1

แบบฝกหัดบทที่ 1
1.1 " ถาถามถึง ตําแหนง ความเร็ว ความเรง อยาลืมตอบเปน เวกเตอร ดวย นอกจากจะถาม ระยะทาง อัตราเร็ว หรือ
อัตราเรง ไมตองมีเวกเตอร เนื่องจากเปน Scalar
Diff : s → v → a ∫ : a→v→s
ก. หา vv (t ) ที่ t เทากับ 0,6
v
r (t ) = ( 2t 3 − 15t 2 + 24t )iˆ
v
v dr
v (t ) = = (6t 2 − 30t + 24)iˆ
dt
v v
∴ v (0) = 24 iˆ cm/s , v (6) = 60 iˆ cm/s #
v
ข. หา t และ r เมื่อ ความเร็ว เปน 0
∴ vv (t ) = (6t 2 − 30t + 24)iˆ = 0
6t 2 − 30t + 24 = 0
∴ t = 1,4 s #
∴ ตองหาตําแหนงที่ t = 1 , 4 s
v
r (1) = 11 iˆ cm , rv (4) = -16 iˆ cm #
ค. หา av (t ) ที่ t เทากับ 3 , 6
v
v dv
a (t ) = = (12t − 30)iˆ
dt
v
a (3) = 6 iˆ cm/s2 , av (6) = 42 iˆ cm/s2 #

v
v dr
1.2 " ความเร็วบัดดล คือ ความเร็วเฉลี่ยที่พิจารณาในชวงเวลาสั้นๆ v (t ) =
dt
v
v dv
ความเรงบัดดล คือ ความเรงเฉลี่ยที่พิจารณาในชวงเวลาสั้นๆ a (t ) =
dt
v
จากโจทย r (t ) = e i + 2 sin 2t jˆ + 2 cos 5t kˆ
− 2t ˆ

v
v (t ) = − 2e −2t iˆ + 4 cos 2t jˆ − 10 sin 5t kˆ #
v
a (t ) = 4e −2t iˆ − 8 sin 2t jˆ − 50 cos 5t kˆ #
1.3 " โจทยบอก ความเร็ว และ ความเรง ถาม เวลา ที่ระยะทางตางกัน 1050 m ใช s = ut + 12 at 2

1 2
รถยนตรับจาง: s1 = ut + at → s1 = 80t + 12 (0.25)t 2
2
s1 = 80t + 18 t 2 ---(1)
1 2
รถยนตตํารวจ s 2 = ut + at → s 2 = (0)t + 12 (3)t 2
2
s 2 = 1.5t 2 ---(2)
(1) – (2) s1 − s 2 = 80t + 18 t − 32 t 2
2

1050 = 80t − 118 t 2

t = 20 , 420
11 s #
2

1.4 " สิ่งที่รูจากโจทย u1 = 10 m/s g = 10 m/s2 s2 เปนครึ่งหนึ่งของ s1 s3 เปนครึ่งหนึ่งของ s2 และจาก

การวิเคราะห เมื่อโยนขึ้นในแนวดิ่ง v = 0 m/s โดยกําหนดใหทิศพุงขึ้นเปน + ตองการหาเวลาที่ความสูงลดลงครึ่งหนึ่ง
จาก v 2 = u 2 + 2 gs
0 = u 2 − 2(10) s → u = 20s ∴ s1 = 5 m
จาก v = u + gt
u
0 = u – 10t → t= (ขาขึ้น)
10
20s
∴ t= (ขาขึน้ )
10
2 20 s 20 s
t= = (ขาขึน้ -ลง)
10 5
t total = t1 + t 2 + t 3 + ...
s1 s
20 20 1
20 s1 2 + 4 + ...
t total = +
5 5 5
20(5)
t total = .(1 + 1
+ 1
+ ...)
5 2 22

(1 + 1
2
+ 1
22
+ ...) เปนอนุกรมเรขาคณิต มี r = 1
2

a1
สูตรผลบวกอนุกรมเรขาคณิตอนันต เทากับ
1−r
1
t total = 2( ) = 6.8 s #
1 − 12

1.5 " การยิงแบบนี้เปนยิงใน 2 มิติ ตองวาดรูปตั้งแกนกอน โดยกําหนดใหทิศขึ้นเปน +

y
U0
U 0 sin θ
θ
x
U 0 cos θ

ก. หาตําแหนง rv (t ) ในแกน x,y

s x = u x t = u 0 cos θ t
และ s y = u y t + 12 gt 2
= u 0 sin θ t − 12 gt 2
∴ rv (t ) = (u 0 cosθ t) iˆ + (u 0 sin θ − 12 gt 2 ) ĵ #
 3

