Archivo 73 PDF

MATEMATIKA
Ibaizabal
05
i.blai
Lehen Hezkuntza
FOTOKOPIAGARRIAK
Lehen Hezkuntza
Arloa
Maila Proiektua Etapa
MATEMATIKA 05 i.blai Lehen

ANIZTASUNARI ARRETA
Hezkuntza
Egileak
Pepi Pariente de Vega
Celso Peñas Martínez
Gainbegiratzaile teknikoa
Alberto Salgado Caramés
IBAIZABAL
Aurki- 1 Zenbakiak eta eragiketak
Er: Zenbaki sistema erromatarra.............................................................. 4
bidea Er: Zenbaki sistema hamartarra ...............................................................

Er: Konparazioa eta antolamendua. Batuketa eta kenketa................
Z: Batuketaren eta kenketaren arteko erlazioa .....................................
5
6
7
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 8
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 9
2 Biderketa eta zatiketa

Er: Zenbaki arrunten biderketa. Propietateak ...................................... 10
Er: Zenbaki arrunten zatiketa ................................................................... 11
Er: Biderketa eta zatiketa............................................................................ 12
Z: Zatiketaren gaien arteko erlazioa......................................................... 13
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 14
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 15
3 Zatikiak
Er: Zatikien irudikapena, idazketa eta irakurketa................................ 16
Er: Unitatearen eta zatikien arteko konparazioa. Itxurazko zatikiak 17
Er: Zatiki baliokideak. Konparazioa ........................................................ 18
Er: Kopuru baten zatikia. Batuketa eta kenketa ................................... 19
Z: Zatikiak eta zenbaki mistoak ................................................................ 20
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 21
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 22
4 Informazioaren tratamendua
Er: Maiztasuna eta moda. Barra diagramak........................................... 23
Er: Batez besteko aritmetikoa.................................................................... 24
Er: Barra diagrama bikoitzak, puntu diagramak eta lerro diagramak ..... 25
Er: Piktogramak eta sektore diagramak ................................................. 26
Z: Maiztasun taulak...................................................................................... 27
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 28
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 29
5 Zenbaki hamartarrak
Er: Zenbaki hamartarrak. Balio posizionala.......................................... 30
Er: Zenbaki hamartarren irakurketa eta idazketa................................ 31
Er: Zenbaki hamartarrak eta zatikiak. Irudikapena ............................ 32
Er: Zenbaki hamartarren konparazioa eta biribilketa ........................ 33
Z: Zenbaki hamartarrak zenbakien zuzenean adieraztea .................. 34
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 35
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 36
6 Eragiketak zenbaki hamartarrekin

Er: Zenbaki hamartarren batuketa eta kenketa.................................... 37
Er: Zenbaki hamartarra zenbaki arruntarekin biderkatzea .............. 38
Er: Zatiketa zenbaki hamartarrekin ........................................................ 39
Er: 10, 100 eta 1 000 eta antzeko zenbakiekin biderkatzea eta zatitzea 40
Z: Bi zenbaki hamartarren arteko biderketa ......................................... 41
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 42
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 43
2
7 Luzera eta azalera neurriak
Er: Luzera neurtzeko unitateak ................................................................ 44
Er: Luzera neurrien arteko baliokidetasunak ....................................... 45
Er: Eragiketak luzera unitateekin ............................................................ 46
Er: Gainazala neurtzeko unitateak........................................................... 47
Z: Gainazala neurtzeko beste unitate batzuk ........................................ 48
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 49
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 50
8 Edukiera eta masa neurriak

Er: Edukiera neurtzeko unitateak ............................................................ 51
Er: Masa neurtzeko unitateak ................................................................... 52
Er: Edukiera eta masa neurrien arteko baliokidetasunak ................. 53
Er: Eragiketak edukierarekin eta masarekin......................................... 54
Z: Edukiera eta masa kopuruen adierazpidea....................................... 55
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 56
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 57
9 Denboraren neurketa. Moneta-sistema

Er: Urtea, orduak, minutuak eta segundoak.......................................... 58
Er: Adierazpide bakunak eta konplexuak.............................................. 59
Er: Eragiketak denbora kopuruekin ....................................................... 60
Er: Moneta sistema....................................................................................... 61
Z: Billeteak eta txanponak ......................................................................... 62
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 63
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 64
10 Angeluak
Er: Angeluen neurketa ................................................................................ 65
Er: Angeluen batuketa eta kenketa. Erdikaria ...................................... 66
Er: Angelu motak.......................................................................................... 67
Er: Biraketak. Angeluen neurketa ............................................................ 68
Z: Poligono erregular baten zentroko angelua...................................... 69
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 70
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 71
11 Irudi lauak. Azalera

Er: Poligonoak. Perimetroa ........................................................................ 72
Er: Triangeluak eta laukiak ........................................................................ 73
Er: Irudien azalera ....................................................................................... 74
Er: Simetriak, translazioak eta mugimenduak planoan..................... 75
Z: Aldeen neurria emanda, triangeluak marraztea.............................. 76
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 77
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 78
12 Gorputz geometrikoak
Er: Poliedroak eta horien elementuak .................................................... 79
Er: Prismak eta piramideak ....................................................................... 80
Er: Zilindroa, konoa eta esfera................................................................... 81
Er: Gorputz geometrikoak.......................................................................... 82
Z: Prisma edo piramide baten guztizko azalera ................................... 83
E: 1. ebaluazioa ............................................................................................. 84
E: 2. ebaluazioa ............................................................................................. 85
Gogoratu eta osatu ikasitakoa ................................................................ 86
3
Zenbaki sistema erromatarra
1 Ikaslea: Maila: Data:
Er
1 Idatzi, zenbaki erromatarrak erabiliz.
24 > 385 > 4 238 >
55 > 999 > 2 356 >
90 > 240 > 1 260 >
2 Aplikatu arauak, eta igarri zein den honako zenbaki erromatar hauen balioa.
DCIX > MMMVI > DXXIII >
MDXXVII > CDI > MDXVIII >
XXXVIII > IVCCCXCIV > DCCIV >
3 Lotu sistema hamartarreko zenbaki bakoitza dagokion zenbaki erromatarrarekin.
2 436 CXV 1 990 MCMXC

115 CMLXXXVII 3 576 VLXXXIV
987 MMCDXXXVI 5 084 MMMDLXXVI
4 Osatu honako segida hauek.
I > II > III > > > >
X > XX > XXX > > > >
C > CC > CCC > > > >
5 Igarri zer zenbaki den, eta idatzi zenbaki erromatarrak erabiliz.

• Hamarrekoen eta ehunekoen zifrak berdinak dira.
© IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
• Unitateen zifra milakoena halako lau da.
• Zifra guztien batura hamar da.
____________________________ zenbakia da.
6 Erlojuaren orratz handiak IV markatzen du; eta txikiak, aldiz, IX.

Zer ordu da?
4
Zenbaki sistema hamartarra
Er
1 Irakurri, eta idatzi letraz honako zenbaki hauek.
43 867 142 >
315 736 879 >
3 913 762 >
2 Idatzi zifrekin honako zenbaki hauek.
Hamasei milioi hirurehun eta bi mila eta hamabost >
Laurehun eta sei milioi zortzi mila eta hogeita hiru >
Bostehun eta hirurogeita hiru milioi hamabi mila berrehun eta zazpi >
3 Idatzi, zifrak erabiliz, honako zifra hauekin lor ditzakezun zenbakirik handiena eta txikiena
7 6 3 4 8 9 7 5
• Handiena da: • Txikiena da:
4 Idatzi azpimarratutako zifrek adierazten duten unitateen kopurua.

Zer balio du bakoitzak? Erreparatu adibideari.
15 836 736 743 837 432 437 846 325
5 M¹ = 5 000 000
6 M = 6 000
3 H = 30
5 Begiratu adibideari, eta adierazi honako zenbaki hauek unitateen batuketa gisa.
28 432 = 20 000 + 8 000 + 400 + 30 + 2
29 832 947 = © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
293 837 146 =
6 Tren batek 246 837 kg jaki garraiatzen ditu laguntza humanitariorako.

Erantzun honako galdera hauei.
• Zein da hamarmilakoak adierazten dituen zifra? ________
• Idatzi ehunmilakoen zifra eta milakoena trukatzean irteten
den zenbakia. ________

5
Konparazioa eta antolamendua. Batuketa eta kenketa
Er
1 Ordenatu honako zenbaki hauek txikienetik handienera.
635 846 653 846 685 346 865 346 856 346
____________ ____________ ____________ ____________ ____________
2 Osatu honako taula hau.
Zenbakia Hamarreko hurbilena Ehuneko hurbilena Milako hurbilena
68 421
344 886
1 731 233
3 Kalkulatu honako batuketa hauek, eta osatu, <, = eta > ikurrak erabiliz.
28 432 + 1 837 + 237 30 506 49 372 + 146 326 + 14 935 240 815
96 837 + 384 435 + 68 749 401 830
Kenkizuna Kentzailea Kendura
73 432 18 376
96 875 39 437
68 432 19 879
5 Kalkulatu buruz honako eragiketa hauek.
437 + 99 = 347 + 999 = 5 386 – 99 =

3 726 + 99 = 815 – 99 = 4 621 – 999 =
6 Espainiako futbol selekzioak Italiako selekzioaren aurka jokatu

zuen partida 3 849 437 lagunek ikusi zuten; eta Alemaniakoaren
aurkakoa, 5 199 846 lagunek. Zenbat ikusle egon ziren bi partiden
artean? Zenbat lagun gehiagok ikusi zuten Alemaniakoaren
aurkakoa?
6
Batuketa eta kenketaren arteko erlazioa
Z
Gogoan izan batuketaren eta kenketaren gaiak.
483 875 kenkizuna
batugaiak
+ 179 – 496 kentzailea
662 batura 379 kendura
Begiratu nola lortzen ditugun batuketa batetik Begiratu nola lortzen ditugun kenketa batetik batuke-
bi kenketa: ta bat eta kenketa bat.
662 – 179 = 483 496 + 379 = 875 (kenketaren froga)
662 – 483 = 179 875 – 379 = 496
1 Egin honako batuketa hauek, eta idatzi bakoitzetik lor ditzakegun bi kenketak.
685 + 146 = 6 375 + 286 =
8 379 + 18 437 = 14 937 + 8 732 =
2 Asmatu falta den gaia, eta osatu adierazpideak.
883 + _____ = 1 086 8 437 – _____ = 1 832 _____ + 437 = 681 _____ – 4 837 = 2 765
3 Osatu beheko taula 207, 187, 170, 112, 129 eta 158 zenbakiekin horietako hiruren arteko
batuketaren emaitza, ezkerretik eskuinera nahiz goitik behera, 535 izan dadin.
236
141 265 © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
4 Hondakinak tratatzeko instalazio batean, 25 380 kg beira,

14 567 kg paper eta 29 134 kg plastiko birziklatzen dira
egunero. Kalkulatu zenbat kilogramo material solido
tratatzen dituzten egunero.
7
1. ebaluazioa
E
1 Idatzi honako kopuru hauek zenbaki erromatarretan edo sistema hamartarrean,
dagokienaren arabera.
2 834 > MDCXLIII >
996 > DCCCXXIV >
7 499 > VIIICDLXXIX >
2 Idatzi zifrekin edo letrekin honako zenbaki hauek.
Laurehun eta hirurogeita hamasei milioi ehun eta hirurogei mila hamabost >
Hogeita zortzi milioi laurogei mila laurehun eta hogeita hamasei >
Zazpi milioi sei mila eta bost >
405 836 018 >
59 001 123 >
500 020 340 >
3 Idatzi azpimarratutako zifrek zer unitate adierazten dituzten.

Zer balio du bakoitzak?
637 835 806 96 843 567 843 746 325
4 Ordenatu multzo bakoitzeko zenbakiak txikienetik handienera.
8 654 836 8 645 836 865 836 7 836 425 7 832 642 7 386 642
Zenbakia Hamarreko hurbilena Ehuneko hurbilena Milako hurbilena
486 539
7 835 472
937 891
8
2. ebaluazioa
E
1 Idatzi trukatze propietatea betetzeko falta den zenbakia, eta ebatzi.
6 837 + ___________ = 1 896 + ___________ = ___________
1 437 + 2 837 + ___________ = 2 837 + 572 + ___________ = ___________
34 476 + ___________ = 345 789 + ___________ = ___________
2 Aplikatu elkartze propietatea, eta kalkulatu honako batuketa hauek.
84 327 + 2 936 + 39 487 =
69 876 + 32 543 + 293 765 =
20 435 + 12 348 + 10 081 =
Kenkizuna Kentzailea Kendura
60 837 35 462
89 763 25 483
146 832 98 766

8 436 + 99 = 3 686 – 99 = 499 + 999 = 10 875 – 999 =
5 Honako taula honetan zenbait museotan izandako bisitarien kopurua agertzen da.
Museoak Bisitariak
Artium-a 14 836 © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
Guggenheim-a 248 375
Donostiako Akuarioa 186 146
Erreparatu taulari, eta erantzun honako galdera hauei.

• Guztira, zenbat lagunek bisitatu dituzte hiru museo horiek azken urtean?
• Guggenheimera baino zenbat pertsona gutxiago joan ziren Artiumera?

9
Zenbaki arrunten biderketa. Propietateak
2 Ikasleak: Maila: Data:
Er
1 Adierazi honako biderketa hauek bi eratan, eta kalkulatu emaitza.
684 ⫻ 36 47 ⫻ 481 4 875 ⫻ 58
737 ⫻ 29 687 ⫻ 234 7 201 ⫻ 122
2 Esan zein propietate aplikatzen den kasu bakoitzean.
(2 + 7) ⫻ 5 = 5 ⫻ (2 + 7) > _______________________________________________________________
(8 + 6) ⫻ 4 = 8 ⫻ 4 + 6 ⫻ 4 > _____________________________________________________________
(10 ⫻ 9) ⫻ 25 = 10 ⫻ (9 ⫻ 25) > __________________________________________________________
3 Erreparatu adibideari, eta egin honako eragiketa hauek bi modutan.
(6 + 3) ⫻ 8 = 9 ⫻ 8 = 72 6 ⫻ 8 + 3 ⫻ 8 = 48 + 24 = 72
7 ⫻ (15 – 2) = ___________________________________________________________________________
45 ⫻ (12 + 18) = _________________________________________________________________________
4 Igarri, eta idatzi honako biderketa hauek osatzeko falta diren zenbakiak.
6 3 __ __ 6 9 4 __ 6
⫻ __ 4 3 ⫻ 4 __ 6 ⫻ __ 4 8
1 9 1 1 5 2 1 4 3 4 8 8
2 5 __ 8 2 6 __ 7 1 __ 4 4
1 2 7 4 3 __ 7 6 8 7 2 © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
__ 5 __ 7 __ 1 3 __ 8 __ 8 __ __ 0 8 1 __ 8
5 Eskola bateko Lehen Hezkuntzako 5. mailan 126 ikasle daude. Txangoa egiteko
autobusa 45 €, eta Guggenheimerako sarrera 12 € ordaindu behar badituzte,
guztira zenbat ordaindu behar izango dute ikasle guztiek batera?
10
Zenbaki arrunten zatiketa
Er
Eragiketa Zatikizuna Zatitzailea Zatidura Hondarra Zatiketa mota

9 867 : 23
47 835 : 36 ez-zehatza
78 437 : 85
2 Egin honako zatiketa hauek, eta egiaztatu ondo egin dituzula.

