Professional Documents
Culture Documents
NARATIBO
NARATIBO
1
ang unang paksa, ay ipinakilala ni Ginoong Negros ang pangalawang tagapagsalita na si
Binibining Ella Millennia Libres. Tinalakay ni Binibining Libres ang paksang Mga Misyon para
sa Komisyon sa Wikang Pilipino. Nakapaloob sa paksang ito ang isyu hinggil sa pagtanggal ng
asignaturang Filipino sa mga Unibersidad at kung ano ang magiging epekto nito sa mga
mamamayan. Matapos talakayin ang mga paksang nabanggit ay binigyan na ng pagkakataon ang
mga tagapakinig na magtanong. Ang ilan sa mga tanong na kanilang ibinigay ay ang mga
sumusunod: “Ano-ano ang mga posibleng dahilan kung bakit namamatay ang isang partikular na
lengguwahe?”, “Anong mga paaralan sa ibang bansa ang nagtuturo ng asignaturang Filipino?”
Ang mga katanungang ito ay sinagot ng mga tagapagsalita na sina Ginoong Cabaning at Binibining
Libres.
2
UNANG ARAW NG SEMINAR
3
UNANG TAGAPAGSALITA
4
IKALAWANG TAGAPAGSALITA
5
OPEN FORUM AT GAWAIN
6
IKALAWANG ARAW NG SEMINAR
7
IKATLONG TAGAPAGSALITA
8
IKA- APAT NA TAGAPAGSALITA
9
OPEN FORUM AT GAWAIN
10
PANGKATANG LARAWAN
11
MGA TAGAPAMUNO NG SEMINAR
WORKSHOP
12
PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Adan A. Cabañing Jr.
Edad: 18
Kaarawan: Oktubre 16, 2000
Address:Brgy. Casandig Paranas Samar
PANG-EDUKASYONG KARANASAN
Primarya: Casandig Elementary School
Sekondarya: Casandig National High School
Kolehiyo: Leyte Normal University
PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Nikki V. Giban
Edad: 19
Kaarawan: Setyembre 23, 1999
Address: Brgy. Lupig Sta. Rita Samar
PANG-EDUKASYONG KARANASAN
Primarya: Lupig Primary School
Sekondarya: Tominamos Integrated School
Kolehiyo: Leyte Normal University
PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: John Paul Negros
Edad:19
Kaarawan: Nobyembre 26, 1999
Address: Brgy. 110 Utap Tacloban City
PANG-EDUKASYONG KARANASAN
Primarya: Leyte Normal University
Sekondarya: Leyte National High School
Kolehiyo: Leyte Normal University
13
PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Lea May U. Compayan
Edad: 18
Kaarawan: May 11, 2000
Address: Brgy. 12 blk. 14 lot 26 Montview Residence
PANG-EDUKASYONG KARANASAN
Primarya: Pondol Mullti-grade School
Sekondarya: Canipaan National High School
Leyte National High School
Kolehiyo: Leyte Normal University
PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Mary Grace Amado
Edad: 19
Kaarawan: Enero 24, 2000
Address: Jaro Leyte
PANG-EDUKASYONG KARANASAN
Primarya: Uguiao Elementary School
Sekondarya: Boenvenido Guillera Celebre National High School
Kolehiyo: Leyte Normal University
PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Ella Millennia N. Libres
Edad: 19
Kaarawan: Pebrero 3, 2000
Address: 131 Osmeña St. Brgy. Poblacion Kananga Leyte
PANG-EDUKASYONG KARANASAN
Primarya: Primona Holy Infant Academy Inc.
