FILBAS

TEKSTONG ELEMENTO NG TEKSTONG

IMPORMATIBO (4)
IMPORMATIBO
 LAYUNIN NG MAY AKDA –
 Isang uri ng babasahing di
layunin (maaring iba-iba)
piksyon. Ito ay naglalayong
 PANGUNAHING IDEYA – ideya
magbigay ng impormasyon o
(agad nilalahad ng mambabasa di
magpaliwanag nang malinaw at
tulad ng tekstong naratibo)
walang pagkiling tungkol sa iba’t
 PANTULONG KAISIPAN –
ibang paksa tulad ng sa mga
makatutulong mabuo sa isipan ng
hayop, isport, agham o siyensiya,
mambabasa ang pangunahing
kasaysayan, Gawain, paglalakbay,
ideya
heograpiya, kalawakan, panahon,
 ESTILO, SANGGUNIAN AT MGA
at iba pa.
BAGAY – Larawan, mahahalagang
 Di tulad ng ibang uri ng teksto,
salita, at talasanggunian.
ang mga impormasyon o
kabatirang inilahad ng may-akda MGA URI NG TEKSTONG
ay hindi nakabase sa kanyang IMPORMATIBO (3)
sariling opinion kundi sa
 PAGLALAHAD NG TOTOONG
katotohanan at mga datos kaya’t
PANGYAYARI / KASAYSAYAN
hindi nito masasalamin and
- Inilalahad ang mga totoong
kanyang pagpabor o pagkontra sa
pangyayaring naganap sa isang
paksa.
panahon o pagkakataon.
 Ang mga tekstong impormatibo
 PAG-UULAT PANG
ay karaniwang makikita sa mga
IMPORMASYON – Inilalahad ang
pahayagan o balita, sa mga
mga mahahalagang kaalaman o
magasin, textbook, sa mga
impormasyon.
pangkalahatang sanggunian tulad
ng encyclopedia, gayundin sa  PAGPAPALIWANAG – Nagbibigay
iba’t ibang wed site sa Internet. paliwanag kung paano o bakit
naganap ang isang bagay o
 Layunin netong magpaliwanag sa
pangyayari.
mga mambabasa ng ano mang
paksa na matatagpuan sa tunay
na daigdig.
 FILBAS
TESKTONG
DESKRIPTIBO
 SUBHETIBO – merong mayamang
imahinasyon at damang dama
ang akda.
 OBHETIBO – may pinagbatayang
katotohanan.
 Ang TEKSTONG DESKRIPTIBO ay
maihahalintulad sa isang
larawang ipininta o iginuhit kung
saan kapag nakita ito ng iba ay
parang nakita na rin nila ang
orihinal na pinagmulan ng
larawan.
 Laging sumasagot sa tanong na
“ano”
 Mailalarawan at magbibigay
buhay sa imahinasyon ng
mambabsa.
 Karaniwang bahagi din ito ng
ibang teksto ang tekstong
deskriptibo.
Nagagamit din sa:
a. Tekstong naratibo
b. Tekstong argumentatibo
c. Tekstong Persuweysib
d. Tekstong Prosidyural
e. Tekstong Impormatibo
GAMIT NG COHESIVE DEVICES OF
KOHESONG GRAMATIKAL SA PAGSULAT
NG TEKSTONG DESKRIPTIBO
 Nagbibigay linaw sa mga tekstong
susulatin.
 Nakatutulong sa maayos na daloy
ng teksto.
MAY LIMANG URI ITO :
 1. REPERENSIYA- ito ang
paggamit ng mga salitang
maaaring tmukoy o maging
reperensiya ng paksang pinag-
usapan sa pangungusap.
A.) ANAPORA – una ang
pangngalan at susunod ang
panghalip.
B.) KATAPORA – una ang
panghalip at susunod ang
pangngalan.
 2. SUBSTITUSYON
