Listahan sa Paggamit sa Modyul

Eskwelahan:

Distrito:

Dibisyon:

Rehiyon:

Kanus-a nadawat sa Eskwelahan:

Ngalan sa Kanus-a
Kondisyon Kanus-a Iuli Kondisyon
Nanghuwam Gipahuwam

Gamiton ang masunod nga titik sa paglista sa kondisyon sa modyul:

A (Bag-o)
B (Nagamit na pero nindot pa)
C (Adunay gamay nga gisi)
D (Gision na kaayo)
 Unang
Ang-ang

Magbasa na Kita
Giya sa Pagtudlo og
Sinugbuanong Binisaya

GIDILI ANG PAGBALIGYA

GIPANAG-IYA SA PANGAGAMHANAN SA PILIPINAS
GIANDAM PARA SA

Eskwelahan:
Distrito:
Dibisyon:
Unang Tuig sa Paggamit:
Tinubdan sa Gasto:
Magbasa na Kita
Giya sa Pagtudlo og Sugbuanong Bisaya - Baitang 1
Karapatang Ari (Hindi ipinagbibili)
First Edition, 2012

Resebado ang lahat ng Karapatan. Ang alinmang bahagi nito ay hindi

maaaring ilathala o ilabas sa anumang anyo, kasama na rito ang pelikula, nang
walang nakasulat na pahintulot ang Tagapaglathala at ang mga may-akda. Hindi
sakop ng karapatang-ari ang suring modyul na ilathala sa mga pahayagan at
magasin.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Management Staff

Writers
Nena V. Miñoza
Ninie del Rosario
Gea Catalan Alonso

Editor/Reviewer
Romeo S. Macan, Ed. D.
Atty. Manuel Lino Paelnar
Rosalina J. Villaneza, Ph.d.

Illustrators
Jason Villena
John Rey Tamagos Roco

Layout Artists
John Rey Tamagos Roco

Curriculum Development Division, Bureau of Elementary Education

Office Address : Rm. 204, Bonifacio Bldg.
DepEd Complex, Meralco Ave.
1600 Pasig City, Philippines
Telefax : (02) 638-4799/637-4347

ii
 Mensahe
Bro. Armin Luistro

iii
Pasiunang Pulong

iv
 Mga Pagtulon-an

Sinugdanan..................................................................... iv
Alpabeto ug Ortograpiya ............................................. 1
Mga Hustong Paagi sa Gramatika ............................ 11
Katin-awan sa mga
Kahulogan sa mga Pulong/Kalugpongan ................... 23

v
Alpabeto ug Ortograpiya
 Alpabeto sa Sinugbuanong Binisaya
Alpa- Polisiya sa Gidag- Gidag- Diptonggo
beto paghuwam og hanon sa hanon sa
mga letra Patingog Katingog

20 Ang 20 letra nga (5) (15) ay- sudlay

a, b, k, d, e, g, h, a-apa b-baka oy-kahoy
i,l, m, n,o,p r,s, e-estante k- kaka aw-adlaw
t,u,w,y maoy gi- i-isda d- dalan pl-plato
gamit karon nga o-okra g- gabas bl-blangko
alpabeto sa Ce- u-unlan h- halas pr-prutas
buano. L- lata tr-trapo/
m- mata trak
Adunay mga pi- n-nanay gr-gripo
nulongang lang- ng- ngabil kw- kwarta
yaw (foreign p-pana
words) nga wa- r-relo
lay hubad. s-saya
Tungod ni-ini t-talong
mahimo kini sila w-wati
nga gamiton sa- y-yaya
ma sa: Cc, Ff, Jj
Ññ, Qq, Vv, , Xx,
and Zz.
Magamit kini sila
sa pagdugang
sa original o sa
netibong alpa-
beto sa pag-ihap
o sa pagnumero
sa mga letra.

Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 3

 Mga Alpabeto

Mm Aa

mata apa

Tt Yy

talong yaya
4 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
Ss Kk

saya kaka

Nn Ll

nanay lata
Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 5
Pp Bb

pana baka

Gg Dd

gatas dalan

6 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya

Hh Ww

halas wati

Ii Uu

isda unlan

Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 7

Rr Oo

relo okra

Ee NGng

estante ngabil

8 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya

 Ang Alpabeto sa Sinugbuanong Binisaya
Pinulongan Sinugbuanong Binisaya
Alpabeto 20
Patingog 5
(Patingog) Sinugbuanong English
Binisaya
A atop roof
E eroplano airplane
I ikog tail
iro dog
O okra lady’s fingers
U utan vegetables
uling charcoal
ulo head
unggoy monkey
ulan rain
Consonant 15
(katingog)
B bato stone
balay house
buhok hair
D dagom needle
dalunggan ear
dila tongue
G garapon jar
gisantes pea
gunting scissors
H hatag give
halad offering
hampak slam
hagdan stairs
hapag basket
Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 9
 Consonant 20
(katingog) Sinugbuanong English
Binisaya
K kanding goat
kilay eyebrow
kalo cap
L lantay bed
lomboy blackberries
lamas ingredients
M mani peanut
mais corn
N nangka jackfruit
nawong face
NG ngabil lips
P palad palm
paypay fan
papel paper
R relo watch
retrato photograph
S singsing ring
sapatos shoes
saging banana

sabon soap
T tasa cup
talong eggplant
tambok fat
W walo eight
Y yuta soil

10 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya

Mga Hustong Paagi
sa Gramatika
 GRAMMAR IN CEBUANO LANGUAGE
(Pulonglaan/Gramitika sa Sinugbuanong Binisaya)

1. NOUN (PANGALAN)
a. To make a noun SIGULAR or PLURAL , a grammatical parti-
cle is added before the common noun:
When “ang” is added before a noun, it means SINGULAR.
When “ang mga” is added before a noun, it means PLU-
RAL.

SINGULAR (USAHAN) PLURAL (DAGHANAN)

Ang magtutungha Ang mga magtutungha
Ang iro Ang mga iro
Ang kahoy Ang mga kahoy
Ang eskwelahan Ang mga eskwelahan

b. Other grammatical particles that can be used in making a

proper/common noun singular or plural:

TAGSA (USAHAN) SINGULAR TAGURHA (DAGHANAN) PLURAL

Si Sila ni
Si Nena ang nagluto og law-uy. Sila ni Nena, Aurora, ug Ela
ang nagluto og law-uy.
Ni Nila ni
Gikuha ni Lolita ang lapis sa Gikuha nila ni Lolita, Chiara,
lamisa. ug Susana ang mga lapis sa
lamisa.
Kang Kanila
Gihatag ni Nelson ang sulat Gihatag ni Nelson ang mga
kang Mrs. Santos nga iyang sulat kanila ni Mrs. Santos, Mr.
magtutudlo. Ruiz, ug Miss Cruz nga iyang
mga magtutudlo.

Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 13

 c. In some common nouns referring to relationship, it can be
grouped into:

TAGSA (USAHAN) TAGURHA DAGHANAN

Igsuon (brother or Mag-igsuon( both Managsuon
sister) brothers/sisters) ( group of brothers/
sisters)
Ig-agaw (first Mag-agaw( Both Manag-agaw
cousin) cousins) ( group of cousins)
Higala(friend) Maghigala ( Both Managhigal
friends) ( group of friends)

d. Gender (Tima-ilhan)
WALAY WALAY
PANLALAKI PAMBABAYE
KLARO TIMA-ILHAN
Tatay Nanay ginikanan pamaypay
Lolo Lola apoy dahon
Manong Manang Bata/puya Saging
Tiyo Tiya paryente balay
maestro maestra manunudlo lamisa
Amigo Amiga higala bangko
Pari Madre katekista pangtahal
Dodong Inday Pag umang- lapis
kon
Tiyo Tiya

