b32 الفبای چرخ

‫ﺑﻪﻧﺎم ﺧﺪا‬
‫«‡‪ÈU³‡H‬‬
‫‪uOðuuJ Ë sÖ«Ë Œd‡‡Ç‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻏﻼﻣﻌﻠﻰ ﻛﺸﺎﻧﻰ‬
‫ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻰ ﻋﻠﻤﻰ ـ ﻛﺎرﺑﺮدى راهآﻫﻦ‬

‫‪١٣٨٥‬‬
‫‪:‬اﻟﻔﺒﺎى ﭼـﺮخ واﮔﻦ و ﻟﻜـﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ‪/‬ﻣﺘـﺮﺟﻢ ﻏﻼﻣﻌﻠﻰ ﻛﺸﺎﻧﻰ؛]ﺑـﻪ ﺳـﻔـﺎرش[ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش‬ ‫ﻋﻨﻮان و ﭘﺪﻳﺪآور‬
‫ﻋﺎﻟﻰ ﻋﻠﻤﻰ ‪ -‬ﻛﺎرﺑﺮدى راهآﻫﻦ‬
‫‪:‬ﺗﻬﺮان ‪ :‬ﻃﺎﻫﺮ ‪١٣٨٥ ،‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﺸﺮ‬
‫‪ ١٠٤:‬ص‪:.‬ﻣﺼﻮر‪ ،‬ﺟﺪول ﻧﻤﻮدار؛‪ ١٧*١١‬س‪.‬م‪.‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻇﺎﻫﺮى‬
‫‪ ١٢٠٠٠:‬رﻳﺎل ‪964 - 507 - 085 -6‬‬ ‫ﺷﺎﺑﻚ‬
‫‪ :‬ﻓﻴﭙﺎ‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺖ‬
‫‪:‬ﻋﻨﻮان ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ‪ABC’s of car and locomotive wheels :‬‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺖ‬
‫‪ :‬راه آﻫﻦ ‪ --‬واﮔﻦﻫﺎ ‪ --‬ﭼﺮخﻫﺎ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‬
‫‪ :‬ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮﻫﺎ ‪ --‬ﭼﺮخﻫﺎ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‬
‫‪:‬ﻛﺸﺎﻧﻰ‪ ،‬ﻏﻼﻣﻌﻠﻰ‪ ،- ١٣٣٥ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻢ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻓﺰوده‬
‫‪:‬ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻰ ﻋﻠﻤﻰ ‪ -‬ﻛﺎرﺑﺮدى راهآﻫﻦ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻓﺰوده‬
‫‪٧ ١٣٨٥:‬اﻟ‪TF ٣٨٣ / n‬‬ ‫رده ﺑﻨﺪى ﻛﻨﮕﺮه‬
‫‪٦٢٥٫١٩:‬‬ ‫رده ﺑﻨﺪى دﻳﻮﻳﻰ‬
‫ﺷﻤﺎره ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻠﻰ ‪ ٨٥-٢٩١٠٢:‬م‬
‫‪This is a Farsi translation of‬‬

‫‪“ ABC’S of Car and Locomotive wheels” 1986‬‬
‫‪by Simmons-Boardman Books Inc., 1809 Capitol Avenue, Omaha,‬‬
‫‪Nebraska, 68102, Changed into Farsi by Gh.keshani‬‬
‫ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻰ ﻋﻠﻤﻰ ‪ -‬ﻛﺎرﺑﺮدى راه آﻫﻦ‪ :‬ﻣﻴﺪان راه آﻫﻦ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن دﺷﺖ آزادﮔﺎن‪ ،‬ﺑﻌﺪ‬
‫از ﭘﻞ ﺟﻮادﻳﻪ‪ ،‬درب ﻏﺮﺑﻰ راه آﻫﻦ‪ ،‬ﺣﻮزه ﺷﺶ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش‬
‫ﺳﺎﻳﺖ ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش‪http://WWW.raitc.ir :‬‬ ‫ﭘـﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻰ‪Rwamaouzesh @ Rai.ir :‬‬
‫ﻋﻨﻮان‪ :‬اﻟﻔﺒﺎى ﭼﺮخ واﮔﻦ و ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‬

‫ﺗﺎﻟﻴ‪Simmons-Boardman Books Inc : n‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ ‪ :‬ﻏﻼﻣﻌﻠﻰ ﻛﺸﺎﻧﻰ‬
‫وﻳﺮاﻳﺶ ﻓﻨﻰ ‪ :‬ﻣﻬﻨﺪس ﻳﻮﺳ‪ n‬اﺳﻜﻨﺪرى‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ و آﻣﺎدهﺳﺎزى ﻧﻬﺎﻳﻰ‪ :‬ﻧﺎﺻﺮ ﻣﺠﻴﺪىﻓﺮد‬
‫ﺻﻔﺤﻪ آراﻳﻰ ‪ :‬ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻫﻨﺮى ﻃﺎﻫﺮ‬
‫ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻫﻨﺮى ﻃﺎﻫﺮ‬
‫ﺷﻤﺎرﮔﺎن ‪٢٠٠٠ :‬‬
‫ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ‪:‬ﭼﺎپ اول ‪١٣٨٥ -‬‬
‫ﻗﻴﻤﺖ‪ ١٢٠٠ :‬ﺗﻮﻣﺎن‬
‫» ﻛﻠﻴﻪ ﺣﻘﻮق اﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﺮاى ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻰ ﻋﻠﻤﻰ ‪ -‬ﻛﺎرﺑﺮدى راه آﻫﻦ ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ «‬
‫ﺳﺨﻨﻰ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﻨﺪه‬
‫ﭘﺎﻳﺒﻨﺪى ﺑﻪ اﺧﻼﻗﻴﺎت ﻛﺎر ﺟﻤﻌﻰ و ﻣﻠﻰ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺒﻨﺪى ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ و ﺑﺎﻃﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺒﻨﺪى‬
‫ﺑﻪ ﻣﻘﺮرات و ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻣﻜﺘﻮب درون و ﺑﺮون ﺳﺎزﻣﺎﻧﻰ و ﭘﺎﻳﺒﻨﺪى ﺑﻪ اﺟﺮاى دﻗﻴﻖ آﻧﻬﺎ‬
‫و ﻧﻴﺰ اﻋﺘﻤﺎد ﻛـﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ ﻣﺪﻳـﺮﻳﺖ در راﻫﺒﺮى ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳـﻦ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎى ﺗﺤﺮك و ﺣﻴﺎت ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻰ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ﻫﺮ ﻧﻬﺎد اﻗﺘﺼﺎدى ـ اﺟﺘﻤﺎﻋـﻰ و از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ راهآﻫﻦ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻤﻨﻰ و ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻴﺰ‪ ،‬دو ﻣﺆﻟﻔﻪى ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه دﻳﮕﺮ در راﺳﺘﺎى دﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ اﻫﺪاف‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ و اﻳﺠﺎد ﻣﻘﺒـﻮﻟﻴـﺖ وﺳﺮﻣﺎﻳﻪى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑـﺮاى ﺳﺎزﻣﺎن راهآﻫﻦاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑـﺪون‬
‫ﺗﺮدﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺗﻼش اﻳﻦ ﻧﻬﺎد اﻗﺘﺼﺎدى و درآﻣﺪزا‪ ،‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ از ﺳﻮى ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫دو ﻋﺎﻣﻞ ارزﻳﺎﺑﻰ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮخ در ﻛﻨﺎر رﻳﻞ‪ ،‬ﻳﻜﻰ از دو واﺳﻄﻪى اﺻﻠﻰ اﻳﻤﻨﻰ و ﺳﺮﻋﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻼﻣﺖ ﭼﺮخ‬
‫و ﻛﺎر آﻣﺪى آن ﻣﻰﺗـﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ در دﺳﺘﻴـﺎﺑـﻰ راهآﻫﻦ ﺑـﻪ درآﻣﺪ‪ ،‬اﻳﻤﻨﻰ‪ ،‬و ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫آﺷﻨﺎﻳﻰ ﻛـﺎرﻛﻨﺎن راهآﻫﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر اﻋﻢ و ﻛـﺎرﻛﻨﺎن ﻣﺨﺘﻠ‪ n‬ﺑﺨـﺶ ﻧـﺎوﮔﺎن و ﺑـﺎزرﺳﺎن‬
‫ﻓﻨﻰ ﺑﻄﻮر اﺧﺺ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻜﺘﻮﺑﺎت و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﭼﺮخ در ﻳﻜﻰ از راهآﻫﻦﻫﺎى ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ‬
‫و در اﺗﺤﺎدﻳﻪى ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ راهآﻫﻦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪى ﻓﻮق ﻳﺎرى ﻛﻨﺪ‬
‫و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﮔﺎﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ در راه آﻣﻮزش اﻫﻤﻴﺖ و ﻧﻘﺶ ﭼﺮخ و ﺳﻼﻣﺖ آن در ﺗﺎﻣﻴﻦ‬
‫اﻫﺪاف ﻣﺸﺘﺮك راهآﻫﻦ و ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن آن‪.‬‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﻣﺘﻦ ﺣﺎﺿﺮ در ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش راهآﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ‬
‫ﻣﻰﮔﺮدد‪ .‬ﺟﺎ دارد ﻛﻪ از ﻫﻤـﻜـﺎرى ﺗﻤﺎﻣﻰ دﺳﺖ اﻧـﺪرﻛﺎران ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﻧﺸﺮ اﻳﻦ ﻛـﺘـﺎب‬
‫ﺳﭙﺎﺳﮕﺰارى ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﺷﺎﭘﻮرى‬
‫ﻣﺪﻳﺮ ﻛﻞ ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش راهآﻫﻦ‬
‫ﻳﺎدآورى ﻣﻬﻢ ﻧﺎﺷﺮ ﻣﺘﻦ اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﻫﻴـﭻ وﺟﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﻳﺎ ﻧﻔﻰ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻗـﻮاﻋﺪ و‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻧﻬﺎدﻫـﺎى دوﻟﺘﻰ‪ ،‬اﺗﺤﺎدﻳﻪﻫـﺎى راهآﻫﻦﻫﺎى آﻣـﺮﻳﻜﺎ‪ ،١‬ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎى ﺑـﺎرﺑﺮى‬
‫ﻣﻨﻔﺮد ﻣﻄﺮح ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻼوه‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌﺎرض ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻣﺸﺨﺼﺎت‬
‫و ﻳﺎ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎى ﺟﺎرى ﺳﺎزﻧﺪه در ﻣﻮرد ﺑﻬﺮهﺑﺮدارى‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﮕﻬﺪارى ﻧﻮﺷﺘﻪ‬
‫ﻓﻨﻰ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﺷﺮ ﻣﺴﺌﻮل ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺎى ّ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﺳﺎﻳﻤﻮﻧﺰ‪ -‬ﺑﻮردﻣﻦ‪١٩٨٦ ،‬‬
‫)‪1- AAR (Association of American Railroads‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ﺑﺨﺶ ‪١‬‬
‫ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﭼﺮخ در راهآﻫﻦ‪١...........................................................‬‬

‫ﭼﺮخ واﮔﻦ ‪-‬ﻛﻠﻴﺎت‪٤..................................................................‬‬
‫اﻧﻮاع ﭼﺮخ ‪٧...........................................................................‬‬
‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪى ﭼﺮخ ﻫﺎ ‪١٣...............................................................‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪﮔﺬارى ﭼﺮخ ﻫﺎ ‪٢٢.............................................................‬‬
‫ﺑﺨﺶ ‪٢‬‬
‫ﺑﺎزدﻳﺪ ﭼﺮخ واﮔﻦ ‪ -‬ﻛﻠﻴﺎت‪٣٣.......................................................‬‬

‫اﻧﻮاع ﺳﻨﺠﻪ‪٣٧.........................................................................‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪى ﻋﻴﻮب ﭼﺮخ ‪٤٦...........................................................‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪﮔﺬارى ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﺮخ ‪٤٦........................................................‬‬
‫ﭼﺮخ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ‪٦٣.....................................................................‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟ‪ -n‬ﺷﻴﺎر ﻣﺮﺟﻊ در ﭼﺮخ ﻫﺎى ﭼﻨﺪ ﺳﺎب دﻳﺰل ‪٦٧....................‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ب‪ -‬ﻣﺼﻮﺑﺎت اﻳﻤﻨﻰ در ﻣﻮرد ﭼﺮخ ﻫﺎى ﻓﻮﻻدى ﭘﺮ ﻛﺮﺑﻦ ‪٦٨...........‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ج ‪-‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر ﺑﻪ رواﻳﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى )‪٧١.................UIC (ORE‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ د‪-‬ﺟﺪول ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻳﻨﭻ ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ‪٧٥ ......................................‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻫـ ‪ -‬ﺗﺼﺎوﻳﺮى ﺟﻬﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ‪٧٦...................................‬‬
‫ﺑﺨﺶ ‪١‬‬
‫ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﭼﺮخ در راهآﻫﻦ‬
‫ﭼﺮخ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻًﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺻﻨﻌﺖ رﻳﻠﻰ اﺳﺖ‪ .‬اﻗﺘﺼﺎد ﺑﻬﺮهﺑﺮدارى رﻳﻠﻰ‪ ،‬ﺑﺪون‬
‫ﭼﺮخ ﺑﻰﻣﻌﻨﺎﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮخ ﻛِﻰ و ﻛﺠﺎ اﺧﺘﺮاع ﺷﺪه‪ ،‬در درازﻧﺎى ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﻢﺷﺪه‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﻣﻰﺗﻮان ﺑﺨﺸﻰ از ﺗﺤﻮﻻت آن را در راهآﻫﻦ دﻧﺒﺎل ﻛﺮد‪.‬‬
‫ِ‬
‫راهآﻫﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺪاﻋﻰﮔﺮ ﺑﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮدهاﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺎم »راه آﻫﻦ« اﺣﺘﻤﺎﻻً در‬
‫اواﺧﺮ ﺳﺪهى ﻫﺠﺪه و اواﻳﻞ ﺳﺪهى ﻧﻮزدﻫﻢ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪ .‬در آن ﻫﻨﮕﺎم ﮔﻔﺘﻪﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎرﻫﺎى ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ و ﺳﺎدهﺗﺮ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﺷﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﻛﻪ »ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ«اى‬
‫ﺑﺎﺻﺮﻓﻪ از اﻟﻮارﻫﺎى ﭼﻮﺑﻰِ ﺗﺨﺖ ﺑﺮ روى زﻣﻴﻦ و در زﻳﺮ ﭼﺮخﻫﺎى وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﺴﺘﻘﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﺮخﻫـﺎى اوﻟﻴﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﭼﺮخﻫﺎى اﻣـﺮوزﻳﻦ واﮔﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﺎ از ﭼـﻮب »ﺗﻮﭘُﺮ« و‬
‫ﻳﻚﺗﻜّﻪ ﻳﺎ ﭘﺮهدار‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻃﻮﻗﻪاى ﭼﺪﻧﻰ ﺑﺮ روى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ )ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﺎﻇﺖ‬
‫ﻳﻠـﻰ« اوﻟﻴﻪ ﻛﻪ ﻃﻮﻟﺸﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺑـﻮد‪،‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ( ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪهﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ »ﻧﻈـﺎمﻫـﺎىر ِ‬
‫ﻻ ﺑﻪﺟﺎى واﺣﺪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑـﺎ واﺣﺪ ﭘﺎ )ﻓﻮت( اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻤـﻮل‬‫ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫در ﻣﻌﺎدن زﻳﺮزﻣﻴﻨﻰ ﻳﺎ ﻣﻌﺎدن ﺳﻄﺤﻰ ﺳﻨﮓ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اواﻳﻞ از‬
‫ﻧﻮارﻫﺎى ﭼﻮﺑﻰ ﻳـﺎ رﻳﻞﻫﺎى آﻫﻨﻰ ﻣﺴﺘﻘـﺮ در ﻃـﻮل ﻟﺒﻪى ﺗﺨﺘﻪﻫﺎى ﺻﺎف اﺳـﺘـﻔـﺎده‬
‫ﻣﻰﺷﺪ ﺗﺎ ﭼﺮخﻫﺎ را در »راﻫﮕﺎه« ﺧﻮد ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺤﻮﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﭘﻴﺶ آﻣﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺑـﺮاى ﻫﺪاﻳـﺖ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠـﻴـﻪ در ﻃـﻮل ﻳﻚ »ﺷﺒﻜـﻪﺧـﻂ« ﺗـﻚرﻳﻠﻰ ﻳـﺎ دو رﻳﻠـﻰ‪ ،‬از‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎى ﻣﺘﻨﻮﻋﻰ از ﻏﻠﺘﻚﻫﺎى ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬اﺧﺘﺮاع ﻣﺎﺷﻴﻦ‬
‫ﺑﺨﺎر‪ ،‬ﭘﺎى ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎى راﻫﮕﺎﻫﻰ )ﻫﺪاﻳﺖﺷﻮﻧﺪه(ى رﻳﻠﻰ را ﺑﻪﻣﻴﺎن آورد ﻛﻪ از ﻣﺎﺷﻴﻦ‬
‫ﺑﺨﺎر و ﻛﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺑﺮاى ﺑﺎﻻﺑﺮدن وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺗﺎ ﻧﻮك ﺗﭙﻪﻫﺎى ﭘﺮﺷﻴﺐ و در راهآﻫﻦﻫﺎى ﭘﺮ‬
‫ﻓﺮاز اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰ ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻰﻫﺎ در ﻧﻈﺮ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﻛﺴﻮت‬
‫‪١‬‬
‫ﺗﺤﻮل و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻧﻈـﺎم رﻳﻠﻰ ﻣﺤﺴـﻮب ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎﻻً ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﺑﺴـﻴـﺎرى‬ ‫ّ‬
‫ﻧﻘﺎط دﻳﮕﺮ ﺟﻬﺎن در ﺣـﺎل آزﻣﺎﻳﺶ و ﺑﻬـﺮهﺑﺮدارى ﻗـﺮار داﺷﺘﻪاﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﺎمﻫـﺎى رﻳﻠﻰ‬
‫ﻣﺘﻨﻮﻋﻰ اﺑﺪاع ﺷﺪﻧﺪ و از ﻣﻴﺎﻧﺸﺎن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭼﺮخ ﻓﻠﻨﺞ )ﻟﺒﻪ(دار ﻇﻬﻮر ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎرى‬
‫از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺪﻋﻰاﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺗـﺤـﻮل ﭘﻴﺶﮔﺎم ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬ﺗـﺎ زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑـﺨـﺎر‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﺳﺐ ﻳﺎ ﮔﺎو‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻮد را در ﻛﺸﻴﺪن ﺑﺎرﻫﺎى ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ ،‬ﭼﺮخ ﻓﻠﻨﺞدار ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﻜـﻞ اوﻟﻴﻪاى ﻛﻪ اﻣـﺮوزه در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻴـﻢ‪،‬‬
‫ﺳﻮار ﺑﺮ رﻳﻞ ﭼﻮﺑﻰ ﻳﺎ ﭼﺪﻧﻰ ﺷﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴـﻦ دوران ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘـﻢ رﻳﻠﻰ‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﻰﺗـﺮ‬
‫ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺑـﺮوز رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻴﺎن ﺷـﻬـﺮكﻫﺎ و ﺷﻬـﺮﻫﺎ در اﺛﺮ اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌـﺘـﻰ‪ ،‬ﻃـﻮل آن ﺑـﺮ‬
‫ﺣﺴﺐ ﻣﺎﻳﻞ و ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى اوﻟﻴـﻪى راهآﻫﻦ داراى ﭘﺮهﻫﺎى ﭼﻮﺑﻰاى ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑـﺮ روى ﻫﺴﺘﻪﻫـﺎى‬
‫ﻣـﺮﻛﺰى ﭼﺪﻧـﻰ ﺳـﻮار ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑـﺎﻧـﺪاژ آﻫـﻨـﻰ ِ ﭘﺘﻚﻛـﺎرىﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫـﺴـﺘـﻪ‬
‫اﺿﺎﻓﻪﺷﺪ و ﻓﻠﻨـﺠـﻰ را ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔـﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﺠﻤـﻮﻋﻪى ﭼـﺮخ را ﺑﺮ روى رﻳﻞﻫﺎى‬
‫زﻣﺨﺘﻰ اﺳﺘﻮار ﺳﺎزد ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻮزاد ذوبآﻫﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ ﺑﺮ روى‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻋﺮضﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠ‪ n‬ﺳﻮار ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاﺣﻰ ﻣﺪﻋﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﺮض‬
‫ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑـﻬـﺘـﺮﻳﻦ ﻋـﺮض اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺮجاﺳﺘﻔﻨﺴـﻦ‪ ،‬ﺧـﺎﻟـﻖ اﻧـﮕـﻠـﻴـﺴـﻰ ﻟـﻜـﻮﻣﻮﺗـﻴـﻮ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﭘﻴﺶﻛﺴﻮﺗﻰ در راهآﻫﻦ ﺷﻬﺮت دارد و ﻋﺮض ﺧﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻓﻌﻠﻰ )‪ ١٤١٦‬ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ(‬
‫ﻣﻨﺴﻮب ﺑـﻪ اوﺳﺖ‪ .‬دﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪدى ﺑﺮاى اﻧﺘﺨﺎب اﻳﻦ ﻋﺪد ﻋﺠﻴـﺐ و ﻏـﺮﻳﺐ ﺑﺮﺷﻤﺮده‬
‫ﺷﺪهاﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻰ ﻣﺪﻋﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﺪد‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠـﻪى ﻣـﻴـﺎن ﭼـﺮخﻫـﺎى اراﺑﻪﻫـﺎى ُرم‬
‫ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻮدهاﺳﺖ‪ .‬دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮ اﻳﻦﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﺪد‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪى ﻣﻴﺎن ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫‪١‬‬
‫ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺳﺮﺷﻨﺎس واﮔﻦﻫﺎى ﺑﺎرى و ﻣﺴﺎﻓﺮى ﺧﻄﻮط ﺗﺮاﻣﻮا و ﺟﺎدهﻫﺎى ﻋﻮارﺿﻰ‬
‫در اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮدهاﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺸﺄ ﺣﻘﻴﻘﻰ اﻳﻦ ﻋﺮض ﺧﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﻴﺖ‬
‫روﺷﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪﺷﺪ‪.‬‬
‫از درون ﭼﺮخﻫﺎى زﻣﺨﺖ ﻣﻮﻧﺘﺎژى‪ ،‬ﺑﺰودى ﻣﺮﻛﺰى ﺻﻠﺐ از ﭼﺪن ﺑﺎ ﺑﺎﻧﺪاژى ﭼﺪﻧﻰ‬
‫ﺳﺮدرآورد ﻛﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ﭼﺮخ ﭼﺪﻧﻰِ رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻫﻢآﻣﺪ‪ .‬در ﺑﺪو اﻣﺮ ﻫﺰاران ﻧﻮع ﻣﺨﺘﻠ‪n‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎى رﻳﺨﺘﻪﮔﺮى ﺳﺎزﻧﺪهﺷﺎن ادﻋﺎ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎر آﻧﻬﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ در ﺳﺎل ‪ ١٨٦١‬ﻓﻘﻂ‬
‫‪ %٥٣‬راهآﻫﻦﻫﺎ )در ﺣﺪود ‪ ٢٧٠٠٠‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ( از ﻋﺮض اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ١٤١٦‬ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮى‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ و ‪ ٦‬ﻋﺮض ﺧﻂِ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﺳﺘﺎﻧﺪارد دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ از‬
‫‪ ٩٠٠‬ﺗﺎ ‪ ١٨٠٠‬ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ ﭘﻬﻨﺎ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺎر در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻰ‬
‫ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮرى ﻛﻪ اﮔﺮ راهآﻫﻨﻰ در دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺴﻴﺮش‪ ،‬از ﻋﺮض ﺧﻂﻫﺎى‬
‫‪ -١‬در ﺧﻄﻮط ﺗﺮاﻣﻮا و ﺟﺎدهﻫﺎى ﻋﻮارﺿﻰ‪ ،‬وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم واﮔﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪه‪.‬‬
‫‪٢‬‬
‫ﻣﺨﺘﻠ‪» n‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد« اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﻛﺮد ﺗﻌﺠﺒﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻳـﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫»ﭼﺮخ‪ -‬ﻣﺤﻮر ﺳﺎزﺷﻰ« ﺷﺪ ﻛـﻪ راه ﺣﻠﻰ ﺑﻮد ﺑﺮاى ﺣﺬف اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر ﻣﻴـﺎن واﮔﻦﻫﺎى‬
‫داراى ﻋـﺮض ﻣﺤﻮر ﻣﺘـﻔـﺎوت‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﭼـﺮخ‪ -‬ﻣـﺤـﻮرﻫﺎى ﺳـﺎزﺷﻰ‪ ،‬ﭼﺮخﻫـﺎ در ﻗـﻄـﻌـﻪ‬
‫ﺧﻂﻫﺎى ﺧﺎﺻﻰ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ در ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ و ﻃﻮل ﻣﺤﻮرﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺸﺎر رﻳﻞ‪ ،‬ﻛﻤﻰ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ‬
‫و ﺗﻨﮓ ﻳﺎ ﮔﺸﺎد ﻣﻰﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻦﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪى ﭼﺮخ‪ -‬ﻣﺤﻮر ﺑﺎ ﻋﺮض ﺧﻂ زﻳﺮﺷﺎن ﺑﺎزﺗﻨﻈﻴﻢ‬
‫و رﮔﻼژ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ واﮔﻦ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﻋـﺮﺿﺶ ﮔﺸﺎدﺗﺮ ﻳﺎ ﺗﻨﮓﺗـﺮ از‬
‫ﺧﻂ ﻗﺒﻠﻰ ﺑﻮد ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻛﻤﻰ ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻰ آﻣﺮﻳﻜﺎ )‪،(١٨٦١-١٨٦٥‬‬
‫ﻫﺮ ﺳﻔﺮ رﻳﻠﻰ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﺧﺘﻼف در ﻋﺮض ﺧﻂ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻮد و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺒﺎرزهى‬
‫ﻣﻴﺎن ﻋﺮض ﺧﻂﻫﺎ ﺳﺎلﻫﺎ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻦﻛﻪ از ﻋـﺮض ﺧﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫اﺳﺘﻔﺎدهﺷﺪ‪ ،‬رﺷﺪ واﻗﻌﻰ ﻃﺮاﺣﻰ ﭼﺮخ ﺑﻪﻧﺤﻮى آﻏﺎز ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﻧﻴﺰ ﺑﺎزﻫﻢ اداﻣﻪ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪاﺳﺖ‪.‬‬
‫‪٣‬‬
‫ﭼﺮخ واﮔﻦ‬
‫ﻛﻠﻴﺎت‪:‬‬
‫ﭼﺮخ ﻟﺒﻪدارِ دورانﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪروى رﻳﻞﻫﺎى ﻓﻮﻻدى‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻨﻴﺎدىﺗﺮﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪهى‬
‫راهآﻫﻦ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺎﻳﺪهﻣﻨﺪى و ﺻﺮﻓﻪ اﺳﺎﺳﻰى ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﻳﻠﻰ از ﻫﻤﻴﻦ اﻳـﺪهى‬
‫ﺳﺎده و ﻛﺎرآﻣﺪ ﻣﺎﻳﻪﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬داﺳـﺘـﺎنﺳـﺮاﻳﺎن ﺗﺨﻴﻠـﻰ راهآﻫﻦ‪ ،‬ﭼﺮخ را ﺑﻪ ﭘﺪﻳـﺪهاى‬
‫رﻣﺎﻧﺘﻴﻚ و ﺧﻴﺎلاﻧﮕﻴﺰ ﺑﺪل ﻧﻤـﻮدهاﻧـﺪ‪ ،‬و آن را ﺑﻪ ﻧﻤﺎدى از ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ و ﺟﻨﺒﺶ ﺻﻨﻌـﺖ‬
‫ﻓﻨﺎورى و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮخﺑـﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ در آرم ﺻﻨﺎﻳﻊ و ﻣﺆﺳﺴﺎت‬ ‫رﻳﻠﻰ‪ّ ،‬‬
‫رﻳﻠﻰ و ﻧﻴﺰ در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﺮاى ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻤﻨﻰ ﻫﺮ ﻗﻄـﺎرى ﻛﻪ در راهآﻫﻦ ﺣـﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم‪ ،‬اﻧﺴـﺠـﺎم و‬
‫ﺛﺒﺎت ﻫﺮ ﭼﺮخ آن دارد و اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ دﻳـﮕـﺮ‪ ،‬ﺑـﺮاى راهآﻫﻨﻰﻫـﺎ‬
‫اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮى دارد‪.‬‬
‫ﭼﺮخ ﻣﻌﻴﻮب ﻳﺎﻓﺮﺳﻮده‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل دارد ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮوج از ﺧﻂ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﺧﺴﺎرات‬
‫ﺳﺎﻧﻰ ﻧﻮﻳـﻦ راهآﻫﻦ‪ ،‬ﺑﻪﺷـﺪت‬
‫ِ‬ ‫و ﺻﺪﻣﺎت ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳـﺖ‪ .‬اﻟـﺰاﻣﺎت و ﺷـﺮاﻳﻂ ﺧﺪﻣـﺎتر‬
‫ﺧﻮاﻫﺎن دوام ﭼﺮخﻫﺎ در زﻳﺮ ﺗﻨﺶ و ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺮﺳﺎﻳﺸﻰ آنﻫﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫واﻗﻌﻴﺘﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫـﺪهى ﻗـﻄـﺎر ﺑـﺎرى ﻃﻮﻳﻞ و ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺑـﺎ ﺳـﺮﻋـﺖ زﻳﺎد ﺑﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﻰﭘﺮدازد‪ ،‬ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ ﻗﺎﺑﻞ درك اﺳﺖ‪ .‬راهآﻫﻦﻫﺎ ﻣﺒﺎﻟﻎ زﻳﺎدى را ﺑﺮاى ﺑﺎزدﻳﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻌﻮﻳﺾ و ﻧﮕﻬﺪارى ﭼﺮخ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻤﻨﻰ‪ ،‬ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻰ و ﺣﻤـﻞ روان ﻣﺴﺎﻓﺮ و‬
‫ﺑﺎر‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺮخ و ﺑﺎزدﻳﺪ آن را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و دﻗﻴﻖﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮهﻫﺎى‬
‫ﻣﻤﻜﻨﻪ‪ ،‬دو ﭼﻨﺪان ﻣﻰﺳﺎزد‪ .‬ﭼﺮخﻫـﺎى ﻓـﺮﺳﻮده و ﻣﻌﻴﻮب‪ ،‬در اوﻟﻴﻦ ﻓـﺮﺻﺖ ﻣﻤﻜﻦ‬
‫ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و از ﺳﺮوﻳﺲ ﺑـﻴـﺮون ﺑـﺮدهﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺗـﻮﻟﻴﺪ و ﻛـﺎرﺑﺮد ﭼﺮخ ﻣﻰﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﺑﺎزﺗﺎب ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﻣﻤﻜﻨﻪ در ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻦ ﺣﺎﺿﺮ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻋﻤﻮﻣﻰ در ﻣﻮرد ﭼﺮخ واﮔﻦ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺑﺮاى ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺎرﻛﻨﺎن دﺳﺖاﻧـﺪرﻛﺎر ﭼﺮخ ﺣﻴﺎﺗﻰ اﺳﺖ‪ ،‬اﻋﻢ از اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎرﺷﺎن ﺑﺎزدﻳﺪ‪،‬‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد ﻳﺎ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﭼﺮخ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣـﺘـﻦ در ﻣـﻮرد ﭼـﺮخ واﮔﻦ ﺑـﺎرى اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻴﺸـﺘـﺮ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت آن ﺑـﺮ روى ﭼﺮخ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴـﻮ و واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓـﺮى ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﻤﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺎ اﻳـﻦ‬
‫ﺣﺎل‪ ،‬ﻛﺎرﻛﻨﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﺮخ ﻣﺴـﺎﻓـﺮى و ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﺳـﺮوﻛﺎر دارﻧﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻌﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋـﻞ‬
‫وﻳﮋهى آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ آﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺗﺤﺎدﻳـﻪى راهآﻫﻦﻫﺎى آﻣﺮﻳﻜﺎ )در اﻳﻨﺠﺎ و از اﻳﻦ ﭘﺲ‪ :‬اﺗـﺤـﺎدﻳـﻪ( از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺨـﺶ‬
‫‪١‬‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﻮد‪ ،‬و زﻳﺮﺑﺨﺶ ﻋﻤﻠﻴﺎت و ﻧﮕﻬﺪارى آن‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر »راﻫﻨﻤﺎى ﭼﺮخ و‬
‫)‪1- AAR (Association of American Railroads‬‬
‫‪٤‬‬
‫اﻫﻜﺮدى( ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺎرﻫﺎى ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻮر« زدهاﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﻣـﺮﺟﻊ اﺳﺘﺎﻧﺪارد )ر‬
‫ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر‪ ،‬از ﻗﺒﻴﻞ ﺳﺎﺧـﺖ و ﺗـﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﻛـﺎرﺑﺮد‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦﻛـﺎرى‪ ،‬ﺑﺎزدﻳﺪ و ﺗﻌـﻮﻳـﺾ آن‬
‫ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﺰوهى ﻳﺎدﺷﺪه از ﺳﻮى ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎن دﭘﺎرﺗﻤﺎن ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻫﺮ ﻳﻚ از راهآﻫﻦﻫﺎ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻰ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد و ﻧﻴﺰ ﺑﻪدﻗﺖ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬اﻳﻨﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣـﻰ ﺻـﻨـﻌـﺖﮔـﺮان و ﺑﺎزدﻳـﺪﻛﻨﻨﺪهﻫﺎﻳـﻰ ﻛـﻪ ﺗـﺤـﺖ اﺧـﺘـﻴـﺎرﺷﺎن ﻣﻰﺑـﺎﺷـﻨـﺪ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫـﺎ و راﻫﻜﺎرﻫﺎى اﻟﺰاﻣﻰ ﻣﻨﺪرج در آن را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛـﺎرﻛﻨﺎن ﺧﻮدآﮔـﺎه و‬
‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪى ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭼﺮخ ﻧﻴﺰ‪ ،‬از آﺷﻨﺎﻳﻰ ﻣﺴﺘﻘﻴـﻢ ﺑـﺎ »راﻫﻨﻤﺎى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر« ﺳـﻮد‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑـﺮد‪ .‬راﻫﻨﻤﺎى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر اﺑـﺘـﺪا در ﺳـﺎل ‪ ١٩٢٨‬اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪ؛ اﻳﻦ ﻣـﺘـﻦ‬
‫ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺸﺎﺑﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎزﻧﮕﺮى آن اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﺎپ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﭘﻴﺸﻴﻦ‪ ،‬ﺣﺎوى‬ ‫ً‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻬّﻤﻰ در ﺧﻂ ﻣﺸﻰ و ﺷﻴﻮهﻫﺎى ﻛﺎر ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎر ﭼﺮخ‬
‫ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات و ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪﻫﺎى ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭼﺮخ را ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪى ﭼﺎپ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ‪ ،‬ﺻﺎدر ﺷﺪهﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎن ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻻ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ اﻃﻼع ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻬﻢ را ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫ﺷﻜـﻞ‪ ، ١‬ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﭼﺮخ ﺳـﻮار ﺑﺮ ﻣﺤﻮر )ﭼـﺮخﻣـﺤـﻮر( را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬ﻣﻘـﻄـﻊِ‬
‫ﺑﺨﺸﻰ از ﻳﻚ ﭼﺮخ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ آﻣﺪه ﺗﺎ ﺷﻜﻞ آن ﺑﻬﺘﺮ دﻳﺪهﺷﻮد‪ .‬ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺻﻠﻰ‬
‫اﺟﺰاى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر ﺑـﺎ ﺷـﻤـﺎره ﻣﺸﺨﺺ و ﻧﺎﻣـﮕـﺬارى ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺎﻳـﺪ ﺑـﺮ روى واژﮔﺎن‬
‫ﺑﻜﺎررﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺧﻮب دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎى ﻣﺘﻔـﺎوت آنﻫﺎ اﺷﺎره ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ ،‬ﭼﺮا‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮاى ﺑﺤﺚ ﺷﻔﺎف ﺑﺎ ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺻﻨﻌﺖﮔﺮان ﻛﺎرﮔﺎﻫﻰ در ﻣﻮرد ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر‪،‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ واژﮔﺎن ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻳﺪ‪.‬‬
‫‪٥‬‬
‫‪١٢‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬
‫‪٣‬‬
‫‪١٦‬‬
‫‪٤‬‬
‫‪١٥‬‬
‫‪١٤‬‬ ‫‪٥‬‬
‫‪٦‬‬
‫‪٧‬‬
‫‪٨‬‬
‫‪٩‬‬
‫‪١٠‬‬
‫‪١١‬‬
‫‪١٣‬‬
‫‪١٢‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪١‬‬
‫‪ -١٢‬ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎه ﻳﺎ ﻣﻘﺮ ﭼﺮخ‬ ‫‪١‬‬

