O PRONOME PERSOAL

1.- Formas tónicas:

Singular Plural
1ª persoa eu nós / nosoutros, -as
2ª persoa ti vós / vosoutros, -as
3ª persoa el, ela eles, elas

-Reflexivo: si

-Cortesía: vostede, vostedes (esixen o verbo en 3ª persoa)

-En réxime de preposición:

 1ª persoa: min
 Preposición con: comigo, contigo, connosco, convosco, consigo

el ela eles elas

de del dela deles delas
en nel nela neles nelas

2.- Formas átonas:

Singular Plural
1ª persoa me nos
2ª persoa te (complemento directo, reflexivo) vos
che (complemento indirecto, solidariedade)
3ª persoa o, a // lo, la (1)// no, na (2)(complemento directo) os, as // los, las (1)// nos, nas (2)
lle (complemento Indirecto) (complemento directo)
lles (complemento indirecto)

(1) Enclítico dunha forma verbal rematada en -r ou -s, tras o adverbio u: collela, cóllelo, ula?

(2) Enclítico dunha forma verbal rematada en ditongo: comeuno, deixeina

-Reflexivo 3ª persoa : se

-Cortesía: 3ª persoa (o ....... , os ....... , lle, lles)

-Solidariedade:

 che (atuando a 1)
 vos (atuando a varios, -as)
 lle (de vostede a 1)
 lles: (de vostede a varios, -as)

o a os as
me mo ma mos mas
che cho cha chos chas
lle llo lla llos llas
nos nolo nola nolos nolas
vos volo vola volos volas
lles llelo llela llelos llelas

1
Valores de SE (me,te,se,nos,vos,se). Resume.

- Reflexivo: é complemento directo. A acción que realiza o suxeito recae sobre el mesmo. O can lámbese.Pode
ser nalgún caso complemento indirecto: preguntouse a razón diso.
- Recíproco: con suxeito múltiple. A acción que realiza cada un recae sobre os demais. Antón e Helena
quérense. Irea e Sara mándanse SMS.
- Compoñente verbal: en verbos que esixen o pronome, forma parte do verbo. Raquel queixouse da cabeza.
- Na pasiva reflexa, impersoal. Aínda non se recolleu o millo.

COLOCACIÓN DO PRONOME ÁTONO NA FRASE:

1.- En oracións subordinadas: antes do verbo

2.- Non subordinadas: despois do verbo. EXCEPTO (vai antes do verbo):

 Oracións desiderativas e enfáticas. Para salientar a palabra que precede ao verbo

 Oracións introducidas por partícula interrogativa ou exclamativa
 Se ao verbo precede un negativo
 Se ao verbo precede: alguén, todos, calquera ....... .
 Se ao verbo precede: case, ata, disque, eis, mesmo, seica, velaí, aínda, axiña, sempre, só, tamén,
ben, cedo, tarde, mal, moito, tal vez, quizais, ....... ..

3.- Cos infinitivos: se o infinitivo é suxeito, predicado nominal ou aposto, o pronome vai despois. No
resto dos casos pode ir antes ou despois, mesmo se pode intercalar entre o infinitivo e unha
preposición/conxunción que o rexe

4.- Cos xerundios: se é núcleo verbal, o pronome vai despois; no resto dos casos antes ou despois.

Orde de colocación dos pronomes: Primeiro vai se, logo o pronome de solidariedade, logo complemento
indirecto e o complemento directo

2
Exercicios
1.- Indicar os pronomes persoais e a súa función sintáctica

1. Quen vos contou onte iso?

2. Encontreivos na casa almorzando.

3. Nunca volo ensinarei!

4. Xa se decidira a iso cando vós chegastes.

5. Non mas poñas aí que estorban.

6. Ti escribe o que che pareza.

7. Déillelas porque non me servían.

8. Eles lavábanse sempre usando xabón do caro.

9. Non chas quería nin regaladas.

10. Vostede faga o que queira.

11. Comigo aprenderás moito; logo, explicarasllo ao teu irmán.

12. Se non te convence, únete a nós.

13. Xa che llelo emprestei onte.

14. Caéuchevos unha pedra grandísima.

15. A ela recolleuna seu pai.

16. Non lles teñas medo, que non te van comer.

17. Vós nunca vos decatades do que pasa.

18. Se mos deixas ver, douche un caramelo.

19. Fanse moitas cousas ao revés.

20. Anda a convencerse a si mesmo.

21. Veuno traer onte cando te ías.

22. Convosco, nós nunca chegaremos a nada.

23. Escapouche o can? Pois déixao ir en paz.

24. Moito lle me gusta o caldo de nabizas.

25. O mellor será deixalos quedar así.

26. Este can non che me come nada.

27. Ponmo enriba da cadeira.

28. Pontevedra xa che é peonil hai anos.

29. Ese discurso xenófobo non me convence.

30. Xa volo contaramos mais non nos fixestes caso.

3
1.- CORREXIDO: Indicar os pronomes persoais e a súa función sintáctica.
1. Quen vos contou onte iso?
2. Encontreivos na casa almorzando.
3. Nunca volo ensinarei!
4. Xa se decidira a iso cando vós chegastes.
5. Non mas poñas aí que estorban.
6. Ti escribe o que che pareza.
7. Déillelas porque non me servían.
8. Eles lavábanse sempre usando xabón do caro.
9. Non chas quería nin regaladas.
10. Vostede faga o que queira.
11. Comigo aprenderás moito; logo, explicarasllo ao
teu irmán.
12. Se non te convence, únete a nós.
13. Xa che llelo emprestei onte.
14. Caéuchevos unha pedra grandísima.
15. A ela recolleuna seu pai.
16. Non lles teñas medo, que non te van comer.
17. Vós nunca vos decatades do que pasa.
18. Se mos deixas ver, douche un caramelo.
19. Fanse moitas cousas ao revés.
20. Anda a convencerse a si mesmo.
21. Veuno traer onte cando te ías.
22. Convosco, nós nunca chegaremos a nada.
23. Escapouche o can? Pois déixao ir en paz.
24. Moito lle me gusta o caldo de nabizas.
25. O mellor será deixalos quedar así.
26. Este can non che me come nada.
27. Ponmo enriba da cadeira.
28. Pontevedra xa che é peonil hai anos.
29. Ese discurso xenófobo non me convence.
30. Xa volo contaramos mais non nos fixestes caso.
Vos: complemento indirecto.
Vos: complemento directo.
Vos: complemento indirecto; lo: complemento directo.
Se: pronominal; vós: suxeito.
Me: complemento indirecto; as: complemento directo.
Ti: suxeito; che: complemento indirecto.
Lles: complemento indirecto; las: complemento directo; me:
complemento indirecto.
Eles: suxeito; se: reflexivo.
Che: complemento indirecto; as: complemento directo.
Vostede: suxeito; o: complemento directo.
Comigo: complemento circunstancial; lle: complemento
indirecto; o: complemento directo.
Te: complemento directo; te: reflexivo; nós: complemento
circunstancial.
Che: solidariedade; lles: complemento indirecto; lo:
complemento directo.
Che: solidariedade; vos: solidariedade.
Ela: complemento directo; na: complemento directo.
Lles: complemento indirecto; te: complemento directo.
Vós: suxeito; vos: pronominal.
Me: complemento indirecto; os: complemento directo; che:
complemento indirecto.
Se: pasiva reflexa.
Se: reflexivo; si: reflexivo.
No: complemento directo; te: pronominal.
Convosco: complemento circunstancial; nós: suxeito.
Che: complemento indirecto; o: complemento directo.
Lle: solidariedade; me: complemento indirecto.
Los: complemento directo.
Che: solidariedade; me: interese.
Me: complemento indirecto; o: complemento directo.
Che: solidariedade.
Me: complemento directo.
Vos: complemento indirecto; o: complemento directo; nos:
complemento indirecto
4
2.- Transformar as seguintes frases utilizando os pronomes de cortesía

