ILEUS

PROF. DR. SAMIR DELIBEGOVIC

Ileusom označavamo prekid prolaza stolice i gasova kroz kraći ili duži
segment crijeva. **Ileus po mehanizmu nastanka možemo podijeliti na:**

 Mehanički ileus, i
 Dinamički ileus.

Mehanički ileus nastaje usljed mehaničke, anatomske prepreke u prolaznosti lumena

crijeva. Ovisno od toga da li je poremećen krvotok crijeva ili ne, mehanički
ileus dijelimo na:

 Opturacioni,
 Strangulacioni ileus.

Opturacioni ileus

Prekid pasaže nastaje opturacijom - začepljenjem - lumena crijeva, a da pri tome

krvotok u odgovarajućem dijelu mezenterija nije kompromitovan. Uzroci mogu biti
tumori, inflamatorna oboljenja, ozbiljne stenoze.

Uzrok opturacije može biti izvan crijeva:

 Kompresija tumora iz susjedstva,

 Strano tijelo,
 Askaride,
 Žučni kamen...

Kod novorodjenčeta uzrok opturacionog ileusa može biti kongenitalna atrezija crijeva,
anusa ili rektuma.

Strangulacioni ileus

Pored prisutne mehaničke prepreke u pasaži crijeva, karakterizira se poremećajem, a

potom i prekidom cirkulacije u stranguliranom crijevu. Tipični oblici ove vrste ileusa
su volvulus, inkarceracija i invaginacija.

Volvulus je uvrtanje crijevne vijuge na peteljci koju stvara odgovarajući

dio mezenterija sa svojim krvnim sudovima.

Uzrok su često srasline.

Volvulus sigme.

1
Inkarceracija nastaje stezanjem vijuge crijeva sa njenim mezoom i krvnim
sudovima.

Spoljašnja inkarceracija – uklještenje vanjske kile.

Unutrašnja inkarceracija je uklještenje crijeva u postojeće otvore (foramen Winslowi,

recessus duodenojejunalis...).

Invaginacija je oblik strangulacionog ileusa u kojem se jedan segment crijeva

uvlači zajedno sa svojim mezoom u lumen susjednog segmenta crijeva.

Najčešća je ileocekalna invaginacija.

Čest uzrok akutnog abdomena kod male djece.

Dinamički ili funkcionalni ileus ispoljava se prekidom u pasaži crijeva koja je

izazvana neurogenim poremećajem motiliteta crijeva. Može biti paralitički i
spastički ileus.

Paralitički ileus karakterizira se iščezavanjem peristaltike, progresivnom dilatacijom

i atonijom crijeva.

Pareza crijeva nakon operativnih zahvata, traume;

Dejstvo bakterijskih toksina nakon peritonitisa.

Spastički ileus je posljedica spazma jednog ili više segmenata crijeva.

Njega mogu uzrokovati mehanički nadražaji crijeva (askaris).

Neurogenog je porijekla.

Patofiziološke promjene kod opturacionog ileusa

Crijevo iznad prepreke je dilatirano, puno tečnosti i gasa. Dolazi do povećanja

pritiska na zid crijeva, na sluznici se javljaju devitalizirane i nekrotične zone. Crijevo
ispod prepreke je prazno.

Kod strangulacionog ileusa odigravaju se brzo teške promjene na stranguliranoj

vijugi. Zbog prekida venske cirkulacije, stijenka crijeva postaje lividna, kasnije crna,
nekrotična, sklona perforaciji.

Kod paralitičkog ileusa prisutna je dilatacija tankog, a ponekad i debelog crijeva bez
postojanja prekida u pasaži crijeva.

2
Klinička slika ileusa:

 Bol,
 Povraćanje,
 Prestanak pasaže gasova i stolice,
 Meteorizam.

Fizikalni znaci

 Pregled svih kilnih otvora,

 Meteorizam
 Auskultacija: hidroaerični šum sa rezonantnim metaličnim prizvukom,
 Digitorektalni pregled.

Laboratorijski nalazi

 Hemokoncentracija sa povećanim brojem Er i količinom hemoglobina, kao i

povećan Hc

Radiološka dijagnostika ileusa

 Hidroaerične sjenke potiču od nagomilavanja tečnosti i gasova u dilatiranim

crijevnim vijugama iznad prepreke.
 Hidroaerične sjenke se sastoje od horizontalnog nivoa tečnosti iznad koga se
nalazi polulopta gasa.

Diferencijalna dijagnoza

 Peritonitis,
 Perforacija ulkusa,
 Akutni apendicitis
 Spoljašnje uklještenje kile

Tretman ileusa

Terapija je operativna, uz preoperativni i postoperativni tretman

patofizioloških poremećaja vezanih za ileus.

Operativni tretman:

 Uklanjanje zapreke
 Enterotomija
 Dezinvaginacija
 Adhezioliza