Kalamidad
 Ang kalamidad ay tumutukoy sa pangyayari o kaganapang nagdudulot ng
malaking kapinsalaan at kabagabagan sa mga tao at komunidad na
tinatamaan nito.
 Ito ay bunga ng natural na proseso ng kalikasan, subalit may kinalaman din
ang mga tao sa madalas at sa hindi maipaliwanag na pagtama nito.
 Ang pagdagsa ng maraming kalamidad ay maaring epekto ng climate
change o pagbabago ng klima.
 Ilan sa mga halimbawa nito ay ang pagbagyo, pagbaha, storm surge,
paglindol, tsunami, pagputok ng bulkan, La Nino, at La Nina.
 Iba’t ibang uri na ng kalamidad ang tumama sa Pilipinas. Labis na
humahanga sa mga Pilipino ang ibang lahi dahil sa kakayahan nitong
makabangon agad mula sa dagok ng matitinding kalamidad.
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad: Pagbagyo
Ang Pilipinas ay isang kapuluang nakaharap sa Karagatang Pasipiko. Malaki ang
kinalaman ng lokasyon nito sa nararanasan nitong palagiang pagbagyo.
 Ang bagyo ay ang namumuong sama ng panahon, may isang pabilog o
spiral na sistema ng marahas at malakas na hangin at may dalang mabigat
na ulan, karaniwang daan-daang kilometro o milya sa diyametro ang laki.
 Kadalasang nabubuo ang bagyo sa gitna ng karagatan kung saan
nagtatagpo ang mainit at malamig na hangin. Ang mainit na hangin ay
pumapailanlang dahil sa init ng dagat at habang ito ay umaakyat,
nagkakaroon ng Low Pressure Area (LPA) sa paligid. Dahil sa low pressure
na nabuo sa paligid, naaakit nito ang iba pang malamig sa hangin sa ibang
lugar hanggang sa ang malamig na hangin ay iinit din at bubuo ng mga ulap.
 Ang Pilipinas ay karaniwang nakararanas ng 20 bagyo kada taon. May apat
na uri ng pagbagyo depende sa bilis ng hangin. Ang PAGASA ang tumututok
at nagpapangalan ng bagyo sa Pilipinas at mauulit kada tatlong taon.
 Ilan sa mga bagyong hindi malilimutan ng mga Pilipino ay ang mga bagyong
Ondoy (2009) at Yolanda (2013) na nagdulot ng matinding pinsala sa mga
bayan at lalawigang tinamaan nito.
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad: Pagbaha
Kaalinsabay ng malakas na pagbagyo at ng pag-iral ng hanging habagat ay ang
malawak at malubhang pagbaha sa iba’t ibang bahagi ng bansa.
 Ang baha ay ang umaapaw at tumataas na lebel ng tubig na dulot ng
malakas at walang tigil na pag-ulan sa komunidad.
 Ang pagbaha sa Pilipinas ay pinalalala ng mga baradong daluyan ng tubig.
 Sa mga panahong ito, kahit kaunti o sandaling pag-ulan lamang ay agad
nang bumabaha. Ordinaryo na itong nararanasan sa Metro Manila at ilang
malalaking lungsod sa Pilipinas, gayundin sa ilang mabababang lugar o sa
mga lugar na malapit sa anyong tubig.
 Labis ding nakapipinsala ang pagbaha dahil sinisira nito ang mga gamit at
ariarian. Nagdudulot din ito ng mga sakit gaya ng leptospirosis (nakukuha
kapag nababad ang sugat sa maruming tubig na may ihi ng daga).
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad: Pagdaluyong-bagyo o Storm Surge
Kahalubaybay pa rin ng malakas na pagbagyo ay ang pagdaluyong-bagyo.
 Ang dalúyong-bagyo o storm surge ay ang hindi pangkaraniwang pagtaas
ng tubig sa dalampasigan habang papalapit ang bagyo sa baybayin.
Nakaaapekto sa tindi ng dalúyong-bagyo ang lalim at oryentasyon ng
katubigan na dinaraanan ng bagyo at ang tiyempo ng kati (mababa ang
tubig sa dagat).
 Ang pagdaluyong-bagyo ay bago sa pandinig. Hindi ito pamilyar hanggang
sa naminsala ito kasabay ng bagyong Yolanda. Hindi ito napaghandaan ng
mga tao, kaya, maraming namatay.
 Mahirap iwasan ang pagdaluyong-bagyo dahil hindi ito napipigilan. Ang
maaari lamang gawin para makaiwas dito ay ang paglikas tungo sa mas
mataas na lugar kung may nakaambang bagyo o pagtaas ng antas ng tubig
mula sa dagat.
