ARALING PANLIPUNAN

Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

Grade Level 6
Quarter 1
Key Stage 6
Key Stage Naipamamalas ang mga kakayahang bilang batang produktibo, mapanagutan at makabansang
Standard mamamayang Pilipino gamit ang kasanayan sa pagsasaliksik, pagsisiyasat, mapanuring pag-
iisip, matalinong pagpapasya, pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang paggamit ng
pinagkukunang-yaman at pakikipagtalastasan at pag-unawa sa mga batayang konsepto ng
heograpiya, kasaysayan, ekonomiya, pamamahala, sibika at kultura tungo sa pagpapanday ng
maunlad na kinabukasan para sa bansa.
Grade Level Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa
Standard ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan, tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlan bilang
Pilipino at mamamayan ng Pilipinas Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng
Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita,
awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba-ibang panahon, tungo sa pagbuo
ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw
tungkol sa mundo
Domain Kinalalagyan Ng Pilipinas At Ang Malayang Kaisipan Sa Mundo
Performance Naipamamalas ang pagpapahalaga sa kontribosyon ng Pilipinas sa isyung pandaigdig batay sa
Standards lokasyon nito sa mundo naipamamalas ang mapanuring pag-unawa at kaalaman sa bahagi ng
Pilipinas sa globalisasyon batay sa lokasyon nito sa mundo gamit ang mga kasanayang
pangheograpiya at ang ambag ng malayang kaisipan sa pag-usbong ng nasyonalismong Pilipino

Content Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa at kaalaman sa bahagi ng Pilipinas sa globalisasyon

Standards batay sa lokasyon nito sa mundo gamit ang mga kasanayang pangheograpiya at ang ambag ng
malayang kaisipan sa pag-usbong ng nasyonalismong Pilipino

K to 12 Curriculum Guide 1
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

Number of
Content Learning Competencies Code Days Remarks
Taught
A. Kinalalagyan 1. Natutukoy ang kinalalagyan ng Pilipinas sa mundo
ng Pilipinas at sa globo at mapa batay sa ”absolute location” nito
AP6PMK-
Paglaganap ng (longitude at latitude) 1
Ia-1
Malayang 1. Natutukoy ang kinalalagyan ng Pilipinas sa globo at
Kaisipan sa mapa batay sa ”absolute location” nito (longitude at
Mundo latitude)
2. Nagagamit ang grid sa globo at mapang politikal sa
pagpapaliwanag ng pagbabago ng hangganan at
Batayang lawak ng teritoryo ng Pilipinas batay sa kasaysayan
heograpiya 1.
AP6PMK-
Absolute na 2.1. Naiisa -isa ang mga imahinaryang guhit na 2
Ia-2
lokasyon gamit matatagpuan sa mapang politikal.
ang mapa at 2.2. Nagagamit ang grid sa globo at mapang politikal sa
globo 2. pagpapaliwanag ng pagbabago ng hangganan at lawak ng
Relatibong teritoryo ng Pilipinas batay sa kasaysayan
lokasyon 3. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng lokasyon ng
Teritoryo ng Pilipinas sa ekonomiya at politika ng Asya at mundo
Pilipinas 1. Batay
sa mapang 3.1. Natutukoy ang kahalagahan ng lokasyon ng Pilipinas AP6PMK-
2
political 2. Batay sa ekonomiya at politika ng Asya at sa mundo. Ia-3
sa kasaysayan
3.2. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng lokasyon ng
Pilipinas sa ekonomiya at politika ng Asya at mundo
4. Nasusuri ang konteksto ng pagusbong ng liberal na
ideya tungo sa pagbuo ng kamalayang nasyonalismo
4.1 Natatalakay ang epekto ng pagbubukas ng
mgadaungan ng bansa sa pandaigdigang kalakalan

AP6PMK-
5
Ib-4

K to 12 Curriculum Guide 2
sa kasaysayan

ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

4.2 Naipaliliwanag ang pag-usbong ng uring mestizo

4.3. Natatalakay ang pag-usbong ng uring mestizo at AP6PMK-
5
pagbabagong dulot nito sa pamumuhay ng mga Pilipino. Ib-4

4.4. Naipaliliwanag ang pagpapatibay ng dekretong

edukasyon ng 1863
4.5. Napahahalahagan ang pag-usbong ng liberal na ideya
tungo sa pagbuo ng kamalayang nasyonalismo.
B. Kilusang 5. Nasusuri ang mga ginawa ng mga makabayang
Propaganda, Pilipino sa pagkamit ng kalayaan
Katipunan at 5.1 Naiisa-isa ang mga ginawa ng mga makabayang
Himagsikan Pilipino sa pagkamit ng kalayaan
(1815-1901) 5.2 Naipaliliwanag ang kilusan para sa sekularisasyon ng
Rebolusyong mga parokya at ang Cavite Mutiny (1872)
Pilipino ng 1896 AP6PMK-
1. Ang 5.3 Natutukoy ang ambag ng Kilusang Propaganda sa 5
Ic-5
Deklarasyon ng pagpukaw ng damdaming makabayan ng mga Pilipino
Kalayaan sa (hal. La Liga Filipina, Asociacion Hispano Filipino)
Kawit 2. Ang 5.4 Naipaliliwanag ang pagtatag at paglaganap ng
Lupang Hinirang Katipunan.
3. Ang 5.5 Naibibigay ang implikasyon ng kawalan ng
Pambansang pagkakaisa sa himagsikan/kilusan at pagbubuo ng
Bandila 4. Ang Pilipinas bilang isang bansa
Pambansang 6. Nasusuri ang mga pangyayari sa himagsikan laban
Bayani 5. Ang sa kolonyalismong Espanyol 6.1 Sigaw sa Pugad-
Republika ng Lawin 6.2 Tejeros Convention 6.3 Kasunduan sa Biak-
Malolos 6. Ang na-Bato
Saligang Batas 6.1 Nasusuri ang mga pangyayari sa himagsikan laban sa
ng Malolos kolonyalismong Espanyol
AP6PMK-
7. Ang 5
Id-6
Simbahang
Iglesia Filipina
Independiente

