Research

Đề cương ôn tập và hướng dẫn thi học phần “Phương pháp luận nghiên cứu khoa học”
Methodology

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP VÀ HƯỚNG DẪN THI HỌC PHẦN

PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
(RESEARCH METHODOLOGY)
1. THÔNG TIN ĐỀ THI
- Đề thi gồm 2 phần: trắc nghiệm và tự luận.
- Thời gian thi: 90 phút (không kể thời gian phát đề).
- Hình thức: làm bài trắc nghiệm và tự luận (trên phiếu trả lời).
- Sinh viên không được sử dụng tài liệu.
2. PHẦN THI TRẮC NGHIỆM
- 2,0 điểm với 20 câu hỏi, mỗi câu hỏi đúng được 0,1 điểm.
- Nội dung: tất cả các nội dung có trong đề cương học phần.
3. PHẦN THI TỰ LUẬN
- 8,0 điểm với 2 - 3 câu hỏi.
- Nội dung: các vấn đề ôn tập ở mục 4.
4. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP PHẦN THI TỰ LUẬN
1. Nghiên cứu khoa học là gì? Hãy so sánh khái niệm khoa học (KH) và nghiên cứu
khoa học (NCKH).
2. Đặc điểm chung nhất của NCKH là gì? NCKH có bao nhiêu đặc điểm? Kể tên các
đặc điểm đó. Đặc điểm nào quan trọng nhất? Tại sao?
3. Có người cho rằng, kết quả NCKH phụ thuộc hoàn toàn vào nhận định của người
nghiên cứu? Điều này đúng hay sai? Tại sao? Làm thế nào để những kết luận rút
ra trong NCKH có độ tin cậy?
4. Có phải tất cả các NCKH đều thành công? Sự thất bại trong NCKH có thể do những
nguyên nhân nào? Thất bại có được xem là một kết quả NCKH không? Tại sao?
5. Có bao nhiêu cách phân loại NCKH? Đó là những cách nào? Mỗi cách có những
kiểu nghiên cứu nào? Cách nào thường được sử dụng nhiều nhất trong NCKH?
6. Trình bày một số thành tựu KH đặc biệt. Những thành tựu KH đặc biệt này giống
và khác nhau điểm nào?
7. Thế nào là trình tự logic trong NCKH? Trình tự lôgic của NCKH gồm mấy bước?
Đó là những bước nào? Cho một ví dụ về các bước trình tự lôgic của NCKH.
8. Dựa vào những tiêu chí nào để kiểm tra được lỗi lôgic của người nghiên cứu?
9. Đề tài khoa học là gì? Cho ví dụ. Đề tài khoa học được được lựa chọn từ đâu?
10. Sự kiện khoa học là gì? Cho 1 ví dụ về sự kiện khoa học Sinh học.
11. Nhiệm vụ nghiên cứu là gì? Có bao nhiêu nguồn nhiệm vụ nghiên cứu?

TS. Tống Xuân Tám - Trường Đại học Sư phạm TP.HCM - 0982 399 008 - tongxuantam@gmail.com 1 trang
 Research
Đề cương ôn tập và hướng dẫn thi học phần “Phương pháp luận nghiên cứu khoa học”
Methodology

