1
REBISADOR SA KONTEMPORARYONG ISYU (3rd Quarter)
MGA ISYU SA KARAPATANG PANTAO
Karapatang Pantao - tumutukoy sa mga pangkalahatan at legal na garantiya na
dapat matamasa ng lahat. Ito ang nagbibigay ng proteksyon sa mga indibidwal
at pangkat mula sa aksyon at omisyon na nakaaapekto sa batayang dignidad ng
tao
URI NG MGA KARAPATAN
1. Natural Rights
- Mga karapatang taglay ng bawat tao kahit hindi ipagkaloob ng Estado.
- Karapatang mabuhay, maging malaya, at magkaroon ng ari-arian
2. Constitutional Rights
- Mga karapatang ipinagkaloob at pinangangalagaan ng Estado.
a. Karapatang Politikal – Kapangyarihan ng mamamayan na makilahok,
tuwiran man o hindi, sa pagtatag at pangangasiwa ng pamahalaan.
b. Karapatang Sibil – mga karapatan na titiyak sa mga pribadong indibidwal
na maging kasiya-siya ang kanilang pamumuhay sa paraang nais nang
hindi lumalabag sa batas tulad ng pagsali sa mga organisasyon.
c. Karapatang Sosyo-ekonomiko – mga karapatan na sisiguro sa
katiwasayan ng buhay at pang-ekonomikong kalagayan ng mga
indibidwal.
d. Karapatan ng Akusado – mga karapatan sa makatarungang paglilitis at
pagbibigay-proteksyon sa indibidwal na inakusahan sa anomang krimen.
e. Karapatang Panlipunan – mga indibidwal o kolektibong karapatan na
nagtitiyak sa maayos na pamumuhay sa pamayanan.
f. Karapatang Kultural – tumutukoy sa karapatan ng bawat mamamayan na
maisabuhay, maipagmalaki, at makapag-ambag sa kultura ng kanyang
lahi o pamayanan.
3. Statutory Rights
- Mga karapatang kaloob ng binuong batas at maaaring alisin sa
pamamagitan ng panibagong batas.
MGA EPEKTO NG PAGLABAG SA KARAPATANG PANTAO
A. Epekto sa Indibidwal
1. Sikolohikal na Suliranin
2. Pisikal na Suliranin
3. Pangkabuhayang Suliranin
B. Epekto sa Pamilya
 Maaaring magkawatak-watak, mapabayaan ng mga magulang ang
mga anak, at bumaba ang kalidad ng pamumuhay.
C. Epekto sa Komunidad
 Namamayani ang mataas na antas ng pagdududa at kawalan ng
tiwala sa pagitan ng mga indibidwal at pamilya sa komunidad na
mataas ang kaso ng paglabag sa karapatang pantao na maaaring
magdulot ng paghihiwalay ng sarili sa ibang tao sa komunidad at
karahasan sa lipunan.
MGA HALIMBAWA NG MGA PAGLABAG SA KARAPATANG PANTAO sa
iba’t ibang panig ng mundo:
A. Paglabag sa Karapatan sa Buhay, Kalayaan, at Seguridad
 mga sibilyan na namatay bunga ng mga suicide attack na isinasagawa ng
mga armadong grupo.
 Pagpapaalis sa mga Lumad sa kanilang mga lupain at pagdakip ng ilan sa
kanila sa paghihinala na kabilang sila sa mga makakaliwang grupo
B. Pang-aalipin
 Umiiral ang kalakalan ng pang-aalipin sa Panahon ng Imperyalismo.
Pagkaraang madala ang mga African sa America, ang mga ito ay inalisan
ng kanilang mga karapatang pantao. Ginawa silang alipin at marahas ang
pagtrato sa kanila sa loob ng maraming siglo tulad ng mga bata na biktima
ng human trafficking.
C. Di-makataong Pagpaparusa
 Noong Mayo 2002, mayroong 20 bilanggo sa Brazil ang namatay dahil sa
pag-aalsa sa loob ng kulungan. Ang protesta ay laban sa pagpapahirap,
pagpaslang sa isang bilanggo, at di-makataong kondisyon nila sa loob ng
bilangguan.
D. Paglabag sa Kalayaan sa Paggalaw
 Tinatayang nasa 600,000 hanggang 820,000 katao ang tumatawid sa mga
hangganan sa mundo, kung saan ang kalahati nito ay mga menor de edad.
E. Paglabag sa Karapatan sa Malayang Pag-iisip at Paniniwala
 Sa Myanmar, ang military junta ang dumurog sa mga mapayapang
demonstrasyon na pinangunahan ng mga monghe. Kasunod nito ang
pagpapasara sa mga monasteryo, pagkumpiska at pagsira sa mga ari-
arian, pagbaril at pambubugbog sa mga nagpoprotesta, at pananakot o
pagdukot sa mga kapamilya at kaibigan ng mga ito.