1. Xa me diredes vós o que teño que facer.

2. Non volo quero contar.

3. Voucho regalar este ano.

4. Ti xa o sabías daquela.

5. Púxenchas dentro do armario.

6. A ti, María, levareite polo camiño da felicidade.

7. A ver, Antón, déixate de andrómenas!

8. Non te van incluír na lista de aspirantes.

9. Sempre che tiven moito respecto.

10. Gardareiche unhas roscas de Ribadavia.

11. O máis galego sonche a sardiña, a xarda e o xurelo

12. Vouche botar unha repichoca e logo bailar contigo

13. Tróuxenvos a cortadora da herba verde para que vos poñades xa á faena

14. Non chas quero, non chas quero, nabizas do teu nabal

15. Ponte ti ao leme, que eu non che teño experiencia

2.- CORREXIDO Transformar as seguintes frases utilizando os pronomes de cortesía

1. Xa me diredes vós o que teño que facer.
2. Non volo quero contar.
3. Voucho regalar este ano.
4. Ti xa o sabías daquela.
5. Púxenchas dentro do armario.
6. A ti, María, levareite polo camiño da felicidade.
7. A ver, Antón, déixate de andrómenas!
8. Non te van incluír na lista de aspirantes.
9. Sempre che tiven moito respecto.
10. Gardareiche unhas roscas de Ribadavia.
11. O máis galego sonche a sardiña, a xarda e o xurelo
12. Vouche botar unha repichoca e logo bailar contigo
13. Tróuxenvos a cortadora da herba verde para que vos
poñades xa á faena
14. Non chas quero, non chas quero, nabizas do teu nabal
15. Ponte ti ao leme, que eu non che teño experiencia
Xa me dirán vostedes o que teño que facer.
Non llelo quero contar.
Voullo regalar este ano.
Vostede xa o sabía daquela.
Púxenllas dentro do armario.
A vostede, María, levareina polo camiño da felicidade.
A ver, Antón, déixese de andrómenas!
Non o/a van incluír na lista de aspirantes.
Sempre lle tiven moito respecto.
Gardareille unhas roscas de Ribadavia.
O máis galego sonlle a sardiña, a xarda e o xurelo.
Voulle botar unha repichoca e logo bailar con vostede.
Tróuxenlles a cortadora da herba verde para que se
poñan xa á faena.
Non llas quero, non llas quero, nabizas do seu nabal.
Póñase voste ao leme, que eu non lle teño experiencia.

5
3.- Colocar, sempre que sexa posíbel, o pronome se no lugar que lle
corresponda e sempre que se poida

1. Nunca ....... arrepentiu ....... e anos despois ....... marchou ....... de alí.

2. Agora ....... queixa ....... porque ....... casou ....... moi novo.

3. Aquí ....... falou ....... moito del cando ....... morreu .......

4. Cando ....... foi ....... da cidade non ....... atreveu ....... a ....... despedir .......

5. ....... deixou ....... estar sentado porque xa non ....... vía ....... o sol.

6. ....... lavou ....... as mans antes de ....... comer ....... unha ameixa.

7. Este ano ....... lembrou ....... de min e ....... puxo ....... a facer o roscón a tempo.

8. ....... espertou ....... cedo, ....... ergueu ....... da cama, ....... penteou ....... e ....... botou ....... á rúa.

9. Como ....... ri ....... o condenado!, ....... merece ....... un bo premio.

10. Con este frío ....... vai ....... conxelar ....... a auga da traída.

11. Os capóns sempre ....... soben ....... a sitios altos e ....... poñen ....... a cantar.

12. Por que os cans ....... arriman ....... ás paredes para mexaren?

13. Se ....... poñen ....... á sombra van ter frío.

14. ....... pon ....... lavanda no cuarto e os insectos xa ....... marchan .......

15. Cando o gato ....... montou ....... no coche xa ....... empezou ....... a lamber .......

16. A xerra? ....... caeu ....... e ....... rompeu ....... , non lle deas importancia, xa ....... arranxará .......

17. Non pode conducir porque ....... escordou ....... un pé e non ....... recuperou ....... aínda.

18. O can ....... escapou ....... e ....... puxo ....... a fozar na terra para buscar algo.

19. O reloxo non ....... atrasou ....... , non, ....... apure ....... , señor!

20. ....... vai ....... poñer ....... a ....... chover ....... , que ....... ve ....... o ceo moi negro.

21. Cando ....... lle abre a boca tamén ....... lle pechan os ollos.

22. ....... fracturou ....... unha perna e despois esta ....... inchou ....... moito, semellaba un castiñeiro.

23. A ver, señor, ....... cale ....... a boca e ....... coma ....... esa froita xa!

24. Entón ....... puxo ....... de pé e ....... botou ....... a falar coma un descosido.

25. Ao ....... baixar ....... do coche ....... tropezou ....... e ....... caeu coma un marrán, tanto que ....... rompeu .......
o nariz.

6
3.- CORREXIDO: Colocar, sempre que sexa posíbel, o pronome se no lugar que lle
corresponda e sempre que se poida
1. Nunca ....... arrepentiu ....... e anos despois .......
marchou ....... de alí.
2. Agora ....... queixa ....... porque ....... casou ....... moi
novo.
3. Aquí ....... falou ....... moito del cando ....... morreu
.......
4. Cando ....... foi ....... da cidade non ....... atreveu .......
a ....... despedir .......
5. ....... deixou ....... estar sentado porque xa non ....... vía
....... o sol.
6. ....... lavou ....... as mans antes de ....... comer .......
unha ameixa.
7. Este ano ....... lembrou ....... de min e ....... puxo .......
a facer o roscón a tempo.
8. ....... espertou ....... cedo, ....... ergueu ....... da cama,
....... penteou ....... e ....... botou ....... á rúa.
9. Como ....... ri ....... o condenado!, ....... merece .......
un bo premio.
10. Con este frío ....... vai ....... conxelar ....... a auga da
traída.
11. Os capóns sempre ....... soben ....... a sitios altos e
....... poñen ....... a cantar.
12. Por que os cans ....... arriman ....... ás paredes para
mexaren?
13. Se ....... poñen ....... á sombra van ter frío.
14. ....... pon ....... lavanda no cuarto e os insectos xa
....... marchan .......
15. Cando o gato ....... montou ....... no coche xa .......
empezou ....... a lamber .......
16. A xerra? ....... caeu ....... e ....... rompeu ....... , non lle
deas importancia, xa ....... arranxará .......
17. Non pode conducir porque ....... escordou ....... un pé
e non ....... recuperou ....... aínda.
18. O can ....... escapou ....... e ....... puxo ....... a fozar na
terra para buscar algo.
19. O reloxo non ....... atrasou ....... , non, ....... apure
....... , señor!
20. ....... vai ....... poñer ....... a ....... chover ....... , que
....... ve ....... o ceo moi negro.
21. Cando ....... lle abre a boca tamén ....... lle pechan os
ollos.
22. ....... fracturou ....... unha perna e despois esta .......
inchou ....... moito, semellaba un castiñeiro.
23. A ver, señor, ....... cale ....... a boca e ....... coma .......
esa froita xa!
24. Entón ....... puxo ....... de pé e ....... botou ....... a falar
coma un descosido.
25. Ao ....... baixar ....... do coche ....... tropezou ....... e
....... caeu coma un marrán, tanto que ....... rompeu .......
o nariz.
7
Nunca se arrepentiu e anos despois marchou de alí.
Agora quéixase porque casou moi novo.
Aquí falouse moito del cando morreu.
Cando se foi da cidade non se atreveu a se despedir.
Cando se foi da cidade non se atreveu a despedirse.
Deixouse estar sentado porque xa non se vía o sol.
Lavou as mans antes de comer unha ameixa.
Este ano lembrouse de min e púxose a facer o roscón a
tempo.
Espertou cedo, ergueuse da cama, penteouse e botouse á
rúa.
Como ri o condenado!, merece un bo premio.
Con este frío vaise conxelar a auga da traída
Con este frío vai conxelarse a auga da traída
Os capóns sempre soben a sitios altos e póñense a
cantar.
Por que os cans se arriman ás paredes para mexaren?
Se se poñen á sombra van ter frío.
Ponse lavanda no cuarto e os insectos xa marchan.
Cando o gato montou no coche xa se empezou a lamber
Cando o gato montou no coche xa empezou a lamberse
Cando o gato montou no coche xa empezou a se lamber.
A xerra? Caeu e rompeu, non lle deas importancia, xa se
arranxará.
Non pode conducir porque escordou un pé e non se
recuperou aínda.
O can escapou e púxose a fozar na terra para buscar algo.
O reloxo non atrasou, non, apure, señor!
Vaise poñer a chover, que se ve o ceo moi negro ou Vai
poñerse a chover que se ve o ceo moi negro.
Cando se lle abre a boca tamén se lle pechan os ollos.
Fracturou unha perna e despois esta inchou moito,
semellaba un castiñeiro.
A ver, señor, cale a boca e coma esa froita xa!
Entón púxose de pé e botouse a falar coma un descosido.
Ao baixar do coche tropezou e caeu coma un marrán,
tanto que rompeu o nariz.
4.- Colocar te ou che (o que corresponda), no lugar conveniente
1. Lembro que ....... ollou ....... fixamente.

