Ventura, Cesar Julian L.

BACMS

I. Mga salitang ambag ni Genevieve L. Asenjo, PhD.

- Balískad ; Pangalawang pag-aararo para mapino ang nabúngkág na tigang na lupa. Dito
sinusuyod ng tao at kalabaw at araro ang mga ligaw na damo. Dito nagkakalukso-lukso,
nagkakabaliktad-liktad ang lupa at laman nito: nadudurog hanggang sa lumitaw ang pino at
kinis na bahagi at anyo.
- Binate; Ito ang palayan na naararo na at napatubigan; handa na para taniman ng palay. Dito,
ang palay na tinutukoy ay iyong tumubo na – pánggàs – at nagabot na o nabunot at ngayon,
itatanim na, uli, sa bìnátíng ito. Pnr: Maputik, malapot. Parang tsokolate na kulay itim, o
abuhin. Dito na lumulusong para magtanim: ang pamilyar na imahen ng “Ang Magtanim ay
Di Biro.
- Binàngto ; Sinangag na mais. Maaaring may mantika at asin. Maaaring wala. Low-class o
home-made na pop corn. Imahen ng gutom at kahirapan. Kaya isa rin itong pang-uri.
- Hàmód ; : Lupa na mabato, iyong kung tawagin ay dalipe. Kung gayon, hindi masustansya;
hindi mainam pagtaniman.
- Hanálòn ; napakaitim na lupa. Kung gayon, masustansya at mainam pagtaniman.
- inúpóng ; Bugkos ng mga naani; komunidad ng mga inaning palay, partikular sa
kontesktong ito. Gayundin, dinadala tayo sa mga katulad na konsepto: angkan, lipi, sanga,
tangkay, kumpol, bugkos.
- Límbûk; Bigas na sinangag mula sa bagong ani na palay. Tradisyon ang paglímbûk, kapag
bagong ani, tanda ng pasasalamat.
- Linás; Proseso ng pag-aalis, paghihiwalay ng lamigas sa uhay nito sa pamamagitan ng
pagkiskis dito ng mga paa. Sayaw ng paa sa palay upang magkahiwa-hiwalay ang mga butil
nito. Naabutan ko ito noong bata. Tumulong kami sa paglilinas. Masaya sa una ngunit kapag
tumagal, isa itong mahirap na gawain – parusa. Kaya kapag sinabi mong línasûn, may
kaakibat itong bayolente na imahen at kahulugan, lalo na kapag hindi na lamang palay ang
linilinas kundi tao o hayop.
- Màrinhút; Palay na tumubong maliliit, madalang ang tubo o sibol at arikutoy o
malnourished.
II. Ano ang nais ipahatid na mensahe ni Genevieve L. Asenjo, PhD.
- Para sa kinabukasan at sa pagkaunlad ng cultura at an gating lenguwahe. Ito rin ay
para sa mas magandang pag impruba ng agricultura at magandang pagtingin sa ating
Ventura, Cesar Julian L.
BACMS

mga salita. Ito ay para rin maibigyan halaga ang ating wika. Sa paraang ito
mapapadami an gating salita na maigagamit sa araw araw o sa ating mga trabaho.
III. Repleksyon- Suri

Sa ganitong paraan maibalik tayo, hindi sa romantisismo tungkol sa lupa at pagsasaka na

kung susuyurin ang kasaysayan, pinamumugaran ng naratibo ng pang-aagaw at pang-aalipin,
kundi sa reyalidad na nananatiling agrikultural ang malaking bahagi ng ating bansa, kahit pa
nagsusulputan ang mga mall at housing subdivisyon sa mga syudad sa labas ng Manila. Para rin
ito sa ating pagusbong ng ating salita.