You are on page 1of 11

शशकण अशभववश त एवव शशकण अशभरशच पशननतरर

1. अच्छछ अध्यछपक वह हह जज ?
(A) ममेधछवव व पररिश्रमव हज
(B) अपनमे ववद्यछररर्थियय समे सच्चव लगन रिखतछ हज
(C) सदछ जववन व्यतवत करितछ हज
(D) अपनमे ववषय मम प्रववण हज
Answer: B
2. ककक डरिगछरर न स्ककल सबसमे पहलमे ककस दमे श मम खजलमे गए रमे ?
(A) इकग्लहण्ड
(B) इरलल
(C) जमर्थिनव
(D) फछकस
Answer: C
3. शशकछ कमे कमेत मम सवछर्थिरधक महत्वपकणर्थि तत्व ‘अशभिरुरच’ हह , यह ववचछरि ककसकछ रछ ?
(A) रूसज
(B) मररियछ मछन्रमे सरिल
(C) महकडकगल
(D) रल. पव. नन
Answer: D
4. अशभिप्रमेरिण एक ?
(A) भिभौततक अवस्रछ हह
(B) सहज अवस्रछ हह
(C) नहसरगर्थिक अवस्रछ हह
(D) मनजवहजछतनक अवस्रछ हह
Answer: D
5. शशकछ कमे मछध्यम समे कल्यछण हजतछ हह ?
(A) समछज कमे सभिव वगर कछ
(B) आदशर्थि पररिवछरि कछ
(C) मनष्न य कमे व्यककतत्व कछ
(D) छछत व छछतछओक कछ
Answer: A
6. बच्चय मम स्व-अननशछसन कक भिछवनछ ककस प्रकछरि पहदछ कक जछ सकतव हह ?
(A) उन्हम कठजरि अननशछसन मम रिखकरि
(B) उन्हम कजम्ममेदछरिल ससौंपकरि
(C) अनश
न छसनहलनतछ परि उन्हम दण्ड दमे करि
(D) उन्हम अनश
न छसन मम रिखनमे कमे लछभि बतछकरि
Answer: B
7. एक अध्यछपक कमे रूप मम आप प्रछरशमकतछ दम गमे ?
(A) ववजछन ववषयय कज
(B) वहजछतनक दृकष्रकजण एवक ववचछरि कज
(C) उच्च ववचछरिय कज
(D) आस्रछ कज
Answer: B
8. बतन नयछदल शशकछ कछ आधछरि मनजवहजछतनक हह कययकक ?
(A) इसमम पछठ्य-ववषयय कक अपमेकछ छछत कज प्रधछनतछ दल जछतव हह
(B) इसमम शशकछ कछ आधछरि आररर्थिक हह
(C) इसमम जछनमेकन्न्द्रियय कक शशकछ दल जछतव हह
(D) इसमम हस्तशशल्प कज प्रधछनतछ दल जछतव हह
Answer: A
9. शशकण कयछ हह ?
(A) एक कभौशल
(B) एक कलछ
(C) एक कक्रियछ मछत
(D) एक तपस्यछ
Answer: A
10. छछतय कमे चररित-तनमछर्थिण मम सबसमे अरधक महत्वपकणर्थि भिकशमकछ ककसकक हजतव हह ?
(A) अध्यछपक कमे उपदमे शय कक
(B) स्वयक अध्यछपक कमे आदशर्थि चररित कक
(C) महछपनरुषय कक जववन गछरछ पढ़छनमे कक
(D) धछशमर्थिक शशकछ कक
Answer: B
11. रिछष्टलय शशकछ नवतत कमे कयछ उदमेश्य हह ?
(A) सम्पण
क र्थि शशकछतकत कज नयछ रूप दमे नछ
(B) शशकछ कज रिजजगछरि समे सम्बन्ध करिनछ
(C) शशकछ द्वछरिछ समछन अवसरि दमे नछ
(D) शशकछ कज डडगव समे ववच्छमे ददत करिनछ
Answer: A
12. शशकण अशभियजग्यतछ कछ अरर्थि हह ?