2. Esa luz non é boa para ....... proxectar ....... a imaxe.

3. Cando ías polo carreiro, a silva ....... rachou ....... a camisa.

4. Aquel barbeiro non ....... rapou ....... a xeito.

5. Nunca ....... convencerá ....... de marchar.

6. Non confíes máis nese amigo, ....... vendeu ....... na primeira ocasión.

7. E eu que ....... coidaba ....... máis esperto!

8. Cibrán ....... rexeitou ....... os argumentos aquel día.

9. Non sei se ....... salientei ....... ben o que me interesaba.

10. Esa desgraza ....... marcou ....... para o resto da vida.

11. Moito ....... quere ....... aínda que non o recoñezas.

12. Non fagas caso cando ....... sorría ....... así.

13. Coidado coa praia, ....... pode ....... torrar ....... o sol.

14. Foi un veciño quen ....... axudou ....... a subir á maceira.

15. Hoxe ....... gañou ....... o Pedro, tes que xogar mellor.

16. Bateu tan forte que ....... fendeu ....... a porta.

17. A cámara ....... enfocou ....... perfectamente esta vez.

18. Non traio nada para ti, este ano ....... esqueceu ....... o xefe.

19. Ese viño ....... embebedou ....... sen ....... dares ....... conta.

20. Onde ....... colocaches ....... para saíres tan ben na fotografía?

21. ....... repito ....... o que xa ....... contara ....... na festa.

22. Tal labazada ....... deu ....... que ....... chantou ....... no chan.

23. Estabas tan doente que ....... tiñan ....... que ....... espir ....... e todo.

24. Xa ao entrares, ....... recoñecín ....... pola voz.

25. Xa estou cansa de ....... dicir ....... que ese guindastre ....... pode ....... esmagar ....... se ....... pos ....... aí.

26. Seica ....... dixo ....... o bispo que ....... podías ....... retirar ....... cando ....... parecese ....... mellor.

27. Como ....... latexa ....... o corazón, non ....... asustes..., que non é para tanto!

28. Non ....... quixen ....... magoar..., perdoa.

29. Non fas máis que ....... illar ....... dos compañeiros, tes que ....... sentir ....... cómodo e ....... deixar ....... levar .......
polo bo humor.

30. ....... vou ....... quentar ....... a auga para que ....... poidas ....... bañar ....... axiña.

31.Canto ....... amou ....... mentres non o consumiu a enfermidade!

8
32. Pensei ....... arranxar ....... o cuarto canto antes.

33. Xa escampou, ...deixo ....... o paraugas onde estaba.

34. En canto ....... vendeu ....... a dorna o señor Pedro?

35. Si, home, ....... botou ....... fóra por ....... soar ....... o móbil.

36. Ben me lembro de cando ....... bateu ....... cun croio na cabeza.

37. Esas cores tan fortes ....... poden ....... producir ....... molestias na vista.

38. Se non deixas de facer trasnadas, ....... vou ....... ter ....... que ....... pexar ....... como a un cabalo.

39. Hai que ver o ben que ....... agasallaron ....... hoxe.

40. Que ....... receitou ....... dona Inmaculada, esa doutora que tan ben ....... cae...?

41. Por ires ás arrasadeiras ....... mallou ....... o pai.

42. O luns ....... caían ....... uns lóstregos arrepiantes.

43. Que ben ....... recende ....... a roupa!

44. A nugalla non ....... deixa ....... erguer a tempo.

45. ....... retira ....... de aí ou ....... guindo ....... á auga.

46. Case ....... oín ....... todo.

47. ....... pon ....... a comer e que ....... aproveite...!

48. Que ....... augurou ....... a túa fada madriña?

49. Mañá ....... recollerei ....... os libros.

50. ....... darei ....... un aprobado para que ....... alegres...

51. Entón ....... puxarei ....... e ti farás como que caes.

52. Senta aí e non ....... movas..., que ....... vou ....... procurar ....... un calmante.

53. Demasiado ....... sorriu ....... a fortuna este Nadal, non ....... fagas ....... o parvo.

54. Talvez ....... xurdan ....... novas posibilidades, ....... vai ....... preparando...

55. Quen ....... pariu..., que ....... lamba...!

56. O que ....... afundiu ....... foi unha vaga.

57. A crise ....... afundiu ....... a empresa.

58. ....... atopei ....... a rillares no chocolate.

59. ....... andaba ....... un rato comendo ....... no queixo.

60. Sempre ....... lembrarei..., pase o que ....... pase...!

61. Ese médico ....... sandou ....... e nada ....... pediu ....... a cambio.

62. Os reféns ....... saíron ....... ilesos do banco.

63. Xamais ..... tratarei ...... como un escravo, non ...... queixes ......

9
64. Por ....... cantarmos ....... esa cantiga, puxéronnos unha multa.

65. Se cadra, foron os toxos os que ....... espiñaron...

66. ...meteu ....... nun portal e ....... tirou ....... a carteira.

67. De seguiren así, pouco ....... van ....... regalar...

68. O vento ....... rachou ....... a saia e ....... deixou ....... toda esfarrapada.

69. Como ....... distribuíron ....... na aula? Que lugar ....... correspondeu?

70. ....... saudei ....... cando ....... dispuñas ....... a cantar.

71. Algúns ....... procuraban ....... para ....... entregar ....... un presente.

72. Se ....... proe..., ....... raña...

73. Non ....... deixou ....... falar.

74. Ese resolio ....... mellorará ....... a voz.

75. Por que ....... chaman ....... maragato?

76. ....... dixen..., ....... digo ....... e ....... direi ....... que ....... quixen..., ....... quero ....... e ....... quererei ....... como
nunca ninguén ....... quixo ....... a ti.

77. Que pasou nesa viaxe na que ....... doron ....... por morto?

78. Se ....... saíron ....... ben todas as frases, ....... contenta..., que xa sabes diferenciar te de che.

79. ...irei ....... buscar ....... ao saír do traballo.

80. Hoxe non ....... necesito..., podes coller o día libre.

81. Eu ...entendo..., mais non ....... podo ....... dar ....... a razón, perdoa.

82. A avoa ....... preguntou ....... como ....... ía ....... no colexio.

83. Aquel día ....... escoitei ....... con atención e logo non ....... fixen ....... caso.

84. Van ....... dar ....... a noticia mañá, seica ....... van ....... trasladar ....... de oficina.

85. Que máis ....... dá...? ...senta ....... ti nesa cadeira máis baixa!

86. Sabes que ....... agradezo ....... o que fas por min, ...repito ....... que é certo.

87. O sábado ....... quixen ....... poñer ....... a proba.

88. Seguro que ....... investigarán ....... por corrupción nos próximos meses.

89. As túas amigas ....... visitaran ....... mañá e igual ....... traen. ....... algo.

90. Canto ....... pagaron ....... polo móbil vello?

91. Grazas a iso ....... reduciron ....... a condena dous anos, ....... alégra .......

92. O xefe ...converteu ....... no seu rapaz dos recados, non ....... motiva ....... moito.

93. Xa ....... enviaron ....... os resultados da análise? Que tal ....... saíu...?

10
94. Seica ....... falaron ....... ben de min e non ....... enganaron..., non.

