Αρχαία Ιστορία Γ’

Καθηγητής: Μπουραζέλης Κων/νος

Εξάμηνο Ε’ (ΙΙ25)

Μάθημα 6ο (5/11/2014)
Αναφερθήκαμε στο τμήμα της εξέτασης των θεσμών της Ρεπουμπλικανικής Ρώμης.
Ασχοληθήκαμε με τις συνελεύσεις.

Ο βασικός χαρακτήρας του ρωμαϊκού πολιτεύματος ήταν ολιγαρχικός,

αριστοκρατικός. Οι Γράκχοι έβαλαν ορισμένα δημοκρατικά στοιχεία.
Η ολιγαρχία είχε πρόβλημα αυτοελέγχου (λόγω ασυνεννοησίας).

Η ρωμαϊκή ιστορία για να αυτοελεγχθεί πρέπει να ακολουθήσει ορισμένες αρχές:

1) αρχή collegia (συλλογικότητας). Κατά κανόνα δεν ήταν ένας ο ανώτατος άρχων
αλλά υπήρχαν συναρχίες (2 Ύπατοι, 2 Πραίτορες, 2 Δήμαρχοι). Με αυτόν τον
τρόπο ο ένας άρχων έλεγχε τον άλλον. Επιτυγχανόταν παραμονή στα πλαίσια των
συμφερόντων. Η αρχή της συλλογικότητας εκφράζεται στην υποχρέωση εκάστοτε
αξιωματικού να λαμβάνει αποφάσεις σε συνεργασία με μια επιτροπή. Για να δοθεί
σχήμα σε μια κατακτημένη περιοχή, πρέπει να ληφθεί απόφαση από επιτροπή.
Το 168 π.Χ. (Μάχη της Πύδνας): κατάλυση Μακεδονικού Βασιλείου από Αιμίλιο
Παύλο (Στρατηγός και Ύπατος). Καθόρισε με επιτροπή πως θα ρυθμιζόταν το
καθεστώς (κατάργηση μοναρχίας, δεν ιδρύουν ρωμαϊκή επαρχία αμέσως,
πειραματίζονται με τη δημιουργία 4 κομματιών υπό Μακεδονική Συμπολιτεία έως
το 148 π.Χ. που έγινε πόλεμος και πλήρης υποταγή της Μακεδονίας σε ρωμαϊκή
επαρχία).
2) αρχή ετήσιας θητείας: ετήσια θητεία είχαν οι ύπατοι. Η υπέρβαση της αρχής
αυτής ήταν η έναρξη της φθοράς του ρεπουμπλικανικού συστήματος διοίκησης.
3)αρχή της αποκλειστικής κατοχής ενός αξιώματος: ένα πρόσωπο, ένα αξίωμα. Δεν
μπορούσε να είναι ύπατος και πραίτορας. Αυτοπεριοριζόταν η αριστοκρατία ώστε
να μην υπάρχει συσσωμάτωση εξουσιών.
4) χρήση θρησκείας και θρησκευτικών εθίμων για προβολή των έργων και ταύτιση
του παρελθόντος αλλά και για συγκράτηση νέων αριστοκρατών.

Η αριστοκρατία έβρισκε τη δυνατότητα να περιορίζει τις φιλοδοξίες των μελών της.

Ο λαός μπορούσε να χειραγωγηθεί.
Συμφέρον της Ρώμης ήταν να μην επεκτείνει το ρωμαϊκό κρατικό μηχανισμό – τον
κρατούσε περιορισμένο.