(A) शशकक बननमे कक इच्छछ
(B) शशकण कछयर्थि मम लगन
(C) शशकक कछ कछयर्थि करिनमे हमे तन अपमेककत सभिव यजग्यतछएक
(D) इनमम समे कजई नहलक
Answer: C
13. आपकमे अध्यछपन करितमे समय यदद कजई छछत आपकक तदन रयय कक ओरि सककमेत करितव हह तज आप ?
(A) छछतछ कज ककछ कमे बछद शमलनमे कमे शलए कहम गव
(B) छछतछ कज चनप रिहनमे कमे शलए कहम गव
(C) स्ववकछरि करि लमगव
(D) दसक रिमे ददन अच्छछ तहयछरिल करिकमे जछयमगव
Answer: C
14. शशकण कक पररियजजनछ पद्धतत ?
(A) पछठ्य पनस्तक कमदन्द्रित हह
(B) शशकक कमदन्द्रित हह
(C) प्रजजमेकर कमदन्द्रित हह
(D) बछलक कमदन्द्रित हह
Answer: D
15. एक शशकक कज जछन कमे आलछवछ अपनमे ववद्यछररर्थियय कज औरि कयछ शसखछनछ चछदहए ?
(A) लक्ष्य प्रछकपत कमे शलए अरक प्रयछस
(B) ववपरिलत पररिकस्रततयय मम भिव सकयम व सकतल
न न न खजनछ
(C) समय कछ सदप
न यजग
(D) यमे सभिव
Answer: D
16. अध्यछपक कछ वछस्तववक कछयर्थि कयछ हह ?
(A) छछतय कज पढ़नमे मम लगछनछ
(B) छतय कज पढ़नमे कमे शलए प्रमेररित करिनछ
(C) छछतय कक प्रततभिछ कछ सवर्वोन्मनखव ववकछस करिनछ
(D) छछतय कक परिलकछ पछस करिनमे यजग्य बनछनछ
Answer: C
17. बच्चय कक शशकछ मम यह अरधक आवश्यक हह कक ?
(A) बच्चय कज गलत कछम करिनमे परि दक डडत ककयछ जछयमे
(B) बच्चय मम सहल आदतम डछलल जछयम
(C) बच्चय कज पयछर्थिपत स्नमेह ददयछ जछयमे
(D) बच्चय कछ सवछर्वांगवण ववकछस हज
Answer: D
18. तनम्नशलखखत शशकण-ववरधयय मम समे कभौन-सव ववरध वछस्तववक अननभिवय कज प्रदछन करिनमे कमे दृकष्रकजण
समे उत्तम हह ?
(A) भ्रमण ववरध
(B) प्रप्रॉजमेकर ववरध
(C) भिछषण ववरध
(D) पछठ्य पनस्तक ववरध
Answer: A
19. अपनमे छछतय कज समझनमे कमे शलए शशकक कज ककस बछत कछ जछन हजनछ चछदहए ?
(A) बछल मनजववजछन
(B) बछलक कहसमे सवखतछ हह
(C) बछलकय कक अशभिरुरचयछक औरि प्रववकत्तयछक
(D) यमे सभिव
Answer: D
20. शशककय कज रिछष्टलय भिछवनछ ववकछस हमे तन कयछ कदम उठछनछ चछदहए ?
(A) रिछष्टलय भिछषछ कछ अरधकछरधक प्रयजग करिनछ चछदहए
(B) ववद्यछलय मम ऐसमे कछयर्थिक्रिम कछ आयजजन करिनछ चछदहए कजससमे छछतय मम रिछष्टलय भिछवनछ जछगमे
(C) रिछष्टलयतछ कमे ववरिजधव तत्त्वय कछ दमन करिनछ चछदहए
(D) परिक मे रिछष्ट कमे शलए एक हल जहसमे ववषय वस्तन कक वकछलत करिनव चछदहए
Answer: B
21. पछठ्यक्रिम तनमछर्थिण मम ककस बछत कज मनख्य रूप समे ध्यछन मम रिखनछ चछदहए ?
