Digitized by Google

iif-. F.6

CASSIODORI
OPERA
DtTOBUS TOMIS COMPREHENSA.

1 • * *
t

• •
, /.
[' *'
<
1
'
/ ‘

* 1
"

> •
.
 oao
A *
^
r '•

.... . •• . v .rp. •

V. ‘. / :K ’

Digitized by Google
.X ii
 ,

•
/

MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS.
VIRI PATRICII, CONSULARIS,
E T
VIVARIE NSIS ABBATIS
OPERA OMNIA
In duos Tomos diftributa,

tAd fidem JMSS. Codd. emendata aufta

NOTIS ET OBSERVATIONIBUS ILLUSTRATA,

cum Indicibus locupletiflimis quibus prxmitticur illius vita , quae nunc
,

pnmum in lucem prodic cum Diflertationc de ejus Monachatu.

Opera & fi
udi o ]. GARETI I, Monachi Ord. S. Benedicit e Congreg.S. Mauri.

Elenchum Operum proxima poft Prxfationem pagina indicar.

TOMUS PRIMUS.

ROTOMAGI,
Impenfis Ludovici Billaine, Bibliopola: Parifienlis.
M. DC. L X X IX.
CVM PRIVILEGIO RECIS CHRIST UNISSIMI.

Googl
Digitized by Google
 *
i Jwl'.

V JLRU
(
*

ILI
LE TELLIER
FRANCIS CANCELLARIO
VM publicandi libri omnes ad T tam-
quam ad fortis fua arbitrum , communi
lege referantur , VIR ILLVSTR IS-
S IME , unus
omnium fuo quafi jure fe-
curus , abfijue venia prafatione in finum
tuum convolat CASSIO DORVS SE-
NA TOR,cjui dudum in animum Tuuni
totus penetravit , illapfus , transfufufque efi. Hunc quippe
decurfi honorum gradus , inculpati mores , vita gemes gratia
,
Principis ac vulgi Jludium ita fimilem Tui effecerunt ut qui
Cajfiodorum laudaverit, TELLER IVM laudare videatur.
Is primum ab Odoacre Rege Comitiva Privatarum ac facris
Largitionibus itum d Theodorico variis provinciis , dem pra-

'Wt
 -
.

EPISTOLA.
torio Prafefius , eidemque ab fe & mandat
epifiolis ,
cretis it;
Patriciatus demum & Confulatiis honorem promeruit. fuid
horum omnium aut fub LVDOVICO IVSTO non exple-
bit , aut fub LVDOVICO MAGNO non pratergref-
rttMh.,. fm TELLERIVS?
Vterque porro non fragili felicitate
tfiji.4- '
prove&us fortupx ludo ad apicem fafcium repentinis
,

iucceffibus evolavit fed ut crefcere virtutes folent , ad

: ,

faftigium praeconii confcendit gradibus dignitatum. In

Caffiodoro incorrupta fides , animus reliti tenaciffimus , pru-
dentia fingularis viguere .- in TELLERIO fumma bac om-
nia. In ambobus virtus in dies honoratior > fama ncn arte
quafita } non. varia , fed femper & ubique fibi conflans. Et
quidem ea aquitate commiffa fibi munera geffit Ca/fiodorus y
rjf.iit.p.
ut quifquatn de illo contraria fubmurmurare nefcierit
led derogare cupientes vicerit integritas a&ioms. Idem
vero de TE LL R
E 10 diflum puta , cui numquam dentem
ibitjfiji. infigere aufa eft invidia etiam marofior. Illius labore attuai
elt ,
contejlante Athalarico , ne laboraret imperium ; & cum
novitas regni multa pofceret ordinari , ellet fotas ad di*
verfa fufficiens , hunc didlatio publica, hunc Confilia Regis
pofcerent. Hic apertus effit de TELLERIO dicendi lo
ais , fi funefiijftma illa Gallia tempora , quibus incumbentem
regno perniciem prudentia & confiliis fuit ftrentie amolitus
ejl , in memoriam revocare jam liceret. Denique fi Cafiio-
forus Theodorici ore laudatus ejl , uti fumma temporum
laus ;
TELLERIVS d Rege Chrijlianifiimo tanto nobilio-
ra reportavit elogia , quanto L VD 0 VICVS MA GNVS
Theodoricum antecellit.
Imus in compendia laudum Tuarum ,VIR PRAESTAN-
M
TI S S I E y non ut ex Cafiiodori comparatione illujlrior
evadas; fed ut ille ex Te fiat ornatior Diceret alius Te Caf- .

fiodoro jujliorem , prudentiorem ,fapientiorem , ac prafiantio-

rem effe mihi fatisfuerit T e dicere nofiri temporis fid ejl LV-
D O VI C I MAGNI Cajliodorum. Hunc modum exigit

modefiia Tua , fi tamen is modus efi Regi maximo ufque adeo

placuijfe. De una hac virtute cum Cafiiodoro , ne Tibi infe-
 EPISTOLA. i

rior exiflimetur, Tu ipfe ultro contenderes. Et vero hoc prae-

cipuum ornamentum virtutum Tuarum > VIR I N.T E-
e(l
M
ii

GERIUME , qua in aliis fuerint humana * morales , politi-

ca : in Te funt f ut verbo dicam ) penitus Chnjliana. Pa- i

tere ut ita de Te fentiat ac pradicet Aula , populus , propria

\
familia. Hanc primitm aggreffus es coercere intra modejlia le-
qes quod plenfquc haud mimis arduum ait Tacitus , quam
.•

'provinciam regere. Deinde T

u ipfe in publico pompam fuge-
re , oflcntationem , plaufum quo nihil efficacius ad promeren-
dam augendamque famam. Injuper ad Auctorem Ducem &
ut MimJler , illnflna facta Tua referre didinfii procul ab •

amuldtione adverfus collegas , procul d tontentione adverfus

alios, Inde procedit illa in omnes comitas , humanitas fine fu-
p ere.lio gravis , fine fafiu venerabilis .- ut T ELLERII ani-
mus , non fecus atque domus univerfis patere videatur. Hinc
,

factum ejl , ut qua aliis fere amulos excitat dignitas fumma }

omnium animos , fludia &
plaufus amplius ad Te converte-
rit . Et certe quis invidia locus , ubi modejlia ac beneficentia
totum impenditur i Immo majora fibi de fe fecit optari qui ,

intra modeftia: terminos magna cohibuit. EleEtionem Tuam T*-

cf

d Rege tam fapienter faftam mox frofecuta ejl omnium Ordi-

num acclamatio. Tu folus Tibi ipfi quafi vim inferebas ad ob-
Jequium Principis cum Tibi tantumnon deprecanti fummus
,

Cancellarii honos delatus ejl. Hic erit , inqtiiebas , fupremus

titulus honoris brevi morituro ab optimo Principe appofitus.
Immo vero hac erit meritorum amplijfima Jeges , qua virentem 1
3
feneEtam in luris publici utilitatem exerceat ; qua non Tuam,
fed fummi per Te Officii augeat dignitatem. Nihil enim TEL-
LERlO ,( fi ita loqui fas ejl ) addit honor ijle , nifi novum
LVDOVI CI MAGNI
fufragium , mfi fupremam mo-
defha coronam. Nimirum , ut Caffiodorus, ita (emper fuifti
' f
moderatus in profperis ,
ut nulloumquam rerum feliciterpro-
cedente curfu , nullo popularis aura afflatu elata fit grandis
anima Tua aqualitas & conflantia.
Agnojcis opinor , VIR ILLVSTRISSIME , in Cafflo-
 , , , , R,
-,

EPISTOLA.
doro imaginem Tui quinetiam T e dijfimulante agnnfrwt
omnes. Vnum ejl tamen , ut alia prateream , in quo Caffiodo
rum vicifli. Ejus quidem genus ,
Theodorico tefle in utro-'
Vtr. lit.l.

efijl. 4.
que orbe praeclarum fuit ^ & gemino Senatui decenter
aptatum tamquam duobus luminibus oculatum purifli-
,
,

ma claritate radiavit.At CaJJiodoro ipfi defuit prolis gloria,

qua traducem parentis prudentiam ceterafquc virtutes cum
J 'anguine tranfmitteret ad poferos. Tu vero , VIR C LA-
XISSIME gemino Senatui geminam prolem in utroque
orbe fuppeditas alteram facro , politico alteram. Hi gemini
Junt oculi , quorum alter divina {peculatur facra regit . al- &
ter humana circumfpicit ac dirigit. Hi funt quos non fera
fed praoccupata manet gloria virtutumque Tuarum hereditas
non prarepta. Parenti , fed amplificata.
Sed vicijfim unum ejl in quo Cajfiodorum , e feliciorem T
{ nua Tua pietas ejl ) ac fuperiorem exiflimas , VI R PRAE-
STANTISSIME , quod ille in Vivario fuo tandem impe-
traverit feceffum d publicis curis quod Tu ipfe in Cavilleo.-

rure pratendebas. At quando alio Deus e vocat , fequerd T

T
modo , ac vive Regno , vive uis , vive omnibus. Haflentis,
Vdr.lib.3 •
ut ille ornafti confcientii integritate palatia nunc jufiitia :
epijl. xf.

tribunalia aquitatis Tua luce illufira & repurga. Quod fu-

perefl Ordinem noflrum , Congregationem inquam noflram ,
,

ut ut toties probavimus , amare ac fovere perge.

Coles , Ille

ipfe Cafiiodorus qui Tibi hujus fafli auflor exemplum &

idem per me in integrum refiitutus fub aufpiciis Tuis ,V I
ILLVSTRISSIME ,
erit grati animi erga Te nofiri perpe-
tuum monumentum. Ita meo , ita omnium noflrum nomine
voveo.

Tibi addidtiffimus & obfequentilfimus

Rtttmegi i Moitjjlrrit
5. Andotni Knl.Jtn»,
«*. l*7f. lervus Fr. Joannes Garetius,
Congregationis S. Mauri Monachus.

Digitized by Google
 IN NOVAM
MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
Operum Editionem.

PROFATI O.
A BE S hic Benevole Lector operum
, , omnium Magni Aurelii
Cafiiodori Senatoris novam Editionem ,
quam quidem dum ag-
td gredimur, novacur dicatur > a nonis necefle eft paucis editieri. r.
>- Nullus ante nos lingulas celeberrimi Scriptoris lucubratione s,qu*
haflemis reperiri potuerunt, in unum corpus redegerat, quas per-
^ quifitisfumrmcum diligentia codicibus manuferiptis , & referatis
==> cruditofUm feriniis collegimus, a. Plura, quz delidcrabanturm
edicis operibus ex antiquioribus manuferiptis probare fidei re ili tui mus integras
:

nonnunquam paginas dedimus , hiulca fupplcviinus, mendofa foedeque corrupta

ubique operum vel Amanuenfum infcicia , vel proeli vitio fic emendavimus ut in- ,

terdum, ncglctto proffus contextu impreffo, folis codicibus noflris manuferiptis ad-
hzrcrc ncccflum fuerit. In toto tamen opere matgines oneravimus diverfis quibuf-
dam textibus, qui licet dubii, probi centeni polle ne ab zquo Lettorc. Tertio denique
Nova dicitur prx lens Editio , cui de novo quaedam opera nunquam edita adjecimus.
Quod attinet ad librorum fcu teacfatuu m fetiem , quam hic Lc&or vides , totum -v

opus digcilimus in duos tomos, quorum primus omnia compleditur , quz Senator
noder Politicus, & Hidoricus exaravit. Alter ea continet ^uz Audor in facrara
feriptutam edidit , & libros de Divinarum & humanatum litterarum inllitutionibus,
ac tandem cum quem de Anima librum infcripfit.
,

Sed ne Lectorem lateant quz fui juris jam e fle volumus , de fingulis pauca pro-
loquemur. Inchoamus ab opere infigni Variarum , quod duodecim libris abfolvicur.
*'*n*r*m'
Congeries cft varii generis Epidolarum , quas fub Regibus Gothis Theodorico A- ,

tlularico ,Theodauato , Vuitige , & eorum nomine frequens feribebat & quas ipfe,
;

dum munere Przfcdi Przcono fub illis Regibus fungeretur , fuo nomine dirigebat.
Ibi etiam variz habentur formulz dignitatum fub illa Gothorum Monarchia conce-
dendarum. Hoc fccibendi genere famam fibi conciliavit apud omnes Aurelius no-
der i licet queramur nonnulli dili barbariem rerum dignitatem , <5c Regii nominis
majedatem non aflequi. Reclamant alii, nec denegant Caiiiodoro fuos feribendi le-
pores 5 neque didite b tur vel ipfe rigidus Ariftarchus nullibi reperiri tantum ingenii
i

acumen , tot pondera rationum p tantam fententiarum gravitatem, tam multiplicem

.vari* eruditionis copiam, ac refertiflimum utriufquc lapientis penu,quam apud cla-

i*
 , ,

ij Prxfatio.
fiffimum Senatorem noftnim. Is enim licet eam non exhibeat ftili %’ennftatem Sc
elegantiam , qux cum Imperii Romani majcftare vigebat fub Augufto: ea tamen
pollet in ztate nidi , fub Regibus Barbaris, quam jure mireris , 6c cui melioris
notx feriptores merito fuffragantur.
Singulas horum librorum Editiones quotquot nadi fumus, percurrimus, cafque
,

omnes cum pluribus varis fenedutis codicibus & contulimus.dc ex iis emedavimus.
Auxilio potiilimiim fuere manuferiptus codex S.AudoeniJcd in quo defideratut libri
5. 5 de 7.
. &
antiquiilim* membranx S Remigii Remenfis in quibus tamen prster :

quatuor priores libros exteri' defunt. Habuimus etiam e Bibliotheca noftra horum
,

librorum Editionem a Mariangclo Accurtio anno 1533. evulgatam , quam vir clarif-
fimusde dodiflimus Claudius GrularcusfuprcmiNormania: Senatus olim Princeps
cum exemplari celeberrimi Cujacii Biturigibus contulerat. Verum cujus notx fuerit
is Cujacii codex divinare non poflumus» cum ea tantum in libri noftri fronte inve-
nerimus verba, Grularti manu Ce exarata Contuli Biturigibus nonis Novembris i$7S•
:

Crnm exemplari eUrifimi virif). Cujacii. At quicqQid eandem fuerit illud Cuiacti exem-
plar ; plurimas fanc, &
optimas tum caftigarioncs, tum obfcrvacioncs 1’uppcditavic
nobis Grularti liber, quas quidem qui legerit, quantum Editionis noftrx textus de
notas illuftravcrint facili ipfe pcrfpicict. Eas porro animadversiones an Cujacii
exemplant 7*an Grularti potillimum ingenio & cnris debeamus, cum nobis ha&cnus
non conii ter it , finguks fub utriufquc nomine fuis quibufquc locis attexendas cfle
i

ccnfuimus. Nobis denique inprimis adfuit dodiftimus vir rcancifcusjuretus , cujus

notationes , &
diverfas ad fidem plurium manuferiptorum codicum in Variarum h-
•bros lediones, ipfiusjurcti manu confcriptas humanilfimc tranfinilic ad nos vir per-
illuftris D. Bouhicrius iufuprcmo Burgundix Senatu Prxfes infulatus, dtjurcri feri»

ptus heres.
Jam vero eas omnes quotquot ab eruditis viris habuimus in hos libros obferva-
xiones in fine cujufquc Epiftolx iubjuiiximus, ut unovcluti confpcdu omnia cerne-
te poflit Ledor eruditus. Ibi ergo ea iterum videbit, qux jam publici juris fecerant
Fornerius, & Brollxus: fcd non fine emendatione aliqua, iis enim adjunximus Jurcci
notas varia eruditione confpicuas, quibus Senatoris noftri verba de fencentias non
tantum illuftr.it: fedcaltigat etiam ipfas Fornerii animadvcrlioncs 5 plurefquc abeo
cum Jurifconfulcorum , tum aliorum Audorum viriotc allatas audoritares vel cor-
rigit, vel rcftituic.
Quidam male feriati ad lingulas Cafliodori Epiftolas fummaria feu fynopfcs prx-
miferc :fcd tam pingui Minerva de perfundorio conatu, ut pluresfintqui opinentur
non legiflc , vel fenfum caram aflccucos non efic. Nobis intentior cura
illos vel eas
fuit, ucminus aberraremus a fcopo, editis lemmatibus aliis qux Ledorum ccnfune
,

libenter fubjiciinus.
Ne quid dccflcc huic Editioni Variarum qux difficilia , fubobfcura , nec cuiquam
,

facili pervia puruvimus, explanare nobis curx fu it. Exhibemus item notitiamdigni-
tatum, locorum, fluminum 3e id genus plurium , qux notatu dignillima eo in opere
,

inveniri poflunt. Verum ne nimia foret hujus voluminis moles , feparatim curret
tantillum hocopusnoftrum,poftquam huic noftrx Editioni manum ultimam ad-
moverimus.
De B,jh-
foriarum libros proximi fcquiturffifloria, qux ideo Tripartita di da cft, quod eam
riaTnpar*
tiro.
ex eribus Grxeis Audoribus Socrate fciliccc.Sozomcno, de Theodoreto in uno eoo
porc duodecim libris collegiflet Cafliodorus Quos nos inquit Senator nofter , per
:

Ukeh.ttn.
Epiphanium Scholjlicum Latino condentes eloquio, neceffarium duximus eorum dicta deflo*
“P- H./n

Tnp.
tui. rata in unius JlUi traffn , Domino juvante perducere ,
,
&
de tribus Auctoribus unam facere
dictionem . Et ne quempiam res indi(lintta turbaret, per univerfum textum operis titulos fe
appofuiffe dicit. Nec alium eo in opere fcopum libi fuifte tcftatur , quam ne hiftoria
Vb.dlr.Uu. hxc ahiis Audoribus mirabiliter , ut ait , eo» (cripta Monachis fuis Vivarienfibus
'*r- «7- dceflct : Ne inquit, injultet fe habere facunda (Jr.tcia necejfarium , quod vobss judicet
,

efje (ubflrattum.
«W»"^ Scimus B. Rhenanum in Epiphanii verfionem acerbi de contumcliofc invehi,
frmpx-t
rAtmEMftbii
eique Grxei ac Latini Termonis imperitiam objicere, cujus ofeitantiam de Typo-
graphorum menda pcrtxfus non fine fupercilio monet plura fe caftigaflc.dclcvide,
,

fupplcvilfe. Sed quam parum jufta fint illius in interpretem convitia fatebitur om-
 » Praefatio. . ii;
nis ,
qui noftram hanc Editionem ad fidem Manufcriptorum fincerii rcdu&am cum
adfciritiis Rhenani contulerit. Mirabitur forcafle cum nihil ut plurimum emendafle
quam verba quaedam qua: cum barbarifmos & foloecifmos efle judicaret taftidio
, ,

quodam delicatiflimo bilem ipli ftomachum mirum in modum commoverant.

Non diffitemur Ephiphanii verfionem pura: Latinitatis
parum , barbariei Gothicas
plurimum habere : fcd non ita ©b barbaricas nxnias, 6c incultum
foedi aberravit, ut
termonem jficuteamdcm ob caufam exteros Gothorum
tota periret operis facies
Scriptores de medio tollendos nemo jure dixerit. Quapropter litteratis omnibus,
quibus femper antiquior fuit Auctorum quam interpolatorum le&io, gratum fore
,

putavimus, fi cotum quale cftCafliodori Senatoris, & Epiphanii opus in priftinara in- i

i maximi cfcm A do&iifimi Valefii verfione pauciffimis in

tegritatem rcftitucrcmus
nec cum infeliciter Interprete noftro fuis in obfervationibus
loci|Jfenfu diferepet ,

non fcmel ufum videamus.

fuiffc
Huic itaque Editioni reformandae fuppetias tulit antiquus codex Monaftcrii B.
Maris de Lyra quadringentorum plus minufvc annorum optima manu exaratus.
Ncc minus profuit alter MS. S. Theodorici prope Rhemos, qui fexccnrorum circi-
ter annorum chara&crcm prxfcrt. Dilfimhlarc non poflumus in his manuferiptis
codic/bus eos inveniri loquendi tropos, quos barbarifmos foloecifmos vocavit &
RUenAuis:fcd benignius condonandi funr Latino Interpreti apud Gothos, flcGorhis
(cribcnti, qui forfitan ut Grxcam phrafim melius redderet, verbum e verbo exprimi
debere arbitratus cfb
Uciliffima fanfc foret Rhenani opera , fi quomodo Epiphanii Latinitatem, ita
Librariorum vitia caftigaviflct $ Conftat enim multa in hos libros irrepfitte menda,
qux fucum faciunt Lectoribus , difficulcatefquc non modicasingerunt. Plura cona-
mur mmuferiptoruna codicum auxilio emendare fatendam tamen duobus prxei-
:

pufc in locis nop» diu multumquc hxfiflc , quod operxpretium eft LcCtori fcrticl cx-
plicnc. Primns occurrit tot Eruditorum difputaciombus celeberrimus Triparcitx
locitebb.p. cap. 30. ubi hxc legimus: Rom ini enim tres ante Pafcha (eptim.1n.1spr.ttet
faboalum & Dominicam fub communione jejunant. Manufcriprus autem codex Ly-
tcnfis , & vetus Editio ,
qux ex aliis codicibus MSS. prodiit non tres , fcd exhebdo -
/ ,

uoada habent. Verum an cadeCtio a nobis admittenda e flet haCtcnus addubitavfMus,

cum fummx eruditionis viri nullum Tripartita mendum arguant fcd vel So-
ibi in :

crati* errore, vel hiftorix illius fcriptorisofcitanriapeccatum fuiffe plurimi fulpi-

centur. Rc tamen ferio diutiufquc pcrpcnfaManufcripri noftri veteris editionis &
leCtioncm textui noftro inferuimusj ad quod non ucriufque tantum auCtoritas nos
ifiduxic, led graviores profeCto rationes. 1. Q^od fex hebdomadarum ante Pafcha
jejunium Socratis tempore Roinx fuilTe obfetvatum egregii probaverint dodiilimi
qu implnrcs. 1. T otidem hebdomadis a Romanis iejunatum luculenter docet Of-
fiodorus nofter in Explicatione tituli Pfalmi 40. ubi ait Quadraginta diebus S. Moy- '.

Jes ab cftts corporeis temperavit Eodem modo tlias Ipfe quoque Dominus totidem
dieba» ac nocli'bm jeju navit , trt nobis formam beata purificationis eji inderet. Quadra^e-
ftm t quinetiam ipjus* docemur axempio. Promittitur tempus abflinentia , ut dilatis (ordibus
peccatorum, ad Re (urr e citonem Domini puris mentibus accedamus. Non ita fani dc qua-
draginta dierum jejunio loqueretur Cafliodorus fi Socratis tempore tribus tantum ,

hebdomadis, exceptis fabbato Sc Dominica , id eft , fi quindecim tantum diebus ante

Pafcha Romani jcjunaflcnt j vixerat enim cum plurimis, qui Socratis xtate Romx
floruerant, quibus non indubitanter acceperat, qualii tum apudRomanos foretQua-
a
dragefimalis jejunii obfervatio. 3. Certo certius conftat co in Tripartitx capite
agnofeendum aliquod erratum , quod ncc ipfi diffitentur Hetcrodoxi*
feriptoris
nam poft fuperius allata vetha: Romani iret ante Pafcha (eptimanas ptoter fabbatum &
Dominii am fub continuatione je unant ifta deinde leguntur Poma fabbata nniverfa je-
, :

junant & a fortiori Quadragefimx tempore. Quis ergo fciat an etiam fex non tres
,
,

hebdomada» ibi olim i Catliodoro feriptum fuerit quod fit poftea Antiquariorum vel
,
dolo, vel incuria mu tam no.
Scimus equidem do&iifimum Qucncllium implicatiffimx difficultatis nodum fol- mfrn.it
vifle, ciim in Socratem hominem Grxcum longe ab urbe Roma difiitum
,
& falfis
nimufculis deceptum, errorem omnem refundit, quem ACalfiodoro exferiptum
ait, uon malitioii animi vitio, fed expofitoris
officio, cujus cum ibi munus obeat.
 ;

W . Praefatio.
«mniaSocratis verba bona fide reddere debuit. Hnicprafcntiflimtobfervationi
•qui Senator nofter ab omm labe purgatur, libethrt
tantillui acquievtffemus nift
nos adhuc retineret fcrupulus. Non enim Expolitor, .

s folummodo, fed
, ut i P fea“t
IV/arara™ provinciam hiCcip.t, ,d eft ex tribus
, Auftoribus ali» abuno, alia abalter.
velaffumcndo, velIte, iciendo continuatam feribit
hiftoriam. Id certe iis qua:
fupra retulimus verbis aperti f.gmficatur & adhuc ex eo
, planius e* eadem Trioarrit» I>r*.
fatione : ito a.,™, mtp.it «r*. releot,, oper.ku,
l unumquemque *
ZT J-TZ *” ‘V r mur
;
* *“ ! *'***' « Wtoer ac fubtiUter expla-
fed modo hunc .modo alterum
dium panem melii, expediffe. Ft jjeo judieavLut
* tS‘‘U
collegit quod fallum Z:°
,
D
nihil
^‘U.^"
cfle putaverit fcripfitVc dicendus
i>

eft
a‘gerC '
jx'
Crg °
,
“ > *»* meliora cenfcbar

Fateor equidem multa fcitu digniffima ibi apud

Socratem lubeti.qux Mona-
chos fuos docere voluerit CafT, odorus. At id fane
abfquc veritatis difpcndioTtcr
priftare poterat vei fcilicct pritermiflo Socrate
, ut alibi fopius
, d Sozomcno
qui de nldem rebus agit, nec umen de
Romanis loquitur, verba mutuando vel :

faltcm fi Socratis verbis uti vellet , ea paucifRma

,
qua- de Romano jejunio loquen-
CrCP 0tCt '“ i ma l Ve ‘ CXe ° lol0 > '? ucm ra0 * atferemus
Sozom
Sozomeni loco, l
conflabit. « ^
Qua cum c’
itafint.non tetneri forfan quis cotum
liib-
icnbetct opimom qu, corruptum fuifle Tripartita locum fulniobuntur
,
Noftraj
tamen conjcfhuas erudit, Lectorismdicio lubentiflime permittimus ficque
s eamle-
dionem , qua; tra hedj.omadae habet in -marginem rejecimus
, non ut icfpuatur a
,

quoquam fed ut eam qudqtiis veriorem probaverit fponte

:
amplcAntur
m
Ead ‘ puofttcmtrr dc alio Tripartita loco nimirum
, in cap. )9 cjufdem libri ubi
r ex Sozomeno
fic ,
.

habetur ; /» qua Fedefia. id eft Romana,

neque Fpifcopl .neque
alur qn.Jquam ror.rn.pcp,, te dece, .d faltum
ede pietique doftifltmi comendum ne-
que certe quoniodb verum etfe poftit videmus.
Sed qui fieri potuerit , ut ea qu»
fraccdunt St lubfequuntur pratermifentSenator,
falfa efte conftantilhmc noverat. Sic
iUa tantdm cScr ipfcrit qu»
,
&
enim poft Cafliodori verba mox citata prole-
quuur Sozomeirc.s Sed apud Alexandrina fetu, civieacn
:
Alexaudana kpifeoput con-
mn - imoductam ejfe ferunt ex quo ,
Aru, Prejbner de doctrina fide, J.JftreM nova dogmau imrxit. Hac omnia, non n-
men plura omittit Caffiodotus. Cui ergo probabile videbitur
Italum Italis Abba-
ccm Monachis fuis fcribcntem ea, qua Rora» fieri falfo ,

putabantur, ex Auftora
Craco retuhfic ea veio qua Alexandri» gerebantur,
:
, licetvera &. notatu dignilE-
ma conlulto tacurflc. °
fcforfan felicius divinaverit qui mendum aliquod Librarii
, ofeitantia in Triparti-
tam lubrcpfifle augurabitur. Enimueto S. Theodorici codex pro verbo doce, .legit
q.“* 4 Ll| dem ledio alium omnino ac veriffimumfenfumclficit.lb. enim decan-
'‘ C ° Cim ° dorU
modum Apud Romane, in unoquoque anno jemel
‘ n hunc :

plodunt Allcluta primo d.e

J ;
Pafiha . ha ut Romani pro juramento habeam ut hume hrmnum
.
au ,re'mereantur. Vcrfio iiabct ut hunc hymnum audire canere :
Ce ipfts contin-
gat. His continuo fubjungit Tripartita tu qua
tedefia neque :
F.pifcopu, , neque alter
quifquam coram populo du,t , fiipple illud primum
AUcluia lafchalr. Nec aliatn fuifle
Cafliodori i
mentem inde probabitur quod de concionibus
,
fi
, vel catechcfibus Ro-
manis cgiflet , nufquam quod
de Alexandrinis a Sozomcno dicebatur lilcmio
ibi
prxteriuihflet fraudulento. Neque
veronegaverim in Grxca Sozomeni hiftoria legi
1 "" lcd “I u,s aflerere audeat corruptum non fuifle Graci Auftoris
:

J
'.
textum >
Scmntorancs quim in Graci» deferibendis facilis lit
imperitorum Librariorum lap-
itis aliquem forlan deprehendent aliquando veritatis&
j
antiquitatis amatores fi in
mchorts not* manuferiptos codices Gracos inciderint
, vel ccttc illud emenda-
hunt ex varusTnpattit» MSS. codicibus,
quos exaliisBibliothecis, ubi delitcfcunt,
habere non potuimus.
Tripartitam fuam cum colligeret Cafliodorus
prxtcr Auiftorum nomina nullum
aut librum , aut locum unde verba
mutuaretur ullibi aperuit. Quamobrem nec in- ,
jucunda, ut puto, nec inutilis erit Leclori
opera nolira , qua cujufque Scripto-
tis libram caput & paginam juxta Chrillophorfon^
ca
,
& Valcfii Editiones ubi ,
ia entur, qu» inTripartita noftra deferipta
funt , in marginibus indicavimus.
J^ctics tamen eadem funt apud utrumque
capita, iis citati» , Valcfian* tantum
Editionis
 ,

Praefatio.
Editionis paginam ,& locorum indicem litteram indigitavimns. Cxtcrum utraque
illa Editione ita ufi fumus , ut Librariorum interpun-
in difficilioribus, &. in aliis vel
ctionibus ,
vel Orthographorura imperitia depravatis Tripartita: Locis emendationi
noftra; lucem non modicam attulerint i ac tandem ubi a noftris codicibus MSS. dc
Editis prxeipue difliderenc,ad textus noftri oras aliquando notavimus. Plurcs ibidem
addidimus xrx Chriftianx annos , Confulibus m Tripartita notatis juxta Caf-
ffepius
fiodoriChronicon rcfpondentes , quos ab anno Chrifti 514. quo Senatorem Confu-
lcm factum fuifle conflat, femper afccndcndo, non incertis forfan calculis a nobis
numeratos xquus Lector advertet.
Tertium in hoc tomo locum dedimus Senatoris noftri Chronico quod jubente De Chn*
Theodorico Rege compofuit. Incredibili prorfus iracundia & ftomacho in hoc nick
Cafliodori opus exarfie Onuphrius Panuinus, cjufquc iram non rcpcelfitjofcphus
Scaliger, neque minori faltu in Senatoris Chtonicainvc&ns cft. potidimuinpcr-
(tringunc
,
quibus in confignandis Confulum faftisA Tiberio Cxfare ufquc ad Dio-
cletianum auttor adhxfit fcd eadem cenfurx feverioris notaProipero canto viro,
:

& Viitorio inuri deberet ,

quibus forte , ut ait Buchorius , confulioncm iitam imma-
flis fuftc&orum per ea tempora Confulum farrago peperk. Aliam ipfe Scaliger cau- r"i SIer. C 4*.
<4f.lf.
/am indicat curi veris Epochis tantillum deflexerit Auftor, fcilicct quod Eufebio
duce Conlulatum Junii Bruti una integra Oiiinpiadc fuperiorem Sed lapfus fecerit.
/" Nux mi
Eufeb.pxf.
hic.ctiamli effiet certus de verus,fine fupercilio condonandus
de litteris me- erae viro 9 4*1-
ririllimo, maioribus curis obfito , totius Regni Oothici Atlanti , de gravillimum fen-
tcntixfuxtefteni citanti i maxiruc cum alii minus difttaQi gravius peccent citra fa-
tnx difpendium, de nemine fuggillantc. Quid quod ipfi eam morofi cavillatores Onu-
phrius de Scaliger neg ire non poliunt iftud SenatorisChroniconpliirium votis latis-
tcciflc qui res Ecclcliafticas de Imperii Romani litteris confignarunt imino veri eo :
,

etiam fuis utrumque in operibus nec invitfc, nec infeliciter ufum fuifle fxpc fstpius
cernimus. Quid quod ipfe fuggilator Onuphrius fatetur vel invitus libi in multis
dafliodorum prxluxifle ? Quid tandem quod Scaliger ipfe , licet ejufdcm cum Pa-
ri uino ftomachi, multus agnofeit Senatorem noftrum ita ftuduifle Eufebio
de Hiero- In Nu!$ md
nymo, ut ne verbis quidem ab iis diflenfiffc videatur. Ac ceree non hos tantum, E*4W9’
quamvis optimos^via: duces habuit fccutus elt etiam Titum Lhhtim, Aufidium B.if- +fii*
i

fum, Pafchalem id cft, uc ait Bucherius, Pafchalem Pictorii e .mone m nec iis aut aliis Cummtnt. rn
,
-
y

prxeermiflis, quitum prx exteris in inftrucnda temporum ratione eminebant, quic- ViHmr. ( u,
ij.
/
quam fixum efle voluit.
Libentius igitur Baronio, Bucherio, de Jureto affencior qui re maturius expcnfa,
,
taon Auftori fed Scribarum impfcritix parachiokifmos cernent imputandos. Neque
,

vero iis reluctanter fubfcribent eruditi quibus dubium nufquam efle potcfl, quam
,

facile ilthxc chronologix menda qox Ixpius in deferibendis Confulum nominibus

,
typographix vel Amanuenfium vitio fubrepant. Hxc itaque , uc
polita fu nt, vel ,

quantum nobis licuit, emendarentur, novam Cafliodori noftri chronicorum Editio-

nem ad veterum omnium amuflim dcclincavimus prxcipu^ tamen Onuphrio de :

Cufptniano adhxflmus, qui Manufetiptos fc codices vidtiTe teftantur. Atque omnes

eorum Ic&iones, quotiefeumque variaverunt fic in marginibus noftris annotavi- ,

mus, ut nihil, quod in omnibus aliis editionibus invenitur, in noftra poffit ab crudito
Lc&orc defiderari. Adjecimus etiam ad hxc Chronica Computum Pafchalc de quo ,
Dr Comf
fub finem vicx Calliodori Senatoris pauca dideremus. Pmfchmti.

Hijl oriam Gothorum in duodecim libros partitam ediderat Cafli odorus ut conflabit
Dt Chrmmtit ,

ex dicendis in ejus vita fcd quo fato perierit nullus dixerit , nemo non luxerit. Tan-
: •m.vuu.
"J
tum hunc omnium moerorem utcumque levare poceft hujus hiftorix quali fynopGs,
& compendiofa reductio quam Jornandes ieujordanus Epifeopus Ravennas ex eo
, ,

colle&am,pofteritati reliquit. Ne ergo aliquid Cafliodori operum diligentiam no-

ftram fugeret, tomum hunc claudet illa Senatoris hiftorix brevis & exquifita colle-
ctio» qux de Getarum , Gothorum origine de rebus geftis *ad Caftalium infcribi-
five
tur. Jam vero ut proba >& omnium emaculatior redderetur noftra Chronici hujus
Editio, a Bonavenrura Vulcanio apud Batavos excufis ufi fumlis, in quibus totum
opus capitibus perlucide diftinguicur, de accuratiflimx capitum fynopfes exhibentur.
His cum aliis Editionibus collaris variasjurcti lectiones de animadverlioncs, ipfafquc

DiglfeJ^byV^xS^ft'
J
. k 1 b 4
. . .i.
 , , r

VJ Praefatio.
E. Vulcanii notas adjecimus, Ut eorum eruditione planior fiat obfcurajornandis clo*
cutio.

De Com-
mentariis
inPfalmos,
A
P/.i/i.
Lter tomus cacomple&itur, qux ad S.Scripturas.vel ad facrum eorum ftudium
pertinent , quibus uicrico & ordine prxit illuflre in PjAlmos Commentarium feu
rii Expolitio. Egregium hoc Calliodor Senatoris opus nullibi editum (cimus, nifi
i

primum fiafucx,tum Lutetia: cum chara&cribu* Gothicis, & frequentiori litterarum

abbreviatione unde cum minus hominum noftri temporis ulibus eflet accommoda-
:

tum, & vix ac ne vix quidem in majoribus Bibliothecis reperiri pollet, ingens fui
apud eruditos relinquebat defiderium. 'Quapropter ne do&is piifque viris deeflec
tam luculenta, tancoque Audio a Cafliodoro elaborata Pfalmorum expofu io , tam in
publicum rurfus emittendi difficilem provinciam fufeepi , qux poftea labori noftro
in edendis omnibus Au&oris operibus primam occafioncra dedit. Quoniam autem
libris prius edicis tfb Gotlucos cha raderes, vitioTas intcrpun&iones, creberrimas ab*
breviationes , & innumera alia menda uti non poterant Librarii noftri, exemplar Ba*
filecnfe miniis aberrans propria manu integrum exfcripfi & ad fidem qu amor codi- ,

cum manufcriptoruin melioris notx contuli de emendavi. Quorum eres primi cotum
Commentarium exhibent quartus vero una tantum parte mutilus centum priores
:

Plalmos non excedit. Primum e Bibliotheca S. Germani ad Lutetiam fuppeditavie

R. P. D. Lucas Dachcrius quem codicem ante nongentos vel circiter annos exara
,

tum cfle diffitebitur nemo. Secundum, quem ante quingentos annos fcciptum effis
conjicere licet, debemus Monaderio Sandjilimx Trinitatis Fiicancnfis. Tertium
cjufdcm fere xcatis commodavit Monaftcrimn B. Maria: de Lyra , quem fpont coiv- .

cclTuni fervat noftra Regalis Abbatia S. Audocni Rotomagenlis. Quartus pacis etiam
fenedutis cft Mon.iltcrh Becccniis. Quibus omnibus icxid» coufulus,qux foede men-
dis fcacebaot plufquam lexcentis in locis lcdulocorteximus.
Judicavimus etiam textus & loca S. Scripturx, qux vel perperam citantur vel de- ,

func in duabus fiipcrioribus Edicionibusjnon tamen fine labore dt tx Jio dcfedu Con-
cordanturum pro Verfione 70. Interpretum , qua ut fibi familiari de fere fola ufus clt
Calllodorus, cujus citationes ad formam Editionis Vulgatx reducere mihi cordi fuir.
Retegendus etiam fuit de eliminandus error MSS. codicum, in quibus plerumque
Scribarum olcitanda unus Propheta pro alio ,Jcremias pro Ifaiavel Daniele laudan-
tur , quibus citandii/upericdcre facius duxeranr , qui Editionibus Bafilccnfi & Pari-
ficnfi operam dederunt. Quam autem Pfalmorum verfionem in fuis Commentariis
fecuriis fuerit nofterCaffiodorifS Senator, manifeftum cft antiquiori Romanx adlix-
filTc fed quam cede Fabro Stapulenfiad.priorum Editionum
:
,
qux tum circumfere-
bantur, & Hebraici textus primigeniam puritatem contulerat, ut ex 16. cap. fu«
Prxfationis effligere licet, rjufquc gammentarione in Pfalmos 13. v. 6. 54. v. 3. dee.
Hinc oritur,ut verluum Pfalterii diltindio non eadem fit femper apud Calfiodorum,
qux in vulgata Editione repetitur.
Alios prxtcrca SS. Patrum textus indigitavimus quos. Senator laudavit quidem, ,

fed tacito libVi nomine , nec indicatis capitibus eam in MSS. codicibus, quam in Edi-
tis, unde nobis non femcLneccfie fuerit integros Patrum revolvere tra&atus de li-
bros , ut deteQo fonte vel unius xCafliodoro citate au doricatis Jocus dclignaretur.
Opinantur quidam rcccntiorcs hos Cailiodori Commentarios meram cfle Augu-
in
rfki.S^ln. ftiniauorum Epitomen quos celeberrimus ille Dodor ltilo prolixiori concinnavit:
,

t! f' fed gratis omnino id effingitur. Nam 1.

Illa Pfalmorum vcrlio,quatn fequicur Caflio-
dorus , plurimum ab ea, Cui jugiter Auguftinus adhxlic , uti ante nos annotavit
diftac
In r rmf. fr
f^KS Stapulenfis Au^ajitnm, inquit, pjdurium vetus y quod minus exteris eafi ratum
:
HnLctf.it.
ejl , Cafiodorus Romanam (ccutus ejl P(a ime ditutu 1. Nullis impenfis, nu lliquc ltudio

trmfnt. defuit Calllodorus , ut Commentarius ille prodiret in publicum fuis numeris abfolu-
tillimus quamobrem accitis undequaque ,
: &
adhibitis Hebraico linrux peritipimts ut
iplc fuggerit , cum eorum volumine contulit ,
quicqu id iplc in PfiU mos 1 Aibebat. Quibus
omnibu> facile fupcrfejiffct finiplex Auguftini Abbreviator. 3. Id certe apertius fuis
^
*
verbis Senator ipfe declarat cum ait : Tale ejl de ejus fenfu , fciliccc Auguftini, aliquid
/abripere , manu tollere. Et poft pauca jQuxdamvero noviter in-
quale Herculi clavam de :

venta pojl tam mirabilem Mapjfrnm Jola Domini projumptione (abjeci qui parvulis confi- t
,
dentiam t cocis vijum , &c.
 , ,

Praefatio. vij
u
4; Deniqnc evidentilfimum eft , non foli ftuduilfe Auguftino in his Commcnca
tiisdoftiffimum Abbatem fcd aliorum fan&orum Patrum placita affatim congelliP
:

fe,ut Cypriani ,Origcnis, Athanafii, Hilarii, Ambrofii, Hieronymi, Leonis, Chri"

foftomi , Cyrilli , Didymi , Facundi, Primafii , Sedulii, 6cc. Quorum omnium non
fecus ac Auguftini operibus & au&oritatc ufus eft ; quod etiam latetur nofter Vene-
rabilis Bcd.i In txpofitione rftimorum , quam egregiam fecit Caifiodorus-, diligenter
:

intuitm ejl quid Ambrojtus, quid Hilarius, quid Augufiimu , quid Cyrillus , quid Jo annes,
quid caleri Patres dixerunt.

Neque tamen negabimas Senatori noftro familiarem fuifle dofhinam Auguftini,

in quam etiam in aliis fuis lucubrationibus fccpius collimavit fcd feligmdo qua :
,

magis arriderent , non eligendo cui impenfius & unice adhgrccet. Id iplc dc fuo in
Plalmos Commentario, de quo nuncquaftio eft, fponte & gratanter profitetur, cum
ait: Ab eo ut Jieri Jolet , mutuans lumen de lumine aliqua de ipfo fcilicec Pfalterio Do-
, ,
^^
, ,

mino' largiente conjcripft. Nec aliam fanc ob titionem Auguftini veftigiis tam fcdufo
inftitic ,
nifi quia tutiffimam cum femper viam aperuifle conftantifiime noverat ,
qui,
u: ipfc monet , totus orthodoxus , totus Catholicus invenitur. t/*t.

Jam ver6 ‘non defunt aliqui ,

quibus fuffragatur Emincntillimus Cardinalis Baro-
Icius, qui putent Calfiodoruni fuam in Pfalmos Expolitionem non fuapte fponte fcd , u Frttf, m
jubente Summo Pontifice aggrettum fuifte. Jpfum ut ccftcrn acccrfunr ,dum lic lo- *>•
qui cur. Quocirca , Pater Apojlolicc , qui calefies litteras (ancla moribus nddijli , proflante
Deo ,tua invitatione provocatsis abyffos Divinas sngrediar qui clemens errata corrigis , nec
•

feverus imputas t quod emendas. Gravior profectb erit conjectura, fi quis id, quod a ne-
mine piius notatum legimus, nobifeum advertat nullum a Calltodoro ubique ope-
rum fuorum tali lemmate Pater Apoftolice , compellari praeter S. Leonem; indicium
,

enim eft ad Sumqiorum Pontificum aliquem orationem fuam convertiflc.

Rcfpondcri tamen poteft tali alloquio in S. Hieronymum paulo anri citatum,
Sntendiffc , idque vel cx co evincetur , quod haec verba tua imitatione , non au-
tem invitittione provocatus , in Editis, & in ipfo Baronio legantur , quibus folum in-
nueret , fe Pfalmorum Explanationem Hieronymi exemplo trariandam fofcepilfl*.
Verumcnimvcr6 non alieno impulfu,fcdfuafe fponte huic operi manum admovifle
taon obfcuri fignificat Senator , ciim ftatim ab initio Prologi lic prodatur Cum Pfkl- :

terii colefiis mella gufiaffem , &c. Ubi qorum dulcedine fuaviter indutum fe fuifle
oftendit, ut uberiores latentis fpiritus fob velamine littera: delicias quas feliciter ,•

praefcuftaverat, Monachis fuis aperiret. Quis etiam credat quod vir mira humanitate
policilGmus , & in Aul* faftigio jugiter verfatus , fummum Pontificem non antea
lalucatum > irnmo dequo ne minimum quidem prius 3c poftea verbum habet , ftridim
dc cx abrupto ut dicunt , compellaverit. Age vero Agapctum Papam hunc e lic vo-
,

lunt. Sed qui fieri poflit, ut tam inepte Senator allocutus fit cum qui jam i multis
,

annis c vivis exccflcrat,cum tra&atum in Plalmos inchoavit. Nihil tamen Lcttorum

judicio hic detrattum volumus , utfua cuique lententia maneat. De Com-
Huic Commentario in Plalmos, qui genuinus eft Caffiodori forcus proxime fob- mtntano
jecimus alium in Cantica Canticorum quem ejus nomine confignatum legimus ineo- Cantica
Ca "t,coru*
dicibus noftris MSS. & in Editione Germanica, quam, uno excepto R. P. Philippo
Labbaro S. J. fccuti funt quicumquc librorum Calliodori Elenchum tradidere. Qui-
bus forfican focum fecerunt hac ultima Commentarii in Pfalmos verba : Nunc Salo-
monis diefa videamus
,
qua proprios Expofstorcs habere nofcuntyi. His tamcu vetbis aliter
imbutus Cardinalis Baronius, aliter etiam fcofit, videlicet Abbatem noftruiaViva-
rienfem in Parabolos Salomonis fcripfiftc fcd effato tam lingulari, ut nullus prater
:

ipfum fic divinafle videatur.

At hos Commentarios Calliodori partum fuppolititium clfc plura dcmonftrant. *
1. In hoc enim fuper Cantica opol^ulo citatur Grcgorius Magnus , 5c prafertim fu*

per Evangclia , cui operi manum non admovit , nifi jam Pontificales ad infulas evo-
catus, quod contigit annoChrifti 592. quojam 17: aci minus effluxerant anui a morte ;

Calliodori
,
quem anno 575. fupcrftitcm non fuifle communior eft Auctorum fen- ^
tentia. 2. Hic Commentarius. in (aerum Epithalamium a Caifiodori ftilo & feri-

bendi charaftcrc multum abhorret. 3. Tractatum hunc fe confcriplifle nufqium me-

minit Senator nofter , &
altum dc illo lilcntium in Puefaripne in librum dc Orcho*
 . .

viij Praefatio.
graphia ubi libros omnes reccnfet, quos^Monachus ediderat. Tandem familiare
:

«ft Caffiodoro noftro S. Scriptura; textus proferre juxta verfionem 70. fecus huic
'
ficticio. h.

Cur tamen prodeat hic in publicum tam illuftti parente deftitutus fola movit le- ,

gentium utilitas & dignitas libri, quae tanta eft ut inter opera liidori Hifpalenfis
, ,

locum obtineat fed tam preffus & contra&us ut hujus, quem integrum damus,
:
,

folum videatur epitome. Confulendum etiam fuit huic Commentario ne forlua ,

periret deficiente Editione Germanica qu* tara eft, & unica. Eam ficut & alia plura
,

«x immcnfa, domefticaque librorum fuppellecHli humaniflime nobis comfitijrfavic

-vir clari ili mus Emericus Bigotius eruditione fua fatis apud doftos cclcbhwm 3c <

•rei litterariae bono dediti llinms.

Tertio loco dedimus libros de divinis &

humanis litteris ,icn lettionibns , quibus ut
D* hbn &
prolcgomenis Vivarienfis Abbas Monachos fuos ad,facrx
neccffariis praludiis
^criptur* ftudium inftruebat. Putant aliqui librum de divinis litteris d Cafliodoro pri-
rumigat-’
rarmm. duos divifum , e6 qu6d in Edkis omnibus poft caput 23. h*c addita fine Ex- :

flicit Uber primus. Incipit liber fecundus Sed errorem depellunt omnes .codices MSS.
apud quos nulla talis aiftin&io repentur. Nec ulli mirum dTc debet, quod in ultimis
Editionibus ea verba nondum fuerint cxpun&a hi enim libri* licet toties impreifi* ;

foos tamen naevos &

hiatus maximos non amiferc , ut in capp. 12. 13. 28. advertere &
Jicuic. Adeoscorrigendos^c refarciendos ufi fumus aqriqn oribus membranis quin- i

gentorum ad minus annorum quas fuppeditarunt tum Bibliotheca hoftra S. Audoe-

,

ni rum Monafteriurn dc Noa in confinio Ebroicenfium & Conchenfium. Ncc mr*

,

niis feliciter na&i fumus caftigationes plurimas quas cx aliis MSS. codicibus cx-
,

fc riplcrat do&iflimus J uretus & plura fubjuhximus ab eo in hunc CaiUodori librum

,

obi[ervaca. %
Liber de humanis litteris tractatibus feptem , fed cofnpcndioft fatis abfolvitur. De
De libro
humana- Grammatica , Rhetorica , Viahciica Arithmetica , Mujka , Geometria,
,
Q" Ajlronomia. Edi-
mm Lute* tasfuiteum libro de Divinis Litteris: fed Librariorum infdciafic depravatus, mutilus,
rarum. 4c hiulcus
‘

, ut eum vix agnofeas , fi cum ifto quem tibi Ledor damus

conferre vo- , ,

lueris. Auxilio fuit codex S. Germani Pratcnfis ,eajus aetatem ad Hincinari Rhc-
menfis tempora rfcferunt. Ncc minores fuppetias tulit R. P. Domnus Siinon Bougis,
Reverendi admodum Patris D. Vincentii Mprfolle Superioris Generalis Congrega-
tionis noftra&Secrctarius
,
qui Edita cum vetultillimo MS. Bibliothecae Thuan* con*
tulit, &
varias- le&ioncs adnos tranfmifit Alios diferepantes textus vir officiofifii-
mus Petrus Pelhcfter Rotofliagenfis Metropolis Bibliothccarius nobis conccffic
ex MS* Bibliotheca Regia: quem o&ingentorum ad minus annorum effc chara-
,

€kcr indicar, qui tamen definit in fine libri de Arithmetica , humero 1467. conti- &
gnatur.
Prsfationem hnicce libro reftiruimUs qu* inter opera Alcuini poft trahacum dc
,

virtutibus Af viriis reperitur ,

quamque germanum effe C.iffiodoii pr «ludium fic
evincimus. 1. Ita incipit' haec Praefatio Superior liber , Domino proflante , completus , In -
Jlitutionmt Divinarum continet Lectionum. Hic titulis jj. nofeitur cotnprchcnfus At nun-
quam Alcuinus, fed folus Cafliodorus librum de Divinis Litteris ,
five lt&ionitas 53.
titulis comprchcnfum edidit > & ideo ab eo fuperior liber dicitur quod ad pofterio-
,

rem quem de humanis litteris compofuic

,
,
referri debeat. 2. Hujus Praefationis Au-
ftor de fepiem Artibus ,$uas ibi rccenfet fc a&urum pollicetur: vcrftm Alcuinus dc
tribn* tantum difTerait, rtiifquam ultra progteffus ; folus Senator nofter fepeenarium
attigitdc cdfcfummavit, Ea verba Dicendnmde Arte Grammatici qu* in hac Prx-
3. :
,

fatione leguntur, ufquc ad illa, qu* hoc titulo inferibuntur caput 2. de Arte Rhetorica,
tam in excufis , quam in MSS. Cafliodori nomine pcamotatis reperiuntur. Illud au-
teili caput 2. de Rhetorica liabenc quidem noftr* membratis fed inverfo tantifpet ,

V $
.
..
7

De Grane- eft libram de Gramoiatica incompletum effc , fini cius defc&um nullus
codicum fupplcre potuit, ncc ipfc Thuanus , qui longius excurrit: abun-
jtfppcn

|0H)0
fenaffi explebit Commentarius in Donatum,de quo mdx diduri fumus.
prsmbnent initio libri
De Q*P hos feptem cfa&atus publici juris fecere fic Ledorcm
Ptta, de Rlietorici Quod /equitur de Rhetorica reJHtuimns t adjuti hoc compendio a (ludiojo <juo-
: *"*
dem *
 Praefatio. Ia
dm Artium diligenter cothtto. Quibus verbis , quanturti afreqm licet nobis ,
inntnfnCv
ycI (ibi de fu iCafliodori operis codices, vel mutilos tantum na&os efle quorum
fle
,

inopia fic jejuni, ad breviarium feu fynopfim alicujuscolledtoris recurrerint, ut liber

dc Rhetorica a Cafliodori primigenio foetu non prorfus abhorrere videretur.
-ille

Nobis Lc&or fortuna blandior arrific ,rete£tis illis MSS. codicibus , de quibus fupn,
qui (incerum &
integrum Cafliodori opus exhibent, &
nos tibi : fcd priftinas Editio-
nes rejecimus, qua:, ut fatentur, commentarium potius jludiojt cujufdam fapiunt,
quam textum Audoris.
Si quis in Editionibus confulac librum de Dialedica, offendet non pauca miri con- De Diale-
ii i eA t
fuftone inverfa, prxfertimubi de definitionibus ,
5cde Interpretatione agitur. Nos
omnia rcfticuimus in 1'uum quemque locum juxta MSS. codicum fidem , quibus uni*
xb adhxfimus.
Circa librum de Arithmetica fufliciac annotaffe qu6d in Editis iftud monitum le- De ArM*
,
girur initio 3. divifionis: Hac 3. divifio adjecta e
fi , qu* in MS. drjiderabatur : fed unde,
aut quomodo» defumpta fit penitus tacetur, neque nos divinare poflumus. Unum
tantam fcimus, quod ea, qux ibi edita funt, omnino differant ab iis, quae in MSS.no-
ilris reperiuncur. Quapropter veritati cautum volentes ,-his omnibus rejeftis,noftris

cantum membranis vcrbatim& ad litteram inflitimus. In hoc codicc S. Germini alius

«Arithmetica: libellus fubjicitur, fic inferiptus-: Breviarium Arithmetica . Sed quia Syno-
pfis cft feu brevis colle&io quorumdam capitum libri primi de Arithmetica Scverini
,

Boethii-, cam ideo praeterite coni ul citis vifnm cft-, ciim inter opera Boethii facillime
poifit inveniri.
Plurima qu« ad Elcifient.iGeomctrixpertihcnc in Cafliodori noflri libris Kade- DeGtoihe-
nus editis deerant, licet ca in fu is in Pfalmos Commentariis aliquando citet, vel ad
ms ‘

illa Lc&orein remittat , ut in Expolitione Plalrni 96. ubi dc pun&o, linca,circuld, tri- p<p. ji*.
gono quadrangulo
,
<5cc. loquens, fic ait :
Quorum notitiam pleniorem in libris Geometrica *•

' Qua: tamen nullus in Editis rCpctict fcd in folo con-

difciptinu diligens lector invenies. ,

tinentur MS. Sangetmancnfi. Itaque quamvis ex Euclidis Elementis videantur excer-

pta , ea tamen hic dedimus, ciun ccrtiflimum fit dc Hs fcripfiflc Cafliodocum , & fub
«jus nomine in tain vetufto codicc proferantur.
Aurelius noft er dum ibros recenfet, quos jam Monachus ediderat, duos a fe fnpcr De Com-
I

Donatum Commentarios ptodtifle perhibet quorum initio libri de Grammatica fic memtAn»
meminit :£*;«/, fci licet Donati, gemina commenta reliquimus. Haclenus nobis incom- in ® 6n*~
,

pertum an Edita fuerint. Unicum damus in Donacum Cafliodori Commentarium, ***

quem fuppeditavit vetuftiflimus codex MS. Bibtiochccx S MichacHs in Monte, feu in
periculo maris j ex cujus titulo,nimia fcnc&utc pene confumpto,hxc tantum erucae
4 icuit. In prima linea : Incipit Commentarium S*.... In fecunda linea : CI I, de Or a-
tione de VIII& Et in tertia linea tibiis Orationis. Qgae lingula, fi placeat conje-
:

ffura, reddunt hoc integrum lemma. Incipit Commentarium Senatoris qttod proprium
,

etiam Cafliodoro nomen , c Uri/Simi de Oratione, dr otto partibus Orationis. Nec forti
aberramus a vero, tum quia certo fcimus Caffiodorum in Ddnatutn libros fcripfifle,
tum quia fibi jugiter cohxrent, qux hic , &
qiix in libro dc Grammatica leguncut;
itaut qua: in ifto defiderantur fub finem ex illo poflint abundanter fuppleri.
,

Omnes Editiones libri de Orthographia Cafliodori Senatoris , fcd cam maximi, libro

quae Antucrpix prodiit opera Ludovici Carionis fori 6 contulimus cum illo codicc Orthogr*-
Montano, dc quo mox prxfati fumus, u '

quem unicum habuimus in hac ma- ^

&
tcria.
Meminit Cafliodorusfe alium librum Sacerdotis de fchematibus Domino praftante, Dehbrode ,

toUegiffe , haneque .ait compilationem p8. tropos continere quos de libro cujuf- fibemati- ,

dam Au&oris, cui Sacerdos nomen, excerpfcrat. In excufis duo circumferuntur bm&tro-
libri dc fchematibus & tropis fub nomine Cafliodori
, iidemque Venerabili Bcdx
Qr .
inferipti tomo 1. hujus operum. Inde in omnes Cafliodori Editiones , excepta Ni- th»gr.
^velliani, manavit error, ut fub utriufque nomine prodirent cum hoc titulo Mn- :

gni Aurelii Cafliodori de fchematibus dr tropis collcttio ex Sacerdote , id cft ex Beda Presby-
tero. Sed quam immani chronologix mendo vel ipfi rudes agnofeant quibus cer-
,
tum Bcdam Cafliodoro ducentis fere annis pofleriorem fuifle, Tutior fuerit conje-
£fura, fi Bedsc potius Cafllodorum prxluxiflc quis opinetur, uc& Ifidoro Hifpalenfi,

Digitiz
 . , >

x Praefatio.
Inter cujus opera liber idem ile Schematibus recenfetur ] niil qubd ille tropos
fcu figuras a Scriptoribus prophanis , Beda vero aScriptura facra & a SS. Patribus

•mutuatur.
Habent veteres membranx Coenobii Floriacenfis eumdem ttadatum quem le- ,

gimus apud Bedam cumque Calliodoro tribuunt hoc titulo Incipit liber Cafliodori
,
:

de figuris (eu modis locutionum, que a Gvecis Schemate , vel tropi dicuptur miffas ad Geler-
.

Ium Levitam. Hinc tamen non conftat genuinam eflfe prolem Cafliodori Senatoris,
i. Hunc quippe librum ad fuos Vivarienfcs Monachos , non ad alium nominarim
• peculiariter intentum direxifle certum cft. a. Bis in co citatur Gregorius Ma-
gnus , qui poft Cafliodori noftri tempora feribebat. 3. Reludatur ipfc Senator , qui
perhibet fc 98. 1'chcmata fcu tropos complexum e fle , quorum vix mediam partem
attingit codex Floriaceufis , Bcdx lucubrationibus aflutus. Eo igitur libro inter
opera Bedx relido , melius nobis vifum cft, & ad mentem Senatoris noftri aptius
hxc eadem fchcm ara , qux in Commentario ipfius ia Pfalmos palTim obvia cernun-
tur, in unum corpus redigere juxta feri em Alphabeti , appofiris ad lingulas figuras
uno aut pluribus exemplis quod in gratiam Ledoris non ad 98. tantum tropos fcd
, ,

ad 120. &
ultra protendimus, additis quibufdam Rhetoricorum locis, qui in eodem
Commentario paflira reperiebantur.
T>* libro de
Li C ct Caffiodorus librum de Anima fcripferit antequam Monafticcn profiteretur,
jimm*.
pj acu i c tamcn illum proxime fubjungerc tradacibus illis , quos fenex edidit , rati nul-
lum ei locum aptifis convenire , fi folicum Philofoptricorum ordinem fpedes , ubi
tractatus de Aniraaftica exteris, quos enumeravimus non male cohxrct. Nxvoi
,

•autem abfterfimus ope MSS. codicum noftri fcilicct S. Audocni Rotomagenfis , &
Abbatixdc Noasquibusomnibus infignitcrprxluxitjurctusfuis in Cafliodori opera
animadverfionibus , &
marginalibus notis.
Plura fcripferat Caffiodorus , fed diligentiae noftrx Omniumqiie votis excidere. St
immcnfa illa librorum fuppcllcx , quam in Vivarienfi fuo Coenobio Monachorum
ftudiis profuturam adlegcrat , hadenus exuret , non dubium quin major 3c numero- <

Sfior foret ifta colledio. Cernere forfan liceret librum de divi/ionibus , Alium de tituliti

qui alias Memoriale facearum Scripturarum inferibitur , breves Commentarios in Epifloles

Apofiolorum eorum AUa
, ,&J
oannis Apocalypjm tradatum de Etymologiis , alios&
quofdara , de quibus in ejus vita paUca diflercnms. Unus nobis obvius fuit Hincma-
tib. dt rusRcmcnfis, qui Cafliodori fchol ia in Epillolam ad Romanos fc legifle teftatur.
jsj cc a lios fcimus, quibus hi in facras litteras tradatus innotuerint.

Non fcmcl forfitan offendes in ahos libros, quibus celeberrimum Cafliodori no-
men illuiit vano mendacii fuco, ut in hxc duo volumina, qux Canubrigix in Biblio-
theca Corporis Chrifti aflervantur , primum de Ecclefiaflicts officiis , alterum fic inferi-
ptum Sententia Cafliodori ex S. Cypriano. In Bibliotheca Oxonienfi,& apud quemdam
:

privatum Anglura duo vifuntur exemplaria, Cafliodori nominefic prxnotata: 5r/*f/7-

larium Scripturarum ; & apud Petrum de Natalibus , qui Cafliodori lucubrationes re-
cenfcns librum dc Trinitate inter genuinos ejus foetus annumcrat.Scd de his omnibus
altum apud omnes Scriptores coxvos & luppares filentium nec iis fuffiragatur Caf-
j

fiodorus Senator, qui nullibi horum librorum , ne operum quidem fuorum catalo-
gum texens, mentionem habuit. Nec miniis aberrant i vero qui vitas fandorum
Paphnutii, Spirulionis & exterorum , quas in primam partem Lcgendarii fui con-
gcflic Liporaanus , i Calliodoro primum conlcriptas putant qux primis Hiftoriz
,
Tripartitx Scriptoribus jure debentur. Improbabilior videtur opinio Gcfncri in Bi-
bliotheca fua, ubi fcxdccim libros De re rufiice , quos vano rumore innuit reperiri
in Bibliotheca Monafterii S. Michaclis de monte , Calliodoro noftro tribuit
magis enim aferibendi funt Columcllx , qui ca dc re totidem libros fcripfie ipfo tcftc
Calliodoro Senatore. In codice 114. & 14 69. Bibliothccx Vaticanx alius inveni-
«/•»*•
tur liber, cui titulus hic appingitur : Cafii odori de divinarum feripturarum libris Ety-
mologia : fed ab illo lemmate diflentit contextus qui totus eft dc divinis litteris. ¥
,

Major controverfia oriri poteft dc libro De Amicitia quem in Editis quibufdam

exemplaribus *
nec paucioribus manuferipris Calliodoro noftro aCcribitur verum :

totiuslibri ftilus ipfi non favet, fed infigniter Bernardo, aut Petro Blefenfi. Prx-
tcrca liber hic de Amicitia vulgatx Editionis Scripturxtacrx textus adhibet, quibu<
 Praefatio. xj
nunquam utiis eft Cafliodorus 3. Senator hofter nullibi operum 'tuorum hujus
libr<
meminit. 4. Hunc librum Petro Blefenli tamquam vero parenti latis
aflicruic ultima
ejus operum Editio, non ita pridem repetita.
Uterine tomus Cafliodori operum clauditur lito indice locnpletiflimo
quibus
Senatoris noftn viri certi praftantiflimi, necdum tamen fatas
cogniti vitam cum
diffettattone de ejus vita Monadica pramifi adjutus opera
, noftri Nicolai Nourriti.
qui in iis concinnandis ftudiotum meorum lbciu* fuit, de laborisparticepj.

• Digilized by Googl
mt-- ri\ .
 .

.te. te. -te. -te- .te-

ELENCHUS OPERUM
MAGNI AURELII
Cafliodori Senatoris.

T0 M VS P R I MV S.

V Ariarum Libri duodecim , pagina

lomeno, Socrate,
I.

Hiftorise Ecclefiafticx Tripartiti, ex tribus Graecis Auctoribus So-

& Theodorcto, ab Epiphanio Scholaftico
[Cafliodorum Senatorem in Epitomen redacta: Libri duodccim.pag.105.
ei lis, per

Chronicon ad Theodoricum Regem ab Adamo uicjue ad Conlul.nuui

Eutharici Cilici, & Juftini Imperatoris, pag- 380.
Computus Pafchalis. pag. 5 96.

[[amandes [eu Jordanw Epifcopru RayerUUu de Citurum fri Gothorum Origine,

{[) Rebus gejiu. pag. 395.

TOMV S S E GV X DV S.

P Salterii Expolitio , (ai

fum. pag. t.

£xpofitio in Cantica Canticorum

-
Commentarium in Plalmos

.
pag. 505-
-
in tres partes divi*

De Inftitutione Divinarum Litterarum Liber unus. pag. 557.

De Artibus ac Difciplinis Liberalium Litterarum Liber unus, Scilicet da
Arte Grammatica, pag. 359. Dc Arte Rhetorica, pag. 561. De Diale*
£hca. pag. 566. De Arithmetica, pag. 584. De Mulica. pag. 586. De
Geometria, pag. 588. Dc Aftronomia. pag. 590.
Commentarium de Oratione, & dc Octo partibus Orationis, pag. 591.
De Orthographia Liber unus. pag. 605.

T>« Schematibus Tropa ,necnon 0“ quibufdam locis Rhetoricis farne Scriptura,

qua pajfim m Commentariis CaJJiodon in Pfalmos reperiuntur. pag. (Sio.

De Anima Liber unus. pag. 617.

MAGNI

*ooglc
 1

MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORJS V C
EXQU^STORIS, EXCONSULIS,
EXMAGISTRI OFFICIORVM
EX PROFECTI PRAETORIO , ET PATRI CII c

AC DEINDE
VIVARIENSIS SEU CASTELLIENSIS ,

MONASTERII
,

FUNDATORIS ET ABBATIS >

VITJE
PARS PRIMA-
E
fraftuh.
J
A funt Magni Aurelii Cafliodori Sr- proprium taraen fuifle familiz itiius ,

naroris merita , esc laudes ,

quibus hiftoriam in lucem hic edimus , manifefte colli-
|

|
illum feriptores palfim exornant

| ad hiftoriam tanti viri mandandam

, ut gitur ex
inquit,
Theodorico Rege
ttfi
: /tod
per altos vi Utatur currere > propriat*
vocabulum,
^^^
Epijl.
lutetis facili quidem animum cujuflibct induxif- tamen confiat ejfe fami ha.
fenc ; nili .i tali con filio rei bene gerend* difti- Utrum autem vir prxftanti (limus Senatoris co-
cultas plcrofquc dcrerniiflet, Ktcoitn pauci ali- gnomine uti proprio fit appellatus adeb non con-
quot in exaranda Senatoris fpedkatifliroi vita fty- itar, ut quibufdam vifum fuerit additum illi pec

lum cxercucic Eminentiflunus veto Card» Ba-

:
«*r »•*«#«<«» alii & quidem mclidi inditum illi
•

roni us , Antonius Yepezius , Se Cufpi manus, cenfucrunc , quh fecemererur a exteris quo* ,

quos prolixifts exteris fciipfiflc de illo novimus, Calliodoros appellatos fuifle legimus. Quasenitn
compendtofo tamt,ut ita dicam,rra#u tam ingens Prxtorii Praefecturam gerens fcripfic litteras , Se-
& arduum ircr videntur confccifle. At ego qui ,
natoris unico nomine lubfignare folitus eft ; imo
omnia Cafliodori noftri opera prxlo fubjicienda , Confulatum fuuiu hac, eaque fola appellatione
nova editione fufcipio , operx pretium fore fum voluit defignari : cujus etiam vocabuli prxclaro
arbitratus, li paulo diligentius in ejus vice actus titulo utuntur Jurifperiti ,
dum filis feripris ,
aut
fronti hujus libri prxfigendos inquirerem. Qua- pronuntiatis hujus clatifiimi viri accerfunt aucto-
propter labori audacius commi fiffc me fi videbor, ritatem.
dabit veniam Leporis benignitas >
apud quem Nullus eft fere au o , nullus
tuanufcripru*
profiteor adduxilfe me nihil in hanc virx lucubra- codex i qui MaCni p ex nomine Calfiodorum
tionem , quod ex celeberrimi Scriptoris noftri Li- non infigtuant ; quamquam non inficior Seda-
bris non haufetitn, aut ejus non Ac auctoritate fir- torem noftrum tum Geincro in Bibliotheca ^ra,
f- f. marum. tum rccentioribus quibufilaid non Magnum qui-
T>' Calliodqri nomen ad plures etfi pertineret. dem ,
fcd Marcum vocitari j licet nulla ptotius
tumitui/tu.
a

Digitized ljy Google

 --

M. Aur. CaJfiodori Senatoris

exfttr apud eos appellationis hujus novx ratio. inimi nentem miflos , pnecipuum elegent. Qulr
traifitanCafliodora Marci pnrnotricn , non fetus autc Fuerit tam periculofxinafflidtilfiniis, ac fete
ac Ciceroni rribuendom ideo ccnfucrint >
quiid perditis rebus ad fcrociliimum vigorem legatio-
/i e ut hujus , fic OC illius nomini M ju .emittere- nis exitus , a Theodorico ipfo accipe. Ad Arti-
J

tur. Ut ut non dubitanter ego pronuntiave-

fit , lam , inquit potentem annorum legationis cft
“
,
rim innumeros pene melioris note leti prores ho- officio non irriti; deft i narus ; vidit intrepidus,
nori fico Magni Cafliodorum exotnaue titulo, quem timebar Imperiunrtacies illas terribiles, “ ,
'

ut amplis ejus opibus amplo generi , amplis di- ,

Sc minaces fretus veritate dcfpcxit; nec dubira-“
gnitatibus pietati , dodrinx iplius quoque no-
, , vlt ejus altercationibus obviare ,
qui furore nef- **
1

minis ampKtudo refpondcret. <id> quo captatus , mundi dominatum videbatur €<
%. a. Extradubium cft quin iis ornamentis dcco- expetere. Invenit Regem fuperbum : fcd rcli- «
,

rata hient Cafliodori familia , quibns clarilfin.a

quit placatum ; Bccalumniofas efus allegationes"
f*"UU.
generis nobilitas comtnci>datur ; arque id fime ranta vtriracedcftraxir.ut voluifTet gratiam qu*-‘*
ex optimjs arguirur glori* titulis , quos illi Theo- rere , cui expediebat pacem cum Regno ditillt- “
oricus Rex tribuit ; nam fjve atukpriiarcm fpc , mo non liabtrtx F.rl^but conffirfetia fua^arr£»?*
<J

irnemes, *4
V*t. Ub. i. dies: Antiqua proles., inquit : live quam fibi pc- nctfffiibellcs fune crediti ,qui Lega
percrar nominis famuro -

, atquo cxiftimatiofccm tis talibus \idcbanfttr ymarf. e ictulilA I% m

attendas ; Laudata profapies five prxcclfos , ad : dcfpcratam } cdjus legatio quid profecerit datur **
quos cvcdlacft honores contempleris ; Cum To intclligi , oux tantum cft gratanter excepta, “
,

gatis elar» ; five fottHudiQbm aitfmi atque vir- quanedm Sc vidAatur opnta. .
“
tutem fufpicias ; In{er viros forte/ eximit : five Neque hic difiimulan^fum ,
quanta fuerit
denique etimias corpori svlotesadmireris; quan- Cafliodori paternis in laudibus moderatio ;
do &
valetudine membrorum &
corporis proce- cura fan&i Leonis Pap* opera pacem ab At-
,
AJb r*"i
His adde , qubd rpcdati(fima «Ha impetraram in Chronico tcftctur. Cum
‘
ritate florutnmt.
hxc Familia nominis fplendorem in utrumque or* quo inquit , i Valentimano imperatore Papa ,

'**
'
bcm intulerit (Spuit verba funt cjufdcm Theo- Leo diretlut pacem fecit. Tamen ex Theodori-
: ,

dorici m utroque orbe prae larum. Et quos ex hac ci verbis facis intelligirur , quod in hujus legi-
,

gente Senatores ad fui’ ornamentum in Curiam rionis obeundo munere multam navaverit ope-
admifit Roma tum antiqua, tum nova,ii fine om- ram Cafliodori pajer quem lanfc non mfnort :

nibus officiorum generibus uttamque fibi devin- laude dignum ego dixerim , quod remunera-
/ idem.
xere '.Jjhpd, Genus gemino Senatui decenter apta- tionis loco ab Aula ad Brutios , ab improbo la-
,

tum , ait iterum Theodoricus , tanquam duobm bore ad honeftum otium , ad filentiuin i ftre-
Inmmibut oculatum punjftmi claritate radiavit* pitu fecefliim ab Imperatore paftulavctir. In-
Familia denique nulla tantum glori* in oriente,, credibilem fane dolorem Valentiniano attulit
funul &
occidente confccuta eft , quantum gens inexpedtara petitio : viri tamen dc fc , ac de
ihJtm* hxc nobiliifima : jQ** enim fe ahquavtt nobili- Republica perbelle meriti precibus non fledH
tat ultra diflendit quam hac qua in utroque orbe ,
non potuit. Sed ille ( verba funt Theodorici )
,

clara eff promeruit ? His denique accclTcrc pro- pontis nativa moderatione dmfimus , digmta-
e Ep, ^
ventus ampli (Bm non propriz modo dignitati i tem fufcipiens otiofam , in rfmunerationis locum
provehend* , fcd etiam cogendis exercitibus pa- expetnt amamffma Brutiorum. Negare illi non
res fimu!& alendis. potuit optatam quietem , qui eum reddiderar ab

f. j.
Arque ut propids ad ipfos Cafliodori parenres immani hofle Jecurum : tnftit ab obfequio fu»
Cofulori Accedamus ; Theodoricum adire placet, quo rem
a
reliquit quem fibi uccejfanumfuijft cognovit.
,

o ju* y totam mutuabimur. Er primum quidem /ffujlra- Probam nobiliflimam Virginem , Romx quoti- $. ^
' tm l,9mtre “"&•** *ft avus ejus. Hic a Vuan- dam ornamentum , fanguine fibi propinquam pnl* GiOa
Lb ef*4* p
f dalorum mcurfione Siciliant , Brmiofque Armo- fuiflc gloriatur Calliodorus ; nim in lio. dedi- & S/mma-
rum defenfione Uberavit t iebuique virtutibus vinis litterisparentem fuam Probam appellar. C>H
*L
t/m Refpubhca quod iSat proviJtias tam vicmai
, Galle foroc illa fuir , ideo Sc Symmachi filia:

Genjencm non invafit , quem fellea truculentum unde Patricio illi celeberrimo affinitate conjun- ejut anfau-
Roma fuftinuit ; ideoque iygtegix virtutis prx- dium Caffiodorutn facili inrclligas. jwiamr.
mium conceffir , ut menti primatum in illis pro- Longum eflee genus omne reccnfcrc : fatis «f-tj»
vinciis haberet , quot a tam favo rsptntiuo nojie & itaquefiierit , fi Heliodorum Probx adjicia-

defenderat. mus ,
qui ficuc affines ejus non pauci anriqux
Nec minorem gcftis pc-
fibi laudem prcclari Rom* Senatum virtutibus illuftrarunt: fic novx
tbidtm. perit fu b ValentinianoImperatore Caihodori pa- Rom.r Rcmpublicam redii fadlorum meritis
ter; fic ehira Theodoricus: Candidati parer (id exornavi r, Heliodorus , uc Theodorici verbis
cft Cafiiodori
) fub
alentimano Principe gejflp V urar , qui m ida , fcilicet orientis , Republicd
Tribum , ($ Notam laudabiliter dignitatem , ho- nobis videntibus PrafeElnram bis novenis annie
nor qui tunc dabatur egregiis. Ea nec cllicudo cum eorum confanguinitati probatur adP
i4" eximii ,

/
junxit Actio, qua folent fodari
,
quos & amor in jungi. Hic fummus vir generis claritate nulli
patriam lingularis , Sc fuafupra vulgares animas fecundus ,
poli quam ampliflima Rcipublic*
vi itus evehit : fTtft pares animi folent femper eli- munia feliciter obiifler, privatus vitam egit re-‘
gere , Patricio Aeno pro juvanda Repubhcd ma- liqftam ; atque in difpari conditione omnium
gna fmt thantajta fociatus. Ea Fuit illius in rebus in fe animos , amoremque pariter convertit. Vt- Ibiiom,

tum foccnfibus', tum bellicis Fortitudo , ea pru- xit & m provincia honore Judicii , & fecuritate
dentia ut Imperator eum tunc propterfapiennam
, privati , cunilis vel nobilitate potior , omnium
fu . CT glonofbt m Repubhcd laboret m» omni con- ad fe animos attrahebat ; ut qui libertatis jnrt
fla pante ftqurrttmr, Quinctiam cantam apud Va» non poterant fnbdi , viderentur magis continui*
lenriniaiium virtutis, Cc fapienci* opinionem fu benefient fuavuer obligari. Verum ut hominis
Hincbat , uc eum inter Legatos , ad Aitilam Romx cxccllcmillimi felicitati nulla deeflent ornamen-
 Vitx Pan Prima. 3
fca, oplbiis erat eopiofiffimli camuUtus quibus ,
deviafH : culpam removens illi* * nobis necefll- “
, non abutebatur ad
ad munificentiam urebatur ratem fubrrancns ultionis, Iigic falubris per-‘* *

tMtri iniquam dominationem : Tanti quinte tam pa- fuafio quod vehemens poterat emendare di-
,
*

trimonii fui ubertate gloriar ut efi , ut ititer rt li- ftricrio. Lue rarus es dsmn provincix qux me- “
a ,
qua hona equinis gregibus Priucipes vincerer , & ruit fub devotione nefetre : ubi fub proci nchi‘ l
donando fepiut, invidiam nominis non haberer. Manio civUia jura cuftodiens publica privata- “ ,
,

f. y.
His exortos eftclariffimis parentibus Calfiodo- que commoda inavams atbircr xftinubas ; & e *
ScyUourm rus ScylUcii, qux urbs Brutiorum cum erat prima- proprio ccnfu neglego , fine inviJia lucri mo- “
famacofi* jia quamvis contra fenei ac feri oror non ignobi- rum divitias rctulifti excludens vel querelis e
:
‘
; ,

lis , haud faris animo reputans diverfas i Roma- auditum , vel derogationibus locam ; Se unde “
nis, di veriis temporibus provinciarum fulix fa- vix folct reportari paticnrix filentium , voces “
&as diviliones. Nec forfan ipfius Caffiodori verba tibi miiiravcrunt laudantium. At 13. aut 14. an-
perpendebat, ubi tam elegmri calamo parrix ficum noruinadolcfcentem tot prxclari fadis poroifTo
amccnilfimum pingit, uc cius hic verba fi fubjece- probare virtutem quis credat ? Qux tamen laus
if. Ltb. *» ro > P« rg ra *um Le£kori rore confidam. Scylla - Caffio Joco tribuenda foret , fi jnucirarx ftatene
„ cium prima urbium Brutiorum,
X Adde quhd eodem anno videlicet 49 5.
’
ih patriotica nos rioncj.
„probacur affectione contingere : civitas fupta o lorico erae a (ceretis , cujus nomine at an-
„ unum AJriaricn n conftituta, in modum Botrio- notat Baronius litteras , qnibas pacem efflagita- Ala». 4^,.
>» nis pendet in collibus non qubd difficili afccn-
; bac, *J Anaflafiuin Imperatorem feri pfk. Anigi- far.
„ lionc tttrgefcat : (cd ut voluptuose campos vi- rur vix primos adulcfcentix annos affecutum *«

„ rentes , Se c-rrula nucis terga refpiciar. HeC Caffiodoruin reputabimus , cum ad id muneris cft
„ nafccntcm folem ab ipfis cunabulis intuetur, 1 Tficodorico provofhis? Denique exEp. 4. L. u
>, ubi ventura dies non prxmittit Auroram fcd : Var. inrellfgimusfubO.ioacrc Theodorici ante-
„ mox ut oriri cccpcrir lainpadem fuam vibrans
, celfore,
hoc cll , anrc an. 49;. glorix non parum
>, fulgor oftendit. Gaudentem refpicit Piucbum, fibreomparaffe Caffio iorum quem confi at Co-
,

„ propria illic luminis claritatetefplcnderj uc igfa rnitivx privatarum , fic facraru.n Largirionum id
nugis folis putetur efle patria, Rhodi opinione temporis gdfilTe dignitates. Ac his jj. annorum
9
v, fuperata. F ruitur luce pcrfpicua aecis quoque : adoiefccntcm imparem cfie nemo cfi qui cic infi- r
„ temperie doiuta , apricas nycmes , refrigeratas cias ; tujus rum xtaris erat Caffio. lorus ^ fi fupri
„ fenrit xilates ; Se fine aliquo marrorc tranfigi» memoraris audloribus affentiamar. Quid ,
quod
>,
tur, ubi iofefta tempora non timenrur. Se e, Baronius ad ArnChrifii 495. Senatoribus eum iis

|. e. Verbis tam cxquifitis,quibus ficus opporrunita- adnu ncrat , quorum conlilio Se opera in rebus
Rartnn.m iens , Se alia Scyilacii commoda belle admodum politicis moderandis inirio regni Theodoricus
r
'lf ?*- commendat ,
prorfds nihil addendum fupcrelfct: utebatur ? Idcirco adolefcentix annos tunc ex-
trtom caffio- nifi tenerentur alicnlopinionc feri prores aliquor, celfiflc Caifiodorum fateamur neceffc cft.
qui Caifiodorum, quali Ravenna oriundum, Ra- Qjiodverd fpedat ad annum , quo nanis cft, *

Var.bb.i. vcnnatcm apcllanr. Sed ab ea facili deducentur; certi nihil adftruxcre reliqui
au^ores , qui de eo
Bf.y.hb. n. fi modo cum alibi etiam non fcmcl in feripris Biu- fcripfcmnt. Trithemius quidem. Claruit, inquit, natm.
,l * tios& Lucaniam, ut annos habens piufijnam 95. anno Domini
natale folum patriamque fuam Ve- $75.
celcbraifc animadverterint. rum quid confiam aut ftabile colligas ex hac par-
I* Optandum fani foret , ut quam accuraram ticula plufquam f Baronius Se quidam afii rem
Jtn caffiodo- Calfiodotus
utbis fux deferibendx rationem ha- taciti prxterinifcrunt quod nihil de ea definiri
,
buit , camdero temporis, quo narus cft , defignan - putfe judicarent. Hadenus addudkx contra pri-
moim. di adhibuiflec. Nodi profero difficulcaruin fol- mam opinionem rationes , nccnon Se ea , qux
verentur ,
quibus implicamur Scriptores peni dicemur in (cric hujus hiftorix videntur efficere
omnes, qui dcco memorix prodiderunt; quorum vigefimum tertium circiter, aut vigefimum quar-
nonnulli, uc Auguftinus Florentinus, Se R.P. An- tum xtatis annum attigifle Caifiodorum inirio
gelus a nuce in fao Chronico Caffinenfi ortum regnantis Theodorici, anno videlicet 49$. Cum
,

ejus ad annum Chrifti 480. referunt Moritur, in- : cum prxfertim res magnas in primo xratis Hord
quiunt, anno 575, atar. "na 95. Se Bucelinus: San-. fub Odoacre patrafic confiiterit ; tcfterurque
&o fine quievit fub an. Chnth j7j.xrrfr.9j.Qui buf- Theodoricus illum adhuc juvenem in Aulam
dam , ucSixto Scncnfi in Bibliotheca ( in qua ex fu jfr» , exrinCto Odoacre (latim ingrelfum , impo-
ejus obitus tempore nativitas arguitur) placer or- fi:adignirarum onera budabiliter adminifirafie.
tum fumpfiffc an. 479. M>ritur, inquit, an. 97. Unde licear inferre Caffiodorum natum clfc Scyi-
atat.fne. an. Chrijh J76. Barius vero , vel Car- lacii anno Domini 469. aut 470.
Bnuiorum Hiftoria Obiit an-
dinalis Sirletus in In ejus r&fiabilis puerhix infiitutione cura
: 9*
num agent 96. a Chnfio nate
57 j. His , licet eru-
omnis exjaibita qux decet egregix nobilitatis ,

ditorum **
, confcntire non poffum opinionibus, adolefcentcs. Ad militarem difciplinam qiil ^
,
quascum Caffiodori Epillolis pugnare fentio. Ibi grandior xus rite informata cft acceflcrc orna- , ?r, J pn £
enim laudatur a Theodorico quod in ipfo Re- menta litterarum quxinculrain illius turbatilfi-
, ; gefit
gni fui exordio anno videlicet 49). illum ha- mi temporis , Se alicnx dominationis barbariem
, °d»oer«.
buerit fibi dcvotiffimuin , & Siculo* quietis , 8e ecfi redolerent tamen progrefium eum
: in illis
jdgj tunc temporis impatientes, fuasad partes vi- fecit
,
qui fpem omnem prxripcrcr. Nec multo
trici Caffiodori pcrfuafionc tranfire compulerit. phft, tamprxebra ingenii , Se eruditionis dedit
Tot. Lib. 1, „ In ipfo quippe , inquit , Imperii noftri devotus argumenta , ut nobilem adoieiccnicm inrra ju- ,
Ef' i’ >sexordio, cum adhuc Huduantibus rebus provin- ventutis annos tantfim facultatis^: ptudentixade-
„ ciarum cotda vacarentur, dcncgligi novumdo- prumcikm cerneret Odoaccr Erulorum Rex , to-
„ minum novitas ipfa pateretur Siculorum fuf- ,
tius Italix dominarum gerens, iisafleccrit honori-

»>
picantium mentes ab obftinauoac praecipui bus, qui pcxcipui tum habebamur in Imperio. Ac
a ij

Goosle
 - ' -

\ M. Aur. Cafliodori Senatoris

I primo quidem Comitiva privatarum ornavit di«« Regem$ di ei N quam (ibi parari ab illo fulpicaba*
nirate, qua veluti parenti publico, ac legitimo tur, necem intulit.
f rxfuli decreta erat cuftodia : nc quis fc proxi- Quid conlilii tum cepi (Te Cadi odorum putae
morum commixtione pollueret , nc quis fepul- in tam diifirnili urriufque Principis fortuna?
Vae. ub. 6. chrorum juraviolatct atque ut caduca bona.de
; Cum, inquam , cerneret Imperio potiri Theodo-
f°r. t. rcpofitrvx pecunia Regalibus xrariis applicaren- ricum , quo Odoacrcm fpoliavcrat. In hac fla»
tur. Magnum ccrtfc onus ex ephebis vix exce- Unanti rerum forte , quas in partes fc converte-
Cafliodoro imponebatur. Imprudenti* tamen ret anceps Cailiodorus, in Brutiorum eandem fe

moo erat culpandus Odoaccr , qui rerum ma- plagas recipit. Ibi Divino accidiiTe conlilio cilna
ximi momenti Judicem creabat cum , quem intellexi flet, ut Principatus Italia cederet Theo-
srasab hujufinodi tra&andis negotiis removere dorico ,
privati commodi pofthabita ratione» ?
videbatur. Ipficnim timendum nufquam fuit , nc rebellantes Siculorum animos coercuit ; atque
in ferendis fcotentiis animi levitate peccaret Pre- tum arraoram viribus novi Rc-
tum eloquenti* ,
'
lis adolcfccntior ; cum juvenilibus annis fenilis ’is parere coegit imperio ; fi eque fc in Aalam ip-

jam maturitas ptaponJcraflec. Et re quidem ipfa fius in finuavit., oblata provincia , qu* line bel-
eam riti perlandum fuifli tanto munere Caiuo- lorum incommo iis.auc ullo famptu ditioni Prin-
doruin aat Theodoricus , uc fingulis probaretur cipis acceffic. In ipfo quippe Imperii noftri de- * *• K ^
faga* Qdoacris prudentia, qua terendo illi oneri votus exordio inquit Theodoricus, cum ad- *
,

parem judicaverat eutn,qui quidem in vicia juven- hoc flu&uincibus rebus provinciarum corda “ .

tutis, tam alto politus gradu, non modo non coc- vagarentur , Se negligi novum dominum novi- **
ruit proripi ei lapfu fcd etiam catum, qu* vel ras ipfo. pateretur , Siculorum fufpicantium “
:

'pfis ignibus invidiam facerent, virtutum fplcn- mentes ab obftinatione przcipiti deviafti Scc. “
€ib.uEp.{. , dorc claruit.
Primus enim , ut fcitis ( ita Tlico- Expletis honorifici partibus, qux ipfa ab Odoa- .
f f
,, docicus )
adminiftraricnis introitus Comitiva ere Rege crfcdicx fuerant , cilra ftrenui quoque fc
Et.fh-
„ privatarum mole (undatus eft ubi non tiroei- probaflee Theodorico ab illius gratia ad hujus t„ affuU-
:
,

„ niorum infirmitate titubans, novitatis vitio: vel amicitiam, ab illius Palatio , ad hujus Aulam vo- «*».
„ innocenter erravit fed abftiucntir firmaro ve-
: ro procdfic obfcquio» Hia itaque pergit Theo- ub. 1.E/14. ,

„ ftigio imitando vixit exemplo. Quid modo

, doricus , fub procedenti Repe ^ymnafis exercita-
ncceffeed, novis rationibus fatigemus Ledoris tuti emeritis latui has ad Palatia uoflra pervenit.
ingenium , quibus planum fiat , quam eximi* Excepit eum Rex cum eo honore, qui fplenduti
Calliodoriadolcfccnciam virtutes nobilitaverint ? geoeris , Se rar* virtuti debebarur , admirar ufque
Probationum omnium indar erit citatum Princi- 'm juvene cum ingenii dotibus cor adjundbi de-
pis fide dignUlunitcflimonium , quo non clari- cora virtutum, ab Epi Aulis illum efle libi voluit»
tatem generis , non luxurianris xutis turbulen- Hujus quidem maneris prima rudimenta pofuit
tam animam, non morum corruptelam patriorum, Senator facundilfi nus, in litteris illis clegantifft*
non percubationem rerum ad proclivem vitio- mis ,
quas ad AnaAalium Imperatorem direxit
rum viam cum rapaUTc meridiana luce darius Rex ; ut pacem quam petebar , ?b eo facUsil*
,

innotuit. impetraret ; cujus cum amicitiam (tabilienio Re-

Sapiens admodum dignitatis prioris ad mini gno fuo opportunilfimam judicabar.
Aratio gradum ad majores iuveni noflro fecit. Verum quod Peincipum Arianotum gratiam,
lA. T.Ep.4 Iraque Comitem fac rarumlargitionum indicuic amoremque fit promeritus Cailiodorus nemini ,
tilr.
cum Odoaccr quo muneri donis Regiis largien- veniae in fufpicionem fides ejus , atque religio, Rtii
:
dis,
monet* cudenda ,omni ncgotiacorum com- quam ab omni erroris fuco liberam, folida tefla- gitaemCtfif
mcrcio promovendo, officiis ac dignitatibus con- tur pictas, exhibita Ecclcfi* prxclara officia figni- * rj
’

firmandis cccxt. preficicbatur. Uc dignitatum, fi eant aJdiAilli-numfcnpcrcrgafuminosPon-

be
f* a t *lU
-

ita virtutum fplendore , Se merito crcvic Sena- tifices , Se Epifeopos commendat obfequium}

tor ; caque fuit ejus in hoc gerendo munere ae- quam denique feripta ejus omnia , quibus Se
quitas animi , ea moderatio , ut
fu* laudis pre- Arianos , Se alios quofeumque funditus de-
conem habuerit ipfum Theodoricum, cujus hac ftruic hxreticos , ficmiifirac adruunt. Deinde
illud de Odoacrc memoria proditum efl , N*l-
„ prxclara verba (uut. Qui mox deinde facrarum fl.1ra.4u.47C.
^

Ium facium ab eo negotium rebus facris , tfuan-

„ largitionum munere fufccpto , crevit tantum
„ convcrfaiionis laude quantum profecerat di-
,
tumUbet Amanus ejfet. Ennodius verb Dia-
„gnirate. Quid provinciis redditam difciplinam? conus : Mtlta petentibus Epifeopis O^bodoxit
„Quid diverto hominum generi momenta jufti- eum it m principem commemorat. Re-
indaljift
,,tixinfufa referamus? Vixit enim tanta t^onti* ferunt etiam nonnulli Theodoricum Rema-

„ nentia, uexquitatem &

iodtucrct moniti\, Se na Ecclefa autboneatem reveritum tfe , qui B4e.au.49t>
1

nulli fuit illius Jedis Epifiepe impedimenta qniu

„ doceret exemplis. ,

<.ib. Nec tamen hic ftetit laudabilis adolcfccnti* plemijfimi ouStoritote cuutta y tjua ejfeut jurium fo-
fetf rgtrit virtus, publicis muneribus jam confecraca. Sub dit Apejlotica exerceret. Qui neci am Regni prin- ,

C slft*d*nu
finem enim regnantis Odoacris eam prudenti* cipia non fotum Orthodoxorum vexatione non
tum i rt/*- laudem in rebus acendis eft confccuta , ut Poli- foedavit , fcd erum omnibus cos profecutus cft
dtritt Oitx- ticorum fapicntiflimis aeternum admiranda jux- officiis;eo ufque uc iratum eum experiretur, quif-
ta Se prxdicand* fapientix caufain fuffi.iat x- quis Regii favoris ambita ad partes nranfirec Arif-
quilTimam. Anuo quippe Domini 490. ingrefliis tus ; cujus rei exemplum, Zonarii Se Cedreno re-
in Italiani TW«»sfetrivU» movic contra Odoacrcm , habemus luculentilfimum.
ferentibus Aulicua
eo fucceflu , ,
profligatumque adegerit quidam Theodorico grariffiinus a recta fide ai
in urbem Rxvennam ad perfugium fccedetc. Ca- Arianatn feclam defecerat , quo alcids in Regis
ftris ad Urbem locatis , poli tertium obfc.fi anis animum illaberecur. Fa&um Theodoricus ubi ref- -

annum pallis conditionibus fupplicem fufccpir cum capi re truncari, hoc praelata verba
ei vir, juilic

k
 Vitx Pars Prima. 5
td jideM ! Si De» fidem finennm non fervsjii, gotns ejus opera , COnfilid.A: eloquentia uteretur;
quomodo mihi .
qm homo fhm , eonfcientium funum ut etiam amicos cum eo non mi mls utili , quain
pr/tjlsbu ? Nemo itaque cnlpx tribuendum du- grato colloquio mi fcerc inter Ju Termones poffer.
car, quod Regibus, Se quidem Arianisacceptif- Quiin Regis familiaritatem commendans Atha-
fimus fuerit Catfiodorus ; cum ad procurandum laneus : Eji/fi, inquit, rerum Dom no luMccmf* - Ul i

Ecdcfix bonum audoritare , gratia , qua pol- & mUinrrm , &

internum P me erem. Quis credat
lebat apud illos, religiosi non minus , quim pru- Theodoricum apnorum gloria , qulm littcwrum
denter ureretur. ftudiu clariorem , rebus nuper adepti Regni com-
*«*• Porro Theodoricus five non immemoc officii pjncn iis irupcditum,eruditi Calfiodori (acundii
trmji umr ni, quod
maximi, ftrenue prxfticcrar Rcgi.c inajcftaci ia mirabiliter affedura fuifle; ut fi quid otii pubi
in-
Urutiu y ^
opera Sicilia Go-
odorus , cdm fcilicct ejus operiT
Calliodotus cis curis poflec intcrcipccc,
.
querendis
..
ab co fapic*
ihorumadjcindacft Imperio (ive ut Brutiorum, : tum, politicocumquefentcntiiscomm impederet;
8c Lucanorum andpites animos ardifts libi dc- amarctqucab co (licitari occulta narurx miracula,
vinceret; deftirui fc aliquandiu tanti viri folatio, Philofophix arcana, liderum curfus , maris abyf-
& prefentia libi admodum ncceflariis paflus eft, fos , meatus alvcofque fontium ? Fidem tamen li
ut illi eas provincias adminifti indas committerer, quis mihi derogandam putet ,
tcftem locuplctifli-
Quodipfc dcCaliiodoro differens, luculenter do- mum Arhalaticum audiat in h*tc verba drlfnvn-

„ cctTneodoricus. Sed noncoprzconiotum Ii- tem: Ciim effer publica cflil vacuatus, Theodo- “
tib. uEf. } „ ne comenti , Brutiorum
Lucanix dbi dedi- & ricus,fcnrcmiasprudentum a tuis, fcilicct Caf-“
“
„ mus mores regendos: ne bonam quod peregrr- fiodori , fabula exigebat ; ut fadis propriis fc
^,na provincia ineruiffet , genitalis foli fortuna xquarct antiquis, ftcllarum curfus , maris^fiou*, **
„ nclcircr. Per annuum PrxIedurxfpariumScyl- fbnrium miracula rimator acutilfimus inquire-
‘*
lacii vivaria , Se Ibgnanres lactis exquilito artis bat ; ui rerum naturis diligentius pcrfcrriratis,
“
labore excavatis montis vifccribus effodir. Quod quidam purpurarus videretur effe Philofophus.
opus egregium vclur fub ofpcdum ponit ea in I lisforfiran Athalarici verbis Scriptores nonn illi,

Epilloli ,
quam in Prxtoriana (ede collocatus ad inter quos Cufpinianus , addu:ti funt , ucaffcrc-
Maximum Lucanix , & Brutiorum Cancellarium rent , Cartiodoro magiftro lineris ftuduiffe Th.o-
fcripfit. Fecimus, inquit , clauftra Neptunia» doricum: nulli tamen aflertionis allata probatio-
„ Ad pedem fiquidem Mofeii montis.faxorum vif- ne. Illud ergo prudens Ledor expendar , utrum
„ccribus excavatis, fluenta Nerei gurgitis dcccn- Theodoricus Rex xcatcm pene omnem in re mi-
„ ter immifimus ubi agmen pifeium fub libera
: lirari , ncglcdi feientiaruin cura , ctim pofuilf.r,

,, captivitate ludcnrium , Se delcdarionc reficit Cartiodorum difcipulus audierit. 1 quidem vel 1

„animos,& admiratione mulcet obtutus. Id loci ullum hominem libi facile perfuadere pofle vix
Monafferio poftmodum xdihcando videbatur crediderim.
jamdeftinare, quali fcccflum ad czlcftia conrcni- Edi magnis rebus tam ingentem tam feriam ,
«•'t>
pianda tum meditaretur , ctim lanffimus ipli ad animum affcrcoat , ut
inajorious intentus effe non
ampli itimos honores ptfterer aditus. polTc videretor : tamen capaciilimx mentis prx- Cj lhd»rm f

Quantum vero boni illis regionibus fui coft- ftanciam rories Regi confultiffimo afferuerat , uc
tulerit auclorius ,arque prxfcntia, non ambitio- eum altiota moliri pofle non iniquus arftimator
fo quidem faftu, fcd limplki verborum dudu te- Theodoricus putaverir. Qu.uc ex Prxfcdura
liatur ipfe: Senferunt me Indicem quibus Brutiorum,^ l.ucanix redeuntem ad amplilliinos
f* 3* pnvMtmsab dvii dtnvifqnt profm , vivaciiii mfus honores gradatim promovit : vix tamen fomporis
fmm meie fufcibui ndjuvAre. Pauca profedo , Se rationem, ferieinque annorum , quibusdignica-
exigua harc cfle videbunrur.li cum majoribus, qux tesgeflir , vix ipfum qu )quc honorum ordinem
proruenda juftitia«3c prudenter fufcepir,Sc(trcnue rite quis poffit explicare. Si quid nihilominus
pcrfecic in Prxfcdura , componantur. Quid por- certi invcltigari queat , ab ejus (criptis totu n rc-
xb ? Non elatus ambitione, non amore vidus, vel petemus. \
deflexit unquam ab x- ^* 1 ®*
odio inferenda fententia Poft Lucanix , Brmiorumque Prxfeduram
quitarc» Verumenimvero integritatem animi Quxffor fadus eff ; hinc eft, quod pro hujufmo- **%'**'£
** j
non patriz charitas , non jura propinquitatis , aut di fufeepta dignitate laudatur ab Athalarico :

alia humanx rationis pctfuaho violavit. DeniqUeexte probare poffiimus eximium Prin- “
quxvis tii.j.Ef t4*
Denique tam probum fc prfcfticit Judicem ur a cipis inffitutum quem primxvum recipiens*
, ,
1

Theodorico eximias hrfcc laudes iit confccucus : ad Quxftoris otficium , mox reperie confcicncia M
lib% i. Ef- i• „ Ar tu confuetudincm devotionis impendens, eo prxditum , Se legum eruditione maturum. Et
„ nos oblieafti munere , quo tibi putamus omnia poft pauca. Quoties ille te grandxvis Proceri- “
„ reddidiffe inde amplibcando debitum, unde
: bus imputavit ,
dum non fumccicnr ad primor- “
„ credi poterat abfblutum. Egi (Ei te per eunda dia rm, quos unt.r longxvitas xratis iuftruxe-**

,, Judicem totius erroris expertem ,

nec invidia rar ? Calhodorus ipfe in priori prxfationc Va- w
„ quemquam deprimens , nec gratia blandicntc riarum , inter primaria, qux ante Magifterii, Prx-
„ uibliimns. Quod cum ubique fit arduum ra- , torianxque fcdis Prxfeduram , fufccpir munera,
M tnen fit in patrii gloriofum : ubi neccflc eft aut Quxftoris reponit officium : cujus prxcipux paf-
„ gratiam parentela provocet , aut odium longx res erant > ut Rtg
* hnguu vo : tjfet. Ad hunc
1

,, contentiones exalperenr.
tlperent. *
* honorem provehebatur nemo , quem fur cru- 1'

ditio- , & negotiorum capax animus non com-

5- U -
Explero annuo Magiftratu
fc revocat Theodoricus ut
,

fi
Calfiodorum apud
qux litterx ad Re- mendarenr , ut redi docet Theodoricus : Om- Lifc. j. Ef • 4*
,
CAjpodo Principes, aut primarios Regni adminiftros
g $,& nes , quos ad Quxfturx culmen evehimus,** /.

ru» nfmd panegyrico fermone exci-

cficnr feribendx : Ii dodillimos xftimamus , quales legum inrcrprc- **
Thtodoneum pi en j; Reges, “
aut Reginx in Lluriam ad Principem res , Se confilii noftri decet effe participes : di-
qux nec divitiis, nec folis natalibus in- “
nutrit.
adeuntes : denique in gravillimis quibullibct ne- gnitas ,

ogie
7-
 -

6 M. Aur. CafTtodori Senatoris

i, renitor Ted tantum eam do&rina cumcoojun-
: rem cenfebis ,
qtibd vacantibus aliis , fummartj
y, Cia potcft impetrare prudentia &c. rerum folus attingeret ? Ojradnm gratii pr* ibidem
His animi dotibus , &
virtutum ornamentis diemh vacabat ahos laborare , utte ftntenua fit*
rnlhuclillimum Cafliodornm httic admovit •ofli- oopiofi laude compleret.Age vero hanc fdiciu-
cio ;cujasonusprodigftiratccuinfuftincrcr. Re- tem, hutte favorem Principis quam funcfki cafus,
gis prudentiam in honoribus impertiendis lin- quam infdta invidix tela excepiffem ; nifi prxea-
gularera unufquifque laudavit. Qub propius ad vi flet fapicmtllim viri icAmi politicarum peritif-
Regiam rrujdlatcm , fur illum dignitatis fuftol- lima fagariras Id enim fui pradcfraA , 5c equita
! < .

Jenrc gradu , Senator accedebar , eo

magis crcfce- re ei alfccuuu , ut ne vel leti obtrectatorum moc-
bat lingularis in cum Principis atrior , quem ipli fu Ledercrur
;
quin im.uo inviti laild.ucnr ad ver-
accepriiiimum reddebat animus i vitiis alienus, fari ejus probitatem. Ncfcivit dete quifqua.n 1-*
i
LA^EpA^
Ver. m.% Hinc Athalar icuv : Videbaris , inquir » aqmtjfimo fubmurmurare contraria , ciim tamen de Prin- **
/• ‘4-
principi glonqp dilectione fouatus quin eras i cipali gratia fuftincrcs invidiam : derogare cu- rt
,

vitiis probabili feqarftratione divifia. Iraqucin piences vicit integrius arStionis ;advcrfarii tui‘*
Quzftore fuo Rex mitabatur vacuam omni cupi- frpe locuti funt coacti, quod animus non habe- *
dicate mentis integritarem , &frrmonum ejus bat. Gztenlra quod maximis negotiis majorem “
lepores amocnidimos «vidus excipiebat : Te im femper animum , mijus femper virtutis intritum
diitanenibus amoenam , profequirur Athnlaricus, habuctir , nemo mirabitur , qui hxc Athalarki
te ad jnfiitiam rigidum tt babmt a cupiditatibus
,
verba expenderit : Non enim proprios hncjfub “ ilidtm.
alienum. Litigantium asiones » qucrelafquc il- te ulla dignitas cuftodivit , quando confrient ix **
Ibidim. ,,liu£ jndicio permillt dirimendas. Interpellari- tuxconfkat creditum, quod a multis proceribus
„ tium te ponderibus fapicntillimus arbiter onc- fuit fincerilBini peragendum. «
„ rabar ; rantumque dc animi tui cognita difee- Exinde ad Potorii prxfcthiram, culmen hono-
„ ptarionc prxfumpfit , ut in beneficii locum, ris altiflimum > cvcChis eft : in quo conftirutum rut^/fime
„ tuum prx&arct xituamibus line aliqua cun&a- non aura vanitatis aftlavic , qux vel nobiliores pwri»c*f.
„ tionc judicium. Sordidum venalis animi qux- animos folet perfringere : Nullo quippe , ut ple- fi'*d->rue.
ftum cxoliis Senator, parandi opes officiorum ra- rtfqne morio ejl , elatu* favere fortuna cotbur- hb.i. Ep. 4.' m
xationc viam iniquam nufquam rentavit, virtutis num fe magna potefiati* erexit ; majora fibi de
honeftarem perituris bonis longii anteponens: fe fecit optari dum intra modefiia terminos ma-
,

Ibiinm. „ Beneficia iplius,fctliccr Theodorici, nulli abo- gna cohibuit. Hxc xquabilltas , atque roodera-
,, minabili taxatione vendebas , ut honor ribi ai rio, qui indignum fe tantis muneribus fcntic-

„ opinionis divitias proficeret, dum minime pre- bar , hiud retardabar incnris devotionem in glo-
fttfn*
>t tio fubjacercr. Erat plani , qu6d in tc prxdi- ria Principis , &
commodis fubditorum procU-
„ caret eximium animum ad promerenda bene- undis. Qji propenfa bonitate in provincialium
„ ficia patulum , & contra vitia cupidiratis ob- animos induebat fuaviter , mtlitibufque veren-
„ llru&um. Hxc fane xquo animo qui perpeit- dum fc prxftabat : Pan itaque, nt fatu , miti- ub.s.tp.A»
det, haud dubium, quin eam ipli laudis coinmcn- tibut verendus , provincialibus mnis. Juftitix
dationem aderat , quam in obeundo Quxft oris adeo tenax fuit , ut ciam quis lite contenderer, ar-
&
apud Regem , fubditos cft promeritus. biteum caufx illum optaret ; Sc- quamvis tributa
f.I7. Huc pertinet, quodvelucin grati animi tefti- imponendi munus , populis cxoium , tcaflaret,
ficarioncm , Quzforcm integritate notiilimum ea lingulis tanta squitate difpcnfabat , ut nemo
aimntfm • honore Magifterii aderit Theodoricus , reflante gfavari fe taxatione qtiercretuc , nemo folvere
tini Cijitdt.
*•* Athalarico: Vernamus ad Jlfugifieriam digmta- dcrrcilarcr. Hanc xquitatem egregie laudac
ttm non pt cuma largitate , fedmtrum nof- Theodoricus : Cuniti provtd gubernatione dif /'ar. Ub.u
hi f.F.p r+.
'

• ceris Ad eum, qui hujus mu- ponent quum leve Jtt ftpendi a fub fu*
fmffragio confecutm. , eftendtfti ,
Ep. j.
net» fungebatur officio , Palatii diiciplina, cau- dicio integritate dependere ; nullus tmm gravan-

larum pondus , aliena judicia , veredorum cura ter obtulit

,
quod fub aquitate perfolvst. Qui,
&c. pertinebat: per eum ScnatoresRcgiprzfen- quzfo ,
putas folertii przditum cum , qui fic
rabantur : Legatorum adventus prxnuntiabatur : novit llipendia,jutaquc Principis cum devoto po-
denique inter Prxtprianas cohortes , &C urbanz pulorum obfequio componere , ut neque illius,
Przfedur» milites Rabebat primajtom. Porro cum neque horum odium conrraherec; quinimmo gi a-
ad hoc culmen folis victurum gradibu s elatus fue- tanter facetxnt fub liti, quodjufti exigi IPrinci-
rit CalEodorus
, ca
tunc floruit integritate jufti- pe non ignorarem? lunxit bene, verba funt Theo- ^.1. Ep. 4.
tix.qux probum & prudentem virum decet.rrin- dorici, cum untverforum gassdiisneftra compendia;
cipis jura , fubditorumque panes fic defendebar, arario munificat , <$ juftcflvtnubus gratiofus.
ut omnes quibufeumres ipfierat , fibi d-mere- Adeb beneficus in omnes fuit CalTiodorus, ut
rctur,. Grande hoc munus operofi negotii , cui dandi , quam accipiendi longi avidior , Judicum
vix par effer vir capaciflimx mentis , eminens Se- damnaret avaritiam , qui muneribus clientum di-
naroris nongravabat incenium; eum enim in Ma- gnitatem inquinant:^»^ avidus.accipiendi faftt-
gifttria dignitate conltirurum przctpuis etiam diofur. Nunquam vir fummus criminum coma-
Quxfturz officiis vacare Theodoricus voluir. gionc mentem illxfam ad virtutis amorem ooa
hb.p.Epi 4. Jihio loco pofirus convertic: Detefiator criminis .amator aqmratu.
, inquir Athalaricus , femper

J^nafioribm ajfuifts » &

cdm rerum tum gravi- Quis igitur mirabitur , qubd reric fagorum
tas , tum amplitudo eloquentiam non vulgarem ejus in obeunda Piarfe^hira memoria Principis
Ibidtm, • exigerent : Caufa crtdtbatur^ut ingenio. Num- animum mirifice obleilaret ? ObleSat igitur t m- Ui. 1. Ep. j„
quid felicem pi*dicabis eum, cujus confilium,& quit Rex, uot alius Praf-Qura recolere. Etverb
indulbiam adcbfibi neccflaria Rex judicabar , ut quam gratum erat Theodorico mcnrc repetere
Ibidem
«beoesogcTC teneretur , quod fe noverat mini- przdaram fubditi fili modefiiam , julliciam , fi-
ml commifijfe ! Numquid eam gratiam lingula- dem t ^Equitate cunila moderatus , gratiam nt -
 :

Vitae Pars Prima.

in fi non reddidit otiofam. Sane de Pnefe&o negotio confiliorum , fa&orumque Prirfcipis ad-»

Praetorio a fe conftituto vcriflimi: poffe pratdicare jutorpociffimus, & particeps Calfiodorus.

«*. I.S/.4- erat illi fuavilfimum quini fenfit tnnc Refpublica
,
Vix funditus erat Prariovii prxfcctura , cum S.io.
ex illo coetu Romuleo innocenti* virum ; qui licet eum ad Patricii dignitatem Theodoricus extulit, 4d Patricii
di^rdtoum
fc moderando olonofum fuerit : hoc tamen majus quam quidem ur confequr retor , rara illius ruin ,
evehitur.
contulit ,
qubd bone dchonis exemplum fe^nc nu- in Regem , tum in Rempublicam merita fuo quo-
bas dereliquit. dam jure pofccbanr. Htt igitur tot umphjftmu Lib. I. F.f.

5.19. Finem non feriam ,fi referre figillatiin voluero, laudibus matuti , ait Theodoricns ,
Patriciatus
P»j4 tycrit quam follicirb provinciis Sc urbibus Prxpofitus tibi apicem juftl remunerati oue conferimus ; ut
confulcrct , cum in jure civium tuendo . tum in quod aliis efi promi um tibi fit retributio merito- ,

Kamem fl-
componendis plebciorum hominum dillidiis. Ac rum. Petens verb i Senatu , ur electum Regio
*«»/«
prxtcrmittifc non patitur ‘providentillimi Prxfc- calculo Patricium a (Te n fu mutuo confirmaret
#i folers diligentia, qua urbem ad Regium Theo- Mrminifhx inquit , adhuc recentium rerum
, & Lib. i.lp. 4.

dorici ingtelmra ornari, inftruique curavir.Ravcn- memoria mimifbatur qui moderatione Protona- ,

nx Rcxfedcm Imperii collocaverat,unde Romam, no culmine locatus infiderit. QuAm excelfus

quam (ibi vc&igalem fecerat peteret oece(fe fuit , j apex hujus honoris fuerit, ex form. 1. lib.tf. com-
txt fedinones turbafque comprimeret , qux per pertum habemus , cum hanc dignitatem, quam
Antipapam Laurentiam adverfita legitimum Pa- cooftat uno Confutaris faftigio fuiffe inferiorem,
pam Symmachum commorar. Clerum 3c Senatum capere Reges honorificum ducerent. Prafeftorios, Lib.t f»r-

egebant hi partes. Urbemque lacerabant. Quam-
vis enim ad Canonicam Symmachi clc£tionem
Regia pariter accclMlfctau^loritas : ea tamen no-
varum rerum au&orcs non cohibuerat. Voti s igi-
tur Romanorum Orthodoxorum Rex
& aliarum dignitatum viros pracedit , verba fune
Theodorici , kni tanrim cedens fulgori , qnem
interdum etiam a nobn conilat mffumt. Non an-
nui du ratione honoris , fed perpetuo dignitas
c thn ac- hxc fplcn Jotc Pacticium cingebat Ornatus tn- :

quiefeeret , Romam venire cogitavit ; ut ortam di viduus, ctngulum fidele quod mefat ante dtfe- ,

prxfens fcdarcc tCtnpcftatem , & optatam Chri- rere , quam de mundo contingat homines exire.
ftianx ReipubUcx tranquillitatem icftiraercc. In eximiis Caffiodori laudes prorapilfc egregii»
Ubi primam intellexit Pixrcclus Prxtorio Caf- illius fatlis cuna fc provocatum lignilicaviilcr
(iodorus Regi inanimo crfc, ut Romam profici f- Theodoricus , eum ut xquitatem virtutemque, ,

ccrccur ; ad Conftantinianum quem experientif- quam lingularem prxbuic in ante oonccfiis mu-
,

fimum virum appellar , Sc ad Maximianum fuura neribus , in Patrnia dignitate parirer exhibear,
in Urbe Vicarium protinus litteras mittit, quibus adhortator. His fanc monitis folticirandus non
mandat ut dent oberam , ne quid defit ad folcrn- erat ad virtutis gloriam Caffiodori animus quam
,
.

nem ingreffus Regii pompam vias publicas pro- adeo coluit in Aula Principum, ur proceribus Sc
, ,

curent , fi opus erir, inftaurari, pontes refici, men- viris candore morum conlpicuis eximium fe fem-
til. Ii. Ef.
„ fas dignis Rege cibis inftrui. In quam rem in- per prxbucrit integritatis exemplum
, qualem :
«8.1».
„ quit feribens ad Maximianum , illum fedis no- commemorat Theodoricus , dum Patricii inte-
,

„ftrx militem nos direxille cognofcc ,

qui tibi, meratam fidem commendar. Magnifici viri Lib.l.Ef.rbr
,, ofKcioquc tuo debeat imminere , quatenus Cafiodon Patricii puri nobis fide , & integritate
nobis omnia parata renuntiet :
quia commicti comperti Scc. Cujus rei tot adhuc argumenta
„ non poteft calui /quod noftro periculo conftat quAm ccrtillima in hujus vicxferic proteremus,

„ ad fer ibi. ut nemini venire polii c in dubium laudata viri

Hb 1 .Ef.19 . Ncc ego quidem diffitear non liquere ,
an re- hujus prxftamilfimi probitas.
tib.4Ef.17, gnanre1

Theodorico, aut fuccelforibns ejus , qui Quo anno Confutatum gelferit , non convenit ?. Itv
& ipfi quoque Cafiiodoro Prxfe&o Prxtorio Ro- intcrlcriptorcs.Ad annum jtj. referunt nonnulli-,
Inam petiere , fetipra fuerit hxc Epiftola. Hic ur Cofpinianus in Commentario in Chronicon f.i.uCatfal
tamen fa&um illud prxclarum Senatoris memo- Caifiodori nec enim rationem haberi volo erra- CeJitlotM.
i

ravimus, eo qubd nullibi de Maximiano, nifi in ti quoJ irrcpfit in editionem qux Confutatum , ,
litteris Theodorici homine miliis ferino fiat ; cx ejus manno 511. collocat bis fiquidem numera- ;

S " us fani quo in numero efTct apud Regem tus reperitur

,

odorum, populumque Romanum quidve

fuftinctc polTet , intelligi poteft.
annus 4J1. At vcro-fiinilius in anna
ponunt aliorum Chronica , ut Marcdlini,
,

Quod fi cui fot- Onutrii , Bucberii ,

quibus confentir Card. Biro-
lan adhuc dubia videtur hxc epocha , fatear ur nius. Hanc opinionum diverlirarem induxit li-
certi nccefle cft nihil Calliodoro noftro circa brarionim incuria quiintranfcribendoCallio-
,
Principis , qui fquis ille randem fuerit ,
ingreftum dori Chronico Dexectati &
Volufiani Conlula-
in Urbem folliciiius reperiri , ne dicam excogi- tum qui contigit anno jo j. pratrecmifcrc.
,

tari potuifiTe, Qubdverbinanno 514, fit collocandus Caifio-

Ravenna itaque Rex cum proceribus , quos in- dori Confulatus, probari etiam poteft obfervatio-
ter Caftiodorus primarius emi nebar, Romam pro - ncamrfadla. qux in citaris auctoribus non oc»-
greditur , qui ingenti civium gaudio Sc plaufu curritjvidclicct quod juxta Calfiodorum Ep.i.Lib»
receptus, diffidentes Romanorum animos, exi- i. Var.Felix a Theodorico Confularum adeptus fic
tialis Clero Sc Senatui -fchifmacis pefte rtfcilla, Indiftionc 4.quxinannum ju.incidit: atque ipfrf
compofuit. Nunc verb apud fc quifquc repu- in Chronico fuo Confulatus duos inter Felici», 8C
tet , quam juftbCalliodorus cujus tantum pon- Confutatum rcccnfeat : ex qtiafupputa»
fui i piius
,
dus in Regia animum fuit, in partem laudis ve- tione fic uc Confutatus ejus fic ad armum 514. re»
au
nite debeat , quam aflecucus cft Theodoricus* Sito Cajjird »
ferendus.
ri CiDiKii»
cum au&oritare fui pdlimam fchifmacis luem rc- Nunc illud quid commemorare am- Aon papa
attintft
prelfit , &
ua Orthodoxorum bona juxta Cano-
1
,
plilfimi hujus honoris quam
prxclara fuerint or- Lenremii
nes Romani CociciSit reddidit 1 fuit enim in hoc namenta , quam alta munera ? Ea nolfe qupvo- fihifma te-,
lingitunr.
 »
;

8 M. Aur. Cafliodori Senatoris

4ucrir,<Jifc»r omnium votis expedarus , adhortatur : Tendi
ex fomui.l.l.Vari. Sat ctit adnotaffc,
«u6d gradus , accelera feflinus adventum. Ecquid,ama-
renafcenris fchifmatis Hanv.ms cxringui fuo
i ib Confulatu ingenti animi gaudio viderit Caf- bo vos , huic laudum cumulo poteft accedere?
ii odorus. Qua occatione olitn venerit in Urbem
Merita profcdb cujuCquam alterius excederet
Theodoricus , Cupra diximus , Magni Calliodori virtutes vixcxrquat , quuuna
videlicet ut ortas
ex fchifmatc dilTcnltones corapefccrec. Poli Rc- excellens magnitudo ex antegeftis jan cognita
is difcefTum , Laurentii Cidiofx partes novam, uberem abCquc ullo lxdcnix veritatis metu , lau-
torriCcri Borcx aiicujus inftar , commovere cem- dationis mitcriam Cuppedicac.
« ellacem, qua ad obitum afque Symmachi , qui Calli jiorus itaque ciln in Aula Regis filis Ce f.14;
noc anno contigit , miferum in modam pertur- virtutibus Cccerneret i Procerum reliquis, litte- Lhnror.pa-
bata eft Ecclclix tranquillitas ablato c vi vis Sym- ras ejus nomine fcriptic , habuicque ad Reges <5c *'’}"<•'> &
tnacho, proborum tandem hominum conCcntione Reginas Termones panegyricos: Dixfti ad co »- £j£***"
ifc diligentia fa&um cft ut diffidentes parte s con-
,
mtndatsonemuutverfitatu frequenter Reginis Prima Prafi &
venirent , &
fadlam Hormifdx Papx electionem Regibus laudet. Regis etiam julTu Chtonicon i inFae.uk.
communi futfragio firmarent. Qjtinobrem rcli- prima mortalium origine compeniioCo (lylo de-
quix fchifmatis omnino ditfolutx funr, ut verbis duxit ad Cua rempora hoc eft ad Confulau nju- ,

moderariffitnis in Chronico reflatur ipfe Caitio- ftini Imperatoris Sc Eurarici Cilicx , quo xr»
,

dorus. Mt
etiam Confule , i/t varorum , fcili-
letTheodorici, laude temporum a innato Cirro,
vel populo Rom . F.ccltfia rediit optatu concordi a.
Chridianx annus 519. numerabatur. Nullum hic
, habemus dc hoc Chronico prolixius differendi
locum dc quo qulra diverlimodc Cencianc au do-
,

Quam ut inani fafius explicatfent exteri feripto- tes , fusi in noflra prxfarione diximus.
res Clarius profc&b innoceiccret , quantum
! Gothorum hldonam in libros duodecim diftri- f. iy.
operxpto Cux dignitatis partibus, Sc ufficiolilli- butam Cub co Jem Rege Calli odorus edidit ut in Ooibnum ,

ma erga Matrem Eccletiam pietate prxllitcric priori Prxfarione Varianlm ipfii inonfct ; Sc Arha-
magnanimus ConCul utdifcordcs animos ad pa
, laricus Rex ad Senatum feribens, hujus hidorix
*/’**•
ccm revocarer Sc juxta Canones 5c Ecelctix formam quamdam generalem exhibet dun ita
, , ,

decccra Cammi Pontificis eledlto haberetunquam- loquitur :Ille Reges Gothorum longa oblivione **
quam ptopcnfa in Ecclefix utilitatem, Sc Rcipu- Celatos latibulo vecudicis eduxit idc Anulos ** :

blicx Calutem noftri Confulis voluntas , Sc follici- cum generis Cui claritate redituit : evidenter
f*

ta diligentia illud non patitur in dubium adduci. odendens in dccinum Ceptimam progeniem, '*
* *!• Dum Confutatum gereret Senator, vd ca circiter flirpem nos habere Regalem. Originem Go- “
Caffi»d*riab- tempora Romam ut peteret, aut alid proficifccre- thicam ;hidociam fecit ede Romanam colli- l * :

J.HhH ']«.•» tur, gravilliinum proculdubio, quod urgebat, ne- gens quati in unam coronant germen Horidum, “
mf? aiiitu rr
tmitru Thtt-
gotium pollulavit» Quapropter abefle aliquamdiu quod per librorum campos palfi it fuerat dif-‘*
doiictti. a Regio Palatio necdte fuit : Ced Theodoricus perCum. Ardens movet deliderium hujus operis
cuin abfcntcm fetre diu non potuit , cujus cx j.adlufa, hominibus hidorix amantibus magnope-

contilio Cumma Regni negotia pendebant : cu- re dolenda, cx quo prxclaia fani antiquitatis mo-
ius eruditis Termonibus numenta eruere liccrct. Quamquam modum ali-
animum pafccrc tibi uti-
lilfimuracxiftimabac. Itaque litteras mittit, qui- quem ponit defiderio nodro Jornandes live Jor- ,

bus cum obnixi rogat in Aulam quancocyus re- danus Ravennx Prxful qui totius hidorix Epi- ,

vertatur. Gratiffiinum hoc lirreratum Regis com- tomen podericari commitic * tic autem de ea
mercium quanto honori tibi trtfe duxerit , hinc ad Cadellium prxloquicur Suades ut noflrit :

collige, quod inter illas, quas Regis nomine ad vt-rbit duodecim Stnatoris volumina de origmet
r*T. lib.
y divetCos Icripfit, hanc ejus tcpoCucrit Epiftolam, aliaque Gitarum ab oh m nfque nunc per gene- ,

Bfx t. que breviftima quidem cd , Ced compcndiofo rationes defeendente , in uno hoc parvo Tibeff &
termone laudes omnes , quibus affici potcd fub- coarH-m dura fatis imperia &c. Si hxc ulti- : ,

ditusa Principe, cotnplc&itur. In his ejus a Ce ma Jornandis verba Ccientibus quam operofum
meritb requiri prxCentiam dicit , cui Cadam Cux Iit res gedas Ccribere , probare debeant quantilm
dignitati SCglorii acccdionein maximam debere
,
laboris in hilloria concinnanda pofuerit Calfio-
(c profitetur. Convenit tuim etiam te requiri , qui dorus : omnes Cane «lirari non aefinent , vitum
uoflra fecsfli eximii tempora pra dicari. Motum publicis Regni didentum negotiis, tam ardua ope-
ejus Cplcndore Cua ornati Palatia non dubitanter ra non fufccpitie modo , Ced dccnuo labore con-
affirmat: Ormafli confcitutia i "territat e palatia. fecidc.
Acceptum illi referre pacis gratiffimum ocium po- Ad munus Iterum vocatus eft 1
Magidcrii
Matifhrn
pulos fatetur; Dedifti populu altam quietem Fide Theodorico anno Domini $1 6. qui Regni,
plenum fuitie, Sc xquitaris adeb amantem in fe- vitxquc illius Cuprcmus fuit j (ic enim Atha- ),'*** rmtty,
rendas Cenrcntias eum aderit , ut damni nihil fuf- laricus Reperimns quidem eum Aiagijlrum.
: cafiiodo.

ciperent, quibus judicia decerneret : Prafeutati Mirum proculdubio videri poterat qubd ,
***.

tribunalibus /u dicem te fine aliquo damni terrere poft tot tamque ampla munera in Regis uri- Ltk.9.Ep.ty
viderunt. dudioiibs apuJ omnes commen-
Hoc litarem Sc gloriam laudabiliter adminiftrata
,
ad
dari probat, qubd negledis propriis utilitatibus, Magidcrii partes , quas egregii jam imple-
fui copiam prompto animo ungulis faccrct Pre- : verat , quafque meritis infetiores pocuiftec

t iofier fatim cunilis quia nullo pramio vende

,
Calva modeftia dcfpiccte , rutfum Cultinendas
barn. Laborem nullum , auc officium Princi- Theodoricus Inutitato more Calfiodoruin invi-
pis caula non CuCcepide gratanter commemo- taret. Verum cmincntforis erat animi Senator,

rat , Ccque idcirco laudes ipfi publicas, Sc grati quam utdc Rege Ccntitet iniquius , 5c illius man-
animi celtes rcpenditfc : Magnitudinem suamglo- datis privata commoda prxponcret ; cujus rei ar-

nofo nobis Jervitio comprobatam Palatio te fle lau- gumenta clarilfima cum Cub Theodorici fuccef-
davimus. Quantocyus fcdinctin Aulam Cuminis locibus pcxlliciflc videbimus. Et quia noverat
 , .

Vitae Pars Prima. 9

tnaxrmobono Regi fore , fi Magiftcrii officiam Regem fle Rcmpablfcam : bis majut ali* rM* 1 t. tf-v
inirer ; illud non minori (ignificacione lxtitix, f adjutens , more exempte parentum C»#w& ,

quam altiores dignitates , fulccpit ;

parique fem- rborxm armat exercitus , fano inflanto me/ter, &
per gelfitxquitare, ac prudentii. Eo in munere qmod a parentibus accepit hereditaria largitati
cxlefti nutu potius , quam Theodorici juflufuifle cnftodn. Proprio ccnfu Gothorum copias alie
conftitutum , felix rerum fignificavit eventus ; prxvcrtendis motibus deftinatas, qui fluctuantis
junioris etenim Athalarici incredibile cft quan- Regni principio concitari firpe fub puero Rege
Cum confilio fle opera juverit Regni primordia, confueverunt. Deputatos Gothei propnie pavit nf,.j
quibus motus intempeftnri poterant a fcditiofis expenfis , ne nec Provinciale t percelleret nec fif» .

»7. excitari ob infirmam Regis Xtarcm. cum ncflrnm expenfarmm oneribus ingravaret.
imodi fri Scilicet Theodoricus deccflcrat nulli relidit Ea fuit ejus animi nobilitas , ea dcfingulis bene
dia regni
prole mafcula prarter Athalariaim O&enncm, merendi voluntas , ut non modo in cives , verum-
halanti
irio.
oucm Aftulafuntha filia fufccpcrat ex Eutarico etiam in Regem beneficus extirerit ; 8c alieni
Cilica , qui ante foccrum ejus fato fundus cft. commodi adeb providus , ut arma ejus nulla
Regni Gubernacula pro filio cepit Amalafuntlu, poffejfornm damna fenfermt. Quam ergo jufti
cui •dnuniftrando impar proculdubiofuiflct , oifi laudatur apud Senatum ab Athalarico , dura pro*
inarto m , ut ita dicam , hcrculcofquc humeros vinciarutn cuftodcm appellat ! Fmt ntmnmm
oneri tanro Magnus Cafiiodorus fuppofuifler. provinaamm venflimm tnflos. Et certe quis
In hac nova rerum facie , a fide fle officio nuo- nmquam Rcgix Majcftatis aflerror magis lcligio-
quam deflexit ; immo facultatibus ,
Litteris & fus fle fortis , magis bonorum vineque fux pro*
armit jnftt Regni primordia ut Athalaricus *pfe , digus
,
quem nec vacillantis Regni principia fub
gratanter gloriattfr. Nec contentus unicam pro- infante Rege , nec dubia rerum facies , aut in*
vinciam , utolim Siciliam , in officio cohibere, certa viciffirudoi propofito potuit umquara dc-
tmjora Senator eximius prarftirit ; cum videlicet terrere ? AEris Regii hdiifimus fuit coufcrvator*
Gentem Gothorum omnem Athalarico fubdidit: xris proprii pro vi for vel parcifliraus, vel nullus;
atque ira fadum cft, ut optata publicx pacis feli- gcncrofo namque pneditus animo , poftlubitis
citas laborem ejus ,
ac prudentiam exciperer, his, aliifque rationibus quibus ad res fuas pro-
,

Jcux 6c ut cum Athalarico ioquir : tpflns labore ailttm curandas duci poterat , ad altiora erigitur ; ut cu-
efl , ne laboraret /
perinm m jus fides nullis limitibus tenebatur ^ nullis ipfe
Felix profedi» Athalaricus ,
qui Regni admini- rebus parceret pro Regis obfequio.
Arum fub ipfo nadus cft exordio , in quem xtas At ubi ab annis difceflum cft , curam omnem, <• »*.
tenera , in quem Regni novitas njto recumberet ; atque ingeniu n in eo pofuit , ut fua lingulis pro Qy d l!in
qui fledignirarem Regiam aflercre, fle negotiorum xquitate jura tribueret quod Arhalaricas ita
:
nOHaHU™
pondus ferre polfer. Nam cum novttas Regni tcftarur , ut belli cura refoluta efl . nuremmm fuum
fnnlra pofcertt ordtnan . erat folm Cafliodome legum prtiMs du flor exercuit. Belli rffiin confinio- i'ar. ib. 9.
aduntverfd fuffeieus. Quare fi dicendum in pu- ne diflbluta , corrupta pene omnia , acdiifipacas tyaj.
biico, nullus paratior, nullus eloquto inftru&ior leges, imo judicum , quos avaritia i nvaferat»
aderar. In negotiis inflantibus confilio fi opus reperir venalia judicia. Quid veri» i Hxc damna
erat, rebus obicuris lucem fplendorc ingenii fol rrpjrarc, hanepeftem eliminare ftuduir ca pru-
novus aflundebar : res dubias fle ambiguas nullo dcmixfle jaftitix laude, ur ejus judici» xquius ni*
negotio Qcdipirs novus explicabar: nuujuam def- hil pollent optare litigantium turbx : Signans fi- Ibidem.
perandus crar exitus rei , quam quis ejus arbitrio ne litigantium damno, quod ante fine pretio con-
•vkm. fufcepcrar. Iffnm demque , inquit Athalaricus, flabat offis laceratum. Quos in hoc fecutus fit
diftatio publica , tpfum confilia noflra pofcebont. CalfioJoms fi feire velis, audi eumdera Athalari-
Eximia profedb fapientii virum ornatiffimum cum : Talem Metelli Afla , talem Catonis ,n liilnm m
ad res politicas moderandas , rei militatis feien- Hffpama legimus fsoffe ducatum , qui plus de
ri {fimum virum ad bella gerenda, denique qua- fua dsfiiphna quam per arma laudati fuut. Nec ,

lem exigebant , confccuca fune Atnalafunthx, eos imitando tantum aflrcurus cft , fcd longe
iJim. fle Athahrici gravidioris negotiis implicata Regni multumque fuprravic: quandoquidem tam prx-
initia. N-sm dum cura littorum Regias cogitatio - clarum eximix illius Vittutis Athalaricusdcdit te-
rte/ inceffertut fub sto a litterarum penetralibus fti.nonium , ut afleverate non dubitet eum ,dum tbiJnk.
,

ej/Elsa par fui* maonbm ducatum praflitir tu- nefciret aliena quarere , novifft tantum propria
,

trepidus. Ecquis igitur ram multiplici virtutum largas offerre. Hinc inquit cnntiu itafmtbe-
, ,
lattdc mirabilem Caftiodorum non mirabitur ? nevolus ut fuarum rerum non dominus fcd ,
,

Audens dico eum Regni Gothorum fub Athalari- diflnbuior egrenm* vidtrcrur. Nunquam tatnen «
14«
comaximUm exticiTTc ornamentum , qui nimirum rerum feliciter procedente cuifu , nec popularis
fub Theodorico fumma tasu temporum fuit. aurx afllrtu clara cft ejus animi mo.ici.qio t cte*
Itt Annuo Magifteriivix perfunctus munere fuc* nim folidis Chciftiattx humilitatis fundamentis
1» Irmm
rat , cum Quxlkoris officium , iterum obire co-
1

firmiter innixas , fuit (cqipcr moderatus in ptofpe-

S*-. girur, illud Theodorici beneficio prius acceptum ris. Verum quo pixeeprore has proborum morum
geflerar ea fide.flc inregritate.auam debitis Sc Rex, leges di.liccra»
, quas fxculi ptudencia rcfpucre

fle fubditi laudibus palam extulerant. Sed hanc di- folct? NulloccrtcnifiChrifto Domino, quem in
gnitatem ntrfutn excellentiore modo adu.iuiftran- facris codicibus docentem audierat. Hos igitur ui.p.lp.^.
di amplam fecit occafionem initium Regni Atha- mores letbo divmaJbhdavit Ex his fontibus illas
larici Implevit mobis inquit ipfeRex , vel po-
: virtutes luufit, quas in xternum poliacorum ora-
rius Amalafunrha , offiemm , & "ter- nium exemplum traduxit ; &c hoc cxlpfti Dottore
cedes juflsflimd devolvens cauteli ,
qnam ab au- novit humilitate Chrifti in ampliflimis honori-
Sorenoflro didicerat
exhibebar. iienon
. libenter haredts utilitatibus
Quxftotis ftudium erga
bus mores modeftiflimos confornrtrc. Hinc Vir- jaj
tutum omnium fumttnr matufefla cognitio : htr.c
m .

1 ftetit
 . “

IO M. Aur.Cafliodori Senatoris
fapientia veritatit fapore conditur : fic ad amnia nunc oportet impenfiut laftt per injuriam fmbvtnire,
redditur humilis , tjmcm imbuit doQnna eaidiu. Quid plura ? ut qui anteatiii , inquit , fafcibus ibidem
His tam Chriftianx pietatis virtutibus animum mirabilis continentia exempla prabmt , tncorru-
dum exercerer Cafliodorus , muneris alterius par- ptibili morum ejus inregriratc abufus omnes ,&
tcsfuftinerc cogebatur quo ut nuper fub Theo-
,
Fraudulenta lludia exrirpentur , Sc funditus tol-
dorico , fic fub Athalarico illius mandaro Arno» lamur. Invigilet imcerrnptibihs fenfus advtrfm Ibidem: _
tninc varias ari Pontificem., ad Epifcopos, ad Clc- male confutue tuanus &c. Hinc cum in Prxto-
rum , Senatum , populumque Romanum ad Inv- ,
riana fede , tamquam in fpcculaa fc collocatura^
perarorem, ad Regem Vuandalorum, pcrrnultof- pronuntiat ; ut nulla fagacem ejus prudentiam
que alios lirteras (eri bebat pietate fingulari , Sc effugiat malitia
,
quam vel punire , vel emendare
exquifirisfententiis mirabiles , quas videte eftli- non poflit : Lumen te immifimm rebus celatis, Lib.f.Bpx4,
bris 8. Sc q. Variarum. quando nec prudentia tua quifquam potent illudere ,
«•i*- Odavutn, ut vidimus, annum agebat Athalari- uec fidem aliqua oblatione lentare. Nullo tamen
CjiJI CUsctim ad gubernacula Imperii Gothici accetfiflct, exemplo eum induci oportere praedicat ad ea, que
/«' »«C 4 quem Amalaliintha mater in iis omnibus difei- maena fune, peragenda. Qnam puras obeaufatn?
si 'lutUjun-
ihtr thlitu:
piinis &
artibus quae Chriftif num Sc maximum' Ipfumaudi Athalaricum ; miram fanerci infolt-
Regem dcccnr, erudiendum tradiderat. AtGo- cx ptofere rationem Aliorum tibi exempla non
: ibidem,
'findi* Atha- thi,grns ferox^e Regi feientiis dedito patere velle
Umum.
ponimui vetera moribus tuis ,
,
omnium vera &
fupcibc negaverunt putantes armorum gloriam :
eomplejli. Summi viri laudem abfolucilfinum nec
cum (htdio litterarum ilacc-non pofle ,
qux mol- brevius, nec melius au is complecti poteft, qu.itn
lianthcbetenrque animi vigorem. Rcginx itaque bis paucioribus , fed luculcntiffimis vetbis : AV
voluntati confilioquc falubcrrimo tam prxfra&t, tera moribus tuis , & omnium vota comple fit.
rantaque ferocitate obllitcrc , ur eorum furori Mirum profefto quam conflans femper fuerit ?. Jl»‘

cedere randem coa&a fuerit. Idcirco Athalarici fummis in laudibus Chriftiana Cafiiodori humili- Nr,t^

mollis Sc fluxa xtas extindis*virtucum., Sc opti- tas; namubi primum Prxfc&us Prxrorio creatus
nurum artium feminibus a£ viria facile deflexit, eft , ftatim ad fommum Pontificem Joannem 1.
ac peifimum Regis exemplum cito fecyta eft fub- *
fupplices litteras fcripfic ,
quibus ut filius obfc- „, m u
pene omnium mifcrandacorraptio.
di torum crac } Deum pro fc enixius orer, quatenus commif-
Depravara omnia nec fine lacrymis , nec fine fam libi provinciam , ac Rcipublicx partes fufti-
acctbiflimo animi fenfu videre poterat -mulafun- nere pro dignitate valear. Precor, inquit , utvi- hb.ti.Bp.%.
tha pia impr imis Regina ; ipfiquc Sc bonis om- vucius oretis ; ut quicquid cfl alienum a redo ab-
,
nibus incredibilem dolorem inurebat mifera tum horreat animus ; ut ingenium cadefti lumine ilJu-
Rcgix, tum Regni facies. Summum tamen mae- (Iratum a vero nunquam difccdat ; uc talem de-
corem minuebar fpes unica in CatlioAori probita- nique Judicem fc prxllet,qualem Catholica pollu-
te pofira x noverat enim quantum Regis adolcf- lat EccTcfia. Sed hxc melius deferibi non pofiunr,
ccmiameonlilm &
operi-, curis fle opibus fovif- quam ejus verbis xri manfuro incidendis , ur‘ f ibidim.

fer. Quot Qux flor fattus iniquas rcfcidifict le- mihi filio vcftro intclligeniic fenfus aperiat, uc **
ges : quot improbillimfc evertas julU refixifier, qux vexe funr utilia fcquar , qux viranda-refu- **
Unde vitiofasomnes Sc corruptas confuctudines t»iam. Vigor ille rationabilis animx nobis con- **
brevi ab eoemendandas confidebat, quem tum i lilium prxftct, facies veritatis albefeat: neraen-
“
Deo donatum putabat priflinum Rcipublicx rem noftram
ut caligo corporea (equa-
" innubilet
, ;

fplen Jorem rcftiruerct. mur quod intuseft , ne fons a nobis fimus : in- **
. Eam fine obeaufani cundti quibus chara erae ftruat quod de vera fapientia fapit : illuminet
“
,

CrTr». wf- P ,r, x gloria, per Senatorem integerrimum Prx-

' quodexlclH clarirarc tcfplcndcr. ^alcm deni- **
or '* Pratfedhiram adminiihati optabant ardentif-
prafe * que Judicem fufeipiat publicus adus, qualem fi- *
Ii u frau- fime; idque ab Athalarico frpius poflulaveranr, liuin Catholica mittat Ecdcfia.
r <«.
quorum precibus annuens Rex illum Prxtorio Et quia fc non rantiimfuraini Ponrificis filium,
prxfecit indidlionc u. id eft anno Domini J34* fcd etiam difcipuluin profitetur ,
rogat hoc no-
Hxc Athalaricus non (inc prxetara CallioJori mine , ut fi quid in obeundo munere peccaverit,
yjr. Lib.f commendatione inlinuat ,
ddm ait : Diutius qui- admoneatur a magiftro , ut citius poflit emenda-
Bp. X4. dem differendo p%o te cunei orum veta lajfavimus, re. Cerrum fibi efle , ait , 1 rcclo aberrare non
m benevolentiam in te probaremm genera luaris, pofle , fi ipfuni habeat omnium fuarum aclionum
& cundu defiderattor advenires. Pari laude fub- monitorem. Monere rac qux funt gerenda, M ibidem.

dirum Rex aflicit , dum Senarum admonet , qua bene agere vel correptus exopto : quia errat dif- “
duclus ratione Prxfcdhim Prxtorio illum fecerat, ficilifls ovis ,
qux voces deuderat audire pallo-
videlicet ,
ut omnium votis expetitus corruptelas ri* ; nec fKil^ cifcciiur vitiofus , cui admonitor
Lib.y.Ep.tf. omnes, 'A pravos ufus facilius corrigeret. Huic infidit afliduus. Sum quidem Judex Palati- u
ergo PrafcUura Pratonan* regendam tribuimus nus:fcd vcllernondcfinameflcdilcipulus. Ad-**
dignitatem , ut querelas omnes infidelium nun- ditque:Tuncifta rcdlc gcrimuc, fi a vcftris regu-**
*•
dm.it, one coSe&as , Deo praftante , fua integnta - lis minimi difcedamus. Denique minaciter qui-

te componat ,
factat que tam uimiiim defi de ratus, dem ,
fcd pergrati urget , ut precibus ejus , Sc
mt cunlhi pojfr tffe beneficus. confiliis adjuvetur qux fi deefle fenfetit , impu-
,

Docct prxterea Rex cum i fe prxfe&um c«* tandum illi fore quicquid in Prxfcdura a redo
mente, ut provinciasjudicibus iniquis oppreflas fecerit alienum. Sed cism me k vobis deftderem ibidem.
M' >•£> 14. fublcvaret ut probatum Indicem fine metu pro -
: moneri confiliis , dr adjuvari orationibus jam & ,

1/1 na a fmfaptant , quas haHenms improborum co- vobis applicandum eft , fi quid iu me fuerit aliter,
gnovtmm a&iene fatigatat Atque Ut qui (ordi- quam optabatur inventum. Hxc fibi a fummo
do femper quxfhi abflinuic ,
avaririx damna re- Ponrificc ideo deberi aflerir,au6dinPcrri cathedra
tbidim. farciat : Solitus es quidem /ufta non vendere : Jcd fedear, cujus admkatUS Iplcndorcmtfc poccltatcm.
 , *

Vitae Pars Prima. ti

JUitu. 'tpunt* tam fecerit his verbis fignificit : Sedes illa des longius excurrant. frtrturh tamefi ad Joan-

toto orbe mirabitis proprios regat affUlione cultores, nem i. direxit litteras , at
cum a.I rr.yftcria Ca:ho-
qiix licet generalis mundo fit prajhta , vobis etiam licx religionis omnibus explicanda inducerer. Id
toonofcitur localiter attributa. Inde eum orbi conjicere licet cx ea » qux exiar apud Baroniu-.n du.Chr jjf.
Cnriltiano prxcflcjdicir jure , auctoritate Pon- Joannis Papx Epiftola CaJliodoro , Sc nonnullis
Hiem. tificia : Kos enim [peculatores Chrijhano populo Senatoribus fuadentibus , rogantibufque feripra,
praji detis : vot Patris aomme umverja diligitis, qua fidem Orthodoxam circa fan&iflimam Trini*
Securitas ergo plebis ad vejham refpicit famam, tatem Fufius exponit.
cui d vinitas tfl commijfa caflodta, Chiiftianif- Priufquam ad Joanncm Papam , 8c Epifcopos $. ${.
limam Epiftolam his claudit verbis , quibus arter- feriberet , M. Senator inilit ad Senatam littera» Uif* i*fi
num tcftatur fummam
in Apoftolos obfervan- grati animi fignificarionc plenas , qubd a Patri- fh-Un *

M&m tiam , dura eos fibi femper optat patronos : Te- dus fuiflet in Praetorio Prxfc&am pofhllatus : be-
nemus aliquid fandorum Apojhlorum proprium . neheiorum tum maxime fe memorem prxbenS 'Jgurot Ma-
nihil ergo timemus tahbai patronis , fi oratio non apud eos, quidcipfobenemeracranr. Sed & ju- yflrxti* Edi-

defit Amtifhtis. Attendat nunc , obfecro, quif- flitix amanrilGmum fe probat litteris figillattin ?*.

quis hxc legerit , an vel leviffima violarx fidei, feriptisad provinciarnm Magilhatus , & Judices; L '^ 11

arque Edicto per provincias promulgando , cos •

aut religionis fiifpicio cadere poflit in fapicntilli-
muni rerum civilium administratorem ; quando- ferio admonet , ut ad redtam virtutis regulam
quidem tam Chriftianx pietatis infigne cum Judi- attus fuos folliciti componant. Studete cunlli Lib.ti.Ef*
cis officio mirum in modum in ipfo cnicuiffcter- aU bmboutt .tranfigue femper nntoxn. AdJitque,
niinus. ne ducti cupidiratc pccunix iniqua lucra caufis in-
, , In camdcm plani fenfum cncyclicam ad Epif- juftis quxranr. gyd litibus honefia confundi -
lbi itnK
quos tpirituales Patres appellar , direxit
COpos ns l fi quantis In.ra v-tare potius damnata hti -
,
*1 »

Efijfp* qua perit fan^H (limam exorent Tri-

cpiftolam
,
gta. Cuncta fe ad xquiraris leges cxpcnfututn iif-
rnf,t j'“ nirarem , ut in Prxfechirx fux adminiltrarfonc dem litteris profitetut : Omnia vobis jufla , om-

Judex femper fir incorruptus Sc integerrimas. tua moderata promittite ; nam nundinatio a me
fcriffmt.
Vos fpirituales Parentes , qui Auctorem rerum foeda nefactur cujus prxdaram reddit ratio-
ijUu.Efi' „
>

„ illuminata mente confpiciti* , pro me fan&z nem, non enim mea verba more nefit um fitfpen-
„ Trinitati fedulb fuppiicate : dignitatem con- Ja venduntur. Nullam paffu ros damni injuriam
„fcicniix donet ,
a Prxtorianis pollicetur ; etenim ne falfa olri-
qui tribunalia conterre dt-

>, gnarus eft: faciat inotfenfum Judicem, nedam- cii , aeque operx impcnfx fpccie pecuniam in-

net errantem. Impetrent , ur in judiciis fais jultc exigant , a feprovifun cil. Non vot qmf-
rt
judicantcm Deum femper afpiciac , amet , Bc fe- quam militum pro fua voluntate con;u'tiet : non
ilnJe».
quatur. Sit nobis prcfperrimte prafens ut infaufia exaltor udjellitus gravabit incommodi* : non fo-
,

\>itia reddantur abfientia amorem fuum tribuat, lumnofiras fed <y officii innoxiai cndodivimut
: ,

tsr peccandi ambitum miferatus excludat, Dcin- manus. Subdit cur canon verbis tantum, fcJ
ac plenifilmam picratis adjungit petitionem , qux fao potiilimdm firmaverit exemplo. Ofltndmut,
tvidentillimc demonftrat , quanta in indictis ab Deo juvante continentiam , ut 'eam fine p idorg ,

Ecclcfia jejuniis ,
aliifquc Icvcrioris pccnitcntix imperare pofiimus. l^rxrcrea tot votis expeti-
iHJtm. ^exercitiis polita fit iplifpesatqucfidocia. Qua- tam promotione^ fuarn publicx fore incrcmen-
„ propter animx veri Parentes aticetuofa petitione tum rei , non privatarum facultatum imminutio-

„ vos deprecor, ur indicio jejunio Domino fup- nem , & line pccunix largitione, non empto al-
„plicctis, qui vitamPrincipumnoftrorumHorcn- tetius patrocinio non
venali eloquentia , fed
,

ti Regno protendat , hodes Rcipublicx defen- proprio cuique ore caufain agere liberum foid
y,
,,for imminuat , donet quieta tempora , Bc ad proniittir. Ordinatio nofha utilitatem publicam
„ laudem fui nominis copiofa. tantummodo refpiciet ,
uou furta privata .... au-
Inregra deferibenda foret Epiftola vellem , fi
thor caufie non redempta .fed propnd Ungui ute-
intimos pietatis ac fandlitatis fenfus aperire, qui- tur. Nemo a nobis quam venerat , miniis lo- ,

bus M. Caffibdori animus afficiebarur : fed quo- capletior redibit. Denique cosobrcftarur , ut ad
niam eam fuo loco perlegere cft unicuique per- recta confiiia , propolim m que fervandx jullitix
Viura,unum illud adjiciendum puto , quo Prae- confenlione animorum accedant , Patrem ut fe
fulcsorando monet paterne duritatis affectu
,
potius , quam Judicem prxfter : Vot ad omma
populum fic diligant , ut a Regni tamen legibas gefla eflote devoti , ut me provinciarum Patrem
non difcedant , aut indulgentia mollior aliis prx- faciatis effe., qnam ludtcem. Alterum ad judice»
Lib.n Ep.y beat occafionem errandi. Ita tamen verba Caf- provinciales Edicfum protulit ,
tamprxciarts il-
fiodori ipfiffima funt , me quod acadic per ui- iuftratum fententiis Sc piis adeo documentis
,
miam pietatem , dum mifieru fubvenire quantis, plenum ut illud ab Ecclcfix Ptxfulc non a Pa-
, ,

locum legibus auferatis ; nam fi aliquid ofeudit latii Prxfcdo di&atum cfTe crederes. Singula
forte dtflriUum , talia date cuullit monita , ut hic deferibere longum effer id raraen prxter- :

judicta reddere poflitis feriat I, Nec quifquain mittere non poffumus quo fub fe conltiuiros Lib.
,
igitur erit , ut arbitror , adeb morofus cenfor, udiccs fic alloquitur. Judicium quafi jutifdicium
qui Cafiiodof i officiofam fidem in obfequio Prin- ^ognojcite vovitaeum ; Prafulem agere non decet,
dpis corrupti &
Ariani damnandam putet, cilm quod alter accufiet. g]**d timeat reus , cum
religionis aut confcichtix integritarem ,
quam- viderit crimen m
fafabus confiuutum >
diu illi fidus adhxfic ,
nufquam lxfilfc reperia- CxtcnlmfingulisMagiftrattbusfcribcnsSenatOr, $. jtf.
^
lur ’ 005 ^dhorratur aJ xquiratis obfervationem ea vi Q^ujuiffn
Gufmldo Ss-
•

optari rtfiri-
Quas 8c fummus Pontifex , &Epifcopi littera* verborum , eo mentis vigore, ur mirari fatis quis '*»
fferit lum- Calliodoro rcfcripfcrint , non occurrit. Hx,li non poffir ardens jufticixltudium, quam quidem *Aj ** nfn* ,

musFonufrx. qux fune **

, haud dubium quin ifc ipfius bu- unam (picate, cui uni fc totum a puero mancipalfis
bij

Digitized by Google
 12 M. Aur. CaflTiodori Senatoris
videbatur. Iit vero nullus ab Iis
, quos
Caoccl- ptrnx , ne quis pretium a fe conditurum ml-
larios Tuos cre iverat
,
promptiorem in cxpcdien- nuere , vel augere ufquam audeat,
dis mandaris voluntatem , fle in referendis ad fc Altero EdiAo cavet , ne juflam publici pretii Vb.u.tj.
ftippli u n petirionibus fidem imgis incorruptam mcnfuratn excedant in hofpitibus excipiendis
exigebat : nullus diftriAiiis prohibebat, ne pecu- caupones Rtctpiatur bofpes ad pretia definita.
:

flix, aut munerum largitione manus inficerent: iniquitatem non patiatur avaram , ejni invita -
nullus prxeipiebar follicitius commiiTum officium tnr ai gratiam. Hujus dccrcci violatores iifdem
obirenr, ut cunAis probari poflet fumma tum
'fic fubjicir poenis, quas pro prioris confervationedc-
Cancellariorum ,
tunr. PrxfcAi Praetorio xquicas. cernit fle ne cui ullus quxrelacum relinqueretur
:

'Elucet hoc perfpicue in ejus Epiflola ad joan- locus, Prxtotianum militem ad publica diverfo-
Uo.ii.Ep.t, -nem : Per te noflrii auribus defiderium fa^pheis ria, fle hAfpitiadeftinavit ,
quo cum primarii ci»
innotefeat : jmjfa nojlra Jift finito venalitatis ex- ves, fle Epifcopi annonx pretium ftatucrciit. Sic
pediM. Onniaifue fic gerat , ut noJram pojfis enim ipfe : miles nejler in rem diretlus itidem,
commendare inflidam 0"(. Quidveririn officio ,
pretia cum civibnt , atejue Epifcopi s lotorum ha-
:
prxflandutn [omni nomi nat ini dcfignatjprxcipit- b ti ratione ce n fuerit. Nec omittenda ratio» quam
iuc ut expendat diligenter, quam debear monui; fubjicir : Sufficere enim debent omnibus honefia
Juis cfTe intentus , nc cuiquam difpliceat , aut lucra de civibus , ne elfrjfa potius videantur ttb
improbetur cvcAus abeo ad prj^i hu;vs ho- nera effe latronum,
lit.iUEf.j. noris gradum. Eodem pene exemplo ferio it ad IJcircoJuftirix araantilfimum fui (Te fateamur
Ambrofium vices fuas Romx agentem , ut in «eccflccft , qaain rebus iiifingulisadrmniflrari,
procuranda populorum quiere labori non par- fervarique vofuifle reflantur ab eo fancitx leges,
•cat adjiciens non cuin Utere , qaantum offi-
: cdiAa. decreta; 3c quamvis torus e(Tct ad h a ma-
ciat juftitix legibus Judicum negkigrotia ; detque nitaremcompofitus :zelo tamen xquitatis incita*
ilidtm. operam , uc fuo fplendori juftiria redimatur» La- tus ad fcvericarcm aliquando flexit animum. Vc-
bar vtfier procurer mihi omnium quietem. Scitu rii.n eam ardore Juflirix vir prudens cam xqu ibi*
qua turpia neglectus intulent :
jiopulus vitandus li temperamento paternum in fubdicos amorem
efi , ubi alter offe?d't. fociavic ,
ut res , qux difficultatis aliquid pate-

$. yj, Videbtnrur tributa contra jura xquiraris im- rencur , fuo ipfe judicio expendetet , aut aJ fo-

, cr
puni delinquendi exaAoribus prxberc occalwr- ios Epifcopos , qui Patres ipirituales fune , rc-
fiVttitnJo nem: qux res animum PrxfcAi vchcmcoter mo- mitterer,
v * ta£lbanc licentiam procul amandandam, Seri* Admiranda fui erga civci amoris argumenta $. 39,
tum cum furama annonx dif- *
pWw* *'’*4 ptis itaque litrcrisjudicesproviaciamm admonet, maxiinfc prxbuit ,

ftnsf’ uc n hac parre contra peccantes feverius agant;

' facultate Roma laboraret quod ubi primum :
in- *?*•'*“•
jubetqueur poflfelToi nihil aliud , nili quod pu- tellexit, omnem operam follicitus impendit uc
blici deberurexolvat. Suis uiligentifli tii prxf- Urbisinopiamfublevarer; nihil
,

non molitus , uc
^
cribir veAigaliaquxqueperfolvi temporibus : ne quam cclcrircr publico milo mederetur , etiam
fraudulenta vena! ique cxpcAarionc pondus abo- fufeepro longo , Sc arduo itinere , ut ipfe ad Am-
minabilis nundinationis imponcrcuic magis, brofium fuas in Urbs vices gerentem feribens te -
quam hujufmodi onera fublcvarentur. Abfit a flatur: Ideo enim peregrinationis incommoda, “ tiS.n. Sk*.
lji.nI/.7,
nojlrie temponbm detefiabihs , &
fugienda verpe- ideo tot angufta cogitationis intravimus, ut por “
Jb.Jtm. tia. Sicut fipaha onera nulla occatione. vi'umus pulus ille antiquis dcleAationibus afluetur bea- "
*'
aggravari : ita concitatis temporibus pra fimtat ,
tilli ni s Regnantium temporibus , explofis ne-

illationes pracipimus, Dio juvante complet, Im- , cdlitacibus perfruatur. Et ex ca ratione , quan
“
pia hxc lucra luculenriflimi rationc-pcofc ribic ; adducit , liquido conflat ,
quam paterna duritate
HiJrm. D? ajuitate petris quam de rapacitate proficitur,
,
fame confectos, Urbis rerum Dominx incolas fo-
Ibidem. JVy dcnm , O aureum diAum , acquiri puta- verer. Ait enim: Procul ii;,uc aliquo illius civira- “ Hidm.
tur , nbi bona confcientia perditur f Aut m qua cis
,
quod abfit, in- M
efuriente, farietnur illotum :

farte pojfit homo proficere , fi

innocentiam proba- digemia noflra penuria Qaid plura? Lxti, cft.

im fuenr amifijfe ? Nolite fine prxmio credere, non poflumus, nififlc illos gaudentes
inquic,cflc
qua vientur ad bonam confidentiam pemnere. communicer au Jiamus. Quis umquam illorum, **
Atque ut animos addar Judicibus, quos tam acri- quibus fua erga Rempublicora chariras Patris po-
ter monet efle rcAi obfervatores remunerato- ,
puli gloriofiiumuin nomen comparavit incrcdibi-
f

rcin beneficum fore fe pollicecur illius

,
quem in lis amoris fenfus verbis ardenrioribus explicavit f
munere implendo fuifle noverit juflirix tenacio- Atque ut maximx civium omnium egeftari pro
Ibidem. rem Remuneratorem iit ejfe promitto quem fe
:
,
vons occurreret , tantam frumenti vim in Urbem
aliqui honefiatt trallaffe cognoVero. ttanfvchi cutavir providus PrxfcAus , ut felix rc-

f. jS.
Age veto , videamus , quam ereAi mens Sena- rum copia miferonm ditaret inopiam. A' que ideo , ibidtm.
H* fM- toris fuerit ad amorem juflitix , qui eo proccflir, ut inandat Ambrofio , tanta vivacitate incorrupta
tin,j, ce/fi»-
ut publicum commodam in rebus minoris etiam fpeciei frumenti congregetur , ut panis inde collus
T HU
etikm
^ momcnt > procuraret. Quapropter Edictis duobus »on horrori , fed dehem videatur ejfe propofitus.
rhmtmnti » uc annonx imponeretur moderata pre- Et quia i militibus veAoribufque emolumenti
Lil>. u. tii taxatio ; veritus, ne pauperiores opprimeren- aliquid cirra prxflicutum pretiu n cx afporrato
u.
*
tur immani redemptorum avaritia. Priori E.iiAo frumento fraudulenter percipi pofle, plcb:raque
providit, judo utpretiores venundarentur ; 5c damni aliquid inde paflaramcflcprxviJcbat; prx-
ne in alienum fenfum verba Edi Ai detorquejen- cepic , ut PrxfcAi vices
gerens in IJrbe id mali
tur , rollit omnem dubirarionis ambagem dum , pro fua auAoricate quim diligentifli nb prxvcr-
fingulas rerum fpecies ad xquibilem ponderis teret. Ji>j,
cq"id *uim , inquit , ibi mtle pyfu-
ccnfuram exigit fancicque fcnfu verborum cui-
;
mitur, m mu animi lafione grajfarur. Additquc ibidem.
que flarim obvio fub animadverfione graviflimac pro fumma in populum Romanum benevolentia :
,
 ,

Vita: Pars Prima. . ij

in nabit facili ut confentimus excedi quam Ro- , manus contaminare non formidavit. iTr ut fit

ma* erum utilitates patiamur imminui. Negat
tamen fc rebus Romanorum idcb coufulcrc , ut
papularis a utar favorem capter : (ed ur propenfum
sn fuos voluntatis ftudium poflitofficiofa amoris
fignificationc demon lirare. Nam mt favorem ver-
ba ipfius funt, planfnmque popularem , fedut ju-
vante Deo , meum im tUu compleam diUStemie
arbitrium.
Et re quidem ipfa qulra longi abeffct ab hu-
rnanx exiftimarionis ambitu, qux fcquumur ver-
ba faris annuunt , quibus non fui providentia
quidem , fcd proborum hominum precibus Sc Ia-
etymis ctfcclum dicit nc diutius acribus famis
, Juftimanu.n tempore non convenic. Attamen uc
incommodis Romaprcmeretur. Ita enim ille ad
Joannem a. Papam feribens : Ecc/fahcu flqnt-
tit.INS/.l demjtju.tiu fama eff excluCa popular ii decori t la•
crymii trifhria fmda difctfpt ; &
per famftot viros
acceleratum ejl , me traheretur dmtt u tjuoil gra-
vabar.
Cum Prxfedaram tam prxclarfc Cifliodorus ad-
pr »ptetextintlam miferabiti cafu Reginam, cu-
jus obferVantiam in fe maximam fxpenumero
comprobatae Cafliodorus, noncftdubiun, quia
ttiftiru fuerit percalfu? incredibili : coiitas U-
, mrn cft tandem dolori modum imponere , cu»
, nullum jun fuppererc remedium cognofccbat.
Itaque Theodihacus veru n Dominus ter-
litam Pt.etorio prxfccilSenatorem : fcd an uno,
vel pluribus annis hinc fub ooRfrge dignitatem ft{Ji
gcflcrir, fatis non liquer. Nimirum remobfcu- rirniWr^r/r
ram faciunt diverfx au-foru n opiniones, quos in- i * «i******
rerde Agapiti Pontificatus, <Jc legationis ejus ad tributi».
negotium e Carit odori feri pt is pro rtorc noftro
totum conliciamus , Epiftola 35. libri n. Sc Epifto-
. la a.libri u
Indictione ij.datx,cum anno yj.Pc*-*-
corio prxfuiflc aperre nobis indicaoe,
Am ilafuntlvt Reginx i nccritu* Gothos ad fcdl-
rfofos tumultus* atque Imperatorem ad ultionem
tanri fcelcris bello repetendam provocabat. Ar-

*L miniiltarct, et Athalarici obitu ingeQtem animi morum inflictus Theodahatus* imminentem Pre-
m*r inui fit liorum molem' expavefeens , ai pacem quibuf- *
dolorem fufccpir. Primo enim aeracis Hore cum
Alhtlan-
tmi ritfle
anuum ageret decimum fcxcum, Regni autem oifta- cu nque potuerat modis , at fatdra ,
Juftinianuut
,

/mcrfrnt vum,prxcer omnium opinionem interiit Rex ade*- follicitaeerac. Itaque coanno invadebat Dalma-
Thtodobx- lefccmiot. Non pepercit H irenti Principis «cati, tia n Mundus, Beiifarius Siciliam:
quibus ut Rex
‘
f* 5 non reverita cft Regia n dignitatem prxmarutx obfiftcrec, prutidtn juifit tributa ad belli expenfas
*« tnac Caf- difli-illimamquc cogcndx i
mortisdura conditio. Invctfam quidem tertio vi- fubditi penderent i
t»
fi*d»ri
dit tunc Catiiodorus Regni faciem: nulla umen re- barbaris, & Principi fuo inferaris gentibus p:;a-
rum mutatio firmiflimam grandis animx conftan- nix provinciam commiric Senatori. Duru n qui-
tiam , immo ncc fortunam hbcfa-lavir. dem mandatum illud vifum eft viro amantim -.w*
Athalarico Theodahatus ab Amiiafuntha confo- populorum * necnon & Theodahati obfervantifii-
brina futfc&is cft in Regnum circa medium , vel mo. Impoficitmramen onuseatnJufttia tu!ir , uc
finem anni 5 54. Cujus rei facilis ex Caftiodori miximam omnibus moverit admirationem nub ,

Pgr. til 10. xpirtolis probatio eruitur. Patricium (iqviidcraln- lius ofFenfionemfubierit : ca felicitqtt ut Deopro
7. dictione 13. qux in annum jjj. incidit ,
Q^sfto- infpecarofucccfTu, quam maximas potuit gratias
reminfticuit Theodahatus:anno vecb fupetiore, egerit. Sic enim exorditur fccur dam libri 11.
hoc ab Athalarico Calfiodocus Prxtorio
cfl 514. Epiftolam G canat Divinitati refetj.tfmia.j-P o-
:

prxpofuuseftlndkiione u. qui idcirco Athala- vmcialei fecerunt <fua monui , cJ* ego complevi om-
iicas ipfc dcccffir. nia qua promi fi. Tum &fuam , &fuoritm in exi-

V 4K Non ignaras novus Princeps qttantAm operi, gendis vcclig ilibus commendat integritatem, dum
3Q»iV c*rrtl
ic confilio anreccflbref iuvilTct Senator , apui fc
popnlot repmjfr affeci joftt Indicti : Se ver) nullum
Cjjfiodarui
Hlllt y«jni
conftituic prxftanrilfi nura virum rebusanoderan- coegtfe dare qnod no» debuijfet offerre ; fe prtf-
ThtUthjJ.. dis adhibere , ratus non difcefiimin abobfcquiu, cor»m terrores fecijfe ignorari ; 1 fe non publicis f
ficofkciis, quibas Theodoricum , Athilariam- non privans qnem juam affliCtum eft comme-
que deraeruetat. Qu iproprcr ubi primftm fuf- morat» Addit exoiiationcm nullam effe pofle Ju*
ccpit Regni adminUirarioncm ; prxier ade- dici ab ofticio declinanti { nil vile nil enpidnm In- ,

ptas *
quas gerebat dignitates , illum in lit- dicem decere ; 1 Indice tribunalia confeendi , ut
teris ad Imperatorem Jultinianum , ad Senatum, mirum gradibus evehatur ; claras redii maculas
diverfofquc alios miteen lis adjurorem habere vo- Indicit , fiipfe . ad qnent multi rcfticMnt > aliqua
luit f quo in munere Amalafuntbx Reginx nomi- reprehenfione fordefeat.Poftmodinncos , quibas
ne fcripfic ad cumdcm Imperatorem , Sc Senato- imperata tributa fuetam, non afpcris, non mina-
res, ut fuffragio fuo , atque au&oritate Thcodahari cibus , non contumcliolis , fcd lenibus, fcd otH-
Regis electionem ab ei fa&ara dignarentur 4^»n- ciofis, fle fcrvandxctga omnes xquitatispixnun-

etiam GudelinxTheodahati uxori ad Jultinianum, riis verbis compellat : PoJf:jf«r mihi pecunias pu-
& Theodoram Auguftam » litteras rupti ict deris blicas libens offerat : ego iSi in conventa jajbitia
ipfum Imperatorem intcr.flcThcodakatum conci- tributa perfolvam.
liatrices fcribenri variis temporibus manum com- Qua cura utilitatibus Principis , 8c fub litorum
modavit. Theodahatus enim illatx necis Amaia- Cailiodorus fervicrit , modb vidimus verdm uc :
mg #
funrhx , ctfjus beneficio Regni gubernaculum te- condiris rebus Gandirotcm ipfum longi prxftare farmtdgi*
nebat , jute in fufpicionnn venerat. Hinc cft, confitebatur; lic Eccleftx Dei commoda negotii* n.
quod graviter offendit apud Jultinianum Impera- reliquis femper anteponenda judicabit. Loc uplc-
torem , qui prXcipuo femper honore ptofecutus tUfimuin hujus rei tcuimoniu haocinus. Mecuebac
cft Reginam, quam noverat eximiis fupra fexura Senator , nc varix Gothici Regni vicillirudincs,
dotibus exornaram. Quid caufx ad id flagirii Bc Italia: bella feientias divinis Ecdefi ifticafque
Theodaharum impulerit , non cft in promptu. Roma tandem expellerent quibus populorum vel
Forr£ autfocix Regni impariens,aut memor inju- ab ipfo pacis Sc litterarum nomine abhorrentium
rix, qua cum pauk> ance affecerat Amaiafuntha, comes barbaries fuccedeter. Quire nullum non
quam Imperio prxficcrcr ,
impias fanguine regio lapidem movit cum Agapico Papa ut exponendis ,
 -»

12 M. Aur. Cafltodori Senatoris

videbatur. lEtvcro nulla* ab iis , quos Cancd- poen* , ne quis prctimn i fc condituram ml-
lirios fuos creaverat
,
promptiorem in cxpcdien- nuere , vel augere ufquara audear,
dis mandaris voluntatem , & in reterendis ad fc Altero Edicto cavet , ne juftam publict pretii Lib.u.tp.
ffrpplicum petitionibus fidem inigis incorruptam menfutam excedant in hofpitibus excipiendis
exigebat : nollusdidridiusprohibcbar, ne pecu- caupones : Recipiatur kofpes ad pretia definita.
nix,aut munerum largitione manus inficerent; iniquitatem no» pariatur avaram qui invita .

nullus prxcipiebatfollicitiuscofomiiTum officium tnr ad prati am. Hujus dccrcti violatores iifdem
'fic obirent, ut eundis probari potiet Cummatum quas pro prioris confervationede»
fubjicit pccnis,
Cancellariorum, tumVrxfedi Prartorio xquitas. cernit : &
necui ullus quxrclarum relinquererut
Elucet hoc perfpioac in ejus EpidoU ai Joan- locus, Prxtotianu n militem ad publica diverfo-
tUf.u,Ef.e, nem : Per re nofirii auribus deftjerium fap plicis ria, hbfpitiadeftinavit , quo cum primarii ci- &
innoufiat juffa nofira fifi ftudio vena litant ex> ves , Epifcopi annona; pretium datucrcnr. Sic &
pedta*. Omni a que fic gerat , ut no iram p*ffis enim ipfe ; utiles nofer in rem eUreHus Ibidem,
commendare <u[hnam <j-(. QnlJ vsrb in officio pretia cum civibus , atque Eptfcopis lotorum ha-
,

prxdandum Joanni nominatinidcfignatjprxcipit- h t* ratione cenfitent. Ncc omittenda r ari o, quam

:

expendat diligenter, quam debeat rnoffit

iue Ut : lubjicit : Sufficere enim debent omnibus hontfl 4
Juis elfc intentus , ne cuiqu-un dtfpliccat , aut lucra de civibus , ne olfcjfa potius videantur ith
improbetar evedus ab eo ad prbiLri bujv s ho- nera effe latronum,
lib.n.Sp.f. noris gradum* Eodem pene exemplo ferioie ad Idcirco Juftirix aimnrilfimum (uiffc fateamur
Ambrofium vices Tuas Romx agentem , ut in ncccffced ,
quam rebus in lingulis adminidrari,
procuranda populorum quiete labori non par- fervarique voiuifle cedantur ab eo fanritx leges,
eat : adjiciens non cum latere ,
quantum efffi- cdida. decreta; Sc quamvis torus eflet ad huma-
tur juftirix legibus Judicem negiigeotia ; detque nitaremcompoficus :zc!o tamen xquicatis incira-
llidtm. operam ut Aio fplcndori judicia rcftitaatur* La
,
tus ad feveritatem aliquando flexit animum. Ve-
tor vefier procurer mihi omnium quietem. Scitu tum cum ardore Juftirix vir prudens tam xquibi-
qua turpia neelechu tntulerit jlopulus vitaudsss li temperamento paternum in fubJitos amorem
:

tfi , uht alter ejfejd.it. focuvtc , ut res , qux difficulratis aliquid pite-

SS7- Vidcbinrur tributa contra jura sequi tatis im- rentur , fuo ipfe judicio expenderet , aut ad fo-
Xhtiu , & puni delinquendi exadoribus prxberc occalio- los Epifcopos ,
qui Patres fpiritualcs fune , rc-
fiUeiinh nem: qux res animum Prcfcdi vehemeoter mo- mitterer*
i<yi an , tnt
vitadhanc licentiam procul amandandam* Seri- Admiranda fui erga civci amoris argumenta
‘ s itaque lirrerisjudiccl provinciarum admonet, tum maxiipfc prxbuit ciim furam! annonx dif-
—
•niot*
v
Pr
ut in hac parte contra pcccanres feverius agant; fi cui rate Roma laboraret
,

;
quod ubi primim in- l *b*r*m*

jub:tque ut pofleffor nihil aliud , nifi quod pu- tdlexir, omaem operam fofiicitus impendit , ut
blici debetur exolvar. Suis uiligcntifli ni prxf- Urbis inopiam fublevarcr ; nihil non molitus , ut
cribit vcdiealiaquxqueperfolvi temporibus: ne quira cclerirer publico nulo mederetur , etiam
fraudulenta venalique expedatione pondus a1x>-
- uifccpto longo , Sc arduo itinere , ut ipfe ad Ain-
minabilis nundinationis imponctctuc magis, brofiumfuas in Urbe vices gerentem feribens te-
S^mhujufmodi onera fublevarentur. Abfit a datur: Ideo enim peregrinationis mcoovnola/ 4
lilnSpi
^ "
Hojfrie temponbm detefiabiht , & fugienda verfu- ideo tot anguda cogitationis intravimus, ut por
**
iLdtm. sia. Sicut fifaha onera nuda occafione, volamnt pulus ille antiquis deleftuionibus affuetus bea-
aggravari : ita epnUiruru temporibus , pra finitae tiffi.nis Regnantium temporibus , explofis ne-

illationes pracipimut, Deo juvante , compleri. I,n- ccifitatibus pcrfruatuc- Et ex ea ratione , qua n
pia liate lucra luculenriflima rationepeoferibit ; adducit, liquido conflat ,
quam paterna cnaritate
Ibidem, D’ a initate ponis quam de rapacitate proficitur,
,
fame confectos, Urbis rerum Dorainx incolas fb-
Ibidem.
<9uidenim O aureum di&um , acquiri puta-
,
verer. Aie enim: Procul fi.r.ut aliquo illius civica-** ibidem,
**
tnr ubi bona coufaemtia perditur * Ant in qna tis efuriente, fatieraur illorum , quod abfit, in-
,
:

**
parte poffjt homo pref.cere fi
innocentiam proba- digentia noiVra penuria elt. Quid plura? Lxti,
.

tui fuerit amififfe f Nolite fine pramio credere, inquir.cffc non pofTumUS, nifi& illos gaudentes
qna videntur ad bonam confitendam pertinere. communiter audiamus. Quis umquam illorum,
**

Atque ut animos addat Judicibus, quos tam acri- quibus fua erga Rempublicam duritas Patris po-
ter monet c(fc redi obf ervatores , remunerato- puli gloriofiflimuin nomen comparavit inctedibi-
(

rem beneficum fore fe pollicetur illius quem in lis amoris fenfus verbis ardcncioribus explicavit ?
,

munere implendo fu (Te noverit judirix rcnacio- Attjuc ut maximx civium omnium cgeUari pro
i

rem Remuneratorem S effe promitto qntm fe voris occurreret tantam frumenti vira in Urbem
: 1 1
, ,

aliqua houefiate truSl.sjfe cognovero. ttanfvehi cutavit providus Prxfc&us , ut felix re-

M- Age vetb videamus quam erecca mens Sena- tum copia mifcromra ditaret inopiam. Atque ideo
, ,
, tbideah

.. ... toris luerit ad amorem juftitLe , qui cb proceffir, ut mandat Ambrofio ,

tanta vivacitate incorrupta
r

tiinhcofo- ut publicum commodum in tebus minoris etiam fpecies frumenti congregetur , ut panis inde colus

etiam «mi,.
comenti procuraret. Quapropter Edidis duobus w» horrori , fid
deliciis videatur effe propofitut.

rn mtmtnti, prxeepit, ut annonx imponeretur moderata pre- Ec quia i militibus vedoribufque emolumenti
Lib.it, Ep, tii taxatio j veritus, ne pauperiores opprimeren- aliquid citra prxditutum pretium cx afportato.
tur immani redemptorum avaritia Priori Edi&o frum:nto fraudulentcMsercipi poffa , plcbaraque
providit , judo ur pretio res venu n Jacentur ; SC damni aliquid inde pallaram effe prxvi Jcbat; prx-
ne in alienum fenlurn verba Edidi derorquejen- cepit , ut Prxfedi
vices gerens in Urbs id mali
tur , tollit omnem dubitationis ambagem dum ,
pro fui audoricacc quim diligenti (fi nb prxvcr-
fingulas rerum fpecies ad xquabilem ponderis ceret. jQ^ cquid ewm , inquit , ibi mele pyfie-

ccnfuram exigit ; fancitque fenfu verborum cui- utitur, im met animi lafiaue graffatur. Addicquc Ibidem.

que datim obvio , fub animad verfione gra viili.nx pro fumma in populum Romanum benevolentia :

Jk

ized by Google
 * ^

Vite Pars Prima. ij

in nobis ftciliUS confentimut excedi , quam Ri- manus contaminare non formidavit. Uc ut fit
mnntrum utilitates patiamur imminui. Negat pr >pret exrintftam miferabili cafu Reginam, cu-
tamen fc rebus Romanorum ideo coufulere , uc jus obfctvamiam in fc maximam (xpenumero
popularis aurae favorem captat : Ced ut propenfuui comprobant CaOiodorus, noncit Jubiu n, quin
sn fuos voluntatis Rudium polTit officiosa amoris criftitU fuerit percalfus incredibili : cotilas ta-
ligni ficario ne demonftrare. Non nt faverem , ver* men eft undem dolori modum imponere , cui
ba piius funr, pUufnmqne popularem , ftdnt , ju- nvillum j*m fuppetCiC remedium cognofccbat.
i

vante Deo , meum in illis compleam dUethoms Itaque Theodihacus reru n Dominus ter-
arbitrium. tium Pcxtorio prxlecit Senatorem : fcd an uno,
Et re quidem ipfa quam longi abclfct ab hu- vel pluribus annis hinc fub coRfcge dignitatem Pr<t1
manx exiftimationis ambitu , qux fcquuntur ver- geficrit, faris non liquet. Nimirum rem obfcu- w« meJmrie
ba fatis aonuunt ,, quibus non fua providentia ram faciunt divetf* audoru n opiniones, quos in- /• em^nJit
quidem, fed proborum hominum precibus Sc la- terde Agapiti Pontificatus; 6c legationis ejus ad
crymis e&ftum dicit , nc diutius acribus famis Juftiiuanu.n rempoce non convenit. Attamen uc
incommodis Roina premeretur. Ita cniin ille ad negotium i Cafbodori (criptis pro more noftto
Joannem a. Papam Icribeni : Ecclefiafficie fqui- totum conficiamus Epiftola 3$. libri 11. 6c Epifto- ,

lib.iutf.i. dem jt/uuiu fames efl exclufa popularis decent La- la i.libri 11 Indidione ij.datx.eum anno jjj.Ptx-
.

crymis trifitia foeda difceflit ; tf-per fanfbos viros Corio prxfuilTc aperte nobis indtcaar,
acceleratum eft , ne traheretur dinttus quod gra- Am ilifttnehx Regi nx imeritus Gothos ad fedl-
vabar. riofos tumultus, atque Impentorcm ad ultionem
% 4 »« Cum Ptxfc&uram tam prxdari Cadiodorus ad- tanti fceleris bello rcpjtcndain provocabat. Ar-
& rainiftraret, ex ArhaUrici obitu ingentem animi morum infueras Theodahatus, imminentem prx-
S .... fk
AtbeUri.
dolorem fufccpit- Primo enim seraris flore ciim liorum molem expavcfccns ,
ad pacem quibuf- *

annum ageret decimum fcxcum, Regni autem o&a- cumque potuerat modis , atfWaftta Juft niinum
ttu ,
tiqne ,

ptctftrit vum,prxcer omnium opinionem interiit Rexado- foliicitaverat. Itaque eo anno invadebat Dalma-
Thrtdehx- icfcenriot. Non pepercic florenti Principis Xtati, tiam MunJus,8:lifarius Siciliam : quibus uc Rex
•»*-,« ?«.!- non Regiam dignitatem prxmarurx
reverita eft obfiftcret, primum jullit tributa ad belli expenfts
«4 InMC C*f-
mortisdura conditio. Inverfam quidem tertio vi- fubditi penderent i difli.illiiuamque cogendx a
fivitri c >n-
dit tunc Caffiodorus Regni faciem: nulla tamen re- barbatis, Sc Principi fuo infentis gentibus pecu-
fi«KU4 .
rum
mutatio hrmilliuuui grandis animx conltan- nix provinciam commirtt Senatori. Durun qui-
, immo ncc fortunam labefactavit,
tiarn dem mandatum illud vifum eft viro amancifiimo
Athalarico Theodahatus ab Amalafuntha coofo- &
populorum , necnon Theodaluri obfervantifli-
biina fu ft cetus clt in Regnum circa medium , vel mo. ImpoficumtamenonuseainJu.lriitulit , uc
finem anni 534. Cujus rei facilis ex Cailiodori murinum omnibus moverit admiratiuoem , nul-
PSt%Li) JC. epilW.is probatio eruitur. Patricium tiquidcmln- lius offenfionem fubieri; ea telLitafc ut Deo pro
:

7 - d i irione 13. qux in annum 5 jj. incidit , Q*efto- infperarofucccflu, quam maximas pomi r gratias
rem infticuit Theodaharus: anno veri> fuperiore, egerie, Sk enim exorditur feay dara liljri ia.
hoc eft 534. ab Athalarico Cadiodorus Prxcorio Epiftolam :G canat Divinitati refett,ynia.^- P 0-
prxpofiaiseft Institione ii* qui idcicco Athala- Vincialet fecerunt tfna motui , <$ ego complevi om-
licus ipfc dccellir. nia qua premi fi. Tum&fiiam, dcluonnn in exi-
*• >» Non ignaras novus Princeps quanttlm operi, gendis ve&igalibus commendat integritatem, dum
-^uj c*rrrr
Sc confilio anccccflores iuviflet Senator , apu J fc opulo 1 rtpertjfe ajfc&*opn Indic: 1 : Se v:r) ntUuuo
VjJpeJorue p
conftituitprxftanriifi nuin virum rebus moderan- co:gife dare qnod non dehx-jfet afferre ; fe prif-
4nni hj«i
Tbttdtb^d.. dis adhibere, ratus non difccflunim abobfequio, corstm terrores feciffe ignorari ; i fe non pubheit,
& officiis, quibas Theodoricum , Arhalaricura- non' privatis qntm-jnam affli&um effe comme-
que demeruerat. Qgaproprer ubi primum fuf- morat. Addic excufationem nullam elfc polf. Ju-
ccpic Regni adminUlrationem ; prxrcr ade- diciab officio declinanti { nil vile nil cupidum In- ,

ptas * quas gerebat dignitates , illum in lit- dicem decere } d ludice tribunalia cenfcendi ut ,

teris ad Imperatorem Juftinianum , ad gnarum, morum gradibus evehatur i claras reddi maculas
diverfofque alios tnirten adjutorem habete vo-
iis Indicis fiipfe , ad ejtem multi rtfpicismt , aliqua
,

luit i quo in munere Amalafuntbx Reginx nomi- reprehendent fordefeat. Poftmodutn cos , quibus
ne fcriptic ad eumdern Imperatorem , Sc Scnaro- imperata tributa fuerant, ntmafperis. non .nina-
res, ut fuftragio fuo atque e uct oritate Thcodahari
, tibus non contumcliofis , fed lenibus , fcd ofli-
,

Regis ele&ionem ab ei fadtara digoarentur.Quin- ciofis , Sc (ervandx erga omnes xquitatis prx nun-
eriam GudelinxTheodahati uxori ad juftinianum, tiis verbis compellat : Poffejfer mihi pecunias pu*

Sc Theodocam Auguftam , litteras rupti foederis bheai libem offerat : ego illi in conventa jujhna
ipfum Imperatorem intcr.&Theodalutum conci- tributa perfotvam.
liatrices fcribcnri variis temporibus manum com- Qua cura utilitatibus Principis , fubdicorum &
modavit, Theodahatus enim illatx necis Amala- Cailiodorus fervierit , modo vidimus verftm uc :

funthx, ctijas beneficio Regni gubernaculum te- condiris rebus Conditorem ipfuin longi prxftare f^rm^
nebat , jute in fufpicionem venerat. Hinc eft, confitebatur fic Ecdcfix Dei commoda nqjotU*
,*

•qubd graviter offendit apud Juftinianum Impera- reliquis femper anteponenda judicabit. Lee jplc-
torem , qui prxeipuo femper honore profecutus tillimuin hujus reitcftimoniujubemus. Me.uebat
eft Reginam, quam noverat eximiis fupra fexum Senator, ne varix Gothici Regni viciflirudinci,
'
dotibus exornatam. Quid caufx ad id flagitii & lulix bella fcientias divinas Ecclcfijfticafquc
Theodahatum impulerit, non eft in promptu. Roma tandem expellerent ,
quibus populorum vel
Forri aut focix Regni impatiens.aut memor inju- ab ipfo pacis & litterarum nomine abhorcentiu tl
rix, qua eum p.iulb ante affecerat Amatafuntna, comes barbaries fuccedccer. Q^tre nullum non
quam Imperio prxficercr , impias fanguine tegio lapidem movit cum Agapito Papa Ut exponendis ,
 '

M. Aur. CaflTiodori Senatoris

fcripturisfacris fcholx inRituerenrur. At confi- hibuitTc fc ChriRianx pietatis Alarico longi ob-
quo capiuntur falubriiis ,co difficilius ut plu- fcrvanciorcm , quod hic reverendorum fandorum
lia,
rimum perfici tura maximi fenfir. Id enim quomi - tut/k diripere noluit qm tama fe yrbis vajlattou* ,

rus tumultus impedimento fuere , ut

fieret Italici ditaverat: ide autem religiofo propofito reddidit
ipfc in Prxfarionc libri de divinis lirteris alTerir. vafa , qua jure pignoris propria videbantur effit*
Pvefjt. i»

Ub.divin. „ Nifus fum cum Beat illimo Agapico urbis Ro- da. Memorandum fanc prae exteris hoc pietatif

Liter. „mx Pontifice; ut ficut apud Alexandriani multo exemplum protulit Cadtodorus , qui dignitatis
,, tempore fui fle traditur inftitututn, nunc etiam honorem gnuiamcjue,qua valebat plurimum apud
„ in Nifibi civitate Syrorum Hxbrxis fedulb fer- Principem ,
optimos ufus transferre contue-
in
„tur exponi ; collaris expenfis in urbe Romana verat. Cum enim nec
uriliiis , nec prxclarius pro

„ profeuos dotffores fchol.t potitis acciperent (ui nominis augenda gloria , quam iu Ecclcfix
„ChriRianx,unde anima fufeiperer xteniam fa- commoda au&oricatcm, qua Deo concedente pol-
„ lutem , & callo , atque
puridtmo eloquio fide- lebae , impendi Ilee t ea tamen animi moderatione
,,
lium lingua comeretur. Sed cuin propter bella €c continuit , ut non modo non tanti boni aufto-

„ ferventia, &:
turbulenta nimis in Italico Regno rem , fed ne participem quidem fc voluerit repu-
„ certamina , deiiderium meum nullatenus valuif- tari.
„fet impleri , quoniam non habet locum res pacis Argumentum pietatis eximix iterum edidit, f.

„ temporibus inquietis , ad hoc divini charitate in juvandis Monialibus, qux tributum undcfol- Pietate*/fb*
„ probor clfccompulfus uc&e. Qu6 potuit altilis verent non habebant , ob damnum agris illatum
gloriam fponfx Chrifti Ecclcfix piillimus filius ef- intcinpcRiva exundantium aquarum eluvie. Ju- qmajdam.
tcrrc,quam ut faerx adolcfccnrum educationi con- ftinianum deprecantur Rcligiolx famini, ut apud
fuletct qub fcientiarum omnium inligniti lumini- Thcodaharuin velit au&oritarem interponere. Ea-
,
bus , utili (limum aliquando Matti prxRarenc ob- tum preces audit Impcraror , ad Regem fuppliccs
fcquiuin? Verum crli tam rcdlum tam fandum litteras cum in finem mittit, quibus permotus Rex
,

defideriura, bellis padimgralfantibusjmplcri tunc protinus ad Senatorem feribit , ut pro officii mu- iit. ib. tp.
non potuit potuit tamen tandem aliquando in nere rem expendat , San&imonialcfquc , li quid x6
:
.

Monafterio Vivaricnfi,ubi facrasaCalliodoto Ab- injuRi patiantur , ab impolito tributi onere pror-
bate fcholas apertas fuilfe videbimus. fu s eximar. Potentibus adeo Riroul is opus non
f 44« Componendis Imperii , Se Ecclcfix rebus cum crar, ut pietate notiilimus Calliodorus ad innatam
XijaiUsCi»- laudabiliter vacaret
Senator, totus erat in averren- munificentiam in lactas virgines exhibendamin-
ptiutritAt 4
‘foluis a finibus bello Theodaharus. Imbellis iRe Rigaretur. Nam quo magis (auditatis propoli tum
Princeps pacem ab Imperatore diu fiagitave- in illis venerabatur ; eo magis ineas largus fuit, £c
/4 'sera c*f- rac : led irritos conatus animadvertens , Aga- beneficus. Ec certe nemo non facile incclligcr,
fiaionm t*~ pirum fummuin Pontificem adduxit ,
ut Con- quam lingulari duritate Monialibus fubvencric
pitHtnU e»-
ftanrinopolim peterer convenirctque JuRinia-
, Prxfedus noRer , li modo meminerit paterni ejus
xium,qub falrcinChriRi Vicarii precibus conce- amotis in fublcvandis Romanis annonx difficul-
deret, quod Rex ipfearte nulla confcqui potuc- tate pene deficientibus li noverit etiam , qua
:

rar. Scriptores quidam fentiunr Papam profedum Ligurum, Mediolancnliuin , Vene-

lollicitudinc
clfe ipfo initio Regni Theodahati. At id falfum rorum fame opptelforum inopix , inveda Iru-
quidem: quoniam Kegcmcura Imperatore plutcs menti copia uberrima , tcmpcllivara opem eu*
iLegatorum voce ferniones habuifle ante Agapiti lerir.
d ilee Ilum Cadi odori lictcrx, Procopiufque tcltan- DiRrahunrur varias in fcdasaudores,dumde-
tur. Qui e quid fit. Senatorem tunc temporis Prx- finiunt , quo potillimum tempore .Cmiliam pto- q,, 4 „„
f eduram Pixtotianam adminiRrafic conRat qui :
vinciam egeRas afflixerit. Si Baronio credimus, tametUg*-
fi Theodafiatum a confilio mittendi ConRanti no- eodem anno , hoc cR 514. Mcdiolancnfes , quo rum,viu
folim Agapitum removere minus potuit , fandif- Romanos premebat. In anno 537. nonnulli repo- yf*Tvr-
iimoccnc Legato omnia pietatis perfolvit officia,
Regis enim voluntati parere coadus Agapirus,
nunc , alfcruntque tunc cantu n Datio Mcdiola-
ncnli Epifeopo hac de cauG fcriphlfc Cafliodo-
^
itineri ptiufquam 1e c6mictcret,pceuuiasoDcundx rum. Sed Ut ingenui dicam quod fentio, Baronio
legationi ncccdatias conficere incalfiim cogitavit, alTcntiri minime polium , dum funem hanc Atha-
adeo erat exluuRum Romani Ecclefixxratium! latico imperante gradata clTc contendit» cum eam
Quapropter facram fupelledilcm fifco cum obii- Theodahato Rege Calfiodoro autem Prxfcdo ,

gaflct ; M.Calliodorus quem tanti ignominixla-

,
Prxtorio contigifTc videamus. Nam ad S enat o-
bps , Ecclcfix boni fpecic inuda vehementer com- rem noRrum,hac jatn ornatum dignitate milit Epi-
movit ,
pro fui audoricate officii zelo Religionis Rohm Theodahacus quxin lib. ,
10. 17*. occurrit;
accenfus, illata xrario Regio vafa fan&a, ut templo qua Ticino & Dertona in Liguriun , de aliunde
Divi Petri reRituerentur , i Regealioqui pccunix Venerias jubebat frumenta deportati. Cui quidem
avidillimo tandem impetravit. Hanc in rem ad EpiRolx titulus hic ,
Honorio Pntfefto > legitur
Thomafum, Se Petrum Regii pecunix prxpofiros pn fixus in imprellis codicibus : fed mendum ic—
litteias protinus dedit, quibus facram fupcllcdi- repfilfe colligitur ex quibufdam editi vn quibus ad

leni ,
Se obligationis chirographum reddi prxee- marginem habetur , Senatori Peafitdo Pratorio.
pit. jQnaptopter nejlrl praccptione commomn , <£• Deinde erratum hoc manifeRb indicant MSS.
lib. u. rp. Regii fuffitone Jecuri fandorum vafa cum ,
obliga- Cod. quos vidi ; habent enim Senatori Prefi- lio ,
10 '
tioue chirographi auilortbus fandi Petri jipo<loli Pratorio . Adde quod Romx tunc Prxfcdus luerit
fine aliqui dilatione refundite. Quo infadolon- Honorius, ut ex Ep.jo.lib. 10. conRar, ad quem
gb majori exiRimatione dignus lubituscR , qubd proinde cura provinciarum dillicarum , qualis
laudem libi promerita Regi tribui totam voluerit, tunc erat Liguria , non fije&abar. Denique in
Nam iifdem litteris figmficac Theodahatum ex- curndcm fcnfuiu , quo Calli odo tus ad Darium
 - ; ;

Vitae Pars Prima. iy

Epifcopom Meilolanenfcm fcribit Thcodaharas cclfirte Thcodahatum Cafliodoro , at propter an-

aut certe juxta ipfius Thcodahaci mandatum, quod nonx caritatem rerum venalium pretium julU
habet prior pars Epiftolx Rcgix , feri pii t Senator moderatione temperarer. Hanc ille Principis Luy
xh. trahendum fcilicet ex Ticinenlibus, fle Derto- gitarctn ia plebis commodum convertit ea libe—
ncofibus horreis frumentum , ut inopix Medio- 1 alitare , ut ttibura penitas relaxaret ; eo humilira-
lancnliumfuccurrcicrar; profpexic quoque Ve- tisfcnfu , ut quam fibi propriam tadi hujus lau-
netis , ficut erae a Rege imperatum ut legere eft dem detrahebat, in alium derivaret.
^
Ep .1.6. 0ca7.Lib.1a. Nec regnantem modo abigebat penuriam , fed
9 * 47 Verum quid diuciiis hxremus in defignando & imminentem fagaci providentia ptxvenicbac. p,.
jImmad» pe nurix tempore , cum potius ne celte (st intclli- Hac de caufa faturam agrorum (Icriliratcm ex acria nmn* pnti-
g aniu5 » Quantum follicitus Prxfcchis laboraverit, inclcm entia temporumque dirticultarc conji-
,
Itio-
tmmii fni,u- ut eorum occurreret calamitati quibus Dei pu- ,
ciens , ad Ambrofiumfcripm , ut uberem frumen-
w nicmis manus gravior imminebat ) Ubi enim ti copiam anno fuperiori collegam, anni fcqucn-

quanta Veneri fame Se inopia premerentur ab tiscgcftati profuturam conderet in horreis. At-‘*
Auguftino accepit iis ftatim fic confultum effc
: que ideo inquic dc veteribus frugibus pru- **
, ,

voluit , ut ne minimum quidem pari portent in- dentia tua futuram vincat inopiam : quia tanta
“
gravcfccntisannonx damnum. Non fotum autem fuit , ut etiam ven-
anni prxeeriti felix ubertas “
maximam rct frumentario: copiam iis fuppedirari turis mentibus provifa fuifictanr. Hanc Epi- “
curavit : fedfumma etiam juflit benignitate om- ft olam li quis legerit ex integro , mirati non defir

n a tr '^ ura rc laxari. Crudele fiquidem , ut net indefertam Senatoris follicicttJincm circa |*o-
P* lil u ‘

ipfeaic fibt vtfnm efi Aliquid i pt tentibus poflu- pulos , qoos codcmdil-crionisaffcdu , quo pa-
JEf. iS. ,

Urti & idudfpnare , quo froviucia uefatur indi- ter liberos , amplexabatur. Etenim fle cibos cfu-
gere. Lucenriifimam humaniratis fux hanc con- ricnribus , Se indigentibus pecunias futficicbac,
tinub fubjungic rationem : A tabbut tmm fotas ur Liguribus quibus auri libras centum diltribui
,

Ia er jm as exigit , qui quod neu invenitur , im- julfir. Dcvotx Ligurix nccdluacibus confulcn-** Li.juEp>i
ponit. tes , centum libras auri per illum atque illum “
Noverat vigilantiflimns Senaror Datium tam pietate folira deftinarunt gloriolirtimi Domini;** •
ardenti charitatis zelo fervere erga commiHas libi ut judicio vcftro quibus ort caufa noti Ili ma,
“
oves , ut caram rebus confulcrc nemo porter dile- tama unufquifque hujus muneris participatione**
**
ctione majori. Qtnraobrem adcumfcripiit ne ,
betetur ,
quanta rtcccflitate grashuus effc co-
collc&a ex civitatibus Ticino , Dertona ftU- & gnofciiur. “
menta ipfe diftribuerc curaret egentibus. Epifto- Vere paterna prxditam futiTe pierarc Cartiodo- f *v.
lam hoc prxdaro aufpicatus eft exotdio. Jlt/hn ru « fatearis oponcr, quam ut amoris teneritudo lm
tMa.tf.a7 prode ji bimum < ubere mfi hoc per vires finfhffi- , laudabilem reddidit, iic pulillani nius non infc-
mot velimus efficere. Tum , quod rem nortram cir damnabili criminum indulgentia. Id aperti intiumu'
«naximi fpeftat , orat , ne per fraudem quidquam probat lex illa ,
five EdiAum contra bonorum
geratur f E reatibus vifumefi, neu divitibus fubve- Ecctcfic raptores promulgatum, quo feveriusin
sftre. /dee Pratorianos milites duos ad hoc curavi illos jubet animadverti eorum fortunas fifeo
,

albas defhaare , q m Sanditatis vefira ordinationi adjudicari, ipfos officiis omnibus exui. Rationem
bus ebfecuri , mhil ex fe faciant. Denique non addirmemoria dignam , fle zeli fingularis in cu-
{gnarus , qua fint veneratione colendi Prxfulesj randis fecdefix bonis reftem : Vitra omnes cru- i10.1uff.if
excufarum fc rogat, quhd tanti viri operi videa- dchtates efi , divitem veMr fieri de exiguitate
tur uti liberius: J&apropter S auditas vefira mt- mendici ; Ecclefix facultates non auro emptas,
feratioase officia non putet injuriam : <jut. 1 totum fed pia fidelium largitate vcluti mendico , ulrrb
Vobis dignum efl , ubi pietas invenitur concertas demonllrans. Tum prxclari fubjicic:
Nec contentus admirabili vigilantia pro vidi fle .Qy P trtft talibus efuneatibai fabveaire , fi non
ft#E luif-xt laborantibus tot provinciis. Editum ad Ligures pafcn , e xtinguit.
direxit, quos fames vehementior urgebar, recreat- At his Chriftianz pietatis operibus mifcricor- * m.
que amcct» confolationc , qua Principis laudat dem virum non avertebat temporu iniquitas , non
rictarem ; quippe qui fubdirorum egeftaccm tam bellorum cxacialis furor , quo peisc tota concu-
farga ubertate compcnfarer, ut penurix incommo- ticbuur Iraliai fiquidem bcllicourtimus Relizatius imi ,tcif» ,

da perlenfille non videremur. Excurrit longius in acerrimi urgcbfit.Theodaharum,qucm conjuratio- rHroJjfcaw

Regis commendationem, quem cum Jofepno Pa- ne fa&J impio fcrro fuftulcrunt Gothi caufati fmctft. :

triarcha conferre non dubirar; immo humaniorem ignaviam ejus , Sc in propellendis hoftium viribus
Jofcpho conatur demoti Ii rare, quod ille /Cgyptios imbecillitarein cujus in locum Virigcin ; ,
clypcis
• quidem egcftar U difficilis tempore ad juvi flet : Rex more militari fublarum fubtogavcrunc ; ut cplli-
ver6 frumenti copiam , adje&a etiam condona- girurexEp. )i. Lib. 10. Var.
tione tributi fuppeditaret. Pace tanti patris dixe- Probatam anreccrtoribusCafliodori fidem nfdetn
rim, quanti prajl antius eft libertate falv 1 frumen- etiam honoribus affecit Vitigis Rex ; illum enim i
tum vendere, &. propter indulgentiam tributa re- Theodahaco Prxtorio Prxfc&um anno j^7. ciim
taxare. Addit fane cumulum commendationis, invenirtec,eam dignitatem reliquo anni tcrapoce
dum plura fuis omnibus fubditis , quam Jofe- non tantum admintllrare voluit fed fle per ipfum ,

phum fratribus largitum fuifle Thcodahatura litteras ad fubditos lCcipfit , quibus militun^ fuf-
confidentius aUcverar. Plus ifie , Theodahatus, fragio ele£fum fc Regem fignificabac , Sc ad ra-
generaliter Contulit tributariis ,
quam ille , Jofe- peratorem ,
ut ab illo pacem petetee ; Sc ad Prx-
phus , folis vifus t(l pra/hriffe germans. Eam ta- lules , ut eorum fc orationibus commendaret
men indulgentiam i Principe ,
fc polhilante ,
do- aliis de caulis ad alios nonnullos.
naram Senator modetU commemorat. Inde fa- In Prxcortana fede anno $)8. a Vitige ircrum
<him puto , qu6d Ep. 18. Lib. 10. legimus con- collocatur M. Senator, ut indicant Epitt. 16. fle 11.
 6 1

t M. Aur. CaiTiodori Senatoris

lib. ii. Indi&lonc i. huic anno corrcfpondentc tifiimx fuos mitius exteris ufqoam rra&ari no- Ibide».
noratx. Ncctaincn cum tunc 1 majoribus Qur- Iit. Mihi enim , inquit, propria cura dilapfa eft,
“
fturx curis vacare Rex voluit , ut ex Prxf. Variar. poflquam generalem capi cogitare cuflodiam:**
de negotiorum, opro meis bene , fed quod pofiic cfTe commu- *
quam tunc fcribcba»,arguitur;ubi
quibus opprimebatur, pondere fic loquitur :uddi- tic : quia magnx injuflitix genus eft, aliud libi **
mw
etium quod frequenter t Ouufiuru vi Cibus in~ Judicem vcllr,quam poteft gcneralitasfuftincrc.**
gr*v*f &c. Longum effer plui ibus hic Calfiodori xquira- f M»
fU Hanc Prxfc&i Prxtorio dignitatem priufquAm tem verbis profequi , quam etiam non modo
S^-n "Hr monadicum amplcttcrcnuirinditunim , iminen- a Bruti is Se Lucanis Judicibus, vcriimctiam ab iis C an$LtuL
PrMtfiiPrx- (is penfc laboribus conflictatus ultimum tenuit, omnibus quos officii alicujus beneficio afficie- jnflM* ie
Z
u
^'°P" S Quidem indentibus qnas Belizarii vi- bar, voluit diligenter exerceri. At nefas efie duxi f*nun
fo" ,
que uni ex Cancellariis fnis fcripfit " rn, '
l

uijhlvtiit.
n hus opponeret , Viticis Rex totam premebat Ita- ca filere ,

liam ; unde neceflc habuit Senator prxtct reli- in hxc verba: Perfoftanu it refugi um oppref-" LH.ii.EpX.
qua officii oucra, fullicitius intendere , ne quid fo, infirmo defenfio, prxfidium aliqua calami-**
damni a miliribus inferretur , tributa npn grava- tate conclufo ; fic enim noftros proprii can- “
**
t&folvercnrur , tot copiis alendis pecunias abfque cellos agitis , fi (rforum impia dauftia folvitis.

provinciarum vexatione cogeret , denique leges, Eum deinde monet perfuafiunc potius concio-
que vulg.S filent inter armi , curarer, ut res Se nacoris Eccletiadici , quam audiorit.ate Judicis
tempora terebant , obfervari. Tot curis nrcfTus, Prztoriani ; ne avaritix (intret fc contagione uf-

tam ponderofi rdntm mole gravatus , abje&us quam afflari: Reginam illam procacium vitio-
“
nefeioquis non dcfeciflct animus; at vero con rum avaritiam fuge , cui cundta
crimina dete-**
fhntcm folidumque mentis vigorem tenuit inter ilibili devotione ramulantiK ; qux dumpeftus**
ardua tot , &molefta negotia cre&us, & ad ma- hominis ingrefia fuerit , gregat i m quoque ma-“
**
gna coiipofirus Cafliodorus. Hoc quippe fupre- lcfidas cohortes admirrit. Ferri non poreft rc-
moanno, qno Prxftehira fungebirur, more fi- ccpta quia nefeit cfTe foliraria. Agmen haber,
“
,

deris luciJitfimi , cujus claritas eo fplend*dioc blandilfimum, anna fufeipir ex calentis; Se pet “
emicat ,
quo propius vergit ad occafum, pueio- dulcedinem fupetar , quos amara deceptione “
res virtutis fpariiuc videtur radios vir probitate captivat. mentis ardore fingulos jufti- “
Eodem
confpicuus. tix adminifiros femper adhortabatur , in ca co-
f fi. Inrcrea Brurios Se Lucaniam Vitigis exercitus lenda fi lem fic prxftarcnr incorruptam, ut nemo
awmi ”
L» mmjrn »
depopulabatur :
quibus auditis , iis flarim in- a Calfiodoro defiinatos ad exercenda judicia igi- M
cr cdfoil*s Pcxfe&i prudentia ranta xquirarc pro- ftratus improbaret. Reddito,iu ad illos Senator, Lib.iv Ep.6.

iit-
vidit.Ut nec milites indigerent , nec ifieplx gra- h*Bc ViCijfirmdmem ndicio meo , ut qui vot nullo
varentur, his tributorum parte remiffa , i lloru n proprio fuffr*gio gr*v*ri v
finJit. fed , {ludentis n vobis i

Lib.st.Ep, (Vipendiis procuratis. Jjfj, venus nec po(fejford<f- tne* f*8s l*ud.trl.Er quantum boni , fuhlato
pendi* nec exercitus tuborum fu?. nere psffit
, fcmcl omnis injurix metu , fervataque femper
inop *m. Adhxc , fi quid peccarinr milites, Prx- xquitare, conferrent &
libi , &Rcipublicx, au-

feAos eorum jubet damnum , injuriamque illatam reis demondrae verbis Publicis ut il ratibus fer-
: ihiitm.
reparare , caflrenfifque difetplinx obfervantitli- vite fixi quon-am vos nuff* priv*t* m*l* con-
,

jhidtm, ut finr imprimis prxcipir Cuflodtunt d f- : cutient. Hunc fxpids iterare fe fcrmoncra dicir,
,
• Ciplinum , unde robufhns urmurur exercitu t. Mo- uia b*c not * nnno fermone convenit loqni , quod Lit.ix.Ep.xi
ner quoque Magi (Iratus cives intra offi ii limites 2 murum
t rerum nuit* futi erus efi.
•coerceant, ru Vicofquc obflinacx mantis homines, Temporum neceffitari tribuendum puro , qu&d s. (f .

ibidem. a rumulru Se fcdirionc cohibeant : Pt dum belli - , 8c fifco inferendam , &

IndidFam alendis regiis M^erotio
gerur Gothorum exercitus ,fit in psee Romanus, exercitibus pecuniam paulo acrius aliquando prx-
i. tj Sic erat a crba temporum conditio , ur a Rege ccpctit exigi definiro tempore. Ea tamen ani-
a<* Bclizarium Itali facilfc defertiffent , ni fi fiitu- mi benignitate temperavit juffionem , utdc acce-
k^iiTon
fnUttfi
taprofpexifiet, rebcllionemque populorum aver- prior ficrec populis , Se imperarum fibi vcdkigal mPrutwio-
na^wnr, tiflecoculatiffima M. Calfiodori vigilantia. Qua- finguli lubentius cxolvorcnt. Legenda hanc in urum '

rem**tT*t*'
Ibtdrm. re feribens ad Judices , Se Magiftratus , Commere, rem L.ib. 1 . Epift. i^.ubi non obfcur^ demonftrat
inquit 3 pojfeforum mtemperutos motus , *ment necciluatc compulfum fuific fc ad repetenda ve-
quietu , quot medus *d incert* prfdp t*t. Et ne dligalia ; ei lege ,
ut nec cxa&ionis anteverteretur
forti vitiorum liccntior graflarctur lues , fit fu- tempus, nec ad iniquum tributum quifquam cogc-
Ibidem. d Cibm vigor ex Legibus ira ille profequitur, ,
rerur.Et fane quam longe aberat ab inferendo cui-
fe&fe&i* non definant >ur* motis moriiut mronure; quam damno, qiti datas fibi occafiones fubveniedi
fcilicct noverat vir eximius tutam cranquillam- provinciis animo propcnfo nunquam non arripie-
qu pacem trahi , cdm omnes fuo continentur in bar; TeflesBrucii,rcms Lucania, quibus dimidium
c
officio, improborumque morus Se conatus pro- cenfirn remifie: redis urbs Rhegium , erga quam
tbuUm. hibcnrur ; 4ddtr
ergo , Omni* pueutu vos rtd- eodem in Julgcntix beneficio ufum cfTe virum mu-
d.t.t , fi
ducet fcelernm comprimatis. Arqueut nificentiflimum compcrimus.Qui?iciiam cbufque
nimos ad hxe inflammet ardentids, adjicit fieri progredi cit PrxfcCki nollri libciuiras, ut etiam
po(Tc,uc provinciarum adminiRrarionem medix privara quorumdam prxdia ac polTili ones calami-
conditionis ingenia fuftineanc ,
dum pacata vi- tate afllicias , relaxata penitus in dlcVonc tributi, tik.xuEp.q.
gent tempora : fed inter bellorum mmulrus , ad ftuducrir rcllaurare. Cimqueacccpifiet uberiores
id munus operofiflimum , vix futfcccrc ingenii foliro fruges lllrienfem agrmn protulifie ; quo
non vulgaris &
probatx peritix viros. At me- fru.^us facilius colligerent incole ,
pecUniam ad LA.iuEp.sx
morandum fani illud eft , quod fubjungit , de illos deftinaffe legimus.
virtutis Cafiiodoro dignx argumentum , nempe Quid randem? Quirn ampla prxmia militibus
qubd vir alioqui dignitatis , Se auctoritatis no- fuis , aliifquc Pixtotii adminiiitis contulctit , fa-
cili
 H
'

Vitae Pars Prima. *7

tilb pYorfaf adverret
,
qu» Epiftolas Sc libri cd ntinenr Formulas, qux fub Gbrfiolnft» TmpcriO
undecimi perpenderit. Nullam ibi certam Pri- 'vigebant; undecimus denique , A: duodccitnu*

inifcrinio pecuniae futntnam conftituit : fed eum collc&as habent epiftolas, Sc decreta, qux ipfc
fanruradcm mercedis jubet percipere , ut er juflis cum Prxtofio prxelTet ,
Nec ad pluris deftinaVir.
laboribus perfruatur , & poferi ejus exemplum alium fccutus cft ordinem in colligendis litteris,
libera famulationis accipiant ; cum eum pro fisa quim ut eas fitmil componetet , quas fub fmgolil
fide bene habitum ejfe cqgmofiunt. Quid videli- Regibus fcripfczat ; non fecus ac in unum cascon-
cet aliud i munificcntllfiino Prxfc&o expedtares, gcllit, quasPrxfeclus Prxtoriomilir addiverfos»
qui natus folum ad tribuenda largi manu lingu- otniffa temporis ratione , quo fmgulx feriptx
lis beneficia videbatur, qui xquilliinum dicebat, fueranr. Id conitar cx hoc argumento, quod unum
ut laboris fui pretia recipiant , qui publica utili - ad probarionem rei fufticicr. Siquidem EpiftoLc
fatibus obfecuasUut ? 10. Libri it. ad Thomacem , Sc Petrum direttx
f. f4. Supererat utquam pius , quim benignus effer, in eum finem, ucvafafacra redderemur , qux ab
car- vel ap(a Rd comprobarent. Id feliciter quidam Agapito Papa fifco fueranr addidi a ,
prxpolita re-
wibufqw experti funt carccribus vinculifquc detenti, petitur 16 * cjufdem Lib. it. data fub ludidrione
,
hulu/u liber
quos pio miferationis fcnfu permotus jufli: folvi. 1. hoc cft an. jj8 . cum ad Thomacem Sc Petrum
»*trm <Ul,
Scelerum ultionem inquiebat , omni quidem tem-
, fcripferit anno ad fummum jjif.
pore urgere debet fudicum integritas
fed fefta : Hanc Parianem coile.lioncm vix ablblvcrat; I I*.
folemnior/bm remtjjiores ad veniam ejfe conve- Cum iterum poftuLintibus amicis , libram fcripfit
'Senius - -

dc Ani na, Sc virtutibus ejus; in quo tam recondi- '•rnm it A

lib. it. Ef. -
nit quam feveriores ad poenam : ut ad Redem-
,
ift

4®*
ptorem omnium remijliontt itinere pervemre pof- tos pietatis fenfus aperit , in ultimo prsfcrriin ca-
fimus . Deinde tam prxclaro orruroque fernionis pitulo, Sc in libri con clulionc , uc cum a viro alcif-
cultu indulgentiam ipfam per Apoftcophcn allo- (i nx contemplationi tantum dedito compotitum

quitur , ut mentem fubcat lingula hic ejus verba potitis diceres, qui m a Prxfcdlo Prxtorio tot curi*
recenfcre. Sed ne nos .rquo prolixiores legenti- diurnis ac no&urnis impedico , uc ne momento
bus foite videamur t fententias aliquot cx lon- quidem libi a publico labore vacare polTer. Scio

Ibidim.
giori orationis duefu proferemus. M tile, inquir, cum in extremo libri hujus capite, atque etiam in
indulgentia .
qua folvi 1 , er Praful et quis tuo non > Commentario in Pfrltnos opinari Juftorum ani-
tgeat munere , cim ftt peccare commifne? Rem>t- mas in linum bearx xterniraris pr ds non clle ad-
ttndo aliis , Deinde folutos vin-
uobis parcimus. micrcndas, vel inxcernx calamitatis abvffum im-
culis reos compellar, ut concelfum facilitate Judi- pios demergendos, quim extremi difeullione judi-
cis vine beneficium , in peccandi licentiam non cii laetorum omnium fcuftum capiamus. Vciii n
transferrent ; quin potius perditos mores, perver- nemo nefeir, qux line hac dc rc fandiorum Patruus
famque vitx conditionem deponerent , qux cos opiniones, qux quidem crimine facili purgabunc
carccri &
neci addixerant , debitam fcclcribus da- CalTiodorum.
turos pcenam, nili pfa fupcrveiiilfet indulgentia:
i Hic Ic&orem fifto.illumquc etiam, atque etiam f. t*-
Ibidem. odijfe d ebens ,qnodvot tradidit neci. Poftmodum obfecro ultimas hujijs libri paginas evolvat arrert- IJ; 1 nuito
hoc effato fennonem concludit quod non modo tids, ut expreffa pailtm humilitatis, exterarumque p nas Cxjto-
,
diri r n-rat
Ibidem. rei vinculis conftringcrentur verumetiam quid
: virtutum tnligma perfpiciat ;
obfcrvctque quim in fio t libri
patiatur omnis homo periculo fis nexui , quibus nos luerit fcjumfhis a terrenis ,’M. Calfiodorus, quim de Atim*.
convenit eximi ;ut licut vi niti naturx, nos cxleltis c:cp:ditasivantscupiditatibus > qualisfalfxhonoru
Ibidm. grati x Ubertate gauderemus : Claujtra reos di- imaginis comempcor.Er fani mirari dctincr.qubi
mittant > nn vincula improba cogitationis Afil- virprxftanriftimos , ad culmen digrfi carum carum
VMUt. t evcclus,(|uxamplillimx oinni um ccnfentur, cujus
£ H*" Illud denique nobis prxdpufe conliderandum adebfelix fuit formnx condic io,ut eam rerum rem-
cur ’ $ g rav * or i^usc “ m teneretur ; ncc ci
**
porumque mutabilitas non actigerir.quem amave-
rarioruml
horarum momenta prxftarcntur fed , ut ipfc air, : runt Sc coluerunt Rcgcsquaruut;quibus regnanti-
In prima „dum alter eum frequentia invidiofx interpella- bus, tam libcra.de plena fuerat potitus audtoricace,
t rufat. Vo tionis exaggerat alter miferiaruiu inolccafti- ut famafibiglorix fmgularctn.cliriilimofquc titu-
,
tMrwi.
„gat, alter turiofa contentionum feditionc cir- los comparaffer; non mirabitur, inquam, quod ni*

„ cumdac : dum ipfas quoque noiftes incxplica- omnibus poftpolicis honorum gradibus, fprerifque
„ biUs cura circumvolat , nc dclir alimonia civi ra- divitiis ab Aula feccfleric, ut intra Glauilri ambitu,
«tibus uno verbo dum Prxtorianx Prxfe&urx
,* folitu-dinis, Sc tranquillitatis amore , (e cohiberer,
immenfo onere gravaretur : rogatur ab amicis uc uni Deo ac caelitibus vacaturus.
)
varias Utteras publici juris faceret, quas fub Impe- Anno igitur 558. vel 5J9. depoliri Prxfcfturx f. tr>.

rio , vel ex mandato Regum fcriplerat , quorum digni tata , fecuioque valere jufto , Magnus Au-
qnanda facn-
favore Sc beneficio ad amplillimas Regni dignita- relius Calfiodorus in ifcbcm Squillacium vitX
tes fuerat evethis. Abfquc ulla familiarium offen- quietioris dcli Jerio conccndic ;
juxta quamcou-
fionc ingentes illas curas , illam gravem negotio- ftru3um a fe Monaftctiam vcluti cutiljimu n fa-
rum , quibus oneratus runc erat, molem jure Caf- lurisporcum ingreffus cft.. Ingentem tanti viri
fiodorusexcufaffct .pro fui tamen erga omnes ani- jadurain .rgre admodum rulic Gothorum gens,
mi benevolentia , libros duodecim Epiftolarum torumque Regno , cujus decus Sc ornamen- ,

edidit ,
quos titulo Vanarum inferiphr, propter tum cxtircrar , ardenriifimum fecit fui dclidc-
divcrfa,qux in eis continentur, rerum argumenta. rium ; nec mulro poft ejus difceffum fubfccu-
Quinque prioribus libris lincras,& cdi&a com- ta eftRegni jam deficientis ruina. Contra ver6
plexus eft, qux fub Theodorico o&avo , nono, ; Monafticx prolcifioni magna fȣla eft honoris, SC
Uc decimo ea , qua: fub Atlialarico Thcodaharo, , fpkndoris accellio in clariffimi hujus viri fufee-
Vitigcfcriplic; fextus, Sc feptimus dignitatum ptionc ; cujus vita in inffituto Cirnobiali tan-

ooqle
 m

M. Aur. CafTiodori Senatoris

tum Aitr confpiaia Monadicis virtutibus, quan- raum tempore fubtraxide dicat quo parri* fa- ,

tum ornamentis probitaris inter proceres cla- mulam manum amplius commodate fertus non
ruerat gloriola. valeccc. Etenim in altera hujus hiftorix parte
Ad annum itaris 69. vel 70. proceflctat, quam mulros labores ,
quam duros conflanti
quando in Monaftcriumfe recepit , cS animi vi- animo pertulerit in profelfione Monadica , ubi
gore, & robore prxftans ; ut injultus habearuc, ad annum 9}. Se amplius vitam produxit , Deo
quifquis eum fzculi rem pedar ibus fubduxifle juvante, demon Arabimus.
caput » & Imperii oneribus humeros eo potilli-

MAGNI AURELII
CASSIODORI SENATORIS
V I T M
PARS ALTERA-
jf1>
K^pgg^»Aclenu^ tam claris in Aula Regum Se ita cdm cflcnr, non remeri portet quis hic affir-

Ctffit iWglraWptetatis, & dignitatum collucentem mate conrctnprutn fxculi, faitidiumque Cartiodo-

** *
iitm
fg,
f"**'
*’
)j^^||ff[.ircoribus. fufpcximus Magnum Caf- ro cone irarum fuifle tum ex contemplatione Regis
fa^SSftap oduruin i ur abfblutilliimim , quod adverris fuccumbenris cafibus
, Se Gothici Regni

admitaii magis
,
quam imitari vel fapicntilfimi ubique tumultibus bellorum infonamis ; tum
tot
quique viri portint , prudcnrix cztet arumque vic- ex fami D. Benedi&i , Se difcipulorum ejus quo-
,
turum exemplar cum vocare non dubitem ; quan- rum incredibiles triumphos dupentes omnium
doquidem nec humilitarem Chridianam cum pur- intuebantur animi, plaudentia omnium ora loque-
iurx fulgoribus erubuit infuctx foderatis vincu- bantur.
I0
.
colligare i nec minori devotione facris Evan- Nam quod ex inaudita Regum Italorum crude-
gclii oraculis, quam juftitia: humanx legibus ob- litate tnnocentiilitnos quofquc viro* furori <na-
temperavit. Intueri eum nunc lubet abdicantem dantium fuo, incljuftris latitandi anfunarripue-
1

fc honoribus fxculi, Se aulam comobio, contu- rit Cartiodorus , Se fortunx mobiliraris tertis Mm n: 0 ja
',

bernio Monachorum focictarcm Principum fer- oculatus £ fummo Hio dignitatis faftigiofe ad Mo- t*n r %!tagin
VOtumque frequentiam , divitias paupertate com- nadicx conditionis humilitatem demiferit ne SC ,*

mcicio fcliciffimo commutantem. ipfc quoque incondantilfimx rerum humanarum

Gothorum Imperium, quod virftftum fuarum ooininx ludibrio foret , fiifta cd profc&o , Se te*
Stjt+r RtffH diu munimine fuflfulferar Cartiodorus , ceniflt- metaria Centuriator um fabula. Scilicet eam pne*
•thiri , («f nuro ad ruinam tandem inclinabatur, arJebarque clarillimum.tfc poderis confignandum hujus nobi-
tmgjlicti,
bellorum ignibus ! talia fere jam confumpta, quos lirtimi viri fa&um prxretmitti filentio non poffo

bjMmnte ^ ra P craror Jurtinianus , Vitigifquc Rex palli animadverterent, iUud ram frigide memoraverunt
accenderant. Interim folathim haud exiguum af- homines invidi, ur opibus, potentia, de, quod ma-
y ll4 „ t

fhiitmt. Ilidis temporibus cepit Imperium ex indauraiio- jus eft , virtutibus confpicuum Senatorem , pro-
tionc Monafticx dsfriplinx , quam peni colla- p te rea quod iniqui fortunx diffideret, ainpjirtinu
pfam in occidente D. Bcncdi&us priitino fplen- munera , fac u Itares ampl (limas ab jeci (Te dixcri nt* i

dori refticucre» Se fan&irtimis legibus communite Nec initum , quod quibus Monadicx vitx infti-%
faugcb.it. Principem hanc orbis regionem bel- rutum nauteam facit , ii fadidiofo verborum am-
ficus fiirordeprxdabatur , funedoque languentes bitu dignum Calliodorofcccflinntcnuntient.
populos involvebat incendio : ar grartantes impu- Sed Se eum Tiithemias lib. j» de Viris Illuftri-
^
bi Dammas nemo non confidebat brevi extin- bus Ordinis S. Brncdidfi cap. 7. refert con lilium* Rtjtcitarfr»-
euendasa novo Lcgiflatorc Benedico, qui con- adafylumfacrx Religionis ex aulx periculis con* itnti-tTriih*-
stitutus in monte , ut alter Moyfes , fuppliccs ma> fugiendi tandem iniilTe , quod nimirum clariffi--
ifus ad cxlos tendebar, largirtimam gtatix copiam mo Severi no Bocihio necem Theodoricus i mu- y*f*tmftctf~
al '
impetraturus. Ea erat Italorum calamitas , ut un- lidet. Verum Trithemii , virialioqui do&ilfimi, '

dique armorum audiretur fragor , ubique fames, & de Ordine nodio meritirtimifementix nullus,
ubique mors dominaretur at catelli Myltx Bene-
: opinor , fubfcribct ; prxfcrrira cum abuttiufque
dicto terrenus aderat Angelorum chorus hoc cft, ,
ODitu Theodorici videlicet & Boethii , raultisde-
pia Monachorum uitba,(Wtirtmii Magidii verbis coratum honoribus ab Athalarico , Theodaha-
&. exemplis ctudi ta, quorum ad Deum fufx pre- to, Vitige, maximorumque oneratum Regni nc-
ces affidux infelicem patriam haud dubium erat, goi iorum mole Calfiodorum fui ile ocino eft qui
quin auxiliis fublcvaifcuc opportunUlimis. Hic nefeiat.
 -

Vitae Pars Secunda. 19

y#
traque fimtHus vero nobis videtur tantum vi- j y).
Clauftti novas incola dederit.
r*r * cMitf* ruinrtuxas opes, dignitates fluxas dcfpcxifle, ut Cxtcnim in diffolvcnJiv nodis, quibus hifto-
&*
per religiofam humilitarem fumrao rccum Mo- rias implicuere Scriptores quatnplntiini.dilfen-
ftttjftu.
derarori fc manciparer. Sciebat enim vir fapien-
tiflimus ,
prxftantiflimis ciuibufquc Imperiis lon-
tientes A nobis , fi quid Se temporis , de laboris
pofuimus, Icelo! bcnignuscxcufibit, dicam? an Jitimft.
^
gi prxftanciorcm e fle Gmftianam fervirutein; pergratum libi fccilfc nosxquus fatebitur {quip-
camquc omnibus fxculi dignitatibus , divitiis pe qui lucrm non modicam attulerimus iis qux ,

mundi , Se cami* deliciis cur prxruierit non ob- tum apud Paulum Diaconum de gcftis Longobar-
fcuram, uc puto, reddit rationem, cAm in fine libri dorum , tum apud Abbatem Ufpcrgenlem in
de Anima Chtiftum humilis difcipulus humilem Chronico ad annum 1*7. fatobfcuris veiborum
Magiltrum fic alloquitur : Tikt mtilttu efi firvi- ambagibus leguntur Cafjiodorat inquiunt >apnd
: ,

re, ejMAm Regna mundi Htftjftrt. Romam tam jaculari . tfnam divina fcientu cla-
Jam vero quo loci, dum e ptocellofis undis
ruit. Quas quidem voces nolim fic intdliga»,
* feculi Lrtus emergerer, velut ad portum
racilli- quali Romx Monachum e gerit , aut Monallcrium
*r#y7"
jtiMrnMJM, mum appulerit, non Nonnulli Au- condiderit , quod , ficuri ex didlis liquet , erexie
fatis conflat.

ftd fropt tbotes, ut Tridtemius, Barrius, Rubeus, Ugcl- juxta Scyllacium : feJ aat quintum glorix non
StjUatinm l us% Cufpinianus eum in Coenobio prope Raven- RomxfoLlm, veru n etiam ii» Italia tota divitia-
{'«m nam conltrucio, monadicas vcftcs indu iit: volunt: rum contemptus ifccdfufque in folitud»ncmj»iif-
alii vero quos fcquimur, in Brutiorum regione fimoac fori illimo rranslugx pepererie , indicare
,
juxta Scyllacium , natale folum , fuum , in quo volui fle dociiflimos viros aut certi tempus, quo :

rcliGiofatu vitam egit, Monallcrium xdi ficatum a amp Infimis fulgebat lio noi ibus , feribebatque
Ai an. ch, CaAiodorq^iuile xquiori judicio cenfcnt. Ge- Regum nomine litteras elegantes, atque Termo-
1* 1 ’ mina Tuam hanc opinionem ratione lirmat Baro- nes habebat, cloquentix tum factx , tuin ptofa-
nitts. Altera cft, quia Catnobium Caftdlicnfe, nx reftes , ab cis finfle defignatum , non incertus,
quod propt Scyllacium Jitum Iu ille ex cpiflolis non ambiguus interpres divinaverim.
duabus D. Gregotii Magni Colligere cft Caflio- ,
Igitur patrio in folojiropi Scyllacium ibi Ca- f.

dorus ipfc fuum appellat. Altera, quod incredi- nobium cxtruxit M. Calliodorus, ubi olimcum Ca^oinm
bile Iit, vi tum aulici txltniquc ftrcpicus jam du- Lucanis, Se Bruriis cflet prx}>ofitus, unocircicer Muufltr.nm
rium impatientem , tranquilla fan&x folirudinis ab urbe milliari vcrfiis Scyllae eum linum, ad Mof-
ocia toto pedtoris xftu jam tandem anhelantem, cii montis radices. Vivaria julferat effodi. Illud
^ a p, ScpHx-
fcccflum ubi apud Ravennam, infolitis armorum cnim terr* fpatium , quo«l a civitate ad mare pro- e n»,
quaflatam motibus , dclcgiflc. tenditur, totum Senatoris poflcllionibus anim me- u rar.
At certe Baronio , Petena qua parte Italix Tuas .ratum fuiflc laudatus author Iulus tradit. Quia *t'
Jdtm nOirtHi aquas volverer, haud innotuit, cujus tamen flucn- eKam illic hodie cernitur prxdium aliis Schiiiu-
dtmtmfirnnir, ta Monafterio Vivaricnfi admodum vicina Scua- no, nunc Scallati nuncupatum , fttbjacens Mona-
& fi* lot noder afferit, adeo ut amnis arte moderatas in ftetio Vivaricnfi, cujus in fundo ficum cft; quare
/ mj.w . <.c fa ortgs>c^ m
HtceJfnriM di caretur, facili mfaeret. Monachis cenfum annuum incolx perfolvere
Sed Se Scriptor Italus brevi editurus facramBru- quondam tenebantur , ur colligitur ex cpiftola
htt. riorum hiftoriatn , ut ad nos ScylUcio referi pium D. Gregorii ad Joannem Epifeopum Scyllaccum,
ay-
cft U quidem lixc oculis pcrluftraVit loca , dicit quxtrigefima tertia cft lib. 7, Rcgiftr Indich r.
, q j

luce elatius patere fluvium Pclcnam cum e Ile, Ibidem peramoena villa, Caftcllefi appcllara , vifi-
quem hodie Scyllaei amnem vocant , Se vicinum tur, quam Calliodorus olim , nunc tenet clarus
i

Monafterio Vivaricnfi agrum labent ibus leniter nobilitate civis Scyllacii, ex antiqua oriundus
aquis irrigare. Unde Ccroobium , ad quoa& tu- Gerondx familia , qux Arnalduin Gerondam
midis fxculi fludtibus Calliodorus feliciter ena- Nornunninn , Rogerio Comiti quondam impri-
nigavir, non procul ScylUcio diftare nova certa mis charum,au&orcm agnofeit.
que probatione confici poteft ; cum Se illud Pcle- Calliodorum &
hoc , Se aliis qux ipfi heredi- ^9.
nx undis pervium fume vel ipfc commemoret. tario jure obtigerant , Coenobium Vivarienfcdo- Fr*diM,n&
Dnin.lat. His adde , quod mons vulgb Mofeio dictus Se oafle prxdiis probabile omnino «ft. Annuos certi '* !
M f- Caftcllcli , cujus ad radices vivaria effoderat , cu- reditus fupcroilfimis , tcftc fabro , xdificiis ref- ‘^
c , "*fia x.
jus in vertice Moriaihis ad eremiticam vitam i pondiflc copiofiflimos non dubitanter afti^iuvc- rtt gu
fi
ctrnobitica tranfire cupientibus cellas deftinarat tiro. Siuim vero gratiflimuin exhibebant mon-
Calliodorus, declivi facilitate ad Urbem Scylia- tis, marifque vicinia, «Se Pelenx aquis irrigua
cium deprimitur. Et fanc Geographis tum anti- planities. At ingenium foli Vivatienfis tam docto,
quis, tum hodiernis planus cft ubique, &
palu- tam accuraro exaravit calamo Calliodorus ipfc
ftris , nec montibus circumvallatus aget Ravenna- cap. 19. lib. de div. lier, ut illud quale fit , non
tenfis ; cum tamen conterminum , irnmo inclu- legere magis , quam ipfis oculis cernere liceat.
fum feptis Monafterii fui fuiflc montem Mofeio, Quare ne jam altum agere videar , fufticiat hic
fcu Caftcllefi Senator affeverer. Denique coutra ex innumerabili laudum copia ea commemora-
Ugellum , Augultinum Florentinum , Se alios re, quibus tanta ait fuiflc loci felicis commoda,
quofdam probat citatus Author Italus ad Ctrno- tantamqud ubertatem, ut aliis, etiam perfectiori-
biun» Claflcnfc , D. Apollinari facium, tertio bus Afictis potiet non immerito invidiam face- ..... .

tt ( Z \ 9
milliari procul Ravenna extruCtum, nufquam fc cerc ; fuos enim poftquam Vivaricnfi» loca def* ’
;,
,
contuliffc monafticx difciplinx candidatum Caf- ctipfit, fic alloquitur Monachos: Ita fit % inquit,
fiodorum ; quod fieri non polfit , ut in Monafte- at Afonajlerntm vtftrum potitis qnaratnr ab aliit, I. u-

rio , quod anno tantum 54$. excitatum , cujus ba- (jnam v»s extranea loca dejiderant foflitu . M niflrnnm
filicam anno 549.confcCiatam,inquo Monachos An carnobium , quod fubrer montem , Se ccl-
anno 595, io Canonicorum loco fubrogatos no- lulx, quasfupra cumdcro Eremitis condidit Caf* g- cjjtiftm
r vinius , Mouafticx militix nomen anno jj8. vel fiodorus, uaicum, vel duplex Monaftcaumccfi- tfftlLii.
c >j
 , •

10 M. Aur. CalTtodori Senatoris

feri queant , non immerkb forlan addubites. ut opinor, facilids demondrare qoear
,
qulm
Nam utrique fententix favere Senator ipfc vi- fi primum odenderir , quantum fuerit regulatis irrjrri-
detor, dum modo his utitur verbisMonafit- : rdigiofus cultor. Primus ad
difciplinx tenax &
tinm Vivarienfe : Mouaflerittm vefirnm : tu eam gtadus
imirax ftudiuin folitudinis :eam cft

jlfixsftcno V
ivarienfi ; modo iftis : Monafle- porco fic colait Senator , ur fhtim atque fe a tur-
ria fanS. i. Abbatem dc proprio clauftro loqucn- ba ftrepimque Aulicorum in otiutn contulit , ab
rem hic fequimut; Ac primo quidem unicum omni prorfus mortalium conforrio vixerit re-
fuifle probant fitus intra cofdcra muros precum roocifiiinus. Id facilius ut affcqucreruccdmMo-
,

Qrnobiras inter &

Anachoretas communio, naderium eonftruetec cavit imprimis , ne ulla .

Omobitis facilis ad montem aditus, tranfituf- libi aut fuis clfct cum reliquis hominibus com-
que ad vitam Eremiticam. Duplex autem fuifle munionis focieratifque ncccilkas. Quamobrem
eorum afe invicem diihntia, vidius, colloquii, hortos omni genere cum olerum , tum arborum
&Abbatum diverfitas dare demondranr. Igitur confcri jullir vivaria , qux pilee plurimo nun- :

fi Mpnaderii vocabulum in ardiori fcnfu acci- quam non abundarent , effodi molendina ex- :

pias, Vivarienfia loca didingues (1 verb in am- jrdificari , ut reftatur capite 19. lib. de diu. lit-
:

pliori, confundes i quemadmodum aliis dc Bc- teris Habetis hortes irriguos pifioft amnia
: .
&
nedidinorum , nunc autem dc Montiflerrati , &
PtUna fluenta vicina , qui influit vehis arte me •
Camaldulenfiura Hifpanorum folitudinibus dici deratut ubicHnique neee/fanus judicatur , . &
poteft. Hac ego decaufa CailioJori temporibus horiis veflrie faflcicut molendinis. Denique , &
binomine fuifle ejus Monafterium reor, adeouc fagaci adeo providentia ea omnia , quibus vita ,

qux pars Vivarienfis dicebatur , Coenobitarum cumobitica indiget , ipfis Monsderii muris in-
(edes effer* qux Cid.-Uicnlis , Eremitarum. cluiir, ut nihil ibi ad commodam Monachorum
Nec iograrum hic fore arbitror curiofo ledo- habirationem potuerit inpoderum cfefc Jerari , nec
S2« "* m 4 ri ,
quod ab Audoc; Italo nuper accepimus, ulli umqUam extra claudra Vivatienfia vagandi
fnndiU' Calftodori fcilicet Monaderiuinabipfo exordio, vel minima data fir occafio.

‘fxV mu * c '^l uc poft annis Benedidinos incoluiffc ; Quis primus Ccenobio Vivarienfi prxfuerit j.
his fuccciliffc S. Balilii difcipulos , quos inde tan- Arclnmandiita certo non Icimus illud unum fci- Ca0tier»at :

dem aut bellorum injuria, auc vicillttudo tem- mus Se ex Prxfarionc libri dc Orthographia , dc
porum , aut exitialis toti Calabri.e Maurorum, ex comrtmni feriptoro n feri omnium confen-
Saracenorumuc incuifiones expolire. Attamen fione munus Abbatis aliquando geflilfe Calfi j- mfitm.
exrat ctiamnum antiquiili.na illa domus , D. doru n. Et vero tali honore dignior quisViva-
Gregorit Thaumaturgj Se illudri nobilis titulo, rienlium amatum eflfc potuit ? Aut qux virtus
dc (acris cineribus dives : fcd inifcram heu! re- Abbati necenaria in anima Caffiodbri , veluc in
rum humanatum experta fortem , qux nec dabi- folio Regina , non dominabatur ? Prudentia iA
lem , Se inoffenfum curfum diu retinere , nec eo lingulatis eminebar , qua ficut Italiam ante»
femper indeficienti fplendore clarere confucvc- fic poftea Gxnobium rexit : ardentHfimum in ea
TUnr. crar perfeliionis dadium ; totum quippe vi«

f.t?. Monachum fuifl*.* Cafllodoru n in eo , quod fparium fic tranfegtt , ut fcipfo radior herce in
An ^diBeaverat Monaderio unanimi tot Audorum dies &
fandior , difcipulifque ad coorinen-
M
-^
rm 'msfli tum vetetum tum reccntioruin nec Catholi- riam humilitarem
r 4 , ,

corum modo , fcd Se hercro.loxorum nempe quam voce commooftrarec viam ,

,
panpettatem fado magis,

ntMeajfttno Cufpiniani , Cenrufiarotumquc confenfu rccc- alloquio, 8t obvia in omnes voluntas fortitu-
comitas in :

> - 77* m..». ..a

rum cft ... r,.;. non poilim nunquam patiebatur remitti
..
ut, mirari fatis do, quofdam qua feveriorera
Eujus xvi criticos ea dc re litem adhuc movere difciplinam : cdn&x denique victptes conten-
velle , maximi ctim Senator ipfc fuis in operi» debant inter fe pia quadam lite
,
quxnam prius,
b.is pallim de humili Monachi conditione glo- quxnatn auguftius C allio dori pedus exorna-
rietur.Ait enim , in Prxfatlone Pfalmi ijo i viflet.
Vtinam boves fimut ,
ym agrum Donum fulcit Incredibilis erat Abbaris Calfiodori circa di- f- 1%
regularibus exaremus. Et in libro de divinis ilt- vinum cultum follicitudo , fcdulitas aiTiduitas» ,

t*f. a;, teris dc Dionyfio Exiguo loquens , Nobifeum, Nimirum ut nihil fupremo rerum opifice nobi-
inquit ,
arare cenfaverat &c, Ex quibus non lius clfc utobb judicabat vir religiofilfimus : ita (IWM
Monachi modo gcftafte habitum , fcd Se regu- nihil ipu opere Dei durius , nihil antiquius indo.
laris indituri prxfcriptas leges obfervaffc Caffio- fuit. Eumdem ac D.Benedudus in Regula divi-
dotus arguitur. Hinc ipfe redo vivendi difei- ni officii tam diurnis, quam no&urnis horis or*
plinam in Prxfariooc libri dc Orthographia r«- dinem, eadem tempora condtcuerac , uc inrclli*
verfems fua tempus vocac. Quamobrem in ve- girur ex ejus vetbis in Pfalmum 118. verfu. Se*
teribus Mmuferiptis commentarii in Pfalmos , St pties tn die , <frc* Et fi , inquit ,
ad litteram
io hi ito via Tripartita Cenvcrfms , <jr Servit s Dei velimus advertere , feptem illa* fignificat vi-
cognominatur. ces , quibus fe Monachorum pia devotio confolA

( J4
Alumnis fuit dariflimum &
pierate 3: feien- tur id ed * Matutinos , Tertiam , Stxtamt •ideft/W#»
,
*
An n£Mt *** v kum accenfuerat hadenus Brnedidina fa- Nattam, * Lnet manam * noBnmet. Primam >d cft Ju- ,

rut retiam milia ; donec filio charillimo nil tale fufpican- vero recitari foliram apud eos in choro redatur
S. Btnrsi:Cfi rtuamattem , nefeio an far confulco, orbare aufus in Prxfacione Pfakerii : fpfi , fcilicet Pfalmi, na- ^notlamM
ampitsmfie. <*|Cardt natis B.uonius (criptor alioqui conful-
,
bis Primam diei horam dedicant, Complctorios
< twmdk Utrum ei ptoles erepta rcddcniia fit bre- denique fic defignat fpfi nofhs adventu ne mens
: .

vi diOerratione expendimus ;quam, ne tanti viri nofira tenebretur efficiunt. Hxc erat ultima dici
icdi fadorum intermitteretur feries, in calcem hora, quam D.Bcnediido in occidente primir.i C4
a
‘
hujus hiftorix ccnfu mus rejiciendam.
^ I0>
f» tf. indituram fuilfe Erainentiff. Cardin. Bona, plu- iiw, pfalm.
Ctfitdonm Qui micuerit fanditate Calfiodorus * nemo. rcfqus alii , quorum adducit audoritatem , an-
 , "

VitxPars Secunda. 21
Tsoranlnt. Parturi quidem non erat qQhd tam Peccato profecti toBeretur heus , fi diojum tem- ub.dir. tah
(tT‘
prxcbro Canonicas horas digciliflct ordine : fed put non haberctmtns tH^niem mortalium. Et ali-
quam Demitto ce»
excitandi adhuc erant Monachi, ut (umina cum hi : NoUte amare defiebam .
^Vm ^
feftinatione ftatucis temporibus ad Oratorium oc* gnofutii od.ofam. ejp. )%.
currerent, id non verbis Colum & exemplis egre- Qux recenCuimtis hadenos c* funr, ut nullo f. *o.

gic prxfticir CaflGodorus , verumeriam ao eo cum, dicen ti genere . Tulliano licet , dignfc Catis cx-

aquatilia, rum Colaria horologia procurata fuut primi queant. At qux fu petCunt , hmnanx men*
at milites Cbnfii eertijjimii figuit admoniti ad opus captum ira Cupeiant , ut vix mihi ipfi tis
Ufc.d™*.
4ttM.Uf.jo. exerpendum divjuum , quafi tubis clangentibus fidem habeam de Caftiodori tum xtaec , ram Htterm y
avocaremur. Huic Abbatis fui vigilantix rcfpon- dignitate. Quis enim libi inducat animum fe- ‘mmobtrreK
debat Cummus Monachorum fervor cos enim nem Monachis pueris litterario in ludo collu-
audiviftes diu noduquc pari contentione men- fi (Te ? Abbatem tanta fama celebrem , friemus
tis & oris Vi&ori Chrifto Ixtum pxana dccart- humaniores publici docenda» fufccpiflc ? Virum
lare j eos Angelicx revetentix xmtlla modeftia inultis allidui Occupationibus obrutum , quo fa-
pr*f*t. i» divinx aftare Majeftatt confpcxifTcs : Silenti no- cilior ad litrcras fratribus ftcrnerctur via, inDo-
fftlstr.
HmaflA Vtx prorumpit m muficam
iy verbif- , natum Commentarios, libros de Orthographia,
que ane modulatu ad illum redire facit, a quo pro Grammatica , Rhetorici , Dialc&ica cmiliflc in
falutehumam g{nem divinum venit eloqmum .... lucem, fociumque libi in tradendis Philpfophir
fis uua vox pfaBenttmm , dr
cum Angelis Dei, ptxccpris Dionjliu n Exiguum ai Ici vide } In-
<jhos audire non pojfinmut laudum verba mifce- , credibilia Cane nobis hxc videremur , niti quin*
mus. tiim fuo in Monaft-‘rio Malis regnum femper effe
it. Orationi quam c(Tc vitiorum cxpulrricem, voluerit vir dc re litteraria nuririlTirrms , nifi
,
fZxtrcitit re- indagatricem vitiutum fcvctiocis difciplinx con-
,
quanto pretioliotcin negotiis reliquis difcipulo-
rd*TinCA{-
fervatrKCin piarum cogitationum femi narium ru u protc&mn vir fplcndotis monaftici ftudioftf-
t
fcrtiliifimum .contra dxaionum furentium ini- fimus femper habuerir, nofcerc.nus.
*** ‘
petus propagnaculum apprimi noverat Abbas Quoniam autem de Dtonyfio Exiguo, quem
eximius, co ftudio cum Yivaricnfibus fuis va- mutua: necelfirudinis Abbati Monachifque Viva- ‘*^
cx
cabar , ut qUcmpiam ab ea neque utilitatis five rienfibus janxerat nexus , fieri a nobis mentio cafiitdorifi-
domcfiice , live publicx rario , neque negotio- coepit , quali virwris do&rinxquc luce micue- rim <« *fj-
rum incumbentium nccdlitas eximerer. Iam rit , non cric hic abs re commemorare. Ec quia »afi*no
quicquid vacui temporis dabatur orationis , &
CalKodoro quicam piares annos vixic amtcMt- 'i'
-

'
tofticii divini penfo perfunctis , id totum aut le-' mi, notilfimus fult.j Viri claridum, qui fulgore
&ioni , aut exferibeudis Antiquariorum more fric*ntix Catholicam Ecririum mirum in modum
feu S. Scriprurx, feu Patrum libris , horologiis illuftravic ,
veram , &
vcluti fpirarjtcm iconem
fua cuilibet exercitio fpatia tribuentibus , impi- Abbatis noltri feripris expreffi» n ledoris oculis
L *
grt confccrabanr;ea propter fuas etiam fe clepli- objiciemus. Fuit , ait Calliodorus , noftris [t‘ !T*
dras &
horologia conftruxiflc reftacur, cum ait: temporibus Dionyfiijs Monachus , Scytha na- '
taf. tf.

t.
Sed nec horarum modulos pafli fumus vos ulla- tione : fcd moribus omnino Romanus, in
remis ignorare, qui ad magnas utilitates humani utraque lingua valde docFifiimus : reddens “
quam in libris Domini lege- “
„ generis nofcuntur inventi. QiMproptcr Inno- actionibus luis ,
(C
„ logium vobis unum, quod folis claritas indicer, rat , xquitaecm. Scripturas divinas tanta cu-
tc
k
,'ptxpuaife cognofcor alterum vero aquatile, : riofitate difcufTerat, atque intellexerat, ut un-
t, quod dic , no^uque horarum jugiter indicar decumque interrogatus fuiflex, paratum habe- **
quantitatem. tet competens line aliqua dilatione rcfpon- u
S i>. Eam viin, id momentum in feientiis pofirurtV fum. Qtf mecum DialeAicam legit, & in n
ubo- efle ad ruenda
, bonifque omnibus cumulanda exemplo gloriofi magifterii plurimos annos w
M° na ft c ria cxiAimabac vir cruditiifiimis , ut nui- vitam fuam. Domino prxftante, rranfcgit **

tonem non difcipulotum ad lincrarum ftudium, Fuit in illo cum fapientia magna fimpheitas, **
c*f-
firitnu. propoliris iis qux folent ex illo percipi com-
,
cum dot^nna humilitas, cum facundia foquen- “
modis admotis vcluti calcaribus mitigarer. Si
,
di parcitas ;ut in nullo fe vel extremis famulis' 1*
**
qui forti tarditatem ingenii prxtcndcbaht, mo- anteferrer, cum dignus effet Regum fine du-
nebat radicum amariiTimarum fructus fore fua- bttation; colloquiis^» Qui petitus i Stcpha-
vi(fimos;quod afpcrum inamaimmi putabant, & no Epifcopo Salonirano cx Gtxcis exemplari- u
fic cltc dulce , fic jucundum nihil ut dulcius,
,
bus Canones Ecdefiafticos moribus fuis pa- K
nihil ut jucundius votis quidem conceptis cx- res , ut erat planus atque illfcrtus magiu “ ,
te
tik Jr». liu. peti polTet. Tunc, inquichn, /a/urarb ajjtdaitat eloquentix fox luce compofuic , quos hodie
*«r t*f- v*. eruditos efficiet , tpuot m
prima fronte profundito» ufu celeberrimo Erclefia Romana cotriple^ti- “
leS tanis exterruit. Quos autem natura finxerat tur...» Alia quoque multa ex Grxco tranltu- ‘ l
hebetiores, quam qux vulgo indo&oar-
ur ea, lit Latinum, qux utilieati polfuntEcdefia- <e
ip
caiu fune, &
fufpcnfos animos tenent, potfent ftic* convenire..... fundebat lacrymas motus u
umquam perfemtari; rudia faltera inobtufis in- compunctione, cilm audiebat verba garrula*'
c*^dmi curabat litterarum lincaraen- Ixtirix...*. Sed ut bona mentis infucata, laude “
ibidem S®*11* 5
ta , ut aliqua fcientia mediocritate fuffulta . ru- referamus erat totus Catholicus totus pa- "
, ,
fticano poftmodum operi juberet incumbere: ternis regulis perfevetanter adjundus ;& quic-
ibidem. **
Jg*i* utc ipfum effe a Monachis alienum cenfe- quid poflunc legentes per diverfos quxrerc,
“
bat hortos colere ,, pomorum
agros exercere & in illius fcientia cognofcebatur fulgere,».. Sed
“
facunditate grntu /ari. Quid vero cum caufx im- ille jam fxculi per ver litate dercHda prxftante
,

pelleret ad amamiandam procul i Crenobiris Domino . in Ecckfix pace fulceptus , inter

14

oiiolitatem , aperit ipfe hac prxcUra fententia: Det famulos credendus eft habere confortium.
 n
,

22 M. Aur. Cafliodori Senatoris

JlluAre hoc de amico fuo tefiimonium vocibus bat, qubd a Gelatio Papa fc ripra vulgi credere-
claudi: modcAia Sc hutniliutc ple n illimis : Pudet tur, nefariis Pclagianx pravitatis purgavit opi-
„ me de conforto dicctc , quod in me nequeo nionibus.
» rcpcrirc. Libros, quibus opus c(Tc ad planiorem (criptu- f- 14-
fractarius
f. ai. At redeamus, /i placet, ad lycrum Cafiiodo- rarum intellieentiam noverat , quofvc aliis ftu-
mflrnit bi-
C«ji quod jpfaj & Dioilyrti prxreptionibus, vo- diorum generibus, qux contemplationi dediros bhathtcam
'-TJ2T gemini fontis aquis irriguum,
lut limpiditlimis viros non dedecerent, fublid io rore arbitrabatur, Cafftsiarm.

f»u
quin magno CaAcllienAs domus , Se rotius orbis incredibili prorfus magnificentia providit Abbas
bono vernaret, revocari in dubium a nemine noder, pie prodigus in procurandis necefTariis, in
polle arbitror. Non alia de cauta humaniores lit- emendis fuperfluis pie parcus. Nec cum fime um-
teras Senator docebat Vivarienfes ,
quam ut iis quain aut certioribus , autillu Arioribus fiuum tum

exci citationibus prxculti, Se quibufitam, at ica m difcipulos , tum in Mufias amorem dcclarailfe
dixerim , fublati gradibus ad (aera Theologiae a- indiciispuro , quam dum Bibliothecam ingenti
Ui. di-j. l.i r. dyta tandem pertingerent. Veramtamen , inquic- advc&orum non ex Italia modo > fcd Se ex iplit
c*p. iS. bat, nec fanitjftmi Patret tUud decreverunt , ut etiam rcmotilAmls provinciis voluminum ditaret
facularinm litterarumfru dia refluantur quia non :
fuppdlcdilc, (acris prxficttim codicibus fando- ,

exinde minimum n d facraa fcnptnras inteffigen- rum Patrum operibus .Interpretum feripturx ex-
Am fenfies nofler injhuttur. Hinc fachim cA, ut planationibus, Orthographorum lucubrationibus
quanto caducis E terna , cade Aia terrenis ante- adornaret >vcl ipfo.quo proprium cuilibet a6dorf
cellunt, untbdiligemiorem operam divinis feri- adignabat locum.ordinc mirabilem decoraret. Ve-
quain levioribus Audiis impendi voluerit.
.pruris, rum, ut musfumnutim attigi Senatoris in compa-
Scholas facras apertuium fc olim, publicis dum randis libris caras, perficquar jam fingillatim ubi :

adhuc implicaretur negotiis , promiferat , que- irimum refeivit fadas i diveHicronymo divinard
madmodum in altera hujus hiAorix parte prx- fitrerarum expolitiones, milit, mori nulla, in
fati fumus. FiJetn jam liberat fuam in Coeno- diverfa terrarum loca, qui Se perquirerent dili-
bio, quam tum Rontx eflervcfccnt ibus undique gentius , & citius afferrent continui de di-
:
lib. <fh. liXU
bellis non potuerat. Cavit ergo imprimis ne Afee- verfis partibus ubique d reximus inquirende /, fuf-
e*f. i.
tis Vivacienfibus hac in parte ullatenus dcfuilfc ce pe uro i nos effedivini mferatione confidimus,
' aliquando videatur ; atque ut laboribus fuis ma- Petri quoque Tripolitanx provincix Abbatis in
jori tcfpondcrcnt alTiduitatc, Se diligentia, mo- EpiAolas D. Pauli commentarios ex Africa in
net eorum ope , Ii modo ad rcruui divinarum Italiam ut comportarentur, effecte : Jjhei vobis / idem.
notitiam curas omnes, omnia Audia contulerint, inter alios codices divina grana fuffragante de
difeutiendas ignorantia: tenebras ; virtutem , ad Africa parte mittendus efl. Ut intellexit regio-
cujus templum per zdem fapiemixirer cA, po- num variarum luAratoribus , fcdulis licet, non
ftctotuin animisingenerandam .gloriae , qux ex incidi ffc in manus librorum quorumdam feriptu-
tapientia tanquam ex uberrimo torne pioHuir, tx fiaerx interpretationes , a Bellatore Presbyte-
omnium tnenribus inferendam cupiditatem. ro , ut occurreret inopix tantx, necnon Se homi-
? t {
Sj'- rw ‘feri-
Non
ignorabat Cafliodorus quicquid peccatur Uas Origenis in Efidram latinitate donatas ad fc
ftnr* />»-<• a tironibus in factarum litterarum Audio, peccari tranfmirtcret fupplex impetravit. Quinetians
incumbendi ut plurimum ordinis perturbatione ; dum qui Epiphanium quemdam virum dodiAimum, Abi-

'Tm!*!utt
CijfithrL.
r ‘“ s ’
P tms ^
dcbucraat » “ pofteri As : qui pofte-

" P r ‘^ $ pervolvuntur. Quare difcipulis prae-

que amicifiiinum , opus , quod fermone Grxeo in
Cantica canticorum D. Epiphanius contexuerat,
cipit, me moderentur fapitnter deji Aeria fua per .
Romanam in linguam. Se ad Bibliothccx fiupplc-

e af. ii* Ut. ordinem qui funt legenda difient et. Quam qui- mentum,Se ad difcipulotum ufum transferret
dtdiv.Uit. dem mcrhodum,quo fervarent rcligiofius, librum exoravit»
de divinis litteris edidit. Adhoc, ait, divina cha- Annumerandam pneclarilfiinis Cafliodoranx Txbemi(»!i
mate prober eff< compulfm , utad vj: tm magifin Bibliothccx ornamentis cenfeo elegantem templi, y ttmpli
Satomanii
mtroduthnos vobis libres Domino praflante > tabernaculique Salomonis iconem ; qua depi&a fi-
, gura i Cafe-
conficerem ;
per quos » fient ajlimo , fcnpturarum fubnhter , ut ipfc ait, lineamentis propriis in pan- dore dipifla-
divinarum feries , &
facularinm litterarum com- de£le /anno corporis grandioris competenter apta-
iti itrn. penshofa nonna Domini mnnert panderentur. Ad- verat. Nondum perictat Bedx temporibus opus lib. t- dt ta-
bernae. f.U.
dit afeendendum quoque ad fueram feripturam illud mirabile , quod a fc vifum. Se (ini utile fuiAc
per cxpofitienet probibites Patrum. Unde non fuis in libtis de templo tabernae uloque Salomo-
tantum divina: auctoritatis codices, quos ibidem nis ultro confitetur : arbitrabatur nimirum ve-
novem in partes diffinxit ,
propofuit pervolutan- nerabilis Dodor nihil figaris illis perfedius , ni-
lib. de r*Mpto
dos; verumeriam qux eflcnt opera fandorum Do- hil accuratius excogitari pofic. Hac. inquit, ut
Salm. t. iS.
dorum explanandis idonea indicavit. Et ne qua i» pictura Cafftodonreperimm diflinEla , breviter I

hxreticx contagionis labes fidei puram integrita- annotare curavimus : ita eum ab antiquis ludiis

tem inficeret, quibus in locis i vero deviaverint neque virum tam eruditum volmfft i
didici(fc ,

auctores , deAgnavit ; fic autem ab errorum Ori- exemplum, legendi proponere , quod non prius ipfi
enis fcopulis cos avertit : J%j,*proprer m operi- verum effe cognoviffer ,
An
f. i*.
Cafiiido-
fat eiufdem Qrigrui/ .quantum tranfiens tuveni- Quemadmodum non in otio tantum Vi varien- rue bil/U*lhf
*** l
’
re pravalui loca, qua coutra regulas Patrum iifn- fi , fcd Se aulicos inter Arepirus (cient ias excolue- eae R *ma,&
s«* repudiatione (ignavi ,
ut decipere non prava- rat Cafliodorus : itaquin Se Roma
8c Ravennx, Ravenna ha-
bment.
le.it, qui tali figno iu pravis [tnfibus cavendus dum Gothicum Regnum firmiflimis prx- fulciret

effe mouflrarur. Nec ob aliam quoque cautam liJiis , Bibliothecam inAruxerit , non ambigo.

tanta , quanta potuit diligentia perledam Epilto- Komanx mentionem ipfc facit in tradatu de Mu-
lam ad Komanos, qux tum omnium vectabatur Aca. Iu Bibliotheca y inquit . Roma nos habui f.
inanibus , fc Catholicos Ductores in paties age- ft e're. De Raveonate paritet dubitaturum ne-
 , 4 :
,

"Vitae Pars Secunda. 23

m‘nem reor, nlfi forti volucric temere omnino rabilibus mentis divinx confilits locupletaro»
ofterere, hac in urbe, id cft, in ipfa Gothorum fuifle : cos , fi rantum munus decuffatis , ut ajunr,
Kcguin fede , unde Theodorici , Arhalarici , 6c brachiis calitus accepturos fc confiderent, remeri-
fuce diorum xrate, vc! uno fere momento abclTc tatic Se inertix poenas daturos magis ,
quam vanis
Calliodoro non licuit, mufarum alumnum cha- Se ju jacioribus voris /ruituro»: Legite .
precor, PrOf/! diu.
rillimum , nec non acerrimum /au rorem mulas ipfus fnat t recnrrite diligenter, mater
a/fidsie .verba

tam longo temporis /patio neglexi fic. Egrcfius ejlenim inte/hgentia frequens , (fi" intenta medita-
tandem e Vitigis Aula Senator , & in clauftris tio. Er ur hxc altius difcipulorum infigat animis»
jam abfeondirus Koina Ravcnnaquc intactos a prxclaram hanc D. Hieronymi profert fcnrcn-
Barbaris codices invexit
,
quibus Vivaricnfcin tiatn Ama lefrionem ferspturarum , (fi- cornu Ub. diu. L
:

Bibliothecam locupletarer. Hinc Monachos mo- vina non amabn. Eo deniqn: in opere nihil pe- C 4f. Jl.
net, librum quemdam , cujus auctor Albinus cui . nitus praetermittendum fic eorum inculcat auri-
titulus de Mufica,Roina in Ccenobium deterant, fi bus, ut nihil antiquius
, nihil nugis ipfi cordi
modo G futili incurfiione non fablatum repere rint. effe videatur. Ira enim Monachos fuos iterum
lib It Mufit a Atfubfiftamus hic paulifpcr, fi placet, lingu- & alloquitur Quapropter toto utfn toto labore , ro-
: ,
Ub. de dirin.
m fi
n. larem Abbatis in fubminiftrandis Monalterio tis defidtriis exquiramus , ut ad tale tantnmqut
lilt. i*p. lj* •

neceltariis libris diligentiam intenti contemple- muuut , Domino largiente pervenire mereamur.
mur. Quid enim ibi a Vivaricnlibus poruilTet de- Neque veriS fua Catfi odorum fpes fefellit; mef- i 19 .
fiderari, cum allatis modo verbis fub.iat? Si fop- fuit enim tandem quod feminaverae agnovit : Q 1 1 urum
rfuor rufer
fan hoililes manus non effugerit prxfatus liber, cxultans cum in fcicnriis progreffum feciflc Mo-
habere e os' Gau dentium Mutmut Larinum ; quem nachos fuos , ut idos divinarum (fi- , humanarum MtfifiroCaf-
fioden in S.
ibidem. litterarum cognitione pollere fateatur
fi folhcua
intentione lefiant , hujus /cienti fcili- quxquc ipfc fcriptnra
;
Muficx, ei* atria patefacienda pollicetur.
ict leviter ducto fc inchoaffc penicillo diceret
, ur farnii i prt-
S. 17- Quis jam Vivarienfes fortunatos admodum peririore manu
perficerem, rogaverit hismagi- fecerim ,
€*jfiedatU non reputaverit, qui ratn fando Abbati parebant, ftii humilitatis non minus, quim difcipulorum
fikit drmm-
tam eruditum magiftrum audiebant, tam faciles eruditionis indicibus verbis : lrnde fuppheo ut
firei quem» Ijb.div.
,
liet,
»» 5 Itriftn- libi , ob immcnlam pene librorum coptam, ad
quod nos legendo parum explicare minui potui- ,
cap. i;.
re findit prt- feientias omnes , maxiinequc ad diyinOrum noti- mus . vos copiofa
le frient fagi nat tam de ifi it ,

fit «MIlO, tiam aditus parere gaudebant ?QuisCafiiodot um codicibus quot dereliquimut quam quot potue-
, ,

ipfum non fatebitur difcipulis olim merito fuos invenire, perfefr us mChnfii nomi-
ritis feliciter

in colligendis undequaque voluminibus labores ne compleant. Attamen veritus, ne fpirirus illi*

pofuific ob oculos his verbis : Em nunc, charif- forfiran immitterer alriorc* tanra rerum divina-
<iS. it dirm. fimi, Fratres , ftfiiuate tn fcriptnris fan frit profi- rum perceptio, docet qux abfasndunrur fnperb-t,
im.e4f.fi cere , quando me cofinofcitis pro dofrnna vefira ea parvsdhs revelari : Nec in folts litteris pofnam
copia adjutorio Dominira gratia tanta vobit lib.div. lilt.
(fi- effe prudentem : fed ptrftfram fapientiam dare
tap. iS.
taha confirefiajfe t Qux quidem voces mirum cft Deum unicuique prout vult.
quantum Monachos ad fe&andam magiftram il- Sic noverat Abbas dochina fanffitatcqueprx JO»
<
lam ac reginam difciplinarum Theologiam, perte- exteris eximius pari pietatis <Sc fcictix Coenobitas
trandofvc ablhufosfcripcurarutn fenfus incende- exercere cultura.Sic etiam Abbaris fui curis labore Csjfie.iorut
t’i¥aritn,ibnt
/rinr. Sibi ramen ac fr.irribus fuis periturum o-
,
fuo rcfpondcbanr Vivarienfes fic vcr.r glorix.id : •

lcum perituram operam vir humillimus exifti-

, quamiua cos jam natura ferebat , viam hortatore
fia pre/naie.
mabat , nili quod natutx viribus nimium erat Se atqtffc impulforc CalfioJoro tam concito decur-
impervium, iii orationis ope a Deo fete unarum rebam gradu , ut in iis ad immortalirarem nomi-
Domino confequcrcnrur Hinc eos fic horratur nis, ad fcliciratis xtemicatem cun&i confpira-
in ipfo libri de divinis litteris limine Oremus : renr. Neque id mirum quidem. Ecquis enim po-
nr nobit aperiantur if/j qua claufa fient
, a le- rentioves ad integritatem morum , & optimas ar-
til. di-j. /it/. gendi jt nd.o nullatenus abfcedamm. A (Terit alibi tes Vivaricnlibus fubdidiffet (limulos quam
, i*
« 1/. tl. perfectam fdpientmm non tam (ludio, quim afri- qui frequenter apud cos de urilirate , de gloria
bus bomt 0- orationibm afiidms obtineri, reti-
. Divinarum feripturarum inrelligcmix comite pe-
neri obrcnram. rorabat : hoc enim nobis efi falurare proficuum, , hb. dr ditin,
Tref. divin. Quoniam aurem exempla efficacius efTe folent ad gloriofum , perpetuum quod nuda mors nulla , . liei. crp. iS.
Inter. quxiibet inciramcnruin, proponebat iis Davidem, mobilitat , nuda pofftt feparare oblivio
: fed ida

qukliqitdivinx legis me litationi nunquam non fnavitate patria cum Domino faciet. aterna exal-
'

intentus, nihilominus his cxlum continuis pulfa- tatione gaudere. Ecquis iHuftriui pi xluitfflcr
dif-
bat 'clamoribus : Da modos tnsedtfrum ut dsfiam cipulis.quam is,cu|us virtus eXcclfo loco fita,fitis
,

mandam tua. Dicebat nominem quemdam im- ipfa per fe in omnium incurrebar oculos { cujus
becilliori prxclufum ingenio prece creberrima (cientia lingularis n°n claufis invidiofo modio:
,
rcclulirtc libi diiiicillimi feripturx textus inrclli- fed b candelabro A>edabilibus omnes qui erant
gcntiain. Referebat alium, vel ipforum alphabe- tum in domo Caftdlicnfi, tum in Ecclefia univer-
ti elementorum imperitum, frequenti oratione Cs fudiis illuftrabar ? Accenderat fiquidem folcm
1« Pr4f.Uk. codicem traditum, ut facillimb perlegeret , obti- hunc fpendidilfimum Deus; ut Se pullulantia in
nuific. Quapropter inquicb.it, oremus ut nobis
div. Uti. orbe uni verfo vitiorum monllra, renafeentia &
aperiantur i/la qua clamfafnnt.
, fcm^ier in communem Chriftianorum omnium
i. i».
Dt(tt S.fcvi-
Monebat tamen a Canebitis anre divinu numen perniciem hxreticorum , veluri tot hydrarum ca-
fiuraintrlli- procumbentibus fic fundi preces non oportere, ut pita, pura luce detegerer, igneque cunfumcrct
gtntiem
lebon fimn!,
y qiu- poftulafienr, oriolis (ibi annuenda crederent aduolifiimo.
Sapientix candidatis nulli operx parcendum: pau- Sed non fingula hic narrari poflunt (>
;
jamjam- f.
(5? <#r.irj»n/ cos admodum fine labore &
vclut dormientes que vocat nos ad fc , nec de laudibus fuis (ilcrc Crffitdorue
turum quof-
prctiofiilimo illo thefauto
,
pro arcanis , Se infer u- diutius patitur Anriquariortim labor, quos julllc Jtmin
defieri-
 . , : :

24 M. Aur. Caffiodori Senatoris

; ut manu
S. eo- dcfcribendis facris codicibus occupari Non abfquc piaculo *• **•
fanc hic taceremus Iucer-
rc ‘ M a tcm bommib'
pr* dicarent
, m , digitis Imbuas aperirent , nas illas non admiratione folum, fcd xternis etiam

roiqutjuvjt. & CBn*r* damonie fubrepuones calamo artramem- laudibus dignillimas quas fratrum multam in no-
, nbUtfctuti-
toque pugnarem. Frudlura inde profe&ucmn dc- diem labores producentium vigiliis ftupendo ar- mnjt .

1j4. di am. . monih ins addit: Scrtprsoues eorum toto orbe dijfe- tificio concinnaverat : Paravimus criam noflur- Ub.iiv.Un.
fiiti.txf. |0. minanda* , &
»* loCn fanihffimu legenda, tam ni$ vigiliis mechanicas Incernas, confcrvatrices
ingenti utilitdtt eorum ut laborem refto fi fufci-
, illuminantium dammarum , ipfas (ibi nutrien- *
ferent dntmo , merces ViX nlla poffet tonare. Ne- tes incendium qux humano minillcrio cedan- **
,
que vicijftcudinem illum de tot bonis non poffe per- te, prolixe cullodiam uberrimi luminis abun- “
cifere :
fi
tamen non cupiditatis ambitu Jedreclo , dantillimamxlariratcin ; ubi olei pinguedo non
“
ftudio talia nofeatur efficere. Ut aurem Antiqua- deficit, quam visflammis ardentibus jugiter cor- **
riis id genus opera: pollet ex voto (decedere
, vo-
rcarur. «
luit, ut qui divinis humanis ingenium appri- & moraremur hic in ejus , qua Vivaricn(c
Fruftra
f. jj.
mi excoluerant litteris, ii feribentium opera di- Coenobium regebatur, prudentix ejus, quo r?s CafiitdtH^
expenderent , caftigarcntquc , li quid quxliber apte difponcbantur, ordinis contempla-
^*b ’ir Sin ^
tag.iy.’
'
*
^ort ^ v ‘tii nolentibus excidilfct : paucis , in- A tionc. PolTumus admirari indefefTam , qua fin-
quit, do& fijue faciendum efi , quod jimphci , & gulis pro cujufqoe induftria 8c viribus penfum
mu >u erudita congregationi noflintr effe prepa- indicebat Abbas fapienrifiiinus, prudentiam clo- dm.
randum. /fiud quippe gemu emendationi* ,ut ar- qui non polTumds. Nullus rcfolvebatur ocio
bitrervalde pulcbernmnm efi,
, dochfiimorum & (raclus labore deficiebar nullus nullius , cum fc :

hominum negotium elonofum. Divina: au&orira- ad Abbatis exemplum componeret, non'fcrvcbat

tis locutiones, didtioncfvc Hcbrxas rebus atit opus : nullus cuna Abbatis p^xpepta fcqucrciur,
perfonis convenientes quibus lingux fex fer-
,
rem celeriter fclicitcrque non expediebar.
vanda cft decora linccritas, aut majoris perfpi- Non dubium , quin ardillinit obfervarionc je- f.

liuJtm.
cuiratis, aut cujurtibe: rei altcriu; obtentu nole- junia viguerint apud Vi varienfes, difciplinxmo- Q*
bat immutari Corrumpi fiqui dem nequeunt, qua,
: nallicx cuftodet acerrimos; illaquc haud infi num •*

in(pir.t»re Domino , d [ia nofcuntur. Unde facili in regula locum ren iiffe certillimum cft cx ipfi)
quis imdligac, qua veneratione ,
quo fcnfu pie- Caftiodoro , ubi dc pfal modia : Ipfi vi ielicct pfal-
tx.
tatis faexas paginas tractandas cfle duxerit Caf- mi , nobis Mona lejuma refolvunt. >Quo quidem Pmfat.
tl.dtm. /iodorus qua: ut fuo fulgore niteant , non huma- in loco dc jejuniis qne vocant regularia * ,mm ‘ •*
; , , verba
fio defiderto carpenda fubq aceant par efle toto ,
facir. Nam ea ,
qux datis diebus prxfcribit Ec-
capite i j. libri de divinis lirrcris dcmonftrar. Ae- defia, Sc rcligiofa devotione fufeipiebant Caftel-
que ut opera fua juvaret dif ipulos Commenta- ,
licn(cs,& fanda fcrupulofiuce ad Vcfpcram ufqae
rios fcripfic in Donitum-Grammaticum, ac li- ex veteri Chriftianorum confuctudinc produce-
brum de Orthographia, quorum ope emenda- Ite bant.
ti prodirent codices, ut cos Sc tunc coxtaneorum Jam quid opus deinonfttat* apud eos fuifTe in
applaufus, Sc venturis temporibus Ixritia pofte- more politam lainili arcnwunc omnibus Momchi*
rorum, Sc fcrnpcr Rcipubljcx Chriltianx com perpetuam a carnibus abdinencian* ? Confulitc,
pendium comitaretur. fi placet , fupreinas capitis 18 de divinis litteris
f- ,l - In cxfcribendts etiam Patrum operibus toros paginas ubi agitur dc hortis agrifque colendis;
_ ,

C ^C vo ^ u ' t nonn ullos Monachos , quibus viam, monencu^que Monachi , ifimiliani Sc Columcllx
fovIupT-’
trurnlpnibm H IU * au, * oS exirus res brevi perveniret, indigi- libros legam dc educandis columbis, Sc cicuratis
njc.tr* pr*- C-ivic* Sermones Sc humilias Sindorum attentio- pecudibus : Jpgfe , innuit CalBodocus , argotit lA. Hxh lier,

*ifit. ri ftudio prxeepie perlegi ,non fecus ac contra hx- praparantur. Hinc facillimi, ut opinor, arguetis e *t
rericos dilTcrtaciones , in quibus ll quid ai eluci- fanis , Sc bene habentibus ufu carnium prorfus
djnda obfcura divinx feripturx loca congruum fuilfc inrcrdidum»
occurrerer rogabit ut faens voluminibus attexe-
, Infuper a pifeium comeftiooe abftinuilfe , vel
re non dubitarent : Sicut nos inquit , hbrie & ,
m certi iis rebus vefei non ita confueviffc , aliquis
Regum fcctffe cognofamue. Deinde qudm fru- nec incongrue forfan cx fu b jeci i ibidem fententia
&upfus ,
qiumgloriofus futurus (ircorum labor colligi polfc putavcrit;aic enim Senator gjfdt* efi ibidtm.

