You are on page 1of 61

m%:u uqøKh

wNsO¾udj;rKh
^i;r mrud¾:O¾u&

ixialdrl
mQcH kdj, OïudkJo iajdóka jykafia

m%ldYkh

› ioaO¾u ixioh
zioyï fijKZ
134/A".,f.or j;a;"
je,afyak mdr" ud;ïuk"
ñkqjkaf.dv'

úuiSï : 071–4417813
úoHq;a ,smskh : info@mahavihara.org
fjí wvú : www.theravada.mahavihara.org
www.sadaham.net
m%:u uqøKh : fjila$2556 ^ 2012 uehs &

Copyright © Sri Saddharma Sansadaya

› ioaO¾u ixiofhka m%ldYs; fjk;a O¾u.%ka:


mQcH kdj, OïudkJo iajdóka jykafia
·wisßu;a Þkh
·iqmsßisÿ ksjka u`.
·Oïuplalmamj;a;k iQ;%h
·wdkdmdki;s Ndjkdj
·bßhdm: Ndjkdj iy iïmc[a[ Ndjkdj
·málal+,ukisldr Ndjkdj ^ms<sl=,a Ndjkdj&
·uydidfrdamu iQ;%h
·Oïudkqiai;s Ndjkdj
·l¾uh ms<sn| w.kd foiqula ^pQ<lïuúNÙ. iQ;%h&
·fl%daOh kik u`. ^wd>d;máúkh iQ;%h&
·;s%úO ffp;H jkaokdj
·Wol=lafÄmiSudúNdúkS
·;sirK iy mkais,a
·we;amshjr Wmudj ^pQ<yFÓmfodamu iQ;%h&
·oyïwei my< ùu ^ØKjF:qiQ;% újrKh&

iñkao rKisxy
·msk iy l=i,h ms<sn| f:arjdo úksYaph

kej; uqøKh i|yd" ish¨ úuiSï"


› ioaO¾u ixioh
zioyï fijKZ
134$A" .,f.orj;a;"
je,afyak mdr" ud;ïuk"
ñkqjkaf.dv'

Tel :- 071 - 4417813


Fax :- 071 - 8802012
E-mail :- info@mahavihara.org
Web :- www.theravada.mahavihara.org
www.sadaham.net
-i-
O¾uÞkh i|yd Þhl;ajh
mskaj;a ik;a fldä;=jlal= Wmdil uy;d iy risld ud,f.a
*
uy;añh úiska i;aó Èh‚hkaf.a wOHdmk lghq;= id¾:l
ùug iy ksÿla ksfrda.Siqj me;Su ms‚i;a ud;r" ys;a;eáh
^kef.kysr& mÈxÑ j isg wNdjm%dma; jQ ohdmd, fldä;=jlal=
mshdKkag iy O¾udj;S ,shkf.a uE‚hkag;a .ïmy
l=udr;=x. udjf;a mÈxÑ j isg wNdjm%dma; jQ fm%aujxY w,aúia
uy;dg;a mqKHdkqfudaokd lsÍu ms‚i fuka u ;ukag o
O¾udjfndaOh ms‚i"
mskaj;a pkaok chj¾Ok uy;d úiska ;udg O¾udjfndaOh
*
ms‚i o mskaj;a ixÔj úfÊisxy uy;d úiska wNdjm%dma; ;u
mshdKkag iy <oreúfhys § wNdjm%dma; ;=is; úfÊisxy
fidfydhqrdg mqKHdkqfudaokd lsÍu ms‚i o ØKj;S
úfÊisxy uy;añh úiska wNdjm%dma; ;u iajdñmq;%hd jk
wdßh;siai l=vdfyÜá uy;dg mqKHdkqfudaokd lsÍu ms‚i"
kqf.af.dv" mskaj;a mKavql uydkdu Wmdil uy;d iy
*
uy;añh úiska wNdjm%dma; frdIdka uydkdu mq;Kqjkag
mqKHdkqfudaokd lsÍu ms‚i iy ;ukag ksÿla ksfrda.s §¾>dhqI
me;Su ms‚i"
mskaj;a ,,s;d r;akiS,s Wmdisld ud;dj úiska .ïmy
*
udfo,a.uqfõ mÈxÑ j isg wNdjm%dma; N. A. D. l¾f;a,sia
rd<ydñ mshdKkag mqKHdkqfudaokd lsÍu ms‚i;a iqÔj;a j
isák iS,j;S chfialr uE‚hkag fi;a me;Su ms‚i yd ;udg
ks¾jdKdjfndaOh ms‚i"
mskaj;a P. .=Kfialr Wmdil uy;d iy ,,s;d moañŒ uy;añh
*
úiska foujqmshkag iy .=Kmd, .=Kfialr uy;dg
mqKHdkqfudaokd lsÍu ms‚i yd oreuqkqnqrkag fi;a me;Su
ms‚i yd ;ukag ks¾jdKdjfndaOh ms‚i"

- ii -
j<l=Uqr" mskaj;a W. A. chisxy Wmdil uy;d úiska wNdjm%dma;
*
foujqmshkag mqKHdkqfudaokd lsÍu ms‚i yd ;udg
O¾udjfndaOh ms‚i"
kqf.af.dv" mskaj;a r;akdhl uy;añh úiska ishdrd" fkydrd
*
yd isyd,a hk uqkqnqreñksìßhka m%×jka; yd mskaj;a orejka
fõjdZhs m%d¾:kd lsÍu ms‚i"
mskaj;a R. D. ohdiS,S Wmdisld ud;dj úiska wNdjm%dma;
*
foujqmshkag iy wNdjm%dma; R. D. ,skagka fidfydhqrdg
mqKHdkqfudaokd lsÍu ms‚i yd ;udg O¾udjfndaOh ms‚i"
mskaj;a mqKH › ;=Ika; Wmdil uy;d iy WfmaCId mshrx.sld
*
w,aúia uy;añh úiska l,HdKñ;%hka jykafia,dg iy
foujqmshkag fi;a me;Su ms‚i yd ;ukag ks¾jdKdjfndaOh
ms‚i"
fldgqf.dv" mskaj;a ifrdacd Wohx.kS fufKúh úiska ;udg
*
O¾udjfndaOh ms‚i"

fuu O¾uÞkh isÿ lrk ,§'


--*--

- iii -
fmrjok

i¾j{foaYkh úkh" iQ;%" wNsO¾u jYfhka ;%súO h'


iq;a;" f.hH" fjhHdlrK" .d:d" b;sjq;a;l" Oïumo"
fõo,a,dÈ jYfhka kjúO h' Oïu úkh jYfhka oúúO h'
fuhska ;%súOkfhys we;=<;a zwNsO¾uZ wNsOdkfhka o
kjúO kfhys we;=<;a zfjhHdlrKZ wNsOdkfhka o oúúO
kfhys we;=<;a zOïuZ wNsOdkfhka o wNsO¾uh we;=<;a
nj ;%smsglfõ§yq oks;a'
fuhska úkhmsglh YS,hg mdol h' iQ;%msglh
iudêhg mdol h' wNsO¾umsglh úo¾Ykdjg mdol h'
tneúka YS, iudê m%× kï jQ ;%sYsCIdj iïmdokh ùug uq¿
;%smsglh u fya;= fjhs'
nqÿiiqfka uqLH mrud¾:h kï ks¾jdKh idCId;a
lsÍu h' ta i|yd úo¾Ykdj jeäh hq;= u h' úoiqka jeãug
kï plaLq" fida;" >dkdÈ wdh;k fÞ<i h" Od;= wgf<di h"
bJøsh foúiai h" ialkaO mi h hkdÈ .eUqre oyï .ek
Y%e;uh{dkh w;HjYH h' tu oekqu ,eîug kï wNsO¾u
msglh yeoEßh hq;= u h'
ful, idudkH ckhdg ;nd meúoaokag o wNsO¾uh
yeoEÍfï uxfm;a úr, h' ta tys we;s .eUqre nj ksid u h'
tksid u jkakg foda ksjk idudkH ckhd fj;ska wE;a
jqKq njla fmfka' wNsO¾uh ir, j foish yels fkd j;=ÿ
yels;dla ,sys,a nilska ,shejqKq fmd;la fõ kï th
idudkH ck;djg muKla fkdj ish,a,kag u ufydamldÍ
jkq we;eZhs lf,l mgka wm isf;ys o mej;s woyils'
tkuqÿ fï l¾;jHh lsÍug iu¾:hka wo iq,N ke;'
tn÷ jd;djrKhla ;=< mQcH kdj, Oïudkkao
- iv -
ia:úrfhda fï iïnkaO j wjOdkh fhduq fldg iïmdokh
l< wNs O ¾udj;rK mq i a ; lh fuu wjYH;dj
imqrd,kakls'
fuh lshùfuka úYd, O¾u m%S;shla w;aú£ñ'
yq§ckhdf.a ys;iqj ms‚i wo fuu O¾umqia;lh t<s±laùu
fn!oaOckhdf.a Nd.Hhls' th Tn ieug ksjka u`. hdug
ufydamldrhls'
tfyhska Tn wm ieu mQckSh kdj, Oïudkkao
ia:úrhka jykafiag lD;{ úh hq;= h'

zOïfuda Èmam;=Z!

fuhg"
mQcH kqjrt<sfha ØKiS, ia:úr"
rK.sßh wrKHfiakdikh"
foaj.sßh"
Èoafo‚h"
ue,aisßmqr'
^fjila 2556&

-v-
ye¢kaùu

;= k a f ,da l d.% jQ Nd.Hj;a jQ w¾y;a jQ


iïudiïnqÿrcdKka jykafiaf.a nqoaOjpkh w;r
W;alDIag jQ mrud¾: O¾ufoaYkdj jkafka
wNsO¾umsglh hs' ±kg ;s%msglO¾ufhys iÙ.Dys; j
;sfnk wNsO¾umsglh jkdys O¾ufiakdm;s idßmq;a;
uyry;ka jykafiaf.a O¾uiÙ.%yh hs ^—wNsOïfï
jdpkdu.af.da kdu idßmq;a;fF:armamNfjda˜&' Nd.Hj;a
nqÿrcdKka jykafia i;ajk jia-ld,fhys
;dj;sxiNjkfhys jia jid ud;DÈjHrdchd m%Odk ÈjH
n%yauhkag wNsO¾uh foaYkd lrk w;r ms~q ms‚i Èkm;d
ukqf,djg jevu l< wjia:dfjys § Wmia:dkhg
meñfKk idßmq;a; uyry;ka jykafiag foõf,dj §
úia;r flfrk wNsO¾ufoaYkdfjys ud;Dld ^kh&
ieflúka foaYkd l< fial' O¾ufiakdm;s idßmq;a;
uyry;ka jykafia úiska tfia nqÿrcdKka jykafia
fj;ska W.;a ud;Dld ;u m%×fõ mu‚ka uOHu
m%udKfhka úia;r fldg ;uka jykafiaf.a w;jeis
mkaishhla NsCIQka jykafia,dg W.kajd jÞ< fialeZhs
zw;a:id,skSZ kï jQ OïuiÙ>ŒmamlrK wÜGl:dfjys
i|yka fõ' fufia tl u jia ld,h ;=< ;=ka whqrlska
wNsO¾uh foaYkd l< nj f:arjdoh hs' ±kg wmg olakg
,efnk wNsO¾umsglhg wh;a ima;m%lrK jkdys
nqÿrcdKka jykafia i;ajk jia-ld,fhys foúhkag
foaYkd lrkq ,enQ wNsO¾ufoaYkdj fkdj tu foaYkdfõ
iÙCIsma; ud;Dld O¾ufiakdm;s idßmq;a; uyry;ka
jykafiag jÞ< l,ays idßmq;a; uyry;ka jykafia úiska
- vi -
;u w;jeis mkaishhla NsCIQka jykafia,dg W.kajdÆ
iajrEmh hs' tu ima;m%lrK kï"

