Noche Buena

Ni Galeny G. Topacio- Manalaysay

MGA TAUHAN:
 Aling Tayang - isang biyuda, ina nina Tomas, Ben at Manding
 Sepa - utusan sa bahay ni Aling Tayang
 Tomas - anak ni Aling Tayang, isang mangangalakal
 Ben - anak ni Aling Tayang,isang inhinyero
 Manding - anak ni Aling Tayang, isang kargador
 Letty - manugang ni aling Tayang, maybahay ni Tomas
 Erlinda - manugang ni aling Tayang, maybahay ni Ben
 Nita - manugang ni aling Tayang, maybahay ni Manding

TANAWIN:
Gabi. Maaliwalas na bulwagan ng isang maayos na tahanan. Sa isang tabi ay may isang
bilog na hapag na may mantel at isang “florerang” nakapatong. Isang estante ng mga aklat
ang nasa isang sulok at may ilang kwadrong nakapalamuti sa mga palarindigan. Sa isang tabi
ay may isa naming hapag na kinapapatungan ng isang radio. May pintuan sa dakong kaliwa
ng bulwagan na may kurtina. Maliwanag ang ilaw.

PAGSISIMULA:
Sa pagbukas ng tabing ay makikitang si Aling Tayang ay tila nagsisiyasat sa bulwagan.
Sa isang tumba-tumbang naroon ay mauupo siya pagkatapos. Titindig uli. Magpapahalatang
may hinihintay na kinaiinipan. Uupo na naman sa silya. Pagagalawin ang silya. Sa radyo’y
maririnig ang awit na “Silent Night, Holy Night!”. Papasok si Sepa mula sa pintuang may
kurtina.

SEPA: Nana Tayang, talaga bang darating sila.
Gabing-gabi na’y wala pa sila e!
TAYANG: Ha? Ano ‘ka mo?
SEPA: Kung darating hong talga ang inyong
mga anak.
TAYANG: Sarhan mo nga muna ang radio at
nang maintindihan kita. (Isasara ni Sepa ang
radyo) Ano ba ang sinasabi mo,ha, Sepa?
SEPA: Kung darating po ang mga anak
ninyong pinaghahandaan natin ng mapagsalu-
saluhan!
TAYANG: Aba, oo… Darating sila, pagkat aking
ipinagbilin. Tuwing pasko’y talagang
nagsasalu-salo kami..
SEPA: Malayo ho ba ang kani-kanilang bahay?
TAYANG: hindi naman siguro. Naririto rin
silang lahat sa Maynila, magkakaiba nga
lamang ng lugar.
SEPA: Kasi’y hindi ho natin napag-uusapan sila.
Aa’pat na araw lamang ako palibhasa sa inyo
rito.
TAYANG: Este, Sepa, areglado nab a ang
handa natin?
SEPA: Oho…Ginayat ko na ang tinapay,
hinango ko na rin ang minudo at sopas, saka
nakapagprito na rin ako ng hamon. Nakasalang
napo ang tsokolate at bubuksan na lamng ang
keso.
TAYANG: Mabuti na ang pagsalu-saluhan
nating iyan. Masisiyahan na sila niyan…
SEPA: Oho… (Pagulat) Teka nga pala muna
Nanang… ‘Titingnan ko ang mga iniwan ko sa
labas at baka pinakikialaman ng mga pusa!
(Tuluy-tuloy na aalis si Sepa. Darating sina Ben
at Erlinda. Pusturang-pustura ang mag-asawa
at kapwa may bitbit na mga pang-aginaldong
nasa nababalutang mga kahong karton at
balutan.Kapwa silang hahalik sa kamay kay
Aling Tayang na mauuna si Ben)
ERLINDA: Mano po, Nanay!
TAYANG: Naku, ang mga anak ko! Kaawaan
kayo ng diyos! (Babasbasan niya ang dalawa.
Sabay na ibababa ni Ben at Erlinda ang
kanilang mga dala sa mesa, ngunit ititira ni Ben
ang isang kahon at lalapit kay Aling Tayang)
BEN: Nanay narito ang tangi naming aginaldo
sa inyo. Ito’y inorder ko pa sa Amerika.
(Aalisanng balot ni Ben ang kahon, bubuksan
niya ito at ilalabas nang nakaladlad ang isang
bata) Isukat mo nga, Nanay!
