Kabanata XI ng Gilgamesh

Isang Epiko mula sa Mesopotamia/ Iraq

Muling isinalaysay ni Louie Jon A. Sanchez

Nagtagpo ang mag-amang Utnapishtim at Gilgamesh, ang hari. Nang

una’y hindi pa namukhaan ng anak ang kanyang ama, at inisip pang
hamungin ito. Ngunit agad niya itong nakilala, at naisip na sa ama maaaring
mabatid ang lihim ng buhay na walang hanggan.
“Ama,” wika ni Gilgamesh, “ Papaano kang nabuhay nang walang
hanggan? Papaano kang napasama sa hanay ng mga diyos?”.
Tumugon ang ama ng ganito: “Sasabihin ko sa iyo, Gilgamesh, anak
kong hari, ang kasaysayan; isa itong lihim ng mga diyos. May isang antigong
lungsod, ang Shuruppak. Narinig mo na ito tiyak. Isa itong pinagpalang
lungsod, kinakasihan ng mga diyos. Matatagpuan ito sa isang pampang ng
Euphrates.”
“Isang araw, nagtipon ang konseho ng mga diyos at
nagpagpasiyahang magpadala ng baha sa kaybuting lunsod. Lihim silang
nagtipon, nagpasiya – naroon si Anu, ang tagapayong si Enlil, ang
matahimik na si Ninurta. Naroroon din si Ennugi, ang diyos ng mga lagusan.
Dumalo rin si Ea, pinakamatanik sa mga diyos.”
“Bumaba si Ea nang palihim at nagising ang aking sambayanan. Mula
sa aking dingding na yari sa tambo, narinig ko ang kanyang tinig na
nagwiwikang “Makinig, tandaan ang sasabihin ko. Ikaw Utnapishtim, anak
Ubartutu.” At ako’y talagang napabaling. Iwan ninyo ang lahat ng inaari, ang
inyong yaman. Lumikha kayo ng arko, at isakay doon ang bawat uri ng
nabubuhay upang makaligtas sila sa isang paparating na unos, at sa baha.”
Malinaw ang kanyang habilin. “Likhain ninyo ang arko ng mabuti,
bubungan ninyo ito gaya ng kailalimang nalililiman.”
Nahindik ako, ngunit nagtanong. Anong sasabihin ko sa iba? Papaano
ko ipaaalam sa mga nakakatanda at madla? Tumugon si Ea. “Sabihing hindi
na maaring tirahan ang lungsod sapagkat galit sa inyo ang diyos na si Enlil.
Lungsod ni Enlil ang lungsod na ito, at ikaw Utnapishtim, ay kanyang
kamumuhian.”
 “Humanap na kayo ng malilipatan, at magkakaroon na rin ng diyos na
inyong magiging bagong pintakasi. Ako na, si Ea, mula sa kailaliman ng
Apsu, ang inyong bagong pintakasi.
“Sa Apsu kayo magtutungo, doon kayo’y kakalingain at pagpapalain, o
lungsod ng Shuruppak. Sa himpapawid noon ay magliliparan ang mga ibon,
sa mga dagat noon, ang mga lamang-dagat na hindi pa inawit kailan man sa
kasaysayan. Mabubusog kayo sa bagong lutong tinapay, at mapupuno ng
trigo ang inyong mga taniman. Isang masaganang tag-ani ang naghihintay!
Iyan ang sabihin sa mga matatanda at madla.
“Kinabukasan, sinimulan na naming buuin ang arko. Dumating ang
mamamayan,kahit ang kabataan. Walang hindi tumulong—ang mahina’t
malakas, lahat may dala-dalang pambuo ng arko. Iginuhit ko ang hitsura
nito upang humusto sa sukat: sampung beses ang laki sa dosenang kubi ang
mga dinding, sampung beses ang laki sa dosenang kubi ang bawat
bahagdan. Anim ang bahagdan, at may siyam na silid ang buong arko. Ang
lahat nang ito’y pinagkabit-kabit, pinatibay,sinigurong hindi papasukin ng
tubig.”
“Naging masaya ang pagbuo naming ng arko. Nagpakatay ako ng tupa
