SAKIT NG

KABANATA ASPEKTO MANIPESTASYON SOLUSYON SIMBOLISMO

LIPUNAN

DAPAT
SA KUBYERTA NG BAPOR TABO
MAGKAROON NG BAPOR TABO-
NAROON ANG MGA NAKATATAAS SA
PANTAY-PANTAY NA PAMAHALAANG
KABANATA 1: LIPUNAN; MGA MAYAYAMAN, MGA
EKONOMIYA DISKRIMINASYON PAGTINGIN, LALAKI KASTILA, PAG-UURI
SA KUBYERTA PRAYLE, AT MGA KASTILA. ANG MGA
MAN O BABAE, O PAGHAHATI NG
MAHIHIRAP AY NASA ILALIM NG
MAHIRAP MAN O TAO
KUBYERTA.
MAYAMAN.

ISAGANI AT BASILIO-
MANIWALA SA
ANG KAISA-ISANG BABAE ROON AY SUMISIMBOLO SA
KABANATA 2: SARILING
KOLONYAL NA ANG INDIYO NA SI DONYA NAG-AALAB NA
SA ILALIM NG EKONOMIYA KAKAYAHAN
MENTALIDAD VICTORINA NA NAG-AASTANG PAG-ASA NG MGA
KUBYERTA BILANG ISANG
KASTILA. KABATAANG
PILIPINO.
PILIPINO

ALAMAT-
ANG MGA ALAMAT NG MGA PILIPINO
PAHALAGAHAN PANINIWALA AT
KABANATA 3: AY NAGING RELIHIYOSO; MALAKI
KULTURA KOLONYAL NA ANG SARILING TRADISYON NG
MGA ALAMAT ANG IMPLUWENSIYA NG MGA
MENTALIDAD KULTURA. MGA PILIPINO AT
KASTILA.
NG IBANG TAO

KABANATA 4: POLITIKA PAG-ABUSO SA MATUTONG

SI KABESANG KARAPATAN NG KINAMKAM NG KORPORASYON NG MAGSALITA AT A. KABESANG
TALES MGA PILIPINO MGA PRAYLE ANG LUPAIN NI IPAGLABAN ANG TALES-
KABESANG TALES AT NAGPATAW NG SARILING KATAPANGAN,
MALAKING BUWIS. KARAPATAN. PILIPINONG
MAYROONG
DIGNIDAD AT
PRINSIPYO SA
BUHAY

B. PAMILYA NI
KABESANG TALES –
 MGA PILIPINONG
NAKARARANAS NG
PAGHIHIRAP AT
PANG-AABUSO

A. MAGING MULAT
SA MGA
KARAPATAN AT SA SINONG – MGA
KABANATA 5:
MALING PAGPAPATUPAD NG BATAS- SISTEMA NG BATAS. PILIPINONG
NOCHE BUENA PAG- ABUSO SA
POLITIKA BINUGBOG AT PINARUSAHAN NANG BIKTIMA NG PANG-
NG ISANG KAPANGYARIHAN
LABIS SI SINONG. B. ALAMIN ANG AABUSO AT PANG-
KUTSERO
LIMITASYON NG AAPI DAHIL SA
KAPANGYARIHAN KAHIRAPAN
NG AWTORIDAD.

A. NATUTONG A. GURO SA
BUMANGON SI PAARALAN- MGA
A.
A. PAGMAMALIIT KAY BASILIO NG BASILIO SA KABILA HAMON O
DISKRIMINASYON
KANYANG GURO AT PAGPAPAHIYA NG MAPAIT NIYANG PAGSUBOK SA
KABANATA 6: NIITO SA KANYA SA KLASE. NAKARAAN AT BUHAY
EKONOMIYA B. PAG- ABUSO SA
SI BASILIO NAGSIKAP SIYA SA
KAPANGYARIHAN
B. NINAIS NA MAGPASAGASA NI PAG-AARAL NG B. BASILIO- PAG-ASA
BASILIO. MEDISINA. SIYA’Y AT PAGBANGON SA
C. KAHIRAPAN
HINDI NAWALAN KABILA NG MAPAIT
NG PAG-ASA. NA KARANASAN

KABANATA 7: EKONOMIYA
SI SIMOUN A. PAGHIGANTI A. PAGIMPLUWENSYA NI SIMOUN KAY A. NAMULAT SI A. BASILIO- MGA
BASILIO UPANG HIKAYATIN ANG SIMOUN SA MGA PILIPINONG
B. PAGGAMIT NG IBANG ESTUDYANTE NA MAKISAMA KASAKIMAN NG MAPANURI AT
PADRINO SA PAGHIHIMAGSIK. MGA KASTILA AT MALAKAS ANG
DAHIL DITO AY PANININDIGAN
NAGING
DETERMINADO B. SIMOUN- MGA
SIYA, NGUNIT SA PILIPINONG MULAT
HINDI TAMANG SA MGA PANG-AAPI.
 PARAAN.