‫‪ -١‬ﻧﻮك ﻓﻠﻨﺞ‬
‫‪ -١٣‬ﺑﺪﻧﻪى ﻣﺤﻮر )ﻣﺤﻮر(‬ ‫‪ -٢‬ﮔﻠﻮى ﻓﻠﻨﺞ‬
‫‪٥‬‬
‫‪ -١٤‬ﻣﺎﻫﻴﭽﻪى ﭘﺸﺖ ﻫﺴﺘﻪ )ﺗﻮﭘﻰ داﺧﻠﻰ(‬ ‫‪٢‬‬
‫‪ -٣‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ‬
‫‪ -١٥‬ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﻰ ﻃﻮﻗﻪ )ﻃﻮﻗﻪى داﺧﻠﻰ(‬ ‫‪ -٤‬ﻃﻮﻗﻪ )ﺧﺎرﺟﻰ(‬
‫‪ -١٦‬ﻧﺸﺎنﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎى ﭼﺮخ )اَﻧﮓﻫﺎى ﭼﺮخ(‬ ‫‪٣‬‬
‫‪ -٥‬ﺻﻔﺤﻪ ﻳﺎ دﻳﺴﻚ )ﺟﻠﻮ(‬
‫‪ -٦‬ﻫﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﺗﻮﭘﻰ‬
‫ﻣﻘﺮ ﮔﺮدﮔﻴﺮ‬‫‪-٧‬ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎه ﻳﺎ ّ‬
‫‪ -٨‬ﺳﺮﻣﺤﻮر ﻳﺎ ﻣﻘﺮ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫‪٤‬‬
‫‪ -٩‬ﻳﻘﻪى ﺳﺮﻣﺤﻮر‬
‫‪ -١٠‬ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺤﻮر‬
‫‪ -١١‬ﻧﺸﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎى ﻣﺤﻮر)اَﻧﮓﻫﺎى ﻣﺤﻮر(‬
‫‪1- apex‬‬ ‫‪2- rim‬‬ ‫‪3- plate‬‬ ‫‪4- collar‬‬ ‫‪5- fillet‬‬
‫‪٦‬‬
‫اﻧﻮاع ﭼﺮخ‬
‫ﺑﺴﻴﺎرى از ﺑﺨﺶﻫﺎى ﻣﺘﻦ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن اﻧﻮاع ﭼﺮخ و دﻻﻳﻞ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ را‬
‫ﺗﺸـﺮﻳﺢ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬داﻧﺸﺠﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧـﺪ ﻛـﻪ ﭼـﺮخﻫـﺎ را ﭼﮕـﻮﻧﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧـﺪازه‪ ،‬ﺟﻨﺲ‬
‫ﻣﻮاد‪ ،‬ﺷﻴﻮهى ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺳﺎﺧﺖ و ﻧﻴﺰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻔـﺎوتﻫﺎى ﻛﻮﭼﻚ‪ -‬اﻣﺎ در ﻋﻴﻦ ﺣـﺎل‬
‫ﻣﻬﻢ‪ ،‬در ﻃﺮاﺣﻰﺷﺎن‪ -‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻦ »ﻛﺎرﺷـﺪه« ) ﭘـﺮﺳﻰ‪ ،‬آﻫﻨﮕـﺮىﺷﺪه( و ﭼﺮخﻫـﺎى‬ ‫ﻻدى ﭘﺮﻛـﺮ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻓـﻮ‬
‫ﭘﺮﻛﺮﺑﻦ رﻳﺨﺘﮕﻰ‪ ،‬ﺑﺮاى ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﺑﻪﺟﺎى اﻧﻮاع ﻗﺪﻳﻤﻰﺗﺮ و ﻧﻴﺰ ﺑﺮاى ﺳﺎﺧﺖ واﮔﻦﻫﺎى‬
‫ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ دوى اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ از ﻓﻮﻻدﻧﺪ و اﺧﺘﻼف ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻓﻮﻻد ﺑﻜﺎررﻓﺘﻪ‬
‫در آنﻫﺎ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻛﻢاﻫﻤﻴﺖ ﺑﻮده‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎى ﺳﺎﺧﺖﺷﺎن ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﭘﺮﺳﻰ‪ ،‬ﺑﺮ روى ﻓﻠﺰ داغﺷﺎن ﭼﻜﺶﻛﺎرى و ﻧﻮرد اﻧﺠﺎم ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ‬
‫ﻛﻪ ﭼﺮخﻫـﺎى رﻳﺨﺘﮕﻰ‪ ،‬از ﻓﻠﺰ ﻣـﺬاب رﻳﺨﺘﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﺳﺎﺧﺘـﻪ ﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮخﻫﺎى‬
‫ﭼﺪﻧﻰ رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻧﻮﻋﻰ ﻗﺪﻳﻤﻰاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ رﻳﺨﺘﻦ ﭼﺪن ﻣﺬاب )و ﻧﻪ ﻓـﻮﻻد ﻣﺬاب( در‬
‫ﻗﺎﻟﺐ‪ ،‬ﺷﻜـﻞ ﻣـﻰﮔـﻴـﺮﻧﺪ‪ .‬از ﭼﺮخﻫـﺎى ﭼـﺪﻧـﻰ رﻳﺨﺘـﮕـﻰ‪ ،‬در ﺳـﺮوﻳـﺲﻫـﺎى‬
‫)‪(١‬‬
‫ﻣﺒﺎدﻟﻪاى )‪-‬ى واﮔﻦ( ﻧﺒﺎﻳﺪاﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎى ﺑﻜﺎررﻓﺘﻪ از ﺳﻮى ﺗﻚﺗﻚ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ در ﺑﺴﻴﺎرى‬
‫از ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫـﻤـﮕـﻰِ اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ ﺑـﺮاى اﻳﻦ اﺑﺪاع ﺷﺪهاﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻧﻮاع ﭼﺮخﻫﺎى‬
‫ﻓﻮﻻدى ﺑﺎ ﻗﻄﺮﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠ‪ n‬در ﻃﺮحﻫﺎى ﻳﻚ ﺳﺎب)ﺗـﺮاش ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ(‪ ،‬دو ﺳﺎب )ﻳﻚﺑﺎر‬
‫ﺟﺎت ﻣﺨﺘﻠ‪ n‬ﻋﻤﻠﻴـﺎت‬‫ِ‬ ‫ﺗﺮاش(‪ ،‬و ﭼﻨﺪ ﺳﺎب )ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺗـﺮاش( ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎ در‬
‫ﺣﺮارﺗﻰ و ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠ‪ n‬ﻛﺮﺑﻦ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻋﻼمﺷﺪهى اﺗﺤﺎدﻳﻪ را‬
‫)‪(٢‬‬
‫ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -١‬ﻳﺎدآورى‪ :‬ﻗﺒﻼً از ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧـﻰ رﻳﺨﺘﮕﻰ‪ ،‬ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﺎ ﻣـﻮﻓﻘﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑـﻪ ﺻـﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻰ و ﺳﺮﻋﺖﻫﺎ و ﺑﺎرﻫـﺎى‬
‫ﻣﺤﻮرى ﺟﺪﻳﺪ در ﻃﻰ ﮔﺬﺷﺖ ﺳﺎل ﻫـﺎ‪ ،‬ﮔـﺮاﻳﺶ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓـﻮﻻد ﻗﻮىﺗﺮ و ﭼﻐـﺮﻣﻪﺗﺮ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳـﺎس‪ ،‬در ﺳـﺎل ‪،١٩٥٨‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺪن رﻳﺨﺘﮕﻰ ﺑﺮاى ﭼﺮخ در واﮔﻦﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ و ﺑﺎزﺳﺎزى ﺷﺪه ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪ و از ﺳـﺎل ‪ ١٩٦٩‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﻣﺒﺎدﻟﻪى‬
‫واﮔﻦ ﻣﻴـﺎن راهآﻫﻦﻫﺎ ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز اﻋﻼم ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣـﻘـﺮرات ﻣﺒﺎدﻟـﻪى واﮔﻦ در اﺗﺤﺎدﻳـﻪ‪ ،‬از اول ژاﻧﻮﻳﻪى ‪ ١٩٧٠‬ﺗﻤﺎﻣﻰ ﭼﺮخﻫﺎى ﭼـﺪﻧـﻰ‬
‫رﻳﺨﺘﮕﻰ در ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎى ﻣﺒﺎدﻟﻪاى ﻏﻴـﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ اﻋﻼم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﮔﻬﮕﺎﻫﻰ در واﮔﻦﻫﺎى ﻣﺤﺪود و ﻣﺸﺨﺼﻰ از ﻗﺒﻴـﻞ‬
‫واﮔﻦ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻧﮕﻬﺪارى ﻣﺤﻠﻰ ﻳﻚ راهآﻫﻦ ﺧﺎرج از ﺷﺒﻜﻪ دﻳﺪهﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﺧﻂ ﻣﺸﻰ ﻫﺮ راهآﻫﻦ ﺧﺎﺻﻰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎدهى داﺋﻤﻰ از‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧـﻰ رﻳﺨﺘﮕﻰ در آن ﻣـﻮارد ﺧﺎص‪ ،‬ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﻌﻴﻴـﻦﺷـﺪه و ﻣـﻮرد رﻋﺎﻳﺖ ﻗـﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ از ﺑﻰﻧﻈﻤﻰﻫﺎى اﺣﺘﻤـﺎﻟـﻰ در‬
‫ﺑﻬﺮهﺑﺮدارى ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ - ٢‬در ﺳﺎلﻫﺎى اﺧﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎورى ﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻠﻢ ﻣﻮاد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎدهى دوﺑﺎره از ﻧﻮع ﺟﺪﻳﺪى از ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧﻰ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺒﻚ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺮاﺣﻞ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮﻓﻘﻰ داﺷﺘﻪاﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮﺳﻮم ﺷﺪه اﺳﺖ )وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬
‫‪٧‬‬
‫ﻃﺮح ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ رﻳﺨﺘﻪﮔﺮى ﻓﺸﺎرى در ﻗﺎﻟﺐ ﮔﺮاﻓﻴﺘﻰ‬
‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬
‫‪٤‬‬ ‫‪٥ ٦‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪١٥‬‬
‫‪٩‬‬
‫‪٨‬‬ ‫‪٨‬‬
‫‪١٦‬‬
‫‪١٨‬‬ ‫‪١٧‬‬
‫‪١٠‬‬
‫‪١١‬‬
‫‪١٤‬‬ ‫‪١٢‬‬
‫‪١٣‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٢‬‬
‫‪ -١٠‬ﻓﻮﻻد‬ ‫‪ -١‬ﭘﻴﭻ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻰ ﺑﺮاى ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮدن ﻗﺎﻟﺐ‬
‫‪ -١١‬ﻧﺎوداﻧﻪ‬ ‫‪ -٢‬ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻫﻮا ﺑﺮاى ﭼﻔﺖ ﻛﺮدن ﻗﺎﻟﺐ‬
‫‪ -١٢‬ورودى ﻫﻮاى ﭘﺮﻓﺸﺎر ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫‪ -٣‬ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻫﻮا ﺑﺮاى ﺷﻴﺮﺟﻪ رو‬
‫‪ -١٣‬ﭘﺎﺗﻴﻞ ‪ ٧‬ﺗﻨﻰ ﻋﺎﻳﻖ ﺑﺮاى ‪ ١٨‬ﻋﺪد ﭼﺮخ‬ ‫‪ -٤‬ﻫﺴﺘﻪ در ﻣﺤﻞ ﻧﻘﻄﻪﭼﻴﻦ ﺑﺎ ﻣﺸﻌﻞ اﺳﺘﻴﻠﻦ ﺑﺮش ﻣﻰﺧﻮرد‬
‫‪ -١٤‬ﻣﺤﻔﻈﻪى ﻫﻮاﺑﻨﺪى ﺷﺪه‬ ‫‪ -٥‬ﺷﻴﺮﺟﻪ رو‬
‫‪ -١٥‬ﭼﻬﺎرﭼﺮﺧﻪى اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺎﻟﺐ‬ ‫‪ ٣-٤ -٦‬ﻣﺠﺮاى ﺗﻐﺬﻳﻪ‬
‫‪ -١٦‬ﻓﺎﺻﻠﻪﮔﺬار ﻣﻴﺎن ﻗﺎﻟﺐ و ﻧﺎوداﻧﻪ‬ ‫‪ -٧‬ﻏﻼف ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪ -١٧‬درﭘﻮش‬ ‫‪ -٨‬ﻗﺎﻟﺐ ﮔﺮاﻓﻴﺘﻰ‬
‫‪ -١٨‬ﻋﺎﻳﻖ ﺑﻨﺪى‬ ‫‪ -٩‬ﺑﺴﺖﻫﺎى درﭘﻮش )ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ(‬
‫‪٨‬‬
‫ذوب ﻛﺮدن ﻓﻠﺰ ﺑﺮاى ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ در ﻛﻮرهﻫﺎى ﺑﺮﻗﻰ اﻧﺠﺎم ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻣـﻮاد ذوب‪ ،‬از ﭼـﺮخﻫـﺎى ﻓـﻮﻻدى اﺳﻘـﺎﻃـﻰ‪ ،‬ﺳـﺎﻳـﺮ ﻟـﻮازم ﻓـﻮﻻدى اﺳﻘـﺎﻃـﻰ و ﻓـﻠـﺰ‬
‫ﻣﺮﺟـﻮﻋﻰى رﻳﺨﺘﻪ ﮔـﺮى ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪى ﻣـﻮاد ﭘﺮﻋﻨﺼﺮ ﺑﻪ ﻗﺪر ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴـﻞ ﻣـﻰﺷـﻮد ﺗـﺎ‬
‫آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻻزم ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﻧﺒﺎل ذوب ﻓﻠﺰ‪ ،‬ﭼﺮخ در ﻗﺎﻟﺐ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻓﻨﻰ‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ ﺷﻴﻮهﻫﺎى ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺑﺴﺘﮕﻰ دارد‪.‬‬
‫ﻣﺜـﻼ ﻳﻚ ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﻪ ﺷﻴـﻮهى رﻳﺨﺘـﻪﮔـﺮى ﻓﺸﺎرى‪ ،‬ﭼﺮخﻫـﺎ را درﻗﺎﻟﺒﻰ ﮔـﺮاﻓﻴﺘـﻰ و‬‫ً‬
‫داﺋﻤـﻰ ﻣـﻰرﻳـﺰد )ﺷـﻜـﻞ ‪ .(٢‬ﻗﺎﻟـﺐ ﻋـﺒـﺎرت اﺳﺖ از دو ﻗـﺎﻟـﺐ ﮔـﺮاﻓﻴـﺘـﻰ ﻛـﻪ ﻃـﻮرى‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦﻛﺎرى ﺷﺪهاﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﻜﻞ ﭼﺮخ را ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﻤﻪى ﭘﺎﻳﻴﻨﻰ ﻗﺎﻟﺐ‪ ،‬ﺳﻮراﺧﻰ در ﻣﻴﺎن‬
‫دارد ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آن‪ ،‬ﻓﻮﻻد ﻣﺬاب در ﻃﻰ رﻳﺨﺘﻪﮔﺮى ﺑﺎ ﻓﺸـﺎر وارد ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻧﻴﻤﻪى‬
‫ﺑﺎﻻﻳﻰ‪ ،‬دﻫﺎﻧﻪﻫﺎى ﻣﺎﺳﻪﭘﻮﺷﻴﺪه ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﺠـﺮاﻫﺎى ﺗﻐﺬﻳﻪاى را دارد ﻛﻪ در ﻧﺰدﻳﻜﻰ‬
‫ﻃﻮﻗﻪ ﻗـﺮار دارﻧﺪ و ﻓﻠﺰ را در ﻃﻰ اﻧﺠﻤﺎد و ﺷﻜﻞﮔـﻴـﺮى ﺑﻪ داﺧﻞ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘـﺶ ﭼـﺮخ‬
‫ﻧﻔﻮذ ﻣﻰدﻫﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮى ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ آن را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫رﻳﺨﺘﻪﮔﺮى ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﻫﻮا اﻧﺠﺎم ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻰ ﮔﺮدد ﺗﺎ ﺟﺮﻳﺎن‬
‫روان و ﻳﻜﻨـﻮاﺧﺘﻰ از ﻓﻠـﺰ را از زﻳﺮ ﺑﻪ درون ﻗﺎﻟﺐ ﺑـﺮﻗـﺮار ﺳﺎزد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻗﺎﻟـﺐ ﭘـﺮ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻚ راهﺑﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﺴﺪودﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎﻫـﻰ راﻧﺪه ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ در ﻛ‪ n‬ﻗﺮار‬
‫دارد و ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻓﻠﺰ ﻣﻰﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻧﺪهى دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭼﺮخﻫـﺎ را در ﻗﺎﻟﺐ ﻛﺎﻣﭙﻮزﻳﺘﻰ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻴﻠﺮ ﻣﻰﺳـﺎزد ﺗـﺎ‬
‫ﺑﺨﺶ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘـﺶ را ﺷﻜﻞ دﻫﺪ و ﻗﺎﻟﺒﻰ ﻧﺴـﻮز ﺑـﺮاى ﺑﺪﻧﻪى ﭼﺮخ ﻓـﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﻠـﺰ‬
‫ﻣﺬاب از ﻳﻚ ﭘﺎﺗﻴﻞ ﻛ‪ n‬رﻳﺰ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻴﺮوى ﺛﻘﻞ و از ﺳﺮ ﺗﻐﺬﻳﻪ در ﻣﺮﻛﺰ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻪ‬
‫درون آن رﻳﺨﺘﻪ ﻣـﻰﺷـﻮد‪ .‬راﻫﮕﺎه وﻳـﮋهاى ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺳـﺮ وﺟﻮد دارد‪ ،‬وﺟﻮد ﻣﺠـﺎرى‬
‫ﺗﻐﺬﻳﻪ را ﻏﻴﺮﻻزم ﻣﻰﺳﺎزد‪.‬‬
‫ﻛﺎﻣﻼ ﺻﻠﺐ و ﻣﻨﺠﻤﺪ‬
‫ً‬ ‫ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ را در ﻗﺎﻟﺐ رﻫﺎ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻨﻚﺷﺪه و‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺪت اﻳﻦ ﺧﻨـﻚﻛـﺎرى ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ ﻗﺎﻟﺐ دارد‪ .‬ﭼﺮخ از ﻗـﺎﻟـﺐ ﺑـﺮداﺷـﺘـﻪ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد و ﻗﺒﻞ از ﺑﺮداﺷﺘﻦ و ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﻫﺴﺘﻪ ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺳﻮراخ زﺑﺮ‪،‬‬
‫ﺑﻪﺻـﻮرت ﻛﻨﺘـﺮل ﺷﺪه ﺧﻨﻚﻛـﺎرى ﻣﻰﮔﺮدد‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﻰ ﭼـﺮخﻫـﺎى ﻓـﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕـﻰ‪،‬‬
‫ﻣﺸﻤﻮل ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺘﺎﻟﻮژﻳﻜﻰ در آﻧﻬﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫و ﺗﻮزﻳﻊ ﺗﻨﺶ ﭘﺲﻣﺎﻧﺪى در ﭼﺮخ ﺑﺸﻜﻞ ﻣﻄﻠﻮﺑﻰ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪ .‬آن ﮔﺮوه از ﭼﺮخﻫﺎى‬
‫ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت آﺑﺪﻫﻰ وﻳﮋه ﺑﺮ روى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶﺷﺎن ﺻﻮرت ﻧﻤﻰﮔﻴﺮد‬
‫ﺑﻨﺎم »ﭼﺮخﻫﺎى ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺎﻣﺪهى ﮔﺮوه ‪ «U‬ﻣﻮﺳﻮماﻧﺪ‪.‬‬
‫آن دﺳﺘﻪ از ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺮ روﻳﺸﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻰﺷﻮد‪،‬‬
‫ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻰ ﺗﻌﻴﻴﻦﺷﺪه از ﺳـﻮى اﺗﺤﺎدﻳﻪ آﺑﮕﻴﺮى ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴـﺰان‬
‫‪٩‬‬
‫ﻛﺮﺑﻦ و ﺳﺨﺘﻰﺷﺎن در ﮔﺮوهﻫﺎى ‪ C،B،A‬ﻳﺎ ‪ L‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﻗﺒﻞ از ﺑﺎزرﺳﻰ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺎﭼﻤﻪ ﭘﺎﺷﻰ ﺗﻤﻴﺰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ دﻗﻴﻘﺎً در ﻛﺪام ﻣﺮﺣﻠﻪى ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻫﻢﭼـﻮن‬
‫»از ﻗﺎﻟﺐ درآﻣﺪه«‪» ،‬ﺳﻨﮓ ﺧﻮرده« ﻳﺎ »ﻣﺎﺷﻴﻦﻛﺎرى ﺷﺪه« ﺑﺮ روى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺧﻮد‬
‫ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮخ ﮔﺪاﺧﺘﻪى ﺳُﺮخ ﺷﺪهى واﮔﻦ از روى ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻚ ﻟﻨﮕﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪- ٢‬اﻟ‪n‬‬
‫‪١٠‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى »ﭘﺮﺳﻰ« ﺑﻪ روش ﻓﺸﺎردﻫﻰ و ﭼﻜﺶﻛﺎرى ﻣﺘﻮاﻟﻰ ﺑﺮ روى ﻗﻄﻌﻪ‬
‫ﻓﻮﻻد داغ ﺳﺎﺧﺘﻪﻣﻰﺷﻮﻧﺪ )ر‪.‬ك‪ .‬ﺷﻜـﻞ ‪ .(٣‬اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺎر ﺗﺎ دﻣﺎى آﻫﻨﮕﺮى داغ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد و ﺑﺎ ﭼﻜﺶﻛﺎرى ﺑﻪﺻﻮرت ﺷﻤﺸﻪ ى واﺷﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪى درﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬ﺷﻤﺸﻪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ‬
‫ﭼﻜﺶ ﻣﻰﺧﻮرد و ﭘـﺮس ﻣﻰﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻟﻘﻤﻪى ﭼـﺮخ درآﻳﺪ‪ .‬ﻟﻘﻤﻪ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﻛـﻠـﻰ‬
‫ﭼﺮخ را دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ و ﺿﺨﻴﻢﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﻘﻤﻪ را ﺑﺸﺪت داغ ﻛﺮده و در ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺎه‬
‫ﻧﻮرد ﭼﺮخ‪ ،‬آن را ﻧﻮرد ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ و ﻗﻄﺮ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﻟﻘﻤﻪ ﻣﻤﻜﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺪون اﻳﺠﺎد ﻣﺤﻞ ﻣﻮرد ﻧـﻈـﺮ ﺑـﺮاى ﻫﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻮرد ﺷﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ ﺻـﻮرت‪ ،‬ﻟﻘﻤﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺑﺮ روى ﻫﺴﺘﻪى ﭼﺮﺧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻮرد ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺼﻮرت ﻣﺨﺮوﻃﻰ ﻳﺎ ﺑﺸﻘﺎﺑﻰ‬
‫ﻻدى ﭘﺮﺳﻰ‪،‬‬
‫ِ‬ ‫در ﻣﻰآﻳﺪ ﺗﺎ ﺷﻜﻞ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺧﻮد را ﺑﺪﺳﺖ آورد )ﺷﻜﻞ ‪ .(٣‬ﻫﺴﺘﻪى ﭼﺮخ ﻓﻮ‬
‫ﻣﺜﻞ ﭼﺮخ رﻳﺨﺘﮕﻰ‪ ،‬ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاى ﺟﺎﮔﺬارى ﻓﺸﺎرى ﺑﺮ روى ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦﻛﺎرى ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘـﺶ و ﻓـﻠـﻨـﺞ ﻣـﻰﺗـﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﺼـﻮرت ﻧﻮردﺷﺪه ﺑـﻜـﺎر رﻓﺘﻪ ﻳـﺎ ﻗـﺒـﻞ از ﻛـﺎرﺑـﺮد‪،‬‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦﻛﺎرى ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از ﺷﻜﻞدﻫﻰ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﻓـﻮﻻد‪ ،‬ﭼﻪ از ﻧـﻮع رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻳﺎ ﭘـﺮﺳﻰ‪ ،‬آن را »ﺧﻨﻚﻛـﺎرى‬
‫ﻛﻨﺘﺮلﺷﺪه« ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اوﻗﺎت ﭼﺮخﻫﺎ را ﭘﺲ از ﺧﻨﻚﻛﺎرى اوﻟﻴﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫ﺣﺮارﺗﻰ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮاﺳﺮى ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻣﻞ آﺑﺪﻫـﻰ‬
‫ﺗﻰ دوﺑﺎره‪ ،‬رﺳﻴﺪن ﺑـﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻄﻠـﻮب ﻣﺘﺎﻟـﻮژى‬ ‫ﻃﻮﻗﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺪف از ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﺣـﺮار ِ‬
‫ﭼﺮخ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺪﻧﻪاى ﭼﻐﺮﻣﻪ و ﺳﻄﺤﻰ ﻛﻢﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺷﻮد و ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮات‬
‫ﻣﻨﻔﻰ ﺧﻨﻚﻛﺎرى ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ اﺣﺘﻤﺎﻟﻰ در ﻃﻰ رﻳﺨﺘﻪﮔﺮى‪ ،‬ﭼﻜﺶﻛﺎرى ﻳﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦﻛﺎرى‬
‫ﻏﻠﺒﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻔﺤﺎت ﺑﻌﺪى‪ ،‬ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮى از ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ ﻣﻄﺮح ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺎر )ﺷﻤﺶ ﻓﻮﻻدى اﺳﺘﻮاﻧﻪاى( ﺗﺎ آﺳﺘﺎﻧﻪى‬

‫ذوب )ﺧﻤﻴﺮى ﺷﺪن( ﮔﺮم ﻣﻰﺷﻮد‬
‫ﻟﻘﻤﻪى ﺧﻤﻴﺮى زﻳﺮ ﺿﺮﺑﻪى ﭘﺮس ﺳﻨﮕﻴﻦ‬

‫ﻣﻰرود )ﺿﺮﺑﻪى اول ﭘﺮس(‬
‫ﻟﻘﻤﻪى ﭘﺮس ﺧﻮرده ﭘﺲ از ﺿﺮﺑﻪى دوم‬

‫ﺷﻜﻞ ‪٣‬‬
‫ﭼﺮخ ﻧﻮرد ﺷﺪه ﭘﺲ از ﺣﺮارتﮔﻴﺮى دوﺑﺎره‬
‫ﭼﺮخ ﺑﺸﻘﺎﺑﻰ ﺷﺪه ﭘﺲ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺟﻬﺖ رﺳﻴﺪن‬

‫ﺑﻪ ﺷﻜﻞ و اﻧﺪازهى دﻗﻴﻖ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺎﺷﻴﻦﻛﺎرى‬
‫‪١١‬‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪى ﺳﺎزﻧﺪهى ﭼﺮخ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻊ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى اﺗﺤﺎدﻳﻪاﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪاى از اﻳﻦ‬
‫اﻣﺮ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﻪى اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ M-208‬در ﻣﻮرد ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ‪ ،‬ﺷﻴﻮهى ﺳﺎﺧﺖ را ﻣﺨﺘﺼﺮاً ﻣﻄﺮح ﻣﻰﺳﺎزد‪ .‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻰ‬
‫ﺑـﺮاى رﺳﻴـﺪن ﺑﻪ درﺻـﺪ ﻧﺎﺧـﺎﻟﺼـﻰ و »درونداﺷﺖ« ﻛـﺮﺑﻨـﻰ ﻓﻮﻻد در اﻳ ـﻦ ﻣﺘ ـﻦ‬
‫آﻣﺪهاﺳـﺖ )ﻃﺒﻘـﺎت ‪ B ،A ،L ،U‬و ‪ C‬ﺑﺮ ﺣﺴـﺐ ﻣﻘﺪار ﻛـﺮﺑﻦ و ﻧـﺤﻮهى ﻋﻤـﻠﻴﺎت‬
‫ﺣﺮارﺗﻰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻜﺎت در ﭘﺎراﮔﺮاﻓﻰ ﻛﻪ ﻣﻰآﻳﺪ ﺷﺮح داده ﻣﻰﺷﻮد‪.(.‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ و اﻟﺰاﻣـﺎت ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﺳﺨـﺘﻰ در ﻧﻘﺎ ط ﻣﺘﻌـﺪد و ﻧﻴﺰ ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺮداﺧـﺖ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻫﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻰﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪﻋ ﻼوه اﻳﻦ ﻣﺪرك‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮاى آزﻣﺎﻳﺶ و ﺑﺎزدﻳﺪ‬
‫و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭼﺮخ ﺗـﻌﺮﻳ‪ n‬ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺜﺎل اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت‬
‫ﻓﻨﻰ ﺑﺮاى اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ ﭼﺮخ و ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻄﻌﺎت واﮔﻦ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬
‫ا ﻃ ﻤﻴ ﻨﺎ ن ﺑﻴ ﺸ ﺘﺮ ‪ ،‬ﺑ ﻜ ﺎر ﻣ ﻰ آ ﻳﻨ ﺪ ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﭼﺮخﻫﺎ )ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ و درﺻﺪ ﻛﺮﺑﻦ( ﻛﻪ در ﻣﺪرك ‪M-‬‬
‫‪ 208‬ﺑﺮاى ﭼﺮخﻫـﺎى رﻳﺨﺘﮕﻰ آﻣﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﺮاى ﭼﺮخﻫﺎى »ﭘﺮﺳﻰ« ﻧﻴﺰ در ﻣـﺪرك ‪M-‬‬
‫‪ 107‬وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬
‫)اﻟ‪ (n‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ‪ .‬ﺑﺮاى ﭼﺮخﻫﺎى ﻛﻼس )ﮔﺮوه( ‪ ،C،B،A،L‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ‬
‫ﻓﻘﻂ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻛﺎر ﺑﺮ روى ﻃﻮﻗﻪ‪.‬‬
‫)ب( آبدﻫﻰ ﺑﻪ ﻃﻮﻗﻪ‪ .‬ﭼﺮخ ﺑﻪﺷﻜﻞ ﻫﻢﺳﺎن و ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ »ﺑﺎز ﮔﺮم« ﻣﻰﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫دﻣﺎى ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﺎﻻﻳﺶ ذرات ﺑﺮﺳﺪ و آﻧﮕﺎه ﻃﻮﻗﻪ آبدﻫﻰ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل آبدﻫﻰ‪،‬‬
‫ﺑﺮاى آبﮔﻴـﺮى )ﺑﺎزﭘﺨﺖ( ﺑﻪ ﻛـﻮره ﻣﻰرود و در ﭘﻰ آن ﺗﺤﺖ ﻛﻨـﺘـﺮل و ﻛﻢﻛﻢﺧﻨـﻚ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ درﺻﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﺑـﺮ روى ﺳﺨﺘﻰ و ﭼﻐﺮﻣﮕﻰ اﺛﺮ ﻣﻰﮔﺬارد‪ ،‬ﻫﺮ دﺳﺘـﻪ از‬
‫ﭼﺮخﻫﺎ ﻣﺼﺮف ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدى ﺧﺎﺻﻰ دارﻧﺪ‪ .‬در زﻳﺮ؛ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﭼﺮخ‪ ،‬ﻣﺤﺪودهى درﺻﺪ‬
‫ﻛﺮﺑﻦ و ﻛﺎرﺑﺮد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدى ﭼﺮخ در ﺟﺪول آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﺨﺘﮕـﻰ ﻳﻚﺳﺎب‪ ،‬دوﺳﺎب و‬
‫ِ‬ ‫ﺑﻨـﻰ ر‬
‫ﻻدى ﻛﺮ ِ‬
‫ِ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﺮخﻫـﺎى ﻓـﻮ‬
‫ﭼﻨﺪﺳﺎب ﻟﻜـﻮﻣﻮﺗﻴـﻮ و واﮔﻦ‪ -‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻛـﻼس ‪) U‬ﭼﺮخ ﺑﻰﻋﻤﻠـﻴـﺎت ﺣـﺮارﺗﻰ( و‬
‫ﻛﻼسﻫﺎى ‪) C،B،A،L‬ﭼﺮخﻫﺎى ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ( ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪١٢‬‬
‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﭼﺮخ ﻫﺎ‬
‫‪-‬ﻣﻮارد ﻛﺎرﺑﺮد ﻛﻠﻰ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ در اﻧﻮاع ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ‪:‬‬
‫ﻛﻼس ‪ -U‬ﺳﺮ وﻳـﺲ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻛﻪ ﭼﺮخ ﺑـﻰﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣـﺮارﺗﻰ ﺑﺮاﻳﺶ ﻗﺎﺑـﻞ ﻗﺒﻮل‬
‫ا ﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻼس ‪ -L‬ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﻨﺪرو ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ ﺗـﺮﻣﺰﮔﻴﺮى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻼسﻫﺎى‬
‫دﻳﮕﺮ و ﺑﺎر ﻣﺤﻮرى ﺳﺒﻚ‬
‫ﻛﻼس ‪ -A‬ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﻨﺪرو ﺑﺎ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺳﺨﺖ ﺗﺮﻣﺰﮔﻴﺮى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻼسﻫﺎى دﻳﮕـﺮ‬
‫اﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﺎر ﻣﺤﻮرى ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫ﻛﻼس ‪ -B‬ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﻨﺪرو ﺑﺎ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺳﺨﺖ ﺗﺮﻣﺰﮔﻴـﺮى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻼسﻫﺎى دﻳﮕﺮ‬
‫اﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﺎر ﻣﺤﻮرى ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫ﻛﻼس ‪ (١) -C‬ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺮﻣﺰﮔﻴﺮى ﺳﺒﻚ و ﺑﺎر ﻣﺤﻮرى ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫)‪ (٢‬ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺮﻣﺰﮔﻴﺮى ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺮﻣﺰﻫﺎى ﻏﻴﺮ ﻛﻔﺸﻰ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٢٨‬اﻳﻨﭽﻰ‪ ١‬ﻳﻚﺳﺎب ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻻد ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ از ﺷﺮاﻳﻂ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻰ زﻳﺮ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻛﻼس‪.............................U‬از ‪ 0.65‬ﺗﺎ‪0.77‬‬
‫ﻛﻼس ‪.............................L‬ﻣﺴﺎوى ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪0.47‬‬
‫ﻛﻼس ‪.............................A‬از ‪ 0.47‬ﺗﺎ‪0.57‬‬ ‫ﻛﺮﺑﻦ‬
‫ﻛﻼس ‪.............................B‬از ‪ 0.57‬ﺗﺎ ‪0.67‬‬
‫ﻛﻼس ‪.............................C‬از ‪ 0.67‬ﺗﺎ ‪0.77‬‬
‫ﻣﻨﮕﻨﺰ‪.................................................‬از ‪ 0.60‬ﺗﺎ ‪0.85‬‬
‫ﻓﺴﻔﺮ‪..................................................‬ﻣﺴﺎوى ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪0.05‬‬
‫ﺳﻮﻟﻔﻮر‪................................................‬ﻣﺴﺎوى ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪0.05‬‬
‫ﺳﻴﻠﻴﺲ ‪..............................................‬ﻣﺴﺎوى و ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪0.15‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪى ﻣﻬﻢ‪ :‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻛﻼس ‪) L‬ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻛﺮﺑﻦ(‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮك ﺣﺮارﺗﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻫﻤﻪ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ دارد‪ .‬ﻛﻼس ‪) C‬ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘـﺮﻳﻦ داﻣﻨﻪى ﻛﺮﺑﻦ( ﺑﻴﺸﺘـﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ »ﺗـﻮرق‪«٢‬‬
‫دارد‪ .‬ﻛﻼسﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠ‪ n‬ﻧﺒﺎﻳﺪ در زﻳﺮ ﻳﻚ واﮔﻦ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻜﺎر روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪-١‬ﺑﺮاى ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻳﻨﭽﻰ ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺪول آﺧﺮ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪2-Shelling Condition‬‬
‫‪١٣‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻛـﻼس ‪ C‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎى ﻣﺴﺎﻓـﺮى ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻛﻔﺶ ﺗـﺮﻣﺰ ﻧﻴﺴﺘﻨـﺪ و‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ در اﻳﻦ واﮔـﻦﻫﺎ ﺑﻜﺎر روﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺮك ﺣـﺮارﺗﻰ وﻗﺘﻰ ﺑـﻮﺟﻮد ﻣﻰآﻳﺪ ﻛﻪ ﮔـﺮﻣﺎى ﺣﺎﺻﻠـﻪ از ﺗـﺮﻣﺰﻫﺎى ﭘﺸﺖﺳـﺮﻫـﻢ و‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺮخ ﻓﺮﺻﺖ ﻧﻤﻰدﻫﺪ ﻛﻪ ﺧﻨﻚ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮك ﺣﺮارﺗﻰ ﻋﺮض ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ را‬
‫ﻃﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺷﻌﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻮﭘﻰ ﻳﺎ داﺧﻞ ﺻﻔﺤـﻪى ﭼـﺮخ ﺑـﻪ ﭘـﻴـﺶ‬
‫ﻣﻰرود‪ .‬درونداﺷﺖ )درﺻﺪ( ﺑﺎﻻى ﻛﺮﺑﻦ در ﻛـﻼس ‪ C‬آﻧﻬﺎ را ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺗﺮك ﺣﺮارﺗـﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد در ﻣﻮاردى ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺮﻣﺰﮔﻴﺮى ﺷﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻋﺎدى اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ‬
‫اﻣﺎ ﻛﺮﺑﻦ زﻳﺎد‪ ،‬ﺧﺼﻴﺼﻪى ﺿﺪ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﭼﺮخ را در زﻳﺮ ﺑﺎرﻫﺎى‬ ‫ﺿﻌﻔﻰ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻰآﻳﺪ‪ّ .‬‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫»ﺗﻮرق« اﺷﻜﺎﻟﻰ اﺳﺖ ﻧﺎﺷﻰ از ﺷﻜﺴﺘﻦ و ﻛﻨﺪهﺷﺪن ﻗﻄﻌﻪﻫﺎى ﻓﻠﺰ از ﻧﻘﺎط ﻣﺘﻌﺪد‬
‫در ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﭼﺮخ ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﻛﻞ ﻣﺤﻴﻂ آن‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻪدﻟﻴﻞ‬
‫ﺳﺨﺘـﻰ ﭼﺮخ ﭘﻴـﺶ‬
‫ِ‬ ‫ﺿﻌ‪ n‬ﺧﻂ‪ ،‬ﺳـﺮﻋﺖ ﺑﻴﺶ از ﺣـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎرﻫﺎى ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻛـﻤـﻰِ‬
‫ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬ﭼﺮخ ﻛﻼس ‪ C‬در ﻣﻘﺎﺑﻞِ »ﺗﻮرق« ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻘﺎوم اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮك ﺣﺮارﺗﻰ‬
‫ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ دارد‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪى ﻛﻼم اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﭼﺮخﻫﺎى ﭘﺮﻛﺮﺑﻦ ﻛﻼس ‪ ،C‬ﺳﺨﺖﺗﺮ و ﺷﻜﻨﻨﺪهﺗﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ‬
‫اﻣﺎ ﺑﻪﺳـﺎدﮔﻰ دﭼﺎر ﺗﺮك ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬و در ﻣﻮاردى ﻛﻪ‬ ‫دﭼﺎر ﻛﻨﺪﮔﻰ ﺗﻮرق ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ّ ،‬‬
‫اﻣﺎ ﺗﺮﻣﺰﮔﻴﺮى ﺳﺒﻚ‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ ّ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻛﻢﻛـﺮﺑﻦ ﻛـﻼس ‪ ،L‬ﻧﺮمﺗﺮ ﺑﻮده‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﻜـﻨـﻨـﺪﮔﻰ ﻛﻢﺗﺮى دارﻧﺪ‪ -‬ﺗـﻮرق‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮى دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣّﺎ ﺟﻠﻮى ﺗﺮك ﻣﻰاﻳﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و در ﻣﻮاردى ﻛﻪ ﺑﺎر ﺳﺒﻚ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺗـﺮﻣﺰ‬
‫ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻛﻼس ‪ B‬ﻛﻪ ﻛﺮﺑﻦﺷﺎن ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺎزﺷﻰ‬
‫اﺳﺖ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﮔﺮوِه »ﺧﺎﺻﻪ«‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻛﺮﺑﻦ ﻣﻮﺟﻮد و ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫ﺣـﺮارﺗﻰ‪-‬ﻛﻪ در ﺑﺎﻻ ﺗـﺸـﺮﻳﺢ ﺷﺪ‪ -‬ﺑﺮ ﺣـﺴـﺐ ﺿـﺨـﺎﻣـﺖ ﻃـﻮﻗﻪ و اﻧـﺪازهى ﭼﺮخ ﻫـﻢ‪،‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻄﺮ از ﻣﺮﻛﺰ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ(‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ )ﻋﻤﻮ ً‬
‫ﻃﻮﻗﻪى ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى »ﭘﺮﺳﻰ« و ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ‪ ،‬ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖﻫﺎى‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪ ٤‬ﻛﻪ ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﻳﻚ ﭼﺮخ ﻧـﻮ را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ‪ ،B‬در ﺣﺪّ ﻣﺮدودى‬
‫ﭼﺮخ اﺳﺖ و ﻣﻘﺪار ‪ A‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ى آن ﻣﻘﺪار از ﮔﻮﺷﺖ ﻣﺎزاد ﭼﺮخ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺪاﻗﻞ ‪A‬‬
‫ﺑﻮده و ﻋﻴﺒﻰ ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺳﺎﺋﻴﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻜﻞ ‪ ٥‬ﭼﺮﺧﻰ ﻓﺮﺳﻮده را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪﻛﻪ ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﺧﺎرج از ﺳﺮوﻳﺲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺳﺎﻳﺸـﻰ ﻛـﻪ ﻣـﻰﺗـﻮان از ﻫﺮ ﭼﺮخ ﺑﻪدﺳﺖ آورد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘـﺪار ﻓـﻠـﺰ‬
‫‪١٤‬‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮ آن ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺴﺘﮕﻰ دارد‪ ،‬ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﻓـﺮض ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻴﺐ و اﻳـﺮاد دﻳﮕـﺮى وﺟﻮد‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﻮﻳﺾ زودرس ﭼﺮخ را واﺟﺐ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٤‬‬
‫ﭘﺮوﻓﻴﻞ اﺻﻠﻰ‬
‫ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﻓﺮﺳﻮده‬
‫‪4‬‬
‫‪ 3‬اﻳﻨﭻ‬
‫ﭼﺮخ ﻳﻚﺳﺎب‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٥‬‬
‫‪١٥‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻳﻚﺳﺎب‬
‫ﭼﺮخ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻓـﺮﺳﻮده ﻳﺎ ﻣﻌﻴـﻮب ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وﻗﺘﻰ‬
‫ﻛﻪ ﭼﺮﺧﻰ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻳﻚ ﻧﻮع ﻓـﺮﺳـﻮدﮔﻰ از ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﻴﺮون ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻤـﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ ﻓﺮﺳﻮدﮔﻰ را ﺑﻪ درﺟﺎت ﻣﺨﺘﻠ‪ n‬ﺑﺮ روى ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ ﺷﺎﻳﻊ‬
‫ﺟﺎﻳﮕـﺰﻳﻨﻰ و ﺗﻌﻮﻳﺾ ﭼﺮخ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻄـﺢ ﻏـﻠـﺘـﺶ در ﻃـﻰ ﺣـﺮﻛﺖ در ﻃﻮل ﺧـﻂ‬
‫ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﮔﻮد ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﻓﺮﺳﻮدهى ﺷﻜﻞ ‪ ٥‬ﻧﻤﻮﻧﻪاﻳﺴﺖ از ﺣﺎﻟﺖ ﮔﻮدى ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻻﻏﺮى ﻃﻮﻗﻪ)ﺷﻜـﻞ ‪ ،٥‬ﭼﺮخ ﻳﻚﺳﺎب ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭽﻰ اﺳﺖ(‪ .‬اﺗﺤﺎدﻳـﻪ ﻻزم ﻣﻰداﻧﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﭼـﺮخ ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭽﻰ ﺑـﺎ ﻃـﻮﻗﻪاى ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ً ‪ 3‬ﻳـﺎ ﻛـﻤـﺘـﺮ‪ ،‬از ﺳـﺮوﻳـﺲ ﺧـﺎرج ﺷـﻮد‪ ،‬و‬
‫‪4‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ً‪ً 36ً ،28‬و‪ 38‬ﺑﺎ ﻃﻮﻗﻪاى ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ً‪ 7‬ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬از ﺑﻬﺮهﺑﺮدارى ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬
‫‪8‬‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨـﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﭼﺮخ ﺷﻜـﻞ ‪ ٥‬در ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﺪ و ﭘﺲ از ﻣﺪﺗـﻰ دﭼـﺎر‬
‫ﮔﻮدى ﺷﺪه و ﻫﻢزﻣﺎن ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪى آن ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳﻨﻚ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺮخ را ﺑﻪﻛﻠﻰ‬
‫اﺳﻘﺎط و ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺮﺧﻰ ﻛﻪ اﻳﻦﻃﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻚﺳﺎب اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻰ اﮔﺮ ﻫﻢ ﭘـﺮوﻓﻴﻞ اﺻﻠﻰ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴـﻦ‬
‫ﺗﺮاش ﭼﺮخ ﺑـﺎزﺳﺎزى ﺷﻮد‪ ،‬ﻃﻮﻗﻪ آنﻗﺪر ﻻﻏﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺬﻳـﺮﻓﺘﻨﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭼـﺮخﻫـﺎى‬
‫ﻳﻚﺳﺎب ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰاﻧﺪ ﻛﻪ ﻃﺮح اوﻟﻴﻪﺷﺎن ﻋﻤﺪاً اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻃﺮاﺣﻰ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪( ١‬‬
‫ﭼﺮخ دو ﺳﺎب‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٦‬‬
‫‪ -١‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﭼﺮخﻫﺎى ﻳﻚﺳﺎب را ﻣﻰﺗﻮان ﭼﺮخﻫﺎى ﻳﻚﺑﺎر ﻣﺼﺮﻓﻰ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﺎ ﻓـﺮﺳﺎﻳﺶ ﻛﺎﻣﻞ در ﻃﻰ ﺑﻬﺮهﺑﺮدارى‪،‬‬
‫ﻋﻴﻮب دﻳﮕﺮى ﻏﻴﺮ از ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻧﻴﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦﻛﺎرى ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪١٦‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى دوﺳﺎب‬
‫ﻃﺮح اوﻟﻴﻪﺷﺎن آنﻗﺪر ﭼﺎق اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻗﻰﻣﺎﻧﺪهى ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪىﺷﺎن ﭘـﺲ از‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻓﺮﺳﻮدﮔﻰ‪ ،‬آنﭼﻨﺎن ﻛﺎﻓﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﮓزﻧﻰ‪،‬‬
‫ﭘﺮوﻓﻴﻞ اوﻟﻴﻪى ﭼﺮخ را دوﺑﺎره ﺑﻪدﺳﺖ آورد و آن را دوﺑﺎره ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ‬
‫ﭼﺮخ دوﺳﺎب دوﺑﺎره ﮔﻮد ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ آن را از ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﻴﺮون ﺑﺮد و ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ‬
‫ﻛﻠﻔﺘﻰ ﻃﻮﻗﻪ آنﻗﺪر ﻧﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﺟﺎزهى ﺑﺎزﺳﺎزى دوم را ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮخ ﭼﻨﺪﺳﺎب‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٧‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﻨﺪﺳﺎب‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﺮخﻫﺎى دوﺳﺎب‪ ،‬ﻃﻮﻗﻪى ﺿﺨﻴﻢﺗﺮى دارﻧﺪ )ﺷﻜﻞﻫﺎى ‪ ٦‬و‪ ٧‬را ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﺪ(‪ .‬ﻃﻮﻗﻪى ﺿﺨﻴﻢ ﭼﺮخ ﭼﻨﺪﺳﺎب ﺷﻜـﻞ ‪ ٧‬ﺑﻪﺻﻮرﺗﻰ ﻃﺮاﺣﻰ ﺷﺪه ﻛﻪ‬
‫ﭘﺲ از ﮔﻮد ﺷﺪن ﭼﺮخ در ﺿﻤﻦ ﻛﺎر‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺘﻮان ﭘﺮوﻓﻴﻞ درﺳﺖ ﻓﻠﻨﺞ و ﺳﻄﺢ‬
‫ﻏﻠﺘﺶ درﺳﺖ آن را ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺳﻨﮓزﻧﻰ از ﻧﻮ زﻧﺪه ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻻﻏﺮى ﻃﻮﻗﻪ ﻋﻴﺒﻰ اﺳﺖ در ﭘـﺮوﻓﻴﻞ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻳﺎ ﺗـﺮاﺷﻜﺎرى‬
‫اﻣﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻴﻮب ﻓﺮﺳﺎﻳﺸﻰ ﭼﺮخ ﻧﻴﺰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﻳﺎ ﺗـﺮاﺷﻜﺎرى‬ ‫اﺳﺖ‪ّ ،‬‬
‫ﺑﺸـﻮﻧﺪ و ﻳﺎ اﻳﻦ اﻣـﺮ را ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻴﻮﺑﻰ ﻫﻢﭼﻮن ﻻﻏــــــﺮى ﻓﻠﻨﺞ و ﺑﻠـﻨـﺪى آن از‬
‫آنﺟﻤﻠﻪاﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻔﺤﺎت ﺑﻌـﺪى اﻳـﻦ ﺟـﺰوه‪ ،‬ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺸـﺘـﺮى در ﻣﻮرد ﻋﻴـﻮب ﭼﺮخ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪآﻣﺪ‪.‬‬
‫‪١٧‬‬
‫ﻻ ﻗﺮار ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮخ ﻳﻚ ﺳﺎب ﺗﺎ زﻣﺎن ﺑﺮوز اﺷﻜﺎل در ﭘﺮوﻓﻴﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﻮد و آنﮔﺎه اﺳﻘﺎط ﺷـﻮد و ﻧـﻴـﺰ ﭼـﺮخ دوﺳـﺎب ‪ ٢‬ﺑﺎر ﻓـﺮﺳﻮده ﺷﻮد و ‪ ،...‬اﻣـﺎ‬
‫ﻋﻴﻮب ﻛﻮﭼﻜﻰ ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮان ﺑﺎ ﺳﻨﮓزدن ﻳﺎ ﺗﺮاﺷﻜﺎرى ﭼﺮخ ﻳﻚﺳﺎب‬
‫آنﻫﺎ را رﻓﻊ ﻛﺮد و ﭼﺮخ دوﺳﺎب را ﺑﺘﻮان ﺑﻴﺶ از ﻳﻚﺑﺎر ﺗﺮاش داد ﻳﺎ ﺳﻨﮓ زد و ‪....‬‬
‫وﻟﻰ در ﻫﺮ ﺻﻮرت‪ ،‬ﭼﺮخ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻳﻚﺳـﺮى ﻋﻴﻮب ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗـﺮاش ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ اﺳﻘﺎط ﺷﻮد‪ .‬ﻟﺬا ﻳﻚ ﭼﺮخ دوﺳﺎب ﻧﻴﺰ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻓـﺮﺳﺎﻳﺶ ﻧﻮﺑـﺖ اوﻟﺶ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻓـﻘـﻂ ﺑـﺎزدﻳـﺪ‬
‫ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎﻣﻰ وﺟﻮه ﭼﺮخ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﻠﻮم ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﺮخ در ﻓﻼن ﻣﺮﺣﻠﻪى‬
‫ﻋﻤﺮ ﻛـﺎرى ﺧﻮد‪ ،‬آﻳﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻣﻰﺗـﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر اداﻣﻪ دﻫﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬دﻓـﺘـﺮﭼﻪ راﻫﻨﻤـﺎى‬
‫ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر‪ ١‬ﺗﻌﺪادى از ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻣﺮدودﺳﺎز ﭼﺮخ را ﺑﻪدﻗﺖ ﺗﻌﺮﻳ‪ n‬ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻴﻮب‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺎﻗﺺ و ﺑﻰﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬ﺿﻌ‪ n‬ﺧﻂ‪ ،‬اﺿﺎﻓﻪﺑﺎر‪ ،‬ﻳﺎ ﺧﺮوج از ﺧﻂ‬
‫و ﻧﻴﺰ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻋﺎدى ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﭼﺮخﻫﺎى ﻳﻚﺳﺎب‪ ،‬دوﺳﺎب ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺳﺎب ﺑﺮاى ﺳﺎﺧﺖ واﮔﻦﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻗﺘﺼـﺎدى ﺻـﻮرت ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﺎﻟـﻚ واﮔﻦ ﺑﻪ ﻫـﺰﻳﻨﻪى ﺧﺮﻳﺪ ﻫـﺮ‬
‫ﻧﻮع ﭼﺮخ‪ ،‬ﻫـﺰﻳﻨﻪى ﺑﻴـﺮونآوردن و ﺗـﺮاش ﭼﺮخ ﻫﺎى ﻓﺮﺳﻮده ﻧﻴﺰ ﻓﻜـﺮ ﺧـﻮاﻫﺪ ﻛـﺮد‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى دو ﺳﺎب و ﭼﻨﺪ ﺳﺎب ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ دوﺑﺎرهﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦاﻧﺪ‪ ،‬و ﻟﺬا ﻛﺎرﺷﺎن در روى ﻗﻄﺎرﻫﺎ ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻰ ﺑﻪ ﺷﮕﺮدﻫﺎﻳـﻰ اﻃـﻼق ﻣـﻰﮔـﺮدد ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺣـﺮارتدﻫﻰ و ﺧﻨـﻚﻛـﺎرى‪،‬‬
‫ﺧـﺎﺻﻪﻫﺎى ﻓﻠﺰ ﺷﻨـﺎﺳـﺎﻧـﻪى ﻓـﻮﻻد را ﻛﻨـﺘـﺮل و ﻛـﻢ و زﻳﺎد ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘـﺎﺳـﺦ ﻓـﻮﻻد ﺑـﻪ‬
‫ّ‬
‫ﺣﺮارتدﻫﻰ و ﺧﻨﻚﻛـﺎرى ﺑﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻠـﺰات ﻓﺮق دارد‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻰ‪ ،‬ﻓـﻮﻻدى ﻛﻪ‬
‫ﮔﺮم ﺷﺪه‪ ،‬و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻨﻚ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖﺗﺮ از ﻓﻮﻻدى اﺳﺖ ﻛﻪ آﻫﺴﺘﻪﺗﺮ ﺧﻨﻚ‬
‫ﮔﺮدد‪ ،‬و ﻓﻮﻻدى ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻨﺪ ﺧﻨﻚ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛـﺎﻣـﻼً ﻧﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬از آﻧﺠﺎﻳﻰﻛﻪ ﺑـﺎﻻ‬
‫ﺑﻮدن ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻰ )ﻳﺎ درﺻﺪ( ﻛﺮﺑﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻰ ﻓﻮﻻد ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻮﻻد »ﭘﺮ ﻛﺮﺑﻦ‪-‬‬
‫زودﺧﻨﻚ« ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧـﻪ‪ ،‬اﻳـﻦ ﻓـﻮﻻد ﻧﺴﺒﺘـﺎً ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺗـﺮك و ﺷﻜﻨﻨﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن در اﺛﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺷﻴﻮهﻫﺎ و ﻣﺮاﺣﻠﻰ در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ اﺑﺪاع‬
‫ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺎﺻﻪﻫﺎى ﭼﺮخ و ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻰ ﻛـﺮﺑﻨﻰ آن را ﺑﻪ ﻧﺤﻮى ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻰﺳﺎزﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎى ﻧﻮﻳـﻦ و ﻣـﺪرن راهآﻫﻦ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺠـﺮﺑﻴـﺎت در‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻰ اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺑﺮاى ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﺷﻴﻮهﻫﺎى ﺳﺎﺧﺖ و درﺟﻪﺑﻨﺪى‬
‫‪1-Wheel and Axle Manual‬‬
‫‪١٨‬‬
‫ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻤﻊﺑﻨﺪى ﮔﺸﺘـﻪاﻧـﺪ‪ .‬ﭼـﺮخﻫـﺎى ﻓـﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻓـﻘـﻂ در‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎى ﭼﺮخ‪ ،‬ﻣﺜﻼً‬
‫ى اﺿﺎﻓﻰ ‪ ،‬ﻋﻤﺪاً ﻧـﺮمﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺧـﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑـﺮاى ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗـﺮاﺷﻜـﺎر ِ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى »ﭘﺮﺳﻰ« ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﻃﻮﻗﻪﻫﺎﻳﺸﺎن ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻰ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و‬
‫ﻳﺎ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﭼﺮخ ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﺷـﻮد‪ .‬ﻣـﻰﺗـﻮان ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﺣـﺮارﺗﻰ ﻃﻮﻗـﻪ را ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫آبدﻫﻰ ﻃﻮﻗﻪ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺧﻨﻚﻛﺎرى ﺳﺮﻳﻊ )آبدﻫﻰ( ﻃﻮﻗﻪ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻰ ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﺑﺎ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺎﺳﻪاى و ﻗﺎﻟﺐ ﮔﺮاﻓﻴﺘﻰى »ﭘﺮﺳﻰ«‪،‬‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى اﺗﺤﺎدﻳﻪ را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰآﻳﺪ ﻛـﻪ‬
‫‪١‬‬
‫ﻧﻮع ﺗﺮﺟﻴﺤﻰ‪ ،‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ در ﻗﺎﻟﺐ ﮔﺮاﻓﻴﺘﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻳـﺪﻛﻰ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ دﻗﻴﻖ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣـﻘـﺮرات اﺗﺤﺎدﻳﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات در ﻣﻮرد واﮔﻦﻫﺎى ﺧﺎرﺟﻰ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﺮرات ﻣﺒﺎدﻟﻪ و ﻧﻴﺰ راﻫﻨﻤﺎى ﭼﺮخ و‬
‫ﻣﺤﻮر ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟـﺰوهى راﻫﻨﻤﺎى ﭼﺮخ و ﻣﺤـﻮر ﻋـﻼوه ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫـﺎ اﻋـﻼم‬
‫ﻣﻰدارد ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﭼﺮخﻫﺎى دﺳﺖدوم ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺟﻔﺖِ ﭼﺮخ ﻧﻮ ﻗﺮار ﺑﮕﻴـﺮﻧﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺤﻮ‪ ،‬ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻛﻼس‪ ،‬ﻃﺮح‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻳﺎ ﺳﺎزﻧﺪهﺷﺎن ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫اﺳﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﻳﻚ ﻣﺤﻮر ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺳﻮار ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻰ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﺮخﻫﺎ‬
‫را ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ اﻧﻄﺒﺎق داد و ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﺮﺳﻮده و ﺧﺮاب را ﺑﺎ ﭼﺮﺧﻰ از‬
‫ﻫﻤﺎن ﻧﻮع ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺪل ﭼﺮخ ﻣﻮرد ﺗﻌﻮﻳﺾ‪ ،‬ﻛﻬﻨﻪ و ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺮوﻛﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼـﺮخﻫـﺎى واﮔـﻦ ﺑـﺎرى در اﻧـﺪازهﻫـﺎى ‪ ٣٦ ٬٣٣ ٬٣٠ ٬٢٨‬و ‪ ٣٨‬اﻳـﻨـﭽـﻰ ﺗـﻮﻟـﻴـﺪ‬
‫ﻣﻰ اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ از اﻳﻦ ﻗﺮارﻧﺪ‪ :‬ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٢٨‬اﻳﻨﭽﻰ ﺑـﺮ روى‬ ‫ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺼﺎرف ﻋﻤـﻮ ِ‬
‫ﺷﻰ ﻛ‪ n‬ﻛﻮﺗـﺎهِ وﻳﮋه و واﮔﻦﻫﺎى ﻣﺴﻄﺢ ﺑﺎ ﻃﺒـﻘـﻪى ﺧـﻮدﻛﺎر ﺑﺮاى‬ ‫واﮔﻦﻫﺎى ﻗﻠﻤـﺪو ِ‬
‫ﻗﺒﻼ در ﻣﻮارد‬
‫ﮔﺎﺑﺎرىﻫﺎى ﻣﺤﺪود ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٠‬اﻳﻨﭻ ﭼﻨﺪﺳﺎب ً‬
‫ﺧﺎﺻﻰ ﺑﻜﺎر ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ روى واﮔﻦﻫﺎى ﺑﺎرى اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻰﺷﻮﻧﺪ؛ و‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭽﻰ ﺑـﺮ روى واﮔﻦﻫﺎى ‪ ٥٠ ٬٤٠‬و ‪ ٧٠‬ﺗﻦ‪ ،‬ﭼﺮخﻫـﺎى ‪ ٣٦‬اﻳﻨﭽﻰ‬
‫روى واﮔﻦﻫﺎى ‪ ١٠٠‬ﺗﻦ‪ ،‬و ﭼﺮخﻫﺎى‪ ٣٨‬اﻳﻨﭻ روى واﮔﻦﻫﺎى ‪ ١٢٥‬ﺗﻦ ﺑﻜﺎر ﻣﻰروﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﭼﺮخﻫﺎى ﺑﺰرگﺗﺮ و ﻫﻢ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ‪ ،‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد در زﻳﺮ واﮔﻦﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ‬
‫ﺗﻨﺎژﻫﺎى ﻳﺎدﺷﺪه ﺳﻮار ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮط ﻛﻪ ﻧﻮع ﭼﺮخ ﺑﺮاى اﻳﻦﻛﺎر ﻃﺮاﺣﻰ‬
‫ﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭻ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﺮ روى واﮔﻦﻫﺎى ‪ ٥٠ ٬٤٠‬و ‪ ٧٠‬ﺗﻦ ﺳﻮار‬
‫ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و ﻳﻚ ﻧﻮع آنﻫﺎ ﺑﺮاى واﮔﻦﻫﺎى ‪ ١٠٠‬ﺗﻨﻰ در ﻛﺎرﻫﺎى ﺧﺎص‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -١‬ﻣﻨﻈﻮر اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ در ﻗﺎﻟﺐ ﮔﺮاﻓﻴﺘﻰ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻧﻮاع ﭼﺮخﻫﺎ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪) .‬وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬
‫‪١٩‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﺮاى واﮔﻨﻰ ﺑﺎ ﻃﺒﻘﻪى وزﻧﻰ ﻣﻌﻴﻦ ﺗﺮﺟﻴﺢ دادهﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮاى ﺧﻂ ﺑﻰﺿﺮرﺗﺮ ﺑﻮده و ﻣﻄﻤﺌﻦﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ و ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪﺗﺮﻧﺪ‬
‫و در ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﺑﺮوز ﻣﺸﻜﻼت ﮔﺎﺑﺎرى در واﮔﻦﻫﺎى ﺑﺰرگ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬واﺿﺢ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮخﻫﺎى ﻳﺪﻛﻰ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭼﺮخ اﺻﻠﻰ ﻫﻢﺳﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭼﺮخﻫﺎى وﻳﮋهى واﮔﻦ ﺑﺎرى‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮاﺣﻰ و ﻣﺪل ﭼﺮخ‬ ‫ﻧﻮع ﻃﻮﻗﻪ‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ )ﺗﻦ(‬
‫‪ CA-28‬و ‪A-28‬‬ ‫‪M-W‬‬ ‫‪100‬‬