K to 12 Curriculum Guide 3
Pambansang
Bandila 4. Ang
Pambansang
ARALING PANLIPUNAN
Bayani 5. Ang
Republika ng Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work
Malolos 6. Ang
Saligang Batas
ng Malolos
6.2 Natatalakay ang mga pangyayari sa sigaw sa pugad AP6PMK-
7. Ang lawin. 5
Id-6
Simbahang 6.3 Nailalahad ang mga pangyayari sa Tejeros
Iglesia Filipina Convention.
Independiente 6.4 Naipaliliwanag ang mga pangyayari sa kasunduan sa
Biak na bato.
6.5 Napahahalagahan ang mga natatanging pangyayari
na nakapagpabago sa kamalayan ng mga Pilipino.

7. Natatalakay ang mga ambag ni Andres Bonifacio,

ang Katipunan at Himagsikan ng 1896 sa pagbubuo ng AP6PMK-
Pilipinas bilang isang bansa 1
Ie-7
7.1 Naiisa-isa ang mga ambag ni Andres Bonifacio sa
pagbubuo ng Pilipinas bilang isang bansa.
8. Natatalakay ang partisipasyon ng mga kababaihan
sa rebolusyon Pilipino
8.1 Nakikilala ang mga kababaihang nagbuwis ng buhay
sa Rebolusyong Pilipino
8.2 Natutukoy ang naging partisipasyon ng mga AP6PMK-
kababaihang Pilipino sa rebolusyon. 4
Ie-8
8.3 Nasusuri ang naging epekto ng partisipasyon ng mga
kababaihan sa rebolusyong Pilipino.
8.4 Napahahalagahan ang papel na ginampanan ng mga
kababahaihan sa pagkamulat ng isipan ng mga Pilipino.

9. Napapahalagahan ang pagkakatatag ng Kongreso

ng Malolos at ang deklarasyon ng kasarinlan ng mga
Pilipino
9.1 Natatalakay ang pagkakatatag ng Kongreso ng
Malolos

AP6PMK-
5
If-9

K to 12 Curriculum Guide 4
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

9.2 Naipaliliwanag ang pangyayaring nagbigay daan sa

pagkakaroon ng deklarasyon ng kasarinlan ng mga
Pilipino. AP6PMK-
5
9.3 Natutukoy ang mga mahahalagang personalidad na If-9
may malaking papel na ginamapanan sa pagkakatatag ng
kasarinlan ng mga Pilipino.
9.4 Nasusuri ang mga naging hadlang sa pagkakatatag ng
kasarinlan ng mga Pilipino.
9.5 Nabibigyang halaga ang ang pagkakatatag ng
Kongreso ng Malolos at ang deklarasyon ng kasarinlan ng
mga Pilipino .
C.Panghihimaso 10. Nasusuri ang mga mahahalagang pangyayari sa
k ng Amerikano pakikibaka ng mga Pilipino sa panahon ng Digmaang
1. “Battle of Pilipino-Amerikano
Manila Bay at 10.1 Natutukoy ang mga pangyayaring nagbigay daan sa
Mock Battle of digmaan ng mga Pilipino laban sa Estados Unidos
Manila” 10.2 Napahahalagahan ang pangyayari sa Digmaang
2. Negosasyon Pilipino-Amerikano Hal. Unang Putok sa panulukan ng
at Pagpapatibay Silencio at Sociego, Sta. Mesa o Labanan sa Tirad Pass o
ng Kasunduan Balangiga Massacre AP6PMK-
10.3 Natatalakay ang Kasunduang Bates (1830-1901) at 5
sa Paris Ig10
3.Pagpapahayag ang motibo ng pananakop ng Amerikano sa bansa sa
ng Benevolent panahon ng paglawak ng kanyang politikal empire.
Assimilation
Proclamation 10.4 Naiisa-isa ang mga naging epekto ng mga
mahahalagang pangyayari sa pakikibaka ng mga Pilipino
sa panahon ng Digmaang Pilipino at Amerikano.
4. Pagsisimula
ng digmaang
PilipinoAmerikan
o sa Kalye
Sociego at Kalye
Silencio

K to 12 Curriculum Guide 5
 5
sa Paris Ig10
3.Pagpapahayag
ng Benevolent ARALING PANLIPUNAN
Assimilation Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work
Proclamation

4. Pagsisimula 10.5 Naibibigay ang epekto ng kasunduang bates (1839-

ng digmaang 1901) sa imperyalismo ng mga Amerikano
PilipinoAmerikan 11. Nabibigyang halaga ang mga kontribosyon ng mga
o sa Kalye Natatanging Pilipinong nakipaglaban para sa kalayaan
Sociego at Kalye Hal: Emilio Aguinaldo o Gregorio del Pilar o Miguel
Silencio Malvar o Iba pang bayaning Pilipino
11.1 Natutukoy ang mahalagang papel na ginampanan ni
Gen. A. Luna para sa kalayaan ng bansa.
11.2 Naibibigay ang mahalagang papel na ginampanan ni
Miguel Malvar para sa kalayaan ng bansa.

