1.

Hormoni, podjela, struktura i mehanizam djelovanja

Jedinjenja razlicite hemijske prirode koja djeluju u malim kolicinama. Hormon „ nadrzati i“
od grcke rijeci..Komunikacije izmedju udaljenih celija putem krvi , pa se hormoni zovu i
hemijski glasnici. Ako ih sintetiziraju neuroni, onda su to neuro hormoni. Djeluju na
receptore ciljanih tkiva. Dijele se na 2: prema zlijezdama u kojima se sintetisu i prema
hemijskoj strukturi. Sintetisu se u razlicitim zlijezdama sa unutrasnjim lucenjem. U te
zlijezde spadaju: hipofiza, stitna, parastitna, pankreas, nadbubrezna i polne. Prema hemijskoj
struktur se dijele na derivate aminokiselina, steroidne hormone, oligopeptide i proteine (
proteohormone ). Proteohormoni se dijele na hormone hipofize i hormone pankreasa.
Hormoni su bioregulatori, regulisu citav metabolizam, sastav krvi i drugih tj. tecnosti ,
obezbjedjuju rast raqzvoj tkiva organa i cijelog organizma. Polni hormoni utice na primarne i
sekundarne spolne karakteristike, kortizol na metablizam ugljeninihidrata, sve u svemu covjek
ne bi mogao funkcionisati bez hormona.

2. Funkcije hormona hipofize

Hipofiza je mala zlijezda lezi iza hijazme optickih zivaca u turskom sedlu – sella turcica.
Dijeli se na prednji i zadnji rijezanj. Prednji rijezanj luci nekoliko hormona koji djeluju na
druge endokrine zlijezde stimulisuci sintezu dr. Hormona. Tzv. Tropni hromoni.: ACTH – (
ubrzavanje sinteze kortikosteroidnih hormona u nadbubreznoj, prevodjenje holesterola u
pregnenolon, stimulise sintezu proteina nadbubrezne, stimulise rast tkiva ove zlijezde, i
prenos holesterola iz lipoproteida krvi u nadbubreznu.) tireotropni hromon ( ubrzava sve faze
biosinteze tireoidnih hormona , posdtice rast i lucenje hormona stitne) prolaktin ( stvarenj
mlijeka i lucenje progesterona ) gonadotropni hormoni: FSH – nastajanje i sazrijevanje
folikula u ovarijumu zene i lucenje estrogena, kod muskaraca u spermatogenezi, zatim rast
testisa, funkciju sjemenih kanalica i dr. Lutenizirajuci hormon – kod zena stimulise
sazrijevanje folkula, ovulaciju ,razvitak zutog tijela estrogne i progesteron. Hormon rasta (
somatotropni hormon ), Zadnji rijezanj: Oksitocin ( pospjesuje trodve, i kontrakciju misica
uterusa, lucenje mlijeka, pojacava tonus glatnih misica crijevnog trakta mokracne i zucne
besike. Vazopresin ili antidiuretski hormon ( povecava krvni pritisak i smanjuje lucenje
mokrace preko bubrega.)

3. Funkcija hormona rasta i regulacija njegovog lucenja

Hormon rasta – somatotropni hormon STH ili Krescin stimulise anabolizam proteina i
nukleinskih kiselina, pospjesuje aktivni transport aminokiselina kroz celijesku membranu,
smanjuje katabolizam proteina i aminokiselina, smanjuje utilizaciju glukoze, stimulise
mobilizaciju masti iz depoa, u tkivima pospjesuje B oksidaciju masnih kiselina, pospjesuje
rast hrsakavice i kostiju i to indirektno putem somatomedina. Djeluje suprotno inzulinu,
pospjesuje sintezu somatomedina u jetri i burbrezima . lucenje zadnjeg rjeznja hipofize
kontrolisu nervni signnali u hipotalamusu i zavrsavaju u zadnjem hipofizno mrjeznju a
prednjeg rjeznja – hipotalamusno oslobadjajuci iili inhibitorni hormoni.