TAYANG: Mahal yatang totoo iyan, nak… Bakit
ba iyan pa ang binili niyo,e , hindi ko naman
kailangan ang bata… Naiinitan pa nga ako
kung gabi, e!
ERLINDA: Mabuti iyan sa inyo, Nanay, lalo na
kung kayo’y namamahinga. Sige nga, isuot nga
natin sa kanya, Ben!
TAYANG: Puro pagmamalabis ang itinuturo
ninyo sa akin. Ano ba ako, isang donya Sabel?
ERLINDA: Bakit kayo’y maraming sinasabi ay
hindi naman maaaring tumutol sa amin. Dale
nga’t ako ang magsusukat sa inyo! (Paagaw na
kukunin ni Erlinda kay Ben ang bata at isusuot
kay Aling Tayang at tutulong din si Ben)
TAYANG: Ang mga anak naito, oo!
ERLINDA: Tingnan ninyo, Nanay, at bagay na
bagay sa inyo! Tingnan ninyo!
BEN: Para palang dalaga ang Nanay kapag
may bata! Talagang maganda ka pa Nanay!
ERLINDA: Di kasi,naman ui!
(Darating sina Tomas at Letty.Magagara rin ang
damit ng mag-asawa at kung anu-ano ang
dalang aginaldo)
LETTY: (Hahalik ng kamay kay Aling Tayang)
Mano po Nanay! (Ilalapag sa mesa ni Tomas
ang kanyang dala, gayundin si Letty, pagkahalik
ng kamay kay Aling Tayang)
TAYANG:Mga anak ko, naiinip na ako sa inyo!
(Hahalik sakanyang kamay si Tomas) Kaawaan
kayo ng Diyos, mga bunso… e, bakit ba naman
ginabi kayo ng totoo?
LETTY: Kasi’y itong si Tommy, Nanay.
Nagpagabi ng uwi, e! (Dudukot sa bulsa ng
kanyang Amerikana si Tomas at ilalabas ang
isang kahita. Lalapit kay Aling Tayang)
TOMAS: (Bubuksan ang kahita) … Nanay narito
ang aginaldo sa inyo ni Letty.
ERLINDA: Isukat nga ninyo, Nanay!
TAYANG: Mga anak, baka naman ako
pagkamalang nanalo sa sweepstakes!
LETTY: Teka nga’t ako na ang magsusuot sa
kanya. (Isusuot ni Letty sa daliring
palasingsingan ni Aling Tayang ang singsing) O,
hayan… tingnan ninyo (Ilalantad ang kamay
nailing Tayang) Bagay na bagay sa Nanay!
TAYANG: Mga anak, ako’y totoong
naliligayahan sa ginagawa ninyo sa akin.
Napaka-ligaya ko. Mapalad ako sa maraming
ina! (Magpapahid ito ng luha).
BEN: Bakit ka naman umiiyak yata, ha,Nanay?
ERLINDA: Ku, e, bakit nga ba Nanay?
TAYANG: (Magpapahid uli ng luha) Wala mga
bunso ko… Labis na labis lamang ang
kasiyahan ko! Nagugunita ko lamang na kung
buhay pa ang inyong ama, sa ganitong araw ay
labis din siyang magagalak sa nakikitang giliw
sa inyo! (Darating sina Manding at Nita.
Walang ano mang bitbit ang dalawa.
Nakapolo-shirt na may kulay si Manding at ang
pantaloon ay maong. Si nita naman walang
kagayak-gayak)
MANDING: Nanay! NITA (Lalapit agad kay
Aling Tayang at hhalik ng kamay) Mano po,
Nanay!
TAYANG: Kaawaan kayo ng Diyos, Anak!
(Hahagkan din ni Manding ang kanyang
kamay) Pagpalain ka ng Diyos, Anak ko! E,
bakit ba ngayonlamang kayo dumting?
NITA: Mangyari po’y itong si Manding…
Nayakag po yata ng mga kaibigan ay kung
saan nagsuot…
MANDING: Hindi, ako’y sumama lamang sa
mga kaibigan.Nagbabasakali ako sa piyer,
pagkat nabalitaan kong may dumating na
bapor at magdidiskarga ra, pagkat aalis din
bukas. Baka ‘ka ko makadilihensiya tayo, e!