95. Cando ....... dixo ....... a profesora que ....... colocaría ....... na primeira mesa?

96. Lembras cando ...engadiu ....... como amiga no F.?

97. Vaia pinta, quen ....... penteou ....... hoxe ese lindo pelo?

98. ....... parece ....... posible que eu ....... enganase?

99. Xa sei que non ....... importo..., pero eu ....... quixen ....... moito

100. A ti como ....... vai ....... a wifi? E ....... custa ....... moito?

11
4.- CORREXIDO: Colocar te ou che (o que corresponda), no lugar conveniente
1. Lembro que ... ollou... fixamente.
2. Esa luz non é boa para ... proxectar... a imaxe.
3. Cando ías polo carreiro, a silva ... rachou... a camisa.
4. Aquel barbeiro non ... rapou... a xeito.
5. Nunca ... convencerá... de marchar.
6. Non confíes máis nese amigo, ... vendeu... na primeira
ocasión.
7. E eu que ... coidaba... máis esperto!
8. Cibrán ... rexeitou... os argumentos aquel día.
9. Non sei se ... salientei... ben o que me interesaba.
10. Esa desgraza ... marcou... para o resto da vida.
11. Moito ... quere... aínda que non o recoñezas.
12. Non fagas caso cando ... sorría... así.
13. Coidado coa praia, ... pode... torrar... o sol.
14. Foi un veciño quen ... axudou... a subir á maceira.
15. Hoxe ... gañou... o Pedro, tes que xogar mellor.
16. Bateu tan forte que ... fendeu... a porta.
17. A cámara ... enfocou... perfectamente esta vez.
18. Non traio nada para ti, este ano ... esqueceu... o xefe.
19. Ese viño ... embebedou... sen ... dares... conta.
20. Onde ... colocaches... para saíres tan ben na fotografía?
21. ... repito... o que xa ... contara... na festa.
22. Tal labazada ... deu... que ... chantou... no chan.
23. Estabas tan doente que ... tiñan... que ... espir... e todo.
24. Xa ao entrares, ... recoñecín... pola voz.
25. Xa estou cansa de ... dicir... que ese guindastre ... pode...
esmagar... se ... pos... aí.
26. Seica ... dixo... o bispo que ... podías... retirar... cando ...
parecese... mellor.
27. Como ... latexa... o corazón, non ... asustes..., que non é
para tanto!
28. Non ... quixen... magoar..., perdoa.
29. Non fas máis que ... illar... dos compañeiros, tes que ...
sentir... cómodo e ... deixar... levar... polo bo humor.
30. ... vou... quentar... a auga para que ... poidas... bañar...
axiña.
31.Canto ... amou... mentres non o consumiu a
enfermidade!
32. Pensei ... arranxar... o cuarto canto antes.
33. Xa escampou, ...deixo... o paraugas onde estaba.
34. En canto ... vendeu... a dorna o señor Pedro?
12
Lembro que te ollou fixamente.
Esa luz non é boa para che proxectar a imaxe Esa luz non
é boa para proxectarche a imaxe
Cando ías polo carreiro, a silva ... rachou... a camisa.
Aquel barbeiro non te rapou a xeito.
Nunca te convencerá de marchar.
Non confíes máis nese amigo, vendeute na primeira
ocasión.
E eu que te coidaba máis esperto!
Cibrán rexeitouche os argumentos aquel día.
Non sei se che salientei ben o que me interesaba.
Esa desgraza marcoute para o resto da vida.
Moito che/te quere aínda que non o recoñezas
Non fagas caso cando che sorría así.
Coidado coa praia, pódete torrar o sol
Coidado coa praia, pode torrarte o sol.
Foi un veciño quen te/che axudou a subir á maceira.
Hoxe gañouche o Pedro, tes que xogar mellor.
Bateu tan forte que che fendeu a porta.
A cámara enfocoute perfectamente esta vez.
Non traio nada para ti, este ano esqueceute o xefe.
Ese viño embebedoute sen te dares conta Ese viño
embebedoute sen dáreste conta.
Onde te colocaches para saíres tan ben na fotografía?
Repítoche o que xa che contara na festa.
Tal labazada che deu que te chantou no chan.
Estabas tan doente que te tiñan que espir e todo
Estabas tan doente que tiñan que te espir e todo
Estabas tan doente que tiñan que espirte e todo.
Xa ao entrares, recoñecinte pola voz.
Xa estou cansa de che dicir (ou dicirche) que ese
guindastre te pode esmagar (ou esmagarte) se te pos aí.
Seica che dixo o bispo que te podías retirar cando che
parecese mellor ou Seica che dixo o bispo que podías
retirarte cando che parecese mellor.
Como che latexa o corazón, non te asustes, que non é
para tanto!
Non te quixen magoar, perdoa ou Non quixen magoarte,
perdoa.
Non fas máis que te illar (ou illarte) dos compañeiros,
teste que sentir (ou tes que te sentir ou tes que sentirte)
cómodo e deixarte levar polo bo humor.
Vouche quentar (ou quentarche) a auga para que te
poidas bañar (ou bañarte) axiña.
Canto te amou mentres non o consumiu a enfermidade!
Penseiche arranxar o cuarto canto antes ou Pensei
arranxarche o cuarto canto antes.
Xa escampou, déixoche o paraugas onde estaba.
En canto che vendeu a dorna o señor Pedro?
35. Si, home, ... botou... fóra por ... soar... o móbil.
36. Ben me lembro de cando ... bateu... cun croio na cabeza.
37. Esas cores tan fortes ... poden... producir... molestias na
vista.
38. Se non deixas de facer trasnadas, ... vou... ter... que...
pexar... como a un cabalo.
39. Hai que ver o ben que ... agasallaron... hoxe.
40. Que ... receitou... dona Inmaculada, esa doutora que tan
ben ... cae...?
41. Por ires ás arrasadeiras ... mallou... o pai.
42. O luns ... caían... uns lóstregos arrepiantes.
43. Que ben ... recende... a roupa!
44. A nugalla non ... deixa... erguer a tempo.
45. ... retira... de aí ou ... guindo... á auga.
46. Case ... oín... todo.
47. ... pon... a comer e que ... aproveite...!
48. Que ... augurou... a túa fada madriña?
49. Mañá ... recollerei... os libros.
50. ... darei... un aprobado para que ... alegres...
51. Entón ... puxarei... e ti farás como que caes.
52. Senta aí e non ... movas..., que ... vou... procurar... un
calmante.
53. Demasiado ... sorriu... a fortuna este Nadal, non ...
fagas... o parvo.
54. Talvez ... xurdan... novas posibilidades, ... vai...
preparando...
55. Quen ... pariu..., que ... lamba...!
56. O que ... afundiu... foi unha vaga.
57. A crise ... afundiu... a empresa.
58. ... atopei... a rillares no chocolate.
59. ... andaba... un rato comendo... no queixo.
60. Sempre ... lembrarei..., pase o que ... pase...!
61. Ese médico ... sandou... e nada ... pediu... a cambio.
62. Os reféns ... saíron... ilesos do banco.
63 Xamais ... tratarei... como un escravo, non ... queixes...
6. Por ... cantarmos... esa cantiga, puxéronnos unha multa.
65. Se cadra, foron os toxos os que ... espiñaron...
66. ...meteu... nun portal e ... tirou... a carteira.
67. De seguiren así, pouco ... van... regalar...
68. O vento... rachou.. a saia e.. deixou.. toda esfarrapada.
13
Si, home, botoute fóra por che soar o móbil
Si, home, botoute fóra por soarche o móbil.
Ben me lembro de cando che bateu cun croio na cabeza.
Esas cores tan fortes pódenche producir molestias na
vista
Esas cores tan fortes poden producirche molestias na
vista.
Se non deixas de facer trasnadas, voute ter que pexar
como a un cabalo
Se non deixas de facer trasnadas, vou terte que pexar
como a un cabalo
Se non deixas de facer trasnadas, vou ter que te pexar
como a un cabalo
Se non deixas de facer trasnadas, vou ter que pexarte
como a un cabalo.
Hai que ver o ben que te agasallaron hoxe.
Que che receitou dona Inmaculada, esa doutora que tan
ben che cae?
Por ires ás arrasadeiras malloute o pai.
O luns caíanche uns lóstregos arrepiantes.
Que ben che recende a roupa!
A nugalla non te deixa erguer a tempo.
Retírate de aí ou guíndote á auga.
Case che oín todo.
Ponte a comer e que che aproveite!
Que che augurou a túa fada madriña?
Mañá recollereiche os libros.
Dareiche un aprobado para que te alegres.
Entón puxareite e ti farás como que caes.
Senta aí e non te movas, que che vou procurar un
calmante
Senta aí e non te movas, que vou procurarche un
calmante.
Demasiado che sorriu a fortuna este Nadal, non te fagas
o parvo.
Tal vez che xurdan novas posibilidades, vaite preparando
Tal vez che xurdan novas posibilidades, vai preparándote.
Quen te pariu, que te lamba!
O que te afundiu foi unha vaga.
A crise afundiuche a empresa.
Atopeite a rillares no chocolate.
Andábache un rato comendo no queixo ou Andaba un
rato coméndoche no queixo.
Sempre te lembrarei, pase o que che pase!
Ese médico sandoute e nada che pediu a cambio.
Os reféns saíronche ilesos do banco.
amais te tratarei como un escravo, non te queixes.
Por che cantarmos esa cantiga, puxéronnos unha multa
Por cantármosche esa cantiga, puxéronnos unha multa.
Se cadra, foron os toxos os que te espiñaron.
Meteute nun portal e tirouche a carteira.
De seguiren así, pouco che van regalar ou De seguiren así,
pouco van regalarche.
O vento rachouche a saia e deixoute toda esfarrapada.
69. Como ... distribuíron... na aula? Que lugar ...
Correspondeu?
70. ... saudei... cando ... dispuñas... a cantar.
71. Algúns .. procuraban.. para .. entregar.. un presente.
72. Se ... proe..., ... raña...
73. Non ... deixou... falar.
74. Ese resolio ... mellorará... a voz.
75. Por que ... chaman... maragato?
76. ... dixen..., ... digo... e ... direi... que ... quixen..., ...
quero... e ... quererei... como nunca ninguén ... quixo... a ti.
77. Que pasou nesa viaxe na que ... doron... por morto?
78. Se ... saíron... ben todas as frases, ... contenta..., que xa
sabes diferenciar te de che.
79. ...irei... buscar... ao saír do traballo.
80. Hoxe non ... necesito..., podes coller o día libre.
81. Eu ...entendo..., mais non ... podo... dar... a razón,
perdoa.
82. A avoa ... preguntou... como ... ía... no colexio.
83. Aquel día ... escoitei... con atención e logo non ... fixen...
caso.
84. Van... dar... a noticia mañá, seica ... van... trasladar... de
oficina.
85. Que máis ... dá...? ...senta... ti nesa cadeira máis baixa!
86. Sabes que ... agradezo... o que fas por min, ...repito...
que é certo.
87. O sábado ... quixen... poñer... a proba.
88. Seguro que ... investigarán... por corrupción nos
próximos meses.
89. As túas amigas ... visitaran... mañá e igual ... traen....
algo.
90. Canto ... pagaron... polo móbil vello?
91. Grazas a iso ... reduciron... a condena dous anos, ...
alégra...
92. O xefe ...converteu... no seu rapaz dos recados, non ...
motiva... moito.
93. Xa ... enviaron... os resultados da análise? Que tal ...
saíu...?
94. Seica... falaron.. ben de min e non.. enganaron..., non.
95. Cando.. dixo.. a profesora que .. colocaría.. na 1ª mesa?
96. Lembras cando ...engadiu... como amiga no F.?
97. Vaia pinta, quen ... penteou... hoxe ese lindo pelo?
98. ... parece... posible que eu ... enganase?
99. Xa sei que non ... importo..., pero eu ... quixen... moito
100. A ti como ... vai... a wifi? E ... custa... moito?
14
Como te distribuíron na aula? Que lugar che
correspondeu?
Saudeite cando te dispuñas a cantar.
Algúns procurábante para che entregar un presente ou
Algúns procurábante para entregarche un presente.
Se che proe, ráñate.
Non te deixou falar.
Ese resolio mellorarache a voz.
Por que che/te chaman maragato?
Díxenche, dígoche e direiche que te/che quixen,
quérote/che e querereite/che como nunca ninguén
te/che quixo a ti.
Que pasou nesa viaxe na que te deron por morto?
Se che saíron ben todas as frases, conténtate, que xa
sabes diferenciar te de che.
Ireite buscar ao saír do traballo ou Irei buscarte ao saír do
traballo
Hoxe non te necesito, podes coller o día libre
Eu enténdote, mais non che podo dar a razón, perdoa ou
Eu enténdote, mais non podo darche a razón, perdoa
A avoa preguntouche como che ía no colexio
Aquel día escoiteite con atención e logo non che fixen
caso
Vanche dar a noticia mañá, seica te van trasladar de
oficina
Van darche a noticia mañá, seica trasladarte de oficina
Que máis che dá? Senta ti nesa cadeira máis baixa!
Sabes que che agradezo o que fas por min, repítoche que
é certo
O sábado quíxente poñer a proba ou O sábado quixen
poñerte a proba
Seguro que te investigarán por corrupción nos próximos
meses
As túas amigas visitarante mañá e igual che traen algo
Canto che pagaron polo móbil vello?
Grazas a iso reducíronche a condena dous anos, alégrate
O xefe converteute no seu rapaz dos recados, non te
motiva moito.
Xa che enviaron os resultados da análise? Que tal che
saíu?
Seica che falaron ben de min e non te enganaron, non
Cando che dixo a profesora que te colocaría na primeira
mesa?
Lembras cando te engadiu como amiga no F.?
Vaia pinta, quen che penteou hoxe ese lindo pelo?
Paréceche posible que eu te enganase?
Xa sei que non che importo, pero eu quíxente moito
Xa sei que non che importo, pero eu quíxenche moito
A ti como che vai a wifi? E cústache moito?
5.- Transformar as mesmas frases do nº 4 utilizando agora os pronomes
átonos de terceira persoa

