Professional Documents
Culture Documents
Candido Iban at Francisco Castillo - Mga Pasong Tamo - Ang lugar na pinagtataguan ng
bisayang maninisid mula sa Capiz - Nagkaloob mga Katipunerong
ng makinang panlimbag sa Katipunan sugatan na nasa pangangalaga ni Tandang
Sora.
Polvorin - Isang kuta ng pulbura ng mga Kastila sa
San Jose del “Mga Alituntuning Nauukol sa Kabalyeriya” -
Monte na binalak agawin ng Isang maliit na maliit na aklat na pinulot ni Renato
Katipunan nang ito’y mahulog mula sa isang patay na
kabalyero.
Tiyo ni Renato - Taga-Balara na nagpakain kay
Renato noon bago ang Valenzuela, Silvestre, Sarmiento at Peralta - Mga
kasapi mula Sta. Mesa na nahuli at nabalitaang
nakatakdang paglusob ng ika-29 - Tumulong
kay Plorante upang ilibing si Renato - Nagbalita kay ipababaril sa Campo de
Plorante ng mga naganap sa bayan Bagumbayan
GA PANGITAIN AGOSTO 17 – Inaalala ni
noong siya nasa digmaan - Pinakain at
rante ang mga bagay na naririnig sa mga
pinatuloy si Plorante sa kanyang bahay
stila, kanyang ginaya at siya’y naparusahan ng
bago siya magtungo sa
ang niya dahil doon. Kinagagalitan siya nito
Kangkong pagkat siya’y tamad, walang pakialam at
Andong, Pinong at Erning - Sila ang tatlong ngmang tulad nang isang paslit. AGOSTO 18 –
kasama ni Plorante at ng tiyuhin ni gbabadya ang mga salita ng tinderong si Ka
no, may malagim na magaganap daw sa mahirap
ng
Renato nang ito’y ilibing - Si Andong a
baryo ng Kangkong. Habang kumakaripas
nagbalita ng naganap sa labanan nina
uwi, inaya siya ng mga kabarkada para sa
Bonifacio habang hinahabol sila sa
bi-gabi nilang paghaharana pagkatapos ng
Balara punan.
Kangkong - Isang mahirap na baryo o sitio sa Sa bahay nila’y napadungaw siya sa
Balintawak - Pinagmulan nina Plorante, Victor, tana nang mag-dapithapon. Nakita niyang
naglabas ng mga armas ang Tatang upang ipakita Biglang dumating si Clara. Pinakukuha raw
kay Ka Polonio. Pabulong silang nag-uusap sa tapat sa kanya ng kanyang Tatang ang mga sandata’t
ng bahay nila. Di niya alam kung para saan ang mga armas upang dalhin kina Ka Polonio.
kanilang lihim na pinag-uusapan. AGOSTO 19 – Nagkausap sila habang papunta sa bahay ng mga
Nagtungo sa bayan ang Tatang ni Plorante sa di Samson tungkol sa nangyari noong gabi at
malamang kadahilanan. Napapabayaan na nito ang mukhang wala iyon sa kanya.
pagsasaka. Silang magkapatid at ang kanilang Pagkarating, doon niya napag-alaman kung
Inang na lamang ang nag-aasikaso sa bukid. gaano karaming Katipunero ang nananatili kina
Clara at siya ang umaasikaso sa mga ito. Tumulong
NAGHIHINTAY NG TAKDANG PANAHON din siya nang bahagya. Umuwi rin siya matapos
AGOSTO 20 – Sa di malamang kadahilanan, silang ihatid ang mga armas at natulog sa sahig nang
magkapatid ay pinagsibak ng maraming gisingin siya ng kanyang Tatang. Pinagsambalilo
punungkahoy nang kanilang Tatang. Habang siya’t sila’y lumakad pabalik kina Ka Polonio.
ginagawa ito, napansin nila ang mga mamang Dumami lalo ang mga tao roon kaysa kanina.
namumutol ng mga kawayang pampatay raw sa Noon niya unang nakita nang may
mga Kastila. Tahimik ang kanilang Tatang. Tila may paghanga ang ninong niyang si Ka Polonio.
iba sa kilos ng kanilang mga magulang. Nagtalumpati ito tungkol sa kalayaan. Matapos iyon
Kinagabihan ay sumama si Plorante ay pinapirma na sila sa pomularyo ng pag-anib
sa panghaharana. Inalok ang kaniyang mga gamit ng dugo. Doon rin niya nalaman ang mga
kasama ng basi ngunit hindi siya isinali. Ipinamukha bagay-bagay tungkol sa Katipunan mula kay Tonio.
sa kanya ni Tonyo na hindi siya tunay na lalaki Sumapi rin sa kanila ang iba pang mga kalalakihan
pagkat sumusunod lamang siya sa kanyang Tatang. sa Sitio Kangkong.
Sa galit niya’y nasuntok niya ito. Nagsiuwian sila
matapos no’n. SA NAGUGUTOM AT NAPOPOOT – WALANG
Habang tahimik siyang pumapasok IBANG PARAAN AGOSTO 22 – Dito niya
sa bahay, napuna niya ang bulungan sa tapat ng napagtanto ang dahilan ng kalupitan ng ama.
kanilang kubo tungkol sa paghahanap ng mga Inihahanda siya nito para maging matapang. Higit
lalaking may mabubuting pangangatawan na na napalalim ang kaalaman niya tungkol sa dahilan
isasama sa Katipunan. Tugon ng ama niya’y ng pinaglalaban ng pangkat mula sa kanya.
maaasahan nila si Plorante at ang kanyang Tatang. Nag-usap-usap din ang mga Katipunero na
Hindi niya naunawaan kung ano at para saan ito. panatilihing lihim ang ukol dito at maghanda sa
pakikidigma. Binigay na sa kanya ang gulok ng
KABILANG NA AGOSTO 21 – Unti-unti nang kanyang Tatang upang gamitin sa pakikidigma.
nakikilala na ang mga dumadalaw sa kanilang Natapos ang araw nang magtungo sina
bahay ay mga Katipunero bagamat di niya alam Plorante at ang iba pang mga kasapi sa kanilang
kung para saan ito. tutuluyan, sa bahay ni Kabesang Juan Ramos sa
Umaga nang bilinan si Plorante ng Pugad Lawin.
