Biyomalzemeler:

Seramikler
 İÇERİK
Seramik

Biyoseramik

Alümina
Biyoaktif Seramik
Biyoaktivite testi –
In-Vitro SBF
Biyoaktif Cam
Biyoaktif Cam
Seramik

Kalsiyum Fosfat (CaP)

CaP Üretimi
Seramik

Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz 2002

 Seramik
• İyonik veya kovalent bağlarla bir arada tutulan metal, ametal veya yarı
metal atomlarından oluşan inorganik katı malzemelerdir.
• Metal ve ametal elementlerden oluşan bileşikler olan alümina (Al2O3),
kalsiyum oksit (CaO), ve silikon nitrür (Si3N4) bilinen örneklerdir.

Genel özellikler

• Doğada kristalin halde bulunur

• Genellikle inorganik
• Yüksek derecede inert
• Sert ve kırılgan
• Basma yönünde kuvvet uygulandığında dayanımları
yüksektir
• Genellikle elektrik ve ısı yalıtkanlıkları iyidir
• Estetik görünümleri iyidir
• Işığa geçirgendirler
 Seramikler

http://www.substech.com/dokuwiki/doku.php?id=general_classification_of_ceramics
 Biyoseramikler
Biyoseramik Kemik iskeleleri
Organların hastalıklı veya hasarlı
kısımlarının tamir edilmesi veya
değiştirilmesinde kullanılan
seramiklerdir.
Kemik çimentosu

Diş protezi

Implant kaplama
http://www.ceramisys.com/bone_graft_substitutes.html
http://tlzzirconia.blogspot.my/
http://apsmaterials.com/biomedical/
http://siddharthatrust.com/2013/04/bone-cement-in-orthopaedics-powerpoint-presentation/
Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz, 2002
 Biyoseramiklerin yaygın kullanım alanları
 Bel ve omuriliğe ait omurların onarımında

 Diş hatalarının düzeltilmesinde

 Tam veya kısmi kalça parçalarında

 Solunum tüpleri olarak

 Orta kulakta küçük kemikler olarak

 Kalp kapakçıklarında

 Kemik vidaları olarak, kemik kaybı ve boşluklarının doldurulması için

 Biyoseramiklerin Avantaj ve Dezavantajları
AVANTAJ

• Biyouyumludurlar
• Vücutta kimyasal kararlılık gösterirler
• Çeşitli şekillerde ve gözeneklilik oranlarında üretilebilirler
• Çekme dayanımları düşük, basma dayanımları yüksektir
• Apatit fazında üretilen seramikler doğal kemiğin bileşimine ve yapısına
benzerdir
• Korozyon dayanımları yüksektir
• Ergime sıcaklıkları yüksektir

DEZAVANTAJ

• Elektrik ve ısı iletkenlikleri kötüdür

• Düşük tokluk ve süneklikte olup sert ve kırılgandırlar
• Tekrar üretilebilirlikleri oldukça zordur
 Biyoseramikler

Biyobozunur
Biyouyumlu veya stabil
(kararlı)

Seramik
implant/ Spesifik
cihazlarda uygulamalar
Biyoaktif için uygun
bulunması mekanik
gereken genel özellikte
özellikler
 Biyoseramikler

Biyoseramik

Biyoinert Biyoaktif Biyobozunur

Alümina, Al2O3 HA Kalsiyum sülfat, CaSO4

Zirkonya, ZrO2 Biyocam Kalsiyum karbonat, CaCO3
Karbon Cam seramik Kalsiyum fosfat, CaP
Sinterlenmiş hidroksiapatit, HA α-TCP, ß-TCP
Silisyum nitrür, Si3N4 OCP
Silisyum karbür, SiC DCP
Kalsiyum alüminat, CaAl2O4 TTCP
 Biyoinert Biyoseramikler

1.