1. OïuiÙ.‚mamlrK
2. úNÙ.mamlrK
3. Od;=l:dmamlrK
4. mq.a.,m[a[;a;smamlrK
5. l:djF:qmamlrK
6. hulmamlrK
7. mÜGdkmamlrK

hkq hs' ta w;ßka l:djF:qmamlrKh iïmQ¾KFjhg


m;a lrk ,oafoa ;=kajk O¾uiÙ.dhkdfjys §
fud.a.,Smq;a;;siai uyry;ka jykafia úisks' fufia
iÙ.Dys; jQ wNsO¾umsglh wdOqkslhkag yeoEÍfï myiqj
i|yd miqld,Sk O¾uOr f;rjreka úiska .%ka: /ila
iïmdokh lrk ,§' ta w;ßka fmdf<dkakre hq.fhys §
iÙ.Dys; jQ zwNsOïuF:iÙ.yZ .%ka:h wNsO¾u m%fõY
.%ka: w;ßka uQ,sl ;ekla .kS' tu .%ka:hg mßjdr
jYfhka ,shejqKq .%ka: uy;a /ils' ta w;ßka w;smQcH
f¾reldfka pJoúu, uydkdysñmdKka jykafia úiska
iïmdÈ; zwNsO¾u ud¾.hZ .%ka:h wdOqkslhkag uy;a jQ
w;aje,la imhk .%ka:hls' zwNsO¾udj;rKhZ kñka wm
úiska iÙ.Dys; jQ fuu iÙCIsma; wNsO¾u iÙ.%yh ilia
ls Í u i|yd o w;s m Q c H f¾reldfka pJoúu,
uydkdysñmdKka jykafiaf.a zwNsO¾u ud¾.hZ .%ka:h
fnfyúka WmldÍ jQ nj i|yka lrkqfha lD;{;d
fmroeßj h' tu .%ka:fhka wjYH lreKq Wmqgd .ekSug
- vii -
,sÅ; wjirh ,nd ÿka Y%S pJoúu, O¾umqia;l ixrCIK
uKav,fha .re f,alï iS' ;ksmamq,swdrÉÑ uy;dg o udf.a
úfYaI ia;=;sh msßkuñ'
fun÷ .%ka:hla t<s±laùu i|yd ud Èßu;a lrk
,oafoa ú.v fnïuq,af,a mskaj;a lms, mSßia uy;d
úisks' ú.v" fnïuq,af,a Y%S Oïuhqla;sldrdu mqrdK
úydria:dkfha oyïmdif,a wNsO¾u .=rejrfhl= jk tu
uy;d oyïmdif,a ore±ßhkg wNsO¾uh W.ekaùug wjYH
l=vd iÙ.%y-.%ka:hl wjYH;dj jgyd f.k ta i|yd wjYH
igyka o ms<sfh< lr f.k tu igyka .%ka:hla jYfhka
ilia lsÍfï wjYH;dj wm fj; bÈßm;a lrk ,§' ta wkqj
l%shd;aul jQ wm úiska tu igyka o ie,ls,a,g f.k fuu
.%ka:h ms<sfh< lrk ,oafoa oyïmdi,a isiqkag" oyïmdi,a
.=reNj;=kag fuka u wNsO¾uh bf.k.kq leu;s
wdOqkslhkag o w;aje,la jkq ms‚i h' 2600 jk
iïnqoaOFjchka;sh imsfrk fuu fjila mqKqfmdfydh
ksñ;af;ka fuu O¾uiÙ.%yh t<solajkakg ,eîu i;=gg
lreKls' fuu .%ka:h iïmdokh lsÍfuka wm úiska
w;am;a lr .kakd ,o l=i,iïNdrh nqoaOYdikfha
ÑriaÓ;sh i|yd u fya;= fõjdZhs m%d¾:kd lrñ'
tfia u fuu O¾uiÙ.%yh iïmdokh lsÍfuka wm
úiska cks; lr .;a O¾uÞkuh l=i, iïNdrh wmf.a
m%j%cHdpd¾h w;s.re mQckSh ls;=,ïmsáfha wdkJo iajdóka
jykafiag o fiiq wdpd¾h WmdOHdhhka jykafia,dg o
w;am;a ùfuka m%d¾:kSh fndaêhlska wud ksjkaiqj
ie,fiajd!
úúOdldrfhka udyg Wmldr lrk Èoafo‚h" rK.sßh
wrKH-fiakdikdêjdis mQckSh kqjrt<sfha ØKiS,
- viii -
iajdóka jykafia m%Odk fiiq iajdóka jykafia,dg o
lÿrejej O¾urdc., wrKHfikiq f ka wmf.a
in%yaupdÍka jykafia,dg o fuu O¾uÞkuh l=i,
n,fhka wdhqrdfrda.H-iïm;a yd ksjkaiqj w;am;a fõjd!
ye¥jevQ ujqmsh fofokd jykafiag;a isjqmifhka
Wmia:dk lrk ÞhlldrldÈ ieug;a úfYaIfhka u fuu
O¾u.%ka:h uqøKh lsÍu i|yd Y%S ioaO¾u ixioh
fjkqfjka ;u jákd ld,h" Y%uh" Okh jeh lrñka Èjd-
rd;%S fjfyi jQ mskaj;a mqKH Y%S ;=Ika; w,aúia" WfmaCId
mshrx.sld w,aúia uy;auuy;aókag;a wmf.a O¾uÞkuh
mqKHl¾u i|yd;a wm úkhd,Ùldr Y%djliNdfõ lghq;=
i|yd;a mqfrda.dó j wkq.%y lrk mskaj;a ik;a
fldä;=jlal= uy;d m%Odk mskaj;=kag;a fï i|yd iydh jQ
fiiq ieufokdg;a fuu O¾uÞkuh l=i,l¾ufha
n,fhka O¾u×k" Ndjkd×k j¾Okh lr f.k iqj fia
ksjkaiqj w;aú£ug ,efíjd!
fuu O¾uÞkuh l=i, l¾uh bfJødafmaJødÈ ÈjHrdc
n%yaurdc iuQyhdg;a ifoajlf,dalhdg;a ks¾jdKdjfndaOh
ms‚i u fya;= fõjd!
idOq! idOq!! idOq!!!

fuhg"
iiqka ,eÈ"
mQcH kdj, OïudkJo ysñ'
wkqYdil"
uydúydÍh › úkhd,Ùldr Y%djl iNdj
O¾urdc., wrKHfiakdikh"
lÿrejej" weyegqjej'
^fjila$2600 iïnqoaOFjchka;sh &
- ix -
mgqk

i;r mrud¾:O¾u 01
1. Ñ;a;-mrud¾:h 04
* ldudjpr is;a 54 06
* wl=i,a is;a 12 07
* wfya;=l is;a 18 10
* ldudjpr-fidaNk is;a 24 12
* rEmdjpr l=i, - úmdl - l%shd is;a 15 15
* wrEmdjpr l=i, - úmdl - l%shd is;a 12 16
* f,daflda;a;r is;a 8 17
2. ffp;isl-mrud¾:h 20
* wkHiudk rdYsh 21
* wl=i, rdYsh 23
* fidaNk rdYsh 25
* ffp;isl iïm%fhda.h 30
* Ñ;a;ùÓ 31
* NjdÙ. is;a 33
* urKdikak cjk ùÓh 35
3. rEm-mrud¾:h 39
4. ksíndk ^ks¾jdK& - mrud¾:h 47

-x-
- xi -
kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iïudiïnqoaOiai æææ
^Nd.Hj;a jQ w¾y;a jQ iïudiïnqÿrcdKka jykafiag kuialdr fõjd æææ&

i;r mrud¾:O¾u
;= k a f ,da l d.% jQ Nd.Hj;a jQ w¾y;a jQ
iïudiïnqÿrcdKka jykafia foaYkd fldg jÞ< mßÈ
ixidr meje;au jkdys lduNj-rEmNj-wrEmNj hkqfjka
Nj ;=kl iÙ.%yhls' o< jYfhka ta fufia h'

1. lduNjh $ lduN+ñh
1. ksrh - uydksrh wgls' tla tla uydksrhlg iïnkaO
Tiqm;a ksrh 16 ne.ska we;' ta wkqj ish,a, 128 + 8 = 136
fõ'
i. ixÔj ii. ld,iQ;% iii. iÙ>d;
i;r iv. fr!rj v. uydfr!rj vi. ;dm
wmdh vii. m%;dm viii. wùÑ
^ÿ.;s&
2. ;sßikaf,dalh
3. fm%a;f,dalh
i. W;+mÔù ii. Lqmamsmdisl
iii. ksÊCOdu;Kaysl iv. mro;a;+mÔù
4. wiqrksldh
5. ukqIHf,dalh
6. pd;=ïuydrdðl foõf,dj

ldu 7. ;dj;sxi foõf,dj


iq.;s 8. hdu foõf,dj
N+ñ ifoõf,da
9. ;=is; foõf,dj
10. ksïudkr;s foõf,dj
11. mrksïñ;jij;a;s foõf,dj

- 01 -
2. rEmNjh $ rEmN+ñh
1. n%yaumdßiÊc
2. n%yaumqfrdays;
3. uydn%yau
4. mß;a;dN
5. wmamudKdN
6. wdNiair
7. mß;a;iqN
8. wmamudKiqN
9. iqNlsKay
10. fjfymaM,
11. wi[a[i;a;
12.wúy
13.w;mam
14.iqoiai iqoaOdjdi
15.iqoiaiS
16.wlksÜG

3. wrEmNjh $ wrEmN+ñh
1. wdldidk[apdh;k
2. ú[aØK[apdh;k
3. wdls[ap[aØh;k
4. fkaji[aØkdi[aØh;k

fuu Nj;%hg wh;a ish¨ iÑ;a;l foa fuka u


wÑ;a;l foa mrud¾:O¾u ;=klg iÙ.%y l< yels fõ'
zmrud¾:Z kï" f,dj ienE f,i" i;H f,i mj;sk foa h'
wm úiska i;a;ajhka" mqoa.,hka yd øjH f,i i,lkq
,nk foa fndfydafihska iïuq;s fyj;a m%{ma;sO¾ufhda h'
- 02 -
l,l § <orejd ;j;a l,la hk úg ;reKfhls' ;reKhd
;j;a l,l § uy,af,ls' uy,a,d ñh .sh miq u<isrer
b;sß fõ' u<isrer Èrd hk úg wegiels,a, ±lsh yels fõ'
wegiels,a, l,l § mia f.dvla fõ' ta wkqj <orejd"
;reKhd" uy,a,d" u<isrer" wegiels,a," mia hk fï
ish,a, kshu jYfhka f,dj mj;sk foa fkdj l,ska l,g
fjkia fjñka hk m%{ma;s fyj;a iïuq;s /ila mu‚' ta
wkqj Nj;%fhys mj;sk iEu fohla u wjidkh olajd u
ishqï f,i kqj‚ka fnÞ ne,Sfuys § ienE f,i" i;H f,i
mj;sk foa wNsO¾ufhys ye¢kafjkafka zmrud¾:Z kñks'
f,dalhg wh;a wm%d‚l-im%d‚l iEu fohl u uQ,h
jkafka mrud¾:O¾u h' ta lsisjla øjH fkd jk w;r
yqfola fya;=-M, l%shdj,shla mu‚' mrud¾:O¾uhkaf.a
yevhla" igykla ±laúh fkd yel' mrud¾:O¾u iÙL;
yd wiÙL; jYfhka fojeoEreï jk w;r ziÙL;Z hkq
fya;=-M, jYfhka ieliqKq foa h' zwiÙL;Z hkq fya;=-M,
jYfhka ieliSula ke;s ks¾jdKOd;=j hs' mrud¾:O¾u
ish,a, i;rls' ta fufia hs'

1. Ñ;a;
2. ffp;isl iÙL;
3. rEm
4. ks¾jdKOd;=j wiÙL;

