Gawain 1: 4 PICSIN1 nito ang kabuuang paggasta sa ekonomiya.
Nakasalalay dito ang
Pamprosesong Tanong:
1.Ano-ano ang mga salita
simbolo na makikita larawan?
2.Ano ang kaugnayan nito sa
ekonomiya?
3.Bilang mag-aaral, sa paanong
paraan ito maaring makaapekto
sa iyo?Ipaliwanag.
Mahalaga ang ugnayan ng
pagbabayad ng buwis, pagtatakda
ng buwis at paggasta ng
pamahalaan sapagkat naapektuhan
magaganap na interaksyon sa pagitan ng ibat ibang aktor at pamilihan
sa paikot na daloy ng ekonomiya. Ito rin ang magtatakda ng kabuuang
produksyon ng bansa. Kung saan ang mataas ng produksyon a ng bansa
ay nagdudulot ng mataas na pangangailangan sa mga salik ng
produksyon na nangangahulugang malaki ang magiging paggasta ng
pamahlaan na maaaring magresulta sa isang aktibo at pasulong na
ekonomiya. Samantalang ayon kay John Maynard Keynes, ama ng
Makroekonomiks ,ang maliit na paggasta ay siyang pangunahing dahilan
ng pag-urong ng ekonomiya na maaring mapatatag muli sa
pamamagitan ng Patakarang Piskal.
Pokus ng RIMAP na ito na ipaliwanag ang mga konsepto ng Patakarang
Piskal at kung paano ito nagsilbing instrumento ng pamahalaan upang
maimpluwensyahan ang galaw ng pambansang ekonomiya.
o
Gawain 2: Terminology Inventory Probe
Panuto: Bilugan (O) ang mga salitang alam ang kahulugan at
Salunguhitan ( ) ang mga salitang may di tiyak na kahulugan.
BUWIS PATAKARANG PISKAL BUDGET DEFICIT
EXPANSIONARY FISCAL CONTRACTIONARY FISCAL DISPOSABLE INCOME
POLICY POLICY
PAGGASTA OVERHEATED ECONOMY MULTIPLIER EFFECT

Balangkas ng Aralin
KONSEPTO NG PATAKARANG
PISKAL
Ang Patakarang Piskal ay
ang paggamit ng pamahalaan sa
pagbubuwis at paggasta nito upang
mapatatag ang ekonomiya. Balitao et.
al. (2014) Ginagamit nito
ang pagbubuwis upang
masiguro na may maitatakda itong
badyet para sa ibat- ibang programa
at proyekto na makapagpapalago sa
pambansang ekonomiya. Sa
madaling salita ang Patakarang
Piskal ay may kinalaman sa paggasta
ng pamahalaan batay sa kinolektang
buwis nito.
Ayon kay Balitao, ang
Pagbubuwis ay ang karapatan ng
pamahalaan na lumikom ng
kontribusyon mula sa mga
mamamayan , ari-arian, paggawa, pangunahing pinagkukunan ng pondo
o kita ng Pamahalaan at ang kita mula rito ay tinatawag na public
revenue. Samantala ang kita mula sa negosyo na pag-aari ng
Pamahalaan, Pagbibili ng mga lupaing pag-aari nito, Foreign Financial
Aid, Salaping hinihiram sa loob at labas ng bansa at paggawa ng salapi
ang ilan dito. Mahalaga ang Pagbubuwis dahil ito ang Life blood ng
ekonomiya, layunin nitong mapataas ang kita ng pamahalaan,
mapalagaan ang domestic economy laban sa mga dayuhang kalakal,
maipatupad ang wastong distribusyon ng kita at mapagtibay ang
regulasyon sa pagbili at pagkonsumo ng kalakal. Kung walang
Ang buwis na nakolekta mula rito ay isa lamang sa mga
pagbubuwis ay walang pondong malilikom upang maisakatuparan ang
mga programa at proyekto ng pamahalaan tungo sa Pambansang
kaunlaran.
Sa kabilang banda, kinakailangang maibalik ng pamahalaan
ang mga nasingil na buwis nito sa pamamagitan ng paggasta. Ang
Paggasta ay ang sistematikong paggamit ng mga pondong nalikom ng
pamahalaan upang mailunsad ang mga layuning pang-ekonomiya nito at
masiguro na muling dadaloy ang salapi na magsisilbing gabay sa
magiging galaw ng pambansang ekonomiya. Nang dahil sa paggasta,
maisasakatuparan ang mga programa, proyekto at serbisyong pampubliko
nito.
Karaniwang naghahanda ang pamahalaan ng isang
Balanseng Badyet kung saan inaasahang kapantay ng
makokolektang buwis ang planong paggasta nito subalit madalas itong
nagiging Budget Deficit kung saan mas malaki ang nagiging paggasta ng
Pamahalaan kaysa sa nakolektang buwis sa isang takdang panahon. Ito
ay ipinakikita sa pamamagitan ng equation na:
Budget deficit = G >T
G=Paggasta ng Pamahalaan