B. HINDI PUMAYAG
SI BASILIO SA
BALAKIN NI
SIMOUN.

A. HULI- MGA
NAGSIKAP SI HULI
PILIPINONG
UPANG MATUBOS SI
A. NAMASUKAN BILANG KATULONG MASIPAG AT
KABESANG TALES
KABANATA 8: A. KAHIRAPAN SI HULI MATINDI ANG
AT UPANG
MALIGAYANG EKONOMIYA PANANALIG SA
MABIGYAN NG
PASKO B. PANATISISMO B. NAGHINTAY SI HULI NG DIYOS
TULONG ANG
HIMALANG GALING SA BIRHEN.
KANILANG
B. BIRHENG MARIA-
PAMILYA.
PAG-ASA

KABANATA 9:
MGA PILATO A. MAPALINLANG A. ANG PAGHUGAS-KAMAY NG A. MAGING TAPAT
ALPERES, TINYENTE,
ALPERES AT TENYENTE SA AT HARAPIN ANG
HERMANA
B. PAG-ABUSO SA PAGSAMSAM NG SANDATA AT SA MGA
PENCHANG,
KAPANGYARIHAN PAGSABING INUTOS LAMANG ITO SA KAHIHINATNAN NG
ASENDERO- MGA
KANILA. MGA
POLITIKAL PILATO NA AYAW
C. PAGMAMATAAS PAGKAKAMALI.
MASANGKOT SA
B. ANG BAGONG ASENDERO NA
KAHIT ANONG
D. GUMAWA NG LUPA NI KAPITAN B. AMININ ANG
KAGULUHAN.
DISKRIMINASYON TIYAGO NA NAGTAGO NG MGA
KATOTOHANAN. PAGKAKAMALI.
KABANATA 10: EKONOMIYA A. KAHIRAPAN
KAYAMANAN a. ANG PAGKUHA NI KABESANG a. MATUTUONG A. KUWINTAS- MGA
AT KARALITAAN B. PAGHIHIGANTI TALES SA REBOLBER NI SIMOUN MAHINTAY. MAY TUKSO NA
PARA SA KANYANG MGA BAGAY NA SADYANG MAHIRAP
PAGHIHIMAGSIK. HINDI KAILANGAN ABUTIN
IDAAN SA DAHAS
B. SI KABESANG TALES AY AT NG MADALIAN. B. REBOLBER-
NATUKSO SA MGA ALAHAT NI KARAHASAN/
SIMOUN. ISA LAMANG NOON AY B. MATUTONG PAGHIHIGANTI
 MAGSIKAP AT
AAYOS NA ANG KANYANG GAWIN NG SARILI
PAMUMUHAY. ANG IYONG MGA C. BRILYANTE-
HINAHANGAD. KAYAMANAN

AYAW NILANG IPAGAWA ANG PAGSUGPO SA KAPITAN

KABANATA 11: PAG-ABUSO SA AKADEMYA NG WIKA NG KASTILA PANDARAYA AT HENERAL-
POLITIKAL
LOS BANOS KAPANGYARIHAN PARA LALONG DI SILA KORUPSYON SUMISIMBOLO SA
MAINTINDIHAN NG MGA INDIO KAPANGYARIHAN

a. PADRE
CAMORRA- MGA
KASTILANG
MAPANG-ABUSO

b. HULI- MGA
KABANATA 12: PILIPINONG
PAG-ABUSO SA ANG PAGSABI NI JUANITO PELAEZ PAGRESPETO SA
SI PLACIDO POLITIKAL NAAABUSO
KAPANGYARIHAN NA SUSUKO RIN SI HULI KAY KARAPATAN NG IBA
PENITENTE
PADRE CAMORRA
c. JUANITO PELAEZ-
SUMISIMBOLO SA
MGA TAONG
NAGBUBULAG-
BULAGAN SA
PANG-AABUSO

KABANATA 13: KULTURAL DISKRIMINASYON

KLASE SA PISIKA a. ANG PAGPAPAHIYA NI PADRE A. NARARAPAT NA A. KLASE SA PISIKA-
MILLON KAY PLACIDO PENITENTE SA KILALANIN MUNA SUMISIMBOLO SA
KLASE ANG ISANG TAO MALING SISTEMA
BAGO ITO NG PAGTUTURO
b. ANG PAGHUSGA NI PADRE HUSGAHAN
MILLON SA KATAUHAN NI PLACIDO B. PLACIDO
NANG HINDI PA ITO NAKIKILALA NG B. PAGSUPORTA SA PENITENTE-
MABUTI ATING MGA KAPWA SUMISIMBOLO SA
PILIPINO NAAAPI AT DI
 NABIBIGYAN NG
HUSTISYA

C. PADRE MILLON-
NAGPAPAKITA NG
KAPANGYARIHAN
NA SYANG
NAKAKAPANG-
ABUSO SA MGA
PILIPINO

AKADEMYA NG
KABANATA 14: PAGSUPORTA SA
NAIS HILINGIN NG MGA ESTUDYANTE WIKA NG KASTILA-
SA BAHAY NG KOLONYAL NA SARILING
KULTURAL NA MAGKAROON SILA NG SUMISIMBOLO SA
MGA MAG- MENTALIDAD PAGKAKAKILANLA
AKADEMYA NG WIKA NG KASTILA KOLONYAL NA
AARAL N
MENTALIDAD

A. ISAGANI- MGA
ESTUDYANTENG
NAIS MAKUHA
ANG AKADEMYA
NG WIKANG
DAHIL SA PAGNANAIS NG MGA KASTILA NA
KABANATA 15: ESTUDYANTENG MAGKAROON NG PAG-IWAS SA GUMAGAMIT NG
PAGGAMIT NG
SI GINOONG KULTURAL AKADEMYA NG WIKA NG KASTILA AY PANDARAYA AT PADRINO
PADRINO
PASTA NAIS NILANG MAKAUSAP SI PAGGAMIT NG MGA
GINOONG PASTA UPANG TULAY c. B. GINOONG PASTA-
MATULUNGAN SILA MGA MATAAS ANG
TINGIN SA SARILI
AT BINIBIGYANG
PANSIN LAMANG
ANG SARILI

