Professional Documents
Culture Documents
Ιστορία Νέου Ελληνισμού Β' (Μάθημα 2ο)
Ιστορία Νέου Ελληνισμού Β' (Μάθημα 2ο)
Μαθήματα 2ο (24/2/2016)
Γεγονότα από τον 13ο αιώνα έως τον 18ο αιώνα.
Οι σχέσεις Βενετίας – Βυζαντίου παίρνουν άλλη τροπή.
Αρχές 10ου αιώνα: η Βενετία ανήκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Η σχέση αυτή όμως αρχίζει να ανατρέπεται.
Χρυσόβουλο 992: ανοίγει ο εμπορικός δρόμος για το βενετικό στόλο στη
Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Χρυσόβουλο 1082: παραχώρηση σημαντικών εμπορικών προνομίων μέσω
διπλωματίας. Διεισδύει στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Η Βενετία δημιουργεί μια πρώιμη αποικία στην Ανατολική Μεσόγειο. Είχε
επιλέξει έναν άγιο – προστάτη ευαγγελιστή, τον Άγιο Μάρκο.
Ο Δόγης της Βενετίας προσεγγίζει τον Αυτοκράτορα και λαμβάνει προνόμια.
Τα προνόμια αποτελούν πρελούδιο όσων θα ακολουθήσουν.
Έχουν προνομιακή μεταχείριση κατά την είσοδο των πλοίων τους στο
Βυζάντιο. Ο Λογοθέτης του Δρόμου εισπράττει το φόρο που είναι μικρός.
Ο Αλέξιος Α’ Κομνηνός εγκαθιστά τους Βενετούς στην Αυτοκρατορία.
Είναι η αρχή τους τέλους για την Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Δίνονται τίτλοι στον Δόγη, ετήσια χορηγία και στο Δόγη και στην Παπική
Εκκλησία καθώς και εμπορικά προνόμια.
Ασκούν το εμπόριο στα λιμάνια της Αυτοκρατορίας χωρίς φόρο (οι
Βυζαντινοί πληρώνουν 10%).
Παραχωρούνται αποθήκες, εργαστήρια και αποβάθρες στους Βενετούς.
Από τη μεριά τους, οι Βενετοί υπόσχονται στρατιωτική βοήθεια στην
Αυτοκρατορία αλλά και ότι δεν θα συνάψουν συμφωνία με τους αντιπάλους
της Αυτοκρατορίας.
Συγκρότηση βενετικής παροικίας στην καρδιά της Αυτοκρατορίας.
1082: σημαντικό έτος – σταθμός, διότι ανοίγουν οι πύλες με αξιώσεις για
την οικονομική διείσδυση της Βενετίας.
Χρυσόβουλο 1111: παραχώρηση εμπορικών προνομίων στην Πίζα.
Χρυσόβουλο 1126: ανανέωση εμπορικών προνομίων και νέες παραχωρήσεις
μετά τον αρχικό δισταγμό.
Δυσανασχετούν οι Βενετοί με τα προνόμια στους Πιζάνους.
Οι Βενετοί λεηλατούν νησιά και λιμάνια.
Η Αυτοκρατορία δεν μπορεί να απαλλαγεί από την παρουσία των Βενετών
εμπόρων.
Χρυσόβουλο 1148: επεκτείνονται τα όρια της βενετικής συνοικίας στην
Κωνσταντινούπολη. Εμπορικές συμφωνίες με Γένοβα και Πίζα.
Χρυσόβουλο 1170: εμπορικά προνόμια στη Γένοβα.
1171: εμπόδια στη Βενετία. Θανάτωση αρκετών Βενετών. Σύλληψη του
μελλοντικού Δόγη Ερρίκο Dandolo.
1179: συμφωνία Βυζαντίου – Βενετίας και αποζημιώσεις.
Η μεγαλύτερη ανταγωνίστρια δύναμη της Βενετίας στην Ανατολή είναι η
Γένοβα.
Τα σύνορα της παροικίας των Γενουατών βρίσκονται δίπλα στις άλλες δύο
δυνάμεις.