Sekondarya: Kananga National High School
San Lorenzo Ruiz College of Ormoc
Kolehiyo: Leyte Normal University
14
PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Agnes Picardal
Edad: 19
Kaarawan: Pebrero 18, 2000
Address: Brgy. 105 San Isidro Suhi Tacloban City
PANG-EDUKASYONG KARANASAN
Primarya: San Fernando Central School
Sekondarya: Leyte National High School
Kolehiyo: Leyte Normal University
PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Gia Andrea Candaza
Edad: 18
Kaarawan: Hunyo 28, 2019
Address: Brgy. Poblacion District 1 Barugo Leyte
PANG-EDUKASYONG KARANASAN
Primarya: St. Peter Elementary School
Sekondarya: St. Joseph Academy Inc.
Sta. Rosa Barugo Inc.
Kolehiyo: Leyte Normal University
PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Nicole Anne Suñer
Edad: 19
Kaarawan: Nobyembre 14, 1999
Address: Blk. 29 Lot 7 Sun Alley V&G Subdivision
PANG-EDUKASYONG KARANASAN
Primarya: Rizal Central School
Sekondarya: Leyte National High School
Kolehiyo: Leyte Normal University
15
Introduksyon: Ang Pagtaguyod ng Wikang Pambansa sa Mas Mataas na Antas ng
Edukasyon at Lagpas Pa
Ulat ni: Nicole Anne Suñer
Ang Pilipino Bilang Wikang Panturo
1968-1969, unang pormal na pagsubok sa paggamit ng Pilipino sa pagtuturo ng mga kurso.
Ilang mga propesor sa Unibersidad ng Pilipinas ang nagpasimula niyo.
1969- pinagtibay ang patakaran na lantarang nagpapahintulot na gamitin ang Pilipino bilang
wikang panturo sa Unibersidad.
1. Ang Pilipino ang gagawing pangunahing wikang panturo sa anumang kurso o asignatura sa
lahat ng paaralan sa Pilipinas pati na sa mga kolehiyo at Unibersidad.
2. Ang pangunahing layunin ang pangkalahatang edukasyon sa Pilipinas ay ang pagbubuo,
paglilinang at pagpapaunlad sa mga mag-aaral ng kakayahan sa pagsulat, pagsalita at pag-iisip
sa Pilipino ng mabisa.
3. Lahat ng mga paaralan sa Pilipinas ay dapat na magpakuha sa lahat ng mga mag-aaral ng mga
kurso sa Pilipino na magpapaunlad at magpapayaman sa kanilang kakayahan at kaalaman sa
wikang ito.
16
Introduksyon: Ang Pagtaguyod ng Wikang Pambansa sa Mas Mataas na Antas ng
Edukasyon at Lagpas Pa
Ulat ni: Mary Grace Amado
PAGDEVELOP NG WIKA AT EDUKASYONG PANGWIKA
USAPIN BLG.1 – Ang gamit sa Tagalog bilang wikang pambansa, laban sa panukalang inihapag,
upang magdevelop ng isang pinaghalong wikang pambansa mula sa pangunahing bernakular.
Commonwealth Act No. 184- 1934 konstitusyon- Tagalog ang batayan ng wikang pambansa.
1959, ang wikang pambansa na batay-sa-tagalog ay naging “Pilipino.”
Demetrio Quirino Jr. , “Ang Pilipino ay 100% Tagalog pa rin, na walang ibang layunin kundi
ang manligaw.”
Batasang Pambansa ng Parliamentary Bill No. 7199- inakda ni Pacifacador at sampu pang iba.
Layon nito na isabatas ang Ingles, bilang pang-internasyonal na lingguwahe at nag-iisang medyum
ng instruksiyon sa kolehiyo.
USAPIN BLG.2- Ang pagsaalang-alang sa paggamit ng Tagalog bilang midyum ng instruksiyon
habang hinihintay ang pagdevelop ng isang pinaghalong wikang pambansa.
D.O. No. 25, s. 1974 na tumutupad sa diwa ng NBE Resolution No. 73-7. Ipinapakahulugan
ang rekonsiderasyon bilang posibleng pagbubura ng Pilipino-hindi-Tagalog bilang midyum ng
instruksiyon.