KABANATA 16: A. KULTURA A. A. ANG MGA TAONG IMBITADO SA A. PANTAY-PANTAY A. TAO SA

MGA DISKRIMINASYON HAPUNAN NI QUIROGA AY BINUBUO NA PAGTINGIN SA HAPUNAN-
 LAMANG NG MGA TAONG
MAIMPLUWENSYA AT
MAKAPANGYARIHAN DAHIL ALAM
NIYANG MAKAKATULONG ANG MGA
ITO SA PAGUNLAD NG KANYANG
PAMUMUHAY. MGA TAO

B. ANG MGA INIMBITAHAN SA B. IPAKITA KUNG

HAPUNAN AY NAGPAPAKITA NG ANONG TUNAY NA
PAGBABALATKAYO SA APETO NG NASA ISIP AT PUSO SUMSIMBOLO SA
PAGKILALA SA ISANG TAO AT NGUNIT HINDI PAGKAKAHATI-HATI
PAGPAPAKITA NG TUNAY NA NARARAPAT NA SA LIPUNAN.
INTENSYON SA MG KABUTIHAN. MAWALA ANG
PINAPAKITA NILA NA MABAIT SILA RESPETO SA IBANG B. QUIROGA/
SAPAGKAT KASAMA SILA SA PIGING TAO. SIMOUN/ DON
B. POLITIKA B. PAGBABALAT-
DALAMHATI NG AT IPINAPAKITA NILA NA TIMOTEO PELAEZ-
KAYO
ISANG INTSIK SINUSUPORTAHAN NILA SI QUIROGA C. NARARAPAT SUMISIMBOLO SA
C. EKONOMIYA
SA PAGIGING KONSUL NGUNIT LAMANG NA ANG MGA
C. KORAPSYON
PAGTALIKOD NI QUIROGA AY HINDI NEGOSYO AY NEGOSYANTENG
TOTOO ANG MGA KABUTIHAN NA SIMULAN PARA SA HANDING GUMAWA
PINAKITA NG MGA TAO. IKABUBUTI AT NG MASASAMANG
PAKIKINABANG NG PARAAN UPANG
C. ANG HAPUNAN NA INIHANDA NI MGA MAMAMAYAN KUMITA NG PERA.
QUIROGA AY GINAWA PARA AT HINDI PARA
LUMAKAS ANG KANYANG NEGOSYO. MANLOKO NG
SI DON TIMOTEO NAMAN AY IBANG TAO AT
SINUHULAN ANG KAPITAN HENERAL KUMITA LAMANG.
UPANG LUMAKAS ANG NEGOSYO.
PATI ANG MGA PAMAMARAAN NI
SIMOUN SA NEGOSYO AY HINDI
MASASABING TAMA.

KABANATA 17: KULTURA PANG-AABUSO NG TUMITINGIN SI PADRE CAMORRA SA PADRE CAMORRA-

ANG PERYA SA MGA PARI MGA BABAE KAHIT NANGAKO NA ITO DAPAT TINGNAN SUMISIMBOLO SA
QUIAPO SA PAGPAPARI. NG MGA TAO, MGA PRAYLE NA
HINDI LAMANG NG UMAABUSO SA
MGA PARI, ANG KARAPATAN NG
PANGAKO NILA SA MGA PILIPINO
 DIYOS BILANG
ISANG BAGAY NA
HINDI NILA
MAAARING
BALIWALAIN.

KABANATA 18: POLITIKA A. A. ITINUTURING NG MGA KASTILA

MGA DISKRIMINASYON ANG MGA PILIPINO BILANG MGA A. DAPAT AY IMUTHIS-
KARAYAAN TAONG MADALING MALOKO. IMULAT NG MGA SUMISIMBOLO SA
B. PANDARAYA PILIPINO ANG MGA TAONG TULAD
B. HINDI PINAPASOK ANG IBA SA KANILANG MGA NI IBARRA.
C. PANG-AABUSO TANGHALAN DAHIL SA NAROON MATA SA MGA
SA ANG MGA PRAYLE. PANLOLOKONG
KAPANGYARIHAN GINAGAWA SA
C. DINAYA NI GAUTAMA ANG MGA KANILA NG MGA
TAO UPANG MAMUNO NG KASTILA.
PAMAHALAAN KATULAD NG MGA
KASTILA SA PANANAKOP SA B. PANTAY-
PILIPINAS. PANTAY NA
TINGIN SA TAO
D. IPINABITAG SI IMUTHIS NG MGA
PARI TULAD NG PAGPAPAPATAY KAY C. MAS MAGING
IBARRA DAHIL SA TAKOT NA MULAT ANG MGA
MABUNYAG ANG MGA HINDI PILIPINO UPANG
TAMANG NANGYAYARI SA LIPUNAN. MAKITA NILA
KUNG SINO ANG
NANLOLOKO SA
KANILA PARA SA
KAPANGYARIHAN
.

d. ANG NARARAPAT
NA
NAGPAPATAKBO
NG ATING
LIPUNAN AY ANG
MGA PILIPINO.
 HINDI
NARARAPAT NA
MABULAG ANG
PILIPINO SA MGA
PANG-AABUSO NA
NANGYAYARI SA
LIPUNAN AT
HINDI DAPAT IBA
ANG MAMAHALA
SA ATING
PAMAHALAAN.

