Pampanga State Agricultural University

Magalang, Pampanga
COLLEGE OF EDUCATION
Bachelor of Elementary Education I

INTRODUKSYON SA PAMAMAHAYAG
UNIT8: PAGSULAT PARA SA AGHAM

Isinumite ni: Arceo, Sunshine C.

Isinumite kay: Gng. Briones, Amalia C.

 CHAPTER8: PAGSULAT PARA SA AGHAM

OBJECTIVES

 Magkaroon ng kaisipan kung ano ba ang pagsulat para sa agham at kung saan
nagmula ang salitang agham.
 Malaman ang pagkakaiba sa pagitan ng agham at teknikal na agham.
 Magkaroon ng ideya kung ano-ano ang mga katangian na dapat mayroon ang
isang manunulat tungkol sa agham.
 Malaman ang mga gabay sa pagsulat ng balitang agaham. At upang malaman
ang ibat ibang mga sanggunian sa agham.

PREVIEW

 Ipapahayag kung ano nga ba ang agham at kung saan ito nagmula.
 Ipapaliwanag ang pagkakaiba ng agham at teknikal na agham.
 Ipapaliwanag kung ano ang mga katangian ng manunulat.
 Ipapaliwanag ang mga gabay sa agham
 Ipapahayag ang mga sanggunian ng agham.
CONTENT

Ano ba ang agham?

Ang agham ay nagmula sa salitang latin na ciencia na ang ibig sabihin ay

kaalaman o proseso sa pagtamo ng kaalaman at ang organisadong bahagi ng kaalaman na
natamo sa pamamagitan ng pamamaraan nito. Ang prosesong makaagham (scientific process) ay
ang sistematikong pagtamo ng bagong kaalaman tungkol sa isang sistema.

AGHAM

 Ito ang pinakabagong uri ng pamahayag sa pilipinas.

 Naging isang pangangailangan dala ng imbensyon pagunlad ng technolohiya at
digital age.
 Mahalagang maitalastas mabuti upang maibatid sa karaniwang mambabasa ang
kahalagahan ng technolohikal na pagunlad ng bansa.

MGA KATANGIAN NG AGHAM

 Walang pinapanigan.
 Napapatunayan
 Wastong neutralidad
 Sistematikong eksplorasyon

AGHAM VS. TEKNIKAL NA AGAHAM

 Ang pagsulat/paguulat ng balitang agham ay ang pagbabatid ng mga

impormasyong hinggil sa agham sa karaniwang tao. Ito ay kadalasang
gumagamit ng karaniwang salita na madaling maintindihan ng karaniwang
mambabasa.
 Ang pagsulat ng Teknikal ay ang paglathala ng kasulatan ng isang siyentipiko
para sa kapwa siyentipiko. Ito ay ginagamitan ng jargon o mga salitang
naiintindihan lamang ng kapwa sa kanilang propesyon.
  Isang uri ng pagsusulat na magbibigay impormasyon sa pagbuo ng destinasyon
o pagbibigay solusyon sa mga komplikadong suliranin. Gumagamit ito ng mga
teknikal na terminolohiya at paksain sa agham.

MGA KATANGIAN NG MANUNULAT

 Abilidad upang maunawaan ang mga konseptong pang agham.

 Maging isang tulay sa siyentipiko at sa karaniwang mambabasa.
 Taglay ang malawak na kaalaman sa larangan ng agham.
 May kakayahang maipabatid ang mga konsepto sa simpleng mga salita.

GABAY SA AGHAM

 Huwag gumamamit ng maraming jargon.

 Huwag magtanong sa isang dalubhasa ng mga katanungang maari mong
sangguniin sa mga batayang aklat.
 Isinusulong ang pagsulat ng agham upang maipabatidang nangyayari sa ating
kapaligiran mga inobasyon na nakakaapekto sa kalikasan.
 Isinusulong din ang pagbabalita ng agham upang magdulot ng kamalayan sa
mga taong makakabasa ng lathala.

SANGGUNIAN O MAARING PAGKUNAN NG NILALAMAN.