Είδη κοινοτήτων – Ρωμαϊκή επέκταση στην Ιταλία

Όταν το 508 π.Χ., εξώστηκε ο τελευταίος βασιλιάς, ο Πολύβιος αναφέρει ότι η
Καρχηδόνα συνειδητοποίησε ότι είχε προκύψει νέα δύναμη στην Ιταλική
Χερσόνησο, που ξεπέρασε τη δύναμη των Ετρούσκων. Προβαίνει σε σύναψη
συνθήκης με τους Ρωμαίους. Φαίνεται ότι κατανοεί το δυναμισμό της πόλης και
θέλει να προβεί σε συμφωνία για προνόμια, όπως έκανε με τους Ετρούσκους.
Ο Πολύβιος είχε πρόσβαση στα ρωμαϊκά αρχεία λόγω των σχέσεων με υψηλούς
αριστοκρατικούς κύκλους της Ρώμης (Οικογένεια Σκιπιώνων). (Βιβλίο 3, Κεφ. 22).
Φαίνεται μια τάση των Ρωμαίων να προστατεύσουν τις πόλεις του Λατίου.
Οι Καρχηδόνιοι θα μπορούσαν να προβούν σε πολεμικές επιχειρήσεις στο Λάτιο
αλλά θα αποσπούσαν μόνο φορητή λεία. Η γη επιφυλάσσει διατήρηση εγγείων
δικαιωμάτων.
Η τάση προστασίας των Λατίνων παρουσιάζεται από την αρχή της
Ρεπουμπλικανικής Ρώμης.
493 π.Χ.: επίσημη συνθήκη συμμαχίας της Ρώμης με πόλεις του Λατίου (Foedus
Cassianum – Συνθήκη του Κασσίου: ρύθμιζε τις σχέσεις Ρώμης και Λατίου).
Η συνθήκη ήταν σημαντική για τη Ρώμη διότι έδινε τη δυνατότητα για συνεργασία
με τους Λατίνους να επεκτείνουν την επιρροή τους και να νικήσουν άλλα φύλα.
Ουόλσκοι και Εκούοι: οι πρώτοι αντίπαλοι που αντιμετώπισαν.
Η πόλη της Ρώμης επεκτείνει το χώρο ελέγχου προς το εσωτερικό.
Η Ρώμη κατορθώνει να κατακτήσει περιοχές Ετρουσκικών πόλεων σε γειτονική
περιοχή [Πόλη Veii (Ουήιοι) απέναντι από τον Ποταμό Τίβερη – 396 π.Χ.], μετά
από κινητοποίηση δυνάμεων και πολιορκία.

Αποκτούν νέα εδάφη. Η έκταση φτάνει την έκταση της Εύβοιας.

Η Ρώμη αποκτά τα πρώτα στοιχεία οργάνωσης. Καθορίζεται/καθιερώνεται
αποζημίωση για τους στρατιωτικούς (stipendium).
Άνοδος πληβείων λόγω της εξάπλωσης της Ρώμης με προνόμια στο εσωτερικό πεδίο
(συμβαδίζει η επέκταση της Ρώμης με την επέκταση των δικαιωμάτων των
πληβείων. Ήταν ακτήμονες έτσι με την απόκτηση εδαφών διανεμήθηκαν κλήροι
στους πληβείους).
Η επιτυχία δείχνει ότι η Ρώμη ήταν διατεθειμένη να παρουσιάσει ένα διεθνές
πλαίσιο – αποφάσισαν να αναθέσουν ένα χρυσό κρατήρα στο Ιερό των Δελφών
(θησαυρός Μασσαλιωτών – ακτές Γαλατίας). Ήθελαν να διαφημιστούν ως
εντασσόμενοι στα πλαίσια του ελληνικού πολιτισμού.
Άρχισε το όνομα των Ρωμαίων να ανάγεται σε κάτι ανώτερο από την μέχρι τότε
άποψη (ήταν γνωστοί ως «βάρβαροι» της Ιταλίας).