 Noong Pebrero 27, 2002, inatake ng mga Muslim ang isang tren na lulan
ang mga aktibistang Hindu sa lungsod ng Godhra, Gujarat sa India na
ikinamatay ng 27 katao.
F. Paglabag sa Karapatan sa Pagpapahayag
 Pag-atake at pagbanta sa mga tagapagtanggol ng karapatang pantao,
paghadlan sa kalayaan sa pagpapahayag, at paglabas ng mga batas na
nagbigay ng kapangyarihan sa pamahalaan na limitahan ang kalayaan sa
pagpapahayag.
G. Paglabag sa Karapatan sa Pantay na Pakikinabang sa mga Serbisyo
Publiko
 Apartheid system – ang nagkait sa karamihan sa mga mamamayan ng
South Africa ng kanilang pangunahing karapatang pantao kabilang ang
sibil, politikal, panlipunan, at pang-ekonomiya. Iniwan ang malaking bilang
ng mga taong nananatili sa kahirapan.
H. Paglabag sa Karapatan na Makibahagi sa Pamahalaan
 Sa Zimbabwe, ang aan-daang mga tagapagtanggol ng karapatang pantao
at kasapi ng oposisyon ay inaresto dahil sa pagdalo sa mga mapayapang
pagtitipon.
MGA ILANG PARAAN UPANG MAPANGALAGAAN ANG MGA
KARAPATANG PANTAO SA PAMAMAGITAN NG EDUKASYON AYON SA
HUMAN RIGHTS RESOURCE CENTER (HRRC)
1. Pag-aralan ang mga karapatan ng tao
2. Alamin ang mga taong maaaring sabihan tungkol dito
3. Magsagawa ng mga gawaing magpapaalala sa mga karapatang pantao ng
mga mamamayan
MGA PARAAN UPANG MAKATULONG SA PAGLUTAS NG MGA KASO NG
PAGLABAG SA MGA KARAPATANG PANTAO:
1. Pumili ng isang kaso ng paglabag na malapit sa inyong pamayanan.
2. Magsaliksik tungkol dito
3. Subukan ninyong makapag-isip ng mga solusyon
4. Kumuha ng mga pangkat na susuporta sa inyo upang malutas ang kaso
5. Alamin kung sino ang maaaring kumalaban sa inyo
6. Ipahayag o ipaalam sa publiko
7. Gumawa ng mga fundraising activity para makatulong sa mga biktima nito
kung kinakailangan
8. Isagawa ang inyong mga plano
9. Suriin ang iyong mga nagawa
10. Kung patuloy ang pagkabigo, huwag sumuko
MGA ISYU NA MAY KAUGNAYAN SA KASARIAN (GENDER)
Sekswalidad/Sexuality
- tumutukoy sa biyolohikal at pisyolohikal na katangian na nagtatakda ng
pagkakaiba ng babae sa lalaki.
Gender/Kasarian
- isang sosyo-kultural na konsepto na tumutukoy sa estado ng pagiging babae o
lalaki.
Oryentasyong Sekswal (Sexual Orientation)
- tumutukoy sa kakayahan ng isang tao na makaranas ng malalim na atraksiyong
apeksyonal, emosyonal, sekswal; at ng malalim na pakikipagrelasyon sa taong
ang kasarian ay maaaring katulad ng sa kanya, iba sa kanya, o kasariang higit
sa isa.
URI NG ORYENTASYONG SEKSWAL
1. Heterosexual – mga taong nagkakanasang seksuwal sa miyembro ng
kabilang kasarian.
2. Homosexual – mga nagkakaroon ng seksuwal na pagnanasa sa mga taong
nabibilang sa katulad na kasarian tulad ng lesbian at gay
3. Bisexual - mga taong nakararamdam ng atraksyon sa dalawang kasarian
4. Asexual – mga taong walang nararamdamang atraksiyong seksuwal sa
anumang kasarian
5. Pansexual – mga taong nakakaramdam ng atraksyon sa sinuman, anuman
ang kanilang sex at gender identity.
6. Transgender - kung ang isang tao ay nakararamdam na siya ay nabubuhay
sa maling katawan, ang kaniyang pag-iisip at ang pangangatawan ay hindi
magkatugma, siya ay maaaring may transgender na katauhan
Cisgender – ang tawag sa isang indibidwal kung nagtutugma ang sex sa
kanyang gender identity
Transgender – ang tawag sa isang indibidwal kung hindi nagtutugma ang
kanyang sex sa kanyang gender identity
Transsexual – mga transgender na nagpapalit ng kanilang ari sa pamamagitan
ng hormone therapy, operasyong medikal (sex-reassignment surgery) o iba pang
pamamaraan na nagnanais na patugmain ang kanilang sex at gender identity.