69 376 : 935 89 768 : 472 275 789 : 189
3 Zatiketa batean, zatitzailea 246 da, zatidura 145 eta hondarra 15. Zein da zatikizuna?
4 Lotu zatidura bera duten zatiketak, zatiketak egin gabe, baina oinarrizko
propietatea kontuan hartuz. Ondoren, egiaztatu ondo egin dituzula, zatiketak
eginez.
16 : 4 100 : 5 400 : 80 20 000 : 400
10 000 : 200 160 : 40 200 : 10 100 : 20
5 Begiratu nola jakin dezakezun zein biderkagai falta den biderketa batean,
eta osatu honako eragiketa hauek.
15 ⫻ … = 450 > 450 : 15 = 30 > 15 ⫻ 30 = 450

64 ⫻ _____ = 2 240 47 ⫻ _____ = 11 891
_____ ⫻ 321 = 138 672 _____ ⫻ 28 = 2 688
6 Edateko uraren sarearen banaketan isuri bat aurkitu dute eta bertatik
140 544 l irteten dira egunero. Kalkulatu zenbat litro isurtzen den orduko.
11
Biderketa eta zatiketa
Er
1 Egin honako eragiketa hauek.
683 ⫻ 100 = 4 783 : 1 000 =
28 ⫻ 1 000 = 293 : 10 =
437 ⫻ 10 = 49 376 : 1 000 =
2 873 ⫻ 100 = 3 765 : 1 000 =
2 Aurkitu honako eragiketa hauetan falta den zifra.
375 ⫻ ________ = 37 500 463 : ________ > zatidura 4 eta hondarra 63
49 ⫻ ________ = 49 000 83 765 : ________ > zatidura 8 376 eta hondarra 5
321 ⫻ ________ = 32 100 9 837 : ________ > zatidura 9 eta hondarra 837
476 ⫻ ________ = 4 760 5 432 : ________ > zatidura 54 eta hondarra 32
3 Kalkulatu honako eragiketa konbinatu hauek.
(47 – 7) ⫻ 5 = ___________________________________________________________________________
(6 : 2) ⫻ 5 + 8 = _________________________________________________________________________
(6 ⫻ 7) : 2 – 7 = _________________________________________________________________________
6 ⫻ 7 + 8 – (50 : 2) = _____________________________________________________________________
65 + (15 – 7) ⫻ 24 + 10 – 13 ⫻ 6 = __________________________________________________________
39 – (18 + 18) + 25 : (4 + 1) = ______________________________________________________________
4 Ipini parentesiak leku egokian, emaitzak bete daitezen.
4 ⫻ 5 + 3 – 2 = 30 40 : 8 – 3 + 12 = 20 150 ⫻ 12 : 3 + 18 = 618
5 Lasterketa zirkuitu batek 9 875 m ditu. Zenbat metro egiten ditu auto batek
10 biratan? Eta 100 biratan?
12
Zatiketaren gaien arteko erlazioa
Z
Zatikizuna eta zatidura badakizkigun zatiketa bateko zatitzailea eta hondarra jakiteko,
zatikizuna zatidurarekin zatitzen dugu.
8 4 7 3 ¿ ? 8 4 7 3 2 0 1
zatitzailea > 42
¿ ? 2 0 1 0 4 3 3 4 2
hondarra > 31
0 3 1
Begiratu zein zen hasierako zatiketa.

8 4 7 3 4 2
0 7 3 2 0 1
0 3 1
1 Erantzun honako galdera hauei.

• Zein dira zatiketa bateko zatitzailea eta hondarra, zatidura 2 eta zatikizuna 1 460 badira?
• Zein dira zatiketa bateko zatitzailea eta hondarra, zatidura 49 eta zatikizuna 6 483 badira?
• Zein dira zatiketa bateko zatitzailea eta hondarra, zatikizuna 78 008 eta zatidura 390 badira?
2 Osatu honako esaldi hau.
• Zatiketa bateko zatikizuna eta __________ badakizkigu, __________ eta hondarra kalkula ditzakegu,
__________ zatidurarekin zatituz.
3 Lotu gezien bidez.
Zatikizuna 17 075 da eta zatidura 25. Zatitzailea 325 da eta hondarra 6.

13
1. ebaluazioa
E
1 Asmatu falta diren zenbakiak, trukatze propietatea aplikatuz.
73 ⫻ ______ = 48 ⫻ ______ ______ ⫻ 557 = ______ ⫻ 1 001
234 ⫻ ______ = 547 ⫻ ______ ______ ⫻ 625 = ______ ⫻ 108
2 Aplikatu biderketaren elkartze propietatea, eta kalkulatu emaitza.
(12 ⫻ 34) ⫻ 109 = _______________________________________________________________________
(23 ⫻ 76) ⫻ 89 = _______________________________________________________________________
65 ⫻ (23 ⫻ 98) = _______________________________________________________________________
75 ⫻ (46 ⫻ 57) = _______________________________________________________________________
3 Osatu honako berdintza hauek, banatze propietatea aplikatuz,

eta kalkulatu emaitza.
3 ⫻ (12 345 + 15 345) = 3 ⫻ _______ + 3 ⫻ _______ = _______ + _______ = _______

72 ⫻ (320 – 25) = _______ ⫻ _______ – _______ ⫻ _______ = _______ – _______ = _______
(34 + 6) ⫻ 8 = _______ ⫻ _______ + _______ ⫻ _______ = _______ + _______ = _______
4 Egin honako zatiketa hauek, eta egiaztatu emaitza zuzena dela.

Ondoren, inguratu zatiketa zehatzak.
675 : 26 3 360 : 96 3 375 : 83 12 478 : 75
20 ⫻ 11 = 25 ⫻ 11 = 97 ⫻ 11 =
63 ⫻ 101 = 27 ⫻ 101 = 450 ⫻ 101 =
6 Hotel batera 64na turista dakartzan 10 autobus iritsi dira.

Banakako 20 logela erabiliko dituzte; eta gainontzekoek, bikoitzak.
Zenbat logela bikoitz erabiliko dituzte?
14
2. ebaluazioa
E
1 Kalkulatu honako zatiketa hau, eta egin proposatutako atalak.
8 7 9 2 4
a. Zatitu zatikizuna eta zatitzailea 3rekin, eta egin zatiketa berri hori.
b. Zer gertatzen da lortutako zatidurekin? _____________________________________________________
c. Eta hondarrekin? _______________________________________________________________________
2 Asmatu biderketa bakoitzean falta den biderkagaia, eta osatu.
45 ⫻ ____ = 2 835 ____ ⫻ 76 = 2 128
3 ⫻ 12 ⫻ ____ = 3 276 18 ⫻ ____ ⫻ 26 = 6 084
3 Osatu honako taula hauek.
⫻ 10 100 1 000 : 10 100 1 000

150 1 200
240 6 600
360 2 400
4 Aurkitu honako eragiketa konbinatu hauen emaitzak.
(12 + 15) ⫻ 3 – (7 ⫻ 8) = __________________________________________________________________
3 ⫻ (45 + 7) – (6 ⫻ 12) = __________________________________________________________________
(134 – 65) + 7 ⫻ 24 = _____________________________________________________________________ © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
(34 ⫻ 6) – (45 – 23) + 81 = ________________________________________________________________
5 Harategi batean, saltxitxa kiloa 12 euroan saltzen dute, txahal xerra kiloa
18 euroan, eta oilasko papar kiloa 6 euroan. Bezero batek bakoitzetik
5 kg erosten baditu, zenbat diru ordaindu beharko du?
15
Zatikien irudikapena, idazketa eta irakurketa
Er
1 Idatzi, zifren eta letren bitartez, honako irudi hauek irudikatzen dituzten zatikiak.
> ________________ > ________________
> ________________ > ________________
2 Adierazi grafikoki honako zatiki hauek.
2 4 3 5 3
3 10 8 9 5
3 Inguratu urdinez, zenbakitzaileari dagokion hitza; eta gorriz, izendatzaileari

dagokiona. Ondoren, idatzi zatikia zifrekin.
lau seiren > ____ bi bosten > ____ heren bat > ____
hiru hamaikaren > ____ erdi bat > ____ hamabi zazpiren > ____
zortzi bederatziren > ____ lau laurden > ____ hamar bosten > ____
4 Erreparatu adibideari, eta osatu honako taula hau.
Irudikapen grafikoa
1 4 2 3
Honela idazten da © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
5 6 3 8
Honela irakurtzen da bosten bat
5 Bi herriren arteko distantzia 15 km-koa da. Mikelek 6 km egin baditu, bidearen zer
zatiki egin du? Zer zatiki falta zaio egitea? Laguntzeko, egin marrazki bat.
16
Unitatearen eta zatikien arteko konparazioa. Itxurazko zatikiak
Er
1 Osatu honako esaldi hauek.
• Zatiki bat unitatea baino txikiagoa da, zenbakitzailea izendatzailea baino ___________ bada.
• Zatiki bat unitatearen berdina da, zenbakitzailea izendatzailearen ___________ bada.
• Zatiki bat unitatea bat baino handiagoa da, zenbakitzailea izendatzailea baino ___________ bada.
2 Honako zatiki hauetatik, inguratu gorriz zatiki propioak, eta urdinez ez propioak.
4 6 5 8 9 3 1
6 3 5 2 4 6 1
3 Idatzi kasu bakoitzean eskatzen dizutena.
Lau zatiki unitatea baino handiagoak. > _____________________________________________________
Lau zatiki unitatearen berdinak. > ________________________________________________________
Lau zatiki unitatea baino txikiagoak. > _____________________________________________________
4 Margotu irudi bakoitzean eskatutako zatikia. Ondoren, inguratu itxurazko zatikiak.
6 > 6 >
4 2
16 > 9 >
8 5
Horietako zer zatiki dira propioak? ________________________________________________________
Eta ez propioak? ______________________________________________________
5 Idatzi honako itxurazko zatiki hauek adierazten duten zenbakia. © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
6 10 16 20 18 45 9
2 5 4 5 2 5 1
6 Bi lagunek pizza bat 8 zati berdinetan banatu dute. Anek 6 jaten du, eta
8
Mirenek 3 . Posible al da hori? Zergatik? Egin irudi bat.
8
17
Zatiki baliokideak. Konparazioa
Er
1 Ordenatu zatiki multzo bakoitza txikienetik handienera.
2, 8, 6 eta 4 >
8 8 8 8
6, 6, 6 eta 6 >
3 5 4 7
5, 9, 12 eta 6 >
9 9 9 9
7, 7, 7 eta 7 >
5 8 12 2
2 Idatzi honako irudi hauek adierazten dituzten zatikiak, eta ordenatu handienetik
txikienera.
> ____ ____ ____ ____
3 Egiaztatu honako zatiki bikote hauek baliokideak diren ala ez.
3 eta 9 > 7 eta 27 >

2 6 2 8
4 Idatzi kasu bakoitzerako bi zatiki baliokide.
4 > 5 > 7 >

6 4 8
2 > 1 > 9 >
3 5 6
5 Osatu honako zatiki hauek, baliokideak izan daitezen.

1 = 2 = 4 = 6 7 =
2 6 10 9
6 Koldok bere logelako horma baten 4 pintatu du, eta bere arreba Itziarrek, beste
2 8
horma baten . Nork pintatu du gehien? Arrazoitu zure erantzuna.
4
18
Kopuru baten zatikia. Batuketa eta kenketa
Er
1 Kalkulatu honako kopuru hauek.
36ren 4 125en 3 49ren 3

6 5 7
64ren 2 200en 2 810en 5
8 4 9
2 Margotu honako poltsa honetako kanikak esandakoaren arabera.
a. 2 gorriz.
5
b. 2 berdez.
3
c. Gainontzekoak, horiz.
3 Irudikatu honako eragiketa hauek grafikoki, eta idatzi bakoitzaren azpian

adierazten duen zatikia.
+ = + =
____ + ____ = ____ ____ + ____ = ____
4 Kalkulatu honako eragiketa hauek.
4 + 3 + 1 = 8 – 3 =
5 5 5 9 9
3 + 2 + 5 = 9 – 6 =
7 7 7 10 10
6 + 1 + 3 = 4 + 9 – 3 =
8 8 8 12 12 12
5 Anderek 450 € ditu aurreztuta. 4 opari bat erosteko gastatzen badu, zenbat
euro geldituko zaizkio? 9 © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
6 Txokolate tableta batek 12 ontza ditu. Julenek 4 jan du, eta bere ahizpak 6 .
12 12
Zer zatiki jan dute bion artean? Zer zatiki gelditu da sobera?
19
Zatikiak eta zenbaki mistoak
Z
Zatiki ez propioak honela idatz daitezke:
19 = 18 + 1 = 3 + 1 1
>3
6 6 6 6 6
1 adierazpideari zenbaki misto deitzen diogu, eta «hiru eta seiren bat» irakurtzen da
6
Zenbaki mistoa unitate osoz eta unitatea baino txikiagoa den zatiki batez osatzen da.
1 Irakurri eta idatzi letraz honako zenbaki misto hauek.
4 2 > ___________________________________ 2 3 > ___________________________________

5 4
7 2 > ___________________________________ 5 3 > ___________________________________
8 7
3 4 > ___________________________________ 9 2 > ___________________________________
6 3
2 Adierazi honako zatiki hauek zenbaki misto gisara.
17 = 13 = 23 =
5 2 7
14 = 19 = 67 =
6 4 9
3 Lotu marrazki bakoitza dagokion zenbaki mistoarekin.