4. Funkcija hormona stitnnjace i regulacija njihvog lucenja.

Stitna zlijezda prozivodi i luci 2 hormona: tiroksin i trijod tironin T3 i T4, sadrze jod oba.
Tireoidni hormoni imaju vaznost u metabolizmu. Stimulisu mnoge metabolicke procese,
sintezu i katabolizam proteina i lipolizu. Djeluju tako sto udju u cleiju i vezuju se za unutar
celijske receptore. Povecanje lucenja tireodne zlijezde dovodi do hipertireodizma. Usljed
manjka lucenja imamo hipotireodizam, usljed nedostatka unosa joda, takkodje dakle se javlja
uvecanjse stitne i gusavost. Treba dodati vise joda soli. Stimulisu metabolizam U-H masti,
povecana potreba za vitaminima i povecan intenzitet bazalnog metabolizma, povecanjem
dovode do smanjenja tjelsne mase, a utice u na srcanu frekvencu, snagu srca, normlana
akretijski pritisak, pojacano disanje. Djeluju na spavanje posto isrcpljuju misice i cns, na
msiice pojacavajuci misicnu kotrakciju i dr. Regluse se mehanizmima povratne sprege koji
preko hipotalamusa i adenohipofize kontrolisu tireoidnu sekreciju.

5. Funkcija hormona neurohipofize

Hormoni zadnjeg rijeznja hipofize tj. neurohipofize spadaju antidiuretski hormon tj

vazopresin i oksitocin. Kada nema ADH, sabirni kanalici i cijevi su nepropustljivi za vodu,
cime se sprecava reapsorpcija vode i omogucuje gubitak vode mokracom i razredjenje
mokrace.. Oksitocin ( pospjesuje trodve, i kontrakciju misica uterusa, lucenje mlijeka,
pojacava tonus glatnih misica crijevnog trakta mokracne i zucne besike. Vazopresin ili
antidiuretski hormon ( povecava krvni pritisak i smanjuje lucenje mokrace preko bubrega.)
Oksitocin – sisanjem se podrazuju bradavice i stimulusi se prenose senzornim zivcima do
oksitocinskih nervnih celija u paraventrikularnom i supraoptickom jedru hipotalamusa sto
dovodi do otpusanja oksitocina koj ise krvlju prenosi do dojke dovodi do kontrakcije
mioepitelnih celija kojie okruzju alveole mlijecnih zlijezda.

6. Funkcija hormona kore nadbubrezne zlijezde i regulacija njihovog lucenja.

U kori nadbubrezne zlijezde se sintetisu dva hemijski srodna, ali funkcionalno razlicita tipa
hormona: glikokortikosteroidni i mineralhortikoidi. U glikokotrikosteroide spadaju kortizol
(hidroksikortizon) i kortizon. Kora nad-bubreznih zlijezda luci mnogo vise kortizola nego
kortizona. Kortizon se, medjutim lako sintetise, pa ima vecu primjenu u terapiji. Neophodni
su za odrzavanje normalnog nivoa glikoze u krvi (odakle im potice ime). Jer se
suprodstavljaju dejstvima insulina spadaju u grupu antagonista insulina. U perifernim tkivima,
ovi hormoni ubrzavaju katabolizam masti, te u krvi ima vise cirkulisuceg glicerola, koji se
koristi za sintezu glikoze. U mineralokortikosteroide
spadaju: aldosteron i dezoksikortikosteron. Aldosteron djelujuci na funkciju bubrega,
stimulise resorpciju natrijumovih i hloridnih jona odnosno sekreciju jona kalijuma.