- 03 -
1. Ñ;a;-mrud¾:h
Ñ;a;h hkq wruqKq oekSu hs' ú[aØKh - uki -
is; hkdÈ kï fhfokafka;a ta i|yd u h' wruqKq ±kSu
fyj;a is; iajNdjfhka tlla jqj o wNsO¾uh wkqj th
uQ,sl jYfhka is;a-89 yd úia;r jYfhka is;a-121 f,iska
fnÞ ±lafõ' is;a m%fNao jkafka N+ñ" cd;s" hkdÈ jYfhks'
fuf,i wruqKq ±kSï jYfhka is; tlla jqj o ldudjpr"
rEmdjpr" wrEmdjpr iy f,daflda;a;r jYfhka N+ñ
i;rlg fnokq ,efí'

I. ldudjpr is;a - by; i|yka tfldf<dia j eoEreï


lduN+ñfhys nyq, jYfhka my< jk
is;a zldudjprZ h'
II. rEmdjpr is;a - by; i|yka fif<diajeoEreï
rEmN+ñhg wh;a wi[a[;,h yer
fiiq mif<diajeoEreï rEmN+ñfhys
nyq , jYfhka my< jk is ; a
zrEmdjprZ h' wi[a[;,fhys máiJê-
ú[aØKhla fyda wkH jQ is;la fyda tys
isák ld,h ;=< my< jkafka ke;'
mQ¾j l¾un,fhka wi[a[;,fhys
my< jk úg l¾ucrEm yg.kakd w;r
wdhq fl<jr mQ¾j l¾un,fhka fjk;a
;ekl Wm§' ^túg kej; is;a my< fõ'&
III. wrEmdjpr is;a - by; i|yka isjqjeoErEï wrEmN+ñfhys
nyq , jYfhka my< jk is ; a
zwrEmdjprZ h'
- 04 -
IV.f,daflda;a;r is;a - f,daflda;a;rN+ñh jYfhka úfYaI
ia:dkhla ke;' f,daflda;a;r-
O¾u u f,daflda;a;rN+ñh hs' ldu-
rEm-wrEm hk N+ñ;%fhys fjfik
ud¾.M,,dNSka ;=< fuu is;a
my< fõ'

) úfYaI lreKq - ldu-rEm-wrEm hk N+ñ ;=fkys fjfik


i;aFjhka ;=< ta N+ñhg iSud fkd jQ fjk;a N+ñkag wÞ<
is;a o my< úh yelsh' tfia jqj o ta is;g nyq, jYfhka
my< jk N+ñfhys ku u lshkq ,efí' WÞyrKhla f,i
lduN+ñhg wh;a ukqIHfhl= m%:uOHdkh we;s lr .;af;a
kï" túg we;s jk m%:uOHdk is; zrEmdjprZ is;ls' Tyq
zwdldidk[apdh;kZ kï jQ m%:u wrEmiudm;a;sh we;s lr
.;af;a kï" th zwrEmdjprZ is;ls' Tyq zfida;dm;a;sZ
ud¾.hg yd M,hg m;a jQfha kï" tu is;a zf,daflda;a;rZ
is;a h'
tfia u fuu is;a lïu ^l¾u& - úmdl ^l¾uM,h& -
lsßh ^l%shd& jYfhka o m%fNao fõ'

1) hful=f.a ika;dkfhys we;s jqjfyd;a wkd.fhys Bg


wkqrEm úmdlhla we;s lsÍug iu;a jk l=i,a iy wl=i,a
is;a" l¾u .Khg wh;a fõ'
2) l=i,a fyda wl=i,a isÿ l< ;eke;a;df.a ika;dkhg
wh;a j ta l=i,a fyda wl=i,a ksid tys M,hla jYfhka
wkd.;fhys we;s jk is;a" úmdl .Khg wh;a fõ'
3) wkd.;fhys úmdl Wmojkafka o ke;s" hïlsis l=i,
- 05 -
fyda wl=i,hl úmdlhla o fkd jk is;a zl%shd is;aZ
kï fõ'
fuu úmdl yd l%shd is;a" wjHdlD; is;a kñka o
ye¢kafõ'

;j o fuu is;a ish,a, wfya;=l iy ifya;=l


jYfhka o m%fNao fõ' wNsO¾ufhys zfya;=Z kduh
fhfokafka f,daN" fodai" fuday hk wl=i,-uQ, ;=kg iy
wf,daN" wfodai" wfuday hk l=i,-uQ, ;=kg h' fuu fya;=
tlla fyda fkd fhfok is;a zwfya;=l is;aZ kï fõ'
tn÷ is;a wgf<dils ^18&' fya;= ^l=i,-uQ,$wl=i,-uQ,&
tlla fyda fhfok is;a zifya;=lZ h' ta wkqj wfya;=l is;a
oywg yer fiiq is;a ish,a, ifya;=l h'

1.I ldudjpr is;a 54

^b& ^1& f,daNuQ, is;a 8


wl=i,a is;a 12 ^2& fodaiuQ, is;a 2
^w& ^3& fudayuQ, is;a 2
wfidaNk
is;a 30 ^B& ^1& wl=i, úmdl is;a 7
wfya;=l is;a 18 ^2& wfya;=l l=i, úmdl is;a 8
ldudjpr
^3& wfya;=l l%shd is;a 3
is;a 54

^wd& ^1& ldudjpr l=i,a is;a 8


fidaNk ^2& ifyaa;=l l=i, úmdl is;a 8
is;a 24 ^3& ifyaa;=l l%shd is;a 8

- 06 -
1.I ^w& wfidaNk is;a 30
wfidaNk is;a jkdys wl=i,a is;a 12 iy wfya;=l is;a
18 jYfhka fldgia 2 ls'

1.I ^b& wl=i,a is;a 12


^b'1& f,daNuQ, is;a 8
1. fidaukiai iy.; ÈÜÀ.; iïmhq;a; wiÙLdßl is;
2. fidaukiai iy.; ÈÜÀ.; iïmhq;a; iiÙLdßl is;
3. fidaukiai iy.; ÈÜÀ.; úmamhq;a; wiÙLdßl is;
4. fidaukiai iy.; ÈÜÀ.; úmamhq;a; iiÙLdßl is;
5. WfmalaLd iy.; ÈÜÀ.; iïmhq;a; wiÙLdßl is;
6. WfmalaLd iy.; ÈÜÀ.; iïmhq;a; iiÙLdßl is;
7. WfmalaLd iy.; ÈÜÀ.; úmamhq;a; wiÙLdßl is;
8. WfmalaLd iy.; ÈÜÀ.; úmamhq;a; iiÙLdßl is;

) úfYaI lreKq
1. fuys ,d zfidaukiai iy.; is;aZ hkq fidaukiai
fõokdfjka hqla; is;a h' ^wruqfKys ñysr ú¢kakd jQ
iajNdjh fidaukiaih hs'&
2. fuu is;a w;r zWfmalaLd iy.;Z is;a hkq WfmaCId
fõokdfjka hqla; is;a h' ^wruqfKys uOHia: jQ ú£u
WfmaCIdj hs'&
3. zÈÜÀ.; iïm%hqla;Z hkq zl=i,a-wl=i,a wdÈh ke;'
tys úmdlhla ke;Z hkdÈ jYfhka .;a
ñ:HdoDIaáfhka hqla; nj hs' tn÷ ñ:HdoDIaáhla
fkd fhÿKq is; zÈÜÀ.; úmamhq;a;Z h'
- 07 -
4. wkqkaf.a fufyhùula fyda ;ud úiska u kej;
kej; Wkkaÿ lrùula fyda ke;s j my< jk is;a
zwiÙLdßlZ h' wkqkaf.a fufyhùulska fyda ;ud
úiska u kej; kej; Wkkaÿ lrùfuka fyda my<
jk is;a ziiÙLdßlZ h'
5. f,daN - fodai - fuday - wf,daN - wfodai - wfuday hk
fya;= yh w;ßka fuu is;aj, fhfokafka f,daN-
fuday hk fya;= fol h' tneúka fuu is;a zifya;=lZ
jk w;r wkd.;fhys úmdl Wmojk neúka zl¾uZ
is;a fõ'
6. wo;a;dÞk ^fidrlu&" lduñÉPdpdr ^lduhkays
jrojd yeisÍu&" uqidjdo ^fndre lSu&" msiqKdjdpd
^fla,dï lSu&" iïmmaM,dm ^ysiajpk lSu&" wNsÊCOd
^úIu f,daNh&" ñÉPdÈÜÀ ^jerÈ oDIaáh& hk wl=i,
l¾um: i; isÿjkafka fuu f,daNuQ, is;a uq,a
ùfuks'

^b'2& fodaiuQ, ^má>& is;a 2


1. fodaukiai iy.; má>iïmhq;a; wiÙLdßl is;
2. fodaukiai iy.; má>iïmhq;a; iiÙLdßl is;

) úfYaI lreKq
1. fuys ,d zfodaukiai iy.; is;aZ hkq zfodaukiaiZ
fõokdfjka hqla; is;a h' ^wruqfKys wñysß nj
ú¢kakd jQ iajNdjh fodaukiaih hs'&
2. wkqkaf.a fufyhùula fyda ;ud úiska u kej;
- 08 -
kej; Wkkaÿlrùula fyda ke;s j my< jk is;a
zwiÙLdßlZ h' wkqkaf.a fufyhùfuka fyda ;ud
úiska u kej; kej; Wkkaÿ lrùfuka fyda my<
jk is;a ziiÙLdßlZ h'
3. f,daNdÈ fya;= yh w;ßka fuu is;aj, fhfokafka
fodai - fuday hk fya;= fol hs' tneúka fuu is;a
ifya;=l jk w;r wkd.;fhys úmdl Wmojk neúka
zl¾uZ is;a fõ'
4. mdkd;smd; ^i;=ka ueÍu&" wo;a;dÞk ^fidrlu&"
uqidjdo ^fndre lSu&" msiqKdjdpd ^fla,dï lSu&"
Mreidjdpd ^mreIjpk lSu&" iïmmaM,dm ^ysiajpk
lSu&" jHdmdo ^ffjrh& hk wl=i, l¾um: i; isÿ
jkafka fuu fodaiuQ, is;a uq,a ùfuks'

^b'3& fudayuQ, is;a 2


1. WfmalaLd iy.; úÑlsÉPd iïmhq;a; is;
2. WfmalaLd iy.; WoaOÉp iïmhq;a; is;

) úfYaI lreKq
1. fudayuQ, is;a WfmaCId fõokdfjka hqla; h'
2. fudayuQ, is;a wkqkaf.a fufyhùula ke;s j
iajNdjfhka u i;a;ajhka ;=< we;s jk is;a fldgila
jYfhka i,lk neúka zwiÙLdßlZ .Khg wh;a fõ'
3. f,daNdÈ fya;= yh w;ßka fuu is;aj, fhfokafka
fudayh mu‚' tneúka fuu is;a ifya;=l jk w;r
wkd.;fhys úmdl Wmojk neúka l¾u is;a fõ'
- 09 -
4. wl=i,a is;aj, fhfok fya;= w;ßka f,daNh ^we,Su&
yd fodaih ^.eàu& tl u is;l fhfokafka ke;'
tksid wl=i,a is;aj, Wmßu jYfhka fhfokafka
fya;= folls' tneúka ;%sfya;=l wl=i,a is;a fyda
;%sfya;=l wl=i, úmdl is;a fyda ke;' tfia u fudayh
muKla fhfoñka tl fya;=jla muKla we;s is;a
úoHudk jkafka o wl=i,a is;a ^l¾u& fldgfiys
mu‚'

1.I ^B& wfya;=l is;a 18


f,daN - fodai - fuday - wf,daN - wfodai - wfuday
hk fya;= tlla fyda fkd fhfok is;a zwfya;=lZ is;a h'
tajd wl=i, úmdl" wfya;=l l=i, úmdl iy wfya;=l l%shd
jYfhka fldgia ;=kls'

^B'1& wl=i, úmdl is;a i;


1. WfmalaLd iy.; pCLqú[aØKh
2. WfmalaLd iy.; fida;ú[aØKh
3. WfmalaLd iy.; >dkú[aØKh
4. WfmalaLd iy.; ðõydú[aØKh
5. WfmalaLd iy.; ldhú[aØKh
6. WfmalaLd iy.; iïmáÉPk is;
7. WfmalaLd iy.; ika;SrK is;