Alümina kalça protezlerinde genellikle femoral baş

malzemesi olarak kullanılmaktadır

http://www.zimmer.com/medical-professionals/products/hip/continuum-acetabular-system.html
Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz, 2002
 Alümina: Biyoseramik olarak kullanımı

• Alümina Almanya’da bir biyomalzeme olarak patentlenmiştir

< 1960

• L. W. Smith serozyum ve silika aluminatı kemik ikame malzemeleri olarak

tanımlamıştır
• Eyring & Campbell geçici alümina osteotomi (kemik kesme ameliyatı)
1960 spacerlarını (boşluk doldurucu) geliştirmişlerdir
• Sandhaus vida şeklindeki alüminayı dental implantlarda kullanmıştır

• Kalça artroplastisi gibi yük taşıyıcı uygulamalarda kullanılabilecek alümina

bileşikleri geliştirilmiştir
1970
 1970’lerden sonra yaşanan gelişmeler sayesinde daha kaliteli
alümina üretimi yapılabilmektedir. Bu gelişmeler:

 Homojen dağılım sağlayarak ve tane boyutunu küçülterek seramik

yoğunluğu artırılabilmektedir
 Daha saf malzemeler elde edilebilecek teknikler geliştirillmiştir
 Sıcak izostatik presleme (HIP) ve lazerle şekillendirme gibi yöntemler
sayesinde üretimde gelişme sağlanmıştır
 Ürünün nihai kalitesini test etmekte kullanılabilecek mekanik test
yöntemleri bulunmuştur
 Alümina
Alümina / Alüminyum oksit, Al2O3
• Ergime noktası yüksektir
• Islatabilirliği yüksektir
• Aşınmaya dirençlidir
• Sertliği yüksektir : 2000-2200 Gpa.
• HCl ve H3PO4 gibi güçlü asitlere dirençlidir
• Biyouyumludur
• Dezavantajları:
– Gerilme ve bükme direnci orta seviyededir
– Kırılgandır
– Elektrik ve ısı iletkenliği düşüktür
– Ergime noktasının yüksek olmasından dolayı işlenmesi zor ve
maliyetlidir
 Alümina
α-alümina / korundum

• Alüminanın kristalin formudur ve doğada bulunan bir malzemedir.

Bunun yanısıra yüksek sıcaklıklarda ( >1200oC ) üretilebilir.
• Kristal yapısı sıkı paket hekzagonaldir.
• Termodinamik kararlılığı yüksektir.
• Kimyasal kararlılığı yüksektir.

• α-alümina çeşitli değerli taşları oluşturur:

Safir (Mavi renk Ti kaynaklıdır)

Yakut (Kırmızı renk Cr kaynaklıdır)

http://voitlab.com/courses/thermodynamics/index.php?title=Advanced_NanoFabric_Engineering
 Alümina
Medikal saflıktaki alümina :

• Medikal saflıkta alümina üretilirken en fazla % 0.5 oranında sinterleme

ilavesi katılır. Şekillendirmeyi kolaylaştıran bu ilaveler:
• MgO : Kesintili tane büyümesine engel olmak, optimum yoğunluk ve tane
boyutu sağlamak için kullanılır
• Cr2O3 : MgO ilavesi alüminanın sertliğini düşüreceği için bu ilave sertliği
arttırmak amacıyla eklenir.
• Üretimde kullanılacak olan başlangıç malzemeleri CaO, NaO ve SiO2 gibi
safsızlıklar içermemelidir. Ancak bu şekilde homojen, yüksek yoğunlukta ve
gözeneksiz bir yapı elde edilebilir.

Sinterleme seramiklere uygulanan ısıl işlemdir. Seramik taneler arasında kimyasal bağ
kurulmasını ve böylece üretilen seramik yapının dayanım kazanması sağlar.
 Alümina
Alümina total kalça protezlerinde yaygın bir şekilde uygulama bulmaktadır:

• Dünyada alümina kullanan en büyük üretici Almanya’daki CeramTec Ag,

firmasıdır.