Lib.irt.Utt.
vc ™
s oftendit pulcherrimis : Comfiierat c igitur languentes columbarum feettbus enutrire, aut pi fici-
uap. i/.
qualia vobis canja comm Jfafit , suiUtaa Chnfiia- bus alere. Hanc tamen le&oris judicio permitti*
norum . thtfaurus EccUfia , lumen animarum. mus conjcdluram , ut adfollicitudinis, quam
Quimobrem monet, in id operis curiofam ftu- firmis Monachis folebit Abbas impendere com-
,
deant conferre fcdulitarcm : ne qua remaneat m mendationem animos oeationemque converta-
ventate mendofitat , tn puritate falfitas , su inte- mus.
gri rate perverfitat litterarum. Fratribus his valetudinarium curas c(te voluit, |. pp.
i Hoc unum fupcrcrat oculatilfiinx Abbatis no* qui medicam probe callerent attem , untaque erga H"# csfio-
c jjjitdtri 1

(Id providentix, ut codices MSS. quo diutius infirmos charirace moverentur, uc iplis nullum
ei» « !n iibru fervatentur inta&i ,
compingcn los Sc coopcricn- ftadii, nullum o£ciumdee(fet. Omnibus
pietatis
Mss.s.Scn- 'dhrlirh
«foj curaret ornatu ,
quo poterat , comptiori : Hn «grotantiumnecclfiratibusfic hos medicos voluit e ap. ju*
*

Oitndii!'***
****** addidimus m Isbm cooperiendis doSits arti- fubvenire , ut iis non facilis modb rolcrabilifque,

Lib.dinMtu fictl * mt litterarum pulchritudinem fa- fed Sc dulcis ac jucundus morbus ipfc rtlira Mona-
tap. jo. ciet decora vefiiret. Cujus in focietatcm laboris, chorum fedulirate redderetur. Aeque ut xgris fo-
ut ipfc quoque veniret, tegumentorum formas fo- latia omnia & Monaftcrio fuo Sc non aliunde fup-
lertt confecit induftria : Ombua multiplices /pe* peditarentur , (latuerat a fratribus infirmorum
cies facturarum m
uno codice depilas decenter rr- cutx depuratis non prxfcribeoda antum , verum-
frejfrrat ut qualem maUet fiu.ltfu tegumenti for- ctiam conficienda medicamenta j adeoque natura
mam spfe poffet eligere virtutcfque herbitum ab cis addiiceadas. Vetabat
Carnea
 & “

Vitae Pars Secunda.

tamen vir pufEmils, 1 terrenis adcxleftia difcipif- x convcrfiouis exordid.^tiid priv^rm rgcrlt,qtrim
ponerent fauffle, quain diligenter animum contulerit a l fa-
IA. £v. liti. lorum animos fempcr erigere folicus : N.-
eap. 51. *n herbit fpem > aut in humanis confihii fofptta- c rarum llbdia litrctaram , confideremus. Primum

tem. Nam quamvis Medicina legatmr i Domino atiidcm Pfalmographum cdflfltientario fufeepit
conjhtuta : ipfe tamen fanos efficit , qui vitam illuftrandnm deinde libros cdidir de divinis Sc
r

fine fine eoncedit. Fovendis quoque xgris corpo- iiumaitis litteris ; ram alia opera, qfirin Prxfa-
tib.drv.li 11. cxxdificavcrac balnea : lrbt fontium prrfpi. tione dc Onhographia^ hoc enumerat ordi-
I bri
tnp. xp.
cultas decenter illabebatur , qua & potui gmtif- ne : .commenta Pfalterii , ubi , prxftanrc **
Poft
fima cogno/cebatur , <$ lavacris. Donino, convcrfionis me.t tempore primum ,e
Qualiter amem pietatis Sc hurm ni taris olh.iis ftu.iiu n labori* impendi. 1. Deinde pofl in-
“
f. |8.
tutjscajfi»- hofpitcs Sc peregrinos exciperet vel id onura indi- ftitutiones, qnem» Imodum divinx Se humnix ‘ c
d»ri rrjj ciocft, quod eos ante omnia fiufiipi prxcepiflet. debranr inrclligi letkiones duobus liferis, ur opi- “
»
Quibus fanandorum inermorum fratrum, i s etiam i nor, fufticientcr impletis , ubi plus utiliratisin-
S quam
17b. Jiv*litt. hofpitum curam ideo demandarat , ut (i qui forti
venies ,
decoris. 5. Polk cxpofitioncin'*
cMp.it. prxafpcritarc itineris , aut quavis xgritudinc dc- Epillolx ,
que fetibitur ad Romanos, unde Pe-* K
ibid.caf.it. ficercnt , remediis flarim recrearentur ccrrilK.nis. lagiant hxrcfcos pravitates amovi, quod etiam **
]biJ.cap.'.t. Qux ut alacriori otfcrrcnc animo ,
ea , dum in reliquo commentario facere Coquentes a<lmo-“
peregrinis prap arantur ,
fieri calejha Jictnab.it. ftui. 4. Pofl codicem , in quo artes Donari cum
<• }»• Quamvis fanctiilimacfflenc , quibus fub findo commenrts fuis , dclib n nde Etymologiis ,
&‘ c
canuJfU-
Magilkro Vi varienfet dillincbiniur ininilteria,qub alium librum Sacerdotis dc Schc.miibus , Do- “
mino pnihntc, u
nvm/e^pui fame n nugis ac magis in via virtutis proccdcrenr, collegi ; ur inlVrutfi limpliccs
UfU*nibni cos ira labore manuum exercebat , ut juberet ccr- fratres ,
ubi fimile foerit , fi milia diefa fine con- “
<c
>acart. tl s etiam lauris facro vacare otio ,
in confpeclu lufioncpcrclpiant. j. Polflibrum quoque ritu -

Domini corio Arationibus criundcrc ,

mentis at^ lbriim ,
quem dc divina feriptura collegium,* 6
cana Deo cuncfa pcrfpicicntiaperir? pios libros, Memorialem volui nuncupari ; ut breviter cun-
“
,
‘
Regulam prxfcrtim , nec non Sc Collationes Caf- dti prreutrant ,
qui legere prolixa haiHdiuor.
fiani, aliaqucid genus volumina frequenti mana 6. Poli complexiones in Epifflolis Apoftolorum,“
terfare ,
quibus ad redx rationis normam ino- Sc Aefibus Apodolorum , Sc Apocaiypli, quali
res coinponerenr , pravos animi cohiberent ade- brevi ili mas explanationes decurfas. 7. Ada-“
mtus, Sc adfttmmum tandcm^pcrfcClionis apicem manriilrnos Orrliographos difeutiendos anno “
citius afccndcrcnt. Cajjt.tnnm Presbyterum , in- xtatis mcx 95. Domino adjuvante , perveni. “
fib.dir.liit>
ttf. tf, quit, qui confcnpfit de infhtutione fidehnm Mo- Luculenta profeci > Ivxcverba funr Sc pttfpkoi: i- \t.
Qjs ord nb
na. harum fiednlo Itf ite , cr libenter audite. H:C an tamen, qucminodoreccnfui.ims , ordinem in
fnu
nonos motus animorum ita .ompetenter infinmat, operum editione (ir fccurus Calliodorus , dubi- comp '4erit

Pst excejfm fisos hominem peni videre fiiciat , fr tandi anfain vel illud unum
pr.rbet quod in prio-
,
Cajfitlonus
vitare compellat ,
qnoi antea confnfione caliginis ribus libris eorum faciar mentionem quos Ion- *« ,

ignorabar. Et quia Tagacem virum non latebant go pbll temporis tradlu fcrfptiflcfc com memorat.
errores > in quos olim agens dc libero arbitrio Et certe in Prxfarionc commentarii in Pfalmos
Callianus impegerat , monebat ferio , ut qui a librum dc divinis fieretis citat in hcc verba De :

beato Profpcro fure culparet efi , fub Vickorianx citiut eloquentia modis multi Patret lanui proh-
emendationis camela legeretur, xmfque dixerunt , quorum nomina in hh'is tn-
f a''» Ja-.n quis negaverit Gallcllcnfium & florcncif- commemoranda perfpcxttuvi. Memi-
troinStoriis
Jimamluifflc Tofitudincm ,
Sc vitam prope divi- nit etiam libri dc Geometria in vcrficulum illum
111,11 * Nutnquid vivis eorum inores adumbralfc Pfalmi 96. Unxerunt fklgnra ; fifijorunlt noti-
^ta Canobi.
, ji Ere. coloribus vi Jecur CaJli odorus , dum ptxclarum tiam Inquit plemorrm libris de
.
,
ometria dtfi m G
m.ticamir 4»- „ Monafticcs lic profccurus cfl erteomium Cx- : Ciphna diligent Leftor inveniet. Et re quidem
fflsm. ^leftis in terra vita , Sc imitatio fidelium • An- ipfa
,
quod co loci adducit e Geometria , totum in
C
8 c orum TpiMtualitet in carne vivere Sc mun- libro, quemde
hacdifciplina co npofuit , repe-

l7:
^- „
pUl‘ iT* ‘v ** l

di vitia
»

non amare viram prxfcnrcm con-

:
,

editionem noicram , in qua ad fidem

rirut juxta

>, temnere k Sc futura: beatitudinis gaudia fem- Manuferiptorum refliruimusca , qux ;n aliis dc-
>,
per exquirere ad poilremum ipfius templum
: fiderabantur. Tandem in libro dc divinis litteris
„hcri, cujus imaginem conditio humana fuf- cap. 15. libri dc Orthographia titulum profert f
ccpir. Vctiim plurcs miraturos non. temere fuf- Er exirmfecus hutc libro titulum de Orthographia
picor co candore morum cluxifflc , co Higraf- dedi. Et cap. $0. fn libro /equeflrato Otq ie com-
c fervore mentis Vivaricnfcs non paucos ut cx . pofito % qui inicnbitur sir 0rihi»raphia. QjibltS
Cirnobitux inilicixcaftrisad lingularem Anacho- equidem citationibus adducimur * tit dicafaus
retarum pugnam contra Jpiritnaha nequitia , yc- Calli odorum , cum ordinem norar', quo fu opera i

luri etneriri tranfierint. Quorum vota cdm lucem ’

ftnrca emtfit in ad id temporis referri voluilTc t
profpcxilTct Calliodorus, cellas ai Eremitarum fc- quo fingulis ctxnit manum admovere , qux pro-
ceflum in Calkclli montis culmine jufTerat xdifi- culdubio nondum erant abfolura , cum ad alia fc
/j .drv.hu.
toCar jHabetis, inquit , montis Caficlli fecreta
: accingere : unde rcdlcdici porrlf 1’falccrii com-
csf.
, ut vclut Anachoritx, prxflancc Domi-
^ fua via mentarios cum inchoaffe fub ipfo Religio-
„ no , feliciter effle polletis. Quapropter aptum nis jngremi , quos tandem exttenu in xra-
„ erit vobis eligere exercitatis , jamque proba- te perfecerit. Hinc in iis libros citandi na-
„ (illimis illud habitaculum , li prius in corde ve- u occalio , quos longo interjecto fpatio Se-
j +J n ll ro foerit prxparatus afccnfus. nator edidit : auc faltem fatendum cll inlli-

o yiCojfi*- Quam virx rationem cum Coenobitis ut Mo- tutain ab co Prxfarioncm , vel potius Piole-
^r... Mona- nailcrii Fundator, ut Abbas, ucMagifflerinftitue- gomena in Pfalterium pofl complcrum opus
t i, ut \br»i rit Calliodorus ludcnus expendimus: nunc vero commentarii. Si cuin inierim dc divinis litteris
d
 : , :

26 M. Aur. CafTiodori Senatoris

librum , quem adeo in eadem Prxfatio-
flcripfiflc Cafliodotum ; jureoue vocaverim Arcam non feif*
nc , quominus laudaret , nihil in caufa fuit. Quod fus expertem ,
qualem veteris Tcftamcnti fuiflc
fpedat ad librum dc Geometria non immerito tor- novimus fed animatam fed altilTimx rationis
:
'

te aflcrcrc poflumus, tum abfolutum fu ifle , cum compotem , qux non prifei tantum vcrutneriain ,

cflintcrprcrarusPfalmum 96. IJem judicium cfto novi foederis libros in amplo memorix limi re-
de libro Orthographix , quem in divin. lier. cap. conditos complecteretur.
memoratum ab eo fuifle diximus. Nifi
Vj. Se jo. Cum umverjah a fanflaque Concilia fidei nofiru f. 41.
forti malis Cailiodorum dum fua relegeret opera, falutana f.aeramenta follidaffe in eis a^nofci , &
prioribus libris tales poftetiorum citationes infe- vera religionis arcanum ptobe (cirer Cilfiodorus,
tuitTe juvanda: ledorum memoris gratia. Cui quatuor primorum reverentiam , Patrum exempla ^ntraliauc-
'quidem conjcdurx fuffragari videtur audorno- jmitatUS,M«m laude concelebrabat utfanttaau- meratus fit. ,

fter iis in locis •, ubi dc operibus fuis ipfe lo- Ooritati mento judicaret comparandam. Dolebat
qui rur. quidem attollere nonnunquam caput ex Orci re- cap.n.'
^
Utcumque fc res habeat, afTiduum Calliodori nebris impatientes quietis homines , qui putarent
laborem in ferimuris facris elucidandis , exferi- ejfe laudabile fi qwd contra Antiquos faperent,
niTcltfM»ri
,

ijfior m S. bendis, mendoiirate purgandis digni quis expH- (fr aliquid novi unde ptrire videantur inveni- ,

fcripntTM li- cct ? Fatetur ipfefc »1» Pfalt:rio,(jrin Prophetn,Q- rent. At gaudebat Synodos prxfaras tanta fidei
IrUtlmiJ**- EpifioUs s4polio lorum mt x imum (ludium laborii nofira tum na prafliliffe ut in nudum perverfiru- ,

,mP end, c * quicas qua ratione ? quoniam in- tit fcopulum fi tamen Domino protr^en re cnffo^
f 1 ,
djj&^mndo
m,t) ‘ v, fuut profundiorem aby/fum com - dimur racam mentibus incidere debeamus. Hinc
ftmt f frrr S uir » fi
,

movere , igjr quaft arcem renue divina feriptura, ne quis Monachis errandi parer~r locus , atque ac
atque altitudinem gloriofam continere. De bre- majoris apud ipfos ponderis efler Chalcedoncn-
viflimis explanationibus AdUum Apoftolorum Se liura Patrum audo ricas , illius Synodi codicem
Apocalypicos a fc cdiris agit in Prxfacione libri , id efi totius orbis Epiflniartum aut Epi- .

dc Orthographia , non fecus ac de Memoriali ftolas confirmationis Concilii Chalcedonenfis, i

fcripturxiacrz, quod, ut conjicio, compcndio- Grxca lingua in Latinam ab Epiphanio tranfli-
fa feripturx finit complexio, ut unovclut intui- tum Bibliothecx inferuir. Hic fi Baronio credi- n*rm.ala».
tu , tora pene oculis fubjiccrctur. Libris Paralipo- mus per Encycficum codicem toiuum illum in- tf<- <,

menon novos prxfixit titulos , veteribus amiiiis telligcbar Epiftolarum ,

procurante Leone Impc-
evomam titulos antiquo 1 non reperi itl ille cap* , tarore a quimployinis ejus temporis Epifcopis
i. de divinis litteris , 'novas ad fimihtudinem pra- prodcfctiiione Chalcedoncnlis Concilii confcri-
cedentium lacie (ingulis , ut ajhmo , competenter prarum.
impr/Jfi. Nec laboris difficultas, nec frigus «tatis Ncoue hic prxterraitrendura putavimus quoi *•

grandxvx remittebar ardens ftudium facrOpm de Abbate no liro Antuliun feripeor annotat.
c fm .
codicum : aut obdabat , quominus fub ultima Eam ait non fecus ac Occidentales Epifcopos, Sc VhOecume-
fenedute fandos libros fada collatione cum Ma- poflea Gregorium magnum de quinta Oecume- nic*fe»f*nI,
nuferiptis vetuftioribus ,
incorruptx integritati nica Synodo prorfus ucuifle Neque enim, inquit
:

reftitueret in Bibliotheca a(Tcrvandos. ‘g°> Baronius , ullum movere debet , fi Calflodoru* "Um,
pr9p
D,vn\ liit. Verba fune i piius Calliodori , cunftoi novem codi - rcccnfcns Occumenicas Synodos de quinta nul-
cet, in tot enim volumina facra Biblia partitus lam habuerit mentionem , quod inca non dc ii-
erat, auiloritatu divina , ut fenex potui, fuit col- dc , fed de perfonis fit a&um. Quanti hoc argu-
latione prfeorum codicum . amicit auteme legen- mentum fir monenti doili viri perpenderint»
tibus yfedula lethone trOnfivi. Ec ne qais medio- Ego fani firmius quid ex CafQodori fetipeis ex-
crem patet in his lucubrationibus ab Abbate no- Abbas quippe noder difcipu-
cerpi pofle oenfeo.
ttro collocatam operam audiit quae ibidem non Origenem eloquennfiimae nimis in
los docet
O Uteuchum edidiflie hemthas : at declinandos
fuperbe , fed linceci fubjungit. Pbi , inquit, >Jb. d* £*.
multum me laborajfe Domino juvante profiteor» ejus errores, quem inquit , multorum quidem
, ,
.in. cap. 1.

quatenus nec eloquio modificato dec/fem ntc libros Patrum /intenti 4 defignat hartticum
, cr pra-
Jaeros temeraria prafumpnone lacerarem. femt tempore a Vigdio Eeatifiimo Papa de nuo
Age vecb tantis laboribus, tanris fudoribas confiat ejfe damnatum. Aut igitur ea Patrum au-
nufqGam frangebatur effirri fenis invidus ani- ctoritas eadem c(t cum anathemate quo quin- ,

mfinSS.ta- mus* Rurfus m gratiam fratram fuorum curam tum Concilium Origenem ejufque (editores
m * librit omnem & diligentiam exhibuit in perquirendis perculit , auc diverfa. Si primum ; gratis effidum
mini» msry. fatl ft 0 rum p*inim operibus
i nam ut addudasin
eft X Baronio Calliodori de quinto Concilio fi-
naii notat.
V 3 ^j s corum Ubris faerx feripturx au^ocicaoes lentium. Si fecundum, validius arguere lic po-
difcipulis fuis defignaret , fiogulas minio raargi- Caffiodoro probaretur quinta Synodus}
raiflcc. Si

notavit. Hx< ipfetcftaturcdm ait Quantum ad fugiendum Origcuctn non ob aliquorum tan-
Ub div Uti :

* Ht ftntx » aut l° ng* peregrinatione fatigatus re- tum Patrum opinionem, fed magis 00 Oecume-
cap. it'
legere pra valui , quibafdam codicibus Patrum nici illius Concilii decrera Monachos fuiflet ad-
prafentrs notat minio defiguatat , qua funt indices hortatus. Cum itaque id, ut fupponirur , noil
codicum, fingulis qnibufque locis, ut arbitror, com- prxflitcrit , ab co (icuc Sc ab Occidentalibus quin-
petenter imprejfi. Quim probe in feripturis verfa- tam Synodum ab co nec recepcam ncc rejed im, ,

tus fuetit immortali memoria dignus Calliodotus, fed prudenti lilcnrio prxtecmiflam farearis nc celte
vel.eofolo probabis argumento, quod caxtarc qua eft.
deficientis memorix refolvitur tenacitas , omnes Vcnlm non remeraria forti conjedura nitere-
facrarum paginarum textus, qui lingulis Patrum tur, qui contcndercc Cailiodorum per multorum
occurrebant in libris , fuis feliciter alii ;n aret lo- Puerum auctoritatem, quintum Concilium inrcl-
cis , dum ei a Monachis legeremur. Ego quidem lexifTe ; hilque verbis ufli n cfle ex indultria , quod

medicatum in lege Domini die ac node dixerim cani Synodum nondum rccepiflcnc Occidentales,

>y Google
 c - k

Vitae Pars Secunda. 57

tpiutn tarticn fciebat a Vigilio Papa jam appro- rima in fratres fuos duritatis indicia patefecit*
fc aturn . dum eos a quibus brevi abfcdTunmi fc przvide-
Scd ut relinquamus tandem hxc omnia, quo- bar , fupremis duxit adhortationibus commone*
cum judicium cfto apud Criticos ; fufpicicnda faciendos. .Ac primum quidem ad Abbates liM
'
certe fumtiuCafliodori in Romanam Sedem, Sc fubrogatos pjcniilimum tenerrimi amotis fermo-
fummos Pontifices obfervantia : fufpicicndum nem habuit: illos obccftatus, ca prudemix laude, '

(hidium , quo tmmno cavcn volebat cos , quot eo pictatisjbidio creditas (ibi oves pafcant* ut x-
provida damnarat Ecdejia : fufpkiendus , aut pmnia valeant tandem adipif- terna: bcxcitlidiiiis

potiils imitandus fingularis ejus cultus erga fan-Ultima hxc cftata ab ipfiusorc.fi placer, exci- ei.

&Oium Patrum placita. piamus : f*0f^smtem ferfhjfimot r»t Abbates ™ Lib.dm.'

%. 4% Sani quim afiiduus in pervolutandis SS.Pa- Chalcedoniu^fr (Serunt mm deprecar, ut ficcun- '*?• jt*

S/fidmeat trum operibus Abbas nofter fuerit ,

haud xgrt Ha dimanatis qaatenus gngem vobu creditum, ,

t*f n pcrfpedhiros arbitror eos, quitum Commenta- prafiante Domma , adbeatiiudsnis dona perducere
debeant. PoftmoJum rogat: Peregrinum ante
M^"*™»** rium in Pfalmos , cum
librum de divinis litteris
menim*** legerint accuratius > quique quam pmdenter di- amnia fafei piant eleemofinam dent, nudum ve-
,

gnoverit ubi aut ampledend*, aut refugienda: fo- fiiant efurienti panem frangant : quoniam ille
,

rent aliorum opitiiones.imenta mentis acic matu- vere dicendus efl confolator am miferat canfoiatnr. ,

roque judicio perpenderint. Ejt Kis purillimisfon- Tui n monet, ne M>-*aJfeni v.lhci ad.etfarnm
tibus fanx illius orthodoxxque dodrinx fluenta penftaniim pendere graventur . ftd bonis maribus
fcatuticbant lariflima , quibus Calliodorus (i- & erudiantur- Ilis ardo converfationis purijfimut tm-
tietues Ecclcfiz campos irrigabat uberius, Sc pro- paleam ? ,
frequenter ad Monafi eria fanila c**fo-
tervos lucrctkorum greges felicius prxfocabar. nianr , ut crubtfc.mt eorum ft dici , & non de eo -

turpi aliqua paranymphi menda- rnm injhtutione eo jwff/t/.Tamum erat in rcligiofo

Time cum non
non ccdco aliquo Ucncdi&ini in viro chariratis ftudiutni Tanta de filate aliorum
cis adulatione,
1
fuum amore, fed veritatis unius jullitix follkirudo!
1

fratrem
f.xram ««.
que ftudio impulfus Beda Venerabilis (aeros inter A CliaUcdonio & Gerumio convertit oratio-
%. f*S' n*
Dodores-ieponcre non dubitavir. nem ad fratres, qua illos ad paeon & concordiam, ,*£
^
Donatas ^ib Epiphanio amico lingua Latini ad ftripturx fan&x mediationem ad Regulx ,

TiaTelpaniti Grxcas Socratis Sozomeni obfervationcoi , emollituris vel ferrea pectora 0*.
, ac Theodorei
hi- i
,

ft°rias» in unum opus, veluti continuatam hillo- vocibus adhortatur. Denique petit , Ut nihil
'

InJcOi.hi rix (criem in libros u. dlvifiun collegit patiemif- fibi in vicem beneficiorum quibus cumulavit ,

jiafk,*. fimus laboris Archiinandrita, cum jam inclioafler eos , dum poflciliones prxdia , boni omni j, fups
,

in Pfalmos omnes Commentarium , necdum ta- laborcs.feque ipfum rorum confeci-i$ir, repea-
tnen aggreflus Juiffct libium dc divinis litteris : dant : (c&pro me , inquit, lagrodi Dearmo fnp- t &.i/v. «r»v

*ibi capite 17. fic habet : Pcjt hffisrutm E uftbi i plicare dignemini? Atque fub linent libri Jc Oc-

apud Gracos , Socrates , So^ontenns , ac Theodo - riiogcapbia : Valete fratres t atque in orationibus
retus feqnentia confcrtpftritnt quos a viro difer- ,
veftns mei memores tjft dignemini, qnatense 1 fient
tifimo Epipbamo in uno corpore duodecim libris vos ab imperitorum numero fequefiraios effe volui:
fecimus Deo juvante , transferri. CxtciUiu
, ifa not-oh-tut divmu non pateatur cum ueqmfimis
nunc librum, quamvis vel in ejus tantum pacte- poenali focietate cautuagi.
bus ordinate difponcndis plurimum dcludavcor: Opinantur nonnulli in quibus BironiusA Bu- r»
cclinus «Jafliodorurh pofl abfolutum de Ortho- c*fi*
* r “,
cur tamen omiferit in rccenfione eorum, quos
Monachus nuntJl in promptu tri-
fcripferat, i giapliiatraiUrum,altuni fcriplitfc ad liuiiclioit.Mi,
buendum id humilitati non immeat 6 tone <xm- Epadtas^ &: ca omnia ,
quxPafchaiiscoRnpmi ra- e , R ^ Htl rx .
jecero, qux vetuit quominus opqs illud, quod
,
tioncmfpqdim , faciliib indicanda permucnh Lt «.W*.
aliorum poriflimiini indu Uri a tranilafdm m idio- quidem miljt vcriiimilc videtur cum id operis ad
nu Latinum fuerat, fuis;innuincrAet.,. MonA^horupi fuotum informationtiu pro anno
Quo propius ad occ.tfum actcd&it nVagnum tfitVdiiliflb. Hoc Corapuuun imeropera Caf-
Ecclclix lumen , co fplcndidiores virtutum la§gp ori reponunt Editiones Pirilicnfes , & Gene-
larequc fpargebat radios. Quare rogatus a venfes ;& certi cui alrcri tribui potlit non vidc-
nonnullts Monachorum ferorum ut Orthogra- mus, cum ante hunc annum Dionylius Exiguus,
phix leges ,
ccrtafque regulas prxfcribcrcr , non cui uni adferibendum videbatur , e vivis jam du-

(
«mbuic ,
ftupendo & humilitaris 6c charitatis dum cxcefliflct. .
^
exemplo, fenex annorum yj. ad id operis manum Ultimum hoc fuum opufeulum Cafliodorus
admovere. annoxxatis 94. aur 95. publici juris fecit : quoc t*ri-
f. a* Neque minoribus.ur rcor, humilem fetum pro- vero annos fuperftcs vixerit non condar. Varias fU mno in<>r.
Abhotiahdi- '*"* P* c*f~
n d; c ii s virfandifllmus , eum xtate prove-
i variorum auclorum dc illius morte (cnrentias in
nrt
£" ^° l j 8* 0
'
attritus, dignitatem fuam Abbatia- prima parte retulimus §. 7. & 8. ; eas hic vitandi
'

m, lcra Chakcdonio St Geruntio commifit , quo- faftidii ,

St prolixitatis caufa non repctiniU9k
frftta cgtmt rum alter Eremitas ,
qui in montem Caftelli fc- Quafdam addere modo fuftkiar , quas ibi omili-
ccflcrant, alter Cccnobitas regeret. Pallorali cura mus nimirum anoo xtatis fert stenrelimo mor- 4j t ,. chr.
:

exoneratus fenex , jugi czlellium rerum conrein- tem cum vita commutalTe feribit BarOnius immo f 6i. :

piatione animum liberius , fuaviufquc reficiebar; non amc ccnrtflriium annum vitam claufir , G Ba- mp*r. vita
a terrenis namque omnibus fccrctUs ac liber divi- coni fides. Nec mali fbrfan putaverit aliquis "wf,w
f* y
nis St acernis totum fe dedit ; exloque jam matu- do&iflimum Cancellarium alluiiflir ad hxc C-af-
rus emerirus Chrifli miles fururx beati mdinis in GodoriJ verba de fcipfo loqucnris in cooclulio-
,

quietiffimx contemplationis otio gaudia prxgu- nc Pfalttii centclimi Pudet emm decere peccatu
t

(labar.Sed antequam ad optata ptxmia convo- ebntxuem , centenam numeri facunditate prave
kuct, futmnx tandem, quam unic^ coluerat ul- l}nm, e~c.
« »1

Digitized by Google
 r

2$ M. A.Cafliod. Senat.Vitx Pars 2

obfervantia fingularis clamet farta' fides qtT*
Neque clarids paret, quo Chrifti anno extre- : ,
-1
cunelis ejus in operibus candore lucet integer-
mum clauferit diem Senator. Augudinus Floren-
rimo : clamet (j>cs firmiffima qua ut fempec
tinus, Sixius Sencnfis , Barrius , aut Cardinalis ,

diffidebat (ibi uc in Deo femper confidebat : cla-

Sitletus , Trhhcmius , Joannes Ferrerius , Gcfnc- ,

met fervemiffima in Deum fle proximum duri-

rus Poflevinus, Cafcrrius, Bucclinus, Stcngclius
,
: clament denique mifcricordia
in paupere»,
Angelus a Nuce.fle plurcs alii cum obiifle fentiunc tas

Baronius vero, fle nonnulli quidam ni- profunda in verbis , fle (criptis humilitas :fpon-
anno J7J.
pronuntiant, affirmant tantum tnnex illx afflictationes corporis , in qnibus *m-
hil ea de re cerri
mumphui* ejfe frequens aficrcbac.
cum adhuc anno j 61. vixiffe. Neque nos quoque nim Monachis y 17
' ‘

annum mottis illius Tandem fi Petro de Natalibus credimus ‘.Stpnlrnt

credimus aut menfem § aut
k . definiri poflc.
m miraculii vivit. Quod ft tamen huic feripeo-
rjif.
fine quieverit Magnus Aure- »i fidentdare quis recafar, ea, quam Calliodo-
Quin vero [ahRo
v •
!• n-
Senator, ut ore Baronii , Ugelli, rus in cerris duxit , vita, non levibus certi nos
lius Calli odorus
f*nB* fine Se Buceliniloquar, nemo, ut puto , diffitebitur;
cAm id , vel tacentibus nobis, clamet tum invi-
inducit argumentis, ut in cxlis illum inter Bea-
tos agere ctcdamus ; adeoque Alcuinum rc&iffi-
San&i ap-
tm f.rvimu
VrpL
§
tam Monadicam, tum in fedem Romanam , tum mc ilfi , dum ejus au&oritatcm citat ,
ftUc.

ad pellationem tribuifTc : fle nomen ipfius jam pri- BtUnim xy.

in Ecdcfiam univerfam amor. Se veneratio :

quarum utilitatem confiliis in omnibus, Se fe&is dem in Vuitfordi Matlyrologio , poftea in Mc- Mtrtii.
nologio Benedictino non immerito fer ip tum
tamquam ad digniffimuin Catholico virofeopura
clamet in (aeros codices fuiffc confiteamur.
femper ‘collimabat :

felut in totidem fan^H Flaminis internuntios

&tagni Aurcln Cafodori SeruUorit ViU finid*

 $#$f f f $$$ '
|'
» |f f f|ff ff f yf f |
DE MAGNI AURELII
CASSIODORI SENATORIS
VITA MONASTICA
DISSERTATIO-
Em- ni profedb difplicerc debet ge- fbnt prxmittcnda, ex quibo* velut a conglobati^
nuinus ille pietatis ardor ,
& infita ut iuquiunr, Ledor pcrfuafum habeat quod inten-
Monachorum animis in Ordinem dimus.
Aium pia pi openfio , qua provehen- Primo. Concedunt omnes , nec ipfi diffitentur
& gloriic certarim incum-
dis illius utilitatibus, Heterodoxi, Calfiodonmi Aulx fxculariscur.ts Se
bunt: (i tunc tamen non immodici ferveant (ludia digniraccs pcrtxAim Monaificen profeflum cfie. Se
panium fi tace flat ambitus , fiexulct cupiditas,
,
cuculla induilfcex allatis in ejus vita parte i.$.tj.

& nrxeipue quxfcribentium fQtmna lit religio , fi Secundo. Hanc Ceculi fugam , & Monadice
nullus veritati fucus accedar. Verum plcrofquc proitifionis cnccenium conrigiflc anno $;8, aot
videas ufquc eo difficiles , Se morofos , ut nihil icoiicnt i in cjufdcm vi ix pane pruna $. 60. a
,ut
«udioribus , qui fodalirio alicui , aut religioni no- nobis notarum.
ferib
men dedere concedendum velinr dum domellica , TertiO. VixifTe Caffiodorum ad annum 575. ut
proponunt ; quamvis audoritas fuo pondere gra- habet communis Chronologia , quam fequuntuc
vis, Se ratio fuis librata momentis, que in canfx Honorius Augudodunenfis , Auguftiiius Floren-
fublidium ventum , fecus eis fu adeant. Solam tinus, &
alii qoos fub finem virx Auctoris citatos

Scriptoris nomen ,
aut operis titulus cis naufeam a nobis {invenies.
parit , Se eo terrentur , vel ut offendiculo veritatis. Quarto- Noc minas certum cft B- Benedidum
'Quapropter ne Benedidrnum me iu Benedidina anno 519. Caffinum migralTe , Se in illius montis
icontroverfia vcrfanretndamncfnefcio quis; fciat vertice Aiam fedem fixifle & ibidem ccelo matu-
,

Velim diflercationis hujus fcopom non c(Tc , at rum obi (Te anno j+j. ex nobiliori Epotba.
i
-

t]uid novum aceenfeam Ordini meo, qui peni ad Quinti. Ea fuit fmdiffimi Patriarchx.vir* fa*
invidiam locuples Se felix, nihil alienum, aut fup- mi ea miraculorum gloria is Rcgulx genius 5C
, ,

jpofitithim , nihil furto abreptam , aut precario cfrtra&er.ca demum in ejus difeipulis obtervami*
xonceflum ambit. Litandum elTe veritati non cu- ,
regularis difciplina , ut fibi nomen apud omnes
piditati confcientia docet. Securus igitur & pla- celeberrimam fecerit,; nec in Italia folii n cui toti
gii fufpicione liber thcfim nobiliifimam propono multus inclaruit , fed in Sicilia, Galliis , Hlfpaniis
circa Monacharam Magni Aurelii CaifiodoriSe- cxccrifque nobilioribus Earopx partibus dum in ,

naroris nam fcilicet Bene Jidinam Regulam, qux terris degeret mirandum fe prxouit aut If upen-
:
, ,

«um flotcbat,fir amplexus: vel aliud quoddain,paci dam.

Bafilii aut Equitii aut alterius fecutus (it indica-
, , Sexti. Regulam fu am ipfc dam adhuc viveret ,

tum. Bencdidinmn fuifle condam fuit Veterum Legirtator , promulgaverat camquc Siculis per ,

«(Tertio. Primus ompiarn diflcnlit ab aliis Efninen- Placidum , per Mautum petentibus Gallis obler-
xi (fimus Cardinalis*BAn>nius , & qui pofc ipfum vandam tradiderat.
puipHr.e forfan fulgore perllridi , veritaris lucem Septimo. Norandui famofilfinuis ille locus
«fpicere minus potuctunr. Non dubium quin EpilloU Abbatis Monaftetii de Fundis adSimpli- Cejjln.

eliqua utrimque militare libi argumenta putent cium Calfinarcm , qui tertius a B. Benedido Coe- Jlf.

tdo&iifimi pugiles. NoS hic no(ba primum Alb- nobium rexit > ejufquc difcipulus fuit : unde colli-
jiciemus ,
deinde audiemus Baronium , &z fincc- gunt omnes , qui foli Audent veritati , quid cir-
aitatinon minus quam verirati ut decet K eligio- ,
ca annum quingentefimumde fexagefimumReguU
fos viros , cautum volentes , non ea prxTcrtnirce- fandi Benedicti non fuiiim omnibus Italix pro-
mus qux ejus opinioni utcumque futfragari vide-
,
vinciis innotuerat, fed etiam lingulis qaruin.Mo-
buntur. Libraris eum in modum , ac ferio perpen- ludctiis imperabat * Hinc faftnm e)} inquit Ab- ,

lis hinc inde rationum momentis, nihil hic a no- bas Fundanus , »t jam omni* Mmafieria Campa-
bis de quxilione tam difficili definiendum e(Te y
m a • tlena , Tnfcia , Lifttrta . ^aliarum prt-
putavimus, ut ipfi pronuntient cordati Sexquio- Vinciarmm /talia certam (fr retiam jftralam vi-
res viri , an citra injuriam deferi polfit Baronius, vendi fjuAm fanttijfimns
, Det aecepojfimnt
, &
Se citra invidiam Benedidinum dogma defendi; Binediilitt Af-tvijler twts tnfhimit firvare decre-
ac ei tandem, quam meliorem judicaverit, celcbet- verint ntfm ra illam viventes . nec ad dexteram,
,

cimi problematis parti ad hx reae Ledor eruditus. nec ad Jiniflram declinare prafkmant. Hujus au-
dorirarem Epiftol.t nemo jute vocaverit in du-
ARGUMENTUM PRIMUM. bium, quam probavit dodillimm Lucas Hol (le-

u T Argumentum hoc , quod liti diriroendx

primum occurrit, votis fuccedat quxdam ,
nius Bibliothecx^aticanx Pcxfedus , vilis prius
Se ferto difcutlis vetuililfimU Mufxi Cailinenli
C*6*. f4g,
»«•
30 DilTcrtatio.
membranis , in quibus «ctatfllud venerandum an- ftralw. Nec enim bomo hujus difciplinx impert*
«tquiratis nionimentum quam etiam commcn- :
tus a magifterio (ludium aggrederetur humilita^
dane , & Hugo Menardus, tis&obcdientixtSuperiorcmagcrcrnonduinno-
acerrime propugnant
Hxftcnusin fuis difquiutionibiis Monadicis, An- vitius Se aliis verbo pra* lucere nondum prinu : e

gelus a Nuce in fuoMonaft. Caflincnli, Se quidam arris elementa dodus : nec minus i prudentia Se-
olii. tjatoris,
quarti a Monachorum moribus fuiftee
Odavu. Juverit etiam ad veni (Te , priufquam alienum, b folis Ceoilaribus novam fatim infci-
flcgula h*c Benedidina publici juris fieret, fingu- tui congreg itionem, non permixtis falcem duobus
los Abbates peculiares ad libitum fuis Monaderiis aur tribus lenioribus Mvdis ,
quorum exemplo,
leges fixifle , ut monet Caflianus Indit, u cap. u Se ufu recens ille Vivarienfium carus erudiretur.
Tot propemodnm typos er regnlai vidimus nfurpA- Quem igitur Abbatem, quos Monachos acccrfe-
tM tfuor erum Afonaflena Cellafamt confieri- rct, nifi Benedidinos datim obvios probatos, Se
,
,

onus. Cui confentic citatus Abbasde Fundis ex- ab exteris etiam undequaque quxfitos ? Stat igi- :

f trienti, i compernem ejl mn/tornm retiornm mores rur, Barouii pace dixerim, Calfiodorum fi cur cx-

rarus vivendi formas u AfonafleHit pepmffe. , Benedicto nomen dc-

tcros Italia: Cernob-archas
Vicc coronidis adreximut VivaricnJc Cano- dide ; nec aliam Vivarienfes Monachos Regulam

bium aCaflioJoruconftruduna fuifle prope Squil- amplexos , quam BcneJidinam.

lauum in Calabria, Se, Regno Neapolitano , in
quo fuum etiam Caflincnfc Monadeiiutn erexerat ARGUMENTUM IL
D. Benedidus j cujus vira propfc divitia omnibus
Italis notilTima Senatorem nodrttm five apud Go- rxEfumiturilhidcxcadcmRegulxBcnedidinX
«hos fulgentem, five apud Vivarienfes abfcondicum V-J praxi ,
fcu pari vivendi forma Vivarienfibut
latere non potuit. Monachis Benedidinis familiari , ex qua non ob-
Ex his omnibus fincert prxmiffis , & firmiter fcurc colligcte licet cos diverfis legibus non vixif-
ftante Fundani Abbatis fcntcnria colligere liquet fe. Quod utdemondretur, illud inprimis occur-
notillimumfuifleCafliocloroS.Bcnedidum , au- rit ,
quod Regule primo cap. S. Benedidus duo
divide viram ejus fandillimam Se miracula, nec- tantum probans Monachorum genera , Canobi-
non Se difcipuloram pietatem, atqoc fandimo- tarum , Se Anachoretatum primum indiruendo
:

niam ; maximi cum triginta Se ampliis annis cc-
leberrimi Legidatoris ztatein exccdericmon igno-
raffc quo ambitu , quo mentis ardore , quibus
dudiisRcgula illius pafiim efflagitata ad alias nario-
nes tranfvobrit ; nec fieri poruide quin ea jam a
cor Monaderiis accepta in Senatoris manus deve-
ncrit,eatnquclegerir. Quam
regulamfibi, Aefuis Monachis dclegidet
dem Cliriftianfc probus, fcd hadenus Claudri neo-
phytus , Se qui prinu jaciebat Monadicx perfe-
prarcipit . alterum exercitaris , Se jam cmerirx mi-
liti.v veteranis confulir. At Mngifhi vedigiis fc*
& dulus inhxrens Calli odo rus fccvcriorcs cellas in
ambitu monti sCadclli, qui muro Monadetiicin*
.
gebarur > didinxit ; ut quibus impulfus Dei , Se
confenfus Abbatis faverer , liceret bene inftrudi»
igitur aliam vivendi frarcrnaexaciead lingularem pugnam eremi def«
vir qui* ccnderc. Prxmilliscnim in capp. 19. 31. libri &
divin. lice, iis, qux fortidimum Coenobitarum diC-
ponunt genus lic pto Eremitis edicit : Habetia
:

Bionis fundamenta, nifi Benedidinam, quam e*- montis Cafielii fecreta /navia , ubi veltot Anacho-.
Ceris omnibus excellentiorem , Se prxftantiorcm rita,
Domino
prafiantt ,
feliciter effe pojfitit ,
&c.
ede tota fatebatur Italia; quamque omnes in Mo- Quapropter aptum erit vobis cltgere exercuatis%
nadica difciplina exercitatiores ultro amplexa- jamtjue probatijfimis , Ulud habitaculum , fi priiet
liantur.Nutu ergo aliis omnibus ad S. Benedidi tn corde vefiro praparatus fuerit Afcenfitt : quod
Regulam currentibus, inquit cius fynchronus Ab- fenfu verboque tenus Benedidinum cd effatum.
Im Fundanus , ipfis etiam Abbatibus in novam *i. Quo ad horas prand fi, Secanx, quoad regti*
hanc Ecclcfix Regulatis Matticem vclut iterati laria , & alia fe veriora abEcclefii indida jejuni*
introeuntibus, & rcnafccntibus,Cafliodorusfolus confcnrit paritercum Legidatore nodro Senator,
hxfiflct inveterum Canobioruin ruderibus , ex ut pcrfpicuum eft ex collatione cap. 39.&41. Rc-
disjedis, Se undequaque difperfis aliorum mace- gulx Bened. cum prxfar. Cafliodori in Pfalinos,
riis novam (ibi molem excitaturus. Num aliis om- Se cum iis qux diximus in ejus vitz pare. 1. $. 36.
siibus peculiares fuas leges deferentibus
,
Se Bene- 3. Par apud utrumque cura infirmorum , St de

didinasampledentibus, dcrelidam ab aliis viam balneis in eorum fublidium condrucndis , peni

agredus fiuiflet vir ptudentUfimus aut novam fibi : verbis cohxrent Balneorum ufu , inquit Benedi-
:

paravifler vir modedidimus ? Equidem non dubi- dus cap. }d. Reg, infirmis , tjnottes expedit, offero-
taverim quin fucccofus ille candidx pietatis ftu- rur. Balnea <jno<fue, inquit alter cap.x9.Ub.de di v»
,

dio. Monadi ex perfedionis anuntillimus , St litr. congruenter agrie pr eparat a corporibus fujfimm
fratrum profectui imprimis deditus , cain fibi St adi fi e an
; nec minor uttiufque providentia, quin

Canobi tis fuis propofueric proficiendi metho- potius idem datutumD. Benedidi cap. 36. Reg SC .

dum , & normam qux exteris jam prxvalcbar {

,
CailtoJoii cap. 11. citati libti,ne a fervitotibus nc^
nec quifpiam nifi plane divinans a (Tcrcic queat, gligamuc xgrotantes.
quod e xatidoratis omnium Italix Mnnaderiotum 4. Idem apud cos hofpitalitatis cultus. Htg S.inui.
peculiaribus legibus in gratiam Benedictinx , fula j. Mirabilem Bibliothecam indruxctac Cadio^
tap.fo.Caf.
eam rcfpucric domui Vi varicnlis , nulli adhuc re- dorus , ut Monachi juxta D. Benedicti prxee-
gulx id di da. pmm acciperent omnes fingnlos codices de Bibho-
Verumuroeamus acrids , fi placet , majorem- theca. up.4t.C4f.
que , fased , huic argumento lucem afferamus.
fi 6. Et quod miretis monitum patris de candela lib.iio,
Calliodoro Monadiecn protdTuro nccedarium jugiter atdente,
fic integrum voluit filius, obe-
fuit rum Abbatem, tum Monachos eligere , fub diens, ut perpecux lampadii ufuin Vivarienfibus
quibui prima (altem tirocinia poneret vitxdau- adinvcncric ex cap. 39. libti divin. litterarum.
 :: ;

Di (fertatio. 31
7. Ncc filuit Baronius a i annum jtJx Cafliodo- jus ritum far.ftiflimoPatn deb& etiam ilomanaEc-
rum fi c fuis cavidc ab onini fxcularium contutbcr- clcfia, ut prob£ feribunt BciUnninus,F<ancolinus,
nio ,
ut quicquid ad vitae , Si pietatis commoda Hugo Mcnardus, Cafdin.iiis Bona, alit ab co &
auxilio foret, i pfo conti neretur Monaflcrio,&fal- de divina PfaimoJia. Igitur haud
citari cap. 10.

va religione filcnrii , Sc otio contemplationis, cun- dubium quinBcnediciinamRcgCltam fcquutus fit

Ctorura neccflitaribus fratrum fieret fatis. Quod Senator, dum in prologo fui in PfalmosCommeft-
exquificx fapicnti.e digrflum B.ncdidinx debet tarii , Si in Pfalmo 11S. Si maximi in couclufione

Rcgulx cap. 66 . qux jubet Monafterium fic con- PfaL 90. Completorio t pifi omnes ailat diei , no -
ftruatur mamma necejfar-.a ,td efi aqua, molendi- Rn adventu jufiit decantari.
num , hortut .piflrinum , vel anet diverfa intra 5. Similis urriufquc in manuum laboribus Mo- Rt(. eaf+*.

Afonaflerinm exerceamur , ut non Jit uecefiitae nachis, ne otio torperent ,

prxfcribcndis', fimilis cdjf.lHf.4i».

Jlfonachn vacandi foras quia omnino non expe- ih diftribucndis unicuique fecundum vires fuas htr. eap. f V
,
Rtg.cjp 4 :;.
dit animabat eorum Ncc prxtctcunJum ita re- operibus cura Sc follicirudo. Similibus ambo
Cofflib. Itj.
ligiofc Calfiodortim huic mandato Lcgiflatorfc verbis inimicam animarum otiofirarem Si dcli- Ut. iap. } %.
obtcinpcraflc , ut libros qui dc medicina ,
Si rc diam a claudi is procul amandare conrendunr.
domcfcica,& alendarum avium, maxime colum- 6 Uterque
. vcncrarionc Calfiani ferip-x
pari
barum cura differunt propter infirmos, quibus Co- coluir, fuifqtic legenda propofuit: Sedeam omnes,
lis funr ufui , a fuis voluctit elTe legendos. 'inquit Benedicius Rcg. cap. 41. f^Hegat unus
Venim hic forfan oppones non atiis fub legibus collationes Panum fciipras fcilicec a Cafluno. ,

quam iis.qu acu modo mentio taCla cft,ut plurimum Cafi/anum Presbyterum ait Calliodorus lib. div. ,

exteros vixiiTc Monachos ,

ur proinde certa non fit litr. cap. 19 i fedulb legite libenter audite, ideft , &
cx allatis rar io concludendi pto Benedic t inoCaflio- fotfanaulice, dum (edentibus aliis , ut prxeipie
dori Monachatu. 4 )araus id quidem lubentiffimd BcncdiChis ,Cafliani collarioncs unus coram lege-
Calfiodorum nonnulla exprxiatis flaturis D. Be- rer.

nedicto cum Omnibus Monachis communia fer- 7. Calliodoras Vivarienfei obcdicritia prx ex-
Rff. cgp,' f.
vafic.ficquc vero inde folummo Io colligimus ctnn teris virtutibus exerceri juffit, cujus utreligiofior Cdlf tO.il 9.

Benedictinis adferibi oportere : verum cflm Sc obfctvamia, eam ipfis pene verbis fommen-
cflet litt. eop. jx.

communibus Sc propriis uncti Lcgiflatoris placi- ,

qnibm S. Benedictus ea , veluti teflera qua-
davit
tisSenatorem paruifle offenderimus , ipfum a to- dam, difcipulos ir.figniri voluir.
ta Kegulanc vel latum quidem unguem deflexifle 8. Ncc minus perfuadent Bencdi^Hmirn Viva-

inferendum merito ccnfeinus. Adde quod ea qua:
communia diximus eodem fcnfu iifdcmque pcnC
octt.ncdittus vcibts libi tribuerit Cafliodonxs, ut ad fuosfcribcns , ut pene in verba MagHfcri ju-
«mplius patebit ex argumento fcqucnti.
ARGUMENTUM
rieuiiuin inditurum tot peculiares Bencdi&o lo-
quendi formulx , quibus licfluduir Caflfodo<ns
rafle videaturexcmplo fic quod variis in locis lib.
dtvin. fratres fuos vocet militet Chnjh , ufu
lite,
Caff. Iib.l'v.
lix. Rcgulx familiari. Item fitque iSa feala lacob Im.eof
gradue ijh hnmihtatis Sic. f^ide fcafhm In Prafot.
,

Sic. fed

N OnfolumexiisquxCafiiodorusjam Mona- illam lacob pro parte aliqua Sic. magne remunera- Pf*l. n>.
chus egit nobis aflcrcrc licer ipfumBencdicto tionis efi premium fme aliquo murmure prxeepris
Vel viventi, vel proximi dcfunCto nomen dedifle
Lb. div. litt.
ete. )i.
falmtanbn* obedire. Item. <Jh*a vilim compara- hPftl.
7bb
fcd qux ubique operum fuorura ad Vivaricnfcs ri poffunt Item , ifia cogitationes dum funt par- v ir. ,

paflim fcriplit, i J cerro demonflrant; videtur enim vula percutiuntur tn petram.Ex quibus Si aliis pafi In Pfol.sjt.
fuccin&a lparlim in BcncdiCtinam Regulam com- fiin obviis facilis cflconjeiduia nullatenus Benedi- v. ||.
Prolnf. R»g.
mcncaria exarafle , quibus tacito Legillatoris no- ci Regulam fic Cailiodoro ad nunura fiiilfc , nili
mine ejus loquendi tropos ufurpac. Pauca deti- •cx illius nfu, Si diutina lectione, quam in Congre- “f.U-ii*
babimus ex multis , quibus IcCtori citra txdium fiat gatione fiepius iterandam prxeipte illa cap. 66.
fatis. Idan ncc inepti quidem probari poreft cx hac
Primum occurrit officii ,fcu operis divini difpo- Senatoris fentenria , fic ad liios fcrihcncis cap. 31,
ficio, diu noCtuque. peragendi , quam ad amulhm lib. divin. literar ,
Tam regulas Patrum quam ,

Bencdictinain , fcu ad fexdecim integra Rcgulx ca- propri praceptoris jujfafiervate. Per regulas
i quip-
pita Senatorem concinnalfr.ptobant ea,quxfcriplit pe Patrum Beriedidtinam mrelligi opinantur nec
in Prxfatione Commcnratii fui in Pfalmos,& aliis pauci, nec ignobiles viri-, rati S S. Lcgiflatorcm Be-
in locis.ut ctia oftendimus in ejus vitx parte x.$. 17. nedictum modcllix caufa fuum nomen genuino
1. Horxcanonicx dicuntur opus divinum , ut foetui fuppreflifle, Sc Patrum nomine, quorum pla-
a Benedicto Reg.cap.43.lic a Cafiiodoro lib.divin. citis multus adhxlit ,
poderi tat nuncupaflc. Vide
i

lite. cap. 30. Sic. HugoncmMcnardumlib.de Orig. ordinis fanedi

. Eadem apud utrumque nomenclatura ea pars
3. Benedicti ,
Hacftenum in difquilir. Monad. , Sc
Cofioi. ,n officii quam nos matutinos dicimus , f^igilia no-
,
plurcs alios, ideo ita fciuientes;quta,uco:<dcno-
fj*L76.
Rurna nominatur J Si ut ad eas tempedivus , Si fa- tat S. Benedictus Abbas AnianX in Prxfatione
cilis cflet acccflus, tinnientium horologiorum, 8< concordix tegularum , cerrum cft B. Bened Rum
jugis luminis ufu ingeniosi providit Catliodorus fnam a catersi regulam ajfnmpfijfe. Er ut in vita
Hac ergo procurata funt ,
inquit cap. 30. lib. di- S. Martin! de Vcrtano legitur regulam , :

vin. litti ut milites Chrifis certtjjimis jignis admo S. Bcncdi&i, priorum Patrum decretis infhrmam
niti . ad opus exercendum divinum qmafi tubis d tranfalptnit regionibus ferunt ab ipfo delatam.
clangentibus evocentur. Superflui cflet laboris plura in hanc rem congere-
Brn-Jiflt 4. Convenit inter crudiros milium in occidente re ; non enim diffiteri poffunt eruditi Regulam
«till.
xtatcBcnedid o fupciiorcm in fctic horarum cano- hanc ipfo etiam vivente Lcgiflarorc iic inferiptam,
nicarum Completorii meminifle, Sc illius ufum & & 1 coxtancisauCtoribusco fubtirulolaudatam ;
fornum occidentalibus Monachis pncfcripfi{Tc,cu- «m enim Gregorius inter magnos B. BcncdiCti
 32 DifTertatio.
maximus /Impliciter &abfolute vocat
difcipulos dani audoriras. Secundus reftis accedet Gabiiel
Ttr chrtm. 5.
Regulam Monachorum in lib. 1. Dialogorum. Sic Vuarri lib. 3. de litu. Se antiquitate Calabrix cir-
etiam in antiquillimis carris, Pontificum decretis, ca finem : S‘ tamen ii , inquit Paulus Almiliifs
Ri-
ohtmag.fub. diplomatibus Regum , Se Conciliis citatur , ubi Santorius in hiftotia Monafterii Catbonculis pag.
Stnilrrtt. lex Monachorum Regula fanda , Regula patrum,
, 14. libri auffor fuerit , liCet nomine e; ut m lucem
JJeJd m vita norma patrum , nihil aliud funt ,
nili ipfa Regu- prodierit ; nam multi , (fr fortajfe non infulie Gutl-
Vvitjnii,
S.
•IndipStmtu
la Benedicti ,
quam ex melioribus & exquilitis /Pa- lelmi Cardinalis Sirleti pra tantis doclnna , &
Thtodlria in trum fementiis confedam advertens Cailiodorus, exalla ftud-orum difciphna celebris infremo af-'
y-a ti-iot S. non male Regulat Patmnt more exterorum appel- cnbnnt. Is, inquam, audor , quifquis tandem
Mttth .Vf». lavit. ille fit, qui antiquitates, fcu res Calabrix, Se Squi-
Oujitrii.
Quod /i quidam relucentur, Se mt-
pertinacius lacii.ubi ficum Vivarienfe Cccnobium apprimi
lint Senatorem ad omnes indiferiminatim , Se noverat , fic de Senatore loquitur. Fuit Cajfiodo-
tiniver/tm regulas antiquorum Patrum memoraris rut tu faculanbut difciphnis omnium fuo Jaculo
verbis intendiffe, quem obsidem dabunt fux lidei, facile eruditijjtmiu : fed ft-nh hononbui contem-
injuriam po/1'c afleri quis ptu divi Bentddi Monachiu fattut , divinarunt
tit ifthxc cirra ranti viti 1

tutbcrcdar?Nutarct ccrre,nc dicam penitus obrue- fcnpturarum Jcientia , atque etiam fanditate ef-
retur Calliodoii prudentia fub tanta prxeeptorum fulfit. Non aliter dodilliraus Efpencxus lib. 3.
mole , fi conflaret , virum difcrcrionc prxeipuum fuarum digrclfionum pag. 34J. ubi de Cancella-
tot importabilia onera fuorum humeris alligtlfe, riis erudite dilfcrir. Similia profert Jcronymus
-puta regulas Antonii , Pacomii, Macharii , Orefii Faber 1. parte hiftorix urbis Ravcnmr, pag. 1371».
Bafilii , Calliani , & id genus plurium ;
quas qui- in qua prxter alia commemorat Calli odoru n glo-
dem Monachis indigitare utilifiimum cft , ad eas rix focularis faftidio nuntium mundo rcmililfe.
cogere nocivumjfecus autemde Rcgula,quam ipfc Se infchola S. Benedidi alciiis meruiffe ; cxftru-
fpccialitcr profiteris , a cujus imperiis totus pen- do fifisfumptibus, 5e'magnificcnrius audo Vi-
deat Monachus ncccflc cft. varienfi Monafterio. Non abfimilia legimus apud
Sed ut longius facc/Tant , & funditus ruant ad- Jcronymum Piarum lib. »> cap. 32. de bono itatu
verfariocum rcfponfa , tcl unum adhuc urgere li- religionis. Er apud Sanderum in fua Bibliotheca
ceat, quo citra fccupulum quilibet facile credat MS. Belgica verus codex S. Amandi in Flandria,
Calltodorum per Regulat Patrum nullum alium ab ipfo Sandero ledus, ut ipfe tcflartir , hxc babee
Regularum codicem infinua/Tc ,
quam Bcncdicli - in titulo : M-tgu Aurelii Cajftodori Senatoris>
1

num. Certum cft quam toties fuis commendavit & pojlea Monache Btnedichm liber de Au ima,
obfervantix regularis pertedionem eam cfle , cu- C7 de 'ejm divinarum litterarum mjhrutione li-

jusufum vigere voluit in fuo Monafterio Viva- ber prtmut ranttlm.

renfi ; certis enim legibus, certis ufibus non va- Claudent agmen , qui pnrire debuerant ipfi te-
gis, non temerfe*, aut perfundoric conceptis fta- win Benedidinarumcxprofelfo tradatores , qui
re debet familia regularis. Sed ex ejufdcin Senato- Senatorem noitrum fuo Ordini adfetibendum
ris feriptis, didatis. Se .1 nobis fupcriiis reccnfi- nnanimi confcnfu aff.vcratit, mulrifquc argumen-
cis,
maximeque ex Complctotii , totiufquc officii tisdcmonftrarc contendunt. ItaTritheniius lib.i.
divini difpolitione conilae Vi variculis Monafterii Se j. de viris itluitribus Ord. S. Benedidi. Arnol-
ufus alios non fuiffc,quam quos prxfcribit Regu- dus Vuion lib. 5. de ligno vitae cap. 5. Antonius
ia S. Benedidi. Ad illas igitur obfcrvancias B.*ne- Yepezius Abbas Vallifoletanus tom. 1. Chrotx
didinz Regulat a fc pridem propolitas, ad illam, Srcngclius.Bucelinusin Mcnologio Se in Annalib.
inquam , praxim cuique notam , in Italia univerfa Benedidinis, Se alii quos cirant.
receptam , fuos hortatur Cailiodorus ; quam ideo At forrb fufpeda fuerit Baronianis domeftico-
Regulat Patrum appellat, quod alio tunc temporis rum ferrptorum audoritas immo vetb iis urpote :

non vocaretur nomine , fciretquc a Legifiacorc oculatis tcftibus i

Se veritatem 6 f<rcundo Biblio-
compcndioft in fpa Regula redadum quicquid thecarum noflrarum finu eruentibus major adhi-
,

in immcnfa, variaque veterum Patrum fuppclle- benda fides, quam extraneis, quibus nec Ordi-
dili fpatfum jacebat. nis Benedidini patuere ferinia , nec MSS.fuppcl-
lcx propcmoduin immcnfa. Nec ullus quidem
ARGUMENTUM IV. fanx uicnris cerea umbratilis cujufdam glorix Or-
dinis fui libidine abreptos ccnmerit , tamcurio-
Ruirur illud ex audoriutc feriprordm , qui fos hujufce rei difcuffores , integerrimos opi- &
E aficrunt CafliodorumS.Bcncdidi difcipulum. nionis fux ob argumenta non contemnenda pro-
Se regulam ejus protefTum quos antequam pro- pugnatores. Quid plura ? eorum qui Baronium
,
feramus in medium , notandum haud fine admi- xtate prxcclLrunt nemini dubia fuit umquam
ratione alium apud veteres de viro in foculo , Se in Benediwlina Calliodori profeffio, qucin fi qui Mo-
claullro viti & feriptis clari ftimo filcntiu. Jurgan- nachum limpliciter, Se line addiro, ut ajunt, ali-
tur pene pofterioris xvi audores cumProcopio, quando vocavere, ficuti Paulus Diaconus, Flo-
Tornande Ravcnnatc,& ipfo etiam tlidoro Flifpa- tiorius AuguftoJuncnfis , Sigiberms , Orderi-
Icnfi.qui aut vix, aut jejune nimis de Calliodoro, cus Vitalis , Robertus de
Monte , Abbas Ur-
& ejus vivendi ratione prolocuti funt ;
quamvis fpcrgcnfis , Otho Frifingenfis , Gcfncrus, Six-
nb ejus operibus non pauca mutuari (ucrinr. Ve- tus Senenfis , Se alii quamplurimi , cum
rum vix ullus nobis videtur conquerendi locus, hoc nomine Benedidinum fuifle fignificavc-
fide Benedidino Cailiodori Monacham, quem runt , vel quod nullus eorum xvo prxter Be-
unicum inquirimus , fit fermo j non defunc enim nedidi difcipulos Monachi gloriaretur appella-
ui fententix noftrx aperte fuftragentut Se tam- tione: vel quod non alio charadcrc tot viros illu-
,

iu fynchronum tcftcm citabimus qnamdiu in- (Ices , quos Ordini noftro nemo invidet, fuis ii*
,
tegra flabit Se invida,fupcrius allata Abbatis Fun- feriptis iulignivciint. Eodem plane fcnfu anti-
quioribus
 Differta rio. 33
'quiotlbiJs MSS. codicibus Cafitodori in Pfalmos ftigasc quid randem illud fit
,
quo prxvio ciefle-
titulus hic prxfigitur, Caffiodon am Domino pr*.
t dcicpotucriti via communi &alioium confen-
Ji*K Converfi Expofino Scc. Quid
t enim aliud, fu. Si Calliodorus , inquit , S. Bene didi Regula n
quxfo, innuit Converli vocabulum , nili Uencdi- voviflet , illius proculdubio memioflTeriq cita is
ftinam Regulam pvofeffun Monachum jam adul- lupra capp. 19. & jx. Illud bcneyolc comvdcn*.
tae, vd provcdi artatis, & chori imtniis addictum; dtim , fi tunc nulUporuirfuppctcrccxcufario It-
ficuc Nutriti nomen nondum aut vix pubetem lemii ; puta quod cu n e» ffriberer jamu itarMi-
,

voto potius parentum , quini fuofantli BenediAi ma effrt Vivaricnfibus illius Regulr obfervario:
vuculluni induentem. Id enim aperti colligitur m pioinde nulla fu. rit ratio Senatori ad illius pra-

ex Gregorio Magno lib. x. Dialog. capp. 17, dc r8. xipt adhortandi : fcd illud unicum libi fupetellc
& alibi. D. Lanfranco in Dccr.ti* pto rdine ccnfurt , ut exemplo S. Patriarchae emendicaris
S. Bcnedi&i , cap. 1. fe&. 4. Inprtmis au'cm cx aliorum Patrum lectione fublidiis , fuos inili-
cx D. Anfclmo capirc 78. lib. dc Similitu- garct ad pcffcdionis Evangclicx culmen. Non
dinibus, qui inferibitur De contentione incer : dubium certi quin Benedidiita Regula legeretur
Monachos nutritot.de eonvcrfosjaBUd quos om- quim frcquentillimc , ut illa prirferibie ,
mquo-
nes de alios non paucos, idem cft Converfus, qui
,
tidianit 'Monachorum fynaxibut omnium mani- ,

Monachus BcnediCtinus. Stet igitur rarum , ac bus tereretur , & ab ipfis etiam Ordi liit incunabu-
plani indubitatum fuis fcmper alumnis a Bencdi- lis, ot ferunt vetultilli nxnoftix membranx, ute-

xiino; um ordine annumeratum Senarorcm; lonee morircr addifcctcrur. Quis igitur , .unabo, poli
huic cum ran lem noftro fxculo eripere tenta verit hxc Gallio doro lccus.au: qtt* neccifcus ad IcClip-
tminrncifH Cardinalis Baronius. At quo jure, vi- ne u illius Rogulx Monachos invitandi, cogendi,
deamus. trahendi? Siluit , inquam , Brncdictum , qui pri-
varim & coram jugiter audiebatur in Cornobio
ARGUMENTUM BARONIl, Vivaricnfi , & alios (olunt Ccrnobiticx palxfhx
magillros.Sc patres indigitavit, nequid opis .Se
dc alia quxJam contra Bcncdi«fHnum
Cailiodori Moiucli.tr uni objicienda adminiculi deelfet iis , quorum protcChli nun-
expenduntur. qu un non fcdolus nvigi! ibat. i

Age vero noamintis ineo mh^dt videtur ipfi

&
C Errum
ex fuprrioiihjs momenris nulla
cft

veterum autioricatrex albo BcneditHnorum

cxpun&um a Baronlo Calliodortitn. Qyibus ergo
Baronio ejus argumentatio ,
quenda ,
in ipfutn retor-
qui confcntit Senatorem nuchum
loilfe.Sc Lacnobitas cerrx regule fefe fub JiditTr,
M
puras argumentis fretus doctiJfimus Annalilla,tot ptiufquam in BencdiClimm omne* cohveriirear.
a nobis hartcniis allatis auctoritatibus, tot addu- Ita enim ille 1 Si Calliodorus fhiffct Monachus
'dfcis rationibus contradixit ? Nullo fane
, nili
uni- S. Bencdicli, ejus ntemfnilTet, jutfalrcm Regulr
<0, coque , ut aiunt, negativo. Illius vim , li quam promulgavit ; & quidem capp. illis 19. 9c
quam habet , non tantum non minuemus fcd : 31. Sed non meiriinir . igirur 5cc. Stc retotque-
cam majoribus conjecturis augebimus in grariam mus: Si Calliodorus fuiffet Monachus , co loct
Emincnriflimi Cardinalis ; $c nc quid candori dc- mcminillct rcgulx, cui fe addixerat , 9c quam Vi-
frr,non lilebimus ea , ad quae foria h ipfc non ad varienfes fequebintur. Sed non ut emi ni r. Igitur
verrit, dc quibus opinioni fux utcumque* blandiri non fuit Moinchus. Atqui ipfa n Mon tllicen pio-
Sed ante omnia juvat eum ore proprio
ootuiffer. fcfftj.n cflc (ccibit Baronius. Igitnr non ufquc-
toqucncem audire ; fic igitur ille , ad ann. 494. quujuc cerra fides arguitteflti negativi j Sc ea-n
Sed 9mtd tnfnper CaJJiodornr» pro animi arbitrio utrobique periclitari xqmu c enicet Annalilla.
fitb efttfdem S. BenediSh rtoklii Monachum refe- Non facilis quidem dotfdiltmo Cardinali hujus
runt , cum agens ipfe de Monachis a ft colle cbs nodi folutio ; vel enim refponvlcbit , nihil curx dc
in Commem, de dovmii LrEl on. cap. 29. je. & neccllitatis fuiffeCafliodoro capitibus illis ullius
nec ullam* quidem, ciim m eo argumento verfatUr, rcgulx meminifle. fie lic convenimus : vel ibi fat
S. Benedifh vel regularum tpfius habuerit men-
, fuperque fuis inltnudlcquamipfc regulam fccla-
tionem ; tftta certe ante omnia tpfu Monachii an- retur. At hoc (j ini eflet , difenis verbis exprimere
te oculos tumenda erant ? Hxc omnia ,
noc plura dcbuilfet Baronius, qux ilia Vtvariertfium norma?
profert Baronius ,
nt Senatorem ccrtui Bcncdi- 5c cx ejus obfervarione non abnutivo qui. len» ar-
tClinorum immeritb 'adferiprum oftendar. Siluit gumento , fcd politivo conficere B.-neiiwlinum
de Benedicto capp. illis x9.de jx. Abbas Vi varien- non obcinuilfc ut communem , & nfualctn fi di- ,

fis , Inquit fummus annalium feriptor , ubi nulla cere fasell , Cailiodorenfis Monadetii cinonem/
niaior cum laudandi , 6e regulas ejus allegandi fc- Non minus eniui luiiffct fyllogifmo fitd negativo,
feprxbebat occatio; non potuit igitur in ejus or- 5c dialectico cavillo
,
quam qni probuunas fan-
dinem convolailc- Sed potuit, reponent alii , in dlom Bonavcnrutam B nrdittmum non htitfe,
aliis libris
,
quos hactenus latere, vel pcriiiTc Cer- hoc folum nobis objicerer Enthymema Nulla :

ritis conitar ,
tanti patris , & ejus rcgulx memiriif- apud eum Rcgulx S. Bvnedicli mentio, ubi tamen .

fc. Quid tum etiam li Baronio objiciamus alium commoda citatio videretur. Igirur cctTU-n illam •

Cardinalem non mediocris litteraturx virum, ip- amplexum non effe. Sed rem atU tetig ffet hoc
fum item Bibiiothecarium S. Romatwc Ecdefix, meliori effato. Regula Francifci aliacll Rcguh .1

Guillelmum Si rictum dodtinx fama, dc Aucto- Bcnedicli prinum fervavit Bonaventura;nun igi- :

rum fui fxculi rdtimonio edebrem qui in hi- tur alterant. Sic certi indicate debuit baroniut
,

Itoria Calabrix Calli odorum Rcncdi&inis acccn- quam regulam Cartiodorus fequcictur , fiquidem
fct. ipfi conitct, quod dc illa difleruerit citaris capiti-
Sed ut argumentum negativum vim obtinet bus 19. aut u. Sed non potuit un ie recurrit pri- :

nonnunquam ji fuis libretur momentis placet mum allatx rcfponfionis menibru n ; nihil fcilicec
, ;

rationi Batonii nihil luminis denegare

, $c inve- co loci Senatorem inoviile, uc dc S. Bcncdiu j Rc-
 3+ DilTertatio. y
gula nominarim ageret quod iterum paucis dc- prxceptrtris Benedidi non obfcuri memimfle.vd
,
niondramus* primis illius capitis verbis, cum ait : TamRegu-
Illud unum videtur inrendifTr Cafliodorus toto Ui Patrum tjHAmpractptom pnspm mffa fervat/. ,

inlibroaie divinis * ad (ludium faerx litteris ut Non enim audiendus edet is ,qui Grammatici
fcripcurxCcenobitas fuosinftrtierct. Hinc oden- magis ,
quam rationi ferviens regularum nomine
dic quibus potifumum libris legendis addifccn- & non unam , fcd pluees intclligi contenderet 5 nam
dis iinpenhds incumberent. Deinic circa medium Baronius ipfe dum difputat de eadem regula,
capitis 18. provide moner, ut fi quibus grave non femcl eam regularum vocibus appellar.
fuerit, aut invium penitus (ludium illud Scri- Addimus denique qubd unicum Baroni an*
pturae faerx, hortis excolendis, ferendis arbori- opinionis fun damentumeam funditus evertat il- ;

bus, aut alendis pifeibus fefe dedant , non inu- lud enimquod unici nobis opponit veru n clfc , fi

tili quidem opera , fcd fratribus, hofpitibu* , Se de Regula Bcnedi&na Cilli odori in lib. dediv,
infirmis profutura. His porro monitis abfolvicur liet, filentium, elimat illam fuifle Regulam Cano-
caput 18. Toto vero capite 19. primum defacal- bi! Vivaticiilis. Quod hac ratjftcmarioncdemon-
taribus Monaflerii Vivat ico lis non parce Jiflerit, dramus. Nostffima cd Senatoris follickudo io
& ^ur ad jieccflaria & commo Ia vitx multus conquirendis , Se undique comparandis libris,
contulerit, prudens rcccnfet. Tutnfuos horta- quibus feri ad miraculum crevit celeberrima Vi-
tor , ut caducis Se terrenis omnibus valere jufiis, varii Bibliotheca non minus pcsfpicuam quot
:

cxledia ferio ineditentur. Eaque ut animo pro- votis ,

quot modis firagerer , ut nihil fu is dceflet
fcqoantur alacriori ducem indigitat Calfianum, opis human e, qui affidua piorum codicum leOio-
quem pati encomio extulerat etiam S. Benedi- neDeo fiiblimius iohxrerent. Tertio fupponimut
cius. Tertio LegifUtoris cjnfdem infidens vedi- ex nrxmilfis ut ndubiratum Regulam S. Benedi- i

giis , ejus licet fupprcffo nomine > cellarum men- ci fuo merito , fua fama Se celebritate Senatori
tionem facit , quas exdrui julferat iis , quibus poli commendatiffimam fnilTc. Qui igitur fieri poflc* 9
cxhautlos Canobiticz vitx labores faertim jam ut vir ftiorum faluris cupidiihmus , dum extera
eremi otium arriderer. Verdm quid iis in omni- vedigat longius, ambit follicirius , emit impen-
bus ncccflfc habuit Cafliodorus commendare fan- fius
,
pietatis & perfectionis Monadicx fublidia,
ffi Benedici Regulam , iis prxfeiritn Monachis, hanc unam Regulam neglexerit omnibus numeris
quos , pace Baroni dixerim, falcem hiefupponi-
i abfolu tam, probati (Tiniam lingulis, viciuam tan-
mus Bmedi&inos quippe ne res ipfa quidenv, ;
dem, ipfiquc notilfimam. Hanc filuic;efto, fcd
quam profequebatur , illud exigebat , aut ipfc quam Vivarii parietes altius perfonabam.
Monachorum fervor , quibus nihil tum erat an-
quimReguIx, omnium votis ex peti tx,
tiquius,
SECUNDA OBJECTIO.
omnium linguis cclcbratx
,
praeceptis ftriclius
inhxrcre. Quis enim dixerit quod quoties Su-
perior, aut Abbas verba facit ad tuos de (ludiis, de
iabocc, vel aliis regularibus exercitiis , toties re-
H Anc 8c eas qax
•no ,
,

multifque
pofitas obje&iones fubjicimus ingratiam Cardi-
,
feqtttmrur a viro do&ifli-
titulis .i nobis colendo pro-

gulam eis familiarem , ufuquc notUfimam

me- in nalis Bironii, ad quas forfan non advertit. Objicic
moriam cogatur revocare. Quifi Abba- veri> tot igitur Calfiodorum S. Bcncdi&i difcipulum non
tes fanclilkmi quo* inD. Bcftedi&i ordinem:- fuifle, fed Calfiani, quMcjusfcriptaYivarienG-
,

tuilfcccrriilLni condar, inter Bmedicrinos <cn- bus fuis fcdulb commendaverit.

Tendi non fint: quia in aliqua ad fuo? parxncfi nul- Refpo udemus 1. Apum omnino non videri
lam de Benedidto cjufque regula fecere mentio-
, hanc confccutionem probavit Senator, com- :
&
nem- Fateor equidem (i Canobi u n regulatis mendavit fuis Monachis feripta Calfiani ; igi-
obfei vantix patiatur aliquid detrimenti
, nullu.n
tur Regulam ejus , fi quam evulgavit , amplexi
tunc aut impendentibus, aut graflaq cibus jam fna-. fimt, *»-'

Iis prxfenrius fore remedium

,
quim ipfius regult 1. Non mi-
Pari qOis luderet Enthymemate.
memoriam, in cujus verba publico facramento (it mis hortatur idem Cafliodorus cofdem Monachos
juratum. Sed rebus integris , Se dum illibatus ut ,
inJefefio labore vacent Ic&ioni Patrum, pura Hie-
in Senatoris nodri Moruderio perfeverat difei- ronymi, Augultini ,
Baftlii, Se exterorum , Se
,

P inx vigor, fupervacanca profcdbcd, ne dicam magis de illis

,
quim de Calfiano perlegendis fic
inoleda, iterata tere lingulis momentis id regulx edixit : Legite ,
fedulo legite , conflant er legite t
obfervationem adhortatio. Cerri cdm Vivarteiifi- igitur Vivariertfes Monachi regulas SS. Hierony-
bus Legi datoris fui legibus jam addidi (limis alios mi, Bafiiii dee. folemui defpcciali votorum nun-
,

Monadice perfc&ionis duces proponeret Caffio- cupatione profdfi funr.

dorus , corumque fenfa depromerer f dum Recon- 5. Nonne parem Jc Calfiano legendo privarim

ditos tam in factis litteris quam io Patribus Or- Se coram ,

ac in publicis conventus fynaxibut
,
thodoxis divinx Sapientix fetet referar ct,lirct ibi legem fixit S. Benedictus ;
quis tamen jure di-
xoruinRegulam filucricriarc wmeit merito de illis, xccjt Bmedidinos fub Collatoris Regula rac-
Ac olhcio fuo facete plufquam fatis ubi videbatur, Nwt i - —
1 m quitis objicitur a Barouto Caput Ji. n:c enim quid diligenti t in laudando Caffiano po-
Si
probat , cur tfl eo plura, quam in (iipcriori capite fuit Cafifiodorus indicium illud cft mentis paria,

19. de S.Benedido cjufque indicatis verba facere fenricnris cum fipiemidimo Legi fluore Bencdi-
debuerit Cafliodorus Se quxdc peiori canite 19. i dto, qu 1
Cillijou.n impenfc coluit, ciauc legen-
diximus, illius in poderioti lilcntlu n facile apud do fuos addixit, dum jubet capite 41. lux Regu-
omnes exc ufarcc, N eque tamen S.BrnediTi Regu- lx,ut S fleant omnet in unum ; c^* l*g* t u>u*t Cel-
la ibi Senatore pneferntUTara dari 111 conccllcro,
.1 - manes Patrum Se capite 7J. Nec nen
l. Colla-
;

e flm n?c levis fit , nec improbabilis fuperiotcou- tiones PAtrum. Quein (equitur Abbas noder, dum
je&ura, qua cuncli opinari liceat Calfiodorum fui monet libro de divinis litteris capite 19. Cajis*-
 : , ?

Differta tio. 3T
nnm prejbjterum , ijki coafrripfir de ihfliturioue criamnum fit in quibufcttin noftrorum Monade-
fidrhum Mona hiram fedult legit* i Cr libenter tJndc colligas Cafliodorutn haud Africanos
riis.

a edite. longo intcrvallo-a Vivaricafibus feptis dillitos fi“-

Tandem rcfponllcnvis fcopum Senatoris eo Afatutn fuillc, fcd finitimos Europccos jnec tranf-
loci non efle (cripta Cafluni proponere, ur pro- niarina , fcd
doineftica BeneJidinoium non in
ptiam aliquam vivenii nonmm : fed quaedam Italia modo, vetumetiam in aliis regionibus jam

menda Jodrin c illitis difcipulis fuis detegere , ne uoridimorum exempla quxfivilTe. t^uod vel cx
--i oftenJcrent incaOti, prxfcrtim in materia de auxi- ipfo fupra laudato capite 19. difeimus , ubi pro-
liis, Sc gratia Dei, Collatione h. quam fandus poficis ad imitationem vicinis Monachis { quo»
Piofpcr , Sc alii invidiflimum vidricis gratix dc- alios fnifle a Bcncdidinis nemo dixerit ) Ercniiti-
fenforem Auguftinumfccuri, rcprchcnlionedi- cc vitx fludio fic incendit difcipulos : ATam fi vot ub.dir. (ite.

gium judicavciunt. Sic enim ait Calfiodorus tu Mouaflerio tvarteufi , ficut credere dignum CA t' *>•
Lib. '».»».
Caffi.tnnm confcnpft de mjhtutioue fidelium
,
tjui cft devota gratia fnfragante. cttnob torum confue-
,

Monacharum fedulb legite , Lbentet audite^ & tudo competenter erudiat , &
alujuid fubltmmt
91u tamen de Ubere arbitrio i beate Profitere fure defellet animos optare contingat , habet st monstt
xulpatm ejb. V
nd: monemus nt talibus rebus ex- Calidii fe creta fmava nt-jelnt Anachoreta, pra-
, ,

cedentem fnb cante * legere dr beat is . &c. Nec fiakte Dotn i noy feliciter ejfe pefiiru, f^r. AcccJir,
1
/

fite tantum fc cenforcm exhibuit : fcd quoties fc quod duodecim Sublaccniibus Coenobiis duode-
fe, dedit occilloaliorum etiam nudorum nxvo% cim Abbates pcxpofucrit quondaD.Brncdichis;
aut fcopulos toto de^tvinis litteris libro fuis tan- cum inter ca tamen minus imereifet fpatii quam ,

ta diligentia (lu luit indicare, ut fi non unicus, inter Cafliodorana; quandoquidem illorum rria
faltemprxoipups bujus libri fcopuscflc videatur. ficain cjufdem montis cacumine unius fontis S.
Sed quid, amabo vos in Kegula S. Bcncdidi ina-
,
Legirtatoris precibus impetrati
, exterarum que
ie fanum , aat minus orthodoxum, quod animad- rerum communione gaudebant. An igitur Viva-
^Cffion/Senuoris indigeret, ut tamquam rea ci- ricnfc inllitutum pugnet cum Regula noftra vide-
tati, Sc coram eo judice fitli dcbuifTct ? Quid in rit vir eroduifliinus , maxime cum hadenus fatis, •

opcfe,quod toties prima Sedes probavit, quod tot ut arbitror ,

oftenderimus nihil cfle caufx , cur pet
Ponrirtces, tot Sancli, dcEcclcfiaunivcifafum- regulas Patrum Regobm D. Benedici Calliodo-
miscxrulcrc laudibus inveniri polfct:cui ccnfo- rum indicare volui fle diffiteamur. At unicumfor-
Tixfcveritatisnofainurcrcrura Cafliodorof Con- fan inquies Scnaroiis temporibus Ctrnobiuinfuir;
tra verti, tini nihil in cocodicc contineatur nili tuui quia iifdcm ibi eunda cingebantur muris;
iaudabile, nili iandUfimum, nili divinum ; quid tum quia vocem hanc, Menaliertum fuis ipfc A i

'mirum. Ii ubi Caifianum arguebat CaflioJorus, dc feriptis tifurpac Elio, ufurnet : ar nonne hac
Benedicto t acuent. etiam, Monafieria uritur aliquando ? Deinde
»

Urget tamen, & nihil remittit virdodillimus ;
oie enim , qui B.-nedidinus efle potuit CalTiodo-
rus , ciim duos Abbates prxrcr Bcncdidinx Re-
gulx inftitutum SIonaftenofuoprcfccerit, imita-
quis navit , an non plura illa Sublaccnfium Coe-
nobia idem quoque caperet murorum ambitus
Denique fi latius Monattcrii nomen accipias , u-
nicum li ardius, duplex fuiflc apud Caftcllieti'-
:

mus videlicet Africanos, qui freut in Folgcntii vita fes affirmabimuscontcndcmufquc nihil obllatc,
,

jrft. dt Ur. Dghur , fua duobus Abbatibus aliquando corno- quominus duobus Abbatibus fubdita duplex do-
Uu.nsp.yu bia fubdidere ? Unde Senatorem, dum ad fer. mus Bcncdidinx pariter Rcgulx totam Lfc maa»
vanJ.u Patrum R.-eu '.i> adhortatur fuos , non de a paverit.
Benedidi quidem Kcgult,fcd de mixta quadi alia,
quam cx variis ipforum ordinis Monadici Lcgilh- TERTIA OBJECTIO.
tOrum regulis ex ccrpfctit , loqui cenfcn iun dl.
Negamus
tes prxfuifle
Claiifttis Vivaricnfibus

, donec Chalccdqnium
tlutrifuceefhncsijbifcnior Cafliodorus fubroga-
duos Abba-
, & Gaun- O Bjicir iterum : Prophanis Sc humanioribus
litteris cx
varienfes
Cafiiodori imperio vacabant Vi-
Monachi, ut fatis pater ex libro de divi-
verir. Nec fani qoM tum fecerit ^lienum a Regula nis litteris , qucni camen in ipfo Bcncdidini Ordi-
Ut enim duos Abbates (ic
Benedictio* video. , nis exordio non legimus ufitarum ; oc proinde aut
du>> Monafteua unum Coenobitarum Anacho-
, , tcgulx fux tranliliifTc leges aur Benedidinum
:

retarum aberunt, apud Vivaricnfcs fuilTe planius
a»qic apcirius Scmtor ipfc dicit , quam ut ab ullo
in dobiom adduci queat, tyam primo fubjaccntia
OAcHienfi monti Coenobirarumxliullra tic def-
lA. ^hi.lu<. 'eribtr capite 19. dc divinis litteris fnvnat fitjkr-
non fuiflc Cafli odorum fatearis noccffe elE
At quomodo primo BcncJid inorum xvo ea
(ludia non vigui (Ve probabit vir dodiili itus, cuta
illius fxculi Ann dcs ad nos ufquc minime perve-
: niffc non ignoret? •

l>
dem Vo' teeui Plvanenfis Monadem, &c. Dein- Dcihdc ncutiquam concedendum qui in ipfo ,

de veto , fi quibus forte Anachorericx virx cupi- ordine prx exteri# crevit, & infigtiitcr adolevit
do menrem fubierit, cjufmodi fecdTibus CafUtts feicnfiarum humaniorum ufum ad illius etiam ,

monm jrcr'td fuavta allignafle fctcflatur. Hxc
ita cdm eff.m,A: cum C<riiobirx,arque Anacho-
rctx vivendi ratione mimis conveniant , eorum
curam non uni, frd duobus demandandam clfc vir
prudcntifliinut exiftimavir. Neque id quidem pa-
rum valet iddcmonltranduuiB-nedicfinumCaf-
(»0, 'ori monachatum, ciim,ut jam monuimus, de
gemino illo Monachorum genere
mo Kegulxfux capite (knCtiiiimus Legiflatoi
ba faciat ; nec idem infrequens olim fuerit, aut
cunas primordia fua non referre. Vcrumcnimvcr^
quisLrcdidoci:,cumad S. BencJidum c latebris
Sublaccniibus vix emergentem conflueret nobi-
liltiiiu Romanorum pubes, eum tot adolefcentcs,
& tot pueros, quos in Kfonallcria fua deinceps
admittendos curavit , in fumma politioni n litte-
rarum ignoratione yerfari voluiflc ? Nili forti di-
, vel in ipfo pri- xeris , quod ramen incredibil- cJl. fapientiili nu u
ver- Legi (lato rem fuis faerx feripturx fludio (efc to-
tos datent tam acutate pcxccpiflc , ut vel ipfas
c ij

*Lr

faL,'

aitizecrhtffl
 3^ ' DifTertatio.
horas, vel ipfitm modum ,
quo faci* ledio- nedidinx Regul* non paruiffc.
ni vacarent prxfcripfcrir : iifdctn tamen adi- Facilis clTet rcfponfio , ncc probatione forfim
, dum hos a primis Rudio-
tum adeas prxclufiflc deftituta, diceretur hadcnuselF: concroverfa n fi

rum elementis avocalfer. Exiftimaverim equi- de Monachatu Dionylii quem non infitn* nor* ,

dem de S. Benedico oranium juftonim fpiriru feriprores nobis concedunt qua liante fententii
, :

pleno , cum melius judicaturum qui dixerit ruerer objedio. Verum quamvis non prxvalcrcc
,

landiflimum illum viruin primis de litteris ea Ra- opinio ,qua: roagnnm Exiguum Benedidinis ac-
tuific,qu* de iisab antiquis Patribus decreta fuif- ccnfct , non ideo ftatim periret illa quxSenato- ,

fe commemorat Cafliodorus noder ,

dum air : rem inter cos annumerat , & objectioni fieret fa-
Lib.Jir. litt. Saxcltfpmi Patres , quibus forte Se ipfutn S. Be- tis hoc modo.
edp.ti. nedidum annumeratum voluit decreverunt, i. Confentiunr omnes Dionyfium alibi Mona-
,

ttefaculartum liturarum ftudta rrfpuantur : quia Ricam vitam profclfutncflc Vivaiii , ncc
,
quam
non exinde mmtmum ad fuerat Jinptmrat wtelli- ibi obiilfc, fcd Romx ; indeque Abbatem Koina-
gendas fenfms nofler i n/huituu nam didum efle. Sed uc erat lauJatilTima lama
Refpondemus 3. quod dum Prioribus & Deca- omnium fcientiarum genere verfat illimi,
viri in.

nis educandos pueros committeret S.B.ncdi&u$, voluilfc Senatorem ,

pro Tuorum Rudiis impigri
hos vellet fub iis prarccproribus non pietatis mo- follicitum , ut ad Te diverterer jure hofpitii Se ne-
do, fcd etiam fciemurmn tirocinia ponere. Nam fchol*
ccfl»cudinis,ac Vivaricnfi Magi lier prxclfcc
tcltc Menardo cap. 7j. Concord. Reg. Kidorus ad tempus. Hinc cR quod cum collegam con» &
I
•
Hifpalenfis in regula fua ( qu* quidem, ut ait fortem nominat, qacm nimirum cathcdrx Rudio-
idem auctor in Prxfarionc Concordanti* , non rum. Se curarum (ocium afeiverar : fgjtimecum,
multum didere a Benedidina ) jubet virum /an- inquit, Draleihcam legit ; Se poR pauca: Pudet
itum ,fapientem , atque atate gravem parvulos me de confarte dicere. Non infolens erat apud
ftudtie litterarum informare. At ,
inquies, quis in Monachos illa pro litceris conftrdcutio* qua in-’
primo BencdiiRinoramctrcutoc eximiis dotibus, Rrudiores fcicntii viros , vel ad fe c\*>cabanr,
. quas ‘Ilidorus requirir , inRrudus fuit ? Obvius Abbates : vel fortuito ad verit ames rogabant fub-
RaiiinadcR ce lebris ille Gordianus litteris Grzcis fiftcrcnc unrifpcr ; ut illa dodrin* lingularis. Se
apprimi eruditus , qui vitam , & acta martyrii S. vari* eruditionis fltienra in Monafteria uberius
Placidi tertis oculatus exaravit tanta Termonis derivarent. Quod li ad dodrin* cumulum acce-
«legantia, uc ip(i Jurtiniano Imperarori admira- derervirras eximia, tunc non fulum rccipicban-
tioni efier
,
quod nec ipfc diffitetur Baronius. Ejus tur benevoli : fcd , ut monet S. Benedicius cap*
itidem collega fuit FauRus Monachus a feptimo Reg. ad emittenda Rabilitatis vora inviraban-
artatisannoS.Bcnedkfidifcipulus ; is vitam fan- tur. His Benedidinx Regul* confiliis eruditus
di Mauri arte politillimaconlcriplit , quam vehe- Senator Dionyliym ad fcacccrfivir , curavitque
mente r approbavit ac laudavit (unimus Pontifex fratrum Rudiis prxficicnduin : fcd tale lirtera-
'
,
Bonifacius IV. Ex quo iterum , quod magis ad rum commercium, fcholxprxfcdura,& quali pe-
rptu noRram pertinet, concludendum cR non regtina dodrmx communicatio in advenis hujuf*
aliunde lingularem illam fcientiam hauftffc Fau- modi, atque hofpiribtis MagiRris , qualis apud Vi-
Rum , quam ex uberrimis MonaRrriorum fonti- varienfes erat Dionyftus , non eamdem regul*
^>us ,
quos vel abineunte pueritia teneris adhuc profefliemem exigunt.
labris delibaverat. l.Rfepondetur planius (Rance hypothefi de Ratu
Refpondemus 4. Quofdamex hujtlfinodi pue- dubio Monachatus Dionyfii Exigui ) aliis illum
ris Monachos in Clerum a B. Benodido priinif- vixific legibus, quam Vi varienfes, nihilqueCaf-
qnc Ordinis nortri Abbatibus cooptaros fuiflc, Se fiodotum , in ejus laudes alias abunda protufun,
ad fubliinia Diaconatus, ac Prcfoyrcratus decora i” eo notaffc quod communem MonaRcrii ejus
provectos , quibus idcirco dccflc non debuit Ut- vitam faperu, qulraSynaxes ad orandum, quibus
teratura omnis quam dignitates tant* jure
illa rcligiofiu* intererat : Nobifeum , inquit , orare Liljiv.Uth
,
fuo portulam. At nullibi nifi in fuis Cernobiis cenjheverar. Imrao dum ejus vivendi modum , Se “h *(•
prima illius dodrin* dementa edoceri potuc- mores profcquicur Seuaror plura rcccnfet , qu*
runr. ab inRituto ' i vari en Ilum prorfus abhorrebant;
His omnibus refponfis cdronidis vice adtexa- ficetum de Diony lio loquitur Cajlm utmiiem cum :

Inus , fi lubee , Bonifacii IV. Pontificis Maximi • tUemat fuendie videret uxorej t convivtit gratan-
audoritatem ; pulchre enim omnino alfcvcrat t parve quidem cibo fed tamen efeie
ter Intererat ,

quicquid fandiitunus Patriarcha Benedidus ex- communibus utebatur : non afpernabatur facula -
prcllis verbis non prohibuit, illud oRiciofo lilcn- rtum converfatiimbus interefe Scc. A quibus
tio pcrmifilTc. Sed (1 nulla S. Benedicti lege fan- omnibus quantum abfuerit tu tnCalTiodorus, tum
citur lirtcrarutn Rudium» nulla quoque prof- Vi varienfes certb certius produnt ejus ad Mona-
cribiturj immo Regul* Benedidin* decretis non chos fuos parxnefes , Sccaquxde illorum folitu-
obfcuie congruere videtur. CalRo lorus iraque cHne&feceRu , filcncio& abRineutiisin Callio-
non modo non deflexit a Benedidinis Ratucis, dori vita fufius profecuri fumus,
dum Tuas Vivarii apcruic fcholas fed iS: illum ad : Hinc iterum ruit fecunda objc&to fuperiiis di-
corum fe normam rcligiofius compofuilTe non in- lura , aflcrens Calliodorum inRituta Cafliani vel
dubitanter aRimuverim. vovilfe ,vel obfcrvalfc. Nam Ii par fuit Se idem
obfervami* regularis typus Exiguo & Senatori;
OBJECTIO QUARTA. non foluma Vivaricnlmmufibusdifcrepavit uter-
que ,_quod de poReriorc vix unus adjnifcrit : fcd

O Bjicit
legibus
quibus Dionyfium Exiguum
tandem verifimillimum
Monachum vixifle

,
quem opinatur Be-
effe

Caffiodorum,
iifdem neuter cum Galbano confenfic. Nihil enim apud
Callianumltequcntiiis, quam Rridioris abRinen-
tix Rudium , fllcntii perpetua religio ,
intimi fe-
 Differtatio. 37
ce flas ,
nnflimttm cum viris fxcularibus collo- fcqui per otium lc&oris nobis licere ncnctedidi-
quium , cum feminis nullum. Quod quantum mus.
fuerit a Dionylii moribus alienum cum Viva-
CONCLUSIO,
,

ricnfium fcholx prxeflee , evidentius patet ex fu-

parioribus verbis Cafliodori.
Nullus inter objeda, vel objicienda rcccnfuc- t' Xpenfis ad trutinam ftipetioribus momentis,
rit nuperi cujufdam feriptoris opinionem ,
ne di- L> diligenter examinati; Bironii. alioromque
&
eam lomnium , afferentis Hncomiatcici Augufti- aigumcntis jam ite lectori liberum definire in qua
niani pag. <04- Calliodoium inter Eremitas fan- partem ipfc propendear, an B;nediftinam, an Cz-
Ai /uguflini folirarium dclituiffe. S. Aurelius, larisBaronii.Rcddat quxftmtCxfarisCxfari.qux
inquir live Magnas Aurelius Calbodorus urbis
,
funt Benedidi Benedido, Si quz funr Dei, Deo.
Roma* Senator ccc. Ad lingula peni fuxfubulx Venerabundus igitur &
pronus amplexetur cmi-
verba ccfpitavir. 1. putat illud Senatoris nomen ncntiflimamdodillimi Cardinalis purpuram ; fa-
honorarium efle , Se quoddam ejus dignita- tcarur virum efle omnium futfragiis dignifli.nom,
tum inlignc, n.fcius proprium illius fuifle vo- Se pro tot impcnfls laboribus ad Ecclcflz decus
cabulum. i. IpTum ad falas Confutares alfum- & utilitatem immortalitatis laurea coronandum,
peum fuifle diefr anno jio. cum condet apud Vcniin ex adverfo non minoris obfequii vices vc-
cruditos exiplis Confulum faftis ejus Conlula- ,
repenfurus perpendat , an jufldrinvideanrur
ritari

rum qaatuor annis pofleriorem fuifle. 3. Impin- Cafliodoro natales Ifencdidini , qubus , ut vidi-
eam Heliodorum Cafliodoro fociuin
git gravius mus .fuAragaiuurSenaroris fub extremam B. Be-
adlcifcir Orientalis peregrinationis , Se Collegam nem di tttatein , poli ejusobiruin vita Se Mo-
&
Prxfcduix Conflantinopolitanz per ododecim nacharus : ipfa Benedidinx rcgulx celebritas , Se
anno; ; qui tamen Senaror nufquam Conflanti- ad eam amplcdendam omnium concurfus.Callio-
nopoli egit. 4. Vivaricnfc Coenobium inuris doro non ignotus : exemplum omnium Abbatum
Kavi-nnatentibus conjungit, quod inSquilUccnli & Coenobiorum Italiz , camxvoCailiodori pto-
Calabtiz tracfu Geographia conftituir. 5. Cum Utentium par Vivarienflum Se Caflincnlium vi-
:

Cafliodorum Eremitis fuis adferibit, Poflevinum vendi ratio familiaics apud Senatorem Benedidi
:

Sixrum Senenfein ,
&,quoJ mireris, ipfumTri- rcgulz textus, Se haud ablimilcs apud utrumque
chemiam teftcs citare uon veretur ,
quali illius fciibcndi lonjjulx: confcnfus auctorum unani-
fubfcripfci int opinioni , de qua altum apuJ duos mis de BencdidinaCalliodori profeflione ad xu-
>riorcs lilcntium. Se poflerior Benedidinis Caf- tem ufque-Baronii : tandem ad objeda , qux fin-
}lodorum non Icmel nominatim attribuit. Plures ceri iiJclitcrquc retulimus , nec levis, ncccon-
viri alienis in meflibus , vel melius in fpatiis ima- temnenda rcfponlio.
giiuriis,ut aiunt, abunde luxuriantis errores pro-

AUCTORUM TESTIMONIA
DE MAGNO AURELIO'
CASSIODORO SENATORE.
5ANCTVS SEDA WLGO VENERAB1- nobiliter fcripfic ,
Pfalmorum prxcipufc occulra
Hic primitus Conful,
potentiiTimc referavir.
Its dichu. Lib. 2. in Euram cap. 7.
deinde Senator, ad poftrcmumvero Monachus
extititv
AlTiodoms quondam Senator , repente
kcdcfix Dudot , qui dumin Expofitio- HINCMARVS ARCUI EPISCOPUS RE^
* ne Pfalmorum, quam egregiam tccir, di-
menfis. De diverfd& multiplici Anhn*
ligenter intuitus cfl quid Ambrolius,
quid Hilarius ,quid Auguftinqs, quid Cyrillus, ratione cap. 2.
qui! Joannes , quid exteri fratre? dixerUnt , cdo-
dum fe procul dubio a fcnioiibus Judxotum , id &
cfl confitentium , Si laudantium probavit. C
feripti
Afliodorus vir acerrimi ingenii
eruditionis in libro,
,

quem de Anima
Magiftros fandx Ecclelix inhac re licuc
inlignis
con~-
,

PAULUS VVA PNEFRIDVS DIACONUS & in aliis fe fe qui oflendir. Plura iterum enat ex
ntanU Cajpodori Comme in Pfalmoi capp. 15. <£•
Lib. t. de gejhs Longobardorum cap.2f.
33. De Pradcfiinauonc.

H Ujus , id eft Juftiniani temporibus Cafflo-

,

dorus apud urbem Romam tam fxculari,

quam divina lcicntia daruit,qui inter extera, qux
*
3
Au&orum Teftimonii
SIGEBERTVS G EMBL AC ENSIS PETRVS DE N A TA L I BV $
de Scriptoribus EcclefujUa>. pag. 280. Edit. i$i 0.

C
nios
AlTiodorus Confal
nachus
Se
& Senator ,

& Abbas, fecit tractatus fuper Pfal-

totum operis corpus per tria membra,
poflca Mo-
C Afliodortis Confeflbr ex Senatore
chus
Cancellarius
,
quondam Theodorici Regis
natione Apulus
Mona-

floruit tempore
Italiae

, , ,

per Pfalmos fcilkcr quinquagenos divilir. Seriphe Childeberti Regis Francorum. Hic vitx findi*
duos libros Inftitutionum, qualiter divinx nu- & tare admodum effulgens divina Se humana littera-
manx lediones debeant intdligi , Se librum de nonnulla perutilia Ecclcfix Dcidi-
tura pollens ,

Etymologiis, Se alium librum Sacerdotis de Sche- geflir. Seriphe nempe libram de Trinitate , de

matibus collegit Scripllt librum Titulorum, quem Anima , de Amicitia, familiarium Epirtolarum.
de divina fcripturacolledura , voluit nuncupari De Orthographia , Caper Pfrirerio ijo. rradarus
Memoriale ; ut breviter percurram, qui faftidiunt fuper 150. Pfalmos. Scripfit etiam hiftoriam Tri-
itolixa perlegere. Fecit Complexiones in Epifto- partitam , Se Juffiniarli primi temporibus huma-
f is Apollo Iorum , Se in Adibus Apoftolorum , Se nitatis debitum folvir. Scpultus in miraculis
in Apocalypfi, qux funt breviflima explanatione
dccurfx. Digeflit etiam Catalogum Confulum
Romanorum. Epiphanium Scholallicum
tres
qui
Theodoreti , Socratis, & Sozomeni hiftorias
,
Jo ANNES TR I T II E M 7 .
7» S
libro 2. de viris illuflr. Ord. S. Bene-
de Grxeo in Latinum iratiftuiir , in unam Tripar-
titam luito: iain redegit. Novillimc anno fcilket didi cap. 2.

xtatis fux 9j. precatu fratrum fuorum fcripltt de

Otrhogtapliia, cujus regulas de duodecim noiui- Alllodorus Theodorici Regis Tralix quon*
rtaciflimis Grammaticis collegit, de Anima libram ^—'dam Cancellarius , ac deinde urbis Raven ..e
Senator, vir in ftcularibus feripturis crudi: ii-
mus, Philofophns&Rhctcrinfignis, e n a P.»-

nis noftri fiinam , A: religionem audi (Ter , divi-

R 0 B E R TV S DE 'MONTE. no amore infpiratus fxculum conrcnmcns.in uno
i/Uer Opera Guiberti. p.tg. jiS.
Coenobiorum ejus Monachus effedus cft, in quo
omnipotenti Deo ex roto corde fervite cupiens*
Co, magis alternior Cadiodoro Se-
ad lludiumfacrarum feriprurarum totum fc con-
E natori,
inquit ,

& Monacho viro undecumque dodif-

tulit : in quibus tum feribendo adeo profecit ac ,

Iimo, qui antiquitate temporis, ne dicam multi- fuo tempore vix haberet xqualcm , in quo tanta
plici rerum fcientia, ut pote Conful , Se Apocry- utriufque litteraturx abundaret fcientia. Teffan-
larius Theodorici Regis Gothorum Bc Jam prx- tur hoc multa prxclara qux fcripfir opufcula de :
,

ccJcrc non dubitandus elU quibus ego ad prxfcns tantum teperi (ubjcda. In
Pfalccrium torum opus egregium ijo. rradarus.
De ratione Animx librum unum. Tripartirant
IIONORJVS AVGV STO DV N ENSIS hiftoriam noffram fecit libtis 11 in Cantica can- :

de Scriptor. EcclefiajL ticorum librum unum De Inftiturionc divina-

:

rum ledionum libros tres Memoriale divinarun :

Ravennx Prxfe-
C Affiodorus ne Senatoribus
dt»s ,
arte Philofophus
chus expofuit magni lice Ffalterium
,
profcllionc

,
Se
Mona-
multa alia
fcripturaruin libium

lorum librum unum

unum
Adus Apoft>>-
breves complexiones libros 14. in
in Apocalypfim libium
:
: in Epiftolas Pauli

fcripfit. unum Catalogum Romanorum Confulum lib. t.

:

De Grammatica, de Dialedica,dc Rhetorica, dfi

Philofophia , de Mathematica , de Geometria , de
H ELlNANDVS ET VlNCENTIVS Aftronomia,dcMu(ica. Epiftolarum addiverfos
Bellovacenfis lib. 21. Speculi hijlor. quos
libros 18. Etymologiarum librum unum: de Tro-
citat , &
[equitur S. Antoninus. pis Se Schematibus librum unum. Alia quoque
multa edidit, qux ad notitiam meam non vene-
Loruit CalTiodorus priiks Senator, poftea Mo- runt Hic poft aliquot convectionis filat annos
Fnachus , qui Theodorici Regis Italis fuit Abbas clcdus cft , Se Monafterio multo tempore
Cancellarius , Se ex parte ejus multas fccir Epifto- utiliter prxfuit. Cum dfet annorum nonaginta
las ad divertas perfonas de negotiis curialibus..... trium , rogatu fratrum fcripfit de Orthographia
Idem fuper Pfalmos commentatus 150. cradatus degantifllmum librum , cujus regulas de duode-
fecit. Librum quoque de ratione Animx elegan- cim nominariilimis collegit. Claruit autem circa
ter compofuit , Se fibrum de Orthographia» annum Domini fexccnteltmum. Pluta vide apud
cumdem lib. 1. de viris illullr. Ord. S. Benedidi
J ORDANVS IS CHRONICO. cap. 6 . Se lib. 3. cap. 7. ficlib. deferipeor. Ecclef.

C
ftroxit
Afltodorus Conful fuit , qui poftea Conver-
fus » Se Monachus effedus Coenobium con-
,
Se in fxculari divinaque litteratura clarus
^Tritlicmiilm fcquuntur qui fcriproruin Ecde-
(iafticorum Catalogos edidere , Se Bibliotecaril
fere omnes iifdcm pene verbis , ut Joannes Fer-
effuUit , Pfalmos expofuit, libros Inftitutionum, rerius , Gefncrus , Sixtus Senenfis , BdUr.ninug
Se Chronica fecit, Ac Tripaitium hirtorum ordi- PolTevinus, Philip. Labxus, Voflius, 3c alii. ,
 de M. A. CafTiodoro Senatore. 39
na curarac , Deo Se i tteris vacans, reliquum vine
l

&X EPI STO LA Joan. cochlei tempus ad obitum ufquc femper aliquem fertilif-
ad Clarijf. virum , & Deo dignum Mar- fimi ingenii partum edens, clfatam licet annis,
facundam frugibus fenedutem ducebat. Scribe-
tyrem 7hornam Morum , data j.
bar hoc anno Pafchalcm Compitum Scc. Etimfra.
idua Noverub. anni i$iS.
Si igitur qui vegetiorem «ratem in optima Regni
gub.r natione utiliter honorificdquc confumplit,
Nveni D. Srephani Chronicon nec in decrepita fenedute labores ad res divinas
in Bibliotheca
I Calfiodori quidem parvulum , feci converfos vel minimum intcrmitrciis,in fuo Mo-
, libellum
Romana nobilitate infignem , cruditifquc omni- naftctio tandem fando fine quievit ad Monafte- ;

bus merito dclidcrabilcm..... Habet audor ille rii tutam duobus prxfcdis Abbatibus viris fan-
eruditionis quidem ac pietatis fux ccrtilfima in dilfimis, Clulcedonio fcilicct, atque Geruntio,
fuis fuper Plaltcriurn Commentariis tcftinionia: quorum alter Vivarienfibus Canobiris , Caftd-

probitatis autem Se prudentia: , juftitixquc ejus lcnfibus alter ptxcflcc ,

ibidem jundis Anacho-
integritatem , ac omnimodum dignitatum fulgo- retis.
rem ex il libris E pi Italarum ejus plane cognof-
cet quifuuis felix eorum librorucn polfcflor cft

Audor ifte inter otnnes Dolores bcclchafticos

GABRIEL BVCELINVS IN SVO MENO -
dignitatum fxcularium honore fumma cum inte- logio BcncdiClino ad 7 . Calend. Ocfob.
gritate, religiuneque, Se pietate prxfulfic. Quam-
vis enim Reges ejus clfcnt Arriani
delirtime perpetuo tenore Catholica;
tes defendit ,
uti
:

probant diverfi ejus inrcTnco-

ipferamcnfi-
Ecdcfix par- M Agnus Aurelius C.ilfiodorus nobifilfitrib
orrus genere , eruditione rerum gerunda-
Yum dextetitate fupra fidem* Se omne prxconiutn
logica rradarus * Se propria ejus verba , qux in excelluic. Primam Comitiva rerum privatarum*
l*rxfcdurjad Papam joannemll. fcriplic lib. 11. dcin largitionum factarum infignirus ell infupee :

Epift. 5. Er quod adime mirabilius cft, magifque Prxfcduris Sicilix , urriufquc Brutiorum atque
pium ac rcligiofuin, relicto tandem fxculo cum Lucanix potitus :Patriciatus poftea fublimc con-
omnibus honoribus dignitatibufquc Imperii, Mo- fccndens ,
Palatinx irem Quxfturx munere fun-
nadicam vitam ita fufeepit , ut
Monaftetium Vi- dus , crevit tn Magiftrum officiorum , mox Prx-
varicnfe non longfc a Ravenna litum amplilfimis fcdi Prxrorio grandi honore audus , veniccrA
reni ibus donaverit ,
variis xdificiis ornaverit ,
ac denique dignitatum Urbis Confularum meruit*
lo.uplctiffima inftruxcrit Bibliotheca. Id quod Verum admirabilis Patciarchx noftri recens de-
latiuscognofcct , digniufque mirabitur qui ln- fundi gloriofillitna memoria , &
rcccnciili.nis
troductorios ejus ad fratres Vivarienfes legerit difcipulorum exemplis folidilfima noftrorum vir-
4 tbros. tute te felicitate illedus, fbflequc habenda cen-
fuir, dummodo ad eam quoque dignitatem pes-

CABRIEL BARRIVS ,
VEL POTtVS venirer. Condito proin fumptibus propriis Vi-
varicnfi live Caftcllenfi Canobio , dum noftris
Eminent. Cardinalis Sirieius, Vaticana Bi-
in illud accitis familiarius utcretut folidioraquc
bliotheca Prafofttns, de fttu & antiquitate religionis bona penitus agnofccrer
,

paulopoft,
Calabria lib. j. circa /nem. K i iturorum faftidio, sternorum deliderio cucul-

fa n Se ipfc indutus. Se Monachum profeflus.intec

N hac urbe Scyllacco , live Syllacio fuit Caflio- prima Se prxeipua Ordinis decora primxvofan-
I dorus vir &
dodrina , Se landiratc pcifpi- diilimi initiruti Horc ad miraculum effloruit. Et
Cuus...c. Fuit in fxcukribus difciplinis omnium quanta in fxculo majcftatc &
gloria , tanta in
fao fxculo facili eruditillimus : fcd fxculi hono- Canobio animi dciniflione cxfplcnduir. Eum
ribus contemptis D. Benedidi Monachus fadus Baronius dodi (fimum xque ac fiudilfimum Scc.
divinarum feripturarum fcientia, atque etiam fan- Plura ibidem habet , Se Aniul. Beendidin. parte
ditate cffulfir Scriplit Epiftolarum libros dee. i.ad an.Chr. 54$. ubi pexteeea citat Antonium
Claruit temporibus Jullini ufquc ad Imperii Ju- de Yepcz , Perrum Opometum , Poflevinum,
ftini junioris finem. Obiit annum agens 9 6. 1 Caoluin Srcngcliuni dee.
Cluilio nato j? $• Fundus cft autem Romx ma-
gnis ac fummis honoribus, ac Magiftracibus ; nam
fuit Senator , &Quxftor, flcConfol , Se Magi-
EMINENT. CARDINALIS BONA
fter officii ,
& Prxpofirus ofticiorum Tiicodorici, in libro de dhinaPjalmodia ,
in notitia
& Athalarici Regum, Se totius Icalix Prxtcdus. auclorum , & librorum.
EMINENT. CARDINALIS BARONttiS
anno Cbrifti s6a*
C Affiodoms Senator , Se Regi Theodorico ab
Monachos, vir gravis. Se fo-
Epiftolts, poftea
lidc dddus , cujus faerx , Se profanx lucubratio*
nesplcnx fune jucundiutis gratix. &
Ed ratio temporis i nobis exigit , ut dodilfi-
S mum illum, & xque fandilTiinum virum de- ,

BOLLANDVS IN ACTIS SANCTORVM

cus Romanx nobilitatis, Prxfeduris innumeris
conveniamus Aurelium Caf-
diutius illuftraruin ,
17 Martii.
fiodorum , non oriofum illum quidem licet feria-
tum, degentem in Monaiterio , quod extruxit:
ubi vclut in portu relidens poft naufragia
Gothorum , quorum Regna Prxfcdura Prxeoria-
Regum C Alfiodorus Senator Theodorico Se Athalari-
co Oftrogothorum Regibus in Italia charif-
fimus, bc fexipris inclyrus anno 514. folus Con-
 I
<*

40
fularnm gefflt , &
561 adhuc vivebat nonagenario Aymoinuj de gedts Francorum cap. 9. Jona? Au-
major in fuo prope Scyliitanam urbem in Cala- reliuncnfis Epilt. lib. 1. de cultu imagin. Otho Fri-
bria Monafterio, quod exfhuxcrat, fle referti op- fmg. Chronie, lib. 5 cap. 4. Ordcticus Vitalis lib»
timis libiis Bibliotheca ditaverat qui Santtuni :
1. Ecdcf.hiftor.Auguftinus Florentinus in Chron.
diceret , fle Ecclcfiaftico cultu lue dic proponeret Camald.lib. j.cap. 5. Efpenc.ru s lib. $. fuarum di-
venerandum primus repertus VvitfonJus in fuo gredi. pag. 345. Manderes de Monarchia EcdeC
Martyrologio. flefreuLpart. 4. lib. 9. cap. x.flc j. Baconus in
Praeclara paucioribus licet vetbis de Magni Hiftor. vitx «Se mortis pag. $$4. Ugellus tom. 9.
Aurelii Cadiodori tum fan&irarc, tum do&rina foL 586. Rubeus in Hiftor. Raven. pag. Et 1J70.
Jubent Alcuinus lib. 5. contra Felicem Urgclic. alii kriprores hiftorici Itali.*, & Ravenna-.

M AURELII C A S S I O D O R
VITA SECTIONUM INDEX.
PARTIS P R I MM
S.i E Cadiodori nominibus, *it Theodaharus , & quanta tunc Cadiodori conflan-
t. De rifliojoii familia. tia.

>. Cadiodori avus & pate*. 4». Quid egerit CafTiodotOs initio RegniThrodihati.
jjp
4 • 1’roba, G»ll* .& Symmachus affines Caf- 4** Cadiodori tertium 1’rxfclti Pirtoiio moderatio in
fiodou *. Heliodoros f(br ejas coafanguincos.
,
erigendis tributis.
S* Scyllacium patria Cadiodori. 4?- Conatur Romxfcholas facfai erigere.
<. Ravennam non cllc pawiam Cadiodori. 44 Quando Cairitant inOpol ini petierit AgapitU» , cus
7- An Cadiodilius anno 479. vel 480 natur. faera vafa Cadiodomt reftituenda curavit.
8. Quo anno Cadiodorus tutur. 4f. Pietas Cadiodori erga Stu&unonliLs qual3 im.
9. Cadiodori educatio , ac dignitates ,
qua» priiir gelTit 4*. Quo anno fames Liguriam, vkinafquc provinciH
fiib Odo iere. vexaverit.
10. Qjjid egerie Cadi odorus poft fupcfaium a Theodo- 47* Quomodo eas provincias fame laborantes fublcva-
_ rico Odojcrcm.
11. Fit Theodorico ab Epiftulii Cafliodoru». 4*. Quomodo imminenti pentfrix providerit.
*i. Principu.n Atianorum gratia religionem CaflaOdori 49. In bonorum Eccleftx raptores animadvertit.
non labefactavit, j°. Qux Cadiodori dignitates fub Vitige ,
qui occiC»
t). Perficitur Brutiis , & Lucanis. Theodahato fuccedit.
14 Quid revocatus Cadiodorus apud Theodoricum fl. Quam redi Pnrtorii Prxfcduram lub Vitige admi-
egerit nillraveiit.

tf. Quootdine CjflioJonis dignitates adminiftravcrit» fi. Brutius & Lncaniam a militum vexatione defendit.
*<. Cadiodorus fit Quxftot. f l. Queinodo Regni tranquillitati eoufulucrit.
17. Magifterii dignitatem obit Cafliodoru». 54. Quomodo Judices fub fc condituros leges fervara
FitPrxfedus Prxtorio Cafliodoru* voluerit.
17. Qu id egerit T heodorico Romam pete nt e. ff» Moderatio Caffiodori in tributorum exactione, X
to. Ad dignitatem evehitur.
Patricii munificentia ia Fra-turianorum fuorum remuncra-
"at. Quo anno Co afui Cadiodorus.
fallas tione.
xi. Sub Cadiodori Confulatu Anbpapx Laurentii fiAif- fd. Vindis earceribufque inclufis liberutem dat.
ma eatinguitur. f7* Scribit libros Vatiarum.
a). Cadiodori abfentiam quam impatienter tulerit j H. Scribit librum de Anima.
Theodoricus- ;y. Quantum pictas CadioJori eluceat ia fine libri d*
«4. Litteras, panegyricos, 3c Chroaicou Ccribit. Anima.
»f. Gothornin hirtorum componit. to. Quomodo , Se quando Ccculo renuntiaverit.
1*. Magifterii dignitatem iterum fufcipit CaUiodonls.
f. Quomodo
It. Fit
primordia Regni Atlularici juverit.
iterum Quxftor. PARTIS SECUNDA
xy. Quid dimiHU militibus in Qaxftura egerit,
jo. Cadiodorus fpes unica Amalafunthx , dolentis re- f. t. r
Tatos Cadiodori cum fxcUlo renUntiavir.
motum a Audi is AtUal Jiicum *. O
Sutus Regni Gothici , 8c Monafticts Cadlado-
Jt. Creatur iterum PraefcHut Prxtorio. ro illud defereute , Se Uaoc amplcftcntc.
Js. Quid , car , te quomodo Lripfcrit ad fummum Pon- y Rejicitur Ceniuruconim opinio de caufa Iccdfus
tificem Joannem II. Cadiodori.
ii- Quomodo ad EpifcOpoi Bncyclicim Epiftolam teri* 4. Rejicitur fenee ut ia Ttiihemii de caufa cjufdem fc-
plcrit. CC0US.
?4 Quomodo Senatori rercripferit fUmmus Pontifei. f.
Vara caufa CaOiodori fccdVui.
f(. Litterae Cadiodori ad Senatum , ejufquc ad exteros t. CafliodoTuin non prope Ravennam , fcd prope ScyU
Magiftratu» Edilla. licium feccllide.
it. Quid Icriplerit Senator ad Joannem, te Ambrofium. 7. Idem uberius dcmonftratur , te quis fit fluvius Pe«
)7. F-dida . Se follicitudo Cadiodori ne tributa populos ,
lena.
gravarent. 8. Cur dicitur Cadiodorus apud Romam flotaifTc.
)8. Eadem etiam follicintdo Cadiodori in rebus etiam 9. Cadiodoius Monalterium exdruxit patrio ia fotifc
minoris momenti. prope Scyllacium.
J9. Romar fame laboranti fucemrie Cadiodorus. 10. Prardia, reditus, &&tuiMopadcrii a Cafliodoroex-
40. Quo anno fit mortuus Athalaricus , cique fuccede- fttufti.
ti. Mo-

Digitized by (Lioogk
 « -

codicibus occupari jubet «oTqUeitteat.

& Caftd- ,

Mol ,fteriaiii CIBoJcri at

Vinrlcnfc racare preci*
jx. Atios exfcribendis Patrum operibus

lJ, “c ™i’ on M<“*-

jf Cafli odori cora inlibris S. Scripturi
cooperiendis.
j

JtooS MmaHicim
Moojftcfiu ale conftrufto.
profdEootra tmiftnt 14. Cartiodoru» lucerna»

j f.
mirabile» concinnat.
Cafl» odori, ptudeatiiih opoibus unicuique Tuorum
io
CilTiodorus Rtp.1.1» S.
6, ‘ indicendis» , , „
V itxi lenfibo»
,
obler*
„. Ao j<. Qui jejunia VCifliodoTO ,
Bc
CxffiodoiiuttjS«l"» obfmiow»
,i. Cjffiodimm Abbxe» tot* Vi»xnc»6.
«»« » rt
-
v.na.
Pietas Cafliodori erga fratte»
.
manno*
«7
cifCldlTItHiail officium (bUl&l-
.

17. Maxima CajCiMori •8. T icta* Cafli odori erga hofpites

arperegrino»
contemplationi & piis leSioniba*
« Vi*»r5ex.Gom. jp. Jubet foo» ,

1R BxcrcMx rcsolaria CilBoJoti ,

Caffio-
X,. Quibas
labotibo.fooa Monxcho* txxtctin Abbate 1 tita Cooobititt
40? Quidam fub Cafliodoro
ad ErctnUicam tranfibaot.
>ofcdEo4MB Monachi» fuoi MiUofopMm-iocn, 41.QuosCafliodon» Monachus libro» ediderit.
litteras humaniores. . r;
fecit» tn
. M
Mo- 41. Quo ordine libro» fuos compofuerir Cifliodom».
11. Quid uionyfius Bxiguus Cafliodori Z\. Quanto» -C.nl* Cafliodori labor In S. Scripturi li-

niuerio Viraricnfi egerie. bris elucidandi» exfcribendi» * mendofitatepurgan-

ftudns luo* exercet. .

*x.Caffiodorus S. Scripturarum
incumbendi methodum iuo»
Sacre Scriptur* ftodio S. Scripture tcttvi in SS.
Patrem libri
44. Cafliodoro»
docet Cafliodoru*. minio marginali nour.
inftreit Bioliothecam.
14 Prxclaram 4^, Quantum quatuor prima Coocilta ve ne rara» ut»
xj. Tabernaculi & Templi Salomon» figura* Caflio- Occumcuico lenierit.
44. Quid dc quinto Concilio
,

A&dakas Cafliodori in pervolutandi» SS. Patrem

tktocZEfitom Bibliotheca» Romi & Raeeoo»
ha- 47.

^DsTripantta Cafliodori hiftoria at libe* de Or-

quantim io 'ficr* Scri- 48.
Tjy^Cjlfiodoni» Ibis demonftrat
thographia.
pturi ftudio profit oratio. dignitate fe abdicat.
«i8.Docet S. Sripturi intelligeotiam 6t labore & orario- 4P. Abb.utaii
fratre* luo» verba.
to. Pothema Cafliodori ii
Au Cartiodores anno {«x. ediderit PafchaLi»
Com*
inS.Scti* 51.
«p^Quarvcum Vivarieofr* Magiftro Cafliodoro
puti rationem. . _ -

,a!^^XSVixM c.«ba.,*u.. Ead«- i i jx. Quo itatis fui fc Cbtifti anno mortuus fit Caflio-
donis
Caaiiodorum fca&o fine quictfllc.
fuomm lolxfctibcaia &cm jj.
4lf CaOMann

Digitized by Google
 4

AUCTORES
A CASSIODORO SENATORE CITATE
littera 4. primam columnam , b. fecundam defignat.

IN TOMO PRIMO. 4.

Uelides. ix. 4. '111.4. Piaro.

^ Hrltcuus* 131.4. Ptolcmxus.
55> Horatius. ».«• Pythagoras.

Maiccilus.
& Mantuanus. 94 - 4 . Symmachus»
XI.*.
«74*4.
58. 4. Terentius.
,
8 . 4.
Merrobius. 4. Viigilius.
Nicomachus. xi.*.
J8.4. 80. n .

7T7 Mflianus. rt4. 4. S. Cyprianus. 145. 4. ffd.tr,

dTj Albinus: 188.4. S. CyriHus Alcrandr. 89. 4. 57.4. 71.4. 558.4*
Alypius. j*g.
S. Ambrofius. 7. 4 . 17. 4. »7. 4.
J6. 4 . 71.4.95. 4. 175. 4 .
* 4 *- 4 155.4* 557.4. 571, 4, 416. 4. fjy.a. 4 . 540. 4.
.

f«l. 4. 541.4,545. 4. J44. 4. 549. 4 . 550. 4. ;|i, 4.

». Antonius.
Apollonius.
*.
jg,.
D idymas*'
Diomedes.
Dionyfius Exiguus.
95. 4. 541. 4. 545.
555 .
551. 4 . 55}. 4.
4 i

Apicius. y*,. 4. j8j. 4» 586.4. f88. 4 . Diofcoridcs. 558. 4.

Aqu.ja- ,„.4. Donatas. 559- 4.580.4. 59}. 4. 4 . 598. 4 . 597. 4. 598.4.599.
Archimedes. 589.4. 801.
4. 801.4. 4. 805.4.804.4*610.4.
Afelcpiades. 588.4.
Ariftotdct. jt. 4. 547. 4 . 560. 4.566. 4 . 568. 4. 4 5*9. 4» •
171 . 4. s 8j. 4 .
.
E.
117.4.159.4.
S.Athamfius. 8 . 4 . yot. 4. 541.1. Nnius. (Itui.
S.Augufkmus. 7.4. s*. 4. 4. 19. 4 .to. 4 . 17.4. 30.4.41.4.
7f-4.77.4. 95.4. ii}. 4 . 118.4. «}j. 4 . 131.4. 189.4.
E Epiphanius ScholalUcos. 541. 4 . 541. 4. 545. 41

545- 4. 550.4.
17». 4 . 17}. 4 . 175.4. 1I1. 4 191.4. ioj. 4 . no. 4.
.
S. Epiphanius* 559. 4 . 541. 4. 546.4. 551. 4.
}W. 4 , 560. 4 . 367.4. )7o.4.)94. 4 . 480.4. Euchcrius. 545. 4»
J}8 4 . 5J9. 4.4. 540. 4.4. )41.4. 54*.4. 545.4.4. Euclides* 11. 4. 314. 4. 58». 4 . 589. a.
- * 4
544 . 54/. 4. 548. 4. 4 547. 4. 548. 4. 549.4. 551.4.
. Euge pius. 551.I.
554 *. 558 * 4 . J59 - 4 .J 88 . 4 . 591. 4 . 8} j. 4. <} 4 . 4. Eutcbius Carfarienfis. 545. 4. 550. 4.
Atitus. 6i9-4. Eufcbius excus. 541.4.
Euftathius. 5}9- *•
Eutycbes., 555.4.806.4. 618.4«

S. TT A/iliuj, jj8. 4. 559.«. fpi.4.

DtielUtor. 540. 4.541. 4 . 54}«*.-
Boccnius. Arandus.
58 j. 4 . 588.4.589.4. 475 4«
F
-

Focas. 555-4.
Fonuoatianii*. 565.4.565.4.566.4.

E- Acilius Vindex. 606. 4.607. *• 610 4. 618.4.

V-rCxlar. (607. 4.
Caminus.
Cenforinos.
i}}. 4 . 401.4. 4 so. 4 . 558. 4.555.4.
586.4.589.4.
S.Joan. Chryfoftomus. 15*4. 19.4. 59.4. 147.4. ,58.4.
G Alenus,
Gaudentius.
Gclaftus Papa.
545.4.544.4.4. Gcnnadius.
Cicero. 585.4.566.4,4. 570. 4.4. 575.4. 578. 4* 4 581.4. Gratus Anigraphus*
.

581.« 4 . 585.4. S.Grcgorius Naxiaozcuu».

Clemens Alexandrinos. 558. 4. 54}. 4. 586. 4.
Aurei. Corlins.
CeefelliusOnhographos. 600.4.617.4.
Columella.
CoDcilium Cbalcedonenfe. 19.4. 194,4.545.
5tl; 4.
j54>
4. 546.
^
4. H Adriauui.
Hcllenus-
S. Hieronymus. 1.4. 5. 4 . 19, 4 . 17.«. 8). «. >41. 4.151.4.
545* «J
559. ».

Concilium Conftantiuopoiicanuui.
545. 4. 154. 4.i 69 *. 171 - 4 . 173.4. 104. 4 . 113.4. 114.4. 141; 4.
-

Concilium Ephclinum. 545- 4. 170. 4 . 555. 4.581. 4. 585.4. 455.4. j|8 4 . 559.4.540.4*
Concilium Nicaenam. 545. 4. 546. 4 . 4 . 541.4.4. 541. 4. ter. 4 . *er. 545. 4. 544. 4. 4.545.4.
Agn. Cornutus. 606. 4. J 4 <- 4 548. a. JJ©. -. 4 . J5i. 4. yj 6. 4. 557. 4.
.
S-HUmui*. j**. j.ktf.b.t 7.4. 41. fr. 17J. fr. iio. i. phiro.
4 «*- *• 14 »• * J4 J«J4*. f4 >-
fr. fr.
»0 - i. Philolaus Prthaeerruftk.
‘Homerus. fft»4, Phoca».
Horatius. b» ( 06 . 1'1.
1.4,^77.4.400.4. Plato.
Hippocrate». Plinius ft. f *J. fr.
f;4.4. 4oi. 6.
Porphyriu*
J*7<.fr.i 48 . 4.
1.
|» 8 «• r+ 4 .i.
.

Prifciaou».
Ofepbus. yi. 4. »p.e. 4 f;. i. J41» 4. jjo, «. Si 9 *. «.«.fr.
Probus.
J Julius Orator.
Jfj. «. S.Ptofpcr. I71.*. jjb.fr. jjo. *.
fS9 .b.
Junilius. 4. Pfthagtora*. W* «.*.
J* 4 . <r. j84.fr.
L.

114. fr. llf.M. 141. fr. ^^Uiaciliamrt.

J«j. fr. 4 if.fr.
Lucanus.
$ 99 b.
Lucretio». fio. 4
R.
UilQU*.
J 4 i**.f 44. 4. J 44 .fr.
M. R' |p. 4.

M Acrobio*.
Marcellus Carthagincofc.
Marcellinut Illrricianus.
GargU. Martiali».
1. 4.44.4.

/;o.«. ffi.V.
jt9.b.

j'
OAcerdo* A'ni£ripbbs.
$.

I60.*,
OSaluftiui.
Adamant. Manlius, jjj. i. 4 o 4. Jf 4.fr. 777. 4. 4oj. 4 .fr.
fr. 4 ii.fr. 4 1..4. 4,*,,' Sedulius.
1
«lf. 4 1 *7* A. rr» r.
. . Seneca.
Viftor. Martyritanw. jyo.fr.
Jff „ Socrates.
IJO. 4 .
Soiomenus.
•frhf.
Stcphaous Epifcopuk,
x6a. fr.

R
Xjlcerus.
A V Nicomacha*.
rJiios Artigraphq».
*J. fr.
f4 f*v
J*«. fr.
«08.fr.
T EreriiiiiV.
Thcmiltibs.
Thcoaiftus.
,,,
/77
,

*
g .

T*
Thcodoretus. .
0. Theophilus Alexandrinas. . fc
Tithonius Dooatift».
4.4./4 4.fr.j4,'.4.’
O’*!8""-,'”- *• i®». *• i» *• /*o.. t. j«. ». «t.
t)rol“"- V.
jro. ..
C^AIe»**,
h .
’ Vairo.jj8 .fr f 44 .fr.j 8 i fr
j7
j f ji.rfi4.fr.
fi. 467 . 4.fr 6 oB.,r.«.o«i;
»*• *•»**• hi- « »*• t.
J^Ataaoii.
Papirianus.
t f 9 - b. f««. 4. “I™-
{ 4 p.
4,
;<>. S>

Jff- b.-fot.b. Vigilius Afer Antiftes. ...

S, Paulinus. .
ffl. 4 . Virgiliu». f «o. fr
J7 ». 4 .fr. j 74 . 4 .fr.j 4 j. 4 .i. J7J.4.J77. **
Petras Abba».
S V’k «01. 4. 4oj. 4, fr. 404. «. 407. 4. 4 in
4. 4i4.fr.

ioogle
 P R IV ILE G E DF ROT.
OUI S
L par lignee dc Dieu Roy de Francc & dcNavarrc A nos Amet & Feaux le*
Gens cenans nos Cours dcParlemens , Maiftrcs des Requcftes ordmaires de noere
Hotcl,Baillifs,Scnefchaux,Prcvotls ,
leurs Licutcnans
:

,-&tous au tres nos Jufticicrs 6c

Officiersqu’ilappartiefldra,SALUT. Notre cher&bienamcDom Je an Garet Prctrc,
Religicux Bcncdidin de la Congregation de S.Maur , Nous a faic dire & remonerer qu’il a.
depuisquelqucsanneestravaillea metere en Ordrcles Oeuvrcs dcCafhodocc lcfqucls il

defireroitde faire imprimer fous le citre de Magni Aurelii Capiodori Senatoris , viri Pa-
tricii, Cottjulans, drVivarifnfis Abbatu opera omnia in duos tomos difiributa , ad jidem M(t-

nufcriptarum codicum emendata &

aucfa , notu &
objervationibus iilujhata , cum indicibus
lacupletipimts , quibmpr amittitur illim vita , qua nunc primum in lucem prodit , cum differ-
tatiane de ejus Monachatu \ mais comme il crainc qu’a fon pre judice autres Imprimcurs
que celuy qu’il a choifi pour cec effet , voulultenc imprime rlc dic Livre , & icelay expofer
cn vencc , il nous a trcs humblcment fupplic Iqy accordcr nos Lettrcs fur ce neceflaires :
A ces c a u s e s delirant favorablemenc traicer ledic Expofanc
, luy faciliter le ,
&
rnoyen dedonner au Public un Ouvragc dc cecte cofifideration.luy avdns permis&o&toye,
permettons & o&royons par ces prefentes dc faire imprimer par td Librairc , cn ccllc marge
& ca rade re que bonluy fcmblcra^cdit Livre , iccluy faire vendre & debieer durant 1 $ &
cemps de douze annees , acommencer du jour&dattc qu’ilfcra patachevc d’imprimcr.
Dcfcndons expreflemene a eous Imprimcurs de nofre Royaume , autre que celuy que PEx-
pofant aura choifi , & aqtrcs perlonnes de quelque qualicc Sc ccndition qu’ils foiene de ,

('imprimer ou faire imprimer & mettre cn vente durant ledtt teinps , fans le congc de PEx-
pofant on de celuy qu’ii aura choifi , fur peihc dc confilcation defdits Livrcs , de md iivres
d’amcndc ,& dc eous depens , dommages Sc intercfts» Voulons enoucre qu’cn faifanc mcc»
tre au commencemerit ou 4 Ia fin dudic Livre ces Prefentes , ou unbrcf extraie «Picclles,
qifelles-foienc tenues pourfignifiecs&vcnucsa L connoiflance de tous , ceflans&faifans
Ccflcr tous troublcs dceraprichcmcnsquelconqucs t i Ia charge toutefois que 1'Expofanc
fera tenu de mettre deux Exemplaires dudic Livre en notre Bibliothcque , & un cn celle de
notre tres chcrfic fcal Chcvahet le ficur lcTellier Chancelicr dc France , a peihe dc nullicd
des prefentes Mandons au ptemier notre Huifiier ou Scrgent fur ce requis , faire pour Pexe*
:

cution des prefentes tous EXploics tequis Sc ndceflaires

,
nonobftant Clamcur dc Har<\
Chartrc Normande , Sc autres Lettres 4 ce contrairts i C a k ccl cfl notre pl aifir. Don n e*
4 S. Gcrmain en LayC le quinzieme jour du mois de
J invier Pan de grace mil fix cens
foixante dix neuf. Et dc notre Rcgne le trente-fixieme. Par le Roy cn fon Confcil.
Signe Junqjiier.es, avee Paraphe. Et fcelle du grand Sccau de circ jaune.

Regiftre fur le Livre de la CommunautcdesLibralrts Sc Imprimcurs de Paris le 25 Jan* ,

vier i67p.(uivantPArreftdc la Courdu Parlement du 8. Avril 1653. celuy C° n ^c il &

Prive du Roy du 17 Fcvrier 1665. iequcl cnregiftremenc nous avons faic a la chargc que ledic
Livre fera debite par un Libraire ou Impiimeur fuivant les Ordonnances.
Signe CoutEEOT Syndic.

Et Udit R. P. D. JeaM Gab. f.t a cede fon droit de Privilege a Lo ii 1 s B 1 l l a r n e*

C^la Veufve dejEAN Dupui s , fuivant Taccordfait entreux*

Les Exemplaires onc efte fourois.

Acheve ctimprimer le dtrnier Janvier 1679. a Roti t N ,

par ,

A n t o 1 n e Mau&ey.

Digitized by Google
 MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
Viri ClarifTimi &
Exquxftoris Pa-
illuftris ,

latii , , Exmagiftri
Exconlulis ordinarii
otHc. Praefecti Praetorio atque Pa- ,

tricii in duodecim Varia-

rum Libros

PROFATI O.
XJ m dHertorum mihi gratiam aut , netur, & feftlnarione nimia ingeritur, ne caa-
communibus fabulis, aut gratuitis bc- riiis ca*pra peragantur. Alternos frequentia in-
‘
tamen veris mctitiscol-
ncficiis,nuliis vidiofa- interpellationiscJtaggcratraltcr mUcti»*
Icdfllmdifla mca.quain honoribus sim mole calligat : alii fiirioia * intentionum (c- <«?«*
fepe politus pro explicanda negotiorum qualitate ditione circumdant. hxc cur requiritis di-
Inter »•«*.»•

profuderam, in unum corpus redigere findebant:
ur ventura pofteriras, & laborum meorum mo-
Lftias quas pro gcnc-ralitaris commodo fttitine-
,
dationis eloquium, ubi vix copiam poflumuslu-
bcre fcrmonum?Ipfas quoque nodes ineiplica-
bilis cura circumvolat, ncdcfini alimonia civica-

*Ed.jyntn*. bam , & fynceris confeicnrix <t * inempram di- tibus ,

qux fupra omnia populi plus rcquininr,
gnofeeret adionem. Diceba ndilcdionemipfo- non auribus. Hinc cft, qub4
ftudentes ventri,
* MS.«n«- rum mihi potius fore contrariam : ut * quod mihi cogimur animo pet eundas ire provincias , & in- dtm
fum. modo propter defideria (applicantium pu*aba- jundafemper inquirere: quia non fufticit agenda
tui acceptum , poftea legentibus videretur inii- militibus imperare, nifi harc Judicis alliduiras vi-
*
pidum. Addebam, debere illos b Flacci dida re- deatur exigere. Nolite, quxfo, noxie nos anu- *
colere , qui monet, quid periculi vox prxeipirata re. Declinanda cft fuaiio , qux plus habeeperi-
•
polfir incurrere. culi , quam decoris. Sed illi me poturi tali di£
Rcfpondendi celctiratem eundos videtis exi- ccptationc fatigabant-. Pnefedum te Prxtorianx
gere, & creditis me impamirenda proferre. Di- fcdis omr.es noverunt *
cui digniraci occupatio- *M5.Aa4»
:

H,, qux aut

dio femper agreftis cft fcnfibus eledis nes publicx^velur pediflequx (emper allidunt. Ab
autmi"*'
'

per moram non comitur , aut verborum minimi hac enim cxcrcirualcs flagitantur cxpcnfx: ab lue l
propricra ibus explicatur. Loqui nobis coiniuu- vidus quxrirur line temporis confidet arione po-
niter datum cft lolus ornatus cft , qui difccrnit pulorum :huic ctiatri vel folum grave ju liciorum
:

indodos. Nonus annus ad feribendum relaxa- pondus adjedumcfti Cui ideo leges vifxfuntim-
Prttftfim tur audotibus , mihi nec horarum momenta menfum onus imponere, dum ad ipfain , hono-
; mox Ul capero , clamoribus immi- ris gratia, malverunr pene omnia pertinere. Quod
H kniu li
li-

trmm dlgrjfit
* enim fparium poliis publico labori furripere,
a inemptam dicit ea forma, qua redemptam laujlcm, quando in unum pedus confluit , quktjuid utili*
im crU.ntiu-
In milim mein (e licet , Infra lib. j. F.pift. 4.0. Et re-
p
i

tas gen cralit.it is expofeit ?

dempt im fententiam timcrclib.C- for. *.
b flacci, idclk, Quinti Horatii Venuiia! , qui di-
Addimus ctiatn , quod frequenter Quxfturx c*fptA»rm
cir : Et lemcl emi Ilum volat irrevocabile verbum. Hxc vicjbus ingravaro otii tempus aJimi^crebia cogi- mmlfritt.
ex MS. Rbcmcufi. tatio , Se vclut mediocribus fafeibus ini udanti,

A
 Caflroclori Prafatio.
ilU tibi de aliis honoribus Principes vidguur im-
tidignuatibus i me dicTarum in divetlis
ponere publicis
, qux proprii Judices nequeunr explica- nelibus potui repente bilfrna
Tmtfriuu re. I Ixc aurem facis nulla vendendo fed , librorum ordina-
exem- , eionc compolui ; ut qwmqwui a-
plo proprii genitoris, a fperantibus accipis diverlirate caufa-
foJos mtn legentis intentio concitetur """
labores ilic petentibus prxftanuogratis,fubcon-
mcn
, elbcaeids ia-
'
7^1
tq.iaturani.nus, e,Ira tendit ad terminum.
nnentix munere cuntfta merearis. Regutn
quin- Illud autem Aillinetealiospalf.
criam gloiiofacolloquia pro nugiu dici patre non fumus, quod
in nos frequentet incurrimus in holioribus
bonum pub!ieumtcoccuparenovcrunr;ut (afti- duidis
unpobtu & ptsttfpitci
dictiones
diumfic oriolis expettarc, qux tu continuo
la- cuntut ad fubitum, ur vix vel fetibi
q u .r lic pof- ,•

•
bore cogwofteris fufli nere. Verum hoc poAc videan-
magis Cundarunt itaque dignitatum Texto
au fuffragiutn laudis poteft proficere, ft
tibi
inter
tur.
ptimo libris formulas comprehendi;
Ce- £
tanta Se talia valueris legenda proferre ur tfc milii
deinde : quamvis ferb profpiccrcm Se
juod rudes viros , Se s'd Rcmpublicam confria , fequrntibus in an -
gulto tempore fubvenirem.
'Ira.qutc dixi de pra:- • MSS. ft,-
«tuiiilii prxparatos , labor tuus line alujua
of- tentis, convenient Se futuris
fepiionc poterit edocere quia non de per- i"' dtw :c
; St ufiim
, quem ru in-
:
fonts , fed de iplis locis que
tccHtcrcanrium pericula jadlatus exerces illos , apta videbatitun
explicui. Librorum vero
qui lilnr in tranquiilitalc politi, contingit
,
tituhim,opctis IndicemlwlS’'
felicius caufanan priteoocm
, totius orationis brcvilH-'
. aiipifri. Proindp, quod lalua fide, qua frucris, main s-oecm V aiiaxum £ ^,7b«
dilHtnularc non poteris tanta Regum b.ncficia It numine prSnota- ‘
, vi quia necdfcnobjs fuit fiidurm.
, Hilum non unum fu-
><
:
paretis ignorari, fr uflra nuluiAi tscnignalgftinjt- mere, qui perionas varias fufeepima*
tionc concedi. Noli qutefumus admonere.
, , inobfrurum Aliter enim multa lectione
lilcnrii revocare ,-qui te dicente mcnfrrunt l|kUtis,a|iwtmedio-
illu- cri guAattonc fuAtenfis
«ws , aliter a litterarum lapotc iftf
dignitates accipere. Tu enim illos affum- jejunis prtfualtqnit cauli
pliut vera laude dcfcribcrc , loquendum cA ; ut
, Se quodammodo lii- interdum genus
Aorico colote depingere. Quos Ii celebrandos
Iit peritia; virate
,
quod doclit
placeat.Proinde Majorum 'pulchra definitjp
pollens tradas . abAuliAi, cotsfuctudinc tft,
Majo- Me apti dtcccc
, ut audientibus polbs coficepta
rum , morientibus decenter interitum. Deinde
vora Audere. Neque enim tria
•
MSS.V4J, motes pravos* corrigis audoritate Rerforis,
ex- incaflum pruJrns definivir
genera dicendi T.„ „„„
cedentis.ludaciam frangis timorem Antiquius. Humile,
. legibus red- quod communione ipfa ferpere videatur. r,? '“
dis ;Sc adhuc dubitas c.lcrc, quod
tantis
Me-
utilitati- difltn quod nec magnitudine
bus probas polle- congruere ? Celas etiam , tumefeie , nec par-
, ut ita vuate tenuatur fed Inter uttumque politum,
:
dixerim, fpeiulummcnrii tui, ubi te omnis
jias propni venuAate ditatum fuis finibus
ventura poliit infpitete. Contingit enim dilK- , contine-
tur. Tertiam genus qnod ad luminum apicem
Oratio Jifrc ' nitlcin filium ,
plertimqucgencrati a orario dilpar :
difputattoniscxquiiitis fenfibus elevatur
ntartbui vi* vide-
moribus vix puteft inveniri. Eli ctgo illa valde ,
pitrfi OlVt- licet, ut varietas perfonarum congruum forare-
certior aibirni proles
J nam quod de arcano pe- tur
Hiri. eloquium j Se licet ab uno peifrorc proflue-
dtoris gignitur, aufioris fui
pollcritas vcra.us ret divertis tamen alveis
xlhinalur.
, emanaret quando nui-
DixiAi etiam ad commendationem :
itis eloquentis obtinet nomen
unlvcihtatis frequenter Reginis qui trina hia , hili
acRcgibuslau- vi. rute fucandus
r ffiidtnn , eam, t emergent, Ut, vitii
des. 4 Duodecim libris Gothorum hifioriamde- rcr cft paratus» Huc accedit
11 librit hi-
Horatls profpcritatibus condidiAi. ,
quod modi» Regi* vm»»* 'fa.
fi-ritm ©*. Cuns tibi in nu$, modo Porcftatibus aulicis
, modo loqui vf-
dntln..
th-rtm illis luerit fecundus eventus
, quid ambigis , de deamur humillimis : quibus alia coiuingir
/cri-
bxc publico dare fub
fjn. ,
qui jam cognofecris dicendi tdtinarionc profundete .alia veto
tirocinia pofuific ? , licuir cogitata
proferre ; ur merito Variarum dicatur,
N icJus fbm, fateor, in verecundiam meain i nec quod tama
divcrfitate conficitur. Sed urinam Cum ifta regu-
ob.-.ftcrc tantis *
prudentibus notui cdm me vi- hs acccpiflTe probamur antiquis, ira
deran ex afictiione culpari. Nunc
,
eadem pro.
ignofeite lc- millx refignenr merira ditrionis»
HmmiUtM Quapropter
, & fi qua cft incauta prxfumptio
gcnres
CtJJitdori. ,fuaden* Humile de nobis verecunde promittimus
tibus potius imputate , .Me-
;
quia mea judicia cum illo diocre non improbe pollicemur Suminum veri»,
videntur facere, qui me decreverit ,
accufare. Et quod ptoprcrnobilicatem fui cft/ inedito
ideo, quod in Qurfturx, Magifterii con- *M SSJntJ^
, ac Prxfcdu- ftitutum , nos arrigi (Te non credimus. 1‘* ne * Ui
'
Vcruinta- •

* V»3e Sidonium Apotlin.

men lilcant prxfumptioncs illicirx qui legendi
lib. 7. Epift. it. D. Am- fumus. Incongrui namque noftia,
.

brofiun, 18». I. Offic. cap. te Coifiod. infra lib. e. de nobis dif-

Eptlt. »i. putationes ingerimus qui veitra potius judicia
,
.
* Hoc etiam trflicarjornandcs in Prooemio Grani- fultmcmus.
ci ,* Se i ple Cailloiietaj infr» lib.
1». EpiA. 10.
 '

MAGNI AVRELII CASSIODORI

Senatoris Variarum
LIBER PRIMUS.
EPISTOLA PRIMA. nis honorificentiam prxfercntcs
,
prona mente
c -
depofciinus , ne fufpendatis a nobis manfuetudi-
Anaftafio Imperatori 4 Theodoricus Rex» nis vcftrx gloriolillimam charitatem
,
quam ego
fperare debui , eriamfi aliis non videretur pofte
Rogat pacem certis de em*fis interminam i concedi. Orre-ra vero per latores prxfemium pie*
laudat Imperatorem , <*r ad illum mittit vcftrx verbo fuggerenda commiiimus ut nec
tari
;

Legatos , qui contentiones dirimant , & epiftolaris ferino redderetur extcnlior

, nec ali-

quid pro utilitatibus noftris prxtcrmififtc videre*

concordiam fua deinceps firmitati rcjli-

tu.mt.

« Jlaronlut putat hanc BpifroUm fuifle fcrlptam an-

Portat nos ClcmcntiiTime Impeto* no Cinifti ayj. Conlulc cum tom. 6 AutuL Pag. 47S. .
,

qimcre quicaufas EdMonis Anrucrp.

) y eundjjpacem
t° r »

cognofcimm uoh habere:

, ira-
Theodoricus Rex ] Hic primus fe regem dixit cum ,
*
Odoaccr ante eum fe Imperatorem Romanum dicerer,
quando ille moribus obnoxius jam A ante Odoacrcm Aagdftalts.Thcodorici RegisGotho-
tenetur ,
qui ad jufta diprchcndirur imparatus. rum formam te habitum elega «er dcfcribfi Sidonius
Mana paci « Omni qufppc Regno defiderabilis deoet cfle ApolUnaias lib. 1. cpfll. a. Qnomodo autem invale tic
nmmar*ipf. tranquillitas , in qua .Se populi groficium, & uti- Italiam, vide Aimoiti. de geftis Franconim lib.
i.
Theodoricus Odoacrcm interimit Albino V. C.Conf.
litas gentium cuftodirut. Hxc eft coim bona- anno CiuifH 4*. imperii Anartalii fccudKo. Hax epi-
rum artium decora mater liate Mortaliumgenus :
ftola videtur aliquot poft annis (cripta. Omltttmui har-
reparabili fuccdlione multiplicans facultates «eriw». <*
,
protendit , mores excolit c< rantarum rerum l> Batnniti' cxiftiinat hos Legatos fuillc Tauftum te
,
ignarus agnofeitur Irenxuui. Videtotn. 6, Anoal. ad ano, Chf.
qui eam minimi; quxtiifle 495. Pag,
(eruitur. Et ideo
,

Pi ilii me PKnciputn
* 7*
,
,
potenti*
vcftrx convenit fie honori, Ut concordiam vcftrain
quxrcrc debeamus, cujus atlhuc amore profict-
EPISTOLA SECUNDA.
mus. Vos enim eftis regnorum omnium pulcher- * * AHi tfei*»
Theonio viro fublimi Theodoricus Rex»
bnftr. tat«® rimum decus : vos totius Orbis falutare prxfi- _ rfwijo vira
«ir/.
* Alii diuin, quod exteri DomiaiQtcs jure * fufeipiunr, Redarguit illum negligenti* circa purpuram,
* quia in vobis lingulare aliquid- inefle
timui. coghof- quam fingulis annis ad Aulam regiam mit- d*n. » comiti
“Ed Niv.fc cunt nos maximi qui di vino auxilio in Rc-
Se
AccuiC
;
,
publica vcftra didicimus quemadmodum
, Ro-
tere f'olebat
r • 1
, &
oririnem ac modum con-
. i°/ .1.
, “f*',
AluTbtani*
.

manis xquabiliter imperare polliinus. Regnum petenda purpura dtjcrwit.

noftrura hnituio vcftra eft , tomu boni propoft-

ti unici exemplar imperii
quimur , tantum gentes alias anteimus. Morra-
mtniinc frequenter, ut diligam Senatum
leges
;
qui quantum vos li-

,
C Omitis Stephant infinuatione comperiinus,
Saerx vcftis * operam , quam nos voluimus
neccffaril feftinationc compleri, difrupto magis
• MS.Re-
mig.fmptrit*
Principum gratanter amplectar, ut cunOa Italia: r*.
labdte pendere cui * curfum fubcrahendo folcin- : *
membra componam. (Quomodo pote ilis ab au- nem Ed. ufurn*
abominandam potius inferre cognofccris ,
gufta pace dividere quem non
moribus diferepare
, optaris a Vcfttis tarditatem. Credimus enim aliquem
? AJdirur etiam veneranda ncgle&um , ut aut crines illi ladtei , * carneo po* murie it def-
provenifTe Purfura ^
Romana: urbis afle&io,a qua fegregari ndqueunt,
culo bis rcrauc fariari pulcherrimi minus ebrie- ertf liq de
,
quife nominis unitate junxerunt. Proinde b il- ttfut,
tate rubuerint au: lanx non hauferinr * a ado-
lum &
illum legationis oflicio ad fcrcnillimamri
,
randi muticis prctiofillimam qualitatem. Qua-
'Jurctut f»r*
ic .1 btnta,
pietatem vcftrain Credidimus deftinandos
; ut fin- propter fi perferutator Hydruntini maris * infula • M$. Aud.
ceritas pacis, quae caulis
emergentibus cdgnof- conchylia folemnitcr condidifTct .->pro tempore^ adamandi.
citur fuifle viriata, dctcrlis * Ahumufa,
contectionibus, in fixa acervus ille Neptunius
, generator b florentis
RiftubHei deinceps firmirarp reftituta permaneat rtl mirufa .
quia pati femper purpurx , ornator folii aquarum copia
Rtmjnj df vos non credimus inter utrafque : ,

C«»p*ntinap. Rcfpublicas refolutus imbrem aulicum flammeo liquore laxa-

quarum
fcmper unum corpus fub antiquis Prin-
fui, antinii rer. Color nimio lepore vernans, obfcuritas
cipibos fuifle declaratur, ahquid difeordix ru-
Prn e p.bm perma- bens, nigredo fmguinca Regnantem difcernir.
uummt carptu nere ; quas non foluin oportet
inter fe otiola di- Dominum conticuum facir ; Se prxftat humano
fmit. lcdione conjungi verumetiam decer mutuis
, vi- generi» ne de afpedlu Principis polite errari. Mi-
ribus adjuvari. Romani Regni
unum velle, una rum eft , fubftantiain illam morre confectam,
feinpcr opinio fit. Quicquid
nos pofliimus.vc- & cruorem de fe poft fpatia tam longi temporis exu-
itris prxconiis^pplicecur. Quapropter falutatio*
darc qui folct vivi* corporibus vulnere faucia*
,
A ij

Digitized by Google
 Cafliodori Variarum
in Italis, apud quam con-
fis vix effluere. cum fex pene menfibas
Nam f Hydron , qux civitas cft
chylia rcpciiuntur ,
ficut fle apud Tyru n-hxc MS. S.
Tepararar,
marini' delici* a vitali fuerint vigore Rem. vide Ammianum Marccllin.lib.14.Pag. 14.
Sagacibus naribus nefeiunt c(Tc gravillimx ; Sci-
licet Sanguis ille nobilis aliquid Spiraret hor«
ne
toris. Hic cum infcdi Semel lubftanria perSe- EPISTOLA TERTIA.
vetat , Se nefeit ante Subtrahi ,
quam vcftis poS-
Caffi odoro viro illuftri aeque Patricio Theodori-
fic abSumi. Quod Si conchyliorum qualitas
cus Rex.
non mutatur , ii tortularis illius una vindemia
cui Se copia
cft ,
culpa nimirum
nulla Subtraxit. In illis autem rubicundis fon-
artificis erit ,
Summis laudibus illum extollit , & illi con-
fert Patriciatus a picem , cum jamfu i(jet Re-
tibus ciim albentis cotnas Serici dodus mode-
xator intinxerit , habere debet corporis puriSfi-
clor Lucania & Brutiorum , ac Prxfedu-
mam caftitatcm : quia talium rerum fccrcta re- ram Prxtorianamgeffffet.
Rigere dicuntur immunda. Hxc fi omnia con-
^rn*‘

• Alii* dum mfe

fticerinr
,
fi in nulla parte

efSc Solemnitas ,
cogitaffe
praetermiiTa videatur

: dum
miramur tua
*
Sacrilegus
te pericula

lit
mtm-
reatus ncgli-
Q Uamvis prorrio
narura laudabile
Icicnci* faSces,
1
,
fruanir honore,
nec deline probatx con-
cum’ generat animo dignitates
omnia fiquidem bona Suis Sunt junda cuna fru-
qnod cft

Unl*.
vcfte peccare. Quid enim agunt ( bile.
fatiUgiifit gentix, in tali *
nec eredi poreft virtus, qux fequoftnrur Gr c "j*,
tr itui Mgfj-
tot artifices , tot nautarum caterva: ,
tot fami- ilibus ,

imtn. Subvectus prxmio ) tamen judicii noftri culmen exedram

lix rufii eorum ?Tu quoque Comitiva a
*
quoniam qui a nobis proyehitur/ prxeipuus MSS.pne.
tantis jubes , tanta te iftius nominis prxfum-
cft
:

ptionc defendis ; ut cum regale opus crederis & plenas mentis xftimarur. Nant fi xquabilis

agere, in multis videaris tanquam tuis civibus crcdenduseft, quem juftus elegerit fi temperan- :

lia prxditus, quem moderatus afciyit omniuin prinaftUm-

imperare. Hoc ergo remilfio uu negligit, quod
:

profecto capax poreft efle mcritonlm, qui judi- J*n.

«e &: in provincia Subvexerat , Se ad confpcchitn
Principis honorabilem venire faciebat ? Quod fi
ccm cunctarum meruit habere virtutum. 4 Qjii
te facultatis tux adhuc cuta non deferir , li Sa-
enim majus quxeitur, quam ibi invemfle liudu n
diem teftimonia , ub: gratificatio noft poreft efle Sufp>
lutis proprii tangit affedus , intra illum
immincnrc tibi harum poctitorc cum e blatta, ,
da ? Regnantis quippe Sententia judicium de So-
actibus Sumit, nec blandiri digna-ur animus
nofiro cubiculo dare annis Singulis con-
lis
quam
jam noricornpul- * domini potcftate munitus. Repetannir cerre» * tl fJit.
fuevifii, venire fcilina; quia

forcin ad re snittimus , Sed ultorem , St aliqua qux ce noftris fcnftbus infuderunt ut tui laboris ;
&
credideris ludificatione tardandum. Vertim ta- frudum capias , ciim noftris animis fingula Sua-
legitur inventa viter inhxlifie cognofcas. In ipfo quippe imperii
lisrannque res ,
quam facili

compendio ? Cum fame canis avida in d Tyrio noftij devotus exordio , e dm adhuc Auditantibus u, u ,i rhtt.
litrorc projeda conchylia imprcllis mandibulis rebus provi rrciarurtt corda vagarentur , Se negligi «#•.
contudiffet illa naturaliter humorem Sangui- *rudem dominum novitasipfa patercrur, Sicula- •Nirei, n#-
,
ruinfuSpicantiummentcsab obftinationc prxei- mrn.
neum defluentia , ora ejus mirabili colore un-
Ougtfnrfn- xerunt. Et ut cft mos hominibus , occafiones piti dcviafti , culpam removens illis , nobis ncccf-
,9‘
repentinas ad artes ducetc , talia exempla mc- firatem Subtrahens ultionis. Egit Salubris peiSua-

ditantes, fecerunt Principibus * decus nobile de fio quod vehemens porefat emendare diftri&io* n Ut
,

re qux fubftanriam nofeitur habere medio- Lucratus es damna provinciae , <Ju* meruit Sub
,

crem. /Eoa Tyros cft Hydton Iralica, aulicum devotione nefeire : ubi Sub procinctu Martio ci-
protedo vcftiarium non antiqua tuftodiens, vilia jura cuftodicns , publica privataque com-
,

led jugiter novella ttanfmittens. Vide ergo ,

(i moda inavarus arbiter xftimabas j Se proprio
quis te patiarur minus implere , quod nos tamne- cetifu ncglcdo , fine invidia lucri, morum di-
virias retulifti texdudens vel querelis * auditum,
* * e~
ceflarie cognoScis expetere, ,mmm
vel derogationibus locum j Se unde vix Solet re-
e Continetur hic purpatx Principalis & mOricis de- portari patientise filcnciuni ,
voces tibi militave-
(eripio, fle ufus. qua de re side Pii». lib. ». tap. u- ' «* runt laudantium. Novimus enim , rcftantc * Tui- * f» Bmtt.
gil.lib. 4.Eclog.de 4. Aaicd. Ptmu C Siculorum naturam , quam facilis ad que-
lio, lit
b Florentis -lemper unica Jiftionc , uc Lucretius lib.
poffinr Judices
retas ,
ur Solita conSuctudine
1. Pag. fi. (empetnotentis Homeri.
e Hujus rei meminit Achilles Statiuslib.i. deamor. etiam de fufpicionibus accuSare. Sed non eo Cajitdtrt*
Lcuc. Et Cedrenus , flt Pollucis Onomaftic. lib. 1. prxeoniorum fine contenti , Brutiorum Se Lu- R*dbrhtt-
" J b’ K,u
Blatta cft vermis lacifaga, quia lucem videte non po- conix tibi dedimus mores rcgcndos : ne bonum ;

tcft unde per noclcm ambulat a coloto nuncupata,

, ,
quod peregrina provincia mcruKTdt , genitalis
qux comprchcTila inaoum tingit tunde 8: blatteum di-
(oli fortuna ncScicet. At tu conSuerudinem de-
cimus , fle inde blatta vellis cft ulis coloris. Hxc ex
MS. Rhcmcoli. votionis impendens , eo nos obligafti munere,
* ain- * Bd. *ffU-
d Typi* urbs fuit Phaniccs olim celeberrima , una quo putamus omnia reddi di
tibi fle inde :

ex iis qux Tripolim efficiunt olim inlul» , led Alexan- : plificando debitum, unde credi poterat abSolu-
dri operibus continenti conjuntia. Tyrus, inquit Pli-
tum. Egilli per eunda Judicein totius erroris
tit. f N*f.
nius, quondam infula prxalto mari , ieptincentis pafli-
tufl, trtf. iy. expertem , b nec invidii quempiam deprimens, ttntrit tx-
bus divila, nunc vero Alexandri etiam oppugnuuis Ope-
ncc gratia blandirtuc Sublimans. Quod cum ftn.
ribus continens , olim partu clara , urbibus genitis
Lepti, Utica, fle illa Romani imperii xmula „ terra- ubique fit arduum , tamen fit in patria glorio-
rum oibit avida Carthagine , ctiaua Gadibus extra or- Sum : ubi necefle cft ,
ut aut gratiam parentela
bem conditis. Nuoc omnis ejus nobilitas conchylio at provocet , aut odium longx contentiones exaS-
que fle pui pura confiat. Et hoc cft quod author declarat.
um
perent. Obledar igitur nos adus Prxfcdur*
2 tff.
t In hanc rem vide Arnobium lib. s. Pag. j»7. Et
recolere , totius Itali* * notilEmum bonum 5 ubi
H9yt’
Marium V iclor. in GcncL lib. t. Pag. eunda provida ordinatione diSponens , often-
 1 :

Liber Primus.
difti quam leve fit ftipendia fubjulicis integri- ta juftitix infufa referamus ? Vixit enim tanta
tate dependere. Nullus graviter obtulit, quod continentia, utxquitaccm & inftituerct moni-
fub xquirare perfolvie: quiaquicquid ex ordine tis,
Se doceret exemplis. Faciliscnitn redi per- *"'£**%
tribuitur , difpendium non putatur. Frucre nunc fuaforcftinnoccnsjudcx: fub cujus prxiicabili
bonis tuis. Se utilitatem propriam, quam ref- convcrfationc pudet mores probabiles non habe- de*.
pectu publico contcmplifti, recipe duplicatam. re. Quis enim vereatur fcelus , cujus in fuggcftu
Hxc eft enim virxgloriofa commodiras, domi- gremii complicem videt ? lncaltum pcrfoium
nos cfTc tcftcs , cives habere laudantes. His igi- hdx fcvcritatis*induit,cii n avarus pecunixam-
Tsmattut tot ampliifimis laudibus incitari , Patricia* bitam diiTuadet ,
cum legibus parenJum ccnfct
dor» ctnftr-*
tus tibi apicem jufta remuncrationc conferimus; Nonhabct*diftriburionisgremium,cui
injuftus. *Jar.difin.

tttr ,Ht rttri- ut quoti aliis c(l prxmium* tibi lit retributio audoritatem libera confcientia fton ininiftrat:
4*»* Huriii- meritorum. Mafte, fumme vir, felicitate lauda- quoniam excclfus tunc funt in formidine , cum F.ucfai
bili
,
qui ad hanc vocem Dominantis animos creduntur Judicibus difpliccrc. Hic iraque fub '**« '»
'
impulifti , ut bonorum tuorum potius fatea- prxcedcnci Rege gymnaliis exercitatus , emeritis
mur cite ,
quod cedimus. Sint nxc * divina laudibus ad palatia noftra pervenit. Mcmiriiftis
perpetua, ut cum haec pro remuncrationc tribui- enim, dcaJnuc vobis recentium rerum memoria
**>!“'*'
mus , ad meliora iterum tuis meritis exigamur. miniftratur, qua moderatione Pntroriano culmi-
ni locatus infoderit ,
Se evechts in cxcclfuin, inde
4 Laudari omnes appetunt, quod rcpreheoltbilc non j1,n » t n *
magis dcfpexcrit vitia * profpcdorum. Nullo ‘

eft nili lincin rc<£i i in laudibus collocent ut teldatur

,
quippe, et plcrifquc moris eft , datus favore For-
,

Dridt.de arte amandi. Juven. Satyr. to. Peritus Satyr.

tunx , in cothurnum fc magnx potcflatis erexit
i. Hic prxeUram a principe laudati innuit author.
Brtf.
fcd xquitate cuncta moderatus gratiam noftram
,

H* funt veri judicis pattes tetcnlm vel amore vel in fc non reddidit odiofam. Majora libi de fe fe»
i>

«>Jio,vel pecunia co.tamvitur. Estat judicis corrupti cir optari , dum intra modeftix terminos magn»
tcvcracjftigatio apudOrid. lib. i. Ainoi
cohibuit. Hic eft enim probarx confcicntix gra-
tillinms fractus , ut quamvis fum na potuerit adi-
EPISTOLA quarta. pifei , judicetur tamen ab omnibus plus mereri.
Junxit bene cum univerforum gaudiis noftra
Senatui urbis Romx Theodoricus Re»
coinpcndia,xrariomunificus, Se jultfc fol venti»
bus gratiofus. Scnfir tunc Rcfpublicaex illo coe-
Significat fe Cafiodorum ad Patriciatus api- tu Romuleo innocentix virum qui licet fc mo-
;
cem pro meritorum remunerat io ne , &pofi derando glotiofum fccerit,hoc tamen majus con-
admini(Iratas egregie inferiores dignitates tulit , quodbonx adionis exemplum fcquenti-
evexiffe. Summe l sudat Cafiiodorum , ejus
bus dereliquit. Pudet enim cum peccare , qui P»l« ***•
laudatis videtur potuifte fuccedcrc. Fuit itaque, t"'*7 ' > 7**
patrem , avum , Heliodorum, totamque ejus
' L
utfeitis , militibus verendus provincialibus mi- ",
familiam. , *
«is , dandi avidas, accipiendi taftidiofas» dctefta- failltn.
tor criminis , amator equitaris. Quidnam fuit
fnutu, Asm. Ptaraus quidem Patres Conferipti , coro- illi difticile cuftodirc qui fe a rebus alienis decre
,
digutM. V / nam vcftram diverforuin falcium Horc dc-
,

enim invidi animi lignum,

verat abftinerc ? Eft tnvifti onb
pingi. Optamus , ut libertatis genius gratam vi- famx diligere commodum Se lucra potitis udi Ile *“ AgfUm.
,
deat turbam Senatus. Conventus fiquidem ta- caufarum. Venim hxc in illo jure mirentur, qui
lium, eft dignitas Imperantium ; Se quicquidin patris atque avi mores nobilillimos ftefcicrunr.
vobis feftiva gratulatione rcfpicirur, noftns vere Calliodoros (iquidem prxccdcntcs fatna concc- fomitis c*p
laudibus applicatur. Illud tamen maxime defidc- lebtar. Qupd vocabulum et (i per alios videatur l **~
.

ranret appetimus , ut collegium veftrum ornent tm ’

currere ,
proprium tamen ejus conftar elTc fami-
lumina digni tarum: quando decenter augmenta lix. Antiqua proles , laudata profapies, cum to-
patrix reddunt qui aulica poteftarc creverunt.
, gatis clari, inter viros fortes eximii: quando Se
Hos viros noftra pcrfcrucamr intentionis morum valerudine membrorum, de corporis proceritate
thefaurisgaudcmusinvcntis , inquibus velat fi- ftorucrunt. Paterenim hujus Candidati fub Va-
guraris honorum valnbus, dementia noftrx fcrc- lentiniano prine pe gclfit * Tribuni
i Se Notarii Nturii
,
l *nd * , " r nitatis exprimitur. Hinc eft , quod Calfiodoro laudabiliter dignitatem. Honor, qui tunc daba- Tribuni

dorm ob pr<r magnifico viro prxctpua

,
Rcpublt- m cur cgregiis:dum ad imperiale fccrctum tales con-
cUnmrr.t* ea claritate ttoiilUino , Patriciatus dedimus pro ftet eligi quibus rcprchcnltonis vitium ne-
in
,
•
i» difnitMti- remuncrationc fuggeftum ut per honorem ma- : queat inveniri. Sed ut fc pares animi folent fem-
nominis declarentur merita fcrvicnris. Qui
g**i per * eligere , Patricio Actio pto juvanda Repub.
**«
.

non fragili felicitate proveihis, fortunx ludo ad

* Gnil. &
magna fuit charitatc fodarus ; quem tunc b re- Cujae, ddi*
apicem fafeium repentinis fucccffionibus evola- rum dominus propter fapientiam fui , Se glorio- i ,rr -

vit fcd , ut orcfccrc virtutes folent , ad faftigium

:
(os in Repub. labores ,
in omniconiilii parte fc-
prxeonii confccndit gradibus dignitatum. Pri- quebatur. Ad Atcilam igitur armorum poteotem
mus enim , ut fcins adininiftrationis introitus cum fupradidi r trT
,
Comitivx Privatarum mole lundatus eft: ubi non
filio Carpilionc legationis eft ofti- /
cionon irriti deftinatus. Vidit intrcpidus,qucm
tirociniorum infirmitate titubans novitatis vitio timebat Imperium : facies illas terribiles de mina- «. rtitnr,
vel innocenter erravit , fcd abftinentix firmato ccs, fretus* veritate, dcfpcxit ; nec dubitavit ejus Ej^Niv. 8c *
vcftigio imitando vixit exemplo. Qui mox dein-
, altercationibus obviare qui furore nefeioquo Gjtn. 4 »r7 >-
,
de S aeratum Largitionum honore fufccpco, cre- i aptatus , Mundi dominatu u videbatur expetere. r “ 4 »*-
vit tantum converiationis laude quantum profe-
,
Invenit Regem fupctbum , fcd reliquit placaturo?
ccrarJign tate. Quid provinciis redditam difei- Se calumniofas ejus allegationes tanti veritate de-
* * n1
’
mam pbnam
‘
quid diverfo generi hominum * momen-
, fttuxic , ut voluiftct gratiam quxxerc , cui expe-
 .

Cafliodorus Variarum
minus vocare. Sucton. tamen In Augufto mrr t Atigu-
dieoac pacem com regno tfiriflimo non habere.
dum domini appellat onem maxime .tlmiruillc ut ma-
Erigebat conilam ia fua partes timentes: nec im- ted.ckum ac opprobrium, dominumque fele poflhac ap-
bcl lcsfunt crediti, qui Legatis ralibus videban- pellari non palliim fuillc. Idem faclirtrum Tiberius 5c
tur armari. Pacem retulit dcfpcraum. Cujus le- Severus, hinc Tertullianus, dicam plane Imperatorem
gatio quid protccciic datur mcclligi qua; tan- Dominum, fed more communi. & alibi, Domini vocem
, ,
potedatis luminar nomen ede arguit. Jure civili domini
turo cftgi at inter excepta ,
quantum &: videbatur
appellatione contine, tur, qni hi. bene proprietatem , 1 .
optata. Mox honore illuftratus, inox reddituum
veCle. D. de verb. ligi.ific. Verumtamen domini vox
donaxquus arbirer offerebat. Sed ille potius na- propriC n >n nili infetvos. Repet 10 unem Angudi xvo
tiva moderatione dilidimus , dignitatem fufei- & inita bbcus p ures appellatos do uinos,
.. 1 fratri-

piens oriofam , in rcmuncrarionis locum expetiit tribitsblandicntibus Iratus. Obvios quofve dominos
etiam appeILbant , ut iu Seneca videte cll : quomo-
amer n illima Brutiorum. Negare ilii non potuit
do obvios, fi nomen non fuccuait, dominos falutamat.
op:atam quietem , qui cum reddiderat ab immani Brojf.
hofte fccurant {trifili ab obfcquio fuo reliquit,
Avw Cjffl» quem fibi neccffarium fuiffe cognovit. Avu* EPISTOLA QUINTA.
d»n lliufira- enimCadjod ortu Illuflr atiis honore cmihis , qui
tit himr* ejus generi non poterat abnegari, a Wand alorum f loriano Vito Senatori Theodoricus Rex.
nnflt* Si-
incurlionc Siciliam Brutiofquc armorum deren-
citijm Bru-
titfqitt i
fionc liberavit; ut merito primatum in pro- illis
Jubet ut ji.it ut a Comitis Annx de Mamerte
,
I \ntd.ti’<um vinciis haberet quas a tam fxvo Se repentino
,
fundo ferventur.
in ttrfnnr ar -
horte defendit. Debuit itaque vinutibus ejus
ini> 'uu hbe- Kefpub. quod illas provincias tam vicinas Gcnfe-
fdtit.
ricus non invade, quem poftea truculentum Ro-
N tmmenfum trahi non decet finita litigia.
I Qui enim dabitur difcordanribus pax, fi nec
ma fullinuir. Hi autem Se in partibus Orientis
legitimis fententiis acquicfeant ? Unus cni:n
Wtlhidnu parentum laude viguerunt. Heliodorus enim,
inter procellas humanas porrus inflrudlus cft;
'ifiJiNin qui in illa Repub nubis videntibus Prxfcclu-
quem homines fervida voluntate pnrcrcunr,
fi
funali». ram bis novenis annis gclUt eximie,eorum con-
in undofis jurgiis femper errabunt. Etidcofpe-
fanguinitati probabatur adjungi. Genus in utro-
ttabilirari tui przfcmibus affamur oraculis, qua-
que Orbe praeclarum, quod gemino Senatui de-
tenus fi ita res fc habet, ur A ptxfenribus *fu- • MS. Rc-
center aptatum , ranquam duobus luminibus
Rohilitd» f»- oculatum , pirillima claritate radiavit. Qub enim
fpi atur. Se in Comitis Annx judicio Mazenis '»ig Ed- y
fundi controverfia (tatutis legitimis eft dcctfa, fmpfluMur.
w- ut Capio- fc qusevis nobi.itas ultra dillcndit quim harc,
, nec aliqua probatur appellatione fufpcnfajqux
iion.it mro- quz in utroque Orbe ede promeruit ? Vi-
clara
funt decreta, ferventur.Quia ficutnolumusop-
*pte oilt cit-
ra.
xit & ipfc in provincia honore Judicis A: fc- ,
prdfis negare judicium, ita irrationabilibus que-
curitate privati cunilis illis
: nobilitate potior,
relis non pnbcmus affenfum. Cogi enim debet C '?i .Itbrt m»
omnium ad fc animos artrahebat ; ut qui Uber- fit '
'urtut,
ut fit quietus, qui fuo vitio renuit effe pacificus. 1

taris jure non poterant fubdi vidercnrur ma- n*i fu» viti»
,
Nam & medendi peritus invitum frequenter fanat
gis continuis beneficiis fuavitee obligari. Tan- r
f’
xgronim :dum voluntas in rc&a gravibus partio- «jtificm.
ta quinctiam patrimonii fut ubertate gloriatus
nibus non cfl, fcd potilis illu i appetitur, quod A
cfl, ut inter reliqua bona equinis gregibus Prin- Ha .n frjvi-
falutis Judice gravare polfc fcnruur.
% nomimade donando farpius invidiam * no-
cipes vinceret. Se bui t Apioni.
t minis non habeter. Hinc cft , qubd Candida- Lmntntp.
D. Juret, it tus noder Gorhorumni femper armat exercitus; EPISTOLA SEXTA.
jit, bommu.
& bono indiruto melior , quod A parentibus m Agapito Prxfcdo Utbis Theodoricus Rex.
accepit , hereditaria iargiracc cudodit. Quxideo
per ordinem nodra dignatio percucurrit ; uc
Scribit Rom.l mitt.it peritiffimos yt.trmcr.triot
unufquifque intelligat. Se parentum fuorura
aoud nos laudes polle reparare, qui vivere pli- Rxvenmtm *d Bdjilictm Herculis perjicien-
ciaris elegerit indituris. Et ideo. Patres Con- dam.
fciipti, quia vobis eft commodus honor bono-
rum
fcofus
vechis
, Se judicium

,
nodrum veder comitatur af-
profpcro aufpicio fufeiputur ejus pro-
qui fibi fecit gratiam patere eundo-
D
Regem
Eccr Principem cura , qilx ad Rcmpubli- Dianam tfi
camfpe^lat augendam i Se vere dignum eft.
aulihciis palatia decorare.
Ht^cm *tifi‘

Abficenim , ut
rum. Eft enim potius vicidirudo , qulm pri- ornatui cedamus Veterum, qui impares non fu-
niium ; ut qui nos probabili a&ionc coluerunt, re- mus bcatitudincficculorum. Quapropter in Ra-
ciproco favore gratulcntur. vennateurb:- bafilicx Herculis amplum opus ag- Bjfried Tter*
grefii , cujus nomini Atuiquicas congrui tribuir, rui,. .1 Tl*-
«Tribuni & Notarii. Hxc ofik ia dtto firpecon jungi fo- qui equiri in aula prxdicabiii admiratione funda- titTK 0 COIS-
lcnt in conflit Ut ion ibus Imperitorum ,
Ut videte cfl in fhttcld.
1.4. Codice de advoc. diveif. jud. in t. t. Digeflis de vit .magnitudini tux itudiofitfime delegamus;
in and neque. < 1 . C odicc de decurimi. in 1 1 .
princip. I. ut fecundum 4 Brevem fubter annexum , de urbe
C.Thcod. quia ptxb. apud Sidonimn Apollinarem li- nobis marmorarios pericillimos deft ineris , qui
bro f.cpiltol. y Amin. Marccll libro te. laudat Proco- eximie divifa conjungant, Se venis colludenti-
pium quemdam Tribunum ac Notarium. In qu.idam
bus llligan naturalem faciem laudabiliter * men- " Ed. nttiam
Novella Impcr. Valentiniani de tedamentit Cxfaiius
nominatur vii fpcftabilri Tribunus ac Notarius. Bnff. tianrur. De arre veniat ,
quod vincat Naruratn: <" T -

b Imperatores hoc titulo honedantnr Cepe in libris difcolorca cnilta nui morum gntiilimi pictura-
vetenim ut apud Plinium in epidolis in I. j. D. de his
, rum varietate texantur. Quia illud cfl femper in
quae in tedam. dei. Sidonius in Panegyrico Major.
pretium quod ad decorem
,
fuerit exquilitum.
-mea Gallia rerum
Ignoratur adh*c dominis. f 4 MS. Aud. Agapito viro illuftri Pontifici. MS. Rem.
aliquando ctiaut rerum Domini pro Principibus ufur- Agapito viro Senatori. DD. Grulard & Cujas Agapito
pautur. Solemus itidem alios quam Imperatores do- viro illutici Prxfc&o urbis.
 Liber Primus.
His fumprus fubvcntjonefque prxftabis : ne bili (ttggcftione cotnperlmus
, Neoterium fra-
qucmqilain noftnim gravet imperium, quod ad trem Aium, affectum germanitatis oblitum , bona
utiiiutem volumus icfpiccrefingulorum. parvuli holtili furore laccraflc. Quod nos pro re-
rum funrum acerbitate commovit ne largitas no- :

a Brevem. Infra IH>. 4. epift. 11. infri (criptis bre- ftia

,
quam vetat titulum volumus liare pietatis,
vibxi* definita : & lib. 1. epift. 1». pccunu «i:x tibi u Turpata prxfumptionibus videatur illicitis ; Se
dita cft > brevibus indicabis, lib. a. CtxLTucod.
initiis
quia dubium non elt , in repetitione minoris ma-
dccxcufi Ani6ccs artium brevi !ubd tu compte
aitif.
ximi (ubmoveri difpendia tarditatis : ideo devo-
hcnfjrutn. U. Hieronymus epift. ad Hotchtium ,'bre-
vetn fulidbum , eodem plane fcnlu oliirpavlt. Bnvev,
tio tua , noftra jullionc firmata , fi nihil cft, quod
I. jj. ( .Theod.de indui, tiftrut. I. uluC.de jor/fife. rationabiliter a pulfato poffit opponi , poftula-
Syinmach. lib. 1. epift. 34. formr. tas res prxdi&o tutori faciat fine dilatione redi-
tui. Aut fi quid elt , quod profuis partibus in-
EPISTOLA septima. tentio* retentoris objiciat ,
legali politione
prx- * D. Grol.ft
cedente, ad noilruin venire dcpiopcrct Comita-
• M & DD. Felici Viro * Clatillimo Theodoricus Re*. tumj ut allegationibus cognitis pro confuctu-
WMr**
Ciul. & Ca- dinc nofttx judicemus xquitatis.
,

jae. Cornui.
Illum jibet reflhuere PIntimi pupilli bona,

qua a A' roter io ejus fratre non tini com- EPISTOLA NONA.
fi.iravcr.it ,
quam fu rr ipuer at , & illum re-
Eoftorgio Viro Venerabili Mcdiolancnfi
prehendit ,
quodfuccefionem inter aqua-
Epifeopo Theodoricus Rex.
les aqualem non dhjifffet .
Dicit fe Fpifeopum Angufiana civitatis falfis

V Enantii ntrorisPlutiani aditione cognovi-

mus, in ea te qu& non decuerat , actione
,

Verfatum ; ut cum, quem fuinptu proprio juvare

criminibus a Clericis accufitum honori
prijlino reflituijfe , & remittit ad Euflor -

debui fles difpcndio proprietatis aflligcrcs. Affi- gistm Clericos illos , ut cos debita poena
,

*
MSS,f*U nitatem quippe tuam folatia debuerant irapen- coerceat.
timor. fa telluri. Quale ergo videtur fanguine conjun-
gis , quod criminofum probaretur extraneis?
Atque ideo prxfcnti jullionc ccnfcmus , ut qftic-
xjuid a Neoterio prodiga voluntate lafcivo , te
T
bet
Uta eft conditio fabje&orum , ubi vivitur Tuta ?<»-
fub xquitate Regnantium nec dubio de- ditofnbjtifa*-
* tumore trahi
:

, a quo debent non mutanda

m nbi vi~ .i
,
«5

vitnr fub tt-

non tam comparaflc , quam furripuifle cognof- conditui. Fidem fiquidem rerum a ratione colli-
ijnalitate re-
• MS. And. cis * incorporanda militi noftro line aliquadila- gimus qux nunquam defiderantibus abfeondi- gnantium.
, ,
& Ed.Nivcl.
tionc reftituas : ne nos hujufmodi tachim cogas tur.fi fuis v effigiis perquiratur. Atque ideo, quod ' MSS. rati»
irt ,n.f aran-
da.
legibus vindicare, qui nunc videmur omnia man- beatirudini vcltrx gratiffimuin elle confidimus,
Fidet rerum
fucrudine temperafle. Perire enim pupillo non pixfenri tenore declaramus, Augultanx civitatis
a ratione at-
patimur, que parentibus fub noftra laude dede- Epifeopum, proditionis patrix lallis criminatio-
CrMviJfrmnm ramus. Gtaviftimum e ft enim per calumniam fub- nibus secularum ; qui a nobis honori priltino re-
«/? pmalnrn-
trahi
,
quod collatum elt munificentia Principali. diturus, jus habeat Epifeopatus omne, quod ha-
mamfnl/tra-
hi ifHod tol-
Reliqua vere» , que te pro jugatis rux aderis por- buit. Nihil enim in tali honore temeraria cogi-
,

lat nm tfi mm- tione conrcmpro juftitix tramite divififle (ft ta- tatione prxfumendomelt, ubi fi propofiro credi-
tufr entia men appellanda di villo cft, quam fub unius cele- tur, etiam tacitus ab cxcellibus exculatur. Mani- ex
1 n tinia dici-
Prituipit. bratam conitar atbitrio) fic ad noftrutn Comita- firffa proinde crimina in talibus vix capiunt fi-
tur, veritae
tarum tcftincs occurrere ; ut inter vos ea , qu.r ju- dem. Quicquid autem ex invidia dicimr , veri- n#n putatur.
ftitix convcniuntjordincmus.Iniquum elt enim, tas non putatur. Volumus enim impugnatores
ut de una fubftantia , quilius competit xqua fuc- ejus legitima pccna percellere quoniam Se
: fed
cclTio, alii abundanter affluant , alii pau peruris ipfi Clericatus nomine fungebantur, ad Sanita-
incommodis ingemilcanr. tis vcltrx judicium cundta tranfmifimus ordi-
nanda , cujus elt xquitatem motibus talibus im-
EPISTOLA OCTAVA. ponere, quem novimus traditionem Ecclcfiafti-
cam cuftodirc.
Amabili Exccutori Theodoricus Rex.

Prae i Plutiani pupilli a fratre ejus

p it, ut bona
Neoterio male vendita curet Venamio
Plutia ni tutori fme dilatione rejlitui. Quod
fi interctjferit frater , caufam vult ad tri-

bunal Juum vocari.

ThfJori(tU
frottfhr fn~
fiUontm.
C
defuifle.
Ordi nobis
gere
Sic
,
fed eos
cft

enim xquitatis
cun£tos in
maxime
,
quos
commune prote-
libi

libra fervabirur
novimus
, (i

auxilium largiamur iinparibus.fic metum noftrum

Qn.trt fortu-
pro parvulis , infolentibus opponamus. Fortuna
na minor
minor Principem quxrit: quia in vituperationem
Principem
ipherat.
noftram corruunt , quibus fe pub'.ica vota fubdu-
cunt. V enant ii itaque tutorii Pluuani lacryma-

Digitized by GoogI
 ,

8 Cafftodori Variarum
definivit ,
uncix.qui inenfurx primus gradus cft,
quam duodecies riinilitu- Libnm
epistola decima. appellatione fignavic \
Kbtx plenitudi- dttiut n
dinemenfium computatam ,
in
nfltiixt»
Boethio vito Illtidri atque Patricio Theo- nem ad anni curricula collegerunt. 0 inventa

doricus Rex.
prudentium ! O provifa Majorum J Exquiiira res
cft
,
qux Se ufui humano nccdfaria diftinguerer.
Seribit dome/licot Protcclores Equitum & Se tot arcana naturx figuraliter continerer. Meri- Q*4Tt hbrM
to ergo dicitur libra ,
qux tanta rerum cft confi-
Peditum ,
qui AuU Regia jugiter excu- dcratione trutinar*. Talia igitur fcc reta violare,
bant , conqueftot tfe.tb /ircario Prsfctto- Ik ccrtilfitna velle confundere , nonne veritatis
fttm jc pre emolumentis folemnibut integri iplius videtur die crudelis , ac firda laceratio?
ponderis folidos non percipere CT innu- ,
Exerceantur * negoriaroresin mercibus: emantur ‘MSS.H
Acear, vtp-
lati , qux vendantur ancuftius : conftcc populis
mero gr.tvia dicendis fujlinere. vbitra- tiitianti.
pondus , ac menfura probabilis quia eunda tur- :

iht de Arithmetica , de den u io numero, bantur integritas cum fraudibus mifccarur.

fi

de /olido , de fen.trio ,
uncia , & libra Mutilari certi
,

non deber quod laborantibus da-

,
MU
qux prohibet quominus ulLitettus immi- tur : fcd a quo fidelis ad us exigitur, compcnfa- drbrl
,

nuantur, tio imtninura prxftctur. Da certe folidum. Se

C4
aufer inde fi prxvales : trade libram , Se aliquid
lcct univerfts ponulis generalis fit impen- inde, fi potes .imminue. Cunela iila nominibus
I^ denda juftiiia ,
qux fic nominis fui obtinet ipfts conftat elfe provifum, aut integra tribuis, aut

dignitatem ,, fi xquabili moderatione perpotio- non ipfa , qux dicuntur , exoluis. Non poteftis
re» currat Se humiles ; confidentius
tamen illam omnino non poteftis nomina integritatum da-
, ,

expetunt , qui a palatii militia non recedunt. re, Se fcclcftas imminutiones efficere. Providete
iuquc , Se ut Arbiter arex habeat juftas deo n- A
Otiofo enim gratuiti pixftatur aliquid munifi-
quodam uctudines fuas ; & quod bencmciiiis impendi-
u
centia Principali : confuctttdo autem f

debito reddimr fideliter obfequcnti. Qomcfttci mus, incorrupto munere confequaRtur.

* Patres equitum Se pcditum.qui noftrx Aul* vi-
C U|JC.f ralt- dentur jugiter excubare ( quoi ex magnis fiet i • Fuerunt varir arex nr area theatralis, eu ;us me- ,

minie Julianus Nov. «j. Area Quxftoi!a,8t ArcsPrxfe-

• |orct,r4 i«-
^doloribus folct ) adunati nobis fapplicarione
di purtario. I. 9. fle ult. O. Thco.de in lulj*. dei». I. vco.
conqudli funt ab illo * Arcario PrxfcClorum,
riLnt. C. de cnr. pul>. I. e. C. de eud. triti. Inde Arcarius
'
,

pio emolumentis folemnibus , nec integri pon- Prxfc&orum. Fuit Se PontlficfaWt Arcirius, qui arcam
Area i. deris Solidos percipere, Se in numero gravia fe Pontificum olim curabat , cujus mentio habetur in an-
difpcn-lia fuftincre. Quapropter prudentia vcftra tiquo quodam monumento. C. Calpburnius. V. C .Se
Septimia Ammias coiijuxcoroparavcrunt , libi me no-
L ttionibus crudita dogmaticis ,
fcclcftain talitca-
Tdilhti.it
tias duas & Calphurnio Ammiano cqu. Rom. filio fuo,
frttfh&at. tem a confortiovctitatis ejiciat: necui lit appeti-
6: libertis libcrtabufquc poftetifquc eoium armarium
bile, aliquid de illa integritate fubduccre. Hxc diftegum , eam tibertu Sf hortulo. SI quis hoc arma-
enim qux appellatur Arithmetica inter ambigua , rium vendere voluerit, tuae inferet arex Pontificum
Mundi crmflirra ratione confidit; quam cum ex- H.S. L. M. I N. Fuit Se arca vinaria, arte» aur Sym-
ii Ilibus xqualiter novimus t evidens ordo pul- machus ia cpiftolis. I. i| C.dc fufccpt. HIuc Arcaria»
,
fervas , cui arex in qiia domini pecunia condita efl,
chra difpofiiio cognitio fimplex ,
immobilis
,
procuratio commifla eft.idein qui ador aitt Jifpcufator.
(cientia, qux & fu perna conri net, St terrena cu- Scxvola de fideicommiflatti* libertatibus , Stichus ar-
flodir. Quid cft enim quod aut menfuram non , carius probante domino nomina fecit E» »tca folvuut,
habeat ,
aut pondus excedat ? Omnia complodi- qui pecuniam domo depromunt , ad difiriimcn C|us fo-
lutioni», qux fit ex mcufa argentariorum. 1 . t. C. de ii»
tur, cuncti moderatur ; & univerfa hinc pulchri-
qux ex put». rat.L 4. C. de canon, largit. Luit. Cod.de
tudinem capiunt, auiafub 'modo ipliuscflfcnof-
nve tnenlam,
fukep. Arcam PrrfcAi prxtorio
cunnir. Juvat infpiccrc ,
quemadmodum dena- vocant i 5c ideo non mali Sidonius arcariis deputat ,

rius numerus more exii , ,

& in fe revolvitur ,
Se pondera, quae (imul ac meulutx fufccptoribusomnibus
nunquam deficiens invenitur, Crefeit novi con- tribuuntur. .
pcnult. C.dcdcficnf. civit.Ar»^
1

ditione per fe redeundo , addita libi femper ipfa O /Etatem mundi. Etgo Calliodorus exiftimat mun-
,
dum fex annorum m‘ Ilibus duraturum. Labant, lib.7.
calculatio ; utcum denarius non videatur excedi, de divino 6rtcm. deridens Chaldxos : Sciant , iuquir,
ex modicis prxvalcat majora compledi. Hoc 1'hilofophi, qui ab exordio mundi ixculorum ilia m
fxpe reperituni inflexis manualibus digitis , & enumerant , nondum fextum millcfiimim annum effe
eredis , redditur femperextenfum ; Se quanto ad conclufum quo numero expicto , cotifuniinacioncm
:

* fieri nccclTc cft Se humanarum rerum ftatum ju melius

principium fuum fupputatio reducitur , tantb ,
•MSS.& reformari. epitome. Nondum
Idem in divinar. inftit.
Ed. rttUjimr amplius indubitanter augerur. Quantitate nume- Ict millia completa funt, quo numeto conliimmato rnm
rabili arena maris, guttx pluviarum , flcllx lucidx demum nialuin omne tolletur uc regnet lola juftitja. ,

concluduntur. Audor» quippe fuo omnis crea- Qux lententia Rabbi Helix exftat iu libro Sannedtin,
tura fubnumero cll| Se quicquidadcxiAcnti.uu Incap. Hctech, &lib. Havoda Zaaa , incap. t-iphne
edehen. Sex millia annorum erit mundus , ac iterum
pervenit, atali non poteft conditione dimoveri.
dcftruetur. duo millia inanitatis ,
id eft ,
ut Theologis
Et quoniam deledat nos fccrcriora hujus difcipli- placet ante legem duo millia legis , duo millia dierum
SiliJam r*x ,
nxtumfeientibus loqui ,
pccunix pfx quamvis i
Medix. Galatfnus lib. 4. cap. it>. liidonis fub finem
mUnitaa-
videantui aniinadvcr- libri t. Etymolog. cdm de difcrctiooe temporum Se
mriim Amu- ufu celeberrimo viles efle
:

rendum cft , quanta tamen a Veteribus ratione fex mundi rtatibus ageret, dilputatloocm his tandem
»»'
<f'
cottclufic verbis tefiduum fcxtx ctatu tempus
luerunt. colledxfunt. Sex enim millia denariorum Soli- ,

Senxrinm fiili Deo cft coimitum. cui perlubcntcr (aOentior.

dum cfTc voluerunt ; fcilicct ut radiantis metalli
T tmtt.
t-f-OV formata rotunditas b x ratem Mundi , quafi Sol r. &. y faciunt 6. Vide
HHI/Mrf»> <M»- c Scnrrium pcifcclum. Quia
aureus corwrcnienrcr includeret, e Se narium veri», Sever. Boethii Arithmeticam Jordani de fepari nu- fle i

tiantmaf- ,

jtBjti quem non immerito perfedum coda Antiquitas meri vi ac religione. Mactob.lib. 1. iuSonm. Scip fic
fi-
|MW«. ccaicuaiinm
 -
:

Liber Primus.
ftntcmimm numerum multis hndibus extulit Julian. quod peregrinum negotium ad fuas moleftias rra-
cpiftoia ad Serapionem Ad^mantius in Evxnge- hit, ut laboribus fubveniar alienis? In hoc cam-
lium Joanoistomo tt. Qui luturas, inquit, nuracrotuin
po exe a iratus curlu meritomm , ad palmam no-
jnvcltiganwt , primum quidem fenariam definierunt
pcrfc&um, cum ex fui» ipfmiconftct pmibi)s,flcc<*:n- pervenifti. Nec tamen benignitas no-
ftri judicii

politione duplali , ab unitate unius Se duorum , quod ,

ftra una remuneratione contenta, honorem gemi-
cft tria : minu tus primus & in quem exiit duplicatio,
, nat , angmenta procurat ; 5c eo ftudiodona repa-
dico aurem duo .-multiplicatus enim duo in tria facit rat, qiufi debeat omne quod prxftar. Sume igi-
iplumfcx. Fwmr.
tur Magifterix infulas dignitatis, ufurus omni-
d Confuctudiuc*. inf.lib. j. epift. ly &Ub 7 . epift.
a. huc pertinet Noe^j. I. Francixa Carelo Magno pro- bus privilegiis , qua: tuos habui (Te confticcrit de-
mulgata lib. j. tit. u. De telonei*. PDeet nobis ut an- ceflores. Arqnc idcd camo judicio Ixtare fufee-
tiqua Se jufta telonea a negotiatoribus «igamur.flt lib, pto quvpro Jalsore honoris rui honotem alte -
, ,
4. tit. 14. De injullis occationibus flcconfuctuJinibu* rum accipere meruifti. Quid enim de priore fen-
ooviter indituris, ficut fuottributa. St.tit ja.de Telo-
ferimus prxmio, fecundae dignitatis declaramus
nei* «e Cifpaticis, Uncant M.ttt ubi antiqua cOnfuctudo
«igamur: fltubinovj fuerint inventa , defhuan-
Tu it, augmento.' Nati fune fafcc* ex fafeibus j Se na-
tur.Congruit. !. un. de auro coron. C. lib. IO. Nibil. turam retinentes factus arborei pullulaverunt ite-
Cod.Tlicod. de «U-aord.fiocfbrd. mund. Tomtr. rum decenter abfeili. Venim re hxc remuncra-
tiofariciate non explear, nec der laboribus rui*
EPISTOLA UNDECIMA. ferias noftri laus inventa judicii. DcliJcrabiiior
quinimmo fit honeftas , dtim pervenit ad prx-
Serraro Duci Rhenarum Theodoricus Rex,
mium ; & tunc fiat gtauns’ labores anxios hiifla
p;rprfium,cum te fmdum eorum intclltbisin-
pmper.it , ut Mancipia d Erronibus militibus
vcnille. ITonoresergo k quos fumis ex clurtis,
ablata , Miniario curet Jinc mora nllu redde de meritis. Nofti enim bene quo nobis
^
rcjlitui. ftudio pl.tcca:ur , quiabipfiusconiilii penetrali-
bus venis. Mcqunifti quoties apud nos laudati
,

Ecct re honorem, querti geris nomine, fint innocentes , quoties bonis actibus reddidi*-

d: moribus exhibere
cui ptxfidcs nullam fieri
; ur pe» provinciam,
violciiriam ‘patiaris
mus vicem. Ore tuo judicianoftra loquebamur:
exemplis talibus incitate. Efto i innoecmie tem-
,

Jpfitil i*. fcd u rum cogaruc ad /ullum , unde noftrum plum, rcnipcranti.r factorium, arajuftiria*. Abfic
irOt fient. florer imperium. Quapropter * Maniarii (ap- a judiciali is mentibus aliquid prounum. Pio f!* fril
J MSS. At».
plicatione commori ,
prxfcnribus re aflamur Principi fub quodam laccrdotiofcrviatur.
utari». futt rd»ti*A
oraculis ; ut fi revera mancipia ejus Btcones Irra-
^
tionabiliter cognoveris abllulifle, qui a militari AdvocjtiOu Is officio. Hoc cft Advocati o^cium.m
Inis offici is jllueti, civilitatem premere dicuntur fecundo .vi |Oii< ordinem Ibfccpti fui «ulmi pcroict,
nuinquid poterit vira cjo* fi turpis cft , obeile «ufz
* armati ; & ob hoc juftitix parere defpiciunt,quo- fulccpti l Teilboa enim Advocati nec ob: ffc , nec pto- t
niam ad bella Martia femper intendunt dum , defle poterit , ?nqu : t AugoAinus. Coalis enim Tucrk
AW nefeio quo pa&o afiidue dimicantibus, diffici- cama, fic&wfpothiebitui ei. Brijf. , ^
C® morum cuftodirc menfurtin. Quaprojptcr i/ Innocentix tcntplatn, te c. Sic dixit lib. fi. form. 5 .
ttiUtZ - quoddim clKe faerrdotium t citi agere Irrft&tfTJtu
nma^hdirt °mni pK>ienri* remota ,
qus de prxfumptionc ,
rrjrtuiian »».1 Et for. i«.e)uldem libri. Simili cxdtnplo
n>v'n>in. poreft virtutis a/Tumi ,
pollui au facies fine inter-
Ulpianus inlib.i.dcJoftitia fic jure vocat JiMjJconful-
nufiionc reditui ne per dilationis incommoda,
:
toiSiCcr.fotet jufttrir 1 fle ut Symmachus lib. to. Ep.j 4 .
eo: um videatur fupplcx odi Ile v iiftoiiamv fle lib.
7 . Ep. j 8 .

Coercitio Se adft ticl io morum , ofnrpanda eft in exer-

citui proptcrci uii iunt, fine quibus non robur in exer-
EPISTOLA DECIMATERTIA.
cita, uonoido continenti* woJcftia, & abftinent ia:
i
,

contincn:iiincibo ( & venere, a quibus languor te mol- Senatui Urbis Roma: Theodoricus Rex.
lities- modeftia in vctbis,vcQibus,& fari,s abi linent ia, •

ac Provinciales infcftu , nec pjffim rapiat. BnjJ

Significat [c ad Magijlerii munus Eugenitem
EPISTOLA DUODECIMA: fubvexiffc ,
qui maximis laudibus exor- ^
natur ,
quod £uxftoris officium
Euge niti viro ifluftri Mngiftro Officiorum bene exercuerit.
Theodoricus Rex.

Conftrt /Hi pcfl adruiniflratam laudaliter

fjtu.t/luram , MagifUriam diQiit.it em er ,
D iditas, fatres Confrtipti, dum ad incogni- nufihVt
ru nvenk, domnndV‘* ctlm ad expertum, *t<**wii*
cocnpenfuioinerftorum ; quorum altet de bjtoT
hortatur cum ad meliora promerenda. judicii alterobnoxius cft favori. Hos enim xfti
, p t nnm
*„^ -
'

inationcfubvehimus , alinf gratia promovemus, fmfsm mt-

mrrt- T) Ompa meritorum cft Regale judicium : epiia Si ad omnes indulgcnr ix vias noftra le relaxathu- wnm,
ttnm tfl n-
nefeimus ifta.nifi dignis impcndcrc.F r quan-
JL inanitas. Sed amotis veftri iotuitu commonerrtur,
f*lt jtiiitii, quarn poteftati noftrx , Deo favente , (ub jaceat ^ubties in vcftrym.ccrtura ducitur ,
qui de glo-
& "• omne , quod volumus volunrarem tamen no- : riolis virturibus xftinutur. Quicqtiidcnim liu-
votut«nl*»f-
ftram de ratione metimur ; ut illud magis xftime- mani generis floris cft, habere Curiam decet qux
;
T*1

imir ( legiffe quod Cundos dignum cft auproba- licutarxdccuscftuibium.icaillaorrumcnrumeft C,rf

,

*VS Aud. ie.Hinc cft, quod te litterati dogmatis ftudia ordinum exterorum. Atque ideo Eugcqitcn il- dee tt.
GrA*C.Py^ cxcquenicm ,• pridem ad Quxrturae
laudabiliter luftrein vitutn litterati dogmatis opinione ful-
»mm dtin.m culmen elegimus ut honefti, laboris rui fictet gentem , Magifterii honore fubveximus; ur ge-
,

pfirmium mtmiras liiterarum.*.($u:d cnini4aJ- reret nomine, quam pollidcbtf meritis dignka-

fimis wr »r- vocationis officio ,

fi puri: impendatur, ornatius. tem* Quis enim tot ejus officiofes labores igtxo-
H4(M , IJM* B
 8 CaiTiodori Variarum
definivit , unci* , qui menfurx primus gnJus cft,
EPISTOLA DECIMA. appellatione figiuvic
;
quam duodecies tirailiru- ubrtm Jm*.
dinc mrniium computatam , in librx plenirudi- <*»•*-
Boethio viro Illuftri atque Patricio Theo- nem ad anni curricula collegerunt. inventa O
r"n,
doricus Kcx. prudentium ! O provifa Majorum ! Exquilita res
‘

cft, qux<5c ufuj humano nccclliiria diftingueret.

Sit ibit domefiicos Proteclores f quitum & & tot arcana natura: figuraliter continerer.
Meri - Q***ti,bt*
Perlitum AuLe RttU lutiter excu-
, qui dici-u. i.brj
retumeft conii- , qututl
Lui conquefltt effe *“•“ fecrcu ,lobrc >
.
V ,.i, Aratu Prrfelh-
,
r pro 'emolumentis /olemwbns .. .
licccrtiihma velle confundere , nonne veritatis
rum (e tntegrt
, ,
i p( i us videtur effc crudelis ac forda laceratio?
,
ponderi, folidos non percipere wnu- & Exerceantur’ negotiatores in mercibus: emantur * MSS. jq
'
\ mero gr.rvij di{lxndia fujtiurrc. Vbitra-
,

^ » qu* vendantur ancullius: conftct populis

pondus, ac menfuta probabilis: quia eunda tur-
Acta,
*"V* '

&Jt tU Arithmetici , de demat io numero,

de (olido de fenario uncia , libra, & i
i te
« rit“ cum
. ,
.
J
Mutilari certe non debet, quod laborantibus da- MmiUrimm
qu.
•
/ ,
•/
„ ,
uUjM» tmm.
.

nuamur.
prohibet , tur
rio
; fcd l qnofiaclic
imminuta prxftctur. Da
.adcxighur.comucX ««£T
certe (olidum, Se
‘UtMr'
aufer inde (i prxvalcs : trade libraiu Se aliquid
,
icet untverfis populis generalis fit impen- inde, potes, imminue. Cun&aiih nominibus
L ' dcnd.i jullith , qux lic nominis fui obtinet
fi

iplisconftatcfleprovifum, aut integra tribuis.aut

dignitatem
fi xquabili moderatione per potio- non ipfi , qux dicuntur , exoluis. Non poteftis
,

re* currar de
humiles ; confidentius ramen illam omnino , non poteftis , nomina integritatum da-
Cxjjcronr , qui a palatii nufitia non recedunt, re, Se (ccldUs imminutiones eHiccrc. Providete
Oriofo enim gratuite praedatur aliquid munifi- iuque, ut Arbiter arca: habeat julhs deon- A+itnoo. &
«entia Principali confuettido autem quodam (uctudincs fuas ; :
quod bencmcaris impendi- c *‘ &
debito redditur fideliter obfequcnti. Domcftici mus, incorrupto munere confcquimur.
^ T i: & * '
* Paties equitum de pcditom.qui nofiri Aula; vi-
-

_
f |
demu, jugiter-cxcukire (quod nnugimfieii . luo.,* «ri« ire, «r ti.',u,li,,c.ju, w- «a
,

• Tuict.iji#- «oloribus folct ) adunati nobis fupplicationc minit Juliano* Nor. rfj. Arci Qaxftori», X Area Prxfe-
’
ritm*. conqucfti- fiint , ab illo * Arcaiio PrxrcCioruin, &ipvrtorio. 9. i:ult. C. Thc».dcinJulj;. dei». vcu. 1. I.

pio emolumentis folemnibus , nec integri pon- „* t 5ar P*1 ^- *• *• -• de «ode Arcaria* '! *

afmnjvr drrit Krr,r ctonim. Fuit St Poitificulu Arcuios, qoi kcjih

nnrlni-n. X' ;« C. ,n numero gravia fc
nuMhrmt Ait Tl?
a' luibncre. Quapropter prudentia vcftra
«upctwia
’
olim curabat , en^menciolubaur io a».
Po.uificu,,,
tiijuoquoJAm «ooun.cnto. C. Calpburnius. V.c.at
nOUit, icuionibut crudita dogmaticis , (cclcldam faliita- Septimia Aromia* conjux comparaverunt libi me no- ,

fruffJkt. tem i confortio vetita cis ejiciar: necui tir appoti* ‘ia* doufic CalphundqAtnmiano cqu. Rom. iilio (uo,

bile, aliquid de illa integritate fubduccrc. Hxc *£r2 ni* hhcrtabafqaa poftenfqae cotum armarium
aiucgum cum i tbemA & Hortulo. Si quis hoc arm*-
Ui-ihmtrit*
Um.
fnimnu»iniw.|litiir
raaniqu* Atlrlm*.;,-. inter amb.gua
appellatur Amhmctica ,
.mk;,.,.,
Miind! cemilmu ratione confrttit; quam cum ex-
,

rium rentietc TolaerIt , lUnc infcrct Pontificum

H.S. L. M.IN. Fuit X arca vinaria. atteUaturSy.n-
^
Icltibmxqualitcr novimus: evidens ordo pul- nuchus in cpiftolit. I. i| C. «ie fuP:cpt. HrucArcariua
,
chra difpofitio , cognitio fimplex , immoDilis ^C,YUI cu are* a qua domini pecunia condita eft,
f •.

Hiemi. — •-
o./*
{ quc&- rupem, comiiwt’, & rerreruVu-
_ _
•
_
proemuin mnunid. Jl U«'~ «nj j^Vor
»
'

alit diipeuiitor.
«jp?*
1

JU
/ ocarvoli de hdcicommmaru» iibcttatibu», Stichus ar-
flrx.l.r
thodu. ^,..„1
Qindcflcnim quoti .. •

aut menfuram non , c „iu, probante domino nomina fecit Ei arca (bimae,
h-ibeat , aut pondus excedat ? Omnia compleri- qui pecuniam domo depromunt . ad difcrimcn ejus lo-
, "*s !
fit ea mcnfa atgcuuriorum. 1 . 1. C. de ii*

u.L 4. C. de canon, largit. L ult. Cod.de

H
_ _ r __ nPrarfcAi prxtorio Uve men(jiiv
littum *». ^~* ”1 u '‘““
-„ ill_*
7 more exii vocant iX ideo uon nui? Sidonius, arcariis deputar
nuI "uincrui ,

nunquam dehciens invenitur.

, Son fcrcyalvuur. & po ^
-„, fi1 ii Ipt „ribu,o,„Lb u .
•ia. Crefeit nova con- tribuuntur. I. penult. C.dc de&ofi civit . Bvjf

ditione per fc redeundo , addita libi (em per ip(a ^ ^tatem mundi. Eigo Cartiodorus exiiVimat mun-
,

uiculario ; uc cdm denarius non videatur excedi, *j

um ^cx annoium millibus duraturum. Lactatu, lib. 7.

CX modici. ptznUtt major, complccli. Hoc

" CbrlJzo, ScUnt , iuqnit, :

*
frr«. i- • -
•hilofophi , au ab crordio mundi lxculoruu» mdlia
i

fqtt Kjxnrani innexrs mwuj.bus Jigms ..

,
Se „ umc ,'„, , Irocrn mIUe«-°.. ...... clT.
creetis, redditur (emper extenfum quanto ad conclufum
; : quo numero expleto , confummationcm

* MSS.& principium fiium fuppuracio ’ reducitur , tanto fieriaecelTccit^^thtiiiuBaruwrcnimftatiuniuuicliut

Ed. r.a-nHr amplius indubitanter augetur. Quantitate numc- "(onnarL Idfm in divinat, inftk. epitome. Nondum
rabili arena maris, gurtx pluviarum ftclLx luddx £* funt.quo numc.o conf.mmato ram
,4 . °n .
1
r
,
demum malum omne tolletur ut tegnet (bla tuuitia.
concluduntur. Audon quippe fuo omnn crea- Qpx lententia Rabb i Hetir
,

exftat ioT.bro Sanbedtin.

tura lub numero clt J Se quicquid ad exiAcnriam in cap. Helcch , X lib. Havoda Zaia in , cap. Liphne
rrvcnit, a tali nonpotdl conditione dimoveri, edehen. Sex millia annorum erit mundus , X itcttun
fr . n. J.l./l 1. Mn. —. L..!... !* dfllllirhir. itnn mlllt. 14 .0 (
Ut Theologi*
SutiJum ftx
millia diemm
tuiffta tirit 4 -
llidorus fuh finem
Mm» Anii- . •— — * Etymolog. ciin de dileretiooc temporum fle
tendum . n . ., .
vm tf >j- quanta tamen a Veteribus rarione
clt
, Ici mundi xt at ibus ageret, dilputationem bis tandem
Imrvtint. collccix funt. Sex enim millia denariorum Soli- couclufit verbis • triiduum fextz artatis tempus
Stmsrmm dum clfc voluerunt ; ^0,i 1)00 cognitum." cui pcrlubcntcr (aUcnt.ot.
fcilicet ut radiantis metalli
ftrfrflum TaT
HNmtmrr iih-
lomiata lotynditas k xrateui Mundi , quafi Sol *Z fa , ....
cinum ep- autcus cohycnieritcrincluacrcr.r Scnanoinvcib,
ptD.It ani.

fi. quem non immerito pertectum cocta Antiquitas meti vi ac religione, Mactob.lib. |. iuSemo. Scip fic
ccauuaxhim
 Liber Primus.
ftotenairam numerum mu)m laudibus extulit Julian. quod peregrinum negotium ad fuas moleftias rra*
cpiltola ad Serapionem .Orig. A«i>mantius in Evjnge- hit , ut laboribus fubveniat alienis ? In hoc cam-
liuin Joanoistomo i*. Qui lutorxs.ioqait, numetoium
po exert. iratus curiii nicritomm ad palmam no-
invcftiganrat ,
primum quidem fenarium detiuienuu ,

pctttiflum ,cum ex filis ipfiu» condet partibus, Acctim- Nec tamen benignitas no-
ftri judicii petvenifti.

politioiK duplali ab uniutc unius , S: duotum , quod

,
ftra una rcmirierarione contcnta,honorem gemi-
cft tria : numerus primus , & io quem exiit duplicatio, nat jii^mcnta procurat ; &co ftudio Jona repa-
d'co aurem duo: multiplicatus enim duo in tria facit
rat, qiufi debeat omne quod pnrftar. Sume igi-
iplum fex. fttntr.
tur Magifterix infulas dignitatis, ttfurus omni-
d Confuctudiocs. inf.lib. j. epift. xj &Bb % epift.
a.huc pertinet Nor^j. , Franci* a Camelo Mj£»o pro- 1
bus privilegiis ,
quxtuoshabuilTi-conftiteritde*
mulgata lib.j.tit. ii. De teloneis. Placet nobis ut an- ccflbres. Arqoc ideo unro judicio Letare fufee- .

tiqua Si jufta telonea a negotiatoribus exigantur, (i Ifb. pro, qui. pro labore honotis rui , honorem alte •
4. tit. 14. De injullis occationibus &confuceu<iitnbu<
rum accipere meruifti. Quid enim de priore fen-
poviter inilittrtir , ficut funt tributa. Si tit jx.de Telo-
ferimus prxmio , fccundx dignitatis declaramus
nei* *
Cifpaticis, teneant id,ut ubi antiqua cOnfuctudo
Tuit, exigantur : &
ubi novi fuerint inventa , dcftnun- augmento/ Nati funt fafccs ex fafeibus i Se iu-
tnr. Cougrttit. I.un. de auro eoron. C. lib. 10. Nibil. niram retinentes fretus arborei pullulaverunt ite-
Cod.Thcod. de extraord. tine (brd. mund. Tamrr, rum decenter abfeili. Vcnlm te harc remuncra-
tiofarictue non expleat, nec det laboribus rui*
EPISTOLA UNDECIMA. ferias noftri laus invenYa judicii. Deliderabiliot

Serraco Duci B bcriarum Theodoricus Rex;

quinimmo fit honcftas , Am pervenit ad prae-
mium ; & tunc fiat giauiU labores anxios htifla
prrpf fliim , ciinr te njrduin eorum intellibisin-
Jmffr.it ut Mancipia 4 Rreonibta militibus
,
venille. Honores ergo , quos fumis ex chartis,
ablata , Miniario curet Jute mora ulU redde de luerit ii. Nofti enim bene , quo nobis
njlitui. ftudio placcarur ,
qui ab ipliuscoulilii penetrali-
bus venis. McminilU , quoties apud nos laudati i

Ecct re honorem, quem geris nomine, fint innocentes , quoties Iwnis actibus reddidi

DI k
" moribus exhibere ; ut pe* provinciam,
nullam fieri violentiam *pat taris s
cui prxfidcs
mus vicem. Ore tuo judicia noftra loquebamur:
exemplis talibus incitare. Efto b innocentis: tem-
,

y»Jln iifm. (ed re tum cogahlt ad jtillum , unde nbftrum plum, rempuanti-e factorium, arajuftici.r. Abiit
floret imperium. Quapropter * Miniarii fup- a judiciariis mentibus aliquid pro:anu:u. Pio ;>fi
•MSS.Mo. pii cat ionc commori prarfentibus re affamur Principi fub quodam faccrdotio ferviatur.
m * T "‘ ,
oraculis ; ut Ii revera mancipia ejus Breones Irra-
. (rrrhuT.
tionabilircr cognoveris abii ul fle, qui 4 militari- i Advocationis officio. Hoc eft Advocati «‘fictom , ut

bus oflkiis aifucti, civilitatem premere dicuntur fccoudom istis oulincm Sbfccpti fui caufam perout,
mimqsiJ poterit viri c|ot ti turpis cft obcllc caufx
v armari ; Se ob hoc jtiflirix parete dcfpicium.quo- ,

luK cpti } K-ilooS «mim Advocati nec ob. lfc nec pro- ,
>
niam ad bella Martia femner intendunt dum ,
defle poterit mqu r Angallious. Qjnlis^nirn fucrk
,
:

Jfila*» diim- nefeioquo pa&o aflidue dimicantibus, diftici- caufi ,

ftcfc fefjpondcKitur ei. »nfr!
morum cuftodirc menfunun. Quapropter b Inoocentix tcntplsqi, dee. Sic dixit lib. C. form. j.
it «ii
'failttfl m' .
.
r.

010111 protervia remota , qu* de prxiumpnonc

1 .
quoilJtm cllc ficcrdotium tectO agere l’i*t.cturjiu .
*

emjhdirt
l'r.rto. i.matn. Et for. ij. ejuldem libri. Simili exemplo
multum, poteft virtutis aflumi poihilara facies line inter-
, Vtpiaoux inlib.t. de Juftitia 6i (Ure vocat Itifjftontul-
millionc citimi 1 : ne per dilationis incommoda, toi Sacerdotes juftitir 1 Siut Symmachus lib. td^Ep.fs.
eorum videatur fupplex odi fle vittotiann Bi nk'. 7. Ep. j8. jnrttm.

Cocicirio Se adAriclio motum, ofiirpandx cft in exer-

EPISTOLA DECIMATERTIA.
citui ptoptcrca tria funt, line quibus nem robur in exer-
citu ,
uonoido icoitjnenru , nodeftia, fltabAinentii:
controctuia id cibo, & vcnctc.a quibus languot ic mol- Senatui Ufbis Romx Theodoricus Rex.
lities: modeftia in veibi»,vcUibu»,&. facK>: abi! ineniia,
*
ne Provinciales infclht , oec p-fftin rapiat. Bnfr. Signific.it (e ad Magiferti munus Eugenit em
fubvexi(fe , qui nuximu laudibus exor-
EPISTOLA DUODECIM As +
natur , ejuod guxftoris officium Jfe
Euge niti viro tlUilVri Magiftro Officiorum berft exercuerit.
Thcoddfieilv Rex.

Confrt
Qu*(luram
illi pefi admi ni(Iratam laudaLucr
, Magifhriam difrnit.it em , er
D Ignita», Pstres Confctipri,
ru nvcnk, donum cft :
cixnpcrifitioanetiforuin quorum alter debirot
dum ad incogni-
nlfarat ‘«-m
cftm ad expertum, ** !**•$*“*

hortatur cum ad meliora promerenda» judicii ,

;

alref obnoxius cft favori. Hos enim arfti

f~nr-r,
promovemus,
—
mationcfubvciiimiiS’, alioj gratia p. afrtn mt-
a^omrtcs indulgentia: vias noftra ft rclaxathu- utanm.
P Ompa meritorum cft Regale judicium :
quia Si.
fontfi turri-
tarum tfl rc- nefeimus ilb.nifi dignis impcndcrc.F.r quan- inanitas. Sed amoris vcftri intuitu commonemur,
jmU Jndiai, quam poteftati noftra- , Deo favente , fubjaccat qubties in vcftrpm coetum ducitur , qui de glo-
fc'
1"«w- omne, quod volumus voluntatem tamen no- : riolis vittutibus zftimariir. Quicquiti enimnu-
t^>d fit 4J- ftram de rarionc metimur ut illud magis xftime- mani generis floris cft, habere Curiam decet ; qux ^"”4.
V>« Sil MM «f- ;

mut flegUTe , quod eundos dignum cft approba- ficut arx decus cft urbium ,ita illa ornamentum cft ':„
t CH nmt
•vs Aud. te.Hinc cft , qubd te litterati dogmatis ftudia ordinum cartcrorum. Atque ideo Eugcqiicn u- deett.

Gr A*C .f)* ii laudabiliter cxcquentrm ,

pridem ad Quxftut* luftrcm virum litterati dogmatis opinione hil-
awm ditit.w
culmen ctcgftnus ur honcftv laboris tut fieret gemem, Magifterii hdnore fubveximus; ut ge-
•fi ^4
ftrtnmim-
fi ptxmium digniras litterarum. 4
,

Quid enim * ad- reret nomine, ejuam poilidcbu meritis dignita-

vocat Ionis officio pure impendatur , ornatius. tem. Quis enim tot ejus officiofos labores igno-
f cmtaim cr-
fi
,

JtJiHi , <]IW B
 d ; ,

io CalTiodori Variarum
Ter quos non vi lirare mentis exercuit , (cd pa-
,

trociniihonore fervavit? Dedimus itaque peno- EPISTOLA DECtMA QtTINTA.

nam tantis honotibus parem ;
utalterurro decore
Fello viro illullri arque Patricio Theodori-
fulgentes , mutua fc gratia qualitatis ornarent.
Hic clk, qui noftro pridem lateri veridicus Qux- cus Rex.

ftoradnxlir, quein livoris nebula nulla hifcavit,

nec malevolenti* Audio noccndi'artcsh:llicisfcf>- illi commeud.it tuitionem domru Patricii
fibusexquiiivit: (incero pecoris arcano puritati Agnelli ad Africam defendentis
nollrx paruit, &
ad pietatem julfionum innocen-
A%imiu
4\im mnfrm
uo-

fMlIHr *t!h -
tr.mm iwpt-
tiam fuam prxbuir.
arbitrium (equitur imperantis
explicat voluntates.
Animus enim dolofumon
, fcd
fu§s potius
Habetis ccrt£ evidens no-
G Ratum nobis ell

In firmoruiri auxilium,
quoties de Magnitudini*
,

tux meritis xftiirurio talis procedit , ut Se

& abfimiium credaris cfl<*
*
T4asm. ftrura in haq parte judicium j
ut poli illius apicis raitio. Namideo Se * Senator prioreflV iu:ruilli,
culmen , ad alteram confccndercc . dignitatem ut te fequentibus pro jullirix contcnfplitioae ,A/ *

nec paili fumus otiofum , merita non line- prxftares. TJiidefit, utbbnanobisdetccrcfcar •

bant privatum fereni Solis confuctudinibus

efle : opinio, gloriofx actionis exemplo. Nulli' enim .

xlkimanJus, qui licet fulccprum diem peragat, propria res a difcedrnre committitur , nili de
alterum tamen eadem gratia claritatis illuminat. cujus bona confcicnria juditatur. Ttkirco prx-
Hunc ergo, P. C. tot meritis abfolutc relucen- fenti jullionc decernimus , ut domus Patricii
tem favor vellet excipiat» Debetis enim bene Agnelli ad African» dcfccnt/mtis, qui regnutn pe-
gerentibus, ut eos laudis velli x comitetur aflen- tens alterius, nolitis ell utilitatibus fcrvicuuis,
lus. Nam ii equorum curfus hominum clamori- falvis legibus tua^ruirionc valletur :nc violwroS
bus incitatur, 3c inlonantium manibus agitur, cujofquun impetus fubttada domini detentione •

uc a mutis animalibus velocitas appetatur i quan* patiatur. Pervixfuntenim ferqpcr injuriis facul- PervU/km
tiim inde homines llilhubri pftffe credimus, quos rates abfentium ; Se quodammodo videtur occa- i»,m*/ir-
ad laudis aviditatem, hacos fiqgukritcr inveni- fio homines iu dolidum trahere, qux nonpotclk •“***
mus? animulnpct vadentis de refqlranoncccrrerc.fdco-
que Cellitudo vcltca, quain votum pium clk ha-
•* H<>c rrcmploditu EnnoJ-usiaPjncgyticoTHco- bere vicinam , erigar humiles , eripiat oppriinen-
dorici , f oronim curia- innomcio flore ve lalli nilllnin ,
dosjiSc, quod porclbuibuc rarum clk, proficiat
fle l-iOnorihustrti^ir dcfpcratio ,
quem foverunt deptr-
canr in joiu cofliciennar qu.ims conUutic Natiriuv cunctis ,
qui univcrlis ccllioc invenias.
,

Svnfilti , Roma, te tandem arcem Omnium gentium Ac ,

terrarum efle reginam , cum ex omnibus junvinciis EPISTOLA DECIMA SEXTAv

optimates viros cutix tur pignoraveris , ut Senatus
dignitas non tam nomine, quam re cllct illuflrior, cum
Juliano Comici Patrimonii Theodoricus Rex,
. totius orbis flore condiret. Illud autem non o niteam,
Meiiogabaluin adeo Senatum contcmpliflc . ut manci-
pia togata Senatores appellaret, tcfl« Lampridio. Snjf Jubet , difiuti.tt cauftm Apulorum conducto -
rumfrumenti qui consuefi i fuerant fru-
,

EPISTOLA DECIMA Qtt ART A. ment* fihi inimicorum (ubrcptionibut cou-

Fauflo Prxfc&o Prxrorio Theodoricus

eremita ; & imperat ( fi itaret (e habet ) ut
de reliquis prima ludiUioftis habitu mode-
Rex»
ratione detrahat .

Prati pii, ut geum Tertiarum, quod Cathalien-

LluJ amplius no liris utilitatibus applicamus,
Jjbut. imperabatur , annis •fingulis
I quod mifericordi humanitate concedimus. Re-
perfoluatur . gnantisentm facultas tunc fit ditior, cum remic-
tic :Sc acquirit nobiles thcfluros firnix, negleda

Y Ibentes omnibus modis przbcmus affenfum, vilitate pccunix. Hinc ell, quod confuctudinis

Jfhnjr.-rtrfft JL^i quoties a vox

ell julla pofcAtium quia nec nollr* humanitate commoniti, opero felEs , ma-
:

•kfirih btnt decet clfe difficile beneficium , quod largitate num porrigimus oneratis ; uc pietatis noder re-
fitiuM ,<jua nou patitur detrimentum. Errideo prxcellaMa- medio furganc, qui fortunx lux acerbitate cor-
l*i">itjtt non

fAlitxr Jetri-
gnificcntu‘tua ,
quod a Chathalienlibus infere- ruerint. Dudum liqttidem conduckoces Apuli
mt ntum.
batur, genus Tertiarum faciat annis lingulis in deplorata nobis aditione conqudli fune fru-
t
tributaria fumnn perfolui ; nec pblk fuper hac mcnra fibi inimicorum fueeeprionibus concre*
parte patiantur Yuppficcs aliquam quteftsOnem. mata pullulantes, ne cogantur ad integram pex-
:

Quid enim inrerclt, quo nomine polfcflor infe- llationem, quibuscommerciorum funteominoda
rat, dummodo line imminutione quod debetur, diminuta. Quod nos pro ingenita humanitate
rxoluat ?Ira& illis fufpc&um Tertiarum nomen conii Jcrandum efle judicamus; ut quorum noa
auferimus , & a nolkra manfuctudinc importuni- poflumusaccufare * delidtam ,
relevandam potilis • AtnAp.im
tates competentium fubinovemus. xdiinctnus fortunam. Inde enim confli tutas pen- [tUri*.

- Not i hic julli petentibus nihil efle recufaudum. liones inferri volumus, urtdc conftatfubjeflos co-
Mem PUut. io Ainphitr. moda confccutos.Ec ideo lunc caufamSublimita-
tem ruam jubemus diligenter inquirere; ut quan-
Jufliip rem Se facilem efle oraram a vobis volo» tum cos niinus vendidi fle conditeiit , de reliquis •

Nain jullc a jullis jullus fum Orator datus. Brojf. piiinx Indictionis habita moderatione detraha-
tis : ita tamen , Ut nulla fraus nofti is beneficiis in-
feratur : ne aliqua hcgligemia reddatis obnoxius,
qui fempex nubis provida intentione placuiiki.
 . -

Liber Primus. II
Quia ficur nos tangunt fupplicum damna , ita no- pravum ,
qui clerus ad "laudabile cognofcitur 1

bis eorum firuduoia de Bear clle compendia. inflitutum. Eridcoad interrogationem vellrain 1

curavimus prxbctc rcfponfum nc per dubitatio- :

EPISTOLA DECIMA SEPTIMA. r.cm poiluis-trrarc, nili/ quodablir) vditisexee*-

dete. Si RomanOm piardium cx quo Deo pro-
( ,

U nivcxlis Gothis, & Romanis Dertona: conlt- pitio "fbn: um fluenta cranfmilhnus,ubiptimum '

ftentibus Theodoricus Rex. kalix nos fuiccpit imperium ) fine delegator is

ojjufqii.ini * pyccjcio prxfiltuptoi barbarus oc- *
.
Ed. Niv.**1
Pr.ec ipit caflrum circa. eos pofiftm , dum cupavit , cum priori domino (ubinota dilatione G
,
fcf «"* pt-
Quod
fA& /ruuntur co-n,nun:.int , domos jH>i m rcitituat.
videtur ingreflus
fi atuc dclignatum tempus rem
quoniam prxfcripuo pro-
lititnr.

Pufeript!»
,
i* eo conjl ruant. inviniM jn-
batur obviate tricennii jubemus
, petitionem
quiefeete pul/atoris.
no. Mmjut iut
Illa enim reduci in medium
Adp.aimm.
Utlie* mi lirari 4 ratione, commoniti («pie nolumus qux nolitis temporibus prxAnnpu

P
,

nos cura femper librator or.eravic ) Gaftrunr damnamus : quia locus calumniandi non relin-
quitur, cifin longi temporis obllui iras prxtciitur.
juxra vos politum prarctyimtn communiri: * qu:a
res Priliorum bene drfponiriK quoties mpacc
De percultore tantummodo, non eriam perem- Ferettffh
nmbcne ,
ptore fratris, quanquain omnium
trattatur. Monitio quippe tunc cHuirdcpc-r va- communi lege frMrkimttix
d 'prmtMr,
lida, diutina fuerit excogitatione toboraftn damnetur, fulumquc (it parricidium quod to- Unm rehfj -
fmoump*- li

Omnia flrbiu probantur incauta male con-

ti ua tragadiam reatus dtupeort tamen
: humani-
,
”.BP‘
,

Ommn Mit* Ibudiolod tunc quttiau .quando jam gciicula tas notlrj, qu.r libi etiam in fcclcratis
locum pic-
f.ibntnr t.ris inquirit prarfcnri auftoritate definit
formidantur, Adde qui»d animus ipfc non po- , ut ,
.acamtA- ,

tcfKllc in audaciam pronus', qui divctfa fuerit hujufuvodiu portenta pjovinJ.c finibus abigan-
ttim imu curi follicitus. Hanc merito E xped irfortem no- tur. Nam quibus fuirexofit It loc ictas parentum,
frAuunon
minavere Majores civiunyion mcrcnuir habere confortiuiTunc puri
Wrb.tHi,. : quia mtms «lefora praffiis,
c+jutiem- non debet aliit cogi ratio iribus occupari. Quapro- cornotis ju.uuda ferendas ncbulolts uu.ulis
hin oicmfsn- pter ampIcAcnda rescii quxgfcDrnIiutis conlt- polluatur.
,

derattom- prtrcipirur i uoc rtoiam fas c»t incurre- * Cicer® io verrem : (celat ia ultimas terras depor-
re jullioncm, qux c votos ma*iine nofi.it ur ad ju-
! Ufcdiim. Mr *
b Giadu, amicitur. Cie erode
vare. b r ‘deo prxfcnti au&oruare decernimus, offici. i.ftrj.

ut domos vobis in praedici » oaflrilo ala rirer con r

finiatis, reddentes mimo nolito vic illi rudi nem EPISTOLA DECIMA NO>fA,
rerum,- ut ficur nos vclbis utilioribus profutura
cenfcmus , ita tempora notha ornare vos pulcher- Samtnino,& Verbufio Viris ilhldribusScnaioib
rimis fabricis (c tutamus. Tunc enim accidit ut , bus Theodoricus Rex.
tc fumptus competentes nothis jam penatibus
edtogregare velitis ; Sc habitio robis non fit in- Ht tjmcwnjHcGathornm fifum
_ _ ,

F JtJ ' »*5n .

S’
ro P"' Fu "" comroenl.tc cor.- t,c<hvaU)mfU„ . rmm ,JrMibiu,ms
Quolc . rogo . « b,bu. propnis
efle , cum maqiiones hollis topj ur ftf>
-iurillimas
Ainerc Imbribus parcae , jro> tecta defert
? Ille

dant : ilhjm Inedia confumat , vos copta provifa lfciVoltfmuslcgale cultodire compendium
reficiat. Sic vobis turilfimc conftituri$ hojUs/e-
F cjili.i nolim clementia rebus proptiis
videtur TbetUriX
:
^
ftet ante cvenrurti certaminis /ara patierur perdi- clle contenti Et licut nullum gravare cupimus,
Cettfut rem-
toris. Condat en-m tempore necdfltris illum ita debita nob;sperdcre non debemus. Indigen-
r»« tiam juftc fu^i mu qur fuad« cxcclfus dum
piobiri fordtfimura virum qui fc per multa ndn , : . .
,

aillrahir. N(uo quis cum proviHeot&n habui (Te pctr.ieiofa res ctl in Imperante tcnuita>. a Ma- ,
fiUjlTJxcef:
tijjtmumri. putet, litune eceprrir fabricis operam dare ^ aut dus ubique laudandus cfl. Nam cur aut virupe- far.
mm , nmif$
penum condere, cuiu ypoacat bella trattare ? rabilt»*icgligcnria in propriis defluar aut alie* trmxidd
per «I» ,

na cupiditas turpis abradat? Et ideo vobis prx- tMm

n»n d.ftr*>nt.
«.Conflfi et bpcloco raunjcadfccgc^.jftf a tciupoi^ prreipimus , ur Adrianx civira-
fcnri juffionc
pacis, cri-niiC^accrltaria (ant In li»’»gis obi; li®nihg|s ,,,W,
tisCurialium infinuatione fufccpta qnieum-
cattra v itlooe fiTiT», pio3cl mqn2a
, ut tt PrAcopio lib.
,

U «k bcUoCutiaOiumdiquct. B. que Gothorum Plfcum decredac lmplqrc cum

.
»f ,
ad xquitatcin redhibitionis arClctis nc tenuis :

de. proprio cogatur cxolucrc

EPISTOLA DECIMA OCTAVA. ,
quoJ conilae
idoneos indebite detinere. Hac f^fticct ratio-
Domitiano, Se Uvilir Theodoricus Rex. ne (ervarn , uc fiquis
vitio malue- contumaci*
rit Dodra jufia tardare
mulcla reddat, cum
,

quar debuit etiam non compulfus offerre qua-

iBis refibulet
,
quod debeant re(litui frxdis ;
tenus protcruofpiritu indecenter erc&a impu-
a prxfitmptoribif* oecrtp.it a , rtijs .t ut con-
,

nita juftis fxculis non relinquatur audacia.

tT.xcfus , jut prxferipito triginta anxorum
« Raro ubet, nrquid nitnis,(hf omni i cum modera-
obuit t ; er quod Jrjtrjs percujjorfi in exi-
mine fimt ,
' icero de Oratore , & de Seneftutc t.
lium deportandtu. Oftic. Colum lib. x.

Km lien de.
lt*]*crr, m«/

fmU *i*i*je
O
% I

uan
Por.ct
l vo» «olerq
g«« «n.>v obfervare JUUIIUlll,
uvitl«,IC
- •• _
juftitiuin,
a'-
qui xquiiarcm pupulis dicere fufccpUlis?
n°n licctdcliiujucrc , qui alios creditur
&

J)
(WtMIt, fub xqu itatis xcguU eouunccc nc fiat exemplum :

v
*; Digiti?^ by
 ^ ,

12 Cafliodorus Variarum
EPISTOLA VIGESIMA. EPISTOLA VIGESIMA PRIMA.
Albino Sc Albicno Viris lUuftcibus , atque Patri- Maximiano Viro illudri , & Andnoe Viro Sena-
rii v Theodoricus Rex. tori Theodoricus Rex»

JlUs commonet , ut in (pctfaculu patrocinium Decernit , ut difeutiant , num pecunia fabrir

partis Prafini affumant ,&utde Hcllandio cis Vrbts ^fpntfa , tot i fuerit abfque

Cr Thoroeion qui Utilia publice iptior ,

fraude in eas expenfa.
,

fuerit a(limatus , ab illis Prafmi Pantomi-

Rcfvocindi fumus adedunfis civium (ludii*

•
mus
tuatur.
, confujione populi Juli at a , conjli-
P
ligere
ad augmenta i ivitat s : quia nemo potcd di-
quod habitatores intelligit
i

non amare.
,

Icct inter gloriofas Rcipuhlicat cUras, Se Re-

U nicuique pattia fua chartOr cft , dum fupra om-

JM
L
a»<M
galium (oTlicituJinuin (ahititcros * Huttus
parsmi a videatur. Hi*—
Principem de-Ja C»ai
Spcdfaculis
nia falvum fore queritur , ubi ab ipfis cunabulis
commoratur. Quapropter votis pai ibus invite-
1 rm *$•
'*

Memfub, ad dona; quatenus

inur KsruuiM.
IIIU1 quod ipuiui.
wu.i.uiiu» MUUU fponrc iimuiiiiui.
tribuimus,
ramen pro amore Rcipub. Ronwv. no»

ititmh rH
loqui
pigcbil

?%"*£***
bu!
:

\*foT
uoouc copitationcs
has quoque cogitationes intrare quia

^T , n na
noltrisS
:
:

?m!
^
J. ..I - . .
d

re „
g d
..
! _ — —'

Romani.
rationem
•
,
^
‘

* ja rconteramus.
...
• E . ) — — ....II:
Et !
ideo nulli gra-
is deoum* «cun* re&c-

,
.

cum pura chnfciemu.defidc.ctfe

- ,

/_
-

^"" «»“"7“. • F**"™

J*»''™*
1
» probari: quandofrufitumlaborlsfm capit, dum
* temporum, hem, a populonim Illud emm,
^ n0 , J ^cfepen-cmrecognorcir. Quo-
propitiante Deo , labores. noltros aderit quod fe ,
circa p orienti decernimus judione , Romana: ci-
oriolam generalius cflccognoTcit. Partis itaque
vitatis fabricasvos debere difcucerc , li labor ope-
Pralini iniinuati petitionecomnctiimis(quoniam
ris concordat expenfis vd (i apud aliquem con- :

hoc introductum cft, ur populi de eoiore vociten-

det reddere pectuiiam , qux non fit fabricis cx-
tur) fcditioncs turbulcncas a quihufdam fccldtif-
r - . r ii- if perna,
penfa , deputatae erogandam. vuious
reddat crosfanaani.
r.cnutar* rei tcaciar Quibus
. .
t.
r

V MS. Aud.
fimis metar, , St caufitm tenni pubbe* ad furo-
m certamini pronuulfc. Qijofi unque gamlil
^ t j onibas c<ilfcnKr cxprcflis.aj nos InftrTlio-

ncnl fi*lilfimamdcaWc|utju<licionofttorcf-
rlccoram non poteft habere qualiramra lipatcm
«ii. pondcrI:vi a clmi„ i , quidlisadin llgincmve,i- t

non meruerit polfidere communem. Et, deo d,-

Nn mn *S im ^ hKhn^wSL
^ ftn U
l| -
gmtmeft dementiant noftmmhasquorme par tes 6
afpieere ne ubique poilir morum probitas du-
vc|k acd , 1IluJ do in uli ^
j, r cum impendere [«affir j„.
ecre. Non enim inaniaverborum popularium
cogitamus fcd pcrrac.ofe femen fcdutonnit«- r per aera vagantes
A.csipfa: .
ptop,
r r -
1|jdo! , minr . „r atilt ‘,
fetI ld c ., bi i udn m

•Gr.&mj.
* vefter impendit, dignanter affumai. Putari enim
non debe, m,urta, populos tegete ac gubernare
Romanos. Nam fi * bonoium omnitun caola
^
^ -
de Ron
w \
°
^
dcb ea:n usdiecte
c iontl!I , c conftatt.
,
quam
*
tas
Quii
«Tao
ipfis liberis plus anuri ?
htnirum. penfetur pro eorum utilitate delecti funt qui
, ,
honores glori olidi mos accipere mcruei unr.Con-
EP.ISTOLA VIGESIMA SECILNDA.
* Ed.
vt). aris ergo fpcuatoiihus , de HcllanJio Se
ri». * Tho.loron qui lanitia: publice aptior fuerit
, Marcello Viro Senatori Advocato fifii
zdimatas , 4 populi confiifion
[fonc fublaia , confti- Theodoricus Rex»
tuatur a vobis Prafini Pantomimus quarenut :

fumprom, quem pro fpe&aculo civitatis impen- lUum ex Advocato privato creat Advo-
^' n,us » cle&is contuUflc videamur. Hanc partem
p-am v«i- catum fijci.
tTmMAj.rf hlufice difciplinarMu tam nomi navere Majores^
qu* oie cuuto
•fptB-.ytrint fci licet qu»orc elauto maniDus
manibus loquittu,
•*••••loquitur , oc qui- &
c Olidalauseft Regi* largitatis
“didil6 „ ec
quoties con-
mu,4,n . bufdam. gciliculattonibus fiteu intclhg. quod ,
^ vcn;iint inJu , ta . , ;b
,

JU j„T fui „
VIX narrante
«ante lingua . aut fcnptuta; textu polite
agnofei.
odfcribcrc „ ,
- d ^ na . a.f^iirionit
fpofiti librat exa-
inen: quia ubi aptantur ofhcia meritis ,
nil de-

n .. .. v ...
a.* betur iuccnis.
bcuir incenis. Non enim fcncemiaia
de rudibus (cnteuri.na '
ferimus otoha, Illimis judicamus.
fed de ptobafufimis iudleamns. Polifti
.itat^
ei.ittic faSL^c“S w“&iVptah»i
'
in fjdionet colatum Vroai fiilicei
.
, fcd i.
dividi. Colorum qeidjm nomina fullonia , qnor<ini & fiquidctn forcnfi core multifarii pracdicaius inge-
gratia inter (penatores Si pecunias erogare > coq>ora A nium : nutridi facundiam exercitatione caufa-
diris cruciatibus alfiigere non dubir.int, per colorcvdil- rura : expertus es , quam fuives Fides afferat fru-
fidentesair Procopins lib. i. de bello Perseo (editio- : J '
,
dfus, ut etiam ipfa conciliet corda Regnantium.
nem Conllammopoii hinc oautn delcribens cujUt
meminit |udinianucfub finem Novcl. rt. juhdtque au-
,
H rc in te fpcculitor virtutum noder fenfus in-
cioies ledicionit qui au!u^> rant, conquiii k & in urbem fpexit. His apud nos ftitfiagiis placere meruidi,
,

ut paniantur , addaci. Hujufcc autem formulx memi- ut dignus extderes ad publicas caulas, qui gedilH ,
nit iufr. hujus lib. epift. jj. F»rm*r.
ha&cnus fub integritate privKas. Sume igitur
Fifei nodri tuenda negotia , in urendis officii
rui privilegiis dcceflorum exempla fccuturus.
Ita ergo per medium judirix tramitem moderatus
mccdc; ut nec calumnia innocentes graves ,
nec ,r
u f*
pcuciooibus rocontacoiM * exoneres.
'
jufti* Ilia n ;rU \
 * - *

Liber Primus.
enim vera lucra judicamur , tyix imegrirate fuf- pro communi utilirare exercitum ad Gllliascon-
fragantepenipimus. Non ergo quories fuperes, ftiruimus deftinare ; urlimul dc vos provectus oc-
fediquemadmodum vincas, inquiramus. /Equita- cafionetn habrre pollicis , &
nos qux pnrftritmit,
tem nobis placiturus intende: non quaeras dc po- meritis contulit L- vidc-imur. Later enim fub odo
tcftatc tioftra , fcd potius de jure victorias quan- laudabilis fortitudo •Sedum fc probandi nonlu-
V. L
^
do laudabilius a parte Fifei perditur, cum jufticu
:

bet fparium ,
;

occulta cillux rota meritorum. At-

/jr ^tjf.rrn-T non habetur. Nam fi dominus vincar, opprefiio- qu: ideo per Nandium Saionem noftrum admo-
m/litU n* ni» invidia dltxquitas vero creditur , fi fiippli- nendum curavimus ) ut ad expeditionem , in Dei
h4!>ttmr. ccmfupctarccontingar.Noncrgoparvoprricuio nomine , more (olito , armis, equis , rcbufquc
caulas dicimus quando tunc fama nolira proli-
:
omnibus nrccfTariisfufiicicncerinftructi , oda.o
fr -.fot ,(** c r< cum fe commoditas injufta fubducir. Qua- dic Cal. Jubarum proxime veniente, nx> iis om-
j

^ P ro F tcr interdum caufa mala Fifei , ut bonus nibus , Deo favente , moveatis ; quatenus & pa-
’
Princeps cfTc videatur. Majori quippe compen- tentum vcftrorum i i* vobis oftendaris indic vir-
dio pcrditnus ,
qpam fi nobis indabite vidoria , dcnoftiam peragatis feliciter juHioncm*
turcr.i

fufhagctur. Produdee juvenes vcftros in Martiam difdpii-

nam. Sub vobis videant , quod porteris refertt
EPISTOLA VIQESIMA TERTIA* contcndanr. Nam quod ir. juventute non difei- j*-
nir ,
In ifiatflra serate nefeitur. Accipitres ipli,
•Gr.&Cuj. Crliano Se Agapito Viris Illuftribti$,Sc Patriciis quorum vjdus femper cxprxJacft, fiftus uios
*,M€
Theodoricus Rex. novitate marcentes nidis pronubant ne molli
,

otio confucfcant: alis verberant immorames eo- Atdf.t:

m
,

Hi Judicet eliguntur , litem Patriciorum gunr pullos teneros ad volatum ,•

ut tales debeant nuurt,
virorum Fejti er Symmuhj contra pa- cxiticrc , dc quibus poiTit pietas materna p:alu-

tricium Paulinum dirhn.tnt. mere. Vos autem quos &: natuia erigit > & amor
,
opiuionts cXauiit, Audete tales filios relinquere.

D Ecct Regalis apicis curam

curtodirc concordiam
dem Regnantis trahitur ,
:

fi da omnibus pax amc-

, £
enci.dir.it is
quonij m ad lau-
quales vos paefes vcftros conitar habuUle.

EPISTOLA VIGESIMA QUINTA*

h.mr
emn>
^ Quid crt

quam quietus populus, concors Senatus,

enim quod nos mblius prxdicer,
tora- Sabi ni ano viro Senatori Theodoricus Rex.
tHr,
que Rcfpub. morum nofttorum lioncibte yclU-
tzitrr- Jubet portum Lue ini, er portu junehs repi -
fmmt * V m fta ? Hinc rit qflod prafenn
,
dione decerni- ju

etrumejue etilige/uiort/u inpojlc-

mus, ut magnifici viri, atque Pacticii Feftus atque ruri ,

SytOtnachus, comta illuftrcin Se patricium Pau- rum curam haberi.

linutn jn judicio vcftro ,
quas fc nflserc dicunt,
excrant a£Honcs. Quibus pro legum ratione fuf- '^T II prodeft initia rei folidarc , fi valebir pr*
ceptis, &, fi ; tunc
juns ordo patitur, definitis lx| fumptio ordinata dcftrucrc. llhfunrcniir
Patricius Paulmus, quicquid adverfumfupta me- robufta, illa diuturna ,
qux prodentia incipit, & ItfisjUaUSm-
tnr" a »
mOraros magnificos viros fe habere caufatur.pori cura cultodic. Atque ideo* major in confcrvan-
forte depromat. Nec tardavi volumus In ejus dis rebus ,
quam in inveniendis adhibendi
quoque parte fen.entum.dum velimus omnia in- cuitda cft : quia de initiis prxdkauo debetur r «tf«d/T.
cereo» dic dccifa , nihilquc aliud relinqui , nili invento: de cuftoditis autem acquiritur laudata * Ed. »»*
quod debetur afieciui. Videre erg^ianti judicii pertedio. Dudum fiquidem propter Romane «"">'•

afbitcds vos electos : videte expcctationein no- mtrnia civitati s.ubi ilu.lium nobis femper impen-
ftram , xqnabilem Hagitarc juftitiam : relaturi dere, infatigabilis ambitus erit
,
portum Lucini
gratix ubenimum frudum , (t prxfcns difaepta- deputaris reddit ibus reparari jullio nofira condi-
tio ,
quos dignos credidit , non impares probet tuit; ut viginti quinque millia togularum annua

dic. Debet enim de talibus viris cfTc cura pcxci : limulctlam portubus jun-
illatione pr.crtcncitr
pua, qui daic paflunt minoribus evidenter exera- dis, qui ad iltaioca* antiquitus pertinebant , 6c MSS.mti-
pia. Nam qui inter paresfummos viios lirem ne- nunc diverformn ufurpationc fuggeruurur invali. qmuut.
jit * abfolueniain
glicit ablolucndajn , hoc imitari reliquos fine
fuse Cundaeigo
Cundaergo ad prxrtationcm rtuvam
lUtujam prxlbuioncm facies fine
d*m. >itaciunc permittit. dilatione revocari quia licet nortra jufla pro fila
:

reverentia in nullo violanda fine, ea taiueu culto

EPISTOLA VIGESIMA QUARTA. diri volumus maximi qux Urb i faciem yiden-
,
tur ornare. Quii enim dubitet , fabricarum mi-
Univerfis Gothis Theodoricus Rex» racula hac proviiionc fervata , pendenti faxo &
k formatas * MSS.
cameras tegularum tegmine cuftodi-
Indicat (e per Nandinm Sajonem illos admo- tas? Ut antiqui principes nobis merito debeant
nendos curajfe , ut ad expeditionem Cadi- f** ,AUtlc*
»
quorum fabricis dedimus a longiili-

tM.tm f. rtbm omnibus

C.t!rnJ.tr. J.liir.
,mm )“»«"* » ur noviutc reluceam,
1“ 1“" »«««*&»«»«* “=*««•
nscfsriu Mficttmsr bflruOi pr.psrsns,
& fessiores junioribus exemploJint. . non cft novum. etenim Ma*
«crtinus in l^negjriko Jttliaeidixic arbiu n >n<eau tt-
T Nnorcfcenda funt magis Cotlm,qulm fuaden- nor>tA ab r”P CT¥ or« ««^airte jMTenturempari quoq.»c

1 io certamini quia Wllicofe dirui cd o

Rau-
r“ l0 • “ urbium ac J«ot. manno. u... te-
Igitremmn i
:
1 mum tempon» lemirt diciiiius, ut vuicrcclt ml. iS.C.
d um comptoban. Laborem •
,
quippe non refu- yheod. de oper. pubi, xdes etiam dicuntur xtati. lenio
,, , !

itmUt-
vt itmtu g ir » qm virtutis gloriam concupifcit. Er ideo, concutimLif.cod.tit.&Ovid.
»;a*ioiKn- juvante Deo , tjuo auefote omnia profpctanrut, Cancfcuot turpi tecta rclkia fiau.

DtgJttrepCby G^^le
 4

1
Cafliodori Variarum
c|U«
Eiftodiut Tlcioenftt «ffc.cB Boethinm : Adifcia
fub ncgligcnria conicnefcunt. & alio loco, EPISTOLA VIGESIMA SEPTIMA.
AbiuiaM prilcam tc Prxfiilc tcfla fcncflam.
«• G. Theod. u
Sic ctwm xw chirographi dicitor ini. Spcciofo Theodoricus Rex.
cen. pct. 8c xtatein lincmque libri apud Geluum .•«
aetatem vino acccdcac apud Win. lib. tj.cap. l.
Memmi
au*
quoque legibus xt «em tribui , cifquc ab optimis Indicat populum partu Prafini dum ad Cu-
floribus dici confcncfccre , languere ,
mori , occidi. & ,

Cooltantious ioL x*.C. Theod.de

appcll.jubetcoolc- riam Ve uirent , infidias a ibeodorico Pa-
urbis lcnt«ata
nefeere legem, qu* vetabat a PnfccVi trici* , er Importuno Confule pertulift,
provocare. Ammianus Mircrillmn lib. 16.
de legibus
pauIatiuiTepa- it aut unus oeci (ut fuerit jabetq;:e prx- ;
fumptuuiiis loquent, Senefeentes , ait, t

xavit Sylla Diditor. Sic & Claudianus his verbis, diefos viros illufiret moneat ut injlrufl.ta
prikimque rcfomtin'-
Canitiem lege» , cincnAiaiurquevrttuftar,
Acccduntquc novae.
pnjon.tf ai judicium Caeliani er Ali-
pili mittant ,
qui hanc eaujam legibus
,

4
Huius Gellius, partus cft ertim leges mas de tam immo- dirimant.
dico fupplicio no atque IcniOcmori. Eodeth modo Ci-
cero lcqu.-n nreilrum, & bellam civile ac iomeftictt»,
;

& totum Urbie atque Imperii occafum appropinquare I extertitum Gentium n*ores fub lege mode-
•dixit. Eodem fenluxtas vinorum,
opcrum^jlvarosn, de
arborum, pjo annis fie diuturnitate Icgiiur. O.uoJ Agge-
S ramur: Ii juri Romano fervit .quicquid fo-
datur Icali.r; quanto magis Jccct iplam tivilita-
mis Uibicut in Commentariis ad Jolium Fioutmum ad
tis fodem legum tevercnrum plui habere ; ut per
arbores tranftulit Alter «contrarie , inquit, h
niliter

quriereciex fimilitolinc feri cultu»* comparationem moderationis exemplum lucear ccatia dignita*
accipiens, id cft , f. Iylva,cu|uslit xtatisfHscaelurx,
& tOtn ? Ubi enim quxtarur mo lcftns aninjus, <i
vo-
xtas arboium u; fulcnt relinqui , qua» autenulu» fccdent violenta Patricias ? Popili itaque nobis
cant , &
fylvarum quoque rtitcs (ini pares : fi fi •
nattis PraliaS petitiorie fttggeritur , dum ad no-
diluntcs,
miles erunt in comparilior r, an ordines xqv-
ftrum dii^oncrcnc Comitatum venire , remedia
an pari conftitutionc an limilc genus vitium. Haec
crinfueta pofccntcs ,
fc truculentas infidias l P i-
ille. Bnjf. ‘

tricio‘Tncodori?o , &
Imporrimo viro illuft i
€PISTOLA VIGESIMA SEXTA, Confule pcrtulilTc , ita ut unus cotum defleatur
extinchxs. Quod nos , fi ita cft , pro fadi fui

Faufto Prxfc&o Prxrorio Theodoricus Rex» acerbitate commovit , ut innoxiam plebem luror
peffcqucrctar armatus, quarntorete civicujdc- ,

mrifict affr&us. Sed quia conditio minorum Re-

Statuit , ut qux dudum EccUfix Verfilix An-
gnamis xqiubilicor implorat auxilium , fjpra
j m
valeant in perpetuum, Tjhx. ,
ti itis prxflitit ,
fi memorares illuft res admoneri prxfenri judionfi tiLunmp:»-
& extraordinaria tributa,
qux .1 tempori-
ccnicmus ; ur ad Carliani, atque Agipiti illulV ium M’
bus Cafiodori junt folutx , non [entia :
virorum adxqu^ judicium infimetis deftiiure
vult tamen ea ,
qux Fcclrfix pofleaeo/laU non difteranr , te inftante, peiffonas; qurenus le-
Junt bona , onerijolutionis fubjueant. gibus examinata cognitio , eorum fcntcntfa ter-*
minetur. Sed ne torliun magmficos virds lo-
Efas eft apud cos fidem beneficii prioris quacitas popularis offenderit , prjfump:ioni*

N!imminui, quibus
_ .
,

convenit a noftrafar-
pius largitate pndlari, Sed ficutquc femcl an-
alia hujus lubenda diferetio cft. Teneatur ad culpam,
quifquistranfcuntircverewtlfi no Senatori inju-

nuimus, refeindi in perperuun» non metentur: lic riam prorervuiinfltxit : fi mali optavit, cftm bene
qui largitatem noftram moderaris precibus im- loqui debuit. Mores autem graves in fpcwftnu- ,
lis quis requirat,? Ad Circum Oofctbnc convenire
'
petrarunt , nolliorum terminos prarfti rorum im- ,
J irl . t#w .
Catones. Quicquld illic gaudenti populo dici- -y rHITt »-
modica non debent pnrfumptione rranfccndccc.
Unde qui» rcligiofi ihidii reverentia commone- tur, injuria non putatur. Locus cft qui-dcfcendir nti.

mur, ut qux duoum F.cclcfix viri venerabilis Ver- exedTum. Quorutn garruliras fi patienter accipi-
Hllx Antiftitis pneftitimus ,
valere in perpetuum tur, ipfos quoque Principes ornare monftraiur»
cenitamus ; nunc quoque illuftrcm Magnificen- Kefpondcanr nobis certe , qui talibus ftudiis oc-
*itt rfttt- tiam ruam duximus admonendam,quatcnus * fu- cupantur, fi tranquillos opunr ad vei fartos fuo^
•
t i»r!inxti».
pet indiciorum onera titulorum , orurfata Eccleua ccitc volunt eosclTcvicIorcJ , quan.lo ad inju-
rnmiriLu *•-
incafummanon fentiat, qu.t ulque i magnifici rias tunc profiliunt , cum fc (iipetatos turpitee

viri C?(Iiodori Patricii, pura nobis fidcdC inte- cruhefcun: Unde ergo irafei volunt , quod fin«
gritate comperti , temporibus cft folura. Eaverb, dubio fcopcallc coguofcunc ?
quae a tempore beneficii ad Ecclcliam verttain ab
• MSS.Gr.de aliquibus cft tranllara * poffcfiio , commune cum
Hac Epiftola fote liti pta anno Chiifti jo*. Im-
portuuut enim hoc anno erat Conlul.
Guj proftfi*
uni vcrlis * poflelfionib’ onus folutionis agnofeat,
•Gr.&Cuj.
Hc illius fub jaceat funftioni , cujus naOa eftjura EPISTOLA VIGESIMA OCTAVA.
dominii. Alioqui grata nobis augmenta corii efle
non pofiunr, qui mei damnoproheiunt. Sufticiar Univerfis Gothis & Romanis Theodoricus Rex.
pollclTori compendium pennonis. Tributa funt

S
xcic
unt, non laccrnx. Lucrum emn invidia pe-
um cft ; quanto melius omnia moderata gc-
,
qux nullus audeat accufarc ?
Hac Epijlola [ane it ,
ut fi quis cu jufiibet ge-
ner u fax a in agris fuis jacentia muru pro-
futura habuerit , libens ad i/ ftaurationem
urbium impendat.
L*u* efi r
.... p*r»«rcp4-

D
.
Ignacftconftruaiocivitatis,in quafecom- Trt»mrbmm
mendat cura Regalis quia :
laus cil icmpo- vrtujhrmm,
ai—'

Digitized by Google
 »

Liber Primus. i;
rom reparatio urbium vctnftanim : in quibus Sc rus; ^
quod illi* humaniras tloftra Lrricijr caufl
ornatus pacis acquiritur , Se brlloram neceffitftf , in triftitum audaciaplcttmda conver-
pr*ltirir

prxeavetur. Idcoquc prxfenti jullionc prorutu- tir. Quod nos clctncnrix noftrx foliti provido-
ra fancimus ; ut Aquis cujufliber generis laxa, in ne comprimimus : ne paaiarim linendo , gravio-
rm. Aud. agrisfuis * jacentia , muris habuerit profutura, rem vindicare cogamur offrnfam. Bnigniquip-
/s ctmtlm- libens animo line aliqua dilatione concedar. Qui pe Principis eft , non tam delicia velle punire, “f" 'fi

runc vetius pollidcbir, cum hxc civitatis fux uti- quam tollere: ne aut acriter vindicando, xftime-
litari indulfctit. Quid enim eft gratius , quam vi- rut nimius: aut leviter agendo, putetur impro-
dere crcfccrc publicum decus, ubi omnium uti- vidus, Atque ideo prxlcnri definitione (anci-
litas in gcncralitare concluditur ? Et licet pta* mus , ut Ii eujufptam Senatoris famulus in in-
lientur vilia , ad au&ores (hos rnarnu funteom- genui cede fccrit fortafTc verfarus, eum tradat
tnoditate reditura. Datur enim plerumqu^ quod legibus impetitum ; ut fafli qualitate difcufla,
majori utilitate recipitur. Et Itequenter homo proferatur jure valitura lententia. Si veto eant»
lucra fua compledfcitur , cum ne certatio pro tem- facinoris tetim mala fide domi nus judiciis praJen-

poris qualitate largitur. tarc diftulcrit , noverit fc decem librarum auri

difpcndio vulnerandum, Se nollrx * ingratiru- m
U efhndfi
EPISTOLA VIGESIMA NONA, 'dinis, quod mulS gravius eft ,
pericula fubiru-
rum. Sed ut Itoncflojcm omnium par libra com-
& 'uviinv:, g .ttu reducti, maribuj
Univtrlu Ucriftanis rupe^Somiifai conlHratit
Tllcrrdoricur Rex. V . con#mtct, .djJujmluranuoqncprxccgunurtrt ^
* direximus, que vobis icfcteri libenter amplecti-

7abrt u urtjrtm »«U

, , ttt vntiifMU» :
Hj** 1 «r«c ;««d-
mvsllp.b., JU , X f 4tfffV cuUum pu !jo ,
; Ved SriooiTfc-
venite at totrent refiunt, mina raJiciriM amputamus. Interii» igitur intee
(pknJoictn vdlrum , morcfque mediocres : re-

N On dubium eft
fus culi odiam pertinere
ordmarionilnrsccletritnuspralfararcticdus.
ad utilicarrm Rcipub. cur-
,
per quem nofftil
Et
fugite tales familiares, qui (inr injuriaram mini-
ftri ;qui honori vritru uiuntui adlciib.rc
,
quod
dclinquunr ; ac dunf levirates fuas ^aflcicrc cfi-
*

f*rr'
MSS ' m '

jdco> vcluti’L i dl.iria. rcj, majqradlitbcndjf caute- piunc , veftram Repetentiam unplica r e contcn-
la eft ; ad continuos exetufus conftiiuti
tu «p-at dunt. Vos enim ,
quos fctnpcr gravitas dcccr,
funt ,
macie non rabclcant : ne jejuna te-
rurpi nolite truculenter infequi Inania verba populo-
tiuitas laboribus prxvcnu fuccumbat j Se 4 in- rum. Si cptid dl forte ,quoJ pernam mereatur ad-
cipiat' iter fieri mottofum quod ad celeritatem ‘, mirtuin , tn Pnrfccti Urbis notitiam dolcrarnr ; ut
tonftatcfle hi ventum. Quapropter devotio ve- culpa legibus , non per prxfmnptam •.octccacuc
ftra ,
jutfionc commonita ,
territura injuriam. Quid enim ducrepat a peccanre , qui
* FUt tnfr* (paria ,
qux * vetedis antea licuerant h mutationi- fe per excclTum nititur vin licarc ? Imptrnitcnda i<"f*>nrun-
lib. f. tf>. f. buv fuis ,
poflclTorc vcndicata reftituat ; ut nec
.1 cftukio deciye> qux de legibus venit ; cxccl- & ^
•MS.mdr- illis parvo (pario * inducantur damna Se illis re- , lenter videtur de uulfato triumphallc , qui viftor
cupcrata Amiciant. pronum iatur a judice. Inter ipfos quoque aJvcr-
farios, utfeitis, non erant prius annata cerrami-
« Mnlt* in haac fcnrentum , lib. I. C.Theod. tir. f. ^fC;l pugnis fe quamlibet fervida lac e flebit in-
eoortituuhnn*. J m. tentio i unde Se d pugna nomen accepit. Poftea
4 Muuiiont»- Wr, lib. 4. epifl. 47* P®His»u!eA tu- .
u c *. . - , uti*.
gljJn-m pnmns proJuxu ,
,

I*.;,. Mi, iir Jcctfiii.ie- 4 Bcl "’ lielm frr-

r
ftulanc mutitione celete cotTus poblici tranfirm Alpi- quot^bcllum placuit nominari.Coulihumatrox, r,„m s U-
bus Jaliis , &c. hmtr. crudele pi vlidium, ferina concertatio. Nam &li £nm fnmm
datuin illi eft prius iuermem facile vincere : ra- ^to4ai»», i
EPISTOLA TRlCEStMA. men crimini applicandum eft quod ,
inde pofte-
riras potuit interire. Non permittaris ergoafii-
Senatui Urbis Rorne Theodoricus Rex. mulis velitis fieri in civibus, quod adhuc debee
in hoftibusaccufarik
Orner it m Apud i/Ut
,
qn«d fervihs furar ar-
matus ttmprarc fte/d.xc» larum perfecutus fit s Unde & pi’tu. A pogno oeinpe. Caiut pignus
innoxios , &fanat , ut fi cujufpiari .fe ni- quo^UL a pugno appellatum liribii quia 'res, qux pi-
gnori dantur , maan capiuntur, I. x|Jt. plebs deverb.
:

toris ftmttius in ingenui

y
cade fuerit ver-
. •
. "5
lignif. —
don .tio firu /*»«*, a doto
r*' » — f
id eft pi|tno> qOia
f*'”'"’ 1”'“ ,

JJtus um tradu
,cum tr 4a.it herus lephns pumen * oblita nuuu caperemur ,, utVkJmviu»
muuera oblica
nuuera ut Vidruviu» Pollio
* n"‘ ^ ' ^ "
lib.i. e- i. Plin. lib. jf.c. t+. t^uo alluluin a Paulo vide-
Vaad fi
Aum. fUurd reum jaAieJbur Jifierc Au
ft rt, ri potftt ini. (j. (enatus denum, cauf. ion. hernrr.
>
u
fi Urit , noverit fi decem l ibr.tr um auri 6 Belus. Q»od CaiTioilorus patri llidorut tribuit , li-

difiendia mu letandum, Ninus Alljr-

lio lib»!*. C. i.FtvmoI. Primus bella intulit
riorumR-i.iuidis it^rn proprii • ,
nuiiiu S •

A
<«.’ vi» v«Ai<Mi'quonmni inbellouon virbts, fcd fafto
Nimum noftrum , Patres G>nfcripti , Rei-
opus eft: ea tw T»a«f<v » a«;ar «m‘ fcr
pub. curis calentem , Se diverfarum gen-
Homerus, <* yb%pt tu«( v»Atusu,irfj, / i ii frtykj.
tiumconlilia perferutantem pulfavit fxpius qtfa-
rda populorum
, Euftathius io Homerie illud Uiad. er. ^«Axioc mm }
, oru quidem ex caulis levibus,
vijtptlett, VidcVanoDcm fle Feftura in didt. duel-
Ted graves cru&avit cxceltus. Deplorat enim rto
lum. F»n»rr.
(peclacul orum voluptate, ad diferiminis fe tuti-
ma pervenirtfe ; ut legum ratione calcata, dcfpc-
catc perft qucrctui innoxios fervilis furar arma-
 f 6

. 1 Caffiodori Variarum.
fePISTOlA TRIGESIMA PRIMA. UCr Ximix Utbis Prxfulem , pacis convenit e (Te
cuftodcm. Natn a quo melius moderatio de-
,

Populo Romano Theodoricus Rex. bet fpcratsquatn cui potuitRoma committi ? Illa
enim matpr omnium dignitatum ,
viros libi gau-
Edicit , ut fi quis ex papulo atroces injurias det prxltdere virtutum. Et ideo honori tuo de-
c *~
in quempiam Senatorum protulerit , nove- bes animos cxxquarc j ut qnod nollris adeptus es
S
ailtlmWm
beneficiis mi» meritis invenifle credaris. Cir-
rit fe a Prxfeito Vrbis pro qualitate facti ,

cumfpicerc te decet, ne qua in fpectaculis fcdi-

plectendum prxeipit ,
ut Pantomimi
itonum caufa nafcatur:qui.i tutmvpteconium cft,
prx [mitis loas artes Juas exerceant, populus quietu >. Sic infultandi cOnfuctuao mo-
derata jur nec libertati peccat honclta licentia,
Thttdorieui
on-M txptn- pectacula voluptatufn , Ixtitiam Volumus treedclit moribus difciplina. Quocirca (icuc no-
fsrnm pra S eilc populorum : nec erigere debe e morus ftris oraculis 8t amplillimum ordinem docuimus.
JftBacwiii irarum, quod ad rcmilltonem animLconftat in- Se plebem decrevimus admoneri , hoc ruam quo-
ventum. Ideo enim tot expenfarum onus fubi- que Magnitudinem obfccvarc ccnfcinns ; ut fi 1
mus , ut conventus vcftcr notwfit fcd itionis ftre- quoquam irrogata fuerit injuria Senatori, cort-
pitus, fcd pacis ornatus. Mores peregrinos abi i -
ratim loquax temeritas legum fcvcrkatc ple-
cite : Romana fit vox plebis, quam delc&et au- ctatur. Sf vfto Scrutor , civilitatis immemor,
Canvh: a mt diri. Convitia fice gaudium parium > necdelx- -qijcmquaifi ingenuum nefaria fecerit caede ve-
gnt,hnm f si-
titia procreantur. HMk fuit tene, epiud culpaba- lari ; protinus relatione ttanfmifla perennita-
tiunt ,
utc dr
btii i»4 pra-
tis in exteros.- Nolite modo vitia turbulenta con- tis nolbx muldam pcrculfus excipiat. Mc-
erramur. trahere ,
qux videris alio* abicciflc. Atque ideo mincrinc enim cufltti fic fpctUculorum fhi-
*S'idt hb. programmate* definimus , ut fi atroces
* edictali dia pancfquc dividere , uc In pati ia debeant
fa.F-pfl.H. injurias in quempiam Senatorum vox in julU pra:-, efle concordes j nec ad hoc voluptatum fibi
fumpfciir, noverit /e a Pr.rte&o Urbis legibus exhiberi certamina , ut exinde holnlis ira fer-
audiendum vir prohtfti qualitate difi i/lla , exci-
;
cfcar. Verum, nepoftluculla poilic iterum fu-
piat promulgatam jure sententiam. Vcriiin ut riens contentio provenife J Hcludlus de medio,
onme femen difeordix funditus amputetur , pnr- voluptatem populis prxftaiurus, introeat: habi-
finitis locis pantomimos artes fuas exercere prx- turus xqualiiatcm raenftaii cum exteri s * partium
* Ni». k
cipimus ; quod ve* poterit inftiuere ad Prxle*- pantomimi*. Illud etiam , quod crebras inter
diumUrbis daraprxeeptio. Tantum cft, ut ani- eos fcditiones exagitat prxfcnri juflione defini-
,
mis compotitis peragatis Ixtitiam civitatis. Ni- mus, ut amatores Helladii, qOctndc medio (al-
hil eft enim, quod 'fludiofius vos fervaw? cupi- tare prxeepimus , line UtriUlquc partis ftudio,
mus quam f vernorum Vcrcram difciplin.un ;uc fpedtandi cis , ubi delegerint ,
libera fit facultas.
quoJ ab Antiquis laudabile femper habuiftrs, fub Sivero conira lubricavoluntas in unius coloris
Papmh in
nobis potius augeatis. * Soletis enim acta ipfa favorem migraverit , (ludia fuu populus tam io
tlxatra (l 4 -
mellifluis implcreclamoribus, & unofonodicc- circo, quim rhci«ro lubeat pio jm te, quam di-
rc quod ipfas quoque belluas delecter audiret ligit jutis, qui prxfumpfctit vetita, iple judice-
,

profertis voces org mo dulciores ; Si ita fub qua- tur quxfiiffc diicotdiam.
dam harmonia ciuiarx concavum theatrum per
vqs refonat , ut tonos poilic quilibet credere 4 Agipiro. Eidem refengia clf Epiftoli festa huju»
'ful/tadi,
* quitu clamores. Numquid inter ifta rixx de- Iib. PrxeipuO autem Theodoticus (editiones in ludis
«xcirarifolitatcompefci iPrxfc«t> urb. Voluit. Eodem
cent, aut inflammata contentio? Abi icite furo-
fpcotar epift. 44. hujus lib. Strner.
res Ixti, iram gaudentes excludite. Taliter enim
*Ed Niv. animi aliorum temperari poliunt , cum vcftri ^fa-
fautartd. vores fuaviter audiuntur.
EPISTOLA TRIGESIMA TERTIA.
•,* 9 • . . . 7jt S-iWtu : J Oh
Agaplto Viro Illuflri Prxfcdo Utbis Theo-
* Acclamatio & pltufoscrat ex arte QuWltlam , & doricus Rex.
compolirx modula txque voces. Huoc autem modu-
latum clamorem concentum appellat Plinius in Pane-
Pr.tfenti ordinatione decernit ut Panto-
gyrico. Et populas quiJem RoQiaous dilc^am prin- ,

cipum fervat quantoque paulo ant«>onccotu fqrino-

,
mimo ab Albino drJlbieno electo Jo-
fuin alium , hunc forcidimum perfouat. Hraff.
litum menflruum partu PrafmiJine
imminutione tribuat.
EPISTOLA TRIGESIMA SECIJNDA. »- « • . t *.*
v
*
«i
N
,

-Agnpito Viro Illuftri Prxfe&o Urbis Theodo- Efeit Serenitati* noftrx fcmel prolatum t?*

ririi** Rex. «
tubare judicium jaicc quod provida difpo-
,
fiiionc condituit , cujufquam occafionis furte-

Jllum monet fe Jcripfiffe ad Senatum , ad & ptionc * mutate. Dudum fiquidem ad Albinum • atii , «wr
atque Aibienum Patricio* viros Prxeepta nos de- »»*•
populum 3 jubet que ut fi a quoquam irro-
difle retinemus, ut pantomimum Pcalini partis
gata'fuerit injuria Senatori , confeflim eligerent qui .prxUantius fpc£bculis conycni-
,
'ille legum foverit ate plettaiur : fi voro Se- ret. Quod nobis fadumfua relatione refeiarunt.
nator quemquam ingenuum nefaria cade Et ideo nunc prxfcnri auCforitatc decernimusj
vexaverit , (latim muUtam
excipiat. De- utquem fupr.i memoraris magnificis viris ele-
.1

cernit praterea ut Helladius halte.it ffuin c(fe conftircrir , ei folitum menflruum par-
,
tis Pralini fine imminutione tribuatis ut quod
aqu alit. item menjlrui cum extern Panto- *
;

noftra^
mimis .
 - , . ^
f

Liber Primus. *7
Bo ft ra provlfio ,
* confufionis tollendi caufl figinir ,
fine rudentibus illigatur ; Arram parvi
fmifiouu
conilicuit ,
non fiat reditionis occatio , fed animalia plus refiftunt , quam ror auxilia profpc-
quietis. riratis impellunt. Ira cum fubjcfta unda prxeipi-
tet curfum ,
fupra maris tergum navigium flare
EPISTOLA TRIGESIMA QUARTA. infixum : miroque modo natantia incon-
conll.it
dum innumeris motibus unda
cufTe retinentur,
Faullo Prxfe&o Prxtorio Theodoricus Rex. rapiatur.Sed ut dicamus aliam pifeis naturam,
fortinau»x prodictarum navium Torpedinis 1^^»
Jubet , ut fer futeuU ltc.t miri: imi em- «au fegnilfi.nl lorpnrrunt : i qua tantum inii-

mine a , ne nui/utum pr., fumat peremni, ,‘

”
g«' ium lc ra P r-'S rlvjn '“' u! P" qui UrtUUItM ’

II

s
_
i- fuent vulnerata , ita manum percutientis inh- firffl me »i
nive, diUe Jrnmemu rnerire, quimpro- ,

c ,„ ^ ivx fubft .„Ki ; fine fcnfa f>»?'/<"

Umax t quod ncccjjsrmm fuertt , retb diquo immobilis obtlupcfcat. Credo talia incur-
tiueriut . rcrunt , qui (e movere non poliunt. Sed Eche-
neis illis , impcduncncofa venalitas eft ; concha-
,frau-
o pravo faci une
JPHH >
e viikaotferdbtt-
*»y ipriAn regrinis comnjcrcnv lludiofx cupiditatis exhau- fas. Quod Magnitudo tua , PrcftffiPr*. cui fpccialitcr con-
riac. Alienis iKjuidem partibus debet impendi, venit cogitare de talibus , celerrima faciat emen- '"*• ***' **
**• quodfupetcft ; de tunc de exteris cogitandum, datione iccorrigi : ne inopia non caru.illerilirate ”
— ,

" ->‘ urr i '

ciini ferariopcoprixneccflitatis expleverit. Atque temporis, quam a ncgligcntia matre nata effe vi*-
ideo i llu liris Magnificentia tua per loca lingula, dearur.
qai curam videmur habere littorum , faciat com-
moneri ; ut non antfc quifpiam peregrinas naves * Imbrium noiftini. Uc September , quali (eptimus

frumentis oneret ad alieni litrora tranfituras , imbe* s October November, ei Varrone , cui ab ira-
bl,b cnfcl ^» d
quim cxpenfxpublioc
•*.
r
ad optatam
*
pollini copiam
‘ * T f°t P
4 Echeneis Latme Remora.
Uctt ’ r
J"\ .»*h» i£u»
. , ,
»«r.
“f 1

pervenire.
Win, lib. ). cap. x. D CtnL fic Cojac.

EPISTOLA TRIGESIMA QJ/1NTA. EPISTOLA TRIGESIMA SEXTA

' *
FaiUlo Prifcclo Praetorio Theodoricus Rexi . , ... _ . .

Incriolo Viro Senatori Theodoricus Rex.

Signijiei, Ce nonnihil commoveri

mrnti pubi,e. , i de Cilibro r
,*M(r+
ittjue
lueum J.Jdpere drejufdem jiliis
Wa* ei-
,
Apulo Ultoribus per Cancellarium xjlaits
viti tuitione vallare.
tenporcconfueverj/u deportari , Autumno
adjecta nondnmfuijftnt
telerrimi curet emendatione corrigi*
praeipit jnt hoc
U
LJ
Tilitas
lionc
li renuvari
perfonarom bonarum debet fucccf- x)iil>>iu

Tiatur aliquod res fufpenfa difpendiuns.

ne JcfcCtufcrvicnrium pa- Unanm
:

Er ideo nxritmdtli*
P
i»«-

C Um pnfrntis anni , qui localiter

ficcicas
certis folet dcfxvire
temporibus , terrenis
vifccribus nimio calore duratis , abortivos mef-
locum te jubemus quondam Benedicti
nenti civimte ex nollra audoritarc fufeipere
omnia vigilanti ordinatione procurans
in Pedo-
;

nollrx
ut
rtw,y4r4*

,
uum Icrtus non tam edidit , quam impertecla grati.r mercaris augmenta. Debes enim adverte-
ubcit.it e projecit : inajoii nunc lludto querenda rC t quam vtcilfitudincm reddere ftudeamusvi-
lunt, qux etiam in abundantiaexpeti confucvc- vis qui moixuorum fidem non polfumus obli-
runt. Et ideo trum.nu publica, qux de Calabro vifei. Illud etiam pietatis nollrx confuccuiinc
atque Apulo lircoribus per Cancellariu n vcftcum commonemur, ut quoniam devotorum nobis
tempore con. uc verant dcllinari , nec Au-
artiatis
memoria probata non deficit , antefati Benedicit
tumno vernili: modis omnibus permovemur: quondam filios qui lincera nobis cognofcitur
,
cum Solis renexus Aullralia ligna difeurrens, na- devotione paatillc , civili facias tuitione vallaris
0 ™* ordinem modificat , rumuttuofas proccl- quatenus dcfcnfionisprxfentis commodo fuble-
f
rnmtpciun las aeris pcrmUlione * rcfufdtar ; quod ab iplts vati , fecuritarcm fioi gaudeam paterna ferentia
1
•” <u OH uc ,n :n h‘ ,tt$ datur intclhgi,_ quando ex nu- inrt
'

ber
l
> J
mkn.tn.
o— — unomina
u competenter ° quod
contuliflc. Profit e reo generi, potuit unius ,
; tjt, -
4u iratrium futurorum - ? , . .
• * ., Jtuuem
A im6rim
“o ceperim r. Qux ergo talis mora , ut in tantis
devotione prarftai T quia majora fto^s decet tri-
i
J'*'* J(|

bm a*fh. bucrc , quim videamur afervientibus accepilfc. "dZ',1r a

tranquillitatibus velocia necdum fuerint dcflina- * Hic xqualiras xquitas non eft ,fed p?rs nollfa f*rvie*tl»«
ta navigia , cum Hcllarum non mergentium luci- juflilfime penfat v cum reddendo plus fuerit *“<?*&*
dqm fydus tendi carbafa fcllinanter invitet. Se ac- onerata.
ris fereni fides properantium nequeat vota terre-
re ? Aut forte incumbente Aullro, pemigiifquc
Ichrntii EPISTOLA TRIGESIMA SEPTIMA.
juvantibus meatus navium b Echeneis mortus in-
*j vt‘ .rOi^dl,
/k»i&ci<b* tcr undas liquidas alligavit aut Indici maris con- :
Crifpiano TheodoricUs Rex.
chx fimili potentia labiis fuis navium doria fixt-
initti muni,
• MSS. u runt ; quarum quicrus taClus plus dicitur retihe-
Sc.cumpUn. rc quim exagitata pollinr elementa * Illum db exilio revoent , fi revef.x in adulte^
y
compelle-
re. Stat pigra ratis tumentibus alata velis Se cur-
fum uon habet,
,
rio deprehensum occiderit , & jubet ,
ut pe-
cui ventus arridet : fioc anchori* cunia AgnelloJidejuJfori CriJ}U*i.i Vicario
C

iBy
 iS Caffiodorus Variarum
•rbu vrl tjos officio extorto Ttflil»olltr\ me, ut res parentum propria voluntate difponat:
,

illinet Condoces coitionem conlro noollibet 1 ™* nobi ' videtur efle perfona, qili
• '
« attumpra domini libertate pronem. Pullos fuos
*
* i J audace* Aquilx tam iiu procuraro cibo nutriunt,
donec paulatiin a molli pluma recedentes , adulti
/""\Uamvis homicidii facinas primus derefte- xrate pennefeant quibus uc confticcrit firmus
:

V^tur auditus, & cruentam manum oculi re- volatus.novcllosunguesinpraeJa-ntcncra ucon-

u^ncardZ
in t»**
% iant
j
judicantum
cotdiam via bonis mentibus feraper patet ta-
quia proclivior ad miferi-
:
fucfcunc; nec indigen- alieno labore vi verc^quot
poteft captio propria fariare. Sic juvenes notlri,
mnmiui men juftirix conii Jeratione librandum cft , qua qui ad exercitum probantur idonei , indignum

fimfn-fjtn. cuique fiat injuria •nefarium fcclus , quod cft, ur ad vicam Tuam difponcndam dicantur infir-
nova infelicitare fortunx commiflum cft : tunc mi ; &
putentur domum fuom non regere qui
,

cumftomin , fi fe fervet inno-

erit detcftario creduntur bella po(fc tu&are. Gothis xtaccmle- uutS
xium. Quis enim ferar hominem ad leges trahe- & itinumvirrus facit ;& qui valet hortem confo-
re ,
qui matrimonii nifus cft jura violare ? Feris dere , ab omni fe jam debet vitio vindicarcw , 4T¥
copulam fuanr extrema concertatio'
'infirum cft,
fhmib
tn^t.buTls
ve defendere dum omnibus cft animantibus :
epistola trigesima nona»
inimicum, mimicum, quod naturali lege damnatur- Vide-
quydnjtnrx mus tauros firminas fuascornuali concerratie- Fefto Viro Illuftri Patricio Theodoricus Rex.
li legt d*m-
nc defendere arietes pro fuis ovibus capitaliter
:

**mr‘
infxvire : equos adjunctas libi fceminas cola- p ^ . . , _ _
phis acmorfibus vendicarc. Ira pro copularis libi
animas ponunt qui verecundia non movennm
•**•*"— -**•’
prior reverteretur ,
'*"*
filiofque fratris
"Z/T:
***“'
fui
,
Homo autem quemadmodum pariatur 4 adulte - Romam frudi orum e. tufa mififfe t & illum
•EJ.Niv. 8c rium inultam relinquere, quod adxrernum fuum jubet eos
fi: in
Vrbe cdnHituere , ut eu
G.m>. eam. d iccus cognofcitur ^oinilifTc? Et ideo li obkt-c non liceat inde aut} difredere quam fe-
,
'/'
£tdovenute petitionis minime lis veritate* fraudabitis. & gc- cunda decernat jufrione»
n ; a |j s rhori maculam dcprchcnfi adulterii fan-
j j*..uru.
guincdiluifti , nec fub
prxrcxru crhentx mmtit
caufam pudoris intendis ; ab exrtio quod tibi T} Arionabiles petitiones fupplicum libenter K*c tiHfhtk
conflat inflichim , te prxcipiinas
alienum quo- :
X\ anipledlimur, qui etiam non rogati julla eo-
Pro smire niam pro amore pudicitix portigere ferrum ma- gitamus. QoiJ cft enini dignius, quod Jienoilu-
f* liciti* titis, non cft leges calcare, fed condere. Irata- qucalliluidclibcrarioncvolvamus, nili ut Rem-
ftrrigtrt fer
tum mjnu, men , uc li legitimus exti terit accufacor ,
de ftcli pub. noftram (uuc anna protegunt , xquitas quo-
nnncfi tege, tui qualitate te noveris audiendum ; ut (i inno- que inviolata cuflodiat? Spe&abiiis itaqueTila-
cm!c*n ,frd xios pcremilfi ^ crimen publica diftriclione re- giius in Syracufanacivita:econliftenft palacii no-
comde, e. *
fccctur. Si male initos complexus adulterorum Irri longa obfervatione dilatus ,
reverti fe aJ Ia*
• MS.
Aud. morte di vi (Ifti , xftimetur potios vindicia , quim res proprios fupplicavic qui ftadiorum cauG fra-
jmmiioc. :

culpa. Si quis autem tibi Calumniantium dainna ttis filios ad Romanam exhibuit civitatem. Qur>*
generavit, & Agnello, ut alteris ,
fidcjuflori tuo illuftris Magnificentia tua ex nollra concinens
a Viiatio vel ejus Officio extortam conftiterit iulfionc, in lupraJida Urbe conftituat nec ; illis
•Aeeur.ct fu ille pecuniam i noftri julfionc * conventus* liceat ante difccderc, nili hoc * fecunda dcccrna-
yttUu.
(ccundum leges ablata reftituat. Nolomus enim mas iterum julfionc. Ita enim Se illis ingenii
ea in cujufquam prxdam cadere qux nollra viia ,
provcilus acquiritur , & nollrx utilitatis rario

cft lententia liberare. Pari modo contra i ncivi- culloditur. Non ergo fibi impolitum putet, quod
**">*'•'**•
lium impetus Candacis tibi tuitionem fub xqua- debuit cftc votivum, b Nulli (it ingrata Roma,
bili dcfcnlionc prxllamus ; ut nec legibus te qux dici non potcfl aliena. Illa cloqucntix fac-
fubtrahac, nec iterum contra jura publica labo- eunda marcr : illa virtutum omnium latitfimum
rare permittat. remplnm fentiatur plane quod claram cft. Non
:
,
enim line gratia creditur, cui lubiratiotantaprx-
* Co^Humc locum cum I. Marito. D. ad l.Jul. ftarur: quibus mora potcftelfe proficua, dum in-
e ur, tmer.
terdum expedit patriam negligere , uc fapientiam
quis polite acquirere. Ulyllcs Ithacus nili hoc
EPISTOLA TRIGESIMA OCTAVA. fecilfe, r in’ laribus propriis fbrfitan latuifTetjcu-

* jus fapientiam hinc maximi Hoincri nobile car- •

Ac eUtmi-
Coioni Viro Senatori Theodoricus Rex.
4IH B*nni. men alfcruic
,
quod multas civitates 8c populos but. .

Ptnrioic,., bono ririii^ntrocic.c,.* non ’

modo non ampliandi fed etiam minuendi , pro bantu r eruditi. Natura fiqutdem humana fi-
fiudio detineb.U, quamprimum reftituat . cut duris laboribus inllruicur ita per ocia torpen-
tia fatuatur.

Ntn ctt bnt. beneficium , quod prefbtur invitis t

tumqu
fit i IN nec cuiquam videtur utile,quod ad verfavo- .
* Secunda julTiooe. Lib i. ftq. epift. 1 1 iterata jaf-
00 :r major!* momenti eft.Juftioiao. Novell. 17.
.

frufiMt mrm. luntatc conceditur. UndeSpe&abilitastua* Vi- V ? S?