387 π.Χ.: ανάσχεση – οπισθοχώρηση (οι Γαλάτες κατακτούν τη Ρώμη, δεν έμειναν
στη Ρώμη, λεηλάτησαν και έφυγαν).
Ήταν επώδυνη στιγμή για τους Ρωμαίους.
Συνειδητοποίησαν ότι δεν ήταν άτρωτοι. Με την επέκταση των δικαιωμάτων στους
πληβείους, η Ρώμη κατόρθωσε να ανακτήσει δυνάμεις.
Κατανίκησε άλλους λαούς. (Cerea: πόλη που κατέλαβαν και την έκαναν μέρος
τους).
338 π.Χ.: οι Ρωμαίοι αντιμετωπίζουν εξέγερση εναντίον τους από τους άλλους
Λατίνους, επειδή θεωρούσαν ότι αδικήθηκαν από τον καταμερισμό των εδαφών.
Όλη η περιοχή του Λατίου έγινε τμήμα του ρωμαϊκού κράτους.
Κοινότητες
1) εξαρτημένη κοινότητα (municipium: munus + capio = αναλαμβάνω λειτουργική
υποχρέωση απέναντι της πολιτείας). Εξάρτηση διαφόρων πόλεων από την κεντρική
πόλη (Ρώμη) – ισοπολίτιδες πόλεις (Αρχαία Ελλάδα).
Όλες οι πόλεις του Λατίου που υποτάχθηκαν, δεν έστειλαν Ρωμαίους
αξιωματικούς, έδωσαν στις πόλεις αυτές την παλιά μορφή διοίκησης και δυνάμει
δικαιώματα ρωμαίου πολίτη στους κατοίκους.
Ήταν ένα πρώτο δείγμα μακράς εξέλιξης, όπου οι Ρωμαίοι έδειξαν την ευφυΐα τους.
Τους κατακτημένους πρέπει να τους εντάξεις στο κράτος για να τους έχεις
μονιμότερους.
Δεν υπήρχε τάση αστυφιλίας αλλά ανάγκη ελέγχου από τη Ρώμη για να τους έχει
υπό την επιρροή της. Τους κρατούσε σε μορφή αυτοδιοίκησης.
Οι περιορισμοί εκφράζονταν από τον όρο municipium. Ήταν υποχρεωμένοι να
παραχωρούν στρατιώτες στο ρωμαϊκό στρατό, εξασφαλίζοντας τη δύναμη των
κοινοτήτων.
Η Ρώμη πετύχαινε την εφαρμογή πολιτικής συνταγής που δεν υπήρχε στην
Ελλάδα (είχε διαφορετική δομή).
Ποτέ η ελληνική συμμαχία του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των
Διαδόχων δεν εξελίχθηκε σε πολιτική παροχής δικαιωμάτων. Η Ρώμη εντάσσει σε
κοινό «υφαντό» διάφορες πόλεις.
Με την υποταγή των Λατίνων κατορθώνει να επεκταθεί περισσότερο προς το νότο.
Η πόλη Κάπουα, που ήταν σημαντική στην Κεντρική Ιταλία, σύναψε συμμαχία με
τη Ρώμη.

Η Ρώμη αντιμετωπίζει τους Σαμνίτες, που κατοικούσαν στα ορεινά των Απεννίνων
και είχαν δεχθεί ισχυρές ελληνικές επιδράσεις (Ελληνο – Σαμνιτικός πολιτισμός)
(352 – 290 π.Χ.: σειρά πολέμων κατά των Σαμνιτών).
Η Ρώμη ερχόμενη σε αναμέτρηση με τους Σαμνίτες, ερχόταν σε επαφή με πόλεις
επηρεασμένες από τον ελληνικό πολιτισμό.
Κοντά στην Αγκόνα, η Ρώμη νικά κοινή προσπάθεια Σαμνιτών και Γαλατών.
Κατορθώνει να παγιώσει τον έλεγχό της από τον Κόλπο του Τάραντα έως τη
γραμμή του Ρουβίκωνα (Άνω Ιταλία). Έως τον Ποταμό Πάδο, ελέγχεται από τους
Γαλάτες.
Υπερπενταπλασιάζεται η αρχική εδαφική επικράτεια. Αναπτύσσει τις μεθόδους
ελέγχου της στην περιοχή του κέντρου της Ιταλικής Χερσονήσου. Ιδρύεται νέα
μορφή εγκατάστασης (πολιτειακή εφεύρεση Ρωμαίων).

