Professional Documents
Culture Documents
Chuong03 - Nhap Mon DKTM PDF
Chuong03 - Nhap Mon DKTM PDF
ĐIỀU KHIỂN MỜ
Hệ qui tắc
Tiền Mờ Giải Hậu
xử lý hóa Phương pháp mờ xử lý
suy diễn
Hệ qui tắc
Tiền Mờ Giải Hậu
xử lý hóa Phương pháp mờ xử lý
suy diễn
Hệ qui tắc
Tiền Mờ Giải Hậu
xử lý hóa Phương pháp mờ xử lý
suy diễn
Tiền xử lý:
vi phân, tích phân tín hiệu
chuẩn hóa, lượng tử hóa
lọc
l nhiễu
hiễ
Hậu xử lý: bộ khuếch đại chuyển tín hiệu giải mờ chuẩn
hóa thành giá trị vật lý.
8 October 2017 © H. T. Hoàng - ÐHBK TPHCM 9
Thiết kế bộ điều khiển mờ
Hệ số hậu xử lý:
K 5 40
x
1 0 1 1 0 1
Góc lệch Vị trí xe
NE ZE PO NE ZE PO
x
1 0 1 1 0 1
Vận tốc góc Vận tốc xe
NB NM NS ZE PS PM PB
NE ZE NB NM NS NM NS ZE NS ZE PS
PO NM NS ZE NS ZE PS ZE PS PM
NE NB NM NS NM NS ZE NS ZE PS
x ZE xdot ZE NM NS ZE NS ZE PS ZE PS PM
PO NS ZE PS ZE PS PM PS PM PB
NE NM NS ZE NS ZE PS ZE PS PM
PO ZE NS ZE PS ZE PS PM PS PM PB
PO ZE PS PM PS PM PB PM PB PB
Hệ quii tắc
tắ mờ
ờ điều
điề khiển
khiể được
đ đ
đưa ra dựa
d vào
à kinh
ki h
nghiệm:
E
U
NE ZE PO
NE PB PS ZE
DE ZE PS ZE NS
PO ZE NS NB
Phương pháp
Ph há suy diễn
diễ MAX-MIN
MAX MIN
Phương pháp giải mờ trung bình trọng số
Kết
ế quả điều
ề khiển:
ể
J
Hệ bóng và thanh:
R 2 m x mg sin
(tín hiệu điều khiển là , tín hiệu ra là x)
Thiết
ế kếế bộ điều
ề khiểnể PD mờ điều
ề khiển
ể vị trí bóng
bám theo tín hiệu xd cho trước. Giả sử 1 ≤ x ≤ 1 (m)
và /6 ≤ ≤ /6 (rad)
8 October 2017 © H. T. Hoàng - ÐHBK TPHCM 31
Điều khiển PI mờ dùng hệ qui tắc Mamdani
Bộ
ộ điều
ề khiểnể PI mờ ờ nếu
ế thiết
ế kếế tốt
ố có
ó thểể điều
ề
khiển điều khiển đối tượng trong miền làm việc rộng
với sai số xác lập bằng 0.
Tuy nhiên cũng cần để ý rằng bộ điều khiển PI làm
chậm đáp ứng của hệ thống và trong nhiều trường
hợp làm cho quá trình quá độ có dao động.
động
8 October 2017 © H. T. Hoàng - ÐHBK TPHCM 32
Trình tự thiết kế bộ điều khiển PI mờ
Bước
B ớ 1 1: Vẽ sơ đồ khối HTĐKHTĐK. Xác
Xá định
đị h tầm
ầ giá
iá trịị của:
ủ
biến vào: sai số (E) và vi phân sai số (DE)
biến ra: vi phân của tín hiệu điều khiển (DU)
Bước 2: Xác định các hệ số chuẩn hóa biến vào, biến ra về
miền g giá trịị [1,1]
[ , ]
Bước 3: Định nghĩa các giá trị ngôn ngữ cho biến vào và biến
ra; định lượng các giá trị ngôn ngữ bằng các tập mờ
B ớ 4
Bước 4: Xây
Xâ d dựng hệ quii tắ
tắc mờờ bằng
bằ cách á h vẽ
ẽ hì
hình h minh
i hhhọa
để có ý tưởng đưa ra một số qui tắc điển hình, sau đó áp dụng
tính liên tục của hệ mờ và tính đối xứng để đưa ra các qui tắc
còn lại.