14 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya

2. PRONOUN (PULINGALAN)
Personal Pronoun (Pulingalan sa Tawo)
Singular (Tagsa) Plural (Dinaghan)
First Person ako, ko kita (inclusive),kami (exclusive)
nako nato, ta (inclusive), namo
ako (exclusive)
kanako ato, amo, kanamo
Second Person ikaw, ka kamo
nimo, mo ninyo
imo, kanimo inyo
Third Person siya sila
niya nila
iya ila
kanila
Demonstrative Pronoun (Pulingalan sa Pagtudlo)

The speaker Kini (this) Nearest to the Diri (here)

holds the object speaker
being referred
to
The speaker Kana (that) Near to the ad- Diha (there)
points to the dressee
object that is
near to the ad-
dressee
The object is Kadto (yon) Remote Didto (yonder)
away from
speaker and the
addressee
3. VERB (PUNGLIHOK)
Tenses (Panahunan):
a. Present Tense (Nahitabo Karon)
Present Tense is formed by adding prefix “nag” to a verb or
a time marker like karun.
Examples:
Nagsulat (is writing)
Nagsulat karun (is writing now)

Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 15

 Nagtindog karun(is standing)
Naglingkod karun(is sitting)
b. Past Tense (Nahitabo Na)
Past Tense is formed by adding prefix “ni” to a verb.
Examples:
Nisulat (wrote)
Nitindog (stood)
Nilingkod (sat)
c. Future Tense (Umaabot nga Mahitabo)
Future Tense is formed by adding prefix “ma”, “mo” or
“mag” to a verb.
Examples:
Mosulat (will write)
Magsulat (will write)
Motindog (will stand)
Molingkod (will sit)
4. ADJECTIVE (PANGMATANG/PANGHULAGWAY)
Degrees of Comparison

COMPARATIVE
NON-
EQUALITY
EQUALITY OF THE INTENSE SUPERLA-
POSITIVE
BETWEEN TWO OB- DEGREE TIVE
TWO JECTS
COM-
PARED
gwapa Pareha ka Mas kagwapa kina-
gwapa gwapa gwapa-
han
gamay Pareha ka Mas ga- kagamay kina-
gamay may ang gamyan
iro kaysa
baka
Taas Pareha ka Mas taas kataas kinatas-an
taas ang bitin
kay sa
wati

16 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya

5. PHRASES AND SENTENSES (MGA PULONGAN UG MGA
KAPAHAYAG)
Mga kapahayag

Mga Pulongan(Phrases):
Gwapa ang bata
Itom ang saya

Mga Pulongan sa Pag-ihap :

Lima ka lapis
Duha ka tuig

Mga Pulongan sa Punglihok (verb):

Limpyo nga panglaba
Hinay nga paglakaw

Mga HUGPULONG/KAPAHAYAG ( Sentences)

Declarative (Pagsaysay):
Examples:
Nagdula sa kalsada si Inday.
Nagdula si Inday sa kalsada.
Interrogative (Pangutana):
Examples:
Kinsa ang nagdula sa kalsada?
Nag-unsa si Inday sa kalsada?
or Unsa ang gibuhat ni Inday sa kalsada?
Nganong nagdula man si Inday sa kalsada?
Asa man nagdula si Inday?

Command (Pagsugo)
Examples:
Panglaba na sa imong mga sinina.
Iserado na ang mga bentana ug pultahan.

Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 17

 Request (Paghangyo)
Examples:
Ayaw intawon dugaya pagtahi akong sinina kay ako
na kanang gamiton.
Paagia ra kami diha kay layo na kaayo og maglibot pa
kami.
Exclamatory (Matuawon)
Tabang! Sunog!
Dali na kamo! Maglipay kita.

ARTICLE and (Artikulo nga Ug)

Ang ug gamiton kung nagkonektar sa duha ka pulong o
mas daghan pa. ( Sila si Tita ug Joy mga amiga.)
Ang og gamiton ingon nga (preposition)
(Ex. Dad-i ko og bulak)
Pagkuha og mga utanon sa uma.