* ” T* “*’ *“a ‘
r- rilUni ^olcfccnti! nepotis tui cognofcst nos 'T
-n«« •or'.^ nt>0K^.,c
querelis ensvibus expetitos, quiiJ tcf pattis eius,
non meliotanJi cauli, fed deteriorandi v-oto de- «..J*.-"» *»«*,»(->* t»t« ,momon.
tineas. Quapropter quicquid ex jure memoraro
, fine ahqi» dilatione rdh-
te retentare coguofcis iteratam fupplica-
p rxccpiaai pti9ri, libwaUucU , Se

z^d by Google
 i ;

Liber Primus. in
tionrm voeit 1 . i.L j. de incorporatione. C. Theod. libs,
FJftfii inter Rrferrendot Curia AH'
jo. tit. f. lomtT.
L Roma communi* patria cflc delinitur, in |. D.ad numeret,
anu n c & I. 4. L>. dccxcnl. tat. inde veuaitc SMonios
i .

/. poltiiui is iit , ia ca totiui oibis cn itate untea foios

lRxcipua veflri Ordinis cura cautiora no»
hirbaros ac fervos peregritu ri. Annxas Seneca : Ab lue
civitate dilcrdcait, qux velati communii pitria dici
,
facit profecte judicia; Se admittenJum reve- P
poteft omne* atbe« ciicttam nulla cll, ubi magnam rendo ctrrui , examinare cogir follicitiushonor
: :

panem pcicgrinx imiltitadinis non iuicoias. Apud Dio- Senatus , quem non folum volumus numero au-
nem Mucius CxCtrcm bort uor, ut omnibus lociis ei geri civium, fcd ornari tnaxitna luce mei torum. i
vitatem Romanam donet, quo hujus paincipcs farti fi- *
Recipiat alius ordo forte mediocres ; Senatus ‘MSS.jcAe.
dcliotcs redderentur, utqnc Romam incolentes pani fo-
Jain veni utbem fuas amem patrias agros & rcfpuic eximie non probatos. Quapropter unde RrJ*d*f.
, pagos cfk
atbitrarentur. Cum igitur communis natria Roma tit,
melius nobilitati collegam queamus quam de
,

non cll obfcara ratio .curUlpiauiis (cribatin I. 7. D.uc 4 vena nobilium , tjui fc promitur abhorrere mo-
iatetd- & rclcg. iimtluuuun mille , cum, eu! patria iu- ribus, quam refugit fangui ne, vilicarcm? Atque
ccidi&um erat , etiam utbc abJUncrc dcbuille , cuius ideo illuftris Magnificentia tua laudo adulto,
qUidem conftrturjoms autlwSr fuit Claudius ut tclta- ,
filio illuitris Laudi, decernar attribui qux circa
tur Suetonius in ejus vita. Cicero contra Rullum: R,p- ,

nia communis omnium nolhum. Fuit oliid Ro-

patria Referendos Curljp pt ifcus ordo * defignavit. Hxc • , d.**
ma communit Romanorum & Italorum ex lege
nitri- enim praecipientes nihil imminuimus facro ordi- »'*
Julia, bodic d» omnium qui ditioni Ko.nanx lubjcd ni de folita autdoriute judicii quando gloria
:
iunu Relegatus nou poteft Roinx morat*', quiauqa-
major cll dignitatis ‘fpe&arc fentemiam Pioce-
niumell patria, ut ait CaJiirtratus in relegatus. D. de 1.

intetd. St rclcg. Novell. 7S. vide Ciwac.ad l.unic. C- de

rum, DolUlcgalit judicium. Ornatus enim ipfo-
dccur. AUi.it. lib. a.dilpOoa.cap. at.’ Brillon. lik j. ll- rum cll , n qux folcnrilli deligere , nos jubemus
letl. eap.i. Dee. ad cap meminimus, uum. if. extra Se fi quod ib diis quotidie petitur, nos magnope-
de jppcll. Fclin’ ad cap. fin. coi. pcn. nu. 1*. de' foro re potlu lenius.
foirp.t. Kom. 1 \»j. 14«. Coululc qua aotavi*ad epift.
a* l.-b. tt. info.
,,
< Hxcvox fxpltts reperitarlo luthoribat.l
egimuv
* Sic ierunt J ullus Lipftustom. jit. Se D. 7«- cni»n vigere fnternam vciutn
vuo»u-a 4 boiionim &
rrnw. ,

iiccfndim vcnamvllc. Sic Nlactobiut venam Latinx

liagux a incupir & Cicero venam Rcijniblicx 1 Spar-
i

•Rd. Aceor.
EPISTOLA QUADRAGESIMA. tianus venans paternx d fcipliax. Ennoiius vca^la- ,

goaium iu etiam v»n* aquarum Jicuvtut a Sempro-

:
t
Allio.D. . . . nio in liiw 1neo.x1.rflD. de aqua & aqojpluu.atc.Al-
Gr.& Cuj. Aflutn Vico illum i Comiti Theodoricus Re» bcr. de Rof ini forma. t.faUux C.^e ccnftb. Cctopola
AJJnm, 4. in l. uter publica. %. publica, de veib. (i^nilic. Paul.
i

Jubet ut Opmi neceffatiA Salernitanis militi- Caltr. conftl. r. Venx putei ab Ulpiane iul. du-niuum.
,
14. (. edam videamus. Ii. D.dc dam. iofwd. m.talio-
bus , antequam ad bellam profici(ena- rum lapdlcinarum 5: laxorum in l. fi ufui trud is.
, ,

tur , procaret * 1>. t. iu le qoxfitum. D. de ufufiud.l. juudi. j.C.Je

j
,
metallariis. Stc verti lapidea *cl ferfea Batt. in l. ve«-
difor, |. li cOnftar. D. comm. prxdior. VenX quoque

O Rdlnacio noftra non debet per moram im-

pcdidtnc quod falubrircr conitar cflcdifpo-
Crum , per tarditatis vitium incurrat obftaculum.
de arboribus dicuntur, ut tcftatur Hiu.lib i6.cap. ) 4 .
in quarumdaai arborum carnibus pulpa: venxquc tuar.
Dicimus etiam venas aurific argenti , ut ex Cicerone
.

lib. t.d- «at. Deor. liquet .Nos rris, argenti, autl vetias
Et ideo ante diftribucnda funt arma , quam polfit
penitus abditas invenimus, flr»^:
flagitare oeceflitas
; ut ciim ea tempus exq»cri%

paiatiore* ad imperata futbeiant. Ars enim bcl-

EPISTOLA QUADRAGESIMA SECUNDA
^ non praeluditur, cum ncecftaria lucri r,
fimn*pr*'u-
dititrtum non habetur. Proinde illuft is Sublimitas tua Sa- Artemidoro Viro iUullri Przfcd» UrbisTheo-
,

neojjtna lontnnis militibus, ur cuique Ce expediendi fx- doiicus Rex.

frent non , cuitas obtulerit, pro noftra juflionearma neceffa-
procurabit quia fida Reipub. fabis cll deten- illi confertur Prafetfura Vrbtc
: t erfam-
f° iarnuI ,s * Dilcat miles in otio, quod f pcrfi-
fthItflde. } rnii laudibus exornatur,
fntjot. *rm*. ccrc polfir in bello. Animo* fubirh ad arma non
nu. erigunt nifi qui (p ad ipfa idoneos prxmifla
R Emuneraoo meritorum juftum Dominantis
,

•Ed .fnfit*- exercitatione confidunt. Gdtiunc viculi ccrja-

,
r ,****!&
,
prodit imperium : apu 1 qu:in perire nefeit, -"-'mr**
rt'
mina , qua: impleant xtate robufta: catuli in nq-
quod quempiam Jaborafle contigerit. Nam fi
vcllis venationibus ludunt. Loeof ipfos co.npre-
inopinata critxii'uus, qaenudmodum^tearepof-
henderc Vhgulris teneris inchoamus :c.crenim li
lu >»us, quod d<bcmus?In turum apu j nos omnis •
robora primis fcintillis adhibeas , igniculum op- \c Ui , _

primis, quem fovere comendis. Sic animi ho-

teponir devotio , quod mercrur ; duplicem uum, &
rrudhhn merit , qui nobis fe in aliquo paruifie co-
minum , nili prius leniter luerint imbuti , ad hoc gnofeir. Olim quidem quod effer dignitate pre-
PnWr/u quod tendis, uio nci nequeunt reperiri. Primot- tioitus a nobishab. rc meruifti, ut Regio larert di-
tnnihfur,. dia eunda paviia funi ; A; alitet timiditas non gnus ad hxreres. Differri te pertulit nofter affe-
d*l»*i. tollitur nili cibo rebus neceflariis novitas abro-
, thts: apud amantem prove^hts tui caufa n tar-
gatur.
dius iinperrafti , ur, poft * faerx amicitix genium »;j
f
ad honores ornatior pervenires. Cunela fiqui-
EPISTOLA QUADR.AGESIMA PRIMA dem, unde famam capcar humanitas , inre^con- *Ed.Ae.
geminata fedcrunr, patria, genus .inffinra prx- CM^MU.
Agapito Viro illuftri Prxfedlo Urbis Theodo- clara. Quorum fi unum nobilitarem complet , ih
ricus Rex. re collecta plus facient, qui non min is gcnirali»
foli fortuna rcfpiendes, quam gloria ftemmariS,
Praeipit , at faufium adultam filiam illujlru Se virtutis ornaris. Hinc eit, nunc
, q.i.>d te per
Cij
 ; ,

20 Cafliodori Variarum
* ii iJ9 , m. * India ionem fclicircr tertiam ad * Piae/eAurx curas, quas emergentium rerum ft redii rare fu-
tijn.fio. Urbanx culmen erigimus : tribuentes tibi in ea fcipimus, fennonis fuavitate Jciinircc. Blandus
civitate b falces, ubi perpetui funt honores. Quod alloquio , fupplicamium fidelis patronus, accu-
nos > Su‘ n »uncra noftra verecundius xftinumus, fiwc nefeiens ,
commendare prxfumens. Qui
ttrhu Snumi cenb fatebimur , multikm te incruifle de noftro tanta fc animi puritate clarificavit ut cum apud ,

judicio , ut illi cortui prxliderc poliis ,

quem re- nos meretur anticas dignitates, fpe&aculoiuiu
verendum humano generi effc cognofcis. Num- ordinatione Ixtillimam libi militiam vellicarer
*
uid hoc cft palaria regere , Se domos proprias or- quatenus fublpecir .olupcaris * iibetx videretur
3inarc ? Plerumque honor ex commendatis ac- vcllc fervirc. A laboribus quidem temperans,
quiritur ; nec cale eft cellam vinariam ruendam fcd in nulla fe nobis parte diflocians. Regalem
(ufeipere quale pretiofa diademata cuftodirc. quinetiam menfam conviva geniatus * ornavit: « v\ —g
,
Illa, qux putiora credimus , ad confcrvandum ibi fc nobis Ihidcns jungere, uhi certum cft nos mi.

Melioribus damus Se in quibus fuftinerc damna

;
pofle gaudere. Sed quid ulrradc ejus moribus
non patimur , fidcliot ibus profc&b mentibus ap- cftdicendum , cui ad perfectam probationem
plicamus. Roma li liabet parem , trftima nos Se furficit
, quod amorem noftrum jugiter habere
aliis limilia credidi ifc : li vero lingulare bonum promeruit t Non cft majus meritum, quamgra- s»n tfi
cft, judicem reprxeipue rei facimus , quam au- tiam in veni Ile Regnantium. Nam quibus fas cft
dc cunctis optimos quxrcrc , videntur femper ,mm > 4"
gere lempet optamus. S**

meriros elegi fle. Atque ideo labores ejus rrmu-

4 Vide fuprjEpift. offi. Prxf. utb. T»m. iteratione penfantes , Artemidoro illurtri tiro
b Olim noooifi Mjgillrjtus populi Romani , aut Urbanx Prxfcchirx fafces indullimus.Huic ergo,
qui cum lmpct provinciis/ 'fcibtts ultiquod abAu
o in
P. C. tot ac talibus ineritis prxluccnti ,'
favete
guiloorigiucm fumplit, cajo* honori Senatu» decrevit
anno urim ?jf. uti conGiUti potcltacc femper cfle* , faf-
quoque bene-
linguis, favete collegiis. Erit vcftrx

< ibus duodecim uteretur cumque motem tenuerant volemix laus, ut cum dignis charitatcm impen-
,

Principes, it. tamen ut laurum falcibus non adderent, ditis, ad exemplum exteros incitetis.
nili Poffcca per adulationem irrupit, ut
io victoria.
omnium Pr ncipuinf Ice» femper laureati edent, eaqac
nota nuxime diltin&us a vulgo PtitKCps. Talis antcin
EPISTOLA QUADRAGESIMA QUARTA.
ctat f Icium figura. Demetit ex bctulrarborc vigi*
ita includebatur Cecuris ur acies ferri in (nmmitate
,
Populo Urbis Romx Theodoricus Rex.
emineret , reliqua pars circumducto loco tegeretur :
quod eocoolilio a Majoribus excogitatum fuit , ut re- illum certiorem fuit fe Artemidoro Prxfcfht-
flatur Plutarchos in Problem iribus , tu oftcnlcreut
Magillracuuin iram iu fu mendo fupplirio non debere rx urbnnx fafces dediffc regendos , ut in-
ellc prxctpkem , cbfque fafces habere , fcd tamen liga-
tos ,
quique line jufla caufi non debeant diJlolui. Po-
noxii pari(fimum tefi em , haberent , er- &
nuntur aliquand» fjfccs pro ipfis Magiftratibus. VirgiU
rantes jttjliffimum paterentur ultorem.
lib. i. Georg.Liv. lib. x. Plin.tib. 7. cap. )o

EPISTOLA QUADRAGESIMA TERTIA. C

bus
Haritarem
ipla cura
ita
prxeipuam nos habere , ex
vcftri
vos poteftis agnofccte pro qui-
videmur efle folliciri , ut nihil admonitio-
:

Senatui Urbis Romx Theodoricus Rex. nis patiamur omitti. Cautela liquidem prodit
affectum ; Se qux ftuliolius diligimus , majori
illiftgnifieat (e Artemidorofafces urbanx Prx- gratil culfoiimas. Hinc cft ,
qubJ vini illuftii

feclurx indulftffe , & magnopere ettt/t Artcmidoio, diunoftrisobfeqtiiiscruiiro, Ptx-

lcckutx urbanx dedimutfafccs regendos ; ut quia
L, indit petit que, ut ipfins ele-
,
quorumdam illicitis (editionibus civilitas turba-
ftionem (uis confirmet
batur , haberent Se innoxii purillitnum reftem,
& errantes juftillimum paterentur ulrorem.Quod
nos , qui dclctftamur infontibus , in cuniftorum
* gc-
— 4- Q
Nir.jrr-
m. Acc.
Citis, Pattes Conferipti, noftrura cflTc

nium culmina dignitatum fcitis vobis pro- nata diftridione foliti prxfumar excedere. Quo-
:
notitiam duximus perferendum ne quis inopi- :

ficere,
quod nobis contigerit in faftiuin honore circa talia nos prxfaco viro dclegalf* noveritis,
Jttrrt, prm-
prxftarc. Quicquid eniinab uno quoque fufeipi- ut (i quifpiam incivilis cxrircrit , dilhi. tionem
tur Senatus cft , qui meretur. Quul enim de illico noftrx iuflionis incurrat. Er quamquam
,

vobis xftimemus, agnofeiris: quando viris lon- Prxfcfturx urbanx hinc potcftatcm dederint le-
go labore compertis , hoc certe in prxmium da- ges nos tamen fpccialitci delegavimus ut con- :
,

mus ut vcftri corporis mercantur cfle participes. fidentius fieret, quod duplex pcrmillflet aucto-
,

Ixuitt Ar- Hic cft enim vir, qui genitalis foli relicta dulce- ritas. Audebit ergo feJitiofos, Se a difciplina pu-
trmiduri. dine, nobis maluit inhxrcre. Et licet clfct clarus blica deviantes , noftra au&oritatc percellere.
in patria, notham tamen elegit fubirc fortunam, Quiefeat concertantium fervor animorum. Bona
fuperans gratix magnitudine vim Naturx qui :
pacis, qux, Deo propitio, noftro labore merui-
Principe Zenone , non tam benevolo , quim ftis , cur fcditiombus fcr.lancur illicitis f Nun-

alline gaudebat. Et quid in illa Repub. graria quam mijori damno periclitati funt mores, qulm
non potuit obtinere parentis ,
qux iic facillime cum gravitas Romana culpatur. Reparet itaque
favet extraneis? Sed nare omnia nimius dcfpcxit honcfta civitas moderationem fuam. Pudor cft
afledhisjut nos ipli, pto quibus hxc feci fle Cogno- dcgcncraflc 1 prioribus: eo prxfcrtim tempore, V"
tT
w
fcitur , merito nupere videamur in unius gratia ctim Calem Principem cognofeitis vos habere, r
tot dclidcrabilia fuifle contempta. Qui fupec qui prxmu benemeruis , ultionem tribuat in-
hanc eximiam fidem folatia nobis fux confabula- quietis.
tionis adjecit ; ut afpctas nonnunquam Rcipub.
 & W <

Liber Primus. 21
dura cum fuerint,
ingeniola difpofitlonefolvun-
EPISTOLA QUADRAGESIMA QUINTA. rur. Metalla mugiunt : Diomedis in xrc grues
buccinant xqcus anguis infibilat aves limula-
: :

Boethio Viro Uluftri Pauicio Theodoricus Rex. tx ^fritiniunt; propriam vocem nefeiunt
Se qua:
4 * F.d. At
habere, dulcedinem probantur emittere cantilc-

Dicit fe r ogatum effe a Burgundionum Rege, nx. Parva de iila referimus, cui coelum imitari
fas cft. Hxc enim fecit fecundum folcm in Ar- Archmtd»
« yrntU' Cr/oUrc AdiUm : h« .Iterum Zodii- !,

I Unfmiturtt^ttthiHmque omni.,
tun> hununo co „f, Uo fcbrk.vit. H«
miracula apprime callentem, ad hoc OpUS lunam dcfeiftu fuo reparabilem arris illuminario-
pcrjicicndnm invitat . .
ne monftravit parvamque machinam gravi-
;

dam mundo , caelum geftabile , compendium re-

flmmtjut C Pernenda non funr qux a vicinis Regibus tum ,
fpcculum naturx ad fpccicm xtheris in-
^
,

rt» p*rrjt prxfumptionis gratia poftulantur : dum ple- comprclicnfibili mobilitate volutavit. Sic aftra,

f im
?>*** tumque res parvx plus prxvalcnr prxftarc , quam quorum licet curfum fciamus , fallentibus tamen
Int rrx/Iar», ^g,^. pedunt obtinere divitix-Frequenterenim oculis, prodire rion cernimus. Stans quidam in
4—r
mti nn*.
quod anna explere nequeunt , oblettamcnta
vitatis imponunt. Sit ergo pro Repub. Se cum
fua- illis rranlitus cft } Se
rionecognofcis, fe movere non rcfpicis. Qinle
qux velociter currere vera ra-

ludere videmur. Nam ideo voluptuofa quxri- cft hoc homini etiam facere, quod vel intellcxilfc

mu? , ut per ipfa , feria compleamus. Burgttn- potrftclfe mirabile? Qiiarc cum vos ornet talium
dionum itaque Dominus a nobis magnopere po- rerum prxdicanJa notitia , horologia nobis , pu-
ftulavit ut horologium , quod aquis fub modulo
, blicis expenfis , fine veftro difpendio deftinare.
Hucntibus temperatur 5c quod fotis iinm.-nfi Primu n lif , ubi ftylusdici index, per umbram
coinprchcnfa illuminatione diftinguinir
,

cutn exigant horas confijevit oftenderc. Radius itae

° ^
imgiftris/enlmci tranlmittcre deberemus; qua- que immobilis, & parvus , peragens quod tam
tenus impetratis dclcihrionibu* pprfruSndOj miranda nugnitudo folis difeurrit ; Se fugam fo-
quod nobis cftquotidianum ,> illis videatur cfle Us xquiparat, quod motum femper ignorat. In-
miraculum. Merito fiquidctn rpfpiccre cupittnt, viderent tidibus , fi aftra fentirent ; Se meatum
quod Legatorum fuum fonafle deflecterem, ne tali ludibrio fubja-
fisorum* relationibus obftti-
pcfcunr. Hoc re ,
cerent. Ubi cft illud horarum de lumine ve-
multa crudifione fagi natum,
itanollc didicimus; ut aires ,
nientiu n fingularc miraculum, fi has Se umbra
quas excreem, vul-
gariter hcfcicnrcs ,
demonfteae? Ubi praedicabilis indclc&a roratio,
in iufb difeipli natum fonte
potaveris. Sic fi hoc Se metalla peragunt, qux ficu perpetuo con-
enim Acnenicnlium fcholas lon-
gfc pofitus introifti fic palliatorum choris mit-
: rinciuur ? Oartis inxftinubilis virtus qux dum ,

h- *.uim , ut uixcvnini
auijiudia uuciuium ic aicu tu-tete , nxtui.c pr* vani icsrcia vuigarc;
O x- feceris clit: Romanam. Didicifti enim , qua pro- d Secundum lir, ubi prxtcrfolis radios hora di-
tOrK r. Irffait
fundicatccuinfoisparribusSpeculativacogircrur: gnofeitur. nolles in partes dividens quod uc ;
**•* 'f-
qua ratione ACtiva cum fua divifionc difeatur: nihil deberet aftris , rationem crrli ad aquarum
deducens ad Romuleos Senatores , quicquid Ce- potius fluenta convertit quorum moribus often- :

cfopidx mundo fecerant lingulare. Tranllationi- dii quid calum voluicur ; Se audaci prxfum-
,
bus enim tuis Pythagoras Muficus Ptolcmxus ptionc concepta , ars dementis confert quod
, ,

Aftronomus leguntur Itali. Nicomachus Aric i- originis conditio denegavit. Univerfx difcipli-
nicticus , Geometricus Euclides audiuntur Au- nx ^undtus prudentium labornaturx potentiam,
foniis. Plato Theologus , Aoftoules Logicus uc tantum polline, nofle perquirit. Mechanifiua
Quirinali voce difeeprant. Mechanicum etiam folum cft , quod illam ex contrariis appetit imi-
r* MI'
4 Archimedem Latialem Siculis reddidifti. Ec tari ; &fifascft dicere, in quibufdam etiam niti-

•Ed./bdtfx* quafcumque difciplinas vel atrcl* facunda Grx- tur velle fu perate. Hoc enim feciflcdignofcitur
eia per fingulos viros edidit, te uno auctore ,
pa- e Dxdalum volare : hoc ferreum Cupidinem in
trio fcimonc Romafufccpir. Quos tanta verno- Dianae templo fine aliqua alligatione pendere,
rum luculentia reddidifti claros ,
tanti lingux Hoc hodie facit mura cantare , infenfara vivere,
proprietate confpituos ; ut potuiflent Se illi opus immobilia moveri. Mechanicus , fi fas cft dicere, Mtchxnitm
Mu hrfum,- lllU |n pvxfcrre , fi utrumque didici fTcrw. Tuar- pene focius cft narurx , occulta referans , inani- »***•.
r*'
ffimvtrjt*'
tem prxdiciam , exdifeipiiois nobilibus natam, fcft.x convertens , miraculis ludens : ira pulchre

perquatbilatiasMatlu fisianuasinrroifti. Tu il- ut quod compofitum

hrAifu, y in Narurx * penetralibus confidentem , au-
iimulans ,

Hxc,
noft ambigitur,
t iam veritas xft i metui. quia ftudiofiftstcTcgif-
• Jur. ftnt- cognovimus
ftoruin libris invitantibus, cordis lumine cogno- fe ,
prxdi&a nobis horologia quan*
tfAiiilnu.
vifti: cui ardua node ufus miracula , moniture rocius tranfinitrere maturabis ; uc te notum in
propofiiumeft. Molitur uftendere, quod obftu- illa parte mundi facias , ubi aliter pervenire non %
pcfcanr homines evenifie miroque inodo natu-
poteras. Agnofeant per re exterx gentes, tales
;

ris converfis fadi detrahit fidein nos habere nobiles , quales leguntur auctores.
, cftm oftentet
Mdthr/vU*- cx o ulh vi<| 0ncin . Quoties non funt credituri , quod viderint ; quo-
F^cit aquas ex imo furgen-
tes, prxeipires cadere : ignem ponderibus cur- tieshanc veritatem luforiafomnia putabunt ? Ec
rere organa extraneis vocibus infonarc
: Se pe- quando fuerint a ftuporc convcrii, non audebunt
:

•1 regti ni s naribus calamos complet , ut * Mufica fcxqualcs nobis dicere, apud quos fciuntfapicn-
MSS.wmm Videmus per eam defenfio-
pjftinr arte canrare. tes ulia cogi tafTc.
nes jam nutantium civitatum fubitb tali firmitate . , . . -
*
•MS. R-i.-
ffrrdti*.
tior reddatur
. ut
,
mwhmamcnronimau^ilm fi.pc-
qui dcfpcratus viribus inveni-
J
|ib. 9 . cap. j. de ArcUiiettura. Cu|u* incredibile nec uu-
tur. Madentes fablicx in aqua marina liceantur ;
quam iuictniiiluia ftuJiutn Plutarchus commemorat.
 J

22 Caffiodori Variarum.
an feni fitadminiftrandaRefp. T»nttr. vobisJJurgundia res fubtiliflunas infpicere , &
JuirtUi pio Latialem , putat lcven Juni Latiarem, ed./rrrw.
Antiquorum inventa laudate : e * per quos pro-’
ijutet. putat pio fritiniunt legendum fringultiunt, dum ptUvientiam Rc-
,
pofitum gentile deponit ; Se
ut ..pud Apulcium Pag. 14Q. Metula iiftcihoti» cclquis
is fui rrlpicit jure fatta fapienrium ooncupHcic,-
fringultiunt. ,

f Dxdalum volare. Simile exemplum ernt apud D. f•iftinguat fpatia dici adibus fuis: horarum aptif-
Profpcruin Jc 'romrll. 1 &
Prxdl&. Dei parte j.cap. 5*. , fimc momenta conftituat. Ordo vitae conlufus
E» apud Kulfinuin Hiftor. Ecddiaft. lib. 7. cap. ij F.t agitur fi talis difcrctio fub veritate nefeitur.
,
apud Laonituin de Repub, •Mabometi lib. j. de tebus BfUatmmri.
/ Bclluarum quippe ritus cft, ex venttis cfutic
Tutcici*. J“r. lui *fl t m or-

d Dchorologio hydraulico fcrlpfit Athenaeus. hotas fentire , &

non habere certum , quod con- iri» tfurit fca. •

dat humanis ulibus contributum. tm rmtirt.

EPISTOLA QUADRAGESIMA SEXTA. m Gundibado. Al. Gundibildu: ai. apud Adonem Vien-
neuiem. I* Gundibaldui paucis pbfttemporibusvktu*
a Gundibado Regi Burgundionum Theo- cft» Tlodovco Fraocotum rege , apud Grcg.Tutoncu.
doricus Rex. lib. a.cap. ja. huic Tneod. mittit duo horologia,
untfm totius motionis caclcfti» , alterum horarum 46.
Horologii folare, & aquatile a Boethio f*- Fontrr
b Nnneios frpe hoc nomine fignificat. St lib.». epift.
hricau cum eorum dij\o[ttoribui ilU
I.lib.-o.cpift. *. nam ante charta: ufum in dolatis ea li-
mittit. gno codicillis cpiftolarum eloquia feribebantur. Unde
& portitores catum tabellarios tocarctuot , inquit Ui-
dor lib. 6. cap. 8. Ecymol. I. 7 C.Th. Si ccrt. petatur»

frTfi
‘
A Mplc&enda fiinr munera, qux probamur
omnimodis expetita quando non cft ab-
jeflum » quod poteft explere defidcrhim. Nam
:
dechirogr. portitores & ba;uli pccunix.dt gciulus lit-
terarum , 1. a ). omnes.de I. jr. quoniam. C.Th. de a£-
pel. I. 1. C. Th. ne quid public. latlr. Portitores .»lio-
qui funt telonarii, quiportum oblidentes.omnia Icifcua-
per quafiibet preriofas res ad illud tantum tendi-
rentur, ut c« eo redigal accipcicnt , Non. Mared. Do-
tur , ut cupientis animus expleatur. Quapropter nat. io Terent. Phormon. Fomtr.
(aiutantcs gratia confucta, per harum ^portito- e Loquitur de Clepfydra,quamNaficaCcnfor priinu»
• D. Jur. U.
rcs illum &
illum , oblctbimenta * prxfcntir ve- fecit Romanis tcftc Cenforino dedirina natura, jur.
cum fuis difpofitoiibus credidi- d Nam Gundibaldos duxerat filiam Theodorici,
^ horologia
Gregor. Turon. lib. j. G#r. j. r»rn#r.
mus dclt nanda unum , in quo humana folertia
i ;
* Per ros. Plane bic reditui debet per quos, n
videtur coUigi , quod totius exii nofeitur fpatia tem pertOs. Ut fcilicct ad’*occm prarcedeutcm Anti»
,

pe r vaga : auud , ubi folis meatus e fine fole co-

1 i qnorum referat. Alia legione ner fos videtdr lapfus per
gnofeirur. Se aquis gurtantibus horarum fpatia Pitheum in fua pra^atioue ad libro* Salriaoi de Prori-

terminamur. Habetote in quod

vcftra patria dentia Dei ,
qui interpretatur de Gundibaldo Re j;c , de
,

Romana. Dignam ptopofitum geutis de foedere St fociccate inita cuui Ro*

-aliquando vidiftis in civitate
manis Gotoifquc fucccfloribut accipit. Jrrtt.
cft , ut bonis noftris vcftra gratia perfiuatur ,qor MatcclUnus lib. i|. Pag. jos.
/ Ammianus
nobis etiam 4 affinitate conjungitur. Difeat fub

Digitized by Google
 :

MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
VARIARUM
Liber Secundus.
fePiSfOLA PRI M As bitas in fpcAa conciljar, c Curules infulas praedi tt-
inus Candidaro ; ut virtutum defiderra poffimus
tiiflimo Atuflafio Imperatori Theodoricus Rei provocare per munera: ouia non deficit rei (lu-

dium* quiprannium largius habet. Atque ideo

Renuntiat Felicem Gallum pro meritu hoc vos qui utriufque Rcipub. bonis indifcrcra po-
,
anno Confulem fuijfe creatum. redis gratia delectari, jungite favorem , adunare
fcnrcntiara. Amborum judicio dignus ed eligi*
U*c tfi/foUi Dnionct noa confuetudo foiemnis qui tantis fafeibus meretur augeri.
ftriftk fnit ^ arc nomcn » ornarum pro-
IfTA Hi
*"»!• Clmjii.
sit»

•
a. Pr ' um Komx, terrenam Curis
ratem ; ut per annorum numerum de-
currar gratia dignitatum, beneficiis Principum
clari-
tur.
4 Formula 1. lib. 6 . anni per Confutet numeraban-

Felix a Confutc fumat annus aofpicium. Condat

ex hoc loco Coniulum ini Ile inchoare annum H pande-
facrerur memoria fxculomm. 4 Felix aConfule
re , ut liquet cx C Thcod.
nc quid pubi, lxtit Sil-
1. 1.
funur qnnusaufpiciam , portamque dierum tali riano lib. tf. de providentia Sic no-
, multifque aliis.
Domine dicatus annus introeat , faveatque reli- vus annus dicebatur , primus annus imperii alicujus
qui parti fonuna principii. Quid enim vobis Imperatoris , ut cx Scncca colligere eft. Quid agunt
credi poilit optatius
fit in calo ante diem tertium idus Ogobris AGnio
,
quam ut alumnos proprios Marcello Acilio Aviola Cofl. anno novo
,

initio fae-
ad ubera fua Roma recolligat, b&C in venerando , ,

culi fclic illimi , volo memori* tradere. Ed & notus

Dominis Cami Senarum annumerer Gallicanum? annus pars illa anni
, qil* novas fruges , novofquc fra»
Agnofcat CuriaTranfalpini fanguinis decus, qui gu* parit. Tibullus:
non fcmcl coronam fuam Et qoodcnmqnc mihi pomum novus educat annus.
nobilitaris ejus flore
Sic zdatctn novi anni dixiflc videtur Gclliils.quod xfta»
veflivir. Novit inter reliquos fafces viros inde
nov.is fruges alfcrat. Sxpenumcro etiam ufui patur pro
fumere Confulares, qui longo (lemmate dutto anni initio ,
ut novum ver , nova *das , fle xftatis ini-
per trabeas, lege temporum originarius e(l hono- tiun». Ovldiut,
Ptluit. rum. Nam quis bonorum indolem nefeiat efle Dic age, frigoribus quare novos incipit annus. Bro/f.
Felicem qui primis aufpitiis hinc prodidit me- l> D. Grui, it Cujas putant legendum: flt in venerandi
,
nominis c cetum annumeret Gallicanum.
ritum* qti&d ad patriam vifus dlfeftinarc virtu-
M 5 S. Et in venerando nominis Ctrtu annumeret Gal-
tum. Bomnn judicium eft * fecuta profpcritas licanum.
crevit cum libertate provethis J nec paffi furnus Cui ules infui*. Infula fadia ed in modum diade-
e
eum inglorium relinquere qui ad honorem Rci-
,
matiss a quo dependent vittz ab utraque parte. Quj-

dam infulas facerdotum filamentum vocabant Ali»

fcTibunt infulas filamenta alba cllc quibus templa or-
,
nabantur Si moris fuille, ut nubentes priufquain ma-
1
,

domum ingrederentur, infulis podcsornarcnc.Hinc

riti
continenrii bonum eft *
patre privatus gr^vira- fagum ut ad oinnem dignitatem referatur \ quoniam
,
*
tisfa&useft filius i cupiditatem inimicam fapien- quxlibet dignitas habuit infi :'niafoa. Erat & infulaco-
tii fubjugavir, vitiorum blanda contcmpfit* fu- roo* imperialis. 1 . fin. in
fine. C.dc quad.pi.cC hoC eft
diadema, quod Valerias vocat nobilem migit.qu.un
perbix vana calcavit. Ita fuperatis cxccflibus an-
felicem pannum, multis curis, follicitodinibus , mife-
te darevifils eft de moribus Confulatum. Nos
riifque refertum. Sunt etiam infui* Confulares tC
,
autem qui bonis redimimur indituris* quos pro- Przfegi prxtorio , ut 1. 1. C. de Cttalul. L £a. j. 1. C.

V
 :

24 Cafliodori Variarum
Jc Jecur. Item infui» Magiftri oiHciorum , 1. 1. ia fi». dignumqae te tantorum dcli Jcriis prxfenri com-
‘C.dcprimicrr. Item/uM infulx quxdsm ligna, quibus proba latitate. Hic protcAo lorus cft, ubi prx-
diftioguitur libet a fcrvo , 1. jubemus. C. dc prxp. £»cr.
conium meretur cflulio ; Se virrutis genus cft, vintHit gr-
cub. Sic honorum infulx in t. 1. C.de temporib. ap-
pcl. Imperiales infulx in 1 . ult. C. dc quadii.prx(cr. ma-
propriam fubftantiam non amare , ubi cantum uut tfl , pro-
prium fub-
joris admiutil rationis infulx io 1. uC. ut omnes judices. opinionis acquiritur, qu intum facultatibus abro-
fitntitmmm
btojfi. gatur. Refpicc te fupra omnium humeros , atque
ora volicare ; calcmauc re prxbc , uc dignus gene-
EPISTOLA SECUNDA. re , dignus Urbe , dignus noftro judicio ,
dignus
trabeis xltiracris.

felici Viro illuftri Confuli ordinario Theodori-

cus Rex. « libetalitatc* publici*, panln poft effiilionem ooml-
nat «ir«7ti« , St miflilu Coufulum incclligit , St
numera eorum fumptu eduntur populo , infra lib. 6 .
•Confertur illi Indictione 4 . Confulis dignitas, form. i.L j6. Pubicus , D. dc cond. Se dcmonftr. Quod
poftea Leonis & Zenonis confkitutionibui prohibitum.
multifquc laudibus effertur*
St ad aquxduthtum inllaur.itionem tranflitum cft,
1. a. j. 4. C.de Conful. lib. 11. Mirtianus quoque Im-

A Mamus beneficia noftra geminare,

mci prxftar largitas colbta faftidium ; ma-
gifquc nos provocant a J frequens prxmium qui
nec fc-

,
perator fpargi pecunias a Conlalibus vetuit , Novcl.
jor.Ti^i' v rumi- fom.
b Privata parcius. Dc erogationibus St Comptibus
Confulum in ludos, St milUlia loquitur aiuhor j qui Je
initia noftrx gfatix fufeipere meruerunt. Novis re videVopifeam in Aureluai Viu : Dioucm lib. (8. ubi
enim judicium impenditur , favor aurem fcincd dc Valerio Aliatico loquiiui. tnjj:
placitis exhibetur. Decorum cft namque Prin-
cipis arbitria non hxrcre quia commendantur :
EPISTOLA TERTIA..
priora pofterioribus donis & firmatur omnis in-,

dubitata dc repetitione fencenria. Pridem tibi ho-

Scnanii Urbis Romx Theodoricus Rex.
noram tribuimus gradum, nunc falkigimn con-
cedimus dignitatum; ut Se anteriora tibi meriro
Felix Gallus un i cum Patre plurimum com-
conrulillc videamur , Se in fcqucnribus conftan-
mendatur , ejufque ad Confnl.it um pro-
riam tenere noftra benignitas xftimetar. Non
enim relinqui inglorios patimur qui generis cla- motio Senatui renuntiatur.
,

ritate pra; dicantur. Currat quinimmo honorum

Sub iuiperio gratia per parentes :fub imperio boni Principis
btm Pr.nii- omnium fortuna proficiar. Nam quis defpcrct
fn omnium augmentum , ubi cft in amore donum. Se prxftatc
G Audere,Parres Conferipti, vobis rediifTcftU
pendia dignitatum gaudete provincias lon-
:

ga xcace dcfu:tas viros vobis pendere Confuta-

propofitum ? Hujus experimenta elementix *rc res, &de tali aufpicio majora promittite. So-
v MSS.fm» retines approbafic cum foli genitalis fortuna re-
,
lent enim initia portendere meliora, dum a par-

me afprobaf- licta, vclut quodam poftliminio in antiquampa- vis inchoant, qux in fcqucnribus nugni fc ad-

fi- triam commcades. Excepit te nofter arte mus /im- miratione fublimanh Jacebat nobilis origo fub
plevit beneficiis manus , feci eque clfc votum^ a Gallicano juftitio, dc honoribus fuis privara,
uod noftrum expeti ifies imperium. Sic enim icrcgrt nabatur in patria. Tandem preflos divina
ccebar crcfccre, qui meliora vifus fevaverunc, Romam recepere cum gloria. Se Avo-
cft elcgifte.

MUtKfHTfar- Mutatur enim fortuna cum dominis rum anriquas laurus ab ornata Curix lilva lege-
in laude
tui** • NM Regnantis ,
proficit At runt. Nam quis polfit negare generi munus, cujus
quod fubje&u* acquirit.
domina.
tu parem re huic indulgcntix prxftitifti. Illuftri habearis vclut in arce depolitum ? In ore quippe
enim honore ditatus , tanta te maturitate tracta- rumoris cft , quondam Felicis adhuc vivere Con-
bas , ut annos leves patereris efle fub pondere, fularum : quia bona .durare norunt poft homi-
tjucm non potuit in prima xtare vincere forrifli- nem ; Se quod gloriosfc geritur , fine temporie
/r..
ma vis naturx. Paterna enim fubftantia locuple- non tenetur. Cujus ut antiquam profapianv, fa- -

.tmptru **•
tatus, quxfcmpcr novos extollit heredes , con- tiati Veterum copia , tranfeamus j cft aJhuc in
| IIIKItf.'
fervafti divitias, cum ad eas prxtcr labori s ftudia oculis omnium Candidari nobililfimus pacer, qui
Sotet futili pervenifles. Soler enim facili labi ,
quod fine prudcnrix facibus ita prxluxit in Curia , ut habe-
tabi, quod fine difficultate potuit inveniri. Auxifti patrimonium retur merird clarus incertor lumina dignitatum.
•uflitnliate * vivacitatis inftamia. Nam
quod agnum nugis Litterarum quippe ftudiis dedicatus, perpetuam
fotuit l«M-
bonx*difpcnfationis quxratur,ubi tcftis cft Con- doclilfiinis difciplinis mancipavit xtatem. Non
ntri.
futatus? In tanta facultate meruifti , ad quod vix primis , uc ajunc , labris eloquentiam confecu-
•Gr.&Cuj.
vitinitatu. everfis patrimoniis pervenitur. Privata parcitas a tus , toto fc Aonii fonce fitiavir. Vehemens dif-
*
Fd Ac. libcralitatcs publicas enutrivit. Tranliifti gloriain purator in libris, amamus declamator in fabulis,
difinfiuonii. patris difpolttione laudabili ;Sc quod iile aftume- verboruqi novellus faror, xquiparaverac prorfus
re non valuit , de ejus opibus cftccifti. Cclfos ineritis
,
quos le&itarat auctores. Commenda-
currus nili confidentia magna non appetit : dum vit edam (ludiorum bona per benignitatis inli-
Imperiti 4
Gnurofitfl gcncroii cftanimi optare, quod fummumeft. Au- nia :fciens imperitiam magis inflari aura fupes*
infia-
ummi a pure, dentes facit homines fiducia fui quia fc non pati- f ix, qux levibus flabris exponitur, quia virtu-
:
1 mr auro /m-
qutdlum- tur occulere , quem prxeipitat natura prodire. tum radicibus non tenetur. Fuit quidam noftro-
mmm tfl. p trium.
Rediit per re Tranfalpinxfamili* Confulacus, Se rum temporum Cato, qui abftinendo vitiis , alios
arentes laurus viridi germine icnovafti. Sacram formaret exemplis. Rerum quoque naturalium
Urbem afpicc tuis votis candidatam. Tende igi- dogma-
caufas fubtililfimc perferutatus, Cecropii
tur ad laudum cclfa vcftigia ; ut priores tuos, quos Attico fc meile laginavic. Digna plani feien-
tis
honorereparas .virtute tranfccndas. Sume igitur tia in qua mens honcftillima conquicfcat ; qux
•iJtfl, MU.
ihr. jii.
per * Indictionem quartam Confulacus infignia animo fempee aliquid falutarc complcCtirur cui :

accidere

I
Digitized by Googlc
 , : .

Libet- Secundus. 2/
Xtcldfcre nullapotTum ingrara s darr. Tibi commcn- nollo modo julliri* Tendatur quia rationabiliter :

dat omnia mundanarum rerum : fola , cui labilis aliena culpa te refpidt (i quem ribi petis prodef-
,

Fortuna non imperat. Cxtcra de ipfo meminifle Te, per te (ibi alter fentiae obfui (Te.
vos fufiicit , quando bona explicare tanti viri non
•MSS.& v»eir*<veiimric
* occupatis. Nunc inniitimm nra
NJnnr ad Candidatum rnn.
vacat ora con-
EPISTOLA QUINTA.
Ed.Nir. & vertite ; ut paternarum LuiJum in bunc rccogno-
Oam..nt
fcatis efle vcftigiom, nec tam
patet imaginem ,ic- Faufto Prxfc&o Prxtorio Theodoricus Rex.
dillc corporis ,
quim ligna judicetur nans ludi Ile
virtutis. Vixit enim inter vos ut fciris ,non
, Precipit , ut triginta militibus in Angujlanit
confuetudine peregrina , fcd gravitate Romana*
clufutss ccnjiitHtis annon.ts eafdem
Ab iplis quippe primordiis honoribus aggrega- ,

tus* pueritiam Tuam ( quod eft certilKmc pro- q.u aliis tribuuntur , prxjlet.
bitatis indic iumjglotiofillimis viris xmuli Icm-
Um noftra humanitas locum
per gravitate focuvir { ut poft domclHcx virtutis
•MS.R.& exempla Tumeret de publica aoflorirate * fcnrcn-
EA.tmflaa- iam. Et quanquam omnium gratiatn in Jifcccta
C
minus
videarut exquirere
neceflatiis *
interdum perfoms
,

amore dementix , Tua delide-

&
munificencix

fucrir electione fedtetus quod de magnis rnrh ria Ia t giaru r quanto magis in utilitate Rctpub. Qjicfmld In
{ :

eligi poteft} tantum (e ornavic Patricii Paulini dclcdUmur expendere, ubi quicqilid tribuitur,
pmb.tr. bmt~
.idcchl ; ut bine darer mirabilis confcientix li- donantis utilitas duplicatur ? Quapropter illu- tnr, dtnatum
gmim, quod ad virum vifus cftfeftinarc prxei- lirem MagniAccntiam tuam prxlcmi au&orira- tuditat du-
fnttijt </*» puum. Prxftat enim decus amicitia defiderata re prxeipimus, fexaginta militibus in Auguila- plicat *r.
itu MWieiln
poiiorum, quam foderas bonorum morum callet ni< u cluftnis jugiter coullitutis annonas, licut
pnitrum.
infundere ,
dum afteCh’onc concordi parem libi *alii$ quoque decrcrx Tunc , line aliqua dubitatio-

Ihidcteflc, quemdillgic. Haic ergo, P.C.avitis ne prjrftarct ut uri litas Rcipuo. grato animo eom-
bonis cum Tuis metitis teiuccnti ,
vedrx grarix pleatur , qux emolumentorum commoditatibus
prxftatc lulgorem. Non impar ad Curialium .'p- adjuvatur. Decet enim cogitare de militis tranla-
lignia venit, qui dcfpeciofaitirpcdcfcendic. Le- elione » qui pro generali quiete Analibus locis
git enim Roma frequenter falces de b mxnibus nofcicur infudare , Se quali a quadam porta pro-
Galficanis: ne au: in dainno Tuo prxeipua con- vincue gentiles introitus probatur excludere. In
* M5S» '•»('»- temneret, aut probata Vinus * ibhonora cfler. .procinctu femper erit, qui barbaros prohibete
mrj;urti
Impleatur igitur nobilis Curia provincialibus bo- contendit : quia (olus metus cohibet quos Ades
,
tahibn, uii'c
His , cujus cfl proprium ,
qaodeumque videtur promiHa non retinet*
fi.,
cflepnrcipuUm. Ipfc quoque annus, temporum
Annuit em- , N«n ruinet
pater quadrifarii fe dimiiute componit ; nec . (c»arlMa i«ilitiboi 1« A«50ft»it dtfuib
p:um pater. , «. itr
defidctiumcapctcr, li novitatis gratiam non ha- (et rnOflois Auguftarm cUufam , 1. cTdeoif.PraC.
1.

bcrer. * Favete ergo* P. C* augmento veftro , no- Pr “ l * CUufuris St , NKh . at I. 4. C. de otF. Mog. oitl
Nam A Candidatus omabirur
ftro judicio. Natn
(Iro iam
ornabitur ,. jam '»•** 6 «P'*-'»*
W***
SaniioPindeA. Fl6rcntin. clrccrc dofis eft le-
lib. 1 .
vobis pro Acit, quodmercfttr* ge»d. 1. ii«. Verum . de verb. figo. Aaton. Aagulkin.
lib.i.cap. H. Emendat ion. Tom.
a* V:d«*ui» rcfpiccrc ad tempora ,
quibus Maximus
occupa* irmarmidem in GaHiit. jP*rr».
b Vetus cod.dc montium Gall. forte legi debe* de
EPISTOLA SEXTA.
ne morbus Gillicaoit . u« figuratus fit fermo, vcldt ini-
tio hujutcpift.ubidisit Cartx lilva. Junt. Agapito Viro Illuftri, Patricio Theodoricus Rex,

EMSTOLA QITARTA* Legatus eligitur in Orientem mittendus.

»14. Ni*,
fc Ciam. Bt-
uc-utii.
Ecdicio Viro Honcllo Thcodbricils Reiu

Confert Siliquatici vel Monopolii, quos anteis

D
tis
EI ibe rationis nollrx
prudentium requirit obfequiu mjut utilita-
publicx ratio Tapientium minillcrio complea-
conAliUm virorum

tur. Et ideo illulhis Magnitudo tua, Deoauxi-

exercebat Antiochus , titulos, cum
liante, cognofcat, Leguionem nos ad Orientem
Sajonis adminiculis.
dclibcraffc tranTmitxcrc : cui te idoneum judican-
tes , juflis prxTentibus evocamus ; ue de tibi vfe

itent
D Elc&amhrveruflatisinVehro, Se (equi re-
gulas condituris libenter amplcclimur :
quialo^usTiirreptionibus non relinquitur, <juo-
'uert-
sdioaarionc noAra crcTcat ornatus. Se nollris juf-
fionibus per te procuretur effedhis. Sed lice tum-
nis Legatio virum Tapiencem requirat , cui pro-
ptitmbutnon t|C$
rati ona bilitcr conllmita fervantur. Et ideo vinciarum utilitas , rotiuTque regni llatus coin- umrt ) Mr,t -
¥
applicationum tuitum tenore comperto , prx- mittitur « vindicandus nu.ic tamen necclTe cll • Ed ,Ac.
vKwvtJiit. . :

lebilutrctn- Tenti audotir uc defini mus , ue quicquid ad An- prudenti llimum eligere qui polfic contra Tubd-
,
fiiwaftT- tiochum , Siliquatici vel Monopolii titulos exer- lillimos difputare ; Se in conventu doflocum fic

>4««r. centem, noilra jullionc pertinuit , ad te ratione agere ne lufccptam cauTam tot erudita polline
,

fimili transferatur, contra omnium calumnian- ingenia (operare. Magna ars eft , contra artifice* Uapta «r/
dum inlidias, Talva xquitace, prxfenri aucloritatc loqui ( &: apud illos aliquid agere qui
,
Te purant 'H antra ar~
munitum habiturum etiam adminicula
: Sajonis, .omnia prxvidcre. Lxnre igicuc tanto judicio: rtfituUejm,
qux pro vendicandis titulis antefatis noftratibi quando ant^ TuTeipis elcflionis donum , quam
folemnircv auctoritas deputavit ; ira tamen, ut tuum probare potuiffes ingenium.
privatis minime negotiis mifccarur defenAo tua. Baronlus putat haac Epiftolaiu fuifle fcrlpram ia.
Nam quod ad auxilium dedimus , cotucatium Chti.j 1 f. vide cum hoc aaao tout i. pag. « f.Ed * Aut. ,
.

t
 . m

26 Cafltodori Variarum
Muraa Klorum vetborum jnd c»ic indicare vln- ;
,
lepib. QginiiU deel. 114. Pbil.de mundo ;
. ,

rlk. Seneo lib. io. Oomrovcrtia-

dicaic .comrriUiMiu ytf «(rii ij«KAn«r ^soC, EiLcoinitioN.tvd.:i.dclan-
lum , «lt. D. Au£iU\. cpi(t. « *4. Sed & 5 n libris |uri* cix , Ce legtliu xqualitau peiclcganicr.ljnpcr.i(or(:om-
ficqucr.v , I. j.ad Sylt.in.1. i*. deferre. S.Vcicrani, 0. ocnu». uTl. virus luJlciispiyckcit, quorum uu; serit
de pcn.nc dcftaudcfunik. LtfU. D.adcxbib.
jiir. file 1
Lnifiopos , j quibus )u«iur.tndum exepit . nr nonlv*
Eloicur. sdt indicandos: al. judicandi» , p»« iadican- . brta perfonarum ratione inetMiupa ju .icarenc , «Tp-
dos confcio*. Et Coi. ThroJoliano , j. per. de tjd. Ct* T«AXTTu,t TX tf r TWliiJu -<« tfintf.
tdl-in. lib. 1 1, cie.
if. I. ji. iudicfic
nititur : lc£. vin- Niccphorus tiregora lib. ». hili. Rom. Pb 1)0 Judaeus
dicare. cfl enim fcntcrtla 1 . n.Cogl.C.ae petit, hei cd. afi *i dk*rrv trtthiui judici paccptum tradit ,
frwvtr.
ocf ito» «p»re/ut»»» «;ir«^f,» , C
rr*»m Tf•«» cftAxro f**m-
EPISTOLA SEPTIMA. n« «if , e, Axftb» ,
»* d»S+*lut
b tnuubtj ,
qt/ at T»Aimi ,
«M.ffiart
* Sunx Viro Comiti Theodoricus Rex.
|«»«»» , |WT‘ lutu* /d»n /ut i-rumii*
•Hut )•>»«• Jff Atairtt : id eft, ut in m piius quam
tr xt i pit, nl in fabricam m urorum tolli'gat :jua-
,

in reos inquirat : calfque a peitena litigantium cone

dr.it os m.irns:rum oafiim dirui os, neglutes* & tur abducere
viodcin
- veniacque
nccvllarioruui ,
iocomm, quos
attiicoium .cjvlom
uorjr.obli.
,
tmf.11
,
alienorum , inimicorum , exterorum , ne wl benevo-
N»'j»A- ine ufu jacere noti decet, quod poteft .id de- lentia vel odio temeti julfl & arqui odendantur.

S , ,

fir»u.r ,
pr»- cotcracrcfccrt civinris: quia non eft fapien- Trtrttrr,

JntmTAcan- concemnere. Et ideo ilhiftris Ma- b Vide Bironium Annui, tom. al annum Chriftt
tix, profutura
1 emunt.
gnificentia tua marmorum quadratos qui pallim ;of. fab. cap. u. jF»r«.
,

diruti ncgligunrur ,
quibus hocopus videtur In-
junctum , in
fabricam inurorum heiae deputari> . EPISTOLA NONA.
ut redeat in u dccotem publicum prifea conftru- 1

#io , Se ornent aliquid Taxa jacentia poft ruinas. FanftoPrxfc&o Prxtorio Theodoricus Rext
Ita tamen ut metalla ipfa de locis publicis cor-
,

ruiflc, apudicrnanifcftarariotse doceatur :

quia Decernit ,
ut S.tbinu» Aurrg i fuprit folidu

iicut nolumus ornatum Urbis cujufquam prx- menjlruum ,

alterum , ne mendicare
fumptionc temeraria violari , ira privatis com- cogatur , ac eifi at.
pendiis calumniam deteftamur inferii.

Nclifcari precibus noftu novit humanitas,

e In decorem publicum prifea conftrwdtio. Eo per-
1. De tinp. in|Utiif.l.7. D»dc oft.
linet 1 . uib. «. 1 . I a. nec pro affc&u pietatis fines potcll juftirix
C.deop. publ.l 4. l.j. C.dexdif. prj^l. i.S.fiquis eu fi odi re. Benigni quippe Principis eft , ad
nemini . uh. D. Ne quid in loco pubL Plinius lib. io.
,
1
dement ix commodum, tranfilirc cct minos xqut-
ad Tfaian» de loco Balinei Ptufivofibtls cones-
epilt.
utum qiundo foia eft * tnifericordia , cui um*
:
Miftritirii*
denJo oaoc deformis ruinis confequctciur ,X>t fcxiijii-
nes virtutes cedere honorabilitci non rccufanr.
:

nu facies civitati» ornetur. Vide infra lib. 5. epilt. 1*

Dudum/iquidem xftinutis meritis , Saoino au-
rigx unum folidum dari menftruUtn feceramus.
*mMSS-Icg.
EPISTOLA OCTAVA. Nunc auccm(quoniam * Hifttio honcfta nos fup-
qui Ixtitix pu-
Acc ‘
afferens, ut
1 . : Y‘Z i
; plicaiionc permovit : ,

blfcx minifter cxiftit, mendicitate triftifhma non

Severo Viro Venerabili Epifeopo Theo*
doricus Rex. debeat ingravari prxfcnti juflione decernimus, )

ut alterum folidum pet inenfem fupra memora-

tus equorum moderator accipiat , quod publicis
M:He quingenti /olidi fer Monturtdrbm mit-
debeat rationibus imputari. Gauicmuf
quoties
birjl/tji ^
.
turtur, ut Hat. [rovintialibas dijjtendium expenfatum paginx nis titulis onerantur :
quia
perexertitumpajiu dijtribual. magnum nobis eft commodum ,
quando non-
nulia pauperibus inqualibee convctfauone
lar-
i a
gimur. •
S£»*<icbut
•if>
r»/n
Epiicafo-
Q
lix
lfh mdius ad xqui rati s jura drhgrnw, quarfk
qui Sacerdotio decoratur, qui amore jufti*
4 ‘pcrfortaliter
cun&osin commhne
hfcfciar judicare ,

locum non relinquat

Se diligens
in-
a Vide Scoccam lib. de Clementia. Famrr.

vidis? Proinde* aptam confiderantcs veftristnc*

,
EP ^STO LA DECIMA.
ricis atHonem fignificamus nos perMontana-
SpcctofoVi^) Devoto Comitiaco Tljcodo-
,
, .
rium San&icati vcftrx mille quingtrtros folidoi
tr. ricus Rex. » .

dcftinaffe quos Provincialibus , prout qUemqud

, *
3 • ue . - 1
«rxfcnti anno , exercitu noftro rrahfcunre •, dii
pendiunl pcruiliffc cognoveris , habita Cmtruthu ib Aftfiu fuChu ,
dum fuit i
«ffimationc , diftribuas; utnullusinoftraimtt-
"
MuriltfepttrMa, re/ciuditur , tf.ictf.td &
nificcntia reddatur alienus , quem fua damna
bonorum alienum in dominium trjnjl. ie-
gravaverunt. Nolumus enim fub conftifionelar*
ras /jumftrimum repluatur, jublt ihet-
giri, quod decet fub ratione diftribui ne quod :
,

doricut. e-.
-jieceflario nos rranfmiftfTc conftaLaffli&is ,fupcr* .

fttb tribuitur iUxfis.

Ropbfinnn Rtgilt eft , grav«H perinjuria»
m Perfimaliter nefeiat judicare. Siue perfonarum dc-
IcQu : qui a D. Paulo 1* ad Rom. Tfinminli* dici-
P fifcwriirci ur coercitio pravi, juftimm
Hat plus amari. Nec dillimuUri poreft ,
ra-
r.fi„um
fclvj f,d.
fl~
„
tur s illex non in fini;ulos , fcd generaliter in omnes
pcrfooas concipitur , 1. 1. L 7. jura. 1 . 8. neque. D. de communione qu» vivitur, ut.foUiciototcs pu- amni.

Digilized by Google
 ,

Liber Secundus. 2?
blicos habear b genialis diori reverenda foderas* habere judicium. Et certi In his verfata rebus,
*>-.;</ fit

Statnmtn.m.
& illud humani generis procrcabile c facramcn- firmum docetur pcrdidiflcconfilium. Quid enim
tum (celerari t cirierirate profanetur. Agapitx facere potuit probum , qux nullis culpis extan-
igirur fpe&abilisfttminx fupplicarione commoti tibusrcliquic maritum ?

(
qux * abuniverfis rentanim aflerit ftiurn fccrc-
ftrvrrju.
tum, ut etiam proinitrerent de nece mariti, a quo « Omhe facinus au&orcs fuot inftqulrur. Lti. San-
jufti potius mererentur extingai )
prxfenri juf- » c; ptons L tu Ctlmcn paternam , D.cod.
lione decernimus ut i tempore, quo jueifem ,“ >n 3
.?-
I
'*
atl,ch - vq* xqac abfur-
*

Ontraflui
Ityitatu rr-
copulam animo
ctu ,
qui
vitiara dcrcliquir.OTini contra-
lcviratis errore firmas cnc non potclt,
tSS^SS.
radinc utenti medicinam prxtcribcrct. Eicipirui ixCe
SJ&SS
rorf fafttu, legum ratione caffato quicquid ,
1 retentatoribus maidiatii crimen , L u C. adi. Jut. majeft. quam abr©-
firmuu nan conllitctitpoflidcri fine ulla facias dilatione re- oego setfi Budxo Dturcoo Baldaino videatur
,
, ,

•f rertlm lingulare odium perduellioni» co.nmuai

(Vinii ne fcelerati ad illufionem joftitix frau-
: !

Jom fuarumtalcaortompcndia vcndicarc.Nimi. i

emm abfurdum eft , ut quos pxna metuit con-
ll
HTtif
b Alienatio Teram lolidam defidem judicium, id cft,
famerc , etiam lucrum fibi valeant vcndicares : quali dicat nemo errans rei fux do-
minium transfert
iranstert , aut amittit , I.
1. $?f. fi procurator , D.
{. <5
dc a<
icit acores. Alienarum nuptiarum interpellatores,
« SofUcitKoTcs.#
cn
3 U V rcru * ‘®* *H° ‘
® ceTt P ct *• *'
• * - •*

an (ceteris potiti
ctfieftcJu noo Itnt , propter voluntatem £* 'aa.ignor. E. tor autem judicio Si con-
l
_ £ /. ,
otx libidinis , cetra ordinem
pctniciolx ordinati poniuotur.
poni
*dv«»atuf 1. if. ii per crrOtein L). de jurifii.
1. i.D.
-,
*
cetr. ctiminibot. Pa«L I. r. tit. 4 . fcn. 11 . Ftrn.
b Genialis thori rever coda focietas. De {uendo conjU-
pi pudore Piurarch. ia va^ayy. ym/aatU 1 D. Bafi-
liusOrai.*. in Hcxacnier. Uxor dignitatii nomen , 1 .
EPIStOLA DUODECIMA.
rt.fi i«, C.dc cjpito.l. tv. qux adulterum , C. ad I. Ju-
liam , dc adult.1. 49. itero lcgacoqux, de leg. Comici Siliquarai iorum, fic portus curas agcnrf
J.41.
probram, dcvctb.fignJ.antcp.C.dc nat. tib. Afranius Theodoricus Rex.
apod Non. Marcellum : tuam uujcftatcui , bi nominis
tnaironx (ImilitudiDem. Fiat.
Prxcipit , ne finat ad exterus provincias
* Sacramentum. IX l*aul. /uw.fu» ad EpheCf.
laridum tranjmitti , fed in Italia ad
EPlStOLA UNDECIMA. h{w proprios fervetur,

T*rovino Viro Illuftri Parricio Theodoricus Rdfck I defideriis nofteis commercia peregrina farno*

S lantur
:
prolato auro acquiritur externa de*
Ldud.it eonjugdlem Trovino prx- votio^ quanto magis fuis bonis abunlare deber
xiph ,m Cdfdm Arechrttinxm i fidi Agd- Italia , cum nulla in parendo proberttrfentire de-
p
trimenta ? Erideo fpecicm laridi nullatenus ju-
fit.i ratione poftpojitd collatum , Bajilio
bemus ad peregrina rtanfmitti , fed in ufus no-
*jue marito reddat,
ftros p topi t ia Divinitate ferverur : ne quod in no-
partibns conficitur , noxia ncgligcmia deeffi»
tlris
,
Aftclut t**- Nter extera humani generis pondera con juga- videator. Cavete iraque ne culpis quamvis par-
jngalit 'a fi
T lisalfccfus curam
-

prxeipuam vcndicavir. fibi va prxbcaturoccafio: fcientes periculum gravif-

datMr , y Non immerito, quia in honore cflemcrcrur, un- fimmn fore fi ftudeatis vel leviter injaffa co;n-
,
de reparatio pofteritatis acquirinir. u Omne fa-
non in quantitate pec-
mitrere. In qtlalirarc cft ,
F.mr matrit cinus auftores folos infequirur. Error matri» caram menfuram fiquidem
tranfu ad ji-
non quxrit injuria. ;

tranfic ad filios ) Sc novo inlclicicaris eventu, fir a Imperium, fi ***

liat. in parvo contemnitur in omni
dedecus proprium , fcelus alienam. Ideo cnira parte violatur.
,
^
jura vel divina vel publica nexum conjugii can-
ta cautela prxcipiunr tuftodiri , crimen fic m m Imperiarn fi ia farto contemnitur , omni parte
in
magnum confcientiac , alienos affcdus in reve- violatur. Digaitate* funt individ.glo. io I.7. D. comm.
Fida Efifl. divid. Cora. Tac.l. t.deTib. C.lropcrial.
rentiam non habere. Bafilius fiquidem vir (pe- t. prxtetca,
40. hi. 4. Dc probib. fend. alica, per Fridcr. c. ia apibut.
dabilis datis precibus intimavit Agapitam con- 7. q. >.
,
c. nujorFs , *eir. de ptxb. Quj aurem hominis tetigit,

Bfiu «d nid*
jugem fuam dc propriis penatibus i quibufdam torum hominis corpus affcciflc injuria videtur, Ltu
tjblhtaiH vitio follicitationis abdudam:
(
dum (exus ille vulgaris , D. de fttt. Ftmar.
vi natata. firmincus ad mutabilitatis vitia patet
; ) quod
etiam oblata nobis fupra mernoratx conjugis fux EPISTOLA DECIMATERTI A.
petitione fivnuvit ; adjiciens eam ,cdm in facto-
lanrtx Ecclciix fepra rchigiffct, ignorante mari- * F rui nari th Sajoni Thcodoricito Rex. * Ed- />»•**
to , Magnitudini tux cafam Arccirctinam ratione miL
Unde nUnc refipifeens, de-
poftpoliti contulifle.
rmperat ut Ven.tntio Vlpiuni
plorat ingeftam (ibimet gravilfimam nuditatem,
, nomine diem
iadum fuum ipfa condemnans Meat , cui debitor publicus in quadrin-
i quippe ut pau-
per di vici ,
callo lubtica prudenti viro donaret gentis /olidis fidejufiionis fc
,
infipiens. Nunt abjicite lucra qux honefbm ,
vinculo tradiderat,
Illud dtttt non vidcnrur commendare perfonam quia illud
mojturtrf,

q Htd famam
fajfit *»$*'*
Aknatit'
vos potius decet acquirere quod dc famam vc-
,
flratn poffir augere. Hinc etiam prius pnrcepea
dederamus , fic nunc iterata juifione repetimus,
C Ommovcmur quidem
relafupplicum, fed ea nuxime, quxvcrla-
rUr in difpcndiis innocentium
; ut quibus non
pierttis lludio que-

ut fupriferipram rciu fine aliqua d ubi tariooc red- fuerint in exigendo

Ttrumfiif.it compendia ,
gravem fubcanc
dtfilrrjt ha- datis. b Alienatio enim rerum folidum deiiderac in reddendo ja&uram. Quod nollritempori»
hert jUiicA.
D ij

/1 ,
 28 Caffiodori Variarum.
rmnifcftum eftnon decere juftitiam, ut alterius
defpcftus 4 alterum gravet , Se reatus fit innoxiis
de contemptibus alienis. Ulpianus Aquidem Hc-
bili petitione fuggeflic, adminiitutionis fux tem-
pore debitorem publicum in quadringentis foli-
dis Venantio poltulanri fide juflionis (e vinculo
quxtendos idonei potuerint invenici,p!umis fuis
genitorum membra frigida refoventes , cfcis cor-
pora lafla reficiunt ;3c donec in primnu.n vigo-
rem alagrandxva redierit, pia viciditu line juve-
nesreddtmt, quod a parentibus parvuli fufeepe-
runr. Et ideo non immerito longa virafervan-

tradidi Ile- Quo fi>on Aonem Aiam ptxfumptione tur, qui picatis officia non relinquunt. PerJi- .

rruculenrium rumcoruin dcfpiciciue complere, cibus ctiammoscft, ova perdita per alterius nu-

fuppheem memoratus folidorum numerus one- trisdamna farcire i uc c adoptione alien e fobolia
ravit. 1 deoque prxdidluin Venantium , quem
incommoda fux reparem orbitatis: fcd mox ut

frequenter multorum fcclcrum pulfat nvid Lino- i

ambulandi , ad
nati fiduciam lubccc cirpcrint

rum folumrnodo querelis alfiduis , in prxlcnri campos exeunt cum nutrice ; * qui tu fuerint ma-
negotio decernimus conveniri ;utlcgalitcr con- terna voce commoniti, ovorum
Aioruin potius
furtivis fe-
vidtus , ea quxmromiliflc fugjjcrirur^ Ane aliqua genitricem petunt , quamvis ab aliis ,
'iverfar’ tibus, educentur. Quid ergo homines facere dc-
Audacia lr-
gum pandtrt kcbunr , quando Se hanc picutem d avibus incile
cognofcunt ? Romulum itaque, qui fati Aii acer- i

tia non prxbetur.

bitate pollutus > nomen fedat Romanum , ad
veftrum facite venire judicium ;Sc A eum patri
a Alteram gravet. Nemo innoccr.t alieno debet odio frio Marti no manus mjeciffeconllitciit, pronnus
laborare I.
),
Si quis fuo , C. de ioolf. tcft. quod in legitimam fenriat ultionem. QniaiJeo elegimus
regulas juiis a Bonifacio conjc^uin eft, c. Nondebet, inores vcftros, quia crudelibus parcere non po-
de leg. jur. 6. Fam.
tcftis: quando genus pictilis cll, in illos «liftriu-
b Et dum merus talibus imponitur. Eidem (ementia
Inculcatur ab auctoribus, 1. ti. aut faCla fi.1. lS Capi-
gere , qui contra naturx ordinem fcclctatis fc do-
'talium ,4. famofos, depoen. Acerbitas plerumque ul ccncur actionibus mifcuille. re.
cifcend» maleficii bene atque cauti vivendi difciplina
e(t. Scit. Cxcilius apud Aul. Gcll.tib.io. cap.t. Forn. *• Hoc pertinet, quodeleganter feribit Philathias tu
Prxfat libn Jc lixrclibus. jw<i-
a Ipfis laboratur, &c. Simplicius apud Epidttun
EPISTOLA DECIMA QUARTA. de caula, ortu, vi , & cffc&u p»trix poreltatis apul
Romanos ufurpatx dilletcns , eaindcm propCinb.lum,
Symmacho Patricio Theodoricus Rex. quam hic Calliodorui ,
eipreflitfcutcntUin his verbis:
ei /f int *. *10 | ts»» P 4»»oC ibi tSs
£xpon!t crimen cujufdam Romuli ,
qui in pa- ivsfo ybj> irxtCafrjum^ , j x^r virsWnrr w ptttt
vaitot Taju.
tremfuum Mxrtinum m xnus violentas i/lje- Tiaran **rin> ,
i/tatji

c/JJe dicebatur > dr in illum fi modo reus -£(, B»u\iyb*. vj Tgjff pii» f'*
,
Aixecc^/^ <»1 n sr»ac*u» »« Cev*»'»Te rif
fuerit , .mim.uiucrtere pietatis cjfe genui Tu-t.
r«r/k< rifs I Tt7fi\{jtr^
-indicat, Quintii. dedam. vct Quxdam aoimali\,Ke.p-iit. Se

fcq. Adoptione alicn. Sob. Se port eligimus mores rc-

Aros. Euripideum iilud es Erechtheo prolcnur a Sto-

Q
%
Uis pollic nccufarc Jam reliqua A pietatis ,
bxo, cap.74 pradlintiofcs oportet jadicare nataralcf
nomina probantur e(Tc crudelia? Negligi tue adoptivis, rnr /1 mAh *{*£r r*
, pf
V.C.Fom. levis reatus, cum tragoedia criminis magna to- ^/'A'rdTW Flrn.
nuerit nec aliquis nititur, quod parvum ed vin-
: b Ciconia. AriAot. Occonom. reuii
dicare, A dclifta fumma refpiciantar evadere. Ini- Quintii. dedam. }*?. aliique multi. t»m.
micum truccmrario ipfa profeflionis oilcnditnra- 4 Adoptioncalieurfobolis.Tncoph.de adopt. Com.
Innitaim- Tacit. Aul. Geli. lib. f. cap. 19. Timotheus Epilcopus,
rum plerumque poteris invenire collegam: ino-
tm filium iit- 1 b. a. ad Ectlcfiam Catholicam. Multi filios non ha-
chiutrt fa-
bccUciuein vcr6 filium declinare poenas non ,
bentes , qurrunt quibus fubftantiam proptir faculta-.
nat nin ftT- permittit humanitas. Ubieft illa naturx vis, qux addicant
,
tis quibus umbratile a.iquoi propin-
: id clt
huma- amplexu copulx dcllinatur ad poftccos ? Ferarum qaitatis nomen infirnbant
,

quos fibt quifi jdoptttut ,

«<i«. catuli fcquuniur parentes a cefpite fuo virgulta imaginarii parentes locum eorum,
: filios faciant AC in

non difcrei qux non funt .pignorum perfidia generante lacccdiut,

I. pen» C.de adopt. Famer
gim
Ama '•paren- dicamus J Sic ratiocinatur Tullius in Rolciani , Ar Luci.10.

tum iufilii. epigram. c^/»r C$ «1 ifisun pvsii par «TTt*r»f>r flftf

obligare perfonam ? Nutriuntur i parvulis
«*$*»«* 1 Ov ytf »J’ tit
Apiis laboratur , ipAs divicix conquiruntur ; Se
,
«*A' ija^aiTis 1ii 91'Af? , i»
cum Abi unufquifquc credat abundare quod pof- •fitpi «AllVg ,SX«^Vw3*. Fam.
,
Ader, cum 1 patribus adhuc quxritur, pro altera
*
Fd. merrt- potius xtate peccatur. Proli dolor Non * mere-
EPISTOLA DECIMA QUINTA.
!

bimue.
bimur eorum affectum , pro quibus Cubirc non
* M$S. txi- recufamus ’ exitium ? Maria ipfi (x\ is rcmpcfta-
tibus excitata geniroris^uta non refugit ; ut pe-
Venando Viro IlluAri Theodoricus Rex.
regrinis mercibus acquirat, quod proprix foboli
Comfert illi Comitivam Domejlicorumtum ob
derelinquat. Aves ipfx, quarum vira femper in
efeis cft , naturam (uam extranea forde non ma- merita patris qui laudatur plurimum ; tum
,

Cicenumm culant. b Ciconia, redeuntis anni jugiter nun- ob litterarum (ludia, quibus fe totum dede-
futi. riatrix, ejiciens trilHtiamhyemis, Ixtitiam veini rat ip/e yenant ius.
temporis introducens , magnum piecaris tradit
Expsrtntwm
exemplum. Nam ciim parentes eorum pennas R ovi dem i* noftrx ratio cft in tenera xtate vinutibi
fenio coquente laxaverint, nec ad proprios cibos
P merita futura tradbre , Se a ex
,

parentum vir- P™ * }»*“• 1

tmrlfmcctffitr.

Digitized by Gooalc
 Liber Secundus. 2 9
f ».i 4 r rrtM turibus prolisjudicarcfucccfTus: quia bona cer- odium , ut alterius fibi procuraret affctftum. E*- •
ta funr ,
qux fidem ab exordio tranunt; dum ori- pectavit integer divina judicia, nec paffius rft fibi
dtm j <nr-
/
go nefeie deficere , qux confuevit radicitus pullu- Regem quxvere,nifi Rectorem primitus perdidifi-
dn trJmnt
lare* Fertur etiam curfu perenni fontium vena fct. Unde fic fachun cft , ut ei libenter daremus Tht*d*rtim
viralis ; Se hanc conditionem fuftinent cunela pixmhim, quia noflrom fideliter juvit itiiinuum;
manantia , ut fapor ,
qui conccfius cft origini qui cafu patrocinante contrario tantum nobis
( nili per accidentia fuerit forte vitiatus) nckiat reddebatur acceptus, quanto tunc cognofici po-
rivulis abnegari. Hinc eft, ejubd re magnifici pa- terat indevotus. Flexo jam pene Domino nullis
tris meritis arfliinatum Comitiva: Domefticorutn eft terroribus inclinatus : fiufhnuir immobilis rui-
vacantis honore provehimus ; ut qui es clarus nam Principis fui ; nec novitas illum turbare po-
Acitimatc ,
fplcndcas dignitate. Quis enim* in tuit ,
* quam ctiara ferocitas gentilis expavit. *&<!• Im-
te, quamvis lutura , tamen certa non teneat , dum prudenter eft fccurtts communes cafius; ut cum
glorioli patris recolar ofticiofos labores ? Qui divina judicia fixe fuftineret, humanam grariam
prude-nrix ratione Hammatus , fic fuit ad repenti- commendatior invenirer. Probavimns hominis
na follicitus
,
quali per moram crederetur inftru- fidem : ttiftis ad jura noftra tranfivit, qui fiupera-
Aos. PrxfeChiram enim , follic icudinum omnium tus animum convertit, non aurem tu vinceretur, u&mblPti
«obilifiimum pondus, quod vel folumfuifict ex- eftccit. Cui mox Ut Prxfedurx Prxtorianx con- p*t*r

libi tama imegriw- ‘" mr u

pedire laudabile, juncta excrc iras noftri cura dif- cedimus dignitatem credita *~
,

lj,9r ’
pofuit { utncc provinciis ordinario deelfet, nec tedifipofiuit , ut miraretur aliquis fic (impliciter
*
exercitui fc provida follicitudofubrrahercr. Su- devotum ,
quem ram * calidi noverat fuifie con-
peravit cuncta infarigabilis Si expedita prudentia, trarium. Is igitur infatigabili cuta quod difficil-
,
traxitmores barbaros ad quietem , in vorum no- limum virtutis eft genus fub gencralitatis gratia ,

ftrum eunda moderatus c ft , ur lic xccipienribut publica viderur procuralTc compendia cenfium :

fafisfacerct , nedanrcs locum querimoniis inve- non addendo, fed conficrvando protendens ; dum
nirer. Verum uc de plurimis pauca ftifhn.int, illa, quxcoufucverant malcdifpctgi, bcncindu-

probavit de fe tanta, ut eligeretur ejus incxplo- ftria providente collegit. Senfimus audas illatio-

rara poftetiras lnrer hxc tamen generi s ornamen- nes , vos addita tributa nefeiftis. Ira uriumque
ta, quod maximum pulcher rimar nobilitaris in* fub admiratione perfedhim cft , ut Se fifcuscrefcc-
dicium eft , nec tuorum indiges fuffragiis merito- rec,& privata utiliras nulla damna perferitr. Juvit
tum. l itteratum fiquidein ftudia, qu* cundHi nos referte, quemadmodum in •Tertiarum de- • Juret. thef-
fitdit tfrPd
honoribus fuo funr digna futfiagio , (cdulus per- putatione, Gothorum Ronunorumquc& poflefi- m»*.
l.rnv ii tu fit*
/»•* *'P**
feruntor altcqucris, addens claritati generis in- fiones junxerit Se animos.. Nam a cum fic horni- fymhut fi-
InK '
genium fuaviter eloquentis. Incumbe ergo tali» nesfiolcantdc vicinitate collidere, iflis praedio- f*
****
.bus ftudiis , atna qux in te remunerata cogno- ram communio eaufam nofeitur prxftiriffe con-
‘J™*''
fcis ; ur noftra quoque judicia cum tuis provecti- cordix. Sic enim contigit ur urraque natio, ,

bus tendas. Tmtum enim a nobis exigis, quan- dum communiter vivit, ad unum velle convenc-
tum te bonis attibfis imminere cognofcis. tir. En fadhim novum Se omnino laudabile .gra-
,
tia dominorum de cefipitis divifionc conjuncta
m parentum vrtutibqs. Parentum timitibai *fti- eft:amicitix populispcr damna crevere; Se ex par-
BUir.ur. Vide luj ralib. i. Ep. j.Sclib. j. Ep ix.Jnrct. te agri defirnfbr acquifirus eft, utfubftamix fic-
curitas integra fervaretur. Una lex illos Se xqua-
EPISTOLA DECIMA SEXTA. bilis difciplina complectitur. Neccflc cft enim,
ut ineat cos fiuavis crefcat aifcdhis qui fervant ju-
,
Senatui Urbis Romx Theodoricus Rex, • giter terminos confttrutos.
Deber enim Komana
Kefpublka Se memoraro Libetio tranquillita-
tleefio Venum ii adComitw.tm 'Domejiicorum tem fuam qui nationibus ram przdaris tradidit
,

v.HAMtm indicatur Senatui ftudia charicacis. Perpendite Patres Conferipti,

t tumPatri- ,

hanc fobolem irrcrauncratam relinquere debui-

fi
ciuf Liberius Venantii pater multis laudi-
mus, cujus au&orem tot eximia fccifle retinemus.
bus effertur*
Faveant fuperna difpolitis ; ut ficut nos virtutes
collatis beneficiis invitamus: ita crcviflc meritis
Tudii noftri cft, Patres Conferipti reraunc- honoratas confcicntias approbemus.
S ratienera recto conterre propolito. Se bonx
,

indolis viros ad inftirura meliora fructu impenfx • Scitum eft es rerum communione i«er (ocios dif.
coidias excitari l. 77.cilm pater, f. Julcifliin *. de leg.
benignitatis accendere. Nurriunt enim prxmio- ,

«« rum exempla virtutes: nec quifquam eft, qui non x.ThcOphil.l. quxdim. De aftionibuc Idedefte com-
txnofU
parata |udicia diviioria , ut coinmuuio es qua lites
trinnt virtH-
ad morum fumma niratur afcendere quando ir-
,

, oriri (dicant , tolleretur ,

t,vt« y6 »Tt'rt
remuneratum non relinquitur quod conficientia Te/itSCT^iuTcJS, »rl t! -Hw Utnnvt
,
refte laudatur. Hinc cft, quod illuftrcm Venan-
ifo' piAoitoui,. 1 ult.. C. comm. .

tium , ram Aiis, quam paternis meritis lucentem, dirid. lib. 84. cum amplius de reg. jur. I. t. quand. Se .

Comitivx Domcfticorutn vacantis dignitate fiub- quibus quan. pars dcb. Cv lib. 10 Arift. I. a. cjp. }. Po-
veximus;ut natalium fiplendor infirus ornatior lttic»n. in Pancgjric. quem Maximiano
Mamertinus
dixit elegant illimiubi obiter pro aemulationis Hi pu-
:
collatis redderetur honoribus. Retinetis enim,
C
Partidum Liberium Se in adverfitare noftra
P.
tis ,
emcndibis Plurarchus de Tubcronuui
familia io vita Marcet. f*ri%tr.
, (limulis.

fuifie laudabilem qui fle Odoacris integerrimis

;

•Ei. WeffcV parebar obfiequiis , ut noftra poft fuerit * dile&io-

Ut. nc digniifimus ,
conrraquos inulta feci fTc videba-
fur inimicus Non enim ad nos viliffiina transfuga;
*MSS.«.j»w - * conditione migravit:
nec proprii domini finxit
 30 C<iffiodori Variarum
menda* precator careat impetrati* , I. |. D. in ioteg. re-
lUc. peu. utc. C. contra jus vel utilit. pubi. ulc.
EPISTOLA DECIMA SEPTIMA.
I. i. Ii , i.

C, de diter, rcfcrip. frmtr.

Honoratis Poflc floribus , Defcnforibus , Cu- & EPISTOLA DECIMA NONA.

rialibus Tridcntinx civitatis Theodoricus Rex.
Univerfis Gothis , &
Romanis, &his,quipor- «MSS.c/e»-
DccUr.a fc exemijfe Ruti lituum Presbyterum a tubus.vd * clufuris prxfunt Theodoricus Rex. ftrm.

JtfcaUs calculi folutio ne ,& vetat quominus

exigatur. "Jubet , ut famuli, qui Stephanum dominum
id, quod ci remi/it, ab aliis
trucidaverant , er inhumatum projece-

M Unificcntiam noftram nulli volumus ex-

tare damnofam : ne quod alteri tribuitur,
alterius difpcndfis applicetur. Et ideo przfcnri
C
rant , extremo plecfantur fupplicio.

Unfla quidem jure det edamur

omne quod iniquum cft, clemens exeeratur
fcclcra, Se
'*

aoflorit.it e pro
cognofcitc ,
forte, quam Rutilia-
mrib. no prdbytcio notha largitate contulimus , * nul- auditus : fcd ea maximi ,
qu* humani fangirinis

lam debere perfolvere fifcalis calculi fun trio- ctfufionc polluta , noitram contra fc incitavero
cen furam. Quis enim fcrar.in 4 domcfticis prxfi-
nem fcd in ea prxflationc quanti fc folidi com-
:

Tertitrtm diis locum inventum dulcis

fuifle periculis, de ibi
prehendunt, de Tertiarum Illationibus vobis no-
illdtit.
veritis efle relevandos. Nec inferti a quoquam vit* exitum , unde nafei debuerat dcfcnfioms au-
volumus, quod alteri noftra humanitate rrmiii- xilium? Et ideo prxfcnti juflione nundamus.nr in
*nus:nc, quod diflu netas efi, benemeriti mu- famulos , qui Stephanum dominum fuum plcfli-
bili fcclerc trucidantes,b inhumatam quoque re-
nus innocentis contingatcllc ditpendium.
verentiam ejus funeris abjecerunt , legum diftti-
fliunc refeceris ; quatenus qui exemplis provo-
EPISTOLA DECIMA OCTAVA. cantur peflimis, pernis arceantur afpedis. Proh

Gudilx Epifeopo Theodoricus Rex. dolor! pictasin avibus invenitur, qu* ab httma-
V "**
na conditione dcfericur. Vultur ipfe , cui vita eft
cadavcc alienum , rantx magnitudinis corpus nec
ST emittitur ad Epifeopi Curiam caufa ira er
exiguis alitibus probatur * infeftus ,fcd magis ac-
S.uccu si es municipes &
Ecclcfiam, qn.tm
cipitrcm vitam plumigerum avium perfequen-
,
quidem vult ab ipfo dirimi , fi dS areenat i- tem , alis c*dit , ore dilaniat , totoque filo ponde-
lus Jiet erit aquit.u : fm autem, jubet , ad re pcrcclitantibus nititur fubvenire : 6c homines
Comitatum Principis infirucU perfona de- parcere nequeunt , cujus fc genus efle cognof-

Jl inetur, qua advtrfariorum contentioni cunt ! Ille non vult cxiingucrc, quo poterat vefirir
fetvi maluerunt occidccc , qui cos fu per lies con-
bus finem tandem queat imponere : fi
fueverar enutrire. Fiat ergo paftus pii vulturis,
demum dubia canfavidebitur ait Epifeo- qui necem potuit crudeliter defiderare palloris.
,

pum ante contrai'erfiam fitfiliam potius Tali potius fcpulchro recipiatur , qui dominum
cognofccre debere ,
quam i judicio vicium reddidit infcpultum.

abjc edere.
fcjufdcm atramenti Epiflola exilat apud SiJonium
Apoliu. lib.S. fcp.it. Et Pliniam lib. j Ep- 14 - E*
Rifearum legum reverenda diflat au&orltas,
P ut nafcendo Curialis nullo modo polfir ab
originis fu* m uniis diferepare ; nec in aliud Reip.
ctm» fibi mutuo adferuot. J»'-
4 Domefteis prxfidiit. Glpian Cvlm natis domus
tuta dic poflit , nifi periculo capitis fui culWiam do-
minis tam abdoinclticis , quam abenraoCis prxftare
ofhcium trahi , qui tali prdeventus fuerit forte
ferti cogantur • idcd fenatulcoufult a introducta Ium de
nafcendi. Quod ficos vel ad honores tranfire jura
publica quxflione a familia necatorum habenda , 1. 1 .
•MSS.lt U
vetuerunt , quam videtur efle contrarium , * Cu- de Scuatufconful. Sylla'.). Seoecalib. 1 . cap. »4. natur.
Ac.Cwnmi. rialem Rcipub. amifli turpiter libertate fervire, qujtft. Plin. in epiflol. Fotu.

&
ufque ad conditionem pervenifle poftremam, k Inhumatam quoque reverentiam ejds funeris abje-
• ndtmfr* cerunt. Porro veterum de fcpulturx cura leges Ac cicm-
quem vocavit Antiquitas * Minorem Senarum ?
Ub.f, for. # pU commemorem t Catis fit vel ind ce ofter»ditie tit. de
Noverit iraque Reverentia veftia, Sarfcnates mu-
j.
9. £/-.7. refig. k fuinpt. fiin.
I. pcoul. de Cond.
inft. La&ant. |i&.

BriP.bn. nicipes collegas fuos afleruifle , Eccleliain veftram cap. is.Agathld* Jc bello Gothico llb. i. fub bnctrt.
fjrcilUtti. irrationabiliter fibi velle defendere. Unde * pru- VaL Mas. lib. 4 cap. ). de leteritate. jSlian. lib. u.
* F.J frori-
dentia vcftra , pro integritatis fu* propofito, exa- hift. tar. de Alcaand. Magno , de infra hujus lib. epiitoL
dmid. xi. Fom.
minata veritate, difcutiir qu* veniunt in quere-
lam ;& fi m delideria petitorum veritate fubfiftunr,
pro implendis maniis eos ad Curiam fuam remea- EMSTOL A VIGESIMA.
re permittat. Si veri> Clero vcftro creditis in cis
v Vuiligis Sajoni Theodoricus Rex. ,
aliquid rationabiliter fuffragari , ad hoftrum Co-
mitatum inlhuflam perfonam inodis omnibus
•Utftrtn. deflinate, qu* advenatiorum debeat •intentio- Decernit , ut quas naves in Vrbe Ravenna
nibus obviare. Quod fi de negotii qualitate du-
ttntlorvl/ai.
frumentis fifcalibus oneratas invenerit >
bitaris, convenit facerdoralibus indituris, ut ante
ad Liguriam inopia frugum laborantem, ommidicn
controverfiam juftitiam nucis ipfe cognofcas,
quini de judicio viflus abfccdas. Talem nquidem
& in qua tunc erat ReX ,
tranfmiitat . ‘
•

non oporrer publici fuperari , quem amatorem fttkludi yt-

-num-
zquitarij convenit inveniri.

4 Delideria petitomm. Si preets veritate nitantur.

O Mnes decet gratafltcr impendere , quod pu-
blicas vident utilitates poflc icfpicac;
</«»r

t>‘
 - t . '

\4

Liber Secundus. 3i
quando ncccfle cft hoc membra fintire, quod cor- genit eru fefeliendi cjnf.t terne ire
poris (umma fentirur. Atque- ideo prodenti de-
jtWf.1t.
cernimus jullionc , uc quantas in Ravennati utbe
fulcatorias potueris reperire, frument ;s fifcalibtis

oneratas , ad nos ufqur perducas ;

quatenus ali- /E Quumeft, tu * commodet (e Regalis pietas
monia publica tali p.ovilionc tclcvau , ncccffi- * i vulneu- laudatis; quia erigi plus inereiv

tatetn inopis non debeat fu fi ne re. Reddat! Ra- i

Ul » ‘l u°s fortis fu.v adv.-rfa preflirrtin-. Atque
[

venna copiam Liguri* , quaiu ex ipfa confuevlt '^ v'° Magnificentix tuar p radent i audorirarc de-
accipcrc. Nam qux prxfcnciam noeram fu Ili n re, daranu», ut Ecdivii filios ,
quos in Urbe pri
multorum debet fokti.i reperire. Trahit enim muus relidere ccnfuitmis, ad patriam cutn gmi-
obfervantium catervas Comitatus uoilerjdc dum twis fui funere , votivo quidem reditu, fcd acer-
ad beneficia preftanda curritur, ncccffarib pupo- b° ca lu
. remeare jubeatis : ne roai n defideriis
lis copia poftulatar. abnegans, F vulnus geminetur aftlidis ; 6c, quod
nefas ai du cft qui dolorum nubila noftro lem-
,

EPISTOLA VIGESIMA PRIMA. F r fcreniuie detergimus, nunc miferis

pias !a-
Intui jbt'k
crymas denegare videamur. Infitiabilis quippe
H.-nu (Q. tjiu
HtlUi • quiiuiimmlis non finitur torpor loor
Joanni Apparitori Theodorietn Roo. Imm indu
interdie: dum fetnpcr feneum judicat qtudne- , n»N fu- n*r

Sfri
torto
t tnmhia filttitt in Sp.Mn.
c.i Rex t onccJjcr.lt < ondmone ,
tcrri

ut ji tem ,
IfS^uSSSS^
fupplicavit armato, Viramque luam expo-
(«rp* tpnu
imfntjp.

eorum oper.wfktaretur illuvies , liberato nere maluit , ut cadaveri debita non hcgarcr. Et
r*r.» ip(i> projicerent : jed en n Domitii fpwniSup in lus perfonis mutua fune otficia pie-
* ’" k uuin cft > ^lium genitori ptimb uon
titio irritus foret Libor inceptus
— nhnd tt u,n l

- - ' 1 mpende re, qubd patrem magnis talentis eo nfti-

ffoanni , tpfum corrocniat , ut a it cceptam
tit t,‘iccifie.
rem perficiat , aut Spei propriam icd.it
.portionem. « Ivt commodet
fe Regalitpictit. Conveniuot qux a
Jurcconlultit de cadaVcftbut <1 imiutoium fvpc i. n.iis
dilpjtirmir lib. 4I. PanJcil tit. ulr. Arrunti . i.« Epi.T.-
Crin- 1.1'wi Rive nimis cft
utfruciu laboris fui fiatf- iun> lib.
, 1. cap. IX-caia icpulturx hujulcc lib.^pUl.i
•fi, Vj detur induftrius df cui debet pro fcdBlira-; Tamrr
•».
)•

tc conferri promiium , difpcndiutn patiatur inju- b Vulnus pcmiactur oiSidif. AJvctti f.ttturf* atea-
frtminmri» '

ftum in ea pnferrim re qux ad nodrain tibui uon crt e iUmicit noro ilolprc cumtiUnd i. Io e jm
tmprtM. ; ,
rcfpi-
de >1 lcDc utiain 1. 4. 4c jute dot. I. w.Divu.. d<OiL
tit largitatem : ubi nihil debet licere nceligen-
prxiid. /tmir,.
tur, ne videamur minus profutura fanxidc. Da-
dum liquidetn Spei tc Domitio fpet^abilibus vi -

ris loca in Spoletino territorio , coenofis fluenti-

EPISTOLA. VIGESIMA tERTlA.
bus inurilircr occupata , largitas noftra concede
rat : ubiaquartim vada prof unditas terrenam gra-
Ampelio, Dcfporio, Throdulo Vijris Senatori- &
tianiinnullosufus*pro;uraramabforbuerat. Ja- bus ThcOdoricos Rex.
*Ei.pn/k-
***'. ecbat tellus naufraga, palultri torpore confufo , 6c /•
r ;, P '<r
' j „ »

fub utroque jacUca iiifpcndio , nccaquatu.n pu- Urge 'p/ii concjnnlur, c~

rosTt^uores nKtucrat , ^ decus terrena: folidita- protectio contra improbos er dolojo

tis amiferar. Hoc nos, quibas cordi cft in mclilfc promittitur.
cunch murare , fupra mahoratis talis conditione
rublitiimli-
conceflhuus ; ut fi coram operi vel labore turpis T"\ Ecet noftri temporis difciplinan* ,
ut qui
dcfitcaictur illuvies ,ipfis liberata rura profice- h ixt.ltu ftr-
publicis utilitatibus fcrviuiu.fupcidai sonr-
Irffnrr' ,/»*-
•MSS and,, teaz. Sed quantum * adorum Spei loquitur in- ribtis nongraventur. Nec dignum
cft , ut cujuf- ftrftriiionr-
rum. gefta petitio ,• Domitii viri fpedabilis vitio, dum quam Ixdar invidia noftris motibus ordinaro. T.b-M »5»
imiiKinor judionis rcnacitcr parcit cxpcnlis , .ad Quapropter figuliAisRegia vobis audoritatecon-
initiimi revocatus cft labor operantium
; eum ccihs operam ruvantet impendite nec verea- ;

)am in foli faciem paulatitn mollities liccara du- mini ad alias vos adiones polfe traduci a quibus ,

refecrer , cduamqne longa voracitate tellurem injundaprxlcntia vix credimus explicari. CeflTa-
Sol infueius j filaret. Quod hos nequaquam bit ergo circa vos improborum nefanda pr.rfuin-
oenligi polle patiemur , ut bene ctrpta invidi ptio, & obfcuris dolis cficdum noftra tollit au-
* ~ - —
• • dcfttuantur ignavia. Proinde devotio rua doriras.Incadum enim odit cui fe Principalis
,
prxfatum Domitium moderari exeeutione con- dementia objecerit.
veniat, Utaurctrprxrei fedulus operator immi-
neat , aut ii boc libi fumpeuofum ede crediderit, EPISTOLA VIGESIMA QUARTA.
propriam cedat fupplicanri portionem. Opocrct
enim , ut fi ipfc opera poftuLara nequit cniccre, Senatui Urbis Rora* Theodoricus Rex.
confortem beneficii , gloriam noftri rcinpoiis
pcnnircat implere. Dicit fe Provincialium 'Judicum relatione ad
Prafettum Prxtorio direffa eompcrijfe , ftc
EPISTOLA VIGESIMA SECUNDA.
frimx Vcftivalium illationis tempus eia -
Fefto Yiroliluftri Pacticio Theodoricus Rex. pfttm t ut niJjil aut parum a Senatoriis do-
mibus confiet ilfatum \ atque ideo tenues
Proripit, ut Ecditii filios ex Vrbe ad patriam opprfiffos , quos decuerat jablevor i. J\gtfire
 . , ;

3°
Ciftiodori Vanarum
mendax prre itor c areat i mpetraiis , (• ». 0 . in iitteg. re-
I. peo. 1 . ult. C. fi coutra
ftit. |oi vel uti lu. pubi. uk.
EPISTOLA DECIMA SEPTIMA.
, I.

C. dc diver. rc&iip. f.mtr

Honoratis PofTcfforibus , Defrnfortbus , Cu- & EPISTOLA DECIMA NONA.

rialibus Tridcntinx civitatis Theodoricus Rex.
Univerfis Gothis , & Romanis , 8c his, qui por- »ms$. </„*.
tubus,vd * chxfuris prxfunt Theodoricus Rex.
Declsr.il fe exemijfe Rutilianum Presbyterum a firu.

Jifc.tlis calculi (olutione.&vet st quominus

exigatur* Jubet ut famuli, qui Stephanum dominum
id, quod ci remiftt, ab aliss ,

trucidaverant cr inhumatum projece-

'*
Unificcnriam noftram nulli volumus ex- rant , extremo pleclantur fupplicio.
m:
'

rare dimnofam : nc quod alteri tribuitur,

i

Un&a

•>»>« •
alterius difpcndiis appliccrur.
ao&orkitc cognofeite ,
Et ideo prxfcnri
pro (orte, quam Butilia-
*
no prcibyrcfo noftra largitate contulimus , nul-
C
auditus : fed ca
quidem jure
omne quod iniquum cft elemens exeeratur
maximi ,
dcteftarmit fcclera, 8c
,

qux humani fanguinis

lam debere perfolvere fifcalis calculi functio- eduiionc polluta , noftram contra fc incitavfre
ccnfuram. Quis enim fcrar.in a domcfticis pnrfi-
nem fed in ea praedatione quanti fe (olidi com-
:

Tertitrn
prehendunt, de Tertiarum litationibus vobis no- dits locmn (uilfc periculis, fle ibi in ventura dulcis
lUitto.
veritis cfle relevandos. Nec inferri a quoquam vitx exitum , unde nafei debuerat defenfionis au-

volumus, quod alteri noftra humanitate remili- xilium? Et ideo prxfcnti jullionc mandamus, ut in

«nus nc , quod diclu nefas cft benemeriti mu-

: ,
famulos , qui Stephanum dominum (tium plecti-
b inhumatam quoque re-
bili fcclcrc trucidantes,
nus innocentis contingatelTc difpcndium.
verentiam ejus funeris abjcctaunc , legum diftti-
ttionc refeceris ; quatenus qui exemplis piovti-
EPISTOLA DECIMA OCTAVA. cantm pelli mi s , pomis arceantur afpcd is. Proh
dolor pietas in avibus invenitur , qux ab huma-
Gudilx Epifeopo Theodoricus Rex» !
v
na condirioncdcfcrirur. Vultur ipfc , cui vita eft
cadaver alienum, tantx magnitudinis corpus ncc
Remittitur ad Epifeopi Cursam esstfa inter
exiguis alitibus probatur * infrftus ,fcJ magis ac-
S.vcenUes municipes (jr Ecclefiam , qnam
cipicccm , vitam plumigeram avium perfcqu cu-
quidem vuh ab ipfo dirimi , fi a S are enat i- tem , alis exdir , ore dilaniat , totoque fuo ponde-
bus fieterit aquilas : [tn autem, jubrt , ad re pcrcclitamibus nititur fubvenire : 6c homines
Comitatum Principis inftruch perfonade- parcere nequeunt , cujus fc genus e(Tc cognof-
qua adver fari orum contentioni cunt ! Ille non vult extinguere, quo poterat vcfirir
Ji i netur,
fervi maluerunt occidere qui cos fupcrftes con-
,
bus finem tandem queat imponere fi
.*

fueverar enutrire. Fiat ergo paftus pii vulturis,

demum dubia e aufa videbitur , ait Epifeo- qui necem potuit crudeliter deiiderare palloris.
pum ante controverfiam jufiitixm potius Tali potius fcpulchro recipiatur ,
qui dominum
cognofcere debere ,
quam a judicio vitium reddidit mfcpultum.

nbjtedcre.
Fjufdcm afgdmcnti Epiftola cxftat apud Sidonium
Apolin. lib. 8 . Ep.ii. Et Plinium lib. j Ep. 14. E*lu-
Rifcarum legum reverenda didar audotitas,
P ut nafcendo Curialis nullo modo portlt ab
originis fu* muniisdifcreparcjnccin aliud Rcip.
canftbi mutuo adfeiunt. J*'
Z yomctVcis prodiit. Ulpian C\lm nulli domut
tuta dic pollit , nifi periculo capitis fui cuftodiara do-
prxventus fuerit forte minis tam ab domclticis , quam abcsuaolt» pwftans
o (facium rrahi qui tali
(ervi cogantur ideo fcnttulconlulta introdutla lont de
,
i

nafcendi. Quod heos vclad honores tranfirc jura publica qu.rHionr a familia necarorum habenda , l. 1.
•MSS.lt E4 vetuerunt ,
quam videtur eflfc contrarium , * Cu- de Seiutulconful. SjIUfi. Stnecalib. 1. cap. 16. natur,
Ac. Curioni rialem Rcipub. ami(Ta turpiter libertate fervire, qixft. Pltn. in cpiftol. F»rn.
6c ufquc ad condicionem pervenifte poftremam, I> Inhumatam quoque reverentiam ejds funeris abje-
* 1'iJtinfr* * Minorem Senatum ? cerunt. Porro vetetum dcfcpulturx cura leges Sf exem*
quem vocavit Anriquitas
ce oftendtllc rit. de
Illi for. piacominemorcm I fatis fit vel ind
Noverit iraque Reverentia veftra,*Sarfcnatcs mu-
(. )

reng. Stfumpt. fuu. pcnul.de Cond. inft. Lartant.lto.

lii.f.rrr I.

* Brillon. nicipes collegas fuos afleruifle , Ecdeliam veftram AgathWsdc bello Gothico lib. 1. (ub finetrt.
t. cap. ii.
Ttrcindtn. irrationabiliter fibi velle defendere. Unde * pru- Val. Mas. lib. 6 cap. ». de reveritate. iClian. lib. it.
* Ed prori-
dentia veftra , pro integritatis fux propofito, exa- hift. vat . dc Alcsaud. Magno * infra Inqui lib. «f iltoL
,

dtt.ua. 11 .
minata veritate , difcutiat qux veniunt in quere- Form.

]am;& (i a delideria petitorum veritate fubhftunr,

pro implendis maniis cos ad Curiam fuam remea- E^ISTOL A VIGESIMA.
re permittat. Si vero Clero vcftro creditis in eis
* Vuiligis Sajoni Theodoricus Rex» •Ed. Pnilb
aliquid rationabiliter fuffragari , ad noftrum Co-
S"
mitatum inllrudam perfonam modis omnibus
* id rfl ron- *
deftinate , qux adversariorum debeat intentio- Decernit , ut quas naves in Vrbe Ravenna
nibus obviare. Quod fide negotii qualitate du-
ttniiomhmi. oneratas invenerit t
frumentis fifcalibus
bitaris, convenit faccrdoralibus indituris, ut ante ad Liguriam inopia frugum laborantem, Omni/ dictf
controverfiam juftitiam magis ipfc cocnofcas, gtdiUttTim-
dr in qua tunc erat Rest , tranfmiit.it*
quini de judicio vi Aus abfccdas. Talem ftquiJcm firn.Urfy^md
fuperari quem amatorem fnbiuM W-
non oportet publici ,
Mncs decet graranterimpendere , quod pu- dmi ntUm-
xquiraris convenit inveniri.

4 Dcfidcria peiitorum. Si prect* veritate nitantur,

O blicas vident utilitates pofle icfpiccie U‘ pfirf-
futr*.

Digiiijedt
 . •

*;

Liber Secundus. 3i
quando nccefleeft hoc membra fcntirc,quod tor- genit oru jc feliendi canfi remeare
poris (u:nma fentitur. Atque- ideo prodenti dc-
jnoe.-rt
cernimus jullionc, ut quantas in Ravennati u«bc
fulcatorias potueris reperire, frumentis fifcalibm
onenuas , ad nos utique perducas ; quatenus ali- Quum eft , tlt* commodet fr Regali 1 pietas
munia publica tali pjovilionc iclcv.ua , ntccfli- * AI rui vulnere (auctaris :
quia eri*'! plus mereto»
tatrininopix non debeat fu llincrc. iicdd.ir Ra- Ul >
quos fortis lu.v aiv.-rfa praflErun*. Atque
f
venna copiam Liguriae ,
quam cx ipfa confuevlt Magnificemur tu.t* prudenti audorkarc dc-
acciperc. Nam qux prxfcmiamnolVainfuftincr, claranti», ut Ecdkii filios quos in Urb-- pri-
,

multorum debet fuktia rcpcrirc. Trahit enim muus cenfuiumt , ad patriam cum grni-
.
relidere
obfcrvantiuiu catervas Comitatus noder ; & dum ***** ‘uiduncre , votivo quidem reditu, fcd acer-

adbencAciapneRandacut(irur,nccc5arib pupa- ^“Hwfu » remeare jubeatis : nc cosu n delideriis

Lis copia pouulamr. abnegaris, £ vulnus geminetur a AI idi s jdr, quod
ueias uldu eft, qui dolorum nubila noitrd (em-
EPISTOLA VIGESIMA PRIMA. per fercuitatc detergimus, nunc miferis pias La-
crymas denegare videamur. Infitiabilis quippe

“
Heiusctl qui humandis non luiirurcorptniout
Joanni Apparitori Theodoricus Ren ,
IflMUnilu
intcrcilc : dum ictnpcr fc reum judicat
,
qui tine- Mtn/r it.fnr

t** - *>«'• fiSr

torto r.i Rex ionccJfer.it condit :bne , ut fi tem . fupplicavit armato
, ViramqucTuarti expo-

eorum oper.ueficcarctur illuvies , iiicerit* nere maluit, ut cadaveri Arbita non Acgarct. Et
r*fa if/fc proficerent : Jeci curi Domitii ‘jn miini in huperfoni» mutua funt orticia pi
ratis , iniquum cft, Alium genitori gratuito non
titio irritus foret labor inceptas .
m ind it
impendere, qubd patrem magnis talcniis condi-
"Joanni , ipfum corrjcni.u , ut sit crpt.im
tu cAixillc.
rem perficiat , aut Spei propriam cedat
portionem. « Ut commoda fe Regalicpictu. Oou*enju:u qux a
Jurceoulultis dc cadavciibus damnatorum IfcgplK ndis
diCparintur iib. 4». Pjt»Jcd 'rit.utc.ArruntK io Epy-
Grk"j'
tjl ,
»1 imU
utfrnil»
lul/ifn fni
G
tc conferri
Rive nimii eft
detuc indullrius
, utfrudu
; Se cui
prxmium , difpendium patiatur inju-
laboris fui
debet pro IcJoiita-
fiatf- tum iib.i.
torner
cap. y.

l> Vulnus geminetur afHi&is.

Decura tcpolturx bujulce

Ahctfr fioutfttKcu-
lib.<. p itl ,'r y

fr*m Ittmrin-
tittpnm. ftutn ; in ea prxfcrtim rc qux ad noftram refpi- “buajiooeftcaUmujsoovodblorejeainuUudi.IlBjmt.
,
cit Largitatem ubi nihil debet licere negtigen- *• dc j«« dot. 1. 1 *. Ui»u., «kad.
:

1
*’ * or " ,r
tix, nc videamur mimis profutura fanxifle. Da- *
•'< a’

dum Aquidcm Spei te Domitio ~

VIGESIMA —
fpedabilibus vi- rn c ,y , ^ _ _ _ .
ris loca in Spoletino territorio, coenoAs fiucnci- EPISTOLA.f
TERTIA,
. , , ,

businutilitei occupata , Largitas noftraconcellc- . _ r . , , _ .

impello, Delpono, Se Theodulo Viyis Senatori-
. .

rat : ubi aquarum vada profunditas terrenam gra-

k tiam in nullos u
fu s * pro.utmani abforbuctat. Ja-
bus Tlieodoncos Rex.
Ed.pw>A*.
»*•'. ccbat tellus naufraga, palullri torpore confufa , Bc
r ;, /• » . „ .

fu b utroque jadja difpendio , nccaquaru.n pu- Miff tpfis concedantur, cr Xep4

xosTtquores nK-rucrat , Se decus terrenx foliJica- protectio contra improbos & doiojos
fis annferar. Hoc nos, quibas cordi cft in mclilfc promittitur.
eunda murare , fqpra memoraris ralii conditione

ConcciHtnus ) ut A eorum opera rcl labore turpi» "T\ Ecct noftri temporis dilciplinam * rMieinui.
,
ut qdi
hm.iim fer-
dcAccaretur illuvies , iplis liberata rura profice- JL * publicis utilitatibus fcnriunr,fupcrflais one- tMtntti ,/*»
•MSS.4*ff*. Sed quantum 4 adorum Spei loquitur iti- ribusnongtaventur. Nec dignum eft , uccujuf- refflaieone-
rttnt. gcfta petitio , -Domitii viri fpe&abilis vitio ,dam quam Lxdar invidia noflris raoi ibus ordinat u rikue non
iinuumor jullionis renaciter parcit cxpcnlis ad ,
Qinproptcr AgulirtijRegia vobis audoritatecott- JT4»4odi.
hmirnu revocatus eft labor oprrantinm ; cum cellis operam navanter impendire
; nec verea-
jam in foli faciem pauUtiin mollities liccau du- mini ad alias vos adiones pofTe traduci , i quibus
tefecret , celat amqoe longa voracitate tellurem in janda pixlcntia vix credimus explicari. Cefla-
Sol infaetus atHarcr. Quod hos nequaquam bi tergo circa vos improborum nefanda prrfuui-
siegligi pofle pariemur
, ut bene copta invidi ptio, &obfcuri$ dolis eAcdum notha tdllic au-
dcftruantur ignavia; Proinde devotio tua doricas. IncaiVum enim odit cui fc Principalis
,
prxiatum Domitiam moderari exeeutione con- dementia objecerit.
, Ut aur corpn* rei fcdulusoperator immi-
neat , aut Ii hoc itbi fumptuofum eflfe crediderit, EPISTOLA VIGESIMA QUARTA.
propriam redat (upplicanri ponionem. Oportet
enim, ut Ii ipfc opera poftulara nequit clttcere, Senatui Urbis Rora* Theodoricus Rex.
confortem bencAcii ,
gloriam noftii tcmpoiis
permittat implere. Dicit fe Provincialium Judicum relatione ad
Profectum Pratorio direfta tompcrijfe
EPISTOLA VIGESIMA SECUNDA. , fic
prima Vectigalium i/fatioius tempta eia-
Fcfto Virollluitii Patricio Theodoricus Rex. pfum , ut nihil aut parum' a Senatoria do-
mibus confiet illatum \ atque ideo tentus
Praeipii, ut Ecdicii filios ex Vrbe ad patriam
oppreffos , quos decuerat /ablevari. £uare

jby.Cirr
 K :

3* Cafliodorus Variarum
monet Senatum, fit omnia aquabiiitererdi- tione pafestur tamen liberior fermo promitur,
:

net ut quicquid unaquaque domus Sena- *qui nofira audori rate laxatur. Dcteftamurcnim
,
miferos premi commovemur <5c non queren-
:
toria profitetur ,
dejiinaus Procuratoribus
dum malis: velodufquc ad nos pervenit , quod
fer provincia* trina illatione perfolvat difiimulatio parientis abfeondir. Merito, quan
do eundorum nos rcfpiciunt lxfioncs dutn iiiud ;

Srniiui f>«-
^^ ,,
Onftat Senatum popnlis vivendi regolam pietati nofinc perire credimus, quod per medio-
ftiliivivnJi prxftitiflc. Nam quod ornat nomen Roma- crium damna fentimus. Nuper itaque provincia-
TtytlAmfr*- nuin
, a vobis legitur inlliturum. Ad hoc Patres lium Judicuuvclarionc compcrimus domos ali- ,

in illo principio nominali , ut quili filiorum per quas prxpotcnrium fuas non implere per ordi-
^
vos poA* 1 vitt componi. Vos enim devotionem nem tundiones. Hinc fieri, ur dum illationis
furnm p u . provinciis, vos privatis jura dccrc vitii s, Sc ad om- quantitas procurati queritur, a tenuibus furn-

tm. nes jullitkt partes fubditos parere libenter do- ma potior exigatur.Superbia deinde condudo-
cuiftis. Et ideo non decet inde (ignum rtfulta- rum canonicos folidosnon ordine traditos fcd ,
Qr.&Cuj. lioniscxiic.unde exemplum potuit 'cxulrationis
fub iniquo pondere imminentibus Kiiflc proje-
trenoHM.
c fju jgcre< nollia denuntia , cui cordi eft dos nec univctfam filiqaam, quam
: reddere con- *
.

rerum omniihn tenere menfuram , in vcftram no- fueveranr, folemnircr intulilfc. Proinde iaduru
titiam credidit perferendum ne magis ignoran- cfi, ut Curiales, quibus nos volumus cflfc profpc-
:

l«a nutriatur cxccflus , fub quot em confcienria dum , imminentium follicitudinecoadi, gravia
• MJS. &. errornon poccll efle perpetuus. Igitur* provin- damna fentirent Sc , fi dici fas eft, ctlm alienis de- 'j

Ed. Ae. pr®- cialium Judicum relatione, ad magnificum virum bitis fub truculentis *compulforibos urgerentur, * RL Nlv.
Prxicdum Piartotii di reda, comperimur, fic pri- pollcfltontim quoque fotum amillione privati
mx tranfmillionis tempus exemptum , ut nihi, lunr. Quod feclas ut debeat amputari , ad Rcvc- * jMa
aut parum a Senatorii' domibus confiet illarum xcntiilimum quoque Senarum prxccptatranfmi-
allegantes, per hanc ditficultaremccnucs deprimi, fimus , Sc nunc edidali programmate definimus,
quos magis decuerat fublcvari. Fiet enim , ut ut quifquis poUc&rum live Curialium gravatu n
exadorum nimietas , dum pqtentibus contem- ft fenferit in aliena calculi fundfone ad fioftrx
ii
,

nitur, in tenues converfagrafTerur ; 5e ille potitis Serenitatis audientiam venire deproperet : fcitu-
fblrat aliena
,
qui cfi devotus ad propria :
prxre- rus , nobis priores cxccfius omnino difplicuifie,
rea inult& accitiora jungentes,quod pro fui quif- ciim viderit profatura focccdcrc. Paruit ergo ve*
que voluntate aliquid exigentibus dignerur obji- bis aibitrium jufti Prinrirr rpiinn' i r mufrii frm
ccrc. Qua: tamen omnia detrimenta Curialibus per declaretur indiciis. Nunc autem fub filen; io
dicuntut inriigi ; ut qui in ufus publicos fuefant patientiam doloris obducite, aut fub jufiiciairct
• Id Ac. nofira provifione * reparari, contumacibus diftra- vocis aperite. Jam in vobiscrit hujus funmucoa*
r t ,TU ’
hantur injuriis. Atque ideo, P. C. qui parem no- filii, quibus adjacet eligere, quod vobis profpi*
bifeum Reipub. debetis annifum , lic xquabili- citis expedire.
ter ordinare, utquicquid unaquxqoC 'domos Se-
natoria profitetur, defiinatis procuratoribus per
EPISTOLA VIGESIMA SEfcTA.
provincias trini illatione perfolvat. Afft ccrtf,
quod In locuin beneficii folebatis expetere aror , Faufto Prxfcdo Prxtorio Theodoricus Rex,
Vicaiianxfcdis , fi id diligitis, univerfa comple-
te:nc neccflc fit Curiali per multiplicem Sc ineffi-
Vetat quominus Apulia U" Calabria negotia-
cacem conventionis laborem in exiguis Veftris il-

lationibus fua potius damna fufcipcrejevcntatquc • torts graventur impofierum, debitafque //*»
detcftabilis cafiis ut quifimdionem propriam qui has Principes jujsiones infregerint >
,

vix poterat fufiincre devotus, ali en is oneribus pro- muUtju imponit. Tum Jequitur tdit/um de
matur infirmus. Quod nos , falva civilitate , d ilfi- Aurariis.
• i mulare non pofiumu$;ut fine acerbitate belli rebus
fuis exuantur opprrlli , Sc illi magi s pereant

Reipub. parere tefiinant. Ho<f etiatn nos edidali

qui ,

N Ullius compendiis deledamur in juftis j nec

ad animum nofirx pietatis perveniunt, qttx

D rammatc in eundorum noveritis Provincia-

notitiam pcrtulifTc, ut liberi prorumpat in
publicum.qui fe aiicnx lundionis pondere novit
probitatis gratia deferuntur. Rei publica fiquidem Ri^ubHc*
jurcfanper xauitatis augetur; Sc
profutura fucccdunt. Atque
tia diligitur, velociter
cum remperan- prt /»i«-

opptefium relaturi a nobis juilitix frudum qui

: ideo iliufirem Magnificentiam toain , negotiato- Tht*i»ri<ta
,

fefiis novimus dare prxfidium» rum Apulix live Calabrix fupplicationc permoti, "*%•"+-

duximus i nft ruendam ; ut frumenta, qux per fu-

<mt '
EPISTOLA VIGESIMA QUINTA, pradidos negotiatores publico compatantur,non
SIVE. iterum ab ei/dem a interpretii nomine folidorum
Edi dum Theodorici Regis. quantiras exigatur. Nam fi coemptam fpedem
cxj»cnlis publicis ncccflariam non habetis, abofh- •

Conqueritur Rex Poffeffores , five Curiales cio vcftto fufeepta * modiatio fideliter difiuhatun
^
e/e oppreffos , eo quod indictamfibi fum-
cVenrum rei rado fiftalis habitura eft, qux injufti
videtur impofuifle quod rcfpuit. Nimis enun ini-
mam non fohi/ent Primates
deinde fi :
quum cft.ut ille pariatur difpcndium.qui imperii*
qui[quam hac de caufia gratuitumfe fenfe- fecit alienum. Pati conditione cenfcntcs defexta-
rit ,
jubet ,
tu ad Regem querelas dejerat. rio quoque, quem negotiator ejus provincix vidc-
tut inferre ne quis audeat damiura femuer pretia
:

l* r»< jrimtu

Q Uamvis fit querula vox doloris , nec fe con-

tineam imminuti , &

Ixfus animus vocifera-
prorervus exigere, Et ut validius rctunnamus cx-
cefius ,
puniam triginta libratura auri Cedis vcftrx
PrxfcdiS
 - r — P t

Liber Secundus. 33
Trxfc Ais imponimus, fi qu's contra hic falubcr- TuftiiiuooImpcntdriTheoclahjdiisiaf.lfc.tr}. epift.
rima conftituta aufu temerario venire tentaverir.
*
Cu,n D! wta * J WerG * a,ij,ur/digiooMeiTe : uo*
t

Ofbcium vcr^cccm lib_ar.ni auri difaendio (c SCS*

novem cllc feriendum, fi jnhibitasprxfumpfcm C o«enth imperio Tcrtulliinus adScapilam in fi/N0 t>
cxcqui jufiionct. In ilU quoque parte fdR* de- cft(
inaeit ) religionis cogere religionem qua: fpon:^ :

mentia noftra fe porrigit , Ut ii pcnlioncm hujus fuf-ipidcbet , non »5. Clemens ivirio lib. t-i. Reco-
0 »”- D -
tituli Siliquatario potitat
*_ c-
, monopolium quoque
c m* i
S”"'
lerm. 'V'"'"',"
6*. ndes Tuadcnda fe
i» C*»ic.,
/manui non imponenda. F»m.
negotiator exercear. Si vero Stltquatanul hunc
—
Po „„ h.|a.R.fc, ipl UJ| 3»o, Oc i„.
— m
Rd. iW<V«t titulum negotiatoribus judicarabrogindum,nul- e.,:..»*;
(crincione i<
admonitus.. .•_ .
conjicio in I. t. de J, udari*
.
c*
. •

^ijurdum bun ab cis exigat penlioncm quia fatis abfurdum :

Coj.TucoJof F»m Et 1. iiU.cip.de Jud*is. Grui.

tf, «r *$..
cft , ut aftligatur damnis ,
qoi commoda non ha-
**' bccaAionis. In Aurariis denique prifeus ordo EPISTOLA VIGESIMA OCTAVA.
•

fif d&jllUi.
fervetur , 6: ad eos tanrftm fuuAio ipfi rcfpiciar,
quos huic titulo fervire
fervite voluit Antiquitatis au&o-
auAo-
.
S
&
.
?C lrt ? V !«o Se " ?"- C m nm
Exprincipi
c r
.
n ...
at
. .

™ .
.
r
’
.

’
.

noftri Otttcii Theodoricus Rex.

titas.Quapropter beneficia noftra erga negotia-
tores, qui noftris titulis ncceflarii comprobantur,
omnimodis facite cuftodiri ne genus nominum, :
Laudatur Stepbaniu , & confertur ei digut-
quod vivit lucris , ad necem polfit pervenire dif- ta* Spectabilitatis, /eu Comitiva Primi
pendiis. Ordinis, nec non cb privilegia qua-

4 Interpretii, f.i d?a*to «ftat etiam in COrocli d dam praclara.

V alenti de Suariis , cd.ua a Picharo pag. 19. "J^r.
^jpRibuendacft juftis laboribus cornpcnfirio

EPISTOLA VIGESIMA SEPTIMA. 1 f ,xmion,m V* '»*£'**

ntemuuerata tranltrur. Athletam po- "
tur, qu.r ^
palum defignat efic vi cko rem. Sudores bel- /'*” ’
pulis •
Untverfis Judaeis Gcmiarconfiftentibus Theo-
licos Civicacorona tcftatur. Expedant etiam -rifii-r
doricus Rex»
equos prxmia fua ; 5c ranca jultirix vis eft , ut ncc
illis tardius derur laboris pretium ,
qui fcncire
Permittit quidem
Synagogam ri/icete,illis
non poterant dcnegaram-Quod dignum %?*** fit ii ita cft,
mon vero ampliare dummodo tamen tri , cft hoc homini reddere qui pet honcfta cogno-
,
cenuahs non ob/let praferiptio . fcirur obfcquia placui fle. Per tot enim adiouum
lubricos cjfusfixum tenuifti milii i prohatx vc- .

ftigium ; 6c quod raro in ferviente provenir, pdr-

tcut exorati juftum cupimus prxbcrc confeh-
S fum: ita per noftra beneficia fraudes
gibus non amamus ; in ea parce prxeipue
fieri ie-

in qua
mut.itio judicum
a“ m * crac
nunquam
m te a
circa te variavit afte-
en ‘ J ud ci ' <I uifS Ui,n n ’
,
v us
.
, ^. ;
decefforum fuorum ordiiutio»
\

divinx revcrcnri* credimus imcreflc. Ne ergo !r

*

ni ,;
reddercnir a iverfus. Placere (iquidcin me-
tnfultarc videantur elati. Divinitatis gratia defti-
curi; quapropter tegumen tantum vccuftis prric-
^ » cdm femper diligenda cuftodis,
q*, pn ,
mperii!U
f<

Cibus fuperim ponere Synagogx vcftrx, prxfenti «n fecrdis inadionibuscrticaciain, in ynU.

°®' c vao<JM*««H>te frequentiam; &quod rarum
vos audorirate cenfcmus prtitionibus veftris f
:

ratenus liccmiam commodantes, quatenus con- contmciu| X bonum crebra hoininum vitii fece-
iftituta Divalia permiferunr. Nec aliquid ornatus
rUftt » cum mu "* J praeberes ofticia , nulli ruam
fas fit adjicere, vel in ampliandis xdibus evagari. °P Ctam venditabas. Vocabulum Principis nulla
Etnovcritis vos feveritarem minimi dtftugerc ve-
‘ ordc maculaftt , fervaris dignitatem nominis •
«

terisSandionis, fi rebus non abftincatis illicitis. 5^

xcrci c * onc victuris. Hinedt, quodSpedabi-
^
h “t,s honorcm
In iplisvcrb parietibus cooperiendis, vel * fin- » q ue, « railitix fudore dererfis
** deputant Antiquitas, prxfenti tibi audo-
gendis, tantum liccmiam damus , li vobis tri-
ccnnalisnonpotcftobdfcprxfctipcio. Quid ap-
r,t * t®con ”;r 'mus ;uc laboris cui tandem finitas
e *cu ®i**» rcmuncrattoneo Comiti vx Primi Or-
peritis, qux refugere debereris ? Damus liqui-
dera pcnnUTuiq , fcd errantium votum laudabili- dinis i
11" fecurus Et <l uia g r " iam «“«W;
:

terimprobamus, a Religionem imperare non p nncipis digmasnula non afferit ; ncci^ benefi-
Hrmt rtg/- CIJ I1 d,c
* q uo ^ nu^a utilitate
poftumus quia nemo cogitur , ut credat invi- ’ fenrirur :

en dat
»n-, Mt :
privi
I

L-gu tibi quoque, qux tribui fcholxruxEx-

tus.
principibus Divalia conftituta voluerunt, fiiuili
« Religionem imperare. Religio Chrlftiaaa impe- muniuccnrii condonamus. Ncc quicqium in
fo-5.»«,vdU rfujpj.
tlimon federe, M fide. III. cdn. m.l.ran, fliu, Kre
"*>ne rcntantuc.
qucfordidis juste munivit amiquum.Scd auam-
Ab o.nm ngo iUmno onenbuf-
bonotnm. Et nccclfc eft bonum in religione veffari,
nonmalnm. N#m fi fanguine . fi tormentis , fi malo quam prxfenti rcmunerationc tibi digna lolva-
religioncm defendere felis, jam non defendetur illa* mus, funiris tamen VODS fptm maximam polii*
f.dpcll«.ur, fc viol.bicur. N,hil.,m .olunurio,n,
conur. ScdouomM, .„ s ulU Tumbcnclici. n U I
quam religio, in«u* fi aoimusCicrificantita*erfus cft, _ dc1

"° n CI um
.
j .

jam fublata ,
jani nulla eft. Rea* igitur ratio cft, ul ( n
.
h,rUns
f**
mA P«“ c , aderit
***&•.1** «Wr
religionem patienti! vel mone defendas : in qua fides providentia Principalis; utquos dignos fiivore
confecrata , at ipfi Uco grata eft , ac religioni addit au- noftro credimus, cos quoque majori honore eo-
Aoriutem. Lib. j. inftit.eap. »o. Beda Hiftor. Anglic. mulcmut. Verum quia celari non dcccr Renium L,.'
imp«r 1U pr.fc„tUadpr 0 vinciri,.,uJi. ^»n 1>

f «‘tonotlnam pervenire jquaccnus Spedabw

D. A.rftmmus Epift. ,o. adVa lentin. Etprxclard Coo-
f« rua,n decoraum noftro teftiinouio, uni-
ftami.ms in »«tcribut a^is Silfeftti Pjpz i. apud Baro-
kium tomo |. ad anuum Chrifti ji + . Jnrit. verticalis corda cognofcanc : tibique ucpoccmili*
 u ‘ .

'34 CafTiodori Variarum

(ix munere perfolure , cultu* compctcnspro no- quembili vili fuerint eligere ,
deputabit ;qui ita
4hui urn temporum laude fervetur. commercium negotiationis exerceat ,
qiurcnus
iicc 4 Monopolii nec Siliquatici, nec Aurarix
. 4 V idc L ult. C. de * Judxis. ,

aliquid pernionis impendat vel quoJli oet grava- :

men cx pcmiilla nundinatione lulcinc.it. Cur

EPISTOLA VIGESIMA NONA. enim illud tardemus aomiccc, uude nulla poOu-
-mus damna femirc i
Aciilx Viro Senatori, Comiti Theodoricus Rex.

t Qui fca commercium negotiationi». Siliquaticum

Imperat ,
ui tueatur prxdia & homines Me- CcMonopolium erat mercatorum oncu. Siliquaticum
diolant ufit Ecciefia intr.t Siciliam confli- in nundinis exigiiur ob vcodicioucin propo.icnd.uii :
tutos mu It tomen , ut caufis publicis & pri- Monopolium ab co eligitur , qui monopolium benefi-
cio Pnncipis excreet , quo tamen Uti hodie uonlicetex
vatu contra eospropofitis quamprimum ref- I. i.C. de Monop. ti ntf.

pondeant.
EPISTOLA TRIGESIMA PRIMA.

R fjMtiU tjl
Q Uamvi»
fuftinerc,
nullos vclimcs gravamen aliquod
quos vjdcrm pictas nodra protc-
gcrc(quia Regnanti» cd gloria, fubje&orum otio-
Dromonariis Theodoricus Rex.

gl*T)M,firlp- fa tranquillitas )
tamen fperialttcr Ecclcfias ab Jnflnvat (e Comiti furorum Largitionum prx-
?”*’*,* ’*'* omni injuria reddi cupimus alienas ; quibus dum Dromon i* ii
crprffe^ ut in Uefiiltenfi loco
L< aequabilia prxftantur ,
mifcrkordia Divinioris
conjHtuiniur quibus flfcatem pecuniam
r.xpt-giMt. aequititur. Et ideo bcatiflimi viri Eudorgii Epi- ,

r » attribuit pro excur(ibus cum veredariis pet

1

fcopi Cuiiix Mcdiolancnfis Ecclcllx petitione

permoti; pratentibus te aff.it bu> admonemus, i alveum Padi more (olito faciendis.
ur vc l * Hominibus illius Ecdefix inrra
Njr
.v cf".
Si. iltam condituris mirionem dudc.ns (alua ci- Ublicis debent utilitatibus infudare , qui *

rum.
EttitSaflmt tionis
,
vilitateprxdarcjncC A qtio(|ua;n cupifiibet na*
homine contra fas pat uris opprimi , quos
P nomen
mo,
dedere milirix. Quid enim agat ho-
profefiodclitobfequio, ut ncc commoda
m >"!»**•
ntwBHttii
fi
^
decet Divinitatis intuitu fublcvari. Ita tamen, privata reperiat, ncc gloriam dccnuit.r.is aequi-
4Kcau ^ 5 publicis Se privatis , qux contra ens ra- tat? Et ideo Comiti Sacrarum Largitionum no- mlttim
tionabiliter proponuntur, rcfpondcre nor diffe- dra prXccpit auidoritas, ut in Hodilicnfi loco
lapc : quuficuc nolumu: eos ab aliquo prxgra- conditui debeatis ; quatenus fifcali humanitate .

vari; ira exceptos A tramite juftitix my.i patimur recreati, excurfus cum veredariis per alveum Pa-
-inveniri. di more folito faciatis ; ut uivifo labore equis pu-
Cjur hanc Epidolam Raroniu* toni. C Aan.il. ai an» blicis debeat fubveniti: quando a curfusveder
Ctir.fC4. non aneritur qui per vias liquidas expeditur*
,

Non eniin vobis nimio labore claudicare contin-

EPISTOLA TRIGtSIMA. gi r, qui manibus ambulatis. Vehiculum vedrum
non (entit injuriam, necdcfcclum pacitur, quod
Faufto Prxfc&o Prxtorio T! hcodoricus Rex, unda potius currcnrc portatur.
* Juret, putat hoc efte, quod vocator ab aliis EvcAiO
aavali».
Eximitur ais illatione 'tributorum tinus ex ne-
gotiuooibus MedioUncnfu F.ccleflx , qui EPISTOLA TRIGESIMA SECUNDA»
pau herum fervit io deputandas erat : qua
grntia Ravennati Ecdefix antea couctjja Senatui Urbis Romx Theodoricus Rex.

(iterat.
Decernit , ut ad paludem decennonit ,
quam
Patricius Decius exficcandam poftutabaft
Na nf>r*}*t±. ”\T Onprx judicat juri publico perfonalts ex- duo Senatores mittantur , qui flatium pa-
ccptio : quia bcnencialcm cfTe Principem
ludis fixis annotatum terminu , juru ipflus
/rfo- licet, nec intra regulas condituri poteft munifi-
fxit - Deciifaciant.
cenria Regalis ardhri.Ira levia coerceatur gravif-
" " 3 '

limis indituris : impatiens ambitio jure rcfrxnc-

ctmrnt
wr : c ^ emcnt ' a non habet legem ; nec deoet fub Rata nobis cd. Patres Confcripti, circa utili*
*
n*nlul,ttt- * n gudis terminis benigna fequi , quam decet Jtates publicas impenfa devotio: quia dum
/f/n. fine fine laudari. Dcfenforcs itaque lacrofiinAx civium laudabiles animos comprobamus , locum Nihil umfr*
Medioltnenfis Ecclefix pro expenfis pauperum, judis beneficiis reperimus. Quid cd enim tam »*»*»•»»

quxfub lucri exaggeratione funduntur, unum ^

Senatorium ,
quam fi urilitacibus publicis irn-
libicx negotiatoribus urbis fux defiderant opor- pendat aftc&um, ut poflit prodefle pat rix ,cui na^ imfemm
tere prxdari qui emptoris tuudus officio,
: tus cd? Vir itaque magnificus atque ParriciusDc- dtrmfta».
exceptis negotiationis oneribus debeat implete, cius, gloriofo circa Rempub. amore devindus,
, cruodfufcipit. Hxc enim
nos Sc Ravennati Ec- ultro poduLivit voto mirabili ,
quod vix potuif-
clcfix commemorant, motos rationabili allega- fcc fub contilio nodrx pietatis imponi. Paludem
tione, cribuitTc quod pietatis exemplum, ad dium Decennonii, inhodis modum vicina vadantem,
:

quoque commodum fupplicant tr/nsfcrcn.fum. fovearum orc patcfadlo promifit abforberc: illam
Ideo illudiis Sc prxcelfa Magnificentia rua ( falva famofam fxculi vaditatem, quam fub diuturni-
in aliis negotiationibus como.litare publica qux tate licenrix quondam mare paludcdre * poffe- *MS. Rem.
,
ab uni vcrlo corpore confuevic inferri ) unum cis. dic , cultifquc locis inimicum lupcrfundcns unda ^Ed. Ac.
 g
^m : - ;

Liber Secundiis.
diluvium, terrenam
n gratiam filveftri pariter hor- fiaftica.cap. (aper, de renant, honorii au"j*cncu. Leo i-
ro confudit: nihil uii._.„nutrient
utile lub liquore_ tu,,iWiMm.C.Uc re miiiu ftipenlu loogo 'uiore. L 1
t
r __ I
,
,
hn C..dcOion. a^c. dcl.
fpoli jrum fVudibus HI foiairi poftquam ol.no-
,
t j„„ t . lUvMft»,.,,.. C.M.-
xiumcttpudK palndibus. Ec meomuamarpnf- ro , utU i>. 4 . Ep . k p. ,. at lia. ? .e P . *.
r cxconfidenti.r virum, nt quod diu virus pubica adu*»tcfcntcmi«.
rctugit,pnnus privata fufccperic. Hunc ergo au-
daccin laborem aggrvfiurutu fc lau labili perfe- EPISfOLA TRIGESIMA QUARTA,
trione pollicitus cft ; ur pereunte damnofo gur-
gite ,
qux fuerant amita , ulrcrius non perirenr. Artemidoro PncfcAo Urbis Theodoricus Rexv
Unde noftrx fuper lue parte Serenitatis poftulac
julHonci ; ur auaorititc publica fubcur opusexi- Stau „ , m ,'cunhfAricU Rommii Jrpmois,
mium, nilAM
mialrrl quod erit eundis Ifimtibua
nrir«ln/Vic viantibus Ar.tiu»ilnt.M
profuturum. /* /IA!.
nec expenft, fed/ubfirAch, refumttur > o‘
. * ,

Sed nos,l\ C. quibus cordi cft bonum defiJeriuru

juvare auxiliaribus conftitutis pr.cfciuibus de-
mrnibm reficiendis applicetur. Celatores
,
cretis annuimus, ut ad loca
Deccnnonii duos ipfa hujus pecunia plectendos quidem fatetur:
ex vcftro corpore dirigatis quibus arbitrantibus, i.pfis tomen clementer indulget .
:
•Ii. Ac.« quantum fpatii f reftagnatis incudibus paludcftrit
J4 I». illuvies occupavit, hxis terminis annoremr ur
.
r . . ,> ;
. Audemus in te noftrafloroita judici*: lx-
cum ad pcitcd.oncm ptouulTcn pctvc.imt, ,- 1
Vj u llm .
^ignun. 1 ’r.rfulcn te Romum atd- ,
be“°,“ probet; nec quifquum bifeititilte. qui qcnetoSs ..nin.it amicum fraudi-
'ZTf/','.
inde aliqu.d prilumat atnngetc quod umd,u ba, no.. '01X0(05 'vebrefecreturo ; ne vosautde-
mvadcmious aquis non potuit vcndicaicc •*- -
U&ico npliccs faccren:
, aut (ccurit.is
ad majora
potius incitarer. Atque ideo univerfa pecunia,
EPISTOLA TRIGESIMA TERTIA. qu-r fuerat fabricis deputata Romanis ,
Se nunc . viss.*J;V
Magnitudinis tux a difeudione condicit * abjura- ri „m ’

Decio Viro Illuftri, Patricio Theodoricus Rexi tam , ctim nec reddira luo tcmpoic , nec doccruf «id/cai-»*.

cxpciifa, fine aliqua dilatione refum rrur , vobis &

Concedit Decio paludis Decennonii domi ordinantibusiterum Romanis moenibus applice-
ninm \tum decernit ut fi quis hunc labo ,
tur. Ncfa> cft enim, uc in alios ufiis nanfcanr, qU±

rem una cum eo fubcundum delegerit , ha <»>btracla non immerito Roma fufpirat. De-

hiu opem jtjlim.itione , hotcv imu pro- l,; r '7 ! "“PS “<*««« dep urat.r ptedhia: im- ™
modica poena percellere, quun tali culta noit.am
friifiat ia pro pane quam1 fu
•
CuCc. r>‘rit
fccperit.
munificentiam fraudaverunt. Srd artui: modera-
c$
trix, femperqux nobis cft juncta, elem entia : ne r-W«<»«»
Uftitix ratio ut laudabile deliderium fe-
cft , indecore facta pleA unus graviter incitante jufti- fifn jnmU.
J
J quaturprofpcritas jullionum; quod bona
Voluntate (ufeipitor, Rireatibus quoque ordina-
& ria.Su diei at nobis cupiditatem non impleta,
quod voluit. Nec major poteft provenire vindi- *'

tionibusimpleatur. pleatur. Vobis itaque dclidcria jufta &a,quindovelurp:opii.rvidctucpeidcrc, quile

pokentibus , prxfettci auctoritate concedimus, ftjppreflarurpitcr
1
judicaverat polEJerc. FI vtnii.
Ut ftagnis Decennonii paludibufquc liceatis , (ine
/ifco polii leas in folura rura revocata; occ
* l)i( -illiotie. Dac t.us rarione prrfcrJbitnr tmn»-
ullam
ratdri» 7.;nonis coaftitatid , |it>. 7 Coi. de
. ratiOci.u
metuas libenuis rebus exhibere culturam, .quas op:r. pubiic. farm.
fub gcneralicacis tcftimonio abfolvimus. Hinc
etiam ad amplidimum Senatum prxeepta tranf-
mih.nai , ut definito nunc Qntio ad niu.n pulchri
EPISTOLA TRIGESIMA QUINTA.
dominium , quod cft a f«disgt* gitibu*
tranfeat
JEfunm tfl,
Tancili Viro Senatori Theodoricus Rex.
vcndicatum. 4 /Equum cft enim, u: unicuique
Hr mm.mfjn*
proficiat labor fuus; Se licuc expendendo coenof-
U- _ a
Adm
T* '*
j
pr*fictat
b»riu*4. Wt incommoda rebus perfodis confequacuc
, ita
**** At ...

- - * - crvnatcComrnlt furto ereptam : promittent

augmenta. Illud etiam , qui
Itudio Rcipab. f:m
per invigilamus , afpcximus ; ut fi quis hunc la- centum aureos ei quifurta proiiderit.
,
torem juneH tccuin fociccarc fubirc del^^ic,
habita operis «(limatione , habeat juri» ptoprii
fpa- i* pto parte
nrenlis oneribus pr.rgravcris
, HVHR,
qu tm fufei pit
,&
; A quorum
IHHI
ut nec foltis hn-
aniinofius pera-
Cerbum
facfta dccrcfccrc, q.ii
biutn quotidie defideramus augere.
nimis cft, noftris temporibus Anti-
itum ur- Ornatum *rl-
Quo.irca
loi.im oiit-oti-

dii ‘intiara-
/rridia 1iu- gat ur qaod fub collegii b a ijuvacionc fufeipitur.
, pr.cfcntibus te iuJlionibus admonemus ,
uc dc^,. f
Ita fiet ut & qux rebus miximiscft amica mo- Comcnfi civitate. eneam
ximu rtbm* , , , llatuam,qux pcriifte fug- rV fnj|-*
tflamiti. Icftacarcacur invidia. Quapropter gloriolis deli- geritur, omni animoliette perquiras. «Spondens
• EJ .naran. deriis ^graranter infiftc ne opinioni cu« grave : etiam centumaureo», lix^uishxc facrilegaprode-
ur. flt iu alfumpris conatibus marcui lfc.In tuere quip re furta maluerit; qoaienus prOmiilio noftrx Se-
omnium ora, atque oculos in te cfleconver- renitaris trepidos ad fpem coxitdlioms inviter
E t r dpi cC Scrcniratis noftrx fufpcnfa judic iaad quod etiam , ad te delUIIata Edidi ptoloquntur.
elfcdum operis inftiruti. Qu-rnta vaicsanimofi- Srd cum h*c tam.n |ulfa promulgaveris , h adime
tatefeftina ; ut dignus tanti rceroeriilTc judice facinus fccrcra velaverint poft diem venrtabilcm
,
ris qui jam nunc omniumadmirationc laudaris. locorum artifices lacias congregar i a quibus Arii
, :

4 £q<ium cft enim, ut unicuique proficiat Ubot fuus.

terrore nerquire quo immlho hierit perpetra-
,

Augiuearam ^aliimouii non line labate «juxiaur. 1. ii tum. Ao imperitis enim harum renui ft t;ux faci-
d.t infln». C.arLtt. tlt. quem idmo^uin 6c pecunia. I. lis ever fio non hiiftet, mficam ccma&c movere
quod fi nram f. ScaroU. D.dc minor. beneficia ficclc- loco inagiftra prxfumptio.
‘fe lj

byGa
 ,

CaflTiodori Variarum
a furni ni iniictnd ^ntmjam proponiftir , quod* mus pertinere quia laudes funt uoftconim teta- Uuitt fmu
:
r iu . I . t<. folciu, depr*Jcr. ver!\ 1 . j.lt I3 all'it*ram, ttmptum
ju t 1
porum , celebrata gaudia populorum.
C. dc 6dc|ull. I. 4. 1 . 5. D. de cood. ob tur. CiuC Et
Athcoi* olicjtam e« Suidx collegia otis ia Diagora, Me-
lio , & Awmonio iu didionc &n aofvjai manUcftun» , EPISTOLA TRIGESIMA OCTAVA*
cft. }» n»«r.

Fauflo Prxfcdo Pr*torio Theodoricus Rex.

EPISTOLA TRIGESIMA SEXTA,
S I V s Prohibet ne Sipontinj negotiatores hoftism
,

Edi&um Theodorici Regis.

depopulatione vafl at i per juge biennium
,

promittit Sex centum aureos & criminis in- ob folutionem Jifci , & ob ea, qua mutuo
acceperant , vexentur .
dulgentiam ei , fui furtum flatux anca
(pome retexerit. Tum minitatur mortem ei,
qui celaverit
deteClus fuerit*
culpam , & alieno indicio O Pc* noftrat cupimus rhefauro pietatis au-
geri exccrantcs commoda , qu* nobis ve-
:

xatorum fuerint calamitatibus acquifica. M oleti»

cft illatio noftrse dementi* ,
qu.r defletur :
quia
N*n fMtrum /*AUamvis ai proditionem fcetetis relaxata ni- quicquidfubl* titia penditur , accipientis lamii’
f«wKwii.- Veniis pana lufticiat , nec parvum fit munus bus applicatur. Urbis iraque Sipontine negotia-
au^ ac ^» terrorem r addimus
*Uj>pltcii dcclinaflc tores hoftium fcaflerOiu depopulatione vaiutos.

naffetmoTf
r 4mcn ptxm ium
, qu
oJ !ub src i n n ocen tu fo !et. Et quia egentium levamina notlras potidsdiviri.is r ’,auiumtt.
Non quia commilTa placuerunt, fed dclcchc nos xtllmainus , Utufhis Magniflcehtij tua p?r hoc
munihcoJ efle in amore vindiiir. Quapropter juge biennium nuncupatos nulla racur cocm- ^ tin ra-
t>
§H*femis Edidi unufquifquc aucloriuce cognof- ptione vexari* Sed quoniam lapfos nihil relc- dmcut.
<ar, centum fe aureos largitate noltra promereri, vafle poficit, li onus aliud folucionis acccvlit qui * «i<L Ac.fl-
:

Ii prodar, qui Hamam dc Comenti civitate rapiic- memoratis negotiatoribus nofcuntur mutuailc *»“»**•

fit Sc de luo fadlo (quod maximi nocens requi-

; cuniam, Celfttudo tua faciat admoneri , nc in
rit in Julgcmiam fc noverit habiturum* 'Damus
) c biennii fpatio quicquam de credita fumma C
inxneo compendio aureum munus 8c metalla, xRiment poflubnduin ; quatehus fub induciis
;

qu* invenire polTumus pretioliora largimur il- fupradi&is & datam. polllnt reparare pecuniam,
,
:

lud potius hac liberalitace redimentes, nc tranfeat &c aliquatenus debitorum valeat refpiraic fub-
in ufum , quod conftac efle prohibitum. Quis Quid enim proficit creditorem fc urgere,
ilantia.
<rgo tanta ftultitix excitate damnetur, uc dubi- quando incafliim nititur nudatos exigere ? Qui-
tet erumpere quando Sc fecuritatcm reperit , Sc bus magis profpiciinus fi ad mutuata fuftini-ndo
, ,

prarmium confcflionis acquirit ? Si quis autem pervenire faciamus.

«i illi rutilandum forti crediderit, euraque aliquo

Veriratis indicio Serenitasnoftradcrexcrit, 4ulri-

EPISTOLA TRIGESIMA NONA*
_ mo fc noverit diferimine rapiendum. Indignum
enim, qt qui refpuunt indulgentiam uouraiq» *
Ttj-‘ Aloifio Architedo Theodoricus Rex.
f»un, indui - decedis poftcafuffragctut humanitas.
gtnnam ,dt - Significat A ex fe cupere Aponum fontem, #
1'fht Ultimo dilcriminc. I, morte , quod ultimum (up-
4
cujus variat virtutes graphici deferibit
plicium ti animadverto ultima definitur
, l. ulc. dc ,

huatn.tm. ptrn. I. ult. dc fepulc. vio. 1 j), omnes , C. dc Epilc. ic refici, gfod ut profperi (accedat ,
jubet
.

Clcr. ultima perna , Suet, in Julio ,

*y&n ntutya, antiquam illic adificiorum foliditatem in-
v Harmcnop, & Novell. ifj. demflima cicmplj, Cornei.
novari palatium quoque longa (encclutc
:
Taciti lib. iu & If» Hmtr .

quajfatum reparari.
EPISTOLA TRIGESIMA SEPTIMA.
t audita Veterum miracula ad laudem noftri

Faullo Prxfcdo Prxtotio Theodoricus Rex.
Concedit Rex Spoletinis civibus ad exhibitio-
nem Thermarum fupva confuetudinem,
ali.im
S clementi* volumus continere (quoniam aug-
menta Regalis glori* funt, ciim fub nobis nulla
dccrdciinc) quo ftudio convenit reparari , quod
& noftris oculis frequenter conftar oflerri ? Dc-
ledlacenim falutiferi Aponi meminifle poten- r, H ,
milLenam. tlam ut intelligas, quo defiderio cupimus refice-
,‘ dtftntHtmr.

tc,
quod de memoria noftra nefeit exire. Grru-
• EJ. Pr*. *
¥~) Rovcfhim regni noftri benigniraj debet Icum fontem Vidimus in fornum dolii concavis
vanum. X xmulari ; ut tannim humanitas relaxet do- hiatibus xftuanrem tc fornaces anhelantium
*

na quantum Refpub. fufccpit augmenta. Non

,
aquarum circumducto * tereti labio , natur* *
• MS. Aud.
enim aliter laudatum modum pofluimiscnftodlrc, probabili difpofirtonc coronatas ; qu* licet ,
mo- umtiUtf*.
tiniil4bt9,
Niv. et
nili ad conlideracionem rerum noftruin debeamus rc calid* nebulofos vapores exhalent hanc ta- Ed. :
,
Gam. “ *"
Qaa^itiu*^
»i«i-
excitare propolitum. Inter tor enim quotidie, men jucundam perfpicuuatem afpcCribus huma- Urif.
Deo propitiante, fucceflus, tenacitatis eflee vi- nis aperiunt , ut
quivis hominum illam gratiam
tium angufta largirate contentum. Atque ideo dcltdcret contingere , etiam cum non ignoret ar-
illuftris Magnificentia tua prxfenti au&or itate eo- dete. a Oteplcnilfiino, in fphxrx fimilitudinc,
gnofeat , Spoletinis civibus ad exhibitionem fupra terminos fuos aquarum dorfa ruigcfcunt.

*^ Ccar> 7Vr. * Thermarum fupraconfuetudincin,aliam mitle- Unde b latex tanta quiete defluit, tanta quali Ha-
ttjfHM. nam deputandam. Cupimus enim libenter
efle bilitate decurrit ; utcum non pures crefcere , nili
impendere , qu* ad falubricucm civium novi- quia inde aliquid rauco murmure fcnris exire.
 • |

Liber Secundus. 37
Veniunt nqti* per algentes meatus tali fervore deficcat, Talia poftenshofi tradere, Weftgra*
fucccnfz , ut poft recurva fpatia , qux arte fa&a viter in longa xtate peccare Quapropter anri-
* calores fint maximos reddituri. qua illic xdiiiciorum folidit.it innovetur ; ut live
•Rd. »• <«- funt longiora ,

hm * 0M*i O Magiftxi mirandum femper incenium ; ut na- in thermis , ftvc in caniculis fuerit aliquid repa-
jmat rtiin - turx hitentis ardores ita ad utilitatem humani randuui rc debear imminente reconftrui. fVic-
,

™’ quoque noxia importunitate nafcentia,

corporis temperaret , ut quod in origine dare po- gulta
terat mortem , dottiffinfe moderatum & dele- cvullis cefptribus auferantur : ne radiemn qui-

Hationcm tribueret Se falutem Juvat videre fe- !

dam capilli paulatim turgentes, fabricarum vif- *

cretum , larices vapores igneos exhalantes , ami- ccribus inferantur, Semore vipereo prolem fibi
cum undis indefinenter ardorem , calorem ve- & unde fe compa-
ftccunditare contraria mitiianr ,
nirc decui fu rivi, unde ufualiter folebat exungui. go cafura difrumpat. Palatium quoque longa fe-
QMftmilMf Mento dicunt Philofophi , Elementa libi mutuis nctlutc qu.iflatum , reparatione ailidua corrobo-
com cx ‘bas illigari , Se mirabili conjungi l<rdc- ra. Spatium , quod inter xdempublicim , Se ct-
"
r/.ffiJVrtL P*
ratione ,
qux inter fe contraria intelligunturva- pur igniri fontis interjacet, filvcftri afpcritate
rictate pugnare. Eccc madentem fubfttnriam va- depurga. Ridear florenti gramine facies decora
porespioduccrc conflat igniros, qui mox ad ther- campeftris , qux etiam ardentis aqux fertilitate
marum xdificia decora pervenerunt , illis a cauti- fateatur miroque irtodo dum proxime falem gc-
:

bus unda defccndens «Se aera fui quilirate fuc-

,
neret ft.'rilcm, nutriat pariter Se virores. Sed
cendit, &ca£tafit habilis, cum recepta fuerit in non his tantum beneficiis Antenorea terra fer-
lavacris: unde non tantum deliciofa voluptas ac- cundacft jinfcrr & alia, qux multo grandiftsob-
quiritur quantiim blanda medicina confertur,
,
ftiipefca*. Corda illa (ut ita dixerim ) montium»

horrore remedia,
Scilicet fine tortnentocura, fine ia vicem fcctcurii, negotia contctUiofa diffin-
iamus impunita , balnea contra diverfos e dolo- gttonc. Nam Ii quis forte pecus furatum pilisna-
jftnifvMk res corporis attributa. Qux ideo d Aponum (itx* rivis folico more fpoliare prxfumpferir, undis
» f ea lingua bencfkialis nO.nmavk Antiquitas i pe ardentibus frequenter immerfum , nccefle cft, ut

n>a icatur
caufara tanti reinedii xger cognofcerct , cum de antea decoquat ,
quam emundare pervaleat. O
nom ; nc dubium n >n haberer. Sed inter alia vere fccrctarium jure rcvercnJu n : quando in
loci ipfius bona , illud quoque ftupendum efle his aquis non folum fenfum, fed etiam verum
didicimus , quod unatfucntoium natura diverfis conflat rfle judicium ; quod humana nequic &
minideriis videatur accommoda. Nam protinus altercatione diffolvi, fontium datum cft xquita-
ifaxo fufeipiente collifa inhalat primxccllulz fu- te definiri. Loquirur tacita natura, dem ju-
illic

daroriam qualitatem t deinde in folum mitigata dicar, & fenrcntiam quodammodo dicit , qux
defccndens, minati ardore depolito, fuavi rem- perfidiam negantis excludit. Sed quis illacon-
peratione mollefcit mox in vicinum produdla,
: fervare negligat ,
quamvis piarim -i tenacitate
cum aliqua dilatione rorpueric , mult«S blanditis fordefeat? Siquidem ornat regnum ,
quodfue- Q™”* 1

inrepefcit: poftrcmb ipfo quoque tepore dcrcli- toto orbe nominatum. Et ideo
rit lingulari ter

#o, in pifeinam Neronianam frigida rannlmcHi- pecunia, qux tibi daraetl, fi opus non poterit
citur, quantum prius ferbuifle fentitur. Non im- implere fulccprum, quantam adnuc expende n- unitum.
Merito auroris fui participans nomen *
collega dum efle credideris , miflis nobis Brevibus in- ,

di cum viriditate gemmarum ; ut ipfa quoque vi- dicabis quia non gravamur expendere , ut tan-
:

trei clemenrfcolore pcrfpicua quafdam tremen- ta videamur * ruris amoena cultodirc.

* * cm *
,
rtirn manu.
tes undas quieta commovear. Sed ut ipfuro quo-
que lavacrum mundius redderetur, llupen da qua- « Ore ©t fontis
plehifl'. , iefr lib. ^ epift. uU.naplo
damcontinentixdifciplina , in undam ,
qua viri caput fontis Vocat : & Ulpi». I. i.D. de aqj.
recreantu.,fieraulierdcftcndar t inccu licur:pro- * ^‘u. r*™.
p«c.nuM &ip ^i t c ^ibiriowr^
cft f
; feilicct, ne ardentium aquarum tocundiflr-
muro locum non crederem habuilTe.undc plurima
^ expo&lt. F.m.
< Dolores eorpo.is attributa. Savaro ad Sidon. A-
largirctur , U uterque lexusuno munere comnra- polli n .lib. f. Ep. j. reponit et Ude rete r. eo J dolos ac ,

niter uteretur. Hxc perennitas aquarum intolli- p*db« tetereafie loq.uro». Jmr,
gendi prdbr indicium , per igneas terne venas * tmefeiaUs nomina.iT Antiquitas. Si re-
bco
quiris meatibus induentem deintus , in autas
eruinpcrccxcoch fontis irriguam puritateimNim
. ’
kT
™tTZVn i
concedi potclt lecunda corporis valetudine : ex qti» "V
motum cOndtr io quadamtenus temperatur, JElum,*
fi naturx fuiflrt illud incendium line interitu de Soente. Hinc tffwtt.idcftUborc carens, a Julio
,
• Ed. Ac. te fubdanrixnontuiffet^ainilTum. Sed aqux mare- PolhSce OnomaMciilib. exponitur.
«J i-.d#*T.c
riafcnfibilis, ficuc peregrinum contraxit ien em,
Fo,ucm 'R»™' Apomun morhotuoi expertem ,
quod
1 1
6C " ^ ^ ni ™' *« ni * cl '
• Ed. Ac. -t-
|tc iterum nativum Cilr • recipit algorem Ptx- -"
7" ,^
-
' ’

,
f,lt &
aliud adjutorii genus vis illa medicabilis i , Un.lt Matt. i. Fontes Aponi mjcspuello, D.Grdl.
nam juxta caput fontis fcintillofi quemdam libi & Cu'-ac.
meatum provida natura formavit. Hinedefuper / Virgulta quoque noxia. Arborum radicet fibricls

—... M.II.V . . ua/l MM.II ...U IUI|a.O lan£U(«l S. , , '

A -3 , .
r
*
|

confoderint, vaporisillius dclcdarionc recreari,^ J

« yt , ite.
aefetigemiou.,r, rm .
lafTavifccra reficiunt, Se humores noxia infuiione
‘Ed.Niv. + largaros
, vitali ariditareconllringunc ; ut quafi
"*
u ® <lcf*dcrabili cibo icfc#i,valcntioi es queant
*^* t
xafi' l
protinui inveniri. Sic medicabili fubftantix vc-
/ nit i fulphurc quod calet
,
i falfedine , quod :

7
 m :

38 Cafliodori V ariardm
quifitam, modis quindecim contineri. Hisce»
EPISTOLA QUADRAGESIMA. bus aliquid majus adjiciens humant folertia, ter-
sis quamdam harmoniam dodifiimi inquiiitione
collegit, qux Diapafon nominatur , ex omnibus
Boethio Patricio Theodoricus Rex.
fcilicct congregata ; ut virtutes quas univerfuiu
,

mclos habere potuilil; , hxc acunacio mirabilis

Vicit Regem Francorum Citharrdum m i-
continerer. Hinc Orpheus mutis animalibus cfii-
Miraiiitt
'jgnif precibus cxpetiijfe. Rogat Boe- cacircr impera vir, vagofquc greges contemptis Mtafuji ma-
thium Mu fu a petitum , ut eum eligat. pofcuis ad audiendi epulas potius invitavir. Illo •ualm rff
cantante amaverunt liceas Tricones terras flat dtfin-
Multa de Atujic* Unde , tonts , modu &c. : Gala-
-nntur.
rca lufit in rolidistdcfcruerunr vrfi amabiles Ul-
differit.
vas: Icones dumctlica tandem canneta relique-
runt juxta prxdohem futim prxda g rudebar. In
:

C Um Rex Francorum, convivii noftri fami

peUcclut.i nobis Citharoedum magnis pre-
cibus expetit fiet, fola ratione complendum cfic
promi (imas , quod tc eruditionis Mulicx peri-
unum conventum contraria vota collc&a funt; de
fidem dicente lyra, omnia fibiadverfa credide-
runt. Amphion quoque Direxus, canendo chor-
dis Thebanos muros dicitur condi ii fie ; ut cu*n.
,

tum cfic noveramus. Adjacet enim vobis dolium homines labore nureidos ad thidium perfieclio-
eligere, quidifciplinam ipfam in arduo colloca- nis erigeret, faxa ipfa crederentur relidis rupibus
tam potuiftis attingere. Quid enim illa prx- advenidc. Mu
ficu n etiam Se artis Orphei filium.

ftantius, qttxccrli machinam fonora dulcedine,
& nat urx convenientiam ubique difperfain vir-
tutis fux gratia comprehendit ?Quicquid enim
in conceptum alicujus modificationis taxilli t, ab
lunnonix continentia non recedit. Per lunc
competenter cogitamus, pulchre loquimur, con-
venienter movemur ; qux quoties ad aures no-
ftras dlfciplinx fux lege pervenerit , imperat cau-
tum , mutat animos artifex auditus, de operofa
: animatae voci cognofcitur attributus qui tunc
Se naturx, Maronis prxporcns lingua concele-
apai inferos iu fumnu beatitudine
brat: dicens
conditurum, quod per Elytios canpos felices
animas feptem chordarum pulfibus anurnabat
fignificansfummo prxmio perhui, cui difcipli-
nx hujus contigerit fuaviraribus epulari. Sed
hxc omnia humano (ludio per manualem Mu i-
cam videntur effecta Naturalis aurem tyrhuus
:

delegatio. H.cc cum de fccrcto tututx, tam- pulciu* melo* cuftodir, li apte taceat, congrucn-
quam fenfuum Regina, tropis fuis ornata pro- tet loquatur Se per accentus viam muficis pedi-
,

cedent, reliqux cogitationes exiliunt, omnia* bus compofiti voce gradiatur. Inventa cll quo-
que facit ejici , ut ipfam foluinmodo dcledet au- que ad petmoVendos animos Oratorum fortis ac e>raitrUm
diri. Triflitiatn noxiam jucundae, tumidos furo* fuavis orario ut crimirtolis irafcancur Judices, tra ai
,
qat.limmtt*.
res artenuar , cruentam fxvitiam efficit blandam, mifcrcamur erranribus ; Se quicquid potefi elo-
* MS. Aod. excitat * ignaviam, fopotantemque languotem, vi- quens efficere, ad hujus difciplinx non cll du-
t-t U.Gr. gilantibus reddit fal uberrimam quietem , * vitia- bium pertineregloiiam. Poetis etiam, Terentia-
Si Cu| igm-
'*"•» Ufort
.

ram tutpi amore ad honeftum (ludium revocat ca- noreilante, duo primam metra principalia funt Jh»
FCrti*

Itif a» narrat flicatcm, fanar mentis txdium bonis cogitationi- attributa, id dl, Heroicum dcjambicun» unum : frimim mr-
MS. Rem. bus (emperadverfum , pcrniciofa odia convertit quod erigeret, alterum quod placaret. Ex qui- trafr.n. >va.
'la/Mtr juri.
1*1"»* *«*- ad auxilutricem gratiam; quod beatum genus & bus ad oble&indum animos audieAtium diverfa
t>»r 4 , rx tjm-
rwre*. curationis cft per dulcifiimas voluptates ex- progenita funt. Et ut in organis toni , ita inhu-
* , l>m tivUqk
MS.Aud.
pellit animi pafliones. Incorpoream animam mana voce vatias animi atle&ioncs gravida me-
hunuttui.
corporaliter mulcer , Se folo auditu ad quod tra pepercrunt. Sirenas in miraculum cantalfc Sirtimm fan-
vult deducit : quam tenere non prxvalct ver- 4 tuiiofaprodit Antiquitas; quamvis navigan- & tur.

bo tacito manibus clamat, fine ore loquirur, tes Hu&m abduceret , caibafa ventus inflarer, eli-

& per infcnfibiliuin obfequiuin prxvalet fen- gebant fiia vitee decepti fcopulos incurrere , ne
fu.im exercere dominatum. Hoc totum inter ho- tantam paterentur dulcedinem prxeerire. Qui- sJltjJ/s c iirtra
mines quinque tonis agitur, qui (inguli provin- bas folus Ithacus evafit, qui nautis follicitato- firmum <an- t

fitt pmdtn-
ciarum, ubi reperti funt , nominibus vocitan- rem protinus obllruxit auditum contra noxiam
i fr». tl4.
tur. Mi ici at io quippe divina localiter fpatlir gra- dulcedinem. Cogitavit vir prudenuiTimp» feli-
fr. itant.

Pv, w
riam, dum omnia fria valde fecit ede laudanda* cillimam furditarem, quam vincere inrclligen- &
Dotius pudiciti* iargiror , Se cafticatis clfc&or do non poterat, melius non adverrendo fupera-
Phry- cft. Phrygius pugnas excitat , Se votum furoris hat. Se verb folidirati arboris conftriclis nexi-

inflammat. Aeolius animi rcmpcftates tranquil- bus illigavit ; uc &

faruofos cantus liberis auribu»
lat , foinnumquc jun placatis attribuit. Jallius probare potuificr, de pericula dulcifonx vocis
imelleclum obtuli» acuit , Se terreno dchdcrio unda rapiente vindus evaderet. Verum ut Se nos
gravatis ctrlcftium appetentiam bonorum opera- talia exemplo fapientis Ithaci tranfeamusi loqua-
tor indnlgcr. Lydius contra nimias curas annnar- mur de illo Lipfo e corio Pfaltciio, quod vir tuto PfatirriHmi

que aedi a repertus, remillionc reparar, Se oblc- orbe cantabilis ita modulatum pro animx fofpita- m.« Ufjum.
«a iond corroborar. Hxcad foluiioncs corru- tccompofuit, ut his hymnis de mentis vulnera
ptibile fxculum ficcitus ,
honctlum remedium fanarentur, & Di v initati s li ngulari s grat ia conqui-
turpe fccir cfic commentum. Hic verb numerus ratur.En quod fxculum miretur & credat :
pepulit

Qmmami f*. quinarius tnnadivifione confidit. Omnis eniin Davidicalyradiabolum :fonusfpii itibus impera- DayiJir* ly-
mirint&w- tonus habet fummum,& imuimhxc aurem dicun- ra mirat mia.
vit; Se canente cithara ter Rex in libertatatem re-
Jfttt tur ad medium. Et quoniam line fcdlc non pof- diit, quem internus inimicus turpiter pofirdebac-
h* . funt , qux alterna libi vicillirudinc refer uutur. Nam licet hujus delegationis organa multa tue-
Muft* qm»- Utiliter inventum cft , artificialem Mulicam , id tinr exquilita ,
stil.il tamen cfluacius cft inven-

dtn<a and it c(l auctorum operationibus diverfis organis xx- tum ad permovendos aninros
,
quam concavx
 :

«0
Liber Secundus. 39
cithara blanda rcfultario. Hinc etiam appella- tur : undem monti fe binos Legatos cnrnCi*
tam cxiltimamus chordam, quo t facili corda mo- thartedo expetito in Galliam mifitfe,
Vm*€ choiptu vear. Ubi tanta votum collecta eilfub divcrltra-
rc comoidia ut vicina chorda pullata alteram

G
>
•jit*rt fponrecomrcmifcccc, quam nullum con- Lorri.fr quidem' vedra tirturix f affinitate
fariar
tigit artigillc. Janti cuim vis cd convehicnf.x,
grarulapiur, qubd gentem Franconmi prifcl
94 io». J ..at '• xtate i udem, felici ter in nova prxlia concitabis:
ut re n infcnfualcin f ponte fc niovere faciat» quia
ejus fociam condat agitatam. line diverfx ve- 1
& Alam mnicospopuio*| caulis fortior ibus incli-
natos, viatici dextera fubdididis. SeJ quoniam
niunt line lingua voce* : luncvariis foni* cfficirur
quidam fuavifliinm chorus , illa acuta nimii ten-
ftmipcr m
auctoriM*' perfidix raettbilis videtur
excc-Ous^ quia de prm}ariorutupleclibi!is*culpa
honc illa eravi* aliqua laxitate ture inedia ter-
, ,

omnjpm vkbct elTc vjrtdida) morus vedros in

go blandimini: temperato ut homines fc ad tan- ;

tam perducere non pravateanr unitatem,in quin-

'ftiraSTcIiquias temperate : quia jure grarix me-
rentur evadere, quos ai e parentum vcflrorurndc-
um ad facialem convenientiam ratione carentia ,

petvener unt.tbi cnim^juicquid excellenter, quic-

fendOBbn refafatustonfugifle. Edoce aflis * rc-

miiliiqui noltvis finibus celantur *fxtrrriti. Mc*-

quid ponderarim, qmcquiS raucfc ,quicquid pu-
aliafque dilfiUtixrTbnar , quali »n unum tnoiabiiis rriumphuicd, Alainannum acerrimum
ri (Time ,

ornatum condat efle collcdlum. Er ut diadema lic expaviire , «t tibi eum cogas de virx munere "*•

oculis varia luce gemmatum., liccitluu nivpife. fupplicare. Suffici:: illum Regem cum gentis
)R»a Iqpetbi* cccirfilie fufficiar inhumeraoileni
lirate foni blanditur auditui. Mufatunftcla lo- :

quax, ftamiiu verbofa fila canentia, id quibus nirijjn ^partim fctro, juriitn fei vitio fubjuga-
,

a-gutopledrotcxitrtr quod dulciter auJiirtir.

tatu. Nam licum reliquis confligis > adhuc cun-
,

H.mc fatur ad imitationem vatie teftgditits Ctoi ffi^xjflcnuneredciis. In talibus caulis acci-
pe tequtfiiw expertum. Illa mihi feliciter bella
Mercurio* dicitur invenide quam tanta urilliuia ,
provenerunt, qnx moderaro line peraCH funt. Is
procurantem Altronomi inter dclla* requiren- jp,

dam enim vincit afiiduc s qm novit omnia tempetare :

efle puravcrunnperfuidencctccBlcllcin tfle n»i

mulinam, quando lyr.r formam comprebenderfcduiu jucunda profpcritas illis potius blanditur,
q^ii auftcrirace nimia non rigefcunr, Ccdqioquc
pbmetfo inter fidera collocatam. Harmonia vcri>
fuavlcer gehio nodro , quod (ibi gentilitas com-
exii humano fennonc idonee non porctt expli-
cari, quam tario tantum animo deoir, fcd auri-
numi remittere confuevir exemplo. Sic enim fit,
Mtttimih bus narum non prodiJit. Dicunt enim debe- ur de meis petitionibus fatisfccilfc videamini, nec
»*«« amJitn te ctcdi, uc beati tuJo exi citis illius obla&ario- litis fotiiciticx illa parte, quam ad 00* cognofciti*
htrmin .* hi &- a.’cdlio-
nibus pctfruamr, qox nec line deficit, nec ali- pctttnere.Quocircafaltitarites fionore
,

* !i V> ifint- ne , qua dignum cd , illum & illuir. Legatos no-

V4mnt,ft<jm qua imennillionc raaredeir. In ipfo quippe
in-
tellectu habitare referunt fuperm iplis delicii*
llroead Excellentiam vedram confueta duritate
CrtJif, <r ,

exii dia peifrui, Se talibus contemplationibus in- direximus; per quos& fofpitatis velli* itodicium,
flsimie pt). hxrcnria beatis jugiter dele&ationibus contine- & fpcratx pctitionisconfequainurcdct um.Qux-
mtnd*.
ri. Bene quidem arbitrari , li caufam exledis bea- dam ver»S, qux .id nos pro vedri* utilitatibus per-

ti tudin is non in foni* ,

fcd in Creatote pofuif- venerunt, per haium portitores verbo vobis inli-
fenc : ubi veraciter liiielinc gaudium td, line ali- nuanda commilimu? ; urcauriorc*die^H,Tiptata
quo rx lio manens femper aeternitas; St infpcdtio potlitis vicloria conlbmtcr expleri. Vcftra liqui-
lola Divinitatis efficit ,
ut beatius efle ni! pollir.
dem falus , nollri gloria cd ; toties tegnum Ita- &
lix proficere judicamus quoties de vobis Ixja ea»
Hrc veraciter perennitatem prxft.it hxc jucun- , ,

ditates accumulat ; 6c licur jrvxtcr ipfam creatura gnofeimus. Citharoedum etiam arte fua dodunt
non exrar , ira fincipfa incommutabilem Ixti- paritet dedinavimusacpctiriim
,
quid ore mani-
tiam habete non praevalet. Sed quoniam nobis bufque confoni voce canundo , gloriam vcbne
faciaeft veluptuofa digtciUo(quia femper gra- pot cllatis oblcclet.Quem ideo fote credimus gra-

tum eft de doctrina colloqui cum peritis) Citna- tum , quia ad vo* cum judicabis magnopere diri-
tttdum, quem i nobis diximus podulatum , fa- gendum.
plcntia velli a eligar prxfcttti tempore meliorem
4 Lwlaln. Sie Ludaia dicitvr lofr* IPv. j. Epift.4.
faci urus aliquidOrphei , cum dulci fimo Genti-
qui £i CloJovarut. Vide Bjtouiuut tom.S. AunaLad an.
lium fera corda domucrir. Et quantx nobis gra-
CK. +V-». fnb cap. %j. (54. QuT poui Uaac Epiflo-
tia: hicrintadx , tamx vobis ex noftraxquabdi lam mitte Urtipt-.ni £>ao Idpra cit «to. Jm r.

compcnfationc rc»fercntur qui imperio nolito :

& lnda‘n, jd edOludovaro, qa .il.uduw.cu» dictbarur,
paretis, &
quod vo» clarificare polfit , efficitis. inquii Hennaan. Coasiado» tu Chionicu : Se ah vifto-
riam Alcnuocqtum , quam Itfc nuucl.it Theodoricus,
« D. lutee, putat legendam ciriola, vel cana, ut inita
cima annum Chridi so». Anailatiani veti. imperii t*.
Ep. jj.canadilbtaotiquitaf. coutigiilc ,
• tclice de SecQndino Cofl. hmn.

EPISTOLA QUADRAGESIMA PRIMA.

t> AlSnicitc Nam Theodoricus
dabilircr , Adetphoiam fororetn Fnocorum Regi r.o-
, ut regni fili virr%
LIET
er Cittr*
pulaictat. MitthxtHPalm.riu*. /»rw.
C'JJ.
‘ Parentapi vetriorain. Nsmil' neodoncus J-otorern
x Ludum Regi Francorum Theodoricus Rex. Clodnvxi in matrimonio habuic. Gteg.Tuicri. F«rn.
d Quiore inanibufque, &.c. Inde loquacifiimc manu*
Gratulatur Clodorvxo de Victoria reportatas* dlclx , te. liuguofi digiti, iuira lib. 4. Lpift. ultima
y*rtsm.
Alamannis . tum fu.idet clementiam erga
•dos
,
qui Italia finibus exterriti celabax-
 ,

Liber Tertius.
EPISTOLA PRIMA* ^qu* Reges efficit fortiorcs.cit?» converrit amraos«,
^ui conrra fc tales fcnrit armatos. Et ideo falora-
Alirico Regi VuiGgothorum Theodoricus Re*. riotus honorificentiam
pcclocuti,Legatos rudito#
illum fle illum ad vos credimus
cfle dirigendos:
Aicnet , ne i» multitudine parentum confidat, qui vobis iSc mandata noftra fulhcicntcr inlinucnr,
nec bellum Regi Francorum indicat , donec & ufque ad fratrem noftrum b Guudibadtun ,
vel
Legatos adilfumdirig.it
, qui litem inter alios Reges , cum veftra voluntate deproperent:
eos motam dirimam ne videamini eorum immiffionc laborate, qui ma-
cr hanc ob rem ei
;
ligne gaudent alieno certamine» Avertant enim
mhtit Legatos qui etiamCundibadum Cr
, , l)ivina,ut fupra vos iniquitas illa prz valear. Com-
alios Reges conveniant.
mune malum, vcfttum judicamus inimicum. Natu
me jure

B
ille fuftincbitadvctfum, qui vobis niti-
Uamvis fortitudini vcRr* confiden- tur cfle contrarius.
tiam tribuat parentum vcftronnn in-
numerabilis multitudo: quamvis At- Bjroitiut rcfcrt hanc fcpiftohm & tres fcqueatcs ad
,

rilam potentem icminifcaraini Vifi- annum Chrifti joj. tomo 6. Amul. Pag. jfj. Edit. Aa-
nicrp.
v ‘ribus inclinatum : tamen quia popu-
‘
Ttrtct* fce-
*
fomm
ferocia corda longi pace monefeunt
• Vlfigotharum, «jni Aquitaoitra toac obtinebant.
» t»r- , ca- Ciodovxut flt Alat iens elegere arbitrum belli Theo-
«4 t*Ugi p*. Vctc fubico in aleam mittere , quos confiat tantis doricum cujus arbitrio nolens parere Alaricus a Clo-
:

ttmeUfjtmnt. tempori bus exercitia non habere. Terribilis cft

dovxO viAus cft. Aiinoia. Monae h. lib. i. eap. a«.
hominibus confli&us, fi non fit aifiduus j 5c nifi f*rmr.
ufu prar fumatur , concertandi fubiro fiducia non
habetur. Abfit, ut vobis aliquid indignatio cceca epistola SECtfNDA.
Arripiat» Moderatio provida cft qua: gentes fer-
Tnnr infl ,
GundibadoRcgi Burgundionum Theodori-
TJt uror autem infiantia plerumque prxeipitati
* *'

rr4«/rr£f*<-
pr*apii*t. ^ tunc ut 'k fblum cft ad arma concurrere , cum cus Rex.
locum apud adverfarium juftiria non poreft inve-
nire. Quaproprcrfuftincte, donec ad Francorum Suadet Gundibado , Legatis ad eum mifis
Regcin Legatos noftros dirigere debeamus , ut li-
tem veftram amicorum debeant ainpu rare
concordi, tm A laricum inter , & Clodo-
judicia. vxum refit tu at.
Inter duos cniin nobis affinitate conjtguftos non
optamus aliquid tale fieri
contingat forfitan inveniri. Non vos parentum
fufusfanguis inflammat non graviter urit occu-
:
, unde unum minorem
G Rave malum eft inter ‘charas rcgiafqtie per- trihnpmrn
fonas , voluntates libimet videre contrarias»
S< diffimulando fpedarc , utdc uno aliquid do- m4l "‘
para provincia adhuc dc verbis parva contentio
:
lendum poflir cmctj>erc. Non d
fine invidia noftra
cft : facillime tranfigitis, fi non per armaveftros geritur , fi nobis patientibus affinium clade dimi-
J./fitURt- animos irritetis.Objiciamus quamvis cognato, cetur. Habetis omnes per mc pignora magnx gra-
,

CUm no^ r‘* conj ur «i* eximias gentes. Juftitia, ti*: non cft unus ab alio fegregatus : fi quid in
vobis
 \ ^

Variarum Liber Tertius. 4*

vobis delinquitis , meo gravi rer dolore peccatis. Jurantes, per Legatos noflros illum ic illum prx-
Noftrum cft, Regios juvenes obje&a ratione nu>- fentium portitores, verbo vobis aliqua dicenda
•atiV" wti» derari quia illud in nobis veie fentiunt difpH-
.
eommifimus; ut vos, qui noftrum (equimini. Dee'
ccre, qui dum male cupiunt, audaciam fu* volun- juvence . difpolkum , unus complectatur affini-
tatis retinere non poflunr.Vercaimir fcnes,quam- fus ; foris hoc agatis , ne in velitis provinciis

vis fim florida artate ferventes. Sciant , nos ad- dimicare pollicis. •

verfarios effe contrai i erat ibus luis ; Se illud velle

pcrfcqui,ncabuttilquepoflit excedi. Decet enim EPISTOLA QUARTA»
nos afpcra verba dicere, «e affines noltri ad extre-
mum debeant pervenire. Et ideo illum Se illum I uduin Regi Francorum Theodoricus Re»
r.egatosaJ Fraternitatem tuam credimus deliman-
dos ; ut , fi filio noftro Alarico vifttm luerit , ad Hortatur, ne bellum adverfut Alaricum paret
Regem Framotum cum conjuratis nobis genti- donec eorum controverfia mediis amicis di-
bus u rigere debeamus quatenus caufa , que ia-
i
:

tcr eos vcrtitur.amicis mediis rationabiliter abfei-

rimat ur\ &
minatur, afe, ab amicis arma &
movenda in eum , qui hae monita contim-
damr. Convenit enim tales tantofque Reges non
inter fc lamentabiles rixas quxrcrc , ut defuit Se fterit, Quapropter ad trtrumque Legatos
nos poliint calibus fauciare. Quapropter Frater- mittit *
nira* vclHa, adhibito mccum Audio eorum , nita-

tur repture concordiam: quia

dere, fine noftro voro ad h*rprzlia perve*
illos

nifle , nili omnino clarear, ne ad conflictum vc-

nemo potcll cre-
A Deo inter Reges affinitatis jura, Divina eo**
Jcfcett voluerunt, ur per eorum placabilem
animum proveniat quies optata populorum. Ho4
*

nianr, noftraporiuscflecerramina. Aliqua verb crflin factum cft qiiod nulla pfriuitricur commo-
,

a prxfcntium gerulis littera runa fermone vobis tione violari» Nam quibus ohfidibus habeatur fi-
' rommifiitHis intimanda ; ut lic prudentia vclha des , li non credatur affectibus? Sociantur proxi-
t

cunela componat,qucmadmodum confucvir.Dco mitate domini , ut nationes divif.r fimili debeant

juvante, perficere ,
undefolet diligcntilluoico- voluntate gloriari , & quali per alveos quufdatit
girarc. concordile adunata fc poflitu gentium vota con-
jungere. Qu* cum ira fine ,
miramur animos vc-
EPISTOLA TERTIA. ftrosfic caulis mediocribus excitatos ,
or cum fi-
lio noflro Alatico Rcgcdurilliinunt velitis fubire
Herulorum Guamoram, Thuringorum Regibus
,
confligium ; ut multi, qui vos metuum , de velli a
Theodoricus Rex* conccrtaxionc latemur. Ambocllis fumuuruin
gentium Reges , ambo zrate florentes. Non Ic- t
Hortatur , ut mittant Legatos una eum [ais, viret regna vcllta quaflacis , (i data partibus liber-
( 0
tate confligitis. Virtus vclha patri* non fiat ino-
CrGundibadi ad Clodov.tum \ ut aut expe-
pinata calamitas : quia grandis invidia cft Regum, iu-
&• leges
mina populorum. Dicam w
ditionem in Vuijigethos cohibeat ,
nx caulis levibus gtavis .

Gentium quarat : aut omnium p.ffurum fe libere , dicam aflc&uofc quod fcnrio linpaticris UrUOt :
, ^r*-
incurfm fetat. fenfuscft , ad primam legationem protinus arma
comtnovcrc. A parentibus quod qttrrirur de- , ,

QUperbiam Divinitati fempet exofam perfe- dis judu ibus expetatur. Nam inter ralej viros Se ,

O qui debet gcncralitatis aflenfus. Nam qui vult 'illos gratum

clt dare
,
quos medios volueritis
opinabilem gentem voluntarii iniquitate fubver- efficere. Quid de nobis vos ipfi xftimarc poteri-
Ptffitn* ron- ate , non difponit exteris jufta fcrvarc. Pelli t» a tis , nos intentiones vcllras tdiquillc cognofci-
fi

futi*»» confuetudoeft, dcfpiccrc veritatem. Credit (ibi

tft ris ? Abiit ille conflictus , ubi unus ex vobis de-
dtfpkmvt- omnia ccdctc, fi datum contigerit in abomina- leri poterit inclinatus. Abjicite ferrum , qui in
nMitm.
^ili crttaM1 j ne fupprare. Et ideo vos» quos con- meum pugnare vultis opprobrium. Jure parris
feienti* virtus erigit ,
Se conlidcratio dctcftabi- vobis interminor, deamantis. Ille nos , Se ami-
lisprxfumptionis accendit, Legatos vcftros, uni cos noftros parietur advcrfoc , qui talia monita
cum tneis , Se fratris nodri Gundibadi Regis , ad (
quod non opinamur ) crediderit efle temnenda.
• Ed. Lmdt- Francorum Regem * L uduin delimate } ut aut fc Quapropter ad Excellentiam vcftram illum, Se
***** de Vuifigotliarum conflictu conlidcrata.rquir.uc illum Legatos noflros magnopere credidimus di-
fufpcndac , Se leges gentium quxrat : aut omnium rigendos pet quos etiam a J fratrem veli sum, fi-
:

patiatur incurfum , qui tantorum arbirrium judi- lium noftrum, Kegein Alaricurafctipta noltra di-
temnendum. Quid quaerit ultra , cui ofi-
cat efle reximus ; ut nullatenus inter vos fcandala femi-
Qmifmlegr fertur abfoluta juftiria t Dicam plane quod fen- net aliena malignitas : fed in pace pcrfevenntes,
,

"HiiiTHm
t*° :
S u ^ nc l®gc v “lr a gcrc , eundorum difponit
' uzfunt inter vos » mediis amicis ,
placabiliter

Jifftmit
regna quaflarc. Sed melius cft, ut inter initia per-
r,
nite debearis. Per eos etiam Se verbo vobis ali A
niciofa reprimatut afliimprio ; ut line labore per- qua dicenda mandavimus ; ut gentes , qu* fub

ficiatur omnium quod certamen efle poterat lin- parentibus vcftris longi pace floruerunt , fu biti X>*f v»!t <-
,

V&Htnriri. gulorum. Recolite namque * Eurici fenioris non debeant concuilione vadari. Illi enim crede» l‘“«
afiflum ,
quantis vos juvit femper muneribus, re debetis, quem vcftris utilitatibus arridere eo-
quoties a vobis proximarum gentium imminen- gnofeitis : quoniam qui vult alium in prxeipires
tia bella fufpcndit. Reddite filio ejus gratiam, cafus mittere ,
cum certum cft fideliter QOn IIW* itriitrr n«it

• Ei umi. quam * tamen agnofeitis vcftris utilitatibus attri- nere. Mun.

butam. Nam (i tanto regno aliquid prxvalucrit,
vos aggredi line dubitatione prxlumet. Quapro-
pter Excellentiam vcftram epillolari fermone fa-

t
 42 Cafliodori Variarum
enim nec tui generis inditurum , nec nodruxu
EPISTOLA QUINTA. circa te errare polle judicium.

Importuno Viro lllufhiPattkio Theodori-

, EPISTOLA SEXTA*
cus Rex.
Senatui Urbis Rorax Theodoricus Rex.
L.\ud.:tur cum p.ttre
& pJtrutfmpgrtunw , d? % +»& 1

ti ob pr.tchra merita P Atri e i.Uu» infi-

MuHU Uudibm Sen.it um Romanum *qu} ac
gniu conferuntur . I mportunum extudit ,
quem jd PatricU-
ttu dignit.it em evexerat , Senatuique plu-
I te aut nobilitas fo!a decoraret, aut merito-
rimum commendat »
S rum tantum laude polleres \ conferendas fbr-
fitan dignitates dilatione probabili libraremus:
*>c
tur.
magna vilefcerent, auiu
Nunc autem cum teuniverfa fa&o agmine
limul omnia funderen- G
cere.
Ratnm quidem nobis ed. Patres Confermei,
perfonas novas ad honorum cclfa * produ-
Deledat peregrini germinis viros greinio
•

dmtrt.
MSS. p*r

comitentur , nec
defit uni, quod prxdicatur in libertatis inferere j ut vanis trondefear Senatus
pluribus convenit julliri* nollr.r, ur cum tuco-
; aula virtutibus. Ornat enim talis multitudo con-
iofa bona protuleris , uberrime te repleat muni- ventam, & Iram reddit faciem publicam hono-
ccntia Principalis. Non enim crefcendi vobis rata frequentia. Sed multo nobis probatur acce-
T‘s» tum hic ordo ,
qui multiscii : paulatim provehi ,
me- ptius ,
quoties dignitatibus reddimus, qui de ipfa
mt-
frtvtht ,
diocris probatur efle virtutis ; dum
Curix claritate nafcunrur quia non funt de vo-
moroilus :
•Jiieru tfcrtr-
agnofeitur , quod fub levitate * prxparatur.
bis examina nodra folliclra dum prxjudicara
Saltu ,
t»w.
*T4. Ace. quodam fc tendit vcllra ptofpcritas bona transfunditis , qui roerira cum luce prxfta-
: folaqucpcr-
frgfigtnr. fc&io a vobis quxrirur , cum vobifeum mulca ris. Origo ipfa)am gloria ed laus nobilitati con- LJM Habili- :

r«>.' io/ntdjit*
nafcantur. Elaburatx funt enim longa xtate ve- nafeitur. IJcm vobis ed dignitatis , quod vitx
Mr.
liti generis dignitates qux notillimo quodam principium. Sciurus enim honor ainpiillimus
,

habitaculo Lares m
ve ilia pofuuv familia. Nam, vobifeum gignitur , ad quem vix maturis xtatibus
Ut prifea fx cula tranfeamus , qux aftatitn viros pervenitur. Harc licet de vobis omnibus veraci-
* Jur. fini
funt vifa perferre prxeipuos , gemino radias pa- ter judicemus ut * ordinis genium compte&autr ,

tris, ac patrui decore confpicuus ; qui non folum gratia Senatorum, maxime fcrctmatis nollrxlu-
ornamentum familixfux, fed ipfi decus Senatui minibus Deciorutn fanguis irradiat : qui tot an- Of narum ft-
prxflitcrc : modernis feculis moribus ornabantur nis continuis limul fplcndet claritate virtutis ; Se mjiim ijKtin.

antiquis bonitate prxditi , conllantia gloi ioii, in

: quamvis rara fit gloria, non agnofeitur in tam lon-
amicitia proni ,
ad odiafumenda ditheiles. lea, go (lemmate Variata. Sxculis fuis producit nobi-
quod maximum felicitatis genus cfl, cum mulrx lis vena Primarios nefiat inde aliquid nafti me-
:

probarentur efle potentix , invidiam illos perfe- diocre tor probati, quot geniti { 8c quod diffici-
:
,

qucntiuin contigit non habere. Pendebant quin- li provenit* clctlla frequentia. En pullulat ex uno
immo circa cos anxia vota civitatis , crcfccns fu- germine quadrifarium decus, honorcivium, glo-
pra ptivatos publicus amor eorum. Senatus ani- ria generis , augmentum Senatus ; qui. quamvis

mum eorum fcquebatui , rutba propofuum. Ce fulgeant communione meritorum , invenies ta-
( nccrflc erat Romam velle quod eundi videban-
,
men quem poilis laudare de propriis. Refpicito
tur optare: miroque profpcricatis eventu firmum certi juvenem ,
per formx gratiam mentis pul-
circa cos cuilodicbat arbitrium voluntas vaga po- chritudine plus placentem. Refert facie fangumis
P.-tdiiur gni-
pulorum ;
quod inter exteras dignitates munus decus, proditur animi natuta per vulrum. Se ferc-
11» natur» prt
judicamus efle prxeipuum. Nam li paucorum nitate corporis nubila quoque mentis abdergic* vntmn•.
amor jullc jani gloria cfl ,tanrx civitatis adedus Verum hxc narurx bona litterarum decoravit in-
quod potefl habere prxeonium ? Proinde fkut fignibus $
ut * cote magiilrarum artium deterfis * MS. And.
»'*%» omnia ingrata videntur obfcura , fic generaliter mentis penetralibus plus lucerer. In libris Vete- ut
pitt
U vtJentur
dileda prxdara funr* Tor igitur parentum laude rum Dccios cognovit antiquos, nubi lemque pro-
gnarum «r»
•L/turm : fic
tinm diftrtmtf
dilt£U pnr- dccoraius.totctiam motum luce confpicuus, fume geniem glortolx mortis beneficio viventem. Fcli- mtmii ptne-
tlsrm Juni. pofl Confularcs faficcs emeritos , Patriciatus inii- t iflimus protedto (ludiorum labor , cui prifeorum ; rjhbau plnt
gnia, tuarum munus plenarium dignitatum 1 Se carmen contuit difccre per parentes , Se de avita «lacerti.

cani honoris infulis adultam cinge cxfariein , qui laude primordia teneri pc&oris erudire. Libet re-
meritotum laude atratis prxjudicia fupcrafli. Cur ferre, quam magno runc fpc&aculo totius fcholx
enim tardo evenirent praemia » cui tot generis fuf- in cum convertebatur afpcdus quem, cum audi- :

fragabantur exempla ? Eligitur quippe in te naf- ret parentem illa mox intendebat heredem qux-
,

ccndi laus, vivendi gloria; Se cum multa trahas rens ; ut qux au&orem cognoverat dicere , per
ab Antiquis, mcruifli placere de propriis. Ab ipfo hujus poflet limilitudincj approbare. Nam licut
quippe vitx principio , quod inter adulantium indigna poflcritas laudes antiqui generis abnegat:
greges t arum (olet cfTc , nobilibus (luduifb fidem • AIH, dama.
ita prxclara de patribus egregie * didla confirmat.
virtutibus exhibere. Atque ideo inllituti tui fir- Creditum cfl de his omhr,quod legitur, dum prx-
ma veftigiuin ; ut qui priinxvus glorum confocu- conia Veterum prxfens docuit vena virtutum ( in
tuses, florentibus annis gloriolis honoribus au- auditorii ofticina ingeniorum fiamnu recalente.)
gearis. Infpicc denique quanta
tuorum laude His quidem formabatur exemplis : fed domcflicii
prxeipua decoreris. Culpx genus cfl, non te fe- felicius producebatur imperiis. Subrracto enim
tide quod fummum cfl. De maturitate quippe folario maritali , onus regendi mater gloriofafuf-

tua inulto debent venire meliora, qui in xtate te- ccpic : quam nec ampla patrimonii cura, nec tot
nera te novimus fccillc przdicanda. Confidimus filiorum potuit turbare cuflodia. Aluit nutiiiucn-
 -

Liber Tertius. 43
tis,iuxir patrimoniis, ornavi: moribus ; Scquot Comitis Sacrarum Largitionum fuggeftione
cdrdir fan ili.c juvenes, tot reddidit Curi* Confu- competimus , pridem tibi , fecundum morem ve-
• lares. Hxc igitur rimator morum nofter fenfus terem ,
exa&ioncm a Binorum Se Ternorum fuif- f xtf, a *'"*v ‘

Iri*~
infpcxic, qui etiam bonum domeftic.r virtutis in- fc delegatam. Unde te prxfentibus commone-
quirit ; ut inter privata laudatis publica debear or* mus affatibus , ut fecundum Canonicarix fidem
namenta largiri. Atque ideo, P.C.illuftri&TTTu- ccmpora debeas conflituia complere: ne quicquid
jpwfico viiolujportuno Patriciatus culmen indul- difpcndii publicus fuftinucrir ,
aliis de proprio
I imus ; ut vcftcr coetus ficut pullulat forte nafccn- exolucreru cogaris , a quo ncctanrx jufliont eft
di , ita & fafeibus poflit augeri. Impendite pa- habita reverentia, nec fides fux promilfionis im-
renti gratiam, adunate fententias: vcftracft in- pleta*
coles , quam Probamus. Habetis CCrtc , quod • Binorum & Ternorum vide infra lib. 7. Form.ioc
vobis ingeniola laude tribuaris , fi amore nccelli- Ftm.
tudinum publicum faciatis efie judicium; Sc quod
oro natura: duritate dcpcndjjur, collarum noftris eHstolA nona.
i fuffiombusxftunctur.
Poflcflbribus , Defenfortbui, Sc Curialibus
EPISTOLA SEPTIM Av nis confidentibus Theodoricus Rex.

• Januario Viro Venerabili, Epifeopo Salontcano "Jubet , ut columnas marmoreas , dr lapidet

Theodoricus Rex. ad urbem Ravennam
fine ufu jacentes ,

* devehendos curent.
Jubet , ut perfohat Joanni pretiumfexagiut a

orcarum olei, quas ad implenda lumi-

T) Ropofit i quidem noftri eft, nova conftme- •
nari a 4b eo acceperas. 1 re , fed ampliils veru Ita fervare quia non mi-
:

riorem laudem de inventis,

quam de rebus pof-
Jnp:tu tb Mbes quidem juftitiam colere Se obfervare fumus acquirere cuftoditis» Proinde moderna
9nn,iu4 ,/*d V-/ prxopimus : fed eos maximi qui ,
divinis priorum imminutione defideramus erigere*
fine
man^ttb honoribus eriguntur ;ut fupcrnxgratix fiam pro- Quicquid enim per alienum venit incommo-
****
x ' m ‘ s ‘* um ^ terrena fuerint cupiditate longin- dum , noftrx juftitix non probatur acceptum. Ira
fifiijlr
qui. JoanncsiraqncficbUi nos allegatione pulfa- municipio itaque vedro fine uft» jacere com-
vir , San&itarero veftram a fc fcxaginra oreas olei petimus columnas , Sc lapides v ens (latis invi-
td implenda luminaria fufccpilfc : quarum prx- dia demolitos. Et quU indecore jacentia ferva-
#
tium fibi poftulat oportere re (litui. Bonum qui- » ad ornatum debent furgere redi-
renil proficit
dem votum , fi tamen non ibi aliquid mifceanft vivum antequam dolorem mondrareex memo-
, /
odverfuns Nam licet ubique deceat juftitiam eu- ria prxccdentium fxculorum. Arqnc ideo prx-
ftoditi, in rebus maximi neceflariacft , qut
illis fenti audtoriratedecernimus, ut v Ii vera fides eft
Jnfl iiid in «divinis obtutibus offerunt ur ne putemus ignora- : fugeeremium, nec aliquid publico nunc ornatui
tUu rt bui
re Deum , unde accipiat , fi fraudat is oblat ionibus probatur accommodum , fupra memoratas plato-
*H4 Ilfflf (»-
y?« dirndj,
acquicfcat. Et ideo, fi veram querimoniam eo- mas.vel columnis ad Ravennatem civitatem *corv- * Ed. Nm
Dio
gnofcicis fupplicanris ,
confidcrationc juftitiam tradat modis omnibus devehendas ; ut coliapfis
af-
f.nmimr. quam fanda lege praedicatis , facite, quae jufto de- mctailisobliterati facies reddatur iterum de arte
tmnirj fine tardi rate reditui ; quatenus nullus in- pulcherrima ; Se qux ficu fuerant obfcura , anti-
, illata fibi per Vos fu i (Te difpendia , quos qui nitoris pollmt recipere qualitatem.
gcniifc.it
occet potius prxitare juvamina. Quapropter du-
dete , ut, qoi non folctis pro maenis rebus exeo* EPISTOLA DECIMA.
derc, non videamini (quod aHlit j in parvitu*
peccare. Illuftri, Patricio Theodoricus
Fefto Viro Rex.'

EPISTOLA OCTAVA. Jubet , trt marmora 1 domo Pine iana in lt*2

^ .Lucamx, . venantem urbem rper catabulenfes

J *
Vcnantio Viro Senatori , Corretton -
deferantur.
Sc Brutiorum Theodoricus Rex.

Monet, ut tempora conflit ut a cxaifionis Bi-

morum , er Ternorum illi delegata com-
pleat»
D Ecct prudentiam veftram in augendis fabri-
cisRegalibus obtemperate dnpolitis; quii
nobilillimi e ivis eft
,
parri x fux augmenta cogira-
re ; maxime cum fitftudii noftri ilia decernere,
ouibus cunAos notum eft fine fuisdifpendiisobc- mmu e iy-
Uftitix ratio perfuader , ab unoquoque po- dirc- Atque ideo Magnitudini eux
,
prxfenti ad- urt.

J llulari ,
quod ei conilae injungi ; Se pecunias irion itione declaramus , ut marmora qux de do-
,

publicas infianrcr quxrcrc , ne debitorem ne- mo * Pinciana condat efie depolita y ad Ravenna- * Ed. Niv.
glectus debeat ingravare. Nam fi remillio in ad- tem urbem per a catabulenfes veftra ordinatione & Gin **

monitionibus veniat , cun&os neccflc eft ut con- dirigantur. Subvectum vero direximus de pr«-
t fie- t.mprus involvat. Er quodam modo nifcirur de fenti ne aut mora noftris ordinationibus prove-
:

lJir crfldth- pietate crudelicas , fi quem negligis admonere, niret , auc laborantes aliqua detrimenta fenti
HUU
pollca cogaris exigere. Utilis eft ergo cura p«- tenr.
diccrc, quando & occafio fubtrahirur delicis, Sc 4 Catabulcnftt. Vide Cod.Tlitod. Hb. 14. cic. j. Ef in-
locus non datur illicitis. Quapropter Ulullris vici fu lib. 4. tp.47. Sic diftos accipe a caubulci, quod erae
F >j
 •

Cafliodori Variarum
•Pabulum mmcittorotp publicae «*e!litati infervicntium,
minJicit locus prifci au&orkde Pontificibus Romao.
I
iu vita Marcelli Papc apud Baroniuin in noti* adMarty-
EPISTOLA DUODECIMA.
Yol.Roman.dic i*.Janti. Jmrtt.
' Senatui Urbis Rom* Theodoricus Rex.
t
tPISTOlA UNDECIMA. Argolicum cum parentibus mulus laudibus

Argolico Viro Illuftri ,

Prxfcdo Urbis Theodo-
exornat , &
approbatam a Senatu ejus in

ricus Rex»
trnfeihm Vrbu e lectionem cupit.

^Profectura Urbana illi confertur , & praela-. A Mamns , Patres Confcripri ,

digni rates

yj adeam dignitatem laudabiliter ex-

JL \eximias dc noftra benignitate mfccntes.
Publici efrim decoris mater eft mens Regentis ;9c MtntrtgtU.
*
ercendam monita traduntur. quale fuerit Dominantis arbitrium , talem paric *mmutunH
libertatis afpcdum. Faciliuscft quippe, fi dicere *
pmblitidtt»-

7n 4nu
^
minifittntU
W Prantus eundam diem plenam beneficiis
noftris excurrere : optamus ubique pre-
^* ra noftra radiare : quia in xvum vivit ,
quod
;
fas eft, errare nataram, quam difumilem fui Prin-
1

;
,
pimus , at pctperuis honoribus fulgeatis quia n
t
ttcilim
ceps poffit fonuare Reinpub. Hinc eft qabd cu- trrtrt
«
tjt

nant-
rtm , ‘JHjm
:

*•{» mirnlft- munificentia Principalis imlulferit. Quid enim quicquid dc vobis fama loquitur, noftris inftitu- dijfimUtm fiu
1

p
i

Pnttctpl
"* tam Regium, auain fccific felicem :& co ufijuc tionibus applicatur. Nam cum omnia celfa me- ^ pY"-
A* Ar»m
:

prxftarc, qui) (eeredus llupcatartigiffe fBcnefi» reamini, noftram invidiam rangit

i

,
fi quid vobis a
.ttnptb.
cia iiquidcin funr, qux regna fubliniant ; <5e li-
foitaflc defuerit.
I Proinde, quod felicibus fancia-
bertatis dominas jugiter poreft crcfcere , (i fibi tur aufpiciis
i
, illuftrcm Argolicuift Prrfedur*
. lubjedos ftudeat ampliate. Urbath* dignitate promovemus jut & ille augea-
Hoc manfuetudinis
„ noftt* gloriofo propofiro, quem gratiagener*-
tarfafeibus. Se vobis tanti Judicis minime fub-
'

litatis patrio fovemus aftcdu per * indictionem' trahatur ornatus. Scitis enim , fepe ex lue fami-
'
i

M ,
'
quartam Prxfedurx Urbane inhalas tibicopiofa lia
liberalicate largimur ; uc paternis honoribus foc-
1 virds enituifle pnecipuos. Recordamini pro-
vedi Avum perfecti dogmatis honore difarum,
1

* *
«ceflio clara Uccctur , &fub nobis poilit proficere, cujus
< innoxiam facundiam fota mi rara funt.Stu-
quicquid meruit ad noftra fecula pervenire. Gr- duit
< vero, cura abundaret eloquio tfeiens, a di- m
frri biermai
r>
cumfpice itaque quam magnum fit., primordiis cendi
< peritam debere efle puritate confpicuutn.
tm itb. t
CJnwn Romam poruifle cotmmtti ; ut in illo 1His metitis ad honorum celfa perdudus , Largi- tff* fMMJtl
^
mi finiti am pb® mo carujudicis videaris Omiocrc fuggc- tiones t Saetas fidapeotexit cuftodia:iinplcns etiam cinfccUtu.
c>
ftu , ubi eft arduum , vrf ipfum obtinete colle- dodrina, quam fufeeperae b Magiftcf digni ra-
«i i i

giurn. S rudo ergo , ut a metitis tuis exigere pof- * tem ;iia in utroque laudatus, uc in fiftgulis cre-
Iis
,
quod nos prxftitiflc cognofcis. Avara fuge, dereturd efle pixeipuus. Accedit etiam provedi

jufta fcqucre , Inodcfta dilige , iracunda cor. cera- nobiliilimas Pater, qui Comicivx Privatarum in-
*
me. Quid erit fnavitis, quam in illa rurbafur.uno- fulas fi nullius acerbitate calumnix profanavit , qui
rutn nobile protulillc judicium, ubi tot Patricio- •ffcdans
* famx commoda, pccuni* neglexit au-
Yutn corda provocantur ad gratiam abi bonum gmenta g
:
;«Sc
,
qaod rarum virtutis exemplum eft,
fadum cclcbrerur ore fapienfUtn 1 Nunquam raa- his n egit fe temporibus continentem , quibus cri-
%
* v men avaritia non lubebat. Principis enim propo- >
i° lC au<^ c
^ rtus a g‘ tQr > quam fi redic Roma
' n
tradi ctur. Quas divitias zftimes aptiores, quam Utpm
fi facit, aut negligerejudices , au: amare vir- r .fu um facit r «

in oculis Senatus conficienti* pretiofam gerere tutes. t' Tot igitur originis documenta ’ pnrnit- J! '

puritatem, & ante ipfum libertatis gremiutn nui- tens, ctcdimus bona de nobili :quia lauJabilis ‘f
n
Iis vitiis cllc caprinum? Videmus, reliqui fafce* vena
v fervat originem , fideliter poft ris tradit, tl X ,

quiglotiacenu-anrur. Urbanus Przfel dignitas qux

q in fc gloriofa tranfraillione promeruit. Fave- *|

cjl binorum. Non patitur clariras iilacominitrc- tc

t( ergo , P» C. veftris dignitatibus confecratoj »«
. K, quod poflit nobilis turba nefeire. Locatus in u ad majora virtutum defideriacon: itetis, quos
ut
n
nos * munerum provocamus exemplis. *
inedium cu ntlorum ad to A
1
fc trahit afipeiftum, 8c
rms vir* judicium promulgat fama populorum»
Hxc te & animo concipere > &: rebus evidenti-
t Eloqucrria inr.osentia eft.
Hb.H.Ep. .».>«.
ApuL-jm Apulo’, i. Et

tibus explicare, credibile apud nos faciunt ftudia b Magftlcria dignita*. Dc hacpc»ft lib. io. epift. jj.
litterarum ; ubi cognovifti omne quod dcccat , Sc Ma^iftcr officiorum , qui militibift Prxtoruni* profi-
n
4d ufutn vir* gloriofe animum , dodorum nimi- c
ciebatur, Zolimuslib. hiftor. Cu>a.iu* io tres paAre-
tum inftitutione ,
tormafti. Fugi at ergo dodirina mos
11 Cuuici* librui, ftr».

trini
Belidum. Indocilis eft animi, ad vitia trahi. ALdi-
tf,

uttrtku ficatus libris locum non relinquit injuriis : ubi EPISTOLA DECI M A TERTI A.
in teneris annis acquirirur quod matura artate
,
fervetur. Ad tramitem redi hortentur tetuorum Sunhivado Vire Senatori Theodoricus Rexa
fi»da Seniorum admonear ledionis auctoritas,
,

deinde judicii noftri eledio gloriofa ; ut majora

dc nobis fumerc poliis, cum tc ea qux commiii-
illum laudat
/ , & jubet , ut petat Samnium
, jurgia Romanorum cum Gothis compo-
«nus , implere cognoveris.
Jrturus.

T Aborummorumlongafcrvttu, explorari &

fidei mulca documenta hoc nobis judicium
tradunt , ut qui tuos animos moderatus cs , nude

\ by Google
 :

Liber Tertius. 4J
MS. AuJ. arenis moribes prjrfcrarirt & prarftes
•
* provincic
ftttt difciplinam , qui privatus amafti contincnrimui. Is EMSTOLA DECIMA SEXTA.
h pxrfi cn Hn poteft alios bene regere , quifc ftuduit fub
"£7 *
decore ractarc. Sainniurum iwquc fuppiicationc
t Gemello Viro Senatori Theodoricus Re*.
permoti, hoc rrmedio credimus Ubonftubus fub-
S
tria*,.
!//?.„
veniri , fi tyc&ibiiicarcm tuam juberemus ad fi-
*
Mittitur in (ial/ias offici* Vicerit Pnfeth-
• Aijijmmi-
nienda jurgia proficite i. Unde nunc enitere, ut
rum functurus , er ei dentur plurime,
u «M|m« 4.
tam boo» judicio laudabili rctyuudcAS iufti Uto t

qui lu&cnus CT utilie monitJ.

aptumque noftrh praebe uundatis ,

propria fponte placuifti. Imraiiaquc proviuciaip

i Samnii. Si quod negotium Romano cuitt Gothis Utrmu» fftjuJicium, cujus tenetur exemplum;
eft aocGotho emetferit ali quod tum Romanis,
,
X nec locus ambiguitati iclinqtiitur, ubi experi-
ju f Itr.ilnr
legum coniidcrationc definies ; nec permittimus menta probabilia faftraganrur. Exploravimus ef-
tiniflum.
fcrdifcreto jure vivere quos uno voto volumus
,
ficaciamruam per diverfos induftrix gradus fcd :

vcndicare. Cenfebis cigo in commune , qux fune non imphrem meruifti grjriam , vjniis adionibus
rcfpicere, qui aequaliter approbatus. Idinc eft quoti prxfcnri
YtrMt fftf: amica juftitwe quia nefeit pertonas :
,
• Ed. /Mrjr-
meram cogitat xquiutem. tempore in • Gallias nobis, Deo auxilianre, * fub-
ffjt.
fh merum jugatis, b Vicarium re Prxfcdorum noftra mittit
MS. R. fJ>-
EPISTOLA DECIMA QUARTA. audoriras. Unde perinde , qualia de re videa-
fliima».
mur habere jadicia quando id ,
populos mic-
illos

Teris corrigendo-. (jltbs noftris laudibus fpeciafi-

Ami-cm Vito Venmbili . Epifeopo Theo- ,

tcr crcdimiis •cquilKos. Cliara eft Principi glo-

doricus Rex. 'fl

ri.t & neceftc eft de illis ampMds effe folli .itu n. Principi $l*-

undeifibi trianrphormn veni fle fentic augmen- "*

Scribit. Juii.mitmcontjueri uxor er» fuam , vej
ram. Age igimr nundau , fi cupis in te profice-
res a fubdJtts Bpiftopifuifie (ubi rodat, fr re noftra judicia: turbulcnra Oon ames, avatade- •
jubet m*d* res itu fe habuerit , ut reus
, (i clina ; ut talatt re Judicem provincia fefla fofei-

quamprimum pleeJatur. pm ,
qualeifi Romanum Principem rranfmififle
cognofcar. Pefiderat viros cgregioscoada cladi-
omnia

* MS. AuJ.
Q Uamvis judicio vcftro credamus
cinora Jifplicerc a maximi i vobis confidj-
mus * exerrandam , quod matrimonii genialis
fa- bus fuis.
tale feniiar,
icrer.
Effice, ur viciam fu i fle deleger.
quale patiebatur,
'Abfccdat omnis de calamitate
cum Komrmqux-
triftiria.
Nihil

Se-
«tyttrandt.m. impugnat atfcftum. Quibus enim animis a con- renetur tandem nubilus vultus. Nunc illam gau-

tinentibus accipitur, qood etiam liicoram dete- dere convenit ,

cum ad foa voti ptrvcneritv
0 .itione damnatur ? Julianus itaqnc nobis lxcr/-
4 In Oallias. Tlieodotlcu* Galli i* Francorum op-
mabiK aditione conqucftus eft , uxorem fuam , vel
prcifiocc Uberavit Vciiautio &: Imporruno Colli ut
res a vcftris hotninibus injuft r ufurpatfonc perva-
,

idertj Cilfiodorus nofter ia Fafttt CoafufatibiisCrribit.

las. Unde fi veram petitionem (upplicanris a- Fxmtr.
enofeitis, necfcratioiubilircr puMatus abfolvit\ b VjciiiumrePrxftAoniin. Vicaria» eft ,
qui & ia
in auderem tadi fmc rarditate aliqui rcfecatci hilleiia beari ApAIUnari* Martyris Judex atque Vicar us
cim Malum cniin cura perfeverar, augetur ; 8c reme- frxfcdurx nominatui , propterca quod ut jiuiiiI. i. C,
fnfrvtrri. de ofF. vlc.l. i. C.dcpioxitn. faci. (crln. Illa. ix. fmpe-
diabile bonum eft in peccatum , accelerata cor-
nrores pro PrrfcCko flialceTes fihi creditas tempera it te
reftia ideo Vicanam Pnrfcclmam ininrcriptt*MSc,l. j.C.Thco»
de (^ontai ii 1. j.C.Tucod. dcEans. lib.Ot s-icet Prale-
ttUrpU
rrffit.
m- EPISTOLA DECIMA QUINTA» £U Ptatoiio agert in inferiptione ,L I. Cod. Theo. de
ulmisdicitut.

«Theodaludo Viro Senatori Theodoricus Rex.

EPISTOLA DECIMA SEPTIMA»
'Committitur ejus judicio examinandus ,
qui
Umveriis Provincialibus GalliarttrO Theo-
Sonx judicium declinaverat. doricus Rex.

Njuria quietem noftra eft, lsfi juftitra : quia Denuntia fe Gemellum Vic /trium Te fechrum
I violationes carum rerum merito ad nos trahi-
ad regendam eorum provinciam mifijfir,
mus , quas amamus. Un ^e illud maximi inu tum
dte non parimur quo»! in contemptum nofti# Cr jubet ,ut ejus rn.ind.Uts obediant .
,

julTionis conftat admifluin. Qmr enim prasfum>

ptio pledenda non audeat , fi uerx juflioni» re- T fbenter parendum eft ROmanx confucrtdin»,
verenda contemnat ? Idtoquc illum quem du- L-.cui eftis poft longa tempora reftituti : qutX
,

dum ad viri illufttis Sonx judicium decrevimus grants ibi regreflus eft , ubi proveftum vcftros
¥
AC ,#*
c o"v cni re, quifc * inveterari calliditate fubtrixir, conftat habuifle Majores. Atque ideo in antiquam
Jtnt*
4
examini vcuro committimus audiendjim;ut finem libertatem, Dcoprxftante, revocari , vcfiimml
detis jurgio pledibilimachinxtione dilato. Prx- a mOribus * togatis exuite barbariem , abjiciro »;d
,

ftate itaque aUdientix curim ut juftitix vobis mentiumcriideiitatem: qaiafub Exquirite noftri »4««.
,

crcfar opinio : quando pro remedio caufantium temporis,' non tos decet viVere moribus dioiis.
committuntur Vobw ambigua jurgiorum. Promde de neccffitatibns vcftris innara nobis
manfuetuiine cogitantes, ( quod feliciter ditftum
%Vhoodiha36. Hic ftoftra regnum Gothorum ade-
fit fpe&abilcm vitnm Gemellum Vicarium
ptus eft : ad quem caftat Theodorici cpiflVj >. hb. ftq. )

Prxfcdloium, fidc-nobis , & uidilftr.a comproba-

.Digittofldw
 46 Ofliodoii Variarum
tum, ad componendaiA provinciam credidimus petentibus volumus fuftinete , cuipropofiti no-
dirigendum ; fperames in nullo cum porte delin- ftri cft etiam nova prxftarc.
quere, qui nobUpeccaiucsgravitcr incclligit dif-
pliccrc. Quapropter ordinarionibus ejus ex no- EPISTOLA DECIMA NONA.
this juflionibus onedirc : quia eum credimus vo- Sivi Commonitoruim.
*
bis profutura decernere. Recipite paulacim vc- Danicli Theodoricus Rex.
4h» i. tidicos mores. Non fir novitas molcfta , qu* pro-
ba eft. QuiJ enim poteft effe felicius , quam ho- iHi Marmorario peritifimo conceditur facul-
mines de tolis legibus confidere, catus reliquos & tas dijfenfancti arcus m irmoreus in Urbe
J*r* pullitm non timere? Jura publica certifilma funt hutna-
urtjfima Ravenna ad fepclienda defunCiorum cor-
nx vitxfolatia , infirmorum auxilia , potcnrum
r»
uu/i ^rxna. Amate uude & fec uricas venit, Sc confcien- pora .
(ia proficit. Gentilitas enim vivit ad libitum ubi :

magis reperit mortem propriam, qui poteft habe-

re , quod placeat. Vos jam fccuri oden cate divi-
tias parentum. Bona longo fitu tecon lita , pro-
D Ecet, ut Palatio noftro
commodis confutamus: quiafruduofus de- FmJhtfm.
betefle labor publicus; utquamvis obfequia no-
fci vient ibus juftr*

Taninm quit bis

dantur in lucem : quia tantum quis nobilior eft, g ratuita jure debeantur , fervitia tamen per
mlnlitr ejl,
quantum 'c moribus probis , luculenta facul- & moderata compendia provocemus. Et ideo arti*
quantum y
mtrtbm frt- tate reluxerit. Ideo enim vobis Ftxfe&urx Vica-
tux pciitii dclcdati , quam in excavandis atque
lu,& («i»- rium direximus , ut cum tanta dignitate Sc civi- ornandis marmoribus diligenter excrees, prxfcnti
lenta fatul- lem videamur regulam Jcftituflc. Fruamini, quod ati&oritatcconcedimus ; uc,ie rationabiliter or-
tantum audiebatis. Intclligitc homines non tam dinante, difpcnfenrur arex qux in Ravennati ur-
,

corporea vi , quam ratione prxfcrri ; Sc illos me- be ad recondenda fimeta diftrahunrur , quarum
tito crcfccre, qui poftunt aliis juftaptxftare» beneficio cadavera in fupernis humata funt , lu-
gentium non parva confutatio quoniam anime
:

tt Moribus Togatis. Togati mores barbaris oppo- tantum de mundi convefTationc difcedunr, cor-
nuntur. T oga Romana fuit , I. jt. fed cifi accepto ,
D. pora verb dulces quondam fuperftitcs non relin-
dc jur. fife. 1‘liu. lib.*. epift. AndHHne Cic. pro Cotn.
,
quunt. Hinc quibufdamvemuntad pretium do-
B albo. Carmt ufu toga: peregrini , barbari , 8t ii , quibus

aqua & igni interdicitur. lores votorum crclcit mercan-

Sc miferabili forte
, Paul. lib. j. tic. 4 . C icigulmn ,

Romanos cioaiUc annotatum a Macrobio cftlib. S.cap. tibus de humana morte compendium. Ita tamen,
«.Saturo. Et infra Cafliod. in formula Prxfc&. Uib. ut non fit iniquitas fub hac occafionc taxari : 'nft
habitu tc rogatar dignitatis ornavimus , Ut indutus velle
cogantur miferi inter acerba ludhium , gravia plo-
Romulei |ura debeas affectare Romana, fumer.
rare diipendia facultatum ; Sc nefanda devotione
te Equitate noftri temporis. Solcmnc cfle Principi-
bus fui latculi fettam , felicitatem, mores, lcgrs, laude»
conftritti , aur urgeantur patrimonia pro mortuis
denique celebrare crebra in eorum conOitutionibut perdere, aut uilcdta corpora viliiltmis foveis po-
mentio docet , fop.lib. 1 . epift. <. Sarculi bcatitudo. tius dolentes abjicere. Sit modus in voluntate
lib. 1 . epift. tj. Noftri temporis juftiriam. Jullinian,
pofcemium, quando ipfa * miferatio pro eraen-
* E<3 «Mur-
-Seda noftrorum temporum non patitur ,1. utr.C.dc pa&.
tibus facie. Nam minus debet ledi, cuiamplid*
Obtrectator nothorum temporum.l.un.C. Siquislmu.
mal. ad quam legem Grzcns Scholiaftcs Bafilicon lib. pro pietatis officio videtur imponi.
<o. colligit cum , «pii Principis (arculam criminatur.
Principi maledicere viderf , quo de indituro ali-
iplt

quando ir. Sclc&ion. libris , quos propcdicra editos cu-

EPISTOLA VIGESIMA*
labo , cdillcram. fomtr. •MS.A «A
* Grimodx Sajoni Sc Ferrocinifto Apparitori
,

Theodoricus Rex.
EPISTOLA DECIMA OCTAVA* MSS.lt.Crm-
trf4U-Caj.it
.;

Gemello Viro Sedatori Theodoricus Rex. Decernit , ut, F an(Ius ei , Cjua Cafiorius fofi Foi[urriml^-
fi
fidebat , vel titulss ingravavit , vel privata
"Jubet , ut Magno , tjui 4b hoflium portibus ad ufurpotione detinuit \ mox ei pradium cum
natale folum remeruerat , bona fine ulli alio ejufdem pretii , iUts cogentibus , a per*
mora refiituantur . vafore reddatur.

M
fc ,
Erentur bona
giflc clcmcnriain
,
qui noftram vi fi funr elc-
ut cos veraciter judicaf-
;

per augmenta propria poflimus oftcndcrc. noftro

Nrer gloriofas Reipub. curas,
I gitatione,
cft
Deo auxiliante, revolvimus,
levamen humilium ;
qlias perperi

uc contra poten-
co-
cordi

Qu<Sd fi talibus publica decet profpici largitate, tiam fuperboruin noftrx pietatis erigamus obfta-
Sju quemqut quanto magis cos fua dignum eft poftiderc , quod culurn nec liceat quicquam apud nos audacia^
:

H» commune munus probatur cflcjuftirix? Specta- cujus cft ptopofiti , fuperba calcare; Caftorii igi-

bilis itaque Magnus hoftium convcrlatione ,

tur Hebili calamitate permoti , quem exitialis ha-
frthamt tfft
ytjlnm. damnari ,
quod natus cft reminifccns , ad Ro- denus diverforum prelfit invidia , occalionau
manum repatriavit imperium: eu jus abfentia con- prxbuit faluraribus eonftitutis ; uc plus valeret
tigifte dicitur, ur ejus potuifter perire fubftaotia. noftrx pietatis auxilium ,
quam iniqua calliditas
Aeque ideo prxfcnti jullionc fancimus , quate- improborum. Atque ideo prxfcnti auctoritate
nus tam in agris ,
quam mancipiis urbanis , aut decernimus , ut fi Prxfeclus vir magnificus Fau-
vuftids , vel quicquid fibi competens quolibet ftusca , quxCaftorius potfidebat , vel titulis in-
modo nunc amifluru poterit probare ,
fine aliqua gravavit, vel privata ulurpationc detinuit , mox
tarditate recuperer : retinens ex noftra audoriu- ei prxdium , * cum alio ejufdem meriti , vobi*
te dominii jus omne , quod habuit ; nec quxftio- imminentibus, a pervafore reddatur ; ut crudeli-
ccm cum de rebus fibi antiqua pofleilione coru- bus damnisaffli Cio, pietatis noftrx remedio con-
 &

Liber Tertius. 47
«lamtis. Sl quis amem in hae prcefumpuone tum , &
obfcquium noftrttm ornent merita per*
*Jurct./irti. 4 medius invenitur ut ad ea qux julfa funr, ido- fonaram. Proinde Magnitudinem ruam ad con-
j ,
tllcJjCMi-
neus nequeat inveniri, ad nos reducite vinculis fpc<ftus noftros ,
quos ambigimus e fle
tibi noft

illibatum ; ut pornapoiltt fatisfteri ,

cujus facino- gratiilimos, his oraculis evocamus ; uc qui longa
ris facultas non fufhcic ultioni. Tali igitur confu- nobifeum xtate verfatus es, prxfcnrix noftrx dul-
liouc jam iniqua: mentis impetus conquicfcat ne : cedine capiaris. Feftinae enim ad Principem, qui
* R d. Ac. Zj-
Hon tam Caftorium , quam noftrmn vocuin per- vel fbldm noteft videre propitium.Nam cui ¥ libet
secutus cilc videatur. Qubd fi pollhac qualibet habere noitra 0 colloquia , maftera credit effe di- e
f^ llbn fcjf**
occafionc frpe memoratum Caftorium notus ille vina. Qna propter non tardamus defiderium, cujus ff,
artifex quinquaginta librarum
nocere tentaverir ,
optamus ajfpcdum. Venire te gaudentem eredi- tritam t,m».
iWrr-r /»*• auri mulcU protinus feriatur. Sitque major cru- mus > quem alacriter foftinemus. ner* credit
CIJUUU4
ciaribtis perna , refpiecrc illxfum, quem videre ejfe dirin*.
M * Noftr» colloquii. Colloqui cum Imperatore ma-
dclidcravit afflictum. En faftuin , quod cunctil
. TUtUfZ», gnam quidpiam rex Theodoricus cenfct:u( 9c menGe
tjutm ridere protinus temperet ac corrigat Potcftatcs , Prxto- adniben qua de re infra pluribus , lib. 6. Form. 9.
,

qmudtfidi**- rii Prxfectus bacchari non eft in humilis Ixiione nos nonnihil lib. j«Cap.t$. Sclcrt. attigimus. Ftmer.
x«i *fiiOn. pcimillus 3c cui a nobis affurgirur otHeiendi
; ,
Prrrt rff *f-
potcllas mifciis abrogarur. Hinc omnes incclli-
EPISTOLA VIGESIMA TERTIA.
fa" etrno.
*f" gant, quo amore ddedcmurxquiracis ;uc Se po-
H > it*
tentiam noftroram Judicum velimus imminuere, Colodxo Viro Iiluftri , Comiti Theodoricus
quatenus bona coni cientix pullinius augere. Rex.

* Cum atiorjur.iem meriti. Jure civili raptores in

t Si committit regimen Pannoni* Sirmienfii
tripIOin teneri nemo nefeit. qui In
In perOaforetn ,

'alienos a^ros iirampil , adio in dapium redditor , es dr eum falutaiibus ad hoc mu mu bene
Couftantiui ai Barium conftitacionc, quz extat apud
obeundum mo^^s imbuit,
Ju!. fremiuuin , de limilib. ajjtor. ici. 4. C. fin. rei/.
Forntr.
Uvar probaris ordinandi mandare jfiquidem Cnr jurti
EPISTOLA VIGESIMA PRIMA. J te de tahbui judicium gaudet eligentis, ficco- 1t-
rum fecora fubftanria eft ,
qux committitur ap- j 4rt
Faufto Viro Iiluftri Theodoricus Rex. probatis. Nam ut ornamus efle, * qui placeat: ira * MS.Aud.
curamus , ur qui placuerir ,
cnirdcar. Proinde i***-

tSi quMnor mcnfwm induci* ad fectffum ab profpccs initiatus aufpiciisad a Sfrmicnfem Fan-
niam, quondam fedem Gothorum, ptoficifeere,
Vrbe Roma in provinciam utilitatu pro-
illufti is cinguli dignitate prxcin<ftus:commiflain-
pri* caufa conceduntur*
que tibi provinciam armis protege, jure compo-
ne; ur antiquos defenfores recipere lxta poilir,
t
T T Umanat
*
confuetudinis mos eft , urVariara qux fe noftris parentibus ftlfdter paruifte cogno-

t of
rco^I OI
&
* * plus capitafa quamvis in ufutn habean- fcir. Nofti qua te nobis converfationis flnccrira-
tureximia, faRidium prxftct omne quod fariar. tc commendes. Sola cibi placendi via eft, fi qux
/Vlanr. ,

F*fidium Proinde * facris inanibus jugiter iramoranti- dif- gerimus , imircris. b /Equitari fave , innocen-
»mnr, ponenda utilitatis proprix caufa inducias tibi po- tiam animi virtute defende ; ut inter nationum
jtmd/jtitt. *‘
ft jias debere concedi non quod habitatio tam
{ confuetudincm perverfam , c Gothorum poliis r*J?** i
c afa pcjtxdcat, fed qu »d dulcior fiar renovata
j dcmonftrarc juftitinm qui fic femper fuerunt in
:
regrcllio. Atque ideo iiluftri Magnitudini tux laudis medio conftituti, ut Se Romanorum pru-
fcccdcndi aJ provinciam quaruor menfium indu- dentiam caperent, 5c virtutem gentium polliic- .....
cias piceas nolti a largitur: ita uc expictis eifdem, rene. Remove d confuetudincs abominanter^ ino-
/^^'/auT*
ad penates proprios redire femines quatenus ha- litas : verbis ibi potius , non armis caufa rtaiftc-
;
bitatio Romana, quam multiplici volumus den- rur: non convicium negotium perdere , cum
iit

farcconvchhj , fuhtra&is incolis, terrarum a opi- * pro re abjurator aliena furtum,non animam red- * Alti, pr**

mri.lima non rareftar. Hoc etiam vobis aptif- & dat: ne plus intentio civilis rapiat
,
quam bella
r4
'

*
fimu-n jj.iicamus ,
quando Senaror Romanus ali- confutmm. Scuta in hoftes erigant , non inpa- •

bi poliic dolcre rardatus. LJbirft illa gratia paren- rentes. Er ne quem forti ad mortem videatur
tum, ubi tanta mxnium pollit rcfpici pulchritu- prxe picari paupertas, redde pro talibus glorio-
i

do ? Piaculi genus eft, ablentcm fibi Romam diu- fum plani damnum. Lc&urus a nobis ^carix
tius facere qui in ea poliunt conitituris laribus uberrimum frudum, fi civile ibi potueris planta-
,
habitare. re propo licum; Se noftris vere judiciis dignum, (i

• Sic opinitiiTimaro Rhodon vocat Floros lib.Ueap.

dilpenJium judex fubcac , ut viram periturus te*
7.otcx V. C.reftifuttPigbiusad Valcr. Max. lib. 4-cap. quirar. Quapropter confuerudo noitra feris men-
* Cujus ta/nen interpretationem dicit D.jUrctus rejici tibus inferatur , donec truculentus animus vello
vivere confucfcar*

* Shmicnlcm Pannoniam.Slrmivolis Pannonia quoa.

EPISTOLA VIGESIMA SECUNDA. damfcdesGothorum Non paucx Cxfmi<n cunhica- 4
rionct in Codice cmot datx Sirmii , ut carum fubfcri-
Artemidoro Viro IUuftri Theodoricus Rex. prtd indicat. Tnm.
b /Equitati fave. t>c Gothorum juftitia vide Proeop.

Cur
Vocm iUum ad Aulam , & ad confortiumfutim. de bello (iothoium. irt/Jl
t Gothorum poilis dcmonftrarc juftitum. Gothorum

cfaKU/vm tamen gentem pet idam atpudicain ait Stlvian. lib. 7.

regium y», u Ongrulr Comitatum noftram viris nos de- de providentia
,

: inter quos nulli ilottatorea , nulli im-

at- corate nobilibus; ut & illorum expleatur vo- pudici fiat, aiU Romani. F tm.
 48 Cafliodori Variarum
d Cenfactoiioe» t«>lh»,infr. M». 7 .Form. 1. tt topr» blitum rc fiirrir explorante repertam, procul Ju-
i.cpift.10. Conlatu» linis nomine imcllige iJ.qujJ
lii*. bio nollris serari:» inferatur: quia non tantum lu-
t>!c: pc.idi, videlicet tributum. Solcmt»i*vitfi.;dia»«*
cra qimimus, quantum mores fubjetlorani de-
cati. i.D.dc nuiocrih.ac booorib.Jullinuu. t*C *erf-
prehendere feli namus. Prxtcica ferrarias vanas
i

(jfaixi Nou. uS. F*«. prxdictx Dalmatia- cuniculo te veritatis jubemus

inquirere, ubi rigorem ferri parturir Terrena mol-
EPISTOLA VIGESIMA QUARTA. lities, Se igne decoquitur , uc in duririem traiisfb-

rarur. Hinc , auxi liante Deo , detendo patri e

'

Uni ver fis Barbatis, & Romanis per Pannoniam venit : bine agroruin utilitas procuratur , Se in
eo nili cui is Theodoricus Rex. ufus humane virx multiplici commoditate porri-
gitur. Auro ipH impurat, Se fcrviic cogit locu-

fracipit , ut Coloffao obedi ant , & duellum pletes pauperibus cmiftantcr armatis.
itaque hanc fpeciem diligenti indagirione rimi-
Convenit
exurentur , Gothorum exemplum
ri
,
per quam *
riobis lucra generantur, hofli- &
ficatk bus procuranrar exitia. Etla erro de *
antefata
*

difcuffionc fol licitus , & in publicis utilitatibus *

N (liturum fuutn providentia noftra non defe- ccmperarus ; ut nollrum rationabile compendium
I rit , cum fubjcdis femper intenta ,
profutura tibi pollir procurare augmentum,
crcfccn di
*
* MS. Au i. difponit majorem devotionem conciten-
; ut ad
diflafmtntM
<•*’« rantur.
tur, qui fui curam nos habuilTc cognofeunr. Hinc EPISTOLA VIGESIMA SEXTA,
cft, quod Coloflxo viro ifiiidri, nomine viribuf-
que prxpotcnti, gubernationem vcftrain , dcfcn- Ofuni Viro Illuftri , Comiti Theodoricus Rex.
fioncmque commi (imus j ut qui fux ha&cnus
multa dedit experimenta virtutis, augeatur po-
Jubet , ut foLttia Simeo ni od ea pro quibus
*id tf! »lt- tius in futuris. Atqu^ko * * parientiam vcftram ,

in Pannoniam mijptr fuit , nece(faria

f.cpius approbatam , iwHc quoque coJcm prxfcn-
Ac. f+titm- non neget .
re moniture ;
quatenus in his, qux pro regni no-
di i utilitate rationabiliter agenda prajeeperit, de-
Tidrm rtnjli-
tiufrvl/ai.
votione probabili compleantur quia (idem con-
flantia probat i & ille integritatem
mentis , qui jugibus perfiflic obloquiis. Illud
prxrcrca vos credimus admonendos, ut non in
:

proprix aderie
Q Uamvis prudenrix tax fit,
deputatis ferre prxfidium
tio nollra fc cumulat , ut fccurius
verentia nodrx jutfionis accommodat. Simeonern
:
utilitati

tamen admoni-
fiat ,
publtcx

ubi fc re-

vos, fcd in bodemfxvire cupiatis. Res parva non itaque virum clarilfimum, cujus fides olim nobis
vos ducar ad excrema diferimina. Acquicfcite ju- devotio comprobata , ad ordina-
eft cognita , vel
ftitix , qua mundus lxtatur. Cur ad mononu- tioncmSiliquitici,necnonFcrrariarum,adpro-
chiam recurritis, qui venalem Judiccin non habe- vinciam Dalmatiam nollra ordinatione direxi-
lini iaiotnr. tis? Deponite ferrum, qui non habetis inimicum, mus. Cui expetita folati a non negetis; ut Subli-
Pellimc contra parentes erigitis brachium , pro miras tua nobis commendatior fiat, cumaclibus
C«n'a j*rt f
quibuscondat gloriosi moticnduin. Quid opiis fc publicis pubere f e Ili nat.
n»n t/idictr-
cll homini lingua, (i caufam manus agat armata?

Aut unde pax efle crcdirur, li fub civilitate pu- EPISTOLA VIGESIMA SEPTIMA,
gn.tur? Imitamini certe Gothos nolli os, qui fo-
lisprxlia, intus norunt exercere niodcftiam. Sic Joanni Viro Senatori , Confulari Campani*
vos volumus vivere , quemadmodum parentes Theodoricus Rex.
noilros. Domino prxdante , cernitis floruifle*

Illum varia jam perfreutione jiSf.it um tu et ut

• Parientiam ut infr.lib. 7 . Form. 17, 1. 1 . C. qui
pro fua jui ilii. jud. da poli.
,

Patientiam autem paulo poli, 4 Pr.efcffo Prxtnrio , nec non & horta-
4tnb(cquia pro eodem ufurpavit. Nonnemo parenti un tur , ut offeium Conful.tr it Mu
fej»it, d. I. un. ubi tu1 i*o patientiam, ut hiemendosd
priut fer ipsum Jaeobi Cuiacii i«vo \im redituit lib. t.
jumm.i cum fide obeat .
cap. 6. oblcrvat, f*m.
Ropofirum cd pietatis Regix, locum injudis
EPISTOLA VIGESIMA QUINTA. P odiis amputare, & potcllatis
cilium cohibere reverentia jullionum. Infcdacil
armatx fuper-

Simeoni Viro llludrl Comiti Theodoricus Rex. fiquidem humilibus Superioris otfenfa , cum ad
,
laudem trahitur , I» vindicia de mediocribus ac-
quiratur. Proinde diu 8c varia prrfccucionc jacla-
Illi committit per Dalmatiam Siliquatici titu-
rus ad pietatis nodrx remedia haud irrirfe con-
lum ; & jubet , ut ferrarias venas inqui-
,

voladi afferens cmincntilliinam Pixtecluum ti-

:

rat ferrique utilitates de[eribit. binrcc efle terrori.nc privata in te odia*faciarencur

\
U.fitim
per publicam difciplinam.Scd nos, qui donatasdi- riUinr.

A Mamus publicis adionibus perfonas infe-

rere morum probitate confpicuas ut per
obfcquia fidelium nobis crcfcat utilitatis augmen-
;
gni rates jullitix parete cupimus.non dolori, con-

limus
prxlumptiones noftri te tuitione val-
tra illicitas

Regix Majcftatis objcclu ferventium

; ut
* MS.A./T"-
tum. Proinde * finccritatein animi tui per prx- furor animorum in fuis cautibus clidatu r;Sc defe
irritate ani-
mi tmi fr*. dara documenta nofccntes. Siliquatici titulum, magis fumat ptr nas protervia , dum cohibetur in-
tiara (efc. quem fide dominicatus jure dederamus difcullio- noxia. Tandiu enim Judex dicitur, qua;ndiu& rJ
ifian. ne*Indiidionisprimx, fccundx , vel tertix per
,
jullus putatur: quia nomenquod abxquinte fu- ,
fiJ-
Chri. 108.
provinciam Dalmatiam ordinatio tibi noftracom- micur, per fupctbiun non renetur. Rclhtnunc, *'"& /V**
joj. <io. t’"‘ UH, ‘
mirtit; ut quolibet damnum frauJis vcftigio pu- ut affumptura impicas Coufulariutis ofb.ium,

Digitized by Google
 1

Liber Tertius. 49
tc oriliratibti* publicis ,
quas egtfle tuos «onfttte* ta maluerit fufctpert reparanda
, In ea pteferrim
rit deccfloTcf/cduluS ac devo rus hnpcndasjquan- urbe , ubi cuncta dignum eft conftru&a relucere:
Cumque a nobis protectis tantum modeftix pa- , ne inter tot decora manium deformis appareat
rere feftin; s. Nam fi gaudio pcrfrucris qubd A ,
4 ruina faxorum. In aliis quippe civitatibus mi-
Lxiiouc tua PrafrCtos Pnctotit remotos e fle eo*- nas nitentia fullincnrur : in ea vero nec medio-
ruofeis, qui fub iio e iTe mori liraris ; quid tc ma- cre aliquid patimut qua: mundi principaliter ore
,

le agentem paliurum dic cognoftis ? laudatur.

£ PIST OL A VIGESIMA OCTAVA. * Deformi» ruina. Deformitas ruinam rdificiorui®

ae murorum fignih.at , ut inf. lib 7. fonn. i. in Comi-
tiva formarum oftendimus. Vjrgtl. n. ,£ncid. acccn-
Calfiodoro Viro Iiluftri , Patricio Theodoricus dere bellum , deformare domum , id eft, evenere, 1. tjw
Rex. Lexqui: tutores , C.deadm. tut. jubet tutorem defor-
matum pupilli aedificium reficere. Deformes ruina;, 1.4«
Lj. C . de xdif. priva- LainpriJ. Alexandro Severo, thea-
Hhtm multis l.wdibu s ornatum ad Comitatum trum Marcelli reticere voluit multis civitatibus , qux
Juum evocat. poft terrx motus deformes erant , ad inftauracionem
operum 8: privatorum & publicorum pecuniam ex ve-
,

ctigalibus dedit. I. 4. m ii. quicumque , C. de oper.

1

G
.

Ratus eft nobis eorum femner afpcihis , qui pubi, adde qujr infra in Comitiva fot. adnotavi. lib. m
j
noft.is animis gloriolis actionibas infede- torni. 7. Farner.
IStudrntff runrtquoniam perpetuum oblidem dederunt amo-
omMi Tht*.
r j s pu j ^ <j U a U j noJ probri funt ftudere virtuti.
j TRIGESIMA. EPISTOLA
p
* * '

Proinde Magnitudinem tuam , gloriofo nobis fer-

fimi
vitio comprobatam , ad Comitatum julTis prx— Argolico Viro Iiluftri , Prxfefto Urbis Thetjq
fentibus evocamus} ut &
ornatus de tc Regalibus doricus Rex.
crcfcat obfcquiis , &
ju itoftris confpedibus au- L ‘

Bearis. Convenit enim etiam tc requiri , qui no- "Jubet , ut jo annem in Cloicatum Romana-
fiJ7i/rrl
U»Mt. «rafccifti eximie tempora prxdicati. Ornafti de rum reparatione adjuvet.
«onftientix integritate Palatia : dedifti populis
• Cr. fc Cuj.
*>-
altam quicrem.Hinc omnibus faihis notior/ quia
multi tc polirum in porcftatencfciunt; prxfcntati
autcm nibunallbus Judicem fine aliquo damni
R Omanx civitatis curanoftris
per invigilar. Quid eft enim dignius, quod
tradhre debeamus, quam ejus reparationem * eri- *MS.Aoj.
fenfibmfeni-

tum^ntleiu u t^rorc viderunt : prctiolior fadus eundis , quia gere , quam ornatum conftac noftrx Kcipub. con- * Vct-* 0I0i
k * ‘*€TI ’
MS. Aud. fiullo prxmio vendebaris. Quis talem non defi- linere? Proinde iiluftri s Sublimius tua fpe&abi-
vim.t. dcrctvidcrc cui nos publice confiat gratiamre-
, lcin virum Joannem nos direxifte cognofcar, pro-
* Ed.Ac.pw- tulifit? Nam qui alterum reprimere conati fumus, pter fplcndidas Roinanx civitatis cloacas ; qux
'
tc etiam ,
laudavimus. Tende gra-
Palatio tefie , tantum vifentibus conferunt ftuparem, ut aliarum clicaVrik
dus , accelera tcltinus adventum. Alacretn venire civicarum pollint miracula fuperare. Videas illic
uurM '
convenit , qui fc a Principe fuftincri polle co- fluvios quafi montibus concavis claufos per in-
'

, ,
gnofeit. gentia *4 ligna decurrite. Videas ftru&is navibus * MS* Aud»
per aquas rapidas non minima follicitudine navi- & Ed**",'»-'»

EPISTOLA VlGESIMA NONA. gari : ne ptxcipitaro torrenti marina pollint nau-

^
hragia fuftincre. Hinc Roma fingularis.quanra in
Argolico Viro Iiluftri ,
Prxfcdo Urbis Theo- magnitudo.Qu.x enim urbium » >»«»«. D.
tc lir.potcft colligi
doricus Rex. audeat tuis culminibus contendere, quando nec Cujas. Vide
imaruapoftunr fimilitudincin reperire ? Et ideA
Scribit fc Pau lino Patricio horrea vetujl.u e fupradidlo Joanni officii noftri folatia vo$ prxbc-

drflrucfa , ut ea rexdifket , & in proprios rc ccnfcmus : quoniam ordinationes noftras pu-

blicas volumus implere perfonas ; privatas ma- «•
mjus convertat , concefijfe.
nus amoventes ,
qux audacius merguntur illi-
CltlJ.

Q Uis nefeiat noftrnm

plicantis ad
pibus crefccre ,
qlixftumj&
effe commodum
illud
quod benigna polfunr 'largitate
bonis Princi-
fuj>*

aD. Juret legit in V.C. ligiu. Sic inxnl^rnue Sy<n-

pimfu , cap. !u ligno vehitur medio , qux ligna ve-
H*e ru"i d#- pr.rfl.uc? Hoc funtenim Regia dona, quoti Icmi- hebat.
"* na fegetem coalcitunt : uiium coa- m Per ingentia Ah per ingentia ligna, fufpicoc
fi*'**
^ : fpaifj ,

depereunt.
in

«oliara di videre, ut polfint

Optamus ergo , munera mulris
ubique noftrabencfi-
legendum
vig.
pubi.
Ii. & 1.
,

Se Sat:uft.
ftagn
1. f. Ii
1. arg. 1. uu. ut in duminib. pubi, na-

quis cloacam, f. ideo, Ne quid in loco

lib. a. Uillor. apud Nomiuui , Mosnii
•Alii '*
eia pullulare. Aeque ideo illufttisSc magnifici viri oppidi ftagnabanc redundantibus cloacis adverto aeftit
Panicii Paulmi
*
aiftorum fupplicarionc fufccpra, maris. Stagnnm enirt» Varroni , ac Fello dici placet,
rwwialii , j<
quod in eo aqua Ilee. Sed Se infra lib. kq. cpill. jo. li-
termm. qux habcntui in fubditis iiotrca lot^i temporis
quida tiueota dccurtcrc. Ftnltr.
vctulb»tcdeftruchi( quibus illud ,
atque illud vo-
cabulum prxfixir Antiquitas) fi nunc ufui publi-
. eo minime neceflariacflemonftrantur, nec aliqua
EPISTOLA TRIGESIMA PRIM\
'
ibidem eft fpecies, qux adfifcuin pertinet con-
Senatui Urbis Rom* Theodoricus Rex.
gregata, pixtato viro cutn omnibus a.i fc perti-
MnpftLtip. nentibus abfoluu libri alitate concedimus ut ;

muni" i»* Scribit fe mifijfeJoitnnem ad inquirendum in

xditicandi, &
.vl polleros ;rai>fmittendiaffuinptA

licentia, fuis utilitatibus profutura difponat :quia eos ,

qui aquas formarum ad proprium

frrttrrf*. fmifere nugnum Rcipub. munus ,

qviifquis diiu- ufmn derivaverant » dr etiam in eos , qui
ramU.
 *

Cafliodori Variarum
, & tlmiSbtm t* ttnatu m-rnium ttbjlu-

Itr.tm , & ut iffi in bu auxilio fit , ad- EPISTOLA TRIGESIMA SECUNDA»

Gemello Viro Senatori Theodoricus Rex.

OUam.honlvcrft ‘ nfat;
?v Scribit )f Arelueufibm ,
mi ierit pertibta
* /p—
Ai revocare : ranien Ronun* cit Itaris follicitio-
/~>f
”
r,t ,
per tjuxta* Initchuum
ra nos augmenta conftringunt : ubi quicquid de- tributu re/dXitjJe*
coris impendirur, generalibus gaudiis exhibetur,
Pcrvenir itaque ad nollram amiciendam , fuggc- Onftar apud nos fidelium non perirje fervi**
Ilione multorum, qux prava non poteft diilimu- V»-/ tia,fcd in crillibu» impenfa recipere in inc-
lare commifla , plura in prxjudicio urbis Roma- liorc fortuna. Arclarcn (ibus itaque, qui nothis
nxdctcftabilcspraduinprorcsaflumcrcjuccui nos partibus perdurantes gloriofx obfidionis peou-
fiimmuin defideramus adhibere Rudium , dolum riaro pertulerunt , per indidionem quartam fi fi* Jt* m
patiatur injuftum. Quaproptcroidinariones no- calia tributa noftra relaxat humanitas : ita ut fu-
,M *
Rrasadvcllramfiicimusnotirum pervenire, qui- taro tempore ad folitam redeant firn&ioncm;
bus amplius credimus civitatis ve (hae difpcndia quatenus Sc nos benemedtis viciiiitudincm red-
difplicerc*. Dicitur ergo , commodi cura privari, didifle videamur, ab iliis , cum res popofcerit, &
m aquam formarum , quam futnmo deceret (ludio folicadevotio non negetur. Satiemur in libertate,
Communiri, ad aquar molas excreandas, vd hor- qui prouobisinangumis efutire maluerunt. Sine
tos irrigandos fiitue derivatam. Turpe hoc , Sc liti , qui militiam fideliter pertulerunt. Non dc-
«tifcrahilc in illa urbe fied
,
quod per agros vix cet liari m de tributis e fle follicitum , qui cafunt
decerer aflumi. Et quia non poflTumus admifii vix potuit declinare poftrenjum. A quietis illa,
qualitatem ultra jura corrigere Qne dum fabricis non obfeffis inquirimus. * Quid enim a domi no
prodcflcvolumus,lcgttmculminadc(lruamus) fi agd exigat quem cum non coluifle cognofcas >
,

Tne****!k hujus nefandifiimx tei dominus Tricennii * pnef- Pretiofutu vedigal jam nobis dederunt (ux fidei*
fretfi riptie. er iprionc munitur , accepto pretio competenti Injuftum eft , ac viles pecuniis exigamus ab illis*
fiium vendat errorem ; ut quod Ixfioncm publi- qui gloriolas confciemias obtulerunt,
ftiene.
cis prxllac fabricis
,
non prxfumatur ulterius: ne
quod nunc fub largiratecorrigimus, poftea feve- • Qaid enim 1 domino agri exigat. Avidiores tribu-
D. Ckrj&fto.
liffim* vindicemus. Si vcriS nlc aliquid modemi •“"'i Principt i.id«a„r«ro ciaaoit.
'Dnittt dtf-
'

jatur. L. niUS
A Gne
prnumptlone rcnratum eft ,
r j L* »
dutmanone tol-
cmmdcfideriO praVO generalis de»
mut inleiSatiir, nui ab agricolis ea
i

Jcni pr « u!h lc, .d,™,,*

teg. Sc
qux oc terra qui-
.Mute i» p.uit
monach. communes
:
,

~
regionis hoftes vocat t
itntfritn
ttntralit de-
bcr utilitas anteferri
, coi vel in caulis juftis rar& »i»#» nm *r»\t>m £ ,
«4* in 4
bet tll.UlMI poterit obviari. Mancipia verh formarum fervi- >•, 5vr iirvcpT-rd/xiw. Puteolani»
antrjrm. tio Principumprovifionc depurata,in privatorum fifmel em. modiorum donara i 5ymmachuf lib. r.

cognovimus dominium. A:S prxtcrea,

trxnfiifle epift.j>. Et Publicanos remidionem petentes tertia mer-
ctdis jnc c c, *Tit J“l-C*f»r, auSor Suetou. Hucoc;-
fton minimum pondus ,
ii* jit i j
&
quod facillimum dire*
i
f L
tinet I. if.lcd]
addes, l.vis maior, U. locati, oc lib.a.
+
pt.om cti inollilfinvum plumbum, de ornatu mtr- £
? ^.Scqu* k Blllolo f<ntcntiam d flc . i

ntum referuntur e(Te fublara , qux

audloirs fuos T unmr in 1. i..Cwn , ». ait. D. de public. vea. *
, «

urum eeru fxcutis confecrarunr. /ts enim Jotws Thcflalix commiil'. fjr«r,
ac» f.umbt . Rex plumbum Midas Regnator Phrygiae repcrc-
,
reftntrtt. runt. Er quim roiferum eft, ut unde fanum provi- EPISTOLA *TRlGESlMA TERTIA*
dentix alii fofcepeninr, nos opinionem negiigen-
ti^cincurriflc videamur ? Tcmplactiam , loca & Argolico Viro Illullri ,
Prxfciilo Urbis Theodo-
publica, quxpetcnribus multis ad reparationem r i CUJ Rex.
contulimus, fubverfioni porids fiiiflc mancipata.
Et quoniam miUrum retumemendatio nos dclt- „ Armetutriut atiut Superbus citu
_ ,
Ott no conccfl j videatur a
tacitutnitw lient-
nJg m ibus Rcfcr[ndi C„U ' .
tu, Joannem virum fpc&abucm clcduin noftra J
juftitia ad hxc , qux fupra memoravimus, direxi- frrvtlcgtU guttaeAnt,
mus inquirenda ; utcun&a fuo ordine difcuffa,
Rarum nobiseft * Ed. vtfhu,
nobis relationis obfequio lucidentur ; quatenus , vota * nollra cifca
Sacn
quid de fingulis rebus , aut dc prxfumptoribus VJ Ordinis augmenta proficere. Lxtamurtalc»
*
«atum fieri oporteat, morcnoftrx juftitixccnfea- viros ¥ anergere ,qui Senatoria mereantur luco Ac. tU^er*.

mus. Adhibete nunc ftudia, prxibtc folacia ; ut radiare ; ut uude confpicuis deferatur gratia di-
inquifitionem ,
quam debueratis petere grati enicatis. Curu namque difciplinis Veterum '“pa-
** WMW»
,
viiif jmiri mente
videamini mi"nv> fnmnl.»
complete. mr
tet .
:
nnwd
iitJb.i!
n/u. ei judicati
nec nrr.ni>n. nt.i
poceft extraneus ,
qni Uni,,-.
bona-
rum artium alumnus. Atque ideo UluftrisMa-
eft • ms. A jA.
* Aqinm formarum. Emendo aquarum formam, ex I. gnificcnria tua in darifiimo Armentario , atque fUcet.
J. U.omnli, de xqua:duc. Cod. lib. ii. lib. 7.form.(;.
in formata Comitiva; formarum Urbis. Formx autem
Superbo ejus filio ea faciat exhiberi , qux circa ArmnurU
pro ardificio ac ftrurtura I. 17. Ii pendentes 4 Referendos Cwrix cana didat Antiquitas. Hic
, f. fi quid ,

cloacam D.deufufru&. formam aquxJucVut , Ulpian.

,
eft enim prxfatus Armentarius, qui parentum &
Harmcoop. lib. ». tit. 1. agens de xdificiis cx aliena ex- bono , Sc filo nobis commendatur ingenio exi-
.
:

ftruft is materia
,
t« I i/m ,ocai, s^t *| «M 07fu,* uK*i gens meritis , quam fperac precibus dignitatem.
>riutr»i «A»r, ftm. &
Nam quid dignius , fi Senatorio vethacur ho*
Aorc togata ptofcifio ? Ut in illa turba do^oruiq.
 .

audeat liberam proferre fcnteftriam * ncc frxnenic

LiberTeitius. n
imperitix terrore quem horrantur ad vocem jura, EPISTOIA TRIGESIMA QUINTA.
rv^Vip* fecunri.v. Gloriofacft denique (cientia littera-
<'
primum cft , in homine mores
1
'4
t
ru n ,
.
qU a j
Romulo Theodoricus Rex.
imtfrum. fecundum , verborum gratiam fub-
ur at (j UO j
.
j, g
ininiftrat : ita utroque beneficio mirabiliter ornat
Confirmat quicquid ipftejujque matri ese Re-
& tacitos, eloquentes. Dueanturergoad pcnc-
gio Edkfo Liberius per pichuium con-
tralialibertais laudati merito fuo, ornati judi-
cio nolito : habhufi line dubio «aulfinuim Cena- cejferat.

tum quorum ars cft ,

,
facerc.dc irato benevolum,
de fufpe&o placatum ,
deauftero mitem, dead- lbcralitatbm noftram ,
firmam deccr renere
verfante propitium. Quid ergo Partibus impo- I - conftantiam : quia inconcuftum debee efle.
J*^*"
f
*£“*
nere non polllc, qui b Hcctcrc animum judican- Principis votum , ncc pro (ludio malignorum
tia evaluit? convelli ,
quod noftra nofcicur prxeeprione fir- vu»m.
mari. Atque ideo prxfcnti julfionc ccnfcmus , ut
4 Circa Referendos Curii. In vet. circa TeVcrenJos quicquid ex noftra ordinatione Patricium Libe-
Cur.alii malunt , Rifernidarioa: Referendos ratnen le- liumtibi , matriqticrux * per pi&atiura cortfti- • idtflper
gitur cti*n» lib. t. epift. 41 Forte digamma /Eolicum in fuo robore debear permanere; vrf
terit depucaflc
•v cft , cujufinodi Se ilia iu En ulvis FandeCt. Vcinoiuin
ncc A quoquam metuas irrationabilem quapftio-
. FI , pro ventorum vi , 1. $. Ii poft , de peiic. & eomin.
rei veod. Prifuerint.pro Frxbucrint.L t - de vacat. Se cX- nem , qui noftri beneficii pollides firmitatem.
ca( mun. Advixa, pro Adii x a , 1. tu librorum. t Ii quid
igitur. De Icg. j. 1’rorcdr pro Pnfcdi. 1. j j. ex fado,
in liti. De i>x«cd. inftit. Et ea qux Donat, in Terentii
,
EPISTOLA TRIGESIMA SEXTA.’
, Andriam adnotavit, Dafus ,
Serfu^Corfut, p.oDJvut
i
lervus,co;vus. Quintil.Iib.t. C^p. i'j. ita Kic Referen- Arigerno Viro Illuftri,Comiti Theodoricus Rex.
dos ,
pro teverendes eodem A.olum more fetipt im
fuerit. Viderint qui in illis minacis oculatiores ingeuio-
Imperat ,
almo ne at Ve nantium , ttt infiruclam
'firuuirecularum Undem captmt. M-u.
Non fine confundendi Referendi Curix fen Senatus perfonamai Aulam mittat , quar asionibus
cum Referendariis AuLe, quorum. otiormnquc foratui* Firmini ante judices a Rege dejignatos va-
extant lib. 6 . Forni id. it. 'Jn-n.
It Qui flectere animum ja Picantis evaluit. Quinta (ic leat rejpondere.
cloqacotu' vis , uftmmr Yirgil.tib. i. VEncid. LacanBS
ad Pilo.icin, Orid. Ij. Metam. VaLFlac.lib. 4 .
1
HroJJ'. ietatis noftrx propofitum cft, nvfcrandisfle -

EPISTOLA TRIGESIMA QUARTA.

P tibns audientiam non negare
moris noftri fir , ad leges cun<fU.remirtcre;ut Se
, nuxim^ cihrt

conquercns mercatur crteftuin , &jpnlfarus nul-

MaiUlienfibus Theodoricus Rex.
lum Ic queratur fuftinuifte prxjudicium. Proinde
^Firminus contra magnificum virum Patricium
Scribit fe Comitem Marabadum ad eos prote-
Venantium fe dicit habere negotium , de frcqdch-
Incatflrfni-
gendos miftjje , er pr.ee ipit , ut ipji li- ter ab eo ejus propofiriones tuifle comcmpras. pEtr „ r ,

bentibus animis obedunt. quia m in caufis femper cft fufpc&a potentia, du n ^

velle creditur , quod polle judicatur , antefatum
Ropoficj noftri probatas fortitudine
cft & fervata reverentia a te prxeipimus admoneri ; ut *

P moderatione perfonas ad ordinationem vc-

,
fub fponfionc legitima inftruftam perfonam ad
ftramdefcnfionemqucdirig-rcj utiJc Provincia- Comiratum noftram dirigere fc promittat , qui ,
apud delegatos 4 raoru nofteo judices cjtts in-
MS A ^
lium ratio (ablevetur , & utilitas publica bonis A(ri

PrxiiJcritibus augeatur. Proinde Comitem Ma- tcncionibus valeat prxbereVefponfum. *Aftof mu >* vrftr*
rabadum , nobis.equitate compertum, ad Madt- hiepoenam fux recepturus au iacix, fi contra itu* yWu-.j _

lienfcin civitatem credidimus dirigendum ut gniheum virum habuerit fellitatis eventam. *AU ,^»«»r 5
;

quicquid ad fccurirarcm vcftram ve! utilitatem 1 In ciafisfufpcCli potenti 1 , Cicero in Exordio ora-
pertinet , Deo juvante ,
perficiat : mcmocque gra- tionis pro Quiodio. J»ret.

rix noftrx ,
curam pollit habcrcjuftUix : minori-
• A e» faturi-
bus ib! alium ferat : infolentibus * fcvcritacctn EPISTOLA TRIGESIMA SEPTIMA.
tattm.
fux diftri&ionis bb jiciat : nullum denique oppri-
Jntfiiii fla mi iniqua prxfumptionr pariatur : fcJ omnes co- Petro Epifeopo Theodoricus Rex.
rti imptriHM.
^
g 1t juftnin , unde
notlrum femper Hotet impe-
rium. Quapropter delignato viro in bis , qux vo- Jubet , ut partem facultatis quam det inebat.
,
bis pro publica utilitate prxeeperit , libentibus Germano rejituat , fi legitimus filius fit
animis obedire; ut fides veftra, qux jam priori-
bus monftratur exemplis, fubfequcnribus quoque
ib ornatis \ quod fi facere renuat , caufam •
—
Crrjti-t
vult ad Aulam vocari .
efl

tb{- declaretur indiciis ; quia gratius cftobfequium*

qnaddt+atia- quod devotione perpeti cuftodirur. Nos autem
nr terrui reddere cogitamus locum vici (fi t udiai,qui impen- I in alienis caufis Bearitu Jinem veftratft con-
ct>p»timr.
fgjyiiu uon polVumus obii vifei. S venit adhiberi , ut per vos
jurgantium fteepi-
quanto magis ad vos remitti de-
fus conquicfcac ;

bet , quod vos fpedat auctores ? Arqtie Ideo San-

ftitas veftra A Germano nos aditos flebili ^lega-

tione cognofcat, qaifc filium legitimum aflerit
quondamThomatis : dicens partem facultatis pa-
tris fui A vobis detineri» fibimet legibus compc-
C ij
 .

12 Cafliodori Variarum
tcnrcm. Qux petulo , fi veritate fulcitur , fle £C-
• AUij/rti*
uitotii ejus fubftamiam probat libi jure coi» pc- EPISTOLA QUADRAGESIMA.
** icte fupplicami , conliderata jufiiria , quam mo-
,

nens , line obfcrvationis lon".r difpcndio , debi- Uaivcrfis Provincialibus in Gallia conftiuitis
rn> ta tribuantur : quoniam caularum vcftrarum qua- Theodoricus Rex.
litas vobis debet judicibus terminari , a quo cft
ttrdottbni
fwianda magis, quam imponenda jufiiria.Quod Provincialibus Gallia hofiiliter v aflat is ha-
Mr*
nbanccaufarofubarqoitatcveftrumminimb defi- bita ratione lafioms relaxat tributa : ei
mtJtrt
nit arbitrium noveritis fupplicis querelam ai
,
tamen lege , ut ex eo ,
quod intactum fue-
nofiram audientiam perducendam. Vos enim do-
rit ad bellicas impenfas aliquid confe-
ceris voces pauperum non debere ncglig: , quas
,

poccft judicia comitari. rant.

•

EPISTOLA TRIGESIMA OCTAVA.

Vuandil Theodoricus Rex.

Q Uamvis fenfum nofirx pietatis
plex cogitationis intraret,
partes contue; a fcdulirarc rcfpiccrer
fle
turba multi-
diverfas regni
; feftine ta-
men remedia vcflrx utilitatis afpcximus : quo-
niam apud confcientiam nofiram Ul tonis genus
Praeipit , ut nullam violenti vn at exercitu
efi
,
profutura tardare ; nec pofiumus xfii.nare
fieri Ave nion e p. rtiatur. jucundum ,quod ingrata fuerit dilatione fufpcn-
fum. Nam cxcrcfccntibus moi bis Ixlio dt baccha- Erertfimtr-

• F.d.Niv.& g»ntur
Q Uamvis pietatis
ut ubique civilia
, maxime tamen bene
noftrX confiet clfc votum,
, ubique moderata

* geti
pera-
optamus in
. ri permittitur , cum medicina
itaque hofiili ferocitate vallaris proqualitate Ixfio-
4
nis per inditliontonquarrain relaxaram agnof-
differtur. Vobis
*T'** .
'”C
T

Gjin -ycr*. regionibus Gallicanis : ubi & recens vafiario non cite tributariam functionem :
quia non gratula- mtdieiiudif.
portat injuriam , fle ipfa initia
bene plantare de- muccxigcce quod criftis nofeitur folutor offerre. ‘ ri " r
,
*
FriniipUop -
® cnt no *ri nominis famam. Principis (iquidetn Ita tamen ut de illis , qux confiat inrafta exer- , ,
c 'f,1<l ’
r,J*'
n.tmrm ion.i opinionem longe latcquc dilfcminat fubjcclorom cituales juventur cxpcnfxtquiaillosinrorumdc-
UtitjMt dtfft. cufiodita fecuritasj fle ubi exercitus dirigitur, non votio non debet defcrcrc , quos pro fe laborare
miMfmbje- gravandi , fcd defendendi caufa potius xfiimetur. cognofcir. Invalidus efi fiquidem jejunus defen- fwfofor rjI
thrumjwH
^ qUC ij co prxfcntiaudoritatc delegamus
t ,
ut in for: nec animus miniftvat audaciam , cum virtus ;*•>*' *•
Avenione , * in qua relides nulla violentia fuerit robore deftiruta.
/t^r.
• Ed* Niv.Sr ,
fieri corporeo
Gim. tpidm patiaris. Vivat nollcr exercitus civiliter cum Ro-
manis: nec aliquid
profircis defiinata defenfio ;
EPISTOLA QUADRAGESIMA PRIMA.
iliosi nofiris finatis pati quos ab hofiili nitimur
,
opprcllionc liberari. Gemello Viro Senatori Theodoricus Rex.

EPISTOLA TRIGESIMA NONA. Decernit ,

ut triticum ad bellicas impenfts in
caflclla fupr.t Druentiam conflit ut a e Mtf-
Felici Viro lUufiri, Confuli Theodoricus Rex»
filienfibus horreis communi fumptu deve-
jJubet j ut Aurigis Mediolanenfibus illi
,
qua hatur .
mos prifeus iudulferat , largiatur .
* Olerabile fitorrtne ,
quod xquabili ordina- TtltrsUlffit
ratio perfuadet , ut cxerccntipus
Qui tatis cario exercentibus tione difponitur quia divifum onus fub
/T:• Quiraris : .
IW
imMnMN. fubjeflos certum
communione, i-.rriim efi n An gravare.
.4 non rrr.iM r«“ I

/E. Ixtitiam
confml a li- mus antiquam
i :
publicam confuetudincm ferve-
e
,
> r> —r„i
prxfertiin 1 Confuk venientem,
: ~~— — Pars enim cxtrcmaad unumquemque redit, ciim

cujus confiat efiepropofui, ur debeat ex liberali*
Otli^uL ’
tace laudari : uc videatur aliud dignitas promitte-
re , fle aliud Senatorem velle complere. Quocirca
fumma univerfus induferic. Tritici itaque fpe-
ciem , quam ob exercituales expenfas, nofira pro-
videntia de Italia defii navit, ne fatigata provincia

fub opinione munifici, parcum non decerinve- hujufmodiprxbitionc Ixdererur , ad caftella fu-
n ‘ r ' : S u ' a * n umbrae famam publicam in Confulc pra Druentiam confiituta de MafiUienfibus hor-
muim pnbli
tenacitatis obfcuritas. Quapropter illuftris Ma- reis confiat cfic portandam. Quapropter jubemus,
ttmtncon.
/».V ttiuei- gnitudo tua a Mediolanenfibus aurigis nos aditos ut fiudium devenendi fupradickr fpeciei commu-
ut* Ql>]c»ri. cfTe cognofcat , illa fibivefiris temporibus fuiiTe niter fubratur ; quatenus celeriter pofiic fieri #
l4#*
fubcraua , qux mos prifeus indulfcrac , cum pex- quod univerlttacis lluiio videtur afiumi.

dante tempore munificentia fic pro lege. Proinde

*
^ nu^° mcr'dacio aflerta vitiantur, Sublimitatem EPISTOLA QUADRAGESIMA SECUNDA,
1mrtmnr* vefiram fcqui convenit vetufiatem, qux fuo quo-
dam privilegio , velut debira , qux donamur cx- Univerfis Provincialibus in Gallia confli cuti»
pofeir. Nec licet negari quod te cognofcis fub Theodoricus Rex.
,
antiquitate largiri.
Renuntiat fe ntifijfe ex Italia befltcas expeti
Hxc Epifiola videtur fciipta aa Cii. fit. Felix enim
hoc anno erat Conful. fas militibus , ne Gallia nimis grava-

Sfn !« fiA
fnitctpt ht-

a \T On occurritur fub Principe benigno »«$*»_**»-

remedia poftularc fubjcclos: quonla.u
 , :

Liber Tertius. Si
fuppllcationfln pnedeJit Im rnniras ; Sc mico mo- »p“d $ alvUmm «1« providentia Dei , vitia ad f:rv«» re-

d/U^fiu^vou.Huimp^c, Nuper
fiquidem mori juftitu , julferamas ut pars aliqua , c . ie ^ iber & cor !iK orqoitj,,*
f >

ill.xCi provincix Gothis noft^is alimonia reperra fervitis tn:eihi.Ec/.rnol-ius jiecuIantitiinoiU flammam
prxftarcu Sed quia licer Principem femper hu- Pervilibus obumbrare falUciis. Sic etiam Tacitu^ , Suf-
pc&i, Majoribus nortris fucru.it ingenia fervorum,
/'aritrstit nuniora ccnfere ( dum varietatis non habet ait.

M'H l)MJft*/i- etiam :iitr. io agtis , aut domibus iHHem nafcerentur,

virium quod pro beneficio fuerit immuta-
tiu-n ,
tjm ad
, charitatcuiquc dominorum fatis acciperent. Verus tx-
tum ) Sc ut nec nimia polfcflbrcs illatione gra- ut proverbium rot nos habere hortes quo: tertos, Qt
fr* I/ fniji.il , ,

twtfiiiUMm- varcnnir , ex Italia

dcltinavimus exercituales crt apud icnecam. Or»jf.

I *!***. cxpaifas ; ut a^ defenfionem vcftram dirc-

<lus exercitus noftris humanitatibus aleretur, EPISTOLA QUADRAGESIMA QJJARTA
folumque auxilium provinciae dc tam magna con-
gregatione fentirenr. Ducibus etiam ac Perpoli- Uni ver lis Polle fibrinus Arclatcnfibus Theo-
tis luflicicntcm tranfmi limus pccunix quantita- doricus Rex.
tem ; ut eorum b prxbendx , qux non potuerunt
ibi dcbji&nt line alicujus difp nJio
convelli
comparari: quu delectui noftro nec illa voluimus
J<r(iA fi
/
fi mMm & -
,fi_
! . r . e ,

r.
imponere
s 7qux vose poruiftis t( ...
ut a^ttrnMur
arbitramur )i «fi*
of-
momas tpfts ad murorum Arelatcnfium,
,

ferret
(Ktriumfjue vetuflaram repara-
tionem miflffe.
a N.an occurritur Cub Principe benigno. Latinus Pa-
cirus In vita Tneodotii refert , tam ceua fuifle Illius
beneficia , ut tuin accepti viderentur , cuti fpooJerct:
quia vota hominum non fatigiret, uec adhiberet moni-
libus 4 'tcmdifacultat‘s ,
quare glorfar.cur Arcadius 6z
Q
oitendere
Uamvis primam fit , lxfos incolas refovere,'
Sc in hominibus magis lignum
tamen utrumque humanitas noRra
:
pietatis

Honorius in 1. 1. C.Tncod. dc infimi. his qux fub tyr. conjungit {ut Se largitatis remedio civibus confu-
ubi profirctar fele ultro deferre beneficia iuopi-.uuiLbu».
tamus , &
ad cultum reducere antiqua mcenia fc-

l PrxbcrtJx, ii eft militaris annona. Ulpian.ejus me-

ftinemus. Sic enim fiet , ut fortuna urbis , quae
miuit i qui prrbeoda exercitui conduxerunt , ry. inviri in civibus erigitur, fabricatum quoque decore

dc tcilili. T. Livius lib. i. belli fecundi Punici, Gcll.l. if. monftrctur. Pro reparatione itaque naucorum
, Adilcr prxbcn Ix locaverunt.
e. 4 . Plaut. 1’erfi Caere ArcUtenfium vel turrium vctuftarum certam pe-
,

n,m «ibuejd. , q»»a more foliw .rib«tcorat ,u,S cunil direximus q UMltirMcro. Vichulu quoque,
S-vcftru. «Icvivid^c^nfc fcZ»
.

& dig. & tlt. Jc concefl. prxbead. & can. G quis dator, pigrari i ut vobi s dcltinenrur , cum a tcmpuf
cjn. ex inulcis. r. q. j. F«m. navig uionis arrHem. Relevate nunc animos, Se
* Ed. pS T.V
dc noftra * promillionc recreati , futurx copix
friat.
EPISTOLA QUADRAGESIMA TERTIA. fp cm tenenres, divino favore, habetote fiduciam:
FUtliut
quia non minus eft quod noftris verbis quam Ti)t\dorici /A
,
**
Unigis Spatario Theodoricus Rex» quod horreis continetur. (ro mijfir.

Jubet ut cum Exercitus GaIUm « Temnus navigationis. Tempore hyemis «rigui*

, , i ntr ruerit,
peticulofa : inde maria claudi dicuntur. Vegetius lib. 4.
mineipia <ui alios deficientia prioribus ea», j-. 1. Civicas , C. dc o(F. rcd. prov. Cie. lib. 1 .
cp.rt. 6. ad Q^Ftatr. Aduuc mire claufum fuifle fdo.fcd
dominis rejlituantur.
quoftim tTinrii venitfe Oftia dicebant. Hinc luccoa
mutuitur fpeciesi ScxvoU craAata 1. tax. quiRornx,
Romanoviverc, quos armis
ElciTcamur jure Callimachus, de vetb. oblig. Forntr.
D' cupimus vcndicai t-;nec minor nobis curacft
reium moralium , quim poteft elTc bdiorum.
f.

EPISTOLA QUADRAGESIMA QUINTA;

Qui 1 enim proficit Barbaros removifie confufos,
, Deo
nili vivarur ex legibus ? Quapropter ciim
Arigerno Viro Illuftri , Comici Theo-
propitio, Gxllias cxcrcirus noltcrintraverir.li qua
doricus Rex.
a mancipia fervitium dcciinanria,ad alios fe.quan*
•Ed quibus* videbantur competetc,conrulerurit,prio-
Gam. dtbe-
Illi ort.im pro quadam domo inter defenfor et
tibus dominis jub;inus line aliqua dubietate refti-
l/Mtnr.
tui quia confundi non decent jura Romana F.cclcfx (fr Judaos litem dif
, imperante
,
:

dthnt j*?* ncc poteft abjccfo favere fervitio tiberra- cutiendam committit.
imptrtni» tis defenfor. Aliorum fore* Regum prxlia capta-

jafiiua. runi civitatum aut ptxdas appetunt , aut ruinas Uftitix noftrx convenit , ut dc induitis b?n>
nobis propofiruincll, Deo juvante, fic vincere , uc
fubjelti fc deleant , nofttum dominium tardius
I ficiis calumnias heri
quid prava interpretatione regitur , fugata a men-
ilort finimus ; &quic*

Aequi iiific. dacii nube rcvclerrras. Dcfcnfbrcs itaque facro-

famftr Romanx Ecclcfix conquelli fuuc beat*
< Si qm mancipia fervitium declinantia. Fugitivi
recordationis ouondtm Simplicium domu n in
,

fervi , Ii fc ad alios, qu.nn quibus dcbebanturco npcre

re , contulerint , prioribus dor inis reflatui jubet hic facratillimaUrbe pofiram ab Euffafio Acoljrto in-
Theodoricus. Prxtcrea requirendi fagitlvos fervos po- ftrumentis f.idis folemoitcr comparalfe quain
teibs domiuif conceditur in I. requirendi. C.dc fer. lug. per annorum I

QU anu autem Gt fervorum improbitas, Certantur Vete- nam quieto jure l-.
ict qaibus (ulpecla fuetunt (ervorum ingenia : illifque
,
alienos tranftuli(rcLw-....kw»«......irt
ingenitas eflc fraudes crediderant. Hinc Tereoties
Ne face^e^ quod vulgus ferrorum Colet , dolis ut me rem cxiilcrc Sainarex fuperftitionis populum ,H ' s*r*trt*
deluderes* improba fronte duratum, qui Synagogim ibidem

Digitized by Google
 :

T4 Ofliodori Variarum
Sed hoc exaAo tertipore
Tom.
Grui. in >m
y fuiflc iniquis conatibus mcmianir; crini * ad hu- opinionis abftergerc.
*
rcbufquc omnibus* reformato , jus tibi Alii drftr-
•
manos ufus habiucul.t longe alitet formata do- patriis
"***'
ceamur, quini poteft efle memorata conllrudio. lit liberum omne, quod primitus : quia nulla te
Quapropter Magnitudo rua, confrient ix (ux pro- ingtmifccre probri aduftjonc cenfemus , quem
bata juftici.l , caufam diligenti examinatione dif- temporali volumus exilio detineri. Poenam trium
cutiat. Et li vera cognoverit qux veniunt in que- librarum auri nihilominus comminantes, fi quis
,

relam , confidertta xquirate definiar. Nam ii hu- aut obviando , aut aliter tnrelligcndo , prxlenf

manis adiLus funt calumnia* fummovendx, quan- noftrum violare ccntaveric conftirutum. Sed quo-
magis credimus emendanda, qux contumeliam
ti» niam hxc ftatttta ad innocentes nolumus ulque
Pivinuat is tangere judicamus ? protendi, ne fua cuique minime videatur igno-
rantia profui fle jprxfcnti audor itate cos formi- .i

* Mendaci! irtibe. Sic Vjlcr.li!». ). nube infimi* dine liberamus quos urpotc nefeientes , in e»- Simtiktti*
,
Tafticatcn. «bleurirc. PaulinUtcpil^L ad Severum, cu- dem caufa quolibet loco , vel tempore inrerfuiflc imr tlunt»,
rarum tcirefluum nube cueumhri.' Vjn*il. lib. »5.
jtnerd. nubem. *e Pau!«»Orof.ut,bclTiucbu!a» in
conftitcrir. Similis enim vidcnlr aofentis , qui V" “'Jam-
tonfcicut iam criminoli non 1 labet. '‘ !m
majjua malorum oubila coituras. Bnjf.
fiaon ijjicf.

CPISTOLA QUADRAGESIMA SEXTA. £PISTOLA QUADRAGESIMA SEPTIMA.

Adeodato Theodoricus Rex» Faufto Prxfcdo Prxrorio Theodoricus Rex

hiat
M pernam acccrbiffmam ,
qua ob raptum Scribit fe jf ovino Collega oecifori
, eo quod in-
Valeri. in.t pueli. t adulta , .i Lucania Brih tra fepta Ecclefia refugiffet
,
pernam e t pilis
t iorumque Correctore fuerat condemnatus, exilio in Vulcanias infulas
,
qua deferi-
in exiliumfex menfium , po(l quod patria buntur, cmmutaffe.
rebufque omnibue rejlituitur \ tum indicit
Tn fijrtttH
pernam triumlibrarum auri cjufmodijlatuti 4 ^P
T Se
artcm
pietatis recidit mitigata dlftticfio:
'
‘ it* tu nci-
violatoribus : tandem eos ab omni formidi- X lub beneficio * punit qrn pernam debitam
, it rju
qui crimini bona Jide inter- moderatione con fiderat» palpavair.Jovinym Cu-
ne liberat ,
rialem ,
quem Corrc&or Lucanix Brutiorum- •E.l.Ni».ac
fuerant,
'quehumani nobis fuggerit b fanguinis eflufione Gatn.tro^j*

Cur ir!i*-
ijMrntU rtt-
IM
f
M Ateria cft glorlx Principalis
rcatus:quia nili culparurrroccafioncs
gerent, locum 'pictas non haberer. Quid enim
, delinquentis
emer-
pollutum, ob hoc quod miitux contentionis ar-
doribus excitatus , rixam verborum ufque ad ne-
farium collegx deduxit interitum
facli fui e intra Ecclcfix fepta
: fcd confcius

refugiens , dcclina- HimitiS* !*

Pnm Ifu. lalubris ordinatio gerat , fi morum probitas eun- reft credidit ptxfcriptam tegibus ultionem,'-' Vul-
Fcilt/um rfi
• Ac- p‘ It *- da componar? Arida ficcitas madenti splu vix be- fitfiimitL mit-
canix infulx perpetua relegatione damnamus ; ut
*w»
tatur fan*
neficium exoptat. Salutiferis mcdcmium mani- fanato templo reverentiam habuiflii videamur, < «pllM in txi-
bus nili infirma valcludo non indiget. Sic dum nec vindiciam criminofus evadar in totum , qui inm.
fuccumbitur, convenienter remedia
imbecillitati innocenti non credidit efle parcendum. Carcat
Icfcri-
tribuuntur. Quapropter calibus afperis prxilan- proinde patrio foco , cum exitiabili vi&urus in-
l/tmtHr ,
dumcftfubjuftirix laude moderlmenjuc nec vin- cendio: ubi vifccra terra: non deficiunt, cum tot
diciam'Tmaqius fuperare peccata , nec culpam n- i
fxculis jugiter confumantur. Fl anima fiquidem PcrptlUM*
fultarc patiamur legibus impunitam. Datis ita- illa terrena, quxalicujus corporis imminutione vifetr* trrr*

que precibus viri fpcdabilis Venantii» non cnfmiMtt

allcgafti , nutritur , fi non abfumit, extinguirur : ardet con-
* furet, ii Lucanic Se Brutiorum * Prtniilis , odiorum te tinue inrcr undas medias montis quantitas indefe-
*|f , Oiwft- acerbitate compreflum, eu (lodix longo litu labo- #a; nec imminuit, quod tefolvi pofte fentimv f
rantem , in confdfioncm raptus adulta: pucllx fcilicct quia naturx inextricabilis potentia rantthn
Valcrianx luilTc compulfum ; ut gratius fuerit .
crementi cautibus reponit , quantum illi vorax
Cur infrf /»-
fpem cir.x mortis expetere
,
quam tormentorum ignis ademeriK Nam quemadmodum faxa inco-

frtmst nnht crudelia fuftinere. Inter fupremasenim anhelan- lumia permanerent, fi femper ignis adunata de-
tarnu «h£N> tis anguftias , votum eft potius perire , quam vi- coqueret? Potentia fiquidem divina Ile de contra-
/f.4»,
rotrm vere : quia dctcftabilis fenfus pernarum excludit riis rebus miraculum facit efle perpetuum , ut pa-
•fi p.tiVft- duirilfimx (alutis aftedum. Illud etiam quod lam confumpra occuliiflimis inftaurct augmentis,
,
*>r* > ^imm
minime juftiria pateretur , adjiciens * defenforum qux vult temporibus liare diuturnis. Verum cum
tiwn.
tibi patrocinia fepius polhilanti fuiflc fubtrada, & alii montes motibus vaporatis exxflucnt, nul-

cumadverfarii florentes ingenio etiam innocen- lus fimili appellatione cenfetur xllimandus rquia
tem te pollent lc gum laqueis obligare. Qux fup- gravius fuccenditur
,
qui Vulcani nomine nun-
plicatio cum cfhcacircranimuin noftrx pietatis in- cupatur. Mittatur ergo reus capitis in locum prx-
trarer, paulat inique ad mifcricordiz jura defle- didum Carcat quo utimur mundo , de
vivus.
rent ; occurrit
Brutiorum Pixfulis mifia relatio, quo alterum Quando fu-
crudeli fugavit exitio :

qux privatam allegationem rragtxdix fuxvoce perftes recipit,quod eventu mortis inflixit Sala- : Carfalam***
Xm err. tompicllic negando eredi contra fidem publicam
: mandrx fccututus exemplum, qux plerumque de- <irtt ia igai-

£!»• fallaciter fupplicanti. Ideoque afpetiutcm pa-nx t>M de-Jt.