karapatan o
priilehiyo.
T=Nakolektang Buwis
Budget Surplus naman
ang nagaganap kung mas mataas ang
kita sa gastos ng pamahalaan na
ipinakikita sa equation na:
Budget Surplus =G<T
G=Paggasta ng Pamahalaan
T=Nakolektang Buwis
Bukod dito, ginagamit rin
ang patakarang piskal upang
mapanatiling balanse ang ekonomiya.
Nilalabanan nito ang labis na paglago
o pagbaba ng output ng ekonomiya.
Expansionary Fiscal Policy.
Ang labis na paglago (overheated economy) ay bunga ng pagtaas ng
kabuuang demand dahil sa labis na paggasta na magreresulta sa
Implasyon.
Kaya naman nagpapa-iral ang pamahalaan ng surplus na badyet at
pagpapataas ng buwis samantalang deficit na badyet at mababang
paggasta naman sa mga panahong may Resesyon o Depresyon sa
ekonomiya.
Sa kabuuan, ang paggasta ng pamahalaan ay maaring baguhin upang
mapataas o mapababa ang output ng ekonomiya. Ang patakarang Piskal
na naglalayong mapataas ang output ng bansa ay tinatawag na
expansionary fiscal policy. Samantalang ang Patakarang Piskal na
naglalayong mapababa naman ang output ng bansa ay tinatawag na
Contractionary Fiscal Policy.
Contractionary Fiscal Policy
Ipinapatupad ang polisiyang ito upang mapalago ang
matamlay na ekonomiya ng bansa sa pamamagitan ng
pagtaas ng paggasta ng pamahalaan at pagpapababa sa
buwis. Sa ganitong pamamaraan nagkakaroon ng
karagdagang salapi na dadaloy sa ekonomiya na maaring
magamit sa pamumuhunan na
makapagpapataas sa kita ng Bahay-alakal at Disposable
income (Yd) ng Sambahayan. Dahil dito magkakaroon ng
pagtaas sa kabuuang demand.
Ang Disposable income (Yd) o After tax income ay ang kita mababang paggasta at mataas na buwis ay
na siyang ginagamit sa paggasta matapos ang
pagbubwis. Ito ay ipinakikita sa equation na:
Disposable, or after-tax, income (Yd) Total income minus income (Yd) ng sambahayan at maging ang kita ng
net taxes: Y − T.
Disposable income ≡ total income − net taxes
Yd ≡ Y − T
May kakayahan rin ang Patakarang Piskal magdulot ng
Multiplier effect. Nagaganap ang Multiplier effect kapag
ang paggasta ng isang tao ay nagiging kita ng iba at
ginagamit sa paggasta.
Ang polisiyang ito ay ipinatutupad naman ng
pamahalaan kapag mayroong labis na paglago sa
ekonomiya kung ihahambing sa normal nitong
kakayahan. Sa ganitong kondisyon nagkakaroon ng
labis na pagtaas ng demand na makapagdudulot
naman ng pagtaas sa pangkalahatang presyo. Ito
ay hindi mainam para sa ekonomiya, kaya naman
nagbabawas ng gastos ang pamahalaan
at itinataas ang singil na buwis upang malimitahan
ang salaping dadaloy sa ekonomiya. Ang
nangangahulugang pagliit ng salaping maaring
magamit sa pamumuhunan. Liit ang disposable
bahay-kalakal. Dahil dito magkakaroon ng pagbaba
sa kabuuang demand.

Gawain 3: Venn diagram

Gawain 4: Terminology Inventory Probe
Recap Panuto: Ipaliwanag ang Konsepto ng Patakarang

Panuto: Sa bahaging ito ay muli mong babalikan ang

gawaing Terminology Inventory Probe upang
maipakita ang pagkatuto sa paksang tinalakay. Isulat
ang
Piskal ayon sa pagkakapareho at pagkakaiba ng mga
kahulugan ng mga konseptong naunawaan at Ikahon
pamamaraan nito.
ang mga salitang may di tiyak na kahulugan.