Cebuano Rules of Spelling ( Mga Lagda sa Pagtitik og Sinug-

buanong Binisaya)

Rule 1. Spelling should be in accordance with the phonetic sound

of the word.
(Ang pagtitik kinahanglan nga mosunod sa tingog sa
pulong)

Pananglitan:
Siya- means boy /girl
Siya- means chair
Tiyan- means stomach

Rule 2. Use of O and U ( Paggamit og O ug U)

a. If the first syllable word that begins in a consonant has O or

U sound, U is usually used. ( Kon ang nahauna nga silaba
nagsugod sa katingog nga gisundan og O o U nga

18 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya

 tingog, kinahanglan ang U ang gamiton.)
Pananglitan:
duna
guba
Hulat
Suga
sulayi

b. If a word has two O or U sound, Usually the first is U and the

next is O. ( Kon ang pulong adunay duha ka O o kon U
nga tingog, mag-una ang U ug sundan kini og O.)
Pananglitan:
Bukton
Kuno
Ulo
Walay labot:
Solo
Otot
Kolor

c. If a word has three O or U sound and the last two are side
by side, the first and the second shall be U and the last shall
be O. ( Kon ang pulong adunay tulo ka O o kon U nga
tingog ang katapusan nga duha nagtupad, U ang gami-
ton sa mag-una ug ang magsunod niini, kinahanglan U
ang gamiton sa ikatulo ang O.)
Pananglitan:
Lutuon

d. If the word has four U or O sound, the first shall be U, the

second O, the third U and the fourth O. ( Kon ang pulong
adunay upat ka tingog U o kon O, ang nauna kinahanglan
U, ikaduha, O, ikatulo U ug ang ikaupat O.)
Pananglitan:
Bumobuto

Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 19

 Lumolupyo

e. The terminal letter O is changed to U when a suffix is added

to the word. ( Ang katapusan nga letra nga O ilisan og U
kon idugang ang iglalakbit sa pulong.)
Pananglitan:
Luto- lutua; lutuon

Rule 3: Use or non-use hyphen (-)

( Paggamit o dili paggamit og hyphen)

a. There should be a hyphen between a consonant and a

vowel , to avoid confusion.
( Kinahanglan adunay hyphen sa taliwala sa katingog ug
patingog para malikayan ang kalibog.)
Example:
Tam-is
Luy-a
Tin-aw
Tan-aw

b. A hyphen is necessary between two repeated words if they

tell either similarity or likeness, or repeated action. ( Ang
hyphen gikinahanglan gamiton sa duha ka binalik nga
mga pulong kon nagsulti kini sa pagkapareha o anggid-
anggid, o kon sa binalik nga lihok.)
Example:
Balik-balik
Dula-dula

Rule 4: If the word is borrowed from Spanish, retain the vowel and
change the consonant.
Example:
Bentana

20 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya

 Exception: If an English equivalent is commonly used with
respect od o or u, use the English.
Example:
Suporta

Rule 4: Don’t change the spelling of any English borrowed word.

Example:
Module

Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 21

22 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
Katin-awan sa mga
Kahulugan sa
Pulong/Kapulongan
KAPULONGAN SA SINUGBUANONG BINISAYA
MGA KUMON NGA PAGPANGUMOSTA
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
Maayong Magandang Good
buntag umaga morning
Magandang Good
Maayong gabii
gabi evening
Magandang Good
Maayong hapon
hapon afternoon
Magandang
Maayong adlaw Good day
araw
Magandang
Maayong udto Good noon
tanghali

BAHIN SA LAWAS
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
nawong mukha face
mata mata eyes
dalunggan tenga ears
ngabil labi lips
dila dila tongue
kilay kilay eyebrow
liog liog neck
bukton braso braso arms
dughan dibdib chest
tiyan tiyan tummy
sampot lubot puwet buttocks
totoy suso breast
likod buko-buko likod back
kamot kamay hand
tudlo kuyamoy daliri fingers
hawak baywang hips
kumagko hinlalaki thumb
Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 25
MGA BAHIN SA LAWAS
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
kumingking hinliliit pinky finger
ilok kilikili armpit
ngipon ngipin teeth
abaga abaga shoulder
pilok pilik mata eye lashes
agtang noo forehead
buhok buhok hair
lapa- lapa paa sole
tikod kiting heel
bitiis foot legs
palad palad palm
siko siko elbow
bat-ang dapi-dapi thigh
tangkugo batok nape
belly button,
pusod pusod
navel
tuhod knee
bukog buto bone
panit balat skin
kuko nails
ugat veins
abaga shoulder