«frt» git in ignibus. Tanto enim naturali frigore cOn-
trajUrm pn- noftra lenitate mollimus Statuentes Eiul dtjtti-
, ut extiic : ftringitur , ut flammis ardentibus temperetur.
ttcm f*U*. fli*.
Ctfrr fupplt.
prolati oraculi, fex menfium patiaris exilium. Ita Subtile ac parvum animal , lubricis lumbricis af-
<*»«!.
ut nulli poli conditura noftra fub qualibet inter- focium flavo colore vcftitum. Vitam prxftat
,
• Juro. f»nt
pretatione tibi liceat objicere crimen infamia: foli qui tnorcalia eunda confumit. Memorant
, frutitoTtr,
quando fas cft Principi inaculofas notas vitiutx aUtein xvi peiftini* fervatores, hanc infulam ante rtl obfer*4ta-
 Liber Tertius. yy
undarum rapto terrore d ignitus mali quarrimr, quando nftrffaria judicatur. Met-
•liouot annos ,
i v a
Hannibal
iv 1 1 Rulurmo
apu.l Prufiam Biihynix
i im
gi quibus immnnfll
timistic notnen mf*
rnhlKlfilfArps pif-
e 11 exfado , cohabiutorcj
pifle ,
cum ,

, cm veneno fecum ipfc pugnavit ; ne tantus cium , aquatiles voluere* , faturas tempclhies na- M-n****
Kcg( jj.i?
« ** . Dlncm- 1 m -
1 1 » *>rr i rw-f nt
mnlitcrr praevidentes, liceapetunt ftlOhi
ftagnadete-r "P*»-'»'
1 1

duxad Roiqanorum ludibria perveniret. l>lusin-

i : 1 1

linquunt. Delphini , fluftus pelagi metuente!,

demirabUe, utmons tama Hammarum congre-
marinis duaibus haberetur vadolislittotibui immorantur. Edum, quifunt
oatione fucccnfus ,

abfeonditut & ardor ibi indelinentcr viveret, mella ramalia, eoftarilis teneritudo , crocea: de-
;
licii nivitistnaril, dum futura! tempeliates aeno- e „„nm.
quem tama unda videbatur obruere.
”
. ,
verint, locamutarccupicnrcs(quiaillisproTcvi-
indulgcwr
fafla caules contuitu
«Inpamnt. Cafu :
rateeorporil nandi nuUa fiduciaeft) lapillos, qui-
noo gratia. Inu.cic.pia c:np.r in.
fit
bus pares poilint etTe , complexi , qgadamancho-
’
.
r -n ponderatione librati, feopnlos petunt.
quos fluctibus vexandos cflc non credant. A'ct
,

i Huinaoi (inguinis efftifione pollutum. Pneclare

LtClant. l>b. i. & i» cpiton.c di*in. inftit.PUt.lib jr.de ipfo advenru hyemis patrias mutant. Fer* pro
legib. Phil. dc lcgib.fpccialiba^
roiphymi* «fr« m> Q Ua ij ra t C temporis cubilia quxrunt. Hominum hhmi«"dr-
ini W Imperatores Cratiatt. 'U.
crtcr.srci» viudis crimiaa conJo-
(ol|j c tu J 0 non debet providere , quod poreft in
j
btntfn-n.lt-

Iciu.acTlico cum adverlitatc requirere? Non eft in mundo, * unde 7

n.rcm , ciceperuut cum .quipamciii turorc laptus Mjmanc rcJ niU cabilttatC quatiuntur ;A'iJeo pro- r
Unguine prortio manum cinxit & qui cujultpie ttoint ,
j
...... ,
, , r( _

dc iodul- VI Jentu dicitur, ut qux fum lututa tradentur.

pis exdc umTiUtut cll. I.s. Patchalis , rit. |l.
geptiis, C.TI,eod.Iib.9.f.rn<- r r *
47
< Intra EeelcfiaJcpts^refogicns.C^Tjscod.

. dr his, qui ad Bcclcfias

•* i.C.Thcod.
confugiunt, lib. •
.
iib^.; tu.
f
ipf»fccutic.'rc prrparct ,& con-
animus aJ
S „ cc.
difficilij fc
|,b. cfill. i». In S ,,'sp.

tit. 11 . i.c. 9 . lib. j.C. 4 . e <. catr.

Luithprauda* lil*.
ira injuriat touunc inter beneficia firmetur: Miles in
de iminu.EcdcCSotouicuui lib. I.c. 7 . Socrates lib. t j. media pace decurrit fine cUo lioftc , » alium jjcic , fii- &
C.j.^mer.
p rvjcuo labore lalVmu , ot luiVicere nccelhrio
polfit,
,
d D.Jurct. forte imitus , annotavi Lipfius apud « . ,

~ u
t^epld^re nolueris , ante rem racrcca*.
Gellium I b. 17. cap. io. Kt
Apulqus pag. if>y. te a
Ifocratet nionet fponumcos cflc labores adeundos , ut
r
liodcti Fpift. t» lio. a aitVclorium montem cslrt.- iltolfll pctfc „, „ ai .
rum mittere fluv ios ptHucrcos.
UolcauiiolU dicitor apud S.
« Uelcanije infui* rtT Tmo irecms wrkMA
NONA.
EPISTOLA QUADRAGESIMA
, .

Gregor. dialog.lib. 4. cap. jo. J*nt.

EPISTOLA QUADRAGESIMA OCTAVA. Honoratis PolTcfforibus ,Dcfenforibm , fi Cu-

rialibus Catanenfi* civitatis Theodoricus Rex.

Univerfis Gothis , fi Romanis circa Veru eam ea*

ftellum conliltcnribus Theodoricus Re». Permittit , *t fixis ex Amphitheatro h»g 1 ve-

inflate e ollapfv ad muros urbis repa-

Sxribitfe mandaffe Leodifrido Sajoni , ut eo randos utantur .
iwDulforc inlerucacajltllo > quod deferi-
litur , ipfifihi demit ilia conftruant . /"V Pubi lis nobis e fl Se grata devo: io quxbd* ,

nam pneccflcrit jullioncm ;8c meritb acce^

1 eundorum, provida juflio prum reddinit , ft id quod poflumus imperare,

ittitiadeber cflc
.Jfr conflari
L Dominantium
quando illud quod vos dc- pofcatur. Felicitas enim Regnantis eft , J.vnulan-
:

videtis offerre. Quid eft tes amare quod expedtr: quando

nos
nobis labor cogi-
tfi
,

buiftis expetere
Vmntnuu.
m rc
r ,

cautcUm fnn- rationi* aufertur dum fubdm fibi piofutura

,
^
dii- tmart ql,,i
, :

ideo fuggefttoms vcftrx tenort d-

per adiiibctc , qux aut lit necclfaria, aut non gri- ponunt. Atque
,

vat cfle fuperfluam ? Et ideo Leodifrido Sajoni comperto ,

quam chanrarc civica m commumen- 1
holbo prifenti delegavimus juffionc ut ejus in- ,
dis moenibus fufcepiftis , abfolutam huju* rei vo-
Frme* e*-
ftandl iu v cruca cafte lio vobi* domicilia con- bis cenfemus effe licentiam: nec quicquain dc hac
ficUmmdtfcri- ’ fui congruum nomen re vereamini , unde gratix noftrx expete prx-
ftruatisi quod i politione

accepit. Eft enim irt mediis campis tumulus faxeu*

mia mpx debetis. Vcftraenimmun.no noft. a eft
in rotunditate confurgcns, quiproceris lateribus
nihilominus fortitudo ;&qvicqut vosa ,nf r doc/lPri*u-
ftlviscrafus, totus mons quili una turris efficitur :
& in
famam noftrx defcnfioms cxtendir.baxa
to cri|>ic,
ergo qux fuggeriti» dc Amphitheatro longa vc-
^
cujus ima graciliora fune , quam cacumina , ,

cum tuftatccollapfa nec aliquid ornatui publico jam

tnolliflimi hiiv^i mo Jo funerius extendirur , ,

•F-d.Nir. inferiori pugna , ob-

pane tenuetur. Agger * line pfodefle , nili folas turpes rumas oftert Jere , l.cen-
efGa>*. icuio »w adverUtius quicquam prx-
ubi nec
icvura ;: uui
feflio fecura »_ u™ ,n ufus dumtaxat publicos e
' rtrum in
vobis eorum da-
mus ut in murorum faciem furgat , quod non po-
fumat , ne e inclufus aliquid expavefear. Hunc ;

Jttht/irlntfr Athefis fluvios honorus , amoeni gurgitis teli prodefle , fi jaceat. Quocirca perficite conh-
, inter
viti b»m- denter , quicqutd cautio ad manunen » quu-quid
fl* purirate prxtctfluit , caufara prxftans muniminis
ornatus expetit ad decorem rantiim nobis laturi
decoris &caftrum pene in mundo fingulare
: , te-
:

nens clauftra provincix ; quod ideo probatur ma-

gratum fore quod wcitis quantum cxm e gia-
, ,

*** fc vcftrx civitatis extulerit.

gis efle prxeipuum, quia feris gentibus conftat
objedum. Hoc opinabile munimen, mirabilem
t minui* tp
'wrttii*L fec uritatem,cui defiderium non lit habitare, quam EPISTOLA QJJ I N QU A G E S I M A*
t
vel externos delebat invifere ? Et quamquam,
t*n:ur tmn- UV ante , noftris temporibus provinciam fe-
j Provincialibus Noricis Theodoricus Rex.
S' r, \ curam credamus tamen prudentix nihilominus
M ,

nifitiitT,- . *
non putantur emergere,
:

, etiam qux
cavere
eft . . . » .
fliHtUrft ,

tractanda eft femper in otio : quia tunc Decernit , ut Alemannorum

boves it inerit iomt
fetrr ia *lii a Munitio n
id
 •

S6
Cafliodori Variarum
ginquitdte , &UbortfricH , Narii' orum confiliogeri, ubi c imago capiriscognofcirurope-
rari.Colores autetn in vicem temporum quadri-
bavibus commutentur.
divilionefunduntur : malinus virenti verno,
farii
Qk* tnfiiu-
^ Rate fufeipienda eft ordinario
'

qux dantem venetus nubile hyemi , rofe-us xftari fl uumese, al-

U9 grtt i f*f-
UflttUA,
C I juvat,
tate lxtificat.
& accipientem pro temporis neccfli-
Nam quis putare pollic onus
,

ubi
pruinofo autumno dicatus cft ; ut quali per
luis
duodecim ligna digrediens annus inrcgcr ligna-
,

majus meretur in commutatione eo* pendi um?Ec retur. Sicfa&um, ut naturx minifteria fpccla-
ideo prxfcntibusdccctnimusconAitutis , ut Ale- culorum compotita imaginatione luderentur- Riga
mannorum boves , qui videmur prcriofiores pro- quali Iunx ,
quaJriga folis imirationc icpcrta
pter corporis granditatem , fcd itineris longin- cft. Equi dcfultorii per quos Circcni-um mini-
,

quitate defecti funt, commutat vobifeum licear, i ftrimiflos denuntiant exituros ,

lucitori prxeur-
minores quidem membris , fcd idoneos ad labo- forias velocitates imitantur. SicacciJit, uc dum
res; ut & illorum ptofe&io fanioribus animali- fc colere aftra putarent,
religionem fuam ludicri
bus adjuvetur armentis grandiori- limilitudinc profanarent, d Alba linea non longb
, Se vcftri*gri
bus inftruantur. ha iit , ut iUi acquirant viribus ab oftiis in utrdinquc poJium , quali regula dire-
robullos, vos forma confpicuos ; quod raro fo- & Ita ,
producitur ; ut quadrigis progredientibus,
Ict emergere , in una mercatione utrique videa- inde certamen orircrur: nedum femper properi,
mini ddiderata compendia pctccpiflc. conantur elidere , fpe&andi voluptatem videren-
tur populis abrogare, e Septem metis certamen
EPISTOLA QUINQUAGESIMA PRIMA. omne peragitur ,
in limilitudincm hebdomadi»
rcciprocx. Ipfx verb metx fccunddm zodiacos
Faufto Prarfc&o Prxrotio Theodoricus Rex. decanos rernas obtinent fnmmiutcs, quas ad inftar
folis quad rigx celeres pcrvaganror. Rotx Orien-
Scribit 7h om.item aurigam frequenter in JJ>e- tis , Se Occidentis terminos dcligiunr. Euripus

maris vitrei reddit imaginem , unde illuc/dclphi-

cfaculis vic larem , cui jujlas annonas largi-
ni xquorci aquas tnrei fluunt. Obelifeorum quo-
tus fuerat t mcnjlrua largitate effe folidan-
que prolixitates ad caeli altitudinem fublcvan-
dum tum de fjeffacklu,
; & Augnfii Imper .
tur fcd potior foli , inferior lun.t dicatus cft:
:

Circo fuse loquitur . ubi facraPrifcorum Chaldaicis fignis , quafi litte-

ris indicantur. Spina infelirium captivorum for-
RtTM hijiri».
n*m
T..f

•jut
anjt,tn-
Jtonwfinm-
V9IMW.
Q Uantum hiftrionibus rara conftantia , hone-
ftumque votum, tanto ptcciofior cft , cum in
eis probabilis monftratur artemus. Charum cft
rem defignar: ubi duces Romanorum fupradorfa
hoftium ambulantcs,laborum fuorum gaudia per-
ceperunt. ( Mfli ycro, qui lignum direvide-
" ’
“L,
**-

enim homini reperifle , ubi aliquid fc laudabile tur Cii ccnlibus , tali eam fluxit in morem ; cmn t„ Ciretmp.
non putaverar invenire. Dudum fiqmdem Tho- Nero prandium protenderer, & celeritatem , ut i,*.
mati aurigx, ex Orientis partibus advenienti, an- aflolct, avidus IpcCVandi populus flagitaret , ille

nonas rationabiles confidctatio noftra largita cft, mappam , qua tergendis manibus utebatur , juflit

donec ejus artem probaremus , Se animum. Sed
quoniam in I>oc agone primatum nofcjtur obti-
nere cjufquc voluntas patria dercli&a , noftri
, ,
fedes fovere delegit Imperii, mcnlhui cum duxi-
mus ne adhuc ambiguum
largitate folidanduin : fes
redderemus , quem Italiae dominatum clcgilk co-
gnovimus.Is enim frequenter victor per diverfotu
ora volitavit, plus vellus favore , quam curribus.
Sufeepit partem populi protinus inclinau,&quos
ipfc fecerat triftcs,laboravic itetu reddere
motio agitatores arte fuperas : modo equoru a ve- ro clauderentur. Nec illud putetur itiirum.qubd
locitate tranfccndcns. a Frequentia
dici faciebat maleficum, inrcr qu<js
abjici per fcncftram, at libertatem darer ccrtami- .
p
Hinc rracium cft , ut b oftcnG UmdtAtnj*
nis * poftulati.
nuppaccrt» videatur efle promidio Circcnlium UUmi.
fututorum. / Circus, a circuitu dicitur. Circen- Vi»
cme/ttdi8k^
,
quali circucnfes :
proptcreaqub 1 apu 1 Anti-
tiquitatem rudem , qux nec dum fpccl acula in or-
natum deduxerat fabricarum, intetenfes & flumi-
na locis virentibus agerentur* Nec vacat, quod
vigintiquatuor /millibus conditio hujus certami-
larti ores: nis expeditur , ut dici r.o&ifquc hovx tali nume-
palmaru cum metatum circuitus ovotmncrcltionibus exprima-
magnum prx- tur quando a&us ipfc multis fupetftitionibu*
: ,

coniii videtur efle ad talia crimina pervenire. Ne- gravidus ,

ovi exemplo ,
geniturum fc aliqua pro-
ccflc cft enim ad perverfitatem magicam referri, fitetur. Et ideo datur inteiligi , volitantes atqu*
quando vi&oria equorum meritis non potert ap- inconilantillimos inde motes nafei ,
quos avium
Q; ;J F' plicari. Spcdaculutn expellens graviihmos mo- matribus aptaverunt* Carcera Cii;ci Romani lon-
fptetMulmm.
res ,
invitans Icviflimas contentiones ,
evacuatio gum cft fermone decurrere , duni omnia vi JJan-
honcftati$,fons irriguus jurgiorum, qut>d vetu- tur ad caufas lingulas pertinere. Hoc tannlm dici-
ftas quidem habuit facrum , fcd contcnt iofa porte- mus omnimodis ftupcndutn quod illic , fupra
,

*Ac.f UfidS. ntas fecit efle * ludibrium. Primus

enim hoc apud extera fpcdacula ,
fervor animorum inconfuhl
Q*ufftCU- Elidem Afix civitatem Alnomaus fertur edidifle: * gravitate rapiatur. Tranlit pralinus , pars popu- *
J**- f***
primm quod
iiiidtnt.
poftea Romulus in raptu Sabinarum , ncc- limaret: prxcedit venetus, & potior turba civi-
,
dum fundatis aedificiis, ruraliter oftentavit I calix. tatis affligitur : nihil proficientes, ferventer in-
/,|4
Sed mundi dominus ad potentiam fuam opus ex- fultant . nihil patientes ^ravirer vulneramur; &
rollens , mirandam etiam Romanis fabricam in ad inanes contentiones lic dcfccndirur , tanquam
Clrcmi Au- vallem Murciam tetendit Auguftus ; ucimmcnfa de ftatu periclitantis patrix laboretur. Qjjod me-
gnpi Imf>. moles firmiter prxcin&a montibus contincrcr,ubi rito crediturdicacum numcrofxfupcrftitioni, ubi
dtftni.tnr. magnarum rerum indicia clauderenrur. Oiflena ab honeftis moribus fic conftac excidi. Hxc nos
quippe oftia ad duodecim figua pofucrunc.Hxc ab fovemus nccclfitatc populorum imminentium,
b hcrmulis funibus dcmillis fubita xqualitatt e
quibus votum cft ad talia convenire, dumcogira- ^
panduntur : docentes totum illic , yc putabatur, tiones ferias delectantur abjicere. Paucos enim
ratiu

4
 !

Liber Tertius. $7
ratio capit, &cHr intentio.
raros probabitis obi
quod ad curatum
Si aH illud potilis turba ducitur, EPISTOLA QtTINQJJ AGES M A I

inventam. Nam quicquid

remi flio nent conflat SECUNDA.
x [ii nuc voluptuofum , hoc a.l beatitudinem &
temporum judicat applicandum. Quapropter lar- Confulari Viro Illuftri Theodoricus Rex.
tJ bettitHJi- giamur expenfas, irbn femper' ex judicio demur.
Ktuttmp- 'h': pedit interdum delipete , ur populi polfimus Pr.ee i^rt ,
nt eligat A trr ime»forem, qui conten-
*ym ; ndicMt defrJentagaudia continere. tionem inter l.c antium ,
atque Fafcbx-
a Vclocuxc uaplrcmicnt. Aatigcntccl.-ilMctt^iios
futm pro caf. irum terminis ortam
•tdjerem M«g'cisattibiu utebantur , ut coi! gere cft
,

e* H creiqmo.Hilario, Arnobio !!b. 1. & ex L 9. cjp.de dirimat,

Malcfic. J" i-

icqucnri 4 p iltniium cum dici faciebat mileficuiiu

4 I
iimalofa nimis interpellantium fugg>
lctir
LauiLtui bic nobilis auriga , qui<d modo agitatores arte
ftJpcmci, 6i mcdbcquotum vcloC.twc ttanfcendetct S Irione compcrimus , inter tcomium atque
quo loco notandum ctt mirifice phcuiikin foc&acuiis rafchalium Ipccriihiles viros finalis orta conten-
cquoTum celeritatem , adeo ut narret Capitolinus Ve- tio cll ita et terminos cafarumfuarum non legi-
:

ium lmpcntotem volucri equo latino aureum limota- bus , fcd vilibus crederent vindicandos. Unde
olituin lcciilcj quinctum multi ea aglusDribut aJvctU-
riorum equos djrtnoniaci» iniptcc. ttouibus impedie-
miramur tanta .miinofitatefuifn.- litigatum quod
; ,
bant ut luos ad cuifuin faclltififfnipcllcnut. Optimi
,
aut terminis tcllibus , aur jugis montium, aut flu-
Arnobius «lr M agoni m artibus fqqjeiis: Quis tiTiiii iios minum rij*i' , aut arcatutis conflrudis , aliifquc
tteiciat familiarium dirumpere cCarltltes.atn line clavi- (ignis evidentius conilae efle definitum. Quid ifti
• bus rclcrare qux cl^ula (unt aut ora lilcntio vincire, ,
(acerent ,
fi fh of.gvptiacis partibus pofliderent:
aut in cmriculjs cquo> debil ture» incitare , tardate. Ac
Ammianus U.ucclW’ U rib.lt Apron lmim Prarfcckum ubi Nili fluminis (tipervenieme dihivio , indicia
Urbis, capitii! auF^dvcWiolHainiitfe Hilarium au- fimum vailiflimus gurges alsradit s & indifcrcra
rigam comium tf coofeliu:» vitdoin pubefccnt.m i tetrx facies redditur, ubi oinnia limus regere com-
filiumfmin venefico traJ id ille docenti attium nefaria- probatur ? Quapropter nec tunc ad anna concur- *

rum (ccrctfclcgibut Intei diwia ut millocoufcio odmi- ,

rere debui flent, fi excitata lis nulla fatisfadlionc
qieuli» juvjrctur internis. ^'•>/7.'

l> Hic ab bennulitt Vide Jolcpk. Scaltgcr. Lee*. Au- fu perara difccderec. Hoc enim per geometricas
(Sui.cap.14. 7»vi (ornus, &a gronuticamdifciplinam ita diligen-
i Imago e. id, iis. lib. 1. de 1 rudib. («rtitix, ter agnofeitur quemadmodum litteris omnis
,
I*Jg.7f fct IfiuormEtrmdSg. lib. tR.cap de coloribus fcftio condufus eft. Gcolnetriam quippe , ut ell
e quotum. Pt r*p. de deluit oribus. F.t cap. dcoSclifcd.
Vide Suetonium cap. 7. Et Plinium lib. 9. Epiri. 6.
hominum genus nimis acutillimum atque fol lici-
Jurtt.
tum , Chaldxi primum invenifle mcmo.intu^^ui cb* f M
d Albalinra. Plinius Itb. jf. cap. 17. Et Seneca lib. 19. rationem ipiiusdifcipUnx generaliter colligentes, f '*»
1

Fp ift. 1 r>«. Jnr. & i n afttonomicis rebus , Se in muficis , Se in mi- ^

* Alba linea. Albam lineam vocstatirbor, quod Mar-
ti il» cretatam mappam nominat. Vide Cedicmimin
chanicis , & in «rohitc&fcis , Se iu medicinanx JE '„u ,

ad artem logiilicai^vcl quicquid potcll fotnnsgc* sftj.u d««-

l.iiloii.r compendio: ibi enim conlirmantur& illuftrin-
tur, qux ab autnoic de mappa' urigine dicuntur. neTalibus «.ontincri , apta« efle docuerunt ;ut fine •*«.
ilr“/f
Septem meris. Vide Suetonium in CJaudio cap. ti. ea niltil horum polfit ad agnitionem veciflimam
Fr Indor. Et)in. lib. ;8, cap. jo. Et cap. 37. de flpt.iu p. tvetfire. Hanc poli /Egyptii, non difitmtlitcr
rpa.lt>. Jm. animi wtf ore calentes, propter augmenta Nilo-
Ucipiiini xqtici«fc Ateiatus Parco, lib. cap. 1-,
% Mappam
JL
vocat Circcnfium (j? e 41 '.culum , qu cqfli-
j.
tica , qua: lingulis annis votiva inunda ione pa-
tiuntur, ad diincnlioncm terra: , recuperandas &
dem Vox legitut in Novellis Crarcist meminit Suetonius (orinas finium tranflulcrunt Jut fieret artcdiftin-
in Auguilo , e. 41. ubi loquitur de aurigatione , deque Ctum, <]uod licigiofx confulioni videbatur obno-
Circb maximo, atque adeo de cquisceitantibus - ("ir-
xium. Quapropter Agriinenforcm petitHHmum^
ceufibc'. i. mappi, quam magillutus olim uiittcb nu,
,

cui ab arte nomen cft , vcftra nihilominus adhi-

iignl idelrcrt dmdi gratia. Figurate ctiain equoui n
agitatio Circenfir mappa pcrSiacedochcn vocata efl.Sc beat Magnitudo ; ut jam omnia , qaa: imhifella
ita oon modiS apudjiillini.inuin, fcd aputl Juvenalem Sj- ratione dillinda funr, pcc evidentia debeat docu-
tyr. U. quoque accipitur, cum ait hidos Circenks, qui , menta monft rare. Nainfi hoctfgit illadifciplina .
Semagni didi funt 8c Meg-aTenfet, intelligens,
.

mirabilis , ut indeterminatos agros ratione certi

IntCiea Megaldi jcx IpcCt rculx mappx,
& apud Senecam cip. jo. de iia. lib. j. quo loco utfos difltngucrct
;
quanto magis iftf nion lirare debet

Iconcfquc mappa proritat. Bnjf. omni j.qux jain probantur fuis finibus terminata?
& Mappa. Vide Nov. de Confulibus. Gni^f»;. Augulti liquidem temporibus Orbir Romanus
i» Oftcnla niappi. ldctinn refert Terrui!, lib. de a^iis divifus , cenfuque deferiptus ell ; ut poflcf-
R j*
fpcdac. cap. de munere. Servius in lib. Aiacid. Et Ili
dor. lib. tS. cap. 14. & cap. 41.
(io fua nulli haberetur incerta ,
quam pro tribu- ^ rj , dtn
r
us,

i Ckcus a circuitu dicitur. Circus locus erat publi-

torum fufeeperat quantitate folvcnda.1 (ik audior ccnfn<]*r >fi

cus , ofmiuai|a,u( eft apud Herodianum lib. 1. hift. Hyhimmctricus redegit ad dogma confcriprum; dofcrifun,

n nAiSi mwi dn>tA»mr{«. in quo populus ludos fpc- quatenus ftudiofus legendo poflit agnofccrc.quod
dlans confidebat. Virgil. lib. JEaeid. deberet oculis abfolutc monftrarc. Videant artis Gnmtm*
f.
—mediaque in valle theatri hujus periti, quid de ipfis publica fentit auiftori-
Circu. erat. tas. Nain difciplin.t illx , toro Orbe celebratas, rr*I tn "T’
Fuerunt autem tres Circi Romx. Circus maximus iorcr
Palatium, & Aventinum, Circus Flaminius, qui Se Apol-
non habent hunc honorem. Arithmeticam dicis,
auditoriis vacat. Geometria, cum tantum de cac-
linaris , & Circus Neronis in Vaticano.
1 Millut, us. Erat curfus feptein curriculorum foletn- tantum ftudiofis exponitur. lcftibus difputat ,
.
l»rt conledus ab agitaroribut
in ludo Circenli. Onupli. Aftronomia&Muficadifcuntur adfeientiam fo-
Panuin.
lam : Ag. imenfori vero finium lis orta committi-
Millibus ex V. C. legem! um cft. Sic CafUodoms in
tur , uc contentionum protervitas abfeindarur.
Cnronico fub Philippo 14. Imp. iFmiliino Se Aquilino
Coni. Vario de re rulUcaiib. Judex cjl itaque artis lux , (orum iplius agri defer-
l.cap. i.Jur.
H

Dic
 58 Caflfiodori Variarum Liber Tertius.
ti funr fanari cum credis quem torruofis femitii
:
adveniente lana fieca in terram ponitur jam pro*
t
ambulare cpnfpexrtif. Indicia Equidem rerum in- vifam, &
rudi cacabo tcCla relinquitur tunc fi :

ter filvas afpcras & dumeta perquirit : non ambu- aquae proximitas arriferit , mane humtda repen-
lat jure communi : via ilii cR fiu Icclio oRendit, : tur. Sole autem declarato intuentur etiam magi-
quod dicit
:
prcfbar
,
quod didicit :
greflibus Tuis Rri loca folliciti
,
&
ubi fupea terram minuiiffi-
concertantium jura dilccmir ; & b more vaRiflimi marum volitare fpiflttudincmconfpcxerint omni-
fluminis , aliis fpatia tollit , aliis rura coticcdir. nomufearum, tunc promittunt Uti facile quod /f». Jur.
Quapropter auctoritate noli.-a fuflulti talem di- quaeritur inveniri. Addunr etiam in colum nx fpc-
cite ,
poli quem partes ctubcfcant impudenti cicm cotffpici quemdam tcnuillimum fumum,
fronte litigare ;
quatenus polTcnbrum jura con- qui quanti fuerit altitudine Porreftus ad fum-
fufa e fle nuit debeant
,
quibus cll necdlarium re- mum, tanto in imum latices latere cogiiofcunts
bus propriis adhibere culturam. ut hoc fit mirabile quod per hxcaliaquc ligna
,
diverfa menfura definita praedicitur, quanta pxc$-
4 Tam Editiones qu»m ,
Mannferipti habent Gram- fxinditarc quxfita monlhcmr. Praedicunt etiam
maticam ted error cfl i legen J«f» enim Gromaticam,
,
k fa potes aquarum , ut nec afpcradifpcndiofola-
quo nomine iulcripfii otim librum Hygiae* ut (citatur ,

Volaterranus Urba. Commem, lib. A. 8c lib. je. Kfl 1

bocc debeat quarti nec dulcis ncccilaiiaquc inho»
,

autem vox propria AgtidKnfovant. Vide Noofom Mar- note comemfe. Hanc feiemiam fequentibus pufe.
cellum in verbo Gxumm & GiUutar. Juiet. Haoc k- . chre tradiderunt apud Qijtecos ille , apud Latinos
xlionem emendavit etiam VeiTms de artcGrainm.pag.}. Marcellus; q«inoi\fplum de fubccrrancisflucn-
A M.
o More valtiiTuni flutr.in s. Et contra flumina vice cen-
tis, fed de ipfo quofjdc oicfonriumfolliciti: tra-
sitorum funguntur, I.30, ergo , aliuvio , De acq.doin. f
ttmer. «flaverunt. Dicunt enim aquas, quar ad Orientem t<arr*iU 9e-
Audrfunquc protmnpum , dulca atque pcrfpi- r‘"* -

cuascfle , Se pro ftia levitate faluwrrimas inveni-

EPISTOLA QUINQUAGESIMA TERTIA.
ri in Septe ndfionetn vero
: atque Occidentem
,

. Aproniano Viro IIluRri , Comiti Piivacarum

quxeumque manant , probari quidem nimis fri-
gidas, fed craflicudine fux gravitatis incommo-
Theodoricus Rex. V
das. Atque ideo; fi viderit memoraro ilii fapiqi-
tia veRra Se codicum lectione; Se ufu rerum qu<
Frxeipit , ut fi Aquilegem , qui Romam ex fuht prxdi&a conRarc , «^m pet entib us annonis
Ajrica verterat e ompererit rjfe hujus ortis
, de publico depuratis peregrinationem ejusino-
,
perit ifimum , inopiam ejus neceffariu an- ptainque relevabis : accepturus mercedes , cui ar-
nonis relevet eique jungat Mechanicum, tis fux dona prxilitcrir. Nam quamvis Romana
,
civitas aquis abundet irriguis firque fontibus
qui eum opera fiu juvet . ,

gaudens, & formarum inundatione ditilUinaTc-

M Agnitudinis veRrae relatione C&mperimus,

a Aquilegium Romam veni fle de partibus
, ubi ars ipfa pto locorum liccitatc ma-
Africanis
Huic tamen mechanicus omnino jungendus cR,
periuntur tamen plurima fuburbana
videantur defiderare peritiam. Et metito contine-
tur , qui vel pro parte neceflarius efle cognofcitur.
,
qux lunc

gno Rudio femper excolitur, qui aridis locis aquas ut undas, quas iRe repetit, ille levet ;&arrefu-
* UtfatpiST
poflitdare ^venatiles ; ur benefidb fuo habitare
fimuln r >f- bire faciat , quod afccndcrc non pervalet per nar
iiipr.p.tm.
faciat loca , nimia ilerilitate liccata.
Hoc nobis tutam. Habeatur ergo Se ille inter reliquarum ar-
Jur. alii, fuifle gratum cognofcc; quatenus induRiia illa
tium magiftros ne quiddeliderabilc putetur fui£
:

9tnuuilv. Majotum libris expolita , noRris temporibus ve-

fe ‘ quod fub nobis non potuerit Romana civica»
nerit approbanda. Signis quippe virentium her- continere.
barum ,
ac proceri tate arborum vicinirarem colli-
git decenter undarum. Terris enim, quibus dul- 4 Aquilegium. Legendum Aquilegem. Vocantur enim v
cis humor non longi fubctl, ubertas quorumdam Aquileges 1 Seneca NatUv. qu.cil.Ub. j. cap. if.i Plinio
lib 10: Epift |8 .Jnr.
germihum femper arridet ut cR juncus aquatilis, ;
k Sapore* aquarum. De faporc aqux VJ&nrviu* lib.
"MSS.Gr.8c canna levis , rubus validus , faiix * lenta , popu- ^uo Seneca lib.} natur, au(t tnuU
8. cap. 1. iii lib. &:
CUJ./«f4. lus virens, Se reliqua arborum genera , quae ta- ta 'de aquis , qux nuoc prudens omitto Jtlpuuotu**
,

men ultra naturam fuam felici proceritarc luxu- Firntr.

riant. Sunt & alia hujus artis indicia , cum nocte

• Digitized by Google
 .

4^** -

MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
VARIARUM
Liber Quartus*
EPISTOLA PRtMA» compofiti dclc&abili moderatione ,
agilitate
noram continua perdurare. Veram hunc, quam-
* Hernunafrido’Rcgi Thori ngorum Theodori- vis nobiliifimum gregem belluafque morigeras,
• MSS Htr- ,

cus Rex. qux direxiftis eximia victa cognofcitu:

vel alia ,

quandoomnia juiefupcrar quae decus Regixpo- ,

Z>.:t illi in m itrimoninm neptem fuam , tjnx tcAaris exornar. Deftinavi nus Se nos quidem.
majus
Udatur ; & rrnnmi.it te equos , quorum *!»* 1’rinclpalls ordo poftclnt ; (ei nihil

pnlthrit.do drftribitur , necn.n&ulU mu- !*"*>“’ ! «T*» S“fJ T0 ‘ conju-

1 .
' .Jr Aoi
copulavimus. Adlint vclho Divina
cori ito
nerj jb eo mif/A libenter accepijje. gio ; ut licut nos caufa junxit affc&ionis : ita SC
poliero* noftros obliget gratia parentalis.
Eiiuerantes vos noftris aggregare pa-
vi» ccnribus, * neptis charo pignori, pro- 4 Linctis do&am. Uxoris dotes \
dofhiaa, mores,
j
forma, genus dignius : led ptiucipcin locum erudi-
*
-'.Sk pitia Dcitarc.fociamus ; ut qui de Re- ,

tioni tiibuir. Solebant amem Veteres , puellis erudi-

gia ttirpe defecn ditis, nunc etiam lon- cpill. n. Aeneo,
re: Liviuslib. j.dc Virginia, Plin.lib. i .

glus .latitate Imperialis fanguinis fulgeatis. Mit- _

lib. ij. Lucian. <#>i JfT fer» fid» *um»t mi . Plu-
tinnis ad vos ornatum aulicx domds ,
augmenti urc h.*j Calieoi Imp. tempore pud-
generis,(olitia fidelis conlUii, dulcedinem fuarif- [ xt * P ] ot i ni pLilofoph; fcholam difcipliox cau-
hmam conjugalem; qux& dominatum jure VO- li frequentabant: cu,u* inftituti acmiMtunc Juli an,
bifeum impicat , 6c nationem vcftram meliore ili- l»b. . Ubi pupil. educ. Gordian. lib. ij. fi patetuo , C»
de ncg. geft. » «*»•
fti tu: io ne componar. Habebit frltx Thorineia,

«rumam decoram non lolum genere quantum

» , ncb . piol, tt . n». l8 . cAp t Adteriar. ita & argenteus
. .

& 1 ccmi nc.i dignitate ; ur non minus patria vcftra Eu t a.iiidus , ut ex boc loco condat
t Aputeio lib. 7.

iftius fplcndeat moribus quam fuis triumphis» deAiioo: Valcr.Max.lib. ucap. 1 : Plutarcb. io Pro-
,
,ua n ««'dicebatur, Paul. lib. . fenr.
Quapropter falurantcs vos giatia competenti , in- l ’ lc
"V VJ*/ 0 .
jS- r * -l .• nJ- • • tft.ult. Qui luge:, inquit, abltincre debet a conviviis,
farnus nos vementibus legam vcftm ,mpr«u-
1

*%iba .=<U ifctui*. «mions comri

bilis quidem rei, fcd inore gentium (ufccpiflc prc- Crdiph. exprobrat Demollheni , quod triduo polt fili*
tia deftinara, equos b argenteo colore vclHros» «nicx obitum \n*lw Wr«
AsCxt tacrificarit. Fartu
F*nnir»p' quales decuit c(k* nuptiales. Quorum pectora vel .

limarium it- crura fpiurris carneis decenter ornantur: colbc in EPISTOLA SECUNDA,
Jtrifua. quamdam latitudinem posriguntur : alvus inbre- Regi Herulorum Theodoricus Rnt
vitate cor.ftririgitur: caput cerrinam reddit em-
giem, imitantes velocitatem, cujus videntur ha- Adoftdt eum injUtum fer Arm.i , (? d.rt illi

bere fimilitu.iinem. Hi funt fub pinguedine ni- equos , enfes , clyfeos

-
, & reliqu.t bello-
mia manfueti , magna mole celernmi , afpc&ibu* rum m trumentA.
*
fer xmaj?*-
fUi IO" %r+.
jucundi, ufibus gratiores ;inccJunt enim molli- ri

dt imirrjm-
ter , feflores fuos i nfanis tefiinat ionibus non fari- 4 pEr arma fieri pofle filium, grande inter gen-
trt , frutca-

g »m :
quiefeitur potius in iplis
,
quam laboretur j X tes coniUc cuc przconium : quia non cil n
HiJ

Digitized by Google
 6o Caffiodori Variarum
•dignus adoptari , nifi qui forti tftmqi meretor quentis ingenio»; favebit ipfc fni deledarus audi-
In fobolc frequenter
agnofci. tor, dum melior» faceres,* cum rtc;rare«rpiilcv
fallimui. Ignavi
f Mi .
-'

aurem cflt nefeiunt, quos judicia pepcicum:. Hi Pronuntiatio tua noftrum dclcfkfcbar arbitrium:
enim gratiam non de natura, fcd de tolis meritis quia tantum dithneium reficiebas aiiiiiutm,quin-
habeue: quando vinculo animi obligamur extra- tum fc .illate potet ac emi cogitantium. 1
uic I

nei ; ii ranta in hoc a#u vis cft , ut prius fc vcimt quoque in te pars altera vine laudabilis quud
,
ar-
mori, quam aliquid afperuin panibus videantur cam noftra motum probitate claudebas multo-
,
*i»rtigi- F.t ideo more gentium, & oondirionc vi- rum confcius , nec rameu , cthn plura nolles, cfo-
ro h*c*d»r » filium te
pudenti munere procreamus ; ut tus. Collegis gratia , Superioribus humilitate
^' Vonipctrntcr /
f«*. per arma nafc aris, quitollicofuscllc pia. uift». Sic omnium pro te fa&Us cft untisuni-
diguofccris. Damus quidem tibi equos., cnfcs, mus ex magna diverlirate fociatus. Carpes cerri
•dypeos , Si reliqua tnft ramenta bellorum fcd probata: inJiiturionh gratiilimum frudum: quan-
:

qua: fu ut omnimodis fortiora, largimur tibi no- do provctftus tuus irapotuit omnes Ixros cfhcerc,
Ifra judicia. Summus enim inter gentes e fle cre- tit univcrli in te judicent fua defideria
profecifle.
qui Theodorici fententu comprobaris.
deris', Tuercigituf haoc viaummamabftem, prrclararu-
Surae itaque arma, mihi tibjiqug profutura. Ille jue conlhmwm ; noftnrque ddiniis audoritatt

a t<*ifcvotionaupctir,qui te magis dcfepfarcdif- # /tibnixm , ttnto/lu fiofiiu graiiamquxrc, quan-

ponit pfbb.it turlm animum , 6i opus non hahe- tum reibcunrRneficiis rcfpios invcnilfe. Tende
:

oir obfcquium. Adoptat te talis , de cujus gente itaque adhuc bonis actibus * tuos ad potiora lite- '
tu potius fonrtid|ris.Nora funt Aniin Heruli-. Go- feflus tlcicns gratiam noftram in illo femperau- a* ?••****
thorum, Deo juvante, folat ia. NoSarmxtibidc- geri qui fc dignum adepto culmine defidem *:*""*«-
in-
,

dimus: gentes’ lutem dfim vi rt uttun pignora pix- veniri.

Pr ‘*
'S**
-
**
niftr&m y
ftiteruni. Salutantes proinde grana competenti, *f.

reliqua per illum , Se illum Legatos nofhos patrio

« Senario,fiunc moxdicit Ccj»c fuli-ilfc arduxlcqa- W**
Termone mandamus , qui vobis litteras nofttas
, &
tfonis officium Rcgtbut tcftitifTe. Unde arbitror
evidenter exponam, Se a.l conHnnandamgratiam illum cfle Senariam , de quo in prilco carnnnc fcuclo,
'quxfuntdiccndafubjungant. gia.quod exue vctcr.Kpigia». lib.). l>jg. jcS Ad huo..
ctljiin Ictibic Epilt. 7.hujU*librt»jFr*.
i> UliUtris Oomitivz. in ilio «ctufto elogio Senarii
« Per .irma Infr.lih. St. epiff. i .Si v.dcqua rcneqnM- ^icitur: Aulica quippe Comes rexi patthuuttu claras,
qium hic amplius adnotem , impedior do£lilli:ni vrri
1' , rigacifliini reium antiquarum pciktuuioris,
irher i

diligentia qui hunc irum lib. i. Advetf. cafcqumus

i

fcPISTOL A QUARTA*
:

«It. Sic invcll itura tirbat baculi & anr-ili traditio ac,
<ap. 4.dcconccfl.pr*bcn.fic inanuirmlio apud LonjjtV*
bardos per (agirram , Paul. Diacon, lib. i. de geiL Lon- Senatui urbis Rom* Theodoricus Rexv
goturd. Sed liare alias tortallc tuitus, m. h
Renuntiat fc illuflrem virum Senarium ad CO*
EPISTOLA TERTIA. mitivam patrimonii fubuexijTe , qui mul-
iis laudibus effertur*
<i Senario Viro Illuftri,Comiri Theodoricus ReStv

illi confertur dignit.ts

drJuTumofere laudatur.
Comitiva patrimonii,
G Loriofum quidem nobis cft , Patres Con-
fcripti, honores palfim impendere :fed lau-
dabilius benemeritis digna przltare. Quicquid
enim talibus tribuimus, pro generali potitis mi-

ftruicntmm
A D ornatum Palatii credimus pertinere, ap-
tas dignitatibus
claritate fcrvienrium crcfcit
perfonas eligere; quia de
fama dominorum.
litare largimur. Cun&is fiquidcni proficit redi
tenax proveiftus % nec locus relinquitur injurix,
cum ad bonos pervenit recula difciplinx. Hoc
CrnnfUtpiu*

Xm/nJrmm ^
ries
m provehere Principem decet; urquo-
cs cn '
Proccrcm fuum fuerit dignatus afpiccrc , to-
itaque prxclalo defiderio illuftrem virum Sena-
rium Comitive patrimonii dignitate fubvexi-
Jfrrilmi*. riesfc cognofc.it rerffa judicia habui fle. Moribus mus, qui venalitatis obfcura animi claritate refu-
b>t effictn- enim debet efle confpicuus’, qui datur imitandus. giat, qui calumnia nonlztctur , nccparrimouii
fr ,CM,u » Facile cft qualcmcuuque libi deligere multis au- : autftoritarcfuffulrus , de noftro libi faciat ter roto
•uiu/imtun-
tctnel edum* vivere deceu Cape igitur* per In- compendium ; fcd jus xquabile poific tenere

•td. *idm.
dijftionem quanam illuftris b Comirivxnoftri pa- cum exteris, unde nobis placere rcfpicic Tenden-
* Ar.ch. trinionii dignitatem tibi non immeritb quain tes. Hxc de illo futura promittere przterirorum
, ,
/ii. Diu namque noftris
tribuit Regalis au&oriras. facit temporum fides. In ipfo quippe adolcfcen-
oidinationibus geminum mutuanis obfcquium* tix flore Palatia noftra meritis maturus intravit f
& confilii particeps eras, & difpofita laudabili ii quod robuftas quoque fatigat xtates , nullo de-
atlumptionc complebas. fxpc ardua: le-
Subiifti ceptus novitatis errore, ad Imperantis converfus
gationis officium : feftitifti Regibus non impar af- atbitrium.cffcdhtm bonarum prxftititjullionum. • •

fertor , eoa&us juftitiam noftram & illis oftemle- Nunc ad colloquia dignus, nunc ad exceptiones
rc, qui rationem vix poterant cruda obftinatione apriffimus, frequenter etiam in legationis hono-
fcntirc. Non te terruit conrcntionibus inflam- rem clc&us , cujiis multiplex meritum incertum
mita Regalis audoriras : fiibjugafti quinimmoau- apud nos reddebat officium. Non enim unius loci
daciatn veritati , fic obfcquutus ordinationibus vir debet dici, .i quo multa videmur impleri. Sed

noftris in confcicmiam fuam Baibaros pcrculifti. bxc amplius commendabat * humilitas qux tam • Ac .mutitat.
,
Quid ftudium tuum longa lucubratione follici- clara quini rata cft. a Novum cft enim , fub Uumliuu
,
H»m 5c continui labotis inculpabile referamus
, ainore Principis cuftodiro moJeftiam : quia k gati- 1 c,* r*t

obfcqui ura ? Ufus es fub exceptionis ofhcio elo- T4T *

+ dia fem per anuoos inquietant ; roodu* etiam rarb
 Liber Quartus. 61
l.vtis rebus imponinir qui magis in triftibus in- -panix , LucanLr , five Tlutfcix fidc/ufioribus ido-
,
tcivcnir, b Guttula rcscftlxtiiia; nec enim prx neis fe debere committere , meum vidualibus
gaudio poteft fpifirus contineri. Veriim inter fure fpccicbus rantum profic ifcanrur ad Gallias habi- :

Itupenda inci itorum, originis quoque iimili cla- turi licentiam difltahcndi
, litut interemptorem
ritate rcfplcndct ; utiixrcas qua parte fit ditior, venditoremque eonvcncrit.4 Grande commodum Gnnie an-
_
<um copiofius utiaquc pollidea:. Habent ergo cft , cum indigentibus pacifei : b quando
(ames to- m *S»* tfl,
figillaiitn diftribtiraprxcon :
um , juncla miracu- rum Colet contemnere, ut fuam ncccfli ratem poflit CHm
*
lum. Quapioprcr , 1 ». C. afi'ur»gai primxvis in- ex pelle e. Nam cum ambitioni fux ferviar,
i

•iirfi Curia, ttocuntibus * cana libertas. Nihil de genio ve- proprmodum donare videtur qui vendit roga- , ’
»1 St iui. fttu fulnraliitur
,
quando venientium novitas ho- tus. Ad faturatos cum mercibus ire certamen cft:
p.««.
" r- notabiliter inviratur. * Parentes publici de cle- fuo autein pretium pofeit arbitrio
, qui vitfualia
iStflSnu- nicniii nominati i duplex vos ratio benignitatis potcftlcrrc jejunis.
tua. jh .
j uv lcc . i nc ;pi clis mereatur gratiam provectus
| ,

favorem. 4 Gr.indc commodum. Hic pretia rerum variantur,

*
**
1P rcf J » adi- File id. comincTciorumniatcrocccili-
-
' *

« Novum e.'! enim. >••»/« perpulchra. Notum eft, tas , 1. 1, d; concr.cmpt. ttm.

ftrbamoic Principis cuftodirc modcfti mi , pro eo quod b Quandotames totum (olet contemnere ,«rc.
Tamis
diceremus , arduum cft eos, qui apud Principem pluri- tempore omnia carius venduntur: imo Se liberi
a paren-
mum potiunt, (e moderjulummUlcque geu re. Novum, tibusdiftrjhuntur. Valemini. Novell, n. Nortim cft»
!d e It magnum
, de pubi. |udic{ nota pcecu , pro a-
tit.
inquit proxime obfc«*ui|limain famem peT totam Ita-
,

troci. Servius Honorae, in illud Virbii. Pollio SC ip(c fa-

liam dcfxvillc coaflOfuuc homine» filios J: parentes
,
,

cit nova carmina

veudere, ut diiWimcu initantis ntortis cftugcrcnr.
4: in iiltrd , Qujs uovus hic noftris,
: Paul,
lib.f. iit. t. lentent. 1 x. de patrib. qui fi.diftr. Anniba-
4.C. Galenas «pud Hippocrat. rs.tutk iurerpretatur .
,

IcCaliuium oppidum oblidente, Strabo lib. f.tcftaturv

pnul *'. , vel tp J ftf t , vel , id cll
,
gettf*»» v
,
•

t»i Ai fii ) itaut.x ojjTimr •

Valde , vehementer. F»rn.
b Gainih res cft Ixtitia. Huic lententi* fuffi.rgatnr iino murem ea iuoblidionc io. nummis vzniiili;, refer-
Symmich. lib. x epitt. 7 Quippe latiti a, inquit, loqui* Sur a
.
Plinio lib. 8.cap. f7 . Val.Maa.lib. 7.cap.«. Vide
res ctt epift. 17, lib. ia. infra. Farm.
, adeo ut in igne pani lio-
ats^ue oftentatrix fui ,
* ttie Ittiit minuin nulla ab h.tc cautio fit. Idem cprlt. Icq. * Iu fe-
n«n tfl S\m- reni» hOmibusaoimotumiiidiriapcthgun«jr;nr»ticniin EPISTOLA SEXTA.
mtiht , (td fe capit cxunJauris Ixricijc magnitudo, led dedignar pe-
»
NVrarjj in florum latebras ita tnult i,& candida foris prominer, ut Symmacho Viro
P.-ntf-.ms intcl!i$'.t ar non iogentiorellc quam verior, Apuleius
Illuftri , Patricio Theo-
,
doricus Rex.
V. Jurtitu lib. Horid Nam nuoc ctiru t.cuodrx obftrcpit , & 1

duit Jt ob. cogicatio voluptate impeditur ac mens occupata delc-

,
ftrvajpcad flationc mavult iioprrleiitiaram gaudere, quamprxJi- Jubet ,
ut filios Valeriani ,
quos p.tter flui
S.mm.ltb, i. care. Quid ficiam? cupio gratus videri :fcdpi* gaudio
diorum cau/A Romam deduxerat , in ex
Ji. nondum mihi vacat gratiasagcrc. Farm.
t Quod autem Ide dicitur garrulam e(Te Iztiriain, eon- detineat \ nec liceat eis ante exire quam
,
gruit iis qnxJegUntar in Panegyrico Pacati ait enim : decreverit .
,

in rumdein hominem non polle eodem tempore gau-

dium tt frlcnti am convenire. Plinius quoque feribie

R
,

indic gru iio Ationabiles petitiones fupplicum libenrer

vim cogendi. Manca cft line fermone hita-
tiras, &: Ii nul.tchreni nuereris cft occultare, quM .'au- nmpIccHmut , qui etiam non rogari jufta co-
deas , Se aliiiflionis mut itio vocem in Lrtitia non lubc- gitamus. Quid cft enim dignius , quod dic no&u-
Tc. PrxtcrmiTrendtt:ii non cft, quod M. Cato in oratio- que allidua deliberatione volvamus»nifi iit a Rem-
ne pro Rhodieniibus aftirnr it , res fecundas Ixtitii trsn
pub. noftra licut arma protegunt, xquita» quoque
fuoiljin nos trudere a refle confidendo atque inutll-
gc-sdo. ApuU-uisvcru Florid. lib. j. Ixtitiam obftrcpe-
inviolata cuftodiat ? Spcdlmilis itaque Valeria-
re ait facundi* , Se cogitationem voluptate irdpcdirc. nus in Syracufana civitate confiftcns, reverti fcact
Quibas congruit vetus proverbium telarum D Hie- ii lares proprios fupplicavit qui b ftmiioru» C au(i
,
ronymo , nimirum eloquentiam rem non cfle triftem. liberos Tuos ad Ronunamcivjtatcmdeduxit.Quos
iUulhis Magnificentia tua , ex noftra continens
juflione , in fupradi&a urbe faciat commorari
{
EPISTOLA QjTINTA. nec illis liceat anrc difccdcrc , nili hoc noftet pro-
loquatur ¥ affatus. Itaenim & illis ftudiorutn pro- * Mt Aui.
Amabili Viro Devoro , Comiti Theodoci- veifus acquiritur 6c noftrx jullionis reverentia «fft-hu.
,
cus Rex» cuftodinm Non ergo fibi putet impolirum, quod
debuit clfe yotivuin. Nulli fit ingrata Roma, qux v^
riu9mi " m '
St. itu it , ut omnes n n ieu U r/i Cam pini* , Lu- dici non noteft aliena. Illacloquenrix forcunda
<ania five lbn(ci.t fidefufforibu* idoneis
, fe
mater , illa virtutum omnium iatiilimum tem-
•

committ.ua ad victuales (fecies in G aliius plum. Sentiatur plane , quod *charuin cft ; non 'Ed. lUrmm.
fine gratia effe creditur, cuihabiucio tanta prx-
fame laborant es devehendas , pretioque di-
ftatur.
/tribuendas,
4 Rempub. noftram armi

N , «fe. Et Joftin
ficut prooe-
Ullam decet no (Iras gravanter fufeipere mio inftit.& l. un.C.de relig. 61 lumpt. fuu. Syaefius ad
jullioncs , qax magis utilitates nofcuntur P*o:i;jin wsj t n J Arheuis fuit Eleaticum gym-
extollere devotorum. In Gallicana igitur regio- nafium ubi pui lutcraium , & annorum cura ftudio-
,

ne victualium cognovimus caritatem ad quam que exercerentur, ^icAtiaa AtfJi t Mytnt mua i tA.»i
, 9
negotiatio femper prompta fcftiiut ut empta lar- hixattuai Jam.
,
gius angnftiorc pretio diftrahanrur. b Studiorum caufa liberos. Fuirc olim domicilii tir»
Sic evenit,
UtiSc venditoribus fatisfiat
rcrarum omnium optimarum Arhen* Rlrodus Roma, , ,
, de illis provifio no-
Berythu» , Conftautinopolis, Alexandria. Ftrnrr,
ftra fubveniar. Atque ideb Devotio rua prxfenti
au&oritatc cogoofcat , omnes navicularios Cam-
-V

Digitii Google
N
 *

6i CaiTtodon Variarum
ptet. d.l. r. I. l.l. f. I. if. C. Juriiuiineo , de aiofrw».
mera anni (paiium naufragus ic.medium ex indulgentia
EPISTOLA SEPTIMA. ennfcquitur. Hoc additi. pciMICConfcriim, Bc levate
velo e|ufmodi cauCtcognakanfK. Fora.
denario Viro Iltuftri Comiti privatarum Theo-
, <i Immania elementa. Nofter Cafliod. infra hoc
doricus Rex. lib. cp. 19. de naulis , quos frequenter plus affligunt
damna , quam folent nudare nauFragia. Seneca lib. 7.
Coiitroverf. t. O
maria, juftiora judiciis 6 melioro» !

Monet , eos ,
quie Sicilit figmentum in G al- proccllx patre, &c.
liis devehebant ,
naufragium pafos ejfc

trijlijfimnm \ atque adeo jubet , ut ,

quod EPISTOLA OCTAVA.
periit triticum iis reputetur .
,
Hofeoratis Poflcflbribus , & Curialibus * Foroii- * g,j. r-r»/#.

?iVMT Tbt*-
vcnlibus T ncodoricus Rex. U tnfibm.
Ropofitum norine pietatis cft injuftfc peri-
dtrici.
P clitantium fublcvarc fortunas : quia quod
alienavi conflat iinpolitum,trahcrc non pofTunnis
,

Decernit , ut accepto pretio, e patria fua trabet

iniquum ad delilhim. Iniquum eft enim , ut hominis vitio

ad Alfa anum fine ulla mora devehant.
»fl,
ur hnnn.il deputetur, quod ejus voluntate non regitur ; Sc
vino dtfmt-

wuLtdte
mmrt£,mr.
j|j

^ crc*
uj

frumentorutri
i, n p uccrur periclitanti , unde rari datur eva-
Atque ideo Sublimitas tui 4 profccurorcs
,
qui de Sicilia fuerant ad Gallias
G Rave videri non debet, quod noftraordins*
tionc ccnfcrur
quod vos oportet implere.
quia novimus arftiimrev
:

A nobis quippe po-

deftinati , lacrynnbfli 'nos aditione pulfrilc co- teriis utionabiliret cuftodiri ,
quibus protcciftis
gnofeat ,
dum fufccpnim onus promoviftcnr in hon gravari» Proinde Devotioni vcllr.r prxfcnt»

pelagus ,
advertis Hatibiis fuilfc fufccptuin : ubi auctoritate decernimus , ut accepto pretio com-
Fatifccntc compage trabium, omnia vis undarum petenti , de locis veftrh ad Alfuanum trabes (ine
ftbforbuit ; nec quicquammifcrisdc aquarum ni- aliqtn dilatione devehatis ;
quatenus & hoftra or-
mietate ,
Unde illu-
nifi folas lacrymas rcftitilTe. dinatio fortiri poflit dfcftum , Se p:rccptis mer-
'ftris Sublimitas tua,prxfenti au&oritatc commo- cedibus nec vos videamini furiincrc difpcndium.
nita , b modiationem tritici
,
quam fub hac forte
• pcriiffe fupraJi&is profecutotibus
probaverint , EPISTOLA NONA.
fine aliquafaciar cunctatione reputari. Crudelita-
tis enim eenuscft, ultra e naufragium velle defx-
k
Ofuin Viro Illurii i, Cornid Theodoricus Rex. * Ed. e W.
v rc * ^
‘ ‘hlpcndia cogere , quibus inopem
* MS ^ v
1=1 Njv!
t »m. firi-
v *uni probantur immania * elementa ccfli (Te. Conflituit ,
ut ft qui Maurentio , & Paula pa-
tris auxilio orbatis litem intenderint , eos
«mi. 4 Profeeutores frumentorum. Sic etiam dieunturplo-
fccutorcs cquoium ini. l.C.dc tracl. & ftar.profcciKo- ad Curiam Regiam mittat.
respoblicarum functionum, 1.9* t. de curi*. pubi, profe-
cutores reorum io L Calent. D. de cuftoi. rcor. BrotJ".
b Modiationem tritici. Modiatlo.modius.Epipluniiil
Nnoccntut profcllio cft , hoftram elegilTc prx-
tuifif/. C. de tuufrag.ln». ri. I. Jt. cuift
I. olt.
I fentiam : ubi nec violcntix locus datur , nec
Navarchorum, de navicularii* lib. ij. C. Tlt.l. rtbcilm avaritix vitia formidantur.Maurcntius atque Pau-
non frumentum , C.de u(i)T. Calculus modiationis d.l. la, patris auxilio nudati , mulcorumfc injuriis tc-
tilt. ubi obiret obiciva, lacunam difpcadii cO linia Jici rianturexponi: quorum 4 adolefccnria pervia vi- AJtltfctntU
ab Honorio ,Si Tbeod. quo lacuna xrarii. Symmacno detur incommodis , cum facile poflk furripi vd t r,u ‘* '*
lib i. epiri. 19. Gellio fainx tacuua, lib. ti.c. ). Cicero-
juvenibus dedituris. Et ideo noftrum merentur
ni Verrina 4. potitpk longi aliud in legibus navalibus
Juliinianl. Fom. prxridium , a quibus fc calliditas non abllinet im-
b Modiationem tritici. Hic locus pcrtiftctad i. fupet proborum. Proinde Sublimitas vcftra tenorem
naufragiorum, 6 . C. de oaufrag. hxc enim tuU, ut (i na- prxfentis iulHonis agnofccns , fupra memoratos
viculariorum culpa navigandi opportunitate cranfaria, adultos, fiquis jurgantium pulfare maluerit , ad
^annona publica aliquid tcmpclute maris deperierit,
noftrum Comiratum noverit dirigendos ubi Se :
peiiculuiii a<l omne naviculariorttrft cdrpUs pertineat
pro raca portione , non ad ftfcum , non ad collatores. innocentia perfugium , de calumniatores jus pof-
Sciendum tamen clt, quod naufragio periit, line navicu- func invenire diltridum*
laiiiculpa.afifco acccpco ferri, oec na vicolarii pericu-
lo cedere. Quod autem ad hanc modiationis vocem at- 4 Adolcfccntla pervia videtur incommodi*. Citcuirt-
tinet, tepentor fxpiflime in jure , iit in fapradifla lege, fcripiioad^lcfceiita nLxtorialcgc proa.bica , Cicer, j.
& ini. t.Cod. dcann.civil. d£ aliis multis. Mali quidam Olhc.&de nat. D:or. fal. Cipitolin, in Antonio rhilo-
modiationem peuiitationem efle frumentum , cum po- fopho , l.x.C. Tbeod. De donat, lib iit. t*. lufidia
tiusIit incnler.i : perperam quoque alii modiationem fvunt adolclcentibu* , I. i.dc Miooribqs. Fttn*r.
ad xltimitioocin numerarunt referunt in lege Rbodia.
trvff.
t Ulira naufragium velle JcGevire. Humana fenten-
EPIStOLA riECIMA.
t»a : cni non abhmilc illud Ulpiani videtur Si libes
,
JoanniViroSeparori , Confutari Campania
f.ifta (itomnemque fruclum tulerit , damnum coloni
,

»00 elle damnum feminis amifli mercedes agri

: nefupra
Theodoricus Rex.
prxftare cogatur. Nain vis divina, quam d««>i'ct,vd,
ur apud Harmcnopulum cft , 9vulw!iu vocant , non de- Decernit , */ Ediftum promulget in eos ,
qui
bet conduftori ede damnofa , fi ptufquam tolerabile eri,
Jponte ad pignorandi JeJludia contulerint j
Ixfi fuerint fruAus. I. 1 1. ex conducit) I. fi vis. I. if. fi
merces. U. locat, ficcond. Naufragiorum Icgiboc liare
quoque adicribirar, Naufragia ad publicanos pani ne n
& jubet , ut qnijquu , quod repetere debui f
/et ,
pignorandi gratia fortafts invaferit,
toLt. C. Tbeod. de naufrag. lib.ij.tit. H. Quod peran-
voce jutu amittat. <jjuod fi qms folvcndj
tiquum efle ex Hermogene , & Fonimatiano liquet : ne
ea calamitate aliferorum fifcus luriuolum lucrum ca- nonfu, in cum vulsfnfiibus animadverti.

Digitized by Goc
 c :

Liber Quartus.' 63
TH Oedumeft Inter jura publica privatis odiis foWc^e xs alicou-n paternum eouipelktar. r»«amvis

imum. Furentes jullj Jbn femiunr quia dum : tn, c. dc Jcnn. c. ..gcntilt, (i.q. Qusie Alesia-
commoti animo in vindi&am fieviunt, rcrutn der Poiuifa* Rom. quod iodiftinairrfa ibit ,6Uum pa-
tcmpciantiain non requirunt. Hinc cft, qubJ le- * ri * c*fol»cre teneri , c. 1. de folur. id non fim.
ic ‘ tc 10 ccani,u,n C J ux
gum reperta cft (aera reverentia j ut a nihil manu, £ l,nt r. .
1

l /'^f
’ • ‘l
f
contio,
c., « * . 1/ .|
mlnl promo ageretur impulfii. feuleaima bel-
1 A g *

cipien Jumcit
^
<*f untum patr;s adenate ac-
nlio hereditatem
.

<.< 4. dc legib.bt pluria™ «*l

, arg. 1 .

l.ca confufione pax tranquilla diftabir , (1 * per ftit heres «arris i cujus hereditas iicin quadam
natur*
vim litigia terminentur ? Provincialium igitur liberi* addicitur. I. n in fui*, de lib.
& po.lnu». I 7.
Campani* ,
arque Samnii fuggeftione cotnpcri- c“ mrino D * dc hoo. damn. f ontr.

mus , nonnullos ncgWli temporum difciplini,

h ad pignorandi fc ftudia tranltulific , & quali EPISTOLA UNDECIMA,
editio milTo ,
per vulgus licentiam crevifTc vitio-
Wtmo a' ir- rum. I lis multo acerbiora jungenres , alienis dc- Sestio Viro Uluftti , Comiti Theodoricus Rexv
ruti dtltufm bitis ad folutioncm alios trahi , folamquc caufam
exfelturt c#- probabilem videri , li aliqua debitori potuit in ci- Remittit .td eum caufam inter Poff'effores fV
fir.utu.
»|cgc/-*r>--
vitate conjungi. iniquum *pcrfuahonis erro- O lienfes Atque Curidies Hiliventi exami-
,,
,t

rem. Dividuntur caufx gennanis : Blius obliga-

Jurer.
tionibus paternis, fi non fit heres» exuitur uxor :
ne difeutiendam , nec non jmicnddm. &
rilim oblign-
maritalibus debitis, nifi per fuccclliofUS vincula, _ .
tittuitu p 4
tcrnu ,!>
-

n'H non renetur ; & audacia folutioncm uauit extra- C »«rit certa remedii, vora fupplintm ad pru-
rtmedii ,yjM
neos, cumabfolvant jura coitjunaosTHoc ha- denus rcm.liflc judicium ut per ordinarioni»
ifi hirti/ «4- ;
'upplitnm *d
«1 «r*r. dtenus c ?^bon.sabrogctur incertum,
fieri noftri ignorantia Forrafl*: pcrrulcrit ;
irltdhtlH

nunc ncceflceft remedium dc legibus habeac.qu^sl tomae Magnitudo ruafj^us ordinationi vide- mdff, fniir
noftram potuit intrare notitiam. Proinde edi&a- " rc provincia inter poffelTbccs Vohcn-
2** fu ”) J ,

iis programmatis tenore comperto Spcttabilitas

Cunalcs caufam diligenti examinarione
Vcftra ad tamnorum faciat normam pervenire ; ut d,r “ tur i u * rcn
S «
mCT cos I0p»'«ur querela , i '

qui fqu is quod repetere dcbuilfcr, pignorandi ftu-

™bis pardacfi juftir.a. Non enim decet poft au-
dio fortauis invalcrit, * voce juris amittat;oec ic ® uan v m
5 ,i aquo pol alios
nf R°^ uni rrahi,
T i
liceat cuiquam fuafpontc pbligartun forfi-
, nili J u LccsdcbuiflctaudirL
tan, pignus .nifcJTc. $i vero alterum pro altero,
quod ne Iw di&u eft, pignorare maluerit; in Ju- EPISTOLA DUODECIMA,
ScfltrgJjtm- pium, cui vim fccir, direpra «ftiruat quia fcelcra
w p!tu ulu-
:

danma phis cohibent; folarlerrimenu cogitant, Marabado Viro tlluftri. Comiti & Gemelle Vito
,
lant.
qui pudoris fecere jatlftrafh. Quem vero ab lue Senatori Theodoricus Rex.
'Alii vttli-
* redhibitione fcedum patrocinium tenuicaris
|
mittent. «cufu r ro almiffi «jiriiutc licinoris in eum Ito "mmiuii atfimiMtr Urehtumim ,
„ ejus juxta leges audten- &
tultuarioluuplicio
ix
impunitum
r
—
vinaicctur. Non enim panmuc
,
'
- , -
quod nolumus efle jKrmiflura.
*-,/ •
hertam nurum
,

d.un \ ut mediis [acrofimTis Evangeliis at.n

tribus honoratis "JuriJperitts [ement iano
* Nihil owmi n'uv, iJcft, vi.PompAT, !.
,
fe *
1. Jc orig. |
if. Omnia min Ttejjii i^iberuibumui Hi>-
i
eundum prijei juris forma* proferant.
n ot.nutir. a Rcvttbitmnanufc. liber , Ic^iSus
1'inhn . jiUcrliis extraneo* homines fi quid inimi ,

eommilcrint. Qa^d genit dicendi qui minos psrfpexe-

runt, juTi lunt^ntc^rx Pandcdirum Floreatinannn tc-
P Ropofui noftri cft
L auxiliante, fubjecfas , licut armis oeftndi- inflitin ftm*
, ut provincias noblt , Deo Olftrrit*

AionI fiihftinicrc , modo iniqnt modo

,
in ilium ,
: n\us, ita legibus ordinemus: quia lemper auget per
uiojA a,, Ium. ei io Pboth No*l>cai.au.- tit- principtr.
cip. . Prmcipel
Principes obfervata
obfereata juftitia;& quamum proba-
iullitia ( le qiuntiim proEa-
7. Si Epdcoput idvcnut coilcqam <uai-rif«»T«r aftio- t.:l:
bili inftirurione
‘

rantdm fummis adhuc tivirur

nem babens non agat cum 5H ® ,r,aer • a. ie‘ ]
,

Provcdibus aggregatur. Archoranua iraquriiltr-

•i'? 14 » id cft manu & vf
vi ag.ir.^ Male Hcnricus Agy-
^ , (teisfccmina Ht biliter ingcmifccns nepotis fui ,
l cu
*> a
conatus emendare ,
frutlta , ut ex ^ calamitatem tali conqueltionc dcploiRCrt dum
(
Concilii Cahhagiu. cin. it Juftiniini NotcII. Ij.j- m. feni per * avi* cura tenerior eft fuorum afferens
convincitur. V«
omnit legibus infefta , cum inliiper )

habito Magiftratus imperio privati fibi jus ipfi dicunt, rfCthcriam nurum fuam , mariti poftpofirl dile-
1. oon cft fingulis de rcg. ju ii /a»fsw» vocai dionc , cuidam fc Liberto jugali- ta Jere fociafTe;
,

Harmcnop. lib. j. Epitom. tir. j. , Juftinian. & ciiin ornatior cupit novis thalamis apparere*,
le. Rullic. til. 1. 1. 6 . Sarnrr. ftuducrit prioris viri facultates evertere : allegans
l> Ad pignorandi*. Pignorationes , quas lieprifi- & ditaram filiorum fpoliis quibus magis decuit
,
lias dicunc , prohibet Theodoricus 6c 7.cno I. no. ut
, congregari. Idcoquc nos qui defideria fuppli-
,
nullus cx vicanis pro alienis viciocorum debitis renea- *
cum confucvimus rcinicicrc ad ftaruta Divalium
tur. lib. v.
•i-» i<.
1 1.jomnianu» Novell.
O.Juftioianus fnovcu. fi.
fi.& & vimom-
ot 1.4. oc vimom r r .
laaCt,onuin u ' «CC mfinuacionem
. .

Rcpub. abefle jubet ut noo .nanu|, fcd «Aione

a fupplicum rc-
“T — -f
iJa...:«.! noftroconfcntaneum
expeiriitnr ldqucfuri - -i*-
,
— . —
cft , I. et-
1 nuamus, npr adverfarii
nunmite nec t>/-itnrinm rp.a.ii: l..:i:
a iw.rr.ru negotium
credula facili-
lJl • * l. pen, quod met. cauf, 1 . 9. negantes. C» dc oblig. tate damnemus. Sublimitatis vcftrx judicio hanc
& atf. Ser.
caufam legibus committimus atidicndamjur omni
c Filias obligationibus paternis fi non fir heres,
cxuitnr.
,
incivilitate fummota, mediis facrofan^Fis Evan-
al. alligaciouibus &c. Scribit vero Sextus Fm-
pyricullib, cap» »4.10 fio, Pjrtrbon. lnpotbef. Jcgcm
1
geliis,cum tribus honoratis , quos panium con-
elk apud Romanos ut qui patcipis bonis renuntiat, lcnfus elegerit qui legum polii nt habere noti-
, ,
noa pcrfulvat patris nomiua Apvo Rhodios autem, dll- : tiam, quiiquid prifti juris focma cwfticuit inccc

Digi
 , ::

<?4 Caitiodori Variarum

prole- f»mes quid dclignarlc in Spendianb militibus PoIjWo»,
rostonfickldiS mliiplini noftii tcinpmi.
agere, &: l’oipli)rius **i 4 l'/C'"'
‘,'" « lib. s. quid Nu-
Qufautoon decet per vim eos aliquid
rai is.
mantinis VJ. Mas. lib- 7- cau. f>. OuM Rominis
,
x^uiad nolwnctVCTUnc regimina pervenire. Livius lib. 4. & Am . Va . quid Hicrololp-
niicaiHS Fokb. j.cap a.Uccl. billoi. JoUph. Antiquic.
4 Avix cura tenerior. Ea vis cft <*/>*' lib. 9.cap a. iJ.11.de btib» Judaico lib. k. cap. ulc. , &
7« qpim 1iW bene lib. -r.cap. a. Vide lib. lr. tpilt.
0 , pjunici nudim fiberi* .
I urit.

. «fakami a tutute hwi.ibw

inO» «IcM.I.,. m .p.s, e Nccnlitat moderamen non diligit. f>nntalitne-

11 wt.c.l».
I- CclTitaiis vis 'ac poicllas declarant auchbres, aam vtlo-
qnJin eleendu , 1. 19. loftilMU*. U. «i""
P>?P ‘S“»““ quitur Hotatius omnia rapit :

f en. de «„o , 0. de ii., »»(•!.

irilicn inod». Ilndio eJeennd*
>•<>>» !»* - xqua lege nccefliras,

ICIU quamdam genetis humani natu* a

commenu y e Soatitur in(igtus, & iinos.
#

tur AnHot. jp Occouom. <p 7 * 7 « yjf /«*»• »

i
Omnecapat movet urna nomen.
,
Tiaterca idem autcan.bulatriccm fortunxdicit tllene-
<d|«THiuir>(uir ckTif /««••fcfc T *' * =‘

cc|Tit_n*m , fortunx dominatum, & potetniam confbi»

*,»4l T *;*««,, £,«»*/ >*»» ^ ’**'
ruens , quod quidquid ei collibuerit , nulla vis tauta Iit,
«uithW. adumbravit,
QuodTlicopl.l.iit.de jure nat. ut impedire pollit. Clavos etiam trabales pereleganti

4 *;«, ir»Ti »v iw & C»»» *«»«****>•- fictione Se co.iccptione ibidem ttibuit ncccllicati, qui-
bus omuiafig.it , firuictquc. Si ict ineat, dnff
^» 1
,
/l* vv )“>«". «71 >8»»
*«•
ot*'<T %3iuw S»0« T« - S ii*vi«f5< .

Ayil v»rr*i< iji.v^aiiwro. Val Maz.de EPISTOLA DECIMA QUARTA.

•cuttbrijnota : Natura vobis
quemadmodum nafccndi,
ita gignendi legem Peribit , pjrcntclquc
vos alcndonc- — Gc/ilx Sajoni Theodoricus Rex»
pofuin notrieudorum debito ,'fi quis cll pudor ) alliga-
verunt. FWl
t „ A»i* cura. Sic loqrutuscft SiJooius Apollmatis
.
Jubet jUt cogat Gothos inThufeia uir.ttjue com*
Holcia te lalutat cura communit , qua: in avix , amica- mortuu es debita vectigalia exciture,
,

ipmquc indulgtnrillimo Pinu, J quod T.tfbcontiugic ne-

& cum Pexitate nutiimr qua tamen te- CT contumaces puniat,
potibus aliis ) ,

nerum non infirmatur Ped infirmatur ingenium

Ac alibi*, Filiam uuicain

«u diligentia paterna benignitate, SroJJl

,
parvam
Ji^iam lobtiocixlibacus alit tenevitudinc avita, mater-
poft obitum uxoris re*

M Agni peccati genus eft, alienis debitis al-

rerum pnrgravare $ ut quod poteft exigb
non mercatur audiri. «Sua quemquo^amna ref-
«
dtbitk
ttnmpr**
piciant Se is folvtit tributum qui poHdlionis
epistola decimaterti a. nofeitur habere
,

compendium. Atque ideo prxfcn-

,
£r*v*rt.
^

ti tibi auiioritatc delegamus, ut Gothi pet Pice-*

Senario Viro llluftri , Comiti Privatarum Theo-
num live Thufeias utrafquc relidentes , te immi-
doricus Rex.
nente cogantur cxolvcic debitas funclioncs. In rurpjStinU
iplis enim initiis comprimendus cxccflus cft : ne im txctQ itf
//// infmuat [e decreviffe ut Coloffxo adSitr tomfn-
,
uedaimitatio, quali turpis fcabics , paulatimtc- »/?

mien/em Vannoniam miffo , juxta con- liqnos comprehendat. Si quis ergo julTa noftra
Juetudinem veterem annent agrefti fpiritu refupinatus abjecerit , cafas ejusap-

pr.xbeantur. poetis titulis fifei nofttv juribus vindicabis ; ut

qui juftt noluit parva folvere , rationabiliter vi-
deatur riUxinu pcrdidilfc. Qui enim debent ad
Molumcnta dccfle laborantibus non opor-
I ji»rJWTl?

dttjft non
Mi

E tcr, ut Se bon.x fpei aditus aperiatur

fudanriuin querela jufti compcnfationc clauda-
,
Sede- (ileum celerius clTc devoti, nili qui capiunt com-
moda donativi ? Quando amplius de noftra lut*
Ponit J3’ manicate recipiunt quam ftipendii jure prx lie-
tur. Atque ideo providentiam noftram , qux ora-
0 ,

?«4rr.
»cs Rei pub. partes fub exlegi favore circumfpi-
tur. Nam fi liberalicacis noftrae caufa tradetur,
nos potius voluntaria tributa folviraus ,
qui for-
cii, otdinaflc cognofce ; ut Coloflxo viro illuilri
tunas omnium fublcVamus.
pro laboribus & meritis ad Syrmienfem Panno-
niam deftinato juxu confuctuditu-m veterem 4 Suaqotmquc. Nin» tributi Si vcdigallt nomine,
,

dum memorato prxdii ipU, pollctlbrr; conveniuntur 1. 7. Impcia-

vidualia prxbcancur quatenus ,

;
tores Dcmoftncn. advcrlus Timo-
D. de publican.
viro necellaria fuerint prxparata, locus injuftis
,

cratem ait tributa nona corpotibus . leda podclfioni-

prefuropeionibus abrogetur. Dtifciplinam liqui- bus, fcu fundis deberi, T*s«i«a»e^t t*k1 »'4m5 , i t*
ftiftiplirwm
poteft fervare * jejunus exercitus , dum
nan potffifrr- dera non :»U4 T* OJHASI». m' 'Of i-T» t*t«* iiSJtjiui*'. 1 . I.

Ptrr jtjunut quoddccft, femper praefurnii

armatus. b Habear
j. C. li proptcrpubl. penf. & tic (ioc
Si ecnfu , vel rcliq.
rxtrriiaw. quod cmattuc cogatur cogitate, quod auferat. tunj coinp. non poli. Legem de publicanis Si vccHgali-
e Nccefliras moderamen non diligit nec poteft : bus nonadvctlus liomincs , fcd adverftts rem feriptan»
Suffitu
quod nequeunt cuftodirc pau- elle Jocet Quintii, dedam. 541. Salvian. lib. j. de pro-
modir.tmtn imperari multis ,
videntia. Ftrn,
nttodihgit . ciuimi.

« Jejunos exercitos, tn , cur tam multa annonx mi- EPISTOLA DECIMA QUINTA. |

legibus jure
litari noflris quodam lingulari conii ituta
fuu , de quibus
alias. Fom. Benenaro Viro Senatori Theodoricus Rex.
4 Ad bellum gerendum tria funt necellaria , ut puta
apparatus pecunix , commeatuum , armorum i clt- robtu
que annona adeo necellaria , ut qui fiumcntum , ne- Statuit ,
utviginti unum Dromon arios
ccllariuquc commeatum non pr^parat , vincatur line in locum defuit florum eligat , vi-
os
fetro, & in eo culpare hodiernam incutiam poflumus,
fi
refquc eorum probet.
cum fere mendicitas ad omnem dclpctationcm vocat
armatos i nam ut cum Imperatore loquar , miles non ri-
met nili veflitus, armatos , calceatus, 6c Catur, Si ha- Se magnifici viri Comitis Patrimonii
L ludii s
V«ds aliquid in zonula. BnjJ'.
b Habeat quod emat. Miferrima omnino «aurcnlis I fuggedione coeperimus * temonarios vi-, D
 * -

Liber Quartus,
gmrl & tinam de conftttuto numero mortis in-
commodo fuifle fu bt ractos. Unde providentiam EPISTOLA DECIMA SEPTIMA*
noftram , cujus dl proprium ,
quod cafu fubdu-
cicur, reparare conlilio ,
hoc flatu ille cognofce ; ut Id* Virofublimi, Duci Theodoricus Rex*
fupradi&os Droroonarios probare line aliquadu-
biranouc feftines -.qui tamen ad hoc opus poflint Praei pit ut Ecclefta Narboneufu pojfefftonet
,
* idoncittpcriri. Remigum enim labor operofusva-
ab aliquibus pervaforibus occupatas , re
lentes animo & viribus quxrit, ac confidentia me-
tis procellis obviare poilitundofu. Quid enim au-
fit nendaseuret.
dentius quam illud infidum ac vaftifiirmim mare
,

intrare parvo navigio quod elu&ari iacir defpe-

,

radoois fola pncftjmptiu ? Quapropter juffis te

noftris hanc cautelam convenit adhibere , ut que-
D
nulla
Efinttam rem ab antiquo Rege
men conflat rationabiliter
volumus ambiguitate titubare: ouia decet 0 '<"(•***
efie
,
quam
decretam^
fi-

relam de congregatis debilibus non lacias, cum firmum cfle , quod commendatur probabili jullio-
* Imp* mt. * uos robuftillimos quxliifTe cognofca*. nc. Cur enim priora qtiaflcmus , abi nihil ell, prtbdbili juf-
quod corrigeTC debeamus ? Atque ideo prxfemi /» m«.
tibi aucloritatc prxcifiinus , ur polldlioncs Nar-
a Comptrimut Dromoturios. Dromones navigia
celerrima qajfi cnrloria a Jufkiouno vocantur in I. 4. bonenfis Ecclclix , lecundum prxcclfs recorda-
C. deolf. prif. prxt.art. quos edones Latini appellant tionis Alarici praecepta , a quibuflibet pervafori-
i celeritate, ut reflatur Nonius, Milites, inquit, confli- bus occupat* teneantur, aequitatis lacias contem-
fuas , qui poflit & ipfum trajoSum (crure , & omnia plari jnc reditui : quoniam * verfari nolumus in
* MSS. *d-
quxi.umquc inpanibusHifpanix vel Gallia: five Jun-
corum aguntur, viro (potabili duce denuntiare :'in quo
,
Eccicii* difpcndio ptxfumptioncs illicitas, dum *

tuje^o etiam Drott.oucs quantos providetis , ordina- nodra deceat tempora, fcdarcconftifa, Elio con- d# ic(

ri facias. Ifidor. 19. Eryinol. Brtjf. tra talia omnino loUicicus, ut quies bello clarus, Eultfiubc-
* Dromones erant navigia celerrima , & expediri civilitate quoque reddaris eximius. Sic Se arma *m.
«CUifus, quorum meminit infra lib. j, epift. 1«. 1( 1 ?.
tua, Deo juvante, corroboras, fi juditiam me-
qux naves curlbrix vocantur , ut apud Sidon.
alibi
diocribus lervarc contendas. Improbis enim po-
ApoU.iib. i.Kpitl. e. Inde igitur Dromouarii dicti, qui
erant Remiges Dromonum. Jur. tuilfc relidere ,
non prxvales excufare :
quando
omnes tibi libenter cedunt , quem gloriolam in
bellorum certamine cognoverunt. Ignavus forti
EPISTOLA DEClMA SEXTA.
audacibus jubere rui poflit : nemo plusprxfumcn- Kew* plw
Senatui Urbis Rom* Theodoricus Re» tibus imperat ,
quam quem fua fatla commea- prufkmtmi-
dant* bmimfir**
q»jm qmem
Renuntiat fe Arigerno Comiti , quem ob pra- fmtfafl*

clare gefla laudat , Romana Vrbis difei- EPISTOLA DECIMA OCTAVA, mtnd^s.

phnam commif/ffe ut illi parcant

Annx ViroSenatoti , Comiti Theodoricus Re»
omnes, jubet*

Decernit ut diligenter inquirat , num LaU‘

U Tiliratis publica: caufa,

mus femper fpe&at , virum illullrcin Co-
tnirempArigernum, civem pene vedrum, dudniu
quam noder ani-
,

rentitu Presbyter effoffis

eris ihefaur os invenerit
mortuorum [epul-

ad Gallias xilimavimus dirigendum ; ut ejus ma-

htriutrm
turitate conlilii titubantium potuifTcnr corda fir-
mari. Novitatem quippe follicitam prudentes
Convcn l halwrt rodiores ; ut quemadmodum tue-
‘
C Onfuetudo cd nodrx clementiae
nobis fidei
,
probare
agenda committere; ut ciim judi-
ces delegamus prxdidos tratdatu maturo , locutu
*

<f*w« T/iT
vtwhablrt
Dtvitx formatus ordo, decurrat inditura devotio. prava lu-queat invenire furreptio. Dudum fiqui-
rtfiortr. His rebus ad nodra vota compofuis , &: gloriam dem ad nos multorum fugg.-uionc pervenit, Lau-
civilitatis retulit ; Se quod inter vos didicit dili- rentium Prefby rerum edollis cineribus fiincflas
genter odendens , bellorum inlignia reportavit. divitias inter iiominum cadavera perfautatum,
Quem defideratum ,
licut putamus , certui vcftro concutTioucmque mortuis intuli fTc, quemopor-
^
reudidimus ; ut qui vobis longa aetate placuit,, ree viventibus,quieta praedicare, a Non abjlimiif-
nunc gratior fiat.cum cum adjecta bona commen- fe perhibetur tam crudeli contagio piis dicatas
f, u
dant. Quapropter dilciplin.c fe prxfati viri Ro- confecrationibus manus , aurum cxectabtli qux- ntmbmth-
manus ordo rdlituat, ut quod quieris amore prx- liiflc fertur affcclu,queinfuam dccuiifer egentibus uf*’
cipirur, devotis animis impicatur ; quatenas Se cx- dare fubdantiam , vel fub aequitate colledam.
- teflibus tollatur licentia , & quod optamus maxi- Quod ce diligenti examinauonc prxeipimus inda^
mi , locum nequeat invenire vmdi&a. Si qua garc ; ut It veritati di«da perfpexcris tonvenjrc,
etiam per ejus ablcndam culpa provenerit , intet nominis ambitum eo tantum hnc concludas, ne
vos jullitix confidcrationc corrigi», licut nobi- poflit aurum fupprimere , quod eum non licuit
litati vcllrx convenit agere , cuifempcr probitas invenire, b Scelus enim , quod nos pro facer*
placet : quoniam nos fpecialitcr in junxi fTc co- dotali honore rcliuquimus impunitum , majori
gnofe ite , uc error , qui ab ausioribus luis minimi pondere credimus vindicandum.
fueritemendatus , legum dillriclionc rcfccctur.
Pareatur ergo, P. C. viro multis
temporibus jam « Non nbfliouifle perhibetur. Not» fcpu!ronunoflj
cruCtc rvc/as fu i fle j tcft.Wot Veteres 6i Horat.Odc
probato , cujusnecdTecd praedicanda fcqui , qui ,

le hadlcnusfub vedra omnium laude cradtavic ,&

i<. F.poJ. Virg. 4 An.
. Bro/f.
b Scelus eoim quoti nm Btc. Sic in. legibus Vuifigo-
in tanta frequentia nullius reperit advola judi- thorom lib. 4.tit. C. Deo pocids viodiCirt ia relin^ui-
cia- iuus ,
quMu uodio ielciudcudapidU.iodi./i.»Lmus. q»r.

Digilized by Google
 ;

66 Cafliodori Variarum

EPISTOLA DECIMA NONA» Q UamvisciftcaciamtUiim infifterc ereJamtte

injunctis, fle ftudiosc dcfl.*derc, quar no-
bis cognoveris difpliccrc : tamen follici um ad-

monitio noftranon deferir , ut inftru.rior rcJda-

Gemello Viro Senatori Theodoricus Rex.
ris, dum infra p^ptis Brevibus definita fufecpe- *

iis. Proinde ordinario noltra nulli videri debeo

Scribit fe remififfe ad prafens tempu.- folktio-
ingratarum ncccllitas temporis cxcufet onera juf-
nem fdiquatici in frumentis , vino , Qr ‘ ' •*-
lienis. Efto iraque ad injunda follicicus qui i li- :
‘ **“*"*
oleo , ut copiam p olfit profare cet fit fempee adhibenda , maxime tamen ut ilis cft

provinciis. iu nccellitace cuftodia. Parebis ergo conunoni- c *p»iUn

tus, ut lic pofltrcum Provincialibus agere, quem- mtcrjput*

D Ecet Principalem providentiam defla refo-

vere, ut afpcricatcm cafuum mitiget lenitas
julfionum. Non enim fentitur incommodum , li
admodum nos eis refpicis velle pra.it are ; qua-
tenus fecurus de noltra graria confcquaris, quic-
quid follicitus de pravo Audio habere contem-
quod per advcrficatcm conflat oppreflum , con- pferis.
Silitpum ceflaprofpcritasoftendcrit fuWcvarum. Siliqua-
fr*jUn*. fici namque prxftationcni , quam rebus omnibus EPISTOLA VIGESIMA SECUNDA*
nundinandis provida definivit Antiquitas in fru- ,

mentis, vino, &

oleo dari pnefemi tempore non Atgolico Vito Illuftri ,
Prxfedo Urbis Theodo-
jubemus ; ut lue rcinifiio folurionis copiam poflit ricus Rex.
prorftarc provinciis, fle refpircnt aliquatenus fclfi
prodenti i falubritate decreti. Quis enim ad ven- K.mett fe ab eodccepijfe Baftlium , at /fit e Pro
dendum non incitcrur largius , cui fulica difpen-
textatum magic.tr um- artium fu iffe acenfa-
dia fubtrahuntur ? Porrus noftros navis veniens
&*ano /Vt- non pavcfcat;ut certum nautis poflit eflerefu-
tos ; &
decernit , Ut quinque Senatoribus
em y.itT plu' gium , li manus non incurrerint exigentiam, quos fecum affumptts , adbibito quoque Ariger-
frequenter plus affligunt damna, quam folent nu- no Comite , hanc catifam juris ordine eufo-
dare naufragia. Sit noc forfican lub quiere tole-
nmdutn nunc autem , dum Provincialibus prx-
dito examinet , &fi reos compererint ,
lo-

frltnt nttdtrt :
gum dijtriclionc plciTant.
n* *jr*£i4. ftarc cupimus , mercium dominis interim conftt-
larous.
a T Ntolcrabilis eredTus cft, qui ftipcmx Ma-
1 jcftatis aflvdat injuriam Se oblinis pietatis fitprm* Ma-
EPISTOLA VIGESIMA. crudelia fedatur erroris.
,

Quem enim fperavir ve- j$Aim*0g

nix locum , qui reverendum contcmpfic Aucto- Banmjmn*.
Ccbcrich Viro Senatori Theodoricus ReXa
rem ? Abfcedat ritus de medio jam profanus : con-
ticcfcat l poenale murmur animarum. Verfari non
^
*
|V
^
Decernit , ut unum jugum Ecelejia Conflant ii licet in magicis artibus temporibus Chriftianis.
Zpifeopi piet. U e Principum collutum , Magnitudinis iraque tux relatione compcrimus, ttmpvTibu*
& ab ujnrpatoribus detentum ,
* Baiilium atque Prxtcxtatum * artis finiftrx jam-
,
cjrifl,4nk.

rejlituatur. diu contagione pollutos, in accufationcm rui exa-

hiinis pcrfouamm intentione deductos, .Super
qua re noftram te «fletis e fpedare lententi tm ; ut
t dcftderamus locum beneficiis invenire , ut
mandat
S titulos poilimus noftrx pietatis erigere» quan-
»6 magis aliena beneficia inta&a volumus defendi,
confidentius fiat
,
quod
audoriias. Sed nos, qui nefeimus a legibus dif-
pictaris noftrx

cft in omnibus mode-

qui propria cupimus fponte largiri maximi crepare , quorum cordi
:

ratam renere juftitiam prxfcnti audoritate de-

quando & illud confcicntix noftrx reponitur, ,

cernimus , ur e quinque Senaroribus , id cft,

quod de fifco fub antiqua folemnirare prxftatur?
magnificis, fle Patriciis viris, Symmacho , De-
Proinde viri venerabilis Epifeopi Conftantii fup-
cio, Volufiano, atque Cxliano, nccnon illuftri
plicationc compcrimus facrofandx EccleliX
,
viro Maximiano nane caufam legitima exami-
ipfius unum jugum , veterum Principum pietate ,

natione penfetis. Et per omnia jutu ordine cu-

collarum fle nunc quorumdam ufurpationc vio-
crimen , quod incenditur , fuerit com-
,
*ft odito
, fi
lenra retineri. Sed quia nos uti nullum volumus
probatum ipfarum quoque legum diftridione
fraudibus fuis prxfcrrira cilm in difpendio pau-
,
,
plectatur ; ut rei abditi atque lccrcti , per hoc
perum detcftabili mente verfetur prxfcnti au-
,
vindidx genus a culpis talibus arceantur, quos ad
doritacc decernimus, ut ea qux retro Principum
leges trahere non poreft incerta notitia. De qua
conftircrint humanitate depurata, fupra memo-
re illuftri viro Comiti Arigernoprxeepta direxi-
rara Ecdefia fine aliqua imminutione percipiar
mus ut, omnium violenta defenfione fummota,
manente prrna etiam pervafori , qui fle Verertim j

fi fe occuluntad judicium protrahat d impeti-

,
dona , fle Ecdefix probatur violafle compendia.
tos, fle vobiicum in hac caufa refidens, nec op-
primi faciat innoxios , nec leges linat evadere cri-
EPISTOLA VIGESIMA PRIMA. minofos.

a Intolerabilis cxceflu*. Tota hxc epiftola eft d«

Gemello Viro Senatori Theodoricus Rcx« magos dandos cflie judices declarat,
aric niagica , «e io

quoniam inquit, veruti non licet in magicis aitibua

,

temporibas Clitiftianis. Cum autem magi apud Per-

Admonet , ut fit ad injuntfa follicitus , ne-
faspoiiflimum Deorum coitui vacare folerent in tan- ,

tum poftea auCla eft eorum vanitas ut nou fialum o»-

eejfit.it e temporis id exigente . , ,
 . sU- 9

rw •

Liber Quartus. 6?
fcrvarlpne fidetom firtnra prxditatr ,
feci anibusqul- volumus ,
quod Opinionem nOftt.t pietatis ac*-
buldain &' maleficiis fl( Icilc Ic omnia , & facere polle
'cumulat.
,
p lufiicreotur. Btrff.
b 1'ocnalc murmur. JafKfiiamit Novell, lif. H Jnc F.pillolam A prxcedcntcm clut Oard. Raroniut
dixit, id cll magicos (u.uirosjnrcrpretejuiijan .
qui tom. &. Annat, ad An. Chr. {04.
fiuor manibus accisis. t. <. C. de ma^cSc. & mathem.
A jkKui ‘tudcrttiu* lib. I. contra Symmachi relatio-
Mm,
1
EPISTOLA VIGESIMA QtJARTA.
Murmure nam maipco ulmea «rtifeieuras.
Atque iepulcrajc* fclre inC^iutarc favilla* * Elpidio Diacono Theodoricus Rex;
Ccdrciuis de Apollonii Tyanci prxfliaiis pag. ^r- a».
ab ejulatu ad fcpj^cbr* deduc it , wempe «»• Concedit facultatem adificandi quibufdami
& )i*t ,
C jff <Jfl ti( -re»*cSir t* iiivT*
loca Spoletina civit,itis jam vetujlate con-
•ina/urirff yniffumt , tofli lib. cp. »*• Ttmrr
r Spertare. Proeapeflare: urcontra .expetant .pro fectis , modo publico afui non deferviartt.
fptftant , t. j. C. de rcd.alt Paul. II). l.tit. 9. lib. j.
tu. 6. lentent. F*m tj Nlucrum cedunt , qu* benemcriiis conferan- 7n luctum
ctjm»1 tju/r
t Ouinque Senatoribus. Tkeodorictu boetoco jubet
Argolicum l’ ude dium Utbiquinque Senatoribus adlri-
I tur ;Se de ipfo munere magis acquiritur , cum
btatmmiM
,

optimis digna prarllamnr» Petitionis tuar proinde cti^tntmkr.

Mus, de crimine Ralilil atque Pfxtextui cogoolctrc,
qui Ittls finillij-, id cll magtex rcidefcicbamur.Vulcii- tenore compcrimut , loca in Spoletina civitate,
tinianus etiam , & Valens m I. to. C.Thco..dc male qur jam longo litu fqualor vetultatis «bnupferar,
ficis, quia ex ordine Senatorio taalcficiordm invidia fplcndorcm reparationis exserere 1 ut rebus anti-
quidam llrlngebancur , ideo illa negotuurbanx Prarfe- quitate confulw novitatis t acies adulta reddatur;
durx diicuticnda rcinitrttc fele inquiunt quod Ii quan-
do ejufmodiqua-flio incideret ,
quae
:

& PrxfciSoUtbi nnn
commodi! definiri
& beneficio ruo rediviva confurgant\ qux anno-
ad Principem recurrendum
potire corruerant. Qtied nos , rcfpcihi
firare ificlinat a
,

erat , ur lique: ex d.l 10. ipalcncit. lex autem ul-

C. de meritorum tuorum, Ac impenii longa fcdolirate
tima. Cod. Tlicod. de jui ifd. oinn. judicum , nomiiu- animo duximus annuendum ; ne
fervirii, lilscnri
ttnrcavtt , Ptxfcdlum Utibs non pofle cov,nofccte de
Se vocis jullapofcentium tribuatur cftc&us. Se ci-
c aula criminali Senatoris , nili adhibuerit in coufiliuni
vitati reparationis crefcat ornatu v. Atque ideo pe-
quinque Senatores noneicddt ,|ed forte duilot, ne de
xrapite atque iunoceuua alterius judicio c Icili judicent! titioni tua: robur prarfenti humanitate largimur,
& addic id jainpridcm Ihtmuin fuitlc. Sane 1 . ij. cod. ut porticum cum areola poli Turafii thermas , fi
C. Theod. de accuCoflendic etiam quinquevirali fudi- tamen a publico ufui non defervit, abfoluta libc-
cto finiri apud Prxfcdlum Urbi crimen tnftituium ad-
ralitate potiaris quia in licendam reparationis
: to litetnitm
verius Senatorem , r et atque (pedatos judices fponte
delectos adhiberi tantum forte ducto*.
accipiuntur potias praemia, quam donantur. Hac rtptTjt.i.m
, fcd Hroff".
.Uc,p:;nt!tr
<t Impetitos, IJ cft, acc u fatos j nam F.p ftola fcqueo- igitur aticloricatc Influlrus , in fupradidis locis
f»u*s pr*-
*iait, impeti accuratioifc. F.t lib. f. Epilt. j5.btlib.14. xdificandi fume fiduciam; nec aliquam i m pofle
de accul .t. C.TI1. J»r. rum metuas quxllioncm cum te & civitatis nita-,

tur utilitas ,
& Principis reverenda voluncas»
EPISTOLA VIGESIMA TERTIA.
4 Publico. Cum hac tamen exceptione , Si publico

Arigerno Viro llloftri , Comici Theodori- ufui notldelctvit. addit &. altetur». Ne vicino quoqic
olTtci.»ixdifkcatiunqpus. l. i. 1>. ac quij in loco publi-
cus Rex.
co. I ttr.er.

Pracipit , at B 3filium <jr Pr.ttext.unm magi ex EPISTOLA VIGESIMA QUINTA.

artis infonulatos , er fuga elapfos qu.tr.tt,

dr repertos ad judicium Quinquevirale Argolico Viro Illuflri ,

Pnrfetlo Urbis Theodo-
ducat ,
quo cauftm curet dijeuti , & Ji- ricus Rex.

Statuit , ut Petrus genere clarus , & Senatoria

Q
ti:
UamvIs oporteat commiflam tibi difcipli-
nam Roimnx civitatis in omnibus cuftodi-
tamen in tis maxime (ludiuliorcflc debes, qu*
dignitatis Candidatus
fecundum prijcain con\uetudinem
, voti (ui compos ft.

Onflar eum de fe prxfutficre , qai ad Sacri

nnftri tibi au&oritate delegata cognofcis; ui cir-
ca te augeat gratiam curtodira juftitia» Se. augmen-
ta fumas nenti i judicii
,
qui nobis ha&cnus de in-
C
fng
Ordinis cupit tatligiaporvcniic. Merita enim
»cmm bonar^ appetentia: nilus, & m qualitatof* *??*’

tegritate placoifti. Prxfcdus igitur Urbis fui driiderii poicft mens hondlacognofcLQiiiscnini» , tt

nobis relatione declaravit , Difilium, atque Prx- paloelhita- anis ignarus in ftadium IttClaturus in- i
.fjrr,i p»-
trxtatum magicis artibus involutos, impeti accu- troeat? Aut quis certamini mifcearur nth+ ,
quod vir- t*flm
farione multorum , quos clapfos imim.tr mentis ttstis confti entia non fuadet ? In ipfis conatibus n,Pic g**f-

alienatione cuftodum.Eos te prxeipimus ubicum- xgtalanguefcunt , qux meritorum prxfumpcitv*

que refertos ad judicium Qujnqucviralc ducere, nibusnon juvantur. Prxeoniorum ergo profdlto pratUtium
quod in prxfcnri negotio noftra delegavit au&o- cil,collegiuindcfidcrai1cfummorum:bonumque *P>
riras, ubi te rcfidcrcccnfcmus ; ut violenta om- de fe judicium tradit, qui (dfx gradus expetit dia
nium dchmlionc fummoti , hanc c.iufam difeuri gnitaris. His ergo delideriis pictas fe nollra It*-
facias legibus , & finiri. Ec li rei criminis ,
cujus benter in alget , qui etiam in ipem erigimus voca
i

impetuntur, ftferinr approbari , fententiam fu- marcentia ; ut dum provectus quxrirur probita-
,
bcant , quam juris definita fanxerunt. Si vero plus amentur. Proinde Uluftris Magnifi-
tis jludia
innoccima eorum dctclbbili pulfarur invidii, centia tua Petrum- parentum luce confpicuum,
,
opprimi cos nulU ratione pariatis quiain om- fuaque gravitate jam Senatorem , in album Sacri
nibus caulis , confidaationc diviiu
:

, Ulud ficti Ordinis fecundum prifeam confuctudincm cucc(

1
4
• Lij
 :

68 Caffiodori Variarum
«ferri; uc Se tanto catut proficiat numerus . Se Idtsmulto acerbiora fubjUngni s, ut qualtlxfio ve-
\
Candidato de Sacro Ordine crefeat ornanis. niret ad preriom, icafcclus proprium enormi exa-
ctione taxatum clL Atque ideo jufti in illos pie-
EPISTOLA VIGESIMA SEXTA. tatis nollrx iraconfurgic
,
qui bchigna * julfain *J" r - lt
V‘-
truculenta minideria mutavcrunr.Nam qux erunt /UTA '

Univerfis Maflilux condituris Theodori- refuda iupplkan tibiis , Ii &

nodr;* beneficia vnl-
ticraminr * Proinde
cus Rex. prxfcnti jullione cen femus,
ut quicquid fuprafciiptus Amara commodi no- '
Confirmat immunit. \t em ,\ Principibus illorum mine de caulis memorati fupplicantis acccpir,
regioni coll.xt.xm , er promittit Je eos ab
omni gravamine liberaturum , rclaxatque
*“> ‘| uuu ium.iii.uc lunilil c\-
tu ecn(Hm prajemu anni .
tortum. De plaga verb quam eJudo gladio te-
, p, ,f,Ttem-
merorius prxfumptor inflixit , ad judicinmCo- rinteemj^t
ibenti animo antiqua circa vos benefici* cfi-

Strvtrtttr-
L ftodimus , cum nova
dare cupiamus. Servate quippe renui nos ignorac
utilitatibus veftris prx-
initis Du.tjc fr pe dictasSaio te compellente ve- wtnum.
niac audiendus ; itt fecundum edictorum feriem,
qux raal&commffla clarucrinr, fine aliqua dilatio-
imnei^mrai Immanitas; & novellis decet blandiri beneficiis, ne componat. 4 Tuitionem vero poftulanti con-
w ***' poli longa tqpipora redituris. Proinde immuni- tra inciviles impetus ex ftollra jullione falvt civi*
tatem vobi$,quam regionem velitatu cuullai Ptin- litate prxltabis, non exemplo accufati, fcd con-
cipum privilegio coufccutam hac audoritate lar- , lidcrationc decenter clc&r.
gimur nec vobis aliquid nova* prxfumptionis
;

patiemur imponi , quos ab omni volumus grava- * Tuitionem. Nodrates, famve-gmr/tr , vocatu, di qua
infii quoque lib. 7. forni, jp. F»m.
mine vcndican. a Cenfum prxtcrca prxfcmis
anni relaxat vobis munificentia Principalis ; ut Se
ilia polfiris accipere qux vos non contigit podu-
,
EPISTOLA VIGESIMA OCTAVA»
fit fer. .
| a fft # |pfa en m p Cr f e & a picus, qux antequam
j
'
dedatur precibus, novit conhderarc latigatos. Dudr Viro Senatori , Comiti Theodori-
cus Rex.
• Cenfum prxtcrca prxlcntis anni , &c. Concedit
Theodoricus Matlilicnlihurccdus immunit tccmrquaii-
Illum conflituit Judicem confit Sajonis Ama-
xloaurcm c<rpcritccufus , non fatis condat j alii enim a
Julio Cxftrc putam , alii ab Augsdo , Bc melius ineo r* y qui vulneraverat Petrum.
judicio, ut tclbntur Florus ac Livius : iJquc accidifle
leptimo Au|>udi Confuiatu ex Dione difeimus. Hujus
Onfeiemiam probimils,cui judicanda com- rW»m*
aotan ccnfus duplex modus: videntur enim tributum &
in capita contui ille, & in agros, lacus, pecudes, aiiaf-
V-/ mittimus tquiadignuscll inter alios fcqucn* nr» co«-
da flPfrpnfrC qui
n.l decernere, nili fibi inn>)nm «mTi..
fiki modum nn riii«v ftumUfn-
.11 legitiinx ‘ritnXu
qu- facultates: in capita , inquam , ut apud Am. Mar- vifusell 1 i

ccllinum lib. 11?. videre cf: i in agros j apud Jurilconiul* convcrlationis imponere» Petrus itaque virfpc-
tos cit. de ccolibut. Bnjf. tlabilis Amaram Salonem hodrum
qui contrario ,

omine pro ejus ruitione dire&us cd,cdu&o gladio

EPISTOLA VIGESIMA SEPTIMA, fe aderit vtilncraflfe , defenforemque feci fle, quod
vix inimicus potuidet audere. Hoc te Se legitimi
Tezurzat Sajoni Theodoricus Rex» volumus difccptationccognofccrc , Se probabili
fcnrcntia terminare quatenus nullus tcnrare au-
;
illi committit Petri tuitionem ,
quam ab fus Iit
,
quod nobis difpliccrc cognofcit.
Amara Sajone , eo quod Petram voluijfet
occidere , aufert \ & jubet , ut quicquid EPISTOLA VIGESIMA NONA*
commodi a Petro acceperat Amara , in du-
plum re flituat , atque de plaga inflicta ad Argolico Viro Illudii , Prxfcdo Urbis Theo-
doricus Rex*
judicium Comitis Dudx veniat audiendus .

eum
D ErcItabilis dl quidem Omnis
quicquid contaa leges admittitur juda cxc-
,
c ratione damnatur fcd malorum omnium proba-
:
injuria ,
Se
Reprehendit ,
quod mandata
proprio commodo duttus nondum exple-
verit : atque decernit ,
Principis,

ut jujfi
tur extremu, inde detrimenta fufeipere, undccrc-
fine mora facejfat .
debantur auxilia provenire. Exaggerat enim cui-
M*jH, ree, mi pam in contrarium verfa crudditas , Se majus rca- Ql loci vedri cogitaretur autdoritas : fi
* reve- • Aliqaiie*
5V}.P?
ndu **
ft » inopinata deceptio. Vir fpc&a- OrentixeuraRomanx ; ulcro debueratis expc- gvnt, Rtvt-
“ilisitaque Petrus admirahda nobis forte Con- tere , in quibus arguimini. Quid enim prarfenti
tefti».
quedus cft.Saionis Amarx tuitionem quam ei tempore potuidis * Culmini urbano tam pro-
,
contra violentos indullimus in fc potius fuifle prium, quam Senatus crementa cogitare, quan-
,
grafiatam; ita ut illum gladii in fc demerfum ali- do ferae Prxfulis proficit , quod Ordo Sacer ac-
quatenus podium retardaret objc&io fubjclta : quirit ? Sed quantum viri daridimi Armentarii
cd vulneri manus qux ut in tocum truncata non cedatur mifla fuggcdio.in contrarium foedo ambi-
,
caderet ,
januarum pcrculf.i robora pra*diterunt tu de mora quxtitis commoda , cujus vos optare
. jur
T axjik *
u bi ladaro impetu corufca ferri acies corporis dcbuiflc condat augipenta. Quid enim amplids
extrema perdrinxir. O
exccrabilcm cafum ! Im- eflepqflitincongruura, quam noftris julltunibus
pugnavit hominem auxilium fuum, utfolatii nro-
fperitate fubcralta crevit cxdcfcniionc ncccllicas.
expeditis fupplicaiuium vota fulpcndere, & poft
fecrx prxeeptionis aifatum fi elici fes ed adhuc
, ,

ogle
 *

Liber Quartus. 69
Regium fufi*ndiffc judicium ? Sed dos, quibus Dcfc&us cnitn rernm aut eo nfil i um titubare , aut
cordi cft poft primam culpam non ftacuu dcfidc- Vires arguit defuifle. Quapropter Sancitas vcftra
;
rare vin dittam.ad adtnoni c ioficm poti us }u(fa co 11- a tali oblocutione refugiens ,
qux in aquxdu&tl
verrimus : nefit noftra diftri&ib nimia, quam le- reficiendo probabili cura ex noftra auctoritate
non przccdac. I Jcoque prxlcntfau -
nis patientia fu (cepit , celeriter ad effedam faciat pervenire.

Ctontaic decernimus, ut jnllionious noftris nulla Nam quid apius ,

quimut liticini plebi provU
hwn dilationis calliditas aderatur : quia non habet vc- dear aquas fjmftufiinu* ille Sacerdos ; & humana
vaiuthtnm, nixlocnm, qoi delinquit admonitus; pfovidcnriafarict ,
quos etiam miraculi spafc ere
fu/ dWinotfjl debtti (fet ? Imitatis enimanriquiftiincim Mofcn, ***>& mru-
4 Culmen urbanum. Prxfofturx urbana: Jighitasom- qui Ifraclitico populo longa ariditate iiccaco , de
nrtutbanut Magillritus fuperabar. I j. C.dc oft.prarf. (axi ftcrilitatc a copiofos latices eduxit ; Si ad im- ,
uib. Symmach. lib. 1. cpHi. 11. Urbanum Prxtulem,
plendum miraculum , inde fecit currere humidos
nofter Cafliod. fu perior: s lib. epift. n. dignitatem ho-
rorum tueat : de quo iofra quoque lib. 6. forni. 4. liquores , ubi erat ficca durities. Tu autem fi fon-
faxorum * •fd.NI*.*
for*. tes irriguos conftru&iouc deducis, hoc
Cam. o.ijVi •

labore tao prxftas populis* quod ille miraculis.

EPISTOLA TRIGESIMA. « Copiofo* taiiccs eduxit. Pfal. uj. Qui coavertii
petram iuftigoa aquarum, Scrupe.n in fontes aquatu. n.
Albino Viro llluftri , Patricio Theodorient f orner.
Rex.
EPISTOLA TRIGESIMA SECUNDA.
i Si c inceditur Curi e porticus licentia , nt fu-
per eum pofsit nov.ts febriens confbruc - Dudx Sajoni Theodotiens Rex;
re , dummodo utilitati publice non
officium , aut decori. Significet [e accepifc res Tuphe proferipti
apud Joennem Jub emifiione chirographi

f*4t
fttr.jt
eut^menmtt. D Ecet qaidcin cun&os patrix fur augmenta
cogitare , fcd cos maximi, quos Rcfpub. libi
fuinmis honoribus obligavit: quia ratio rerum cft,
fuijfe depofitM precipit , ut uvorem
Joann/s filiumque ejus Januarium conve-
*,
&
ffttrt.
uc cum ncccftc fit plus debere, qui vifus cft majoca
niet &
nifi libere Cos refi it nerim , ipfi
,

fu Li pe re. Porrcifta itaque fupplicarionc tertam*

veniant ad Coujularem Campani* juxta le-
• KHr. fc
*
Cam.CwM. es , Curbx porticus , qua: juxta domum Palma- ges audiendi .
tam polita^ loram in modum arex decenter inclu-

C Um
dit, fuperimponen Jis fabricis licentiam condo- in omnibus caulis velimus juftitiatncu-
nari ; ut Se privatarum allium habitatio nrotenda- ftoditi ( quia regni decus cft xquitaris alTc- 4 fdlt

rm , moenibus novitatis crelcar afpe- ftus in eis maximi qux fifei noftti nomine pro- rlt * l*n*tk
Si antiquis
} , xfteiM.
Ctus. Ita fit , ut quod per incuriam poterat labi, ponuntur ne quemquamdctedabilis calumtm iri :

manentium videatur diligenti* fuftincri : quia fa- invidiam Regnantis affligar. Patimur cnimfupc-
rfl
cilis cft xdi fi cioruin ruina , incolarum fubtracU rari falvi xquiracc per leges , ut inter arma fenvicc
cuftodia ; Si cito a vetuftatis deco&ionc rcfolvi- poftimas cnc vidores. Nam qUem licenter
fuhife-
mnoftobim- tui quod hominum prxfcmia non tuetur. Unde &us fuperat , non debellat adverfus. Marini ita-
,
tfa ntfiodii. nos, qui Urbem uirorc cupimus labricaruin (ur- que relatione compcrimus, resTuphx apudjoan-
gentium componi, facultatem concedimus poftu- nem quondam fub cmiftionc chirographi fuifle
latam: ita tamen, lires petita aut utilitati publi- depolitas. Ec quia nobis competere manifeftum
ci non oHicir , aut decori. Quapropter rebus (pe- cft, quod ad proferiptum poterat pertinere,* i leo ProferiOndt
ratis fc cimis innitere ; ur dignus Romani» fabricis prarfenr i auctoritate prxeipimus , ut uxorem fu- bonxfttfU
habitator appareas, pcrfcchimquc opus fuum lau- piadicti Joannis filiumque ejus Januarium mode- fl'» cxuxntnr.
da auiftorcm. Nulla cnimtes cft, per quam me* rat exeeurione convenias. Qui li * in rellata in- t-fid ><ire»w
.

lius pollic agnofei Se prudentis ingenium , Se lar- juftc fe retinere .ognofcunt , xquitaciscon idera- ( 04 .

gitatis effectus* tionc reftituant * minufve *id

:
,
competenti fpondo-
nc prxmifta , adConfubtem Catnpanix ventant ’

4 Vctuftatrs deco^Kone. Omnia tempus dcpafcinir,

legibus audiendi »•
ut coram partibus politis , re
aedificia quoque , Vkturiutlib. i.C.S. Plin. jIS. Cap.'*.
imminente, quod forma continet fan cliorium Di-
I. if. (i quando, t. C. de oper. public. I. fX.do.nui , de

lcg. 1. 1’uuliuus in 10. Nauli l elicis, bomtr.

valium , cenlcatur. Ita tamen , ut nullo prxjtidi*
cio , nulla injuria, nullo damno , innocentia prx-

EPISTOLA TRIGESIMA PRIMA. gravetur ne alienx accufationis invidiam, b

: tuam
tacere videaris oftenfanu

dEmiliano Viro Venerabili , Epifeopo Theo-

doricus Kcx. 4 QnoJ
ad proCrriptum poterat pertinere. Proferi-
ptorum boni fiicO applicamur. Authent. booadamaar
coiom. C.dc botu prolcrip. Broff.
lUum hortetur , ut perficiet aqueductum, b Tuam facere olil-nlam. Ut judex judica udo,

quem dulforitute Regis {ufccperat re- litem fu.i,n facere dicitur. Publius Munus Amici thia
.

fi feras , facit tua. for*.

ficiendum.

A D finem debet perducere

intentio vifa cft fufccpiftc
&a laudem pari unt i» ,
,

:
qux pradenturn
quia ficut perfe-
& vituperationem gene-
rant ,
qux in mediis conatibus xgra deferuntur*

by Google
 70 OfTiodon Variarum
debemus ne fient latentia ettm laude funt prodi-
:

EPISTOLA TRIGESIMA TERTIA. ta , ita inventa euan vituperatione videantur efle

ntglcfb.
Univcrfis Judzis Genua; conflimus Theodo-
ricus Rex. 4 Nullus
fe dominus ingeinftcat amifilfe. A jure
cra-
ftum. ThrLurus cnira , favente Paulo di vctavtqux-
,
»
'Confirmat privilegia qua eis leges iudul- Jam depolitio pecunia cujus noufrir at memoria, uc jat*
,
‘
do.niuum non habeat » fic enim iit ejus, quiMvcnit,
\
' ferunu quod no0 alterius Ut : atioquin li quis aliquid tel lucri
caufa, vel metus, vclcuftodixcondd.mljb tcrri.noa
cftshoCturfis : cujus etiam furtum fit. 1. jt. nunquam.
C*jbdU U- Uftodia Icgiim ,
civilitatis eft indicium ; Se
ptm civilit*- V—/ reverentia priorum Principum noflri quo-
D. de aequi, rer. dum. Scxvola lib. i . tcfponfor. a tuto-
j
re pupilli domum mercatus ad ejus refectionem
turpmdi- que teftatur devotionis exemplum. Quid enim fabrum
iodueix. Is pecuniam invenit: .qujrriturad quum
peni-
melius, quam plebem fub pnccpro degere velle neat. Refpondit Scanrola Si non thefauri focrum led :
,
juftirix , ut conventus multorum diTciplinabilium pecunia forte perdita , vel per errorem ab eo ad quem
,

. fit d adunatio voluntatum ? Haec enim populos ab pertinebat , nonablata nihilominus cjusc.tm ede,
r
tu-
jos i aeraa. 1 67. a tutore. D, de rei v indic. tam.
agrefti vira in humani convcrfationis regulam
.

congregavit. Hic ratio a feritate divifir : ne ar-

« 'bitno cafuali vagarentur , quos regi tonlilio Divi- EPISTOLA TRIGESIMA QUINTA.
•
«a voluerunt. Oblata itaque fupplicationc dc-
poicitis privilegia vobis debere fervari
,
qui Ju- A&oribus Albini Theodorico* Rex.
daicis inftituris legum provida decrevit Antiqui-
tas: quod nos libenter annuimus ,
qui juta Vete- Permittit ut bona Albini , (i per atat em liceat,
,
rum ad noftram cupimus reverentiam
Atque ideo pnefemi au&orirate cenferaus , ut
cuftodiri.
falvifque jufi it id , & legibus in integrum
refiituantur , in quibus per pravos contra*
quicumque legum ftatuta monuerunt, circa vos
. illibata ferventur; quatenus quod ad * civilitatis dhts gravia pajftts erat AifpetsiU.
’ 0yi
u ^umcordUteflc repertum, perpeti devotione te-
t*tl.
neatur.

4 Adunatio. Gellius lib. x. cap.t?. adunate melTen», fint ht/tri

^
tuduma Graxo.qui eodem fcnlii itiauii * & riiwfctftt
oniralrcre.
lubrica fubveniret. Obtueretur quippe innocen-
vocant, I. jo. Rerum, D. de ufucap. unita cotpora Se-
,
nccartib.i.cap, l.nat, quadi. ftm. tia,fi relaxaretur audacia
; effetquee undis fallen-

di ftudium fraus fubrepritium lucraretur efFe-

, fi

EPISTOLA TRIGESIMA QUARTA. dum. Et ideo prifei conlutmdinis fupplication»

\
porreda fuggeritis patronum vcftrum in annis
,
minoribus conftirutum , in facultatibus fuis po-
Dudi Sajoni Theodoricus Rex.
titis aggregafle difpendia : dum ignara pueritia
PutritU c<M-
Veeernit ut Isea adest
contraria gerit qui profutura putaverit; «Se nunc
, I rjn* grrit,
, , ubi thefami latent,
id tempus «raris agne quo lapfis poffimus per
&,fi inventifuerint , fifio
addicat pu- ignorantiam fubventre allegantes ut quod jura
,

:
,
rj
blico . tribuerunt , noftra quoque beneficia largiantur.
Atque ideo , fi petitio vcftra 1 veritate non deviar,
Rudenuz mos cft , In humanos ufus terris ab- & intra annorum fpariadeger.quibushoc benefi-
P dita talenta revocare, commcrciumquc viven-
tium non dicere morruorum:quia& nobis in folia
cium leges (acnrillimx prxftiterunt , nihilque
eft , quod jure contra referatur ; patronum vc-
*
AUi.W»*- pereunr, 'Scillis in nulla parte profutura ‘linquun- ftrum folemniter caufa cognita in integrum refti-
tur. Metallorum quippe ambitus folati* funt ho- tui, noftra quoque permittit audoritas. Ita tamen,

minum. Nam divitis auri vena fimilis cft reliqui ut omnia fecundum juftitiam legefquc peragan-
Aptt.i >/w terne, fi jacear : u fu, crefcit ad precium, quando Se tur : quia fic fupplicamibus contulere volumus,
ftfultd filllt, apud vivosfcpulra funt qux tenacium manibus ut cotum advemrios per injuftitiam non gravo*
,
•jneffBjfii mus.
incloduntur. Atque ideo moderata jullione de- ,

rucniuiu in -
«/Wnaftsc.
cernimus, utad illum locum , in quo latere pluri-
4 Minores contraftus libente non habent» Dion Chty-
ma fuggeruntur , fub publica tcftificarione conve-
foft. t»«s ntunput tniwi ijff nftt( i«-
nias ; aurum , ut dicitut, vel argentum fuerit
«5c fi
«^uC* M«t , »t aviceir *onr. Tam.
tua indagatione dctc&tmi compendio publico ,
4 Minores cowraAus liberos. Hxc narrat Ulpiid.
fideliter vindicabis ita tamen , ut abftincatis ma-
;
lib. 11. ad Edkium. obi ait infirmum elfe hitjufmocft
tius a cineri bus mortuorum quia nolumuslucra a. tarum conlilium, multis captionibus (uppolituni,mul-
:
quiri qui per funcfta poffunt fcelera reperiri.
,
tum inlidiis cipofitum: ideo auxilium cis 1 ’ixtor edicto

^Edificia tegant cineres , columrtx, vel marmora pollicitus cft , 6t advcrlbs captione» opitulationem.

ornent fcpuichra ; talenta non teneant , qui vi-

* Cor. Caro. vendi commercia reliquerunt. Aurum cflSm fcpul-
f
Infidiatnium laquei. Jnfidir pro dolo , Luit, C.
de icimlic.lib. ir. l.pen. fi.dcjur. dot.Lantcpcn.C.de
Mtn. chris juftc detrahitur, ubi dominus non habetur: do|. ubi quod ante indiciis legebatur pafiim mciito
Ntn rf) cupi- ,
, ,

iromo culpfc genus cft , Inutiliter * abditis relin- in iillidiis , doftj viti muunt. Ideuque probanda cft 1.
ditnt tripa*,
quere mortuorum , unde fe vita poteft ft. Ac orare pco. C.dc dol.Joan. Fabri Icftio, qui quod poftea alii»
•ju-r uuilm / ir
pUeere video , non ex indiciis , fed intidiis legit quod
douunut tn- viventium. Non cft enim cupiditas eripere qui :
, librimanufetipti confirmant , «t confimiles piris loci L
Stmfcu mi- 4 nullus fe dominus ingcinifcar amififle.
Primi ulr. C. de re milit. in fio D. de jure dot. Hiuc lufidiis
fa- enim dicuntur autum Eacus,argcntum Indus Rex -foitunx , I. ult. C. de nccelL bu. inft. f*m.
stui primi
luumtortt
Scythii reperiffe , &
humano ufui fu mina laude
mtri & *r- tradidilfc. Quod nos in contrarium negligere non
gtnti.

Digitized by Google
 Liber Quartus. 71
quam adverforii videatur quxfiiflc detrimentum.
epistola trigesima sExta. Qii.ipropfCr fi nobis jubentibus judicata cognofi-
I nccconRatadveriarium provocafle Irgali-
citis,
FauRo Prxfc&o Prxtorio Theodoricus Rex, ter, finitum jure
negotium in fua facias firmitate
manere : ne looga qtixRio litigantium non tam
Significat fe Provincialibus Alpium Cottia- augeat patrimonia ,
quam evertar ; & quod fit
r
ambitu caufo videatur efle difpcndii.
•
:+»
rum a/fem publicum per 3. Indictionem lucri

relaxaffe quorum fata tran (iens

,

Vioccndi votum. T\ipinian. Videtur , inquit he-

•
. rut
, ,

exercitus vafiaverat. redilucuum debere , cum auioiu» litigantis , X obti-

nendi voruiuh.tnc opinionem admittat,!. 11 iantionc,
adi. Falcid. >»ni.
friviitntifft Rovidcntillimi Principis gravicerimmi-cft
mi tfi Printi-
fugratiher
P nutis relinquere tributariam functionem; ut
redivivis Rudiis act implenda folcinnia recreen-
,

EPISTOLA TRIGESIMA OCTAVA.

imminutu
tributa rtlin- tur qui prclfi damnorum acerbitate dcfecermnr.
,
FauRo Prxfcdo Prxrorio Theodoricus Rex.
tJMtr*. Namfifcflis minime relevem r onus , necelliratc
cernitur jacere proRratus. Melius cAcniinprx-
Significat Cr.waftanos atque Ponto nater
(entiadamna contemnere , quam exiguo quxRu ,

perpetua commoda non habere. Atque ideo illu- con queflos rjfe /e a Januario , O" Probo
ftris Magnificentia tua Provincialibus Alpium iniquis oneribus ingravatos ; decernitque,
• idcft.Mt.
Cottiarum alfcm publicum * per tertiam Indtdio- ut nihil aliud folvant quam quod Odoacrts
Chr ;iu. ,
nem nos rclaxaflc cognofcar; quosrranfiens noRcr tempore confurverant.
exercitus more Ruminis ,dum irrigat , oppreJlir.
Nam licet pro generali fccuriracc trementi adu-
itarionc proruperit : pr.vtcricns tamen iRorum
culta vaRavic. Radit enim fetnpcr fluvius alveum
C Um omhcs Rcipublicrr
bilitcr defideremus augeri ; crementa tamen
filialium triburoruin juRiflimo funt penfonda ju-
noRrx partes xqua-

fuum; & licetuiolliter egtediens vicina ta-cunder: dicio: quia fcrvienrium imminutio cR hujus illa-
illud tamen reddit Acrilc qub collectus influxe-
, tionis acccifio; quantumque pars illa proficit, tan-
rit. Unde neceflL' fuit
, civica vaRatione dejectis tum hxc a
fc firmitate fubducir. Sed a nobis, qui
I porrigere dexrram falucarctn, nec ingrati dicant ft
fifei utilitatem Rabili volumus diuturnitate cotiit-
periifle folos pro defcnlionc cun&oium: mifcean-
Rcrc , excludenda eR difpendiofo femper enormi-
tur notius LcritiX', qm viam Icxli.e defenforibus tas : ne aug nento fBo tumens fumma deficiar, in- F.xeluitnlt
pncRitccunr. Tribura enim non debent trilles fi fifei dif-
c piat que magis dceflc
i quia immaniter vifa cR
,
cx.igi • per quos tributarios feliciter aequi livi. Di- ptndiofa fem-
accrcvifle. Proinde illuRris Magnitudo tua Gra-
r tr enirrni -
cat pro illis nofter animus, quod Regi non potcR
vatianos , atque Pontonates nobis fupplicalte co- i/,C> {IMf«.
imputare fubjcdtus. Emimus noRro difpcndio gnofeat , i Januario fed &: Probo dikuflbribus,
profpcritatcm Gothorum : nosnccclTaruprabui- iniquis fc oneribus ingrava.os ; cum Reriliras je-
riius , ut hoRis vinceretur illxfufe
juna locorum nulla libi augmenta fieri patiatur.
Rrfm n.utl*
Repugnante fiquidem natura quxlibct cedit in-
EPISTOLA TRIGESIMA SEPTI VIA» duRria nec pro.lcA Rudium laboris impendere,
,

quem ubertas loci non cognofcitur adjuvare. Ibi in.mfiria.

'Thcodagundx HIuRri Faminx Theodori-
porcR cenfusaddi , ubi cultura profecerit. In dede
cus Rexc
varia tribura , quia noitcR agrorum una facundi-
tas. Atque ideoconfuccudincm eispriRinauKcn-
fotum facit Rfitatum conquefium cjfe , curp femuse fle revocandam ; ut ficut OdoaCtis tem-
juJiiium contra / nquilinammeruijjet, non- pore tribura folverunt , ita Sc nunc ab cis publici*
dnm tamen ndverfarii ceffare calumniam ; utilitatibus fcrviacur ; S: fi quid amplius proba-
& jubet , ut negotium jam finitum in fua tur adje&um, confidcratione defectarum virium
fubmovemus. Nolumus enim tale aliquid indici,
curetfirmitate permanere modo Inquili-
,fi quod fit ncccflc removeri.
na jure non provocaverit.

EPISTOLA TRIGESIMA NONA.

D Ecer prudettriar noRnt curam fitbjcttorum
negotiis adhibere cuftodiam: quia nobis or-
dinantibus illa fieri debenr qux Regiam
, poliunt
Thcodahado Viro IlluRri Theodoricus Rex.
f

demonfirare prxfenriatn. Sic enim credimus,quia

memor natalium tuorum a tc abjicias omne vitior Scribit Domitianum expoftulaffe , quod poffefi
funr; Se ilLa fola diligere poflis
qux Cc nos amarC fiones ejus fumma cum injuria fuerint occth
,
cognofeis. Proavorum fbrfitan oblitterentur patx imminente Duda
praeipit ut ; dr , ,
exempla , fi longi generis miniis foda recolantur;
Similet
Sajone , direpta omnia curet fine aliqua
filii fimiles autem filii patrum prxeonia
mox fequun- mora
fatmm fi tamen invajoribtu quid
pr*- refiitui :
tur. Renatus itaque flebili nobis
tuiti a mei [t- aditione coto-
qucRus eR,nobis delegantibus cognitores judica- favere crediderit , inflrucfam perfontm
H* uoimr.
Tum fo contra Inquilinam nomine poR longa fem- mitti ad Aulam imperat ,
quo partibus
poris intervalla meruilfc
; & excubiis damnifque utf imque auditu jujla feratur fententia .
confedo vcRram tandem profpexifle juRitiam:
nec tamen litigatoris improbam ceflare Pluui* rft
calum- T Ntcr exreras, quibus humanum genus follicira-
niam, dum redivivis litibus tenuitatem alienarum
infequi- Irur, illecebras prxeipue virattda cR aliena- rerum turfit
Wr fupplicamis ut non tam 4 vincendi vocum. rum rerum
,
; turpis ambitio quia in inunenfum ja- amintie.
 : .

72 Cafliodori Variarum
data rapitur, fi julUtix ponderibus non prematur. rcnr ; ur quar rationeconvenir» poterant, rclut i Cw*a Th
Avaritia
Avaritiam fiquidem radicem efle omnium malo-
t
<t juftirix fontibus emanarem. Qtsnpropret fi nullo dtnajvfltu*
lifntt fn- 1’
rum d!c lediodi vina rellarur, qu* tali forte * puni- mendacio vitiantur aiTata,pcr officium nollrxfc- f**
tiim xmitM ta cft, ur cum ntulra rapiar, femper egear * quam : dis Bafilium decernimus admoneri ;ur fi nihil cft,
ratui ,
/em- propre-t vicinitatem generis noltri Ite in anitnis quod pro fuis partibus poflitopponcrc, quominus
vcftlis coalcfccr«jolumus,ut illi neciniria concc- inhac caufapuUcrur.vritris intentionibus refpon-
^ aM,us * Qi''d coim faciunt fordes animorum in fums OLCurrat , fcu ad Comitatum venire fcu in
’MS k &A ,

trtpitr
frapitr
•puuuivMi.i.iuui
fpkndore natalium ? «.Iu,, w potius
Illud te gn.u.uv»...^»,
decet digere. compctcari foro jurgare maluerit : quia nullis nc-
quod nos poflir ornare. Amali faoguinis virum cellitarcm longinquitatisimponimus, niliqui fuis
Arra non decet vulgare defiderium quia genus fuuin :
hoc commodis expedire cognofcuur. Inlocumfi- t» !»<*m l*-
confpicit efie purpuratum. Corrigamus itaque te quidem beneficii noftrain prxfcntiam damus ; fle "'/»•* ?•*
jier ., quo adhuc non de-
incitamenta piiconii in ideo non decet invitis imponi , quod meretur
imitare dtft-
tlrnmt' ocmusclfe dilhicli. Domitius itaque vir (peda- optat 1.
,

bitis data nobis fupplicationc conqucftm c(t, pof-

(I Iliones juris fui , id cft illam ,
atque ilJam, ab ho- EPISTOLA QUADRAGESIMA PRIMA»
minibus vcftris negledis legibus fuifle pervafas,
dum civiliter oportuerit recipi, fi jure videatar e - Joanni Archiatro Theodoricus Rex.
pofei. Sed quia de vobis non patimur diutifis
obfcura jadari, qui gencrisdaiitatc fulgctis.jnx- Declarat fe 'abolere fententiam a Vicario Vrbu
fenti imminente DuJa
audoritate ccnletnus ut
,
Roma contra cum artificio Vivian i promul-
Sajone noftro , fi momenti t rempora fuffragan-
rur occupata nuper cum omnibus , qux direpta
.
gatam , er eum reddit patria , rebufque
funr , fupplicanti faciatis fine aliqua dilatione re- omnibus , communit que tum impojletum
ditui. Et fi quid partibus vcftris de legibus credi- luitione Albini Patricii
, inft rudam
tis poffe com|>ctcre peifonam ad no-
ftrum Comitatum deftinare vos convenit; ut in- Ropofirum Regale cft prcllis labe fortunat
tentionibus partium fub xquitate difcuflis ,
fera- P pietatis remedio fubvenire , fle acerbos ca-
Ct vi- tur fcntcnria ,
quam juris didat audoi itas. Gene» Gisinjurix meliore forte mtttare. Dara fiquidem
r», •»'"'«
rofos quippe viros-omnia convenit fub moderata fuppHeatione conquereris * virttm fpedabilcm . r<>r
’ g
civilitate peragere: quia tanrum potentibus Ixlio- Vivianutn legum artificio, quo* callet, elatum* k4tet

re.
ni» crcfcit invidia , quantum premi polle cicdirur, peifonam tuam objedis criminationibus ihfccu-
qui fortuna inferior comprobatur. tum ; fle eo ufque perventum , m indcfcnfbs con-
tra juris ordinem Vicarii urbis Romx fentenria
Avaritiam fiquidem radicem efle omnium malorum.
a
damnaret is: nunc aurem reiigidfx mentis aftedu
Sederam omnium mater appellatur. Clmd. a. Stil. l’c-
tron. arbiter. Lncan.lib. t.8c 7. Troptr. ?. 7. ij. Tibuli.
odia mundana damnafle audorique fuo tuum ,

1. »0. Mjit.lib.ii Jovem Satyr. 14. Ovi J. i.Faft. Ho- difpticuife periculum. Et idco,li nullis impugna-
*ai. Satyr. 1. Serm. KrtfT-
‘
tionibus enervantur aflerta, Ixlioncm non pati-
L Tempora futfrjgaumr. Interdidi cniin fu nt annalia, mur mifcrisinhxrcrc , quam fuis conftitcrit ma-
Anianus in cie. 6 ltb. ;. lentent. PauJ. form.
chinatoribus difpliccrc. Quapropter in abolitum
miffa fcntcnria qux a Vicario urbis Rotnx fupec
EPISTOLA QUADRAGESIMA. ,

hac parte nofeitur promulgata , a patrix te rcbui-

que omnibus noftra reddit audoriras ; nec ullo
Adoribus Probini Theodoricus Rex» tempore calumniam fuper hac parte formides.
Sed ne cujufquam furfitan pledenda * temeritas *Cr. 3cCaJ»
Monet fe j.tmdiu prece piffe , ut Ba /ilio poffefio 1» te impetus reparare pome audacia* ,
Patricii
’

Areciretina
,
quam ab uxore eju* Agap/ta Albini (alvis legibus tuirio te depurata eommu- ii , ,

•** ‘I»** vokm “ s cu us

reddaefr : mUCjCba. '

ut Bafiltus tpft noves emptorum rationibus

. .1 tra- quotidianus labor
ctjrc<
clt
re
pro cenerali quiete

quamprimum rcjf ondeat .

Patrix te lebufque omnibus. Sententiam pilfi refti-

D /
I (Iri dius aliqurjubere compellimur amore

juftiti*,dum circa minores fortunas detuen-

n - n n- _ . •

tior.Iuntnoiln peiiom mftituta.Tral.it enim ii

• . . iccit :
P ;i>. 4 «.eiemplum
* utlo: lib-fuprr. c famxreftitutxfuit.
Antonino,, Rdliruo ce ia integram pro. iac.x taxlSt ad-
ut aurem Icu, quid lic in integrum rcltitucrc , ho-
^ n, .ibat rcfti.ao, I.

nnfcricordiam , qui potuit fubdi ; Se hoc habet C. de fent. pali. & reflit. Juliiou, Imper. Zenonem
beneficium mediocriutis fux, ut probatione falva medicum religioni, cauli ctulantem revocant ,
itycf-
•Ed.NIv. interiin moveat ad dolorem quia * crudelitas fu- :
ctiplit. vndi Criur» ftiauat , ^ t* «c
atAc.crrdm blcvat humiles, premit invidia potiorcs.Dari, ira- *;**“*• Ammian. Marecll. lib. iv. Ullvero eiilfb at
pecuniarii, afflidli difpcndii, paulo poftea reddita fib^.
que
4 UC precibus allegat is Bafilium virum fpedabilcm
c.uitUtM
L
>

fhlUvat bi noftra dutiuin prxeepta metuillc, ut (tofll-ftio Are-

. . .

miltt. cirertna,quam patronus vcftera conjugo ejus Aga-

Inntl.aprt- pita juris fuerat folemnitate mercatus pofipoliti
,

^‘^ at ’ onc cum documcntij omnibus pixdido

io. i
.
(0 n j Unj redderetur.dum a fuis penetralibus follici-
racam lacrynubiii quxftionc quereretur uxorem
addentes inore noftrx iuftitix poftea fuiffc prxee-
prum , ut fi patroni vcftri de caufx qualitarc prx-
( umerent , ad nofteum Comitatum ocyiis deftina*
EPISTOLA
 -

Liber Quartus. 73
EPISTOLA QUADRAGESIMA SECUNDA* EPISTOLA QUADRAGESIMA TERTIA.
Argolico Prxfie&o Urbis Theodoricus Rqx. Senatui Urbis Romx Theodoricus Re»

Jubet , nt rejfitu.intur Marciane atque Staxi- Decernit , ut inlfuir.u in eti y qui feStiomm
me filiis V olu (uni tnrrts Circi , atque lo- com neverant u & Jud, eorum
\
'
tnigegjn»
chs Amphitheatri ,
qua /ibi erepta , dum concremaverant \ atque in ttui fores ptu-
dejlcnd.t merti patris vacarent ,
conque- cos ,
quos potuerit invenire > animad
rebantur. vertat.

Ene Principalis clcmcntiafufciplt quos pie- T" Y Rbi« Romanae celebris opinio iuo confer-

"
B tas
blico genitoris
paterna deftituit: quiafub 4 narente ou-
minime firntiri deber .imiHio.
,

vjuulacft nihilominus inftmico

peregrina capit qux femper fc de
;

morum pro-
nec vicia ptrrgriiunt*
(
^

, jf'
Ad nos fiquidem jure recurrit infantia deftituta, birate jacWir. Levitates quippcfcditionuin , Sc
quibus univerforum hominum proficiunt incrc- ambire proprix civitatis incendium , non eft velle
menta. Clari (fimorum igitur adultorum Mar- Romanum. Idcoquc in aodoribus-hcti Icgmn
ciani , atque Maximi nos querela pullavit , ciuu eft fcrvinda d iftri^o ne dctcftab i s alpc&us in- : t i

Pafcbalibus diebus paterni luthis eflent vulnere cendii ad imitationem nefandam vulgi pe&ora
faudati, &iaipfomiric tcmpocc foHcogcrcn- comprcbeqdar. Viri itliiftris itaque Comitis Ari-
tur triftitiam fuftincte , utilitatem fuam pio nc- gerni fuggeftionecompcriinus, Judiorum que-
alexilTe contemptu, cum vdfirmx aetati inter la- rcli fe fui Ile pullatum , quod in dominorum exde
crvmas ifta cogitare ,
genus videretur infamat proruperit fervilis audacia: in quibas cumfuiflVt
Cedar enim lucti ambitus, cum vacatur ad plan- pto diftriiiionc publica refttatum , ftatim plebis
K
situs ; nec mens quodlibct aliud capit ,
cumeam inflammata contentio Synagogam temeratio du-
qualiras pietatis impleverit. Hac crudeli furre- ierunt incendio concremandam , a culpas horni-
ptione captata turrem Circi ,
atque locum At»- num fabricarum excidio vindicantes' dum fi quis
phitheatri illuftris recordationis patris eonun
Judxorum probaretur excedere , ipfe debuiflee de*-

tcft.ibili ambitu a vcftris fuggerunt fafeibus expc- injurix lubjacere , non autem iuftum lute ad fedi-
tirum. Quorum inliuiatorcm non humanitatis tionum fceJa concurri , aut ad fabricarum inccn-
ullus revocavit afteitus , non fimilis terruit cafus: dia fdlinari. Sed nos, quibus Deo propitiante* ,

* gravavit infantiam , cui non fubvenire, metito cordi cft perperam conunifia dirigere, ut cuneis
pudoris xftimatur ciTc ja&ura. Sed nos ,
qui re- pollit placatis moribuMfonvenire ,
prxfcnti au-
gulas Veterum, qui fervamus momenta pietatis, dtoiiraie decernimus ut caufam fupra memota- ;

(alubri ordinatione ccnfcmus ; ut fi quondam Pa- tam legitima difcuflione nofoatis , Se in auctori-»
ericius aeque magnificus vir Volufunus patet fup- bus paucis ^uios potueritis hujus incendii reos
plicum commemorata loca communi jure pofle- icpcrirc ,
habita diftridione refeceris : quia
dit , filiis perire non debeant ; prarfettim cum nolumus aliquid dctcftabilc fieri ,
unde Romana
h germen Senatorium «ovis cupiamus beneficiis gravitas debeat accufari. Illud pati ratione ccn-
enutrire ,
non inter
fpem adultx xtatis
ipfa initia lentes , ut fi aliquid fibi contra Judxos rationabi-
aliqua lxfionc comprimere. Atque idcoflluftris literquifpiam crediderit fuffragari, ad vcftrum
Magnificentia tua, fi quid talefa&um efle memi- judicium veniat audiendus ; ut quem rcaiusin-
nit , illico noverit corrigendum nc venerandum : voluerit , ccnfura condemnet. Hoc enim nobis
examen Senatorii ordinis iniqua prscfumptionc vehementer difplicuiflccognofcc. Ut intentiones
temeretur. vaniflimx populorum ufque ad everiiones perve-
.
. nerint fabricarum » ubi totum pulchrfc volumus
* C«u fub parentr publico. Theodoricus Rex fefe compo
patentem publicum elle aflerit & aliquoties Ptiwcipcs ,
clfc
r firuin,
dicuntur elle uati bono Reipublicx , & Imperatorem v . 1, .

ad (atuccin publici m genitum (egimus s ideo Seneca * Culpas hominum. ab eadem Honorio Se

Arcadio ufurpara Sicut l.ictifcia templorum prohi-

vocat Principes St Reges , tutores flatus publici. Am-
mianus Marcellinu* fer ibit a lalutc Principis , velnt filo Genius . ita volumus publicorum opeiu.n ornamenta
. .. ...... . . . e.»..: i, nc fibi
fervati. Ac .uAah><» blandiantur
.l;nm auClontatc
CUI aliqua mnlf , qui
«Vli
pendere (latum rem n orbis , nHiilqUc aliud elle impe- * , . / -e'
rium nlfi curam C.lutis aliena.-. Nec te Cluitliani conantur everte» , Stc.l. j. C. de pagan. Se lacnF.K
,

orabant pr Magiftratibos , PrincipibSfeae etiam pa-

.
rcmpl. non elle in innocentia xdi ficu led civiUm reos
eatiis ut refert Tcrtulltan. in Apolog. H Arnobiusi animadvertendum. Fiftat Bclifar.i ep.ftota ad Totiiam,
.

quoniam f-lus
f-Ius Principis , privatorum quoque laltts
lalus eft. ** R ® nuno » murosditucret : oua lcfta
D « Romanos lefta Itaum m-
ftatim ab «u-
,

Vide Senecam, lib. i.dctranquil. vitx:cap.S. Mamcf-

t.dctranquil. vitx^cap.S. ««P » m«n,u.n
1morniuin exgidto hoft.slbftinUu, Procopiusl.b.
P«il ini
vcinwn in Genethliaco. Paul, in I. » II Ae
D. nff prxf.
de off. nrirf vi- i- .«
}•
tamen reorum
bello Gothico. Interdum ramen
de bcIloGothico. rcortim xdes (olo
*gil. ait faUitem Reipublicx tueri Uulli magis convenite,
adxquantur vel certe fifto vindicantur vclut. pcrdocl-
,

li " m tyrannorum , falix monet* artificum , extero-

occ altum foflkcreci rei , Cxfarem. 8r,/r qmm *

b Germen Senatorium. Senatorum velutpatemiruro "««que , quotum culpa gravror , aut contumacia It»
laudum heredes eximio quodam nobilitaris honore ccn- cxcftiolum afdihctonnn everfione vindicantur : aut
febantur , I. rf.L 7 Senatoris t. 9 filius , D. de Senato-
.
, .
™mid publica utilitas videtur poftulare , I. »4- D. de

xibusL 59 exemplo, C. de Jecur, multa Bud. l.ult.D.

.
potu.l. io.fi iscum quo D. cornm. dmi. 1. ». f. fi qu^
de Senatoribus, ««"*•*. «• n oco P ubL L
Donnibil etiam nos
Senatoribus. nonnibil nouvimus.1.
dos notavimus. . cap.
1. 1t.cap.

* <•
lUlc,u D< j
tlc**& Ior*
la- Hntir.
ix. felect. ^ornfr. »

Digitized by Google
 .

74 Caffiodori Variarum
annonas dierum quinque fine aliqua dilatione
prazftatc, nec aliquid cis neceflarium dccfle facia-
EPISTOLA QUADRAGESIMA QUARTA-
tis ;
quatenus provinciam fc deferuifte jejunam
de copi* inventione cognofeant , fit que illis ube-
Antonio Viro Venerabili ,
Polenfi Epifcopo
rior peregrina terra , quam patria.
Theodoricus Rex.

Scribit St eph anum conqucfium cajam fui ju-

EPISTOLA QUADRAGESIMA SEXTA.
ris a jubatos Ecclcfix, cui prafidebat , fuif- Marabado Viro Illuftri Theodoricus Rex.
fc occupatam ,
quam jubet , ut reftituat fup-
plicanti. Quod fi quid occupat oribus fuf- Indicat Libertum fuggeffijfe conjugem fu.im
fr agetur , vult infiruchun perfonam mitti in judicio futjje prxgravatam. Quod fi ita'
ad Aulam , ubi negotiumfiniatur* efi , permittit s ut .wt ab eleftts arbitris cau-
fa di/cutiatur : aut ad Aulam judicanda
eft contra etim querela cui Tunc re* partes vernant.
cjiwnw T Nvidiofa
verenti* jura fervanda: quia nefeio quid admif-
,

4
j 9 ,rtia , cui
fum rrrttrn fum grave c reditur, ubi contra tales filcntiitm non
Mjurtfn- renetur. Sccphanus fiquidem flebili aditione con-
queftus eft , catam fui jutis ante dccelTorera , prac-
C
f. r
Onvenit , pietatem ooftram petitiones fup-
plicum falubri ordinatione difpbncre
.
. .
. .. 1,
: quia
?
fubjc.toruammi relevantur, quoties maerentium
.

animi releva.
tlir ^, rje,
*Alii , 'm- deceflo remque 4 vcftrum longi itate polle (Tam, querela coponitur. Vit (wrffcibili i itaque Libciiui m*rentinm
finuw. ance hos fere novem menfes ab hominibus Ecclc- dolenda nobis aditione luggcilit , conjugem fuam i»”*1 * r#»*
fix , cui prxfidetjs ,
defpcdko civilitatis ordine in vcftro judicio contra juris ordinem praegrava-
foiflcpcrvafam. Quod 4 Ii ita fidum elTecogno- tam. Quod fi ira eft , remotis przjudiciis , apud
fcicis eam judicia: confidcrationcf momenti jute
, arbitros ,
quos partium confcnfus elegerit , te
rcftituitefupplicanti. Decet enim a vobis corri- immineiltc» caufa legibus audiatur. Quodfiilic
gi, quod a vcftris familialibus non debuiflet ad* finis negotii nequiverit inveniri per iuftrudas ,
mitti. Verumtamcn fi partibus vcftris in caufa perfonas tamen ipfx venire non eligunt , no-
,
fi

pofTrilionis momentana, vel c principali juftitiam ftro Comitatui concurrendi licentiam partibus
adeffe cognofeiciit» tra&ato prius diligenter,! nfpe- hon negamus ; ubi ncc redemptio fit forte fufpc- ...
4
SscttJnm &oque negotio quia d Sacerdotem non decet da, ncc 4 infidiofa polii t nocere calumnia.
(
Gi 'Imfdit*
rotcnc erc improbam litem ) inftru&am legibus
uxAmiaT' P
^
/*•
*** Conii ratum noftrum dcftinace perfonam: ubi
frvklmUtrm- EPISTOLA QUADRAGESIMA SEPTIMA.
qualitas negotii ^nofei debeat , oc finiri. Qua-
propter S nuditatis veftrx animus non gravetur» * Gudifal Sajoni Theodoricus Rex* *EA.GiAf.
Mmltimspr. nec fe fallacibus verbis doleat accufatum rmuffo calca.

•fitfinUfw major eft opinio purgata, qulmJkdcfincntibus

&**>£**"• f querelis non fuerit impetita.
^ Significat fe accepiffe a Legatis fisis Veredos
Jrequentioricurfufatigari dr quos inuti- ;
impevu. f
* Si fictam. Omnes ioiotcgnimreflltutioficseaa-
;ca

6 cognita i Prctore promittebantur , ut Modcft. feri- litatem publicam juffer at cuftodiri , innfum
bic , Icilicct ut juftittam canim cx «minei , an verz line, privatum affumi. Ideo decernit , ut nullum
&c. 1 . ). D. Ac in integr. rcllit. liipta epift. 40. hujus lib.
ferner. Cothum , vel Romanum exire Roma Potia-
h Momenti jure, Capra hujus lib. epift. 40. I*r,
t Principali, id clt, proprietatis, ut vocatura lan-
tur , nifi quem Prafcfius Protono , & Ma-
flo Gregor io Magno lib. 7. Indidi, x. cap. 4). 44- 100.
gifier Officiorum dimiferint ; ut qui unum
101. quod dc jure dicit Symmach. lib. x. Ep. 41. Vide equum invitis iUis quibus hac cura man-
,

lib. ro. de Judic. C. Jmr.

data eft , affumpferit, centum folidos mul-
d Sacerdotem. Sacerdotes improbi litigare non mo-
db dedecet, fcd vix etiam litigare, nili per procurato- tta nomine cogatur inferre \ ut etiam nemo
res, qui Apocrifiarii nominantur. Novell, itj. ncc fi-- plufquam centum librarim onera equo im-
dejuberc , pro alit* poftulare , 8cc. c. i- de CdejulK
ponat.
•>!«»< //v»«i ,can.ao. Apoftol. Syoefii epift. m. Op-
tatos Afer lib. 1. Photius Nomocaoonc, tic. 8. c.i }. Fer-

EPISTOLA QUADRAGESIMA QUINTA. A

*
Sfidua follicitudine refovenda funt
conrintiis exercitiis
Quemadmodum enim
fubjacerc nofcuntur.
*

vtnda,
qu«

fubje&i veredorum ne- eo Htinuit

rtft-
AJpdHjflOfi-
ciiudtnr

Comitibus, Defcnfocibus,& Curialibus Ticincn- cclurio fufhciant laborifi, pennitutur excedi? In- rxrrciti*fnfb.

fis civitatis Theodoricus Rex. citatncntum fiquidem improba: ptxfumptionis jacent.

eft , ncglcfta cuftodia. Legatorum itaque noftro-

• Gr.&Coj*
equos qmeadm
0-
Jubet t ut prafient Herulis navem ufque ad rum fug^eftionc comperimus , curfiiides
dmmjrdiutfti
frequenti ufurpatione fatigari ;6c quos nos ncccf- -rtrtdomm
urbem Ravennam , dr annonas pro die-
fitatibus publicis cupimus cuftodiri , in ufum co-
bus quinque.
gnovimus privat* voluntatis afiuini. Atque ideo (afficiat...-**.

in urbe Roma ordinatione Prifedii Prxtorio , Sc

ctdi.Fidt E[

A D Comitatum fupplices Herulos , aiuftorc Maaiftri Officiorum » quoufquc utilitas puldica

Deo , noftris venire iuffimus conftitutis, fualerit , tc refidcreccnlcmus i ut nullum Gomo-
quibus navis eft prxbcnda fuove&io ne in patria rtim, vel Romanorum exinde egredi patiaris , nifi
:
f.iii.j.

noftra adhuc provinciae fuse laborare videantur quos prxdidforum 'dignitatum yiccs Agentes for-
inopia. Itaque prxfcmi julfionc commoniti , &
tia dimiferint. Et quod nobis frequenter ufun>a-

navis eis ufuraufque ad Ravennatem urbem tum efle fuggeritur » fi quis invitis his, quibus hxe
, Sc

. Digitized by,Q^
 : ,: .

Liber Quartus. 75
cura mandata eft ,
a veredos pnefumere forrafTis prxfcnribus emerfifTe temporibus , quibusexpe-
tftumpferir , cujullibct nationis fuerit
vd hono- diris rurali defideras fuavitarc gaudere. Er quid Pbrafrtwri-
ris, per unum equum centum folidos muldx no- vera illa fccuricas eft
,
qux nolitis j-iifionibus da-
mine cogatur inferre ; non qubd tanti eft unius tur ;
Ciim tempus tibi fuerit occupationis *emcn-
cftiitianda jumenti Ixlio
, fcd quia grandi datnno fum, odo mcnlium inducias in Lucani* dulces •
reprimenda importuna prarfumptio. Nullum
eft * reccilus noftra audio ruate concedimus ; ut cx j„m.‘
pncrcrca Sajonum difeurfus tacere patiaris fcd ad : illotempore fupputemur, «um te egredi cx Urbe
cautam, quam di redus fuerit, uno tantum itine- divino Uvore contigerit. Quibus peradis multo-
ta permittatur accedere , vd redire. Quibus in rum dcliderio ad Komanas fedes venire feftino,
fuperiotem muldam cadat interdicta frequentia. conventui nubilium, fle digna tuis moribuscon-
Parhipporum quinctiam oneta centum libratum vcifaiionc reddendus.
•Idc ftfu- nullus excedar. Expeditos enim properare* Mit-
fhtti tribu -
« reccilus. Juret legit fcccfliis , «tdixit s J Symmach.
t*rmm. Vd, tendarios volumus , non migrare cenfemus- I ncr- lib. 1. F.p. 19* leccdcndi induc ix iupra lib. j. Ep. x 1
talanmn mi- tiara fuam prodit , quifquis fecum inulta portave-
rit: nec cogitac de celer itate , qui delicata ferat-
lita/
Ortum mim- luerit converfarione tractare. G rues denique pe-
EPISTOLA QUADRAGESIMA NONA.
* c» f*-
fi lagus rranfirurx parvos lapillos uncis pedibus
Ugm trtn- , UWverfis Provincialibus ,
ie Capillari*, Defrn-
amplectuntur ; ut nec eorum levitas nimio vento Sc Curialibus Suavia conliftenti-
ftmr.t. foribus ,
iri
rapiatur, nec nativa celeritas iniquis ponderibus
bus Theodoricus Rtx.
ingravetur. Hoc imitari nequeunt ,
qui fe ad pu-
cognofcuntPEt ideo
blicas ncceiErates electos dic
Infinuat fe Re&orem rerum provincia creqffe
quinquaginta folidorum muldam jam non vere-
•litStfiAu darius, fcd *carabulen fis incurrar, quifquis ultra Fridibadmm .
IttM.ViH* centum libras b parhippum crediderit oneran-
Fpifi. 10 Ub.
b
dum. His aurem , qui fupraferiprarum dignita-
tum vicibus in Urbe prxfunr , tcobfervarc praeri-
pimus i quatenus excrifus , qui ab illis detedus
D lftridio
jtilfionis
femper fubrrahi non debet Regie
; ut Sc audaces metus comprimar,

& laceratos fpes futura refoveat. Plerumque enim P! erum que

Jennnluta
fuerit , exeeutione tua fup radiet i condemnatione denuntiata comminatio plus efficit, quamparna
amminatia
, Deo aufpicc , Fridibadum
puniatur. Si quos aurem intemperans culpapcr- componit. Et ideo
culerit, colledain quantitatem per vices Agentes locis vcftris prxclTecenfuimuj,qui abadoresani-
c mancipibus mutationum volumus applicari f ut inalium legitima * fe ver itate coerceat, homicidia
curfualis tradus inde habeat remedium , unde ha- rcfccet, furta condemnet, quicrofquc vos a fcc- 'AcJ/turua-
Mitndtnu
ctenus fumpfit incommodum. Mundanis fiqui- leraris aufibus reddat, quos nunc prxfumprio ini-
rtbutfrtqmi-
trr mafcilur
dem rcbuj frequenter nafcirur adverfitate prolpe- qua dilacerat. Vivite compoiiti , vivite bonis mo-
: 6c homines cdm Ixderc cupiunt ribus indituri , nullum natio, b nullum promeri-
i* airerfilali ritas , benchcia

frojpmtsi. frequentet impertiunt. Sed omnia fic efficaciter tushonor excufet. NccriTc eft vindid* fubjjctit. Necrffi tfl

ac diligenter implebis , ut provocati bonis adibus qui pravjj moribus obfcc undat. rriniitU fub-
jaceat , qui
devotioni tuse majora committere debeamus.
4 Capillatis . Capillati dicebatur gens quxdam c Go- pravi* mori.
a Veredos, Veredi dicuntur equi curQs rdocUTimi, thorum numero, cratquc id nomen magnum , & hono- Lut ob rnun-
qualibus Antiqui utebantar ia venatione, MarciaL lib. rificum ia».
, teftanirjoroandes in Chronico, cap. ti.Vide

•4 * Savarnnem ad Sidon. Apollin.lib. t. Ep. a-jF<«r

Stragula foccin&i venator fame veredi b Nullum natio. Forncriui vult hic legi ratio et unr>
Nani (oleta nudo Turgere ficus eque. V. C. (cd non reAd. Nationis enim nomine auAor m-
Vcrcdisetiani ntunrur Principuin tabellarii, qui muta- telligit Gothos illos qui Tpcculi nomine dicebantur
,
tis per (lationes equis, quam veloci (Time
,
qu6 infti- Capillati , de quibus in inTcnptione hujus EpillolJr.
tucnaot
,
perveniunt qui inde etiam veredarii appella- Et illi volebant noi plus cXtcris licere , ut arbitror , hk
,
ti funt.Jul. Firmicus lib. J. Regum nuntios, verediriof- infra lib. (.Ep. jj. quacumque Gente fini editi, "fiur
que reddent: qua etiam lignificatione vocem camdem
io
«Turpavit Procopii interpres, lib. a. belli Perfici. Hinc
Martialis EPISTOLA QUINQUAGESIMA.
Parcitis utaris moneo rapiente veredo
Prifce, nee in lepores ram violentus eas. •»t/f. Faufto Prxfedo Prxtorio Theodoricus Rciu
h Parhippum , infir. Ilb. Tcqu, epift. f. Julian. epift. ad
Atium , J. 14. qui contrV eod. tit. Cod. Thcod. Fer.
t Mancipibus , aL Mancipes curTus publici, Atman- fr.tcifit , at mittat virum frobntx fidei ad No-
flpes clabularii curTus , mancip. Ut, ad procura- lanam territ oriam
I. ij.
, Jtj e ad Neapolitanam
tionem I. iC. curTus ,
, I. jf. a nullo, I. fi.ulurpaio-
•em.C.Th. de curTu poblic. Ammian. Marcellia. lib.
Pefavii montis incendio vafiatam , at agne
ao.de (apra lib. i.ep. 19. ibidem diligenter inftetfis ,
quantam dam-
ni paffas faerit poffejjer , tanto Jt ibat aria
epistola quadragesima octava. funthonu onere fablevttar. Mire defer ibi*
tur Vefavii montis incendium.
Eafcblo ViroIUuftii Theodoricus Rex.

tomktk
ftuiat
, m fer oChmenfes in
, fofiea Romam rediturus.
Lucaniam
C Ampani Vefuvii montis
dementiae noftrxfupplices lacrymas profude*
runt;ut agrorum frudibus enudati,.r fublevcntur
hoftilitate vadati,

onere rributarixfundionis.Quod fieri debere no-

Oft tumukuoGr Urbis
? fas8c obfervarionum rooleftias ingravan-
,

•e* , Magnitudo tua provinciali defideraf ainceni-

foftirirudines txdlo- ftra merito pictas acquiefcit. Sed quia nobis dubia

eft uniufcujufque indifcullacalarmus, Magnitudi-

nem vcftram ad Nolanum, five Neapolitanum ter- unuta*,
^

laie xccreari : aflcicns occupationum tibi caufaa ritoriura probatx fidei virum prxeipimus deftina-
,

K «i
 ; :

7* Calfiodori Variarum
rc, ubi neccflitas Ipfa domeftica quadam Ixlione Tompeii rnintfum fumptibus Tegi* roboret l
graffatur ut agris raidem diligenter infpe£t is» in
;
rep.iretque. guod theatrum drqnx ineo ,
quantum polii. (lotis laboravit utilitas, fublevctufj
*Ca f aguntur , defer ibunt ur.
quatenus inrnfurarx conferatur quantitas bene-

Ut/mvii man-
ficii , dum modus integer cognolcirur larfionis.

tiatuufmn
Laborat enim hoc uno inalo terris deflorata pro- Um privaris fabricis iralhtducris, ira utinlafi-
vincia qux nc perfecta bcatirudine frucrctur,
:
nurnia
bus propriis quaedam ir feciflc videaris;

hujus timoris frequenter acerbitate concutitur. dignuin-cft , ut Komam quam domuum pulchri-
,

Sed non in rouim durus cft cvciuus ille terribilis: tudine dccorafti , infuis miraculis continere nof-
prxiuitrit ligna gravia, ut tolerabilius fulfi nean- caris : fundator egregius fabricarnin , earumqUe
tur adverfa. Tantis enim molrbus natura rixante compror eximius quia otnunque de prudentia
:

montis illius hiarus immurmurat , ut excitatus venit, Scapte difponerc, extantia competen- &
quidam fpiiitusgrandifono fremitu vicina terrifi- ter ornare. Noruineftenira , quanta laude in fa-
cet. Fufiantur enim afcra lo. i illius exhalatione re- biubanis fuis Romam r taxeris; tu qnem illas fa-
terrinu, Si per rotam pene luliam cognolcitur, bricas intrare contigerit , afpcctum fuum extra
quando illa indignatio commovetur. Volat per urbcin dic non fenriac , nili cum fc Se agrorum
mace tn.ign ume inis decorius &tettcnisnubibus aiTurniratibus inrcrcfTc cognofcar. Antiquorum Ktmahf*-
,

excitaris, rranfimrinas quoque provincias pulve- diligcntiflimiis imitator, Modernorum nobi lilii-
reis guttis compluit. Etqf.id Campania pati pof- mus inftitutor , mores tuos fabrieff loquuntur: iprffti
fit agnofeitur, quando malum ejus inOibis alia quia nemo miliis diligens agnofeitur, nili qui Se
parte fentitur. Videas illic quali quofdatn Huvios infuis fenfibus onutiilimus invenitur. Ec ideo omaufimmt
ircpulvcrcos, & arenam fterilem impetu ferven- theatri fabricam magni fe mole fol ventem , con- imnmmr.
te vdut liquida ^ fluenta decurrere. Stupeas fubi- filio vcftro credimus efle roborandam ut qood ab Thtatmm ;

to ufquc ad arborum cacumina dorfa intumuifle auditoribus vcftris in ornaram partix conftar efle
camporum , Se lucluofo fubito calore vallata, quae concclfum , non videatur fub melioribus Poderis * ,wr ‘

lattifliim fuerant viriditate depicti. Vomit fornax imminutum. Quid non folvas , ofenedhis, qux
illa perpetua puniccas quiJem ,fcd fertiles arenas tam obufta quaflafti ? Montes facilius cedere pu- i

qua* licet diuturna fuerint adultionc liccarx , in tarentur , quam fofidkas illa quateretur quando
:

varios farrus fufaoi« germina mox producunt , Se Se moles ipfa fic tota de cautibus fuit , ut onerer
magna quadam celeritate reparant ,
qua: paulb an- arcem additam , &
ipfa quoque naturalis efle ero-
te vjlbvcranr. Qua: cft illa lingularis exceptio, deretur. Hxc potuiflemus forti ncgligerc , fi nos
unum montem fic infremere, ur tot < tnunJi par- cont j"ifle* talia non videre caveas Olas faxis pen- :

tes probetur acris permutatione terrere , Se fic de- nt ibus apfidaras

,
ira jun&uris abfeondins in
fuam fubftanciam ubique difpergere , ut non vi- formas pulcherrimas convcniflc , ut cryptas ma-
deatur d damna feiuirc? Longe lu eque pulveres gis excelli montis crederes, quam aliquid fabrica-
torai-; vicinis autem quafdam moles eructuat ;
Se tum cllc judicare». Fecerunt Antiqui locum ran>
tot ficulis mons habetur ,
qui erogationibus tan- iis populis parem, ut haberent lingulare fpe&a-
tis expenditur. Quiscrcdac, tam ingentes glebas culuin, qui mundi videbantur habere dominatum.
ofquc in plana deductas, de ram profandis hiati- Sed quia nobis fermo probatur efle cum dodto, li-
bus cbuliiflc , Se fpiriru quodam efflante montis ber repetere , cuc Antiquitas rudis legatur hxc
orcconfputas, quali leves paleas fuifle projectas? moenia condidiflc. Cum agricultores feriaris die- rtejin/vm
“”**•
Alibi cacumina magna terrarum localitct viden- busfacra divertis nominibus per lucos vicofque
; hujus incendia pene mundo datum cft
tur airderc celebrarem, Arhcnienfes primum agrefte princi-
poflc cognofccre, Quctmdmodflm ergo non cre- pium in urbanumfpedficiilnincollcgeranrrThca- QytfaP'
,kuntm
damus incolis
,
quod tcftimonio borclf iiniverfi- trtlm Grxeo vocabulo viforium nominantes, ***
ta is agnofei ? Quapropter
, ur dictum eft , «alcm
qub eminus aftantibus turba conveniens fine ali-
1

eligat vcftra prudentia, qui &

remedia Ixfis con- quo impedimento videarUr. Frons autem theatri Vramtihittri
ferat^ Se locum furreptionibus non relinquar. (cena dicitur , ab umbra luci denfifli na , ubi i
^
MdrK
palloribus inchoante verno diverfis fouis carmina
aSubjcwatBf onere tributorum re-
tributann-. De canrabancur. Ibi adus mu ficus, & prudcnrillimi
mffltoe.e at reliquorum c*:nionatione ob c.ihmit irem fxculi dida floruerunt. Sed paulatim faifLumcft,
nonuno locoadum cft Cxtcium noumli mon.
l>ic leni ut honeftiflimx difcipltnc improborum conforrlm
(itexarfuri ligna , quibus non ablimiiia defer pfit Plio.
fngicnrrt, verecundi fe exinde conliderationc fub-
I.S.cpift. x«. fle lO.fcr»
t Fluenu decurrere, fun 1. 1 epifh ji. (laena decur-
traherent. Tragadiaex vocis vaftirate nominatur; •

'
.
f » t> * *"
rere. *>»» qux concavis repercufltonibus roborata ,
talem
e Vide Baronium tom. Anna!. ad annum Chrirti
6. Ionum videtur etneere ut pene ab homine non
,
471. Pag.as?. «l>i reprehendit Bodinam ifta lideurcm. credatur exire. Erigitur autem in hircinos pedes
/»'•».
qui li quis inter paftores tali voce placui Ifer,capri
d Damna feittirc.i.diminutionem.Paul 1. {.d.damn.
i

V ni,c mm * *
inf. Gellius damna Iunx Ac auQa, pro diminutiooc Ac
munere donaWur.Comoediaa pagis didacft.Co-
**'
augmento , 1. io. cap. tam. mus enim pagus vocatur abi ruftici geftienres, :

humanos aclus Ixiilumis carminibus irridebant.

EPISTOLA QUINQUAGESIMA PRIMA. His fune additx horciftarum 4 loqiucifEm^ ma-
nus, linguofi digiti , rilcntiumclamofum, expo-
litio tacita, quarriMufa Polymnia Teperiffe narra-
Symmacho Patricio Theodoricus Rex.
tur : oftendens homines poflc Se fine oris affatu
fuum velle declarare, u Mufz verb Eoa lingfta
lUnm laudat oh multiplices & prxclariffimas quali iutZmt dicuntur, qubd invicem fitfur virtutes itfU -

fabrius , quos in Vrbr , er /ub urbanis con-

neceflitrif fibi efft videantur. His levium penna-
fluendus curaverat j petit , ut theatrum & rum acumina ideo in fronte pinguntur , quoniam
 Liber Quartus.
tarum fcnfus celeri cogi ratione fubvcdhis
77
,

tiflimas intuetur, k 1’aiutnnimo igirur

rcsal- bis acquiratur tam boni operis fama
, noftri* &
, cui i mul- temporibus videatur Antiquitas dcccntiiis inno-
rtrfrlnwu
t, ^ ria «niwiionc nomen eft , cum primum in fcc- vata.
amM .y».
n»n plaufibus invitatus advenerit , afliftunt con-
foni chori divertis organis eruditi : tunc illa fen- m Loqu iciilimx manus vide lib. de diu. lit.cip.jo.Et. D.
fuura manus oculis canorum carmen exponit ; & Cyprianum lib. contra fpcftacuti: Homo fradus omol-
per ligna compotita , quali quibufdam litteris, mcuibin St »b , ulm
muliebrem mollitiem diilolu-
edocet inrucntis afpcctum ; in iliaque leguntur rns, coi (itar* manibus verba
expedire. Et ibid. fo ar-
ticulo lonos frangens loqui digitiselaborat,
«pices rerum ;flc non feribendo facit , quod (cri- ingratus ar-
tifici, qui linguam dedit. Vide
etiam fup.a. lib. i. Epift.
ptura declaravit. Idem corpus Herculem detignar, ao. j*rtt. ‘
%
<5c Vcncrein ; ftrminam pnefenut, & marem ; Re- a Mu£c ,
quafi iptria" , alii* placet Mufa* appellata*
gem facit , 6e militem; lenem reddit 5c juvenem; «»ay , id eft a quarrendo
,
,
quod per i
P Ci*
ut in uno credas efle multos, tam varia imitatione licui Antiqui ^oluerunt, vis
carminis St modulatio qu*-
rerctur. CalEodorus nollet dc muiica ex Clcmcnte
diferetos. Minius etiam , qui nunc tantummodo
Alexandrino. Etymologici magiuaiidor.
derifui habetur, tanta Philiftiooiscameli repee- ^awict T ,„ t
*** «i 1*0*. i W**»mxi Mflu
• Cuj. 8c tUicft » utejusathis poneretur in lineris jquare-
1,114 mundum curis edacibus xfhiantem lxrnlirais
» •» /i *M0» udU w« «t. /x* <*J
Torn. nf*.
,, &c. vide totoni locum. Tara.
yam. fcntcntiis tcmpec.iiet. Quid acetabulorum
nitus ? Quid dulciflimi foni referam varii percuf-
tin-
J
i-hnlt. cap. ly.refm, (altante
AtoiII»»» Hb. ,j e do ar.
Pantomimo motis fuifle
lionc modulamen? Quod unta gratia jucunditatis “u
35 p *« uIJ fois mofib « *cllct
accipitur , ut inter reliquos fenlus audirum libi ai 'S»W
S*
-

va.®.ua. p J ^.ri«j.d t f ,aK,u.:

•Jot. Mi- munus futnmun tunc homines xftimenr fuifle ' ;
“? 0 n*»«ibii«i|uc IngMram Hx. Vcimf& incemj.
*m. collatum; uexras fubfcquens niifccns * lubrica .unor inbpierimnocc d. PinramiiiHiiTot linjuit.onot
]»mbd. •nAUiaWMinrfk ,„i f.ci, «deufo, onf,-
P.ifcorum inventa traxit ad vitia ; quod hone-& lente loqm. Jmtt.
.

ftx caufa delegationis repertum eft ad volupta- < Poiupcu,.... Magnus.

, Servius P. Danicli. io illud
tes corporeas prxcipiracis mentibus impulerunt. lib. i. jEocid. a Magno dem illum
nomen Iulo. Sicut
Hos ritus Romani, licut exteras culturas AWxander ait ficut Pompejus. Grxcicnim
, ad fuam ( )
omne ma-
guinciim magnum vocant , ut mater nugna dii ma-
Rcmpub. utiliter trahentes, xditicium alta cogi-
,
,
gni. Lampridius ia Alexand. Scvcr.
tatione conceptum magnanimitate mirabili con- (cribic nomen Ma-
gni accentum ad Alexandro poft
magna gcfta St x Pom
dideninr. Unae non immerito creditur, c Poin-
i
p«)o pol» magnos triumphos St
fuillc rrjechim ad , Ale-
fijm difim pejus hinc potius Magnus futite vocitatus. Erideo »»dn. S t; .,o | mp cd„ SawWRom.ei olfemt. Dt
/'« Maffum. live mafculis pilis contineri , iive talis fabrica re- P°mpc|o fcui O.idiut lib. Tdlor
, tu uai no.

fectionis lludio potuerit innovari , expenfas vobis n.co.ouratll Wu.j,..,^, Sedtcoai Txii.otni^
»U|orem CaligaU Cn. Pompep. I.irpi, .oci.ur
dc noltio Cubiculo curavimus deftuure; ut &c vo-
«Juna^lcmii. .,tSocioniuk>,„. r ’ ^

<

Digitized by Google
 MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
VARIARUM
Liber Quintus.
EPISTOLA PRIMA. noftrarum velle jungamus , fle
Invicem follicif»
«nuruis pollimus ucintaribus obligari.
Regi Vuandalorum Theodoricus Rex.
EPISTOLA SECUNDA.
Scribit fe labentifiime excepiffe arma ab
mijfa , & per U?/a as fisos in remu** ***&“ Theodorkus Rex.
rationis locum dia ei confert donu
*
_
Notam [ac tt tue ri
fe libenter accepijje
-/r
per eoram

Alii», jfu Um piceis rymbribu*

,
pocrol ee*& Uia, ‘

liili candore lucentes , fle fpatna*

tmr * dejcnbtt . '

nobis etiam arma defccanres veftra

fraternitas deftinavir, feno quam auri T Lio, fle illo Legaris veftris venientibus, grande
pretio ditiores. Splendet illic dariras expolita, ut i vos ftudiuin noririx noftrx habuilTe cogno»
intuentium facie* fideli puritate reftituant : qua- vimus; ut in Occani littoribus con/bturi , cuna
rum margines in acutum tali xqualitace def- noftra mcnrc jungamini fuavis nobis admodum, :

cendunr , ut non limis compolux , fed igneis flegrata petitio, ut ad vos perveniret fama noftra,
fornacibus credantur effufx. Harum media pul- ad quos nulla potuimus deffinare mandata. Ama»
chris alveis excavata ,quibufdam videntur crifpa- te jam cognitum, quem reljuififtis ambienter
ri poflfc vermiculis : ubi tanta varietatis umbra ignotum. Nam inrcr tot gentes via n prxfuraete,
Cltr * cooc ^ non eft aliquid facile concupiifVe. Et ideo falura-
u iotextum magis credas variis co-
°
ttiud *
lotibus lucidum metallum. Hoc veftra cotia dili- tionc vos aiFe&uofa requirentes, indicamus fuc-
gen ter emundat : hoc veftcr fplendidillimus pul- cina ,
qux a vobis per harum portitores diredia
vis iu induftriosfe deteigit ; ut fpcculutn quod- funt,graro animo fuillc fufceprarqux ad vos Ocea*
dam virorum faciat feneam lucem ; qui ideo pa- ni unda defe endem, hanc levilfimainfubftanciam,
trix veftnt , natura largiente veftrorum relatio continebat , exportat:
, concclTus eft , ut ficut fle

Pmltni ft. hujus rei opinionem nobis faciat lingularem. En- fcd unde
veniar , incognitum vos habere dixe-
«* •* in /4 - f«s qui pulchritudine fui purcnrur 'efTc Vulcani,
,
runt , quain ante omnes homines patria veftra o£
bh'i »m. qui canta elegantia fabrilia vlfuseft excolere , ut ferente fufei piris. Hxc, quodam Cornelio feri—
• quod ejus manibus formabarur , non opus mor- bente , legitur in interioribus infulis Oceani ex
talium , fed crederetur effc divinum. Proinde per arboris fucco defluens, unde flt fucdnutn dicitur,
illum , fle illum Legatos noftros folventes debitx paulatim folis arviore * coalefcere. Fit enim fu- * «•
falurarionis affedum , arma veftra libenter nos datilemetallum teneritudo perfpicua , modbcro» f
l4 c,rr-

accv pilTe declaramus, qux bonx pacis ftudia tranf- cco colore rubens , modo flammea claritate pin-
miferunt: vicilficudinepi muneris pro expenfarum guefcens; ut ciim in maris fuerit delapfi confinio,
veftrarum confiderarionc tribuentes, qux tantam *ftu alternante purgata , veftris lictoribus trada-
vobis reddantur accepta , quintum nobis veftra nir expofira. Quod ideo judicavimus indicia*
fiicrc gracidima.Prxftcnt Divina concordiam ; dum, ne omnino puteris noritiam noftram fugo-
ut hxc inter nos gtau mente facientes , gentium re ,
quod occultum creditis vos habere. Proinde

osle
•
4
 -

Liber Quintus.
feqofrire nos fxpius pervias, quas amor vcfter mns , facimufque noftri Cdft filii elaritite vivae
Srmttrfn- aperuit: quia femper proJcll divirum Regum ac- Honoratum ;ut die nunc in. ipias» quod antcvo-
dtpJi-.iw* quifiucuncoruia; quidum parvo raunctclcniun- cabaris. Age nunc inhxrendo jullitix ut qui inb ;

*r ? hm«c- lu t majore femper compenfationc profpiciunr. experto honorem dedimus , incliOra tibi proba-
vobis etiam per Legatos vcftros verbo titEmo conferamus.
or,M ‘**
mandavimus ;
per quos ,
qux grata cfl*c debeant»
uos deilinafle dedar amus. EPISTOLA QUARTA.
EPISTOLA TERTIA. ienatui Urbis Romx Theodoricus Ri«

Honorato Viro Hiudri , Qnxftori Theodo- Declarat fe clegiffe iit Quafi orem Honorium
ricus Rex. qui ambo , poftquam
fratrem Decorati \

Confert illi gMnJhrit officium ,

quo Decora-
pr.tclara de £uxfiura dixit , laudantur & %

nt Honor.itum coetui ajeribant fuo petit .

tus ejus frater ,
dum viveret ,
potieba- ,

tur & ambo maximopere lau-

j

dantur.
C Emim eft» Patres Con feri pti
viris veftrum florere con lilium
probatur egrcgium,quhd vobis pcrmifccrui digni-
,
prudenribu*
: fed Sc hoc

U Su quidem provenit
noftra fufeipere
Principis tibi beneficia vendicafti. Honorem fra-
tris adipi (ceris quia fapienria quoque germanus
:
,
benemeritos dona
fed tu jure herediratis

•
a Omnes enim , quos ad Quxfta- QM/twk
tas litteram n.
ix culmen evehimus , docti Itimos xlliinamus :
quales legum inccrprctes
clTe participes. Dignitas
,
*/*•'*

Sc confilii noftri decet

qu.r nec divitiis nec
^
&

, , ,

«s. Ab eifdem bonis non repellimus, quem fimi- folis natalibus invenirttr: fed rannlmcam J odiri

lem comprobamus. Eant nunc parentes, ac libe- na ctnn conjundla poteft impetrare prudentia;
ri, Sc bonarum
artium (ludia incitamento Imrili- Nam licet in honoribus aliis o neficia confera-
temfintuiuti cudinis xmulcntur. Novam in tc fecimus legein, mus, hinc femper accipimus. Eli nimirum cura-
in ddmtw- tcsinadminiftrationc fuccedere. Hic pro-
p Wcn rum noilramm felix portio januam noftrx cogi- :

vedhis non adimitur , fed Sc mutatur :quia licet tationis ingreditur pc&us quo generales cur»
fmcftdtbjnt : ,

'(tbiimiium. perfonafubrogata fit, familix tamen non deficit» volvuntur, agnofeir. yf.fliinatc quid de illo de-
1

"Fotn. Om- quod geatifiimus germanus acquirit. * O veri beat judicari

,
qui tanti particeps fitfecreri. Ab
nummum veftris meritis clctii , Sc aufpicio nominis hono- ipfolegum peritia poftularur: illuc vota conHuunc
’
* raci 1 Porf cntiunc quxdam parentes ,
politis in (applicantium ; & quod eft omni rhefauro pretio-
vocabulis ; Sc uc venturarum rerum curfus penes ipfum civilitatis noftrx fama reponi-
fkiiamfl- P r °lc fius, .

pojuu cx alto ell imperio Divinitatis » cogitatio prxfa- tur. Qux ft ore jufto innocentum cortfdcntia fit

inf-ih »*. gantis inftruitur loqui datur , quod nos lenltfie fetura improbonlrn tantum vota redduntur m- J
; ,
t 2uci* ar*.
t*trm!ui
nefeimus : fed poft cafum reminifeimur , quod xia; Sc ciim malis furripiendi fpes tollitur, ftu-
ignorantes veraciter dixeramus. Tali igitur o- dium bonis moribus adhibetur. Unicuique pro-
mine decoratus evaluit evaluit , inquam, ac le : pria jura cuftodir, pecurtix continens, vqilitatiA
honoribus Palatinis, judicio noftro laudatus, irn- profufus, nefeias ciecipere, ptomptilfi nus fub-
mifcuit dignitatem (Umens, quam folcmus dare
: venire: ingenio Principis fervit, quod univerfa
prudentibus. Hoc plane fiipra exteros adipifeens, fuperat : imus ore loqui cogitur , cui nullus fi.ui-
quod potuit emergere poli elc&os. Sub genii lis invenitur.Hunc locum vitiis vacuum, virtu-
noftri lucc inrrcpidus quidem , fed reverenter tibus plenum qui fub noftra potuit expedire prx-
allabar oportund tacitus , ncccflaiifc copiofus,
, fentia, nonne vobisdignusell eUc collega? Scitis
cura um noli rarum exiiniutn levamen ; Sc cum enim qua glorictuc ftirpe prouedus. Mr.ninifti*
pocellatis noftrx gratia dicaretur , morum nugis enim Decoratum b advocationis laboribus infu-
laude contentus , mediocribus fe potius cxxqua- dantem , qua fe unicuique bonorum probitate
tiJuhimi mu Jxu, Vivit apud nos recordatio bonorum : quiafi- conjunxerit. Caufis veftris fidelis orator afitur*
des hominis nefi.it cum morte deficere. Secreta nrceffariis rebus alfiftens judicantis portavit ani-
* ,
‘t*"
Wi rioilra ,
quali oblivifcererur ,
occuluit : julTIi* mum ad fubfcllia cognito rumicui metito frequens
quafi fcribcrcc ,
per ordinem retinuit: fine avari- palma contigit, quia fapienter alleganda tradla*
tia ferviens , Sc gratiam noftramfummacupidiu- vir. Pudoris enim fuftinerc jadhira t» nefeiunr, friUrifi-
«e perquirens. Divertimus quidem ad bencineri- qui fe prius judice corriguntur. Inferior gradu fi
nrrtjvh-
ti laudes ,fcd compendio fermonis afiumpti, ciim prxllabac viris Confularibus fe patronum; Sc e uni
Illum referimus» ce docemus. Fuit nimirum gra- honoribus v diris impar haberetur , Patricius ei
tas , quod apud hos , Sc poft fata effe non definit. didkus ^ft in celebemma cognition: * fufccptus.
Triftes quxrimus , quem nos amififle dolemus. Nimis rarum eft, P. C. folidum loqui , cui muL Sim a &
Sed acerbum cafum mitigat , qubd ei vicaria vir- ta neceiTe eft dicere, titubantia non proferre. Hoc
tute fuccedis quia nemo perdidi (Te fe fentit»quod in Decorato certilfimUm fuit : hoc Sc arttchollca
: Th
r fi
ha alterum invenifle cognofcit. Ndn extranea fer judicia vos probaftis. Quis.enlnt tempote fuo
ftcrb exempla, cui domdlica funpetunr tam ma- cum quafi gubernatorem litium ignorate potuit,
gna prreonia. Tu decoratus ex illo es, ille hono- qui coufarum fcopulos rranlirc contendit? Legi-
ratus cx te eft. Adunent fe merita ,
quando fe bus profecto minus ihdiguir qui ejus folatia non
,
junxere fic nomina. Nam de te j udius credimus quxfivic. lam non de' morte fefti nata conquiri-
- meliora, qui fcqueris
fcwffr »fi 4 quia femper eft diligentior mur :cx hujus foecuhda pullulavit ftirpe germa-
:
brenuorim- imitator prioris quando tc prxcedentis bona li-
,
nus. Nam qui prius fratris umbra tegebatur, illo
unrfritrit.
cct f ||gcrc > & nova cumulare. Atque ideo ab In- narurx lege fubdudlo , femx fux cornis per aperta * Fom. *
citri, diiftionc tertia Qgxihirz tc dignitate fubvehi- dillendiu Bona liquidem germinis jufte * prxcox Cor Gi-n-
|IO.
 8o Cafliodori Variarum
mtulir , qui cmfccndl ordine prinuls evaluit fed
„ fatura nobilis frudum , quem in dcccflorc perdi-
di*. in fucccflorc fervavit. Concordat huic fami-
li*ramus ille dtriflimus , qui Virgiliano carmine
femper cnafcitur Hoc enim avullo, non deficit
: gatur exotucrc; Se de illis quoque pari fevericate
alter aureus ,
& fimili frondefeit virga metallo.
Nutrivit quippe & bic advocatione facundiam:
opinionem Romanr urbis cedens fratri , Spolcti-
norumfc maluit milcere negotiis res ranrurodu- : imponi. Nimis cni;n abfurduni cft, ura quo cele-
ra quantum a veftra prudentia cognofcitur fegre-
,
gata. Inter bene moratos enim alferuifle jufta, fa-
cillimum fuit: Provincialibus autem, fc vaga liber-
tate tranantibus arduum. Videtur juris
, ninfis
fuafiiVc modeftiam , ubi ipli quoque Judices im-
proba plerumque cupiditate rapiuntur ; quan-
rum (ibi inter mediocritatem videntur elTat praeci-
pui, tantam animo non linunt fuis voluntatibus
obviari. Inter talia leges vindicare difficile cft
magna: perfualionis vis ad propolitum redi ve-
nalitatem revocare judicantis. Sumite ergo , P. C.
libenter noftra judicia, &I honoratum Quscftura:
’
: pimus difttidione rcfccare , «t five Corhus fit,
aut Romanus, qui fine noftra, vel eorunv» quorum
intereft, evectione veredum prxfumjt attingere,
per unum equum centum ft.uim folidos a re co-
ccnfcmus , qui fupraevedionum numerum cur-
fuaEcs equos ufurpare pnefumunt. 4 Parhippis
qui net i am non ultra quam centum libras jubemus
ritas exigitur , magnis ponderibus opprimatur.
* Avis jpfa olSete gravata pigrefeir. Catiuat, * Gr.&Cuj.
qux
labores non fentumt ; «picta: gravius moventur.
Quid quadrupes facere poffic , qui preflus nimie-
tace fuc cumbit ? Si quis aurem a modulo definito
& amplius fuerit habere repertus, duarum unciarum
auti damno feriatur. Qtu:n furnnum protinus en-
dam , fient jam antenobus edidis conilitutum
, SC cft, per officium Magifter ix dignitatis curfuj pro-
ficere debete cenfcmusj juftiim eft cnjm , ut coga-
tur illa vendere , unde publicum cquuiu mali
nofe ituro ner a fle
: lir nuditatibus expeditus, «pii

culmine provectum gremium veftruin gratanter voluntate noluit efle celerrimus. Prxterca coro-
excipiat. Dignus cft enim a vobis diligi, qui par moncinus.ut Prapofitommconlmoda nonprxfi*-
unus honoribus meruit reperiri. ma% , nec quicquid cos potcftatis habere reveren-
da fanxit Antiquitas, aliqua ufurpationc *dcge- *Gr.«cCoJ, 1

a Qaxftoiis officium difccibicur , de quo etiam lib.
fcq. form. f.lib.S.epift n. & 14. F<m»,
i Advoc. tionis labor, I. ). motis , cc pernis, I. 1. in
£.de'otnc. Pnrf. eib.l^in. Itb. i.cpift. n. Advocatio,
Icu advocatu , flKcies qaxdatn cft fcu fundi , (eu com-
modi, quam vulgo pcnliooent dicimus , iu ulib. fcud.
tit.de pace rciicod. Si quis advocatum luam, vel ali-
quod aiiud bcncticium. Ac Theodorus quidem Balla-
mon duo Advocatorum genera conftiniit unum eorum
nics, Nos enim per ce geminare volumus culto- te Ed. dtn<^
diam, non antiqux comuctuiinis removere cau- le ‘-
telam.
a Parhippus. Ilb. +. Ep.4*.
a Degenies. Aliqui fic legunt. Vox enim genius, tC
?
geniatus crebra Cafhodoro , inde dictum puto degenia-
re pro dchontftarc , diminuere. Degeniatat infta tp.
,

qui ftationem in foro haberent , X tcileras frumenta- 10. hb. u. Jmr.

ria* ab Imperatore acciperent : alterum eorum qui
,

tanquaiu liberalem artem exercerent , in officio advoca, EPJSTOLA SEXTA.

tioois v< flarentur , iit. 8. Nomocan. Pbotii. cap. ij.
Farntr.
Stabulario Comi ciaco Theodoricus Rctf»
•t Nafccndi ordine primus , honoratiores fune te
,

duriore* primogeniti. Pliilo Judxus in Agrippx oratio-

»e ad Caium , Plurarch. in vit. ic. Khccoiuin. Hinc Jubet, ut unrverfas facultates Thomatis ,qui ob
1 ’rocopiut debello Perlico, lib. i. Cabadem natu majo- certa domus Regia prxdLt duodecim mi/lis
rem , xtati* gratia, tex vocabar. Idein de bello Vanda-
/olidorum debebat , (ifco applicet , redden-
lico , lib. j. Giterie us fenex decedens tell amentum con-
didit : in quo mandavit Vandalis , ut per manus eju* das ipji ,fi modo intra Caleni. Sept.fo Ive-
regni fucccfibres propinquiori ex genere virili*
rit fin minus , Joanni tradendas qui prx-
illi

prolis traderentur, X ex iis , qui itate praxcdcicut.

jj
,

Farntr. fitant fummam illaturum fi orario promi-

ferat .
EPISTOLA QUINTA.
QUfeipienda precatio cft quae publicis milita* SafdfitnJa

Mannilz Sajoni Theodoricus Rex. O tibus non repugnat & amplectenda ddideria :
,
prtc*u*,f*n
pri varorum, quot fic remedium quxrunt, ut nobis
'

non videantur generate difpcndium. Viriiwquc

Docet quid i» munere Sajonis ab eo geren-
, cbrilfimi Joannis querela coperimus ,
Thomarem
dumfit , vel non. domus noftra; certa praedia fufccpillc id cft illud
,

atque illud, & nunc deccra millia folidoru reliqua-

Audabilc eft in illa parte geminare cuftodiam»
L quam conft.it Rcipub. nccdlitatibus cxquili-
»m. Per hanc enim & legationum utilitas ; &
torem noftris utilitatibus cxcitifle
non implere debitam quantitatem;
ludificationes
quod apud nos quoque Procerum noftrorum fug-
,
Se per d i vccfa*

ordinationum noftrarum celeritas explicatur. gcftionc perclaruit. Ideoque caufam tali credimus a

Harc Se aulicis potcllatibus pervarias juffionesmi- ranedio muniendam , ut univerfam fubftantiara

niftrat effedum : harc crebris illationibus no- fu radi di Thomatis fub hac conditione a fixisti-
p
ftrum dirat xrarium ; ut pene quicquid in Repub. tulis juri publico debeas applicare ; quatenus fi
VrcnfemftT geritur curfuali ininifterio compleatur. Decet intra Cal. Septembrium diem , quod rationabili-
P ro ' n ^ c hrmpcr cfte paratum quod uti licatibus ,
ter exponitur , a Thomate
minime fuerit exo-
liLtu pullum PyWicis probatur accommodum ne quod ad ce- : lutum ,
prxditfta fubftantia Joanni viro darifli-

f ral>at*r Icriratem repertum eft , incongruam potius fefti- mo conttadarot ,

qui ejus debitum luere noftro
ttmmttdum. nantibusinferat tarditatem. Atque ideo Pnefc&i promifirxrario. Quod fi obligationem (uampre- . 9
-
* Pnrrorio , Se Magiftri Officiorum , ubi pro publi- didus Thomas fblvcre intra praefinituro tempus
ca utilitate delegerint, ordinatione locatus , exce- fortafie potuerit, univerfa ei quz fublata funt,
,

dentium improbam pncfiunptioncm tali te prxei- illibata reddantur : iu ut nec fifcus noftcrfuftinc-
re
 Liber Quintus. 8t
revirfeatar incommoda, Arnoscognofcamur fub- de prohibita feud. alito, per Ridet. Ao quia brevi libel-
jcUis folium prxfti rifle julticiani. PofTcmoreniin lo Si feriptura contraheretur , ut perpetua verlic»
, I.
Icriptura interveniente, C. de jor emphit.Lco, Novcll.i
adhuc ultra ditterrc, Ii quidprodcflet negligcntif- j.
wjp,‘ fff Atiwtiuff t^9i//»vnav. «'"5 <?***••*
(imum fuftincrc , quem per tam longum temporis
fpatium femper invenimus imparatum.
Tn< t «»«/« « Cfs tit Mi/ore»C
*
Fon». «
* Fixit titulis juri , Sic, Ut enim Athenis lignata prx-
dia ,
oppigner.ita dicebantur .liberavero ««u£ Har- : EPISTOLA octava.
poc itioni ia di&ionc ipaC , St in «S7*£t : Polluci
lib. j.Ooomaftici : itt affixi fundo privato tituli Princi- Anadafio Confutari Theodoricus Rex*
pis (
pmnonci.au t , Gallice ) reni fifco vindicatam ar-
guunt. Hic St cpiftola proximi fcqucnti , Bi infra hin 9.
Decernit , ut } Favent in.t civitate quadratos
cpiftol 1 tS. Fom
* Fixis ticolit juri publico debeas applicare. Pro in- ! lapides Ravennamfine cujufquam dam-
tcllcvlu limus loci vide qui notavi ad lib. 9. epift. 6,
, 1
no devehendos curet*
quibuslibet adferibete haw Auguftini verba de iis ,
qui
titulos Potemiorutn fui* pridiis affigunt. Ne domum.
Inquit , ipfius invadat aliquis potens', ponit ibi titulos
potentis , titulos mendaces : ipfe vult cfle pofleflor , Si
frontem domus lux de titulo alieno muniri ; ut cilm titu-
C Onvenit Sublimitatem tuam nodris
nibus obcdicnrix tribuere fcdulatn firmita-
tem ; quatenus ad cffcdhim trahatur, quod falubri
julfio-

lus Icdtst fuerit , conteri itus quis potentia nominis ab- ordinatione difponirur. Moderare fiquidem novit
Afferar? r»*>
ftineat le ab invalionc. Brojf. Injumda fibi complere prudentia,& fine 4 ingrati- >,*
rudi ni s n&vo delegata explicabili procurare confi- fi* tnuflwrO
EPISTOLA SEPTIMA. lio.Atque ideo ad Faventinam civitatem civilem
eXeeurionem te percipimus dedinarc ; ut fine cu-
Joanni Viro Clari (fimo , Arcario Theodori*- jufquam concuffionc vel damno b quadrati ad Ra-
cus Rex. vennatem urbem ex noftra jullionc devehantur;
quatenus & noftro defiderio gratulcmur impleto,
Illi tradit Th ornatis bona, dummodo decem mil- & querulis vociferandi amputetur occafio.
lia /olidorum arorio pro eo fohat , nec ipfe
a Ingratitudinis nxvo. Eleganter : qnamvis In qfli-
Hh ornas debito intra Calenda ept,fatufuiat, bafdain vitio , ieripeum , at Cie. ad Aerie, ingrati cri-
,

men dixit. Fom.

D Ecet eorum vota in rurum reddere qui ma-

mur de damno proprio cfl*e qui nos i

,
lunr utilitates publicas continere; nec pati-
follicitos ,
Si
< Ingratitudinis nxvo.
linaris
Honorius
excufitionis
nxvum crudelitatis
ini. 16.

, &
Eodem modo Sidonius Apol-
,ac fufpicionis nxvnm .lixie.
C. Theod. de agent, inrcb. nxvnnt
Valentinianus Novell, de jo. annor*
difpcndiisfccfrcfccuros. Tua igitur fuggeftione prxlc. Sic Si D. Ambrofius nervum erroris. O.off.
competimus , per illam Indi&ioncm patrimonii b Quadrati. Marmorum quadratos vocat , ut fupra
noftti prxdia in Apulia provincia conditura, id lib.i. Epift. 7. pro lapidibus (ei licet. Hinc artifices Qua-

illud , atque illud dratarii leguntur in lib. x. de excufationibOvanificuins

. , honefto viro Thomati
***** * *
l iWlario wlocommiMc
Cod Theodof Pag. 418. Et in lib. 1. Cod. Juftin. cod*
iraflW .
cummal*ad-
: fed
tlt.l Vctufta htftoria quatuor Coronatorum Et c cepe- :

miniltianJofufcepta ufquc ad decem miliia fo- runt att

, Quadratarii incidere lapidem ad coUj'
ficcs
lidorumrie Indictionibus illa, atque illa reliqua- rium coluoanx. J*r.
torem publicis rationibus exritifle qui a Proceri-
:

bus nomis frequenter admonitus., debita reddere

EPISTOLA NONA. .
detedahiU calliditate neglexir. £t ne tibi aliqua
impoftcium q uxftio nafr cietur, publicis utilitati-
Poflefloribus Feltrinis Theodoricus Re»
bus debitam quantitatem, fub lue ratione fatis-
faccretc velle tedaris fi tibi prardia fupradicki de-
,
Jubet , ut conftruendss muris nova civitatis
bitoris loco pignoris contradantur.Hinc
ed.quod in Tridentina regione operam impen-
dcfidctium tuti julla ratione conceptum pratenti
jullionc firmamus. Primum, ut nulli ex hac dant .
re no-
mine publico metuas quadlioncm : deinde fub hac
conditione tibi univcrlam fublbmriam quam vel
nunc tenet , vel primo tempore pollideb.it cim
,

nofrris rationibus obnoxius cfle jam ctrpeiat.

,
,
N Eccffitas publica multorum deber devotio - Ktttjflu*
ne compfcri : quia non decet paucos fufei- ffilUs m»b-
pere, quod condar plurimis expedire : ne Regia
Thematis debitoris addicimus, quam pridem no- julfi tcpcfacla lcntefcant , dum res utilis delegatur
ftro nomine fi *is titulis fctiinus vcndicari.
Hoc infirmis. In Tridentina igitur regione civieatcm
tantum humanitatis intuitu rclaxautcs.urulqucad conftrui noftra prxeepit audoritas. Sed quia ter-
Cal. SeptembrUiinfj-iatium habeat reddendi debi- ritorii parvitas magnitudinem operis fuftincre
* pro./» Mi- um
quantitatem ; * inimifvc. cumadfupradiaam non poceft , hoc follicimdo noftra profpcxic , uc

<licm ru pecuniam virp illufCH Comiti patrimonii acceptis mercedibus competentibus pedaturam
1 Ii***
'
4‘ ’
*
.

noftti , qua: debetur, intuleris, facultas ejus uni- murorum a omnes ih commune fubeatis qui vi-
,

Verfa,fi.ut d ximus, tuis compendiis applicetur. cinitate jungimini

;
quatenus accommo lato b fo-
Qyod rrifte non credimus efie perdenti quando
latio fccurius impleatur quod paucis inexplica- ,
m
^ c ** toto v quod te * <l ctur amittere *
;

generum
bile fortaflc cognofcirur. Hac conditione frilicct
• m '
,
definita, ut nui lus ab his oneribus cxcufctur, undo
fuumcognofcitacquircrc.Nam quod poteras adi-
pifei jurcfucccffionis, nec c divina domus excipitur*
condicione a tepollldctur
emptoris.
* Omoes incommune. A jurecivili fumpram : quO
vicini, ac cives pro viribds in operis public i cxftru&id-
«Libcllitiotiialo. Libellario nomine
, lib. 1. tit. f.
nem, vel reftaurationem conferunt. I. tt. Omnes. C.de
Quibus m jJ- t-u<L amice, nomine libelli : Stlib, 1. tit.jy. operibus pubi, l.qui ex vico , D. ad inunicip. Se de in-
 , , e ,

‘
T

82 Cafliodori Variarum
coi. Et qaiJeminftniQiftblatJctiainEcckfiafticorum
!minumcatc,l.*. ad ponus , C.dc opem
publ.Ud
* orn ‘
cxtru-
EPISTOLA UNDECIMA.
AiODCiU. T. dc facrof. Ecdcf. Novell, tjj-
mcrccde ac ta-
i So! itio. Supialib. j.cfiU. 16. pro
lario 1 11. vcndiior.fi. U.coipmon.
prad. I. jj.a tu- Genidis ad Gallias deftinatis Theodoricus
,

toribui fin. it aJ». ««. U..U < C. it

;i«oc. im. l»i- Rex.
C Bin .avarchoniiM C. Thtoi. ic iu.icol.loll-
1, ,, ,

t ii. pro nicyccduli prjeftili* .

Sc. Aliter .cmlgh , pyo
Profeifeentibus in Gallias Gepidis tres foli-
«boat^yVfolcr accipi . ..fctmiai itaiopi. >- «• I>. .

Coi. Thcoi.fi poitiooiifocius fm her dos in auro per hebdomadam concedit.

<Jc jute Jot. 1 . 1.
rei. ieccff. f.m . .

t Nec divina domos «xctpitur. U?.ad loltructioncs,

Uerat quidem difpofitionisnoftrx , ut vobis
C. dc faciofana Ecclcf. Hannenop. U
e Hic inrclligitur Principis
».«t. f, howr.
domos. Vide qux dixit F a iter agentibus annonas juberemus expendi:

D Jutetus ad Symmachum lib. j. Bpift. « 4 - fcd ne fperies Ipfx aut comiprx , aut difficili prx-
berentur, in auro vobis tres folidos per hebdoma-

EPISTOLA DECIMA. dam eligimus deftinare j ut &

mandones vobis,
prout herbarum copia fuppctir , pollicis eligere;
quod vobis eft aptum magis , emere debeatis.
•Jfc
Verano Sajoni Theodoricus Rex.
Nain& po delibrem hxc res occurrere facit , fi
vos neccllaria comparare cognofcir. Movete feli - 1
Prxeipit ut a tranfeuntibus Gtpidis quos
circr : ite moderati. Tale fic trer vcftrum , quale'
,
,

ad G a/lix ctfji otium mittebat , Ve netus at- ,

dtbee efle qui laborant pro falute cuncto-
,

que Liguriam nihil damni pat ifin.it \ ideo- rum.

que omnia neceffaria eia J» ppeditentur.
1. D.fatti aJvcrC nant. caup. ftab.
xltcr agentibus. L.
l.f.C. dcmcut. trepidem. Qao tamen iu loco iateu-

C Um
dum cft
,
Deo juvante , pro defenfione generali
felicillimus producatur cxercirus;providcn-
ne aut ipli penuria inconfulti fatigentur:
,
geos , virdoJlusrcftitoit. Forat..

EPISTOLA DUODECIMA.
aut quod dici nefas cft ) vaftationcm noftrx vi-
(
frimul frt-
deantur provincix fuftinerc. Primus enim profpe- Theodahado Vito Illuftri Theodoricus Rex.
fptriuiM
ritatis gradus cft , filis non efle damnofum ; ut pro
gr*dut tfi

fuituon tffc quorum compendio laboramus.eorumnon videa- Jubet , ut Palent iana Mafft heredibus Argo-
dtmnt/um. mur afflixi fle fortunas.Et ideo devotioni rux
fenti aucioritate delegamus , ut muUicudiucm
prx-
lici, &
Amandi.tni erepta , r ftitu.it ur : (i
tamen invaforibus quia faverit , prxeipit
tepidarum fecimus ad Gallias cuftodix
quam
ut ad Curiam veniant , jus fuum defen-
,

caufa properare, per Venetiam .atque Liguriam

lub omni facias moderatione tranare. Quibus ne furi.
aliqua excedendi prxbcrctur occatio , per unam-
quamque hebdomadam fumptus cis tres folidos I juftitiam colere univerfos ,
& amare prxcl-
largitas noftra direxitut illis cum Provincialibus;
pinjus ; quanti» magis cos , qui noftra
omnia decet fub laude
S proxi-

noteris non rapiendi votum, fcd commercii fit fa- mirate gloriantur , quos
cultas. Illud plani pro eundorum quiete labo-
gcrerc,utRegix poffint fulgorem confanguinitatis
? Hxc eft enim indubitata
nobilitas, Htctflinh-
rantibus indulgentia noftra concedit ; ut fi aut co- oftendere
Vnttx ntitti-
tum carpenta itinere longiore quafTantur , aut ani- qux moribus probatur ornata: quia pulchrum eft
fteda neglexifle lucra pecu-
malia attrita langucfcunt te cuftodc atque me- commodum fame ,
diante, cum poflefloribus
,

fine aliqua opprefiione nix. Argolici iraque viri illuftris , Ainan Jiani &
turtrM^
viri clarilltmi heredes fupplici nobis
aditione
mutentur j ut qui daturi funt corpore aut qualita-
conquefti funt Palcntianam maffam quam cis tfi
te meliora . quamvis parvis fanis animalibus ac- , ,

quiefeant quia incerta cft viti eorum , qui nimia pro compenfationc largitas noftra transfuderat, ut
cafx Arbitanx ainillionem hac commoditate fola-
'

ut nec fub-
defit nt ^ tx ijf
t
fatigatione laffancur. Ita fit, illis

vc&io ncccffaria & nullus fc lxfum tali permuta- rentur.ab hominibus vcftris, nullis caufis ext*n^ (M ftcunia.

tione cognofcat.
,
tibus , indecenter invafam ; &
inde creviflc cul-
pandx furreptionis vitium , unde dari debuit glo-
t Commercii facultas Id cft frumenti , Ulpiano, riofx moderationis exemplum. Quapropter fi
emendi ,
vendendique invicem jus , frag. tit. t9. Theo- nullo mendacio aftcrta vitiantur Magnitudo ve-
,

phil. f. 1. de Inutilibus ftipular. w ufuyuai yf i

ftra qux funt ablata , reftituat bquid vobis
,
tu» itiai eseditis polle competere, ad Comitatum noftrum
*r£ 111 u , I. !•

eam , D. quz res pign. Nam quod Paulas negotian-

J. inftrudtam jure perfonam modis omnibus defti-
di caufadixit l.n.fcnacut .decontrah. empt. UlpUo. *
Cor.Cam.
narc; ut civiliter* plantata caufatio finem de le-
,

in eodem argumento , commercii, & promercii

verfans fla/at*.
nomine denotat, 1 . 4 1. Cxtera , dele?;. I. Marriami* gibusfortiatur. Ibi enim quicquid geritur, invi-
Ar Alexander negotiandi quoqueTerbo in eandem rem dix tux potius applicatur \ & majora detrimenta
utuntor , 1 . ult. D. dc damn. inf. 1 . 1. C. de xdif. prirat. famx fufeipis, dum talia non vitare contendis hic :

quod ipfom Grzci interpretes vt*y ?**"*' 3*ea & aurem conHigunc caufx juribus fuls ; fle fine den>-
Jl' Jiu-nv** , & «ti rS «£jty/a«Tiu*acVicxpofucrunr, garione quilibet mediocris addicitur , quando ju-
Vb. 19. Bahlicoa. F trnrr. ftitia tcfte fuperatur.

DigitLz
 *

Liber Quintus.'
expenfis nccclTarUs ,
tjilz In provincia fadzfttntv
EPISTOLA DECIMA TERTI As julta ratione non claruerit erogatum, iniqua prx-
fumprio modis omnibus corrigatur. Hanc quo-
Eutropio , 8c Acrctio Theodoricus Rex. que partem non xfiiinrs negligendam urfi hoc* ,

quod Tabulariusacubiculonoltrofufccpir, ratio^

nabiliter non docetur expenfum » ab in jufto re-
Monet , ut annonas conflit utas exercitui prae-
tentatore reddarun Quid enim tam abfurdum,
beant , ne ejus direptioni pateant
nili ut liberalius nofira qulm univerlis profice-
,
Provincialer. re volumus, nunc compendio op-
1 parteis furtivo
‘rimatur ? Judices quoque provincia*, vel Curia-
TudiomveftnimReipub. grata mente deberis fcs, atque Defenfores tam de cutfu, quam de aliis

S impendere : quia noS agnoviftis benemeriris rebus tlHciti dicuntur pofTcfloribus irrogare dif-
Inulta prxltarc. Nam pietatis intuitu vicilficudi- pendi*. Quod te perquirere , Ce filb ratione le-
nem pollicemur , cum tamen pro vobis omnia ju- gum emendare ccnfcinus. Antiqui Barbari ,
qui ,

beamus. Atque ideo prxfenci jullicmc vos credi- Romanis mulicribils elegerint nuprial i hr Jcrelo-
dimus admonendo*, tn annonas conftitutas exer- ctari
,
quolibet titulo prxdia quxfivcrint , fifcum
cituiprxbcrc debeatis j quatenus nec illi ncgli- poflclli ccfpiris perfolverc , ac fuper indi et iri is
gantur adverfovoto , nec Provinciales perniciofa oneribus parere cogantur. Judex veri» Romanui
Comauiiui
debeat gravare direptio. Commodius enim fub propter expenfas Provincialium , qux gravare
fui txf tufa-
rum ligt 1 1- expenfarum lege tenetur exercitus, quam fi eunda pauperes fuggeruncur per annum in unumquod-
,
nr tur exrr- fuerit vallare penniflus. Ignorat modum fervare que municipium fcinel accedat cui non amplius, :

titut. prxfumptio ; nec poteft fub modo redigi , cui li- qtllm tiidilinxprxbcanturannonx , ficut legum
Ignorat modii
centia fuerit vifa concedi. Quapropter confc- cauta tribuerunt. Majores enim noftri difeurfus
ftr-rert prjt
fumpl *.
quatur exercitus alimoniam deputatam : ne qua Judicum non oneri fcd compendio Provinciali-
,

* Alii , mtle- pars praedidam poliit fufiiuerc * violentiam. bus cllc volucrunr. Domeltici Comitis Gotho-
rum, nrenon Se Viccdomini aliqua dicantur Pro-
EPISTOLA DECIMA QUARTA. vincialibus * concinnatis terroribus abitui i (Te, ‘ Alii , «»•
»'"****•*•
Quibus * juftiria vcftra in examinationem dedu-
*
Severiano Viro Illuftii Theodoricus Rex. Cti»,quicquid fuper hac parte inique gcftumcfle Alir,i»/laAA
u* **r rm'
cognoverit , aitloris dilationibus , Icghiicr ordi-
Prxflcit eum tributi* unicuique pro poffeflio- nabit. His ergo ac talibus , qux ad utilitatem pu-

num diverfltate imponendis & jubet ut ; ,

blicain vel Provinciales pertinent ,
fub omni ra-
tione difeuilis , ea te per omnia volumus age te,
perquirat num 'Judicet ob frequentiorem
,
qux noltrx manfuetudini non debeant difplice re.
per Provincias difcnrfnm incolis illicita
Illud fanc providentia nolha rcfpcxit , uc omni-
dijjendia irrogaverint . bus a te fotlicita atque xquabili in.lagarionecom-
pertis, a * polyptychis jubeantur adfccibi quard- * id cfi.Mci
T Uftirix rauo perfuadet excedentes reprimere; nus de tefiimonia fidei veftrx clareant ,
;

Se nulla

J ut ad eundos polfir quietis fuaviras pervenire. pofthac ,

qux b abrogari volumus , femina hau-
Nam quertadutodum aequabilitas agitur ,
fi vires dis iterentur.
'i

mediocrium confurgcrc non liiuntur ? Provin-

cialium itaque notho ftimfxpius querela compc- * Polyptychis. Infra hoc lib. epift. J*. it J«. Andr.
rimus , poRcilorcs idoneos Suavix non foliimca- Alciatut l b. b
cap- it. parerg. Grcg. lib. 7. cpilt.4 »• ac

farum fuarum tributariam fundionem in tenuent

lib, ix. epifi p. Ford.

* D. Grol.fie I Qa‘» abrogtri volumus femini frandit. OS eim

fortunam veruirtrtiam fcelcrato com-
*rclififlc : oliin cxafain tabulx tribacofUm publicitus incideban-
Cu|. pro re-
mercio aliquid exinde Tuis pallirn applicare tur. ccnt.tf. cap. 34. at 40. coit, i.cap. fi» FVrn.
compendiis ; ut fundio publica commoditas Iit
privata. Hoc quidem pet plurimos defideraviraUs EPISTOLA DECIMA QUINTA.
corrigi : fcd hactenus in tuam laudem videtur po-
cuific differri
;
quatenus fides haberetur acccprior, Uftiverfis Poflefloribus in Suavii conftitutis
quando polt inultos negledus (ludium vcftrum Theodoricus Rex.
efh. acifiime comprobat is. Arque ideo prudentia,
qua notus univerfum pbflclTorcm confiderata
es ,
Scribit fe ad eos mi/ijfe Severinum cum Edi
‘uftiria te jubemus infpiccrc, Ce xquabilitacem tri-
ituri kac ratione moderari ; ucque fub aliis fa de
7
c is , ut opprejfot tributorum pondere

cft omnium redemptione calfata pro poficllio- relevet.

,

numarque ho minum qualitate adis publicus im-

ponatur. Sic eniin &
jufiitia perficitur , vires & icet cuntffls laborantibus Comitatos noder
nofirorum Provincialium fublcvanrur. Eos au-
tem, quos finejullione noficacenfumimpofuilfe
L concedar, Deo auxiliante, juftitiain ;
remedia fubjcftis ad reliquas regni partes
hinc &
quafi
,

coniliccric 6c pro libito fuo quorumdam onera

, a vivo fonte defccndant : tamen frequenti aditio-
itlalios projecerunt
,
legum fe veritas infequatur; ne permoti, ingeniofa pietate reperimus 8c arqui-
ut otqnia illis detrimenta farciant quibus incom- tatem vobis concedere , Se fatigationem longi Dulcior* f**t
,
petenter damna fecerunt. quoque prxeipi- quia dulciora (uni beneficia, riiu$ad,<jn*
Illud itineris abrogare :

.jnus inauriendum uc inrct Defenfores Curiales, quar nullis difficultatibus obtinentur. Mifimus
, ,

& Poluliores illatorum ratio vcftigccur quic- ; & iraque illuftrem , &
magnificum Severinum no- „i, un , niH%
quid ab * odas%l n didione nuper exempta fuper
• iicft, «»»« ftris inftiuitionibus cruaitunl ; ut hoc apud vos
Chr. fif. tributarium folidum fe poffisiTor probaverit incu- gereret, quod nobis lemper placuiffc cognovir. TbtoJtncum
liflc, nec uoftro ztario confiat illatum , aut in Vidit enim , quam honorabilis apud nos juftus
L ij
 , ,j:

u habeatur , quemadmodum bonis adibus clemen-

Caffiodori Variarum
bis neceflarius xftimatur ,
fervus fuerit alienus,
tia noftrx Serenitatis arrideat. Exercet piotc&o, aut conducat cum claflibns ferviturum : aut fi hoc
quod nos gratanter xftimat accipere; nec potclt ipfc magis elegerit , accepto pretio rationabili, pu-
• Cuj.Gr.&
amari rapaciras continenti Principi nulli * redem- blico cedat fui jura dominii. Si vero libertate gau-
For. muiw.
ptione placitura. Prxfumentcr ergoconveniat ad det electus , quinos folidos donativum , Se anno-
cum lxforum tumultus fpcrcc remedium quali-: nam fc noverit accipere competentem. Eo mo Jo
bet preffus injuria. Difficultatem vobis querelae Se illi tra&andi funr, qui a filis dominis exuuntur:
fubmovcmus,dum i ni fi s cunabulis fcclcracom- quando libcrtarisgcmiseft, fervire RcCkori. Fre- libmuugt-
p
miffa rcfccantur ; fine aliqua fonuidinc alieni tri- quenter enim laborum patientes cxilhiht quibus ,
R,* ‘
buti farci na gravatus exclamet , accepturus reme- diftridi domini tblla prefferunt ita tamen , ut :

dium, quod de legibus haber. Sic enim confidi- fupradicki naurx * arrlurum nomine pro homi- * Ed. omi-
mus: quia per cos, quos inditura noftra compo- num qualitate binos aut crinosfolidos 4 noftra de- ”**•

nunt, innocentibus detrimenta non vcnianr.Qua- beant fede percipere ; quatenus unufquifquc cdm
lia vero pro quiere veftra , vel xqualitate tributo- fueritadmonitus, paratus debeat inveniri. Pif-
rum difponcndaccnfuimus, a oracula noffra,quac carorcs veri» non jubemus in hac definitione con-
dedimus ad fupradidtuin virum illullrem Severi- cludi ,
quia dolenter amittitur, qui ad procuran-
uum , vulgata dcclarabunr ; ut unufquifquc unde das delicias pollidccur :
q nando Se altera confuc-
fupplicarc debeat , evidenter agnofear. tudo cft ventis fxvientibus occurrere , Se lictora
pifcofafulcare*
a Oracula , lib. i. C. Theod. de rei v indic. & 1. 1. de
cpifc.aud.&l. i. ii per obrt:pr.&l. r de hxrct 1. ig.de d Dromones naves funr , at Ethicas Hifter feribit
mcd. cod. Superba Principum de fcipfij orario qualis : lib. f. Harum ac ad rem frumentariam aptarum memi-
&ilU, ad orationem xtcrnicatis noftrx , I. C.Tlieod. nit hic Cafliodonis, a quibus & dromonarii , navicula-
de fabric- U i. C. cod. Sed nec ferenda illa noftris , rii di&i. Et Procopius lib. j. de bello Gothico Ifidor» :

altaribus fuggeftio offerebatur ,

1. ulc. de relationibus. lib. 9. Etymol. cap. 1. Dromones longas naves vocat t
C. Thcod.NovcL Auclicn. de mulier, qux fc ferv. Va- qua:, quoniam fugx curfinque opportuniores funt, irrV
Icutin. Novell, i.dcccftam.l. 8. quicunque, C.Thcod.
numen noftrum , I. ur. Cod. Theod. ac imaginibus,
™ /{«.'juto diftx videntur qtiafi curfuarix. Jut.PolDx
,

Ouomaft. ad Commod. Imp. holcadas vocavit Fulgen-

quali non mortali hominum conditione ac lege , fcd fm-
:

gulari ,
divinoque jure Imperatores cenfcantur.Forn. tius vero lembum fcd te Mofchopulo Sui :

£tcrniratcm alearia , te numen Principum nouvit

,
iSift iufitata etiam nautis Ligerim noftrum accolentibus
D. Juret, ad Symnuchumdib. 4. Ep. 74. vece , Thoiic ,

EPISTOLA DECIMA SEXTA. EPISTOLA DECIMA SEPTIMA*

Abundando Pratfe&o Prxtorio Theodoricus
Abundando Prxfcdto Prxtorio Theodoricus
Rex. •
Rex.

Praeipit , at per cunctam Italiam inquirat,

Illum laudat ob fubitam naviam conjlruftio *
emat que ligna ad mille dromones conjiru-
nem &• jubet ut eas Ravennam mittat
endos , &
idoneum nautarum numerum
; ,

aliafque curet fabricandas ; tum prohibet,

claffibusfervitur um colligate quominus nautis pifcatores alveos Mincii
__ _ Odii, c ater orumque fluminum futs praela*
U aravij utilia Rcipub- noftra femper con- „

Q 1
. , 1
» - *i r
ntjeptb
fuerudine cenfeamus ; &
ob id omnibus pof-
.

qua: jubemus , quia cunelis

fint efie gratilllnu,

profutura nofcuntur ctadlanduin tamen cft , ur

:

Principis defiderium nulli exiftere debear oncro-

fum. Nam
fi prxclarc cogitata, non bene agantur,
A Lacrircr incumbendum Mt Inchoatis,
jam vicinitas perfedionis arrifcrit : quando
fpes effectus tardi um laboris excludit ,
Se magnum
ciint

lUmlprrf'. ingrata fum : illud autem foluinmodo perfcdhim genus incitamenti credere defiderara compleri. *
ftumdicitar, ,
^
<j»<>d de *e-
1

dicitur, quod de voluntate fimul,& adtionc lauda- Dudnm igitur Magnitudini veftrx, ex Icalix licto-
luntditfimul t
tur. Cum noftrum igitur animum frequens cura ribus officia juffimus prxpararc naurarum; ut dro-
& ddieat pulfarer, naves Italiam non habere, ubi ranra li- mones quos induftria fabricare valuiflec ma-
, ,

IdaJdlmr. gnorum copia fuffragatur; ur aliis quoque provin- nus remigum provifa fufciperct. Sed tu judicio
ciis expetita rranfmittat
, Deo nobis infpirante, noftro, clcdtioniquc refpondens oftcndifti , quam
decrevimus, mille interimo dromones fabrican- .fuerit indubirara perfectio, cfficacillimis impe-
dos aflumcic ; qui &
frumenra publica polline rafle» quod qnxritur. Renuntias a illico com»
convehere , &
adverfis navibus , fi neccflc fuerit, pictum , quod vix credi poterat inchoatum ; Ut
obviare. Sed tantx rei quem defideramus effe- pene quanta velocitate navigari folet , conftru-
rum , Magnitudinis veftrx follicitudinc credi- dio navium tanta fitcdcritace completa. Nec fo-
mus efTe procurandum. Ideoque per cun&am Ira- liim verba narrara funt : obrulifti oculis noftris fu-
liamdire&is artificibus apra operi ligna perquire. biroclafTeamfylvam hominum, domos aquatiles, N
Er ficubicupreffosaucpinos repereris in vicinita- exercituales pedes , qui nullo labore deficiant,
te litroris, dato competenti pretio dominis con- fcd inconcuflos homines ad deftinata perducant
fuiarur. Hxc enim tanrum funt qux ad taxatio- trireme vehiculum remoruqj tanrum numerum
,
nem vocentur. Cxtcra vilitate fiii non indigene prodens ,
fcd hominum facies diligenter abfeon-*
aeftumri.Sed ne provifio noftra in mediis conaci- dens. Hoc primum inftiruiffe legimus Argonau-
busdeferta languefcat, nautarum te jubemus fub ras. Quod Se armaris aprum St congruum pro-
,
hac moderatione jam nunc cofnperentera nrnnc- barur cllc commcrcfh ; ut qui peregrinas claffcs
rum,Dcicatc juvante procurare. Et fi is, qui no- optabamus afpicerc, nunc mittamus aliis pro vi n-
,

GooglC^
 - ,,

Liber Quintus. «r
Ciis Se terrorem pariter , & decorem. Ornafti ac labore cun&orum qoia magn* laudis oceafio
:

Rcmpub. tua inftitutionc reparatam. Non habet, eft, fi in caufa communi aliquid fingulatitcr vi«
quod nobis Grxcus imputet aut Afer infulter. ,
deatur impleri. enim unde commendetur
Facit
Illud apud nos invidi vigere rcfpiciunc ,
unde illi & reliquis , qui tamen libi fc profuifle cogno- &
per magna pretia fua vota complebant. Nuncprx- fcir. Piidcm igitur nos juflifTc meminifti , ut pec

dictis rebusarmamenta procuurc , vela prxcipufe domum noltram navigandi quxrcrcntur arti (ices,
alasnavium facienda , linum volatile, quidam Quos, Deo auxiliante , provifos ad Ravennatem
fpirituscurrentium carinarum , prxnunria mer- urbem dic Iduum juniarura prxeipimus incun-
c uni, auxilia quieta nautarum quorum benefi- dantor occurrere ; ut adventus eorum condru-
:

cio cortficiunr otioli, quod i celerrimis avibus Ctioni navium oporrunfe videatur offerri ne re* :

tfh frim*
nMVttml Vt- vix probatur impleri. Hoc Kis rati prima fufpcn- divifx generare (ibi videantur aliquam rardita-
Ufvfltin .a dir , cum per maria Apochran filium fuum audaci tem ; & parum lic unam perficere , nifi contingar
faeminapicrarc pcrquircrct.lca dum materna cha- utramque procurare. Si qua etiam per ripam Hu-
riras fuum defidcriuin Icili nat explere , mundo minis Padi ligna fabricandis apra dromonibus in
Divina vir-
IMIM efi v*tM vifaed ignota referare. Atque idco,divino nobis prxdiis Regalibus potuerint inveniri, artificibus
auxilio luflragante , cujus virtutis ed hominum huicoperi a magnifico viro Abundantio Prxfcdo
proxima dic Iduum Juniarum ad
vota perficere
,
Prxtorio depuratis abfeindendi Iit pcrraHTa licen- G rdV * n»n
urbem Ravennatem congregatio navium eunda tia. m Volumus enim hoc cxcmplutn a nodris prx-
tfi j»f,a ,
<jna

conveniat ; quatenus res de vicino fine gaudentes, diis inchoare

rrimifcm,
; ut nulli gravis lujullio, quxeon- etnfirn^i &
ad plcnilliinuin perducantur effedum. Sed quo- dringic Sc Principem.
niam dromonum numerum, juvante Deo, cupi-
mus ampliat i,-|i qua ligna fabricis eorum neceflaria * Volumus hoc exemplum 1 nodris prxdiis inchoate,
per utrimque Padi ripam potuerinr inveniri, nullo ut nulli gravior fit |ullio qux confringit at Principem, ,

obfidciuc jubemus abdidi tquia line prxjudicio L 4. C. dc legibus. Legem (luocns, legi fcfubiic crede
Aufomus cs
d minorum operi cantum prxfcmi volumus in- ^er. Seneca dc legum latoribus epid. 91.
junda concedi. Mittar Padus nodet indigenas ^nccp, aTSlu*™ l5gibus‘* l!SSccpI*'S*. SlCIS-
pdago naves ;dc abies, qux fluentis amnicis nu- bis. Dion tff inquit, rsirT - .

tnulurrcxit, marinarum fuperare tumulos dif- iri rn.t J,Mar tvinWt liti ,. ol
_ UMfu
CK undarum. Illud etiam magnopere credidi- iai„l
mus amputandum, quod vcftra fieri fuggdtmnc Relil,frilib.
irfvw... Qu.tr. ThcoJ,h.da. *
epift. .<CJm pABmut, inquit, oio-
comperimus ne quis in fluminibus navigcris>di- nia (bla nobis credimus licere UuJaoda. F*r».
: ,

t 'mNMIM! Verus territoriis meantibus , id cd in Mincio,

«tu» Ilio» Ollio, Anfcrc Amo, Tiberi audeat b fluminum
, , NONA* EPISTOLA DECIMA
tjftdtbtnt. alveo? pi fcandi dudio tuipiflima fepe concludere ;
fc qux funt prxfumpca ,
protinus auferantur. Pa- Gudinando Sajoni Theodoricus Rex.
teat amnis in navium curtus : fulficiar humano dc-
iulcrio confactis artibus delicias quxrcrc, non
"jubet, ut coUctti nauta R svetam citius
•Ac .«*- •artificio rullico libertatem fluminis impedire:
on». mittantur.
nc,quod dici nefas cd, utilitati publicx voluptas
privaca obditifle videatur.

* Tale cd ,

operibus publicis. Codex

quod ait Imperator Condant.
TncodoC Moncudl
tundi funt ju-
M Ajora
injunda peregerit
aliquid committitur,, qui optimi
fibi facit credi

comprobacurjSc
,
:
quifquis efficaciter
,
quia indubitanter illi
—
'tciterrdr,

~r“
x - .
r . . -

dices &c./»r. xhonedum fuffragiumed fecundi judicii, docu-

4 Libertatem fluminis impedire. Prodita funt in haoc
mentum prioris. Atque ideo ordinatione magni-

in flumine publico neve in ripa c,us immittas , quo

Ab
Pr* ,or
^que Vvilix Comitis Patrimonii ad illam pcovin-
intii
>
,

ftatio, kdive navigio deterior fit. L 1 D. de fluminibus, ciam te jubemus excurrere ; ut tam de domo Rc-
Item.ur in flumine publico navigare licear , lib. 4;. gia, quam in locis aliis habitanrcs fecundum prio-
tit i|.& 4. Panicei. Sed H veterum Prxtora n de rc-
tandis fluminibus locandis cdiit.i rclcrt , & interpreta-
n p rxcc p ta
* •
p ro vifos
*
nauras ad urbem Ravenna-

tui Aulus Oull. lib. , dtp. t,. Cui «Undet Inditu-

um i,c ,Mnumjununtm
,. 1.. • »•

, Deo^ auxi Itante, feft.na-

r* •

•• • •• • * re compellas; quatenus nulla tarditas tamprxcla-

him Ligeris alvei purgandi , quod AarcUaneules accoli
balizerUriviercdcLoiie. Fvm. ris jullionlbus afferarur. , ne
te vena- Cave ergo
litasmaculet, aut ncglc&us turpis involvat ; SC
tam magnx rei fupra tc mentis pon Iere compri-
EPISTOLA DECIMA OCTAV^
maris , U tamis ac talibus tebus impar extiteris.
« Honclhnn futfragium cll non omnes, |. » bar-.
tJvilir Viro Illudri ,
Comiti Patrimonii Theo- , I.

baris , D. de r« milit. Ftrn.

doricus Rex.
EPISTOLA VIGESIMA.
Scribit Ce juffije , ut muta quererentur , & Avilfo Sajoni Theodoricus Rex;
y
Rtuenn un mitterentur \ tum praeipit , ut fi
'
tfMx tigr. 4 per rip.tm Ptdi ftbrictniis in- Sumit , ut dd ripam Padi cum artificibul MCt-
rmtttibut rpla (ti.rn in pr adiit «egtlibm i»- dat , ad ligna dreminibtu apta ctntidtndl.
veniantur , ibfcindcrc ea liceat. ab (que tamen pefp(forum damno . It jubet
ut auferantur fepes a fluminibu* Mincio

U Tiliras
tcfpicit
publica .ftcut ad confervauon em
omnium , ita debet perfici Audio,
Odio
tractu* liberfu
, An fere , Tiberi
navium cxfurftm«
, & Arno ,
quo Alvei
 86 Caffiodori Variarum
Er utramque ripam Padi rcperiri ligna com- documenti fidem fieri legitima voce pofccbas r
P pcrimus fabricandis apta dromonibus. Idco-
quc tibi prxfcnti }uflionedclegamus,ut fecundum
examinans, fi retinerent incorruptam lctinia ve-
ritatem. 4 Judex nunc exhibe , quod te volebas

ordinationem magnificorum virorum Abundan- apud alios obtinere. Age, ne tua tibi objiciatur
rii Prxfctti Pritorio , atque
Vvilix Comitis Pa- orario: quia pondus cft pudoris gravi llimi , pro-
trimoniiad loca defignata cum artificibus incun- ptia voce convinci. Sume igitur, audore Deo,
II eduram Decuriarum , hununorum aduum ve- prm v«c«
flanter accedas , Se five in domo regia/eu in priva-
ta reperta fuerint , fine aliqua facies tarditate pro- riflimum reflem , fccuritatcm poiHdcntium, pu- convinci.
K mtti jrm curari quia nulli grave credimus prxbcre , quod, blicx fidei fplendidillimum templum. Unde tan-
:

frxbit »r, p co auxiliame pro communi utilitate prxpara- tiim tibi laudis acquiritur, * quantorum illic uti-
1" ,J P . tur.
nihiI
,

Vei um ita volumus te injundta peragere , ut

!xJcntlum poflefloiw» ftudiosi videatur
a<i
liras

culis
incorrupta fervatur. Vivat tibi perpetuis fx-
decedentium voluntas : tranfeant in pofte- n,*m < itm.
.
\ ^
F ros judicia patentum: feriniis ruis fervetur ora- Cor.Gam.
raimr/ inquiri fed tantum qux funt ncccflaria utilita-
:

& 7 »**»•-
tis noftrx caufa prxfumantur. Non exquiratur nium quies. Alii honores lubeant terribiles '

T* m '

aliquid a domino , quod ooftea publico non di- fafces: tibi vitx hununx gratiflimi videntur mili-
•*
catur acceptum. Ligna (ilveftria jubemus exdi, tarc cuftodcs ; ibi enim abfolutiones funt homi-
non aliquid dealienis facultatibus violenter abfei- num ,
vincla caularum ,
catena litium , carccr fu- *

di. Talia nobis profunt , qualia noftros gravare roris. De quo verius diceret vates Mantuanus r \
non poiVum. Qux fi caufa prxfcns non exquire- Clauduntur litis portx , furor impius intus in-
rer ille fc crederet non habere. In Mincio,Ollu\ clufus ,
fremit horridus ore cruento. Decuriales
,

Aufere Tiberi, &.“A rno fluminibus competi- igitur , habita meritorum xftimarionc, deligito:
,

mus quofdam fepibus cutfum fluminis quantum ,

quia non decet tantx Urbis appellare , quod vile
ad navigandi ftudium pertinet , incidiflc. Quod cft. Majoris etiam natu utere ( cura fuerit ncccf-
te volumus ordinatione magnifici viri Abundan- fcjfcntcntia , fachis tot Patribus fenior , tantis
tii Pratfcdti Prxtorio modis omnibus amputares tacentibus vox Senatus. Videquid dignitatisac-
nec tale aliquid permittatis qucinquara ultra pnr- ccpcris, ut inter tot eloquentes viros lis dicendi
fumerc , fed * inviolati alvei tradus navium relin- primarius , quos etiam nobis profitemur efle re-
quatur excurfibus. Scimus enim retibus , non fc- verendos. Aflume ergo concedere , qux jube-
ibus clTc pileandum. Nam hinc quoque dete- mus :prxftarc, qux credimus ;
ut illis aperias ja-
aviditas proditur ; ut libi tantum feftinet
S abilis nuas (uri*, quos noftra clcdio Aulam juflcru ii*
includere ,
quantum ad multos poterat perve- bertatis intrare.

nire.
4 Judex nunc exhibe volebas apud alios
,
quod te

< Inviolati alve! traflus navium relinquatur excurfi- obtinete. Notandum cft collegium Decuiialiuin inur.
bus. Retibus non fepibus efle pileandum , flumina
,
bc Roma fuillc , qui S. C. adla , audotiutes Senatus
purganda efle & Jurifconfuiii prxcipiunt lib. 4). D. tit. excipiebant , pctlctibtbant, complebant, fetinia Sena-
1

ne quid in flumine pubi. 1. uo. C. lib. 10. tit. 19 de Alc- tus (errabant, viri fCiibcudi diccndiquc periti , quibu*
xanaiiim Primatibus. Congruit huic loco , quod Aul. prxfuit Reflor, quem Judicem Auflor appellat, quoniam
quoque Gellius in veterum Prxtorum cdifl is quid li- ,
judicabat inter Decuriales , flt alios , ideo 1» 1 C. de
gnibeet flumina retanda publici redempta habere , in- Decurialibus , ait eum , qui velit cum Decuriali agcr«
terpretatur purgare a retis , id cft ,
arboribus ,
quz aut de auferendo privilegio , &|urc veteri concedo , Judi-
ex ripis fluminum eminerent , aut in alveis cotum cx- cem decuti* adire debere. BroJJl
Itaicnt :apptllaca autem efle quali a retibus , quod
prxtcrcuntcs naves impedirent, St quali irretirent. Hxc EPISTOLA VIGESIMA SECUNDA,
ille lib. 1 1. cap. 17. noti. Attic. Ftm.

Senatui UtbisRomx Theodoricus Rex.

EPISTOLA VIGESIMA PRIMA*
Indicat fe elegiffe in Reitorem Decuriarum
Capuano Viro Senarori Theodoricus Rex.
Capuanum prxclaris virtutibus exor-
natum .
Multis laudibus illum evehit , ipfque Dee*
ri arum Reituram confert j & ,
tjux fit
teet cauti femper eligendus qui vobis
L
fit ,
hac dignitas , expopit . mittitur approbandus (quia ipfe magis tradi-
tur examini, cujus fentantia nofeitur prolata pen-
tironem noftra judicia delegiflcnt i fi ad
I re fari^ illastamen prudentibus viris fociari cupi-
S examinis trutinam vcniflcs incognitus , xfti-
maremus monendum , quali te prudentia quo
mus dignitates , qux Romanis * arcibus quali
grtmnx nobiles affiguntur. Ubi enim dignius clo-
trt( iWw
,
,

decore tra&arcs : fed omnium crederis intclligcn- quens,quam in civitate proficiat litterarum jyt ibi
^
riam habere virtutum , qui cxcrccrrmcruifti mili- declaret meritum, ubi nutrivit ingenium ? Aprum
tia litrcrarum. /£ ftimas enim qua te debeas mo- cft omne bonum locis fuis ; & laudabilia quxquc t

deftia continere qui alieni negotii vifus es vota fordefeunt, nili congrua fede potiantur. Requirit ltn rncfrS*
^
,

•Jtir. ftm*t peregi fle. Nam fi te Judicis fufpicio* fxva teti- pugna validas manus defiderat navigium jvdhis
:
p$t

id tfl finflri, giflet, laudando juftitiamlcni ac penetrabili rc- animofum i fic fetinia vcftra fidele propoficurji:
&ptmrf4. medio ejua animum corrigebas : obtinens fuavi fic Curia facunda difettum. Multa ergo
delibera-
pcrfuafionc, quod Superiori non pocuiflcs impo- tione penfandus efle creditur ,
qui quotidie vc-
Quis ergo dubirct illa te diligere, qux con-
nere. ftris fcnlibus offeratur. Capuanu** igitur fpccka-

fnftffth vu voce publica fualifie ? Profclla bouanonha-

ftat bilem virum arifimatio noftra rctpcxit , qui Curiae
mnhabrntmr benttu ambigua ; nec cujufquamacquiclcitinge- vcftrx fcnrcntiam majori* natu aucioiitate fa-
<• nlirm ,
ubi quod ipfe potuit emeritus jjrofequi, •
tundus ediceret , &
Senatus ferinia confcicnti*
ab aliis tamquam rudis videatur edoceri. Prolati puritate fcrvacet ; ut adus illos mundo ccle-
 T

Liber Quintus. Ij
berrimos fu* reddat integritate laudandos. Ma-
gnum munus eft, Patres Lonferipti , ad integrita- EPISTOLA VIGESIMA QUARTA.
Magnm* tcm deligi ; nec mediocriter probatur confcicncia,
mwntw tfl cui eft veritas commifla ferculorum. Nam ii prx-
Epiphaoio. Viro Senatori , Confutavi Pro vinci*
d C3Uur tcftis ’ in
P r*^nti negotio vera di.xc-
* **’
.'
Dalmatia: Theodoricus Rex.
rit qua laude ccnfcri poterit» qui eundis tempo-
;

ribus certa tranfmittic? Sed quamvis alumni veliti

Monet , ut boM.i 'Joinn.t , tjeix irrtejl.it a CT
habeatis eunda not illima juvat magis illa repete-
,
:
nuliis affinibus fuperft it ibus deceff^fe per hi*
rc,qux omnium confcnfus polliragnofcerc. AJell
bebatur
fem percie da quxdam fermonum gratia , blandi- , fifco Regio applicet ; dummodb
tur auribus , mentem trahit , utitur pcrfpicuicate tamen rem HA[e habere compercrit,
facundi® , qualem de pura confcicntia decet ema-
F.p quaidim nare. Eft enim quoddam fpcculum morum agen- Oanna Andre® quondam jugali fuofuccdlifTe
s ora: '° ; nec majus potcftclTc mentis teftimo-
TMm^*grnui *\ . ...
muni , quam qualitas mfpcda verborum.
,
- J
_ legis munere perhibetur qu® intcftata, nulli» ;

Nam ut elidentibus proximis , luce dicitur efle privata,

ejus proptia deferibamus patitur in fimplicibus Cujus fubftantiaa divcrlis nullo legitimo jure fut-
,
* Alii, ttrrt-
rcbuslingux rctinaailathrscb tamen * torrentior, fultis ufurpationc voluntaria fuggeritur pollidcri.
£h*r.
cum perorat datum cfrpro-
; hoc iUi ad gratiam Et quia a caduca bona fifco noftro competere lc- C* luta itwM
vi dent e natura , ut quem prx foribus hx lirantem gum cauta decreverunt fi,\o Magi*
; ideo tcprxfcntibus ora-
videras, eloquentem in cchaminious obllupcf- c* mt etuM
culis admonemus , ut hujus rei veritate di fetida, \
Mrmtri«
eas. Illa verb meinoria ,qux Oratorum thefaurus fi revera , ut ad nos perlatum eft, nullus ei
0'iw«w autte-
ibdkmrm.
jure vocitatur , tanta in cum firmitate confedir, uc (lamento heres extitit , aut proximitatis jurcfuc-
fcmcl audita fciipto apud cum putes crtr recondi- cellit , fifei noftri eam facias compendiis aggrega- %
ta. Mr.gnum benefit. ium , oblivionis nefeire de- vf quando innocenti® noftrx profdliocft7
: jufta
Lcluin ; ST quxoam limilituJo veter cirlcftium compendia non negligere apud quem calumnia
,
eft, tempore derurfe femper habere prxfontia. nunquam locum potuit invenire.
Rogari enim in
Qux nunc ideo declaiauuis , utcognofcatis fub- talibus caulis, non fraudari Prini ipem decet: quia NIt&Hgtmin
jcdorum gratas nos habere viuqtes & judicium j nrgligentix virium eft , prxfumpiioncs relinque- r "- am *fi
noftrum non per cafualc votum, fed per clcdionis
ftudium doceamus ede conceptum. His ergo P.
,
re, quas jura prxeipiunt amputare. Si quid autem
contra repereris ,
quietos dominos habere patie-*
™
C. Capuanum bonis dotatum, apracfenti Indi- tis: quia magis illa noftra funt patrimonia, qu*
Ctionc Decuriarum RcClorcin efle prxeipimus, a fubjcdis legitimi! polTidcmui.
majoris etiam natu aii&oritarc fubvehimus ut
;
femorum cana maturi rate tranavit, quod eft
'<jui Caduca bona fifco noAro competere. Fi jure, quo
,

amplifjimuni reverentix genus

, in vcTlro Ordine
Principii filco cedunt , «
areatis honore gratulctur? Audebit eloquentiam vacantia bona, qux bereJem non mrcmunt,
o*do meliore ditatus quoniam mulum lacutt- tra
K n * nt. «7. « 8\ 1. uo. C. de cad.
:
dinr 1/1
nui C.ttMn.:. 7 Jjaat ' ... •
.
toll. 1’li.nus Pauc-
' Ua,n
Iihtrtmvtr-
Ljlrrtdt vt’ r r
fiipplicat. Libertas
*
? •
*l
,llc
V' SyticoadTrajan. Sup. lib 6. form.
*
I,rr.
verba nutrit metus autem

oh _
EPISTOLA VIGESIMA QUINTA.
«K *
8c diflimilis ; ut qui pridem aiEftebat etiam
, t
rttcdiocribusiuiiitilibulque fortunis nunc ituru-
ducat
( Bacaudx Viro Sublimi TheodoricQs Rex.
veitise Curia: Confularts.

EPISTOLA VIGESIMA TERTIA. Concedit illi i» perpetuum MedioLtnenfis Tri-

bunatus curam, -
Abundantio Ptafcdo Pritorio Theodori-
cus Rex. annos munificentia noftra corroborat t
EflTos

Juht
F dum xrarem occiduam penurix non facit de-
trimenta fentire. Juvenum liquidem virtus prx-
, Iit S4giil.tria ad Comitem Julimum J^rnum
dtjlinatu annonas , & navigia prx
fumptionc laboris animatur fola fenum vira eft,
quictis i nvcniffc remedia.
:

Atque ideo tua fuppli- famfmnt u.

r<* fr*-

beat,
catione permoti , defignati a Tribunatus curam in '“"T
* r 1
MediolancnH urbe diligentiilimc pingendam, ad
k
Atanem Sajonem noftrum cum fagirrariis te decrevimus pertinere. Ica ut, quod eft in Rei-
1
ad illuftrcm virum Comitem Julianum pub. militia novum , donec vixeris, nunquam tibi r*
<ft — *-'*
sftitnavimus effe dirigendum ; uc majus fumeret
fucceflorem tribuat cujufquain plcdendaprxfuin-.
lobur duplicatus exercitus. Oftentent juvenes
prio;
quatenus in exhibendis voluptatibus officii
noftri bellis quod
gymnafio didicere virtutis. in
, hujus cura manfucrudinis noftrx beneficio jugirer
Sthola Martia mittat examina pugnaturus
ludo, :
perfruaris : habens in utroque quod tuam confo-
,
jiujfc exercere confucvir in otio. Atque ideo il- frtur xtarem , loci commodum , Se lxcitiam vo-
lultrcrj Magnitudinem
tuam eis annonas , Se na- luptatum.
vigia fecundum cotifucrudincm prxberc ccnfc-
nius m D. Juret, exiftinue K*c intelligenda efle de Tribu-
; quatius { juvante Deo quo di redi funt,
) no voluptatum , cuju* meatio eft infra lib. 6. for. jj. Oc
debeant perve^ije. Vcftrx enim
follictrudini da- Hb. 7. for. io.
mu^ noft arumefljcaciam
juflionum quia nulla- :
tenus deftitui polTcucditur
,
quod , Deo iuvamc,
tuis ordinationibus
inchoatur.

4
 ;

88 Ofliodori Variarum
rcr occurrae ; quatenus qui bene nobis meriri rnmlpjliU-
EPISTOLA VIGESIMA SEXTA. fuerint, nujorc munificentia gratulcntur. Incul- in ntcrjjt ijl
qui fuam praden- vi-wM ,qn*
'

pabiliter enim ncccflc eft vivat ,

/n«m frtrfcm-
Univcrfis Gothis per Picenum & Samnium tiam novit Principibus offerendam. Bonos enim
, IJXWJMtM*
confli tutis Theodoricus Rex. laus, malos querela comitatur. Decet etiam nos pumifibm
fub hac occanonc b tingniorum fa&a perquirere ifrrtndttm.
Pracipit ut S. iduum Juniorem ad Aulam, e ut nulli polfit perire ,
quod fecit in acie. Nam IHmiImiu,
,
fi femper confucrudinarias res* cxpc&cc excrct- *4 io 1

fute ullo Provincialium damno , Regalia It (omiuimr.

rus, virtutem non poteft amare negledu*. Tre- *
Gr. Cuj.
dona accepturi veniant, pidus difeat adjudicem venire qui fc non memi-
, Niv.Ga. o-
nitauda&cr aliquid egifle ;ut melius pollic hofti- pidirtt.

XTamvis munificentia noftra fit omnibus bus violentus infurgere, qui nortrx maluit im-
Ql ubique grat illima; mu kb tamen acceptiora
credimus , qux noflri prxfcntia conferuntur:
putationis vulnera declinare»

quia majora dc confpc&u Principis populi fu- « Solemniadona , &annaa munera .infra epift. 4»
munt , quam dc largitate beneficia confcquuntur. hujus lib. J. Fonttr.
Tmtfimiti* Nam pene fimilis eft mortuo, qui a fuo Dorainan- b Siogiilorum facta perquirere. Idem tribuit Alexan-
•ft
mortuo,
tc ncfciturjnec fub aliquo honore vivit , quem
dro Mammex filio Lampridius,
£>• Singulorum faci perquirere 1 ut nulli polfit perire,
e
minimu
Imnlnunt'-
Regis fui notitia non defendit. Ht idcoprxfcnti 1

nrf- quod facii in acte. Regia ir.unera hxc donativa , pr ar-

citur. jullionc mandamus, uto&avo Iduumjuniarum ter ftipcndiaconfuera militibus in primiuni fottitudi-
,

die , Deo auxiliante ,

ad prxfentiam noflram ve- nis cedebant : nec (emere
, neque paliim omnibus
citta
nire debeatis , qui folcmnircr * Regalia dona fufT delUtum. Fuit fub Juftiniano Quxftor pixmionim

cipitis, fi venire protinus Icftinatis. Illud tamen AgatKias lib. |. debello Gotth. In exercitu inquit neC , ,

Ducis , nec Prxfccti munere fungebatur nec mile* :

ncccflario commonentes ut venientium nullus
,
quidem. Quxftor alioqnin & Regix pecu nix Cultos,
,

provenire polfir exccflus ,

nec b pofleflorum Tege- haud tamen carum qux militibus in ftipendiuni peidc-
tes , aut prata vaftetis: fcd fub omni continentia bantur i nam alteri erat hxc cura demandata led qux :

properantes, dc cuflodiradifciplina grata nobis ex Imperatoris xrario ad exercitum Im & in prxmiutn ,

efle vcftra occurfio polfit quia ideo exercituales mittebantur , qui infiene aliquod facinus in bello gclfif-
:
(cnt. Qua ex re no&obfcurus is erae
, fcd prxpoccas fa-
gratanter fubimuscxpcnfas, ut ab armatis cufto-
ctus 1 atque adeo , ut arcanoium elltt inter extero*
diatur intada civilitas. particeps , ita ut firmitatis tum plurimdm 8c fidei Prin-

cipum ai&a viderentur habere, cum illi placerent quod r

* Vide Luitprandum lib.*. cap. f. Hxc antem don* hic Cafliodorus quoque fubindicarc videtur, dum aic
conferebantur Kaleodis Januariis. Niccph.lib. ro.cap. Angulorum fa&a, &c. quafi edet iu caftris quidam ex-
aj. Sororo. lib.f.cap. 17. Arabrof ferni. 14. Jmr. plorator induftrix , & fortirudiois cujufque militum:
b Nec polfellonim fegetes, nec prata valletis. Tranfi-
cujus renuntiatio apud Principem valeret ad militis ftre-
*u» militum Iit innocens , neve fruges Ixdat. Itaque
nui commendationem. Ftrm.
qwoddcjure fervimus halke redtx illxli* frudibus fe-
rcndxa Paulo feriptum eft , I.7. qui fella. D. de (cni.
mft. prxd. quidam tractum a Regibus fufpicantur qui
,
EPISTOLA VIGfiSIMA OCTAVA
extero exercitui commeare ditionis lux regionem per
aliquam permittunt. Unde Lyfaodct Lacouum Dux apud
Carino Viro Illuftri Theodoricus Rex.
Plucarchum videns Boeotos incen* fidei cum pereo» ,

n)m agros tranfirct, fcifcitatus cit , utrum teilis , an

inclinatis bafliscranlirct. Sed ego putent Jutifconfulcum Illum accerfit ad Comitatum fuum ,
utpote vi-
dc privato jbre, non Imperatorio fcnfitlc , I. ij. item
quxritur, {. exercitu. I. u.ex conducto , verfi. exerci-
rum Ulujlrem , fibique neccjfarium.
tus prxtcriens per lalciviam. D. locat. Idem Juftmii-
nus No vel. ijo. *»» v«fo/x conflitucrat :
Abenc hoc gloriofum prxjadicium bona*-
cu|usau('piciis , ac legibus Belifarius rciit exercitum. Onottrfer*
Nainedm militum quidam
rum merita perfonarutn ,..uc otio
1
torpefcc-
iu agros diicurrentes fru- -• . .< • . . n*H finimur.
,
flus attingerent , eos ignominia notatos convocans fic re non linantur, qui probis actionibus innore-
,

eft allocutus : Vim aftetTc , &

ex alienis pale! turpe fcunt. Et ideo rain d£ (iderio vcftro fatisfacientcs, \sLnibL
femper , ac probrofum videtur qnbd injuftumin
, P fo i
qt#n quod vos ncccflarios e fic credidimus ,
jullis mmttfcuM.
feratur. Auftor Procop.lib. .dc bello
lib. ia. epift. j. Ftriur
4 Vandalico. Infr. prxfcntibus evocamus; quatenus & viris nobili-
bus obfcquia noftra decorentur , qux & utilia
nobis credimus per re expedire podimus.
EPI«TOLA VIGESIMA SEPTIMA. ,

Guduim
EPISTOLA VIGESIMA NONA.
Sajoni Theodoricus Rex.

Ncudi Viro lUulhi Theodoricus Rex.

.Jmperat , Millenarios provincia Piceni
Samnii commone.tt ut ad Aulam
, &
, tum do- Jubet ,
ut non trahatur Ocerus cacus in fervi-
nativum accepturi tum
, geftarum in bello tutem , ft probaviffe fe ejfe ingenuum
rerum rationem reddituri
citius proper em . reperiatur.

ri'
0nfuctud »ne

provincia: Piceni
liberaliratis Regix commone-
mur , ut Gothis noflris debeamus
madona largi n. Et ideo devotio
, dc
* folcm-

Samnii
tua Millenarios
fine aliqua dilatio-
M
minis
O vir nos quidem Occri fufi prrvario
magis milerabiliorem reddidit virum lu-
fuiademptus ornatus quU ncccflc eft, Uc
ampliiis permovear vifa quam audita calamitas. p t ,mvwn
:
,
fcd

ne commoneat ;ur eos qui annis fingulis noftra:

,

, Is enira perpetua nocte fupcrfteS ad remedia no- *if*,

manluctudinis prarmia confcquuntur
,
pro acci- ftra mutuati luminis benchciofeftinavir ;ut quem i»*»***'*
piendo donativo ad Comitatum c4i4mtM
faciac incun&an- videre non poterat , faltem clcmcnrix fuavitarc
-

fcutirct.
 Liber Quintus. 8 <>

Clamat enim fibi CucUla , vel Oppane intogni- fmedifpcndiutrtk Qui v<ib miftus intentiU oo*
*
tam fuo generi conditionem fcrvitutis imponi, gnofeunt , ad judicium competens ce imminente
eiim pridem fub Ubertate noftros fuerit fccutm conveniant ; ut quod zquitati congruit , utrarum*
exercitus. Mirati fumus talem in famulatum trahi, que partium allegatione recognita , falvis legibus
quia vero domino debuiffet expelli. Novus ambi- impleatur.

•Jnret. ca- tu * cft * talem quxrerc ,

quem poliis horrere ; fer-
r*m. vumque dicere ,
debeas cui divina confiderationc EPISTOLA TRIGESIMA SECUNDA*
Adjiciens etiam hujufmodi calumnias
fcrvirc.
Comitis edebratx opinionis viri libi exa-
Pithiae Brandilx Theodoricus Rex.
minatione fummotas. Nunc autem infirmitatis
fux mole comprclfunynanu vindicare non poffc, Admonet , ut corrig.u Procui.vH uxorem fuam,
litnmfvni- qu* patrona fortibus probatur afluere. Sed nos,
qux graviffime percuffijfe uxorem P.tizents
mafatnnA. quorum cft proprium inrcr pares ac difparcs xqua-
fi tamen accufatam falso e.mi
dicebatur :
bilcm juftitiam cuftodire, prxfcnti jullionc de-
cernimus ; ut fi in judicio fupra memorati quon- effe crediderit Brandila vult , ad Aulam
, m
dam Pithiz fc probavit ingenuum , calumniantcs cum uxore veniat caufam dicturus.
protinus amoveatis ; nec audeant ulterius necefli-
caribus alienis illudere quos femd convictos de-
cuerat fua vota damnare.
,

A Diit nos innumeris vicibus Parzenis repeti-

taconqucftio : qui cum eftet in expeditione
feliciffimaconftiturus,i Pcocula conjugc tua uxo-

EPISTOLA TRIGESIMA. rem fuam afferuit trini fuilfc cxdc laceratam ; ita
ut folo beneficio defpcrationis evaderetiCiim non
Gudui Viro Sublimi Theodoricus Rex» plagis feffa
,
fcd jam crcJerctur cxrincla. Hanc
nos, litamen veraeft, in fatmina quam maxime
mirantes audaciam , tranfirc ndn patimur impuni-
trxeipit , ut i toflulk , atque Daila Gothi-
tum libertate gaudentibus onera fervi-
tam. Atque ideo decretis te prxfcntibus admo- M tritu ntt-
nemus , ut fi fadurrt evidenter agnofeis , delatam rrm rtctdm-
lia amoveantur . ucrimoniam k pudori tuo codTulcns , « nuritali
Siftridionc redarguas ; quatenus ex eadem caufa drb,, ‘

Q Uos Duces eligimus,

tatis
tantum armis, quantum
momenta jure delegamus
nos cfhci cupi-
eis fitnul Sc

judiciis
:
«quiri-
quia non
ad nos querela jufta non redeat ; Sc legibus no-
veris refecari polfc,
diftii&ionc corrigere.
quod
Quod
te oportuerat domcftica
fi mendacium magis
mus clariores. Coftula Igitur , aeque Daila cum, petitoris accufans caufam dicere fbitilfc volueris,
Deo propitio , Gothorum noftrorum libertate be- fummoto dilationis obftaculo, ad Comitarum no-
tentur , onera fibi ferviliaa vobis caufantur in- fttum cum fupradi&a conjuge tua incunctanter
jungi ;
quae nec ipfos deceat perpeti , nec cuiquam occurre exceptura aut de iniqua prxfumptio-
:

irrationabiliter fas fit imponi-. Quod fi ita gcftum nc vindictam , aut de b mulieris improbitate vi-
eflfe cognofcis , fine aliqua dilatione facias amo- «ftoriam.
veri : ne ad nos exinde ulterius querela revocetur,
& incipiar gravis effc animo noftro in Ducem re-
m Maritali diftriftiorte. |.dn.C. Thcod. de emend.
propioq. Matrona* prohrat* pudiciiix , quibas accu-
voluta caufacio quem magis oportet talia perage-
, lator pjblicus dcclVct , ut propinqui more nu|otum de
tc, qua: nos dele&ct audire. communi lententia coercerent audor fuit Tiberim.
Suetonius in iplius vita cap. jf. Fornrr.
L Dc mulieri* improbitate. F«rmini$ ad fcelera vire»
ftPISTOL A TRIGESIMA PRIMA» ede ait Fabius Quintii, dcclam. i. 1. ait. C. Theod. ai
teg. Cotn. dc licar. mitior enim circa ca* debet ede fen-
Decorato Viro Devoto Theodoricus Rex. tentia i quas pro infirmitate fcitus rninth aufurasc fl«
confidimus, fornrr.

Decernit , ut Maretu Presbyter , Andrxxs , & EPISTOLA TRIGESTMA TERTIA.'

alii cogantur ad pecuni.tm jifco folven-
dam , fi debitores ejfe conflit erit .
Vvilitancho Duci Theodoricus Rex.

T
Indi dionum
Hornas vir tlariflimu* inter Apuliam , Cala-
briamque provincias de Siliquatici titulo
o&avx, nonx, undecim*, primx,
Jubet , ut difcutiat
ginam uxorem Patzems
caufam Brandilx qni Rei
, dum
,

in expedi-
fecundx, &quintxdecimx quas ad conau&io-
tione Gallicana verfaretur , in m.urimo-
,
•D. Grui. nem fuam pertinuiffc commemorat , nofmullos nium duxerat * & (1 accuj.u i onem veram co-
* taax ' mam pecuniz quantitatem * retinere con- gnoverit , adulteros puniat.
r,/."
< u ' r* tur- Et quia uxiliratcm publicam diuturna
l

Viilitdtm
fnhtK*m
diHtiim* Hat.
n >n convenit ludificatione
tda przfcntia dccrera fufeipiens
byterum , Andcxam, St Siinconium , vel reliquos,
differri

,
i

Marcum
ideo devotio
Pref- G Ravis cft Patzehis clementi* noftrz fenfibua
intimata conqueftio : qui fe in expeditione
Gallica confti ruro, in ciim Bmridilam profiluiife

<l
uos b‘‘cvis Subter annexus eloquitur , fervaca in tcftatur excelfum , iit uxorem ejus Reginam pro-
ihfi! tHanc"

diffini.
omnibus civilitate conveniat; ut fi eos non per ca- prio fociandam duceret efle conjugio ; in inju- &
lumniam fcd manifcflos revera fifco conllitcrir
. rilm rtoftrdrum temporilm a adutterium iimuli-*
cfic debitores, funim ji ,j. qux rationabiliter poftu-
ta matrimonii fuerir lege commiflbm. Hzc nos,
larur , fine aliqua imminutione perfolvant. Pro- fiverafunt , tranfirc nequaquam pariinur impu-
videndum cft enim, ne fpirirus contumacium per- nita. Nam auando aflcclus cucos quis habear fi
,
fonarum publicis rationibus aliquod videatur at- tunc fcclcd lubjacebic cum pro omnium fifiutc
,

• M

Digitized by Goosle
 • , ,

90 Cafliodori Variarum
Tu-turum
pugnaverit? Rcfp!cire,lmpudic.T,gcmenmim rur- Ronrofttm ,fui nominis reftem, frequenti no-
(Mim MM
prepontnr tururn calVi lliroum genus ; quod li a copula fua
F bis tnfinuatione fuggeftum cft pecuniae pu-
impudica hicrit cafu intercedente divirnm perpetua fc ab- blice dccoxifTc non minimam quantitatem; quem
,
mulierAna. Hinentix lege conftringit gratiam conjundionis a diverfis Judicibus fecimus julla examinatione
:

non repetit , quam reliquit fidem fervat, dum : perquiri ne forliran , ut aflulet, cu n non veritas, -Alii
:

# infamaret invidia- llleomniaconfe(Tiij,rcd* muret.

laudem pudoris ignoret ; Se moribus ftuJcre de- fci
prehenditur , quod nulla viJuitatis converfarione dere fc pofTe conftituir , li ei larga* pi .uberentur
gloriatur.Mulierum fe proh dolor ! vota conti- iniucix* quibus frequenter emenfis , imtnemoc
:
,
nere nequeunt, quibus caftitatcm nuio pctfuader, promillionis fux ad conlkituta fctnpcr imparatus
ptrna legis imponit, terror maritalis extorquet. occurrit. Fugere liquidem nefeius , fcd fux fpon»
Perierunt protedo mores , li nec illis comparari fionis ignarus robliviofus, cum relinquitur : tre-

poflunr, qux ratione carentia temperantur. Et pidus, cum

tenetur. Mutat verba , variae confti-

ideo Sublimitas tua impetitos ad fuum faciat exa- tuca nec in una didi fui qualitate contentus , di-
;

# chumm-
men occurrere & rerum Veritate difcufia , ficut vcrlis imaginibus immutatur. Merito Chamx- ?**"**’
i

jura noftra prxeipiunt ,

in adulteros maritorum lconti b.ftix conferendo* , qux parvorum fer-
favore rcfecctur : quia defenforem Rcipub. redire pontum fonnx conlimilts , aureo tantum capite.
noluerunt qui fcelerata prarfumptione conjundi Se tcliquismembris fubalbentis pralini colore di-
,
Cinfmndi de- funr. Confundi line dubio defidcravcrunc omnia, ftinguitur. i Lee quoties humanos afpcifhis incur-
flerunt *m- dum ei fugiendi velocitas deneg attir nimia
qui tentaverunt legibus inimica. Sed melius cft, rerit , ,
miu qui tn:
,
b paucorum datnno malorum corrigatur intentio: timiditate confufa ,
colores fuos multifaria «'sali-
tunt legibui
mimits. quia omne matrimonium , quod abiit , incertum tare commutat ; ut modo veneta modo blattea, ,

relinquitur , fi in tanta reverentia line aliquo ter- modo pralina mod6 polfic cyanea reperiri. Unde
,

rore peccc cur. mirum eft ,

in unafupcrficic rot divcrfaconfpi-
cere. Quam non immeriti* Pandixgcmm* dici- Dt P4nJI*

4 Adulterium limulae» matrimonii lege commilVum mus cfle confimilcm, in qua unus fe fulgor non
fuit. Qux fuerint ulim adulterii pirnx paucis demon poccft conrinere : fluduar afpcdibus tremulis,
Arabo. Romuliiccc, matrona cjutculpx rea , marito
dum Iapis teneatur immobilis. Nam quod mod6
pirmilia , cognuilquc , H , uti vifum muldabant, ac ,

puniebant etiam morte etenim ;urc ipfo, mulier , qux

:
videris,mox aliud ibi amplius intuearis, ad-
,
fi

paiu (aeratas Romuli leges nupta , ita in manu viri , ut verris : fic muratum credis , quod neminem cri-
proles in patris. In ea» , «pucucrit B-iccbanalibus in- puiffc cognofcis.His pennutationibus xftimaris
ccftu ufir , cognati , maritique intra domos animadver- mcnsFronrofi fimillima reperitur , qux didi fui
ccrunt , aiunt Livius , St Valerius. Vide Valcr. Max.lib.
non habet fidem ;
qux tot varietates continet,
f.cap. j riin.lib. >4. cap. ij Tcnull. in Apolog.cap.C. ^

Prartcrca aduiterx domo exadx , & dote privatx , ut

quot verba protulerit : a Prorei fabulis jure fo-

riautus in Amphitr. indicat. Valcr lib S.cap. n. Quod ciandus, qui fubito comprchcnfus, fubftantix fux
fimariticognatiquedilliinulabant, hoc eft ( ut cum Li- formam omnimodis non habebar. ut cela- Nam
vio loquar) idoneus io privato fupplicii exadlor nemo aut libilabat an-
ret hominem ,
aut leo frendebat ,
erat non rato publico judicio pcrl^ucbmiur id crimen
guis, aut in undas liquidae folvcbatur. Et quia
:

MagiAratus, ii ptarfettim ALdiles. PoAea fcquuta cA lex

quim AuguAus qui adulteros mone aut fic notus eft , ctim facies ad tuum venire judicium,’
Julia ,
tulit ,
,

fuga punivit , ita ut capitale crimen cilct, ut ex Arnobio primum agito ne promittat cave ne conftituar:
,
: ,

lib. 4. & Salvian. libr. A. conAat. Quam adulterii par- quia Icvilhmi animi mos cft , polliceri facili, qux *
eyi/fmiad-
nam Saxonibus Bonifacius Archicpifco-
tribuit prifeis
non dilponit implere. Quicquid autem pcrfolvc-
pus cpiftola ad Ethclbaldum Angloruin Regem. In an-
re coniidcrataxquitate potuerit, conftridus fine
tiqua, inquit , Saxonia , ubi nulla ChriAi cognitio , (i fi
aliqua dilatione jam reddat quiapoft totfalfita-
viigo in materna domo , vel miritata fub conjuge (it :

adulterata . manu propria Arangulatain cremant , aut tes, argutix fux reputare poterit ,
qu6d fc fre- /iere.
cingulo tenus velkibus abfeiflis flagellant eam caAx quenter illufific cognofcit.
matronx , Oc de villa tn villam millx occurrunt nove
flagellantes , 6t cultellis pungunt , donec lntcrinunt. 4 Vide Horatium lib. 1 . Satyrr.j. Juret.
Bntf.
b Paucorum damno. Statuerunt Veteres luftotein
Clnentiaua Cicerone ut fi a inultis eflet flagitium rei
,
EPSTOLA TRIGESIMA QUINTA.
,

anilitaris admiiTum forcitione inquoldain animadver-

,

teretur : utmetus videlicet ad omnes perna ad paucos , Luvirit Comiti , Se Ampeiio Theodoricus Rex.
perveniret. Hinc decimandi ortus mos fuit quod ,

Ji&Tiiitn dicebant. Livius lib. t. 8c lib. »8. Polybius

lib. 6. Sucton. fic Dion in AuguAo Xipbilin. In Galba:
Capitolin. inOpilio Macrino Tenui, ad Scapulam:dc-
cimanda Carthago. Bene igitur cum paucorum fuppli-
cio reliqui (apiuut cives exemplo alieni mali commo-,
:
Monet fe ex Hiffania frumentorum copiam,
: ad penuriam Romanorum fub levandam,
devehi jufijfe : eam tamen Naucleros, i

ncfa&i I. tf.autfa&a, D. de poea.Gcl. lib. 16- cap.14.

,
Africam deport.iffe , & vendidiffe ;
quibus
Ftmer. ideo mille triginta otto folidorum mulclam
imponit .
EPISTOLA TRIGESIMA QUARTA.

Abundando Prxfcdo
cus Rex.
Praetorio Theodori-
C Um
vis rara
pro incerti temporis eventu Romana*
xdes inopia facie e afti gara pul farer, quam-
, tamen
tam pulchrx civitati videretur c(fe
&
fced illima ;
xquum judicavimus Hifpanix triticea*
S Ane it , ut Frontofum abfque mom tuiig.it illi copias exhibere ; ut antiquum vedig«I fub no-
ad folntionem pecunia publica , quam bis felicior Roma fiquidem no-
reciperet. Julfis
ftrisvirifpcdabilis Marciani laude digna fervivie
decoxerat , quam multotiej red- & induftria. Sed parum diligenter impleta funt.qux
diturum fe promiferat.
conftac optime biiflc procurata.Hi enim, qui pw»
 S

Liber Quintus. $1
tanda fufccperant ,
morarem taedia non ferente», lirare nec Illis funr neganda
beneficia juftffU» qut
deftinarum frumentum in Africa: partibus pro luo adliuc in fide cognofcunrur errare. Atque
Ideo
dicuntur vendidifte compendio. Quod qiuimis difcanr rerum bonarum fuaviiflmum
faporcm } nt
inultum minimi tranfirc debui flet ( ucamor pro- qui humanatu jullitiam nirunrurqUxrcrc
, folli-
prii tom-uodi tor populorum jejuna vota fuf pen- citius incipiant divina judicia cogitare.
Proinde
deret ) tamen quia nobis infitum cft , culpas re- quoniam nonnullorum vos frequenter caufaminl
mittere, quas poliamus cauta ordrnarionc corri- pr.rfumptione laceratos , &,qux ad Synagogam
gere ; Catellum , fie Servandum viros ftrenuos vcftam pertinent
,
perhibetis jura refeindi i opi-
cifc credidimus dirigendos ; urquia naucleri du- tulabitur vobis manfuctudinis noftr.c
portulaca
centos otioginra (olidos in triticum , fic in naulis tuitioi quatenus nullus Ecclcfiofticus quxSyna-
,
frptingentus quinquaginta ocfo folidos accedi (Te gog.c vdtix jure competunt violentia
, interce-
perhibentur, (i apud vos faCii veritas innotcfcir,in dente pervadar , nec veftris fc caulis
importuna
fuinnum ratione colleCta , ab ets mille triginta acerbitate permiheat : fcd ut religionis cultu, ita

odo (olidorum quantitas inferatur } ut qui vtndi- ikactuum fine convcrfationedifcrcti : iuc tamen
dam retniiimus , damna miniate feiuiamus. In modctationePtincipalis auxilii beneficium con-
qua pa'tc ita fc Sublimitas vcftra diligenter »m- cedentes , ut nec vos quod ad prxfatx
Eccldlx
peudat ; ut & juftitix fic publicis utilitatibus £*- jus vel rcligiofasperfonas exteras
legibus pertine-
tistcciflc vic.cacur. re cunrti terit, inciviliter attredare
temeris. Tri-
cennaiis autem humano generi patrona prxfcri-
vide Symmachum lib. io. Ep. jo. Juret.
prio, eo quo eundi; s , vobisjurefervabirur: nec
* conventionalia vos
EPISTOLA TRIGESIMA SEXTA. fttrtmcre difpcndra
i
i rationabiliter pr.rcipimdS
ut hae pietatis nolint deien-
» P . .

fioncmumti petitio vcftra ab illicitis fc libera-

Scarccdio Viro Sublimi Theodoricus Rex. ,
ram graruletur incommodis. Concedimus qui-
dem ,dementix noftrxconfuctudine qux rnga-
,
Illum ob membrorum debilitatem ab expedii i o- Sed quid t Judxc , fupplicans temporalem
ftis.

nc bellica eximit \ er permittit , Mt dtiu- quietem quxris

, fi x ternam requietu invenite
ceps vitam remijfom privatus tamen dona- non poliis ?
,

tivo , exigat*
* I n legibus Vvifigorhorum lib.io.Tit. t. jfera JVr*bi-
\
tur tnccnnalcQi ptxlcriprioncin fic eonlbnt r inUbrtf-

C
qui ante
Ontinuatis laboribus attritum corpus debili-
tarem tibi caufaris attuliifc membrorum ; ut
bellici* fueras aptus inlignibus , nunc vel
le in negotiis
oe hrtroaua
actionum i ut ja.n non quali c't inft/u&To-*
, (cd vcluti es ipla rerum procclli-lc nat ira
Videatur. Et paulo poft jd.litur
meru.n
^Je co.<tr hu-.>c imi- : i
—
in quo tentas pcrfcctx complcnr artatis, atten-
ad otiofiim viram vix idoneus approberis : expe- tet commoveri voi cujnlcumque petitionis. Vide (upt s
tens ut id expeditiones fclicillnnas non cogaris,
, lib. ). Kp. & lib. i. Ep.
j i. iS. Juret.
a quibus non voto, fcd ncccllitacc fubduceris. At-
que ideo a-legationibus tuis diutius perquifitis, 6c EPISTOLA
& Cuj *
TRIGESIMA OCTAVA.
*Cr. ad rerum fidem dcdu&is , otium tibi non igno-
bilcp:xfenri ju Ilione largimur quia non cft igna*
a' Univerfis Poflcftbribus Theodoricus Rex.
v ' x<u, Pa * ucm cxaifat tniferanda calamitas.'
yi*‘»p*
,**_ ficutribi rcmiftam vitam concedimus ; iratedona-
j.u i *:***- tfvyprxfenti auctoritate privamus; quia- non cft "Jubet , ut arbores Signino alveo innajcentet
ut. xquuni , ut, cum de tuo cognofcJris idoneus, rem radicitus amputentur»
bborantiuma.cipcrc debeas otiolus. Fruerc igi-

i.
tu.fccura vita, adverfoniin infidiis noftromuui-
mine liberatus. Nec aliquis tibi imputabit defer-
toris opprobrium
;
quando illi , quos eontigerita
A
lcrius
Dmonet nos formarum
qux polfunt noxie crefccrc , debeamus cc*
amputare ; quatenus &
cdra prxeipua, ut

foliditas aquxiu-
militiamorbi caufa lufpcndi , ex prioribus tactis chis Deo
, auxiliante , incorrupta fervetur , Se
habendi funt jure reverendi, a Nec enim dignus vobjs leve fit opus
quod in teneris arboribus ad-
,
quoquam redargui , qui nolito judicio mcrc-
«II a
hibetur. Nam qux nunc virgulraiftmt erunt,
,
i tur abfui vi.
negligantur, fic robora. Iftacnim,qux modo fa-

ciliavullionnc dirimuntur, poftea vix fccuribus

4 Nec enim dignus cft aquoq«ain redargui , qui no- icla fuccumbunt. Atque ideo fociata debetis pro-
Itio judicio increuirabfoivi. Fi* cft macillotn notis
Vrtiatx Principis opln onis ibftcigcrc. S e peratione contendere ut prxfcnci diligentia fu*
C. ad :
l S.C. ,
4.
Tertallian. ait maculas remitti imperiali beneficio, (i^d tui i latioris eradatis incommoda. Hxc cft enim
tamen Principis indulgentia quos liberat , notat. 1. 1. C. *civiliscvcrlio,(inc oppugnatione diftidium, aries, * D.<Sru!. 6k
* de _-cncr.abol.eui addo locum Suetonii in Claudio cap. ut dixerim
r ita , fabricarum» Quapropter omnem
1«. B.o/f.
liluam, qux paticribus inimica confurgic , de Ra- ^
jjXdir
" ‘
venuate forma jubemus radicitus amputari
; uc
EPISTOLA TRIGESIMA SEPTtMA. Signini alvei reparat» conftrudio talem nobis
i *u deducat liquorem, qualem potuit a ibntibusfii-
Jud*is Mediolancnfibus Theodoricus Rex* fitiperc pmiiatcm. Tunc erit exhibitio decore
thermarum : tunc pifeinx vitreis fontibus fluctua-
Cimferv.v jura eorumSynagoga olim bunt: tunc erit qux diluat aqua, non inquinet
cortceffa, $
poft quam lavari continuo non fit necclTc.
dummodo juribus tcclejix non noceant . Addi-
tur etiam, quod fi ad potandum
undafuavisin*
fluxerit omnia uoftro victui redduntur accepta 1
,
,

L ibenter annuimus
poftulancur :
,
qux fine legum injuria
maximi cum pro fervanda civi-
quando humanx vitx nullus Cibus gratus
tuj , ubi aquarum dulcium pcrfpicuitas
emri-
ngn habe-

Digil
 -,

91 Cafliodori Variarum
tur. Nam fi lavari cupimuspuriiTimis liquoribus; labor fuus videatur ingratus , falaria eis, pro qua-
quanto magis faturi talibus fcftinamus? Q^x fi litate locatx rei ,
vcftra volumus xquit ite coniti
.

K*SiUlar nunc futura tradentur , nulli labor facit txdium, tui. Non enimnoftia, fcd iilorura * rura dicenda *Ed.Ac.
fdcit tedtum, P*T*'
qui fumi tur pro ddc&arione cunctorum. funr, fi pro voluntarc conducentis modus eveniat

frt lititHd-
peufionis Tranfmatinorum igitur canoncm, ubi
non parui fxaos fieri utilitatibus publicis intima-
litmt chaRt- EPISTOLA TRIGESIMA NONA. tur, vos attenti jubemus exquirere atqucftatu-
,

tum numerum pio jurium qualitate definire rquia

Ampclio, flcLivcrix Theodoricus Rc.x.
contra fraudes utile remedium cft , nofle quod in-
feratur.Monetarios autem , quos fpreialirer in
JMittit eos in Hijj>.wi.tm , ut reprimunt auctori- ufum publicum conitar inventos , in privatorum
t.ite legum tum homicid.u: tum exigentes •,
didicimus tranfiifle compendium. Qua prxfum-
affem publicum qui per gravamina pon- ptionc fublata, pro virium quiliutc unctioni-
,
I

derum Pejfrfforum patrimonia premebant., bus publicis applicentur. Tolonci quin etiam ea- Tnonacmt,
tum denique omnes in malts crfurtivis acli- noncrn nulla faciatis ufurpationc confundi fed :

modum rebus utiilunura , quem prxilare debear,

bus verfatos.
imponentes, commerciandi. licentiam xquabili
ratione revocate ne fc tendat io vagum ambitiofa
:

tffd vi tsn-
D
dinari
Eccr provincias regno noftro, Dcoauxilian-
tc, (abjectas
:
,
legrbus
quia itla vita vere hominum clt , qux juris
& bonis moribus or-
enormitas exigentium. Aftus prxtetea Lxti, cujus
confcientia fumraa pulfatur invidia, fubconfue-
ra nobis ccnfciuus xquitate perquiri ; ut nec fraus
ri luminum ordine continetur. Nain bclluarum ritus clt, fub alturis machinationibus occulatur , nec innocen-
<JH* JUTU
tfi ,

trJint conti-
cafu vivere : qux dum rapiendi ambitu feruntur, tia fallis criminationibus ingravetur. Quofeum-
netum iinprovifa temeritate fu ccumbunr. Agrum fuuin iuc vero in furtivis actionibus repentis fui fle ver-
B‘lf"*rumri- denique dumofis fentibus do ius putear agrico-
a Jutos, pro fortunarum quantitate fuppreffa, red-
tm efifitb m -
la: quialaus excolentis clt , fi agrefte lotum dul- dant veftra xftimationc pecuniam. Quod fi liare
fn vtutrt. cilfi nis fructibus amccnetur. Sic quies fuaviUima per alios difpcrfa efle conllitcrit;& illi nihilomi-
jgjtrt populi
populi , Si tranquilla Jifpolitio regionum prx- , nus teneantur obnoxii , qui fidentes pafli fune in
b'
unn^niUd conium probarur c(fc Regnantium. Multorum tali actione mifceri. Complices enim extiterunt

dlfrofoiopr*. itaque querela compcrimus in provincia Hifpa- , criminis, qui non detexerunt facta raptori s.« Prx-
cornum pro- nix , quod fummum inter mortales «crimen clt, bendarum tenor aferiptus , quem noftra diverfis ttMtmntfd-
bsturcjJiRe
vitas hominum vaga prxfumptionc populari , Se largitur humanitas , Provincialibus fuggeritur in- 3* r*pi°r*.
gnnnnum. p
leviuinoccalionc caularum fubirc multos interi- tolerabilis caufa efle damnorum : quando Se in
tum. Sic mala pace quafi ludo corruunt , quanti fpecics exigitur. Si impudenter ejus pretium po-
‘

vix potui flem cadere fub neccffirate bcllot um.Dc- ftulatur. Dcecftabilis cupiditatis docu-
ifta funi mj .
Itincnon polyptychis publicis , ut moris cft , fcd menta , competentia fibi diftrahcre , Si ad exigen- U io, nm<n.
arbitrio compulforum fuggciaintur Provincia- diimpudentiam mox redire. Quod nimis impro- "!
m *.
lium fubjaccrc forrunx. Quod genus evidentis cft
*®
bum , nimis videtur abfurdum ;ut Se noftra con-
prxdx , pro illius voluntate date , qui ad fuum ftitutaprxtcrcant, & tributariorum, qui fovendi 1
commodum amplius feftinat exigere. Cui rei nos funt, videantur afflixiflefubltantiara. Sint igitur
Regali provid6na fuccurrcrc cupictcs, Sublimita- rxfixo modo contenti , five ibidem pofiti , live
tem vcftram per univerfam Hifpani.im loco mu- Einc nihilominus deftinati : habeant liberum arbi-
neris cfcdidimusdcftinandam ; ut fub ordinatio- trium, unum tantum de duobus expetere, dum-
nis vcftrx noviratc,invercratx poffit confuctuJini modo geminata exadionc fortunas alienas non
nil licere. Verum ut more medicorum fieviori- debeant ingravare. Exadorum quoque liccntid
bus morbis accelerata remedia tribuamus ; inde fertur ampliiis a Provincialibus extorqueri quam ,

curationis noftrxfiat initium , ubi magis nofei- noftro Cubiculo conftat inferri. Quod diligenti
turefie periculum. Homicidii fcelusdcgum iu- examinatione diftuflum ad hunc vos modum ,

bemus auctoritate refccari : fcd quantum vene- decernimus , quem

fiintftfoncs publicas revocare
mentior poena cft , tanto ejus rei debet inquifitio Alarici atque Eurici temporibus conftat illatas.
phts haberimedhtote vindidx innocentes videan- b Paraveredorum itaque fubvc&ioncs exigere
tur vitx pericula fuftinerc. Pereant itaque foli no- cos, qui habent veredos adferiptos , Provincia-
centes in correctione multorum quando & hoc lium querela compcrimus , quod nullum penitus
:
Pirt.ttu fr- pietatisgenus clt , coercere infantiam criminis, linatis prxfu mere quando per rurpiflimos qux-
:
tint tfi coer-

frrt infdntid
ne juvenefeat augmentis. Exigentes vero aflem ftus Se pofleflor atteritur , & commeantium cele-

eriminit : a<
publicum per gravamina ponderum premere di- ritas impeditur. Villicorum quoque genus , quod

juftncf.Mt cuntur patrimonia pofleflbnim ; ut non tam exa- addamnofatn tuitionem queruntur invcntum.tain
dUfMtmtit. Ctio , quam prxda efle videatur. Sed ut totius de privata polfcflionc, quim publica funditus vo-
fraudis abrogetur occafio , ad libram Cubiculi lumus amoveri quia non cft defenfio , qux prx- Non tfi At.
:
nofti ,
qux vobis in nrxfcnti tiara cft , univeriaj
i liatur invitis fufpc&um eft , quod patiuntur no- /*>» 1**
:

functiones publicas jubemus inferri. Quid enim lentes. Nam hoc eft revera beneficium , fi fine
tam nefarium ,
quam prxfumpcoribus licear in murmure feratur acceptum. Servitia igitur, qux si/ffhni,
ipfa etiam trurinx qualitate peccare jur quod cft Gothis in civitate politis fupcrfluc proflabantur, ,p t ^up*-
juftirix proprie datum , hoc per fraudes nofcatur dcccrnimus amoveri. Non enim decet ab loge- momm »*-
e (Te corruptum ? Conductores domus Rcgix,qua- nuis famulatum quxrcrc, quos railimuspio liber- i,mu-
cuinquc gente lint editi , ad liquidum veritate dif- tate pugnare.
cufia, tantum decernimus fol vere, quantum no- n Prxbcndaram , ai. prrbcndoram. 1. 19 . Inviti, de
ftra prxdia confticcrit pcnficarc. Et ne cuiquam tcftib.PUut. ia PciCa , Trxbcnda Adiies locavcruot, Aul
 -

Liber Quintus. 9* .
CclLHb. lf.cap.4.5ynimacK HB. i. epift. 19 . citem- reverentiam pix credulitatis Impendit ) f» bene-

que torma tnbucniladiiit utprxbcuda, qux more fo-

,
ficium tautx rei Uritis quxras, incommuiabilis fi-
liro tribuebantur, lib. i.cpill. 6. A' tS. For*.
Par-vcredoriim meminit Sc
dei eft omne ,
quod bene vivitur. Sume igitur
6 Paraveredorum ,
lof.
*
Iib.ti.epid. 14. &l.t.Lu.C.lccaiCpub.lit.C. dc
per’ Indictionem tertiam * Sacrarum La giiio*
prxpoC lacr.cub. forn. num , Deo propitio, dignitatem. Utere congruis
tuk natalibus inftttutis. Meruift i hactenus , uc
bonorum
epistola quadragesima. faftigia crederemus : age nunc
gtatix noftrx ccitiora nihilominus conteramus.
, ut tibi
*

Cypriano Comiti Sacrarum Largitionum Theo-

doricus Rex. • Sjcrinjm. Officium Comitis Socnntiu Largitio-
num defcrlbit Claudianus in paoegyr. Mallii.
H ne facrc mandantur opes , oteifqu e tributa,
lUi confert Sacrorum Largit ieaumComhivof», Potlcffi quicquid fluviis evolritur auri s

multijquc laudibus cum exornat. Quicquid luce procul venas rimata fcqujccs, +
Abdita pallentis fodit folertia Belli.
Huius ficquen* mentio fit iu Cod. Theod. hi Juftin,'

Q Uamvis ultra defiderta fupplicum freqnen*

ternos prxlUtilfc beneficia gaudeamus ; Sc,
quod eft difficillimum, Immanx ambitionis inter-
Brajf.