- 10 -
^B'2& wfya;=l l=i, úmdl is;a wg
1. WfmalaLd iy.; pCLqú[aØKh
2. WfmalaLd iy.; fida;ú[aØKh
3. WfmalaLd iy.; >dkú[aØKh
4. WfmalaLd iy.; ðõydú[aØKh
5. WfmalaLd iy.; ldhú[aØKh
6. WfmalaLd iy.; iïmáÉPk is;
7. fidaukiai iy.; ika;SrK is;
8. WfmalaLd iy.; ika;SrK is;

) úfYaI lreKq
1. wei" lk" kdih" Èj" YÍrh" yDohrEmh jYfhka is;a
WmÈk ;eka ihls' ta w;ßka wei" lk" kdih" Èj"
YÍrh hk m[afÉJøshhkaf.a m%idohkays my<
jkafka wl=i, úmdl iy wfya;=l l=i, úmdl
jYfhka WmÈk pCLqú[aØK - fida;ú[aØK -
>dkú[aØK - ðõydú[aØK - ldhú[aØK is;a
oih ^5x2& mu‚' fuu is;a oyhg ^wl=i, úmdl
pCLqú[aØKdÈ is;a my iy wfya;=l l=i, úmdl
pCLqú[aØKdÈ is;a my& oaúm[apú[aØK ^fomia
is;a& h hs o lshkq ,efí'
2. pCLqú[aØKdÈ fomia is;a" úmdl is;a .Khg wh;a
jkafka rEm ±lSï wdÈ jYfhka my< jk tu is;a yeu
úg u iajlSh leue;a;g wkqj my< fkd jk neúks'
3. pCLqú[aØKdÈ fomia is;a tajd my< jk m%idorEm
wkqj kï lrkq ,enqj;a yDohrEmh wdY%s; j my< jk
- 11 -
is;a fndfyda neúka tajd kï lrkq ,nkafka lD;H
wkqj h'

^B'3& wfya;=l l%shd is;a ;=k


1. WfmalaLd iy.; m[apoajdrdjÊckh
2. WfmalaLd iy.; ufkdaoajdrdjÊckh
3. fidaukiai iy.; yis;=mamdoh

) úfYaI lreKq
1. hïlsis l¾uhl úmdlhla o fkd jk" úmdl Wmojk
iajNdjh we;s l¾u is;la o fkd jk is;a l%shd is;a
kñka ye¢kafõ' thska woyia jkafka l¾u fyda úmdl
fyda fkd jk hï lD;Hhla isÿ lrk is;a hkak hs'
2. fidaukiai iy.; yis;=mamdo is; my< jkafka nqÿ"
mfianqÿ" ry;ka jykafia,dg h'
3. wl=i,a is;a 12" wfya;=l is;a 18 hk is;a ;syg ^30&
wfidaNk is;a h hs lshkq ,efí'

1.I ^wd& ldudjpr-fidaNk is;a 24

^wd'1& ldudjpr l=i,a is;a 8


1. fidaukiai iy.; ØKiïmhq;a; wiÙLdßl is;
2. fidaukiai iy.; ØKiïmhq;a; iiÙLdßl is;
3. fidaukiai iy.; ØKúmamhq;a; wiÙLdßl is;
4. fidaukiai iy.; ØKúmamhq;a; iiÙLdßl is;
5. WfmalaLd iy.; ØKiïmhq;a; wiÙLdßl is;
- 12 -
6. WfmalaLd iy.; ØKiïmhq;a; iiÙLdßl is;
7. WfmalaLd iy.; ØKúmamhq;a; wiÙLdßl is;
8. WfmalaLd iy.; ØKúmamhq;a; iiÙLdßl is;

^wd'2& ldudjpr ifya;=l úmdl is;a 8


1. fidaukiai iy.; ØKiïmhq;a; wiÙLdßl is;
2. fidaukiai iy.; ØKiïmhq;a; iiÙLdßl is;
3. fidaukiai iy.; ØKúmamhq;a; wiÙLdßl is;
4. fidaukiai iy.; ØKúmamhq;a; iiÙLdßl is;
5. WfmalaLd iy.; ØKiïmhq;a; wiÙLdßl is;
6. WfmalaLd iy.; ØKiïmhq;a; iiÙLdßl is;
7. WfmalaLd iy.; ØKúmamhq;a; wiÙLdßl is;
8. WfmalaLd iy.; ØKúmamhq;a; iiÙLdßl is;

^wd'3& ldudjpr ifya;=l l%shd is;a 8


1. fidaukiai iy.; ØKiïmhq;a; wiÙLdßl is;
2. fidaukiai iy.; ØKiïmhq;a; iiÙLdßl is;
3. fidaukiai iy.; ØKúmamhq;a; wiÙLdßl is;
4. fidaukiai iy.; ØKúmamhq;a; iiÙLdßl is;
5. WfmalaLd iy.; ØKiïmhq;a; wiÙLdßl is;
6. WfmalaLd iy.; ØKiïmhq;a; iiÙLdßl is;
7. WfmalaLd iy.; ØKúmamhq;a; wiÙLdßl is;
8. WfmalaLd iy.; ØKúmamhq;a; iiÙLdßl is;

) úfYaI lreKq
1. hful=f.a ika;dkfhys we;s ùfuka miq tu is;a
mrmqrg u wh;a j wkd.;fhys bIagúmdl we;s lrk
- 13 -
is;aj,g l=i,a is;a h hs o tys wdksixi jYfhka
wkd.;fhys we;s jk bIagúmdlhkag úmdl
is;a h hs o ;Kaydj ke;s l< ry;ka jykafia,d
i;al%shdjkays fhfok úg my< jk is;aj,g l%shd
is;a h hs o lshkq ,efí' ta wkqj ldudjpr l=i,a is;a
wg" ldudjpr ifya;=l úmdl is;a wg iy ifya;=l
ldudjpr l%shd is;a wg jYfhka ldufidaNk is;a
úisy;rls'
2. fuu is;a ish,a, fõokd fNaofhka fidaukiai-
WfmalaLd jYfhka o iÙldr fNaofhka iiÙLdßl-
wiÙLdßl jYfhka o fnfok w;r m%× ffp;islh
fhÿKq is;a ×kiïm%hqla; o m%× ffp;islh
fkd fhÿKq is;a ×kúmamhqla; o fõ'
3. ldudjpr l=i,a is;a wg zuydl=i,aZ kdufhka o
ye¢kafõ' tfia y÷kajkq ,nkafka fiiq l=i,aj,g
jvd Wiia ksid fkdj f,dj fndfyda fofkl= ;=<
my< jk ksid h' tu l=i,a is;a w;ßka zfidaukiai
iy.; ØKiïmhq;a; wiÙLdßlZ is; fiiq l=i,a
is;aj,g jvd n,j;a h'
4. ØKiïmhq;a; l=i,a is;aj, wf,daN" wfodai" wfuday
hk l=i,auq,a ;=k u fhfoa' ta wkqj tu
ØKiïmhq;a; l=i, úmdl is;aj, o wf,daN" wfodai"
wfuday hk l=i,auq,a ;=k u úoHudk jk neúka th
;%sfya;=l l=i, úmdlhls' ØKúmamhq;a; l=i,a
is;aj, wfudayh ^m%×j& fkd fhfok neúka tn÷
l=i,a is;aj, wf,daN" wfodai hk l=i,auq,a fol
muKla fhfoa' ta wkqj ØKúmamhq;a; l=i, úmdl
- 14 -
is;aj, o wf,daN" wfodai hk l=i,auq,a fol muKla
úoHudk jk neúka th oaúfya;=l l=i, úmdlhls'
tksid ØKiïmhq;a; ^l¾u-l¾uM, úYajdifhka
iy iïudÈÜÀfhka hq;= j& l==i,a lsÍfuka ;%sfya;=l
W;alDIag úmdl ,efí'
5. OHdk" ud¾.-M,dÈhg m;a úh yelafla ;%sfya;=l l=i,
úmdlhlska m%;sikaêh ,enQfjl=g h' tkï"
×kiïm%hqla; l=i, úmdlhlska Wm; ,enQfjl=g u
tu Ôú;h ;=< OHdk" ud¾.-M, ysñ lr .ekSfï
mqKHYla;sh we;' wNsO¾uh fkd o;=jka ksjerÈ j
lreKq jgyd fkd f.k jerÈ f,i fuh úfõpkh
lrkq wikakg ,eîu ixfõ.hg lreKls'

1.II rEmdjpr l=i, - úmdl - l%shd is;a 15

1. ú;lal" úpdr" mS;s" iqL" tal.a.;d iys; m%:uOHdk


l=i,a is; $ úmdl is; $ l%shd is;'
2. úpdr" mS;s" iqL" tal.a.;d iys; oaú;ShOHdk
l=i,a is; $ úmdl is; $ l%shd is;'
3. mS;s" iqL" tal.a.;d iys; ;D;ShOHdk
l=i,a is; $ úmdl is; $ l%shd is;'
4. iqL" tal.a.;d iys; p;=¾:OHdk
l=i,a is; $ úmdl is; $ l%shd is;'
5. WfmalaLd" tal.a.;d iys; m[apuOHdk
l=i,a is; $ úmdl is; $ l%shd is;'

- 15 -
) úfYaI lreKq
1. rEmdjpr l=i, úmdl iy l%shd is;a by; olajk ,o
wdldrfhka u jk neúka rEmdjpr is;a ish,a,
^5x3=15& mif<dils'
2. rEmdjpr l%shd is;a my< jkafka ry;ka jykafia,dg
mu‚' fuu is;aj, ziqLZ hkafkka .efkkafka
fidaukiaih hs' rEmdjpr is;aj, wiÙLdßl-
iiÙLdßl jYfhka úfYaI fNaohla ke;;a iajrEm
fn§fuys § fuu is;a iiÙLdßl jYfhka i,lkq
,efí'

1.III wrEmdjpr l=i, - úmdl - l%shd is;a 12

1. wdldidk[apdh;k l=i,a is; $ úmdl is; $ l%shd is;


2. ú[aØK[apdh;k l=i,a is; $ úmdl is; $ l%shd is;
3. wdls[ap[aØh;k l=i,a is; $ úmdl is; $ l%shd is;
4. fkaji[aØkdi[aØh;k l=i,a is; $ úmdl is; $
l%shd is;

) úfYaI lreKq
1. wrEmdjpr l=i,a is;a" úmdl is;a iy l%shd is;a by;
olajk ,o mßÈ tu iudm;a;sfha kñka u ye¢kafjk
w;r l%shd is;a my< jkafka ry;ka jykafia,dg
mu‚' ta wkqj wrEmdjpr is;a ish,a, ^4x3=12&
fÞ<ils'
2. fuu is;a WfmaCId iy.; jk w;r iajrEm
fn§fuys § iiÙLdßl jYfhka i,lkq ,efí'
- 16 -
1.IV f,daflda;a;r is;a 8

1. fida;dm;a;s ud¾.-is;
2. fida;dm;a;s M,-is;
3. ilÞ.dó ud¾.-is;
4. ilÞ.dó M,-is;
5. wkd.dó ud¾.-is;
6. wkd.dó M,-is;
7. w¾y;a ud¾.-is;
8. w¾y;a M,-is;