MGA SAKOP SA PAMILYA

SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD

BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
amahan tatay/ papa ama father
inahan nanay/ mama ina mother
kapatid na
igsoong lalaki manong/ manoy elder brother
lalake
manang/ mana/ kapatid na
igsoong babaye elder sister
manay babae
26 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
MGA SAKOP SA PAMILYA
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
bata inday/dodong bata child
lolo apuhan lalaki lolo grandfather
lola apuhan babaye lola grandmother
tiya iyaan tiya auntie
tiyo uyoan tiyo uncle
ig-agaw pinsan cousin
kinugos nga inaanak na
agaw godson
lalaki lalake
kinugos nga ba- inaanak na
agaw goddaughter
baye babe
bayaw bayaw in- law
father/
ugangan biyanan
mother-in-law
son/ daugh-
umagad binalaye balae
ter-in-law
bana asawa husband
asawa asawa wife
MGA TRABAHADOR SA KATILINGBAN
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
panday karpintero anluwagi carpenter
garbage
basurero basurero
collector
nurse nars nurse
doctor doctor doctor
salesgirl/
tindero/ tindera tinder/tindero
salesboy
electrician electrician electrician
barangay barangay
barangay tanod barangay pulis
tanod police
mag-uuma mag-uugmad magsasaka farmer
panadero panadero baker
driver tsoper tsuper driver
Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 27
MGA TRABAHADOR SA KATILINGBAN
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
maestro/
magtutodlo guro teacher
maestra
mananahi sastre mananahi sewer/tailor
pintor pintor painter
sapatero sapatero shoemaker
tagawalis ng
kamanero street cleaner
daan
mananabang kumadrona kumadrona mid-wife
dentista dentista dentist
mangangala-
negosyante businessman
kal
mekaniko mekaniko mechanic
serbidor/ serbi- waiter/
silbidor
dora waitress
gwardya guwardya guard
pari pari priest
abogado abogado lawyer
pintor pintor painter
MGA BUTANG, MGA MANANAP, UG MGA TANOM
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
kaldero kaldero kettle
karahay kaha kawali frying pan
takure takure kettle
kalan sug-angan kalan stove
kutsara kutsara spoon
tinidor tinidor fork
plato pinggan plato plate
baso baso glass
tasa tasa cup
luwag sandok ladle
kutsilyo sipol kutsilyo knife
28 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
MGA BUTANG, MGA MANANAP, UG MGA TANOM

SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD

BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
chopping
tadtaran taparan
board
lamesa mesa table
bangko lingkuranan, silya silya chair
aparador aparador cabinet
lansang lansang, pako nail
bairan panghasa honing stone
tabla tabla piece of wood
lata lata tin
kurtina kurtina curtain
panaksan pangkok bowl
iro aso dog
iring pusa cat
kanding kambing goat
baka baka cow
manok manok chicken
kabaw kalabaw carabao
langgam ibon bird
pato pato duck
baki palaka frog
saging saging banana
mangga mangga mango
nangka langka jackfruit
marang marang marang
durian durian durian
mangosteen mangosteen mangosteen
boongon pomelo pomelo
santol santol santol
lansones lansones lanzones
lubi niyog coconut
rambutan rambutan rambutan
Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 29
MGA BUTANG, MGA MANANAP, UG MGA TANOM
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
bayabas bayabas guava
avocado avocado avocado
atis atis atis
chico chico chico
mani mani peanuts
tisa tiesa tiesa
kalbasa kalabasa squash
talong talong eggplant
okra okra okra
batong balatong sitaw beans
kapayas papaya papaya
pichay pechay pechay
rabanos labanos raddish
kamunggay malunggay horse raddish
tanglad tanglad lemon grass
agbati alugbati alugbati alugbati
swamp
tangkong kangkong
cabbage
upo upo gourd
labana yabana babana guyabano
banaba banaba banaba
kaimito caimito star apple
~
pina pina pineapple