EPISTOLA QUADRAGESIMA PRIMA.

dum vota fuperemus: hxc tamen libentius ample
ttim tmtini- ttimur, qux nos merito fccific gloriamur. Diu Senatui Urbis Romx Theodoricus Rex.
W tfi ,
trtuinatmr
em quippe t rui nandus eft , cui traduntur examinat
i

tXMMIIUI.
t aliique debet a Principe deligi * qualis ab ipTa

potert lege dictari. Gemmarum divites venx auri

Indicat fc Cypri anum meritis propriis, & nat+
littmjjtlendore fulgentem ad Sacrarum Lar -
fulgore pretiaiuur ; Sc gloriam pulchritudinis ca-
gitionum Comitivam euexijfe. *
piunt ,
quia nulla degeneri vicinitate fordefcunr.
Sic bona metita fplcndidis dignitatibus fociata,
* G i» x! te- * alternis prxconiis adjuvantur; Sc unius rei fa- icet Candidatos vobis frequenter genuerit
ntu frcmiit.
cies de addita venuftare pulchrcfcit.
de te aliquid redemprce laudi
Non enim
aut loquaci famx
L munificentia Principalis, &
« fircunda indul-
gentia noftra vobis altera fic natura habetis nunc
, ;

credidimus, qui nobis fpcchmibus fjrpc placui- protettb virum

,
quem & nos elegifTe deceat & ,

fti. Interpellantium fiquidem contufas querela* vos fufeepifle conveniar. Cui licut fortunarum
diftin&a nimis ac lucida relatione narrabas. Er fuita nubiscligi : ita laudabile erit ,
vcftro coetui
qui proprios dolores exprimere non potcranr, honorum lege (ociari. Hoc tamen Cur x felicius lMtu H*"**4
tuis commendati allegationibus obtinebant $ Sc provenit, qubd nobis Sc impolitus tiro milicar:
ne favoris alicujus putaretur exccfius , defideria ilia vero non recipir , nili qui jam dignus honori-

fupplicum iplis prxfentibus intimabas. Ori tuo bus potuerit inveniri. Convcnienrer ergo Ordo
altercantium deuderia convenerunt ; 8c , quod vefter xftimirur eximius
,
qui femper eft depro-
difficillimum gratix genus eft , alrcrnx parri in- barillimis congregatus. Non enim illic profanis
di fercta laude placuifti: qux res ipfos Oratores referatur introirus : fcd tales illuc pcnr.irtumur
quoque poftponir. Nam cum iliis fu propolitum accedere , quales inde etiam cernuntur exire. Su-
diu tra&ara unius pactis vora dicere j tibi femper feipite itaque collegam, quem Palaria noftn lon-
ncceffc fuit repentinum negotium utroque latere ga examinatione probaverunt: qui Regiis ita in-
•Niv.jr*-
lijfimmm. declarare. Additur etiam Regalis pradentix *gra- trepidus militavit affatibus, ut juffa noftra frpj
villimum pondus :fub quo te ira facile contigit nobis fpe&anribus , atque laudantibus explica-
expeditum ; ut quod illi vix poffunt artificiolis ret. Cognofeicis profcctb qux loquimur. Quis
fenematibus a Judicibus obtinere, tu probareris enim vcftnim 1 Cypriani devotione fu minoras
i Principe puris allegationibus impetrare. Erat eft? Nam qui folaria ejus petiit , mox beneficia
nimirum Serenitatis noftrx in bonum publicum noftra fufcepic. Obtinuit ille fxpiut irtvc&atio-
parata fententia: quia nullam tarditatem inf-co* nibus noftris , quod in confiftoriis agi folebat an-
gnofeendo negotio fuftinrbat. Mox eni.nl re nar- tiquis. Si quando enim relevare libuit animum
'
rata caufa confpcch eft ; de cur tardarer negotii Reipub. cura fatigatum , equi na exercitia petrba-
finis, cum rufuggeftioncinlucidabrcvirare con- mus; ut ipfa varietate rerum foliditas fe corporis
cluderes? Didici ft i , uc credimus, judicare noftris vigorque recrearet : tunc nobis caufas multiplices
ferviendo judiciis. Ita, quod cfficaciiUmumdiici- relator dclc&ibilis ingerebat tcratque ejus infa-
pularus genus eft , agendo potius inftru&us es, ftidicafuggcftio , fub judicis animo txdiofo. Ira
quam legendo. Talibus igitur infticutis edoctus, dum caufas prxftmdi benignus artifex ingerebar,
Eox fumpfifti legationis officium , milfus ad futn- reficiebatur animus beneficiorum aviJitatc fac- 1

mx quidem perit « viros : fcd nulla inter cos con- ccnfus. His igitur adhxfic obfequiis Candidatus,
fufuses Trepidatione :
quia nihil tibi poftnospo- qui fic militavit animo noftro ,
ut nulla eum gra-
tuit cflc mirabile. enim trifariis lin-
Inftrudhis I rafeebamur fxpe caulis i. np robis,
varet otfrnf io.
guis, non tibi quod novum oftentaret in-
Graecia nec tamen difplicere poterat lingua rcla:ons:dam-
venit; noc ipfa, qua nimium prxvalct , te tran- nabamus interdum ncgotium.cujm placebat aflcr-
tm* fidei. fccndit argutia. Accedit meritis ruis cundbis lau- tor; Sc impctttm noftri animi frequentet fuftmuir,
dibus prettofior fides , quam Divina diligunt, qui gratix momenta poftcdit. Gloriatur etiam
roortaliavcncrannir.Nam inter mundi fludu mres non extrema luce natalium. Nam pater huic,
procellas unde (e Irnm mj fragilitas contineret, fi ficut metniniftis. Opilio fuit, vir quidem abje-
•Nir. *« noftra actibus mentis * in a nuit as non abeflet? tis temporibus ad excubias tamen Palatinas cle-
tit firmi tat
Hxc inrer focios amicitiam fervat hxc dominis : &us. Quimulrb ampliilicrcfccrcporuir , nili fi-
non tdejjet.
pura integritate famulatur : hxcfupcrnx Majcftati des fub aridi lltma renumerationis fterilitaec jacuif-
 ’ J • :

94 Caffiodori Variarum
M. W M- I. t^iiicn noi, dtavu.f.nnotuuiqu.imago*
renuis donator? Principali, divitiarum profiTo flumine
aedificium fieri
cotfravit
unde caput fartuum pmdllct.
rPt ,n “ un ^nt “ laudis clt, in penuria Rclpub. vel me- Cum Theatrum ,'quod ell hcmllphxriuin
,

, Grcci
V,/ diucru munera mcruilTc. Vlcltipfc Majore, fuos dicatur . Aiupfaithcacrum quali iss unum iunAa

T.ZL ‘u
/* CU U “ W *.* SuHamphurevedhu
tC
!rmmwnbus apphcanuuiu.
cft
duo viforia , rX
confiat cllc no,..inutum Nevi
rpiJJi.
J*.’
qmppc cft m(uh|ccfis «tofina prOMAuiun, qua-
Talis Tpecic ejus arenam coheludcns, concurrentibua ‘fJnt.nm. m
«pruin daretur fruiium; «e fpcAamcs omniafaci- * Ed. S&
, Jomm jrunu «Juiprop^, Irus viderent dum quedam proliva rotunditas *i-
P. r pradiAum Cyprianum luis
P C. mcnmdeuafP
,
ICO».
univerfa collegerat. Itur emo ad talia
I^^refu^tem.ad^mm^
irum Lamirio- ecre deberet I, unanima. P, i r,
, qui refu- T!“"
numcidmcn evenimus; ut Jlvefteraugearuruu-
igearur nu- hlus currit ad ora bclllf-irum dciilud.ouodeupir
n,u,eurr,..doral.elIB5rum; ; Se illud quod cupit
merus, &
incitetur devotio fcrvrenliutn.
n. rfcftima- nis4nr.
evadere,,
^
uagno impetu vidcluraupctcrc. Pania ?. - i
'

re , Reverendulirm Patres quid de vcftro

, Ordine fccurfu felimur 5,-pr.cJator nrada nec aliter &
Z
,
«oleremus: quandoeos, quos vob„ aggregandos rutusclfc poreft
;

ciedimus , mulnphci allegalrone prad.camus.

, nili huic .
quem viare errpir
current. Tunc in aere falni corporis clc^To qua-
•c Ftrcundj inJulge mia. NanrScnrtenlm
lilii nAe.
f
‘
^“laru artu* COiporcBs fupra
^«a membra (aeiuntur , Sc
badcor Senatores, Lib.Si quis Scnacoiiu:». Cod Tlicod bellliam libratu*,
Ub. i. Tir. dum motasdilccdcndUacir . f|b ipfo velocitas fc-
i Innocott aclivc pofuit pro ortum fecit, utSGrego- riuidifccdif. Sicatcidn Otillcmi^is pollitmi-
,

^dcri.qulpm^iUudl : alrer
\ *< J quadnUriamunmdtftnburMinecompoJitij^ro- *Gr.acC«if.
ubilifodliiatcprafurocns, nondifcedcndofw^ *•'>****•
EPISTOLA OUADR tprmrni
ArF^IM A SECUNDA,
ADRAGESIMA non fc longius faciendo difccdit fequiiur ime-
.
quemem
quenccm poplitibus ic fc reddens piuximtlm
pioxinujuii uc
uc
Maximo Viro Illuftri Confuli Theo-
,

*«•-
, ‘
, ora viter uriorum ille in tenuem
vitet uriorum: renurm rcgulyin *
rr.ri.Um 4 *
ven- Alii
: ,
doricus Rex. tre fufpenfus invitat exitiabilem ’

feram ( «c nili
pcriclkarus fuerit , nil, unde vivere pollir acqui-
,
JFerir.ts fonticulorum Amphitheatrum Titi,
, rit : alter fc gcftabili muro cannarum contra
& ludi ,
'
qui
/
~
ia eu edcb.iutnr «yitic-
deferib-tn — ,
limum -anim.il ericii exemplo,, receptatus
ia>.i.v.%kiii|'iu
, icicprarus inclu-
inciU-
fxvif-

tur horfjturque Confultm ttd pr.emia dit 9°' fuhirn

(tui fubit irram
° in ,cr fimm refugiens wim
/_
g us
. .... - :
;
, intra fc
ptt- »

gn Antibus munificentius Urgicnd.u

collectus abfcondinir ; &cum nulqnam difceflc-

SftHacnlt

luptatfin
^ & qU^ ^
SralL \ZZ t' ,n l,cl
Z
‘ ortc
hiK '
evadere
• raodi KC 1 monfte»res ; nt miim fi,
S

“ quos ita refpicis per leonum ungue*

*
conft lictus feftinar5 ,

optat efadcre^
^fcris^±^ Cmi,r
h5 T 1

>'
‘

, 0fC -
dcmcfliuc Volitare
tur
: alrer
eadem alter erigitur uc periculis auferaror.
Ub«ri rora feris oL-
^
S
-
1« ‘ !U1S
. .

Sic ,mcLinl ,d infidi raui' d f'nm,a qualia-

f“ onTb ta Tl u
•
e u '“T
ifto,f
‘

IU deceptione lolanum.
P' refovet , illos r.morc dif„ueiar:
P Qui omnibus tamen ,kilT.m, ut decipere pollir arri-
i
" nm" CUUrCftlJg " C
n. ,u ,;
der.Longum
fc
eft per ro Juuom ncafm fe -
^&P«««1»- mo„,b u ,c va S a,i. Sed aprlfjungeiidumcft^quod

Sful^Lolcm ,1^
°"' ,C ‘ r‘,rCm
,’
‘'c™
wa«c , Ar mortesdcceftabiles impenre. Eride»
Z Z" 4

lwS^tJ^rr Siirquid in longam confucrudinem antiqua liC

%'ZZi

~~
.ur
• «d. Ac. ... polorum
oliccm
> nouV vcnai^^md’
Deam f.lV
“tlol u!,'cd
i
?'
l’ , ta .
hT"
hancltl- ^ ? 'T
pCr VC,,it ’ ' U,C 1,K U1 < Mll *>nc concedi»
. i
fupplicantl quia homicidii reatus eft illis
: , efle te-
i.

P trifir- fn ea L ^um' '

!£;! IT'"
'
T* ZVZ
run,

^i
v‘
I

Ms cuni erroriou* intravcaior.

V™* in — “— !l de-

rc* imJmm re-l;»^

n a humanam
pC3tC1 ^ 1
Voluptatem pr*ft»t , 8ce. Venationem
, fpeOa- &
A ihtnitnfin • e
M
‘!P* .
>
( Ut ita dixerim) cula, ni quibus boiujncs cuin feris dccctubani iocar
,

frimutmad
C,
» Atnemcnlcs primum ad civitatis fux
^ u<dU,nc,0‘‘ c lcin,&
Cii^uioariamvoluptateni,qticm-
f**m dvksrt pera UXOy culturam , juftiria pcrinitteme divina a<!,M0 ‘,un
’.
rl,Ciff a 1 c«fo'1 ^'*>«s
, fpcaacnlorum editio-

prrimxnt. uc ad illufionem fpedaculi "c* * a, La c,u * voluptates appellari cooltat,

dci f,liV venirer mic^ •

b imms mvcnuicu Itoc Tui potentia dicousdau fuw populo voluptate* iodorum Scenico-
 : a

Liber Quintus. \ 9S
Jum, ludorum Circenfmm venationem ,
gladiatorum,
,
naumachia:. EcTcnallunut his verbi» : Nam &: omnes EPISTOLA QUADRAGESIMA QUARTA*
iltx prophanxfpc&aeulonnn (xculariutn voluptates es
rebus Dei conflant. Sic LaAantrus fpCtVacuD damnans,
voluptatis voce (xpcnumcfo utitur. I.i .C.de Spc&.l.i .f. «TranGnundo Regi Vvandalorum Theodo-
de ctpcnliludorum. Trebellius Pollio mCalicniidnobus. tus Kcx.
Ne diutius, inquit , theatro* C if eo addifta Rclp.pervo-
lia Dei ait nihil ede criminum vel flagitiorum , quod
****«**». . f-rg^rm.
noncllct in fpc&aculis , ubi homines lacerarentur cum (jur ob Gel.tfeci fufccpt tonem libenti .twrno
circumfpicremium voluptate.! Hinc Prudentius coatra
Symmachum cum ad abrogarida fpecl tcula Honorium
,
accepiffe \ & remittit munera ab eo /ibi
cohortatur. tblata.
Tu mones miferorum hominum prohibeto litari
psoa

O
Nullus in orbe cadat, cujus Iit voluptas. Brvff,
SrendilKjPrtidcntiflline Regum, pofl erro-
ris eventum lapientibus (ubvenire pofle
EPISTOLA QUADRAGESIMA TERTIA. cunftlium;ncc pertinacia: vitium vos ainarc, quod
Erucis hominibus videtur accidere. Obligaftis
Tranfmundo Regi Vvand.iloram Theodo- animum meum , ranta vos in melius celeritate
ricus Rex. murando. Nam cum Rex Tarisfiacic, quilibet dura cum Rtx U-
**/*"' , i
dillolvic :quialic cft in Principibus humilitas glo-

JLwht fotorem futun , tjiumTr.tr/mttnJo in riof» ,

quemadmodum in mcdiocrfousodio&po-
tefl efle jactantia. Nuper vobis objecimus Gcfa- m
matrimonium de dera! , & consuentur,
Icci quondam Regis dolofa meditatione difccf- pr tncl p,itut
quod Gefalecum Regno propter
ipfe perfi-
fmn : fcd vos nobiliratis vcltn memores , & ho-
diam e<pullum benigne exceperit , Atque notis adtum rei nobis fub veritate declariitis.
in extera plagae cum divitiis trunjmife-
,

hominem pra- 7,>7'

*
Unde non fuit fic vituperabile ,
*

rit. vis fu rpicionibus locum dcdilTc , quantum glo- • p.j. xc . 4«.

rioCttm cft Dominantem tam celerrimi fc poruiifc

Uamvisi diverfis Regibus expetiti pro fo- purgare. Ille enim ,

qui ininus poterat cogi,
(^Udanda concordia aut nrpees deimia^ut fi- mxnon Cui laudi vicif-
paltus cft arcana violare.

iixs Deo nobis infpiranrc conjunximus : nulli firudinem qua pomwnas partc.rcddviucs , fin-
, in
, ,

tamen illimamus nos aliquid fintile conmlilTe, ceram purgationem pura mente fukepimas fcd :

oulm quod germanam «oftram , generis Amali «iri rranfmilli munera non tenemus ! ut «£ ipfi in-

nngulare prarronium , vcftruin fecimus eifc con- tclligaris,caufam per jnftitiam fuifle moram. quam
Jugium: fccminim prudentix vcftrx parem , qui nulla potuit finire venalitas. Fecimus utrique Re-
non ramum reveresida Regno, quantum mirabilis Sic nos fuperaviinus tyrannicam cupidica-
polfit cfTc eonlilio. Sed (tupeo vos his beneficiis rem.ricutSevosvicilTeeonllaterrorcm. Redeant
obligaros Gefalecum, qui noflris inimicis , dum ad Cubiculum veftram munera , quorum tantdrn
a nobis foveretur, adjuwftuseft , in vcftramde- oblldovislKurcffegritiffitm. Ncgligatitt aurum,
ienfionemficfuificfufceprum.utquiad vos viri- u bi clcfhlm cft confciencil pcxmium : patiatur ( I ,fl

bus deftitutus, privarufque fortunis venerat , fu- aliquando repulfam, quod femper avaris Regibus
bira pecuniz ubertate completus , ad gentes exte- imperabat , Eat nunc actus ifte per gentes, charum pr.nniw*.

ras probetur tranfmifirs ; qui quamvis , Deo ju- parentem non cxcufaflc culpam , Srllfos animos
vante , Ixdcrc nil potiat, tamen animum vcftrx eo- tefpuiffc pecuniam. Ita, quod pet bella folebac
citationis aperuit. Quid expci2cnt extraneorum q«*ri . amoril ftudio declaratum eft potuilTe con-
jura.fi ftc metetur affinitas ? Namftcaufamifcri- Inteiligant parentes tales fuifle, qui ftudio

eordii fufeeptus cft in Regno vcftro teneri de- avaritil caufas ftbi nequiverint excitate. Omnia
,

buit: *li noftro propter cxceflils puifus cft, non ftquidem fupetavit atfrcius tunc capit petitio :

oportuerat cum divitiis ad aliena Regna trafmitri; mag' 1 delinere , quando pnlfatus objecti nonpif-
qux ne vobis reddesentur infcfta, noftra fecerunt abnegare. Recipite igiiur munera fenfibus
flls eft

abfolute certamina. Ubi eft, quod tanta ieaionc fufccpta , non manibus. Suavius nobis fuit ifta
faginatus , aliot folebas docete de motibus ? Hoc regere quam muiro grandia fufccpilfe. Eftote
,

fi voluiflcs cum fororc noftra tractare utique vo- nunc *<• fi™*» c > ur ’ . ad ventura foilicitl quia :
, Tt-iJit*' 4
bis non poruiffet accidere quia nec fratrem pet- '"fttuiftus redditur animus in futuris, quando ptx-
: _
tnifet.it Udi, nec maritum fecerat in tebus talibus 'triturum commonetur exemplis. Quapropter „ ,„»t. ,

inveniri. Atque ideo perillum , & illum Lega- ‘ ll0 - 81 illo Legatis vcftris redeuntibus plenillnii
tos noftros faiunntcs honorificentia competenti, reddimus falutationisafFe&uin optantes , ut fof- :

petimus , ut hanc injuftitiam dclibtratiovcftta ta 'ent veftram Divini concedant , cujus nobi»
P'
pertractet : ne parcnntm veiirotum animus evi-
*mmos validitlime cognofcimus efle focistos.
denti bus caufis excitatus , cogitet aliquid tentare,
d F^cm videatur irrumpere. Graviter fiqui- m ExNkcphoro lib. 17. Ecclef.hiftor. cap. 1 1. Tranf-
T°m °°^ ct n j“” a contigerit infperata
'
6c
munlusformi eximia, 8t animo magno vir ad Theodori-
.
» ; cum Gotthoruin Regem legatione milia Ain ilatunthan»
grrtt imfft- proveniat
1
dolus ,» unde credebatur auxi- ejus germanam io marrimonium petent impetravit,
f*
lium. Quidam veto per harum portitores verbo prxtcrca mille dedit arraatot, flt quinque hominum mil-
vobisinunuanda commi fi mus ; ut iflimantCS om- 4 .qaxfatellirum ordinem implejent. Hoc auteipdc-
‘j

N ° n ffl Init lia, quid fieri in tantacaufa oporteat

nia 30 Hilderichss. Honoriei e. Geaferico prognati fi-
, provideo- f?"
frudtntri mi-
’
Iiua regoavu vir mitis ,5tnon , ut hic Tranfinundus,
u
t.ia vcftta reponat. : quia non
e,',
eft leve,
*j
prudentes VI-
.

*
,

chrittianoran. vitorum pcrCcc

pcrfecntor. Ad
,
ros in pacis conllituca peccare. hunc HiUcikum Athalaiicus fcribii infra lib. 9. epifl. 1.

fHctrt. F*m.
 MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
VARIA RUM
Liber Sextus.
formula consulatus. fimulis.cumnosfccuriratem demus per bella Ro*
manis. Atque ideo per illam Indi&ioncm e Con-
I. futatus te decoramus infignibus. Pinge vaftos
humeros vario eoiore palmatx validam tria nui» : \
Rifeorum judicio qualis fit Coniula- vidoriali fcipione nobilita: lares proprios etiam
tus , hinc omnino datur inrclligi, calceis auraris egredere : feliam curulem pro fua .

quando inter mundi dignitates exi- magnitudine multis gradibus cnifus afeende ; ut
mias folus meruit habere a palmatas in otio fubjedus mcrcaris.quod nos per maximos
veftes , quas fdicitas dabat prxmia vincentium, :
labores afiumimus imperantes. Rem vidoriarum
nomen annorum ; compcnfatio fola , cui debe- agitis qui bella nefeitis
,
nos , juvante Deo , re-
:

bantur omnia. Statum Rcipub. Romam viri foe- gimus , nos confulimus, &
d veftcum nomen an-
tis dextera tuebatur, fortunas omnium, ac libe- num defignat. Viciftis felicitate Principes ,
qui fle

ros hujus confilia vindicabant Se tot magnis de- honores furamos geritis , fle dominationis rxdia
}
non habetis.Quapropter erige confidentiam men-
bitis fola erat hujus retributio dignitatis , reperta
tis tux. Confiues efle magnanimos decet. Opes
in libcrraris ornatum , inventa ad generale gau- c>nf*l» tffl
dium. Per illam nimirum ftacus Imperii jugiter
privatas non cogites , qui gratiam publicam do-
crevit illam femper felix Roma fufeepit: merito nando habere dccrcvifti. Hinc cft enim, quod alios
:

•Afii ,fw- * pridem genus habebatur imperii meritb fupra Judices etiam non rogantes evehimus
: Confutes :

dm. omnes cives porerar , qui ab hofte patriam vendi- autem fpcranccs tantummodo promovemus ; ut
cabat : utilitates publicas fub aequitate difponcns, foli ad has largitates veniatis, qui vos pares tantis
jus dicebat etiam capiti : fcd tuto illi commifia cft expenfis efle cognofdris. Atioqui onera cflent po-
poreftas necis
,
qui fuerat audior faluris. Hinc cft, tius ,non honores , fi fupra vires aliquid impono-
quod etiam fafccs , atque fecurcs tantx poteftati remus invitis. Frucre igitur decenter optatis. Hic
prxceptx fune illigari; ut cum tardius fol verentur, eft ambitus
,
qui probatur. Efto mundo claro%
moram deliberationis acciperent, de caede, auc fi tibi profpcrrimus ,
tuis autem pofteris feliciter
nece hominis aliquid ccnfuiflent ira uredm om- : imitandus.
nia ejus traderentur arbitrio «neinfolefieretani-
C»nfnl 4 t*«- mo ,
Conful didbus eft , a confulcndo. Hinc tan- « Sola* meruit habere palmata* vcftes , flte. Et hit
/w.W« di- ta largitas profluebat ut illa dexrra qux fangui - verbi* apparet habuifleConfulcs praetexta* & palmatas
,
m '
nero copiosi fuderat hoftium , vitz auxilium ci-
,
vcfte* , qux Capitolini dicebantur t Se cum Imperato-
re* cuipiam Confdlatum decreverant , ad eum tale ali-* •*
vibus manaret irriguum. Sic quos felices per bella
* Alii
quid dati* littcrit adferibebant : Te manet Capirolia
, «r- fecerat , (ludio largitatis explebar. In * aug- palmata i quod es Vopifco probo. Vide Luium c»p. 4.
gHmtntmjm.
mentum etiam publicx glorix folvebat famulos Iib. 9- Commeat. Bnffl «*
jugo fcrvili qui libertatem tantx dederat civi- 4 Vide Feftum St Servium. Grul.&Cuj.
,
tati. Sed nunc fumiris ifta felicius quando nos Vide Mamertioum initio Panegyrici. Pag. 174«
:
JuTttW.
habemus labores Confulum , & vos gaudia digni- .

b Profperrinir conditioni* eventu. Solebant ifli , qni

tarum. Palmatx fiquidem vcftrx , noftrx pro- Conlulatum inierant , manumiflionet expedite , fervis
bantur efle vidlorlx
; fle k profperrimx condi- imponere viodi&am, cufque ad libertatem perducere.
cionis evectu vos in pace ingeuuitatem ceditis Idcbque tactum puro , ut Ulpianus iib. a. de officio
Confulis,

Digitized by Google
 : ) .

Liber Sextus. 97
Confulis , dc m •.numiflionibus naft iverit , otflcium- Pontificatus ,unde venerar , rem fuiffc formaram f
quc Confulis cflc ditttit , conlilium praebere manumit- qui faccrdociuni non deponunt, ni fi cum vjrx mu-
tere volentibus. Dc
Circe ndu n editione , diiquc ma-
ntTa derelinquunt. Additur quod leges rxn tam
Bumiflionibus ,
qux
Conful ibus ftatim at juc Magi-
a ,

Araram inierant , expediebantur , Ammianus quxrfmi iliis rcvcrcutiain d;tulerunr , ut infacris pofitus,
memoria; prodidit libr. u. Fodem peni net Sidonii Apol- cum Ikjc fuerit honore pnrcinthis* paterna* po-
linaris carmen in Panegyrico ad Anthenvern , in fine Se. :
tiatis nexibus exu ttur , nifi tontra fpecialitcr a
Claudiani in 4. Confutatu Honorii. BajJ' Prhwip civcntur* Qmxi conltat rarionc ptoba-
d Confulatus infiguibus. Infignia magtArntus, »•»'-
bili confti turum; ut qui amplillimuin genium pre-
{«'mrju* qualiajuftiniauus Novell. 14. de Piatore Pifi-
, tiofe libertatis acceperat , vilillimam conditio-
dix dclcribit ,
/ i'f{#l 7* »‘| dfliftr , $ irtAut* , 5 nem cum fubdi[is non Iwbcrct, Praefectorios , Se
fsCjhvr, Scc. F»m. aliarum d ignitarum viros prxccdir, A uni tantum
* nomen annum deGgnat. Nominibus
Et reArum
ccdcn v fulgori, quem interdum etiam a nobis con-
Confulum Roman. anui numetabautur , infra lib. 9 .
ftataflumi. Proinde ncccfiariblaudataiu intrllige
#
ef.tj*.Juftinun. Novell. lOf. r
^ j^or* >s»m *vw. dignitatem ne aut nos parum dedifle videamuc
Seneca lib.j.cap. ti.de ira: Dedit duodecim fafcct, (cd :

nonfecitordioarham Conlulcin ; a me numerari toluit aut tu ncgligcmius rra&es , fi te aliquid mediocre

annum, IcddccA mihi facerdorium. FacawsP.tncgy- f uftepilU- putaveris. Quapropter ab illa Indiiftio-
riltcs Thcodollo feniori , Conful quis erratur, habitu-
nc noftro munere fublevatus , Patriciatus culmen
rus cft nomen annus. Apulcius Apologia x, ad Claud.
Maximum Proconfulcm : ligna , qux impreifa fune rc- afeende ,
quod quiJam juridicomm e a Patribus
cognofcat , Confulei legat, unnosconiputcc» In veteri •
diclum cfie volucrunr lacfums omnia qur tan-
:
,

lapide, tam reverentiam decent. Nam quamvis magna

Ter vice qui facra difeinxit jurgia Judex. Contulerit noftra dementia, habes adhuc quod
,
Contui & xtsrno decoravit nomine faAos. Cxpc&cs fi te probabijiceiua&arc contendas.
,
Hinc edita; rationes eu in die & Confulc , 1 i.l.rffi
qnis ex, f. Ii initiutn , dc edendo. Libellis accnfiro D 4 Patrici 'tus fummus honos , ut
C uria , (te patria po-
f*in dic» & Conlules exprimebantur , 1. j. dc aCcuf. Le- rcftate liberat’. Hic, A $. filius familias. tit.Quib.rnoil.
ges inter Cod. conftitutiodcs line die, Se Confulc pro- jusparr.pot. fola. 1. ult. C.dcdccur. lib. 10. 1. uh.de
Hiulgatx. Ut mihi non litdubiuin quin Lactantius lib. Conful. lib. 11. Cod. infra lib. iv cpilt. ti. & lib. 10.
,

4. Conlules liii vcibis incclligu Qui ad gerendos

,
in- epift. 7. F m.
:
quit, magiAratus vitx fux operam convertunt, ut faAos 4 Vide B rooium in Notationibus ad diem ly. Augufti
ftgocnt , 6t annis imponant nomen. F«n*. in Martyiol Roin.^»»»»
/ Augmentum Confulatus fervorum manumiflio 0 Uni rantum ccdenvfulgori : intelligft Conful. tum.
,

cft, un. Dc offie. Conliil. I. j & 1. 10. Irrogatus, de

I. Vide Symimchnm lib. 4. Ep. S.jfttm
manumift.viodic. Sunt autem o&ohlc obiter obfervan e APatribo*. Suidas vhti iW, , tJ «siti:
da , a CalGodoro accui iiitis quam ufquxm a quoquam Juftio. d. filius fam. d. l.clt. C. de Coofulib. Fom,
,
• notata Confulatus argumenta 1. fallis dare nomen i. : :

Fafccs Se fccurcs habere manumittere

mata : j. vidlorialis fcipio
: j.
: 6. aurati calcei; 7. fella
; 4. Vcftis pal-
cur u-
FORMULA PROFECTI PRATORIO»
* Iis :S. denique m flilia
,
qux hoc verfu fignificantur; Ad
baslareitares veniatis ,
qui vos pares tantis cxpeofisclle III.
cognoL itis. Dc quibus liip. lib. 1. epift. 1. egimus. In-
«gnia Conlulantatis ,
t
^ Cod. Theod. F»m
ac potcftatis dicuntur in.tio lib.
Ct honoris allcujus cft origo laudabilis:!! bonum Fm-
Sic Ainmian. Marcell. lib. tt. Mamertino Confulc
cl initium fequentibus rebaspoteft dare prxeo- » xmfttfnm*
K-sl.J nv.iariit ludos edente,
manumittendis ex more in- nium :tali auctore Praefoftura Prxroriaria gloria-
'

duAis per admifliopuin proximum. Claudianus in

tropiolib.
Eu- tur, qui Se mundo ptu 'emilfimus, Divinitati &
,
f niaximc probatur acceptus. Nam cum PharaoRex
Libenatemque daturas.
AF. gyptius de periculo futuri famis inauditis fom-
Quam nondum meruit , (candit fubfimc tribunal.
S,
i. HeradianL Cod. Theoiof. de infir. his
niis urgeretur, nec vifionem tantam humanum
5
|UXfubflMB. J„ r . pofict revelare confilium, Jofeph vir beatus in- 7' Vj; **'.

ventus cft
,
qui Se futura veraciter prardiccret , &
FORMULA m PATRICI ATlfS* periclitanti populo prudcntilllme lubvcnirct. Ipfe aZ
primum hujus dignitatis infulas confccravit:4 ipfe trutm.
IL carpeutum reverendus afeendit ad hoc glorix :

culmen eve^his, ut perfapientiam conferret po-

m _ ^ .
C* antiquiratis ordinem perferremur, origine
pulis , quod prxftare rton potuerat potentia Do-
^ ,"g n * tatum » * Patriciorum familia Jovi no-
fssif/smii.
'
.
minantis. Ab illo namque Patriarcha, & hunc
Hiifle dicata ; ut futnirn Dei ( ficur putavere
Pater appell itur Imperii ipfum hodicquc refonac
* -Oihura locum pj^mai ium polfiderct. Sed quia vo»
:

t vox prxeonis, inftrucns Judicem , ne fe patia-

aliquid habccddeccbat eximium. Se nomen ipfum
tur elfc dilli.nilcim Merito , ut cui tanta porcftas
Patribus hugna fe Vicinitate jungebat ; fopcrfti- potuit dari videretur fcmpcr*fubtiliter admone-
,
tione derelicta, ad vcftrum certum felici condi Quxdam enim huic dignitati & nobifeum jura
ri.
tionc migravit quis Pontificalis laus confcienrix
. ; communia funr. Exhiberenim fine prarferiptione
Senyui redi porerat convenire. Sic ex Augurali longinquos, magna quantitate trmlclar errantes,
fcmilnR«c5 qyoque legis inftitutos , noninju- fifcum pro fua deliberatione dift ibuir, eveifio-
riS; qmadccuir i tali propofifo venire qui pu-
, nes fimili poteftatc largitur , vacantia bona pro-
blica poterat juta tra<ftare. Hinc cft» quod ho- & feribit, delicia provinciarum Judicum punit,r ver-
nor
^j|jj n&us cft cum vacaret
i
, , nihil jtuifdi- obfenrcmiam dicit. Quid cft, quo<i non habeat
habens,
•iiionis & judicantis tingulum non de- commifTum , cujus eft vel ipfe fermo judicium ?
dimur»/ ponens: in quo felicitas perperua nafeitur, dum Pene cft , ut leges poffit condere , quando ejus
digna* ftr - f uccefToris ambitio non timerur. Nam mox ut da- reverentia poteft negotia fine appelhrione finire.
°( ^ n,s ^uer* r »
* n
tempus reliquum homini fit IngrcfTus Palatium noftra confuetudirtc frequen-
Coxvus ornatus individuus cingulum fidele,
t*rdtUmm! , ter adoratur ; Se tale officium morem videtur fol-
quod nefeit inri deferere quam oc mundo ho- vere , quod alios potuit accufarc. Porcftate Igiruc
,
• nunes contingat exire. Credo ad funilitudinetn nulla dignius eft xqualis. Vice Sacu ubique ju-

4..
 : L

9* OAiodori Variarum
diear. Nullus ei miles dc fori fui autAoritare prx- fententiam edebant. Syiv.rr. tclmslib. t. eptft. «7.!. ^.1*
ult. C.dc ptxd. dee. 1 ult. C, de princip. agent, in rcb,
rxcepto Officiali Magiff ri militum: credo,
fcribir,
.

I. in factis, C.dc prox. facr. ferit», it. Icd opportoaiore

ut vel aliquid Antiquitas ccdcrct qui vide-
illis
, aliquando loco nos id prolcqucmur. F»mtr.
bantur pro Rcpub. bella tra&arc. Curiales etiam d Gratanter implemus qux ille conllituit. PrxfeAis
verberat qui appellati funi legibus Minor Sena- rrxtotio datam fui Ile pleniorem licentiam ad diiciplt-
,
tus. In officio (uo jus retinet lingulate , & talibus nx publicx emendationem JuriAonfuItus. I. j. D. de
olf. Prxf.Prxr. audior cA. Tempore CouAantii Impera-
tantifquc nofcirur jubere, quos etiam provincia-
torisotnnes callrcnfcs «rdiimixque potjAatcs , ut ho-
,

rum non audeant Judices in aliqua^artc contem- norum omnium apicem pr&x reverenti* more Prxfc-
nere. Officium plane geniatum , efficax
?
inAru- dotfemper liiipcxcrc Pixtorianos, ut Ainmiati.Mar-
ttum , Se tota animi mtmtatc prxvalidum ; qui ccllin. lib. at. tradit. Pixfccluix inertium exteris di- *

Cie peragent jufla , ut nullis morentur dilationibus gnitatibus antcllatc Valentinianus , Valens , Gratia- &
nus in l.i. C. dc officio Vicarii definiunt $ Si merito: ete-
imperata. Militia perfundis Tribunorum Si No-
nim Prxfcdluu Praetoriana quidam principatus quon-
tariorum honorem tribuit ; Se niilitcs fiios illis dam Imperii erat, attamen Ime purpura. Er
•Cr.ACu;, in eo di*
cxxquat, emi inter Proceres mixti noAris *con- (crimen Principis flt Prxfctli lUtuebarur quod Iaeram
jmftmi bmt. ,

fpedibus oWccundanr. d Gratanter implemus, purpuram fi&lmpcratorfapinfulis non gcilarct. Dein- .

qux ille conllicuir; cujus reverentia &: nusitacon- de Praefcdlis jmoria teram fumma commifla fuit
ptopter loci diritatem , uttcAantur Imperatores Va-
Atingimur , ut fine dubitatione faciamus , qux
lentinianus , Thcodofms , te Arcadius iu I. quilibet. 40.
illum dccreviflc cognofcimus. Non immeriti
C. dc dccur. lib. io. Paties Imperii etiam vocintur , ut
quando Palatium fua proviffonc fuAentat , fer- tcAatur Autbor. Qui autem plura dc authorirate , ma-
vientibus nobis procurat annonas , humanitates nere, & d ^nitatCjPrxfcct Prxtorio feite v oluct it eoo- :
, ,
quoque Judicibus fpfis (acit , Legatos gentium fulat Dion. lib.’ ji. Suetonium ia Galba cap. 14. ia
Tito cap. fi. irofll \
voraces explet ordinationibus fuis , Se licet alite
,

dignitates rubeant riruYosprxfiniros ab illa to-

,

tum pene geritur , quicquid in Imperio noAro FORMULA PRi€FECTURa£ URBANaF*

aequabili moderatione tradarur. Hanc denique
curarum omnium pulcherrimam molem ( quod III
profpcrum nobis , utile Rcipub. fit) ab ilU Indi-
ctione tuis humeris decenter imponimus; quain LTm dc dignitate coinmlfTi Lias fcinpccja-
tu &
ingenii virtute fuffincas. Se fumina fide tra-
CLire contendas* QuxquJintum diveifis follicitu-
C dicis
fintilli,
xA mctur; 3cpotior habendas cA,quim
quibus
3

prarclk-
r
cognofcirurjnctno am- A*A' J****
D» Jigniutt
cn*to8
?

dinibus confiringitur tanto magis laudes *****

, am- piius videtur erigi ,
quim cui potuit Ro.na com-
rliflimas dignitas h.rc triumphari Er ideo tantum mitti. Grande eft quidem ProccrcmcAc:fcdmul- .
lumen clorix fit adionibus vcllris, ut Se in Pala- rbgrandiits de Proceribus judicate, a Senatus ille
tio noftro fulgeat , Se in provinciarum longinqui- mirabiliopinioncgloriofus probatur habere Prx-
tate relucear. Par tibi (it cum potcftatc prudentia fulem , quem mundus fufeipit jura condentem.
confcicntix tux quadrifaria virtus allidear. Tri- Eoquefit, ut illi utanrur in Senatu poteftatepcr-
bunal tuum ideo tam excclfum ladum cAc nove- fc&a , qui apud te trepidant dicere proprias cau-
ris, utlocatusibi nihil humile abjedumque co- Verum hxc quoque modeAia cogno(citur effir
fas.
gitares. Confidera quid-debeas dicere , quod a prxdicanda ; ut * optent fe legibus teneri qux * F-<L Wr.&
tamis excipitur. Monimenta publica talia conti-
,
abipfisfciunturpoAcconAitui. Qiue res pro par- Ga •f *- * w
frjtfnl mra- neant r**‘
, qux fc legi (Te nullus erubcfcar. Prxful te nobi s abfolutc communis e A fcdfiac fola rario- :
bi.it f*rttm
mirabilis partem non habet cum delidis: quia nifi nedifereti qu6d alteri fubdi non poAumus, qui Rtttluri
n»n tuLrt ,

tmmdthihl. aliquid egregium aflidufc fecerit , cujpam vel otlo- Judices non habemus. Refpice tot dodos viros,
fus incurrit. Nam (i prxdidus auctor fandiflimils Se confidera quale At his aliquid dicere , nec erro-
, quoddam faccrdotium efi Prx-
ille recolatur iis verecundiam formidare. Dc ralibus difeeptas,
fcdutx rixtorianse competenter agere dignita- quos tibi cognofcis cflc potio res. Sic ergo locuin
tuum tracLa ut omnes rcjudiccm honoratx con-
,

gregationis agnofcant.Con fides fupra omnes fcili-

« Ipfe carpennim feterendus afecnJit. PrrfcAi Prae- cet Confulatcs : fententiam primus dicis; 3c in illa
torio carpentis ufi funt ciquc afccndctc poterant,
, libertatis aula reverendus afpiceris, in qua com-
ut etiam 1 ’rxfcAi Urbis qui mos Sacerdotibus (acris
,
antiquitus conccdus, ut ex Suetonio in C laudio cap.
milfos habere mundi Primarios approbaris. Quis
aj. conOat , matri carpentum quo per Citeuin duce-
jam de obfcuro * vitio cogitare polEr qui fe in-** Gr. fWflja
, ,
retu; ; Oc in Caligula
cap. if. Matri Citccnles carpen-
,
ter morum lumina tot cAc cogoofeit ? Vis odiuqv,*-''"****
tumque inllituir quo in pompa traduceretur. Matro-
,
non recipere? Studium a ce gratificationis exclu- 1**"""*
na: quoque vulgo carpentis utebantur ad Cera
, licut de. Publicum amorem nccclfc cft habeas , fi fc- Thijm&Q
tcA.itur Ovid. lib. i. FnA.
Nam prius Aulonias maeres carpenta vehebant crctiusnil promittas. Erit nimirum magnum , Se
r

Hxcquoquc ab Evandri ditl-i parente rcor.

Angulare prxeonium , fi Judices non accipiant,
Icd poAca hic mos indefuetudinem abiit. ubi funt, qui multum dare contendant. * Ditio- * D. Juret,
Vox prxeonis infra lib. tt. epift. j. qux in judi-
b , ni tux non folum RomacommifiacA( quamvis in l*giiDuari#-
tum publicis cum privatis adhibebatur. I. i. dejur.
ciis
contineantur univerfa) verumetiam intra ccn- ~
,

immunit. L pcn. de integr. rcftic. I. ult. C. dc feriis.

illa

tefimum poteAatem
•
** V lL
re protendere antioua jura
Quintii, lib. s.c. 4. Euleb.lib
4 .F.ccl.hiA cap.if.Aga-
tbias judicium absjuftjniano inAitutum deicribens lib. voluerunt ne tantx ei viratis Judice muralis aggee
:
^!«i. X
4.dc bello Gorhico ait : inAruens judicem. Donatus includeret , cum Roma omnia polliderct. Tu
* n Terentianim Phormionem
adi. 1. Icena 1. DcmoAh- etiam ex defigoatis lege provinciis, ab appellatio-
en P ro Ctefiphonte. Lucianus
- in Bis accuiato : qua dc ne cognofcis. Advocati tibi militant crudithquanv*
re aliis foitc plui ibus. /»r«.
e Vctbo fententiam dicit.
do in illa patria difficile non cA Oratores implere,
Inrcr jura , 8: potcAatis
Prxfcfli Ptxtorio inligoia, ne exlciipto (entemiam fe- ubi Magi Aros cloquenrix contingit fcinpcr audi-
re. Carpento veheris per nobilem plebem pu-
%
, 1 . 1, C. de lent. ex brevic. recit.
rat Quod exteris Ju- :
oicilms non c A pcnniilum , qui ex tabella litigantibus blita te vota comitantur favores gratillimi con- :
 Liber Sextus. PP
foiu tecum voce pipccdunr. B:ne aec , quia te credarur, Se provehi in publicum drtoremglo-»
veniente licet poptifh conticere. Habes copiofc, riofam facere felici tatein ! Confiderate quid pon-
nnde libi graiiamtant* civitatis acquiras , (i mer- deris habeatis pariter , &
decoris. .» Si quid dubi-
ces diverto fub nulla venalitate vendantur : ii cx- tamus , a Quxftorc requirimus : qui cft £th:£iu- Ptfaimnrf
liibirio falubriter ace cnfa thermarum, rapinarum rus famas publicx, armarium legum paratus fem-
,
ardotibus non tepefeat : iifpc&acuium ,
quod per ad Amitum ; ut ait Tuflius nwgifter clo-
(
pribetur voluptati, non fit caufa litigii. Suaviter rmbnrixj nihil tuxftabilius videtur , quampolTe
enim cogit gratum eiTe Populum , quffquis incer- dicendo tenere nominum mentes, allicere volun-
Pbrtrkdiu. taminibus pardum declinat injullum. Tanta cft tates quo velit , unde autem velit de-
impellere
,

enim vis gloriofx veritatis, ut etiam in rebus fcc- ducere. Nam

fi Graroris eft proprium graviter

nicis xquit.is dciidcrcrur. Admonitionum igitur & ornati dicere ut pofiir animos Judicum com-
ordine decurfo ,
per Indictionem illam habitu tc movere quanto facunJiot debet dfc , qui ore
;

togatx dignitatis ornamus ; ut b indutus vcftc Ro- Principis pqpulos nofcirur admonete , ut reda
mulea , jura debeas allectare Romana. Nam ii illi diligant, petverfc contemnant , bonos fine fine
e dignitati par fueris,nii)il cft quod a nobis minime laudent peffimos vehementer acculent? Ut pene
,
con ^c ^l uar i s * Ad omnia enim tali fuHVagio eris ni- feriata fit diftrirtio , ubi prxvalct eloquemix for-
'ubt

n^auMnii Mominus dignus ,

fi acnbncm tuam laudet Sena- titudo. Sit imitator pnidcnrifiimus Antiquorum,
ttfttjfni jr- rus. Perfcdla enim ici fides cft , ubi confcntanei mores alienos corrigar , Se fuos debita integritate
tmr tffi ccftcs probantur cile Sumnutes. cuftodjar. Talem denique oportet efte Quxfto-
MI0.
rem , qualem portat e Principis decet iuuginenn
« Senatus fllc mirabili opinione gloribus. EpiAcrus Nam li nos ( ut aftblct ) caulam gcftis audire con-
cum ab Hadriano Imperatore intcriogaWtur quid citet tingar ; qux audoriras criciiuz.ux , qux fub ocu-
Scnirusi ornamentum , dixit, urbis, (plcnJot civium.
lis Regale genium pollit Mplcrc ? Adclfe debet
Sic tegari i Pyrrho tnt trogiti quid de Romanis fcntl-
tent , rctpondetunt urbem tibi tcmplutn vilam : Sena Lient i» jui is, cautela fermonis } ut nemo debeat
tum reto Regum confertum. Quidam cum vocarunt rc- reprehendere , quod Principem coniliccrir ccn-
Ai bonique ptxccptorcm ; alii mundi lumina. Probus fuifte. Opus ctitprxrcrcafirmitas aniini, uri ju-
apud Vopifeum ait Romanos Senatores mundi Principi s
ftitix tramite nullis muneribus , nullis terroribus
ctlc, tales femper inpoftcrum fututos. Petro-
fuitte 8c
nii» in
,

Satjrico vocat Sepatum rcJli booique prxeepto- auferatur. Nam pro xquitate fetvanda nobis &
rcm. PruJcnt.lib.t. in Symmachum, mundi luuiiua. Sic patimur contradici , cui etiam oportet obediri»
AmmimusMarecUinus ubi de Couftantio Romam in- , Sed vide, ut tantum do&rinx deteras , quatenus
gretlo ait Cumque Urbi appropinquaret , ait , Senatus
:
probabiliter omnia perquifitus exponas.- Alto
otikia , rcvercndafque p urix Itwpis effigies ore lereoo
quippe dignitates aflefiot urn folaria quxtan^ tua :
contctnpl.ns , non ut Cyncat ille Pyrrlit legatus , in
unum coactam multitudinem Regum, fcdafyluni mun- vero dignitas Principi conlilia fubniiniftrat*. At-
di totius adede arllimabar. Cicero Senatum principem que ideo prudentix, vel eloquentix tux fama pro-
ftlutit, publiexque mentis appellat. Vide Majoi ian. No- vocati , Quxfturam tibi , gloriam litterarum, civi- Dtfirtltietnt
vell. *. de ritu imperii fui. Virgil. 6 . £ncid. I.74. C. liratis templum genitricem omnium dignitatum,
* Theod. de Decurio. Quiotil.dcclam.j19. B •»/}'. ,

6 Indutus velle Romulea. Togam iutclligir, qua

continentix domicilium virtutum omnium fir- ,

Romani cives utebantur , L jt. ied «ii accepto de |ur. ,

dem , per illam Indi&ionem Deo prxftantc, con- ,

fiL quo illufuin lib.j epill. 17. Vellimini moribus toga- cedimus ; ut fic agas , quemadmodum te parem re-
tis eauirc barbaricm.Notatur Antonius a Dione lib. j o. bus prxd illis efte contendas. Ad te enim ptovin-
*t£n»T» eat
?fj •rarfmr Tcitullianus de pallio :
cix fua vota rranfmittunt : a te Senatus juris qux-
Salvian. lib. 4. de Providentia Claudiao. in Ruffinum.
rit auxilium : a te docli probantur expetere quod
:

Barbariem revocat. ,

Nec pudet Aolonios currus Se jura rcgcnrcm
Sumere deformes ritus, veflcinquc Getarum,
lulignrmquc habitum Latii mutate togeque.
Toga advbeatbrum I. j C. de advoe. dive», judic.
e Prxfcflurx uibanx familia, qux Me dicitur, Uloj»no
fiiut Stationai ii L t. de off. prxf. utb. ftnr.
:
» FORMULA QJJi£STUR£.
noverunt ; Se neccftc tibi cft omnibus fufficerr,
quantos a nobis cornigeri c legum remedia pollu-
,
latc. Sed cum hxc omnia feceris , nullis elarioni-
bus efferaris , nulla mordearis invidia, alienis ca-
lamitatibus non Ixteris : quia quod odiofinn eft
Principi , non poteft convenire Quxftori. Exerce
poteftatem Principis conditione fubjcUi. Sic
,

ore* vero glorificarus eloquere , ut te tamen ra- * Alil|»^r*»

tionem credas nobis judicibus redditurum : ubi

aut culpabilis viciflicudincm recipit , aut boor
propoiiti gloriam laudatus acquirit.
tanrumcUrx(unt dignitates, quinrurnno-
^^
1

i
& r‘ s * afiatibusperfruuntur : fi prxfcntiafre- 4 Si quiJ dubitamus i Quxftorc requirimus. Ai
1

uen * prodit Dominantis affert 11 m nullas ita Quxft ars officium peninet orationes Imperatorum Se ,

f m ’
*l

Judicum poteft etfe gldriofus ,qulm ille, qui 'cft in

;
extera Scuarui nota ficere quod conila: et Suetonio
,

raAugull. cap.itf. Ia Njrooecap. if. & in T.tu cap. fi.

coptationum noftrarum participatione fufcepuis.
tL lio Spaniano inHtdtiaoo (laiim In principio. Cor-
,

Aliis enim pccunix publicx committimus procu- nelio Tacito lib. 16 quod dclignarc voluit Sidonio» Ap-
cationcm : aliis caulas concedimus audiendas: polliuaris in Panegytico Major.
-cujus dignatur ab ore
•Alii,*«m- abis * patrimonii noftri jura delegamus ; Quxftu-
Hrtujf. ram roto corde recipimus quam noftnclingux Cxfar in orbe loqui , licet Si Quxftore diferto.
, Polleat. Ulpiauus etiam ia 1. 1. D. de odi Ouxftor re-
SZ*af*r 4 vocem ede ccnfemus. Hxcnoftriscogitationtbus fert Caodidaras folio Piincipum libris io Senatu legendi*
ST- nmt,F*'
nccc ^ir*^ fiuniliaritcr applicatur
re pollit ,
quo nos t
fcncire cognofcit
; uc proprii dice-
: arbitrium
vacaile. Br*/[
l> Thefaurasfamx publicx armarium legum. Qtur- ,

fu* voluntat s deponit Stira mentis noftrs velle ftor fieri Palatii petitionibus fubfcribcbrt vel etiam ,
;

fufeipir ut a noois magis putcrur exiiffe quod

rcfponfa reddebat 1 H ut hoc loco omne e)us officiuna
, , aucis cxcquar leges ditlabat , prccdlquc ac rcfponfa
loquitur. O quam arduum eft , fubjerturn verba Ijbnotabu
,

, ut conllat c* notitit Romtni Imperii ,

8C
Dominantis afluincte ( loqui polle quod noftrum Nov. i), fit 114. 1. ult. C.dc divetC. reter. Svm n rebus ad
,
N ij
 :

IOO Cafliodori Variarum

Aufon. Qaxftor e» , memini : confiiti Regalis particeps praeponitur , qui alibi mflitaffc dectatatur. Adjtf*
fcio :
precum arbiter , le^um conditor , rccogootco H ;
tor ctiam Magiftri noftris pra&ntatm obtutibus;
alio loco : Tc magis honos , & cor^cudarum
v icatU fo^ e beneficii eligamus ejus ora: fidium,
ofus exercuit. Procop. lib.r. debello Perii-
1
fanSionom . r ,*>.
c . , folatium.
* . . .?
eo. His de caulis ,uftitix «e legum curtos appellatur , & qu» nobw praftat fidele Hanc igitur di-
tbefaurusfamx publicx, &ar marium Icguiu, ut ioNou. Gnicatcin, tot titulis Claram, tot lnligniousopu-
Valent. de liomic«caCfa&.Uen qac :
is plau- ellQaxrtor, lentam, per Indictionem illam , gubernandam
quem io Auta Cancohanum appclUmot. Ad Quxftorci* congrua gravirarc , committimus ; ut omnia
^
etiam pertinebant memoriales, hoc eftlegr». ac referi- , ti «:unr
videaris : quia nihil
qux cederis, Magifterfcciflc
pta excipiebant , 5c implebant, idcftpcrfcribcbaat,
perferibi curabant. I nffi motibus refiduum relinquitur, fi ( quod abiit ) i
tanta maturitate peccetur.

fORMULA MAGISTERIA DIGNITATIS. m Vide leges fub titulo de privilegiis fcholarum. Jme
rrtttr.

VI. b Veredorum oportunym velocitatem. Evectione*

dantur a Principe , vel a Prxfc&o Ptxtorio, vel Magi*
ftto officiorum ad cos refertur fi quid miniis legitimi
Everendum honorem fumit, quifquis Magi- :

BJ w ftri nomen acceperit quia hoc vocabulum :

in oiurpando cnrfii publico {adnniit. I.;. C. de curfa
publico idcirco non mirum
: li evectiones d inc I’rx* , i

femper de peritia venir ; Se in noihtnc cognofci- autem dandarum evedionom facultas non eft. ut
fidibus
tur , quid fic de moribus xftimandUm. Ad eum Nov. Major.de curfu publico , n-si publicarum fun-
nimirum Palatii pertinet difciplina ipfeinfolen- :
ctionum profecutoribus. Brojft

tium 0 fc holarum mores proccilofos moderatio-

nisfuz terminis profpcri difterenar. Tam multi FORMULA COMITIVA SACRARUM
ordines fine conhifiOrtc aliqua componuntur ; Se Largitionum,
ipfe furti net onusomnium , quod habet turba
difcrcrum. Sic nonpnis fui gravitate perfundus, VII»
ornat anibus Principatum. Per eum Senator ve-
Gr**fmI*
niens noftris prxfcntatur obtutibus: admonet tre- Rata funt omnino nomina ,
qu* defignartt
nidum componit loquentem : fua quineriam ver-
: Vj protinus actiones : quando rota ambiguitas
bafolet in fere re , uc nos decenter omnia debea- audienti tollitur, ubi in Vocabulo concluditur, T i.mu
p
mus audire. Afpcdus Regi hau i irritus, promif- quid geratur. Donis enim prxfiderc Regalibus ‘tchmts
for collocutionis noftrx gloriofus donator aulici
,
Comitivam Sacrarum Largitionum indicia rerum
confiftorii
,
quafi quidam lucifer ; nam ficut ille verba teftantur. Quod vere decorum , vere fuit
venturum diem promittit : ik iftcdefiderantlbus omnimodis exquificum , in donorum Regalium
vultus noftrx ferenitatis attribuit. Caularum prX- parte fequcftratam facere dignitatem , fic alteri u*
^
**c mar- *
tcrea maximum pondus in ejus audient ix finibus honorem dicere , dum nos conrtet dona conferre.
oprimafccu' itate reponimus ; ut ejus curis fideli- Actus innocens ,
pietatis officium, illud fempet
busfublevati , utilitatibus publicis vivacius occu- ingerere , unde fc fama Principis pollit augere,
pemur. b Veredorum quineriam opportunam ve- Regalibus magna pro fert S felicitas militare do-
locitatem, quorum ftatus femper in curfu eft , di- &
ms, dignitatem habere de publica largitate. Alit
ligcntixfuxdiftridionccuftodic ; ut follicicudi- fudicesobcepcrantrefiduis virtutibus Regnatoris:
nes nortras , quas confilio juvat beneficio celeri- , harc fokeft, qux tantummodo ferviac ad momenta
* Cor.Gam. tatis expediar. Per cum cxrcris gentibus ad lau- pietatis. Nifiil enim pet ipfiun diftrirtum geritur,
•*» dem Reipub. * noftrx ordinatur humanitas» & no- nil fe verum forte ceufctur : fcd tunc obfcquirur,
f'0,t fH A*
lentes redeunt quos merentes exceperit. Pet
,
quando pro nobis vota funduntur. Supplicum
eum quippe nobis Lcgamrum, quamvis feftinan- per tc fortunas erigimus , Cal. Januariis affatim
•Juf.legft. nfvninin'.r«r.L~.w. . ».>««»,* nnminit l»r*mnF V
vhri. raiMv. militi, rn) (•II. '*
I

ditur ,
quod ram neccffarium efiefentitur. His obfequio , ut figura vultus noftii metallis u fuili—
etiam laboribus xftimaris potcftatcm imximain bus imprimatur ; monetamque facis de noftris
huic decrevit Anciquiras ; ut nemo Judicum per temporibus futura fxcula commonere. magna O
provincias fafccs ailumcret , nili hoc & ipfe heri inventa pru lentum ! O
laudabilia inftirura M.»jo- Mtntu i
uunindo.Gr.
decrcviffer. Subdidit ejus arbitrio aliena judicia, rumi ut Se imago Piitlcipumfubjcdosvidcrccuf
ut ad ipfum rediret quod alter vifus eft prxftitif-
,
pafcece per commercium , quorum confilia invi-
fc. Moleftias quidem non habet exigendx pecu- gilarc non delinunt pro falucc eundorum. Sed
Grat.Sc Cu .
nix , fcd aperte bono fruitur poteftatis * adeprx : huic { ut ita dixerim } muneraris dignitati ,
prar-
tmltmpi*.
crc j Q
t ut ex diverfis titulis defloraretur dignitas, concm largitatis noftrx, publicxfeltcitaris iudi-
ad levamen Principis inftituta. Per^quatores cium, locum quoque Primiceriatus adjungimus;
etiam vidualium rerum in urbe Regia propria ut per re demus honores , per quem de noftrx pe-
voluotatc conftiruit , Se tam neccffmx rcijudi- cunix conferimus largitates. Merito, quando £>C
<etn lacit. Iole enim gaudium populis , ipfe no- fimili gratia utraque praedantur. Se abuno dcbuc-
ftris temporibus prxftar omutum quando tales : runt Judice geri , qux parili videntur kude con-
viros copix publicx prxficit ut plebs querula fc- , jungi. Parum eft autem , quod puavincurumjudi-
dicionem nefeiat habere fatiata. Officium veri» ccs eux fubjaccant dignitati ipfis quoque Pnxe- :

ejus tanta genii prxrogativa decoratur, ut militix ribus chartarum conhrnus officium ; dui» perfe-
perfundus muneribus, ornetur nomine Principa- dum non creditur , nili a tefucrit pro Iblemmta-
tus ; iniroque modo inter Prxtprianas cohortes, te completum. Vcftis quoque Sacra tibi antiqui-
Se UrbanxPtxfcdurx milites videantur invenifle tds nofeitur fuiffe cotnmiffa; ut quicquid adfplei*-
primatym , a quibus tibi humile folvebatur obfe- dotem Regum pertinet , tuis non minus ordina-
quium. Sic in favore magni honoris injufticia rionibus obedtret. Curas quoque linqrum «d-.
quasdam d legibus venir, dura alienis excubiis veutiria lucri proviiionc committis. Negotiatu^
 & -:

Liber Sextus. IOI

re», quo» hutmnx vifx conflat necetfario», huic quoque per provincias de perpetuario Jure tribu-
jiutdUti nunifcftum cft cflc fubjcartos. Nam quic- torum non minimam quantitatem, e Canoni, a-
quid in vcftibus, quicquid in *rc * quicquid in ar- rios dirigis, Poflelfotcs admones , Se cum aliis Ju-
gento, quicquid m geminis ambitio humana po- dicibus non modica juta partit is, caduca bona nor»
fcft habere preriofum , ruis ordinationibus obfc- liliis cflc vacantia. Ita quod ufiirpatio potuit in-

cundat; &
ad judicium tuum confluunt, qui dc vadcic, tu Hlcumnortrumfjcisjuftisco.npcndiis
extremis mundi panibus advenere. Salis quoqte obtinere. Proximos dcrtmdorum nobis d legali
commercium , inter vertes fcricas , 5c prctiofifli- ter anteponis
:
quia in hoc cafu Principis pertona
mam margaritam non inepte tibi deputavit An-
,
poli omnes cll: fcd hinc Optamus non acquirere,
riguius ut fapicnriara ruam evidenter oftende-
;
dummodo fint,qui rclida debeant pollidcrc.* De-
rct, cui talis fpccics deputata fervirct. Quapro- politivxquoque pecunix , qu.c longa vcruflate
pter per illam Indictionem Conlitivx Sacrarum, competentes dominos amifcrunr,inquiiicionc tui
Primiceriatus tibi conferimus dignitates ; ut mul- nortris applicantur xtatiis; ut qui fua eundos pa-
tis laudibus decorari poliis , qui nonorum numc- timur pollidcrc ,
aliena nobis debeant libenter
rofitate prxeingens. Utere igitur folcmnircr ti- offerre. Sinedatnno (iquidem inventa perdie, qui Sine n'/m»x

tulis tuis; & li qaiiribi dc antiquo privilegio ufus propria non amittit. Proinde ( quod felicibus ap- inve *ira per
dii qn: p,l
abilulir, plurima certfc , qux vindicare debeas, plicetur aufpiciis per Indidionem illam Comiti- ,

) prit 'nrn
dereliquit quando duarum dignitatum gloriofa vx Privatarum te honore decoramus , quam leges amittit.
:

quidem cura , fcd Si laboriofa curto Jia ert

,
qua: Prxfcdis quoque parem cflc decreverunt ; cll
tibi copiofumFra&um decoris afferunt , Ii probis enim Se ipfa aulica poteftas Palatio noftro iurc re-
moribus excoluntur. verenda, quam tu facies ultra terminos fuos crc-
Iccrc , fi fufeeptam continenter egeris dignita-
FORMULA COMITIVA PRIVATARUM. tem.

VIII. « Perfonam non habent. Servi perfonun non habent

idcoqueaTncophilo ,
initio (it. dc ttipul. f.rv «rji-
«»toi no-niinntur : dc quibus D on 4*1

•PorCim. C Omiviva Privatarum , fleue nominis iplius

feo irur infonare vocabulum , per •Ratio-
nalium tutam , quoniam Principum privatam
1. un.
• nui' so. fom.
C. fi per vim , vel alio modo.
,

Bafil. /vaixi vocac

, Se

fertur gubernafle fubrtantiam. Et quiajudicisfa- b Ddun.torom Conftanttus 1

fup. lib. 4. epift. 18.

ftiglum exercere non poterat inter homines extre-

& 1. 4. xdes ac domum defunctorum vocat fcpulc ita,
tit. Jc icpulchr. viol. C. Theod. Ea autem cognitio
mis conditionibus inclinatos ; alios quoque titu- Po.itificum olim fuit, 1. 1. vetf. cum Pontiiic bus cod.
,

los provida deliberatione fufccpic : nc dignitas tit.l.(o. hereditas. D.dc petit, hered. I. ale. dc tnort.
Larialis taufam tantun\vidcrctur habere cum fa- inf hic Iaeram quietem vocat. Vide Suctou. ia Domi-

mulis: fcd adibus urbanis runefe felicius occu- tiano c. 17. t. Tuli, de legib. 10. cpill. F*r»r.
t Vide infra lib. Ii. Ep. i). Hi fune qui Canonrm
pavit, poftquam agrertium cau fas decenter ami- ,

publicum cxigebanr.^tf <-i.

Itr. Quid enim prius facerent inter fervo» jura pu-
d Lcgalitcr ia ruccdlionibos ab iutcliato filcus no-
blica , qui « perfonain legibus non habebant? viirmuni locum occupat , o: agnatis, cognatis, colle-
Non ibi advocatus aderat non fe partes folemnt : gis commilitonibus pod ponitur, tit. dc licrcd. dccu-
,

* Gr.impol- adione pulfabanr. Erat fccrerariuin * impolita ic- rion. Cod. Inde Harmenop. cartcriquc Grxei juris in-
bua. confufum ; & appellabatur alrulivc judi- terpretes ajftd, tacautiabona j
ti irione
d,liuUllt. farn,
cium ubi non allegabantur a partibus dida pru-
,
t Depolitivx, vet. repofitivx utrumque rci2 d, fcd :

dentium. Uritur nunc dignitas liberorum caulisj tamen piius aiTidct nugis , ex I. jl. Nunquam D. de ,

& girimus Prxful veraciter habetur quando dc

I
,
acq.rcr. dom. Ubi a Paulo thcCmrus delinitur , vetu»
ingenuorum fortunis difccptare polle fentitur. quxdam depolitio pecunia* cujus non exflee memoria, ,

ut jam dominum non habeat , 6c inventori conceditur.

Pi imum tibi contra nefarias libidines , & huma-
Hie vero flfeto applicatur, prxtcr juris difciplinam (.
ni generis improbos appetitus, quali parenti pu-
Tbcfaurqa, dc rea divif. ludit. I. |. in tin. D. dc jure
blico, decreta cullodia ert : nc quis lc probrofa filci l. un. C dethclausi*. Sane Plato initio lib. 11. de
, .

commixtione pollueret, dum vicino fanguini re- legibus ,

verentiam non haberet. Gravius enim publica
proximitatis fan ditarem , conjundionis gra-
tiam, habita xrtitmtionc , diferevie quia longi
tlielaurias tollendos cltc negat. Porro fccuri-
tatiscauti in monumentis ac (cpulchris pecunia; crede-
& bantur , ut liibc, ?c ex Eunuchi Tcrentiaur prologo
condat quoJ podea vetitum fuit : ct luquc tituluv
:

:
lib Bafilic.Nepccuniamcum mortifis lepclire liceat,
aliud debetnr proximitati narurx quam corpo- M*'iST*-u*tu rluiTtiiuin
, Sed & quod ind.
rali poliamus in Julgere licentia . Contra hos cli- -

i. un. legitur condita ab ignotis dominis tempore ve-

,

;eris unicus, & continens inquiliror; ut dum ra- tu dio re mobilia (eu monilia , hujus tormuix defieri-
,

fia probra perfequeris, confcquaris purconia ca- ptionl confcntaneumedi (ic enim Si Poeta;
ftiatis. b Defiindorum quinctiara facramquie- Anxiliumquc vix veteres tellure reclufic
Thclauros, ignotu nargcuti ponius Se auri.
tem xquabilia jura ruxconfiicntixcommiferunc:
»ic quis vcftira marmoribus fcpulcra nudaret ne
& Homeri (clioliadcslliad. ).*ir/a»A«x expofuit
^
:
xosdirx p^»,u*Tx , opes abdicas & reconditas. F»r».
quis columnarum decorem irreligiosa temeritate
t Ucpofitivx quoque pecunix. Hic dicitur Come»
ptinhmerer nc quis cineres alienos aurlongin-
:
thcf.i urorum facratum largitionum, fictarum remu-
,

qafrate temporis, aut voraci flamma confumpcos, nerat ionum, vel munerationum, I. a. C. de commeata.
(celerata perfe ruratione detegeret : nc corpus, 1 . palatinos, C. depilat, facr.larg. L 41. fi.Tneoi. de
appellat, etiam dicitur prxlidc re donis imperialibus,
Al irrui Pit- quodfcmcl reliquerat moleftias mundanas , hu- is

manas iterum pareretur infidus. Nam ctfi cada- & per cum erigi fupplicum fortunas, te Kal. Januarii»
litf *'itnur
alfatim largitiones fieri quique largitionum dies nota-
afle tilptofti- vera furta non fenei une, ab omni pietate alienus :

tur in I. laudabile. C. dc adu. diu. jud. ti a Nicephot*

!Mr UNI 4<J- dignofeitur
, cflc , qui aliquid mortuis abrogafle cap. aj.lib. 10 , Braffl
qn.ii nrirfitM
monrtrarur.Vide qua: tibi commi fla funt, cafti-
mo
fitttmr.
us viventium , &
fecuiitas mortuorum. 1 labes
 :

102 Ofliiodori Variarum

caftitarem. Quomodo ille juftus poteft dici , fub
FORMULA COMITIVA PATRIMONII. quo non prohibearur excedi? Utere igitur, au-
ctore Deo, concclforibi feliciter privilegio di-
gnicaris. Incirct te ad bonorum dcliderium, fx-
It
piflime quod videris quia in :
his qux feceris ju- ,

A Nriqux confuetudinis ratio

tis noitris illos

tranfiniflas accipiunt dignitates

imbuctC ,
perfuader.char-
qui Iongfc pofiri
quos non po-
; ut
dex & tritis
ifltioncdifponas,
ero. Nam
non
Se fi epulas follicita ordi-
foliim noftro Palatio cla-
rus, fcd Se gentibus neccfiecft reddaris eximius,'
teramus prxfcntcs inlbuere , lc&io probabili* Legati pene ex tora orbis parce venientes, cilia
commonerer. Sed te, quem ad patrimonii noftri noitris coeperint imerefle conviviis, admirantOc
•Gr.Cttj.8e
curas * Regalis defloravit clcdlio, non tam defti- copiofc repertum ,
quod in patria fua noiuncdfe
Forujvjx-
natis pncccptionibus inftruimus , quam ufu fcrc- rariifiuium. Stupent etiam abundantiam unius
ii».
niilimx collocutionis erudimus. Confabulatio- incnfc tantas fervientium turbas polle fariare g
nes fiquidem noftrx erunt tibi inftrumcnrajufti- ut judicent confumpca rccrefccrc, unde tanta pro-
tix: quandoillud gratum nobis dic perf pexeris, banrur exire. Habent nimirum in fua patria quod
,

quod & divinis poteft convenire mandatis. Patri- loquamur , dum parentibus dicere gcftiunr,
monium fiquidem noftrum pto fublcvandis pri- qux viderunr. Sic propemodum in toto mundo
vatorum fortunis tibi credidimus, non premen- celeberrimus redditur
,
qui providus nofti is appa-
dis. Nam fi tranquillitatis noftrx velis confidcra- ratibus invenitur. Adde , quod tempora noftra:
re rationem, quoddam Regix domus famulis prx- Ixtitix fecrcraria tua funt , cum pedtus reddirur
judicium humilitatis imponis. Proprias quippe curis alienum; Se tunc tibi tribuitur fuggerendi
utilitates improbus dominus quoquo modo niti- locus, quando eundis adimitur. Merito, ut qui
Qmliemfx- tur vindicare; exterum qui bonx famxftudcrc eo- es judex apparatus
tanti , Se epularum , b * dclini- *Gt.JeHcs*
mx gnofeitur, fiiofempcr judicio plus gravatur. In- tus cibis tibi animus concedatur. Cor.
tifiima»
femper jndi
foiens libertatis genus eft rufticorum , qui adeo Niv. lW(e4*
tit plon £T4-
XdtHT. libi putant licere voluntaria, quoniam ad noftram •* Varicat!» greflibu», id eft , dolose : unie praevari-

dicuntur pertinere fubftamiam. Elio igitur illis catores, 1. ui. Pixraricaioic» , de vcrb.lfgn. 1 i. ai
S. C. Turpili. Plio. lib. tH.cap. 9 . Arator , inquit, nili
cum ereda potcftatc moderatus. Temperamen-
incutVUS prxvaricatur. Iinfarranllacum idaiouitn in fo-
tum fimut damus , cui polle concedimus. Conii- rum i ibi itaque caveatur ubi iovcntuin cll. Ulpianus
dera , fufccpt a dignitas quo debeat fplcndore cra- tunco ex Labeone in I. i. de Praevaricatoribus a varia
dari ,
per quam fu pr a exteros judices familiari- Concertatione nomen trabum ait: qux uoutio defendi
tatem Principis habere meruifti. Nam ficur fol pollet
,
quia varii , dololi nominantur , 1. 1 . D. de dolo,
a »ei«uA#t a Grxeis venitur,
orrus corporum colores fugata node detegit : ita
r tit. t. lib. Ba-
lilic. Tom.
fc morum tuorum qualitas, afiidui: vifo Principe,
b Delinitu* , vet. dclicatiflimus. Obiter notanda»
non cclabir. Mens tua Se oculis noftris patebit Se mo* quo Regum convivii» Legati adhibebantur quod
auribus. Invultu , & in voce counofcimus fer-
,
:
perhonorificum fuit. Amtnian. Marcell. lib. if. hono-
vient ium mores. Si facies rranqu illa , fi vox mo- reque menfx Regalis adc&antcpofitus alii». Pacaens Pa-
derata fuggefierit credimus cfle probatifiimas «gjrHlci : Ille cohoncftaras artatu , ille menla beatu»,
,
illeofeulo confec ratus ell. Qu. Curtius lib. S. Pixeipuun
caufas. Quicquid enim turbulenter dicitur, ju-
honot lisbcbatur, quod licebat fedentibu» vefei cum
non putamus. Quapropter penfabie loqui
ftitiam
Rege. Valcr.Max. lib. f.cap.i. de Paulo loquens: Neo
tuum Dominantis cxamtn:quando nequeunt pro- indignum incnlx honore, r orner.
prias tegere voluntates, qui fiios poliunt profer-
Sfmlmm re
corti u homi-
Annones. Speculum fiquidem cordis honii- PER CODICILLOSFORMULA, QUA
rum verba funt : dum * illud moribus placere cre- Vacantes Proceres fiam.
num verbj
ditur , quod ipfe fibi ad agendum legifle monftra-
fmns.
•Gr.Niv.8c tur. Superbus quinctum * varicatis grefiibus pa- X.
Ga. lUic». rer. Iracundusluminumfcrvoredeclaratnr. Sub-

dolus terrenum femper amat afpctftum. Leves in- F.riclirarcnfur graviter boni mores, fiautfo-
conftanria prodit oculorum. Avarus obuncis un- P
lis divitibus , aut corpore valentibus pratfta-

guibus explanatur. Et ideoadquas provecti eftis, rentur tantummodo dignitates: dum multos in-
itudete virtutibus quia nemo poreft Principem
:
venias excubias lfilatii refugere, qui nugis pofiint
rerum naturalium caufas in vo-
fallere , qui etiam laudabili coiiveriarionc fulgere- Multis enim fa-
bis optimi probatur inquirere. Quaproprer ad non fufticit ad triumphum multis phi-
culras fua :

Comitivam patrimonii noftti te pcrlndidionem lofopfuntibus corporis valetudo fubtrahitur ; Se

illam Deo juvante) promovemus ; utinavaium
( firplcrumquc ut lapientes inrcmunerari jaccanr,
Judicem Palaria noftra tcftcntur , quem nos judi- fi femper homines ad honores Comitatenfi obfer-

cavimus cfle promovendum. Quid enim magis vacionc pervenianr. Rarum eft uni multa conflue-
cupias, quim fi re linguas nobilium laudare co- re ,
cum omnibus debeat Regnantis pictas fubve-
gnofeas ? Alibi fort&Judiccs formidentur injutli ni re. Quid fi ad expenfas Confutatus pauper nobi-
nic ubi remedium prxfcns peritur , redempta fen- expavefeat ? quid fi fapientia clarus Prxfedurx
lis
•Gr.leCoj. tentia non timetur. Querimonias polTdTorum fi- nequeat fuftincrcmolcftias?quid fi pondera Qup*
difhingme. ne venali protractione * difeinge. Omne fiqui- fturx affluens lingua formidet? quid fi reliquifa-
Ni*, i Ga.
dijtingMc.
dcmjuftunt cclci iratis commodo tranfit ad bene- lccs molcftiarum rxdio vitentur rott?
,
quam me-
ficium ; Se quod debito redditur, tali gratia mu- ritis? Nonne fi i magnis viris talia fugiantur in-
nus putatur. Poflcfliones noftrx, vel quia funt verecundia noftrx manfuerudinis quaindam rc-
,
immobiles non egrediantur terminos conftiru- Sinenti* eft
, pulfam fufeipiunc dignitates ? Quanto juftius bo-
qtoxhomrre»
tos: ne condicione contraria quod non poreft mo- no Principi inrcmuncratum nihil relinquere, mirctter , »»-
veri , malis moribus contingat extendi. Trade quod Acit natura laudabile? Sapientia eft, qux tamifimJ ex-
«riam militibus tuis quam fectari delegeris animi honores meretur , torum aliud cxtrinfccus venit. trtnfttm W-
 : ;

Liber Sextus. 103

TruJmtid Sola eft prudentia, <]ii* rebus
omnibus praeponi- bis adionibus oceupiri. Sed quanto felicius ho-
rtbm omni* tur , quando in homine feliciter invenitur. Sit norem fplendidum fumere, &cogirarionum mo-
lui pnrfoni-
apud nos& fbrtunisintcgmimusConfuUrisrfint non habere ? Interdum enim alii Jui labo-
leftias
tur ,
t iim rfi
Se fine longo labore Primates: habeant exercitia res etiam ipfis ingratas faciunt dignitates: dum
iu homiiUt
pr.Tinia fua : fcd Se ifte honorabilis locus fit
,
qui imbecillitas humana cito folec fiiftincrc feftidia
tantum meritis comparatur. Neque enim abfur- Se quod prius ambi Mfc creditur, poftea vitare velle
de leges facratifiimxccnfuerunt, cos, quos bona: fentitur. Sed !ioc mulio pr.rdantius adclfc con-
opinionis fama commendat’, Codicillis Vacanti- fpedibus Regiis , Se abefte muleftiis : gratiam ha-
bus tales quxrcrc futnmitatcs» Quos etli feculras bere loci , Se vitare contumelias actamis. Dulce
in tanti honoris apparatu defcrcrcr , virtus coit* cft aliquid fic mereri ,
ut nulla polite anxietate
fcia non celarer. Animati funt ad ralia , qui de ftia turbari : dum inultdgratius reddirur , ubi profpo*
videbamur dcfperare fortuna. Hoc Se validilli- ritatis fola gaudia fentiuntur. Hunc igitur hono-

mus ad labores, hoc & imbecillis corpore meretur rem ribi respicis otiofa renumeratione prxfticum,
ad laudes. Nam omnes fubdiverfitateprxdican- qui nimium laborantibus antiqua nofettar provi-
tur, quos hujus nomen
honoris ampledtirur; & fionc collacus ; ut Rcdorcs provinciarum anni
magis nefeio quid amplius meriti extorfifle credi- adionc laudatos vix ad tale culmen adducerent,
•Cr.Cnj. tur,* qui rem laborantium otiofus mcruilfc fenti- quibus confitebantur plurima fe debere. Conii-
NIv.&Ga. tur. Atque idcoprxfcntibus Codicillis ab illa In- quoque Prxicdorum conficientia clari , di-
liarii
tJHoJ.
ctatione pr.rcipui , qui in illo adu ampliflS nx
di&ionc illud tibi propitia Divinitate defende ; Ut
Prxfcdurx fine videntur exercere facundiam , ut
confidcrata ratione prxfcnris temporis ,
adepti
honoris ordine potiaris. Ita tamen, ut illimo-, ad utiliratcs publicas expoliendas , alteram credas
dis omnibus pncfnantur, qui fudorc maximo no- cffcQuxfturara. Unde frequenter Se nosjudkcs
ftris afpe&ibus affiierunr. Ncccflc cft enim , ut alfiumimus, quia eosdodi .t mos comprobamus.
• F.d. Ac. unum cedat meritum duobus evidum. Alio- Quid ergo de tali honore fientiatur, agnofceiquan-
* *
Niv.&cGa. qui omnes ad quietas pofiinu currere dignirates, fi do * Prxfitdi viri pro rot laudabilibus inftiratis ‘Gr.&Cnj.
CTcdjt. '*/**"•
laborantes minime proderantur otiolis. Conle» hujufinodi nvcniunrprxmia dignitatis ; Se meri- f i

"Ac. tviffr.
quanturilla, qui polluta» nec nobis defiat illa, locum tanra pompa ceditur, qux Senatorii quo-
&
que credimus. Sic urraque gratia concitati, illi que ordinis fplcndoreccnfccur/ Spcdabilitas eia*
ad Palatia noftra tcftinarc poterunt ,
Se voj optati ra, de Conliilorio noftro digniftnm
,
qux inter
honoris gaudia comitantur. illuftrcs ingreditur ,
inter procedes advocaritr :
'

otioli cinguli honore prxeinda dignitas ,

qux
FORMULA ILLUSTRATUS VACANTIS. nullum novit otfendere, nullum cognoficirur m-
4
gravare, &fiupcr omnia bona concitate nefririn-
XI. vidfem. Quocirca provocati moribus tuis. Co-
mitivam tibi Primi Ordinis ab illa Indidioncma-

C
ftellis
Onftat felicem cfTe Rempub. qux multis
vibus refplcndct ornata. Nam ficut cxluin
redditur clarum : lic relucent urbes lumine
ci- jcftatis
ficut
favore largi mu t

ornes: quando vicinus honor

; ut Confiftorium noftrum
togatus ingrederis, ita moribus laudatus ex- *Alii,r«|4»
cft iliuftribus, dum tui.

dienitarum. Non quia fiat homo alter honoribus

alter medius non lubetur. Deledet te illos imi-
fed quia modcftiot quo converfario- tari quos proximitate contingis. Tunc locum
efficit ur , a ,

nis ordo melior poftularur. Quis enim opinionem amplum &: honorabilem fecis , u te moderata con-
fuitn vituperabiliter tradarc velit, quam fpcciali- fideratione tradaveris. Admoneat te certe quod
,
iBnm bontr-
tet ad laudes clcdam cflfc cognofcir ? Illum fiqui- fiuficcpta dignitas Priini Ordinis appellatione cen-
tti glorificor,
quem com-
ddn honores glorificant quem commendat Ce fetur :utique,quia te fiequuiltur omnes , qui Spe-
,

tumJot y vita. Nam

nulo inftiruto vivere , nec Principi dabili tat is honore decorantur. Sed vide, ne quis G 1<M
vito. fas cft quando Se de illo poduIus occulte poteft
:
te prxccdat opinione, qui ficquitur dignitate. * v ,d>* ,

dicere, cui mores filos publice nullus aufus cft im- Alioaui grave pondus invidix cft , fiplcndcrc eia- 'd ffiltmUr*
purare. Cape igitur pio fide ac laboribus tui sCo- culi claritate , Se morum lampade non lucere.
1
mo-
mitivx Domefticorum Illuftratum Vacantem j ut
& tuis civibus decoratus appareas ; Se, quod eft
dulcilfimum mentibus bonis, jugirerproptiis uti-
FORMULA MAGISTRI SCRINU
Comitiva- Primi Ordinis , qux danda cft
,

Co-
ET ^ """"

litatibus occuperis. Quid enim fortunatius quam miciaco , quando permilitat.

agrum colere , & in urbe lucere; ubi opus pro-
XIIL
prium deledar audorem , nec aliquid fallendo
conquiritur ,
dum fuavi horrea labore cumulan- I honor frequenter defertur oriolis: fi inter-
tur ? Quapropter nos dedimus deledabileni ho- S dum aut nobilitas eligitur * aut ad promeren-
norem, tu convcrfationisalfocia dignitatem (nam dum aliquid perfionx Qanriim gratia luffragatur 5
utraque libi conjunda fune, unum pendet ex al- quo (ludio remunerandi fiunt, qui ad agonis fui
tero ; non coalcicunt fparfa femina , nili etiam tcr- ptxmia pervenerunt ?Confiderandum , quali la-
rx qualitas fuerit operata) habiturus incitem de , Se fic de renumeratione cogi-
bore fervinuneft
noftra gratia<opiofarn , fi a te judicia noftra co- tandum. Harum quippe rerum tacnfina de con-
gnoverimus optime: fuilfc tradata. trario venit: dum tale oocdienribus dati debet
do-
num, quale indevotis potuit efle periculum.Gran-
FORMULA COMITIVA PRIMI ORDINIS. dia fiupr, qux fiuftincnt excubantes pcrfonas,con-

tumaccs ad parendum cogunt, latentes in cubili-

XII. bus fiuis prudenti fagacitate vcftigant , fiuperbit
modeftiam squalitatis imponunt. Ita quod d judi-

M Agnum quidem multis

detur cfTc
, Se inter vices vi-
geniatum , publicx utilitati pro-
cibus breviter dicitur , ab ipfis clficacia famulante
cupietur. Notum cft, qux pericula luftmcant,ctbn

'DigiflSjXib)
 x .

io4 Caffiodori Variarum

ad caufas mittuntur:ilicnas. Sifcgnius agat, peti- geni calore prudenter accenfum
i Senanis lumen ,

tor queritur : fi diftridf e, pul fatus vo« iterat ur. Sic excipiat.Hacicnus fuit fuis*mericis clarus : fed
inter urrumque diverfum tara laus cft inveni (Te jam ericdcv. ftra pcripicuit.it? prxlucidus. Pan-
prxeonium. Dignitatum pace dicamus , tacitius diteCurian, fufeipite Candidatum. jam Sena- r«n'f.Vw4
elt laudatumJudicem reperire, qui.n militem in- tui prxdcftinatuseft.cui nos contulimus Larida- *•&*••*-

juncta fine oftcnlionc complere. Aliud elt enim viam dignitatem. Beoignos efle neceffc cft publi-
tantiim dicere legitima aliud ad terminum dedu- : cos Patres: quia hoc vocabulum non tantum fuo
atifle juftitiam. Laudabiliter quidem bonuin dici- debet germini , quantam ftudio votoque gene-
tur: led multo gloriofius ftatura complemur. Ver- rali.

ba tantum diriguntur a Prxfulibus , a militibus

autem poltulatur elice tus. Poft omnia periculis FORMULA VICARII URBIS ROMA
fubduntur.fi conftricti aliquid veri fi mile conquc-
Trt<rntnur xantur. Frequenter nocuit aliis ipfa quoque inte- X V.
dl> " gritasadiioui*. Nam multos, quos iuexc urione

rmafhnm contr ‘^are n 'f* funr > «flos poftea impenfos Judi-
ces penulerunr. Oftcndunr enim fxcquenrer igna-
ri
,
quibus funt poftea parituri ; dum caulis ali> &
V agentium mos cft , fic Judicum Volun-
ices
tatibus obedire, urfuasnon habeant digni-
tates. Splcndcntinutuiro lumine , nituntur viri-
nis hdcmcuftodiunt , interdum pericula propi i bus alienis ; Se quadam imago in illis vi Jcrur efle
(alutis incurrunr. Veriun inter hxc militem eva- veritatis , qu* proprii non rubent jura fulgoris.
fific lauda um, nonnr jufte videtur clTc miracu- Tu autem Vicarius diceris , Se tua privilegia non
' lum? Talibus igitur ineritis viciflituJo reddenda relinquis : quando propria cft jurifJictio
,
qu.-e
•Gr M Caj cft,
ut nimio labore torpentes * indictis compen- datur a Principe. Habes enim cum Prxfirftis ali-
fattonibus excitemus. Utere igirur confidenter quam portionem: partes apud te fub Prxrorianl
ouicquid veteranis munifica juja tribuerunt: nulli advocatione confligunt. « Vice facra fcntenria.m
(ordido fubjiciendus oneri , qui te puriilitm con- dicis quod maxitnx fidei fignum cft, b in in-
; Se ,

verfarione traclafti. Comitivam quoque tibi Pa- fcriprionibus vita tibi committitur hominum,
ul: Ordinis ,
quam rali militia pertundis cana de- quod inter mortales conftar efle pretiofum. Addi-
putavit Antiquitas fecundum Itaruta Divalia
,
tur qubd nec falutari te fine cnlamyde jura vo-
,

vindicabis. 1 l.cc quidem PrifcoiUin beneficio luerunt : fciliccr , ut fub vcftc militari femper vi--
confcqucris : fed noliri nominis contra inciviles fus , nunquam credereris efle privatus. Sed hxc
impetus , & conventionalia detrimenta perenni omnia ad Prxfcdhirx gloriam ju .icamus efle con-
tuitione vallaris ; ut officium quod noftris jullio- ceflj ; ut qui ranrx Vicarium diceret , umbra,
fi dis
,
nibusfj*cc*ali follictcuuinc famulatum cft , am- tile nil viderer. Confidera qualia de re prxftcs,
plius.iliquida militibus exteris promereri potuif- qui ranca audloritarc fubveheris. Exuendus a cri-
*
•Meft, it- (e* videatur. Mulda quoque tot librarum auri mine non * nudetur ab innoxia facultate. Nara
ttm. Gr. Bc percellendum efle ccnfcmus , fi quis ftatura noltra quid t ibi debere polfir , fi * minimis fuis impurer, * AII! , vijm
CuF qualibet crediderit occaiionc violanda. Nec ta- quod evalle ? Ad fimilitudinem quippe Summo- ;-r -

men aliquid contra te valere permittimus quod ,

rum.carpento veheris. Intra quadragefimu n fan-
dolofa fuerit machinatione tentaturn. Ctifiimx Urbis jura cuftoiis. Pexnede ludos ciiit
in vicem Confulis in honorem politus , dignita- ,» r b***.
FORMULA DE REFERENDIS remque Senatoris acquiris; illa tibi panduntur * Cor.Gm», &
in Senatu. atria , qux Summatibus probantur efle collata. mtmM*
Hinc cft , quod in Aula libertatis lo um pa-
XIV. trium renes ; Se ibi mereris confcflum , ubi cft vel
Ihtraflc prxcooiuni. Ipfi quinetiam Senatores,

O Ptamus quidem Curiam Senatus ampliflimi

naturali facunditate completi , fooolcm- (aria poftularc. Habes , quod prxftes potioribu»
que ejus tantum crcfcere , ut , quod difficilimuin te ; nec immerito inrer prxeipuos cenfcndus es,
qui prxcedunt ordine, aliqua videntur a te nccef-

aviditatis genus cft

,
parentum videatur vota fa- qui aut juvare potes , aut Ixderc Confutares. Eri-
riare. Sed minus amantis cft , non amplius qux- ge animos fub qualitate modeftix. Talis eft una- ***>
rere , unde tantum numerum pollir augere. Agri- quxquc dignitas, qualis adminiftranriu n eft vo- 1 di

cola diligens prxveniendo adjuvat imbrem cor- lunras. Nihil abjc&um eft, quod in Repub. geri-
**J^*£^f
*
Icftcm , & anti rigat plantaria quam pluvias me- rur,nifi malis fuerit moribus forti vitiatum. Nam
, imm VTln)t
rcantur optatas. Arborum quinetiam fictus me- fi iiumilium privatorum placet xqualitas ,
quanti» xst .
liorare contendens , diverli germinis farturas in* magis grata cft in poteftatis culmine cuftodita,
ftiruit ; ut multiplicata dulcedine fructuum, hor- qux difficilem modum fervat, dum ad fuum velle
tis fuis conferat varietatis ornatum. Sic nos vir- feftinat ? Proinde Vicarix tibi dignitatem Sere-
tutum jucundifiimas laudes incin&um Graium nitatis noftrx xftimatione conferimus ; quam fic
defideramus includere ; ur germen alienum am- Romx geras , ut confcientiam ru im tanta civi-
plexu gratix colligatum , Curix motibus inolef- tate facias efle digniifiinain. Ufurus omnibus
cat. Sed hxc cultura longe diflimilis cft. Arbori- privilegiis
,
qux tuos dcccflbres habuifle conftirc-
bus enim , quod melius putatur , inferirur ; ad rit : quia ficuta vobis Antiquorum inftrutade-
illas peregrina veniunt , ut de illorum poriiis fua- pofeimus, ita & dignitati vcftrx vetera non ne-
vitate dulccfcant: vobis autem ,
ut agreftia profi- gamus.
ciant , offeruntur. Nam quamvis ignis notie re-
lucear , foli tamen prxfentatus obfcurus « Vice facra fententiara diei*. Supra hoc fib. forni,
Hinc
cft.
( facra. 1 principe
quis aliquid , 1 , D. de p cu-
, I. jS. fi
eft
,
quod ad illum Ordinem nihil poreft eximium .

nis. Iaera vice judicant , form. j.lib.C Viceficra judi-

deferri, nili quod per ipfum probatur augeri. Ec cavit Prxfcltus Pistorio , fupra for. j. Vicarius urbis,
ideo illum natalium (plcndotc confpicuum, 6c in- fWm. ij. formtr.

Alt

- Digitizetfby Googlel
 :

Liber Sextus. ro;

t Ininfcriptioolbo*. Id cft.aecufitionibas.C.Thcod. nobis poffic placabiliter Intirruf* , & diftimftiils
De accnf. & infciip Nemo ad crimen dc-
lib. 9. iit. i.
referte quim poruiflet audire. Arduum cft
,
tre-
fcrcnduui admittitur, pifi qui folemniaiccuGtionit im-
pidantium diwla componere , Se verum dicere:
, a
picat fele ad poenam , quxcalumniantibu? impen-

det ,
obflringat , I.7. C.de cal. I. 11. f. quidam , ad I.
non tantum interpellator .formidat negotii fui
Jut. dc adult. I. 5. D. dc accuC 1. 1. C. ad Turpili, in- cafuin qiuntum fudi net iftein relatione pericu-
,

feript 'onis vinculi , 1. 11. & ulf. nolJus C. dc accuC I.

, lum. Si quid minus dixerit , inimicus illeritur,
ult.C .Tlieod dc exhib. vel tranfmit. rei*. I. pcn. ii ult.
redemptus clamatur. Negotii dominus timoris
C. dc accidat. 1 . ult D. de privat- (felici. Exemplum I. j.
patrocinio poteft fua verba convenere ; referenti
D. dc accuC BC apud Luciaoum ,
«>
autem non licccaliquid Immutare. Sententix vero
< 0 . th. 41. firmer.
gloll*. Bafilic lib.

‘c qaadragefimum. Qn^dragehmum lapidem,

lutra noftrx tanti memorix cautela tencndxfunr , uc
fcumilliarum intclligic. frrm. nihil minus, nihil additum efle videatur. Nobis
plerumque audientibus noftra didhirus es ; Se dif-
FORMULA NOTARIORUM» ficili conditione coniti ichis ,
judicio noftrofub-
jaces ,
dum alienas caufas explanate comendis.
XVI. Quapropret Referendarium te cledtio nollra con-
ftiruirtfed ru puritatem confcientix. Se veritatem

N
pofle commicti
On
fecrctura

,
cft dubium ornare fubje&os
t dum nullis xftimancur ncccfiaria
magna foli-
nili qui fuerint fide
Principis lingux noftris juffionibus adhibeto. Eruditionem
vero mirabilem collocutio tibi noftra concedit,
qux dum. per rux
re afios ordinar, qualitatem
dati. Publicum cft quidem omne» quod agimus mentis exotnar. Sub nobis enim non licet die
fed multa noft funt aucefcicnda ,
nificumfucrinr, imperitos : quando in vicem cotis ingenia fpleh-
*
Deo juxiliante, perfeda. Qux tanto plus debent dida reddimus , que cautarum alliriuirate poli-
occuli, quanti amplius deliderantur agnofei. Re- mus. Quapropter illa eundis jullifte nos referte,
gis coniilium folos decet fcire graviffimos. Imita- qux aut deouiftis , aut potuillis accipere. Noftra
t*nf-
Latnfrln dt- ti debent armaria , qux continent monumenta (ic probaris , fi iufta redicitis. Amate quod nos
tft/cirt rra. chartarum j ut quando ab ip(is aliqua inltructio glorificat. Sit velle vcftrum, quale videris nothum
xjpm». quxrirur , tunc loquanrur : totum autem dilfimu- dic ptopofituin. * Ad fuminum tales vyj cllc 'Jorer.lcgilv
rc debent quali nefeiant fcientes. Nam follicitis
,
cupimus ,
ut etiam per vos Judices corrigamus.
inquilitoribus fxpc 8c vultu proditur ,
quod ta- Peculiare de vobis aliquod vectigal exigimus ; uc
fajttrrNtttf cetur. Adiit innocentia, qux cun&a commendat: ficur vobifeum Umiliuiitcr mifccmus affatus: ita
c+nfta ttm- quia in placida mente Regia decenter debent ver- Se noftta opinio fpccialitcr .1 vobis mereatur alle-

Hundat. ba deponi. Sed quoniam te probatis moribus in- ctum.

•
ftirutuin , venatrix bonx convcrfationis ,
follici-
* Formula Rcfctcndaridniin. Rcfercnd.ii ii fiint qui
tudo noftra refpexit, ab illa Indi&ione Norarium ,

(upplitum dcfidctii Principi referunt , Se exponunt, jul-

te noftrumdfcccnfemus; ut ordine dccurfo mi - -*
iiones Principis Judicibus infiutiant. Novell. 10. iif.
litix , ad Primiceriatus firiicitcr pervenias fumini- 114. ac nonnunqutin , ut Sigebenusferibit io Chroni-
tatem. Honor ,
qui efficit Senatorem , cui Pa- co , publica* confcriptionct annullo (eu ligillo Regi»
rrum aula referatur, non injuria ; nam qui noftris confirmant. trijj ",

coris militat aiTidua lucubratione ,

juftc videtur Se
Curiam libertatis intrare. Additur etiam perfun- FORMULA PROFECTI ANNONA;
di laboris aliud munus ut fi quo modo ad Ulu- j

(harum vel Vacantem meruerit pervenire om-

, , XVIII.
nibus debeat anteponi, qui Codicillariis Illuftta-
tibus probantur ornari. Unde abfolutt colligitur. I ad hinc menfuram cenfcnd* funt dignitates, Tenti ?*•*
Primiceriatus meritis
que ri:uk>
datum uti;uc in uno eodem- S ut tartto qqis honorabilis habeatur , quanto beturMa
^ ~
difpat clfct dignitas xqualitcr acquifi- civibus profuilfc cognofeitur is certi debet e(fe
ta. Animari debes igitur ad labotes : quando cibi gloriofus qui ad coniam
:

Romani populi proba-

^ l
,
tale prx.riium propol i tum vides, quale fegaudent tur electus. Tui fiquidan ftu lii cft, ut iacrariilLma!
1
invenifie Summitates. Urbi praeparetur annona , ubique redundet panis
copia. Se tam magnus populus unquam uria men-
-FORMULA REFERENDARIORUM. ti faticrur. Per officinas piftorum cibofquc dif-
curris, penfum Se munditiam panis exigis ; nec
vile judicas efle, unde te poftit Roma laudare me- :

ri eo, quando gloria fi ngularis cft , illius civitatis

Tentam
qNfijar dim
gmt.u.qaen
ifl
Q Uamvis tintdm
fit clara quxquc dieniras,

quantum eam prxfcnrix nulli x confpeelus

illuminat ( dum femper honorem fufeipie qui
,
affectus.
mum,
Et ncquddagis, aliquid putetur extre-

catione confcendt
carpentum Prxfecti Urbis mixti
1
;. Tu illi in fpsdtaculis
glorifi-
con-
tam t*m Re- noftra colloquia decenter acquirit ) nano tamen juniltillimus inveniris ut plebs, quam iniuftria
••
ti
fermones noltros tantum mcrctur,quam qui 4 Re- tua faciat, in fuam revererinam te honoratum ede
ferendarius e (Te dignofeinir. cum nobis cau- Per cognofcat. Nam fi querela panis , ut aftblct, con-
farum ordines exponuntur per cum interpellan- :
citetur , tu promilTor ubertaris fcditioncs civicas
tium vou cognofcimus t & ipfis rcfponfa reddi- momentanea fatisfa&ione diffolvis ; & per ce
•Cor.Gam. mus, ut negotia * compediti lolvamus. Magnum profpicitur, ne quid 1 populis conquerenribus ex-
e\j tuiti. cft in hoc agone Principali fervire prudenti*
, fle
cedatur. Non immerito Pompeius fertur, copi*
, ufquead reruu pcrvenilTcfa-
ad Pubicum fic dolores alienos aflererc, ur conquc- quantitate provifa
rentium videatur vota fariare. Quale cft enim in ftigia : quia meriti» lingularis cft amor populi^ si*f»Urk
tfi
tumultuofis pvocdfionibus noftris nulla permix- cutn potuit i penuria liberari. Hinc ille gratifica-

tione confun fi , aut minime rantis clamoribus im- rionem meruit , plaufumquc populorum. Hina tumfamUi
‘
pediri ? Neccffchabeta turbaris exquirere, quod uniet femper amatus cft , fle in gratia civium, orti»- Prnmr** l,bt
 . - ,

io 6 Caffiodori Variarum
nium vicit fa&**Majonmv.qui ne aliquan to b in- rum prxfcia valetudini non cedit , cdm fe xger
• Ac. «</» prxfcnti debilitate turbavcrirtampliiis intclligms,
honori diceretur , cum nominis taxatione voca-
rmm. • Ac. UBit*
batur Sc Mignu-.. Hoc tc exemplum invitet ad quam videtur: plus credens *adioui , quim ocu-
profpcra qumdo
honoris tui locum cgifleco-
ille urab ignorantibus pene prxfagium pu'etur,-
lis ;
:

gnok itur , quem felix Roma mirabatur. Ne quis quod ratione colligitur. Huic petirix dccflc Ju-
autein provocet abjefHs te hominibifi imperate^ dicem, nonne humanarum rerum probatur obli-
dignitati quoque tu* piftorum jura famulata funt, vio ? Et cum lifcivx voluptates reJpianc Tribu- Tnkm*&
qu.c per ui veifas mundi partes polfclEone latilli- num , hoc non meretur habere Primanum ? Ha-
nii rm^cbantur : ne inopia faciente vilefeerer, beant itaque Prxfulcin , quibus nuftram com-
quod Romanae copiar laudabili famulatione fervi- mittimus fofpicatem. Scianr fe huic reddere
rcr. Suarii quoque , Komanx copia* caufa reper- rationem , qui operandam fufeipiunt humanam
ti , tuo depurati vidcnrurexammi. Gloriare pri- falucem. Non quod ad cafoin fecerit, fcd quod
vilegiis acquiftcis. Tribunal tuu n non cft inrer legerit ,
ars dicatur : a'ioqui periculis potius
minimas dignitates :
quando & Romana gratia exponimur , A vags voluntatibus fubjaccmus.
frucris , & provinciis jufla tranfraitris., Sed uc Unde A hxArarum foerit , mox * quxrarur.
actionis ipftus in totum merita perferu tenui r, Obfcura nimis eft hominum falus , temperies ex
rrhiccas quidem copias Prcfc&ura Prxtoriaiu contrariis humoribus conftans: ubi quicquid ho- ObftMTd M*
mit rft himr
procurat. Sed non minor laus cft , difpcnfario- ruu excreverit, ad infirmitatem protinus corpus
n*m /4.W,
nem prob ibilcm facere , quam frumenta colli- adduci r. Hinc cft, qubJAcut aptis cibis valetu-
gere : quin lo in quavis abun lantia querela non do fella rccteatur : Ac venenum cft , quod in-
Crrtt (rn»(
tollitur , li panis elegantia nulla fervetur. Sic Ce- competenter accipitur. Habeantur itaque Medici
It invenit
«ces frumenta dicitur i wcnlfle: Pan au' era primus pro incolumitate omnium ; poftfcholas m igi-
&
t* i» 4‘1 tm
frimut '
«xi<,
confp .rfas fruges «.oxifle perhibetur ; unde Se no- ilrum vacent, libris delectentur antiquis- Nullus
mn.r p*- mine ejus panis cft appel at us. Ira Se illa praedi- juftius afli lue legit, quim qui de huimna falure
nuatHiutfi. cata cft qux reperit ; Se ifte laudatus cft ,
qui rra&tverit. Deponite medendi artifices a noxias
,
decenter edenda humanis ulibus applicavit. Atque xgrotanriuin contentiones ; ut cum vobis noa
laimflri* ideo cognofcentcsinduftriam tuam ,
quxfemper vultis cedere, inventa vcftra invicem vi lea nini
ftmprr ,fl cft amica fapiearix. Pixfccfturam Annona* per il- diflipare. Habetis quem Ane invidia interrogare
dmudfdptni 1

lam Indid ionem rioftra tibi clcdionc deferimus. polluis. OmnisprudcnsconAliiun quxric :dum
Coniidcranunc , quia non licet aliquid forari de ille magis ftudionor agnofeitur qui cautior fre- ,
ionft
.IUM qmtiit.
populo. Nam quod in civitatis damno committi- qu . nti interrogatione monftratur. In ipAs quippe
tur , filent io non celatur. Nefeit plebs tacere, artis hujus initiis quodam facerdotii genere £u-
quando interdum Se hoc loquitur, quod 1 nemi- crainenra vos confccranc. Ductoribus enim ve-
ne perpetratur. In fraudulentos diftringc panis ftris promittitis odillc nequitiam , : & amare
pondera arquus examinator intende : folinitius puritatem. Sic vobis liberum non cft (ponte de-
auro penfcrur, unJe a Quiritibus vivitur quia linquere , quibus ante momenta A. i enrix animas
:

gratior nobis cft Ixiitia faventis populi Romani, imponitur obligare. Et ideo diligentius exqtfirire,
quam copia prcriolillimi mctailu Intuere certi: qux curent faucios, corroborent imbecilles. Nam
quod loquimur. Quid habcsmclius quod optes, videro , A quod dcli&um lapfus cxcufet. Homici- !J imiritfit

quam iilius populi

g atiam quaerere ,
quam nos dii crimen eft, in hominis ulurc peccare. SeJ cre-
W»*
etiam conftat optare ? dimus jam ifta fofliccre , quando fa imus , qui vos It pttCMtt%
debeat admonere. Quapropter a prxfcnti tempo-
« Qui ad copi ini Ronuni. Copias vocat alimenti 8c re c Comitivx Archiatiorum honore dccorar»' ; uc
auooa.s , ut ia I.4. C. Tucod. de oper pub. in i. 10. D.
inter falutismagiftfos foliis habearis eximius jde
dccompcul 4 apol Valer. iib f. c p. 1. Inde copiari
:

magoo commeatu. praedique ingenti apud Agclliuiriltb. omnes judicio tuo cedant , qui fe ambitu mucu*
av. c.*. fi Nonium M irccllum ; quod vcibu.n calhcn- contentionis excruciant- Efto arbiter arria egre-
fecft , nec facile apul alios repcrkur. B *jf gix, eorumqueddifeinge conflictus , quos judi-
b D
Juret, putat legendum unica IcAione inhonore, care folus folebat * effeiftus. In ipAs -cg.Os curas dif-
ut fupra libj.Ep.f|. Et ioftalib. 9. Ep.14. Et Mamertiu.
Paneg. lyS.
A contentiones noxias prudenter abfeidis. Ma- cinfnt,
gnum munus cft, fobJiros habere pru Jentes ; 8e * Niv.fi Gl.

FORMULA COMITIS ARCHIATRORUM. inter illoshonorabilem Aeri , quos reverentur ex- dfftQ*.
teri. ViAratiotuafofpicas At xgrotantium , re-
e

XIX. fectio debilium , fpcsccrra feflorum. Requirant

rudes , quos viAtant , xgrotantes , A dolor ccfla-
Artit Mtii-
Nrcr urililfimas artes , quas ad foftcnrandam vit , A fomnus afluent. De foo vero languore te

cttUm» T humana: fragilitatis indigentiam Divina tri- xgrorus interroget , auliacque ite verius, quod
buerunt , nulla prarftare videtur aliquid Amile, ipfc patitur. Habetis &
vos certe verifli nos tc-
quam quod poreft auxi lutis Medicina conferre. ftes , quos interrogare pofBc is. Perito Aquidem
Ipfa enim morbo periclitantibus materna gratia Archiatro venarum pullus enuntiat , quid intus
IcmperafTiftir. Ipfa contra dolores pro noftra im- natu a pariatur. Oncruntur etiam oculis urinx)
becillitate confligit ;
Se ibi nos niritur foblcvare, ut facilius Atvocem clamantis non adverrere,
tibi imllxdiviric ,
nulla poteft dignitas fubveni- quim hujufnodi minimi Agna fentire. Indulge
fc. Caufarum periti palmares habentur , cum ma- te quoque Palatio noftro habeto Aductam ingre-
:

gna negotia defenderint Angulorum fcd quanto : diendi , uugnis folcr pretiis comparari. Nam
c]U.e

glori oh us cft expellere ,

quod mortem videbatur licer alii fobje&o jure (crvianc tu rerum Domino
:

inferre; & falurem periclitanti reddere ,

de qua ftudio prxftanris obferva. Fas cft ribi nos tariga-
coadhis fuerat defpetarc ? Ars
,
qux in homine re jejuniis : fas cft contra noftium fentire deA-
plus invenit
,
quam in fe ipfc cognofcit. Pccicli- d crium; 5c in locum beneAtii diefare , quod nos
tautia confirmat
,
quaflata corroborat , Se futuro- ad gaudia falmu excruciet. Talem cibi denique li-
 *
r f mn

Liber Sextus to?

ccntiam noftri cflc cognofcis qualem nos habr-
, fimi Veterum talia rebus nomina impofucrantt
rc non probamur in exteros.
dum conrincntix inagnx Prafufem provinciis
mirrerent Confuljrctn. Triumpha jura publica»
4 Contentiones noxias. Vide Sidon. Apollin. lib.
a.
largire juftitiam Se ex fortiori parte imitari prx-
Ep. U. Juret. ,

i Sacra mcoc i. Inrclligic •{<*» Hippocratis quo nihil

valcs, quem nominis proximitate contingis. Pe-
,
L)oriius&.c.irtius, integrius nihil
; moram talenta
*•-». cuniis poteft indigere* mediocris
b Vide L). Hiciorynnm ft^pitk. ad Ncpoiianuin de vita non poteft non habere, qui juftuccft. Non pave-
.
^ m
Clericorum in line. Juret. .ni*»!"

t Comitive Arenutrorum. Cum plure* Archiatro

fcas largasConfidam manus. Habent Se boni
!U'ienr d*
rnm ordiner clicnt , io lingulis eram , qui exteros an- pauperes divitias fuas. Illud cigo i tequzrirur,
'•Olli
p en fe-
teirem , & hi Comites Arctiiatrorom vocabantur i de quod in pedore humano nafeitur, non quod terrx rri e. ntieu
quoruin cl.gcndotum forma &audorime hoc locolcri vifccribus continetur. Quantb melius triumpha-
bit Cadiodoius; nec unum fiiille Comitem led tot, quot
, re ex animi thefauro.unde nunquam nafeitur pcc-
oidiucs Archiatrorum erant. Cognat. oblcr. lib. cap.
nicudo? Quia nec tenuis efficeris , cum plura con-
d Dilcinge. Vcr*sdiftit»gue.WinusfcW Idem mendum
cedis quinimmo tantum locupletior redderis,
:

infcdci.it hadenus , I. 6 licot, Cod. Theod. de legicim. quantum te * bona confcicntix fparlirte cognof- *
Alii, bettr.
hered. pendentium negotiornm Lrtadiftingnot, pro,4if- eis. Quiproprcr opinionis tux laude peUedi,
cinguntitit lupr.hoc libddnn.9.quciimoaus pottciloiuin
per illam Indidioncm in illa provincia Confu-
fine vxnalt prottadioncdilcinguc: in manulei iptis mem-
branis diltinguc. S:c jurgium dilciogcr.-, I.4. C.Theod.
laritatis te prxeipimus agere dignitatem ; ur tibi
,

fin. regund. I. non ignoramus. C. Theod. de appcll.

«i*,
non (it acceptum quod fegibus^probitur inimi-
,

1. 1 1 {. C. eod. quor. appcll. non rccip. cadam fine di- cum. Ilia nugis dilige, qux xquiraus jura com-
lar onc dilcingcrc. >«r». mendant. Nomeh muni adionibus proba. Con-
Di fc ingere negotium. U Juretur dicit fc nota ile ad fulc feftis , & mne veri dicetis Confutaris. Sed ut
Alti» Avit. lib. a. num. 4. ad Syinmac. lib. 10. Epift.
5
omnia xquabili moderatione penfentur t inftitue
,l *
e Vifititio tua. Hi ef»i«Avr«l a Modcilino dieun
pecunias non quxrcrc , A
agnofeis munera tibi
Uft erigit
tut.l.<;.dc excuf.tut.At
copi ofa provenire. Hanc enim conditionem hu-
Lucar vocat Artuum petefi aiir/ra.
A polio Imum cap. circuibant enim
manis actibus Divina pofucrunt ; ut ille magis mim
qui ,luerit
ifc, fle obambula- ,

bant ntbes Multe! , ut es lege Hippocratis colligitur» polfic dircfccrc

,
qui lucra turpia nefeie optare. *«*rpi* ntjch
rjf uoAimt firttuTru ^ poiuTu mMm 6 Ignorantes accipiunt, qui bene agunt: quia ne- J|>r * r ‘-

iure«u( tAti.
Sic philofophi lc frequentes atque certe cll
,
ut dum paruinpermalorum ambitio cou-
,
utiles per earndem ftudionim feclam
contendentibus rannicur , fupemo munere plue donetur. qZ^benl'
prxbcTc,!.». jn honoribus, D. de vacat, mun.
Suidasin diUnr.
Jrfitnir» ; Nomocamtit. i.cap.j*.
for». FORMULA RECTORIS PROVINCI.£.
FORMULA CONSULARITATI Sr XXI.

bUamvis dignitatem
xx.
num a Confulibus deT-
O Mnino providi decrevit

veniendo mediocritas ingravari. Quis enim la-

Judi-
ces ad provinciam mitti : ne po lir ad nos
A anquiras

QS £ccndcre nominis ipfius videantur teftimo-

nia declarare : tamen Se inlignia tanca circuraftanr,
tronum ferrer audaciam (i longi politam cogno-
,

fcercnt difciplinam? Abfolurc |x>tcrat vis permitTi

Ut nullus pollit ambigere, re de illius lampadis
graiTari, fi conqucrens tardius crederetur audiri.
Jliriratc lucere. Secures enim, Se fafccs ,
quos Sed quantonwlius in ipfis cunabulis adhuc mollia
• Tur legit» illi dicavit genio Antiquitas tuis videntur fale- reprimere, quam indurata crimina vindicare? In
1 "• m deputata ; ut jurifdidio concerta
,

, vel tacira compendium mittimus mala, (i pnrfeiuia faci-

ln
j, mulini
polfit admonere provincias. Sed quale tibi debet mus erte judicia. Quis enim audeat peccare cum ,
*«/ -nU fi ,
cflc quod curulcf inclytas probatur ornare ? Vul-
, fupra cervices fuas di lltUliOncm cognoverit im-
tus quinetiam
Regnantium geniata obfequii mincrc ?Et ideo te illi provincix Hectorem per ‘A
pompa pismirtit ; ut non folilm fummi Judicis, illam Indictionem noftra mittit electio j ur reve- J** l<> *'
fcd Se Dominorum reverentia cumulatus orneris. ra corrigere nitaris,
quosribi commiflos cflc co-
O magnx temperationis inventum! De nomine gnofeis. Chlamydis tux proculdubio inter alia
Confuiis promitteris elementinimus, &dc Prin- clavos intende, quos fcias non inaniter politos.
cipum imagine metuendus. In aliquibus adhuc * Hinc
cum publicum
fit, ut agentes «purpuram 4
provinciis ornatus penula, carpenti etiam fubve- t emereor, de vigore femper Principis admone ”
Ckione decoratis ; ut multis declaretur indiciis, rene. Geniatus indutus, vcftis grati ofa, quamfi-
per cxpreffiis imagines rerum vices te prxcclCe ge- lio fuo Priamo Venus dicirur rcxuilfc ; ut eximix .
* -
Gr & Cu
rere dignitatis. Qmlidera magnum clfcquodlu- pulchritudinis matrem (ingularircr ornatus filius
p rJ4BW .
fcipis, <5c nulla criminum dejectione vitieris. No-
tcllaretur. Rcfpicc, quantum dederint leges. Se
minis tui au^or inulta conferendo jprxdicatut. ad menfura te poccftatis extende, b Tibi fikalium
Tu age, ne ullis cupiditatibus accufens ut (i dare
tributorum credita monftrarur exactio. Confl.it
,*

hon pcxvalcs , certe te moderari velle feftines. 'cflc tux fidei commirtum 'Principi
renuntiate,
r*«xiMtu Proximus enim habetur donanti , de quo poreft quod in provinciis probatur
emergere. Tu etiam
muniTdtlu»
dici * a ^
inchs cl^ i u g> ccr alieni. Certi fadiJfimx Senatorem ibidem refidemcin
juberis audire : tu
conrr arieraris vitium cft , ftuderc furtis. Se habere inPrxtcCtorum militem
t*,ffidia, cum ipfius tantum con-
ubfi.mm' efi
vo ebulum largitatis. Erigat ad laudem tuos ani- feientia vindicate- Tuum nomen in fubfciiptio-
fupttrfm. mos , quod Vocaris. Non te rtoldib meritis im- nibus jufferunt honoratis Provincialibus antefer -
parem facis, rtrurpilltmx ambitionis delifta cal- ri. Quid de te adtimarum fir, datur adverri, cui
caveris. Nam errores noxios vincere
, cft vitia tot videntur nobiles poruirte poftponi. Additur,
ma.ulofa fu pe rare ; Se ifte reveraeditus cft de mo- quod a Principe c frater vocaris ; ut nobilirate pre- •

tibus Confulatus. Nec enim fupcrHue prudcnril- rioli nominis a vilitate criminum tolleretis. Cogi-
O ij
 x !

ic8 Cafliodori Variarum

ta nnroram hominum tibi commiflas efle fortu- nirc , fcd laudes : quia gravatur apud nos atfttO

•Gr. & Coj. nas. Fama erunt noftri temporis rui mores. Efto Prxfulis , fi eam tam longinqui potuerint accufa-
in tr. *
vit* continens , ut poflis in alios c/Tc Judex. Pri- rc petitores. Fatfuscnimdolor cfte non crcditpr,
013 ur> t3S cft, 3 fc Prarfulcs inchoare ; ut debeant ubi tanti laboris ixdia fubeuntur. Er ideo majore
*i /r" 5
TrJtAti m criminofi meruere, quem nequeunt limitem re- cura tractanda funr , unde invidia plus timetur. r
nt Hnjt
perite. Nullas enim in fc culpas rimet reus, quas Proinde per Indi&ioncm illam , Comitivam tibi in-jidU fimt
Agtn f»PM. tubere rcfpcxcrit cognitorem quando agentem Syracufanx civitatis, propitii Divinitate, concc-
:
ti*rr«r.
Umfi 1/9m. roa j£ n jjj bonis moribus non arftirrutdifpliccre. dimus; ut omnia lic agere nitaris, quemadmodum

HrflimttJif $ U05 a^ us nu M us damnat in altero: quia natura nos tibi przftitiflc cogoofcis, Dc proximis voca
fUrnt. humani animi , ut niratur potius vindicare,
«ft caufantiumfuftinemus:indcautcm ultro requiri-
Su*i mfhu quod fc cognoverit admififle. O quale cft,liberum mus, unde ad nos diih.ilc veniri pofle fentimus.
hhUm Jjm- non clTe obnoxium reo fuo
tribunalibus infidere : Habes , qux re decorare debeant , Ii tu tamen ibi
tuum 4. taro. confidentia defreams adveneris. Militum tibi
nc j nc jpj at potior fieri, que redemit : timeat diftri-
fluni , timeat continentem , non audiat blandum. numerus noftris fervir expenfis. Redderis inter
Da, ut pollit rigidam formidare fenrcntiam. Avari arma geniatus : procclliorua procin&ual is orna-
Juiictt nm
J utij ce$ nefeium , quantum delinquunt; nam cum tus. lL Exercitu uteris pacaro, nec pericula belli
•

tm frutir/'
vcn dunr aliena crimina, fua faciunt efle peccata. Albis, & annorum pompa decoratis. Venlm in-

fu4 firm nt
Quapropter efto follicitus , ut bon* asionis tua: ter h*c civilem cogita Jifciplinam. Non permit-
tfi pticMi*. budes potius audiamus. A nobis confidenter exi- tas milites cfle pollcfioribus infolentes. Annonas
gis , quod remittis quia tantum de remunerario-
:
fuas fub moderatione percipiant : caulis non mif-
ne tua cogitamus , quamum te pecunias non qux- ccantui extraneis. Pro fccuritatcfc omnium co-
fiiflc cognovimus. gnofeat clcdum.quifc gloriatur habere armatum.
Privilegia dignitatis tu e nec volumus ininui , nec
* Purpuram cernerent , de vlgote Principis admone- jubemus excedi. Sufficiat tibi tantum gerere,
rent. Vulcatius Gillicanus inAvidio C allio Vc omnes :
quantum dcccflbrcs tuosconftitct.t rationabiliter
purpuratos Auguftos cognofccrcs. Hciodian. lib. I.
cfltci/fc.
• f>aii\tio( vWi|«T« ,
mecxalvo prodeun-
tem puipura Imperatoria fuiccpir. Idem lib. x. £*-
4 Non enim querelas. Ut in provincia liret dirinuu-
ciK-ttt roc t : ubi ait Nigrum a Syriaco exer- tur , ne ncccflc Iit ad Comitatum Principis accedere , iif-

citu Imperatorem fadu n , amiciumque purpura Si rc- , dem propemodum veibit Mr praius Novell, de indul-
liuuo Augufti appamu. Lamprid. in Alexandro , dc gentiis reliquorum utitur : Nec dc longinquis provin-
,

Ulpiano Quem fxpc a militum iri objc3u purpurz

, cix regionibus cum miguo fumptuu n cxp.mfaiu nq d
defendit. Peplum Imperatorum dixit Trebellius Pollio dctrimcnro a<l Comitatum noftruin venire au icat ille,
in Saturnino a r. tyranno. F*n». qui queritur 1 cui fub durum patientix gemitum tolera-
b Tibi filcalium tributorum credita monftratur exa- bilior videtur depixdae io (xvientis quam fubmigno
,

dio. Judicum , vel Pixliduin munus crar tributurum oulervatiouix incommodo (iiftincod at imperrtnJx ul-
exactione incumbere. 1 infifcalibus. C. dc cxa&. trib. tionis eventus. Et infra nofter Cafliodor.lib.9 cpift 10.
Nor. i r> i . idem & Catholicorum munus cft , Si excon- de maud. Princip. $. fi tibi.prxcipoij
Juftin. Novell. 17.
ftitutione Augufti jam ab initio Procooliilum. Dio lib. ut lites quauta poterunt cclcrintc definiant. Valcotin.
f). Bf/r Novell. 4. Providere decet , ne Provinciales renues ho-
c Frater vocaris. Fratris nomen amicitie caufa poli, mines dcfcnlbrit inopia,
ad requirenda and tot ia fum- i

tum, Symmach. lib. i. cpift. u. 4f. 67. &71. Non po- ptuos’ venire cogantur. Novell. Marcian. 1. cavetur.
te 11 cfle amicitia tam fchx qux imitetur fnternita- Neminem exhiberi de provincia ad Comitatum , n<fi ai
,

tem. Quintii. dedam. ju. hinc, opinor, I. (8. Ncmo.D relationem Judicis a quo fuerit appellatum , Occur- :

dc her inftic. I- Cj Verum, pro foclo jus quodammodo rit , inquit, quod duro
pofli-it longi temporis intervallo*
fraternitatis in fe habet. F.os quoque qui m Magiftratu k enormibus fumptibus legiti no egentes auxilio libe-
eflent , amicos a Principibus quibus merebant, quod Sc rati videtis enim agmini , videtis catervis adcuntiu.Q
:

nunc in ufucft , dictos obfervavi. I. 1. C.4"i nnneip. ica infinitis , non foluin a finitimis provinciis . veruin ex-
ven. I. ult. D. dc olF. urxf. vigil. I 11. fi ifl'vita , C.dc tremo orbis limite confluentes ,
Si advetfum fuos ad-
nnp. I. 1. D. dc appcl). 1. 17. divi
,
D dc jure patron. e fi vetfirios conquerentes Quo i profeci '1
null itenus icci-
Ulpianum Alexander non xxate ut GtolluLafius ccn- , d i liet , fi in locis integritas , vel (everitas Judicum flo-
fet fed obfervantia Si dignitate , amicum nuncupa-
, ruilfct. Ftmir.
vit L4.iC.dc contuli. & co nm. ftipul. Jul. Firmicus
,
4/

Maternus, lib. B.cap. 17 Mathcfcos erunt advociri

optimi, & Regum amici. Non fccus hic frater Principis
,

FORMULA COMITIVaC NEAPOLITANA

fumirnr. Nec enim cpiftolis , cautionibus, reflationi-
bus fraternitas coatrahitur , I. ij. non cpiftolis, C. dc XXIII.
ob. Huc referenda cft I. f8. nemo fin.de heted. inftic
r <| verum, fin. pro (oc. Nec aliorfum, opinor, Thco-
Nrer extera Vcruftaris inventa , &: ord i nara-
baldiim fratrem Amalafuentha , nec hanc ille forotem
dixit, quain quod eflent confortes Imperii, inf. lib. 10. I rum rerum obftupenda prxeonia , hoc cuncHs
Cpift. I I. J. f orner. laudibus meretur cftcrvi , quod divcrfaruin civi-
tatum decora facies aptis adminiftrationibus vide-
FORMULA COMITIVA SYRACUSANA tur ornari ; ur &conven'usnobiliamo curfione
ccl.bri colligatur , 6c caularum nodi juris difeo-
XXII. ptationc folvanrur. Unde nos quoque non mi-
norem gloriam habere cognoAimur , qui fatfta

K ;
tales Judicum per -
Egaliseft providenti*
Comitatum nccdnta-
fonas eligere
tem non habeant veniendi , quos in longinquis
ut ad
,
Veterum annuis folemnitatibus innovamus. Nam
quid prodeflet inventum
cuftodirum
fi non fuilfet jugiter

? Exeunt a
,

nobis dignitates relucen-

regionibus contigerit immorari. Nullum enim tes quali * i (oie tadii ; ut In orbi s noftri parte *ELlfclb
,
***•"'
tale negotium rft quod Siculi itineris tantas paci
,
refplen Icatcuftodita juftitia. Ideo enim tot emo-
pollit expenfas: -Ium commodius lic caufam per- luTicn rorum commoda ferimus ,
ur fccuri rarcin
dere, quam aliquid per talia difpcndia conquiliif- Provincialium colligamus. Mellis noftra cuncto-
(c. a Non enim querelas de Sicilia volumus ve- rum quies cft , quam uon pollumus aliter recorda-
 Liber Sextus. iop
ut fubje&i non vidcanrur aliqtrid irrationi-
Vi, nili fas vobis reddimus digni tites j bf Vte* ab ihettr»
fciliccr pcrdidilTc. Er ideo ad Comirivam tc Nea- famium pravitate defendanr qui noftris julliorti-
,
politanam per illam Indi&ioncm libenter addu- bus obfccundanr, Errtnoftrumgau.lium , veftra
cimus ; ut civilia negotia kquus trutinator exa- quies : fuave lucrum , ti nefeiaris incommodum.
mines tanriiinquc famam tuam hakira maturitate
: Degite moribus compofitis , ut vivaris legibus fe-
cuftodias, quanrumtc illi populo vel in levi culpa riatis. Quid opus cft queinquam facere , unde
facile mfpliecrc cognofcas. Urbs ornata multitu- poenas jHJlfit incurrcfi? Quxurjudcx in voscau-
dine civium , abtmdans marinis tcrtemfqucdeli- fas ,
de non inveniar, fcatio morus vcltros compo-
ciis ; ut dulcillimam vitam te ibidem invenifTe di- nat qui rationales vos efle cognofeiris. Improbis
,

judices, fi nullis amaritudinibus mifcearis. Prx- judicem , teftem bonis moribus defrinamus
; ut
toria tua officia replent , militum turba cullodir. nemo fc cogi fentiar, nili quem ordo legitimi con-
*NIv.&Gj. Confidis * gcniamtmribunal fcd tot tcftcspate- : verfationi» accufat. Atque ideo illi nos Comiti-
pmmMimm vam Neapolitani
t|Jj fi Uot t c agmina circumdare cognofcis. Prx- civitatis per illam IndUtionem
tcrealittora uique ad praefinitum locum datajuf- dediflc declaramus ; uc nolfra gubernatione lau-

fionc cuftodis. Tui voluntati parent peregrina datus, alteram mereatur de nollro judicio digni-
commercia. Prxftas ementibus de pretio fuo ; Se ratetnr Cui vos convcnir prudenter obedire quia
:
gratis tui proficit ,quod avidus mercaror acqui- utru.nquc laudabile cft , ur bonus populus judi-
rit. Sed inter hsc prxdara faftigia optimum efle cem benignum faciar, de iiunfuccus Judex gratiifi 1
Judicem decet :
quando fc non poteft occulere, muin populum iquabili ratione componat.
qui inter frequentes populos cognofcitur habita-
re. 1'aiium tuum erit fermo em tatis dum per : FORMULA MILITIBUS.
ora fertur populi, quod a judice contigerit adita-
ri. Habet ultionem fuam hominum frequentia , fi XXV.
* Alii ,f*- + loquar ad ver fa; de de Judice judicium cfTc eredi-
ftuorar.
tur ^ q U0j mulrij adllipularionibus perfonatun
Contra, quid melius , quam illum populum gra-
tum refpiccre , cui cognofccris prifidere ? Quale
O Mrtes *
apparitiones decet habere Judices ler Gami
fuos. Nam cui Pnful adimitur de militia jppjntiru.
,

denegatur. Sed nos, quibus cordi cft, locis fuis Chi Prgfitl
uniycrfos ordines continere, indicamus illi Co- 4dimitHr a Cfr
cft perftui favore multorum , Se illas voces acci-
militi* dtnt-
pere , auas & clementes dominos deledar audire? mitivam Neapolitanam, Deo juvante , largitos;
^41 Mf.
Nos tibi proficiendi materiam damus tuum eft : ut Judicibus annua fucccllionc reparatis , vobis
fic agere , ut fua beneficia Principem deledee au- folcmnitas non pereat adionis. Quapropter defi-
gcrc. gnato viroprxftare competenter oBtequium ur
;
licur vos non patimur emolumentorum commodi
FORMULA HONORATIS POSSESSORI- perdere : ita & vos parendi debeatis ptifeara regu-
bus , Se Curialibus civitatis Neapolitani.

XXIV.

T Ributa quidem nobis annua devotione pet-

folvitis: fcd nos majore vicilEtudincdcco-
 II o

MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
VARIARUM
Liber Septimus,
- FORMULA COMITIVA PROVLVCLE. ditdionem illam Comitiv* tibi in illa provincia
tribuimus dignitatem ; ut aJ titulos tuos perri-
I. nenria civilitate potius laudabilis excquaris , nec
quicquara pnefumas facere , nifi quod privatus , - rf g
4
r
Uamvlj omnium dignitarum officia a poliis legibus vindicare. Ipfa ed enim rc4b ad-

J
manu fccludantur armata & b civili-
;
minidracio , qux Sc fine potedate defenditur ; ut , q fi%»

bus vcftibus videantur induti , qui

I
tunc probetur fuifle judus , quando ei qux ma-
diftriiflioncm
i) publicam docentur vult objicere pollit inimicus. Nec tamen fpes ve- f'****"-
operari : tua tamen dignitas a tenoribus ornatur, dra velutfadiditate dcfctUurj nam fi bene provin-
qux c gladio bellico , rebus etiam pacatis , accin- clarum adminidrationibus prxfideti$,honocrs vos
gitur. Vide quo judicio fueris cve&us quando amptifliinos fperare leges merito ccnfucrunt.
,
aliis vigorem fafeium videamus cfl*c creditum; tibi Unde jam videtur pene debitum ,
quod vobis i
* promif- at
autem abipfis legibus ferrum condet cite porre- tanta au&oritace ultro nofeitut fuifle
'

dhinuRem cruentam dederunt aninx>pacatQ;ut Sc fum. Jum

noxii nimium metuerent, Sc dlzfi de optata ul-
« Formula Comitiv*. Io notitia ImperiiRom. no-
tione gauderent. Alioqyi culparentur Priores , fi
minanrur Comes Africx, Ali* , Pontica: , Thraci* Co- :

temperata omnia non feciflcnt. Sed curti re intel-

mes rei militaris per tEgyptura: Comes Tingitan*: Co-
ligas ad moderamen clc&um, humanum facile non mes tiuorisSaxonici Conus Ilauiiz, & c. Tamtr.
:

concupifcas exitium. Rcps qui dicitur , Sc probe- & Civilibus vcftibus. Prxlcriprum fuit vcftium genus,
tur. Scito puniendi remedium datum tibi pro fa- lib. 4.tit. 10» Cod. Thcod. Dc habitu , quo uti opor-
lute multorum. Arma ida jutis funt , non furo-
tet intra Urbem, L i. Nullus Senatorum lubitum libi
Ycndiccc militarem, fed chlamydum tcrroic depolito,
ris. Haec odencaua nimirum ed contra noxios in-
quieta coloborum , ac pcAularum induat vcftimenta.
dituta ; ut plus terror corrigat quam poena con* Cum autem vel conventus , &c. togatum eundem inte-
,
fumat. Noncniin cogitur ferro- fucciderc robu- reltc jubemus. Nempe hic habitus eft civilis quo in- ,

dam, qui adhuc teneram verbis curvat audaciam. tra Uibcm,& extra caftra Magiftratuutn uti conftitutum
erat , cujus mentio in antiqua fori Trajani iolcripcionO
Civilis cd pavor idc , non bellicus
,
quem tu fic eft: Statuam pooi habitu civili in foro divi Trajani pe-
gtoriofum , fi habere non probetur ex-
facies efte cunia publica ccnluit. Huc pertinet L7 iifdcm, C.de
cedam. Habes etiam Sc ferrum , nihilominus in- adroc.diu. jud. F*rn. ,> *•

Cmftxt*r cruentum. Claudantur nexibus catenarum, quos t Gladio bellico. Hinc Ptzfidis pro vinci*, 8t Comi-
um criminum pulfat invidia. CuntUtor tis diJtcrcntiam notare licet. Prxfidcs enim provincia-

^
W^/dT l cv *

debet, qui judicat defalure. Aiiafententtapoced

corrigi : e de vita tranfa&um non patitur immuta-
ri.Signa tua aba&ores timeant , fures pavdcanr,
cfle
rum non erant Magiftratus ml>tares. F«rn.
't Lxlt de optati ultione giuderent. Huminuin cft.ut

doloris remedium fit inimici dolor bine vindt&X fola-

:

tiutn Callftrato , I. 18. Capitalium , f. famofos , de

latrones perhorreant. Innocentia tantum lzta panis : Apuleio lib. j. &lib. f. Mctamotpb. ultioni*
folatium. Plin. lib. j.cpift. 14. diffugiunt fervi, quo- um
• Niv Gam ^P'****
dum fibi auxilia venifTc credit , qux le-
»
magna paas comprehenla eft , caneri requiruntur : ipfe
nniiinr. " gura difciplina tranfmifit. Nemo redemptionibus paucis diebus xgiO tcfocilUtus non fine ultionis folatio
GUwtM' tuum velle deflectar. Gladius * contemnitur, ubi dcccffit , ita vivus vindicatus, ut occifi (olent. QuintiL
aurum fufeipitur. Tu te inermem reddis , fi a vi- dcclam. j8t. nihil dulciuscft ultione Ixlx. Scncc. 1. dc
annmfufci’ r jy ^]] m Q cupiditate recederis. Quocirca per In- clcmenc. cap tu Ultio duas rctptxftatc folct , aut fbla-

>

Digiti: le
?
 , i

Liber Septimus. ur
tiam arfcrt e» qai accepit injuriat»1 » aut ia reliquum rime fpeftanja cft, I. t'. Quoniam « C- T!»cr*d. d«
,

fccuritucm. Farm. • exad. iErarj* , de annona & trjbut. C.Theod.

lib. tj.

* Dr vira tranf.Qa. non patitur iinmutiri. Aurea St ,

Imperatore» , in tin. D. depoliri» itiou. & in ve
lib. tj-

Cafliodoro digna & ab alii* au&or ibus tranata lenten-

,
digailb. 1. 4. 1, 9. Locatio f pcn. D.dc pubtlc' F*rncr.
,

tia. Javcnal. S tyr.6.

meruit quo crimine fervas
Supplicium ? qui» tertis adell iquitdctnlie 1 *udi.
FORMULA COMITIVA GOTHORUM
Nulli unquam de morte hominis cuneatio longi eft. Per fingulas P:ovindas.
pcn. Cie. pio Kofir.
fi vindicari C. de
I.io. p en. I. f. de
Amer. Arid. problcin. iv.tr iufj aer I IL
ri W/i«'-u>Tet it «| a/uii , •
ri i/n

iha-mu Tot KfTet y«p»7a^wi it Quod

C Um
«/<*«<*. in
, fi
, Deo juvante , fciamus Gothos vobif*
alterutram pirtetn peccandum fit , longi xquius fuerit
nocentem abfolvcrc.q aam damnare ac petdere innocen- cum Itobitarc permixros : ne qua inter con*
tem. Illud quidem peccatum cft: hoc vero etiam im- fortes, ut alfotec, in iifciplinirio nafccrctaf, ne-
pietas i ut cz Antiphonte Stobrus gno:n.»| »g. cap. 44. ccfifariun duximus illum fublimem virum* bo-
«1* /lar ti «ueprtri ,
t» mAmm imttrtM,, i rl nis nobis moribus hactenus comprobatum , .id
itat «TO>,tV«l to T» /' vos Comitem deftinarc qui fecundum edulia no-
ygf aiud\T*fxi Si»,
ttj , fjfft i/.l

a#t m-aStf*! itiCaun. C^ijus fc utentia- infigne cft ftra inter duos Gothos lirem deh:t amputare: fi
apud Alian. exemplum lib. Var. hift. 14. de Prole mxo quod etiam inter Gorhum Se Romanum natum
St Berenice Sic. Ftrnrr.
,
fuerit fortalfe negoriu n ,
adhibito libi 4 pruden-
rc Romano ccrramm poifitxquabili.rarionc dif-
FORMULA, PRotSI DATUS. cingerc. Inter duos autem Romanos Itoin mi au-
diant, quos per provincias dirigimus, cognitoresj
.
IL ut unicuique fua jura ferventur, & fubdiverfita-
tc Jufdicum una juliiru compleclarur univcrfbfl»
communi utrrque
P Ru omnimodis
Jenter infpcxic Anriquita*, Sic pace nationes Divinitate

PftvtBritt» provinciam 11 dignitates annua fuccciHon: re- propitia, dulci Otio perimantur. Scitote aurem
digmurti parari ; ut
occ diutini poteftacc unus infolcfccrcr, unam nobis in omnibus xquabilircr effc charita-
«M niti /wc- Se multorum provectus gaudia repemenr. Sufh- rem : fcd ille fc animo noftro amplius commenda-
(rffion. rtft-
unicuique difcellilTc laudatum: quia dum
cit cnitn re poterit, qui leges moderati voluntate dilexc-
rm*<»r , y tempus potcftatis prolixum queritur, culparum rit. Non amamus aliquid incivile : fcclcftam fu-
** 4 "
JlHintrmptu opprobria non viranrur. Illa enim vel in brevita- pcrbiamcum fuis dctcftamurau&oribut. Violen-
f«trjUli> Pf te declinare mirabile cft : dum ftequcnrcr & his tos noftra pietas cxccutur. In caufa poflint jura,
jitlt jnrj
ff-
4»l»
lixmm qiurn furripiunr, qui a falcibus fub velocitate difcedunr. non brachia. Nam cur eligant quxr ere violenta,
tirariw*.
,

tHT, (* p4-
l)M «PJtrt-
Annus ad declaranda confcicnux
univerfus & qui prxfcutia probamur habere judicia ? Ideo
t ' < «>!•»»'• bona fufficit, Se faciliiis Te ab errore cuftodir. Sit enim emolumenta ftidicibus damus: ideo tor olK-
tantnr. in vcftro propofiro adminiftrationcm unius anni cia divertis largitatibus continemus ,
ut inter vos
fufeipere noftnim eft, merentibus tempus au-
: non linamus crcfcere ,
quod pofiit ad odium per-
gere quia non facile removere cupimus , quos
:
tinere. Unum vos ainplc&atur vivendi votum,
juftos dic fentimus. Idcirco convcrfationis rui quibus unumefie confiat Imperium. Audiat urer*
moribus invitari per illam Indi&ioncm PnefiJa-,
que populus quod amamus. Romani vobis ficut
,
tum tibi in illa provincia ,
propitia Divinitate, funt pofililionibus vicinirita fint Be charirate con-
concedimus ; ur Ite debeas agere , quemadmodum jun^i.Vos autem, Romani, magno ftndio Gothos
hobispofldf *r gratias cum tributis videatur cxol- diligere debetis , qui Se in pace numerofos vobis
Vere. Dee edorum bona exempla fequere : a vitio- populos facium, &
univerfam Rcmpublicam per
forum re imitatione disjunge non putetur omnis : Delia defendunr. Iraque deftinaro a nobis [udi,

df-
a confuctudo probabilis. Cautum debet reddere vos convenit obedire; ut quicquid pro confcrvan-
iit nJdtrt non fcquaccm error alienus. Prodit ftulcitix cul- dis legibus ccnfuerit, modis omnibus implearis}
tton frijiHce pam, qui fequitur accufatum. Sed Ulud mclitls quatenus & noftro imperio ,
Se vcftrx utilitati fa-
trrtr *Ut- eligitur unde * Ptdi.lcntis opinio lub a hnini-
, tisfccilfc videamini.
HW.
fttarione lau latUr. Rcfpicc quatitis lit provincia
•Gr & r u j.
plena nobilibus. Habes qui Se bene loqui de ce « Adhibito prodente Ro. 5<1 cft , Jurilconfidco , qui
f-4tetd?*iu
HmtU m< debeant, de derogare pr.rfununt quia nulla pote-
:
non jpUietur ad arma Se rixiim procedere , quos pofiit
ftas eft, qux qualitatem famae fux de ore hominum fu» |ur fd ,iiouc componere l. t«. fi cop» vert cor.
/“•P.r* , ,

poflir auferre. Conrracfue fru&us cft

cnidf, D d. ufithu. Namur fub^icie : in caufa potfint
, , opinio- noa adhibeatur indilcc-
fimxdr trt lura, non brachia : Id cft, vis
ne praedicabili pcrcondncs ice provincias ; Se ibi
ham nam p*/- prarionc a litigantibus» ut apnd Grxcot» /*"£’
invenire vcriflimam laudem , ubi non imperas po-
fic I. manas. 1‘o-nnon. omnia nuuu a Regibus gu-
trinis
tcftate. Additur quod irremuneratum h »n re- bernabantur, l. x. dvorig. jnri», Paul. j. fcnt.tir. ji. qui
,

linquimus fi te egillc probabiliter audiamus.

, cuftodtam militi proicqucuci magna inanu czcullcrint,
- -
Horre vitium , & Principis mereris afFc&um. capite paoiuntur. Fio».
ValnntM Rt- Voluntate n
Regiam in legibus habes illis ob- :
gminltyL*
t.mp.-ra, & noftra cognofccris implere manda- FORMULA DUCATUS RHy£TIARUM«
•fi.
ta.
I V.
^Confuetnlo.idc^ tributum , vi Thstifijpr.lib. 1 epift.
10. Theo loreus Boethio rtferiben» : Arbiter Arex ha-
be u coniuctudinct iuftas : rurlus Ub. j. epift. 1 j. Remo- tXamvis honor unus efle sn-
fperffabili raris
ve coafuctudinei abominaoscr inolitas. Julianus Mifo-
pogonc tiiii 4,* litium, villos C onfuctomm vc-
Q: ^dearur ; nec In his aliquid aliud nili tempus

foleat anteferri : tamen rcrunt qualitate perpenG

A* *Hum quinti. I 4cm cplBola ult. tininru 4J» T* multum hiscreditum videtur, quibus confinales
Uh. Nata coofuctndo in exaftionibus tributi» ma- populi deputantur : quia noA cft tale pacads re-
 2 :

II Ofliodori Variarum
gionibus jus dicere , quale fufpc&isgenribus alfi- ris putari tlimus. Non enim tibi minima cura de-

dctc : ubi non tantum vitia , quantum bella fufpc- legatur , quando animum noftrum fabricandi ftu-
dta funt ; nec folum vox pnrconisinfonat , fcd ru- ftio cupidillimum artis tux minifterio probaris
barumctcpirus frequenter infulrar. Rhxtix nam- explere. Nara ficubi aut civitatem reficimus , aut
que munimina funclcalix, Se klauUrapiovincix. calidiorum volumus fundare novitatem , vel fi
$***> Qux non immeriti fi e apjpcilata cflc judicamus conftrucndi nobis Prxtorii amceniras blandiatur)
i.« diiU.
q U j n do contra feras Se agrcftitf inufgcntcs , velut e te ordinante ad oculos perducitur quod nobis
,
quxdam plagarum obitacub difponuntur. Ibi cogitantibus invenitur. Decorum magifterium,
enim impetus gentilis exerpirur, Se tranfiniffis ja- •propofirum omnino gloriofum , in tam longas
culis faudaturfnribunda prxfuinptio. Sic genti- xtates mittere ,
unde re debeat pofteriras admira-
lis impetus ,
vcilra venatio cft ; Se ludo geritis, ta laudare. Quicquid enim aut inftruCfor parie-
•Joret legit, *
q U0d vosalliduc feliciter egilTc (emitis. Idcoque tum , aut fculptot marmorum , aut xris fufor ,
auc
mtt'
valiJum te ii^enioac viribus audicnres , per illam camerarum rorator, aut gypfoplaftes, aut d mu-
luditfHonctu, Ducatum tibi e redimus Rhxtiamm; fivarius ignotat ,
te p indente* interrogat ; Se tam
ut milites Se in pace tegas , Se cum eis lines no- magnus ille fabrilis exercitus ad tuum recurrit ju-
ftros folemni alacritate circumeas non par-
:
quia dicium, ne polfit aliquid habere confufum. Vide
Tam rem «i l)i rcfpicis fui Ile commi Ium quando ,
ergo quanta debet nofle qui polfit tantos inftruc-
,
rranquillitas Regni noftri tu i creditur follicitudi- rc. Recipis certe bonx dilpciifationis tux uberri-
cccuitodiri. Itaramcn, utinilit.s tibi commifii mum frudum ,
ciim ru de illorumlaborc laudaris,
vivant cum Provincialibus
jure, civili; nec info- fi ab cis diligenter fada monftravcris. Quapro-
lefcar animtfe, qui fefentit armatum quia clypcus :
pter quicquid ad te pertinet ,
ita decetiter , ita fir-
ille exercitus noftri quietem debet prxftarc Roma- miter volumus explicari , ut ab opere Veterum

nis. Quos ideo conftat appolitos , ut iiuus vira fola differ novitas fabricarum. Sed hxc poffibilia
felicior Iccuta libertate carpatur. Quapropter no- facis, dona noftra nulla cupiditate fupprcftcris.
fi

ftu> refpon de judicio, fide nobis Se induftria pla- enim imperat artifici qui cum com-
Efficaciter
,
citurus ut nec gentiles fine difeuliione fufeipias, petenti non patitur commoditate fraudarC Mi- AfinnHim
• Gr. Cuj. & nec ooft ros * ad gentes fub incuriofitatc tranunir- nus larga artium nutrit ingenia quando qui de *rtimm >t«:nt :

Foru. *$<»- tas. Ad neceflitatcm fiquidem rarifis venitur ar- vidu non fugitat , perficere juff*a Icftinat. Illud
*" morum , ubifufceprafurrcptiocuftodiri poflcfcn- quoque conlidera , qui gratificatione traderis;
titur. Privilcgiq verb dignitatis tux nofttis tibi ut e aurea virga decoratus , inter obfcquia numc-
jullionibus vindicabis. t rofa , ante pecics Regios primus videaris incedere)
vel ut ipfo tcftiinonio vk initaris Doftrx agnofea-
FORMULA CURA
\ <i

V.
PALATII. nrns tibi Palatia comm i liflc.

4 Formula Cur* Palatii. Sidon. Apnll. cap. lj. Pag.

)^8. Vide qux ibi dicit Savato. Vigilius Papa in EpitlO'

A
gens debet
XJla noftra ficut ognofcinir peritis dtfpou-
tionibusinftirura; ita doctorum in ea dili-
efle cautela quando pulchritudo illa
:
Ia, qurcxtatToin. 4. Coocil Pag. 1*4. Sed ijuttinum
Exconfulcm &Cora Palatii ad cujus loci oraiu Editor
qptavit legendum forte ex curia Palatii. Sed fallitur i
nam reftitucnjum dico Exconfulcm fle Cura Palatu. Io
:

umabitis , fi fubinde non reficitur, fcnc&ure ob- Appendice Grcgor.Turon. Hiltor. Franc. Irb. tj. cap.
repente vitiatur. Hxc noftra fuuc oblcdUmcnta, I. Curam Palatttijcfcbu. 7 ,r,t -

potenrix Imperii decora lacies, tcftsmonium prx- h Palatii membra , inembtum xdificii propartedo-

conialc regnorum
mut 1 .
1 j. fi ita , f. Idem
quxri , D.dc manu, tclfam. L
: hxc Legatis fub admiratione
,

fi. Hbtotorii , j. plene, ik Icg. t. Plin. Irb. t. epift. 17.

monftrantui j Se prima fronte talis dominus clfe
Apulejus lib. j.dcalino. Cie. ho. t.ad Qu. Fratr. cpilk.
quale ejus habitaculum cofoprobarur*
creditur , 1. nec habere poterat adjOnAa cubicula , & cjufmodi

•Gr.&Cuj. Et ideo magna* voluptas cft prudenti llinix men- membra. Quate noirriiifimolaodum eft Grxeos paulA
ris pulcherrima jugiter habitatione gaudere , Se anguliius videri mcmbtutn xoitok cxpoluillc /- d. f.
,
idem quarti,f *m.
*
intci publicas curas animum felium reficere dfil-
•

e Te ordlbantc , te prxeunte , ex tuo prxlcripto:

CttUpn pw- cedine fabricarum. Quas primum Cyclopcs di- formulas enim & ideas, fittjpos, & (chcmata, Bc ichno-
cumut antrorum moduroamplilfimas in Sicilia
a<*
graphi as futufannn fabricarum faciebat pingebat at-
^ ImMd'
*'
cortdidific, poftquam in cavernis montium Poly- ebiteetus. ftm.
fic

phemus ab Ulyflc lingularis oculi lugendam per- d Muf varius a Mudvatio opere , quod ftcFibbu»,
,

tulerat orbitatem. Inde ad Italiam fabricandi pe- parvilquc variicolorisciuftisconllat, lorma», & ima-
gines icnnn effingens, yf liusSpanian. in Pclccomo. D.
ritia legitur ftrifle tranllata ; ut quod tantis ac tali-
Dei t nailaodcr
Augulkiu. lib. iti. de civit. e. 8. Gullicl.
bus inftirutoiibusinvenrumcft, xmulatrix pofte- in Vitruvii lib. 7. e. 1. Muftvum interpretatur, quod
ritas in fuum commodum cuftodirer. Hiqc cft, nunc KfoGicuni divitant cujus artifices htc , Se l.b. 10.
:

•Jorct.lcgit, * CoaLtit.de cxcu. attif. Multvatii nominantur, fom.

qU(>d Sublimitatem rtum ab illa tndi&ione cu-
* >u,d ' r Aurea vitga. Qui in Aula pofteriorum Im p**»
ram Palatii noftri fufeiperedebere ccnfemu$;uc
nitorem priftinum contineas , Se
Rom Priucipum curx Palatii fionoic ac inuncte funge-
Se antiqua in
bantur , aurea virga decoratos incclfillc tradit hoc loco
novafimili antiquitate producas. Quia ficut dc- Cafliodotut. Per. Fabr. Agon. lib. l.Gomcs lib. I. cap.
coi um corpus uno convcnir colore vefHri ita ni- : l.Jmr.
tor Palatii limilis debet per univerfa b membra
diffundi. Ad quxlic poteris idoneus inveniri, fi 4 FbRMULA COMITIVA FORMARUM
frequenter Geometram legas Euclidem : fi fche- Urbis.
mara ejus , mirabili, varietate deferipta , in ruz
mentis contemplatione condideris ; ut in hora VL
commonito famuletur tibi copiofa notitia. Ar-s
chimcdrs quoque fubtililliinus exquifitor cum
Mccrobio tibi fcinpcr alfiftant ; ut ad nova redda- Q Uamvis Romule*
polfint prxcipux
fabricx collarx fibi vT»
rcpenn(quia totum ad ad-
mirationem

I
 7 „ »

mirationem nofeitur e*quUinim quod ibi cerni-

tui efle fundarum
,

) tamen interdic arbitramur,

Liber Septimus.
rnm. E» Ia pragmatica JuftinUni (infc.W
JbIuo, NoTdhrutn co.,»c«lioni additur;
<p* Veter! ,
m
R.pmrjba!
quod fcfmamin, «te. fie ri t&l n
—
tudinis *—•**•*
utilitas ncccflaria gratificar,
ranriim caufa iimimvnuat.
& quod puhhri- HatdWnopuloxd^einm df,
commendat. Trajani
rajam rorum
Forum‘•-u.- i F*ntr.
vel fubalUduirarc videre
'Miuviiin.numm
miraculum cft.
nt 1**

lia cdfa confeendrrr

confcendcrc , hrw- «AU»
Capito-
Vr.
+. tySp»*
C«d. IibtoundiviniD. ubi maj£ f™iit», i

— de ,

hc»c cft humana ingenufu- Aiciat. fotuurum j,»,.

perara vidrtfc. Sed nu.nqu.d per ea vivitur L

aut T,r
C ,0Ci; °“c, .' " ‘,

a 1
aliqua inJe delegatione reertmur ? Attfcfci;,’
*ln Fomusaurem Romanis uttutnque pra-cipuam *• ,dcm * u, ‘ «rf. here*
. , d c kc. r b * j UX r0 , m /.
clt , ut raonca fit mirabilis , & aquartun falubiitas .

lingularis. Quod enim illuc Humina, quali ¥ ” ornm meoiiilfcutimiiSut Ptineipun.

con* e
*
kdnms
RrntRis montibus perducuntur utanlct
, credu ™»d“l5E2!^J!
“ L '• U Je “»’• 7- de
alveos folidiralcs uxorum quando tantus
tus flumini»
: impe- Arlt.um Vu ...
, tot ficulis finuiicr potuit fltftineri. Wi&li * "osii. e. de fcted.
— e P m.
1.
libi ..
Cavan montes plerumque uum meatus tor-
lubruunt
.pre ,uut
s
;
‘ : rot- t,
Tenttutn dtllipaniut i Se opus illud
dellruimt,
Vacrum non FORMULA PR/fFECTI VIGILUM
|i induftria fulftagantc fetvetur. Rcfpi-
Urbis Roinr.
caamus certi, aquarum copia quantum
Romanis
mtrnibus ptiflat ornatum. Natn thennarum
pulchritudo uuideflet Ii dolcUBma quidam *-
illa V II.
,

1 uora "on haberer ? Currit aqua Virgo fub dde-

.
dtatione putiflima qui ideo fle appellata
tui, quod nullis fordibus polluatur/
alite pluviarum nimietate
Nam cum
; aedi-
Q Uamvit nomen tuum 4 ad civitatis vi*
Ius debeat «citate, U
di/^s/um^T^Jj''
te
ut' poliis Implete quod
P°!!" ""I?"* ., V u°d
cn,,cl *
“aeni cit um*,,»""
Violemur, hic aerem perpetuo lerenunt puritlime
ZX-iX
ad patendum ..u^SJbnlnii^! 8 » Ti

mrcr s‘cumsJm'r.uiuti-l.iu.lirr.
— campos jacentes flipetdutRo!diluvio ai-rc feteno
Mcdloer,
«ttbulentusexiiluar: fed quanto pulchrius eli,
nion e liSLnx
Claudum Kotnanam “"*
per tot iiccms montium futi/ quando «m ai, Smo lX^’fj d,

se , ut nunquam 6?Ei£E?3E£
fpetaXdSum^l^W^^u"/ 3"’ tOmettsXa CanJur Ro-

=is^SL2=.ss.‘cs ^^tcaara
run. fabricarum ruina,
, dum funt quidam busltXt^XTXXsXX' """i'
^ AliisMitf-

^XCt^aW^Tet^S ;r *“? «tfuri« irtSI^S

rCo N .
e„s, „ iilj foiti.c, ; tantumque apj os tto !
1“ '

luojucar. nal.tas nb, non adunat quod concedit mdulitia.

,
- . . .
Natn ‘,tct «« fub profunda caligine videantur
« Comuitr formarum Urbis, id cft, aqueduflnum. geri nullus
: tamen attus cft erui noilu ahC-m
vd
Nerone :
dcformiutcvctciu iiidihcioiumofFcnfus,
«e
5^f2sr•
t,bl“«‘{orrratc rationabiliter vendicabis
:

^^
anpuiiiK , flt juiifcjuc vi Jtom ,j. ex
q UJ tueor»,
S UIJ ^ccctfc clt , in tain magna civitate per diver-

^
, |. j .

de'o£;X CaXbLV?;^ te^t

0
!!.
^ U "°
P°' Cft “P - 1

tet let deeota mtini.ui

, defttmi. appattat ™ llu . ddcitm.i. te,; iU M d.b«.»si,a«.
B tefefUti-
* . - P
 r

«4 Caffiodon Variarum
gilam nikilclc eaphatfbus eaufisfua auctoritate ftatuerc ratem. Illic enim copiofu* «aviam profpeftatUt
debeat tfcd li quid liujuhnoJi evenerit culatis! tjx po adveutus. mare peregrinos popa»
geruminarc
Illic teligerum
de mcmotnii caulis cclfiorc lententia
tcftjcii jefci ic,ut los cum diverfarum provinciarum merce tranf-
H ; cefOT
,
l.prafcfti.C.dcolF.Pirf vfcil «/*«<> dicitur
obfcuius judex , atbitcf (iJpMio(u>,inci:nduii<>iuni fltpl
n.iui:;& imet tot fpedacuL dulcaim rerum com-
xum iadagaior. Elcganrerautluir lunfccuin f-iccre
f-i iisfu- modum tuum cft, venientes evalifTe peticulunu

(ibus , <juin illos novt u circunxenH Hiniienop. tit. His primum faucibus Romanx delicix femiun-
dedijxnir. $. ?. refett olncium 1'ixfcAi vigilum aJ in- tur; undis Tvbcrini squali peralveutn vadunr,
fle
cendia arcenda ioftitutum , &dc incendiariis , cftutlo- qux adcommcrcia civitatis afccndunr. Bene in-
ribus furibus. Ac receptatoribus cognolccrc. Brojf.
,
venta dignitas ,
qua; copias videtur ornare Roma*

fORMUlA PRiEFECTI V.GILUU U*US .

Ravennatis.
nnn ! O exquilita prudentumi Ur «uia longius i
lictore Roma
videoatur potita , inde magis effe
VIII. -** inciperer, ubi decorutn ingteflum navium podi- •

derct. Duo quippe Tyberini alvei meator* orna-

tamquam duo lumina fufeepe-
Q Uamvis dignitate magni nominis prima
fronte decoreris ( quia non potuit Anttquo-
nim pruJcnriafttmina imaque fimiU appellatione
t

runt
illimas civitates,
ne vacaret a gratia , quod tantx urbi mini*
:

ftrabat cxpenfjs. Eximia ergo res tibi comraitti-

moderate peragatur. Tu copiam facis, dum
cenfere ne fplcodorcin
: quem fummi. dabar, ,
tur, fi

alterius vilitate pollueret) tamen hinc intclligitur, Ingredientes jufte tradfaveris. Avara manus por- ^r4r< "•*
quid fem ite Majorum potui fiet au&oritas : quan- tum claudit y & cum digitos attrahit , navium fi-
do PrxfcCfos Vigilibus appellate voluere, qui pro mul vela concludit. Merito enim illa mcrcarorcs
gcnculi quiere difeurrunt. Tibi enim conunifia cuncti refugiunr , qux libi difpendiofa effe eo- *Hr*Lt,n+
cft forrunaruin fecuriraSjCivitaris ornatus ,
utili- gnofcunc. Quapropter adverfus ibi ventus eft* A"»*l

tas omnium ; fcilicct ,

ur circa domcfticosgralfa- immoderata prxfumptio. Nam placidum mari
tores bellum pacatum gereres, fi quem civium 1*- damnar qui unJas cupiditatis exaggerat. Unuf-
,

dendum efle fentires. Cuftodi fortunas omnium, quifquc pro folemnirate commonitus offerat vo- 4mru,t,fU
Securus fomnus te vigilante carpitur, & moleftia luncarium munur» Xeniafuntenim ifta nonde- 'Mtmp- ,
•<'»

nulla fentitur. In pace poficus fumis de flocturno bita. A paucis accipit, qui nimium quxrir ; flt L tul tx*t '-

fure victorias. Tuis laureis manfc ciyitas dcfcnfa (ibi * ipli mittit vita* munera , qui moderatur '^*
4)nU4(.
oblata. Sit tibi ergo cura prxeipua non folftm te ‘JJ7,
lxtatui j
qux dum captos
hofte caruiflc cognofcir. Quotidie triumphas,
rcfpiiir ,tutu fc occulto
fi abftincre, verumetiam cohibere prxfumcntium nirniim ps-
^
bene vigilas. Er cum rara iit gloria bellici certa- manus quii non cft L ve in illa ubertate delinque*
:
•Or.fltCoj.
minis, tibi jugiter latronibus famulatur inventis, re, quam decet eundos indefinciuecaaptare. Quo-
*
O ducatum nimia civium aftc&ionc fufccpiuml circa per Inditiioncin illam Comirivx Portus te
Afiumcsprxdoncs inquirere, quos per fc Domi- honore decoramus; ut ficut dignitas dulces deli-
nus non valet invenire ite duplici ratione beneii- .
cias adminiftrat:ira de tu honori opinionem lauJa-
-JM bilem derelinquas.
JP
cus aut futura furta prohibes, aut coiumiffacon-
' <

i&fMUUt ’ '

trjIMtfHU cludis.
1

Nonne ifta quxdain cft ineffabilis gratia

f&, itnn nin civitatis, unum in fc fuLipere , quod videt om- FORMULA TRIBUNI VOLUPTATUM,
* ftfn/ciprre, nibus expedire ? noinen
Victito tibi gloiiofum «5,
qnoi 1 viJtt Prxfcdi prudens Antiquitas deputavit : quia X.
r x-
iftud facere non poterat, nifi qui cives a fuUeotu-
_
fcdirt.
modis plus amabat. Officium quoque tuum non Uantvis x artes * ludierx honeftis moribus • Alii
,
U-
* Hnne loci parvo conftac munere fublcvatum :* quando Se fi ut remotx . flchtftrionum vita vaga vi ,

’?
U|
l pfi sm °nicnri jura dilatata funr, qui pro fecurita- rur etterri poffc licentia tamen moderatrix
: proT*^*^^
Ih»7
civium militare nofcuotur. Qux cum ita line, vidit Antiquitas, ut in torum non effluerent, cum
Cjj m.itb
t.rir.f Prxicduram tibi Vigilum pet illa.n Indictionem, & ipfx Judicem Adminiftran Ia cft
fuftincrcnt.
deledari tua opinione concedimus ; ita ut 6C eu- enim fub quadam dtfeipiina exhibitio volupta-
ram hujus dignitatis, Se privilegia tibi competen- rum. Teneat fccnicos u non verus, vclumbrati- ame*t fit*
tia modis omnibus cxcquaris. Sed quamvis no- lis ordo judicii. Tcmpcrcnrur de hxc legum qua- “•'A"’"

men odiofillimuin furum generalis perfequatur litate negotia, qiufi honeftis imperet inhoneftis;

aficnfus tamen quia de effulionc humani fangui-

: quibufdam regulis vivam , qui viam red» con-
&
nis agitur, ml fubirum aut inddiberatum jube- verlartonis ignoram. Student enim illi non ran-
musaffumi. Moddliamfcqucrc, qui damnas au- tum jucunditati fux, quantum altem lxtirix;fic
daciatn : continentiam dilige , qui furta condcm- conditione perverfa cum dominatum fuis corpo-
nas. Ad gcfta perducti audiantur aliquid profalu- ribus tradunt , fervite potius animas compule-
re didun quoniam quicquid non diicuticur, ju-
:
runr. Dignum fuit ergo moderatorem fufeipere,
non Ji/emti-
ftitia non putatur. Conviciis veri» atque confef- qui (e nclciunt juridici * convcrfatione rwilare. *Gr. C«V
tur rufiiti*
Locus quippe tuus his gregibus hominum vcluri Niv.Ga-**
,
fis, qux funr decreta, ferventur: quando erade-
non piiiMinr.
(rnjclt tui lcnilcfficit, qui fequitur leges. quidam tutor elk politus. Nam ficut illi xtates te- to**u*"’
netas adhibita cautcli cuftodiunr: fica te volup-
quitnric^n.
FORMULA COMITIVA PORTUS URBIS tates fervid* iinpcnfa maturitate frxnand* funt.
Komxw Age boni» inftitutis, quod nimia punientia con-
ftac inucniffe Maiores. Leve defiderium , etfi ve-
I X. recandia non cohibet, diftriftio pronuntiata mo-
dificer. Agantur fpediacula fuis confuctudinibu»

D Eliciofa magis,
in
quam laboriofa militiaeft,
portu Romano Comitiva geccflc digni-*
'
ordinara :quia nec illi

nifi inarati fuerint aliquam difciplinatn.

poflunt invenire gratiam,
Quapro-

itized by (
 :

Liber Septimus. n;
fler f> Tribunum te Voluptatum per illam Indi 1- Curi* fapienter gubernes : tebderati pretia ab
ftionem noftra fecit clc&io ; ut omnia fic agas, ipfis quorum intereft, lacias cuftodiri. Non (it
,
quemadmodum tibi vora civitati* adjungas nc : merces in porcOate fota vendentium : xquabilira*

SriiAtnVit
esUifimr , fi
tatem dilige cui fubjaccnt pioftituix magni prrtu fmb
, ; ut impleas officium v cum tibi folHcitudo fuerit dc
hatitwuamt
laude dicatur : virtutibus ftuduit qui voluptati- utilitate eundorum. * Confuctudincs autem tibi
, '•rvrntmr.
bus mifecbarur. Optamus enim , ut per ludicram cx nofttaaudoritatc defende, quas a eodem loco i

adminillrarioncm ad feriam pervenias dignira- tuos conftat habuiffe Majores.

fem.
• Conluctudincs. Alii» veAigatia & riibun
, tif
• Aftes ludicr*. Sic enim arte* ludicras voeae lib. pr 6 annonis i quinctum in funnuli ad coi.uncndjnio»
oltim. Cof. Theod. dc Majuma Paj. C 9 . Id m nnus Comiti Principes , nimmquc coftjuhdini , annonis X
4
pud llidorum Hxhnn. lib. iJl.cap. iS.ubl dc (pedicu- confucutd nibut (criptam cft Form. hujatlibri if. fub
li* loqucns hrc St lubrica ( ait 4 nuncupat finem, F«<».
:
,
qabd in
ludit geuntar aut in fceni» \ corrige & pone hic & lu- ,

dicra. Columella in Prxf.it. lib. t. dc re Rultica Pag. .

tum fine ludicris anibus «te. Sic Conici. Taciruslib.
4 FORMULA COMlTIVvE ROMANA
»f. Aon.& TircctiCr ludicrum edebat. Et VaL M», lib.
*. «ap. 4 . dc fprd. Escmpl. a.Ammnn. Mare. lib.
XIII.
14 .
P-*g> » y* & »l. SaUianus dcGubcrn.Dci. Ft infra hac
formula 10. vocat ludicram adminiftratioocm. juret. i clauils domibus ac munitis infidiori folct ne-
Pcl» Fjb* Ago"- HI». 1 . cap.
COBft -‘ Ro, fuU c
S quiiTtmum
, votum ; quanto magis in Romana m
r* 1 J «*«*« Videtur illici ,
qui in plateis prctiofiim re-
Th<o.iit.a t f«dc. Dtep“?nu m'‘ola"it”.nTribS' t*".
1 . pollit rolcri ? N.inyiJwi popal u»
Cr ,mMS
nuin nuiK upari. Neleio an huc reQi accommodari pof- T‘ .
» g rcgCS Ctiaill anundail-
£t .quod a Suetonio feribirur innta Tiberii» cap. 41 .
riffinii equorum» tali funt cautela fervandi ,
quali
Tiberimn fc licet novum inftuoiAe officium volapca-
i .1 & cura v iduitur affixi : ubi ,
fi eflet humanis tebu*
libus, pripofico equite Romano T. CaHooio Prilio Li.
C. de cipcnfis ludoram. 1. f. C» I hcod. dc Sccnic I. » 9
, ulla conii Jerario, Romanam pulchritudinem non
.
vigili* fcd fola deberet reverentia cuftodire.
te fu C. Theod. dc Piicoribus. »

Quid dicamus marmora metallis «A: arte pretiofej

qux ii vdeet eripere rara manus cil qu.e pofiita
FORMULA DEFENSORIS CUJUSLlBET ,

talibus abftincre ? Lbt funt expolita

,

Civitatis. ,
qu* facere
potuerunt divitiae generales , Se labor mundi»
Quem mter ifta deceat eflfc ncgligcnteiu ? Quis ia
XI caufatali patitur rifc venalis quando gtaviffimum
,

w j ,
. .
damnum poteft fieri in pulchritudine lingulati?
f ad cujuflibet negotium peragendum ralij cfi- Quare per Indidionem illam Comitiv* Rotntn*
S girur, qui confilio Se gravirare laudetur; quan- cum privilegiis & juftis commod is fuis » tibi con-
td pradhmior effer debet, qui fufeipie negotia ei- cedimus dignitatem ; ut fideli Ibtdio, magnoque
Vitatis ? Nam periculum cft unum decipere,
fi
nifu quarras improbas manus: Se infidiores auc
quod ent , imparem tantorum judicio extitifle ? privatorum fortunis , aut moenibus ad nium fecia*
C*» rt *m!n- m mi|
2 torum oene acia nobili tatrquando
l
venire judicium ;& rei veritate difcuffe congruam
1 ,nu
ktnt vlw L*I'
'
m4M- propeaito agere creditur» qui genera- fubcant de legibus ultionem. Quia juft* tales per-
* ^fidcriis adclfe Icntirur. Defenforem te fcquitur publicus dolor qui decorem Veteruirt
,
itaque illius civitatis per IndiOioneiU illain. foedam detruncatione membrorum » faciuntque
C
IIt
,Um
^? m Upp ‘ i “ ri0nCpenn0t:I,noftuc0n ' in monun ‘«Kis publicis
,
qu* debent patii
cedit aadroritas improbum fa-
cerevetts qui taltnommc nuncuparis. Commer-
; ut nil venale » nil Officium tuum &
milites confuctos nottibus po-
>
tuis invigilare compelle in dic autcmcivitas fc-
SV
,
:

eia civibus fecundum temporum aualitatem, <»\v

inia cuftodir. Vigilansi enim
c ftudio non indiget
«qiubili moderSfODe difoonc. Definita firma, alieno. Furta quidem periuadent : fcd tunc nr‘i*
qtK lunetis quia non cft labor vendendi fumntas
: funlptus facili capitur, cdrn cuftos minimi filnet-
includcrc ,n,l, ftatuta preiu caftilfimc cutlodire.
venire fentitur. Starux nec in roto rautx (int
Imples enim te vera bunt dcfcnfom otbeium fi
, quando 1 foribus percude, cuftodcs vidcnttlt tin-
ctvejroosnec iegtbus patiam oppnmi necetui- uitibns admonete. Proinde diligentiam tuam de-
,
te con umi. votione laudabili fentiamus ; ut cui nunc laborio-
^
Pos injungimus , fecuros honores poftea
fcrso wttt
FORMULA « *
CURATORIS CIVITATIS, conieramus.

XI L FORMULA COMITIVA- RAVENNATI*

Uamvis per fc honorabilis habeatur qui ve!
, XIV.
minimam follicirudinnn civitati propriz vi-
detur impendere ; Se inrcr fuos magna reveren- I xftimandaeft dignitas ex labore
, fi laudi-

firdJi tm b-
tia perfluatur, qui cives fc amare
ptoleftus cft ta-
men indubitatus honor eft, qui noftra ele&ionc
: S bilis follicirudo actuum publicorum parit gra-
»1« inflitmtu tiam libcralircr Tervienti : fumma grati ticarione
trtdiimr emi confertur : quia prxditus bonis indituris credi-
, locus tuus habendus cft qui fuis neccllicatibu»
,
mliqmui Pnn- tur cui aliquid Principis au&oriratc delegatur.
; probatur adimere noftris ordinationibus rardlta-
tipk dufh i Et ideo ab Indictione illa,
,
illius civitatis curam tcm- Quis enim nefeiar quantam copiim na- ,
** volumus pertinere ut laudabiles ordines
; viuinlcviiciptocutes admonitus? A digniuuibuy
 ii 6 Cafliodori Variarum
Palajii noftri vix In cvnfkionibas fcribirar ,
8c jam diasprimus artificum fumma elegantia cbore , au-
atcfumma celeritate completur. Nam inter di- roque formavit. Cyri Medorum Regis domus,
inilfotum fcllinarioncs anxias vix fulhcit alter ad- quam Memnon arte prodiga illiga' is auro fapidi-
verrere quod te vivaciter contingit implere. Ne-
,
busfabiicavit. Babylonia: muri , quosScituia m»
goriatorum operas confueras nec nimias exigas, Regina arere coelo , fillphurc flforroqbc conftru*
i

nec vanalirate derelinquas. Sit modus , qlii non xir. Pyramides to iEgyoto, qyarum inluoftatufe

.
poteft gravare laborantes ; ut cum res qucrelofas untbi a confutuens , ultra eonftni&ionis fpati»
line querimoniis egeris ,
maiora de noftro exami- nulla parte rcfpicitur. Sed quis
illa ulterius prx-

ne mereatis. Proinde Comitivam Ravennatem cipua putabit ,

cum in una Urbe tot Ihipcuda
per illam Indictionem ribi Serenitas noftra conce- confpe erit ? Habaciunr honorem, quia preccflc-
dit ;tux privilegia fubc.i» Se labores.
ut dignitatis runr tempore ; de' in rudifxcuio quicquid emer-
Officiunt tuum xquitatW confidentiWSC modera- liflct novunt, pci ora hominum jute fcrcbatyr exi- .

Srwprr
frxfldnjt
y& ^
Somper enim & prx liandi &: l.rdcndi caufas
^

adhibetur. Sed
inium. Nunc aatcmpqt cft efle veridicum, fi uni-
, nTcn t
t q U i publicis actionibus
i vcrfaRomadica-ur efle miraculum. Quapropter diamJrmm,
adminiftrarto rua inter mediocre» agi- talia virum perhilumum fufeipere decet ne inter .w :

qm pnUicH tue , tanta debet squalitate trutinari quia ilium : illa nimis ingeniofa Prifeorum ipfc videarur clfc
uffimUiH potitis expedit tenere menfuram , qui defodiam metallicus ;
de intelligcrc non polfit ,
qua: in illis
Mdbibfinr. uofcitui gubernare fubfl uniam. Idonei damna artifex Antieniiras, ut fcniircmur,cf!ccir. Et ideo
liantid**- vixfcntiunt tenues autem lev» difpcndio vulnc- det operam libris Antiquorum inftnictionibus
; ,

i
rantur ; quando vel mediocri' injuria totum vidc- vacet ne quid ab illis fciar minus , in
. quorum lo-
av.tm eri tu f atuittetCj-qui exiguum cognofeitur poliidete. cum cognofeitur fubrogatus. .
*

itfptnd. o jptoJjfoi' W *•
Mintrimur. FORMULA AD PROFECTUM URBIS 4 Septem tjptAm- De Olympii Jovis Agoo
Vide Petr. Fatrr. Agoo. Ub.i. Iii/
A: fanis.

de Architecto publicorum.

XV. FORMULA COMITIVA INSULAE

Curritanx, & Ccliinx.

R Omanxfabricx decus convenit peritum ha-

bere cullodcm ; ut
nium diligentia fubveniente fervetur, de moderna
illa mirabilis filvamo:- XVI.
• Jnr. forte,
4
facies operis * ahabris difpofitionibus conllrua-
tur.
de fa&a
Hoc enim Audio largitas
Vecerum exclufis defotftibus
noftra concedir, uc
innovemus,
C Onlht plcramquebeni
defocrit perfona monitoris.Omnta enim line
priore confufa font : Se dutnunufquifquc
r n n fecun-
pofleagi , ubi noW’
nmm * f**

r • • (* l"*'»
de nova vcrullatis gloria veftiatnus. Proinde illum dum
, i
voluntatem luam cogitat vivere, regulam co-
i

Magnitudo rua Romanis arcibus ab illa

illullris gnofeitur omittere difciplinx. Itaque amiqux
Inuictione datum archiredhim efle cognofeat. Et confuetudinis morem fecuri, Curritanx, & Cel-
Jwflk rm- quia commodis ftudia conftat artium nu-
juftis finx infulis tejildiccm per Illam Indictionem,
,
ms 'ii fitvli*
ad cum volumus pertinete quicquid de*
trienda , noftra cedit auctoritas. Julium cft enim , uc qui i
unium nu-
tntnd*.
«effores ejus conftat rationabiliter coniccutos. reliquorum hominum (unt convcrfarioncdiviu*
Videbit profecto meliora ,
quam legit :
pulcluio- ad habitationes eorum vadat , qui eos probabili
ta ,
quam cogitare potuit ,
Ibtuas illas auctorum ratione componat: ncquxdam fit ncceilicas in- *

piorum, fi. ilicer , adhuc ligna retinentes; ut quant- jullitix , communes adlus longe politos ignorafle*
diu laudabilium perfonarum opinio fuperdlcr, Habetis igitur fupradieri , qui inrer vos emergen-
tanuiiu &
fintilitudinem vivx lubftautix imago tes caufas 5c audire debeat , Se finire. Ec ii quii*
corporis cuftodirct : confpicict expreflas in xre etiam fuerit a noftra pietate decretum , eodem
Venas nifu quofdam mufculos tumentes : nervos
: commonente, peragite: quia erroribus locus tpl- ,
quafi gradu renfos ; &
fic hominem fufum in dir- littir, quanJo vobis , cui debearis obedire , d cela-

vet fas limilirudincs , ut credas potilis efle genera- ram i. Quem credimus ita bonis actibus lludere,
Tlmfct fnfu\
tum. Has primum Thufei in Italia in venifle rete- ut augmuiunoftrxgratix pollit accipere. Ncccflc
4 tHfrimi
tutuur,quas amplexa poftcritxs pene parem popu- cft enim ut a nobis remunerationem fumat, u
,

lum Urbi dedir, quini natura procreavit. Mirabi- vobis qux funt profutura , difponar.
,

tur formis equinis ligna etiam inefle fervoris.

Crifpatis enim naribus, ac rorundis , conftriCtis FORMULA DE PREPOSITO CALCIS.
membris, auribus rctnulfis credet forfitan cur- ,

{us appetere, cum fc metalla noverit non movere. XVII.

Quid dicamus columnarum junceam procerita-
tem ? Moles illas fublimiflimas labinarum quafi
quibufdamcic&is luftilibus contineri, & lubltxn-
tix qualitate concavis canalibus excavatas , utma-
,

G l.oriofum opus cftfcrvicnti , unde Romana

civitas probatur ornari dum ratitum quis
apud nos proficit , quanttlin prodefle Urbi pro-
:

gis ipfas xftimes fuifle transfufas : cetis judices ta- prio labore conlliterir. Dubium non cft codUcia
ctum, quod metallis doriflimis vidca$cxpolitum: calcem ,
qux cft nivibus concolor foongiis lc- ,

marmotimt juncturas , venis dicas efle genitales: vior , inftrumentum clTc maximum fabricarum.
ubi duta falluntur oculi, laus probatur ere vilTc mi- Hxc quantum ignis aduftionc folvitur ,
tantilli^

raculis. Icrunrprifci fxculi narratores ,

fabrica- exinde parictu.n firmitas roboratur petra folubi- :

teptrm f.t- tum 4 feptem tantum anributa miracula. terris lis , faxea mollities , arenarius lapis ; nui tunc

l> " <nimm Ephefi Di tttx templum. Regis Maufoli pulcher- potiOs accenditur quando aquis copiofilUmis ir-
,
rJ.uU. ritttuin monumentum , A quo de Maufolca diCl* rigatur fine quo nec faxa fixa funt nec arenarum
: ,

font. Rhodi Solis xncum lignum, quod Colollus minucafotiJ-mcur. Et ideo majus lludiuiii merc-
Vocatur. Jovis Olympici Immladitum , quod Phl- cur accTpirc , quod prunum locum in Romam»
 -

Liber Septimus. ii? ! r

mCrnibus nofcicur obtinere. Quocirca ndufoi.im i
|
tuam multorum fennone celebratam ad cocio-
, , FORMULA RIKORUM EXTERNORUM, ,
4
nem diAributioncmqitc calcis , ab Indictione illa, li pcrjudiccm agantur*
noftraprxpOnit auctoritas; ut tam publicis, quam
privatis fabricis abunde procurata furheiat ; Se ad
«di beandum eundorum animi concitentur, dirtn
viderint pratum efie , qufed qtMritur. Privilfcgfe A D genium dignitatis tu* credituris perrine-
verb loci tui noAris jutlionibm raionabilirerven- J\ te , li competentia tibi videamur injungeret
dicabis ; ut
majorameteri poliis , ii bene tibi dele- quia ranto quis gratior redditur quanto parendi
,
gata compleveris. cnifas amplius fufcepiffe monftrarnr. Et ideo
4 Binorum Se Ternorum tirulos, quo* a Provin-
FORMULA DE ARMORUM cialibus exigi prifea decrevit auctoritas, per illam

Fadioiibus» Indictionem, Officio tuo procurante , ad ferini*

Comitis Sacrarum Largitionum rranfmirrcre ma-
XVIII. turabis; ita ut omnis quantitas intra Cal. Marria-
rum dieni folemniter impleatur : ne de’ proprio
Onfidera quod fufeipis , Se inrclliges locum reddere cogaris, quod procurare ncglcxcris.Tuath
jtrwbme V_v te dare nondebere peccatis. Arra* enim b:- enim tetigiflet injuriam, fialrereos tirulos vldc-
<c nftnrrt,rfl ne con Aruere, cA falutcm velle omnium ruAodire: rerur exigere, quos ad teprxeepetunt leges fan-
fi twm ytL'r
quia prima facie iplis terretur Inimicus , Se incipit ditlimx pertinere.
"" aniiuo cedere , fi fe cognofcit limilia non haberes
/•</.
y Atque ideo ab Indidionc illa militibus te Se fi- • B^omm st tcraorom ittufo*. D; exiAione bino-
biisarinoium , invitari morum tuorum opinione, ro '“ * ?® ,oorum "F” l*b* j.cpXh 8. & intra duab. fcq.
lo,,,,u ‘ '• f ' tMm
prxfccimus ; ut tale opus ab artificibus exigas,
quale nobis placere polle coeuofeis. Securitas te
rioArx non inducat abfcnrix. Quicquid Arceris FORMULA BINORUM, ET TERNORUM,
nos videmus , qui ufu ipfo fubcilifSinx perquiri- 11
P ct Omeium agamur,
tionis A: errores artificum polTumug prima fronte • *
" Co^Cam. * reprehendere Se laudabiliter operata judicare. XXI.
tfn h m vjj ccrg 0>
,

q^ diligentia quo Audio Ite facien-

,
dum , quod ad no Arum venturum conftat exa- /^XUamvij prifcaconfuctudo Knomm Se Ter*
mcn. Age itaque ut nulla te vxnalitas, nulla cui-
, Vanorum exadiunem ad re jriflerit pertinere:
pa demergar quia veniale dTc non pote A, quod in
:
rameo ne re multiplex occupario pnegravaref , Se
tali ne inde puniaris , de qua
caufa delinquitur : impedimenta ribi' faceret follicitudo gemitura,
tMft xa»» parte peccaveris. Opus quod mortem
generatae illum Se illum Scriniarios officii noAti duximu*
iaiutem, interitus peccantium, cuAodia bonorum, deAinandos , ut ribi officioque tuo debeant ii
contra improbos ncccflarium femper auxilium, minere ; quatenus cum eorum folatiomtra CaL
F htwtMiu Hoc primum Photoncus „Junoni dicitur obtuli Ac; vt.«:
Martiaruin diem «4
ad illuAcem virum illum Comi-
.

mZ M1 DVtmum fuum numinis ut putabat , aufpi-

*
, tem Sacrarum Largitionum fol annis quarttita»
.

d.flntr olt»- tioconfccrarct.Hxc in bcllb ncceflaria, in pace deferatur: ne opinionis publicar reus efficiaris
, fi
hjfe. decora funr. Hxc denique imbecilles twgilefquc Largitiones Sacras per moram aliquam putaveris
mortales cunctis bcUuta efficit fortiores. efk .-..a... i~ Ita
tardandas. *
ut te excipiendum eflet
non — J

FORMULA AD PRAEFECTUM
&Aimes,qucm nos credidimus adjuvandum. Nam
fi quid minus fiu-rir, quam oportebat, illatum, <fe
7
2$ V1'

Prxtoriode annorum fadoribus. tuis hoc noveris facultatibus eruendum.

XIX. FORMULA 4 COMMONITORII ILLI,

M
poAe
Ultorum infinuarionc competimus , illum
probis tnoiibus inAitutum cominjfla libi
fideliter expedire. Idcirco illuAris Magnitu-
Si illi

XXII.
Scriniolis.

do vdtia Hos cuin clegiffe cognofcar ;

bus prxiit fecundum morem ptiAtnum
cibus jubere pollir annorum quatenus confuctu-
;
ut Se militi-
, Se attifi- N
ptum
On dubitamus
quis commonetur omeium imjilere fufcc-
efle

quia illud cApotids grave , It miles vivae

:
grarilfimum , qmndo

... .
dines Tuas fic eleganter adimpleant , ut nulla in otiosi, cui quadfos cft adtio fua honor ^ Princi- :

Cis invcn5r ‘ IC ol&nfio. Quia licet ubique

frTwT P°** palis injunctio. Similis enim difeindo haberar, SimUmUf- i

wrtitnifM cu lp a l T£lat : hic tamen graviter percutit , fi bello qui ignobili torpoti relinquitur. Qjjiptoptcr ^ r*
v i
trahttt, a.u fln inArutuenra neglexerit. Proditionis quippe per InJidionem illam , ad illam vos provinciam. “i"*~
tmm inAareA , exercitui fubtrahere quod cum conilae jubemus accedere ; ur cum Judice, vel ejus OAi-
,

armare. Quibus confuctudines fuas providentia cio, intra diem Cal. Martiaruin, qux de Binis Se *

vcftra deputabit ; ut dum illis * victualium lex Ternis quam iras folcmnirerpoAulatur, ad Comi-
tollitur , necdfiria vivacius exigantur. tis Sacrarum Largitionum fenilia, poApofica dila-
tione , diligatis : fic tamen , ut nec xrarium no- 4
Arum aliquid minds a confuetudinc percipiat, nec
pofleffor fupra
non dubitetis commotionis
modum poilcflioiiis exolvat. Ec
noAnc vos periculum
•
J
fu Aincrc , fi quid adum contra prifeutu oedinen» *

poterimus agnofeete.
k
'w

A” . It
v
D1gi!ize6by,C(^grc
 -

ii8 Cafliodori Variarum

4 Commonitorii. Vinctntiu* Lirinenfo jdverliis
•rophahii : Oblirioni* incxgratM<of»m»i>iioriuin mi-
Fodem vctbo utitur Auguftinns
fciir.ct p:»r.illc fufticifT.
FdRMULA AD COMMENDANDO*
Epift. 119. Si ifl. Sjmnuchutpro eodem monitorium Comiti Principes.
tffurpar. For. ad lib. 4.tit. 4.I. 1.
XXV.
FORMULA VICARII PORTUS.
Nvirat nos confacrudo folemnis , Se vobis or*
XXIII. I natum ofhc dirigere, 8c priftinos ordines ex-
i i

cubantium cuftodirc. Noftra enim laus cft fivo*

,
Encficta noftra gratia: rux fpccialitcr damus,- Romana militia comirerur quando talibus mini-
B
«nus.
ii te agere commifla rationabiliter approbe
Nec enim iricmuncrarus jaces , fi depopu-
ftrispoteftis agerequod videtur prifeis fanrtio-
,
nibus convenire. Sic enim Gothos noftros Deo
;

,
les peregrinos prudenter excipias , Se noftrorum juvante, produximus ut & armis fine inftrudi. Se ,

commercia moderata arquali rate componas. Nam arouiratccompoliti. Hoccft, quod rcliqux gente*
licet ubique ncccilaria fit prudentia , in lue po- habere non poliunt ; hoc cft quod voj criicic
,
fnrtr dmt
tius asione videtur accommodae quando inter lingulares , fi alTucti bellis, videamini legibus vive*
fujmUi naf-
(HHtnr (tpn
duos populos lufcuntur femper certamina , niii re cum Romanis. Quapropter cxofiicio noftro,
trrtjmirf, fuerir juftiria cuftodtn. Quapropter arte placan- illum atquctllum ad vos credimus effe dirigendost
mfifmcr* jn- di f unr, qui mores afferunt iiiuiiimos ventis; quo- «it fecundum prifeam confucrudinem qui tuis juf-
fim a tnJio.it. rum niii prius animi temnerentur , in contem- fionibusobfecundartr, eos rationabili debeant an-
ptum maximum nativa facilitate pro fili une. Qua tiquitate moderari. Cui gratiam tuam in confer-
de re modeftix tux fama provocati , curas illius v and is annonis,& confuctudinibus fuis ex noftra
portus per illam Indiclioncm re habere ccnfe- jufiionc prxftabis. Debet enim a te diligi qui i
,
mus ; ut omnia ad tuum titulum pettinencia lic nobis meruit dcftinaci.
In psrvitJif.
agas ,
quemadmodum ad meliora pervenias. In
timtr,imi pe
ti‘u*pr*Jitn-
parvis enim difeitur, cui pociora prarftemur. FORMULA COMITIViC DIVERSARUM
Civitatum.
FORMULA PRINCIPIS DALMATIARUM»
XXVL
XXIV*
iculi hujus honor hamanx mentis

M Agna inter colluas fuos pnerogariva de*

coratur , quifcjuis gerit militiam nomine
Principatus. Cognofeirur enim agere locum pri-
S fefta probatio
tem propriam femper oftendir ; dum
occulere ,
qui fibi
: quia libertas animi volunta- t.iberfM ftb*
fc contemnit mi VolnatA-
alios cognoverit fubjaeere. Sed rtm propriam
cft mini-

frmptr ojS*».
marium : quando in rebus humanis magna pars bumanx mentis felix ilia conditio cft, qux arbi-
•Alii.fc*. * nominum affer Jit.
‘it excellentiam dignitatum.
HoC trium provectionis fuc intra retininum modera-
etiam rui loci probatur exemplo, fine quo nec fe- tionis includit i Se Cie peragit dignitatis breviffi-
GnjI.&Cu; cretarii prxfhtur acceffus , nec * poftulationis mumfpatium , utuniverfis temporibus reddatuf
«ftmMumu. pompa peragitur j totufque ille judicii genius ita acceptus. Quapropter interdum Judices ad blanda
tibi legious probatur creditus, ut fine te nequeat defeendito. Laboriofum quidem fed non eft im- son tfifc
,
effe pcrfccftus. Comiti quidem provinciarum poflibilc juftitlam fuadere mortalibus
:
quam ira
pojjibilt j»$U

tiam fatdtm
potcftas data cft , fed
tibi Judex ipfe commiffus cun&orum fenfibus beneficium Divinitatis attri-
msrtxukm.
j u * 4 vitem tenes improbis minantem tu : buit; ut de qui nefeiunt jura, rationem tamen ve-
difciplinam inter jura cuftodis : tibi infolcntiam ritatisagnofcanti Neceflc cft enim, ut quod a na-
perorantis fas cft difeingere , quain Prxfuli non tura conceditur , fummonente iterum eadem fua-
Iiccr vindicare :
gefta quincriam totius a&us te viter audiatur. Et ideo non labocetis populis im-
fubreribente complentur; &confenfus tuusqux- ponere , quod eos conftac ex propria voluntate
rftur, poftquam volunrasjudicis explicatur. Age, lentirc. Facili enim fcquuntur vcftigia verbi alie-
Ut qui talibus prseponeris , ea implcflc merito fen- tttr vrfilgU
ni , qui fc poffe credunt monitore compelli. Pro-
verbi alieni^
tiaris. Itaque per Indi&ioncm illam , ad illam te pterea per illam Indi&ioncra in illa civitate Comi-
provinciam jubemus excurrere ; ut mixtus Judicis
i-r-fp
tivx honorem Secundi Ordinis tibi propitia tradunt n*-
,
ofticiocompetenda loco tuo peragas ; qui & Divinitate , largimur; ut Se cives commifTos aequi- MtoratipaUk
Princeps a nobis egrederis , nullis vilitatibus ac- tate regas , & publicarum ordinationum julTione*
cufcris. Revcrentiflimum enim te omnibus facis, conftantcr adimpleas quatenus tibi rtlcliora prx-
;
fi quod de nomine tuo creditur, fle in motibus fen- ftemus ,
quando te proDabiliter egiffe prxfcntia
tiatur. fcnricmus.

Legendum vitem tene».. Sic enim Centurionum

nititiriuro. Viti» legiturpro indicio potcftjtii, camque
FORMULA HONORATIS POSSESSORI* .
geftabani , de qua D. in licui, de re militari. Juvcnal.
lili bus , de Curialibus.
S«yr. 7. Plinius lib. 14. cap. 1. Spartianus iu Adriano:
Vitem nulli nili robufto & bonx fama- dedit. Vide Eulcb.
Hiftor. Bcclcf. lib. 7. cap. 14. Juret. Vide etiam Pi-
XXVIL
ttacum fubcif lib. i. cap. i/.

U Tile cft
debeant obedirc
rum vaga relinquitur
unum femper

, confufio , culparum amica,

:
quia
c»nfnfi> e
eligere
fi
, cui reliqui
voluntas divcrlo-

generatur. Itaque civitatis vcftrx Comitivam per f 4" dmit

Indiclioncm illam nos illi largitos fuiffe noveri-
tis , cui falubcrrimam 4 parientiam commodate;

ut caufis vcftris ferat remedium , & jullionibui

Digitized by Goo<
 »

Liber Septimus. ti 0
publicis procuret effectum : fciruti,quod fi quis <2oritarc eenfcmtis , ut ille quem logiis vide*t«r ex*
Ic probabili devotione uidavci ir , fimiiia dc no- pofecre , vobis in fupradicto honore prxlideat t
ftus Lnubus haud irrite pofiuUbic. quatenus cum ad tempus venerit conAicutum,
optato honore potiatur. Divina funr illa judicia,
« Parientum. L. i. Cod.quipro fuapuifd. fle fnpri
non humana ; ut quem fupcmaad tempus debi-
lib. j. epift. 14. f»m.
tum voluerant perducere merito videarur Se la- ,

boris fui prxmia ftffeepi^e.^Excubiarum fuarum

jFORMULA PRINCIPIS MILITUM igitur competentia privilegia confequarur : quia
Comitivz.
nullum emolumento con fueto fraudari delidcra-
mus, quem fine culpis ad Primarum venire co-
XXVIIL gnofeimus. Quapropter illi , pro utilirare publica
difpon enti , modis omnibus obedite quoniam : ‘
r.iLfer.

G Rarum vobi s efle confidimus , quando mili-

tix nollrx Judices ddlinamiis: quia tunc or-
dines noftros agitis , quoties vobis non defuerit
* potcfiacem Judicis
ipfis requiritur ,
datur.
fi
habent Priores, quando ab Niv.&Canb
quid a vobis infolctuius exee- «

prxfcncia judicantis. Relativa illa intellectui fune

Si ?r*fmlim nomina: fi Prxfulcm ademerit , militem non re-
FORMULA PRINCIPATUS URBIS
linquis ; appociciocnun tollitur » quoties qui ju- Romx.
bere poterat , abrogatur. Vobis ergo
* aprum cre-
*
•GY*&C«ij. dimus , dum ad vos dirigimus dignirarrs , tam- & XXXI.
mitmmetdt- diu vos milirarc facimus , donec judice s dcllina-
mus ; nec iltuJlcvc .redatis beneficium , ut cilm
vos fcitis obfcquiuin , vobis occurrat elegio co-
gnitorum. Et ideo per Indictionem illam , illum
C Um
& nec
ia urbe
-
Roma
fi; fit ibi

ollicii.uturiUt.ues publicx videantur impleri;

plurima
potefbrem
no-
fieri

efle
csnfeamus,
Comitiari

Comitem militiae vcftne cognofcitc dcilinamm. liromore profbcxlmus, ut quiaprincipcin Cardi-

1

Quem ira acutum efle putamus tara in caulis pu- nalem obequiis noltris dccffe non patimur, tu ejut
bli-is, quiin privatis, ut cum laus optata comite- locum Vicariinomine rn urbe Rd mna folcmni-
tur. Cui devotionem jullillinum commodantes, tcr debeas contmric ; qusfchus & ille Primanis
his qux vobis przcepecic,fQlcimiiter obeditetquia fui laboributperfruarur , Se ru in alrcrius honore

Reverentiam noftraib honoraram efle credimus, fi poliis difeere ,

quod injmo debeas feliciter exhi-
bene habitos nofhos judices icmiamus* bere. ,Si quos cria.n Comitiacotu n ad Comita-
tum judicaveris effe dirigendos: confuleris obfc-

FORMULA DE CUSTODIENDIS quio nollro , mo (objacebit arbitrio. Eos autem»

Portis civitatis. quos retinendos putaveris, tndulrafecurirarc po-
tiantur. Ita ramea , ut viciltiin omnia inodcrerisj
XXIX. quatenus nec excubantes continuus labor atte-
rat , nec fegnes iterum rublgo otii fugienda con-

dr tftu
dltl/il nur,
fiir
N Ullarcnus de ejus fide dubitatur
civium eligitur: quia probatxcon-
flo iiam
,
qui ad cu- fumat.

tJM .td

«ijm rivus-
(u/it-
feientix confiat effe credendum qui fuerit pro fc-
,
curiure mnlrcuum. Aeque ideo curam porre illius
FORMULA, QJ7 A MONETA
Commicti cur.
tH tUffIMT. auCiomare concedimus; ut im-
civitatis nollta tibi
proborum non pateat adventibus, Se bonorum
non retardet acceflus. Natufi porta femper obfc- XXXII.
rara fit , inftar cft e arceris: fi Iterum jugiter panda-

tur p murorum nil prodcfl lubcrc muAiinina. Sic

ergo urtumque moderatum ; ut &cuftodix no-
riurnz fati sf acias , Scincompctentercam claude-
O
ritur ,
Mnts quidem Utilitas publica fideli
a&ione compleri qui a rorum vitiofum ge-
:

ubi confcicnrix puriras non habetur : tamen

debet
Tntint vititi

•il/i <on r.ien.

re nonprxfumas. Eris nimirum via civium , Se omnino monet* debet integritas quxri , ubi Se
ingreflus mercium fingularum, amicus fimul co- vultus noftee imprimitur , Se generalis utilitas in-
pix , quam opus intrare. Stude ergo cum ali- veni rur. Quidnam crir rurum fi in nolha pecce- ,

moniis invitare venientes. Non tibi quod dcfpt- tur effigie; i: quam fubject ut corde venerati de-
ctarur cfi peditum. Quibufda.n faucibus civitatis bet manu facrilegi violare feflincr ? Additur,
,

prxponcris ,
qui ingredientibus victualibus prx- quod venalius curiCta ‘diflolvit li vi&ualia me- , * Gnll.Cuj.
effc monft raris. Quod te oportet line qucrclapcr- talla vitiantur
:
quando neceff.* cfl rrfpui , quod in Niv.&Gniu
ficcre { ut in parvis agnofcctc potlimus , cui ma- mercimoniis cumiprum videtur otTerri. Quis ergo dtjjai«unr.

jota credere debeamus. patiatur unius efle commodum difpcndiaTcelella

ctln&orutu , ut dcccfiabiic vitium venire poffit ad
FORMULA TRIBUNATUS pretium ? Sit mundum, quod ad forntam nofirx
Provinciarum. Serenitaris adducirur. Claritas Regia nil admittit Citri IMS Rr~
infectum. Nam fi vultus cujuflibet finecro colore
ji t 1*1 hit .tJ

mitm infm
XXX. depingitur ; multo jufiius nullorum puritate
Principalis gratia cufioditur. Auri fiamim nulla
yr; Quiriti ronvenie ,
ut unufquifque ad feu- injuria permixtionis albefeat : argenti color gra-
jLJLsQum militia: emcnfo tempore debear perve- tia candoris arrideat : xris rubor in navivaquali-
nire, Se laboris recipiat prxmium pro compenfa- tare permanear. Nam fi unumlxderc legibus pu-
tione meritorum. Unde quia prifex confuTudi- tacur efle damnandum ;
quid ille mereri porcrir,
nis ratio perfuadet, ut 1 nobis debeat defigriati, qui in ranram hominum numerofiutem peccave-
qui a vobis Tribunus efle mercatur ;idco ..ac au - rit? Pondus quinctiam confli rUtuitt denariis prae*

. / -
 -

no Cafliodori Variarum
t ipintus dcbtftc fcrvari,qui ol :m tam penfo , quara ad Comitatum fiduciam grati mente 1 irgimor : ftff
; unde verborum vocabula
numero vendebantur honor evocationis , qui pro noltra gloria condat
competenter ab origine rrahens, compendium & inventus, ad injuriam converratur, dum aKqux
difpcndium pulchre vocitavit Antiquitas.Pccunia fuerit dilatione tardatus. Invitamus quinimmo
!%•
enim a pecudis (ergo nominata , GalKs audtori- defideru venientium :
quia inde magis crcfci.mis,
Tttnbiu no- bus , fine aliquo adhuc fignn ad ineralla tranflata fi viros nobiles noftris obfequiis aggregemus.
mwuA. t-d. Quam non finimus UcuJcnu permixtione
fieri contemptibilem , ne ircrum in antiquam eo- FORMULA C O M Mt At ALIS.'
gnofcarut redire vilitatem. Proinde te, eu jus no-
bis laudata cd integritas a&ionis , ob illa Indiclio- XXXVI.
ne per juge quinquennium moneta: curam habere
Seraitimo - prxcipinius ,
quam Senius Rexxreprimum in T^f Emo dubitat homines fua.v.irictate recreari: Htmuut fm*
Mtum yn jppeflifle perhibetur; ira uc tuo periculo non du- quiain continuatione rerum mjgnum men- vtneuttrr-
.1 ii Mfnf- fr ,n,r
>ty
‘‘
tites
niti.
quxri, fi quid in illa fraudis potuerit inve-
Nam ficutcafusafpcrosfubibis,fiquidfor-
tihus condar ede fadidium. Dulcedo mellis
alliti u e fumatur, horrefeit fcrcnaipfa, quamvis :
, fi
* ^
tafle deliqueris: ita irremuncrarum non relinqui- magnopere defiderentur , jugiter adepta fordef-
mus , fi te egifle inculpabiliter fenferimus. eunt ; non immerito quia cum (it homo commu- ,

tabilis, uaiuixfu* Jdkkiat habete qualitate*. Et

FORMULA LEGATORUM GENTIUM ‘deo feftinanti tibi provinciali oblcdatione refo-

Diverfacuin. veri ,
copiam tot menfium in fupradida provin-
v P*«**M*
eia conccdinms immorandi { quia pene reclufus
XX X1 1 1.
advertitur , cui mutare foluin , liberum non vide-
. < » ntntmrw
tue )
ita tamen , ut cum promeritas inducias , Do-

Q Uis dubitet utilitatis publicat intereffc ratio-

ni ; ut quibus nos condat dona confcrre,nul-
]am videantur itineris molediam fudi nere quan- :
mino
ccfedines.'
juvante

re in uibis celebritate
,

Nam
rranfcgcris
fi
,

rxdium cd continuatim vive-

,
ad urbanas (edes redi- non

quanto magis in agris diu-

vuUm*

do nec vobis morarum derrimenca faciunt ,

Se illi damus in-
tina tempora peregi (Tc? Libenter ergo
(e bene habitos fuifle cognofcunr ? Atqueudeo ducias difcedcndi non ut debeat Roma dcfcri>
,

'humanitatem fubter annexam , vel ad equos capi- fed ut magis commendetur abfenti.

Ftfiimsmibui tum definitum illius gentis Legatis line aliqua ur-

grju*r
m rt-
et- ditate przdabitis
;
quatenus ad fedes fuas irre- FORMULA SPECTABILITATIS.
ItitM munerati non debeant pervenire : quia feflinanti-
dtund^mim bus gratior cd celeritas in redeundo, quam qux-
]m*.i et mu- X xxv ii. i
Uber munerum maenitudo.
iterum m* J
tHMhio,
FORMULA EVOCATORIA,
Princeps dirigit.
QUAM O Ptamus nobis ,

varia dignitatum prxrogitiva gloriari

deramus probabile genus hominum imprefla
g a-
Deo auxilianre , fubjc&os
: defi-

tia dignitatis ornare ; ut laudabilius umifquilquc

XXXIV. pollit vivere , cum fc honores reverendos cogno-
verit acccpiflc. Sic enim & ad virtutis ftudia de-

N Ondublramus ultronea gratfc fafeipi

in locum muneris folent podulaca conferri:
quia domini recordatio concedit femper augmen*
,
qux center afccnditur, &
a bonis civibus Rcfpub. plus
amarur. Atque ideo tc Spc&abiliraris nitore de-
coramus ; ut fententiam tuam in conventibus pu-
N*» ptftm ta nec 0 (fun t C flc Principis vacua gratificationis
.
blicis (poetandam cflc cognofcas, cum inter nobi-
p
j‘ ,dicia - Quapropter ad Critarum nodrum jullis les decorus aflederis; ur ii hxc prxdicabiliconvcr-

fieunomu jn tc pwfcntibus evocamus, ut non mediocri gaudio fationc tradlavcris , in futurum prxmiis mciioii-
dixit. pcrf. uaris. Et ideo otii delc&ationc poftpofita, bus augearis*
ad illam diem , ad Urbem illam devenire propera;
ut Se tibi afpcihim nodrum gratum fuifle judice- FORMULA CLARISSIMATUS.
mus , ciim tc tedinafle cognofcimus. Dclidcrat
enim Aula nodra prxfcntiam bonorum; dum nef- XXXVIII.
cio quo pado quicquid Regali fapientix gratum
Vtilk tft
cflc cognofeitur , Se divino judicio comprobatur;
quia ille qui corda nodra regie , ipfc etiam quid
,

debeamus lcntirc concedit.

C
tur pet
Onftat jucundum cfle rerum bonarum fapo-
rem , Se utilem ambitum laudis , qui appeti-
augmenta vu ratis. Hocnosltudiumpro-
b,n*T

^
vidx libcral iratis infundimus ; ut major fit cultus \ t -j,nntit.

FORMULA EVOCATORIA QUiE ,

morum ,
dum crefcunt defideria prxmioram. Msprtfl
Petenti conceditur. Clarillimatus igitur honorem, ornamenta judicii '"***• "?*"»
noftri. Regia cibi Unitur auctoritas quod prx- j^**?**"?
r
® . r1 dtfidtntpr*- ;

XXXV. bcat Se exawx vnx teiumonium , * funtrx pro- ^oniw.

I . .

fperitatis polliceatur augmentum. Quapropter

M Anifcftariocftconfcicntixbonfc , prfrfcn-
tiam judi Principis expetiifle, qu.un folus
ille defiderare poted, qui de magna mentis puri -
nihil jam obfcurumagcrc patiaris, qui Llarilhma-
tus dignitate rcfplcndcs.
tcftimoniatncft
Grande fiquidem vitx
, non camelarum , quam e
larilli

• tate confidir. Afpcdhim folis nifi claralumina non mum dici quando pene torum de ilio optimum
:
requirunt quia ilii tanrtim poflime rutilantes pati creditur qui tanti fulgoris fupcrlativo nomine
Prtfimin§ : ,

Primi yit 4a • radios,quos condat oculos habere puritlimos. Sic vocitatur.

H**t t 1 *iJe prxfcntiam Principis ambiunt , qui de cordis lin-
tordn r *••»«-
ccritasc prxfumuor. Hinc cd , quod veniendi tibi
tc
f imumit.
FORMULA

Digitized by Google
 - ,

Liber Sept imus. 121

fcd nos tali fccuritate facimus cflc chariitimos.

FORMULA TUITIONIS.
Vide D. Ambrofiom lib. I. dc Abiaham. cap. j. Jnt
XXXIX, 4 Liberis legitime conftinicndis. Eigo h.rc formula
deto_at 1. 1. C. de namt.lib. q«ia vetat Confiant id
pei reii ripiam feti. f»m,
Unetfluum quidem videtur , tuitionem fpe-
S
__ cialircr i Principe percte, cujus eft propoli^
duii
FORMULA i€T ATIS VENI/fc.
univcHos communiter vindicare. Sed quia fe-
curitatcm tuam quorumdam violentorum exc-
XLI.
cranda temeritas inquietat, non piget dolentium
querelis ad hanc partem pietatis adduci ; ut quod 1

' Loriofa (upplicario cft qux veniam queri c

omnibus prxftarc cupimus , firppli canti potiili-
mum conteramus. Aeque ideo diverforum te.
_
C 1 -Ttatis

confitetur acapcre
:
quando fc
quam
,
gravitatem de motibus
maturitatem vita- ad-
ytlutm
quemadmodum quereris , difpcndiis fauciatum, ,

in caftra defenfionis noftrx dementet excipimus; huc non contigit ituuUlTe. Minor nafccndo, gtan- 1«
utciimadvctfariisruis, non uthacFcnus, campe-
dxv us canis elfcconfiUo. Ita, quod m humanis "•
rebus audacilfimum cft, ad erroris auxilium ben -

ftri certamine , fcd murali videaris proccttione

contemnis annorum. Quapropter obUra
contcndcre. Ita fiet , ut truculentis viribus prof- heium
•Lupplicationc depromis , ut cum tibi rit rltio fir-
fes , reddaris auxiliis Regalibus cxxquatus. 'Qp-
proprer- tuitionem tibi noftri nominis, quali va- «ufrudcntix, affiones tua; non relinquantur
lidilliinam turrem contra inciviles impetus , Se
ambigux : ne infirmetur jure , quod non poteft
utilitate titubare. Hoc nos quibus cordi cft bo-
conventionalia detrimenta, noftra conccdic.au- ,

ftoriias: ita tamen, ne Itis prxfumpiionibus fu-

na defideria perficere , libenter accipimus quia :

nullas fc captare vclk profitetur infidias, quifqtiis

blevatus , civile rcfpuas prxocrc rcfponfum ; Se tu
jura publica, quem pri- habere
a liberos conrradhis conftanrcr affedar.
videaris infolens calcare
mitus deteftanda premebat audacia. Et quia mini-
Aeque ideo» fi b id tempus confiat dapfutn , quo
XWffA ,ftros ad hanc veniam accedi 'jura voluerunt , nos quo-
fll
LlU . efficaces ILII debet
noftra L Ll
. habere praeceptio; nec
. . i I

IV. . J «
Primapiml»-
rfccct principem loqui , quod non videatur polfc H uc probabilibus defideriis licentiam non nega-
compleri prxfe,v.is beneficii jullione adverfus mus ;
ut in foro competenti ea qu* in his caulis
VlOZrZ. ,
, ,
reverenda legum didar Antiquitas fotam ter
U Gothos Hia, adverfuj Romanos iUa, facili te fi- ,

Wr wldMi des, Se diligentia cuftodivit quia nemo laborat aditemur, hautinahenlndisrufiicis» vel urba-
:

defendere, ni fi qui timetur offendi; dum prxfians ms prxdus coifilituuonum fervetur audontas:
£
tJfitU*.
*

dominus fieri formidatur ingratu*; Frucic igitur

Vioftra dementia bcneficiolxtarcfufccpro.
: Nam bl,
opinioni prxftarc volumus, utilitatem pu-
« m Ixdere videamur. Cape igitur noftro be-
f\ ulterius a quoquam fub incivilitate lentaris , tua
ncbci ° potiorqu annis xraicm ; Se quod peris ab JfoM pt-
dc inimicis potius vota complebis. oraculo , moribus exhibeto. Nam profelfio ma-
tut itat is acctbx locum denegat adioms quando :

. Toirtonrm noli, i nmmin. Hk cll fn.mnl. mirio. ™ ult; S ravi “[

> cul a > 1 uam *»* promilfiumi
P
* m pugnataUwOricatis, flornat.
pit , iJ cfl, fecotitati* «##«A«i«r dc qua (up. lib 4.cpift,
h.7.1» fin.Sc I. fi. illicitas , f. nepotentiores , D. deofic.
pixJif I. ». (. quies , D. de off. ptxf. orb. Exemplum « l iberos contradas non habent minoret, fup.lib.
apud Livium, lib. wdc Tnraljbulo. f*n*. 4. epitk. 9. Infidias liic , ut illic quoque dolum vnrjt. I.

pen. C. de dolo. 1. 1. (i voluntate, C. de refe. veod» Du-iHHad||

tORMULA r» c td MiAviA
MATRIMONIO
\4 a 1“* cx calliditate atque intidlii emrtoiii atuui debet.
Dolum es infidiit petfpicui* piobui conveou , I. pca.
Conhruundo, Se* liberis legitimi coniti- C.dcdoloifcd&hacdetefup.cpift y. Itb. 4 .
Fin».
tuendis. f Id tempus, nempe in matibui vigtliim anni mete:
in fieminis odavi & decimi , Confiantiai conllitutione
definiantur, 1. 1 . C.dc iis qui vcn. xtat. impeti, quam
XL atitem , hic , acetb im mitutitatein , clcgantei vocat.
* S
ut Utpian. In 1. 1, vcrlie. maturius *l. j. vet fu qu ili am-
bitiola D.de 1
minor. & 1, m..i jl... i:l
Philoftrat. Jib. . de tna i..l.
.... Apot-
ernum eftbeneficiuiti
,
quod pofteritatis , r.

fuerit favore collatum ; nec plui cft convc- jo»» T1‘™ «liqiunjo inJiuriO, ^olclccoK.
* **** C,llra> QymobmM
nieniRegi, quae, uthiltnanjc prxftcc Oricini. In
,
°. * . .4 . t* t
iSm alienatio noo permittitur, ac ne hvpotheca qui>
lucem quippe venturus cafus fuftipcre non mere- dcin immobilia» , l 7j. Cod. cod.undc ufu quoque «1 G
tur adverfos ne ante gravamen difiri&ionis in-
: lorum daufula (olcmnts in concipiendis cjufmodi
cjufir codi-
currat, quam gaudia fupernx lucis inveniat. Obla- cillis vcnialibasf vulgb, bail a goureincinhnt ) adjici-

ta itaque fupplicationcdcpromis,mulicicm,quam tur, ala chargcdcn'aticncr Iciimmcubtes. Gajus ex-

• Cor Ga.
fUndtu, jugali honeftarcticbcrefociai i ut cx ea liberi nati
j chico commentario relati acccnfiti fuc tutel* cfHcic-
nomen nane ifcantur heredum. N.un cum fponta- bmtur , ut ft-ribit Pollox : tumque iis odmitriftandi pa-
ncacopubaniinantiacumftaconfocict, dignum- uimonii jusetat. Suidaselr i;lw -m *f*»w*t*»r|
que videatur c(fc quod placuit J durum
,
cft liber- hujus moris meminit ic £ (ch i net 1 9 JUiea*( v 5t
tatem liberam non habere , unde liberi procrcan- Sed de adolefceotibas «atis venia» Principii in-
rur. Er ideo illam, qux, ficut jure praecipitur, ho- dulgcntiaconftcaris, alio loco ceinam d\ pluribus age
neftate non fuiffc piobarur xqualis , legitimam **•

tibi fieri cenfemus uxot em; filioscxcadeincon- &

t«ge, fivcqui fufccpii funt, five qui fufeipiendi»
heredum volumus jura fottiri ; ut fub nulla dubie- •*

tate diligas, quos tibi abfolut^ fucccflbres futuros

clfccognofcos. Natura oniintibi ptcftitic filios;

Digilized fey Gojfl§Te

 1 *

m Caffiodon Variarum
vel marmora : fi tamen ilii fuerint larerc eompef*
FORMULA EDICTI AD QUAESTOREM* ta.Agcit:ique > utpcrtcfumatdccorcn.,quod nc*
Utipfc fpondere debear, qui Sajonem meretur, glcthitn incuria vctuftatc jacuerat ;
quatenus boni
civis laudem invenire mercaris. Ii faciem ruxei-
XL 1 1. viratis ornaveris ; fecurus etiam ad pofteros ttanf-
miflurus > quud proprio fuerit labore compotitum,
'
Rcijucnrcr Sajones, quosa nobis cccdidiinns Quia tanto firmius unufquifquepollidcbr, quan-
F pia voluntate concedi querelis maximis eo-
,
tb fe , audorclquc fuos amplius c.\pcndiflc pro*
gnovimus ingravatos. Corruptum eft ( proh do- baverit.
lor ) beneficium noftrum ,
crcvirquc potius de
medicina calamitas; dum ad alios ufus Potentium « Hodie Cubiat* rft competitio , 1. 1. C. de petit, bon.
maligni care tranflati funt quam cos noRra reme- fubl. Iib. io. ait. n. F»m.
,
faciem transferatur.
b Si res fqualida io mcliotein loci
dia rranftulcrunr. Unde nobis ncccflc fuit reme-
Intclligit Auctor opera publica, vclqoxaJ Rempubli-
dio falubri votu peltiferis obviare : ne dum pieta- cam vel civitatem peitiocnt, ut videre elt ini, fi quando,
,

tis Rudium ad xqualia beneficia trahitur, furre- C.dcopcr. pcb. Brdjf.

ptionum iniquiilima patiamur. Arque ideoedi-
Ciali programmate definimus, ur quicumque con- FORMULA, QUA CENSUS - RELEVE*
, tra vrolciuasinfidias propter ineluctabiles neccili- turei, qui unam ^cafam polii ictprjcgtavacam.
tates fuas mereri defidrrat forrem Sajonem ,
otti-

<io noRco pvrnali fe vinculo cantionis aRringar ;ut X L V»

(ipcxccpta noRrx juRionis iminiRionc plectibili
Sajus, quem meretur, cxccflerit, ipfe pcenx

nomine det auti libras tot , Oc fatisfaccrc promit-

tat quxcuraqu ejus adverfartus potuerit tam
&
C Um de agri urilirare vivatur, Se omnibut
inde cerrum fit juRum venire compendium,
tributumilludpoRcRionisinillaproviiiciacon-
commodi, quam itineris fuRineredetrimcnra.Nos Riturx ita quereris onrrofum ur univerfas ribl ,

«niin cum reprimere inciviles animos volumus, voraverit fac ulrates lacus ille vaRi (Iimus fundio-
prxgtavarc innocentiam non debemus. Sajus au- nis ; Se quod aliunde magno labore po'cR colligi,
tem, qui liu voluntate modum prxeeptionis ex- per illam videatur aiTumi ,
cujus utilitatem nimia
CefTerit , exuendum, &gra-
donativis fe noverit tranfccndir illatio ,
dum plus compulforibus red-
tix noRrx (quod cR damnis omnibus gravius in- ,
qulin a fcdulo prxRetur. Quapropter cre-
) dicur
currcre polle periculum ; nec libi te evadere poflc nuditareni , u dominium
ulterius efle ere- dimus
dendum, fi jullionis noRrx huius* ruris amiferis, cui jugis Rcrilitas de com-
, cujus cxccutorcffc
debuit , temerator extiterir. tie condicione mifcrabili fer-pulforibus venie:
vias necelfirari , cujus dominus cRcmcruiRi. Sed
FORMULA PROBATORU qu a hoc genus beneficii prxRari mediocribus lc* ;

Chartariorum. ges facracilfitnx Cenfucrunt , ut qui pro uniusccf-

pitis enormitate deprimitur , nec alterius com-
XLIIL moditate fublcvatur, moderatione habira ei de-
beat fub veniri: Magnitudinis noRrx, cui cordi

**V"
r
.*
****
C OnRat militiam bene geri , qux probatis eR cogitare joltitia n , prxfcnti audloritatc deccr-
videtur imponi : quando ipfe lecum potcR nimus , ut u ira cR , tot folidos tribra io fupra-»
revolvere , quod Judex eum potuit admonere; didtx poli' ffi anis, datis prxeeptiouibus ad cos,
**'
l".
maximi cum ad patrimonia diuinx talis* domus quorunfimeteR, ita faciatis de c vafat iis publicis
mercatur accedere, ut cupidiore deteRabUi non diligenter abradi, ut hujus rei duplarum vdtigiuin
pbllit accendi. Deinde cum fpL-ndidilfimum otii- non dcb:at inveniri feJ per fxcula line errore :

Turpe rfliU quod una communi fum>na concludi*

tj Um Ceu foiia quadam gravitate reluceat ; Se turpe fervetur ,
lu illis iinifccri qui dignis moribus non poflunt tui.
li&Um/ri- ,

UtHtnp-J. apptobaii : congruum videtur tales quaerere ,

qui
fumspL. in nuUo debeant difpliccrc. Atque ideo Tribuni 4 Rdculm. Hodie «rita eR petirio relcotiftni. , vel
*- - clu
quem o&cii 'y“T J
cft digna
fus5Clkionc
reverentia, ab illo dic Char-
-"
75 TV FT
""
££
b CaUm.l. 4. D. Ac ecnGb. Actie. Codice de ceofit»-.
taiii te volumus nomen adipifei ; ut qui nobis be- perxquat. Novell. iCj. Ulpian. Rhet moratio-
tib-as. Ac

ne adhirus promitreris , documentis laudabilibus ne de male obita legat. Criibit vacationem a munci.biit
tUufnSti» pauperibus qui hic mediocres dicuntur ) concertant
i II
approberis.Avaritiam declina longius fuge ini- : (
lltr , (1 l/ 9 fuitlc tem doiieflicam curarent. Balilii Poiphytogc-
, ut
mtnbutfrr- qua compendia. Multo melius ptooqitur, li bo- netis couRitutio tecenfcrut a Cedreno A Iib. 1. jnns ,

nis moribus ferviatur. O icntalis qua paupetum, qui minus Solveodo efleoe,
,

s Catthaiii metmoit Iib. j.Ep. j. hujufquc meatio fit

tributum a locuplctio: ibus exigeretur quod altileagium ,

in veteri ioferiptione Ncinaalcufi. Jiir.

vocabatur de quo alias pluribus. Totius autem hujus
:

epiRolr argumentum convenit difputatiooi I. 4. D. ,

ccofib. Fvrn.
FORMULA DE -COMPETITORIBUS. c Vafaria publica h!c font arcbivorom ac ccnlus ta- ,

bui* ut in I. 11 loca
. de ccnfitoribus & peraequat.
, ,

XLIV. C. Tbeo quibus (i-igukxuin civium facultates dclciibe-

bantur id efr, ot TKeopliili definitionem fcquar , iit. de
,

N
^
Efeio quid grande de fe videniMsiromineTe,
qui iUVd
— IjUI defiderat publica polfiiJcre.
loca U.UUkltll
enim ira fieri decet, lifirei f<;ualidain
k

meliorem
Hoc
. IV.
libere, va^fr StEr yft /vt; , 19 « pmuuiu mityfjx qtrn tu C

“«f*'"*
cfei»rr«C

'!<*»’ "'“t"
,
n'

alioqai Vafrtium c«
pecunia, q>i* poblici datur Magillratibus provincia»
'

1
«At.u»
:
^ -UTp
in
»1 T»«

; Se revocetur ad o na
loci faciem transferatur r
mulos, vafa, fle fuppellcAilem , ex*
euntibus ,.ai£cqt)ot ,
tum quod pridem videbarur jacere incultum. At-
, tetaquequx MagiRi-tus i«lb umcntuin implcrcot, quod
que ideo defideranti tibi illum locu.n proprieta- publico fumptu compirarent. Meminit Cie. in Pifon.
do jure concedimus, prxtct xs ,
aut plumbum, ScRcitium ccuticsflcodogics quod quali vafaria nomi- ,

Digitized by Google
 I . ,

Liber Septimus.
6c , m veirndjuonc mei capitis ex & aim confidere vitietur , nHligat. Sed illud itu- IJH^H
mx_ in _^o*Ua «cliqo.lt:.
... qi
•
Hu;u> moi i» idem meminit .
cis efl eligendum quod prodefle cognofcmir.
,
in RiiH. 5t' ia Veneni : Sucton. in Auguflo Lampti-
'
f.

Alcxand. BuJxl-. de ailc , lib. j. Fim.

.

Nam a venena ipfa fi juvare pmbtnrur, accepta

funr. E coiura, refugienda efl (t> i vitas mellis, qrj.r
inferre dignofcirttr larlioncs» Finis ergo fapiemis
^FORMULA QJ7 A CONSOBR! NA eft, anurequod expedit ;(ic nec igirm vorumref-.
Legitima Hat uxor. picir ,
qui prodefle contendit. Pi.rdia quidem £¥'*/**
Curialium non facile b dirtrahi fcrudeAs definivit f r^jA Cft.
Antiquitas ; ut ad neccffitatcs publica^ melius
“
crficercnr Tubdamiie fuvammtplus Ii aWrcfjfc'’^ " 8 *
InflitHti» Ji-
vimMrnm
Nftitutio divinarum Icgutn humano juri mi- Sed —
—a :in —
i r—
,

lue iterum paete ptofpcxir,"ur

fi
-
li^nud vos
.
irijmt

^
gumhumjn
lt-
T niftrat exordium : quando to illis capitibus Io- inclu&abilts nccclfitas apparcicr, rerum funium
*
(>r. &
juti mmiflr
gitur prarccptum , qua: duabus abdis probamur diftnAio fubveniret. Nam quidprodrft, li quif-
l,
'HJlifrtiit
txtrdntm. ad (cripta. Sacer enim Mofes divina inftitutionc pinm videtur idoneus ,
& fieri non pollir Icon-
F-enti Irmilif
det injvir, trictinicxibus abfolunisPt Egenti fimilis*», qm
V eft, a»t red-
b Ut concubitus fooi i yitinitttc pji f.mguinir ab- reddere nequitalicnuiurnec did poteOprooriui^ de ft itfijH t
(linerent ne Se fi: in prttimititcm redeundo
: quod hbnafFdomintim pon vldcttn d*i.debito. 4'. rimar.

polluerent , &
dilatat ionem providariY m gentis Sed rfuttmis hoc vdWPpoccftSti fi ierit .tu -
*
Alii , etddi-

extraneum non haberent. Hoc prudentes viri fc- duritate concefluin tam.n, ne qi|$m ranllimi li- :

A!ii
quentes cxcinpfcm , longius pudicam oWcrvAn- Tiifuiynerctisirivkium , illius imtq^ipis allegi-
tlum.
tiam Poderis tranfmifciunt: refer vdntcs Principi riouc peunoti^ios quoque qumcnlir veliti ptac-
canturn beneficum , confobrinis nupriali coptt* fcnri fulfidnc permittimus flr aliquis veritate dif-

da confident 10 ne laudamus, hoc ad Principis quod probatur rfle contradunt ne : vitio votacita-
hiiflc rcmitfuni judicium ;ut qui populorum mo- cis imbutus , facultates fuas abforbere videatur
res regebat , ipjc Se moderau concUgifccmu: fine- cfle permitius. Condet apud vos probabilis caufa
na laxarer. Et ideo fupplicationufri tuarum reno- damhortlm :
Quoniam illis volumus fubveniri,
ce permoti, .ii tibi illa cantum confobrini fangui- qui durisnece(litaribusprobaiuuraftiingi;urniin-
oUj vicinitate conjungitur , nec alio gradu pinxi - que enim poteft efle culpabile, aut maKs moribus
ruior approbatis , r.iatrimprqp tuo decernimus frena laxare , aut jutbs ireru n qu*relas exclude-
re fodandam , nullamqu .^obis exinde jubemus re. Quapropter provide vobis permilit Antiqui-
ficri qu tdioncin quando Se leges nodra permitti
: ras de illa caufa decernere, cui Cd utile Curia \\ cu-
voluntatc confcmiunt,& vota veftra pr.rfcntis ftodirc. A quibus enim munia poterunt fuilincti*
auttoritatis beneficio firmaverunt. Erunt vobis fi civitatum e nervi palluni vidcantur’abfudi ?
iraque, Deo favente, poderi folcmnircr heredes,
arfluinnutrimoniuin, elotiofa permixtio: quan-
Yf ... t e
dqquicquid a nobis fien
• -
prarcipirur,nccc(kcd
" uc
,,
* Venena jovire. Veaeni xcibuoi meaianieft : idco-
. , .. _ ...
quc rcocnom dicit Ejicere debes , an boaum , ao .

Tion culpis , lcd laudibus appllCCtUr. nuluui : oam X

mcdicamcnrj venena funr : quia en no-
mine ornne contineiur^uiad adbibitum natui am ejus cui
Vid.Ai^uftioam de Ci.it, Dei «•‘•“'i'" 1 . *i»« . I. te-Hui VcclStl Jc «.fc.
S. lib. Ij.op.i». Et
1 '."- '

S. Ambraligm lib 8. P.p Mjtnt.

t HoJic.lt piol.ibttu., 1 , ,
4 U-« I»I‘'- Htcnogad Ii, Cun.lmo, pt^.l.t b...

C. Mp<«n fclcHpMpd>,t«, »«» r l.c.m, t... ».

1 Ui ftncgb.mt, Rtiib < ittnJtium tmtrconfob.ioot CdL I'> . q(.
unit unde* maiiuu
CuiiaZium ~ ‘
mediocribus *“ * ""
puami
feu partudet oupriaram : de quo D. Augoftio lib. i , ,

infidi* nullas illicita c nptionc pcivadat :qnu roona-

cap. i«. de civir. Dei :quav inter eodfobrinos jus eivik .

olim pcrmifciat , i. aj. Utet , ia fi. L Icq. D. de condf ftot dici non poteft nili qui de legibus Venit JuKiuian.
,

Novell, i-it. Caufa p.-ombitionisfubjnngitnr, ut ad ne-

ialtic. pen d.- ric. nnp, I. i». celcbiadJii . C. de nupt.
1.
ertiutes poblicas mbliiis (ufiicetcnt : fic eoiiu cmendau-
J. duoturn, eod. t. Ind. Quinti’iin ptoermto , lib. <.
dd'fi L-enfco cum ptiii» perperam fciibccctm cfficcient,
de filii obito qacrrn» rtene ConlaUtl nop.-t adeptione , ,

adorn lin.m fuc« honurum patiit admotum , te avunculo firubdaqtix|uvaminap!us nabrreot. 'ffyurr.
Prxtcui generum ddlinatum Confobeinotum ouptiat
< Egentis fimills. Bona etenim curitfquc imcllifcun-
?

vetuit Theodof d tut qn* dcdudoxrc alieno fupeifunr. I. Subfignacum,

c. it. l.i. C. Theod. de inccfl. uup.
Arnbiol. epifl de tcib iigo L 71 Mulier, de |ur. dot. I. 1. non poliunt,
66. &. CTod Theod. fi nupti e ex :

dc)ur.filc. I. 69. Ufnfturt , D. ad 1 Faicid. Quiurilaau.

refe. pet CajB* lib. t. t«T 4. Indit. Haimcnop. lib. 6 .
»it. 4. Unde accidit . ut apud 1 bcopbil. d . duorum, dedam xy Haipoctation m di^. i»*-vi'«a»uu5t. Fom.
i /iuhitii d Additu n. Io veteti quidem manufe. legitor a 1 e-
quibofdaiti' exempla; ibus legatur ,
cum ab , «

•tchctypo Latino
bito quod antequam confuluillcui
, addictum ipfc
abiit negatio, hornir. ,

emendaram an redius alii vidertnr i mihi rcit£ non

:
,

omnino COit|efitHa difpllcebat X liberare donlinum ad-

FORMULA, AD PR/EFECTUM, difturn , unquam oppofiro iclau accipiebam quando
:

Ut fub decreto curiali prxdia vendat. is qui deba , creditori obnoxius elk. , C-miftaaaC, ut fle

Goidi anus ait

,
qiuficlicr.s , I. j.C. de Novat. p*n»
XLVIL r Nervi. Cuiialci, nerfl civitatum cpilt : iufta lib.
9.fle io MaioHani Novell, ubi noaleivos fed ncivos 1«*
,

gendum. Novell, j. Forntr.

Atitur hoc improvida mortalium plerumque
P condicio, ut cumhcdcrc putatur , coufulat j

Q.ij

Digitized b
 :

124

MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
VARIARUM
Liber Odtavus.
EPISTOLA PRIMA. gaudia prxftidftis. Introducamur In veftram &
mentem qui adepti fumus Regiam hereditarem.
,

Juftiniano Imperatori At halari cui Rex. Illud eft mini fupradominarum, rantuni ac talem
Rc&oretn habere propitium. Primordia itaqtae
fettt ejus gratiam & Amicitiam (dem
ii inter- noftra folatia mereantur Principis longxvi habe-
re pueritia tuitionem grati* confequatur non
; fle
poftii conditionibus quibus cum Theo- :

,
in totum a parentibus deftituimur , qui tali pto-
dorico priorei Imperatores fo-
tedione fulcimur. Sit vobis Regnum noftrum
ciet at em inieram. gratix vinculis obligatum. Plus in illa partcrc-
gnabin' , ubi omnia charitate jubetis. Quapro-
tTfti poffem reprehendi , clementirtime Prin- pter ad Serenitatem veftram illum , Sc illum Le-

J cipum , fi pacem veftram quxrercm

«piam parentes meos confiat ardentius expetiifle
tepidi,
*t aut in qua parte dignus heres exifterem , li audto-
ribus meis impar in unra gloria reperircr ? Non
vos Majorum purpuratus tantum ordo clarificat:
non fic Rcgiafcllafublim.it , qu.intu n longe latd-
gatos noftros xftimavimus cfTc dirigendos ; uc
amicitiam nobis illis pa&is , illis conditionibus
concedatis , quas cum divx memori* domno avo
noftro inclitos deccfforcs vcftros confiat habuifTc.
Aliquid forlitan, Sc amplius mereor finceriraris;
cujus neextas videtur cflcfufpe&a , ncc genera-

que potens gratia vefira nobilicat.Omnia cniraRc- tiojam probatut extranea. Quxdam vero per fu-
eno nolit o pctfe&c conitarc credimus, fi hanc no- praferiptos Legatos noftros fereniflimis fenfibus
bis minime deefTe fent imus. Sed Sc picrati vcftrx verbo intimanda commifiinus , qux clementia
prxconiale eft diligere, quorum patres contigit vos vcftrx more ad effetium facite pervenire.
ama(Tc.Nemo enim crcuuur impendiffe Veteribus
puritatem innocuam,nifi qui eoru ftirpcin habere
cltuidnirtr probatur acceptam. Claudantur odia cum fepul-
EPISTOLA SECUNDA.
noverit cum protervis : gratia non
Pwitih*^ P*™* Senatui U rbis Romx Athalaricus Rex.
Gr*tU ntn debet occumberecum diledlisifcd magis affecluo-
Crbrt teemm- fius rraftandus eft qui ad Regni cauUs innocens
,
brrrcumdi- invenitur. Perpendite , quid a vobis mereatur Ium reddit certiorem fe Regem unanimi Go-
ttiJm.
fucceflor bonorum. Vos avum noftrum in vcftra thorum Romm orumque confersfu creatum
civitate celiis Curulibus cxrutillis vosgenitorem
meum in Italia Paltmtx
:

claritate decoraftis. De-

fuijfe i &
mittit ad eum Sigifmerem Comi- •

t em cum aliis qui ipjiue nomine(aeramen-

fiderio quoque concotdix fadlus etl per arma ,

ta prxjient .
filius
,
quamvis vobis pene videbamur xqttxvus.
Hoc nomen adolcfccnti congruentius dabitis,
qualia noftris fenioribus prxftitiftis. In parentel* Leniffimum gaudium confiat effc , Patres
•Ac .nofiri. locum * nofter jam tranfire debet artemus ; nam ex
filio veftro genitus, natune legibus vobis non ha-
P
tum; ut qui
Confcripri
,
cogaofcerc Dominantis exor-
creditur univerfos pofTe protegere,
betur extraneus. Atque ideo pacem non longin- audiatur ad Regni culmina perVeniffc. Mcnfura MnqkmU-
quus, fcd ptoximus peto quia tunc mihi dediftis lxtitix de magnitudine nuntii venit; 8c tanta fit
:

gratiam nepotis, quando meo parenti adoptionis alacritas animi , quanta fuerit Sc confidendo rei.

zed by Googlc
_ LJ
 ^

Liber O&avus. 12;

Nam fi prodcnrcs vito** erigunt commoda prx- monitio ; nam qui reverendum Senatum fuppli-
•Ed.Ac.»*i- didafodalium: fi amicorum relevat fofpirasnun- carcprxcipir ,
quod impetrare pollit nihilominus
imnr tiara; quanrlcxulcarionefufcipi debet , omnium compromilic. Nunc veto ru meto tale aliquid fpc-
Reuorem feliciter pto»en»flc terrarum.qocm non rare ,
quod communem Rciup. poffit augere,

protulit commota ficditio, non bella fetventia pe- M . -j.

•

Lcrunr non Rcipub. dam.u lucuta funt fcd :

fic faclus cft per quietem , quemadmodum veuirc atrtpuJ(ii<eco' qMiU-frcpift.

decuit civilitatis Audorem ? Magnum profedo lf ub fei . lMcis uT,i4v v« n( ;
• Ed/dri.ra- * felicitatis genus , obtinere fine contentionibus Tcrcolli » exhoautloae id caftitaum Pau» nobi\ non
»*• principatum ; Se in illa Repub.
adolcfccntem Do- licere nalccntcm necare, quam «e o^ria n. Ammian»Mar-
rainum fieri , ubi multos conilae maturis moribus ccHin.lib ji. concito, quam canlnier-tto civium ailultu
inveniri. Non enim r poleli eoilibcl dcclTe mi pene,, i,., eft. u,™W «aji,,..!
rt . ... tionis coraparanvjc lubiotclligicar,quod Hcllcnifnium
tonlilium , ubi tot parente, publicos conftatin-
ventos. Przlata eu ergo fpes nolui cunctorum
a.
„ 1JoJli Sb
edolo l ,»* m«lc5 . f.»a ionem re-
c p 0ot per fututionem qua m fpccie , I. u li ccn. pet ac
',
i ,

meritis ; fic certius fuit de nobis ctedi ,qu.imquod meriti* libero», quam pati .ombm jdllitngi phcait.PmL

de aliis poruit approbati , non injuria quoniam :

hR .fcntcoc.tit.f.&nihilcllfcrituiuhi» prxilatipoilc.

q-isclaritasgencris Anulisccdit , fic ficutqui

** ynru, ex vobis nafettur , origo Senarona nuncupatur: ni|l lib cap g e<Ucad . primat oinaiuin
Amdiu ‘t- jw
q U i ex hac familia progreditur , Regno
dignil- funrr.
fimus approbatur. Fabata fiunt prxlcnti fedo, i Jeri* etiam jurandi religione firmarent. Tutabant

qux loquimur. Namciim domni avi notori pro Scn .toic. , jnrjbat populos Principi . Bi vicitiim ipfe
Princcp» populo ac Senatui it atira polttalccpc-s lmpc-
beneficiorum quaotirate dulciflima nobis recor-
t uoi i
h infui >s quem morem in Gallia rct . utuai , & ad
i

datio urgeretur extremis , magnitudinem domi- h.tc uiqne t.inpora iu principibus notori* inauguranda
nationis fux tanta in nos celeritate transfudit , ut obtcT«atuin Icimus. Braff.

non um Regnum, quam veftcmcfcderes dfe mu-

tatam. Tot proceres manu confilioque gloriofi EPISTOLA TERTIA.
nullum murnmr , ut aflolct , mifeuctuut : teri ita

cum magno gaudio fi cuti fiunt Principis fui judi- Populo Romano Athaliricus Rex.
cia, ut voluntatem ibi potius agnofccrcs confio-
divinam. Quapropter nccclfiarium duximus
xifle Theodoricum Regem fTdeUm hudibui extol-
Deu .de onaKcfm tiallri volteerc eee-
propitio
crn.tmiM ftf.lt Rtm.,mt (ollum
T>dstMt*m « quia dilatatum , * quam mutatum vide*
tiores :

fanut, <}«i« tur Imperium , cum tranfit ai potoeros ; nam quo- fe fmijje communibus Gothorum Ro /uno-
firniJiM* tm- tlanwiodo
ipfe putatur vivere , cujus vobis pro-
rum jue fujjr/tgits evectum , Atque per
cn ' cs ‘-ogHofdttU hnjserare. Hxc habuerunt vc-
& Legatosfe juJUtiAm fervat urum pollicetur.
frjnJiTn/r”
jlrroi, lira vota: hxc illius fuit indubitarafententia; ut
•Jur.fubau- heredem bonorum fiuorumicliuqueret.qui bene- Ql vosextemus heres Imperii fufcepifTct ; du-
di , nugu. ficia ejus in vobis pollit augete. Amore Prmeipura ij bitare fbrfitan poteratis , ne quos prior dtlc-
contoat inventum, urfimulachrisznfis fides fer- xerac ,
invidendo ftibficquens non amarer quia .

\arctut imaginis quatenus ventura progenies

{
nefeio quo padfo cum fiucccfibr ampliis laudart
Auctorem videret, qui fibi Rempub. multis bene- niritur
,
prxcedcnris fama * lentatur. Nuneverb »Al
ficiis obligafict. Sed quantb verior eft
,
qui vivir perfona tanrdm , non cft autem vobis graiiacom-
311 pofteris , per quos plerumque fit forma corpo- mutata: quanJo rcCfe vobificum agi credimus , 6
iis redditur , fic \ igor animi procclarur ? Et ideo aviveneranda judicia fiubficquamur. Nolint liqui- i
nobilitatis vetor* hdem majore nunc Itudio debe- dem opinionis intereft ; ut quos ille
benignillimfc
tis otoendere
;
quatenus priora munera meritis& , nos etiam (latura conllanri a , fic benefi-
tuitus eto
videantur efil collata ; Se futura indubitanter cis ciorum ubertate padamus. Minus cogitant , qui
prxilcmu$,quosputcritorurarmmcmore$fuiHc obficuris Principibus ,
Se verfatis in mediocri
mirnnfe fienfirrimus; Noveritis ciiamdivina pro- + actione fucccdunt. Nos talis ^rzcdlit , ut exqui- * Ed. Nie-fc
videntia fuifle dKpofirum , ut Gothorum Roma- litis virtutibus ejus fcqui vefti^u debeamus. Qua- Ac «“ 9 "r; - ,

Gifn‘ *****
norumque nobis generalis confienfius accederer; proprer quod , aufpicc Deo , ditium fit
,
gloriofi
& voluntatem fiuam ,
quam putis pedoribus olle- domni avi notori iu vobis nuntiamus ordinat ione
rcbanr, i juris etiam jurandi religione firmarent. difpolitum,ucGothoruin,RomanouimqucmRe-
Quod vos recururosclTcmimmc dubitamus tem- gnum nofirum fiuavilfimus confienfius accederer}
porc non amore ; nam a vobis poruit inchoari,
, fic ne adverfis rebus aliqua poflit remanere fiufipi-
quod prxvcnti longinquitate (equimini. Condat cio , vota lua (aeramentorum interpofitione nr-

enim cxccllcntillimos Patres tanto amplius polTe marunt , fic dominatum notorum umo gaudio fiu-

diligctc quanto majores honores i exteris ordi-

,
bire , unquam fi vel illis domnus avus nofter fia-

njbus vili fiunt accepiflc. Sed ut primordia noftra, tali forte non videretur fubrrachtstnc Colis linguis,
&circa vos benignitatem pollicis agnofccre quia
(
fcd etiam imis pedoribus probarentur effe devori.
decet Curiam vetorabcnenciis introire ) iiluilrem Quiid fi voS, ut opinamur , libenti animo fimilia
• Edit. Ac.
*Sigifmcrcm, Comitem notorum vobis cum his feceritis, harum portitores fiub*ooteft itione divi- • Edit. Acc.
qui diredi fiunt , fecimus (aeramenta prxftarc : na vobis fecimus polliceri, Julritiam nos xqua- &
j»T»t quia inviolabiliter fiervarc cupimus, quod publi- bilem clementiam, qux populos nutrir , juvante
{«MIDI. ea audoritaic promutimus. Si qua autem a nobis Domino , cutoodire , Se Gothis Ronunifique apud
potoulanda creditis , qux vetoratfecuritaris incre- nos jus effie commune, nec aliud inter vos efle di-
menta ultiplicent, indubitanter perire commo- vifiutn, nili quod illi labores bellicos pro comma» f»U* mmmt.
niri
;
quos ad fundendas preces nos etiam vide- ni utilitate fubeunr ; vos autein civitatis Romana:
mut hortati. ProiniiUo potius eto UU, quam com- habitatio quieta multiplicat. Eccc ad * condLtio-
* A < ***
 *

n6 Cafiiodori Variarum
nem clcmeptUfisum fac ramenti inclinando no- fiquantnr \ nec non per Comitem iis inter*
(trum eveximus principatum ; ut nihil dubium, pofitO Sacramento fidem Jfondet.
nihil formidolofum populi habere pollint , quos
T rajam
txtmplnm.

Dro luti
beatus noder audor enutrivit. Eccc Trajani vc-
Ori clarum fa-culis reparamus exemplum, * Jurar
vobis, per quem juratis;nccpocel1 ab illoqumjuam
V Olui flemus quidem domni avi noftri Ion*
gxvx yitx gaudia nuntiare; fcd quoniam di-
ligentibus dura condicione fubtradiis cd, nos he-
falli , quo invocato non ficcc impuni: mentiri. redes Regni fui, Deo libi imperante, fubdituit ; ut
tmpHme uttn-
•fci
Erigite nunc animos , Se Deo propitio , meliora fucccllionc (anguinis fui beneficia, vobis Ifccol-
femper optate ; ut ficut a duritate potedatem Re- laca, taceret efle perpetua: dum nos illa & augere
giam inchoavimus , ita tranquillitatem Deo placi- & tueri cupimus, qux ab illo faCta efle cognolci-
tam fcquentibus temporibus exequamut. mus. Cujus ordinationi adhuc eo fuperilirc in
Rcgiacivitate ita facraincnri intcrpolitionc eun-
a J«r»r vobi» perquepi jurati*. Pro intellcvhi hujus dorum vora fociata (ane , at unum crederes
loci vide qux in luperiori cpiftoU annot ivimos , quibus
promittere , quod generalttos videbatur; opta-
adjungere libe* verbi Plinii in Paocgjrico ad Trajanum
ad pusfurinduni Piiucipi , & a Principe Confutatum
re. Hoc vos fcqucnces exemplum , pari devo-
iacuntc prxftUum pertinenti j • Ac<*ed:i a-1 Cenfulit Icl- tione peragite ne quid a prxfcntibus minus fe-
: .

1 nn , adigendam te praebe* in vctfe* Principibus ignoj videamini , .1 quibus creditur rotum fimilitcC
ei fle
ta , n Hi cum furare coecic-ot «lior j & paulo poU : ejuso-
pofle comjderi. Illum verb Comitem vobis feci-
cti jm fedent lianti pizbuit fut|ursnduin, 6c ille jurarlr,
mus jurata voce promittere j at ficut nobis vc-
crptclitc ,
eapltnaricque vcibr, quibus caput fuum.do-
ntuiu tuam, fcfcicnter fefellillct .quibus jp patet poli i x
druni animum dcvotiflim& proditis , fic optata
voti jurari relitam Imperatori a MagtftratJout , i Se na- de nodris fenfibus audiatis. Recipite itaque pro£
to i ibus populoipfo.,
a C °/J. perum vobis femper nomen , Amalorum rega-
lem profapiem, blarteum germen, infantiam pur-
* EPISTOLA QUARTA. puratam per quos , Deo juvante parentes noflri
,
:

decenter cve&i (lint , 8c inter tam ptoiixum ordi-

Univerfis Romanis per Italiam,& Dalmatiascon- nem Regum fufccpcrunt femper augmentum.
(lituris Achaia: icus Rex. Credimus enim de Divinitate propitia , qux Ma-
jores noftros dignanter adjuvit , nunc quoque

Scribit fe Gothorum Romanorumque {aera-

gratiam fux dignationis impendere ; ut
nobis &
regnantibus bonarum rerum frudus dulciflimoi
menta pro munimine adepti Regni fufee-
oderatis qui fub nodris parentibus copiofa vir*
5
fijjt > &P cl ** * M eadem prxficnt .
tutum laude
,

floruidis. *

H
fe
Onorabile credimus indicare , quod fama
potuillis ccftc cognofcctcsjure (iquidem de
bene arbitrabitur «(limarum , qui Regium me-
EPISTOLA SEXTA.
Llbcrio Prcefedlo Galliarum AthalaricusT^c**
Difmtat tfi
retur alloquium quia dignitas cil fubjccti affatus
: ^
/•V® meruUTe Dominantis , in ea pra-fertim caufa , in
t ui mtrmffi RenHnti.it fe k Tfjeoiorico , dum adhuc vive
qua omniuin corda fic videntur cflfe follicita , ut (i
ret Regno donatum ; fibitjuc Gothos Ro-
non cognofcanr ptofpcrum , credant femper aJ- ,

verfum. Nam qui audit mutatum, novum nihilo- tnanofijue fidem fub jurisjurandi religione
minus formidat imperium. Et revera nefeio quid promi(ijfe. Tum petit , /st
qui verfantur id
*
triftccrcditur cogitare, qui tarda' inter initia be- G alliis , illos imitentur,
nigna promittere. Quapropter locum linidris
cogitationibus arawitautcs , aliter de nobis non Cimus animum vedrum de obitu gloriofe 0mlti4
patimur eredi
rentibus xflimari. Et ideo,
,
quam quod de nodris potuit pa-
quod Divinirate prp-
S
gari
memorix domni avi nodri acerbo dolore fati-
dum omnia bona graviter defleantur amiflj.
^rxviiir d*-
ftnauv amif-
;
pitiadidum
domno avo ooflro fcU- fit, gloriofo Pius enim ‘queritur dUm dominus defiderabilis £*•
,
lt*
tam Gothorum, quam Romano-
citcr ordinante , abrogatur. Bxpedit autem (ludio pietatis affliclam .

•MS.A..V rum prxfcnrium pro munimine * indepti regni mentem compenfativo remedio confolari quia :
tmpti.
fatra.nenrafufct pimus , quod vos quoque fadu* vixfentitur antiflus, coi non fucccdit extraneus.
ros efle libcwillimc judicamus ; ut qui fideles pa- Sic enim , Deo (ibi imperante profpexic ,dutn
,
rentibus nodris exritidis , nobis quoque funili edet Se pod fata providus , ut rcgiombiu fuis pa-
Su i r dili-
devotione parcaris Suaviuseniin diligit heredem, cem relinqueret , ne aliqua novitas quiet i turba-
git htrt.itm ,
qui beneficiorum recordatur audorem. Sed ut ret.In feliam Regni fui nos dominos collocavit;
«f»i l>tn>
fi

turum recor- vobis benevolentia; nodrx jam nunc integritas quatenus decus generis , quod in illo floruit , in
danti tn.h- iqnotcfi.it , jutisjurandi vobis fecimus religione fucccflores protinus xquali luce radiaret. Cui
r<M. promitti, quod nollrum pollit declarare pro- & ordinationi GorhprumRpmanorumnuc dcildcru
policuin, Se fpem debear muni coeundorum. convenerunt :ita ut fub jurisjurandi rcli^onc pro-
mitterent, fidem fe Regno nodro devoto animo
EPISTOLA QUINtA. fervar uros. Quod ad illulhis Magnitudinis vedra: ,
notitiam credimus perferendum ; ut ab his ,
qui
.
Univerfis Gothis per Iraliam condicutis Arlwla- in Galliis Regno pietatis nodrz devoti funt,fimile
ricus Rex. proferatur exemplum ; Se ficut animos nodros
Cicca fe ininores non defideram cUici : ita pati

Theodorico adhuc fuperflite, conditione teneantur allritti.

Significat fe ,

omnium Sacramenta in Regia civitate re-

cepij/e ; & hortatur ,
ut eorum exemplum

Digitized by Google
 t

¥
Liber O&avus. 127
eris , noftris libenter aufpiciis ; dr Rex exleftis
epistola septima. humana nobis regna conhimct ,
gentes externas
atterat peccata abfolvat , confoltdt r Se confervet
,

propitius , quoJ parentibus noflris dignatus cll

Univerfis Provincialibus per Galliam condituris
Aihalaricus Rex. praedare gloriofus. Quapropter Sandlitas vclkra
Provinciales cundtos admonear , ut inrcr fe con -

Hortetur ,
ut Gothi Romani) , & Romani coiJUm lubmes, Regno nolim per omni. ,! c .
Cotht, vicifim ,urent 1fe fidem Regi
*»“' P™*»*- Cup.musmrm in lobjecli.
J f. «• ^ fidcin tepetm * quam larga pullinius nictare mu- .

prxjtiiuros. ncrari.

memori* dotnni pro « Ad Pratlaciatium potni* convenit a funitionetjni-

L f
icet glotiofx
excellentibus meritis irillis v.bir viJcerur
:
,
...
orcefus tamen quia ille humana condmonc de-
avi noftri

1
«n A<H G«lli„,lib. r c..». .eei„t.
ruam dent , de incilem hanc nobis aaa.u-nt.
„„„ ljUil Ubri»f,J).,ci«) fe.ipum fri.peiperrii, 1«.
Quimquin

cubuit , ad continuandam gubernationem , quam g„ or , f #r„,

lingularitcr geflerat , nos reliquit : ne damnum
boni Principis fentiretis
,
cujus vobis nofeitur
regnare progenies. Nullus enim apud nos per- EPISTOLA NONA.
* Atii T*i. dit , *quod illi paruit : fcd duplici largitate muni-
,
* Tuluin Viro Patricio Athalaricus Rex. Alii,TJt*-
fici & illius debita reddimus & futuris obfcquiis ,

mutuamus. Atque ideo

beneficia ingenita pietate
nunc vos convenit devo-
fidcin prifti nam majori Iffi confertur Patriciatu» dignius pracU-
,
Bmr fnfri tione monftrarc ; quia bene profpicit tebus futu- rifqae laudibus un.i cum Genfemundo
ni rtbiu fn- ris , qui Regnantium fervit initiis dum ipfc Se in :

imtu, tfHt Re- reliquum perfeverare crcdiiur qui primordia fo- exornatur.
,
putmtmmftr- -

vctc fCIi t in, r . Indicamus aurem , favore divino

»« tmniM.
cujn regni culminajjcrvcnircrous, omnia nobis T regendos populos idoneos efficiam,
Icet ad JF.

(ic felicia, fic tranquilla ccllille ,

urunumloqui L/ quos ad auguftom
w culmen Divina provexc-
crederes , quod generalius infombat ;ncc puta- rint (quando nec xras impedit , ubi fefe potentia i

retur humanam , qubd tot vota ingentium popu- cxldlis infundit ) tamen ad relevandam H rrcnrif-
lorum nihil probata funt habere .contrarium. Un- in: rioftrx xtatis follicitudincn Vifun cfl te ,

de vos quoque prxdicla convenit imitat i, ut Go- virum prudencilliinum convenienter aihiberc,
chi Ronunis prxbcanc jusjurandum , & Romani quem conilae etiam domni avi noftri t radat - i

Gothis facramcnto confit ment , fe unanimiter bus jugiter , & laudabiliter adhxlitfe. QuW fi

Regno uoftroefTc devotos; quatenus & nobis ve- dignum fuit hoc illum talem ramum jue tacere;
ilea finecritas laudabiliter innotefeat , Jkadquie- quanto magis nobis convenit fotarium quxrcre» . gj
tciu vcllram proficiat inviccin promifia concordia. * quo pro adolcfcentix fiorcdccenter adhuc pofliJ-
1H J
Eat inter vos legalis mifla tranquillitas i potior mus Magna eil enim infiniraque pm-
* indigere ? *
Ed.Ac in-
minori non fic infcllm. Habetote animum paca- dentia, quam nemo Ite aiTequitur, ut eam r\on ne- *«*?«*.

k
tum, qui bellum non habetis externum: quia pri- ceflaric , iSc pctalios quxrcrc videatur. Senes ipfi
tn “‘ n n ^ c no ^‘ $ ploere poterit» , fi vobis hac ra-
' confiliis fapicnriam d jfcunc, Se i mann i s in com-
Grui
i(Cu} .bOnC *pro{picitis. mune quxritur , quod
kminr nm omnimn
nnn.< pro nmninm utilitate rr^_
iirilir«ri* era-

flatur. Solarium curarum frequenter libi adhi-

EPISTOLA OCTAVA. bent maturi Reges , Se Irinctirtcliores xJliinantur, Rff „

f» foli omnia non prxfumunt. Q^-Sd (i longxvi iJi «. W
Vifloriito Viro Venerabili , Epifeopo AthaUr domini fubjcAorum ingeniisaijiwjntur conful ,
P i\ li
•

te relaxamur xtatis notlrx breves ferias ; ucfuii

om
''V
nm
tkttl Rex.
r
incrementis devoca profpccijs, robulliorai Iin- f
Renumi.it frTheodorito manno fMeetsiffe.THm P«'' pondera rulliucnja conforgat. Arqne ideo
or.n iunibut fe eommend.tns t oetit ut
tc.cmnfivoK divino , fugy.-ftn pwfcnrali. Pa-
iffius ,

\
r* . ... tnciatus evehimus ; ut pro Repub. nollta rracia»»- s
Provinciales cunctos ad fdem Principi fer- tem fedes cclfa fublimct ne fcutentia falutaris, :

vandam cohortetur'. cui decet humiliter parere , i loco videatur venif-

fc communi. Hicefthbnor, qui Se annis conve-
E fide atque conflanda tales funteommo- nir & in pace rcfplender.
Hunc illa dives Gix-
D! ,
nendx pcrlonx, qua: defideriis humanis di-
Vecfa fotte quatiuntur. Vos aurem , quos fapien-
eia
,

qu* nUilugiotiolrilimo do nno avonollro

,

debuit, gratificata perfolvic velavit fortes hume- • :

tia (umos efficit , Se mens rcligiofa confolidar, ros chlamydum vcltis: pinxit furas feneis calceus
« ad Provincialium potius convenit adunationes ille Romanus ; Se dignanter* vifus cfl accipere,
•Gr.kCoJw
Jnfl) debitor
•D »niri <fou juftc debitor fit alieni arbitrii , qui quod fccognofcrbacalfumerc per honoretn.Cref- jttjfm.
ft 4litni.tr- a pluribus meretur audiri. Quapropter faluun- ccbar vifendi lludiuin Eois populis Heroem no-
butii i». 4 tes veneratione qua dignum cfl quod vobis qui- litum dum nefeio quo pacfo tn cum qui belli-
Jm tmm ^
, : , ,
,

^ Cm marorc,n indicere , tranlicum glorio- cofus creditur , civilia plus amamur, Hic igitur beliittfZ crt-
mmr4
ItrtLdn' Tl
(x mensori* domni avi
’
noftri cum dolore maxi- honoris lemuncrationc con-cruus
-

pro e teris
f
mo nuntiamus. Sed Ul le porc(l*ve(lra triftitia partibus imicftfT» devotione laboravit ; Se prxlla- 0 1 ** *>**»’
Imr '
temperari quia nos in (ede Regni fui , Divinitate re cum fuis parentibus Principi dignabitur obfc-
,
propitii, collocavit ; urin totum dcli.lerio vrilro quium ,
qui cantorum Regum >uerat llirpe pro-
non videatur ereptus, qui vobis confurgit in fuc- creatus. Sic fe magnorum beneficia fcmperexcol-
ccflionc reparatus» Favete nunc orationibus fa- luat ; ut fic quibus imperate ncqucunc ,
jura ve-

'Digfeed by<
 128 Caflfiodori Variarum
*C,r. Coj. nerarionis imponant.* Diliguht omnes fui prove- riam pertinere. Primum , quod Inter nationes
Diligit me-
ctus fcinper auctorem ; Se mortalitatis jura nef- eximium ed, Gotliorum nobililfimadirpc glo
mor mentfm. riatur,qui mox ut inter patentes infantiam reli-
Alerut it*tie
ciunt, qui beneficiis non tenemur. Sed longum
llatim rodes annos ad facti Cubiculi fecre-
cll de ejus gloria fuffc.icntcr loqui, quem fingu-
quit
jwa ntfcivt, ,

ta portavit agens non ut xtas, fcd ut locus po-

ijiii i' meji.. ii larem geniibus fecula faconda genuerunt- Iplius :

i. /metuntur.
te labor inftiruir, ut nos minus laborare deb a-
rius cxpjtcba". Nam licet omnia Regum obfe-
mus. Tecuin paiisccru , tccum belli dubia con- quia fub c&u elapcragenda finr ; illic tanto rimo-
quod apud fapientes Reges lingulare ris ampliis acquiri ur , quanto proximus plus
g mi*.
r
ferebat
ad omnia fc uretibi pe- haberi!.. * Asduum nimis cll , meruilfe Princi-
munus ed, ille follicitus

Tu ramen nullos rcfpon- pis fetrctuin , ubi fi quid cognofcirur prodi , vd

ctoris pandebar arcana.
ludebas ambiguis. Amadi in audiendo patien- ab alio formidatur. Has procellas inoJcra'or fui
lis
fxpc que ad eam fine olfeniionc tranfinilit charus Summatibus,
tiam , infuggcllione veritatem :
:

Collegis femper acceptus; iit jam tunc niagnx feli-

fa fb pervenerant, • redi dudio corrigebas; ic,
citatis videretur efic prxfagium, gratiam meruif-
quod rarum confidentixgenuscft, interdum re-
bitebas contra vota Principis , fcd pro opinione le eundorum. Cujus urcorpit xtas adolcfccrc, ce-

Rectoris. Patiebatur enim invictus ille prarliis pro ncrique anni in robullam g-ntis audaciam condu-
fuaftmu fuperari Se dulcis erat jufto Principi ra- rari,adexpedi ionem di redas cll £ Sirmienfem ;
;

tionabilis conrrarictas obfequentis.Art.a nunc fu- ut quod ab illo Martio viro didicerat verbis, in
blimior;ultitiam,quam ferviens diligcbas.Ollcn- camporum libertate mondraret. Egit de Hunnis Tuiti dt tttm-

dc tc illius effe difeipuium , qui nunquam labora- triumphum, & emeritam laudem primis ""[frimmpH
inter alios

vit incaffum: juchls Anulo generi, nubi litfima tibi congrellibusaufpicatus ,

neci dedit Bulgares toto
* 5
Alii , c»»-
fada *confoeia, Omne fiquidem bonum Regi* o.bc terribiles. Tales mittunt nodu cunabula r</>
.firtia.
fuadere debet affinitas. Acturus csconfaera pru- bellatores: fic paratx fune manas , ubi exercetur
Omne bonum
dentia, ut laude morum faltigium contigiflc vi- animus. Nairitusinotiofofcrvitiolaboriofosfu-
Regi* debet
begit Se quod exercitatione non didicit * virtus * WS. A. 8*
juadrre *jp- dearis e xcclfum. Exrat gentisGothicx hujus pro- ; ,

manus propria complevit. Rediit fubiro a i Pr.n- Ac.wrm

nitmt.
bitaris exemplum ;Gcn(cmundusiUc toto Orbe fmM‘
Grnfemndut cipcm veteranus, egtdlus primaevus ;ur non pa- '
cantabilis, fo!umam>ishliusfadus,tantafc Anu-
*
lis devotione conjunxir , ut heredibus eorum <u- <at is obfequirs , fea armis femper fluduififc erede-
LmftFlm,
& ejm /nie- riofum exhibuerit famulatum , quamvis ipfc pero- rctur. Hoc timaror ille adluuin, & nonorum re*-

grii*t. retur adRegnum.Intpcndcbat aliis meritum fuum, munerator infpiciens , vigorcai illi Regix domus
& modctatillimus omnium quod ipfi conferri virtutis contemplatione commHttjut quem in*-
,

poterat potias parvulis cxhibeb;r. Arque niofuni bella probaverant, fortilfiini Regis con-
, ille g
ideo cum noft' oium fama concelebrat : vivit fcin- filiis inifccrcrur ad invenienda fubtilis , ad im*
:

per relationibus, qui quandoque mori ura con- plenda robuflus, ai celanda tautifiimus. Egit lo-
tcmplit. Sicquamdiu nomen fupcrclt Gothorum, cum meriro publici fccrni. ipfoprxlia.cum Cum
fertur ejuseundorum attedarione prxeonium. ipfo negotiorum xquabilia difponcb.it ; Se in tan-
XJmlc iascftdc tc meliora credere, quem noitri tam fc fimiiitudinctn ejus cogitationis adjunxe-
-condat genetis affinitate gaudete. rat, ut tau is recognitis, quod ille velle porerar,

illefui fponte peragebat. Defenforem omnium

fuis trailatibusadjuvaba. ; Scminillrando conli-
* SicD. Ambroficv deThrodofio: Dilcxivirnm qni ,

magis arguentem, quam adulantem ptobaiet. Sic Am-
mian. Marcill. Pag ff. xjy. Et^l. Suctoo. hiO&jv.
cap, j«. Et ia Tiber.c.p. }i. Epiphanes apodEnno-
d:u'> Nemo ut Ecclclir Principem .idntoncrc timeat
: fi
lium, regebat ipfc Rectorem. AJmoncr etiam ex-
peditio Galluana , ubi jam inter Duces direclus,
Se prudcnuamfuajn bellis. Se peri, ula pro nprif-
fimus ingerebat, e Arelate cft civitas fupraun 'as S e'*tr*P

prober e runtem. Sk lofuEpill. ij. Videlupra lib. 6.

nmn. Juert. Rhodani conditura, qux in Orientis profpeidum «i"4-
f.
tabulatum pontem per nuncupati fluminis dorfa , ,

EPISTOLA DECIMA. Hanc &hoftibus capere. Se nolitis

cranfmittir.
defendere ncccfla.ium fuit. Quapropter excitat*
Romx Achalaricus Rex. funtGothoium F.an orumque validillima t6pc-
Senatui Urbis
ftatcccnamina. Affuit illic dubijs rebus au iaci* «
Candidari : ubi tanta cum globis hoftium concer-
Eximi* fjcinor.i Tulum exponit , & feribit
tatione pugnavit ;ut 3e inimicos i fuis defi. feriis »
Je eum <td P.itrici.tlus tulmcn «moveret , de vulnera fadlorum fuorUrn figna fuf-
vulnera, inquam, opinio infeparabilis, r" fnrr*
evexiffe.

M cipcrct
fincafilttore
:

prxeonium propria lingua virturis; P'*

,

H
' **
Abctis.Parrcs Cofcripti.unJegtpriofo Prin- qux licet ad prxfcns pcri.ulum ingerant : rcli-
cipi gratiam referre debeatirquando prxccl- quum tamen vita: tempus exornant. Eget enim

fo viro Tulun* , Se nodra affinitate fulgenti, ve- allipularoribus corpus illxfum: quxritalios,qQi
liti Ordinis contulimus dignitatem. Auchis ed vifa divulgent de forrirudine ptobata non ambi-
:

enim pacis genius de ferri radiantis ornatu ; nec g qux tali teftimonio comprobatur. Condi-
tur
,

difeinda jacet roga , jam procindualis effeda. ctus virorum fbnium mutua tel* repulit ; nec
Ante vobis contulimus honores, fcd nunc ipfam femper rutus fuir , qui cu.n nilmcrofo hode con-
* elide*
ereximus dignitatem. Pet omnes c(l nimirum tendit. Unius fotfiran itdus folerccr * cludirur :

n*r*
fplendor refufus, quein prxfcns potell habere Pa- qui mulris reditit , a parte , qua non credidit,
tricius :
quando iliacfl natura putillum luminis, vulnus excipit qux in tantum ei funt gloriofa,
;

qux refuccr Se proximis. Sed quamvis fit vobis quantum tunc habuere periculi. Juvat igitur for-
Ktnra; nr0; ‘
norifiimus Candidatus, qui domni avi noflritam tilfi ni viti narrare quietum felicitatis exemplum r :
f tr
^
claris ac diuturnis adhxlitobfcquiis: tamen juvat quia non cd in Duce petfcCla busaflerere femper jfl,
rtrt

illa repetere , qux conflat ad lnflitutoris ejus glo- anxios Labores. Miuitur igitut, Franco, &But- i,mfre*nut$
gundo l*btru»
 Liber Oftavus. 129
gundio decertantibus , mrfus ad Gallias tuen-
•MS.A.ed- das :nc quid* adverfa manus prxfumercr, quod EPISTOLA UNDECIMA.
(0trfAlitu. noder exercitus impenfis laboribus vindicalTcr.
Adquilivit Rcipub. Romana: aliis contendenti- Senatui Urbis Romx Tulum Vir Illudris
bus abfquc ulla fatigatione provinciam ; fa- & * Patricius.
dumcll quietum commodum nodtum, ubi non
habuimus bellica contentione pci iculum.Trium- fiort.Uur Senatores ,
at Re$i gr&ti.is rtfc-
phos line ptlgnu line Lborc pjlnu, linecide fjM qnodjb co PutritiatM honorem
vidoria. Tanrum creo erus elonx debemus, •
. r •.

quantum utilitatis acccoimus ; quem Sc ille arbi-

ftm usfutri .

ter rctum largitione reddituum judicavit ede pro-

fcquendum ; ut ibi fieret dominus porteflionum, Onfido , Patres Confcripti , qub.l agendas
ubi utilitati publice procuravit augmentum. A- optimo Re^i gratias , omnium vcftrum dtt-
quilienfcs quoque ccmpedates inter cjusprofpc- dia debeant concitari quando provectum meum
:

Vifirtmtn* ra jure memorantur: quia diferimina dum felici- excogitatum nofeitis pro utilitate eundorum. Ar-
dum ftUtitrr ter cedunt , fuavitlimx memorix fenfuin rdin- que ideo alacriter excipiendum cft, quod necefla- ,

ttium , fuA- quunt. Cdm ventis (xviemibus furentem pe- rii fuiffet optandum. Omnibus quippe utile cft
^
tijpmd mt- Prindpum
.
lagum fpuma tcftarctur undarum, diu jadatutn judicia fcqui :fcd ipfc facit propria,
m°ri* Itufmm ‘ ‘

navigium tumens fiudus abforbuit, nullum re- qui gratanter fufeipit aliena. Retinetis me Sena- qui.
rtitnquunt.
linquens forti virofolatium, nilitanmm remigia tus(emper fovifle catum fcd nunc maximi, cum :

brachiorum. Tunc ifte nautis pereuntibus cum vellrum videor intrare collegium. Aflumpeiodi-
charo pignore folus evafit. Ibi amor piidimi Re- gn tatis Ordinis* vedri nobis gratiam duplicavit: *Ac .bnu.
i

gis, ibi meritum probatum cft per iditantis: quan- quandome inter eos clle fcntio.a quibus me ama-
do Regnator ille vix lactori condirutus , ut cum ri poffc confido. Accedit etiam illud animi veliti
exitio prxvilerct eripere, undas iterum delide- gratifiimum pignus, qubd Patriciorum * genius Ac. ge-

rabar intrare. Tunc cjusjpcricuUformitUvir,‘qui per nos condat credas quando nemo gentilium:

faluri proprix timere nef civit. Nonne vobis , P. in vobis putavit abjcdum,quod in me rcfpicitho-
C. afpcris catibus divinitus videtur exemptus, cui norarum. In expetendis quoque honoribus apud
prxfcns parabatur eventus ? Hunc itaque virum, gloriofx memorix Theodoricum principem Re-
bellis exercitatum, felicitate clarum , prudentia gura mea vobis fxpe vota conjunxi ; ut quada n
comprobatum , quod Deo aufpicc dictum iit , ad ptxfcicnria talia videar prxmilitfc , ad quos m=
• Ac.
f* Patriciatus *orxfcntalis culmen eveximus. Fa- cum gloria decebat intrare. Confiicmijs illui C*uft4m»Hd
fmutiu vete nunc aufpidis Candidari, viris nodrisli-& expetitur , ubi pod collara beneficia fdlinatur.
j|
bertatis atria rcfcrarc. Convenit gentem Romu- Sxpc Confules, fxpe Patricios, fxp; Prxfcdot
leam Martios viros habere collegas. habita inccrcclfionc promovi : vobis impetrare fcuftjkiu-
conrcndcns, quod mihi ardui poruilTrm optare, tur.

. Atjcm nimi.cn, memUfc Principi,

fcc.cn.rn,
Cunpudetc nunc , P. C. mei. aufpicil. , qui™-
ubi fiqoid cogaofcicur prodi , rei ab alto formidatur. dns favi femper hononbus. Vultis Icire, qua vos
Silentium omnino lervandum ia confilio , quod vim atfcdionc Compledat? InfertUS dirpe Regii VO-
habete vis aut ufum. Alexander cdin arcanas quafdain cabulum vobifeum volui habere commune. Vivi-
littcras Hephxltioni Icgillct , detradum anndum ori
cius admovit i qujlquc Ubi id uaum putet , fle limul
K
Dco propitio fcCUrl j&, quod cd feiidft-
mum*fuav,tat.s genus,..
cxulurc cum hbens ve- — G *
‘GrSCui.
jnconfilium IcAuscu .psfilTcIaufatn a Principe ligna-
' -•
(uiuquc. Is Pcrlarum mos fuit , Bt nemoo
—
contiliorum dns. Srudete , ficut femper, prxdican moribus
conlcius eflet , prztcr Optimates taciturnos 6t fidos : Ronunis, bonorum aduum fornum fubalra &
ficut it apud Romanos. Notabile illud de Eumene Rege, quiete perquirite. Inrered nollrx glorix , ut quo-
qui cum Romam veoidct,6c Regem Pcileu in Senatu ac-
rum numerum auximus , cos propitia Divinitate
cufallct , ac de toto bello cum patribus dclibcraller , in
prxfenria niliil , prxtcrquam fuifle in Curii Regem ti-
tueamur.
ccqulfquam pot uit; bello denique pcifc&o quaeque di-
tia ab Rege «quxquc rctponfa cflem emanavere. Mira
diuturna (ilcntii fides. Bt*))'.
EPISTOLA DUODECIMA.
a Sinnierdis Pannonia quondam (edes Gothorum,
* Aratori Viro Illudci Athalaricus Rex. •MS.A.O-
fupralib. j.Ep.ij.jF* r -

rtiin.
Atclatecdcivitasfupraundas Rhodanicondituta.
:

Arelatem Gallulam Romam vocat Aufoniu* qubd , Plurimum fltm, p.Urem iUC Uudxt obclMHCn-
r
cflet& cclebcrtimui»#topportunilliinuni emporium : _ 7 _ .
‘
.

quibus commoditatiboaduvitatus Conftaotinut tptan- tixm i £? illum Comit IV X DomeJtlCOTUm

sus , qui tempore HUoorii Junioris Imperator in Bri- boMOTC deCMAt.
ranniis declaratus mK, Arelate fixit fedem Imperii (ili,
ftataitque Conftantinam urbem vocari. Extat autem . .

ejuflem Imperatoris de Arelate conftuutio quam no-

,
T) Erfechonem nfccfianarum rerum COrtlple-
eat Tofep. Scaligcr, vir totius antiquitatis pcritidtmoa, A ram effe judicamus , fi quemadmodum eli—
In luis Aufonianarum lcftionum libris. Brojf gendo virum magnificum PatriciMm armatx Rci-
’ d
J
int atlc " ore P r « on5um r o P™
*
li.°^ ua
-
’
rirr
?‘ ita 8c de fociando ei litte*
P ub. parti rprovidimus .. :
.
tis. Vocat auctor vulnera corporis prxeonium Itnc al- * ‘
_ . Tintt
fcrrorc , quemadmodum foUs liaris vocem tribui- IJ™» pcrituCmo cqnfulamus. Decet emra tra*
mus & dkinun f.dera clamare ,
,
U
aves loqui fata: datores habere dodtflimos,qmbus pocelfcs him-
quibus adjicere libet elegantem Ammiani Marcellini m» committitur ; ut, nullo dcfcdu
impediente cfu.biu p*tt-
locu.n de Juliano Imperatore loquentil Si noAurna :
meritorum , provifa Rcipub. Utilitas CXplic?Oir. fumm*
luinic. p..a,ffc». «occ
AUj fant honore , „* ui (c or rii n .ri. rprovLlionc
tilia rcllari, ptofedd ollcndetcnt inter huac « quof- ..
,
- „run:* •
.