at toro upang magdiwang ang lahat. Umaapaw ang mga inumin. Natapos
ang paggawa sa ikapitong araw, at ginamot kong pamahid ang aking mga
palad.”
Matapos noon ay ipinaakyat ko na sa arko ang lahat ng aking ari-
arian. Isinama kong lahat ang mga mahal ko sa buhay. Pagdadapithapon,
inihanda naming ang arko na may kahirapang ipihit. Dinala naming ito sa
ilog upang doon ay ipalutang. Nagsimula kami sa sa paghihintay ng unos
baon ang pangako ni Ea. “Sa Apsu kayo magtutungo, doon kayo’y
kakalingain at pagpapalain, o lungsod ng Shuruppak.”
“Pagkaumaga, nagsimula nang bumuhos ang ulan. Nagdilim ang
buong paligid at unti-unting tumaas ang tubig. Sa kailaliman, ginising ng
diyos nitong si Negral ang mga lupa. Nagbukas ang mga dike at lalong
bumaha, gawa ng kamay ni Ninurta, diyos ng gulo at digmaan.”
Humangin mula sa timog, at pati mga bundok ay inabot ng tubig.
Nawaglit ng mga nilalang ang isa’t isa. Ang mga diyos, naguguluhan din sa
kaguluhang kanilangg idinulot. Ang nagging sanhi ng kaguluhan, si Ishtar,
na siyang nagmungkahi sa mga diyos na lipulin ang daigdig, ay naghinagpis
din”
 “Humagulhol ako. Nang masdan ko ang daigdig, walang gumagalaw.
Nalipol, napatag, nalatagan ng tubig ang lahat. Ang arko ay napadpad sa
ituktok ng Bundok Nisir. Tumagal kami ng isa, dalawa, tatlo, apat, lima,
anim na araw na naroroon.
“Sa ikapitong araw, nagpalipad ako ng kalapati. Pinalipad ko ito at
pumagaspas itong walang nalalapagang ligtas na lupain. Kaya ito bumalik.
Nagpalaya ako kalaunan ng langay-langayan. Wala in itong matagpuan at
nagbalik, lumapag sa arko. Huli kong pinalaya ang uwak. Ito ay lumipad at
hindi na bumalik. Senyales ito na ligtas na ang lahat. Saka ko pinalaya ang
lahat ng ibon.
“Nang makasiguro kaming ligtas na nga ang lahat, binuksan naming
ang arko at sa pampang ay nag-alay kami sa mga diyos. Pitong sisidlan ng
ala yang ipinatayo ko, at may karagdagan pang pito. Nagparikit ako ng apoy
na sinabuyan ng mira at ginatungan ng kahiy ng tubo at kahoy ng sedro.
Naibigan ito ng mga diyos, ang mabangong usok. Bumaba ang diyosang si
Ishtar at ibinigay sa akin ang kwintas niyang may palamuting lapis lazuli.
Noo’y sinabi ng diyosa na ang kwintas na iyon ay tanda ng gunita ng
bumabang delubyo sa daigdig. Bumaba ang iba pang mga diyos at
nakipagdiwang, maliban kay Enlil na siyang nagpabagyo sa buong kalupaan.
“Ngunit nabalitaan ni Enlil na agad na bumaba rin sa pagdiriwang.
Itinanong niya kung bakit nakaligtas ako at ang aking sambayanan.
Ipinagtanggol kami ng mga diyos. Hinarap ni Enlil si Ea, nagsabing agad ko
lamang daw nahiwatigan na may paparating na unos. Bumaba kay Enlil ang
pagkaunawa na ako’y may ganap na karunungan.
Nang sa huli’y iniabot niya sa akin ang kanyang kamay, pinaluhod,
gayundin ang aking asawa at sambayanan. Hinipo niya an gaming mga noo
at pinagpala kami sa pagsasabing “ Ngayon ay kahanay na kayo ng mga
diyos, at kayo’y mamumuhay sa malayo, ang lunan na pinagbubuklan ng
lahat ng tubig-daluyan ng daigdig.”
Sangguniang aklat: Baybayin ni Louie Jon A. Sanchez