ข. หาระยะตามพื้นเอียงที่กระสุนตก

y
U0
x
x
U 0 sin( θ − α ) θ −α
α
U 0 cos( θ − α ) Sx

วิธีที่ 1 จากรูป หา X
sx sx
จากตรีโกณ cos α = → x=
x cos α
u 0 cosθ ⋅ t
จากขอ ก. x=
cosα
∴ หา t ในการเคลื่อนที่ ซึ่งเปน t ในการเคลื่อนที่ถึงระยะ s x พอดี(จากรูป)
จาก vy = u y + g yt
คิดกรณีขึ้นถึงจุดสุดยอด แลวคอยคูณ 2 ทีหลัง

g sin α
g cos α
α
0 = u y − g cos α ⋅ t

t=
uy
g g cos α

2 u0 sin(θ −α )
=
2u y
∴ t ทั้งหมด = g cos α g cos α
u 0 cosθ ⋅ t
จาก x=
cosα
u cos θ 2u 0 sin(θ − α )
x= 0 ( )
cos α g cos α
2u cos θ sin(θ − α )
2

x=( 0 ) #
g cos 2 α
วิธีที่ 2 หา x จากสูตร s x = u x t + 12 g x t 2
2 u 0 sin( θ − α )
โดยแทน u x ดวย u 0 cos(θ − α ) และ g x ดวย - g sin α แลวแทน t = g cos α
จัดรูปก็จะไดคําตอบเหมือนกันเลย

1.6 " โจทยบอก f 1 = 240 รอบ/นาที = 4 รอบ/วินาที

f 2 = 180 รอบ/นาที = 3 รอบ/วินาที
จาก ω = 2πf ได ω1 = 8π rad/s
ω 2 = 6π rad/s
4

และเมื่อ t = 10 s , α คงที่
หา α จาก ω = ω0 + α ⋅ t
6π = 8π + α (10 )
π
α =− rad/s2
5
เห็นวาติดลบ เพราะวาหนวงเชิงมุม ซึ่งตรงกับที่หินลับหมุนชาลง
π
แตโจทยถามวาหมุนอีกกี่รอบจึงหยุด คือ ω 3 = 0 rad/s โดยหมุนดวย α ที่คงที่ตอนหลังคือ α = − rad/s2
5
หา θ จาก ω = ω 0 + 2αθ
2 2

⎛ π⎞
0 = (6π ) + 2⎜ − ⎟θ
2

⎝ 5⎠
θ = 90π rad
Q มุม 2π rad คือ 1 รอบ
90 π
มุม 90π rad คือ = 45 รอบ #
2π
***** ω มีหนวยเปน rad/s
θ มีหนวยเปน rad
α มีหนวยเปน rad/s2
1.7
v v v
a a sin θ a
θ v θ v
v v
v
a cos θ

พิสูจนหา ขนาดความเรงที่สัมผัสกับแนวทางการเคลื่อนที่ (ทิศเดียวกับ v)

v
a // = a cosθ = a ⋅ vˆ เพราะวา vˆ = 1
ขนาดความเรงที่ตั้งฉากกับการเคลื่อนที่
v
a ⊥ = a sin θ = a × vˆ ตองใส Absolute เพราะวา cross กันได เวกเตอร #

v
1.8 " จากโจทย r (t ) = (tiˆ + t 2 ˆj + tkˆ) #
v
v dr ˆ
ก. ความเร็ว v (t ) = = i + 2tˆj + kˆ #
dt
ข. อัตราเร็ว v = 12 + (2t ) 2 + 12 = 2 + 4t 2 = 2(1 + 2t 2 ) #
v
v dv
ค. ความเรง a (t ) = = 2 ĵ #
dt
ง. ขนาดของความเรง a= 2 #
v
v v v
จ. ขนาดของความเรงตามแนวสัมผัสกับความเร็ว a // = a ⋅ vˆ = a ⋅ v #
v
 5

(2 ˆj ) ⋅ (iˆ + 2tˆj + kˆ)

=
2 + 4t 2
4t 4t
= = #
2 + 4t 2 2(1 + 2t 2 )
ฉ. ขนาดของความเรงสูศูนยกลาง
v v v
วิธีแรก จาก a = a c + aT
a c = a 2 − aT
2