) úfYaI lreKq
1. iEu ud¾.-M, is;la u my< jkqfha OHdkiïm%hqla;
is;la jYfhks' uq,ska iu:-OHdk fkd ,nd
Y=Ialúo¾Ykdfjka ud¾.-M, ,nk fhda.djprhdf.a
mjd tu ud¾.-M, is;a m%:uOHdk iïm%hqla; fõ'
tksid úia;dr l%ufhka f,daflda;a;r is;a .Kkh
lrk úg rEmdjpr OHdk 5 wkqj ^8x5=40& i;<sila
fõ' wrEmdjpr iudm;a;s mdol lrf.k úo¾Ykd jvd
ud¾.M, ,nk fhda.djprhdf.a tu ud¾.M, is;a
m[apuOHdk iïm%hqla; fõ' ta wkqj úia;dr l%ufhka
is;a ish,a, 121 jkafka fufia h'

ldudjpr is;a - 54
rEmdjpr is;a - 15
wrEmdjpr is;a - 12
f,daflda;a;r is;a ^8x5& - 40
121
- 17 -
is;a 89$121

ldudjpr is;a 54 rEmdjpr is;a 15 wrEmdjpr is;a 12 f,daflda;a;r is;a 8$40

l=i,a úmdl l%shd l=i,a úmdl l%shd


is;a 5 is;a 5 is;a 5 is;a 4 is;a 4 is;a 4

- 18 -
ud¾. is;a M, is;a
4$20 4$20
wl=i,a wfya;=l fidaNk
is;a 12 is;a 18 is;a 24

f,daNuQ, fodaiuQ, fudayuQ, wl=i, l=i, l%shd l=i,a úmdl l%shd


is;a 8 is;a 2 is;a 2 úmdl úmdl is;a 3 is;a 8 is;a 8 is;a 8
is;a 7 is;a 8
) úfYaI lreKq
1. is;a my< jkafka wei" lk" kdih" Èj" lh iy
Y=oaOufkdaoajdrh hk oajdr yh uq,a lr f.k h' is;a
89 w;ßka wei" lk" kdih" Èj" lh weiqßka my<
jkafka is;a 10 mu‚' fiiq is;a 79 ufkdaoajdßl h'

1. wl=i, úmdl WfmaCLd iy.; pCLqú[aØKh


(1) wei
2. wfya;=l l=i, úmdl WfmaCLd iy.; pCLqú[aØKh

1. wl=i, úmdl WfmaCLd iy.; fida;ú[aØKh


(2) lk
2. wfya;=l l=i, úmdl WfmaCLd iy.; fida;ú[aØKh

1. wl=i, úmdl WfmaCLd iy.; >dkú[aØKh


(3) kdih
2. wfya;=l l=i, úmdl WfmaCLd iy.; >dkú[aØKh

1. wl=i, úmdl WfmaCLd iy.; ðõydú[aØKh


(4) Èj
2. wfya;=l l=i, úmdl WfmaCLd iy.; ðõydú[aØKh

1. wl=i, úmdl WfmaCLd iy.; ldhú[aØKh


(5) lh
2. wfya;=l l=i, úmdl WfmaCLd iy.; ldhú[aØKh

(6) ufkdaoajdrh - fiiq is;a 79

- 19 -
2. ffp;isl-mrud¾:h
wruqKq ±kSu fyj;a is;la my< ùu iu`. u isÿ jk
wkH l%shd" zffp;islZ kñka ye¢kafõ' ffp;islhkag
wdfõ‚l jQ ,CIK i;rls' tajd kï"

1. is; iu`.ska tlg yg.ekSu ^tal=mamdo&


2. ta is; iu`.ska tlg ksreoaO ^ke;s& ùu ^talksfrdaO&
3. is; .;a wruqK u .ekSu ^tald,ïNk&
4. is; yg.kakd ;ek u ^bJøsfhys u& yg.ekSu ^taljF:ql&

fuu ,CIK i;r ziïm%fhda.Z fyj;a zfjka l<


fkd yels f,i ñY% ùfïZ ,CIK kñka o ye¢kafjk w;r
ffp;isl ish,a, fomKils ^52&' ffp;isl fomKi u
tl u is;l fkd fhfok w;r ta ta ffp;isl wÞ< is;aj,
muKla fhfoa' tksid ffp;isl úNd.h ms<sn| ukd f,i
lreKq ±k.ekSfuka ta ta is;aj, ffp;isl fhfok whqre
jgyd .ekSu myiq fõ' ffp;isl fomKi j¾. lrkq
,nkafka my; ±lafjk mßoafoks'

(1) i¾jÑ;a;idOdrK ffp;isl ^7&


I. wkHiudk rdYsh ^13&
(2) m%lS¾Kl ffp;isl ^6&

II. wl=i, rdYsh ^14& wl=i, ffp;isl ^14&

(1) fidaNk idOdrK ffp;isl ^19&


III. fidaNk rdYsh ^25&
(2) widOdrK fidaNk ffp;isl ^6&

- 20 -
2.I wkHiudk rdYsh ^13&
I.(1) i¾jÑ;a;idOdrK ffp;isl 7
iEu is;l u fhfok ffp;isl y; fukñka
ye¢ka fõ'
I.(1)1. Miai - wei wdÈ bJøshhlg rEmdÈ wruqKla
fhduq jQ úg th is;ska ±k.ekSug kï
tu wruqK is;g iïnkaO úh hq;= h'
wruqK isf;ys yefmkakdla n÷ j bJøsh"
wruqK yd wÞ< is; iïnkaO ùfï .=Kh
fuu iam¾Y ffp;isl h hs' fuh
kqj‚ka u jgyd .; hq;= iQCIau
ffp;islhls'
I.(1)2. fõokd - wruq f Kys rih ú¢k ia j Ndjh
fõokdj h' wruqK m%shckl jqjfyd;a
iqL$fidaukiai fõokd o wruqK wm%sh
jqjfyd;a ÿlaL$fodaukiai fõokd o
wruqK uOHia: jqjfyd;a WfmaCId
fõokdj o we;s fõ' th jkdys fuu
fõokd ffp;islh hs'
I.(1)3. i[aØ - wdrïuKfhys wdldrh .kakd iajNdjh
i[aØj hs' th wruqKq ye¢kSu f,i o
±laúh yels h'
I.(1)4. fÉ;kd - hEï" Bï wdÈ fkdfhl=;a l%shd isÿ lsÍfï
W;aidyh zfÉ;kdZ kñka ye¢ka fõ'
wruqKq ±kSug is; m%Odk jk w;r l%shd
isÿ lsÍug fÉ;kdj m%Odk fõ' tksid
- 21 -
fuu zfÉ;kdZ ffp;islhg zl¾uhZ
h hs o lshkq ,efí'
I.(1)5. tal.a.;d - is;g wruqK .; yels jk mßÈ
wruq f Kys we;s tla wdldrhl
fkd ief,k mßÈ ukd f,i is;
wruqfKys msysgqjk .=Kh ztal.a.;dZ
kñ' ÈhqKq jQ tal.a.;dj ziudêZ kñka o
ye¢ka fõ'
I.(1)6. Ôú;sJøsh - ksjkg meñŒu olajd i;aFjhkaf.a
Ñ;a; mrïmrdj fkd is£ meje;aug
Wmldr jk" th md,kh lrk .=Kh
zÔú;sJøshZ ffp;islh hs'
I.(1)7. ukisldr - is;g wruqfKka bj;a jkakg fkd §
kej; kej; wruqKq .ekSfuys fhdojk
O¾u;dj ukisldrh hs'

I.(2) m%lS¾Kl ffp;isl 6


iEu is;l u fhfokafka ke;s j ta ta is;aj, iqÿiq
mßÈ fhfok neúka fuu ffp;isl yh zm%lS¾KlZ
kñka ye¢kafõ'
I.(2)1. ú;lal - wruqK lrd hk" wruqKg is; kxjk
iajNdjh zú;lalZ kï fõ' l,amkd lsÍu
hkq o fuu ú;lalhg kuls'
I.(2)2. úpdr - ú;¾lh .;a wruqK msßuÈk fyj;a tys
me;sfrk iajNdjh zúpdrZ hs'
I.(2)3. wêfudCL - hïlsis tla wdldrhlska is;g wruqK
- 22 -
.; yels jk mßÈ wruqfKa wdldrh
úksYaph lr .kakd iajNdjh
zwêfudCLZ kñ'
I.(2)4. úßh - lghq;af;ys fkd miqnisñka lghq;a;
wjika jk ;=re bÈßhg hk iajNdjh
zù¾hhZ kï fõ' ldhsl yd ffp;isl
jYfhka ù¾hh fojeoEreï jk w;r
fuhska lshefjkqfha ffp;isl ù¾hh hs'
I.(2)5. mS;s - is; mskd hk iajNdjh zmS;sZ h hs'
I.(2)6. PJo - ta ta foa lrkq leue;a;" ´kElu zPkaoZ
h hs' tfy;a f,daNfhys fuka wef,k
iajNdjhla Pkaofhys ke;'
) úfYaI lreKq
i¾jÑ;a;idOdrK ffp;isl y; iy m%lS¾Kl
ffp;isl yh hk fuu ffp;isl oy;=k wl=i, rdYshg
yd fidaNk rdYshg wh;a ffp;isl iu`. o tla j fhfok
neúka zwkHiudkZ kñka ye¢ka fõ'

2.II wl=i, rdYsh ^14&


II.1. fuday - wruq f Kys ienE ;;a F jh jik
iajNdjh zfudayZ h hs' wúoHdj kñka
ye|skafjkafka o fuu fudayh hs' fuh
iEu wl= i ,a is ; l u fhfok
ffp;islhls'
II.2. wysßl - mdmh ms<sl=,a fkd lrk iajNdjh
fyj;a mdmhg ,Êcd fkd jk iajNdjh
zwysßlZ hs'
- 23 -
II.3. wfkd;a;mam - mdmhg ìh fkd jk ia j Ndjh
zwfkd;a;mamZ hs'
II.4. WoaOÉp - wdrïuKfhys is; uekúka fkd msysgk"
ief,k iajNdjh zWoaOÉpZ kñ' tkï
iudêhg úreoaO iajNdjh hs'
II.5. f,daN - wruqfKys wef,k iajNdjh zf,daNZ h hs'
II.6. ÈÜÀ - hula jrojd olsk iajNdjh zÈÜÀZ kñ'
fuhska woyia flfrkafka ñ:HdoDIaáh
ms<sn| j hs'
II.7. udk - zfï uuZ h hkdÈ jYfhka ;udf.a
;;aFjh ;ud úiska uek .kakd iajNdjh
zudkZ kñ'
II.8. fodai - wruq K g úreoa O jk ia j Ndjh
zfodaiZ h hs' fl%daOh-ffjrh-ìh-
wm%idoh jYfhka lshefjkafka o tu
oafõIh u h'
II.9. biaid - wkqkaf.a iemhg fyda iïm;a;shg fyda
úreoa O ia j Ndjh zbia i dZ fyj;a
B¾IHdj hs'
II.10.uÉPßh - ;ud i;= fohla wfkfll=g whs;s ùu
fyda ;ud wh;a fohlska wfkfll=g
m%fhdackhla ùu fyda fkd bjikakd jQ;a
;ud i;= iïm;a i`.jkakd jQ;a iajNdjh
zuÉPßhZ fyj;a uiqre nj hs'
II.11.l=lal=Ép - isÿ fkd l< l=i,a iy l< wl=i,a .ek
miq;efjk iajNdjh zl=lal=ÉpZ hs'
- 24 -
II.12.Òk -isf;ys ÿn, nj" w,i nj zÒkZ h hs'
II.13.ñoaO -ffp;islhkaf.a ÿn, nj" w,i nj
zñoaOZ h hs' ^fuu Ók-ñoaO fol ksid
ù¾hh ySk jk w;r we;eï úg ksÈu; o
we;s fjhs'&
II.14.úÑlsÉPd -ish¨ u l=i,O¾uhkag" OHdk" ud¾.M,
,eîug ndOl jQ ielh zúÑlsÉPdZ kñ'
znq o a O dÈ wg;ek ielhZ kñka
±lafjkafka o fuh hs' fkd okakd hula
.ek ztfia o@ fufia oZ lshd we;s jk
ielh fuhg wh;a fkd fõ'