KABANATA 19: POLITIKA A. PAGIGING

ANG MITSA MANHID SA MGA A. IPINIPILIT NG INA NI PLACIDO A. NARARAPAT NA A. PLACIDO
PANG-AABUSO PENITENTE NA MAGTIIS NA LAMANG MAKAMTAN ANG PENITENTE-
SI PLACIDO SA MGA PANG-AABUSO ISANG BAGAY SA SUMISIMBOLO SA
B. PAGIGING NG MGA KURA UPANG SIYA AY NARARAPAT NA MGA KABATAAN NA
MAPANG-ABUSO MAGTAGUMPAY. PARAAN. DAPAT AY NAPAPAGOD NA SA
SA MAGISING ANG KATAYUAN NG
KAPANGYARIHAN B. ANG GURO AY NAIS NA MAGTURO MGA PILIPINO SA EDUKASYON SA
NG MGA NASA NG KASTILA SA MGA BATA NGUNIT MGA PANG-AABUSO PILIPINAS.
TAAS NG LIPUNAN DAHIL SA TAKOT NG MGA PARI NA NA NANGYAYARI SA
BAKA MALAMAN NG MGA INDIYO LIPUNAN. B. BAPOR
C. KORAPSYON ANG MASAMANG SINASABI NILA AT PAPUNTANG HONG
DAHIL NA RIN SA PAGIGING B. KONG –
KAIBIGAN NI IBARRA AY PINATAPON SINUSUPORTAHAN SUMISIMBOLO SA
SIYA SA IBANG LUGAR. GAYON RIN DAPAT NG MGA MGA PILIPINO NA
ANG KASTILANG BATA PA NA MAY PILIPINO ANG NAMULAT NA
SAKIT NA IPINADALA SA BALABAK. KAPWA NILA NGUNIT UMALIS SA
NAALALA RIN NI SIMOUN ANG AMA PILIPINO AT BAYAN.
NIYANG NAMATAY DAHIL SA IPINAGTATANGGOL
PAGGAWA NG MABUTI. SA MGA PANG- C. FENIX-
AABUSO. HINI SUMISIMBOLO SA
C. NABANGGIT NG INA NI PLACIDO DAPAT MAGING PILIPINAS NA
NA LALAPIT SIYA SA PROKURADOR SUNUD-SUNURAN BUMANGON AT
UPANG MAAYOS ANG PAG-AARAL NI SA MGA NANG- GUMISING MULA SA
PLACIDO. MAAARING MAGPAMISA AT AABUSO SA PAGMAMALUPIT NG
MAGREGALO PA SI PLACIDO. LIPUNAN. KASTILA.
 C. NARARAPAT
LAMANG NA
AYUSIN ANG MGA
BAGAY GAMIT ANG
MGA MABUBUTING
PAMAMARAAN AT
HINDI ANG MABILIS
AT
MADALING
PAMAMARAAN.

KABANATA 20:
ANG KUNYARI’Y NAGMAMALASAKIT SI NARARAPAT DON CUSTODIO-
TAGAPAGMUNG PANG-AABUSO SA DON CUSTODIO SA MGA PILIPINO LAMANG NA HINDI MGA KASTILANG
KAHI KULTURAL KAHINAAN NG NGUNIT GINAGAMIT NIYA LAMANG GUMAMIT NG KUNYARING
IBANG TAO. ANG MGA ITO PARA SA SARILING IBANG TAO PARA SA NAGMAMALASKIT
KAPAKANAN. SARILING PARA SA MGA
KAPAKANAN. PILIPINO.

KABANATA 21: KULTURAL A. KOLONYAL NA

MGA ANYONG MENTALIDAD A. PAGDAYO NG MGA PILIPINO SA A. TANGKILIKIN A. SINISIMBOLO
TAGA-MAYNILA TEATRO UPANG MANOOD NG ANG MGA ANG MGA TAONG
B. KAWALAN NG OPERATANG PRANSES. NAGKAGULO PRODUKTO AT SABIK SA MGA
KAMULATAN SA SA PILA AT MAYROON PANG KULTURANG BAGAY NA
SOSYAL NA NAGSUSUNTUKAN. PILIPINO IMBIS SA NANGGAGALING SA
RESPONSIBILIDAD DAYUHANG DAYUHAN.
B. HINDI SINUMBONG NI PRODUKTO. NAGKAROON NG
CAMARRONCOCIDO ANG MGA SOBRANG PAG-
MISTERYOSONG BULONG NG MGA B. KINAKAILAN AASAM ANG MGA
KASAMA NI SIMOUN. NATING GUMAWA PILIPINO SA
NG PARAAN UPANG DAYUHANG
MAKATULONG PRODUKTO NA
TAYO SA ATING MINSA’Y
GOBYERNO AT SA KINAHAHANTUNG
PAGPAPANATILI AN SA GULO AT
ANG KALIGTASAN KAWALAN NG
NG ATING KAPWA. DIWANG
 NASYONALISMO.

B.
CAMARRONCOCIDO
– MGA PILIPINONG
HINDI PA
GAANONG MULAT
AT IGNORANTE SA
KANILANG SOSYAL
NA
RESPONSIBILIDAD
AT INIISIP LAMANG
ANG SARILING
KAPAKANAN.

DAPAT
MAGPAKATOTOO
NAGPAPANGGAP SI JUANITO PELAEZ TAYO SA SARILI AT JUANITO PELAEZ –
KABANATA 22: PAGBABALAT-
KULTURAL NA MARUNONG SIYA NG PRANSES NA HINDI DAPAT PILIPINONG
ANG PALABAS KAYO
HINDI NALALAYO SA ESPANYOL. IKAHIYA ANG MAPAGBALAT-
TOTOONG KAYO.
PERSONALIDAD.

