Pag-alam sa iyong Karapatan : Sekswual Na Panliligalig sa Pilipinas

St. Augustine Academy of Pampanga

Floridablanca, Pampanga

S.Y 2019 – 2020

Isang pananaliksik na ipinasa kay

Bb. Ma. Belinda M. Bacani

sa Asignaturang Araling Panlipunan 10

sa St. Augustine Academy of Pampanga

Floridablanca, Pampanga

Ikatlong Grupo

Gabrielle M Rivato

Juilana I Defeo

Liamarie M Magtulis

March 17, 2020

SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

I. Panimula

Ang ating lipunan at pagkamamamayan ay humaharap sa maraming suliranin sa

kasalukuyan. Isa sa mga suliraning matagal nang lumiligalig sa atin ay patungkol sa sekswal

na panliligalig o sexual harassment. Sa katunayan, ayon sa isang pag-aaral na isinagawa nang

Social Weather Survey noong taong 2016 kung saan naitala na tatlo sa limang kababaihan sa

Pilipinas ay nakaranas nang sekswal na panliligalig.

Ang seskwal na panliligalig o sexual harrassment ay ang sapilitang paghingi, paghiling o

pag-uutos ng sekswal na pabor mula sa iba. Nakakasakit ito sa karangalan ng isang tao,

nararamdaman nila na hindi sila ligtas, at ipinipigilan sila na maabot ang kanilang buong

kakayanan. Ito’y labag sa batas.

Sa kasalukuyan, ang batas sa Pilipinas na nagsusulong na masugpo ang suliranin sa

sekwal na panliligalig ay ang Republic Act No. 11313 o “Safe Spaces Act of 2019” o

tinaguriang Bawal Bastos Law. Inamendahan nang batas na ito ang Republic Act 7877 o ang

“Anti-Sexual Harassment Act of 1995”. Nilalayon nang RA 11313 na palawakin ang sakop

na proteksyon nang batas upang mas mapaigting ang layon nitong masuplong ang laganap na

paglapastangan sa mga kababaihan.

Sa ilalim nang RA 7877, ang sexual harassment ay patungkol sa sekswal na panliligalig

sa trabaho, paaralan o institusyon nang pagsasanay. Maituturing na isang sekswal na

panliligalig ang isang aksyon mapaberbal o pisikal ma ito. Ito ay pisikal kung ang biktima ay

nakaranas ng paghimas o paghipo sa maseselang bahagi ng katawan, pakiramdam ng

pagiging hindi komportable. Ito naman ay maituturing na berbal kung ang prey o ang biktima

ay nakaranas ng catcalling, bastos na pananalita, at panghuli ang paggamit ng mga

bagay,larawan, o sulat na may bahid ng sekswal. Ang sexual predator o sexual offender ay

madalas manggaling sa isang nakakataas o "superior" gaya ng employer, manager,

supervisor, ahente ng employer, guro, instruktor, propesor, coach, tagapagsanay, o sinumang

may kapangyarihan, impluwensiya, o moral na awtoridad sa iba sa loob ng trabaho o lugar ng

pag-aaral o pagsasanay, sa mga pedophile at mga taong nakakaramdam ng domisyon.

2|Page
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

Ngunit sa ilalim nang bagong batas, ang RA 11313, na inaprubahan at naging batas

noong Abril 17, 2019, maaari nang magkaroon nang sekswal na panliligalig na ginawa nang

isang mag-aaral sa kanyang kamag-aral o kahit pa sa kanyang guro, o ginawa nang isang

empleyado sa kapwa niya empleyado o sakanyang nakatataas. Sa ilalim nang bagong batas

na ito, maliit na lamang ang konsiderasyon sa karakter nang sexual predator o offender, sa

katayuan nito o sa posisyon na hawak nito. Ang superiority o moral ascendancy ay isa

lamang sa mga katangian na kinukunsidera. Batay din sa RA 11313, hindi lamang mga

kababaihan ang maaaring maging biktima nang sekswal na panliligalig kundi pati na rin mga

kalalakihan o miyembro nang LGBTQ+. Ang pambabastos sa kalsada tulad nang pagpito sa

mga dumadaan o “unwanted attention” na ipinupukol sa mga biktima, ang pagpopost sa

social media tulad nang Facebook o Twitter nang mga malalaswang komento laban o direkta

sa kapwa ay labag din sa batas at pinaparusahan bilang street sexual harassment at online

sexual harassment sa ilalim nang RA 11313.