11.3 Natutukoy ang mahalagang papel na ginampanan ni

Marcelo H. Del Pilar para sa kalayaan ng bansa. AP6PMK-
11.4 Naibabahagi ang mahalagang papel na ginampanan 8
Ih11
ni Juan Luna para sa kalayaan ng bansa.
11.5 Naisa-isa ang mahalagang papel na ginampanan ni
Gregorio del Pilar para sa kalayaan ng bansa.
11.6 Natatalakay ang mahalagang papel na ginampanan
ni Apolinario Mabini para sa kalayaan ng bansa.

11.7 Naibabahagi ang mahalagang papel na ginampanan

ni E. Aguinaldo para sa kalayaan ng bansa.

11.8 Napahahalagahan ang kontribusyon ng mga

natatanging Pilipino sa kasaysayan ng Pilipinas.
Total No. of Competencies 11 43
PERIODICAL TEST 2
GRAND TOTAL 45

K to 12 Curriculum Guide 6
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

QUARTER 2
DOMAIN Pagpupunyagi sa Panahon ng Kolonyalismong Amerikano at Ikalawang Digmaang Pandaigdig (1899-1945)
Performance Nakakapaghayag ng kritikal pagsusuri at pagpapahalaga sa konteksto,dahilan, epekto at
Standards pagbabago sa lipunan ng kolonyalismong Amerikano at ng pananakop ng mga Hapon at ang
pagmamalaki sa kontribusyon ng pagpupunyagi ng mga Pilipino namakamit ang ganap na
kalayaan tungo sa pagkabuo ng kamalayang pagsasarili at pagkakakilanlang malayang nasyon at
estado
Content Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa sa pamamahala at mga pagbabago sa lipunang
Standards Pilipino sa panahon ng kolonyalismong Amerikano at ng pananakop ng mga Hapon at ang
pagpupunyagi ng mga Pilipino na makamtan ang kalayaan tungo sa pagkabuo ng kamalayang
pagsasarili at pagkakakilanlang malayang nasyon at estado
Number of
Content Learning Competencies Code Days Remarks
Taught
A. Pamamahala 1. Nausuri ang mga Pagbabago sa lipunan sapanahon
ng mga ng mga Amerikano
Amerikano sa 1.1 Natatalakay ang sistema ng edukasyong ipinatutupad
Pilipinas ng ng mga Amerikano at ang epektonito
edukasyon 1.2 Natatalakay ang kalagayang pangkalusugan ng mga
2. Free Trade Pilipino sa panahon ng mga Amerikano 1
3. Pagsupil sa 1.3 Natatalakay ang pag-unlad ng transportasyon at AP6KDP-
Nasyonalismo komunikasyon at epekto nito sa pamumuhay ng 5
IIa1
4. Pilipinisasyon mgaPilipino
1.4 Naipaliliwanag ang implikasyon ng mga Pagbabago sa
5. Mga batas na edukasyon, transportasyon at komunikasyon sa
may kinalaman pamumuhay ng mga Pilipino sa panahon ng mga
sa pagsasarili Amerikano.
1.5 Napahahalagahan ang naging pagbabago sa lipunan
sa panahon ng mga Amerikano.
5.1 “ Philippine
Organic Act of
1902” (Batas
Pilipinas ng
1902) 5.2
“Philippine
KAutonomy
to 12 Curriculum
Act ofGuide 7
1916” (Batas
Nasyonalismo
4. Pilipinisasyon
ARALING PANLIPUNAN
5. Mga batas na Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work
may kinalaman
sa pagsasarili

5.1 “ Philippine 2. Nasusuri ang pamahalaang kolonyal ng mga

Organic Act of Amerikano
1902” (Batas 2.1 Natatalakay ang mga Patakarang Pasipikasyon at
Pilipinas ng Kooptasyon ng pamahalaang Amerikano
1902) 5.2 2.2 Nailalarawan ang sistema at balangkas ng
“Philippine Pamahalaang Kolonyal
2.3 Nasusuri ang mga patakaran ng malayangkalakalan AP6KDP-
Autonomy Act of 5
(free trade) na pinairal ng mga Amerikano IIb2
1916” (Batas
Jones) 5.3
2.4 Natatalakay ang epekto ng malayang kalakalan(free
“Philippine
trade) Hal: − Kalakalan ng Pilipinas at U.S. − Pananim at
Independence
Sakahan
Act of 1934”
2.5 Napahahalagahan ang kabutihang dulot ng kalakalan
(Batas Tydings-
sa pag-unlad ng ekonomiya ng mga bansa.
Mc Duffie
3. Natutukoy ang mahahalagang pangyayaring may
kinalaman sa unti-unting pagsasalin ng kapangyarihan
sa mga Pilipino tungo sa pagsasarili

3.1 Naipaliliwanag ang mga pangyayaring nagbigay daan

sa pagsasalin ng kapangyarihan sa mga Pilipino tungo sa AP6KDP-
3
pagsasarili. IId3
3.2 Nasususuri ang mga naging balakid sa unti-unting
pagsasalin ng kapangyarihan sa mga Pilipino ng mga
amerikano
3.3 Napahahalagahan ang mga hamong kinaharap tungo
sa pagsasarili.
B. Ang 4. Nasusuri ang kontribusyon ng pamahalaang
Pamahalaang Komonwelt
Komonwelt