Fabrikasyon süreci (Powders consolidation)

Tozların ön Pişirme /
işlenmesi sinterleme Lazerle
şekillendirme
Parlatma

Şekillendirme
(presleme)

Biyoseramiklerin uygulama alanına bağlı

olarak bazen yüzeyin çok pürüzsüz olması
istenir. Bu tür durumlarda parlatma
işlemleriyle yüzeydeki pürüzler giderilir.
 Alümina

Diğer medikal cihaz uygulamaları:

• Seramik diz protezleri

• Alüminanın eklemlerarası sıvı ile
ıslatılabilirliği yüksektir, bu da kaygan bir
eklem yüzeyi elde edebilmek açısından
oldukça uygundur
• Aşınma hızı düşüktür
• Metalik implantlara göre aşınma direnci
daha iyidir
• Alerjik reaksiyona neden olmaz

http://benthamopen.com/FULLTEXT/TOORTHJ-6-172
 Alümina

Diğer medikal cihaz uygulamaları:

• Alümina dental implantlar

• Sentetik safir
• Estetik
• Berrak ve transparan dişeti oluşumu

• Inorbital implantlar
• Yüksek biyouyumluluk
• Yüksek gözeneklilik
• Göz hareketi için belli bir sertlik sağlar

http://www.mdperio.com/
https://www.pinterest.com/acuriouswork/cabinet-of-curiosities/
Biyoinert Biyoseramikler

2. Zirkonya: Zirkonya da alümina gibi bulundupu

fiziksel ortam üzerinde inert etki gösterir. Yüksek
bükülme ve korozyon direncine, iyi yorulma
dayanımı, düşük yüzey pürüzlülüğüne sahiptir.
Zirkonya uyluk kemiği protezlerinde başarıyla
kullanılmaktadır. Ancak zamanla vücut sıvısıyla
etkileşiminden kaynaklanan dayanımının düşmesi,
kaplama özelliğinin zayıf olması ve potansiyel
radyoaktif madde içermesi dezavantajlarıdır.
Zirkonyanın özellikleri mikroyapısına; mikroyapısı ise
üretim metoduna bağlıdır.
Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz 2002
 Biyoaktif Seramikler
Biyoaktif
Kemik hücreleriyle uyumlu ve kemikle entegre olarak kemik
gelişimini teşvik edebilen

Osteoentegrasyon
Kalsiyum • Çevredeki kemik dokusuyla
fosfat entagrasyon sağlar

Biyoaktif Biyoaktif Osteoindüktif

Seramikler cam • Hücrelerin farklılaşmasını
kolaylaştırır
Biyoaktif
cam seramik Osteokondüktif
• Kemik gelişimini destekler ve
çevredeki kemiklerin içeriye
büyümesini kolaylaştırır
 Biyoaktif Seramikler

Biyoaktif
Kemik hücreleriyle uyumlu ve kemikle entegre olarak kemik
gelişimini teşvik edebilen

Kemik dokusu
oluşumu
Hücre içi
reaksiyon
Hücre
tutunması
Protein
tutunması
İmplantasyon/ Yüksek oranda
cihaz
restorasyonu biriken kalsiyum
iyonları sayesinde
Biyoaktif malzemeler çözünürken kemiğin mineral biyoaktif seramik
fazını teklit eden CaP (kalsiyum fosfat) tabakası birikir üzerinde kemik
oluşumu hızlanır
 Biyoaktif Seramikler
Biyoaktif olmayan malzemeler Biyoaktif malzemeler
Inert metal, polimer Biyoaktif seramik

Malzeme ile kemik arasında fibröz Malzeme ile kemik arasında fibröz
kapsül oluşumu kapsül oluşmaksızın entegrasyon
gerçekleşir
Malzeme ile kemik arayüzeyindeki Malzeme ile kemik arayüzeyindeki
kemik mukavemeti inert camda 0.5 kemik mukavemeti 15-25
MPa pürüzsüz titanyumda ise 2 Mpa’dır
MPa’ya ulaşır

C. Piconi, “Ceramics – Inert ceramics”, Comprehensive Biomaterials: Metallic, Ceramic and Polymeric Biomaterials, P. Ducheyne, Elsevier
Ltd, 2011.
 Biyoaktif Seramikler
Emilebilir / çözünebilir kemik grefti

Kemik greft
malzemesinin
çözünmesi
gözenekliliğe
sebep olacak Kemik grefti
ve boş tamamen çözünerek
alanların kemik oluşumu ve
açılmasını yeniden
sağlayacaktır modellenmeyi sağlar

Osteoentegrasyonu
Boşluklara kemik hücrelerinin birikimi ve sağlayan kemik hücrelerinin
kan damarlarının entegrasyonu çoğalması
http://pocketdentistry.com/basics-of-bone-grafting-and-graft-materials/
 Biyoaktivite Testi : In-Vitro SBF

Biyoaktivite testleri yapay vücut sıvısında (simulated body fluid-SBF) yapılır.