3 1 2 1 1 1
2 4 4
4 Kepak 2 txanbil eta beste baten 1 bete ditu urez, Iurgik txanbil bat eta beste
2
baten 5 , eta Anderrek 2 txanbil eta beste baten 2 . Zenbat bete du bakoitzak?
6 6
Nork bete du gehien?
20
1. ebaluazioa
E
Honela idazten da Honela irakurtzen da Irudikapen grafikoa
5
6
erdia
2 Konparatu, eta osatu, <, = eta > ikurrak erabiliz.
6 1 3 1 1 1
8 3 1
12 1 41 1 24 1
20 24 6
3 Idatzi unitatea betetzeko falta den zatikia.
2 > 1 > 4 >

8 10 5
7 > 3 > 6 >
9 4 7
4 Idatzi eta irudikatu zatiki propio bat, ez propio bat, eta itxurazko beste bat.
____ > ____ > ____ >

5 Zatitu bi zirkulu lau zati berdinetan, eta margotu horietako sei zati. Ondoren,
idatzi irudiak adierazten duen zatikia. Zatiki propioa ala ez propioa da?
21
2. ebaluazioa
E
1 Ordenatu zatiki multzo bakoitza txikienetik handienera.
4, 7 eta 1 >
6 6 6
3, 3 eta 3 >
5 8 2
8, 8 eta 8 >
4 5 3
2 Idatzi honako zatiki hauen baliokideak diren hiru zatiki.
5 > 4 >
12 15
1 > 3 >
7 2
3 Kalkulatu honako kopuru hauek.
360ren 4 > 150en 3 >

6 2
300en 3 > 320ren 7 >
15 8
1 + 4 + 3 = 15 – 1 =
9 9 9 20 20
7 – 4 = 8 + 4 – 2 =
12 12 13 13 13
6 + 3 + 7 = 10 – ( 9 – 4 ) =
15 15 15 20 20 20
5 Azoka batean, 4 500 bonbilla erabili dituzte. Lehenengo egunean, 2 erre ziren;
50
bigarrenean, gelditzen zirenen 2 ; eta azkeneko egunean, bigarren egunean
20
gelditu zirenen 1 . Zenbat bonbilla gelditu dira erre gabe? © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
4
6 24 bonboiko kutxa batetik 2 jan du Alexek, eta 3 Elenek. Bonboien zer zatiki
12 12
jan dute bion artean? Zenbat bonboi dira? Zer zatiki gelditu da jan gabe?
22
Maiztasuna eta moda. Barra diagramak
Er
1 5. mailako ikasleei inkesta bat egin diete maskota gustukoenak zein diren
jakiteko, eta honako datu hauek jaso dira. Erreparatu maiztasun taulari, eta
erantzun galderei
Maskota Zenbaketa Maiztasuna

txakurra IIII IIII IIII 15
katua IIII II 7
hamsterra IIII IIII 10
arrainak IIII IIII II 12
kanarioa IIII III 8
• Zer maskota aukeratu dute maiztasun gutxiagorekin? _____________________________________________
• Zer maskotak irudikatzen du moda? __________________________________________________________
• Zenbat ikaslek erantzun dio inkestari? _____________________________________________________
• Irudikatu inkestan lortutako datuak barra diagrama batean.
2 Udako eskola bateko ikasleek hainbat kirolen artean hautua egin behar izan dute.
Osatu maiztasun taula honako barra diagrama honetako datuekin, eta erantzun
galderei
40
kirola zenbaketa maiztasuna
35
ikasleen kopurua
30

25
20
15
10
5
0
igeriketa tenisa saskibaloia atletismoa
• Zenbat ikasle joan dira udako eskolara ____________________________________________________

• Zer kirolek irudikatzen du moda? ___________________________________________________________
• Zein da gutxien aukeratutako kirolaren eta modaren arteko aldea? ________________________________

23
Batez besteko aritmetikoa
Er
1 Kalkulatu honako sei lagun hauen batez besteko altuera.
2 Honako barra diagrama honetan parke natural bateko hegaztien kopurua irudikatu da.
60 • Zein da parkeko hegaztien batez bestekoa?

hegaztien kopurua
50
40
• Zer hegazti motak irudikatzen du moda?
30
20
10 • Zenbat hegazti daude parkean?
0
arranoa zapelatza belatza aztorea antzandobi
3 Dantza lehiaketa batean, epaimahaiak honako puntuazio hauek eman zizkien

parte hatzaileei. Egin honako atal hauek.
Parte hartzaileak Puntuazioa Batez bestekoa

Idoia 9, 8, 7, 8, 7, 9
Jon 6, 7, 6, 7, 8, 8
Maider 4, 5, 6, 7, 8, 6
Ibai 9, 9, 9, 10, 9, 8
a. Kalkulatu parte hartzaile bakoitzaren batez besteko puntuazioa, eta osatu taula.
b. Nor izan zen lehiaketako irabazlea? _________________________________________________________
4 5. mailako bost ikaslek matematikako azterketan ateratako noten batez bestekoa

egin dute, eta emaitza 7 izan da. Xabierrek 7, Leirek 5, Manexek 6, Goizanek 8,
eta Mikelek 9 atera badute, zuzena al da lortutako batez bestekoa? Zergatik?
24
Barra diagrama bikoitzak, puntu diagramak eta lerro diagramak
Er
1 Honako puntu diagrama hauetan aurreko astean zoora joan ziren umeen eta helduen
kopurua irudikatu da. Erreparatu datuei, eta erantzun honako galdera hauei.
250 haurren kopurua 250 helduen kopurua

200 200
150 150
100 100
50 50
0 0
ast. ast. ast. ost. ost. lar. iga. ast. ast. ast. ost. ost. lar. iga.
• Zenbat heldu joan ziren zoora aurreko astean? ______________________________________________
• Zer egunetan joan zen jende gehien? ______________________________________________________
• Zenbat pertsona joan ziren zoora asteazkenean? _____________________________________________
• Kalkulatu aurreko astean zoora joan ziren umeen batez besteko aritmetikoa.
• Osatu honako maiztasun taula hau diagrama bietako datuekin.

Ondoren, irudikatu datuok barra diagrama bikoitzean.
astelehena asteartea asteazkena osteguna ostirala larunbata igandea

Umeak
Helduak
2 Honako lerro diagrama honetan 5. A eta 5. B geletako ikasleei gustatzen zaizkien

pelikula motak irudikatu dira. Zer pelikula motak irudikatzen du moda ikasgela
bakoitzean?
10
8
ikasleen kopurua
6 5. A
5. B
4
0
abentura maitasuna beldurrezkoa suspentsea
25
Piktogramak eta sektore diagramak
Er
1 Honako piktograma honek urteko azkenengo lau hiletan zenbat auto saldu diren
irudikatzen du. Begiratu diagramari, eta erantzun galderei.
iraila > 10 auto

urria
azaroa
abendua
• Zenbat auto saldu ziren lau hiletan? _____________________________________________________
• Zer hiletan saldu da auto gehien? ________________________________________________________

• Zenbat auto saldu ziren urrian? __________________________________________________________
• Zer hiletan saldu zen auto gutxien? _______________________________________________
• Kalkulatu lau hiletan saldutako autoen batez bestekoa.
2 5. mailako ikasleek honako sektore diagrama hau egin dute egunean lo egiten
duten orduen kopuruarekin. Diagramako datuak kontuan hartuz, erantzun galderei.
• 5. mailako zenbat ikaslek egiten dute lo 9 ordu egunean?

8 ordu
9 ordu
• Zenbat ikaslek egiten dute lo 9 ordu baino gehiago?
10 ordu
11 ordu
• Zer datuk irudikatzen du moda?
3 Taula honetan maratoi batean parte hartu duten atleten pisua jaso da.
Pisua Maiztasuna • Irudikatu taula honetako datuak sektore diagrama batean.
67,5 kg 3
68 kg 5
68,5 kg 4 • Zenbat atletak hartu dute parte maratoian?

69 kg 6
69,5 kg 2
26
Maiztasun taulak
Z
Gertakari berari buruzko bi datu multzo baditugu (esaterako, urteko azken sei hileetan saldu
diren marka ezberdinetako autoak), datuak maiztasun taula batean honela jasotzen dira.
urtarrila otsaila martxoa apirila maiatza ekaina

A marka 15 18 25 31 28 10
B marka 23 13 20 29 27 12
Horrelako tauletako datuak barra diagrama bikoitzetan irudikatzen dira.
40
autoen kopurua
30
A marka
20 B marka
10
0
urtarrila otsaila martxoa apirila maiatza ekaina
1 Egin barra diagrama bikoitza eskola bateko 5. mailako ikasleek jokatzen

dituzten kirolei buruzko maiztasun taula honetan agertzen diren datuekin.
Ondoren, erantzun galderei
igeriketa futbola atletismoa gimnasia

5. A 6 7 4 5
5. B 4 6 5 8
• Zer kirol jokatzen dute 5. mailako ikasleek gehien?
__________________________________
• Ordenatu ikasgela bakoitzean jokatzen dituzten
kirolak maiztasun gehien dutenetatik gutxien © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
dutenetara.
5. A > _________________________________
________________________________________
5. B > _________________________________
________________________________________
• Zenbat ikasle dago ikasgela bakoitzean?
________________________________________
27
1. ebaluazioa
E
1 Txorien behatoki batean, jaio diren espezieetako txiten zenbaketa egin da.
Erreparatu emaitzei, eta egin honako atal hauek.
Txori mota Zenbaketa Maiztasuna
basoiloa IIII IIII IIII IIII III
basahatea IIII IIII III
mirotza IIII IIII IIII IIII I
basoilo txikia IIII IIII IIII III
zikoina IIII IIII IIII
• Osatu maiztasun taula.
• Zer datuk irudikatzen du moda? _____________________________________________________________
• Zein da basoilo txikien maiztasuna? _________________________________________________________
• Zenbat txita jaio dira aurten? ______________________________________________________
• Aurreko taulako datuekin egin barra diagrama bat.
2 Antton eta bere lagunak dardotan jolasten aritu dira. Izandako emaitza guztiak
jaso dituzte eta, ondoren, barra diagrama batean irudikatu dituzte.
25 • Zein da puntuazio altuenaren eta baxuenaren arteko aldea?

20

puntuak
15
10 © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
5
• Kalkulatu emaitzen batez besteko aritmetikoa.
0
Antton Jon Ander Kepa Iker
23 × 10 = 50 × 80 = 280 : 40 =
45 × 20 = 60 × 70 = 1 200 : 40 =
84 × 300 = 500 × 700 = 2 400 : 30 =

28
2. ebaluazioa
E
1 Honako barra diagrama bikoitz honetan urteko lehenengo seihilekoan zenbat
motor eta auto saldu diren irudikatzen da.
1600
• Zein ibilgailu mota saltzen da gehien?
1500
1400
1300
1200 • Zer hiletan saldu da auto gehien?
1100
salmentak
1000 autoak
900 motorrak
800
700 • Zein da saldutako autoen batez bestekoa?
600
500
400
300
200 • Zein da saldutako motorren batez bestekoa?
100
0
urt. ots. mar. api. mai. eka.
2 Sektore diagrama honek autobus geltoki batean azkeneko hilean linearen bat
hartu duten bidaiarien kopurua irudikatzen du.
• 2. linea 800 bidaiarik hartu badute, zenbatek hartu

dute geltoki horretako linearen bat azken hilean?
1. linea
2. linea • Zein datuk irudikatzen du moda?
3. linea
4. linea
5. linea
• Kalkulatu bost lineatako bidaiarien batez bestekoa.
3 Familia baten urteko bigarren hiruhileko gastuak honako hauek izan dira:
maiatzean 1 250 €, ekainean 1 550 €, uztailean 1 600 € eta abuztuan 1 400 €.
Egin lerro diagrama bat, eta erantzun galderei.
• Zer hiletan gastatu zen diru gehien?

• Zer hiletan gastatu zen diru gutxien?
• Zein da hileko batez besteko gastua?
• Zein da gastua guztira?

29
Zenbaki hamartarrak. Balio posizionala
Er
1 Erreparatu honako zenbaki hamartar hauei, eta osatu esaldiak.
2,38 45,63 87,87 86,20 59,09
• __________ zenbakiak 3 bat du zati hamartarrean.

• __________ zenbakiak 9 bat du zati osoan.
• __________ zenbakiak 0 ehunen ditu.
• __________ zenbakiak 3 bat du zati hamartarrean.
• __________ zenbakiak zati osoa eta hamartarra berdinak ditu.
2 Kalkulatu unitate osoa betetzeko falta diren hamarrenak, ehunenak eta

milarenak.
0,46 > ________________________________ 0,7 > ___________________________________
0,2 > _________________________________ 0,840 > _________________________________
0,730 > _______________________________ 0,83 > __________________________________
3 Zer unitate mota adierazten dute azpimarratutako zifrek?

Zein zenbakizko balio du bakoitzak?
4,326 > 3 hamarren = 0,3 6 milaren = 0,006
18,41 > _______________________________________________________________________________
732,89 > ______________________________________________________________________________
0,237 > _______________________________________________________________________________
4 Idatzi zifrekin honako zenbaki hamartar hauek. Inguratu zati osoa.
Hemezortzi unitate eta hogeita hiru milaren > _______________
Laurehun eta hogeita hamabost unitate eta zazpi ehunen > _______________
Berrehun eta hogeita hamabi ehunen > _______________ © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
Hamalau hamarren > _______________
5 Deskonposatu honako zenbaki hamartar hauek, adibidean bezala.
46,35 > 4 hamarreko, 6 unitate, 3 hamarren eta 5 ehunen.
148,342 > _____________________________________________________________________________
8,049 > _______________________________________________________________________________

2,56 > ________________________________________________________________________________
30
Zenbaki hamartarren irakurketa eta idazketa
Er
1 Idatzi letraz honako zenbaki hamartar hauek.
2,07 > ________________________________________________________________________________
0,008 > _______________________________________________________________________________
43,563 > ______________________________________________________________________________
2 Idatzi zifrekin honako zenbaki hamartar hauek.
sei ehunen > ____________ hamalau milaren > ____________
hamasei hamarren > ____________ hamaika unitate eta hiru hamarren > ____________
3 Osatu honako segida hauek bost zenbaki gehiagorekin.
1,06 > 1,08 > 1,10 > > > > >
0,074 > 0,080 > 0,086 > > > > >
4 Lotu bi zutabeak.
4,23 berrogeita bi unitate eta bi hamarren
4,023 laurehun eta hogeita hiru milaren
42,3 laurehun eta hogeita hiru ehunen
0,423 lau unitate eta hogeita hiru milaren
5 Adierazi jantzi bakoitzaren prezioa zenbaki hamartar batekin.
cent
cent cent
6 Idatzi adierazitako zenbakiak.
• 3 hamarreko eta 3 ehunen dituen zenbaki hamartar bat > ____________
• 5 unitate eta 23 milaren dituen zenbaki hamartar bat > ____________
• 418 ehunen dituen zenbaki hamartar bat > ____________

31
Zenbaki hamartarrak eta zatikiak. Irudikapena
Er
Zenbaki
hamartarra 0,37 6,384 0,07
Zatiki 15 21 46
hamartarra 10 100 1 000
2 Idatzi era hamartarrean eta zatiki eran honako kopuru hauek.
hiru unitate eta berrogeita hamasei ehunen > ____________________________________________________
hemezortzi milaren > _____________________________________________________________________
hamabost ehunen > ______________________________________________________________________
laurehun eta hogeita hamabi ehunen > ________________________________________________________
3 Lotu zenbaki hamartar bakoitza dagokion zatiki hamartarrarekin.
7,06 70,6 7,6 0,706 0,76 0,607
76 706 706 706 607 76

10 100 1 000 10 1 000 100
4 Kokatu zuzenean honako zenbaki hamartar hauek.
2,7 1,9 3,2 3,8 1,4 2,3
1 2 3 4
5 Zer zenbaki hamartarri dagokio letra bakoitza?
a > ________ b > ________ c > ________ d > ________ e > ________ f > ________
6 Osatu honako zatiki hamartar hauek.
3 = 0,3 = 0,07 50 = 0,05 = 5,8

100 10
= 2,25 79 = 0,079 21 = 0,0021 =8
10 000 1 000
32
Zenbaki hamartarren konparazioa eta biribilketa
Er
1 Konparatu honako zenbaki hamartar hauek, <, = eta > ikurrak erabiliz.
0,082 0,009 9,36 9,4
4,230 4,23 3,7 3,07
0,2 0,125 5,3 5,300
2 Idatzi zatiki bakoitzari dagokion zenbaki hamartarra, eta ordenatu txikienetik

handienera.
15 15 149 149 151 151

100 10 100 1 000 10 100
_________ _________ _________ _________ _________ _________
6,78 1,49 13,21 46,89 70,29