Kailangang balangkasin ang isang bagong gramatika, kailangang idesenyo ang isang
masinsing diksiyonaryo, kailangang idevelop ang isang kakatwang idiyoma at retorika.
17
USAPIN BLG.4- Mga dulog sa “Intekstwalisasyon ng Tagalog,” i.e. ang gamit nito sa malawak
na kaalaman upang ang isang taong nagsasalita lamang sa Tagalog ay hindi mahihirapan sa
pagbasa ng mga aklat sa anumang sabjek na interes niya.
Department Order Blg. 25, s. 1974 na pumigil sa intekstwalisasyon ng Pilipino sa buong
panahon na ipinatutupad ito. Ipinag-utos na ang matematika at siyensiya ay magiging
esklusibong larang ng Ingles.
Ang MECS ay walng ganap na suporta. Isang paglabag sa Presidential Memorandum Circular Blg.
172, na pinagtibay noong 27 Marso 1968.
18
Introduksyon: Ang Pagtaguyod ng Wikang Pambansa sa Mas Mataas na Antas ng
Edukasyon at Lagpas Pa
Ulat ni: Adan Cabañing Jr.
PAGPAPLANO NG WIKA SA PAMBANSANG PAGSULONG
1959- unang ginamit ang terminolohiyang Pagpaplanong Wika (PW).
Batas Komonwelt Blg 184 -ang batas na lumikha sa Surian ng Wikang Pambansa (SWP) at
nagtakda ng mga tungkulin at kapanagutan nito, mapagsisino ang hugis ng mga planong
naaangkop sa patakarang pangwika- ang pagpili ng isang umiiral na katutubong wika na
mapagbabantayan ng lilinanging wikang pambansa (WP).
Mahistrado Norberto Romualdez- ang “Ama ng batas ng wikang Pambansa”.
170- humigit kumulang na dayalekto at linnguwahe meron ang Pilipinas.
35- namatay na mga dayalekto at wika.
135 - na lamang ang natira.
Walong Pangunahing Wika
a) Waray
b) Tagalog
c) Cebuano
d) Pangasinense
e) Kapampangan
f) Bicolano
g) Hiligaynon
h) Ilocano
Mga Patay na Wika
a) Inagta Isarog- Camarines Sur(1 katao)
b) Arta- Quirino (10 katao)
c) Inata- Negros Occidental (29-30 katao)
d) Alta- Nueva Ecija (90 pamilya)
e) Alta kabulowan- Gabaldon, Nueva Ecija (35 pamilya)
12 na Rason kung Bakit Hindi Dapat Mawala ang Filipino sa Kurikulum at Panatilin ito at
Patuloy na Gamitin:
1.Sapagkat ito ay nasa Konstitusyon ng Plipinas na nakatala sa Artikulo XIV, Seksyon 6.
“The national language of the Philippines is Filipino… The Government shall take steps to initiate
and sustain the use of Filipino as a medium of official communication and as language of
instruction in educational system”.
2. Ang paggamit ng Wikang Filipino bilang medyum sa kolehiyo ay mas magiging epektibo kung
ito ay ituturo bilang asignatura at disiplina.
19
3. Ang Pilipinas ay bahagi ng ASEAN integration, kung saan dapat na linangin at pagyamanin ng
Pilipinas ang ating kultura upang ito ay maibahagi sa lahat.
4. Upang mas palawakin pa ang kaalaman ng mga estudyante sa Junior High at Senior High.
5. Ito ay nakatala sa College Readiness Standards (CRS) : Skills for Filipino Language and
Philippine Literature ng CHED na nasa kanilang Resolusyon No. 298-2011, at kasama na roon
ang Wikang Filipino bilang kursong lilinangin.
6. Nananatiling mababa ang porsyentong nakukuha ng Filipino sa National Achievement Test
(NAT) lalong lalo na sa High School, ito ay nanatiling malaking hamon sa DepED.