SBF olarak kan plazması ile aynı pH değeri ve iyon bileşimine sahip Tris
tamponu kullanılır

In-vitro SBF biyoaktivite testi :

• Numunenin apatit (bone mimic) oluşumunu indükleme potansiyelini
belirlemek için yapılır
• Numune vücut ısısındaki SBF içinde birkaç hafta bekletilir
• SEM veya FESEM gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak apatit oluşumu
gözlenir
• Numune üzerinde kemik gelişiminin sağlanıp sağlanamayacağını tahmin
etmeye yönelik bir tarama testidir
 Biyoaktivite Testi : In-Vitro SBF
In-vitro SBF biyoaktivite testi için deneysel prosedür
• SBF solusyonu pH 7.4 olacak
şekilde hazırlanır
• Biyoaktif numune 3 gün – 1 ay
süreyle SBF solusyonunda bekletilir
• Bu işlem 37oC su banyosunda hafif
çalkalamalı olacak şekilde yapılır
• Solusyon her gün tazelenir
• Belli zaman aralıklarında numune
alınarak incelenir

S. Saidin, “Immobilisation of Hydroxyapatite & Silver Nanoparticles,:

Bioactive & Antibacterial Coating on Metallic Implant”, Lamber
Academic Publishing, Germany, 2013.
 Biyoaktivite Testi : In-Vitro SBF
Biyoseramik SBF içine Kalsiyum iyonlarının
yerleştirilir biyoaktif seramik
yüzeyine çökelmesi

Yapay
vücut
sıvısı (SBF)

Biyoseramik Biyoseramik
Apatit tabaka oluşum mekanizması
 Biyoaktivite Testi : In-Vitro SBF
Bağlı olan kalsiyum iyonları ile
fosfat iyonları arasında Zamana bağlı olarak apatit
elektrostatik etkileşim tabaka oluşumu
gerçekleşir

Yapay
vücut
sıvısı (SBF)

Apatit
tabakası

Biyoseramik SBF’de bekleme süresi ne kadar uzunsa

oluşan apatit tabakası o kadar kalın olur
Apatit tabaka oluşum mekanizması
 Biyoaktif Cam
 Camlar, organik ve inorganik esaslı olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır.
Özellikle silika, camlaşma özelliği çok iyi olduğu için cam üretiminde
oldukça önemli bir yere sahiptir.
 Biyoaktif cam ise, vücut içerisinde, yapısındaki bazı silika gruplarının
kalsiyum ve fosfor ile yer değistirmesi sonucu oluşan biyomalzemedir.
 Biyoaktif camlar yüksek biyoaktiviteye sahiptirler, komşu kemik
dokularıyla güçlü bağlar oluşturabilirler. Fakat, yüksek yoğunluklu
(kortikal) kemik ile karşılastırıldığında, düşük kırılma tokluğuna sahip
biyoaktif camların kullanım alanları, düşük dayanım gerektiren tıbbi
uygulamalarla sınırlı kalmıştır.
 Biyocamları diger biyoaktif seramik ve cam-seramiklerden ayıran temel
özellik, kimyasal özelliklerinin ve dokulara bağlanmalarının kontrol
edilebilmesidir. Herhangi bir tıbbi uygulama için istenilen bir türde
biyocam tasarlamak mümkündür. Bu durum biyoaktif cam-seramikler
için de geçerlidir; ancak, heterojen mikroyapıları nedeniyle daha sınırlı
miktarda uygulama alanı bulmaktadırlar.
Kükürtçü, B., 2008, Biyoaktif cam ve cam-seramik malzemelerin üretim ve yapay vücut sıvısı içersindeki davranımlarının
incelenmesi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü
 Biyoaktif Cam