‫‪ CB-28‬و ‪B-28‬‬ ‫‪1-W‬‬ ‫ﻛﻤــــــﺘﺮ و ﻣــــﺴﺎوى‬
‫‪ CD-28‬و ‪D-28‬‬ ‫‪1-W‬‬ ‫‪ 11.065‬ﺗﻦ ﺑﺮ ﻫﺮ ﭼﺮخ‬
‫‪ CE-28‬و ‪E-28‬‬ ‫‪1-W‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪ CA-30‬و‪A-30‬‬ ‫‪M-W‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪ CAX-30‬و‪AX-30‬‬ ‫‪M-W‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪ CA-33‬و‪A-33‬‬ ‫‪1-W‬‬ ‫‪50 to 100‬‬
‫‪ CG-33‬و‪G-33‬‬ ‫‪M-W‬‬
‫‪50 to 70‬‬
‫‪ CJ-33‬و ‪G-33‬‬ ‫‪1-W‬‬
‫‪50‬‬
‫‪CK-33‬و‪K-33‬‬ ‫‪2-W‬‬
‫‪50 to 70‬‬
‫‪ CM-33‬و‪M-33‬‬ ‫‪2-W‬‬
‫‪50‬‬
‫‪ CN-33‬و‪N-33‬‬ ‫‪M-W‬‬
‫‪100‬‬
‫‪ CP-33‬و‪P-33‬‬ ‫‪M-W‬‬
‫‪50 to 70‬‬
‫‪ CR-33‬و‪R-33‬‬ ‫‪M-W‬‬
‫‪100‬‬
‫‪ CH-36‬و ‪H-36‬‬ ‫‪1-W‬‬
‫‪ CJ-36‬و ‪J-36‬‬ ‫‪2-W‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪ CK-36‬و ‪K-36‬‬ ‫‪M-W‬‬ ‫‪100‬‬

‫‪ CB-38‬و ‪B-38‬‬ ‫‪1-W‬‬ ‫‪125‬‬
‫‪ CC-38‬و ‪C-38‬‬ ‫‪2-W‬‬ ‫‪125‬‬
‫‪١‬‬
‫ﻳﺎدآورى‪ :‬ﻋﺪد ﻛﻨﺎرى ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮاﺣﻰ و ﻣﺪل ﭼﺮخ‪ ،‬ﻣﻌﺮف ﻗﻄﺮ اﺳﻤﻰ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻳﻨﭻ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪- ٨‬اﻟ‪n‬‬
‫‪-١‬ﻗﻄﺮ اﺳﻤﻰ ﭼﺮخ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﻣﻴﺎﻧﻪى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٢٠‬‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭼﺮخﻫﺎى وﻳﮋهى واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮى‬
‫ﻧﻮع ﻃﻮﻗﻪ ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮاﺣﻰ و ﻣﺪل ﭼﺮخ‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪ‬
‫ً‪1‬‬
‫‪ CA-34‬و ‪A-34‬‬ ‫‪MW‬‬ ‫‪2-‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ CA-36‬و ‪A-36‬‬ ‫‪MW‬‬ ‫ً‪3‬‬
‫‪2-‬‬ ‫‪4‬‬
‫ً‪3‬‬
‫‪ CB-36‬و ‪B-36‬‬ ‫‪MW‬‬ ‫‪2-‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ CD-36‬و ‪D-36‬‬ ‫‪MW‬‬ ‫ً‪3‬‬
‫ً‬
‫‪ CE-36‬و ‪E-36‬‬ ‫‪MW‬‬ ‫‪2- 21‬‬
‫ً‪1‬‬
‫‪ CG-36‬و ‪G-36‬‬ ‫‪MW‬‬ ‫‪2-‬‬
‫‪2‬‬
‫ً‪1‬‬
‫‪ CDX-36‬و ‪DX-36‬‬ ‫‪MW‬‬ ‫‪2-‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ CCX-36‬و ‪CX-36‬‬ ‫‪2W‬‬ ‫ً‪2‬‬

‫ً‪3‬‬
‫‪ CCX-42‬و ‪CX-42‬‬ ‫‪MW‬‬ ‫‪2-‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻳﺎدآورى‪ :‬ﻋﺪد ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮاﺣﻰ ﭼﺮخ‪ ،‬ﻣﻌﺮف ﻗﻄﺮ اﺳﻤﻰ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻳﻨﭻ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪- ٨‬ب‬
‫ﺷﻜـﻞ ‪ ٨‬ﻧﻤﻮدارى اﺳﺖ از ﭼﺮخﻫـﺎى ﭘـﺮﻣﺼﺮف ﺟـﺎرى ﻛﻪ ﻗﻄﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺳـﺎبﻫـﺎ و‬

‫ِ‬
‫ﻓﻴـﺖ ﺗﻨﺎژ ﺑـﺮ روى‬‫ﻇـﺮﻓﻴﺖ اﺳﻤـﻰ آنﻫـﺎ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺗﻦ ﻧـﺸـﺎن ﻣـﻰدﻫـﺪ‪ .‬اﻋـﺪاد ﻇـﺮ‬
‫واﮔﻦﻫـﺎى ‪ ٨‬ﭼﺮخ ﺑﻜﺎر ﻣـﻰروﻧﺪ و ﻣﻘﺎدﻳـﺮى اﺳﻤـﻰاﻧـﺪ )واﮔﻦ »‪ ١٠٠‬ﺗﻨـﻰ« واﮔﻨﻰ‬
‫ﻣﺎ در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﺠﺎز اﺳـﺖ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﭼﺮخ ﻣﺤﻮرﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪ اﻧﺪازهى ﻣﻌﻴﻦ‪ ،‬ﻛﻪ ﻋﻤﻮ ً‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺑﺎر‪ ١١٩/٤٠٢ ،‬ﺗﻦ وزن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ(‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪ ،٨‬ﺷﻨﺎﺳﻪى ‪ 2-W ،1-W‬و ‪ M-W‬ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻳﻚﺳﺎب‪ ،‬دوﺳﺎب‬
‫و ﭼﻨﺪﺳﺎب اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮ روى واﮔﻦﻫﺎى ﺑﺎرى ﻛﻠﻴﺸﻪﻧﻮﻳﺴﻰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫راﻫﻨﻤﺎﻳـﻰ ﺑـﺮاى ﻣﺄﻣـﻮرﻳﻦ ﺑﺎزدﻳﺪ و ﻧﮕـﻬـﺪارى ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻗﻄﺮ ﭼﺮخ و ﻧـﻮع ﭼـﺮخ از ﻧـﻈـﺮ‬
‫»ﻛﺎرﺷﺪﮔﻰ« )ﺑﺎ ﻣﺨﻔ‪ (Wrot n‬ﻳﺎ رﻳﺨﺘﮕﻰ ﺑﻮدن ﻓﻮﻻد آن )ﺑﺎ ﻣﺨﻔ‪ (CS n‬در ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻛﻠﻴﺸﻪﻫﺎ ﻣﻰآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪٢١‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪﮔﺬارى‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻪﻫﺎى ﺣﻚﺷﺪه ﺑﺮ روى ﭼﺮخ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻰ ﻧﻴﺰ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺮ روى ﺧﻮد ﭼﺮخﻫﺎ ﺣﻚ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮان آﻧﻬﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ‬
‫ﻛﺮد و ﺳﻮاﺑﻖ درﺳﺘﻰ از ﭘﻴﺸﻴﻨﻪى ﭼﺮخ ﺑﺎﻗﻰ ﮔﺬاﺷﺖ و ﺛﺒﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﻮﻳﺾ‬
‫ﭼﺮخ در واﮔﻦﻫﺎى ﺧﺎرﺟﻰ‪ ،‬از آن ﺳﻮاﺑﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﻋﻼﻣﺎت و ﺷﻨﺎﺳﻪﻫﺎى ﭼﺮخ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺣﻴﺎﺗﻰاﻧﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦﻛﻨﻨﺪهى ﺗﻌﻮﻳـﺾ درﺳﺖ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻳـﻰ را‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎﺑﺖ ﺗﻌﻮﻳﺾ آن ﺑﻪ ﮔﺮدن ﻣﺎﻟﻚ ﻣﻰاﻓﺘﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﺳـﺎزﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدىِ‬
‫»ﭘﺮﺳﻰ« ﺑﺎ ﻣﻬﺮى ﻛﻪ ﺑـﺮ روى ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﻰِ ﻃﻮﻗﻪ ﻳﺎ ﻫﺴﺘﻪ ﺣﻚ ﻣﻰﺷﻮد و ﭼﺮخﻫـﺎى‬
‫رﻳﺨﺘﮕﻰ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻬـﺮزﻧﻰ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﻃﻮﻗﻪ ﻳﺎ ﻫﺴﺘﻪ و ﻳﺎ رﻳﺨﺘﻪﮔـﺮى ﺑﺮ روى ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ‪،‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺬارى ﺷﺪه و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫َاﻧﮓ ﻃﻮﻗﻪ‬
‫ﺷﻤﺎره ﺳﺮﻳﺎل‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﺳﺎل‬
‫ﻣﺎه‬
‫ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮح‬
‫َاﻧﮓ ﻫﺴﺘﻪى ﭼﺮخ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٩‬‬
‫‪٢٢‬‬
‫در ﺷﻜـﻞ ‪ ٩‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫـﺎى اﺗـﺤـﺎدﻳـﻪ ﺑـﺮاى اَﻧﮓ اﻏﻠـﺐ ﭼـﺮخﻫـﺎى ﻓـﻮﻻدى دﻳـﺪه‬
‫ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﭼـﺮخ ﻓـﻮﻻدى »ﭘـﺮﺳﻰ« ﻳﺎ رﻳﺨﺘـﮕـﻰاى را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻬـﺮزﻧـﻰ )اَﻧﮓ زﻧـﻰ( ﺑـﺮ روى ﻃﻮﻗﻪ ﻳﺎ ﻫﺴـﺘـﻪ‪ ،‬ﻋـﻼﻣـﺖﮔـﺬارى ﺷﺪهاﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮﺧﻰ از‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﺑﺎ ﻧﻤﺎدﻫﺎى ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ در ﻃﻰ ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺻﻠﻰ رﻳﺨﺘﻪﮔﺮى ﻋﻼﻣﺖﮔﺬارى‬
‫ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪) .‬ﺷﻜﻞ ‪(١٠‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﺎدﻫـﺎى رﻳﺨﺘﮕﻰ اراﺋﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺎه و ﺳﺎل ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻛـﺪ‬
‫ﻧﺎم ﺳﺎزﻧﺪه‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﺳﺮﻳﺎل‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪى )ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺒﻘﻪى ‪ R‬ﻳﺎ ‪ E‬ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺑﺮاى ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫ﺣﺮارﺗﻰ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه(‪ ،‬و در ﭼﺮخﻫﺎى ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮح و ﻣﺪل ﺳﺎﺧﺖ آن‬
‫)از ﻗﺒﻴﻞ ‪ J-36‬و ‪ CJ-33‬در ﺗﺼﻮﻳﺮ ‪ ٩‬و ‪ (١٠‬ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮح و ﻣﺪل ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺳﺎل‬
‫ﻣﺎه‬
‫ﺷﻜﻞ ‪١٠‬‬
‫‪٢٣‬‬
‫ ﻣﻘﺮر ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﻧـﻮاع ﭼﺮخ واﮔﻦ ﺑﺎرى در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺴﺘـﻪ‬١٩٧٨ ‫از اواﻳﻞ آورﻳﻞ‬
‫ ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻼﻣﺖﮔﺬارىﺷﺎن در‬،‫ ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺘﺜﻨﺎى اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه‬.‫َاﻧﮓ زده ﺷﻮﻧﺪ‬
،n‫ اﻟـ‬-١٠ ‫ ﺷﻜﻞ‬.‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ى ﭘﺸﺖ دﻳﺴﻚ )ﺻﻔﺤـﻪى( ﭼـﺮخ رﻳﺨﺘﻪ ﮔـﺮى ﺷﺪهاﺳﺖ‬
‫ را ﺑﺮاى ﻋﻼﻣﺖﻧﻮﻳﺴﻰ ﺻﻔﺤـﻪ و اَﻧﮓ زﻧﻰ ﻫﺴﺘﻪ ﻧﺸـﺎن‬١٩٧٨ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﺳﺎل‬
.‫ﻣﻰدﻫﺪ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ اﻧﮓ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﺳﺎزﻧﺪه و ﻋﻼﺋﻢ اﺧﺘﺼﺎرى آنﻫﺎ‬
BW - Bethlehem GY - Griffin, St.

CW - U.S.Steel Hyacinthe
(Pittsburg Plant) GI - Griffin, Kansas
EW - Edgewater City
FW - Creusot-Loire GT - Griffin, Winnipeg
(France) GB - Griffin,
JW - Sumitomo Bensenville
(Japan) GC - Griffin
KW - Klockmer Columbus,Ohio
(Germany) (after Jan.1982)
LW - Italsider (Italy) GS - Griffin,
SW - Standard Steel Besemer
TW - British Steel, FM - Fundiciones de
Trafford Park Hierro Y Acero
Works (England) (Mexico)
VW - Usinor (France) SO - Abex (Calera)
ZW - Canadian Steel SJ - Abex
Wheel (Johnstown)
GK - Griffin, Keokuk XX - Unknown or not
Legible
GL - Griffin, Colton MW - MAFERSA
Plant (Brazil)
٢٤
‫ﻣﺎه‬
‫ﺳﺎل‬
‫ﻃﺮح‬
‫ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﻋﻼﻣﺖﮔﺬارى ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ )رﻳﺨﺘﮕﻰ(‬

‫)‪(ABEX‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠﺎرى ‪ Southern‬ﭘﺲ از اول اوﮔﻮﺳﺖ ‪ ١٩٨٠‬ﺑﻜﺎر ﻧﻤﻰرود‪.‬‬
‫ﻣﺎه‬
‫ﻃﺮح‬ ‫ﺳﺎل‬
‫ﻃﺒﻘﻪ‬
‫َاﻧﮓ ﻫﺴﺘﻪى ﭼﺮخ‬
‫ﺷﻜﻞ‪- ١٠‬اﻟ‪n‬‬
‫‪٢٥‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﺪﻫﺎى ﺟﻤﻊو ﺟﻮر و »ﻛﻮﺗـﻪﻧـﻮﺷﺘﻪﻫﺎ« در ﻣـﻮاﻗﻌﻰ ﺑﻜﺎر ﻣـﻰروﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻤـﺎدﻫـﺎ‬
‫ﺣﺪ ﻛﻪ ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎى ﻣﻬﺮ ﻫﺮﭼـﻪ‬ ‫َاﻧﮓزﻧﻰ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ آن ّ‬
‫ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮار ﭼﺮخ ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻼﻣﺖﻫﺎى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻳـﺎ اَﻧﮓ ﺑﺮاى ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺳﺎزﻧﺪه‪ ،‬ﺷﻤﺎره‬
‫ﺳﺮﻳﺎل‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ‪ ،‬ﻧﻮع و ﻏﻴﺮه؛ اﻛﺜﺮ ﭼﺮخﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻤﺎرهاى ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻰﺧﻮرﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎد ﻣﺤﻴﻂ‬
‫ﭼـﺮخ اﺳـﺖ‪ .‬اﻧــﺪازهى دﻗـﻴـﻖ ﻣـﺤـﻴــﻂ ﭼــﺮخ‪ ،‬ﻗــﻄــﺮش را ﻧـﻴـﺰ ﻧـﺸـﺎن ﻣــﻰدﻫــﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻣـﺎ راﺣـﺖﺗـﺮ اﻧـﺠـﺎم ﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺮ ﻫـﻤـﻴـﻦ اﺳـﺎس‪،‬‬
‫اﻧـﺪازهﮔـﻴـﺮىﻫﺎى ﻣـﺤـﻴـﻂ ﻋـﻤـﻮ ً‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮىﻫﺎى ﭼﺮخ‪ ،‬ﺑﻪراﺣﺘﻰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﻴﻂ آن ﺑﻴﺎن ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﺣﻠﻘﻪ ﻛﺮدن ﻧﻮار ﻓـﻮﻻدى ﻛﺎﻟﻴﺒﺮه ﺷﺪهى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﺑﺪور ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ در ﻧﻘﻄـﻪى‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ از آن اﻧﺠﺎم ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮار را ﻧﻮار ﭼﺮخ ﻣﻰﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮى دﻗﻴﻖ اﺑﻌﺎد ﭼﺮخﻫﺎ و ﺗﻄﺒﻴﻖ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪى آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮاى‬
‫آن ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ راﻫﻜﺎرﻫﺎى ﺗﻨﻈﻴﻢ راﺳﺘﺎ و ﺑﺎﻻﻧﺲ ﻻﺳﺘﻴﻚ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎ ﺳﺮوﻛﺎر دارﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ روﺷﻦﺗﺮ از دﻳﮕﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ اﻧـﺪازهﮔﻴﺮى در راهآﻫﻦ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪه‬
‫ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺠـﻤـﻮﻋﻪى ﭼﺮخﻣﺤﻮر‪ ،‬ﻣـﺠـﻤـﻮﻋﻪاﻳﺴﺖ ﺻﻠﺐ‪ ،‬و ﭼﺮخﻫﺎ ﻧـﻤـﻰﺗـﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻫﻢ ﺑﭽﺮﺧﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﺎﻫﻢﺧﻮاﻧﻰ در اﻧﺪازهى ﭼﺮخﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﺮخ را ﻣﺠﺒﻮر‬
‫ﻣﻰﺳﺎزد ﻛﻪ ﺑـﺮاى ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﺪن ﺑﺎ دﻳﮕـﺮى‪ ،‬ﺑﻠﻐﺰد‪ .‬ﭼﺮخ ﺑﺰرگﺗﺮ ﻧﻴﺰ در ﻓﺎﺻﻠـﻪاى‬
‫ﺟﻠﻮﺗﺮ از ﭼﺮخ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﻣﻰﻏﻠﺘﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺠـﻤـﻮﻋﻪ ﺑﺮ روى‬
‫ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻃﺮف ﺑﭙﻴﭽﺪ‪ ،‬و ﻓﻠﻨﺞ ﭼﺮخ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ را ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺗﺎجرﻳﻞ ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻓﺮﺳﻮدﮔﻰ ﭼﺮخ را ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻮارش ﻧﻬﺎﻳﻰ آن را ﻣﺘﻼﻃﻢ و ﻧﺎآرام‬
‫و ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﻰﺳﺎزد و اﺣﺘﻤﺎل ﺧﺮوج از ﺧﻂ را ﺑﺎﻻ ﻣﻰﺑﺮد‪.‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪى ﻣﺤﻴﻂ ﭼﺮخ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن »ﻧﻮار ﭼﺮخ« اﮔﺮ درﺳﺖ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬اﻧﺘـــﺨﺎب‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻫﻢﺳﺎن را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﺮ ﺟﻔﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﺘـﻮاﻧﻨﺪ ﺑـﺮ روى ﻳﻚ‬
‫ﻣﺤﻮر ﺳﻮار ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮار ﺟﻬﺖ ﺑﺎزرﺳﻰ ﻣﻴﺰان ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎى ﭼﺮخ ﻧﻮ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻧﻴﺰ ﺑﻜﺎر ﻣﻰرود‪ .‬ﻧﻮار )ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﺳﻨﺠﻪ( ﺑﺎ ﻓﻮاﺻﻞ ﻳﻚ ﻧﻬﻢ اﻳﻨﭻ درﺟﻪﺑﻨﺪى‬
‫ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻧﻮار ﻓﻮﻻدى ﻓﻨﺮى ﺑﺎ ﭘﻬﻨﺎى ‪ 78‬اﻳﻨﭻ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 321‬اﻳﻨﭻ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷـﻮد و‬
‫‪ ١٠٫٥‬ﻓﻮت )‪ ٣١٥٠‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ( درازا دارد‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺮ ﻧﻮار ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﺑﺮﻧﺞ رﻳﺨﺘﮕﻰ وﺻﻞ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺪرى ﺷﺒﻴﻪ ﺳﮕﻚ ﻛﻤـﺮﺑﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻧـﻮار ﺑﻪ دور ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﭼﺮخ‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﺷﻤﺎرهى ﻧﻮﺷﺘﻪﺷﺪه ﺑﺮ روى ﻧﻮار‪ ،‬روﺑﺮوى ﭘﻴﻜﺎن »ﺳﮕﻚ«‪،‬‬
‫اﻧﺪازهى ﭼﺮخ را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮار داراى ﭼﻬﺎر ﻋـﺪد زﺑﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻔﺖ ﻓﻠﻨـﺞ ﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺿﻤﺎﻧﺘﻰ ﺑﺎﺷﻨـﺪ ﺑـﺮ‬
‫ى درﺳـﺖِ ﻣﺤﻴﻂ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﭼﺮخ‪ ،‬در ﻣـﺤـﻞ ﺻـﺤـﻴـﺢ‬ ‫اﻳﻨﻜـﻪ ﻧـﻮار‪ ،‬ﺑﺮاى اﻧﺪازهﮔﻴـﺮ ِ‬
‫‪٢٦‬‬
‫ﺧﻮدﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳـﺖ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺷﻴﺐدار ﺑـﻮدن‪ ،‬ﻣـﺤـﻴـﻂﻫـﺎى‬
‫ﻣﺘﻔﺎوﺗﻰ دارد‪.‬‬
‫ﻋﺪدى ﻛﻪ از ﻧﻮار ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻪ اﻧﺪازهى ﻣﺤﻴﻂ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻗﻄﺮ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺪاول ﭘﺸﺖ ﺟﻠﺪ ﻛﺘﺎبﭼﻪراﻫﻨﻤﺎى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﺑﻪ آن اﻧﺪازهﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜـﻼً ﻋﺪد ‪ ١٦٠‬در ﻧﻮار ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻗـﻄـﺮ ‪ ٣٣ ٧‬اﻳﻨﭻ و ﻣﺤﻴـﻂ ‪ ١٠٤‬اﻳﻨﭻ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫‪٦٤‬‬
‫ﺷﻤﺎرهﺑﻨﺪى ﻧﻮار از ﺻﻔﺮ‪ ،‬ﺑﺮاى ﻣﺤﻴﻂ‪ ٨٤‬اﻳﻨﭻ ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﻚ واﺣﺪ در‬
‫ازاى ﻫﺮ ‪ ١‬اﻳﻨﭻ ﻣﺤﻴﻂ اداﻣﻪ ﻣﻰﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻋﺪد ﻧﻮار ‪ ١٠٫٥‬ﻓﻮﺗﻰ‪ ،‬ﻋﺪد ‪٣٠٠‬‬
‫‪٨‬‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ ٣٨ ٤٣‬اﻳﻨﭻ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٦٤‬‬
‫ﻧﻮار درازﺗﺮى ﺑﺮاى ﭼﺮخﻫﺎى ﺑﺰرگ )ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ( ﺑﻜﺎر ﻣﻰرود‪ .‬اﻋﺪاد ﻟﺒﻪى دﻳﮕﺮ ﻧﻮار‬
‫ﺑﺮاى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧﻰ )ﻗﺪﻳﻤﻰ( ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫»اﻧﺪازهى ﻧﻮارى« ﺗﻤﺎﻣﻰ ﭼﺮخﻫﺎ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ روى ﭘﻼكﻫﺎى ﭘُﺸﺘﻰ آن )ﺑﺎ رﻗﻢﻫﺎﻳﻰ‬
‫ﺑﻪ ﺑـﺰرﮔﻰ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ اﻳﻨﭻ( ﺷﺎﺑﻠﻮنﻧﻮﻳـﺴـﻰ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬رﻧﮓ ﺷﺎﺑﻠﻮن ﻣﻰﺑﺎﻳـﺪ از ﺟـﻨـﺲ‬
‫آﺳﺘﺮ ﻛﺮوﻣﺎت روى ﻳﺎ ﻣﻌﺎدل آن ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﻨﺴﻮخ و ﺧﺎرج از رده‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﻳﻚﺑﺎر‪ ،‬اﻧﻮاع ﻣﻌﻴﻦ ﻳﺎ ﻃﺮحﻫﺎى‬
‫ﺧﺎص ﻳﺎ اﻧﺪازهﻫﺎى وﻳﮋهاى از ﭼﺮخﻫﺎ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪى‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺷﺮﻛﺖ)ﻫﺎى( ﺳـﺎزﻧﺪه‪ ،‬ﻳﺎ اﻗﺪام اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻋﻠﺖ آن ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻠﺘـﻰ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدى ﻳﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺎﻣﻄﻠـﻮب ﺧﺪﻣﺘﻰ آنﮔـﻮﻧﻪ ﭼﺮخﻫﺎ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬راﻫﻨﻤﺎى ﭼﺮخ و ﻣﺤـﻮر‬
‫ﻣﻘﺮر ﻣﻰدارد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧﻰ از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻼوه‪،‬‬ ‫ّ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻓـﻮﻻدى ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﺗﺎ ﻗـﺒـﻞ از اول ژاﻧﻮﻳـﻪى ‪X-5- ،X-4-CS2 ،١٩٢٧‬‬
‫‪CS2‬؛ و ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧـﻰ ‪ AAR X-2‬ﺳﺎﺧﺖ ﻗـﺒـﻞ از ‪ ١٩٥٨/٥/٧‬ﻛﻪ ﻧـﻮﺷﺘﻪﻫـﺎى‬
‫رﻳﺨﺘﮕﻰ در ﭘﺸﺖﺷﺎن دارﻧﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﺧﺮاﺑﻰ و اﺷﻜﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎرج از رده ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻰ‬
‫اﮔﺮ ﺑﺘﻮان آن اﺷﻜﺎﻻت را رﻓﻊ ﻛﺮد‪ .‬ﭼﺮخﻫﺎى راﻳﺰر ‪ ١ ٣‬دوﺳﺎب‪ ،‬ﭼﺪﻧﻰ ‪ ٥٠‬و ‪ ٧٠‬ﺗﻦ‬
‫)ﺑﺎ ﻣﺎرك ‪ CS2‬ﻳﺎ ‪ (X5‬ﺳﺎﺧﺖ ‪ ،١٩٦٠-٦٣‬ﻃﺮح ﺷـﺮﻛﺖ ﭼﺮخﺳﺎزى ﮔﺮﻳﻔﻴﻦ‪ ،‬ﭼﺮخ‬
‫ﭼﺪﻧﻰ رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻳﻚﺳﺎب راﻳﺰر ‪،٣‬ﻫﻔﺘﺎد ﺗﻨﻰ ﺑﺎ ﻃﻮﻗﻪ ﻛﺮوى ﺷﺮﻛﺖ ﮔﺮﻳﻔﻴﻦ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ‬
‫‪ ١٩٥٧-٦٠‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺎده ‪ ٤١‬ﺑﺨﺶ ‪ B‬ﮔﺮوه ‪ C‬اﺗﺤﺎدﻳﻪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺤﻮ‪ ،‬ﭼﺮخﻫﺎى‬
‫ﭼﺪﻧﻰ ‪ Davis‬و ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧﻰ ﻣـﺎرك »‪ «AAR X-4‬از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪاﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳـﻰ‬
‫ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻨـﺪ وﻗﺖ ﻳﻚﺑﺎر‪ ،‬اﻧـﻮاع دﻳﮕـﺮى از ﭼﺮخ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓـﻬـﺮﺳﺖ اﺿﺎﻓـﻪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و ﻳﺎ از آن ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻮشﺑﺰﻧﮓ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ اﺗﺤﺎدﻳﻪ‬
‫ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎى ﻣﻨﻔـﺮد راهآﻫﻨﻰ‪ ،‬در ﻣﻮرد اﻧـﻮاع ﭼﺮخ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﻤﻴـﺮ ﭼـﺮخ‬
‫ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﺪام ﭼﺮخ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺷﺪه ﻳﺎ ﻛﺪام ﻧﻤﻰﺑﺎﻳﺪ اﺣﻴﺎء ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1- Three riser‬‬
‫‪٢٧‬‬
‫ﮔﺮوه ‪ -G‬ﭼﺮخﻫﺎى ﺧﺎرج از رده‬
‫ﺑﺠﺎى ‪ G‬ﭼﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﻮد ﺧﺎرجﺷﺪه از ﺳﺮوﻳﺲ‬ ‫ﻣﻼﺣﻀﺎت‬
‫ﮔﺮوه ‪G‬‬ ‫ﭼـﺮخﻫـﺎى ﻣـﻮرد اﺳـﺘـﻔــﺎده‪،‬‬