AP6KDP-
5
K to 12 Curriculum Guide IId4 8
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work
B. Ang
Pamahalaang
Komonwelt
4.1 Natatalakay ang mga programa ng pamahalaan sa
panahon ng pananakop (hal. Katarungang Panlipunan,
Patakarang Homestead, pagsulong ng pambansang wika,
pagkilala sa karapatan ng kababaihan sa pagboboto)

4.2 Naipaliliwanag ang patakarang pangkabuhayan ng AP6KDP-

pamahalaang Komonwelt 5
IId4
4.3 Nasusuri ang mga patakarang pangkabuhayan
ipinatupad ni Manuel l. Quezon sa ilalim ng Pamahalaang
Komonwelt.
4.4 Nabibigyang katwiran ang ginawang paglutas sa mga
suliraning panlipunan at pangkabuhayan sa panahon ng
Komonwelt
4.5 Nakabubuo ng generalisasyon ukol sa kontribusyon ng
Pamahalaang Komonwelt sa sistemang pulitikal ng
Pilipinas.
C. Pananakop 5. Natatalakay ang mga mahahalagang pangyayari sa
ng mga Hapon pananakop ng mga Hapones Hal: − Labanan sa
at ang Ikalawang Bataan − Death March − Labanan sa Corregidor
Digmaang
Pandaigdig 5.1 Natutukoy ang mga mahahalagang pangyayari
Pakikibaka para naganap sa pananakop ng mga Hapones sa bansa.
sa kalayaan sa 5.4 Napahahalagahan ang naging resulta ng mga
Pananakop ng pagbabagong politikal sa bansa dulot ng naging
Hapon pananakop ng mga Hapon.
1. “Fall of 5.2 Naipaliliwanag ang paraan ng pagbabalangkas ng
Bataan” Saligang batas 1943
2. “Fall of 5.3 Natatalakay ang makasaysayang death march at ang
Corregidor” naging implikasyon nito sa bansa.

AP6KDP 10
3. “Death March”
4.Pagbabalangk
as Pagpapatibay
ng Saligang
K5.toBatas ng 1943Guide
12 Curriculum 9
6. USAFFE,
HukBaLaHap at
Pakikibaka para
sa kalayaan sa
Pananakop ng ARALING PANLIPUNAN
Hapon
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work
1. “Fall of
Bataan”
2. “Fall of
Corregidor”
5.4 Nakikilala ang USAFFE ,HUKBALAHAP at Kilusang
gerilya sa panahon ng pananakop ng mga Hapones. AP6KDP 10
3. “Death March”
4.Pagbabalangk 5.5 Naipaliliwanag ang dahilan at layunin ng pagkakatatag
as Pagpapatibay ng Makapili at Kempetai
ng Saligang 5.6 Nailalarawan ang sistema at balangkas ng
5. Batas ng 1943 pamahalaang kolonyal.
6. USAFFE, 5.7 Naisasalaysay ang pagtatatag ng Ikalawang Republika
HukBaLaHap at ng Pilipinas.
5.8 Natutukoy ang mga patakaran at batas na may
iba pang
kinalaman sa pagsasarili
kilusang Gerilya
5.9 Naisasalaysay ang pagtatatag ng Preparatory
7. Makapili at
Commission in Preparation for Independence
Kempetai
5.10 Napahahalagahan ang naging resulta ng mga
Pamamahala ng
pagbabagong politikal sa bansa dulot ng naging
Kolonyalismong
pananakop ng mga Hapon.
Hapon 1.
6. Naipaliliwanag ang motibo ng pananakop ng Hapon
Sistema at
sa bansa
Balangkas ng
6.1 Naiisa-isa ang mga motibo ng pananakop ng mga
Pamahalaang
Hapones sa bansa.
Kolonyal 2. 6.2 Natatalakay ang mga pananaw ukol sa dahilan ng
Pagtatatag ng pananakop ng mga Hapon
Ikalawang AP6KDP-
6.3 Nasusuri ang mga layunin ng pananakop ng mga 5
Republika ng I
Hapon
Pilipinas 3. Mga 6.4 Naipapakita ang mga dahilan ng kolonyalismo ng
Patakaran at Hapon sa pamamagitan ng masining na presentasyon
Batas na may 6.5 Napahahalagahan ang naging reaksyon ng mga
kinalaman sa Pilipino sa dahilan at layunin ng pananakop ng mga
Pagsasarili Hapones

3.1 Pagtatatag
ng KALIBAPI 3.2
Pagtatatag ng “
Preparatory
Commission in
Preparation for
KIndependence”
to 12 Curriculum Guide 10
4. Mga Resulta
Ikalawang
Republika ng
Pilipinas 3. Mga
ARALING PANLIPUNAN
Patakaran at Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work
Batas na may
kinalaman sa
Pagsasarili
7. Nasusuri ang sistema ng pamamahala sa panahon
3.1 Pagtatatag ng mga Hapones
ng KALIBAPI 3.2
Pagtatatag ng “ 7.1 Nailalarawan ang sistema at balangkas ng
Preparatory pamahalaang kolonyal ng mga Hapones
Commission in 7.2 Naipaliliwanag ang Mga Patakaran at Batas
Preparation for Pangekonomiya gaya ng War Economy at Economy of AP6KDP-
Independence” Survival at ang mga resulta nito. 5
IIfg-7
4. Mga Resulta 7.3 Naipaliliwanag ang kontribosyon ng pagtatag ng
ng mga Ikalawang Republika ng Pilipinas at mga patakaran may
Pagbabagong kinalaman sa pagsasarili.
Politikal 7.4 Natatalakay ang sistema ng pamamahala ng mga
Hapones
7.5 Napahahalagahan ang mga naging kontribusyon ng
mga hapones sa Pilipinas.
8. Nasusuri ang pakikibaka ng mga Pilipino para sa
kalayaan sa pananakop ng mga Hapon (hal., USAFFE,
HukBaLaHap, iba pang kilusang Gerilya)