NITA: Alam po ninyo, Nanay, si Manding ay
tatlong buwan nang nagabbawas sa kanyang
trabaho at siya’y nagkakargador sa piyer!
BEN: Nagkakargador?
TOMAS: Ibig sabihi’y nagpapaupa kang
maghakot?
MANDING: Oo! Iyan ngayon ang hanapbuhay
ko, sapagkat wala akong mapasukan! Paano…
lawang-lawa tayo, e!
TAYANG: Naku, ang anak ko! Di ang hirap-irap
ng hanapbuhay mo? Susmariosep! Bakit hindi
ka na lamang nagpasabi?
MANDING: E, kumikita naman ako kahit
paano,e! Aba, sa panahong ito’y Lalapit ka sa
mga opisina, e, patay ka na muna bago ka
matanggap at hindi mo naman malaman kung
matatanggap ka nga o hindi!
TAYANG: Ang anak na ito… ikaw ba’y talagang
nagsasarili na? Bakit hindi ka lumapit sa Kuya
Ben mo o sa Kuya Tomas mo? (Titingnan ni
Manding) Kaya pala maitim ngayon ang anak
ko at magaspang ang kamay! (magpapahid ng
luha)
MANDING: Nanay, awa naman ng Diyos ay
nakakakita ako kahit papa;no. E… huwag ka
namang umiyak! Paskung-pasko pa
naman(Masaya). Aba, siyanga pala… hindi ko man
lamang nabababti kayong lahat ng Maligayang
Pasko! (Unang lalapitan si Erlinda at kakamayan)
Maligayang pasko Ate Erlinda! (Kakamayan din ang
nakangiting si Letty) Maligayang Pasko, Ate Letty.
LETTY: Maligayang Pasko naman sa iyo, Manding.
(Lalapit naman it okay Nita at yayakapin. Lalapit
din si Erlinda kay Nita)
ERLINDA: Siyanga naman, Nita. Ano ba nama’t
hindi na kami nakabalita sa inyo ni Manding may
anim na na buwan na?
NITA: E, kasi’y tumatanggap ako ng tahiin, Ate!
LETTY: Ha? Nananahi ka? Sus, ang hirap niyan!
TAYANG: Ang mga bata namang iyan… hindi na
nga nagpapapsabi man lamang(Lalapitan si Nita at
hahawakan sa kamay) Kaya pala namamayat ka
ngayon! Kawawang mga bata ito! (Ang magkatabi
sa pagkakatindig na sina Ben at Thomas ay
magbubulungan,habang titingin-tingin kay
Manding na bahagyang nakatalikod sa kanila.
Dududkot si Thomas ng isang magandang cigarette
case,magsususbo ng isang sigarilyo; aalukin si Ben
at ang dalawa’y kapwa maninigarilyo)
NITA: Kaya po,Nanay, ito ay tapatan! Talagang
ang punta naming ito sa inyo ay upang magkita nga
lamang! Wala kaming dala sa inyo ni Manding.
MANDING: Taong ito, Oo! Anong wala tayong
dala na sinasabi mo?
NITA: (Haharapin ang asawa) Ikaw ang taong
puro biro ang katawan…
MANDING: Aba, Mayroon nga tayong pang
aginaldo sa Nanay, Nita! Mayroon…
NITA: Siya nga? Bakit hindi mo ipinakita sa akin?
MANDING: (Sisigla) Buweno… umayos kayong
lahat (Iisaisahing aayusin sa pagkakatindig ang
mga kaharap ng dalawang hipag,si Nita at ang
kanyang ina). Ngayon… Makinig kayo. Sapagkat
ang pasko’y mabiyayayang araw, inaakala kong
isang tula ay isang damdaming katulad nang sa akin
ay isang biyaya rin…At, iyan ngayon ang inihandog
ko sa nanay… Ang tangi kong alala ngayon ay
ibibigay sa kanya, Nanay making ka….
Pasko, Pasko ngayon….sa
Kabila-kabila’y
Masaya ang lahat,
Laganap ang tuwa, sigla’ nakasabog,
Daigdig…may galak:
Kaluwalhatiang pahatid ng Diyos,
Ating nilalasap.
Kaya bawat tao, ang bawat kinapal,
Maligayang ganap!