(A) शशकछ कमे उदमेश्यय कज
(B) छछतय कक आवश्यकतछओक, रुरचयय एवक यजग्यतछओक कज
(C) शशकण अननसकधछनय कज
(D) A औरि B दजनय
Answer: D
22. छछतय मम मभौखखक अशभिव्यककत कज ववकशसत करिनमे कछ तरिलकछ हह ?
(A) पररिचचछर्थिओक कछ आयजजन
(B) भिछषण प्रततयजरगतछ कछ आयजजन
(C) अन्त्यछकरिल कछ आयजजन
(D) यमे सभिव
Answer: D
23. छछतय कज गह
ग -कछयर्थि ददयछ जछए, वह ?
(A) पढ़छए गए पछठ परि आधछररित हजनछ चछदहए
(B) पहलमे पढ़मे गए पछठ परि आधछररित जछन कज बढ़छनमे वछलछ हजनछ चछदहए
(C) पव
क र्थि जछन परि आधछररित औरि उसमे दजहरिछनमे वछलछ हजनछ चछदहए
(D) यमे सभिव
Answer: A
24. शशकक रिछष्ट कछ तनमछर्थितछ हह , इस करन परि आपकक कयछ प्रततकक्रियछ हह ?
(A) यह कमेवल एक आदशर्थि वछकय हह
(B) भ्रष्ठ नमेतछओक कमे आगमे शशककय कक कनछ नहलक चल पछतव
(C) यह वछस्तववकतछ हह कययकक शशशन हल आगमे चलकरि रिछष्ट मम सकक्रिय भिकशमकछ तनभिछतमे हह
(D) इनमम समे कजई नहलक
Answer: C
25. शशकण कक सबसमे कमजजरि ववरध कभौन-सव हह ?
(A) सकवछद ववरध
(B) दृश्य-श्रव्य ववरध
(C) प्रजजमेकर ववरध
(D) पछठ्य-पनस्तक ववरध
Answer: D
26. ववद्यछलय मम पयछर्थिवरिण शशकछ समे आपकछ अशभिप्रछय हह ?
(A) छछतय मम पयछर्थिवरिण कछ जछन हज जछयमे
(B) पयछर्थिवरिण कज दवक षत हजनमे समे बचछयछ जछ सकतछ हह
(C) छछतय कछ मनजरिक जन हज
(D) छछतय परि अततररिकत बजझ डछलनछ
Answer: B
27. प्रभौढ़ शशकछ ककन व्यककतयय कमे अरधकछरि मम हजनव चछदहए ?
(A) सरिकछरि कमे हछर मम
(B) शशककत व्यककतयय कमे हछर मम
(C) गहरि-सरिकछरिल सशमततयय कमे हछर मम
(D) उपरिजकत सभिव कमे हछर मम
Answer: C
28. तननिःशनल्क औरि अतनवछयर्थि प्रछइमरिल शशकछ लछगक हजनमे कमे फलस्वरूप ?
(A) बछलकय मम सछकरितछ बढ़ल हह
(B) गछमवण कमेतय मम सछकरितछ बढ़ल हह
(C) दमे श मम सछकरितछ बढ़ल हह
(D) यमे सभिव
Answer: D
29. ककस ववरध समे छछत सबसमे अरधक औरि अच्छछ तरिह सवखतमे हह ?
(A) दमे खकरि
(B) स्वयक करिकमे
(C) सननकरि
(D) पढ़करि
Answer: B
30. शशकछ तभिव सछरर्थिक हजगव जब ?