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad: Paglindol
Ang Pilipinas ay nasa Pacific Ring of Fire, ang paikot na hanay ng mga aktibong
bulkan sa Pasipiko. Ito ang dahilan kung bakit nakararanas ang bansa ng mga
paglindol.
 Ang lindol ay isang biglaan at mabilis na pagyanig o pag-uga ng lupa na
dulot ng pagbibiyak at pagbabago ng mga batong nasa ilalim ng lupa kapag
pinakakawalan nito ang puwersang naipon sa mahabang panahon.
 Kung ang malakas na paglindol ay mangyayari sa lugar na maraming tao,
maaari itong kumitil ng maraming buhay at magdulot ng malawakang
pagkasira ng mga ari-arian.
 Isang malakas na lindol ang tumama sa Pilipinas noong 2013 kung saan ang
pinakanaapektuhan ay ang Gitnang Visayas, partikular ang Bohol at ang
Cebu.
 Maraming bahay, gusali, kalsada, tulay, at iba pang estruktura at ari-arian
ang nasira ng lindol na ito.
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad: Pagtama ng Tsunami
Kung minsan, ang pagtama o paghampas ng tsunami ay hindi maihihiwalay sa
paglindol.
 Ang tsunami o mga seismic sea wave ay serye ng malalaking alon na nililikha ng
pangyayari sa ilalim ng dagat tulad ng paglindol, pagguho ng lupa, pagsabog ng
bulkan, o pagbagsak ng maliit na bulalakaw. Ito ay maaaring kumilos ng daan-
daang milya kada oras sa malawak na karagatan at humampas sa lupa dala ang
mga alon na umaabot ng 100 talampakan o higit pa.
 Ang paghampas ng tsunami ay mapanganib din sa buhay, ari-arian, at
kabuhayan ng mga nakatira sa malapit sa dagat.
 Naranasan ito sa Japan noong 2011 at nagdulot ng malaking pinsala.
 Nangyari ang isang mapaminsalang tsunami sa Pilipinas noong 1994, sa pagitan
ng Batangas at Mindoro, kung saan umabot sa anim na metro ang taas ng mga
alon na dulot ng 7.1 magnitude na lindol sa ilalim ng dagat.
Kalamidad
 Ang kalamidad ay tumutukoy sa pangyayari o kaganapang nagdudulot ng
malaking kapinsalaan at kabagabagan sa mga tao at komunidad na
tinatamaan nito.
 Ito ay bunga ng natural na proseso ng kalikasan, subalit may kinalaman din
ang mga tao sa madalas at sa hindi maipaliwanag na pagtama nito.
 Ang pagdagsa ng maraming kalamidad ay maaring epekto ng climate
change o pagbabago ng klima.
 Ilan sa mga halimbawa nito ay ang pagbagyo, pagbaha, storm surge,
paglindol, tsunami, pagputok ng bulkan, La Nino, at La Nina.
 Iba’t ibang uri na ng kalamidad ang tumama sa Pilipinas. Labis na
humahanga sa mga Pilipino ang ibang lahi dahil sa kakayahan nitong
makabangon agad mula sa dagok ng matitinding kalamidad.
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad: Pagbagyo
Ang Pilipinas ay isang kapuluang nakaharap sa Karagatang Pasipiko. Malaki ang
kinalaman ng lokasyon nito sa nararanasan nitong palagiang pagbagyo.
 Ang bagyo ay ang namumuong sama ng panahon, may isang pabilog o
spiral na sistema ng marahas at malakas na hangin at may dalang mabigat
na ulan, karaniwang daan-daang kilometro o milya sa diyametro ang laki.
 Kadalasang nabubuo ang bagyo sa gitna ng karagatan kung saan
nagtatagpo ang mainit at malamig na hangin. Ang mainit na hangin ay
pumapailanlang dahil sa init ng dagat at habang ito ay umaakyat,
nagkakaroon ng Low Pressure Area (LPA) sa paligid. Dahil sa low pressure
na nabuo sa paligid, naaakit nito ang iba pang malamig sa hangin sa ibang
lugar hanggang sa ang malamig na hangin ay iinit din at bubuo ng mga ulap.
 Ang Pilipinas ay karaniwang nakararanas ng 20 bagyo kada taon. May apat
na uri ng pagbagyo depende sa bilis ng hangin. Ang PAGASA ang tumututok
at nagpapangalan ng bagyo sa Pilipinas at mauulit kada tatlong taon.
