TABA MODELİ:

 Tümevarım yaklaşımını ele almıştır.

 ELEŞTİRİ: Program geliştirmede öğretmenin merkeze alınması
 AMAÇLARIN BELİRLENMESİ: Amaçların, ihtiyaçlar doğrultusunda belirlenmesi
gerektiğini öne çıkarır.
 TEMEL VURGU: Öğrenme yaşantıları temele alınır.
 KAYNAK: Taba'da kaynak her alanda olabilir
 Program ile ilgili olan herkesin, program geliştirme faaliyetlerine katılmalarının
gerektiği vurgulanır. Buna ek olarak, eğitim programının, uygulayıcılar tarafından
geliştirilmesi gerektiği savunulur.
 Taba modelinde içerik öğesine daha çok ağırlık verilmiştir.
 Temelde 8 aşamadan oluşmuştur. Sıralama şu şekildedir:
1. İhtiyaçların belirlenmesi
2. Amaçların belirlenmesi
3. İçeriğin seçimi (aynı zamanda seçilen içeriğin geçerlik ve anlamlılığı da kontrol
edilmeli)
4. İçeriğin düzenlenmesi
5. Öğrenme yaşantılarının seçimi
6. Öğrenme yaşantılarının düzenlenmesi
7. Neyin nasıl değerlendirileceğinin saptanması
8. Program öğelerinin sırası ve ilişkilerin kontrolü

TYLER:

 Tyler modeli rasyonel (akılcı) bir model olarak bilinir.

 Bütün modellerin Tyler modeli etrafında şekillendiği görülmektedir.
 Yöntemi: Tümevarım benimsenir.
 Temel vurgu: Modelde temel vurgu hedeflerdedir. Bu nedenle, aynı zamanda, hedefe
dayalı model olarak da bilinir.
 KAYNAK: Birey, toplum ve konu alanında olabilir. Bu kaynaklardan çıkan olası
amaçlar, eğitim felsefesi ve öğrenme psikolojisi süzgeçlerinden geçirilerek, öğretimsel
amaçlar haline gelirler.
 FELSEFE: Bu model, ilerlemecilik felsefesine dayanır.
 Değerlendirme: bütün safhalarda yer almaz (Wheeler dairesel sürece yerleştirmiştir).
 Tyler modelinde içerik öğesine yer verilmemiştir.
 Tyler öğrenme yaşantılarına ağırlık vermiştir.
 8 aşamalardan oluşur. Aşamaları temelde şu şekildedir:
 1. Kaynak: Birey, toplum, konu alanı
2. Olası genel hedefler
3. Süzgeçler: Eğitim Felsefesi ve Öğrenme Psikolojisi
4. Kesinleşmiş öğretim hedefleri
5. Öğrenme yaşantılarının seçimi
6. Öğrenme yaşantılarının düzenlenmesi
7. Öğrenme yaşantılarının yönlendirilmesi
8. Öğrenme yaşantılarının değerlendirilmesi

 Hedefleri Belirleme: Birey (bireyin gelişim özellikleri, hazır bulunuşluk düzeyi,

bireyin ilgi ve ihtiyaçları) Toplum (toplumun ihtiyaçları, beklentileri, bireye sunduğu
olanaklar, eğitim felsefesi ve kültürel yapıya uygunluk) Konu Alanı ( konu-alan
ilişkisi, bilginin yapısında bir değişme olup olmadığı bilginin geçerli ve kullanılır
olup-olmadığı, alanda yeni üretilen bilgi olup olmadığı)
 Hedefleri Belirlemede Süzgeçler: Belirlenen aday hedeflerin eğitim felsefesi ve
eğitim (veya öğrenme) psikolojisi süzgeçlerinden geçirilmesi istenir. Eğitim felsefesi
“Nasıl birey yetiştiriyoruz? Hedefleri önem sırasına koyarken, hedeflerin iç-dış
tutarlılığını denetlerken felsefenin süzgeç rolünde olduğu unutulmamalı. Eğitim
psikolojisi “belirlenen hedef, bireyin sahip olduğu gelişim ve öğrenme özellikleri
açısından ulaşılabilir mi* sorusunu cevaplayarak hedefleri seçer.Not: Bazı
kaynaklarda eğitim ekonomisi (eğitim hedeflerinin makul bir sürede ve çaba ile
ulaşılabilirliğini inceler) ve eğitim sosyolojisi ( ülkenin değişik bölgelerinin sosyo-
ekonomik özellikleri ve Toplum, eğitim kurumlarından ne bekler?” de süzgeç olarak
alınmaktadır.
 Tyler program geliştirmede cevaplandırılması gereken 4 temel soruya yer vermiştir