Ako, kung bigo man, ang kabiguan ko’y
Aking tinatanggap,
At dito sa puso…pag-ibig sa Diyos!
Lalong tumitimyas;
Ngayong pusong ito, ang kayamanan
kong
Matibay, matatag
Tanggapin mo ina. Hindi maluluma,
Hindi malalansag!
(Pagkatapos na maka rula si Manding, makikita
niya ang kanyang dawlang hipag na sina Erlinda at
Letty na kapwa nakatungo, Samantalang si Nita ay
magpapahid ng luha. Ang huling titingnan niya ay
ang kanyang ina. Magbabatis ang luha ni aling
Tayang. Luluha rin si Manding)
TAYANG: Anak ko!
MANDING: Nanay, nalalaman kong
katungkulan ng isang anak ang mag-alala sa
kanyang magulang. Batid ko ang kanyang
tungkuling iyan ay makatao at maka Diyos, Isa
ring kagandahan ng lipunan at isang kaugalian
sinusunod sa buong daigdig, Pangarap ko,
Nanay, na madulutan kita ng kahit bahagya
man lamang na kasiyahan, ng munting bahagi
ng ligaya… Ikaw na pinagkakautangan ko ng
buhay, ng kabuuan ko, ng aking lakas ngunit
nanay, isang bigo ang anak mo sapagkat kawal
ng karalitaan
TAYANG: (Lalapit kay Manding at yayakapin ito)
Anak ko, bakit ka ba nagsasalita ng ganyan, Ang
anak na ito…Sa akin, ang kaligayahan ko ay kayo,
kayong lahat ng mga anak ko. Oo’t nalulugod ako
sa bawat iaalay niyo sa akin, sa matatamis niyong
handog ngunit kung wala naman ay hindi
mangangahulugang kayo ay nagkukulang. Sapat na
sa akin ang makita kayo. Kayong lahat na bahagi ng
dugo ko’t buhay!
NITA: Mangyayari ho, Nanay bawat anak na
Makita nammin ngayon ay may alaala na sa
magulang… E, kami lamang ang wala. (Lalapit
kay aling Tayang at yayapusin naman siya nito
ng isang kamay. Mapapagitna sa mga mag-
asawang Manding at Nita si aling Tayang)
Nanay, ang pamasko naming sa inyo ay
binibigkas na lamang ng aming mga puso!
TAYANG: Husto na nga! Huwag na nating pag
usapan ang bagay na iyan ako’y galak na galak,
sapagkat kapiling ko kayong lahat ngayon sa
araw na ito ng pasko.(Haharapin si Tomas at si
Ben. Titingnan din si Manding) Buweno, mga
anak, magusap-usap na muna kayo at may
ipapakita lamang ako kay Nita sa
loob.(Babalingan si Letty at si Erlinda) Kayo ring
dalawa… Halina, kayo (Payakap naaakayin ni
Aling Tayang si Nita at susunod naman sina
Erlinda at Letty)
(Si Ben at si Tomas ay tatalim ang tingin kay
Manding at eto naman ay mapapatingin sa
dalawa)
BEN: Artista pala ang kapatid nating ito,
Tomas. Akalain mong madrama pa s aharap ni
nanay!
TOMAS: Oo nga…gulat ako...e!
MANDING: (haharapan sa dalawa) kuya
Tomas. Bakit ganyan ang inyong pagsasalita?
Alalahanin ninyong sa aking kahirapan ay ibig ko
lamang maipagtapat ang katotohanan sa ating ina
BEN: Sus bakit ka naman hindi maghihirap, e,
tamad na tamad ka!
TOMAS: Ang sabihin mo’y walang dilihensya at
abilidad! Tapos na ng ”High School” Nagkargardor
lamang eh!
MANDING: Hindi lamang ninyo ako
nauunawaan…nagkakargador ako,bilang
pansamantalang hanapbuhay ko. Ngunit
mayroon naman akong hinihintay na
trabahong inaasahan kong bukas makalawa’y
pakikinabangan!
BEN: Ang sabihin mo’y talagang mahilig ka sa
pagbubulakbol! Hanggang ngayo’y alisaga pa
ang sarili sa paglilimayon!
TOMAS: Tingnan mo yan… Sukat bang
magkakargador ka. Nakakahiyang hanapbuhay.
Masahol ka pa sa pulubing tangway! Hayan
ang labas mo… Tatanda ka’y paurong at
walang asenso kalianman!