‫ﮔﺮوه ‪A‬‬
‫ﻣﻰﺑﺎﻳـﺪ ﺣـﺪاﻗـﻞ ﺿـﺨـﺎﻣـﺖ‬
‫ﮔﺮوه ‪B‬‬
‫ﻃﻮﻗﻪ و ﺑـﺎرﻳﻜﻰ ﻓﻠﻨﺞ را ﺑـﺮاى‬
‫ﮔﺮوه ‪C‬‬
‫ﮔــــﺮوِه ﻣـــﻮرد اﺳــــﺘــــﻔــــﺎده‬
‫ﮔﺮوه ‪D‬‬
‫داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ‪E‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎﻳـﻰ ﻛـﻪ از ﮔـﺮوهﻫـﺎى‬
‫ﮔﺮوه ‪J‬‬
‫ﺳـﺘـﻮن ‪ ،٢‬ﺟـﺎﻳـﮕــﺰﻳـﻦ ﭼـﺮخ‬
‫ﮔﺮوه ‪K‬‬
‫ﺧـــﺎرج از رده ﻣـــﻰﺷــــﻮﻧـــﺪ‬
‫ﮔﺮوه ‪L‬‬
‫ﺑـﺎﻳـﺴـﺘـﻰ ﻫـﻢﻗـﻄـﺮ ﺧـﺎرج از‬
‫ﮔﺮوه ‪M‬‬
‫ردهﻫﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ‪N‬‬
‫‪٢٨‬‬
‫ﻛﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﮔﺮوه ‪G‬‬
‫‪01‬‬ ‫ﭼﺪﻧﻰ رﻳﺨﺘﮕﻰ دﻳﻮﻳﺲ‬
‫‪02‬‬ ‫ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ‪AAR X-2‬‬
‫‪03‬‬ ‫ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﺷﺮﻛﺖ ‪ Southern‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از ‪١٩٥٨/٥/٧‬‬
‫‪04‬‬ ‫ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ‪ ٧٠‬ﺗﻦ‪ ،‬ﻃﺮح راﻳﺰر ‪ ،٣‬ﻃﻮﻗﻪ ﻛﺮوى ﺷﺮﻛﺖ ﮔﺮﻳﻔﻴﻦ‬
‫‪05‬‬ ‫ﻓﻮﻻد رﻳﺨﺘﮕﻰ ‪AAR X-4‬‬
‫‪06‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ﺗﻮﻟﻴﺪى ﻗﺒﻞ از ‪ ،١٩٢٧/١/١‬ﻓﻮﻻد ﭘﺮﺳﻰ‪،‬‬
‫‪07‬‬ ‫ﻓﻮﻻد رﻳﺨﺘﮕﻰ‪ ،‬دوﺳﺎب راﻳﺰر ‪) ٣‬ﺑﺎ ﻣﺎرك ‪ ،(CS-2‬ﺗﻮﻟﻴﺪى ‪١٩٦٠-‬‬

‫‪ ،٦٣‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪى ﮔﺮﻳﻔﻴﻦ‬
‫‪08‬‬ ‫ﻓﻮﻻد رﻳﺨﺘﮕﻰ ‪AAR X-5‬‬
‫‪09‬‬ ‫ﭼﺮخ ﻓـﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕـﻰ ﻛـﺎرﺧﺎﻧـﻪى ‪ ،Southern‬ﻳﻚﺳـﺎب‪ ٧٠ ،‬ﺗﻦ‬

‫ﺳﺎﺧﺖ ‪ ١٩٥٨/٥/٧‬ﺗﺎ ‪١٩٦٣/١٢/٣١‬‬
‫‪10‬‬ ‫ﭼﺮخ ﻓﻮﻻد رﻳﺨﺘﮕﻰ ﺷﺮﻛﺖ ‪ ٧٠ ،Southern‬ﺗﻨﻰ‪ ،‬ﻣﺎرك »‪ «U1‬ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫‪ ١٩٦٤/١/١‬ﺗﺎ ‪١٩٦٩/١٢/٣١‬‬
‫‪11‬‬ ‫ﺗ ـﻤـــــــﺎ ﻣ ـﻰ ﭼﺮ خ ﻫـﺎ ى ﭼـــــــﺪ ﻧ ـﻰ ‪ B-28‬ﻳ ﺎ ﻓــــــــﻮﻻد ﭘﺮﺳ ـﻰ‬
‫‪12‬‬ ‫ﻳ ﻚ ﺳ ـــــﺎ ب ‪ ،X-14‬ﻓ ﻮﻻد ﭘﺮﺳـﻰ ‪ 28‬اﻳ ﻨـــﭻ ﺑ ـﺪون ﺷﻨﺎﺳـــﻪى‬
‫‪13‬‬ ‫ﻃﺮح ﭼﺮخ‬
‫‪14‬‬ ‫ﻓﻮﻻد ﻛﺎرﺷﺪهى ‪D-28‬‬
‫‪15‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٢٨‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬
‫‪16‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬
‫‪17‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٦‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬
‫‪18‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٨‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬
‫‪٢٩‬‬
‫ﻛﺪﻫﺎى ﻋﻴﻮب ﭼﺮخ در اﺗﺤﺎدﻳﻪ )‪( AAR why made codes‬‬
‫‪ =03‬ﻣﻔﻘﻮد‬
‫‪ =07‬ﻣﻮاد ﻣﻨﺴﻮخ‬
‫‪ =08‬اﺷﺘﺒﺎﻫﻰ )ﻏﻴﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاى ﻧﺼﺐ ﺑﺮ روى اﻳﻦ واﮔﻦ(‬
‫‪ =09‬در آﺳﺘﺎﻧﻪى ﺗﻌﻤﻴﺮ )ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد(‬
‫‪ =11‬در وﺿﻌﻴﺖ ﺳﺎﻟﻢ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻌﻤﻴﺮات ﺑﺮداﺷﺘﻪﺷﺪه‬
‫‪ =25‬ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺎﻟﻚ‬
‫‪ =31‬ﺻﺪﻣﻪى ﺣﺮارﺗﻰ ﻳﺎ آﺗﺶﺳﻮزى‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﺎده ‪٩٥‬‬
‫‪ =60‬ﻻﻏﺮى ﻓﻠﻨﺞ‬
‫‪ =62‬ﻓﻠﻨﺞ ﻋﻤﻮدى )ﻧﺎدرﺳﺘﻰ ﻗﻮس ﻓﻠﻨﺞ(‬
‫‪ =64‬ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻠﻨﺪ )ﺑﻠﻨﺪى ﻓﻠﻨﺞ(‬
‫‪ =66‬ﺗﺮك ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ ﻓﻠﻨﺞ‬
‫‪ =68‬ﺗﺮك ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ ﻃﻮﻗﻪ‬
‫‪ =69‬ﺗﺮك ﺣﺮارﺗﻰ ﻧﺎﺷﻰ از داغ ﻛﺮدن )ﻓﻘﻂ ﺑﺮاى ﭼﺮخﻫﺎى دوﺳﺎب و ﭼﻨﺪﺳﺎب(‬
‫‪ =71‬ﻃﻮﻗﻪى ﻣﺘﻼﺷﻰ‬
‫‪ =72‬ﻃﻮﻗﻪى ﭘﻬﻦ)ﺳﺎﻳﺶ ﻟﺒﻪى ﺧﺎرﺟﻰ ﻃﻮﻗﻪ(‬
‫‪ =73‬ﻃﻮﻗﻪ ﻻﻏﺮ‬
‫‪ =74‬ﺗﺮكﻫﺎى ﺣﺮارﺗﻰ‬
‫ﺗﻮرق ﻳﺎ ﭘﻮﺳﺘﻪﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ‬ ‫‪ّ =75‬‬
‫‪ =76‬ﺑﺮآﻣﺪﮔﻰ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ )ﭘﻠﻴﺴﻪاى ﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ(‬
‫‪ =77‬ﺷﻴﺎر در ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ‬
‫‪ =78‬دوﭘﻬﻦﺷﺪﮔﻰ ﺳﻄﺢﻏﻠﺘﺶ )ﺑﺮﻳﺪﮔﻰ ﭼﺮخ(‬
‫‪ =79‬دوﭘﻬﻦﺷﺪﮔﻰ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻓﻠﻨﺞ ﻳﺎ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ‬
‫‪ =80‬ﺧﺶ‪ ،‬دﻧﺪاﻧﻪ ﻳﺎ ﻛﻨﺪﮔﻰ در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑﺎ ﻋﻤﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ ١‬اﻳﻨﭻ‬
‫‪٨‬‬
‫‪ =81‬ﺧﺮوج ﭼﺮخ از ﮔﻴﺞ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﻣﺤﻮر‬
‫‪ =83‬ﺗﺮكﺧﻮردﮔﻰ ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ ﺻﻔﺤﻪ )دﻳﺴﻚ( ﭼﺮخ‬
‫‪ =84‬ﺳﻮراخ در ﺻﻔﺤﻪ )دﻳﺴﻚ( ﭼﺮخ‬
‫‪ =85‬ﺳﺴﺘﻰ ﭼﺮخ ﺑﺮ روى ﻣﺤﻮر‬
‫‪ =86‬ﮔﺸﺎد ﺑﻮدن ﺳﻮراخ ﻣﺤﻮر‬
‫‪ =87‬ﻛﻢ ﺑﻮدن ﺿﺨﺎﻣﺖ دﻳﻮارهى ﺗﻮﭘﻰ)ﻛﻪ در ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه(‬
‫‪ =88‬اﺷﻜﺎل در زﻳﺮ ﺳﻄﺢ )ﻋﻤﻖ( ﭼﺮخ )ﻛﻪ در ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﻌﻠﻮمﺷﺪه(‬
‫‪ =89‬داغ ﻛﺮدﮔﻰ ﭼﺮخ‪ :‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﭼﺴﺒﻴﺪن ﻛﻔﺶ ﺗﺮﻣﺰ ﻳﺎ ﺑﺰﻣﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪن آن‬
‫‪ =90‬اوراﻗﻰ ﺑﻮدن ﭼﺮخ دﻳﮕﺮ ﻣﺤﻮر‬
‫‪ =91‬ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى ﭘﺮﺳﻰ ﺑﺎ ﻃﻮﻗﻪاى ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻳﻚ اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ و ﺗﻮﻟﻴﺪﺷﺪه ﻗﺒﻞ از اول ژاﻧﻮﻳﻪى‬
‫‪ ،١٩٣٩‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﻮاﻧﺪن اَﻧﮓ روى ﭼﺮخ ﻳﺎ ﻓﻘﺪان ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺮ روى آن‪.‬‬
‫‪ =98‬ﭼﺮخ داراى ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺮاﻳﻂ »ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﺠﺪد« ﻧﻤﻰﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٣٠‬‬
‫اﻫﻨﻤـﺎى ﭼﺮخ‬
ِ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳـﻰ راهآﻫﻦ ﻳﺎ ﻛـﺎرﮔﺎه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻛﺘﺎﺑﭽـﻪ ر‬
١
‫ﻣﺤﻮر و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن‬
١٩٨٥/٨/١ ‫از ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﺣﺮوف رﻣﺰ ﻧﺸﺎن راهآﻫﻦ‬

‫ُﻛﺪ وﺿﻌﻴﺖ‬ ‫ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺎه‬ ‫ ﺷﺮﻛﺖ و ﻛﺎرﮔﺎه‬،‫ﻣﺤﻞ راهآﻫﻦ‬
159 ABEX C Abex Corporation, Corsicana, Tx.
19 ABEX S Abex Corporation, Calera, Al.
12B4589 AC S Algoma Center Rwy, Sault Ste. Marie, Ont., can.
179 ACX H ACF Industries, AMCAR Div., Huntington, W. Va.
179 ACX M ACF Industries, AMCAR Div.,Milton, Pa.
12F34589 AL A Alaska Railroad, Anchorage, Ak.
179 ALX B Alegheny Axle Inc., Butler, Pa.
2P48A9 AM BG AMTRAK, Beech Grove, In.
2P68A9 AM W AMTRAK, Wilmington, De.
............. ........ ...... .................................................
............. ........ ...... .................................................
............ ....... ...... ..................................................
9 WTX C WATCO, Inc., Coffeyville,Ks.
9 ZRX Z Zwpil Railcar Company, Zwolle, La.
‫ ﻟﺬا ﺟﻬﺖ اﺧﺘﺼﺎر‬،‫ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻧﺪهى رﻳﻠﻰ در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‬٢٣٨ ‫ ﺻﻔﺤﻪ و ﺣﺎوى ﻣﺸﺨﺼﺎت‬١٣ ‫ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﺟﺪول در‬-١
.‫ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪى آن در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰآﻳﺪ‬،‫و آﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪى ﺧﻮد ﺟﺪول‬
٣١
‫ﺷﺮح ﻛﺪ وﺿﻌﻴﺖ )ﻣﻨﺪرج در ﺳﺘﻮن ‪ ١‬ﺟﺪول ﺻﻔﺤﺎت ﭘﻴﺸﻴﻦ(‬
‫‪ =1‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻧﺼﺐ ﭼﺮخ ﺑﺮ روى ﻣﺤﻮرـ واﮔﻦ ﺑﺎرى )ﻣﺠﻤﻮﻋﻪى ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﺮس ﭼﺮخ و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺮﻗﻮزﻧﻰ ﺗﻮﭘﻰ(‬
‫‪١‬‬
‫‪ =2B‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﺠﺎز ﺗﻌﻤﻴﺮ رول ﺑﺮﻳﻨﮓ ـ واﮔﻦﻫﺎى ﺑﺎرى و ﻣﺴﺎﻓﺮى ﺷﺮﻛﺖ آمﺗﺮاك‬
‫‪ =2F‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﺠﺎز ﺗﻌﻤﻴﺮ رول ﺑﺮﻳﻨﮓ ـ واﮔﻦ ﺑﺎرى‬
‫‪ =2P‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﺠﺎز رول ﺑﺮﻳﻨﮓ ـ واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮى آمﺗﺮاك‬
‫‪ =3‬ﻛﺎرﮔﺎه ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﺤﻮر ‪ M-967‬ـ واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮى‬
‫‪ =4‬ﻛﺎرﮔﺎه ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮرـ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‬
‫‪ =5‬ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺮاشﻫﺎى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮرـ واﮔﻦ ﺑﺎرى‬
‫‪ =6‬ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺮاشﻫﺎى ﭼﺮخـ واﮔﻦ ﺑﺎرى‬
‫‪=7‬ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺮاشﻫﺎى ﻣﺤﻮرـ واﮔﻦ ﺑﺎرى‬
‫‪ =8‬ﻛﺎرﮔﺎه ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮرـ واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮى‬
‫‪ =8A‬ﻛﺎرﮔﺎه ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮرـ واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮى آمﺗﺮاك‬
‫‪ =9‬ﻧﺼﺐ رولﺑﺮﻳﻨﮓـ واﮔﻦ ﺑﺎرى و واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮى آمﺗﺮاك‬
‫ﻳﺎدآورى‪ :‬ﺑﺮاى راهآﻫﻦ ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺘﻰ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛـﺎرﮔﺎه دارد‪ ،‬ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ »ﺣﺮوف رﻣﺰ ﻛﺎرﮔﺎه« را ﺑﻜﺎر‬
‫اﻣﺎ ﻧﺸﺎن وﻳﮋهى راهآﻫﻦ ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﺎن ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ در ﺑﺎﻻ آﻣﺪه ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﻴﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮد‪ّ ،‬‬
‫‪ - ١‬ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ راه آﻫﻨﻰ آﻣﺮﻳﻜﺎ‪AMTRAK ،‬‬
‫‪٣٢‬‬
‫ﺑﺨﺶ ‪٢‬‬
‫ﺑﺎزدﻳﺪﭼﺮخ واﮔﻦ‬
‫ﻛﻠﻴﺎت‪:‬‬
‫ﺑﺎزرﺳﻰ‪ ،‬ﻧﮕﻬـﺪارى و ﺗﻌﻮﻳﺾ ﭼﺮخ ﻳﻜﻰ از ﻣـﻬـﻢﺗـﺮﻳﻦ وﻇﺎﻳ‪ n‬ﺑﺨﺶ ﻣﻜﺎﻧـﻴـﻚ ﻫـﺮ‬
‫راهآﻫﻨﻰ اﺳـﺖ‪ .‬ﭼـﺮخ ﺑـﻪ ﺧـﻮدىِ ﺧﻮد ﻫـﺰﻳﻨﻪﺑﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈـﺮ ﺑـﻪ اﻳـﻨـﻜـﻪ ﭼـﺮخ در ﻃـﻰ‬
‫ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻰ‪ ،‬ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺗﻨﺶﻫﺎى ﺑﺎﻻ و ﻓﺮﺳﻮدﮔﻰ زﻳﺎد ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﻃﺒﻌﺎً ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻃﻮر‬
‫ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮ روى ‪ ١٢‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﭼﺮخ در ﻧﺎوﮔﺎن ﻣﻠﻰ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻰ ﺟﻬﺖ ﺑﺎزرﺳﻰ‬
‫ﻋﺎدى‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﺗﻌﻮﻳﺾ آن ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از اﻳﺮاد ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ ﺧﻂ‪ ،‬واﮔﻦ‬
‫»ﻗﺮﺷﺪه«‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫و ﻣﺤﻤﻮﻻت آن‪ ،‬از ﺳﻮى ﭼﺮخﻫﺎى ﻧﺎﻫﻤﻮار‪ ،‬ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻳﺎ ُ‬
‫ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻧﮕـﻬـﺪارى ﭼﺮخ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ اﻳﻦﻛﻪ‪ ،‬ﻧﻘـﺺ ﺳـﺮوﻳـﺲدﻫـﻰِ ﻳﻚ‬
‫ﭼﺮخ در ﻣﻴﺎن ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﭼﺮخ در ﺣﺎل ﻛﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﻫـﻤـﺮاه ﺧﻮد اﺣﺘﻤﺎل ﺧﺮوج از ﺧـﻂ را‬
‫اﻟﻰ ﻧﺎﺷﻰ از »ﺧﺮوج از ﺧـﻂ«‬ ‫ت اﻣﻮ ِ‬‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﻣﻰﺑﺮد‪ .‬در ﻃﻰ ﺳﺎﻟﻴﺎن اﺧﻴـﺮ‪ ،‬ﺧـﺴـﺎر ِ‬
‫آﻧﻘﺪر زﻳﺎدﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﻫﺸﺪاردﻫﻨﺪهى ﻧﻴﻢﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر رﺳﻴﺪهاﺳﺖ ‪ ١‬ﺑﻪﻋﻼوه‪،‬‬
‫ﺧﺮوج از ﺧﻂﻫﺎى ﻧﺎﺷﻰ از ﻋﻴﻮب ﭼﺮخ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﻔﺠﺎر و آﺗﺶﺳـﻮزى در ﻣﺤﻤﻮﻻت‬
‫ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ و ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺠﺎور ﺧﻂ را دﭼﺎر ﻣﺨﺎﻃﺮات ﺑﺰرگ ﻣﻰﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫دﻟﻴﻞ دﻳﮕـﺮى ﺑﺮاى ﻟﺰوم رﻋﺎﻳﺖ ﻳﻚ ﺷـﻴـﻮه ى ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺎﺻـﺮﻓﻪ در ﻫﺮ راهآﻫﻦ ﺑـﺮاى‬
‫ﺑﺎزدﻳﺪ دﻗﻴﻖ ﭼﺮخﻫﺎ و اﻧﺠﺎم ﺗﻌﻤﻴـﺮات ﺿﺮورى وﺟﻮد دارد‪ :‬ﺗﺤﺖ ﻣﻘـﺮرات ﻣﺒﺎدﻟﻪى‬
‫اﺗﺤﺎدﻳﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻜﻴـﻦ واﮔﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗـﺪرى اﺳﺘﺜﻨﺎ‪ ،‬ﻣﺴﺌـﻮل ﻫﺰﻳﻨﻪى ﺗﻌﻤﻴـﺮاﺗﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺧﻄﻮط دﻳﮕﺮ ﺑﺮ روى ﭼﺮخ واﮔﻦﻫﺎى آﻧﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻣّﺎ راهآﻫﻨﻰ ﻛﻪ واﮔﻦ در‬
‫اﺑﻰ ﺣﻴﻦ ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻰ‬ ‫اﺧﺘﻴﺎرش ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪى ﺻﺪﻣﻪى وارده را در ﺧﺮ ِ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -١‬اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺴﺎرت ﻳﺎدﺷﺪه در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻣﻮﺟﻮدى ﻋﻈﻴﻢ ﻧﺎوﮔﺎن راهآﻫﻦﻫﺎى اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﺑﺎﻳﺪ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪاى ﺑﻪﻃـﻮل ‪ ٢٤٠‬ﻫﺰار ﻛﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﺴﻴـﺎرى از راهآﻫﻦﻫﺎى دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﻰ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼـﻴـﺰ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاى ﺧﻮد اﻳﻨﺎن ﻣﻬﻢ و ﺑﺤﺮاﻧﻰ ﺑﻪﺣﺴﺎب ﻣﻰآﻳﺪ‪) .‬م(‬
‫‪٣٣‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺷﻴﺐدار )ﺗﺨﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرت‬
‫اﺳﺘﻮاﻧﻪاى ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ(‬
‫ﺷﻌﺎع ﺟﻠﻮﻳﻰ ﻧﻮك ﻓﻠﻨﺞ‬

‫ﻟﺒﻪى ﺷﻴﺐدار ﻳﺎ ﮔﺮد‬
‫ﺷﻌﺎع ﭘﺸﺘﻰ ﻧﻮك ﻓﻠﻨﺞ‬
‫ﺷﻌﺎع ﮔﻠﻮﻳﻰ ﻓﻠﻨﺞ‬
‫ﺳﻄﺢ دروﻧﻰ ﻃﻮﻗﻪ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺑﺮوﻧﻰ ﻃﻮﻗﻪ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﭼﺮخ‬
‫ﻫﺴﺘﻪ‬
‫ﺳﻮراخ ﻣﺤﻮر‬
‫ﺷﻜﻞ ‪١‬‬
‫‪٣٤‬‬
‫در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺤﺚ از ﺑﺎزدﻳﺪ ﻓﻨﻰ ﭼﺮخ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺨﺶﻫﺎى ﭼﺮخ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ و ﺳﻮاﺑﻖ‬
‫ﺗﺤﻮل و واژهﺷﻨﺎﺳﻰ آن ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ را ﺑﺮرﺳﻰ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ ١‬ﺳﻄﻮح ﺟﺎﻧﺒﻰ ﻣﻘﻄﻊ ﭼﺮخ راهآﻫﻦ را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻰ دو ﺳﻄﺢ‬
‫ﺗﻤﺎس در ﻣﺤﻴﻂ اﺻﻠﻰ ﭼﺮخ ﺑﻜﺎر ﻣـﻰرود‪ -١ .‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﻣﺨـﺮوﻃﻰ و ‪ -٢‬ﺳﻄـﺢ‬
‫ﻏﻠﺘﺶ ﻣﺴﻄﺢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ درﺳﺖﺗﺮ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ اﺳﺘﻮاﻧﻪاى‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﻣﺨﺮوﻃﻰ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺻﺮﻓﻪ اﻗﺘﺼﺎدى ﻃﺮاﺣﻰ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ وﻳـﮋﮔﻰ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻔﺖ ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﺤﻮر ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻰدﻫﺪ ﺗﺎ اﻟﮕﻮى ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻳﻜﺴﺎﻧﻰ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﻌﻨﻰ‬
‫در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻮﺳﺎن ﭼﺮخﻫﺎ از ﻳﻚ ﺳﻤﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮ ﻋﺮض رﻳﻞ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻦ ﻣﺨﺮوط‪،‬‬
‫ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ دو ﭼﺮخ دﭼﺎر ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮى ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺗﺎزه‪ ،‬ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﻓﻨﺪ ﻫﻢ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠ‪ n‬ﺑﻬﺮهﺑﺮدارى‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳﻪى ﺧﻂ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻰ ﺑﻮژى و ﻏﻴﺮه ﻧﻴﺰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﻓﺮﺳﻮدﮔﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﻚ ﭼﺮخ ﻧﺴﺒـﺖ ﺑـﻪ ﭼـﺮخِ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﺎن ﻣﺤـﻮر ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘـﺶ‬
‫اﺳﺘﻮاﻧﻪاى )ﻣﺴﻄﺢ(‪ ،‬اﺑﺪاﻋﻰ ﺑﻮد ﺑﺮاى ﻗﻄﺎرﻫﺎى ﻣﺴﺎﻓﺮى ﺗﻨﺪرو‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﺳﺘﻔـﺎده از‬
‫اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳـﻮارش ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﺨﺮوطدار‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﻣﻄﺒﻮع ﺑـﻮد‪ ،‬و واﮔﻦ از‬
‫ﺳﻮﻳﻰ ﺑﻪ ﺳﻮى دﻳﮕﺮ ﺗﺎب ﻣﻰﺧﻮرد‪ .‬ﭼﺮخ داراى ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﻣﺴﻄﺢ ﻳﺎ اﺳﺘﻮاﻧﻪاى‪،‬‬
‫در ﺳﺮﻋﺖﻫﺎى ﺑﺎﻻ در ﻫﺮ ﻣﺤﻮر داراى اﻟﮕﻮى ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺛﺎﺑﺘﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻫﻢزﻣﺎن ﻧﻴﺰ‬
‫ﻋﻜﺲ ﭼﻴـﺰى ﻛـﻪ در‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﺗـﺎبﺧـﻮرى از اﻳﻦ ﻃـﺮف ﺑﻪ آن ﻃﺮف ﻧﻤﻰﺷﻮد‪ ،‬ﻳـﻌـﻨـﻰ ﺑـﺮ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﺨﺮوطدار ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻰﮔﺮدد‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻮع زاوﻳﻪى ﻣﺨﺮوط وﺟﻮد دارد و ﺣﺘﻰ‬
‫ﺑﻌﻀﻰ از ﺳﻄﻮح ﻏﻠﺘﺶ داراى دو ﻣﺨﺮوﻃﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻰ اﻳﻦ اﻧـﻮاع ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺑﺪاع‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ ﺗﺎ از ﻃـﺮﻳﻖ ﺑﻬﺒﻮد ﺷﻜﻞﮔﻴـﺮى اﻟﮕﻮى ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﭼﺮخ‪ ،‬ﺻـﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻰ ﺑﻴﺸﺘـﺮى‬
‫ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ .‬اﻣﺮوزه اﻳﻦ ﻣﺨﺮوطﻫﺎ و ﻧﺤﻮهى ﺗﻤﺎس ﻣﻴﺎن ﭼﺮخ و رﻳﻞ ﻫﻨﻮز ﻛﻪ ﻫﻨﻮز‬
‫‪١‬‬
‫اﺳﺖ ﺗﺤﺖ ﺑﺮرﺳﻰاﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺤﻨﺎى ﮔﻠﻮﻳﻰ ﻓﻠـﻨـﺞ‪ -‬ﻛـﻪ ﺳـﻄـﺢ ﻏـﻠـﺘـﺶ را ﺑﻪ ﻓـﻠـﻨـﺞ وﺻﻞ ﻣﻰﻛﻨـﺪ‪ -‬ﺑـﺮاى دور‬
‫ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﻓﻠﻨﺞ از ﻛـﻼﻫـﻚ رﻳﻞ ﺑﻜﺎر ﻣﻰرود ﺗـﺎ در ﺻـﻮرت ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻫـﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻴـﺐ‬
‫ﺟﺰﻳﻰ در ﺳﺎزه ى ﺧﻂ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ ﺧـﺮوج از رﻳﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪوﻳـﮋه در ﺳﻮزنﻫﺎ و ﺗﻘﺎﻃﻊﻫﺎ ﻛـﻪ‬
‫ﻓﺸﺎر ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻪ ﻛﻼﻫﻚ رﻳﻞ‪ ،‬ﺑﺮاى ﻓﻠﻨﺞ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﻌﺎع آﻧﻘﺪر ﻓﺮﺳﻮده‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻧﺤﻨﺎى ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻠﻮﻳﻰ ﻧﻮك ﻓﻠﻨﺞ را ﺣﺬف ﻛُﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻮدى‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدن زﺑﺎﻧﻪى ﺳﻮزن ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﭼﺮخ از رﻳﻞ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻓـﺮﺳﺎﻳﺸﻰ ﻫﻢ در اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑـﻮﺟﻮد ﻣﻰآورد ﻛﻪ ﻗـﺪرى ﺑﺰرگﺗـﺮ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪-١‬اﻣﺮوزه ﺑﺎ اﺻﻼح ﭘـﺮوﻓﻴﻞ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﭼﺮخ ﺑﻪ ﺷﻜـﻞ ﺧـﻤـﺮهاى‪ ،‬ﺿﻤﻦ اﺳﺘﻘـﺮار ﺑﻬﺘﺮ واﮔﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺚ ﻓـﺮﺳﺎﻳﺶ ﻳﻜﻨـﻮاﺧﺖ و ﻛﻤﺘﺮ آﻧﻬـﺎ‬
‫ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪) .‬وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬
‫‪٣٥‬‬
‫اﻧﺤﻨﺎى ﺟﻠﻮﻳﻰ ﻧﻮك ﻓﻠﻨﺞ ﺑﺮاى ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﭼﺮخ ﺑﺮ روى رﻳﻞ ﺑﻜﺎر ﻣﻰرود‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺤﻨﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ داﺋـﻤـﺎً روﺑﺮو و در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ دﻳـﻮارهى اﻧـﺪازهﮔﻴﺮى‬
‫ﻋﺮض ﺧﻂ در رﻳﻞ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻮن اﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺤﻨﻰ اﺳﺖ‪ ،‬داﺋـﻤـﺎً از ﻛﻼﻫﻚ رﻳﻞ‬
‫دﻓﻊ ﺷﺪه و ﻧﻤﻰﮔﺬارد ﻓﻠﻨﺞ از روى رﻳﻞ ﺑﺎﻻ ﺑﺮود‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﻌﺎع از ﺑﻴـﻦ‬
‫ﻻ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪى ﻗﺎﺋﻢ در ﮔﻠـﻮى ﻓﻠﻨﺞ ﻫﻤﺮاه‬ ‫رﻓﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪ -‬ﻛﻪ ﻣﻌﻤـﻮ ً‬
‫اﺳﺖ‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎدى وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻓﻠﻨﺞ از رﻳﻞ ﺑﺎﻻ ﺑﺮود‪.‬‬
‫اﻧﺤﻨﺎى ﭘُﺸﺘﻰ ﻧﻮك ﻓﻠﻨﺞ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎن ﻧﻘـﺶ را دارد‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻫﺮﮔﺎه ﻛﻪ ﭼﺮخ وارد ﺗﻜﻪ‬
‫ﻣﺮﻛﺰى و رﻳﻞﻫﺎى ﻫﺎدى ﭘﻞ و ﺗﻮﻧﻞ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﻪ اﺟـﺮا در ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬اﻧﺤﻨﺎ ﺑﻪ‬
‫ﭼﺮخ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺗﺎ در اﻳﻦ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪى ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻬﮕﺎﻫﻰ ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻳﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ دو اﻧـﺤـﻨـﺎ ﺑـﻪﺻـﻮرت ﻳﻚ اﻧﺤﻨﺎى ﭘـﻴـﻮﺳﺘﻪ ﻇـﺎﻫـﺮ‬
‫ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و ﻋﻤﻼً ﻳﻜﻰ ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻻ ﺑﺎ زاوﻳﻪى‬‫ﺳﻄﺢ ﺑﻴﺮوﻧﻰ ﻃﻮﻗﻪ ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫ِ‬ ‫ﻟﺒﻪى ﺑﻴﺮوﻧﻰ ﻏﻠﺘﺶﮔﺎه ﻣﻴﺎن ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ و‬
‫‪١‬‬
‫ﺗﻨﺪى‪ ،‬ﭘﺦﻛﺎرى ﻳﺎ ﮔﺮد ﻣﻰﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺸﻜﻴﻞ اﺛﺮ ﻏﻠﺘﻴﺪﮔﻰ در ﻏﻠﺘﺶﮔﺎه ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻛﻪ ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ ﺑﻪﺧﻮد ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﻰ اﺳﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳـﻰ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪى ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻗﺪرى اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮى ﻳﺎ »وادادﮔﻰ« در ﭼﺮخ‪ .‬اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻰ ﺑﺮاى ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﺗﻨﺶﻫﺎى دروﻧﻰ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه از ﺳﻮى ﺑﺎرﻫﺎى ﺣﺮارﺗﻰ ﻧﺎﺷﻰ از ﺗﺮﻣﺰﮔﻴﺮى و ﻧﻴﺰ ﺑﺎرﻫﺎى‬
‫‪٢‬‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻰ ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮﭘﻰ ﭼﺮخ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎرﻫﺎى ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ در ﻧﻘﻄﻪى ﺗﻤﺎس ﭼﺮخ ﺑﺎ ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﺿﺨﻴـﻢ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ‪ ،‬ﻓﺸﺎرﻫﺎى ﺳﻨﮕﻴﻦ وارده‪ ،‬در ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮس ﻛﺮدن ﭼﺮخ‬
‫ﺑﺮ روى ﻣﺤﻮر را ﻧﻴﺰ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺴﺨﻪﻓﻌﻠﻰ »راﻫﻨﻤﺎى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر« اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻛﻪ ﺣﺎوى روﻳﻪى اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺠﻮﻳﺰى‬
‫ﻣﻰﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬آﺧـﺮﻳﻦ اﻃـﻼﻋـﺎت را در زﻣﻴﻨﻪى اﺑﻌﺎد ﺳﺎﺧﺖ ﭼـﺮخﻫـﺎى ﻣـﺨـﺘـﻠـ‪ n‬اراﺋـﻪ‬
‫ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬اﺗﺤـﺎدﻳـﻪ‪ ،‬اﺳـﺘـﺎﻧـﺪاردﻫـﺎﻳـﻰ ﺑـﺮاى ﺣﺪود ﻓـﺮﺳﺎﻳـﺶ و ﭼـﮕـﻮﻧﮕـﻰ ﺑـﺎزرﺳﻰ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎى ﺧﺮاﺑﻰ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﺮدهاﺳﺖ ﻛﻪ از روى آنﻫﺎ ﻣﻰﺗﻮان ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﺳﺮوﻳﺲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻛﺮد و ﻗﺒﻞ از ﺑﺮوز اﺷﻜﺎل در ﺣﻴﻦ ﺳﺮوﻳﺲ از زﻳﺮ واﮔﻦﻫﺎ‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎرى از اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ در ﻗﺎﻧﻮن ﻓﺪرال ﻧﻴﺰ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺘﺎﺑﭽﻪى راﻫﻨﻤﺎى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر اﺗﺤﺎدﻳﻪ و آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪى ﻣﺒﺎدﻟﻪى ﺗﺮاﻓﻴﻜﻰ )ﻣﻘﺮرات‬
‫ﻣﺒﺎدﻟﻪ(‪ ،‬ﻫﺮ دو ﻣـﺪارك ﺑﻨﻴﺎدىاى ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻘـﺮرات‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و روﻳﻪﻫـﺎى‬
‫ﺳﻤﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻫـﺮ دو‬‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪﺷﺪه ﺑـﺮاى ﻛﻞ ﭼﺮخ )در ﻛﻨﺎر ﺳﺎﻳـﺮ اﺟـﺰاء( را ر ً‬
‫‪ -١‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ اﻧﺤﻨﺎى ﻓﻮق ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﻏﻠﺘﺶﮔﺎه ﻣﻰﺷﻮد‪) .‬وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬
‫‪ -٢‬ﻓﺮم ﻣﻘﻄﻊ ﺻﻔﺤﻪ ﭼﺮخ ﺑﻪﻧﺤﻮى ﻃﺮاﺣﻰ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻠﻰرﻏﻢ ﺻﻠﺐ ﺑﻮدن ﭼﺮخ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺧﺎﺻﻴﺖ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮى و ﻓﻨﺮﻳﺖ ﻣﻰﺑﺨﺸﺪ‪) .‬وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬
‫‪٣٦‬‬
‫ﻻ در ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ و دﻓﺎﺗﺮ ﻣﺤﻮﻃﻪى اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻰاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪرك ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫اﻧﻮاع ﺳﻨﺠﻪ )ﮔِﻴﺞ(‬

‫ﺑﺎزدﻳﺪ ﭼﺮخ دو ﭼﻴـﺰ ﻻزم دارد‪ :‬اول ﻣﺸﺎﻫﺪهى ﻣﻌـﻤـﻮﻟﻰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻰ در ﻣﻮرد ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮىى ﻣﻌﺎﻳﺐ‪ ،‬دوم اﺳﺘﻔﺎده از ﮔِﻴﺞ ﺑﺮاى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى دﻗﻴﻖ‬
‫‪١‬‬
‫ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ و ﻣﻌﺎﻳﺐ‪.‬‬
‫ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪهى واﮔﻦ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﮔﻴﺞﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﺳﻨﺠﻪى ﺧﺮاﺑﻰ ﭼﺮخ ‪) ٢‬ﺷﻜﻞ ‪(٢‬‬
‫)‪ (٢‬ﺳﻨﺠﻪى ﺑﻠﻨﺪى ﻓﻠﻨﺞ در ﭼﺮخﻫﺎى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻓﻮﻻدى )ﺷﻜﻞ ‪(٣‬‬
‫)‪ (٣‬ﺳﻨﺠﻪى ﺳﺎدهى ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى )ﺷﻜﻞ ‪(٤‬‬
‫)‪ (٤‬ﺳﻨﺠﻪى اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى )ﺷﻜﻞ ‪ ٥‬و ‪ ٥‬اﻟ‪(n‬‬
‫)‪ (٥‬ﺳﻨﺠﻪى داغدﻳﺪﮔﻰ )ﺷﻜﻞ ‪(٦‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪﻫﺎى اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻧﺤﻮهى ﻛﻨﺘﺮل ﺻﺤﺖ آﻧﻬﺎ‬

‫ﺑﺮاى ﻛﺎر ﺑﺎ ﭼﺮخ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ از ﺳﻨﺠﻪﻫﺎى ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدى و اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺗﺤﺎدﻳﻪ اﺳﺘﻔـﺎده‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﺳﻨﺠﻪﻫﺎى ﻛﺎرﻛﺮده و دمدﺳﺖ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺻﻮرت ادوارى و ﻣﻨﻈﻢ ﺑـﺎزﺑﻴﻨﻰ؛ و ﺑﺎ‬
‫ﺳﻨﺠﻪﻫﺎى اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دادهﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻨﺠﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ دﻗﻴﻘﺎً ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻨﺠﻪﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺮاى ﺑﺎزدﻳﺪ ادوارى ﺗﺤﻮﻳﻞ واﺣﺪ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ دارد ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻪﻧﺤﻮى ﺑﺎ ﺧﻮد ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ و ﺑﻜﺎر ﺑﺒﺮد ﻛﻪ‬
‫ﻣﺎﻧﻊ ﺧﻤﺶ ﻳﺎ ﻓﺮﺳﻮدﮔﻰ ﻏﻴﺮ ﺿﺮورىﺷﺎن ﮔﺮدد و ﻫﺮﮔﺎه ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﺸﻮد ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻢ دﻗﺖ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻰدرﻧﮓ آن را ﺑﺮاى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى و ﺑﺎزرﺳﻰ ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -١‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺑﺎزدﻳﺪ ﭼﺮخﻫﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻰ از ﻣﺸﺎﻫﺪهى ﭼﺸﻤﻰ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻮع ﺧﺮاﺑﻰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ ﻓﻨﻰ و در ﻛﻨﺎر‬
‫ﻻ ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪﮔـﺎن واﮔﻦ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮدﺷﺎن‬‫آن‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﺠﻪﻫﺎ و ﺷﺎﺑﻠﻮنﻫﺎﻳﻰ ﺟﻬـﺖ اﻧـﺪازهﮔﻴﺮى ﻣﻴـﺰان ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ و ﺧﺮاﺑﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤـﻮ ً‬
‫آﺷﻨﺎﻳﻰ دارﻧﺪ‪) .‬وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬
‫‪ -٢‬ﻳﺎ ﺷﺎﺑﻠﻮن آزﻣﺎﻳﺶ ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﻃﻮﻗﻪ )وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬
‫‪٣٧‬‬
‫‪5 1‬‬
‫‪8‬‬
‫‪3 3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3 1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪2 1‬‬
‫‪2 1‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪5‬‬
‫‪8‬‬
‫‪7 R‬‬
‫‪8‬‬
‫‪1 1‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪16‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2 1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3 R‬‬ ‫‪1 1‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪5 R‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪3‬‬
‫‪8‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٢‬‬
‫ﺳﻨـﺠﻪى ﻋﻴﺐﻳـﺎب ﺷﻤﺎره ‪ 34401‬ﻳـﺎ ‪ 34401 A‬در ﺷﻜﻞ ‪ ٢‬ﺑـﺮاى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى‬

‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻓﻠﻨﺞ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﻓﻠﻨﺞ و ﻃﻮل ﻧﻘﺎط دوﭘﻬﻦﺷﺪه ﺑﻜﺎر ﻣﻰرود‪ .‬ﺳﻨﺠﻪى ﺷﻜﻞ‬
‫‪ ٣‬ﺑﺮاى ﭼـﻚ ﻛﺮدن ﻓـﻠﻨﺞ ﺑـﻠﻨﺪ در ﭼـﺮخﻫﺎى ﻓـﻮﻻدى رﻳﺨﺘـﮕﻰ ﺑـﻜﺎر ﻣﻰرود ﻛـﻪ‬
‫دﻳﻮارهى ﻃـﻮﻗﻪﺷﺎن ﺗﺨـﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣـﺮوزه‪ ،‬ﭼﺮخﻫﺎى »ﻃـﻮﻗﻪ ﻛﺮوى« ﻛﻤـﺘﺮ از ﻧﻴـﻢ‬
‫درﺻﺪ ﭼﺮخﻫﺎى ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻨﺪه را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﻨﺠﻪ ى ﺳﺎده ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى‬
‫)ﺷﻜﻞ ‪ ،(٤‬ﺑﺮاى ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻠﻨﺪى ﻓﻠﻨﺞ در اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ ﺑﻜﺎر ﻣﻰرود‪ .‬ﻓﻠﻨﺞ ﭼﺮخﻫﺎى‬
‫ﻓﻮﻻدى در اﻳﻦ ﻧـﻮع‪ ،‬داراى دﻳﻮاره ى ﭘﺸﺘـﻰِ ﺗﺨﺖ ﻣﻰﺑـﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻨـﺠﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ‬
‫‪3‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ‪ ،‬ﻣـﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻻﻏﺮى ﻃﻮﻗﻪ را ﻧﻴﺰ ﺗـﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ اﻧـﺪازهﻫﺎى ‪ 4‬اﻳﻨﭻ ﺑﺮاى‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ 33‬اﻳﻨﭽﻰ و ‪ 8‬اﻳﻨﭻ ﺑﺮاى ﭼﺮخﻫﺎى ‪ 28‬و‪ 36‬و‪ 38‬اﻳﻨﭻ‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪٣٨‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٣‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪى ‪ 1.5‬اﻳﻨﭻ‬
‫ﺑﺎرى‬
‫‪3‬‬ ‫ﺣﺪ اﺳﻘﺎط‬
‫‪4‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮى‬
‫ﺣﺪ اﺳﻘﺎط‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٤‬‬
‫‪٣٩‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪى اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى‬
‫ﺧﻂﻛﺶ و ﻧﻘﻄﻪى ﺗﺸﺨـﻴـﺺ ﺑـﺮاى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى‬

‫‪1‬‬
‫‪16‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪى ﭼﺮخ ﺑﺎ درﺟﻪﺑﻨﺪىﻫﺎى‬
‫ﺧﻂﻛﺶ و ﻧﻘﻄﻪى ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣـﻴـﺰان ﺑﺮداﺷﺖ ﻓﻠﺰ از روى‬ ‫اﻳﻨﭽﻰ‬
‫‪٤٠‬‬
‫ﻃﻮﻗﻪ ﺑﺎ درﺟﻪﺑﻨﺪىﻫﺎى ‪ 1‬اﻳﻨﭽﻰ‬ ‫ﺑﺎرى‬
‫‪16‬‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮى‬
‫اﻳﻦ ﺳﻨﺠﻪ ﺑﺮاى ﭼﺮخﻫﺎى ﮔﺮوه ‪ F‬و ‪ G‬ﻧﺒﺎﻳﺴﺘﻰ ﺑﻜﺎر رود‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٥‬‬
‫روش اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﺠﻪ ﺑﺮاى ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪى ﭼﺮخ‬
‫ﻧﻘﻄﻪى ‪C‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪى ‪D‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪى ‪B‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪى ‪A‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪى ‪E‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪- ٥‬اﻟ‪n‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪى ‪ A‬ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ روى ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﻰ ﻃﻮﻗﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻧﻘﻄﻪى ‪ B‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ‬
‫روى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ و ﻧﻴﺰ‪ ،‬زﺑﺎﻧﻪ )ﻳﺎ اﻧﮕﺸﺘﻰ(ى ﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎﻳﺪ روى ﺳﻄﺢ داﺧﻠﻰ ﻓﻠﻨﺞ در‬
‫ﻧﻘﻄﻪى ‪ C‬ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ‪ .‬زﺑﺎﻧﻪ در ﻧﻘﻄﻪى‪ 8 ،D‬اﻳﻨﭻ را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻘﺪار‬
‫‪16‬‬
‫ﻓﻠﺰى ﻛﻪ ﻻزم اﺳـﺖ از روى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻧﺤﻨـﺎى ﺑـﺎرﻳﻚ و ﺑﻰﻧﻘﺺ‬
‫ﻓﻠﻨﺞ دوﺑﺎره ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺧﻂﻛﺶ دﻳﻮاره در ﻧﻘﻄﻪى ‪ E‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 25‬اﻳﻨﭽﻰ ﻃﻮﻗﻪ را‬
‫‪16‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺗﺮاﺷﻜﺎرى ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪.‬‬
‫در ﺟﺪول وﻳﮋهى ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﻨﺪﺳﺎب ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻃﻮﻗﻪ ﭘﺲ از‬
‫دوم ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻮر ‪ 16‬اﻳﻨﭻ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺮاﺷﻜﺎرى‪ ،‬ﺑﺮاى ﭼﺮخ ﻣﻌﻴﻮب ‪ 17‬و ﺑﺮاى ﭼﺮخ ّ‬
‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬
‫ﺧﻂﻛﺶ دﻳﻮاره ﻧﻘﻄﻪى ‪E‬‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ زﺑﺎﻧﻪ‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪ ﭘﺲ از ﺗﺮاﺷﻜﺎرى‬

‫ﭼﺮخ ﻣﻌﻴﻮب‬ ‫‪ 25‬اﻳﻨﭻ‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫‪ 168‬اﻳﻨﭻ‬ ‫‪ 17‬اﻳﻨﭻ‬
‫‪16‬‬
‫‪16‬‬
‫ﭼﺮخ دوم ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻮر‬ ‫اﻳﻨﭻ‬ ‫‪24‬‬

‫‪16‬‬
‫ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫‪ 163‬اﻳﻨﭻ‬ ‫اﻳﻨﭻ‬ ‫‪16‬‬
‫‪16‬‬
‫در ﻣﺜـﺎل اراﺋﻪﺷﺪه‪ ،‬دﻳﺪه ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻗـﺮاﺋﺖ ‪ 8‬اﻳﻨـﭻ زﺑﺎﻧﻪ ﺑـﺮ روى ﭼﺮخ ﻣﻌﻴـﻮب‪،‬‬
‫‪16‬‬
‫ﺑﺮاى ﭼﺮخ دوم ﻣﺤﻮر ﻫﻢ ﺑﻜﺎر ﻣﻰرود‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺮاﺋـﺖ واﻗﻌﻰ ﻓﻘﻂ ‪ 3‬اﻳﻨﭻ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪16‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮاى ﻛﻨﺘﺮل اﻧﺪازهﻫﺎى ﻧﻮار ﻳﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﭼﺮخ اﻧﺠﺎم ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﺻﻞ ﺑﺮ روى‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻳﻚﺳﺎب و دوﺳﺎب ﻧﻴﺰ اﻋﻤﺎل ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٤١‬‬
‫اﻗﻌﻰ ﺧﻂﻛﺶ و زﺑﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎن دادهﺷﻮد‪.‬‬
‫ِ‬ ‫در ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻮارد ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻋﺪد و‬
‫ﺑﺮاى ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺗﻌﻴﻴﻦ دﻗﻴﻖ ﻣﺴﻴﺮ رﺳﻴﺪﮔﻰ و ﻧﻴﺰ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺴﺌـﻮﻟﻴﺖ ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﺿﺨﺎﻣـﺖ ﻃـﻮﻗﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﺬف ﻧﻘﻄﻪى دوﭘﻬﻦﺷﺪه و ﻧـﻴـﺰ ﻓـﺮﺳﺎﻳﺶ‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﻳﺎ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﻫﻤﺎن ﭼﺮخ‪ ،‬ﺳﻨﺠﻪ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤـﺎن ﺻـﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﺪ در‬
‫ﺑﻴﺮون ﻧﻘﻄﻪى »دوﭘﻬﻦ« ﺑﻜﺎر رود‪.‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪى اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭼـﺮخ ﻓـﻮﻻدى ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑـﺮاى اﺳﻘﺎط ﻛﺮدن ﭼﺮخ ﺑﺨـﺎﻃـﺮ ﻻﻏـﺮى‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻜﺎر رود‪ .‬ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻛﺎر از ﺳﻨﺠﻪى ﺧﺮاﺑﻰ ﭼﺮخ ﺑﺸﻤﺎرهى ‪ 34401‬ﻳﺎ ‪34401 A‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﭼﺮخﻫﺎى داغدﻳﺪهى ﻣﺮدود )ﻗﺎﺑﻞ اﺳﻘﺎط(‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٦‬‬
‫‪٤٢‬‬
‫ﺷﻜـﻞ ‪ ٦‬اﻳﻦ ﻧﻜﺘـﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ ﻛﻪ »ﺳﻨﺠﻪى ﭼﺮخ داغدﻳـﺪه«‪ ،‬ﭼـﮕـﻮﻧﻪ ﺑـﺮاى‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﺻﻔﺤﻪى ﺟﻠﻮﻳﻰ و ﭘﺸﺘﻰ ﺑﻜﺎر ﻣﻰرود ﺗﺎ ﻧﻔﻮذ و ﭘﻴـﺸـﺮﻓﺖ ﺗﻐﻴﻴـﺮ رﻧﮓ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان ‪ ٤‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪى ﺑﺎزدﻳﺪ ﭼﺮخ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﮔﻴﺮد ﻛﻪ واﮔﻦﻫﺎ‬
‫ﻣﺘﻮﻗ‪ n‬ﺑﻮده و ﺣﻔﺎﻇﺖ درﺳﺖ و ﻛﺎﻓﻰ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰﺷﺎن اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻻ ﺑﻪﻣﻌﻨـﻰ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪى ﺗﺜﺒـﻴـﺖ واﮔﻦﻫﺎ ﻣـﻰﺗـﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻣـﻌـﻤـﻮ ً‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮﭼﻢﻫﺎى »آﺑﻰرﻧﮓ« ﻳﺎ ﻋﻼﺋﻤﻰ ﻫﻢﺗﺮاز آنﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ دﻳﺪن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬در ﻣﻨﺎﻃﻘﻰ ﻛﻪ ﺷﻴﺐ ﺧﻂ‪ ،‬ﺑﺎدﻫﺎى ﺗﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻟﺮزهى ﻋﺒﻮر وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ و ﻏﻴﺮه‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﭼﺮخ واﮔﻦ را ﺑﻪﺣﺮﻛﺖ درآورد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮاى اﻳﺠﺎد اﻣﻨﻴﺖ ﻛﺎرى‪ ،‬ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ را ﺑﻜﺎر اﻧﺪاﺧﺖ و ﻛﻔﺶ ﺧﻂ ﻣﺆﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬زﻳﺮﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﻄﺎر ﻳﺎ ﺗﻌﺪادى واﮔﻦ ﻗﻼبﺷﺪه ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ورود ﺑﻪ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬داراى ﻣﺰﻳﺖﻫﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻣﺸﺨﺺ‪ .‬ﭼﺮخﻫﺎى دوﭘﻬﻦﺷﺪه ﻳﺎ‬
‫ﻻ در ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﺎت ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﺸﺎن ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﻮرى‬ ‫)ﻧﺎﻣﺪور( ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫ّ‬ ‫ﻟﻨﮓ‬
‫ﻛﻪ ﺧﻢ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻰﺗـﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺣـﺮﻛﺖ ﻣﺎرﭘﻴﭻ و ﻟﻨﮓ ﺟﻌﺒﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺳﺮ ﻣﺤﻮر ﻳـﺎ ﺧـﻮد ﺳـﺮ‬
‫ﻣﺤﻮر در ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪ .‬ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭘﻬﻦ ﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﭼﺮخ در ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ دﻳﺪه و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻰﺗﻮان‬
‫واﮔﻦﻫﺎى ﻣﻌﻴﻮب را ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻰ در ﺣﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﭻ ﻋﻼﻣﺖ زده‪ ،‬و ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻗﻄﺎر‬
‫ﻳﺎ دﺳﺘﻪى واﮔﻦﻫﺎ ﻣﺘـﻮﻗ‪ n‬ﺷﺪ و ﭘﺮﭼﻢﻫﺎى آﺑﻰ ﻫﻢ ﻧﺼﺐ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣـﻮارد ﻣﺸﻜـﻮك را ﺑﺎ‬
‫دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮى ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻗـﻄـﺎر ﻳـﺎ دﺳـﺘـﻪى واﮔﻦﻫـﺎى ورودىِ ﻧﻴـﺎزﻣﻨﺪ ﺑـﺎزدﻳـﺪ ﻣـﺘـﻮﻗ‪ n‬ﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢﻫﺎى آﺑﻰ ﻳﺎ ﺣﻔﺎﻇﺖﻫﺎى‬
‫ِ‬ ‫ﻋﺎﻳﺖ‬‫دﻳﮕﺮى ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮرات ﻣﺤﻠﻰ و ﺟﺎرى ﻻزﻣﻨﺪ اﻋﻤﺎلﺷﺪهاﻧﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﭘـﺲ از ر‬
‫اﺣﺘﻴﺎﻃﺎت اﻳﻤﻨﻰ‪ ،‬ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه از ﻳﻚ ﺳﺮِ ﻗﻄﺎر ﺷﺮوع ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﺑﺎ دﻗﺖ‪ ،‬ﺟﻠـﻮى ﻫﺮ‬
‫ﭼﺮخ آن ﺳﻤﺖ ﻗﻄﺎر‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻓﻠﻨﺞ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠـﺘـﺶ‪ ،‬ﻃـﻮﻗﻪ و ﺻﻔﺤﻪى ﭼـﺮخ‬
‫ﻣﻰﮔﺮدد‪ .‬ﮔﻠﻮﻳﻰ ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ از ﻧـﻈـﺮ وﺟﻮد ﺗﺮك ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺴﻴـﺎر وارﺳﻰ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاى‬
‫ﻟـﻘﻰ ﭼﺮخ ﺑﺮ‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﻰِ ﻓﻠﻨﺞ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﺋﻢ ّ‬
‫‪١‬‬
‫روى ﻣﺤﻮر؛ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﭘﺸﺖ ﻫﺮ ﭼﺮخ ﻧﻴﺰ از آنﻃﺮف واﮔﻦ ﺑﺎزدﻳﺪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎرى از ﭼﺮخﻫﺎ را ﻣﻰﺗﻮان ﺑﺪون ﺳﻨﺠﻪ و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﺎزدﻳﺪ و ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﺟﺪى اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫ﺑﺎزدﻳﺪ در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ از ﺳﻮى ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪهى ﺑﺎ ﺻﻼﺣﻴﺖ و ّ‬
‫ﻻ در اﻧﺘﻬﺎى ﻣﺮاﺣﻞ ﻧﺼﺐ ﭼﺮخ روى ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﻧﻮار رﻧﮕﻰى ﺑﺎرﻳﻜﻰ روى ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻛﻨﺞ داﺧﻠﻰ ﺗﻮﭘﻰ ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر ﻛﺸﻴﺪهﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫‪ -١‬ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫در ﺻﻮرت ﻟﻖ ﺷﺪن ﭼﺮخ‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﺑﺴﺮﻋﺖ و ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻰ ﺗﺸﺨﻴﺺ دادهﻣﻰﺷﻮد‪) .‬وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬
‫‪٤٣‬‬
‫را ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻗﻄﻌﻰ و ﻋﻴﻨﻰ و ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺎﻳﺐ اﺣﺘﻤﺎﻟﻰ ﺟﻠﺐ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺳﻨﺠﻪﻫﺎ وارد ﻋﻤﻞ ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﭼﺮخ را ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ و ﺗﻌﻴﻴـﻦ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻛﺪامﻳﻚ از ﻗـﻮاﻋﺪ اﺗﺤﺎدﻳﻪ‪ ،‬ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﭼﺮخ از ﺳﺮوﻳﺲ ﻻزم ﻳﺎ‬
‫ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻛﻞ ﻗﻄﺎر ﻳﺎ ﭘﺎره ـﻗﻄﺎر از ﻳﻚ ﻃﺮف ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺷﺪ‪ ،‬از ﺳﻮى دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺷﻴﻮه ى ﻛﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﻜﻞ ﻗﺒﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫واﮔﻨﻰ ﻛﻪ ﭼﺮخ ﻣﻌﻴﻮﺑﻰ دارد ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺧﺮاب )ﻣﻌﻴﻮب( ﺑﺨﻮرد و وﺿﻌﻴﺘﺶ‬
‫ﺑﻪﻧﺤﻮى ﮔﺰارش ﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﻪ ﺧﻂ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد‪ .‬روش و زﻣﺎن ﮔﺰارشدﻫﻰ‬
‫ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ راﻫﻜﺎرﻫﺎى راهآﻫﻦﻣﺤﻠﻰ ﻫﻢﺧﻮاﻧﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻮارد ﻣﺜﻼً در‬
‫ﻣﻮرد ﻗﻄﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎى ﻣﻴﺎﻧﻰ ﺑﺎزدﻳـﺪ ﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺰارش ﺑﺎﻳﺪ آنﭼﻨـﺎن‬
‫ﻓﻮرى ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ واﮔﻦ ﺧﺮاب ﺑﺘـﻮاﻧﺪ ﺑﻰدرﻧﮓ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻗﻄـﺎر‪ ،‬از آن‬
‫ﻻ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺳﺮﭘـﺮﺳﺖ ﻛـﻞ واﮔﻦﻫﺎ ﻳﺎ‬ ‫ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬ﻣﻌـﻤـﻮ ً‬
‫رﺋﻴﺲ ﻣﺤـﻮﻃﻪ ﻣﺎﻧـﻮرى ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑـﺮاى اﻳﻦ ﻛﺎر اﻏﻠﺐ از ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه ﭘﻴـﺞ و ﺑـﻰﺳـﻴـﻢ‬
‫دﺳﺘﻰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮرد ﻗـﻄـﺎرﻫﺎى ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎى ﻧﻬﺎﻳـﻰ ﻳـﺎ دﺳـﺘـﻪ‬
‫واﮔﻦﻫﺎى ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻣﺤﻮﻃﻪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻗﻄﺎر ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺟﺎزه وﺟﻮد دارد‬
‫ﻛﻪ ﮔﺰارشدﻫﻰ ﺑﻪﻣﺤﺾ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺎزدﻳﺪ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎزد ﻛﻪ آﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﺮخ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮر واﺿﺢ روى ﻣﺤﻮرش ﻣﺤﻜﻢ و‬
‫ﺑﺪون ﻟﻘﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬دﻳﻮارهى ﭘﺸﺘﻰِ ﻫﺴﺘﻪى ﭼﺮخ از ﻧﻈﺮ وﺟﻮد ﺗﺮك ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬
‫دﻗﺖ ﺑﺎزدﻳﺪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﻞ اﺗﺼـﺎل ﺳـﻄـﺢِ ﭘﺸﺘﻰ ﻫﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻧﻴﺰ ﻣـﻰﺑـﺎﻳـﺪ ﺑـﻪدﻗـﺖ‬
‫ﺑﺎزرﺳﻰ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻧﺸﺎﻧـﻪاى از ﺣـﺮﻛﺖ ﭼﺮخ ﺑﻪ درون ﻳﺎ ﺑﻴﺮون ﻣﺤﻮر‪ ،‬از ﻗﺒـﻴـﻞ وﺟـﻮد‬
‫ﺑﺮاق ﻓﻠﺰ در ﻣﺤﻞ ﺧـﻮد ‪ ،١‬ﻳﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪى آزاد ﺑﻴﻦ ﭼﺮخ و ﻣﺤـﻮر‪،‬‬ ‫ﺑـﺮاق ﻳﺎ ﻇﺎﻫﺮ ّ‬
‫ﺣﻠﻘﻪاى ّ‬
‫ﻰ ﭼﺮخ‪.‬‬
‫ﻟﻘ ِ‬
‫ّ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل‬ ‫ﺑﺮ‬ ‫اﺳﺖ‬ ‫ﺷﺎﻫﺪى‬
‫ﺷﺮاﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻀﻤﻴﻦﻛﻨﻨـﺪهى ﻟـﻘّﻰ ﻳﺎ ﻣﺤﻜﻤﻰ و اﺳﺘﻘـﺮار ﭼﺮخ ﺑـﺮ روى‬
‫ﻣﺤﻮر از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎزدﻳﺪ دﻗﻴﻖ ﭼﺸﻤﻰ از ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آﺗـﺶ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﻳﺎ در آﺗﺶ ﻣﺎﻧﺪن‪ ،‬داﻏﻰ دﻳﺪهاﻧـﺪ‪ ،‬ﻣـﻰﺑـﺎﻳـﺪ‬
‫اوراﻗﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻊ »ﻳﺦ آبﻛﻨﻰ« از ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ واﮔﻦ ﻳﺎ ﻣﺤﻤﻮﻟﻪى‬
‫آن‪ ،‬ﺑﺮاى ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﺑـﻪوﺳﻴﻠﻪى ﺷﻌﻠﻪ‪ ،‬ﭼﺮخ دﭼـﺎر داﻏـﻰ و ﮔُﺮﮔﺮﻓﺘﮕﻰ ﻧﺸﻮد‪ .‬اﻳـﻦﮔـﻮﻧﻪ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى داغﻛﺮده را ﻧﻴﺰ ﻣﻰﺗﻮان ﻗﺎﺑﻞ اﺳﻘﺎط داﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃـﺮ داﻏﻰ از ﺳﺮوﻳﺲ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺻـﺮف ﻧﻈﺮ از‬
‫ﮔـﺰارش ﻣـﺤـﻞ واﮔﻦ در ﻫـﻨـﮕـﺎم ﻛـﺸـ‪ n‬ﻋـﻴﺐ‪ ،‬ﻓـﻮراً ﺑـﺎﻳـﺪ ﺑـﺎ ﺣـﺮوف ﻳـﻚ اﻳﻨـﭽـﻰ‪،‬‬
‫‪ -١‬در ﻛﻨﺞ ﺗﻮﭘﻰ ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر )وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬
‫‪٤٤‬‬
‫ﺷﺎﺑﻠﻮنﻧﻮﻳﺴﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﺎﻳﺒﻰ ﺟﺰو »ﻣﻌﺎﻳـﺐ ﻣﺎﻟﻚ« ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀـﻰ ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺧﺎص ﻧـﻴﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋـﻬﺪه ى ﺷﺮﻛﺖ راهآﻫﻨـﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در‬
‫زﻣـﺎن ﻛﺸـ‪ n‬آﻧـﻬﺎ‪ ،‬ﺑـﻬﺮهﺑـﺮدار واﮔـﻦ ﻣﻰﺑـﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳﻨـﻬﺎ ﺑـﻪ »ﻋـﻴﻮبﺑـﻬـﺮهﺑﺮدار ﺧـﻂ«‬
‫ﻣﻮﺳـﻮماﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻘﺎط ﻣـﺒﺎدﻟﻪ‪ ،‬ﺧﻄـﻰ ﻛﻪ واﮔﻨﻰ را ﺗـﺤﻮﻳﻞ ﻣـﻰدﻫﺪ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺗـﺤﻮﻳﻞ‬
‫ﻣﻮﺳـﻮم اﺳﺖ‪ ،‬و ﺧﻄﻰ ﻛـﻪ ﺗﺤﻮﻳـﻞ ﻣﻰﮔﻴﺮد »ﺧـﻂ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﮔـﻴﺮ« ﻳﺎ درﻳـﺎﻓﺖ ﻧﺎﻣﻴـﺪه‬
‫ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﻫﺮ ﺧﻄﻰ در ﻧﻘﻄﻪى ﻣﺒﺎدﻟﻪ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻰ واﮔﻦﻫﺎى ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮد )از ﺳﻮى ﺧﻂ ﻳﺎ ﺧﻄﻮط دﻳﮕﺮ( را ﺑﺎزرﺳﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ از ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد ﺣﻔﺎﻇﺖ‬
‫ﻛﺮده ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ واﮔﻦﻫـﺎى اراﺋﻪﺷﺪه ﺑﺮاى ﻣﺒـﺎدﻟﻪ‪ ،‬از ﺳﻮى ﺧﻂ ﺗﺤـﻮﻳﻞ‬
‫ﮔﻴﺮ ﺑﻌﻨﻮان واﮔﻦ ﺣﺎﺋﺰ »ﻋﻴﺐ ﺑﻬﺮه ﺑﺮدار ﺧﻂ« ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬رﻓﻊ ﻋﻴﺐ ﻣﻌﻤﻮﻻً‬
‫ﺑﻪ ﻋـﻬﺪهى ﺧﻂ »ﺗﺤـﻮﻳﻞدﻫﻨـﺪه«‪ ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤـﻴﻦ دﻟﻴﻞ‪ ،‬و ﺑـﻨﺎ ﺑﻪ ﻧـﺺّ ﺑﺨﺸﻰ از‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣـﺒﺎدﻟﻪ ﻛﻪ ﻣـﻰﮔﻮﻳﺪ‪» :‬واﮔﻦﻫﺎى داراى ﻣـﻌﺎﻳﺐ »ﺗﺤـﻮﻳﻞدﻫﻨﺪه«‪ ،‬ﺑـﺎﻳﺪ در‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎدﻟﻪ‪ ،‬ﻛﺎرت ﺧﺮاﺑﻰ )ﻣﻌﻴﻮب( ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ«‪ ،‬ﺧﻄﻮط ﺗﺤﻮﻳﻞدﻫﻨﺪه ﻣﻤﻜﻦ‬
‫اﺳﺖ در ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻮارد ﻧﻴﺰ‪ ،‬واﮔﻦﻫﺎى ﻣﺒﺎدﻟﻪاى را ﺑﺎزرﺳﻰ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ آﻳـﺎ ﻣـﺴـﺌـﻮﻟﻴﺖ ﻋﻴﺐ ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣﺎﻟﻚ اﺳـﺖ ﻳـﺎ‬
‫ﺑﻬـﺮهﺑﺮدار ﻳﺎ ﺗﺤﻮﻳﻞدﻫﻨﺪه‪ .‬ﺑﺨﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣـﻌـﺎﻳـﺐ ﭼـﺮخ‪ ،‬ﻗـﺎﺑـﻞ ارﺟﺎع ﺑﻪ ﻣﺎﻟـﻚاﻧـﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺜﻨـﺎى ﺑـﺰرگ اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه‪» ،‬دوﭘﻬـﻦﺷـﺪﮔﻰ ﻟﻐـﺰﺷﻰ« اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗـﺎﺑـﻞ ارﺟﺎع ﺑﻪ ﺧـﻂ‬
‫ﺑﻬﺮهﺑﺮدار‪ ،‬ﻳﺎ در ﻧﻘﺎط ﻣﺒﺎدﻟﻪ‪ ،‬ﻗـﺎﺑـﻞ ارﺟﺎع ﺑﻪ ﺧﻂ ﺗﺤﻮﻳﻞدﻫﻨﺪه ﻣﻰﺑﺎﺷـﺪ‪ ..‬ﺟـﻬـﺖ‬
‫ﺗﻌﻴﻴـﻦ ﻣـﺴـﺌـﻮﻟﻴﺖ‪ ،‬ﻣـﺎﻟـﻚ واﮔﻦ ﺑﻌـﻨـﻮان ﺧﻂ آﻫﻦ ﻳـﺎ ﺧـﻂ واﮔﻦ ﺧﺼـﻮﺻـﻰ درﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎى ﮔﺰارشدﻫﻰاش‪ ،‬ﺑﺮ روى واﮔﻦ ﺷﺎﺑﻠﻮنﻧﻮﻳﺴﻰ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎزرس ﻣﺒﺎدﻟﻪى واﮔﻦ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻋﻼم و ﻧﺸﺎﻧﻪزﻧﻰ ﺧﺮاﺑﻰ و ﻣﺮدود ﻛﺮدن واﮔﻦﻫﺎى‬
‫داراى ﭼﺮخ ﻣﻌﻴـﻮب‪ ،‬واﮔﻦﻫﺎﻳـﻰ را ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﻮع ﻳﺎ اﻧـﺪازهى ﭼـﺮﺧﺸﺎن ﻧـﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﭙﺬﻳﺮد و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮدود اﻋﻼم ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫واﮔﻦﻫﺎى ﭼﺮخ ﭼﺪﻧﻰ و ﺳﺎﻳﺮ ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﻧﻤﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎﻟﻜﻰ ﻛﻪ در ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎى ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺮات را ﺑﺮ روى واﮔﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﻰدﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﺳـﺨـﺖﺗـﺮى را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﺘـﺎﻧـﺪارد ﻣـﻘـﺮره ى ﻋﻤﻠـﻴـﺎت ﺑـﺮاى ﺑﻴـﺮون‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ و درآوردن ﭼﺮخ اﺗﺨﺎذ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬دﻟﻴﻞ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﺳﺨﺖﺗﺮ‪ ،‬ﺻﺮﻓﻪى‬
‫اﻗﺘﺼﺎدى اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻧﻴـﺴـﺖ ﻛـﻪ واﮔﻨﻰ را از ﻛﺎرﮔﺎه ﺗـﺮﺧﻴﺺ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬در ﺣﺎﻟـﻰﻛـﻪ‬
‫ﺷﺮاﻳﻄﻰ دارد ﻛﻪ ﻣﺤﺘﻤﻼً آن را در ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎز‬
‫ﻫﻢ ﻛﺎرﻫﺎى ﺑﻴﺸﺘﺮى ﺑﺮ روﻳﺶ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﭘﺎراﮔﺮاف ﭘﻴﺸﻴﻦ‪ ،‬ﭘـﻮﺷﺶدﻫﻨﺪهى ﻋﻴﻮﺑﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﺑﺘـﺪاى ﺑـﺎزرﺳﻰ ﺑﺎ ﭼﺸـﻢ‬
‫دﻳﺪهﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﭼﻚﻛﺮدن و اﻃﻤﻴﻨﺎنﻳﺎﺑﻰ ﻗﻄﻌﻰ از وﺟﻮد ﻋﻴﺐ ﻳﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺪّ و‬
‫‪٤٥‬‬
‫ﺣﺪود ﻣﺸﻜﻞ‪ ،‬از ﺳﻨﺠﻪ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎدهﻛﺮد‪ .‬ﺻﻔﺤﺎت ﺑﻌﺪى ﺑـﺮﺧﻰ از ﺳﻨﺠﻪﻫﺎ را‬
‫ﻣﺮور ﺧـﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﻧﺤـﻮهى اﺳﺘﻔـﺎده از آﻧـﻬـﺎ را در اﻧﺪازهﮔﻴـﺮى ﻋﻴـﻮب ﭼﺮخ ﻣﻄـﺮح‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪى ﻋﻴﻮب ﭼﺮخ در اﺗﺤﺎدﻳﻪ‬

‫ﺳﻨﺠﻪى اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺑﺮاى ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﺮخ در ﺷﻜـﻞ‪ ٢‬ﻳﻚ دﻳﺪهﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻧﺎم رﺳﻤﻰ اﻳﻦ‬
‫ﺳﻨﺠﻪ‪ ،‬ﺳﻨﺠﻪى »ﻋﻴﺐ ﭼﺮخ‪ ،‬ﻓﺮﺳﻮدﮔﻰ ﻃﻮﻗﻪ و ﻟﺒﻪى ﺳﺮﻣﺤﻮر« ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺑﻌﺎد ﻣﻨﺪرج‬
‫در ﺷﻜﻞ‪ ٢‬ﻳﻚ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗـﻮﺻﻴﻪﻫﺎى ﻣﻘـﺮرات ﻣﺒﺎدﻟﻪى اﺗﺤﺎدﻳـﻪ‪ ،‬اﻧـﺪازهﻫﺎى دﻗﻴـﻖ‬
‫ﻋﻴﻮب ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻨﺠﻪ آزﻣﺎﻳﺶ و اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺑﻌﺪى ﻧﺤـﻮهى اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﺳﻨﺠﻪﻫـﺎ را در اﻧﺪازهﮔﻴﺮى و ﺑﺎزرﺳﻰ اﻧـﻮاع‬
‫ﻋﻴﺐ ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﺼﺎوﻳﺮ‪ ،‬ﺣـﺪّ ﻣﺠﺎز ﻋﻴـﻮب وﻳﮋهاى را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺤـﺖ‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻃـﻼﻋـﺎﺗـﻰ ﻛـﻪ در زﻳـﺮ ﻣـﻰآﻳـﺪ اﻧـﻮاع ﻋـﻴـﻮب ﭼـﺮخ را ﺗـﺸـﺮﻳـﺢ ﻣـﻰﻛـﻨـﺪ‪ .‬ﺗـﻤـﺎﻣـﻰ‬
‫ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن واﮔﻦﻫﺎ و ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻛﺎرﮔﺎه ﭼﺮخ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻴﻮب آﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪﮔﺬارى ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﺮخ‬

‫اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ ﺷﺮﺣﻰ اﺳﺖ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﻨﺠﻪى ﻋﻴﺐ ﭼﺮخ و ﺳﻨﺠﻪى ﺳﺎدهى‬
‫ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى ﺑﺮاى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﺮخ ﺑﻜﺎر ﻣـﻰروﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻼوه‪ ،‬ﻣﺎ در ﻣﻮرد اﻧﻮاع‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﺮخ و ﺷﺮح آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﻓﺮﺳﻮده‪.‬‬
‫در اﺛﺮ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﻴﻮب ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ‪،‬‬
‫اﻋﻼم اﺳﻘﺎﻃﻰ ﭼﺮخ را ﻻزم ﺳﺎزد‪ .‬ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ آﻧﻘﺪر ﻻﻏﺮ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺷﻜﺴﺘﻦ‬
‫ى ﻧﺎدرﺳﺖ در ﻋﺒﻮر از ﺗﻴﻐﻪ ﺳﻮزن ﺑﺸﻮد‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫ﻳﺎ ﺧﺮوج از ﺧﻂ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﺴﻴﺮﮔﻴﺮ ِ‬
‫اﺳﺖ ﺳﺎﻳﺶ ﻋﻤﻮدى ﭘﻴﺪا ﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺮاى ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﭼـﺮخ ﺑـﺮ روى رﻳﻞ ﻧﺸﻮد ﺑـﻪ آن‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﭼﺮخ ﺑﺎ رﻳﻞ‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺧﻴﻠﻰ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗـﺮ از ﻛـﻼﻫـﻚ رﻳﻞ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد )ﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﺷﻜﺴﺘﮕـﻰ ﻧـﺎﺷـﻰ از ﺑـﺮﺧﻮرد ﺑﺎ‬
‫ﺑﺎﻻﺳـﺖ‪ ،‬ﺳـﺎزه ى ﺧـﻂ و ‪ ...‬را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻰآورد(‪ .‬ﻣـﺎﻟـﻜـﻴـﻦ واﮔﻦﻫﺎ در ﻗـﺒـﺎل ﻓـﻠـﻨـﺞ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻓﺮﺳﻮدهﺷﺪه و از ﺣﺪود ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻴﺮون زدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻇ‪ n‬ﺑﻪ‬
‫‪٤٦‬‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻰ ﺧﻮد ﭼﺮخ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻳﺐ و روش ﺳﻨﺠﻪﮔﺬارى آﻧﻬـﺎ در زﻳﺮ ﺗﺸﺮﻳﺢ‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻻﻏﺮى ﻓﻠﻨﺞ ‪.١‬‬

‫ﻻد رﻳﺨﺘﮕﻰ اﺳﺖ‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ ١٥‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ در ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى ﭘـﺮﺳﻰ ﻳﺎ ﻓﻮ ِ‬
‫‪١٦‬‬
‫)ﺑﻪﺷﺮﻃﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻨﺠﻪى ﻋﻴﺐ ﭼﺮخ اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﺷﻜﻞ ‪(٦‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -٧‬ﻓﻠﻨﺞ ﻻﻏﺮ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -٨‬ﻓﻠﻨﺞ ﻋﻤﻮدﺷﺪه‬
‫‪1- AAR Why Made Code 60‬‬
‫‪٤٧‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﻋﻤﻮدﺷﺪه ‪.١‬‬
‫ﻛﻤﺘﺮ ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻳﺪ ﻛﻪ ﻓﻠﻨﺞ درﺳﺖ ﻋﻴﻦ ﺳﻨﺠﻪ‪ ،‬ﻋﻤﻮدى ﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮﻗﻊ آزﻣﺎﻳﺶ‬
‫اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ‪ ،‬ﺳﻨﺠﻪى ﻋﻴﺐ ﭼﺮخ ﺑﺼﻮرﺗﻰ ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ ‪ ٨‬دﻳﺪه ﻣﻰﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻮدى‬
‫ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻟﺒﻪى ‪ A‬در ﺳﻨﺠﻪ‪ ،‬ﻛﻪ زﻳﺮ دﻧﺪاﻧﻪى ﻳﻚ اﻳﻨﭽﻰ ﻗﺮار دارد ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ‬
‫ﺣـﺪ ﺳﻨﺠﻪ در ﺑـﺎﻻى دﻧﺪاﻧﻪى ﻳﻚ اﻳﻨﭽﻰ‪ ،‬ﻋـﻼﻣـﺖ ‪B‬‬ ‫ﻓﻠﻨـﺞ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻧﻘﻄـﻪى ّ‬
‫دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻓﻠﻨﺞ ﺗﻤﺎس داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﭼﺮخ را ﺑﻌﻨﻮان ﭼﺮخ‬
‫ﻋﻤﻮدﺷﺪه ﻣﻌـﺮﻓﻰ ﻛﺮد‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﻛـﻮﭼﻜﺘـﺮﻳﻦ »ﻓﺎﺻﻠـﻪى آزاد«ى در اﻳﻦ ﻧﻘﻄـﻪ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺮخ ﻣﻌﻴﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﻧﻮر از ﻓﺎﺻﻠﻪى ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو‬
‫ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ دﺳﺘﻤﺎل ﻛﺎﻏـﺬى ﻧـﺎزﻛﻰ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﻨﺠﻪ و ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻠﻐـﺰد‪ ،‬ﭼـﺮخ‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣـﻌـﻴـﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﭼﺮخﻫﺎﻳـﻰ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺣـﺪ ﻋـﻤـﻮدىﺷـﺪن ﺑـﺴـﻴـﺎر ﻧـﺰدﻳـﻚ‬
‫ﺷﺪهﺑﺎﺷﻨـﺪ‪ ،‬در آزﻣﺎﻳﺶ ﻻﻏـﺮى ﭼﺮخ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﺮاﺣﺘﻰ ﻣﺮدود ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ و ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻫﻤـﻴـﻦ‬
‫ﻻﻏﺮى‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻴﻜﻪ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑـﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺨـﺎﻃـﺮ‬
‫ﻋﻤﻮدى ﺑﻮدنﻫﻢ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﻰ داد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ ﻻﻏﺮى ﻓﻠﻨﺞ را ﮔﺰارش ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻠﻨﺪى ﻓﻠﻨﺞ ‪.٢‬‬

‫ﻳﺒﻰ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻻدى زﻳﺮ ﻛﺎر‪ ١٫٥ ،‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﻻى ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻘﺮ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ارﺗﻔﺎع ﻓﻠﻨﺞﻫﺎى ﭼﺮخ ﻓﻮ‬
‫ﻏﻠﺘﺶ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳـﺎس اﻧـﺪازهﮔﻴـﺮى ﺑﺎ ﺳﻨﺠﻪى ﭼـﺮخ ﻓـﻮﻻدى ﻳﺎ ﺳﻨﺠﻪى ﺳـﺎدهى ﭼـﺮخ‬
‫ﻓﻮﻻدى ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ )ﺷﻜﻞ ‪.(٩‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﻨﺠﻪﻫـﺎ ﻃـﻮرى ﻃﺮاﺣﻰ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ ﻛﻪ وﻗﺘـﻰ روى ﭼﺮﺧﻰ ﮔﺬاﺷﺘـﻪ‬
‫ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛـﻪ ارﺗﻔﺎع ﻓﻠﻨﺠﺶ ﭘـﺬﻳـﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻧـﻮك ﺳﻨﺠـﻪ روى ﻧﻘﻄـﻪى‬
‫وﺳﻂ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد و دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ داﺧﻠﻰ ﻃـﻮﻗﻪ ﻣﻰﭼﺴﺒﻨﺪ‪ ،‬در‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ »ﻓﺎﺻﻠﻪى آزاد«ى ﺑﻴﻦ ﺳﻨﺠﻪ و ﻗﻠﻪى ﻓﻠﻨﺞ وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ آزاد ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﮔﺮ ﻧـﻮك ﻧﺘـﻮاﻧﺪ روى ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ و ﻣﺴﺘﻘـﺮ ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻠﻨﺪى ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺎﺷﻰ از ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻏﻠﺘﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٤٨‬‬
‫‪1 1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬ ‫ً‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬ ‫ً‬
‫‪1‬‬
‫ً‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -٩‬ﺳﻨﺠﻪﮔﺬارى ﺑﺮ روى ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫‪1.5‬‬
‫ً‬
‫‪1‬‬
‫ً ‪ً 14‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫ﻻﻳﻰ )ﻓﻴﻠﺮ( ً‬
‫‪+‬‬
‫‪+‬‬
‫‪16‬‬
‫ﻻدى ﺑﺪون ﺳﻄﺢ ﺗﺨﺖ در ﭘﺸﺖ ﻃﻮﻗﻪ‬