7. Funckija hormona srzi nadbubrezne zlijezde.

Nadbubrg je endokrina zlijezda koja se sastoji od srzi i kore. Ova dva dijela se ra-zlikuju
anatomski i funkcionalno, a sintetizuju i razlicite vrste hormona. Tako kora nadbubrega
sintetise steroidne hormone, a srz hormone derivate aminokiselina. Iz aminokiselina
fenilanina i tirozina u srzi nadbubrega sintetisu se dva hormona:1. epinefrin (adrenalin) i
noreprinefrin (noradrenalin). Noradrenalin, za razliku od adrenalina, vrlo slabo djeluje na
metabolizam ugljicnih hidrata. Adrenalin i noradrenalin se dobijaju sinteticki i koriste se u
lijecenju astma-tickih napada, za ubrzanje srcanog rada, kao i za povisenje krvnog pritiska
(izazivaju su-zavanje krvnih sudova)

8. Inzulin, njegovi metabolicki efekti, nadzor nad lucenjem inzulina.

Pankreas luci dva hormona: Inzulin i glukagon. je signal za lucenje insuli-na. Insulin zatim
ubrzava unosenje glukoze iz krvi u celije misica i masnog tkiva i nje-no dalje razlaganje. U
jetri, cije su celijske membrane popostljive za glukozu, insulin indukuje sintezu enzima. Ti
enzimi katalizuju bilo degradaciju glukoze, bilo njenu poli-merizaciju u glikogen. Najzad,
insulin ingibira i enzime koji katalizuju razlaganje gli-kogena na glukozu. Nedostatak insulina
u organizmu izaziva secernu bolest (Diabetus me-litus). Ovo oboljenje moze biti nasljedno
(kada se javlja vec u ranoj mladosti) ili se moze pojaviti u kasnijim godinama zivota (tzv.
staracki dijabetes). Bolest se lijeci tako sto pacijenti svakodnevno uzimaju insulin, i to u
obliku injekcija. Kad bi se u organizam unosio preko usta, proteoliticki enzimi u probavnom
traktu bi ga veoma brzo razlozi-li. U terapiji se koristi zivotinjski insulin, najcesce onaj koji se
dobija iz pankreasa svinja. Svinjski insulin je najslicniji ljudskom. Od njega se razlikuje samo
u prirodi posljednje aminokiseline u V lancu. Zbog toga ne djeluje kao strana supstanca i ne
izazi-va stvaranje antitijela. Adrenalin je vrlo znacajan inhibitor sekrecije insulina, bez obzira
na koncentraciju u krvi. Sekrecija insulina znatno se uvecava pri unosenju hrane bogate
proteinima, i to takvima koji sadrze dosta arginina i leucina. Receptor insuli-na je u
membranama celija jetre i masnog tkiva je glikoproteid. Insulin stimulise tran-sport
aminokiselina u celije kroz celijske membrane neovisno od transporta glukoze. Ovaj hormon
podstice anabolizam proteina, odnoso proces translacije. Ucestvuje u metabolizmu U-H i
masti, kao i na podsticanje preuzimanja i deponovanje i iskoricavanje glikoze u jetri. Nekad
se vjerovalo da je skereacija insulina u potpunosti kontrolisana koncentracijom glikoze u krvi,
a pored toga aminokiseline u krvi i dr. Faktori imaju vaznu uogu u kontroli skrecije insulina.
Hornomi GIT-a : gastrin, sekretin, holecistokinin i gastircni inhibitorni pepit. Povecavaju
insulin izlucivanje kao i glukagon, hormon rasta kortizol i u manjoj mjeri progesteron i
estrogen.

