Ang sayusay o retorika ay isang uri ng sining na naipapakita sa pamamagitan ng

paggamit ng wika sa paraang pasulat o pasalita. Ito rin ay maihahambing sa

linggwistikal na pananaw kung saan ito ay maaaring maipakahulugan bilang isang
pag-aaral patungkol sa kaalaman ng tao sa mga salita, o sa mas malawak na
pagtukoy, lenggwahe. Ginagamit ng isang indibidwal ang retorika upang maayos at
mabisa nitong maipahayag ang kanyang saloobin patungo sa kanyang tagapakinig na
siyang nakatakdang tumanggap ng mensaheng ipinababatid. Bukod pa rito, ang
retorikal na paggamit ng wika ay mainam upang maipakita ng isang tao ang kanyang
kagila-gilalas na kasanayan sa pakikipagtalastasan.
Ayon sa mga impormasyon na nakalap mula sa iba't-ibang aklat, isang mahalagang
kaalaman ng pagpapahayag ang retorika sapagkat tinutukoy nito ang angking abilidad
na tumutugaygay sa pagsusulat o pagsasalita ng isang tao, bagay na humuhulma sa
mga pangunahing kasanayan sa larangan ng komunikasyon. Maaaring rin itong
maisambit bilang isang punla ng kahusayan ng isang nilalang sa pagpili ng mga
salitang nais niyang iparating. Kung kaya't ito ay isang epektibong paraan ng
pakikipagdayalogo. Mula ang salitang "retorika" sa salitang Latinna rhetor, na
nangangahulugang "guro" o "mahusay na mananalumpati". Susi ang pag-aaral ng
retorika tungo sa mabisang pagpapahayag ng nauukol sa kaiga-igaya at epektibong
pagsasalita o pagsulat at isa ring hibla ng produktibong pag-aaral upang makabuo ng
mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng pili at wastong pangungusap na may
maangkop na layunin.
Bilang isang sining, isa itong sining na kooperatiba, temporal, limitado at
nagsusupling. Ilan sa mga gampanin nito ang pagbibigay daan sa paglinang ng
kasanayan sa komunikasyon, pag-aabala, pagpapalawak ng pananaw, pagbibigay-
ngalan, at pagbibigay-kapangyarihan.

Sa tradisyunal na pagkilala sa sining na ito, karaniwang iniuugnay ang retorika sa

sining ng pagbigkas at, samakatwid, ay kinakailangang masangkapan hindi lamang
ng mga estilo sa pananalita kundi maging sa paggamit ng jestyurs at galaw para
maging epektibo at kaakit-akit sa mga taga-pakinig. Kaugnay nito, sinasabi
nina William D. Halseyat Emmanuel Friedman (1979) na ang retorika ay isang berbal
na agham at humahakdaw pa sa lojic at balarila. Sa pagbibigay-empasis nito sa
paggamit ng mga salita bilang epektibong sangkap, ang retorika ay nakatuon sa
maaring magawa ng mga salita at hindi sa kinakailangang istraktura o ayos ng
mga salita sa isang pahayag. Ang binibigyan-priyoriti sa retorika ay kalayaan sa
pagpapahayag at hindi ang mga panuntunang ipinagbabawal ng lojic at balarila.
Maaring sabihing sa retorika, ang mahalaga, unang-una ay ang epektibo at ang
magandang pagapaphayag, bago pa ang lojic at balarila. Hindi sapat ang maging
wasto lamang ang ayos ng mga salita sa loob ng isang pangungusap. Kailangang
mahigitan pa ang mga ito sa pamamagitan ng maganda at mabisang pagpapahayag
na magagawa lamang ng isang malikhaing manunulat sapagkat siya’y may kakayahan
sa paggamit ng mga salita bukod sa may kinalaman sa mga prinsipyo ng retorika at
ng mga sangkap nito. Kaya hindi nga kataka-taka kung bakit ang mga nasa mass
media ay mahuhusay; sa pamamagitan ng alam nilang mga sangkap ng retorika,
namamanipuleyt nila ang isispan ng kanilang mga tagapakinig at mambabasa sa
pamamagitan lamang ng paggamit nila ng mga salita.