PAGBUBUWIS PATAKARANG PISKAL BUDGET DEFICIT

KAHULUGAN KAHULUGAN KAHULUGAN

EXPANSIONARY CONTRACTIONARY DISPOSABLE

FISCAL POLICY FISCAL POLICY INCOME
KAHULUGAN KAHULUGAN KAHULUGAN

PAGGASTA OVERHEATED MULTIPLIER EFFECT

ECONOMY
KAHULUGAN KAHULUGAN KAHULUGAN

Gawain 5: Expand o Contact?
Panuto: Batay sa mga sumusunod na sitwasyon
sa ibaba, tukuyin kung anong uri ng patakarang
piskal ang dapat na ipatupad.
1.Pagtaas ng excise tax sa mga sweetened goods
and beverages.
2.Pagbibigay ng tax incentive ng pamahalaan sa
mga nais magnegosyo.
3.Build, Build Build program ng 4 PICSIN1-Ang sagot ay nakadepende sa perspektibo ng
Administrasyong Duterte
4.Pangungutang sa Dayuhang
Ekonomiya
5. Tax exemption sa ilalim ng Train Law
• Balitao et. al. (2012)Ekonomiks Mga Konsepto at
Aplikasyon. Vibal Publishing House, Inc. (p. 210-
310). Quezon City, Metro Manila.
• Case,Fair and Oster (2009). Principles of
Economics. Pearson Education Inc. USA.
• DepEd Curriculum Guide (2013). Vibal Group,Inc.
Pasig City, Philippines.
• Imperial et. al.(2007) Turning Points IV “Economics “(1st
Edition p. 229-291). Rex Bookstore, Inc. Sampaloc, Manila.
• Mankiw, G. (2004). Principles of Economics Thomson Asian
Edition, Thomson Learning Asia, Singapore
Pagwawasto ng
Kasagutan
Gawaing Paglulunsad
mag—aaral.
Terminology Inventory Probe-Ang sagot ay nakadepende sa
perspektibo ng mag—aaral.
Gawaing Panlunas -Venn diagram
Expansionary Fiscal Policy Contractionary Fiscal Policy
1.Mapasigla ang pambansang 1.Mabawasan ang sobrang
ekonomiya. kasiglahan ng ekonomiya upang
makontrol ang implasyon.
2.Isulong ang ekonomiya, lalo na
sa panahon ng recession. 2.Pagbabawas ng gastusin ng
pamahalaan, pagsasapribado ng
3.Namumuhunan ang ilang pagpublikong korporasyon
pamahalaan at nagbabawas sa at pagpapataas sa singil na pagbayad ng buwis. buwis.
4.Pagpapataas sa demand 3. Pagpapababa sa demand
5.Pagpapababa sa presyo ng 4.Pagpapataas sa presyo ng
• DepEd’s Learners Module (2015) Ekonomiks, kalakal kalakal

Araling Panlipunan Modyul para sa Mag-aaral (1st 6.Pagpapalaki sa output ng 5.Pagpapababa saoutput ng ekonomiya. ekonomiya
Edition p.221-3240). Vibal Group,Inc. Pasig City,
Philippines.
Gawaing Pagtataya-
Terminology Inventory Pagkakapareho
Probe Recap • Pamaraan ng Pamahalaan sa Pagpapatupad ng
Patakarang Piskal
• Nagsisilbing instrument upang matamo ang
ekwilibriyo sa ekonomiya sa pamamagitan ng
paggasta at pagbubuwis.

PAGBUBUWIS PATAKARANG PISKAL BUDGET DEFICIT

KAHULUGAN KAHULUGAN KAHULUGAN
Ay ang karapatan ng pamahalaan na Ang Patakarang Piskal ay ang paggamit Kaganapan kung saan mas malaki
lumikom ng kontribusyon mula sa ng pamahalaan sa pagbubuwis at ang nagiging paggasta ng
mga mamamayan , ari- paggasta nito upang mapatatag ang Pamahalaan kaysa sa nakolektang
arian,paggawa, karapatan o ekonomiya. buwis sa isang takdang panahon
priilehiyo.
EXPANSIONARY FISCAL POLICY CONTRACTIONARY FISCAL POLICY DISPOSABLE INCOME
KAHULUGAN KAHULUGAN KAHULUGAN
Pagpapasigla sa matamlay na ekonomiya Pagpapababa sa kabuuang output ng ang kita na siyang ginagamit sa
ng bansa. bansa upang makontrol ang implasyon paggasta matapos ang pagbubwis
PAGGASTA OVERHEATED ECONOMY MULTIPLIER EFFECT
KAHULUGAN KAHULUGAN KAHULUGAN
Ang paggamit ng mga pondong nalikom Nagaganap kung mayroong labis na Nagaganap kapag ang paggasta ng
ng pamahalaan upang mailunsad ang pagtaas ng kabuuang demand dahil sa isang tao ay nagiging kita ng iba at
mga layuning pang-ekonomiya at labis na paggasta na magreresulta sa ginagamit sa paggasta.
masiguro na muling dadaloy ang salapi Implasyon
na magsisilbing gabay sa magiging galaw
ng pambansang ekonomiya.

Panuto: Batay sa mga sumusunod na sitwasyon, tukuyin kung anong uri ng patakarang piskal ang dapat na
Contractionary Fiscal
Expansionary Fiscal
magnegosyo.
Expansionary Fiscal
Expansionary Fiscal
Expansionary Fiscal Policy
Gawaing Paglalapat
Gawain 5: Expand o Contact?
ipatupad.
Policy 1.Pagtaas ng excise tax sa mga sweetened goods and beverages.
Policy 2.Pagbibigay ng tax incentive ng pamahalaan sa mga nais
Policy 3.Build, Build Build program ng Administrasyong Duterte
Policy 4.Pangungutang sa Dayuhang Ekonomiya
5. Tax exemption sa ilalim ng Train Law