Por exemplo:

 Lembro que ... ollou.. fixamente: lembro que o/a ollou fixamente.
 Esa luz non é boa para ...proxectar...a imaxe: esa luz non é boa para lle proxectar/proxectarlle a imaxe.

1. Cando ía polo carreiro, a silva ... rachou... a camisa.

2. Aquel barbeiro non ... rapou... a xeito.

3. Nunca ... convencerá... de marchar.

4. Non confíe máis nese amigo, ... vendeu... na primeira ocasión.

5. E eu que ... coidaba... máis esperto!

6. Cibrán ... rexeitou... os argumentos aquel día.

7. Non sei se ... salientei... ben o que me interesaba.

8. Esa desgraza ... marcou... para o resto da vida.

9. Moito ... quere... aínda que non o recoñeza.

10. Non faga caso cando ... sorría... así.

11. Coidado coa praia, ... pode... torrar... o sol.

12. Foi un veciño quen ... axudou... a subir á maceira.

13. Hoxe ... gañou... o Pedro, ten que xogar mellor.

14. Bateu tan forte que ... fendeu... a porta.

15. A cámara ... enfocou... perfectamente esta vez.

16. Non traio nada para ..., este ano ... esqueceu... o xefe.

17. Ese viño ... embebedou... sen ... dar... conta.

18. Onde ... colocou... para saír tan ben na fotografía?

19. ... repito... o que xa ... contara... na festa.