MGA LUGAR SA PANIMALAY, ESKWELAHAN, UG KATILINGBAN

SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD

BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
balay bahay house
sala sala living room
kusina kusina kitchen
banggera lababo sink
30 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
MGA LUGAR SA PANIMALAY, ESKWELAHAN, UG KATILINGBAN
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
simbahan simbahan church
kwarto silid bedroom
kayda beranda/balkon balkonahe terrace
bentana bintana window
hagdan hagdan stairs
kasilyas palikuran toilet
tunghaan eskwelahan paaralan school
gate/ pergola gate
classroom silid-aralan classroom
opisina office
library aklatan library
clinic/ klinika clinic
tanaman sa vegetable
mga utanon garden
kantina canteen
entablado stage
barrio barangay pamayanan community
barangay
barangay hall
hall
sentro ng
health center health center
kalusugan
barangay barangay
outpost outpost
police station/
outpost
basketball
basketbolan basketbolan
court
merkado tiyangge palengke market place
plasa plaza plaza
paradahan,
parkingan terminal terminal
terminal

Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 31

MGA LUGAR SA PANIMALAY, ESKWELAHAN, UG KATILINGBAN
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
panaderia panaderia bakery
pabrika pabrika factory
museyo museyo museum
balay
hospital ospital hospital
tambalanan
mga tindahan tindahan stores
barberohan barber shop
eatery/
kan-anan
carenderia

MGA KOLOR UG MGA TIMA-ILHAN NIINI

SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD

BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
pula pula red
asul blue asul blue
itom itim black
lunhaw berde luntian green
rosas pink rosas pink
salmon/ kahil orange kahel orange
tabonon brown tsokolate brown

MGA PORMA UG MGA TIMA-IILHAN NIINI

SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD

BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
tul-id matuwid straight
lingin bilog circle
oblong oblong
kwadrado parisukat square
triangulo tatsulok triangle
32 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
MGA KUNSEPTO MAHITUNGOD SA ORAS
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
Domingo Linggo Sunday
Lunes Lunes Monday
Martes Martes Tuesday
Miyerkules Miyerkules Wednesday
Huwebes Huwebes Thursday
Biernes Biernes Friday
Sabado Sabado Saturday
Enero Enero January
Pebrero Pebrero February
Marso Marso March
Abril Abril April
Mayo Mayo May
Hunyo Hunyo June
Hulyo Hulyo July
Agosto Agosto August
Septiyembre Setyembre September
Oktubre Oktubre October
Nobiyembre Nobyembre November
Disyembre Disyembre December
gabii Gabi evening
buntag umaga morning
udto tanghali noon
hapon hapon afternoon
mid
palis
afternoon
bukang liway-
kaadlawon dawn
way

MGA KONDISYON SA PANAHON

SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD

BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
ulanon maulan Rainy
Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 33
MGA KONDISYON SA PANAHON
SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD
BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
adlawan/
maaraw sunny
dan-ag/ hayag
gabonon cloudy/foggy

MGA GIPAMATI

SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD

BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
mingaw homesick homesick
guol malungkot sad, lonely
lipay masaya happy
suko galit angry
nabalaka nag-aalala worry

MGA NUMERO 0 - 100

SINUGBUANONG PAGHUBAD
NUMERO
BINISAYA FILIPINO ENGLISH
Zero, Sip 0 Zero Zero
Usa 1 Isa One
Duha 2 Dalawa Two
Tulo 3 Tatlo Three
Upat 4 Apat Four
Lima 5 Lima Five
Unom 6 Anim Six
Pito 7 Pito Seven
Walo 8 Walo Eight
Siyam 9 Siyam Nine
Napulo, Diyes 10 sampo Ten
Onse 11 Labing isa Eleven
Dose 12 Labing dalawa Twelve
Trese 13 Labing tatlo Thirteen
Katorse 14 Labing apat Fourteen
34 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
MGA NUMERO 0 - 100