KABANATA 23: a. PANANAMANTA A. ANG PANG-HIHIMOK NI SIMOUN A. GUMAMIT NG

ISANG LA SA KAPWA KAY BASILIO NA MAKIISA SA MAPAYAPAANG A. SIMOUN –
BANGKAY UPANG MAKUHA HIMAGSIKAN PARAAN UPANG BIKTIMA NG
ANG INAASAM LABANAN ANG OPRESYON NG
B. ANG BALITANG PAGKAMATAY NI OPRESYON AT KASTILA NA
B. PATULOY NA MA. CLARA. SULIRANIN, HINDI NGAYO’Y
PAGBULOK NG SOLUSYON ANG NAGHAHASIK NG
PILIPINAS SA MARAHAS NA HUSTISYA SA
KAMAY NG MGA HIMAGSIKAN. MARAHAS NA
DAYUHANG PARAAN.
MANANAKOP
B. IPAGALABAN B. BASILIO –
ANG KARAPATAN. PILIPINONG HINDI
GAANONG MULAT
 AT NASANAY SA
OPRESYON NG
KASTILA NGUNIT
GUSTO
MAKATULONG SA
PILIPINAS.

C. MA. CLARA –
BABAENG HINDI
GAANONG
NAIPAGLABAN ANG
KARAPATAN, NAAPI.
- SINISIMBULO RIN
NIYA ANG
PILIPINONG
NAWALAN NG PAG-
ASA AT WALANG
IMIK NA LAMANG
SA KARAHASANG
NARANASAN.

KABANATA 24:
MGA a. BAKAL NA RILES
PANGARAP NG TREN –
PRODUKTONG
DAYUHAN
IWASAN ANG
MASYADONG B. PAULITA GOMEZ
PAGHAHANAP NI PAULITA NG TREN
KOLONYAL NA PAGKAHUMALING – PILIPINONG MAY
KULTURAL PATUNGO SA MALAYONG TIRAHAN
MENTALIDAD SA MGA MALAKAS NA
NI ISAGANI
DAYUHANG KOLONYAL NA
PRODUKTO MENTALIDAD

C. TREN -
KAUNLARAN

KABANATA 25: POLITIKAL IPAHIWATIG ANG PASKIN TUNGKOL

 MAPANLINLANG
NA PAGTRATO SA NAG-ORGANISA ANG MGA MAG- SA
TUNAY NA
MGA TAO UPANG AARAL NG ISANG PIGING UPANG KALUWALHATIAN
SALOOBIN UPANG
TAWANAN AT MAPAGTAKPAN PATUYANG IPAGDIWANG ANG PARA KAY DON
MASOLUSYONAN
IYAKAN ANG TUNAY NA “PAGSANG-AYON” NI DON CUSTODIO CUSTODIO –
KAAGAD ANG
MOTIBO NG SA MUNGKAHI NG PAARALAN. MAPANUYANG SA
PROBLEMA.
GAWAIN. ISANG HANGARIN

A. PAKSIN-
A. HINDI DAPAT
KAGULUHAN
MATAKOT SA
PAGSABI NG
A. NAGBUBULAG- B. JUANITO PELAEZ-
KATOTOHANAN O
BULAGAN ANG KUMAKATAWAN SA
A. ANG PAGMAMADALI NG MGA KUNG ANONG
MGA PILIPINO. MGA PILIPINONG
MAG-AARAL UMUWI UPANG IWAKSI ALAM MONG TAMA.
NAG BUBULAG
LAHAT NG MAGPAPATIBAY NA SILA
B. NAGHUHUGAS- BULAGAN SA
AY MAY KINALAMAN SA BALAK NA B. HINDI DAPAT
KAMAY ANG MGA SISTEMA NG MGA
PAGHIHIMAGSIK. MAGING
PILIPINO SA ORAS KASTILA.
MAKASARILI.
KABANATA 26: NG PAGSUBOK AT
POLITIKAL B. ANG PATULOY NA PAG-SABI NI
MGA PASKIN SULIRANIN. C. UWAK AT
PELAEZ NA WALA SIYANG C. HUWAG
BUWITRE-
KINALAMAN SA BALAK NA TALIKURAN ANG
C. PAGIGING SIMISIMBULO KINA
MAGHIMAGSIK LABAN SA MGA SULIRANIN O
MAKA-SARILI NG PADRE IRENE AT NI
KASTILA. PAGSUBOK.
MGA PILIPINO SA SIMOUN NA
PAGLIGTAS NG MALAKI ANG
C. ANG PAGBIBINGI-BINGIHAN NI D. PAGBUKLOD-
KANILANG MGA PAKINABANG SA
SANDOVAL SA TAWAG NI BASILIO. BUKLOD NG MGA
SARILI. PAGKAMATAY NI
PILIPINO UPANG
KAPITAN TIYAGO
LABANAN ANG
PARANG MGA U
MGA KASTILA.
WAK AT BUWITRE

KABANATA 27: POLITIKAL KOLONYALISMO A. ANG KAGUSTUHAN NG MGA ANG MGA PILIPINO A. ISAGANI- MAG-
ANG PROPESOR KABATAANG PILIPINO NA AY DAPAT NAGING AARAL NA
AT ANG MAGKAROON NG AKADEMYA NG MAPANURI AT HANDANG
ESTUDYANTE WIKANG KASTILA MAGKAISA UPANG IPAGTANGGOL ANG
 KARAPATAN NG
BAYAN

B. PADRE
FLORENTINO- ISANG
b. PINAPAKITA ANG PAGIGING
PRAYLE NA
MAKAPANGYARIHAN NG MGA HINDI MASAKOP
HANDANG
KASTILA SA PAMAMAHALA SA NG TULUYAN.
MAKINIG SA
BANSA.
SULIRANIN NG
MGA PILIPINO AT
BUKAS SA BAGONG
KAISIPAN