20. Tal labazada ... deu... que ... chantou... no chan.

21. Estaba tan doente que ... tiñan... que ... espir... e todo.

22. Xa ao entrar, ... recoñecín... pola voz.

23. Xa estou cansa de ... dicir... que ese guindastre ... pode... esmagar... se ... pon... aí.

24. Seica ... dixo... o bispo que ... podía... retirar... cando ... parecese... mellor.

25. Como ... latexa... o corazón, non ... asuste..., que non é para tanto!

26. Non ... quixen... magoar..., perdoe.

27. Non fai máis que ... illar... dos compañeiros, ten que ... sentir... cómodo e ... deixar... levar... polo bo humor.

28. ... vou... quentar... a auga para que ... poida... bañar... axiña.

15
29. Canto ... amou... mentres non o consumiu a enfermidade!

30. Pensei ... arranxar... o cuarto canto antes.

31. Xa escampou, ...deixo... o paraugas onde estaba.

32. En canto ... vendeu... a dorna o señor Pedro?

33. Si, home, ... botou... fóra por ... soar... o móbil.

34. Ben me lembro de cando ... bateu... cun croio na cabeza.

35. Esas cores tan fortes ... poden... producir... molestias na vista.

36. Se non deixa de facer trasnadas, ... vou... ter... que... pexar... como a un cabalo.

37. Hai que ver o ben que ... agasallaron... hoxe.

38. Que ... receitou... dona Inmaculada, esa doutora que tan ben ... cae...?

39. Por ir ás arrasadeiras ... mallou... o pai.

40. O luns ... caían... uns lóstregos arrepiantes.

41. Que ben ... recende... a roupa!

42. A nugalla non ... deixa... erguer a tempo.

43. ... retira... de aí ou ... guindo... á auga.

44. Case ... oín... todo.

45. Que ... poña... a comer e que ... aproveite...!

46. Que ... augurou... a súa fada madriña?

47. Mañá ... recollerei... os libros.

48. ... darei... un aprobado para que ... alegre...

49. Entón ... puxarei... e .. fará como que cae.

50. Sente aí e non ... mova..., que ... vou... procurar... un calmante.

51. Demasiado ... sorriu... a fortuna este Nadal, non ... faga... o parvo.

52. Talvez ... xurdan... novas posibilidades, ... vaia... preparando...

53. Quen ... pariu..., que ... lamba...!

54. O que ... afundiu... foi unha vaga.

55. A crise ... afundiu... a empresa.

56. ... atopei... a rillar no chocolate.

57. ... andaba... un rato comendo... no queixo.

58. Sempre ... lembrarei..., ...pase... o que ... pase...!

59. Ese médico ... sandou... e nada ... pediu... a cambio.

60. Os reféns ... saíron... ilesos do banco.

61. Xamais ... tratarei... como un escravo, non ... queixe...

16
62. Por ... cantarmos... esa cantiga, puxéronnos unha multa.

63. Se cadra, foron os toxos os que ... espiñaron...

64. ...meteu... nun portal e ... tirou... a carteira.

65. De seguiren así, pouco ... van... regalar...

66. O vento ... rachou... a saia e ... deixou... toda esfarrapada.

67. Como ... distribuíron... na aula? Que lugar ... correspondeu?

68. ... saudei... cando ... dispuña... a cantar.

69. Algúns ... procuraban... para ... entregar... un presente.

70. Se ... proe..., que ... rañe...

71. Non ... deixou... falar.

72. Ese resolio ... mellorará... a voz.

73. Por que ... chaman... maragato?

74. ... dixen..., ... digo... e ... direi... que ... quixen..., ... quero... e ... quererei... como nunca ninguén ... quixo... a
vostede.

75. Se ... saíron... ben todas as frases, que ... contente..., que xa sabe diferenciar lle de o.

76. ...irei... buscar... ao saír do traballo.

77. Hoxe non ... necesito..., pode coller o día libre.

78. Eu ...entendo..., mais non ... podo... dar... a razón, perdoe.

79. A avoa ... preguntou... como ... ía... no colexio.

80. Aquel día ... escoitei... con atención e logo non ... fixen... caso.

81. Van... dar... a noticia mañá, seica ... van... trasladar... de oficina.

82. Que máis ... dá...? ...sente... vostede nesa cadeira máis baixa!

86. Sabe que ... agradezo... o que fai por min, ...repito... que é certo.

84. O sábado ... quixen... poñer... a proba.

85. Seguro que ... investigarán... por corrupción nos próximos meses.

86. As súas amigas ... visitaran... mañá e igual ... traen.... algo.

87. Canto ... pagaron... polo móbil vello?

88. Grazas a iso ... reduciron... a condena dous anos, ... alégre...

89. O xefe ...converteu... no seu rapaz dos recados, non ... motiva... moito.

90. Xa ... enviaron... os resultados da análise? Que tal ... saíu...?

91. Seica ... falaron... ben de min e non ... enganaron..., non.

92. Cando ... dixo... a profesora que ... colocaría... na primeira mesa?

93. Lembra cando ...engadiu... como amiga no F.?

17
94. Vaia pinta, quen ... penteou... hoxe ese lindo pelo?

95. ... parece... posible que eu ... enganase?

96. Xa sei que non ... importo..., pero eu ... quixen... moito.

97. A vostede como ... vai... a wifi? E ... custa... moito?

18
6.- Colocar correctamente en cada frase o pronome que vai ao final entre
parénteses
1. Colleu moi amodiño (o).