BEN: Mangyari’y nag-asawa agad! Akala mo’y
mauubusan ng babae! Kung nagpatuloy ka
naman ng pag-aaral hindi ka sisispain sa
opisina. Alam mo ba kaya ka napa aalis sa
dating pinagtatrabahuhan mo? Hoy! Dahila’y
wala kang titulo, wala kang natapos na
karunungan!
MANDING: Mga kapatid ko kaya ba ninyo
ako sinisisi ay dahil sa abang kapalaran ko?
Hindi ko gusto ang magkaganito.
BEN: Ku…talagang pinipilit mong mapaibabaw
ang katuwiran mong pilipit!
MANDING: Ikinahihiya ba ninyo ang aking
hamak na kapalaran? Tandaan ninyong hindi
ko maitatatwa na kayo’y karugtong ng aking
bituka. Subalit kung itinatakwil ninyo ako…Kayo
ang bahala! (Lalabas si Aling Tayang at
mapapaharap sa kanya ang tatlong
magkakapatid)
TAYANG: Ano ba’t nagkakagalit yata kayo mga
anak! Bakit ba?
BEN: Hindi nanay! Pinangangaralan lamang
naming ang taong ito! (Pagigitna si Aling
Tayang sa tatlong anak)
TAYANG: Mga anak ko, kayong lahat ay mahal
sa akin. Kayo ang sanlasa sa akin ng inyong
yumaong ama. Kayo, sapagkat nagmula sa
aking puso ay hinubog ko sa katuwiran at
kabaitan… Itinanim ko sa inyong damdamin
ang pagmamahalan sa isa’t-isa . Huwag
ninyong taniman ng panimdin ang aking
kalooban. Alalahanin natin ang daigdig na ito
ay nilikha ng Diyos sa pag-ibig kaya’t mag
ibigan sana kayo… Magmahalan. Ang dakilang
Hesus na ngayo’y hinihintay ng sangkatauhan
ay sugo ng pagibig… Isinilang siya sa isang
palalong walang nakikilalang matuwid,
namatay sa krus; ngunit ang kasalanan ng
sangkatauhan ang kanyang iniligtas, tayong
mga taong sa kampay ng buhay ay
nagkakamali at nakakasala! (Biglang maririnig
ng mga nasa bulwagan ang sunod-sunod na
tunog mula sa batingaw mula sa simbahang
malapit lamang. Lalabas sina Erlinda, Letty at
Nita)
ERLINDA: Aba nanay! (Titingnan sina Ben,
Tomas at Manding) Hoy, Kayo… pasko na!
Isinilang na si Hesus. Mag galak kayo! (Ang
tatlong manugang ni Aling Tayng ay
mapapaharap sa kanya)
LETTY: Ano ba ang sinasabi ng nanay?
TAYANG: Mga anak ko, kayong lahat…
Makinig kayo. Ang diwa ng pasko ay makulay
at mahalaga. Ang mga magkakahinlog na
nagkakalayo ay naglalapit… Nagsasalo-salo.
Nagbabatian ang mga nagkakaaalit.
Nagyayakap ang kanilang mga diwa at
damdamin. Salamat mga anak at minsan pa
nating tinamasa ang ganitong biyaya.
Salubungin natin ang paskong ito ng isang
mataimtim na pagbati!
(Si Manding ay hahawakan sa dalwang kamay
sina Ben at Tomas. Masasaya sila. Hahalikan
naman ang kanyang tatlong manugang. Si
aling Tayang)
NITA: Nanay, ang saya ng paksong ito, pagkat
kami’y nasa inyong piling!
TAYANG: Mga anak ko, tayo na sa labas at
magsalu-salo! (Lalalbas si Sepa)
SEPA: Nana Tayang, handa na ho ang hapag
natin!
TAYANG: Mga anak, tayo na kayo…
(Ang lahat ay lalabas. Mauuna si aling Tayang
na akay nina Erlinda at Letty. Kasunod sina
Tomas at Ben. Maiiwan ang dalawa, si Manding
at Nita. Lalapit ang dalwa sa radio at bubuksan
ni Manding. Maririnig ang awit na”Joy to the
world!” Mag ngingitian ang mag-asawa.
Magkaakbay na susunod sa mga lumabas)