9. Glukagon, njegove funkcije i regulacija

Glukagon, hormon koji sekretuju A celije Lagerhansova ostrvca kada koncektracija glikolize
u krvi opada, ima brojne funkcije koje su suprotne funkcijama inzulina. Najvaznija je
povecanje koncentracije glikoze u krvi. Dva glavna dejstva glukagona na metabolizam
glikoze jesu: razlaganje glikogena u jetri ( glikoneogenoliza ) i povecana glikoneogeneza u
jetri. Glukagon dakle povecava glikoneogenezu, jer cak i u slucaju da je sav glikogen u jetri
ispraznjen pod uticajem glikogena, infuzija ovog hormona izaziva hiperglikemiju. On takojde
aktivise lipazu adipoznih celija i na taj nacin stavlja poveacanekolicine masnih kiselina na
raspolaganje energetskim sistemima tijela. Inhibise deponovanje triglicerida u jetri, povecava
snagu srcanog misica,protok krvi u nekim tkivima i bubrezima, sekreciju zuci i inhibise
sekreciju zeludacnih kiselina. Povecanje glikolize u krvi inhibise sekreciju glukagona.
Povecanje aminokiselina u plazmi stimulise sekreciju glukagona, vjezbanje stimulise
sekreciju golukagona 3-4x, somatostatin inhibise sekreciju inzulina i glukagona.

10. Funkcija i uloga parathormona na metabolizam kalcija i fosfora.

Paratireoidni hormon obezbjedjuje snazan mehanizam kontrole extracelularne koncentracije

jona Ca i fosfata na taj nacin sto regulise reapsorpciju u crijevima, ekskreciju putem bubrega
i razmjenu ovih jona izmedju extracelularne tecnosti i kosti. Povecana aktivnost
paratireoidnih zlijezda dovodi do brze apsorpcije kalcijumovih soli iz kosti, sto uzrokuje
hiperkalcijemiju u extracelularnoj tecnosti. Suprotno ovme, hipofunkcija paratireodinih
zlijezda izaziva hipokalcijemiju, zbog koje nastaje tetanija. Paratireoidni hormon povecava
apsorpciju kalcijuma i fosfora iz kosti kao i povecanje apsorpcije kalcijuma i fosfata u
crijevima, za razliku od bubrega gdjesmanjuje izlucivanje kalcijuma a povecava izlucivanje
fosfata putem bubreg. Koncentracija jona kalcijuma kontrolise izlucivanje paratireoidnog
hormona.
 11. Utucaij vitamina D na metabolizam kalcija i fosfora.

Vitamin D povecava apsorpciju kalcijuma iz intestinalnog trakta a djeluje i na reapsorpciju

kosti. On se mora pretvoriti u aktivnu supstancu posto je u prvobitno neaktivan, i ispoljava
dejstvo na crijeva, bubrege i kosti, dovodeci do povecane apsorpcije kalcijuma i fosfata u
extracelularnu tecnost i tako doprinose regulaciji njihove koncetracije preko povratne sprege.
Vitamin D smanjuje ekskreciju kalcijuma i fosfata putem bubrega, a pomaze i u apsorpciji
fosfata iz crijeva. Dejestvo vitamina D na kosti, prilikom davanja velikih kolicina dolazi do
appsorpcije kosti, a u nedostatknu onemoguceno dejstvo parathormona na kosti. U manjim
kolicinama vitamin D pomaze u kalcifikaciji kosti. Jedan od nacina je i povecanje apsorpcije
kalcijuma i fosfata iz crijeva, i kad ovog povecanja nema, on ubrzava mineralizaciju kosti.

12. Kalcitonin i njegove funkcije

Kalcitonin je peptidni hormon koji luci tireoidna zlijezda i koji dovodi do smanjenja
koncentracije kalcijuma u plazmi i ima dejstvo suprotno parat hormonu. Stvaranje i
izlucivanje kalcitonina odigrava se u parafolikularnim celijama C- celije koje se nalaze u
intersticijumskoj tecnosti izmedju folikula tireodinih zlijezde. Ove celije cine samo 0,1 %
tireoidne zlijezde. Povecanje koncentracije kalcijuma u plazmi stimulise lucenje kalcitonina.
Kalcitonin smanjuje koncentraciju kalcijuma u plazmi, ali ima slab ucinak na koncetraciju
kalcijuma u plazmi kod odraslih osoba kao i na promet kalcijuma u ubreznim tubulima i
intestinalnom traktu.