 Biyoaktif camları, sıradan ticari camlardan kimyasal bileşim açısından

ayıran en önemli üç farklılık düşük SiO2 yüzdesi (% 60’ ın altında), yüksek
Na2O ile CaO ve yüksek CaO / P2O5 oranıdır.
 Bu özellikler, sıvı bir ortama yerleştirilen malzemenin yüzeyini oldukça
reaktif yapmaktadır. Birçok biyoaktif camda temel bilesenler, SiO2, Na2O,
CaO ve P2O5’ tir. llk ve en iyi sonuç veren biyoaktif cam bilesimi 45S5’ tir.
 Yani agırlıkça % 45 SiO2 içerir ve CaO / P2O5 oranı 5:1’ dir. Bundan daha
düşük CaO / P2O5 oranları ile kemiğe bağlanmak mümkün değildir.
 Biyoaktif camların başlıca dezavantajları; amorf yapıya sahip olmaları,
iki yönlü cam ağından kaynaklanan mekanik zayıflıkları ve kırılma
tokluklarıdır.

Kükürtçü, B., 2008, Biyoaktif cam ve cam-seramik malzemelerin üretim ve yapay vücut sıvısı içersindeki davranımlarının
incelenmesi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü
 Biyoaktif cam
> %60 SiO2: kimyasal olarak kararlı fakat biyoaktif değil
%45 SiO2: biyoaktivitesi yüksek

Kimyasal olarak kararlı ve biyoinert

10-30 günde resorbe

Biyoaktivitesi çok yüksek ve 30 edilebilir
gün içinde arayüzeyde güçlü
bağlanmalar yapabilir
Non-practical glass

Na2O-CaO-SiO2 ‘yi farklı oranlarda içeren

dört (A,B,C,D) bölgenin faz diyagramı

C. Piconi, “Ceramics – Inert ceramics”, Comprehensive Biomaterials: Metallic, Ceramic and Polymeric Biomaterials, P. Ducheyne, Elsevier
Ltd, 2011.
 Biyoaktif cam

Ergitme metodu Sol-jel methodu

Primer kaynak: Kum, SiO2 Tetraetoksilan, NaCl ve Ca2NO3 gibi
Na2O ve CaO karbonat öncü moleküller kullanılarak üretilir
bileşiklerinden temin edilir Çeşitli hidroliz ve polikondensasyon
Kompozisyon homojen hale gelene işlemleri ile jel oluşumu sağlanır
kadar karıştırılır, CO2 oluşur Çözeltideki partiküller uzun zincirli
P2O5 ergitme işleminden önce oksit polimer oluşturduğunda jel oluşur
olarak eklenir
Ergitme
1350 – 1400oC Tavlama
350 – 700oC
Tavlama
oC 450 – 550oC oC
Kurutma
110oC
Oda sıcaklığı Oda sıcaklığı

Zaman (s) Zaman (s)

 Biyoaktif Cam Malzemelerin Kullanım Alanları

 Daha önce de belirtildigi gibi, biyoaktif camlar, ağır yük

uygulamalarında kullanılamayacak derecede düşük mekanik özellik
değerlerine sahiptirler. Fakat, düşük dayanım gibi yetersizlikler
biyoaktif camların kaplama olarak kullanılmalarına engel değildir.
Biyoaktif cam, gömme implant, düşük yüklü veya basma yüklemesi
yapılan parçalarda toz şeklinde veya kompozitlerde biyoaktif faz olarak
kullanılabilmektedirler.
 Biyoaktif camların, SiC seramiklerin kaplanmasında kullanılması buna
örnek olarak gösterilebilmektedir. SiC seramiklerin üstün mekanik
özellikleri ve düsük yoğunluğu, biyoaktif camların yüzeylere bağlanma
yeteneğiyle birleştirildiğinde, diş tedavisinde ve ortopedide
kullanılabilen malzemeler üretilmiştir.

Kükürtçü, B., 2008, Biyoaktif cam ve cam-seramik malzemelerin üretim ve yapay vücut sıvısı içersindeki davranımlarının
incelenmesi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü
 Biyoaktif cam seramik

• Biyoaktif cam seramikler biyoaktif cama ısıl işlem uygulanarak elde

edilirler. Isıl işlem biyoaktif camın amorf yapısını kristalin yapıya
dönüştürür ve böylece mekanik dayanımı daha yüksek biyoaktif cam
seramikler edilmiş olur.