‫ِ‬ ‫ﻳﺨﺘﮕﻰ ﻓﻮ‬
‫ِ‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ر‬
‫ﺷﻜﻞ ‪- ٩‬اﻟ‪n‬‬
‫‪٤٩‬‬
‫ﺗﺮكﺧـﻮردﮔﻰ ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘـﮕـﻰ ﻃـﻮﻗﻪ ﻳﺎ ﻓﻠﻨـﺞ ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻴـﻮب ﻛـﻪ زﻣﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺑﻴﺸـﺘـﺮ در‬
‫»ﻓﻌـﻼ در ﺳﺮوﻳﺲ«‬
‫ً‬ ‫ِ‬ ‫ﻻدى‬‫ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧﻰ دﻳﺪه ﻣﻰﺷﺪﻧـﺪ‪ ،‬اﻣـﺮوزه در ﭼﺮخﻫﺎى ﻓـﻮ‬
‫ﻛﻢﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻮﺟﻮد ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎكاﻧﺪ و ﻓﻮرًا ﻣﻰﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﭼﺮخ ﺑﻴﺮون‬
‫ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺑﺎ ﻣﺎﻟﻚ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﺗﺮكﺧﻮرده ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘﻪ‪ -‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﻃﻮﻟﻰ‪ .١‬ﻓﻠﻨﺞ »ﻟﺐ َﭘﺮ« )ﺧﺮدﺷﺪه ‪(Chipped‬‬
‫ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ از ﻃﻮل ‪ ١٫٥‬اﻳﻨﭻ و ﭘﻬﻨﺎى‪ ٠٫٥‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﻻ ﺑﺰﻧﺪ و ﻛﺎﻓﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ در ﺳﻄﺢ‬
‫ﺧﻮد ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﻛﺪ ‪ ٦٦‬ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﺎر رود‪.‬‬
‫ﺗـﺮك ﺧﻮردﮔﻰ ﻳﺎ ﺷـﻜـﺴـﺘـﮕـﻰ ﻃـﻮﻗﻪ‪ .٢‬ﺑـﺮاى اﻳﻦ ﻋـﻴـﺐ ﻛـﺪ ‪ ٦٨‬ﺑﻜـﺎر ﻣـﻰرود‪.‬‬
‫ﺟﻰ ﻃﻮﻗﻪ در‬
‫ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎى ﺷﻜﺴﺘﻪﺷﺪهى ﻧﺎﺷـﻰ از ﺧـﺰش و ﺗﺎب ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻟﺒﻪى ﺧـﺎر ِ‬
‫ﻛﻞ ﻣﺤﻴﻂ ﭼﺮخ‪ ،‬ﻋﻴﺐ ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻃﻮﻗﻪى ﻣﺘﻼﺷﻰ ‪ .٣‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ ﻃﻮﻗﻪ ﻳﺎ ﻓﻠﻨﺞ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺻﺎف و ﻫﻤﻮار‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﺑﻨﺎم ﺗﻼﺷﻰِ ﻃﻮﻗﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮكﻫﺎى ﻣﺤﻴﻄﻰ ﻃﻮﻗﻪ در ﺳﻄﺢ‬
‫ﺟﻠﻮﻳﻰ ﻳﺎ ﭘﺸﺘﻰ )ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺮكﻫﺎى ﺷﻌﺎﻋﻰِ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺮكﺧﻮردﮔﻰ ﺣﺮارﺗﻰ ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ(‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪى اوﻟﻴﻪى ﺗﻼﺷﻰ ﻃـﻮﻗﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﺮك را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﻨـﺪ‬
‫ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ از ﺳﺮوﻳﺲ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌـﻮﻟﻴﺖ رﻓﻊ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣـﺎﻟـﻚ‬
‫اﺳﺖ‪) .‬ﺷﻜﻞ ‪(١٠‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٠‬ﻃﻮﻗﻪى ﻣﺘﻼﺷﻰ‬

‫‪٥٠‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -١١‬ﭘﻬﻦﺷﺪﮔﻰ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺮﻳﺪﮔﻰ ﻃﻮﻗﻪ‬
‫ﭘﻬﻦﺷﺪﮔﻰ ﻃﻮﻗﻪ ‪ ،١‬اﻳﻦ ﻋﻴﺐ‪ ،‬ﭘﻬﻦ ﺷﺪن ﺑﺨﺸﻰ از ﻃﻮﻗﻪ ﺑﺮ روى ﺳﻄﺢ ﺟﻠﻮﻳﻰ‬
‫ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ )ﺷﻜـﻞ ‪ .(١١‬ﭘﻬﻦﺷﺪﮔﻰﻫﺎ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣـﻮاﻗﻊ در اﺛﺮ ﻣﻌﺎﻳـﺐ زﻳﺮﭘﻮﺳﺘﻰ ﻓﻠـﺰ‬
‫ﭼﺮخ ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻳﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭼﺮخﻫﺎ از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﻏﺎﻟﺒـﺎً‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻋﻴﻮب دﻳﮕﺮى از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺮكﺧﻮردﮔﻰ ﻳﺎ ﭘﻮﺳﺘﻪدار ﺷﺪنِ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﻣﺠﺎور‬
‫ﺿﻌﻰ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻰآﻳﺪ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﮔﻰ ﻣﻮ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪى ﭘﻬﻦﺷﺪه ﻳﺎ دوﭘﻬﻦﺷﺪ ِ‬
‫ﻻ ﺑﻪﻃـﻮل ‪ ١٢‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ در ﻣﺤﻴﻂ ﻃـﻮﻗﻪ ﻣﻰﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻃﻮﻗﻪى ﭘﻬﻦﺷﺪه ﻣﻌﻤـﻮ ً‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﻣﻌﻴﻮب و ﺷﺎﻳﻌﻰ در ﺳﺮوﻳﺲ اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد ﻛﻪ ﻃﻰ آن‪ ،‬ﻟﺒﻪى ﺧﺎر ِ‬
‫ﺟﻰ‬
‫ﻃﻮﻗﻪ ﺑﻪﺷﻜﻠﻰ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‪ ،‬اﻧﺪﻛﻰ ﺑﺪور ﻛﻞ ﭼﺮخ ﻣﻰﺧﺰد و ﺗﺎب ﺑﺮ ﻣﻰدارد‪.‬‬
‫ﻻﻏﺮى ﻃﻮﻗﻪ ‪ ،٢‬اﻳﻦ ﺷﺮط ﻗﺒﻼً ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪى‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى واﮔﻦ ﺑﺎرى‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﭼﺮخ ‪ ٣٤‬و ‪ ٧٨‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ‬
‫ﻛﺸ‪ n‬ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬رﻓﻊ آن ﺑﻌﻬﺪهى ﻣﺎﻟﻚ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﻻﻏﺮى ﻃﻮﻗﻪ ﺑﺎ ﺳﻨﺠﻪى ﺳﺎدهى ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى‪،‬‬
‫ﻳﺎ ﺳﻨﺠﻪ ى ﭼـﺮخ ﻓـﻮﻻدى اﺗﺤﺎدﻳﻪ‪ ،‬ﻛـﻢ ﮔـﻮﺷﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ از ﺳـﺮوﻳـﺲ ﺑـﻴـﺮون‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻘﺮرات ﻣﺒﺎدﻟﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ ١٢‬و ‪ ١٢‬اﻟ‪(n‬‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮك ﺳﻨﺠﻪ‪ ،‬ﺑﺮ روى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد‬
‫و ﻋﻼﻣﺖ ﻛﺎﻟﻴﺒـﺮهﺷﺪهى روى ﺳﻨﺠﻪ‪ ،‬ﺑﻪﺻـﻮرت ﺗﺨﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻄﺢ ﭘﺸـﺘـﻰِ ﻃﻮﻗـﻪ‬

‫‪٥١‬‬
‫‪ ،‬ﺣﺪ اﺳﻘﺎط ﺑﺎرى‬ ‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫ً‬
‫ً ‪ ، ١‬ﺣﺪ اﺳﻘﺎط ﻣﺴﺎﻓﺮى‬
‫ﻧﻘﻄﻪى ﺳﻨﺠﺶ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٢‬ﻻﻏﺮى ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬در ﭼﺮخ ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭽﻰ‬
‫‪،‬ﺣﺪ اﺳﻘﺎط ﺑﺎرى‬

‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫ً‬
‫‪ ،‬ﺣﺪ اﺳﻘﺎط ﺑﺎرى‬ ‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫ً‬
‫‪ ، 1‬ﺣﺪ اﺳﻘﺎط ﻣﺴﺎﻓﺮى‬
‫ً‬
‫ﻧﻘﻄﻪى ﺳﻨﺠﺶ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٢‬اﻟ‪ .n‬ﻻﻏﺮى ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬در ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٦٬٢٨‬و ‪ ٣٨‬اﻳﻨﭻ‬
‫‪٥٢‬‬
‫ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﻋﻼﻣﺖ ‪ ٣‬ﻳﺎ ‪ ٧‬اﻳﻨﭻ زﻳﺮ ﻧﻘﻄﻪى ﺳﻨﺠﺶ ﭼﺮخ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‬
‫‪٨‬‬ ‫‪٤‬‬
‫)اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺤﻞ ﭘـﻴـﻮﺳﺘﻦ ﺷﺎﺧﻪى ﻋﻘﺒﻰ ﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ ﻟﺒـﻪى ﭘـﺸـﺘـﻰِ ﻃـﻮﻗﻪ ﻣﻰﺑﺎﺷـﺪ(‪،‬‬
‫ﻃﻮﻗﻪى ﭼﺮخ ﺑﺴﻴﺎر ﻻﻏﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪ ﺑﺮاى واﮔﻦﻫﺎى ﻣﺴﺎﻓﺮى ﻳﻚ‬
‫اﻳﻨﭻ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٣‬ﺗﺮك ﺣﺮارﺗﻰ‬
‫ﺗـﺮك ﺣﺮارﺗـﻰ ‪ ،١‬ﺗﺮكﻫﺎى ﺣـﺮارﺗﻰ )ﺷـﻜـﻞ ‪ ١٤ ٬١٣‬و ‪ (١٥‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺣـﺮارت ﺷﺪﻳـﺪ‬
‫ﻧﺎﺷﻰ از ﺗﺮﻣﺰ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻰآﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺮكﻫﺎ ﺑﺼﻮرت ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ و ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻰﻫﺎى ﻛﻮﭼﻚ‪،‬‬
‫ﻻ در ﻓﻠﻨﺞ ﻳﺎ ﺳـﻄـﺢ‬
‫ﻏﺎﻟﺒـﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﻀـﺮس و دﻧﺪاﻧﻪدار در ﻓﻠﺰ ﺑﺮوز ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬و ﻣﻌـﻤـﻮ ً‬
‫ً‬
‫ﻏﻠﺘﺶ ﺷﺮوع ﻣﻰﺷﻮد و ﺑﺼﻮرت ﻋﺮﺿﻰ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ‪ .‬در ﻣﻮارد وﺧﻴﻢ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻮاﻗﻌﻰ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﺧﻄـﺮﻧﺎك ﻓﺮﺻﺖ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ داده ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺮكﻫﺎ ﺑﺪاﺧﻞ ﮔـﻮﺷﺖ ﻓﻠﺰ‬
‫ﻧﻔﻮذ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻃـﻮل ﻃﻮﻗﻪ و در داﺧﻞ ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ ﭘﻴﺶ‬
‫روﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮخﻫﺎى داراى ﺗﺮك ﺣﺮارﺗﻰ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ و ﻛﺎﻣﻞاﻧﺪ‪ ،‬و ﭼﺮﺧﻰ ﻛﻪ‬
‫‪٥٣‬‬
‫در ﻫﺮ ﻣـﺮﺣﻠﻪ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﻴـﺰاﻧﻰ از اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗـﺮكﻫﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ از ﺳﺮوﻳـﺲ ﻛـﻨـﺎر‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ رﻓﻊ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣﺎﻟﻚ اﺳﺖ‪ .‬در ﭼﺮخﻣﺤﻮرﻫﺎى‬
‫ﻳﻚﺳﺎبى ﻛﻪ ﺑﺨﺎﻃـﺮ ﺗـﺮك ﺣﺮارﺗﻰ ﺗﻚﭼﺮخ ﻳﺎ ﺟﻔـﺖ ﭼـﺮخِ ﺧﻮد‪ ،‬از ﺳﺮوﻳﺲ ﻛﻨـﺎر‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻓـﻮرًا در ﻗﺴﻤﺖ داﺧﻠﻰ ﺻﻔﺤـﻪى ﻫـﺮ دو ﭼـﺮخِ آن ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫ﺷﺎﺑﻠﻮن اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪» :‬ﻗﺮاﺿﻪ ى ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ داغدﻳﺪه«‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٤‬ﺗﺮك ﺣﺮارﺗﻰ در ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﭼﺮخ‬
‫ﭼﺮخﻣﺤﻮرﻫﺎى دوﺳﺎب و ﭼﻨﺪﺳﺎبِ »داراى ﺗﺮك ﺣﺮارﺗﻰ« و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺣﺮارتدﻳﺪﮔﻰ‬

‫)ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫـﺮ ﮔـﻮﻧـﻪ رﻧﮓﭘـﺮﻳﺪﮔﻰ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺸﺨـﺺ ﻣـﻰﺷـﻮد( ﺑـﺎﻳـﺪ ﺑـﻰدرﻧﮓ ﺑﺎ ﻋـﺒـﺎرت‬
‫»ﻗﺮاﺿﻪى ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ داغدﻳﺪه« ﺷﺎﺑﻠﻮن ﻧﻮﻳﺴﻰ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ در ﺳﻄﺢ دروﻧﻰ‬
‫ﺻﻔﺤﻪى ﻫﺮ دو ﭼﺮخ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٥٤‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٥‬ﺗﺮك ﺣﺮارﺗﻰ‬
‫ﺗﺮكﻫﺎى ﺑﻪﻇﺎﻫﺮ ﺣﺮارﺗﻰ‬
‫‪١‬‬
‫ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﻛﻔﺶ ﺗﺮﻣﺰ‪ ،‬ﻣﻜـﺮرًا ﺷﺒﻜﻪى ﻇﺮﻳﻔﻰ از ﺧﻄﻮط و ﺧﺮاش ﻫﺎى ﺳﻄﺤﻰ را در‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺟﻬﺎت ﺑﺮ روى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﭼﺮخ اﻳﺠﺎد ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ اوﻗﺎت اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻬﻤﺮاه‬
‫ﻟﻜـﻪﻫﺎى داﻏﻰ ﻏﻠـﺘﺸﻰ ﻛﻮﭼـﻚ ﻧﻴﺰ ﻣـﻰﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘـﺪﻳﺪه را ﻧﻤﻰﺑـﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗـﺮك ﺣﺮارﺗ ِ‬
‫ﻰ‬
‫واﻗﻌﻰ اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮد و ﻟﺬا دﻟﻴﻠﻰ ﺑﺮاى ﺧﺎرج ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭼﺮخ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﻣﺘﻮرق و ﭼﺎﻟﻪدار ‪ ،٢‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻃﻮل ﻳﺎ ﻋﺮض ﭼﺎﻟﻪ ﻳﺎ ﺗﻮرق ﺳﻄﺢ‬
‫ﭼﺮﺧﺶ‪ ،‬از ‪ 3‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﺤﻴﻂ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻏﻠﺘﺶ ﺗﻜـﺮ ًار ﺷﺪهاﺳﺖ ﻳﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰﻛﻪ ﻃـﻮل ﻳﺎ ﻋﺮض ﭼﺎﻟﻪ ﻳﺎ ورﻗﻪ ﻳﻚ اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘـﺮ‬
‫‪4‬‬
‫ﺑﻮده‪ ،‬ﭼﺮخ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧـﺎرج ﺷـﻮد )ﺷـﻜـﻞ ‪ .(١٦‬ﻣﺎﻟـﻚ واﮔﻦ ﻣﺴﺌـﻮل اﻳـﻦ‬
‫ﻋﻴﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٦‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﭼﺎﻟﻪدار ﻳﺎ ﻣﺘﻮرق‬
‫‪1- Thermal type‬‬

‫‪٥٥‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٧‬ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻰ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪- ١٨‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى آن‬
‫‪٥٦‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ‪ ،١‬اﮔﺮ ﺑـﺮ روى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﭼﺮخ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺴﻪﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ ١‬اﻳﻨﭻ ﻳـﺎ‬
‫‪٨‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﺮخ اﺳﻘﺎﻃﻰ اﺳـﺖ)ﺷـﻜـﻞﻫـﺎى ‪ ١٧‬و ‪ .(١٨‬از ﺳﻨﺠﻪى ﺳـﺎده ى ﭼـﺮخ‬
‫‪١‬‬
‫ﻓﻮﻻدى در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻰﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮك ‪ ٨‬اﻳﻨﭽﻰ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺎﻳﻪى آن‪،‬‬
‫ﻣﻰﺗﻮان اﺳﻘﺎﻃﻰ آن را اﻋﻼم ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ رﻓﻊ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣﺎﻟﻚ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ - ١٩‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺷﻴﺎر دار‬
‫‪٥٧‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺷﻴـﺎردار‪ ،١‬ﺷﻴـﺎرى ﺷﺪن ﻳﺎ ﭼﺎكﺧـﻮردﮔﻰ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﻋﻴﺒـﻰ‬
‫اﺳﺖ ﻣﺮدودﻛﻨﻨﺪه ﻛﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺷﻴﺎر ﻣﺤﻴﻄﻰ در ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻤﻖ ‪ ١‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸـﺘـﺮ‪ .‬اﻳـﻦ ﺷـﻴـﺎرﻫﺎ ﻏﺎﻟﺒـﺎً ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﭼﺸـﻢ دﻳـﺪه ﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ و‬
‫‪٨‬‬
‫ﻣﻰﺗﻮان آنﻫﺎ را ﻛﺎﻣﻼ ً ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ از ﻧﻤﺎى ﺳﻄﺤﻰ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﭼﺮخ ﺣﺲ‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣﺎﻟﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاى ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺮدودى ﭼﺮخ از‬
‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮان از ﺳﻨﺠﻪ ى ﺳﺎدهى ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد)ﺷﻜﻞ ‪.(١٩‬‬
‫دوﭘﻬﻨﻰ ﻟﻐـﺰﺷﻰ ‪ ،٢‬ﺷﻜﻞ ‪ ٢٠‬ﻧﺤﻮهى ﺳﻨﺠﻪﮔـﺬارى ﺑﺮ روى دوﭘﻬﻨﻰ ﻟﻐﺰﺷـﻰ در‬

‫ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻳﺎ ﭼﺮخ ﭘﺮﺳﻰ را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻴﺎرﻫﺎى روى‬
‫ﺳﻨﺠﻪ ﻛﻪ اﺑﻌﺎد ﻣﺮدودى ﻳﻚ »دوﭘﻬﻨـﻰ« ﺗـﻜّﻰ را اﻧﺪازه ﻣﻰﮔﻴـﺮﻧﺪ دﻳﺪه ﻣﻰﺷـﻮد‪ .‬در‬
‫واﮔﻦ ﺑﺎرى‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﻳﻚ »دوﭘﻬﻨﻰ« ﻃﻮﻟﺶ ‪ ٢‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ دوﭘﻬﻨﻰﻫﺎى‬
‫ﻣﺠﺎور ﻫﻢ ‪ ١٫٥‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ درازا داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬آن ﭼﺮخ اﺳﻘﺎط اﺳﺖ‪ .‬واﮔﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﻂ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﺑﺮود ﺗﺎ ﺟﻔﺖ‪ -‬ﭼﺮخﻫﺎ ﺑـﺘـﻮاﻧﺪ ﺑﺮداﺷﺘﻪﺷﺪه و ﺟﺎﻳﮕـﺰﻳﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دو ﭘﻬﻨﻰ‬
‫ﻻ ﻣﻼزم ﻳﻚ دوﭘﻬﻨﻰ ﻫﻢاﻧﺪازه در ﭼﺮخ دوم اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮخ دوم ﺻﺮفﻧﻈﺮ‬ ‫ﻟﻐﺰﺷﻰ ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫از اﻧﺪازهى دوﭘﻬﻨﻰاش‪ ،‬ﺧﻮدﺑﺨﻮد ﻣﺮدود اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﻨﺠﻪ ﺑﺸﻜﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪ :‬ﻣﺴﺌﻠـﻪاى ﻛـﻪ ﺑـﻴـﺸـﺘـﺮ اوﻗﺎت ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻳـﺪ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﭼـﻪ وﻗﺖ ﻣـﻰﺗـﻮان‬
‫دوﭘﻬﻨﻰﻫـﺎ را »ﻣﺠﺎور« ﻫﻢ داﻧﺴﺖ ﺗﺎ ﻗﺎﻋـﺪهى ‪ ١٫٥‬اﻳﻨـﭻ را در ﻣﻮردﺷﺎن ﭘﻴﺎدهﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻔﺴﻴـﺮ درﺳﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﺎط اﮔﺮ ﻋﻤـﻼً درﻫﻢ ﺗﺪاﺧﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺗـﻮان آﻧﻬﺎ را‬
‫ﻣﺠﺎور ﻧﺎﻣﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -٢٠‬دوﭘﻬﻨﻰ ﻟﻐﺰﺷﻰ و ﺳﻨﺠﻪﮔﺬارى آن‬

‫‪٥٨‬‬
‫ﺷﻰ ﭼﺮخ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮدار و ادارهﻛﻨﻨﺪهى‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ رﻓﻊ دوﭘﻬﻨﻰِ ﻟﻐﺰ ِ‬
‫‪١‬‬
‫ﺧﻂ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻟﻘﻰ ﻳﺎ ﺧﺮوج از ﻋـﺮض اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﺮﺧﻰ ﻛﻪ ﺷـﻮاﻫﺪى از ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻰ ﺑﺮ روى‬ ‫ّ‬
‫ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎه ﺧﻮد ﻳﺎ ﻧـﺸـﺖ روﻏﻦ ﺑﺮ روى ﺻﻔﺤﻪى ﭘﺸﺘﻰ از ﺳﻤﺖ داﺧﻞ ﭼـﺮخ ﻧـﺸـﺎن‬
‫دﻫﺪ‪ ،‬ﭼﺮخ ﻟﻖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻰآﻳﺪ و ﻃﺒﻖ ﻛﺪ ‪ ٨٥‬اﺳﻘﺎط اﺳﺖ‪ .٢‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣـﺎﻟـﻚ واﮔﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺸﺎﻧـﻪى دﻳـﮕـﺮ ﻟـﻘّﻰ ﻣـﻰﺗـﻮاﻧﺪ از روى اﻧﺪازهى ﻏﻴـﺮ‬
‫‪ ٥٢١٦‬اﻳﻨـﭻ و‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﭼﺮخﻫﺎ ﺷﻨـﺎﺳـﺎﻳـﻰ ﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ اﻧـﺪازه ﺣﺪاﻗﻞ ‪١٥‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ ٥٣٨٣‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛـﺪ ‪ ٨١‬اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ را ﻣﺮدود ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﺪ و ﻣﺴﺌـﻮﻟﻴﺖ‬
‫‪٣‬‬
‫آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣﺎﻟﻚ ﻣﻰداﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺮك ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ ﺻـﻔـﺤـﻪى ﭼـﺮخ‪ ،٤‬ﻫﺮ ﭼـﺮﺧﻰ ﻛﻪ ﺻﻔﺤـﻪاش ﺗـﺮكﺧﻮرده ﻳـﺎ‬

‫ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ از ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﻴﺮون ﺑﺮود‪.‬‬
‫ﺗﺮك در اﺛﺮ ﺗﻨﺶﻫﺎى ﻧﺎﺷﻰ از ﺗﺮﻣﺰ و ﺑﺎرﻫﺎى ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‪ ،‬ﺳﻮاﻧﺢ‪ ،‬ﻳﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺮﻳﻊ‬
‫در ﺧﻂ ﻧﺎﻫﻤﻮار؛ ﻳﺎ ﺗـﺮﻛﻴﺒﻰ از اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻛـﺎرﺧﺎﻧﻪاىِ ﭼﺮخ‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -٢١‬ﺻﻔﺤﻪى ﺗﺮكدار‬
‫‪2- AAR Why Made Code 85‬‬ ‫‪ -١‬ﺗﺤﻮﻳﻞدار واﮔﻦ )وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬

‫‪٥٩‬‬
‫ﺑﺴﻴـﺎرى از راهآﻫﻦﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻴﺎﺳﺖﺷـﺎن ﻋـﻼﻗـﻪ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑـﺮ روى ﭼﺮخﻫﺎى‬
‫ﺗﻔﺤﺺ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬از ﻫﺮ ﺑﺎزرس ﻣﺠﺮب و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ‪،‬‬‫ﻣﺮدود ﺷﺪهى ﺗﺮكدار ﺗﺤﻘﻴﻖ و ّ‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻰرود ﻛﻪ در ﭼﻨـﻴـﻦ ﻣـﻮاردى‪ ،‬ﺣﺴﺎس ﺑﻮده و اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻬﻴـﻪى ﮔـﺰارش وﻳﮋه‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣﺎﻟﻚ واﮔﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻮراخ ﻳﺎ داﻏﻰ ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ ‪ ،١‬ﺑﺮشﻛﺎرى ﻳﺎ ﺳﻮراخﻛﺎرى در ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ ﺑﻪ‬

‫ﻫﺮ ﻣﻨﻈﻮرى ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺤﻮ ﺟـﻮشﻛﺎرى ﻳﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﻌﻞﻫـﺎ و‬
‫ﻗﻮسﻫﺎى اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻰ ﻧﻴﺰ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻮراخﻫﺎ و اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶﻫﺎ ﻳﺎ داغدﻳﺪﮔﻰﻫﺎ‬
‫ﺧﻄـﺮﻧﺎﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﺮخﻫﺎى ﺳـﻮراخدار ﻳﺎ ﭼﺮخﻫـﺎى داراى ﻧﺸﺎﻧﻪى ﺟـﻮشﻛﺎرى ﻣﻰﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﺑﻰدرﻧﮓ از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬رﻓﻊ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣﺎﻟﻚ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -٢٢‬ﺳﻮراخ در ﺻﻔﺤﻪ‬
‫‪٦٠‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﻨﺴﻮخ و ﻛﻬﻨﻪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﭼﺮخﻫـﺎ را ﺑﻪﻣﺤﺾ دﻳـﺪن در آورﻳﺪ‪ .‬ﺣﻀﻮر اﻳﻦﮔـﻮﻧﻪﭼﺮخ در ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﻤـﻨـﻮع‬
‫‪١‬‬
‫اﺳﺖ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻛﺪ ‪ ٠٧‬ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎز ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧﻰ رﻳﺨﺘﮕﻰ‬
‫ﻳﺨﺘﮕﻰ دﻳﻮﻳﺲ‬
‫ِ‬ ‫)‪ (٢‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى ر‬
‫)‪ (٣‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى ﭘﺮﺳﻰى ﻗﺒﻞ از اول ژاﻧﻮﻳﻪى ‪١٩٢٧‬‬
‫)‪ (٤‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪى »‪ «AAR X-2‬ﻳﺎ »‪«AAR X-4‬‬
‫)‪ (٥‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ‪ Abex‬ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪى ﺣﺮوف ﺑﺮﺟﺴﺘﻪى »‪«Southern‬‬
‫در ﭘﺸﺖ ﺻﻔﺤﻪ ﭼﺮخ و ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﻮارد زﻳﺮ‪:‬‬
‫)اﻟ‪ (n‬ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﺒﻞ از ﻫﻔﺘﻢ ﻣﺎه ﻣﻪ ‪١٩٥٨‬‬
‫)ب( ﺗﻚﺳﺎب ‪ ٧٠‬ﺗﻦ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪى »‪ «701‬و ﺑﻪﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻔﺘﻢ ﻣﺎه ﻣﻪ ‪ ١٩٥٨‬ﺗﺎ اول ژاﻧﻮﻳﻪ ‪١٩٦٤‬‬
‫)ج( ﺗﻚﺳﺎب ‪ ٧٠‬ﺗﻦ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ى »‪ CJ-00‬و ‪ «U1‬ﻳﺎ »‪ 70T‬و ‪ «U1‬ﺑﻪﺗﺎرﻳﺦ ‪١٩٦٤/١/١‬‬
‫ﺗﺎ ‪١٩٦٩/١٢/٣١‬‬
‫)‪ (٦‬ﭼﺮخﻫﺎى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﻓﻮﻻدى ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭽﻰ ﮔﺮﻳﻔﻴﻦ از ﻧﻮع راﻳﺰر ‪ ٣‬و ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻳﻜﻰ‬
‫از ﻣﻮارد زﻳﺮ‪:‬‬
‫)اﻟ‪ (n‬ﺗﻚﺳﺎب ‪ ٧٠‬ﺗﻦ‪ ،‬ﻃﺮح ﻃﻮﻗﻪ ﻛﺮوى و ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪى ‪ AAR.CS‬ﻳﺎ ‪AAR X-3‬‬
‫)ب( دوﺳﺎب ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪى ‪ AAR X-5‬ﻳﺎ ‪ AAR CS-2‬و ﺑﻪﺗﺎرﻳﺦ ‪ ١٩٦٠‬ﺗﺎ ‪.١٩٦٣‬‬
‫ﻛﻨﺎرﮔﺬارى اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ى ﻣﺎﻟﻚ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى داغدﻳﺪه‬
‫‪٢‬‬
‫ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﭼﺴﺒﻴﺪن ﻳﺎ ﻛﺸﻴﺪهﺷﺪن ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ و ﺑﺮوز ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎى داﻏﻰ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ‪:‬‬
‫ﻧﻘﺶ رﻧﮓﭘﺮﻳﺪﮔﻰ »ﻗﻬﻮهاى ﻗﺮﻣﺰﮔﻮن« ﻳﺎ آﺑﻰ ﻧﺎﺷﻰ از داﻏﻰ در ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﭘﺸﺖ‬
‫و روى ﻃﻮﻗﻪ و ﺻﻔﺤﻪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ ٤‬اﻳﻨﭻ ﺑﻪداﺧﻞ ﺻﻔﺤﻪ و ﻫﻤـﺮاه ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪت‬
‫رﻧﮓ اداﻣﻪ ﻣﻰﻳـﺎﺑـﺪ‪ .‬رﻧﮓ ﻳﻜـﻨـﻮاﺧﺖ ﻣﻰﺗـﻮاﻧﺪ زﻧﮓﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﭘﺸـﺖ ﻳـﺎ ﺟـﻠـﻮى ﻃﻮﻗﻪ‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﻛﻨﻴﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ .(٦‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ رﻓﻊ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣﺎﻟﻚ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻂاﻓﺘﺎدﮔﻰ‪ ،‬دﻧﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﻨﺪﮔﻰ در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪاى از ﺳﻄﺢ ﭼﺮخ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﺑﻴﺶ از ‪ ١٨‬اﻳﻨﭻ‪،‬‬
‫از ﻧﻈﺮ ﻛﺪ ‪ ٨٠‬ﻋﻴﺐ ﺑﺤﺴﺎب ﻣﻰآﻳﺪ‪ .٣‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻋﻴﺐ ﺑﻪ ﻋﻬﺪهى ﻣﺎﻟﻚ اﺳﺖ‪ .‬از‬
‫ﺳﻨﺠﻪى ﺳﺎده ى ﭼﺮخ ﻓـﻮﻻدى ﻣﻰﺗـﻮان ﺑﺮاى ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻟـﺰوم ﺧﺮوج از ﺳﺮوﻳـﺲ آن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪٦١‬‬
‫در اﻳﻨـﺠـﺎ ﻓـﻬـﺮﺳﺖ و ﺷﺮح ﻣـﺨـﺘـﺼـﺮ ﻋـﻴـﻮب ﭼﺮخ‪ ،‬ﺳـﻨـﺠـﻪﮔـﺬارى ﺗﺸـﺨـﻴـﺼـﻰ و‬
‫ﮔﺰارشدﻫﻰ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻰرﺳﺪ‪.‬‬
‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﻗﻄﻌﻪى ﻣﻬﻤﻰ ﻣﺜﻞ ﭼﺮخ را ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ و ﻛﺎراﻳﻰ‬
‫ﻛﺎﻓﻰ ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺠـﺮﺑﻪ و ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ‬
‫واﮔﻦﻫـﺎ را در ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻧﻘﺎط ﺑﺎزدﻳﺪ‪ ،‬از ﻧـﻈـﺮ ﺗـﻤـﺎم ﻋـﻴـﻮب اﺣﺘﻤﺎﻟـﻰ ﺑـﺎزدﻳـﺪ ﻛـﺮد‪،‬‬
‫ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﻰ ﺑـﺎﻳـﺪ از روى ﺗﺠـﺮﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮد ﻛﻪ ﻋـﻴـﻮب ﺳﻨﺠﻪاى اﺣﺘﻤـﺎﻟـﻰ را ﺑـﺎ‬
‫ﭼﺸﻢ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫـﺪ‪ ،‬و از ﺗـﺮﻛﻴﺐ ﺣﺲﻫﺎى ﺑﻴﻨﺎﻳﻰ‪ ،‬ﺷﻨـﻮاﻳﻰ و ﻻﻣﺴﻪ‪ ،‬ﺑـﺮاى ﻛﺸـ‪n‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﻄﺮﻧﺎك در ﻣﻮاﻗﻌﻰ ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﻜﻰ‪ ،‬ﻛﺜﻴﻔﻰ‪ ،‬و ﻧﻘﺎطِ ﻛﻮر زﻳﺮ ﺑﺪﻧﻪ ى واﮔﻦ ‪ ،‬اﻣﻜﺎن‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ را ﺳﺨﺖ ﻛﺮده‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺗـﺠـﺮﺑﻪاى ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﺣـﺘـﻤـﺎً ﺑـﺮ روى ﮔﺮوﻫﻰ از‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﻌﻴﻮب ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻛﺎﻓﻰ ﺑﺎ ﺳﻨﺠﻪﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪهى ﺗﺎزهﻛﺎر‬
‫ﻣﺠﺮب ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دارد ﺗﻤﺎﻣﻰ‬ ‫ّ‬ ‫زﻳﺮﻧﻈﺮ ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪهى‬
‫ﺑﺎزرﺳﻰﻫﺎ و ﺳﻨﺠﻪﮔﺬارىﻫﺎى ﻋﻤﻠﻰ را ﺧﻮد اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻜﻨﺪ و ﻛﻨﺎر‬
‫ﻧﺎﻳﺴﺘﺪ‪ .‬وى ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزدﻳﺪ ﭼﺮخ و ﺗﺄﻳﻴﺪ آن‪ ،‬ﻣﺴـﺌـﻮﻟﻴﺖ ﺑـﺰرﮔﻰ را در ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮد و دﻳﮕﺮان و داراﻳﻰﻫﺎى ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد ﻗﺎﺋﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻗﻮاﻋﺪ اﺗﺤﺎدﻳﻪ‪ ،‬داﺋﻤـﺎً »ﺑﺮوزرﺳﺎﻧﻰ« ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮد ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ داﺋﻤﺎً ﺑﻪ‬
‫اﺻﻠﻰ اﻳﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻘﺮرات را‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺘﻦ‬
‫ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫‪٦٢‬‬
‫ﭼﺮخ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى اﻳﻤﻨﻰ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ و ﻣﻘﺮرات ﺑﺎزدﻳﺪ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‪ ،‬ﺻﺎدره در ﺳﺎل ‪١٩٨٠‬‬

‫از ﺳﻮى ﺳﺎزﻣﺎن راهآﻫﻦ ﻓﺪرال )‪ ،(FRA‬وزارت ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﻣﺠﻤﻮﻋﻪى‬
‫ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر و ﺧﻮد ﭼﺮخ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻣﺎدهى ‪ . ٢٢٩/٧٣‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر‬

‫)اﻟ‪ (n‬اﺧﺘﻼف ﻣﺤﻴﻂ ﭼﺮخﻫﺎى ﻳﻚﻣﺤﻮر ﻧﻤﻰﺑﺎﻳﺪ از ‪ ١٤‬اﻳﻨـﭻ در ﻫـﻨـﮕـﺎم ﻛـﺎر ﻳـﺎ‬
‫‪١‬‬
‫ﺗﺮاﺷﻜﺎرى ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪) .‬ﺳﺎﻳﺰﻫﺎى دوﻧﻮاره(‬
‫)ب( ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺧﺘﻼف ﻗﻄﺮ ﻣﻴﺎن ﻫﺮ دو ﭼﺮخ‪ -‬ﻣﺤﻮر در ﻳﻚ ﺑﻮژى ﺑﺎ ‪ ٣‬ﻣﺤﻮر ﻣﺤﺮك‪،‬‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ ٣٤‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮود‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاى ﺟﺒﺮان اﺧﺘﻼف ﻗﻄﺮ ﭼﺮخ‪ ،‬از ﻻﻳﻰ ﻧﺎزك‬
‫)ﺷﻴﻢ ﻳﺎ ﻓﻴﻠﺮ( در ﻓـﻨـﺮﻫﺎى ﺟﻌﺒﻪ ﺳـﺮﻣﺤﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ‪ ،‬اﺧـﺘـﻼف‬
‫ﻧﻤﻰﺑﺎﻳﺪ از ‪ ١ ١٤‬اﻳﻨﭻ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺧﺘﻼف ﻗﻄﺮ ﻣﻴﺎن ﻫﺮ دو ﭼﺮخ‪ -‬ﻣﺤﻮرِ ﻣﺘﻌﻠﻖ‬
‫ﻣﺤﺮك«‪ ،‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ از ‪ ١ ١٤‬اﻳﻨﭻ‬ ‫ّ‬ ‫ﺑﻪ ﺑﻮژىﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠ‪ n‬در ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﺑﺎ ﺑﻮژى »ﺳﻪ ﻣﺤﻮر‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﻄﺮ ﻫﺮ ﭼﺮخ‪-‬ﻣﺤﻮر‪،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻗﻄﺮ دو ﭼﺮخ ﻳﻚ ﻣﺤﻮر ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)ج( در ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮﻫﺎى ﻋـﺮض اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪى ﻣﻴﺎن ﻋـﺮض داﺧﻠﻰ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎ ﺑـﺮ‬
‫روى ﭼﺮخﻫﺎى »ﻓﻠﻨﺞ ﻧـﺎزك« ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ ٥٣‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸـﺘـﺮ از ‪ ٥٣ ١٢‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪى ﻣﻴﺎن ﻋﺮض داﺧﻠﻰ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎ ﺑﺮ روى ﭼﺮخﻫﺎى »ﭘﻬﻦ ﻓﻠﻨﺞ« ﻧﻤﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از‬
‫‪ ٥٣‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ ٥٣ ١٤‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)د( ﻓﺎﺻﻠـﻪى ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘـﺸﺖ ﻓﻠﻨـﺞﻫﺎى ﭼﺮخﻫﺎى ﺳـﻮار ﺑﺮ ﻳﻚ ﻣﺤﻮر ﻧـﻤﻰﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻴﺶ از ‪ ١٤‬اﻳﻨﭻ ﺗﻔﺎوت داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎدهى ‪ .٢٢٩/٧٥‬ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﺮخ و ﺑﺎﻧﺪاژ‪.‬‬

‫ﭼﺮخ و ﺑﺎﻧﺪاژ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻴﭻﻳﻚ از اوﺿﺎع زﻳﺮ را داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫)اﻟ‪ (n‬ﻳﻚ ﻟﻜﻪى ﺗﺨﺖ ﻛﻪ ‪ ٢٫٥‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻃﻮل داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ دو ﻟﻜﻪى ﺗﺨﺖ‬
‫ﺑﻪﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪاى ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ‪ ٢ ،‬ﻳﺎ ﭼﻨﺪ اﻳﻨﭻ ﻃﻮل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)ب( ﻛﻨﺪﮔﻰ ﻳﺎ ورآﻣﺪﮔﻰ در ﻓﻠﻨﺞ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ ١٫٥‬اﻳﻨﭻ ﻃﻮل و ‪ ١٢‬اﻳﻨﭻ ﭘﻬﻨﺎ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)ج( ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ ﻃﻮﻗﻪ در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ٣ ١٤‬اﻳﻨﭻ ﭘﻬﻨﺎ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮى از ﻓﻠﻨﺞ در ‪ ٥٨‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﻻى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ اﻧﺠﺎم ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -١‬ﺑﺮاى اﻃﻤﻴﻨﺎن از درﺳﺘﻰ اﻧﺪازهﮔﻴﺮى‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ را دوﺑﺎر و از دو ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻮارﮔﺬارى ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ )وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬
‫‪٦٣‬‬
‫)د( ﺗﻮرق ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ )ﭘﻮﺳﺘﻪدار ﺷﺪن ﻏﻠﺘﺶﮔﺎه( ﺑﻪﻃﻮل ‪ ٢٫٥‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫دو ﺗﻮرق ﺑﻪﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﻪﻃﻮل ‪ ٢‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)ﻫـ( رﮔﻪ ﻳﺎ درزى ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻜﻞ ﻃﻮﻟﻰ اداﻣﻪ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ و در ﻣﺤﺪودهى ‪ ٣ ٣٤‬اﻳﻨﭽﻰ ﻓﻠﻨﺞ‬
‫ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ ١٦‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻟﻜـﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻏﻴﺮ ﻣﺎﻧـﻮرى‬
‫‪٥‬‬
‫)ز( ﮔﻮدﺷﺪﮔﻰ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑﻪ ﻣﻴـﺰان‬
‫)ﻃﻮل ﺧﻄّﻰ( ﻳﺎ ‪ ٣٨‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻣﺎﻧﻮرى‬
‫)ح( ارﺗﻔﺎع ﻓﻠﻨـﺞ اﮔـﺮ ‪ ١٫٥‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻧـﺪازهﮔﻴـﺮى‪ ،‬از ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻى ﻓﻠﻨﺞ ﺻﻮرت ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫)ط( ﺑﺎﻧﺪاژ ﻧﺎزكﺗﺮ از ‪ ١٫٥‬اﻳﻨﭻ‬
‫)ى( ﻃﻮﻗﻪﻫﺎى ﻻﻏـﺮﺗﺮ از ﻳﻚ اﻳﻨﭻ در ﻟﻜـﻮﻣﻮﺗﻴـﻮﻫﺎى ﻃﻮلﺧﻄﻰ )ﻏﻴـﺮﻣﺎﻧـﻮرى( ﻳﺎ‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ٣٤‬اﻳﻨﭻ در ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮﻫﺎى ﻣﺎﻧﻮرى‬
‫)ص( ﺗﺮك ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ ﻓﻠﻨﺞ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ‪ ،‬ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﻮﭘﻰ ﭼﺮخ‬
‫)ع( ﻟﻘّﻰ ﭼﺮخ ﻳﺎ ﺑﺎﻧﺪاژ‬
‫)ف( ﺟﻮشﻛـﺎرى ﮔﺪاﺧﺘﻰ )ذوﺑﻰ(‪ ،‬ﻧﻤـﻰﺑـﺎﻳـﺪ ﺑـﺮ روى ﺑﺎﻧـﺪاژﻫﺎ ﻳﺎ ﭼﺮخ ﻓـﻮﻻدى‬
‫ﻟﻜـﻮﻣﻮﺗﻴﻮ اﻧﺠﺎم ﮔـﻴـﺮد‪ ،‬ﻣـﮕـﺮ ﺑـﺮاى ﺗﺮﻣﻴﻢ دوﭘﻬﻨﻰﻫـﺎ؛ ﭘـﻬـﻦﺷـﺪﮔﻰﻫﺎ و ﻓﻠـﻨـﺞﻫـﺎى‬
‫ﻓﺮﺳﻮدهى ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮﻫﺎى ﻣﺎﻧﻮرى‪ .‬ﭼﺮﺧﻰ ﻛﻪ ﺟﻮشﻛﺎرى ﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑـﺮاى ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ‬
‫ﺟﻮشﻛﺎرى ﺷﺪهاﺳﺖ و دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻰﺗﻮان آن را از اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺧﺎرج ﻛﺮد‪.‬‬
‫در ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ C‬اﺳﺘﺎﻧـﺪارد راهآﻫﻦ ﻓﺪرال ﺑﺮاى ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردى ﺑـﺮاى ﻣﻌﺎﻳﺐ‬
‫ﺗﺪوﻳﻦﺷﺪه ﺗﺎ ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪهﻫﺎى ﻧﻴﺮوى ﻛﺸﺶ و وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪى ﺳﺎزﻣﺎن راهآﻫﻦ ﻓﺪرال‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن‪ ،‬ﻣﻌﺎﻳﺒﻰ را ﻛﻪ در ﻃﻰ ﺑﺎزدﻳﺪ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﮔﺰارش‬
‫دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﺪف از اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اﻳﺠﺎد زﺑﺎﻧﻰ ﻣﺸﺘﺮك در ﻣﻴﺎن ﺳﺎزﻣﺎن و ﺻﻨﻌﺖ رﻳﻠﻰ‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ ارﺗﺒﺎط را آﺳﺎن ﻛﺮده و ﺛﺒﺖ وﻗﺎﻳﻊ و ﺳﻮاﺑﻖ و ﻧﻴﺰ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎى آﻣﺎرى را ﺗﺴﻬﻴﻞ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﺮخ‪ -‬ﻣﺤﻮر و ﺧﻮد ﭼﺮخ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻣﺎدهى ‪ .٢٢٩٫٠٧٣‬ﭼﺮخ‪ -‬ﻣﺤﻮرﻫﺎ‬