16 t 2
= 22 −
2 + 4t 2
2
= #
1 + 2t 2
v
วิธีสอง a c = a ⊥ = a × vˆ
v
เพราะวา a = 2 ĵ
v
v (iˆ + 2t jˆ + kˆ )
vˆ = v =
v 2 + 4t 2

iˆ jˆ kˆ
v
∴ a × vˆ = 0 2 0
1 2t 1
2 + 4t 2
2 + 4t 2
2 + 4t 2

⎛ 2 ⎞ ⎛ 2 ⎞
= ⎜⎜ ⎟iˆ − ⎜
⎟ ⎜
⎟kˆ
⎟
⎝ 2 + 4t ⎠ ⎝ 2 + 4t ⎠
2 2

⎛
= ⎜⎜
2 ⎞
(
⎟ iˆ − kˆ
⎟ )
⎝ 2 + 4t ⎠
2

จะได
v
a × vˆ =
2
2 (1 + 2t 2 )
(1 2
+ 12 = ) 2
1 + 2t 2
#

1.9 " จากโจทย f = 2.5 Hz คงที่

dθ
จาก ω=
dt
θ (t ) = ωt + c
ที่ t = 0 วัตถุอยูบนแกน +x ( θ = 0 )
0 = 0 + c →c = 0
∴ θ (t ) = ωt
จะได ω = 2πf = 5π rad/s
θ = ω ⋅ t = 5π ⋅ t rad
6

3 cos θ (3,0)
θ x
3 sin θ

จากรูป ตําแหนงขึ้นกับมุม θ
v
∴ r (t ) = xiˆ + yˆj
x = r cos θ , y = − r sin θ
= ( 3 cos 5π ⋅ t )iˆ − ( 3 sin 5π ⋅ t ) ĵ #

1.10 " วัตถุเดิมอยูนิ่ง ที่จุด (0.A) มี α แสดงวา ω ไมคงที่

(0,A)

A sin( 90 − θ ) θ
90 − θ

A cos( 90 − θ )

จาก θ 2 − θ 1 = ω 0 t + 12 α ⋅ t 2
θ 2 − 0 = (0)t + 12 α ⋅ t 2 → θ 2 = 12 α ⋅ t 2
θ = 12 α ⋅ t 2
จากรูป x = − A cos(90 − θ ) = − A sin θ = − A sin 12 α ⋅ t 2
y = A sin(90 − θ ) = A cos θ = A cos 12 α ⋅ t 2
v
∴ r (t ) = xiˆ + yˆj = (− A sin 12 α ⋅ t 2 )iˆ + ( A cos 12 α ⋅ t 2 ) ˆj #

1.11 " อยาลืมวา θ ขึ้นกับ t ดวย

จากโจทย rv (t ) = Rcosθ ⋅ iˆ + R sin θ ⋅ ˆj โดยให vˆ = − sin θ ⋅ iˆ + cos θ ⋅ ˆj
v
v dr
v (t ) =
dt
= − R sin θ dθ
dt
iˆ + R cos θ dθ
dt
jˆ
= vˆR ddtθ #
v
v dv
a (t ) =
dt
 7

d 2θ dθ 2 ˆ d 2θ dθ
= ( −R sin θ 2
− R cos θ ( ) ) i + ( R cos θ 2
− R sin θ ( ) 2 ) jˆ
dt dt dt dt
d θ
2
dθ
= vˆR 2 − rˆR ( ) 2 #
dt dt
1.12
a = c − kv
dv
dt = c − kv → dv = (c − kv )dt
เมื่อ t = 0 , v = 0
v t
∫ dv
0 c − kv
= ∫ dt
0
ยาย (c − kv ) มา เพราะวาเราจะ integrate เทียบ v
v d ( c − kv )
− 1k ∫ =t เนื่องจาก dx = d(x+c) เพราะวา dc = 0
0 c − kv

1
− 1k ln(c − kv) v =0 = t เนื่องจาก ∫ u du = ln u + c
v

− 1k ln(c − kv) + 1k ln c = t
− 1k ln(c − kv) = t − 1k ln c
ln(c − kv ) = − kt + ln c
c − kv = e − kt + ln c → c − kv = e − kt
⋅ e ln c
e ln c = c ; c − kv = ce − kt
v = kc (1 − e − kt ) #
− kt
ds
dt = kc (1 − e )
− kt
ds = kc (1 − e ) dt
s t
∫ ds = ∫
0
c
0 k
(1 − e −kt )dt
s t
∫ ds = ∫
0
c
0 k
(1 − e −kt )dt

s = [ kc t + kc2 e − kt ] 0
t

s = kc t + c
k2
e − kt − kc2
s = ck t + c
k2
(e −kt − 1)
s = ck t − (1 − e −kt ) c
k2
#

Å∆ΦΓΛΘΩΨαβχδεφγηϕλµνθρστωξ∇Æ