Professional Documents
Culture Documents
Sir Bryan
Sir Bryan
Kahandaan sa Pagbasa
a. Mga larong pambata na kalulugdan ng bawat isa. Maraming magandang karanasan ang
makukuha rito. Marami ring pagpapahalaga ang malilinang dito gaya ng pakikiisa,
b. Pagdalhin sa klase ang mga bata ng kanilang paboritong laruan o anumang paboritong
c. Pabuuin ng iba’t ibang anyo o hugis sa pamamagitan ng modeling clay, wood blocks,
e. Magkwento o basahan ang klase ng kwento o dula. Hayaang magtanong ang mga bata
b. Lagyan ng leybel o pangalan ang mga bagay sa loob ng klasrum gaya ng blackboard,
tunog).
a. Isaalang-alang ang wikang dala ng mga bata sa paaralan at gawin itong batayan ng mga
pananalita.
a. Ganyaking lumahok sa mga gawaing ritmikal gaya ng pag-indak, pagsayaw, at iba pa.
parirala at pangungusap at ang isinasaad na ideya o kaisipan. Sa yugtong ito rin nakikilala ang iba-
ba,be,bi,bo,bu
PK – pantig na binubuo ng patinig na may tambal na katinig sa hulihan. Halimbawa: ok-
ra; lo-ob
KKP – pantig na binubuo ng patinig na may tambal na klaster sa unahan. Halimbawa: blu-
PKK – pantig na binubuo ng patinig na may tambal na klaster sa hulihan. Halimbawa: eks-
tra; blo-awt
Habang unti-unting nakikilala at nababasa ang mga pantig ay dumarami naman ang mga
salitang nababasa. Bukod sa iba-ibang pormasyon ng pantig, may ipinakikilala ring paisa-isang
salitang pampaningi o sight word gaya ng ang, mga, ay, at at. Ito ay upang makabasa na sila ng
mga parirala at pangungusap gawa halimbawa ng Ama at Ina, Ako ay bata, Mainit ang araw.
1. Motibasyon
Magiging mahirap ang pagtuturo ng pagbasa kung walang kawilihan ang bata sa
gawaing ito. Kaya nga, tungkulin ng guro ang paglinang ng maganda at positibong saloobin
sa pagbasa. Magagawa ito ng guro sa pamamagitan ng pagsasangkot ng mga gawaing
maunawaan kung ano ang nakasulat dahil parehong nangangailangan ang gawaing ito ng
kasanayan sa pag-unawa at sa pag-iisip. Sa klase kailangang maglaan ang guro nang sapat
maaaring gamitin ang mga larawan ng isang kwento sa pagpapaliwanag ng isang ideya.
ng mga letra na kumakatawan naman sa mga tunog; ang mga limbag ay binubuo ng
mga salita na makikilala sa agwat sa pagitan ng bawat salita; ang bawat hanay ng mga
may pahinang magkatabi, ang pahinang nasa kaliwa ang unang binabasa.
d. Kaalaman sa kabuuan ng aklat. Ang mga aklat ay may harap at likod; ang mga pahina
ay nakaayo nang mula kaliwa-pakanan; ang mga larawa at limbag sa aklat ay maaaring
mapakahulugan ang isang teksto. May dalawang kategorya ang mga kasanayan sa
pagkilala ng salita: kasanayan sa mga salitang pampaningin (sight word skills) at kasanayan
Ang mga salitang nakikilala at kagyat na nababasa at hindi na pinag-iisapan pa kung ano
ang mga ito ay tinatawag na mga salitang pampaningin. Sa pamamagitan ng mga salitang
sa isang salita. Mahalaga ang otomatikong pagpoprosesong ito ng mga salitang pamapningin.