J,n, Principe. m»Wn.in Kre ir. . quem «...nc.oln-

componunt: de generali autem fccuntltc folllm--
pt uibus ne ad nccefiatatcm quidem iadulUilc naturae, to talis aliociandus ruit, qui parem in luis ltuduS
** non haberer. Neque enim adhuc rainiis proba*
R
 - »

130 Cafliodori Variarum

<us agnofceris, licetprimxvus veneri* ad hono-
res. Advocationis te campus cxctcuic : te iu- EPISTOLA DECIMA TERTIA*
culmen elegit. Namitainrratc luk
•dicii noftri A
quamvis ampla profdfto litterarum , ut tuum ihi Ambrolio Viro Qua: l tori At halari eu s Rex.
*
*Jor. id cft, confcncfccrcnon patctttnut ingenium. Aufpi-
fJwftm*. catuses militem, cum implercpotuctis*.cogni-
* Mu Itu Uudihnt eum effert ; eo quo:! multM
Jur.idcft,
• rorcm; & quamvis ruberet de eloquentia pro dc- dignit.it es Jub Theodorico Jjpientrr .id-
Juduim.
fenHone dicere: fuadclmramen acquiras judican- Tum Slufjlurtm ilii
minijlrxvuit.
da profetre. Probatum cft , quid urili caris habeat
confert.
moribus armata facundia. Nam licuc pcmicio-
fum cftdo&os prava fuadere fic faluui e munus, :

'diin veritatis terminos difertitudo nefeit excede- F citrus cclfa confccndit , qui fcin paulo rnV SteHn“
re. Sed ut merita tua exemplis potius laudabili- S noribus approbavit Jc certo procedit verti**
bus aderamus juvat repetere pompofam legatio-
,
g io . qui gradarim de/iderio potitur accepto. Sine Umimnbm
Artt" 1,^«- ncm > quam non communibus verbis , fedtor- merito liquidem remuneratum putatur omno, apfrdavtt.
*« ./»» nUm fcnr {.J^queutix Huminc pacgilU.Dirc&us enim
j
qtkxi fubitumcft nec * inexplorati fufpicionctn »MS K.mtx*
:

Tbnjtneh de partibus Dalinatiamm ad domnum avum no- refugit,quod repente proventi i:. tonrrd,om- fimetum.
ftrum, fic ncccflitatcs Provincialium , fic utilitates niaArlibcrarafunrrobufta ; & totum boim a:H- Oumtdtlk
publicas allegabas ;
magna cautela
ut apud illum busobtinu ille creditur, qui poit documenta lau-

follicirum , S< copiofus clfcs , & faltidia non mo- darx militix promovetur. Duduin inter gymnalia
veres. Abundantia iiquidero verba cum fuavifii- litterarum adfeitus ab illo infpe&ore meritorum,
ino lepore defluebant ; «S. ciim finem faceres ,
ad- qui judiciis fuis etiam lutura prxdiccbat , Priva-
luic dicere qtxrebatis :movendo, delectando tarum Largitionum fafeibus prxfuifti fufeipiens :

implebas magis veri orneoris nifuin cum jam , patrocinium meritorum, ita gratiam Dominan*
caulidici deferuifle* ofti ium. Genitoris quin- tis auxilii, ut tibi fxpe committeretur, quod di-

ctiaru tui facundia & mot ibus adjuvaiis , cujus te gnitas non haberet. Qutid fi laudabile cft , vel
eloquium inllruac potuic , etiamfi libris Vete- mediocribus efle honoribus parem ; quanto prai-
iu n non vae a/fi? s. Erat enim, ut (cimus , egregii ftantius vicifle moribus Aulicam dignitatem?! Lee
litteris eruditus. Et ut aliquid ftudiosc exquili- cum tu fub tanto Judice laudata peiagcres
,
gra-

gtrr un ta un * dicere videamur , lias primum , ut frequen- tiam quoque loci alterius inv cnifln. Dfaaiionibus
*
*
rr/v., r ir tior tradit opinio , Mercurius repertor artium enim probaris adhibitus , cum fi: oHenfionibus
**»»« multarum volatu Strymoniarum avium collcgifle alter expulfus } & ita (ufpenfum honorem tuum
memoratur. Nam & hodie grues , cum clafie con- fullinebat ingenium, ut Palationon lineres dccflc
F ‘ R,P*-
fociant, alphabeti formas , natura imbuente, def- Judicem , cujus ad tempus abrogatam cognovi-
•

cribunc quem in ordinem decorum redigens, vo- mus dignitatem. Non lunt imparia tempora no-
calibus confonantibufquc congruentct admixtis, ftra tranfaiftis. Habemus fequaccs xmulofque
^
viam fepfualcm repetit , perquam alta petens, ad Prifeorum. Ecce iterum ad Quxfturam * com-
Penetralia prudentia: mens pollic veloci Ili ma ncr- means evenit ingenio. Redde nunc Plinium , Se
•v '

VCIV rc * Hinc * Hcllcnus, m&or Grzcorum plura fume Trajanum* Habes magna , qux dicas , fi 3c
HtJ.nL r"«
t*di\k*xi. dixit eximit, virtutem cpis eompofirioncmqtie tu fimili oratione refplendeas. Fama temporum
uni. fubtiliilima narratione deferibens ; ut in ipfo ini- de legitima , atque doqucnri jullionc generatur.
tio pollic agnofei magnarum copia litterae u.n.Scd Omnia liquidem boni cumulat lingua diferra ; Se 0mnit ^ nt
ut ad propolitum redeamus, paterno igirur exem- quod a nobis pcxcioittit , gratiadickantis orna- cwmmitU
plo ingenium extendi fic cicdcndus es , qui in tur. Efto nobis ad nona fuggerenda promptifti-
^
kouuno foro eloquentiam non cnurrifti. O
mus Se adverfus improbitatem mali pixfumen- ,

beatum magillr um , feluifiimumque difcipuluin, tiuip conllantcr erectus. Dicet jam auribus no- t #
qui affectuose didicit quod aliis doccoium ter- ftris, quod cft omnino pro nobis. Bonus Prin- Diftrnuiu
,
ror cxtorlit Romanum denique eloquium non ceps ille cft, cui licet pro juftitia loqui ) Se con- '"** , ^ a "**"*
!

fuis regionibus invenifti ; & ibi te Tulliana Ic- tra, tyrannicx feritatis indicium ,
audire nolle
ario difcitum reddidit , ubi quondam
a Gallica conditura veterum (.mdtionum. Renovamus cct-
lingua tefonavit. Ubi funt, qui litteras Larinas re dichim illud celeberrimum Trajani Sume : ti*rum Ttm-
Komx , non etiam alibi allerunt e fle difccndas? ** dicationem, fi bonus luero , pro Repub. et
*
Al "
Evaferat Cccilius pondus verecundia: , fi hunc me : malus , pro Repub.
fi
r
in me. Sed vide quid ,
1
, ,
. i titutm.
provc&uin fxcula priora gcmiiflcut. Soluta cft a te quxramus : quando nec nobis aliquid inju-
quippe vis illa fententix : mittic Se Liguri i Tui llum licere permittimus. Decreta ergo noftra
liosfuos. Cognofcequid ex meritis ruis xftima- Prifeorum refonent couftituu, qux tantam Au-
vimus, quando illius confilio te vides effe foci a vitarem laudis inveniunt , quantum faporem v#-
tum , qui noftri Impetti tradar arcanum. Hinc tuftatis altumunr. Prxjudicia , qux nos horre-
cft , quod cc Conii vx Domefticorum illull ra- mus. in aliis non amamus. Obligamus te certe
e i

tum honore decoramus ; ut merito majora de no- geucralitati , dumabfolutc prxeipimus jura fer-
fttis debeas fperate judiciis
,
qui in te adhuc mc- vari. Quod ideo nunc dicimus , ut opportune om-
k
liora credimus inveniri. Grande tibi negotium nibus in te confuluiftc videamur. Dccvt e ium
Sim fuRm vides eftccommilTum qui cquid egeris genendi- trxmoncrc , ne te jam tardius poft aliena pericu- i»iu jmrr»
:

fentir. Nam qui poteft in univcrlitatc pccca- ra videamur velle corrigere. Bonorum exempla r*Jmut t
'•«

futLL' ^0. 115

ritfmi «im IC »
gloriofus nimis cft , fi nefeit excedere. fequ'rc , Se nobilitatis rux memor incede illi

digne ad redeunt , qui contcm-

vitia generis fui
•un.-e 4 De
eloquentia Galloiam vctrtuai Juret, dixit fc ptibili ftirpe induntur. His igitur in bonum pu. Amuchrifi
obfti vatie ad ijmuuach.Ul». j». Ep. blitum prxditlis , per * quintam feliciter Indi- fi 7
Itionem Quxfturx tibi inlignia , Deo prxftantc, Sb "1
 :

Liber O&avuS. 131

Concedimus : honorcfn prodentium ,
b firtueift bilis cA, fi cum tantum ImgUa nobilitat : ferti*

amnium dignitatum quando exinde ptocc- :

per autem in honore maner , li cujus C[\ tfantfdil-

*lir, quod iniLilgcntixnoArx largitate tnanaverir. ius animus, cum quoque fcrenitfinius commen-
Age , ut qui ad conlilium noArutn afcifccris, pru- det sfpcctus. Hoc denique finifo tcftamur co-
dentia eundi» Se gravitate prxmincre nolcaris. piam nos habere prudentium , quando talis eli-
Nam quid tibi conveniat , vides, c Vox legum di- gitur, qui ex utraque parte laudetur. Eloquentiae

*E&.noflr*. ceris , dum * nos jura condimus. Incumbe nunc vero bona ineptum cA in QurAotc prxdicarc, xw/fdrfcfjA
probitati, vel fidei ;ut ficut te prior bonor di- cum ad hoc fpccialirerprobriutafcirus ; ut opi-
gnum fecit alteri : itt fecundus tertii- faciat di- nionem temporum commendet qualitate dicto-
gnitati. rum Aliis enim Judicibus provinciarum com^
mittitur exadfio ; aliis privati xrarii 'cuAodia
« Legendum dicationem qux vox ». Ep. 7. ,
infra lib.
delegatur huic autem aulicx famx infignia
;
Ie 9. Hinc lucem capit Pane
illud Sidonii Apollln. in
-Cui tcficScnnu
reponuntur , unde per rotam mutulum opi-
gjr. Majotian- in fine :

In fi: etiam influm commiferat Ulpio* culem.

nio vulgata laudetur. Quod nobis adeo , P. C»
Vide Niccphot. Itb. j.cap. xj. Plinium in PanegjV. xAimavunascfie repetendum nos qu.r- ; ut tales
Jfl. Jmrtt. rerc credatis quales
,
&
noArx laudi , Se vdlrx fc-
b Qurfturx infignia , fontem omnium d ignita tum.Qux- curirati expediar inveniri. Agnofeite dodfi bo-
flor s panes hx erant fub Imperatoribus: Ille leget con-
&
veritatem precum rimabatur , ut fuMeribertt
num Principis votum confidite de beneficiis,
:
debat , *
illis )uAa ratione niterentur , ut videre ctt in I. ».C.
fi
qui licrcrarum probamini habere notitiam. Se-
,
,r r'
bnn. fubl. & in l. ult. C. de diverf. refer. No gniilimi eft torpere , cum fe ad proveham co 7 *
de petit,
Veli. Valentia. de homic. cafit. aut vol, fa&. Brvff. gnofeat rerum dominos invitailc. Quapropter^
‘ ^
litm
t Vox legum diceris , dum noAra jura condimur.
P. O. illuArcm Ambroiium Qu.xAut.v culmine :Jf rrivn
Sidonius Apollinaris in Panegyr. Majoriau. fub finem
deAraturafavorveftea- benigmeuis excipiar. De Jtmimi ito
-cujus dignatur ab ore
Caefar in oibc loqui , licet Sl QuxAorc dilertO Illocnim non debet dubitari; qui a vcAro Ordi-
Polleat. ne jam in prima dignitate meruit approbari.
te nollcr Calliodorus lib. 4 inform. Qurfiunr Quan-
to facundior debet elle , qui ore Principis populo* nol-
citur admonere I Notum clf etiain QuxAohun opera
EPISTOLA DECIMA QUINTA»
ufoS Imperatores, cdm orationes, aut quid aliud in Se-
natu recitarent , ut ex Suetonio liquet in AuguAo cap. Senatui Urbis Romx Athalaricus Rex.
<f. inTicocap.6. in Nerone cap. 1 j. fori».

Scribit /ibi gratifimum fuiffe quod Pontijc-

EPISTOLA DECIMA QUARTA. ,
cem elegerint eum quem iheodo- ,

riem defignaver.it-.
Senatui Urbis Romx Athalaricus Rexs

quhd
Eximi j laude Ambrofum exornat , & nun- Ratiifimum nofiro profitemur animo,
1 gloriofi domni avi nollri rcfpondiflis In
tiat fe illum Qttffluix dignitate infi-
Oportebat enim
Epifeopatus clcdionc judicio.
gnhijfe. arbitrio boni Principis obediri qui lapienti de-
,
liberatione perrradans quamvis in aliena religio-

Plki rtgi-
»***«• r imni-
A Ccipitc , P. C. judicium, quod judicia no-
Ara protulerunt : quando plus cogitantur
omnino, qux cauta fum: quia talis fubfccutio cre-
ne , ulem vifus cft Pontificem dclegiffc , ut nulli
merito debeat difplicere; ut acnofcatis illum hoc Cptxhtipri-
optaftc prxeipue , quatenus bonis Sacerdotibus
ditur, quale primordium venifle fentitur. Nemo Ecclcfiarum omnium Religio pullularer. Recepi*
enim futurum putae eife diligentem , quem in ftis itaque virum. Se divina gratia probabiliter in A SutrA-ui**

i pfa novitate opi Aionis fux non videt efle cufto- Artutum, &
Regaliexaminarione laudatum. Nui* ibuuAxrn.
dcm. Providus inAituror fi hortum fuum facun- Ius adhuc priAina contentione teneatur. Pudo-
dis nititur ornare plantariis , ut reddant fructus rcinnonhabctvidi,cujusvdtutnc5tinaitaPrin- hxbn vifti,
optatos ,
qux follicitis fuerant culta laboribus; cipe fuperari. Ille quinimmo fuum enicit
,
qui CHP"
quanto magis Regnum decet inter initia pacis cum fub puritarc dilcxcrit. Nam qux Iit taufa
ainanitare componi , ne habere (pccicm agri vi- doloris ,
quando hoc Se in iAo repet ir, quod al-
deatur inculti ? Et ideo beneficiis noAris quafi teri in partem dudus optaverit ? * Civica fiint Aa i •
Ed. cnntn
quamdam januam cogitavimus dare Quxftorem, certamina pugna fine ferro rixa fine odio , cla- , ,

perquem venientium dignitatum culmina decen- moribus, non doloribus res ifia peragitur. Nam
ter exirent. Sunt vobis certe de Candidato nota, etli fit : nihil tamen a fidelibus
perfona fuiumota
quando &
moderna, qux loquimur. Namcuin amittitur, ciunoptatum Sacerdotium polii detur.
rranfitum gloriofic memor ix domni avi 4oAti Quapropter redeunte Legato vcAro , illuAri viro
IMUM amif-
fubjcdoruin anxia corda lugerent (bonum quip- Publiano , rationabile duximus , ad errtum vc-
fnm dnm
,
pc amifium dum qiutritur, plus amatur per cum Arumfalurarionis apices dellinarc. Magna cnita
4fnxri inr , )

flm MM4IHT. vobis & noA ri auspicii , Se vcArx fccuritatis op- jucunditate perfruimur, quoties cum noAris Pro-
tara parucrunt.Iritelligire quali nos xquitatccon- ceribus verba mifcemus. Er hoc quoque fuaviili-
(Iringimus in futuris, ut ipfc nobis legum fieret rntim vobis minimi dubitamus ,
fi quod illius ^
cUflos,qui confervandx julfirixfiicr.it promjflt ficciAis imperio , nobis etiam cognofcitis eflegrar
• MS. A. Ir-
effetfhu. Artiiitmandatis + Regalibus eloquens riofum»
ftltJMI. & decorus ornator permulcens etiam infpcdus,
:

mIk Jtttt quos gratiifimos reddebat auditus.Talcs cniin de-

S «4ultft cet elle aulicos viros , ut naturx bona indicia
frontis aperiant , Se pofiint agnofei de moribus,
cum videntur. Tacens enim plerumque dcfpica* RI)

Digilizedby Google
 I3i Caffiodori Variarum
noftros rcmporibus domni avi noftri confuctuda!
EPISTOLA DECIMA SEXTA. longa dedit , indulgentia quoque noftra cuftodir.
Conferimus tibi honorem germani , fcd tu fidem
Opilioni Comiti Sacrarum AthalaricuaRex. ejus imitare fervitii. Nam Ii illum fcqueris .mul-
tos laude prarccdis : virum auctoritatis maxima*.

Sumis luudibm eum cum /r.ttre excellit, & probate ‘cMftanric <piifi.br.iuo Principe Se *Ac.«. ,

ilii Comitivum Securum Ler,itionum

&
''ne culpa pan.it ,
*
& juHimm au, armexertuir. /<'»«.
Promptum cilcnimxftimarc quid gcflcrit: quan-
concedit. do fub ingrato fucccflocc- Marinum offuium
prxeonia ejus tacere non potuit. Difficile itaque
lne9nvtrr
^ Olent quidem venientes ad aulicas dignitates
diutina exploratione tritunari , ne imperiale
non cft moribus fequi poflcgcmuuum
m converfationis frudu plerumque confcntiunt,
:
quia Se ,, unu

fUrifite*»-
judicium aliquid probare videatur ambiguum: qui unius femine procreamur. fi" 1 ' 1
GltrlxTtgni miiim /mine
quoniamgloru Regni cft reperifle Judices exqui-
tft riperilf; fncrtxrnm.
Juiuct tx-
mos. Sed tam frequens cft familix vcftrx fclicif- EPISTOL A DECIMA SEPTIMA.
qmifitn.
fimus proveCtus , tam in multis perfonis declara-
ta prudentia ; ut licet aliquis vos eligat adfubi- Senatui Urbis Roma: Athalaricus Rex.
Similitudine
tum , nihil fcciflc videatur incertum. Similitudi-
fuornmfitbt
nem fporum felix vena cuftodir quando pudet
Mubim
yemtnfitdit
delinmirre aui fimilia nrnurunr in fuo
hmili.i nequeunt ocnere
luo genere
: Opilionem , '
putrem , &fr»
j
delinquere . qui r ‘
r
.

& petit
. ,
,
•irem ipji/a 3 , ut faveant promo-
Melim Hinceft , quod melius agnofeitur elc-
reperirc.
Ugnefeitur nobilem , quam feci (Te felicem : quia ifte
giiTc
tio ni ejus ad Comitivam Sacrarum
commonitus, per Veterum fcfattacuftodit j ille Largitionum.
I m , «lum
exemplum non habet , nili quod fecerit. Qua-
/'•# fiU’
Anracft, Patres Conferipti , in Candidari
“y& f MW- propter lecuro tibi credimus , quod toties tuo
generi coinmilfum fuilfc gaudemus. Pater his faf- A copia meritorum , ut vereamur , ne tardius
cibus praefuit fcd Se frater eadem rcfplenduit cla-
: putetur eleCtus ,
quam non fit judicio compro-
ritate. Ipfa quodammodo dignitas in penatibus batus. Nam cum divxmcmorix avus nofterop-
domcfticum fiuftum cft pu-
vcftris larem pofiiit. Se timos viros exquireret , nobis eum irrcmuncra-
blicum decus. Nam militiae ordinem fub fraterna rum piofperior fortuna fervavit. Illi patuit, illi
laude didicifti ; cui mutuoconocxus affectu , im- multa officioficatc fervivie , a domino largtfti- &
plebas laboribus focium, &confilionim partiri- mo beneficiorum fine aliqua retributione con-
pationc germanum , ad ce potitis pertinere dijudi- ftat clTc derelictum. Credo dilata cft compcnfa-
<ans ,
quod frater acccpcrar. Hoc baculo rccli- tio meriti ,
ut nobis '‘aptior fieret caufa prxftan- *Edrt.AcN
nabatur illefriicior, aftu quxdamncgligCnsprx- di. Conventat enim fe pictas noftra lege naturx.
lumptionc tui quia per te otnaia cernebat im-
:
‘
Condignum cft ab herede folvi , quod collatum
n-
pletf. En dulce fratrum obfcquium , & prxfen- conftat auCtori. Cur enim muniSccntia noftra
tium temporum antiqua concordia. Benctalibus cum differret, cdtn cum proficere confuctudofux «>Uatumc
ftnnbus judicium creditur, qui fervarc mores na- nobilitatis urgeret ? Parer huic manu clarus , ac tathri.

tuialitcr fentiuntur. Quod fi amomi fccclTus, Se fumma fuit morum nobilitate confpicuus: quem
provinciale otium fortCTibuilTcnt $ adtccatcrvx nec ferventia bella tefpuerunt , cdm tranquilla
caufamium, & anxia currebant vota Ixforum. otia prxdicarcnt corpore validus, amicitia ro-
:

Boni Judicis inter cos afTumebas officium ; Se fu- buftus , xvi antiquitatem gcftabat , * abjeCtis fx- • MS. A«4.
turorum quodam urgente prxfagio, quod a nobis culi vitiis, ditatus daris honoribus. His tempo «&/«*»*
/<•**

“
occipere poteras , meritorum aftiiraptione pera- rtbus habitus cft eximius, cum Princeps non cifct .
e
gcbas. Meminimus etiam qua nobis in primor- creCtus. Sed quid antiquam parentum ejus repe-
,

diis Regni noftri devotione fcivicris quando ,

timus nobilitatem , cum vicina rcfplcndcat luce
maximi neccffarium fidelium habetur obfe- germani ; cujus non dicam proximitati , fed vd
• Tttrtt. id
CH , morum.
quium. Nam cum poft * rranficum divx merao- amicitix conjunctum fuiffe ,
poteft effe laudabi-
rix domni avi noftri anxia populorum vota tre- le ? Hujus virtutibus ita fefociavit atque conne-
pidarent , Se de tanti regni adhuc incerto herede xuit , ut hoc potius fit incertum , qui
nugis ex
liibjeCiorum fe corda perfunderent ,aufpicia no- altcto prxdicctar. Amicitiis ille prxftat fidem:
ftraLiguribus felix portitor.nuntiafti ; Se fapien- fcd magnam promiffis debet ifteconftantiam. Ille
tix rux allocutione firmati moerotem , quem de quoque vacuus
avaritia ; Se ifte a cupiditatibus
occafu conceperant ,
orru noftri Imperii in gau- probatur alienus. Hinc cft,
quod norunt Regi-
dia commutabant. Innovatio Regis fine aliqua ous fervarc fidem quia nefeiunt vel inter xqua*
:

confulionc tranfivit; Se follicirudo rua prxftitir, les exercere perfidiam. Ibi enim mores facili ii* ibimrv
quod nos nullus offendir. Atque ideo probato ta- probantur ,
ubi natura fub libertate monftratur. tiliik fi
• A ftM Cbri libus inftirutis ab* Indictione feliciter fexta Sa-
, Quomodo ergo fub puritate non ferviant domi- »
r-x-y

erarum Largitionum Comitivam , propitia tibi nis Aiis , qui nefeiunt illufific collegis ? His lau-
Divinitate concedimus. Ufurus es omnibus
, dibuselcdusaconjugc, Bafilianx fociatus fenur flratnr.
privilegiis atque emolumentis, que ad tuos de-
, dic fiunilix quod plerumque evenit a meritis,
;

ccflbrcs perrinuifte nofcuntur. Abfit enim , ut conjungi pofle nobilibus. Infpicice in eo , fi pla-
aliqui calumnix machinatione quatiantur
,
qui cet, etiam familiarem vitam quia fxpius Majo- :

adlionis fux firmitate confiftunt. Fuitenim tem- ribus nolitis viros induftrios hxc figna promae-
pus , cum per delatores vexarentur Se Judices, runt. Res huic privata tanto fuit moderamine
Deponite jam formidinem , qui non habetis er- difpofita , ut nec aliqua tenacitate forderet , nec
rorem fructibus veftrarum utimini dignitatum;
: iterum nimia cftufiotic labercrur. Gentiles victu,
nam quod vobisper deccftores, prxdccelforcfquc Romane» fibi judiciis obligabat ; Se unde ingra-

I
 *

Liber O&avus.' *33

4 Nullus fufeepras. Sulccpt! nomine Clientem
titulo dignitatibus plerumque vcnir, iftcdifcc- in-

quid telligc Dc quo vetbo dicit Jutct.fc obtcrvallc inaoti*

itando ubi amicitiam colliga ba\ Videte ,
ad Symnuch. lib. y. Ep. j*.
Jiciat nobilis natura. Ex Judicibus nacus arbi-
trum agebar quod nili ex moruin probita'c nul-
ftfdbtu »bt- |a
;

ponll contingere ratione. Nam lafi ibus ubc-

EPISTOLA DECIMA NONA,
4irt fltmm plerumque potcllatis necclfitas cogit pare-
•jme foufit- T
^ :
Senatui Urbis Romx Atlularuus Rex.
IC u jj c j privato , fola fententiarum probitas fa~
c ”» Unde nobis plus laudis videtur habere vo-
m/» ; fertn Felicem cum familia plurimis ormt laudi-
jmticitpn- luntatiusjudcx quan io ad audientiam non cli- :

gitur.nili qui juHusclTe moribus xltimarur. Qua- bus , erjeribit Je eum gu,tfiorcm ele-
tmtUrtm propter , P. (i favete vcftris alumnis , & noftris
S'f-
frot»4u/*ci,
hivctc judiciis. Sccunlbadvcftram Curiam ve-
nit , qui cx Senatore natus cft
,
Sc aulicis dignira- T Icet cttms veftcr * genuino fplendore fem- » Ac &ronk
tibus probatur honoratus. JLa per irradietur : clarior ramen redditur, quo- f WllM
S .

tics augetur lumine dignitaru. Nam calum ipfum

EPISTOLA DECIMA OCTAVA, ftellis copiolillimis plus refulget
flellis & ddc uumerofa
refulget,, Sc
pulchritudine mirabilem inrucntibus reddit dc-

Felici Viro Illultri Ctoftori Athalaricas Rex.

"' r ra - Nemrx Quidem inli.ura cO ur bonorum lW,
*, copia plus delecter. Prata denique floribus pm-
guntur innumeris: laudatur pinguis arvi denfior ca
F.um cr ampli imif laudibus celebrat f , & ieges. Antiquitas vos fecit nobiles habcrimosSc-
P‘

jHu-cftura donat. natu n volumus etiam dc numeralirate prxdicari.

Hincctl, quod vobis aggregare cupimus, quem
Rofeflionem conflat efle juftiri* legum peri- repetimus ubicumque prxcipuG, Nan licet apud

JCtnfsdlr
P tos Judices ordinare : quia vix potell ncgli-
,

vos fetninariu n fit Senatus tamen Sc dc noftu :

indulgentia nafcirur, qui vcftris ccCtibus applicc-

gere, qui novit aequitatem; nec facili erroris vi-
»rw« *<«/•
tiofordefcir, quem doihina purgaverit. Duduin rur. Alumnos cun&x nobis patiunt aulicx di-
fndtfdt,
\iuw d^lri tc forenlibus negotiis infudancem oculus Impe- gnitates Quxftura aurem vere mater Senatoris
;

rialis afpcxir ; nec latere potuit , qua fide

fulcc- cft: quoniam expruientia venit. Quidcniindi-
"*• pta peregeris , qua
luculentia rra&ata perorave- gnius , quam Curix participem fieri , qui adhxfic
ris. .tquo gradu eloquentia rua atque confcicn- confilio Principali ? Sed quia prudenti viro non
ria parit.r incedebant : nullus u fufecptus, quod
futficit generaliter conclufa laudatio , ejus nota

ampli , Labuit :
ts nullus Judicum, propriaque tangamus. Quxllorcni nofttum, P.
deliderarce
quod enim C. cognofcite eloquentia peius excrcitataplacuif-
in tc corrigere potat, invenit. Acccfttr
vc nullis oris Juvenem tefolus fc , Sc lic * advocationis fux crebras cgiflc vidlo- »
, Sc caftiras animi.
Ac
ab orcprimxvo cana verba nu- tias , uc merito (ibi cum clc&io triumphalis afei* AJid»e.
llecoi oftendir :

Iiavctunt. Conrendit flos xtatis , Sc maturitas verit; quatenus palmis felicibus inauguratus vo-
meoris :fed potius ilia fuperavie, qux nos ad vir- bis daret omina laurearum. Ad Forcnfc gymna-
tutunigradusgloriamquc perducit. Quapropter Ilum prima xtare deducius, ftuduit femper inrc-
aptamns munera nomini , &
meritis tuis ; uc ar- gtitati mcmis;& nobilillimus pudore, callitarcm
cana Regia fidelis accipias , Sc vir eloquens lirre- corporis fub nimio labore tranfegit. Orator fa-
raram reperias di -nitarem. Nunc caufas glorio- eundus, graviflimus patronus , fufccptas cauGs
sc juJica , quas laudabiliter perorabas alii Icat fuis prxeoniis adjuvabat: quando aedi non po- :

tibi propria Sc exer itara doctrina. Modo cft fc- terat negorium improbabile , cui talis videbatur
lix &
certa conditio negoriorum : quando ille allidere. Nonne prxtermittcre hunc virum ciTct
feruentiam dicir , qui non poteft ignorare , quod publuum damnum ? Quid enim aut nobis , auc
K*n dte r» trligir. Non enim decet Judicem minifttum efle vobis debet ede acceptius , quim vcftro conjun-
JudictM tm voluntatis alterius ;ut magis alteri parcat, cui tot gilareri, qui inter leges meruit approbari
-

?Ama-
mflrmm rff
yolmniAiyt
mi lites obfccundanr. Cerre fi in aliis tolerandum re namque eas potell , per quas d oClus enituit:
ilimw. utcumque , nimis iu Quxftorc pudendum cft ; ut dum aifcdat unufquifquc gloriam fuam.ncc obii- AfrflAt
qui eligitur ad Principis conlilium , folatium cx- vifei poteft animus , ex qua nobis parte fuerit fo-

P c ^ ct dicuum. Ec ideo, quod Deo novam

aufpice di- ciarus. Creditis forti. Principes Viri, in
. fmrfiiYn '

ya».
'

dum fit , per* fcxramlndicltonemQuxllurx tibi huncimpetratamqucapnaruillc prudcnt'um.Ori-

confcrimus digniratem. Sed ruus honor iinpcri- go ejus here Jitarias fibi litteras vcndicavir , cujus
CanftitntU tis opprobrium cft. Nam Iteue confcicntia lxra parer ira in Mcdiolanenfi foro refplenduic , uc
lM * cft qux provehitur met ilis : ita fub reatu jaccr, xtemo frudti iT ulli ano ccfpitc pullulara.Proin-
,
***7
q»i fciraparcmcognofi.it muneribus confccuris. dc quamvis fit vel inter mediocres difficillimum
iii^iiii
Habes prifeos viros , quos re deceat imitari. Prx- placendi genus: ramen advocationis laudem inter
cede fama quem (equeris dignitate. Nam fi tc
,
Primarios eloquentix frequenter meruir inveni-
privata vira virtutibus exercuit ;
quanto melius re.Is contra Magnum Olybrium ftetit :ispalma-
proveda declarabit ? Sut.npfifli nomen cx meri- rumEu^cnctis lingux ubertate fu ifcc it ; & illis
tis : cuftodi, ut fempcrlxrcris veritate vocabuli, par cxritir , quos lingulares Roma cognovit.
Nam cum omnis appellatio ad declarandas res vi- Quid enim generalius quam tot litterarum Pro-
,

deatur impolita ; nimis abfurdum cft portare no- ceres habuifle Majores ? Nam fi invctcratx,& per
Dnhiidn * mcn alienum , Sc aliud dici ,qu.un polfit in mori- genus dudx divitix nobiles faciunt ; multo magis
Olt tradit*
,' bus inveniri. Vcrilmhxcbonxconfcicnrixdida prxftanriorcll , cujus origo thefauris prudenti*
<1* ftnrH1 * fuiheianr quia dubitari dc illo creditur, qui plu- locuples invenitur. Quapropter, P. C. favere no-
:

tdmatttntr.
admonetur. ftto judicio , ac fuis meritis Candidato quando :
 :

1 34 Caffiodori Variarum
»M$ Ct.Sc
* (i collcgar manum clementia: porrigitis , vos po- rentibos incognitas pervenerunt fu poli patri* :

Cuj.yk. tius fublc vatis. Prxe&uram laudabilem, aliquid, quod melius

prxdicctur, adjunge :quhdiIigenuorlcmpcrcfle
debet, qui fequitur; dum buna parentum pro-
EPISTOLA VIGESIMA» babiliter & imitari cupimus, & vincere fcflina-
mus. Accedit etiam tuis laudibus quod didtis
,
Albicno Viro lUuftri ,
Prxfc&o Prxtorio Arfiala- prudentum probaris imbutus. Grave eflfapi enti Gravttfi f*.
ricus Rex. offendere, ubi alterum reperit incidiflc. Jus for- Pttn,t
tc prxtereat qui juta ucfiivit ; totum a te legiti-
, J
Scribit fc Profectum Protorio propter impro- muni quxritur , cuius origo indotla fuifle nefei-
bitatem Pr*feCtnra omovijfe , in ejus & tur. Aquales tibi lunt libri Veterum , 5c actio-
nes parentum. Prxfta opinioni tue, praeda no-
locum fuffecijfe Albiorum , qui Jummopere
lito judiiio ; ur impar non lis meritis , quorum
prodii atur. aquali per nodra beneficia dignitates»
i

EPISTOL
i
A Sferrio meritorum ell , potutlTe degi poli
improbitatcmjudicisa cufati : quandocx-
prxcedcnrium non corrigitur, nili cum fuc-
celTus
A PRIMA.
Cypriano Viro Patricio Athalaricus Rex*
VIGESIMA

TMTtk «• ceffor optimus invenitur. Contrariis rebus ple-

but pirrrnm.
qut m*Jui-
rumque medicina fucccitic. Nain dum calor vita- Illum oh egregia bellica virtutisficinora ,
lis adhibitus fuerit frigus priliftrum tunc rece-
&
tu[nccUtu.
,
ob filios bene it.Jlitutos , Regique obla-
dit. Nubila ipfa ventorum fpiratione terguntur;
tos laudat. Tum Patriciatus digni-
& Aquilo factem coeli tranquillam reddit ,
quam
Aullralis aura turbaverit. Sic nos deceflbrem
tatem ei confert.
tuum fummovimus amore gencialitatis ut tu
faluberrimus advenires. Contraria prioribus icet propriis frequenter honoribus, Sege t*
imitare
odiofus: tu (hide
, & laudanda percgilti.
ut juflicia reddaris acceptus.
Ille calumniis L mani tui fueris dignitate laudatus tamen
I
°
quia natura bonorum non expenditur, cum re-
:

* itlk
,
A ....... * .
’ fMIft »«» fi*
Rapax ille Bonorum omnium bre-
;tu continens. rertur , quali ad judicium revenimur , de quo
vis cft definitio , vitare qux fecit quoniam veri :
jam prxeonia multa fonuerunt. TclHlicatum rtftrmr.
illaudanda funt , qux fuo judicio comprobavit. ell de te qiticquid de fidelibus , quicquid de
,

Rcfpice denique in illo odium publicum; & tu benemeritis debuit xflimari. Sed digne laudum,
amorem affediarc eundorum. Tanti tuis mori- cum voluerit, novitates chiitrit
,
qui fc adlionis
bus gratias agam, quanti illius acerbitatem asio- probitate complevit. Natura perennis fontis cft
nis accufanc. Animare igitur dedecore prxee- glorix vena laudabilis ; nam ncut ille 4 Ruendo
dentis : quando poli illum profelTx malitia: vi- non expenditur: ficnec illa celebri fermonefie^
tum , vel a malis abdinuiffc lauaabilc ell. Nam catur. Quod & fi rranfa&a taceantur , novapro-i
quale ctit , fi beneficia provinciis tribuas , qux baris fuggcrcrc qux dicantur, qui cum xtate crcf-
Jiuwm liactenus non habebant i Bonum infelicum plus cis femper & meritis. Curfus annorum laudis
flut ««•
amatur; & fequemi gaudio confert dulcedinem tibi procurat augmentum. Senefeis quidem cor-
«fi

*«r ,

wf ifM Cknpi temporum prxmilTatrillitia. Atque ideo Prxfe- porc, fed laude juvcnefcls Merito tibi prolixior
&urx tibi fafccs per fextam feliciter Indictionem, actas optatur, in quo fama femper robudior in-
Deo auxiliante , conferimus qux quanto fuit venitur. Habuifti fub divx memorix domno
:
^
'tmfrr
ha&cnus Udone terribilis ,
tanta nunc habere avonollro ib urraque parte laudatas femper ex- »****>
debet beneficia lenitatis ; liquide m fauciara tua cubias. Vidit te adhuc gentilis Danubius bella- ,m•
cura refovenda funt. Non tuis, non alienis ma- torem: non te terruit Bulgarum globus, qui etiam
nibus quifqium gravetur. Nam ultra omnes im- nollris erat prxfumptione certaminis obd.ru-
‘Gr.&Cuj. pietates ell * nocere lxfos , qui fanare creditur rus. Peculiare tibi tuit& renitentes Barbatos ag-
•'un, * vulneratos. Redeat ad nomen antiquum Prxfe- gredi, & converfos terrore fc&ari. Sic victo-
UlM «rnifr AuraillaPrxtotii toto orbe laudabilis. Cujus riam Gothorum non uni numero , quam laboro
,
irn^if » W?
«fKorr /*/*«, fi principium quarramus, pcrjofcpha beneficiis juvifti. Poftea vero, quod non minus ipfisccrra»
tan.fi inchoavit. Nec immerito a legibus noltris pater minibus fuit , Referendarii officium laboriofis
CTtdumr »*/- provinciarum, pater etiam prxdicatur Imperii contentionibus exhibebas. Fuerunt enim apud
MMIt/, quia fic juftti ne provide agi voluerunt, urnon illum virtutum omnium virum exercitualia, vel
,
Pr*ft(lura
dilhichim Judicis nomen, fed vocabulum illi pie- pacata fervitia. Quis enim non ageret bellum,
PrateritjJ-
[tpb i»ch«x- tatis imponerent. Juftis, ac debitis compendiis qui illi potuit competens exiubrre refponfuin ?
Vit, nodrum per te erdeat xrarium* Lucra renuimus, Qui tantam firmitatem animi femper exegit rati- :

qux legum cauta profanant pecunias illas volu- :

tam verborum in aficren.ta veritate confiantiam }
mus, quibus libra jufticix fuHragatur. Ades no- ut metito fc vicifie diceret hollcm , qui illo prx*
dus nequitiam non patimur introire quia nec :
fenee vitare valuilfct errorem. Hinc fuir ,
quod
• MS.&Gr. * privari intromittere puflumus quam publica ,
ejus obfcquia reddiderunt prudentes :
quia cau-
fTI-JMtim *w-
voce damnamus. Audite , Judices ,
quid ame- tela femper adhibita erigit fcnfum;6c dum cui-
trvdHctrc.
mus : nolite aliud in malum publicum fufpicari. para quis formidat incurrere, lapientibus feni-
5
, m
Nam cui vos per iniquas ptovifiones creditis efle ritur aggregare. Contuli: etiam dignitatem Sa-
placituros, cum nos cognofcatisfola illa diligere, erarum Largitionum , hoc ell laborum tuorum
qux poliunt juflitix monitis convenire? Velitis *aptiffimum munus ;quainfic calla, fic modera- •

jam moribus peccaris , fi poli illa delinquitis. Sed ta mente pcregifli , ut majora tibi deberi faceres, ;
mp*,.
dii forte talia geficiint ,
qui ad dignitates luis pa- quamvis caminmagiu prx mia fufcepillcs. Pes

Dlgitized by Google
 i

Liber O&avus.
bxc re Rorida Juventus exercuit: fcd noRris tem- ad primos bohores fton txperuhif.r mcritdrt»
poribus .tus matura fcrvavir. Confilio quidem fuuin frd: cum magna fufeeperint , itcrtlm majo-
,
plurimum vales , nec b fractus tamen xrarc co- ra promerentur. Ornant quoque wlet5c fcoRra
guufccris. Sic enim adeptus es fcnc&utis bona, judicia :
quoniam bene prius de&u s credirur, qtA
ut ejus non fubires incommoda. Hxc funt , que iiepius approbatur. Natura ipfa boni adhibita
• Ac. *gt*- in tc .illimamus * augenda ;urficur es condientia pcrfcvcianria pretiamr quia mimis eR laftdanda a .hili t a ftr-
:
**'
prxditus, reddaris quoque honore reverendus* incipere quam bonoium propofitum cuftudirc» fr-.rraliaft*-
,

Sunt enim beneficiis noitrisconfctiranea > &: vita: Similet lubuiRis olim , P. C. De», ios fimiles Vc-
,
fujpcma judicia quando talium filiorum pater
:
cuRas prxdicaifoific Corvinos, Neque enim hic
cnedus, naruraipla videris cficParicius. Quo- vir, de quo nobis ferino eR , nofttu n libi ran-
*
rum bona vernantia non eR abfurdum referri; mnimodo conciliavit arbirrium :ab uno quippe • Juret. V.
Educantium quando educantium felicior laus eR , de filiorum Principe provehi, viderur fort£ gratiofum jjain C. reconcilia*
filrcier Inue probitate laudari. Primum , quod non minime & fub alccro incruilfe ptovecUun apud utrofquc
,
tfl ,de filiarii
laudis prxRar initium , infantia eorum nota cil integrum conRar fu i ile judicium. Cundos ergo C uni oi fi-
frabitaiela*
«Uri. Palatio. Sic fartus cui more aquile fc probantes. fc quae es habet, qui aliquid ex verirate decernit. qnacei habet,
Regales oculos abipfis pene cunabulis pertule- Hunc piovcchis fui auctorem meruit, ut nos au- qui aliquid
ex yeritata
runt. Relucent etiam gratia gentili, ncccclfanr gmentatores digniflimfc rcpcrlrcr.lllc in eum fun- decernit.
armotutn imbui fortibus inRitutis. Pueri ftirpis damenta pofuit bonorum: nos culmen conRrOxl-
Romanx noftra lingua loquunmt eximie : indi- mus dignitatum. Et ideo, P. C. tot laboribus,
cantes exhibere fc nobis futuram fideni quorum ror laudibus clarificato illuRri viro Cypriano fug-
,
jam videntur afTc&aflc fermonem. Habemus, geRum quoque Patriciarus addidimus ne major :

«inde tibi, felix pater, prxmium debeat referri, effer meritis luis, qulm honoribus noRris. Fave-

qui& filiorum tuorum nobis animos obruliRi. te nunc coi legx, quem fxpc decoraRis extranek
Quapropter multis laboribus, mulraquc fide & Securus ad vos redir
,
qui jam honor.s fuos in li-
conflantia comprobaro , Patriciatus tibi , Deo bertatisAula repofuir. Habet etiam unde nobis
aufpice, conferimus dignitatem : honotcni qui- reddatur acccprior : quando tales Curix veRr*

dem celfum, fcd qui tuis meritis probetur clTc alumnos protulit, de quibus quamvis avidus pa-
aqualis. Ftuere igitur probacifiimis inRitutis; ter tamen propria vora fuperavit , non infantia
ut cum bona tua geminaveris , nolitis inierim be- trepidos, non ad rcfpomdcnduin, uc licebar, igna-
tae ficiis aUgeatis. ros Variis linguis loquuntur egregii, maturis vi-
riscotnmtfhionemifcentur. Sic cuin nobis noti
a Fluendo fieemir. Bsfil. de KteemoTyna ; ux putei funt , in ipfo xratis primordio adolcfccmiani
quo Ixpiih hauriuntur , eorum aqux purius fluunt, tranfietunt. PrxRet divina MajeRas ; ut ficurdc
•m' ,
li.win 'kt. S«n». patre eorum tnunificcnrix notfirn extulimus f fic
I Nec fli&ut tamen xtate. D. Hieronymus e picf-
Uc. in cis pietatis noRrx titulos augeamus.
Vyteroivm , c.fcq. Non enim in homine xxit , led vir-
tus (pedamij di. Menander «i Tgijgf voivnt «i
AiWt Ufntti ,
,

£1«, •$) TitV<m >»{««. EPISTOLA VIGESIMA TERTIA*

Quam fententiam adumbrans in Catone Majore Cicc-
Jx> , noncani, inquit, non roga; repente audoritatem Bergamino Viro IlluRri , Comiti Patrimonii
ad ferunt l:d rede ada «ut audoruatif (rudus pr«-
;
Athalaricus Rex.
©et extremos, laruar. ,

Praeipit , ut rnaffas quapiam qua exfacuP

EPISTOLA YIGESIMA SECUNDA. tatibus matris iheodahado
,

quem exi -
,

Senatui Urbis Roma: Athalaricus Rex. mie laudat , obtigerant , actoribus

ejus ab
Jque ulla mora tradat. -A

feft enumeratas Cypriani ,

(Uiorurnqne ejtu
{audes (er ibit (e illum ad Patriciatus ho-
norem evexijfe ; &
, ut e le itioni ejus
L
quo
icet munificentiam Regis quotidie deceat
cum fole relucere , & jugiter aliquid facere,
pofiir largitas Principis apparere: huic tamen
faveant , hortatur.
confcirntix debirain foivirur, quoties parenti-
bus fub xquirate prxfiatur. Lucrantur Principes I nertutUr
I faVore veftro dignus eR, qui vel fcmel P ncfadt-
Re- fua j & hoc vere thefauris reponimus, quod
S gale potuit impetrare judicium
;
quid, P. C.
dona
famae commodis applicamus. Abfit enim , uc ne-
naju 4»

vir magnificus merebitur Cyprianus

,
qui vobis gemus affini, quod folcmus cuRodire fubjc&is:
•AC-frfiu. toties gratior debet
effici quoties a nobis digni- quando qui nobis fanguinc conjungitur plus
Vtlin leyibm ,
,
utet icccpcrit?Ccitjntcs in Radio numerofior N* m
vtbuetlario- meretur; nec fraudari poteR proprio defiderio,
corona glorificat Olympicos * currus frequens
fior efficitur, :
qui militat fub Judice gririofo. Arque ideo illu-
em frtqne»- palma nobilitat : fic vel in levibus rebus gloriofior
ft^rn Magnitudinem tuam prxcelfo arque militas
’
ttr framia efficitur, cui frequenter
prxmia referuntur. De
referuntur.
pIiRimo viro Theodahado mafias fubtci anne- fub Judica
piimo denique provcclu poteR efle cun&atio* xas, tot folidos pcnfitanrcs, ex patrimonio quon-
fatUi efi illu-
dere, em fem-
dum multi fallunt Principis animum quando fa- dam magnificx fixminx matris ipfius
: prxeipi-
,
fer vuum <fi cile eR illudere
, cui femper voruin cRprxRitiflc. mus reformari , ejus feliciter dominio plcniflimi
frafimfia. Sed talem menris exhibuit conRantiatn ranrum
, vindicandas ; cujus fiiccelfionis integrum jus in '
Hac efieerta bonorum habuit propofitum , ur femper infe ea quaprxeipimus parte larginflir. De cujos
gloria , fre- , ,
provocaverit Regium munus. Hxc eR certa glo- fide ac finceritace prxfumimus , ucfcquenii tem-
quenter ft-
ria, hxc indubitata fenccnria, frequenter poruif- pore reliqua
tuiffe mereri, fupra memorati *u matrimonii cuin • Alii,f<»rr*-
fer quid />«- fc mereri per quod homines conRar ornari. omni adjedba
,
quantirarc mercatur. Quid enim
ur»"" confini Hos etiam intrare in noRram Curiam decet qui
uli viro negare pollimus
uruun. ,
,
qui eriam meliora fuU
 1 36 Cafllodori Variarum
TflxtJmhddi
^brincrepoffiroblequiis , vel fi non probaretur quando Tuas petitiones probaverit I fiipradid*
allinis ? Vir
,
quem nobilitatis fu* niilU inflat Sedis Prxfule fuiflc conrempcas. Qubd fi quis
c latio, modeftia humilis, prudentia fanpcr xqua- extiterit tara improbus litigator, aeque omnium
lis
,
quid a nobis mercatur intendite: quoniam mente damnatus , qui re-
fuerit judicio facrilegi
ad gloriam noftra intrahimus, qui cum proximum verentiam tantx Sedi exhibere contemnat, &ali- .

# .
confitemur. Quaptoptcrxquilltmrjulltoni ope» quid de noftris affatibus crediderit promeren-
rn * #W "
ra*navantcr impendite, * dilcdifquc fedisvc- dum; ante alicujus conventionis effedum decem
ter
• Gr. dirtclir. ftr* Ghartat iis defignaras*imfl‘as audoribus ejus, librarum auri difprndio feriatur, qux a Palatinis
* Gt. ichr.- fine aliqua dilatione contradite ; uc fumma nobis Sacrarum Largitionum protinus exadx per ma-
,
Am* duritate fociarus , gratia prxfcutis muneris red- nus fxpc memorati Antiftitis pauperibus ero-
datur acceptior. gentur carcnfqoc impetratis , negotii quoque
:

lui amillione mu letetur. Dignus eft enim dupli-

• Patrimonii cum ouu»i xdjtfda. Quo nomine hona, d perna percelli ,
qui & divinam reverentiam , fle
quz liberis a matre obvenerint , interdum (ignifteari noftra jufiatemerarit. Sed interimvos, quos ju-
Fr. Connanus lib.8. cap. j. notat, J i que ex Seneca i
dicia noftra venerantur, Ecdcfiafticis vivite in-
Valet. Maximo , & Suctoiio lontendunt. Plutarchu s
iiitucis. Magnum fcdus eft crimen admittere,
contra non teri tationc difputat ei «^f>i A um ya.
,

quos nec converfationem decet habere fxcula-

tuittii : cui hujus loci lc<ftio patrimonii duorum ma-
( )
rem ; profetfio vcftra vita czlcftis eft. Nolite ad Prt/lfi» cfc
luifcriptoium codicum audoriute confirmata fkffra-
gatur. Forn.
mortalium vota humilia , & errores dcfccndere. rie ° mm *•**

Mundani coerceantur humano jure : vos fanclis

moribus obedite.
EPISTOLA VIGESIMA QUARTA.
Clero Ecdcfix Romanx Athalaricus Rex. EPISTOLA VIGESIMA QUINTA.
Remittit ad Papa judicium eos ,
qui Clerico Joanni Viro lUuftri , Referendario Athalari-
Romano litem intenderint. Qui Sanclx cus Rex.
Sedis auiforis atemcontempferit , eum vult
& causa cadere & decem Ulnarum auri ,
Confirmat munificentiam Tulum ,
qua do-
muUfa pauperibus eroganda puniri. mum in Caflro Lucullano pofitam
Joanni concejferat.

T Anri Divinitati pluritfta dcbemift,

a exteris mortalibus majora fufccpimus.
Nant quid limile rependar Deo qui potitur Im-
quantb

V Alde dignum eft , in eis aliena lervare, qui-

bus nos oportet propria dona conferre.
,
perio ?Scd licet pro tanto munere nihil compcn-
Quid enim de illa munificentia poliis ambigere,
Creria 1>## fari poflir idonei ipft tamen gratia redditur, dum
:
quando i nobis te intelligis mereri, quod a no-
^^Infervienubus honoratur. Iraque flebili aditio- ftris dccdforibus accepi Ai
? Profuemuriraqueal-

hmirl "5 caurar n ^ > » hoc fui fle longx confuctudiais in- terius quidem donum
, fcd noftrum clfc judi-
futurum , ut fi quis facrofandx Ronuiue Ecclc-
i». cium; fle modernam Principis mcnrcm prxveniflfc
fix fervientem aliqua crederet
adione pullan- tantum velociflimam largitatem. Hinc eft quod
dum , ad fupradid» civitaris Antiftitem nego-
*divx memorix avum noftrx Ciementix do-
,

'furet. V.C.
tium fuum didurus occurreret ne Clerus veftcr : mum in Caftro Lucullano pofitam, obfcquiotum divi»*.
•MS. Gr. *p rcn fibus litibus profanatus , * negotiis potius tuorum feduUtatc provocatum , conftit voluifle
Cu).&Foro. Mfcularibus occtipctuc : addentes , Diaconum largiri. Cujus diipofitionem fccutus Patricius
quoque veftrum ad contumeliam religionis tanra * Tulum, poftcaquam * s»fni»t
illi noftra eft libcralitatc
cxccurionis acerbitate compulfum utSajus cum
, concefta
,
prxfaram domum adu legitimo in tua Ef f »•>* &
proprix cuftodix credctct mancipandum. Pre- optimi jura tranfmifir. Quapropter Serenitas
fbyterum quinctiam Romanx Ecdcfix pro levi- noftra vel inchoatx voluntatis defiderium
, vel
bus caufis afleritis criminaliter impetitum. Quod Tulum plenilfimx donationis elfedum prxfenti
nobis , pro ingenita reverentia quam noflro de- audorirate corroboramus; ut fxpedida
, domus
bemus Audori, difplicuiflfe profitemur; ut qui * Patrici* recordationis Agnelli , in Locullano * Oa.
pridem facris meruerant infervire minifteriis, Caftro pofita , cum omnibus ad fe pertinentibus Gr - & Cu l*
conventionis irreverenter nefariis injuriis fubja- in tua vel heredum tuorum poftelhonc perma- P*"™*'
ccrcnr. Sed aliorum pledenda fubreptio nobis neat ; Se quicquid de hac facete malueris habe-
,
obtulit plcniflimx laudis eventum ; ut caufa con- bis liberam poreftacem:cuju(libet vel privati
no-
tingerer prxftanJi, qux nos cocleftibuscoinmcn- minis vel publici pofthac inquietudinem
Ct * r' clni
, fum-
<b»tct auxiliis. Atque ideo confidcrantes Apoito- moventes : ubi Se fi quid cftet quolibet cafu, qua-
Ii« Sedis honorem , fle confulcnrcs dcfideriis libet inquifitione fortaftis ambiguum
, hujus au-
*
u PP*' c antiuni , prxfenti audorirate modento
»* mjmJuiO doritatis noftrx judicio conftar cxplofum. Frue-
orotne definimus ur fi quifpiam ad
j Romanum /c, juvante Deo, rebus propriis, ex noftra quo-
Clerum aliquem pertinentem in qualibet caufa
que audorirate foli datis. Alii enim cibi jura le-
probabili crediderit adione pulfandum,
ad bca- gitima prxmtcrunt: nos pofleilionis quietem. Se
tiflimi Papx judicium
prius conveniat audien- eundis fxculis fccuram conferimus firmiurem.
dus ;ur aut ipfc inter urrofquc more
fux Sandi- Sed ne quis forfitan tam egregix voluntatis
wns agnofeat
no-
, aur caufam deleger equitaris Au- ftrx invidus temeraror exilUt;
dio terminandam fle ii forte jubemus cuin qui ,
;
,
quod credi nefas ex hac re quolibet tempore vel fifei nomine , vel
at, competens defiderium fuerit petitoris
clu- privari movere ten taverit aliquam quxftioncm,
ium, tunc ad fxculariafera jurgaturus
occurrat. dare tibi, vel ad quem pertinere volucris domum
fuperiu?
 -:

Liber Odhtvus. J37

fuperius dcfignaram ,
pani nomine auri libras ritorium ineundmrerereurrar ;&r fi quos Go-

centum, &frudutum fihsttufibus, infamatum- thorum atque Romanorum in dircptioribfJtPofi.

que difccdcre. Hunc enim voluntatis fur mere- fclfdfrn fc mifcuifle reper.-rir , fecundum (adi
tur invenire f rudum, qui aliquid contra nodrum xfliiftarioncm Se damnis allicantur, 5c pacnisf
videtur quxfiific judicium. quia gtavidtplrclcndi funt, qui n re -admonitio
nib .1 < jullitf% nec judiciis Principis obedien Iu ciTe
crcdiicronct quando nujor ambirns eft dominis
EPISTOLA VIGESIMA' SEXTA.
nobis vello fervire; ut commendari bonis initiis
reliquam vitaro fecuriuuis inunccc per fiuamur.
Univcrfts Reatinis , 6c Nu rimis* Atlularicus
Rex.
EPISTOLA VIGESIMA OCTAVA.
Trajicit illis guidilanem , & jubet , ut

ipfi obedi ant.

Cunigado Viro Illudit Atlularicus Rex.

Loriofus domnus avus noder defideriave-

"' Ve cernit ut 7anconeis qui Conflant ii &
C
, ,

I ftracogtiofccns, Quidilancnt Sibix filium • Venerii agellum Fabricatam nomine ab/i fi-
a Priorem vobis quidem 1.tccrc difponcbat : fcd ler.# quique eos fervit uti 4 idixrrat (i.o
, ,

quia interveniente murrati conditione nequivit jube, tt adejfle judicio nt juri confentaneam
,
cogitata complere ; nece (Te nobis ed , ejus vota
/ubeatfenientiam.
perficere , ne tantus vire! • aliquo inaniter judice-
tur bona pot utile fcnrir**. Atque ideo prxfcnti
aucharirarc prxcipimus,ut cum Priorem Feliciter Ertnovit Scrcnirarem nodram Condanrii,
habere debeatis ; CSc inix ordinaverit pro dtfcipli- P atque Venerii d olenda eo nque dio , quafibi
m fervaoda , ubi nodra maximi utilitas contine- iTancane juris proprii agellum, quod Fabricula
tur , in omnibus pbcJrtc debeatis .-quia ik dom- nominatur, cumfuo peculio e infanter ablatum
ni avi_ qoftii cilii moribus indituri , ut & le- adjicientes , ne rerum fuarimi repetitionibusim-
ges libenter audiatis ,
dijudices. Hoc ed enim, mincrent , liberis libi con litionemulfiinx fervi-
quod nodrum comit Imperium : qtfad opinio- mus imponi. Atque ideo MagniriVdo rua, de-
nem nodum inter gerites amplificat , fi talia ge- cretis obfccuta prxlcntibus pnrfatum fuo jubeat
,
ratis
,
qux Se nobis accepta , Divinitati poliunt & adefic judicip : ubi omni inter partes veritate dif-
cHc gtarblima. Robudius enim inimici nodti confentaneam , & amicam vedris mo>
cufla juri
,
&?»<r»frrv vincuntur motibus boo is: quia quos fupemarro- ribus p&jfcrtc lomentum. Quia ficut grave eft
r *t ejitui, fi-
]
tegunt, felices advetfatios iubcrc Aon poliunt. de fuo dominos jure cedere itanodiiscd fx.tilis :
licti Ju'rtTI.!

m> M,u Pugnaris enim efficaciter foris , dum in fcdibus inimicum, fervirufis jugo libera colla deprimere.
ftjjknt. vedris juftitiam fovere contenditis. Ida enim duo Momenti jure fi cope tunt , -«primitus reddantur
mutua fc amplexat iofte ccnfociant tquixquitf» invafatira tamen, ut perfona legitima difccptatio-
tcmcoluerir, frudum victorix poffidcbic. Nam nibus non defidar. Cedet violenta pnrfumptio,
qux nccellitxs ad injuda compcfiat , oim vos Se urcanti jadiciscognofcarurarbitrio;&aut*con- *eXo nju»
fortcsalanc proprix Se munera nodra. Domino
,
v «dos fervos cum rebus fibi competentibus pofli- ^a, «
i

adjuvante , diiihcent ? Nam & fi cui aliquid ex- dcai aut probatos liberos indemne/, aeque in-
:

* Suhnu.; .
petendum ed , fperet * de munificentia Principis, tegros derelinquat. Sufficit enim, quod ei rela-
qulm de prxfumptione virtutis. Quia vobispto- \arau> poenam ,
qui facete pexfumput injuriam,
fiv.it, quod Ronuni quicri funt, qui dumxratia

nodradiranr, vedra donativa multipli», ant. 4 Primitus reddamur invafj. Tranflititu Jari* fen-
tratu ed , dJjrCtuin vi de rei fux pofledtone , Icu fpo-
a Ctt/pinumn ili Andriae} hidoria. Prior Imperii HoruVn ante omnia reditui oportere, 1 . 1. C. ii perviin
Romaui. Ec Abdut Babylon. Iib.-i.de Zacbxo. J»t. vd alio minii) l.?.li quis ul Ic. C. adi. JaL de pubi.
eap.7. conqucrcutc
,

, de redit. fjK>t. Ftmar.

\»
^
EPISTOLA VIGESIMA SEPTIMA.
EPtSTOLA VIGESIMA NONA.
Dumerit Sajoni , & Florcnriano Viro Devoto,
Comieiaco Athalaticus Rex. Honoratis Polfdforibus , & Curialibus Parracn-
lis civitatis Atlularicus Rex.
Proripit y ut percurrant Favent inum territo-
rium , & fi tjuan Gothorum , aut Roma-
,
Jubet , ut cloacarum urbis ora pandant , & ut
hoc opus Gcaefnn urgeas.
norum insolas veeffe repererint , is , ha-
biti domiti ratione , CrmulcU affligatur,
& pccna. D ignum eft, ur libenti
juberi prq utbi* veftrx utilitate cognolci-
nam quod proprio fumptu decuit aggredi,
cis 7
animo faciatis
,
quaf

Eventas publica ficut ab innocentibus vacari compendiose vobis condat onerri. Civitatem fi-

Non ftmfrt
S iuncccflccd, ut in fccleratis operam fuxdi- quidem vcftram diutina ficcitarc laborantem , ju-
linHmm.-tir,.
drittionis impendat quia non femper unum me- vante Deo , domnus avus nollet faluberriml
:

tnr judicium
rentur judicium di verfa merita perfonarum.Mor- unda rigavit. Cui nunc dudio vedro cloacarum
difc-U miri- biipfi diilimilibusfuccif fanantur hctbarum: aliis ora pandantur ne fordium objectione tardata,
:

r« cibi , ferrum optaram" 'revocat fofpitatcm ; 6c

aliis reciprocans unda vedris xdibu*41lidatur; Se qua*
pio qualitate pafiionis prxeeptum merentur ar- debuit^blucrc , eafdem vobis cogatur infettA
tificis.Et ideo devotio veftra perFavendnum ter- Cui operi, quamquam vos urgere debeat civictlc
S'
 > -:

i38 Cartiodori Variarum

amor , virum fpe&abilem Gcnrfium prxcipimtis faciem civirarum, qux popularim probantur ha-
imminere ; ut nos ad meliora provocetis ,
u qux bere conventum. Sic enim in illis fplcndet li- &
juflimus ,
gratanter efficitis. &
bcmr is ornatus , noft ris ordinationibus nccef-
Feris datum clt , agros fit-
farius fervit effectus.
EPISTOLA TRIGESIMA. vafquc quxrcrc hominibus autem focos patrios
:

fupra eunda diligere. Aves inde gregat m volant, i

Gene fio Viro Sperabili AtluIaricuaRcx. qux innoxia voluntate mitcKunt. Canori turdi
amant fui «neris dcndtatrm. Sttepentes flurni
Proripit ut cogat Parmenfn Municipes , an- compares loquuntur indclincn ter exercitus. Mur-
,
murantes palumbi proprias diligunt cohortes ; SC PwVfmd ad
tiquos cuniculos ita diligenter emun-
xjuicquid ad fimpliccin pertinet vitam, adunatio-
dare, ut aqu tm influentem nihil
tionis gratiam non refutat. Contra, animofi ac-
impediat . cipltrcs aquilx venatrices, & fupra omnes alites *£“
,

acutius intuentes , volatus folitatios concupif- mn rtfmtt.

% Jtsret. A
in- More civitatis veftrx antiqui operis * fbr- eunt quia rapaces inlidix innoxia conventicula :

lIU,n domnus quidem avus nofter largitate non requirunr. Ambiunt enim aliquid foli agq-
Regia conftruxit. Sed nihil prodeft aquarum co- re, qui prxJam cum altero non defiderant inve-
pias utbibus itnmiliflc,nifi nu ne provideatur cloa- nire. Sic mortalium voluntas plerumque dctefta-
carum oporruna digeftio : more vitx humanx, bilis cft , qttx confpcC^iun hominum probatur
'Cujus ita falubritas cuntinerur ,
fi quod ore quis effugere ; nec poteff de illo aliquid veraciter ere-
Tufeipit , alia parte corporis relaxatus effuderit. di, cujus vitx reftis non poteft inveniri. Redeant
Et ideo Sublimitas tua Parmenfes municipes fa- Poneflores, & Curiales Brucii in civitatibus fuis. „ia
Ed.Nt«tirr. ciet huic operi 4 gnaviter inliftcre ; quatenus an- Coloni funt, qui agros jugiter colunt. Patiantur *»»**-
• Alii, tmtn-
dr»r
tiquos cuniculos , five fubtcrrancos, live qui jun- fc a ruft icitatc divilos
,
quibus honores dedi- & ri -

guntuv marginibus platearum, diiigcnrer 4 cmun- mus , Se actiones publicas probabili xftimacione

• MS & A C
m
“ cnt * 01 c “ fofenniter optatus vobis liquor in» commilimus : m ea prasferrtm rjgionc , ubi affa-
j,feTibitttr.
^ llxc “ l > nulla * adjc&i Ixtaminis objedione rar- tim veniunt inclabotatx 4 delicix, Ceres ibi mul- ‘MSjIiwrii
Grutism «n derur quiagratiam unda non habet, nili qux ju- ta-facundiratclnxuriat Pallas etiam non mini- :
:

dtntnhaba giter inHtiit , & vifa fempcrabrccdit. Illa enim, mi 4 largitate congaudet plana rident pafcuis *J?rct ' :

qux 4 pulchre rivis exercitata ridet quam defbr- fecundis ,^rc(la vindemiis : abundat multifariis au *’'**•
•
®U
lurcf k-’it
'n S
' n ^*c un * J *
‘ ^
us cn ‘ ncc v *fu 8*®“ V ncc m
,

animalium gregibus , fcd equinis maximfc glo»

’
jumentis accommoda. Elementum pulchetriinum natur armentis ; meri t6, quando ardenti tempo-
*Jurct.!c-it, quidem ,
fcd cum in nararali puritate fervatur. re ralc cft vernum fil varum, utncomufcarum acu-
4
4 nlnUm. Sine hac agri fqualcnr , urbes anhela decitate fa- leis animalia fatigentur
, herbarum femper vi» &
tigantur ; a ut merito antiqua prudentia quos .i rentimn fatictat ibus expleantur. Videas per cacu-
,
civica con verfatiope fegregandos cfle judicavit, mina montium rivos ire puri Ili mos
; Se quali ex
aquarum intcrdi&ionc punictit. Quapropter tam «diro profluant, fic per Alpium fumma decurrunt;
wii lirae rei omnium deber ftudete confcnfus Additur , quod utroque Urere copiofa marini
*>*» habet, <juia civis animum non habet qui urbis fux gra- oflidet ficqucimtionc commercia,ot & propriis
,
9"' *ri,u fn * tia non
r
tenetur. Sudibus affluenter exuberet, Bc peregrino penu
g ’t trtontt- vicinitate littorum compleantur, a Vivunt illic
n4,mr’
4 Ut merito autiaua prudentia , quos I civica con- ruftici epulis urbanorum, mediocres autein abun-
cTfjtioocfegregjDdo» ede judicavit , aquarum iotcr-
dantia prxpotcntiuin ; uc nec minima ibi forruna
didiooc punient. Lucianus in Alexandro (eu Pfeudo
copiis probetur excepta. Hanc ergo provinciam
«nant, de prxlligiafom oraculis ,
« ifl ro tliocT
tiviranbus nolunt incolcre.quam vel tn agris fuis
vn «i>, tk tA^C ,
vr» srv^it » uti&i «kiiNlm,
«M* ?/« yjj fe fatentur omnino diligere ? Quid prodeft tan-
0t «S»Ci •)
tUgd iA*Utrt<9w4
tos viros latere lirteris defaecatos ? Pueri libera-
id cft , hujufmodi hominem aeque ccfto quilqmm ex-
cipiebat neque igni aquave impertiebat rerum erat
, :
lium fchoUmm conventum quxrunr ; Se mox ut
illi felum alio tenendum, canuqam impio deoiuinquc foro potuerint cfle digni , ftatitn incipiunt agrefti
contemptori. Feralia iu Chtmianot olida rcecnfcni habitatione nefeiri proficiunt, uc dedifcanr: eru-
:
Viitor Uticcnfu lib. j. de pexlccuciooc urandalic , ad- . diuntur , ut negligant ; Se cum agros diligunt , fc
dit , ut nullus quempiam iliorum hofpicio reciperet,

aot alimoniam ptaHlau-t. Ferntr.

amare non norunr. Quzrat eruditus , ubi poflit
exiftere gloriofus
:
prudens frequentiam non ref-
puar hominum , in qua fe novit ede laudandum»
EPISTOLA TRIGESIaMA PRIMA. Alioqui virtutibus fama rollirur , fi carum merita rtnUtiInt
in hominibus nefeiantur. Nam quale defiderium
Severo Viro SpeOabili Athalaricus Rex»
cft , civium frequentiam dcfcrcrc , cuin aliquas
quoque aviuconvcifationihumanxfe videamus K ,p.
Provinciam Brutiorum deferibit \ & jubet, ut velle mifccrc ? Mortalium enim penatibus 6du- c Untmr.

tam Provinciales ,
quam Curiales fidrjuffo- cialitcr nidos philomclafufpendit, & inter com-
ribrn datu poenaque interpoftta promittant manentium turbas pullos nutrit intrepida. F<r-
,
dumergo nimis «fi nobili filios in ddbbtionl-
Je majori anni parte in civitatibus , quas in-
bus educare , ciim frequentationi hununx videat
colere maluerint man/uros .
, alites fua pignora comtmfiflc. Redeant igitur ei»
vitares in priftinuin decus : nullus amamitatera

C Vm te Prxfc&orum
inhxrcntcm omniadidicifte credamus, qux
•d Rcipub.lfatum pertinent componendum: ma-
condliis laudabiliter ruris prxponat moenibus Antiquorum. Quomo-
do poteft in pace refugi , pro qua oportet Felium
( ne vaftetur ) afiiuni ? Cui enim nunusgrata no-
xime cognovifti luteris eruditus pulchram dic bilium videatur occuifio ? Cui non affeduofum
 ;
- "

Liber Odtavus. ijp

fir eam paribus fflifeere fermonem ,
forum petere, tere , qux &
de Palatio itoftro au£h->riraterti , 6c
honcftas artes invifere , caufas proprias legibus de legibus vifa eft juftiriam eoUegifle ; nt, more
expedire , interdum Palamediacis calculis occu- tplius fontis, fcclus quod atftum eft , videatis ul-
pari , ad balneas ire cum fociis , prandia mutuis «ifei. Perquirantur fontes fumiro lilcntio : te-
Caret profc&b omnibus neantur laribus quieti ;ut dum mox * infc* m aT-
npparatibm exhibere ? in liris J
his , qui vitam fuara vult femper habere cum fa- eorum corda tutbentur: in vo-
cutcrtincrcpucrie, ”r *

mulis. Sed ne ulterius in caradem confucmii- ccsprofflianc.dcfictenibilimurmurarionecon-

nem mens aliter imbuta relabatur daris fidejuf- ,
fundantur. Sic aquas fuas omina rtbi judicent
foribus tam Pofleflores quam Curiales, fub ,
dedifle poenarum. Sitergdinciscompctem vin-
«cftimarionc virium ,
pactu interpolita promit- dicta, ut loca line pervia: invitet polita difcipli-
tanr anni parte majore fc in civitatibus manere, na (ludium commeantium : ne latronum exccffi-

quas habitare dclegcrinr. Sic fiat , ut cis necor- bus vitetur tale miraculum , quod femper lxtifi-
•Jor.Tofun natus defit civium ,
nec * voluptas denegetur carecognofciiurinquifitum.
M. agrorum.
EPISTOLA TRIGESIMA TERTIA.
4 Vjvunt. Lege Plinium Hb.i.Ep.j. Et Sidon. Apol-
Ep. t. Juret.
lin. lib. I.
Severo Viro Sperabili Athalaricus Rex.

EPISTOLA TRIGESIMA SECUNDA.

Decernit , ut pridie natalis S. Cypriani una
Severo Viro Spe&abili Athalaricus Rex. cum Pojft (foribus Conductoribus diver-, &
fsrum majorum ad Lucania conventum
Tortem Arrtbuf* depingit \ jnbet , nt eos, & Leucoihiam nomine conveniat , ad repri-
qui equos NimfjiU,i.ib(ht Ierunt , er per- mendam quorumdam rufticorum auda-
qp/rat j er punist. ciam qui negotiatores bonis fto liabant.
,

7um dejeribit locum fonti/que Mas cilioni

C Um
,
Nimfadius vir fublimis pro caufis fuis
virtutes er miracula.
ad Comicarum facrariflimuin fefti naret, iti- ,

neris longinquitate confe&us ,

animalia fefla re-
'ftnrJtn-
thujk.
parare contendens , ad fontem Arcthufx in Scyl- C Icar incognita velle nofle
,
prudentis eft
t"ir t r.-tff
e manlio-
latino territorio conftitutx degit ponere manfio- comperta diiiimularc
compecta diflimulare , dementia eft ; eo
co|pr.v -.
firn jrit
nem ; eo quod ipfa&: loca &pafcuorum ubertate tempore , cum noxia/cs ad cotrcd tonem
fcrtiin ,
,p . „ 4
foecunda finr , Se inundatione aquarum pulchre- celerrimam pervenire. Frequenti fiquldcm
pollit e «mptrta difi
fcanr. Eft enim-, ut dicitur, fub pede colliuinfu- probatione didicimus , Lucanix conventu qui it-
,
Menr,M 'fi-
pra maris arenam fertilis campus ubi fons vaftus : prifei Xupcrftitionc Leucothea nomert kccepir,
c^rediens , cannis cingentibus in coronx fpccicm quod ibi fit aqua nimio candore perfpicua pra?-
,
Tiparumfuarum ora contexit amoenus admodum : fumptionibus illicitis rufticorum facultates nego-
& arundineis umbris , Se aquarum ipfatumvir- tianriuinhoftili direptione fxpe laceratas ; ut qui
tute mirabilis. Nam ciim ibi tacitus homo , & ad natale fandi Cypriani rcligiofilHmi venerant 1 HC * n ’* r ™'i
fhidiosc filcmiofus advcncncrir , aquas fontis peragendum, mcrcimoniifquc fuis faciem civili-
J
irrigui reperit fic quietas ut in morem ftagni tatis ornare, egentes turpiter inanefqncdifccdc-
p n4Hl .
,

non tam currere ,

quam ftare videantur. Ac ubi rene. Hoc nos iimplici ac facili remedio crcdidi-
concrcpinstullis emi fla fuerit , aut fenno clarior mus corrigendum; ut Spectabilitas vcftraprxdi-

, nefeio qua vi ftatini

fortalTe fonuerit aqtix ibi- do tempore una cum PolTe flori bus ,
arque Con-
demconcitatx profiliunt: osilliusgurgitiscbul- ductoribus divcrfaruin maflarum , ad quietem
lirc videas graviter excitatum ,
ut potet aquam ri- convenientium , anticipata debeat cautela pro

K
dens
:m fuccenfxollx fufccpiflcfcrvorcm : filenti
ni tacita,Ioqucnti ftrepitu
; ut ftupefi. as
fragore rcfpon*
fic
&
curare ; ut atrocis facti reos inveniat quos poena

fubitopcmnbatam quam juflibctlocihomo* caulas nefandx litis attulerit,

,
,
confumar. Quid fi aliquis rufticorum , vd cu-

nullus tadus exagitat. Nova vis , inaudita pro- imeripfainitiacompichcnfus fuftaatix fubdatur ,
homihem commoveri & protinus ultioni 5c pompatus mala* nota corti- MS * v0, ‘^
'ptieras ,
aquas voce , :

quafi appcllatx rcfpondcant; ira ut hominum fer- eat , qui prius occultum facinus excitare tenta-
monibus provocatae, nefeio quid immurmutenr. bar. Elteniin conventus ifte 8c nimia celebritate
Credas ibi aliquod animal proftratum fomno feftivus , & circumjectis provinciis valde profi-
quicfcctc,quod excitarum magnoftrcpicutibi ref- citus. Qdlcquid enim prxeipuum aut inJuftriofa
pondeat. Legitur quidem , nonnullos fontium inierit Campania, aut opulenti Brutii, aut Calabri
variis fcarurirc miraculis ; ut aliqui potari anima- peculioli, aut Apuli idonei, vel ipfa poteft habere

libus reddant varium colorem; alter greges albos provincia, in ornatum pulcherrima: illius venali
efficiat ;
quidam in faxeam duritiam fufccpta li- tatis exponitur ; ut merito tam ingentem copiam
gna convertant. Sed has caufas nulla ratio coiu- judices de multis regionibus congregaram. Videat
prehendit quia fupraintellc&um humanum cflc enim illiccolluccrc pulcherrimis a (titionibus la-
:

cognofcitur quod tantum rebus naturalibus ap-

,
rilfimos campos , &
de amoenis frondibus ineex-
plicatur. Sed ut ad querelam fupplicantis cit6 re- usfubit6mo:ncnt»neasdomos,populonimcan-
deamus; hic cumnunfioncm fupradiefus Nim- tantium Irtanriumqucdifcurfum. LJbi
, licet nott
fadius habuiflet ,
inlidiis rufticorum abaftos libi confpicias operam incenium, videas tamen opinx-
afiTe rit caballos: quod temporum noftrorum habe- tilfim* civitatis ornatum. Prxfto funt pueti ac
re non decet difciplinam , ut dclcdario illius loci puellae, diverfo fexu atque xtarc confpicui quos
,
tali damno redderetur horribilis. Quod vivacita- non facit captivitas cflc fub precio , fcd libertas
tem ruam diligenti e cnfcmus examinatione difeu- hos merito b parentes vendunt quoniam de ipfa
,

S ij
 I40 Caffioclori Variarum
famulatione proficiunt. Dubium quippe noneft, rpfe quinque gravius regar , cofi}ue"rantdfn ftb PT
fervos pefle meliorari qui de labo e agrotunt ad
t tianquilit.itc pofBdcaf,atiit duobu-» cernitur cref-
,
nunquam prxtci illud tempus cognos-
urbana fervitia rransferuntur. Quid vcftcs rete- ccre, quos

ram innumera varietate difcrctas ? Quid ‘j\vc,‘* citur occupate. Magnum ftupendumque m! cu- 1.1

* nitore piDguillima? Ubi tali lum rtucntci bibentia fic ad humanos fermonct
*Apijaiurt. generis animalia ,

eunda taxatione proponuntur ut quilibet em- vel flate, vel crcfcerc , uti IcnJi flo-
,
"Jar.Mm*
ptor faflidiolillimus invenitur. Sic cie illo coin dium minime defuiffe. fiat * vcncrabilisomnium
mercio nemo ingratus redit , li eunda probabilis fcimoncions iftccaleftis.* 1 labet Se I litania Jor- *MS JubUt.
componit. Eft enim &: locus ipfc cam-
difciplina danem fuum. Ille exemplum haptifnuris prxlti- •Jur.w^N.
tit ; hicfacrum ’ miniilcrium annua devotione rmm.
porum amtrnitatc diflcnfus , fuburbanum quod-
cuftodir. Quaproprer 5c rcvesenria loci , Se utili-
• Jar. (oni, dam’ Confilinatis atuiquiflimx civitatis ; qui i
conditore fandorum fontium Matcilianutn no- tas rei dare debet populis fanltifiiinam oaccmc
CinfiUm.
Jer.i Marci- men accepit. Hic erumpit aquarum pcrfpicua Se quia eundorum judicio fcclcratiflinms habendas
tuam Jtfcri-
dulcis ubertas : ubi in modum naturalis antri ab- c(l , qui talium dierum gaUJiatemerare contendit*
bitar.
fidis fabricata concavitas fic perfpimos liquores Relegantur populis , Se proponantur ifta , qux
emanat ur vacuum putes lacum quem non du- diximus; ut ciiit* inulta efie minime creduntur» ex-
, ,

bitas efie plcnifiimum. Hic «perlucidus ufqucad cedendi licentia non quxratur.
fundum ut afpcdibus tuis aerem potius
patet ,
« Stationibu*. Offieinx ac pcrgulx nundinatum fi-
apparere judices , non liquorem. if.mulatur fe-
gnilicanrur.Quid enim aliud his vetbis /mercimoniis»
renum diem aqua fubtilifiima ; nam quicquid in ac momentaneas domos , Atltalaiicus innuit , nifi per-
•MS.GruL imo geritur inoffrnfa * acris claritate monftraiur.
gulas 1 1. ij.herc*, de indic. 1> J. in fin. U.dc iis qui de*
& Cuj .acatii
•MS. Bc
Colludunt illic gregarim lart illuni pifccs, , qui ad JCC. hora.

manus * polccntium fic intrepidi veniunt, tam- b Parentes vcndnnr. C.depariib. qui fil. diftr. Hic*
Torn-pa/tc»-
remixeap. f. populus fame opprelius in hxc verba pro-
quam fe noverint non efie capiendos ; nam qui noftil bc filix nollix inultx lunt nimis accU
rupit filii :

tale aliquid prxfumpfit efficere, mox

pernam Di- :

piamus pro pretio eorum frumcutuim Bc comedamus 8«

vinitatis cognofcitur cxccpiflc ,
Longa funt, illius vivamus. Quod & tempore Maximini Imperatoris ac-
fontis memoranda deferibere. Veniamus ad illud cidiile tcftatur Eufeb. Ovid. 8. Mcumorph.

fuigularc munus , fimdumque miraculum. Nam - Bc eandem demillo in vifccra cenfu

filia t citabit non illo digna p irente.
dic facrarx nodis precem e baptifmatls ccr-
,
cum Hanc quoque vendit inops. h« mrr.
perit Sacerdos effundere , &
de ore fando fermo-
t Baprifmatis. Similia turrat de fontibus miraculo»
num fontes emanare , tnox in altum unda profi- St' repleri (blitis tempore Pafchafi pio baptizandis Pa£

licns , aquas fuas non per meatus

folitos dirigit, chafius Epifeopus Lilibctanus in Epillola ad Leonem

fcd in altitudinem cuinuiumquctranfmittir. Eri- Papam primum , qux carat Toir. 1. Cone il. inter Epift*
Leonis. Adde qux de fontibus Hilp. refett Gregor. T**.
gitur brutum elementum fponte fua > Se quadam
roQ. Jitrtt.
devotione folemni pesepant fe miraculis , .ut fan-

dificatio Majcftaus pofiic attendi. Nam cum fons

Digitized by Google
 r *

* »4 >

MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
VARIARUM
Liber Nonus.
EPISTOLA PRIMA talibus afferatur. Nam etfi quodlibct negothhrt
in uii perfona fuiflet enatum , nobis debuit inti-
HiUcrico Regi Vuandalotum At halari cus Rex. mari ; ut &
noftro judicio periret , qui fc peflimis *

a&ibus mifcuiflet. Reflat , ut naturalis ejusfin-

Congarritur de nece AmMftidl .tb Hi Ide- gaiuroccafus. lmpoflbilia non dicimus : nov»

rictiUan. Tum mittit Legam .npudnuo, n °" < ul nn’ us • ““» "» d !" ’ P“
«V»
V_
^^
i,
1

er,mea
. o 'jr .. -J bellum
guoiJiMHertt
i quos fa&a res debeat elucere. Sit in cis totiu»
exeaf, ,
wlo ( fmc exdei,
:

i pjt minitatur.
#« nos efficiat placatos, aut vos reddat obnoxios.
Quod fi creditis efle temnendum , nec
vos ad ra-
Uriffima nimis forte coflMngimur, tionabiliarefponfa componitis j
conditione initx
J
ur quos ante dulces parentes diximus, pacis abfolvimur, qui lxfi fixderis vinculo nort
TPflWff
nunc cis caufas amariflimas impure- tenemur. Vindicet nunc fuperna MajcRas fcoiu*
J
musjquas nemo potcR relinquere, qui qualiberarrecotnmiffum,quTadfeciajnarcpi:t>-
bicraris noLitur monimcncacogirare. Quis enim ncctur hatcrnifanguiniscxdem impiam;
nefeiat, divx recordationis Anulafridain, generis
hofti i decus egregium , violentum apud vos re- j[ I.

Tille lucis occatum ; &

quam habuiflis pridem
* Ac. «MIC.
^ ominam ,
pafli non cfli* vivere * nec privatam ? Edi&um Athalarici Regis;
Hc onrra fas parenrclx gravis effevidebaturi
(i

remitti )J nor debuit honorabilit , qium magnis r„,erit Curules <tb omni injurii , indicii
fupplicttiontbas «pcriifti, Parricidii gems cft,
licquam vobis fecerat amnem conjunctio Regis,
ylxlt „iblu m dccim U^rum euri
nefandis aulibus in ejus vos interitum mi fc ere cis.
mulctu , aut corporea prna.
Quid tantum mali 1 fuoconjugc rclida prome-
’
debebatur alteri numqtii
rui' ? Si fucccllio m
i I foe- Ui Reipub Ratum Sc generale cupit Rate
; ,

mina in eo ambitu potuit inveniri ? Matct quin- V^fafligium ad univerfa debet elfc follicitus tji f*l»r
,
:

imrao haberidebuit qux vobis regna transfudit, quia non cR falns in corpore , nili quam Sc mem- *"
,

Na.n Sc hoc nobilitati vcRrx fuilTct adjc&um , It bra potuerint obtinere. Injuria unius loci com-
Inter Hafdirigorum Rirpcm retinuifletis A mali pago tota coiicuritur ; Sc tanta cdnvcrticnrix vis
fanguinis purpuream dignitatem. Hoc Gothi no- eR ut unum vulnus ubique credas accipi, quan- nrrt.
,

ftri ad fuum potius opprobrium intelligunt fuiffe do illa coeperit condolere. Kcfpub. liquidem non
tentarum. Nam qui Oominx alienx gentis in- eR unius civitatis cura , fcd torius Regni ptovifa R C
f»..
tuiit necem , omnino ejus parentum vifus eR cuRodia. Quapropter Ii quid ex ipfa minuitur,
k Gr.8cCujj defpcxiflc
,
virtutem quando ncino , quod* re- in origine difpendia fcntiuniur. Minus enim
:

nUi rremdmm. fecandum credit ptttar efle lentandum. Et ma- habere ncceflc cR cui aliquid perit. Ec ideo di-
, ,
Jorn.rrc*-
Jindmm.
n ij j^co ratione commoniti , per illum & illum verfarum civitatum pervigil nos cUrafullicitat:
Legatos noRros verbis prius a vobis expetimus ne permifla longi iis mala , noRra pollint gravare
xquiutem cxfpecUmcs , qualis cxcufatio cantis Palatia. Arbor , quam florete vides j quam futn-
:

Digitized by Google
 '

14* .Caffiodori Variarum

maconfpicis viriditate Letari , fubtfrraneo
fucco cnervos quoque voci un j , ac vifccft civttatom.
facunditatis animatur : reddens in fupcrficicm, Quid in illa appellatione non habeatis vel poten*-
quod continet in radice. Hominum quoque vul- tix , vel honoris ? Nam qui Senatui comparatui , 1
tus imgna hilaritate decoratur Ii vifceiibus fanis ,
nullo genio claritarisexcluditur.
gravamen nullius fentiat lxfionis. Sic Regnum
jure dicitur integerrimum, fi nufquam fuerit im- m Prxdn Cuiulium. VetuUiio prjrdiorum Cantium
non valet, niti fiat cauU probata apud aJtaPrjriid^J.i.
minutum. Hoc fieri poteft , cum undique fuin-
C. de olf. ejus qui vic. al. jud. olat, vel Prafctli Prxto^.*
aaovcrurcftrxnara licentia ; net datur auliis men- lio ex'Nov. Majoriani de Curialibu». Qui pia .ti-.im cu-
ti maligna fub abominabili libertate peccare. riale eruit fi iu- decreto Curiali venditori n diruit prx-
,

Cnrialrt i Curiales , quibus d provida follicitudinc nomen dium cum fructibus , nec tamen ab eo pretium recipit,
CukJiSIi. vel mclioraiis^cs.itquum igitur cft, ut qui ad eam cm-
eft , cravilfima dicuntur infcftationc quafiari ; ut
• • -• />'«-• • •
• piioutm accclldit, pretium amittat & luuijHut.
quicquid eis honotfscaufa delegatur , ad inju-
b Illicita cmptfom-. Idem epift. ult. lib.7. Julkinian.
riam potius videatur effe perdoctum. nefa- O Novell. 1 01. verat vdf v»««r »$/
rium Iccius, importabile malum ! Quando debuit 7fev*t v«i paf.Hi 'rSt moM 0 (a< «tri pt-
Rieipub. fctviefiJo proficere tunc libertatem
,
MfTtrf. For». *
fuam eunt fortunis vidctift amittere. '-Quocirca
1 Nervos civitatum. 'Nervi civitatum Curiilcsex
•Ed .vtxtitu1 cdiclali programmate definimus,
cai&alijuogrammate quis * ver-
liqt
definimus,- ut Ii Novell. Majoriani de Curialibus. JiMi*
fatus fuerit in injuria, aut in difpcndio Curialis:
vel aliquid ei {praeterquam julTum fuerit i nobis, EPISTOLA TERTIA.
vel ab aulicis , quorum nttray Poteftatibus ) im- i

ponere lortafiepixfdimpferit, aut decem Ii braruih Bcrcanrino Viro Uluftri , Comiti Patrimonii
auri difpcndio feriatur qui tale aliquid per-
, ipli
^
Arhalaricus Rex.
tulerit nihilominus profuturam: aut, It facultas
non
vindiciae
ceretur
futficir

; 3c reddat debitum poenis

,
per fafluaria fcpplicia la-
quod non po-
"Jubet , ut Chartarium mltt.u ad Moffam Ru-
,
Jliciin.im in cvjutvifccribsu anrum latet,
tuit compcnfarc pecuniis ira tamen , ut qux pro :
,

publica utilitate fuerint delegata, ingenua folli- & illud curet effodi. Tum Aurificum indu-
citudinc compleantur :
quando plus incipiunt Jlriam deferibit.
debere ,
quos alienas iniquitates non permitti-
mus fufiincre. 4 Prxdia Curialium, unde maxi- ^1 labor omnis affiduus adeo diverfos exlgtt
me mediocribus paramur infidix , nullus b slll- 1 * fruftus , ut aurum argcmumqucfolita*com- *

cv»traftMJ$-
emptione pervadat quia contradus dici """ :
mutatione mcrcctur ; cur non ipu diligenter ex.-
ti ntnpittjr
4» It
poteft, nili qui de legibus venit. GreaSajonum, quit imus, proprer qux pofcete alia videbamur?
nifi tjui
guim TtlM. dcmilitantummolcltias Judicum protegantur.au- ltaliadivcsinfcratnobis A: aureos frudus. Om- '
* c prvvf-
xilio.Ab ipfis quoque moderatoribus cos noftra nis * proventus -acquiritur ubi metallum fui- ,
7
vindicavit auCloriras
j
quanto gravius plodendus vidum repentur. Nain quid neccflc cft ter- rwvF-
cft , fi ille cui delegatur auxilium
,
probetur infer- ram multiplici facunditate affari , li ipfk magis I t.-nuhu
re detrimentum ? Erigite colla deptefli : fublcva- pretia in ea potuerint inveniri ? Frumenta vo- , » bi 4*»
tc animos malorum farcinis ingravari tis ufualiicr natura , induftria fuffragante , con- reftri-
date ftu-
1

'Vniauqut Aium recuperare qux vos malo cognofcitis ami- cedit: paflim fc vina profundunt : metallum ra-
,
nvi fmi nrbi fi fle. Unicuique civi urbsfua Rcfpub.cft. Aorni- c6 proditur •, ut ftudiefijs expetatur. Qutpro-
Rt/f»b. tfi. niftratc civitatum fub confcnranca voluntate ju- pccr ad maflam * juris noftri Rufticianam,in Bra- * Ac. tHrit.
fticiam. Ordines veftii xquabiliter vivant. No- tioruin provincia <onftimtatn , Magnitudinem
lite gravare mediocres : ne vos merito opprimere tuam jubemus Chartarium deftinare ; Se fi ( ut ab
T<m*p<te< pofiinr potiores. Pana ifta peccat i eft, ut utiuf- artifice harum rertun Theodoro dicitur) memo-
quifquc in fc recipere pofiit, quod in alterum pro- rebus terra facunda eft, officinis folcmnitcit *Gt.& Cuj.
ratis

tervus exercuit. Vivite jufte , vivite continenter. -inflitutM montium vifccra perquirantur : intre- •$»» fikr-
yix tuJtt
quia vix audet quifquam in illos excedere , in tur beneficio artis in penetrale telluris ; Se vel ut '*T
qw rtrre>n in
ib.ttxcr4.~t quibus culpas non poteft invenire. Orues mora- m thefauris Iliis natura locuples inquiratur, * Ca- * Ac.c*>«*-
in r»- lem noverunt exercere concordiam ; inter quas tueris enim ingeniola prxfumptionc revolutis, "*•
f^n ampr. talpinum anima! imitantes, itinera fodiunt , qux
1 -— rCn
nullus primatus quxritur quia iniquitatis ambi-
,
tus non habetur Vigilant vicifiim, communi fe nullis anti patuciunr. Sic ambitio nil relinquit
*
cautela cuftodiunr , Tpfe p.iftus alternus Sic abfeondirum, necubi interdum fuftincre polllt
fff cft.

•MS..H honor*nullis adimitur, aum omnia fubcomrau- extremum. Intrant homines caligines profun-
nionc fervantur. His etiam volatus vicaria xqua- das : vivunt fine fupernis cxolant a folc;& dum
:
^
ultima fit prima ; de qux prima-
litate difponitur: fub terris compendia quxrunt nonnunquam tu-
,

tumicnuit.cfrcpOfteiiornon rccufar. Sic qua- cis gaudia derelinquunt. Eft aliquando illis ruina
dam communione fociatx libi fine Regibus obfc- viaiua;& reditus procurare nequeunt, qui pe- 1%r>
*'
quumar,line dominatu parenr, fine terrorefiunu- -dibus fuis fetnitas opcrolis manibus effecerunt, t 1
l.intur. Voluntarie ferviendo lilvcrae funt , de in- Sed quibus cautior ars, vita felicior cft : intrant
vicem fc diligendo muniuntur. Quarum morem egentes, exeunt opulenti: fine furto divirixsra-
fetiptores rerum, naturalium contuentes ^ poli- pitint: optatis thclauris fine invidia pcrfituinitlr;
tiam quamdam inter ipfas effis commemorant, de foli funt hominum, quiabfqucullanundina-
quas civicb affcclu vivere cognovcrunr.Has fi vos tionc pretia rideantur acquirere. Mox enim, ut
imitemini , omnes a vobis pravitatum calumnias fupemx luci fuerint reftituti , minut a quaeque
excluditis. Nain vos, qui redi vota recipitis, ha- graviora difccrncnribus aquis i genitrice terrafb-
»*r SrmtHt, Letis per leges poteftatcm Non parant ; ac fvftilibu*: recondita, vafta fornace de-
in civibus veftris.

wra cnun iocaffun vobis Curiam conccllir Antiqui- coquunt, donec folvantur utiliter in liquorem,
r
,,„ miti, u* • non inaniter appellavit minorem Senatum : Rivos quoque de flamma venientes rapto igne
 t 1 ;

Liber Nonus.
dcpHrgaM, qaoufque pulchritudinem fui pro- prxfumirar , ubi aliqui probatio fcort h:bmlr*
rineimr »u- qium terrena vifccra nccupctentur, ab- Proinde in PotTc-lTorum numerooouuscolloccn-
,
tma dum
,
con j crant> Vincitur natura ,
f- dum eam meliorat tur * palTuri nihilominus tnolcftlas, quas ipli
:

** 1
TJitjhi induftria. Pulchrior cft, dum arferit: potior, dum ingerebmr. Ad tribuM enim folira rurba-
.iliis

. decoxerit : quia tantum crcfcic ad pretia , quanta bnnrur faciem comp.tlfotis horrebant ( i Pote*
:

fuerit finccritatc mundata. Origo quidem nobi» ftatibus jufftpriiL v-iv(T; nefeiebw: ) devotura
lis ,
fed de damma fufeipi t vim coloris ; ut magis ignorantia fatigari, formidare delegata incipient,
ere Jas inde nafei, cujus fimiliradinc videtur or- per que antea timebantur. Nam & ex ea parte
nari. Sed cdm auro tribuar fplcndidum rubo- bonis moribus vixiffc probandi funr , quando
rem, argento confert albillimam lucem ; ut mi- perpetiuntur inter illo; otioli viveic,-quorum fe
rum (it , unam fubftanriam tradere , quod rebus non cpgnofcunr odia incoiuTe. * Atioqui non pa-
*
Nr ‘ -

4 ' '

Proinde quicquid ad teremur fubillis dTc, quos fe cognofcebant malis

dillimilibus poflic aptari.
artis peritiam pertinere eo-
exercendam nuju» a&ibus incitadV. Fruantut ergo beneficio Princi-
gnofeitis ;
ut Srreita pali: vivant remidi pace tranquilli, qui fueram
, ordinario veltra perficiat
tributum , quod dat e pollir , in- in adHontun fuarum qualitate compofsci.
Brutiorum ex fe
veniat , qua: fru&ibus copiofa luxuriat. Decet
enitn, ut inter tanta bona, nec illa delitu, qu 4 Paliuri nihilominus molcftigt. Hoc ideo dicie,
putantur cflfe prxcipuj. Cur enim jaceat line quia ('anales tractabant iributr, & ab illis di.ct
nutn for na uroccdchu , ut juret, dicit fe aocatlc ad
• Ed. Niv. 4 ufu quod ho nelfum poteft efle compendium ?
, Sjnftir.aclt.lib. 9- Ep. io.
Ga Gr. 4 Aurum fiquidem per bella qnxrcre , nefas cft : per
Cuj. emi".
nuda, periculum per falluarcs , opprobrium:
Honrfis ‘n"t ; n V crb naruca % juftitia. Honcfta veri» funt
:
EPISTOLA QUINTA.
tMtT* ’ lucra per qux nemo Ixdirur ; ,
bene acquiritur, &
quod a nullis adhuc dominis abrogatur. Gryphes Epifeopis, Se Honoratis Arhalaricus Re&
ditHT,
Ctyph autum jugiter leguntur effodere , atque hujus
rum jm metalli in fpccfcio ne gaudere : quibus quoniam Conflituit
‘
ut qui in .tnnonjc e. tritotefrvtnerb ,
'

tfide non cft Ambitu* lucti, oipUlititis crimine non uMiicrmtt , ili., madento 1Prelio
E"*"*' a dicuntur a.ccndi ;fcilicet ’, quia
t otnnis adkus in
omm, *nu, .. . . . vemunt. .

! ejHst.uir qualitate propolttt clt ;3c non elt vituperandum,

frtfefaQfi quod nulla fuerit voluntate lafcivuin. Sine ergo
fcdula operatione continui quaritus , invidiam T) Olfclforum territorii veftri querela compes
n0n P aVc^canc:<l U0 ^*rs ^* c ‘ tur » a crimine libe- t rimas, fupra temporis neccffiratcm quo*
nui* »rj. .<
f|UJf> rtmidam civium fuorutn cxocrabilcm fuftinerc
fxviriam : dnm primo tempore panicii fpccicm
EPISTOLA QUARTAv
coemptam in propriam redeeere fublUntiam:
(poetantes cariratcin mediocntms gravem ,
ut
Abundantio Prxfc&o Prxtorio Achalarictis Rex. P arc»ili rcponcmibusdetcftabilem inferant nudi-
ratem: qfundo homines in farnis periculo confti-
Decernit ,

coUout, damnantes, prxfentcs direximus portitores ; ut »»«* grui*

rive 4 in
gradu, five in aliis locis frumentorum (*•
Felix ifUetf- T^ Elix querela cft ,
quando leges pietate fupe- condita potuerint invenire , tantum fibi unuf-
U, q»**de i tantur & beata conditio fubje&nrum, li eo- quifquc dominus, familix fux rerincar.quan-
fto fcanr quem Se fibi op- tum fe expendere poffecoenofcit reliquum pc-
illum aliis tnifirrrum
faijemnr* g , :

um eflc propitium. Neque cni uob aliud Curia- ri ditantibus vendat prxlcnribtis fcilicct harum ,
Ls leges facratillimx ligaverunt, nifi ut cum illos gerulis qui adeam remdeftinati c(Tc nofcuntur:
,
Toli Principe* abfolvcrcnr, indulgenrix prxeo- moderata rainenpretii qaantitarc, quaeutneon-
nia reperirenr f hoc eft , ubi dominus adverfum ftiaric a fuis Provincialibus compar.iflc
; ut nec
illa 1 1<1 1 i -i i n Ktl I ca r*!' .... I.. 1 .(• .

& ifte quidam rationabilis or.lo eff , militia tan- vobis debetis in hac parce confulcrc invicemslnc
dcm fodere, qui impares laboribus probantur dum caritatem nimiam quxritis , fcclcftum vobis
"'‘fter 0 * Curulis enim , fi nulla valetudine cor- aliquid potius ( quod abfir ) Optctis.Ne quis ergo
*H,(mp*Tl4-
ienliu fte potis conti netur, ad folas deceptiones apponi- venditionem fibi impolitam conqueratur , feite
bMtm txoflt- tur ; &
rum adefie qttid proderit , fi cumcontiu- libertatem in crimine non requiri fed illud borri :

•T* gat dcfc&um viribus inveniri ? Similis quippe eft ingeniimagis elT: nonfeftinet excedere. Veta- '^qmntmr*
, fi

abfem , a quo non potuerint imperata comple- dat itaque lubjulb ratione, qui diftt ahit. Sicon-
i

ri. Deinde dutn Curia multiplici numerolicate fentir , onerant laudem fuam fi difefepat no- :
,
Ixtcrur, non videtur pcrculfa damnis raucos per- (Irum facit c(Tc prxeonium quando bonum cll »* /<*-'
:
* Jur.fbni didiflc de plurimis. Qnaproprcrillultris Magni- jubentis, fi jult tu imponatur invitis. /* i

0iti« impunA-
mk —
•bptfr* MS. ficcntia rua Agenantiam uxorem Campaniani
ebitar. viridifcrrilltmi , in Lucania provincia conftitu- d Sive in gradu. Pani* gradilis, degradibftsdiri (b-
lito» civibu* fine pretio ut ex lingulit feri legibuvtit.
Cirn ’ fihofque eorum de albo Curix fux faciat
i

«rwT-T^Jr" tj. lib. «4. C Theod. o< tenditur. Prudeuiiu* libto

*b! ^'|*8rnIC; 'bradi ; ut ventura pofteritas nefeiae priote contra Svmrtuch. Cujaciqsad tit. dewOuiitH ift

pnb,, ii mn fuillc, quod vetatur ^abigere: quia calumnia non poblic.hotr. lib. ro. Cod. fen*
habetur.

Dia
 n -

144 CafTiodori Variarum

fruaturopratis? Bajanis lictoribus nil poreftefle

EPISTOLA SEXTA. psxftamius :ubi contingit &

duleiiHmis deliciis
vefei , ec imprctiabili miuirre fanitaris expleri.
Eruere igitur bonis nihilominus expetitis. No-
-Priuiifcrinio Athalaricus Rex.
litis beneficiis ad tua emolumenti pervenies. Ba-

janis remediis confcquerc rem falutis,

Termiti it , ut ctA b.ibienm B.tjjvtn» (init. ais
€ mifit fe confer.it : militix l.men emotu-

mentit per ici t empti* percepturis

EPISTOLA SEPTIMA.
Repararo Prxfe&o Urbis Athalaricus Rex.

imber
l C Uni diuturnis laboribus ex cubaret., ira te
illitarc corporis alfcrisgravircr faucia-

tam ut nec ad famam militiae percipiendam pof-

,
Multis itudibus patrem, (occrumqne ejus exi
tollit. Tum illi Prxfecfurum Vriuuxm
li» occurrere, ad quam condar voto te prxeipiri

feftinafie : metuens, ne per abfcmiarn tui abipiis confert.

pene faucibus duLiftimus ribi fructus videatur

auferri: poltulans etiam , ut algentis corporis ne- T) Oft parentum claras ad mini fi rationes bene
Bx -trimLtt. fcfliratc conftri&us, Baj.mii.mcri licci rare laxe- A conferuntur poderis cmincntilfima: digniu-
^tftn~ dum nullius acquicfcic ingenium jacere intra
tis. Dignum plane quod inter rami a fumaia tes ;
, p
pr.rftemus ; ut ficut-conlerimus vi&is (pem , ira .cftiimrionenifuoium: quandoquidem lioncltus Hoittftja

tribuamus funpluantibus Edurem. Quapropter ambituteft, quos fcquimut tempore, velle prx-
Se a vinculo re cmolumemitii terroris aofol vi- coniis anteire. Additur etiam ,
quod prifeorum 7^”*^
mus. & prxditfti lavacri munere fubbvanuis ;ut dogmatibus eruditi opinionis gratia delectentur
primum tnemisgaudio recreatus , facilius mem- augeri. Nam quanto fcunufquifquc tncliotibis uir#.
'Situr,t.
i.ucm-
bforum recipias fofpitatem. Naturalis (i qui dem cognofcir artibus Ituduiffc ; tanto amplius gran-
«
djtr< uun 4, cura cft, xgris dare hrtitiam.; nam lac invalidum diora pr.cfumic appetere. Dudum itaque illultris
gaudere , lanatus cft. Perge igitur ad amoenos recordationis genitoris tui Rcfpub.fcnlit Roma-
rcccflbs :
perge aJ (olcni , ut ita dixerim , elatio- na diiigcntiam.Cotnitivx fiquidetn Largitionum
'rem ubi (aiubritatc sieris temperari, rerris blan-
: prariidens , functus criam vicibus Prxfc&orum»
A^
,

diordt narura. Illic juiraculis alta cogitatione Prxterianam egit integerrimi dignitatem Cu- :

nerpenlit , cum arcanis mundi mens humana coi- fiam reparans , pauperibus ablata t eftituens ; CSC
loquitur ; nec admirari delinit, quar ibi agi polle quamvis liberalibus (ludiis fuerit impolitus, pia
•cognofcit :
primum Nerei fiocnra marinis dcli- cerc non omifit indultrius :
quoniam naturaliter
<iis efle completa tot portus natUrx prudentia
: per (e commendari porcftvbonun ingenium,
terrenis limbus intcrmillos : tot infulas nobiles etiamcum rebus accedentibus noti videtur orna-
amplcxu pelagi dotatas deinde immitium A ver- : rum. Sed hoc quantum cft ad tuarum notitiam
nofiagneumnure, ubi ad voluptatem hominum litterarum. Doctrina liqui dem quos ab imperi- r>»r7r/»f n
* MS. rtfi. *
vita tegitur oftreorum; induftriaqac mortalium tisdifecrnit, Lapientibusamica conjan- focictate
n
f'<"riwh*
,HT Cu *l
-
fieri, ut tes alibi fortuita, ibi femper appareat eo- git cui perfacile cft ornare gcncrofu n , a qtue
:

*r ’
piola. Quantis ibi molibus niacini termini de- cciainfxobfcuro nobilem facit. Crcfcic quoque
centcrinvali funt?Quanris fpariis in vifccribus prxdaris metitis tuis , quod in affinitatis gratiam
* ’
xquoris terra prouiota cft ? Dextra lxvaque gre- te ralis elegit, quem Ictnpcr contigit de judicii
gcjplfciumludunr. Claudantur alibi induftrio- fui integritate prxdicati moribus communis,
:

lts parietibus copiofic delicia: : captivi teneantur confcicmia lingularis , qui fe femper fuis magk
aquatiles greges ; hic ubique fub libertate vivaria bus , &
amicorum converfationc , Se fua freie
fiint. Adde , qubd ram amerna cft fufecpra ptfca- probitate laudari. Qualem ergo fuo (anguini
tio , ut ante epulofum convivium intucnrium pa- arAiinandns cft fociaflfc., qffi nunquam iinprobmn
fcarafpcftutn. Magnum eft enim gaudium dcli- vel communioni fux decrevit adjungere. Eciileo
derata ccpilTe : fcd in hujufmodi rebus gratior cft licet prim.rvtxs veniasad honorem poft tanti viri
,
plerumque amrenitas oculi, quam utilitas cap- judicium ineptum eft te dicere non probatum,
tionis. Sed ne longius evagemur, inter Neptu- Nam (i bene illis fu ^gerenribus in extraneis caulis

nias gazas habitare eroditur, cui ocia Bajana prx-

ftjmut. His itaque rebus deliciola exercitatione
ftginati, ad pulcherrima lavacra contenditis,
funt Si miraculis plena
riofa. Nani etlilfominum cura fabricata nofcHiu-
'tur, naturalibus certe minifteriis exhibentur,
lornaces ibi non robora eoiTveda (accendunt:
placidas aures prxbcmus ; cur magis in genere
fuo cot um judicia non fcquamut , ubi lemper
r
qux ftudiosc libi piofpiciunt, etiam qui in aliis adH—
,
Se flutis qualitate pre- bus frequenter excedunt ? Arque ideo, quod fe-
liciter dictum fit per Indidi onem ilUmUibanx
,
tibi tribuimus inhilas dignitatis ; ut licut in illo

ordine primus, ita habearis &

meritorum laude
^
Cellam e flimma,ibi perpetuus calor opcratuniilic pc.ccipuus. Pene fiquidem terrarum oculis habe-
globi fumiferi nefeiuntur: aura cft purillima, qux tur, quod in illa civitate peragitur. Quem jam itf»'»
mini (lut vapores, fudores provocat dubitet an- fibi fudex placatum faciat, illum Senatum tan-
l>
*f^ff****
°
hclos ;Sc tantb a communibus balneis falubriot tx benignitatis offendat ? Quid Jic maturitatis,
invenitur, quantum ab humana induftria cclfior quid prudentis, in ordinis ipliusxftimationcco-
; cujus primxva germina mox ut adqle-
eft narura. Videas
undas per perui s fumate illic gnofeis
gurg tibus, auxira videntur lavantium explere verinc. Patres vocantur. Adolcfccntia illic in-
dcliJeTia, ut humano credas ftudio temperatas, choat a maturitate conlflii: uaftant juvenes cum ....
t
A f
Cedat Cor allici pelagi laudata femper opinio: inodeftia * fenum ubi morum pondus in flore
:

alT^rgir Indici marisde albarum candore fama lo- permittitur, quod vix alibi cana xtate gcncra-
cuplctior. Quid mihi cum pretiis, fi auimus non tur. Talem ce ergo habita moderatione tranabis,

Digttteed by G
 .

Liber Nonus.
Ut ciUnt tot Proceres ad Curiam vocaf , dignam dicis impietate formicat. Atque ideo ,
quod
•me illos fententiam tur vohin tatis aperias. Ni* Deo aufpicc didam Iit, tMuftrertt COmtrem
mis quippe arduutn cft, tale aliquid inter illos di- Ofuin, Se Palatio noftro clarum , provinciis
csrc, quod nequeat tahtis prudentibus difplicc- longi converfiitione notillimum , Dalimtifr dc-
re. Idcoquc non unius dignitatis vir xftimandus cernimus pr.xfitlcrc. Cui pro utilitate noftn ju-
cft, qui ab illa turba dodorum bonum potuit benti parere procurate quoniam tantam ejus
, :

referre judicium. Nam Ii gestum cft vel fuo rari- cflis jtmiriam frequentor expetti , ut Se line Re-

tate pntdicari quid illi gaudii provenire podit, gia julHonc ei deberetis priorum memores obe-
;

quem tot nobilium vota laudaverint? Juftiriam dite. Habet cfrim proprium jus Hic, qui jttftu» tub* ^r*>
dilige : oppreflis re dignanterimpende : redde cft ; nam ctfi terrore * minime poreftatis erigitur, fn»m„ui7^
• .
C. me-
iionW.Jur.
^
l au d c s Pofteris ruis, quas eu i * Majoribus aece-

lochurn lib.de DObiliutecap.f. ubi pro-

a Vide Tiraqoclium
«quit are tamen fuadente femper auditur. Simul
etiam Se virum illuftrcm Severinum ad vosxfti-
mavinuis dirigendum ; ut compotiri confoni vo-
J*P'" 'f*
v *’ t*

luruatcportinc vobis laudanda prxcipcrc. Nam

ici ao
baidocUioacftici es. j»r • MS. Gr.
i i

I* difparibus calamis convenit unum melos * clH- Cllj. tdlttrtt

cerc ; multo magis viris prudentiifimis aptum eft * Ed. nrdm.
ttlSTOLA OCTAVA* 5Hfta * concordi voce fuaderc, V erum ar primor-
dia noftra a prxftius inchoarent , clcmcnrilfi-
Of*m. ¥ ofuin Yiro Illuftri
,
Comiti Atlvalaricus Rex. mumque Dominam in ipfo regni limine Icatire-
tis, per * quartam Indictionem ,
quod a vobis • anwschr
iffi\

Mittitur demo od DolmMurum , utque Suet- “R mcnri rorain ' •

'I
1 **'™ vimm ,u '

*
. . .. , nunc mininus rcroo- Comitem patninomt noftri
vtu prcvtHCtM regeudor. co „« lWs> Tcrr H< £ „ ilin inf„ pcr
) virum ad no- cdm ( Deo propitio fttprad ictum

Ropofiti noftri cft, honeftos labores palma ftra obdequia venire fecerimus , tales homines de-
P remunerationis ornare; ut vicillicudinc, qua ftinarc , per quos pollimas evidentur agnofccrr,
torovedi gaudent , defides mordeantur ; libique quemadmodum in futurum ccnfns doceatur iin-
smpmacc pollint , qubd clemcnriflimis tempori- politus ; ut Ii gravatos vo* eoe cognofcimus pro ,

ibus judicii noftri prarmia non merentur. Atque parte vobis qua vifum fuerit , confident* xqui-
ideo illultrem Magnitudinem tuam , Deo juvan- ure , relevemus. Ita fit , ut habearis fpem & lu-
te, ad Dalmatiaruni atque Suaviar provincias icc- turi beneficii , qui dlts jam pro parte remedia
tum credidimus deltinandam ; ut quicquid pro confectui. Quapropter fervire vos convenit uti-
virilitatibus noftris elfc cognofccs , aequabili or- liratibusnoftiis : quando ea , qux magis Ip.rare
'dhvationedifponas, populumquc nobis devotum precibus potuiftis ultro contulit munificentia ,

per ruam juftiriam facias elTe gratilfimum quii Principalis. Sic chitn tradente dement illimo no-
:

dominoram laudibus apfdicatur, cumfe proba- bis audorc didicimus , ut a fubjectotum benefi-
UhJiLui ap- * "* ‘ "
Militet tradar cledus. Non
'
exempla aliena per- ei is non vacemus. Difciplina videlicet imperan- tUfnplTHg
amare quod multis expedit : quoniam Refl -A
UptfhltiuT S u,ra* memor eftoqux feceris. Se non indiges di cft ,
:

traftdt tlt-
admoneri. Quid cft enim, quod de ruaquifquam pub. nimium loliditatis accipit, ii tributariorum
Sim. debeat adionc dubitare, quando ipfis provinciis facultas ilLrfa coaftitcritv
•adhuc propria bona redolere cognofcis ? Quo-
dammodo jam debirum cft illi velle prxftarey
fePlStOIA DECIMA.
‘Olttbentibui apud quem fcis te fuifte laudabilem. Obcdicnri-
jmfii mdnigt- tus enim juftk indalgerur animus ; Se quos fci-
n«r ammu/. Uni ver fis PorteHoribus , Defenforibus Syracu-
mus bonorum , indubitanter cis denuo
faiw civitatis, vel Univcrlts Provincialibus
prarbemus affedum. Airas quidem tua provecta
Achalaricos Rex.
tft: fcd adus quoque maturior. Quid enim nunc
furriperc valeat , in quo nec juventus reprehen- .

jfibilis fuit? Sed bic in domni avi noftri regno Rflsxdt , qttxiUis pr.tter confuetttdinem tm^
< fecifti : nunc talia dcmonftra, ut tempioribus no- fofkx fuerunt tribtiti : concefft f&cultAtC
rtrisTcfcrviffc videaris, quicquid probitaris ad- /» quii Ceufittritmvexdlifixriitt , »pud
,
dideris.
Principem conquerendi.

EPISTOLA NOrtAs
Uni verfis Gothis , Se Romanis Athalaricus Rex. D Udum quidem vobis ortum noftri
xftimavimus nuntiandum nunc decet fub-
fequi beneficium pro Ixciria angenda cundorumi
:
imperii

ut quibus fuit gratilltmus nofter exortus, fitillis

Significat fe mififfe ad Dalmatiae rependas
Regalis animus in aliqua parte munificus. Ctef-
Comitem Ofuin dr Severinum, quibus
,
ccrc nobifeuin , Deo pnrftance , eunda defidera-
ut obedi,int ,
imperatu rous quia vere ille nofter cft cenfui s quem Utut
:
poflctlor exoluir. Proinde fubtrabiinus pecunias,
Ec provincias nobis , Deo pncftanrc , con- quod augmenterur
P ccflas tales viros cupimus dem nare, qui line
armis praediti Se juftiria gloriofi ;ut abiit f vobis memori* domnus atuS defuU
gloriae j de avari ad laudes,
profusi nitimur fublcvare cultores. Pridem divx
beneficiis magna
,

Se extranearum gentium metus , Se calumniofis prxfumcns ( quia longa quies culturam agris &
Jpfa vrr*
non patearis iniidiis:quia non minus cft malum prxftictc
, Se populos ampliavit) intra Siciliam
bellicum vitafte ,
quam fxvadifcullionis evade- provinciam fuo confucfa prudenti* fux modera-
tit ini^mZn rc * *P^a cftenim vcrafccuritas, qux de nullaju- tione ccnfum jUtuic efflagitas i j ut vobis crcfcctct
ftrmaai.
 -;

14*5 Cafliodori Variarum

devotio , quibus fc facultas extenderat. Sed il-
lius prxdicanda juAitia locum nolhx benignita- EP 1 STOI.A DUODECIMA.
ti prxparavit j ut quod ei offerri jullc potuit, nos

elementi animo, quali illara Aipcndia , donare Victori 5c Vvirigifclo Viris Spedabilibus Atha^
anus ; fic quodam prxfagio mentis divina: fecit ricus Rex.
etiam pium , cui parabat Imperium. Atque ideo
• i.l efl, Knitt per * quartam feliciter Jndidionem quicquid a "Jubet ut quid fuper tributarium (olidum
,
fi
thrifli. ji6. vobis fupra confttetudinariam tundionem aug- Indictionem 4 Pr ovine 1 ali bus
menti nomine vel petebat ut,vel conflat exadum,
fer 4.
exegerint , fine aliqua imminu-
liberalius noltra coccdit.Qupd et Ii juA£ pomillis
pendere, gloriam vos potius nollrx largitati j«- tione reddant.

oanus iulcrre. Sed ut htius extendatur nofha

• ‘Alii ,tfeur-

ftnkm.
dementia , fuavemque Dominum impenfis bc-
neficiis fentiatis, quicquid a* dlfcufToribus novi
cenfus per quintam Indidionem probarar afii-
T A edita* ve Ara apud gioriofx memoriae dom-
num avum nothum merito vos fecit efle
fufpcdos , quos etiam * fecundis prxccptiont-
* Ed./rr%

• annochri.
xum ^
vclltam eos fecimus deferre noritiam bus credidit admonendos ; Ut relido tandem
ut *l uo^ rationabile fuerit xAi matum , libentibus Provincialium gravamine ad ejus defleretis jufti-
'jtJit

»birrv#*j*- Asiiims perferatis : quia nullitin htdit obfervara tiam fcllinarc; &
nunc quoque fufpicionis mixi- •

fini*. juAitia. Sed ne credatis pet ordinatorum tan- mx fecit augmentum, ut nec ad initia nollravo-

tum arbiti iuin vos gravari fi quis cft , qui de eo- luiffccis occurrere, quod libera confcicnria po-
:

rum fiido xAimer conquerendum ad remedia tuiflet optare. Et ideo prxfenti audior cate ccn-
,
i

noArx pietatis occurrar uc judicantes corriga- femus ; ut fi quid fuper tributarium foliiluin per
;
* * tmtchrijk
mus, qui etiam non rogati beneficia dementer quartam Indidionem a Provincialibus exegi-
indulfimus Nam & gioriofx recordationis dom- Ilis , fine aliqua cis imminutione reddatis quia :

nus avus nofter de cotum commotus fuerat tar- fupra veterem cenfum nulla Indictionis prxdid*
ditate; ut erat altae prudentia: perferucatot «fti- eos volumus damna fcniirc. Hoc etiam adden-
:

m.ms cos tamdiu in provincia non fine nollro dum efle credidimus, quoniam amore clcmenrix
gravamine relidere , quos repetita juflionc ccn- errores nolumus invenire: ne coadi potius refe-
luerat jam redire. Sed nos, quos decet implere ccinus , quod falva ju Airia dillimularc non poflu-
quicquid ille fubxquitatcdifpofuit , Deoauxi- tnus ; ut fi aliquem (ludio lxfiflis pravo , vcAro
-lianrc , ejus nunc in
vobis inchoata perficimus. magis emendetis arbitrio : quia hoc eA propria ,q
Reddite modo largitati noArx ptofperrimum vo- delida corrigere, quod non facere. Er ne for- pri* Stiimu &
tum , fidele fervicium. Habetis Principem, qui fitan credatis longinquiratis difficultate lacero, <mwn t
&
vobifeum beneficiis probatur exortus Se quod que gcAa fant , Siculis fidaciam vos dedimus 4tert
i

' ‘
ftibjedis dulcius cll , angetur ingenio benevole (ubfcquendi. Videte nunc, fi voces podicis fer-
*
-cum xtaris augmento, in quam rem Quidiianem te querulas, quaseriam noflra invitavit audo- * Gr. Nir.
Sajonem noftrum credimus dirigendu , per quem ritas. Admonuimus igitur quos pios decet elfi* Ga.
'Vobis jufia profpcrriuu,Dco largientc,pandacus. Jam fuo vitio videtur accufari , qui (poficancino-
duitvoluntatccorcigi. ri , *»><•-
tMM lrtl*U*
EPJSTOLA UNDECIMA. *
EPISTOLA DECtMA TERTIA,
Cildix Vire Sublimi ,
Comiri Syracuffcnx civi-
tatis Athalaiicus Rex. Vvilie Vico IlluAri Comiti Patrimouii Athala-
,

ricus Rex.
Imbibet, quominus quicquid tributorum fer
Victorem , &
Vvitigifclum de 4. Indictio- Precipit , ut Domefticit ,
qui Comitibus pro-
ne efi adjeCtum^ k Pofjefforibus exigant. vinciarum obfequuntmr ,
fupra dacento*
folidos , dr decem annonat curet quinqua-

A D Vidotem , & Vvitigifclum

viros , Siciliae provincia: Ccnlitorespnecc-
pta noflra direximus; ut quicquid PoAefloiibus
fpedabiles ginta (olidos annuos adjungi
tionibus imputandos*
,
Regis ra-

tributarix fundionis per eos miper videmr adjo

dum , de quarta Indidione non exigant quiaquia \ Agnicudinis tux ftlggcihone comperimua
:: fit
gravis illatio , cujus adhuc juAitia
fA ejus rei illatio,
tav ' J ell non JVJLde Domcfticorum cxccflibus , qui deAi-
• H g
eorum nobis naris Comitibus obfcquumrtr.Provmcialcs dam-
r
ptobatur. De ordinationibus vero
1 fuiii u* fecimus inArudiones deferri ; ucfi jeftimati s viri- nis plurimis ingravatos ; quod credimus emolu-
fttt frttutiir. bus quicqftid xqualitate ftt difpolituin , debeat mentorum parvitate nutritum quia fub quadam :
ek*.Um
permanere moderatum. Sin vero aliquem con- cxcufationcpcccarecreditur, cOi ncccAaria non tmafiuima

tra rationem conflat etTe praegravatum, noflro rc- prxbcnrur. Et ideo fpcciali beneficio generalia
• *
ebrift. l c vetur atbitrio: ita tamen, ut (i aliquid per * quar- compendia largientes, Magrtirudini tux prxfcn-
J1< * tam ImHdionem probatur illanlm , Poffeffori- tiaudoritateprxeipimus, ut fupra ducentos fo- n ,„p r^btm
s.nrrntrrtM bu» fine aliqua imminutione reddacur : quia fine lidos, & decem annonas , quas hadenus accepe- mr.
41 Jrbrt
q U ercla fufeipi efebet onus impofituin, quod lon- ninr, i quinta feliciter Indidione quinquaginta

t'
' nldd g»* temporibus conllat eAe * portandum. Nunc, cis folidos annuo* faciatis incuttdanter adjungi,
g. inini quoti reiht. Provinciales vos convenit admonc- quinoAris rationibus debeam impurari; ut Jure»
f
(•njitt tffc te ; eorum devotio-
ut quibus beneficia dedimus, macer criminum necelfitas tollitur , peccandi am-
!' nem per omnia fentiamus; & quod debetur Prin- bitus auferatur. Si quis autem ju Ilion um noflra- mu*t cnmi-
C'P‘ > grato animo videatur exolvi. ruin improbus temerator extiterir , «K aliquo caf*
 e ; a -

rh damnis Provincialium , autprxjudiciisimpli-

Liber Nonus.
tatis exccflcrir, vim fui * nominis non habebir.
H7 Sl * Jrt.wrf»*
cctur , emolumentis carcat unKcrlis : quia ille di- verbtua juffioncconvcntiodcftinmiT, dumtaxat
gnus cft prxmia confequi , qui parere cognofci- inillis caulis acqu: pcrfoms,abi te mifccri Edicta

rur xquitati. Ideo enim a nobis accipit , ne ab voluerunt, mediam portionem execucor accipiar,
Dent Rffiid aliis quxrar. Noftrum dare , nobilitas cft : dona quamdeprxceptisRegiis fuincrt ^otuiff.t quia
:
^mminfdtJfccgaha quamvis patra fublimant: quia limul &:
. non port-ft convenire juftitix , ur ranrum a rc di-
jmlUuut,
mcri| 0rum gratiam repcriflc creditur , qui Princi- recto tribuatur qu.mrum pro reverentia noft.x
C7 H4, ‘ ,
‘l
pali munere fublcvatur. jufli jtns offertur. Si quis amem falubcrrimi con*
llituri u- memor fxtiterir,in quadruplum jube-
EPISTOLA DECIMA QUARTA. mus ablata redituri ; ut quod detestatione cu-
piditatis * admittitur «&.
afperintc mfprhdti vin- •MS.fcAc
>

Cildix Viro Sublimi, Comiti Syracufanx civica- di * ror * Edida vero gloriofi domni avinoftri,
tis AtluLuicus Rex.
vel umvcrfa prxeepra , qux ad Statiam pro
•commonendis univerforum moribus deftina- •Ed.eom »
vit , fub ranra volumus obodicnria cuftodiril yntJu.Jar.
Decernit , ut quicqnid a Pr ovine ia/ibus pro ut <jn ^» f4nf 0 *
facftk-gti reus habeatur ,
quifquis bcilui-
rep.tr .itio ne murorum fuit extortum , ;ut nis* moribus excitatus munimen tentavetit ir-
reJHtuatur ,
aut rcfizicnd:< m-enibuf im- rumpere jufTionum. Duorum negotia Romano-
pendatur. Tum eum
repr efrendit ,
quod rum etiam his invitis,
,
tuum diceris vocare
[ubjlant ias mortuorum [me oliqua judicium; qux, fi cognvfciv fc<fh , ulterius non
difere-
tionc jujiitix nomine caduci vindica-
ptxftrtnas : ne dum vis judicium incompetenter
ft/ci
quxrcrc,; reatum porius Videaris invenite. Me-
ret . Jnfu per dicit Provinciales conqueri
inot enim prius debes cflsEdidH ,qui inter alius
Je conventionibus omnimoda gravatos. mavis Ite fcquctida cooftirni. Alioqtti rota tibi
Denique fl.ituit , ut Edicia a Theodorico dcccrrtendi oudloritas tollitur li 1 te Hia rcgulk ^ ,

pro componenda Siculorum moribus pfo- minime cuftoditur. Ordinariis judicibus adtni-
nun (Wum pmftiViffafo, fovetur.
im/MMiU
t "fiJhMur
tujl
J
odiant luriifgiJ $**?° , U V
»i , v r Comnrorcs fuos leeittma turba comitettir. Ob-
• ,
?.,/?,« ',v,.Ur'* /,f«- fcivtti-Mtuin illarum non mordearis invidia.
reus habeatur , quifquts ,
Go-
fenus lentaverit. riiorilm laus cft civilitas culVodira. Tora ad vo» TttdHjnh- ,

fanu confluit , fi vobis * rarus litigator obferver/ rr/ f4 *4 ****

T)Rovincialium Siculorum nobis cft fuggeftio- Vos annis jUca defendite Romanos finire legunt :

J ne decl irarum quxdam i tua potcftatc fieri, pace litigare, Navigiis ve&* commercia r? fu ggfci
Unde eorum fortanx videantur affligi. Quod ideo tunt occupare, 5c ambita cupidiraris cxolVfd im Ni».Giii*k *

ctnp.it tff
Evirer accepimus quia ipli vindicati prxeerita antiqui pretia definire quod non creditur ifuf- Gu*c«j.
: ;

noluerunt. ConiUumuicfic dubium, quod con- picionc longinquum crisfmfi non fitattionevi- r4ri,M ,
‘

foncnliidd^
vrrfdnmi. «edit adverfarius ; Se percelli non potclk jure , cui cinmu. Quapropter fi rumorem hujufmodi vita-
mavult querulofus ignofccre. Sed ut fufpicioncs re feftinas ,
Epifcopttscivr*:i$ popuhis con-
,
iniquas fururis cafibus abiogemp* ; obfervanda feiencix tux tcftcs affiftanr. Omnibus placeat.
]ugitcr prxfcnri juilionc decernimus , ut nec ifti quod ad cunctorum nccefle cft pertinere fortu-
aliquid de futuro metuant: nec tu per ignoran- nas. Preri* debent communi dcJibrvatfonc con-
tiam, qux dicuntur, incurras. Prima fronte pto ftitui quia non cft dcic&ario commcixii qux v ’" rfitl-
jubetur invitis. Quocirca Sublimitatem ruam jnf- a * m tui
: ,
~
jnc murorum pccunix dTvctn» Provin-
rcpai.it i .

cialibus dicuntur exrortx: cdm tamen hui Ia exin- fis prxfctuibus credimus admonendam : quia ex-
de furrexerir promifla conftrutftio. Hoc fi conftat cedere nolumus, quos amamus; nec aliquid de t».
admifiuin aut muri exinde pro eorum munimine talibus litufttum patimur dici per quos aliorum
;
,

conftru>mtur autunufquifque recipiat quod ei motes pueamus efie corrigendos.

:
,

probatur incompetenter ereptum Nimis enim .

abfurdum cft , (pondere munitiones , Se dare EPISTOLA DECIMA QUINTA.

Quorumdam etiam
civibus cxccrabilcs vaftirares.
fubftanrias mortuorum fine aliqua difcrctionc
,
Jomni Papr Atlularicus Rex.
juftitix , fi nomine caduci te perhibent titulo
fci

vcndicarc : cum cibi hoc tantum de peregrinis vi-

Decreta promulgat [aluberrim r in Simonid-
ftearurefle commifluin, quibus nullus heres aut
tcftamemarius aut legitimus invenitur. Nefas eos juxU antiqua Senatu fconfnlt ,
,

cft enim. Ut quod! nobis prxcipinir a re noftro ,

nomine per injuriam vendicettU. Prxterca con-

ventionibus fc gravari omnimodis ingemifeunt
Q l

Oquirerc
anriqats Principibus ftudtum fuit leges ex-
; Utlubjccli populi delectabili tran-
ur ad judicium deducendi peni: ranca videantur quillittre frucrenrar : inalto prxlhinins cft talia
atuirtere, quanta vix probantur addidi difpcndia I
decernere,
qax poffnnt factis regulis
^ convenive. »
n*edti* J*. fuftincre. Vocatio enim Judicis fpes juftitix debet Abiint enim b a noftro fxcuio damnofa compeo-
rP“J[- xfle UonmuLta. N.im
, ipfcjuftc fulpcctus red- dia. Illud tantftm veri poUumus lucrum dicere»
p,ux t et
ditur, ante eu jus aUilicntiam gravamina fentiun- quod conftat divina judicia non punire. Nuper
</7r, i *“
B*.
cur. Unde ccnfcmus, ut fi vcftra conveniunt de- kqtiidem.AdnosdefcnforEcclciix Romanx Hc- B**dV,ctls»
creta puifacos , unium commodi cerei piat cxccm bili allegatione pervenit, cum Apoltolicxfcdi p«- P*>'* ‘»t**m
tor, quamum gloriofus domnus atus noftec pro tcrcrui AntHtes quofdam nefaria inaihinarione
,
J ’

Jfb.l rft honoribus pe no narum debere Sajones aedpere, nccdficatera temporis aucupatos ica facultate)
cxpreftIlqtiamiriitr.dJniHtuir. Commodum enim pauperum extortis promilfionibus ingravafte ur, ,

debet c(Tc cum modo. Nam fi menfuram xquali- quod dictu nefas di , etiam Cteravaia emptioni
T M
 -

148 Cafliodori Variarum

publicx viderentur expofiu. Hoc quannira fuit rit probatione recolligi , at * ad probationem i a* • Alii^pm;
crudele committi , canto gloriofum cft adhibita fequentes animemus , tertiam partem juiicjtae ('««m.
rei * ille percipiat* qui tale facinus voluerit publi- •
pietate refccari. Atque ideo Sanditas vcftra fta-
tuifle nos pnrfenti definitione cognofcac , quod care. Reliqua ipfis Ecdciiis proficiant, qux vi-
^ ltIim

•etiam ad univerfos Patriarchas, atque Metropoli- dentur extorta, aut in fabricis carum , aur in mi-
tanas Ecclclias volumuspcrtincrc j ut a e tempore niftcriis nihilominus profutura. Decet enim ad

fandi Ili ini Papa: Bonifacii , cum de talibus prohi- ufus bonos coaveitctc ,
qui voluit pcTvcriicas
bendis fuffragi is P. C v Scnatuconfulu nobilita- inimica fraudare. Quiefc at igitur malignantium
tis fu* memores codidcrunt Quicuuiquc in Epif-
:
prava cupiditas. Quo tendunt, qui a lonrc prx-
coparu obtinendo fi ve per fc.five per aliam quam- Recolatur , Se timeatur Simonis jufia **"•**&•
cluli funt ?

cumquc perionam aliquid promififle declaratur, damnatio, qui emendum credidit totius largiu-
-tirexccraoilis contradus eundis viribus effirte- Audoccm. Orare igitur pro nobis * Edicf a no-
tis

tur. Si quis autem in hoc fcclcrc deprehenditur ftracurtodicnccs :

quia divinis nofeitis convenire
fu ifle venatus , nullam relinquimus vocem : vc- myftcriis. Sed qui) facilius Principis votum uui-
rumetiam fi aut repetendum , aut quod acccprum vcffonirn mentibus ianotefear , hoc Senatui, hoc
xrftnon reddendum efle crediderit , facrilcgit reus populis per Prxfeduin Urbis prxeipimus inti-
protinus liabeatur : accepta reftituens coinpulfio- mari ; ut generalius «gnofeat nos illos perfequi,
U- qui Majeftari divin* potius viderentur adverfi.
nc Judicis competentis, Juftiifirox fiquidera le-
gti , Ktktmu
</i<nmr > jM
ges, ut bonis aperiunt^ ita claudunt malis mori- Vos quoque hoc untvcrfis , quos Deo ptopitio v™ ,/?
t*m imnimjt- bus adionetn. Putreret quicquid in illo Senatus regitis , tpifeopis intimare : neque fit alienus 1 -i <»->*
/m meriLus decrerunt cft con fulto, pixei pintuiincos modis culpa
,
qui potuit agnofccrc conditura. T"*’
*g*nlcrr*
mfatntm. omnibus cuftodiri , qui fc quoquo modo per d in-
* Joinui Papx. Hujus aominit fecundo, cujo* ad Jo-
CS,^"" ,A
terpofitas quafcumquc peiibnas fcclcftis contra-
Roit »»(J Nn| (liniamini Imp. cpiftoL , acjuftioiani ad i pium exitu
ditus mifcuerunr. Et quia omnia debent fub ra-
tione moderari nec ponunt dici jufta, qux nimia
in l. ult. inter claras * C. de nmm.Tiia, & fid. CjtUoL
nimttfiat:, ;
de 110 infra hoc lib. epift. 17. & lib ir.epifi. x. P.ip*
funt ; ciim de Apoftolici confecrarionc Pontificis Bonifacii (ccundi pixdcccllouj fciiicct tui. Fvm.
•V.r.Pr.yr- intentio fbrraflfc * pervenerit, Palatium no- &ad b A noftro fxculo. L. ult.C. de Nd. fupra lib. 1.
»<rjt,Jur. epift.
ftrum producta fucritaltcrcatio popitlotuin, fug- f. F«m.
lib. t. epifi. i), lib. S. epift. xt.
c Atcmpoic. Vide I. ji. Quemquam. C.deEpifc. 8e'
gerrntes nobis intra tria millia (olidorum cum
f ler.Novel. quo opoitct Epifeopum eligere cap. 9. Pla-
collcdione chartarum cenfemus accipere. qui- A titum in Canone Pag S 8 . k in Bonifac. j. Pag.
7J. J«-
bus tamen minus omnes idoneos rei ipfius conli-
B* EcdrUa- deratione removemus quia de Ecclcliaftico mu- d lutcrpofitas perCnnxi. Quarum interventu fraudes
;
fhe» mmnert
nere pauperibus eft potius confulcndum. Alios larpc fiunt , L it. deferre , !• 40 in, fraudem f conda-
,
f * mpmbu ftor , l. 4*. confertur , f quod a prxlidc , de jure fifei, L
tfipttii toit. vcrbParriarchas, quando in Comitatu noftro de .
un. de mulieribus, qux Ce ptop. (crv.junx. I un. Cod. de
eorum ordinatione tradatur , in fupradidis con- eoot. jud. 1 . p quamvis , ac reb. eot. Cicero in Cluent,
dicionibus , atque perfonis intra duo millia foli— de Avilio Ic Atinium fimulantc : qui fuppafia , inquit,
dorum jubemus expendere. In civitatibus autem perfona falluin tcfiamcutum obfignandum curavit, No-
fuis tcnailliinx plebi non amplius quam quingen- tel. 1x4. »#l, Quod enim pleriquc pef (e
tos (olidos fcdiftributuiosefTc cognofcanc. Re- ipfi verentur, id peraijos non verentur efficere *uc Stolo,
qui cuin legem rogailet , ne quii plus quam (00. jugera
liquos accipientes, & Edidi prxfcntisySc Senatuf* poffideret, (nppofitafilii emancipati perlutu mille poilt- ,
icnfulti nuper habiti pactu confit ingat : fcd &C dere inventus liiafpfius lege damnatus cft. Variollb.t.
dantes C.inonu n fcvciitaspctfcquatm. Vos au- caf. x.de te radica. A. Oc Ilius lib. Ii. e. 1. Plia. lib, iS.
tem, qui Patriarcharum honore reliquis prxfide- C. ). ftm.
• Ac. f«m. tis Ecclcltis, * quoniam confiirutio nofira ab illi-
1 Sutffagil ambitione. Juftioianuscum fine fuffragio,
id cft pecunia ac (oidrbus. , magifttatus deferri prohi-
cita promifiione liberavit, rcftat ut bona imitan-
, Novet
beret *. gtaviflim^ .idjccit , nundinationem
tes exempla , fine aliquo Eccicfiarum.difpcndio iiug ftrjtuuin * omnium fcelctum fontem cllc , iniqui-

dignos Majeftace Pontifices offeratis. Iniquum tatis principium ac finem,

locum apud vos habeat ambitus,queth
cfc enim, ut
H»' vwutfe* 'VptKoti -n m rigft qoanto magis :

nos iaicis divina confidcrarione ocrclufimus. ambitum largitionum , & fordes Ecclcliafticorum mu*
Quapropter fi quis Apofiolicx Prxlulcm Ecde- netum esfaccrdotioium collatione fugere ncccffe ell »
lix.vcl Patriarcharum Epifeopum, Itrcper fc, fiv« Conciliu Ch.ilcedoncofc ,
««*
Ttf fcvivwvat toi p^nuauv

per parentes ,
aut fcrvicntiuin quafcumquc per Ttmn( , if h'( «frvv11 <»TV)«paf -rvul «•*(«-
Suffigit fr» fonas aliqua e fufftagii crediderit ambitione pro- Hi >«tii , *. Qui pretio gratiam , qux vendi nequit*
b'+rft ia Fc
tltfuf muli*
movendum , & ipfum reddere accepta definimus, vendiderit , &c. c. fi quit Epilcopus , c.fanCforuiu , u
c. ea multis , 1. q. j. Hanc Venalitatem etiam Antbe-
mvimmbttn- & quod cft Canonibus ftatutum cum modis om- ,
mius dctcftjtur, J. lique uiquam, Caic Epifc.flc Ctcr.Ex*
4*. nibus effc pafiurum. Si quis vero que dederit , aut
ftant& Pontificum de (itnoaiaconftitutioncs lib. f. De-
promiferir, eodem fu pet fis te timuerit publicare, ctctal. Eodem peni net fcqucns A tha latici ad Salvata»
ab heredibus, vel pro heredibus ejus Eeclcfia re- tiutn epift. i(. f»n».
petar ,
cujus fuffragio Anrifics deprehenditur or-
dinatus nota intamix nihilominus fuperftircs
:
EPISTOLA DECIMA SEXTA.
inurcnre. Reliquos quoque Ordines fub eadem
fieri diftridionc prxeipimus. Quod fi fotfitan Salvando Virollluftri Prxfcdo Urbis Aihab-
,
dolofie machinationis invento facrarocnrisDct- ricus Rex.
fona intercedemibus facric obliga» , ur (alvo
ftatu anime commi (Tam iniquitatem neque ap-
probare poffit , neque audear accufare ; damus
Jubet ,
ut Edictum fuum & Senjtufcuufultu
licentiam quibuffiber honefiis perfonis in lingu-
de ubigend4 Simonia fabuli* marmorets in-
lis qui bufquc civitatib us apud judices competen- cidantur , & ante atrium Bafilies jancli
tes hoc crimen deferre ; de quicquid e x ea putue- Petri collocentur.

Google
Qj ire
Liber Nonus.
H9
/ pofMurd
-rtS/drt,
1 C^ara res eft CtintOa pfoAirura vulgare; ut ge*
Jnccaic fiat gaudium quod potuit
,
vum. AlioquiLtiioniscaufa^nofcitur
crtc voti*
noftrorum rclattorie Cognovimus ilkrfh & illuni
Romanos pro fola Alfpicionefedirionis tam lon-
,

••Cr-acCij. bene- , fi ga cuftodi* perna maceratos . ut ccntia rfviras

tt^ainn ficia potilis
occulantur. Dudum-fitjuiciero Sena- mariorem de illotum continua cahtnrate con-
tus amplitiinms i fplcndorc fuo cupi c mai ulam m traxerit ; ur eis nec dierum frilivitas
, nec ulla
fadiiliirar«ufp:cionisabradcic , provida delibc- (qux jpu.i * nos dt grat illima ) nominis fui di-
rarione confutuit , ut iu b.-atiliimi Papxconfc- eniiaxAibvenircr. Quod nobis profuifadi acer-
«tationc nullus fc abominabili cupiditate pollue- bitate di [plicuit ; ut qui^n judic io considi mi-
ret, ptr ni ctiamconftituca qui uiia prxfumerc nime feruntur
,
, debita malis «Armenta crucia-
,
MltHi futi- tentaviflet : non injuria ,
quia tunc dc&i vere rufquc pcrtulcriiir, » 1 ideo Magnitudinem ruam
f.k mr ritum meritum quxritur , cum pecunia non amatur. julhs i.rCcntihus aimonemus ut quocumque
t ,

fMrUW, Quod nos laudantes , & augentes inventum * ad loci repet ire potueris cos, abfolvcic non moretis.
fim fli UKlK bcatillimum
•»» duuuur.
Papam direximus conftituta ,
qux 'Qii
os
ctiamfi aliquo reatu involatos efle claruc-
his ante lata praefulgent ; mab honcftatc fanet* rif, intcrccfiiouibus fupiaditiis cos jam i mera
Eccldix profanus ambitus auferatur, a Hoc vos liberos cfle ccn femus. Si vero innocentes fir tor*
ad notitiam Senatus., Se Romani populi volumus nvnta fuit inuifTe confidunt damus querelis co- ,
fine aliqua dilatione perducere ;
quatenus cun- rein liberam vocem ; ut juftis legibus vindicenr,
eorum figatur cordi quod cupimus omnium quod iniquis aufibus pertulerunt
,
quia nolumus juJUnU:
Audio cullodiri. Venim ut Principale beneficium innocentct i Judicibus deprimi quos ad eorum wqc«Mi««
& prxfcnribus hxrcar fxculis , de futuris , tam prxfidia conitar elevari.
,

-Revocemur nunc ad Ix-

Definita noltra , quam Scrutufconfuka tabulis ririatn friftfnwn Romani nec nobis credant pia- '***"*•
:

marmoreis prxeipimus decenter incidi , Se b ante cerc pwfle nili qui cos eligunt tnodcfta xquaiiti-
,
•trium beati Petri 'Apoilbli in tcltimonium pu- tc tratkare. lntclligant patentes rvolfros
profui
blicum collocari. Dignus enim locus cil, qut de quiere laboriofaiubi i fic pericula: nos aurem mul-
gloriolam mcrcedcm nullratn , de Senatus am- tisex J»en 'is agere k ut illi debeant gartala cxulca-
pli (fimi laudabilia decreta continear. Iu quam tionc gjudcrc. Nam ctfiquid iniqui
vel acerbi
rem illum direximus , quo redeume nofcamus ha&cnus pertulerant , non credant 1 noltra man-
dmplcra.qux juifimus. Incertum enim videtur ha- fucradinc negligendum qui nec nobis otia
; da-
lare , quod prxeipit , cui rerum effetius tardius mus, ut illi fetura pace, ac tranquiljalxtituper-
innotckit. fiuaufnr citi» frnnant quia nos amare
:
non pof* ,
fumus, qttosilli fTofuis exccfJtbushorruciunr.
« Hoc votad notltUai. H»c obiter animadrerfionc
digna duco
Nam quorum gratiam impetrare poflunt qut
qui-d Scn.ralcontalta ad diuturnii nem ,
,

mirttsOrcts rabat!* incidi juilii AtluUricus ,

fws civibus difplicere merurrum X dum tempus
ut oliui ;

XT.i* 1 . t. de oilg. jur. Plato in Mino* refert habuiflent amoris jtublicis, egerunt
Talum uudcjufti de-
,

Pf^em Cretx pagd» quotannis Infriantem leges xncis

,

beant * exeerari ?
.
MS.A.m
1
Jtittri.
tabulis exi. tas eircuujtotiflc iuddqoc ALrci non.cn c«
,

tuditum ,'*» ^iAut( tlmi tpor * Mundi caput. TheoJorera» in cpiftol. ad Remao.
fli »•’.«*«<
,
1 *' igUJdU dkAnft». Alterum ,
quod ait Magiftnnis publicano* ,
8f «‘vr i*t
inedito & conipicuo loco , neqjpe «trio beati Petri
Volloccntut , quo cuique pateam , «ede plano legantur.
& ,T fbut6rum exi^ora , ptorinciannn prxfi-
des a Roma mature , ut qur Rom* fi mr, omnibus
uot»
Sic idcin Plato Ii b. ii.dclcgib praecipit rerum »xna- elic debeant. Hioc jaftiniamu iopixfanonc
PaodcAlt
lium leges meSio in foro columnxafligi -SiiTOr ti prxfixj, de couccprioue Dicdtonim tradit, conloctndt-
,

** K t 1 '* 1 »* T »« «f*»* w W«. Dcrooflhen. Phflipp. j. n eni Romanx utbis Icqucndamab omuibus c,»it.tibu*:
f
yi«putTx -ffj vfoyttmt Jff a Mtitai
quia Roma caput orbis terrarum, »n Uub r5< sim.uims,
ut feribit Atnenxut :oibis compendium,
wtrdnC , «ic c»aLu y<c>{«mc »i« & communi»
Oinnimn patria I. tj. Roma U.ad muoicip. Romanx
ftutr. , ,

i Ante atrium. Legrs ollm in atriis Ecclefir

tamen civitatis ita de mu m (equi oportet non fit cor-
Wa- ruptum exemplum. Et ut eleganter Proculus: Nontarti
, fi

ointur. Cujas intib. i. fcud. 1 1. 17. Et lib. r. Capit. Car.

Mag.tic. Quomodo. Sic Reflor Ecclcfi*. VidcNorclL
Ipf&aoduin quid Romx latttim fit , quam quod fieri
debeat , i. 11. fed licet D. de otfic. prxlid. f*rw.
B.JoUioiani in fine. Jurtt. ,

EPISTOLA DECtMA SEPTIMA. XVIII.

Sal.Ouio Viro fcditlum Athalarici Regis;

Ulultri , Prifrao Urbis Athja-
ricus Rex.
1. Contra pervapores bonorum alienorum^
Decernit , nt liberet quofd.vn nobiles Foma- 2. Contra affigentes t it utos n omine publico .
,

i* Contra obtinentes callide

nos , qui pro [oU [editionis exortx fajiicio- perversi &
nc in carcere dttinebani ur \
eu , utfe jnftts legibus vindicent.
permittit & Jentent i. vn Principum. 4. Contra dividen-
tes aliena matrimonia. f\ Contra adulteror. *
6. Contra eos qui duabus uxoribus copula-
,

S
I Principes anbqui mania Romana irt popu-
lorum exquifivere Ixrtriam, ne cives illis me-
bantur. 7. ContraConcubinarios , Con- &
cubinas. S. Contra eos qui terrore dona-
,
rito lingulares aliquid commune cum cxrcris pof- tiones extorquebant. 9. Contra
Aderent nelas cft inrer tot rerum jucunda 6ps maleficos,
;
to. Contra bomicid.u. n. Contra eos
longam fuitinere triftitiam quia cxultacio civi- :
, qui
tatis illius generale votum cft dum in una caufa fecundo a 'Judicibus ordi-
; nccclTc eft lx-
tari reliqua fi 4 mundi
, caput gaudere proveniar. nariis provocabant. iJ. Contra violatores
Apoftoliu liquidem Papxjoannis
, & Procerum Ediclcrum tam ipfius quam Theodorici.
,
 IJO Caffiodori Variarum
Edi- Ro viile decrevit Antiquitas uiuvcrfitacem cimus duderc verfutiis. Qui fitafionc plectendi 4
tia gener*, i.
frtmmigiiK'.
P
delictum
Edidtis generalibus admoneri
omne corrigitur &
,
per qua; de
excedentis vere-
nutri mon ia dividere nititur aliena
gium habeatur illicitum ut magis conrigidc fen-
, ipfius conjtr-

, ;

cundia non gravatur. Cunei enim (ibi adimant i tiatfibi, quod in altero malignus exercere tenta-
dici , ubi nullum condar exponi ; Sc (imilis fit in- vir» Si vero pro conjunctionibus char rate priva- i

nocenti , quem contigerit foheomiminione pur- tur, futuium matrimonium ilii jure denegamus:
gari. Hinc &
nodra verfc pietas culloditur , duin quia non merentf jugalis reverenti* prxmia con-
feriato gladio ruftitur metus , de provenit line fequi ,
qui in genialis thori aufused divtfione-
cruorc correctio. Commovemur enim placati: gralfari. Sed ne aliquos hujus (celeris reos ultio
minamur otiofi ; & clcmenccr irafeimur, quando nodra derelinquat , illos quos (pe* non habet
vitia fola damnamus. Diucd, quod diverforum prxfcncis conjugii , vel futuri , fi quid in alienos

qucrclx nodris aur-bus crebris fufurrationibus tlulamos dolou machinatione pnrfumpfcrinr,

infonarunr , quofdam civilitate defpccta atfc&arc facultatum fuaium media portione priventur,
vivere bdluina fxviria : dum rccrclliad agrefte Aatim fifei juribus applicanda. Si verb prohiben-
principium jus humanum libixnimanc feraliter
,
te pauperie in aliquorum fubdantia nequierit
odiufimi. Quos nunc apte judicavimus compii- vindicari pa na relegentur exilii :nc, quoddidti
,

mendus eo tempore inimica bonis moribus

; uc nefas cd , ideo videamur comminationem juris
Crimina perfequamur ,
quohodibus Rcipub. di- publici evadere :
quia viliifimx nofcunrui fubja-
vina vircurc relidimus. Utrumque quidem no- ccte fortuna* Sed hxc de follicitatoribus adeihw
Tanti gra-
xium, utrumque pellendum fcd tanto gravius : alieni pictas nodra dccrevir. Cxrcrttm in adulte- 1
grafan- *
grafljniur vitia, quanto magis probamur interna. ris totu didridilfimc volumus cudodiri,quicqnid
tnr vilia ,
«ptanti m. u
Unum recumbit in altero, facilius quippe ini- Divali potuit commonitione decenni- Um> tenr- *
micorum acies cadum, h * nodro xvo delicta fub- porc duabus nemo copuletur uxoribus quia fc:

ducimus. Primum humano gencti noxiam per- noverit rerum fuaruin amillionc plectendum.
Facili J*/ I».'-
mitorii aaei
vafiouem ( fub qua nec dici p^tcd civilitas , nec Nam aut libido cd & rette ,
perfrui non finitur:

radant, fim-
haberi ) feveritate leguui , & nodi a indignatione aur ctfpiditas, &• jure nuditate damnatur. Si quis 7
fira a-j j det,- damnainiis ; (hrueiucs , ut Sanctio divi Valenti- aurem fu prrfiua turpi que cupidine conjugali ho-
PtfubJmi- niani advcrfuin cos diu pdlimc neglecta confur- nedate defpcCia > ad concubinx elegerit venire
mne. gat m qui ptxdia ntbana vel rudica , defpccto complexus fi ingenua fuerit jugo fer vi turis cum
:
, ,
Valentinian,
jui is ordine, per fc fuofqucprxfumpfcrinr, cx- fuis modis omnibus addicatur uxori ? ut illi
filiis
Sancit» ctn-
*
Ira pervafo-
pulfo poflcflcre, violenter intrare ; nec aliquid de per honeda judicia fcnriat ftibdi.cui per illici-
*fe * Ac. fi\d-
ejusdilhictionc detedabiii volumus temperatio- t*m libidinem credidit pofle prxjxjni. Quod fi **"•
rtilantriun.
ne mitigari infuper addentes, ut fi quis ingenuo-
: ad ralc fiigirium ancilla pervenerit, excepta p«iu
rum ad (anMai iendumiegi fiipcrius dcfinicx ido- fanguims , matronali fubjaccat altion ; ut illam i

neus non habetur, deportationis protinus fubja- patiatur Judicem ,

quam formidare debuidetab-
<cat ultioni quia plus debuit cogitare jura publi- fcmein. Donationes nullius terror extorqueat : s
:

ca , qui fc noverat alibi non polle fudincrc vin- nullus acquirere per fraudem , vel cxceraoilem
dictam. Judices igitur competentes , ad quos lafitiviam concupifcat. Sola enim honedas meri- S'l* 1’one/Ut
vaftrimfkfli ,n •'*
potedadmifiins facinus pertinere, fi, invaforem tb capit lucrum dclcgibus.In allegationem judif-
fani fle
cum polline amovere, pertulerint tenere przfum- lim* largitatis diam didrictionem volumus ea-
iluninr. pta, &
adepti cinguli honore priventur, & fifco do Jit i
,
quam proverirate follicicfe legalis fanxit
^

nodro ranrumfianr obnoxii quantum prxfurn- ,

Antiquitas. Slcetiiin, ut ipfa redatur ,
de fraudi
ptor potuiflet adJici in audtoribus ranae n faci-
: non parcbirdCcafio , de veritati major crcfcir au- (

noris manentibus condituris. Quod fi quis in ctoriras. Alioqui nulli pr*cipi'Tius videri fir-
rancant raptarusamentiam, tyrannico fpiticu juri mum, quodipfc condicor , non implcndo-qux
•\c.fraf publico parere neglexerit, viribufquc * prxpo- leges vel jura prxeipiunt, fecit inecrunn. e Male- 9
Peri*. tens delimati officii fpreverit paucitatem , rela- ficos quoque, yclcos, qui ab eorum nefariis arti- t
tione judicis nodris auribus notabilis ingeratur; bus aliquid crediderint expetendum legum fc- ,

ut indulta exeeurione Sajonum , ultionem fen- veriras infcquarur quia impium cd , nos illi*
:
‘fi

tiat vigoris Regii, qui obedirc noluit cognito- efTe remi (los quos exledis pietas non paritut im-
,
‘
ri. Et quia funimis Principibus juris com- punitos. Qualis enim fatuitas dd,Cre>totemVlt* celrjiu
SmnrrUfnn munione vivendum cd fi quis b legum ordine :
,
relinquere Si fcqui potius mortis auctorem?
, ««n pat iar
ttpibtu jmrn
prxtcrmiffo nomine pubUco titulos prafuinpfe-
, Turpis actus ex roro ajudicibus alienus. Nemo w*p»** M <
fit

vivendii ip. rit affigere , in tantum polfidenti fiac obnoxius, faciat , quod jura
condemnant i quia dccrculi
quantum Sanctio fu peri us memorara tcftarur. Me- poma plectendi fune , qui fc prohibitis cxcdlt-
nto enim & facti legi puena pcrccllitur,qui iniquo
i bus mifcuerunt. Quid enim in aliis damnent , it
epervafionis pondere aufused Majcdatcui Regii ipfi fc inhoneda contagione comtnaculenr ? Sit

nominis ingravare. Litis quoque expenfas iitdi- criamfubdivitibus tuta mediocritas. Acxdistem- i«
Poninr f».
ciofupcratusexolvat ; qtibd hinc dantur fomen- pcrctur infania. NamprxfuinptiomAnuum.a&u*
menta det»,
ta detedabiii s jurgii , cum improbi vincuntor il- probarur efle bellorum , maxime in cis, quos tui-
flabili* jurgii.
Ixfi ; nec dolet calumniantibus pudoris damnum, tionis nodrx munit auctoritas. Si quis autem
li cvafcrinc difpcndia facultatum. Si quis autem contra facere improba prxfumptionc rcnravcrir.
iUafi.
de nodris ferinii; aliquid crediderit promoven- violator nodrx judionis habeatur. Appellari a t t
dum , advcrflrio filo quantum ad caufam ejus fub jecto Judicibus ordinariis in una caufa fecun-
•M$ &Ac. pertinet , de * eonfeeuta ferie jullionuin nihil do non patimur: ne quod ad remedium repertum
fn/mtia.
xftimer (upprimendum : ni fccerif , cArear im- cd innocentis , afyium quodammodo videatur
petratis: vel fi aliquod ex eo agere renravcrit , ni- ede criminofis. Si quis vero verita iterare lenta-
hilominus habeatur infirmum : quia illos lolos verit , negotio privatus abfccdat. Sed ne pauca 1*
volumus uti beneficiis nodris, quos uon cognof- tangentes , reliqua credamur noluidc favari.
 -

Liber Nonus. rjt

«mnia Ecfifh tam noftr.i, quam domni avi no- more proponi ,-ut noflra ei vilitate recogniti,fpcs
ftri
,
qua: fune venerabili deliberatione firmata. tntculentu moribus auferatur. N.un qua confi-
Se ufualia jura publica, fub omni cenfcmus di- dentia protervus aflumat ,
quod Principis agno-
ftri&tonis robore cuftodiri ;qux ranro munimi- veritdamnafle clementiam ? Kedeat arnot omni-
ne fc tegunt , ut noftra quoque jurisjurandi tnter- bus difeipHnx, per quam & parva coalcfcunr,
pofitionc cingantur. Quid per multa difeurri- & potiora fcrvantur.ldeocniiu exercitus nolfros,
mus ? Legum ufualis regula , & pneccptortun no- juvante Deo, crebris expeditionibns ' tommo- *
Gr.Cr.j it

erorum probitas ubique (ervetur. nemus ; compofitam vivet? le- Ca

ut univeriitatem -

rtmat '
gibus femiamos. Reddatur h*c animo nollro
vieiilirudo pr.rmiorum ;ut quem Reipub. utilita-
« Qu! prxdia. Vide L fi quis io tantam CoJ Theod.
de vi.f.flx. Gr. & Cuj. tibus cognofcitis occupatum , rarillii na querela-
’
’
l> Si quis legum ordine prxtcrmiflo , nomine puh!i- rum’ aditione ptrlfctur. Tcncantjudiccs legiti-
to titulos pi.viumpfciit athgere. Solius hic icti titulos, masdiftrKlHonestvotumc-ftedillimx venalitatis
alienis prxdiis imponere t nec licet privato , vel luis
abjicianr.Metus cunela componit, fi reus eri-
Tebus petendorum , alicoifvc proprios aut publi- ,

Cos imponere titulos imprimere ligna liil pende-

;
racn in judicante non invenit.
, .

re regia vela five , ut Ambrotia* loquitur

,
cor- ,

tinas icgias qua de re extatit multi loci in Novellis fle m Ha*c in ctwasVcftrt. Su petii
:

in Codice quincciam Ecclefix titulorum impotitio in-

:
recitatio, ex Rotti. mllitvto ,
quo leges &. conAitutio-
xerd icitur Synodo a Gregor io Mauiicii Augulti tempo- nes In. peratorum <n Senatu lecicjex coutu. nabantur,
Tc habita a fi Ico igitur Iulo jure imponuntur , videli-
: l. H. hi.uunmn , C. de Icy bu» fle S. C. quem ntoreon
cet teli no , publicis pcrfonis prxfcntiims fle IblciTmi nos alias fultus exponemus. Ion».
juris ordine fer vato. Gregotius etiam in quidatn epi- b l'cr triginta dies. Triginta diebus propofita pctvlc-
ftola queritur de Stephano quodam chartttiaiio ,
quod bant Edicta '*
Icu leges Prh*cipuint ut Epift.tequemL
numine file! loca lin^ulotum invaderet , ac titulos nn Exeo pium -pud Jofipliu-n Antia, lib. u.cjp.y.jfnr,
poneret iiviKlt caula. B t(f. tFa-diilmx vxnalkvls. >ou!cs nuninnrioiam
< Pervafionis. Pervadere, lupra lib, t. epift. iy. fle flldicuiii magilti jtuumque- his lonnulis gravitCr a Caf-

alias faqic. Pciv.finnh jCHo. I. t. i. 6 . C. Tlicod. de (i odoro idemtidem es agitans lejmtis apud Pliilpucm

dtnunt. fle edit, rcfliipt. Novdl Valcntio. ii.de Epii) Judxum, de offic io jbdicis dilicicatcin. F„n,
aud. Idem mendum ex cap. iy. lio. y. Etymologiarum
pridem fullulcraiiius quod tamen in rt ccnciflitna edi-
,

tione repetitum-, perfuafio pto pervafio , Icriptum ,

EPISTOLA VIGESIMA.
tidimns. Quid, quod & aliis aiiAoium libris iiuidct?
ViftrntitK lib. 9. cap. 4. fin. lingulis mcnlihusfol ligna Ad Univcrfos Jndices provinciarum Arhalarf-
pcrfuadcns( pro pervadens anget fle minuit dierum
, )
cus Rex.
^fle horarum (patia. Salvi mus Mafnlienlis EpMcoput lib.
4. de providentia , ubi divitum rapinas incicpat , pei-
fualionibus pixporcotuin , &c ldcmquc lib. f. bis cO- Sancit , ut Ediflum fuam per triginta dier
dem verbo citra mendum utitur , pcrvalotibus fle per
in conventibus publicis more Jolem-
Va Aonibus. Eufeb. quoque Emrrtcnus Homil. 11. de
Pafcha prrvaforcm derelinquit-, remanet prxdx dece- ni recitetur.
ptus, fle raptor orbatus. Fora
d Maleficos. Conflantium : Cxteri quos maleficos "*
Um
vos provinciis noftris , juvanre Dc 6,
‘ob facmoium magnitudinem vulgus appellat. I. y. C.
de malcf. fle roaihcm.de quibus iibto 4 cuill. ti.forn. C j annua rcjwrationc prxllemas ; nec defuit
t Vide Novell. Theod Titul. 44. Ne duciani flec. Et judicia per umverfos fines Iralix diftributa, in-
juftinhmi loikit. Titul. de pecua temeti litigantium. telligimus de inopia juditix copiam venire cau- /*-
'
7'
farum. Culpa liquidcnt vcflrx probatur efle ne “f*.‘
gligentix, quoties 4 nobis coguntur homines le-
fePISTOLA DECIMA NONA.- gum beneficia poftularc. a Nani quis eligeret
tam longe petere quod in fuis videret fcdibus
,
Senatui Urbis Romi Athalaricus Rex. advenifle ? Sedm vobis verfuras cxcufationes, &
b duras ncccrtitarcs Provincialibus tolleremus, de
'Scribit fc F dictum duodecim capitum edidtffe ;
aliquibus cafibus ha (denus pefiimo torpore ne-

(fr jubet , ut in & a Pra-

glectis edictalis programmatis definitione ccn-
Senatu recitetur ,
fuimus; ut SC vobis crcfccrct confidentia rc&fe
fetto Vrbis per triginta dies locis celeberri-
mis proponatur.
judicandi, paularim audacia maligna polfir im- &
minui* Quod morefolrtnni per conventus pu-
blicos triginta dierum facite proponi ; ut jure
Audabilium juffiorium caufat plerumque condemnatus habeatur
L , qui poft bxc remedii
prxbcr vituperabilis cxccflus alienus ;& mv- manere prxfumpferit defpcratus.
xo modo momenta jufb tix de iniquitatis occafio-
Siit t *jui- nenafeuntur. Silet enim equitas , fi culpa noh u Nam qulk eligeret tam longe petere. Romani*
Impr raforibusfemper inaximx cora; fuit, dc litigantes
t M , p cutfi vociferatur achmfla ; Se feriatum quiefeit Princi-
Mn vtcifrrt. pis ingenium , quod non filent aliqua querela
in longioquis juditonis confctlaudi* vcaarcmOr fum-

IW uimrijpu ptibus labore. Edque teferre polium , qux lirribit flt

provocatum. Conqti creti tiam fiquidem vocibus Juftinianns Novell. 17. f. fi tibi, fle Novell. i|. illud,
$ .

adafti , &
frequentium populorum de rebus aui- quibus adde Valentinianum Novet. 10. tit.de coni' fle
buldam interpellatione commoniti , necemria Marcianum Nov. 1. nemin. cxhib.Majoiianuitt No*.
quxdarn Romanae qtileti edidkali programmate 14. de indulg. teleg. Knjff'
*Jut eiril*
b Duras nccdlitJics provincialibus Ne provincia^
duodecim capitibus , ficut jus civile legitur indi- cogantur ad comitatum Principis jus petere, caro*
ditdtcimcM’ le»

filibiu mfti.
turum , in arvum fervanda confcripfimus : quae tur etiam form. xs.lib. i. fle Novell. Juftiu. 17. fora.

tutum. cuftodita refiduum jus non dcbilitaite > fcd po-

tius corroborare videantur* a Hxs in certus vc-
firi fplcndorc recitentur 6cb per triginta die* ,

Prxfe&u* Urbis locis celeberrimis faciat folcumi

 ip Caffiodori Variarum
decreta ,
volumus ftrmilfirofc cudodiri ; ut fi qnT
cuius intercll, differendim putaverit hanc quali
EPISTOLA VIGESIMA PRIMA. debitam fundionem, procurato more ulur.it um
difpcndu ipfc pariatur : quia juda comtno Ja lau-
Scnarui Urbis Romae AthaLaricus Rex. dabiliter * laborantibus , plectenda cupiditate, * MS. rm-'
fubtraxtt, Nam
opes noltras fccnicis proAp©-
fi
mtrvuibiu.

Trxeipit ,
ut Profeffores CrammaiUn , Elo- puli oblcllatione largimur-, ea iludiofillirnfe &
quentix , & juris confituta emolu- confcquumur aut adeo nccclfarii non habentur;
•quanto magis illis fine dilatione jwebcnda funt,
menti fine aliqua imminutione
Jpet quos «Se non cili mores proveniunt , & Palatio * VA. etSU,
percipiant.
'nollro facunda nutriuntur ingenia. Hxc autem
pnefentibus litterarum roagmris venerando coe-
iliorum cautas jure ad patrum cognofcimus tui vedro ptxcipimus intimari ; ut ficut nos a-

F remiliflc perfonas ; ot ipii de illorum prove-

•Au dcbcanrcogirare, quorum intercll ftudiaRo-
gnofcunr de fui s commodis effc follicitos, ital
Ce provectus adolcfccntium enixius noverint nos
mana proficere. Neque enim credendum cft vos exigendos. Cedet nunc Illa fatyris dodoribu*
-inde polle minus elTc follicitos , unde Se generi querulis udu para (ementia: quiac duabus curi»
veftro crefcit ornatus , &
corrui provenit adidua ingenium non debet occupari. Ecccjam habere
lc&ionc confilium. Nuper fiquidero , ut cft de tolerabile Probantur hofpitiura: unde nunc mc-
vobis cura noftra folli cita, quorumdam fufurra- rirb, uni follicirudini jugiter inhxrcntcs , toro
tione cognovimus do&orcs eloquentia: Romante vigore animi d ad bonatum arcium lbidia trans-
laboris lui conititur» prarmia non habere ; Se ali- ferantur.
quorum nundinatione fieri , atfcholanim nugt-
ftris deputara fu mina videatur imminui» Qua- « Vidcjuftinunl^ragmit.$ao&iofi.poft Novellam
Trgmhtm tr- propter, cummanifcftumfit pnemium artes nu- Jnlianifupcr.cjp. u. Gr btc*j.
b Populi collectione , v.oblcft itione. Honcftacol-
Iij Hmritimi. trire, nefas judicavimus, doloribus adolefccn-
lectiodt , du«fto a voluptate ad motum cultum u- .

duin aliquid fubtrahi qui funt potius ad^glorio-

, mcuto , quo utitur Dcmolthcncs Olynth. x. Jum At e-
fa (ludia per commodorum augmenta provocan- nicnlibusaudorclt, ut fpcd.iculorutn voluptate po.1-
GrgmmXlic* di. Prima enim Grammaticorum fchola cft fun- habita , utilitati magis ferviatur, & pecunix theatra-
damentum pulcherrimum litterarum . mater glo- les inufus militares transferantur : <5l*{ixx' jgM,u«Tfc

riofa facundhr ; qux cogitare novit adlaudem, XtA|«tl yutdrtl Tg fjeflun**, Libanius. For*.
c Duabus curis ingenium non debet occupari Qui».
loqui line vitio. Hxc in curfu orationis (ic erro-
icm cognofeit abfonum, quemadmodum boni 'til. lib. io. cap. |. Neque eniin boua fide Simul lc in-
tendere animus totam pateti ,& quocumque rcfpcxc- •
'mores crimen deteftantur externum. Nam ficut
rit , delinit intueri quod propofitum erat ob camquo :

Mulleus confonanribus choris efficit dulcilfi- 'cautam vetat Juflinianus imperator, ne fwnnlquispto-
mum mclos ita difpofiris congruenter accenti- tibus militiis det nomen & cingulum cingulo conjcm-
:
,

bus metrum novir decantate Grammaticus. Eli gat, I. (. qui militare polf C. lib. n.Ja(lintan. Unxit,
itttiufquc ju-
Grammatica magiftra verborum .ornanix huma- ne quisduobtti magillratibus allideret , 5t
dicii curartl gereret, I. nlt. C. deaflefl. T. tivius lib. *
ni genet is ; qux per exercitationem pulchcrrim*
de bell. Maccdtm. veterem Koman. legem odendit,
lettionis Antiquorum nos cognofcitur juvare duos fimul augiftratus prxfeititn curules, ne quis ca-
,

confiliis. Hac non utunrur barbari Reges : apud pere potile neque gerere nee decet piares magtliratun :

legales dominos manere cognofcitur angulari* ab unogeit , cum unicum ab uno optimi pciticutur
i 'loti to ttf/it t»i «ir»»
Arma enim Se reliquit gentes habent fota repe- opus. :

i^re’ i«*T»Airr*t. Atiliot.lib. i*

titur eloquentia , qux Romanorum dominis ob-
fccundat. Hinc Onttoru pugna civilis juris clalfi- c. io. Politic. Quod ita interpretandum cenfco : Cuirt
adimus io divctfa negotia difttahitur : alioqui niltil ve-
cum canit : hinc eundos Proceres nobililfima di- lat pluribus ftndirs tntcr.dl , dum dnius cura ad altet um
fertitudo commendat ; &, ut reliqua taceamus, muniat viam , ut juris civilis (cicntiam foro judiciil- ,

hoc quod loquimur , inde eft. Quf de re , P. C. que exercendis uon mcdioctiter conducere : cOntraqUe
hanc vobis curam, hanc audoritateir., propitii ofum forenfem verx gcrmaiurquc legum cognitioni in
Divinitarc , largimur ; ut a fuccclTor fchulx libc-
plarimum conferre quotidie lic experimur ut alteram ,

tine alterius prxlidio fiios fines tix tueil poltt arbitre-

talium litterarum tam Grammaticus, quam Ora- mur. F»m.
tor , nec non& juris expolitor , commoda fui de- d Ad bonarum artium (ludia. Hac de re vide 1. 1 de ,

•cefforisabeis, quorum intercll , fine aliqua im- ar. Kck. cogn.Scncc.lib. ij. cpill. Sy. Plin. procem,
minutione percipiat ; & fcmd ptimi Ordinis lib. I». For*.

ac reliqui Senatus amplitlimi audoiitarc

•vcllri,
firmatus , donec fufccpti operis idoneus repeti- EPISTOLA VIGESIMA SECUNDA.
tur ,
neque de transferendis , neque de immi-
nuendis annonis a quolibet patiatur improbam Paulino Viro Cbrilfimo . Confuli Atlularl-
qtiarllionem fcd vobis ordinantibus atque oullo-
: cus Rex.
dientibus cmolumenronlim fuorum fccurirarc po-
tiatur , Prarfedo Urbis nihilominus conditura Friciaris laudibus PAuli/tum , ejujque fami*
fervanet . Et ne aliquid pro voluntate prxben-
liam exornat. Tum Confutatu» ei con^
tium relinquatur incertum, mox ut fex menlct
fert
J infirma*
exempti fuerint, daturx fummx confcquantur InJifcrtK ho-
prxdidi magidri mediam portionem refidua : minum morrt
Vero anni tempora cum annonarum debita redhi- Ndlfcrcti hominum mores confijfiquc vaga-
bitione claudantur ne cogantur de alieno pen-
: I rentur , fi aur culpa formidinem , aut virtus
dere fadidio , cui piaculum cd vel horarum ali- prxmia non habere* Sed oim utraque fuit fini-
quo vacaflc momento. 1 n tantum enim qux funt bus , propriaque terminatione claudantur, de illo frtemia
selas hgbertt.
^
 .

Liber Nonti$.' 113'

nefas ell ambigi
,
qui meruiteligi judicio Princi- Et patcriEneas , & avuheulat excit t Hcdor.
pali. Non enim qilfcquam aut odio decernimus, Hic autem Theodor cum ,
parentem fiium Athaiaricds
iutclltgir. Far*.
T4P<4 QHM
aut pellecti aliqua grarificationc laudamus. Ele-
c Vos crebro nominat curfiis annorum. Per Confuic*
Re^aii .mimo dio noftia de meritis venit ; canto quis Regili & anni Rom. numerabintur Athenis : per F.p mjrmOs, Jul
fiojimtmr, animo proximatur, quantb bonis (ludiis fbcicca- Pollui I.b.S. Onomad V tvalKfU* v-( t Kxi «t’
«JH-J.lli IjIHU
te conjungitur/ Non vereamini abfenres , ncc li- uiri »'.%{* dVTvvvrwt «c
fiudiu fe cii- Novell.
risdc Priiicipis ignoratione folliciti. Latere 4 -.1, D. Ac iccofat. &: lib. C. in formb-
iat* i »njun-
tell forfitanvulgare hominum genus ; nefeiri non la Conlul.iuis,nomen annotant Torner,
gitur.
d Fcpcij germina mafciiloiu'»». Leges Vocoaix, Saltae
poteft proles Senatus : quando bene noti funt,
mares heqiintsprxtuK rutit, St jus Roman. |. in multis,
AlnnJe co-
qui meritis afferuntur ; &c abundi cognofcitur, de itatu homiu. Hoc Menander collm.a innilix vo*
gnefaimr, quifquis fama teftc laudatur. Quapropter relon- est.

T-/1— giflime conditurum mentis nollr-r oculus ferenus etA*r 'jOf nmv mtfir i itn ipirnt. Toner.
»4 tyfit i au
datur.
infpcxit, & viditmeritum, quod non habeba-
tur occultum. Propofitum fiquidem tuam cele- EPISTOLA VIGESIMA TERTIA.
brata dilatavit opimo:faciens fidem generis 4 mo-
rum pondere, nonxrarc. Neque eniin fas erae, Senatui Urbis Romx Arhalaricus Rex,
utquem familia tanta proJuxcrat , fententia no-
corrigendum aliquid invenirer. Semen Magnopere extollit Venantium Vaulini pa-
ftra ineo
generis morum frudibus reddidilli. Nifytl vobis trem , ipftmque Paul; nam quem crea-
,
xtas longa fubduxir. Antiquos in te Decsos Ro-
tftriomm fj
ma cognovit ; Decios , inquam , prifeis faculis
verat Confu Irm ; & petit , utejw
tlcClioni faveant.
honotatam profapiem, liberutis auxilium , Cu*
rix decus Romani nominis lingulare prxeo-
,

nium:c»ji fpcci aliter adferiprum

manilHmu-ii hortem datu Kcipub. periclitante
evalir ; 3c in tanta virorum fortium multitudine
cft-, quod itn-
Q Uid , Patres Confcripri
mus , expendite ; cura a J
na dignitatum germinis
,
dc vobis judice-
liitninarum culmi-
vcftri viros, quos imn*
quam vidi mus, eligamus, nonfadidio ncgligcn-
folus inventus ed, qui patriam plus amaffer. H.cc tix
, led honorabili
pixfuinptionc naturx. Ad Ai mMm
hos exempla fummoncnJo femper accendunt examen veniant qnx putantur incerta. Nam •jrnmni,
:

,
tau* P4T4» quia k magnus verccttndix (limulus cd , laus pa-
qu:s dc illa te xdimet deliberandum pnr*ntnT in-
» ubi nihil
tum lerrcim- rcnrun dum illis non patimur effeimpares, quos rcmitatur
di*
;
ambiguum? Omnes quidem benignitas ter ia.
rfi fiimrn- gaudemus auctores. Et ideo , quod Deo aufpice noltra
lue. complectitur: fed tales veriutis tcftimonio
* dictum fit, per * Indictionem duodecimam fume
Anno Chri • pr.t Jicamas. Prxceditquidcin gratia
fedfcqui-
inlignia Conlul.it us honorem quidem arduum, ,
/' Mf :
tur incorrupta fententia. Nam ticur
idc.nCurix
<ed raitlRix vcftrx domdlicunx Vos enim com- corpus cft vobis
iri in unum laudabili propoliro :

pleris paginam Confularcmrcvos ntrbrb nominat

convenitis. Vos cr^o dilcxiffe judicium
elh unde
xmrfus annorum ;dc dum copia plurimum folcat liberatis ,

augmentum , 8c nollri Imperii crefcFc

babere fadidium, vcftrum nomen repetitum fem-
oriutus. Kerutn crufa 'femper in femine funt: Re-nm ctM ra
per edicitur gloriofum. Huic denique generi Su-
f raifus editus prodit
perna faverunt, prxdandodelideriis patrum «/fe-
au&orcs ;
vinitate meremur, dc felici prole
qu^cquid i Di- ftupte in fi- &
lOlligitar. Hinc
* Ed.^rofr/. licia * germina mafculorum. Hinc ed , quod irt •clt
,
quod Patricium Venan:iumfub admiratione
illo rerum capite collegam vix videtis extraneum: lant Puncii
penfemus, &
foccunda prole gaudentem Sc tot T\ntrtu
bos habetis judices ,
quos parentes O tempo- ,
Confulatibus narem. Educavit enim iib.ros nul- trit l‘an..*e.
rum lingulare pra-conium 1 Curia Romana com- li difcrtriortelaudanJos
, pondere moderationis
pletur pene veltra familia :ccce veri nunc -unum
xquales , ingenii vivaciutc confimilcs &mo-
riicFndumcd corpus, quando condat vicini libi ,
nimfocietatc vere germanos; quotum infantiam
generis focictate permixtura. Sed non remittas
bonis anibus enutritam, juventutem JoqueAc-
animos confidcnrii ruorum ; ncc credas poffe fuf- q
mis exercuit: formans animum
ficcre quod tibi contigit dc illorum prxdicario-
lineris , membra
, cymnaliis : tradens amicis exhibere conftanriara.
tjtrer hono- nc gaudere. Plus exigitur heres bonorum quan-
re- m Majo- : Dominis fidem ; &
quicquid in illo viro gnriadi-
do une cellatione compellitur, qui Majorum vir-
rem tjruui- vinaconccflit , integra pcrtc&ione rranhniffura
Im fmntffa tutibus admonetur. Adde laudes egregias Senio - cernas inpofteros. Jacent fc alii poffe
ilio ne lo-
tione compti- ribus tuis : fcquens xtas cum aliqua opinabili cupleti ,fiimmumquc putent bonum Iblascllc di-
Ittur. novitate fuccedat. Nam
gloriofum ed poderisIi
vitias. In hac autem domo non tantum patrimo-
avitas extendere facultates quanto prxdantius
; niis, fed te virtutibus aditur herediras.
ed hereditarias augere virtutes ? Mores tuosdo- Hoc eft
profecTo, quod vccc divites faciet quando
merticos convcrfarione laudavimus : fed majus nul-
lum melius pot yft cfle compendium quam lau-
aliquid nunc decet publicis exhibere confpcdi- ,
dibus fucccliifle Majorum. Probatum eft etiam SiJ/ium mo-
bus ,
unde libi ncc artasjcncra blandiatur nec Uut potefl ef-
, in eo bonis difpcnfatoribus nil dccffc. Alieni
tnctus quifquara vindicet con-
, ncc raagidcr affu- tinenj s propria fub moderatione diftribuens feximpim-
dc
, •littm qnam
inufitata laude mirabilis nulli gravis tot protulit taulibuifuc-
,
,
k Motam pomicre, noa artate. Virtutis enim qoim Confutares. Recipiat hxc audiens frudum bono-
,
cejfiffe Majo-
xtatis curtus celerior, auttote M. Tullio
f. Phil. Nec ritin : agnofcatfe pnteortem habere
quem Domi-
enim cani , non ruga* repenti? jutVoritatcm -dferre pof-
•huJSc inter tot lumina Procerum lingularitcr
funr: led bonefte ada fiipcrior xtas aadoiltatis fruCtus fisif-

prxbu cnrcinos i ut idem in Catone Majore. Itaque

fc laudatum. Nam fi homines ornat feme! acce-
D. Hieronymus Presbyterorum nomen non .ib xtjtis piffcPalmatam jquid illeccnfcndus crt qui tot
,
Temo, fed morum gravitate* maturitate tratfumaic. meretur in filus Confularus ?Et iJcOi P. C.alum-
forner. num vcllru Paulinutn * laurea dignitate vellimus; *
MS. aurrt.
t Magnus verectindite (limulus ed laus parentum,
, ut juventus ejus ,qux fulget meritis, trabea
V iigHiaax (Smilis : quo-
que rcfplcndcat triumphau. Hunc honorem Dc«
Y
 . .

if4 CafTiodon Variarum

ciorutn familia non miratur : quia eorum plena vitibus fuftincrcs. Te in dictationibus amcenuny
fune atria fafeibus laureatis. Aliis t ara dignitas ifta te ad juftitiam rigidum , te habuit a cupiditatibus

contingit, in hoc dccurfu generis pene nafeitur alienum. Beneficia quippe ipfius nulla < abomi-
Confutaris. Favete ergo , Parres Conferipti , no- nabili taxatione vendebas ; ut honor tibi ad opi-
dus muneribus , Se vcftro ni lilominus Candi- nionis divitias proficerer , duin minime pretio
dato. Nam licet nuncupemini omnibus genera- fubjaerrer. Hinc cft ,
quini videbaris xquitlimo

liter Patres, huic etiam cftisfpecialitcr paren- & Principi gloriola dilectione fo.iatus : quia cras

'Ac 4ffli '

tes. Nomen vef^nim a cutx limilitudinc deriva-
*
d itiis probabili fcqueftrationc divifus. Inter-
.

tura , fidclillima rerum appellatione confirmat: pcllantium re ponderibus fapicnriifimus arbiccc

r«*i«n t.
non b tranfiatijiauliratione vocabuli, fcd honora onerabat; raimimqucdeanimi ruicognitadifce-
forte nafccndi. Cedant vobis l>anc felicitatem ptacioueprxfumplit.ucin beneficii locum tuum
Divina perpetuam ; ut licet gratiam prxftccis cundationc ju-
prxftarct xlhiant ibus fine aliqua
dicium, Quoties ille te grandxvis Proceribus *
exoticis, prole vcftra vivacius gaudeatis.
imputavit, duin nonfufticcrcm ad primordia tua,

a ttlxrosxoualcs, confimtlcs, &c. Similitudo fra- quos tanta longxvitas xratis inft.uxcrat ? Erae
trum »cl gcincltemm gratiam conciliat , U $•» I. »o. hi plane , quo.! in re prxdicarct eximium animum
enim, D.dc xdil. cdld. Plin lib' 7.cap. n. de M. An- ad promerenda beneficia patulum , & contra
tonio trium viro. Maitial. lib. ». dum nefeio quo Rtrt tfl
vitia cupidiratis obftrudum :

Qur nota tam limile* genuit tib: Leda miniftros,

Stc.
pa&o rara eft in hominibus manus cLufa Se ,

Ln. prolude, adi. Aquil. fom. aperta juftitia. Veniamus ad Magiftcrianidignita-

*
b Non ttandatitia ulitationc vocabuli. Tranflaririam «em quam -non pecunix «dignitate, fcd morum u n "**
uftcauoncm vulgaicm& aliuctam, Si qaafv ncglc&wn
, f
,
nofccris fuffragio confccutus quo loco pofitus rWw»car :
vocat. Sic Plinius lib. 7. cap. f. Tranflatitium in It -
femper Quxftoribusatfuifti. Namcunvopuscflct
ptoclY lib. 18. cap. ». Si meufaadfu nullotn ponne,
eloquio dcfxcaro caufa ruo protinus credebatur
tranflatitiuin videmus : etiainquia mulns religiones ,

ollere manifeftum cft. Sic «tiJm noftri furilconfulti ingenio. Exigebaris a benigno Principe , quod
f n. SI patroni. D. jd S. C. TrebclK Sed nec illud fe tibi noverat minime commifilfc ; quadam UuJ** &
11 anflatitic omittendum clt 1 . 1. D. de jut. patron. non gratia pr.r judiciali vacabat alios * laborare , ur re Lhtrr iUtm
tranflatitii? cxcqui debet. I D. ad S.C. Turpili. Prx*
1
fententix fu* copiofa laude compIcrcc.Non enim « ^im-
varicator cft qu! tranllatitic munctc accu&ndi fungi-
•

' '
,
proprios fines (ub re ulla dignitas cuflodivir:
tur id eft . ncgl genter , non rete , occ boua fiAe accu-

^
:
m
,
G
(atoris panes implet. Brajf. quando confcicntix rux confbt creditum , quod ^‘
a multis fuit Proceribus finccrillimi: peragen- ft%

EPISTOLA VIGESIMA QUARTA. dum. Nefeivit quifquam de te fubmurmurate

contraria, cum tamen de Principali gratia fufti-

Senatori Prxfe&o Prxrorio Arhalarkus Rex, ncrcs invidiam. Derogare cupientes vicit inte-
gritas a&ionis : adverft tui firpe locuti funteoa-
rti quod animus non habebat.Nam quxlibet Qatib*
Enumerat
i
dignitates ,
/jttas C.tftodorus fum- ,
*
m ditia fonnidac conrta manifclla bona aliquid / Jr
vio cum honore & integritate fub ihcodo- profiteri, dum generalibus odiis veretur exponi.
™
rico , ipfxjne Jthalarico gejftrai. Ium illi Ugifti rerum Dominojudicera familiarem, 8c in-
eximia laudibus cumulato Prxfccinr.m ternum Proccrem. Nam a!tmcfTcr publica cura pnfutri.

Profor Unam confert vacuatus, fcnrcntiasprudcnmml tuis fabulis exi-

gcbatjut fadis propriis fexquaret Antiquis.Stcl- ^ nt%

I re voluntas noftra adhuc latentem aut in* urum curfus , tnaris finus , fontium miracula ri-
S honorum
repemim
forfitan invenilfcc ,
,

gauderemus
quidam c purpurarus vi-
mator acutiffimus inquirebat ; ut rerum naturis
quidem , fcd bene dubiraremus atftu- diligentius pnferutaris ,

rum: quiafpcs magis , quam ftuttus in novo Longa fiunt , fi eunti* deretur eflc Philofophus.
proferamus quin potitis ad beneficia noftra con-
cft. Sed cum domni avi noftri innumeris pro- :

vertimur ; uc quod ab illo cognofccbatur deberi,

vcdlibus , magnoque judicio glorieris; inconve-
niens res cft difccprationi fubdere , quem vLx ab herede Imperii tibi fentias juftc pcrfolvi. Qtu-
rW«'fi poftiimus fub admiratione prxdicarc.Tanri quip- proprer juvante Deo quo Auilorc omnia pro-
, ,
*ijm m kJii. #
pe non examinanda, fed veneranda fententia cft: lpcrantur,ab Indiclionc duodecima in Prxfe&u- Ann» chrifii
quia non poteft de fadlis c jds ambigi , cum Se nos nePrxtOrianx te fuggcftu , atque infignibus coi- » 4 -

ab ipfo cognofcamur eletSbi } qui divinx fupplica- locamus; ut probacumjudiccm fine metu provin-
tioni fcinpcrafliduus, exegit meritis , ut illa fa- cix fufeipiant quas na&cnus improborum co- ,

ccrct , qu.v fuperna gratia tuftod rcr. Nam quem gnovimus asione fatigatas. Sed quamvis habeu
i

ille virum aut exercitibus pnrficicns cum victo- paternam Ptxfcthnam Italico orbe prxdicaram,
,
*MS.Ntv.fc * aliorum tibi tamen exempla non ponimus ve-
ria non recepit: aurJudicem cingens, non juftif- :

*
Jur. Torte, fimum comprobavit ? Cum futuris rebus cum tera moribus tuis Se omnium vota cotnplcfti. , » ^jj;

crederes habere tra datum ;nam quod concepiftct Percurre , juvante Deo, glorix campum quc;n ,

animus, reddebat femper effedus miroque fa- femper a te novimus expetitum. Nam fi te conti-
:

pientix ftudio non habebat dubium , quod vera- nentem ( ut credimus 8c dignitas ifta probave- ) , MS
citer prxvidcbatcflc venturum. Denique ex te rit , hoc cft fxculi ambitiofa lupcraftc. * Solitus tul

probare poflumus eximium Principis inftitutum: es quidem iufta non vendere :fcd nunc oportet
Thfjnr ut quem primxvum recipiens ad Qu-vlloi is offi- impcnfiuslxfis p<-r injuriam fubvenire. Invigilet
fifhu qn. t . cium, mox repent conicicntii prxditura & le- ,
incorruptibilis fenfus adverfus male confuetat
fi n>& «J
-im gum eruditione maturum. Fuifti nimirum fura- manus excludatur undique ftudiuin fraudulen-
:

mir *li!itrr i •! tum quia hoc dignum eft pcrjudiccm provenire

nt* temporum laus ; ut illum fi c ad omnia folli- :
t • miii/n /r
citum inoffcnfi redderes famulatione fccuium, linccrum. Diutius quidem dif&icndo pro te cun-
dum molem tantam Regalis ingenii facundix tux «Uorum vota laflavimus ; ut benevolentiam in te

litized by Goo;
 -

Liber Nonus.
jeneraliratis, & cudit tkfidcrabi lior rio autem nili bono Principi non debetur. Quid»
Ivcntrcs. i laber hoc enim humana conditio ut prxcouialgs
Orrnr frttia-
, viri , creditis his tantum fiulfc con-
Jhih mlefcil
celerius adepta faftidio line dum omne prccio- : remum, ut Dominos nitcrmtr laudare fhpcrfti-
liiia sum.
fum vilcfi.it oblatum ; & contra dulcius accipirur, tes , a quibus duin viciilitudo praemiorum fbrli- -
quod fub aliqua dilatione prxlhtufc Sed non fu- tan quxritur , laboris txdia non vitantur. Teten-
mus tantummodo de tuorum temporum laude dit fc ctiatn in antiquam prolapicm noltram : Ic- /.

contenti ; perquire omnia id titulos Prarfcdurx dionc difccnt quod vix Majorum
, uotitia cana finkfefiutk
Ptxrotianx pertinenti a,qux aliorum vifacft frau- retinebat. Ille Reges Gothotum longa oblivione
dare cupiditas. Non liceat queinquam gloriari c claros latibulo vcruftatif4duxir.
CaJfSiJinu
, 'ille Amalos
Lulncn te inunilimus
furtis, atitprxjudiciisfuis. cum generis fui daritare reftituit cvidenrcr
lumrn insmif- :

rebus celatis quando net: prudenti* ruar quif- oftendensin decimam feprimam progeniem ftir-
fnm rtbou rr- :

latit. quam poterit illudere , nec ndem aliqua oblatio- pem nos habere Regalep». Originem Gothicam
ne lentare. Confti:uc& huic regulam digni rati, niftoriam fccirclTc Romanam : colligens quali in
qui anteadisfafeibus mirabilis continctuixcxcm- unam coronam germen floridum, quod per li-
Bina ctn- >!a prxbuilli. Nain Ikct omnes pene honores brorum campos pafiiin fuerat antl difperfum.
ftitnux ttr- fummosxqualitcr egeris : habes tamen pro poft- Perpendite, quantum vos in noftra laude dilexc-
ta/HNfli no»
taconfcicntix bona, ubi nullam decet efle mqa- rit qui vcftri Principis nationem docuit ab anti*
habent. ,
furam. Hic enim decoruni cft , terminum non quitate mirabilem ut lient ftiiftis a Majoribus
,

XJamt fraii- habere : hic honclla probatur ambitio , cujus vcftris femper nobiles xftitnati : ita vobis rerum
c anati m Cui- etiam Se nimietas placer. Omne fiquidem prae- antiqua progenies imperarer. Credimus P. C»
,
ti fufiifiui, dicandum quantb profufnls quxiitur, tanto glo- Se fi adhuc referre volumus , beneficia collari
ri ollus invenitur. fnpcrantur. Noftris quoque principiis quanto fe
tanto gliri »

M
ntr.
nmvtni-
a Abominabili taxatione ttnd. Novell. IA lepra hoc
labore concelfit.ciim novitas Regni multa pofcc-
rct ordinati ?Etat folus ad univctfafufiicicns. Ip-
lib. epi It. if. & i T<mt
b Nonpecunix dignitate. V©r, dignitate, ojet mei
fumdidatio publica ,
ipfum confilia noftra pof-
dom , fond indig.ih.tr. Sic affaabi dicit Seneca , ad ecbant ; Se labore ejus aChim cft , ne laboraret
dignitate* «emri per indigna. J*-rt. Imperium. Ruperimus eum quidem Magiftrum»
t Purpuratu» 1’hiloUpuu». Purpu-
Infra epift. fcq. fcd implevit nobis Quxftoris officium j Se mer-
rat* laude*, lib. 8. cp.ltol. infantiam purpuratam.
' cedes jullilfimadcvorionc perfolvens, cautelam,
hmrr. r t1
quam ab audore noftro didicerat , libenter kcrc-
dis utilitatibus exhibebat. Verum his aliquid
EPISTOLA VIGESIMA QUINfA. majus adjiciens, primordia Regni noftii Se armis
juvit, &
litteris. Nam duin curxliuorum Regias
i.lit i& ^
Senatui Urbis Rotmr Athalaricus Rex. cogitationes inceflercni , fubito a litterarum pe- «?- ;«
nctialibus ejedus ,
par fuis majoribus docatutn J,, *«’**

Scribit feCitfiiodoro , tjuem m,t<r*o per e com- f tmplit intrepidi»: cui quia defuit hoftis, mori-
ntend.it Prxfechtr.im Prxtoriiinam bus triumphavifocimus. Nam deputaros Gothos
,
poptiis pavit expenfis ; ut nec Provinciales per-
(onerfijfc.
cellerer, nec fifcum noftrum cxpenfaium oneri-
bus ingravaret,Arma ejus nulla pofTcflbrum dam-

LanJet Caf*
ft*Un%
C Umulavimus quidem
benefi' iis
, Patre* Conferipti,
nofbiscopiofuin virtutibus, drvi-
vitem moribus, plenum magnis honoribus Sena-
na fenferunt. Fuit nimirum provinciarum Verif-
limus cuftos. Nain ille defenfor proprie dicen-
dus cft, qui tuetur innoxii. Mox autem, uctcm-
* Ue

*•.
torem : cujus fi merita confideretis , debemus om- pus claulit navium commearum , bellique cura
ne , quod fotvimus. Qua enim cotnpcnfaiionc ]2tnr,nn»
refoluta cft , ingenium fuum legum porids dudor
commendandus elt , qui aures Dominantium lu- exercuit * fanans fine damno litigantium * Nit.ac
:
,
quod Ga»
culcntxfrpius prxdicationc complevit ? Digni- ante fub pterio conflabat cifc lacerarum. Talem fina
tates fibi creditas eximia gravitate t radiavit
; Se Metelli in Alia, talem Catonis in Hifpania legi-
nifus cft tempora facere qux merito laudarentu r
,
in Principe. Trahebat Regnantis animum veti-
mus fuifTe ducatum ; qui plus de fua difciplina,
quam per arma laudati funt non injurii , quia :
^
»»».
1
tas , & dtfecritudo «liciorum cui fic omnia retu- : hoftem congredi varius femper eventus cft : indu- Cajfiiiim
lit , ut miraretur ipfe qui fecit. Allegavit folus,
quod omnes juvaret j Se dum purpuratas auditori
, bitata vero gloria, morum cuftodiille maifuram. W
,0 "*
Quid ergo ? numquid tali adionc prxfumens ali-
luo fenerat laudes, grariofum vobis noftrura fecit qua
Commendat fc elatione jadavit ; dum cft familiare horni- Mnbnau ,4
Imperium, Commendat enim fuam gentem qui mbus extolli cum bene de fe cognoverint
fnam gentem, , ,
oratione placabili pennulccc Regiam fummita-
<]tu iratimr xilimati ? Nonne tama fc communione ttaila- f*mptr
flatabiti Ri • tem : quando ex vobis Se altet talis creditur, quo vit
a , ut Principis fibi gratiam ad beneficia tantum
gem ftrmni- fimilia poftulcntur. Patrem quoque Clementi* r4M%
eraderet efle conceflam ? Benevolus eundis, mo-
noftrx in ipfa Curia Ubertaris qua difcrtirudinc detatus in nro(]>ctis , ignorans nifi graviter la-
Cajpodori
devotus alie ruit ? Recolitis, quemadmodum facta Qui cum fit juftiria rigidus , ad re-
ccffftus irafei.
tioijHsniia.
ejus orator nobis excolebat : virtutes ipfius plus
milfioncs irarum non perdurat aufterus fuarum :
mirabiles faciens quam honores. In abfotuco
, rerum diftributor egregius & dumnefeiat alie- StmP lritM
;
datur probat e quod dicimus. iEftiuutc , P. C.
Stipendium , ua quxtere , novit propria largus offerre. Hos
V i quali gratia potuiftis ab illo rcfpici, a quorum fc
rranno igiturmotes ledio divina folidavit : quando fciA»» mo.
corpore fic videbat ornari. Gloriolis quippe Do-
fidit mr: fra- ¥ femper bene
geritur , fi czleftis merus humanis tibm offona-
dicatt t ant.-m
minis gratiofa funi prxeonia quam tributa:
nifibmoPnn- , motibus opponatur. Hinc enim virtutum om- ‘ mr

quia ftipendiura Se tyranno penditur prxdica- *

tifi non dt~ ; niuin fimiitur manitcfta cognitio : hinc fapiciuia
bnnr. V i
i
 »

ij 6 Cafliodori Variarum
Mi omni* veritatis faport condirur. Sic ad omnia redditur miumdefiderarus, ut eundis poflireffc benefietis.
rtdditwr Im
1um Ui 5 5 quem imbuit dodhina
| cclcftis. Huic Aflint Superna difpofuis } ut quem nos probavi-
cr S° Patrcs Conferipti ,
a * duo-
Deo aufpicc , tnus longi convcrfationc prudentem ,
ptofpcrri-

iutttdtfi*.'
decima Indi&ionc Prxfc&urx Prxtorianxrcgcn- mus libi , fidclillitnus nobis , utilis Keipublic*
• Aiinichn- dara tribuimus dignitatem ; ut querelas * omnes debeat inveniri ; & relinquat poteris famam, per
fi
1
H4- infidelium nundinatione collcdas, Deo pnrftan- quam gloriofaro Occuli* iuara faciat elTc farai-
<c * fu* UKCgtitatc componat; faciatquc tam ni- Ium.
iW.dTT

Digitized by Google
 i S7 '

MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
/ ^
VARIARUM •

Liber Decimus.
epistola prima. tevermu competenti , quaedam Legatis nafttil
verbo vobis infinuandacommifunus , qux con-
*
JufeiruanO Imperatori Amalafuntha Regina. fuctudinc vcftrx Sereni taris libenter accipite uc
$
ab omnibus evidenter .poflic agnafei quod jutU
,

, JmmU. Siribit fe poft mertem Athalmci in eo*for- nobis probamus de vcftra iqpnfuciadinc pollice-
ri. Convenit enim devobis indubitanter prxfu-
tium regni 7heodahadnm ndfciviffe,
«ni: quando & nos proddiderio vcftro in his»
&
mijrffc Legit os , qui pacis pro-
quos commendkftis , talia facimus , qualia vos
rogationem petant. fperafle cognovimus.

Deb , clementi lime Principum , vo- a Annlafunthi Gothorum Regina , Theodorici fi-
bis amore inhxfiinus ,
ut diftulerimus lia , Aiiularici mater , cujus virtutes fic animi magni-

lu&enus indicare b filii noftri glorio- tudinem 1'rocop.u» commemorat lib. t. de bello Go-
thico ft lib. i. debello Vrandalico : es quibus libri*
fx recordationis occafum ne aman- :
,

multa ad fcqucnrhitn formularum cognitionem fumi

tis ixdcrcrnus animum poft triftia nuntiorum: fcd
nunc ,
juvante Deo , qui confuevic cafus afpcros
inprofpcra commutate , illa magis elegimus in
veftram deferre notitiam , de quibus nobifeum
poliunt , qux mihi liiblecivo ftodio hxc tcftinantiA»
annotanti colligere non licuit. Fom.
b Filii nollii Athalai ici Regis , in quo educando ma-
gnam curam mater adhibuiltc dicitur corruptus ta- :

JnvMirn- poflti
men fuit poftraadum ab xqaalibns. Obiit anno Chrl- » . ,
,
participata exultationc gaudeatis. Juvat
fti * f jt. Ciim regoaflet annos • deCem. Forit.

iUittnubm
cmm divina munera diligentibus confiteri. Per-
e Proximitate conjunctum. Theodad lhum confo-
»
“ ' '

ttmfiun. duximus ad fccptra virum nobis fraterna cproxi- brinum , regni fociam: qui ob multas rapin isab ea cor-
initare conjunctum, qui Regiam dignitatem com- ripitur. Sed tandem ot lolus regnaret . mos eam in car-

J^tuni nobifeum tonui ii robore fultinercr; ut fle cerem detrufit , deinde occidi ialTit ft regnum anni» ,

quinque obtinuit. Piocopiuslib. i. de bello Gothico:

ille avorum fuorum d purpureo decore fulgeret,
Matthaeus Palmcviut io Chronicis , ft Hennan. Con-
fle animos noftros folacium prudentis erigeret.
tradus. Fom.
Jungire nunc vora felicia ; ut , fic ut nos in impe- d Purpureo. A Regtbusorto. Aurei Prudentius prto-
l ’° P*crat ‘ s vcftrx oiunia fieri profpera defideran- re in SyauuacDuin libro , de cultu Adriaui ft catamiei
•Ac rxptri-
ter * expetimus , ira nobis favere veftram bene- e,»*:

volentiam comprobemus. Petado itaque nuntiem --nunc divi Ptiocip : s illum

Purpureo in gremio (poliatOO forte virili.
quod vobis pro ingenita clementia credimus cfle Theodaltadus enim regia ftitpc ov tus erar, nempe Theo-
votivum addimus etiam gratillimx legationis
, dorici es lorotc Amatafreda nepos , Procop lib- t. de
officium pacem , quam mente femper geritis,
; ur Bello Gothico. Verba Purpurea. Paryfatis filia Cyri , ft
ct * am milii retineris effe collaram adjedione Artasersis mater jubebat eum, qui Regem liberius cflet
Cwrdit ,
allocuturus , vetbis uicidioribus ft giatibus uteretur»
rrm.ifnm quoque temporum proteletis. Nam licet concor-
Plutarchus Apophthteg. ulitoivn t*i CacnAtu Mt>A>r-
frmftr dreti. dia Pribeiputn femper decear , vcftra tamen abfo-
5 fg! miffmUt CvtomJt fitut»*».
lurc me nobilitat quoniam ille redditur amplius ,
:
Purpuratum filium dixit libri (equentis epift. i. Cre-
excclfus,qui vcftrx glorix fuerit unanimitate con-
bram ft huic aultori familiare epithetum
,
cdm quid
jundus. Sed quoniam cpiftcilarum brevitate uni illud re tegiumque (ignificet ut & E modio in Panegy-
i

verfafutficicntcr nequeunt expediri : falutantes rico, quem Thcodtoico Regi dixit: Ulii», inquit , m

Digitized by Google
 i;;

rj8 Calfiodori Variarum

tuoium fidet» meritorum »eAe pi €t fob finem:
paiputMum Rtprm am-
Utiiuin
^ aurei bona Cccull purpura
pltficc/. Utlnambcies icgni in tui* finibus lu<* it
te

,
Sic.
EPISTOLA TERTIA.
Iuu.Iil». f.rpllt. 14. St lib. lo. cpiA. 1. l*iacop«* Wbi fi-.

ncn< lib. 1. de bello Gothorum. Thcudibildum cooi- Senarai Urbis Romx AmaUfumlu Regina»
muni omnium Gothorum coufcnfii ex Verona acci-
nam. fcaai;.cn.c ntoniiai, m >cft«pui|K.rt 1 do,uTii,
k-
Kegunque «am ad
-ic cum «mannum
A annum acclamatione 6c pLHH
&: plaufu .
J
M ftciruttm tepui ihldik*-
. ..
,
-a
creat t. 1 'lin.lib. n. Coccum Imperatorii* dicatum pa-
i
dum multis vntutibus , multa f. ipuntiA
Jadnncult» IciibTt; qua vcftcd duces exercituum piius
»fb*Plutaicliu»inCrallo ak. f+rner.
exornatum vocajfe > 0 petit ,
ut hac dee au*

fa gratias Deo referant.

EPISTOLA SECUTQDA. Oft flebilem Alii noftri divx recordationi»

luftiniano Imperatori Theodahadus Rex.

P occafum, vicit animum pix matris genera-
lioris aftedio; ut non moeroris fui caulas fod
,
veftr» potilis augmenta cogitaret. Quxfivimtnp
Significat fe ah Amalafuntha in forium Re- Regales euras quo folaiio fulciremus. Sed Au»
dotilkoftiiadjjEmifciicoRlii liuguUm, «pi
*ni jlfumptum
M 1 ; & petii , mmdiiit
nobisprimxvumfubtrarSforus erar filium, matu-'
/ o fnseat *
J J’ ri fratris Tcfcntavit affcdlum. Elegimus , Deo
,

aufpiccjconfortcm Regni *felicifliinurn Theoda- „ m , , A

1 \T Ovi* Rxgihus mo» cft per di verfos gen» hadum; ut qux hadenus Reipub- molem folitaru m » p*g
7

LM res provedus fui gaudia nuntiare; ut ac- pertulimus

cogitatione pert , nunc utilitates omnium
•quirant affeduin Principis eBirefni deipfacom-
jundisconnliis exequamur; quatenus innada-
munionc regnandi. Quod mihi , piilli- ribas duo, in fonccniiis unus efle videamur. Aftra
facienti
me Imperator, multi melius Divina rribuerunt: ipfaccrli mutuo reguntur auxilio, & vicario la-
quoniam vcftram gratiam fccurus expeto , quam borc participata mundum fuis luminibus almi-
prxcellentiflimamdomnam fororem noftram vo- niftrant. Ipfi quoque homini duplices manus,
bis pepigifle cognofco- Ab ejus enim judicio foci ai an res, oculos geminos Divina tribuerunt
me nullatenus deviare certiflimuin cft qux tanta ,
ut robufti.is perageretur oHicioin quod duorum ,

imttAmeU- fapientix luce rcfplcnder, ut Se propria regna mi- fuerat focietatc complendum. Exuhate , P. C*
jumb*. rabili difpolitionc componat , &: promiflam cun- & fadvm noftrum fupernis commendate virtuti-
dis gratiam robufta nrmicare Ideo
cuftodiar. tibus. Nihil rcprehenlibilc defideramus agere,
enim inc curarum tuarum focium, qua-
foci te fle quxcumconfilioalteriuscon&adch-gimusorii-
tenus & ego illos dcliderem habere reverendos, nare. Communio liquidem Regni inores afleric Ctmmtuixtbx
quos tibi ipfa fecit ctfc pacificos pr udentix fux
quando piae ‘bfli* efle jufti creditur , qui pote-
:
•?"* mn ' ' &
more dijudicans, ur talium amicitia eligerer, ftatisfux habere participem comprobatur. Re-
qui in toto orbe fimilcnil haberent. Neque cnin» foravimus kaque Deo juvante , Palatia viro noftri
*MS .ytpr»- nova cft iftadiledio; nam (i Dcce(Tonim*inoftto- generis claritate confpicuo, qui Anulorumftirpq
na. tum foda recolatis, agnofeitis quamdim ctfocon* progenitus. Regalem habeat in actibus digni ta*
fuctudinis legem , cum illo tmperio amicitiam tem patiens in aJvcrlis , moderatus in ptofpc-
:

h Amatos fomper habuitTc. Qux tantb certior, rii ; Se , quod difficillimum potdhdl genus cft,
Pmtile mmtt- quanto vctuftiot : quia c facile mutati non po- olimrcdor fui» Accclfithis bonis defiderabilis
n non fetrfi, tcft
,
quod per longa ficula cuftodi ;ur. Sufeipi- «eruditio litterarum, qux naturam laudabilem intexenti
t/nid fer .«
rc i ta (j UC atteduoiis mentibus & noftra primor- eximii reddit ornaram. Ibi prudens m venit,undc nlhrfm.
fttiult 'ufle-
demr. ^ ac domnx fororis noftrx , cui fingulariter fapientior fiar-.ibi bellator repent , unde. animi
ftudetis, jadicio favete. Nam fi mcfiinilirerdt- virtute roboretur : inde Princeps accipit, quem-
ligitis Regein quodammodo parirer efficitis,
,
admodum populos fub «qualitate componar
Sed quoniam nos amplius loqui defideria novira- nec aliqua m mundo poreft efle forruna, quam
cis cxpofcunc, Se litterarius formo narrare plu- lincrarum non augeat gloriofo notitia. Accipite,
riinumnon patitur; ideo tantis meritis (ficur di- quod majus gencraliratis vota mcrarrut.Princcps
gnum ctf ) fahitationis honore completo , ha- vcftcr etiam Ecdcfiafticiseft^ litteris eruditus:
rum portitoribus Legatis noftris aliqua pietati quibus femper quicquid cft pro * homine com- • ^ r nirr^
Vcfttx delegavimus intimanda: quia nemo urilius monemur, judicare rcAi, bonum fapere. Divina
Cra-iat,quiinquivcftrxmanluctudiui conunittc- venerari, fotura cogitare judicia. NcccfTe cft
re foa vota deliberat. enim, utfoquarurjuftitix vcftigium, qui defua
fententia caufam fo credit efle di&urum. Vide-
• Novis Regibu* mos cft. Hanc motem teftatur L rj m q iwc foftio acuat ingrnium, divina fomper \
•!•. uU l.b .. CoJ. j.!..
, Apollo. - ru* n »
«*.*»' ; l!ro . Vraiamus ad illam privata:
<-
cft i !., cnitjtu 'l
Ac Ncool.,. )>“<
, qu*
Ecdofi* largimmam frugalitatem& • n tantam
»>«<» eo lcnfu 01 t-Bvri»aiT«T*s vitfircc» dicuntor 1
.
j l • •• > •

n j
llicodoretoin
i -coi
n 11 adj Romanos,
F.pAolam Pauli „ lem. o", procurabat
r.
,
donis
i

abundantiam *, convtvusCo-
_
4 Ainalo.epiftdauh.lib foptiio.i. :Ub. t. «pii». t . . «
confuletaro ejus antiquo ftndto mhn
.

& epift. feq. Tim. novi habere videatur in Regno. In hofpiralitate

c Facile munn* non poteft. Cetti non debet I. ji. de ptomprus in miforatione piiifimus fic cdm
, ;
quibui feo. de legibus. Nam in rebus novis confh-
I
expenderet , ccnfus cius cxlcfti remunera-
Talem univerCras deMtopta-
cip. Concilii Niexni cap. e. relif^x «». unrtTn. “» qualem nos probamur elegi (Te ;
qui rationi- tipAemmuf
Loco rum litis nota lex. F.ns ««fponefts prmru , non appetat aliena.
Tollitur enim nccclfiras Principibus excedendi, '• “m '

quoties aflueverint propria moderati. Laudata

Digitized by Google •
1
J
 : - m

Liber Decimus. *T9

nimirum Fen tenua, qu* rerUm praecipit modum quem e(t fciemi.e magniradb. Sed Inter ciiverfa
:

K:*;*» mn quia nimium non placet , ctiain quod bonum pu- munem » qu* nobis cum Regia Majdlare Divina
tarur. Gaudete nunc, P. C. Sc fupern.r grati* rribuciunt, illud amplius permulcet animum no-
ijwid io»**»

fatam*. pro nobis vota perfolvite quando ralcm mecutrt ftrum , qubd nos fapientiflima Domina r rutini,
:

conditui Principem , qui de nodra zquitate & magnx difeeprationis elegit: cujus prius ideo ju-
bona faciendo propria fu* picratis odendar. ftitiam pertuli ut prius ad ejus provc&ionis
,

Hunc enim 8c Majorum Aiorum commonet vir- gratiam pervenirem. Cautas enim , ut fciti», jurt
xm,Qcd avunculus cfiicacicer excitat Thcodo- communi nos fccitdiccrc cum privatis. O animi
ricus. nobilitas Angularis! En xquitas mirabilis quam ,

mundus loquatur. Non dubitavit parentem prius

m Traditio litteratum, qui tuturam laudabilem eximie j«*ri publico-fabderc,quempaul6p6(t Voluit ipfis
tc.ld t ornatitn.laconiiliiimiiUentciidmiitr Ii fune lic- quoque legibus anteferre. Exploravit confcien-
krraxi:fcd qui non fiot hoc uotai luuocrc pixditiictt aim tnm j cu ent R c „ n nadinira ccnfuramjut Sc
i j

“« Do™"' cognofccmur effe «m*™,, . K

X.mp.blicaiB.fti. Kndfc cft /.llini .ii* joirii do-
prokimm perducere .lignirctor jJRcgnum.
Tc«,ncnpciut line fidi, fi*e »iti piobi ,
prudentes Quando his muneribus, quando folvamusrant*
.liniverit' & diltinAc xtate grandes Ioni* utritfjue
, , 'grati*qu* dcbcmusjut quzcttmparvulo filio im-
Spri* & ut Michtidatci.de (eal* Mihi fortuna tuol-
, , ncraVit A>la,nunc raccum delegerit regnare focia-
rebus erepti», ufum dedit bene Audendi.
rar In iplacltcmm decus regnorum ommuin: m
tit
b Litteris eruditui. Procop.
Tlicoda- lib. i. fcribit

nnn tu Theodahadum litterarum Latinarum , & ipfanour* originis flos bonorum. Quicquid ftlL ib*
,

Platonicorum dogmatum peritam fui Ile: nullam Theo- gemus , ab ejus claritate fulci pimus q uando non :

logi* cognitionem tnbuit : difciplin* militarii ex per- foliim pircnribus l.iudcm con:ulit,fcd ipfum quo-
tenti & pecuniarum cogendarum & pofielltoaum accu- , que genus humanitatis ornavit. Quis pollit futti-
niuliuditunifUidioluin. Im.
cientcr edicere , quanta pietate, quanto morum
r Majorum iuorum. Ad vit* decora domcAic* lau-
d t exempla provocare debent. I. un. C. IhcoJ. de POI™>.re decoretur ? Dtfcejgjt ProtcO* nova
«inead. oropiuq. f »-«. * Philofophi , It viverent; 5: minora libris filis fa-
W AvAnculat. Alludit ad illud v;rpiliJ0^ tctcnturcoisdita
,
quam huic cognofc.-rcnt attri-
ti pater JEaru . Sc avaaculut cxc7t*rf?c&or.
ilut e
bitta. In tratdatibus acuta , fcd ad loquendum
J IWfc fummamoJciationc
lis ptoculdubio virtus
gravilli na.

,
Hxc edRcga-
ederitis nccclfaria (enti-
^<1 *.« ,

EPISTOLA QUARTA. rc, Sc tardius in verba prorumpere. Neuireuim

poenitenda loqui,
ptrnitenda loqui , qui proterenda
proferenda prius Juo T>
r * ,
fuo tradi- '

,
~ '
Senatui Urbis RomzTheodaludus Rex, dit examini. Hinc cll qui»d ejus doctrina mira-
,

bil
bilis per multiplices linguas mmyi ubcrtgpe. dif-j.
Stfibit fe ab Anulafunthj , ijux multis lau- funditur: cujus ingehium
funditur ir* pltuuin reperirar Xtfyitfrtl-
dibus extollitur si faciet. uem Imperii adfubirum, ut non putet urefle terrenum. Inii-
bris Regum Regina Aultr? vcnilfc Irguurad dif- 7 ‘" *
provectum.
cendain fapieutiam Salomoni» hic Prmtipe? ait- :

diant, quod fubadmitationecognofc-jnr. Paucis

D
, %
Ivma nobis beneficia. Patres Confcnpt*, verbis fenfus clauditur infinitus & fiiurna faci-
;

provcnilTc feliciter nuntiamus. Dominam litate componitur, quod ab aliis nunc fublongA
1 rdrnnrn/.rrlftnaAm rnninrr.m m. U J _1 ! 1. . ^ i n .. n t

Imperium. Sufcipiarur gracifiimc quod gene- tantis meriris, ut ei fubdcrcrurA: reverentia

, Piiu-
• Ac.»«m/«. raliutcin conitar * opuflc. Referemur nunc fine
ci pilis. Hoccrilm obLquio digni fTiinfc domiiu-
nictuvoucunctoru.n; ut unde periculum pertu- mur. Nam cilm tJntxprudenri.r parco, cunilis
li, inde me univerfius cognoAat ornari. Prz- virtutibus obfccundo. Sub tali li quidem moni-
fumpUltis enim me inconfc\o fufurrarc quod pa- tote Regni pondere non gravamur: dum A quid
,
lam non poteratis aflumcrc. Quantum vobis de- firpro novitate incognitum, fiet nobis ejus in-
bcam hinc danit imelligi ut illud mihi feftinare-
, ilmaioneccmilimum. AI bonum publicum vc- h*»i»
tis divinitus evenire, quod meus animus non au- ricatem non puder confiteri. Agnofcitc.Princi-
debat appetere. Hoc nobis cft potids novum, r tm **"
cs Viri fapicntillimzelfe Domin* quod in no- ’V
quam vobis incognitum. Magna ergo grariacom- p
,

pictum debes
bis potucrir plus placere. Illam enim aut inter-
quod vdocircr, quini opop-
accipi, rogando meti us fentimus , aut ejus imitatione
^
tebat , videatur aperiri. Sed fi quid de vobis me- proficimus Vivite nunc felices : Vivite , Deo
remur , cum tamen olurimiim apud vos valere auxiiiapre , concordes j &*mulatnini gratiam*
noftram gloriam confidamus , domn* Se fotoris quam Regiam cognofcicis tenere concordiam.
Doltrx gloriofas laudes jugiter perfonarc : qu*
magnitudincmlmpctiifuinofiravoluitpanicipa- EPISTOLA QUINTA,
tione roborari ;ur tanquam in duobus luminibus
unus *
clTct afpedus , Sc concordem fenfum nemo Theodofio a homini fuoTheodahadus Rex»
cinpimi, |W||
crcd crct fegregarum. Sic funt enim fimal quos
tlTJtircfUi , ,

,mprn>i<hH. & gratia jungit ,& parentela conciliat. Afrduum ?*** • qummuus domeftict fui mllXen ti ift-

hc-imiuni. Abi hoc fbrUran x (liment impares mores. Diffi- Jalefc.urt

M ;
prscipitque , ut moiefii.i & lc
SMpinuMm
gum cujt"odia reliquis ' ,4 ' ‘
cile eft illos aliter vivere qui fibi po fiunt bo-
, exemplo [tut.
narum cogitationum Amiluudinc convenire.
\utn*penet .

Confiliom quippe * matare dctrc&at improvi- Otcftaris noftrx ccnfuram , rerum volumus

efle inoddtuuu ; ut quantam Divina beuefi-

 i 6o Cafliodori Variarum
cia percepimus, tantum xquabilia plus amemus. deliderantibus loqui ,
fle res comrmines orctiotie

l*i i vara liquidem (ludia a nollro animo probantur ita difertfc dicere, quas ctia prudentes fc mirentur
cxclufa :
quia gcncialis Dominus cuftos latius audiiflc ? In hac re cognovimus arte prxvalidumj
Tbfdjhjdi fum, Droauxihante, eundorum. Etideoprx- ut & fuadere poifis fuaviter, fuggeftionibus &
in IWIN rt- Tenii julfioncprxcipimus, utquicumque ad do- tuis nefeias maligna mifccre. Atq»t:tdco*Qux« ~
mum noftram noteitur pertinere , fle curx tux (lurx tibifafees per* decimam rertiam Indictio»
probatur e(Tc commi (Ius, prxfumptioni-
nullis nem , , concedimus ;
propitia Divinitate b ut
bus intfolefcat quia folus dicendus eft ille meus, * faticsgencraliritis vocum, f uri dicorumfcquen- * Niv.&Ga, 1

qui legibus potuerit efle tranquillus. Augete fa- do judicium. Totum te legibus, totum te ref*
mam noftram per patientiam vcftraro. Si quis poni is trade prudentium. Sic nobis optimi * fa- *iEd.

babuerit cum altero forti negotium, ad commu- mularis, (i Prifeorumfervias coniti cutis. Conii- l»*”*'

nia jura dcfccnditc fora vos tueantur , non ini-

: dera in verbis ruis laudem politam Principalem.
qua prxfumptio. A domefticis inchoare volu- Fama noftra cft quod loqueris : confcicntia fine
,

imus difciplinam; ut reliquos pudeat errare, quan- dubitatione, quod Tentis. Intcllige quantum fit,
do noftris cognofciinur excedendi licentiam non quod i te exigatur, cui opinio noftra committi-
prxbcre. Mutavimus cum dignitate propolicum; tur. Hxc fubjctlos noftros amplectitur : lvrc
& (i ante jufta diftri&e defendimus , nunc dc- per gentes exteras pervagatur :
per hanc libi non
menrcromniamitigamustquiadomumcxceptain videmur , agnofeimur. Decreta noftra tradunt
non habent Priucipcs fcdquicquid divmo au- : civitatibus provmciifque Termones. Judicare
,

xilio regimus, noftium proprie confitemur. Ellp- de nobis poliunt , qui etiam noftris juliionibui
te ergo circa cos , qui juri noftro antl fuere fub- obTequuntur. Summo ergo ftudio condat efle
jcdi , omnino folliciti nullum contra legem ali- : Tervaudum , quod de nobis poteft Tetre juii*
quid permittatis excedere. Lausad mcveftra po-
tius perveniat, quiin aliqua querela procedat:
Btn* enfcir*
quia nonaconfeientia tunc vere imperat, cum ge- * De Qqxftoiit officio , & eloquentia fupra lib. f.
firtic vtri form. ». lib. 8. cptft. 1 t,Si 1 4. F»m.
nere liter prxftarc feftinar.
b Uc lactes geacralicatis «ocum. Hinc conflfer, quae
gtnertlitfr fuerint partes Quxftoris lub Imperatoribus 1 inc enim
pr+Str* ftfH~ m Homini foo , id cft , domeftico St clienti , 1. 4 » C. condebat leges , &
veritatem prccuin rimabatur ; ue
«MI. Jc d Ignit. 1. pcn. C. Theod. d< ccnfitorib. oerrquat. St Tablcribcrct illis, juft» ratione niterentur, quod li-
fi

infpcdf. 1. 1. de cv>r»Jn.\orib. St boininib.doniusAujjn- r

quet es 1 . u Coi. de petii, bon. fiibl. ride S> mmacb
ftx. C. Theod. 1. 1 * de reparat, appcil. C.cod. f«r». lib. 1. epift- 9. lib. 4- epiil. <o. lib. t. epift. ji. Si qu<
notavimus ad fonn. r. lib. 6. fupra. Rrojf.

EPISTOLA SEXTA.
EPISTOLA SEPTIMA.
Patricio Viro Illuftri ,
Quxftori Theodabadua
Rex. Senatui Urbis Romx Theodahadus Rex*

1
cumque ad Quafin- Denuntiat fe Patricie virtntibtf
flurinutm eum Inudat , f raclaris
frafalgenti guxjt oris dignitatem con
-
ram evehit .
tulijfe .

N Eceflarium probatur Reipnb. perTonas

gnitatibus aptas eligere, ut cui judicia com-
mittitur, malis moribus non gravetur. Alioqui
di**

P Oft primordia
nuntiata , congrua nobis contigit P. C. cauTa
nollrl Imperii vobis fcliciret

tf ab homine exigere quod agnoTeitur

ineflicax eft Termonis ; ut Judicent nos cognolcatis elegifle,
,
mb htmnt r -
non habere contra , confidenter quxritur, quod cujus * nos lingua pollit ornare. Quxftorcnim
*
:
^
nc^c fcntilur.Ee ideo prunun\ nobis placuit tuos
‘ doquens Relpub. decus eft, qui Se vota noftra
IrnfchJ*
ntn/uL-irf, mores inTpiccre , fine quibus pofliinr quxlibct optime videatur edicere ,
Antiquorum jura &
0’HjmtHinm optima dilpliccre. Ornamentum enim bonorum finnoconfilio cuftodire. Hic eft enim Patricius
PerpttU4t
b-.H*rum om- omnium eft fincera benignitas ; qux non eft Tola, Tuis jam vocabulis honoratus. Nam perpetui
minntflfin-
^uiadevirrutibuscognofciturcflcgcncrata. Or- fruitur laude , cui cft honor in nomine ; cujus af- dt, <m w?
^ "
Q* ncm (erva noftti judicii ut ficuc hxc prima fluentem facundiam a (ludia Romana genuerunt: mt w» »nm-
;
quxfivimus , ita te cuftodire juftitiam prx omni- ollcnrans merito de loci dignitate peritiam. Nam
bus Tentiamus. Secunda nobis cura fuit , clo- qui illic potuit imbui, metuit ubique laudari:

quentix tux fluenta perquirere; quam licet fingu» ibi dcfxcatus Termo latinus eft : inde diTeuntur
larirer diligamus ,
moribus tamen juftlpoftpo- vetba roro nitore lucentia. Alix regiones vina,
nimus. In illis ehiin vita CognoTeirur : hic tan- balTama , fle olentia thura tranfinittant : Roma R omsrrtdi*
tum lingua laudatur : Ted in te valde decorum, tradit eloquium, quo fitavius nil fit auditum. Sic
quia ucrumque noTceris habere Tociatum. j£qua- bonis artibus crudirus, mox eft forenlibus apta*
brer enim Tplcndcs asionis merito , Se didionis tus excubiis j uc Oratores , quos longi mcdiratlo*-
f *
eloquio j ut juftc poflit intelligi per te voluntas ne perceperat, confimili declamatione pionftra-
A*tfh*t»r»s
Principis expediri. Nam inter exteras artes Ora- rcr. Notura cft etiam , quanta cum collegis Tuis
tonaua ne diligimus , ut eam ornamentum om- moderatione contendit. Certaminibus ejus ino-
ttrmn. • milm litterarum cnefareamur. Qiycquid enim deftia Temper afluit dicendi calore raptarus , flu- t

in qualibet diTciplina concipitur, ab illa Tub de- duit laudabilibus invcnris ; non ,
quod plerique
core profertur. Reperiar quamvis magna Philo- faciunt , b vacavit injuriis ;
qui lic peroravit cau-
Tophus ; quid proderit Tentirc, fi laudabiliter non Tas Tub tranquillitate , ut motes proprios Temper
• Ae. e*c»It- P0 ^ * extollere ? Naturale etl ,
invenire : Ted fa- attereret. Contendifle fiquidem , non litlgaflc re-
ri, eundi , decenter afigrerc. Quale eft enim cunilis pertus eft. Alienam enim cauTam faciebat ftuun
glotiam,
 H
-F

Liber Decimus. i<5 i

gloriam. Nam fic Cognitus eft vincere, ut probi- rinopolim ufque adire JnAiuiaunm Vnp. FroCop. libA
rnnrrapittm animum
prrtir contrarium lxliflr. Talem ita-
inimunt non Ixfiflc. h*lln Gothico. F»»«
rctur
i Orbi* ille Ronumu. L. 17. morbe Romano, De
que virum non decuit diutius juftitiam petere, fcd
ftaru fioiu. Plin. Im.'i7. C. 11. jbb. ;. cap. 4. m .1 piius
)
JudirUrU docere quia judiciaria virrus cft , lingux bonis
: morbe Romana tegebatur, d t. 17. quod editio Ho
,
y rtlt tfi liH-
'

! a b untj arc > &

mentis remperantiarif cuftodire. rentioa arguit ; & |jtn Alciu. tib. j. eap.ir. DifpunA.

Cognofcitc , P. C. quid fieri velimus quando in aunotarat , cui & hic iocus fuffagatu; , (K 1. 1. C. de
%1,‘LJr'c" :

Eunuchis. F*rm.
«kimm ttm- Judicibus primum mores elegimus , in ea magis
frr.inium 'dignitate , qux juraconfnevit edicere. Non enim
temporibus noftris poreftatc Regia cft armata
EPISTOLA NONA.
Quxftura : fcd legibus probatur cfle compotita.
Juftiniano Augufto Theodahadus Rex.
Velle noftrum antiquorum Principum cft volun-
tas , quos in tantum defideumus imirari quan- ,

Ht rp me- tiim illi juftitiam funt fccuri. Illa cft cnitnrcvc- Petit , ut finat in Italiam transferri ,
qtU
r*mJi pmT* rcn Priorum au&oi itas qux a rotto tramite Calogenitus emerat.
,
«florit**,
nou declinat. Sequendi enim ncccfliratcra rcli-
tremite non quit pofteris , qui juftiriam fuis mifaicrit confti- /r~ Quum eft ,
SapicmilTime Imperator , ut illa

tre hui.
• A nmchn- £ioncm
tutis. Et ideo, P. C. per * dccimamtcrtiam Indi-
Illuftri Patricio Quxfturx contulimus
/ll. nobis libenti animo faciatis iinp.ndi.id qux
fieffemus delides, i veftra pori iis «anentia dc-
HP
dignitatem j ut qui cft clarus nomine, magnificus bcretnus hortari. Vobis enim gratum cfle non du-
etiam honore. Fovete in eam noftra judicia; ut
fit biom eft quicqaid per nos ad Italix decorem
,

quod nos prxftiiirous, vobis placitum ni hilomi- contigetit expediri :

qttia laudibus veftris jure
m nus fcntiacur. proficir, quando videtur crcfccvc, qnod ad noftr*
Rcipub. poteft gloriam pertinere. Quapropter
4 Studia Romana. Hic de Romana cjoqucntiJ loqui* cx hibif)$ Principatui vrftro rt^crcnriilimum (i-
i

Q ritui i ,ntr lr niVfmniin *. . * ......

fur : 1 1 -i. 1 . .

'Mucionisaffrilum, h anlm potlirorcm ad illa Hi-

te habe i i
rextmus exhibenda , ad qur quondam Calogcm-
t (.
• inde ab eo tempore
ftatjumii ,

r
. , eme Imperii j
, juik mi auxi ... , w .

xrate contractus qui a tab< dionibov prrUribcreiuur, tus luct.it delimatus ; ur , Se ii pertona rebus hu-
,

cor.ccptos eo feri krmooe, quo une voigus Italior oti- inanis fubrra&a cft .beneficia tamen vcftraad nos*
ttr- nt condii e* inUrimjcnui Bibliothccx Rcg.x , quo Dto iuv.inrc perveniam: ne ciircmrdcfi.lcrium,
,

;8. indidi ume 11. cujus cxcrnptnm a ine dcftiipium in

jr*™—« * *
fccurum»
{«fumpuonc
* Ed./irbffc.

larario' (lito. f*m.

eoqaoi
b Vacavit njotiis. Laudatur hicQuadfftr.cx
ia agendis, & pi rotandis caufts ab injuriis libi omnino
fePI STOLA DECIMA.
temperaverit : tu«pitliinus enim cft convicuodi tuor, ut
Crftatur Valcntlfcianus Imper. in L quilquis.r.dc poft. a Theodorx Auguflx Amalafutuha Reginae
’ rrxtcrea orationes non faat convictis itUpleoJx. Vide
Am.MarcclKoamli!>. ;o. Brtjf.
Advocati in perorandis caulis temperare fibi debent Rogat , ut de fofpilate fu a per Legales ,
quos
iconvitiis. Victe I.K.C de pofttriando. Notas ad Sym- ad jnflinianum mi(et'A , admoneat.
ftiach. lib. 9. epift. 1*. "Juret.

vi Juftiftiano
EPISTOLA OCTAVA.
Augufto AmalaTuntha Regina.
D Um propofiti noftri
fit illa quxrere
,
qux
probantur ad gloriam pii Principis pertine-
re : dignum cft vos termone venerari, quos bonis
.
*

'omnibus conflat femper augeri. Cocordia non eft

folaprxfcntiuro *. quinimmo illi fc mclitix rrfpi-
Rogat , ut marmora , vel alia neceffaria , qui animi duritate
ciunr ,
fc conjungunt. Atque
quaCalogenhut comparaverat , jubeat ideo reddens «ugnftx Reveremixfalutarionis af-
ad Reginam tranfmitti. fcduin , focro , ut redeuntibus Legatis noftri s,
quos ad clcmcntilfimum Se gloriofimmtim Prin-
tYanos gratia veftrx pietatis obi edat ut quic- ,
cipem deftinavimus , deveftra nos faciatis fofpt-
J quid ad decorem noftrum poteft proficere li- ,
tate gaudere quia profpera veftra ita nobis gn»r4
:

benter a veftris velimus partibus poftularc quia :

videntur , ut propria \ Se ncceflc cft forpiTarem
• nlii * vnhit
MS.lt Ac. talia vobis Divina rrihnrrimr
.
Se vnc
111 .V
tribuerunt ,ut vos ejus af- defideranter fufeipere, quam nos jugiter conftic
fluenter muneribus abundetis ; Se fpcranribus bc- optare*
nigno animo, qux funr neccdkria, concedatis. Et
4 Tbeolotx Aujuftx. Juftiniani conlugi , de cujut
ideo manfuetudinem vcftram reverenter falurans,
fonirudine animi Pndeopius meminit. Adtamdcmlcri-
harum portitorem illum ad Exccllcntix veftrx bitur infu epift. 10. »1. ij. hajus libri. F*m.
ur mannora , vd alia neccfta-
beneficia deftinavi ;

ria
,
qux quondam Calogcnirutn comparare fece- EPISTOLA UNDECIMA.
• Ac .fiam, ramus , per * prxrentium portirorem ad nos per-
venire, Domino faventc.jubcacisjut cognofeamus
Maximo Viro Illuftri , Domeftico Theodaha-
nos a pietate veftra revera diligi
,
quorum Facitis dus Rex.
vota compleri. Veftra enim gloria cft nofter or-
nanu: c|uando vo, pr^inffc cognofciiu 1 q 0 °a
(x Anki„«m fjmilu , «H* md-
noftris laudibus applicatur. Decet enim, ut Sebot- 1

bi< ille RomMius |iriaminc vellro tcfplendMC,

‘ r’“a " cm>mm •
. ,

, Crexm
.

quem amor veftrx Serenitatis illuftrat. * eg u ft nP“ matrimonio ) unciam .id Pri-
miccriatum yftve DomeJIicatum promovet»
* Juftini jno. Amahluatha cogitavit ab Italia Cooftaa*
•'
x

^.uc
 :

162 Cafliodori Variarum

Igloria cftbononim Principum incognitas Vide D. Hieronvm.lib-».. injoviman. «ulla apud tUt

S
,

honoribus clarificare pcrfonas (dum quicquid &c. Et Altim Avitum

cotijux propria cft lib t. Juret.
fiiu/iehi pro-

ficitur Kf- a fubjc^iis proficitur ,Regnanriam laudibus ap-

EPISTOLA DUODECIMA.
,

gttuutium plicatur )
quanto nobis prxftanrius cft, nobilim -
leHJIUHi ttf- inx lanii 1 ii reddere quod eam cognofeinw*
,
pluetur.
etiam nafccndi forte meruiffe ? Sic enim jufti- Senatui Urbis Romx Theodahadus Rex.
tiani(equimur , fi bonis heredibus parentum prx-
mia non negemus. Decet enim etiam priores Scribit fc Maxime olim Conjuli Prhniceri.ru

ni c iorum
fuos vincere , qui ad noftra meruerunt tempora
pervenire. Anicios quidem pene Principibus pa-
tus fc/t D imefiic at m dignitatem , & uxo-
familia
d*ntr.
Uu-
res zus prifea progenuit : quorum nominis di-
rem Regia slirpu concefsiffc ; & petit ,at

gnitas ad te fanguinis torne perducta collcdis has nuptias lotitia profuja celebrent.
,

viribus hilarior inftaurata rutilavir. Quis ergo

relinqueret in poltcris
taindiu confiat tuifle prarcipuos ?
ficula , fi ralis
minus * honoros
a Accufarenrur
potuitfet latere familia. Aeque
quos ,

N
quod
E quis nos, Patres Conferipri
bus dandis non .tftimet
poft infigniaConfulatus
battui (Te
, in honori-
rarionemy
minora magis po-
urinam nobis Matios , vel Corvinos annofior vira ftcriusconferamus. Quinimmo fuafcrunc nobis
fervafler ,
vix fariaretur Principis votum , fi nos merita Candidati, ne*am maturus nulla videretur
cotingcrct pcrfonas illas talium poilidcrc raerito- fuincrc , qui primxvus emerita cognofcitur ac-
rum. Quemadmodum nunc protecto ncgliga- cepiflc. Avariquippe Prinripis erat , in uno ho-
nius inventa ,
qui Jefideranms habere priccrita? nore fparia virx tam magna concludere, & ideo
Atque ideo ( quod felicirctdi&um fit Primice- )
magisTxihil prxllaro, quia prius cognofcitur fum-
jfnno Chvifii liatus, qui Se Domdlicatus nominatur, ab* In- quir. potius omnia promifeue con- ma memifle :

a6 -
dictione decimaquarta tibi conferimus dignita- cedamus. Nulla dignitas minor cft , cum bene .V n!Ix liju.
tem. Ufurus es omnibus titulis , qui ad ejus per-* geritur quando reverentiam plerumque atlio i Jf minor tp, :
>

nm bentft-
tinent a&ioncm.*Hic honor quamvis tantis nata- videtur accipere de claricate pcrionx. Hxc autem
i»Mr.
libus videatur inferior : eundis tamen fafeibus tunc funt gradibus diftin&a , ciim diverfis fuerint RtjtrrtuifU
tuis videtur clfe felicior; cujus tempore meruifti diftribura. Nam honorem fuum femper xquall-
Cr. f. rC j.
conjugem Regixftkpis accipere, quaiu in * tuis tcr retinet
,
quicquid probe ccfl.-rit Confulati?. jcho -ridetur
curulibus nec prxfumpfiffcs optare. Age nunc, Sic minorum (luminum vocaoula major amnis rcciptrr d«
jrustiptT-
ut ficut tibi
eft votivus ita nobis teddarut acce-
,
abforbet ; de quamvis plurima Huenca Tiberis
ptus. Confidera quid merueris^ Se dignum re veftcr accipiat : tamen a proprio nomine non dc-
noltra aftinirate tractabis. Nain qui famili.r Re- clinar. Er ideo, quod feliciter di&um fit, illu-
gnantis adjungitur , in laudum gremio colloca- ftri viro atque magnifico Patricio Maximo Pri-
tur. Nunc major opera manfuetudini detur: nunc miceriatus, qui Domcfticatus nominatur, X &
omnibus communio benigna prxbcacur ; ut ta- * quartadccitttt Indictione gerendam tribuimus * y1 nno cbrl
lem probemur clcgiflc , quem nulla poflit profpc- dignitatem ; tit mediocritas nonoris merito crcf- fi. fi*,
r e moJtfiut ccret Prxfidcnris. Neque enim fas cft humile di- a mcutJuft-
ritas immutare. Humilis age rem glorix : quia
Unt itmitxr, •nih* roto or-
6' tistion* de modeftialaus furaitimde elatione odium con- ci , quod gerit Anicius : familia toto orbe prx-
be tlritftttl i

citatur. Provectibus quidem proxima cft indubi- dicara , qux vere dicitur nobilis , quando ab ea JT qurrt ne-
tanter invidia: fcd tolerantia melius vincicur,qux atftionisprobiras non recedit. Sed his bonis ad- biii»dj<eubr\
I' '"efflibut Conferipti , ut noftrx affinitati
contentione femper augetur. Supra exteras enim dimus , Patres

virtutes amicam fapient ibus ama patientiam ero : prxcclfx clara familix vcftrx gratia mifccatur.
i.ihtmnttr
ir. 0, 1 . Ctus ex nobis ,
fuftinendo potius ,
quam vindi- Vcriimhanc gloriam non fibi tantum poteft unus
-
-
cando laudaberis. Iram vince benigna dilige, ,
aftumere , quam nos probamur Romano nomini
fitntll/M 4- cave,ne major videatur cftc felicitas moribus tuis: conruliflc. Reddite affetlui meo plenillitnam cha-
miee.
fcd qui noftro jungeris generi , proximus gloriO- ritatem» Plus cft amandus a Do uino ,
qui pa*
fisactionibus comproberis. Laudati funt hidc- rentis nomen dignatus cft prxftarc fubjsclo. Sed
nus parentes tui fcd tanta non fune conjunctio-
: squum cft , Patres Conferipti ut charuscxiftar, ,

ne decorati. Nobilitas tua non cft ultra quod ere f- perquem vobis tain felicia contigerunt, xultatd
car. Quicquid prxconialiter egeris , b proprio generaliter , Ce has nuptias lxtitia profufa cele-
matrimonio d ign illi mus x (limaris. brate. Unde nomen omnium, vota de- Vuie proptk
proficit
itmen om-
4 Accdfircatur torcula. Difciplini temporum ,& fx- bent cftc eundorum. Qux preces i me exigere
nium vota ,
Cnli fdkitM t Principibus prxtlkatur , lib. r. c; k(t. f. potuerunt , quod meus animus fpontanca deli- debent ijft
lil>.*. epift. ij.lib. 4. epift. io. hoc lib. epift. 18.& alias beratione conccffir ; ut vcftri Ordinis viros pa- cuuSorun.
frper.u inero. firner.
rentes veri appellare pofliinus , qui nobis affi-
4 Accul arentur farcub. Plinhisnon multum diflimi-
nitatis claritate jungendi funt ?
iia protulit in Panegyrico de fui foculi felicitate agens;
Salva cft o tuiibus *ita, ait , Si dignitas vitx . nec jam
conlidiratus ac (apieni , qui aetatem in tenebris ag t ; EPISTOLA DECIMA TERTIA.
eadem qu'ppe fub Principe virtutibus praemia quxio ,

libertate i nec benetaifti* tantiime* conterentia aucrc», Senatui Urbis Romx Theodohadus^Rex.
fc J etiam prxmia funt. Br*fi.
b Proprio inatriutonio. Verere St eleganti loquendi Senatores reprehendit quod plebis levitati ,
,
more propria uaor
,
: Serv. Honoratu* in illud Viigil.

AEncid. Cr vanis /ujpicionibus in ipfis regni

lib. i . fle -4.

Connubio jungam (labiti , propriumque dicabo. ejus primordiis non occurrerint.

Hei (ili* precatio apud Aul. Geli. lib. ij.c.ii Ut li-
ceat nuptiis propriis, & profpcris uti : nec enim uror
Oftquam venerabiles viros Epifeopos agniti
d'tcmpus , fcd in perpetuae virxconfuctudinein duci-
turpl. c.derit. nupt.f. i.dcpatrir poteft. ioftitut.cap.
ait. Eaua de cunj.appof. Fino.
P
ficis ,
legatione remifimus
Quamvis eflent
; nec petitionibus
quxdara rcprchcnfikilia.
ve-*

Digitized by
 *

Liber Decimus. i6$

noder animus obvUflit; venienres ad nos aliqui gnanris animum pofliris habere placabilem : hoc
retulerunt civitatem Romanam adhuc inepti fdl- tamen Majorum vedrotum feittpcr proprium fuit,
licitudinc laborare ; Se id agere , ut nili nodrx ut tamquam membra capiti, ita Tuis Principibus J

manfuctudinisintcrcflcr, pericula libi poti us cer- viderentur adjungi, .Quam enim viciffitudincni
nex dubiis fufpicionibus concitaret. Unde «di* reddar, qui nux imo labore defenditurj cuius per
mate, cui debeat populorum inanis levigas impu- dies licgulos civilitas culto Jicur , nili at Illos di'
tari, nili vedro Ordini , a quo decueram cunfta ligat fupra omnia
,
per quos habere probatur
componi. Per vedram liquidem fapicnriamad- * univerfa? Abfit crtim i temporibus nodris , ur * Ac.ixmii™-
moneri provincias oportuit univerfas ; ut talia in vobis aliquid ule reneriamus , quod nodris ili- /4 *

probarentur aflumere, qux Principis primordia dignationibus cfle ponit idoneum. Fides vedra,
viderentur ornare. Verum qux civitas non fiat qux vos hactenus aflcruit,modo potius evidenter
cxcufabilis , fi Roma deliquerit Non * varium non dolofum , nec fc-
? Rex minor ad *
odendar. ,

notioris currit exemplum , plenum populum decet c(Te Roma-

Se alieni fa&i jure ditionibus
invidiam fudinct , qu.r peccatis prxdar exem nam. Mali mores vedro nomini probantur ad-
pium. Sed gratias Divinitati referimus , qux verfi. Sed hoc quoque mirabile cd, quod gravi- Re-

dona fua vedtis potius ornavit cxccilibus. Ee- tatem vedram cogimur admonere , quam condat m «n>
'* r kiurr^’
xc prius culpas ignofeimus , quam devotiones fernper fponrc fapniffr. Nullx vos incptxfufpi-
aliquas fennamus. Nil debemus , 8c folvi- ciones , nulla timoris umbra dererreat. Hab.nis
mus : anti benefici fumus , ur pod:a grarifli- Principem, qni pietatis dud io optet iftvobisla-
mos invenire pollimus. Sed licet in hac parte no- venffc , quod diligar. Hodi btts vcftris , tton de-
drx modedix gravitas aderatur : nolumus tamen fcnforilms obvieris. Invitare non excludere de- ,

nos tanrumprxdicati , nifiut& dcvnriont* Ro- bujdis auxilium. Sed fertfas ifte forrailis eorum f
manx benignitas podit odendi. Plascnim vedrt cd , qui min is probantor intclligcrc , qux gene- /
opinione pafeimur ,
quam fi de. nodra fernper ralitCr poterant expedire. Advedrum poti.ts cc-
tranquillitatc Iiu lairmur. Amovete fufpiciones dite conliiimn. Numqtlid vos nova gentis faciet
S»n ircet ab Ordine vedro fernper extraneas, a Non decet ulla deterruit? Cur ckpavidis quos parentes ha-
,
Senatum corrigi ,
qui debet alios paterna exhor- <denusnominidis?Qui relictis famiiiisad vos vc-
< ,M '
T
(arionc moderari. Nam ex quibus
lubebunt gc- nire properabant de vedra erant potius fccurita-
,

nium mores, Ii parentes publicos minores conti- icfoiltciti?Quando,rogo,taiitabillovici|fitu-

gerit inveniri? Sufficiunt hxc nobilibus, fufficiunt do recejHa cd cuifalutts premit debebantur?
,

ida verecundis , ut ad dudium pertc&x devotio- Ilud enim , quod ad nos arti net * feire debuidis:
nisincitemus, quos paululum de prava fufpicio- quia die noctuqucinceflautcr optamus, ur quod
me culpavimus. Nos enim , quod prxfcniiaiu parentum nodroruni temporibus conliu cnunfi-
vediam expetivimus , non vexationis injuriam, tum, fub nobis potilis divinis auxiliis atigearun
fed'utilitatis ycdrx cui fas profundi cogitatione Ubi enim fama Regnanti* erit, fi vosfquod abiit)
tranavimus ; ut illud magis debuifletis efficere, patianuu imminui ? Nolite talia cogitare , qualia
trru m*n quod vobis cognovimus expedire. ;C6rti munus nos mirttirii videtis aflumere. Inj.no nugis , fi

tfl vitier* ed videre Principem. Hoc i vobis pro Rcipub. quis aliqua iniquitate depreffus cd, fpem de boni
FneKtfnn.
utilitate volumus fieri , quod prxiniis folebat 6p- condientia non amittat quoniam lublcvarc cu-
:

tari. Sed rieipfa remedia in aliqua parte videren- pjmus, quos intendere ptobis moribus inveni-
tur audera , cum res popofccnt, aliquos ad nos mus. Aliqua etiam vobis per illum diccn ia com-
prxeipimus evocari ; ut nec Roma luis civibus mili nui » ut nodrum circa vos in omni parte ani-
enuderur, Se nodra conii lia viris prudentibus ad- mum propitium fcnrientcs Jugibus ( ficuc opor-
juv. ntur. Redite ergo in pridinam devotionem, ter )
oofcquiis , Se oratione (incera devoti cfle de-
uc folliti tud i nes incx ,
quas progencralitatefu- beatis,
ftinco B vedro potius adjuventur ingenio quia :

hoc vobis fernper infirum fuit , Principibus vc- EPISTOLA DECIMA QUINTA.
ftiis votum puritatis offerre ; nec parere nccclli-

tate terroris, fed potids amore Dominantis. Re- Judiniano Imperatori Theodahadas Rex.
liqua per illum harum portitorem verbo dicenda
commilimus urfummotis cogitationibus ambi-
;
Ei cotnmcnd.it quemdam pro Eccleji.t Rsven-
guis , nodris admonitionibus credere debeatis.
n.Uts negotio Cenjl.tntinof>oUm mijfntn.
4 Non decet Senmim corrigi. OrJo^cnitoramci-
rere on>nl vitio debet1 . V4. C. Theod. de Dreur. Qui
anteattxvitx opprobrii* labore nt,t mpliin.no Or-
Vitii*
dine indignt judicamur: quia funofis dignitatum por-
parent. Vide CornetTacit. lib. 11. Annat. Br*jj:
C Ondat defiderium nodrx
ri
,

apices conrigcrit deltinari : quia fernper felici

voluntatis exple-
quoties ad Pietatem vedram filutifcro*
au-
dio repletur , quivobifeum lineer a mente eoilo-
PISTOLA DECIMA QUARTA. quirur. Et ideo falutans Clementiam vedram ho- *
norificriitia coirtpetenti , harum portitorem prri

Populo Romano Theodahadus Rex. negotio Ravennatis Ecclcfix venientem gratilli-

ina vobis petitione commendo quando :
talis of-

abjiciendam vanam fujpictonem hor- niurem vedram florere defiderant. Non cd enim b nmmtti**
r ' r, ^' r '
dubium meliora recipere ^ quos contingit juda
*-
prxftarc.
1 f+xjhie.

L icet vobis
mente diligere ,
fit infirum Dominos vedros pura
& obfcquiis id ^ere , ut Rc-
« X ij
 164 Caffiodori Variarum

EPISTOLA DECIMA SEXTA. EPISTOLA DECIMA OCTAVA»

Senatui Uibis Romx Theodahadus Rex. Senatui Urbis Rptnx Theodahadus Re*.

Scribit fe mififje aliquos ad [aeramenta Se- Scribit fc exercitum ad Romanorum dficnfto -

natui prajtanda. nem mififfe , & ei V.xcccncm Majorem
a 0mias Regia prxfeciffe.
Mperiofa nimium res cft ,
Patres Confcripti,
I pietas noftra
cimur ,
:

qui alienis conditionibus

Nam cum ( Deo proflante)
quando propria voluntate vin-
non tenemur.
polii mus omnia, foli
vobis fieri accrbafufpicionecontrarium quia Ix-
:
R Emedium, quod pro vobis,
cripti, pia
Patres Conf-
mente * tradavimus.non finimus
*
t

^
nobis licere credimus laudanda. Cognofeitis, fionis inftar eft occulte confulere , Se aliud velle ttcul*
prudentes viri, verba, qux loquimur vel nunc monftrare. Cognofeite itaque anna noftra pio :it*n(Atrt,
:

dementiam-, quam vobis ante promittere debui- falute veftra potius deftinata ; ut qui vos tentave» •*' * ,,ui
llis, agnofcirc. Ecce nec folliciros patimur, qui* rint appetere, divino auxilio manus cis Gorho- ”*&***
bus infrnfi ede purab-imur. Sic cft a Principe rum debeat obviare. Nam fi infidias gregis fta-
gravis vincenda lufpicio : lic curare debuit , qui nuuspaftor excludit fi paterfamilias diligens de- :

noxius cfTe non voluit. Pullulata liquidcm fa- cipientibus locum furccptionis intercipit ; qui
cramcnta vobis ab illo, atque illo praedari noftra nos convenit cautela Romam defendere , quam
decrevit auctoritas
;
quod oene imperaturo non conflat in mundo fimile nihil habere ? .Summa Summatum
cft difficile pcrfuafu quia de vobis fecuriratem non mittuntur in cafu quia probatur minus di-
:
ia
:

dedimus , ur nihil noftro propodro addere vide- ligerc , qui negligit adverfa tranare. Sed ne in
remur. Talia dquidem , qualia promittimus, era- aliquo vobis gravis exifteret vel ipfa defendo,
mus aduri : quia Deo debemus ifta, non homini. exercitui deftinaro, ordinante illo , annonas fe-
Nam qui per ledtiones facras antiqua Regna cu- cimus fecundum forum rerum venalium * com- * Ed. <uy»
currimus ; quid aliud oprare poiTuuius , nid quod putari ; ut Se illis tolleretur ncceffiras excedendi, rrn '
Divinitati in aliis placuide fcmiiuus ? Ipfc enim Se vobis auferretur caufa difpendii. His etiam
remunerator cft bonorum omnium Deus; nam prxfecimus Majorem domus noftrx Vaccenem,
quicquid in fubjc&os pietatis edicimus , illum qui pro fuarum qualitate virtutum bellatoribus
nobis repenfare fine dubio judicamns. Quapro- edet jure rcycrcndus ; cujus exemplo Se excefTu*
pter conlcirntiam fidelem adepta (ccuritarc inon- virarent , Se fortitudinis inftrumcnta perquire-
llrace :
quia pod talia redditur ciementix noftrx rent. Quos caincn locis aptis przcipiinus mino* i

potius quiin offertur affe&us. rari ; ut foris fit armata defenfio intus vobis tran-
,
,
quilla civilitas. Intclligitc , quid excogitaverit

EPISTOLA DECIMA SEPTIMA. confolacorium Principis pro vobis ingenium t

defenfio vos obfi let ,
ne manus inimica circum-
Populo Romano Theodahadus Rex. det ; & a periculis excepimus , quos noftrorum
fanguinc vindicamus. Abfirenim, ur 4 noftti*
temporibus Urbs illa muris videatur protegi,
Scribit [e aliquot Romtmmififfe ,
qui Re fit quam conftac gentibus vel fola opinione fume
fidem obligent. terrori. Iu enim de divino (petamus auxilio, ut
qux femper fuit libera , nullius inclufionis de-

C Ognofeire ,
Quirites
vcftcr firmitate dilcxcrit , ut tentatus afpcns
rebus non vos paccrerur ede folliciros : nec vo-
,
quali vos Princeps colcretur injuria.

• Noftris temporibus.
a•
Identidem hoc inculcatam
fatis indicat qu inta fuerit Principibus cura fama: fui
lumus amplius vota veftra differri , quos femper ,
fxculi ,fupra epift. 11. hu)us lib. epift. f. lib. I. epift.
optamus in fumma Rcip.cclcbritatc Ixtari.Vcrtra i), lib. 7. &
lio. 4. epift. 1 .. F»rm.
enim (ccuritas nofter ornatus cft ; Se hoc veri
gratanter accipimus , ciim gaudia vos habere fen- EPISTOLA DECIMA NONA.
timus. Quapropter flexi petitionibus vcftris per
illum, atque illum prxdari vobis fac ramenta ccn-
Juftiniano Imperatori Theodahadus Rex.
fuimus , ut Regis vcftri animum non habeatis in-
cognitum: nec liecatlalds fufpictonibus errare,
Laudat Imperatorem : petit pacis confervth
dum manifefti teneatur ,
quod, creditis in Prin-
tionem \ (jr remittit Confiant inopolhn
cipe. ALftimate
,
quid vobis benignitatis videa-
tur impendi quando ille jurat , qui non poreft Petrum Legatum ,
adjuncto ei
:

Kff/r prtrt- cogi. Scimus enim pro remedio nos datos e(fc fuo Legato .
mtJiQtumfl»- cun&orum non deipicimus : fanare fubje&os ; Se
dtu. ideo
lib,'
ij cct culmini noftro videretur incongruu.u:
nccr acquievimus facere
probamus optaffe.
,
quod
Inrcllieite,quanciim vobis
generali ratem
im-
G Ratias Divinitati referimus
femper accepta tranquillitas , quod prove-
&utn noftrum Ciementix vcftrxgratilfimum cfle
,
cui cft Regum
>

ponere vobis con-

vcftcr videatur aftecbis : fide dcclaraftis, Conftat enim amare vos polle , quem
ftringimur , qui vel folo verbo promifla fervare gaudens ad Regni culmina pervenifle. Sic decuit
(acris lectionibus admonemur. Oftendirc nunc fufeipi , qui fc per vos pfxfumpfit augeri. Prx- JmftinUnmi
devorionem veftram : fupcrnx Majeflati jugirer ftate igitur mundo vcftrx benignitatis exemplum;
fupplicatc , ut tranquilla tempora ,
qux vos ha- ut detur intclligi, quantum promoveatur , quifc
bere cupimus , cxlcfti munere concedantur. puri vobis atfe^ionccontmcndauNon enim rixa»

iqIc
 •

Liber Decimus. i6j

lerf* ctrtA- viles per Regna requiritis: non vos injufta certa- quilcm Sc tanta gloria debuit mirtere , & vcftra
Mi»4 tl tlH mina, qux (unt bonis moribus inimica,dclc&ant: de cct obfequia retinere. Dubium enim non di,
m*nh*4 itii-
quia nihil aliud vos coft.it appetere, nili quod opi- illam mores * dare , cui* obfctvatur affidu^ dura : ' Ed. re-
nionem vcftram polTic ornare. Quemadmodum condat dchccari animum, bonis pixeeptionibus
Jur. forti
enim pacem exorati abjicere potentis , quam pro inditurum. Hinc cft , quod vcftra revercotia '

bwirfitittr.
ingenita pictarc, & iracundis gentibus confuevi- commoniti , duximus ordinandum , ut iivebea-
Drttumr
itis imponere ? Bona quidem vcftrx concordia: tifftmus Papa Scnarus amplifli nas (ine ali- Animiu H,
, live bonit
non tacemus. Totuin creditur eximium, qotc- tta dilatione rcfpondcanc quodabeisexpeten- frx- fti m ni-
,

quid vobis factit praedicabili charirate fociatum. 3 umelT; judicaftis nc ploria vcftra minus reve- *- (I "fuh-
:

Sed &
vobis, glorio (i Principes, cum (itis abfo- renda putetur, cui ftuditrn dilationis opponitur: “*•
hitc mirabiles, aliquid tamen additor, cti u vos fed potius de celeritate faiti voriva gratia poflic
omniaRegna vcnerantur.Nam commune cft cun- augeri. Nam Sc dcillapcrfona, dc
qua ad nos
ttis , in luis Imperiis praedicari t fed illud cft ortl- aliquid verbo titillante pervenit ,
hoc ordinatum
nimodis lingulare, in extranea gente lauJes pro- c(fe cognofcitc
,
quod credidimus animis
veftris

Ili furti vtrt prias invenire : quia ibi funt vera judicia , ubi ne- convenire. Dcliderium enim noftrain ralc cft,
jmdic<* ,ubi minem comprimit ulla timiditas. Diligeris qoi- ut interveniente gratia non minus in Regno no-
rt- detrt »piiflime Imperator, in propriis Regnis :fcd ftro, quam in veiftro jubeatis Imperio. Signifi-
frimit utU h
quinto ptxftamius in Italix panibus plusamari, camus itaque, fupradi&umanre nos a venerabili
mditM.
unde nomen Romanum per orbem terrarum con- viro Papa egredi Icciffe , qu im veftev Legatus ha-
dat clfediffufum? Oportet ergo noftram pacem rum portitor dc urbe Roma potuiffer exire :Ae
(ervari, qux vobis contulit gloriofa exordia vo- aliquid accederet, quod
animis obviarer»
veftris

cabuli. Sed ut (acris affatibus ordine rcfponderc Quapiopter falutantes veneratione qnx nnris
,

videamur , rcvcrcntillima falutatione decuria, ddxr meritis exhiberi, virum venerabilem illum,
•iis feniibus indicamus, beatiflimBm Papam Ur- Sc moribus doctrinaque pollentem , fandi tatis
tiis Romx , vel ampliffnmmi Senatum noftra etiam honore reverendum al vcftram ClcmeiU-
praeceptione commonitos, utvir doqucntillimus tiam legationis ofticio peiuliariter curavimus
Petrus Legatus Serenitatis vcftrx , Sc doctrina dcftinanduur.quiagratas vobis illas credimus efle
fummus , Sc confcicnrix claritate praecipuus, line perfonas, quas divinis ininiftcriis judicamus ac-
aliqua dilatione competentia refponfa reciperer, ceptas.
nec contra voluntatem vcftram moras incongruas
fuftincrcc quia cotum illud defuderamus efficere,
: EPISTOLA VIGESIMA PRIMA.
•quod vcftro nequeat judicio difpliccrc: quando
e pietatem vcllram hoc
<8 ftudere cognolcitnus, Theodorx Auguftx GuddWRcgina.
quod nobis per omnia proddfc fentimus. Cui
Virum venerabilem illum , Lcgarum noftrum, ad- Judicat fe dr Theodah.tdam gratiam ejus eni-
jungendum efle credidimus ut non per occalio-
;
xius quurere \ cr rogat , ut in gloria ejus
tocm legationis vcftrx , fed propria potius dedi-
catione , noftra politiis voucognolccrc. focietatem veniant .

EPISTOLA VIGESIMA. /H ftimare re convenir, Augtiftarurh prudert-

oXlatillina, quantis cupiam nilibus gratiam ve^
ftrainquxrcrc, Sc
d6nus jugalis meus magno ftu-
Theodorx Auguftx Gudcliaa Regina»
dio Jelider.it obtinerc.Namlicet hoc illi (k omni-
modis durum : mihi tamen cognofeitur crfe prx-
tjr.uiu agit de Legato , & Lpiflolts ejus \ cipuum : quando me ranrx Domine ira poteft
feribitque fe curaviffe, ut fap4,Senatufque amor erigere, ut fupra Regnum cognofcar majus
illi fer litter.u re frondeant. Tum dicit fe aliquid invenire. Quid enim gratius , quam fi
glorix vcftrx videar charitatis participatione fo-
AdilUmmiftffe Legatum multu virtutibus
; ut quia vos abundi fulgetis , nobis liben-
ciari
drdottrinji pr .aditum.
terde proprio fptendorc mutuemini cu n dam- :
t>*m*u* *>»•»

numnon cft lumini , alteri dc fua claritate largiri?

itteras Pietatis vcftrx gratia quidefiderata Fovete delideria noftra , qux cognofcitis finceri-
t femper fumuntur , accepi ; colloquia ori s
veftri , muneribus omnibus celiiora, revcrentif
,

&
1-
rare prxeipua. Gratia vcftra per
commendet.
omnia nos Regna
Debetis enim nos claros reddere,
lima gratularione promerui eunda mihi dc ram
: qui de vcftra volumus luce fulgere. Qjaproptcr,
fereno animo promittens : qu indo quicquid op- Serenitati vcftrx reverentiam filutationis imper-
tare potui , in tam benigna collocutione fufeepi. tiens , affeduoft me animis veftris prxfumprione
Hortamini enim , ur quicquid expetendum a commendo fperans , ut fic omnia mirabilis pru-
:

triumphali Principe domno jugali noftro credi- dentia vcftra componat, quatenus fiducia, qux
mus, veftris anrt fenfibus ingeramus. Quis jam nobis de animo vcftro data cft ,
uberius augeatur.
dubitet ad efferum pervenire
,
quod talis pote- Nam cum nullam inter RomanaRcgna decear effe
ftas dignabitur allegare ? Ant£ quidem dc caufa- difeordiam : cmcrfit tamen Sc qualitas rei , qux
rum noftraruro xquitate prxfilmpflmusffcd nunc nos cfficcrc duriores veftrx debeat xquicaa.
amplius de vcftra promilfione Ixtamur. Non
enim poterunt vora noftra differri, quando inte-
reft, qux merentur audiri. Nunc implete pro-
miffa;ut rem tenere faciatis, cui fpem certifli-
mam tontuliftis. Additum cft etiam gaudio meo,
quhd ulcrn virum veftca Serenitas deftinavit,
 - -

1 66 Caffiodori Variarum
ptum vobis efle quod ,
in hac Repub. conftat cvp-
nillc. Oftendiftis vos diligere, quicquid ad ju-
E PISTO L A VIGESIMA SECUNDA ftitiam cognofcitur pertinere : quando per divi-
nam providentiam omni fufpicionc deteifa, dc-
Juftiniano Imperatori Theodahadus Rex»
fidcrabilis poteft unanimius permanere. Nunc
eft potius ,
quod Regna conjungat ptomifflo fixa,
•
Pacem ab eo petit per Legatum facerdotio cla- de votiva concordia. Et ideo illum virum vene-
rum , &
doctrina laude conjpicuum. rabilem, vcftris confpcd ibus veri dignifflmum.
Legatum nofttum ad vos fpecialitcr credidimus
Principum , & per dirigendum ; ut vobis annuentibus , ferenif-
R Etinctis, fapientiflime efic
fiini jugalis noftri pacis gratia fbliderur; quatenus
, Se per virum
Lcgaros nolrros diferrilli-

mum Petrum , quem nuper ad nos veftra Pictas generaliras evidenter agnofc.it , merito venifle

rieftinavitquo ftudio concordiam auguit* Se- nos ad fuavitatem foderis per tale vinculum cha-
,
renitatis optetnus Et nunc iterum per illum riratis. Et quiafemei bene inita, nulla debent
virum fanctiffimum eadem credidimus efle re- contrarii occafionc fufpcndi Ii quid eft , quod :

petenda ; ut vera atque afltduofa judicetis , qux difficultate fui nobis non oportet iinponi,f.ipicn- tvrii nci-

Trequcnrcr expetita cognofcitis. Pacem fiquidem tix vcftrx moderatione mitigetur ; ut arfcflWm, fmttfu^cndk

fub omni finceriratc petimus» qui caufas certa- quem circa Regnum vcftrum habere carpimus, ju-
minis non habemus. Talis ergo ad nos veniar, gibus ftud iis augeamus. Quapropter exigite ve-
fic compotita fic decora , ut eam tantis votis me-
ftrx fapientix firmitatem , de nane vobis palmam
,

rito quxfiiflc videamur. Abiit autem, ut quod concordix fpecialitcr vindicate ; ut li ut clemcn-
* Gr. NIv. k nobis committitur, debeat ingravate. * Pro nobis tiillmi Imperatoris fama in prxliis inclita dicirur:
'Ga. voitf. ita in pacis ftudio opinio veftra eundorum admi-
po t ius cra&atc q U od convenit. Trahitur enim
ratione laudetur. Familiariter vos & frequenter
,

Izmz iJAbencvola, cui caufacreJitur rationabiliter or-

wnanda nec potclt utilitatem propriam anrcter- videat harum portitor, quem direxi; quatenus
taH<A cudi- :

tur*ri»n»n- re, cui magis aecorum eft credenti profutura prx-

effedum polfit celetem promereri, qui ad prx-
ftare. Conliderate etiam , Principes do&i , Se fumptatn gratiam vifus eft deftinari. Speramus
abavi vcftrihiftoricamonimcnra recolite , quan- enim jufta , non gravia cum tamen nihil videa-
:

tum dcccfl'orcs vcftri (Induerint de fuo jure relin-

,
tur impollibilc
,
quod per talem gloriam cognof-
quere , ut cis parentum noftrorum foedera pro- cimus allegare»
venirem. if.ftinute ,
qua gratia debent oblaca
Non arro- * Gratix monnmenta forti momenta ut in/ira
fufeipi qux confucvcrant pollubri, , s

,
lib. 11. Ep. i), dixit, momenta integritatis. Et Cupra
ganter loquimur ,
qui veritatem faremur. Glorix lit>. t.Ep. 4 k 1 9. momcntajuftitix Et lib.4.Fp. mo-
vcftrx potius proficit ,
quod dcmonlltarc con- menta xquitatis. EtEp.41. momenta gratix. Sicapud
tendimus:quando nunc illi veftram gratiam ultro Srmmach. lib. j. Ep. 4. meriti aflgufta momenta pro ,

quxrant, qui fuis parentibus meliores (e efle co- quo Cola Editio Frobennii monumenta habet.
gnofeunt. Aflocienrur amicitia gratuita vcftris
animis quos prius vobis largitatis ftudio junge
, EPISTOLA VIGESIMA QUARTA»
(satis: ne bona tantum illorum temporum fuifle
credantur, quae vos decopiofa benignitate vin-
juftiniano Imperatori Gudelina Regina.
citis , & affluenti munere fuperaris. Atque ideo
falutationis honorificentiam ptxlocuti , illum vi-
rum venerabilem , facerdotio clarum, dodrinx Indicat fe ei fcripfiffe per Theodahsdi Legi
laude confpicuum , legationis noftrx ad Pietatem tum , ut rediens afferat litteras Imperatorii
veftram fecimus vota deferre. Confidimus enim
fuis meritis vobis &
incolumitatis & gratia erga ipfam Cude -

in virrute divina , quod

abunde placeat , de defideria probx petitionis
linam & maritum tefles *

• Ed. ogUh. obtinear : fperantes, ur eum cum * effedu rerum

ederitis recipere
feries continere
cris fcnlibus
debeamus.
non
Sid quia epiftolaris
poterat uhivcrfa
verbo inlinuanda commifiinus, ne
,
aliqua fa- V Eniente viro fapicntiUlmo Petro,
amor veftrx Serenitatis explevit
nos zftiincinus , cujus colloquia benigni fufee-
,
ira

ut vidifle
n ai

faftidium vobis faceret Ic&io ditfula chartarum. pimus. Quis enim tanta affabilitate fuuepta non
reddar vcncrationiscximia >
cui ante dignationi*
eloquium ab omnibus commendationis fur
jure
EPISTOLA VIGESIMA TERTIA, debetur officium? Et ideo per illum virum vene-
tabilcm , Legatum domni jugalis noftri * ad vos
Theodorx Auguftx Gudelina Regina. fpecialitcr diredum ,
falutiferos apices curavi-
mus deftinandos ; ut recurrens vcftrx Serenitatis
ScribitJe excepijfe gr.itant i animo Petrum ejus affatus, & de optata incolumitate Ixtificct & de ,

Legatum , er per virum quem ad eum firmillimx gratix nos faciat exui ratione gaudere.
,

utrmmque Tali enim compendio caufarum bene difponirur

mittit pacis firmitatem inter
imperiumrog.it »
,
ordo , &
noftrx tranquillitatis geminata crcfcic
affectio. Sufeipiamus ergo vcftri animi bona:
quia hoc eft veri Regale propofitum gloriose vi- tiu rfi Htf-
Ufcipicnres Legatum vcftrum virum clo- vere amore eundorum. Quardam vobis per ha-
^ quentiifimum Petrum , ,
quod eft iplis di-
gnitatibus honorabilius, vcftrisobfequiis inhx-
& rum porcirorcm vctba (Uggerenda commifimus,
quxproingcnitaraanfuetudinc 8C libenter acri-
rentern , optata nobis auguftx gratix a monu- pite , de efficaciter , Deo auxi liante, pcxftatc»
menta fulfcrunt } ut per cuin «liberemus, acce-
 r : : ;

Liber Decimus.'
componere ; ut tali hila eam non paniteref^
tPlStOtA VIGESIMA QUINTA. mutari religione. Earum fiquidem rerum judi-
cium non prxfumimus. undemandarum fpccia-
Juftinlano Imperatori Theodahadus Rex. litcrnon habemus. Namacom Divinitas patia-
tur diverfas religiones clTe, nos unain non aude-

Significat fe accepiffe litterae Imperatoris ab mus imponere. Retinemus enim Icgifle nos, Vo-
Heracieano t quibus fiatim refiondet
luntarie facribcandum cTIc Domino non cujul-
quam cogentis imperio. Quod qui aliter facere
,
Demi** >#•
Inusxnr fx
nuntians/e pro ejus voto ad Pa- trifiixn.lnm,
Tcmavcrit , evidenter ctrlcilibus ju/Iionibus ob-
non cll]n!q*i
ftm Jcriffiffe. viavit. Meri tb ergo Pietas vcftra invitat nos ad ( ngrntm i«-
talia, qux nobis pixeipiunt divina tnandau. piW.
Gr.Cuj Bc T) Er venerabilem virum* Herae leanum Picf-
Tor. Erae*- bvterum augufla nobis pagina vctlrx Sereni - • Divinitas patiatur direrfat religion?» efle, nos
gratiam ferrnonis benigni tribuens,
taris illuxit unam non audemus 'imponere. Nemo iViviras ad Veli-
;

&apce munera falutationis impeniens ; at revera S‘ oncn ‘ ‘-ompcllcndos qu* fpontt fufeipienda fit noo
1

“SSKKtt
, ,

B r4 CP'U- »7*
magnum fit beneficium, tam fuave Principis me- I
I *f P
1,c> ' l
:
Tncodoricwootvafis Judici*,
Otatt—
mos motate, ttfponfum : optantes, ut &fof- ? ,,io«t.,oClmlUi,,i, ,J Impp. Commodam* Alito-
'pitatem veftram fxpius nos audire contingat, dc uinnm (Urini a principio, for».
Regni vcftri felicitas femper accrefcat: ejuia tale
votum nos decet.habete, quod gloriam (alutcm- EPISTOLA VIGESIMA SEPTIMA.
*quc veftram Jugiter polTit extendere. Significa-
mus etiam pio vcft ro voto ad Papam urbis Rom.r Scmcori p rJc fL ao PrItorio Tht0(Uhll)a! R „.
.

tios litteras dcftinaflc.utpcxfcntiumgeailolittc-

Varumfiuc aliqua dilatione rcfpondeatt quatenus »; _
qui a vobis dirigi meruit* celeritatis gratiam con- ** * & ’
(n*tortimqne inopia
.

fcquatur. Noftri enim voti cll , caulas emergere, Juccurrat.

Sn quibus pollimusveftris dclidcriis obedirciquia . K, f
lic nos ad reddendam dilectionem efficaciter On a dare, fed reddere videtur expenfa?,
'commonemus , fi vobis in aliqua parce parea- 1^ quifquis tributariis aliquo remedio fobve-
*
i|nu nirefeftinar. 3
QiflAcaim juftius eft, quain pe- S^fiJ jbflltit
tenti laborafle ? JH1M prt-nti
EPISTOLA VIGESIMA SEXTA. Ad mi^ijppsiinipsrfiraA potbnktt’ otioli : cul-
•nuUigiinr
__ - Wemdeleriror, rtifici,cuin
irft Uktrxfle.
fteccflc fuefir fucivenitar. Quapropter indu-
Juftioiano Imperatori Thcodahadus Rex. ,

ftriofxLigutix, devorifquc Vcrtetiis copia fub-

Simis impii
ad praeitum quarumdam Mortalium aece * cellis vacuos cfurire cnlrofcs. Atque ideo illu- •fi pltmfimk
tellm yxcnSr
fi quid ei injuria aquarum imu-
-derc ut
, ftris .Magnitudo tua , quorum dignitas ad hoc Ic*
,
efnnrt iu.lt-
t Ierit illuvies tributa abroget. Tum S‘
tut i niti tuta , at de repolitis copiis populum fa-
, ref-
turarc ctis * Doribus qaos tamen
vondet hs
,
qua de Veranilda ferip ferat.
rJ
P°^ indigere ,
cognofcitis j ternam portionem ex horreis Tici-
ucnlibus, atque Dertoncnfibus per folidum*vi-
Vvt ii* • c
T Ntclligimus Serenitatis veftrxgratiam mAne- • ‘ iv.
•Cuj.&Fof’.
ginti qainque modios diftrahi ccnfitotc. Vene- ‘jmnjtum.
J. ribus omnibus ditiorem quando illa nos hor- tis autem ex Tarvifino , atque Tridcncino hor-
:

»mmi facere qua: ad mcrcedcm noftram polfint

, reis ad definitam fuperiiis quantitatem item deri
Omnimodis pertinere. Talefiquidnn votum fenv facite tertiam portionem ; ar iniferata Divinitas
peramantis eft, ut caufas nos raiferioordix velitis copiam largiri polite
,
quam homines in fcexcr-
•gcre.qusrnos divinx poffiiv commendare poten- cailfc cognofcit. Et ideo rales viros his diftribu-
rix. Et ideo fignifi«inus glorix vcftrx mona- rionibus adhibete
, j at indulgentia noftra maxi-
lienum famularum Dei, quod vobis infinuatum mc ad illos perveniat, quifuis viribus pafei mini-
eft , tributorum gravi forte laborare coquod ni i porucrunr.
,

•g« ejus nimia inundatione perfufus , fterilitatis

Vitiadc inimica humcdUcioric contraxerit; ad vi- 4 D,rc * yeddere, difcrilneohocnoslib.j.c. tj Se-
rum emincntillinuim Senatorem Prxfedum Pra> lcft tra<;ia * iln u».

corio dediffe nos nihilominus jullioncm ut ejus

;
ordinario provida ad prxdium ,
dc quo querela EPISTOLA VIGESIMA OCTAVA*
eft » diligfes infpedor acecdat ;& rebus modera-
ta inquifitione trurinatis quicquid gravaminis Senatori Prxfcclo Prxtorio Thcodahadus Rex.
,
|)otelt habere polTcflio , rationabiliter abrogetur
ita ut competens atque fufticiens dominis rema- Confirmat quicquid Cafjiodorus circa Arcarios
nere poffit utilitas: quia verfc nobis lucrum pre- prorogat ores tritici , vinis, ercafei Ma-

•
Ed. ntfirx. ? «n^dunL... Vcran.ldx ,
d pr0 T' JnrU C tUdini ’
'

,
cclhri “ &c • « "Uim Ramt . Ksir««a.
quo-
queeaufa, unde veftra Serenitas rac commonere
T( „„ & fUcemi,, Tllm J.
dignata cll quamvis ante longum tempus fub tat fub gravi poena, ne quis intra quinq ten-
,
parentum nodrotum regno contigerit: tamen ne- et tum ipftsJuc cedat. ‘Denique jubet , ut ob
ccflc nobis luit negotium dc propri
4 largitate fi erilitatis damna , pretiaremmtemperet .

Digitized
 168 Cafllodori Variarum

D Ecct Regiam juftitfttm cuftodire , quod i

Judicibus bene agentibus fuerit ordinatum;
maxime quotum contuent ia fic nota eft , ut nihil
te quaerimus
Ab/at
jullionis beneficio compl eamfts.

fini* calamitatis exarmet

,

enim , ui bellicofum virum tyrannis gravj£

qux miro modo mern-
,

ijicaurif , nihil venalitatis (ludio feci fle videantur, bra virentia infufionc pumilis humoris- cogit
Etidco arcarios prorogatores vini , &ca- arefccre nodofquc mobiles manno-
tritici , , replet
fci^rnaccllarius- ,
vinarios, capitularios horrea- reo tumore crofccmes ; cum noric alia cuncta
riomm ,
Se tabcrnariorom ,
funerarios ,
Se ccl- vacuare jiuitturqp Petit concavas lacunas , ubi
latitas
,
urbem Romanam vel ad manfio-
qui ad ,
palultri ftafionc pigrcfccns , Yiixa perficit de li-
Hcm pertinent Ravennatem , fcd Se cos , qui ri- quote ; &
qux ad decorem inflexionis natura la-
pam Ticinenfem , & Placentinam , five per alia xaverat ,
in turpifliinum rigorem folidiratc pere-
loca quicumquc publicos titulos achnini Iture gritu conllringit. Hxcpamo infimabitis , Se fa*
nofcuntur quos a vobis compcrimus ordinatos,
,
nitas parti bilis ligat folutos, contrahit nervos, &
cujus judicis fic libenter amplc&iraur , fic fervari dccrcfcetc facit corpora
,
qui nulla funt mutila-
delideramus , tamquam a nobis fadfacfTe credan- tione truncata. Conflantibus membris proccriu-
tur; nec finimus comta illos cujufquam prarvalc- tismenfura perit , Se minor cernitur , cui nihil
re malitiam, qui veftro judicio adminiftrariones fubdu£lum erte femitur. Subtrahuntur fuperftici
Ambiti» jti- publicas fufteperunt. Quapropter in defignat is tuinifteria membrorum : corpus vivum clt
, nccT
fiitia tnimiiA • femper juftituc,conquief- movetur; Se intra infenfibilia reda&u-nj^im non
titulis ambitio, inimica

eat: confuctudinarium bene acentibus locum pro- propriovoro , (ed motu fertur alieno. Hic viva
Bene tfinti-
tinus tollamus invidia: non liceat cuiquam intra : mors fupra omnia tormenta Tana dicintr } Se me-
Ittf im/iJi*
f»/•<»
quinquennium pndi&is velle fuccedcri,fi tamen liiis habere fertur ,
qui evalide caufas tanri perii*
•xr/A vcftra inquilitione eos nulla culpa rcfpuctit. Sint culi non probatur. Deferit quidem iolor, (ed di*
CMC intrepidi ,
qui vcllra voluntate vel fune , vei mittit reliquias fortiores ; Se novo infelicitaris
factum ordinati procurent fibi ncccflaria fecuri. exemplo , pallio videtur abfcedcfc , Se iger non
:

Non timeat intra hoc quinquennium expelli, definit igrotare. Appcndiaipfacruciatisdcbito-

quem commendaverit pronitasadionis. Proptee ribus aliquando folvuntur : ifta aurem vincula
tfetiliratera quoque prxfcntis temporis de fingu- fune ,qui cum fcmcl potuerint illigare captum,
lis fperiebus, prout Eminentii vcftra: rationa- nefeiuntin tota vita dillolvcrc. Infelicia figna re-
; Se moregemium barbararum
bilitcrvifum fuerit pretia facite temperari; u^hi, linquit abfcedcns
,
quibus eommiftum eft exercere fingulos appara- hofpitium corporis occupatum , fuis indiciis vio-
tus , de injufto gravamine not» queramur. Sed lenta defendit : ne ubi ferox ifta coepit fuccede-
fhmapuam-
bnie ntfi pir
quoniam humana ambitio nifr pcc metum damni re > adverfa illuc icctuin finitas audeat forcafEs

•mstum rfj»' non poteft inhiberi , is qui a nobis titulis ordina-

i
intrare. Hoc licet omnibus videatur effe contra-

' r- ria ,
five fufiragiis , five patronorum precibus tium, illis maxime, qui armorum exercitat ione
4ut*ri, *nifi«firric cuiquam fuccederc , tiatim triginta floruerunt ne membra illa duritfima languoris
:

• Cik w/i*.
librarum auri mukta feriatur , i vobis, nihilomi- deco&ione molleftant J Se qui ab hofteforisfu*
nys exigenda. Quod fi ad hoc damnum idoneus perari minime potuerunt , ab interna potius con-
non potuerit inveniri » a corporali fupplicio pcc- trarietate vincantur. Perge igitur ,
audtore Deo,
nam luat, qui nqn potucri: infunradiCfa pcrcul- greflibus reis ad locum pndidum. Abfitenim,
fiunc fuftLcre ; &fruftrc:ur aulibusfuis, ptena ut bellator nofter ambedet pafllbus alienis. Equi-
criam inurendus infarmx .
qui contra interdicta no dorfo,nonhumanafubvectionc portetur: quia
#
noftra aliqua tctgiverfitione venire tcnraverir*’ vixa foeti grave eft fic vivere ,
ut nec * viram
Nihil enim lecurutn , nihil potetit flabile teperi- inertem polite implere. Qur ideo tibi exaggera-
ri, fifemper in videntium vota ad illicitas accede* ta narratione retulimus
, ut ad
(ludium fanitaus
re permittantur infidus. Quod Magnitudo ve- votivi nimis cupiditate rapiaris. Urere igitur
ftra in omnium faciat pervenire notitiam: nequis aquis illis , primum potu delini roriis , deinde

per ignorantiam fccxiftimct cxcufandum > qubd tliemtarum exliibitionibusficcativis : ubi merito
non intellexerit fu (Te prohibitum. i indomabilis cervix ilia partionis flecticur ,
quan-
'JxoTporali luppliclo pxxnam luat. L> i^||in j« <1 ° interna plurima efliifionc mundantur, exterio-
voc. fupra iiU. 4.. epift. io, ia fi. & fup. lib. ra artracdivi virtute libera fiunc, Se vclut duobus
Si faculn» , inquit, vindid* non futheiae per fuftuaria
medium miflafuperacur.
auxiliis congregatis in
fcpplJci. Ium Ub. ctf (
1 . 1!. i. Ea.no
Amentur illic munera cometa divinitu». Contra
t 1 ane. egit. «*.
illam humani generis debellatricem data fune
«Pporrun» munimina Unctorum 5 Se quam
EtlSTOLA VIGESIMA NOMA. non edomat juge decennium non mille pono- ,

Vuinvfiado Comiti Theodahadus Rex, nuxi moUit introitus ,

voluptuofis illic remediis

Concedit illifacuUttSer» aquas Borrm.te peten- ut famam loci veqfiimam rui potius falubritate
di ad fanandam podagram ,
qua gTMr nofcamus , quem nobis defidetabile off evadere,
'

fbicc deferibit ur» V % •t quicquid adimit corpoream fofpiucem»

&
'

*
v r " ’ J
.
V* .»: ,
'

f. •
' • '

Umgentisnwe honoranda nobilitas 8e mi-

fePISTOLA TRlGBSiMA.
C
Ticinutn
gn* fidei documenta fuafrftnt,uc tibi urbem
,
quam per bella defendetis .gubernan-
,

Honorio PnefeOo Urbiittcodahados Re*.

dam pace crederemus : lirnofx podagri fubita Jubet , ut labaufes elepbdmes aneos priffitti
•MS.r#»* inundatione* complures ,
aquas Bormias potius
fiatui & firmitati reflituat. Tum de-
rt>d*gT* itf
trtfiH.
jurtionc fanamus } ur foipicacon , quam meritu in '

^ fy*(C aeptngU%
Relationi»
»
 i

Liber Decimus. 169

nomen accepit
•M .iitnit. R
vit
Elationis vcftrxrcnorecomperi mus, in via
Sacra ,
Antiquitas
quam inultis fupcrfticionibus *
, elephantes xiicos vicina
dica-
omni-
partio
folidarur
vi ti
,

JiiTmirtitur acumine penetratur.