• Genellikle yük taşıyıcı implantlarda kullanılırlar.

Yüksek kristalinite Düşük yüzey rekativitesi Düşük malzeme çözünürlüğü

C. Piconi, “Ceramics – Inert ceramics”, Comprehensive Biomaterials: Metallic, Ceramic and Polymeric Biomaterials, P. Ducheyne, Elsevier
Ltd, 2011.
 Biyobozunur biyoseramikler:
Kalsiyum Fosfat (CaP)

Kemiğin mineral bileşimine benzer kristalin malzemelerdir. Bunlar: Kalsiyum

ve fosfat atomlarının çoklu oksitleri şeklindeki yapılardır. Hidroksiapatit,
Ca5(PO4)3OH, Trikalsiyum fosfat, Ca3(PO4)2 (emilebilir) ve oktakalsiyum fosfat
CaH(PO4)3.2OH bu yapılara örnek verilebilir.

Tablo. Diş minesi, dentin, kemik ve hidroksiapatitin inorganik bileşen miktarları

C. Piconi, “Ceramics – Inert ceramics”, Comprehensive Biomaterials: Metallic, Ceramic and Polymeric Biomaterials, P. Ducheyne, Elsevier Ltd,
2011.
 Kalsiyum Fosfat

 Kalsiyum fosfat bazlı biyoseramikler tıpta ve dişçilikte 20 yıldan

beri kullanılmaktadır. Bu malzemeler, ortopedik kaplamalar ve
diş implantlarında, yüz kemiklerinde, kulak kemiklerinde, kalça
ve diz protezlerinde “kemik tozu” olarak kullanılıyorlar.
 Kalsiyum fosfat seramiklerin sinterlenmesi genellikle 1000-
1500°C’de gerçekleşir ve bunu istenilen şekle sıkıştırılması izler.
 Tüm kalsiyum fosfat seramikleri değişen hızlarda biyolojik olarak
bozunurlar.

Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz 2002

 Kalsiyum Fosfat
 Kalsiyum fosfat seramikleri, gözenekli yapıda da hazırlanabiliyorlar.
Gözenekli seramik implantların en büyük avantajı; kemik, seramik
malzemenin gözenekleri içerisinde büyüdüğünde, oluşan ara yüzeyin
mekanik açıdan yüksek kararlılığa sahip olması. Gözenekli implantlar
kemik oluşumu için yapı iskelesi olarak kullanılırlar.
 Mercanların mikro yapısı, kontrollü gözenek büyüklüğüne sahip
seramiklerin oluşturulması açısından en ideal malzeme olmalarını
sağlamakta.
 Gözenekli malzemeler, her zaman için yığın formlarında daha zayıflar ve
artan gözenekliliğe bağlı olarak, malzemenin dayanımı daha da
azalmakta.
 Kemik kırıklarını doldurmak için gözenekli sentetik kalsiyum fosfat
seramikler kullanılırken, diş implantlarında kaplama olarak gözenekli
hidroksiapatit malzeme kullanılıyor.
Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz 2002
 Kalsiyum Fosfat

Katıhal • Bütün metodlarda

reaksiyonları öncü kalsiyum ve
fosfor moleküllerinin
Islak bir kombinasyonu
Mikrodalga
kimyasal
sentez kullanılır
yöntem

CaP • CaP tozları fazla suyu

uzaklaştırmak veya
üretimi çözücüyü
buharlaştırmak için
Emülsiyon kurutulur
Sol-jel
prosesi
• Son olarak tozlar
kristalinitenin
Hidrotermal
artırılması amacıyla
sinterlenir
 Biyomalzemelerin dokularla etkileşimi

Canlı dokuya yerleştirilen tüm malzemeler, yerleştirildikleri dokudan tepki

alırlar. Bu tepki doku-implant ara yüzeyinde oluşur ve dört farklı tipte
olabilir.

 Malzeme toksikse, çevresindeki doku ölür.