8.1 Naipaliliwanag ang pagsusumikap ng mga Pilipino na

makalaya sa kamay ng mga Hapones. AP6KDP-
8.2 Naipagmamalaki ang kabayanihan ng mga gerilyang 4
IIg8
Pilipino sa panahon ng pananakop ng mga Hapones.

8.3 Naipaliliwanag ang dahilan at layunin ng pagtatatag ng

HUKBALAHAP at Kilusang gerilya.
8.4 Napahahalagahan ang katapangan ng mga Pilipinong
lumaban sa mga Hapones.

K to 12 Curriculum Guide 11
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

9. Nagkapagbibigay ng sariling pananaw tungkol sa

naging epekto sa mga Pilipino ng pamamahala sa mga
dayuhang mananakop.
9.1 Nasusuri ang epekto ng pananakop ng mga Hapones AP6KDP-
sa panlipunang pamumuhay ng mga Pilipino. 3
IIh9
9.2 Nakabubuo ng konklusyon sa naging epekto sa
lipunan ng pamamahala ng mga Hapones
9.3 Nakapagsasadula ng naging epekto ng pamamahala
ng mga Hapones sa bansa.
Total No. of Competencies 9 43
Periodical Test 2
Grand Total 45

K to 12 Curriculum Guide 12
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

QUARTER 3
KEY STAGE 6
DOMAIN Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinlan ng Bansa (1946-1972)
Performance Nakapagpakita ng pagmamalaki sa kontribosyon ng mga nagpunyaging mga Pilipino sa pagkamit
Standards ng ganap na kalayaan at hamon ng kasarinlan
Content Naipamamalas ang mas malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa pagpupunyagi ng mga
Standards Pilipino tungo sa pagtugon sa mga suliranin , isyu at hamon ng kasarinlan
Number of
Content Learning Competencies Code Days Remarks
Taught
A. Mga Hamon 1. Nasusuri ang mga suliranin at hamon sa kasarinlan
sa Nagsasariling pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Bansa (Ikatlong
Republika ng 1.1 Natatalakay ang suliraning pangkabuhayan
Pilipinas) pagkatapos ng digmaan at ang naging pagtugon sa mga
suliranin
Mga Hamon sa 1.2 Natatalakay ang ugnayang Pilipino-Amerikano sa
Kasarinlan 1. konteksto ng kasunduang militar na nagbigay daan sa
“colonial pagtayo ng base militar ng Estados Unidos sa Pilipinas sa
mentality” 2. mga kasunduang militar
di-pantay na 1.3 Natatalakay ang “parity rights” at ang ugnayang
kasunduan at kalakalan sa Estados Unidos
pagsandal sa US 1.4 Naipaliliwanag ang epekto ng “colonial mentality” AP6SHK-
3. base militar ng pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig 10
IIIab-1
US sa Pinas 1.5 Nasusuri ang naging kalagayan ng kabuhayan ng mga
4. “parity rights” Pilipino pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
at ang ugnayang
pangkalakal 1.6 Naipaliliwanag ang implikasyon ng naging ugnayan ng
mga Pilipino-Amerikano sa kasarinlan bansa.
5. iba pang
suliranin

K to 12 Curriculum Guide 13
kasunduan at
pagsandal sa US AP6SHK-
3. base militar ng ARALING PANLIPUNAN IIIab-1 10
US sa Pinas Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work
4. “parity rights”
at ang ugnayang
pangkalakal
1.7 Nakapagbibigay ng sariling pananaw sa naging epekto
5. iba pang
ng parity rights at ugnayang kalakalan.
suliranin
1.8 Natutukoy ang epekto ng kaisipang kolonyal sa
pamumuhay ng mga Pilipino.
1.9 Naisasagawa ang isang talakayan sa paksang :
Produktong Pilipino vs Produktong Amerikano
1.10. Nabibigyang halaga ang pagsusumikap ng mga
Pilipino na harapin ang mga suliranin at hamon
2. Nasusuri ang iba’t ibang reaksyon ng mga Pilipino
sa mga epekto sa pagsasarili ng bansa na
ipinapahayag ng ilang di-pantay na kasunduan tulad
ng Philippine Rehabilitation Act, parity rights at
Kasunduang Base Militar
2.1 Natutukoy ang mga reaksyon ng mga Pilipino sa di
pantay na kasunduan ipinanukala ng mga Amerikano sa
bansa.
2.2 Nasasabi ang mga ginawang hakbang ng mga Pilipino AP6SHK- 5
upang tutulan ang di pantay na patakaran ng mga IIIc2
Amerikano.
2.3 Nakapagsasaliksik ng mga karagdagang datos at
impormasyon sa tunay na motibo ng mga Amerikano na
ganap na pamunuan ang Pilipinas.
2.4 Nakapagpapahayag ng damdamin/saloobin tungkol sa
mga naging kasunduan.
2.5 Nasusuri ang mabuti at di-mabuting dulot ng mga
kasunduan Pilipino-Amerikano.