1. Okulun gerçekleştirmek istediği eğitimsel amaçlar nelerdir?

2. Bu amaçların gerçekleştirilmesi için hangi eğitim tecrübeleri bireylere
kazandırılmalıdır?
3. Eğitim tecrübeleri etkili olarak nasıl düzenlenmelidir?
4. Ulaşılmak istenen amaçlar ne ölçüde gerçekleştirilmiştir?

 Sürecin her aşamasında mümkün olduğunca öğrencilerinde dahil edilmesi gerektiğini

de savunmuş
 The Tyler model is scientifically based and asks that teachers develop their own
curriculum. The Taba model uses seven distinct steps, and the teachers are supposed to
put the steps together for the students.
  1).The Taba curriculum model has seven steps while Tyler curriculum model have
four steps.
 2).the first step in Taba curriculum model is diagnosis of needs while the first step in
Tyler curriculum model is stating of the objectives.
 The Tyler and Taba Models of Curriculum Development are prescriptive. Prescriptive
models are focused on the conclusions rather than the processes of a curriculum
(Prideaux, 2003).
 The Tyler and Taba Models of Curriculum Development are considered to be linear.
Each model follows standard, sequential steps that build upon each other to provide an
expected outcome.
 Tyler: Deductive, Administrator Approach, Main Objective: Aims, Evaluation, and
Control
Taba: Inductive, Teacher Approach, Main Objective: Selection of Content with
Specific Learning Opportunities

TABA TYLER 1950’li yıllardan bugüne Taba-Tyler yaklaşımı

 Taba ve Tyler modelleri birleştirilerek oluşturulmuş rasyonel bir modeldir.

 BAŞLANGIÇ: Uzmanlar, modelde ilk boyutun amaçlar olmasını önermişler ve
amaçların davranışa dönüştürülmesi konusunda görüş birliğine varmışlardır. Ayrıca,
amaçların içerik ile ilişkilerinin iki boyutlu bir matriks üzerinde gösterilmesini gerekli
görmüşlerdir.
 İçerik, modelin ikinci önemli boyutu olarak kabul edilmektedir. Programın öğretme-
öğrenme süreci boyutunun merkezinde öğrencinin bulunması gerektiği, süreçte işe
koşulan değişkenlerin pekiştireç, ipucu, dönüt, düzeltme, öğrenci katılımı,
motivasyon; hazır bulunuşluk, öğretme yöntem ve teknikleri ile araç-gereç ve
zamanlama olduğu ifade edilmiştir.
 Programın son aşaması olan değerlendirmenin programa girişte, süreçte ve çıkışta
yapılmasının uygun olacağı belirtilmiştir.
 Günümüzde, Türkiye’de geliştirilen programların da, temel çıkış noktası olarak
görülmektedir.

1. Başla
2. İhtiyaçları belirleme
3. Olası Genel amaçları belirleme
4. Amaçları belirleme
 5. İçeriğin seçimi
6. İçeriği düzenleme
7. Öğrenme yaşantılarının seçimi
8. Öğrenme yaşantılarının düzenlenmesi
9. Değerlendirme yap
10. Değerlendirme sonuçlarını sorgula. Sonuç yeterli mi? (eğer cevap hayırsa amaçları
saptama aşamasına tekrar dönülür, eğer cevap evetse devam edilir)
11. Ayrıntılı işleri formüle et
12. İşlemleri tekrar belirleme
13. Bitir

 Aşamaları net, uygulamaya dayalı, değerlendirme her aşamada olmalı, döngüsel

bir yapıya dönüştürülmüş

OLIVA

How Can Oliva's Model Be Used?