2) άλλη μορφή κοινότητας εκτός Ρώμης είναι η Colonia Romana (Ρωμαϊκή

Αποικία): ιδρυόταν με μορφή αποστολής ομάδας ρωμαίων πολιτών κι εγκατάστασής
τους στα παράλια (colonia maritina: θαλασσινή αποικία). Αποσκοπούσε στον
έλεγχο της παραλιακής ζώνης. Οι κάτοικοι ήταν ρωμαίοι πολίτες.
Τα πολιτικά δικαιώματα των κατοίκων ήταν αποκλειστικά ρωμαϊκά. Ήταν ζώνες
χωρίς σημαντικό πληθυσμό. Αν δεν είχαν ομοιογενή πληθυσμό, οι Ρωμαίοι έδιναν
δικαιώματα στους κατοίκους, αρκεί να ήταν πολιτιστικά ενωμένοι.
Η Ρώμη δεν δημιουργεί νέα ενότητα (όπως οι ελληνικές αποικίες) αλλά αποτελεί
το «πλοκάμι», το «νέο χέρι» στο έδαφός της. Δεν είχαν μορφή αυτοδιοίκησης.
Αποστελλόταν εκπρόσωπος από την Ρώμη στην Colonia Romana.

3) Colonia Latina
Ευφυέστερη ευρεσιτεχνία.
Δεν αρκεί το ρωμαϊκό ανθρώπινο δυναμικό να ιδρύσουν ρωμαϊκές αποικίες.
Μπορούν να ιδρύσουν λατινικές αποικίες, κυρίως από ανθρώπους από το Λάτιο σε
μέρη μακρινά από τη Ρώμη – με δικό τους καθεστώς διοίκησης αλλά έχουν δυνάμει
δικαιώματα ρωμαίου πολίτη.
Είναι πόλεις – παραρτήματα της Ρώμης, προσανατολισμένες στην κεντρική πόλη.
Κατόρθωσε να εξασφαλίσει πολλαπλασιασμό κοινοτήτων, αφοσιωμένες στο κράτος
και ταυτόχρονα αποκεντρωμένες.
Ίδρυσε πολυποίκιλο πολιτικό χάρτη υπό τον πλήρη έλεγχό της.

4)civitas sine suffragio

Απόκτηση δικαιωμάτων ρωμαίου πολίτη αλλά όχι εκλογικά δικαιώματα.
Οι κοινότητες αυτές δεν είναι φυλετικά και πολιτικά όμοιες με τη Ρώμη και είχαν
αντιταχθεί σε εκείνη.

5)socii (= σύμμαχοι)
Διατήρηση παραδοσιακής μορφής.
Κοινότητες οποιασδήποτε μορφής.
Μετά από συνθήκη προσδένονταν στην επίβλεψη της Ρώμης.

Υποχρέωση των αποικιών ήταν να στρατεύονται στο ρωμαϊκό στρατό με δυνάμεις

ίσες που θα παρείχαν οι αντίστοιχοι Ρωμαίοι. Η Ρώμη εξασφάλιζε τεράστια
στρατιωτική δύναμη.
Η Καρχηδόνα και οι Ελληνιστικές Μοναρχίες βασίζονταν όχι σε μορφές εθνικής
στρατολόγησης αλλά σε μισθοφορικούς στρατούς.

Αφού προχώρησε στον έλεγχο προς της Νότια Ιταλία, επόμενος στόχος ήταν η
παράλια ζώνη. Ερχόταν όχι σε ειρηνική ή πολιτιστική επαφή με τις ελληνικές
δυνάμεις.
Αναμέτρηση με το Βασίλειο του Πύρρου της Ηπείρου, που ήταν σύμμαχος της
ελληνικής αποικίας του Τάραντα.
Επίσημη είσοδος της Ρώμης στα θέματα της Μεσογείου.