(A) पछठ्यक्रिम कमेकन्न्द्रित हज
(B) छछत कमेकन्न्द्रित हज
(C) रिजजगछरि कमेकन्न्द्रित हज
(D) समछज कमेकन्न्द्रित हज
Answer: B
31. छछतय मम अननशछसन बनछयमे रिखनमे कमे शलए एक शशकक कक कभौन-सव भिकशमकछ सरिछहनवय हह ?
(A) शशकक कक अपनव यजग्यतछ
(B) शशकक कछ ववचछरि
(C) शशकक कछ व्यककतत्व
(D) शशकक कक ककछ प्रबन्ध कक कमतछ
Answer: D
32. छछत जज शलखखत कछयर्थि करितमे हह, उसमे शशकक कज कब जछकचनछ चछदहए ?
(A) जब शशकक कज खछलल समय शमलमे
(B) अगलमे सपतछह कमे दभौरिछन
(C) सपतछह कमे अकत मम रिवववछरि कज
(D) शलखखत कछयर्थि पकरिछ हजनमे समे तनरिकत बछद
Answer: D
33. ककस ववद्वछन नमे शसखनमे कमे पछकच चरिण बतछए रमे ?
(A) फजबमेल
(B) हबर्थिरर्थि
(C) पलमेरज
(D) कमवतनयम
Answer: B
34. शशकण कक समस्यछओक कज हल करिनमे कछ दछतयत्व ककसकछ हह ?
(A) प्रधछनछचछयर्थि कछ
(B) शशककय कछ
(C) सरिकछरि कछ
(D) शशकछववदय कछ
Answer: B
35. ककछ-शशकण मम छछतय कक रूरच बनछयमे रिखनमे कमे शलए अध्यछपक कज कयछ करिनछ चछदहए ?
(A) यरछरर्थि जववन कमे उदछहरिणय कछ भिरिपकरि प्रयजग
(B) छछतय कज चचछर्थि कछ भिरिपकरि अवसरि दमे नछ
(C) शशकण-सछमगव कछ खकब प्रयजग
(D) यमे सभिव
Answer: D
36. अध्यछपक कमे शलए सबसमे मल्
क यवछन ?
(A) उसकक नभौकरिल हह
(B) उसकक गररिमछ एवक मयछर्थिदछ हह
(C) छछतय कछ ववश्वछस हह
(D) उसकक शशकण कमे प्रतत आस्रछ हह
Answer: C
37. तनम्नशलखखत मम समे कभौन छछतय मम लजकतछकततक मकल्यय कक स्रछपनछ करितछ हह ?
(A) पनस्तकम
(B) प्रछरर्थिनछ सभिछ
(C) वछवषर्थिकजत्सव
(D) खमेल कछ महदछन
Answer: D
38. शशकक कक यजग्यतछ एवक आचरिण कछ सबसमे अच्छछ मकल्यछककन करितमे हह ?
(A) उनकमे प्रधछनछचछयर्थि
(B) उनकमे शशष्य
(C) समछज कमे सम्भ्रछकत लजग
(D) ववशमेषज
Answer: B
39. शशकक कछ मल
क कछयर्थि हह ?
(A) छछतय कज पढ़नमे कमे शलए प्रमेररित करिनछ
(B) छछतय कज उनकक गलततयछक बतछनछ
(C) अध्ययन कमे शलए अननककल वछतछवरिण तहयछरि करिनछ
(D) छछतय कमे स्व-अध्ययन मम सहछयतछ करिनछ
Answer: C
40. प्रततयजरगतछ समे एक उत्तम गनण कछ ववकछस हजतछ हह ?
(A) लक्ष्य ऊऊँचछ रिखनछ
(B) परिछजय कज भिव खनशव-खनशव स्ववकछरि करिनछ
(C) कछम पकरिछ करिकमे हल दम लमेनछ
(D) यमे सभिव
Answer: D
41. शशकछ कमे प्रचछरि एवक प्रसछरि समे ?