Ο Dandolo ήταν Δόγης της Δ’ Σταυροφορίας. Είχε μένος προς την
Αυτοκρατορία επειδή λέγεται ότι τυφλώθηκε στα επεισόδια του 1171
(μολονότι ήταν 90 ετών).
Αρχίζει μια αποψίλωση της Βενετικής οικονομίας όχι προς όφελος της
Αυτοκρατορίας.
1182: επεισόδια στην Κωνσταντινούπολη κατά των Δυτικών ως συνέπεια της
φιλοδυτικής πολιτικής του Αυτοκράτορα.
1183: συμφωνία Αυτοκράτορα και Βενετών. Νέα άνθιση στο βενετικό
εμπόριο.
Τα τελευταία Χρυσόβουλα:
1187: επικύρωση προνομίων με την υποχρέωση η Βενετία να μην συνάπτει
συμμαχίες κατά του Βυζαντίου.
1189
1198: οι Βενετοί είναι ισότιμοι με τον Αυτοκράτορα. Κατοχυρώνουν τα
προνόμια.
Αιτίες
1) αύξηση πληθυσμού στη Δυτική Ευρώπη
2) ανάγκη εκτόνωσης της επιθετικότητας εκτός των ευρωπαϊκών εδαφών
μέσω του Παπισμού για εξάπλωση της επιρροής του στη Χριστιανική
Ανατολή (ισχυροποιημένος ο Παπισμός την εποχή εκείνη).
Βενετία
Προτεραιότητά της η ενίσχυση της ναυτικής δύναμης.
Αδυναμία οργάνωσης ευρείας έκτασης στρατιωτικών ενεργειών.
Η Δ’ Σταυροφορία οδήγησε σε μια νέα φάση τη βενετική ιστορία.
Υπάρχει η άποψη ότι η Βενετία συμμετείχε τυχαία στη Δ’ Σταυροφορία. Η
άποψη αυτή είναι λανθασμένη, η Βενετία συμμετείχε συνειδητά:
Α) ανάγκη κάλυψης βορειοανατολικής Μεσογείου τη στιγμή που θα έβαλαν
τα νοτιοανατολικά
Β) η ανανέωση προνομίων δεν αφορούσε μόνο τη Βενετία αλλά όλες τις
ανταγωνιστικές πόλεις
Γ) η προηγούμενη επιθετική συμπεριφορά δεν έδινε εχέγγυα για το μέλλον
Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Δυναστεία Αγγέλων.
Αυτοκράτορας ο Ισαάκιος Β’.
1195: φυλάκιση με το γιο του και μελλοντικό αυτοκράτορα Αλέξιο Δ’.
1204: πολιορκία Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους και τους
Βενετούς.
200.000 το ποσό για την αποφυλάκιση του Ισαάκιου Β’.
Αποκατάστασή του στο θρόνο και μετά του γιου του, Αλέξιου Δ’.
Εκτέλεση αυτοκράτορα μετά από εξέγερση του λαού.
Αυτοκράτορας ο Αλέξιος Δ’.
Απρίλιος 1204: Άλωση Κωνσταντινούπολης.
Οι Βενετοί από τη λαφυραγώγηση αποκτούν λάφυρα περισσότερο για
διακόσμηση και να δώσουν αίγλη στη χώρα τους, όπως τα Άλογα του Αγίου
Μάρκου.
Τρόποι κυριαρχίας:
Α) κατάκτηση
Β) παραχώρηση δικαίου σε Βενετούς πατρικίους με υποτέλεια σε Βενετία
Γ) οικειοθελής προσχώρηση στη βενετική επικράτεια (1386: Κέρκυρα).
Η Βενετία δεν μπορούσε να υποστηρίξει στρατιωτική επέμβαση.
Την Κρήτη την ήθελαν για την ξυλεία και τα προϊόντα της και όχι τόσο για
εμπορικό σταθμό γιατί η πρόσβαση προς το νησί ή προς άλλα μέρη ήταν
δύσκολη.