Επιτυχία Ρωμαίων να λειτουργήσουν ως επεκτείνοντες μιας ευρύτερης

αριστοκρατίας – κοινότητα συμφερόντων κατοίκων με την άρχουσα τάξη της
Ρώμης.
Ετρουσκική πόλη Αρέτσο: την ενέταξαν στις συμμαχικές πόλεις, παρέχοντας τη
διαιτησία σε μεγάλο γένος με τους κατοίκους της πόλης.
Διαβάθμιση στο είδος των σχέσεων: οι socii διαφοροποιούνται σε: foedus aequm
(σύμμαχοι επί ίσοις όροις) και foedus finiquum (σύμμαχοι με άνισους όρους). Οι
δεύτεροι πρέπει να αναγνωρίζουν τη μεγαλειότητα του ρωμαϊκού λαού.
Η Ρώμη ήξερε να φτιάχνει «κλιμακοστάσιο σχέσεων» για να ελέγχει τους
συμμάχους της.
Οι κάτοικοι κατώτερης κοινότητας μπορούσαν να ανέβουν σε status ανταμείβοντας
σε επόμενη φάση.
Οι τέσσερις αστικές τάξεις γίνονται 35 στα χρόνια των Καρχηδονιακών Πολέμων.

Τάραντας
Ήταν πολύ σημαντική πόλη, που βρέθηκε από το 280 π.Χ. σε όξυνση σχέσεων με
τους Ρωμαίους.
Σύμφωνα με την παράδοση, ρωμαϊκά πλοία πέρασαν τον Κόλπο του Τάραντα, οι
κάτοικοι βύθισαν το πλοίο και όταν αντιπροσωπεία πήγε να ζητήσει εξηγήσεις, δεν
τις έδωσαν και επιπλέον λέρωσαν τις τηβέννους των αντιπροσώπων. Οι Ρωμαίοι
τους απάντησαν ότι θα το πληρώσουν με αίμα.
Παραδοσιακά μια ελληνική αποικία ζητά βοήθεια από την μητρόπολη (οι
Συρακούσες ζητούν βοήθεια από τους Κορινθίους – τους βοηθά ο Τιμολέων).
Μπορούσαν να στραφούν προς τη Σπάρτη αλλά οι δυνάμεις της βρίσκονταν σε
ύφεση και κοντινότερη βοήθεια μπορούσαν να ζητήσουν από την Ήπειρο.
Ήπειρος: είχε πολιτειακή μορφή βασιλείου. Βασιλιάς ήταν ο Πύρρος από την
Οικογένεια των Μολοσσών.
Είχε από τον παρελθόν σχέσεις με τους Ταραντίνους.
Το 280 π.Χ. ήταν η σημαντικότερη μορφή στα πλαίσια των ελληνιστικών
βασιλείων.
Είχε κατορθώσει να εκβάλει από την Μακεδονία τον Δημήτριο τον Πολιορκητή.
Ο Πύρρος αναζητούσε δυνατότητες διεξόδου για ανάπτυξη της δράσης του.
Ξεκίνησε με βοήθεια 10.000 ανδρών για να βοηθήσει τους Ταραντίνους.
Είχε δυσκολίες συνεννόησης με τους Ταραντίνους. Κάλεσαν τον Πύρρο να διεξάγει
τον πόλεμο εκ μέρους τους αλλά όταν τους ζήτησε να μετάσχουν δεν άφησαν την
άνεσή τους.
Η σχέση του βασιλιά και της πόλης αποδείχθηκε άλλη μια φορά προβληματική.
Έγιναν δυο μάχες: πέτυχε να κατανικήσει τους ρωμαίους χάνοντας δυνάμεις
(πύρρειος νίκη).
Πίστευε ότι θα νικήσει ένα από τα βαρβαρικά φύλα της Ρώμης. Βλέποντας ένα
στρατόπεδο Ρωμαίων εντυπωσιάστηκε. Οι Ρωμαίοι προσαρμόζουν το έδαφος της
στρατοπέδευσης. Είπε ότι δεν του φαίνονται και τόσο βάρβαροι.
Οι επιτυχίες του Πύρρου δεν είχαν καταφέρει να τον εμπνεύσουν να στραφεί κατά
της πόλης της Ρώμης. Αναμέτρηση πολιτικής τακτικής και συμπεριφοράς.
Όπως γράφει ο Πλούταρχος: «Ο Συγκλητικός Φαβρίκιος πήγε να διαπραγματευτεί
με τον Πύρρο. Ο Πύρρος, που είχε φέρει μαζί του και ελέφαντες, τον εντυπωσίασε
με έναν ελέφαντα. Την επόμενη μέρα, ο Πύρρος άνοιξε ένα κιβώτιο με θησαυρούς,
τους οποίους του έδειχνε (προσπάθεια δωροδοκίας)».
Παρουσιάζεται η εικόνα μιας Ρώμης, που εφαρμόζει αυστηρές παραδόσεις και
αφοσίωση στο πατριωτικό ιδανικό.
Επηρέασε τη Σύγκλητο να μην δεχθεί υποχωρητική γραμμή προς τον Πύρρο.
Αλλάζει το πεδίο επιχειρήσεων. Δέχεται πρόσκληση από τους Συρακουσίους
(μεγάλη πόλη των Ελλήνων της Σικελίας, που ερχόταν σε επανειλημμένες
αντιπαραθέσεις με τους Καρχηδονίους) εναντίον των Καρχηδονίων.
Είχε συγγενική σχέση με τον τύραννο Αγαθοκλή.
Και εδώ ο Πύρρος σημειώνει επιτυχίες αλλά δεν κατάφερε να τους απωθήσει.
Αναγκάζεται να γυρίσει στην Ιταλία και δεν αποφεύγει την αναμέτρηση με τους
Ρωμαίους.
Στη Μάχη του Μπενβεντούμ (275 π.Χ.): ο Πύρρος ηττάται. Οι αντίπαλοι
τρομάζουν τους ελέφαντες με φωτιές και αυτοί πατούν τους στρατιώτες.
Αποτυχία Πύρρου στις επιχειρήσεις των Ταραντίνων.
Αφήνει μια προσχηματική φρουρά στον Τάραντα αλλά η πόλη παραδίνεται στη
Ρώμη ως socii. Την εντάσσουν στο εκτεταμένο ρωμαϊκό κράτος.
Οι ελληνικές αποικίες προστίθενται στους συμμάχους της Ρώμης ως ναυτικοί
σύμμαχοι.