K to 12 Curriculum Guide 14
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

3. Nauunawaan ang kahalagahan ng pagkakaroon ng

soberanya sa pagpapanatili ng kalayaan ng isang
bansa
3.1 Nabibigyang-konklusyon na ang isang bansang
malaya ay may soberanya
3.1.1 Naipalilliwanag ang kahalagahan ng panloob na
soberanya ( internal sovereignty ) ng bansa
3.1.2 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng panlabas na
soberanya ( external sovereignty ) ng bansa AP6SHK-
5
3.2 Nabibigyang halaga ang mga karapatang tinatamasa IIId3
ng isang malayang bansa
3.3 Naisa-isa ang mga kabutihang dulot ng pagkakaroon
ng soberanya sa pagpapanatili ng kalayaan ng isang
bansa.
3.4 Naihahambing ang panloob na soberanya sa panlabas
na soberanya ng bansa.
3.5 Naipahahayag ang damdamin ukol sa isang bansang
malaya na may soberanya
4. Nabibigyang katwiran ang pagtanggol ng mga
mamamayan ang kalayaan athangganan ng teritoryo
ng bansa
4.1 Naiisa-isa ng pagsisikap ng mga Pilipino na
ipagtanggol ang kalayaan ng bansa ( Teritorial Integrity)
4.2 Natutukoy ang mga dahilan kung bakit mahalaga ang AP6SHK- 4
Kalayaan at Teritoryo sa pagiging isang bansa. IIIe4
4.3 Napangangatwiranan ang halaga ng Kalayaan at
Teritoryo sa pagiging isang bansa.
4.4 Napahahalagahan ang naging bunga ng pagsisikap ng
mga Pilipino na ipagtanggol ang kalayaan kasama ng
hangganan ng teritoryo ng bansa,

K to 12 Curriculum Guide 15
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

B. Mga 5. Napahahalagahan ang pamamahala ng mga naging

Patakaran at pangulo ng bansa mula 1946 hanggang 1972
Programa Bilang 5.1 Nasusuri ang mga patakaran at programa ng
Pagtugon sa pamahalaan upang matugunan ang mga suliranin at
mga Hamon sa hamon sa kasarinlan at pagkabansa ng mga Pilipino
Kasarinlan (1946- 5.2 Naiisa-isa ang mga natatanging pangulo ng Ikatlong
1972) 1. Manuel republika ng Pilipinas
A. Roxas (1946- 5.3 Nakikilala ang ika sampung Pangulo ng Republika ng
1948) 2. Elpidio Pilipinas .
E. Quirino (1948- 5.4 Naiisa-isa ang mga kontribosyon ng bawat pangulo na
1953) 3. Ramon nakapagdulot ng kaulanran sa bansa
F. Magsaysay 5.5 Nakabubuo ng konklusyon tungkol sa pamamahala ng AP6SHK-
(1953-1957) 4. mga nasabing pangulo 10
IIIeg-5
Carlos P. Garcia 5.6 Nakasusulat ng maikling sanaysay tungkol sa mga
(1957-1961) 5. patakaran ng piling pangulo at ang ambag nito sa pag-
Diosdado P. unlad ng bansa
Macapagal 5.7 Nakagagawa ng isang tsart na nagpapakilala ng mga
(19611965) 6. bantog na programa ng mga pangulo ng bansa.
Ferdinand E. 5.8 Naipaliliwanag ang mga dahilan at layunin ng mga
Marcos (1965- nailunsad na programa ng mga naging pangulo ng
1972) Pilipinas
5.9 Nasusuri ang mabuti at masamang dulot ng mga
programang inilunsad ng mga Pangulo ng bansa.
5.10. Natataya ang mga hamon kinaharap ng mga naging
Pangulo ng Pilipinas
6. Naiuugnay ang mga suliranin, isyu at hamon ng
kasarinlan noong panahon ng Ikatlong Republika sa
kasalukuyan na nakakahadlang ng pag-unlad ng
bansa

AP6SHK-
4
IIIg6
K to 12 Curriculum Guide 16
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

6.1 Naisa-isa ang mga suliranin, isyu at hamon ng

kasarinlan noong panahon ng Ikatlong Republika sa
kasalukuyan na nakakahadlang ng pag-unlad ng bansa
6.2 Natatalakay ang mga suliranin, isyu at hamon ng
kasarinlan noong panahon ng Ikatlong Republika sa AP6SHK-
4
kasalukuyan na nakakahadlang ng pag-unlad ng bansa IIIg6
6.3 Naipaliliwanag ang mga naging epekto ng mga
suliranin, isyu at hamon ng kasarinlan noong panahon ng
Ikatlong Republika sa kasalukuyan na nakakahadlang ng
pag-unlad ng bansa
6.4 Napahahalagahan ang mga ibinunga ng mga naging
suliranin, isyu at hamon ng kasarinlan noong panahon ng
Ikatlong Republika sa kasalukuyan na nakakahadlang ng
pag-unlad ng bansa
7. Nakapagbibigay ng sariling pananaw tungkol samga
pagtugon ng mga Pilipino sa patuloy na mga suliranin,
isyu at hamon ng kasarinlan sa kasalukuyan.

7.1 Nailalahad ang naging reaksyon ng mga Pilipino sa

patuloy na mga suliranin, isyu at hamon ng kasarinlan sa
kasalukuyan.
7.2 Naihahayag ang damdamin ukol sa kasalukuyang AP6SHK-
kinakaharap na hamon para sa kasarinlan 5
IIIh- 7
7.3 Naipaliliwanag ang implikasyon ng mga suliranin, isyu
at hamon ng kasarinlan sa pamumuhay ng mga Pilipino.

