Αγαπητοί συνάδελφοι,

Αφορμή της σημερινής εκδήλωσης είναι η φοίτηση ενός μαθητή με ειδικές

εκπαιδευτικές ανάγκες. Ο μαθητής αυτός ονομάζεται Γιάννης Παπαδόπουλος στην
Β2 τάξη του Δημοτικού. Ο αγαπητός Γιάννης πάσχει από ήπια νοητική υστέρηση.

Στόχος της συγκεκριμένης εκδήλωσης είναι η ενημέρωση των χαρακτηριστικών

συμπεριφοράς του παιδιού, με σκοπό να έχει μια συμπεριληπτική- ολική εκπαίδευση,
με αποτέλεσμα να έχει το μεγαλύτερο δυνατό αποτέλεσμα τόσο στη μάθηση, όσο και
στην αλληλεπίδρασή του με το σχολικό περιβάλλον.

Σύμφωνα με την αμερικανική εταιρεία για νοητική υστέρηση (2002) η νοητική

υστέρηση σχετίζεται με γενική νοητική λειτουργία του ατόμου και εμπεριέχει
σημαντικούς περιορισμούς τόσο στην νοητική λειτουργία όσο και στην συμπεριφορά
και αλληλεπίδραση με το περιβάλλον του. Σύμφωνα με τον ορισμό των Luckasson et
al., 1992 η νοητική υστέρηση έχει περιορισμούς τόσο στην γνωστική
λειτουργικότητα του παιδιού, όσο και στην ικανότητα της προσαρμογής, οι οποίοι
περιορισμοί εμφανίζονται σε συγκεκριμένες δεξιότητες, πιο συγκεκριμένα στις
κοινωνικές, πρακτικές και αντιληπτικές. Από αυτό προκύπτει ότι η διάγνωση της
συγκεκριμένης αναπηρίας έχει τρία κριτήρια. Το κριτήριο της ηλικίας, η νοητική
υστέρηση εκδηλώνεται πριν τα 18 χρόνια, αυτό συμβαίνει γιατί η νοητική αλλά και
ψυχική ανάπτυξη του παιδιού έχει ήδη ολοκληρωθεί μέχρι εκείνο το σημείο, όπου
στην ουσία το κάθε άτομο γίνεται ενήλικας και ξεκινάει ένα καινούργιο στάδιο στην
ζωή του. Το κριτήριο της περιορισμένης γνωστικής ή νοητικής λειτουργικότητας. Το
κριτήριο αυτό σχετίζεται με την επίδοση του μαθητή στο σχολείο, η οποία συνήθως
είναι χαμηλή. Συνοδεύεται από ένα σταθμισμένο τεστ νοημοσύνης, στο οποίο ο
δείκτης νοημοσύνης βρίσκεται περίπου στο 70 ή και χαμηλότερα. Τέλος το κριτήριο
της έλλειψης προσαρμοστικότητας. Αυτό το κριτήριο περιλαμβάνει την επίδοση του
παιδιού σε ένα σταθμισμένο τεστ που μετράει τις δεξιότητες του παιδιού πάνω στην
αντιληπτικές, κοινωνικές και πρακτικές δεξιότητες.

Η νοητική υστέρηση έχει κάποιες διακυμάνσεις από ελαφριά/ ήπια νοητική υστέρηση
σε βάρια νοητική υστέρηση. Το 80% με 85% των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με
νοητική υστέρηση, ανήκει στο φάσμα της ήπιας/ελαφριάς νοητικής υστέρησης. Ο
δείκτης νοημοσύνης αποτελεί σημαντικό κριτήριο για να γίνει διάγνωση μιας τέτοιας
αναπηρίας. Επίσης τα άτομα αυτά έχουν σταθερό δείκτη νοημοσύνης και δεν μπορεί
να αυξηθεί με οποιαδήποτε αλληλεπίδραση με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται.

Βασικό κριτήριο της νοητικής υστέρησης, ιστορικά, είναι η αποτυχία προσαρμογής

του ατόμου στο περιβάλλον του. Ωστόσο η προσαρμοσμένη συμπεριφορά στο
περιβάλλον του δεν πρέπει να σχετίζεται με την νοημοσύνη του ατόμου. Επίσης η
αναπηρία αυτή μπορεί να συνυπάρχει με άλλα ψυχολογικά προβλήματα ή
προβλήματα συμπεριφοράς, γεγονός που δυσχεραίνει την προσαρμοστική
συμπεριφορά. Στα άτομα με νοητική υστέρηση η ύπαρξη ψυχολογικών προβλημάτων
είναι 3 με 4 φορές μεγαλύτερη από ότι στο γενικό πληθυσμό.

Το έργο των εκπαιδευτικών στην προσπάθεια αντιμετώπισης παιδιών με ήπια νοητική

δεν καθίσταται εύκολο εγχείρημα. Με την εφαρμογή κατάλληλων εκπαιδευτικών
προγραμμάτων και αποτελεσματικών τεχνικών, επιτυγχάνεται η ανάπτυξη και η
προαγωγή των επικοινωνιακών δεξιοτήτων.

Έτσι οι παιδαγωγοί θα πρέπει να έχουν τις κατάλληλες εξειδικευμένες γνώσεις

προκειμένου να βοηθήσουν στην ανάπτυξη των επικοινωνιακών δεξιοτήτων του
παιδιού και να το καταστήσουν ικανό να αλληλεπιδρά στο κοινωνικό του περιβάλλον
και με τους συνομήλικους. Μάλιστα μέσα στα πλαίσια της συμπεριληπτικής ή ολικής
εκπαίδευσης αποτρέπονται τάσεις απομόνωσης και εσωστρέφειας αυτών των
παιδιών, και προωθείται η κοινωνικοποίηση και η αλληλεπίδραση τους με τους
τυπικούς μαθητές ενός συνηθισμένου σχολείου. Τέλος,τα τυπικά παιδιά του σχολείου
έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά την ολική εικόνα της κοινωνίας που
ζουν και να δημιουργήσουν και στοιχεία ευαισθητοποίησης ως μελλοντικοί ενήλικες,
ενώ ο εκπαιδευτικός να το αντιμετωπίσει ως μια καινούργια πρόκληση στην
εκπαιδευτική του