(SUBSTITUTION) – dalawa
man ang katawagan o
pangngalan, iisa lang ang
kahulugan.
HALIMBAWA: “Nawala ko ang
aklat mo, ibibili nalang kita ng
bago. (ang
aklat at bago ay ang dalawang
salitang parehong tumutukoy sa
iisang bagay, ang aklat)
 3 .ELLIPSIS- bawasan man ay
maiintindihin pa rin.
HALIMBAWA: “Bumili si Gina ng
apat na aklat at si Rina nama’y
tatlo”
(Nawala ang salitang bumili
gayundin ang salitang aklat para
sa bahagi ni Rina subalit
 FILBAS
naiintindihan pa rin ng
mambabasa na tulad ni Gina,
siya’y bumili rin ng tatlong aklat
dahil nakalahad na ito sa unang
bahagi.)
 4. PANG-UGNAY
- ugnayan at ginagamitan ng
salitang AT.
 5. KOHESYONG LEKSIKAL
- paulit-ulit na lang
- mabibisang salitang ginagamit
sa teksto upang magkaroon ito ng
kohesyon. Maari itong mauri sa
dalawa: ang reiterasyon at ang
kolokasyon.
a. REITERASYON – kung ang
ginagawa o sinasabi ay nauulit
nang ilang beses. Maaari itong
mauri sa tatlo: PAGUULIT O
REPETISYON, PAG-IISA-ISA, AT
PAGBIBIGAY-KAHULUGAN.
(1)PAGUULIT O REPETISYON
- Paguulit ng paksa
(2)PAGIISA-ISA
- Enumrate
(3)PAGBIBIGAY-KAHULUGAN
- bakit
- magkasingkahulugan
b. KOLOKASYON – Ang lahat ng
bagay ay magka-ugnay.
HALIMBAWA: nanay-tatay, kuya-
ate, puti-maitim.
ILANG TEKSTONG
DESKRIPTIBONG BAHAGI NG IBA
PANG TEKSTO
 PAGLALARAWAN SA TAUHAN
- ang tauhan dapat ay
makatotohanan at detalyado ang
kilos at galaw.
 PAGLALARAWAN SA DAMDAMIN
O EMOSYON (4)
- Aktuwal na nararanasan
- Dayalogo o Isip
- Ginagawa ng tauhan
- Paggamit ng Tayutay
 PAGLALARAWAN SA TAGPUAN
- kalian at saan
- lugar o panahon
-diwa ng akda
 PAGLALARAWAN SA ISANG
MAHALAGANG BAGAY
- Pagiikutan ng mga pangyayari
- Makabuluhan ba?
 FILBAS
TEKSTONG NARATIBO
 Karaniwang tumutukoy o
naglalahad ng katotohanan o
impormasyon tungkol sa mga
pangyayaring naganap,
nagaganap, magaganap palang.
 Kronolohikal o nakabatay sa
pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari.
LAYUNIN NG TEKSTONG NARATIBO
- Makapagsalaysay ng mga
pangyayaring nakapanlilibang,
nakapagbibigay-aliw o saya.
- Makapagturo ng kabutihang-asal o
mahahalagang aral.
PAKSA NG NARATIBONG
KOMPOSISYON
1. Karanasan
2. Nasaksihan o napanood
3. Napakinggan o nabalitaan
4. Nabasa
5. Likhang-isipan
KATANGIAN NG ISANG MABISANG
NARATIBONG KOMPOSISYON
1. May mabuting pamagat
2. Mahalaga ang paksa o diwa
3. Maayos na pagkakasunod-sunod
4. Kaakit-akit na simula
5.Kasiya-siyang wakas
KATANGIAN NG TEKSTONG
NARATIBO
 PUNTO DE VISTA O
PANANAW
1. Unang Panauhan – “ako”
2. Ikalawang Panauhan – “ka”,
“ikaw” (tauhang pinagagalaw
sa kwento)
3. Ikatlong Panauhan – “siya”
(walang relasyon sa tauhan
ang nagsasalaysay sa kwento)
URI:
a. MALADIYOS – higit sa