Η Ρώμη ελέγχει πλέον το τμήμα από τον Ποταμό Ρουβίκωνα έως το Ρήγιον (τέλος
Ιταλικής Χερσονήσου).
Η επιτυχία της Ρώμης γίνεται αισθητή (273 π.Χ.), όταν συνάπτεται η πρώτη
συνθήκη πρωτοβάθμιας συμμαχίας μεταξύ των Ρωμαίων και της Ελληνιστικής
Ανατολής (του Βασιλείου των Πτολεμαίων). Οι Πτολεμαίοι συνειδητοποιούν ότι
έχει προκύψει σημαντική δύναμη στην Ιταλία, η οποία έχει νικήσει άλλη
σημαντική δύναμη, την Ήπειρο.

Πέραν την αυστηρότητας των ρωμαϊκών παραδόσεων, μπορούσαν να κάνουν νέες

στρατολογήσεις για να αντικαθιστούν τους πεσόντες – αλλεπάλληλες
στρατολογήσεις με τις εξαρτημένες κοινότητες.

Όταν ο Πύρρος ξεκίνησε για την επιστροφή του στην Ήπειρο, είπε στους επιτελείς
του: «Ποιο στίβο αναμέτρησης αφήνουμε πίσω για Ρωμαίους και Καρχηδονίους;».
Μαντεία εκ του αποτελέσματος (vaticinium ex eventu).