 Ilan sa mga bagyong hindi malilimutan ng mga Pilipino ay ang mga bagyong
Ondoy (2009) at Yolanda (2013) na nagdulot ng matinding pinsala sa mga
bayan at lalawigang tinamaan nito.
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad: Pagbaha
Kaalinsabay ng malakas na pagbagyo at ng pag-iral ng hanging habagat ay ang
malawak at malubhang pagbaha sa iba’t ibang bahagi ng bansa.
 Ang baha ay ang umaapaw at tumataas na lebel ng tubig na dulot ng
malakas at walang tigil na pag-ulan sa komunidad.
 Ang pagbaha sa Pilipinas ay pinalalala ng mga baradong daluyan ng tubig.
 Sa mga panahong ito, kahit kaunti o sandaling pag-ulan lamang ay agad
nang bumabaha. Ordinaryo na itong nararanasan sa Metro Manila at ilang
malalaking lungsod sa Pilipinas, gayundin sa ilang mabababang lugar o sa
mga lugar na malapit sa anyong tubig.
 Labis ding nakapipinsala ang pagbaha dahil sinisira nito ang mga gamit at
ariarian. Nagdudulot din ito ng mga sakit gaya ng leptospirosis (nakukuha
kapag nababad ang sugat sa maruming tubig na may ihi ng daga).
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad: Pagdaluyong-bagyo o Storm Surge
Kahalubaybay pa rin ng malakas na pagbagyo ay ang pagdaluyong-bagyo.
 Ang dalúyong-bagyo o storm surge ay ang hindi pangkaraniwang pagtaas
ng tubig sa dalampasigan habang papalapit ang bagyo sa baybayin.
Nakaaapekto sa tindi ng dalúyong-bagyo ang lalim at oryentasyon ng
katubigan na dinaraanan ng bagyo at ang tiyempo ng kati (mababa ang
tubig sa dagat).
 Ang pagdaluyong-bagyo ay bago sa pandinig. Hindi ito pamilyar hanggang
sa naminsala ito kasabay ng bagyong Yolanda. Hindi ito napaghandaan ng
mga tao, kaya, maraming namatay.
 Mahirap iwasan ang pagdaluyong-bagyo dahil hindi ito napipigilan. Ang
maaari lamang gawin para makaiwas dito ay ang paglikas tungo sa mas
mataas na lugar kung may nakaambang bagyo o pagtaas ng antas ng tubig
mula sa dagat.
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad: Paglindol
Ang Pilipinas ay nasa Pacific Ring of Fire, ang paikot na hanay ng mga aktibong
bulkan sa Pasipiko. Ito ang dahilan kung bakit nakararanas ang bansa ng mga
paglindol.
 Ang lindol ay isang biglaan at mabilis na pagyanig o pag-uga ng lupa na
dulot ng pagbibiyak at pagbabago ng mga batong nasa ilalim ng lupa kapag
pinakakawalan nito ang puwersang naipon sa mahabang panahon.
 Kung ang malakas na paglindol ay mangyayari sa lugar na maraming tao,
maaari itong kumitil ng maraming buhay at magdulot ng malawakang
pagkasira ng mga ari-arian.
 Isang malakas na lindol ang tumama sa Pilipinas noong 2013 kung saan ang
pinakanaapektuhan ay ang Gitnang Visayas, partikular ang Bohol at ang
Cebu.
 Maraming bahay, gusali, kalsada, tulay, at iba pang estruktura at ari-arian
ang nasira ng lindol na ito.
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad: Pagtama ng Tsunami
Kung minsan, ang pagtama o paghampas ng tsunami ay hindi maihihiwalay sa
paglindol.
 Ang tsunami o mga seismic sea wave ay serye ng malalaking alon na nililikha ng
pangyayari sa ilalim ng dagat tulad ng paglindol, pagguho ng lupa, pagsabog ng
bulkan, o pagbagsak ng maliit na bulalakaw. Ito ay maaaring kumilos ng daan-
daang milya kada oras sa malawak na karagatan at humampas sa lupa dala ang
mga alon na umaabot ng 100 talampakan o higit pa.
 Ang paghampas ng tsunami ay mapanganib din sa buhay, ari-arian, at
kabuhayan ng mga nakatira sa malapit sa dagat.
 Naranasan ito sa Japan noong 2011 at nagdulot ng malaking pinsala.
 Nangyari ang isang mapaminsalang tsunami sa Pilipinas noong 1994, sa pagitan
ng Batangas at Mindoro, kung saan umabot sa anim na metro ang taas ng mga
alon na dulot ng 7.1 magnitude na lindol sa ilalim ng dagat.