SINUGBUANONG PAGHUBAD
NUMERO
BINISAYA FILIPINO ENGLISH
Kinse 15 Labing lima Fifteen
Dise sais or
16 Labing anim Sixteen
disesays
Dise siete or
17 Labing pito Seventeen
disesyete
Dise otso or
18 Labing walo Eighteen
disiotso
Dise nuwebe/
19 Labing siyam Nineteen
disenuybe
Bayente 20 Dalawang po Twenty
Dalawang po’t
Bayente uno 21 Twenty-one
isa
Dalawang po’t
Bayente dos 22 Twenty-two
dalawa
Dalawang po’t
Bayente tres 23 Twenty-three
tatlo
Dalawang po’t
Bayente kwatro 24 Twenty-four
apat
Dalawang po’t
Bayente singko 25 Twenty-five
lima
Dalawang po’t
Bayente sais 26 Twenty-six
anim
Dalawang po’t
Bayente siete 27 Twenty-seven
pito
Dalawang po’t
Bayente otso 28 Twenty-eight
walo
Bayente Dalawang po’t
29 Twenty-nine
nuwebe siyam
Trayenta 30 Tatlong po Thirty
Trayenta uno 31 Tatlong po’t isa Thirty-one
Tatlong po’t
Trayenta dos 32 Thirty-two
dalawa
Tatlong po’t
Trayenta tres 33 Thirty-three
tatlo
Tatlong po’t
Trayenta kwatro 34 Thirty-four
apat
Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 35
MGA NUMERO 0 - 100

SINUGBUANONG PAGHUBAD
NUMERO
BINISAYA FILIPINO ENGLISH
Trayenta singko 35 Tatlong po’t lima Thirty-five
Tatlong po’t
Trayenta sais 36 Thirty-six
anim
Tatlong po’t
Trayenta siete 37 Thirty-seven
pito
Tatlong po’t
Trayenta otso 38 Thirty-eight
walo
Trayenta Tatlong po’t
39 Thirty-nine
nuwebe siyam
Kuwarenta /
40 Apat na po Forty
kwarenta
Kuwarenta uno 41 Apat na po’t isa Forty-one
Apat na po’t
Kuwarenta dos 42 Forty-two
dalawa
Apat na po’t
Kuwarenta tres 43 Forty-three
tatlo
Kuwarenta Apat na po’t
44 Forty-four
kwatro apat
Kuwarenta Apat na po’t
45 Forty-five
singko lima
Apat na po’t
Kuwarenta sais 46 Forty-six
anim
Apat na po’t
Kuwarenta siete 47 Forty-seven
pito
Apat na po’t
Kuwarenta otso 48 Forty-eight
walo
Kuwarenta Apat na po’t
49 Forty-nine
nuwebe siyam
Singkuwenta/
50 Limang po Fifty
singkwenta
Singkwenta i-uno 51 Limang po’t isa Fifty-one
Singkwenta Limang po’t
52 Fifty-two
i- dos dalawa
Singkwenta Limang po’t
53 Fifty-three
i– tres tatlo
Singkwenta Limang po’t
54 Fifty-four
i- kwatro apat
36 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
MGA NUMERO 0 - 100
SINUGBUANONG PAGHUBAD
NUMERO
BINISAYA FILIPINO ENGLISH
Singkwenta Limang po’t
55 Fifty-five
i- singko lima
Singkwenta Limang po’t
56 Fifty-six
i- sais anim
Singkwenta Limang po’t
57 Fifty-seven
i- siete pito
Singkwenta Limang po’t
58 Fifty-eight
i- otso walo
Singkwenta Limang po’t
59 Fifty-nine
i- nueve siyam
Saysenta 60 Anim na po Sixty
Saysenta i-uno 61 Anim na po’t isa Sixty-one
Anim na po’t
Saysenta i-dos 62 Sixty-two
dalawa
Anim na po’t
Saysenta i-tres 63 Sixty-three
tatlo
Saysenta Anim na po’t
64 Sixty-four
i-kwatro apat
Anim na po’t
Saysenta i-singko 65 Sixty-five
lima
Anim na po’t
Saysenta i-sais 66 Sixty-six
anim
Anim na po’t
Saysenta i-siete 67 Sixty-seven
pito
Anim na po’t
Saysenta i-otso 68 Sixty-eight
walo
Anim na po’t
Saysenta i-nueve 69 Sixty-nine
siyam
Setenta 70 Pitom po Seventy
Setenta i-uno 71 Pitom po’t isa Seventy-one
Pitom po’t
Setenta i-dos 72 Seventy-two
dalawa
Setenta i-tres 73 Pitom po’t tatlo Seventy-three
Pitom po’t
Setenta i-kwatro 74 Seventy-four
apat
Setenta i-singko 75 Pitom po’t lima Seventy-five
Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 37
MGA NUMERO 0 - 100