Ang pagbabago at paglawak nang sakop nang batas laban sa sekswal na panliligalig ay

tugon nang mga mambabatas sa tumataas na kaso nang mga pambabastos. Kinikilala na dahil

sa pagbabago nang lipunan at sa bagong teknolohiya, hindi na sapat ang proteksyon na

ibinibigay nang RA 7877 upang masugpo ang problemang ito.

Ang mga mananaliksik sa pagaaral na ito ay naglalayong ipaalam kung ano nga ba ang

dahlian, epekto at solusyon kung paano haharapin and sekswal na panliligalig. Nais nang

mga mananaliksik na makatulong ang pagaaral na ito sa ibang tao upang mas madaling

maintidihan ang sakop nang batas at makatulong na masugpo ang problema sa pamamagitan

nang adbokasiya na labanan ang sekswal na panliligalig.

Ang layuning ito ay dulot nang mataas na antas nang mga kaso nang sexual harassment

na hindi ipinapaabot sa mga otoridad dahil sa maling paniniwala tungkol sa isyung ito.

3|Page
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

II. Pagpapahayag nang Suliranin

Sa pag-aaral na ito, layon nang mga mananaliksik na sagutin ang mga sumusunod na

suliranin o katanungan:

(a) Ano nga ba ang sekswal na panliligalig at ang mga aspeto nito

i. Ano-ano ang mga aktibida o kilos na maaaring maging sekswal na panliligalig

(b) Ano ang epekto nang sekswal na panliligalig sa biktima at sa lipunan

(c) Bakit ng aba laganap ang sekswal na panliligalig at bakit hindi ito natugunan agad

(d) Ano ang mga maaaring maging tugon nang bawat mamamayan upang makatulong na

masolusyonan at mapuksa ang problema sa sekswal na panliligalig.

Sa pananaliksik na ito, tatalakayin ang legal at sosyal na aspeto nang problema, kabilang dito

ang pagtalakay sa mga batas patungkol sa paksa nang pagaaral na ito at mga desisyon nang

Korte Suprema nang Pilipinas bilang basehan. Tatalakayin din sa pag-aaral na ito ang mga

pag-aaral na ginawa sa ibang bansa.

4|Page
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

III. Pokus nang Pag-aaral

Ang sekswal na panliligalig o sexual harassment ay isang laganap at seryosong problema

na hinaharap nang bawat bansa. Ayon sa Cambridge Dictionary, ang sekswal na panliligalig

ay ang hindi kanais-nais, hindi pinahihintulutan at hindi nababagay o nararapat na mga gawa

na may katangiang sekswal. Ito ay maaaring sa pisikal o mental na pamamaraan o sa

pananalita at maaari rin itong sa pamamagitan nang paggamit nang intimidasyon, pwersa, o

koersyon.

Ano nga ba ang dahilan ng sekswal na panliligalig o sexual harrasment? Sa tanong na ito

ay marami ang naging kasagutan. Una, ang dominasyon ng sexual harraser sa kanyang

biktima. Ang dominasyon ay ang pagkakaroon ng kapangyarihan at kontrol sa isang grupo,

pamayanan, o institusyon. Ito ay isa sa mga dahilan ng sexual harrassment dahil ang

kapangyarihan ng sexual predator ay maari niyang magamit upang mapa-oo o mapasunod

ang kanyang biktima. Ang pangalawa naman ay ang pagiging Pedophile. Ang Pedophilia ay

ang mental na karamdaman na nag uudyat sa pagkagusto o pagnanais sa mga bata o menor de

edad sa sekswal na aspeto. Ang mga Pedophile ay maaaring gamitin ang kanilang edad

upang mapasunod ang mga bata o menor de edad sa sekswal na gawain. Ang huling dahilan

naman ay ang kawalan ng moral ng mga taong gumagawa nito. Ang mga taong ito ay walang

respeto, paninindigan, respeto at pagpapahalaga sa kapwa lalo na sa mga kababaihan.