‫)‪ (a‬ﻧﺎدرﺳﺘﻰ ﻣﺤﻴﻂ ﭼﺮخ‬
‫اﻳﻨﭻ‬ ‫‪٣‬‬
‫‪٤‬‬
‫)‪ (1) (b‬اﺿﺎﻓﻪ ﻗﻄﺮ ﭼﺮخ ﺑﻴﺶ از‬
‫اﻳﻨﭻ‬ ‫‪١‬‬ ‫‪١‬‬
‫‪٤‬‬
‫)‪ (2‬اﺿﺎﻓﻪ ﻗﻄﺮ ﭼﺮخ ﺑﻴﺶ از‬
‫)‪ (3‬ﺳﺎﻳﺮ ﺧﺮاﺑﻰﻫﺎ‬
‫)‪ (c‬ﻧﺎدرﺳﺘﻰ ﻋﺮض ﭼﺮخ‪ -‬ﻣﺤﻮر‬
‫)‪ (d‬ﻋﺮض ﻣﻴﺎن ﻓﻠﻨﺞ ﻫﺎ‬
‫‪٦٤‬‬
‫ﻣﺎدهى ‪ .٢٢٩٫٠٧٥‬ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﺮخ و ﺑﺎﻧﺪاژ‬
‫ﺗﻮرق ﻳﺎ دوﭘﻬﻨﻰﻫﺎى ﭼﺮخ و ﺑﺎﻧﺪاژ‬ ‫)‪ (a‬ﻳﺎ )‪ّ (d‬‬
‫)‪ (١‬ﺑﺎ ‪ ٢٫٥‬اﻳﻨﭻ ﻃﻮل ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫)‪ (٢‬دو ﻟﻜﻪى ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ٢‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫)‪ (٣‬ﻳﻚ ﻟﻜﻪى ‪ ٣‬اﻳﻨﭽﻰ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫)‪ (٤‬دو ﻟﻜﻪى ﻣﺘﺼﻞ‪ ،‬ﻳﻜﻰ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ٢‬اﻳﻨﭻ و دﻳﮕﺮى ‪ ٢٫٥‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫)‪ (b‬ورآﻣﺪﮔﻰ ﻳﺎ ﻛﻨﺪﮔﻰ ﻓﻠﻨﺞ‬
‫)‪ ١٫٥ (١‬اﻳﻨﭻ ﻃﻮل و ‪ ٠٫٥‬اﻳﻨﭻ ﭘﻬﻨﺎ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫)‪ ١ ٥٨ (٢‬اﻳﻨﭻ ﻃﻮل و ‪ ٥٨‬اﻳﻨﭻ ﭘﻬﻨﺎ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫)‪ ١ ٣ (٣‬اﻳﻨﭻ ﻃﻮل و ‪ ٣٤‬اﻳﻨﭻ ﭘﻬﻨﺎ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫‪٤‬‬
‫)‪ (c‬ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ ﻃﻮﻗﻪ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ٣ ٣‬اﻳﻨﭻ‬
‫‪٤‬‬
‫)‪ (٢‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ٣٫٥‬اﻳﻨﭻ‬
‫)‪ (e‬رﮔﻪ ﻳﺎ درز در ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ )رد ﭘﻠﻪاى در ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ(‬
‫)‪ (f‬ﻓﺮﺳﻮدﮔﻰ ﻓﻠﻨﺞ‬
‫)‪ (١‬ﻓﻠﻨﺞ ‪ ٧٨‬ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ٨‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﻻى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ اﺳﺖ‬
‫‪٣‬‬
‫)‪ (٢‬ﻓﻠﻨﺞ ‪ ١٣‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ‪ ٣٨‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ اﺳﺖ‬

‫‪١٦‬‬
‫)‪ (٣‬ﻓﻠﻨﺞ در ارﺗﻔﺎع ‪ ٣٨‬اﻳﻨﭻ ﺑﺎﻻى ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ٣‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ‬
‫‪٤‬‬
‫)‪ (٤‬ﻓﻠﻨﺞ ‪ ١ ٣٤‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‬
‫)‪ (i‬ﺑﺎﻧﺪاژ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ١٫٥‬اﻳﻨﭻ ﺿﺨﺎﻣﺖ دارد‪.‬‬
‫)‪ (j‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪ‬
‫)‪ (١‬ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚاﻳﻨﭻ در ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻃﻮل ﺧﻄﻰ )ﻏﻴﺮ ﻣﺎﻧﻮرى(‬
‫‪ ١٥‬اﻳﻨﭻ درﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻃﻮل ﺧﻄﻰ )ﻏﻴﺮ ﻣﺎﻧﻮرى(‬ ‫‪١٦‬‬
‫)‪ (٢‬ﻛﻤﺘﺮ از‬
‫)‪ (٣‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ٤‬اﻳﻨﭻ درﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻃﻮل ﺧﻄﻰ )ﻏﻴﺮ ﻣﺎﻧﻮرى(‬
‫‪٣‬‬
‫)‪ (٤‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ٣٤‬اﻳﻨﭻ درﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻣﺎﻧﻮرى‬

‫)‪ (٥‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ١١‬اﻳﻨﭻ درﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻣﺎﻧﻮرى‬
‫‪١٦‬‬
‫)‪ (٦‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ٥٨‬اﻳﻨﭻ درﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻣﺎﻧﻮرى‬
‫)‪ (k‬ﺗﺮك ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ در‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﻓﻠﻨﺞ‬
‫)‪ (٢‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ‬
‫)‪ (٣‬ﻃﻮﻗﻪ‬
‫‪٦٥‬‬
‫)‪ (٤‬ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ‬
‫)‪ (٥‬ﻣﻨﻄﻘﻪى ﺗﻮﭘﻰ ﭼﺮخ‬
‫)‪ (l‬ﻟﻘّﻰ ﭼﺮخ ﻳﺎ ﺑﺎﻧﺪاژ‬
‫)‪ (m‬ﺟﻮشﺧﻮردﮔﻰ ﭼﺮخ ﻳﺎ ﺑﺎﻧﺪاژ‬
‫)‪ (١‬ﭼﺮخ ﻳﺎ ﺑﺎﻧﺪاژ ﺟﻮﺷﻰ در ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮى ﻛﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﺘﻮﻗ‪ n‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﺟﻮﺷﻜﺎرى ﻧﺎدرﺳﺖ ﭼﺮخ ﻳﺎ ﺑﺎﻧﺪاژ‪.‬‬
‫‪٦٦‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟ‪n‬‬
‫ﺷﻴﺎر ﻣﺮﺟﻊ در ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﻨﺪﺳﺎب دﻳﺰل‬
‫راﻫﻜﺎر ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدى‬
‫‪RP-619-83‬‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ ‪ ،1970‬ﺑﺎزﺑﻴﻨﻰ ‪ ،1978‬اﺻﻼح در ‪1983‬‬
‫آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻰ در ﺣﺎل اﺟﺮا و ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ‪ :‬اول ﻣﺎرس ‪1984‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ اﺗﺤﺎدﻳﻪ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﭽﻪ راﻫﻨﻤﺎى اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و راﻫﻜﺎرﻫﺎى ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدى‬
‫ﻗﻄﺮ ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻗﻄﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻢﻣﺮﻛﺰ ﺑﺎ‬
‫”‪“D‬‬
‫‪DESIGN‬‬ ‫* ”‪“D‬‬
‫‪CH 33‬‬ ‫ً ‪29‬‬
‫‪H 33‬‬ ‫ً ‪29‬‬
‫‪CA 34‬‬ ‫ً ‪30‬‬
‫‪A 34‬‬ ‫ً ‪30‬‬
‫‪CF 36‬‬ ‫ً ‪32‬‬
‫ً ‪32‬‬
‫ﻳﺎدآورى‪:‬‬ ‫‪F 36‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﻴﺎر ﻣـﺮﺟﻊ‪ ،‬اﺧﺘﻴـﺎرى اﺳـﺖ و‬ ‫‪CA 38‬‬ ‫ً ‪34‬‬
‫ﺑـﻨـﺎ ﺑــﻪ درﺧــﻮاﺳـﺖ ﻣـﺸــﺘــﺮى ﺗـﺮاش‬ ‫‪A 38‬‬ ‫ً ‪34‬‬

‫ﻣﻰﺧﻮرد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﻴﺎز ‪ ،‬ﺟﺰو‬ ‫‪CE 40‬‬ ‫ً ‪36‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﺎﺧﺖ ﺗﻌﺮﻳ‪ n‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪E 40‬‬ ‫ً ‪36‬‬
‫‪CA 42‬‬ ‫ً ‪38‬‬
‫‪A 42‬‬ ‫ً ‪38‬‬
‫‪CC 42‬‬ ‫ً ‪38‬‬
‫‪C 42‬‬ ‫ً ‪38‬‬
‫‪+-‬‬ ‫ً‬
‫* ﺗﻠﺮاﻧﺲ‪١ :‬‬
‫‪٢٢‬‬
‫‪٦٧‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ب ‪ -‬ﻣﺼﻮﺑﺎت اﻳﻤﻨﻰ در ﻣﻮرد ﭼﺮخ ﻫﺎى ﻓﻮﻻدى ﭘﺮﻛﺮﺑﻦ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن راهآﻫﻦ ﻓﺪرال‪ ،‬ﺣﻜﻢ زﻳﺮ را در ‪ ٢٣‬ﻣﺎرس ‪ ١٩٧٨‬در ﻣﻮرد ﭼﺮخﻫﺎى ﻓﻮﻻدى‬
‫ﭘﺮﻛﺮﺑﻦ ﺻﺎدر ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑـﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﺠـﻮز اﺟـﺮاﻳﻰ ﺑﺨﺶ ‪ ٢٠٣‬ﻗﺎﻧﻮن اﻳﻤـﻨـﻰ رﻳﻠﻰ ﻓـﺪرال‪ ،‬ﻣﺼﻮب‬
‫‪ (45.U.S.C 432) ١٩٧٠‬ﻛﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪى وزﻳﺮ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮل اﺟﺮاﻳﻰ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫راهآﻫﻦ ﻓـﺪرال اﻋﻄﺎ ﺷﺪهاﺳﺖ )ﻣﺼـﻮﺑـﻪى )‪ ،(49 CFR § 1.49 (n‬ﺑﺪﻳﻨـﻮﺳﻴﻠﻪ اﻣـﺮ‬
‫ﻣﻰﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪ -١‬ﭘﺲ از ‪ ٣١‬ﻣﺎرس ‪ ،١٩٧٨‬ﻫﻴﭻ واﮔﻦ ﺑﺎرى ‪ ٧٠‬ﺗﻨﻰ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﻣﺎدهى ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺮرات دﭘﺎرﺗﻤﺎن ﺣﻤﻞ ﻣﻮاد ﺧﻄﺮﻧﺎك‪،‬‬
‫ﭼﺴﺐ »ﻣﺎدهى ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺮﭼﺴﺐدار« ﺑﺨﻮرد‪ ،‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاى ﺣﻤﻞ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫ﺑﺮ‬
‫ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ آن واﮔﻦ ﺑﺎزدﻳﺪ ﺷﺪه و اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﭼﺮخ ﻓﻮﻻدى‬
‫رﻳﺨﺘﮕﻰ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎوﺛﺮن »‪ «ABEX‬ﺑﻪﻗﻄﺮ ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭻ‪ ٧٠ ،‬ﺗﻦ‪ ،‬ﻳﻚﺳﺎب‪ ،‬ﺑﺎ ‪ %١‬ﻛﺮﺑﻦ‬
‫و ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه در ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎى ‪ ١٩٥٨-٦٩‬ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ )ﭼﺮخﻫﺎى ‪.(70T U-1‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﺤﺮز ﺷﻮد ﻛﻪ واﮔﻦ داراى اﻳﻦ ﻧﻮع ﭼﺮخ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺎده ى ﺧﻄﺮﻧﺎك در‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ى ﻣﺒﺪأ ﺑﻰاﺛﺮ و ﺧﻨﺜﻰ ﺷﺪهاﺳﺖ‪ ،‬واﮔﻦ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺗﺎ اوﻟﻴﻦ ﻧﻘﻄﻪ ى ﺑﻌﺪى‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ را ﺑﺘﻮان ﺑﻴﺮون آورد‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﭘﺲ از ‪ ٣٠‬ژوﺋﻦ ‪ ،١٩٧٨‬ﻫﻴﭻ واﮔﻦ ﺣﺎﺋﺰ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻨﺪ ‪ ٦‬اﻳﻦ ﺣﻜﻢ‪ ،‬ﺑﻌﻨﻮان واﮔﻦ‬
‫داراى ﭼﺮخ »‪ «70T U-1‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ در آراﻳﺶ ﻫﻴﭻ ﻗﻄﺎرى ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎزدﻳﺪ‬
‫ﺷﺪه و ﺑﻪﺷﺮح ﺑﻨﺪ ‪ ٧‬اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﻋﻼﻣﺖزﻧﻰ ﺷﻮد‪.١‬‬
‫‪ -٣‬ﻫﻴﭻ واﮔﻦ ﺷﺎﺑﻠﻮنﻧﻮﻳﺴﻰ ﺷﺪهاى )ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺑﻨـﺪ ‪ -٧‬ب اﻳﻦ ﺣﻜﻢ( ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ى‬
‫آن ﺣﺎﻛـﻰ از وﺟﻮد ﭼﺮخ ‪ 70T U-1‬در زﻳﺮ آن اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺑﺎﻳﺪ در ﻗﻄﺎر ﺣـﺎﻣـﻞ ﻣـﻮاد‬
‫ﺑﺮﭼﺴﺐﺧﻮردهى ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -٤‬ﭘﺲ از ‪ ٣١‬ﻣﺎرس ‪ ،١٩٧٨‬ﻫﺮ واﮔﻦ ‪ ٧٠‬ﺗﻨﻰ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﻪ در ﻛﺎرﮔﺎه ﻳﺎ ﺧﻂ ﺗﻌﻤﻴﺮ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﺮ اﺳﺖ و ﻧﻮﺷﺘﻪى ﭼﺮخ »‪ «70T U-1‬ﺑﺮ روى آن دﻳﺪه ﻧﻤﻰﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﺣﺮﻛﺖ‬
‫دادن از ﻛﺎرﮔﺎه ﻳﺎ ﺧﻂ ﺗﻌﻤﻴﺮ‪ ،‬ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎزدﻳﺪ ﺷﺪه و ﺑﺸﺮح ﻣﻨﺪرج در ﺑﻨﺪ ‪ ٧‬اﻳﻦ ﺣﻜﻢ‪،‬‬
‫از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﺎزرﺳﻰ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -٥‬ﭘﺲ از ‪ ٣١‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ،١٩٧٨‬واﮔﻦ داراى ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﭼﺮخ ‪ 70T U-1‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ‬
‫در آراﻳﺶ ﻫﻴﭻ ﻗﻄﺎرى ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -٦‬ﺗﺎ اول آورﻳﻞ ‪ ١٩٧٨‬ﻫﺮ راهآﻫﻨﻰ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﭼﺮخ »‪ «70T U-1‬ﺧﺮﻳﺪارى ﻧﻤﻮده‪،‬‬
‫‪ -١‬ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻣﺤﺘﺮم ﻣﺘﻦ ﻓﺎرﺳﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﺧﻮﺑﻰ‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪ دﻗﺖ در ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات و ﻗﺎﻧﻮنﻧﻮﻳﺴﻰ در ﻫﻤﻴﻦ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٦٨‬‬
‫ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻓﻬـﺮﺳﺘﻰ از ﺗﻤـﺎﻣـﻰ واﮔﻦﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ از آن ﭼﺮخﻫﺎ ﺑﻪﻋـﻨـﻮان ﭼﺮخ اﺻﻠـﻰ‬
‫ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﻧﺎوﮔﺎن ﺧﻮد ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮده و اﻳﻦ ﻓﻬـﺮﺳﺖ را در ﻣﻴﺎن ﭘﺮﺳﻨﻞ‬
‫ﻧﺎوﮔﺎﻧﻰ )ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ( ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺳﺎﻳﺮ راهآﻫﻦﻫﺎ و دﺳﺘﻴﺎر اﺟﺮاﻳﻰ اﻳﻤﻨﻰ در ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫راهآﻫﻦ ﻓﺪرال ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٧‬ﻫﺮ راهآﻫﻨﻰ ﻛﻪ ﻣﺘـﻮﺟﻪ ﺷﻮد در ﺧﻄﻮﻃﺶ واﮔﻨﻰ ﺣﻀﻮر دارد ﻛﻪ در ﺑﻨـﺪ ‪ ٦‬اﻳـﻦ‬
‫ﺣﻜﻢ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﺪه )ﻳﻌﻨﻰ اﺻﺎﻟﺘﺎً و از اﺑﺘﺪا ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﭼﺮخﻫﺎى ‪ 70T U-1‬ﺑﻮدهاﺳﺖ(‪،‬‬
‫ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺪ آن واﮔﻦ را ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷـﻮدﻛﻪ آﻳﺎ ﭼﺮخ ﻳﺎدﺷﺪه ﻫﻨـﻮز زﻳﺮ واﮔﻦ‬
‫ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎزدﻳﺪ در ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺎزدﻳﺪ واﮔﻦ ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻳﺎ‪ ،‬در‬
‫ﺻﻮرت ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاى ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻞ اﻃﻼعﻳﺎﺑﻰ‬
‫از اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد ﭼﺮخ ‪ ،70T U-1‬اﻧﺠﺎم ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫اﻟ‪ .n‬در ﺻﻮرﺗﻴﻜـﻪ واﮔﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎزدﻳﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ داراى اﻳﻦ ﻧﻮع ﭼﺮخ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﭼـﺮخﻫـﺎى‬
‫دﻳﮕﺮى ﺟﺎﻧﺸﻴﻦﺷﺎن ﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬واﮔﻦ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ از ﻣﺤﻞ ﺑﺎزدﻳﺪ ﺣﺮﻛﺖ دادهﺷﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ »ﻧﻘﻄﻪى زرد« ﻋﻼﻣﺖﮔـﺬارى ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪى زرد ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫‪ ١٥‬ﺳﺎﻧﺘﻰﻣﺘـﺮ ﻗـﻄـﺮ داﺷـﺘـﻪ و در ﻣـﺮﻛﺰ ﻣـﺮﺑﻊ ﺳﻴﺎﻫﻰ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﻫـﺮ ﺿـﻠـﻊاش ‪٣٠‬‬
‫ﺳﺎﻧـﺘـﻰﻣـﺘـﺮ ﻃـﻮل دارد و ﺑﻼﻓـﺎﺻـﻠـﻪ در ﺳـﻤـﺖ راﺳﺖِ ﺷﺎﺑـﻠـﻮن ﻫـﺮ دﻳـﻮارهى واﮔـﻦ‬
‫زدهﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ واﮔﻦ داراى ﭼﺮخ ‪ 70T U-1‬ﺑﻮد و ﺗﻤﺎﻣﻰ اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ ﺑﺎ ﭼﺮخﻫﺎى‬
‫دﻳﮕﺮ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻧﺸﺪهﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬واﮔﻦ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ از ﻧﻘﻄﻪى ﺑﺎزدﻳﺪ ﺣﺮﻛﺖ دادهﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﻳﻚ »ﻧﻘﻄﻪى ﺳﻔﻴﺪ« ﻋﻼﻣـﺖﮔـﺬارى ﻣﻰﺷﻮد‪» .‬ﻧﻘﻄﻪ ى ﺳﻔﻴﺪ« ﺣـﺪاﻗـﻞ ‪ ١٥‬ﺳﺎﻧﺖ‬
‫ﻗﻄﺮ داﺷﺘﻪ و در ﻣـﺮﻛﺰ ﻣـﺮﺑﻊ ﺳﻴﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺣﺪاﻗـﻞ ‪ ٣٠‬ﺳﺎﻧﺘﻰﻣﺘﺮ ﺿﻠﻊ آن اﺳـﺖ ﻗـﺮار‬
‫داﺷﺘﻪ و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺷﺎﺑﻠﻮن ﻫﺮ دﻳﻮارهى واﮔﻦ زدهﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٨‬ﻫﺮ راهآﻫﻨﻰ‪ ،‬ﺑـﻰدرﻧﮓ اﻧﺒﺎر ﭼﺮخﻫﺎى ‪ 70T U-1‬ﺧـﻮد را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻫﻤﻴﻦ ﮔـﻮﻧﻪ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ از زﻳﺮ واﮔﻦﻫﺎى ﺧﻮد ﺑﺮ ﻣﻰدارد‪ ،‬ﻣﻨﻬﺪم ﻣﻰﺳﺎزد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺳﻮراخ‬
‫ﻛﺮدن ﺻﻔﺤﻪى ﻫﺮ ﭼﺮخ اﻧﺠﺎم ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -٩‬ﻫﺮ راهآﻫﻨﻰ در روز دﻫﻢ ﻫﺮ ﻣـﺎه‪ ،‬از ژاﻧﻮﻳﻪى ‪ ١٩٧٩‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﻃﻼﻋـﺎت زﻳـﺮ را ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻛﺘﺒﻰ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن راهآﻫﻦ ﻓﺪرال اﻃﻼع ﻣﻰدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻰ ﻣﺎه ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻜﻢ ﻓﻮرى‬ ‫اﻟ‪ .n‬ﺗﻌﺪاد ﻛﻞ واﺣﺪﻫﺎى ﺑﺎزدﻳﺪى در ﻃ ّ‬
‫ب‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻛﻞ واﮔﻦﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﭼﺮخ ‪ 70T U-1‬در آﻧﻬﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪﺷﺪه و ﺗﻌﺪاد ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﻣﻨﻬﺪم ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ج‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻛﻞ واﮔﻦﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﭼﺮخ ‪ 70T U-1‬در زﻳﺮﺷﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪﺷﺪه‪ ،‬اﻣﺎ از روﻳﺸﺎن‬
‫ﺑﺎز ﻧﺸﺪه و ﺗﻌﺪاد ﺧﻮد ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎز ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪٦٩‬‬
‫ﮔﺰارش ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ دﺳﺘﻴﺎر اﺟﺮاﻳﻰ اﻳﻤﻨﻰ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن راهآﻫﻦ ﻓﺪرال‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪Associate Administration For Safety, Federal Railroad‬‬
‫‪Administration, Washington D.C.20590‬‬
‫در ﺻﻮرت ﺗﺨﻠ‪ n‬از اﻳﻦ ﻓـﺮﻣﺎن‪ ،‬ﺟـﺮﻳﻤﻪى ﻣﺪﻧﻰ از ﻣﺒـﻠـﻎ ‪ ٢٥٠‬ﺗﺎ ‪ ٢٥٠٠‬دﻻر ﺑﺮاى‬
‫ﻣﺘﺨﻠ‪ n‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪(45 U.S.C 438) .‬‬
‫‪٧٠‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ج‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر ﺑﻪ رواﻳﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى )‪UIC(ORE‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ :‬ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاى ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻳﻚ ﻣﺤﻮر و دو ﭼﺮخ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ دو‬

‫ﺳﺮ آن ﺑﻬﻤﺮاه ﺳﺎﻳﺮ اﺟﺰاء از ﻗﺒﻴﻞ ﻗﺎب و ﻛﻔﺶ ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ و دﻧﺪهى ﻣﺤﺮك )در ﻣﺤﻮرﻫﺎى‬
‫ﻛﺸﻨﺪه( و ﻏﻴﺮه ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺗﺨﺼﺼﻰ و ﻗﻀﺎوت درﺑﺎرهى ﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫آن‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎى ﻛﻠﻴﺎت و ﻣﺒﺎﻧﻰ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪﺑـﻨـﺪى روشﻫﺎى ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑـﺎزرﺳﻰ‬
‫ﻓﻨﻰ و ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﺗﺤﻮﻳﻞ‪ ،‬ﮔـﺎراﻧﺘﻰ و ﺣﻴﻄﻪ ى ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎى ﮔﺎراﻧﺘﻰ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻛﺎﻓﻰ و ﺿـﺮورى داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺠﻤـﻮﻋﻪى ﻓﻴـﺶﻫـﺎى ‪ UIC‬ﻛﻪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑﻪ ﭼﺮخ و ﻣﺤـﻮر و‬
‫اﺟﺰاى آن و ﻛﻴﻔﻴﺖ و اﺑﻌﺎد آﻧﻬﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ در ﺟﺪول ﺿﻤﻴﻤﻪ ‪ ١‬اراﺋﻪ ﻣﻰﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﭼﺮخ در وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ رﻳﻠﻰ‪:‬‬

‫ﻧﻘﺶ ﭼﺮخ در اﻳﻤﻨﻰ و راﺣﺘﻰ ﺣﺮﻛﺖ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ رﻳﻠﻰ ﻣﺪرن ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ‬
‫و ﺑﻪ ﻫﻤﻴـﻦ دﻟﻴﻞ ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﺪرﻧـﻰ ﻛﻪ در ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎى رﻳـﻠﻰ ﺳﺮﻳﻊاﻟﺴﻴـﺮ اﻣﺮوز اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻰﺷﻮد ﺑﺠﺰ ﺷـﺒﺎﻫﺖ ﻇﺎﻫﺮى‪ ،‬ﺗﻔﺎوتﻫﺎى ﻓﻨـﻰ ﺑﺴﻴﺎرى ﺑﺎ ﭼﺮخﻫﺎى ﻛﻼﺳﻴـﻚ دارﻧﺪ‪ .‬و‬
‫ﻼ اراﺋﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﺮخﻫﺎى ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮ وﺳﻴﻠﻪى ﻧﻘﻠـﻴﻪ‬ ‫آﻧﭽﻪ ذﻳ ً‬
‫رﻳﻠﻰ ﻣﺘﻌﺎرف اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﻮد و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎى ﻓﻴﺶ ‪ UIC-813‬ﺗﺪوﻳﻦ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎى رﻳﻠﻰ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻛﻠﻰ ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﻨﻮﺑﻠﻮك ﻳﺎ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﭼﺮخﻫﺎى‬
‫‪١‬‬
‫اﺗﺎﺑﻠﻮك ﻳﺎ ﺑﺎﻧﺪاژى ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و از ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺲ ﺗﻘﺮﻳﺒًﺎ ﻫﻤﮕﻰ از ﻓﻮﻻد ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -١‬ﭼﺮخﻫﺎى ُﻣﻨﻮ ﺑﻠﻮك‪ :‬ﺑﻪ ﭼﺮخﻫﺎﻳﻰ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎى ﭼﺮخ‬
‫اﻋﻢ از ﺗﻮﭘﻰ‪ ،‬دﻳﺴﻚ و ﺑﺎﻧﺪاژ ﺑﺼﻮرت ﻳﻚﭘﺎرﭼﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﻨﻮﺑﻠﻮك‪ :‬ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى )‪ UIC(ORE‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﻨﻮ ﺑﻠﻮك‬
‫در دو ﮔﺮوه و ﻫﻔﺖ دﺳﺘﻪى ‪ R1‬و‪ R2‬و‪ R3‬و‪ R6‬و‪ R7‬و‪ R8‬و‪ R9‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫رﻓﺘﺎر ﻣﻜﺎﻧﻴـﻜـﻰ و ﺧـﻮاص ﻣﺘﺎﻟﻮژﻳﻜﻰ اﻳﻦ ﭼﺮخﻫﺎ ﺑﺎ ﻫـﻢ ﻣـﺘـﻔـﺎوت و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎى ﺑـﺎر‬
‫ﻣﺤﻮرى‪ ،‬ﻧﻮع ﺗﺮﻣﺰ و ﻛﻼس ﺳﺮﻋﺖ ﻃﺮاﺣﻰ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼــﺮخﻫﺎى ﮔﺮوه ‪ R3)I‬و‪ R2‬و‪ (R1‬ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻰ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﭘﺎﻳﻴﻦ دارﻧﺪ و ﻋﻤﺪﺗﺎً در‬
‫ﺳﺮﻋﺖﻫﺎى ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﺑﺎر ﻣﺤـﻮرى ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻧﻴﺮوى ﺗﺮﻣﺰ ﻛﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ و در‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﭼﺮخﻫﺎ ارزانﺗﺮ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -١‬در ﺑﺪو ﭘﻴﺪاﻳﺶ راهآﻫﻦ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻨﺎژ و ﺳﺮﻋﺖ ﻛﻢ‪ ،‬از ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧﻰ ﺑﻪﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﺑﻪﺟﺰ ﻣﻮارد ﻣﻌﺪود‪،‬‬
‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭼﺮخﻫﺎ از ردهﺧﺎرج ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺳﺎﻟﻬﺎى اﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻓﻨﺎورى ﻣﻮاد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺮخﻫﺎى ﭼﺪﻧﻰ ﺧﺎﺻﻰ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺒﻚ و‬
‫ﻣﻘﺎوم ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺠﺪداً ﻣﻄﺮح ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٧١‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﮔﺮوه ‪ R9)II‬و‪ R8‬و‪ R7‬و‪(R6‬ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻰ و ﻣﺘﺎﻟﻮژﻳﻜﻰ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﻳـﻰ‬
‫دارﻧﺪ؛ در ﺳـﺮﻋﺖﻫـﺎ و ﺑـﺎر ﻣـﺤـﻮرى ﺑﺎﻻ از آﻧﻬـﺎ اﺳـﺘـﻔـﺎده ﻣـﻰﺷـﻮد؛ رﻓﺘـﺎر ارﺗﺠـﺎﻋـﻰ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮى داﺷﺘﻪ و ﺗﺮﻣﺰﻫﺎى ﺷﺪﻳﺪ ﻃﻮﻻﻧﻰﻣﺪت را ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻳﻚ از‬
‫دﺳﺘﻪﻫـﺎى ‪ R9‬ﺗﺎ ‪ R6‬ﺑﻪﺗـﺮﺗﻴﺐ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﺳـﺮﻋﺖ‪ ،‬ﺑﺎر ﻣﺤـﻮرى و ﻧﻴـﺮوى ﺗﺮﻣﺰ ﺑﺎﻻﺗـﺮى را‬
‫دارﻧﺪ و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧـﻮع ﻛـﺎرﺑﺮى اﻧﺘﺨﺎب ﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻧﺤـﻮىﻛﻪ ﭼﺮخﻫﺎى‪ R6‬و‪R7‬‬
‫ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺮاى ﺑﺎر ﻣﺤﻮرى ﺗﺎ ‪ ٢٥‬ﺗﻦ و ﺳﺮﻋﺖﻫﺎى زﻳﺮ ‪ ٢٠٠km/h‬و ﻏﻴﺮﻛﺸﻨﺪه و ﺑﺎ زﻣﺎن‬ ‫ً‬
‫و دﻓﻌﺎت ﺗـﺮﻣـﺰ زﻳﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ و ﭼـﺮخﻫـﺎى ‪ R9‬و‪ R8‬ﺑﺮاى ﺳـﺮﻋﺖﻫﺎى ﺑـﺎﻻ‪،‬‬
‫ﺑﺎرﻣﺤﻮرى زﻳﺎد و ﻧﻴﺮوى ﺗﺮﻣﺰ ﺷﺪﻳﺪ و ﺑﺮاى ﻣﺤﻮرﻫﺎى ﻛﺸﻨﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﻨﻮﺑﻠـﻮك ﻣﻮرد اﺳﺘﻔـﺎده در ﻧـﺎوﮔﺎن راهآﻫﻦ اﻳﺮان در دو ﻧﻮع اﺳﺘﺎﻧـﺪارد‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺑﺮاى ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد اروﭘﺎﻳﻰ ﺑﺮاى واﮔﻦﻫﺎى ﺑﺎرى روﺳﻰ و اﻛـﺮاﻳﻨﻰ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﺮخﻫﺎى ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ از ﻧﻮع ‪ B‬و ﭼﺮخﻫﺎى ﻣﻨﻮﺑﻠﻮك واﮔﻦﻫﺎى روﺳﻰ و اﻛﺮاﻳﻨﻰ‬
‫از ﻧﻮع ‪ R7‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﭼﺮخﻫﺎى اﺗﺎﺑﻠﻮك ﻳﺎ ﺑﺎﻧﺪاژى )‪(Tyred Wheel‬‬

‫ﭼﺮخﻫﺎى ﺑﺎﻧـﺪاژى از دو ﻗﻄﻌﻪ اﺻﻠﻰ ﺑﺎﻧـﺪاژ )رﻳﻨﮓ ﻏﻠﺘﺸﻰ ﻣﺤﺎﻃﻰ(و دﻳﺴﻚ ﻳـﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻃﻰ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺧﺎص ﺣﺮارﺗﻰ و ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﻳـﻚ رﻳﻨﮓ ﻓﻨﺮى‬
‫روى ﻫﻢ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -١‬دﻳﺴﻚ ﻳﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﭼﺮخ‬
‫دﻳﺴﻚ ﻳﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺮﻛﺰى ﭼﺮخ از ﺟﻨﺲ ﻓﻮﻻد اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﺎ روش رﻳﺨﺘﮕﻰ و ﻳﺎ ﻓﻮرج‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴـﺎﻧـﻰ ﻫـﺴـﺘـﻪ را ﻛﻪ ﺗﻬﻴﮕﺎه ﻣﺤﻮر اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺴـﺒـﺖ ﺑـﻪ ﺳـﺎﻳـﺮ‬
‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎى ﻫﺴﺘﻪ ﺿﺨﻴﻢﺗﺮ ﻣـﻰﺳـﺎزﻧﺪ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﺗﺤﻤﻞ ﻧـﻴـﺮوﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ اﺗﺼـﺎل‬
‫ﭼﺮخ روى ﻣﺤﻮر ﺑﻪ آن وارد ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎى دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻰ ﺣﻴﻦ ﻛﺎر ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﻛﺎﻓﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دﻳﺴﻚ ﻳﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺮﻛﺰى ﭼﺮخ از ﻧﻈﺮ ﻧﻮع ﻓﻮﻻد در ﭼﻬﺎر ﻧﻮع ‪ C1‬و‪ C2‬و‪ C3‬و‪ C4‬ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻰ و ﻣﺘﺎﻟﻮژﻳﻜﻰ ﻛﺎﻣـﻼً ﻣﺘﻔﺎوت از ﻫﻢ دارﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ از‬
‫‪ C1‬ﺗﺎ ‪ C4‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑﻴﺸﺘﺮى دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﺑﺎﻧﺪاژ ﻳﺎ ﻃﻮﻗﻪ )‪(Rim or Tyre‬‬
‫ﺑﺎﻧﺪاژ ﻳﺎ ﻃﻮﻗﻪ ﭼﺮخ‪ ،‬ﺣﻠﻘﻪاﻳﺴﺖ از ﺟﻨﺲ ﻓـﻮﻻد ﻏﻴـﺮآﻟﻴﺎژى ﻛﻪ ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻰ آن از‬
‫ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﻰ ﻫﺴﺘﻪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ اﺳﺖ و ﺑﺮاى ﺟﺎ زدن ﻃﻮﻗﻪ روى ﭼﺮخ آﻧﺮا ﮔﺮم و ﻫﺴﺘﻪ را‬
‫ﺧﻨﻚ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮرىﻛﻪ ﭘﺲ از ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ دﻣﺎى ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪ ﻫﺴﺘﻪ ﻣﻰﭼﺴﺒﺪ‬
‫ﺿﻤﻨـﺎ ﺟﻬﺖ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮى از ﻟﻘﻰ و ﺧﺮوج ﺧﻮدﺑﻪﺧـﻮد ﻃـﻮﻗﻪ از روى ﻫﺴﺘﻪ در ﻗﺴـﻤـﺖ‬ ‫ً‬
‫‪٧٢‬‬
‫داﺧﻠﻰ ﻟﺒﻪ ﺑﺎﻧﺪاژ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ ( ﺷﻴﺎرى اﻳﺠﺎد ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﻤﻰ از ﻳﻚ رﻳﻨﮓ ﻓﻨﺮى‬
‫ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه داﺧﻞ آن و ﻧﻴﻤﻪ دﻳﮕﺮ رﻳﻨﮓ ﻓﻨﺮى روى ﻫﺴﺘﻪ ﭼﺮخ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬و ﭘﺲ از‬
‫ﻧﺼﺐ‪ ،‬ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﻏﻠﻄﻚ ﻣﺨﺼﻮص‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻫﺴﺘﻪ و ﺑﺎﻧﺪاژ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﻳﻚ ﻟﺒﻪ‬
‫در ﻗﺴﻤﺖ ﺧﺎرﺟﻰ ﺑﺎﻧﺪاژ ﻣﺎﻧﻊ از ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻰ ﻋﺮﺿﻰ ﻃﻮﻗﻪ و ﻫﺴﺘﻪ از روىﻫﻢ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫رﻳﻨﮓ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه‬
‫ﻧﺤﻮهى اﺗﺼﺎل ﺑﺎﻧﺪاژ و ﻫﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪى رﻳﻨﮓ ﻓﻨﺮى‬
‫‪٧٣‬‬
‫ﻻ داراى ﭘﻬﻨﺎى‬ ‫ﺑﺎﻧﺪاژﻫﺎى ﻧﻮ در ﻋﺮض و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻌﻴﻨﻰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫‪ ١٣٨‬ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ و ﺿﺨـﺎﻣـﺖ ‪ ٨٠‬ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻧﺪاژ ﻃﻰ ﻣـﺪت ﺑـﻬـﺮهﺑﺮدارى‬
‫ﺑﻪﻣﺮور ﺳﺎﻳﻴﺪه ﺷﺪه و ﻣﻘﻄﻊ ﭘﺮوﻓﻴﻞ آن از ﺷﻜﻞ ﻫﻨﺪﺳﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑـﺮاى ﻏﻠﺘﺶ روى‬
‫رﻳﻞ ﺧﺎرج ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ در راه آﻫﻦ اﻳﺮان‪ ،‬ﻫﺮ ﺑﺎﻧﺪاژ را ﺗﺎ ﺳﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﻰﺗﻮان‬
‫ﺗﺮاﺷﻜﺎرى ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﻣﺠـﺪداً ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻫﻨﺪﺳﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧـﻮد ﺑـﺮﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻟﺒﻪ ﺧﺎرﺟﻰ ﺑﺎﻧﺪاژ از ‪ ٤١‬ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﻧﺪاژﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﻧﻮع ﻓﻮﻻد ﺑﻪ ﺷﺶ ﮔـﺮوه ‪ B1,B2,.......,B6‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ‬
‫ﮔﺮوه ﺑـﺮاى ﺑﺎرﻣﺤـﻮرى‪ ،‬داﻣﻨﻪ ﺳـﺮﻋﺖ و ﻧﻴـﺮوى ﺗـﺮﻣﺰ ﻣﻌﻴﻨﻰ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻣـﻰﺑـﺎﺷـﻨـﺪ‪ .‬در‬
‫ﭼﺮخﻫﺎى ﺑﺎﻧﺪاژى ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در راهآﻫﻦ اﻳﺮان از ﺑﺎﻧﺪاژﻫﺎى ﻧﻮع ‪ B2‬و دﻳﺴﻚ ﻧﻮع‬
‫‪ C1‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫رﻳﻨﮓ ﻧﮕﻬـﺪارﻧﺪه‪ :‬رﻳﻨﮓ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻳﻚ ﺣﻠﻘﻪ ﻓﻨـﺮى ﭼﺎكدار ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺣﺼﻮل اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﺗﺼﺎل داﺋﻢ ﺻﻔﺤﻪ و ﺑﺎﻧﺪاژ ﺑـﻪوﺳﻴﻠﻪ ﻏﻠﻄﻚ ﻣﺨﺼـﻮص در ﺷﻴﺎر‬
‫ﺑﻴﻦ ﻃﻮﻗﻪ و ﺻﻔﺤﻪ ﺟﺎزده ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﻴﺶﻫﺎى ‪ UIC‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪:‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ اﺑﻌﺎدى‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻛﻴﻔﻰ‬ ‫اﺟﺰاء‬