Diskriminasyon
- nagpapakita ng di-wasto, di-patas, o negatibong pagtrato o pananaw sa tao o
pangkat.
SOGIE Bill (HB 4982) - Anti-Discrimination Bill
- Ang lahat ng karapatan laban sa pang-aabuso at karahasan ay dapat pantay
na ibibigay kabilang ang komunidad ng LGBTQIA+.
UP Babaylan - ang pinakaunang organisasyon ng mga mag-aaral na LGBTQIA+
sa buong Pilipinas na itinatag noong 1992.
GENDER ROLE
• kultural at personal
BAHAGING GINAGAMPANAN NG GENDER ROLE SA IBA’T IBANG
LARANGAN:
1. Pamilya - ang unang may aktibong papel sa paghubog ng gender role ng
isang indibidwal.
- Ang katangian ng mga magulang at nakatatanda ay
nakaiimpluwensya sa paghubog ng pagkatao ng mga bata dahil sila
ang nagsisilbing modelo nila.
2. Peer Group - tumutukoy sa kasarian, edad, antas at interes ng isang
indibidwal na sa pamamagitan ng sosyalisasyon ay natututuhan ang
pagkakaiba ng kasarian at kultural na kaalaman.
3. Paaralan - ang institusyon kung saan nalilinang at natutuhan ang mga gender
role.
4. Mass Media - tumutukoy sa mga teknolohiya sa komunikasyon na ginagamit
upang makaabot sa mas malaking bilang ng tagapanood at
tagapakinig.
5. Relihiyon - may magkakaibang pamantayan tungkol sa gender role.
6. Trabaho - Ito ay may tuwirang epekto sa pagtatrabaho ng isang indibidwal,
dibisyon sa paggawa, kapangyarihan, at estruktura ng organisasyon.
Republic Act 10354 o The Responsible Parenthood and Reproductive
Health Act of 2012 (Reproductive Health Law)
- Ito ay alinsunod sa itinatakda ng Saligang Batas ng Pilipinas 1987, Artikulo II
Seksiyon 12 na nagsasaad na katungkulan ng estado na protektahan at
paunlarin ang pamilya bilang pangunahing yunit ng lipunan, kasabay nito ang
pangangalaga sa buhay ng ina at mga ipanganganak pa lamang.
KASAYSAYAN NG RH LAW
• United Nations Declaration on Population – kasama si Pangulong
Ferdinand Marcos sa mga lumagda nito noong 1967 at sa naturang
deklarasyon ay sinasabi na ang mga problema sa populasyon ay isang
mahalagang elemento na dapat isaalang-alang sa pagbuo ng mga
pangmatagalang planong pang-ekonomiya.
• Ang POPCOM ay naglunsad ng National Population Program upang
himukin ang mga mag-asawa na bumuo ng isang maliit na pamilya lamang at
makapagbigay ng mga impormasyon at serbisyo para sa pagpapababa ng
fertility rate ng bansa.
• Tumulong ang United States sa mga programa ng pamahalaan ng Pilipinas
upang makontrol ang paglobo ng populasyon sa pamamagitan ng pagbibigay
ng pondo ng US Agency for International Development (USAID) sa 80% ng
kabuuang suplay ng family planning contraceptives sa Pilipinas.
• Inilunsad sa panahon ng dating Pangulong Corazon Aquino ng Kagawaran
ng Kalusugan ang programa sa pagpaplano ng pamilya o family planning.
• House Bill 8110 o The Integrated Population and Development Act of
1999 - ang pinakaunang bersyon ng isang batas para sa Reproductive Health
o RH Bill na inihain sa Kongreso ng Pilipinas subalit hindi naging matagumpay
na maisabatas ito.
 House Bill 4244 o Responsible Parenthood, Reproductive Health and
Population and Development Act of 2011
- nabuo sa ika-15 Kongreso at tuluyang naging batas bilang Republic Act 10354
SAME-SEX MARRIAGE
- Ang pagsasama ng dalawang magkatulad na kasarian sa pamamagitan ng
seremonyang sibil o relihiyosong seremonya.
Oxford English Dictionary - ang unang kumilala sa katagang same-sex
marriage noong taong 2000.
Netherlands –ipinatupad noong 2001 ang unang batas na nagpahintulot ng
kasal para sa magkatulad na kasarian.
EPEKTO NG SAME-SEX MARRIAGE SA MGA BANSANG
PINAHIHINTULUTAN NITO:
1. Legal na Proteksyon
2. Pagtataguyod ng Pamilya
3. Nababawasan ang Diskriminasyon
4. Ligtas na Pagtatalik
2
PROSTITUSYON
- tumutukoy sa mga gawaing sekswal na may kapalit na kabayaran.