Maraming aspeto at uri ang sekswal na panliligalig tulad na lamang nang paghingi nang

mga pabor na may katangiang sekswal kapalit nang isang bagay na maaaring makatulong sa

biktima. Sa uring ito nang sekswal na panliligalig, ginagamit nang sexual offender ang

nakatataas nitong posisyon o ang kapangyarihan nito laban sa biktima upang mapasunod nito

ang biktima sa kanyang nais. Ang isa pang uri o aspeto nang sekswal na panliligalig ay kilala

bilang quid pro quo na nagpapatungkol sa isang sitwasyon kung saan and desisyon nang

biktima ay base sa impluwensiya at otoridad na ginamit nang offender laban sa biktima

upang pumayag ito sa nais nang offender na sekswal na pabor o Gawain. Ang sekswal na

panliligalig naman sa daan na ipinakilala nang RA 11313 ay sumasaklaw sa mga Gawain

tulad nang catcalling, wolf-whistling, pagpapakita nang maseselan na bahagi nang katawan,

5|Page
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

panyanyansing, o ang paulit-ulit na paanyaya na makipagtalik o gumawa nang isang sekswal

na aktibidad, o ang paulit ulit na pagsabi nang nakakabastos na pananalita. Kabilang din sa

mga aspeto or uri nang sekswal na panliligalig batay sa batas ay ang online sexual

harassment, na patungkol naman sa pagbibigay nang mga malalaswang komento sa social

media tulad nang Facebook, at stalking mapa-personal man o cyberstalking, na patungkol sa

pagsunod sa biktima saan man siya magpunta o paguusisa sa mga aktibidad niya.

Batay sa mga pag-aaral na ginawa sa ibang bansa tulad nang pag-aaral ni Citron

(2009) , Penrod (2010), Mantilla (2013), Marwick (2017), at Hassan et al (2018), ang

sekswal na panliligalig ay nakakaapekto hindi lamang sa buhay nang biktima kundi narin pati

sa lipunan.

Ang sekswal na panliligalig ay nakakaapekto sa kabuhayan, pagkakakilanlan, dignidad at

kabuuang kapakanan nang biktima. Ito din ay nagdudutot nang emosyonal na pagkabahala at

nililimitahan nito ang kakayanan nang biktima, ang kanyang mga galaw, at ang karapatan na

sabihin ang kanyang nais. Ang sekswal na panliligalig ay nagdudulot nang matinding takot sa

biktima dahil sa nakokompromiso ang kanilang seguridad at buhay.

Sa lipunan naman, ang sekswal na panliligalig ay nagdudulot nang malawakang epekto sa

pamamagitan nang nilalagay nito ang sector nang kababaihan pati narin ang sector na

kabilang sa LGBTQ+ sa mas mababang posisyon kumpara sa mga offender na karamihan ay

kalalakihan.

Ang sekswal na panliligalig ay nagdudulot din nang nakababahala at mapang-aping

kapaligiran. Ito ay isang banta sa seguridad at kaayusan sa bansa. Ito din ay isang

kalapastangan sa karapatang pantao na mabuhay nang payapa at may dangal, karapatan na

pinoprotektahan nang Saligang Batas at isang responsibilidad nang Gobyerno na

pangalagaan.

Sa tinagal tagal nang problema ang sekswal na panliligalig at sa pagiging laganap nito sa

bawat bansa, isa parin itong malaking suliranin na hinaharap pati nang mga mauunlad na

bansa. Base sa mga pag-aaral na ginawa tulad na lamang nang kina Citron (2009) at Paluck

6|Page
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

et al (2010), ang patuloy na paglaganap nang problema ay maaaring dulot nang maling

pananaw nang tao na isa lamang itong mababaw na suliranin at hindi malaking banta sa

seguridahan at kapahamakan. Hindi rin nakakatulong ang popularidad nang mga palabas na

naglalarawan sa mga kababaihan bilang sekswal na bagay, o ang tila ba magkasalungat na

pamantayan sa kababaihan tulad na lamang nang ang paninisi sa kanila tuwing sila ay

nagiging biktima dahil sa kasuotan o sa pagbibigay motibo para sila ay mabastos. Dahil dito,

marami sa mga biktima ay minamarapat na lamang na manahimik sila dahil sa kahihiyan, at

dahil sa minamaliit nang iba ang kanilang pinagdadaanan.

Bilang solusyon sa problemang kinahaharap nang lipunan patungkol sa sekswal na

pagliligalig, inamendahan nang Republic Act No. 11313 ang Republic Act No. 7877 o Anti-

Sexual Harassment Act of 1995. Ang bagong batas na RA 11313 ay panukalang batas na

isinulong ni Senadora Risa Hontiveros na naglalayon na mas mapaigting ang kampanya

laban sa sekswal na pagliligalig at mas mataas na parussa upang maging daan para maging

itong halimbawa na hindi dapat pamarisan nang iba. Ang panukalang batas na ito ay

inaprubahan nang Pangulong Rodrigo Duterte noong Abril 17, 2019.

Maituturing na hakbang ito nang bansa particular nang lehislatibo na tugon sa

inilunsad na kampanya o adbokasiya na kilala bilang “#MeToo Movement” na patungkol sa

mga karanasan nang iba’t ibang tao na naging biktima nang pagliligalig. Ang kampanyang

ito ay nagsulong na mas paigtingin at higpitan ang kaparusahan para sa krimen na sekswal na

pagliligalig.

Ayon kay Citron (2009), malaking tulong ang mga panukala sa batas para mapuksa o

masolusyonan ang problema sa sekswal na pagliligalig. Sa ngayon, ang RA 11313 ay

epektibo na at hinihintay na lamang na maisapubliko ang mga alituntunin at panuntunan para

sa implementasyon nang batas. Inaasahan na sa oras na maisapubliko ito, magkakaroon nang

malaking kabawasan sa mga kaso nang pambabastos na dinaranas lalo na nang mga

kababaihan. Layon nito na mabigyan nang seguridad at kapayapaan ang bawat tao na

malayang maipahayag ang sarili, makagalaw, at makamit ang anumang abot nang kanilang

kakayanan nang walang pagbabanta sa kanilang dignidad at dangal.

7|Page
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

Sa kabila nang solusyong ito nang gobyerno, mas magiging epektibo ang batas na ito

kung magkakaroon nang kooperasyon ang bawat mamamayan upang makitil ang problema

mula sa ugat nito.

IV. Kaugnay na Pag-aaral

Napakalalang trauma ang nararanasan ng mga biktima ng sexual harassment lalo na ng mga

batang nakaranas nito. Hindi lang ang pisikal na kalusugan ang naapektuhan nito kundi ang

mental na kalusugan din ng mga biktima. Ayon kay Dr. Colleen Cullen, isang psycologist,

karaniwang nagkakaroon ng depression, anxiety o post-traumatic stress disorder (PTSD) ang

mga nakakaranas ng sexual harassment, lalo na kapag nakaranas sila ng pambubugbog o

karahasan mula sa kanilang sexual harraser. Ayon naman kay Dr. Nikeishia Hammond, isang

psychologist, maaari din makaapekto ang trauma at stress na nararamdaman ng biktima sa

kanyang pisikal na kalusugan. Ito ay maaring maging dahilan ng sakit sa kalamnan, sakit ng ulo,

maging ang mga sakit sa blood presssure at sakit sa puso.

Nangyayari din ang "victim blaming" o ang paninisi ng ibang tao sa biktima kung bakit

nangyari sakanya ito. Maaring ang pag susuot ng mga biktima ng mga maiikli o nakakapangakit

na damit ang dahilan kung bakit naging biktima sila ng sexual harassment. Ang pangyayaring ito

ay nagiging sanhi lamang ng mas malalang stress na makakaapekto sa mental na kalusugan

biktima.

Napatutunayan na ang kababaihan ay itinuturing bilang isang sekswal na bagay.

Nararapat lamang na ito’y matigil. Ngunit lalong naging mahirap ang pagtigil sa pag-iral ng

kulturang ito sapagkat ang bansa natin ay nasa ilalim ng lipunang patriyarkal kung saan ang

kalalakihan ay may awtoridad higit pa sa kababaihan sa maraming aspeto. Buhat din ng lipunang

ito ang tuluyang paglubha ng kawalan ng respeto tungo sa kababaihan. Lalo na’t ang

kasalukuyang presidente ng bansa ay ang mismong nagpalalaganap ng “victim blaming” at

isinisisi pa ang pisikal na hitsura ng kababaihan kung bakit sila ay ginagahasa. Isa sa maraming

beses na nagbiro ang nasabing presidente ay noong taong 2018, kung kailan mataas ang bilang

8|Page
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

ng kaso ng panggagahasa sa Davao, at ayon sa kaniya, habang maraming magagandang dilag,

mananatiling marami ang kaso ng panggagahasa. Isa pa ay noong nangangampanya pa lamang

ito sa pagka-presidente at isang Australian missionary ang na- “gang rape”. Sinabi ng presidente

na dapat ay pinauna siya sa paggahasa sapagkat siya ay mayor. Sa halip na tugunan ang

problema, magsasabi pa siya ng mga salitang nakaiinsulto sa mga nakaranas ng karahasan.

Ang bilang humigit-kumulang 500 na bata na nagiging biktima ng incestuous rape taun-taon.

Mapatutunayan na ang mga karahasang nangyayari ay dahil sa pagtingin sa iba bilang sekswal na

bagay. Ang pagsuot ng damit na nagpapakita ng balat ay hindi kailanma’y naging imbitasyon

para sa karahasan. Ang pagsuot ng damit kung saan komportable ang isang tao ay hindi

kailanma’y naging dahilan para mambastos ng kapwa. Wala ito sa pananamit, sa lahi, edad o

pisikal na hitsura. Ang karahasan ay patuloy na mananatili dahil lamang sa mga nanghaharas. At

patuloy na mabubuhay ang kulturang ito dahil sa kanila.

V. Programang Panlipunan

Batay sa pag-aaral ng mga mananaliksik upang mapabisa ang kampanya para masolusyonan

ang problema sa sekswal na panliligalig, kinakailangan na maipaunawa ang nilalaman nang batas

sa lahat ng tao anuman ang kanilang pinagaralan dahil masasabi na epektibo ang layunin ng

batas kapag naiintindihan ito nang ng simpleng mamamayan.

Kaugnay dito maaaring makipagtulungan ang kapulisan sa sektor na pangkababaihan at

sektor ng kabataan pati narin sa mga eskwelahan, kumpanya at institusyon nang pagsasanay

upang magsagawa nang mga seminar, lectures o symposium upang maipaliwanag kung ano nga

ba ang sekswal na panliligalig, ang mga epekto nito at paano natin ito tulong-tulong

masosolusyonan.

Maliban dito maaari ring maglunsad nang mga mensahe gamit ang social media platforms

tulad ng facebook upang mas malawak ang maabot na tagapakinig. Kasabay nito ay ang

9|Page
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

maikintal sa pagiisip ng bawat tao na gumagamit ng social media ang disiplina sa paggamit nito,

“to think before you click” at panatilihin ang respeto sa pakikitungo sa bawat isa.

VI. Panayam

Ang mga mananaliksik ay humanap ng makakapanayam upang mahingi ang kanilang saloobin sa

mga sumusunod na katanungan: a) Sino ang may kasalanan ang mga babaeng nagsusuot ng

maikling pananamit o ang mga nambabastos? b) Ano ang pinakamabisang paraan para

pakitunguan ang mga taong dumanas ng sexual harassment? c) Ano ang dapat gawin sa mga

taong nang-harass sakanilang kapwa? Ito ang mga naging kasagutan ni Bb. Krishta Marie M

Rivato isang 4th year Law student.

Sa aking pananaw, ang nambabastos o sexual offender ang tanging may kasalanan
sa sekswal na pagliligalig. Hindi kailanman ito kasalanan nang biktima dahil sa hindi
kagustuhan nino man na maranasan ang mabastos. Marami rin naman insidente na
ang buong katawan nang biktima ay nakatakip na ngunit hindi naman ito naging
hadlang para sila ay mabastos. Higit sa lahat, para sa akin, ang patuloy na paninisi sa
biktima nang sekswal na pagliligalig ay hindi makakabuti sa kampanya para matigil
na ang problemang ito dahil lalo lamang lumalakas ang loob nang mga offenders na
mambastos dahil najajustify ang mali nilang ginawa. Nagkakaroon nang impression
na deserve nang biktima na mabastos, regardless if ano man suot niya. Besides, kung
ano ang kabastos bastos na kasuotan ay batay sa subjektibong pananaw. In fact, may
kaso na ganyan na dinesisyonan nang Korte Suprema nang Pilipinas, ang Pita v.
Court of Appeals, kung saan sinabi dito na dahil sa pagbabago sa lipunan at dahil na
rin sa modernisasyon, nagbago na din ang pananaw natin sa paraan na maaaring ang
kahina-hinandik o skandaloso o kabastos bastos noon ay hindi na ganoon ka-suklam
suklam ngayon.

Madaming epekto ang dulot nang harassment dahil nagkakaroon nang takot na
makompromiso ang kaligtasan nang biktima. Nagiging balisa din ang mga ito at mas
nagiging sensitibo. Kadalasan ang mali nang karamihan tuwing nakikihalubilo o
nakikitungo sa mga biktima ay kinaaawaan ang mga ito o kaya naman yung
kabaligtaran, minamaliit ang problemang dinaranas nang mga ito. Para sa akin, ang
pinakamabisang paraan para makitungo sa mga taong dumanas nang sexual
harassment ay ang intindihin sila sa dinaranas nila at huwag maliitin ang problema.
Importante ang maramdaman nila na may mga taong nakakaintindi sakanila, na hindi
sila sisisihin, na hindi dapat sila matakot o mahiya sa naranasan nila dahil may mga
sumusuporta sakanila. Importante din na mapaunawa sakanila na hindi makakabuti
ang manahimik lamang, at mas makakabuti kung maireport ito sa mga otoridad tulad
na lamang nang halimbawa sa mga magulang, sa pulis, o sa mga guro, upang
maaksyonan ito at hindi na maulit pa. Higit sa lahat, importante din na samahan sila

10 | P a g e
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

kapag nakakaramdam sila nang takot hanggang sa panahong malabanan at

malampasan na nila ang takot na iyon.

May batas tayo laban sa sexual harassment at malawak na ang saklaw nito. May
mga parusang kaakibat ang bawat uri o aspeto nang harassment kaya naman hindi na
kailangan ilagay ang batas sa sariling kamay. Kailangan lang sundin ang tamang
proseso at iharap ang offender sa batas upang mapanagot ito at mahatulan nang
kaakibat na parusa. Naniniwala ako na may hustisya kaya naman ang dapat lang
mangyari ay sundin ang proseso para mapanagot ang mga dapat managot. Sa kabila
nito, naniniwala ako na bagama’t krimen maituturing ang sexual harassment at hindi
naman natin malilingid ang epektong dulot nito, nararapat parin na bigyan natin nang
due process ang offender dahil ang batas natin hindi siya laban sa pagkatao nang
offender, hindi siya base doon, kundi sa ginawa nito kaya masasabi natin na ang mali
o ang masama ay ang gawa at hindi ang tao mismo. Sa bawat kaparusahan sa batas,
nariyan ang oportunidad na ipabatid sakanila ang mali nilang nagawa at
makapagbagong buhay. Kapag nakapagbagong buhay ang tao, nararapat lang din na
bigyan siya nang pagkakataon na maireintegrate niya ang sarili niya sa lipunan.

Sa naging panayam tunay ngang napakahalaga ng pagkakaroon ng mulat na mata sa bagay

bagay upang maunawaan at maisaayos ang lahat. Ito’y naging patunay rin kung gaano

kaimportanteng matulungan at magabayan ang mga taong dumanas ng sexual harassment.

11 | P a g e
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

VII. Konklusyon

Batay sa mga datos at pinakahulugan ng mga mananaliksik nakita na may iba't ibang uri at

solusyon ang sekswal na panliligalig:

 Mayroong mga bagong batas na gaya ng RA 11313 na mas mapoprotektahan ang

karapatan ng nasasakdal.

 Ang sekswal na panliligalig ay binibigyan ng sapat na pansin ng ating bansa.

 May malaking epekto ang sekswal na panliligalig sa biktima kaya naman hindi ito dapat

na ipagsawalang bahala.

 Ang sekswal na panliligalig ay humahadlang sa makataong paraan na pamumuhay ng

isang mamamayan na maaaring maka apekto sa pang-sibiko nitong pamumuhay at ng iba

pang tao.

12 | P a g e
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

VIII. Rekomendasyon

Sa dami ng kaso ng sekswal na panliligalig dapat lamang na tayo ay manatiling alerto at

mapagmasid at maalam. Sa pamamagitan ng pagiging maalam maiiwasan natin itong mangyari

sa atin lalo na at ay iba ibang klase ng sekswal na psgliligalig. Tayo ay dapat na maging maingat

sa mga nakakasalamuha, huwag basta basta magtitiwala. Maging maalam sa ating mga karapatan

at halaga hindi dapat nating hayaan na tayo ay mabastos lamang. Kapag nakaranas ng sekswal na

panliligalig huwag tayong matakot at ipaglaban natin an gating sarili at an gating karapatan.

Kailangan ay may gawin din ang pamahalaan upang maiwasan ang sexual harassment dapat ay

pag tuonan nila ng pansin ang pag paparusa sa mga taong gumagawa nito. Maaaring dagdagan

nila ang multa o habaan ang pagkakulong ng mga sexual offender sa tulong nito maaari silang

matakot na gawin ang krimen na ito. Maaari ring magpatupad sila ng curfew na makakatulong

din upang mabawasan ang mga kaso ng sexual harrassment. Gabayan natin ang mga nabiktama

ng sekswal na panliligalig sapagkat ang krimen na ito ay maaaring nagdulot rin ng trauma

sakanila. At higit sa lahat matuto tayong tumulong sa kapwa huwag nating hayaang mabastos

ang ibang tao. Dapat tayong matutong gumawa ng aksyon at hindi manood lamang dahil kapag

hinayaan nating mabastos ang ibang tao para narin nating binastos ang ating sarili sapagkat para

mo na ring sinabi na ayos lang na mabastos tayo.

13 | P a g e
SEKSWUAL NA PANLILIGALIG SA PILIPINAS

Bibliyograpiya

Citron, D.K. (2009). Law’s Expressive Value in Cambating Cyber Gender Harassment.
Michigan Law Review, 108(3), 373-415. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?
direct=true&db=buh&AN=47156743&site=ehost-live

Hassan, B., Unwin, T., & Gardezi, A. (2018). Understanding The Darker Side of ICT’s Gender,
Sexual Harassment, and Mobile Devices iIn Pakistan. Information Technologies & International
Development,1-17 Retrieved from
http://search.ebscohost.com/login.aspxdirect=true&db=iih&AN=128574867&site=ehost-live

Mantilla, K. (2013). Gendertrolling: Misogyny Adapts to New Media. Feminist Studies, 39(2),
563-570. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?
direct=true&db=aph&AN=91978345&site=ehost-live

Marwick, A. (2017). Scandal or sex crime? Gendered privacy and the celebrity nude photo
leaks. Ethics & Information Technology, 19(3), 177-191. https://doi.org/10.1007/s10676-017-
9431-7

Paluck, E. L., & Ball, L. with Poynton, C., & Sieloff, S. (2010). Social norms marketing aimed
at gender based violence. New York, NY: International Rescue Committee

Penrod, C., & Fusilier, M. (2010). Improving Sexual Harassment Protections: An Examination
of the Legal Compliance of U.S. University Sexual Harassment Policies. Journal of Workplace
Rights, 15(2), 151-167. https://doi.org/10.2190/WR.15.2.c

SWS presents key finding of Survey on Sexual Violence against Women and Girls in Quezon
City at UN WOMEN Presscon. (2016 March 11). Retrieved from
https://www.sws.org.ph/swsmain/artcldisppage/?artcsyscode=ART-20160525150531

14 | P a g e