2.III fidaNk rdYsh


III.(1) fidaNk idOdrK ffp;isl
III.(1)1.ioaOd - nqoaO-Oïu-iÙ> hk f;rejk
flfrys we;s jk úYajdih"
meye§u" ms<s.ekSu zioaOdZ fyj;a
Y%oaOdj hs'
III.(1)2.i;s - wl=i,hg jefgkakg fkd § is;
l=i,fhys msysgqùu zi;sZ f y j ; a
isysh hs'
III.(1)3.ysß - mdmhg ,Êcd jk" mdmh ms<sl=,a
lrk iajNdjh zysßZ kñ'
III.(1)4.T;a;mam - mdmhg ìh jk ia j Ndjh
zT;a;mamZ kñ'
III.(1)5.wf,daN - wruqfKys fkd wef,k iajNdjh
zwf,daNZ kï fõ'
- 25 -
III.(1)6.wfodai - oafõIhg úreoaO iajNdjh jQ
ffu;%sh zwfodaiZ kñ'
III.(1)7.;;%uÊCO;a;;d - t l g yg.kakd Ñ;a;-
ffp;islhkaf.a fõ.h wvq jeä
jkakg fkd § iu j mj;ajk
iajNdjh z;;%uÊCO;a;;dZ kñ'
III.(1)8.ldhmiaioaê - fuys ,d zldhZ hkq ffp;islh'
ffp;islhkaf.a ikaiqka nj
zldhmiaioaêZ kñ'
III.(1)9.Ñ;a;miaioaê - Ñ ;a ; f h ys i ka i q ka n j
zÑ;a;miaioaêZ kñ'
^ldhmiaioaê iy Ñ;a;miaioaê
hk O¾u fol Ñ;a;-
ffp;islhka fkd ikaiqka lrk
WoaOÉpdÈ flf,iqkag m%;smCI
ffp;isl folls'&
III.(1)10.ldh,yq;d - ffp;islhkaf.a ieye,a¨ nj
zldh,yq;dZ kñ'
III.(1)11.Ñ;a;,yq;d - isf;ys ieye,a¨ nj zÑ;a;,yq;dZ
kñ'
^ldh,yq;d iy Ñ;a;,yq;d hk
O¾u fol Ñ;a;-ffp;islhka
nr njg muqKqjñka ÿ¾j, lrk
ÒkñoaOhg m%;smCI O¾u folls'&
III.(1)12.ldhuqÿ;d - ffp;islhkaf.a uDÿ" fudf<dla
nj zldhuqÿ;dZ kñ'
- 26 -
III.(1)13.Ñ;a;uqÿ;d - isf;ys uDÿ" fudf<dla nj
zÑ;a;uqÿ;dZ kñ'
^Ñ;a;-ffp;islhka ;o njg m;a
lrk oDIaá-udk wdÈhg m%;smCI
O¾u folls'&
III.(1)14.ldhlïu[a[;d-ffp;islhkaf.a l¾uKHNdjh
zldhlïu[a[;dZ kñ'
III.(1)15.Ñ;a;lïu[a[;d-isf;ys l¾uKHNdjh
zÑ;a;lïu[a[;dZ kñ'
^Ñ;a;-ffp;islhka wl¾uKH
lrjk fiiq kS j rKhka g
m%;smCI O¾u folls'&
III.(1)16.ldhmd.=[a[;d- ffp;islhka ta ta l%shdjkays
m%.=K nj zldhmd.=[a[;dZ kñ'
III.(1)17.Ñ;a;md.=[a[;d -is; ta ta l%shdjkays m%.=K nj
zÑ;a;md.=[a[;dZ kñ'
^Ñ;a;-ffp;islhka .s,ka lr
ÿn, njg muqKqjk wY%oaOdÈ
flf,iq k a g m% ; s m CI O¾u
folls'&
III.(1)18.ldhqÊcql;d - ffp;is l hka f .a Rcq nj
zldhqÊcql;dZ kñ'
III.(1)19.Ñ;a;=Êcql;d - isf;ys Rcq nj zÑ;a;=Êcql;dZ
kñ'
^fuu ffp;isl fol Ñ;a;-
ffp;islhka jÙl njg
- 27 -
muqKqjk udhd-idfGhH wdÈ
flf,ia j ,g m% ; s m CI O¾u
folls'&

fuu ffp;isl oykjh ish¨ u fidaNk is;aj,


fhfok neúka fidaNk-idOdrK kï fõ'

III.(2) widOdrK fidaNk ffp;isl


*úr;s 3
III.(2)1.iïudjdpd - f n d r e lS u " f la , d ï lS u "
mreIjpk lSu" ysiajpk lSu
hk jd.a ÿ Ya p ß;j,s k a je<lS u
ziïudjdpdZ kñ'
III.(2)2.iïudlïuka; -md% K>d;h" fidrlï lsÍu"
lduhkays jrojd yeisÍu hk
ld h ÿ Ya p ß ; j ,s k a je<lSu
ziïudlïuka;Z kñ'
III.(2)3.iïudwdÔj - Èúmeje;a u i|yd lrk
ldh-jd.a ÿ Ya p ß;j,s k a je<lS u
ziïudwdÔjZ kñ'

fuu ffp;isl ;=k uq,a fldg f.k ldh-


jd.aÿYapß;j,ska j<lsk neúka fuu ffp;isl ;=k zúr;sZ
kñ'

- 28 -
*wm%udKH 2
III.(2)4.lreKd-wkqkaf.a ÿlg wleu;s jk" wkqka ÿlska
uqojkq leue;a; zlreKdZ kñ'
III.(2)5.uqÈ;d - wkqkag iïm;a ,eîfuys" wkqkaf.a iemf;ys
i;=gq ùu zuqÈ;dZ kñ'

*m[aØ
III.(2)6.m[aØ -wruqKqj, ;;aFjdldrh .eUqßka olakd
iajNdjh zm%×jZ hs'

widOdrK fidaNk-ffp;isl fhfokafka ta ta


fidaNk is;a wkqj h' fidaNk idOdrK yd widOdrK
ffp;isl ish,a, tla j f.k fuu ffp;isl O¾u úismy
fidaNk rdYsh kñka ye¢ka fõ'

- 29 -
ffp;isl iïm%fhda.h
iEu ffp;islhla u iEu is;l u fhfokafka
fkd fõ' ta ta is;a wkqj ffp;islhkaf.a fh§u ffp;isl
iïm%fhda.h hs' ij_Ñ;a;idOdrKffp;isl y; iEu
is;l u fhfoa' tfy;a m%lS¾Kl ffp;isl fhfokafka ta ta
is;a wkqj h'
wl= i , ffp;is l w;ßka fuda y " wys ß l"
wfkd;a;mam" WoaOÉp hk ffp;isl i;r iEu wl=i,a
is;l u fhfok w;r f,daNh yd oafõIh tl u wl=i,a
isf;a fhfokafka ke;' f,daNfhka wruqfKys wef,k w;r
oafõIfhka wruqfKys .efÜ' tksid f,daNh;a oafõIh;a
tl u isf;ys my< úh fkd yel'
fidaNk idOdrK ffp;isl oykjh flá l%ufhka
mKiakjhla jQ o úia;r jYfhka wkQtlla jQ o ish¨ u
fidaNk is;aj, fhfoa' widOdrK fidaNk ffp;islj,ska
úr;s ffp;isl ;=k u tljr fhfokafka f,daflda;a;r
l=i,a is;aj, mu‚' f,!lsl is;aj,ska ldudjpr is;aj,
úr;s ffp;isl fhfokafka jrlg tl ne.ska mu‚'
WÞyrK f,i i;=ka ueÍfuka je<lSfuys § fhfokafka
ldhÿYapß;-úr;sh mu‚' fndre lSfuka je<lSfuys §
fhfokafka jÖÿYapß;-úr;sh mu‚' jerÈ Ôúldfjka
je<lSfuys § fhfokafka ñÉPdÔj-úr;sh mu‚'
wm%udKH ffp;isl folska lreKd mQ¾jNd.fhys §
lreKd ffp;islh fhfok w;r uqÈ;d mQ¾jNd.fhys §
uqÈ;d ffp;islh fhfoa' ldudjpr ×kiïm%hqla;
iss;aj, o rEmdjpr" wrEmdjpr iy f,daflda;a;r is;aj, o
m%×j fhfoa'
- 30 -
Ñ;a;ùÓ

rEm ±lSï" Yío weiSï wdÈh iy is;ska" lhska"


jpkfhka isÿ lrk úúO l%shdldrlï flfrkqfha tla
is;lska fkd fõ' ta iEu l%shdldrlula u isÿ ùug
l%udkql+, j is;a fm<la fyj;a is;a je,la my< úh hq;= h'
ta is;a fm< fyj;a is;aje, zÑ;a;ùÓZ kñka ye¢kafõ'
is;l wdhqld,h b;d iq¿ h' is;la WmÈk ld,h - is;
mj;akd ld,h - is; kefik ld,h jYfhka is;a ms<sn|
wjia:d ;=kla we;' tajd ye¢kafjkafka W;amdoCIK -
iaÓ;sCIK - NÙ.CIK kñks' isf;ys W;amdo - iaÓ;s - NÙ.
CIK ;=k ld, jYfhka iudk h' tu ld, ;=k tlafldg
zÑ;a;CIKhZ kñka ye¢kafjk w;r tys wre; is;l
wdhqld,h hkq hs' fun÷ Ñ;a;CIK Þy;la rEmfha wdhqI hs'
tkï l=vd Ñ;a;CIK mKia tll ld,h hs' tys m<uqjk
l=vd Ñ;a;CIKh" rEmfha W;amdoCIKh jk w;r
mKiatlajekak NÙ.CIKh fjhs' l=vd Ñ;a;CIK
y;<siakjhla rEmfha iaÓ;sh fõ' th m%ia;dr .; lr
olajkafka kï" fufia ±laúh yels h'

Wmamdo À;s NÙ.

1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15 16 17

fuhska ±lafjkafka plLqoajdßl Ñ;a;ùÓh ms<sn|


o< igykls' Wmamdo-À;s-NÙ. jYfhka l=vd Ñ;a;CIK
- 31 -
;=klska uydÑ;a;CIKhla iEfoa' fuu uyd Ñ;a;CIK
Þy; rEmfha wdhqI hs' fuu Ñ;a;CIK Þy; fufia hs'

1. NjdÙ.
2. NjdÙ.-p,k
3. NjdÙ.-WmÉfþo
4. m[apoajdrdjÊck
5. pCLqú[aØK
6. iïmáÉPk
7. ika;SrK
8. fjdF:mk
9. cjk - 1
10. cjk - 2
11. cjk - 3
12. cjk - 4
13. cjk - 5
14. cjk - 6
15. cjk - 7
16. ;ÞrïuK - 1
17. ;ÞrïuK - 2

is;a ksrka;rfhka we;s ù mej;S ke;s ù hkafka


tla;rd ms<sfj<lg h' fufia ta ta l%shd isÿ lsÍï jYfhka
my< jk is;a fm< zÑ;a;ùÓZ kñ' Ñ;a;ùÒ my< ùu
iïnkaOfhka ±laúh hq;= lreKq rdYshla we;;a fuys ,d Bg
wjldY ke;s neúka w;smQckSh f¾reldfka pJoúu,
- 32 -
uydkdysñmdKka jykafiaa úiska iïmdÈ; zwNsO¾u ud¾.hZ
.%ka:h weiqßka tu lreKq jeä ÿrg;a W.; hq;= h'

