SEMINARIUM 1

MIAZGA - tkanka łączna, wypełnia jamę zęba, połączona z ozębną otworem wierzchołkowym
1. Ograniczona przez tkanki twarde
2. Obecność odontoblastów
3. Bogate unaczynienie (40-50ml/min/100g) + liczne anastomozy + porowate naczynia włosowate
przylegające do odontoblastów komorowych
4. Słaby system limfatyczny
5. Bogate unerwienie:
- Włókna mielinowe A - miazga komorowa, rogi miazgi, niski próg pobudliwości i szybkie
przewodzenie, bodźce mechaniczne, ostry ból, łatwy do zdiagnozowania
- Włókna bezmielinowe C - środkowa część miazgi lub warstwa bogatokomórkowa, wyższy próg
pobudliwości, wolne przewodzenie, bodźce mechaniczne, termiczne, chemiczne, tępy/ciągły
ból, trudny do zlokalizowania
6. Galaretowata macierz + nieregularnie rozmieszczone włókna
7. Zmiany wraz z wiekiem (spadek unaczynienia i liczby elementów komórkowych, wzrost liczby
elementów włóknistych)

MIAZGA warstwy:
1) STREFA ODONTOBLASTÓW
2) STREFA PODODONTOBLASTYCZNA = ubogokomórkowa, Weila
3) STREFA BOGATOKOMÓRKOWA
4) STREFA ŚRODKOWA

FUNKCJE MIAZGI:
1. Tworzenie zębiny
2. Odżywianie tkanek zębów
3. Przewodzenie bodźców czuciowych
4. Obrona przed czynnikami szkodliwymi (tworzenie barier zębinowych, mechanizmy obrony
swoistej i nieswoistej)
5. Resorpcja fizjologiczna korzenia - zęby mleczne

MIAZGA ZĘBÓW MLECZNYCH:

1) Zmienność morfologiczno-czynnościowa w kolejnych stadiach rozwojowych korzenia - ROZWOJU,
PEŁNEGO UKSZTAŁTOWANIA, RESORPCJI
2) Bogate unaczynienie
3) Więcej elementów komórkowych
4) Mniej elementów włóknistych
5) Brak splotu pododontoblastycznego i włókien czuciowych w kanalikach zębinowych - mniejsza
reaktywność czuciowa
6) Większy potencjał obronny - zębina trzeciorzędowa, silniejsza odpowiedź zapalna
7) Połączenia miazgi komorowej i ozębną - kanały komorowo-ozębnowe, odgałęzienia boczne kanałów

8) Mniejsza zdolność lokalizacji stanu zapalnego - rozprzestrzenianie się zapalenia + szybkie objęcie
tkanek okw
9) Predyspozycja do resorpcji wewnętrznej - po wodorotlenku wapnia —> Wzrost stanu zapalnego =
Wzrost ryzyka resorpcji

MIAZGA ZĘBÓW STAŁYCH Z NIEUKOŃCZONYM ROZWOJEM KORZENIA:

1) Bogate unaczynienie —> szeroki otwór wierzchołkowy
2) Lepsze nawodnienie
3) Duża objętość w stosunku do tkanek zmineralizowanych + wydatne rogi miazgi
4) Więcej elementów komórkowych
5) Niewiele elementów włóknistych
6) Wysoka aktywność odontoblastów —> walcowate, jedna warstwa
7) Rzadko występuje warstwa Weila
 8) Niedojrzałość tkanki nerwowej = Mniejsza reaktywność —> splot Raszkowa dopiero po
zakończeniu formowania korzenia, Nieliczne włókna bezmielinowe C, mniej włókien
mielinowych A
9) Tkanka zawiązkowa w okolicy formowanego korzenia

SZKLIWO
Większe narażenie na czynniki patogenne:

- cieńsze, słabo zmineralizowane - Ostry przebieg próchnicy

- Ryzyko urazoowych i jatrogennych obrażeń

ZĘBINA
- Większa przepuszczalność tkanek (czynniki
- cieńsza, słabo zmineralizowana
infekcyjne, termiczne, chemiczne)
- Kanaliki szersze

MIAZGA - Większe odkładanie zębiny trzeciorzędowej +

- Przed resorpcja —> liczne komórki, dobre silniejsza odpowiedź zapalna

unaczynienie

- W fazie resorpcji —> zmiany wsteczne, - Stopniowa utrata funkcji obronnych i

zanikowe, zwyrodnieniowe reparacyjnych

KOMORA MIAZGI - Ryzyko odsłonięcia jatrogennego lub urazowego

- Proporcjonalnie większa z wydatnymi rogami

- Cienka warstwa zębiny między sklepieniem a

DEJ

KOMORA MIAZGI - Ryzyko perforacji dna

- Mniejsza odległość między CEJ a furkacją
korzenia

- Cienka warstwa tkanek tworzy dno

KOMORA MIAZGI - Infekcja szerzy się do okolicy furkacji
- Kanały komorowo- ozębnowe przy furkacji