MGA AKDA NI BEN-

MADALING
NATATAKOT ANG MGA TAO AT AYAW ZAYB- PAGTATAKIP
KABANATA 28: MANIWALA ANG MAGING KRITIKAL
MAGPAPASOK O TUMANGGAP NG SA MGA
PAGKAKATAKO POLITIKAL MGA PILIPINO SA SA MGA BALITANG
BISITA. MASAMANG
T SABI-SABI MALALAMAN.
GAWAIN NG MGA
LAMANG.
KASTILA

A. ANG MGA PILIPINO AY

DAPAT AY MAGING
NANINIWALA NA MAPAGPARUSA KAPITAN TIYAGO-
MAPANURI ANG
ANG DIYOS KAYA’T SINUSUNOD NILA KINAKATAWAN ANG
MGA PILIPINO SA
ANG MGA INIUUTOS NG MGA PRAYLE MGA PANATIKONG
KABANATA 29: MGA SINASABI NG
TULAD NG PANGUNGUMSPISAL BAGO PILIPINO NA
MGA HULING IBANG TAO.
KULTURAL MAMATAY AT PAG-GASTOS NG HANDANG
USAP TUNGKOL PANATISISMO KINAKAILANGAN
MALAKI PARA SA PAGPAPAMISA AT PAGLINGKURAN
KAY KAPITAN DING HUWAG
PAGPAPADASAL SA TAKOT NA HINDI ANG SIMBAHAN AT
TIYAGO KAAGAD
MAKAPUNTA NG LANGIT. KUMIKILALA SA
MAGPANIWALA AT
KAPANGYARIHAN
MAGBULAG-
B. PINAHAHALAGAHAN NG MGA NG MGA KASTILA
BULAGAN.
PILIPINO ANG PAGIGING KRISTIYANO.

KABANATA 30: KULTURAL ANG PAGIGING ANG PAG BAHAGI NI HERMANA ANG MARAHANG
SI HULI PANATIKO SA PENCHANG SA PAG GAMOT SA PAGPUKSA SA AGUA BENITA-
RELIHIYON. KANYA NG AGUA BENITA AT ANG MENTALIDAD NA SUMISIMBOLO SA
 MGA KAGUSTUHAN
NG MGA KASTILA
SA MGA PILIPINO.
KINUWENTO NI
HERMANA
PENCHANG NA
AYAW MAG KRUS NI
BASILIO SA
SAGRADONG TUBIG
SAPAGKAT
MAYROON DAW
ITONG MIKROBYO.
PAGIGING IPOKRITA NIYA SA ANG MIKROBYO,
PAGKALAYA NI HULI. ITO. ANG LASON NA
NAG SASANHI NG
PAGKAPANATIKO
NG PILIPINO. SA
KABILANG BANDA
NAMAN, BUONG
PAG YAYABANG NA
BINAHAGI NI
PENCHANG ANG
KARANASAN SA
AGUA BENITA KUNG
PAPAANO SIYA
PINAGALING NITO.

KABANATA 31: POLITIKAL

ANG MATAAS A. PAGGAMIT NG A. PAGPAPANATILI SA A. PARA SA MAY A. MATAAS NA
NA KAWANI KAPANGYARIHAN PAGKAKAKULONG KAY MATATAAS KAWANI -
PARA BASILIO KAHIT WALA NA POSISYON SA NAGSISIMBOLO SA
SA SARILING NAMANG PRUWEBA NA BANSA ANG MGA KASTILANG
KAGUSTUHAN SIYA AY ISANG PILIBUSTERO UNANG LAYUNIN NAGMAMALASAKIT
NA DAPAT TUPARIN SA MGA PILIPINO
B. KOLONYALISMO B. PAGPAPAKITA NG O GAWIN AY
KAPITAN HENERAL NG MAKATULONG SA B. KUTSERO – MGA
AWTORIDAD SA MATAAS NA KAWANI KANYANG PILIPINONG HINDI
KAHIT NA MAY PUNTO O TAMA ITO. NASASAKUPAN NAKAKAALAM O
 BULAG SA PANG-
AAPI O PANG-
AABUSO NG MGA
DAYUHAN

C. BASILIO –
SUMUSIMBOLO SA
MGA PILIPINONG
B. KUNG MAY
SINISISI O
PAGKAKAMALING
PINAPARUSAHAN
NAGAWA DAPAT
SA KASALANANG
AMININ ITO AT
HINDI NILA
MAGPAKUMBABA
GINAWA NGUINIT
HINDI MAKALABAN
C. HUWAG
DAHIL WALANG
MANINIWALA SA
IMPLUWENSIYA SA
SABI NG IBA KUNG
LIPUNAN
WALANG PRUWEBA
ANG MGA
D. KAPITAN
ALEGASYON
HENERAL –
SUMISIMBOLO SA
MGA LIDER NG
BANSA NG
NAGPAPAHALAGA
SA SARILING
KAPAKANAN