7. Hindi lahat ng laman sa Kurikulum ng Senior High School ang naaabot sa kolehiyo.
8. Ang Wikang Filipino ay ginagamit ng 99% na mamamayan ng Pilipinas.
9. Ang mga bansang nasa K-12 program kabilang ang Malaysia, America, at Indonesia ay
nagpapatupad ng mandatory courses kabilang dito ang Pambansang wika ng bansa.
10. Ang mga asignaturang Filipino ay Multi- Disciplinary.
11. Ang wikang Ingles ay epektibong ginamit na medyum bilang panturo taong 1906 at
magpahanggang ngayon. Samantalang ang wikang Filipino ay epektibong nagamit bilang medyum
na panturo sa buong bansa taong 1996.
12. Ang Wikang Filipino ay itinuturo sa mahigit 80 paaralan, uniberisdad, at institusyon sa labas
ng bansa.
20
Introduksyon: Ang Pagtaguyod ng Wikang Pambansa sa Mas Mataas na Antas ng
Edukasyon at Lagpas Pa
Ulat ni: Ella Millennia N. Libres
21
PROYEKTONG ATLAS FILIPINAS
Maglalaman ito ng mahalagang impormasyon tungkol sa bawat wika gaya ng deskripsyon,
mga baryasyon, at distribusyon ng mga wika sa rehiyon at sa buong bansa.
Ang programang ito ay mayroong dalawang sanga:
a) pagbuo ng isang bagong mapa ng bansa na nagtataglay ng kaukulang pagbabago sa ispeling
ng mga pook na katutubo ang pangalan alinsunod sa palabaybayang Filipino.
b) pagmamapa sa mga wika ng Filipinas, na isang saliksik hinggil sa tunay na bílang ng mga
katutubong wika at sa sitwasyon ng mga komunidad na nagsasalitâ ng mga ito.
Sa ngayon, binabalikat ng KWF ang pangangalaga sa mga wika at panitikang katutubo sa
pamamagitan ng sumusunod:
(1) kumperensiya ukol sa mga wika at panitikang rehiyonal
(2) antolohiya ng mga akdang pampanitikan sa katutubong wika na may katapat na salin sa Filipino
(3) Timpalak Uswag Darepdep, isang kontest sa pagsulat ng tula at kuwento para sa mga kabataan
at gámit ang kaniláng katutubong wika.
CHED Memorandum no. 20 series of 2013
“GENERAL EDUCATION CURRICULUM: HOLISTIC UNDERSTANDINGS,
INTELLECTUAL AND CIVIC COMPETENCIES”
• Batay sa nasabing memorandum na ito, ang asignaturang Filipino ay hindi na ituturo sa mga
estudyante pagkatungtong nila ng kolehiyo kapag naipatupad ang K-12 na programa.
• Nasa memorandum din na ang mga General Education courses ang ipapatupad sa pagtuturo ng
mga Grade 11 at 12 na mga estudyante.
Tanggol wika
ang alyansang nanguna sa pakikibaka laban sa pagpaslang ng Commission on Higher
Education (CHED) sa Filipino, Panitikan at Philippine Government and Constitution subjects
sa kolehiyo at kapatid na organisasyon ng Alyansa ng Mga Tagapagtanggol ng Kasaysayan
(Tanggol Kasaysayan), grupong nagtataguyod ng pagkakaroon ng required at bukod na
asignaturang Philippine History/Kasaysayan ng Pilipinas sa hayskul – at paglalatag ng mga
susing argumento at mga dokumento kaugnay nito.
“Hindi Ingles lang ang wika ng karunungan” bukod pa sa pagtatanghal na “Hindi wika
lang ng mangmang ang Filipino.”
22
TALA NG EBALWASYON
Nicole Anne Suñer Mary Grace Amado Adan Cabañing Ella Millennia Libres
(Tagapagsalita Blg. 1) (Tagapagsalita Blg. 2) (Tagapagsalita Blg. 3) (Tagapagsalita Blg. 4)
23