13. Funkcija muskih spolnih hormona i regulacija njihovog lucenja

Glavni hormoni muskih polnih zlijezda su testosteron i androsteron. Testosteron i androsteron

se sintetisu u intersticijskim celijama (Leydigove celije) testisa. U krvnoj plazmi oko 99%
testosterona je vezano na glikoproteid koji se zove testosteron - vezujuci globulin. Lucenje
androgenih hormona iz testisa regulisano je djelovanje dva gonadotropina, koje luci
adenohipofiza, a to su (FSH)hormon i (LH). FSH hormon stimu-lise razvoj i funkciju
sjemenih kanalica i rast testisa, a LH hormon stimulise sintezu testosterona u intersticijskim
celijama (Leydigove celije). U zdravog odraslog muskar-ca se luci 4-12 mg testerona. U
djecijoj dobi do oko 12 godina zivota polni hormoni se gotovo i ne proizvode. Pocetkom
puberteta njihova produkcija pocinje naglo, sto dovodi do visestrukog povecanja sjemenika,
mosnica, prostate, sjemenih vezikula i penisa. Osim tog, djelovanjem ovih hormona razvijaju
se sekundarne seksualne oznake: kosmatost muskog tipa (brada i brkovi), razvujena
muskulatura i kostur, sira ramena, dublji glas, veci bazalni metabolizam nego kod zena.
Androgeni stimulisu anabolicke procese u organizmu, uticu na promet azota i kalcijuma,
ubrzavaju rast i razvitak organa kod mla-dih organizama. Oni podsticu sintezu DNK i RNK,
translokaciju RNK iz celijskog jedra u citoplazmu, a stimuliraju i sintezu specificnih
ribozomalnih bjelancevina. Testo-steron povecava aktivnost DNK - polimeraze. Na kraju
svoje funkcije androgeni hormoni podlijezu procesu katabolizma. U katabolicke produkte
androgena koji se susrecu u uri-nu spadaju 17-ketosteroidi. Metabolicke transformacije
androgena se vrse uglavnom u jetri.
 14. Funkcija zenskih spolnih hormona

Jajnici su parni organi, koji se sastoje iz dvije endokrine tvorevine: Grafovi foli-kuli i zuto
tijelo (corpus luteum). Grafovi folikuli luce estrogene hormone, a zuto ti-jelo progesteron.
Trebalo bi naglasiti da estrogeni nisi iskljucivo zenski hormoni. Oni se sintetisu i u organizmu
muskaraca, ali u mnogo manjoj mjeri. Estrogeni hormoni predstavljaju jedan od faktora koji
omogucava normalnu cirkulaciju krvi zahvaljujuci njihovom vozodilatorskom efektu (sirenje
krvnih sudova). Pored toga uticu na smanjenje koncentracije lipida u krvi, a odgovorni su i za
zadrzavanje natrijuma, kalcijuma i fos-fora u organima. Stimulacijom sinteze proteina
estrogeni podsticu sazrijevanje foli-kula, ovocitogenezu, razvitak mlijecnih kanalica u
mlijecnim zlijezdama, kao i razvi-tak primarnih i sekundarnih polnih osobina koji karakterisu
zenski pol. Estrogeni stimuliraju razvoj vagine, uterusa, proliferativni rast endometrijuma kao
i rast uteri-nih zlijezda. Oni uticu na razvoj i gradju kostura (posebni izgled karlice). Raspored
dlakavosti zenskog tipa, razvoj mlijecnih zlijezda, itd. Jetra je glavni organ u kojem se vrse
metabolicke transformacije estrogena. Estrogeni i njihovi derivati iz organiza-ma se luce
prvenstveno konjugirani sa glukurunskom kiselinom i sulfatnom kiselinom. Najpoznatiji
predstavnici ove grupe stereoidnih hormona su: esteron i estradiol..