nakikita ng mata; para sa lahat
b. LIMITADO – isang
tauhan lamang
c. KUMBINASYONG
PANANAW O PANINGIN
- madalas sa nobela
-iba’t ibang pananaw na
tinitignan
PARAAN NG PAGPAPAHAYAG NG
DIYALOGO, SALOOBIN, O DAMDAMIN
SA TEKSTONG NARATIBO
 DIREKTA O TUWIRANG
PAHAYAG
- ginagamitan ng panipi
- ito ay natural at lalong
lumulutang ang katangiang
taglay ng mga tauhan.
 FILBAS
 DI-DIREKTO O DI-TUWIRANG
PAHAYAG
- hindi ginagamitan ng panipi
- ang tagapagsalay ang
naglalahad sa sinsabin, iniisip,
o nararamdaman ng tauhan.
ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIBO
 1. TAUHAN
- ang dami o bilang ng tauhan
ay dapat umayon sa
pangangailangan.
- may dalawang paraan sa
pagpapakilala sa tauhan – ang
EXPOSITORY at ang
DRAMATIKO.
EXPOSITORY – ang
tagapagsalaysay ang
magpapakilala o
maglalarawan
DRAMATIKO – kusang
mabubunyag ang karakter
dahil sa kanyang pagkilos o
pagpapahayag.
KARANIWANG TAUHAN
a. KARANIWANG TAUHAN – bida sa
kwento.
b. KATUNGGALING TAUHAN – ang
kalaban o masama sa kwento.
c. KASAMANG TAUHAN – kasangga ng
bida at ang tungkulin niya ay sumuporta.
d. ANG MAY AKDA –sinasabing ang
pangunahing tauhan at may-akda ay lagi
nang magkasama sa kabuoan ng akda.
ANG DALAWANG URI NG TAUHAN
AYON KAY E.M. FORSTER:
1. TAUHANG BILOG (ROUND
CHARACTER)
- pwede magbago ang
katangian ng isang tauhan sa
huli.
2.TAUHANG LAPAD (FLAT
CHARACTER)
- karaniwang hindi nagbabago
o nag-iiba ang katangian ng
tauhang lapad sa kabuoan ng
kuwento.
 2. TAGPUAN AT PANAHON
– tumutukoy hindi lang sa
lugar kung saan naganap ang
mga pangyayari sa akda kundi
gayundin sa panahon (oras,
petsa, taon)
 3. BANGHAY – ito ang tawag
sa maayos na daloy o
pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari sa mga tekstong
naratibo upang mabigyang-
linaw ang temang taglay ng
akda.
- ORIENTATION O
INTRODUCTION
- PROBLEM
 FILBAS
- RISING ACTION
- CLIMAX
- FALLING ACTION
- ENDING

* may mga akdang hindi sumusunod sa

ganitong kalakaran at tinatawag itong
anachrony o mga pagsasalaysay na hindi
nakaayos sa tamang pagkakasunod-
sunod. Mauuri ito sa tatlo:

a. ANALEPSIS (flashback) – ipinapasok

ang mga pangyayaring naganap sa
nakalipas.

b. PROLEPSIS (flash- forward)-

ipinapasok ang mga pangyayaring
magaganap pa lang sa hinaharap.

c. ELLIPSIS – may mga puwang o patlang

sa pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari na nagpapakitang may
bahagi sa pagsasalaysay na tinanggal.

 4. PAKSA O TEMA
- ito ang sentral na ideya kung
saan umiikot ang mga
pangyayari sa tekstong
naratibo. Dito din humugot
ang mga pagpapahalaga,
mahahalagang aral, at iba
pang pagpapahalagang
pangkatauhan nagagamit sa
mabuting pamumuhay at
pakikisalamuha sa kapwa.