(A) लजकतकत मजबत
क हजतछ हह
(B) अन्धववश्वछस मम कमव आतव हह
(C) आररर्थिक ववकछस कक दरि बढ़तव हह
(D) यमे सभिव
Answer: D
42. आपकमे ववचछरि मम शशकछ कछ उदमेश्य हजनछ चछदहए ?
(A) शशकछ गहण करिनमे कमे बछद नभौकरिल
(B) छछतय कक मछनशसक यजग्यतछ कछ ववकछस
(C) छछतय कज सछकरि बनछनछ
(D) बछलकय कछ सवछर्वांगवण ववकछस
Answer: D
43. ककस छछत कज आप श्रमेष्ठ मछनतमे हह ?
(A) जज शशककय कज सम्मछन दमे औरि उनकक आजछ मछनमे
(B) जज सनशवल औरि शशमर्थिलछ हज औरि अननशछशन मम रिहमे
(C) जज शशकछ गहण करिनमे मम औरि अध्ययन मम रूरच रिखतछ हज
(D) जज तनयशमत पछठशछलछ आतछ हज औरि ककछ कछ मप्रॉनवररि हज
Answer: C
44. भिछषछ सवखनमे कछ प्रभिछवव उपछय हह ?
(A) पछठ्य-पस्
न तकम पढ़नछ
(B) सहछयक पस्
न तकम पढ़नछ
(C) अखबछरि पढ़नछ
(D) वछतछर्थिलछप करिनछ
Answer: D
45. एक प्रधछनछचछयर्थि कज हजनछ चछदहए ?
(A) छछतय कमे शलए प्ररिमे णछदछयक
(B) अध्यछपकय कमे शलए समछनतछ कछ भिछव रिखनमे वछलछ
(C) कनशल प्रबन्धक
(D) यमे सभिव
Answer: D
46. छछतय कक प्रततकक्रियछ नकछरिछत्मक भिव हजतव हह औरि सकछरिछत्मक भिव, नकछरिछत्मक प्रततकक्रियछ कछ एक
उदछहरिण हह ?
(A) छछत अननशछसनहलनतछ नहलक करितमे
(B) छछत ककछ मम सनशवल व्यवहछरि नहलक करितमे
(C) छछत ककछ-शशकण मम रूरच नहलक लमेतमे
(D) छछत ककछ मम शजरि नहलक मचछतमे
Answer: C
47. आपकमे अनस
न छरि शशकण कक यजजनछ पद्धतत हजनव चछदहए ?
(A) शशकक कमेकन्न्द्रित
(B) प्रजजमेकर कमेकन्न्द्रित
(C) पछठ्य पनस्तक कमेकन्न्द्रित
(D) बछलक कमेकन्न्द्रित
Answer: D
48. एक अध्यछपक कछ श्रमेष्ठतम गनण हह ?
(A) अध्यछपक कमे प्रतत पकणर्थि समपर्थिण
(B) अध्यछपक कमे प्रतत उच्च चररित
(C) अध्यछपक कमे प्रतत उच्च ववचछरि
(D) अध्यछपक कक धमर्थितनरिपमेकतछ
Answer: A
49. अध्यछपन प्रभिछवशछलल हज सकतछ हह यदद अध्यछपक ?
(A) शशकण वहछक समे प्रछरिक भि करिमे जहछऊँ समे ववद्यछरर पहलमे समे जछनतमे हज
(B) ववषय पढ़छनमे कछ लम्बछ अननभिव रिखतछ हज
(C) ववषय कछ अच्छछ जछतछ हज
(D) यमे सभिव
Answer: A
50. अध्यछपक मनख्य रूप समे ककसकमे प्रतत जवछबदमे ह हजतछ हह ?
(A) समछज तरछ छछतय कमे प्रतत
(B) प्रधछनछचछयर्थि कमे प्रतत
(C) अशभिभिछवकय कमे प्रतत
(D) सरिकछरि कमे प्रतत
Answer: A
51. अध्यछपक कक कछयर्थिकमतछ कज बढ़छयछ जछ सकतछ हह ?