Unitatera biribiltzea
Hamarrenera biribiltzea
4 Aiorak 53,780 kg pisatzen du, Junek 48,252 kg eta Ibonek 62,673 kg.
Ordenatu pisuak txikienetik handienera. Ondoren, osatu taula.
_________ _________ _________
Pisuak Unitatera biribiltzea Hamarrenera biribiltzea
33
Zenbaki hamartarrak zenbakien zuzenean irudikatzea
Z
Zenbakien zuzenean milarenak dituen zenbaki hamartarra irudikatzeko, zuzenaren
ehunen bakoitza 10 zati berdinetan zatitzen dugu. Zati horietako bakoitzak milaren
bat irudikatuko du.
Begiratu nola dagoen 1,268 zenbakia 1,26 eta 1,27 zenbakien artean.
1 Zein zenbaki hamartar irudikatzen du letra bakoitzak?

a b c d e
5,30 5,31 5,32 5,33 5,34 5,35
a > ________ b > ________ c > ________ d > ________ e > ________
2 Zein bi ehunenen artean daude honako zenbaki hamartar hauek?
2,34 < 2,341 < 2,35 ________ < 2,352 < ________
________ < 2,378 < ________ ________ <2,349 < ________
________ < 2,365 < ________ ________ < 2,386 < ________
3 Kokatu aurreko ariketako zenbaki hamartarrak zenbakien zuzenean.
2,34 2,35 2,36 2,37 2,38 2,39

4 Kokatu honako zenbaki hamartar hauek zenbakien zuzenean.
Ondoren, ordenatu txikienetik handienera.
150,123 150,148 150,156 150,135
34
1. ebaluazioa
E
1 Idatzi zifrekin honako zenbaki hauek. Ondoren, inguratu horietako bakoitzaren
zati osoa.
Berrogeita sei hamarren > __________________________________________________________________

Laurehun eta hogeita bost hamarren > ________________________________________________________
Hamabi unitate eta hiru milaren > ____________________________________________________________
Bederatzi ehunen > ______________________________________________________________________
Berrehun eta hamabost unitate eta zazpi milaren > _______________________________________________
2 Irakurri eta idatzi letraz honako zenbaki hauek.
63,05 > _______________________________________________________________________________
5,06 > ________________________________________________________________________________
0,015 > _______________________________________________________________________________
3,6 > _________________________________________________________________________________
0,8 > _________________________________________________________________________________
3 Erreparatu adibideari, eta deskonposatu honako zenbaki hamartar hauek.
63,05 > 6 D 3 U 5 c = 60 + 3 + 0,05 547,842 >
8,432 > 9,6 >

418,5 > 97,83 >

Zenbaki
hamartarra 0,008 2,05
Zatiki 46 29
hamartarra 10 1 000
Honela hamahiru © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
hiru ehunen
irakurtzen da hamarren
5 Osatu honako segida hauek sei zenbaki gehiagorekin.
4,35 > 4,70 > > > > > >
5,20 > 5,15 > > > > > >
0,150 > 0,250 > > > > > >

35
2. ebaluazioa
E
1 Osatu honako konparazio hauek.
6,37 < 6,____ 8,9 > ____,89
5,4 > ____,39 7,15 < 7,____

____ ,6 = ____,60 16,____ = 16,____
2 Ordenatu handienetik txikienera honako zenbaki hamartar hauek.
6,471 6,147 6,2 6,14 6,47 6,5
3 Adierazi zenbakien zuzenetan honako zenbaki hamartar hauek.
1,2 1,5 1,7

1 2
2,43 2,45 2,48

2,4 2,5
5,321 5,325 5,326

5,32 5,33
Zenbaki hamartarra Unitatera biribiltzea Hamarrenera biribiltzea
4,31
8,96
100,91
5 Biribildu buruz honako zenbaki hauek hamarrekoetara.

14,25 > 37,34 > 108,23 >
23,7 > 135,42 > 3,458 >
6 Igarri liburuaren prezioa, honako esaldi hauek kontuan hartuta.
• 7,3 eta 7,4 euroren tartean dago.
• Ehunenen zifra hamarrenen zifraren bikoitza da.
36
Zenbaki hamartarren batuketa eta kenketa
Er
1 Ipini goitik behera, eta egin honako kopuru hauen batuketak.
4 876,15 + 8 937 + 43,489 76,837 + 193,78 + 4 386 798,5 + 983,42 + 8,369
2 Egin honako kenketa hauek, eta egiaztatu emaitzak.
4 6 8, 5 7 5 8, 2 4 6 5 3, 7 8 2
– 2 8, 9 8 3 – 3 9 6, 8 5 3 – 9 9, 8 9
3 Igarri eta idatzi falta den zifra.
64 + ____ = 65,32 170 – ____ = 165,5
25,5 + ____ = 30 ____ – 48,6 = 73,21
____ + 37,1 = 38 46 – 25,38 = ____
63,62 > 63,72 > > 63,92 > > > 64,22 >
65,75 > 65,50 > > > > 64,50 > >
3,750 > 3,650 > > > > > 3,150 >
5 Egin honako eragiketa konbinatu hauek.
(4,6 + 3,42) – 3,75 =

18,472 – (6,45 + 2,37) =
(22,67 + 3,75) – (6,3 + 0,25) =
6 Txirrindulari batek 152,72 km, 137,292 km eta 160,7 km egin ditu 3 etapatan.
Zenbat kilometro egin ditu guztira? Zein alde dago etapa luzeenaren eta etapa
motzenaren artean? Guztira 500 km egin behar baditu, zenbat falta zaizkio?
37
Zenbaki hamartarra zenbaki arruntarekin biderkatzea
Er
1 Kalkulatu honako biderkadura hauek.
6 4 8 5 7 5, 4 3 6 4 8 3 7 7 8 3, 5
⫻ 3, 2 9 ⫻ 8 3 2 ⫻ 2, 6 ⫻ 4 9
⫻ 3 + 0,85 – 1,72 ⫻ 2 – 0,36 – 2,45

6,35 > > > > > >
+ 0,65 ⫻ 4 ⫻ 2 – 1,80 + 15,6 ⫻ 5

0,25 > > > > > >
3 Inguratu adierazpide zuzenak, eta ezabatu okerrak.
1,5 ⫻ 28 > 28 13 ⫻ 0,83 < 13 0,23 ⫻ 24 > 24
15 ⫻ 0,75 > 15 4,8 ⫻ 106 > 106 1,05 ⫻ 89 < 89
3,2 ⫻ 49 < 49 0,54 ⫻ 97 > 97 36 ⫻ 0,99 < 36
4 Egin honako eragiketa hauek. Zer gertatzen da?
148 ⫻ 0,5 = 236 ⫻ 0,5 = 944 ⫻ 0,5 =

148 : 2 = 236 : 2 = 944 : 2 =
5 3,78 kg dituen enpanada bat egiteko irina eta beste zenbait osagai erabili dira.
1,895 kg irin erabili badira, zenbat pisatzen dute gainontzeko osagaiek?
Zenbat irin beharko da lau enpanada egiteko?
6 Ainhoak kiloko 1,75 euroan dagoen bi kilo laranja erosi ditu, bakoitzak 4,85 euro
balio duen 3 meloi, eta kiloa 0,95 euroan dagoen 5 kg patata. Zenbat gastatu du
guztira? 50 euroko billetearekin ordaintzen badu, zenbat itzuliko diote?
38
Zatiketa zenbaki hamartarrekin
Er
1 Kalkulatu honako zatiki hauen zatidura bi hamartarrekin.
475 : 36 9 : 11 1 983 : 47
2 Egin honako zatiketa hauek, eta egiaztatu emaitza.
609,96 : 46 51,228 : 18 639,2 : 376
3 Egin honako eragiketa konbinatu hauek, zatidura bi hamartarrekin kalkulatuz.
(907,13 – 329) : 36 = 983,2 : (63,8 + 11,2) =
(873,75 + 93,25) : 25 = 46 ⫻ (143 : 52) =
4 Taxi gidari batek 1 735 km egin ditu sei egunetan. Egunero distantzia bera egin
badu, zenbat kilometro egin ditu egunean?
5 Bizikleta batek 678,25 euro balio du, eta Aitorrek, arrebak eta aitak hiruron artean
ordainduko dute zati berdinetan. Zenbat diru eman behar du bakoitzak?
39
10, 100 eta 1 000 eta antzeko zenbakiekin biderkatzea eta zatitzea
Er
1 Egin honako biderketa hauek.
64,82 ⫻ 100 = 9,376 ⫻ 10 =
4,86 ⫻ 10 = 8,469 ⫻ 100 =
81,3 ⫻ 1 000 = 0,037 ⫻ 1 000 =
2 Kalkulatu honako zatiketa hauen zatidura.
493,36 : 100 = 837,46 : 10 =
86,5 : 10 = 37,5 : 1 000 =
983,05 : 1 000 = 6,876 : 100 =
⫻ 4,6 28,35 0,836 : 9 8,6 384,5

10 10
100 100
1 000 1 000
4 Osatu honako eragiketa hauek falta diren gaiekin.
6,4 ⫻ _____ = 640 7 : _____ = 0,007
8,54 ⫻ _____ = 85,4 36,5 : _____ = 3,65
0,836 ⫻ _____ = 836 483,6 : _____ = 4,836
95,3 ⫻ _____ = 95 300 9 376,93 : _____ = 9,37693
5 Zaku batean 27,35 kg irin sartu daitezke. Zenbat kilogramo sartu daitezke 10
zakutan? Eta 100 zakutan?
6 Beirazko 10 botila hutsek 18,75 kg pisatzen dute. Zenbat pisatuko dute 100 botila
hutsek? Eta 1 000 botilek?
40
Bi zenbaki hamartarren arteko biderketa
Z
Bi zenbaki hamartar biderkatzeko komak kontuan hartu gabe egiten dugu lehe-
nengo, eta koma emaitzan ipintzen dugu, eskumatik hasita, bi biderkagaien
artean dituzten zifra hamartarren arabera.
1, 3 2 1
⫻ 3, 2
Lau zifra
2 6 4 2 hamartar
3 9 6 3
4, 2 2 7 2
1 Kalkulatu honako biderkadura hauek.
6 4, 3 2 7 4 3, 8 8 7, 4 6 9 2 1, 7
⫻ 4, 7 ⫻ 3, 4 9 ⫻ 5 8, 6 3 ⫻ 1 4, 9
2 Egin honako eragiketa konbinatu hauek.

(6,48 + 13,56) ⫻ 3,19 = 6,39 ⫻ (8,36 + 1,14 – 3,49) =
8,7 ⫻ (20,16 – 7,34) = (9,36 + 4,82 – 5,25) ⫻ 7,83 =
3 Koldok bi kable zati erosi ditu, bat 7,25 metrokoa, eta bestea, 5,75 metrokoa.
Kable metro bakoitzak 0,75 € balio badu, zenbat ordainduko ditu Koldok bi
zatiak?
41
1. ebaluazioa
E
1 Erreparatu honako gauza hauen prezioari, eta erantzun galderei.
13,85 € 89,15 € 315,86 € 45,63 €
• Zenbat gehiago balio dute patinek baloiak baino?
• Zenbat ordainduko zenituzke honako gauza hauek guztiak?
• Zenbat gutxiago balio du erraketak patinek baino?
2 Kalkulatu, eta idatzi falta den zenbakia.
73,56 + ____________ = 189,35 176,36 – ____________ = 48,69
147 + 28,693 = ____________ ____________ – 89,13 = 26,65
3 Egin honako biderketa hauek.
1 3 4 6 7 6 8, 3 9 9 3 1 8 7 8, 3 5 2
⫻ 2, 8 5 ⫻ 6 4 ⫻ 2, 9 ⫻ 1 2 6
4 Kalkulatu bi hamartar dituzten honako zatiketa hauen zatidura.

684,56 : 37 987,62 : 98 765,28 : 43 981,03 : 324
5 Asmatu honako gauza hauen prezioa: hiru metro paper pintatu, metroak 27,90 €
balio badu; 4 brotxa, bakoitzak 2,30 € balio badu; eta 5 pintura pote, bakoitzak
21,80 € balio badu.
42
2. ebaluazioa
E
63,7 ⫻ 100 = 0,6 ⫻ 100 = 893,6 : 100 =
0,86 ⫻ 10 = 0,83 ⫻ 1 000 = 37,563 : 10 =
983,6 ⫻ 1 000 = 78,5 ⫻ 10 = 9837,52 : 1 000 =
78,5 ⫻ 10 = 3,77 : 100 = 23,72 : 100 =
2 Asmatu, eta idatzi honako eragiketa hauetan falta den gaia.
47,8 : ____________ = 4,78 0,6835 ⫻ ____________ = 683,5
37,2 ⫻ ____________ = 3 720 95,46 : ____________ = 0,09546
____________ ⫻ 1 000 = 840 ____________ ⫻ 100 = 763,25
____________ : 100 = 93,6 ____________ : 10 = 7,68
3 Koloretako 100 kanikek 27,85 € balio badute, zenbat balioko dute 10 kanikek?
Eta 1 000 kanikek?
4 Josebak 6 l olio banatu ditu 8 botila berdinetan. Zenbat olio ipini beharko du
botila bakoitzean? Olio litro bakoitzak 3 € balio badu, zenbat balioko du botila
bakoitzak?
5 Erreparatu marrazkiei, eta erantzun.

• Zenbat balio du ingurriak? 4,2 kg
0,60 € kilogramoak
• Eta meloiak?
• Zenbat balio dute bien artean? 2,70 kg
1,10 € kilogramoak
43
Luzera eta azalera neurriak
Er
Metroa baino handiagoak diren unitateak Metroa baino txikiagoak diren unitateak
Izena milimetroa
Ikurra dam
Baliokidetasuna 100 m 0,1 m
2 Adierazi zein luzera unitate erabiliko zenukeen honako hauek neurtzeko:
• Bi hiriren arteko distantzia > ___________________________________________________________

• Ikasgelaren luzera > __________________________________________________________________
• Arkatz baten lodiera > ___________________________________________________________________
• Argazki baten luzera > _________________________________________________________________
3 Adierazi metrotan honako luzera hauek.
7 km = 16 dm = 19,8 km =
43 dam = 7 cm = 4,6 hm =
18 hm = 1 849 mm = 0,09 dam =
6,5 dam = 8,63 dm = 972 mm =
4 Osatu honako berdintza hauek.
6,7 m = _______ mm 97,2 cm = _______ m 987 dm = _______ dam
58,23 hm = _______ dm 9 872 mm = _______ dm 768,2 cm = _______ m

49 km = _______ dam 7,68 km = _______ hm 937 dam = _______ km
873 dm = _______ hm 96,2 hm = _______ dam 873,5 hm = _______ km
• Zenbat kilometro daude 12 837 metrotan? _______________________
• Zenbat milimetro daude 1,3 zentimetrotan? _______________________
• Zenbat metro daude 4 282 milimetrotan? _______________________

44
Luzera neurrien arteko baliokidetasunak
Er
1 Adierazi honako luzera hauek modu konplexuan.
46,32 hm = 73,284 dam =
3 789 dam = 72,52 km =
732,21 m = 372,1 cm =
4,21 dm = 843 mm =
2 Adierazi honako luzera hauek modu bakunean.
7 dam 8 m 43 cm = 8,6 km 17 dam =
74 hm 18 m = 21 m 72 mm =
4,8 m 36 cm = 463 dam 23 cm =
3 Ordenatu honako luzera neurri hauek handienetik txikienera.
200 cm 20 dam 2,5 hm 25 000 mm 2 km
8,4 dam 80 m 860 dm 0,081 km 8,6 hm
4 Asmatu, eta idatzi falta den gaia.