7.4. Natataya ang naging kalagayan ng mga Pilipino sa

panahon ng hamon at isyu sa kasarinlan

K to 12 Curriculum Guide 17
 AP6SHK-
5
ARALING PANLIPUNAN IIIh- 7
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

7.5 Napahahalagahan ang bunga ng pagsisikap ng mga

Pilipino na harapin ang mga suliranin, isyu at hamon ng
kasarinlan.
Total No. of Competencies 7 43
Periodic Test 2
Grand Total 45

K to 12 Curriculum Guide 18
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

QUARTER 4
DOMAIN Tungo sa Pagkamit ng Tunay na Demokrasya at Kaunlaran (1972-kasalukuyan)
Performance Nakapagpakita ng aktibong pakikilahok sa gawaing makatutulong sa pag-unlad ng bansa bilang
Standards pagtupad ng sariling tungkulin na siyang kaakibat na pananagutan sa pagtamasa ng mga
karapatan bilang isang malaya at maunlad na Pilipino
Content Naipamamalas ang mas malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa patuloy na pagpupunyagi
Standards ng mga Pilipino tungo sa pagtugon ng mga hamon ng nagsasarili at umuunlad na bansa
Number of
Content Learning Competencies Code Days Remarks
Taught
A. Suliranin at 1.Nasusuri ang mga suliranin at hamon sa kasarinlan
hamon sa at pagkabansa ng mga Pilipino sa ilalim ng Batas
kalayaan at Militar 1.1 Naiisa-isa ang mga pangyayari na nagbigay-
karapatang daan sa pagtatakda ng Batas Militar
pantao ng Batas 1.1 Naiisa-isa ang mga pangyayari na nagbigay-daan sa
Militar 1. pagtatakda ng Batas Militar
Programa at 1.2 Nakabubuo ng konklusyon ukol sa epekto ng Batas
patakaran 2. Militar sa politika, pangkabuhayan at pamumuhay ng mga AP6TDK- 5
Epekto sa Pilipino IVa1
pagkabansa 3. 1.3 Natutukoy ang mga naging suliranin , hamon sa
Mga reaksyon at kasarinlan at pagkabansa ng mga Pilipino sa ilalim ng
Aral Batas Militar .
1.4 Naipaliliwanag ang bahagi ng batas militar na sumupil
sa karapatan ng mga mamamayan.
1.5 Napahahalagahan ang karapatan ng bawat
mamamayang Pilipino

K to 12 Curriculum Guide 19
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

B. Pakikibaka 2. Natatalakay ang mga pangyayari sa bansa na

tungo sa ganap nagbigay wakas sa Diktaturang Marcos
na Kalayaan
2.1 Naiisa-isa ang mga karanasan ng mga piling
(1972-1986) 1.
taumbayan sa panahon ng Batas Militar (Hal., Aquino Jr.,
Hamon ng
Salonga, Lopez, Diokno, Lino Brocka, Cervantes)
Diktaturyang
2.2 Natatalakay ang mga pagtutol sa Batas Militar na
Marcos 1.1
nagbigay daan sa pagbuo ng samahan laban sa
Pambansang AP6TDK-
Diktaturang Marcos 4
halalan ng 1981 2.3 Naiisa-isa ang mga pangyayari na nagbigay-daan sa IVb2
1.2 Pagpaslang pagbuo ng “ People Power 1 ”
kay Benigno
Aquino, Jr. 1.3
Krisis
2.4 Napahahalagahan ang diwa ng People Power sa
pangekonomiya
Pilipinas at sa mundo.
1.4 “Snap
Election” ng
1985 2. “EDSA 3. Nabibigyang halaga ang kontribusyon ng “ People
People Power 1” Power 1 ” sa muling pagkamit ng kalayaan at
bilang kasarinlan sa mapayapang paraan AP6TDK-
1
mapayapang IVb- 3
paraan ng
pagbabago
C. Patuloy na 4. Nasisiyasat ang mga programa ng pamahalaan sa
Pagtugon sa pagtugon ng mga hamon sa pagkabansa ng mga
Hamon ng Pilipino mula 1986 hanggang sa kasalukuyan
Kasarinlan at
Pagkabansa 4.1 Nasusuri ang mga patakaran at programa ng
pamahalaan tungo sa pag-unlad ng bansa
(1986-
kasalukuyan) 1.
Corazon C.
Aquino(1986- AP6TDKI
6
1992) 2. Fidel V. Vc-d-4
Ramos (1992-
1998)
K to 12 Curriculum Guide 20
C. Patuloy na
ARALING PANLIPUNAN
Pagtugon sa
Hamon ng Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work
Kasarinlan at
Pagkabansa