Mawawalan ng interes ang isang tagabasa kung palagi niyang pag-iisipan kung paano bibigkasin
ang bawat salita sa isang teksto at tuloy kakaunting panahon na lamang ang magugugol niya sa
Ang mga salitang pampaningin ay pinipili ayon sa angkin nitong kahalagahan. Ang
kahalagahan ay karaniwang nagpapasiyahan ayon sa kung gaano kadalas nakikita ng isang bata
ang salita sa kanyang pagbabasa. Sa Filipino, ang mga salitang ang, mga, at ng ay ilan sa mga
mga salita. Subalit hindi rin ito nagtatagal lalo na at nagsisimula na ang batang magbasa
Nagbabasa tayo upang bigyang kahulugan ang nakasulat na teksto at hindi para
makilala ang lahat ng mga salitang ginagamit ng awtor. Ito ay nangangahulugan lamang
na kung mauunawaan natin ang mensahe ng isang teksto, kalimitang binabale-wala natin
ang ilang di pamilyar na salita na nakapaloob dito. Kung minsan, maaaring mahalaga ang
mga salitang ito ngunit nagagawa nating mahulaan ang ibig sabihin nito sa pamamagitan
ng pagsusuri at pag-uugnay ng mga salitang sinusundan o sumusunod sa di-kilalang salita.
Kapag ginagamit ng mambabasa ang mga palatandaang ito, gumagamit siya ng context
clues.
4. Paggamit ng diksyunaryo
Mahalaga ang kasanayang ito ngunit nagagawa lamang maituro ang kasanayang ito
pagkatapos na maging bihasa ang mga bata sa alpabeto at may sapat na silang talasalitaan
5. Pagsusuring pangkayarian
mga bahagi nito tulad ng salitang ugat, mga panlapi, paraan ng pagkakabuo ng salita tulad
Ang Pag-unawa/Komprehensyon
Ang pag-unawa ay ang pagbuo ng kahulugan habang nagaganap ang interaksyon sa teksto.
Kapag tayo ay nagbabasa, ang mga istratehiya natin sa pag-unawa ang dagliang nagbubunsod sa
atin upang maiugnay ang ating kaalaman at mga karanasan sa mga impormasyon sa teksto upang
sino tayo, paano tayo nakikiugnay sa mundo at mga bagay rito, ng ating mga kaalamang (totoo
man o sariling paniniwala) nakalagak sa isipan, at pati na kung ano ang sariling
unawa. Maraming pagtatangka ang ginagawa sa pag-uuri ng mga kasanayan sa pag-unawa ngunit
ang kay Barrett (1968) na Taksonomiya ng Pag-unawa sa Pagbasa ang pinakagamitin. May apat
pagpapahalaga. Sa aklta na ito, ang gagamiting modelo sa pag-uuri ng mga kasanayan sa pag-
unawa ay kay Nila Banton Smith (1969) na sa unang malas ay halos katulad ng kay Barrett. May
apat na antas din ang kategorya sa pag-unawa ni Smith: (1) pag-unawang literal; (2)
Pag-unawang Literal
sa teksto. Ang mga kasagutan sa mga tanong na literal ay ang simpleng pag-alaala sa mga
mababang antas ng pag-iisip, mahalaga ito bilang isang pundasyon sa paglinang ng mataas na antas
ng pag-iisip. Kaya nga, kung mga literal na tanong lamang ang ibinibigay ng guro, malayong
Interpretasyon
iisip. Ang mga sagot sa mga tanong sa kategoryang ito ay hindi tuwirang nakalahad sa teksto
ngunit nakapahiwatig lamang. Upang masagutan ang mga tanong sa antas ng interpretasyon,
kailangang taglay ng tagabasa ang kakayahan sa paglutas ng mga suliranin at marunong siya sa
paghalaw ng mga kaisipan. Ilan sa mga kasanayan sa pagbasa sa kategoryang ito ay ang
sumusunod:
Paghihinuha
Pagbibigay ng konklusyon
Pagbibigay ng paglalahat
Pagkilala ng pagkakatulad/pagkakaiba
Mapanuring Pagbasa
Ang kritikal o mapanuring pagbasa ay mas mataas ang antas kaysa sa dalawang naunang
nakalahad sa teksto
Malikhaing Pagbasa
Pag-unawang Literal
Interpretasyon
Mapanuring Pagbasa
1. Ano sa palagay mo ang naramdaman ng pangunahing tauhan nang marating nila ang tuktok
ng bundok?