KABANATA 32: EKONOMIYA

BUNGA NG MGA A. PAGPILI NI PAULITA GOMEZ KAY A. MAGMAHAL NG A. PAULITA –
PASKIL DISKRIMINASYON JUANITO PELAEZ KAYSA ISAGANI TOTOO AT HUWAG SUMISIMBOLO SA
SA KAPWA TAO DAHIL MAS MAYAMAN ITO AT MAGBIGAY NG MGA TAONG
DAHIL SA MATAAS ANG KATAYUAN SA KONDISYON SA MATERYAL NA
KATAYUAN SA PILIPINAS DAHIL SA KILALANG HANGGANAN NG BAGAY ANG MAS
BUHAY KASTILA ANG PAMILYA IYONG PINAPAHALAGAHA
SAMANTALANG SI ISAGANI AY HINDI PAGMAMAHAL N
B. PAGIGING MALUHO, NAGNANAIS NG SIMPLENG
MATERYALISMO PAMUMUHAY SA KANILANG B. TANGGALIN ANG B. MGA TAGA-
LALAWIGAN AT HINDI MALINAW PAGIGING MAYNILA –
 MATERYALISMO

C. TIGNAN MUNA
ANG SARILI BAGO
MANGHUSGA NG
IBA

D. HINDI BASEHAN
SUMISIMBOLO SA
ANG KATAYUAN SA
MGA PILIPINONG
BUHAY O ANG
MAPAGPANGGAP
ANG PINAGMULAN KANYANG
NA DUMIDIKIT SA
MAKAKAMIT
MGA TAONG
BULANG ISANG TAO
MAIMPLUWENSIYA
AT KUNG ANO ANG
NILALAMAN NG
KANYANG PUSO

E. ISIPIN NATIN NA
TAYO’Y GINAWA NG
DIYOS NA PANTAY-
PANTAY

KABANATA 33: POLITIKAL

ANG HULING A. KAWALAN NG A. PAGPLAPLANO NI SIMOUN NA A. PARA SA MGA A. SIMOUN –
MATUWID HUSTISYA MAGHIMAGSIK TAO DAPAT MAS SUMISIMBOLO SA
MAGING MULAT SA MGA TAONG
B. PANG-AABUSO B. PAGSANG-AYON O PAGIGING MGA PANG-AABUSO NAGNANAIS NG
SA MANHID NI BASILIO NUNG UNA NG IBANG TAO PAGBABAGO.
KAPANGYARIHAN DAHIL SA KAWALAN NG HUSTISYA SA SUMISIMBOLO SA
PARA SA SARILING NANGYARI SA KANYA AT SA B. HUWAG MGA TAONG ANG
SATISPAKSYON O KANYANG KABIYAK PATI NA SA HAYAANG NAKIKITA NA LANG
PAGHIHIGANTI KANYANG MAGULANG MAGHARI ANG NA PARAAN AY
PAGHIHGANTI. MAGHIGANTI.
C. PAGHIHIGANTI NI SIMOUN AT MATUTO SA MGA SUMISMBOLO RIN
PAGBABALAK NA PATAYIN KAHIT PAGHIHIRAP NA SIYA SA MGA
ANG MGA INOSENTE NATAMASA AT TAONG KILALA SA
MANIWALANG LIPUNAN.
MAAAYOS RIN ANG
 B. BASILIO –
SUMISIMBOLO SA
MGA TAONG
LAHAT
NAGIGING BIKTIMA
NG KAWALAN NG
HUSTISYA

A. PAGPAPAGANDA
NG BAHAY –
PAGPAPAKITA NG
A. GAWING PANTAY- PAGIGING MALUHO
PANTAY ANG AT MARANGYA
A. HUSTONG PINAGARA ANG
PAGTINGIN SA MGA
TAHANAN NI KAPITAN TIYAGO KUNG
TAO ANO MAN ANG B. MESA PARA SA
SAAN IDARAOS ANG NALALAPIT NA
KATAYUAN NIYA SA DAKILANG
KASALAN NINA PAULITA AT JUANITO.
BUHAY PANAUHIN –
A.
SUMISIMBOLO SA
DISKRIMINASYON B. PAGPAPALIT NG KAANYUHAN NG
B. TANGKILIKIN PAGBIGAY
KABANATA 34: BAHAY NI KAPITAN TIYAGO NA DATI
POLITIKAL ANG SARILING IMPORTANSYA SA
ANG KASALAN B. KOLONYAL NA AY PURONG PILIPINO ANG
ATIN. UNAHIN MAY
MENTALIDAD KAGAMITAN NGUNIT PINALITAN NI
NATIN ANG KAPANGYARIHAN
DON CUSTODIO NG MGA
KAUNLARAN NG AT NAKAKATAAS.
KAGAMITANG KASTILA
ATING BANSA SA PAGBIBIGAY NG
PAGBILI NG “SPECIAL
C. PURO MATATAAS NA TAO LAMANG
PRODUKTONG TREATMENT”.
ANG IMBETADO SA KASALAN
PILIPINO MATAAS NA
PAGTINGIN SA
HENERAL

KABANATA 35: POLITIKAL A. DISKRIMIN SA LINYANG “DUMATING ANG MAY MATUTO TAYONG LAMPARA –
ANG HANDAAN ASYON PAANYAYA. UNA ANG MALILIIT. MAGPATAWAD, SUMISIMBOLO SA
SUNOD ANG PALAKI SA KATAYUAN, KAHIT TAYO AY MAY MGA PILIPINONG
TUNGKULIN ATY KABUHAYAN.” MGA GALIT NA NAGTITIIS SA MGA
LINYANG NAGSASAAD NG PAG-UURI NARARAMDAMAN PANG-AABUSONG
 MGA KASTILA
NGUNIT HINDI PA
HANDANG
MAGHIMAGSIK AT
KUNIN ANG
AT HINDI
KANILANG
NG TAO. SOLUSYON ANG
KALAYAAN AT
PAGHIHIGANTI
KARAPATAN DAHIL
HINDI PA GANAP
NA MULAT SA
KANILANG
KALAGAYAN.