1 000 m + ________ = 3 km 46 m + _________ = 2 hm
200 dam + 300 dam = ________ km 4 000 mm + _______ mm = 80 dm
5 Konparatu honako luzera hauek, <, = eta > ikurrak erabiliz.
4 782 m ____ 48 hm 21 cm 4 mm ____ 21,3 cm
75 m 46 cm ____ 8 dam 46,8 hm ____ 4 km © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
49 km ____ 31 hm 46 dam 4 dam 8 m ____ 470 dm
6 Zenbat hasi behar du haur bakoitzak 1,80 m neurtzeko?
45
Eragiketak luzera unitateekin
Er
73 hm 46 m 47 dam 181 cm 175 m 83 mm

+ 63 hm 37 m + 99 dam 246 cm + 246 m 49 mm
73 hm 86 dm 75 km 183 m
– 49 hm 49 dm – 28 km 432 m – 99 m 430 mm
2 Kalkulatu, eta adierazi emaitzak modu bakunean.
7 km 86 m 45 dam 136 cm 196 m 46 mm

⫻ 7km 87 ⫻ 45 dam 138 ⫻ 196 m 49
emaitza: __________ emaitza: __________ emaitza: __________
3 Errotariren eta Pagadiren arteko distantzia 35 kilometrokoa bada, eta Jaionek

15 km 26 hm 32 dam egin badu, zenbat falta zaio iristeko?
Pagadi
4 Hainbat atletek 6 buelta eman dizkiote 3 km 26 hm neurtzen duen zirkuituari.

Zenbat metro egin dituzte guztira?
5 16,50 metro dituen oihal biribilki bat hiru zatitan banatu da. Batak 8,93 m eta
besteak 2,49 m neurtzen dute. Zenbat neurtuko du hirugarrenak? Oihal metroak
3,20 € balio badu, zenbat balio du oihal biribilki osoak?
46
Gainazala neurtzeko unitateak
Er
1 Kalkulatu honako irudi hauen azalera, eta laukitxoak unitate gisa hartuz..
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
2 Kalkulatu irudi bakoitzaren azalera zentimetro koadrotan.
4 cm 7 cm 8 cm
6 cm 2 cm 6 cm 3 cm 6 cm 4 cm
Azalera > Azalera > Azalera >
6,5 m2 = ________ cm2 46 m2 = ________ dm2
37,2 dm2 = ________ m2 754 dm2 = ________ cm2
46,3 cm2 = ________ dm2 748 cm2 = ________ m2
4 Lotu honako zutabe hauek.
63,54 m2 4,635 m2
0,036 m2 360 cm2
463,5 dm2 6 354 dm2
4 326 cm2 0,36 m2 © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
36 dm2 43,26 dm2
• Zenbat dezimetro koadro ditu 1 m²-k? Eta 5 m²-k? ____________________________________________
• Zenbat zentimetro koadro ditu 1 dm²-k? Eta 9 dm²-k? __________________________________________
• Zenbat metro koadro ditu 1 000 dm²-k? ___________________________________________________
• Zenbat metro koadro ditu 1 000 cm²-k? ___________________________________________________

47
Gainazala neurtzeko beste unitate batzuk
Z
Askoz handiagoak diren gainazalak neurtzeko dekametro koadroa (dam²), hekto-
metro koadroa (hm²) eta kilometro koadroa (km²) erabiltzen ditugu.
⫻ 100 ⫻ 100 ⫻ 100
0,000001 km2 = 0,0001 hm2 = 0,01 dam2= 1 m2
: 100 : 100 : 100
3 dam2 = ____________ m2 4 000 cm2 = ____________ m2
18 hm2 = ____________ m2 6 000 000 mm2 = ____________ m2
7 km2 = ____________ m2 8 400 dm2 = ____________ m2
32 000 km2 = ____________ m2 5 600 dm2 = ____________ m2
2 Lotu honako zutabe hauek.
800 dm2 800 m2
8 dm2 800 cm2
8 dam2 8 m2
0,008 km2 0,008 m2
8 000 mm2 8 000 m2
3 Lursail batek 10 dam² du. Lursail horren laurden bat eraiki bada, zenbat
metro koadro gelditu dira eraiki gabe?
4 Udal batek 200 dam²-ko lursail bat erosi du parkea eraikitzeko, eta 50 hm²-ko
beste bat kiroldegia eraikitzeko. Lursail metro koadro bakoitzak 1 200 € balio
badu, zenbat ordaindu dute parkea egiteko lursailaren truke? Eta kiroldegia
eraikitzeko lursailaren truke?
48
1. ebaluazioa
E
km hm dam m dm cm mm
75,28
7,836
8,230
453
8 m 6 dm = ___________ cm 6 hm 41 m = ___________ cm
6 dam 5 cm = ___________ cm 10 m 48 dm = ___________ cm
18 dm 36 cm = ___________ cm 4 km 36 dam = ___________ cm
14 m 8 cm = ___________ cm 40 cm 180 mm = ___________ cm
3 Inguratu 7 m baino handiagoak diren luzera neurriak.
0,008 km 0,06 dam 0,15 hm 87 dm 146 mm 860 cm
4 Ordenatu honako luzera hauek handienetik txikienera.
13 m 2 dm 13 m 21 mm 13 m 21 cm 131 dm
479 hm 4 731 m 4 km 473 dam

5 Txirrindulari lasterketa bateko etapa batek 149 km 61 hm-ko ibilbidea du.
Txirrindulariek 122 km 86 hm egin badute, zenbat metro falta zaie bukatzeko?
49
2. ebaluazioa
E
16 hm 36 m 64 dam 15 dm 19 km 432 m
+ 49 hm 81 m + 36 dam 96 dm + 18 km 891 m
76 m 15 dm 114 dam 36 cm 201 m 432 mm

– 48 m 42 dm – 186 dam 50 cm – 186 m 562 mm
16 dam 23 cm 46 m 49 mm 72 hm 146 dm
⫻ 16 dam 28 ⫻ 46 m 47 ⫻ 72 hm 149
2 Laukitxo bakoitzak 1 cm² irudikatzen badu, zein da irudi bakoitzaren azalera?
_____________ cm2 _____________ cm2 _____________ cm2
6,2 m2 = __________ dm2 94,36 dm2 = __________ cm2
49 dm2 = __________ cm2 7,49 dm2 = __________ m2

843 dm2 = __________ m2 78,6 cm2 = __________ m2
937 cm2 = __________ m2 46,32 cm2 = __________ dm2
4 Telefono kable batek 46 hm 15 dam-ko luzera du. Antzeko baten luzera 81 hm

26 m bada, zenbat metroko aldea dute? Zenbat metro neurtzen dute biek batera?
50
Edukiera neurtzeko unitateak
Er
1 Adierazi honako kopuru hauek litrotan.
4 kl = _________ l 73 dl = _________ l 4,32 kl = _________ l
31 dal = _________ l 184 ml = _________ l 37,5 hl = _________ l
14 hl = _________ l 39 cl = _________ l 983 ml = _________ l
2 Osatu honako adierazpide hauek.
4,65 dal = _________ dl 375 ml = _________ dl 48,5 dl = _________ dal
37,5 hl = _________ l 47 dl = _________ l 374,8 cl = _________ dl
0,47 kl = _________ cl 349 cl = _________ dal 34 ml = _________ dl
3 Konparatu honako kopuru hauek, <, = eta > ikurrak erabiliz.
47,5 kl 475 l 7,45 hl 745 l
47,5 kl 475 hl 7,45 hl 745 dal
47,5 dal 475 kl 7,45 hl 74,5 dal
4 Osatu kasu bakoitzari dagokion edukiera unitatearekin.
• Igerileku baten edukiera 25 ____koa da.
• Ur botila batek 1,5 ____ko edukiera du.
• Zuku botila txiki batek 250 ____ko edukiera du.
• Esne kartoi batek 100 ____ko edukiera du.
5 250 ml-ko zenbat edalontzi beharko ditu Olatzek 2 litroko botila betetzeko?
6 Zisterna kamioi batek 37 kl 49 dal-eko edukiera du. Zenbat litro sartzen dira
zisternan? Bertatik 87 hl ateratzen badira, zenbat litro geldituko dira?
51
Masa neurtzeko unitateak
Er
1 Ordenatu honako kopuru hauek txikienetik handienera.
47,5 dag 476 cg 476 g 4,74 hg 4 761 dg
2 Osatu dagokion unitatearekin.
47 hg = 470 ___ 0,763 kg = 76,3 ___
36 dag = 0,36 ___ 4 376 mg = 43,76 ___
7 t = 7 000 ___ 749 cg = 74,9 ___
5,4 g = 540 ___ 8 437 g = 84,37 ___
3 Adierazi honako kopuru hauek esaten dizuten unitatean.
37,5 hg = _________ kg 7 637 mg = _________ dag
75 dag = _________ dg 649 kg = _________ t
74,56 g = _________ mg 37,8 hg = _________ kg
875 dg = _________ hg 376 dag = _________ g
4 Zenbat gramo pisatzen dute honako fruta hauek?
3 kg 1 kg 1 kg eta 1
4 2 4
_____________ g _____________ g _____________ g
5 Itxasok 1 kg azukre, 1 kg gatz, 3 kg arroz eta 3 kg laranja erosi ditu.

2 4 4
Zenbat gramo pisatzen du erosketak? Eta zenbat kilogramo?
6 Itsasontzi batek 6 370 kg legatz deskargatu ditu portuan. Zenbat tona dira?
Lonjan, 11,5 €-an saltzen badute kilogramoa, zenbat irabazten
dute salmentarekin?
52
Edukiera eta masa neurrien arteko baliokidetasunak
Er
kl hl dal l dl cl ml
3,7
47,8
4 813
kg hg dag g dg cg mg
84 375
0,032
483,5
• Zenbat zentilitro daude litro erdian? _______________________________________________________
• Zenbat gramo daude 3 kg-tan? ____________________________________________________________

4
• Zenbat mililitro daude 10 l-tan? _____________________________________________________________
• Zenbat kilogramo daude tona erdian? _____________________________________________________
3 Adierazi honako kopuru hauek unitate berdinean, eta ordenatu txikienetik

handienera.
0,6 kl 6,1 l 0,61 hl 6 130 cl 63 dal

_______ _______ _______ _______ _______
4 830 dg 480 g 0,048 kg 48 hg 4 000 cg
_______ _______ _______ _______ _______
4 Zenbat kilogramo pisatzen dute honako animalia hauek?
0,56 t 0,345 t 0,28 t
1,5 t
53
Eragiketak edukierarekin eta masarekin
Er
4 kg 280 g 6 kg 8 hg
7 kg 560 g
• Zenbat pisatzen dute hiru kutxek batera?
• Kutxa txiki biek batera handienak baino zenbat gehiago pisatzen dute?
3 kl 46 dal 7 kl 48 hl 18 kg 483 g
+ 5 kl 81 dal + 3 kl 42 hl + 10 kg 743 g
17 kl 200 l 36 kg 4 hg 148 kg 36 dag

– 19 kl 780 l – 18 kg 7 hg – 159 kg 63 dag
3 Kalkulatu buruz, eta osatu honako berdintza hauek.

478 l = _________ dal 76,5 dal = _________ kl
37,5 cl = _________ dl 483 l = _________ hl
49,32 ml = _________ cl 7 632 cl = _________ l
4 Kalkulatu honako biderketa hauek.

63 hg 43 g 173 kg 485 g 38 kg 387 g

⫻ 63 hg 48 ⫻ 173 kg 489 ⫻ 38 kg 386
5 Olio andel batek 146 hl 98 l-ko edukiera du. 76 hl 483 l sartzen badugu, zenbat
litro gelditzen dira osorik betetzeko?
54
Edukiera eta masa kopuruen adierazpidea
Z
Edukiera edo masa kopuru bat baliokideak diren modu askotan adieraz daiteke.
Adierazpide konplexua kl hl dal l dl cl ml Adierazpide bakuna

2 l 63 cl 0 0 0 2 6 3 0 2 630 ml
2 l 63 cl 0 0 0 2 6 3 0 263 cl
2 l 63 cl 0 0 0 2 6, 3 0 26,3 dl
2 l 63 cl 0 0 0 2, 6 3 0 2,63 cl
Adierazpide konplexua kg hg dag g dg cg mg Adierazpide bakuna

4 kg 7 dag 8 g 4, 0 7 8 0 0 0 4,078 kg
4 kg 7 dag 8 g 4 0, 7 8 0 0 0 40,78 hg
4 kg 7 dag 8 g 4 0 7, 8 0 0 0 407,8 dag
4 kg 7 dag 8 g 4 0 7 8 0 0 0 4 078 g
Erreparatu taulan letra lodiz agertzen dela non jarri behar dugun koma.

Adierazpide konplexua kl hl dal l l cl ml Adierazpide bakuna
47,36 dal
749 cl
3,49 hl
737,4 cl
Adierazpide konplexua kg hg dag g dg cg mg Adierazpide bakuna
12,843 g
7 500 mg
5,456 kg
145,078 kg
2 Adierazi honako kopuru hauek hiru modu konplexutan.
12,843 g = 12 g ____________ dg ____________ cg ____________ mg
12,843 g = 12 g ____________ cg ____________ mg
12,843 g = 12 g ____________ mg
55
1. ebaluazioa
E
1 Adierazi honako kopuru hauek zentilitrotan.
0,47 hl = ________ cl 3 748 ml = ________ cl
0,0013 kl = ________ cl 43,27 dl = ________ cl
0,02 dal = ________ cl 3,75 l = ________ cl
49 l = ________ cl 4,32 dl = ________ cl
16,5 dag = _______ dg 75 cg = _______ g
84,56 kg = _______ g 84,5 dg = _______ dag
73 hg = _______ cg 75,28 kg = _______ hg
498 mg = _______ dg 75 g = _______ dag
3 Ipini honako kopuru hauek unitate berean, eta ordenatu handienetik txikienera.
0,47 kl 4 732 ml 473 l 4,73 dal 473,2 dl
_______________ _______________ _______________ _______________ _______________
4 Idatzi edukiera neurtzeko bi tresnaren izena, eta masa neurtzeko beste birena.
Edukiera neurtzeko > ________________________ Masa neurtzeko > ________________________
________________________ ________________________
• Zer da tresna bat fidagarria izatea?
5 Bainuontzi bat 250 l urez bete da. Zenbat dekalitro beharko dira 10 bainuontzi
berdin betetzeko? Erdiraino bakarrik betez gero, zenbat litro aurreztuko lirateke?
56
2. ebaluazioa
E
1 Osatu dagokion unitatearekin.
18,2 dag = 1 820 ____ 843 g = 8,43 ____
2 375 mg = 23,75 ____ 937 cg = 9 370 ____
4,82 hg = 48,2 ____ 47 dg = 0,47 ____
0,075 kg = 75 ____ 48 t = 48 000 ____
1 432 ml = _______ dal 34,2 dal = _______ kl
43,81 dg = _______ cg 8,02 hl = _______ dl
3,75 hl = _______ l 37,5 l = _______ ml
49,83 cg = _______ g 86,41 dl = _______ l
24 hg 86 g 75 kl 186 l 19 kg 432 g
+ 85 hg 96 g – 49 kl 432 l ⫻ 19 kg 437
4 Gasolina andel batek 6 dal 87 dl ditu. Zenbat litro izango dute 7 andel berdinek?