Malikhaing Pagbasa
bundo nang makita nila ang mga kasamahang nagpasiyang umuwi na lamang?
ang pagbasa ay tinatanaw na ngayon bilang isang aktibong proseso sa pagbuo ng kahulugan
(Anderson at Pearson, 1984; Spiro, 1980). Sa pagbuo ng kahulugan, naiuugnay ng tagabasa ang
bagong impormasyong hango sa teksto sa kanyang dating kaalaman. Ang mga dating kaalaman ay
tinatawag na iskemata – mga teorya o sariling pananaw sa mga pangyayari, bagay at mga
impormasyon. Ang ating iskema ang tumitiyak kung paano papakahulugan ang bagong
impormasyon. Kaya’t ang isang mambabasa, bago pa man niya matapos basahin ang isang teksto,
ay may ideya o hinuha na siya sa nilalaman niyon batay sa kanyang iskema. Binabasa niya ang
kabuuang teksto upang mapatunayan kung ang kanyang hinuha ay wasto, o may pagkukulang pa
Kaalaman sa paksa (topic knowledge). Mga impormasyon na dati nang alam, sa partikular na
paksa
Kaalaman sa kayarian ng teksto (text structure). Ito ay kaalaman tungkol sa iba’t ibang
magpasya kung ano, paano, at kalian gagamitin ang ating kaalaman upang makatulong sa pag-
unawa.
Ang Paglinang ng Komprehensyon
kakayahan sa pag-unawa sa pagbasa. Inaasahan na ang gawaing ito ay makatutulong sa mga mag-
tunguhing ito ay ang paglinang ng mataas na lebel ng prosesong pag-iisip at hindi lamang iyong
ang tunguhing ito, kailangang lubos na maunawaan ng guro ang mga tampok na katangian ng
teksto
pagpapakahulugan; at
6. Interaktibong paggamit ng mga prosesong binabanggit upang makamit ang layuning
inilahad sa pagbasa.
sa pagbasa;
2. Paggising ng mga dating kaalaman at pagtulong kung paano gagamitin at maiuugnay ang
gagamitin ang mga istratehiyang ito batay sa layunin sa pagbasa at ang uri ng tekstong
babasahin;
nilalaman ng teksto;
kailangang may magandang pag-uugnayan ang layunin, dating kaalaman, mga istratehiya,
pagpaapakahulugan.
Guszak, 1967) ang nagpapatunay na humigit-kumulang 70% ng mga tanong ng guro ay nasa literal
na lebel lamang ng pag-unawa. Kung nagbibigay man ang guro ng mga tanong na open minded,
kwento?). Ang ganitong mababaw na dulog sa pagtalakay ay maaaring mag-akay sa mga bata
malawakang pagsusuri ng mga pananaliksik (Ruddell, 1974, 1978) at pagpapabuti ng mga ito mula
sa mga pag-aaral na isinasagawa sa mga klase sa elementarya (Ruddell, Draheim at Barnes, 1990).
Mga Kasanayan sa
Paktwal Interpretatib Aplikatib Transaktib
Komprehensyon
1 Pagtukoy sa mga detalye X X
Pagsusunod-sunod sa mga
2 X X
pangyayari
3 Sanhi at Bunga X X X X
4 Pangunahing diwa X X X X
Paghula sa maaaring
5 X X X X
maganap
6 Pagpapahalaga X X X X
7 Paglutas ng suliranin X X X X
Isang Balangkas na Pampagtuturo para sa Pag-unlad ng Komprehensyon
Mabuti ang mga tanong sa ibaba at subuking alamin kung saang lebel ng pag-iisip na angkop ang
bawat isa.
3. Ano ang magiging reaksyon mo kung ikaw ang unang nakakita ng nakasulat sa pader?
4. Ano kaya ang iniisip ng pangunahin tauhan habang pinagmamasdan niya ang ginagawa ng
imbestigador?
May napansin ka bas a mga tanong sa itaas? Tama! Ang pagtugon sa ganitong uri ng mga
tanong ay nangangailangan ng iba-ibang proseso sa pag-iisip. Binuo ang mga tanong na ito upang
talakaya sa ibaba.
paggunita ng mga impormasyong tuwirang inilahad sa teksto. Hindi kailangan dito ang
mataas na antas ng pag-iisip. Ang kasanayan sa pag-unawa sa ilalim ng paktwal na lebel
ang pag-uugnay ng mga impormasyon sa teksto sa pagsagot ng ganitong tanong. Ang mga
tinatawag na reading between the lines. Ang kasanayan sap ag-unawa sa ilalim ng lebel na
pag-uugnay, kailangan ang kasanayan sa pagbasa na reading beyond the lines. Ang
4. Transaktib na lebel – sa lebel na ito, kailangan ang kaalaman na hango sa teksto, personal
ito ng tagabasa na siya ay isa sa mga tauhan at hinahayang makapasok ang sarili sa kwento.