 Malzeme toksik değil ve biyoinertse, değişik kalınlıklarda fibröz doku
oluşumu gerçekleşir.
 Malzeme toksik değil ve biyoaktifse, doku implant ara yüzeyinde
bağlanma gerçekleşir.
 Malzeme toksik değil, fakat çözünür yapıdaysa, çevresindeki doku,
implantın yerini alır.

Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz, 2002

 Biyoseramiklerin dokularla etkileşimi
Seramik implantların en ilgi çekici özelliklerinden biri, doku için toksik etki
oluşturmamalarıdır. Tablo’da biyoseramik türüne bağlı olarak gözlenen
doku cevapları özetlenmektedir.

Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz, 2002

 Biyoseramiklerin dokularla etkileşimi

Morfolojik sabitleme

Gözeneksiz, inert ve yoğun seramik kullanımı sonucunda doku cevabı, ince fibröz
doku oluşumu yönünde gerçekleşir. Bu durum morfolojik sabitleme olarak bilinir.
Bu durumu sergileyen seramiklere örnek olarak alümina ve zirkonya
verilebilir. Mekanik olarak çok iyi uyumluluk sergileyen bu seramiklerin
dokuya yerleştirilmesi sonucu ara yüzeyde hareket oluşmaz ve böylece
klinik başarı sağlanır.

Biyolojik sabitleme

Gözenekli ve inert olan seramiklerdeki kılcal boşluklar büyüyen dokulara kan

sağlanmasına yardımcı olur. Ara yüzey, gözeneklerde büyüyen doku ile
belirlendiğinden, bu tür etkileşim, “biyolojik sabitleme” olarak adlandırılır.
Hidroksiapatit örnek olarak verilebilir.

Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz, 2002

 Biyoseramiklerin dokularla etkileşimi

Biyoaktif sabitleme

Ara yüzey problemlerinin çözümünde diğer bir yaklaşımsa, biyoaktif

malzemelerin kullanılması. Bu malzemeler, ara yüzeyde kendine özgü
bir biyolojik tepki oluştururlar ve sonuçta malzeme ve dokular arasında
kemik oluşumu gerçekleşir. Bu yaklaşımla, bağlanma süresi, dayanımı ve
mekanizması birbirinden farklı olan çok sayıda biyoaktif malzeme üretilmiş
bulunuyor. Bu gruptaki malzemeler, biyoaktif camlar, örneğin Bioglass;
biyoaktif cam-seramikler, örneğin Ceravital, A-W cam seramik; yoğun HA,
örneğin Durapatite ve Calcitite ve biyoaktif kompozitler, örneğin, HA-PE,
HA-Bioglass, paslanmaz çelik lifler ile güçlendirilmiş Bioglass.

Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz, 2002

 Biyoseramiklerin dokularla etkileşimi
Emilebilir (biyobozunur) biyoseramikler

Emilebilen implantlar, belli bir kullanım periyodunda dereceli olarak bozunacak

şekilde tasarlanmışlardır ve sonuçta yerlerini ev sahibi dokuya bırakırlar. Bu
durumda ara yüzey kalınlığı ya çok incedir, ya da hiç olmaz. Ara yüzey kararlılığına
bağlı problemlerin çözümü açısından, emilebilen implant kullanımı uygun
gözükmekte. Emilebilen seramik implantların geliştirilmesinde dikkat edilecek
noktalarsa şöyle sıralanabilir:

1) Bozunma süresince ara yüzey kararlılığı ve dayanımı korunmalı.

2) Doku türüne, yaşına ve sağlık durumuna bağlı olan doku yenileme hızı, emilme
hızına uygun olmalı.
3) Malzeme, yalnızca metabolik olarak kabul edilebilecek maddeleri içermeli. Aksi
halde kronik iltihaplanma olur ve ağrı başlar.

Trikalsiyum fosfat (TCP) seramikleri, gözenekli ve emilebilen malzemelerdir. Çene

veya baş ile ilgili düşük mekanik dayanımın gerektiği uygulamalarda sert dokunun
yerini alırlar. Emilebilen biyoaktif camlar da, kemiklerin yeniden üretilmesinde
giderek artan bir biçimde kullanılmakta.
Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz, 2002