SINUGBUANONG PAGHUBAD
NUMERO
BINISAYA FILIPINO ENGLISH
Pitom po’t
Setenta i-sais 76 Seventy-six
anim
Seventy-
Setenta i-siete 77 Pitom po’t pito
seven
Setenta i-otso 78 Pitom po’t walo Seventy-eight
Pitom po’t
Setenta i-nueve 79 Seventy-nine
siyam
Otsenta 80 Walom po Eighty
Otsenta i-uno 81 Walom po’t isa Eighty-one
Walom po’t
Otsenta i-dos 82 Eighty-two
dalawa
Walom po’t
Otsenta i-tres 83 Eighty-three
tatlo
Walom po’t
Otsenta i-kwatro 84 Eighty-four
apat
Otsenta i-singko 85 Walom po’t lima Eighty-five
Walom po’t
Otsenta i-sais 86 Eighty-six
anim
Walom po’t
Otsenta i-siete 87 Eighty-seven
pito
Walom po’t
Otsenta i-otso 88 Eighty-eight
walo
Walom po’t
Otsenta i-nueve 89 Eighty-nine
siyam
Nobyenta 90 Siyam na po Ninety
Nobyenta i-uno 91 Siyam na po’t isa Ninety-one
Siyam na po’t
Nobyenta i-dos 92 Ninety-two
dalawa
Siyam na po’t
Nobyenta i-tres 93 Ninety-three
tatlo
Nobyenta Siyam na po’t
94 Ninety-four
i-kwatro apat
Nobyenta Siyam na po’t
95 Ninety-five
i-singko lima
Siyam na po’t
Nobyenta i-sais 96 Ninety-six
anim
38 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
MGA NUMERO 0 - 100
SINUGBUANONG PAGHUBAD
NUMERO
BINISAYA FILIPINO ENGLISH
Siyam na po’t
Nobyenta i-siete 97 Ninety-seven
pito
Siyam na po’t
Nobyenta i-otso 98 Ninety-eight
walo
Nobyenta Siyam na po’t
99 Ninety-nine
i-nueve siyam
Usa ka gatos 100 Isang daan One hundred
Tinubdan: Pagsulat sa numero 0—100 , Binisaya.com, Akademiyang Bisaya

MGA PULONG GAMIT SA PAGSUKOD UG EKSPRESYON

SINUGBUANONG MAGKAPAREHO PAGHUBAD

BINISAYA ANG KAHULOGAN FILIPINO ENGLISH
gamay maliit small
dako malaki big
gamay gamay mas maliit smaller
taas mahaba tall/long
mubo maba short
lapad wide

Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 39

40 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya 41
42 Giya sa Pagtudlo og Sinugbuanong Binisaya
Kong adunay mga pangutana mosuwat lang sa:

Instructional Materials Council Secretariat (IMCS)

Department of Education (DepEd)
5th Floor, Mabini Bldg., DepEd Complex (ULTRA), Meralco Avenue
Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (632) 634-0901 or (632) 634-1072
e-mail: imcs@deped.gov.ph and depedimcs@gmail.com
DeTxt: Globe and Smart: 2622