2. Pediu polas boas (a).

3. Desta forma ves mellor (as).

4. Axiña vou contar (os).

5. Recitaba con moito aquel (as).

6. Dixo el mesmo (o).

7. Quixo recoller cedo (as).

8. Pedía sempre sen azucre (as).

9. Trouxeron en tren (o).

10. Escoitou con moita atención (os).

11. Traes xa acabadas? (as).

12. Decidiu de súpeto (o).

13. Sempre deixan igual (a).

14. Eloxiei abondo aquel día (os).

15. Iguais a ese hai en calquera sitio (os).

16. Fendín coa macheta (o).

17. Onte vin na praza (as).

18. Ese fai moi bonitos (os).

19. Fixo todos nunha tarde (os).

20. Contaron moitas cousas (nos).

21. Digo con toda a certeza (o).

22. Botei pola fiestra (a).

23. Os autobuses deixaban sempre alí (nos).

24. Pediu moitos favores (nos).

25. Faltaban os mellores do equipo (nos).

26. Leva sempre no peto (as).

27. Deron todo o diñeiro xunto (vos).

28. Pillaron polos pelos (a).

29. Recoñeceu nada máis chegarmos (nos).

30. Gardou nun baúl (os).

19
6.- CORREXIDO: Colocar correctamente en cada frase o pronome que vai ao
final entre parénteses
1. Colleu moi amodiño (o).
2. Pediu polas boas (a).
3. Desta forma ves mellor (as).
4. Axiña vou contar (os).
5. Recitaba con moito aquel (as).
6. Dixo el mesmo (o).
7. Quixo recoller cedo (as).
8. Pedía sempre sen azucre (as).
9. Trouxeron en tren (o).
10. Escoitou con moita atención (os).
11. Traes xa acabadas? (as).
12. Decidiu de súpeto (o).
13. Sempre deixan igual (a).
14. Eloxiei abondo aquel día (os).
15. Iguais a ese hai en calquera sitio (os).
16. Fendín coa macheta (o).
17. Onte vin na praza (as).
18. Ese fai moi bonitos (os).
19. Fixo todos nunha tarde (os).
20. Contaron moitas cousas (nos).
21. Digo con toda a certeza (o).
22. Botei pola fiestra (a).
23. Os autobuses deixaban sempre alí (nos).
24. Pediu moitos favores (nos).
25. Faltaban os mellores do equipo (nos).
26. Leva sempre no peto (as).
27. Deron todo o diñeiro xunto (vos).
28. Pillaron polos pelos (a).
29. Recoñeceu nada máis chegarmos (nos).
30. Gardou nun baúl (os).
Colleuno moi a modiño.
Pediuna polas boas.
Desta forma velas mellor.
Axiña os vou contar ou Axiña vou contalos.
Recitábaas con moito aquel.
Díxoo el mesmo.
Quíxoas recoller cedo ou Quixo recollelas cedo
Pedíaas sempre sen azucre.
Trouxérono en tren.
Escoitounos con moita atención.
Tráelas xa acabadas?
Decidiuno de súpeto.
Sempre a deixan igual.
Eloxieinos abondo aquel día.
Iguais a ese hainos en calquera sitio.
Fendino coa macheta.
Onte vinas na praza.
Ese fainos moi bonitos.
Fíxoos todos nunha tarde.
Contáronnos moitas cousas.
Dígoo con toda a certeza.
Boteina pola fiestra.
Os autobuses deixábannos sempre alí.
Pediunos moitos favores.
Faltábannos os mellores do equipo.
Lévaas sempre no peto.
Déronvos todo o diñeiro xunto.
Pillárona polos pelos.
Recoñeceunos nada máis chegarmos.
Gardounos nun baúl.
20
7.- Substituír os complementos por llo/lla/llos/llas ou llelo/llela/llelos/llelas,
segundo conveña e colocándoos no lugar axeitado
1. Sempre deu regalos aos feiticeiros.

2. Hoxe vendín o porco a uns tratantes.

3. Teño que pór un ferrollo á porta.

4. Merquei unhas morcillas á tendeira.

5. Regalei a gravata a meus irmáns.

6. Escondinlles as bonecas nun recanto.

7. Cando lle teceu eses panos preciosos?

8. Deches a comida ás tartarugas?

9. Como ensinaches os sinais de tránsito ao teu fillo pequeno?

10. Sinalei as tarefas aos alumnos.

11. Pon o funil á botella!

12. Pedín lentellas ao camareiro.

13. Puxo unha flor na lapela ao Pepe.

14. Despois tirou os estadullos ao carro.

15. Rubén colocou o roncón á gaita.

16. Pon sal aos pementos de Padrón, eses que uns pican e outros non.

17. A doutora recomendoulle ao meu curmán unha dieta moi xeitosa.

18. Aínda non lle empezaron as obras ao Gumersindo na ribeira.

19. Na rapa das bestas cóllenlles o rabo aos cabalos.

20. Saqueille os cartos da man cando o vin.

21
7.- CORREXIDO: Substituír os complementos por llo/lla/llos/llas ou
llelo/llela/llelos/llelas, segundo conveña e colocándoos no lugar axeitado

1. Sempre deu regalos aos feiticeiros. Sempre llelos deu.

2. Hoxe vendín o porco a uns tratantes. Hoxe vendínllelo.
3. Teño que pór un ferrollo á porta. Téñollo que pór ou teño que llo pór ou que
pórllo.
4. Merquei unhas morcillas á tendeira. Merqueillas.
5. Regalei a gravata a meus irmáns. Regaléillela.
6. Escondinlles as bonecas nun recanto. Escondínllelas nun recanto.
7. Cando lle teceu eses panos preciosos? Cando llos teceu?
8. Deches a comida ás tartarugas? Déchesllela?
9. Como ensinaches os sinais de tránsito ao teu fillo pequeno? Como llos ensinaches?
10. Sinalei as tarefas aos alumnos. Sinaléillelas.
11. Pon o funil á botella! Ponllo!
12. Pedín lentellas ao camareiro. Pedinllas.
13. Puxo unha flor na lapela ao Pepe. Púxolla na lapela.
14. Despois tirou os estadullos ao carro. Despois tiroullos.
15. Rubén colocou o roncón á gaita. Rubén colocoullo.
16. Pon sal aos pementos de Padrón, eses que uns pican e outros non. Pónllelo a eses que uns pican e outros non.
17. A doutora recomendoulle ao meu curmán unha dieta moi xeitosa. A doutora recomendoulla.
18. Aínda non lle empezaron as obras ao Gumersindo na ribeira. Aínda non llas empezaron.
19. Na rapa das bestas cóllenlles o rabo aos cabalos. Na rapa das bestas cóllenllelo.
20. Saqueille os cartos da man cando o vin. Saqueillos da man cando o vin.

22
8.- Indicar todas as posibilidades de colocación correctas do pronome que
vai entre parénteses
1. Nunca fun ver (o).

2. Meu pai pensaba destruír (a).

3. A moto podía correr máis (lle).

4. Xa deixou de arranxar (os).

5. Aquel día tiña que deixar (mo).

6. Non contaba con ver nese lugar (te).

7. É mellor deixar así (o).

8. Para que colla sabor, cómpre esmagar mellor (o).

9. Ía cantando unha fermosa balada (lle).

10. Estou pensando mellor (o).

11. Agora coido poder coller coa man (os).

12. Cantas veces intentei deixar de querer! (o).

13. Hai que deixar marchar cando queira (a).

14. Sempre foi arranxando como podía (cho).

15. Sería aconsellábel vender (o).

16. Debía de deixar traer á casa (as).

17. Xamais andou releando (nos).

18. Como desexaba entón poder doar! (os).

19. Cómpre recoller a tempo, vai chover (se).

20. Está a chover moito hoxe (che).

23
8.- CORREXIDO: Indicar todas as posibilidades de colocación correctas do
pronome que vai entre parénteses
1. Nunca fun ver (o).
2. Meu pai pensaba destruír (a).
3. A moto podía correr máis (lle).
4. Xa deixou de arranxar (os).
5. Aquel día tiña que deixar (mo).
6. Non contaba con ver nese lugar (te).
7. É mellor deixar así (o).
8. Para que colla sabor, cómpre esmagar mellor (o).
9. Ía cantando unha fermosa balada (lle).
10. Estou pensando mellor (o).
11. Agora coido poder coller coa man (os).
12. Cantas veces intentei deixar de querer! (o).
13. Hai que deixar marchar cando queira (a).
14. Sempre foi arranxando como podía (cho).
15. Sería aconsellábel vender (o).
16. Debía de deixar traer á casa (as).
17. Xamais andou releando (nos).
18. Como desexaba entón poder doar! (os).
19. Cómpre recoller a tempo, vai chover (se).
20. Está a chover moito hoxe (che).
Nunca o fun ver // nunca fun velo.
Meu pai pensábaa destruír // meu pai pensaba
destruíla.
A moto podíalle correr // a moto podía correrlle
máis.
Xa os deixou de arranxar // xa deixou de os arranxar
// xa deixou de arranxalos.
Aquel día tíñamo que deixar // Aquel día tiña que
mo deixar // Aquel día tiña que deixarmo.
Non contaba con te ver // Non contaba con verte
nese lugar.
É mellor deixalo así.
Para que colla sabor, cómpre esmagalo mellor.
Íalle cantando unha fermosa balada // ía
cantándolle unha fermosa balada.
Estouno pensando mellor // estou pensándoo
mellor.
Agora coido podelos coller // Agora coido poder
collelos coa man.
Cantas veces intentei deixalo de querer // Cantas
veces intentei deixar de o querer // Cantas veces
intentei deixar de querelo!
Haina que deixar marchar cando queira // hai que a
deixar marchar cando queira // hai que deixala
marchar cando queira.
Sempre cho foi arranxando // sempre foi
arranxándocho como podía.
Sería aconsellábel vendelo.
Debíaas de deixar traer // debía de as deixar traer //
debía de deixalas traer // debía de deixar traelas á
casa (as).
Xamais nos andou releando // xamais andou
releándonos.
Como desexaba entón podelos doar // desexaba
entón poder doalos!
Cómpre recollerse a tempo, vai chover.
Estache a chover // está a choverche moito hoxe
(che).
24
9.- Substituír o complemento directo e o complemento indirecto polos
pronomes persoais correspondentes, colocándoos axeitadamente
1. Colleu as lambetadas ao irmán