, nullo
)
qu*
ut putes efle nifcam cutem.
ferri
in tantam duritiam
H*c nulla

modis ruina timb itc;Sc qui folcnt in carnali fub- Ideoque Perfarum Reges hanc beiluam ad bella
,n ' ‘ ’ ‘ f “**
ftancia fupra millenos annos vivere , occafum vi- traxerunt ,
qu* Se nullis ictibus pullata cederet,
deantur proximum in Itinulachrisxreis fuftinere. Se advnfarios fu i mole terrerer. Quapropter h i-

His providentia vcftia reddi faciar propriam lon- berc eorum formas gratiflimum ; ut qui vi- cft

g*virafcm,uncisfcrrcis hiantiinv-mbra folid.m- vam fundantium non opinatu n ani- *i!cft, «>-
viderunt, *

do alvum quoque demi (Tam fub.iico pariete cor-

: mal rali i naginarionc cognofcant. Et ideo non ljre-
roboret ne illa magnitudo mirabilis folvatur
: puiaris perire : quanJo Roinanx dlgnicativ cft,
turpiter in ruinam. Nam Se vivis ipfc cafus adver- artificum ingeniis in illa urbe recondere ,
quod
fus cft ;
qui du n ingeniis cubationis arte homi- perdiverfas mundi partes cognofcitur dives na-
num fuccilis arboribus indentia membra com- tura proci calle.
iniferinr, toro pondere fupinati , nequeunt pro-
nuna. priis viribus Turgere, quos fem.l contigerit cor-
a Pedes eorum. Filfiim hoc efle fcrlbit P. G illius m
defcripiiotic Elepl» nui qu* idiund a .T.lXni libris de
ruifle ; f.ilicct, quia a pedes eorum nulli» articu-
,

aniuul.Sus in F.liriouc Guil. *

Roailii Lugduni runo
lis influuntur: fcd in modum columnarum ri- Ifdf. Pag foo. Jnrti. •
genti arque incurvabfles jugiter perfeverant.
Ibi tanta mole proftrati Tunt utrunc nugis me-
,
EPISTOLA TRIGESIMA PRIMA*
tallicos poliis credere ,
cum fe vivos afpicias non
movere. Jacent fuperftircs limilitudinc ea lave- Uunivcrfts Gothis Vitigis Rex.
rum : mortuos putes, quos vivos efle non dubi-
tas ; 5c more cadentium fabricarum , nefeiunt lo-
Scribi/ fe ab exercitu mare Majorum , Re-
cum fponte relinquere , quem fuism. nbris po- ,

tuerint occupare. Magnitudo illa terribilis , nec gem fuifle creatum.

formicis minutilCmis par cft quando benciicium :

p.ltthsntii
gri mato.
non habet natur* , quod ultima videntur anima-
r
lia inerui(T.*.HununoTolatio con argunr,cu jus ar-

te jacuerunt. Bchua tamen greflibus Tuis rcltituta,

novit memor elTc beneficii: in magiflrum quippe
Q
nam,
Uamvis omnis provc&us ad
munera referendus; nec aliquid conlbtrbo-
nifi quod ab ipfa dignofeirur e fle,coi latum:
tamen quin maximi: cau'a Regi* digni iris fu-
Divinitatis cft o*""

f/ff
ji~
'

recipit , qucin (ibi fubv.-niflc cognofcit: ad ipfius pernis cft applicanda judiciis ;
quia ipfc nihilo-
atbirrium greflus movet: ipfius voluntate cibos minus ordiuavir.cui fuos pooulos parere cognof-
capir. Et ,
quod omnem intclligentiam quadru- cir. Unde Auftqrinoftro Chrifto gratias humil-

pedum Aipcrat , non dubitat primo afpedtu ado- lima fuisfarlione referentes , in lica nus piren-
rare, qucmcun&orumirrclligit Re&orenicfTc: tes noftros Gothos inter prq cincl a ale? gladios,
* Ac.ftm.
4 cui fi tyrannus appareat inflexa permanet nec «more Mijoru-nfcucofuppo ito , Regifrin no-
, ;

imponi potefl bdlux ho: &

malis pendere, quod bis contulifllr, prxlhnce Deo, dignitatem ; uc
BUpimta a Te novit bonis Principibus exhibere. In vicem honorem arma darenr. Cujus opinion m oelli pe-
mjtn.nm. manus promufcidcin tendit, & nugiftro profutu- pereranr. Non enim in cubilis anguftiis r fed m
ra granneer accipit: quia Te iplius cura vivere pof- campis late parentibus ckehw» medie noveritis:
fe cognofcit. Efteniin(utitadixcrin)pr*liclx nec inter blandientiu n delicata colloquia, fcd r u»-
b.llu.en ifuta manus, per quam data fuEipit, Se bis concrepanribus fu.n uuzfitus ; ut rali fremi-
o.i fuo voran (a tranfmittic. Nam cum fi: altum tu con.itatus defiierio virtutis ingenitx Regen
•ninul , brcviflima cervice compo(itu:n cft ; ut fibi Martium Geticus populus invenirer. Qu im-
quod ciboctx humo non ptxv alebat carpere, hoc diu enim fortes viri ,incer bella ferventia nutriri»
Tenrando
fe inintfterio vi ierctur pofle fariare. Principem fccre poterant non probatum ; ut de
folnm cautus femper incedit retinens initio cap- : ejus faina laboraret ,
quamvis de propria virtute »
tivationis fu* fuifle libi noxiam ruinam. Flatu n prxfmucrct ? Neceflc cft enim , talem de cunilis ‘f
fuutn, quia dolori capitis humani mederi dicitur, o-.»i nioriem currere , qualem gens meruit habere .7 , ia3

rogatus exhalat. Hic dum ad aquas venerit hau- Rcelorem. Nam, ficut audire potuiftis , paren- cn-rrr^,.?^
riendas, per
ovum prouiufcidis in modum plu- tum periculi*' evoe irus advencra n communem * " cr, '"* '

vix imbrem poftu'a:us effundit Se fic agnofeir, ; cu nomnibusTubirc fortunam fcd illi Ducem :
v
quod patitur ; 3c Ut libens faciat, quod rogatur. melibiclTeHonpaflifunc.quiexercirafu nR ge.n
Motu corporis a diverfis portulae , quod magiftro quxrere vi lebintur. Qinproprcr priinu a divine
porrigat; & nutritoris compendia, Alt putar ali- grati* deinde Gothorum
, favere judkiis : quia
menta. Quod fi aliquis pr.ubere conrcinpferit po- tue Regem omnes facitis , qui unanimiter vota
, velicx colkdacuU» patefa&o , tantam
llubra confertis. Deponite nunc damnorum inrtum:
aTuvionem egerere , ut in ejus penatibus
dicitur difpcn Jiomin lufpicioncs abjicite : nihil fub no-
quidam fluvius videatur intrafle : contemptum bis afperuin formideris. Amare novimus viros
Elrfhai mt vindicans de fccrore» Nam &lxfus fervat offcn- fortes ,
qu* fxpiu* bella peregimus. Additur,
mtrtnjnru:. fam ; & longo pflf tempore reddere dicitur i quid unicuique * Virtutum vcftrarum teftis afli- ' MS. vir—
,
r “* ut r0T*.
quo injuriatus efle fcnrinu. Oculi quidem par- fto. Ab alio enim mihi non cft opus fadla vcftra fl

vi , fed graviter fe moventes. Credas aliquid re- narrati quia omnia vobifeum laboribus fociatus *
; p j
gium ejus inrendilTcconfpeduin. Dcfpicit fcur- agnovi. * Arma Gothorum nulli promiflioausn &t fran>idi9
ri liter ludentes : honeftum aTiquid gratanter at- mearum varietate frangenda funt. A 1 gentis uti-
tendit ; &
advertis rcCil judicare , cui levia co- litatem rcfpiciet omne , quodagumis privatiin :

gnoveris difpliccrc. Cutis hujus ulccrolis valli- nec nos amabimus. Hoc E qui promitti mus, qu j.l
bus exaratur ( a qua tiaufportancorum nefanda ornoc Regium nomeu. Pofttcms nolhum per
 :

170 Caffiodcri Variarum

omnia pollicemur Imperium quale Gothos ha- Huius cpillolr ‘argumentum nafeita. er vidoriajB-'
,
ftio ani advcifus
:
Got hos , hiftoriis u-ft ita fatis a quo :
bere decear poft inclitum Theodoricum : vir ad
Yuitigis pacem p«t Legatos p.-tit. Fiw.
•Regni curas fingularircr &: pulchre coinpofiuiQuc 4 Mundus. Hic erat dux crercitus Jolliniant ,& vicit 1

tncii;ounufqui(quc Principum tantum prxdaius Dalmatas & Salonem urben cepit ln qu j e mico vi-
,

intelligarur quanulm confilia iplius aimrc di- £toii.i ipfe cum Mauricio filio ocellus cft \ Goebo fu- ,
,
debet eredi, quiiplius giente percultus. Piocopius lib. 1. de bella Gothico,
gnolcuur. Idcirco parens
M.ntlixus Palmerius «n Chronie. Leonardus Atetin. de
ejus facla potuerit imitari. Et ideo pro Regni no-
bvllo Italico advcilus Gothos -b. 1. Tmt. 1

'ftri utilitate cllote folliciti ,dc interna convcrfa-

tionc, Deo juvante, fccuri.

EPISTOLA TRIGESIMA tERTIAs
4 More Majorum fcuto (iippofito. Sic Ado Vieti-
ornde inxtirc fcxta: Sed Fnneis confenticns more gen- Magiftro Officiorum Virigis Rex.
tis impolitus clypco Rex coiift tutus ctl , fic ille. Sed
Rnnv.ni , & Baibari quem Imperatorem faciebant,
-fc
Rogat , til Imperatorem inducat ad pacem Ita-
cum io altum tollebam . ut liquet ctJornaoJc in Chro-
nico e ap *<>. ubi alii tellimonia notavi. Ea au tein le- lia concedendam.
vato liippolitis Icuti» fiebat , ut hinc colligere liquet.
’
Vide Lori ppu an
Llum,
Se illum Legatos noftros ad feccniffi*
I mam Principem dirigenrcs , congiuuni fuit.
EPISTOLA TRIGESIMA SECUNDA. Magnitudini vcftrx per cos (ulutifcros apices dc-
(Unarc ; oir in omni parte veftra beneficia mere-
JulVtniano Imperatori Vitigis Rex. rentur, cum noftrx deportarent collocutionis af-
feffiim. Et ideo epiftolarcm gAtiam vcftvis meri-
Exponit calamitates ,
quas Italia propter tis exhibentes fpcrainus, ut apud ctcnicntillimi
,

beliajujlinebat. Tum per Legatos pacem Imperatoris animos eis veftra prudentia fuffrage*
Ab Imperatore petit. tur : quia qux perimus ut omnium
fic fune jufta, ,

fapieniium mereantur adnifum. Facile enim 1

Q Uanra fit nobis , Clcmentiffimc Impetaroc, vobis debet corrigi quod non decuilfct a mitti.
gratix velit x votiva fuavitas hinc omnino Sed poteftis omnia gratanter omnia placabiliter
datur incclligi ,
,

ut poft tot gravifiimaslxfioncs, ordinare :

quia dulcior folec
,

effe gratia poft

1

ama- t>nUUrf.'u

& tanta effulionc (anguinis perpetratas , fic vi- ricudines expiatas. Refugere vos enim potuifTec *rMU
deamur jJaccm vcftram quxrere , tamquam nos ignotus ego autem , qui ornatum Reipab. veftrx **„„-,*
:

nemo veftrorum putetur ante Izfilfc. Pertulimus vidi ,

qui rot nobilium corda Procerum cognovi, •,*.
talia, qualia &ipfos offendere poffent ,
qui fece- non me detideroa piifiimi Principis gratia divi-
runt infecurioncs fine reatu , odium fine culpa, dere, (iin me velit
,
qux funr jufta, cogitare. Nam *
damna fine debitis. Et ne pro parvirarc fui ncgli- fialter offenfam meruit: ego debeo grati (limas ha-

,gi potuilfcr, non in provinciis ranrum/fcd in ipfo heri ,

rerum capite probatur inflictum. A-ftimatc,quos
dolores aoiiwinus , ut vcftram juftitiam reperire
po.limus. Talis res cftcda cft, quam 4
quatur qux Ite a vobis meretur componi , ut
:
zquirarem vcftram gcncralitas debear admirari.
qui odiofo cu.n vindi&a fucceffi. Vcflro»
animos fum ffCtitustprxiniamihi fuerant redden-
da , non Ixfio. Et ideo non negetur gratia, eu*
Mundus lo- nulla penitus funt impuranda ; atque ideo fcpul-
tum ht odium cum morte peccantis. Nam ctfi de
vobis aliquid minus forti: mereamur Romana li- :

Nan\ fi vindidta Regis Theodohadi quxritur, me- bertas cogitetur, qux per bellomm tumultus ubi-
reor diligi: fi commendatio divx memorix Anu- que concutitur. Pauca dixi fic Sapientix vcftrx fuf-
lafunrhxRcginxprx oculis habetur , ejus debet fidat: quia in alro pcclore protenditur, quod con* ”
*
•Ktr.&C*. ¥
^, 7
filia cogitati , quam nifus veftrorum omnium fideratum femper augetur. »
fittuumm
perducere decuilfct ad Regnum; ut cunctx gentes

% ,AC. MAI4,
pocuifient agnofccrc , vicilTirudinem vos grarix EPISTOLA TRIGESIMA QUARTA.
* canto pi gnori rcddidilfe. Illud etenim vos dc-
buit permovete ,
quod diftributione mirabili anre Epifeopis fuls Vitigis Rex.
Regni taftigia invicem nos Diviniras vcftram fccir
habere notitiam ; ut amoris cauikni tribuerer,
* E&.rrrtu, quibus afpc&us * gratiam contulificr. Quali enim Petit , ut & Legator quos ad Imperatores*
,

reverentia Principem colere porui quem adhuc

,
mifit , adjuvent & pro ipfo preces Deo
,

in illa politum fortuna fufpcxi ? Sed poteftis Se fundant»

nunc omni* rcinregtarc qux fa&a funt quando :
,
fion cft difficile illum in aftedtu retinere , qui gra- I Sacerdotibus etiam ignotis honofem debe*
tiam conflat dcfidcnuircr expetere. Et ideo falu- S mus :
quanto magis illis
,
quos amabili vene-
tantes Clementiam vcftam honorificentia compe- ratione confpeximus? Aliter enim requirimus no-
tenti indicamus nos Legatos noftrosillum atque
, tum , Se aliter appellamus incognitum. Viforum
illum ad Serenitatis vcftrx fapienriam deftmaflcj rtajor femper anedus cft: dum gratillimfc retine-
ut omnia more vcflro cogitetis; quatenus utrxque tur, qui alii .luo Scfuavifermonc conjungitur. Et
Kclpub.rcilaurata concordia perfeverent; Se quod ideo per harum portitores , Legaros noftros, quos
rempocibus retro Principum laudabili opinione ad fcrenilfiraum Principem delti navimus, SandH-
fundatum cft, fub vcflro magis imperio divinis au- tati vcftrx prxfent^mus debirx venerationis ob-

xiliis augeatur. Reliqua verb per Legatos prxdi- fequium lpcranres , ut pro nobis orare dignemi-
:

&os Serenitati veftrx verbo infinuanda commi- ni , Se ubi ofus exegerit , folat ia veftra reperiant
fimus ; ut & aliqua epiftolaris brevitas perftringc- quia necdfc cft , ut bene velitis, quos voois reli-
rct, & caufas noftrasfuggcrcntcs plenius intima- gione junctos effe cognofcitis.
rent.
 ,

Liber Decimus.' i?*

epistola Trigesima quinta.
fapicntix debetur ,
tutk
ut vobifcum collocutionii
• Ptifcao Tbiffaloniccnfi VirigiiRex. gtatia pcdruamur. Speramus aurem ab Excellen-
•"•QH**- tia vcftra
, ut moram non debeant fultincrc, quos
ful ccle''' r*' c
Vatt « Levati ad Imperatorem mifi
i nudam '"fi ? P'° <P":ins Mtinafle
velt.jsheneEcusapplicciriuj, licui remoti tat*.
;
quatenus
murum paiiamur.
marum patiamur
tate pcivctuic eogiiofcunui.
r JCimJt
Llum,& illum Legatos noftros ad fcrenilfimum
1 Principem , Deo faYcntc , direximus , pet ^-7 •

<?«»

\
i

' '
* ' .

•Oigitized by G^ppe
i
 I*

•7!

MAGNI AURELII
CASSIODOR*
SENATORIS
V A RIARUM
Liber
i
Undecimus.

PRi^EFATIO.
Rzfarionis auxilium ex ctfmrarictarB' cipiat viri prudemiflimi Felicis prxfumptione fa-
w ,n
nafcirur plerumque asionum: quan- dtun , cujus participatus Tum in omni cauTa con- *
do Tlud opitularut Tcriptori, quod filiutn,- Etenim vir primum cft morum linceri-.
j
potuit impedire cogitantem. Quae tate dcfxcttus , Tciciltia juris eximius , verborum

rei etfi laudes adimir, clementer tamen veniam proprietate diftindus ,

fertilis juvenis , alrcrcaror
tranata concedit quia quod conftat otiofos de-
:
Tuavis, mcnfuiatus eloquens; qui ncccllitatcs po-
bere, nemo Dorefto&Upatos exigere. Quapro- blicas eleganter implendo, ad favorabilem opi-
pter adminiftrator ampliffimus li vacafte creda- nionem luo potius labore perduxir. Alioqui tan-
tur , opprobrium fft ; cujlis etiam fccrctum dici- tiscauTarum molibus oneratus, aut impar cflV po-
tur ,
quod rumulruofts adionibus verberatur. tui , aut forti arrogans inveniii» Sed melius,
Sed vix nobis aliquid przftabit ad effedum dudta quod ejus fatigatione rccrearus fic Regalibus cu-
probatio quando & occupati tuifle credimur , &
:
ris affui, utnon potuiffcin in arduis rebus deli-
nialcfciibcrc minime debuifle judicamur. Nam cient approbari. Duos itaque libellos didorioa
multo Tatius cft vitiofa tenebris occulere, quam tium mearum de PrarfeCtura: actione fubjunx^ ut
culpanda prxfuinptaimporruniratc vulgare. Vc- Qui decem libris ore Regio Tum locutus , ex per-
rtlin hoc mihi objicere poterit otiofus , li verbum fona propria non haberer incognitus quia nimis
:

improvida celeritate projeci , li fenfurn de mc^o abfurdum cft in adepta dignitate contkcfcerc,
fumptum non ornaverim vcnuftate Termonum, fi qui pro aliis videbamur plura dhiffc. Sed poft*
prxeepto Veterum non reddiderim propria per- uam duodecim libris opuTculum noftrum defi-
Tattarum occupatus autem qui rapitur diverfi-
:
,
3 erato fine concluTeram , de Animx Tubftamia,
tarecauTarum, cui jugiter incumbit reTponTum vel de virtutibus ejus amici me dilTcrcrecocge-
reddere, &
alteri expedienda di&are, non me runt ; ut per quam multa diximus ,
de ipTa quo-
addicere poterit
,
qui Te in talibus periclitatum que dicere videremur. Modb parcite dllern *
fo-
Ftcili it/»* elTc cognoTeit.Facile enim abToluror cft alieni* vete potius inchoantes ; nam fi nihil mercor clo»
Imtrtjt Mlf-
conTcius Tui neque in illis Temper valemus quae
:
,
quentiz munere ,
confidcrandus Tum potius ex
inrctdum polfc judicamur. Argutum invemum officiofillimo labore qui tamis Rcipub. nccelfi-
!» ;

Ar^ntnmm Ixtum fundit ingenium tepentia di&amcns con-

: ratibus occupatus , fic vacare potui Tub urenti-
vtninm !*tii cipit occupata. Aliquando acutum jugiter de- bus curis , fi
me gloriati comigifict fluminibus
fundit tngt- cet efle compotitum quia dicendi ars in noftra Tullianis. Nam ipTe quoque a fons eloquentis,
:
Tira poteftate cognoTcitur : alacritas menxis divi- cum dicere peteretur , tercur excuTafle, quod pri-
nis rantum muneribus applicatur. Remanet ita- die non lcgiflcr. Quid jam aliis accidere poterir,
que ad cxcuTanduin brevitas infoerara librorum, fi ranta laus Tacun lix auctorum viTa eft beneficia
quam nemo pingat diutius, nili qui bene credi- poftularc ? /EgreTeit profecto ingenium , nili jugi jEptfrit hf
tur elTc dilutus. Sed ne quis forfiran prodit Jedtione repaicrui. Cito expenduntur horrea, rtf
offendi quod in Prxtoriano culmine conllitu- qu.x affidiu non fuerim ad jcdionc fulcira. The-
,
r,f4Tnmk
jus, fic omnimodis aCtioTo pauca dictaverim ; ac- laurus ipfc qium facile profunditur , fi nullis ite-

Digitized by Google
 T

Liber Undecimus. *7S

Wmpcrtiruis compleatur? Sic humanus fenfus, & l oc tonfequi in florida, istate , ad quod vf»
• Fom /«rei* citin alieno non 'farcirur invento, cito potcftat- creditur cana modcitia pervenire. Gaudeamus
t*r. tenuati de proprio. Si quid aotcinin nobis redo* P. C.& fupcrnx Majcftaci gratias fupplki devo-
ler , Rudiorum fluscft quod niiiilominus marci-
;
tionc referamus .
qtrmdo nulla erit acceflu tem-1
dum reddis ur, /ii imurc le.tionc cafpatur. Illic poris difficilis clementia uoftro Principi ,
qui in
enitnpotcftcflc lxtillimuin, undcdocctut Se na- annis puerilibus didicit fervire pietati. Sed hoc Atultftimk
cum quando omnia in origine fuapleniflimi vi- miraculum ucrinfquemoribus demus; nam tan-
B **. :
«Il.p* yunt> q Ujr necdum a naiutalibus* limbus aufe- rus cft genius maternus cui etiam jure Princeps
,

runrur. Proinde veniae magna pars cft, (i feribi- fervire debniflet extraneus. Hanccnimdignifli-
mus non vacantes fi figimur non fitentes. Sed
: me omnia Regna venerantur :qaam vi Jacfl| reve-
jam removeamur ab excufacionis veto : ne magis rentia cft loqncntcm audire miraculum. Qui
: •,

oifendae nimis atfe&ata ddeoiio. enim lingna non probature(TcdoeriiIim.i ? Attica:

facundix claritate diferta eft Romani eloquii :

« Fons eloquenti*. Cicero fervirt» matiumifir, quod pompa rcfplcndct ; nativi Termonis ubertate glo-
dilata in crjlbnuai comitia «enontialkt: adeo paratus rutQr excellit eundos in propriis cum liexqua-
:
,
"" '
lim ubique minbUh. Namfi «mentalia-
guam bene nofle prudentis cft ; quid de tali fa-
pientia poterit xftimari qute tot gntera eloquii
^
EPISTOLA PRIMA. inoflenfa exercitatione cuftodic
,

? Hinc venit di-

verfis nationibus ncccflarium , magnumque prx-
Senatui Urbis Ronvr Senator Prxfc&us 'Prae- /idium , qubd apud aures pmdcnriflinix Dominae
torio. nuHus eget interprete. Nort enim aut Legatus
moram , aut inrerpellansaliquamfuftinctdc nfic-
Tluribus lauda: Am.ihfunth.nh, & parentet, piatoris tarditate jaduram :
quando uterque 9c

& filium ejus Atbalaricmn. Tum regat genuinis verbis auditur. Se patriotica rcfponfio-
' ,c 0" 1 ""'' Jungitur bi, rcbm quali tlii-
StKJtorci, pr> c.l- ‘“"'I'
_rnL-^ Pr
/•„ r dema eximium, ttfiprcciabths notitia litterarum:
U., ,ffi rrjdf*» .
•

r.fcr.nt.
^ qalmJum v„
galis dignitas
pmiemia drfetur^Kc-
c lu,„
fempet augetor. Sed cum tanta

C
tivum.
Ommendatis tpihi, Patres Conferipti, pro-
Vetitum meum, ii vobis intciiigo
Credo enim evenifle profpcrrimfe , quod
fuifle vo-
gaudeat perfectione Hnguartnw^ inactu publico
ut credatur Oriofa. Patteis lirigia
lic tacita cft ,

nodofa diitolvic : .bella ferventia fub quiere dtf-

torielicesconft.it optaflV. Delidet ia quippe ve- ponit lil.cniiosc geritur publicam bonum. NoH
:

iVrabonorum omnium probintur aufpicia*. audis prxdid , quod palam videtur aflnmi ; &
quando nemo poteft talium favore fufeipi niri , temperamento mirabili riilfi uulando peragir,
quem Divinitas prxeepi' augeri. Mutuamini ergo quoJ accelerandum elfccognofcir. Qui J tale An-
Vxtururerti gratiam , tit exigaris obfcr^Qiura. Natura retucn tiquitas honora promeruit ? Placidiam mundi rUci&f m'-
•fi, eft amare collegam.Laudes quinimmo vcftras opinione c.lebrarani,aliquoiumprofaphglorio- m Jm**t
ctlfWr*
‘ r*.
extollitis, fi honorem , qui Senatori datus cft* fim, purpurato filio ftuduifle percepimus ; cujas
erigatis. Sollicitudo Patrum ad publicas me uti- dum Imperium , indecenter
remifli adminiftrac
litatcsiuftanrct Impellat; ut vcftro magis impu- cognofcirur imminutum. Ninum denique fibi
tcrur prxconjp , cum tal| meruero placete patro- comparavit ; factaqdc cft con-
arriifionc Illyrici
tio. Secunda mihi cft culta, vobis me commcn- junclio Regnantis , divilio dedenda provinciis,
liare poft Principes: quia illud vos amare confidi- Militem quoque nimia qdiere diflblvir. Perrulic
nrus , quod & rerum Dominos jabere fentimus. a uutre ptotccfus , quod vix pari potuit deftiru-
fri.n im ut hoc putemus utile , quod honeftum ;
, tus. Sub hac autem Domina qux rot Reges ha- ,

tir noftrug itlius quali pedifTequa fempet juftitia
comirctur; & quo.l a continenti Principe non
vr^imut , nulli turpiter venditemus. Audiftis,
Principes viri, qux rerum pondera prxdicatus
exceperim. Supra vinea exigitur, qui dignitatis
culmi ia Ludarur ingreflus. Hxc non audemus
firifa dicere: fed confitemur efle potiora.
talia judivia non invenerunt
buir , quot parentes ( juvante Deb } nofter cxcr-
citus terret externos; qui provida difpolitioneli-
brarus, nec afliduis bellis atteritur , neeitetum
lonca pace mollitur. In ipfis quoque primordiis
( qihndo feraper novitas incerta cernatur ) contra
Orientis Principis votuin, Romanum fecic e fle
Nam Danubinm- Notum cft, qux pertolerinr inva-
metita, fed feccnirih foresqux ideo prxtennittenda dijodico: ncgC-
,

Neque enim nos inde jadtamus qui inrclligimus ,

rtius fecialis Principis verecundiam fuftinear per-
Dominos noftros humilia voluilfc fuftollcrc ne : ditoris. Quid cniin de *vcftris partibus fenferie* * hc.**firk

videanturimmeriris tam ingentia prxftitilTc. Ra- hinc ditut intolligi: quando pacem contulit Ix-
pium nos prxdicandi temporis bona ; Se veluc. fus, quam aliis concedere noluit exoratus. Ad-
longa ariditate /trientes , ad hauftUm dulciflimi dttur, qubd tanoi nos legationibus tam rarbre-
liu* Atbx- L— .. r.,L n.:^
I -r f. t. .

Unci.

e peragi
tas fentiarur.Huicgloriufum prxftat obfcquium, Aoriis prxpoienics quam ingenti cxpcdiciooe
,
cui omnia ferviuntrf & micabili temperamento turbati funt PLacclTtfi meruerunt cura noftris ini- fttnci frUei-
H$c tfi S.ffi- concordix, antequam pofltt populos regere, fuis rcccnamcn , quiprxeipitatis falcibus prxliafem* *•**•" falti-
tiUimmm rt jam^pit motibus imperare. Hoc cftprofe&b per gentibus intulerunt. Sed quamvis filpcrba bvcprtiufi-
regnandi genus, exercere juvenem natio declinaverit conflictum vitare tamen pro- :
"
+'n.m'in(ku
f“* s fenfibus principatum. Rarum omnino prii Regis nequivit ‘interitum. Nam Theodori-
ftnfi' Ht fnn- bonum cft. Dominum triumphare denioribus, cus ille diu potenti nomine gloriatus in trium-
ctfxtmm. '«
 *74 Cafliodori Variarum
phum Principuni Hoftrorum languoris potius Thorifmuth.cafKtate, Unalamerfide, Tlicmlt- ,
pugna fupcrarus occubuir ordinatione, credo, : mer pietate
,
patientia ( ut jam vidiftis) inclitus
divina ne nos aut affinium bella polluerem , aut
, rater. Cognofccrrnt hic profedo univerfi figil-
9 Ac.jnxu. •
jurte produdns exercitu? vindidam aliquam fitim propria, fed feliciter raterentur efTe fuperata:
non haberet. Ma&eprocin&us Gorhorumomni quando unius ptreonium eam turba fc jure non
felicitate jucundior, qui hoftein Regalem capite poteft xquarc virtutum, jtftimatc , quale cis efltft
*
cedis, Se nobis nec unius utrimi facta fubducis. de herede gaudium , qux meriu potuit tran-
rali XH
Burgundio quinetiamut fui reciperet, devoti» fiteeundorum. Quxratis fbrfitan fequcftratim
efledus cft reddens fc totum , dum accepiffet
: Principis bonarabnndi prxdicat fobolcm, qui
'f*""*??**
exiguum. Elegit quippe integer obedi rc, quam ejus laudatnidorem, a Deinde retineris fac un-
.

'•
* inwninuuis ooliftcre : tutiiis tunc defendit Rc- dillimi Symmachi eximium didu n Spc&ofcli- ^ 4I :
Ac. immrr
niimt. gnutn, quando arma depofuit. Recuperavit enim citer virtutis cius^ugmcnta , qui differo laudare
rcce, quod ami fu in acie. Beatam te. Domina, principia. Subvenite, P. C .Se agendo promi
E ude multiplici , cui divino beneficio necciliras communibus Dominis gratias debitum meum
tollitur eunda certaminis quando adverfos Rer- :
veftraYatisfadionc pcrfolvite. Nam ficur unus
pub. aut cxlefti fcliciratc vincis, aut ruis imperiis fatiarenon valet omnium vota: ita multi unius
Iponcanca largitate conjungis. Exultatc Gothi poffunc complere difpofita.
pariter ac Romani. Dignum miraculum quod
, ,

omnes loquantur. Eccc (prxftantc Deo) felix * Deinde retineri» facufmf illimi Symmachi flte. H»c
verba nonextant in libris Quinti Symmachi hodie odi-
Domina , quod habet eximium uterque fexus, ti*. J»r.
implevit ; nam Segloriofum Regem nobis edidit,
Sc lariiliimim Imperium animi fortitudine vindi-
cavit. Hxc quantum ad arma pertinent utcum- ,
fcPISTOLA SECUNDA.
que referuntur. Nam ii pietatis ejus velimus atria,

intrare , vix nobis poterunt centum lingux, joanni PapX Senator Prxfcdus Prxeorio.
ccntuinquc ora fbfficcre : cui par cft quidem
crquius , Se vokmras fed major benignitas,
:
Petit , ut orationibus ejus ,
Admonitionibus>
quam ‘pote flas. Dicamus igitur parva de ma-
correptionibus etiam adjuvetur.
gnis ,
pauca de plurimis. Scitis ,
quanta bona
Nihil rfl dn- noftro Ordini, carlefti benignitate largita cft : ni-
iwim,nbi hileft dubium, ubi cft reftis Senatus. AfHi&os Upplicandum vobis efc, beari iTime Pater, tir
ufim Sun- nicliorc reftituit il lxfos fuMimavir honori-
fta tu

bus ;Se figilUrim bona tribuir, quos fub uni vcc-

:
S lxtitiam.quam per vos ( Deo largiente 'perce-
pimus , cuftodiri nobis vcftris orationibus fen-
HUtu Ltn- fali munimine cuftodivir. £a ,
qux afferimus, tiamas.Quis enim dubitet profpericatcm noftrant
da. iam creverunt. RcfpicitC namque Patriciam Li- veftris meritisapplicandam qaanJo honorera :

oerium Pnrfcdam criam Gallianrm , exercitua- adipifeimur, quid Domino diligi nort rfietemar j
lem virum , communione grarillurmm, meritis Se permutatione efficaci bona recipimus dum ,

claram, forma confpicoum, fed vulneribus pul- talia non agamus ?EccIcfiafticis flquidtm jejuniis 7 ;*•*»**
chriorem laborum fuorum munera Confecu-
«, funes cft exclufapopularis : decoris lacrymis eri-
tuin; ut necPrxfeduram,quam bencgeftir, amir- ftiria ; Se per fandos viros accelera-
fceda difccllit
teret; eximiam vitam honor geminatus olrha-
Se tum nc traheretur dintius , quod gravabar.
eft,
ictzconhriTus meritum, cui foltis non fufficir ad Et ideo falutans offiriofltate , qna dignum cft,
prxtnium. Accepit enim Scprxfcntancamd igni- precor, ut vivacids oreris pto falutc Regnanti uinfc
utetn: nc dc Rcpub benemeritus , diu abfens quatenus eorum Vitam ccxleftis Princeps faciat
putaretur ingratus. admiranda benevolentia O efle longxvam ,
Romanx Reipub. holftes immi-
Dominorum que in tantam extulit prxdidum nuar, tempora tranqrtilla toncedat: deinde, quod
!

v»rum,ur donans fafeibus Se patrimonium judica- ornat pacem, neccflariam nobis copiam dc abun-
rct addendum quod fic ab uni vctfis gratanter ac *
;
dantixfux ho ircis largiatur ttaihiquc filio veftro
cepium eft ut ia munere ejus eundi fc potitis intelligentix fenfus aperiat juc qax veri furtt uti-
i
, ,

ur
crct* crcnc ^ ,

ditatos quando quicquid digno

creditur, hoc multis fiRcdubio collatum cffeien-
:
lia, qux vitanda , refugiam. Vizor ille ra-
fequar;
tionabilis antmx nobis confifium prxftet facie*
t: fm , ,„p. :

t, d*!,,* . b/ titur. Quid ergo de animi firmitate loquar qux veriratis albefeat nc mentem noftraM innubilit
,
,
i **-* vicit & Philofophos valde praedicatos ? Procedit caligo corporea fequamur quod intus cft nc fo-
: ,

u,Hr • enim ex ore Dominx beneficus fermo, & manens ns a nobis fimus: inftruat quod de vera fapientia
fub fccurirate promillio. Non fune nobis, P. C. fapit illuminet quod caclcfti claritate rcfpfendcr.
:

/Vww tffh minus probata , qua: loquimur verus reftis cft, : Talem deniqutjudicem excipiat publicus adus,
q U laU d a t expertus. Cognoviftis enim , qu*
j qualem filiusn Catholica *mittitEcclcfia. Infuii *Gr.«cCuf.
d*i tMfnttu.
contra mc vota conflixerunt; non aurum , non nos etiam muneribus virtus fanda cuftodiat quia "
itu^nx valuere preces tentata funt univerfa, ut : graviores infidias antiqui advetfarii tunc fubi- Grtrinu
probaretur fapicntillimx Dorninx gloriofa con- mus, quando ejus donafufeipimus. Nolite in ^ 4 ^*.**^
flantia. Ordo flagitat didiortis Auguftarum ve- mc tantum rejicere civitatis illius curam, qftx po-
terum pompam moderni comparatione difeute- tifti vcftra laudtbfecura eft. Vos enim fpcculato- d/,
re. ‘Sed quemadmodum
illi fuflicerc poterunt resChriftiano populo ptxfidctis vos patris uo- c pimm :

exempla virorum laus cedit univer- mine univerfa diligitis. Securius ergo plebis ad
fti niinca, cui '

"‘ am>
fa ? Hanc Ii parentum cohors illa Regalis afpkc^ vcftram refpicit famam , cui divinitus cft commif-
ree, tamquam in fpcculum putiflimum fua prx- fa cuftodia Quapropter nos decet cuftoditc ali- P’"' *

conia mox viderer. Enituit enim Amalus fclid- qua: fed vos omnia. Pafeitis quiddii fpirituali-
v
rate, Oftrogotha patientia , At hala manfuctudi- ter commiffum vobis gregem : tamen nec ifta po-
nc , Munitarius xquitare, Unimundus forma. tcftis negKgere , qux corporis videntur fuftban-
 i q :

Liber Undecimus. '75

nam continete. Nam ficut homo conflat exdua- riusreddarurobfcunii? Dignitatem confciemiA
pac refovete. Pri-
lirate rira boni patris cft. utra donet, qui rribunalta couferre dignatus clL Fa-
mum penuriam temporis, quain delicta prome- ciarinoflenfum Judicem nc damnet erfintemi :

VnLtrtntMT. rentur, orationibus

fandis amovete. Si quid ta- Sit nobis profpcrriinc prxfcnsjut inlaulU vitia

men ( quod abiit ) acciderit; tunc bene neccliitas reddantur abfonia. Amorem fuum tribuat, ut
•Gr.&For. excluditur, quando contra eam fub * -ubertate pc:candi ambitum miferatus excludat. Quipro-
*'*r*irj»r. n^^atur. Monere me qux Aim gerenda folli pter, atiirax veri parentes, aflc&uofa fic probabili
,

F utlt
'

c ,r *‘ Bene agere vel correptus exopto quia difli- :

petitione vos deprecor , urindido jejunio Do -
* — ^ nrMp . <! r nil V voces
qux tfAff'1 deliderar
/ r-r T IH.tiri»
audire pa- -* mitirt
mino ( Hflill r /lui
qui iii.titi Dpinpimim nAlV.rt-
Principum noltro-
1

ciliiiscrrarovis,1 1 1 . . 1 f* { 1 . I
fu ppl icetis, vitam
ftoris ; nec facili cHicirur vitiofus, cui admoni- rum florenti Regno protendat , Helles Rcipub.
futili#
fonrvw»- tot inliftic ailiduus. Sum qui<JcniJuJcx Palari- defenfor imminuat, donet quieta tempora , fic
JtU (NI *J- nus :fcd vellor non delinam dic difcipulus. Nam adlaudcmfui nominis copiofajtaciarque rerum
,

tunc Uta rc#£ gerimus , fi a vcftris regulis mini- omnium tranquillitatem , me vobis reddere *
& * Alu ’
m *

JTuJfiUm me difecdamus. Sed cum rric a vobis defidcrem dignetur amabilem. Sed qu6 facilius vcftra quo-
& moneri conflliis.de orationibus adjuvari; jam que exaudiatur Oratio, ellote circa cos, quosde-
vobis eft applicandum , li quid in me fuerit aliter, ,
* attoniti. Quod
nebimus , nobis non * Ac- ttinamus
"In Piwx- quira optan.u ur , inventum, « Sedes illa toro debet imputari. Aftus eorum trilimonia vcflra
, i»«« orbt
orbe mirabilis proptios regar affc&ionc culto- profequantur; urant laudatus gratiam, au: accu-
iMuiiM.
rej . UX jj ccr generali s mtuido fit prxftiu vobis
fatus apud vos invenire pollit oflcnfam. Neque :

etiamcognofcirtJr&localitcrattriDuta.Tcncmus enim vobis imputare poterunt, fi delinquunt

aliquid lau.lorum Apollolorum proprium, fi quando non jubentur male dare, ur perperam com-
peccatis dividentibus non reddatur alienam: ganrm a cipere. Orphanis , viduifquc contra
quando ^conleflioncs illas, quas videre univer- farvos impetus * Deo placita prxftarelolatia: ita . ,jt brih
4
U.f.niLut litas apperir , Roma felicior in fuis finibus ha- tamen , ne ( quod accidit * per nimiam pictarem p, 4CI ;j ‘<ir<.
)

bcrcpromcruit. Nltcvgo timemus talibus Patro- dum ni feris fubvenircquxritis, locum legibus i

nis , fi oratio non dehibe Anrillitis. Arduum auferaris. Nam fi aliquid otfendit fxitte dillri-
cft qaidcin multorum defideriis ftrisfaccretfcd ctuin, talia dare eundis monita, ut jura pollicis
novit Divinitas magna prxllarc. Ipla retundar reddere feriata- Excludite, San&iflimi, inter im-
invidos iplanobis fa iac cives ctxlclli afpitatid- mundos fpiritus implacabiles vitiorum furores,
;

nc gratifiimos; &
fupplicacionibus vcllris rem- violentiam temperate, avaririatndcpcliirc-, furta
|>oi.i tribuat
,
quibus fttpcrna gratia prxdicctur removete, dcpopulatriccmhttmani generis luxu- L*xu*Uhn-
andulra. nana a vcftro populo fcgregarc. Sic auclorcm ini- ***** i,ntT "
quitatis cflicacitcr
'i,
FTnl* ,r*’e* vincitis , fi ejus perfualiones
« Sedes illa tbto orbe mirabilis. Romani intclligir, de humartis cordibus auferatis. Epifeopus docear, Etnfffkud-
'quam legam domicilium, gymn ilium litterarum, eu- nc judex pofltt invenire , quod puniar. Adraihi-
Xhm dignitatum, remeem mundi, & patriam liberatis ft raiio vo\,j s nno ccntix dara cl>.
i Nam fi ntxdi-
cirio vcftra nOTuicfinai ; ncceflc cft . ur
mine & gloria potius eo «mocam fuiile , quam Ro- a&io conquiescat. Et ideo dignitatem imam in
tnanx mbis fptendore cilmRo.nam pergeret. Nunc
,
omni vobis parte commendo quatenus a&us ;
*
Veto nominis fui d.cocltix |acA nihilquc aliud* eft , nollri Sauciorum orationibus adjuventur qui ,
quam lux vcnullatis p idinxfputcurncadjv.r. BnfT.
minas in humana potcihuc prxfumimus. Fami-
b Confediones ll .s ) CobfclTionis no-
g’ciri \ Pauli.
liariter criara mihi fuadete, quod juftumcll.Nori
mine rocabant partem Rccltlix, ubi cOnditx rcliquix
Icorpoium Saniorum fub altati , nou autem Ipfam in- futn callidus * abjurator ; quod generaliter de- • Fd.

- Tegram Eccicliam , ut notat Baronius Coiumcnt in bco , mcoadus exolvo. Rependo etiam Sindi- ror MS. ar* •
Maityrol.ltom. fub dic 6 Julii. Sicaccipitclatcscon- *'4, * r*
veftrshonorificae falurationis officiam, tex-
rati
fcfliomt S. Petii AimOinus billor.Fraoc. lib. 4 .cap.S4 . tumquccpiftolxafledttofo fine concludo, utift
5^*“““ *“ E J“ B,ro “ P *K- “>'
mente vcura dulciora remaneant rquUbe
: quia bene fibi

inimus pofteriora commcndar.

E PI S T O J. A T E R T I A. N Per nimiam pietatem. Hoc fenfu rctuftus audior,

-.jgr fcdincertlshij»mil.ia.inMattb.cap.<.(qulfals6vul-
e .
• Ed. Nftivrr- Diverfis Epifeopis Senator Prxfe^lUs Prxtorio. go tribuitur S. ChrifoAomo} Milcricordia tuuc vera
efl mifcricorois ,
(i fic fafta fuerit, ut juditia percain
k*'
r •/, j . «/ i . .i. , noft contemnatur : Ii aurem cooremMt jufbtia ml-
CommendiU Je tllorum frntbm feut t Ut fclieo ,diaobfe« v«ar, Ipramifcico.dikobucft mifeit-
jejunium pro falute Principum , Cr pro pi- cordia , led fatuitas. Jum.
te obtinend.t indicant. Tnm eoi hortatur ,
ut vitia cuncta a populo procul amandent. EPISTOLA QU A R TA.
Ambrofio Viro Illuftri , Agenti vices Senator
furum Jtfi. Orporiliuin parrum naturalis mOscft, de
tutionilmi Prxfc&us Prxtorio.
filiorum provc&ionc gaudere dum eorum :

sffiicdtMr,
inftiturionibus applicatur , quicquid laudis in
auicauid In- Admonet , ut officium fihi commiffumfide-
dm .» rlar* clara prole conccdinm Vos autem fpiritalespa-
frdt come- rentes , qui auclorcm rerum illuminati mente liter excqu.ttur.
dirnr. confpicitis , ero me fanlhc Trinitati fcdulofup-
Son fndrrit plicare , ut fplcndcrc late faciat in mcdiopoficuin
Crm M
c an ^ c a bnjm j quatenus nec mihi interior defit
'
l
^ Ecurc credimus,
» '
vobis, Deo
(Iram
juvante, opinionem no-
cujus confcicntiam per caU-
i*rr‘ /i

'cUum, fi fii
v >fus » &dc me aliis pandarurafpcdus. Namquid farum varios ufus longa xtate orobavimus. Nain
ptiiu rtdd*. proderit Judicem aliis cflcpcrfpicuum, fi fibi po- fiinu advocationis ftudio
j
u(«tix claricate fui fi-
tur oifcurm.
 .

i y6 Cafliodori Variarum
dis ; quid nunc, provecti ad confilia noftra , fa- quid ibi male prxfumirur, in mei animi Ixfiortc
cietis ? Crcfcitcniin in illo meritum, cui majus da-
Crtfcit iniit* gralfarur. Nemo putet veniale ,
quod in ilh len-
mentum , cui tu r officium: quando jam habend us cft i nj udi cum taverit parte prifumerc. In nobis fatilius can-
nujui dotur
partem , qui meruit aulicis Porcftatibus allidere. fentimus excedi , quim Romanorum unliratcs
•ffitiam.
Ornentur ergo fubfellia, eu jus ore fora tonuerut. patiamur imminui : non ut favorem , plaufumquc
Abfens adhxre noftro latcri.plcuiorcin laudem in- populartm, fcd ut ( juvante Domino ) meum in
de fumprurus quia integrum tibi reputabitur, illis compleam diledionis arbitrium. Cives fi-
:

quod bene ordinaveris folus.Hanc coram politus quidem omnes fovendi fune fed Rouut.i aliquid :

mccum curam participaveris^ gloriam: nunc au- p'us merentur. Utbs ornata eoe eximiis Senato-
tem tibi tantum cogimur debere, quicquid inde ribus , beata tatu nobilibus populis , laudes debec
(prxftante Deo) laudi* potuerimus accipere. Qua- noftrorum Princjpumpcrfonare, quas homo na-
propter officium tibi obfervate cenfemus, quod tionis extera: fc miretur auJiifie.Nam jufte fc illic
noftris julTionibus obfecundat :
prxeeptis etiam extollit Ixtitia popularis
,
qux Dominos cognof-
ruis pro publicis utilitatibus juftillimfc delignatis cicur habere victores. Quapropter impendendum
rxcipimus obediri ; quatenus de tibi lit pto pu- cftquicquid fides, quicquid magna poteft exhi-
lici utilitate mittendi fiducia, nullus ce con- & bere cautela : quia illud vert noftrum cft commo-
temnendi fumat audaciam. Si quos etiam fidc- dum , quod illorum milii procurat affectum. Lx-
jufloribus committere necdfariuni atftimavcris, rentur prxfentibus gaudiis, quierant de noftra
confidenter afiiune quia llud magis relevare po- :
i adioncfufpcnfi: illorum me defiJeria, illorum
teft animum noftrum ,
Ii aliquid per vos cognof- me vora juverunt. Et hoc mihi apud rerum Do-
camus impletum. Prarfenti enim fola verba prx- minos profuit, quod ab cis univerfalirer audieba-
ftaresnunc aurem facta potius debentur abfenti.
: tur optari. Agite nunc, ut amor ille , juvante
Conlilium quippe tam* fedis , ingens cft pro- Domino, perfeveret quia cos Amplius in reli-
:

culdubiofama meri rorum. Sed conltdera , quid quum credo facere, quod fein me feliciter fen-
exigatur, cui tale nomen imponitur. Labor ve- tiuut inchoafic. Abundantiam nunc petamus
fter procuret mihi omnium quietem. Scitis, qu; communibus votis fupernx mifericordix humi-
:

ScefuItU >»- turpia ncgle&us intulerit. Scopulus vitandus les fuppliccmus, ut primum nobis falutem Domi-
Oon . ut
cft , ubi alter oftendit. Sed hoc vos monere mea norum dementia divina concedat. Cxrcrum pro-
ulter ofitudi i.
potius curiolitas, quAm vcftri diftideniia facit. vcnrum, quem prxftitcrit non ncgligcnria di- ,

Nam omnia vos illa agcic credimus,
te Deo.) fama: nolle*
camus.
qux(- juvan- minuit , non venalitas ulla fubducit. Fidem meam
, & Rcipub. utilia cllc judi- promitto: fcd cum ipfis Divinitatis donafuftincoj
i
cautelam offero turpia frauduleotiflimx nundi-
:

nationis excludo. Ipli autem in Domino depro^

4 In advocationis (ludio. Advocatorum a&ioncs
merita ubertate gloriemur.
cum tinuncut, tunc incipiunt diguiutes , ait S.duu.
Apoll.|jb. I. Ep. II. Juret,
EPISTOLA SEXTA.
EPISTOLA QUINTA.
Joantu Cancellario Senator Prxfedus Prxtori*.
Ambrofio Viro Uluftri,vices Agenti Senator Prae-
fetius Prxtorio. Joannet i Cafftodoro creatur Cancellarim>
&
quid in hac dignitate agendum,
Hortatur , ut Populo Romano penuria labo- admonetur» 1
ranti quamprimum Juccurrat,

tffiu ejucds- C
"'

’
Audere vos quidem in
ritatem vcftram opraffc dijudico; nam piius
eis credo, quxcha-
i
Q Uamvis
ragatur ;
ftatutis
& tempora
Judicum judionibus ornee undam tuus honor
gradibus omnis militia pe-
fibi cuftodianc
:
. qui

mido rei
quodammodo res agitur, cujus in alterum vora cognofciturfolcmni ordine non teneri qui fuis
,
tUffCMjut J r.

complentur. Sed hinc inrelligo antiqux amici- Primatibus meruit anteponi. Tibi enim reddunt
u.ternmvoto
ri* frudum qux vcnuftatc felicior cft ,
in fua- obfcquia, quiteprxirc nofci^mur; Se reflexa con-
,
villimi faporis emanafle dulcedinem : fi prius Ro- ditione juftitix , illis revefendus afpiceris , quo»
manx civitatis copiam per eos , quorum intereft, fubfcqui polfc monftraris. Hanc inxquabilcm 4
tamquam munus eximium noftris hofpitiis offe- Xquitatem , fpccialcdccTCtum, lingulare benefi-
ratis. Ideo enim peregrinationis incommoda, cium fub aljpedu Judicis agis ; nec poteft ratio-
Btnignitdt ideo tor angufta cogiranonis intravimus, ut po- nabiliter culpari , quod impugnante ordine vi-
Cojfiodtri er-
pulus ille , antiquis dclcdationibus aiVuetus, bea- deatur alfumi. Nullus tibi de temporis qualitate
go ftfmbm
ttflimis Regnantium temporibus, cxplofis ncccf- prxfcribit.Tranfgrellio matricula* adio tua cft ;
Aoiuotinm
firatibus, perfruatur. Procul enim fit , ut aliquo &folus confidenter negligis, quod aliis fervare
f e ituri* /4-
* contendis.Sed talia tibi pro excellentibus inc- .
boromem. illius civitatis efuricnrefaticmur. Illorum (quod f
abiit noftra penuria cft. Quid plu-
indigentia conceduntur dum credet is omnes indullria,
ritis :
) ,

non polfumus, nili & illos gauden-

ra ?lxti cflc fideque fuperarc,quem nos conftac clcgilfc. Ne-
tes communiter audiamus. Atque ideo tanrA vi- mo enim fcqilctitcm probat , nili quem libi lau-
vacitate incorrupta fpccies frumenti congrege- danda virtus aflociat quando vituperabile cft
:
rUnfrrjlHj
tur, ut panis inde codus non horrori, fed deli- interiorem erigere , ni fi meritu alios videatur ex- rft inferiorem
ciis videatur cflc propolirus. Ponderatio julla ccllerc.Hoc igirur laudabile prxjudicium, fen- erigere , nifi

fervetur. Vincant copix mentium defideria. Non tcnriam gracioum, militiamdoincfticam,a*duo- mV ,m Mi, * r
putatur abundare quod quxritur. Fugite fcc- decima Indictione cancellorum tibi decus acui-
,

icrau lucta : vitate nefanda compendia. Quic- buit ; ut Coniiftorii noftri fccrcca fideli integi ita -
 Liber Undecimus. 177
tc cuftodia*. Per te prxfcntandiis accedat : J>cr Uftiflimi quxrituf quod annua devoriorte
,

te noftris auribus defideriuin fupplicis innoteteat: J prxftatur: quando fub quodam gaudio conilae
julfa noftra fine ftudio venalitatis expedias ; om- inferri, quod fol vi cur lege naturali. Stipendium ^rVrW 'qn-i
ni aque lic geras , ur noftram poliis commendare namque eft, quod fubjeftom facit munificum di*- fi.-.inir .'/*«

juftitiam. Actus enim rui Judicis opinio cft ; & ei ; Se offureoris nomen accipit qui fe, quod pen- ,

ficut penetrale * domus de foribus poteft con- dirur.dcbcre cognofcir. Quam * lautum cft intre- * Ed.« »•

gruenter inteUigi : fi e mens Prxfultsde te proba- pidum foro allilterc, publicum non timere. Se in-
ruragnofei, non injuria : quia talem unufquifque ter devotos laudabilem collocari
,
qui pudorem
Gr.Kiv.i ad refponfa fua videntur eligere, qualctn fe *cu«- non finitur habere compulit ? Inhonorum eft enim
Gam. t*ft i £tos dcacvcrit xftimaic. Velles ipfar qux noftris omne, quod * cogitur nec offerentis hab:t gra-;
, [
<•n^fUm*r>. tiam, qui damnis
c0rp0ribus applicantur , nonne nos deformare fuis perducitur ad tributa: con- •Ed.j^-rr,
poliunt fi aliquo inquinamento fordefeant?
•, tfi, quim libero dignum cft compul foribus nihil
• MS. 8c Ac.
Quanta V er6 gratia nos decorare videntur , cum debere? Ulefolus deltdtabiiisagcr cft domino, in

jaiU™*d lau^bili putitarc nituerint ? Sic miles ad fccrcta quo fupervenire non timetur cxatftar. 4 Merito
fi-
ctm Judicii Judicis proximatus, Prxfulis fui* famam aut or- Crgo teltimoniumfolutionis fecuriras dicitur, de
froxiuuiM, nar , aut maculat. In nobis liquidein peccant, qui qua non foliim animus , fcd fubftanria communi-
clrri*
rttfidmfiu aliosmaculam ; Se dum fpolium * obfervantis tur. Ecidco, quod feliciter dictum iit, *Ind<ftio-
fanum, **t ne duodecima per dirrcclim dicationis nix folcm- ** 5>4*
ambitur , fama Prxlidcmis exuitur. Conlidera, (i
macnUi. negligere debemus, unde nos cutpati polle co- ni moderamine cuftodito poffefTorcm teOffi- ,
*
* Ed »bfi~ gnofeamus. Ultra b clementes cft ,
qui ulcifci Ctumqae tuum prxciptmusaJmoncrc ; ut trina il-
cramii. non appetit ,
quem gralfarum in fuo dedecore lationc devotus b conftiruris temporibus fuam
,

•Gr. Cuj.& comprehendit. Kcfpicc, quo nomine nuncupc- compleat funttionem : ita ut ccffct e venali i illa
Fon».<Wi- dilatio, qux non ad tributariorum coinpcniia,
rj t> Latere non porelt, quod e inter cancellos ege-
* is. Tenes quippe Imidas fotes , clauftra paten- fcd fraudis ambitu cognofcitur exquifita. Nam
tia, fencftratas januas; Se quamvis ftudiofe clau- qui fe liujuTmodi onera fublc vare dicunt , aliud
das nccdfccft , ut tc cuntftis aperias.
, Nam (i majus pondus abominabilis nun linationis iinpo- *

foris fteteri , meis emendaris obtutibus : fi intus nunr. Abiit a noftris tcmporib.rs dctcftabilis ,
SC
ingrediaris ,
obfcrvamiutn non potes declinare fugicndtr verfutia. PolfclTor nihil aliud , nili quod

confpc&us. Vide, quo tc Antiquitas voluerit col- publicov.cbctur , cxol vai ; nam fua damna potius
locari: undique confpiccris , qui in illa claritate agunt , qui fub nobis aliqua fraudare comendum.
vcrfiris. Proinde ad noftra monita aures animum- Quapropter ficuc fifcalia onera nulla occalione
quroonvette : fige menti omnia, qux jubemus: yolumui aggravari : ita conft rutis temporibus i

non te, tamquam d vacuam fiftulam , di&aper- prxfinltas illationes prxeipimus , Deo juvante,
txcanr qux tamdiu plera confpicitur , quamdiu
,
compleri } quatenus Se polteflorum devotio gea-
in eam undx induere pofte nofcunrur. Efto po- innotefcat,& tarditatis involuta tillima Dominis
tius conceptaculum, quod audita cultodias, qnod confufio noftris* rationibus aufctatur. Unde fin-
fufeepra non fundas quia nihil prodent , li auri- gulis quibufquc temporibus folemni more fados
:

bus tuistranlitura placeant. Se in cordis finibus Breves ad ferinia noftra tranfmictite , ficuc te Se
fe omnia non defigant. prifea legum , noftrx julfionis prxfens commo- &
nere videtur auiftoriras t ne fi aliquid horum xfti-
m Domui de foiihus. Lih.r. cap. i Natari! ioPanegy- mavetis negligendum , tu tibi ablblure facias cfle
ilco, Pag. te». S. AitibroCUb. i de Virginibus Bona :
periculum. Verumtamen* ut juftillimarum nrx-
doirusin ipC» vertibulo debet ag-iofci. Sic Apulciu* Ec
ccptionutndiligcntior procuretur affcdhis , illum
Hicronym. Epift. ad Marccllin. St Anapfych.Quoscum
leger ii, St vcliibula viderit, frciliscoojciAuia erit qaa-
atque illum, prxccdcmibusmcriris comprobatos,
,

. 1 i ipfa Iit fucum domui. Jmrtt. tibiOfti cioque tuo imininerejur nihil polltt noce-
% b Clementes. Vei» dcmcmci. Proclivis futi error, re negligentia , ubi adhibetur follicirudo gemina-
rx affinitate cl. cum d.ut alias eodem mendi genere la-
borat Gellius tib. f. cap. 14. in nomine fervi Androdi a
ta. U
nae continenter agite, fi proveft um vcftrum
magis defideratis extendere. Impia lucra line d
leone agniti , qui *eii Andioclusapud AEluoum: ficNc-
melianus , divos le»? jacentes vobis omnimodis aliena vos pofTclIorem devo- :
pio elhros. De&ribit ,

«n mfcLapitolii aCcentum, io quo & clivo» fuirle conilae

i rum redditis, fi fraudulentis non gravetur incom-
modis. De D‘
vel ex AlpHctto.U fi.fi es plagis ,|.io clivo ad I. Aqui- xquirate potitis
,
quam de rapaciratc
liain. Simile peccatum apud Grxeoi in ^tA»Cr*
, p
lo Semper metuit injufta prxfumptio.
proficirtir.
pro Hartuago» depre- Quid enhn acquiri putatur , ubi bona confcicn- fryfitimr.
hcildic.
e Inta cancellos egetis. Glofixaniiquxcaula ,Can
tia perditur? Aut in qua parte pollit homo profice- Stmfirmt-
celti ante Judicem extra caula foris verlu* atru.? Ju-
te , fi innocentiam probatus fuerit amifilfc ? Noli-
,

rer*t. |
tc line prxmio credere , qux vitientur ad bonam
d Vacuam fiftulamdiAa perexeant. Simile illud Co- confcientiampcrrinercvHabcbuncnos bcncagcn-
mici •
:
tes , in quopoffumus, auditores. Rcmuncraroran i n* c*nfni-
Plenus rimarum fum : hac atque illae perfluo. forn%
cnim illi effe promitto
,
quem fe aliqua honcftate •>* t<dUtnrt
traflalfe cognovero. Agite ergo, laudes ad me po-
EPISTOLA SEPTIMA. tius vcftti perveniant, quim querclx. Majus com-
modum non quxratis, quam fi nihil veoditis. Illa
Vniverfis Judicibus Provinciarum Senator Prx- tantum fcqucndafunt lucra, qux poteft poftcfioc
fectus Prxtorio. lxtus offerre , Se miles folemnirer fecurus accipe-
re. Non ccnfor , fcd laudator vcftcr effe defidero. Gerrini fi».
Cavete ergo, ne reddatur infertus, qui vobis eu- ?** "*fl '•"%
Prociph .admoneantur Tributariijtt trina illa-
pie erte beneficus. Nam gravius femper irafeitur,
tione , dr temporibus conflitutu ve fligo-
qui contra propofitum commovetur.
lia Jolita perfolvanty
e mmwnm.
4 Meriti tclUmoDiuiu folucionis fccuricas dicitur.

Digiti
 178 Caffiodori Variarum
Apocha fecuritas dicitur. Petronius inSuyrico : Redde potcftacrtoritatcm habere fenno, qui non juva- b»#
mihi apoiixim Jcfunlioriam , id cft icmiilicMem fenili*
turcxcmplo dum iniquum (it bona prxeipere, Se
:
" tum
artari*. Sidonius contra tributa (castitatibus , &t.
non fccifTc. Ordinatio igitur noftra utilira-
ralia
”
1 **
b Cooftitutis temporibus. Omne* illatione* Eleo tcmpublitam tantummodo rcfpicict , non fuiti
'tribu* pcnfioaihui folvebantuc, nempe quatto quoque privata Scimi|s,qux pro nobis vora fudcriri$,quj f
ancnfc , C.de apoch. lib. 10. tit.ia. brmtt. miftis anxietate fbfpcnfi. Deforme nobis efltuiia
t Venali* dilatio. Veuale* mora*, infra hoc hb.cp it. r
facere ,
***—•*'-
ut minus in vcIVraexultatione gau-
polii tis
•

)*. 5c I. jj. fi boae , D. dcafurit. bm.

dere. Parebunt , Deo propitio ,
ames nolltx ad
fiifcipicndadcfideriafupplicamintn : audior cau-
VIIL fx Aiis nosoeuHs Tub libertate vifurus cft non re* :

dempta, fcd propria lingua loqttaur. Vobis cnita

Tuirtmn per Provincias Senator Ptxfcrtus Prx- nec fervitus imperabit ; me i nobis nobiliras ve-
totio.
neranda fatigabitur. Prxroria denique noft;»
nullus turpis adhis intravit : nemo a nobis , quam
JMulta ,
3“ 'pfMcl.tra probet monita ; & pro- venerar, minds locupletior rediir. Nefeivit do-
mittit fc fttdicctn integerrimum mefticum Penetrale a fubfclliis diferepare. Judi-
futurum. cem me omervans inveniet > quocumque rcfpc-
Verecundi* memores, juvante Deo , iic
xcrit.
agere nos optamus quemadmodum a rerum Do-
T>'Rifconim 4 mos fuit nova jura decernere ; nt ftsinis mandata fofccpimus.
,
Vos ad omniajufta
I fucccdcnti popolo aliquid, quod omilTum vi-
debatur , adjungerent nunc aurem fuDicicns laus
:
cftotc devoti ; ut me provinciarum d patrem fa ia-
<on(cientix eft , Veterum decreta fcrvarc. Erat riscfTe, quam Judicem :quiaitcrumgraviu| iraf-
ant£ genus hominum fub hac novitate follicitum, citur , qui minime de probitatum adtionc pcnfa-
dum regulam vitx fux in aliena coertofcercnt vo- tur.Nam fi prxbuiftis lxfionibus obfcquiuinjquid
luntatc pendere modo vero unufquifquc novit illi impendere debetis , quem vobis magnopere
:

fixum, quod ab Antiquis plcniilimc non dubitat ftudere cognofeitis ? e Solcmnia commoda ledis .

conllitutum. Sufficiunt ergo vobis jura , fi non vcllrx laborantibus militibus non negentur: quia
defit voluntas eximia. Quid b ptxconum voces * ipfiyjrxbct viam excedendi qui non patitur jufta jtm
,

Quid periculofas fententias Prxfiilum eredis au- pcrfolvi. Prxeeptis etiam nofttis ubedientiam *>* famur
j, t ^
>rtfw> >;-
ribus Io fi i net is ? Proprii vitx imponit modum, XQUibUi moderatione prxftatc. Compellat ratio- J*ft* FbfiL
t/ imfmit
m- tum uni qui libi fe judicem intelligicconftitunim. Studere nabilttcr proprius animus: ne vos utgear terror
j,l,
,

r,j»L cunrti artibus bonis,& formidanda ncfcifis.Noji- atmarus. Odium Gbi excitat ,
qiii juftij rcfultat OJ:hm W
«•'» in tfUigit
te inardcfccrc ad prxfumptioncs illicitas : amare imperiis. Quem jam coegero non , amabo. Sic
Utujii tutum. '
vivere quieti : tranfigitefemper innoxii. Quid li- rnim cunrta ,
qux agenda funt ,
volumus cxpli-
tibus honefia confunditis ? Car facitis, qux moX cari ; ut vos nullo compulforc faciamus imminui,
timere poflitis ? Si quxritis lucra , vitate potius Servari vobis cupimus conccfiapridan Domino-
«tamnofa litigia. Si quod tamen emerfei it civile tum beneficia , nulla abominabili prxfumptione
'certamen, legibus patriis cftotc contenti. Nullus difirarta. Honorem nofirum fola vos opumus
ad fcditiufa confingat nullus ad violenta confu-
: gratulatione fentire; Se Regnantibus bona pete-
Tttnrlt genu*
glar. Furoris genus cft, in fxculo pacato rut bulen- re qui vcftn defideria 4 nifi funt prxftitilfc.
> Vi-
*
£
®*l* T,

•fi im fecula vite fccuritatc gaudentes. Quem fa»

nunc adepta
ro fiuderc propofiro.Scd quia vobis dejudicibus,
f titio tur- non
bmlrut* flu- crli tamen oritur rationabilis metus
non verus , cogere, potuiftis voluntariis fponliom-
fuit

ar <* fnfafi- (dum inexperta pordbs trahit potiusad timorem) bus obligare. Nam qui dubitat fub Dei confi-
•»; quannim ad meum propofitum pertinet ,
juvante dentia jufta promittere , vult habere liberum,
tnrxferte quod non cft
Deo , rerumque Dominis regnant ibus, omnia vo- pollicitus immutare. Tenere igitur
bttflet tra-
bis jufta, omnia moderata promittite. Primilm, arbitrii mei idoneum vadem fpeculum cordis, ,
•

bi 1 foti ut ai
timerem. quod maxime Judicem dchoncftar , nundinatio imaginem voluntatis ; ut quibus non fum facie
KtuJJnttit a me fccda nefcictur. Non enim e verba mea,tno- notus, fiam morum qualitate recognitus. In hac VttiUtf
Juihcnn mj- re vcftium, fufpcnfa venduntur. Sperari a vobis me potius parte confpicitc ,
qua latent prxfcntes. Ju-tutm mf-
Mmi ithane- aliquid folafpccicrum indigentia faciet , non ina- damnum abfentixmcx:Non cft vobis utilhis cft:
fut. "f*^’*"*
orc *
litiofa venalitas : ubi tamen erit,qux tempus mi- Judicem mente nofle , quam cocporc»
rigat moderata prxeeptio. Non indicimus, quod
* Plifeohim dhn foit. Sic Ulpiam» ait Procoolu*
ematur nec ad taxationem traliimus, qux nccef-
:

lemcJicfum cjutaliqiuni fui commend jiionem cooti-

faria non habcnrur. I llote tantum ad confucta
nens mittere debete ,&c. I. 4. de olFc. Procoof tam.
folliciri , de novitate fecuri quia illud folum no- b Pfxconum voce». Supra lib. S.form. 3. L ulr. C. d«
:

bis judicavimus cflTe commodum , fi vos, juran- fetii*. i wr.

te Domino, fervemus illxfos. Non vos quifquam * mcl tertium fiifpcnfi truduntur, lmp.

militum ptofua volmiuic concutiat: iumi exutae

t No. fit ;ral. Judi^t .Hm., ... i.-
r
adjertitus gravabit mcommodis : non folum im- f , dc ol!ic> Ic a>
protio> c.Theod. quidam verbum pro
Uras, fcd Se OfhcmnnoxiAS cuftodivimus manus, velum nihil temere mutem aq>. I. j.C.dc ojufrag.U.
: :

fkutWr l*n* Alioqui inutile bonum cft Judicem nonaccipcrc, Cod. TheoJ. cod. tit Vidi infra hoc lib. li.cpift. js_
e/l Judutm
utut eeriftrt,
& multis accipiendi liccatum prxbuifie. Nequo OtHeii innoxia* manu* Jf/ , manus purx. Se-

enim fica nobis egrediuntut ; urca, qux paili hic- «»cca lib.-. Comtov. Note!. 8. <*-**(*» f+ra.
fr- multitet-
cipimii U- rinr , aliis merito fccifTc videantur. Imminuta font d Patrem faciatis, quitu judicem. Quam .line com-
P^taila. ut magi*, vel quidoiam Imule fup-
trutiem fre enim vcftro amore fuftragia , qu.r hartenus ora-
teri. nium detrimento cxcfccbmt. Ofttndimu. in no- F
'ld»U.X:i’comm«B^
bis Deo juvante , continentiam ut eam militi-
, ; dj tc jgjj, Vidraviu* ia Przfatfooc lib. 1. & infra boa
bus fine pudore imperare pofSmu». Non enim lib.cpirt.j;. f*,uer.

fGoo
 : ;-

Liber Undecimus. 179

•» Vide Aputchim '.ib. l.Tlotld. ubi ProeAftfulcm Atti-
cealln<pici>s inter alia ft fcnbtt: Ut imm pifprtu-» li-
EPISTOLA nona. ceret itui. Qui<l uobtftcuui ifti» Ptocoolulum % Icibasi
Qui<] cum .itum brevibus , & iVUitur.ribu» ntenltbut V
Judicibus Provinciarum Senator PrxfcdusPrx- O edero liomkm.n dic*: O Przhdunioptiineiumci-
lorio. *«-» Pcfit0la 1

Henatur , ut diligant jufiitiam eamcjnc a

Epistola decima.
,

fubdit/s fu/s obfav.tr/ cunnt.

Beato Viro Clarifiimo , Cancellario Senator Prx-
feclus Prxtocio.
Ciens ab cis contrarium
pofl'e eredi , qui pro-
Mtni
eu fdrilt /**/- S cedentibus malis fuerant imminuti ( dum
mens humana de quolibet illo,
facile fufpicatur
Significat Regem concefiiffe Davo faculta-
ftcdtur Jt
tem petendi Ltf/, trium montem a i fanita-
qux pettulit ) propofiti noftri votum edictali te-
omohlrl iOm,
yKxptrtmu. tem recuperandam er jubet , ut ei nc-
nore promilrmus: ne» juvante Deo» quos fccu-
•»

ros cfle cupimus, vel de ipfafolliatudinc grava- ceffaria quaque Juppedit et.
remus. Non enim oft parvum tormentum , ad-
Grrrimrfw verfum aliquid formidate venturum: dum femper
fer^mr^rrt gravius adimatur ctncrecrc , quod timetur. Aofic
a nodris temporibus vel minima credulius Ixlio-
C Um rertira Domini clementia de
* Davi filate cogitaret cujus vorum cd

eundorum fofpincclxuri)rcmcdia Lactarii mon-

de (
famuli fui
'Alii»®****

tjmod liimt-
nis. Reo jam vicinus cd » qui malus putatur cum jullic expetere ; ut cui medela humana nil
tis
t »r.

R<* jrCMvi-
quia tunc aliquid perfuadeturanimo, cdm intra- proluit ,
vulgati loci beneficium fubveniret; qui

tinur tfi , qw verit pc&us Quapropter dicatio Crebra tud» retonans anhelo pedore membra rc-
apra fufpicio.
matm fuu- tua per loca celeberrima proponi faciat dedi nata. nuavir :dum minilleria natuvx, nimia concufliu-
tmr. Aptum cd enim ab Itis jufla cognofci , quos de** nc debilitata , virtures fuas explicare nequeunt ad
•fcd.afl...
crevimus admoneri. Excitetur nunc amor om- falutem. F fi as enim in auxilium humani corpo-
nium circa Dominos felices ; ut , ficut nos nuliuin ris contributas , dum ante non tranligit , reddit
contrarii voluimus cogitatione fufpcnderc ita inutiles. Nccintcrcd talibus aut fumere cibum,
:

fc6c illi devotos debeant pie regnantibus exhi- autfudinere jejunium. In dies fingulos fubdan-
bere. Sponlioncs autem * noftras vos veras edici* tia viva deficit ; Se , vclut rimofifm dolium pau-
,

tis» fi Provincialibus aequabiliter prxlidcris. Dili- latimdcHuens,doncc evacuctur.cxpcnditur Huic

gite juftit atn » qux vos Se amabiles faciat , Ce glo-
i ferocidinu: pallioni beneficium montis illius Di-
tiofum commodum fua participatione concedat. vina tribuerunt: ubi acris falubriras cum pinguis
Scitote ofocia vobis quali actuum vdtrorum re- arvi f<rcunditaicconfemicns,hcrbas producit dul-
Et ideo quam magnum cll in tanto-
fles aflirterc. cillima qualitate Conditas ) quarum padu vacca-
rum confpcAu tacere» quod omnium pollint ora rum turba faginata, lac tanta falubritatc conficitf
prxdicavc ?Ju ditium quali juridicium , cognof-
,
ut quibus Medicorum tot conlilia nefeiunt pro-
Prkfmtr* citevocitatum. Prxfulcnt agere non decet, quod defle, folus videatur potus Hlcprxdare : reddens
«jtrr m» alter accufct. Quid timear reus , cum viderit cri- rilli 110 ordini refolucam padionibus vim narurx.
drttt , q*° -

ttltir «<•)*» •
men in fafeibus conditurum ? Sola malis illa tor- E cplct membra vacuata , vires edectas inliaurat
menta funt , li publica vota moribus fuis fcniuiu Setomento quodam reparabili xgris ita fubvcnir,
D id hm» P°‘
clle contraria. Dici enhn non poreft difciplina» quemadmodum fomnus labore fatigatis. Hxc ira-
ttfi difeifh- quando ipfa focrit corrigenda. Studere ergo no- que armenta ih tam abundanti pabulo exhaulta
tl* > ‘Jrii.-I..' bifeum » ut boni inores Provincialibus dcntur:fcd videre , miraculum cd ; ut hutnocillc Iacleus noti
nuditas auferatur. De remediis potius, quliti de prardet origini fux, qui corpora mortalium pro-
<»rr*g«W«.
Ixlionc tradlctur. Grave malum cd quicquam ad baturlxfa reficere ; miroque modo herbis anima-
,
largienda juris beneficia fieri , Se mixtum Ixfioni- lia non proficiunt , unde hominum membra pin-

bus inveniri. Sic «gite , ut cum
quxritur ,.1 annus vdter brevis efle videatur. Ho-
nores notius vobis offerantur. Neccffitatem quip-
pe amnicus amittitis, li Provincialium vobis vo-
ta fodetis.Nullos vedrorum adluuruiacimus clfc
cullodcs; nec fub privato arbitrio ingenium judi-
cis inclinamus : fed omnia fic gerite , ne fiat’ nc-
Ccflariuinquod nunc credimus efi"c turpillimum.
,
Indar nodrx geritis dignitatis, livosconfcicnrix
judicia probara gucfcunr. Exiles per dumeta diFeurrupe mon-
tium , tenues videntur, 3c indar ejus , cui meden-
tur, fudinent pallionis. Lac autem eam pingue^
ut hxrcat digitis, cum exprimatur in vafis. Qua de
re annonas deputaras, fubvcnrioncmquc ncccda-
riamprxbccc venienti; rjt infupradicloloco fa-
hibriter paftus,eoJem alimento reparetur ejus ju-
ventus , quo n liti i rur infantia. Confurgite animi
tali pailionc laborantium, jam non amaro antido-

puritate traderis. Obviare malis , fovete nihilo- to horrebitis dulcillimam vitam. Voluptuofi: bi
minus innocentes. Si quis
, qui
tamen cd
aulu bite
,
qux (alubcrrima fentiacis. Felicitatis genus v nut ‘fl

temerario contra rc&ros tafees erigarilr, nec polTi- eft, inde curari, unde libens animo xger poflic f" r4n >*"**
l,brnt
tts exercere quod judum cd aut perirorem proti-
: expleri.
1
•F.d.Ac.>»- rf-rr pjpt
nus cum vedra relatione rranfmittite : aut * fi vi-
X I.
1

txflrru
ribus deferitut veniendi, negotium dedtnata re-
latione declaretur quando Se cvc&iones publicas
:
Edidum de pretiis cudodienJis Ravenna*.
accepi flis , Se nobis gratum fit audire de talibus.
Atque ideo vobis totius ex. ufationis caufa fum-
moti cd quando aut per dignitatem vedtam po- Declar a fe fieciebtn pretia fixiffe ,
flat ut i
:

tedis reda gerere; aut certe nobis qux funi ncccf* tdicii violatoribus pecuniaria , corpo-
Caria nuntiare. re.hr perna*

i ij
 168 Cafltodori V ariarum
• Miv & Cj. T Enalitas 4 vi&ualium rerum * temporis Je- enim debent omnibus honelh lucra de
Sufficere
tmptar*.
y Eetfubjiccrc rationi; ut neque in vilitate
rfedxqua-
civibus oc obfefla potius vidvontuc itinera efle
latronum.
:

cat, ras > nec in caritate vilitas expetatur

Iniivifhu.
{j«* rerum litate perpcnfa 8c murmur ementibus , gtava- &
tfpori' drkrtt men querulis negotiatoribus auferatur. Atque EPISTOLA DECIMA TERTIA.
jmbjatnt r * ideo tintinatis omnibus , & ad liquidum calcu*-
4iom.
latione coUc<fta,diverfaruin fpccierum pretia fub • Juftiniano Imperatori Senatus Urbis Romx.
ter affiximus ; ut oinni ambiguitate fumtnota , de-
finitarum rerum debeat manere cuftodia. Siquis Rog.tt , ut Regi p.tcem concedat. Quod ut fi-
autem vendentium non fervaverit qux prxfcn- cilius ajfciju.uur , Romx [anctorum-
, ,
tis edidi tenor eloquitur ; per fingulos txccflus
fex (olidorum muktJin afe novem exigendam,
que Apoflolorum Petri & Pauli
preces fuss adjungit.
de i' fuftuatiopoffc fiibjaccrc fupplicio ; quatenus
eum &
damni merus terreat , &c prxdicia pccna
vehementer affligat.

a Venalitas. Hoc fiij*ra in formula defenTorttSt cura-

H Oneftum nimis Jc ncccflarium
negotium ,'pro fccuritatc
pio Pi incipi fuppltcare: quia onvenita vobis ex- •
vidc^ir efle
Romanr Rcipub,.
toris Rcipobl. form.i*. 8t 1.?. fonn.ti.ic tt.Pretia
I. (.
peti ,
quod nourx polflt proficere libertati. Nam
urta icbu» vxoalibfts Itatuantur ,
Novell. 111. cd\-l. 6.
extra de cmpc.& inter extera bona , qux vobis lingulariter Divina
i ulliniani : (iipra lib. 9. epift. f. e. 1.
veod. Cedrctios in Thcopbilo Imperatore Atheturus : tribuerunt , nihil glorioftus probatur accedere,
lib. 6. Dipnofopbill. e. t. di piftiuin venditorib. Mof- quam quod vos cognofeitis ubique pofle prxfta-
ehopulus fc Suidas in ftrn tc. Rogamus ergo, clcmentillime Imperator t Sc
b Tuduario fupplicio. Huiu» mentio hi jure crebra,
de gvcinio Curix duplices tendimus manus , uc - -

1.7. faccularii, h. de cxtr.ciimiuib. Novell. Majoriani,

pacem vcftramnoftro Rcei fitmilfimam prxbca-
Papiniao. rcfponf. tit. 14. &: lit.xi. k t. C. Theod. de
tis : nec nos patiamini abominabiles ficti , qui
Elpilc. U Clcr.Pjulus 1 b. j. fv.nt.tit. 4. 6t tit. 11. Eefu-
pn lib t 1.
9. cpilt. t. lib. 4. epift. 10. lib. v epift uli. femper de vcftra concordia videbamur acccpr»
tit.nlu C. qoi ad Ecclef. cOnfng. Adrianus Papa apud Romanum (iquidem nomen vos commendatis , li
Gratianum Qifl in alterius fainam , inquit, ptiblic?,
:
noftris Domini;, benigna conceditis. Gratia vcftra
feripturam aut verba routumcliofa confinxerit , flagel-
nos erigit ac tuetur ; de hoc mereri cognofcimus,
letur, can. i.f. q. 1 . renovat legem xii, tab.qux famoft
libelli auftorem fuftuaiio puniri jubebat. Cotnut. in
quod de vcftra mente fentintr. Quietem ergo Ita-
. Pcifii. SatJT. 1. fomrr. lijL' foedera veftra componam quia tunc amari :

poflumus.fi pet vos dilctftio votiva copulctur.Cui

XII. tei fi noftrx preces adhuc non videntur pofle fut-
ficcte , xftimate patriam noftram in hxc prccaro-
Edi&um pretiorum per Flarainiim. ria verba prorumpere : Si cibi aliquando grata fot^
ama, piillimc Piincipum » dcfenlotcs meos. Qui
' Stituh , ut ab hoff itibus exigantur tantuM mihi dominantur, tibi debeant efle concordes na ;

pretia per militem fuum incipiant talia in me facere , qux i votis tuis co-
, cives , dr Epif-
gnoverint difcreparc. Non mihi fis caufa crude*
copum loci definita. Qui (confecerit , in
lis exitii qui femper vitx gaudia prxftitifti. Ecce
eum (ex (olidorum mulChim , & fujlna- ,

alumnos meos fub tua pace geminavi : cccc civi-

rium fapplicium decernit . bus ornata refplcndui. Si me lxdi pateris , ubi
jam nomen tux pietatis oftendis ? Quid enim pro
I otiofi populi urbium fingularum fub pretio- me nitaris ampliils acere cujus religio , qux tua
S rum juftitia continentur ; quanto magis debet cft, cognofcitur Ite
,

florere? Senatus meus hono-

laborantibus fubveniri, ne utilitas commeantium ribus cccfcit ,
facultatibus indefinenrer augetur.
Noli pcrdifcordiamdilfipare, quod deberes pet
laudetur diferimine fortuitorum ? Et ideo fufee-
bella defendere» Habui multos Reges : fcd ne-
ptio tranfeuntium requies debet c(Te curatum ne :

quod ad levamen inventum efle conflat , dctcfta- minem hujufmodi * litteratum: habui prudentes * E i.IitttHU
bile potius gravamen infligat. Recipiatur hofpes viros fcd nullum fic do^fri na pietate pollen- «e*'** :
&
ad pretia dchnita iniquitatem non patiatur ava- reni. Diligo Anulum , meis ubsrious enuci irum,
:

ram * *l u * * nv talur ad gratiam : quoniam turpis virum fortem » mea converiiuionc compofirum,
‘

*\c "rr« it
* accu fat *o
tj«
terrere enormitate pretii , A: fufee- Romanis prudentia charum , gentibus virtute
Gain. an* ptionc blanditi. Pixdoni fimilis cft , qui fub ini- reverendum. Junge quinimmo vota, participare
fat.o qua cupit voluntate diftrahcrc ; utrofquc enim conlilia f ut tux glotix proficiat , u mihi ali-
Frattm fmi- conftat aliena velle diripere
,
&
confidcrationcm quid profpcriratis accedat. Noli me fic quaere-
tirfjmfnb juftjd* non habere. Nefeitis,
quanta poililis ac- re , ut non valeas invenite. Tua fum nihilominus
<l
u,rerc moderati ? Ultro ad commodi v citra vc- clui itate , * li nullum facias mea membra lacera-
ftrabtrt. niunt , qui vos temperanter agere pofle cognof- Nam (i Libya meruit per te recipere liberta- &Gam.jfc»
cunr. Nullus ergofe xftimet quod cft familiare tem ; crudele cft me amittere , quam femper vifa
,

femper abfentium , longinquitatis oblivione de- fum pollidcrc. Impera motibus iracundix Trium-
fendi : quando ad nos veniunt quotidie qui vcftra pharo r egregie. Plus cft, quod generali voce pe-
mercimonia patiuntur. Cavere potius damna titur, quam fi vcftcr animus cii|ullibet ingratitu-
multorum , qui lucrorum aviditatesappetiris. Sex dinis oftcnlionc vincatur. Hxc Koim loquitur,
etrim folidorum difpcndium fe noverit fuftinere^ dum vobis per fuosfupplicac Senatores. Quod ii
&
laceratione corporis affligendum, ii quis aliter adhuc minus cft , beatorum Apoflolorum Petri
vendendum e(Tc crediderit , quam miles nofter in atque Pauli petitio fandilfimn cogitetur. Nan»
remdirc&us pretia, cum civibus atque £nifco- qui fccuriratem Romanam fxpc dcfcndifle pro-
pis locorum , habita deliberatione , ceniucrit. bantur ab hoftibus ; quid erit quod eorum meti-
,
 -
: ,

Liber Undecimus. >8r

hon rnbuat Principatus ? Sed ut omnia
\isveftcr ttir quado aintr na omnia delicata fune ad labores; Aoum
:
* *
Rcvcrcnd* vrilrx congruere vidcantur.pcr illum ficfacilc onusaflli&ionis fcntiunt,qui uti faavibus nid ktinj
virum venerabilem-. Legatum piidimi Regis no- deliciis confucvcrunt. Fruantur ergo munere Rc- l“ m *dUti>i “
"**’
ftri ad velfram clementiam deftinarum,prcccs no- gali perpetuo ; ut ficut gaudent nativis epulis ; it*
• Alii i
mi* ftras credimus porrigendas ; ut tam * multi dc- cos exulttre faciat munificentia Principalis.
m. beant cdicctc , qua: vel linguli poterunt apud pios
animos obtinere. 4 AIJua fluvius. Fluvinteft in Inlbbribus qui
p-r
,
medium Urium lacum tcitur, ita nt aqu* non coui-
milccamur. Hinc CHudianus,
EPISTOLA DECIMA QUARTA. Addua quo fc illas fpo molior inc ut undis, '

I»oik« pifce* nutritfle potiiRmdm Ttnuloi.

, tid< PHb.
Gaudiofo Cancellario Provincix l igorix Sena- lib. i. cap. io j. Brejf.

tor Prxfedus Prxtorio.

Epistola decima quinta.

t>efcribit Comam civitatem , & indicat Re-
gem ejus incolat manere perpetuo Liguribus Scnaror PrxfecTus Prxtorio.
tjfccip.
Notam facit Regem centum libras auri ad ne-

D Um rarui
multis itineribus
, itafc poffcdbrcs
Como civitas expe-
paraveredorum alli-
duitate fuggerun: ede fatigatos , ut equorum ni-
eeffitates

Jiffe
eorum fablcv.tndts
\cr nt Regi gratias referant
concef-

taipcurfu ipfi potius atterantur. Quibus inditlru hortatur .

Regali beneficium pnrcipimus jugiter cuftodiri
ne utbs illa, polit ionefua libcntcclubirabilis,ra- Egale manus impetratum gaudiam dcbtt
c<m**
tst dtftribt-
nri. refeae incolis Itequenrialxlionis. EU enim poli R
cifc eundorum uc provocetis ad meliora,
montium devia Sc laci purifli;n^vafticatcm qua- cumde nobis concedi probaveritis edegtatidi-
,
,
;

li murus quidam plana: Ligurii. Qux licet mu- nu. Nan\fi fubvenire lemper amantis cfe;cnjuf-
nimen claudralc probetur clTc provincix in tan- modi vos xlliinaros intclHgiris quos relevatos
,
,
tam pulchritudinem perducitur , u : ad folas deli- ede fentitis ? Sed ne velfram Ixritiam longis pnr-
cias inditura efle videatur. Hxc poft tergum cam- locutionibns differamus quia bonatum rerum
(
pcftriacubi rranrmittir, &
amernis vehationibus celerrima fempei dchdcratur agnitio gloriolidi-
apta , &
vidualibus cOpiis indulgenter accom-
)
mi Dotnini , devoce Ligurix neceditaribus con-
moda ; a fronte fexaginta millibus dulcidirai fnlcnrp^scntum libras auri per illum atque illam
filtrdtm a*
' tequorisamcrnitarepcilruiturjut A: animus re- dc cubiculo fuo, pietate foiin, ucftinavcrunt; -rutU, ’

vrcabili delectatione faticrur, &: pifcmm copia
^nullis tcmpcftatibus fiibdncatur. Meriti ergo
* Como nomen accepit , qux tantis Lrtaturcompta
muneribus. Vlic profecti lacus eft nimis amplif-
limx vallis profondirarc fiifccptus, qoiconcha-
Tum formas decenter imitatus , fpumci litroris
«Iborc depingitur. Circa quem conveniunt in
ut judicio vcllro, quibus cftcaufii noiiditna, un-
ta unufquifquc hujus muneris participatione Ix-
tetut, quanta ncceditatc gravatos clfc cognofci-
tur ne quod adi ihis datum eft ufurpet illxfits:
:
,
fedilli repararis viribus confingant,
qui damno-
rum farcina prxmente corruerant. Altends au-
tem civitas, qux fupra exteras filggef tur ingra- i

'coronx (peciemcxcr Iforummontium pulcherri- vati, dilpoficionis veftrx juftiria maxime fublc-
mi fommitates: cujus ota prarturiorimi lumini- verur ; ut fccnnduiti modum difoendii commo.li-
bus dcccmcT ornata , quali quodam cingulo Pal tate beneficii perfruatur. Silinitc pietatis ftipen-
ladix lilvx perpetuis viriditatibus ambiuntur. Su- diumtiibutani,^ Dominoromxitiraare demen-
per hunc frondoflevinex latusuiontis afccnduqr. tiam, qui conditione mutata hoc vos abxrario
Apex aurem ipfe, quali quibufdam capillis, ca- videtis accipere quod confuevcratis inferre. Sed
,
ftaneai uni deni Itare crifpatus, ornante natura de- ut beneficia Dominorum fubrrahis exadionum
pingitur. Hinc rivi niveo candore relucentes in incommodis augeantur ; celerius relatio vcftra
arcam laci altitudine ptxciuirantc defccndum. nos inftruat , quid unicuique dc hac fimum rcla-
- Hujus finibus ab Aoltro veniens a Addua Huvius xabdatn ede judiceris ; ur tantum deprima illatio-
faucibus apenis excipitur. Qui ideo ralc nomen ne laciamus fufpcndi, quantum ad rtos notitia
accepit, quia duobus fontibus aequificus quali dircdla vulgaverit. Qiwpropter piiifimis Domi-
,
in Proprium mare devolvitur; qui canto impetu nis votis fal utar ibus reddite qux debetis ; ut ra-
4 ,Jf
,
Valtilhmixquoiis undas incidit , ur nomen reri- tio vcjtta fiipplicmJo peragat quod fc in ipfo
ftens & colorem in Septentrionem obeliore alvei univerliras rcccpilTc cognofcar.
»

ventre generetur* Pute s quamdam lineam folcio-

retn in aquis albentibus efic dcfcriptaui; mitoque
modo inHucnris difcolor natura confpicirur, qux EPISTOLA DECIMA SEXTA,
pode fimili liquore fentirur. Hoc & in
taiilccri
matinis quidem Hudibus Huviorum inundarione Liguribus Senator Prxfchus Prxtotio.
contingit : fed rario ipla vulgariter patet ur tor-
, if
'
w>* '

.
irXiiU i

re iitcs prxjcipitcs liiuoU farcccomipti, vitreo linr

xquon dilcolorcs. Hoc autem jute putabitur ftu-
Promittit fe perpenfurum querelas de libra &
pendum, quod fimile tantis qualitatibus elemen-
menfuris delatas
\ &
fi quem ia fr.iudever-

tum per pigrum Ihgnum videas ire celerrimum Jatum comprreritytd repar jndnn illatam in-
i

Ut amnem per folidos campos putes decurrere, juriam coacturum. 7km petit , nt ad ap-
V 4 4
quem fc peregrinis undis non videas colore pode p aratum exercitus neceffaria quaque ffU'
milcctc. Quapropter incolis haru ter ii jure patei- fejlim & libenter procurent a
 Caffiodori Variarum
Apocha fecurit as dicitor,. Petronius mS.itjnco : Redde potcft«p&oritarcm habere fermo, qui non javs- **•
niam
mihi apodixim «IciunAotiam ,
M cft rcmiioiwin femtis tu‘exemplo dum iniquum fit bona praeripere. Se *'
:

xtatis. Sidonius contraa tributa

tric fccuntaiibut &c. ._i*
,
nnn feci (Te. Ordinatio igitur
non
talia icitur noftra utilira
utilira-
^
Broff.
tem publicam tantummodo rcfpiciet , non fuita Yttmr
b Conftirutis temporibus. Omnes illatione» nfco
-ttibus penfionibus folvebantur, nempe quiit o quoque privata Scimus,qux pro nobis vota tude riri$,qui [t.
jncufc , C.dc a pocli, lib. io. tit.lt. f*rmot. Juiftis anxietate fufpcnfi. Deforme nobis rft talia
e Venalis dilatio. Venali» moras , infra hoc lib.epift. facere ut minus pollitisin vcfttacxultationc gau-
,
jf.Jcl. jj.fi bene , D. deufuris. ftm. Deo propitio ames noftrx ad
dere. Patebunt , ,

fiifcipicndadefidcriafupplicantium : audoi cau-

VIII. fx fuis nos oculis fub libertate vifurus cft non re» :

dempta , fcd propria lingua loqttctuc. Vobis enim

1-Jichnn per Provincias Senator Prxfcckas Prx- nec fervitus imperabit nec 1 nobis nobilirasvc- ;

torio. ncranda fatigabitur. Prxeoria denique noftr»

nullus turpis adus intravit nemo a nobis , quam :

3
Multi ,

mittit
•
“
'pracl.tr .1 probet
-» j - —
fe 'Judicem integerrimum
munita
—
> O* pro- venerat, minus locupletior
medicum penetrale! rubfcUiis diferepare. Judi-
rediit. Nefeivit do-

futurum. cem mcoDfervans inveniet * quocumque rcfpc-

xetit. Verecundix memores, juvante Deo , fic
agere nos optamus , quemadmodum a rerum Do-
Rifeorum a mos fuit nova jura decernere ; ut
P fucccdcnti popolo aliquid, quodomiffum vi-
debutut , adjuneerent nunc ilicem fufficicns laus
:
------ mandata
fninis -
7 fiifccpimus. Vos ad omniajufta
« \ y
cllotc devoti ; m me ptovmciuum d patrem K .a-
, . .

t.sefle, quamjud.ccm tqumccram grastu, irat-

«orfcientixeft, Veterum decreta fervarc. Erat
cttur qui ratmtni de probitatum acbunc pe 0 r,-
am;: ccnus hominum fub hac novitatcfollteitum,
:
,

dum rreulam vitx fux aliena comofcetcm vo- m tur.Nam ii prxbuiftts Irfiombus oWequtummmd
modi vero unuTquifquc novit lUl Impendere drfjem ^qucm vobir magnupcie
luntarc pendere :

ftuderc cognofcitis ? t Sole mnia commoda leSU

fixum , quod ab Antiquis plcnirtimc non dubitat
conditurum. Sufficiunt ergo vobis jura , li non
Quid b prxeonum voces f
vcftrx laborantibus militibus non negentur: quia
ipfc prxbct viam excedendi , qui non patitur jufta
^
; ,

, 7
^
ni
defit voluntas eximia.
perfolvi. Prxeeptis etiam noftiis obedicnttain »» foutur
Quid pcriculofas fententias Prxfulum erecHs au-
fn/rit >f- moderatione prxftate. Compellat ratio- J"fl* frf**-
ribus fodinetis ? Proptix vitx imponit modum»
.rquabili
I* imponit nabilicer proprius animus ne vos urgear tertor
qui libi fe judicem intelligir conftiturum. Studere
:

nr i nm , iftt. ol:hm
amurus. Odium fibi excitat , qU» jultis rcfultat
fibi ftjttdi cunrii atftibus bonis,& formidanda ncfdfts.Noli-
amabo. Se
imprrHt.

vitate poriui Servari vobis cupimus eonceOapridcinDomino-

timere poflitis i Si quxtitis lucra ,

quod tameo emcKcrit civile rum beneficii, nulla abominabili ptxfilmpt.one

damnola litigia. Si i

TnnrUftnut eiar.Furoris ecnuscft, ... - • _ ,

° .«-«....-r-- . ,
<fi
rn futuit
0 ftudcrc ptopofiro.Scd quia vobis dcjudicibus,
.

vite
,
nunc adepta fccumate gaudentes.
,
Quem faa

rationabilis metus non fuiteogete, potmd.s voluntariis fponfiom-

blunZu «‘i non verus » tamen oritur
igarc. Nam qui edubitat fub Dei confi-
bus obligare.
dtrtpjptfi (dum nexpert# potedas trahit potiiisad timorem)
i

dentia juda promittere , vult habere liberum,

quanrum ad meuin propofitum pertinet , juvante
Intxptna Dominis regnantibus, omnia vo- quod non cft pollicitus immurarc. Tenere igitur
^ lorumquc v
arbitrii mei idoneum vadem , fpcculum cordis ,
Ci ^ k |S juda omnia moderata prominite. Primilm,
,
•

quod nuxime Judicem dchoneftat , nundinatio imaginem voluntatis j ut quibus non fum facie
timor'!*?
NiWwim a me frrda nefcictur. Non enim e tctba mca,mo - notus, fiam morum qualitate recognitus. In lue VtHM 4
Sperari a vobis me potius parte confpicite qui latent prxfenrcs. jM-'"' "f*
'Jmiicrm mj- re vcftium, fufpcnfa venduntur. ,

*tmi
aliquid fola fpecicrum indigentia faciet , hon ma- Non damnum abfentixmcx:
cft vobis utilius cft

t* 41 '
litiofa venalitas : ubi tamen erit.qux tempus mi-
Judicem mente nolle , quam coipo re»
tigat moderata prxeeptio. Non indicimus, quod Proeonlu-
m Piilcottim moi fait. Sic Ulpianus ait
ematur nec ad taxationem trahimus, qux ncccf-
:
l«m cd.tHam ejus aliquam conti-
ffli commendationem
faria non habentur. Eftotc tantum ad confucta nens mittere debere , 6cc. 1. 4- de offic. Proconf Fo tu.
folliciti , de novitate fccuri quia illud folum no- b Prxeonum tocc». Supra lib. ^.forra. 1 . L ulr. C. dt
:

bis judicavimus cfle commodum , fi vos , juvan- feriis, lorrurt

t Verba mea more vcftidm fufpcofa
reoduntur. Itnp.
te Domino, fervemus iUxfos. Non vos quifquatn
Condantious Nou fu vxoalc JudiA verbum, non ia-
:

militum pro fua volunotc concutiet: non cxaCbot |u4 Icilcnipt| oon jnfjnl . iicinviooibas (eetetaci.nt.
adjeriitiis gravabit incommodis : ixinfoliim 110* > [f, deortic. rctl.protin. C.Theod.quidamvctbum oro

ftras, fcd & Offici i innoxias cuftodtvimus manus, velum nihil temere mutem aie.l. f.C.dcnaufrac.1.6.
: :

fkutitr i»*" bonum cft ludieem non accipere, Co<l. Theod. eod. tit Vid«_infd hoc lib. il.cpilt. jr.
Alioqui inutile
•fiJudittm de multis accipiendi licentiam ptxbuilTc. Nequo Olbeii inoo.ias maom W manus r orx. Se-
non octiprrt, «ea lib. 7. Conm,,. No,d. ‘<**<*‘
enim fic i nobfr egrediuntur ; ut ea.qui paffi fuc-
(i Patrem faciatis quam judicem. Quam , line eous*
cmc » merito teciffc videantur. Imminuta fune ,
eipirntU*?- p n rationis particula, ut magis , vel quidpiain fi mile fup-
erruida pru enim vcftto amore fuffiragia , qux hadtenus om- plcatur. lup. lib^f.cpift. t.B<lib.9. epiit.ij. Farn.
nium detrimentocrcfccbanr. Oftendimusin no- r Sotemuia commoda. Id cft (alitia: I. Commodis,
bis , Deo juvante , continentiam ut eam militi- ; de re |uJi. Viil nivius ia Prxfatione lib. l. & infra bo«
bus line pudocc imperare polluims. Nou enim lib.cpilt. jt. hotntr.

Digitized
 ;

Liber Undecimus. I 7P
'* Vide Apulciumlib. s.Tlorid. ubi riocfcnfuU-in Alti-
c*jlloquctH imer aHa fic fcribK r Uiiiuin perprtin* I>-
EPISTOLA NONA. cerct Itui. Quid m-biteutn ifVis Prucooluluin ticibuft
Quiil cum anni* brevibui , & fcllin.mtibu* tucnfibut *
Judicibus Provinciarum Scnaror Prcfc&ui Put- O ederet hominum dici! O Pixhdmn optiuunuxn ci-
tati periefiU J*rr$.
torio. !

Htrtatur , ut diligant juflitiam ctmqne a

Epistola decima.
,

fubditu (uts obJet~u.it i curent.

Beato Viro Clariftiino , Cancellario Senator Prx*
tedus Prxtotio.
jMtmi C C* cns ab cis contrarium polle eredi , qui praf-
O cedentibus malis fuerant imminuti ( dum Significat Regem concefiiffe D.wo faculta-
f,c*t*r Jt mens humana de quolibet illa,
facile fufpicatur
Um > quat pertulit
tem petendi L ttf.tr j/tm montem ad fanila-
‘
)
propofiri noftri votum edictali tc-
tent recuperandam er jubet , ut ei ne-
norc promi fimus : ne, juvante L)co, quos fccu -
ros efle cupimus, vel de ipfafbHicitudinc grava- ceffaria quaque Jnppeditet.
remus. Non etsira oft parvum tormentum , ad-
Crrriutfrm- Verfum aliqttid formidare venturum: dum femper
fer.mtt%*rt gravius adlimatur etnergere, quod timetur. Aolic
^ noftfis temporibus vel minima credulitas Ixlio-
C Uin rerum Domini clementia de famuli fui
* Davi falutc cogitaret ( cujus vorum cft de

eundorum fofpitatc Lctarilrcincdia I.adarii mon-

chm t.m<-
n ; $< R eo ain vicinus cft , qui malus putaturi
j
cum julltc expetere ; ut cui medela humana nil
tis
* tunc aliquid perfuadetur animo , cdm intra- profuit, vulgati loci beneficium fubveniret; qui
r < o -em vi-
r.-iui efl ,
«jmi verir pedus * apta fufpicio.
Quapropter dicatio Crebra tuifi retonans anhelo pe&orc membra te-
» *t»> pmu- tua per loca cclebcnima proponi faciat deftinata. nuavit dum miniitcria nature, nimia concuftio-
**r* Aptum cft enim ab his jufta cognofei , quos de*- ne debilitata ,
virtutes fuas explicare nequeunt ad
•Ed.affa.
crcv ; nniJ admoneri. Excitetur nunc amor om* falutem. Efcas enim inauxiliuirt humani corpo-
uium circa Dominos felices-; ut , lient nos nullum ris contributas , dum apte non tianfigic ,
reddit
contraria voluimus cogitatione fufpcndcrc ita : inutiles. Nec imereft talibus aut fumere cibum,
fefle devoras debeant pie regnantibus exhi-
illi aut fuftinrre jejunium. In dies finguios fu lallan-
•Uv#r< .
bete. Sponliones autem * noftras vos veras cflici- ti a viva deficit ; fle ,
,
veiut rimofiim
pau- dolium
tis,(i Provinculibustrquabilitcr prxlideris. Dili- latimdcducns, donec cvacuctur,exjaenditur I luic
gite juftitiam , qux vos fle aitubiles faciat , fle glo- fcrocilEme paftioni beneficium montis illius Di-
viofum commodum fua participatione concedat. vina tribuet unt: ubi aeris fajubriras cum pinguis
aduum vcftrorum re- arvi facunditate confcnticns, herbas producit dul-
Scitote officia vobis quali
fles allifterc. Et ideo quam magnum cft in tanto- ciftima qualitate conditas quarum paftu vacca- ;

rum confpc&u facere , quod omnium pollinr ora rum turba faginara, lac tanta falubritate' conficit$
prxdicarc ?Judicium , quali juridicium , cognof- ut quibus \fcdicorum tot confilia nefeiunr pro-
PrMfbtiUt citcvociratum. Prxfulcm agac non decet , quod defle , folus videatur potus Hic prxftare t reddens
"F* »
a ^ tcr accu ^rt ‘ QuU timear reus cum viderit cri- ntiftino ordini refoturam pafttonibus vim narur.c.
d~ „ *<"
racn * n ^ c ‘bus conftitutum ? Sola malis
,

illa tor- Replet membra vacuata , vires cftcetas inftaurat

menta funt , publica vota moribus fuis fcnti.mt tomento quodam reparabili xgris ita fubvenit,
^ li fle

Z><cin«n p»-
contraria. Dici enim non poteft difciplina, quemadmodum fomnus labore fatigatis. Hrc ira-
ttfi difeipi--
quando ipfa fuerit corrigenda. Studete ago no- que armenta ih tam abundanti pabulo cxliauib
bifeum , ut boni mores Provincialibus dcnturrfcd videre , miraculum cft ; ut hutftor ille ladcus nort
ipj* frnit nudiras auferatur. De remediis potius , quamde prxftcc origini fux, qui corpora mortalium pro-
Ixlionc tradetur. Grave malumrft quicquam ad batur Ixfa reficere J miroque modo herbis anima-
,
largienda juris beneficia ficti mixtutn Ixfioni-
, fle
lia non proficiunt , unde hominum membra pin-

fcus inveniri. Sic agite , ut cuin juftiria probata gucfcunt. Exiles per dumeta dOcurrupt mon-
quxritur ,4annus vcftcr brevis clTc videatur. Ho- tium , tenues videntur, fle inftar ejus , cui meden-
nores notius vobis offerantur. Neceftitarem quip- tur , fulti nent pallionis. Lac autem eam pingue.
pe amnicus amittitis. It Provincialium vobis vo- it hxrcatdtgiris, cdm exprimatur in vafis. Qua de

ta fodetis.Nullos vcftrorum aduumiacimus erte e annonas deputatas, fubvcnrioncmquc ncccfla-

cuftodcs; nec fub privato arbitrio ingenium judi- riam prxbctc venienti ; ut in fupradidto loco fa -
cis inclinamus : fcd omnia lic gerite , ne fiat ne- hibritcr paftuseodem alimento reparetur ejus ju-
ccflariuin
,
quod nunc credimus cftc turpifttmum. ventus , quo nUtrirur infantia. Confurgite animi
lnftar noftrx geritis digniratis fi vos confcicntix tali pallionc laborantium. Jam non anuro antido-
,

puritate tradetis. Obviare malis , fovete nihilo- to horrebitis dulciiltimin vitam. Voluptuofe bi- ptiuititi
minus innocentes. Si quis tamen cft , qtti aufu bite ,
qux faluberrima fcnciatis. Felicitatis genus e rniw *fl

temerario comta rcftros fafees erigarUr, nec pofti-

tis exercere quod juftum cft : aut petitorem proti-
r^Ed.Ac.j»- nus cum veftra relatione tranfmittite
r'
autUivi- :
cft, inde curari,
expleri.
1
unde libens animo arger poflic

X I.
1
t,bms
>****
c * Tdri

**rr p*f,t
txpterh
^
ribus deferitut veniendi , negotium deftinata re-
latione declareturquando 6c evectiones publicas
: EdicLum de pretiis cuftodiendis Ravenna*.
accepiftis nobisgratumfit audire de talibus.
, fle

Atque ideo vobis totius exaifationis caufa fum-

mota cft quando aut Dedar. a fe Jpeciebus pretia pdffe flat uti
:
per dignitatem veftcam po- ,

teftis reda geractaut certe nobis qux funt ncccf* tdicfi violatoribus pecuniaria , corp»\
faria nuntiate. reazr poena*

i ij

41

DiqiliMn y.Cod
w
 0 *

178 Caffiodori Variarum

Apocha fecuritas dicitor. Petronius inS.njrrico : Redde cp&oritatcm haberefermo, qui non juva- *•"
poteft
mihi spodi tim defun&oriam id eft rciniih^iwm fenili*
, tufrxcmplo dum iniquum iit bona praecipere, &
:

-aetati*. Sidonius contra tributa fccuiitit.bus , &c.

talia noji fecifle. Ordinatio igitur noftra utili ra-
n
Bnff. non
b Cooftieuti» temporibus. Omnes illationes nfco
tem publicam tantummodo rcfpicier ,
fuita VT iiif

'tribus pcnfiooibus folvebantur, nempe quarto quoque privata Se mus, qua: pro nobis vota ludcritis,qua p
i
».

jjicufc , C.dcapoch. lib. 10. tit.it. htrnrr. hiiftis anxietate fufpcnfi. Deforme nobi s cft taiia
t Venalis dilatio. Venale* moras , intra hoc lib.cp.it. facere , ur miniis pollitis in vcftta cxultatione gau-
jj.fcl. JJ. fi bene , D. deufuris. ftrm.
dere. Patebunt , Deo propitio > «uves nollix aJ
fufcipicndadcfidcriafupplicaniiutn : au&orcau-

VIII. fx fuis nos ocuHs fub libertate vifurus cft non re* :

dempta, fcd propria lingnaloqttetur. Vobis enim

lEuichan per Provincias Senator Prxfcotus Prx- nec fervitus imperabit ; nec a nobis nobilitas ve-
neranda fatigabitur. Prxroria denique noftra
nullusrurpis alius intravit: nemo a nobis, quam
2-lult.i , & prucltr.x probet monita ; & pro -
venerat, minus locupletior rediit. Nefeivit do-
v mittit fe 'Judicem integerrimum mefticum penetrale k rabfcUiis dilcrcpate. Judi-
futurum. cem meobfervans inveniet quocumque rcfpc-
xcric. Vcrecundix memores, juvante Det»', lic
agere nos opunuis , quemadmodum
age. a rerum Do-
Rifeorama mos fuit nova jura decernere ;nt
? fucccdcnti popolo aliquid, quod omiflum vi-
'dcb.itut adjungerent : nunc autem fullicicns laus
.
tnn ts mandata fufccpimus. Vos ad omnia iufta
dtotc devoti ; ut me ptovtuctatutn d patrem fa ta-
. .

,
tisefle quam Jud.ecm : qma iterum gravms tral-
confcirmiieft, Veterum decreta fcrvarc. Etat ,
citur , quimimmi de probitatum aitionc penlj-
amc aenus hominum fubhac novitate follicitum,
'dum regulam viti fui in aliena cognofccrcnt vo- tut.Nam ii pnbuiftis liiiombus obfcqumintquid
illi impendere debens , que, n vobis magnopere
Juntate pendere modbveti, unuTquifque novit
:

fixum, quod ab Antiquis plcnillime non dubitat (fudere cognofcttis i e Solemma commoda fedes

conliitutum. Sufteiunt ergo vobis jura , Ii non

vcftn laborantibus militibus non negcnturtqma
delit voluntas eximia. Quid b pneonum voces?
ipfcpnbet viam excedendi , qui tun, patitur jiift»
periolvi. Pticcpns cttam nolint obcd.entiam
.erictilofas fententias Prifulum creetis au-
Trtfri* >»-
vit* bnMnit modtnn, iquabili moderatione ptlftatc. Compellat ratio-
» inpnu rifm! fbftinetT? Proprii
..... 1 ...
.nimhc •: ni* vnt «tmear
/f
Jr‘
n. nabiltter «rnnnt.r
proptius ammOs ne vos urgea terror
. r- . . I .

hi^hjii tjui qui libi fe jud icent intelligit conliitutum. Studete

,r,M.
,

eunaiaftibus bonis, formidanda ncfaWs,Noli- & armatus. Odium fibt exettat ,

qui -----
)ultis rcfultat
fili f' jmii. «c.»«r
, ((j 40
ftm tcinardcfcercad prafumptionts illicitas : amate impetus. Quem jam coegero non ,
amabo. Stc „
,
rfw.utt
njlinumm.
vivere quieti : tranfigitefemper innoxii. Quid Ii- «*im eunda ,
qux agenda funt volumus cxpli- , imt ,

«ri ut vos nullo compulforc facwnus immmui.

tibus honcfta confondiris ? Cor fccitis, qu* mox ;

timere pofliris ? Si quxritis lucra , vitate potius Servari vobis cupimus conccffa pridem Dom ino-
ri amnoia litigia. Si quod tamen cmeifciit civile tum beneficia, nulla abominabili prxfumptionc

<crtamcn, legibus patriis cftotc contenti. Nullus dilhada. Honorem noftrum fola vos opramus
ad fcditiufa confurgat : nullus ad violenta confu-
gratulatione fentire j & Regnantibus bona pete-
THT«TH$tntu giar. Furoris genus cft, infxculopacatotuibulen- re *
qui vcftradefidcria 4 nififuntprxftitiflt-. Vi-
6J.*I H
gaudentes. Quem fas
,fi
f0 ftudcrc propofiro.Scd quia vobis dejudicibus, vite nunc adepta fccuritate
f“***lT. non luit fponliom-
potuiftis voluntariis foonliom-
fuit cogere, potuillis
bultmn ftm- «Ii non verus ., tamen oritur rationabilis metus
er fi

( dum nexperta poteftas trahit potilis ad timorem)

bus obligate. Nam qui dubitat fub Dei confi-
dtrtprJfcft- i

dentia jufta promittere vult habere liberum,

*•: quantum ad meum propofitum pertinet, juvante ,

quod non cft pollicitus immutare. Tenere igitur

intxotrt*
Deo, rerumque Dominis regnantibus, omnia vo-
bis i ufta » omnb moslcrata promittite. Primdm,
‘-** *" :
arbitrii
J
mei idoneum
: - ”* J
vadem ,
fpcculum cordis, v
: —
4
‘
quod maxime Judicem dehoncftat , nundinatio imaginem voluntatis ; ut quibus non fumfade
notus, fiam morum qualitate recognitus, lnlrac Vulto j*
Nnmdmitu a me fceda ncfcictur. Non enim e verba mca,mo-
J*di reveftium, fufpcnfa venduntur. Sperari a vobis me potius parte confpicite ,
qua latent prxfcntcs. «f-
'*
xi mi dtbtnt
aliquid folafpccicrum indigentia faciet , non ma- Non damnum abfcntixmcx:
cft vobis utilius cft
ft4l.
iitiofa venalitas : ubi tamen crit.qux tempus mi- Judicem inente nofle , quam corpore»
tigat moderata prxeeptio. Non indicimus, quod
«natur nec ad raxationemtraltimus, qui neccf-
:
Un cd , )am com'm««la.i.oeni comi-
, JI: „ fui
laria non habentur. Eltotc tantum ad conlucta nC o* miucrc debere, &e. 1.4. de offic.Procoof r»m.
folliciti , de novitate fecuri : quia illud folutn no- 6 Pteconum toce*. Supra lib. d.forra. ;. I. ulr. C. de
bis judicavimus cfle commodum, fi vos, juran- feriii. Fom/r.

te Domino, fervemus illlfos. Non vos quifquam

• v bi " »"
.
1
Conikintinu* : Non Iit vxnalcjudim verbum, eoo ia-
militumprofua voluntate concutiet: nonicxadtor liu fClkmptl>nooin fjrac Ucitationibuifccrctavinni.
adjeiritiis gravabit incommodis non folum no- :
f dc fli c< rc a.provin. C.Tbeod. quidam verbum pro
,

ftras.fcd & Officii innoxias cuftodivimus manus, velum niliii cernere mutem am. j.C.de «aufrae.l.<.
: : 1 .

tkntiU btnS Alioqui inutile bonum cft Judicem non accipere, Cod. TheoJ. cod. tit. Vidd infra hoc lib. ii.cpift. ju
•fi
'fUir.m
Judutm & raul[is accipicndi li cc ntiam prxbuifTe. Nequo Officii innoxia* manus , manus purx. ^
Se-
**"••
nen dcnptrt, otca lib.7. Controv. Novet. «.
cnim nobis
4 „VL -|, r
g|||||| fic
||fc m„„ ; ut ca,qux
cgrcdiuntttf _ patii fue-
,

f mu!J U « ^trem faciat» , quam judicem. Quam , fine eo**

'
.‘c
rim"1 aliis meritb Scfffc vi^mrTbnminura funt ut magis, vel quidpiam (imile fup-
eifiiendt /»-
. l*a_ pacationis panicula,
.
f
fr. entm vcftro amore fidfragu
qui lu«cnus om- .
I r
,
|atw_ |u . lib ,,. cpi |l. , cp ;il. „. r.™.
**r». nium detrimento crcfccbant. Oncndiimis in no- f Solcmnia commoda. Idcftfalaiia: 1. Commodis,

bis , Deo juvante , continentiam ut eam militi- ; de re |udi. Viriruvius ia Prxfarioue lib. infra boo u&
bus Une pudore imperare poffimu*. Non enim Ub.cpift.jj. Umimt.

Dig iby^
 • : ;

Liber Undecimus. *79

•»Vide Apulcnnn lib. t.Tlorid. ubi PracOftfvlcm Afri-
ca: alloipicot ititer alis fic (ctibhr Urinam pirprtuo Ii.
EPISTOLA NONA» ceret Hui. Quid itobit cuin ifti* Piucoufulum vieibact
Quid cum sitim brevibus , 6» irAiiuutibut nictifibuc V
Judicibus Provinciarum Senator Prxfrtdus Pix- O edere» hominum «Hes : 0 Prxbdur.t opt imorum ci-
torio. «** pcricala j»nt.
!

U artatur ut diligant ju/I/tiam etmqne a

fePISTOLA DECIMA.
, ,

fubditts fu/s objervari iurent.

Beato Viro Clariflimo , Cancellario Senator Prx-
lectus Prxtotio.

JHtn I hums-
Ciens ab c is contrarium pude credi , qui pro-
S cedentibus malis fuerant imminuti ( dum Significat Regem concefliffe Davo fMulta -
ficmUtr Jt mens humana facile fufpicatur de quolibet illa,
t em petendi Latiarium montem di (artita-
cmohirl iV*, qux pci tulit ) propofiti noftri votum edictali te-
frrtto.il. tem recuperandam \ er jubet , ut ei ne-
nore promi fimus: ne, juvante Deo, quos Ictu-
ros efle cupimus, vel de ip&follicinidine grava- <efflari a quaque juppedit et.
remus. Non enim cft parvum ronnentum , ad-
Cr/rrimtfrm- verfum aliquid formidare venturum: dum femper
fcr>mrrjiirt gravius celtii natur emergere quod timetur. Aofit
,
C Um
rerum Domini clementia de famuli fui
*Davi falute cogitaret (cujus votum cfl de •AlirJWtftf»
a noftris temporibus vel minima credulitas Ixlio- eundorum fofpiratc lxuri)remedia Ladarii mon-
i\md hmt-
nis. Reo jam vicinus cft qui malus putatur tis cum julfit expetere i ut cui medela humana nii
,
t»r.
Rt» jamvb
quia tunc aliquid perfuadeturanimo, cdm intra- profuit , vulgati loci beneficium fubvenirct qui
;

rinmti/ly <jiu verit pedtus

* apta fufpicio. Quapropter dicatio Crebra culll retonans anhelo pedore membra rc-
vutmi fu u- tua per loca celeberrima proponi faciat dedi nata. nuavir : dum miniiteri* naturx , nitniaconcuflin-
htr. Aptum cd enim ab his jolTa cognofci , quos dc ne debilitata , vir cures fius explicare nequeunt ad
fc

"Ed. 4 a*. crevimus admoneri.

Excitetur nunc amor om- fiiluTcm. Filas enim in auxilium humani corpo-
nium circa Dominos felices ; ut , (icuc nos nullum ris contributas , dum apte non tran figit , reddit
contraria voluimus cogitatione fufpcndcrc : ita inutiles. Nccintcrcd talibus aut fumere cibum,
fc fic illi devotos debeant pie rcgnanribus exhi- aut fulti nere jejunium. In dies fingulos fubdan-
*
'tlvfiro, bere. Sponlioncs autem noftras vos veras cflici- ria viva deficit ; fic, vclut rimofiim dolium, pau-
tis li Provincialibus xquahilirer prxlidcris. Dili-
,
latiin defluens, donec evacuctur,cxpcnditur Huic

gite judiciam * qux vos fic amabiles faciat , glo- &

fetocillimx pallioni beneficium montis illius Di-
tiofum commodum fua participatione concedat. vina innuerunt : ubi acris ialubriras cum pinguis
Scitote officia vobis quali actuum vedrorum re- arvi fcrcunditarc confcntiens, herbas produci: dul-
fles allidere. Et ideo quamtnagnumcdm tanto- ciflima qualitate conditas ) quarum paftu vacca-
rum confpc&u facere , quod omnium podint ora rum turba faginara, lac tantafalubrirate conficite
prxdicarc ?Ju ditium , quali juridicium , cognof- ut quibus Medicorum tot conlilia nefeiunr pro-
citcvociratum. Prxfulem agere non decet , quod defle ,
folus videatur potus Hic prxftare t reddens
mgnr wo» alter accufct. Quid timear reus , cilrn viderit cri- priltino ordini refoluram paflionibus vim naturx.
d««r, f"oJ
men in fafc ibus conditurum? Sola malis illa tor- Replet membra vacuata , vires cfidccas inflaurat
menta fune , Ii publica vota moribus luis lenti ane fic fomento quodam reparabili xgris ita fubvcnir,

Diri u#u P*- die contraria. Dici enim non porert difciplina, quemadmodum fomnus labore fatigaris. Hxc ira-
trfi difeifli quando ipfa fuerit corrigenda. Studere ergo no- que armenta irt tam abundanti pabulo exhauda

U4 , <JM- bifcuni , ut boni mores Provincialibus dentunfed videre , miraculum cfl J uc humor ille ladcus noti
nudiras auferatur. De remediis potius, quamde prxdcr origini fux , qui corpora mortalium pro-
**rrt£tndM»
Ixlione tradetur. Grave maluratd quicquam ad batur hda reficere ; miroque modo herbis anima-
,
largienda juris beneficia ficti , fic mixtum Urfioni- lianon proficiunr , unde hominum membra pin-
fcus inveniri. Sic agite , uc cum judicia probata guefcnm. Exiles per dumeta diTcurrupc mon-
quaeritur, 4annusvdler brevis efle videatur. Ho- tium , tenues videntur, fic indar ejus , cui meden-
nores potius vobis offerantur. Ncccllitarcm quip- tur, fuftinent pallionis. Lac autem tam pingue^
pe ambitus amittitis, fi Provincialium vobis vo- ut hxrcat digitis, cum exprimatur In vafis. Qua de
Nullos vedrorum a&uuiu facimus efle
ta focictis. re annonas deputatas, fubvcnrioncmquc ncccfla-
cudodcs; nec fubprivaro arbitrio ingeniutnjudi- riam prxbecc venienti ; ut in fupradi&o loco fi -
cis inclinamus : fcd omnia fic gerite , ne fiat' nc- lubriter pallus,eodcm alimento reparetur ejus ju-
ceflat iutn
,
quod nunc credimus efle turpillimum. ventus , quo nUtritur infantia. Conflirgite animi
Indar nodrz geritis dignitatis , fi vos confcicntix tali pallione lalsoranrium. Jam non amaro antido-

puritate traderis. Obviare malis , fovete nihilo- to horrcbitisdulciiliiaim vitam. Voluptuolc bi- l,tiehkt%
minus innocentes. Si quis tamen elt , qui aufu bite , qux faluberrima fentiatis. Felicitatis genus gmm/ tft imdk
cd, inde curari, unde libens animo xger poflit c * * n >*"ir
temerario contra vedros fafces crigatUr, nec pofli- r

tis exercere quod judum cd : aut peritorem proti- expleri.

•VA.Kc.j*-
nus cum vedra relatione rranfmittitc : aut * fi vi- X I. 1
txfltrr.
ribus deferitur veniendi, negotium dedinara re-
latione declaretur quando fic evediones publicas
: Ediidum de pretiis cudodiendis Ravenar.
accepidis , fic nobis gratum fir audire de talibus.
Atque ideo vobis totius cxcufuuonis caufa fum-
uiota cd quando aur per dignitatem vedram po- Veclar.it fe jpeciebui pretia fiviffe , fl./t ut A
:

tedis reda gcrctcj aut certe nobis qux funt ncccf* idicti violatoribus pecuniaria , corpo*
farta nuntiare» reave poena »

Digitfce I
w*oo
 i78 Caffiodori Variarum
Apocha fccoritasdicltur. Petronius in Serjfrico : Rc IJc poteft ro&oritatcm habere fermo, qui non jura- *•* P*fp
milii apoiisim defunftoriam cui illic nem lenitis
, id cft t
tu*exempto : dum iniquum iit bona prxeipere, & f****
«tatis. Sidonias contra tributa fccuritotibui , &c.
talianon feci (Te. Ordinatio igitur noftra utilita-
Brof #
b Conftitutis temporibus. Omnes illationes Eleo tem publicam tantummodo rcfpicict , non fitita 3 " m7v*m»
st ibus pcnfiooibus folvebantur, nempe quarto quoque privata Scimus, qux pro nobis vota fudcriri$,qua po.
Jncnfc , C.dcapoch. lib. lo.tic.ia. Porner. fuiltis anxietate fnfpcnfi. Deforme nobis cft talia
r Venalis dilatio. Venales moras infra hoc lib. cp 0.
,
facere, ur minus pollidsin vclfraexulrationc gau-
JS. fcl. tj. fibeue , D. deufuris. Pont.
dere. Parebunt Deo propitio , aures nolhx ad
,

ftifcipicndadefidcriafupplicantinm andorcau- :
VIII.
(x fuis nos ocuKs fub libertate vifurus cft non re* :

dempta, fcd propria lingtuloqnctur. Vobis enim

J-dichirapcrProvuicias Senator Prxfcctus Pis-
nec fervitus imperabit ; neci nobis nobilirasvc-
torio.
neranda fatigabitur. Prxrona denique noftra
nullus turpis adhis intravit ; netno a nobis , quam
JMulta , dr prucl.ir.i prxbet monita ; & pro- venerat, mimis locupletior rediir. Nefeivit do-
mittit Je 'Judicem integerrimum mcfticum penetrale i rhbfcUiis dilcrcpate. Judi-
futurum. cem me obfervans inveniet , quocumque reipe-
Verecundix memores, juvante Deo , fic xcrit.

Rifconim a mos fuit nova jura decfmtre ; tu agere nos optamus , quemadmodum i rerum Do-
P fucccdcnri popolo aliquid, quod omifTum vi- rninis mandata fiifccpimtu. Vos ad omniajiiftx
debatur , adjungerent nunc auccm fufficicns laus cftotc devoti ; ut me provinciarum «/ parrein fa ia-
:

confcicncix cft , Veterum decreta fcrvarc. Erat tisciTe, quam Judicem quia iterum graviu$'Iraf- :

ante genus hominum fubhac novitate follicitum, citur , qui inifiitn£ de probiratutn atfaonc penfa-
dum regulam vicx fux in aliena coet\ofcerent vo- tuc.Nam fi prxbuiftis Lrfionibus obfcquium;quid
luntate pendere modo vero unufquifquc novit illi impendere debetis , quem vobis magnopere
:

fixum , quod ab Antiquis plcnillimc non dubitac ftudere cognofcitis } e Solemnia commoda u dis
conditurum. Sufficiunt ergo vobii jura , fi non vcftrx laborantibus militibus non negentur: quia 'jf'
defit voluntas eximia. Quia b pixconum voces P ipfcjnxbct viam excedendi qui non patitur jufta jtnii
,
Quid pcriculofasfenrcntias Prxfulum eredis au- perfolvi. Prxeeptis etiam nofttis obcdicnthtn femur
ftof rie »?-
ribus fbdincris ? Proprix virx imponit modum» xquabili moderatione prxftatc. Compellat «t io- j*fl* ptrfoi.
I/ imponit
vr
modum qui qui libi fe judicem inrclligit conftiturum. Studere nabiliter proprius animus: ne vos urgear renor
’

fiti f* /*»- eundi adibus bonis, &: formidanda nefiatis. Noli- aimarus. Odium fibi excitat , qtii jultis rcfultat oi:* m ,

w» iuifBigit te inardefeere ad prxfumptioncs illicitas amate imperiis. Quem jam coegero, non amabo. Sic
:

nutum.
vivere quieti : tranfigitefemper innoxii. Quid li- rnim eunda , qux agenda funt , volumus exph-
tibus honcfta confunditis ? C«r facitis, qux mox cari ; ut vos nullo compulfore faciamus imminui.
timere pofiitis ? Si quxritis lucra , vitate potius Servari vobis cupimus concefiapridan Domino-
<1 ani nola litigia. Si quod tamen emerferit civile rum beneficia, nulla abominabili prxfumptione
'certamen, legibus patriis cftotc contenti. Nullus diftracfa. Honorem noftrum fola vos opramus
ad (cditiufa confingat nullus ad violenta confu- gratulatione fentire;& Regnantibus bona pete-
:

TnrorU gtnui giat.

Furoris genus cft, in fxculopacaro turbulen- re , qui vcftradefidcria*niu funt prxftiriftc. Vi- yi
&
*fl i" fmtnU
to (fudere propofiro.Scd quia vobis dcjudicibus, vite nunc adepta fcairitatc gaudentes. Quem faa
faceto tur-
bulenn flu- etfinon verus , tamen oritur rationabilis metus non fuiccogetc, potuiftis voluntariis fponfioui-
denprufofi. (dumi nexperta poteftas trahir potitis ad timorem) bus obligare. Nam qui dubitat fub Dei confi-
>«. quanrUm ad mcuin propofitum pertinet juvante dentia jufta promittere , vult habere liberum,
,
Inexperta
Deo , rerumque Dominis regnantibus, omnia vo- quod non cft pollicitus iinmurare. Tenere igitur
foie/Ut ere-
bis jufta, omnia moderata promittite. Priimlm, arbitrii mei idoneum vadem fpcculum cordis,
hu pottus 4 d ,

timorem. quod maxime Judicem dchoncftar nundinatio imaginem voluntatis ; ut quibus non fum facie
,

Ktmlmiii» a me fceda nefeietur. Non enim e verba mca,«no- notus fiam morum qualitate recognitus. In hac , Vulitu 4
Judicem ma- rcvefiium,fufpcnfavendunrur. Sperari a vobis me potius parte confpici te qua latent prxfcnrcs. ,
Judkem mf-
*>ml dehtue-
aliquid fola fpecieruin indigentia faciet ,
non ma- Non cft vobis damnum abfentix mcx utilius cft :
torpore.
lit io fa venalitas : ubi tamen cric,qu.t tempus mi- Judicem inente nofic ,
quam corpore»
tigat moderata prxeeptio. Non indicimus, quod
a Piilcoffam mos iuir. Sic Ulpianus ait Procoafu-
ematur nec ad taxationem ttahimus, qux ncccf-
:

Icm cdiCfum ejus aliquam fui commendationem conti-

faria non habentur. Eftote rantutn ad confucta
nens mittere debere ,fltc. 1. 4. de offic. Proconf f»rn.
folliciti , de novitate fccuri : quia illud folmn no- b Pr axonum vocet. Supra lib. 6 » torm. ». L ult. C. it

bis judicavimus cfle commodum , fi vos , juran- feriis, fomer,

teDomino, fervemus illxfos. Non vos quifquam * Verba mea more vcftiam fufpcnfi tcoduntur. Imp.
Coallantinus : Non fit sxnalc Judicfi verbum, oon in-
militum pro fua voluntate concutiet: non cxaftor
elliu redempti, non infame licitationibus fccrctarinm,
adjedeitiis gravabit incommodis : non folum oo- f 1 de olfic. recb. profio. C.Tbcod. quidam verbum pro
fcd
ftr.is, &
Officii innoxias culi odivimus manus. velum nihil temere mutem arg. I. ;.C. de uaufrag.l.C.
: :

fkutile lonS Alioqui inutile bonum cft judicem non accipere, Co<l. Theod. cod. tit Vida infra hoc lib. n.cpift. jt_
•fl Judicem
mn accipere.
& multis accipiendi licentiam prxbuifTc. Neque Ofiicii innoxias manus vf/ , manus purx. Se-
enim fic a nobis egrediuntv ; ut ca.qux patii fue- neca lib. 7. Conttov. Novcl. 8. <* hqai' tom.
rint , aliis merito fcciite videantur. Imminuta fune d Patrem faciatis
,
quam
judicem. Quain , fine com-
parationis particula, ut magis , vel quidpiain fimile fup-
enim vcfho amote fuffiagia , qux In&cnus om-
plcatur. lup. lib.f.cpift. 1 . Si lib. 9. cpilt.it. Peru.
nium detrimento crcfccbant. Offendimus in no- Solemnia commoda. Id Commodis,
e cft falatia : I.
bis ,
Deo juvante , continentiam j ut eam militi- de re |udi. Viclrovlus iu Prxfacionc lib. 1. tt infra bo«
bus fine pudore imperare pofiimua. Non cniin lib.epilt.3t. forner.

Dlgitized t
 ;

Liber Undecimus. i?p

'* Vide Apulcium lib. l.FloVid. ubi ProeenTulcoi Atti,
coralloqucnc imer alia lic tcnbh VJiiium perprtun li-
EPISTOtA NONA» :

ccrct Itui. Quid nobis cuui illis Procnnfulutn sicibusl

Quid cum annis brevibus fcftiiuutibut meniibiH k
,

Judicibus Provinciarum Senator Prxfe&us Pne- O ederes hominum dies! O Prxlidur.i opiiinoium ci-
torio. tata peris ola ! J»rrt.

fi artatur , ut diligant ju/litiam , eamque a

Epistola decima.
fubditis fuis ohJeru.tr/ curent.
Beato Viro Clariftimo , Cancellario Senator Prx»
(edus Prxtocio.
jrjjjj fn irr C Ciens ab eiscontrarium
Capientibus malis fuerant
polle credi
imminuti ( dum
,
quiprat-
mdfdtiliffj Significat Regem concejiiffe Davo fiiculta-
fudtnr jt mens humana facile fufpicatur de quolibet illa»
<{noiilei tlfd,
t em petendi Latiarium montem ad funita-
<j Uat pci tulit propoliti noftri votura cdi&ali tc-
)
norC promifimus : ne, jugante Deo, quos fccu-
tem recuperandam \ jubet , ut ei ne- &
ros cflc cupimus, vel de ipfrfotlicirudinc geava- ceffaria quaque Juppedit et. *

remus. Non enim oft parvum tormentum, ad-

GriWw/rw- Vcrfumaliquid formidare venturum: dum femper
frr.mti%trr gravius xftimansr emergere quod timetur. Abiit
«limatur»
,
Uin rerum Domini clementia de famuli fui
* Davi falute cogitaret cujus vorutn
(

J noftris temporibus vel minima credulitas lxlio- eundorum fofpitarc Icurijremcdia Ladarii mon-
cft deC «.

n j J< Kco jain viciniis cft , qui malus putaturi tis eum juilit expetere ; ut cui medela humana nil
,0
Rtojdmvi- 9 U “
tun< sMiquid perfuadetur animo , cdm intra- profuit , vulgati loti beneficium fubveniret qui
;

einu< tj9 , qiu verir pe&us

* apra fufpicio. Quapropter dicatio Crebra cudi retonans anhelo pedore membra te-
put»i pBirf- tua per loca celcbcrtima proponi faciat deftinata. nuavit dum miniilcria naturae, nimia concufii.i- ;

*" r- Aptum cft enim ab Iris iufla cognofei , quos de- ne debilitata , virtures fuas explicare nequeunt ad
•Ed. *3*. crc vinms admoneri.
Excitetur nunc amor om- falutem. F.fcas enim in auxilium humani corpo-
nium circa Dominos felices^ ut , ficuc nos nullum ris contributas , dum apte non tranfigit , reddit
contraria voluimus cogitatione fufpenderc ita inutiles. Nec intereft talibus aut fumere cibum,
:

' fc& illi devotos debeant pie regnantibus exhi- autfuftincre jejuhium. In dies fingulos fubftan-
bcre. Sponlioncs autem * noftras vos veras chiri- tia viva deficit ; fle , vclut timofum dolium, pau-
tis, fi Provincialibus aequabiliter prxlideris. Dili- latim defluens, donec evacuctur.expcnditur Huic
gite juftitiam, qux vos &
amabiles faciat , fle glo- fetocilfour pallioni beneficium montis illius Di-
Tiofum commodam fua participatione concedat. vina tribuerunt: ubi aeris falubriras tum pinguis
Scitote officia vobis quali a&utun vcftrorum re- arviftreunditate confcntiensjicrbas producit dul-
fles aflifterc. Et ideo quam magnum cft in tanto- ciflima qualitate conditas ) quarum paftu vacca-
rum confpcftu tacere, quod oinnium pollint ora rum turba figi nara, lac tanta falubritate conficir$
prxdicarc Pjudicium , quali juridicium , cognof- ut quibus Medicorum tot confilia nefeiunt pro-
trkfutru cite vocitatum. Praflulcm agere non decet quod defle , folus videatur potus fllc prxftare : reddens
,
a tcr accu^ct*
* timear reus , cum viderit cri- priftino ordini refolutam pafltonibus vim narurx.
-

inen in fafeibus conftiturum ? Sola malis ilia tor- Replet membra vacuata , vires effocas inftaurat
menta funt. Ii publica vota moribus fuis fentiant & fomento quodam reparabili zgris ita fubvenit,

Dionan }•- contrarii. Dici ciffin non poreft difciplina, quemadmodum fomnus labore fatigatis. Hxc ira-
ttfi difeift*-
quando ipfa fuerit corrigenda. Studere ergo no- que armenta irt tam abundanti pabulo exhauita
«4 , bifeum , ut boni mores 1’rovincialibus dentur: fed videre , miraculum cft ; ut hutnotme ladeus nort
iffdfuMt , iu diras auferatur. De remediis potius, quam de txftct origini fux, qui corpora mortalium pro-
*" rT* f
lxfione tradtccur. Grave malurutft quicquam ad aturlxfii reficere J miroque modo herbis anima-
,
largieuda juris beneficia fieri ,
fle mixtum talioni- lia non proficiunt , unde hominum membra pin-

bus inveniri. Sic agite , ut cum juftitia probata gucfcunr. Exiles per dumeta difcmrupt mon-
quatitur ,4 annus vcfter brevis cflc videatur. Ho- tium , tenues videntur, fle inftar ejus , cui meden-
nores potius vobis offerantur. Neceftitarem quip- tur, fuftincnr pallionis. Lac autem eam pingu^'
pe ambitus amittitis, fi Provincialium vobis vo- ut hxrcat digitis,cum exprimatur in vafis. Qua de
ta foetetis. Nullos veftrorum a&uunyfecimus cftc re annonas deputatas, fubvcnrioncmquc ncccfla-
cuftodcs; nec fub privato arbitrio ingenium Judi- riam prxbcce venienti ; ut in fupradiclo loco fa -
cis inclinamus : fed ofpnia lic gerite , ne fiat’ nc- kibriter paftus,eodem alimento reparetur ejus ju- .

ccflar ium ,
quod nunc credimus efle curpilfiimim. ventus , quo nUrrirur infantia. Confurgice animi
Inftar noftrx geritis dignitatis , fi vos confcicntix tali pallionc laborantium. Jam noli amaro antido-
puritate tradetis. Obviare malis , fovete nihilo- to horrebitis dulciflumm vitam. Voluptuofc bi - ttlirititii
minus innocentes. Si quis camcneft » qui aulfc bite
,
qux falubcrrinaa fentiacis. Felicitatis genus f rn,u 'fl

temerario contra veftros fafces criganlr, nec pofli- cft, inde curari, unde libens animo xger poflit cnrdri >*** e

tis exercere quod juftum cft : auc peritorem proti- expleti.

v
w /,w •nl m*
nus cuni vcftra relatione rranfmitiite : aut * fi vi-
rtimi X I. 'tJtflnh
ribus deferitur veniendi , negotium deftinata re-
latione declaretur quando fle cvc&ioncs publicas
: Edi dum de pretiis cuftodiendis Ravenna*.
accepiftis , Se nobis gratumfir audire de talibus.
Atque ideo vobis totius c-xufationiscaufafum-
mota cft quando aut per dignitatem vcftram po- Declarat fe Jpeciebus pretia fixiffe , ftjtutk
:

teftis reda gerere; aut certe nobis qux funt ncccf* idiefi violatoribus pecuniaria , corpo*
faria nuntiare» rc.hr ptrn.h
 :

Liber Undecimus. t8i

tis vefter hon rribuat Principarus? Sed ut omnia tur : auSdo amoena omnia delicata fum ad labores; Attini
Reverenda: vcftrx eongmere videantur, per illum 3cfacile onusaftli&ionis fcntiunt,qui
uti fuavibus iU4 irltetiA
virum venerabilem*. Legatum piiflimi Regis no- deliciis confueverunt. Fnuntur ergo
munere Re- fumttd fcw-,
ftri ad veftram clementiam deftinarum, preces no- gali perpetuo ; urlicur gauder^ nativiscpuli»;
jM
r- ftras credimus porrigendas ; ur ram * multi de- cos cxulrare faciat mamhcentia Principalis.
beant cfhcci c , qua: vel finguli poterunt apud pios
animos obtinere. - Addua fluvius. Fluvius ell in Infobribus
qui per
,
mcdin.i» Luium lacum teirur, ita m aqua: non
coui-
mllceintur. Hinc Claudianus,
EPISTOLA DECIMA QUARTA. Addua quo (cillas (pn molior incirit iind u.
pileet nutrit, «c potUfimilm Tinutos. vide Plin.
Caudiofo Cancellario Provincix Ligaris Sena- l»b. i. cap. 10). Srtjf.

tor Prxfechis Prxtorio.

Epistola decima quinta.

t>cfer ibit Comtrn civitatem , & indicit Re-
gem ejus incilas manere perpetuo Liguribus Senator Prxfe&us Prxtorio.

4“W-
Notum facit Regem centum libras auri ad ne-
Uin multis itineribus Como civitas
d:
J tarur , itafc poflciTorcs
duitate fuggerunr effe fatigatos , ut
expe-
paraveredorum alfi-
ceffitates

Jtjfe
eorum (ablevandas concej-
ut Regi grati, u referant,
equorum ni-
mio curfu ipfi potius atterantur. Quibus hortatur.
indultu
Rcgiti beneficium prxeipimus jugircr cuftodiri

f «minii tidt-
ne urbs illa, politionefua libenter liabtrabiljs, ra-
rcfcajutcolis frequentia Ixlionis. Eftctiim pofl
O Ejple
efle
manus impetratum gaudiam debee
eundorum ; ur provocetis ad meliora,
t*t dtftnbi- montium des ia, VnivA/V? ft-
Sc laci puriHim^vaftitatcm
,
qua- cum de nobis conccfla probaveritis eflegiatifli-
fi murui; quidam plana: Liguris. Qux licet mu- per «««m/
nu« Manili fubvenirc femper amantis ch ; cnjuf-
nimen clmftralc probetur cfle provincis in tan- 4-
,
modi vos xliitnaros intcUlgiris
quos relevatos
,
tam pulchritudinem perducitur , ur ad folas deli- Sed ne veftram Ixritiam longis prx-
cfTe fentitis ?
cias inilitttta efle videatur. Hsc poft tergum cain- Iocutionibns difteramus (quia bonatum rerum
prilria culta rranfmitrir, &
amoenis vehationibus celerrima femper defideraruragnitio gloriofilli-
)
apta , Cc vidualibus cOpiis indulgenter accorn- mi Domini , dcvoce Ligurix ncceffitatibus con-
tnoJa m i (kmftr it*
‘i i -fronte fexaginta millibus dulciilimi ftilcnte%cenrum libras auri per illum atque illum
filtrstnt **
•sequoiisamanirarepcrtniitm ;ut animus rc- & dc cubiculo fuo, pietate foiira, deftinaverunt; •'ime.
'crcabili dclecfationc fatictur, 6c pifeium copia ut judicio vcftro, quibus cft caufa mnilBma, un-
bullis tcmpcfUribus fubJacatur. Meritb ergo taunufquifqttc hujus muneris parricfpationc Le-
Como nomen accepit , qux tantis Ixtaturcompta tetur, quanta necriKratc gravatus cfTc cognofci-
muneribus. Hic profecto lacus cft nimis amplif- tur: ne quod aftlidii datum
;
cft , ufurpet illxfus:
iims vallis protundirarc fdfccptus
,
qui concha- fcdilli repararis viribus confurgant,
qui damno-
rum formas decenter imitatus , fpernei litroris rum farcina prxmcnre corrucranr. AftSSs au-
*lborc depingitur. Circa quem conveniunt in tem civitas , qux fupra exteras fdggctitur ingra-
corom fpcciemcxcrl forum montium pulchcrri- vari, difpolitionis vcftrx juftirianuximc
fuSlc-
,mx fummitares: cujus ora prxtoriorum lumini- vetur t ut fcctmduirt modum difpcndii cbmmo
li-
bus decenter ornata , quali quodam cingulo Pal - tare beneficii perfruatur. Sumite pictatis ftipen-
ladix lilvx perpetuis viriditatibus ashbiunrur.Su- dium tributani, Sc Dominorumtrltimarc clemen-
per hunc trondofx vinex latuvuiontis afccndunr. tiam, qui conditione mutata hoc vos abxrario
Apex autem i pfe, quafi qmbufdara capillis, ca- videris acciperequod confiicvcratis inferre. Sed
,
ftancai utn dcnlicarc crifpatus ornante natura de- ut beoeficia Dominorum fubtradis exadibnum
,

pingitur. Hinc rivi niveo candore relucentes in incommodis augeanmr celerius relatio vcftra
aream laci altitudine pixeipirante defcendunr. nos inftruat quid unicuique dc hac funima rcla-
,
Hujus finibus ab Aaftro veniens a Addua fluvius xaftdamcflc judiceris j ut tantum de prima illatio-
faucibus apertis excipitur. Qui ideo tale nomen ne faciamus fufpcndi, quantum ad dos notitia
acccpir, quia duobas fontibus acquilitus quali direda vnlgavcnr. V^iapropter piilfiinis Domi-
,
in proprium mare devolvitur qui tanto impetu nis votis faloraribus reddite qux deberis;
;
,
ut ra-
Vauillrmixquuris undas incidit , ur nomen reti- tio vcftra fupplicando peragat, quod fc id ipfo
cens & colorem in Septentrionem obellorc alvei univcrliras icccpiftc cognofcar.
ventre generetur. Putes quamdam lineam fufeio-
rcin in aquis albenti buscflcdcfcriptam; miroque
modo innuentis difcolor natura confpicirur, qus EPISTOLA DECIMA SEXTA.
Hoc &rin
toifccri poflc fimilj liquore fentitur.
marinis quidem Hudibus Huviorum inundarione Liguribus Senator Prxfc&us Pnctori«\
contingit : fcd rario ip/a vulgariter patet ur tor-
,
rentes prxeipites liiuofi firce corrupti, vitreo fint
xquon difcolorcs. Hoc autem jureputabirur ftu-
Promittit fe perpenfurum querelas de libra &
pcnduin, quod limilc ramis qualitatibus elemen-
me n furis delatas j & fi quem iu fraude ver-
tum per pigrum lhgnum videas ire celerrimum , fatum competet it rtd reparand. tm illatam in-
Utamnem per (olidos campos putes decurrere, juriam coacturum. Tum petit , ut ad ap-
quem fc peregrinis undis non videas colore poflc paratum exercitus nccefaria quaque con *
mifccrc. Quapropter incolis haru rcru jure parci-
fejlim dr libenter procurent*

*
 ^

1S1 Cafliodori Variarum

bias : quia tironibus concedirurfpes laboris, dmn
Tnnibm t%
Tudiose nos oportet trigae , quos ft.tr ait
viciflicudo fuerit reddita veietanis. Et ideo An-
S Regalis picus fublcvarc ;naiu * quibus Do-
tianum, qui Prxjorianis inculpabiliter naruifle
fyi.dnfun- minorum clementia voluit condcfccndcrc , con-
pcthibeturobfcquiis,interTribunos,3c Notarios
*<re. venit edam his fubjcdos de propria dignitate
pixftarc. Nuper milii grarias rcnififtis , quixi ad adorandos afpectus properet Prine ipflcs; ut amremu.
tam fpem vobis bonorum, quam frudum aliquem juxta confuecudt nem prxfcncacus , Spedabilira-

comuliffcm. Inviraftis mcad benciicia quia tna- :

us decoret ut inlignibus.
•gnafufccpiftis gratulatione promifla.Abfolvi-
tuus votum Judicis obligati. Qux fuerant prs- XIX.
didta, nunc probantur implera. Initium igituri
libra faciemus: quia ubi confcieiuiam fas cft in- DE CORNICULARIO , QUI ACCEDIT*
tendere, inde debet ferino Judicis inchoare. Hinc
elt ,
eritis
quo<l in. ponderibus

ingravatos.
it , ut nullius vos uberius ex ea pane
atquemenfuris vos fug-
Er ideo noftra cura providc-
vexare
O Peatus ad opeara perveniens
fortiautr
affiduis laboribus
, fui nomini*

enectum. Et ideo Aipradidun^

comprobatum , Corniculario-
poflic 'iniquitas quia grave fcclus efle judicamus, rum fumete cenfcmuc officium ; ut jure inter Pri-
:

mares qui tironum inculpabiliter egit ex-

aur menfuras modum excedere, aut libram xquif-
alliftac
,

limi ponderis jufticiim non hnberc. Milites cubias.

etiam fcdis noftrx nccnon Exadores , arque

,

Sufccptorcs , £ quibus gravia vobis inferri dif- XX.

pendia fufpiraftis pixccptis noftris fecimus
,

conveniri ; ut dedudis
ad liquidum ratiociniis, DE PRIMISCRINIO QUI EGREDITUR* ,

fi quid fraudis potuerit inveniri , fine aliqua

dilatione pcrfolvant : quia hoc noftrfs tempori- S~\ Lim quidem efficaciter peragens imperata,
bus confitemur iuimicum , ur alter alterius lxte- V_y raertufti multorum bona judicia: fcd nunc
tur incommodo. Nunc ad apparatum florem illi- Se divino favore
commendatus erigeris, quanJq
mi exercitus vota convenire tmivccfa fine que- militix laboribus perfimdus e(lc monlVraris.
:

abii itaris honore fuffultus , in-

rela vel tarditate aliqua procurantes. Efficaciter Quapropter Speti
enim me ad omnia benigna conftringUis, li gra- retTribunos, & Notarios * venerandam purpu-
facros afpcccuf
tanter qux funr jufla completis. Laetus obediat, ram adoraturus accede fut per
quem caufagcncralitatis invitat. lUa fola dolctc Principi* tus fiibfiftat firmitas dignitatis.
jBsfcUblr-
rtdfb,ntd.{- debent difpcndia* qux Audio videmur cupidtu-
* Venerandam purpuram adoraturus accede. Pt»
fatdu ,
a** tis impolita. Nam quod pro rerum neccliitate
, vide qur
*Mr*. intcllofhl hujus loci notavi ad cptft. jt. ia-
flttdio
prxc ipi rux inde prudenti um animus non grava-
iw cupiant * 1 * fia hoc eodem libro. Bttjf.
tu impfit*.

xxt.
XVI t.
PROMOTIONES OFFICII PR^TORtANl, DE PRIMISCRINIO,
QUI ACCEDIT*
Qux Natale Domini fiunt.

S
I hodiemo die Redemptionis invenimus vi-
remedium :ficalefti beneficio panditut
tale
D ifferri

fhtdia
noh parimur merita fidelium i uc ad
bortorum
eundorum. Demus igitur qua funt
aduum provocemus vor*
jufla labori-

fpes fahiris convenit etiam nos longo labore fati- bus ; ut provedti priorum inviremus corda fe-
gatis gaudii deferre medicinam j uc fu perna bona, quentium. Atque ideo Andreas qui Prxtotiani*
,

qux periclitanti mundo colla» funt generaliter fafeibus inculpabiliter nofeirut oblequueus , gra-
,

fcntiannir. Alioqui piaculum quoddam cft ,

inttr dum feliciter Primiferiniaras afccndar 5 ut locum,
Humtnlrttit fr ft cs velle gaudere ; & humanitatis refugit affe- quem verfutia neftivii exquirere, fc gaudeat pro-
rrt+yuffi^ Con- bis moribus inveniffe.
^um> qui dolorem nonfequitur alienum,
»a >Suantbfc rac l*'« excitat de communione Ixri-
qmtmr *Ut- tia ? Quantum inciramcntum magna* alacritatis XXII.
n*m. cft plurimos videre gaudentes ? Hinc cft, quod
Stfimut
,

Capientes mortale genus unum hominem efle te- DE SCR1NIARIO ACTORUM.

uon am omnes a eundis Calibus fuis
unt:
n^nrnmht- ^
at ‘ <
l
'

indivifos efle voluerunt. Quaproqrcr unufquif- T Ufti porcnriora tonfequitur , qui de commi f*
ttftmi ;*»(, que juxra matricula: feriem tua dengnationc vul- J fa (tbi negotii pcrfcdionc laudatur. Et ideo
fjtputu, gerur ;ut quem loci ordo poftulat , gradus pro- Catellum, quem matricula feries fecit accedere,
motionis accedat. Egtediatut unus , ut antepo- noflra audoritas quoque adorum Scriniarii ca-
nat univerfos. Totam fcquentium feriem ad pro- ram prxeepie obtinere,
vedum trahit , dum prior militiam perhinchis
•xierit. XXIII.

XVIII. DE CURA EPISTOLARUM.

DE CORNICULARIO pU
egreditur.
,
I
G
Tanta
Onftanriniani merita licet plures
adftipulatio
cft
quoque noftra
etenim ineo fiuccritas mentis, ut
aflerant,’
commendat.
<3c,Ju-

\ Mpledenda cft promotionum grara fole- dkc tcftc, mereatur laudari. Hic iuque epifto-
X\. tunicas , qua bcncincritorum (olvit cxcu- laiuui Canonicarum curamprovcdus accipiat; i||

Diq
 Liber Undecimus.
tmpKils biomenta fux iritegr itatis exhibear,
/C Qiurati videtur accommodam , fi efficaci
quando fidem publicam fibi rclpicic efle couimif- JT2j actione laudatis digna moribus vi. idirudo
fam. pra ftetur. Habcr enim fuam gloriam qui pen-
,
*
lacis excubiis * militarem nofcimr promovere Ac. *<i

XXIV. fortunam. Hinc eft, quod Carrhcrium Regcu- m

darii locum
**
:\
feliciter obtinere ccnfemus; utfpc
DE SCRINIARIO CUR£ MILITARIS. futuri provedtus , avidiusPixtoriauijpollic in-
hxrcrc laboribus.

C Onvenienrcr honoris prxftat augmentum

probitas a&ionis ; ncc decet differri
,
quem
frequenter efficacem contigit approbari. Hinc
XXX.
cft ,
quod Lucilium Scriniarium Curae Militatis DE PRIMICERIO DEPUTATORUM,
«fleprxeipimus : exhibiturus obfcquium , cui Cc Et de primicerio A uguftaliam.
merito non dubitat attributum.

Ixxv. D ignum cft, ut fcquarur vota fidelium fru-

ctus laborum ; Sc fuperior gradus excipiar,
quos geftarutn integritas effecta commendat.
DE PRIMICERIO EXCEPTORUM. Hinc cft, quodUifum Primicerium Deputato-
rum , atque Beatum Auguftalhtrncflcccn&nrtisf
Ecet nos tncun&anrcr tribuere promotio- uc qui ad majora provedti tenduntur officia, prx-
nis afccnfus , quos labot militia: meretur dicandaconfcicncix fcquamut exempla.
enim .-equum cft, defidiofis labo-
*fliduu$. Sicut
rantium prsemia denegare : itaconvcnircxcuban- XXXI.
tibus vemuncrationisoprara concedetc. Et ideo
Pani cius Exceptorum Primicerium fc a nobis DE PRIMICERIO SINGULARIORUM,
noverit inftitutum ; ut ad talcperdudus officium, qui egredi mr,
£>lacuifl*e fuarum meriu gaudeat actionum.

XXVI. D Eccr palmx praemia coiifcqui , qui facra-

mentis militaribus videntur efle perfuncti :
quia diutinus labor fibi vendicar, quod inexper-
kE SEXTO SCHOLARI O. ta vix poteft invenire nobilitas. Et idco^quoniain
Urbicus Primiceriatus fui nofeiturtemporaper-

fwfft ,
inter-
D
te n i m
ignus cft noftro judicio promoveri, qui &
multis Prxfulibus meruit approbari. Uni
acceptum fuifle, interdum gratia cft: mul-
egifle, 4 inter Domefticos Sc Protc&orcs facram
purpuram adoratuius accedat ; ut vcncrandistla-
rificarus afpeCiibus, militaribus excubiis fcgaa*
r*s acu ‘^ > judicium. Juftus igiturlocum Scx- deat liberarum.
*fT: niti* P*
fUatijjtj»- ,
ti Scholaris fc noverit confccurum inventurus :

ditmm. militia; prxmiuin ,

cum fc actibus ftuducrit fo- * Inter Domefticos & Protciftorc* Geram purpuram
esare fidelibus. adoraturus accedat. Differentiam elTc inter Doim-fti-
cos, & Protcdlores cOntlat. Nam hi artuatim militiam
fubcttoccs, oon lolum defendendi corporis fui , veru-
xxvilr. metiatn protegendi lateris ooftri fol licitu iiucm pitluo-
Mr: aude etiam Protelorum nomen ibrtiri fune , <fc
bE PRitROCATIVARIO. funt io acie. Atii, ut indicio nominis apparet, f.imua-
tius m litant, & luntdoincftici Protectores; Sed ex iis

Q Uis Joannem non xftimec metiri efle pro-

aliifuere bipedes,
flicoium equitum
movendum qui noftro judicio Cancello- tum viti iiluftrcs,a quibus domcfttci regebamur, cuna
, :

rum olim fumpfcrit officium ; & tunc jam prxro- cis licitum erae attingere ac adorare purpuram Prin-
,
alii equites , uc alii Co.nitesdome-
alii Comites domeUicOtum pedi-

gativam confcicntix meruit quando Iccreti mu- cipis. I. a. C. de F.briccnf. I. t.C.dc domefticis. fn-fa-
,
hus judicialis accepit ?Fruatur itaque gaudio & lutandif etiam te ofeutandis Vicariis PrxlVdl. Prxtoiio,
ac multb magis Prxfidibus admittimur qox omnia,
ordiois & honoris ,
qui moribus nofciturplacuif-
fummi honoris loco tribuuntur
;

, Sc fic in I. 109. C.
Hunc igitur prarrogativariumfenten-
fe laudatis.
TheoJ. de dccur. ofculam his io provincia judicaa-
confirmat , ur gradus potius emeriti de-
tia noftra tiUiii , Sl cOnfcllus indultus fit. Brtjf.
votioribus animis publice parcat juflioni.
XXXIIs
XXVIJI.
DE PRIMICERIO SINGULARIORUM
£>E COMMENTARIENSE qui accedit.

ui
Uvat bcnemcrironim voris beneficiis refpon-
J dercqui meruit
,
vicariis ; ut devotiore
anteferri. Quapropter Chclio-
mente poflit obfe- A Deft militaribus obfcquiis integritas judi*
cantis quia gratanter exol vir, quod debe-
:

ri jufte cognofcit. Quapropter Pierius Primice-

orus Commentarienfiumfruaturonicio. Digne rium Singulariorum fc noftra audforirate cognof-
/iquidemeuuintecrirari committimus, qux cu- caccfFe&uin. Si qua funt talia , fiducialiter fugr
ft odienda otc ccnicmus. gerantur quia non eft hxfitationis metus , 4 ubi
;

non eftjudicis venalis auditus.

XXIX. m Ubi non cft Judicis vxnatis auditus. Merith qui*

addubitet ,
mira reditis aliquanto legatur, aditus , arg.
Cod. Theod.de olf. rcd. prhviuc. non fic venale |U-*
DE REGENDARIO. 1. 1 .

dicis Telum , nuu iugrdliii redemptio. Tullius iu Vet-

Digitized by Google
 i$4 Caffiodori Variarum
dabis. SaNianus Maflilienfis lib. cu , cx illatione tertia fifcalium tribtnordm 10-
, tantum
icin- ut adeas ,

j. de ptof idcntia 1 Inita |anu?» non modo illull

rium.ltd lidos,quos Principi* Auguftorum provida depu-
etiam Prxfijbiin aut Perpolitorum non oinr.ct p-if-
, (me aliqua
tavit Antiquitas dilatione pcrfolvat,
firo iutrair pta fumum , mfi quos aut Judex vocaverit, * jfmCbri*
aut negotium tuiirit > aut ipla honui it pioprii d gnitas
quos noveris* tertizdccimxlndidionis rationi-
filii-
iniioirepcmii(crii:itautfi quiipiam ingteflus infolentee bus impiitandos. Sed cave * venales moras : de-
fuerit, aut cardatur, aut propellatur , aut aliqua «crc- rlim ilamnnfi faftidia
clina damnofa faftirlta i ut ani defidetas
iir qui
;
mi!lia
delideras fimi ia fi - ,

cundia, atque exiiliinacionisfux labe mucetur. Valeo- confcqut exemplum tibi hob videaris inturiffe
,
tin.& Valens Impp. apertis (oribus intro vocatis om-
di fpendi i. Quapropter pofeentein * ratione fub-
nibus , iic. l.i. C. Thcod. deoff. Red. provinc. 1. *.
moveas, C te adionis tua: qualitate * confttingtt. *Ac .ctnjirmH
quiiquis , Cod. Thcod.de luerctic. aperiat forum , &c.
•"Nolim tamen ab antiqua & edita le&iouc auditus, faci- Honorabiles quidem a eundis habendi funtVc- i***
le rcccdcie. Nam aures prxbcTC dicitur Judex , Mar- tcrani : fed ab nis maximi , qui militi* labore de-
tian. Novell, i. lib, j, neminem exhiberi de provinc. tinentur. Tibi ergo prxlhs , quod parcis alteri s
integras adeuntibus aures prxbere. Contra, aures ob-
quando indemnitas prioris lucrum potius fit fe»
feratx, Valer. Maxim, lib. 7. cap. 3. ftrntr.
quentis.

XXXIII. 4 Cave venales mora*. Venalem dilationem Tbpift

hoc lib.cpift. 7,Venalhjtsftudii , Majoriani Novell, f.
dcboo.cadoc
DE CONCEDENDIS DELEGATORIIS. Forn.

' MS .for*/. * TL K Oras intercipit, queinprrrlhndi confuc- EPISTOLA TRIGESIMA SEXTA.

n* iit* *d i VA tudo conftringit:quia plus ille ad beneficia
htmtfiiM C J-
compellitur , qui innata benevolentia comovemr. * Anatholio Cancellario ptovincix Samnii Sena- * W*
mtim*
Neque enim decet , ut noftrorum fadoru diflimi- tor Prxfcdus Praetorio.
Hnnat^lrni-
*>'.( tui 4 ctm-
lcseffe debeamus : dum oporteat crcfcctc numc-
mrvtwr. tofuate remedii , cui adminiftraticmis tempora vi- VecernU ut [elingenti (elidi dtnxur «,
,
dentur augeri. Et ideo de prarfenti vobis Delcga-
qui LuidfibiIit er Corniculani eji pirfun-
torios noftta largitur immanitas ; ut tunc habeatis
commoda prxmii , quando cibis Sc fudoris termi-
£h» officio ; & futim ip(e inte-
num confcc uri.Non vos anxia mora fufpcn dimus, gritatem commendat»
ncc Cruciabili dilatione fatigamus. Unus fit finis
& laboris. Nam differendum quis
fblluitudinis ,
pueer, fi beneficis fua vendere non retradet i
Q Ui labotiofas excubias. Se officia magnsefo
dulitatis inventt
definira confrituit
,
rationabiliter 8c tempori*

; ut quod erat fub vfcr

termi-
XXXIV. no politum ,
prxmium non haberet incertuA
Alioqui quis fufficcrc femper, fle fpedare polleri
ANTI ANO SUGGERENTE DICTUM EST. cum le mortalibus lux ipfa fubJucciet? Qua de r t
fub incerta viu, certa militiaeft. Nec haber, quod
Etitionem ruam retinebit officium , donec potile metucre,qui ad defignatum tempus inolfen-
P
contentum fequeqrium.duni facultas fiterir, fe meruit pervenire. Allra ipfa , ut Aftrononu
Vni inenr? inquiramus quia uni incaute creditur, quod cft volunt , licet afiidua repetitione volvamur, curfus
:

c7tirt*r,ynod i plurimis afferendum. Ite omnes provedi. Efto- fui definira coftodium. Nequir effe ambiguum, tJ^nit*/pi
'fi* re eundi feliciter approbati. Nil fuftinutftis du~ quod fine proprioaneturinclufum. Saturnus an- tmbtT,»»'*,
*«*'
bium , dum omne Judicium habeatur incertum. nis triginta conftituta libi cceli fparia pervagatur. <!*•*!’"' f**
Sola nos alpha comploditur , ubi ea littera non Stella Tovis duodecim annis attributam fibi regio-
timetur. Sic enim unufquifque proprio ufus cft nem illuftrat. Martis fidus ignea celeri rare rapra-
,
voto, tamquam de alieno non pependi flet arbitrio. tum, decem Ac odo mcnfibusdepUt.ua libi dif-
currit. Sol anni fpatio Zodi.ici circuli Signa prx*

XXXV. retvolar. Aftrum Venetis mcnlibus quindecim

{patia concclta tranfccndir. Mercurius , velocitate
DELEGATORIA. luccindus jtredecimmenfibuspropofita fibi in-
tervalla prxtcrvchit. Luna , peculiari nobis vici-
Olympiaci currus agirator rapit prarmia poft
I ni rate proximior, triginta diebus peragit , quod
S labores fi ferarum certamen inhoneftura ve-
: anni fpatio Sol aureus circumadus impleverit.
lociter folet coronare vidorrs quam celeritatem Merito fergo laboris finem mortales inveniunt:
:

remunerationis merebitur , a quo laudabiliter mi- quando ,

ut Philofophi dicunt , Se ipfa qux defi-
litis facramcnta peraguntur ? Cur enim agentium cere nequeunt mfi cum mundo , cutlus fui termi-
in rebus miles officii poli tot laboris incena ali- nos rationabiliter acceperunt ; hac tamen inter-
quid patiatur ambiguum ; qui crebris adionibus veniente dtftantia ,
quod illa opus fuumfiniunr,
excubando, ideo Principis nomen habere prome- ur ad principium redeant : humanum genus ideo #»***•*
mic , quia milirix {aeramentis cancros antecellit? militat , ut pe radis fudoribus ccnauicfcat. Et
Obfervabit enim jugiter Imperialibus ullis ;Sc ut j
ideo illi qui inculpabiliter Cornicularii eft per-
m Kc.twUi- reverentiam Prxtorianx feclis * extolleret tunc , fundus officio , ieptingentos fulidos , quos & t0 «*.
r*tr ad ejus venit obfcquium, quando vocabulum coe- longxva confucrudo deputavit , -ur illam Indi- qHUfuo,
pit habere prxeipuum. Tales ergo tardate, pia- dionem de Samnii provincia cx flhtione tertia
taimair. culum eft quia poft palmam nemo dilatus cft.
:
fine ambiguitate contrade :
quia non potcftdubi-
n-m Votivum non poreft dici , quod triftis fufeipit. ure de prxmio , quem vera Principis commendat
Gravamina nulla metuant abloluti: ne portus hoc affercio. Prxfuitenim comibus Secretarii Prxto-
r.j. .uw BiB , Gr ^
futfi Jui,
ingerat liberis , quod facere potuit procella vc- C^ani,undcei nomen cft derivatum laudatis adio-
:

)W ttifU* xatis. Quapropter experientia tua de illapcovin- nibus comprobatus ; eo miniftrance* caliculum, c*Umku+,
fcripfuuy# 5
 ,

Liber Undecimus.
fcripfimos mcmpti , quoti magnis pretiis optaba-
tur impleti gratificati fumus, cui leges faverunt;
: EPISTOLA TRIGESIMA OCTAVA,
negavimus non promilir. Nemo rri-
, cui juftitia
ftiscMcitde»iaori,fu. ouublvi.euulrn.bu>
omni Canonicario Thnfci.
:

S»*o t P«f«hn
ootmtm .quando ut fieret fupcrior,non redemit. j •

LJoftis omne, quod loquimur neque enim in eu-

p a °U
;

biculis noftusftcrcutia nofiupcra&a func.QuoJ

n, j _ , .
,
rhmj
,
egimus ,, cubortcs noverunt.
cohortes noverunt, "«imus
Fuimus nimiSm
ni ,

ad nocendum privari , ad prxftandum Judices. eju) utilitatem . Tum praeipit , ut e uid.tm

Diftricfio noftra in verbis cft habita
; Se in frdftriptsm pecunia jummtm e Tbujcta
fadisfcnfa benignitas. Irafccbamurplarati: mi- fr ovini* deportatam largiatur.
nabamur innoxii ; &
ne poruilfcmus laedere , tcr-
fornn videbamur

leger r i mos tcftcs.

inferre. Haberis , ut (olebatis
dicere, e ofti/fimumjudicem relinquam vos iit» :
M
rirais
OJeratrix rerum omnium diligenter *con
liiieravit Antiquitas ur,
;
con-
quonwm erat phi-
per noftra ferini* confulcndum,* copia
non
*
,

dcvflct procurata chartarum; quatenus cum fudi-

EPISTOLA TRIGESIMA .
SEPTIMA. ces multis profutura decernerent odiofas
, morat
dulcia beneficia non habrrenr. Hoc
. munus fup-
Luuno Viro CUrifluno, Cancellario Campani* plicantibus datum dt : ne avare conlhiiigcrcmur
Venator Prxfcdus Prxtorio. «d commodum , pro quibus a largitate^ publica
conflabar acccprum. Ademptus cft in
pudent illi-
Sp' Statuit at Primi{crinio 01114 exaciionibus locus: fped .dicer
, officio jam perfun- a damnis exc-
" "•*
c7o ,Jo!i(tbs ex
,

canone provincia Campa

• mif.propter quos Principis han.anitas
1
« .v v’~ '«ii'» «tutivrui-
dedite Pul»
,
thsum plane opus Memphis ingeniof.
concepit,'
r.i.t folcmniter tribuat. u: umvnfi (crini, veilirei quod unius loci l i-
,
bor elegans icxuiflh. Smgit Nilotica filva fine
rami; . nrmii< Imi- f r _

B'
latibus obfecundant ne quis haberetur durior , nefeio qua vacuitate" plena
tus , oui probabili fuerat asione laudandus. Nam
: praeteri- , plcnitudi- &
ne vacua, bibula teneritudine fpongeum ternum;
cui oftn to renumeratio (blvcTcntt fi Prxtorianis cui mArc pomi roburin cortice cft
, mollities n
, j

laboribus pninia tardarentur ? Quicquid enim medullis, proceritas levis fcd ipfa fc
, conrinrns»
pene in Rrpiib.ccritnr eorum ftrenuitarc com- inandationi* pulcherrimus fiudus.
,
Nam
pletur;
,
&
quod difficillimum ferviendi genus cft quid tale in qualibet cujenn nafeitur quim
,
illuti.
(hc enim cogitur omnia implere, ut non permit- ubi prudentum fenfafervjncur ? Periclitabaoiuc
tarur excedere) exercitibus paret, armatis obtera- ante hoc didafapicntum.cogitara
Majorum.Nam
perat ; Se inde reportat gratiam ubi invenire po- quemadmodum velociter potuillct feribi
, qu, d
,
•MS «rfcc. tCr n(* ’ m 9 ¥
hI publicas rationes pcc
J repugnante duritia corticis vix poterat expediri?
«W A". ’|
difficiles
.

minurias refeumus cftc collegas quas Ineptas nimirum moras calor animi fufti
, nebat ; Se
magna fubt i ii tate compotitas Se ab
illis exigunt, cum diff-rebaorur verba tcpcfcerc , coqcbamur
duos offendere non ptaefumunt ? Eorum cft ctia.ni incenia. Hinc Se Prifeorum opufcula hJros ap-
fu ionb is «ppltcandum qubd viduales cxpenfx, pcllavit Antiquitas. Nam hodie quoque librum
,
longe quidem polirx, fcd tamquam in urbe Regia virentis ligni vocitamus exuvias. Erat indecoium,
nar.v , line qUerda Provincialium congregantur fateor , dodos fermones committere
: tabulis im-
quia dum fuis temporibus aliquid apte quxriiur, poliris ; 6e in vctcrnolls ramalibus
imprimere
danti drtjjcndium non putatur, Attus ipfbrum, quod fenfualis poterat elegantia repente. Grava-
ncrftra gloria cft , opinio temporum vinus jis manibus paucis memoriam commonebat
, cxpli- nec ;
cabilis jullionum
i de quicquid pro continendis invitabatur plura dicere cui fe talis pagina vide»
,
omnibus gratificationis accipimus , eorum juft& baturofferre. Sed hoc primordiis conkiuancun»
crovifionibus applicanms. Splendcfcunt ufu ipfo fote quoniam h rude principium
: tale debuit ha-
laboribus attributi qui reddunt homines bere commentum
, femper ,
quoti provocaret ingenia fe-
!*&«**» rfrf- lnftrudos bborcs.inquam, violenti magiftri, lol-
;
queatium. Invitatrix pulchritudo chartarum afi-
duni h-mhut
licui pxaiagogi per quos cautior quis efficitur, fluenter dicitur , ubi exceptionis fubrnhi
,
ftmftr tnfirtt- materia
ilu.
dum incurri pericula formidantur. Erudiatur quis non timetur. Hxc enim tergo niveo aperit clo-
rorenfibus litteris;.-liter qualibet difciplinadocca- quentibus campum, copioh femper alHftit Se
;
tur ille tamen inftrudior redditur, qui adu
:
quo fiat habilis , in fr revoluta colligitur, dum ina-
con-
nnux devotionis crudirur. Et ideo talibus cum gnis tradatibus explicetur, fundura fine rimis
honore folvendum cft quod merentur ; ut & continuitas de minutiis
, vilccra nivea virentium
,
"iquando accipiat qui femper Rcipub. uri- herbarum feripturabilis facies *
{. , ,
, qux nigredinem
Ii ratibus
acquirebat. Quocirca illi Primiferinio, fufeipit addecorem : ubi apicibus elevatis foecun-
jam milinx labore perfundo, ex canone diffini»verborum * plantata feges frudum men- •Gtu1.r«|.
provin-
ox c-ainpanix , tertix illationis tot folidos folenv
delide- Niv.kGa.
tibus toties fuavillimam reddit quoties
niter te dare ccnfcmus ,
; ut Se ille juftis laboribus ‘ium ledons invenerit : humanorum aduum fer- P IdMU,lx '
ocrfniatui; ac poftcricjuscxcmplumlibcrxfamu- vans fidele teftimonium
, prxicritoram loquax,
lanoms accipiant , cum cum pro fua
fide bene ha- Nam memoria no lira ctii
oblivionis inimica.
buum fuifle i.ugnol.uac. caufaaKtinct.vcAacommurat: illic, mcmfcco-
* ‘
reponitur , quod femper xqualitcr audiatur. »
Qjupropter deputatam fuinmam tot (olidorum de
W <. •
* A a
 i

Cafliodori Variarum
Thufcia provincia 1111 cx illanonc tertia re prxbc- fafeibus adjuvare j ut me agnofeerent retinere af-
'Gr.&Coj. rcccnfcmus, 4 tertiam de decimxindidiouis ra- icduin patrix, quos in meis
provedibus fentic- l* 1 **'*
ttnut dtam*
tionibus computandam ; quatenus (crinium pu- bam propcnfa exultationc gaudere. Pareant eigo hrnl" tf1**
*Um. blicum integri ratem fidei fus laudabili debeat -non compullionc aliqua , fcd amore quando Se
:
perpetuitate fervarc ; quod detedum inter morta- hanc fummam illis minuiqux (olebat oilerri.Natn
lia nefeiens, annua e umulatione femper augefeie cum mille ducc-mi foliui annuis prxllaciunibut
nova jugiter accipiens, 3c vcrullacuilodicns. ibi verentur, ad mille cos Regia largitate revocavi}
ut cxulrarcnt gaudiorum crementis de oneribus
m Vide Ilidor. Etym. lif>. i. cap. io Ovid. lib. Me- imminutis.
tam obi de Daphne. S. Hierdnym. ad Niceam. Alciin.
Avit.ptg. ju & Cafiiod.inPrad^t.lib. de Artib. XL*
Jwtt. %
b Rude principium. Rudia e (Te rerum omoium prin-
cipia probatScncca h?i(l-9*.£!unut Variarum Hlfto- « INDULGENTIA.
riji. lib. io. obi de piCtura. E( Apulcius lib. I. Flor id.
Paocgjr. Maxim, p. 170. Jam..
Sentior multos in carceribm detentes piet sit

EPISTOLA TRIGESIMA NONA. ductus liberat .

Vitaliano Viro ClariHimo

nix fle
,
Cancellario Luca*
Brutiorum Senator Prxfcdus Prx-
«orio.
Q
Squitatis
Uamvis nomen ipfum Judicis dicatum vi*
/Icatur efle juftitix; Se totius anni orbitam
jubeamur ambulare vefligiis : his tamen
diebus in domicilium pietatis jure defledimus ; ut
Jubet , ut /tffem publicum ,
quem Lncani & ad Redemptorem omnium remiflionis itinere
Brutii loco (uum &
boum fin^ulu annis pervenire po (fimus. Ex hac enim virtute fuavilli-
mos frudus legimus , & remittendo aliis nobis
Vrbi pendebant , (olvenditm curet. Tum
parcimus. Nam b qui ncriculofl: jufti fumus fub ,
recenjet bona quibus patriam (uam cumu- «ecuritare femper ignofeimus.
, Quapropter pomis
laverat . abdicamus , tormenta damnamus fle tunc verfc ,

Judices fumus. Made Indulgentia, qux folvis fle

R nr.xr* HT-
li* l*Ht,
A Pparct quantus in Romana
populus, ut cum etiam de longinquis^tgio-
nibus copia provifa fariarct ; quatenus circumje-
civitate- fuerit prxful es. Tu patrona hmnani generis
rebus 4 medica lingularis. Quis tuo non cgeatinu-
bete , cum fit peccare commune ? Ab univerfi*
: re aftlidis
*

'

dx provincix peregrinorum vidui fufhcercm, ncccflario peteris: quando fub te fpes vitx fumi-*
cum illis ubertas adveda fcrvarer.Nam quam bre- tur.quxfub juflitia non habe ttir. Nam dum tri-
vi numero efle poterat qui mundi regimina pof- bus aliis fororibus caele A gratia perfluaris , fle
,
i

fidebat ? Tollantur enim nubas civium amplifli- amabili amplexatione nedamini , omnes tibi
ma fpatia murorum , fpedaculonim dillenfus am* ( quamvis fle ipfx virtutes fine ) honorabiliter ce*
flexus, mirabilis magnitudo thermarum , Scilla dunt i quando tchumanogcneri falutifcram clfe
tihiverliras molarum quam fpecialirer contribu- cognofcunt. Sed quid tantum de terrena convcr-
,
tam confbu ad vicium. Hoc enim inftrumentura, fatione dicamus? Pictas eft ,qux regit fle caelos*
nifi fuerivifualc, ncccflarimn non habetur: quan- O fi tecum liceret longis temporibus habitaret
do nec urnatui poteft proficcrrjnec parti alix con- Totus excluderetur reatus? fle parcendo fieret, ut #
venire. Denique hxc, quii vcftlmcnta pretiofa * Parex tollerentur. Sed providcntifliml tanta res * Alilv^-md
nUtntun.
corporum ,itafunr indicia ei vitarum dum nullus : facrisfolum temporibus videtur efle conccfla ; ut
acqiAicfcir fuperflua facere , qux fe novit magnis gratiusmundus acciperer , Unde pro rerum novi*
Pteriis explicare. Hinc enim fuit , ut montuofa tate gauderet. Quapropter abfti ne noxiam lidoc
lucaniafues penderet: hinc ut Btutii boum pecus fecutim , cui licet impuni facere >
quod in alim
indigena ubertate prxftarent. Fuit nimirum cognofccris vindicare:ama paulifpcr fenum fplcn-
•trumque mirabilt j ut fle provincix tanex civitati diJum , non cruentum. Carenas ruas tactyrnU
fufficert nt ,
& fic ampla civitas carum beneficiis tnadidas felicior rubigo fufeipiat : illud potius re*-
vidualium indigentiam non habcrct.Erat quidem conde , quod folebat includere. Auditoria feni*
Illis gloriofum , Romam pafcerc : fcd quanto dif- lium vocum meliore forte mutefeant. Sic reve-
pendio videbatur pofTe conflare , adducere tam ra nomen cuftodis, fine mortibus aliepis. Quid
'ViS.kfx.
multis * itineribus, qux darentur ad pondus: dum femper Inferis laboras t Aliquando 8t Superis mi-
**• tunbm.
qux probantur dccrcfccre , nullus poterat impu- lita. Otium tibi clemens adus indicit. Qui juftt-

tare ? Redactum eft ad pretium , ubi pati non po- tix inexorabili excubat, ncceflcell, ut cum pie-
CsrtrrU itf»
terat detrimentum, quod nec itineribus imminui- tas benigna difeingar. Et ideo e cella gemituum,
nititnti
tur , nec laboribus fauciatur. Intclligant provin- trillicixdomus,apud Superos Plutonis nofpitium, tt
itrmtnu.
cix bona Aia. Nam fi antiqui eorum fuerunt ad locus perpetua node cacatus » tandem inhiiione
difpcndia devoti ; cur ifli non fine ad compendia lucis albefeat quo non unum tormentum fu-
: in
folvcndamunifici ? Et idcoambostitulos lb aflem ftinct reus , qui antequam incurrat necis exitus , i
publicum jam redadlos diligentia tua (laturis illa- Supernis probatur abfeiflut. Primum pedor ille,
tionibus procuravit ne meis temporibus hegli-
: collega catenarum ,
abominabili inaro re diferu-
gentes efle videantur, qui alienis dignitatibus lau ciat:auditum alieni gemi as, fle lamenta contur-
t

«labili integritate paruerunt. Nam licet fle alias bant rguftum jejunia longa debilitant : dradum
provincias ftuduerim reficere tamen in : nihil pondera prementia defatigant : lumina diutinis
mone p(rt*
•Ac.&Cor.
* aliis adum eft quod voluerim vindicare. Sen-
,
tenebris obtufa torpefcunr. Non eft unum daufis miinr , ea»
Cim. iitit. feruntme Judicem fuum , quibus privatus ab & exilium : multifaria morte perimitur, qui carccris CJTlcritfijBd-
avis, atavuqucpcofuj, vivacius nifus Ium meis (qualorc torquetur Js' une ergo reos de Averno tuo l$rt

Digifeed by Google
 -

I.ibcr Undecimus. jRV

\ifluros emitte : redeam ad Superos qui ex ma- nalc fccrerarium tuum innocenter e/Tc fec cetum.
,
t»na patre Inferos pctrulcrun:: arrij tua vacuicari- Torquetis quidem, quod nullus aftlrmcut:; i com-
bus impicantur. Locus iUe perennium lacryma- munibus gaudiis meritus exciperis dum ribi foll ,
ruraf
iquondam
ouondam trfllca
trilles nrrdar.
incolas perdar. Nmi
Non /Imr
funt nn» iMrrimr vcqia n..
non parcitur n .. j: Ii i.
generali vid* invidi* coni-
I- :
- • i-
,
imic, qui larti Anu : qui luiicprofcdo habebie parandiis.SulHncdcotnniumfccariutejrflur.am,
gratiam ,
fi defertus apparear. Exire inclufi
,
vici- qui habuifli dc multotum afiliflionc UtiriauuScrf
ni morte fcmperpallenres : redite ad lucem , quos ut tuos quoque gemitus confolcmur,! Hos tibi tan-
caliganrcs tenebra: poflidebant : nihil amplius tuinmoJo vcadicf, quos Icx pietatis gratia non rc-
optaia morte paliuri , nili quod adhuc poteratis laxat nc cthu truculentis parcerer afpcrr ima fe-
:
,
occidi. Sed vos , qui nulla debetis ambitione cinora levigaret. Solvamus ergo cunfla, fecula
|am decipi delifta relinquite cum catenis , dic-
, ribus aflibus implicati. Patitur omnis homo peri- P4 tinr M».
tum beneficus abfoluti» Vivitenund honcftd qu? na hoatt p*
,
culofos nexus , quos fcltmer evadere. Clauftra
ntnltf* in-
didiciftis fupcrftitcs mori. Cognofeite
, quam
reos dimittant: nos vincula improbe cogiratiopis
bcncficialisfit bona convcrfatio
; altera contuit abfolvanu
ic|«n imum carctrera : hit novitfplcndidatn tri-
buere libertatem ; ifta pr.rftabir> ut vclkis vivere: • Indulgenti*. ExiLu-Cod. Theod. Iib. 9. t jt .

ilhldedit,Ut eligeretis jam perire. Si leges aftrin- Hic auteni ptoptefCmtf PaLhatisdieiJz^
gunt , ulterius vos nullus includit. Secreta pa- ‘ um »*h l*V* «.Cod.Theod. Tittgioannivc:t»Ti:ri#>-
vc<ci,c : ai torum tine «epidaionc ycirirc. Sia

fetin vh*. tis, quod vos tradidit neci- Pecoraipfa i neor-

tentmnt, Tunt , qux fe hrfific tognofeunt itinera illa non mptam, pudicam Icu verecundam temperantem ac
, «fr-
:
iem cite opoucre. Prxtcfca ,aftitir comitem padici-
9** f* repetunt , ubi in foveam corruerunt. Tenaces la-
ngntjcHw. tiamattigiutJ.iTeu.ilb. 1. Skyr. Hoc
oucos avis capta declinat : hxrcutcm vifcum alis
cll verecundi <m,
quali timere debeat Princeps, qui fttlWtt Se
politicus*
Adpefla non infidct. Pifccus lupus arenis fe mol- no . ne accipiat ,fed ut iofefur aliquod fiMith
malum,
libus , ut plumbari lini infidias evadat, immergite incommodum , injuri im. Verecundia itaque
juftitix
cujus ut urperdnAa retia ejus tergum fruitra dira- come* dicitur, quali vercriac BictUcfc Principem
opor-
teat nc ea i (obditorum temer£ faifa ex cauli
ferinr, alacer in undas exilit Se vitati periculi
, & on- , C
. f
,
.
iu» piTaim infigit t prxlcrtini cdn fub (ccutitate
gaudia liberatus agnofcir. Scarus cfca pe rictas» etiam ignolcarar a
, jullus dic nili periculofc nemo
cdm junceum carcerem capcrit introire , tnox ut poriu. r.r*f
ad fe exirium fuum invitatum ftiiflc cognoverir, in r gwiiusn , ftc.'Cifeer medii pdnisa ur»
caudam labirur,paulatiinfcab anguilo fubJuccm. • “ 'S"’™"--" .
^ucn, I. ate ejulitem gene* cSgimvcm terni-
tum , extrema CjUS mordicus trahit j ut qui libi
ZSSSfigStim
bnurqui. Iere ride Dion. liS.^c.Bttloeus, inquirSa-
eaptus non poccitfubvemrc » alterius folariopto- luftiuv, incarccrc, quiTullianusappdlatiir, ab.pauU-
bciur evadere. Sic &
Sauri argutum pifciuin gc- I 0 '" a A«rndcris , ad lrvim circiter 1
1. pedes l.omi do*
«us , i velocitate nominati cum P refltt * • *“* ,UB 'uw undiq^p pariete» atque inlupct
, fe ki inlidias ‘|
i

lc, nt
«quabiltte r
i

"r :
illigati, rotis nifibus tralicntcs rctror-
suibufj...» fanibu.
d Taflum po^cra. De hi» iib ,. C. Theod.de B«a-
«um , foetos conantur liberare captivos. Plura fl°‘ib. Et apud Aul. Gcllram Iib. to. cap. 1 . Alit^nrnt
iunt , fi talia perquirantur. Omnia enim,qua: pof- P.
ont^ crj l^pjdum quibu»
aggravari Marryic» eunt , ur
,
funt habere comraiia , faciliscafusabfuincrct, fi 7'
J,0B* ‘ D dtCjn
‘f*
“ Maro*. Rouun.
r f
curaro falutis piopri.r non haberent. Ad tcclau-
lfromm uiao iihum v/ . k. d.....

4
 :

i88

MAGNI AURELII
CASSIODORI
SENATORIS
VARIARUM
Liber Duodecimus.
EPISTOLA PRIMA. populus vulneratu* exaggerat. Quim periculo- Qfin ¥rri-
liim ed pati fudicem rationabiliter irarum ; Se •
Dfvedis Cancellariis provinciarum lingularum illum de fortunis tuis decernere , qftem te condat P4nj i4utm
rttittuui.im
Senator Prxfc&us Prxcotio. graviter irrirade l Quapropter Ihide magis, ut no-
ftrapbiius voce lauderis: quia ficut te potcdju di-

Jlleflis A Vrafctto VratorieCancellariis , & in

igitur
cis vel
tia
Termo deprimere
fublcvare. Perge
: ita profpmima lenten-
per illam Indictionem,
diverfaa provinciymi /fu falat arta monita
juvante Deo ad illam provinciam, Can edorum ,
ad munus bene gerendum er praeipue ad pompa
,
decoratus, & gloriofa gravitate prxein-
avaritiamfugiendam traduntur . tlus. A blens cogita prxfcntis pu iorein» Nam
quid debeat rerttare * vile qui militas fub hono- • Cor. G*>

S
,

Efeio quis magnus ede creditur, qui re ? Fafces tibi Judicum parent ;& dum jufia Pr;r- wdc*
de penetralibus Judicis delimatur tortau* Tedis portare crederis, ipfam quodam-
quoniam mni6 plus xdimatur quis modo poccdatcm reverendus aflumis. E 'icla no-
EJ. impri-
amare juflitiam, quanto ab illo fre- dra* tu primut obTerva: odende bonam ce inten-
P<r miUttl dentibus viam.
quentius condar auditam. Per milites fuosjudcx Nain cujus ed Judicis cudodire
futijmdtx.n
intelligitur; de ficut * difiipuli magidii luentium mandata , fi nodra videantur negligere
milites
Ulicum.
produnt :(u nos obfcqucntium mores aperiunt. conditura ? Reginam illam procacium vitiorum
A+tritiA ve»
Prxeeps non putatur obfervafle moderato ava- : avaritiam fuge, cui cunela crimina dctcdubilidc- flHM f*4C4fi§
rus parui ire non advertitur continenti Ihiltus votionc famulantur: qux dum pedtis hominis viutrum.
:

prudentibus TcrviilTe non creditur. ingieiia fuerir gregarim quoque nulcfidas co-
Periclitamur, ,
fateor, in altionibus vedris , fi hortes admittit. Ferti non potcd recepta quia
vos mala inten- :

tione tra&etis ; & ,

quod vedrum, nefeit efle Tolitaria-- Agmen habet blandilfiinum t
nulli accidit
alienum vitium, nodrum celebratur opprobrium. armafufeipir ex talentis ;& per dulcedinem fupe-
Sudinemus tales cafus, quales nos in alios judi- rar , quos amara dcceprionc captivat. Proinde
care non podumus ; & lex , qua fruumur cuntli, ad ucilirates publicas edo follicitus rinjundh mo-
in nobis non potcd cudodiri. Sed habemus ite- rali compullione procura. Plus acit inculcatur
Utu agit h>
rum ex alia parte folatium v quod vedra bona no- rationis, quim pollit exercere terribilis. Perfio- CHltJtvr r<f-
ftra creduntur ede mandata ; & nobis otiolis ac- na tua rcfugfura fit oppreflo , infirmi defenfio, nam» , 'iuuM
quiritur, quicquid glorix vedris laboribus expe- prx fidium aliqua calamitate conclufo. Sic enim fifflt fAfn f
rcinrUtlm»
ditur. Si ce enim aliquis fapicnrrt: agete videat, proprie nodros Cancellos agitis, filxforum im-
(latiin lamam tui prxeeptoris exaltat dUin tale
: pia claullraTol vatis.
inditurum fuilfc creditur, qualia geda nthilomi-
« Et licui dilcipuli magiftri fcicutiain produnt. Ia
nus fentiuntur. Una ed fententta plebis, tales efle hanc icm belle S-ilvianu* de Piovid. Pei Pag. 97. Eo-
Judices , quales nos contigerit approbari. Et ideo nodiut Pag. J17.
maguoperc cavendum ed , ne ille die vobis inci-
piat juduare , cuius vos opinionem contigerit

• Ac.»«
antclaccrafle. Ulcifcitur pernis quod miliitis in
‘«r.
"»'** nofi, ,
tabulis; * 8c tormentis vedris coinpcnfat, quod
ttMptffdl.

Digitteed by Google i
 , * - .

•
•*

Liber Duodecimus; 189

gitas damnofa prxbcarur. Dilatio enim tributi JMTyirWrVt
EPISTOLA SECtfND A. major fit caufa difpcndii quando irrite fufpen- ” "' JJ9r t"
:

ditur, quod nullis prorrariionibus evitatur. b Ex-

*
tJnivcrfilJudicibus provinciarum SciutorPrit- penfarum quoque fiJelem notitiam, quaterni*
forius Prxtorio. mcnlibus compichenfam, confscrudmcttiftodi-
ta ,
ad ferinia noftr.i dirigere maturabis ; ut rotiu*
erroris dcrcrfl caligine publici ratiocinii poific
Invitat Judices ad fuiipftus imitationem. ,
claritas apparere. Nam Ii aliter facias te damna
Tum praeipit , Poffejforem admoneant, refpiciunt, qux per neglectum ruum publicis uti-
,

ut tributa Indillioms Jj. devota mentejetn- litatibus ingeruntur. Et ut facilius poliis , Deo
poribu(tjue
fiMutis pervivantur \ fide- & auxilianre, qaxfunt ftatuti perficere, illum, at
que illum Aedis noftrx milites tibi OfHcioquc ve-
lem expenfarum notitiam ad Jcrinia FrMa-
ftro confuetudinarii prxcipimQs imminere qua-
riana dirigant. ;
tenus ordinario noftra inculpabiliter fortiatur cfi-
forium. Cave ergo, ne te imparem noftris pixftcs

G
omnia,
Rarias Divinitati refero* quia Provincia-
les fecerunt , quae monui ; Sc ego complevi
qua: promi li. Nam
&
nccmefenlitquif-
admoiutis:quianiinisfiEdumeft
danda «pofeimus
mus.
, rcfocanda potitis approbe-*?**
, uti quo lau- <

quxn aliqua vcral irate pollutum necegoperrnH :

Tri^iutios indevotos. Habemus utrique quod
,
in nobis diligere debeamus ; iUi rcpcrcrunt affc-
^kuofos Judices : nos acquiliviiniss integerrimos
prxeones. Agamus itaque , Dcopnefbnrc ,quod
« Cu^o me «robifcain vellcpredrcari. Vide Plinimil
in Paoeg^r. Pag. jt7 Vota , quxfcmpcr&c. J* .
A FxpL-idaruni (idekin notuijtn qutternis m.nrtbus.
t
l^inc ^iiadrinienftmi Btetes qnidc finguli» peofionh»
buscoufiuuotura CiutteUriit
,

, fle ad Officium Pilnt-

coepimus. Poftcfformihi publicas pecunias libens mun aut Prxfcdum PrjrtoiiotTJulinittontnr. Condat
interat rego illi in conventus uft cix tributa per- i
enim tribus peniiouibut anni cujubjuc indidfonc» fol*
j

fulvam. Vobis autem commodi repetitur quod vi.l. Bft.C, de aonon.' & irib.l ij. X 16. C. Tlicojk
, eod. e it. fle inde lingularum oen<i<.nom Breves qoadri-
i)ir t :
>ut pr£- veraciter arium efle fentirur quando de icbus %
:
mcnllruifunt, ut hoc loco fidere eft. Hxc aotein au-
temu fptJ prxtcritis fpes magna redditur in foraris. Proba- ihotis veiba Accailius ufurpivitiu l. t. C. de apochil
redde-
ftis enim quia nulkim coegimus dare, quod non
,
publicis: Majorianus Novella de iod.rcL Brufi
i« fmm-
c* dcbuifllt ofierre. Non publicis , non privatis i
inc quifquam damnis afflkhis eft, Difcuffonnn
terrores primus ignorari. Ncc^cXrraordinaria
EPI yo LA TERTIA.
'cjuccliviinus qui cunria geri legibus optabamus.
,
Univerfis Sajonibus qui funt Cancellariis de*
Sed nec vos fitis in ea parte dilhmilcs. Prxfulcs
,
putari , Senator Prxfcrius Prxtorio.
imitatores effe dignitatis noflrx jura voluerunt t
,
'quibus pene eamdem quam nobis, jurifdiriio-
nem per provincias contulerunt. Nullum repu- Quomodo
,
Sajones Cancellariis deputatos offi-
tlutfequmd* diac fcquenda ciofrofungi oporteat, admone
juftitia , oiuncs clarificat quos fui
jufhtm. ,
participatione fublimat : minorem fcille (olus fa-

Omni liudr
decoretur, qni
rcit
,
qui ab ipfa difceflit. Cur accipiendi vora fe-
riemur ?Nul!am gloriam recipit, qui dives vo-
catQr : contra omni laude dccorarar.qui jultns edi-
O Porter quidem ctmria fub tranquillitate
peragi, quemadmodum poflu bonis mo-
ribus convenire. Sed tanta eft in Reipub.dcmo-
cicur. Deli Jeremus potias quod nos pretiofio- rom varietate diverfitas
jufiut edecf- , , ut nemo valeat leges de-
tes locupletibus facit. Fafccs accipimus, ut gra- fendere nili terror
, videatur aliqua temperare,
ves effe debeamus. Tribunalia conf endiraus, atgris non una caufa jf.rru t)«|
falutis eft ; alter cibis refici-
Vil ril* kif ut morum gradibus evehamur. Nil vile , nil cu- tur : alter per abftinentix beneficia tenu nor hic <J*f« fur M/14
i tmth ,
eripi Jftm?»- pidum Judices decet. Claras enim foas maculas lavacra foollia: ille ferrum quxrir ad vulnefa ; Se
.

«Acri dtctr.
reddunt, fi iUi ad quos mulri refpiciunt , aliqua varitun pofeit rCmcdium diverfa qualius pallio-
reprehenfione fordcfcunr. Aiioqui expedit non num : fic qui populis prxcffc coguofcitur , non
videri, quam eu nilorum irriltonc lignari. Om- uno conlilio * pr.rdirus invenirur. Feroces diftri-
• Ed.frjn»i«- nes ergo, THcf itmr,
qui * gremiorum celfa petimus, vitio- riione premexuli funr , manfucri civiliter admo- unt
rum humilia deferamus. Sit in nobis frons libera* nendi dolofi caurc , liinplices fublemtarc tra- frjtditnt ut-
:

Ut aliorum pofiimus emendare pcccara. /Equae fbrtdifunr. Et idcoubiqueprobararcllcnccef- ytnimt.f

DiJJSmilu ah crimen omne , quos inquinat ; Se ideo dilfimitis faria prudentia: quoniam rebus onmibusa illibe- * MS.rr#i-
ab accufato debet effe qui judicar. Hxc nos an- re videtur accommoda.
Ittrui.
, Quapropter devotionem f rudenti*
nuo fcrmonc convenit loqui quia bonarum re- tuam Tolatiis illttis viri dariflimi Cancellarii no-
: ubique probi*
rum nullafaticras eft. Farcor aviditaccm d effleri i ftri folcinni more depuramus
; ur contra nullum tur effe utiefi-
mei a cupio me vobifeum velle prxdicari.' Ve-
:
•alium erigaris, nili qui legibus parere defpcxct f*n*.
it.
niamus nunc adconfucra: qux ideo debent fufei Ad forum trabe, qui jufta non recipit : fub con-
pi grata quia probantur efle folcsnnia. Quapro- tinentia irafccre, fub maturirate diftringc.
, Ti-
pter, quod tclicitcr dictum fit, te, OAiciumqtie meri amplius volumus
te
,
quam probui t quia *
tuum* cum Dei juvamine poffeflorem prxeipi- maximfc illud vigori ruo reputabitur
• vf«"0 cW 1 ,

musadmoncrc,u; tributa* Indictionis tcirixdcci- prxfomp: ionc peccetur. Cogitetur prx omnibus
, fi nullius •m vt.ii
A» »/•
mx devota mente pcrfolvant ; quatenus rrinx il- pccunix publicx fidelis exactio. Sit tuum com-
lationis moderamine tullodito modum contemptus alienus. Coaritu faciat, qui
, debitam Rei-
pub. inferant ftmriioncm. Tempora exariionmn jufta fpon re comple re neglexerit. Caulis r an:um
ftatuta ferventur : ita tamen ut nullus lub imma-
, te delegatis impende. Si prxccptafequeris , de-
turi’ compulfionu injuria fc ingemifeae exarium;
via non requiris. Carcr culpa, qui impeuM per- Caret enlft,
nec iterum fub turpi venalitate induciarum lar- foccrir. Iu exeeutore illud eft pdlimum , fijudi
qmimoe.at*
,p*t/lutrit.

...Digiti?
 .

ipo Cafliodori Variarum

cis relinquat arbitrium. Noijrindc jafteris, quod dans migna fuavitate dulccfcir. Trahinir ad
,

tibi non poteft obviari: nec allumcrc fuperbian* mcnlcm Decembrem , donec fluxum ejus hvemis
vclif, quia te mulrornm humilitas perumefeit, tempus aperiat ; miroque modo incipit efle no-
ftr' r«ri nfr- Viri fortes femper in pace moJcfti funt :&ju(U- vum,quaudo celiis omnibus reperitur antiquum»
J
f ‘
tiam nimis diligunt, qui frequenter prxlia tra- Hycmalcmuftu.n, uvarum frigidus fanguis , in
-^dijnjum.
^ avCfUnr> Quam gratum eft , fi
inter parentes rigore vindemia, cruentus liquor , purpura po-
te verius, querelarum non reportes opprobrium: tabilis , violcuni nectar defervet primum in
:

fcdita te cognofeant egifle, quemadmodum dili- origine f«U(& cumporueriradolcfccrc, perpe-

gentes probantur optate ? Nos etiam gratanter tuam incipit habere novitatem. Non ra!cit>tJs in-
excipimus cum laude venientem ; orio vacare & juriose «inditur, nec aliqua fordium admixtio-
'
non linimus, quein probabiliter egifle leniimus. ne fufeatur : fcd quemadmodum decet , nobilita*
His etiam Se rerum Dominus majora credit, quos tanta provocatur. Defluit , dum aqua durefeit:
bona tonfcicniia utilitates fuas egifle probavetir. ftccundacft cum omnis agrorum frudus abfce-
,

*m- Quanta funt , qua; poliunt tollere lapientes ? Nc- dit. Diftillat gemmis comparem liquorem ju- :

t" ** mo amplius acquirit, quam qui fc bunaconver- cundum nefeio quid illacrymat & preter quod ;
ra^mim^m fatioBC «flaveri». ejus ddedae dulcedo , in afpc&u lingularis eju*
• Jt MIM
vtr juut trar
cft pulduirudo. Hoc quantocius pcrquiftrumj
Se competentibus pretiis aggregatum, Chanariis,
EPISTOLA QUARTA. qui in rem dirc&i funt , tradite deterendum. Nec
illud negligendum putetis, quod ladco petilo
Ononicario Veneriarum Senator Prxfcdus rcluccfcit quando plus eft mirabile, quod po-
:
Prxtoriu. tueritis difficilius invenire. Albedo ibi decora
cft , de ferena puritas ; ut illud de rolis , hoc cre-

Jubet ,ut pifces ecquifit os , vinum Acina-
ticium quod pluribus laudatur,
,
& datur natum cilcde liliis Colore quidem extra-
neum , fcd faporegermanum cft afpedus difpar.
:

Se limi lis in utroque fuavitas. Nam quod actu &

menj* Regu providc.tf*
fapir, quod cito reficit , commune illis inteuigj-
tur : fcd magna cft diftantia , qux videtur. Iftui
r- t Enfx Regalis apparatus djtiflimns , non intueris mborc Ixcum: illud confpicis candore fc-
lii 4v; jr.n, »t JVj parvus Reipub. probatur ornatus : quia ftivum. Et ideo procuratio eorum debet efle cc-
t
’
rt a
” tanra Dominus pollidere creditur, quantis novi- lerrima quando in ambobus dic cognofcitur,
4 >«/*//
*U :

.\ ',,„ tatibus epulatur. Privati cft habere quod locus quod pai iter * expeditur. * IL
f 1, r ,

c,r*,i,i concinet: in Principali convivio hoc protecto dc- . tinr.‘

, e'
«imt.. • Vina fua aut odoribus condiat. Notandum hic cft
e et exquiri quod vif&m debeat admirati. Defti-
,
Veteres frequenter ulos fuille riuo oJoribu* condito,
ner carpam Danubius , a Rheno veniat anchota- tcfte Athenaeo lib. ft.cap. t. Alia». lib. u. hift.bun.if,
go, exormifto» Sicula quibullibcr laboribus of- Saidun. inJamblico.St Aroob. lib, f, Bn/fl
'fciatur, Brutiorum mare dulces mittat accrnias,
iapori pifccs de divcrlis finibus. aftcranctir.Sic
decet Regem pafccrc , ut 1 Legatis gentium cre- EPISTOLA QUINTA.
datur pene omnia pollidere. tr ideo procuranda
’ Valeriano Viro Sublimi Senator Prxfcdut 'MS.A.
funt vina, qua: fingularitcr fcrcundanutrit Italia:
Prxrorio.
ne qui externa debemus appetere , videamur pro-
pria non quxfiiflc. Comitis itaque Patrimonii
rjnima
ta.umiomdM-
in* relatione declaratum cft , acinaticium , cui no- Signi feAt Regent pretU rerum in Lue Ani 4,
mcn cx jriuopji t enthecis aulicis fuifle tenua* Dr tu i orum que Agris oh ilUt.vn .tb exercitu

.-Se '
uhm- ruin * *
qui» «tndx dignitates invicem libi
debent ncccflaria miniftrarc, qux probantur ad
injuri. tm minutjfe .

a Judicibus, it
Tum jubet
Ducibus milites i» offui*
,
ut populi ^
r erum Dominos pertinere ad pollcflores Ycro-
,
contineantur . Denique vetat quominus
nenfes, ubi ejus rei cura praecipua eft , vos jube- ,

mus accedere; quatenus accepto pretio cotnpe- stila domus , ne fua quidem aut Regia , ab
• Centi , nullus tardet vendere , quod Principali alendis copiis eximatur
gratix deberet offerre. Digna plane fpccics, de
.
quafc jadet Italia. Nam
commendet,
multifaria fe diligent ix fubtilitatc
licet

a vinafinauc odoribus condiar, aut marinis per-

ingeniola Grxeia
& G Encralitcr quidem amp^lTimum cognicp-
rem decet beneficia dilatare quoniam qui
omnibus prxclTe cognofcitur eundis impende- ,
:

mixtionibus infaporct fub tanta tatnen exquiii-

: re profutura ccnfctur. Sed gratificante natura
tionc reperitur «mile nil habere. Hoc cft cnitn illis amplius debemus, qui nobis aliqua proxi- re ^tmmrrn
&
merum colore regium , Se fapore prxcipuunjj initate junguntur : dum quoddam genus redi vi- etufnmr.
ut blattam aut ipfius putes fontibus tingi , aut li. deatur efle propofiti , ab xaualiratc difccdi. Nam
quorcsc|usl purpura credantur expedii. Dulce, modcftiamcollcgis impendimus: reverentiam pa-
do illic inclfabili fuavitate fencitut: ftiplis nefeio tribus exhibemus : civibus debemus
-
communem
qua fit mirate roboratur, tadus ejusdenliutc pin- gratiam , fcd aftedtun filiis lingularem ; Se tanta
guefeit ; ut dicas e fle aut carneum liquorem, ncccllitudinum vis cft, ut nullus fe contemptum
V aur odibilem potionem. Libet retetre , quam dijudicet, li libi aliena pignora pcxlata dic co-
lingularis efle videatur ejus collc&io. Aurum- gnofeir. Et ideo non cft aliquid injuftum, de pa- Xneflatt.
. sio leda de vincis in peigulis domcfticis uva tria plus efle (bllicitum , eo przTctriin tempore, mjufHi,
refupina fufpcnditur ,
fervatur in vatis fuis, cdmcjus videamur periculis Uibvenirc.Plus enim
thecis natuialibus cuftodirur. Rigefeit , non cos diligere credimur, quos eripere feftinamus. ‘J 1 (*&“**•

Jiqudcit cx fenio : tunc fatuos humores exu- Veniens itaque numerofus exercitui qui ad de-
,

QiCjitizecf by Google
 Liber Duodefimus. tpt
i.
ftm.onem Rcipub. nofcirur defbnaras, Lucanir,hoc cupimus accidere , epiod noftris ^laribus de- * Ed UUri~
Bnit torumque dicitur culra vafbirtc ,& abundan»
fideramus evenire. Mihi enim propda cura di-
regionum ftudio tcnuaffc rapinarum. Sed lapfa clt poflquam generalem arpi
*****
, cogitare cu-
*»uomam 8c illis dare , illis fuincrc pio rem- &
«odiam. Opto meis bene , fc J quod poflit elTe
i potis qualitate ncccflecft qux antiquus commune;
pretia
rqtsianugnxinjultiiix genus cfl» aliud
, »•/**
ordo conftiruit , ex juflionc rerum Domini co- Ubi Judicem vdlc riuim >>occlt
gnofcitc temperata ;utmulrb ardius, quimven- tietc.
, generalius folli- V* FTr-
dere folcbatis,in altem publicum prxbita debeant
u ‘mJm »
imputari ; quatenus nec pudebor difpertdia , nec * C-emfin. /"««Ii.
H*;.. Juret, pvt.t leniam ceulum, t'
cxerciruslaboransfuftincrepolBrinopiam. No- ur *‘b. i. Ep. 4 . licet dixerit gremium Cuti» lib. xi. uujnfbntrr.
'**
lire igitur elfc folliciri. Evalidis exigentium ma-
or *" u 4 trI ® utntn remittitor ob rnnfitum
nus : tributa vobis prxlcns adimit apparatus. Sed
e -i- > n * *. . - mineum quem innocentem ciic detrere cunditiiirur
T
i ,
6 tK,1 ,as ,nftn ' crau r vedtanotma, imputa-
. .
tionutn fummas infra feriptis Brevibus credidi bas ceobones |Uic noilro ic.-nitientur
, i. jf. excoodu-
mus exprimendas ; ut nemo vobis vendat bene- mo » » Ii exercitas prxcciicos.
D. locat.it coud.
ficium, quod publica noftitis largitate collatum. lap.lib. j. cpift.i*. far*. i

Continete ergo pofleflorum intemperantes mo-

tus. Ament quieta, quosnulius ad incerta pfx*- tPISTOLA SEJtTA.
cipitar. Dum belligerat Gothorum exercitus, Ite

in pace Romamu. Felicium voram di , quod tWcrfis Pra-faSuri titulos adminidtantib* •

jubetur. Ne radici , «grede hominum genus Senator Pcefcidus Prttocio.

,
f. dum laborandi redia fugiunt , illicitis aulibus
tedetantut ;« contra vos incipiat erigi quos MlM/tr
, jtjjjiw iniquis
J
vix poteratis m pace moderari. Quapropter ex ^
aCW
het- .

Kegia jullionc lingulos conduclorcs u,afl*ium,Sc ‘

’ * publtcu uttltUtibus
meliores validos admonete* ut nullam conrra- mdefeffi confuUnt.
t mt in concertatione barbariem ne non cantura
frdinent belli! prodeffc, quantum quietecontun-
:
— •
,

Uamvis abundi fufKciant , qo* rerum Do-

dere. Amp.ant ferrum unde agrur exeo- Vimini ingeniti pietate
, fcd
twecfjerant inter- :
lant fumant culpidrs boum dimulos nonlu- minariofres
:
, tamen importuni! de Stat! adhibiti
,

toti!. Delendarum maxima laua ed * licum illi diftriOion gemmaram r ut qui nequ
e nnr cru
Videantur prldtcfcs regiones proregere ilh non befccre faltera -.
feconrineanr per timorem. Quit ,

jelmant pa.nottcatpoirell.onc! excolere Sitju- enim de fu. pntfumptione

matulctu, . ,*5o
dicibu! vigores legibtt! : fubfelba non dcfinanc fantam perdirunt!
ed. qui imerdidatei-iverit ?
jura mads moribus intonare. Timeat latro judi- * Retundatur
ambitio exea cupientium moter- * te -

c.um, qnodfemper expavit. Adulter, gremium V. «fanetur audaci.:

qui lucrum demat qui- *“•«
Judtet! tntremtfcar. Falfir.ds vocem pricoms ri, pren. propolica
, terremur qui honorent per :
«horreat. Fur fora non t.dear qrna runebber- nefanda deliderar,
amiirapotiusopin.onerarfce-
:

tas gaudet , fi «Ii. non l.tentut. Sic emm prof- n, r Additur etiam , quod nodria «raporibu! .

peirtml gen non (emitti; bellam . I. vobu Iit fcelcraw peeunix

non valebunt ; nec culpa.»
commun-tcrdecivilirareconlilmm. Nullusop- fo.m redimit, qui
tm n fe elTe cognofeir. Ini-
pnmat indigentem : invadite pervalete!: infequi- qois fraudibus
non patebit occabo Wcqnim ir •
nunipetfequente». Ed vobis competent pugna non vendimus excedentes, Ubi jam mali e a-
,k - ', ' m "->P^ata vos redditi., 1«
tTyTT r annos* veri, ropuemdi.
i, duces mentes fpem habebitis: quando vobi. & «tutn
Domini, & vellriJudicescommin.murPVosta-
rJZ.f T'rfoUicitus ne aliquem cujufqoam pollit Irau-
edo
Uato/Wvsi :
mest, quos ad publicas ad, ninidtationes petv».
dare vctfu, it. Reaotibusiutctn exercitus i re- nite nodra fecit electio
. de actionum hottelk-
rum Dommislub mei prafentta cognofeite de- te confidite quia vos nulia venalius excludit,
: fi
legatum ; ut dum a Vobts tieccdanofuerintcom- probitas continueritaOionis. Ibtblicismilitati-
moniti.gtavati» per injuriam debeat fubveniri. bus fervite fixi quando vos nu'U privata
: damna
Dlfdpiini Tt-
tmdodianr nihdomtnus difcipbnam, unde robu- concutient. Rtddirc hanc viciditudinem judicio
Lnjhi* ftm* armatnr femper exercitus. Additum edetiam
Ituls meo , ut qui vos nullo proprio fu.fr agto gravari
ftr arm/trur bettehen genus ut a prifentt devotione porce-
, fcu , ffi-deatit in vobis mea fafta lau lati. Pnfi
txtrdttu. Ptis Regis nec tfivina domus videltut excepta: xun, itaque tctnpus i rerum Dominis noveritis
led totum communiter fudinextur quod pro
, cffefenrattdumtit» tamen, utea, quxvobis pro
generahrate cenferar. Nunc ergo cum omnibus publica utilitate decreta font providete ac fola
,
fratribus vcitns thjdios£ confurgitc
, & fub omni vere debetti*.
neccflaria providere ; utprofit revera no-
biliflima: patri* talia volumina prjetulifle. Quie- EPISTOLA SfePTIMA
xaenim regere, Sc ex ufu adminillrarc ptovi nciar,
liomines vclrncdiocrcsinrelligentixponbnt: fcd Canonicario Veneti irum Senator Prxfc»3u» •
hoc opus , hic labor eft , ilfu magis regere quod -1 Prarrorio»
,
fc rch&um non porcll continere. Gcflac enim
N«i prtflxr nautarum in tranquilliratc periria Indicat Regemfifcttm
; nec nomen r/* Indictionis olifK*
nam fit xrtifi- prxftat artifici , nil^fucric vis magna
periculi. hu im.xrftone Suevoni n v.tfl.U.s rc-
Habenscrgo tempus , ubi & famam fapicnrum lixatTc
poiiitis acquirere, 5c in omni parte vos taudabi-
'
" 5*1 <lrmtn-
,n C Do,
r>iT ! nunuiid
ceteros
siitta
cuftod
r°commendo Mcos
Q Ub dementia boni Principis
:quia omnibus tj
•
a
irc -

cerc tanuius
nihil condat Ii-

:
qdando limdtos cafus corri-

Djgilii
tijmt
 * •

Ip2 Galiwdori Viriarum

•MS. &A«. profperrimi- * confuderunt.
g Un c t q U] prxflare
v*
etnfmtMi.
]\f am quemadmodum terret nudus furvam bn ba- EPISTOLA NONA.
siem , de jiftriftum Principem : quando (poliam
jure negat, quod affluens inferre didicerat? At- Pafciiafio Prcfc&o anrvme Senator Prxfc&o»
que ideo illi vel illi , Suevorura incurfione vafta- Prxtorio.
" yfnntchii.
t s ^ fifcunjdeC iinxquini:** Indictionis Serenitas
j

** f,r '
Regalis induUit ; licut te potciU inftrucre relecta Significa Afrum aliquem ambliffe facultate»
prxeeptio. Unde obcdicnriam commcn lances 4 relictas a quodam na/lis filiis aut heredibus
fupradiClis pofiefloribus de praediis ,
que tamen
fu per (litibus mortuo quem jubet more fo- \
cognoveris c(Tc vaft.ua ,
prodentis In liciioms tri-
lemni in illas introduci.
buta non exigas: reliqua vero folemni compuliio-
«ic procura ; ut condituris temporibus Arcario
nollro rcliduamfupplcas quantitatcm.Cavc ergo* lente plenum eft , peregrinam gentem pu- fittltt plt-
ne gravior fias hoflibus,fi adhuc nudare velis exu- P
blicis ben-fie iis obligat •; e non tantum con- »"» eft,p ere-
«os : chlamydes non pavefeant, qui amu timue- fmgaincos ad fubtlanrix lucra * mittere, qumcutn $r,rumgtHtt
rublicubOH*-
runt rapinas non fentiant poft praedones, Vdli- ipfos quoque advenas invitare. Hereditas, qux eft
:
hi* 'kUfrt.
. das contra te apochas invenerunt: invidias fccu- fine proximis, abfquc parentela fuecefflo, folaque * MS. Cuj*
1 *'
r tarcs illi* dedit calamitas fua: violentus abflulic,
* fides generis eft , patrios fonare fermonej. Afer <Sr. prmU*
drtMr^rrli-
Hnm i ,
iri- quod quxrcbas. Cui nihil videtur relictum , i enim lic expetit beneficia, ut fibiolim doceat fuif- tere.
butu «mjki tributis condat clfc liberarum. fe conceffa: donum (inc accipientis nomine, prx-
«£' iareruti.
ter perfonam largitas quia primum collatum eft :

EPISTOLA OCTAVA. genti, uc pollca petentium vocabulum potuiflk

affigi. Hinc eft, quod jure quodam pullulant he-

Conftilari Provincix Ligurix Senator Prxfcdbis reditates alienas ; de illis tantum videtur compe-
Prxtorio. tere ,
quod Romanus non poteft in caulis fimili-
bus obtinere. Beneficium tale non habuerunt ira

Eximit quorumdam a fifco publico Exa-

patria fua: feJ lue omnes fub hac conditione pa-
c.tfts
, quintum ad fucccf-
rentes funt : univerfa natio
floribus tributorum perfolvendo , dummodo
fionis beneficium, una familia eft. Quocirca ex-
fuis ipfi m inibat Ulum Regiae in areat perientia tua preces illius diligenti examinatione
tempore pr.<fcripto d.ferant. difeuriat; de fireveta ille, quem fuggerit de hac
luce tranliifie , filios non reliquit , nec ab alio

Ovum genus videtur effe compcn lii,poflii- conflat rationabiliter poflidcri , introductionem
JL vl lantcs acquirere , de prxftanrcs nulla damna memotatx rei ofbcium veftrum celebret ex more;
fcntirc. Nam Uc accipitur ab uno, ur perire non quatenus anriqua pictas Regnantium priefentium
pollit ab altero : donatur fine difpcndio : ceditur Teparet beneficia Dominorum ; de pollit pro illi»

Une imminutione; de nomen habet munificentur, fupplicare , fub quibus fc magis incclligic votiva
* Ac, jm. * quod jura Domini nefeit exire. Qtnproptec ille merui !fi.\ Refumae facultatem , quam fc fufpira-
<afarumfuarum fifcum in illa provincia condi ra- Vccat ainifific. Peregrinum fc ultra dicere non po-
carum, quas Brevis fubter confcripras eloquitur, tuir, qui optata * rura conquirit. Habeat pofief*
cxadlorum fuggerit enormitate vexari: defiderans forutn limilcm dignitatem ; 8c jam tributa repara-
line aliqua imminutione publicx utilitatis, infer- tus inferat , qui opem ab alienis manibus expete-
re fc debere noftris Arcariis debitam hindioncm. bat. Gaudeat fc ad hoc pcrdudlum , ac daret,
Quod nos, qui nullorum damnis ftuderc cognof- quod utique nili habenti non probatur emergere;
cimur , dummodo fifco competentia rationabili exteris dominis in hac tantum forte detcrior:quo-
n*e*P beru fatisfadionefolvantur , libenter annuimus quia niam alienare nequit , quod poffldcrc prxvaluic.
:
i -fui eri a
fenJiTt,ifnaa
itittit*
fmf-

per-
hoc cll bona dcftdcria fufpenderc , quod illicita Sed Se hoc quoque nugna credimus xquitate re-
perpetrare. Qua de re Spe&abilicas tua commo- pertum , uc qui loco fucccdic pignoris , fubftan-
nitis Curialibus , vel Compulforibus , necnon de tiam fuam * alfeclu patris jure fervet extraneis.
•GroLCafi
i
fttTAT*. Nir.&Ga^
his , quot um interelfc cognofcir , ab illa Indi&io- Miferatione paftus , nunc pafcac de alios : felix tffccl**.
ne prxdi&is cafis cxa&ionem facies fub hac con- illi contigit de prxdicaada captivitas, Romana ci-
ditione removeri ; ut (i intta illas Calendas fura- vitate perftui , de Afrorum privilegiis potuifls
ma , qux competit, non fuerit Arcario pcrfolu- mifccri» , .
ta, intra provinciam folcnsniscxadlio peragatur.
Minufvc fidem fua: promillionis Arcariorum EPISTOLA DECIMA.
apochis probaverit cflc completam, ab omni in-
quietudine Compulforum delignata ptxdia libe- Diverfis Cancellariis Provinciarum SenirorPra»
rentur : quia illa magis debent eligi, qux fine fuf- fetius Prxtorio*
picionc damni libenti animo probantur offerri.
Grata enim nobis eft fine inflantia Compulforis
Tracipit , ut fummtm futura IndiflionU
exactio ; de hoc devotum facere , quod vix pote-
rat coa£his implero. Atque urinam pofTefTor ultro-
fine mora ulla exigant. Si fecus fece-

Ipfe immint'- neus Se nobis neceflicacem morarum tolleret , Se rint , minatur [e eos rigidius tr.+
tem »tce04- fibi damna competentibus illationibus abrogaret. flaturum ,
Ipfe enim imminentem neceflarium facit, qui fo-
qm ft.emnxi
prtebereiifim-
lerit.
lenmia prxbcrc diftulcric.
R Ationum publicarum reliquix infauftxfilnt
xgritudini comparandx , qux * gravant de
debilitant , nifi fub celeritate difcedanr. Reatus
%
Ed. r*»*-
tumdibiUtsu

quidam eft , cflc fub debito ; nec liber poteft ve- •f

«cie»/*6 " -- 1

Digitized by Gc
 r e

Liber Duode.cimu$. ip)

notn dld qut probatur obnoxius tcpciici . Pru- dfftlii
:
quanfo potior in hur.nnir ttbtlf red.iiror.
,
fnJtai f» dcnsfcipfc compellit miniis caucus clt, qui ur-
: dc cujus aliquid dat ime pultatur. Munera iit»
tf/tiomfrfr
getut ab altero. Nam quid egit totiut anni fufcc- Quiritumfun-. Nonfubtipiat loeuo liberi for-
pta tompulfio ? Sumnu futura lndidionii , 4c mnafervilis. In maieftatcm Romani populi pete
quantitas exigatur. Parcendo, non parcius :cxo- eat ,
qui fanguinis illius puritatem larualo tuin fo-
$uivf*!r ncran j 0 piargtavatis ; Se dum venales moras cicratc commaculat.
>
PMr
* quxritis ,
tributi onera duplicati*. Relinquite
V]dc qux dc donationibut Tibcii» Principis fetibh
rrjfcr tandem crudelem mifcricotdum ,
beneficia tora
Dtoo. lib. 'sr- pag.7*’. J«r«.
«4U. dctcftationc fellita. Gravius percutit , qui Win-
Oravi it ft\
<*»»*,
diendo graiTarur ; Se fub indulgentia Ixdit , qui EPISTOLA DUODECIMA.
confuctis tcmpotlbtis exigere tributa diftulcrir.
blamditndo
Et ideo definite aliquando poflefTorum damna Anifta fi 0 Cancellario Lucamx, Se Brutiorum Se*
grajfum.
mercari :
qui* totum conftridi per incommoda nator p r* t orio.
redditis quod iniquis dilationibus abllulillis.
,

folliltaenim non vorcredatlt verbis neru.n cum- nlmahnum

cxadiion* compelle.
ia . .

, y
.
, /ter-,
moneri , fed incmilubili
• —
. ,

&
. ,
. .
*e utrum-
*'*
* non Silanum cafcum ; jabrt ut
Quapropter fi ad illum diem Arcario noftro , qu.e
de provinciis folcmnicer polhilantur difpun&is que ad Ani.tm R egi am minendum {»11icit ini
rationibus ,-<ru>n aut per te intuleris, aut detona* perquirat*
vetis quantitatem ,
degeniatus in provincia velo- i r

v Id. Am-
citerceddcs , qux te male diftuliflc cognofcis:
quia nimis iniquum cll , ut aliis publicus Tub tua
*
negligemia jaceat ; Se Arcariis mutuaram pccu-
C Um prandere
apud rerum

deliciis lau larenrur, ad vina R utiora n Se

Dominum folemni more
ternus. Se diverfx provincix de fui*
Siluri
«**• niam publicis utilitatibus inccflanrcr expendas. cafci fuivi[atcin,currentc,u: aflglprJtrmonc per-
ventum cll ; quod herbarum beneficio tanta ibi

EPISTOLA UNDECIMA. naturx jucunditate conficitur , ut non credas

dcefle mellis gallum, quem nulla confpicis qua-

Petro Viro Clarifflmo , Erogatori obfoniortim lirare permixtum. Manat illic leviter orovocatum

Senator Prxfccius Prxrotio. I* uberibus fiftulofis quali in alios ventres

, &
narur.c ubertate colle dium , non guttis impluit,

***’ a **
toncefjo aoj que fraude dijtrwu.U, agnofcicurpecudain pillus qui flig am virui:
,

diverfa , thuris fcntmu infpirarc iimilia. Huic

Robatx debet efltfconfcientix, qui Princi- tanta pinguedo fociatur ut atbitreris limulde-
P palia beneficia prxponitui erogare
cupidiraris forte deliccerar quod a tanta libera-
: ne aliqua
niveo candore dilcefrnitar. Taoc
currere Palladium liquorcmjnili
fina viridirarc
,

quod ab illa pra-

,

Mnit jm - litate ptofimdicur.

i cadis latfc paccntibus copia illa mirabili» txco * ni- * Mit , mmt-
Mutant enim qtuflibct largi-
UbmUryt*. rates rapientium manus. Et ficut fontis puritas midm pallore fofccpta, cum admixtione coaguK '“*
ut T*f>,t n -

C |j mo fa comnnpitur: lit affluentia boni Regis in callofam coeperit teneritudinem condurari ai

mmaniu. pg
,

ava ,i s diftributionibus immutatur. Aurum ipfoin, pulcbenimum orbem forma perducitur ; qux
cum folvkur in liquorem v nili munJiifimocali- lubtcrrancis horreis aliquantulum congceg-va,
cplo fufeipiarur , inficitur ;
quando puritatem fui diuturnam cafci facit e fle (ubllanriam.l loc qaan-
folacuflodiunt ,qux nulla fordium admixtio-
Illa tocius fupcrirnpofitu n navigiis detonabis ; ut de-
ne fufcanrur. Quam gratum per niveos caliculos Regalibus parvo munere Cuisfeciflc vi- ^fidetiis
•4'2 rivulos videre currentes , Se ipfam
quodammodo deamur. V inuin quoque , quod laudaic cupiens,
naturx liberam ridere puritatem , quando nullis a * Palmatianum nominavit Antiquitas , non ' Forh. *
maculis injuriata turpatur ! Sic dona rerum Do- ftipfi afpcrum , fed gratum faavitatc perquire.

mini nulla debent pollutione fufeati: fed fuut ab Nam licet inter vinaBrutia videatur extranum: pj”"*'
ipfo cxcunr copiou ; ita debent ad Romanos per- fa&urn tamen eft pene generali opinione prxei-
0*m* frxt I
venire puriflinta. Nam licet omnis fraus gravis puum. Ibi enim reperitur Se b * Gazeto par. Se *Cuj.G4^««.
grtvitrfi
efle videatur illa tamen importabilis reddirur,
: Sabino fimile,dc magnis odoribus fingulare. Sed
LxuiPtful qux in Romulea plebe graflatur mrba, qux vivit : quia illud famam fibi nobililfitnim vindicavinboc
XondW. quieta populus, qui nefeirur ,
:
nifi cum Ixtus cll : & in fuo genere nimis elegans perquiratur , ne
clamor fine fcdirionc toepitus furoris nefeius; : prudentia Majorum aliquid appellalVe videatur
quibus fda contentio ctl, paupertatem fugere, 8c improprium. Eft enim fuavi pinguedine molliter -
^
divitias uon amate. Ncfchmc enim efle locripctes, * ctaflum,vivacititefinnilfimum,nue violentum,
nccaliquafencgitiouiscallidita(cdif«.rucianc:vi- candore quoque pctf^icuuin 5 quod ira redolet
vunt fortuna mediocri um,& confcicntia divi tum. ore radiatum, uc merito illi i palma nomeft videa-
Nonne piaculum cll talibus rapere, quinefeiunt rur impolitam. Vifcera dcfedlaconfttingit, vul-
•licna fraudare ? Quapropter obfonia Romano ncra madida deficcar , laflum reficit pcclus ; SC
populo dito bucnda ab illa Indictione , propitia
i quod vix prxvalct implere potus arte comp-ifi-
cibi Divinitate concedimus ; ut fine aiiquadimi- tus, hic naturaliter prxltar infedtus. Sed provide,
nutionc percipere poliae v quodjlcgia largitate ut fupradictas fpccies exadas debeas dellinire:
promeruit. Cave k nc quo illi mctucrunr , alter i quia falli non polfumus ,
qui hoc patriotica* ve- ‘KlS.
accipiat ; Se ru 1 gratia nollta peteminus reddaris, litate retinemus. Ad prxfcns enim dc cellariis
fi a civico amote difceflctis. Nonfat Latialis pre- nollrisqux defiderabantur obtulimus. Tu aurem
tio
,
qui civitatis illius non habet jura nafccndo. tuo periculo difflmiliafacis , quorum jam judici»
Honoiandum femper cll , quod nomen gentibus teneri poiflc cognofcir.
t Bb
 . '

19 4 Cafliodori Variarum
m l^matUiram nominavit Aoctquim. Vide io hunc fd de i/terpt coemptionis nomine popu-
locuin LiioiuumTom. J.j<1 »o. Cht jju.Pog. n. jbir,
t>Gauro pac. Giiui «ini mentio iit a Gtc^or. T utoi». lemur .
lib. dcGluria Confefl.cap .(&: ta Sidon. Apoil. in car- __ . ,
Btkic . 7 «1 Ommatium •
T} 1 1 ;Zl >«« cives .uliimi Bnltiorum, quos &
Vmjinil.i v.on lu ;t<»atftica, Ch-a Falertu. ,
AV Sicili* corporer violenti quondam maris
J-loe autem d Cium a regipne Gara , fcilicec Palcftiux, impetus fegregavie unde civitas eorum nomen
,

w laibit hidorusOnguwlib » c ip. j.

jmret.
accepit( divifiocnim ciyti Graea lingua vucita-
tur) iniqua fugi; runr ft exactorum ptxfuinptione
fatigari implorantes non aurium , fcd oculorum
:

fioftroram nota remedia, qui pullamus fcirc.tcr-

Edioum. tironum eorum quod p?rirur non habere. Eft
eni.r. inontanislapikku-nurarilliina , arida paf-
Tn eos ,
]Ht munrr.x Regis eoudta Ecelejhs cu is ) f^d undofa vindemiis : Tegetibus adverfa»

Jnbripucrant fcd olivis accommoda ; & ideo cultura ejus om-

nis in fareulis eft quia fupcrficics iphus iicoanu*
T
TSu contineri debet omnium largitas impeti- trirc non valet funerne nafcentia. Tergore illic
:

fa Dominorum quando neccfle eft univcr- ager nudus , in Jultria potius , quain ruitura ve-
:

litari proficere quod illos impulfu Diviniratis ‘ftirur. N.un Palladi* (Uva: vindicare conrrgi-
,
Tirut Pr<»*- probatum fuerir cneci (Te. Picras fiquidem Prin- wr, qui in folo aridillimus approbarur. Talibus
c u,n «orum cuftodit Imperium Se dum illis vi- enim locis illa proficiunt qux radicibus proce -
;
|iP ,
"**
cillitudo digna rcddirur,incolumia Reipub. mem- ris ad humi penetrale defcemlunt. Segetes rigan-
bra fervantur. Dudum fiquidem Imperialia con- rur uc vivant 8c conditione mutata hoc aridis , ;

ftitura per Btutios , atque Lucaniam factofandas impenditur , quod oleribus exhibetur. Quanta
» Ecclcfias aliqua munctum devotione juverunt. fcgcscd,quztnanu 'colligitur? Rarb illic ab arca
Sed ut eft facrilcgis mentibus familiare. Se in ipfa venit humeris gravarus agricola ; ut non tnclTcs
quoque reverentia divina pcccarc nonnullam m horreis colligamur: fcd vix poflic aliquos co- ,

* exinde partem Numerariorum nomine Canoni- phinos de fumma ubertate complere. In hortis
«ari fubrrahcbant facientes laicum commodum autem rufticorum agmen habetur operofum qui»
i :
:

fubftnmiam Clericorum. Quod fcdis noftrx Nu- olus illic omne faporum eft marina moratione
j

* / merarii exeeratione dctcftabili rcfpuentcs nun- rcfpcrfum. Quod humana induftria fieri confiie- ,

quam fibi illatum fiiifte fuggerunt , quod de tali vir , hoc cdtn nutriretur, accepit. Contra Ma-
fcclerc manus impia- defraudaverunt. Quid adhuc tonis autem fen tenti am intyborum illic fibras
minime audacia numana tentabis , fi & ibi furta dulciflimx fune , qux prxeinebe foliis tortuofit
porrigis , ubi re minime larcrc pofTe cognofcis ? callofa teneritudine congh»bantur unde in mo- :

fiuamtM e». Ut illudas oculis forrafte mortalibus , quamvis rem * nitri aliquid decerptum frangitur dum i ,
yigf
' ^
««mi* Jjm- iniqua, tamen aliqua videtur pratfumprio :quan- fcccundoccfpiccfcgrcgatur. His vidualibus, fi vis
mimr, tjtn fi ta ergo ccccirate damnatur qui fc xftimat perpe- no fle regio illa foecunda eft ; nam Se marinis dc-
, ,
xptmMftr- trarp quod Divinitas non poliat advertere
^ ? Sed liciis copiofa jucunditate perfruironquia ibi mare

Viyw/tJVi *** bnrilis uberius graflctur forte prxfumptio , aut Supernum ac Infernum , infcrtisfroncibus aduna-
f>fiudv*r- riivifiam patientiam frequens provocarcpoflir ex- rum delicias atriufqbe pelagi in unam congrega- ,

irrtf ccffos;cdidali programmate definimus ut qui iu tionem linas fui volubilitate pcrducir. Necefle ,

haefuerie ulterius fraude vcrfaius 8c militia ea- eft enim illic & pifccs properare , ubi conftat Se
, .
reae , Se compendium proprix facultatis amittar, undam polle defluere. * Exormifton quoque in- y .

Graviore fiquidem pcena plcdeno us eft, qui ufque ter pifccs regium genus, compar murenis corpore,
ad injuriam divinam fuam nihilominus tetendit/ vel colore diftans, naribus fetofis, coloftrcadelica-
audariam. Habeant pauperes dona Regnantium: ta teneritudine pexdirum, oicofo ac fuavi liquore
polfideant aliquid, quibus nulla factihascft. Cur coagulatum .appetibilis graraque pinguedo, cum
aliena fu bftantia in Regali pofua largitate perva- fpumisflu&uantibus inter acris confinia coeperit
ditur ? Poflcflioejus, Principis munus eft. Quem- enatare, nefeit ad cubilia redire^ quxdcfcrir ere :
•

• admodum prxfumarfubjcdkus contingere , quod do , aut immemor reverfionis , aut teneritudini

Deo refpicir humilitatem Dominantis offeret fumma mollitas : nequit undis elevantibus con-
fnrft Addirur ,
quod talibus non dare , rulifle eft { Se traria obluc^arionc dnncrgcrc^cmir vclut corpus
tHunnlw mcr ro> quando qui#otcftcfurientibus fubveni- exanime,
' nullis nifibus periculum, nulla arte do> \
vnurt ,
fubvtnirt i
ft
j Se hiuc viribus deftirutus , redire non crc-
i
rc »
f non P*^c r » exanguit. Pudeat illis tollere,
} ' vitans
tingnii. quibus jubcmuroffeiTe. Ultra omnes crudeli ta- ditur: quia nec fugere poflefentitur. Hic plan^
o mnti tescft , divitem velle fieri de exiguitate nKndici. tanex dulcedinis eifc dignofeitur ,
uc ei nemo
crmjt lUirf
iutt* * * * 1 ' *
1 •* * * 4; * * '* "
Amentur honefta lucra:horreantur damnofa conv pifeium comparetur. Haec fune in littorc Rhegi-
•ft diriitm
,
pendi* nullus audeat inde tollere , quod pollic no , qux diximus j quod non alio referente co-
'•

vtUt ften 6
txitwtMu «ollecta difpcrgere. Addendo perdie qui rai- gnovimus , etfi vituali probatione retinemus.
,
mendui. nendo colluserit ; & paupertatem potius ad fc Quapropter laridi fcquc tritici fpeciei nullis
Addtnbftr. trahit , fi exigentium pecunias non tepellic. temporious coemptionis nomine inde dccernif
fnus poftulati: quia nimis calumniosi petitui*

P*. EPISTOLA DECIMA QUARTA. S uo<l laci btncfiau npn hilxtur. Deinde (uHkc-
re debet defenfio vcriutis,Sc tcftimonium Judici st ^m
tf) j( t

Analhfio Canccllirio Lunnii, & Bnltiorum Se- I™ 1 "i*” 5 «cctabilf m^“ra c(l • C‘ c “‘ n ‘‘ i ••
liatot ffi*aus Pratotio.
novem tonlticmu, ahuJ linguidecemit. Addi- ,

tur etiam , quod tamis commeantium fatigatur

*“ ern J,‘
^ r ..
tofiriM Rhegienfem regionem
. .

proh,-
. _ .

^
ulitur>utraliona bilitc r im renrittidebuiffct,vd
-
ict , quominus l, iridum , crtrttuum ab quod
' /••---«
apud ipfam nafei * polle conftarct,
, t . adventibus , tanta excurrentium laceratione de-

• • ••
.

nfJT*-
.

. Digitized t
 c

l.iber Duodecimus
i Exormidon qooqur , Hc. F.d pileis genus ita a civitatem eredis ruralem , villam judicjrepofltJ
illis qui ultimam <>r»m GureU in Itjfia accole-
tltxcis urbanam ; & inter urrumau; polita cnpinfj nof.
bant, vocatum : quia funJmn in iris delinere folct , ut
in ruminum enitet ,^ood dicitur proprie de irae’ feU-
™ .

I lJU<1 '
.
,
•

d,MM H»C Junifrcyien.ee mvrferd

-

dclidcrant commeantes: duinrxdia laboris refu-

,

tis anchoris , Se contra, cum ed tundau anchori^iic itur

ifunSl/M eu. Bnjf. gere cupiunt, amoenitate civirarisiti paraveredo-

rum, Se annonarum prxbirione propriis cives fa-

EPISTOLA DECIMA 1QUINTA. tigantur cxpenlis. Quapropter ne IxJat uib.-in

a moeni fas fua ,
aut res prxeohii nat caufi difpcn-
Maximo Viro Clarifiimo, Cancellario Lttranix, dii,
paravedorum Se annonarum prxbirioncn,
& Brutiorum Senator Ptxfcrtus Prxtorio, fecundum evertiones concedas , in alTctn publi-
r 4 ‘ c,r* ,<*
'

cum condiruitflus imputati: piAverarica quoque

'Deferibit urbem Scyllaeinm patriam fuam , & Judicis funditus amputante» , rtiuin tantum criain
dictum Prxfulibus annonas praberi fecundum
vivaria ,
rju.t ad pedem Mofeii montis ef-
vetera conditura decernimus , fuis cxpenlis fart i
foderat. Tum eju.td.tm de paraveredis , an- tarditate verturx. Leges enim adminillrance- re- .

nonis , dr pulveraticis 'judicum edicit. medio , non oneri clfc voluerunt, <^ua de r?
aequitatis intuitu * civitas vcftra relevare judicia- * Fon2,<->**
Vljjfetce* QCyllaciiro» prima urbium Brutiorum ,
quam rium cd,quoJ tibi referimus, non rcmilTinu. Vive
4„*tS<)IU- J^Trojx ffdl rutior Ulyffes creditur condiditfc, juvante t >co *judicia fcculi , Se fecm itaris gau<
tiu Alti dicant Infula» ego habitari#
irrationabiliter diciturprxfumcntium nimietate lingulari. :

vexari quod nobis prxhdcntibusnon opoctuiffct tuas appellem potius Fortunatas.

afiumi quia laefioncs ejus cogimur plus dolerc,
:
4 Animx rigor oneracur. Locorum ficus ingenia hor
dum patriotica nos probatur atlertionc continge- m'num format , jit Cuitius Rufus lib.-. Ar lio. 8. ViJe
re.' Civitas (upra linum Adriaticum conditura, in Stobr.fcrm. vs.pag. jt?. Ciccr.li!>. i. de Nat. Deorv
modum botryonis pendet m
collibus ; non quoti
difficiliafomfionc rurgefeat : led ut volupiut>*c
campos virentes, &
cxrula maris terga rdpicuT. EPISTOLA DECIMA SEXTA.
tfxc nafccntera folcm ab ipfis cunabulis intue-
tur , ubi ventura dies non ptxmittir auroram fcd : * Canonicariot
mox ut qriri caepcrir.lampadcm ibam vibrans ful-
gor oftendir. Gaudentem ldfpicir Phccbum pro- : Jubet ,
(abditos ftoi admoneat , at tribuit
pria illic luminis claritate rcfplcndct ; ut ipfa ma-
confacta libenter ntolvant : nullus flatato,
gis folis putetur cflc patria ,
Rhodi opinione fu-
perati. Fruirur luce pe fpicua : airis quoque rem-
t
pondera excedat : mittat ipfc sjuarto quo-
perationc dotata , apri e.’ s hyemes , refrigeratas que menfe ad Pr.ctoti.ina ferinis fidelem
fentir xllares ; Se fine aliquo maerore tranligituf,' cxpciiftmm notitiam.
ubi in fella rempora non timentur. Hinc Se homo
Ttmferir*
tuntU mt Je-
ntor.
fcnlu liberior ed: quia temperies cunrtamodcra-
tur. Patria
frigida tardos
fiquidem fervens leves
, Se fubdolos t
efficit Se

foU temperata ed,

acutos: T
ras captata
Empus admonet humanis rebus indcfincnrer
accommodum ( dum
femper Opinione conciliat
res nobis etiam afpe-
)
urillario-
qux mores hominum fua qualitate componit. num hfcalium curam annaafcdivirate reparemus:
j4nticfm Hinceft,qu6d Antiqui Athenas fedeinfapicnrium quando Rcipub. ordo tali Confidere cernitur in-
jtthakuft -
dic dixerunr, qux acris puritate pcrunrta,lucidif- ftiruco. Et merito votivum fidere cernitur , quod
demfifnn-
timm effe di
fimosfenfusad contemplativam partem felici lar- pro ctlnrtorum utilitate prxdatur. Diljgenda fttnt hilpftfvm
~~ J‘
x erunt , & gitate prxparavit. Numquid enim tale ed corpo- ifta,, unde Rcfpub. videtur ede finnillnua. Qux »

5*4rr r aquas cacnofis forbere

i
,
quale perfpicuitacem dum rcdeuntecenfu reficitur, datus fui firaillli.no R '(?**'•**
Qu xndtxni- dulcilliini fontis haurire ? Sic aniinx vigor onera- robore Continetur. Quapropter magna ed quoli-
w wg*r*iw- cur, dHmfpiritu graviore comprimitur. Subjace- bet tempore mondrata devotio : fcd tunc acee-
rumr. mus enim neceflarib talibus rebus quando nubi- ,
ptior redditur ,
quando neeelfaria plus halvtur.
Io rrides efficimur ; de iterum naturaliter ad fere^ Prxbeant igitur poflclforcs dipcn.U.i , fut gratie
na gaudemus : quiacceledis animxfubdantiaad profutura. Debitum fiquidem, quod non poreft n*6;t s <j m ,j
inferta quxque Se pbrillima Ixtatur. Fiuitur ina- evitari,ptoiu debet mnuefiemper offerri; ut fiat nj «
cJffitdnrut finis quoque copiofa deliciis , dum polHdet vici- beneficium , quod fine cOmpuIfionc condat illa-
*d nos ^cimu vlaudra Neptunia. Ad pedem riim. Atqueideo, quo^firiicitcrdirtum fit,, per ^*!,**^**
**nt*$L
cumenut
fiquidem Mofeii montis faxorum vifccifibuscx- *Indirtionem prinum in dioccefi ea.» poffeflorem • a »jv> bri*
V4TI4 etn.
firnxit .
cavaris fluentaNcrei gurgitis decenter immifimus. teprxeipimus admonere, ut, trina illatione ferva- fl. S js.
TJbi agmen pifeium, fub libera captivitate ludetr- ta, alfem tributarium devoras exolvat ; qiutcdus
rium , Se delcrtationc reficit animos , Se admira- nec aliquis fc fob immatura xompullionC inge-
tione mulcet obtutus. Currunt avidi ad manus inifcatexartum ; nec iterum tetailfionc lentata
hominum; Se antequam cibi fiant, efcas expetunt. quifquamtfc dicat cffcprxtc ritum. Nullus quan-
Pafeit homo delicias fuas ; Se dum habet in potc- titarem judx ponderationis excedat ,'fit<}uc libra
ftatem quod capiar, frequenter evenit ut repletus ,
judiffiina : modus non erit rapiendi , fi pondera
omnia derelinquar. Spertaculum quoque pul- fasfitexcedb Expenfarum quoque fidelem noti- „, t Tsp„nV,t
chre laborantium non adimitur in civitate feden* tiain per quaternos menfes ad ferinia nodra fo- /i*nd-rxfm
cibus.Cernuntur affitim copiofx vindemix: area- lemnlrcr deilinabis ;ut totius erroris oblcurirate /&•**•&-
rum pinguis tritura confpicijffi olivarum quo- : dctctfa, rationibus pubjicis veritas eluccfcac- Sed
que virentium vultus apcri;Uft Non eget aliquis quo facilius pollit, Deo juvante, qux funt inlri-
agtomm amamitate, cui datum ed de urbe cunrta rara complere , illum atque illum ledis nodrx ini-

confpicerc. Hoc quia mod6 nou habet muto^ bees, abi officioque tuo periculorum fuorumntt-
, . Bb ij
 " *

i p6 Cafiiodori Variarum
mores p excipimus Imminere ;
quatenus quod venire confpedus. Quoccirca iter Flamini*, rl-
agnofeis juffum .inculpabiliter fovriatureftedum. vis fulcantibus exaratum, hiantes ripas latifliml
•Cave ergo , nere aut improba; redemptionis , aur pontium interjedione conjungiteiopptcflas nur-
«orpcnris delidiae culpa vefpuiat ; & quod expe- gine» platearum afpcrritnis lilvis cnu tare para-
:

dire neglexeris , tuis inferat damna fortunis. veredorum alcriptus numerus procuretur cuna
elegia qUalitate membrorum annonarum dcli- :

EPrSTOL A DECIMA SEPTIMA, g^.oin copia (iae.U»» ponfe£>raar> dU^eo.

dio congregetur. Quia Ite omnia grata redditis, It
•ifo.Athd. w f in nulla parre peccetis. Res unafiibrrada cm*-
.
Joanni Siliquauno R.vcbn.ri * Scnuol Prrfc- Rit *M fui-
tUric** R*x. <ltfomu[ ; i totum defle craditut , obi «1 trdHdcmntbl
cius Pixtorio. . . r
minima qucrclx aipcriras commovetur. Species dtfrraut.
praeterea, qua; mcnfts Regiis apparantur , exa-
fraciprt , pofft (forer moneat , ut juxta mon- das tota fcdulicatc perquirite. Nam quid prode-
temCaprarium , & loca circa muros ja- rit exercitui fatisfacerc , Ii vos contigerit 'm ipfa
Dominorum* paftione peccare. Parcant Provtn- • MS.it Ac.
centia , fovearum ingentia ora
xialcsadmoniti civitates fingube declarata Brevi-
:

panda /4.
bus fubminirtrent. Nam quoties lxto Principi oc- Siytiu l*t»
nmt, P* **’
cmrirar.elhcaciter beneficia poftulamur.Cogita- *
Affixit/*
vittnmfp*
tfltertd <nn-
Btrmm.
ci-

M Unitio civitatum fpes cft certa cundo-

rum : quando in pace ab exteris gentibus
difeintr, quod veraciter in certamine timeatur,
te etiam
gratias vobis
monitionem
,
quAd pnefens foda veftra dijudico aut
Domini gaudens reddo t aut com-
Principis iratus attribuo. Agite ergo,
:

iur.

Plena cft enim divellis generibus hominum habi- ne mihi imputetur vcftcr exccffus ; quia eundis
tatio urbium lingularum. Quis novit , cum qua de vobis facitfacio , quod culpis vcftris offendero,
gente confligat ?Idcoauc omnes debent agnolcc- Pcrfolvar mihi potius gratiam itniverfus exerci-
ic, quod luturis hortibus gratum non fit audire, rus. Magna vobis erit gloria , me fecurum &
Quapropter ex noftra jullione poffeffores admo- reddere , Se tantotum boiu judicia meruiffe.
nere curabis , ut juxta montem Caprarium , Se
loca circumjcda muris, fovearum ingentia ora
•Ac .cmddn. + pandantur ralifque ibi pateat hiatus utnul- EPISTOLA DECIMA NONA.
w ; ,

Cur nefandi homi-

'
lus relinquatur introitus.
nes perferuramini jcccflus illicitos quibus por-
Maximo Vicario U rbit Romx Scitator Prxfcdus
*
, Pixtorio.
tarum permittitur licenter ingrcltus ? Nefeio
quid videmini tegere , qui palatn non delideratis
c*n!citn\id
Commonet , Ut omnia ad Rc^em Jolemnitcf
intrare. Confeientia reda vias publicas tener,
rtfjj vi ds *
obvioru collocutione gratulatur jdc eunt diver- excipiendum tuccffaria paret .
>tm
£ fos gratanter inquirit , laboris txdio non grava-
t

• mr. Amicum ert autetn crimini, velle nefeirij

Ed. pluri- A Dvcnrum quidet^Reginm exipfa porefti*
&
qui vias Tuas occulit , confcicntiam prodit. cognofccre frequentia commeantium:
4 mirum ffl Proinde in ufus generales itinera prifea rcvoccn- quia neccffc cft, utre* magna coinpctctiaprxmit-
seetfti0,mU
mim, vtUt r ur ne,
dum compendium laboris quxtunt,vitx
: tat femper indicia. Venturum diem Lucifer demo- Tr ,m,^d,i-
an '
n.fc
difpcndia patiantur. Ille enim jure bibendus eft rtratcxortus:fcrcnafcctnurafavcnsventusoften- prttmupr*-
lioftis
,
qui munimina nititur violare civitatis. dir imminentia bona quadam animi prxfagitio-
:

inUeiMk
ne dignofeimus ; Se difficili magna res geritur,
EPISTOL A DECIMA OCTAVA. qux lignorum prxeurfione niiniinfc declaretur.
Verumtamen Se vos neccffario commonemus, ut
potisjundionc Ty beti nos Huchis folemnirer vc-
Conftantiniano Viro Experienti llimo Senator
lliatis;quatenus tranlitum prxbcat intremulum,
Prxfedus Prxtorio.
fixum concatenatione navigium , Se de fuo lini
celerem nobis prxftct excurfum. Non moveatuf
"Jubet , ut iter Flaminia reficiat p.tr.rvcre- pigris funibus, urfolebat: non inanibus rrahen-
. : .

dorum praferiptum procuret numerum : tiuin moles tanta torpefear : celeritatem poridt
congreget fine pojftjforum di/j>t n iio anno- fixa conferar quam le movens antea non prxbc-
,

hjs: cihil .tfkimcnfis Regiis f.vsmur It-

*“'• Ambulent corancamium greges: profeO»
,
I,on navigiis incifa nos unda deportet. Sic de-
dulo ‘perrjuir.it.
* *
cct Domi num fufeipi , ut aliqua debear novirare
gratulari. Tabulatum fortiter jundura conftri-

R Egius
l apparatus ficut negligentibus affert
w periculum, lic Ihenu^ laborantibus prxrtac

ornatum quia przmium cft vitx , Domino vi-

:
dafoliditatcmdcbctprxberencccffaiiain;utpa-
vorem undas dubitantium terrena limilirudine
pollit auferre. Optetur quinimmo longior fuif-
dcn c ^crv ‘ te: cu ncC edar» * nec bonum' fc , ctlin ttanlitur innocue. Cancellorum tura-
fa*
vi^rnttjtT- !
Quam
pofjii abfeondi. gratuin cft , line offen- men dextra lxvaque decenter aptetur. Prolpcr
lione aliqua iter agcic dcllinatum: videre judicia darur tranlicus , cu
n fiicrit cafus afper cxclulus.
diligentia : dubia line tiinore tranlirc
:
grcflii faci- Vide ,
quemadmodum reliqua ad te pertinentia
limoniuofa confccndcrc: in pontibus contra- prxparcs ,
qui te occurfurum dfc cognof.is.
biuin non tremere : viamque lic conficere , ut Quale enim
in tanta frequentia non porutffe
cft

omnia probentur animo conveniffe ? Militiam culpari? Univerfosaffligit, qui Kegialiquid ne-
vcftram uanfcendtut, fi rerum Domino placere dum l.rrus optarur ab
cellarium fubrra!,ir:quia,
pollitis. Nam tui nos parere contendimus , ma- omnibus , eundos contriftar, fi probaur offen- p «'ifx/d y-
gnus p rovedus cft , li mereamini ad ejus placidos Ius.Adde , quod bc prxclarum cft fub tanta Se-

:ed by Google
 t

Liber Duodecimus. *97

« Reverenda SuvSornm. Simili loqautionc dUit,
natorum oecnrfione Undari , Principem fic fufei- ficiar julftoni* reverendi lib. }. Epill. i/. Et itupciida
pere, ut omnes intclligamnildtelTc: anccinfum melicorum hb. 4- Epift.4. J*r.
quoque Dominum venire lxtum , qulm aliqua
trepidatione confufum. Infpcrarum bonuin eft,
Ci is, ad quem deceptionis pertinet periculum, fibi EPISTOLA VIGESIMA PRIMA.
erat ix procuret augmentum. I n quam rem illum
{edis noftrxmiUtem nos dircxiflccognofce , qui Deufdedit Scribx Ravennati Senator Prxfc&ui
tibiOfficioque tuo debeat imminere ; quatenus Prxtorio.
nobis omnia parata renuntiet quia committi :

conftat
non
afetibi.
poteft cafui ,
quod noltro periculo
Offui um Scribarum , & utilitatem defer ibit*

Cribarum officium fccuriras folet efle cun-

EPISTOLA VIGESIMA. Sdiorum : quando jus omnium ejus follicitudi-
- necuftoditur. Alios enim depopulantur inccn-
Thoraari , & Petro Vins Clanflimis, Areatus Se- du alios nudat fo rtiva ru b reptio : nonnullis ne-
.
*

nator Prxfcchis Prxtorio. eligentia perit, ouod diligens audior acquirit:

fc «i fide publica roDuftillimc reparatur ,
quicqjid
Jubet , ut reddant Afloribtu furfli Petri cum Diligentior eft in alienis, •MS.tJmu-
a privatis* amittitur. Diliget
^
obligatione chirographi vafa ftcra ,
qu, qu.im poteft clfccura de propriis: non admonitus m»'.
Agapitus Papa ad Orientem Legatus mifjns facit ,
quod vix rogatus impleret ; fle requifitus

pro P'C»HU MUOU Andrios Regiis oppi- m >" S”?3 <e <*“*
r r & tr *
rar *aminfle. Armarium iphus fortuna cundlo-
. us

gneraui rat, omnium dicitur, ubi W**

tum eftj 3c meritb refugium
uni ver forum fccuritas invenitur. Ad paterna

R Et inetis rnecum
_V Agapitum ,
urbis
Orientis Principem legationis gratia mitteretur,
, fidclilliini viri

R 0111 * Papam
,

,
fandlum
cimi ad
tranfit officia
Nam ficur
fuccelTor inveniat
, fi incorrupte
diligens genitor fervat,
: fic arbiter artium
fit veritas cuftodita.
quod
nullum
otiofus
pati-

juilionc Regia daris pignoribus, i Vobis tot libras rur propria jitilitacc fraudari. Et ideo rantx rei

auri fsdo pi&ario foiemnitcr accepi Ite ; ut erili jugiter percipimus cfle cuflodem ; ut qui haclc-
providus Dominator jullit, ad fubirumejus etiam nusde integritate placuifti , nulla debeas varietate
urgeret exedTum. Primum quidem bcnignfcprx- fufeari. Vijj.quM tibi committitur antiqua fidesj
fticit, qui ili ncccflirate mutuas pecunias dedit: Scquocidiana diligenti;idirimis jurgantium litem,
tfed quanto gloriofius fecit , eriam illud largiri. Apud eundos PrxfoL-s de tua cura li igitur ; 4:
quod cum giariamm ad io ne potuifTet otfetri? ru potius judicas, qui ciufa u n vincula diflol v is.

Vidla eft fine damno necelliras: manus Papx da- Hoc honorabile decus , indi fptt tabi le rcftiino-

bat, quod ejus fubftantia non habebat ; C5c illud nium, voxantiqua chartarum, cdm de tuis ady-
indemne redditum , quod donis conflat
iter eft tis incorrupta proccflerit, cognitores reverenter
expletum. Quale , rogo ,
videbatur Antiftitcirf excipiunt : litigantes quamvis improbi , coadi
cum fas fit promulgatam ‘ forte!, 4»*.
petentibus Ecdefiam , ficEcclcfiam nulla dctii- tamen* obediunt. Et
’*"* J mit
tibi non licet obv iari. Quo-
-

menta fentirc ? Diftributor fuit potitis, quam do-

'

fcntcntia.n fufpcndi ,
^ *
nator : quia nccdTc eft ilH applicari ,
de cujus fa- non habeat venale propoficum. Tinca Jo- Ttnra d*t»~
circa
mrninrnmejfp
culearibus videbatur expen li. Quid non agat cumcncorum eft oblatio maligna redimentis ; ^ _ «II »-
,

apud pium Principem talis legario , quam dcftl- dumquxrunr confumerc quod fc cognoverunt rr.i IMKN.
,

naram lingulari condat exemplo ? Quapropter impedire. Pafcac te * cdirio decora veritatis :fa- tu.

noftra prxeeptione commoniti, & Regia jumo- coltas rua habeatur inregriras. Da petentibus, *Gr. &Cuj,
ne fecuri. Sanctorum vafa cum obligatione chi- qux olim fitfla funr. Tranftarorello , non con-
rognplii actoribus fandi Petri Apoftoli line ali- ditorantiquorum gcftoruin. Exemplar , veluc
qua dilatione refundite ;u: lucrosi reddita, celeri- annutum ,
ceris imprime; ut ficut vultus exprelt
. • impcrirara videantur ; opeata rcherantur ma- «on poliunt figna refugere : ita manus tua ab au-
rr«T«Wr«n nibus Levitarum minifteria toto
orbe narranda : ehem ico nequeat difcteparc. Quod fi te aliquis
donetur , quod proprium fuir: quoniam juftcocr iniqua fubreprione traduxerit , queinaJmodu-n
largitatem rccipir , quod Sacerdos legibus ooli- in aliacaufatibi acqufefctT eredi ,
quem fc»tj>o-
gavit. Superatum eft exemplum quod in ,
hifto- tuifle corru npi ? Impugnat te fraude fua ; 6c faci—
ria noftra magna intentione retulimus. Nam ciim leconvincit, quem in una parte decepit. Ama
Rex Alaricus urbis Romx drprxdatione (atiatus, jullitiam , de qua nemo queritur ; ut ctiami ratus
n'
^** r*fc
Apoftoli Petri vafa fuis deferentibus cxccpiflcr, rellimonium falubrc poluc dicere, qui te incaftuin
mox ut rei caufam lubita interrogatione cogno- voluit deviare. Publicum eft omne ,
quod tece-
vit ,
facris liminibus deportari diripientium ma- ris : dum aut Uudarus gratiam ,* auc accufatus in-
nibus imperavit ; ut cupiditas , qux depraedatio- venire poliis uftcnfaro.
nis ambitu admiferat Iccius , devotione largilli-
ma delerer exedTum. Sed quid mirum , fi a re EPISTOLA VIGESIMA SECUNDA.
verenda Santllorum diripere noluit, qui tanti fc
Urbis vallat ionc ditavit ? Rex autem nofter rcli-
Provincialibus Iftrie Senator Prxfc&us Prx-
giofo propofiro reddidit vafa , qux jure pignoris
torio.
propria videbantur eftcfla. Et ideo talibus fa&is
frequens prarftetur orario quandb Ixta concedi : , . .

polle credimus , cum retributionem bonis adii- J n bet ,

Mi tributum tnVtno , oleo ,
(ytriiiCOp
dus poftulamus. quibus hoc anno provincia abundabat ,Jol-
 .:

rt;8 CalTiodori Variarum

r,r/tf •,
&
mittit Laurentium cum pecunia bis in Rcipob. laboribus comprobatum cumprf»
ad majorem ejujmodi rerum numerum com- fentiaudot itate direximus; ut fecundum Bicvct
fubter annexos incundantcr expediat quod libi
parandum R.tvcnnamejuc devehendum.
,
,

pro expeniis publicis injunctum clfe cognofcit*

Ium illam provinciam accurate depingit .
Nunc procurate, qux jufla funt. Vos enim fa-
citis devotum militem , cum libenter fufeipitis
Xpenfe temporum varieta- Pretia vero vobis
moderata fequenti
E
nere,
te titubantes
fi
publica: diverfa
, hac ratione fc poterunt conti-
proventum locorum fcquatur falubritas
juffionem.
jufiionc declarabimus , cum nobis gerulus pel-
lentium nativitatis modum mifta rclationWug-
jullionum. Illic enim facilis cft procuratio, ubi geficric. Taxari enim aliquid non poreft jullc,

• furet, le-
futrirfruchis uberior. Nam fi *indicarur, quod nifi copia rei evidenter potuerit indagari. I nx-
gli.induilUT fterilyas jejuna denegavit; tunc & provincia Lr- qualis quippe eft arbiter, qui fenrcntiam mittit
¥ in cauim Sc mali fibi
«litur, Stcffechis optabilis non habetur. Com- ; probatur confcius , qui
meantium igitur atrcftarionc didicimus, Iftriam cftindcliberata didurus. .

* MS.
provinciam a tribus egregiis frudibus fub laude
nominaram , divino munere gravidam , vini,
olei vel ttitici pratenti anno ficcunditate gratu-
epistola vigesima TERTIA. *“
,

lari. Et ideo memoratas fpecies in tot folidos date

Laurentio Viro Expcricntilfimo Senator Ptxfo-
pro tributaria hindionc , qui vobis de prxfenti
* A r>m* Cbri- * prima Indictione reputentur reliqua vero pro- dus Prxtorio.
i

pter folcinnes expenfas relinquimus devotae pro-

vin.iae. Sed quoniam nobis in majore fumnu
Praeipit , ut iftriam provinciam vinum ,
funt quaerenda, qua: diximus tot folidos etiam oleum , triticumque empturus petat.
,
de arca noftra tranfmifimus; ut res ncccfiarix fine
veftro difpendio uberrimi debeant congregari.
Frequenter enim, duin extraneis urgemini ven-
dere, foletis damna fentirc :eo prxfcrtim tem-
D Eliberario Judicis probaros viros debet pu- Titlibertth
blicis adionibus adhiberemur
impleri , quod fub ftcrilitate temporis videtur in» Luas
tacild polit JmJjrfi prt»
v/rif
trbrepnbU e it
pore, cum vobis peregrinus emptor ereptus eft j quiri. In abundantia rerum quilibet fc poreft
jebanilm
& rarum cft aurum capere , quando mercatores expedire perfona :clcdis opus cft militibus , cum adhibite,
«ognofet is non adcftr. Quanto ver 6 melius eft fqerit ncccifiraris impulfus. Atque idro expe- Etiflu ipm
puere Dominis ,
quam prxftarc longinquis ;& rientiam tuam, frequentibus, nobifque tali de- •fi miitiLmti
debita frudibus foivere , quam ementium faftidia votione gratiffimant ad Iftriam provinciam ju- CltM /atrii
,
anrjjiidiit
fuftinere? Prodimus etiam amore juftitix, quod bemus excurrere ; ut in tot folidos vini , olei , vel
nobis fuggcrcre poteratis quia in pretio lzdcre :
tritici fpecies de tributario folido debeas procu-
non debemus , unde naulorum prxbitionibus rare in aliis verb tot folidis quos a noftto Ar-
:
,
non gravamur. Eft enim proxima vobis regio fu- cario perccpifti , tam a negotiatoribus , quam £

pra linum matis Jonii conditura, olivis referta, po fidioribus cinere maturabis , ficut te i Nume-
flegetibus ornata, vite copiofa: ubi quali tribus rariis inftruxitpotreda notitia. Quapropter cri-
uberibus , egregia ubertate largitis ,
omnis fru- nunc animos ad parendum, qui tantis excu-
dus optabili facunditate produxit. Qux non E is indi fercta forte placuifti. Admoneat te prio-

immerito dicitur Ravennz Campania, urbis Re- ris converfationis exemplum: quia nimis gtave

gii cella penaria , volupeuofa nimis Sc deliciofa eft emeritum delinquere , quem tironem nulla-
digreilio, fruitur in Septentrione progreffa cali tenus conftat etrafie. Qualis autem fupradida-
admiranda temperie. Habet & quafdam ,
non rum fpecicrum ubertas fc optata laxaverit , veraci
abfurdi dixerim , Bajas fuas ubi undofum mare : nobis, ut de te credimus , relatione fignifica;uc
terrenas concavitates ingrediens ,
in faciem de- nos habito modo conftitucrc debeamus , quod
coram ftagni arqualitate deponitur. Hxc loca Sc nec Provinciales lxdat , nec publicas gravate pof-
garifinatia plura nutriunt , & pifeium ubertate fit expenfas.
gloriantur. Avernus ibi non unus cft. Nuinc-
rofx confpiciuntur pifeinx Neptunii quibus,
etiam cefiance induftria , paflimoftrca nalcunrur
:
EPISTOLA VIGESIMA QUARTA#
injufTa Sic nec ftudium in nutriendis , nec du-
bietasin capiendis probatur efle deliciis. Prxto- Tribunis Maritimorum Senator Prxfcdus PrX-
tia longe latequc lucentia in margaritarum fpe-
cicm putes cficdifpofita ; ut hinc appareat qualia
fuerint illius provincix Majorum judicia , quam Jubet ut naves parent ad vinum ,
, oleum &
tantis fabricis conftat ornatam. Addimr etiam ex 1(Iri provincia Ravennam devehenda
a
illi lictori ordo pulcherrimus infularum, qui ama-
Tum de navigatione , e? nautarum labore ,
bili utilitate difpofitus , Sc a periculis vindicat na-
praeipulinJalinis exercendis , differ it.
ves , Sc ditat magna ubertate cultores. Reficit
lanfc Comiratcnfcs excubias ,
Italix ornat

* Ac.ffiwi-
Jmperium , primates delicii; , mediocres vi-
dualium pafeit expenfis ; &quod illic nafcirur,
pene totum in urbe * Regia pollidcrur. Prxftet
D Ata pridem julTionc ccnfuimus
vini
no copia indulta
, Sc olei fpecies,
perfruitur
quarum prxfenti an-
,ad Ravennatem fe-
, ut Iftria

nunc copias fuas fponte magis devota provincia , manfionem. Sed vos, quinu-
liciter dirigeret

amplius parear, dumfperarur quando gratillime :

merofa navigia in ejus confinio poflidetis, pari
faciebat dum minime quxrcrctur. Sed nc ali-
,
devotionis gratia providere ; ut quod illa parata
qua julfionibus noftris dubietas nafceretur , Lau- cft tradere, vos ftudeatis fub celcrirare portare.

icntium virum experientifiimum , Sc magnis 'no- Similis erit quippe utrifquc gratia pcrfcdionls

‘Digitized by Google
I
 ;

Liber Duodecimus. * 99
Sjtnndo ex his diffiniarum impleri non
QnUm frugum ingens copis contegetur.
permittit effatam. Bftotcergo promprifttmi ad
vicina, qui fxpcfpatiactanfmittitis infinita. Per
hofpiiu quodimraodovclfea difeutriris . qui net
Mtiiamnavigais. Accedit etiam commodis vc-
P Lt™nique foll.c.ti
1 ordinesintucmuttqutaCepcportendantali-
fiunt ,
qu. ntaatt» rerum

ftiis, quod vobis aliud itet aperitur pctnetudfc- <P». «luxtonfuetu imi probantur afeeifa. Nt-
Nam cum ventis uevienti- ililefiun fine cauu garifur, nec mundus fomiifl mt-
curitate tranquillun).
bus mare fiietit claufum , via vobis panditut per Cll b
‘ “' 'mplicamr : fed qutcqmd venire v.deniuj a.jf .t

*• Knn.oum , divinam or.lht clfc conhlmm. «"—• t,

anitrniirima Huviorum. Carinx veto* flatus af-
Sufpc" diurnat homines . cum fua Iteges conlt,-
peros non pavefeunt : terram cum fununa felici-
tura mutaverint: n aliter induci procedant, quam
rate contingunt; Ac perire nefeiuru, quxfrequcn-
ter impingunt. Putantur eminus quali per prora
eorum ufus inoleverat. l^im autem dc talibus
non magna cunofinte mrbciur, Ii vcifavicecon-
ferri, eum eorum contingit alveum non videri;
TcUx funibus ambulant , qux ftarc rudentibus luemunum, ifideribui almuid venite v.deatut
confuevcrunti&conditionenlutara pedibus ju- obTcurum ( Nam fieut cena fecumas eft ,
•
fuisvi-
tempora notate curtentia Ile magna cun». :
vani homines naves fuas vcfericcs fine labore :

trahunt i fc pro favote velorum utunmr paflu

fitate Complemur cum mutari talia fcntmomr.
profperiorc naucorum. Juvor referre, quemad- rego» (Miarum primarium conlpice-
modum habitationes vcflras filos cflc profpcxi- te , dc ejus fuliia luinino non vxlet. r Lunam, no-
mus. Venerio: pnedicabilesquondam plcnx no- ctn decus, intavtio.be luo plenam .dc naturali
bilibus, ab Auflro Ravennam, Padumquccontin-
fplcndorc vacuatam ? Ccrnmuis adhuc cun»i
eunt, ab Oriente jutunditalc Ionii litroris per- quali venetum folcm: miramur media die umbras
liuuntur: ubi altemus .ritus cgredicns.modbelau-
corpora non habere; Sc vigorem illum fortidnm
calorisufque ad extrema tue nponsincrciampeC-
'dit, modo apeiit faciem reciproca inundatione
campoium. H.c vob s aquatilium avium more vcnill. jquod nonccliplis ino.i.en.aneodcledn,
,
domus ctl. Nam qui nunc teireftris modicer- fd «mus pene anm agi nihilominus coftatext U|V
,

nitur infulatis; uriUic magis xftimes cfTe Cvefa fu- Quahs ergo timor cft d.utms fuftmere quod ,

ilis, ubi fubiro locorum facies relbicis immuta-

vel in Iu,mna fiilet populos ccletuam lerterc?. , v
os. Earum quippbfimiliiudine perxquora lon-
Habuimus itaque fine proce II, s hyeimm , In» r ,
•»
qux nam- teinpcnc vernum (incardotibusxlfatero. t, ndf
gi patentia domicilia videmur fparfav
jam fperemr pofic vemte tempenei quando
ra protulit, fcdhominumcura fundavit. Vimi- :

rinus enim flexibilibus illigari, terreni illic con- ' n ™c.cjm fructus deeoqucrepotcranr , Boreis
,

gregata fotidiras oggrcgaiui . Cc marino flufhii flatibusvchcilienKtralgebanlfQuidcnimfctnlt-

tatu fragilis munitio nun dubitatur opponi: fitili-
“tem producar, fi terra xfli vis menlibus non ea-
cct quando Vadorum littus moles ejicere nefeie Wcat ? Qotd get illato aperiar n * matrem plu-
'» on «r «*nut ? Duo lixc elementis bmn.bus
tindaium ; Sc fine viribus fertur , quod alticudi- . MS Nfr.

ni s auxilio nonjuvarur. Habitatoribus igitur probamus a.lvcrfa, rigotem perpetuum ,& con- & Ca. m*-*
una copia eft ut folis piftibus expleantur. Pan- trariam hecirntem. Mmaveninrfc rempOra non
,
*
pertas ini cum divitibus fub squalitate convivit.
mutando ;<3cqaod mixtis imbribus folebat cth-
** *• .
ci ,ex ariditate fola non poreft obtineri. Atque 'Fftr.fcGc.
Vinus cibus omnes reficit : habitatio fimilis uni-
Vcrfa concludit :ncfi:iunt dc penatibus invidere ideo dc veteribus frugibas prudentia rua futuram m»:*»**.
^
& fub hac menfura degemes evadunt vitium ,cui vincat inopiiim :quia tama futt anni prtrerifri fc-

mundum confiat cflc obnoxium, lnfalin is au- lix ubertas , ut Sc venturis mentibus provifa fulfi-

tem exercendis rota contentio cft: pro aratris, pro riant. Reponatur omne >
quod ad vidum qux-
falcibus cylindros volvitis : inde vobis fructus rirur. Facile privatus nccellatu reperit cum Te ,

omnis quando in ipfis, & qus non

enafeirur, publicus apparatus expleverit. Sed ncrcprxTcns
facitis , Moneta illic buodammodo cau a magna nxhtaxione difcrucict, ad confide-
poilidetis. *

Arti vcftti omnis * fluOus tationem rcvcttcrc naturalium rerum 6c

fit ra-
• MS.Jt* percutitur vidualis.
Clnt. addi&us eft.aurum aliquis intnOs qux- jionc cerrum, quod ftupenri vulgo videtur am-
Potcfi
rcre : nemo eft non dcfiilcrn inveni- bigiium. Sic enim conflat divina ordinatione
,
qui falem
inclito, quando illi * debet omnis cibus, quod dilpofitiim: fic aftra prxfentis in doimctlus luis
loro Jrkt- re;
or— f «. potefl clfe gtatiiiimus. Proinde naves quos ino- murais adminiftrationibus convenerunt , ut fu-
,

re animalium vcftris parietibus illigaftis, diligen- blitum hycms ficca redderetur , Sc frigida.,
ti cura reficite ur cdm vosHinc aer nivibus nimio rigore denfaruS , ardore
vir experienti (Iimus
;

Laurentius folls in nalla

qui ad procurandas foccics diredus pctdudus cft fcd tn iflum- :
,

cft , commonere temaverit fcftinctis excurrere ;

pn craft.tudine perdurans , Sc caloribus ejus ob-
,

uatenus expenfas ncccifarias nulla difficultate *° tlt ^ afpcdum humanx fragilitatis clufit. Me- >

tardetis qui pro qualitate actis compendium vo* dia enim qux funt , noletis dominantur obcuti-
,

bis digere poteftis itineris. bus;&pcripfaran tum videre polTumus , quan-

tum nobis (ui corporis tenuiute concedunt. Hoc
^ k enim inane maenam , quod inter cadam terram-
EPISTOLA VIGESIMA QIH NTA. n, orc pemgatur dum contigerit
^ uc ,

„ . . . . . _ dic purum , Sc folis claritate rtffpcrfum ,

vrilros
Ambrofio V.ro lUuftn , Agenti vices Senator
vcrac i ccr pa^^fp^us: fi veroalimia fuerit per-
Prxfcdus Prxcotio. mixtione congregatum, tunc tenfo quafi quo-
.. . . .... ... dam c6rio, nec ctjlorcs proprios , nec calores
£\- rjuwufd.tr» Jignii futur.im inopi.tm colli Quod etiam aliisLxcu-
pervenire facit aftroruin.
git cui ut occurratur veterum acre nubilo pro tempore frequenter efficitur.
, jubet
: lis
,
 d - K

200 Cafliocloti Variarum

TEnc qubft diutius radii fulci um infolito co-
cft
,
enim beneficium voluntas rc&» jullonirt ; 8t jim&bmo-
lore fufcati funt: qOod novum frigus nu flore* quicquid line fraude geritur , hoc vere donantis fi‘ ,M *
pavit quod acccflu temporis ponu duiucrunt:
:
Decet enim, ut munificentiam
ineritis applicatur. ^
Principalem face rdotalii puritas cxcquatur. Nam F
*
qfcod uvarum fcnc&us acerba cft. Sed ii hoc divi*
u e ptovidemix tradatur , faragere non debemus, cui (ludium, bonum de proprio facere , lauda-
cft
quando imperio prodigia quxrerc prohi-
ipfius vota complere. Et ideo San-
biliter poteft aliena
bemur. Illud tamen line dubio terrenis frudibus ditarem vdlram petimus ( cujus propoliti cft di-
adverfuium efTccognofcimus , ubi alimonia con- vinis infervirc mandatis J ut de horreis Ticincnfi-
fucta nutriri lege propria non videmus. Proinde bus , &
Dcrtoncnlibus panici fperiem -, licut k
agatfoliicirudovcitra, ne nos unius anni ftcrili- Principe jultum cft , tertiam portionem cfurienti
tas turbare videatur : dum fic ab illo primo admi- populo ad viginti qninque modios pet folidum
niftratorc dignitatis Qoftrx provifuiu cft-, ut prt- diftiahi fub noftra ordinatione faciatis ne cujuf- :

ccdcns copia fequentem valuifl*ct muigarc.pcnu- <jnam venalitate ad illos perveniar qui fc de pro-
,
riam. prio vidcnmr pofle tranligerc. Accipiat minus ha-
bens indulgentiam Principalem. Egentibus* juf- * Nlv.ktSk
EPISTOLA VIGESIMA SEXTA. fum cft non divitibus , fu t> veni re. Fundit potius, wfmm
,
-

qui mittit in planum; nam illud potius recondi-

Paulo Viro Strenuo Senator Prxfe&us Prxrorio. tur quod vius vacuisxongrcgatur. Quaproptet,,
,

Sandhras vcftra mifcratfoim olfeci a’ non putet in-

Succurrit libenter juriam quia totum vobis dignum cft , ubi piet*
, er gratis Venetis inopia :

invenitur; fiquidem aliena defideria fideliter gc-

ob anni Jlerilit.it em Ub orantibus , tri-
rere, hoc cft bona propria perfeci fle. Ad quam
buta remittendo , Annonas con- & icm, Deo juvante, procurandam , illum atque il-
cedendo. lum curavimus deftinare qui San&itatis vcftne
:

•ordinationibus obfccuti , nihil ex fc faciant , fci

r*. "p Requenter utilitas publica compendioGpie- ranwnmodo vobis obedi re contendant. Solidi
ratc fervatur :
quando illud magis acquirit, verb quanti ex fupradict quantitate panici la-
a
/x-ymaw** ^l
uo ^ bonorum inrcrccflionc retniferit. Veniens tuerint congregari, veftra nobis relatione dee li-

irugjHr. itaque vir venerabilis Auguftinus ,

vita clarus Se rate ; ut apud * Arcarium reconditi ad fupr .1 me- * Ac. «w*.
nomine, Venetum nobis ncccfliratcs flebili alle- moraum fperiem reparandam, futuris referven-, "f*'*
gatione declaravit , non vini , non tritici , non tur , Deo auxiUante , temporibus : more vellis {c-
panici fpreies apud ipfos fuifle procreatas : affe- divivx .cujus adunat io per fila refolvitur , ut in
rens ad tantam penuriam Provincialium perve- novam faciem fpUnJido potitis decore texatur.
nilfc fortunas , uc virx pericula fullinerc pollini,
nili cis pictas humanitate profpc-
Regalis folii a
• Duio Epifeopo MedioUnetjfi. Hoc fcrictttm cft .

poft Confutaram Bclifarii : quo tompoic sdveifusVvi-

xcrir. Quod nobis crudele vifuin cft , aliquid 1 fr-

ugem (iot horum Regein ( cujus aliquot fupra lib. 10.

petentibus poftuiarc ; &
illud fperare , quo pro- cxftant referiptaJ Belliatius Romam vl obtinens rclille-
Jii inJIyn- vincia cognofcitur indigere. A talibus enim fo- bat. Nauj eo auno tanta per muveffum fames fuit , oe
pwf:!*, | iS lacrymaj exigit, qui quod non invenitur, im- Oatiut Fpilcopus McdioUnfnfi» relatione fua hoc evi-
denter caravcm.quafJam mulieres in Ligurix partibus
git ami f*o
, P on r* Et >dco tanti viri allegatione permoti , vi*
*

et familia Eedelix fux proprios filio» prx nimia fame

*»* imidn,- num & triticum, quod nos in apparatu exercitus,
comcdillc.Hrccx libro Pontificali in vitaSylverii Papxj
•M%»qpoffir. ex Concordicnfe , Aquileicnfc, & Forojulicnfe quae extac fecundo tomo Conciliorum , item ex Paul#
civitatibus colligere feceramus, prxfcnti auctori- UiaCOnoUb. 17. ftmtr.
tate remittimus : carnes tantum, licut Brevis vobis
datus continet, exinde providentes. Hinc enim» Xxv i 1
cum ncceflc fuerit, fufticienrem tritici fncciem de»
(linamus. Et quoniam in Ifttia vinum abundi na- tdiclum.
tum e(Te competimus exinde, quantdm de fupra-
,

ditftis civitatibus fperatum cft, poftulatc, licut in Indicat Liguribus vieforiam e Eurgundiont'
foro rerum venalium reperitur ; quatenus nec ipfi
Lrdipollint, cum cis pretia jufta fervantur. Qua-
nibus reportatam , fugam Alemanno-&
rum. Deinde dicit Regem ob inopiam eet
propter prxfcntcm indulgentiam nulla credatis
venalitate taxandam;ut dum fuerit remedium gra- relaxoffe dimidiam tributi panem , hor- &
tuitum ,
poflit exiftere nihilominus eloriolum. rea Jua ad eos fublevandos aperuijfe »
Noveritis enim gravi vosfubjici pofle vindicta:,
A quid iriterdidhimeft dati , i vobis videatur ac-
ceptum. Q Uis nefeiat providentiam
hoftris aliqua velle fubduccre, ut
'animum comprobare ? Nam fi nullum pe- n
poflit
divinAm ufibus pmiCnuia
humanum divina n/ftn*

EPISTOLA VIGESIMA SEPTIMA. nitusindigere contingeret, locum proinde largi-

“*”*
gitas non haberer. Data cft provinciis in Regis 1
Datio Epifeopo Mediolancnfi Senator Prscfc&ui noftri laude penuria : Heriles fa&i funt agri , uc
Factorio. ubertas Domini poflit agttofci. Minus efler acce-
pti flimum donum, nifi prxceflillct incommodum»

Gaudere, provincix , malifquc vcftris potius gra-

id iitit ingentem panici numerum populo pe- tiam referte: quando talem probaris animum Prin-
nuriam patienti dijhibuendum. cipis, ut nullis cedar adverfis. En pictas mirabi-
lis , qux ubiqu* noftris repugnat incomifiodis.
*%e. vtTum. Tk X Inus prodeft* bonum jubere, nifi hoc per Nam cum fe feritas gentilis prioris remporis ani-
IVI vitos fan&illimos velimus cffiserc. Auget mafler, a£railia,& Liguria vcftia ,ficut yos reti ne-

W
 >
4 \

Liber lluodecimus. io\

it neccflc cft,
Burgundionum incurfione quatere- fc poti is venderet alimonia ificreknmts, Qtialfc
tur.gercrcrquc bellum devi,, initate furtivum, fu- fuit , rogo , runc mireris vivere ,
quibus acciba
bito prxfcntis Imperii t.inquam folis ortus fatm fubvcnrio libertatem fuaiia videbatur adiinrrc : ubi
radiavit. Expugnatum fc hortis fua pnfumprionc non mimis ingemuit liberarffi , quim potuit flere
congcmuir quando* illum cognovit nominate captivus? Credo virum fandum hac nccclfirace
: $ (

gemis cfleRcdorcm , quem ful> miliris nomine condoctum , ut «Sc isvarA Principi fatisfarercr , Sc
probaverat cfl*c lingularem. Quoties fc optavit de populo fubvcnircr. Pace tanti patris
periclitanti

fuis finibus non exire Burgundio, ne Principe no- dixerim quanto prxftanrius cft libertate falva
,

ftro pugnaret adverfo ; cujus licet przfentiam re- frumentum vendere , Sc propter indigentiam tri—
levatus evaferit > felicitatem tamen ptxcipitatus bucalaxare?G ratis conflat illa venalitas, qu.in.lo3c

incurrit ? Nam mox ut Gothi ad belli (ludium gc- unde cmarisceflic , prenom quod vos oblc&etv &
mina fc fortitudine contulerunt ; ita profpcra impofuit. Vendit itaque Utgftas publica vicenos
concertatione exfa ctt rebellium nunus qua!i 'quinos modios, dum pofleflor invenire non pof-
,

inde nudos , hinc ftare contigiflct armatos : divini (te , ad denos or linem rerum firculi mutavit hu-
acquitate judicii , ut in ipfis campis prxdo cor- inanitas nosjubcmui vilcdiftrahecc , cdm efu-
:

juerct , quos Vallare prsclampfic. Exulta adver- riens pararus ht carius comparare. O novum prx-
fariorum cadaveribus ornata provind»: acervum dicationiscvcnrum? AftccHu damni negotiatio pro-
ride funerum ,
quem inimicorum vitio conflat venit ; & votum cft vendeuti magis perdere , ut
ctti&um. Nunc melius culta Ligaria , cui nega- quxitum comparan ; valeat invenire. Talia profe-
lo frudu fegetis, tneflisprovetiit hoftilis. Nam Regem decet rra&arc commercia: talem con-
ctfi tributa tua minus potuerunt accipi , trium- venit nundinationem exercere pietatem ; ut tunc
plios in re naros /elicitcr obtuiifti.His additur Ale- mimis acquiefcat accipere quando emptor plu-
,
lnannonnn nuper fugarafubrcpti6,qu.e ift primis rimaprxei piatur offerre. Linet referre ,qtulis ia
conatibus fuis (ic probatur opprefla , ut fimut ad- vobis lic Dominantisafieftus quia 3c primbccf-
:

ventum fuuin junxiffer , Sc exitum > quali f>l maris (it

,
quantum fufticcrc credidit , & nunc iterum
ferri cxfecationc purgata ;
male prx*
quatenus pollubra geminavit. Verecundum vobis cr^t ali-
fumentium vmdicarenircxceflus, Se fubjeclorum quid fpcraic poftdona , cum fc adhuc ad beneficia
tion omnino gralfarctur interitus. Portem quidem Principis rcfervarcthuro-mitas : non audita dcfpe»
vobis dinumerate , quanta in aliis locis hoftium xit
,
quando ipfc vifa tcftatus cft. Felix illa eala-
turba ceciderit fcd more humatrianhni ad veftra
: miferantem repetit tellcm;ut poft
liiiras.qux prius
felicia frilinantes, illud nos rantumdiecte cupitis* diftri&um Judicem nem haberet. Gaude igitur
quod ad vosfpccialircr pertincrefbntitis. Redea- afiuctcjam bono Ligur , in ufu tuo * fecunda ve- * MS.fc A*v
mus ergo ad ihavc principium : quando quos de- nerunt ; nam collaros tibi iCgyptios rr agna pro-
fendir a belli clade , nec inopi* patitur periculi fperitate vicifli : evadis tempora ncccihracis, Sc
fuftinerc. Nam qui perculit hoflcm provlncix , St libertatis prxmit non amittis : immo illo tempore
famem juflil exire. O
certamen toto orbe prxdi- fc e urus es ab hofte redditus quando & de famis
,

candum ! Contra indigentiam fxvam gloriofi periculo cognofccris erte liberatus. Adhuc te prx- %
Principis pugnat huimnrtasjcujus veri callrafunt diltum ornar exemplum: adhuc eft , in qua parte
horrea referta , qux fi claudere voluiffer , tunc im- fupcrctur. Legitur cnimjofeph fratribus fuis tan- .

portabilis intrafler inimic vfcdquia magis aperuit* tum faecis occulca pretia reddidifle. Quid mirum-,
Ixvicnrem adverfariam mox fugavit. Nefcio,qux fi , natura compellente proximis
iunnaniq^ fuis
Principis noftri bella mundus potius admircturt vifus cft exritifle ? Hic autem cunelis large vendi-
tgo tamen dicam, quod fentio. In ufumeft viris dit: hmdiionem debitam reliquit ;& plus ille ge-
fortibus * feliciter egi fle pugnas : fcd fupra huma- ncraltrcr contulit tributariis
,
quim ille folis vifus
nitatem virtutem cfle conltat , vicUlc penuriam, germanis. Breviter dicantur effufa;
cft pixftitilTc

Verum cum his tantis ac talibusbonis nulla po- hinc bona fqjdifcat univetfitas quando non Re-
:
•

tuiffent fupplicum vota fufficcre , adhuc &

dimi- gibuscompafantur nollra fxcula * fed Propherifc'
'

diam relaxare penulit ftfcalis calculi funfkioncm: i>cd ne diutius beneficiorum Regalium cupido*
.

nctrillcs in aliqua parte faceret, quibus tot felicia occupemus prxeepta

,
nollra ad cos, quorum in*
prxftitilTct. Jofcph legimus contra famem fune- rcrelt,manafle cognofcitel ut fecundum tenorem
ftara emendi quidem tritici dcdiflc lxtitiam : fcd jufllonis ad vos perveniat munificentia Prind»
tale pofuifle pretium , ut fux fubventionis avidus, palis.