IBA'T IBANG URI NG PROSTITUSYON
1. Prostitusyon sa Internet o cybersex
• nagaganap sa pamamagitan ng internet at ang kapalit na kabayaran
ay karaniwang sa pamamagitan ng electronic transfer.
2. Bahay prostitusyon o Kasa
• isinasagawa ito sa mga bahay na inilalaan para sa kalakaran ng
prostitusyon
3. Escort Service
• maaaring bahagi ng lehitimong industriya na nangangalaga sa
kapakanan ng mga dayuhan sa larangan ng turismo.
4. Pickup girls at bakal boys
• karaniwang nagsisimula sa kalye o eskinita kung saan ang mga
parokyano ay mga dumadaan na tao
5. Child prostitution
• sumasaklaw sa kahit anong uri ng prostitusyon na kinasasangkutan
ng mga bata. Sa murang edad napapasok sila sa ganitong gawain
bunsod ng kahirapan, kawalang-gabay ng magulang, o sila ay
nagiging biktima ng mga pagsasamantala
PANG-AABUSO
ay maaaring pisikal, sekswal, sikolohikal, at pangkabuhayan.
IBA'T IBANG URI NG PANG-AABUSO
1. Pisikal na pananakit
- ang biktima ay nakararanas ng pisikal na pananakit o pang-aabuso tulad ng
pananampal, pambubugbog, pananaksak, at iba pang mga gawi na
nakapagdudulot ng pisikal na kapahamakan sa biktima
2. Sekswal na pang-aabuso
- ang biktima ay nakararanas ng mga kahalayan tulad ng panghihipo,
panggagahasa, malaswang pakikipag-usap, pagpilit na isagawa ang
prostitusyon, at iba pang katulad na gawain
3. Sikolohikal na pang-aabuso
- mga gawaing nagdudulot ng paghihirap ng isip o ng damdamin tulad ng
pananakot, pamamahiya, paninira ng gamit, lihim na pagsubaybay o stalking,
berbal na pang-aabuso, at panloloko
4. Pangkabuhayang pang-aabuso
- mga gawaing humahadlang sa kakayahan ng babae na magkaroon ng
ikabubuhay tulad ng pagbabawal na makapagtrabaho, hindi pagbibigay ng
suportang pinansyal, pagkontrol ng kanyang salapi o kayamanan, at paninira
ng mga kagamitan o posesyon
DAHILAN NG PANG-AABUSO:
1. Kahirapan at pang-aabuso
2. Sariling karanasan
3. Panlipunang salik
a. Sosyo-ekonomikong kalagayan – tumutukoy sa iba’t ibang antas ng tao na
batay sa kanyang kakayahan sa pinansyal na aspekto, o uri ng kabuhayan.
b. Kultura at paniniwala – may mga komunidad kung saan namamayani ang
kapangyarihan at impluwensya ng isang pamilya sa larangan ng politika at
ekonomiya.
c. Demograpiya – ang uri ng tao sa lipunan o pamayanan ay isa rin sa mga
salik sa pagkakaroon ng pang-aabuso
Epekto ng Prostitusyon
• Ang pagiging prostityut o sekswal na manggagawa ay isang stigma o tatak
na mahirap nang mabura sa kamalayan ng tao.
• Maraming pamilya ang nasisira dahil nagiging dahilan ang prostitusyon ng
hindi pagiging tapat ng mga kasal na indibidwal sa kanilang kabiyak o
kapareha.
• Bumababa ang moralidad ng isang pamayanan na palasak ang kalakaran
ng prostitusyon dahil sa kolektibong paghusga ng lipunan.
Epekto ng Pang-aabuso
• Ang pang-aabusong pisikal ay nagdudulot ng epekto sa katawan at
kalusugan tulad ng hindi inaasahang pagbubuntis dulot ng sekswal na
pang-aabuso, pagkahawa ng STDs, at sa ibang pagkakataon ay kamatayan.
• Ang mga biktima ng pang-aabuso ay maaaring magkaroon ng sakit sa pag-
iisip tulad ng nervous breakdown, depresyon, at suicidal tendencies.
• Ang isang taong nagiging biktima ng pang-aabuso ay maaaring mahirapan sa
pagtatrabaho. Ito ay dahil sa pagkakaroon ng iba't ibang epekto sa kanyang
pagkatao ng pang-aabusong kanyang pinagdaanan o pinagdadaanan.
Ang kagandahang asal at moralidad ay unang nahuhubog sa tahanan
at ang mga magulang ang unang guro ng mga anak.