(A) परिलकछफल कमे अननसछरि पदजन्नतत दमे करि
(B) कड़मे स्ककल प्रशछसन द्वछरिछ
(C) अध्यछपक कमे कछयर कक सरिछहनछ करिकमे
(D) अच्छछ वमेतन दमे करि
Answer: C
52. सफल अरधगम कमे शलए आवश्यक हह कक ?
(A) छछतय कमे मछनशसक स्तरि एवक रूरच कज ध्यछन मम रिखकरि पढ़छयछ जछए
(B) अध्यछपक बवच-बवच मम छछतय कछ मनजरिक जन भिव करितछ रिहमे
(C) अध्यछपक कज ववषय परि पण
क र्थि अरधकछरि हज
(D) यमे सभिव
Answer: D
53. हममे शशकछ गहण करिनव चछदहए कययकक शशकछ ?
(A) व्यककत कज ववद्वछन बनछतव हह
(B) व्यककत कज स्वछवलम्बव बनछतव हह
(C) व्यककत कज अरर्वोपछजर्थिन यजग्य बनछतव हह
(D) यमे सभिव
Answer: B
54. नसर्थिरिल स्ककलय कक शनरुआत ककसनमे कक रव ?
(A) डछल्रन
(B) जछन डमेवव
(C) फजबमेल
(D) एनव बमेसमर
Answer: C
55. सछमदक हक खमेलय समे छछत कज कभौन-सछ लछभि हजतछ हह ?
(A) उत्तरिदछतयत्व तनभिछनमे कमे गनण कछ ववकछस
(B) शमलकरि कछयर्थि करिनमे कक टमे तनकग
(C) तनयम पछलन कछ अभ्यछस
(D) यमे सभिव
Answer: D
56. प्रजजमेकर कछयर्थि कछ उदमेश्य छछतय मम ?
(A) तथ्यय कज व्यवहछरि मम लछनमे कक कमतछ पहदछ करिनछ हह
(B) समस्यछ-समछधछन मम प्रववणतछ प्रदछन करिनछ हह
(C) खजज कक इच्छछ जछगत
ग करिनछ हह
(D) सजग नछत्मक यजग्यतछओक कज प्रजत्सछदहत करि
Answer: D
57. छछतय कज पहलमे कजई सछमछन्य तनयम बतछकरि उसकमे बछद उस तनयम कमे उदछहरिण दमे करि तनयम कक पकन ष्र
करिनमे कक ववरध कज ?
(A) तनगमन ववरध कहतम हह
(B) सकश्लमेषण समे ववश्लमेषण कक ववरध कहतमे हह
(C) अननभिव समे तकर्थि कक ववरध कहतमे हह
(D) आगमन ववरध कहतमे हह
Answer: A
58. प्रश्नय समे छछतय कक मछनशसक कक्रियछ जछगत
ग हजनव चछदहए, यह उककत ककस ववद्वछन कक हह ?
(A) रिछइबनर्थि
(B) वपन्समेन्र
(C) रिमे मप्रॉण्र
(D) इनमम समे कजई नहलक
Answer: C
59. ककसव पछठ कज पढ़छनमे मम शशकक कज सबसमे अरधक प्रश्न ककस चरिण मम पकछनछ चछदहए ?
(A) प्रस्तछवनछ चरिण मम
(B) पननरिछवकग त्त चरिण मम
(C) ववकछस चरिण मम
(D) इनमम समे कजई नहलक
Answer: C
60. ववद्यछलय मम खमेलय कमे आयजजन कछ उदमेश्य हजतछ हह ?
(A) छछतछओक कज ककसव कछयर्थि मम लगछनछ
(B) शरिलरि कज हृष्र-पनष्र बनछनछ
(C) प्रततयजगव खमेलय कमे शलए तयछरिल करिनछ
(D) बछलक कछ सवछर्वांगवण ववकछस करिनछ
Answer: D

You might also like