KORZENIE - Nadmierne opracowanie —> Perforacja lub

- Zęby przednie - spłaszczone mez-dys
złamanie korzenia

- Trzonowce - dłuższe, cieńsze w stosunku do - Trudność w ustaleniu długości roboczej

korony, łukowato zagięte

- Konieczność wypełnienia kanału materiałem
- Cienka warstwa tkanek zmineralizowanych
resorbującym się
- Resorpcja fizjologiczna
KORZENIE
- Trudność w identyfikacji radiologicznej niewielkiej
Początek resorpcji:
resorpcji - ryzyko nadmiernego opracowania i
- Zęby przednie - część wierzchołkowa po stronie przepełnienia kanału

przedniej

- Zęby trzonowe - okolica międzykorzeniowa

KANAŁY
- Podczas ekstrypacji ryzyko pozostawienia miazgi

- Długie, wąskie, często spłaszczone mez-dyst

- Konieczność wypełnienia kanału materiałem o
- Odkładanie zębiny wtórnej może dzielić kanał na właściwościach przeciwbateryjnych i
dwa niedrożne
resorbujących się
- Kanały dodatkowe zakończone otworami
wierzchołkowymi

- Liczne połączenia między kanałami

- Odchylenie kanału w okolicy szyjki na zewnątrz w

stosunku do długiej osi zęba

OTWÓR WIERZCHOŁKOWY
- Dobre unaczynienie

- Szeroki
- Trudność w ustaleniu długości roboczej i
- Często wyraźna delta opracowaniu kanału
PATOGENEZA CHORÓB MIAZGI:

Czynniki determinujące potencjał obronny:

1. Unaczynienie
2. Unerwienie
3. Liczebność komórek
4. Funkcjonalność odontoblastów

CHOROBA PRÓCHNICOWA - główna przyczyna chorób miazgi u dzieci

* Zmiany w miazdze występują już w próchnicy głębokiej —> grubość zębiny ≤2,5mm
* Odczyn zapalny w miazdze mleczaków —> próchnica przekracza połowę grubości zębiny
* Ubytki na żującej —> Zapalenie dotyczy warstwy odontoblastów lub obejmuje rogi miazgi, rzadko
miazgę komorową
* Ubytki na stycznej —> Zapalenie rogu miazgi lub miazgi komorowej, rzadko ograniczone tylko do
warstwy odontoblastów

CZYNNIKI SZKODLIWE DLA MIAZGI:

1) Infekcyjne
2) Chemiczne
3) Mechaniczny
4) Termiczny
5) Niedokrwienne
6) Fizyczny

IM MNIEJ DOJRZAŁY ZĄB —> WIĘKSZE ZDOLNOŚCI OBRONNE

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE ZAPALENIU MIAZGI:

a) Morfologia mleczaka —> cienka warstwa i słaba mineralizacja szkliwa i zębiny, szerokie i proste
kanaliki zębinowe
b) Nieprawidłowości rozwojowe zębów:
- Wgłobienia
- Hipoplazja szkliwa
c) Choroby ogólnoustrojowe —> Zmniejszony przepływ krwi
- Anemia sierpowata
- Hipofosfatemia
ZAPALENIE MIAZGI:
- ostre/ przewlekłe
- odwracalne/ nieodwracalne
- częściowe/ całkowite
MUMIFIKACJA - martwica miazgi niezwiązana z infekcją bakteryjną

MLECZAK —> Szerzeniu się infekcji sprzyja:

1. Krótkie korzenie
2. Cienka warstwa cementu korzeniowego
3. Szerokie otwory wierzchołkowe + często dodatkowo poszerzone przez resorpcję
4. Kanały dodatkowe zakończone otworami wierzchołkowymi
5. Kanały komorowo-ozębnowe

ZĄB STAŁY Z NIEUFORMOWANYM KORZENIEM —> Sprzyja:

1. Szerokie połączenia z tkankami okw
2. Cienkie ściany korzenia
REAKCJA TKANEK OKW -> rodzaj/siła/czas działania
- Zmiany ostre/ przewlekłe/ zaostrzenie
- Faza początkowa —> ozębna, tkanka zawiązkowa w okolicy rozwijającego się korzenia
- Faza zaawansowana —> tkanka kostna
- Gromadzi się wysięk —— surowiczy —> ropny —> ROPIEŃ OKOŁOKORZENIOWY
- Wnikanie wysięku ropnego do kości —> resorpcja
- Ropień podokostnowy —> Ropień podśluzówkowy
- Przetoki czynne/ bierne
- Przewlekłe zapalenie okw —> oprócz wysięku, rozrost ziarniny, zmiany osteosklerotyczne, zgrubienie
ozębnej