Bước 5: Chọn PP suyy diễn ((MAX–MIN hayy MAX–PROD))
Bước 6: Chọn PP giải mờ (trọng tâm hay t/bình có trọng số)
Bước 7: Mô phỏng hoặc thực nghiệm đánh giá kết quả, tinh
chỉnh
hỉ h các
á thô
thông số ố của
ủ BĐK để đ đạtt chất
hất lượng
l mong muốn. ố
8 October 2017 © H. T. Hoàng - ÐHBK TPHCM 33
Thí dụ điều khiển vị trí cánh tay máy
u(t): moment tác động lên trục quay của cánh tay máy
(t): góc quay (vị trí) của cánh tay máy,
J: moment quán tính của cánh tay máy (J = 0.05
0 05
kg.m2)
M: khối lượng của cánh tay máy (M = 1.0kg)
m: khối lượng vật nặng (m = 0.10 1 kg)
l: chiều dài cánh tay máy (l = 0.4 m)
lC : khoảng cách từ trọng tâm cánh tay máy đến trục
quay (lC = 0.15 m)
B: hệ số ma sát nhớt (B = 0.2 kg.m2/s)
g: gia tốc trọng trường (g = 9.81 m/s2)
Bộ điều khiển: PI mờ
Tín hiệu vào bộ điều khiển mờ cơ bản E r (t ) (t ) và DE
Tín hiệu ra của bộ điều
ề khiểnể mờ cơ bản: DU
Hệ số tiền xử lý: K1 1 / K 2 5 /
Hệ sốố hậu
hậ xử lý KU 8
ử lý:
Hệ qui tắc
ắ ĐK mờ được đưa ra dựa vào kinh nghiệm:
E
DU
NB NE ZE PO PB
NB NB NB NM NS ZE
NE NB NM NS ZE PS
DE ZE NM NS ZE PS PM
PO NS ZE PS PM PB
PB ZE PS PM PB PB
Kết
ế quả điều
ề khiển
ể :
A 200cm 2
qin
b 1.5cm 2
u(t)
(t)
y(t) C 0.8
qout
K 60cm3 / s / V
g 981cm / s 2
1
Hệ bồn nước: y ( t ) =
A
(
ku (t ) - bC 2 gy (t ) )
(tín hiệu ĐK là điện áp u, tín hiệu ra là mực nước y)
Thiết
ế kế
ế bộ điều
ề khiển
ể PI mờ điềuề khiển
ể mực nước
bám theo tín hiệu yd cho trước. Giả sử 0 ≤ y ≤ 120
( ) và
(cm) à 0 ≤ u ≤ 12 (V)
( )
8 October 2017 © H. T. Hoàng - ÐHBK TPHCM 39
Điều khiển PID mờ dùng hệ qui tắc Mamdani
r(t) c(t)
PID u Đối tượng
điề khiển
điều khiể
Thông số bộ ĐK PID kinh điển thay đổi tùy theo điều kiện làm việc.
~ ~ ~
u (t ) K P e(t ) K I e(t )dt K D e(t )
R R R
k K Pk k K Ik ~
k K Dk
~ ~ k 1 K D k 1 R
K P k 1 R KI R
k k k
k 1 k 1 k 1
Kết
ế quả điều
ề khiển
ể dùng bộ điều
ề khiểnể PID kinh điển
ể thiết
ế kếế dựa vào
mô hình tuyến tính xung quanh điểm làm việc h=20cm.
Chất lượng
l điều
điề khiển
khiể không
khô tốt tại
t i các
á điểm
điể làm
là việc
iệ ở xa điểm
điể
h=20cm
40
30
h(t)
20
10
0
0 100 200 300 400 500 600
15
10
u(t)
0
0 100 200 300 400 500 600
Time (sec)
Hệ qui tắc
Kết
ế quả điều
ề khiển
ể dùng bộ điều
ề khiển
ể PID mờ Sugeno
Chất lượng điều khiển gần như tương đương nhau tại mọi điểm làm
việc
iệ
Xeùt heä phi tuyeán moâ taû bôûi phöông trình traïng thaùi sau:
x f ( x , u )
Moät ñieåm traïng thaùi xe ñöôïc goïi laø ñieåm caân baèng neáu nhö heä
ñ
ñang ôû traï
ô th ùi xe vaø khong
t ng thai kh â coù tac
t ù ñoä
ñ äng nao
ø tö
töø ben
b â ngoaiøi thì heä
h ä
seõ naèm nguyeân taïi ñoù.