HORMONI ZUTOG TIJELA

Zuto tijelo (corpus luetum) razvija se iz folikula nakon ovulacije. Kada Grafov fo-likul sazri,
on puca i iz njega izlazi jajna celija (ovulacija). Na mjestu prsnutog foli-kula razvija se zuto
tijelo, koje luci dva hormona: progesteron i relaksin.

PROGESTERON

Sintetise se u zutom tijelu, a i u lacenti u zadnjim fazama trudnoce. Posto se luci poslije
ovulacije, progesteron stimulise razvoj endometrija i na taj nacin priprema uterus za primanje
i prehranu oplodjene jajne celije. Progesteron, zajedno sa estrogenima, stimulise i razvoj
polinh organa zene. On koci ovulaciju i lucenje LH hormona iz ade-nohipofize. Ako ne dodje
do oplodnje jajne celije, koncentracija progesterona naglo opa-da oko 26. dana menstrualnog
ciklusa. Za vrijeme trudnoce progesteron luci i posteljica, odnosno placenta. Uloga
progesterona za vrijeme graviditeta je odrzavanje trudnoce. On smanjuje kontratilnost uterusa
u toku graviditeta. NJegova koncentracija pred kraj tru-dnoce opada. Progesteron koji nastaje
u kori nadbubreznih zlijezda, zutom tijelu i pla-centi ima dva pravca eliminacije iz organizma.
Jedan dio se redukuje u pregnandiol. Pre-gnandiol kao neaktivno jedinjenje luci se putem
bubrega, u sastavu urina. Drugi put eli-minacije progesterona je zuc. RELAKSIN - Susrece
se u jajnicima i placenti. Po hemijskom sastavu je polipeptid, cija molekul-ska masa iznosi
6000 daltona. Molekula ovog hormona se sastoji iz dva polipeptidna lan-ca. Jedan lanac
sadrzi 22, a drugi 32 aminokiseline. Lanci su povezani bisilfidnim ve-zama. Po hemijskoj
strukturi relaksin je slican insulinu. Relaksin olaksava sirenje karlice za vrijeme porodjaja.
 15. Spermatogeneza i hormonska regulacija spermatogeneze

Spermatogeneza se odvija unutar nekoliko dijelova muškog reproduktivnog sistema. Početna

faza se dešava unutar testisa i nastavlja se u epididimisu gdje razvijeni gameti dozrijevaju i
gdje se čuvaju do ejakulacije. Spermatogenezom se proizvode zreli muški gameti, obično
nazvani sperma, preciznije spermatozoidi, koji su sposobni oploditi odgovarajuću žensku
spolnu ćeliju, oocitu, u toku procesa začeća kojim se stvara jednoćelijska jedinka zvana zigot.
Ova proces je ključni u procesu spolne reprodukcije i uključuje dva gameta koji posjeduju
polovinu normalnog broja hromozoma (haploidni) da bi rezultirali zigotom sa normalnim
brojem hromozoma (diplodni).Odvija se kroz 4 faze: faza obrazovanja spermatogonija iz
klicinih celija, faza rtastenja u kojoj se obrazuje primarna spermatocita, mejoza I i mejoza II u
kojima se od primarne obrazuju sekundarne spermatocite a kasnije od njih 4 spermatide, i faza
preobrazaj u kojoj dolazi do nastanka 4 funkcionalna spermatozoida. Hormonalna kontrola
spermatogeneze se razlikuje između vrsta. Kod čovjeka, mehanizam nije potpuno razjašnjen,
no poznato je da je pokretanje spermatogeneze dešava u pubertetu zbog
međudjelovanja hipotalamusa, hipofize i Leydigovih ćelija. Ako se hipofiza ukloni,
spermatogeneza se još uvijek može pokrenuti putem hormona i testosterona koji
stumuliše folikul. Sertolijeve ćelije imaju brojne funkcije tokom spermatogeneze; one
podržavaju razvoj gamete na slijedeće načine:1. Održavaju okolinu neophodnu za razvoj i
sazrijevanje preko barijere krv-testisi. 2. Luče supstance koje iniciraju mejozu 3. Luče testisnu
tekućinu 4. Luče proteine koji vezuju androgen, koji koncentrira testosteron u neposrednoj
blizini gameta u razvoju