Ito ay maituturing na reading with the character. Ang mga tanong sa lebel na ito ay may
1986) upang mapataas ang antas ng kakayahan ng mga mag-aaral sa pagsagot ng mga
ay nabuo dahil sa obserbasyon ni Raphael na palaging may pinasasagutang tanong ang mga
guro pagkatapos bumasa subalit hindi man lamang nabibigyan ng kaunting patnubay ang
mga bata kung paano sasagutin ang mga tanong. Sa istratehiyang ito inaasahang magagawa
ng mga batang tukuyin ang iba’t ibang uri ng tanong gaya ng mga nakalahad sa ibaba:
Nasa teksto mismo – ito ay hudyat na ang sagot ay tuwirang nakalahad sa “teksto”
galing sa binasa.
Isipin at Hanapin – ito ay hudyat na ang sagot ay nasa “teksto” rin ngunit kailangang
Ikaw at ang Awtor – ito ay hudyat na ang sagot ay wala sa teksto ngunit kailangang
Sa Aking Sarili – ito ay hudyat na ang sagot ay wala sa teskto at kailangang mabuo
sa “sariling isipan” mula sa dating kaalaman at ginagamit din ang pag-iisip sa lebel
na interpretatib at transaktib.
angkop na gawain; at
Paghandaan ang transisyon mula sa madaling gawain na pagtukoy o pagkilala sa sagot
impormasyon.
Isipin at Hanapin
Ang sagot ay nasa kwento ngunit kailangan Sa Aking Sarili
mong pag-ugnay-ugnayin ang iba’t ibang Wala sa kwento ang sagot. Masasagutan mo
bahagi ng kwento para makita ang tamang ang tanong na hindi kailangang basahin ang
sagot. Ang mga tanong at sagot ay di tuwirang kwento. Gagamitin mo lamang ang iyong
makikita sa isang pangungusap o talata. Galing karanasan.
ito sa iba’t ibang na bahagi ng kwento.
ang bokabularyo sa pagsisimula ng talakayan kung ginagamit ang dulog DR-TA. May
dalawang bahagi ang DR-TA. Ang una ay iyong pagbibigay ng patnubay sa proseso ng
pag-iisip sa kabuuan ng kwento. Ang ikalawa ay mga panubaybay na gawain batay sa mga
Upang magamit nang mabisa ang DR-TA sa klasrum, dapat lumikha ang guro ng
babasahin. Sa dulog na ito, ang mga batang kimi at mahiyain ay makikitang aktibong
makakalahok sa talakayan.
DR-TA: Unang Bahagi. May tatlong siklo ang bahaging ito ng DR-TA:
Una – pagbibigay ng mga hula na ginagamit ang mga impormasyong galing sa teksto at
Ikalawa – pagbasa upang tiyakin o di kaya ay baguhin ang mga hula batay sa mga bagong
Ikatlo – pagbibigay ng mga suporta at patnubay sa ibinibigay na mga hula batay sa tekstong
DR-TA: Ikalawang Bahagi. Ang ikalawang bahagi ay mga panubaybay na ang gawain tulad ng
Activity (GMA).
DR-TA
c. Maghanda ng mga tanong sa bawat bahaging hihintuan. Iwasan ang pagbibigay ng mga
Halimbawa:
Pagkatapos ng Pamagat
Sa tulong ng pamagat, masasabi mob a kung tungkol saan ang kwento? Bakit mo
ito nasabi?