Deã thaáy ñieåm caân baèng phaûi laø nghieäm cuûa phöông trình:
x f ( x , u ) x xe ,u 0 0
Heä phi tuyeán coù theå coù nhieàu ñieåm caân baèng hoaëc khoâng coù ñieåm
caân baèng naøo. Ñieàu naøy hoaøn toaøn khaùc so vôùi heä tuyeán tính , heä
tuyeán tính luoân luoân coù 1 ñieåm caân baèng laø xe = 0.
Cho heä phi tuyeán khoâng kích thích moâ taû bôûi PTTT:
x f ( x , u ) u 0 (1)
Giaû söû heä thoáng coù ñieåm caân baèng xe = 0.
x ( 0) x (t ) , t 0
Cho heä phi tuyeán khoâng kích thích moâ taû bôûi PTTT:
x f ( x , u ) u 0 (1)
Giaû söû heä thoáng coù ñieåm caân baèng xe = 0.
Ñònh
Ñò h lyù
l ù oåån ñònh
ñò h Lyapunov:
L Ch heä
Cho h ä phi hi tuyeáán khoâ
kh âng kích
kí h thích
hí h moââ
taû bôûi phöông trình traïng thaùi:
x f ( x , u ) u 0 (1)
Giaû söû heä thoáng coù ñieåm caân baèng xe = 0.
Chuù yù: Haøm V(x) thöôøng ñöôïc choïn laø haøm toaøn phöông theo bieán
trang
traïng thai.
thaùi
Böôùc 1: Xaùc ñònh phöông trình traïng thaùi moâ taû ñaëc tính ñoäng
hoïc cuûa ñoái töôïng.
Böôùc 2: Choïn haøm Lyapunov baùn xaùc ñònh döông, haøm
Lyapunov laø haøm cuûa caùc bieán traïng thaùi vaø coù lieân quan ñeán
tí hi
tín hieääu ñieu
ñi à khien
khi å .
Böôùc 3: Tìm ñieàu kieän raøng buoäc cuûa sao cho ñaïo haøm theo
thôøi gian cua
thôi cuûa ham
haøm Lyapunov baù bann xac
xaùc ñònh am.
aâm
Böôùc 4: Neáu khoâng tìm ñöôïc bieåu thöùc töôøng minh thoûa maõn
ñieàu kieän rang
ñieu raøng buoäc ô
ôû böôc
böôùc 2 thì ta chon
choïn moät soá
so ñiem
ñieåm ñaëc tính
vaø tín giaù trò tín hieäu ñieàu khieån thoûa maõn ñieàu kieän raøng buoäc
taïi caùc ñieåm ñaëc tính.
Böôùc 5: Thieát keá boä ñieàu khieån môø coù maët ñieàu khieån chöùa
caùc ñieåm ñaëc tính tính toaùn ñöôïc ôû böôùc 4.
x2
u
NE ZE PO
Heä qui taéc
NE 12.00 8.13 6.00
x1 ZE 2.00 0.00 2.00
PO 6.00 8.13 12.00
Bộ điều
ề khiển
ể mờ đã thiết
ế kếế có khả năng điều
ề khiển
ể hệ
con lắc ngược về trạng thái cân bằng từ trạng thái đầu
khác 0.
Dùng để ể thiết
ế kếế các bộ điều
ề khiển
ể mờ cho Simatic
S7-300, S7-400 và Simatic WinCC
Dùng ở mọi cấp ấ tự động hóa, từ bộ điều
ề khiển
ể cục
bộ đến bộ điều khiển tối ưu nhà máy
Có thểể kết
ế hợp với bộ điềuề khiển
ể PID kinh điển
ể để
ể
kết hợp ưu điểm của hai bộ điều khiển.
Điều
ề khiển
ể PID mờ và các ứng dụng trong điều
ề
khiển các quá trình công nghiệp.
Điều khiển robot, cần trục,
Điều khiển xe ô tô
tô, tàu điện
điện,…