5 Edalontzi batean, gutxi gorabehera, 0,25 l esne sartzen dira; eta katilu batean,
0,4 l. Egunean zehar Nekanek hiru edalontzi bete esne hartzen baditu, eta Gorkak
bi katilu bete esne, zenbat esne hartzen du bakoitzak? Adierazi emaitza litrotan
eta mililitrotan.
57
Urtea, orduak, minutuak eta segundoak
Er
• Bost urte _____________ bat da, eta _____________ egun dira.
• 3 lauhileko ____________en berdina da, eta ___________ ordu dira.

Urte Mendea Urte Mendea
1530 1__36 XVIII
1930 __52 IX
714 2__08 XXI
3 Kalkulatu honako hauetan dauden orduak eta minutuak:
• Astebetean > _________________________________________________________________________
• 31 eguneko hilabetean > _________________________________________________________________
4 Aldatu kasu bakoitzean eskatzen dizuten unitatera.
5 h = ____________ min 15 min = ____________ s
16 h = ____________ min 9 min = ____________ s
240 min = ____________ h 360 s = ____________ min
180 min = ____________ h 120 s = ____________ min
360 min 6h 1 h 15 min

4
480 s 9 min 3 min 190 s © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
3 600 s 1 h 2h 110 s
2
6 Joseba liburutegira joan zen arratsaldeko seietan, eta zortziak laurden

gutxiagotan irten zen. Zenbat denbora eman zuen irakurtzen?
58
Adierazpide bakunak eta konplexuak
Er
1 Adierazi segundotan honako kronometro hauek markatzen duten ordua.
2 Idatzi ordutan eta minututan honako denbora neurri hauek.
132 min = ________ h ________ min 15 ordu laurden = ________ h ________ min
1 ordu eta laurden = ________ h ________ min 836 min = ________ h ________ min
415 min = ________ h ________ min egun 1 = ________ h = ________ min

2
3 Adierazi segundotan honako denbora neurri hauek.
2 h 13 min 4 s = ____________ s 52 min 49 s = ____________ s
9 h 56 s = ____________ s 483 min = ____________ s
14 min 18 s = ____________ s 6 h 43 min 38 s = ____________ s
4 Aldatu minututara eta segundotara honako denbora neurri hauek.
1 432 s = __________________ 483 s = __________________

325 s = __________________ 94 s = __________________
2 373 s = __________________ 852 s = __________________
5 Lotu, gezien bidez, denbora neurri baliokideak.
43 min 12 s 75 min
1 h 15 min 2 592 s
2 h 12 s 243 min
82 min 3 s 7 212 s
4 h 3 min 4 923 s
59
Eragiketak denbora kopuruekin
Er
1 Ipini goitik behera, eta egin honako batuketa hauek.
4 h 13 min 12 s + 2 h 54 min 13 s 6 h 43 min 38 s + 1 h 19 min 36 s
2 Kalkulatu kendura.
5 h 43 min 12 s – 3 h 12 min 28 s 7 h 8 min 15 s – 4 h 13 min 46 s
3 Aurkitu honako biderketa hauen biderkadura, beharrezko aldaketak egin ostean.

8 h 56 min ⫻ 7 54 min 49 s ⫻ 9
4 Kalkulatu honako zatiketa hauen zatidura.

13 h 55 min : 5 149 min 36 s : 6
5 Elik 18 min 46 s ematen du lanerako bidean. Ibilbide bera egunero birritan egiten
badu, zenbat denbora ematen du bidean? Zenbat denbora beharko du astebetean
igandeetan jai badu?
60
Moneta sistema
R
1 Idatzi E, esaldian esaten duena egia bada; eta G, gezurra bada. Ondoren, zuzendu gezurra diren esaldiak.
20 zentimoko 5 txanpon 2 euro dira.
5 euroko bost billete eta 20 euroko billete bat baliokideak dira.
2 euroko bost txanpon 10 euro dira.
3,5 € = ___________ zentimo. 4,78 € = ___________ zentimo. 495 zentimo. = ___________ €
8,25 € = ___________ zentimo. 836 zentimo. = ___________ € 1 237 zentimo. = ___________ €
3 Kalkulatu zenbat dolar diren honako kopuru hauek, 1 € 1,35 $ dela kontuan hartuta.
46 € = ___________ $ 372 € = ___________ $ 5 321 € = ___________ $
189 € = ___________ $ 1 428 € = ___________ $ 783 € = ___________ $
4 Kalkulatu honako gauza hauen balioa eurotan, kontuan hartuta 1 $ 0,74 € dela.
5 Libek, Oierrek eta Jagobak zeinek bere itsulapikoan duen diru kopurua zenbatu dute.
2 €-ko 9 txanpon 50 zentimoko 10 txanpon 2 €-ko 6 txanpon

1 €-ko 18 txanpon 20 zentimoko 32 txanpon 1 €-ko 14 txanpon
50 zentimoko 15 txanpon 2 €-ko 15 txanpon 20 zentimoko 27 txanpon
Libe Oier Jagoba
• Zenbat diru du bakoitzak? Adierazi modu bakunean eta konplexuan.
• Zenbat diru dute hiruren artean? Adierazi modu bakunean eta konplexuan.
61
Billeteak eta txanponak
Z
Moneta batzuen eta besteen arteko baliokidetasuna etengabe aldatzen da. Hortaz, moneta bat erosterakoan
edo saltzerakoan, baliokidetasun horren berri izan behar dugu.
Libera esterlina Erresuma Batuan erabiltzen den moneta da. Bere ikurra ₤ da.
1 libra esterlina (£) = 1,27 euros (€)
1 euro (€) = 0,79 libera (£)
Liberak euro bihurtzeko 1,27rekin biderkatu behar dugu.
26 £ = 1,27 ⫻ 26 = 33,02 €
Euroak libera bihurtzeko, 0,79rekin biderkatu behar dugu.
15 € = 0,79 ⫻ 15 = 11,85 £
175,83 £ = _______ ⫻ 175,83 = _______ € 64,13 € = _______ ⫻ 64,13 = _______ £
23,47 £ = _______ ⫻ _______ = _______ € 45,68 € = _______ ⫻ _______ = _______ £
1 000 £ = _______ ⫻ _______ = _______ € 1 000 € = _______ ⫻ _______ = _______ £
2 Andonik Erresuma Batura joan nahi du uda honetan, eta 2 578,27 € ditu
aurreztuta. Zenbat libera ditu bidaia egiteko?
3 Anuskak 12 574 libera esterlina aldatu behar ditu. Horretarako, banketxe batera
joan da, eta 18,86 €-ko komisioa kobratu diote eragiketa horrengatik. Asmatu
zenbat libera esterlina emango dizkioten.
4 Peter gure herrialdera etorri den Erresuma Batuko gazte bat da. Bidaian 236 libera
esterlina gastatu ditu opariak erosten, eta 450 janaria erosten. Zenbat euro
gastatu ditu guztira?
62
1. ebaluazioa
E
2 hamarkada = __________ bosturteko 36 hilabete = __________ seihileko
5 milurteko = _________ mende 126 egun = __________ aste
20 hiruhileko = _________ urte 2 urte = ___________ hiruhileko
2 Adierazi modu bakunean honako kopuru hauek.
3 h 45 min = ________________ 8 € 53 zentimo = ________________
86 min 37 s = ________________ 15 € 2 zentimo = ________________
4 h 2 min 7 s = ________________ 145 € 13 zentimo = ________________
3 Adierazi modu konplexuan honako kopuru hauek.
4 632 s = ______________________ 348 min = ______________________
1 032 min = ______________________ 2 147 s = ______________________
1 478 s = ______________________ 937 min = ______________________
4 Ipini goitik behera, eta egin honako eragiketa hauek.

2 h 47 min 13 s + 5 h 28 min 58 s 14 h 56 min 38 s ⫻ 7
4 h 26 min 17 s – 2 h 49 min 38 s 25 h 36 min : 4
5 Adierazi zer motatakoa den erloju bakoitza, eta adierazi segundotan markatzen
duten ordua.
63
2. ebaluazioa
E
3 € 15 zentimo 314 zentimo. 1 513 zentimo 15 € 13 zentimo
816 zentimo 8 € 16 zentimo 6 € 8 zentimo 680 zentimo
1 405 zentimo 14 € 50 zentimo 2 € 70 zentimo 207 zentimo
2 Adierazi dolarretan honako kopuru hauek, kontuan hartuta 1 € 1,35 $ dela.
435 € = _________________ $ 3 708 € = _________________ $
2 872 € = _________________ $ 937 € = _________________ $
3 Ordenatu honako kopuru hauek handienetik txikienera. Lehenik eta behin, adierazi denak eurotan.
398 € 438 $ 415 € 537 $ 1 437 $
_______________ _______________ _______________ _______________ _______________
4 Autobus batek 3 h 46 min 15 s eman ditu ibilbide baten lehenengo zatia egiten.
15 minutuko atsedenaldia egin du, eta 2 h 37 min 30 s gehiago egin ditu norakora
iristeko. Zenbat iraun du bidaiak? 8:45ean irten bada, zer ordutan iritsi da?

5 Eskolara 8:45ean sartu behar da. Irteteko ordua 13:30ean bada, zenbat
denbora ematen du Jonek eskolan?
64
Angeluen neurketa
Er
1 Erreparatu adibideari, eta aldatu honako zabalera hauek esaten dizuten unitateetara.
5° = 5 ⫻ 60 = 300’
2° = ______ ⫻ ______ = ______’ 4 800” = ______ : ______ = ______’
32’ = ______ ⫻ ______ = ______’’ 720’ = ______ : ______ = ______°
4° = ______ ⫻ ______ = ______’’ 180’’ = ______ : ______ = ______’
2 Marraztu angelu zuzen bat, angelu zorrotz bat eta angelu kamuts bat, eskuaira eta kartaboia erabiliz.
3 Neurtu garraiagailuarekin honako angelu hauen zabalera.
4 Marraztu honako zabalera hauek dituzten angeluak.

^ ^ ^ ^
A = 70° B = 110° C = 270° D = 30°
5 Sailkatu seinalatutako angelu hauek angelu zuzenetan, zorrotzetan eta kamutsetan. © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
^
A > _____________________________________
^
B > _____________________________________
^
C > _____________________________________
^
D > _____________________________________
^
E > _____________________________________
^
F > _____________________________________
65
Angeluen batuketa eta kenketa. Erdikaria
Er
1 Marraztu 60º neurtzen duen angelu bat, eta 30º neurtzen duen beste bat.
Zein da angelu baturaren zabalera? Eta angelu kenduraren zabalera?
2 Kalkulatu honako angelu bikote hauen angelu batura eta angelu kendura.
^ ^ ^ ^
A = 150° 13’ 48’’ y B = 130° 52’ 42’’ C = 28° 30’ y D = 20° 42’ 13’’
3 Marratu honako angelu hauen erdikaria erregela eta konpasaren laguntzarekin.
90 º 110 º 140 º 80 º
4 Marraztu 70º-ko angelu bat, eta marratu bere erdikaria. Ondoren, erantzun galderei.
• Zenbat angelu sortu dira? ______________________________________________________________
• Zein da horietako bakoitzaren zabalera? _____________________________________________________
5 Â angelu baten erdikaria marratzean, sortutako angelu bakoitzak 42º 30’ 30’’-ko
zabalera du. Zenbat neurtzen du Â angeluak? Marraz ezazu.
66
Angelu motak
Er
1 Irakurri arreta handiz, eta idatzi E, esaldia egia bada; eta G, gezurra bada.
Angelu oso bat lau angelu zuzenen baliokidea da.
Ondoz ondoko angeluek ez dute alde komunik.
Angelu auzokideen batura 180º da.
Erpinez aurkako angeluak berdinak dira.
Hainbat angelu betegarriak dira batura 180º bada.
Angelu osagarrien batura 180º da.
2 Erreparatu marrazkiari, eta esan honako angelu hauek zer motatakoak diren.
^ ^
A eta B: _____________ eta _______________ dira.
^ ^
^
C ^ C eta D: _____________ eta _______________ dira.
^
A ^
B D
^
E ^ ^
E eta B: _______________________________ dira.
Angelua Osagarria Betegarria
81°
37°
89°
4 Angelu batek 135º 48’-ko zabalera du.
• Zenbat neurtzen du bere angelu betegarriak? ___________________________________________________
• Zenbat neurtzen du angelu zuzena izateko sobera duen angeluak? __________________________________
5 Erantzun honako galdera hauei. © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
• Ondoz ondoko angelu guztiak angelu auzokideak dira? Arrazoitu zure erantzuna.
• Angelu auzokide guztiak ondoz ondoko angeluak dira? Arrazoitu zure erantzuna.
67
Biraketak. Angeluen neurketa
Er
1 Erreparatu honako dominoko fitxa hauen posizioari, eta adierazi biraketaren
angeluaren zabalera kasu bakoitzean, erreferentzia gisa lehenengo fitxa hartuz.
1. biraketa 2. biraketa
3. biraketa
1. biraketa > ________________ 2. biraketa > ________________ 3. biraketa > ________________
2 Marraztu erloju bakoitzaren orratza, esandako biraketa egin ondoren.
60º noranzko negatiboan 150º noranzko positiboan 120º noranzko positiboan 240º noranzko negatiboan
3 Kalkulatu triangelu bakoitzean falta diren angeluen neurria.
^
A ^
A
^
A
100º
^ ^ 120º ^
A B B
^
B 45º 60º ^
B
^ ^ ^ ^
A = ________________ A = ________________ A = ________________ A = ________________
^ ^ ^ ^
B = ________________ B = ________________ B = ________________ B = ________________
4 Kalkulatu laukizuzen bakoitzean falta diren angeluen neurria.