Tatang tungkol sa mga panggatong ayon sa Lola
nito. Siya’y nagtaka nang sinabing manatili raw siya SUMUSUMPA KAMI! AGOSTO 23 – Linggo noon
sa bahay. Nagsimula na siyang magtanong ukol sa nang umaga, dumami ang mga pangkat na
Katipunan. Dito rin niya unang nakilala si Andres nagsitipon. Nagsimula ang pananalita ni Bonifacio.
Bonifacio sa kwento ng kanyang Lola. At matapos ang mahabang pananalumpati at
ppagpapatibay ng paninindigan ng mga kasapi, Habang si Plorante, di pa rin
sabay- sabay nilang pinagpupunit ang kanilan mga
kapaniwala sa mga naganap.
cedula. Ito ang makasaysayang Sigaw sa Pugad
Lawin ng taong 1896. Tanda ng kanilang pagtalikod
G KABUUAN A GOSTO 26 – Unti-unting hinarap
sa pagpapasakop sa mga Kastila.
Plorante ang kanyang mga kinatatakutan: ang
Nagsikalat din sila matapos marinig m, naang kidlat at ang kamatayan. Ngayon ay
nasa likuran na nila ang mga Guardia Civilpawi na na ang mga ito. Nilusong nila ang malakas
tumutugis sa kanila. ulan patungong lambak ng Marikina. Di siya
miwalay kay Ka Polonio hanggang marating nila
ANG BINHI AGOSTO 24 – Ipinakilala si Tandang g ilog ng Marikina.
Sora, isang 80 anyos na babaeng nagmamalasakit Tumuloy sila sa isang matandang
sa samahan. Nagpapakain siya’t gumagamot ngcinto ang pangalan. Di tiyak kung kaano-ano ni
mga Katipunero sa kanyang malaking tahanan sailio Jacinto. Doon sila’y pinakain at pinagpahinga
Pasong Tamo. nggang sa may dumating na balita tungkol sa
Nakilala pang higit ni Plorante ang awang taong nabaril sa bukid nang walang
mga taong nasa likod ng Katipunan, ang mga lay dahil sa galit ng mga Kastilang sundalong
nagpunla ng binhi ng pagbabago para sa mga ghahanap sa mga rebelde. Takot ni Plorante,
Pilipino. ka ang kanyang Inang at si Berting iyon.
Dahil sa pangamba, bagamat may
NAROON DIN ANG DIYOS AGOSTO 25 – kahain na ang panawagan para lumaban sa
Nagsimula nang bumuo ng mga plano ang mga -29, naghanap siya ng pagkakataong humiwalay
Katipunero. Ngunit sa halip na magkasundo, y Ka Polonio tumakas nang walang nakapapansin
nagtalu-talo sila kung aling kuta ang kanilang la sa pangkat upang makauwi sa Kangkong.
susugurin at kung paano. Bago pa man sila
makapagpasya, dumating na ang mga kalaban
APUSOK NA BABAE AGOSTO 27 –
nang di nila namamalayan. Di sila tumakbo.
gkasalubong ang magkapatid sa gitna ng gubat.
Inutusan sila ni Bonifacio na paligiran ang mga
balitaan na ng kanyang pamilya ang sinapit ng
kalaban. Susunod na sana sina Plorante at ang
nyang Tatang. Inilibing sina Victor at Tonio sa
kanyang Tatang sa utos nito ngunit tinamaan na sa
ang kanilang binungkal noong nabubuhay pa.
noo si Victor at bumagsak sa lupa.
abutan sila
Sa labis na takot, nagtatakbo si ng kanila Inang at pinapanhik sa takot sa mga
Plorante hanggang sa matisod ito sa bangkay ni malulupit na Guardia Civil.
Tonio na may tama sa dibdib. Nasuka ito sa mga Nagdadalawang-isip si Plorante kung siya’y
nasaksihan at naranasan. Tila di man lamang
babalik pa, natatakot rin ang kanyang Inang para sa
nabawasan ang mga kalaban sa kanyang paningin.
kanya. Ang kanyang Lola naman ay determinadong
Inisip niyang kahangalan ang kanilang pakikidigma,
pumanhik siya pabalik kina Bonifacio at lumaban.
dahil wala silang karanasan.
Nagdaan din daw si Clara upang makibalita tungkol
Nahinto ang kanyang pagkabalisa sa sa kanyang ama.
pagdating ni Ka Polonio. Umurong sila mula Pugad Nakikituloy si Clara sa kanyang mga Tiya,
Lawin patungong Balara ayon sa utos ni Bonifacio.
doon nagbalitaan at nagkaaminan ng
Si Tandang Sora na raw ang bahala sa mga patay
nararamdaman ang dalawa bago umalis si Plorante.
at sugatan.
Mas malakas at buo na ang kanyang loob na
umanib. Naglakbay siya pabalik sa pansamantalang
himpilan ng mga kasapi dala ang baril na pamana
ng kanyang Tatang.