Complete development of school’s curriculum.

Faculty can focus is put on the curriculum so that change can occur.

Faculty can focus on instructional components.

ADVANTAGES: -Historical context of the model -12 components -Submodels (curriculum

& instructional)

-Allows faculty to concentrate on instructional methods

DISADVANTAGES: -Number of Components -Can be overwhelming

SİSTEM YAKLAŞIMINA DAYALI MODEL: Wulf ve Schave (1984) tarafından

 sistem yaklaşımı esas alınarak geliştirilmiştir.

 AŞAMALAR: üç aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada problem tanımlanmakta ve
ihtiyaç değerlendirmesi yapılmaktadır. İkinci aşama, gelişme bölümüdür. Bu bölümde,
program geliştirme sürecinde önemli görülen beş boyut ele alınır. Önce, Ne öğretelim?
sorusuna cevap aranarak program içeriği belirlenir. İçerik belirlendikten sonra,
öğrenciye dönük amaçlar saptanır. Bu aşamada, Bloom taksonomisindeki (aşamalı
sınıflama), sistematik yaklaşım izlenir. Sonra, amaçlar davranış olarak ifade edilir.
Daha sonra, bu davranışları kazandıracak öğretim materyali hazırlanır. Son olarak ise,
uygun öğrenme ortamlarının nasıl oluşturulacağı ortaya konur. Modelde üçüncü ve
 son aşamada, değerlendirme ve dönüt üzerinde durulmaktadır. Dönüt program
geliştirme sürecinin her aşamasında yer alırken, ağırlık değerlendirme üzerindedir.

Kerr modeli:

 Program: Grup halinde veya bireysel, okulun içinde veya dışında okul tarafından
planlanmış ve yönlendirilmiş tüm öğrenmelerdir.
 Süreç: Program geliştirme döngüsel bir süreç olmalıdır. Çünkü program
geliştirmedeki olaylar, olgular dinamiktir, başlangıcı ve sonu sürekli değişir.
 Safhalar: Kerr’in modeli program geliştirmeyi dört 4 temel safhada ele almıştır.
Bunlar amaçlar, bilgi, değerlendirme ve okuldaki öğrenme yaşantılarıdır.
 İlk safha: Kerr, program geliştirmede her bir safhanın diğer safhaları etkilediğini, bu
nedenle her hangi bir safhanın analizinden başlanabileceğini belirtmesine rağmen,
modelinde program geliştirmeye amaçların belirlenmesi ile başlanmasını tavsiye
etmektedir (Urevbu, 1991). Modeldeki her unsur diğer 3 unsurla etkileşim
içerisindedir.
 Amaçların Kaynağı: Öğrenci, toplum ve konu alanı olduğunu belirtmiştir.
 Amaçların Belirlenmesi: Öğrencilerin gelişim özellikleri, ilgi ve ihtiyaçları;
toplumun mevcut durumu ve öğrencilerin karşılaşacağı toplumsal problemler; ve konu
alanının özellikleri dikkate alınmaktadır (Hooper 1973, s.118).
 Hedefler: Bloom taksonomisinde olduğu gibi bilişsel, duyuşsal ve psiko-motor olarak
üçe ayrılır
 İçerik: İçerik öğesinde bilginin seçilmesi, düzenlenmesi, birleştirilmesi, sıralanması
ve desteklenmesi önerilir. Bilginin oluşturulmasında disiplinlerle ilgili kavramlar ve
ilkeler seçilmeli ve düzenlenmelidir.
 Bilgi: eğitim programı içerisinde yer alan bilginin öğeleri güncelleştirilmeli, böylece
araştırmalar ile uygulamalar arasındaki boşluk giderilmelidir.
 Okuldaki öğrenme yaşantıları; sosyal faaliyetler, okul toplumu, öğretmen-öğrenci
ilişkileri, bireysel farklılıklar, öğretim materyalleri, içerik ve öğrencilerin hazır olma
durumlarından etkilenmektedir.
 Program hakkında karar vermede kullanılmak üzere veri toplanılmalıdır. Bazı veri
toplama yolları; Testler, Görüşmeler, Ölçümler
 Benzerlik: Tyler ve Wheeler program modelleri ile benzerlikler içermektedir.