2. Tampouco trouxeron o lapis para ti.

3. Protestei cando estragaron a guitarra (a min).

4. Case leu toda a novela aos fillos.

5. Uns cortaron as uvas, outros beberon o viño.

6. Se dás un bico (a min), dou un euro (a ti).

7. Os veciños decotaron a amendoeira.

8. Mentres vía a vostedes no meu cuarto, estaba ledo.

9. Entón, tirou a pucha sobre a mesa.

10. A meniña puxo os lentes ao can.

11. Aínda que traias o anel para min, non vou coller (o anel).

12. Seica regalaron un cigarro cubano ao padriño o día do seu aniversario.

13. Gañaba a vida separando moscas segundo o seu sexo.

14. Os gobernos das grandes potencias decidiron facer, desde agora, os mísiles con rosas e caraveis.

15. Recollín uns DVD para vostede.

16. Ningún vaqueiro atracou a dilixencia.

17. Agora vou servir uns vasos de leite para vostedes, forasteiros.

18. Sempre hai espías pándegos nas súas películas.

19. O doente pediu xarope ás enfermeiras.

20. Moitos compañeiros tiveron un infarto.

21. Veña, arranxa todo iso para min!

22. Como meteron todas esas parvadas na cabeza (a ti)?

23. Nin comeu a sopa nin comerá as patacas.

24. Saíu da casa cedo e meteu a maleta no coche.

25. Antano compraban e vendían os escravos como se fosen animais.

26. Nalgures teño unha calculadora para ti.

27. Despois do partido deu unha masaxe aos xogadores.

28. Eu prefiro ver carreiras de cabalos.

29. O duque mercou un abrigo de peles para a duquesa.

30. Pregunta a lección a aquelas rapazas.

25
9.1.- Colocar os pronomes persoais no lugar axeitado para que o enunciado
teña sentido.
1. Se ... conta... a min (mo) eu non ... vou... revelar a Xan (llo). Por que ... digo... (cho)? Pois porque ...apetece... (me).

2. ...dixen ...(te ou che), ...dígo... (te ou che) e ...direi... (te ou che) que ... amo... (te ou che), que ... amei... (te ou che)
e ... amarei ... (te ou che) para o resto dos meus días, miña parruliña!

3. ... contaron... (me) que ... puxeras... moi leda (te ou che) cando ... dixeron... (te ou che) que ... tocara... a lotaría do
Nadal (te ou che), ... tocou... pouco (te ou che), mais algo ... tocou... (te ou che).

4. Mi madriña, ... saíu... a burra capada (te ou che) ... dixo...(lle) a nai ao fillo cando ... entregou... o boletín de notas
falsificado (lle).

5. As redes sociais ... son... moito máis bonitas (te ou che) se ... pos... na nosa lingua (as).

6. Non ... vaias... (te ou che), rianxeira, que ... vas... marear (te ou che). Di a cantiga que tanto ... gusta ... (te ou che).

7. ... vou... comer... a bicos (te ou che), ... díxo... o pai ao seu bebeciño (lle)

8. A profesora ... mandou ... saír da clase (a) para que ... calmase... (se). Ela... fixo... (o) e ...calmou... axiña (se)

9. ... vexo ... moi ben de saúde (a), María, ...nóta... ben (selle) que ... coida... decote (se).

10. A nós ... gustan... as películas (nos) nas que non ... hai ... malos malísimos (che ou te)

26
10.- Colocar o pronome de solidariedade

a) Tratando de ti a un interlocutor

1. Vaia zarandón que caeu esta noite!

2. O meu rapaz case non proba bocado.
3. Algúns foron ao cine ver A lingua das bolboretas.
4. Hoxe teño ganas de ver a Minia.
5. Canto me doeu onte a barriga!

b) Tratando de vostede a un interlocutor

1. Que si, que caían folerpas coma puños!

2. A min pouco me gustan, tanto a caza coma a pesca.
3. Fíxose alcohólico de tanta cervexa.
4. “Antes había máis decencia”, dixo o Martiño.
5. Contoume cada mentira, ese lampantín!

c) Tratando de ti a varios interlocutores

1. Non fumo porque prexudica a saúde.

2. Hai un libro que trata diso.
3. Vaia sorte que tiveron o Paulo e o Moisés coa quiniela!
4. O mestre nunca me colleu polas orellas.
5. Onte case nevaba.

d) Tratando de vostede a varios interlocutores

1. Alba estuda a lingua deste cornello da Península.

2. Varios deles foron de vacacións a unha casa rural do Incio.
3. Onte rin moito cos chistes de Currás.
4. Merquei unhas cortinas moi fermosas en Camariñas.
5. Vou mudar da casa para unha rúa peonil.

e) Nestas frases, pódese colocar o pronome de solidariedade?

1. Sempre fuches un bo rapaz.

2. Marco Polo si que viaxou polo mundo!
3. Como mudaron os tempos!
4. Xa movestes outra vez as cadeiras de sitio.
5. Sempre te portaches ben, Elías.

27
10.- CORREXIDO : Colocar o pronome de solidariedade

a) Tratando de ti a un interlocutor

1. Vaia zarandón que caeu esta noite!
2. O meu rapaz case non proba bocado.
3. Algúns foron ao cine ver A lingua das bolboretas.
4. Hoxe teño ganas de ver a Minia.
5. Canto me doeu onte a barriga!
1. Vaia zarandón que che caeu esta noite!
2. O meu rapaz case non che proba bocado.
3. Algúns fóronche ao cine ver A lingua das bolboretas.
4. Hoxe téñoche ganas de ver a Minia.
5. Canto che me doeu onte a barriga!

b) Tratando de vostede a un interlocutor

1. Que si, que caían folerpas coma puños!
2. A min pouco me gustan, tanto a caza coma a pesca.
3. Fíxose alcohólico de tanta cervexa.
4. “Antes había máis decencia”, dixo o Martiño.
5. Contoume cada mentira, ese lampantín!
1. Que si, que lle caían folerpas coma puños!
2. A min pouco lle me gustan, tanto a caza coma a pesca.
3. Fíxoselle alcohólico de tanta cervexa.
4. “Antes habíalle máis decencia”, dixo o Martiño.
5. Contóulleme cada mentira, ese lampantín!

c) Tratando de ti a varios interlocutores

1. Non fumo porque prexudica a saúde.
2. Hai un libro que trata diso.
3. Vaia sorte que tiveron o Paulo e o Moisés coa quiniela!
4. O mestre nunca me colleu polas orellas.
5. Onte case nevaba.
1. Non vos fumo porque prexudica a saúde.
2. Haivos un libro que trata diso.
3. Vaia sorte que vos tiveron o Paulo e o Moisés coa
quiniela!
4. O mestre nunca me vos colleu polas orellas.
5. Onte case vos nevaba.

d) Tratando de vostede a varios interlocutores

1. Alba estuda a lingua deste cornello da Península.
2. Varios deles foron de vacacións a unha casa rural do Incio.
3. Onte rin moito cos chistes de Currás.
4. Merquei unhas cortinas moi fermosas en Camariñas.
5. Vou mudar da casa para unha rúa peonil.
1. Alba estúdalles a lingua deste cornello da Península.
2. Varios deles fóronlles de vacacións a unha casa rural
do Incio.
3. Onte rinlles moito cos chistes de Currás.
4. Merqueilles unhas cortinas moi fermosas en
Camariñas.
5. Voulles mudar da casa para unha rúa peonil.

e) Nestas frases, pódese colocar o pronome de solidariedade?

1. Sempre fuches un bo rapaz. 1. Non, o suxeito é a 2º persoa.

2. Marco Polo si que viaxou polo mundo! 2. Si. Por exemplo: Marco Polo si que vos viaxou polo mundo!
3. Como mudaron os tempos! 3. Si. Por exemplo: Como lle mudaron os tempos!
4. Xa movestes outra vez as cadeiras de sitio. 4. Non, o suxeito é a 2º persoa.
5. Sempre te portaches ben, Elías. 5. Non, o suxeito é a 2º persoa.

28