A. PAHAYAGAN-
TULAY NG
IMPORMASYON.
DITO NABABATID
NG MAMAYANAN
ANG MGA
RESPETUHIN ANG
PANGYAYARI SA
KARAPATAN NG
NINAIS NI BEN ZAYB NA IBA’T IBANG PANIG
MASA NA
MAILATHALA ANG KANYANG NG BANSA, SEKTO
KABANATA 36: MALAMAN ANG
ARTIKULO UKOL SA NANGYARING NG LIPUNAN, MGA
MGA KATOTOHANAN AT
PAGSABOG AT PALABASIN NA ISYNG EKONOMIYA,
PAGKAGIPIT NI HINDI PAWANG
NAGING HUWARAN ANG MGA POLITIKAL, SOSYAL,
BEN-ZAYB KASINUNGALINGA
PRAYLE, KAHIT HINDI PUMAYAG ANG ATBP. ITO ANG
N LALO NA’T SA
POLITIKAL KAPITAN HENERAL. SIMBOLO NG
MGA ISYUNG
KATARUNGAN, AT
PANLIPUNAN
NAGSISILBING SUSI
UPANG MAGING
BAHAGI ANG
TAONG BAYAN NG
PAGUNLAD NG
BANSA.

KABANATA 37: EKONOMIYA KOLONYAL NA ANG SIKAT NA

ANG MENTALIDAD PAGBILI NG MGA ORENDA NG SLOGAN, ALAHAS- SIMBOLO
 NG KARANGYAAN.
ANG MGA DALA NI
TANGKILIKIN ANG SIMOUN GALING SA
SARILING ATIN. IBANG BANSA AY
HINDI DAHIL KUMAKATAWAN SA
ALAHAS GALING KAY SIMOUN NA SA
SIKAT/USO ANG IMPORTED GOODS
BANDANG HULI’Y PINAGSISIHAN
MGA ALAHAS OR NA SABIK NA SABIK
KAHIWAGAAN ANG GINAWA.
KAGAMITAN AY TAYONG BILHIN
BIBILI NA TAYO KUNG MINSAN.
KAAGAD DAHIL KAPAG HINDI NA
IMPORTED KAHIT USO, AY IBANG
MAHAL. PRODUKTO NAMAN
ANG BIBILHIN.

A. BARIL- SIMBOLO
NG KAMATAYAN O
MATINDING SAKIT.

B. MAUTANG- HINDI
MARUNONG
PAGAALIPUSTA AT PAGPAPARUSA SA RESPETUHIN ANG MAAWA, MATIGAS
KABANATA 38: PAGAABUSO SA MGA NADAKIP NA TAO/TULISAN NG KARAPTAN NG ANG PUSO.
ISANG POLITIKA KARAPATAN MGA KAWAL, LALO NA ANG BAWAT ISA AT
TRAHEDYA PAGPATAY NI CAROLINO KAY HUWAG GUMAMIT C. CAROLINO: MGA
TANDANG SELO NA KANYANG LOLO. NG DAHAS TAONG WALANG
MAGAWA UPANG
IPAGLABAN ANG
HUSTISYA DAHIL
NASA ILALIM NG
KAPANGYARIHAN
NG

KABANATA 39: KULTURAL A. ANG MARAHAS NA

MGA BAKIT KARAHASAN PARAAN(PAGPAPASABOG NG MITSA, “ANG TAONG A. LASON-
HUDYAT NG PAGLUSOB, PAGSAPI SA NAGIGIPIT, SA PAGTALIKOD SA
TULISAN) NA GINAMIT NI SIMOUN PATALIM MGA PROBLEMA;
UPANG MAKAMIT ANG KALAYAAN AT KUMAKAPIT”-HINDI PAGSUKO SA
 HUSTISYANG INAASAM. SOLUSYON ANG KAHIRAPANG
KARAHASAN NARARANASAN;
B. ANG IYAK AT DAING NG MGA UPANG MAKAMIT PAGIGING
PILIPINO NA PINAPAHIRAPAN, ANG KATARUNGAN. DESPERADO AT
HINAHAGUPIT, LABIS NA MAS NAPAPALALA PAGKAWALA NG
PINAGMAMALUPITAN, AT PINAPATAY NITO ANG PAGASA;
NG MGA KASTILA. SITWASYON DAHIL KAMATAYAN. ANG
ANG KASAMAAN KARAHASAN AY
NA TUTUMBASAN NAKAMAMATAY
DIN NG KASAMAAN DIN KUNG SOBRA,
AY MAGDUDULOT NGUNIT KUNG
NG MAS MALAGIM TITIBAYAN ANG
NA KASAMAAN. PANANALIG SA
DIYOS, KAHIT
NAGHIHRAP SA
MUNDONG IBABAW,
TIYAK NA MAY
PUWESTO SA
LANGIT.

B. PADRE
FLORENTINO- MGA
TAONG
NANANATILING
MATIBAY ANG
PANANALIG SA
PANGINOON KAHIT
NA
NAKIKITA/NARARA
NASAN ANG SAKIT
AT PAGHIHIRAP.
NANINIWALA SILA
NA ANG PARAAN
NG DIYOS AY DAPAT
HUWAG
KUWESTYUNIN
DAHIL ANG LAHAT
NG BAGAY AY MAY
 DAHILAN.

C. SIMOUN- MGA
TAONG SUMUKO NA
DAHIL SA DAGOK
NG BUHAY.
KAMATAYAN ANG
NAKIKITANG
HULING SOLUSYON
UPANG MATAPOS
ANG MGA
PROBLEMA.