Tanner & Tanner

  Öğeler arasındaki ilişkilerin doğrusal bir düzen içinde olması görüşüne katılmayarak
bu ilişkinin karşılıklı olduğunu ve merkezde felsefenin yer alması gerektiği görüşünü
savunmuşlardır.
 Gerçektende amaçlar, başlangıç noktası olmasına karşın program süreci içinde diğer
öğelerden etkilenerek şekillenebilmekte ve aynı etki diğer öğeler içinde geçerli
olmaktadır. Ayrıca kişilerin eğitim görüşü-felsefesi, amaçları olduğu kadar konuların
seçimini ve özellikle de öğretim yöntemini etkilemektedir

DAVIES MODELİ

 Önerilen modelde iş ve görev analizinin önemli bir ağırlığı vardır

 iş ve görev analizi mesleki ve teknik eğitimde programların geliştirilebilmesi için işin
öğretilebilecek temel öğretim elemanlarına ayrıştırılması anlamındadır.
 AMAÇLARIN BELİRLENMESİ: İş ve görevin analiz edilmesi ile gerekli olan bilgi,
beceri ve alışkanlıklar belirlenir ve bunlar mevcut öğrencilerle karşılaştırılarak
öğrencilerin eğitim ihtiyaçları tespit edilir. Tespit edilen eğitim ihtiyaçları amaçların
belirlenmesinde ana unsuru oluşturmaktadır.
 Amaçlara uygun olarak tespit edilen içerik düzenlenerek, uygun öğretim stratejileri
seçilir ve öğrenciler teşvik edilir. Oluşturulan sistem ön denemeden geçirilerek
değerlendirildikten sonra sistemdeki gerekli düzenlemeler yapılır ve uygulanır. Bu
safhadan sonra sonuç değerlendirme ile yeniden düzenlemeler yapılır.

WHEELER

 Wheeler's Model of Curriculum Design contains five stages while Tyler's Model only
contains four.
 Also, Wheeler's model is cyclic and Tyler's model is linear
Her üç model de incelendiğinde, başlangıç noktalarının farklı olduğu, son aşamanın ise
hepsinde değerlendirme boyutu olduğu görülmektedir. Ancak, süreç yaklaşımı modelinin
diğerlerinden çok farklı olduğu görülmektedir. Bu model, öğretmenlere mesleki özerklik
sağlayan bir model olması açısından da çok önemlidir. Durumsal model ise, okulu merkeze
aldığında, okul ve yakın çevresindeki durumun değerlendirilmesini önemli görür.

YENİLİKÇİ DURUMSAL MODEL: Skillbeck tarafından 1984 yılında

 Okul merkezli program geliştirme anlayışına ağırlık verir.

 Daha çok, hümanizm felsefi akımından etkilenmiştir.
 SAFHALAR: Durum çözümlenmesi, amaçlar, öğrenme öğretme ve değerlendirme.

SÜREÇ YAKLAŞIMI MODELİ: 1975 yılında Stenhouse

 Öğretmenlerin yaptığı ders planı sürecinden esinlenerek, oluşturulmuş bir yaklaşımdır.

 Daha çok, ilerlemecilik felsefi akımından etkilenmiştir.

 Bu model sınıf öğretmenlerine mesleki özerklik sağladığı için, öğretmenlerin çok iyi
yetiştirilmiş olması gerekmektedir.

 İçerik- bağlam, öğrenme durumları, genel amaçlar ve değerlendirme

RASYONEL PLANLAMA MODELİ: White tarafından 1988 yılında

 Taba - Tyler modelinin ortak yanları ele alınarak hazırlanmış teknokratik bir modeldir.
 SAFHALAR: Genel amaçlar, amaçlar, öğrenme durumları ve değerlendirme
 FELSEFE: yeniden kurmacılık

SONUÇ: