1.

Farmakodinamika označava promjene i reakcije organizma pod uticajem lijeka, tj promjene

funkcija organskih sistema pod uticajem nekog lijeka.

2.Farmakokinetika je dio farmakologije koji proučava kretanje lijeka u organizmu, od momenta

primjene pa do njegove eliminacije.

3.LIJEK je bilo koja supstanca ili proizvod koji se primjenjuje s ciljem liječenja, dijagnoze ili
prevencije bolesti a za dobro onoga koji prima taj lijek

4.INTERAKCIJE su reakcije koje se javljaju kod istodobne primjene dva ili više lijekova, pri
čemu lijekovi mogu djelovati neovisno jedan o drugog ili stupiti u meĎusobne interakcije.
Interakcije mogu dovesti do kvalitativnih i kvantitativnih promjena djelovanja jednog lijeka pod
uticajem drugog

5.INKOPATIBILNOST – negativno uzajamno djelovanje lijekova

6.POLIPRAGMAZIJA – istodobna primjena dva ili više lijekova u farmakologiji

7.KOERGIZAM – istodobno prisustvo dva ili više lijekova

8.SINERGIZAM – zajedničko djelovanje dva ili više lijekova. Može biti aditivni i supraaditivni

9.AGONISTI – su supstance koje imaju sposobnost da se vežu za receptor i da izazovu efekat

10.ANTAGONISTI – supstance koje imaju sposobnost da se vežu za receptor ali ne i da izazovu

efekat

11.Podjela lijekova: 1.prirodni (biljni, životinjski, mineralni);2.polusintetski, 3.sintetski

12.Terapija može biti: 1.kauzalna, 2.simptomatska, 3.supstituciona.

13.Apsorpcija lijeka označava prodiranje lijeka sa mjesta aplikacije u krv ili limfu

14.PARENTERALNA PRIMJENA LIJEKA MOŽE BITI : injekciona , inhalaciona i

sublingvalna
15.ORALNA PRIMJENA LIJEKA : apsorbuju se lijekovi putem sluznice GIT-a, najčešće preko
tankog crijeva, nedostatak je spor početak djelovanja i manja bioraspoloživost lijeka, ovisi o
prisustvu hrane.

16.Bioraspoloživost lijeka je procenat lijeka koji dospije u sistemsku cirkulaciju, u odnosu na

ukupnu primjenjenu dozu lijeka

17.Krv je prvo mjesto raspodjele lijeka

18.Pod pojmom eliminacije podrazumijevaju se svi procesi koji dovode do uklanjanja lijeka iz
organizma. Tu spadaju procesi biotransformacije i ekskrecije lijekova.

19.Biotransformacija lijekova u jetri se odvija u dvije faze. Prva faza je nesintetska, a druga
sintetska ili kopulirajuća.

20.Pet je tipova biotransformacije lijekova: inaktivacija; aktivacija; promjena aktivnosti;

detoksikacija; letalna sinteza.

21.Ekskrecija bubrezima se ostvaruje pomoću tri mehanizma: glomerularnom filtracijom,

tubularnom sekrecijom i tubularnom reapsorpcijom

22.Mjesto djelovanja lijeka može biti direktno i indirektno, celularno i ekstracelularno.

23.Lijekovi mogu djelovati specifično putem receptora, ili nespecifično, na bilo koji drugi način
osim putem receptora.

24.Receptori su specifične strukture na staničnoj membrani ili u stanici, za koje se vežu molekule
lijeka. Lijek i receptor su po svojoj strukturi komplementarni, odnosno odgovaraju jedan drugom po
sistemu ključ-brava.

25.Doza je koliČina lijeka koja se propisuje s ciljem liječenja, prevencije ili dijagnoze bolesti. Doza
lijeka može biti izražena u težinskim (gram), volumnim (mililitar) ili internacionalnim jedinicama
(i.j.). Prema farmakološkim efektima doza može biti subterapijska (nedjelotvorna), terapijska
(djelotvorna), toksična i letalna.
Doza se može izraziti kao pojedinačna, dnevna i ukupna.
Pojedinačna doza je količina lijeka koju pacijent uzima odjedanput. Dnevna doza je količina
lijeka koju pacijent uzima u toku 24 sata. Ukupna doza je količina lijeka koju pacijent uzima u
toku cijelog tretmana.

Minimalna terapijska doza je najmanja količina lijeka koja izaziva željeni terapijski efekat.
Srednja terapijska doza je doza koja u veæine pacijenata izaziva željeni terapijski efekat.
Maksimalna terapijska doza je najveća doza koja se može primijeniti radi liječenja, a da se pri
tome ne jave toksični efekti. Minimalna toksična doza je najmanja količina lijeka koja izaziva
toksične efekte. Raspon izmeĎu minimalne terapijske doze i minimalne toksične doze naziva se
terapijska širina lijeka.

26.Neželjeni efekti se dijele na direktne i indirektne

Udirektne neželjene efekte ovisne o dozi spadaju: prateći (sporedni-nus) efekti, toksični efekti,
tahifilaksija, tolerancija, navika, narkomanija, kancerogeneza, teratogeneza i mutageneza.
U direktne neželjene efekte, neovisne o dozi, spadaju hiporeaktivnost i hiperreaktivnost,
alergija i idiosinkrazija.

Indirektni neželjeni efekti javljaju se kao posljedica glavnog djelovanja lijeka. U indirektne
neželjene efekte spadaju ošteæenje crijevne flore, superinfekcija, štetno djelovanje
uginulih mikroorganizama i parazita, smanjenje imunogenih sposobnosti organizma.

27.Enteralna primjena lijeka:oralnai rektalna, a parenteralna injekciona (intravenozna,

intramuskularna, subkutana, intradermalna);inhalaciona;sublingvalna.

28.Ekskrecija ili eliminacija lijekova: putem bubrega-urinom, jetrom i digestivnim traktom-

fecesom, plućima-izdahnutim zrakom, znojem, pljuvačkom, suzama, majčinim mlijekom.

29.Sedativi su blagi depresori CNS-a, hipnotici su jači. Djele se na:barbituratne (fenobarbiton,

pentobarbiton, amobarbiton, sekobarbiton) nebarbituratne (benzodiazepini-diazepam, bromazepam,
klonazepam, lorazepam,nitrazepam; hloralhidrat, glutemidi i bromidi).
30.Lokalni anestetici su supstance koje kad se primjene u odreĎenoj koncentraciji u blizini nerva
ili nervnog trunkusa, reverzibilno prekidaju prenos podražaja. Vrste: 1.površinska, 2.
infiltraciona,3. sprovodna ili blok .
31.Analgetici: 1. opijatni/narkotički (morfin) 2. analgetici-antipiretici (salicilati, derivati
pirazolona-(metamizol), der. anilina-(paracetamol), nesteroidni antiinflamatorni lijekovi)

32.Nesteroidni antiinflamatorni lijekovi: 1.derivati indola (indometacin,sulindak), 2. der.

propionske kiseline (ibuprofen, ketoprofen), 3.der.aminofeniloctene kisline (diklofenak), 4.
oksikami( piroksikam, tenoksikam),5. fenamati (mefenaminska kiselina).

33.Opšta anestezija se dijeli na 4 stadija:1. analgezija, 2. ekscitacija ili delirij, 3. hiruška anestezija,
4. respiratorna paraliza.

34.Podjela anestetika: 1.inhalacioni (inhalacioni gasovi i lako isparljive tečnosti) 2. intravenozni –

barbituratni (tiopental, fenobarbiton);-nebarbituratni (ketamin, etomidat, benzodiazepini).

35.Antipsihotici podjela:1. derivati fenotijazina, 2. der. tioksantena, 3. der. butirofenona, 4.

benzamidi i der. indola.

36.Bromokriptin se koristi u tretmanu parkinsonizma i akromegalije.

37.Antiepileptici: 1.barbiturati, 2. primidoni, 3. hidantoini, 4. dibenzazepini, 5. sukcinimidi, 6.

oksazolidini,6. valproična kiselina, 7. benzodiazepini.

38.Rezistencija označava neosjetljivost patogenih uzročnika na odreĎeni antimikrobik.

39.Prirodna rezistencija označava prirodnu neosjetljivost patogenog uzročnika na djelovanje

odreĎenog antimikrobika.

40.Stečena rezistencija je uvijek posljedica procesa selekcije, može biti primarna i sekundarna.

41.Antiinfektivni lijekovi nazivaju se i antimikrobici, a th ovim lijekovima hemoterapija.

Mehanizam djelovanja antimikrobika: 1. inhibicija sinteze vanjskog staničnog zida(pencilini,

cefalosporini), 2. povećanje propustljivosti stanične membrane (klotrimazol), 3. inhibicija sinteze
proteina (aminoglikozidi, hloramfenikol, tetraciklini, eritromicin), 4. inhibicija sinteze nukleinskih
kiselina: - indirektno djelovanje(sulfonamid, trimetoprim) –direktno djelovanje (rifampicin,
fluorokinoloni).
42.Sulfonamidi su sintetski antimikrobici, djele se na sulfonamide koji se apsorbiraju iz
digestivnog trakta (sulfametoksazol, sulfametrol) i sulfonamide koji se ne apsorbiraju iz dg trakta
(sulfagvanidin, sulfasalazin).

43.Pencilini su prirodni ili polusintetski antimikrobici, baktericidnog djelovanja, primjenjuju se

oralno i parenteralno.

Podjela:1. pencilini osjetljivi na penicilinazu(benzilpenicilin, prokain-benzilpenicilin, benzatin-

benzilpenicilin) 2. penicilini otporni na penicilinazu (dikloksacilin, kloksacilin, flukloksacilini,
meticilin) 3. penicilini širokog spekta djelovanja (ampicilini, amoksicilin) 4. penicilini djelotvorni
na pseudomonas (karboksipenicilini, ureidopenicilini)

44.Cefalosporini su polusintetski antimikrobici, baktericidnog djelovanja; širok spektar djelovanja,

obuhvata velik broj Gram+ bakterija, uključujući stafilokoke; od Gram- djeluju na ešerihiju,
proteus, hemofilus.

Podjela: 1.cefalosporini I generacije (cefaleksin, cefazolin, cefradin) 2.c. II generacije(cefaklor,

cefamandol, cefuroksim) 3. c. III gen.(cefotaksim, ceftriakson, ceftazidim) 4. c. IV gen. (cefpirom,
cefepim).

45.Tetraciklini =bakteriostatsko djelovanje. Prirodni tetraciklini (tetraciklin, oksitetraciklin,

hlortetraciklin) polusintetski (demeklocilin, doksiciklin, minociklin, rolitetraciklin, metaciklin).
Primjena je najčešće oralno; neželjeni efekti: mučnina, povraćanje, proljev.

46.Hloramfenikol je širokospektralni antimikrobik, bakteriostatskog djelovanja. Primjena kod

infekcija izazvanih salmonelama(trbušni tifus, paratifus), meningitisa izazvanog hemofilusom, te
lokalno liječenje infekcija kože i oka; neželjeni efekti su mučnina, povraćanje, dijareja, alergijske
reakcije, anemije i aplazija koštane srži.

47.Aminoklikozidni antimikrobici= streptomicin, gentamicin, kanamicin, tobramicin, amikacin,

neomicin, sisomicin; primjena u liječenju sepse, pneumonije, bak. meningitisa,urinarnih infekcija;
daju se intramuskularno; neželjeni efekti su neurotoksičnost, nefrotoksičnost, alergijske reakcije.
48.Makrolidni antimikrobici =Makrolidi su bakteriostatski antimikrobici (eritromicin,
klaritromicin, azitromicin, roksitromicin); primjena u liječenju infekcija izazvanih osjetljivim
mikroorganizmima i kao zamjena za penciline kod pacijenata alergičnih na iste.

49.Antituberkulotici se dIjele u 3 grupe: I grupa: Izonijazid, Rifampicin, Streptomicin, Etambutol;

II grupa: Cikloserin, Pirazinamid, PASA; III grupa: Kanamicin, Viomicin.

50.Lokalni antimikotici= nistatin, derivati azola (klotrimazol i mikonazol), tolnaftat i terbinafin.

51.Antivirusni lijekovi-podjela: 1. lijekovi protiv herpesa (aciklovir, valaciklovir, fanciklovir,

ganciklovir, vidarabin); 2. inhibitori reverzne transkriptaze (zidovudin, lamivudin); 3.
inhibitori proteaza (indinavir, ritonavir, sakvinavir); 4.lijekovi protiv influence (amantadin,
ribavirin); 5. interferoni.

52.Antiseptici i dezinficijensi-podjela: 1.alkoholi i aldehidi (etanol, izopropril-alkohol;

formaldehid, glutaraldehid); 2. halogeni elementi i njihovi spojevi (hlor, jod); 3. teški metali i
njihova jedinjenja (živa, srebro, oksidaciona sredstva); 4. fenol i derivati fenola; 5. ostali antiseptici
i dezinficijensi (sapuni, genicijana violet, akriflavin, rivanol, salicilna kiselina, borna kiselina,
ključala voda).

53.Dezinfekcija je postupak kojim se uništavaju mikroorganizmi na različitim predmetima ili

površini tijela čovjeka.

54.Sterilizacija je kompletna destrukcija svih mikrobijalnih oblika, uključujući viruse.

55.Citostatici-podjela: 1. alkilirajući agensi (ciklofosfamid, hlorambucil, melfalan, karmustin,

lomustin, prokarbazin); 2. antimetaboliti (antagonisti folne kiseline, antagonisti purina, antag.
pirimidina);3. analozi folne kiseline; 4. analozi purina;5. analozi pirimidina;6. biljni alkaloidi i
glikozidi(vinkristin, vinblastin,podofilotoksini, paklitaksel, docetaksel); 7. antibiotici (daktinomicin,
aktinomicin, bleomicin, mitomicin, plikamicin); 8. hormoni(androgeni, antiandrogeni, estrogeni,
antiestrogeni,gestageni, glukokortikoidi; 9. radioaktivni izotopi.
56.Kardiotonički glikozidi (digitoksin,digoksin); U grupu srčano-aktivnih kardiotonika spadaju
glikozidi biljaka Digitalis lanata i Digitalis purpurea, Strophanthus gratus i Strophanthus combae.
Utiču na sva 4 svojstva srčanog mišića:kontraktilnost, sprovodljivost, refraktarnost, automatizam.
57.Beta-adrenergički agonisti= kardiotonici (dobutamin, dopamin); stimulacijom beta-
adrenergičkih receptora, povećavaju koncentraciju cikličnog AMP-a, a tako i snagu srčanih
kontrakcija.

58.Antianginalgici=lijekovi koji se primjenjuju u tretmanu angine pektoris, djele se u 2 grupe:1

koronarodilatatori (gliceril-trinitrat, izosorbid-dinitrat, izosorbid-mononitrat, Na-nitrit); 2.
Hipodinamici –smanjuju rad srca (propranolol, atenolol, metoprolol,celiprolol, verapamil,
diltiazem, nifedipin).

59.Antihipertenzivni lijekovi: -diuretici,-antiadrenergici,-vazodilatatori,-inhibitori renin-

angiotenzin-aldosteron sistema,-ostali antihipertenzivi.

60.Diuretici: 1. tiazidni diuretici (hlorotiazid, hidrohlorotiazid, ciklopentazid); 2. diuretici Henelove

petlje (furosemid i etakrinska kiselina); 3.diuretici koji štede kalij (spironolakton, triamteren,
amilorid); 4.osmotski diuretici (urea, manitol, izosorbid, sukroza) 5. Inhibitori karboanhidraze
(acetazolamid).

61.Antiadrenergici-podjela:1. Blokatori alfa adrenergičkih receptora(fenoksibenzamin,

prazosin)=primjena kod hipertenzije, neželjeni efekti su vrtoglavica, glavobolja, pospanost,
iscrpljenost, mučnina; 2. Blokatori beta adrenergičkih receptora (propranolol, atenolol, karvedilol,
timolol)=primjena kod hipertenzije, angine pektoris, srčanih aritmija, infarkta miokarda i
tireotoksikoze,a neželjeni efekti su umor, hladnoća ekstremiteta, GI poremećaji, bradikardija,
periferni edemi, hipotenzija, sinkopa; 3. Blokatori adrenergičkih neurona (gvanetidin,gvanadrel i
betanidin).

62.U th peptičkog ulkusa primjenjuje se: 1. Antacidi (Al hidroksid, Al fosfat, Mg oksid, Mg
hidroksid, Mg karbonat, Ca karbonat, Na hidrogenkarbonat)= antacidi nakon oralne primjene
smanjuju kiselost želučanog soka, utiču na njegovu pH;neželjeni efekti su nastanak osteoporoze,
osteomalacije i frakture kosti; 2. Inhibitori histaminskih H2-receptora (cimetidin, ranitidin,
famotidin)=djelovanje je izraženo na bazalnu sekreciju i na sekreciju koja nastaje stimulacijom
histaminom, alkoholom, kofeinom i hranom; 3. Inhibitori protonske pumpe (omeprazol,
pantoprazol, lansoprazol)=to su prolijekovi; ispoljavaju minimalnu bakteriostatsku aktivnost prema
Helicobac. Pylori.
63.Laksativi = podjela:1. Lijekovi koji potenciraju refleks defekacije na meh. način (osmotski
laksativi,sredstva koja bubre, emolijentni laksativi, laksativne klizme; 2.hemijski laksativi
(ricinusovo ulje, antrahinonski derivati, fenolftalein, bisakodil)

64.Antidijaroici- lijekovi koji smanjuju peristaltiku;1. Opijum i opijati (difenoksilat, loperamid);2.

Bizmut polisilikat; 3. Sluzava sredstva.

65.Emetici-su supstance koje u odgovarajućim dozama izazivaju povraćanje bez značajnog uticaja
na druge funkcije;podjela:apomorfin, ipekakuana, iritantne soli.

66.Antiemetici-lijekovi za simptomatsko zaustavljanje povraćanja;(metoklopramid,domperidon)

67.Antitusici-lijekovi koji umiruju kašalj; 1. Opoidni centralni antitusici-djeluju na centar za kašalj

(kodein, folkodin, noskapin) 2. Sintetski centralni antitusici(butamirat, fedrilat, klofedanol,
pipazetat) 3. Periferni antitusici- djeluju na tusigene zone (pentoksiverin, sluzave droge).

68.Ekspektorantni lijekovi-smanjuju viskoznost gustog žilavog sekreta ili povećavaju sekreciju i

količinu bronhijalne sluzi; to su saponinske droge (korijen sene, sapunjače, jagorčevine), mukolitici
(acetilcistein,karbocistein, bromheksin)

69.Antiasmatici- 1. Adrenergički bronhodilatatori (salbutamol, salmeterol); 2. Ksantinski

bronhodilatatori (teofilin, aminofilin); 3. Antagonisti muskarinskih receptora (ipratropium bromid,
tiotropium bromid); 4. Antihistaminici (ketotifen, kromolin); 5. Antagonisti leukotrijenskih
receptora (montelukast); 6. Glukokortikoidi (beklometazon, flutikazon).

70.Antianemici= Fe, folna kiselina i vit B12.

71.Antikoagulantni lijekovi sprečavaju koagulaciju krvi te se primjenjuju u tromboembolijskim

stanjima radi sprečavanja povećanja koaguluma, pojave embolije i u prevenciji tromboembolijskih
komplikacija; podjela:1. Parenteralni antikoagulansi (heparin, enoksaparin, reviparin), 2. Oralni
antikoagulansi dijele se u 2 grupe: 1. Derivati kumarina(dikumarol, varfarin,acenokumarol) 2.
Derivati indandiona ( fenindion).aa
GRUPA A - TEST 1

1. Azitromiciniroksitromicinspadajuugrupumakrolidnih antimikrobika sa
bakteriostatskimtipomdjelovanja. Karakteriše ih lako prodiranje u sva tkiva i dobra
podnošljivost.

2. Dozalijekaje:

a. količina lijeka koja se apsorbuje sa mesta primjene

b. količina lijeka koja se unese u organizam

c. količina lijeka koja se izbaci iz organizma

d. količina lijeka koja se ne apsorbuje sa mjesta primjene

3. Naveditenekeod fluorokinolonskih antimikrobika: ciprofloksacin, norfloksacin, ofloksacin,

pefloksacin, sparfloksacin

4.Podijelite sulfonamide u dvije osnovne grupe:

a. Sulfonamidi koji se apsorbiraju iz digestivnog trakta (sulfametoksazol, sulfametrol)

b. Sulfonamidi koji se ne apsorbiraju iz digestivnog trakta (sulfagvanidin, sulfasalazin)

5. Lijekovi se mogu primjeniti u cilju terapije i prevencije bolesti te u dijagnostičke svrhe.

6. Značaj hemato-encefalne barijere je u ograničavanju prodiranja lijeka u CNS, te tako
većina lijekova djeluju bez uticaja na CNS.

7. Cefalosporini se dijele u četiri grupe:

a. Cefalosporini prve generacije (cefaleksin, cefazolin, cefradin)

b. Cefalosporini druge generacije (cefaklor, cefamandol, cefuroksim)
c. Cefalosporini treće generacije (cefotaksim, ceftriakson, ceftazidim)
d. Cefalosporini četvrte generacije (cefpirom, cefepim)

8. Apsorpciju tetraciklina smanjujukalcij, magnezij, aluminij (antacidi), željezo

9. Aminoglikozidni antimikrobici imaju baktericidni tip djelovanja

10. Antiseptici i dezinficijensi se mogu podijeliti u nekoliko grupa:

a. Halogeni elemenati i njihovi spojevi

b. Oksidaciona sredstva
c. Alkoholi i aldehidi
d. Teški metali i njihova jedinjenja
e. Fenol i derivati fenola
f. Površinski aktivni antiseptici (benzalkonij, cetrimonij)

11. Analgetici-antipiretici se dijele u nekoliko grupa:

a. Derivati salicilne kiseline:acetilsalicilna kiselina, natrij salicilat, metil salicilat, salicilamid,

diflunisal

b. Derivati pirazolona: aminofenazon, fenilbutazon, metamizol

 c. Derivati anilina: fenacetin, paracetamol

d. Nesteroidni antiinflamatorni lijekovi kao:ketoprofen, ibuprofen, diklofenak, naproksen

12.Na osnovu hemijske strukture lokalni anestetici se dijele na:

a. Lokalni anestetici esterskog tipa (kokain, prokain, tetrakain, benzokain)

b. Amidni lokalni anestetici (lidokain, mepivakain, bupivakain, etidokain, prilokain)

13. Antacidi djeluju tako što smanjuju lučenje hlorovodonične kiseline:

DANE

14. Inzuliniglukagonučestvujuureguliracijinivoaglukozeukrvi

15. Kancerogenezajesposobnostlijekadauterapijskimdozamainduciraneoplazmatskiproces,a
mutagenezajesposobnostlijekadaoštetigenetskimaterijal

16. Penicilini otporni prema penicilinazi su: kloksacilin, flukloksacilin i meticilin

17. Derivatisulfonilureje, kaotolbutamid, tolazamid, hlorpropamid, glibenklamid,

glipizidizazivajusignifikantanpadkoncentracijeglukozeukrvi

18. Lijekoviprotivherpesa su:aciklovir, valaciklovir, fanciklovir, ganciklovir, vidarabin

19. Morfin, kodein, folkodin, noskapin, dekstrometorfansucentralniopioidniantitusici

20. Parenteralna primjena lijekovamože biti: injekciona, inhalaciona i sublingvalna

GRUPA B - TEST 1

1. Imefarmakologijapotičeodgrčkerijećifarmakon štooznačava:

a. lijekiliotrov
b. lijekilipreparat
c. lijekilireceptor

2. Sistemska aplikacijalijekovamožebiti:

a. enteralna
b. parenteralna

3. Naveditevrsteterapije:

a. Kauzalna
b. Simptomatska
c. Supstituciona

4. Naosnovufizikalno-hemijskihosobinalijekovimogudjelovatiprocesom:

a. neutralizacije (antacidi)
b. helacije (helatni antidoti)
c. promjene osmotskog pritiska (osmotski diuretici)
d. stvaranja fizikalnih barijera u organizmu (emolijencije i demulcencije)
e. denaturacije (teški metali)
5. Po porijeklu prirodni lijekovi mogu biti:

a. biljnog
b. životinjskog
c. mineralnog porijekla

6. Sposobnost lijeka da aktivira receptore za koje se veže naziva se unutrašnji aktivitet ili
efikasnost lijeka

7. Na osnovu hemijske strukture lokalni anestetici se dijele:

a. Lokalni anestetici esterskog tipa (kokain, prokain, tetrakain, benzokain)
b. Amidni lokalni anestetici (lidokain, mepivakain, bupivakain, etidokain, prilokain)

8. Prema načinu primjene opšti anestetici se dijele u:

a.inhalacione
b. injekcione

9. Biotransformacija (metabolizam) lijekovaje:

a. načinapsorpcijelijekova
b. promjenafunkcijeorganapoddejstvomlijeka
c. promjenahemijskestrukturemolijekulalijekaunutarorganizma

10. Najznačajnijiputevieliminacije (izlučivanja) lijekovai/ilinjihovihmetabolitaizorganizmasu

(navesti samo jedanodgovor):

a. mokraća i žuč
b. voda koja isparava sa kože
c. suze i znoj
 d. bronhijalni sekret i izdahnuti vazduh

11. Antiseptici i dezificijensi se dijele u nekoliko grupa:

a. Alkoholi i aldehidi
b. Halogeni elementi i njihovi spojevi
c. Teški metali i njihova jedinjenja
d. Oksidaciona sredstva
e. Fenol i derivati fenola
f. Ostali antiseptici i dezinficijensi

12. Navedite neke kardiotoničkeglikozide: digitoksin, digoksin, gitoksin, gitalin

13. Vinkristin, vinblastin, podofilotoksini, paklitaksel, docetaksel su citostatici iz grupe biljnih

alkaloida i glikozida

14. Najpoznatiji aminoglikozidi su: gentamicin, streptomicin, kanamicin, tobramicin, amikacin,

neomicin, sisomicin

15. Diuretici Henleove petlje su furosemid i etakrinska kiselina

16. Cimetidin, ranitidin i famotidin su antagonisti histaminskih H2 receptora, aprimjenjuju se u

stanjima kad je potrebno inhibirati lučenje želučane kiseline

17. Centralni sintetski antitusici su: butamirat, fedrilat, pipazetat, klofedanol

18. Heparin, enoksaparin, deltaparin, danaproid, reviparin su oralni antikoagulansi:

DANE

19. Gliceril-trinitrat, izosorbid-dinitrat, izosorbid-mononitrat, natrij-nitrit izazivaju snažnu

relaksaciju glatkih mišića krvnih sudova ,te se primjenjuju u tretmanu napada angine pektoris

20. Nabrojte antituberkulotike prve grupe: izonijazid, rifampicin, streptomicin, etambutol

GRUPA C - TEST 1

1. Rektalannačinprimjenesekoristikod (zaokružitetačneodgovore):

a. izbjegavanjaprvogprolazalijekakrozjetru
b. maledjece
c. nesvjesnihstanja
d. povraćanja
e. otežanog gutanja
f. da bi se izbjeglo iritativno djelovanje lijeka na sluznicu želuca
g. da bi se postigao brz efekat lijeka

2. Intravenozno se primjenjujusterilne, apirogene, samo vodene otopine lijekova

3. Ekskrecija putem bubrega uključuje tri mehanizma:

a. glomerularnu filtraciju
b. tubularnu sekreciju
c. tubularnu reapsorpciju
4. Kao periferniantitusici koriste se pentoksiverin i sluzavedroge

5. Nabrojte neke od tiazidnih diuretika: hlorotiazid, hidrohlorotiazid, ciklopentazid

6. Ukratko opišite receptore: strukturno specifična mjesta na površini ćelije ili u ćelije na koja se
vežu molekule lijeka čija struktura odgovara strukturi receptora, odnosno prostorni raspored atoma i
funkcionalnih grupa u molekuli lijeka mora odgovarati prostornoj strukturi receptora. Čine ih
proteini, lipidi, lipoproteini i nukleinske kiseline

7. Farmakokinetskeinterakcijeoznačavajumogućiuticajjednoglijekanaapsorpciju, distribuciju,
biotransformacijuilieliminaciju drugog lijeka.

8. Navedi vrste sinergizam:

a. aditivni sinergizam- kad je zajednički terapijski efekat sinergista jednak zbiru njihovih
pojedinačnih efekata.

b. supraaditivni sinergizam- kad je zajednički terapijski efekat sinergista veći od zbira njihovih
pojedinačnih efekata

9. Naosnovudužinedjelovanja, sulfonamidikojiseapsorbirajuizdigestivnogtraktasedijeleu
četirigrupe:¸

a. kratkog djelovanja (oko 4 sata): sulfisomidin, sulfafurazol

b. srednje dugog djelovanja (oko 10 sati): sulfadijazin, sulfafenazol
c. dugog djelovanja (oko 24 sata): sulfametoksipiridazin, sulfadimetoksin
d. ultradugog djelovanja (oko 7 dana): sulfametoksipirazin
10. Kombinacijom trimetoprima sa sulfonamidima (sulfometoksazol), u odnosu 1:5, postiže
sebaktericidno djelovanje i proširuje spektar djelovanja, naročito na Gram-negativne bakterije

11. Penicilini se dijele u četiri grupe:

a. Penicilini osjetljivi na penicilinazu (benzilpenicilin, fenoksimetilpenicilin)

b. Penicilini otporni na penicilinazu (dikloksacilin, kloksacilin, flukloksacilin, meticilin)
c. Penicilini širokog spektra djelovanja (ampicilin, amoksicilin, pivampicilin, mezlocilin)
d. Penicilini djelotvorni na pseudomonas (karboksipenicilini, ureidopenicilini)

12. Oralni antikoagulantni lijekovi se dijele u dvije grupe:

a. derivati kumarina: dikumarol, varfarin, etil-biskumacetat, acenokumarol, fenprokumon

b. derivati indandiona: fenindion

13. SpektardjelovanjatetraciklinaobuhvatabrojneGram-pozitivneiGram-negativnebakterije,
rikecije, mikoplazme, klamidije, spirohete, leptospireiamebe, doknedjelujunaproteusipseudomonas

14. Hematotoksičnineželjeniefektihloramfenikolasu: supresijaeritropoezeiaplazijakoštanesrži

15. Aminoglikozidiseprimjenjujuparenteralno, najčešćeintramuskularno,

dokseoralnodajusamoutretmanucrijevnihinfekcija

16. Eritromicin, klaritromicin,

azitromiciniroksitromicinsubakteriostatskiantimikrobiciizgrupemakrolidnihantimikrobika
17. Sistemski antimikotici su: amfotericin B, flucitozin, derivati azola (ketokonazol, itrakonazol,
flukonazol), grizeofulvin i terbinafin

18. Barbiturati imaju analgetskodjelovanje:

DA NE

19. Najpoznatiji benzodiazepini su: diazepam, bromazepam, klonazepam, lorazepam, nitrazepam,

medazepam, oksazepam, alprazolam,a posjeduju ova djelovanja:

a. anksiolitičko-sedativno
b. hipnotsko
c. mišićno-relaksantno
d. antikonvulzivno djelovanje

20. Stadijiopšteanestezijesu:

a. analgezija
b. ekscitacijailidelirij
c. hirurška anestezija
d. respiratorna paraliza
GRUPA A - TEST 2

1. Po tipu djelovanja aminoglikozidni antimikrobici su baktericidi:

DA NE

2. Naveditenekeodmakrolidnihantimikrobika: eritromicin, klaritromicin, azitromicin,

roksitromicin

3. Fluorokinolonski antimikrobici su:

a. azitromicin i klaritromicin
b.ciprofloksacin, norfloksacin, ofloksacin, pefloksacin, sparfloksacin
c. klindamicin i linkomicin

4. Vodonik-peroksid je antiseptikiz grupe oksidacionihsredstava

5. Oksigenoterapija označava terapijsku primjenu kiseonika u stanjima hipoksije i anoksije

6. LijekoviIizborauterapijituberkulozesu: izoniazid, rifampicin, etambutolistreptomicin

7. Antimikoticiseprimjenjujuuliječenjuoboljenjaizazvanihpatogenimgljivicama
8. Diuretici se, po hemijskom sastavu i načinu primjene, dijele u slijedeće grupe:

a. Tiazidnidiuretici (hlorotiazid, hidrohlorotiazidiciklopentazid)

b. DiureticiHenleovepetlje (furosemidietakrinskakiselina)
c. Diureticikoji štedekalij (spironolakton, triamtereniamilorid)
d. Osmotskidiuretici (urea, manitol, izosorbid, sukroza)
e. Inhibitorikarboanhidraze (acetazolamid)

9. Antacidi djeluju tako što smanjuju lučenje hlorovodonične kiseline:

DA NE

10. U tretmanu anemija primjenjuju se:

a. Željezo
b. Vitamin B12
c. Folna kiselina

11. Heparin se primjenjuje (način primjene):

a. Intravenski
b. Supkutano

12. Oralni antikoagulantni lijekovi se dijele u dvije grupe:

a. Derivatikumarina (dikumarol, varfarin, etil-biskumacetat, acenokumarol)

b. Derivati indandiona (fenindion)
13. Emetici su lijekovi koji izazivaju povraćanje bez značajnog uticaja na druge funkcije
organizma

14. Aluminij hidroksid i aliminij fosfat imaju blago antacidno djelovanje

15. Cimetidin, ranitidin i famotidin su blokatori histaminskih H2 receptora, a primjenjuju se u

terapiji duodenalnog i želučanog ulkusa, te drugih stanja u kojima je potrebno inhibirati lučenje
želučane kiseline

16. Najpoznatiji tiazidni diuretici su: hlorotiazid, hidrohlorotiazid, ciklopentazid

17. Inhibitori renin-angiotenzin-aldosteron sistema su:

a. furosemid i etakrinska kiselina

b. spironolakton, triamteren, amilorid
c. lizinopril, enalapril, kaptopril

18. Organski nitrati i nitriti se primjenjuju u terapiji angine pektoris

19. Laksantni lijekovi potpomažu pražnjenje crijeva, a dijele se u dvije grupe:

a. Lijekovi koji potenciraju refleks defekacije na mehanički način

b. Lijekovi koji uzrokuju pražnjenje crijeva hemijskim djelovanjem na sluznicu crijeva

20. Lijekovi protiv herpesa su: aciklovir,valaciklovir, ganciklovir, fanciklovir, vidarabin

GRUPA B - TEST 2

1. Antiseptici i dezificijensi se dijele u nekoliko grupa:

a. Alkoholi i aldehidi
b. Halogeni elementi i njihovi spojevi
c. Teški metali i njihova jedinjenja
d. Oksidaciona sredstva
e. Fenol i derivati fenola
f. Ostali antiseptici i dezinficijensi

2. Navedite neke kardiotoničkeglikozide: digitoksin, digoksin

3. Ricinusovo ulje se primjenjuje u stanjima kad je potrebno kompletno izprazniti crijeva, kao
kod trovanja i preoperativno

4. Najčešći neželjeniefekti aminoglikozida su: neurotoksičnost, nefrotoksičnost, neuromuskularna

blokada i alergijske reakcije

5. Diureticisedijeleunekolikogrupa:

a. Tiazidnidiuretici (hlorotiazid, hidrohlorotiazidiciklopentazid)

b. DiureticiHenleovepetlje (furosemidietakrinskakiselina)
c. Diureticikoji štedekalij (spironolakton, triamtereniamilorid)
 d. Osmotskidiuretici (urea, manitol, izosorbid, sukroza)
e. Inhibitorikarboanhidraze (acetazolamid)

6. Neželjeniefekti kardiotonika se često javljaju:

DA NE

7. Izonijazid se primjenjuje u terapiji virusnih infekcija:

DA NE

8. Navediteneke lijekove protiv herpesa: aciklovir, valaciklovir, ganciklovir, fanciklovir

9. Fluorokinolonski antimikrobici su:

a. azitromicin i klaritromicin
b. ciprofloksacin i norfloksacin
c. klindamicin i linkomicin

10. Povidon-jod je antiseptik iz grupe halogeni elementi i njihovi spojevi, vodena otopina
elementarnog joda i sintetskog polimera polivinilpirolidona

11. Antihipertenzivi se dijele u slijedeće grupe:

a. Diuretici
b. Beta-adrenergičkiblokatori
c. Alfa-adrenergičkiblokatori
d. Vazodilatatori
e. Inhibitoriangiotenzin-konvertirajućegenzima (ACEinhibitori)

12. Cimetidin, ranitidin i famotidin su blokatori histaminskih H2 receptora, a primjenjuju se u

terapiji duodenalnog i želučanog ulkusa, te drugih stanja u kojima je potrebno inhibiratilučenje
želučane kiseline

13. Omeprazol, pantoprazol, lansoprazol su lijekovi iz grupe inhibitora protonske pumpe

14. Opijatni centralni antitusici su: morfin, kodein, folkodin, noskapin

15. Heparin, enoksaparin, deltaparin, danaproid, reviparin su oralni antikoagulansi:

DA NE

16. Antiasmatici se dijele u nekoliko grupa:

a. Adrenergički bronhodilatatori (salbutamol, salmeterol)

b. Ksantinski bronhodilatatori (aminofilin, teofilin)
c. Antagonisti muskarinskih receptora (ipratropiumbromid, tiotropium bromid)
d. Antihistaminici (ketotifen, kromolin)
e. Antagonisti leukotrijenskih receptora (montelukast)
f. Glukokortikoidi (beklometazon, flutikazon)

17. Organski nitrati i nitriti se primjenjuju u tretmanu angine pektoris

18. Blokatori kalcijevih kanala su:

a. propranolol, atenolol, metoprolol
b. gliceril-trinitrat, izosorbid-dinitrat, izosorbid-mononitrat, natrij-nitrit
c. nifedipin, verapamil, diltiazem
19. Nabrojte diuretike Henleove petlje: furosemid i etakrinska kiselina

20. Inzulin je hormon B-stanicaLangerhansovih otočićapankreasa, a primjenjuje u tretmanu

inzulin ovisnog dijabetesa (juvenilni dijabetes) ili u liječenju dijabetes melitusa tipa-2 kad su oralni
antidijabetici neefikasni

GRUPA C - TEST 2

1. Optimalno baktericidno djelovanje alkoholi postižu u 70% koncentraciji

2. Nabrojte fluorokinolonske antimikrobike: ciprofloksacin, ofloksacin, norfloksacin,

pefloksacin, sparfloksacin

3. Nabrojte antituberkulotike I grupe: izonijazid, rifampicin, etambutol, streptomicin

4. Izonijazid ima širok spektar djelovanja:

DA NE

5. U terapiji peptičkog ulkusa primjenjuju se slijedeće grupe lijekova:

a. Antacidi i mukoprotektivi
b. Antiholinergički lijekovi
c. Blokatori histaminskih H2 receptora
d. Blokatori protonske pumpe

6. Najteži i najčešći neželjeni efekat heparina je krvarenje

7. Zaokružite lijekove iz grupe inhibitora protonske pumpe:

a. cimetidin, ranitidin, famotidin

b. omeprazol, pantoprazol, lansoprazol
c. aluminij hidroksid, aliminij fosfat, kalcij karbonat
d. natrij hidrogenkarbonat

8. Kalcij karbonat je blagi antacid:

DA NE

9. Antiasmatici se dijele u slijedeće grupe:

a. Adrenergički bronhodilatatori (salbutamol, salmeterol)

b. Ksantinski bronhodilatatori (aminofilin, teofilin)
c. Antagonisti muskarinskih receptora (ipratropiumbromid, tiotropium bromid)
d. Antihistaminici (ketotifen, kromolin)
e. Antagonisti leukotrijenskih receptora (montelukast)
f. Glukokortikoidi (beklometazon, flutikazon)

10. Interferoni imaju antivirusno, antiproliferativno i imunomodulirajućedjelovanje, te se koriste

u terapijivirusnih infekcija, upalnih, autoimunih i malignih oboljenja.
11. Gentamicin, streptomicin, kanamici, amikacin i brojni drugi su lijekovi iz grupe
aminoglikozidnih antimikrobika

12. Antihipertenzivi se dijele u slijedeće grupe:

a. Diuretici
b. Beta-adrenergičkiblokatori
c. Alfa-adrenergičkiblokatori
d. Vazodilatatori
e. Inhibitoriangiotenzin-konvertirajućegenzima (ACEinhibitori)

13. Ciklofosfamidjecitostatikizgrupealkilirajućihcitostatika:

DA NE

14. Antimetaboliti citostatici se dijele u tri grupe:

a. Antagonisti folne kiseline (metotreksat)

b. Antagonisti purina (merkatopurin, tiogvanin)
c. Antagonisti pirimidina (5-fluorouracil, citarabin, gemcitabin)

15. Aminoglikozidi antimikrobici su po tipu djelovanja:

a. bakteriostatici
b. baktericidi

16. Amfotericin B ima širokspektar djelovanja koji obuhvata brojne patogene gljivice.
17. Najpoznatiji oralni antikoagulansi su: dikumarol,varfarin, etil-biskumacetat, acenokumarol,
fenindion

18. Kratko opišite djelovanje kardiotonika na kontraktilnost srca: kardiotonicipojačavaju

snagu i efikasnost kontrakcija miokarda što dovodi do povećanja udarnog i minutnog volumena
srca. Sistola je jača i kraća, a dijastola duža te se srce duže odmara i bolje puni. Produženo vrijeme
dijastole dovodi do bolje prokrvljenosti srca. Refleksna tahikardija nestaje

19. Prema dužini djelovanja, inzulini se djele na:

a. Inzulinibrzogikratkogdjelovanjaukojespadajukristalniinzulin
(topljiviinzulinkojisejedinimožeprimjenitiintravenoznoustanjuhiperglikemijskekome)
čijedjelovanjetraje 5 do 7 satiisemilenteinzulin, čijedjelovanjetraje 12 do 16 sati

b. Inzulinisrednje-dugogdjelovanjairelativnobrzogpočetkadjelovanjaukojespadajulenteinzulin,
izofaninzulin, protamin-cinkinzulin, čijedjelovanjetraje 18 – 24 sata

c. Inzulinidugogdjelovanjaisporogpočetkadjelovanjaukojespadaultralenteinzulin,
čijedjelovanjetrajepreko 36 sati

20. Amantadin i ribavirin su lijekovi protiv influence