NjdÙ. is;a

hïls i s Njhl m% ; s i Jêh ,eîï jYfhka


m%:ufhka u my< jk úmdl is;" zm%;siJê is;Z kñka
ye¢kafõ' t;eka mgka tu Ôú;fhys urKh f;la ùÓ is;a
my< fkd jk wjia:djkays Ñ;a; mrïmrdj fkd is£
mej;Sï jYfhka m%;siJê-is;g iudk is;la kej; kej;
we;s fõ' is;a mrïmrdj fkd is£ i;aFjhdf.a Ôú;h
mj;ajñka Njfha meje;aug ldrKh ^fya;=j& jk tu
is;aj,g zNjdÙ. is;aZ hZhs lshkq ,efí' ùÓ is;a my<
fkd jk wjia:djkays ksr;=re j u NjdÙ. is;a my< jqj o
i;aFjhdg tn÷ is;la we;s jk nj ±fkkafka ke;' tu
NjdÙ.Ñ;a;h i;aFjhdf.a zuQ,Ñ;a;hZ kñka o ye¢kafõ'
w¨;ska wruqKq .kakd ùÓ fyj;a is;sú,s my< jkafka
NjdÙ. is;a mrïmrdfõ w.ska h'
Njhl wdrïNfhys § my< jk m%;siJê is;;a tu
Njfha NjdÙ. is;;a tu Njh wjidkfhys my< jk pHq;s
is;;a tl yd iudk is;a h' tu m%;siJê - NjdÙ. - pHq;s
Ñ;a;hka zùÓuqla; is;aZ kñka ye¢ka fõ'
rEm-Yío-.kaO-ri-myi yd ufkdaoajdßl wruqKq
Ñ;a;ika;;shg fhduq jQ l,ays NjdÙ. is;a my< ùu kej;S
Ñ;a;ika;;shg fhduq jQ wruqK wkqj ùÓ is;a my< fõ'
tfia my< jk ùÒ is;a w;r we;s cjka is;aj, fÉ;kd
- 33 -
u`.ska l¾u /ia ùu isÿ fõ' tla Ñ;a;ùÓhl cjka is;a i;la
wkqms<sfj<ska my< fõ' zcjkZ hkq fõ.j;a l%shdldÍ
is;a h' i;aFjhdf.a is;" lh" jpkh l%shdldÍ fjñka l¾u
/iajkafka fyda l%shd isÿ l< yelafla fuu cjk is;aj,
fÉ;kdj uq,a ùfuks' flf,ia iys; i;aFjhkaf.a l=i,
fyda wl=i, cjk is;aj, fÉ;kd u`.ska l¾uúmdl ,nd
fokafka fufia h'

1. cjkh ÈÜGOïufõokSh úmdl


2. cjkh
3. cjkh
4. cjkh wmrdmßhfõokSh úmdl
5. cjkh
6. cjkh
7. cjkh WmmÊcfõokSh úmdl

cjk lD;Hh isÿ lrk is;a kï"


1. wl=i,a is;a 12
2. yis;=mamdo is; 1
3. uydl=i,a is;a 8
4. uyd l%shd is;a 8
5. uy.a.; l=i,a is;a 9
6. uy.a.; l%shd is;a 9
7. f,daflda;a;r is;a 8
55

- 34 -
fuu is;a mKiamy cjk lD;Hh isÿ lrk is;a h'
thska f,daflda;a;r is;a 8" uydl%shd is;a 8" uy.a.; l%shd
is;a 9 iy yis;=mamdo is; hk is;a úisyh yer b;sß is;a
úiskjh ^tkï" wl=i,a is;a 12" uydl=i,a is;a 8" uy.a.;
l=i,a is;a 9& u`.ska l¾u /ia ùu isÿ fõ'

urKdikak cjk ùÓh

ur‚ka u;= m%;siJêhla ,nkakyqf.a tkï" ry;a


fkd jQ ieuf.a tu Ôú;fha pHq;sÑ;a;h my< ùug fmr
urKdikak cjk Ñ;a;ùÓhg" B<`. Njfhys m%;siJêh
i|yd fya;= jk l¾uh fyda tu l¾u isÿ lsÍug WmldÍ jQ
foa weiqßka zl¾uksñ;a;Z fyda u;= my< jk Njh
iïnkaO jQ z.;sksñ;a;Z fyda wruqKq fõ'
fï ms<sn| j w;smQckSh f¾reldfka pJoúu,
uydkdysñmdKka jykafiaa úiska zwNsO¾u ud¾.hZ
.%ka:fhys úia;r lrkq ,en we;af;a fufia h'
is;aj,g wdOdr jk jia;=rEm mrïmrdjka
is¢hkakg fyd|g u <x jQ l,ays uefrk i;aFjhdg ta
wjia:dfjys § jegyS ;snQ l¾udÈfhka tlla wruqKq fldg ta
YÍrfhys we;s jk wka;su Ñ;a;ùÓh we;s fõ' thg
zurKdikakÑ;a;ùÓhZ hs lshkq ,efí' fï wjia:dfõ §
Ñ;a;fõ.h b;d ySk neúka m%lD;s ld,fhys fuka ta ùÓfha
cjka i;la we;s fkd ù" mila muKla we;s fõ' miajk
cjkhg wk;=re j fyda cjkfhka miq NjdÙ.hla ù thg
wk;=re j fyda ;ÞrïuKhg wk;=re j fyda ;ÞrïuKfhka
- 35 -
miq NjdÙ. ù thg wk;=re j fyda j¾;udk Njhdf.a
wjidk Ñ;a;h jk pHq;sÑ;a;h Wm§' bkamiq lsis lf,l ta
YÍrfha kej; is;a we;s fkd fõ' pHq;sÑ;a;h we;s ùu
i;a;ajhdf.a urKh h'
pHq;sfhka miq ta YÍrfhys kej; is;a we;s fkd jk
kuq;a i;a;ajhdf.a is;a mrïmrdj fkd isf|a' pHq;sÑ;a;h
ksreoaO jkq iu`. u urKdikak cjka úiska .kakd ,o
wruqK wkqj hïlsis ;ekl fojk cd;sfha m<uqjk is;
jk m%;sikaêÑ;a;h my< fõ' ta m%;sikaêÑ;a;h my< ùu
u< i;a;ajhdf.a kej; bm§u h' uefrk ;eke;a;df.a
YÍrfhka lsisjla wkd.; Njhg fkd hkafka h'
m%;sikaêÑ;a;h j¾;udk Njfhka tys .sh tlla fkdj"
tys u w¨f;ka my< jQjls'
m%;sikaêÑ;a;h j¾;udk Njfhka wkd.;Njhg
.sh tlla fkd j;=ÿ j¾;udk Njfha mej;s is;a
mrïmrdjg u wh;a fohls' j¾;udk Njhg wh;a is;a
mrïmrdj fkd ù kï m%;sikaêÑ;a;hla we;s fkd fõ'
pHq;s-m%;siJê fol w;r §¾>ld,hla o ke;' pHq;shg
wk;=re j m%;sikaêh we;s ùug .; jk ld,h;a Ôj;a j
bkakd ld,fha Ñ;a;ùÓhl tla is;la ksreoaO ù ;j;a is;la
we;s ùug .; jk ld,h;a tliudk h' WÞyrKhla f,i
ñksil= ueÍ foõf,dj ms<sis| .;a l,ays" fï f,dalfhka
foõf,djg .sh lsisfjla ke; o" foúhdf.a m%;siJêÑ;a;h
ñh .sh ñksidf.a is;a mrïmrdjg u wh;a neúka ñh .sh
ñksid;a ta foúhd;a tla mqoa.,hl= jYfhka lsh hq;= h'
pHq;shg wk;=re j m%;sikaêÑ;a;h we;s ùfï m%Odk
- 36 -
fya;=j" úmdl §ug t<U isá w;S; l¾uh h'
urKdikakfha § l¾udÈfhka tlla wruqKq lrñka mej;s
l=Y,dl=Y, cjk Ñ;a;hka yd wúoHd" ;DIaKd fol;a ta ta
wdldrfhka m%;siJêhg fya;= fõ'
^urKdikak cjkùÓhg wk;=re j tu Ôú;fhys
wjika is; jk pHq;sÑ;a;h;a bka wk;=re j wk;=re
Njfhys m%;sikaêÑ;a;h;a Ñ;a;kshduh wkqj fhfok
neúka fuys ,d wka;rdNjhlg bv ke;s nj b;du;a
meyeÈ,s h'&
ldudjpr m%;siJêhla i|yd l¾u - l¾uksñ;s -
.;sksñ;s hk ;=fkka ljrla fyda urKdikak Ñ;a;ùÓhg
wruqKq úh yels h'

1. l¾u - j¾;udk Njfhys § fyda w;S; Njj, §


fyda ta mqoa.,hd úiska isÿ lr we;s l=i, -
wl=i, l¾u'
2. l¾u ksñ;s - l¾uhg wruqKq jQ fyda th isÿ lsÍug
WmlrK jQ fyda jia;='
3. .;s ksñ;s - u;= Njh iïnkaO úúO foa'

wix{;,fhys WmÈk i;a;ajhkag pHq;sfhka miq


m%;sikaêÑ;a;hla my< fkd jk w;r mQ¾j l¾ufha
n,fhka Ôú;kjl rEml,dm muKla we;s fõ' fufia
l,am mkaishhla muK jQ È.= ld,hla wix{N+ñfhys .;
fldg pHq; jkakd jQ tu mqoa.,hdg pHq;sÑ;a;hla my<
jkafka o ke;' wjikajrg Tyqg my< jk Ôú;kjl rEm
l,dm u Tyqf.a pHq;sh fõ' l¾u - l¾uksñ;s - .;sksñ;s
- 37 -
jegySula o Tyqg ke;' wix{Njhg meñŒug fmr Tyq
úiska ,nd isá m[apuOHdkfha Wmpdr fÉ;kdfjka
u;=lr fok l¾udÈh w;=frka tlla wruqKq fldg
wix{i;aFj-pHq;sfhka miq Tyqg ldudjpr m%;siJêhla
we;s fõ'
rEmdjpr" wrEmdjpr m%;siJëkag wruqKq jkafka
zl¾uksñ;a;Z mu‚' Tjqkag l¾uksñ;a; jYfhka wruqKq
jkafka o Tjqka ,nd isákd OHdkj,g wruqKq jk lisK
ksñ;a;dÈh h' wrEmdjpr-pHq;s i;frka miq bka hg
wrEmdjpr-m%;siJê yer b;sß wrEmdjpr-m%;sikaê yd
ldu;%sfya;=l-m%;sikaê o we;súh yels h' by<
wrEmN+ñhlska pHq; jQfjl=g my< wrEm-m%;sikaêhla we;s
fkd fõ' wrEmN+ñ ish,af,ka u pHq;jkakjqkag rEmdjpr-
m%;sikaê fyda ldudjpr wfya;=l" oaúfya;=l fyda m%;sikaê
we;s fkd fõ' rEmdjpr-pHq;Skaf.ka wk;=re j wfya;=l-
m%;sikaê yer b;sß m%;sikaê we;s úh yels h' oaúfya;=l"
wfya;=l pHq;Skaf.ka miq we;s úh yelafla ldudjpr-
m%;sikaê mu‚'
wix{Njfhys m%;sikaêh jYfhka we;sjkafka
Ôú;kjl rEml,dm muKla neúka Tjqyq
rEmm%;sikaêlfhda h' wrEmN+ñfhys Wmokd i;a;ajfhda
wrEmm%;sikaêlfhda h' fiiq i;a;ajfhda ish¨fok
rEmdrEmm%;sikaêlfhda h'

- 38 -
3. rEm-mrud¾:h
mrud¾:O¾u i;r w;ßka ;=kajk mrud¾:h
rEmmrud¾:h hs' YS;-WIaKdÈh ksid ksrka;rfhka
fjkiajk fN!;sl O¾u;d fldgi rEmh hs ^remam;S;s
rEmx&' mrud¾:-rEm jYfhka rEm úiswgla we;' tajd kï"

1. mGùOd;=
2. wdfmdaOd;=
uydN+;-rEm 04
3. f;afcdaOd;=
4. jdfhdaOd;=

5. pCLqmamido
6. fida;mamido
7. >dKmamido m%ido-rEm 05
8. ðõydmamido
9. ldhmamido

10. rEm ^j¾KrEmh&


11. ioao
f.dapr-rEm 04
12. .JO
13. ri
^fMdÜGín fyj;a iam¾Yh jkafka mGù-f;afcda-jdfhda
hk Od;= ;=k h'&
14. bFÓNdj ^ia;%SNdj-rEm&
Ndj-rEm 02
15. mqïNdj ^mqreINdj-rEm&

- 39 -
16. yoh-rEm
17. Ôú;sJøsh-rEm
18. wdydr-rEm
19. mßÉfþo-wdldi-rEm

20. ldhú[a[;a;s
ú[a[;a;s-rEm 02
21. jÖú[a[;a;s

úldr-rEm 05
22. ,yq;d
23. uqÿ;d ,yq;dÈ rEm 03
24. lïu[a[;d

25. Wmph
26. ika;;s
,laLK-rEm 04
27. cr;d
28. wksÉp;d

mrud¾: rEm úiswgla jqj o tla mqoa.,hl= ;=< Wmßu


jYfhka mej;sh yelafla rEm úisy;la mu‚' ia;%S yd mqreI
NdjrEm fol u tlajr tla wfhl= ;=< msysgkafka ke;'