^
A 45º ^
A ^
B
60º
^
A ^
C
^
B ^ ^ 70º ^
B C C
^ ^ ^
A = _______________________ A = _______________________ A = _______________________
^ ^ ^
B = _______________________ B = _______________________ B = _______________________
^ ^ ^
C = _______________________ C = _______________________ C = _______________________
68
Poligono erregular baten zentroko angelua
Z
Poligono erregular baten zentroko angelua kalkulatzeko, 360º (angelu osoa)
poligono aldeen kopuruarekin zatitzen da.
Begiratu nola kalkulatzen dugun honako oktogono honen zentroko angelua.
^
C = 360° : 8 = 45°
1 Kalkulatu honako poligono hauen zentroko angelua. Marraztu eta margotu.
^ ^ ^ ^
A = ________________ B = ________________ C = ________________ D = ________________
2 Poligono erregular baten zentroko angeluak 72º badu, zer poligono mota da?
Eta zentroko angeluak 40º baditu?
3 Poligono erregular bat triangelu berdinetan banatzen badugu, triangelu

aldekideak lortzen ditugu. Zenbat neurtuko du poligonoaren zentroko angeluak?
Zer poligono erregular da? Balia zaitez marrazki batez.
4 Triangelu isoszele batek bere angeluetako bi 72º-koak ditu. Hirugarrenaren

neurria poligono baten zentroko angeluarena bera da. Igarri zer angelu
eta zer poligono diren.
69
1. ebaluazioa
E
1 Neurtu garraiagailuarekin honako angelu hauen zabalera, eta idatzi.
2 Marraztu honako zabalera hauek dituzten angeluak, erregela eta garraiagailua

erabiliz.
^ ^ ^ ^
A = 40° B = 120° C = 80° D = 160°
3 Marratu aurreko ariketako angelu bakoitzaren erdikaria. Zein da marratutakoan

sortutako angeluen zabalera?
4 Marraztu alboko angelu bi, eta margotu alde komuna, ertzaren aurkako bi angelu
eta ondoz ondoko angelu bi, bat 30º-koa eta bestea 40º-koa.

^
5 Â angelu batek 70º 20’ 15’’-ko zabalera dauka; eta B angelu batek, 89º 39’ 45’’.
^ ^
Kalkulatu Â + B batura eta B - Â kendura.
^ ^ ^ ^
A+ B B–A
70
2. ebaluazioa
E
^
1 Marraztu Â angeluaren angelu osagarri bat 72º-ko zabalera duena, eta B
angeluaren betegarria, 110º-koa.
^
Âren osagarria = _____ Bren betegarria = _____
2 Kalkulatu buruz honako biderketa hauek.
45 ⫻ 5 = 75 ⫻ 5 = 78 ⫻ 50 =
21 ⫻ 5 = 46 ⫻ 50 = 25 ⫻ 50 =
96 ⫻ 5 = 84 ⫻ 50 = 32 ⫻ 5 =
74 ⫻ 5 = 59 ⫻ 50 = 64 ⫻ 5 =
3 Erreparatu honako triangelu hauen angeluei, eta asmatu falta diren angeluen
zabalera.
^
A
^
A
^
A
120º
90º ^ ^
^
B B 35º B
^ ^ ^
A = _______________________ A = _______________________ A = _______________________
^ ^ ^
B = _______________________ B = _______________________ B = _______________________
4 Kalkulatu honako lauki hauetan falta diren angeluen zabalera.

^
A ^
A 40º
110º
^
A
^
C 45º
^
B
^
B ^
C ^
B ^
C
^ ^ ^
A = _______________________ A = _______________________ A = _______________________
^ ^ ^
B = _______________________ B = _______________________ B = _______________________
^ ^ ^
C = _______________________ C = _______________________ C = _______________________
71
Poligonoak. Perimetroa
Er
1 Honako irudi hauetatik, inguratu poligonoak direnak.
Ondoren, markatu urdinez erpinak eta gorriz diagonalak.
Poligonoa pentagonoa hexagonoa heptagonoa oktogonoa eneagonoa dekagonoa

aldeen
kopurua
erpinen
kopurua
angeluen
kopurua
3 Marraztu sei aldeko poligono ahurra eta zortzi aldeko poligono ganbila.
4 Kalkulatu honako poligono hauen perimetroak, eta sailkatu.
A 6 cm B C D m E
5
4c
cm
8 cm
cm
7
cm
2
5 cm
m
6 cm
4c
4 cm
6,5 cm
P> P> P> P> P>

• Poligono erregularrak: ____________________________________________________________________
• Poligono irregularrak: __________________________________________________________________
5 Eneagono erregular baten perimetroak 166,5 cm baditu,

zenbat neurtzen du bere aldeetako bakoitzak?
72
Triangeluak eta laukiak
Er
1 Marraztu honako triangelu hauek.
• Triangelu eskalenoa. Ondoren, neurtu bere aldeak eta kalkulatu perimetroa.
• Alde berdinak 2 cm-koak dituen triangelu isoszelea.
• 3 cm-ko aldea duen triangelu aldekidea.
2 Sailkatu honako lauki hauek paralelogramotan, trapeziotan edo trapezoidetan.
A B C D E F G
paralelogramoak:_____________ trapezioak: _________________ trapezoideak: ________________
3 Sailkatu honako triangelu hauek angeluen arabera.
A B C D F
E
angeluzuzenak: ______________ zorrotzak: _________________ kamutsak: _________________

4 Idatzi honako lauki hauen izena. Ondoren, neurtu bakoitzaren aldeak, eta kalkulatu perimetroa.
___________________ ___________________ ___________________ ___________________
P = ________________ P = ________________ P = ________________ P = ________________

73
Irudi lauen azalera
Er
1 Kalkulatu karratu baten azalera, aldeak 15,75 cm neurtzen duela kontuan hartuta.
2 Zer azalera du laukizuzen batek perimetroak 21,6 cm eta alde luzeenak 8,3 cm
neurtzen badute?
3 Kalkulatu honako poligono hauen azalera.
4,1 cm 3,6 cm
5 cm
4,3 cm
8 cm 7,2 cm
4 Marraztu 5 cm-ko diametroa duen zirkunferentzia bat, konpasa erabiliz,

eta kalkulatu zirkunferentziaren luzera.
5 Bizikleta bateko gurpilaren erradioak 38,2 cm neurtzen du.

Zenbat metro egingo ditu ehun bira ematen baditu?
74
Simetriak, translazioak eta mugimenduak planoan
Er
1 Inguratu simetria duten irudiak, eta marratu horien ardatzak.
2 Marraztu honako irudi simetriko hauek, ardatzetik abiatuta.
3 Mugitu honako irudi hauek sei laukitxo eskuinera.
4 Markatu gorriz ibilbidea, eta marraztu planoan esaten dizkizuten elementuak.
1.º Eneko (A,1) laukitxoan dago. Bi laukitxo igo da, 90º eskui- 7 © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
nera biratu du, eta zuhaitz batekin topo egin du. Marraz eza-
zu. Honako puntu honetan dago: (__,__). 6
2.º Handik hiru laukitxo aurrerago joan da, eta bere etxera iritsi 5
da. Marraz ezazu. Honako puntu honetan dago: (__, __).
4
3.º Bere etxetik lau laukitxo igo da gasolindegira. Marraz ezazu.
Honako puntu honetan dago: (__, __). 3
4.º (E,7) puntutik 90º ezkerrera biratu du, eta elizara iritsi da. 2
Marraz ezazu. Honako puntu honetan dago: (__, __).
1
5.º Handik sei laukitxo jaitsi da, eta eskolara iritsi da. Marraz eza-
zu. Honako puntu honetan dago: (__, __). A B C D E F G
75
Aldeen neurria emanda, triangeluak marraztea
Z
Aldeen neurria jakinda, triangelu bat marrazteko, erregela eta konpasa hartu eta honako pauso hauei
jarraitu behar diegu.
Demagun, marraztu nahi dugun triangeluaren aldeek 4 cm, 7 cm eta 5 cm dutela.
1. BC segmentua marraztuko dugu aldeetako baten neurria kontuan hartuta, normalean, luzeena.
2. Konpasarekin, segmentuaren mutur bat ziztatuko dugu, eta 4 cm-ko erradio arku bat marratuko dugu, erre-
gela erabiliz. Ondoren, beste muturra ziztatuko dugu, eta aurrekoa mozten duen beste arku bat marratuko
dugu, 5 cm-koa.
3. Hasierako segmentuaren muturrak arkuak mozten diren puntuarekin lotuko ditugu. A puntua.
1 Marraztu 5 cm-ko triangelu aldekide bat, eta bere aldeek 25 mm, 40 mm eta 50
mm duten triangelu eskaleno bat.
2 Marraztu alde ezberdina 4 cm-koa eta beste biak 6 cm-koak dituen triangelu
isoszelea.
76
1. ebaluazioa
E
pentagono hexagono
Poligonoa Karratua
erregularra erregularra
Aldeen kopurua 3 7
Aldearen neurria 7 cm 8,5 cm 13 cm 17,5 cm
Perimetroa 40 cm 144 cm 175 cm
2 Idatzi nola deitzen den triangelu bakoitza, aldeen eta angeluen arabera.
A B C
• Karratuen eta erronboen arteko antzekotasuna aldeak __________________________________________

________________________________________________________________________ izatea da; eta
desberdintasuna: _____________________________________________________________________.
• Laukizuzenen eta erronboideen arteko antzekotasuna aldeak ___________________________________

________________________________________________________________________ izatea da; eta
desberdintasuna: _____________________________________________________________________.
4 Kalkulatu honako poligono hauen azalera.
2 cm
2 cm 4 cm 5,4 cm
6 cm
7,3 cm
8,5 cm
77
2. ebaluazioa
E
1 Kalkulatu honako zirkunferentzia hauen luzera edo diametroa, kasuaren arabera.
diametroa = 3,6 cm erradioa = 2,8 cm luzera = 314 cm
luzera = __________________ luzera = __________________ diametroa = _______________
2 Irudikatu honako poligono hauen simetria ardatzak, eta idatzi horien izenak
3 Inguratu lehenengoaren translaziotik sortu diren irudiak.
4 Aurkitu adierazten den laukitxoetan daudenn eragiketak, eta kalkulatu buruz emaitza.
(B, 2) > (D, 2) > 4 32 : 5 300 : 50 46 : 50 560 : 50
3 890 : 50 37 : 5 380 : 5 64 : 5
(A, 1) > (D, 4) >
2 8:5 48 : 5 470 : 5 73 : 5
(A, 4) > (B, 4) >
1 720 : 50 940 : 50 90 : 5 840 : 50
(C, 3) > (C, 1) >
A B C D
78
Poliedroak eta horien elementuak
Er
1 Honako irudi hauetatik, inguratu poliedroak direnak edo poliedro itxura daukatenak.
2 Marraztu poliedro itxura duten hiru gauza, eta idatzi horien izenak.
• Poliedroen elementuak __________________, __________________ eta ____________________ dira.
• Poliedroa __________________ da, berori sortzen duten poligonoak ez badira denak __________________.
• Poliedroa ______________________ da, berori sortzen duten poligonoak berdinak eta erregularrak badira,
eta gainera, erpin guztietan __________________ kopuru bera elkartzen badira.
Poliedro erregularra Izena Aurpegien kopurua Aurpegietan poligonoa © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
79
Prismak eta piramideak
Er
1 Idatzi honako poliedro hauen elementuen izenak.
2 Begiratu aurreko ariketako poliedroei, eta osatu honako taula hau. Ondoren, idatzi
bi poliedroek dituzten antzekotasunak eta desberdintasunak.
• Ezkerreko poliedroa _________________________ da; eta eskuinekoa, _________________________ da.

• Antzekotasunak _______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________ .
• Desberdintasunak _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________ .
3 Margotu kolore berarekin honako poliedro hauek eta dagozkien garapen lauak.
4 Osatu honako taula hau aurreko ariketako poliedroekin.
Aurpegien Erpinen Ertzen Oinarriko

Poliedroa Izena kopurua kopurua kopurua poligonoa © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
80
Zilindroa, konoa eta esfera
Er
1 Zer gorputz geometriko da kasu bakoitzean? Idatzi izena, eta marraztu.
• Zirkuluak diren bi oinarri berdin ditu, eta aldeetako gainazala kurbatua da. > _______________
• Ez du ez oinarririk ez eta erpinik ere, eta gainazal kurbatu batek osatzen du. > _______________
• Zirkulua den oinarri bakarra du, eta aldeetako gainazala kurbatua da. > _______________
2 Neurtu zure erregelarekin honako esfera eta esferaerdi hauen diametroa,

eta idatzi emaitza. Ondoren, kalkulatu erradioak.
diametroa: ___ diametroa : ___ diametroa : ___ diametroa : ___
erradioa: ___ erradioa: ___ erradioa: ___ erradioa: ___

• Zer alde dago esfera baten eta esferaerdi baten artean? ___________________________________________
_____________________________________________________________________________________
• Zer alde dago zilindro baten eta prisma baten artean? ____________________________________________
_____________________________________________________________________________________

• Zer alde dago kono baten eta piramide baten artean? __________________________________________
_____________________________________________________________________________________
4 Esan honako esaldi hauek egia edo gezurra diren.

Esfera batek bi esferaerdi ditu.
Kono baten oinarria poligono bat da.
Zilindroak bi oinarri zirkular ditu.
Zilindro baten aldeko azaleraren garapena laukizuzena da.
81
Gorputz geometrikoak
Er
1 Lotu honako gorputz geometriko hauek bakoitzaren garapen lauarekin, eta idatzi bakoitzaren izena.
2 Lotu honako gorputz geometriko hauek goitik eta paretik ikusita duten itxurarekin.
3 Kono baten oinarriaren diametroak 8,3 cm badu, zein da oinarriko

zirkunferentziaren luzera?
4 Juleneren bitxiontziak prisma oktogonal baten itxura du. Erreparatu beheko

poligonoei, eta inguratu hura egiteko behar dituenak.
• Mota bakoitzeko zenbat poligono behar dira bitxiontzia egiteko?
_____________________________________________________________________________________
82
Prisma edo piramide baten guztizko azalera
Z
Prisma edo piramide baten guztizko azalera kalkulatzeko, aldeko aurpegi guztietako azalera kalkulatuko dugu
lehenengo, honako pauso hauei jarraituz:
1. Garapen laua marratuko dugu.
4 cm
8 cm
8 cm
4 cm 4 cm
2. Garapen lauaren azalera kalkulatuko dugu.