‫‪UIC-811-2‬‬ ‫ﻓﻴﺶ‬ ‫‪UIC-811-1‬‬ ‫ﻓﻴﺶ‬ ‫ﻣﺤﻮرﻫﺎ‬
‫‪UIC-812-2‬‬ ‫ﻓﻴﺶ‬ ‫‪UIC-812-3‬‬ ‫ﻓﻴﺶ‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ﺻﻠﺐ‬
‫‪UIC-812-5‬‬ ‫‪UIC-812-1‬‬ ‫ﻣﺮﻛﺰدﻫﻰ ﺑﻪ ﭼﺮخ‬
‫)ﻫﻢﻣﺤﻮرى ﭼﺮخﻫﺎ(‬
‫‪UIC-810-2‬‬ ‫‪UIC-810-1‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ﺑﺎﻧﺪاژى‬
‫‪UIC-810-3‬‬ ‫رﻳﻨﮓ ﻓﻨﺮى ﭼﺮخ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤـﺎره ‪ ISO1005/7‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اﺻﻼﺣﻴـﻪ‬

‫ﻣﻮرخ ‪ 1982‬درﺑﺎره ﺟﻨﺲ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴـﻪى رﻳﻠﻰ اﺳﺖ و ﻓﺼـﻞ ‪ ٧‬آن ﺑﻪ ﺿﺮورتﻫﺎى‬
‫اﻟﺰاﻣﻰ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪى رﻳﻠﻰ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﺳﺖ‪.‬‬
‫‪٧٤‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ دـ ﺟﺪول ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻳﻨﭻ ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ )ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب(‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ اﻳﻨﭻ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ اﻳﻨﭻ‬
‫اﻳـــــﻨﭻ‬ ‫ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ‬ ‫اﻳـــــﻨﭻ‬ ‫ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ‬
‫‪١‬‬ ‫‪٢٥/٤‬‬
‫‪٣٢‬‬
‫‪٠/٧٩٣٧‬‬ ‫‪١‬‬
‫‪١٦‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪٢٥/٤‬‬
‫‪١‬‬
‫‪١٦‬‬
‫‪١/٥٨٧٥‬‬ ‫‪١٧‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪٢٦/٩٨‬‬
‫‪١‬‬
‫‪١ ١‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪٢٦/٩٨‬‬
‫‪٩‬‬
‫‪٢/٨٢٢‬‬ ‫‪١ ١‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٣٨/١‬‬
‫‪١‬‬
‫‪٤‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪٣٨/١‬‬
‫‪٣/١٧٥‬‬
‫‪٨‬‬ ‫‪١/٥‬‬ ‫‪٣٨/١١‬‬
‫‪٣‬‬
‫‪٤/٧٦٢٥‬‬
‫‪٢٥‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪٣٩/٦٨‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪١ ٥‬‬ ‫‪٤١/٢٧‬‬
‫‪٨‬‬
‫‪١‬‬
‫‪٤‬‬
‫‪٦/٣٥‬‬ ‫‪١ ٣‬‬
‫‪٤‬‬ ‫‪٤٤/٤٥‬‬
‫‪٣‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٥٠/٨‬‬
‫‪٨‬‬ ‫‪٩/٥٢‬‬ ‫‪٢ ١‬‬ ‫‪٦٣/٥‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪٢ ٣‬‬ ‫‪٦٩/٨٥‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪١٢/٧‬‬ ‫‪٤‬‬
‫‪٣‬‬ ‫‪٧٦/٢‬‬
‫‪٨‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪١٢/٧‬‬ ‫‪٣ ١‬‬
‫‪٤‬‬ ‫‪٨٢/٥٥‬‬
‫‪٥‬‬
‫‪٣ ١‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪٨٨/٩‬‬
‫‪٨‬‬ ‫‪١٥/٨٧‬‬ ‫‪٣ ٣‬‬
‫‪٤‬‬ ‫‪٩٥/٢٥‬‬
‫‪١١‬‬
‫‪١٧/٤٦‬‬
‫‪١٢‬‬ ‫‪٣٠٤/٨‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪٢٨‬‬ ‫‪٧١١/٢‬‬
‫‪٣‬‬
‫‪٤‬‬ ‫‪١٩/٠٥‬‬ ‫‪٢٩‬‬ ‫‪٧٣٦/٦‬‬
‫‪١٣‬‬
‫‪٣٠‬‬ ‫‪٧٦٢‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪٢٠/٦٣‬‬ ‫‪٣٢‬‬ ‫‪٨١٢/٨‬‬
‫‪٧‬‬ ‫‪٣٣‬‬ ‫‪٨٣٨/٢‬‬
‫‪٨‬‬ ‫‪٢٢/٢٢‬‬ ‫‪٣٣ ٧‬‬
‫‪٦٤‬‬ ‫‪٨٤٠/٩٧‬‬
‫‪١٥‬‬ ‫‪٨٦٣/٦‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪٢٣/٨١‬‬ ‫‪٣٤‬‬
‫‪١٦‬‬
‫‪٣٦‬‬ ‫‪٩١٤/٤‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪٢٥/٤‬‬ ‫‪٣٨‬‬ ‫‪٩٦٥/٢‬‬
‫‪١‬‬ ‫‪٢٥/٤‬‬
‫‪٣٨ ٤٣‬‬
‫‪٦٤‬‬ ‫‪٩٨٢/٢٦‬‬
‫‪٥٣ ١٥‬‬
‫‪١٦‬‬ ‫‪١٣٤٤/٦١‬‬
‫‪٥٣ ١‬‬
‫‪٤‬‬ ‫‪١٣٥٢/٥٥‬‬
‫‪٥٣ ٣‬‬
‫‪٨‬‬ ‫‪١٣٥٥/٧٢‬‬
‫‪٥٣ ١‬‬
‫‪٢‬‬ ‫‪١٣٥٨/٩‬‬
‫‪٨٤‬‬ ‫‪٢١٣٣/٦‬‬
‫‪١٠٤‬‬ ‫‪٢٦٤١/٦‬‬
‫‪٧٥‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻫـ ‪ -‬ﺗﺼﺎوﻳﺮى ﺟﻬﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﻳﺎدآورى ﻣﻬﻢ ‪:‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎى اﺷﺎره ﺷﺪه در اﻳﻦ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ راه آﻫﻦ ﻓﺪرال آﻣﺮﻳﻜﺎ )‪(FRA‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در راه آﻫﻦ اﻳﺮان‪ ،‬ﻓﻘﻂ در ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ ﻫﺎى ‪ GM‬از اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪ راﻫﻨﻤﺎى‬
‫ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻴﻄﻪ ﻛﺎرﺑﺮى آن ﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪٧٦‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -١‬آﺧﺎل )ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻰ( ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻓﻠﺰ ﭼﺮخ و ﺷﺮوع ﺗﺮك ﺧﺴﺘﮕﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻼﺷﻰ‬
‫ﻃﻮﻗﻪ)ر‪.‬ك‪.‬ﺻﻔﺤﻪ‪(٥٠‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ - ٢‬ﭘﻬﻦ ﺷﺪﮔﻰ ﻃﻮﻗﻪ) ر‪.‬ك‪ .‬ﺻﻔﺤﻪ‪(٥١‬‬
‫‪٧٧‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪ ﻓﻮﻻدى ﭼﺮخ ﺑﺮاى ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‬
‫ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻓﻠﻨﺞ‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪)s-630-98‬اﺻﻼح ﺷﺪه(‬
‫وﻳﮋﮔﻰ ﻫﺎى اﺻﻠﻰ‬
‫ﺧﻂ ﻛﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ارﺗﻔﺎع ﻓﻠﻨﺞ‬ ‫ﭘﻠﻪى ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺤﻞ ﺷﻴﺎر ﺷﺎﻫﺪ‬
‫درﺟﻪ ﺑﻨﺪى ﻫﺎى ‪ ٧‬اﻳﻨﭻ و ﻳﻚ اﻳﻨﭽﻰ‬

‫‪٨‬‬
‫ﺑﺮاى اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى ﻋﻤﻮدى ﺷﺪن ﻓﻠﻨﺞ‬
‫ﺧﻂ ﻛﺶ و ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ‬

‫ﻫـﻤــﺎن ﻃــﻮر ﻛــﻪ ﻋــﻼﻣــﺖﮔــﺬارى ﺷـﺪه‬
‫ﺑﺮاى اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪ ﭼﺮخ‬
‫ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻂ ﻛﺶ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻓﻠﻨﺞ‬
‫‪١‬‬ ‫ﺑﺎ ﻓﻮاﺻﻞ ‪ ١‬اﻳﻨﭻ‪.‬‬
‫را ﺑﺎ ﻓﻮاﺻﻞ اﻳﻨﭻ اﻧﺪازه ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪١٦‬‬
‫‪١٦‬‬
‫ﺑـــﺮاى ﻣــﺤـــﺎﺳـــﺒـــﺎت ﺑـــﺮداﺷـــﺖ ﻓـــﻠـــﺰ‬
‫‪AAR‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻂ ﻛﺶ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى ﺑﺮﻳﺪﮔﻰ‬

‫ﻧﻮك ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻤﻖ ﺷﻴﺎر ﺷﺎﻫﺪ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٣‬‬
‫‪٧٨‬‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺤﻞ ﺷﻴﺎر ﺷﺎﻫﺪ‬
‫‪٣‬‬
‫اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﻻى ﺧﻂ ﺳﻄﺢ‬ ‫‪٨‬‬
‫ﺷﻴﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻏﻠﺘﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‬ ‫‪٣‬‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ از‬

‫‪٨‬‬
‫ﺷﻜﻞ‪٤‬‬
‫‪٧٩‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪ ﻓﻮﻻدى ﭼﺮخ )ﺷﻤﺎره ‪(S-630-98‬‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى ارﺗﻔﺎع ﻓﻠﻨﺞ‬

‫‪١‬‬ ‫ﺻﻔﺮ روى اﻧﮕﺸﺘﻰ ﺳﻨﺠﻪ ﻫﻢ راﺳﺘﺎى ﺑﻠﻨﺪى واﻗﻌﻰ ﺗﻘﺴﻴﻤﺎت‬
‫‪١٦‬‬
‫در ﺑﺪﻧﻪى ﺳﻨﺠﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫را ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪٢٢‬‬ ‫‪ -‬ﻣﺜﺎل زﻳﺮ اﻧﺪازهى‬

‫‪١٦‬‬
‫ﺻﻔﺮ اﻧﮕﺸﺘﻰ ﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ درﺟﻪ ﺑﻨﺪى‬

‫ﺑﺎﻻﻳﻰى ﺧﻂ ﻛﺶ ﺑﺪﻧﻪ ﻫﻢ راﺳﺘﺎﺳﺖ‬
‫)ﻋﺪد‪ ٢٢‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ(‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٥‬‬
‫‪٨٠‬‬
‫ﻃﻮﻗﻪ ﻻﻏﺮ‬
‫اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫‪٧‬‬ ‫ﺣﺪ اﺳﻘﺎط‬

‫‪٨‬‬
‫ﺑﺮاى ﭼﺮخ ﻫﺎى ‪ ٣٦٬٢٨‬و ‪ ٣٨‬اﻳﻨﭻ‬
‫ﺳﻨﺠﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻰ ﭼﺮخ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى‬
‫ﺷﻜﻞ‪٦‬‬
‫‪٨١‬‬
‫اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫‪٣‬‬ ‫ﺣﺪاﺳﻘﺎط‬

‫‪٤‬‬
‫ﺑﺮاى ﭼﺮخ ﻫﺎى ‪ ٣٠‬و ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭻ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٧‬‬
‫‪٨٢‬‬
‫اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫‪٣‬‬ ‫ﺣﺪ اﺳﻘﺎط‬

‫‪٤‬‬
‫ﺑﺮاى ﭼﺮخ ﻫﺎى ‪ ٣٠‬و ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭻ‬
‫ﺳﻨﺠﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻰ‬
‫ﭼﺮخ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺪازه‬
‫ﮔﻴﺮى‬
‫ﺷﻜﻞ‪٨‬‬
‫‪٨٣‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺣﺪ اﺳﻘﺎط ‪١٫٥‬اﻳﻨﭻ‬
‫وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻓﻠﻨﺞ ﺑﺎ ﺳﻨﺠﻪ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﭼﺮخ اﺳﻘﺎﻃﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪٩‬‬
‫‪٨٤‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺣﺪ اﺳﻘﺎط ‪١٫٥‬اﻳﻨﭻ‬
‫وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻓﻠﻨﺞ ﺑﺎ ﺳﻨﺠﻪ ﺗﻤﺎس‬

‫ﺑﮕﻴﺮد ﭼﺮخ ﻣﺮدود اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺮخ‬
‫ﺷﻜﻞ‪١٠‬‬
‫‪٨٥‬‬
‫ﻓﻠﻨﺞ ﻻﻏﺮ ﻣﺮدود‬
‫‪١٥‬‬
‫اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫‪١٦‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪١١‬‬
‫‪٨٦‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪ ﮔﺬارى ﻓﻠﻨﺞ ﻋﻤﻮدى ﻗﺎﺑﻞ اﺳﻘﺎط‬
‫ﺣﺪ اﺳﻘﺎط ﻳﻚ اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﺷﻜﻞ‪١٢‬‬
‫‪٨٧‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪ ﮔﺬارى ﻓﻠﻨﺞ ﻋﻤﻮدى ﻣﺮدود‬
‫ﺣﺪ اﺳﻘﺎط ﻳﻚ اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪١٣‬‬
‫‪٨٨‬‬
‫ﺑﺮﻳﺪﮔﻰ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﻘﺎط ﺑﺎ ‪ ٢‬اﻳﻨﭻ ﻃﻮل ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫‪ ٢‬ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻟﻜﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ‬

‫ﻫﺮ ﻛﺪام ‪ ١٫٥‬اﻳﻨﭻ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫از ﺧــﻂ ﻛــﺶ ﺑـــﺮاى‬

‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى ﺑﺮﻳﺪﮔـﻰ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻰ ﭼﺮخ‬
‫ﺷﻜﻞ‪١٤‬‬
‫‪٨٩‬‬
‫از ﺳﻨﺠﻪ ﺗـﺮﻛﻴﺒﻰ اﺳﺘﺎﻧـﺪارد‪s-627‬ﻳﺎ ‪s-628‬ﺑﺮاى ﺗﺸﺨﻴـﺺ ﭼـﺮخ‬
‫ﻫﺎى ﺻﻔﺤﻪ ﻗﻮﺳﻰ از ﭼﺮخ ﻫﺎى ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﻗﻮﺳﻰ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬

‫)ﻛﻢ ﺗﻨﺶ(‬ ‫)ﭘﺮﺗﻨﺶ(‬
‫ﺷﻜﻞ ‪١٥‬‬
‫‪٩٠‬‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺳﻨﺠﻪ ﺳﺎده ﭼﺮخ )ﺷﻤﺎره ‪(W620‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﺠﻪ ﻣﺎدر)ﺷﻤﺎره ‪(W785A‬‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‬
‫‪-‬اﺷﻜﺎﻟـﻰ ﻧـﺪارد ﻛـﻪ دﻧـﺪه‬

‫ﻗﺪرى ﺑﺎﻻﺗﺮ از دﻧﺪه ﺳﻨﺠـﻪ‬
‫ﻣﺎدر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪-‬اﮔـﺮ زﻳـﺮش ﺑـﺎﺷـﺪ ﻣــﺮدود‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ‪١٦‬‬
‫‪٩١‬‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺳﻨﺠﻪ ﻫﺎى ‪W600‬و ‪W601‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﺠﻪ ﻣﺎدر ‪W785A‬‬
‫ﭘﺎﺷﻨﻪى اﻧﮕﺸﺖ ﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎﻳﺪ روى ﺳﻨﺠﻪى ﻣﺎدر ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ و‬

‫در ﺣﺎﻟﺖ»‪ «o‬روى ﺑﺪﻧﻪى ﺳﻨﺠﻪ‪ ،‬ﻋﺪد» ‪ «٢‬ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺤﻞ دﻧﺪهى ﺷﻴﺎر ﺷﺎﻫﺪ را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‬
‫»ﺻﻔﺮ در ﺻﻔﺮ«‬
‫‪-‬اﺷـﻜـﺎﻟـﻰ ﻧـﺪارد ﻛــﻪ‬
‫ﻗﺪرى ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪-‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪن از ﺣﺪ‬
‫ﻓﺮﺳﻮدﮔﻰ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪-‬در ﺻﻮرت ﺑﻴﺮون زدن‬
‫ﺧــﻂ ﺻــﻔــﺮ از ﺑــﺪﻧــﻪ‪،‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪ ﻣﺮدود اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻳﺪﮔﻰ ﺑﺎ ﺧﻂ »‪ «١٢‬ﻫﻢ ﺗﺮاز اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪١٧‬‬
‫‪٩٢‬‬
‫ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻰ راه آﻫﻦ ﻛﺘﺎب ﻫﺎى زﻳﺮ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -١‬راﻫﻨﻤﺎى ﻋﻴﻮب رﻳﻞﻫﺎ ‪١٣٦٨ -‬‬
‫‪ -٢‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﺶ زﺑﺎﻧﻪ ﻋﻤﻮﻣﻰ واژﮔﺎن و اﺻﻄﻼﺣﺎت راه آﻫﻦ ‪١٣٧٢ -‬‬
‫‪ -٣‬ﻋﻴﻮب ﭘﻞ ﻫﺎى راه آﻫﻦ و اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﻰ آﻧﻬﺎ ‪١٣٧٦ -‬‬
‫‪ -٤‬اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮﻣﺰ راه آﻫﻦ ﺑﺎ ﺷﺮح آﺣﺎد و ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﻮر ‪١٣٧٩ -‬‬
‫‪ -٥‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻮﺻﻴﻔﻰ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻰ راه آﻫﻦ‪١٣٨١ -‬‬
‫‪ -٦‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺑﻬﺮه ﺑﺮدارى از ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻰ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗــــﻴﻮﻫﺎى دﻳﺰل‬
‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻚ ‪١٣٨٢ -‬‬
‫‪ -٧‬ﻧﮕﻬﺪارى و ﺗﻌﻤﻴﺮات زﻳﺮﺳﺎزى و روﺳﺎزى ﺧﻄﻮط رﻳﻠﻰ ‪١٣٨٢ -‬‬
‫‪ -٨‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺑﻬﺮه ﺑﺮدارى از ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻰ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗــــﻴﻮﻫﺎى دﻳﺰل‬
‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻚ ‪١٣٨٣ -‬‬
‫‪ -٩‬واژه ﻧﺎﻣﻪ ﺳﻪ زﺑﺎﻧﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت روﺳﺎزى رﻳﻠﻰ ‪١٣٨٤ -‬‬
‫‪ -١٠‬ﺑﺎزدﻳﺪ ﻗﻄﺎر در اﻳﺴﺘﮕﺎه ‪١٣٨٤ -‬‬
‫‪ -١١‬آﻣﻮزش ﺳﻮزﻧﺒﺎن ‪١٣٨٤-‬‬
‫‪ -١٢‬ﻣﻘﺪﻣﻪاى ﺑﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﮕﻬﺪارى و ﺗﻌﻤﻴﺮ ﺧﻄﻮط راه آﻫﻦ ‪١٣٨٤ -‬‬
‫‪-١٣‬اﺻﻮل ﻣﻬﻨﺪﺳﻰ روﺳﺎزى ﺧﻂ آﻫﻦ ‪١٣٨٥ -‬‬
‫‪-١٤‬اﻟﻔﺒﺎى ﭼﺮخ واﮔﻦ و ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‪١٣٨٥ -‬‬
‫*****************‬
‫ﻛﺘﺐ وﻳﮋه آﻣﻮزش ﺳﻴﺎر‬
‫‪ -١٥‬آﻣﻮزش ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﺳﻮاﻧﺢ و رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻮل اﻳﻤﻨﻰ درﺳﻴﺮ و ﺣﺮﻛﺖ ‪-‬‬

‫وﻳﮋهى ﺳﻮزﻧﺒﺎن ‪١٣٨٠ -‬‬
‫‪ -١٦‬آﻣﻮزش ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﺳﻮاﻧﺢ و رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻮل اﻳﻤﻨﻰ درﺳﻴﺮ و ﺣﺮﻛﺖ ‪ -‬وﻳﮋه ى‬
‫‪٩٣‬‬
‫روﺳﺎ و ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ اﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎى ﻏﻴﺮ ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻰ ‪١٣٨٠ -‬‬
‫‪ - ١٧‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻋﻴﻮب ﺧﻂ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎى ﻧﮕﻬﺪارى و اﻳﻤﻨﻰ‪ -‬وﻳﮋه ى روﺳﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﺘﺼﺪﻳﺎن ﺗﻌﻤﻴﺮات ﺧﻂ‪١٣٨١ -‬‬
‫‪ -١٨‬ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت ﻣﻜﺎﻧﻴﺰه در ﻧﮕﻬﺪارى‪ ،‬ﺑﻬﺴﺎزى و ﻧﻮﺳـــﺎزى ﺧﻄﻮط راه آﻫﻦ ‪-‬‬
‫وﻳﮋهى روﺳﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﺘﺼﺪﻳﺎن ﺗﻌﻤﻴﺮات ﺧﻂ ‪١٣٨١ -‬‬
‫‪ -١٩‬آﻣﻮزش ﻧﻜﺎت اﻳﻤﻨﻰ و ﺣﻔﺎﻇﺘﻰ در اﻣﻮر ﻧﺎوﮔﺎن و ﺳﻴﺮ و ﺣﺮﻛﺖ دﭘﻮ ـ‬
‫وﻳﮋه ى ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮراﻧﺎن ‪١٣٨١ -‬‬
‫‪ -٢٠‬ﻧﻜﺎت اﻳﻤﻨﻰ در ﻛﻨﺘﺮل و ﺑﺎزرﺳﻰ ﻓﻨﻰ ﻗﻄﺎرﻫﺎ ‪١٣٨١ -‬‬
‫‪- ٢١‬دﺳﺘﻮر اﻟﻌﻤﻞﻫﺎى ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﺮاﺑﻰ و ﻧﻜﺎت اﻳﻤﻨﻰ در اﻳﻨﺘﺮﻻﻛﻴﻨﮓ رﻟﻪاى ‪١٣٨١ -‬‬
‫‪ -٢٢‬آﻣﻮزش ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﺳﻮاﻧﺢ و رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻮل اﻳﻤﻨﻰ در ﺳﻴﺮ و ﺣﺮﻛﺖ ‪-‬‬
‫وﻳﮋهى روﺳﺎى ﻗﻄﺎر‪١٣٨٢ -‬‬
‫‪ -٢٣‬آﻣﻮزش ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﺳﻮاﻧﺢ و رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻮل اﻳﻤﻨﻰ در ﺳﻴﺮ و ﺣﺮﻛﺖ ‪-‬‬
‫وﻳﮋهى ﺳﺮﻣﺎﻧﻮرﭼﻰ و ﻣﺎﻧﻮرﭼﻰ ‪١٣٨٢ -‬‬
‫‪ -٢٤‬آﻣﻮزش ﻧﻜﺎت اﻳﻤﻨﻰ و ﺣﻔﺎﻇﺘﻰ ﻟﻜﻮ ﻣﻮﺗﻴﻮﻫﺎى ‪- GM‬‬
‫وﻳﮋه ى ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮراﻧﺎن ‪ -‬ﺟﻠﺪ دوم‪١٣٨٣ -‬‬
‫‪ -٢٥‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و ﺑﺎزرﺳﻰ ﻓﻨﻰ وا ﮔﻦ ﻫﺎى ﺑﺎرى اﻛﺮاﻳﻨﻰ‪١٣٨٤ -‬‬
‫‪ -٢٦‬راﻫﻨﻤﺎى ﺑﻰ ﺳﻴﻢ ‪١٣٨٥ -‬‬
‫*****************‬
‫ﻛﺘﺎب ﻫﺎى در ﻣﺮﺣﻠﻪ آﻣﺎده ﺳﺎزى و ﭼﺎپ‬
‫‪ - ١‬اﺻﻮل ﻣﻬﻨﺪﺳﻰ ﺧﻂ راه آﻫﻦ‬

‫‪ - ٢‬ﺗﺮﻣﺰ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ و ﻗﻄﺎر‬
‫‪ - ٣‬آﻣﻮزش ﻣﺎﻧﻮرﭼﻰ‬
‫‪- ٤‬دﺳﺘﻮر اﻟﻌﻤﻞ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﻮﺗﻮر روﺳﺘﻮن‬
‫‪٩٤‬‬
Xý«œœU¹
٩٥
Xý«œœU¹
٩٦
Xý«œœU¹
٩٧
Xý«œœU¹
٩٨

b32 الفبای چرخ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

b32 الفبای چرخ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫ﺑﻪﻧﺎم ﺧﺪا‬

‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻏﻼﻣﻌﻠﻰ ﻛﺸﺎﻧﻰ‬

‫ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻰ ﻋﻠﻤﻰ ـ ﻛﺎرﺑﺮدى راهآﻫﻦ‬

‫‪This is a Farsi translation of‬‬

‫ﺳﺎﻳﺖ ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش‪http://WWW.raitc.ir :‬‬ ‫ﭘـﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻰ‪Rwamaouzesh @ Rai.ir :‬‬

‫ﻋﻨﻮان‪ :‬اﻟﻔﺒﺎى ﭼﺮخ واﮔﻦ و ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‬

‫)‪1- AAR (Association of American Railroads‬‬

‫ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﭼﺮخ در راهآﻫﻦ‪١...........................................................‬‬

‫ﺑﺎزدﻳﺪ ﭼﺮخ واﮔﻦ ‪ -‬ﻛﻠﻴﺎت‪٣٣.......................................................‬‬

‫‪ -١٢‬ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎه ﻳﺎ ﻣﻘﺮ ﭼﺮخ‬ ‫‪١‬‬

‫‪٤‬‬ ‫‪٥ ٦‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪١٥‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺎر )ﺷﻤﺶ ﻓﻮﻻدى اﺳﺘﻮاﻧﻪاى( ﺗﺎ آﺳﺘﺎﻧﻪى‬

‫ﻟﻘﻤﻪى ﺧﻤﻴﺮى زﻳﺮ ﺿﺮﺑﻪى ﭘﺮس ﺳﻨﮕﻴﻦ‬

‫ﻟﻘﻤﻪى ﭘﺮس ﺧﻮرده ﭘﺲ از ﺿﺮﺑﻪى دوم‬

‫ﭼﺮخ ﻧﻮرد ﺷﺪه ﭘﺲ از ﺣﺮارتﮔﻴﺮى دوﺑﺎره‬

‫ﭼﺮخ ﺑﺸﻘﺎﺑﻰ ﺷﺪه ﭘﺲ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺟﻬﺖ رﺳﻴﺪن‬

‫ﭼﺮخ دو ﺳﺎب‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭼﺮخﻫﺎى وﻳﮋهى واﮔﻦ ﺑﺎرى‬

‫ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮاﺣﻰ و ﻣﺪل ﭼﺮخ‬ ‫ﻧﻮع ﻃﻮﻗﻪ‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ )ﺗﻦ(‬

‫‪ CA-28‬و ‪A-28‬‬ ‫‪M-W‬‬ ‫‪100‬‬

‫‪ CK-36‬و ‪K-36‬‬ ‫‪M-W‬‬ ‫‪100‬‬

‫‪ CCX-36‬و ‪CX-36‬‬ ‫‪2W‬‬ ‫ً‪2‬‬

‫ﺷﻜـﻞ ‪ ٨‬ﻧﻤﻮدارى اﺳﺖ از ﭼﺮخﻫـﺎى ﭘـﺮﻣﺼﺮف ﺟـﺎرى ﻛﻪ ﻗﻄﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺳـﺎبﻫـﺎ و‬

‫َاﻧﮓ ﻫﺴﺘﻪى ﭼﺮخ‬

‫ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮح و ﻣﺪل ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﻃﺒﻘﻪ‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ اﻧﮓ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﺳﺎزﻧﺪه و ﻋﻼﺋﻢ اﺧﺘﺼﺎرى آنﻫﺎ‬

BW - Bethlehem GY - Griffin, St.

‫ﻋﻼﻣﺖﮔﺬارى ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ )رﻳﺨﺘﮕﻰ(‬

‫َاﻧﮓ ﻫﺴﺘﻪى ﭼﺮخ‬

‫ﺑﺠﺎى ‪ G‬ﭼﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﻮد ﺧﺎرجﺷﺪه از ﺳﺮوﻳﺲ‬ ‫ﻣﻼﺣﻀﺎت‬

‫ﮔﺮوه ‪G‬‬ ‫ﭼـﺮخﻫـﺎى ﻣـﻮرد اﺳـﺘـﻔــﺎده‪،‬‬

‫‪01‬‬ ‫ﭼﺪﻧﻰ رﻳﺨﺘﮕﻰ دﻳﻮﻳﺲ‬

‫‪02‬‬ ‫ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ‪AAR X-2‬‬

‫‪03‬‬ ‫ﻓﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕﻰ ﺷﺮﻛﺖ ‪ Southern‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از ‪١٩٥٨/٥/٧‬‬

‫‪05‬‬ ‫ﻓﻮﻻد رﻳﺨﺘﮕﻰ ‪AAR X-4‬‬

‫‪06‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ﺗﻮﻟﻴﺪى ﻗﺒﻞ از ‪ ،١٩٢٧/١/١‬ﻓﻮﻻد ﭘﺮﺳﻰ‪،‬‬

‫‪07‬‬ ‫ﻓﻮﻻد رﻳﺨﺘﮕﻰ‪ ،‬دوﺳﺎب راﻳﺰر ‪) ٣‬ﺑﺎ ﻣﺎرك ‪ ،(CS-2‬ﺗﻮﻟﻴﺪى ‪١٩٦٠-‬‬

‫‪08‬‬ ‫ﻓﻮﻻد رﻳﺨﺘﮕﻰ ‪AAR X-5‬‬

‫‪09‬‬ ‫ﭼﺮخ ﻓـﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕـﻰ ﻛـﺎرﺧﺎﻧـﻪى ‪ ،Southern‬ﻳﻚﺳـﺎب‪ ٧٠ ،‬ﺗﻦ‬

‫‪10‬‬ ‫ﭼﺮخ ﻓﻮﻻد رﻳﺨﺘﮕﻰ ﺷﺮﻛﺖ ‪ ٧٠ ،Southern‬ﺗﻨﻰ‪ ،‬ﻣﺎرك »‪ «U1‬ﺗﻮﻟﻴﺪ‬

‫‪11‬‬ ‫ﺗ ـﻤـــــــﺎ ﻣ ـﻰ ﭼﺮ خ ﻫـﺎ ى ﭼـــــــﺪ ﻧ ـﻰ ‪ B-28‬ﻳ ﺎ ﻓــــــــﻮﻻد ﭘﺮﺳ ـﻰ‬

‫‪12‬‬ ‫ﻳ ﻚ ﺳ ـــــﺎ ب ‪ ،X-14‬ﻓ ﻮﻻد ﭘﺮﺳـﻰ ‪ 28‬اﻳ ﻨـــﭻ ﺑ ـﺪون ﺷﻨﺎﺳـــﻪى‬

‫‪13‬‬ ‫ﻃﺮح ﭼﺮخ‬

‫‪14‬‬ ‫ﻓﻮﻻد ﻛﺎرﺷﺪهى ‪D-28‬‬

‫‪15‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٢٨‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬

‫‪16‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬

‫‪17‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٦‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬

‫‪18‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٨‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬

‫ﺣﺮوف رﻣﺰ ﻧﺸﺎن راهآﻫﻦ‬

159 ABEX C Abex Corporation, Corsicana, Tx.

19 ABEX S Abex Corporation, Calera, Al.

12B4589 AC S Algoma Center Rwy, Sault Ste. Marie, Ont., can.

179 ACX H ACF Industries, AMCAR Div., Huntington, W. Va.

179 ACX M ACF Industries, AMCAR Div.,Milton, Pa.

12F34589 AL A Alaska Railroad, Anchorage, Ak.

179 ALX B Alegheny Axle Inc., Butler, Pa.

2P48A9 AM BG AMTRAK, Beech Grove, In.

2P68A9 AM W AMTRAK, Wilmington, De.

............. ........ ...... .................................................

............. ........ ...... .................................................

............ ....... ...... ..................................................

9 WTX C WATCO, Inc., Coffeyville,Ks.

9 ZRX Z Zwpil Railcar Company, Zwolle, La.

‫‪ =2F‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﺠﺎز ﺗﻌﻤﻴﺮ رول ﺑﺮﻳﻨﮓ ـ واﮔﻦ ﺑﺎرى‬

‫ﺑﻪﻧﺎم ﺧﺪا‬

‫ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻰ ﻋﻠﻤﻰ ـ ﻛﺎرﺑﺮدى راهآﻫﻦ‬

‫ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﭼﺮخ در راهآﻫﻦ‪١...........................................................‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺎر )ﺷﻤﺶ ﻓﻮﻻدى اﺳﺘﻮاﻧﻪاى( ﺗﺎ آﺳﺘﺎﻧﻪى‬

‫ﻟﻘﻤﻪى ﺧﻤﻴﺮى زﻳﺮ ﺿﺮﺑﻪى ﭘﺮس ﺳﻨﮕﻴﻦ‬

‫ﻟﻘﻤﻪى ﭘﺮس ﺧﻮرده ﭘﺲ از ﺿﺮﺑﻪى دوم‬

‫ﭼﺮخ ﻧﻮرد ﺷﺪه ﭘﺲ از ﺣﺮارتﮔﻴﺮى دوﺑﺎره‬

‫ﭼﺮخ دو ﺳﺎب‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭼﺮخﻫﺎى وﻳﮋهى واﮔﻦ ﺑﺎرى‬

‫ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮاﺣﻰ و ﻣﺪل ﭼﺮخ‬ ‫ﻧﻮع ﻃﻮﻗﻪ‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ )ﺗﻦ(‬

‫ﺷﻜـﻞ ‪ ٨‬ﻧﻤﻮدارى اﺳﺖ از ﭼﺮخﻫـﺎى ﭘـﺮﻣﺼﺮف ﺟـﺎرى ﻛﻪ ﻗﻄﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺳـﺎبﻫـﺎ و‬

‫َاﻧﮓ ﻫﺴﺘﻪى ﭼﺮخ‬

‫ﺷﻨﺎﺳﻪى ﻃﺮح و ﻣﺪل ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﻃﺒﻘﻪ‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ اﻧﮓ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﺳﺎزﻧﺪه و ﻋﻼﺋﻢ اﺧﺘﺼﺎرى آنﻫﺎ‬

‫ﻋﻼﻣﺖﮔﺬارى ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ )رﻳﺨﺘﮕﻰ(‬

‫َاﻧﮓ ﻫﺴﺘﻪى ﭼﺮخ‬

‫ﺑﺠﺎى ‪ G‬ﭼﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﻮد ﺧﺎرجﺷﺪه از ﺳﺮوﻳﺲ‬ ‫ﻣﻼﺣﻀﺎت‬

‫ﮔﺮوه ‪G‬‬ ‫ﭼـﺮخﻫـﺎى ﻣـﻮرد اﺳـﺘـﻔــﺎده‪،‬‬

‫‪06‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ﺗﻮﻟﻴﺪى ﻗﺒﻞ از ‪ ،١٩٢٧/١/١‬ﻓﻮﻻد ﭘﺮﺳﻰ‪،‬‬

‫‪07‬‬ ‫ﻓﻮﻻد رﻳﺨﺘﮕﻰ‪ ،‬دوﺳﺎب راﻳﺰر ‪) ٣‬ﺑﺎ ﻣﺎرك ‪ ،(CS-2‬ﺗﻮﻟﻴﺪى ‪١٩٦٠-‬‬

‫‪09‬‬ ‫ﭼﺮخ ﻓـﻮﻻدى رﻳﺨﺘﮕـﻰ ﻛـﺎرﺧﺎﻧـﻪى ‪ ،Southern‬ﻳﻚﺳـﺎب‪ ٧٠ ،‬ﺗﻦ‬

‫‪11‬‬ ‫ﺗ ـﻤـــــــﺎ ﻣ ـﻰ ﭼﺮ خ ﻫـﺎ ى ﭼـــــــﺪ ﻧ ـﻰ ‪ B-28‬ﻳ ﺎ ﻓــــــــﻮﻻد ﭘﺮﺳ ـﻰ‬

‫‪12‬‬ ‫ﻳ ﻚ ﺳ ـــــﺎ ب ‪ ،X-14‬ﻓ ﻮﻻد ﭘﺮﺳـﻰ ‪ 28‬اﻳ ﻨـــﭻ ﺑ ـﺪون ﺷﻨﺎﺳـــﻪى‬

‫‪14‬‬ ‫ﻓﻮﻻد ﻛﺎرﺷﺪهى ‪D-28‬‬

‫‪15‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٢٨‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬

‫‪16‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٣‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬

‫‪17‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٦‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬

‫‪18‬‬ ‫ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٨‬اﻳﻨﭻ ‪ARMCO‬‬

‫ﺣﺮوف رﻣﺰ ﻧﺸﺎن راهآﻫﻦ‬

‫‪ =2P‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﺠﺎز رول ﺑﺮﻳﻨﮓ ـ واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮى آمﺗﺮاك‬

‫‪ =4‬ﻛﺎرﮔﺎه ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮرـ ﻟﻜﻮﻣﻮﺗﻴﻮ‬

‫‪ =5‬ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺮاشﻫﺎى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮرـ واﮔﻦ ﺑﺎرى‬

‫‪ =6‬ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺮاشﻫﺎى ﭼﺮخـ واﮔﻦ ﺑﺎرى‬

‫‪=7‬ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺮاشﻫﺎى ﻣﺤﻮرـ واﮔﻦ ﺑﺎرى‬

‫‪ =8‬ﻛﺎرﮔﺎه ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮرـ واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮى‬

‫‪ =8A‬ﻛﺎرﮔﺎه ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮرـ واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮى آمﺗﺮاك‬

‫‪ =9‬ﻧﺼﺐ رولﺑﺮﻳﻨﮓـ واﮔﻦ ﺑﺎرى و واﮔﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮى آمﺗﺮاك‬

‫ﺳﻨﺠﻪﻫﺎى اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻧﺤﻮهى ﻛﻨﺘﺮل ﺻﺤﺖ آﻧﻬﺎ‬

‫ﺳﻨـﺠﻪى ﻋﻴﺐﻳـﺎب ﺷﻤﺎره ‪ 34401‬ﻳـﺎ ‪ 34401 A‬در ﺷﻜﻞ ‪ ٢‬ﺑـﺮاى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى‬

‫ﺧﻂﻛﺶ و ﻧﻘﻄﻪى ﺗﺸﺨـﻴـﺺ ﺑـﺮاى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى‬

‫اﻳﻦ ﺳﻨﺠﻪ ﺑﺮاى ﭼﺮخﻫﺎى ﮔﺮوه ‪ F‬و ‪ G‬ﻧﺒﺎﻳﺴﺘﻰ ﺑﻜﺎر رود‬

‫ﺧﻂﻛﺶ دﻳﻮاره ﻧﻘﻄﻪى ‪E‬‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ زﺑﺎﻧﻪ‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﻮﻗﻪ ﭘﺲ از ﺗﺮاﺷﻜﺎرى‬

‫ﺳﻨﺠﻪى اﻧﺪازهﮔﻴﺮى ﭼﺮخﻫﺎى داغدﻳﺪهى ﻣﺮدود )ﻗﺎﺑﻞ اﺳﻘﺎط(‬

‫ﺳﻨﺠﻪى ﻋﻴﻮب ﭼﺮخ در اﺗﺤﺎدﻳﻪ‬

‫ﺳﻨﺠﻪﮔﺬارى ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﺮخ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -٩‬ﺳﻨﺠﻪﮔﺬارى ﺑﺮ روى ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻠﻨﺪ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٠‬ﻃﻮﻗﻪى ﻣﺘﻼﺷﻰ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٢‬اﻟ‪ .n‬ﻻﻏﺮى ﻃﻮﻗﻪ‪ ،‬در ﭼﺮخﻫﺎى ‪ ٣٦٬٢٨‬و ‪ ٣٨‬اﻳﻨﭻ‬

‫ﭼﺮخﻣﺤﻮرﻫﺎى دوﺳﺎب و ﭼﻨﺪﺳﺎبِ »داراى ﺗﺮك ﺣﺮارﺗﻰ« و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺣﺮارتدﻳﺪﮔﻰ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -١٦‬ﺳﻄﺢ ﻏﻠﺘﺶ ﭼﺎﻟﻪدار ﻳﺎ ﻣﺘﻮرق‬

‫دوﭘﻬﻨﻰ ﻟﻐـﺰﺷﻰ ‪ ،٢‬ﺷﻜﻞ ‪ ٢٠‬ﻧﺤﻮهى ﺳﻨﺠﻪﮔـﺬارى ﺑﺮ روى دوﭘﻬﻨﻰ ﻟﻐﺰﺷـﻰ در‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -٢٠‬دوﭘﻬﻨﻰ ﻟﻐﺰﺷﻰ و ﺳﻨﺠﻪﮔﺬارى آن‬

‫ﺗﺮك ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻰ ﺻـﻔـﺤـﻪى ﭼـﺮخ‪ ،٤‬ﻫﺮ ﭼـﺮﺧﻰ ﻛﻪ ﺻﻔﺤـﻪاش ﺗـﺮكﺧﻮرده ﻳـﺎ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -٢١‬ﺻﻔﺤﻪى ﺗﺮكدار‬

‫‪2- AAR Why Made Code 85‬‬ ‫‪ -١‬ﺗﺤﻮﻳﻞدار واﮔﻦ )وﻳﺮاﺳﺘﺎر(‬

‫ﺳﻮراخ ﻳﺎ داﻏﻰ ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ ‪ ،١‬ﺑﺮشﻛﺎرى ﻳﺎ ﺳﻮراخﻛﺎرى در ﺻﻔﺤﻪى ﭼﺮخ ﺑﻪ‬

‫ﻣﺎدهى ‪ . ٢٢٩/٧٣‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪى ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر‬

‫ﻣﺎدهى ‪ .٢٢٩/٧٥‬ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﺮخ و ﺑﺎﻧﺪاژ‪.‬‬

‫ﻣﺎدهى ‪ .٢٢٩٫٠٧٣‬ﭼﺮخ‪ -‬ﻣﺤﻮرﻫﺎ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ :‬ﭼﺮخ و ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاى ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻳﻚ ﻣﺤﻮر و دو ﭼﺮخ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ دو‬

‫‪ -٢‬ﭼﺮخﻫﺎى اﺗﺎﺑﻠﻮك ﻳﺎ ﺑﺎﻧﺪاژى )‪(Tyred Wheel‬‬

‫ﻧﺤﻮهى اﺗﺼﺎل ﺑﺎﻧﺪاژ و ﻫﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪى رﻳﻨﮓ ﻓﻨﺮى‬