 Paaralan
 Internet
 Sciencedaily.com
 Scientificamerican.com
 Sciencenews.org
 Dost.gov.ph
 Sariling lungsod/siyudad
ARTICLES

Sakay na!
Sa Maka-kalikasang Sasakyan
Kung sa halos lahat ng panig ng daigdig ay naghahari ang mga sasakyang usok na
nakasisira sa kalikasan ang inilalabas, ibahin ninyo ang pampasaherong sasakyan sa
Tabontabon, Leyte dahil ang kabuuan nito ay 90 porsiyentong makakalikasan.
Imbes na mga bakal at iba pang mga metal, sa kawayan yari ang sasakyang ito na
pinasimunuan ng punong lungsod ng Tabontabon na si Rustico Balderian. Pati ang
bubong nito ay nababalutan ng banig na yari sa anahaw.
Hindi lang iyan. Ang nagpapatakbo rito ay hindi gasoline o krudo. Hulaan mo nga
kung ano. Tubig? Init ng araw? Mali. Ang nagpapatakbo rito ay langis ng niyog. Tama.
Langis ng niyog. Ang isang galong biodiesel na langis ng niyog ay tatagal na ng walong
oras na pagpapatakbo sa sasakyang ito.
May dalawang uri pa ng sasakyang ito. Tinatawag na ECO-1 ang nakapagsasakay ng
hanggang 20 tao at ECO-2 naman ang nakapaglululan ng walong katao.
Dahil walang masamang carbon na ibinubuga at biodegradable ang komposisyon
nito, walang duda, ito na nga ang pinakamakakalikasang sasakyan sa mundo. Proudly
Pinoy. Kaya’t ano pang hinihintay ninyo? Sakay na!

PROUDLY PINOY. Ang mga makakalikasang sasakyang mga ito ay yari sa mga biodegradable materials.
 Plastik na basura, krudo na
paglabas sa makina
Basura rito, basura roon.
Tinatayang aabot sa apat hanggang limang libong tonelada ng basura ang
nagagawa ng tao sa buong mundo kada taon. Ikatlo’t apat na bahagi rito ay mula sa
mga kabahayan ayon sa ulat ng Environmental Protection Agency sa Amerika.
Kaya naman nakaisip ang Blest Corporation ng Japan ng appliance na ginagawang
krudo ang mga basurang palstik; ito ang Envion’s Machine.
Kumokunsumo lamang ng isang kilowatt ng kuryente, ang Envion’s Machine ay
makatutulong upang makabawas sa perwisyo sa kalikasan na nagdudulot ng climate
change. Inaasahang magiging popular ang nasabing appliance sa merkado sa susunod
na mga taon.
Nabawasan na ang basura, may krudo pang kapalit na maaaring gamitin sa mga
sasakyan at iba pang kagamitang gumagamit ng krudo.

Nakatutulong ang makinang ito na mabawasana ng basura sa mundo sa pamamagitan ng paggawa ng langis o krudo mula sa
basurang plastik.
SUMMARY

Ang agham ay nagmula sa salitang latin na ciencia na ang ibig sabihin ay kaalaman
o proseso sa pagtamo ng kaalaman at ang organisadong bahagi ng kaalaman na natamo sa
pamamagitan ng pamamaraan nito. Ang agham ay ang pinak bagong uri ng pamhayagan sa
Pilipinas. At dahil sa patuloy na pagpapabuti sa aspeto ng teknolohiya nararapat lamang na maitatas
ng mabuti upang maibatid sa karaniwang mambabasa ang kahalagahan ng technolohikal
na pagunlad ng bansa. At ang agham ay nararapat lamang na naglalaman ng mga
bagay na may katotohanan. At ito ay madalas na mahahaba dahil sa presentasyon ng
mga ebidensya ngunit sapat upang mapangatwiran ang katwiran ng manunulat.

COMPREHENSION

Identification

1.Ang agham ay nagmula sa salitang latin na _______ang ibig sabihin ay kaalaman.

2-4.Ibigay ang mga sanggunian ng agham.

5.Bakit naging pangangailanggan ang agham?

6-7. Dalawang katangian ng agham.

Tama o Mali

1. Ang agham ay proseso sa pagtamo ng kaalaman at ang organisadong bahagi ng

kaalaman na natamo sa pamamagitan ng pamamaraan.
2. Ang teknikal na agham ay ang pagbabatid ng mga impormasyong hinggil sa
agham sa karaniwang tao.
3. Ang manunulat ng agham ay dapat may kakayahang maipabatid ang mga
konsepto sa paggamit ng mga matalinghagang salita.
REFERENCES

https://prezi.com/nmg5fxws8jbg/panimula-sa-pagsulat-ng-agham/

https://tl.wikipedia.org/wiki/Agham

https://www.youtube.com/watch?v=FU5wTvuYu_I

http://kampo.weebly.com/agham-at-teknolohiya.html