01) uydN+;-rEm i;r ^1" 2" 3" 4&


f,dj we;s ish¨ rEmhkaf.a uQ,sl moku mGù"
wdfmda" f;afcda" jdfhda hk uydN+; i;r h' zmGùOd;=Z
hkq rEmhkaf.a ;o-fudf<dla-r¿-isks÷-nr-ieye,a¨
iajNdjh hs' zwdfmdaOd;=Z hkq rEm tlg n|jk"

- 40 -
leálrk-je.sfrk iajNdjh hs' zf;dafcdaOd;=Z hkq
WKqiqu-isis, fol h' zjdfhdaOd;=Z hkq mqïnjk" p,kh
jk iajNdjh hs' fuhska wdfmdaOd;=j ±lSug fyda iam¾Y
lsÍug fkd yels w;r iam¾Y l< yelafla mGù-
f;afcda-jdfhda hk Od;= ;=k h' tksid wNsO¾ufhys
f.dapr-rEm w;r fMdÜGín ^iam¾Y& hkqfjka fjk u
rEmhla ke;s w;r iam¾Y jkafka mGù - f;afcda -
jdfhda Od;= ;=k h' mGù - wdfmda - f;afcda - jdfhda hk
Od;= i;r fuka u jKaK - .kaO - ri -´cd hk rEm
i;r o fjka j fkd mj;S' mGù - wdfmda - f;afcda -
jdfhda - jKaK - .kaO - ri -´cd hk rEm wg iEu
úg u tl u ñáhla fyj;a l,dmhla jYfhka ne£
mj;akd neúka Bg zY=oaOdIagl rEml,dmZ h hs lshkq
,efí' tfia u tu rEm tlsfkl fjka l< fkd yels
neúka wúksífNda.-rEm h hs o lshkq ,efí' ndysr
mßirfha mj;sk .y-fld<-m¾j;-.Ù.d-br-i| wdÈ
iEu jia;=jla u fuu Y=oaOdIagl rEml,dmj,ska iE§
we;s w;r we;eï úgl Yío-rEmh;a we;=<;a j
ioaokjll,dm jYfhka o mj;S'

02) m%ido-rEm mi ^5" 6" 7" 8" 9&


rEm - Yío - .kaO - ri - myi hk f.dapr rEm úIh
lr .ksñka is;a my< ùug wdOdr jk rEm" zm%ido-rEmZ
kñ' m%ido-rEm kï" b;d ishqï jQ weig fkd fmfkk
w;g yiq fkd jk l¾ufhka ksmka Tmhla n÷ rEm
fldgils' pCLqú[aØKh my< ùug Wmldr jk wefia
- 41 -
msysá m%ido-rEm" zpCLqmamidoZ kñ' fida;ú[aØKh
my< ùug Wmldr jk lfkys msysá m%ido-rEm"
zfida;mamidoZ kñ' >dkú[aØKh my< ùug Wmldr
jk kdifhys msysá m%ido-rEm" z>dkmamidoZ kñ'
ðõydú[aØKh my< ùug Wmldr jk Èfjys msysá
m%ido-rEm" zðõydmamidoZ kñ' ldhú[aØKh my<
ùug Wmldr jk lfhys msysá m%ido-rEm" zldhmamidoZ
kñ' fuu m%ido-rEm my< jkafka rEmdÈ wruqKq
±k.ekSfï ;DIaKdj iu`. ksmka l¾uYla;sfhks'
lduOd;=fjys WmÈk i;a;ajhkag fndfyda fihska fuu
m%ido-rEm my u ,efnk w;r we;eï flfkl=g iajlSh
l¾uúmdl wkqj we;eï m%ido-rEm ,eîu iSud fõ'
WÞyrKhla f,i we;eï flfkla mq r dK
l¾uúmdlhla ksid Wm;ska wkaOfhl= f,i Wm; ,nhs'
taksid Tyqg weia fmfkkafka ke;'
wix{;,h yer fiiq rEmdjpr n%yauf,dal
mif<dfiys n%yauhkag m%ido-rEm jYfhka pCLqmamido
- fida;mamido hk m%ido-rEm muKla ,efnk w;r
rEmdjpr n%yauhkag wdh;k jYfhka ,efnkafka
plaLdh;k" fida;dh;k" ukdh;k hk wdh;k ;=k
mu‚' wix{;,fhys i;a;ajhkag l¾uc Y=oaOdIagl-
rEml,dm muKla yg.kS' wrEm;,fhys my< jQ
n%yauhkag lsisÿ rEmhla yg fkd .kS' tl u
ukdh;kh muKla mj;S'

- 42 -
03) f.dapr-rEm i;r ^10" 11" 12" 13&
rEm - Yío - .kaO - ri - iam¾Y jYfhka f.dapr rEm
mila jqj o mrud¾: jYfhka ,efnkafka rEm i;rla
mu‚'
weig fmfkkafka mrud¾: rEmhkaf.ka j¾K-
rEmh mu‚' tfia u lkg wefikafka Yío-rEmh hs'
kdifhka wd>%dKh l< yelafla .kaO-rEmh hs' Èfjka
±k .; yelafla ri rEmh hs' lhg ±fkk myi jkdys
mGù - f;afcda - jdfhda Od;= ;=k h'

04) Ndj-rEm fol ^14" 15&


ia;%SNdj-rEm ^bFÓJøsh&" mqreINdj-rEm ^mqßisJøsh&
jYfhka Ndj-rEm folls' Ndj-rEm yg.kafka
máikaêÑ;a;h;a iu`. h' ia;%SNdj-rEm we;s YÍrh ia;%S
wdldrfhka o mqreINdj-rEm we;s YÍrh mqreI
wdldrfhka o ilia fõ' n%yauf,dalhkays ia;%S-mqreI
fNaohla ke;'

05) yDohjia;=-rEmh ^16&


m%ido-rEm weiqre fldg my< jk pCLqú[aØKdÈ
oaúm[ap-ú[aØK yer fiiq is;a my< jkafka
yDohjia;=-rEmh weiqre lr f.k h' tu jia;=-rEm
yDohfldaIfhys we;s f,a weiqre lr f.k mj;S'
wrEm;,fhys yDohjia;=-rEmhla ke;s j u is;a
my< fõ'

- 43 -
06) Ôú;sJøsh-rEmh ^17&
w;S; l¾uhla ksid yg.;a l¾uc-rEm mrïmrdj
mj;ajk" wdrCId lrk" Ôj;a lrjk rEmh Ôú;sJøsh-
rEm kï fõ' Ôú;sJøsh-rEmfha n,fhka l¾uc-rEm j¾I
ishoyia.Kkla jqj o mrïmrdj fkd is£ mj;S'

07) wdydr-rEmh ^18&


YÍrh Yla;su;a lrjk úfYaI rEm fldgila
Wmoaojk wdydrhkays ´cdj jkdys wdydr-rEmh hs'

08) mßÉfþo-wdldi-rEmh ^19&


>kjia;+kays we;s rEml,dm Tjqfkdjqkaf.ka fjka
lrk wdldYh zmßÉfþo-wdldi-rEmZ kñ' fuh fjka jQ
bm§ula we;s mrud¾:O¾uhla fkd fõ' tfy;a
rEml,dmj, wñY meje;aug tajd w;rg wdldYhla
wjYH neúka th tla rEmhla f,i .Kka .kq ,efí'

09) úldr-rEm mi ^20" 21" 22" 23" 24&


ú[a[;a;s-rEm fol iy ,yq;d wdÈ rEm ;=k
jYfhka úldr-rEm mils'

w& ú[a[;a;s-rEm fol ^21" 21&


YÍrdjhj l%shd lrjk Ñ;a;c jdfhdaOd;=j iu`. u
we;s ù wjYH wdldrhg ldhsl p,k we;s
lrjkq ms‚i tu jd;h fufyhjkq ,nkafka
ldhú[a[;a;s-rEmfhks' l:d lsÍu i|yd wCIr -
- 44 -
jpkdÈh m%ldY jk mßÈ tu Yíoh fufyhjkq
,efnkafka jÖú[a[;a;s-rEmfhks'

wd& ,yq;dÈ rEm 3 ^23" 24&


,yq;d" uqÿ;d" lïu[a[;d hkqfjka ye¢kafjk
rEm jkdys ú[a[;a;s-rEm fia u jßka jr
rEmlfhys we;s jk wdldr úfYaIhls' z,yq;dZ hkq
YdÍßl rEmhkaf.a ieye,a¨ nj hs' rEmj, ;o ke;s"
uDÿ nj zuqÿ;dZ kï fõ' l%shdjg fhda.H nj
zlïu[a[;dZ kñ' fuu rEm ;=k jkdys wkH
rEmhkaf.a .=Kfhda h' hym;a fya;= fh§u ksid
rEmhkaf.a ieye,a¨ nj ^,yq;d&" uDÿ nj ^uqÿ;d&"
l¾ukH nj ^lïu[a[;d& we;s fõ'

10) ,laLK-rEm i;r ^25" 26" 27" 28&


zWmphZ - zika;;sZ - zcr;dZ - zwksÉp;dZ hkq
rEmj, u ,CLK ^,CIK& rEm h' i;a;ajfhl= ;=< we;s
úh hq;= rEm iïmQ¾K ùug fmr fyj;a yg.ekSfuys §
we;s jk rEmj, W;amdoh zWmphZ kñka o rEm
yg.ekSu iïmQ¾K jQ miq ì£ hk rEm fjkqjg kej;
kej; yg.kakd rEmj, W;amdoh zika;;sZ kñka o
ye¢ka fõ' rEmj, ÈÍu zcr;dZ kñka o rEmj, ì£u
zwksÉp;dZ kñka o ye¢kafõ'
fuu wgúis-rEm w;ßka mßÉfþo-rEmh" úldr-rEm
mi" ,CIK-rEm i;r hk fuu rEm oYh l¾udÈ
m%;Hhkaf.ka Rcq j u yg.kakd rEm fkd jk neúka
- 45 -
tajdg zwksIamkakZ-rEm h hs lshkq ,efí'
fuu wgúis rEm w;=frka ú[a[;a;s-rEm foflys
wdhqI tla Ñ;a;CIKhls' Wmph iy ika;;s rEmj,
wdhqI tla l=vd Ñ;a;CIKhls' cr;d-rEmfha wdhqI l=vd
Ñ;a;CIK y;<siakjhls' wksÉp;d-rEmfha wdhqI l=vd
Ñ;a;CIK tlls' b;sß rEm foúiafiys wdhqI Ñ;a;CIK
Þy;ls'

- 46 -
4. ksíndk ^ks¾jdK& - mrud¾:h
ÿl iy ÿl yg.ekSfï fya;= uq¿ukska u wNdjhg
m;a ùu ÿCLksfrdaOh fyj;a ks¾jdKOd;=j hs' tu
ks¾jdKOd;=j wruqKq jkafka ud¾.-M, is;aj,g h'
ks¾jdKh idCId;a fldg Ôj;ajkakyq ms<sn| ksjk
fidamdÈfiaiksíndkOd;= kñka o ks¾jdKh idCId;a fldg
ialkaO mßks¾jdKfhka msßksú nqÿ" mfianqÿ" uyry;ka
jykafia,df.a msßksùu wkqmdÈfiaiksíndkOd;= kñka o
ye¢kafj;;a ksjk iajNdj jYfhka tlla u h' tys ienE
;;= okafkda ud¾.M,-,dNSyq u fj;s'
ta W;=ï ks¾jdKOd;=j idCId;a lsÍug kqjKe;s
i;amqreIfhda jehï lr;ajd!

idOq! idOq!! idOq!!!

wdY%s; .%ka:
wNsO¾u ud¾.h
·
w;smQcH f¾reldfka pJoúu, uydkdysñmdfKda
wNsO¾ufha uQ,sl lreKq
·

- 47 -

You might also like