Ano ang naiisip mo ngayon? Bakit mo ito nasabi? Alin sa mga hula ang iyong
Pagkatapos ng kwento
Bakit ganoon ang naging wakas ng kwento? Kung ikaw ang tatanungin paano mo
babasahin.
nanatili pa rin ang mga pangunahing layunin ng pinatnubayang pagbasa: maihanda nang
husto ang bata sa pagbasa, mabigyang-diin ang pagkilala sa salita at ang paglinang ng mga
kwento.
mga bata na may kaugnayan sa kwento. Isinasagawa rin dito ang paglalahad ng bagong
mga tanong na pagganyak na siyang magiging patnubay ng mga bata sa pagbasa. Maaaring
ipabasa ang buong kwento sa tulong ng mga pamatnubay na tanong o di kaya ay baha-
susundan ito ng pagtalakay ng mga kasagutan sa iba pang pamatnubay na tanong upang
kwento.
pagkakataon ang mga bata na basahin nang malakas ang kwento pagkatapos nang tahimik
kwento. Isinasagawa rin dito ang Readers theater kung saan pumipili ang mga bata ng
bahaging ito ang mga gawaing may kaugnayan sa talasalitaan, komprehensyon o di kaya
ay kasanayan sa pagsulat.
nasa ibaba:
“Ang layunin ng araling ito ay tulungan kayong mapaunlad ang iyong pag-unawa sa
pagbasa. Babasahin muna natin nang tahimik ang unang talata ng kwento. Pagkatapos
ay magtatanungan tayo tungkol sa nilalaman ng talata. Kayo ang unang magtatanong
at pagkatapos ay ako naman ang magtatanong.”
“Makapagtatanong kayo nang kahit ilang tanong. Kapag ako ang tatanungin ninyo,
isasara ko ang aking aklat at isasara din ninyo ang inyong aklat kung ako naman ang
magtatanong.”
Ikalawa: Panimulang Pagbasa at Pagtatanong ng mga Mag-aaral. Babasahin nang
tahimik ng guro at ng mga mag-aaral ang unang talata. Pagkatapos, isasara ng guro ang
kanyang aklat at hahayaang magtanong ang mga bata tungkol sa talatang binasa. Sa simula
ay mapapansing mga paktwal na tanong ang ibibigay ng mga bata, halimbawa, “Ano ang
sabi ng tatay? Ano ang ibig sabihin ng ulirang mag-anak?” Ang ganitong uri ng mga
pamamatnubay ng guro.
Ikatlo: Pagtatanong ng Guro at Pagmomodelo. Pagkatapos ng mga bata, ang guro
naman ang magtatanong. Pasasarahan din ang aklat o di kaya ay patatakpan ang bahaging
binasa bago magtanong ang guro. Bagama’t ang mga tanong ng guro ay inihanda na,
maaari niyang iangkop ang kanyang mga tanong sa itinanong ng mga bata. Ipaalam din sa
mga bata na kailangang sagutin ang bawat tanong. At ang mga sagot na “hindi ko alam”
ay kailangang bigyan ng paliwanag. Ipaliwanag kung bakit hindi masagutan ang tanong.
talata o bahagi ng tekto at sundin ang mga isinasagawa sa una at ikalawang hakbang. Sa
kanyang pagtatanong kung paanong ang mga impormasyon sa unang bahagi ng teksto ay
iniuugnay sa susunod na mga bahagi, halimbawa, “Sino ang tinutukoy ng Mang Jose sa
hanggang sa magkaroon ang mga mag-aaral nang sapat na kabatiran upang makuha na nila
mga pangyayari. Itanong: Ano sa palagay mo ang maaaring mangyari sa kwento? Bakit
mo ito nasabi? Ipasalin ang hula ng mga bata sa anyong tanong, halimbawa, ang hulang
“Siguro magkakabati uli sina Jose at Pedro.” ay maaaring maging “Paano nagkasundo
sina Jose at Pedro?” Iwasang baguhin o palitan ang mga tanong ng bata ayon sa iyong
kanilang hula.
bata. Mahalaga ito dahil nagpapakita ito na ang patnubay na tanong ang unang dapat
tugunin pagkatapos basahin ang teksto. Kung nagkataong hindi ito natugunan sa kwento,
tanggapin ito at sabihing – “Hindi ito nasagot sa kwento, alin ang sagot? Sige, iyan ang
(story sense). Ito ay makatutulong upang mahaka ng bumabasa ang proseso kung paano
inilalahad ng may-akda ang isang kwento. Ang kaalamang ito ang higit na
mahalaga upang maihanda ang mga mag-aaral kung sakaling nag-iba ang takbo ng mga
KWENTO
Tauhan
Lugar
Panahon Episodo
Pagtugong Panlabas na
Pansarili Pagtugon
Pagtatangka Kinahinatnan