Η κατάκτηση μιας περιοχής οδηγεί στην περαιτέρω κατάκτηση μιας άλλης – αρχή
της ρωμαϊκής φιλοδοξίας.

Ανάμειξη Ρώμης στη Σικελία

Η Σικελία μοιραζόταν σε μια ελληνική και μια καρχηδονιακή ζώνη.
Η Καρχηδόνα ήταν φοινικική πόλη στα παράλια της Τύρου. Δημιούργησε εμπόριο
και αποικιακό δίκτυο σε όλη τη Μεσόγειο.
Οχυρές θέσεις της Καρχηδόνας προκαλούν προβλήματα στην ελληνική πλευρά.
Σημειώνονται εξελίξεις, που δημιουργούν ελκυστικότητα παρέμβασης για
Ρωμαίους.
Δυο όμοια σενάρια: Ρήγιον – πόλη που εξασφάλισαν ως σύμμαχο εναντίον του
Τάραντα με επικεφαλής ομάδα μισθοφόρων από την Καμπανία (Μαμερτίνοι, επειδή
λάτρευαν τον θεό Άρη). Ευρισκόμενοι ως φρούραρχοι, ήθελαν να κάνουν δικό τους
καθεστώς, εξεδίωξαν τους κατοίκους. Η Ρώμη δεν μπόρεσε να τους τιμωρήσει τότε
με τον Πύρρο, τους κατέλαβε την πόλη και τους εκτέλεσε παραδειγματικά.
Στην άλλη πλευρά του Στενού της Μεσσήνης υπήρχε η αρχαία αποικία της
Μεσσήνης.
Είχε αποτελέσει μια από τις πόλεις που ο Αγαθοκλής είχε εγκαταστήσει
μισθοφόρους. Μιμήθηκαν την πράξη στο Ρήγιον (εκδίωξαν τον πληθυσμό και
κατέλαβαν την πόλη). Αυτός που αντέδρασε ήταν ο έμμεσος διάδοχος του
Αγαθοκλή, ο Ιέρων Β’.
265 π.Χ.: οι Μαμερτίνοι της Μεσσήνης περισφίγγονται από τον Ιέρωνα Β’ και
ζητούν βοήθεια.
Η κοντινότερη πηγή βοήθειας ήταν οι Καρχηδόνιοι.
Στο βορρά της Σικελίας είναι οι Λιπάρες Νήσοι (που είναι πλούσιος σε μέταλλα),
υπό τον έλεγχο των Καρχηδονίων. Ήταν η βολική κοντινή λύση βοήθειας.
Οι μετοχές της Ρώμης ήταν ανεβασμένες. Η εκτίμηση προς τη Ρώμη ήταν
σημαντική – από άποψη φυλετική κοντινότερη πηγή βοήθειας ήταν η Ρώμη.
Βρέθηκαν σε δίλημμα και διχάστηκαν.
Ξεκίνησαν δυο πρεσβείες προς τη Ρώμη και προς την Καρχηδόνα.
Η Καρχηδόνα δεν είχε λόγο να πει όχι. Αν αποκτούσε τον έλεγχο θα είχε πρόσβαση
σε μια περιοχή από όπου μπορούσε να πλήξει τις νοτιότερες περιοχές.
Πρώτη φτάνει η καρχηδονιακή φρουρά στη Μεσσήνη.
Η Ρώμη είχε ηθικό δίλημμα. Αν έλεγε ναι τότε αποδείκνυε ότι η αυστηρή στάση
στο Ρήγιο ήταν τακτική κίνηση. Επικρατεί αμφιταλάντευση για το πώς θα
συμπεριφερθούν. Αν άφηναν ελεύθερο το πεδίο στους Καρχηδονίους να λάβουν τον
έλεγχο, θα είχαν κοντά τους μια ενιαία Καρχηδονιακή Σικελία.
Αποφάσισαν να δεχθούν να δώσουν βοήθεια – προληπτική κίνηση για να
προλάβουν τους αντιπάλους.