12. Việc lựa chọn đề tài có thể dựa trên những căn cứ nào? Cho ví dụ về lĩnh vực
nghiên cứu Sinh học.
13. Mục tiêu nghiên cứu là gì? Có mấy dạng mục tiêu nghiên cứu? Cho 1 ví dụ và xây
dựng các mục tiêu nghiên cứu bằng “Cây mục tiêu”.
14. Sự phân chia cây mục tiêu tùy thuộc vào những yếu tố nào? Cây mục tiêu có ý
nghĩa gì đối với người nghiên cứu? Đối tượng nghiên cứu là gì?
15. Phạm vi nghiên cứu là gì? Có mấy loại phạm vi nghiên cứu? Cho ví dụ về các loại
phạm vi nghiên cứu. Xác định phạm vi nghiên cứu có ý nghĩa gì đối với người
nghiên cứu?
16. Tên đề tài là gì? Làm thế nào để đặt được tên đề tài? Những điểm nào cần tránh
khi đặt tên đề tài? Cho ví dụ một tên đề tài thuộc lĩnh vực Sinh học.
17. Căn cứ vào những cơ sở nào để xây dựng luận điểm khoa học?
18. Muốn chứng minh một luận điểm khoa học, người nghiên cứu phải căn cứ vào
đâu?
19. Thu thập và xử lí thông tin có vai trò gì trong NCKH? Thông tin cần thiết trong
những trường hợp nào?
20. Mẫu là gì? Cho ví dụ về mẫu trong nghiên cứu. Có phải tất cả các nghiên cứu đều
phải chọn mẫu? Chọn mẫu có ảnh hưởng như thế nào đến kết quả NCKH? Chọn
mẫu phải đảm bảo nguyên tắc nào?
21. Có mấy cách tiếp cận chọn mẫu? Hãy phân biệt các cách tiếp cận chọn mẫu. Cho ví
dụ thuộc lĩnh vực Sinh học.
22. Tiếp cận là gì? Có bao nhiêu phương pháp tiếp cận thông dụng?
23. Giả thiết khoa học là gì? Giả thiết khác giả thuyết như thế nào? Cho ví dụ. Giả thiết
nghiên cứu là gì? Đặt giả thiết nghiên cứu dựa trên yếu tố nào?
24. Hãy trình bày các phương pháp thu thập thông tin trong NCKH.
25. Ngôn ngữ khoa học khác gì so với ngôn ngữ văn học? Ngôn ngữ khoa học có
những đặc điểm nào?
26. Ngôn ngữ toán học là gì? Ngôn ngữ toán học có ưu điểm gì trong trình bày NCKH?
27. Hãy phân biệt đồ thị, biểu đồ và sơ đồ. Cho ví dụ thuộc lĩnh vực Sinh học.
28. Hãy trình bày công dụng, nguyên tắc, ý nghĩa, nơi ghi, mẫu ghi và những điểm cần
lưu ý khi ghi trích dẫn.
29. Hãy trình bày cấu trúc (bằng tiếng Việt) một bài báo Sinh học đăng trên tạp chí
khoa học quốc tế thuộc danh mục ISI.
30. Hãy trình bày cấu trúc một bài báo Sinh học đăng trên tạp chí khoa học trong
nước.
31. Hãy trình bày cấu trúc và cách viết một đề cương khóa luận tốt nghiệp.
32. Hãy trình bày cấu trúc và cách viết một đề cương báo cáo tổng kết đề tài nghiên
cứu khoa học của sinh viên.

TS. Tống Xuân Tám - Trường Đại học Sư phạm TP.HCM - 0982 399 008 - tongxuantam@gmail.com 2 trang
 Research
Đề cương ôn tập và hướng dẫn thi học phần “Phương pháp luận nghiên cứu khoa học”
Methodology

33. Hãy trình bày các bước tổ chức thực hiện đề tài NCKH.
34. Hãy phân tích và cho ví dụ thực tế để minh họa cách hiểu của anh/chị về các
chuẩn mực của cộng đồng khoa học.
35. Hãy phân tích và cho ví dụ thực tế để minh họ cách hiểu của anh/chị về các hành
vi sai lệch chuẩn mực của cộng đồng khoa học.
36. Hãy phân tích và cho ví dụ thực tế về các hành vi gian lận trong khoa học.
37. Hãy phân tích và cho ví dụ thực tế về các hành vi ăn cắp trong khoa học.
38. Đánh giá NCKH là gì? Những phương pháp nào dùng để đánh giá NCKH?
39. Hãy trình bày quy trình bảo vệ đề tài sinh viên nghiên cứu khoa học và các tiêu
chí đánh giá.
40. Hãy trình bày quy trình bảo vệ khóa luận tốt nghiệp và các tiêu chí đánh giá.
Chúc tất cả sinh viên thi đạt kết quả cao!

TS. Tống Xuân Tám - Trường Đại học Sư phạm TP.HCM - 0982 399 008 - tongxuantam@gmail.com 3 trang