Bi oinarrien azalera > 2 ⫻ (4 ⫻ 4) = 32 > 32 cm2
Aldeko lau aurpegien azalera > 4 ⫻ (4 ⫻ 8) = 128 > 128 cm2
Ondorioz, prismaren guztizko azalera > 32 cm² + 128 cm² = 160 cm² da.
1 Kalkulatu honako poliedro hauen aldeko azalera.
8 cm 5 cm
2 cm 2,5 cm
2 Kalkulatu honako prisma laukizuzen honen guztizko azalera.
4 cm

3 cm
7,6 cm
3 Piramide pentagonal baten aldeko aurpegiaren azalera 18,2 cm² da, eta
oinarriaren azalera 13 cm². Zenbat neurtzen du piramidearen guztizko azalerak?
Marraztu piramide pentagonala, laguntzeko.
83
1. ebaluazioa
E
1 Lotu irudi bakoitza forman antz handiena duen poliedroarekin. Idatzi poliedro
bakoitzaren izena, eta markatu urdinez erpinak, gorriz ertzak eta berdez oinarriak.
2 Asmatu kasu bakoitzean zer poliedro den.
• Triangelu aldekide berdinak diren 20 aurpegi ditu. > _______________
• Bi pentagono ditu oinarritzat, eta bere aldeko aurpegiak laukizuzenak dira. > _______________
• 6 aurpegi karratu berdin ditu. > _______________
• Triangelu aldekide berdinak diren 4 aurpegi ditu. > _______________
• Oinarri triangeluarra du, eta aldeetako aurpegiak ere triangeluak dira. > _______________
• Bi oinarri triangeluar ditu, eta bere aurpegiak laukizuzenak dira. > _______________
3 Sailkatu aurreko ariketako poliedroak poliedro erregularretan eta poliedro

irregularretan.
Poliedro erregularrak Poliedro irregularrak
• Zer alde dago poliedro erregular baten eta poliedro irregular baten artean?
_____________________________________________________________________________________
• Zer alde dago prisma zuzen baten eta prisma zeihar baten artean?
_____________________________________________________________________________________
84
2. ebaluazioa
E
1 Idatzi honako garapen lau hauei dagokien izena. Marraztu, eta osatu taula.
Oinarrien kopurua Erpinen kopurua Aldeko aurpegien

Poliedroa Ertzen kopurua kopurua
2 Erreparatu honako gorputz geometriko hauei. Inguratu, eta idatzi gainazal

kurbaturen bat dutenen izena.
3 Esan honako baieztapen hauek egia edo gezurra diren, eta zuzendu gezurra direnak.
• Lau poliedro erregular bakarrik daude.
_____________________________________________________________________________________
• Zilindroa ez da poliedroa; konoa, ordea, bada.
_____________________________________________________________________________________
• Konoak bi oinarri ditu; eta zilindroak, bat. © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
_____________________________________________________________________________________
• Bi esferaerdik esfera bat osatzen dute.
_____________________________________________________________________________________
4 Kalkulatu buruz honako zatiketa hauen zatidura.
432 : 20 = 1 490 : 200 = 816 : 20 = 5 564 : 200 =

85
Gogoratu eta osatu ikasitakoa
Ikaslea: Maila: Data:
Diagrama motak
puntuak
esnekiak
fruta
gorria grisa urdina beltza berdea ast. ast. ast. ost. ost.
taldeak
ast. ast. ast. ost. ost. lar. iga. ast. ast. ast. ost. ost. lar. iga.
16 unitate © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
urtarrila
otsaila
matxoa
apirila
ast. ast. ast. ost. ost.
86
Angeluak
Angeluak _________________ Angeluak _________________ Angeluak _________________
Angeluak ___________________________ Angeluak ___________________________
^ ^ ^ ^
A + B = 90o C + D = 180o
Triangeluen eta laukien angeluak

^ ^ ^
A + B + C = 180o
Total = 2 ⫻ 180o = 360o

87
Moneta sistema
Euro baten eta gainontzeko

txanponen baliokidetasuna
ez da datu finkoa, denborare-
kin aldatuz doa.
Euroko billeteak eta txanponak
88
Denboraren neurria
Urtea baino aldi laburragoak Urtea baino aldi luzeagoak
Astea Hilabetea Hamabostaldia Seihilekoa Urtea Bosturtekoa Hamarkada Mendea Milurtekoa
__, __, __ __
__ egun __ egun __ hilabete __ urte __ urte ___ urte ____ urte
edo _ egun hilabete
Denbora neurtzeko unitateak Erloju analogikoa eta erloju digitala

⫻ ___ ⫻ ___
h min s
⫻ ______
: ___ : ___
h min s
: ______
1 h = ___ min 1 min = ___ s 1 h = _____ s

h min s
Biraketak
____(e)ko biraketa ____(e)ko biraketa ____(e)ko biraketa ____(e)ko biraketa
Geziak angelu Geziak angelu Geziak 3 angelu Geziak angelu
_____ bat biratu du. _____ bat biratu du. _____ biratu ditu. _____ bat biratu du.
Noranzko ____________ Noranzko ____________
89
Irudi lauak
___ _____ Poligono _____________ Poligono _____________
_____
______
Poligonoen sailkapena aldeen arabera

Triangelua ___________________ ___________________ ___________________
3 alde ___ alde ___ alde ___ alde
___________________ ___________________ ___________________ ___________________
___ alde ___ alde ___ alde ___ alde
Laukien sailkapena
Paralelogramoak Ez paralelogramoak
___________________ ___________________ ___________________ ___________________
___________________ ___________________
Bi alde ____________ Ez du beste batekiko

Aurkako aldeak ____________ eta paraleloak dituzte. bakarrik ditu. _______ den alderik.
90
Zirkunferentzia eta zirkulua

Zirkunferentzia zirkulua
___________ ___________
Zirkuluerdia zirkularra zirkularra
zentroa
L = _______________
Zenbait poligonoren azalera

Laukiaren azalera Laukizuzenaren azalera
Azalera = ___ dm ⫻ 3 dm = 9 dm2 Azalera = 6 dm ⫻ ___ dm = 18 dm2
Azalera = ______ ⫻ aldea Azalera = oinarria ⫻ __________
A = l ⫻ __ A = __ ⫻ a
Triangeluaren azalera Erronboidearen azalera
2
Azalera = 6 cm ⫻ 3 cm = 18 cm = 9 cm2 Azalera = ___ cm ⫻ 2 cm = 10 cm2
2 2
Azalera = oinarria ⫻ altuera
Azalera = ⫻ altuera
2
A= b⫻a A=b⫻a
2
91
Zatikiak
Idazketa eta irakurketa Irudikapena
3 __________ 3 zati margotzen ditugu.

5 __________
Hiru _________ 5 zati berdinetan banatzen da.
Zatiki motak
_________________ _________________ _________________
2 <1 4 >1 4 =2
3 3 2
zenbakitzailea < izendatzailea zenbakitzailea > izendatzailea zenbakitzailea : izendatzailea = zk.
Zatiki baliokideak
Lor ditzakegu Egiaztapena
Bi gaiak ______ Bi gaiak ______ 8 4

berarekin biderkatuz. berarekin zatituz. = 8 ⫻ __ = __ ⫻ 4
12 6
8 8⫻2 8 8:4
= = = = Biderkadurek ___ izan behar dute.
12 12 ⫻ 2 12 12 : 4
Zatikien konparaketa
Izendatzaile berarekin Zenbakitzaile berarekin

4 3 4 4 ; 4 = 4 delako eta < delako.
> ; 5 = 5 delako eta __ > __ delako. > __ __
5 5 5 7
Eragiketak zatikiekin
Kopuru baten zatikia Batuketa Kenketa
30en 2 = (30 : 3) ⫻ 2 = __ 4 + 3 = 4+3 = 4 – 3 = 4–3 =
3 5 5 5 5 5 5
92
Hamarrena Ehunena Milarena
1 _________= 1 = _____ 1 ________ = 1 = _____ 1 ________ = 1 = _____

10 100 1 000
Bere ikurra _____ da. Bere ikurra _____ da. Bere ikurra _____ da.
Zenbaki hamartarren ezaugarriak

Honela osatuta daude: Honela irakurtzen dira:
Zati osoa: komaren ________________ dago, > 16 ______ 25 unitate
eta unitate osoak adierazten ditu. 16,25 > 16 ______ 25 unitate
Zati hamartarra: komaren _________ dago > 16 unitate 25 ___________
eta hamarrenez, ______________, milarenez
eta abarrez osatzen da.
Zati ________ Zati __________ > 15 koma 75 ________
H U h e m 15,75 € > 15, 75 ________

1 4, 8 7 5 > 15 euro 75 ___________
Honela adierazten dira: Honela irudikatzen dira:

Zenbaki hamartarrak zatiki gisa adieraz
daitezke, eta alderantziz.
53 = ____ 86 = ____ 4 095 = _____

10 100 1 000
Konparaketa Biribilketa © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
4,45 > 3,17

Lehenengoak _________ du zati osoa.
5,76 > 5,43
Zati _________ berdina dute, eta lehenengoak 2,37 > unitatetara biribiltzea > ____
zati _________ handiagoa du. 2,37 > hamarrenetara biribiltzea > ______
93
Luzera neurrien unitateak
Izena kilometroa hektometroa dekametroa metroa dezimetroa zentimetroa milimetroa
Ikurra ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____
Baliokidetza 1 000 m ____ m 10 m 1m ____ m 0,01 m 0,001 m
1 m = 10 dm = 100 cm = 1 000 mm
Unitateen arteko baliokidetza
⫻ 10 ⫻ 10 ⫻ 10 ⫻ 10 ⫻ 10 ⫻ 10
km hm dam m dm cm mm
_________ _________ _________ 5 843 _________ _________ _________
: 10 : 10 : 10 : 10 : 10 : 10
Adierazpide motak Eragiketak luzera Azalera neurrien

neurriekin unitateak
________________
Batuketa 1 metro koadro = 1 ___
3 750 km +1
3 km 450 m 1 dezimetro koadro = 1 ___
125 cm + 1 km 769 m
1 zentimetro koadro = 1 ___
5 km 1219 m
________________ Kenketa © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA
1 m2 1m
3 km 1450 m
-1
3 km 750 m
– 1 km 769 m
1 m 25 cm 1 km 681 m 1m
Biderketa 1 m2 = 100 dm2 = 10 000 cm2
1 km 7 0 9 m Irudi baten _______ da
3 750 km = 3 km 750 m
⫻ +2 4 unitate gisa hartzen
125 cm = 1 m 25 cm duguna zenbat aldiz duen.
6 km 28 3 6 m
94
Masa eta edukiera neurrien unitateak
Izena Kilolitroa hektolitroa dekalitroa litroa dezilitroa zentilitroa mililitroa

Ikurra _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____
Baliokidetza _____ l ____ l 10 l 1l 0,1 l ____ l 0,001 l
1 l = 10 dl = 100 cl = 1 000 ml
Izena Kilogramoa hektogramoa dekagramoa gramoa dezigramoa zentigramoa miligramoa
Ikurra _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____
Baliokidetza 1 000 g ____ g 10 g 1g ____ g 0,01 g 0,001 g
1 g = 10 dg = 100 cg = 1 000 mg
Unitateen arteko baliokidetza
⫻ 10 ⫻ 10 ⫻ 10 ⫻ 10 ⫻ 10 ⫻ 10
kl hl dal l dl cl ll
_________ _________ _________ 575 _________ _________ _________
kg hg dag g dg cg gg
_________ _________ _________ 6 874 _________ _________ _________
: 10 : 10 : 10 : 10 : 10 : 10
Eragiketak neurri kopuruekin
_______________ _______________ _______________
7+1 kl 645 l 7 645 l 7–1 kl 1645 l 7 645 l 1 kg 345 g 1,345 kg

+ 3 kl 876 l + 3 876 l – 3 kl 876 l – 3 876 l ⫻ +2 8 ⫻ 8
11 kl 1521 l 11 521 l 3 kl 769 l 3 769 l 10 kg 2760 g 10,760 kg
95

Archivo 73 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Archivo 73 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MATEMATIKA

MATEMATIKA 05 i.blai Lehen

bidea Er: Zenbaki sistema hamartarra ...............................................................

2 Biderketa eta zatiketa

6 Eragiketak zenbaki hamartarrekin

8 Edukiera eta masa neurriak

9 Denboraren neurketa. Moneta-sistema

11 Irudi lauak. Azalera

Gogoratu eta osatu ikasitakoa ................................................................ 86

24 > 385 > 4 238 >

55 > 999 > 2 356 >

90 > 240 > 1 260 >

DCIX > MMMVI > DXXIII >

MDXXVII > CDI > MDXVIII >

XXXVIII > IVCCCXCIV > DCCIV >

3 Lotu sistema hamartarreko zenbaki bakoitza dagokion zenbaki erromatarrarekin.

2 436 CXV 1 990 MCMXC

4 Osatu honako segida hauek.

I > II > III > > > >

X > XX > XXX > > > >

C > CC > CCC > > > >

5 Igarri zer zenbaki den, eta idatzi zenbaki erromatarrak erabiliz.

____________________________ zenbakia da.

6 Erlojuaren orratz handiak IV markatzen du; eta txikiak, aldiz, IX.

43 867 142 >

315 736 879 >

3 913 762 >

2 Idatzi zifrekin honako zenbaki hauek.

Hamasei milioi hirurehun eta bi mila eta hamabost >

• Handiena da: • Txikiena da:

4 Idatzi azpimarratutako zifrek adierazten duten unitateen kopurua.

28 432 = 20 000 + 8 000 + 400 + 30 + 2

29 832 947 = © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA

293 837 146 =

6 Tren batek 246 837 kg jaki garraiatzen ditu laguntza humanitariorako.

• Zein da hamarmilakoak adierazten dituen zifra? ________

• Idatzi ehunmilakoen zifra eta milakoena trukatzean irteten

den zenbakia. ________

____________ ____________ ____________ ____________ ____________

2 Osatu honako taula hau.

Zenbakia Hamarreko hurbilena Ehuneko hurbilena Milako hurbilena

96 837 + 384 435 + 68 749 401 830

4 Osatu honako taula hau.

Kenkizuna Kentzailea Kendura

5 Kalkulatu buruz honako eragiketa hauek.

437 + 99 = 347 + 999 = 5 386 – 99 =

3 726 + 99 = 815 – 99 = 4 621 – 999 =

6 Espainiako futbol selekzioak Italiako selekzioaren aurka jokatu

685 + 146 = 6 375 + 286 =

8 379 + 18 437 = 14 937 + 8 732 =

2 Asmatu falta den gaia, eta osatu adierazpideak.

141 265 © IBAIZABAL/BAIMENDUTAKO MATERIAL FOTOKOPIAGARRIA

4 Hondakinak tratatzeko instalazio batean, 25 380 kg beira,

2 834 > MDCXLIII >

996 > DCCCXXIV >

7 499 > VIIICDLXXIX >

2 Idatzi zifrekin edo letrekin honako zenbaki hauek.

Zazpi milioi sei mila eta bost >

405 836 018 >

59 001 123 >

500 020 340 >

3 Idatzi azpimarratutako zifrek zer unitate adierazten dituzten.

4 Ordenatu multzo bakoitzeko zenbakiak txikienetik handienera.

6 837 + _____ = 1 896 + _ = _______

1 437 + 2 837 + _____ = 2 837 + 572 + _ = _______

34 476 + _____ = 345 789 + _ = _______

_ ⫻ 321 = 138 672 _ ⫻ 28 = 2 688

375 ⫻ = 37 500 463 : > zatidura 4 eta hondarra 63

49 ⫻ = 49 000 83 765 : > zatidura 8 376 eta hondarra 5

476 ⫻ = 4 760 5 432 : > zatidura 54 eta hondarra 32

73 ⫻ = 48 ⫻ ⫻ 557 = ⫻ 1 001

234 ⫻ = 547 ⫻ ⫻ 625 = ⫻ 108

3 ⫻ (12 345 + 15 345) = 3 ⫻ ___ + 3 ⫻ _ = _ + _ = _____

(34 + 6) ⫻ 8 = ___ ⫻ _ + _ ⫻ _ = _ + _ = _____

45 ⫻ = 2 835 ⫻ 76 = 2 128

3 ⫻ 12 ⫻ = 3 276 18 ⫻ ⫻ 26 = 6 084