(1986- 4.2 Naiisa-isa ang mga kontribosyon ng bawat pangulo na

kasalukuyan) 1. nakapagdulot ng kaulanran sa lipunan at sa bansa
Corazon C.
Aquino(1986- 4.3 Nakasusulat ng maikling sanaysay tungkol sa mga AP6TDKI
6
1992) 2. Fidel V.patakaran ng piling pangulo at ang ambag nito sa pag- Vc-d-4
Ramos (1992- unlad ng lipunan at bansa
1998) 4.4 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagsasagawa ng
mga programa para sa katatagan ng bansa.
4.5 Naitatala ang mga programa ng pamahalaan mula
1986 hanggang sa kasalukuyan na tumutugon sa hamon
3. Joseph E. ng pagkabansa.
Estrada (1998- 4.6 Napahahalagahan ang pagsusumikap ng mga pinuno
2001) 4. Gloria ng bansa upang harapin ang hamon at suliranin ng
M. Arroyo (2001- kasalukuyang panahon
2010 5. Benigno 5. Natatalakay ang mga mungkahi tungo sa
Simeon C. pagbabago sa ilang probisyon ng Saligang Batas 1987
Aquino III
(2010kasalukuya 5.1 Natatalakay ang mga karapatang tinatamasa ng
n) mamayan ayon sa Saligang Batas ng 1987
5.2 Naiisa-isa ang mga kaakibat na tungkulin na
binibigyang diin ng Saligang Batas ng 1987
5.3 Natutukoy ang mga mahahalagang bahagi ng saligang AP6TDK-
batas ukol sistema ng pamahalaan. 6
IVde-5
5.4 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagtugon sa
pagbabago upang makaagapay sa nagbabagong
panahon.
5.5 Nailalahad ang mga reaksyon ng sambayanang
Pilipino hinggil sa pagbabago ng ating saligang batas 1987

K to 12 Curriculum Guide 21
 AP6TDK-
6
IVde-5
ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

5.6 Napahahalagahan ang pagkakaroon ng saligang batas

bilang gulugod ng bansa.
6. Nasusuri ang mga kontemporaryong isyu ng
lipunan tungo sa pagtugon sa mga hamon ng malaya
at maunlad na bansa
6.1 Naiisa-isa ang kontemporaryong isyu sa pulitika na
tumutugon sa mga hamon ng malaya at maunlad na
bansa
Pampulitika (Hal., usaping pangteritoryo sa Philippine Sea,
korupsyon, atbp
6.2 Natutukoy ang kontemporaryong isyu sa kabuhayan
na tumutugon sa mga hamon ng malaya at maunlad na
bansa
Pangkabuhayan (Hal., open trade, globalisasyon, atbp)
6.3 Naihahayag ang kontemporaryong isyu sa lipunan
na tumutugon sa mga hamon ng malaya at maunlad na AP6TDK-
bansa 8
IVef-6
Panlipunan (Hal., OFW, gender, drug at child abuse, atbp)

6.4 Naitatala ang kontemporaryong isyung

pangkapaligiran na tumutugon sa mga hamon ng
malaya at maunlad na bansa 6.4 Pangkapaligiran (climate
change, atbp
6.5 Naipaliliwanag ang konsepto ng kontemporaryong
Isyu
6.6 Nasusuri ang kahalagahan ng pagiging mulat sa mga
kontemporaryong Isyu
6.7 Naipaliliwanag ang ibat-ibang uri ng kalamidad na
nararanasan sa komunidad at bansa.

K to 12 Curriculum Guide 22
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

6.8 Naiuugnay ang mga gawain at desisyon ng tao sa

pagtugon ng hamon at suliranin ng bansa.
7 Nabibigyang halaga ang bahaging ginagampanan ng
bawat mamamayan sa pagtataguyod ng kaunlaran ng
bansa sa malikhaing paraan
7.1 Naiuugnay ang kahalagahan ng pagtangkilik sa sariling
produkto sa pag-unlad at pagsulong ng bansa
7.2 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagpapabuti at
pagpapaunlad ng uri ng produkto o kalakal ng bansa sa
pag-unlad ng kabuhayan nito
7.3 Naipakikita ang kaugnayan ng pagtitipid sa enerhiya sa
pagunlad ng bansa
7.4 Naipapaliwanag ang kahalagahan ng pangangalaga
ng kapaligiran
7.6 Natutukoy ang mga ahensya ng pamahalaan na AP6TDK-
10
responsible sa pagpapabuti at pagpapaunlad ng produkto IVgh-7
at kalakal ng bansa,
7.7 Natatalakay ang mga hakbang ng pamahalaan sa
pagpapabuti at pagpapaunlad ng kabuhayan ng mga
Pilipino.
7.8 Nakabubuo ng mga mungkahi upang malutas ang
mga suliranin ng bansa sa kabuhayan.
7.9 Nakikibahagi sa mga aktibidad at programang pang
komunidad na nakatutulong sa pagtataguyod ng kaunlaran
ng bansa.
7.10. Napahahalagahan ang mga programa ng
pamahalaan na nagsusulong ng programang mag
papaunlad sa antas ng buhay ng tao

K to 12 Curriculum Guide 23
 ARALING PANLIPUNAN
Structuring Competencies in a Definitive Budget of Work

8. Naipapahayag ang saloobin na ang aktibong

pakikilahok ay mahalagang tungkulin ng bawat
mamamayan tungo sa pag-unlad ng bansa
8.1 Natutukoy ang mga katangian na dapat taglayin ng
isang mabuting mamamayan na nakikibahagi sa mga
gawaing pansibiko. AP6TDK-
3
8.2 Natatalakay ang ibat-ibang gawaing pansibiko sa IVi-8
komunidad at pamayanan na nakakatulong sa pag-unlad
ng bansa.
8.3 Nakagagawa ng pananaliksik na nagpapakita ng mga
kuwento ng tagumpay ng aktibong pakikilahok ng
mamamayan sa mga gawaing pansibiko.
Total No. of Competencies 8 43
PERIODICAL TEST 2
Grand TOTAL 45

K to 12 Curriculum Guide 24