16. Ovarijalni i endometrijski ciklus i njegova regulacija

Svaka jajna celija je okruzena jednim slojem granuloze i zove se primordijalni folikul. Zatim
dolazi do rasta dodatnih slojeva granuloze i ti folikuli se zovu primarni. Pod dejstvom FSH i
Lh dolazi do ubraznog rasta 6-12 primarnih folikula. Na spoljasnjost strani granuloze
nakupljaju ce celije intersticijuma jajnika i tvore masu Teka., koja se dijeli na teku internu (
estrogen i progesteron ) i externu ( prokrvljeno vezivno tkivo ) . Nakon rane proliferativne
faze koja traje nekoliko dana celije granuloze izlucuju folikularnu tecnost. Rani rast
primarnog folikula sve do antralnog stadija stimulisan je samo s FSH potom nastaje brzi rast
do vezikularnog folikula. Samo jedan folikul potpuno sazrijeva, dok ostali 11 podlijezu
atreziji. Taj folikul nastavlja rast dok ne postane zreo folikul. Ovulacijom se izbacuje. U toku
prvih nekoliko sati nakon izbacivanja jajne celije iz folikula, preostale cvelije granuloze i
celije teke interne pretvaraju se u luteinske celije u procesu luteinizacije. I nastaje zuto tijelo
koje izlucuje progesteron i estrogen, narocito progesteron. Ono raste 7-8 dana nakon
ovulacije. Nakon 2 sedmice zuto tijelo degenerise prouzrokujuci smanjenje izlucivanja
ovarijumskih hormona, estrogena i progesterona, pa pocinje menstruacija. Tada slijedi novi
ciklus. Endometrijski ciklus ima 3 faze: proliferacija endometrijuma matzerice 2. Razvoj
sekretornih promjena u endkometriju 3. Ljustenje endometrija ( deskvamizacija. Nakon
menstruacije dolazi do prliferacije pod dejstvom strogena, zatim u drugoj fazi estrogeni
prouzrokuju dodatnu, iako slabiju celijsku proliferaciju, dok progesteron izaziva bubrenje i
razvoj sekretornih sposobnosti endometrija. Uslovi za implantaciju oplodjenje jajne celije.
Ako jajna celija nije oplodjenja oko 2 dana prije kraja mjesecnog ciklusa, zuto tijelo u jajniku
degenerise i smanjuje se sekrecija hormona estrogena i progesterona, smanjuje se ishrana
endometrija. Posle 4-7 dana od pocetka mentruacije krvarenje prestaje jer se endometrij
ponovo epitelizuje.
17. Funkcije placente, hormoni placente i ploda

Glavna funkcija posteljice je da obezbijedi difuziju hranjivih materija i kiseonika iz krvi

majke u krv fetusa kao i difuziju ekskrecionih proizvoda fetusa nadaz u majku. Posteljica se
razvija kroz trudnocu. Difuzija kiseonika kroz membranu posteljice po istom principu kao
kroz plucnu membranu. Koncetracija hemoglobina u krvi fetusa je 50 % veca nego u krvi
majke, sto je dodatni uslov za prenose vece kolicine kiseonika u krv fetusa. Difuzija
ugljendioksida kroz membranu posteljice iz fetusa u krv majke, Difuzija hranjivih materija te
ekskrecija proizvoa metabolizma kroz membranu placente. Posteljica stvara u trudnoci
posebno velike kolicine humanog horionskog gonadotropina, strogena, progesterona i
humanog horionskoh somatomamotropina. Svi su osnova za trudnocu . posle posteljica luci
estrogen i progesteron i zuto tijelo.