ZĘBY TURNERA - objęcie przez długotrwały proces zapalny w tkankach okw zawiązka zęba stałego i
uszkodzenie narządu szkliwotwórczego * przedtrzonowce żuchwy*

ZMIANY OSTEOSKLEROTYCZNE - skutek nadmiernej aktywności osteoblastów w okolicy zęba

dotkniętego pulpopatią
- pogrubienie i zlewanie się beleczek kostnych
- Stopniowa obliteracja światła jamek szpikowych
- Bodźce o niewielkim nasileniu

REAKCJE MIAZGI NA BODŹCE PATOLOGICZNE

1) ROZROSTOWE ZAPALENIE MIAZGI = PRZEWLEKŁE ZIARNINOWE ZAPALENIE

MIAZGI = POLIP MIAZGI

- Zęby z szerokim otworem wierzchołkowym

- Zęby z otwartą komorą = mleczaki, stałe z niezakończonym rozwojem korzenia
- Guz
- Zabarwienie od białego do czerwonego
- Gładka lub pobruzdowana powierzchnia
- Może krwawić po urazie mechanicznym
- Różnicowanie z rozrostem brodawki dziąsłowej
- Ziarninowy rozrost miazgi na skutek proliferacji fibroblastów i komórek zapalnych + intensywna
angiogeneza
- Pokryty nabłonkiem z przeszczepionych komórek nabłonkowych jamy ustnej ( z pobliskiego
dziąsła )
- Brak dolegliwości bólowych w przebiegu —> brak włókien nerwowych w powierzchownych
warstwach polipa

2) RESORPCJA WEWNĘTRZNA ZAPALNA = ZIARNINIAK WEWNĘTRZNY MIAZGI

- Niszczenie zębiny przez wielojądrzaste komórki olbrzymie = osteoklastopodobne = zębinoklasty

- Przyczyna: bakteryjne zapalenie miazgi, uraz mechaniczny lub termiczny
- Często: mleczaki po leczeniu pokryciem bezpośrednim lub amputacji miazgi z zastosowaniem past
wodorotlenkowo-wapniowych
- Często: po urazach z przewlekłym zapaleniem miazgi
- Brak dolegliwości bólowych
- Doprowadzić może do: perforacji ściany zęba
- Różowe przebarwienie = przeświecanie dobrze unaczynionej tkanki ziarninowej
- Rozpoznanie na RTG—> owalne poszerzenie komory lub kanału
3) RESORPCJA WEWNĘTRZNA WYMIENNA/ZAMIENNA = INWAZYJNA
HIPERPLASTYCZNA RESORPCJA WEWNĘTRZNA

- Metaplazja miazgi w tkankę kostną

- Skutek martwicy odontoblastów podczas przewlekłego zapalenia miazgi
- Przyczyna zapalenia miazgi: próchnica, uraz, procedury odtwórcze, idiopatyczne zmiany
dystroficzne

- Różowa barwa zęba

- Przebieg bezobjawowy
- Przypadkowe wykrycie na RTG —> nieregularne powiększenie komory zęba, ściany rozdęte,
jednolite przejaśnienie w centralnej części korzenia lub niesymetrycznie
- Nieleczona —> przechodzi w resorpcję zewnętrzną —> złamanie zęba
- Leczenie z wyboru —> PULPEKTOMIA

4) OBLITERACJA JAMY ZĘBA - PCO - Pulp canal obliteration = KALCYFIKACYJNA

METAMORFOZA

- Następstwo urazów (zwichnięcia zębów przednich)

- Odkładanie tkanek twardych w kanale
- Żółte zabarwienie korony
- Prawdopodobnie uszkodzenie pęczka naczyniowo-nerwowego jako przyczyna
- Słaba reakcja zęba na testy żywotności —> nie zawsze świadczy.o martwicy
- Przebieg bezobjawowy
- Zmiany korzeniowe tak/nie
- Obejmuje część/cały kanał
- Brak światła kanału na RTG —> nie musi oznaczać brak przestrzeni w jamie zęba

- Kiedy w okresie urazu wierzchołek korzenia zęba nie jest całkowicie ukształtowany, PCO
występuje częściej niż w zębach z uformowanym otworem wierzchołkowym

5) ZĘBINIAKI RZEKOME = KAMIENIE MIAZGOWE. - często w miejscu martwiczego ogniska

miazgi na skutek wapnienia obumarłych komórek lub zakrzepów w naczyniach

- Przyczyny ogólne - dysplazja zębiny, przewlekła sterydoterapia

- Przyczyny miejscowe —> przewlekłe zapalenia miazgi, przebyte urazy, leczenie zachowawcza
- Ze względu na LOKALIZACJE w stosunku do zmian:
- LUŹNO LEŻĄCE - całkowicie otoczone miazgą
- PRZYŚCIENNE - częściowo związane z zębiną
- ŚRÓDŚCIENNE - całkowicie otoczone zębiną