Explutt Liber d*odcamnt Vdrifrum

•it.
*
Ce
r

.Qjuiiiraa by Qo
*.
 IN HISTORIAM ECCLESIASTICAM,
quam Tripartitam vocant ex tribus Graecis ,

audoribus Sozomeno Socrate, &Theodo- ,

reto per Epiphanium Scholafticum verfis ex*

,

:rDtam , & in compendium a fe redadam

R.EF ATIO.
Tiliter nimis in capite libri praefatio Theodolu junioris qux Aint geftai digef-
tionis , ,
j|

ponitur ,
ubi futuri operis qualitas Nos autem eorum telcdis operibus, Oc
ferinr.
[indicatur. Quid enim commodius, unumquemque cauta mente iradantes , cogno-
Pfc£^&3'quim prius percam aliquid difccrc : vimus non xaualiter omnes de unaquaque re
,

ne didio poliit inopinata confundere ? Hxc igit uc luculenter ac fubtiliter explanafletfcd modo hunc,
hiftoria EcdcliiTtica.qux eundis Chriftianis val- modo alterum aliam patrem melius expediifle. Ec
de ncccllaria comprobatur, a tribus Grxeis audo- ideo judicavimus de lingulis * dodoribusdeflota- * MS.Lu.fc
S«>tbeo«Ui*
ta colligere. Se cum audoris fui nomine in ordine
ribus mirabiliter confiat efle confcripta ; unofei-
licctTheodorcto , venerabili Epifeopo , St duo- collocare. Legat ergo inrrcpidus,qui ad hxc opuf-
bus difertifEmis viris , Sozomeno, Se Socrate; cula( Domino donanre ) pervenerit ; multum uti-
quos nos per Epiphanium Scholafticuin Latino litatis atque noritix lucraturus^! qux polita fune
condentes eloquio, nece (Varium duximus eorum per hos duodecim libros , meraorix fux follicitl
dida deflorata in unius ftili rradum, Domino ju- mente condiderit. Frxterca , ne quempiam res
hi/lm*, vante
.perducere, &
de tribus audoribus unam Indiftinda turbaret , per univerfum textum hujus
*** ttfl* facere didionem. Sciendum plani, quod prx- operis titulos cognofcat appofitos ; ut Tuis locis
ftmtlc*#*- didi feriptores a temporibus divx memori* exigere poflir, quod fub numero competenti prx*
m Principis Conflamini ulquc ad auguftz recorda- dictum efle cognofcir.

Cajfiodori Senatorii ,
jam Dmino frajlantc con^verfi, cxplicit PntfaUt* * w
 q J

204

QUAM TRIPARTITAM VOCANT,

ex tribus Graecis au&oribus Sozomeno So- ,

crate , St
Theodoreto , ab Epiphanio Scho*
laftico verfis ,
per Caffiodorum Senatorem,
in Epitomen redactae v
LIBER PRIMUS.
CAPUT PRIMUM. cameraro eloquio caperis , aur qualibet figtira
furtum pateris velitaris : fcd perfedi metiris
d. Orat ia allocHtorU * Sozomcui .td Jkeodcfmm utnsmquc.fcmioncm proprium aptans caufx : fi-

guram quoque di&ionis , fle panes , Si ordinem,

Imperatorem.
& congruentiam, eloquium, fle compoficio-
fle

lunt antiquis Principibus diligentiam nem , fle coilc&ioncs

, fle
fenfum , fle hiftoriam
ftudiumque fuifTc , ut c$s amatores profundi difeutiens. Compenfas autem recitan- £HeriUtm
quidem ornamentum ,
purpuram at- tibus fle ruo judicio , fle favoribus opportunis, Tb*U»JS
que coronam , &
necnon aureis imaginibus, fle politione /imula- im
his fimilia pnrpara*
rent : chrorum, fle donis, fle honoribus uni ver/is. Qua-
librorum vero habentes intentionem , circa
quafdam fabulas occupati , lem vero te circa recitantes prxbes, tales dudum
confcriptiones age
renr, qux audientium corda inulcerent : porri fuerunt* judices circa dulciloquum Homerum:
bella fcftantcs
,
ut fagitram opportuni dirige- aut * Alevadx circa Simonidem :aut Dionyfius
. ^ ^^
rent , bcftiain prtjftcrncrent , lanceam bene ja- Sicilite tyrannus circa Platonem Socratis difeipu-
cularentur , aut equum decenter afccudcrcnt. Ium: aut Philippus Macedo circa Theopompum * Alii, Alt»
Pucfcntabant enim (inguli Regalibus eorum, hiftoriographum aitc Severus Cxfar circa Op : :

Rudentes rebus illis , qua: forent gratilTima pianum , qui metris genera pifeium , fle naturas,
Dbroinami. Alius itaque lapides pretiofos dif- captionemque narravit. Cretx fiquidem mille
ficili compertos offerebat alter cincturam pur-
: numifinata carmini compenfantes Homerico , fle u
puream clariora plurimi poemata , aut di- Tamquam dc exccllenriuima largiratc glorianres, im
: «nw
vecfas confcriptiones infinuabant : alius bona in publica fiatua munera confcripfcrunr. Aleva-
cin gula » aut optimum armorum * pendebat dx autem , fle Dionyfius , fle PhiKppus nequa-
•E i.pMni*.
b* i. ufum. Maxima veri» &
Imperialis putabatur quam animo parciores fii 're Cretenubus, defu- I4#
hujus popularis virtutis pars illa, ad quam tunc perba fe rrpublica philofophiaquc jactantibus
K*t*tflvr. amantis intentio declinabat.
rm «nutui
Dc pietate autem qui velociter illorum ftatuatn imitari potucranr, y PbiUf/ii

(
Uz cft verus Imperii ornatus} nulli (ludio si nifiopere fui/Tent minores in munere. Severus .

"r*™- quodammodo fermo fuit. Sed tu , 6 potcntifliine autein pro metrico poemate per verfum uno au-
Thcodofi ( ut complexivi dicam ) cun&amfupc- reo donans Oppianum rantum prxbuit dc largi-
,

zafti, Deo juvante , virtutem. Purpura fiquidem, tate miraculum, ut aurea carmina Oppiam ha-
fle corona
,
qua videris pioprcr infpicicntes ( quia aenus apud plurimos nominentur. Hxc dona [,, vr^m
cft Maje flat is fignum ) circundari pietatem tibi, ,
fuerunt olim amantium litteras , fle do&cinam. c*f.
•«»'«
fle clementiam intrinferus femper enutriunt. Tu vero, potencilliine Principum , nullo prio-
Unde confcriptoces ,
fle Prsefceki , ac reliqui fub- rum excellentia minor inveniris , largitatibus rrm»n*r*vH
JiUirimm jceforum circa te cunfquc laborant a&us. Difcc- tuis circa ditHones exhibitis. Sed mihi videri*
i,
p tatoi: autem polietis .Judexque librorum , nou non incongrufe talia facere. Nam cum omnes vix-

)gle
 Tripartita Liber Primus. Joy
tutibos eviceris ,
ftudiose ad crementum femper eundi gloriamur Imperium, ft.es fludioias cum
qux tua ftmr evehis quoniam rerum olim g.-fta- deleri itione fubjerios pixei; is edoceri ; favo-
:

tumapud Romanos , cie Grxeos verirarem inte- remque tuum amotem. Se

Se reverentiam circa
**
nfc cogno villi.
Thnjaju jm- ge ri i Aiunt etenim te per diem communem utilitatem eundis oftenicre. Qua-
w>r»< tx eru-quidem exerceri armis de corpore: fubjeChnum- propter omnium horum caufa nccdlarium vide-
tu. que negotia uifeeptare judicare fimul Se agere, tur milii, Ecdcliafticam hiilorianiconfcribcnit,
:

modi» lcorfum , modo communirer qux fune te prirnuus alloqui. Cui namque podiis hoc ad-
agenda conlidetare nodibus divinis libris in» Icnbim multorum ac venerabilium virtutes uti-
: ,

Csnteta' rum cumbere. Fertur autem tibi ad eorum feientia n que narraturus, de ea qux citca Catholicam Ec- ,

Thtvdcfii. miniltrarc candelabrum arlc mechanica factum, clcitam provenerunt , vel per quantas ipfa tran-
dcfpontc fundens oleum in lucernam ; ut nullus licns tnnpcftatcs, ad tuos, pareiirumque tuotum
circa Regalia conllirurus in laboribus ruis coga- portus uccfterit ? Age nunc omnia feiens , om-
tur artligi
, Se
naturx vim faciat fjtnno repugnans. nemque virtutem habens Se prxeipue pietatem, ,

• TbttJefi/ Sic cqulJ em clemens. Se manfuctus circa pioxi- quam principem eflc fapientix ferino divinus do-
munjHillmi» mos Se maximi circa omnes exiliis cceiellem cct. Sufeipea me hanc fetipturam , & libenter
, ,
*•/"•

Regem tuuin imitando patronum , cui gratum examina tuxque integritatis adjc&iones Se de- ; ,

eft jkftr . &

m *ti$i pluere : & [diem fdte- tradiones a Ihibens , tuis laboribus eam purga»
Mattii j. 4f rtunr, ; & alia Timui invidia recedente largiti» Indubitanter cniiu quodeutaque tibi placuerit^

Permultam vero doctrinam audio te etiam lapi- utile )cgenribus,clarumquc videbitur : nec quili-
dum f cire naturas, potcllarcfquc radicum , cifo- ber reprehendet ,
quod tu quoque probaveris;
Thettnfil Ctufque curatum non minus Salomone David fi- Procedit autem mea confcriptio * a tertio Con- "*•* '** > •**

ftitmiM mi!. lio, magis autem putiores virtutibus. Ille liqui- fula:u Crifpi Se Conftantini Cxfarura ufquc ad
,

dcnjfauus libidinis fervus , pietatem tioncufto- vifumque eft mihi fcptimumdccimum tuum
«.tn* )
Tlr^/tu
divit ad terminum , qux illi caufa luerat bono- bene fc habere in novetn dee i lio nes opus omne af>,r U Snt'
fmfertmr. &
rum , Tapiemix. Tu veto, b potcntillimc , nc- dividere. Continebit autem primusde fecundus *»«•
gligcntix objiciens rationem, videris non foluui tomus ea, qux fub Principe Con flant no Ecclelix i

hominibus julle , fcJ etiam corporis 6c animx provenerunt. Tertius autem Se quartus , oux
Yemfarihi a partionibus imperare* Si aurem oportet S: hoc lub ejus filiis» Quintus Se fextus, qux fub Julia-
TlutJeJu ,&
dici , auiio te etiam tO' ius cibi vel poculi dclide- no coafobrino filiorum maximi Conftantiui , Se 1

f attenua. ria fupvtai c ; Se neque poma dulcia , neque aliud Joviniano , nec non Valentiniano, Se Valent#
quicquam fpcciofum appetere, nili qmnr.im ad gcfta nofcuntur. Septimus Se octavus nobis ape-
tactum convenit , Se folummodo fapot i congrue- riet tomus , qux fub Gratiano Valentiniano &
rit : ptimb tamen benedicere omnium Creato- fratribus adtafunc ufquc ad tempora imperii ju-
rem. Sitim vero, xftum, Se frigus rerfe confac- cundifthui avi tui Theodofii : quando (ciliccC
tus, quotidianis cxerrirationibus jam pfam con- vcfter , clcmenrilfime Ptincipum , facratillirnua
i

tinentia* putaris babere naturam. Dudum fiqui- parer Arcadius paterno fucccdens Imperio , uni

Rerttlti.
detn in Ponto civitatem Heracleam ab Her- cum piilliino patruo tuo Honorio Romanum or-
cule nominatam videre feftinans , Se laboran- bem gubernare fbrtitus eft. Nonum vero libium
• > S. Ljt tem longo tempore * fublevarc , in xihuis ar- Chi illi ano ac venerabili Vcftro apici dedicavi,
tirrtitttm fu- dore per Bithyniam faciebas iter» Sole veri» quem Deus fempircrnfe cuftodiat magnanimitate
i.rva.x.
circa diem medium vehementer urente , videns inconvertibili hoftibus pixvalcntcm, dehaben-
re quidam irer agentium fudorc multo , limul tem fub pedibus univerfos , Se ad filiotum fi-
&
pulvere fquaicnrcm , quali prxftarurus occur- lios pium Imperium dirigentem, annuente Chri-
ren- , obrulit tibi poculum val Jd petfpicuuu» , Se fto , cutn quo Se Deo Pa r ri gloria una cum (au-
Vclut radiis emi. antem,f‘u»vilfiinum quemdam in cto Spititu in fecula fxculorum, Anien.
eum potum mittens , Se aqua perfundens frigida.
Tu verd, o potentirtime, fumcns,laudafti quidem CAPUT SECUNDUM»
>ro fua magnanimitate vitu, Se largitate Principa-
Soxosis».
f poft paululu cumulafti fcd eundis militibus ad
i :
Cur Gentiles fjcilinr , Ijuam H ebrii fdem *«*. * e4 r *•
illius poculi claritatem nimis inhiantibus,3cbeari-
f4i’ ift A '

fitantibus qui edet bibittirus cum , rurfusci po- cbrijfi Juf e periit .
clum reddidifti :
prxeipiens ,
ut quo vcllcr, ure-
retur eo. Unde
mihi juftc videtur ruis virtuti- Ogiratio mihi aliquando provenir, cur,po-
ttJmJrt bus fuperatum etiam Alexandrum , de quo narra- J quidem hominibus velocior fuit cu>
tas,.iliis
•Ed.Probeo.
Martio <*•*• tur ab cis, qui opera illius admiranrur.qui ici, dum ea Domini verbum fides , * Hebrxis aucem in- m-
fmmr Thta- per inaquofa loca properaret cum Macedonibus, credibilis ; ciim ab initio divina mandata perce- crtiibitu.

diligens quidam miles aquam inveniens, haufir, Fijmt* tr

perint etiam deChrifti prxfcnria , Se qucwnodo
& obtulir ei e ille veri» non bibit , fcd corpus hxc forent, antequam fierent, didicerint per Pro-
phttur frt»
muHianttt
infudit. ergo abfoiurfe dicatur, omnium prio-
Ut phetas. Abraham etenim Piincqjs eorum gene- Incarnat it»
rum Ptincipum Principiorem , It dici fas eft , re ris,& circumciiionis cxiftcnj, infpcdor Se convi- nem
vocare debemus fecunddm Homerum. Alios ete- va Filii Dciclfe promeruit. Ifaac ejus filius,imi;a- Gm.lt.
nim Reges nihil dignum habuilTr competimus: tioncfacrihcii honoratus eft, typo cnicis a patre Gcn. xx.
alios autem ornafte una , auc duabus rebus Impe- vinctus , Se oblarus alrari.licuti contigit in Chri- &
rium. Tu autem, b ferenirtime , omnes limul ftipailione fieri, ur aiunt qui fcriprurasfacras in-
vinures amptedens , univerfos dignofccris evi- tegerrimi collegerunt. Jacob autem expedario-
ciflr pietate , clementia , fortitudine , caftitate, nem gentium in eo nunc exiftentem , nec non Se Gi». 49. to.

juftiria ,
largitate , atque magnanimitate digni- tempus quo venit , prxnumiavit: ubi ait tunc de-
tati Imperiali conveniente. Sine fanguinc autem ficere Duces Hebrxorum ex genere Jud* Princi-
& putum a cxde.fupcc omnium prifcocum, tuum cipis ejus Tribus. Significabat autem principfr»
 •
actS Hiftorix Ecckfiafticx
Herodis , qui cum Idumzu* effer genere pa-
««j ti
terno , Arabs autem a inatre, coiumifladl ci
Ju larorum 1 Senatu Romano , Cxfarc timui &
Augudo. Sed etiam quidam aliorum Propheta-
ram clari Cbrifti generationem prophetaverunt.
Se illum (aerum incrtabilcmque conceptura , Sc
Matrem poft partum Virginetn permanentem, &
genus , Se patriam : alii vero Pathoncm,dc Rcfur-
re&ioncm a mortuis.Sr Afccnlioncm in caelos, Se
eventum lingularum ptxlignavemnt rerum. Sed
hxc quidem eoi non ignoratlc feire poterit qui
incumbi r. Jofcphus aurem Marrha-
facris lirteris
**f facerdos, vir apud JuJxosno-
thi.r fiiius, a*.q«c
***' *'
biliiliinus, Se apud Romanos digntiKnius
neenon
erit cedis de veritate Chrilli. Vocare namque
eum virum non auder tamquam factarem inli-
,
gnium operum magideumquefermonum vera-
,
cium : Chridura veru aperti nominat , Se poena:
crucis adjudicatum,& tertia die apparuiffc vivum,
& alia infinita miracula de eo a Prophetis fandis
iton ignorat effeorzdi&a ? fed etiam multos tunc
cxritiffe, quos elegie Grarcos, atque Judxos , Se
in ejus permanere diledione , atque gentem ab
eo nominatam nequaquam dcfcciffc tclhtur. Et
mihi vidcrur.quonum hxc referens , qua/i clama-
re viderur, operibus Deum effe Chrillum, rerum
miraculis obltupcfcens. Cum autem hoc dixiffer,
etiam medius ipfe rranfcurric : in nullo tamen
Contradicens credentibus in eum, potiiifquc con-
fentiens. Haec igitur cogitanti mihi , digni mira-
bile vifum cd, Hcbrxos etiam ante alios homines
ad Chrilliani ratem non potuiffc converri. Nam
• licet Sibylla , de alia refponfaapudGentiles , ea
qux in Chrido erant ventura prxdixerint : non
tamen ob hoc omnes Grxei de incredulitate cul-
pandi funr. Pauci namque , qui videbantur eru-
ditiores , praecipui hujufmodi prophetias intelle-
xcrunr , plerumque metricas exidentes , de difer-
ti oribus verbis prolatas ad populum. Erat itaque,
ficur mihi viderur, fupernx providentix , ur ad
concordiain luturorum non foliim propriis pro-
phetix ventura committerentur, fed etiam ex par-
te gentilibus ; veluti Ii quis melodix compotitor,
propter utilitateem peregrini foni alias chordas
pledro difeurrar, aurfupercas, qux funt, alias
adjiciar. Hebrxi liquidem pluribus Se manifeftio-
ribus prophetiis urentes, in prxfentia Chridi mi-
nores funt inventi , quam Grxei. Sed neque hoc
extra rationem videbitur , cur ex aliis gentibus
tantum Ecdelia crediderit. Primum qui Jcm.quo*
niatn Deo gratum ed , ex miraculis nafei mutatio-
nes indivinis,maximifquc negotiis. Deinde quia
non fortuitis virtutibus Prxlulum ejus ab initio
defpcrara repetitur effe religio. Nam licet lin-
guam ad elocutionem , aut pulchri rudi nem fer-
inonis diferram non habuerint, neque verbis aut
probationibus philofophicis uterentur : ad fua-
dendum tamen non ob hoc minus tludiura luit
cis : fed exui i fub(lantiis,&
nentes atque nudati , &
bona propria contem-
vclut in aliis corporibus
plurima pelliraaquc rormcnra fufeipierues , ne- & fibimet unanimes lacicbanr
que civitatum nooulis fubmilli ,
neque judicum
blandimentis illcai, neque terroribus forti deter-
riti , clarum fecerunt uni verfis quoniam pro ma-
,
ximis prxmiis hujufmodi certamina fudincrenc.
Quapropter neque fualione verborum opus erat,
dum per domos Se civitares ad credendum res
ipfx compellerent, qux nequaquam primitus
debantur auditx.
CAPUT TERTIUM.
gnjt fuerit intenti* Soz,omeni biflori.tm eou s • v • a.
kribendi , &
ex naibm priorum rr(li M. i- r
*t - «-
fJrgeri.
,
T Anta ergo divina atque mirabili mutatione
in ori»; terrarum lacii, ira ut de prior religo,
Se leges patrixfpcrnerctrur, crudele nimis erae
Calydonium quidem aptum , Se Marathonium
taurum , Se alia his limilia per provincias & civi-
tates faCfca , aut fabulis divulgata, tanto nobilita-
ri (ludio , utmulti Grxeorum , Se probariftiim
confcriptorcs circa talia laboraffent , feribendi
habentes ingenium : me veri» vim mex non infer-
renacurx , «e hidoiix Ecclciutlicx gella narrate.
Reor eniin quoniam argumento rei hujus non ab
hominibus inliituto, confcriptor quoque ino-
pinabilitcr apparebit non inops Deo. Nifus fum
etenim primo quidern hoc opus ab origine mun-
*
di dirigere: fed conliderans quoniam Se alii u-
liafecerunt ufque ad tempus fuum , idell , Cle-
mens,8c EgclippusfapicnrilTi.ni, fucceflionc nfe- * tltfitfiUt
quentes Apodoloru n.Africanufque confcriptor, / cn/**N **
&Eufcbius cognomine Pamphili , vir ia divinis
feriaturis. Se Grxeorum Poetis atque Rhetoribus
pcrlcrutatoreruditillimus: tunc ego quxwu.nque
in Ecclcliis contigerunt pod Chridi Afccnlionem
ad caelos, ufque ad Licinii dcjc&ionem colligens,
in duobus redegi libris ; nunc aurem , favente
Deo , qux podea provenerunt , aperire tentabo»
Quocirca memorabo caufas , quibus interfui. Se 1
hiemibus aut contemplantibus eas audivi , tam
in nodra , quam ante nodraingrncrationem gc-
ftas. Cxterorum vero explanabo notitiam ex le-
gibus poliris cauQ religionis , Se ex Conciliis
er tempora condituris, ac noviratibusfa&is, Se »
fmperialibus , atque Sacerdotum cpidolis qua-
,
rum alix quidem ha&enus in Palatiis.Ecclelmque
cudodiuncur , alix vero padim apud diligentes
inveniuntur/ Quarumdam rationem potius com- • MS. jg*.
plctdi inhoc opere mclids approbavi propter ma- rtmlxm rw-
gnirudinem ledtiouis { uc lcnfus carurabreviicr “***•
indicetur : nili forti quzdam venire pollint ia
dubium , pro quibus apud multos cd diverfa fen-
renria. Tunc enim, fi quamlibet feripturam inve-
nire potuero , propter probationem vevicatis eam
ponere non omitto. Uc aurem nullus ignoratio-
ne rerum accufet mendacem effe confcriptioncm,
conrrarias legendo forfancpidolas jfcicndumefl:
f
quoniam occalionc dogmatis Ariani , Se eorum
qui podea funt oborti , difeordantes inter alcerti- . s
tros. Prxfulcs Ecclcfurum , finguli de quibus
dudebant , fuis confcclacoribus feribebant, Se per
Concilia congregati decernebant qux vellent ; Se
libi
,
per abfentiam fc fxpe
contraria fapicnres
damnabant ; Se per tempora Principes , ac Pro-
ceres eorum qua poterant virtute flc&cbanr Se
f;. ^
,
, ..
T u. f
ur eorum confenfa
, rar pnnopJ
retia colere putaretur. Alii liquidem idis,alii vero i» /ta» ***•
faventes illis , collctdionem fecerunt cpidolarum
bera f tm+-
tM"‘
pro hxreli propria dire&arum,& eas libi contra-
rias reliquerunt. Porro nobis difficile valde fuir,
ut inveniremus omnia , qux de talibus provene-
runt. Quia vero prxeipua cura veritatis haben-
vi- da ed , propter hid»rix puritatem , neccrfarium
mihi vifum cd etiam litteras hujufmodi , uc fuic
)g le
 , '

Tripartitae Liber Primus. 207

poflibile, perfcrfitari. Si igitur etiam fcdiriones nens Iraliam , duos Cxfaresfirdtfer, Maximinurt
Ecdcfiafticas inter alterutros gelbs de Prxfulatu, in Oricnrc , fleSeverum m Italia; ttrnc ConlUnti- Matimdmx
vd de honore primatus ,
propria* hxrefeos expla- nus in Britannia pane mortuo ordinatur Impera- Anmtb.fi
navero non grave aut mate voluntatis eflfe vi-
,
tor primo anno cctxxt. Olympiadis * xxvtt,
C*nfcrSplr- deatur. Primo namque fient duftttmeft, eon- ,
diejulii menfis. Romx Verbi Prxtorlanis militi-
rem drcti am- fcriptorem omnia decet veritati poftponere, dein- bus Maxentius Maximiani Kcrculii filius Impera-
nia jtritati
de dogma Ecclcfix Catholicae vcracifiimc dccla- tor inftituirar. Hinc ejus parer imperandi cupi-
fofifontrr.
rarcvQuod fcilicet invenitur tepe qui Jcra adver- dine voluit filium regno private , quod facere ne-
infidiis impetitum : fle ramen tamquam
fariorum quivit. Pofl hxc autcn\ Tarfo Cilicix mortuus eft.
divifiirits roboratum in propria martfiflc virtute, Porro Severus Romx contra Maxentium ve-
&
univerfas Eceicftas , fle populos ad fuam rra- niens , militum proditione peremprus eft. Maxi-
xiffe veritatem. Cdm itaque vcllcto , fi tamen minus aurem Galerius nili tuens Licinium Augu-
i

•Ei. dtemt. * liceret, ea fola confcriberc , qne ad meam vide- ftum , moritur» Proinde Maxentius Romx vdut
bamur notitiam pervenifiede Ecclefta in Roma- tyrannus habebatur adulteria impudenter exer-
:

nolmperio conditura : placuit tamen ,

quantum cens , fle earum viros occidens. Quem volent
valuero ,ur etiam apud Pctfas, fle Barbaros qux Conftanrinus opprimere , fle Romanos 4 cladibus
funrgefla de religione, confcribam. Non autem liberare cogitabar quem in bello Deum habetec
Wiir duro erit ab hillorra Ecdeiiallica ,
fi in hoc auxilio : feiens nihil prodeite deos, quos Diocle-
opere eriam illi referantur , qui quonckm patres tianus venerabatur , & quia potius ejus pater, Pa-
rxteptores furrunt Monachorum : atit qui danorum contempta religione* feliciter advixif*

H nus , atque probavimus.

vili funr , licur au-
eos per fucceffiones utiles

nigrari cifc videbimur, radmrnitati tradentes vir-

Non enim aut nos
N his ergofolltanvlimbasconrtittttils.infom-
Sc?OM
lib. i.taf.
r.fe

I.

40 ». b.
*. tutem corujn : aut illi exortes erunt hujus hifto- I no Yidic crucis lignum calo fplendUl collo- P*t.
An.DAn.)l&
rix qui tantx philofophix exempla reliquerunt, tarum inirantiquc vifionem , adfticcrunt Ange-
:
,
AppornCo*-
quibus urentes polleri , beatiflimo fle (clicifiinjo lidicentes : O Conflantine , in hoc vince. Fertur
fltnrim fani
fine podentur. Sed hxc quidem fermo proce- autem fle ipfum Chrillum appara Ile ei , lignum- crmcx,&iffk
i
'*
dens 7 ut potuerit jobfcrvaoir. Converrar nunc que monftific crucis, ac nrxcepiffe, ut figuram Lhr.p.m.
1
ad narrationem rerum , cooperatorem invocans ftmilem faceret, 8c in praeliis auxilia n hoc habe- 1
Dcurn.i fine enim habebit prxfcns feriptura prin- ret,quo vidori* jura conquireret. E nfebius ita-
dpium. que Pamphili cUm jurejurando ipfum Imperato-
rem diceriremaudiificfc refert qui a circa mcfK
CAPUT QUARTUM.
:

diem, declinante jam folc, crucis lignum ex lu-

mine fj&um , fle feripruram confcrrtm ci dicert-
tetn rw hoc rive» , vidiflet ipfe, fle milites qui
0»».
I.C4f. I.
A quo tempore hifl ori'x fecit initium , & quo - ,

cum eo tunc cflenc. Pergenti namque aliqudd

,

modo Conjhniino Jignum crucis oftendi-

°l- A. per iter cum exercitu * hoc , inquit ci miraculum ,
tur, cr q%i imperet ores &C*(arcs per eft oftcnfum. Dumquc coptarcr
quid eflet , nox
idem futre tempus. fupervenit, fle dormienti Chriflus apparuit cum
figno , quod vidirin calo juffitquc Ut fieret ejus
,
Sjlwdptr
Mj Atuan-
drr Alet an-
lt«-

r Conlhutino Cxfaribus atque

fcifpb
Confulibus , Komanx quidem Ecclefix
Se ’
figni figuratio,
nibus prxliorum.
qux foret auxilium in con grcilio-

dru Ataco- Sylvcfttitts prxlidcbat, Alexandrine autem Altf-

,

ri tu Httrafo-
IjmitfrjtrrSi.
der
rhix
,
fle

veri»
Hierofolymotuin Macarius , Anno-
qux eft apud * Orontem poft Ro-
CAPUT QJJ INTUM.
* Ed. Frob.
manUm nondum quifquam fuerat ordina-
Giitnic.n Quomodo Confi.intinud Cbriftunum dogmi Soiom*.
tus pcrfccutionibus fcilicet prohibenribus.
Anna D. Jll.
Non
,

longo poft tempore ,

hi qui in Nicxa
cognoverit ; & de mirscults crucis \ & jli/loaJ jf
tolledi funt fapientra fle eloquiis adtnirantca morte Maxentii,
,
Emporium
Antiacbm E uftathimn, dignum approbaverunt fedi Apofto-
frjtcrat. flfl cdm effet Epifcopus vicinx 3e-
llcx prxfidcre ; /^Umquc jam opus non efTct interprete » fed
) mn. r-r ,
nrx eum
Antiochiam tranftulcrunt. Tunc
in V^apcrre Imperatori monftrarom fui fiet quid
,
C*nfonu*m ergo Chriftiani Orientales quidem ufque
ad ter- deDco credere convenirer mox dictidi Sacer-
prftfmninr ,

minos Aigypti circa Libyam commorantes , non dotes Chrifti convocans, de dogmate confulcbar.
pr.tfumcbant aperti in Ec defias convenire , ciim At illi facros libros offerentes ile Cluilio loque-
, o>njUnOn£
Licinius favorcm.quem in eos habuerar :ar, permu- bantur, fuaque dida ex propheticis comproba- mtfiirUfidm
tafier. Sed neque per Occidentem Helladici vel bant. Signum vero quod apparuerat ei .dicebant
,
Macedones, & Illyrici licentcf in religione dura- trophxuincfle vietorixadverfus infernum quam
,
bant propter Conftantinuin, qui Princeps erat viifloriam ateendens incaloscgitCHiusruSjCru-
feU.jij. in his partibus Romanorum. Huic enim viro Ac cifixus fle mortuos & f «ria die refufgens, fecun-
alia quidem plurima poftea provenifle percepi- dum quod fperandum effe dixerunt: quia poli hu-
mus , quibus flexus eft Chriftianorum dogma ve- jus vitx terminum circa finem {xculiprrfcntis,
nerari ;
prxeipue tamen propter figmtm quod omneshomines rcfurganr,8e immortales rxiftantx
,
d diviniturtjftcnfum eft; alii quidem a J prxmia rerum quibus bene vixe-
,

Socrati*. runt atii ad fupplicia, eoquod ab eis mala fint

t»b. 1. caf>. x.
,

UT
quoniam ad hxc venimus paulo latius ali-
A— ,
quid rcftramus. Cum Diocletianus, fle Ma-
:

gcfla. Elfc tamen etiam in deliciis qur commit-

,

' tuntur hic ,

occafioncm (almis purificationem-
,
Dntinianiu ximianus Herculius
privatam clegiflent vitaln , fle que peccati : nondum initiatis quidem baptifnu-
Maximinus Galerius, qui cam eis impcraverar,tc- tis adeptionem fecundum Ecclciufticam legem;

A
Xfr:
*
V rt
Ht
Qigitizect-by

; • :4 .r
t. 1
 :

2 o8
tuftodiam , ne delinquant. Sed
initiatis ailtern
<juiahoc agCTC omnino paucorum fanclorumquc
virorum clt , docebant quoque purificationem
fccundnm ex pcEnkcntiaconftitutam; danentem
enim dic Deum, &
vatiam tribuere delinquen-
Hiftoriac Ecclefiafticx
bus fubjeda rcftanrur.Sopamtm veto non eAfrfc*
dibilead colloquium Conitamini venire poruif-
fc , in fola Oceani circa Rhenum parte rcgnanrine
propter i mentionem vero conrra Maxentium ha-
bitam degebat in Italia. Tunc Romana Rrfpubli-

tibus, fi poenitentiam agentes , Audeant eam ope- ca turbabatur ; Se non erat facili , ut Briunni Se

ribus roborare. Hxc Sacerdotibus explananti- Galli convenirent cum illis tunc, apud quos con-
bus ,
admiratus Imperator prophetias dcChrifio ilae Chriltiana religione Conftantinum participa-
ita ptomiAas, juAit viros eruditos cx auro &: lapi- tum ,
nili dum contra Maxentium caftrstnerarc-
&kirnn.
dibus pretiofis in vexillum Crucis transformare tur , & trawlicct ad Romam. Tcftcs autem fune
fignutu ,
quod Labarum vocabarur. Hoc enitu rurfus horum tempora , necnon
Se leges , quas
lignum bellicum infer alia pretiofius crat,coqubd pro religionefinxit, Ut aurem concedamus fa-

Imperatorem pnccedere, Se adorari id a militibus
tuoriseflet. Unde prxeipue Conftantinum rcor
fiobilillimum deeus Impctii Romani in lignum
nutade Crucis ; ut Ircquenti vifione atque cura
defuefeerene a priori imur fubjcdi;& cum fotum
cili potuiftePrincipem loqui Sopatro , aut pec
cpiitolam fuam conluluiftc pro quibus vdlct:not
clt tamen vcrifnnilc ignorafte Philofophum,
quia Hercules Alcmcnx purgatus Athenis e A polt
filii necem in Cctcrisfacris: Se quia poltHyphiri

arbitrarentur Deum ,
quem coleret Imperator, necem , peregrinum & amicum in jute peremit.
vel quo docc atque auxiliaroie uteretur a J verfus Ciim igitur Grxei in hujufmodi delictis purgatio»

hortes. Scmpcr enim hoc lignum proponebatur nem annuntient , foftiriant qux dicta funt , de
ante ordines univcrlos, quod maxime laboranti- accufcnt de mendacio eos qui Sopatrum conrra-
,

bus aciebus in prxliis addte prxeipiebar. Con- ria Conllantino rcfpondiflc finxerunt. Non enim
*V"f‘ ilituit itaque certos (igniferos ,
qui in eo labora- et edo lixc ignorafte tunc nobililfimum apud Gra>
rent ;
quorum opus erat , ut vicibus humeris ve- cos eruditione litterarum»
herent illud ,& omnes acies itaiuftrarcnt. Fertur
enim quidam, eo quod aliquando fei ens hoc
gnum , repente hoftibus invadentibus, expavifler*
li-
CAPUT SEPTIMUM.
dciiiflVtquc illud alrcti devchcndpm ; cumque fc

de prxlio fubtTaxi(Vcr,& jacula dc(linaflcr,fubitb

De Conflant io patre Conflant mu i>b. i c*
f t,
4®7' *•
patulius interiit : ille vero, oui factum fufeepie
troplwcum , multis fc jaculanribus pcnnanlit illas» Gitur Ecclcfix fub regimine Conitamini ala-
Tus.
gittx
enim divina regente virtute, fa-
Mirabiliter
hoAium figebamur in ligno j a fignifero au-
I criter agebant, 5c quotidianis diebus aueeban-
tur, favente Se unanime Principe , * Se multis eas t
/mt
,
-
^ .

rem inter pelicula protinus evolabam. Dicitur beneficiis elevante^ quas etiam prius tnconculfas ei tvmt$»

aurem neque alium umquam hujus (igni mini- Dominus a periculis turbifque fervavit* Nam
ftrum , ut folct , in bello vulnere mbrtuum ,
aut Cilm pcrfccutioncs diverfas Bcclelix in alio terra-
Socratis. cladem captivitatis perpeflunu rum orbe paterenrui ,folus Conllarttius Conltan-
M. i.nt/vj. tini pater licctttcr Chriftianis ih fuaconfifterc re-
*
r*x t*
Mitvim fit.
Mjxtnui y
C Ongreffus ergo circa pontem Milvium vicit,
in numine necaro Maxentio. Erae enim an-
nus feptimus Imperii Con(laiuini.lntcr hxc Dio-
‘
ligione concdlit.
raculum, Se memoria dignum cgifterogbovi. Is
enim probare volens quofdam in fuo Palatio
Denique aliquod tale eum mi-

Jhtehiumi
imort. cletianus Salonx defunctus clt. Chriltianos ,
fi boni & lolidi cftcnt viri ,
evocans r4 ^ 4 ehufin

•tin.Dtm.fif univcrfosprxcepir dicens { ut fi quidem venirent

‘ 4*
CAPUT SEXTUM. ad facrificandum
cum
,
Se ejus colerent deos
cftcnt, Se in fuo cingulo permanerent
, circa
: fi

verb refugerent egrederentur de Palatio gratia*

SoZOMlM. ,

M. De eterog.tf/one Paganorum» agentes quod minimi punirentur» Cumque in

l-csf.f. ,

f*g.+of' A
,
utroque apparuifienr , alii quidem deferrores reli-
Crtfpttt c*n. *"
gionis , alii verb divina prxfentibus prxponen-
fUniin» Fi.
tes , deliberavit eis amicis Se conliliariis uri ,
qui
Iit,.
&coopcratoi in melioribus fideles conflagrer
,
permanferantf
Criljpi
,
pernitentia duCtutn, de putificacionccon- alios autem veluc cffocminaros avcrfatiis > expulit
^
fulutflc Philofoplmm Sopatrum ,
qui tciupore a fuo colloquio : credens nunquam cos cire* ^
illo prxerat n fede Plotini
i
; illumque refpondiflc Principem devotos fore , qui luerint Dei fui fie

nullam cfle in hujufmodi delictis purgationem paratillimi proditores. Et ideo adhuc fupcrftitC
Conftantinum vero hac interdictione turbarum, Conltancio non videbatur contra legem , quem-
•
inveniite Epifeopos qui pernitentia ,
feu bapeif- piam Chriftianum apud eos,qui ultra Iraliam»
efle
,

mate promitterent eum ab univerfo pofle purgari Galliafque,& Britanniam, Sequi circa Pyrenxum
delido : tunc gavifum in illis, qui dixeram quod habitabant montem ufquc ad Oceanum Hefpc-
volebat adrairatumque dogma fadum deinde
: : rium. Cum vcrbConftantinusin cjusfuctifllilleC .#s‘

Chriftianum, &: ad fui fimilitudincm deJuxifte Imperium , potius rcsEcclelix ctiidruerunt. Ma-
*•
xentio enim Herculii filio perempto, cum eju*
fubjcctos. Mihi autem viJentui hxc fida ab cis,
qui ftudent tcligioni CiuiAiaiue detrahere. Crif- pars Conllantino cefliflet, jam licenter in religio-
pus etenim, propter quem dicunt Conftantinum ne vigebant, qui circaTyberim fluvium, Erida- &
purgatione, xx. anno Imperii paterni de- num (quem Padum Provinciales appellant) com-
An DcN.r« c8 u ‘fl'c
functus cft. Qui cum adhuc viveret, inultas cum morantur, qui circa Aquilam commancbanrfm &
eo pro Chriftianis pofuit leges ; fecundo quippe quem locii fermo fertur advectam navigio Argo,
loco, honoratus Imperii, &
Cxfar exiftens ; licut Se adTyrrhcnum pelagus fuifte perdudam. Argo- 14
etiam nunc Ptincipum nomina , Se tenipou legi- nautx enim ventum validum declinantes, non eo-
dem
 4

Tripartitae Liber Primus. 209

dem navigio in rcgrcflione funt ufi : fcd tranfeim- pavidi religionem colerent Chrifti Se diligenti .

tesmare , quod fuper Scythas cft , per hxc dumi- Divinitati mmiftrarcnr. Divinitatem quippe fo-
j»avenerunt ad terminos Italorum ;8e hic hyc- lam eam crederent, qu.r &
revera elTcr , & fu to-
rnantes condiderunt civitatem, qux nuncupatur cient' r haberet omni tempore porcftiitcm :Sc
itmonia. Aiftatc vero fupcrvcnicntc , coope- quoniam qui talibus ftudcrcnr, omnia bonacis
rantibus eis Provincialibus , ferfc quadringenta uberrime accederent Se quxrumquc adverfi pu-
i

ftadiaartc mechanica trahentes Argo perterram rarcnr, cum meliori potius fpc fruercnrur: qui
ad Huvium Aquilam acduxeiunr, qui ncrmifcc- vero ei ea Deum delinquerent , comniuni*er Se
tur Eridano. Eridanus autem fauces habet in Ira- fcorfutn in bellis Se in paceomnia eis diHicilii
, non libimee
licum mare. Poftprxliuiniraque,Cil>alx,Dar- provcniicnr. Gratiafquc referens
, &
danii Macedones, & qui circa Illrum tunc arrogans, adjecit in eam legem dicens quia im- :

morabantur , nccnon Se Hellas , Se Illyriorum nifhum opportunum eum habere di;nacus fiicrit
gens omnis fub Conftaminorcdadla cft. Deus fui ioniilii Se a Britannico mari ufquc ad
,

loca Orientis adduxerit eum, quatenus augere-

tur Ghridiana religio ;& qui propter Dei cultu-
CAPUT OCTAVUM» ram durabiliter pcrmanfciunt in confcllionibus

SoZOMtK. tmrtyiii clariores ejus honotibtis npparcrcnr.

Quomodo Liciniusfugatus C brijlianosfuc- Hxc ,

igitur concionatus , &

alia multa dicens, per
1*1* I. C4p 7.
^.40«. V. rjt perfccutui , er nffvijjimi' vicius-. qux credebat fubjctlos ad cultum tcligionisad*
ducere, i nfirmacflcfancivit, qux contra rcligio-
Orro Licinius hinc fugatus , cum prius fc&a*- nem fuerant cogitata vel gcfta fub pcifccutori-

lidnim cj{.
P dogmatis Chriftiani , mutatavo-
torfuiflet
lunrate, plurimos Sacerdotum in fux partis affli-
bus Ecclcliarum
,

rcmiilionanque eundos habe-

,

re decrevit , qui propter confcllioncm Cluilii

TinfaiUff
chnputu re*
tivtTfm x i( imperio , multos quidem Se aliorum , prxei- migure in infulas , aut alibi prxtcr voluntatem '«raNinr,
thr.flt i
pue tamen de collegio militari. Nimis enim propriam commorari julli fune , aut in metallis
"*
"
Chnthanis erat infenfus propter Conflanti ni * affligi , aut publicis operibus, aut mulieribus,
’aflligi ir

bellum xfttmans cura polle conrriftari propter

: aus lanitiei* minillraic , aut dari curiis ctimCu-
calarairarcm fux religionis. Simul etiam aibi- riales primitus non luilfcnr. Eos autem, quos
tratus quia orarent. Si (luderent redigi fub illius infames illi fecerant , ab infamia relaxavit. Mili- Al i
,
liter
folius Imperio. Super hxc autem pugnarurus.de- ria vero privatos, in fua voluntate reliquit, utrum
nui> contra Conftantinum , fpeui vidorix habe- cilc in fchcmatc quo fuerant, an ccrt£ cum bono-
bar per divinationes, facrihcia , fcducrus& & rabili quiete liberam vellent habere vacationem*
ab aliquibus promittentibus quia bello vinceret Cumque omnes ad-priorem libertatem , Sz con- t" »" ‘‘< 4*1
rta lur
Conftantinum , in paganiratem converfus cft. fuctos honores rcvocaflcr, etiam fubllantiis refor- F‘""

Ann* Vom. Denique etiam Grxei dicunt tunc cum expertura niavit univerfos, S» qui \cr6 morte damnari, fub- Rrpiniwrrmr
}«7* divinationem Mileti Geminique Apollinis,ciquc liantia quoque nudari funt , prxccplt proximis ch-tfhmu
confulcnti de bello , rcfpondilTc dxmoiiiuin per genere eorum deferendas hereditates nullo au- 1,4
;
mnDJJ>&
bos Homeri verfus : tem horum exifteme , unamquamque provincia-
r
% O fenex ,
valde te juvenes pugnatores obfcrvanr, lem Eccltiiam ad jus heredi ratis accedere ; Se live
Tuaque vita foluta cft ,
fxvaquc te fcne&us ex- apud privatum , live apu.l publicum de tali fub-
cipiet. ft. ntiaclTct aliquid abUtum, reftituerct. Eisau-

Ex plurimis ergo rebus vifum raihi eft dogma tem qui ex xrario publico aliquid comparave-
Cluiftianorum divina providentia conftitilfc, rant, aut donationes acceperant, fecundum pof-
untoquc procelli (fc cremento , maxime tamen libilein dcccntemquc modum fe providae pro-
cx perfecutione Gentilium futuro. Namque Lici- milit. I Ixc igitur , licuci didum eft Imperato-
,

rio pcrfcqucntc Ecclclias in fuo imperio condi- ri placuerunt ,& lege firmata funt , iniignircrque
tutas, bellum in Bithynia factum cft, quo novif- omnia decenti line completa. Chrilliani verb chrpimi «i
fime pugnaverunt inter alterutros iplc Se Con- tunc omnes Romanorum dignitates admimftra-
Rempub. ** &
t«K/ r**
Ilantinus. Tantoque divino futfcagio adjutus cft bant ; Se de extero cunctis (acrificare negabatur,
Conllantinus, ur per terram Se per mare vinceret immolarionibufque aut divinationibus non erae
ZJchn* peri-
jn m
j co $ f Se amilhs Licinius pedcftribus ,
; na- & locus :(cd nec idola dedicare, aut celebritates pa-

rrw.
va^ ^ U5 > fcmaipfum in Nicomediam tranftulir,
l ganaiagere jamliccbar. Plurima vero etiam per
ja>* privatufouc Tncflalonicu: aliquanto tcfoporc ci vitates getvium , de antiqua confucrudincmu-

permanfit, ibique peicinntuscft. Vir ergo pri- rabantur. Ab illo denique tempore apud vtgy-
inoi diis Imperii fui praeliis , aliifquc rebus val-
,
ptios nequaquam fecundum priores folemnica-
de prove&us , Se foror is Conftantini nuptiis ho- tes in paganorum templa cubitus, fcd in Ecclclias
noratus, hujufmodi fine dduntfus cll. magis onertur, quo lignifitatur crementum aqu*
Niliaex. Apud Romanos autem tunc primum
CAPUT NONUM* wonomachorum fpecbcula funt remota. Apud Af»mtur 1tU
Phcmiccs vero , qui in Libano vel Heliopoli mHtsMtmf.
- Soiok.k. Dclwjbuiqu.il confi.minm pro ebriflUnis commorantur , fis ulterius nonfuitvirgines fot-

&
*C rnamo*' riluum P.g.no-
“
nl ri - *n'c<|ui.n legitimis jungerentur viris,
^.4 09. u. 1 .
j nempe poli turpitudinem cxpcruucnti prum nc-
et
rum Cmt(li.morutp(juc prcvcftu
, , & de
jl i

{KUuht l >nK
victortu ejtu drvcnct.iuonc rcligtouu. q^adem magnitudinem videbimur T
ctimmendet
,

^«Onftantinut igitur cum ad eum folum,

acnran , corrigebantur. Alix vero cremento
altitudinis, & latitudinis augebantur.
1

Alibi au-
^ *

wj

** tm
rr!t‘ itmtmT
rtligimi
s
^ omne Ronunuin perveniflet Impcrium.edi-
diis publicis ufus cft ut Orientales fubjcdli im-
(
tem cum non cfTcnt, a hindamentis xdiBearx tul-
gcbant. Pecunias vero ex Regii s rhefauris I mpc-
Chriftm ,
 210 Hiftori.x Ecclefiafticx.
rator aflhicntius impendebat ifciibens per lingu- nihil de tcAamcnto lucrarentur, licet proximirt-
las civitates Epifeopis, atque PrxfiJ i luis populo- te generis confiderent qui vcr6 filios non lia- *•
:
"*
tum ,
ut Sacerdotes, ficuti vellent, juberent ; ifli buiflcnr, medietatem rcliclorum fibiinet amii te-
autem jubentibus obedirent, quatenus cito per- bant. Pofuerunt autem has leges Antiqui
, vo-

hcerciuropuv. Lxtanti liquidcin ejus Imperio, lentes Romam populofam omnemque tcc-
cfTc ,

ctiarn religio valde florebat ; de in tanrum etiam ram fubjcclain ; iSc quia non multo ante has lege*
poli bellum i ontra Licinium geflum feli cillimus plurimos in civilibus bellis am i ferant. Videns
«Uir m ptarliisadverfus alienigenas prxpararis, ut igitur Imperator idcirco malcrradari cos, qui
«< proprer l>cum \ irginitaii & fine libetis cfle ftu-
CI ‘ ani Sarmatas vinceret& qui vocamur Gothi,
wi
0i, y Gothi
Ul) ,„,
,

tunc novillimc caufa gratix apud eum firdera ce- debant , fatuum judicavit diligemUde (ludio ho-
'*m conio», lebraient. Hxc autem gens lubitabat tunc qui- minum videri comin augeri genus ; uim natura
*•». dem transfluviumlflrum. Cumque effer in bel- femper fupema di Aribut ion; dimioutionem fuf-
lis prona, & multitudine atque magnitudine cor- cipiat & augmentum. Et legem populo propo-
,

txmnn annis femper exercitata, aliis quidem bar- fuit univerfo , quatenus xaualibus privilegiis
baris prxvalibar ;folos autem habebat Romanos ftucrcntm , qui line conjiigious de liberis erant,
fibimet rqmgnantcs. Fertur cniin etiam de hoc quibus illi , qui hxc fe habere gaudebanr. Sed -
prxlio dcmonflratutn Condam ino per fignaat*. etiam amplius habere fancivit eos qui in conti-
, pmmf, 7£\
que fonmia , quanta Dei providentia regeretur» nentia virginitate degebam : licentiam cisprx- ‘ntm
Qui cum fuperaflet omnia bella, quxfubcofunt bens itufculisftEminifqucliccrxtatc minoiibat,
itn
gefta, vcluti repenfans Chrifto, in ejus religio- tcftamcmum facere contra communem legem.
jin, Dim. nis (ludio magis magifque feruebat : hanc folani Omnes enim bene cogitare judicavit , quorum
llj. veram fatendam cfle , & falurarem exiflimarc fub- opus eflet Deum placare fetnpcr , & philofophix
jcdos jubens. Ex terra veri) fubdita fibi , ex veraci vacare. Hujus enim rei caufa & antiqui
•
EJ fnLH unaquaque civitate detrahens , * publicum cer- Romanorum licenter tcllari virgines Vellalcs
<•, tortum
tumque vedigal EccleGis provincialibus Clero- etiam fextoxtatis curriculo decreverat. Judicium
qucdiftt ibuir, de donationem validam in perpe- itaque nuximum reverentix pii Principis circa
tuum cfle fancivir. Afliicfccns autem milites, ur, religionem luit quia ubique adtninillian ium
M
:

ficut ipfc ,
Deum colerent ,
ligno Crucis eorum ,
fententias imperfedas cfle voluit
ad Epifeo- & P.ufcop»
anna lignabar. In Regalibus quoque oratorium pos per appellationem refugiendum cfle fanci-
fabricatus, criam tabernaculum ad indar Ecclc- vir, fi qui vellent civiles Judices refutare fir- :

fixciicumfcrebat,dumadverfushoAcscaflrame- mam vcib illorum judicans ft ntentiam potius

tarctur quatenus nec in itinere degens ipfc , vel quam Judicum aliorum, de, tamquam ab Inipcca-
% ;

c3tcrc ‘ tus ^acro lumine privarentur , quo * dece- rore pi »la:am , ab omnibus obfervandam , Se in-
tnnortl Un
, ret laudari Deum , de orationes oflerri. Seque- convertibiles cfle terminos Synodalcs. Illud quo»
B 4 r/.. of^rt
banrur autem pariter Sacerdotes de Diaconi ta- que nos relinquere dignum non cll quod pro
,
bernaculo fervientes , qui fecundum legem Ec- utilitate fancicum cfl eorum , qui in Ecclcliis ma-
clcfiaAicam fac rorum ordines adimplebam. Ex numittumur. Cum propter fubtilicarcm legum
illo autein* Romanoium cohortes, qux nunc etiam inuiti pofleflotes diflicultatem pateren uf
Kmmon.
Numeri nuncupantur, fingulx fecerunt taberna- circa dationem melioris libertatis, quamcivilira-
culum proprium ; de Sacerdotes arque Diaconos tem Romanam vocant , tres pofuic leges dccer- :

1)1,1 Domim-
diAributos habt banr. Die vero, qui Dominicus nens omnes in Ecdefiiis nunumiflbs fub tefli-
vocatur, quem Hebrxi primum vocant , Grxei monio Sacerdotum, per hanc piam adinventio-
• id cltij.ni autem
Soli diAtibuunt, de * qui ante fcptimuin nein Romana civilitarc frui ; cujus indicium orx-
/ tntru. cfl, fancivir a judiciis aliifquc caulis univerfos fens etiam tempus fervat. Nam moris erat ac li- initui fnk
habere vacationem, de in eo tanrum orationibus bertate leges fuiptas in manumiflionibus ante-
occupari. Honorabar autem Dominicum d ; :
ni, poni. ConAantinus igitur lunc Audens fanc in
quia in coChtiAus refurrexit a mortuis : alium omnibus honorabat religionem ; erat quippe de
vero, quia in eo fucrac crucifixus. Maximam per fcmccipfiim gloiiofa propter virtutem pluri-
namque culturam fac raciflimx Crucis habebar, morum tunc iu ea pollentium,
tam pro iis, qux ei
profpcr& provenerant ejus au-
xilio in praeliis cdntra adverfarios inllitutis.quirn CAPUT DECIMUM
pro indicio, quod ei divinitus proca videbatur
oAenfuin. Denique fupplicium crucis , quod
De diverfis Confcjforibtu , eorumqne conver- cotowAr.
imitus apud Romanos erat in ufu, lege prohi-
i

Af-
£uit. In figurationibus autem folidosum , ia & fatione. l,t>- >•

imaginibus hoc fignum jullit inferibi femper, de

figurari; ut teAaniur h.-.&cnuscjus imagines hoc T Taque pcrfccutionibus jam ceflantibus , ad-
fchemate decorat*. In omnibus liquidem rebus, 1 huc ConfXTorum fupcrilites Ecclcfiax
multi
prxeipue tamen iri legidationibus Audebat pia- exornabant ; ut (uitOGus Cordubx Pontifex, dC
fonti* ;&d.
carc D* v »nitatcm. Apparet enim luxmiofas de Amphion Epipliancix Cilicix, de Maximus, qui
ur „t n fre- v*ldi fatuas }«eimixtioncsantc cum non prohibi- poli Macarium Hicrofolymorum tenuit Prxiuu-
kub.t*. tas , tunc fuiflccoirc&as ; ficut ex ipfis, quas po- tum , de Paphnutius /Egyptius, per quem aiunt
fuit, legibus invenitur. Sed nunc qux ad hono- plurimamiracula operatum Deum,dxmoncsfqu£
rcmdcllatum religionis ab eo fancita fune, pan- fubjccilTc , variarumque paflionum condonafle
derc ncccflarium cA , cum parces cfle EcdciiaAt- ei fanitaers. Ferunt autem, quod Paphnutius 6c
,

SotOMIN. ex vivlcantur hiAorix. Maximus ex illis Confeflbribus fuerunt , quot

iv I Cnp 9 Apud Romanos dudum fuit lex, a r
V . anno XX Maximinus Imperator in metallis ad opera exer-
1 non habentes uxores prohibens a piivil giis ha- ccn f> damnavit, oculos eorum dextros evellens,
bcnriuin conjuges (e d de alia mulca jubcus , ut
; de imill.as furas iiuidcns.
 , ,

Tripartitae Liber Primum. £il

Mir* ytnrtf SccOndum cos autm percepimus Spiri- unum Cyprios Epifeopos cohVenific , it iatei
deSfindi (>- dionem Ticmichuntis Cypriorum Epifcopam, cos hanc fuific Spiridioncm , <5crriphyllianLc-

ad cujus virentem dcmonflrandamfufficcrc puro, drenfem Epifcopom, virum eloquio Se fapien- TnfhjT, nfc
Sozomin. tiaptxdirum, necnonMcgibas eruditum. Cutn frry»*
qux hactenus de eo fervatur opinio. Quanta
per cum divino prxfidiogdtafinr, plura quidem itaque coi leda celebraretur , injtinclum ell Tri-
hi- 4*i- *
novere Provinciales ; ego auremqux ad nos va- phyllio ut faceret fermonem ad populu m. Cum* IMIM{
luerunt pervenire, non tacebo. Fuicenimiftc que ille locus venifier ad medium. Tolle Udum thri/hwr*
rullicus habens uxorem & filios, fed non ptopte- tuum. er .imbuU cubile dixit pio ic&o, mutans M*nk.f.€.
rea in rebus divinis minor. Aiunt auremaliquan- nomen ; Spiridion autem indignatus in cum Se ,

do per nodem venilfc malignos viros ad caulas exiliens de cathedra faccrdorali :Tu melior es,
ovium ejus , Se cum rapere niterentur , fubitb inquit, .eo qui lc&um dixit, quia ejus verbis uri
vindos nullo ligante fures. Tunc illum die facU confunderis ? Hoc autem fecit populo confpi-
venientem invenilTc ligatos cos ,
Se folvific qui- ciente , mediocritatem docens eum qui eloquii ,

dem abinvifibilibus vinculis, culpafic tamen Se fupcrcilioprxtunKb.it. Erat enim idoncusadpu-

dixiite Cur fratres dum licuiiTct quae delidcraba- dorem incutiendum {ciim edet venerandus , Se'
:

tis accipere , elegi Ilis potius ea rapere, & nodem operibus gloriofus , limulquc fenex xvo , atque
ducere jugiter infelicem ? Tum miferatus eorum. Sacerdotis officio. Qualis autem circa petegri- - . .

«nagis autem ad meliora cos erudiens, ait: Abite noruin fufeeptionem fuerit , hinc apparet. In- jlt ^ 'srut*
hinc fumentes arietem ; laboradis quippe vigi- dante jam Quadragclt'na,quidain ex itinere venit forti m
liis, Se decet vos fme querimoniis recedere ab ad cum , quibus diebus confueverat cnm fuis
ovibusincis. Q^od quidem quilibet julU pote- continuare jejunia, Se die certo comedere, ra;- "u*
ric admirari. Nihilominus etiam illud mirandum, dios dies fine cibo confidens. Videns itaque pc-
Apud filiam ejus virginem nomine Irenen qui- regrinum valde dcfcdu n : Perge , inquit fur fi-
dam notus ejus fpccicm ali quam dcpofucrat ;
qua: lia, lava peregrini pedes, 8c cibos appone. Cum-
fumens depolitum , fub terra recondidit ,
ubi qUe virgo dixifiec , nec panem clle nec * «n-» 'hoceft.F*
r>n*‘
caute credidit cudodiri. Contigit interea moti (
quarum rerum folcbanc nihil habete recondi-
puellam nihil coafefiam patri. Venit homo de- tum propter jejunium) orans primum, veniamque
poli tum repetens , ignorante Spitidionc quid lo- petens , filix jutfit ut porcinas carnes, qaar domi
q neretur. Cumque in rota doroorequififfet, nec lalitashabebat, coqueret. Quibus e oCiis , fe-
Snveniflet ; flebat, capillofque vellebat, & morti dens cum peregrino poliris carnibus comedebar,
vicinus efle videbarur ille
,
qui dcpofucrat. Hxc Se rogabat ut una cum eo ederet peregrinus. Qjo
Spiridion fieri videns, de curiim veniens ad fe- refutante , Chridianumque fc promente Pro- :
c >!f}uniln. ;

pulchrum, vocavit ex nomi ne puellam. Qaircf- prerea magis, inquir, refutare nondebes: Omnttt mini, Lber-
pondcnrc , de caufa depoliti requifivir. Ec dum enim mnnddt mundet , ficut fetmo divinus edo- •**
ab ea didicificc , reverius, Se inveniens ubi puel- cuiu Hxc quidem de Spiridioncdittafufficiam. “ ,Jm ^
lafignifica vetat, reddidit homini quod petebat.
Quoniam quidem ad hunc veni fermonem , non CAPUT UNDECIMUM.
ell incongtuum edam illud adducere. Mos erat
huic Spiridtoniex frudibus , qui nafcebanturei,
aliosquidem pauperibus erogare , alios autem
T*c djvcrfis SI oh. uh is, <fr artu* Injlhuiione. SqzoMift.
ratismutuare Volentibus. Sed neque per fc da- hi. I CMf.

Eac, neque per fc recipiebat! fedfolum cubicu- Rxeipue vero infignifiimam Ecclcfum de-
lum demondrabat, invitans petentes , ut quan-
.
tum opus habebant tollerent ;Sc dcnub revoca-
p mondraverunt. Se dogtmdilataverunc vitx
virtutibus, qui converfanone monachica illo
ient quantum fc noverant abdulilfc. Quidam
,
tempore fluebantur. Utilidima namque res ad MnuthorU
vero dum mutuum perccpifier , reverfus eft pod homines venit a Deo ifta philolophia , qox mul- h*e
aliquantum quod tulerat redditurus. Quem dum tarum doctrinarum &Dialc<£icx artis ftu lia def- ,tTn " pWs*
fecundum confucrudincm ulli fice reponere in
:~j_ mutuatus;
cubiculo, quod fuerat exinde .. _j:_
ad in-
j
— picit,tamquam lic minuta. Se melioris operis tenv
I:..
pus iimpediat, ... i„_a\
atque ad rode vivendum nihil
.... - , Di+UtritPl

juditiain ille cooverfus , Se credens Urere Spiri- odendat. Hxc ergo philofophia converCuiono
dionem , non reddidit quod debebar fed aufe- : miranda , naturali fimplicique prudentia docet
rens debitum, quafi rcddidilTet , abfccfiir Quod omnino, qux nequitiam perimant, & operentur
tamen longo tempore non erat ignoranJum. Pod utilia. Non enim prxdicat virtutem fed magis
,
Certum namque tempus venit, rurfum petens ab' exercet: nihilo pendens humanam gloriam vi-
,
co mutuum. At ille milit cum ad horreum data riliterque rcfiftcns pafiionibus animx & neque
,
note liate utipfc libi metiretur, quantum opus ha- nature ncccfiitatibusfc fubdic, nec corporis in-
teret. Vacuum veroeumdem inveniens locum,& finnitari fuccurabir. Di vinx mentis virtutem
ha-
hoc oculata fide cognofccns.Spitidioni nuntiavit, bens femper contemplatur omnium Creacorem, ,

Ille rcfpondit ei r Mirum eft 6 homo quod lo- Se eum node dicquc colens orationibus Se li-
, , ,
queris. Quomodo tibi folivifumefthorrcum ne- Uniis placat in dubitanten Animx verb puritate^
ccflariis dcfcciflc ? Sed confidcra potius apud te- Se bonorum acluum converfationc , ad ininiftc-
tipfum, ne locti mutuatus alia vice quod de- riafc divinacomponens,purgationcs afperlionef-
bueras
eras primitus non folveris. Si enim hoc non que contemnens fblas pollutiones peccata
, , pu-
eft iniltltlitinrw
indubitanter non privaberis quibus eges , r.J
fed ....
tans r *
, , cxcrinfecus irruentes cafus exuperat SC
,
rurfus accedens invenies. Sic igitur ille captus omnium abfolutl: hujufmodi dominatur. Non
eft, Se quod ei deliquerat indicavit. Dignum eft per Habilitatem, ncccllitarcmquc vitx qualibet
igitur hujus fac rat illini i viri mitari puritatem. Se voluntate muratur non mala patiens ulcifcitur t
:

Ecccfiallici ordinis valde cudodiam. Dicitur ita- non languore aut indigentia neccflarioruni cotn-
que quodam tempore pro aliqua utilitate in pceila mordetur ; fed potius gloriatur in talibau
Dd ij

'4
 512 Hiflorix Ecclefiafticac
Part<mtiam,manfuetudinetTi , mediocritatem it» quia ad fummatfl tevercnriam atque p?tfeA‘o-
omni vita meditatur ; & quantum natura: hu- nem , moribus excrcitacionibufquc decentibus,
manx polii bile cft , Deo die vicinum ,
velut in hanc in converiacioncm ufquc perduxit Anto-
cranlitu urens prxfentibusneque circa pofleflio-
: nius maximus Monachorum ; quem tunc inde- "* hi t "‘T *

nem rctum occupata conftringitur , neque ultra ferris yfcgvptt morantem propter gloriam virru-
quin» opus cft h» prxfcnti providere foria n ur- tis ejus , Imperator Conflant inus amicum fe-
getur. Semper aurem limplicitatcm, exercitium & cerat ,lirrcrts honorabit ; de , ut pro quibus vel-
hujus inftrudionis laudans , beatinuiinem con- let ei referiberet , expetebat. Fuit aurem ille vir

templatur x ternam, ad felicem terminum om- /fgyptius genere , ortus in infigni vico, it» loc®
ni vivacitate feftinat. Timore divino line inter- ll.-taclixapnd/fgvptios condituro. Ispucr re-
mithonc fufpirans , turpiloquia relueris , nec & lictus oi phanus ,
paternos donavit agros convi-
ufquc ad vocem emittere patiens , quorum adio- cane;* fuis aliam ve rb fubftantiam Jifponenl^
;

tics fuis actibus nofcicur cxolvcrc. In brevi com- precium pulveribus erogavit ftudioli cxiitimaM :

prehendens nccdlarianaturx, de cogens corpus effcphilofophi, non folum fcmcripfum fpoliare

mediocribus indigere , caftitati luxuriam fubdit: pecuniis , icd eas difpcnfare proli. ut. Jundu*
judicia punit injuftirian», de verirate mendacium. autem ftudioiis fecundum fc viris , virtutes zela-

Difciplina rerumomniammcufuras participatur: batur univerforum: probans bonam vicani fua-

cum proximis in unanimirarc de communione vera fieri confucrudine , licet fuerit pri.nb
ipfa
confiftit amicorum provida eft,arquc peregrino-
: difficilis. Modos adinveniebat abftinentix po-
rum qux propria uint . communia facit egen-
:
tioris, de qaoridieexcrcirationccrefccb.»t. Tam-
tium , de tuetur utilia (ingulorum ; nequ.- gau- quam femper incipiens aliquid innovabat , affli-
dentibus importuna, & tribulatis remedium con- ctionibus corporis puniendo libidinem : fatue
futationis apportans. Ad verum bonum diligen- vero fapicwix voluntate pailionibus ani mx re-
tiam fuam femper extendens , fermonibas callis pugnando. Erat enim ejus efca folus panis, de fal,
**
fapicnttbufqur confiliis , ornato ac vano eloquio potus aqua , ptandiique tempus folis occafus.
remotis, erudiens , atque curans vclutiquibuf- frequenter enim duos Se amplius dies fine cibo
dam medicaminibus audientes , cum honore Se manebat. Vigilabat , ut ita dicatur , femper qui-
reverentia difpolirioncs fuas celebrans , contcn- dem jugi node, de orationibus contingebat qui-
rione , ccrr.-minibus , iraque privata. Nam cutu dem diem : fi vero (omnus incumberet , flando
fit rationalis , omnem motum irrationalem fugir, paululum dormiebat, plerumque pavimento ja-
generaliter paJlioncs corpori* devincit Se animx. cens, folamquc terram ftradum * refectionis ha* "A*-
Hujus itaque elcganttJlimx phiiofophix prin- bens: olei liquiden» unctionem , lavacrorum at-
ceps quidem fuit , ficuti quidam dicunr, Elias qae fimilium ufum modis omnibus devitabat: ne
PJhTb »<- Propheta , & Baptifta Joannes. Philo autem humedatione fuain mollicicm corpus immuta-
br*ut ia,, j,
|»y r h 3 0 ,i cus fu ij t cmporibus refert undique rer. Aiunt enim neque nudum cum aliquando vi-
*** <9n, 'P g
egregios Hcbrxorum in quodam prxdio circa fta- fitin. Litteras vero neque fciebat, neque* mi-
* MS.lyt.
gnum Mariam in colle poittum phiiofoph.itos. rabatur , fcd potius mentem bonam tanquamfe-
Habira culum vero eorum , de cibos , &
conver- niorem litterarum : quarum tamen inventorem
fationem talem introducit , qualem de nos nunc jure laudabat. Fuit autem prxeipue clcmcnrilli-
apud .tgypriorun» Monachos cflc confpicimus. mus , cattus , fortis , gratus colloquentibus , fine
Scribit enim , inchoantes cos philofophiam, ulla rriftiria. Et licet qui cum illo difputarcnt»
cedere omnibus libi competentibus rebus , cun- certa rive quxftiones inferrent : ramen more fo-
difque abrenuntiare penuixtionibus , de extra litofapicnrcr de difciplinabilitcr crcfccnrcm fc-
muros in fblirariis agris , de honis inhabitare. dabaclxpc contentionem, de ad menfuram debi-
Domo.- autem cis cflc factoria , qux apud nos tam protinus transferebat , loqucnriumquc fibl
tnonaftcria nuncupantur , de in cis converfationc ftrepitum temperabat , coramque mores velati
folitaria honcfta celebrare myftcria,diligenrcrque quadam regula componebat. Tantis itaque vir-
pfalmis de hymnis placare Divfrmaccin,& ante fo- tutibus divina providentia redundans , fc futura
lis occafum non guftarc cibum ; alios aurem per prxfcirc non xftimabat cflc virtutem ; Se propte-
Cres dies de amplius, ccrtifque diebus in pavimen- rea nec laborandum inaniter circa talia findebat t
to habere cubilia , vino feraper de fanguinem ha- quando nec ignorantem futura patrue fuccuinbo»
bentibus abftincre, cibum cis ellc panis , de falis, re , nec feiemem propccrca fandum clfe declara-
de hvifopi , de potum aqux. Mulieres cis cohabi- bar. Veram namque beatimdinem , in cultura
tare , feniores virgines propter amorett» phiiofo- Dei, Se legum ejus obfervatione dicebar. Si cui
phix fpontanca voluntate nuptiis abfti nentes. Et autem hxc effer euca,doccbar ut purgaret animam,
Pl»ilo quidem hoc modo referens, videtur aperi- quo poflec refpicerc.dc futurorum notitiam pofli-
te, quia hi, qui ex Hebrxis fecundum eum Chri- decc , Dei videlicet prxfcicntia declarante. Va-
ff iani funt facri , adhuc Judaici viverent , co- care autem nec ipfe patiebatur. Se bene vidurum
rumque conllituta fervareur. Apud alios cnitn femper operari prxeipiebat , ac fcmcripfum dis-
non invenitur hujus vitx convcrfatio.Undc con- cutere , Se fecum ponere rarionem eorum , qux
jicio ex illo apud y£gyprios hanc phtlufophiatn gdfit dic noduquc : fi quid aurem indecens age-
habuilf; principia. ret, confcribcrec; ut de extero parceret in delido

SoxoMiN. Alii vero dicunt huic caufam fuiffc convctfa- fcnictipfum fcilicct crubcfccns , fi plurima fui dc-
hb.i, (*p ,. tioni pcrfccutioncs.qux religionis caufa per tem-
.
,
lida comperiflet fimul etiam metuens , ne per :

t ‘i- 410. B. pora provcncrunr.Ec quoniam fugientes in mon- conferiptionis indicium fieret aliis manifeftuf.
tibus , de vallibus, deferri fque tnorabanrur, ad Erat enim laboriofus , Se maximi pro Solariis op-
modum fc vitx hujus aftucvcrunr. Sed five /tgy- prefTorum. Qu.is etenim alter fic fcrvcntilKmb
prii , /ive alii quidam huic ab initio philofophix fuitftudiofus, quorum gratii fxpe veniebat ad ci-
praefuerunt : illud tamen apud omnes conftar. viures ? Plurum namque vi compellente coge-
 Tripartitae Liber Primus. ”3
bant eum legatione ftingi apud judice* & magi- agensDeo pro hujuftftodi cogi Arione rrful ieris t
ftutus ; quotum ftngult vei videre cum judica* Tu quidem .inquit hanc hatar domum ego mi- , ,

bant nimisegregiuru , loquentem audire , prae- & hi aliam fabricabo. Et in meridianam partem de-
cipienti parere gtoriofum. Qui cum talis effer. ferri ftagni Marix veniens circa locum Scyri ad
Audebat tamen ignorari ,
& latere per eremam. monte n qui dicitur Nirrix ,
duobus & vigintt
Si vero ncccrtirate faciente veniffet in civita- annis ibi philofophatns cA : annis lingulis vili*
tem , difpofco negotio pro quo venerat , ad t.»ns fecundo mulierem. Hujus itaque ficrarif-
deferrum continuo revertebatur. Pifces nam- firai horum monaAeriotam , multi fue-
principis
que dicebat per humodam nutriri fu bitant ani; i runt dignique difcipuli, ficut fucccAioncsoftcn-
Monachis autem ornatum * ierre folitariam dunr plutimaque Se veneranda per cum prove-
;

nt vitam. Et ficut ilii terne tadu tabefiunt fic glo- : nerunt, qaxprxcipu£ apud yEgyptios Monae hos
va^hiut frr ria Monachorum ad utbes accedendo ftedarur. pcricdcqutf fervantur. Nam cum maxima dili-
Obedientera verb fe grarumqoe confpiciemibus gentia per fiicccrtioncm traditionis altcmtrx cu-
exhibebar. Studet atquc,ut neque haberet tumco- rant virtutes antiquorum memor i x tradere Mo-
tem fupctbamquc tuturam , nec putaretur hujuf- nachorum fed A me illi memorandi funt , qui ad
:

modi. Sed hrc quidem pauca virtutum Antonii
dicerefum cotnpulfus;ut tanti viri per h*c exem-
pla confideremus philofophiam. Prurimos igitor
atque probat iilimos habuit auduores.quonim alti
quidem in jtgypto. Se Libya, alii vero in Palx-
ftinaA Syria, de Arabia claruerunt ; unufquif-
que eorum non mimis fe quam doc>or,apud quos
eft commorar us , exercuit
ad funi lem virtutem philofophiamque perduxit;
ira ut quorumdam hic labor cifcc
vitates & provincias , vel per agros, Se diligenter
& fcnnetipfum crubefecrct nudum intueri , repente
; muhofquc docuit , Se
circuirc prr ci-
nos ufquc pervenerunt. Contigit igitur huic viro.
Se Theodoro ejus difcipulo euntibus aliquem
tranfire fluviam, quem dicant Lycum. Ne vcr6
T/fo» tTr’"**
fe altcrurtum nudos viderent jullit * Ammonius,
,
ut recederet Theodorus ab aqua? cumque etiatn
divrna virtute tranflarus cA ad ulteriorem ripam.
Tranliens vcc6 Theodorus aquam , Se videns nec
vcAem ejus nec pedes infufos, fupplicabic feni, ut
ei caufam rei depromeret. Camqtte ille dicere re-
furarct, ille verb non aliter fe piopccaturiun ni fi

Antonii difcipulos^orumqncrcquircrc fucccflb- cognofccret, promittente Theodoro nulli fceo

rcx. Sed quomodo poteram inveniri facile, qui- vivente rem fore didurum , contritus eft quod
bus erae Audium diligcn: limium fuara vitam la- i evenir. Proximam vero miraculum huic quoque
tere , Se non (icur nunc plurimi hominum dati rei contigit quod narrabo.InjuAi paventes alicujus
per gloriam , fcmetipfos expompanr , eundis & A cane rabido pete ut Ium filium,& pene mortuum
inii nuant ? Fuerunt itaque probarillimi difcipuli, obrulctuntci , &
ejulantes deprecabantur ut fa-
quos percepimus , Antonii , alii quidem multi, naretur. Tum ille ad cos Non eget , inqnir, mei :

TimHu 'Sint- nccnon Se Paulus appellatione Simplex. Hunc curatione fed vos fl vultis reddcrcbovcm, quem
:

fi** aiunt ciim rullicus edet > bona fpecie conjugem rapuiftis dominis fuis ,
xgrotus repente fanabi- i
habuilTc , Se eam in ipfo facinore adulterii depre- tur ; quod etiam contigit. Nam ut rcfticutus eft
iicnfarn taciti fubrihlTc , & jurejurando firmaffe bos partio mox recefhtfa puero. Quando igitur
,

nunquam cum ea mifccndum. Tum ad Ammonius ifte moriebatur, dicitur Antonium vi-
«dultcrum
ccflitad
fe
:
cflfc

Habe, inquit, eam; & repente dif-

eremum apud Antonium. Dicunt enim
manfucti (limum Se patientem valde fui (Te.
tttffl
• ej. te*»*. Denique cum jam fenex e flet , Se ad vitam * ino-
<Uur. nachicam pexdurationis inflictus , omn bus cum
Antonius experimentis exercens, in nullo inve-
nir eum interiorem , ocrfcdxquc cura philofo-
phix clTc tcAatus , (corium prxeepit habitare,
tamquam non egentem dodorc.Confirmabac au-
tem Deus Antonii tcAimonium , Si operibus
oflendchat virum efle gloriofiim , ipfoque dolo-
re fuperiorem, atque ad affligendos
dos dxninncs prx paratum.
Circa hoc itaque rempus philofophabatur Se
'4
ty ' Anraionius Aigyptius , de quo fermo fertur , quia
Jmmtmtu cogentibus parentibus duxi flet uxorem
JS-ijftim. men camfuirtct expertus. In principio
nuptiarum fponfam tanquamlponfus in thalamo
dirte
ftat
animam ejus in coelum feni
ibus cum pfalmodia prxccdcnritftiseam ;con-
,
divinis Potc- 4
falcntibufquc eis ,
qui circa eum erant , caufarrf
hujus miraculi non abfeondir. Sciebant enim
uoniani aerem intento obtutu refpiciens , cum
Suporc miraculi cujufptam rcfpicetct viiioncm.
Cumque venientes poilca quidam de Scyti nun-
tiartcnt horam vifionis Antonii , Se conveniflet
cum tranfittt illius viri, bearificaverunc ambos: il-
lum quidem , quia ad manifcfta bona tranfiirtett
illum vct6 , quia tamatn a longi merui flet cerne-
, Se expellen- re vifionem. Multorum enim dierum iter eft lo-
corum tnedio pofirorum \ quo degebat alteruter.
Et hxc quidem ira relata funt. In hoc itaque prx-
fulatu audivi probatirtimi philofopharum Eury- 'EutjihinMt»,
, nec ta- chianum , qui in Bithynia arca Olympum mora-
namque batur. Erat quippe divina gratia rcplcrus,ad cura-
tiones partionum , Se miracula rerum dcopcnitty

percipiens. Se (olus cum ea rctruncns,ait: Nuptis ita ut ipii Conftantino propter vitturem vitxcffct
quidem , 6 mulier, no Arx ufquc ad hoc celebrata; amicus. Ilio iiquidem tempore vindus quidam
funt tempus. Et quale bonum fit pofle virginem fufpicioncm venerat quali alTurtt»
fpatarius, qui in
permanere ex facris edocebat litteris , ac feorfum pta tyrannide, fugit, & requilitus circa Olympum
folus tnancre tcntab.it. Sed quoniam de vitgini- comptciicnfuseft. Rogantibus autem neceflariit

tatequidem femones virgo laudaverat dividi ,

ejusEutythianum, ut pro eo apud Principem le-
autem ab eo grave judicabat , in alio cubili dor- gatione fungeretur : Prius , inquit ,providendutri
miens , annis decciu Se odo cunica manfit , ne- eft, ut is homo libet etur A vinculis , ne crudeli*

que tunc A monachica abAineniia fe fufpcndens. tetconftridus intereat. Tuncdiciturad vinculo*

Interea mulier viri zelata virtutem,xAimavit non rumcuAodcs direxifle : rogans ut eum ab hujuf-
efle juftuintantum virum domi celari propter fe, /nodi ncccrtirate relevarent. Qui cAm hoc faccrt
fed oportere potius feorfum utrumque philofo- noluirtent ,
fponre janux elauta referar* , Se vin-
phari. Se ob hoc fupplicavic vito. At ille gratias Cii utenx tepente funtdifrupcx. Pofteavccu ai

i
 1

210 Hiftorix Ecclefiafticx.

ratot affluentius impendebat rfcribenspet lingu- nihil de tcflamenro lucrarentur, licet proximitt- **.

Jas civitates Epifcopis, atque PrarfidilMis populo- te generis confiderent :

qui ver6 filios non ha- ,M f**- **
ttJ “*
ium , ut Sacctdotcs, ficuti vellent, juberent ; illi buiffent , medietatem rclidorum (ibi met aniit te-

«utem jubentibus obedirenr, quatenus cito pci- banr. Pofuerunt autem has leges Antiqui , vo-
ficcrcturopus. Lxranti fiquidem ejus Imperio, lentes Romam efle populolam , omnnnquc tcr-
ctiaru religio valde Horcbat ; Se in tantum ctian» ram fubjc&am -v quia non multi) ante has leges
;

poit bellum «ontra Licinium gcftuin fciiciflirous plurimos in civilibus bellis audierant. Videns
Fuit mptxliis ad verfus alienigenas prxparat is, ut igitur Imperator idcirco tr.ale rraclaii eos qui
,

cc * ani Sarmatas vincetet , Si qui vocantur Gothi, propter Deum virginitati Se line liberis clTc ftu-
oT^gII,
tunc nov illime caufa gratix apud cum furdeta cc- debant, fatuum judicavit diligentia^ ftudioho-
ftrJtn
rmm Ce» Id»- kbratent. Il.ee autem gens habitabat tunc qui- minum videri coiurn augeri genus ; cum natura
**>. «3eintr.unfiuvitimlllru.il. Cumque eflee in bel- funpcr fupenuuillribution- dimioucionem fuf-
lis prona , & multitudine atque magnitudine cor- cipiat , & augmentum. Et legem pupulo propo-
jx)iuinaimisfempctexetcitata,aliisquidcmbar- fuit uni verfo , quatenus aequalibus privilegii*
baris pervalebat jfolos autem habebat Romanos fluerentur , qui line conjugious
Se libetis erant,
libimet repugnantes. Fertur enim ctiain &
hoc quibus illi , qui haec fc habere gaudebant. Sed
ct»fl*nn n &
pr&lio dcmonftratum Conftamitio per ligna at* etiam amplius lubere fancivitcos, qui in conti- pmmUt
que femnia , quanta Dei providentia legeretur, nentix virginitate dege bant : licentiam cisprx-
Qui cum fuperafTct omnia k.Ila, quxfubcofunt bens mafculis ttrminilfqne licet erute minoribus,
' <n *****
gefta, vcluti repenfans Chrifto, in ejus religio- teilamemum facere contra communem legem.
nt/
A»* Dm. nis (ludio magis magifquc lerucbat hanc folairi :Omnes enim bene cogitare judicavit , quorum
911- &
veram fatendam e (Te , falutarem exi Rimare fub- opus cflet Deum placare letnper , & pliilofophi*
jcdlos jubens. Ex terra verd fubdita libi , ex veraci vacare. Hujus enim rei caufa & antiqui
• Ed. pnbli.
unaquaque civitate detrahens , * publicum ccr* Romanorum licenter cellari virgines VeRaies
e*,^ certum
lum< j UC V e<Rigal Ecclcliis provincialibus Clero- et iamfcxtux tatis curriculo dccrcvcrut. Judicium
& '•
qucdillribuit, & donationem validam in perpe- itaque maximum revetentix pii Principis circa
tuum cRe faucivit. Afliicfccns autem milites , ur, religionem fuit quia ubique adtninifiranium
:

licut ipfe , Deum colerent , ligno Ctucis eorum fententias imperfetRas cite voluit , ad Epifeo- & 4 F-fifcefu
r* VB f'
arma lignabar. In Regalibus quoque oratorium *
pos per appellationem refugiendum cfle lanci- r

fabricatus, etiam tabernaculum ad inllarEccle- vir, (i qut vellent civiles Judices refutare : fir-
^
Hxciicumtercbat.dumadvcrfushoRescaRramc- mam vero illorum judicans fententiam potiu*
caretur ; quatenus nec in itinere degens ipfe , vel quam Judicum aliorum, &, tamquam ab Impcra-
*
MSS. de-
r /411-
cxercitus facto lumine privarentur , quo 4 dece- tote prolatam, ab omnibus obfervandam, in- &
rct laudari Deum , & orationes offert i- Seque- convertibiles efle terminos Synoviales. Illud quo-
•..•girrt
bantut autem pariter Sacerdotes Si Diaconi ta- que nos relinquere dignum non eR, quod pro
bernaculo fcrvicnrcs , qui fecundum legem Ec- utilitate fine itum cft eorum , qui in Eccicliis tna-
cldijfiicam facrorum ordines adimplebant. Ex nutnittumur. Cum propter fubtilitatem legum
illo autem j Romanorum cohortes, qux nunc etiam inuiri polfdTotcs difficultatem pateret» ut
Nnmrri.
Kutncfi nuncupantur , lingulae fecerunt taberna- circa dationem melioris libertatis, quamcivilira*
culum proprium j Se Sacctdotcs arque Diaconos tern Romanam vocant , trespofuit leges dccer- :

Dirr Demini- diRributos habebant. Die verb, qui Dominicus nens omnes in Ecdefiiis nunumilfos fub tcRi-
w ‘
vocatur, quem Hebrxi primum vocant , Grxei monio Sacerdotum , per hanc piam adinventio»
* id eR Jitm autem Soli diRribuunt , Si * qui ante feptimuin nem Romana civilitate frui ; cujus indicium pne*
P ttnru. eR , lancivir a judiciis aliifque caufis univerfos fens etiam tempus Icrvat. Nam moris erat de Ii- Li rtM f"*
^
habere vacationem. Se in eo tantum orationibus bertate leges fuiptas in manutnillionibus ante-
ftm-
occupari. Honorabat autem Dominicum d "ni, poni. ConRanrinus igitur hanc Rudens fani: in rerf 4imu
;
t,

quia in eo ChriRus refurrexit a mortuis : alium omnibus honorabat religionem ; etar quippe Se
vero, quia in eo fuerat crucifixus. Maximant per femccipfamglotiofa propter virtutem pluri-
. namque culturam facraciflimx Crucis habebar, morum tunc in ea pollentium,
tam pro iis, quxei profpcrC provenerant ejus au-
xilio in piarliis contra adverfatios inllit uti s, quam CAPUT DECIMUM,
pto indicio, quod ei divinitus proca videbatur

* **
Snppiici na
f'w* [nlrl*-
tum. JSK JSS^^-pSSf
,&
aurem folidorum jattonc*
«"-*» ceve,
buir. In figurationibus in
m p4 »,
4 i 4.
imaginibus hoc lignum juilit inferibi femper , Se Ct
figurari ; ut tcllamur ha&cnus ejus imagines hoc T Taque perfccutionibus jam cefiamibus ,
ad*
fchcniate decorat*. In omnibus liquidem rebus, 1 huc multi Conffllorum fupcrllitcs Ecclefias
prxeipue tamen in legi Rationibus Rudebat pia- exornabant ; ur fintOfius Corduba; Pontifex, SC
ftruTuiEii-
carc ^‘ v ‘ nitatem * Apparet enim luxuriofas Se Amphion Epiphaneix Cilicix, &
Maximus, qut
iiiupi valde fatuas peimixiioncsantc eum non proliibi- poli Macarium Hiciofolymoium tenuit Prxlula-
tas ,
tunc fuiRecorrc&as ; licut ex ipfis, quas po- tum , &
Paphmuius Algyptius, per quem aiunt
fuit, legibus invenitur. Sed nunc qux ad hono- plurimamiracula operatum Dcum,dxmoncsfque
rem & Ihtum religionis ab eo lancitafunt, pan- lubjeciRe variatumque paRionum condonalfe
,

dere ncccRarium eR , Ctlin partes efle Ecclelialli- ei fanitates. Ferunt autem, quod Paphnutius , SC

Sozomin. ex videantur hiRorix. Maximus ex illis ConlcRoribus fuerunt , quo*

Lb. i c*p f Apud Romanos dudum fuit lex, a XXV. anno Maximinus Imperator in metallis ad opera exer*
4»J * non Kabenrcs uxores prohibens A privilegiis ha- cen la damnavit , oculos eorum dextros cvclLns»
Lendum conjuges; fcd Se alia mulra jubens , uc Si fini&as iuias mridens.
 , '

Tripartitae Liber Primum ili s

Mira tjmtU SecOndimi cos aurem fuHfc percepimus Spiri- unum Cyprios Epifcopos eonVenifTe , ffc inter
it Sftriitv
dionem Trcmithuntis Cypriorum Epifcopam, cos hanc ruifle Spuidioncm * Sc Triphylliu fi Lo-
M.
ad cujus virtutem dcmonftrandamfufticcrc puro, drenfem Epifcopam, virum eloquio Sc fapien- fripUrttab.
SOZOMXN. tiaptxdirum, nccnon* legibus eruditum. Cum
Ifl.l.ttf.ll.
qux hactenus dc eo fervatur opinio. Quanta
A per cum divino prxfidiogcftalint, pltira quidem itaque collc&a celebraretur, injundum eft Tri-
novere Provinciales jego autem qua- ad nos va- phylbouc faceret fermonem ad populum. Cum- „ «nrt*ti c c

luerunt pervenire, non tacebo. enim idc que ille locus venifTer ad medium Tolle ledam cmi/tumm
Fuit ,

rudicus habens uxorem Sc filios, feJ non ptopte- tuam, &

ambula cubile dixit pro ledo, mutans
rea in rebus divinis minor. Aiunt autem aliquan- nomen Spiridion autcin indignatus in cum. Se ;

do per nodem veniffc malignos viros ad caulas exiliens de cathedra faccrdotali :Tu melior es,
ovium ejus , Se cum rapere niterentur fu bito inquit, .eo qui ledum dixit , quia ejus verbis uti
,

vindos nullo ligante fures. Tunc illum dic fada confunderis ? Hoc aucein fecit populo confpi-
venientem inveniffe ligatos cos , 8c folvilTc qui- ciente , mediocritatem docens cum ,
qui eloquii
dem abinvifibilibus vinculis, culpafle tamen Se
fudere ilio ptxtumebac. Eiatenimidoncusad pu-
dixilfc :Cut fratres dumlicuiifct qux
dorcin incutiendum ; cum cflcc venerandus , Se
dclidcraba-
ris accipere , elegiftis potius ea rapere, Sc nodem operibus gloriofus , fimulque fenex arvo , atque
ducere jugiter infelicem ? Tum miferatus eorum. Sacerdotis officio. Qualis autem circa peregri- * ....
magis autem ad meliora cos erudiens, ait: Abite noram fufeeptionem fuerit , hinc apparet. In- ^ritt comti
hinc fumences arietem ; laboraftis quippe vigi- ftante jam Quadragciima.quidain ex itinere venit ftrtins »*
liis, Sc decet vos fine querimoniis recedere ab ad cum , quibus diebus confucvcrat cnm fuis t
ovibus meis. Qijod quidem quilibet jude pote- continuare jejunia, dic certo comedere, & m>
rit admirari. Nihilominus etiam illud mirandum, dios dies fine cibo confidens. Videns itaque pc-
Apud filiam ejus virginem nomine Irenen qui- regrinum valde dcfedun Perge , inquit fur fi- :

dam notus ejus fpecicm aliquam depofuerat ;qux lia, lava peregrini pedes, cibos appone. Cum- &
* hoeeft.F*
fumens depolitum , fub terra recondidit , ubi qtac virgo dixiiTet , nec panem cfle nec * «*•-«
r,ns>m
«aure credidit cudodiri. Contigit incctea moti (quarum terum folebant nihil habete recondi-
puellam nihil confeflam patri. Venit homo de- tum proptet jejunium) orans primum, veniamque
politum repetens, ignorante Spiridionc quid Io- petens, filix judit ut porcinas carnes, quas domi
q nerem r. Cumqac in ruta d orno requiliflct, nec falitas habebat, coquerer. Qjuibtis coelis, fc-
Invcniffet ; ffeba: , capillofquc vellebar Sc motti dens cum peregrino politis carnibus comedebar,
,

vicinus efle videbatur ille qui depofucrat. Hxc Sc rogibat ut una cum eo ederet peregrinus. Qao
,
Spiridion fieri videns, Sc curlim veniens ad fe- refutante , ChrUtianumque fc proti tente Pro- :
ch-lSitniht
pulchrum, vocavit ex nomine puellam. Quaref- pterca magis, inquit, refutare non debes: O-hhia mina Ubtr-
pondente, de caufa depoliti retfuifi vir. Et dum enim mandat mundis , ficut fermo divinus edo- ’**

ab ea didiciffcc , reverfus, Sc inveniens ubi pucl- cui u Hxc quidem de Spiridion e dicta fufficiant. ,v

homini quod petebat*

la ligni fica verat, reddidit
Quoniam quidem ad Hunc veni fermonem non , CAPUT UNDECIMUM.
eftincongruuin etiam i (hui adducere. Mos erat
buic Spiridioni ex frudibus , qui nafccbanturei,
alios quidem pauperibus erogare , alios autem
De diverfu Memchis, & eorum injlitutionc,
$ OZOMI
atis mutuare Tolcnribus. Sed neque per fc da-

K t, neque per fe recipiebat t fed foliim cubicu- Rxciou* vero infignilfimam Eccleliam de- 1 ***
lum dcmonftrabar,
tilin
invitans petentes
opus habebant tollerent fSc denub revoca-
, ut quan- P monftravcrunr, Sc dogma dilataverunt vitx
virtutibus , qui converfanone monachica mmnr
J^**
illo
Icnt , quantum fc noverant abftuiifle. Quidam tempore fruebantur. Urii illima namque res ad )f e „ 4rhoru
vciodum mutuum percepi ifer , reverfus clf poft homines venit A Deo ifta philolophia , quxmul- W tfi,trt*i-
aliquantum quod tulerat redditurus. Qucmduin tarum do&rinarum Si Dialcdicx artis Ifu liadef- u«* fWi*
lecundum confuctudinem juftiffec reponere in picit,tamquam lit minuta, Sc melioris operis cem* fapl, ‘ J ’

cubiculo, quod fuerat exinde mutuatus; ad in- pus impediat, atque ad rc&c vivendum nihil
juftitiam ille coovcrfus, Sc credens latere Spiri- offendat. Hxc ergo philofophia convcrfationfl
dionem , non reddidit quod debebat fed aufc- : miranda , naturali fimpticique prudentia docet
rens debitum, quali rcddidilfct, abfccflir. Quod omnino, qux nequitiam perinunt, Sc operentur
tamen longo tempore non erat ignorandum. Poft utilia. Non enim p radicat virtutem fed magis ,

certum namque tempus venit rurfum petens ab' excreet: nihilo pendens humanam gloriam vi-
,
,
co mutuum. At ille milit cum ad horreum data riliterque refiftcns pallio n ibus ani mx, Sc neque
Mtcftate ucipfc libi metiretur, quantum opus ha- nature neccditatibusfc fubdic, nec corporis In-
teret. Vacuum veroeumdem inveniens locum,& firmitati fuccuiubir. Divinx mentis virtutem ha-
lioc oculata fidecognofccns,Spitidioni nuntiavit, bens, fcmpctcontemplaturorahiumCrcarorcm,
Ille : Minimcft , 6 homo
refpondit ei quod lo- Sc eum node dicquc colens , orationibus Sc li-
,
queris. Quomodo Ubi folivifumeft horreum uc- taniis placat indubitanter; Animxverb puritate,
cellariis dcfccifle ? Sed confidcra potitis apud te- &bonorumaduum converfitionc , ad mirtiffe-
mctipfum, ne fotei mutuatus alia vice quod de- ria fcdivinaconiponens, purgationes afperlionef-
Ducras, primitus non folvetis. Si enim hoc non que contemnens , (olas pollutiones peccata pu-

cft , indubitanter non privaberis quibus eges fed tans cxtrinfecus irruentes tafus exuperat , SC
, ,

rurfus accedens invenies. Sic igitur ille captus omnium abfolute hujufmodi dominatur. Non
eft, & quod ei deliquerat indicavit. Dignum eff , nece ili tat em que vitx qualibet
per ftabiliratcin
Igitur hujus fac rat illimi viri mirati puritatem, Sc voluntate muratur :non mala patiens ulcifciturt
Ecccfiaff ici ordinis valde cuffodiam. Dicitur ira- non languore aut indigentia neccffariorum com-
que quodam tempore pro aliqua utilitate in preflamordetur fed potius gloriatur in talibus»
;

Dd ij
 — .

210 Hiftorix Ecclefiafticx.

rator affluentius impendebat : fcribens per lingu- nihil dcreflamrnro lucrarentur, licet proximitt- Al*t**rf
las civitates Eptfcopts, atque Psrfsdibus populo- tc generis conlilterem
conflfterenr qui vcrb
t filios non ha- r«M m
:
C*’J
tum , Ut Sacerdotes, llcuti vellent, juberent ; illi Imilfcnr, medietatem relictorum iibitnct omitte*
autem jubentibus ubedire-nt, quatenus cito per* banr, Pofuevum aurem has leges Antiqui , vo-
ficcrciur opus. Letanti fiquidcm ejus Imperio, lentes Romam eflit populofam omnemque , tet-
cciam religio valde florebat j 3: in cantum etiam rani fubjrdtain ; Sc quia non mulrb ante Ius leges
poR bellum tomra Licinium gcfturo tcliciilimus pluri. uo$ in civilibus befiis a mi feram. Videm
fuit iu pucliis adverfus alienigenas pixpaia: is, ut igitur Imperator idcirco tnali rra&ari cos, qui
*»if m* vi-
etiam Samiatas vinceret , fle qui vocantur Gothi, propter Deuro virgini»» &
fine liberis «fle Ri-
a, y g.
fttJrre jnni! r
ihi
tunc novillimc caufa gradi apud cuinfodcrace- dclunr, faruum judicavit diligentia ScRudioho-
r »* Caitjan- libraicnt. Hxc autem gens habitabat tunc qui- minum videri coium
na rura augeri genus ; eum
dcmtramfluviuralRcum. Cumque e fler in bel- fcinpct lupernadiRribuuonedimiuutioncm fuf-
lis prona , &
multitudine atque magnitudine cor- cipiat , &
augmentum. Er legem populo propo-
poiuin annis (empet exercitata , aliis quidem bar- fuit univerfo , quatenus squalibus privilegii*
Daris prarvakbar ;folos autem habebat Romanos frucrentur , qui ime e em jugibus Se liberis eranr,
fibimet repugnantes. Fertur enim etiam &
hoc quibus illi , quilucc fc habere gaudebant. Sed Ct .
prxlio dcinonftratuin Conftamino per flgnaatv etiam amplius habere farteivie eos qui in conti-
, ftrm,s, j Jg
que (omnia , quanta De providentia legeretur. nentia: virginitate dcgtbam : licentiam cispV*> ^bmtamln*
i

Qui cum ruperaflet omnia bella, qux fubeo funt bens malculu ftrminifque licctxtatc minoribus,
gcfta, vcluti repenfans Chrifto, in ejus religio- teRamentum facere contra communem legem. !,ett r,4U
A*. Dam. :f
nis ftudio magis magifque f~\
(eruebat : hanc fotam r
Omnes enim bene cogitare
: a J.-
judicavit
I
m»mt *ftK
,
quorum
WJ* veram fatendam efie , & falutarem exiftimarc fub- opus effer Deum placare femper , Se philofophlx
je&os jubens. Ex terra vero fubdica libi , ex veraci vacate. Hujus enim rei caufa «Se antiqui
• Ed Mi.
f unaquaque civitate detrahens , * publicum cer* Romanorum licenter teRari virgines Veftalcs
c«, certum
tumque veciigal Ecclcfns piovinciaiibus Clero- etiam fexto aeratis curriculo decreverit, fudiciuin
quediRribuit, & donationem validam in perpe- itaque maximum reverentix pii Principis circa
tuum clfe fancivit. AlTucfccnsautemiuilites.ut, religionem fuit : quia ubique adir.inbhan iun»
ficut ipfc , Deum colerent , eorum
figno Crucis fententias imperfectas elVe voluit, Se ad Epifeo-
Al&pifo
anna lignabar. In Regalibus quoque oratorium pos per appellationem refugiendum efle fauci-
fabricatus, etiam tabernaculum ad inftar Ecclc- vir, ii qui vellent civiles Judices refutare : fir- ^
rrm ^
Cx circumferebat , dum adverfus hoRes caftramc- mam vero illorum judicans ftntcnriam potius

9
uretur ; quatenus nec in itinere degens ipfc , vel quam Judicum aliorum, Se, tamquam ab Impera*
exercitus facto lumine privarentur , quo * dece- rore proluam, ab omnibus obfervandam iv in-
i extern ,

rcr Nudari Deum , Se orariones offerri- Seque- convertibiles cfle terminos Synodalcs.III uJquo-
ddrt„.tftr*t.
bantui autem pariter Sacerdote* Diaconi ta- & que tios relinquere dignum non eR quod pro
bci nacuio fer vienrcs , qui fecundum legem Ec- —
militare r-
fancitum ^ „.**_*?.,
-L/??
cft eorum qui in Ecdcius ma-
,

cldiaRicam fac rorum ordines adimplebant. Ex numittuntur. Cum propter fubtiliratem legum
illo autem j Romanomm cohortes, qu.r nunc etiam inuiri polfciloies difficultatem pateren ue
Numeri nuncupantur ,
tinguix fecerunt taberna- circadationem melioris libertatis, quamcivilira-
atque Diaconos
culura proprium ; 3c Sacerdotes tera Romanam vocant, tres pofuit leges : dccer-
frit* Damni-
diRributos habebant. Dieverb, qui Dominicus nens omnes in Eccldiii? manumiflbs fubceRi-
vocatur, quem Hebnei primum vocant , G rare i monio Sacerdotum , per hanc piam adinventio*
* id eR di, autem Soli diRribuunt ,
i
*
qui ante fcptiniutn & nem Romana civilitate frui ; cujus indicium prar-
y•nent. cR, fancivit a judiciis aiiifquc caulis univerfos fens etiam tempus fervat. Nam moris erat de li- Wm* /«£
habere vacationem , & in eo tautiim orationibus Jbenaie leges (criptas in manuinillionibus ante-
occupari. Honorabat autem Dominicum d; -m, poni. ConRantinus igitur hanc Rudens fancin
^J^****
quia in eo Chriftus refurrexit a mortuis : alium omnibus honorabat religionem ; erat quippe Se
vero, quia in eo fuerat crucifixus. Maximam pcrfemctipfamgloriofa propter virtutem pluri*
- namque culturam fac rati (lmu: Crucis jubebar, morum tunc iu ea pollentium,
tam pro iis, qux ei pto/peti! provenerant ejusau-
xilio in pr.eliis cOntra ad vcifariosinRirutis,quana
pro indicio, quod ei divinitus proca videbatur
CAPUT DECIMUM,
Sn, m w ^ cn ^Urtl* Denique fupplicium crucis quod
^rJ* ,
De diverjis Cenftjforibui , eorumqne conver- SotoMrt».
umm
^ ” primitus apud Romanos erat in ufu, lege prohi-
iib e
uir. In figurationibus autem folidotum. Se in
bui fitbMfn -
-f*

imaginibus hoc lignum jullit inferibi femper , Se

figurari; ut tcRantur haiRenus ejus inugines hoe Taque perfecutionibus j»m ccftantibus , ad-
fchemate dccoratsr. In omnibus liquidcm rebus, I huc multi ConfUforum fuperRirc* Ecdcfias
prxeipud tamen in legi (lationibus Rudebat pia- exornabant ; ut fuit Olius Corduba; Pontifex, SC
ftner» ;&a- C3 c Divinitarcm.
' Apparet enim luxuriofas Se Amphion Epiphaneiar Cilicior, &
Maximus, qui
U artu fr*- valde fatuas pemiixtioncsnntc cum non prohibt- polt Macadum Hicrofblymorum tenuit Piarfuli-
kt&K*. tas , tunc fuiflecorre&a* ; licutex ipl», quas po- tum , Se Paphnutius .Cgyptius, \Kt quem aiunt
fuit, legibus invenitur.Sed nunc qu.e ad hono- pUirimamiracuLa opecatum Dcum.diiuoncsfque
lemfif Ratum religionis ab eo fancirafunr, pan- fubjeciifc , variarumque pallionutn condonalte
derc neccflanutn eft, cum partes efle EccldiaRi- ei fanitaccs. Ferunt aurem, qurbd Papl\nutius , Se

S070MIM. ex videantur hiRorix. Maximus ex illis Contefloribus fuerunt , quos

fi’-. 1. C*f 9 Apud Romanos d udum fuit lex, a XXV. anno Maximinus Imperator innictallis ad opera exer*
*JS‘ 4>J * non habentes uxores prohibens a privilegiis Ira*- cen Ia damnavit- , oculos eorum dextros evellens,
bencium conjuges ; fcd Si alia multa jubens , ut Se JmiiLas lura* invidens.

Digitized by Google
 V
% Tripartitae Liber Primus. iii
JMtm tjturll
Secundum cos aatrnifuHTc percepimus Spiri- unum Cyprios Epifcopos eohtfeniffe 3t irtrcr
,
it Sftridif
dioncm Ttcmithuntis Cypriorum Epifcopam, eos hanc ruiflc Spiridioncm * Se Triphyllia A Le-

ad cujus virtutem dcmonftrandam forti ccrc puro, drcnfcm Epifcopam, virum eloquio Sc (apica-
SoZOMCN, tiaprxdirrim, nccnon*lcgiba» eruditum. Cum
qux hactenus de eo fervatur opinio. Quanta
-*•
per cum divino prxfidiogrilaiint, plmaquiJcm iraque collcda celebraretur, injnndum cft Tri-
novere Provinciales; ego aurem qua: ad nos vi- phylHo ut faceret fcrtnoncm ad populum; Cum- <„ c * nr e*t€
luerunt pervenire ,
non tacebo. Fuit cnimirtc que ille locus venirter ad mediutu. Tolle It dum oV./jumr»
rullicus habens uxorem Se filios, fed non propte- tutum, &
dmbuU cubile dixit pro ledo , mutans M*nk. f. t.
,

rea in rebus divinis minor. Aiunt aurem aiiquan- nomen ;Spiridion autem indignatus in eum, 6c
do per nodem vcniifc malignos viros ad caulas exiliens de cathedra faccrdorali :Tu melior es,
ovium ejus , Se cum rapere nitcrcnrur fubitb ,
inquit, .eo qui ledum dixit, quii ejus verbis uri
vindos nullo ligante fures. Tunc illum die fad* confunderis ? Hoc aucetn fecit populo confpi-

venientem invcnilTc ligatos eos , & folviffc qui- ciente mediocritatem docens eum qui eloquii
, ,

demabinvifibilibus vinculis, culpaflc tamen Sc fu^crcilio prxtumebac. Eratemmidoncusadpu-

dixi (Te : Cur fratres dum licuilfet quae defideraba- dotem incutiendum ; cuin elfet venerandus. Sc
'

lisacciperc ,
clcgiftis potius ea rapere, & nodem operibus gloriofus limulquc fcncxxvo , atque
,

ducere jugiter iuteliccin ? Tum miferatus eorum, Sacerdotis officio. Qualis autem circa peregri-
magis aurem ad meliora cos erudiens, ait: Abite norum fufeeptionem luerit , hinc apparet. Iu- medu tam»»
bine futnentes arietem ; labo rallis quippe vigi- flante jam Quadragclima, quidam ex itinere venit pmi** m
bis. Sc decet vos line querimoniis recedere ab ad cuin , quibus diebus confucverat enm fuis
ovibus meis. Qijod quidem quilibet julkc pote- continuare jejunia, Ce dic certo comedere , m*- ®u *
ricadmirari. Nihilominus etiam illud mirandum, dios dies fine cibo confiflcns. Videns itaque pc-
Apud filiam ejus virginem nomine Itenen qui- rcgriiuun valde defedum : Perge , inquit fur fi-
dam nottisejus fpccicm aliquam depofuerat ; qux lia ,
lava peregrini pedes. Se cibos appone. Cuin-
*
fumens depolitum , fub terra recondidit , ubi qtic virgo dixilTcc nec panem cllc nec * <ri-«
,
hoeeft.F*
r,nM '
caurc credidit curtodiri. Contigit interea mori (quarum rerum folebant nihil habete recondi-
puellam nihil coofeflam patri. Venit homo de- tum propter jejunium) orans primum, veniamque
politum repetens , ignorante Spitidionc quid lo- petens filix juilic ut porcinas carnes, qaasdomi
,

qucrctur. Cumqae in tota domo requilirtct ,

nec (alitas habebat, coqueret. Qmbus codis , fc-
Invcniflet; flebat, capillofquc vellebat , & morti detis cum peregrino politis carnibus comedebar,
vicinus efle videbarur ille
,
qui depofuerat. Hxc Se rogabat ut una cum eo ederet peregrinus. Qjo
Spitidion fieri videns, Se curiim veniens ad fc- refutante , Chridianumque fc profiteme : Pro- cb-lSienllm.
pulchtum, vocavit ex nomine puellam. Quaref- prerca magis, inquit, refutare non debes: mi«» Uber-
pondente , de caufa depoliti requifivir. Ec dum enim mtnddt mundn , fient fermo divinus edo-
ab ea didicilfct , tcverlus. Se inveniens ubi pucl- cuic. Hxc quidem de Spiridioncdidifurticiinc. Tit* u
lafignifka verae, reddidic homini quod petebar.
x l
Quoniami ;J
quidem ad hunc veni>r.
fermonem , non CAPUT UNDECIMUM.
ellincongruum etiam iftud adducere. Mos erae
buic Spiridloni ex frudibus , qui nafeebanturci,
alios quidem pauperibus erogare alios autem
TX djverjit Mtoteiit, urum infliiutimc.
,
&
gratis mutuare volentibus. Sed neque per fc da- lilt. | cef.

tal, neque per fc recipiebat i fed Colum cakicu-
lum dcmonftrabar, invians petentes , ut quan-
tiim opus habebant tollerent,* Se denub revoca-
tenr , quantum fc noverant abftulillc. Quidam
veto dum mutuum percepilfer , reverfus cll poli
aliquantum quod tulerat redditurus. Quem Jum
fecundum confucrudinem juilirtet reponere in
cubiculo, quod fuerat exinde muruatus; ad in-
juftiiiam ille eoo verfus, Se credens latere Spiri-
dioncm , non reddidit quod debebat fed aufe-
rens debitum, quali rcddidillct, abfcellir. Quod
tamen longo tempore non erat ignorandum. Poli
T) Rrcipui veri» infigniffinnm Ecdcfam de--
1 monllravcrunr, Se dogmadilataverunt vitx
virtutibus, qui convcrfacTonc monachica illo
tempore fruebant ut. Utiliflima namque res ad M$ M chtrS
homines venit a Deo illa philolophia , quxmul- bu«fi,trtm*~
tarum dodrinarum Se Dialc&icx artis llu iiadcf--
picit,taniquaiu lic minuta, Se melioris operis cero*
D,- ‘* a<r*
pus impediat, atque ad redi vivendam nihil
ollcndat. Hxc ergo philofophia convcrfiitione
: miranda ,
naturali fimplicique prudentia docec
omnino, qux nequitiam perimant, & operentur
utilia. Non enim pcxdicat virtutem fed magis ,

certum namque tempus venit, rurfum petens ab * exercet : nihilo pendens humanam gloriam, vi-
comutuum. Aullemifitcum ad horreum data rilitcrquc relidens partionibus animx, & neque
ootdlatc utipfe libi metiretur, quantum opus ha- nature neccflitatibus fc fubdic, nec corporis in-
teret. Vacuum vcrocumdcm inveniens locum,& firmitati fuccuiubir. Divinx mentis virtutem ha-
hoc oculata fidccognofcens,Spmdioni nuntiavit, bens, fempcrcontcmplaturomhiumCrcarorcm,
Ille refpondit ei : Mirum cft 6 homo quod lo- Se cum node dieque colens
, , , orationibus 9c li-
queris. Qiiomodo tibi fol vifumell horreum ue-
i taniis placat indubitanter* Animx verb puritate,
cellariis dcfccirtc ? Sed confidcra potius apud te- Scbonorum aduum converfatione , ad minifte-
mctipfum ne foeti mutuatus alia vice quod de-
, riafcdivinacomponcns,purgationes afperlionef-
KHieras non folvetis. Si enim hoc non
primitus que contemnens
, , (olas pollutiones pcccara
pu-
eli , indubitanter non privaberis quibus eges , fed tans , cxtrinfccus irruentes cafus exuperar SC
,
rurfus accedens invenies. Sic igitur ille captus omnium abfolutl hujufmodi dominatur. Non
cll. Se quod ei deliquerat indicavit. Dignum cft per Habilitatem, neccilitatcmquc vitx qualibet
Igitur hujus facratillimi viti mirari puritatem, Sc voluntate mutatur: non mala patiens ulcifciturt
Ecccfiartici ordinis valde cuftodiam. Dicitur ira- non languore aut indigentia neccrtariomm com-
«juc quodam tempore pro aliqua utilitate in prerta mordetut ; fed potius gloriatur in talibus»

>*r.
 2io Hiftorix Ecclefiafticx.
raror affluentius impendebat feribens pci lingtJ-
: nihil de reftamento lucrarentur ,
licet proximirt» Al*?*n*f
las civitates Epifcopis, atque Prxfidibus populo- te generis confiftercnt :qui verb filios non ha- ' m f*"*4 **
t *' bu*
tum , ut Sacerdotes, ficui i vellent, jubere nr ; ifti buifltnr ,
medietatem relictorum libi met aniiite-
autem jubentibus obedi rem ,
quaunus citbper- banr, Pofucrunt autem has leges Antiqui , vo-
ficcrciui opus. Latranti liqui dem ejus Imperio, lentes Romam populofem , omncinquc tet-
cfle
«tiaiti rrligio valde florebat ; & in tantum ctiatn ram futyc&am Se quia non multo ante has leges
;

pofk bellum iontra Licinium gcftum teiiciilimus pluri. nos in civilibus bellis amilerant. Videns
fine ruprxliis ad verfus alienigenas praeparat is, ut i igitur Imperator idcirco mali tradari cos qui
. ,
etiam Sarmatas vincctct qui vocantur Gothi, propter De uni virginitati Se line liberis cfle ftu-

firltn jn»ih
tunt novilfimfc caufe gratix apud cura ftrdcia cc- dcbknt , fetuum judicavit dilig£mia& (ludio ho-
r nm con,}*»- lebratcnt. Hxc aurem gens habitabat tunc qui- minum videri eorum augeri genus ; oim natura
»•••. dem transfiuvium Ulnim. Cumque efiet in bd- femper luperna dilhibuttaiK diraioution.m fuf-
prona , & multitudine atque magnitudine eoe- cipiat , & augmentum. Et legem populo propo-
tis

potum armis femper exercitata, aliis quidem bar- fuit univerfo , quatenus aequalibus privilegii*
baris prxvakbat jfolos autem habebat Romanos fiuerencu; , qui tine conjugibus & libpris cranr,
fibimet repugnantes. Fertur enim etiam &
hoc quibus Illi , qui haec fit habere gaudebant. Sed
Cat)f
>

pralio demon (Iratum Conflammo per ligna at- etiam amplius habere fenei vit eos
,
qui in conti- firmSt
que fomuia , quanta Dei providentia regeretur, nemix virginitate degebant : licentiam eisprx- Mwtm i&
Qui cum fuperwct omnia Ik lia , qux fub eo fune bens mafculis fioeminnqtie licet xsa:c minoribus,
gdla, veluti repenfans Cluilio, in ejus religio- tdlamentum facere contra communem legem. ntf ***".
Jn. t>m. nisftud io magis magifque feruebat : hanc foiani Omnes enim bene cogi ure judicavit , quorum
jjj. veram fatendam cfle , Se felurarem exiftimarc fub- opus eflet Deum placate femper. Se philofopliix

*
*
je&os jubens. Ex terta ver6 fubdita libi , ex veraci vacare. Hujus enim rei caula & antiqui
Ed fnllt.
unaquaque civirate detrahens , * publicum cer* Romanorum licenter rellati virgines Veii alea
tu ctrtmm
j ura
q Ut vectigal Ecclefiis provincialibus Clero- etiam fextoxraris curriculo decreverit. Judicium
>

quediflribuit, &
donationem validant in petpc- iraque maximum reverentis pii Principis circa
tuum dfc fancivit. Aflucfccns autem milites, ur, religionem fuit quia ubique adjniniflrantfuui
:

ficut ipfc , Deum colerent , figno Crucis eorum fentcncias imperfectas cfle voluit , & ad Epileo- * I £r!fc*f*
arma lignabar. In Regalibus quoque oratorium pos per appellationem refugiendum cfle fenei- ™ **t
t,r ar

* fabricatus, etiam tabernaculum ad inftar Eccle- vir, fi qui vellent civiles Judices refutare : fir-
fixchcumtcrcbat,dumadvetfus hortes caflramc- mam veto illorum judicans fcmenmm potius
tarctur ; quatenus nec in itinere degens ipfc , vel quamjudicmn alioi um, 5c, tamquam ab Impera*
*
CXC!£ lUi fJ cro lumine pii voremur , quo * dece- tore prolatam , ?.b omnibus obfervandam Se in-
‘
«fTBrrrr Ut, ,

iUn„.tginr. rct laudari Deum, Se orariones offerri. Seque- convertibiles cfle terminos Synodalcs. Illud quo-
hantut aurem pariter Sacerdotes &
Diaconi u- que nos relinquere dignum non dl, quod pro
bernaculo fetvientes , qui fecundum legem Ec- militare fimeirumeft eorum, qui in Ecclefiis ini-
clcfiarticamfetrorum ordines adimplebam. Ex numitruntur. Cum propter fubtilitatem legum
illo aurem, Romanorum cohortes, qux nunc etiam inulti poflcflbres di (ficui ratem patcrrnuC
Nmmtrt.
Numeri nuncupantur , fiogulx fecerunt taberna- circa dationem melioris Ubertaris, quaracivilita*
culum proprium ; Si Sacerdotes afque Diaconos tem Romanam vocant , tres pofuit leges : dcccr-
J>/>/ Domum
d fltibu tu s habebant. Dic verh, qui Dominicus nens omnes in Ecclefiiis manumiflos fub refti-
j

vocatur, quem Hebraei primum vocant , Grxei munio Sacerdotum, per hanc piam adinventio-
* Id ell ditm autem Soli diftribuunr
,
fic * qui ante fepeimum nem Romana civilitate frui; cujus indicium prx-
rtiuru. ell , fancivit a judiciis aliifquc caulis univerios fetis etiam tempus fervat. Nam moris erat de li-
habere vacationem , Se in eo tantum orationibus berrate leges fuiptas in manumilGonibus ante-
occupari. Honorabat autem Dominicum d»-m, poni. Conftantiuus igitur hanc Audens fanc in
£
quia in eo Cluilius refurtexit a mortuis alium : omnibus honorabat religionem ; erat quippe Se

vero, quia in eo fuerat crucifixus. Maximam pcrlcmetipfemgloriufa propter virtutem pluri*

namque culturam fecraciflimx Crucis habebar, motum tunc iu ea pollentium,
tam ptoiis, qux ei profpcr£ provenerant ejus au-
xilio in praeliis cdntra adverfatios inrtitutis,quarn
CAPUT DECIMUM,
pro indicio, quod ei divinitus pro ea videbatur
SuPfhatrm
0 ft cn fum> Denique fupolicium cnicis , uuod „ j- r ^ c/r •>
De dwcrf" 'orumqne conver- SotoA
primitus apud Ronunos erat inufu, legeptohi-
buit. In figurationibus autem (olidorum , Se fatio.
»C>
imaginibus hoc fignutu juflitinfc tibi femper. Se
h .ulcmis ejus imagines hoc
figurari ; ut teflamur Taque perfccutionibus jam ceflantibnt
,
ai*
friumate decorat*. In omnibus Uquidem rebus, T huc multi Confdflorum fu perdit es Ecclefias
praecipue tamen in legi dationibus Audebat pia- nnab.mr ,; uc fuitOfius Corduba- Pontifex,t SC _
carc ^b initatem. Apparet enim luxuriofes Se Amphion Epiphaneix Cilicix, Se Maximus, qui
ftmrbtSid-
tu 4 ntifr». valde fatuas permixtionesantecum nonprohibi- poliMacarium Hietofolymorum tenuit Prxfula-
hibit*. ,
tunc luillc corrceias ; ficut ex iplis, qu.is
po- tum , Se Paphnutius .Egyptius, per quem aiunc
fuit, legibus invenitur.Sed nunc qux ad hono- plurimamiracula operatum Dcum,dxmonesfque
rem & flatum religionis ab eo fencitafunr, pan- lubjecifle , variarumqtte paflionum condonafle
dere neceflarium eft , cum partes cfle Etdeliafti- ei fanitaers. Ferunt autem, quod Paphnutius , Se
SbZOMIN. ex videantur hiftorix. Maximus ex illis Confeflbribus fuerunt ,
quas
L'\1 C4t> f. Apud Romanos dudum fuit lex, a XXV. anno Maximinus Imperator intncrallis ad opera cxeC-
4 IJ * non habentes uxores prohibens i privilegiis ha- ccad.vdir.iruvk, oculos eorum dextros evellens^
b?ntiuiu conjuges : fed Oe aLia multa jubens , ut & (iniit as luras iiuidcns.
 'r

Tripartitae Liber Primu$. SII

Mit* SeeOndumcos aurem furiTe percepimus Spiri- unum Cyprios Epifcopos eohVeniiTc ,
& i»rci
'"Sf.ntu.-
Bionem Tremithunrb Cypriorum Epifcopam, cos hunc ruifle Spiridionem , ficTriphyllin fi Lc-
ad cujus virratemdcnionftrandamfufliccrc puro, drenfem Epifcopam, virum eloquio &: (apica-

bbi°*P it’ ‘1 UJC hadtenus de eo fervatur opinio. Quanta tiapixdirum, nccnonMcgiba» eruditum. Cum * ^ *%'* '

fa.+ij.A. per cum divino prxfidiogcftalinr, plura quidem itaque collcda celebraretur, injun&umertTri-
novere Provinciales j ego aurem qux ad nos va- phyllio ut faceret fermonem ad populum. Cum- c „ cmrmti
luerunt pervenire, non tacebo. Fuit enim ifte que ille locus veniflet ad medium , Tolle Udum vhrifiUu^tti
rufticus habens uxorem & filios, fcd non propte- tuum,cr ambiti* .cubile dixit pro letfto , mutans >.«.

rea in rebus divinis minor. Aiunt autem aliquan-
do pernoctem veniifc malignos viros ad caulas
ovium ejus Se cum rapere nicercncur , fubirb
,
nomen ; Spiridion autem indignatus in cum. Se
exiliens de cathedra faccrdorali :Tn melior es,
inquic, .eo qui lectum dixit» quia ejus verbis uti

jf- vineos nullo ligante fures. Tunc illum dic fada confunderis ? Hoc autem fecit populo confpi-
venientem inveniffeligatos cos , Se folvific qui- ciente , mediocritatem docetis eum ,
qui eloquii
dcmabinvifibilibus vinculis, culpalle tamen Se fu^crcilio prxtumcbat. E rat enim idoneus ad pu-
dixifle : Cur fratres dum licuiflct qux delidcraba- dotem incutiendum ; cum cfiet venerandus. Se f

lisaccipcre, elegi itis pori us ea rapere. Se nodem operibus gloriofus (imulque fcncxxvo , atque
,

ducere jugiter infelicem? Tum miferatus eorum,
,* magis autem ad meliora cos erudiens, ait: Abite
hinc fumentes arietem ; laboraltis quippe vigi-
Itis , Se dcccc vos fine querimoniis recedere ab
ovibus meis. Quod quidem quilibet julte
Nihilominus etiam illud mirandum,
rit admirari.
Apud filiam ejus virginem nomine Irenen qui-
Sacerdotis officio. Qualis aurem circa peregri-
fpiri ; eK ,, ,j
noram fufeeptionem fuerit , hinc apparet. In- ^«ht ‘tama
ftante jam Quadragefima, quidam ex itinere venit pim** m
ad eum , quibus diebus confuevcrat cum fuis Qj
pote- continuare jejunia, Se dic certo comedere , me-’ "“•
dios dies fine cibo confiltens. Videns itaque pc-
regrinum valde defectu m Perge , inquit fur fi-
:

dam notus ejus fpccicm .ili quam depofuerat qux

;
lia ,
lava peregrini pedes. Se cibos appone. Cum-
futuens depolitum , fub terra recondidit , ubi qUe virgo dixilTct , nec panem e fle nec * *hoc«IV,J>
ea ure credidit cuftodiri. Contigit interea mori (quarum rerum folebanr nihil habere recondi- T,njt *
puellam nihil coofeflam patri. Venit homo de- tum proptet jejunium j orans primum, veniamque
politum repetens , ignorante Spiridionc quid lo- petens , filix jutiir ut porcinas carnes, qilar domi
q neretur. Cumqac in tota domo reqailllfet , nec (alitashabebat , coqueret. Quibus coctis , fc-
Snveniflet; flebat , capillofquc vellebat , &morti dens cum peregrino politis carnibus cotnodehar,
vicinus efle videbatur ille, qui depofuerat. Hxc Se rogabat ut una cum eo ederet percgrinus.Qjo
Spiridion fieri videns, &
curfim veniens ad fe- refutante , Chriftianumque fe prolitcnte Pro- :
chrlfa
pulchrum, vocavit ex nomine puellam. Qua ref- non debes Ornum
ptcrca magis, inquit , refutare : m, .... U,tt-
pondente , de caufa depoliti requilivir. Et dum enim mundus mundis , ficut fetmo divinus edo- ,st

ab ea diuiciflct reverfus. Se inveniens ubi puel- cuic. Hxc quidem de Spiridionedicbfutficiint* 7 ' fch, F
,

lafignifica vetat, reddidithomini quod petebat»

Quoniam quidem ad hunc veni fermonem , non CAPUT UNDECIMUM.
elt incongruum edam iftudadducerc. Mos erat
huic Spiridioni ex fructibus , qui nafcebantutci,
alios quidem pauperibus erogare , alios autem
De djverjh Mon.uhis, yr tmrmnw/njuimime,&
eorum injlituiione ,
Sozomiw.
ratis mutiurc Volentibus. Sed neque per fe da- - / libi i «q-.
Cat , neque per fe recipiebat fcd folum cubicu- i
T) Rxcipu* vero infignilfimam Ecclefwm de-- L
l' Pj& *‘ 7‘
'

luin dcmonftrabat, invitans petentes, ut quan- 1 monltravcrunr. Se doema dilataverunt vitx

nlrn opus habebant tollerent; & denub revoca- virtutibus, qui converfanone monachica illo
lenr quantum fe noverant abllulillc. Quidam tempore fruebantur. Uriliflima namque re* ad
, \{, nA( hrm
vciodum mutuum percepi fler , reverfus elt poft homines venit A Deo ifta philolophia queuntia b*c
,

aliquantum quod tulerat redditurus. Quem dum tarum doltriiurum&Dialc&icx arris fiu liadef-- ,,TU * fW**
fecundum confucrudinem ulli (Te t reponere in j
picit,tamquam fit mi nuta. Se melioris operis tenv
cubiculo, quod fuerat exinde mutuatus; ad in- Dt*uai€*‘
pus impediat, atque ad redi vivendum nihil
juftitiam ille cooverfus. Se credens latere Spiri- oflend.tr. Hxc ergo philofophii convcrfatione
dionem , non reddidit quod debebat fcd aufe-
: miranda , naturali fimplicique prudentia docet
rens debitum, quali reddidiflet, abfccflir Quod omnino, qux nequitiam perimant, & operentur
tomen longo tempore non erat ignorandum. Poft utilia. Non enim ptardicat virtutem fcd magis
,
cerrum namque tempus venit, rurfum petens ab' excreet nihilo pendens humanam gloriam, vi- :

co mutuum. At illerailitcum ad horreum dati riliccrquc refiflens paflionibusanimx, Se neque

ooteflate utipfc libi metiretur, quantum opus ha- nature ncccflitatibus fe fubdit, nec corporis
in-
teret. Vacuum vcrocumdcm inveniens locum,& finnirati fuccumbir. Divini mentis virtutem ha-
lioc oculata fidecognofccns.Sphidiom nuntiavit, bens, femper contemplatur omnium Creatorem,
Ille rcfpondie ei : Mirum cft 6 homo quod lo- Se cum node dicque colens , orationibus Se li-
, ,

queris. Quomodo tibi foli vifumcft horreum ne- indubitanten Animx verb puritate^
taniis placat

»
ceflariis dcfecifie ?Sed confidcra potius apud te- & bonorum ailuum convcrfatione, ad mirtifte-
mctipfum, ne fote* mutuatus alia vice quod de- riafcdivinacomponens, purgationes afpcrlionef-
bucras, primitus non foiveris. Si enim hoc non que contemnens , folas pollutiones peccata pu-

cfl, indubitanter non privaberis quibus eges, fcd tans , cxtrinfecus irruentes cafus exuperat, BC
imfus accedens invenies. Sic igirur ille captus omnium abfolutc hujufmodi dominatur. Non
efl, Se quod ei deliquerat indicavit. Dignum cft per ftabilirateiri, nccctlirarcmquc vitx qualibet
igitur-hujus facrat illimi viri mitari puritatem. Se voluntate muratur :non mala pariens ulcifciturt
Ecccfiaflici ordinis valde cuftodiam. Dicitur ita- non languore aut indigentia neccflariorum cotn-
que quodam tempore pro aliqua utiiiucc in prefla mordetur ; fcd potius gloriatur in talibus*
Dd ij
 -

112 Hiflorix Ecclefiafticx

Patientiam ,manfucrudinem ,
mediocritatem in quia ad fumrrum reverentiam «rqoe petfeA‘o-
omnivita meditatur ; Sc quantum naturx hu- nem , moribus cxerciutionibufquc lic.cnribus,
manx ed, Deo efle vicinum , vclut in
poflibilc hanc in converfacioncin ulque perduxit Anro- JmnifiMt*
rranlitu utensprxfcmibus neque circa poflcrtio-
: nius maximus Monachorum ; quem tunc in de- " 4 >, "•

neni rerum occupata conllringicur, neque ultra ferris /Egvptt morantem propter gloriam vircu-
quam opus cd m
prxfcnri providere Forfan ur- lis ejus ,
Imperator Conft.intinus amicum fe-
cerur. Scmpcr aurem (implicitarem, exercitium & cerat , litteris honoiabit ; & , ttt pro quibus vel-
im jus inftrudionis laudans, beatirudinem co«- letei refcrtbrrer , expetebat. Fuit aurem hic vir
temptatur .vternam, Sc ad felicem terminum ora- /Egyptius genere , ortus ininligni vico, in loco
ni vivacitate ledi nat. Timore divino line inter- Heraclite apud /Egvptios condituro. 1% puer re*
miilionc fufpirans, turpiloquia rcfpuetls, & nec lictus or prunus paccmosdoiuviragrosconvi-
,

ufquc ad vocem eminere patiens, quorum adio- •canefs fuis : aliam vrrb fublhnriam difponcn^
nes fuisadibos nofcirurexolvcrc. In brevi com- pretium pau:>cribus erogavit dudioli cxitliman*
:

prehendens nccdfaria naturx , Sc cogens corpus dfc philofophi , non Colum CcmeripCuin fpoliare
mediocribus indigere , cadirati luxuriam fubdit: pecuniis , led eas difpcnfarc proli. uc. Junctus
judicia punit injultitiam , Sc veritate mendacium, autem dudiolis lecunduin Ce viris , v.rrutcs zela-
Difciplina rerum omnium menfuras participatur: batut univerforum probans bonam vicatn fua- :

cum proximis in unanimitate & communione vem fieri ipfa confuctudine , licet fuerit pri.nb
contiltir amicorum provida clt,atque peregrino-
: difficilis. Modos adinveniebat abdinrntic po-

runj qur propria lunt , communia facit egen- tioris, Sc quotidiccxcrcitationecrefccbit. Tam-
:

tium , Sc tuetur utilia linculorum ; neque gau- quam femper incipiens aliquid innovabat , aflli-
dentibus importuna, & tribulatis remedium con- dionibus corporis puniendo libidinem : factae
folationis apportans. Ad bonum diligen- verum vero fapiemix voluntate partionibus animx re-
..
a ...
tiam fuam iemper extendens , fcrtnonibas callis pugnando. Erat enim ejus cfca folus panis,& fal,
fapicmibufqueconliliis, ornaro ac vano eloquio potus aqua , prandiique tempus fol is occafus.
remotis, erudiens , atque curans vcluti quibuf- Frequenter enim duos& ampliiis dies line cibo
dain medicaminibus audientes , cum honore Sc manebar. Vigilabat , ut ita dicatur, femper qui-
rcvcrtntia difpolitioncs fuas celebrans , contcn- detn jugi notie, Sc orationibus contingebar qui-
rione , certaminibus, iraque privata. Nam cum dem diem : Ii vero fomnus incnmbcict , itando
fit rationalis , omnem motum irrationalem fugit, paululum dormiebat , plerumque pavimento ja-
gcneralitcr palliones corporis devincic & animx. cens, folamque terram Ikradum * relecti onis ha- *
nl
Hujus itaque clegantifiimx philofophix ptin- bens olei liqui dem unctionem , lavacrorum at-
:

ceps quidem Fuit , licuti quidam dicunt, Elias que iimiliwn ufum modis omnibus devitabat: ne
rh!% Hr- Propheta , &; Bapriita Joaimcs. Philo autem humedatione fua in mollicicm corpus i minuta
1***4 hi). J,
Pythagoricus fuii temporibus rctert undique rer. Aiunt enim neque nudum cum aliquando vi-
9-U <94Hef MS.
egregios I lebrxorum in quodam prxJio circa fta- finn. Litteras vero neque feiebar , neque * mi-
’
Iff.

gnum Mariam in colle politum philofoplutos, rabatur , fcd potius mentem bonam tanquam fc-
Habira culum vero eorum, cibos, &
conver- niorem litterarum : quarum tamen inventorem
fationem talem introducit , qualem & nos nunc jure laudabat. Fuit auccm pnccipuc clcmcntilli-
apud .-Egypriotum Monachos efle confpicimus. mus, cattus, fortis, gratus colloqucncibus, line
Scribit enim , inchoantes cos philolophiam, ulla trirtiria. Ec licet qui cum illo difputarenr»
cedere omnibus fibi competentibus rebus, cun- cctrativc quxltioncs inlcrrcm : tamen tnorc fo-
tiifquc abrenuntiare permixtionibus , A: extra liro fapicarer Sc difeipiinabiliter crefcentcm fc-
muros in folitariis agris ,
Sc hortis inhabitare, dabatlxpc contentionem, &: ad inenfuramdcbi-
Domos autem cis efle factoria ,
qux apud nos tam protinus transferebar , ioquentiumque fibi
tnonallcria nuncupantur, 3c in eis converfationc ftrepuum temperabar, eorumque mores vcluti
foliraruhnncrtacclcbrarcmyftcria^liligcnrcrque quadam regula componebat. Tantis itaque vir-
pftlmisdc hymnis placare Divhiiraccm,& ante fo- turibus divina providentia redundans , fc futura
lis oecafum non guilarc cibum ; alios aurem per prxfcirc non xdiinabat clfc virtutem Sc propte- ;

eres dies Sc ampliusycertifquediebus inpavimcn- rea nec laborandum inaniter circa talia fuadebat t
ro habere cubilia , vino femper Sc fanguinctn ha- quando nec ignorantem futura puen.c fuccumbc-
bcnribus abdincrc, cibum cis efle panis, Sc falis, re, nccfcicntcm proptcrca fandum cltedcclara-
&hyflbpi, Scpoturaaqux. Mulieres cis cohabi- bar. Veram namque beatirudinem , incultura
taxe , feniores virgines propter amorem philofo- Dei, Sc legum ejus obfervatione dicebar. Si cui
piiix fpontanca voluntate nuptiis abdi nentes. Et autem hxc cller cura, docebat ut purgaret animam,
Philo quidem hoc modo referens , videtur aperi- quo portet refpicert,& futurorum notitiam polE-
tc, quia hi, qui ex Hebrxis fecundum eum Qui- dere , Dei videlicet pixfcientia declarante. Va-
IJituii funt fadi , adhuc Judaici viverent , eo- care autem nec ipfe patiebatur, Sc bene vidurum
rumque conditura fervarenr. Apud alios enhn femper operari prxeipiebat , ac fcmetipfum difi-
non invenitur hujus vicx convcrfatio.Undc con- cutere , Sc fecum ponere rationem eorum , qua8
iiciocx illo apud Argvptios hanc philofophiam gcllit die noduquc fi quid aurem indecens age-
:

habuirte principia. rer, confcriberet ; ut de extero parceret in delido

Alii vero dicunt huic caufam fuilfe convetfa- fcmetipfum fcilicctcrubcfccns, fi plurima fui de-
Sozomen.
iH.i. c*f. i f noni perfccutioncs, qux religionis caufapettem- lida compcrirtet : fimul etiam metuens ,ne pee
t Ji- 4io b. poraprovencrunr.Ec quoniam fugientes in mon- confcriptioms indicium fieret aliis nunifedus.
tibus , &
vallibus, defcnifquc morabantur, ad Erar enim laboriofus, Scmaximeprofolatiisop-
modumfc vicx hujus artueverunr. Scdfivcitgy- prclTorum. Quis etenim alter fic fcrvcntilfimh
prii , live alii quidam huic ab inicio philofopliix f uit Iku Jiofus,quorum gratia fxpc veniebat adei-
prxiuctum : illud tamen apud omnes condar, vitares ? Plutmu namque vi compellente coge-

i/Google
 %

Tripartita: Liber Primus. iij

banc eum legatione fungi apud judices & magi- agens Deo pro hujufmodi eogiftrione ntulierist
dutus ;
quotum Anguli vel videre cum judica* Tu quidem ,
inquit , hanc habe domum , ego mi-
banr nimis egregium, loqucntem audire , Se prx- hi aliam fabricabo. Et in meridianam partem de-
cipienri parere gloriofuin. Qui cum talis effi t, ferri ftagni Marior veniens circa locum Scyri ad
Audebat tamen ignotati , 8c latere per etemnm. monte n qui dicitur Nitri* ,
duobus & viginti
Si vero ncccfiirare faciente veniflee in civica- annis ibi philofoplutns cft : annis lingulis vilt-
tem , difpofro negotio pro quo venerat , ad tans fecundo mulierem. Hujus iraque facrarif-
defectum continuo revettebatur. Pifccs nam- fimi principis horum monadcrioium , mulri fue-
que dicebat per humedam nutriri fubdantiam; runt digniquedifcipul i, ficur fucccflioftcs offen-
•ta.v.foT', Monad is autem ornatum ’ ferre folitariam dunt ;
plurimaque Se veneranda per cum prove-
Me nj, /ii Iu vitam, Et lient illi terrx tadu tabefiunt : fic glo- nerunr, quxprxcipui apuJ /Egy pe ios Monachos
V* rmimr ftr ria Monae horum ad urbes accedendo fodatur. perfedequo fervantur. Nam cum maxima dili-
urb*t.
Gbedientem vero fe grarumqac confpicicntibtu gentia per fucccflionctn traditionis altcratrx cu-
exhibe bat.Studcl atquc.ut neque haberet tumen- rant virtutes anriquorum mcmori.c tradere Mo-
tem fuperbamque naturam , nec putaretur hujuf- nachorum fed a me illi memorandi funt , qui ad
:

moui. Sed hxc quidem pauca virtutum Antonii nos ufquc pervcncainr. Contigit igitur huic viro.
dicere fum compulfusjut tanti viri per hxc exem- Se Theodoro ejus difeipuio euntibus aliqacm
rnt Amnr-nii
pla confideremus philofophiam. Plurimos igitnr tranfirc fluviam quem dicant Lycum. Ne verb
,
iifiifmltu.
atque pcohaiiilimos habuit auduorcs,quorum alii fe altcnr ruin nudos viderent jullic
* Ammonius,
, •AlUsJlva*.
quidem in A gvpt o , Se Libya , alii vero in Palx- ut recederet Theodorus ab aqua ; cumque etiam
ftino^dc Syria, de Atabia claruerunt ; & unufquif- femetipfumcrubefccrct nudum intueri , repente
que eorum non mimis fcquatn dodor,apud quos divina virtute uanflaruscftad ulteriorem ripam.
ed commoratus exercuit multofque docuit , 8c
, ;
Tranliens vero Theodorus aquam. Se videns nec
ad fimiiem virtutem philofophiamquc perduxit; vcftem ejus nec pedes infufos, fupplicabit feni.uc
ita ut quorumdam hic labor cflct circuirc prr ci- ei caufatn rei depromeret. Cumque Hle dicere rc-
vitates & provincias, vel per agros. Se diligenter furarct, ille vere) non aliter fe properaturum nifi
Antonii difcipulos.coruniqQc requirere fucccflo- cognofccret , promittente Theodoro nulli fe eo
rcs. Sed quomodo poterant inveniri facile qui- vivente rem fore didurum , confcflus cft quod
,

bus erat Audiumdiiigcntilhmumfuam vitam la- evenir. Proximem vero miraculum huic quoque
tere , Se non licut nunc plurimi hominum dati rei contigit quod narrabo.Injufti parentes ali cujus
fcmctipfos expompanr » & eundis pene mortuum &
per gloriam , a cane rabido percultum filium,
inii nuant ? Fuerunt itaque probariilimi difeipuU, obtulerunt ei , Se ejulantes deprecabantur ut fa-
quos percepimus , Anronii , alii quidem mulri, naretur. Tum ille ad cos Non eget :
, inqnir, mek
TnHu Sim- nccnon & Paulus appellatione Simplex. Hunc curatione : fed vos fi vultis rcddercbovcm, quem
fitm. aiunt cum ruflicus edet , bona fpccic conjugem rapuidis dominis fuis ,
xgrotus repente fanabi-
habuille , & eam in ipfo facinore adulterii depre- tur ; quod etiam contigit. Natn ut rediturus cft
iienfam tacirfc fuhritiiTc & jurejurando firmafle
, bos,
paflio mox recctntfa puero. Quando igitur
nunquam fe cum ea cfle mifccndum. Tum ad Ammonius ifte moriebatur, dicitur Antonium vi-
«dulterum: Habe, inquit, eam; repentedif- & difle animam ejus in cadum ferri , divinis Potc-
ctflitad eremum apud Antonium. Dicunt enim (bt ibus cum pfalmodia prxccdcntitms eam ;con-
eum manfucciiliinum Se patientem valde faiflc. fulcmibufque eis , qui circa eum erant , caufairt
•tA. \t*n* Denique cum jam fenex cflct , Se ad vitam * mo- hujus miraculi non abfeondir. Sciebant enim
<hic*. nachicam perdurationis inflictus , omn buscum quoniam acrcmiiucnto obtura rcfpicicns , cum
Antonius experimentis exercens, in nullo inve- dupore miraculi cujufpiam rcfiricetct viiioncm.
nit eum interiorem ,
ucrbdxquc cum philofo- Cumque venientes podea quidam de Scyri nun-
phix cfle teflatus , Icorfum prxeepie habitare, tiaflent horam vifionis Antonii , Si conveniflct
tamquam non egentem do&orc. Confirmabar au- cum cranfira illius viri, beari Beaverunt ambos: il-
tem Deus Antonii teflimonium , & operibus lum quidem , quia ad nunifeda bona rranfiiflcct
©(tendebar virum efleglorioftim ipfoque dodo- ,
illum vcr6, quia tantam a longe merui det cerne-
re fuperiorem, atque ad aflligcndos , Se expellen- re viiioncm. Multorum enim dierum iter cft lo-
dos dxmnncs pra paratam. corum medio politorum \ quo degebat alteruter.
SnZQMFN. Circa hoc iraque tempus pliilofophabarur Se Et hxc quidem ita relata funt. In noc itaque ptx-
Itl t.eap.x^,
Ammonius dEgy ptius , de quo fermo fertur , quia fulatu audivi probatiflimfc phtlofopharum Euty- tttt)chi*AUK
r*s 4i;-
A mmotutu cogentibus parentibus duxi flet uxorem , nec ta- chianum , qui in Bithynia circa Olympum mora-
JEijjpiim. men canifiiiflct expertus. In principio namque batur. Erat quippe divina gratia rcplcrus.ad cura-
nuptiarum fponfam tanqtum iponfus in thalamo tiones pallionum , Se miracula tcrum Scoporum*
percipiens. Se folus cum ea rcuunen$,ait: Nupti x Condant no propter virturem vitx eflei
ita ut ipli i

quidem , 6 mulier, nodrx ufquc ad hoc celcbratx amicus. Illo iiquidem tempore vindus quidam
lunt tempus. Et quale bonum flr pofle virginem fpaCarius, qui in fufpicionem venerar quali alium-
permanere ex facris edocebat litteris, ac fcorfum pta tyrannide, fugit, & requilitus circa Olympum
folus manere tcntab.it. Sed quoniam de virgini- comprchenfus ed. Rogantibus autem ncccflariia
tate quidetn fermones virgo laudaverat , dividi ejusEurychianum, ut pro eo apud Principem le-
autemab eo grave judicabat , ia alio cubili dor- gatione fungeretur : Prius , inquit , providendum
miens , annis dee era Se odo cumea manftt , ne- ed , ut is homo liberetur 1 vinculis , rtc crudeli-
que tunc a monachica abdinentia fe fufpcndens. ter condridus intereat. Tuncdicicurad vinculo-
Interci mulier viri zelata virrutcnvrftimavit non rum cudodcs direxifle rogans ut eumabhujuf-
:

cfle juflum tantum virum domi celari propter fe, /nodi ncccllirate relevarent. Qui ciim hoc faceti
fed oportere potius fcorfum utrumque philofo- noluiflciu , fponrc janux claufx referar* , Se vin-
phari, & ob hoc fupplicavic vito. Ac ille gratias di catcnx tepente funedifruptae. Podea vero ai
 214 Hiftorix Ecclefiafticx
fVincipcmVCTilcns Byzantii tunc degentem, para- luin in Ecdefiaperfiftrbat docens, fed etiam m ex*
riliimc beneficium promeruit
,
quod popofeir. trancisconvcntibus atque conciliis: & domos cir-
Non enim potent Conftanrious cjuc petitioni- cumiens , quibufeumque poterat , fuadehat.
, cum ei fummi honoris
bus denegare cumulum Reprehendens autem quidam hujufmodi vi- Sozoxrn.
lib i. tmf.
Hxc itaque breviter a nobis dicta de
txhiberer. ros , Alexandrum quoque culpabat , tamquam 1J.

Monadm,qui tunc dare philofopluti funt, fuffi- notyuiliccr filcret, dum contra dogma fierent no-
-ciant. Cui vero dc his fubciliorcuri fuerit, qux- vitates. At ille melius arbitratus efle de dubiit
rens inveniet pluiiraoiura vitas hic non efie feri- fcrmoncm ex urraqnc parte proponendum ; ut
pus. non videretur ex necdlitatc-, fed potius ex fatis-
fadionc certamen * ablatum Judex cum clero "EJ.?rab.*
:

CAPUT DUODECIMUM. «didens , ad altercationem deduxit atramque par- ‘KiVrftftUMB.

tem. Uc autem evenire (olcc circa certamina
verborum , utrique fuperare nitebantur. Arius
Triodom- Quomodo contr.i Ecclefitm Arim. fit
tamen nullatenus adquicfccrc volebat, quia con-
tus i.b. I.
exortus»
fubftanciahs Filius
,
&
coxtcrnus cft Patri.
Alexander autem Apoftolicorum dogmatum TmoDoxt-
T prxdicator , prius quidc « cum revocare admoni- tus
E licet ita pet omnia florerer
tamen pertulit inimicus , elevatam fimul
que rplendcnrcm valJe rcfpicicns :
Ecdefia

fed malevola
,
non
at- tionibus , Se confiiiis nircbatur. Cum vero eum
fuperbire vidiflet & aperte impietatis facinora
lib. *.

D.

carpit tradtare confilia , contendens gubernatam prxdicirc, ex ordine faccrJotali removit. Audie-
i Domino &
univerforum Creatore mbmergere. rat enim clamantem divinam legem : Si venitu
M*nh. (.14
Videbat itaque Paganorum errore fc fuilTe nuda- tum dexter fiandtihj.ee te , eme eum , & projice
tum, captaque varia dxmonum machinamenta, abs te. Hoc itaque tempore Romanx quidem
& creaturam a plurimis jam nen adorari ,
fci Ecdefix Sylvcftrius retinacula gubernabar, Mcl- S/.vtfltu,

Creatori hymnos decenter ofierri. Ea gratia jam chiadi fuccedcm, qui poft Marccllinum clarifica-
non aperte conrra Dominum &
Salvatorem ‘no- tuin in pcrfccutione gentilium fufccpcrat jura
ftrum excitabat bellum: fed viros inveniens Chri- Pontificatus. Antiochix vero poft tyrannun
ftianos quidem fc vocabulo profirentes, fed amo- Ecdefix inchoante pace , Vitalis Prxful cxtab.tr. nui* a*-
re honoris , Se vanx glotix redudos ai fervitu- Qui etiam antiquam ex multis temporibus dcftni- tiuhie
An Dsw.)i4
tem , organum cos fux machinationis habuit, per cttin a tyrannis xdificavic Eccleliam. Poft quem
PhiloganitU.
quos plui imos ad priftinum reduxit errorem: non Philogonius Pontificatum fumcns,& reliqua xdi-
quidciu creaturam rutfus adorari prxeipiens, fed ficii fuperaddidit ,
Se zelum pietatis Licinii tem-
An.T) om ji<
ipfum Creatorem de mundi Opificem , coxqus- poribus dcmonftravic. In Hicrofylimis autem
tum aftruens crcarurx. Ubi aurem hoc princi- poft lermoncm Macarius ordinatus cft , vir no- Meemrim
I
Hiettfil.
pium , Se quemadmodum hxc inimicus zizania mine fuo dignus Se omnibus bonis om itus. Eo- AUxtnitr
,
AttXAndri*.
icminaveric, enarrabo. Alexandri a civitas eft ma- demque tempore Conftantinopoli Alexander L-njUmimf.
xima , Se hominum multitudine copiofa , non Pontificatum facriminiftcrii poflidcbat, Apofto-
ALgyptiorum foluin modo , fci etiam Thriixo- licis donationibus valde clarus. Tunc igitur Ale-

rum , Se Libycorum circa itgyptum obtinens
principatum. In hujus itaque civiratis Prxfulacu,
Prtrin Altx poft Petrum illum inclytum propugnatorem, qui
iiib impiis tyrannisDiocletiano Se Maximiano
noviilime Imperium fponte deponentibus , mar-
AebilUe. tyriicoronatn fufccpcrat , fucccflit Achillas. Is
enim fub illo egregio Petro Arium ordinarutn
Diaconum caprumque in Mclctii novitatibus,
,
xander Alexandrinus , videns Arium amoris ju-
diciarii aculeo ftimulati , Se multos ad blafphe-
mias deceptos erigere , conciliaque propria cele-
brare, Ecdcfiatum Prxfulibus cju$ bUfphcmianv
fuis litteris indicavit.
CAPUT DECIMUM TERTIUM.

te ab Ecclefia pulfum , rogatus d fidelibus , Se de-

Eptjlola Alexandri Pontificie Alexandrini
nuo fufeipiens, miniftrarcptxccpir. Poft Achil-
An.T)» W.J11 lam verb Alexander fortiiumus Evangclici dog- ad univerJpu Eccleli.u
J adverfm Arium. ba». ebri-

AltunJrr. Jhpk.&r*-
matis prxdicator ordinatur Epifeopus. Hoc tem-
Arim Prtf-
brttr pr^rrat pore Arius in ordine quidem Prcfbyrcrorurn DILECTISSIMIS ATQUE CHARISSIMIS
fibri* Ettlt- erat, rpofirionemque divinarum feripturarum ubique Catholicx Ecdefix coinminiftris,
fi’J) '* Aflil videbatur habere commiflam. Videns autem Ale- Alexander in Domino Salutem*
A itxAndrii. xandrum Pontificatus gubernacula fufccpifle,
eventum temporis non portavit fed & mordaci-
tate compulit»
laudabilem videns
* litis
viri
:

quxrcbar initium. Porro

converfationem , nequa -
D Um mandato
unum Catholicx ^it corpus EcclcfixJ
exiftenre in facris feripruris, ut
fervetur vinculum unanimitatis Se pacis ,
confe-
quam calumnias contexere prxv alebat verumca- quens cft debere nos feribere , Se alterutris qux
:

men quiefccre illum prohioebat invidia. Hunc apud fingulos aguntur, infinuare 1 ut five patitur, ixer.tt. ij.
igitur inveniens inimicus veritatis per eum ni- uve gaudet unum membrum compatiamur aut
,
,

lus cft in Ecclcfiam excitare rempcftarcm. Apofto- congaudeamus adinviccm. In noftra igitur pa-
licis enim Alexandri do&rinis inftabar aperti re- rochia niinc ingrclli funt viri iniqui ,& Christo
lifterc. Et Hle quidem divina fcqucns eloquia, rebelles docentes apoftaliam , quam rc&c qui-
,

«catfi honoris cum Parre, flecamdcm fubftantiara libet przcurrerc fufpicctur Antichrifto. Et volui
habere cum Deo Genitore Filium prxdicabar. quidem hoc taciturnitati contradere, fi quomodo
Arius autem e diverfo veritati repugnans , crea- inter folos spoliatas confumerctur hoc malum»
turam Filium , fa&uramquc dicebat , adjiciens; Se non loca alia penetrando fimplicium fordida-
Erat aliquando, quando non erat ; & alia qux ex rct auditus. Sed quo niam Fufebius nunc Nico-
Hxc ergo non fo-
illius litteris indicantur infima. medix ,
parans in fc confiftctc caufas Ecdefix,
 Tripartitae Li ber Primus. ity
quia edm reliquifle & poteft eflc unus horum, qu.t
Beryrioram civitatem ,
pfcrtuifcraAi nof-
gnftbiiu Si- concupiifTc: Nicomcdienfcm Ecdefiam , non ef- cuntur? Aut quomodo Unigenitus. qm omni-
ttmtditnju.
j n co yjjjjj fu tfccura t patrocinatur etiam his apo- bus fe unduin illos connumeratur ? QjromodA
ftatis ,
Se fc riberc ubique molbus cd : commen- etiam ex r.on extftcmibus erir , Patre dicente t
.» dans eos, fi quo modo trahat aliquos ignorantes EruSlav.t cor mtum frcrlum bonum Se iterum t F i * 44 . 1v

' w
ad hanc peffimam hzrrfiin , Se Chrifto rebellem. F.v utero ante lue. ferum genui te ? Aut qticwno- s ‘
-5* I-

Ideoqu: neccflarium judicavi * feiens quod in le- do difliroilis imago per-

Patri fubflantia ,
cum fit

ge confcrijKum cft , ulterius non tacere, fed voW* fecta , Se fplcndor Parris J^vi me ,
qui dicit : ]

omnibus indicare ; quatenus etiam vos fciaiis videt , vt /U t & Patrem (i Vethum* •’
Quomodo
apoftatas , &
eorum hxrefis verba ne quilliina ca- Se Sapientia Dei cd Filius, fuil aliquando, quando
veatis. Si ergo fcripfcrit vobis Eufebius, nec reci- non fuit? Simile cd enim, ac fi dkxm fine Ve ibo.
piatis cum, nec e jus feri pufufeipiatis. Antiquam Se line Sapientia fuifte aliquando Deuu^Vcl quo-
enim calliditatem tempore comprcflam nunc per moJocft Se convertibilis, & mutabiliW'qui dicit
idos renovare volens , fingit quidem fe quafi pro per fe : Ego m Patre , Parerin me ; Se iterum : 7 **.i4 i*-
feribere : opere vero dcmonftrat , quia pro Ego, Puter unum fumus? Per Prophetam vero: 1’* n ,0 *J d
iftis
r *v
fcmetipfo talibus ftudere feflinar. Apoftarxvcro f idete inquit, me , videte, quia egofum, eruo:
,
f-

funt illi, Arius, &

Achillas. Cum eis aurem apo- mutabor. Nam licet in eo verbo fit dirtuni illud
(Utaverunthi, Ait Iulis, Carponius, alter Anus, Apodoli ,
quia factus cft homo * tamen muratus
• Sannatius, Euroius, Lucius, Julius, Menas, Se noned, fed ficut dixit Apodolus : fefuiCbriftm H'bij *•

Hclladius, Gaius , Secundus ,&Thcona$ , qui hen, er hodie , ipfe £>• inJacula. Qufc caiifunitas,
Epifeopi aliquando funtdirti. Ea veris quz opi- fualit cis, ut dicerent :
quia ptopter nos cd fartus»
St'"' ’*• **
nantes loquuntur, hujufinodi funt : Nonfemper, cum Paulus feribat , propter quem omma per &
jtm d*f U- inquiunt , Deus Pater fuit non fetnpcr fuit Dei : quem omnia ? Unde vero blafphcmcnt , quia nef*
ui Verbum fed fuit , quando Deus Parer non
: cit perfede Filius Pacrcip , mirandum non cft-.

fuit. Dei autem V cfbum ex non exiftentibus fa- Nam fcmcl habentes propolitum reb-llan.it
rtumed. noncxidenccm ex CHRisfo , repercutiunt etiam vocem ejus,
Exiftens enim Deus,
non cxidenre fecit. Quapropter fuit aliquando, dicentis Stent novit me Pater ego etgmfio $•**' : , & xb -

quando non fuit. Creatura cft enim & faCfuia Fi- Patrem. Si ergoex parte l^tcr novir Filium, pa-
lius , neque fimilised Patri fecundum fubftan- lam cd,quia& Filius non pevfc£U novit Patreras
«iam neque verus cd , neque vera Sapientia ejus Si autem hoc dicere impium cft ( novit enim per-
,

cd, neque verum naruralirrr Patris Verbum cd, ferti Filium Pater palam cd, quia ficut novit )

fed unus quidem creaturarum & farturarum cd. Pater fuum Verbum , fic& Verbum novit pro-
Abufive autem dicitur Verbum , & Sapientia, pritim Parrem ; Se aliter non cd. Hxc diccnrcs,
fidus & ipfc , 5c exidens in proprio Dei Verbo, Se revolventes (cripruras fanrtas, frequentet con- \
& in Dei Sapientia , in qua Se omnia , Se ipfiim vijmuscus & rurfum tanvquam cliamariconte* :

fecit Deus. Unde Se convertibilis cft Se muta- murabantur ftudentes ad fcmctipfos trahere
, :

bilis per naturam , ficut Se univerfa rationalia. quod feriptum eft Ciw venerit imprni in prtfnm- pny :
^^
Peregrinum enim & extraneum , Se ternorum dum malorum
, fperneti Multa* fiquidem ante ,

rft Verbum a Paterna fubftanria » Se itivifibi- eos iurrefes fuerunt, quz plus quam decet pnfu-
lis cft Filio Pater. Non enim perferte Se in- mcnccs , corruerunt in imprudentiam fuam. Idi
tegri novit Filius Patrem , neque eum petferti vero per omnia verba foa niccnrcs erigi ad inter-
videre poteft» Nam
nec fubftantiam fuam novit necionem Divinitatis Verbi, per hzc illas Ivfcre-
enim fartus
Filius, ficut cd. Propter nos cft ,
ut fes firmare potius conari funt* Antichrido farti
nos per cum tamquam per inftrumcntum crearet propinquiores ; quapropter Se abdicari Se ana-
Deus nequaquam fubditiftct, nili nos Deus
( Se thematizati fune ab Ecclcfia. Conttiftunur ita-
facere votuifTer.Requifrvir ergo quidam eos fi : que pro eorum perditione , Se maximi quia &
poteft Dei Verbum converri ficut diabolus cft , ipfi aliqumdo quae Ecdefiz funt audierunt , Se
convcrfus ? Er nequaquam dicere timuerunt, uri- nunc ab ea prorfus exiliuntrnon tamt admiramur.
que poteft tamquam natura convertibilis exi-
, Hoc enim Se Hymenzus , Se Philerus padi funr^
ftcr.s: f. ictus, aiunt , & convertibilis cft. Harc ita- & ante cos Judas ; qui cum edet fecutus Salvato-
que dicentes, id cft, Arius, Se qui cum co funt; rem poftea prodicor fartus cft , Se apoftabu Sed
,
Se in his impudenter in dantes ipfos ,
Se fequaces de hi s quidem ipfis non fumus ignari. Dominus
eorum. Nos quidem eos cum Epifeopi s /tgypri. enim przdixit fridete, ne vaifedncat. Afuit i
:
Lue. ii. fv
Se Libyarum peni centum convenientes , ana- enim vernent tn nomine meo, sbceittit .quia egofum,
thematizavimus. Qui vero circa Eufebium, fuf-
ceperunt , mifcerc ftudentes veritati mendacium,
C-r tempiu prope eft multos errare facient ; ne. &
ergo eatis poft eou Difccns enim harc a Salvatore
& impietatem pietati fociarc fed non przvalc- nodro Paulus , dixit Jgy a novtjjimis temporibus i.Timot+i»
:
:

%. Ctr. €. t4* bunt. Vincet enim ventas , nec ulla communio eft apoftatabnnt quidam 4 fide Jana , attendentes ad
luet cum tenebris , neque concordi a Chrifto cnm
fptntus erroris , dotbinafque dsmonnm , que ve»
Behal. Quis etenim talia audivit aliquando? Aut ritatem averfantnr. Domitio liquidem Se Salva-
quis nunc nae audiens verba , non metuet , aut tore nodro
Jcfu Chrifto per fcmcripfuin pronun-
aures continuo non obturabit , ne fordibus ta- tiante dclignantc de talibus,
, Se per Apodoluin

lium verborum ejus polluatur auditus ? Quisau- confequcnter nos per nofipfos audientes impie*
^* tns dicentem Joannem /« principio erat Ver- tatern eorum anatbematizavimus cos , ficut prz-4
:

bum non reprehendat idos dicentes Fuit ali- diximus :odcndcntcs eos extraneos a fide, Ecde-
, :

quando quando non fuit ? Aut quis audiens in fiaque Catholica. Indicavimus autem lixc vobis*
Jion. 1 . 1 ».
Evangclio Vnlgennnm Filium Se: Per ipfum ; : dilcrtiilimi atque cluriflimi commlniftri nequos :

0- ****** faila fune non odio habebit dicentes,

j. ,
eorum ,fi forti tenravcrinc etiam ad vos venire,
quia unus creaturarum cft Filius ? Quomodo ergo
fufeipiatis, neque Eufebio ,
vel cuilibet alioiunf
 6

21
pro eis obediatis. Decet enim nos tam-
feribenti
quam Chriltianos , ut omnes contra Chriftum
loquentes de lapientes , quali Deo rebelles , Se
animatum corruptores rotis viribus averfemur ;
Ujlitl.VM. Se neque Ave hujufmodi dicamus hominibus, ne
Hiftorix Ecclefiafticx
ruunt , tam jurgia proponentes per aditiones ma-
licrum impudentium, quasfcducunt, quam iplt
communi (Jhriftianitati derogantes ; dum eorum
juvencula;omnes circumeunt vicos : infiipcr inc-
rumpibileinChiifti tunicam, quam milites divi- J:*n. t$ i

forte etiam peccatis cotum communicare videa- dere noluerunt, iftt ftindere nunc pradiimunt»
mur, ficut beatus Joannes ait. Salutare fratres Et nos quidem vitam ipforum Se nefanda cona-
qui apud vos funt. Salutant vos qui nobifeum nrina.co quod laterent tardius agnofccmcs, nunc,
Tw*ODORE- uinc. generali decreto ab Ecclcfia adorante Chritti Di—
tus.'.u.i. e.|. Non folum autem hanc , fed etiam ad Alexatr- vinitatem eos expulimus. Conati tamen funt illi
t*l- C. druin Conftantinopolcos Epifeopum , mittam difcurlionibus uti, & adverfum nos machinari,
, lvuic opeti inlcrere non omittam,
ejus cpilkdam qui apud unanimes coinraimftros noftros hgu-
qux clar^Rnniaejus offendat: ne quis fufpicctur rain pacis. Se unitatis dignitatem fc exercere nn»
Jize me licte confcribcrc ; & poli eam ipfius Arii, gunc. Quod autem verumeft , abri pete quofdanv
& exteras quoque epiftolas ,
quibus utique nar- eorum ad pcftcm propriam per boniloquia fida
ratio eget hiitorix ;
quatenus de feripturx verita- tcftinanr , Se litteras ab cis nuniledis , Se indu-
te tcftcntur, Se aperte qux geffafunt perdoceant* biratas cxiguncj ut relegentes eas fcdu&is a fe
Scripfitcninr Alexandrinus hxc Conftantinopo- perfonis. Ime poenitentia eos in deliciis fuisfa-
lcos Alexandro. dant remanere , tamquam unanimes habentes
• eadem fecum decernentes Epifeopos. Non enim,
CAPUT DECIMUM QUARTUM qux apud nos mali: docuerunt, Se egerunt, ea fa-
tentur , propter qux etiam fuut expuli! fed hxC :

aut tacirurnirati contradunt , aut fidis ea ratioci-

Theodor*. ZjuJdem ad Alexandrum Epifcopnm Conjlan -
nationibus, de quibufdain obumbrationibus fe*
ZOr limftleti. piunt : ver ifimil ibus vero depompofis corrupti*
oilem dodrinam fuam velantes eloquiis, attra-
v CHARtSSIMO PRATRI ET UNANIMI hunt in deceptionem fuam quemlibet incautum:
Alexandro ,
Alexander in Domino non abttincntcs etiam apud omnes nottrx pietati
Salutem. calumniati. Unde contigit quofdam eorum lit-
teris fubfcribentes in Ecclcliam fufeipi, maximo

Ppetitus porentix hominum selTimorum, (ficuti rcor) imminente periculo , prxfumcnti*

A’ avaritizquc propofitus , veritati
diturcITc praecipua, folctinfidiari, per vatias fci-
,
qux ere- bus talia comminiitris , eo quod neque Apoffoli-
ea hoc regula patiatur , 8c effundunt fuper eo»
licet occalioncs rcfiftentes Ecclcfiafticx pietati, diabolicam efficaciam contra Chriftum. Qu.tpro-
Impulfi namque malevoli , diabolo in cis operan- pter in nullo fegnis , b chariflimi , ad inlinuan*

Ce, ad propohram libi libidinem Se ab omni re- ,

dam vobis perfidiam eorum , mcmcripfumcrcxi.
vcrcnturclilicntes, conculcant judicii Dei limo- Dicunt enim, quia fuit aliquando, quandonon
Ed pxiiatti rem. De quibus mihi ncccflarium fuit* patientix fuit Filius Dei ; Se poftcafaduscfl, qui urius nota
ntremi*. ac reverentia: vefttx lignificarc,utabhujufmodi fuerat talis fadus :quia Se aliquando fadus cft*
caveatis :nequis forte prxfumat eorum in paro- qualem Se omnem homincmdle contingit. Cun*
chias veftras acccdcrc , vel perfe, vel per alios, «ia enim, inquiunt, Deus ex non cxiftencibu»
Valent enim Magi ad feduccndutn figmentis uti, fecit, omnium rationalium , Se irrationalium
qux pofliint fa-
vel lineris fnlfitarc compotitis
,
creaturis mifccrc volentes &
Filium Dei. Qui-
cerc prxftigium fimpliccm fidem puramque ref- bus verbis confcqucntcr aiunt eum mutabilis clle
picicntibus. Arius igituc, de Aciiillas conjura- naturx, virtutis, inalitixquc capabilem , cum e*
JtihlUt. tionc nuper fada, Coli ut hi fuperbiam, Se multo non exiftentibus elle dicatur ; divinas quippe
Ctiiuthtu.
deterius illo fecuti funt. Ille namque hos ipfos feripruras , quibus offenditur cum (emper clf.%
culpans
,
pefthnx voluntati fux invenit occafio- perimentes , quibufquc palam dedignatur incon-
• MS L
ncm * Iff* verodignam illius negotiationem * re f- vertibilitas Verbi , &
Sapientia , atque Divinitas,

refimentii.'
plentes , nequaquam juri Ecclcliz fubjaccre qux funt Chriftus. Podismus ergo, inquiunt iff»
pertulerunt: fed fpcluucas fibimer latronum xdi- polluti t Se nos fieri Dei filii , licut Se ille. Scri-
hcanccs, inccfiabilia in eis conciliabula celebrant, ptum cft enim : Filiis gtmti &
exnUuvi* Cum- ifA. u%i
nodibusde diebus contra Chriffum agentes , & que allatum fuerit cis quod fcquitur , id eft : Ipfi
contra nos
,
pravifquc libinibus exercentur. Qui nutem fleverunt me .quod naturale non cft Salva*
,
omnem piam Oc Apoftolicam accufantcs gloriam, toris, cum naturx iit immutabilis, omni revereri*
Judaico fchcmatc Chrilto rebellantes inftirue- fpoliantesfcmctipfos, aiunt: Nec aliquam habet
runt libimer officinam : Divinitatem Se xqualita- proprietatem ad Deum : fed cum iit ipfc natura
tem cum Patre Salvatoris noffri Jcfu Chriffi ne- mutabilis , fcivit de illo Deus ptxfcicntia ,
Se
games , omncfquc ejus falutaris difpcnfacionis prxcontcmplationc ‘quia eum non cflcrfprecu-
,

& humilitatis propter nos habita: voces decer- rus , eligendus foret ex omnibus. Non enim,
pentes, prolatione harum impietatis fuxprxdi- inquiunt, natura quali prxeipuum inter alios fi-
dicationcm exercere nituntur. Quippe Divinita- lios aliquid habdj* Natn nec naturaliter filiu*
e. • xllsu. •_
Dei cft, nec aliquam habet ad Deum proprietatem,
: ,
tis ejus rationem Se ineffabilis glorix
, quam A
principio habuit apud Patrem penitus evitantes, quando eciam ipfum naturx mutabilis exiftent^
,
Paganorum Se Judxorum impiam de Chriffo fen- propter moderationem, diligentiam, virtutem, &
tcnriam confirmant ; de laudem propriam ( ut non mutatum ad deterius, elegit Deus ; cum de
j aucupanrcs, omnes quidem quas contra fi Paulus vel Petrus ad hoc
affolct perveniffent , nihil
nos poffunt dcrilioncs afferte negotiantur fcdi- Jefus potuerat ab horum filiatione differre. Pro-
:

tioncfquc nobis quotidie acpcdccutioncs infti- pter reprobationem igitur hujus vclaux do&ti-
»**

I
 :
:

Tripartitae Liber Primus. iif

n«, etiam divinas litteras revolventes , propo- Se fi verum eft , quia omnia per ipfum facta funt j

f ni mus illud, quod in PfalmisdcChriflodi&um palam eft, quia omne fxculum,&tcmpus,&: fpa* ia,
Pf*l. 44 I. . Dtlexifti ;njhttam , & odifti iniquitatem: de aliquando, inter qux reperitur (quod aiunt)
propterea unxit tt Dem Dem tum oleo Utitla pra fuit, quando non fuit, per ipfutn facta fune. Et
^onfortibm tui*. Quia vero Filius Dei neque ex quomodo non eft incredibile cum , qui & tem-
non exiftentibus factus eft , neque fuit aliquan- pora fecit Se momenta* inter qux eft illude fuir,
,

do, quando non fuit , fufticirnos erudire Joan- quando noa fuir , dicere aliquando non fuifle ?
7»4h. i. i*, nes Evangclifta , feribens de eo V,mgtnitm Fi- : Stultum enim eft, Se omni peccato plenum, eu.n
hm ,
qUi ejl in Jinn Patri*. Providente quippe qui caufa eft alicu jus , cumdem dicere pofterio-
Deq, ut oftenderet altcruttis indivifas res , no-rem illius genitura , cUjus caufa eft. PrxceJit
minavit Patrem & Flium exiftentera in linu Pa-enim fecundum cos Sapientia Dei , qux creavit
tris. Sed quia inter hxc
,
qux ex non exiftenti- univerfa, illud (parium, in quo dicunt nondum
bus facta funt , Verbum Dei nequaquam connu- facium Filium a Patre mcnticnrc fecundum eos ,

Jtsn. merarur : Omnia , inquit , per tpfnm fafta fnnt. feriptura , qux dicit , Primogenitum eum efle c*loff.uif>
i. j.

Propriam namque ejus fubftantiam defignavir, univerfa creatura. Confona liquidem iliis cla-
dicens : /n principi o erat Ftrbnm, V crbum erat mat Se magniloquus Paulus, dicens de eo:
& H *^ r* *•**
apnd Deum , dr Dem erat Fcrbnm. Hoc erat in pofmt htredtm omnium , per queap fecit dr facu-
fU.T.t.1. principio apud Deum. Omnia per ipfnm faSa la. Sed etiam in ipfo creata funt omnia , qux in
fnnt , dr fneipfo falhtm eft nihil qnod fattum caelis. Se qux in terra , vitibifia Se invilibilia, li-
,

eft. Si enim per ipfutn omnia fa#a

funt, quomo- ve Principatus , live Pordtares , live Domina-
do qui crcaruris.ut cflcnt,donavir,ipfc aliquando tiones live Sedes , omnia per ipfum , &. ;n ,

non fuit ? Non enim ulla ratio eft , ut , qui tacir, ipfo creata funt , Se ipfc ell ante omnia. Cum
ejus naturi iit , cujus illa , qux fiunt Si ipfc qui- ergo impia efle monftrctur argumentatio , qui
dem erat in principio , omnia vero per i piam dicunto; non exiftentibus fadium Filium , n:-
facta funr, ex non exrantibus fecit : Se contra- ccflc eft PattCm femper efle Patrem. Eft enim
rium videtur his qux ex non fubftantibus facta Parer femper Filio prxfemc , propter quem ap-
funr, hoc quod extat, &
valde difcrctum. Inter pellatur Pater : femper Filio, ftbi prxfeme fem-
* Patrem liquidem , & Filium nullum dcmonftra- per eft Pater pcrfe&us, line defectione con- &
tur efle fpatiqm , nec ufquead aliquam cogitatio- flftens , non temporaliter, neque ex fpatto, ne-
nem hoc anima: phantaiia percipiente. Ex non que ex non exiftentibus e .necans Unigenitum
extantibus autem creatus mundus , novellam ha- Filium. Quid autem amplius (It fccleflu n , quam
bet fubftantix rccentcmquc natiu tatem a Patre dicere nonruiflc aliquando Sapientiam Dei , qux
per Filium , hujufmodi utique fuftantialitatem dicit : Ego eram apnd eum * cohabitant ego era.n , *. %y. , Pw
eundis accipientibus. Altius igitur adhuc con- em adgandrbat: aut dicere virtutem Dei ai iquau- * FI. Ni» se
templa us Verbi Divinitatem , &
creaturaium do non extitifle ? Aut Verbum ejus accepifteprin- fr -^ e, 4fm
*'u‘
univerfam intclligrntiam tranfccndcntcm bcatif- cipiutn aut alia ex quibus Filius agnoflitur, ifc :
l

fimus Joannes genituram ejus nec fa&uram dice- figuratui Pater? Nam qui fplendorrrm glori* non ffciv.it j»
re voluit , nec per elementa fyllabarum FaClorcm dicit extare , una perimit dfprincipale lumen,
ingenitum. Unus enim eft ingenitus Parer. Sed cujus fplendor eft. Si autem Se imago Dei non
quia excedit Evangcliftarum , puto quia &: An- fuit femper, patet quia nec cUjus imago eft fcd :

gelorum perceptionem , Se tianfccndic univerfa etiam cibn non eft figura fubiiftcntix Dei , uni
Unigeniti Filii incftabilis fubftaqtia. Non ergo perimitur Se ille, qui in omnibus ab eo fi gm. rue.
rcor, quia de pietate cogitantes , de lue aliquid Ex quo apparet filietas Salvatoris noftri nullam ,

interrogare prxfumant , ptopter quod dicium habens e ommixtionem ad exterorum filietatem»

£cd#/. j it. c ^ citiora : te ne qnafitru &

difficiliora te noli
, Quemadmodum enim Ineffabilis e jut fubfiftcn-
examinare. Nam ficur aliarum plurimarum, fic tia incomparabili excellentia tranfccndere pro*
hitjus notitia humani perceptioni celata eft, bitu univerfa, quibus ipfe donavit ut fine : ita
%. Cor. i. >. quale eft apud Paulum J£*a oculus non vidit, Se filietas ejus naturalis cxiftrns Parernx Divinf-
:

nec anru audivit net tn cor bomtnie afeendit, tatis , incttabili fublimitatc differt ab eis qui per
,
,

Grntf. tf. f. <]** praparavit Dent dihgentibmt fe. Sed etiam cum in adoptionem adoptati funt filii. Is enim
( •) Metii. t. ftcllas, inquit Deus ad Abraham , non potes enu- inconvertibilis exiftens, natura perfectas eft , Se
x
• * merarc , neque arenam maris : Se guttas pluvia? in omtfibus nihil egens hi vero in utroque mu- :

• Ed. x»#- enumerabit ? Quis ergo audeat * interius tabilitati fubditi egent ejus auxilio. In quo enim
Ww. perferutari fubfrftcntiam Verbi Dei , nili forti proficere potuit Sapientia Dei , aut in quo ejus
vcfanus fit? De qua Propheticus fpiritus dicit: vetitas augeretur? Aut Deus Verbum quomodo
ifaitjj. 9 . Gmerattoucm e/us quis •enarrabit ?Nam ipfc &
poccft meliorari ,cdm fit vita, verumqoc lumen?
Salvator nofter prxftarc volens omnibus in noc Si autem hoc eft , quatito magis vecors eft dicere
mundo columnis, hujus notitiam ab eis exone- Sapientiam aliquando aut Dei Virtutem fuifle
rate feft navit :iignificans ultra naturam efle om-
i infirmitatis capabilem, aut irrationabilitatis Ver-
nium rerum hanc animaJvcrftqpem, foli vero Pa- bum , Se per hoc rationem obfcuratam , aut veto
tri tantum adjaOerc hujus fciafttiatfacramcntum lumini tenebras efle permixtas, Apoftolo dicen
Mattb. il. NnUus , inquit , noz uqnu eft Flims ^mft Pater te : fl** communio luci ad tenebrat f aut qua i.Cor. S. tf.
x7 '
& Patrem nemo novit , mft Filius- Non ergo concordia Chnfti cnm Behalf Nccnon Se Salo- Prtv
.io. ip
rcor ignorare fapientes quia vcfanum eft fape- mone clamante, impoffibile eft vel ufquc *d opi-
,

rc , ex non exiftentibus factum Filium , cum uti- nionem invenire-vias ferpentis fuper petram, qux
que non habeat temporale principium , quod fecundum Paulum ChrilVus eft ? Porro creaturi
oftendirur ex non exiftentibus fadtum. Nam Ii ejus homines. Se Angeli bencd Jtioneni ejus ac- i

tempori inefle oporteret hoc quod ajunt: Erat, ceperunt , virtutibus contendentes proficere,
,

quando non erat, auc^ariofxcuUcujufcumque; inaudaufquc legitimis ,

quatenus non pecca; e ut.
Ec
 , : : , ; i

212 Hiftorix Ecclefiafticx

Ttominm verri nofternartmliter FUiu s Patris exi- rar filium honorar & Patrem & re&fc. Omnis
, ,

ftens, ab omnibus adoratur. Illi deponentes namque vox impia, qux in Filio dici prxfumitur*
fpuitum fervimus, ex bonis operibus &prove- ad Patrem quoque refertur. Sed mirum non eft,
Uu fpiritum filiationis a dpi entes , per naro- quod feri ptutusfum , o chariflrnu , fi falfas ad-
ralctn Filium adjuti ,
fiunt Sc ipfi adoptionis filii. verfilm me derogationes , Se contra piilEmunt
Illius autem propriam & naturalem prxcipaaru- hoftrum populum delatas infinuo. Hi enim , qui
que filiationem Paulus etiam de Deo maniftfta- Contra Deitatem Filii Dei caftra conftitaunc , ne-
«»*. 8. fu vit , dicens : jgw/ proprio Filia me pepercit , fed que contra nos ingratas calumnias exercere for*
m
pra «ebtt id eft qui narura non Tupius filii , ira*-
,
midant quoniam nec prifeonim quempiam di-
:
didit illum. Ad diftindionctn namque non pro- nantor itbimet comparare , nequ j prsccprori-
priorum , illum proprium elTe Filium dixit. In fus fe , 1 quibas nOs ab infantia erudiri fumus,
Metth. j.17. Evangelio autem Hic eft Filius inquit, »rw
: arquarc patiuntur; neque comminiftrorum quem-
dtle m
8nt, quo mibi bene complacui. Inpfalmis quam nunc ubicumqocconfiftencium in menfura
*fal - 1. 7* verb Salvator ait : Demum m dixit ad me : Filius lapientis repuranr , quali foli faptentes , & nihil
mem es tu Gcrmanitarrtn naturs declarans ,
fi*- commune habentes , atque novorum dogmatum
gnific.it non efle ejus naturales quollibec alios inventores, & quibus tolis revelata funt , qua:
r/al. vjf. j fijios
p r7 ' Cr Quid etiam quod ,
ait : Ex nullo altero fub Iole intetlcfta nofcunrar. O fcc-
utemo a»te luciferum gtuui re f Nonne clari dc- leftafuperbia, unmenfa vefania vanx glorix fu- ,

monftrat naturalem Paterna; generationis filia* ror, ac lapientia Satanx, in animas eorum nequifi-
tionem , quam non morum diligentia , & cxcrci* tinus vehemeorer infilicns Non deterruit eos I

ratione prove&ut , fed proprietate nature forti*- antiquarum feripruratum Deo amabilium expla-
tus eft i Unde Se ifirranlgrcllibilem habet ftlia- natio Aon comminiftrorum confers reverentis :

cionem Unigenitus Patris. Rationabilium verb tlc Chrifto ferocitatem eorum manfucfccit j quo-
filiationem non eis naturaliter exiftcwem , (cd rum fcelefta opera rtec drmones ferre patiantur,
opportunitate morum, & doho Dpi etiam muta- quando vocem blafphemam contra Filium Del
G tmtf. i i bilem rario novit. ideutet enim V
inquit , ftlii pcoinetc non prxfumunr. Hsc igitur jacula fe*
,

Det fili m hominum , acceperunt ftbi uxore/ ex eundum pnefcncem virtutem dirigantur adver-
tf*i. 1. 1.
ipfii- Er iterum Filias gemui : , &
exah*vi , ipft fus cos , qui * crudita materia contra Chriftum •Ed..Tm*
ttrb Jprrverunt me ,
pet Ifaiam Deum ducifle di- exacuuntur ad bellum , Se adverfus pietarem ejus 4**. ;

dicimus. Multa di&urus, dilc&ilfimi , tranfeo calumnias inferre contendunt. Aiunt enim nos
onerolum efle putans pluribus vei bis unanimes ,
adverfantei fabulas , ex quibus inventum eft dici,
admonere dodlores. Vos ipfi enim cftisetudiri ex non exrantibus, impiam Se tton (criptam con-
divinitus non ignorantes, quia dodtri na, qua*
, tra Chriftum blafphcmiam praedicare , id eft , duo
nupeT contra pietatem fiirrexic Ecclcfiafticam, ingenita ipfi potius duorum alterum ncccflarib
:

IttbUn, Hebionis eft , Artemonis , &

telus Pauli Sa*- & efle oportere dicentes ineruditi , aUr ex non ex-
Antmoa,
rnofateni de Antiochia , fvnodali conventu om* rantibus Filium efle fapiendum, aut indubirantet
fjmiiu Se-
mofttemu. nium Epifeoporum abEcdcfia pulfi. Cui fuc- dicere ingenita duo. Ignorantes imperiti quia
Lucianui. cedens Lucianus , exrra fynagogas manfit trium multum eft inter Patrem ingenitu. Se eaquxabco
Epifeoporum plurimo tempore» Quorum im* ex non cxtahtibusfunr creata rationabilia Se irra*
piccatis fircem forbentes ifti nunc nobis, ex bon ,
rionabilia quorum media exiftens narura unige-
5

exiftentibus illorum plantationes abfeonfas pub nita, perquam univeria ex non extamibus fircic
lulare fecerunt Arius , Achillas , &c cum illis & Pater Dei Verbi , ex ipfo vero Patre nativitatem
•concilium malignantium; nefeio quomodo in & habet, ficut & ipfc Dominus alicubi teftacus eft,
Syria rres ordinati Epifeopi , eo qubd confcnfe- dicens : Jgui diligit Patret, diligit Filium , <jui
'
rim eis , & ad pejora flammari finr. De quibus ex ea matas eft. De quibus nos ita cteditnus, ficut
lentenda in veftra fit probatione repofita, quifa- Apoftolicic macet Ecclelue , in unum ingenitum
iutarem Pafiionis humilitatem, exinanitionem, & Patrem, nullam habentem caufam, ut e fler, incon-
& voluntariam paupertatem, voces, quas pro- & vertibilem , &
immutabilem , feraper Idem , Se
tet nos Salvator fufeepit , memoria retineris, fimiliter fe habentem, nec prove&um, nec immi-
Tgicur ad oftcnlkmcm fupcrnx & antique Divi- nutronem recipientem» Legis , Se Prophetarum,
nitatis ejus h*x coagruunc , fignificativifque fer- Evangcliorumque datorem , Patriarcharum , Se
monibus naturalis ejus gloria , de imperium , Se Apoftolorum Dominum , omniumque fandio-
apud Patrem manfio clarius explicatur. Quale rum ; Se in unum Dominum Jefum Chriftum Fi-
10 j». eft illud Ege er Farer unum fumus non Patrem
; , lium Dei Unigenirum, natum non ex non extan-
fcmetipfum appellans, hcquc fubftanti.il rer duas i tc , fed ex exrante Patre , non fccuhdum corpo-
naturas quxeft una declarans fed quia Pater-
,
, : rum fimilimdines incifionibus , aut divifionum
nam fervandi plenitudinem Filius habet perfe- effluxionibus, ficuti Sabellio, & Valentino pla-
ram naturam ,
pet omnia & limilitudincm Pa- cet: fed ineflabiliter& inenarrabiliter fecundum
tris gerens , Se immutabilis ejus imago exiftens, cum qui dixit , ficut fupri pofuimus C/. nerAfie- : Ilei. r|. *.
atque principalis caufx exprefla figuratio. Unde ntm ejm quis e narrabit ? * Subfiftenria videlicet *MS.T iieod.
SubjtdMtM*
etiam tunc Philippo cupienti videre Patrem, Do- ejus omni e ceatx flaturae itnpcrfcrutabili exiften-
minus fine invidia fe demonftrat. Nam cum di- rc . ficut Se i eo
pfe Parer impetfcrurabilis eft ,

J>*n. 14.8.9. ceret : Ofttude nohu Patrem ait Qui Videt quod non capiat rationalium natura feientum,
; :

, &
me indet Patrem tamquam per fpcculum fi- qua Pater genuit Filium. Quod quidem non i
* Fd. fJjT.
ne macula, de animatum per divinam ejus imagi- tne convenit * dicere viro fpiricu veritatis imple- Se
Frob. iifcmra
nem contemplaretur Patrem ; quem fimiliter in to} erudiente quippe nos Chtifti voce , quadictr:
ff*l. jj. 10. Pfahnis fanclilfrm canunr, dicentes: /» /«-
viri Nutius ueVit tjun eft Pater ,mft Filius nuRut .Hesih.t
1,^7
tuiue tue vidtkimu: lumen. Quapropter qui & uevtt quts e fi Filtus , uift Pater ; Se afler ente eum
honorat Patrcui, honorae Se Filium: Si qui hono- inconvertibilem , Se i^unuubilem fe ficut Pa-

Digitized by CjOOQie
 ;

Tripartitae Liber Primus. zip

rrcm , nihil egentem , perfedum Filium ,
xqua- pro quibus etura morimur , & Hrrt liere ea vo*
lemque Patri foli ingenito. Imago enim cft inte* lentes nullatenus formidamus. Qui licet ver-
gcrrima& immutabilis Patris ; & omnino ima- bcribus nobis extorqueant nos tamen fpem non :

ginem convenit cflc plenam per quam non defit averfamur noftram. Horum igitur advcifuii,
,

aliquid ab xqualitate ejus, cujus imago cft licut ideft Arius , & Achillis & qui cum eis funt
, , ,

7MB.14 iS. ipfc Dominus docuit, dicens Pater metu major veritatis inimici, ab Ecdrlia funt procul cx-
:

me ejl fecundum quod femper etiam cflc Filium pulfi, alieni fadi a pia doctrina noftra, fecundum
Uibr. I. J. ex Patre credimus. Splendor enim e/f gloria Sc ocitum Paulum dicentem Ojeicumyne vobu, :

• Ed. V.fmt- fianra paternae* fmbfianttt. Sed nullus hoc, fem- annuntiaverit prater id quod accept/ht ana- , .

ffimiia. per, ad fufpicioncm ingeniti fumat, (icuti puranr, thema (it licet slngelum de cato fe ejfe fingar. ,

qui fenfus anima: caseatos habent. Nam neque Sed etiam (i quis aliis Termonibus Domini noftri
erat , neque femper , neque ante fxcula , idem Jcfu Chrifti, dedodrini, qux fecundum pieta-
clt quod ingenitum* Sed «icc quilibet humanus rem cft, inflatur nihil feiens, & reliqua. Hos ,

intcllcdus ab hominibus nominatus indicare igitur anathematizatos a fraternitate nullus ve-

valethoc quod dicimus ingenitum , ficut Sc fttum fufeipiae aut habere patiatur ea , qux ab
,
:

vos xftimare credo , & de omnium veftrorum eis vel dicuntur, vel confcribunmr. Cunda enim
confido propofito , nullo modo quibuflibet no- velut Magi homines mentiuntur quia veritatem :

•Ed.Niv.& minibus ingenitum * declarandum. Videntur loqui non polium. Circumcuntdctiiquccivita-

Frob. JnU- cnim hxc nomina velutircmpotum cflc produdi- res , nihil Audentes aliud nili ut amicitiarum ,
tMtimm va digne tamen iplius Unigeniti Divinitatem, fJuinatc ,
: nomine pacis per figmenta , vel
Sc vcluti dicam antiquitatem nequaquam fignifi- blandimenta littcrasdcnt , Se accipiant ut em- ;

eare valentia , cum fandi videlicet viri fecundum re faciant per hxc deceptas a fe mulierculas. Hos
fuam unufquifquc virtutem facratncntum hoc cigo, qui contra Chriftum ranta prxfumum, qui- >

aperire conari finr: veniam pofcenres ab audito- qucChtiftianitacitam publice derogaverunt, qui
ribus per fatisfadiones rationabiles dicendo de inrcr judicia pcrfccutiones nobis , quantum in
,

fe Protulimus, quod pertingere prxvaluimus. Si

: ipfis cft , excitare non ccflanr, Sc ineffabile facra-
* * F
quid autem ultra hominem expedanr, quicum- mrnnim Nativitatis ChrilVi enervare moliun-
que viri & ad majus innimmur eloquium , illud wr, averfamini, dilt&iflimi; & unanimes atque
9‘quod air Ex parte cognofamta jam putantes concertatores nobifeum contra eorum vcfanam
:
,

cflc dclhudum ; palam cft quia multihn fpc lti a cftotc prxfumptionem , ad fimilitudinem com-
,
deficiunt. Igitur erae ,
Sc femper, & ante fxcu- miniftrorum noft toram, qui indignati fune , SC
la ,
quodeumque fit , non tamen cft id quod in- adverfus cos mihi fcripfcrunt , in tomo, quem & • Aliis
genitum. Ergo ingenito quidem Patri propria etiam vobis direxi per filium meum * Archi-
•MS.t.yr. hitsm
dignitaseft*lervanda, nullam dicentes ei caufam diaconum fubfcripfcrunt , tain totius >£gypri,
emftrtnjj.
fuifle, uteflet congruus diftribuarur
: Filio vero & Thebaidis, quam Libvx , Sc Pentapolis , Sp*

honor. Sine principio enim i Patrefeiamus ejus rix, Pamphilix , Afix , Cappadocis Sacerdote»,
cflc nativitatem, culturam ei , licut prxdiximus, aliarumquc provinciarum , ad quornm it.ftar
tribuentes pie , atque cum bona opinione fuper etiam vos confido cum fufeipere. Multis i- aque
eo, erat, & femper, & ante fxcula, praedicantes; mihi contra nocentes remediis exiftentibus.
Divinitatem quippe ejus perferurantes, fcdiitu- eriam hoc inventum cft utile medicamen quia :

giui , Sc perfeturarioni Pari is pcrfvdam xquali- convertuntur fcducri ab eis populi , nunc noftris
ratem per omnia devoventes. Proprium verb fo- Sacerdotibus obedientes , Sc a a pemitentiam pec
liim dicentes Patiis, quod ingenitus eft, cumdc cos accedere feftinantes. Salutate ad invicem
14.18. ipfc Pattr metu major me eft. In
Salvator dixerit : fraternitatem qux apud vos Valere vos in cft.
,
hac iraque pia de Patre, Filioquefententia , ficut Domino opto.charifltmi. Sunt aurem , qui ana-
nos divinx feripturx docent , unum Spiritum thematizati funt , ex Prcfoytctis quidem Arius,
fandum confitcmur,qui replevit & vctcrisTcfta- ex Diaconibus autem Achiilas , Euzoius , Aicha-
menti fandos homines , & novi facratifliinos lis,
Lucius , Samutius
,
Julius ,
Menas ,
altet
ptxccprores : in unam Sc folam Catholicam & Arius , Sc Hclladius.
Apoftolicain femper Ecclcfiam, qux& invinci- Confona his direxit Sc Philogonio Antiochenae
bilis cft, liccr omnis mundus adverfus eatn pu- Prxfuli civitatis, Sc Euftathio, qui tunc Rertren-
gner ,
Sc vidrix totius adverfx impietatis exi- fem gubernabat Ecclcfiam , & aliis Aportolico-
ftens , fccuros nos faciente Patrefatnilias ejus, rum dogmatum defenfotibus. Sed neque Arius
cum clamat : Habete fiduciam : Etg viet mun- quicfcctepaflusefti fcripfit erymSe ipfc concor-
J.4».
dttm- Hoc novimus adum poft RcuJrrcftioncm dibus fuis. Quia vero nihil falfi conrra cum ferip-
a mortuis ,
quorum primitix fadus ejl Dominus fit facratiflimus Alexander
, ipfc
Atius litteris fuis
nofter Jefus Chriftus carne vera indutus , Sc non feriptis ad Nicomcdicnfcm Eufebium protcftatus
putativi ex Dei genitrice Matia ; qui in novifli- eft. Quam cpiftolam infercre non omittam , ut

mis temporibus pro damnatione peccati ad hu- communicatores impietatis ejus igno: antibus
manum genus advehiens, crucifixus, Sc mortuus poflim facere manilcftos.
cft: fcd non proptetea Divinitate fua minor fa-

dus. Refurrexir enim A mortuis , aflimiprus eft

inccdum , Sc fedet ad dexteram Majcftatis. Hxc
igitur ex parte in hac eptftola figuravi: oncrofuin
credens lingula fub fcrupulofiratc confcribcre,
eo qut>d ftiam fluidum ftudium veftrum talia
non latere. Hxc docemus , hxc etiam prxdica-
mus t hxc fune Apoftolicx Eccldix dogmata,
E e ij
 21 6
fcribcntiprocisobcduris. Dccct enim nos tam-
ejuam Chriftianos , ut omnes contra Chriftum
loqucntcs Se fapientes , quali Deo rebelles , Se
animarum corruptores totis viribus averfemur ;
Hiftorix Ecclefiafticx
ruunt, tam jurgia proponentes per aditiones mn-
licrum impudentium, quasfcducunr, quam iplt
communi Chriftianitati derogantes ; dum eorum
juvcnculx omnes circumeunt vicos inlupcr ine- :

Se neque Ave hujufmodi dicamus hominibus, ne rumpibitemChtifti tunicam, quam inilires divi-
forte etiam peccatis eorum communicare videa- dere noluerunt, illi feindere nunc prarfumunt»
mur, Ikut beatus Joan nes ait. Salutare frattes Et nos quidem vitam ipforum Se nefanda cona-
qui apud vos fum. Salutant vos qui nobifeum nrina, eo quod laterent rardiitsagnolcemcs, nunc
Tsitodorc- funr. generali decreto ab Ecclcfia adorante ChriltiDi-
tu«.'i6.i. c.j. Non folurn .mrem hanc , fcd etiam ad Alexan- vinitarem eos expulimus. Conati tamen funt illi
/•*$ *• e. drum Conftaminopoleos Epifeopurft milTam difcurlionibus uti, Se adverfum nos machinari,
,

ejus cnill»|gm iuiic opetiinfercre non omitum,

,
qui apnd unanimes comminiftros noftros figu-
qux clar^Pnniacjus oftendat: ne quis fufpicetur ram pacis, Se unitatis dignitatem fccxcrvcre nn-
lixc me ficic confcribcrc & poli eam piius Arii, gunc. Quod autem verum cft, abripere quofdam
; i

Se exteras quoque cpiftolas quibus utique nar- eorum ad peftein propriam per boniloquia fida
,

ratio eget hiliorix

;
quatenus de feriptuix verita- fcftinanr , Se litteras ab eis manilcftas ,
Se indu-
te tcftcnrur, Se aperte qux gcftafunt perdoceant* bitatas exigunt j ut relegentes eas fcdudis a fe
Scripfic enim Alexandrinus hxcCunftantinopo- perfonis. Ime poenitentia cos in delictis fuisfa-
• lcos Alexandro. ciant remanere ,
tamquam unanimes habentes
• eadem fecum decernentes Epifeopos. Non enim,
CAPUT DECIMUM QUARTUM T» apo4 nos mile docuerunt, «gerunt, cjfc. &
tentur , propter qux etiam fune cxpulli fcd hxc :

Thimu- Ejujdem id AUxindrum Epifeepum Conti. in-

contradunt »ut fidi» « «rfoci-
tu» it.i.t. 4 .
8,D.
' 1 J
'i *
-
nationibus , &
qmbufdam obumbrationibus fe-
niunt : verifimilibus vero dcpompoiis corrupti*
oilem doctrinam fuam velantes eloquiis, attra-
CHARISSIMO FRATRI ET UNANIMI hunt in deceptionem fuam quemlibet incautum:
Alexandro ,
Alexander in Domino non abftinentes etiam apud omnes noftrx pietati
Salutem. calumniari. Unde contigit quofdam cotum lic-

tcris fubfcribcntcs inEcdcliain fufeipi , maximo

A Ppetitus potentix
av.uirixqucpropofirus, veritati
diturclTe prxeipua, folec infidiari, per varias fet-
hominum >cflimorum,
,
qux ere-
(ficuti rcor)
bus talia
imminente periculo, prxfumcnti-
comminillris, eo quod neque Apoftoli-
ea hoc regula patiatur , &
effundunt fuper eo»
licet occationes rcliftcntes Ecclcliafticx pietati, diabolicam efficaciam contra Chriftum. Qn.ipro-
Impulfi namque malevoli, diabolo in cis operan- , 6 charillinii , adinlinuan-
pter in nullo fegtiis
te , ad propolitam fibi libidinem , Se ab omni re- dam vobis perfidiam eorum , mcwctipfum erexi,
vercntiarcfilieutcs, conculcant judicii Dei tiino- Dicunt enim, quia aliquando, quando non
fuit
* Ed fjnSetui rem. De quibus mihi neceflarium fuit’ patientiae fuit Filius Dei ; Se poftcafa&uscft qui prius noi*
,
ft rtrtHttx. fuerat talis Delus quia Se aliquando Delus cft,
acrcvercntix vcftrx lignificatc, ut ab hujufmodi :

caveatis ne quis forte prxfuimt corutn in paro-

: qualem Se omnem hominem cfle contingit. Cun-
chias vcllras accedere, vel perfe, vel per alios.
cta enim, inquiunt, Deus ex non exiftentibu»
Valent enim Magi ad fcduccnduin figmentis uti, fecit, omnium rationalium , Se irrationalium
qux poliunt D-
vel litteris Dlfitatc compotitis, creaturis mifccrc volentes &
Filium Dei. Qui*
ccrc przftigium fimpliccm fidem puramque ref- bus verbis confcqucnter aiunt cum mutabilis clfe
piciencibus. Arius igitur, de Acnillas conjura- naturx, virtutis, malirixque capabilem, cum e*
Aih.lLu.
CtLmhm.
tionc nuper fa&a, Colluthi fuperbiam , & mulco non exiftcncibus efle dicatur | divinas quippe
dcrciiusillofccuti funt. Ille namque hos ipfos feripturas , quibus oftcndirur eum femper clfe,
culpans ,
pelfimx voluntati fux invenit occa/io- perimentes , quibufquc palam dclignatur incon-
*
nem. Illi vero dignam illius negotiarionein ’ ref- vcrtibilitas Verbi , Se Sapientia , atque Divinitas,
MS. lv
Ttfpucnlti, picicnrcs ,
nequaquam juri Ecclclix fubjaccre qux funt Chrillus. Poflumus ergo, inquiunt illi
ettulerunt : fed fpcluncas fibimer latronum xdi- polluti , & nos fieri Dei filii , ticuc Se ille. Seri-
rcantes, inccftabilia in cisconciliabula celebrant, ptum cil enim Filios genui cjr extluvu Cum-
: /;</. t.

noctibus &c diebus concra Chriftum agentes , Se que aliarum fuerit cis quod fcquirur , id cft fpfi :

contra nos, pravifquelibinibuscxcrccntur. Qui dwrfwftrvenvwrwrif.quod naturale non eftSalva-

omncin piam Se Apoftolicam accufantcs gloriam, toris, cum naturx iit immutabilis, omni rcverctu
Judaico fchemacc Chrifto rebellantes inftituc- fpoliantcs fcmctipfos, aiunt: Nec aliquam habec
runt ilblmcc officinam Divinitatem de xqualita- : proprietatem ad Deum fcd ciira fit ipfc natura
:

tem cutn Patre Salvatoris noftriJcfuChrilli ne- mutabilis , fcivit de illo Deus prxfcientia , 8C
gantes , oinncfquc ejus falutaris difpcnDtionis prxconccmplationc,’quia cum non cflctfprctu*
Se humilitatis propter nos habita: voces decet- rus , eligendus foret ex omnibus. Non enim,
pentes , prolatione harum impietatis fux prxdi- inquiunt ,
natura quali prxeipuum inter alios fi-
dicationcm exercere nituntur. Quippe Di vinita- lios aliquid habet. Nam nec naturaliter filiu»
lis ejus rationem &
ineffabilis glorix , quam i Dei cft, nec aliquam habet ad Deum proprietatem,
principio habuit apud Patrem, penitus evitantes, quando etiam ipfum naturx mutabilis exiftente.
Paganorum de Judxorum
impiam de Chrifto fen- propter moderationem, diligentiam. Se virtutem,
tentiam confirmant ; de laudem propriam (ut non mutatum ad deterius, elegit Deus ; ciimdc
affolct) aucupantes, omnes quidem quas contra Ii Paulus vel Petrus ad hoc perveniffent , nihil
noj poffunt dcrilloncs afferre negotiantur: feJi- Jefus potuerat ab horum filiatione difterre. Pro-
tionefquc nobis quotidie acpcrfccutiuncs infti- pter reprobationem igitur hujus vcDux doClri-
 : ?
I

Tripartiti Liber Primus. 21 f

ns, etiam divinas litteras revolventes , propo- &fi verum rft f quia omnia per ipfum fa&a fiinrt
ftiimus illud , quod in Pfalmis de Chrifto diclum palam cft, quia omne fxculum,&tcmpus,S: fpa'i.r.
tfal.Kl-i- .
DiUxiJIi ^ujhtiam , & odijit initjuttatem: Se aliquando, inter qux repetitur (quoJaium)
proprerea unxit te De tu De tu tu tu oleo latitia pra fuit, quando non ‘uir, per ipfum facla fune. Ee
conforubiu tui*. Quia veto Filius Dei neque cx quomodo non cft incredibile cum qui & tem- ,

non exiftentibus fadus cft , neque fuit aliquan- pora fecit 3c momenta inrer qux cft illude fuir,
, i

do, quando non fuit , fufficitnos erudire Joan- quando non fuit, dicere aliquando non hfifle ?
J»t». 1. 1*, nes Evangclifta , feribens dc co migenitus F>- : V Stultum enimeft. Se omni peccaro plenum eu n ,

Ittu q*t eft

,
m
finm Patri*. Providente quippe qui caufa cft alicujus, curndcm dicere poftetio-
DC9, ut oftenderet altctutqs indivifas res ,
no- rem illius genitura , ciljus caufa eft. Prxccdit
minavit Patrem &
Flium exiftentem in linu Pa- enim fecundum cos Sapientia Dei qux creavit ,

tris. Sed quia inter hxc , qux cx non exiftenti-
bus fada funt , Verbum Dei nequaquam connu-
JtMit. 1. j. meratur : Omnia , inquit , per ipfum fatla funt.
Propriam namque ejus fubftantiam delignavir»
dicens : fu principio erat Verbum, ($• Verbum erat
univerfa, illud fpatium , in quo dicunt nondum
facium Filium a Patre , mentiente fecundum cos
feriptura , qux dicir , Primogenitum eum efle Ciloff.t.if.
univerfa creatura. Confona fiquidem illis da-
mat & magniloquus Paulus, dicens deco: K*br. \.u

apud Deum , <$ De tu erat Verbum. Hoc erat m pofmt heredi m omnium , per tfuey fecit & fecu-
iliJ.r.i.t. principio apud Deum. Omnia per ipfum faQa la. Sed etiam in ipfo creata fune omnia , qux in
funt <Jr fmeipfo facium ejl nihil
,
quod fa&um caelis, & qux in terra , vjiibiia Se invifibilia, fi-
,

eft. Si enim per ipfum omnia fa&a funt,

quomo- vc Principatus , live Porcitares , live Domina-
do qui crcaruris.ut cflcnt,donavit,ipfc aliquando tiones , live Sedes , omnia per ipfum , & n
non fuit? Non enim ulla ratio eft , ut , qui lacir, ipfo creata funt , Se ipfc cft ante omnia. Cum
cjusnaturxlit, cujus illa, qux fiunt- Si ipfequi- ergo impia efle monftrctur argumcnratio , qua
dem erat in principio , omnia vero per ipfum diciinrcx non exiftentibus fadum Filium , n.-
facta funt, cx non extantibus fecit : &: contra- cefle cft Patrem femper efle Patrem. Eft enim
rium videtur his qux cx non fubftantibus fada Paret fcinper Filio prxfcnrc , propter quem ap-
funr, hoc quod exrat, Se valde difcrctum. Inter pellatur Pater : femper Filio, libi prxfcme fem-
• Patrem fiquidem , & Filium nullum dcmonftra- per cft Patet perfidius, Se fine defedione con-
tur efle fpatium , nec ufquead aliquam cogitatio- fiftens , non temporaliter, neque cx fpatio, ne-
nem hoc anima: plumalia percipiente. Ex non que cx non exiftentibus e.ncrans Unigenitum
extantibus autem creatus mundus , novellam ha- Filium. Quid autem amplius lit fcdrflu n , quam
bet fubftantix reccntcmquc tutiu 'tatem a Patre dicere non fiiiflc aliquando Sapi .m’ ia- n Dei, qux
per Filium , hujufmodi utique fuftantialitatcm dicit Ego eram apud eum * conabuaus eoo et an, j>„ v. *. : ,

eundis accipientibus. Altius igitur adhuc con- em adgaudfbat: aut dicere virtutem Dei aliquaiv- * F I. Ni* ac

templa us Verbi Divinitatem , Se creaturarum do non extitifle ? Aut Verbum ejus accepi fle p. in- 1 r
,, 'M ‘
univrrfam intclligentiamtranfccndcntcm bcatif-
cipium aut alia ex quibus Filius ngnollitur St :
,

limusjoanncs genituram ejus nec faduram dice- figuratur Pater ? Nam qui ffilendor. m gloria non lUbr. iwj*
re voluit , nec pcrclemcnta fy llabarum Fadorem dicit exrare , una perimit &'princip ile lumen,
ingenitum. Unus enim cft ingenitus Parer. Sed cujus fplcndor cft. Si autem & imago Dei non
quia excedit Evangeii (latum , puto quia Se An- fuitfemper, patet quia nec cUjus imago cft fcd :

gelorum perceptionem , Se rranfccndit univerfa etiam cdm non cft figura fubliftcniix L).*i , uni
Unigeniti Filii ineffabilis fubftaQtia. Non ergo perimitur & ille, qui in omnibus ab coligur r uc.
icor, quia de pietate cogitantes , dc
lue aliquid Ex quo apparet filietas Salvatoris noftri , nullam
interrogare prxfumant ,
propter quod didum habens commixtionem ad exterorum filietatem*
c^ -ditiora te ne ijmafieris er dijficihora te noli Quemadmodum enim ineffabilis ejus fubliftcn-
Eccltf.) n. : ,

examinare. Nam ficut aliarum plui iniaium, &r tia incomparabili excellentia tranfccndcre pro-
htljus notitia humanx perceptioni celata cft, batui univerfa ,
quibus ipfe donavit ut lint: ta
t.Cor.x.p quale cft apud Paulum: Oj* a oenius non vidit, & filietas ejus naturalis exiftens Paterni Di vim-
nec anm audivit , nec in cor hominis afeendit, tatis ,
ineffabili fublitnitate differt ab eis
,
qui per
Ctnrf. ij. f <] u < praparavit Dem dilgeutibut fe. Sed etiam eum in adoptionem adoptati funt filii. Is enim
y Eedi
x-
1. ftcllas, Deus ad Abraham, non potes cnu-
inquit inconvertibilis exiftens , natura perfeclus cft , Se
• merarc , neque arenam matis :& guttas pluvix in omrtibus nihil egens : hi vero in utroque mu-
* £d. t*u- ‘l
u s enumerabit ? Quis ctgo audeat * interius
* tabilitati fubJiii egent ejus auxilio. In quo enim
rim. perferutari fubfiftcntiam Verbi Dei ,
nili forti proficere potuit Sapientia Dei , aut in quo ejus
vcfanus fit? Dc qua Propheticus fpiritus dicit: vetitas augeretur? Aut Deus Vcibum quomo io
Ifaitff.t. Generationem eius qui* •enan-abir ?Nam ipfc & poteft meliorari , ciim vita, verumque lumen
fit

Salvator nofter prxftarc volens omnibus in noc Si autem hoc cft , quanto magis vecors cft dierro
mundo columnis, hujus notitiam ab cis exone- Sapientiam aliquando aut Dei Virtutem luilfe
rate feftinavic : fignificans ultra natutam efle om- inhrmitatis capabilem, aut irrationabilitatis Ver-
nium renun hanc animadverliqnem, foli vero Pa- bum, Se per hoc rationem obfcuratam , aut vero
tri tantum adjacere hujus fcicmixfacramcntum lumini tenebras efle permixtas , Apoftolo die en
Mattl>. it. Nullm, inquir , novit quis eftFhus^mft Pater: te : communio Inci ad tenebrat l aut ejna 1. Cor. K. f f.
x 7- & Patrem nemo novit , nifi Ftlutt. Non ergo couco' u a Chnjii cum Behalt Nccnon 5f Salo-
p rn,.j 0.,/
rcot ignorare fapientes
,
quia vcfanum cft fape- mone clamante, impoflibilc cft vel ufquc ad opi-
rc , cxnon exiftentibus fadum Filium , cum uti- nionem in venirevias ferpentisfuper petram, qux
que non habeat temporale principium , quod fecundum Paulum Chriltus eft ? Porrd creatur*
oftenditur cx non exiftentibus fatlum. Nam (i ejus homines , & Angeli benedictionem ejus ac-
tempori nefle oporteret hoc quod ajunt: Erat,
i ceperunt , virtutibus contendentes proficere,
,
quando non erat , aut ^patio fxculi cujuicumquc; nuudacifque legitimis ,
quatenus non pecca. eut,
Ee

/ Google
 6

ri Hiftorix Ecclefiafticx
(cribcnti pro ris obcdiatis. Dccct cniin nos ram- mune, ram jurgia proponentes per aditiones mn-
quam Chriftianos , ut omnes contra Chriftum lienlm impudentium, quasfeducunr, quam ipli
loquentes Se fapientes , quali Deo rebelles , & communi Chriftianitati derogantes dum eorum ;

animarum corruptores totis viribus averfemur ; juvenculaeomnes circumeunt vicos : infitpcr ine*
Se neque Ave hujufmodi dicamus hominibus, ne rumpibilcinCluidimnicain, quam milites divi- 7 '*
1

forte etiam peccatis eorum communicare videa- dere noluerunt, ifti feindere nunc prxfunmnr»
mur, ftcur beatus Joannes ait. Salutare fratres Et nos quidem vitam ipforum Se nefanda cona-
qui apud vos funt. Salutant vos qui nobifcutn nrfna, et» quod laterent tardius agnofccnccs, nunc
TnroDom- utut. generali decreto ab Ecclcfia adorante Cluilii Di-
rmtiii.i.t.y Non folmn autem hanc, fcd criam ad Alexatr- viniratem eos expulimus. Conati tamen funt illi
/jjj. s. e. drum Conftancinopolcos Epifeopum miflam difcurlionibus uti, & ad ver Ium nos machinari,
,

CDifakm huic opcsiinfcrcre non omitum, qui apud unanimes comminiftros noflros figu-
ejus ,

qux tlar^Pnnia ejus oftendat: nequis fufpicctur ram pacis. Se unitatis dignitatem fccxcrcere hn-
hxc me ficte confcribcrc ; & polleam iplius Arii, gunt. Quod autem verumeft, abripere quofdam
Se exteras quoque cpiftolas, quibus utique nar- eorum ad pedem propriam perboniloquia fi&a
ratio eget hiftotix ; quatenus de fcriptuix verita- fcilinant , Se litteras ab eis manifcftas , & indu-
te tcftcntur, Se apcitc qu* gcfta funt perdoceant* bitatas exigunt j ur relegentes eas fcdudtis a fe
Sctipfit enim Alexandrinus hxc Conlhincinopo- perfonis, line pu;iiitentia eos in deliciis fuis fa-
lces Alexandro. dant remanere , tamquam unanimes habentes
• eadem fecum decernentes Epifeopos. Non enim,
CAPUT DECIMUM QUARTUM qux apud nos mali docuerunt, egerunt, cafa- &

w.
tus ilo.i.c <l.

8. 0 .
Eiujdem 4 AloxmJrom BtifcfM» Confli»-
unofotcos,
‘ J
tenrur , propter qux etiam fuut cxpulli fcd hxc
“tttdmtuiwi contradunt , aut fidir ea atioti.
nationibus. Se quibufdam obumbrationibus fe-
niuntiverifimilibus vero &pompolis
i
:

corrupti-
bilem doctrinam fuatri velantes cloauiis, attra-
CHARISSIMO FRATRI ET UNANIMI Inmt in deceptionem fuam quemlibet incautum:
Alexandro, Alexander in Domino non abllinentcs etiam apud omnes noftrx pietati
Salutem. calumniari. Unde contigit quofdam eorum lit-

teris fubfcribcntes in Ecclefiam fufeipi, maximo

A Ppetirus porentix hominum peflimorum,

avnitixquc propoficus , veritati , qux ere-
dituredeprxeipua, folet infidiari, per varias fci-
( ficuti

bus
ea
rcor) imminente periculo, prxfumcnti-
eo quod neque Apoftoli-
ralia coinminiiiris,
hoc regula pariatur , &
effundunt fuper eo»
licet occafioncs rcfiftentcs Ecclefiafticx pietati, diabolicam efficaciam contra Chrilium. Qiiapro-
Impulfi namque malevoli , diabolo in cis operan- pter in nullo feguis , bcharidimi, ad iniinuan-

tc , ad propofiraiu libi libidinem , ab omni re- & dam vobis perfidiam eorum , mcinctipfum erexi,
verentia refilieutes, conculcant judicii Dei rimo- Dicunt enim quia fuit aliquando, quando non
,

•Ed patienti rem. De quibus mihi neceffatium fuit* patientix fuit Filius Dei 6c poftea fa&us eft qui prius una
;
,

acrcverentix vcftrx figniheare, ut ab hujufmodi fuerat talis fa&us :quia Se aliquando factus cft,
caveatis :ncquis forte prxfutnac eorum in paro- qualem Se omnem horni nem ede contingit. Cutv*
chias vcftras accedere
, vel perfc, vel per alios.
«ita enim, inquiunr, Deus ex non cxiftencibtt*

Valent enim Magi ad (educendum figmcnris uti, fecit, omnium rationalium , Se irrationalium
vel litteris falfiratc compotitis
,
qux podunt fa- creaturis mifccrc volentes & Filium Dei. Qui-
ccrc pixftigium fimpliccm fidem puramque ref- bus verbis confequcntcr aiunt cum mutabilis clfe
picientibus. Arius igitur, -Se Acniltas conjura- naturx, virtutis, malirixque capabilem, cum e*
tionc nuper fa&a, Colluthi fuperbiam, Se multo non exiftentibus cite dicatur divinas quippe ;

dcretiusillofccuti funt. Ille namque hos ipfos feripturas quibus oftcndirur cum femper ede,
,

culpans, pedimx voluntati fux invenit occafio- perimentes, quibufquc palam defignatur incon-
ncra.Ifti vero dignam illius negotiarionein * ref- vertibilitas Verbi , Se Sapientia , aeque Divinitas,
picientes ,
nequaquam juri Ecdefix fubjacere qux funt Chriftus. Poflumus ergo , inquiunt ifti
pertulerunt : fcd fpclunca fibimer latronum xdi-
. polluti , &nos fieri Dei filii , ficut Se ille. Scri-
neantes, inccdabilia in eis conciliabula celebrant, ptum cft enim Filbt genui cjr exaltavi. Cum-
: tfai. t. w
noctibus &: diebus contra Chriftumagenres, Se que allatum fuerit eis quod fcquitur, id cft://»/*
contra nos pravifque libinibusexcrccnrur. Qui
,
autem fleverunt me. quod naturale non eft Salva-
omncin piam Se Apoftolicam accufamcs gloriam, rot is,cum naturx iit immutabilis, omni rcvcrctia
Judaico fchcmacc Cheifto rebellantes inftituc- fpoliantcsfcmetipfos, aiunt: Nec aliquam habee
runt fibimet officinam Divinitatem & xqualica-
: proprietatem ad Deum fcd cum fit ipfc natura
:

«em cum Patre Salvatoris noftrijcfu Chrifti ne- mutabilis , fcivit de illo Deus prxfcicntia , &C
gantes omncfquc ejus (alutaris difpcnfacionis
, prxcontemplationc,’quia cum non cflctfpcctu*
Se humilitaris propter nos habitx voces decet- rus , eligendus foret ex omnibus. Non enim,
pentes, prolatione harum impietatis fux prxdi- inquiunt ,
natura quali prxeipuum inter alios fi-
dicationcm exercere nituntur. Quippe Divinica- lios aliquid lub^r. Nam nec naruralitcr filiut
lis ejusrationem &
ineffabilis glotix , quam 1 Dcicll.ncc aliquam habetad Deum proprietatem,
principio habuit apud Patrem, peni tus evitantes, quando etiam ipfum naturx mutabilis exiftente.
Paganorum & Judxorum impiam de Chriftofcn- propter moderationem, diligentiam. Se virtutem,
(curiam confirmant ; Se laudem propriam ( uc non mutatum ad deterius, elegit Deus ; cum Se
affolet) aucupantes, omnes quidem quas contra fi Paulus vel Petrus ad hoc pcrvcnilTcnt , nihil
nos podunt derifiones afferte negotiantur: (edi- Jefus potuerat ab horum filiatione differre. Pro-
tioncfquc nobis quotidie acperfccutioncs infti- pccc reprobatiouem igitur hujus vcfaux doCiri-
 Tripartitae Liber Primus. 21 ?
nt , etiam divinas litteras revolventes , propo- Se fi vetum eft , quia omnia per ipfum fada funtt
fuimus illud, quod in Pfalmis de Chriilo didum palam eft, quia omne fxculuin,&rcnipus,&fpa'i.i,
Ifml. 44.8.
Dihxifti ptftitiam
.
ocbfti iniquitatem: , & qux reperitur (quod aiunt)
Qc aliquando, inter
propterea anxit te Deut Dem tum oleo letitia p>* quando non fuit, per ipfum facta fune. Et
fuit,
^onforubuttuu. Quia vero Filius Dei neque ex quomodo non eft incredibile cum qui Se te n- ,

non exiftentibus fadus eft , neque fuit aliquan- pota fecit ,

Se momenta-, inter qux eft illude fuir,
do, quando non fuit , fufticif nos erudire Joan- quando nem fuit, dicere aliquando non fuiflc ?
Jt<u1.1.18. nes Evangclifta , feribens de ^o : Vnivenittu Fi - Stultum enim eft. Si omni peccaro plenum, eu. n
Itm , eft m fima
Providente quippe
Patrii. qui caufa cft^alicujus, cumdcm dicere pofteriu-
Dep, ut oftenderet alterutris indivifas res , no- rem illius genitura , cujus caufa eft. PrxccJic
minavit Patrem &Flium exiftentem in finu Pa- enim fecundum eos Sapientia Dei ,
qux creavit
tris.Sed quia inter lute , qux ex non cxiftcnti- univerfa , illud fpatium , in
quo dicunt nondum
bus fiida funt. Verbum Dei nequaquam connu- facium Filium a Patre ,
mentiente fecundum cos
merat ur Omni* , inquit , per ipfnm fafta fient,
: feripeura ,
qux dicit ,
Primogenitum cum efie edaff. t.if.

Propriam namque ejus fubftantiam defignavir, umverf< erratur*. Confona ftquidem iftiscla-
diccns : In principio erat Verbnm, Verbum erat &
mat Se magniloquus Paulus, dicens de eo: JQjem febr. i.u
apndDeum , Dem erat Verbum. Hoc erat m
& htredtm omnium, per quetf fecit clr fgeu-
pofnit
tbiJ.v. i t. principio apud Deum. Omma per ipfum fatta la. Sed etiam in ipfo creata funt omnia qux in ,

funt ey fine ipfo futium eft nihil

,
quod faftum ctrlis, Se qux in terra , vjdbida Se invifibilia, fi-
,

eft. Si enim per ipfum omnia fada funt, quomo- ve Principatus , five Porc-ftates , live Domina-
do qui creaturis,utcffcnc,donavir,ipfc aliquando tiones live Sedes omnia per ipfum Se n , , ,

non fuit? Non enim ulla ratio eft , ut qui facir, ipfo creata funt , Se ipfc eft ante omnia. Cum
,

ejus luturx iit , cujus illa, qux fiunt Si ipfc qui- ergo impia c(fc monftrctur argumentatio , qua
dem erat in principio ,
omnia vero per ipfum dicunto, non exiftentibus fidum Filium , n:-
fada funt, ex non exrantibus fecit: Se contra- cede eft Patrem femper ede Patrem. Eft cniut
riurn videtur his qux ex non fubftantibus fada Parer femperFilio prxfcnrc propter quem ap- ,
funr, hoc quod extat. Se valde diferetum. Inter pellatur Pater : femperFilio, libi prxfcme fem-
• Patrem fiquidem, &
Filium nullum dcmonftra- per eft Pater perfedus , & line defectione con-
tur efie fpatium ,
nec ufquead aliquam cogitatio- iiftcns , non temporaliter, neque ex fpatio, nc-
ncmhoc animx pluntalia percipiente. Ex non que ex non exiftentibus ncrans Unigenitum
g
extantibus autem creatus mundus, novellamha- Filium. Quid autem amplius Iit fcelcfiu u, quant
bet fubftantix recenrctnquc natiu tarem a Patre dicere non fuiflc aliquando Sapientiam Dei, qux
per Filium ,
hujufmodi utique fuftanrialitatcm dicit: eram apud eum* cohahnam ,r *o eran, n>
tundis accipientibus. Altius igitur adhuc con- cui adgaudebat. aut dicere virtutem Dei ali -.dau- •Ft.Ni» se

templa us Verbi Divinitatem , Se creaturarum do non extitifle ? Aut Verbum ejus accepi '1 e p.in-
'***'
Univcrfamintelligcntiamtranfccndcntcmbcarif- cipium : aut alia ex quibus Filius agnofucut, Se
fimus Joantres genituram ejus nec faturam dice- figuratur Pater ? Nam qui fplender m f loria non Htbr, n j»
re voluirnec ner elementa fyllabannn Fadorem
, una perimit Se principale lumen,
dicit extare ,

ingenitum. Unus enim eft ingenitus Parer. Sed cujus fplendor eft. Si autem «Se imago Dei non
quia excedit E vangcliftai uni , puto quia Se An- fuit femper, patet quia nec cUjus imago eft : fed
gelorum perceptionem , & tranfeendit univerfa etiam cum non eft figura fubuftcntixDci , uni
Unigeniti Filii inefiabiiis fubfta^tia. Non ergo perimitur Se ille , qui in omnibus ab cofigur.rur.
rcor, quia de pietate cogitantes , de hac aliquid Ex quo apparet filietas Salvatoris noftri , nullam
yitcrrogare prxfumant , ptopter quod didum habens commixtionem ad exterorum filietatem*

bceUf.i 11.
c ^ : ^roianirf ne ejuafttru difticdiora re noli . &
Quemadmodum enim InefF-bilis ejus fubliftcn-
exammare. Nam ficut aliarum plurimarum, Se tia incomparabili excellentia tranfccnderc pro*
,
luljus notitia humanx perceptioni celata eft, batui univerfa, quibus ipfc donavit ut lint : ita

1. C»r. l. 9- quale eft apud Paulum :

Qua oculus non vidit, & filietas ejus naturalis exiftens Parernx Di vini-
nec auns audivit . uec tn cor hommu afceudit, tatis, ineftabili fublimirate differt ab eis, qui per
Cmtf. ij. j. *}"*praparavn Deui dil ^entibut fe. Sed etiam cum in adoptionem adoptati funt filii. Is enim
y Ectli. 1. Deus ad Abialum , non potes enu-
ftcllas, inquit inconvertibilis exiftens , natura pcvfcdus
Se eft ,

*• merare , neque arenam matis : Se guttas pluvix in omtfibus nihil egens hi vero in utroque mu-
:

* Ed. exit- quis enumerabit ? Quis ergo audeat * interius tabi litari fubdiri egent ejus auxilio. Inquoenim
r>M. perferutari fiibfiftcmiam Verbi Dei , nili forti proficere potuit Sapientia Dei , auc in quo ejus
vefanus fit? De qua Pcophcticus fpiritus dicit: veritas augeretur? Aut Deus Verbum quomodo
//«j.jj.8. Gtneranouem ?Nain 6e ipfe
ejus ejuis •enarrabit poteft meliorari , cum fit vira, verumque lumen?

Salvator nofter prxftarc volens omnibus in noc Si autem hoc eft ,

quanto magis vecors eft dierre
mundo columnis, hujus notitiam ab cis exone- Sapientiam aliquando aut Dei Virtutem fuiffe
rare tcftinavir :fignificans ultra naturam efle om- infirmitatis capabilem, aut irrationabilitatis Ver*
nium rerum hanc animadver lionem, foli vero Pa- bum , Se per hoc rationem obfcuratam , aut vero
tti tantum adjacere hujus fcieetixfacnmentum: lumini tenebras efle permixtas, Apoltoloduen
Jtfaii/i. rr. Nullus , inquir, novit quis eft Fhus ,.mfi Pater: te : communio luci ad tentbras ? aut qua 1. Cor. S. if,
x7 - & Patrem nemo novit , mfi Fihus. Non ergo Behal conco<d a Chrifti cum f Necnon 5c Salo-
lf
‘

tcot ignorare fapientes

,
quia vcfanum eft fape- mone clamante, impoilibile eft vel ufquead opi-
rc, ex non exiftentibus fadum Filium , cuin uti- nionem invenire vias ferpentis fupet petram, qux
que non habeat temporale principium , quod fecundum Paulum Chrilhis eft ? Porr6 crearuix
oftenditur ex non exiftentibus fidum. Nara Ii ejus homines. Se Angeli bcnrJidioncni ejus ac-
tempoti inefle oporteret hoc qupd ajunt: Erat, ceperunt, virtutibus contendentes proficere,
,
quando non erat , aut fpatio fcculi cujuicuraquc ; inaudatifque legitimis , quatenus non pecca. euc.
 5

21 Hiftorix Ecclefiafticx
Dccct enim nos tam-
fcribcnti pro cis obcdiatis. ruunt , tam jurgia proponentes per aditiones mn-
ejuam Chridianos , ut oranes contra Chridum lictum impudentium, quasfcducunt, quam iplt
loqucnrcs &
fapiemes , quali Deo rebelles , & conununi Chriftianitati derogantes ; duin eorum
animatum corruptores totis viribus averferaur
;
juvcnculx omnes circumeunt vicos inlupcr inc- :

xShsn,v.i i Se neque Ave hujufinodi dicamus hominibus, ne rumpibifetnChrifti tunicam, quam milites divi*- J
forti etiam peccatis eorum communicare videa- dere noluerunt, ifti fdndcre nunc prxfuinunr»
mur, ficut beatus Joannes ait. Salutate frattes Et nos quidem vitam ipforum Se nefanda corn-
ui apud vos funt. Salutant vos qui nobifeutu nrfija,co quod laterent tardius agnofccntcs, nunc
T«topo*e 2 tu. generali decreto ab Ecclcfia adorante Chrilti Di-
Twiii.l.c.j Non folum autem hanc, fed etiam ad Alcxarr- vinitarem eos expulimus. Conati tamen funt illi
W *• f-
drutn Condantinopoleos Epifcopum , miflam
ejus cpifajgm , huic opcmnfcrcrc non omittam,
difcurlionibus uti, Se adverfum nos machinari,
qui apud unanimes comininidros noftrus Hgu-
qux ilar^Pnniaejusodcndat: nequis fufpicctur tam pacis, &
unitatis dignitatem fccxcrccrehn-
lixc me fickc confcribcrc ; & poli cani ipfias Arii, gunr.Quod autem verum cft abripere quofdam ,

A: exteras quoque epi dolas, quibus utique nar- eorum ad pedem propriam per boniloquis fida
ratio egethidonx ; quatenus de fcripcuix verita- f eftinant
, Se liucras ab cis manifedas , Se indu-
te redencur. Se apette qux geda funt perdoceant* bitatas exigunt j ut relegentes eas fedudis a fe
Sctipfit enim Alexandrinus hxc Conlbnt nopo- i pctfonis, line poenitentia cos indelictis fu is fa-
Icos Alexandro. dane remanere , tamquam unanimes habentes
eadem fecum decernentes Epifeopos. Non enim,
CAPUT DECIMUM QUARTUM qux apud nos male docuerunt, Se egerunt, cafa»
tentur , propter qux etiam fuut cxpulti fed hxc :

aut taciturnitati contradunt, aut fidis ea ratioci-

Thiodor^ Ej»/Jem ad Alex-indrnm Epifcopum Conjldn -
TUI j't.l.f.4,
nationibus, &quibufdam obumbrationibus fe-
tinopole os.
a. o. piunt tverifiinilibus vero &pompofis corrupti-
#
bilem doctrinam fuam velantes eloquiis, attra-
CHARISSIMO FRATRI ET UNANIMI Inint in deceptionem fuam quemlibet incautum:
Alexandro, Alexander in Domino non abdincnrcs etiam apud omurs nodrx pierati
Salutem. calumniari. Unde contigit quofdam cotum lit-

teris fubfcribentcs in Eccleliam fufeipi , maximo

A Ppetirus pocentix
avat icixquc propofitus
hominum

diturefleprxeipua, folct infidiari, per varias

,
>eflimorum,
veritati ,
qux ere-
fci-
(ficuti rcor)
bus talia
imminente periculo, prxfumeiut-
comminiltris , eo quod neque Apodoli-
ea hoc regula patiatur , Se effundunt fupet eo»
licet occationes relidentes Ecclcliafticx pietati, diabolicam efficaciam contra Chridum. Quapro-
Impulli namque malevoli diabolo in cisopcran-
,
pter in nullo fegtiis , 6 thariflitni , ad infuiuan-»
, & ab omni re-
te, ad propolitam (ibi libidinem dam vobis perfidiam eorum , mcmctipfum erexi*
vcrcutia rclilicntcs, conculcant judicii Dei titno- Dicunt cniin, quia fuit aliquando, quando non
* Ed pjiirnti rem. De quibus mihi ncccffarium fuit * patientiae fuit Filius Dei ; Se podea factus cd , qui prius non
feventui*. acrcvcrcntix vedrx lignificarc .ucabhujufmodi fuerat talis fadus tquia Se aliquando fadus cd,
caveatis :nequis forte prxfutmt eorum in paro- qualem & omnem hominemefle contingit. Cun-
chias vedras acccdcrc , vel perfe, vel per alios, <dacnim, inquiunt, Deus ex non exidentibuft
Valent cniin Magi ad feduccndum figmentis uti, fecit, omnium rationalium , Se irrationalium
vel litteris talfitate compotitis
,
qux poliunt fa- creaturis mifccrc volentes Se Filium Dei. Qui-
cetc prodigium fimplicem fidem puramque ref- bus verbis confequcntcr aiunt cum mutabilis cite
ti r! ttr. picicntibus. Arius igitut, •fc Acnillas conjura- naturx, virtutis, malirixquc capabilem , cum e*
AtbiUst.
Ctlimhta.
tionc nuper facti , Collut hi fuperbiam ,& multo non exidentibus e (Te dicatur j divinas quippe
deterius illo fami funt. Ille namque hos ipfos feripturas , quibus odenditur cum fanpcr clfe,
culpans, pcflimx voluntati fux invenit occaiio- perimentes, quibufquc palam ddigiucur incon-
* MS. Lyr.
nem. Uti vero dignam illius negotiationem * ref- vcrcibilitas Verbi ,
& Sapientia , atque Divinitas,
TtJpHentn. picicntes , nequaquam juri Ecclclix fubjaccre qux fune Chridus. Poffumus ergo , inquiunt idi
pertulerunt fed fpcluncas libirncc latronum xdi-
: polluti , Se nos fieri Dei filii , ficuc Se ille. Scri-
neantes, inccflabilia in eis conciliabula celebrant, ptum cd enii w.Frfiot gtn*i& txdltAvt» Cum- Ifai.uti
noctibus de diebus contra Chridum agentes , & que allatum quod fcquitur , id cd Ipji
fuerit cis :

contra nos pravifquc libinibus exercentur. Qui

,
amem fpeventnt m .*,quod naturale non cd Salva-
oinncm piam Se Apodolicam accufantcs gloriam, toris, cum naturx iit immutabilis, omni rcvciccix
Judaico fchematc Chrilto rebellantes indi tue- fpoliantesfcmctipfos, aiunt: Nec aliquam habet
runt liblmcr officinam : Divinitatem de xqualica* proprietatem ad Deum fed ciim fit ipfe natura
:

tcin cum Patre Salvatoris nodri Jcfu Chrilti ne- mutabilis , fcivit de illo Deus prxfcicntia , Se
gantes , oinncfquc ejus falutaris difpcnfatlonis prxcontempIationc,’quia cura non cffctfprecu*
& humilitatis propter nos habitat voces dcccc- rus , eligendus foret ex omnibus. Non eniti),
pentes prolatione harum impietatis fux prxdi- inquiunt , natura quali prxeipuum inter alios fi-
,
dicationem exercere nituntur. Quippe Divinita- lios aliquid habet. Nam nec naturaliter filiut
tis ejus rationem Se ineffabilis glorix
,
quam .1 Dei cd, nec aliquam habet ad Deutn proprietatem,
principio habui r apud Patrem penitus evitantes, quando etiam ipfuin naturx mutabilis cxiflente,
,

Sagatiorum &
Judaeorum impiam de Chrido fen- propter moderationem, diligentiam. Se virtutem,
curiam confirmant ; Se laudem propriam ( ut non mutatum ad deterius, elegie Deus ; cumde
ijTolct) aucupantes, omnes quidem quas contra fi Paulus vel Petrus ad hoc pervenifTent , nihil
nos pofTunt deriliones afferre negotiantur: fcdi- Jefus potuerat ab horum filiatione differre. Pro-
rioncfque nobis quotidie acpcrfccutioncs indi- ptee tcprobacioaem igitur hujus vefiuix doiilri-
 9 , '

Tripartita? Liber Primus. 21?

n* , etiam divinas litteras revolventes , propo- & fi veram cft
,
quia omnia per i pium fa&a funtj
fuimus illud, quod in PfalmisdcChriftodi&um palam cft.quiaomncfxculum.&tcmpus.SefpaMa» 1

44 I.
c ft : Dilexifti juftittam , & edifii iniquitatem: & aliquando ,
inter qux repetitur ( quod aiunt)
proptereannxtett Dttu Deustum oleo latitia pr* fuir, quando non fuit, per ipfum fada fune. Ee
conforttbui tui*.Quia vero Filius Dei neque ex quomodo non cft incrcdibilccum , qui rem- &
non exiftentibus factus cft , neque fuit aliquan- pora fecit , Sc momenta; inrcr qux cft illude fuir, ,

do , quando non fuir , fufficit nos erudire Joan- quando noa fuit, dicere aliquando non fuifte ?
Jot». i. it. nes Evangclifta , feribens dc eo : Vmgtmtttu F>- Stultum enim cft, & omni peccaro plenum cu.n ,

Inu, q*i eft in fimi P Atrii. Providente quippe qui caufa cft alicujus, cumdem dicere p>>ftccio-
Dco, ut oftenderet alterutris indivifas res , no- rem illius genitura , cujus caufa eft. PrxccJic
minavit Patrem & Fliuin exiftentem in fiinu Pa- enim fecundum eos Sapienda Dei , qux creavit
tris. Sed quia inter hxc qux ex non exiftemi- univerfa , illud fparium , in quo dicunt nondum
,
bus facta funt, Verbum Dei nequaquam connu- fa&uin Filium a Patre , mentiente fecundum eos
Jimh.i. j. merat ur : Omnia inquit , per ipfnm faila fiunt,
, feriptura ,
qux dicit ,
Primogenitum eum cfiie Cthff. i.if.

Propriam namque ejus fubltantiam defignavir, univerfa creatura. Confona fiquidem iftis cla-
d icens : /n principio erat Vtrbum, yerbum erat
& mat & magniloquus Paulus, dicens de eo: J&em Hthr.i.u
apndDeum, & Dem erat yerbnm. Hoc erat in pofimt heredi m omnium, per tju;np fecit & fixen-
tbU.r.iX. principi 0 apud Denm. Omnia per ipfinm fialla Ia. Sed etiam in ipfo creata funt omnia ,
qux in
fiunt , &
fine ipfo faElnm eft nihil quod fiaSnm ,
ccelis, & qux in terta ,
vifibilia Se invifibilu, fi-

eft. Si enim pcripfum omnia fafta funt,

quomo- ve Principatus , five Poreftatcs , live Domina-*
do qui crcaruris.ui eflcnr,donavir,ipfc aliquando tiones , five Sedes , omnia per ipfum , &. n
r.on fuit ? Non enim ulla ratio eft , ut ,
qui facit, ipfo creata funt , Se ple cft ante omnia. Cum
i

ejus naturx fit , cujus illa, qux fiunt Si ipfcqui- ergo impia c(Tc monftrctur argumentatio , qua
dem erat in principio , omnia vero per ipfum dicunt ex non exiftentibus fadum Filium , n.-
fadafunr, ex non extantibus fecit: contra- & cede cft Patrem femper efle Patrem. Eft enim
rium videtur his qux ex non fubftantibus fada Parer fcmpcrFilio prsrfcnrc , propter quem ap-
funr, hoc quod extat, &
valde difcrcruin. Inrcr pellatur Pacer fcmpcrFilio, libi prxfcntc fem-
:

• Patrem fiquidem, &

Filium nullum dcmonftra- per cft Pater perfc&us ,
&
fine defedione con-
tur efle fparium , nec ufquead aliquam cogitatio- fidens , non temporaliter, neque ex fpatio, ne-
nem hoc animx phantalia percipiente. Ex non que ex non exiftentibus e ncrans Unigenitum
extantibus autem creatus mundus , novellam ha- Filium. Quid autem amplius fit fccieftu n , quam
bet fubftamix rcccn tetnque natiuutcm i Patre dicere non fuifte aliquando Sapictriam Dei , qux
per Filium , hujufmodi utique fuftantialitatcm dicit: Ego eram apud eum* cohabnam eoo tra.n, ,

eundis accipientibus. Altius igitur adhuc con* tui adgetndebat: aut dicere virtutem Dei aliquan- *F.d.Niv te
templa us Verbi Divinitatem, Se creaturarum do non extitifle? Aut Verbum ejus accepifteprin- fr.Uctaf-
,,M*‘
imiverfam intclligenriamtranfccndcntembeatif- cimum: aut alia ex quibus Filius agnoftitur, ^
(imusjoanncs genit uram ejus nec fafturam dice- figuratur Parer ? Nam qui fplendtrem flor* non Htbr.ujk
re voluit, nec per elementa fyllabarutn Fadorem dicit extare , una perimit ^principale lumen,
ingenitum. Unus enim eft ingenitus Pater. Sed eu jus fplcndor eft. Si autem de imago Dei non
quia excedit Evangcliftarum puto quia & An- fuit femper, patet quia nec cUjus imago cft : fed
,
gelorum perceptionem , iranfccndit univerfa & etiam cum non cft figura fubliftentixDei , uni
Unigeniti Filii ineffabilis fubftaqtia. Non ergo perimitur &
ille qui in omnibus ab cofigura-ur.
,
rcor , quia de pietate cogitantes , de lue aliquid Ex quo apparet filietas Salvatoris noftri , nullam
interrogare prxfumant , propter quod didiun lubens commixtionem ad exterorum filietatem*
c ^ : minorate ne quafieris q- difficiliora te noli , Quemadmodum enim ineffabilis ejus fubfiftcn-
bctUf.i ix.
exammare . Nam ficur aliarum plurimatum, Se eia incomparabili excellentia tranfccndere pro*
,
htljus notitia humanx perceptioni celata cft, batui univerfa, quibus ipfc donavit ut fim : ita

1. Cor. 1. quale cft apud Paulum :

Qua oenius non vidit, & filietas ejus Di vinP*
naturalis exiftens Paterni
nec auru audivit , nec tn cor hominis aficendit, tatis, inetubili fublimitate differt ab eis, qui per
Centf. ij. 5. <}"* praparavit Dem dihgrntibut fie. Sed etiam cum in adoptionem adoptati funt filii. Is enim
y Eteh. 1. Deus ad Abralvam , non potes enu-
ftcllas, inquit inconvertibilis exiftens , natura perfectus eft , Se
merare , neque arenam matis ic guttas pluvix : in omrtibus nihil egens : hi vero in utroque mu-
* £d. txte- quis enumerabit ? Quis ergo audeat * interius tabilitati fubdili egent ejus auxilio. In quo enim
, aut in quo
rim. perferutari fubfiftcntiam Verbi Dei , nili forti proficere potuit Sapientia Dei ejus
vefanus fit? Dc qua Propheticus fpiritus dicit: veritas augeretur ? Aut Deus Verbum quomodo
Generationem ejus ijmii •enarrabit ?Nam ipfe & poccft meliorari ,cuni fit vita, verumque lumen?

Salvator nofter przftarc volens omnibus in noc Si autem hoc cft , quanto magis vecorscft dicere
mundo columnis, hujus notitiam ab cis exone- Sapientiam aliquando aut Dei Virtutem u fle f i

rarefeftinavir :fignificans ultra natutam efle om- infirmitatis capabilem, aut irrarionabilitaiis Ver-
nium rerum hanc animadverfiqpem, foli vero Pa- &
bum , per hoc rationem obfcuratam , aut vero
eritantum adjacere hujus fcioirixfacramentum : lumini tcncbrascflc permixtas , Apoftjlo diccn -

Maith. II. Nullns inquit, novttqnis eft Flimi *nifi Pater: te : J?** commnnto Inci ad tenebrat i aut qna t .Cor, l. if.

»7- & Patrem nemo novit , ntfi Fihut. Non ergo concord-a Chrifti cnm Belial Necnon & Salo-
^ mi . jo. 1/
rcor ignorare fapientes quia vcfanum cft (ape-
,
mone clamante, impolfibile cft vel ufquc ad opi-
rc ex non exiftentibus tac^uin Filium , cum uti-
, nionctn invenire vias ferpentisfuper peteam, qux
que non habeat temporale principium , quod fecundum Paulum Chriltus eft ? Porro crcarurx
oftcndirur ex non exiftentibus fa&um. Nam fi ejus homines, &A'ngelibcnedi£rioncmcjusac-
tcmpori inefte oporteret hoc quod ajunt: Erat, ceperunt , virtutibus contendentes proficere,
,
quando non erat , aut fipatio fxculi eu ui cumque; uuudaufque legitimis , quatenus non peccaicuc,
w j

te

ogle
 -

Tripartitae Liber Primus. 219

rrcm , nihil egentem , pcrfedum Filium ,
xqua- pro quibus etiam morimur ,
& deft-Oerc ea vo*
•
Icmquc Parri foli ingenito. Imago enim cft intc- lentes nullatenus fonnidamus. Qui licet ver-

gerrinu &
immutabilis Patris ; Se omnino ima- besjbus nobis extorqueant nos tamen fpem non :

ginem convenit efle plenam , per quam non defit averfamur noftram. Horum igitur adverfarii,
aliquid ab xqualitate ejus , cujus imago cft ,
ficut id cft , Arius , Se Achillas , Se qui cuin cis fune

7»4ii. 14 18. ipfc Dominus docuit «dicens Parer mem major : veritatis inimici, ab Ecdefia fune procul cx-
me cft fecundum quod femper etiam efle Filium
i pulli
,
alieni fadi a pia dodrina noftra , fecundum

Mt. i.j. ex Patre credimus. Splendor enim e// gl«rta , Se beatum Paulum dicentem JgnicMmyiee vobu 64/4M tf*
" Ed. V.fmk- VMenat*fi&ft*"tt*. Sed nullus hoc, fera- annantiaverit prater id , ejnod accepiftit , ana-
fifltnti*.
thema fit , licet singetnm de calo fe cfe fingar.
per, ad fufpicionem ingeniti fumat, licuti putant,
qui fenfus anima; cacaros habent. Nam neque Sed etiam fl quis aliis fermonibus Domini noftri
erat , neque femper , neque anrc fecula , idem Jcfu Chrifti , Se doctrina , qux fecundum pieta-
cft quod ingenitum* Sed «cc quilibet humanus tem cft, inflatur , nihil fciens, & reliqua. Hos
iiucllcdus ab hominibus nominatus indicare igitur anathematizatos a fraternitate nullus vc-
valcthoc , quod dicimus ingenitum , licuc Se fetura fufeipiat aut habere patiatur ea , qux ab :

Vos xftimarc credo , & de omnium vcftrorum cis vd dicuntur, vel confcribuncur. Cunda enim
confido propofito , nullo modo quibuflibet no- vclut Magi homines mentiuntur : quia veri tatetn
*
•Ed.Nir.at minibus ingenitum declarandum. Videntur loqui non poilunr. Circumeunt denique civita-
Frob. dtd4- enim hxc nomina veluti temporum efle produdi- res , nihil Audentes aliud ut amicitiarum
, nili
rantimm.
va : digne tamen iplius Unigeniti Divinitatem, f.hcinate , Se nomine pacis per figincnra , vel
Se vcluti dicam antiquitatem nequaquam Itgnifi- blandimenta litteras dent , & accipiant ; ut erra
care valentia , cum fandi videlicet viri feamdum re faciant per hxc decepras a fe mulierculas. Hos
fuam unufquifquc virtutem factamentum hoc >ergo,<jui<.ontraChriftum Dntaprxfumum.qui-
apetire conati fint : veniam pofccnres ab audito- que Chtiftianitati tam publici derogaverunt, qui
ribus per fuisfadiones rationabiles , dicendo de inter judicia perfecutiones nobis , quantum in
fe: Protulimus, quod pertingere prx valuimus. Si ipfis cft, excitare non reflant. Se ineffabile ficra-
quid autem ultta hominem expedanr, quicum- mentum * Nativitatis Chrifti enervare moliun-
que viri Se ad majus innituntur eloquium , illud tur, averfamini, dihrdillimi ; Se unanimes atque
r.Cor.15.9. quod ait : Ex parte cognofumtu , jam putantes concertatores nobifcum contra eorum vcfanam
efle dcftrudum j palam cft , quia multum fpc fua eftotc prxfumptioncm , ad fimilimdinem coin-
dcficiunr. Igitur erat , Se femper , Se ante fxcu- miniftrorum noftroram, qui indignati funt , Se
la quodeumque fir , non tamen cft id quod in- adverfus cos mihi fcripfcrunr , Se in tomo, quem
, 1

.Mias, Aro
genitum. Ergo ingenito quidem Parri propria etiam vobis direxi per filium mcuin * Archi-
•MS.
dignitascft*lcrvanda, nullam dicentes ei caufam diaconum fubfcriplcrunt , tam totius yEgypri,
ttnftrmdi. tuum.
fuiflc, ut e fler : Filio veri» congruus diftribuarur Se Thebaidis ,
quam Libya; , Se Pentapolis ,
Sjr*

honor. Sine piincipiocnim a Patre friamus ejus rix, Pamphilix ,

efle nativitatem, culturam ei
tribuentes pie , atque cum bona opinione fuper
eo, crar,& femper, Se anrc fecula, prxdicantcs;
Divinitatem quippe ejus pcrfcmranrcs, fcd ima-
gini > Se pcrfciurationi Parris pcrfcdain xquali-
rarem per omnia devoventes. Proprium vero fo-
lutn dicentes Patris, quod ingenitus
J»4W. 14.18. ipfc Salvaror dixerit : Patermew ma; ormeeft. In
hac iraque pia de Patre, Filioquefcnrcncia, licuc
Afix, Cappadocie Sacerdote»,
, licuc prxdiximus, aliarumquc provinciarum , ad quotum ii.ftar
etiam vos confido cum fufeipere. Multis itaque
mihi contra nocentes remediis cxiftcntib-.is.
etiam hoc inventum eft utile medicamen : quia
converruntur fcdudi abeis populi, nunc nofttis
Sacerdotibus obedicnrcs , Se ad poenitentiam per
cft, cum & cos accedere fcftinanccs. Saturate ad invicem
fraternitatem,qux apud vos cft. Valere vosin
Domino opto, chariuimi. Sunt autem qui ana- ,

nos divinx feripturx docent , unum Spirirum thenutizati funt , ex Prcfoytcris quidem Arius,
fandum confitemur, qui rcplevir Se veteris Tcfta- ex Diaconibus autem Achillas , Euroius , Airha-
menti fandos homines , Se novi facratillimos Lucius , Sarmatius
lis ,
,
Julius , Menas ,
alter
prxeeptores in unam Se folam Catholicam Se
: Arius , &
Hclladius.
Apoftolicam femper Ecclcflam qux Se invinci-
,
Confona his direxit Se Philogonio Antiochenx
bilis cft, licet omnis mundus adverfus eam pu-
*
Prxfuli civitatis. Se Euftathio, qui tunc Beraren-
gnet , &
vidrix totius advctfx impietatis exi- fem gubernabat Ecdcfiam , Se aliis Apoftolico-
ftens , fccuros nos faciente Patrefamilias ejus, rum dogmatum deten foribus. Sed neque Arius
Joen 16 . cum clamat Habete fiduciam : E ea victmnn-
1
: quiefcctc pafluscft; fcripfit enim Se ipfc concor-
dnm. Hoc novimus adum poft Refurredionem dibus fuis. Quia veri nihil falfi conrra ctttn ferip-
£ mortuis , quorum primicixfadusc|t Dominus flr facratillimus Alexander, ipfc Arius litteris fuis
rofter JcfusChriftus carne vera indutus, & non feriptisad NicomcdicnfcniEufcbiumprotcftatuS
putative ex Dei genitrice Matia qui in novifli- ;
cft.Quam cpiftolam infcrcrc non omittam , ut
mis temporibus pro damnatione peccati ad hu- communicatores impietatis ejus ignorantibus
manum genus advehiens , crucifixus , Se mortuus pollim facere nunifeftos.
eft: fcd nonpropterea Divinirate fua minor fa-

dus. Refurrexit enim a inorruis , alfumptus cft

inccelum. Se fedet ad dexteram Majcftatis. Hxc
igitur ex parte in hac cpiftola figuravi: oncrofum
credens lingula fub fcrupulouratc confcribcrc,
eo quod fuarn fandum (ludium vcftrum talia
non latere. Hxc docemus hxc etiam prxdica-
,

mus , hxc funt Apoftolicx Ecclciix dogmata,

E e ii
 a •

220 Hiftorix Ecclefiafticae

CAPUT DECIMUM QUINTUM CAPUT DECIMUM SEXTUM
I.pijloU Arii ad Euftbium. Epijlold Eufebii dd Vitulinum Fpifco-
fum 'Tyri.

Tkiodori- DOMINO DESIDERABILISSIMO.HOMINI

tus hb. I Dei, fideli, orthodoxo Eufcbio Arius, qui pcr- DOMINO MEO PAULINO EUSEWUS THro
f“
1 ^
**
fccutioncm ab Alexandro Papa patitur injulle in Domino Salutem.
r ifi f.
"

proprer omnia vincentem veritatem , quam tu

quoque delendis , in Domino Salutem. VT Eque domini mei Eufebii ftudium pro ve=-
XN ricatc verbi tacitum eft , fcd ufqucad n<Js
Arre meo Ammonio veniente Nicome- pervenit neque ruutn , domine fuper hac caufa
P
cuin
diam
:
,

fc iens
rationabile judicavi re falutarc per
dilectionem pariter &
affedum, dem meo
,

nlcntium. Er,ut confcqncns erat, de

Eufi-biolztati fumus de :
,

domino qui-
te verbrrifta-
quem circa fratres propter Deum habere dignof- tnur , arbitrantes taciturnitatem tanti viri noftram
ccris. Vehementer nos vaftat , atque periequi- Hic * devidionem. Quaproprer rogo te feien- * MSS. St
tar , &
omnem benignum animum movet adver- tem, quoniam indecens eft virum fapiemem alia Edic. V. dt.

fum nos Epifeopus Alexander, ita ut etiam de ci- fapere , Se tacere vcricarcm » nt fpirituali ratione rotnmtm.
vitate nos expuliflet , vclut homines fine Deo; commotus ad fctibcndum,dc hujufmodi rcbusin-
quoniam non concordamus ei publice dicenti, cipiasi cum Se tibi fit utile, Se audientibus te: ma-

Scrhper Deus ,fcmper Filius : Simul Pater, fimut xime dum per confcquenriam feriprurx ,
Se vc-
Filius : coexiftic ingenito Deo Filius : fcinpcr ftigia fermonum cjus,& * voluntatis feribere cun- * MS$.»fa»
genitus eft :ab ingenito genitus eft neque co-
: da volucris. Quoniam neque duos ingenitos au- ?“*"•

gitatione neque atomo quidem pnrccdit Deus d, ivimus aliquando , neque unum in duos di vi—
,

Pater: femper Filius ex ipfo Deo dt. Er quoniam fun\ Neque corporale aliquid patTum efle didi-
Eufcbiur frater tuus Carfarienfis , &: Theodorus, cimus , aur credidimus , domine meus : fcd unum
& Paulinus , Se Athanafius; Gregorius , & & quidem ingenitum , unum veri ab eo veri , Se
Actius , &
omnes per Orientem dicunt , quia non ex ejus fubftantia fadum, &> univerfalitee
prxcxiftit Deus Filio fine principio ,
anathema dicendum , nequaquam cum ingenita natura par-
fadi funr, prxtct folum Philogonium , Se Hella- ticipantem » aut cxiftcnrem ex ejus fubftantia , fcd
nicum , & Micarium
, homines hxrericos , ineru- fadum pertedi, aliud natura atque virrute.qu an-
ditos;quoruma)ii quidem dicunt Filium crudua- tum attinet ad integram firaititudincm.afFedum*
tionem, alii veto propofirionem , alii coingcni- poteftatcmquc fadoris fadum fcilicct inenarra- ,

tum. Quas impicrares nec audire pofluinus , licet
innumeras mortes nobis minentur hxrcrici. Nos
autem quoniam dicimus , & fapitnus , docui-
mus ,docemus , quia Filius non eft ingenitus,
«Se
nec ingeniti pars ullo modo, neque ex aliquo fub-
biliter. Qnod etiam cogitationi non folum ha*
manx, fcd etiam qux uln a omnes hemines e!l,in-
& comprehenlibilc judicamus Se credimus. Et hxc
quidem non rationibus nothis obftricti , fcd ex
feriptura fanda difccntes dicimus creatum efle. ,

jcdo: fcd quoniam voluntate. Se conliliofubfi- Se fundatum Se genitum fubftantia ,

, incon- &
ff it ante tempora , Se ante focula plenus Deus, vertibili Se ineffabili natari, fimiiitudincfadoris,
Unigenitus , convertibilis i antequam ge- & ficut ipfe Dominus ait i Dominus creavit me m JVcv.t.kt,
neraretur, aut crearetur, aut prxdcftimrerur , auc initio vi arum fisarum , in opera fu dnte fa- ,

fundaretur, non erat : ingenitus enim non erat: cula fundavit me , ante omiies colles genuit me.
pcrfecutioncm patimur , quia diximus: Princi- Si aqrem ex eo , hoc eft ,
ab eo erat ,
quafi pars
pium habet Filius , Deus autem fine principio ejus vel ex fluxu fubftantix nequaquam creatus» ,

eft : Se quia diximus , Ex non cxftantibus eft. Sic aut fundatus efle diceretur. Neque tu ignoras hoc,
autem diximus fecundum quod nec pars Dei eft, domine vere quia quod ex ingenito exiftic, crea-
,

nec ex aliquo fubjcdo j propterca pcrfecutioncm
patimur. De extero tu nofti. Valere te in Do-
mino opto , memorem tribulationum noftrarum,
Collucianifta veri Eufebie , id eft pie.
,
Eufebius iraque Cxfarcx erat Epifeopus,Theo-
dotus Laodicex , Tyri Paulinus, Athanafius Ana-
tum jam ab alio , aut abeo , aut fundarum noti
erit ab initio: Ingenitum cum dicere, oftcnfio-
nein quamdam prxbct, quafi ex Paterna fubftan*
tia narus , Se habeat ex eo xqualirarem naturx*
fit
Scimus enim.quod non de eo folo genitum dicit
feripeura , (fi etiam de dilfimilibus ei natura pet

tjtaiU.
xatbi , Se Gregorius Beryti , Actius autem Lyddx. omnia. Nam &
de hominibus ait : Filios genui,
Lyddavcri>eft , qux nunc Diofpolis appdUrur» exaltavi : ipji veri me fprev erunt i Se ircrum:
Hos ergo Arius concordes fc habere gloriabarur. Deum, tfui te genuit ,derchquifti. Et alius quidam Dnmr.ji.il
^°^ es aurcra vocavit Philogonium Prxfulcm ait JVui peperst guttus roris J non naturam ex na- jd, jg. x g.
Htticmitm’
'
:
urk' s Antiochenx , Hellanicum Tripoleos , Se tura narrans ,
fcd uniufcujufquc creatura* ex ejus
Macarium Hicrofolymorum , adverfus eos far- voluntate narivitatan. Non enim ex ejus fub-
ciendo calumnias quoniam xternum & ante fo-
:
ftanria funr : fcd omnia voluntate ejus fada, fi*

cula Filium , &

cum Patre xqui honoris , ejuf-
dcinqucfubftantixpnrdicabanc. Hanc igitur Eu-
febius dum fufcepmcr cpiftolam , ipfe vene-
num fux impicratis evomuit , feribens hoc modo
1’aulino Epilcopo Tyri.
curifada fune. Ille fiquidem Deus eft : hxc au-
tem ad fimilitudincm ejus verbo fimilia futura,
& fecundum fpontancum motum fada. Er omnia
quidem per cum i Deo fada , eunda tamen e*
Deo. Qux percipiens , Se exponens fecundum
datam tibi divinitus gratiam , feribere domino
meo Alexandro fiftiiu. Confido enim , quii fi

Digitized by Google
 Tripartitae Liber Primus. l H
fcripfcris ,
converretur. Stlata omnes , qui in eo adverfos EpifCoimm. Quibulcnm^iie 'enirfi

Domino fqnt. Valentem re. de pro nobis oiaa- prava vi Jcbatur Am fetfci ,
fufcipubanc* feflt-
An*.
tlem gratia Dei cuftodiar, ac mi ne. per Alexandri fentcnriain ,ramquam juftom con-
tra confcnrancos Arii ejus videretur cite de-
cretum. Scribebant autem & qui circa Eufc-
CAPUT DECIMUM SEPTIMUM. bimn Nicomcdix cranr, Sc aiii quibus Arii opi- ,

SoCJVATf J. nio complacebat $ quatenus folvereiur quidem

Ub. l.iaf. De potentia Eufebii Uicamedienfts. pnrmifla damnatio , & in Ecclcfiam damnati re-
Edit. Chri- duceremur, quali nihil mali profiteremur. Sic
fi*f b &v*.
Uf. taf. 6,
f-J.iJ.C.
T Alia Sc
tatem fe
tfti alterutris fcribcbant,eontra veri-
armantes ad prxlium. Et pejus fie-
bat matura ad contentionis incendium per eos,
itaque divcrlis epiftolisad Alexandrinum Epii-
copum
collectiones
dcitin^tis

,
,
harum epiltolarum
fecerunt
Arius quidem caram qux pro fc ,

qui hxc feriprafufeipiebanr» Confenticnres igi- erant; Alexander autem contra Arium. Et hinc
tur Alexandro, etiam in ejus tomo (ubTcribcbant; occatio contentionis oborta eft hxrcfibus * qux
alii verb contraria fccitbanr. Prztipud ramen nuncubiquccircumvolant, hoc eft, Atianorum,
Bnf.bim Ki-
wmiiiitnfu. movebatur ex adverfo Nicomcdicnlis Eufcbius, Eunomianorum , & quicuraquc nomen habent a
quoniam in cpiftola fua graviter ejus memoriam Macedonio. Singuli namque horum iplis epi-

fecerat Alexander. Poterat autem illo tempore ftolis tcftibus uli funt in dehruiionem hxrciis
St det Irsfe- nimis Eufcbius , quia runc Imperaro r Nicomcdix fux.
ralBTH Su 9 motabar ur. Nam
-
ibi ante paululum temporis
SozOmiK.
Ub.

C Um
rnuta. 14.
Diocletianus , Sc qui circa cum erant , Regalia veto fiepe fupplicantcs Alexandro , qui
E Ut. chr U.
conftirucrant. Proptcrca ergo multi Epifcopo- circa Eufebium eranr, non inclinaficnt cum^ df t'iitfxap.
rum ob.dichjnr Eukbio. Et ille frequenter Icri- tamquam injuriam padi malignabantur, Sc acrio-
bc bar Alexandro quidem ; ut deferens quxftio
,
res ad roborandum Arii dogma fune fidi Con- :
I).

Arianernm
riem, qux movebat tumultum, fufeiperet Atium* ciliumquc in Bithynia colligentes , fcripfcrunr .

Caudii i Jpad
& fcquaces ejus per civitates autem divcrlis Epi- Epifcopisunivcrfis, at tamquam redte credenti-
:

fcopis , nc confentircntfcriptis Alexandri. Unde bus communicarent Arianis , Sc ag rcnr,ut Ale-

'omnia erant valdi turbata.Non rnimfolummodo xander quoque communicaret eis. Dumque eo-
bi&JMmF.i Eccleiia: Prxfulcs ratiocinationibus inter fc cer- rum ftudium dcfecillct > Alexandro non confcn -
tiijrartfKl. tare videbantur fcd etiam populus divifuscrac. : ticnre, legatione fungitur Arius apo.i Paulinutii
Alii namque iftis * alii veto confcn ricta ne illis. EpifcopumTyri, Sc Eufebium Pamphili Pontifi-
Et ad ramum caufa venit incendium * ut it) publi- cem Cxfarcz Palxftinx ,
Sc PaciophiluinScytho-
to , & in ipfis theatris ChrilHsnftttt derogaretur. polcos :
petens unicum fuis-, ut juberettir cuti
Hi quidem in ipfa Alcxandria pofiti , tamquam populo j
qui cum eo erat folemnia facramen:!
,

jam victores de fuperioribus perfccurionibus fa- Ecclclix celebrare , tamquam ipfe prius Prefoytc-
V.tj
,
potius armabantur , Irgationefquc mitte- rorum habuilfct pfticium ; efie dicens confuetu-
bant ad provinciales Epifcopos : hi verb in alte- dinem in Alcxandria ^ ficur etiam nunc , urund
taindivili partem , illorum fimili fcditioni com- exi ftente fuper omnes Epifcopo \ Prcfoyteri fcor-
irumi.atanr. fum Ecclelias obtinerent j Sc populus in cis Col-
lectas folemnirer celebraret. Tunc illi uni cum
CAPUT DEClMUM OCTAVUM. aliis Epifcopis in Palxftina congregati , tale de-
cretum fuper petitione Arii proruicrunt , juben-
6btxATit. j)e MeUnanu . & quomodo ftnt ab Ecclefta tes cos Colludas exercere, Ikuri piius: ede ramen
fu bd ros Alexandro Pontifici , & deprecari fero-
i
/-'gregati cr quia nolente Alex,inara
F , it ci,ri . ;
per ,
ut ejus pace & communione frucrentur.
f*fb. r*uf. Arium fnfiiptre ,
per diver/a Uca Arioni Cumque etiam in /tgypeo inultis Conciliis cele- Cjp. 1 EdiK
f,

Ccncilu u-UUrth-u,t. bratis ,

hxrefis pullularet , ita ue ufquead Regalia Cbrifl.

perveniret ,
non mediocriter Conftantinus Impe-
An.Dom.j ij. A A Ifccbantur igirtir Arium Mrleriani ,
qui rator affligebarur eo quod religione nuper in-
,
Mtlttuui, JlVj dudum fuerant ab tedefia fegregati. Qui choante crcfcere,raulcos*i Chriifianitare dogma- * MS. Lyr.
mtjmng»
«{* v ?rd dnt illi , dicendum cft. Sub Petro Alcxan- tum difeordia revocarer» Et proptcrca cillpabae a Chriftiani-
diinx civitatis Epifcopo , qui fufcepir Dioclcria- Arium & Alexandrum, eifquefcribens arguebar, tatit 1Ufmjt*
d^feoriart *i-
Mtltumquit. tiano imperante martyrium , Mclaius quidam quia cum lar ere potuilTcr hxc quxftio , eam d edu- Jtrtt.
Epifcopus uniusciviratis Aigyptiorum depolitus xi ffent ad medium , Sc vehementi ftudio con- CtafititiHM*
elt » Sc proprer inultas alias caufas , Sc ma imi tentionis movidl-nr , qux nec quxrenda eranq ntftlumcum
quia in pcnecutione fide negata facrificaverar. nec ab initio cogiranda , aut cogitata potius taci- Arie ,(
ri AtrxSdri
Ergo damnatus multos habuit lequices , Sc iuere- turnitati jure tradenda jcilin Utique ab alrcrutria
ixfefiutMti
fiarches factus eft eorum \ qui hadtonus abeo in non fejungi poruilfcnt , llcer ex al qua parte dog-
Pafti» MtSt-
Agypto Mclctiani vocanrur : nullam juftirix fa- matis dilfonarenr. Alexandro fiquidem Sc Avio,
ti atteram.
tistacrionem habens , cur reinanlerit ab Eccleiia aliquando culpan s ^liquando fuadenS , talia feri-
feparatus. Dicebat quidem injuftiriira fc palfum, pfit
,
quarum litterarum partem hic poni non eft
& obloquebarur fxpius derogabatque Petto* incongruum. Tota enim cptftoia in Ofm r.tftbii
, libris Eufe-
Famf hiU d*
Sed Perrus in perfccucione
*
percepta marryrii bii polita eft in vita Gonftaatinn
palma, defundus cIV. Ifte vero retulit detractio- WiAa*.
nes in Achillam qui poft Petrum fufcepir Epif-
,
copatum ; Sc rurfum in Alexandrum , qui poli

Acbillam nofcirur ordinatus. Inter hxc igitur fu-

pervenit quxftio Ariana , Sc Meletius una cum
luis defendebat Arium , confpirationc facta cum
 :

222 Hiftorix Ecclefiaftice.

beat propter parva , Se vana fetmonom ferta»
CAPUT DECIMUM NONUM. mina fratres fratribus rcfultarc cc honorem
,

Cotuilii per vos impia contentione difccrpcre,

tpijfola Conflant ini Principis ad Alexan- dum ad invicem pro hc parvis, Sc nequaquam nc-
drum Pontificem Alexandrinum y &
ad ccflariis litigatis. Vulgaria fune hec , £5c in tan-
tum fatuitatibus magis accommodanda , quam
Arium , per quam hortatu* cfl , ut rever-
terentur ad facem,
facrorum vitorum &
prudentium intclligcntue
confona. Recedamus ergo volentes a tcma.ioni-
bus diabolicis. Magnus Deus nofter Salvator
Soc*ATrs. VICTOR CONSTANTINUS MAXIMUS, univerfotum commune omnibus kmicn ctfullir,

52^2* Pius Alcxandto • & A,io- cujus providentia hoc meutn, minillri Dei .(lu-

TN Io tunc naram pratentis quxlhomsori-

.... dium ad pcrfetlioncm venire permittite; ut vos
populum mea Se minifterio,
t*f. i/.D. ici illius allocutione ,

VJ ginem ,
quando 6 Alexander a Prcf-
tu , , & monitionis inflantia ad lyaodalein pofliin tc-
by teris requirebas , quid unufquilque eorum dc vocarccomnniniotKm: quia , licut dixi, una que-
• MS. Ljt. quodam * loco in lege confcripto , nugis autem dam in vobis cfl fides > Sc unus fecundum vos
pro vana: cujufdam quxftionis parte fcntirct. herefeos intellectus ,
legifque preccptuttl fuis
.
Tuque.o Ari, quod neque principio cogitari de- pattibus in unius voluntatis propofituin tendit.
buerat, cogitatunuaciturnirati tradi potius com- Hoc ergo, quod vobis inter alia contentionem
petebat, illud improvide protinus objccifti, unde, excitavit ,
quoniam non attinet ad totius legis
difeordia inter vos emergente, myftcrii contem- virtutem parationem quamdam , Se fcd itio-
,
ft

nuntur. Sandus vero populus in Oflfcque divi- nem inter vos non debet efficere. Dico aurem
fuscft ,
communis corporis congruentia fepara- hec non taniquam cogens vos omnibus modis
tur. Ergo uterque vcftrum ex «quo voluntatem huic fatis optime, qualifeumque fit, confcntire
&
prebens , in quo vos confamulus velle r jullc mo- q u.r Itioni potdl cniin Sc honor Concilii a vobis
;

net , obediar. Hoc itaque neque requirere di- integer cuflodiri , Se una atque eadem omnibus
gnum eft, neque de talibus refpondcic queren- communio confcrvari ; licet
aliqua in vobis par-
tibus. Hujufmodi enim queftiones , que noti ticulariterad invicem pro parvo quodam con-
cujufquam legis necefliiacc proponuntur, inuti- tentio generetur: quoniam non omnes in omni-
•lis vacationis tempus exquirunt. Et licet caufa bus idem volumus, neque una in nobis natura
eujufpiam naturalis cxcrcidi fiant : tamen debe- verfarur, aut voluntas una cognofcitur. Dc di-
mus eas intra fenfum claudere , Sc non prompti vina liquidcm providentia una quedam in vobis
in publica conciliabula deportare , ncc omnium fit fides , una prudentia
,
unus in Deo confenfus.
auribus inconfulti committere. Quantus enim Que vero pronis frivolis quxftionibus inter alte-
cft unufquifque hominum, ut polii: ita magna- rutros difpuratafunt > licet non in unam fcnren-
rum rerum Sc valde difficilium virtutem aut ad riatn colligantur : manere tamen intra fenfum de-
perfc&um infpiccre, aut interpretati digne ? Aut bent , mentis ineffabili rate fervata. Communis
4i quis hoc facere, difficiliramen, pollit , quan- autem duritatis prxeipuum facramcnrum , Sc
te parti populi fuadebit ? Aut quis tantarum que- honor circa Deum , atque reli-
veritatis fides, Se
flionum fubtilitates extra lapfus fui periculum gionem legis apud vos inconcuflc permaneat.
fiiftincbit ? Ergo fugienda fune in talibus multi- Revertimini ergo ad alterutras amicitias atque
loquia :nc forte dum infirmitate 'nollrx naturx gratiam: reddite univetfo populo veftros ample-
minimi quod proponitur explicatur, mente dif- xus : * vofquc ipfos vclut proprias animas expia-
,
, ^
centiuin auditorum pro rardioii intcllc&u ad tes , alterutros rurfus agnofeite. Suaviores enim Ht
pcrfctftam quxflionis perceptionem pervenire crebro funt amicitie pofl inimicitiarum caufas ad ,pt„
non valente , ad ncccflitatem blafphemix
, aut concordiam reflirutx. Reddite ergo mihi tran- *mitbt*t*i*
fchifmatis populus abducatur. Quapropter Sc quillosdics, no&cfqut fccuias; ut quedam ju-
interrogationes incaurx , &
rcfponliones impro- cunditas puri luminis. Se vite jam quiete apud
vide equam alterutris veniam tribuant ex utro- me letitia confervetur , alioquin fuerit ncccifi-
que. Non enim pro fummo legis mandato apud tas ingemendi , Se femper lactymis ingravati , Se
vos occalio certamini s inflammata cfl , neque no- nequam feculum libenter ferre vivendi. Del
va quedam pro Dei religione herefis introdutfla namque populos , id eft , confamulos meos , fic
fcd unam eamdemque rationem liaberis , ficut injullc &: noxia vcftri contentione divifos , con-
etiam unum communionis fignum. Vobis enim gregari jam tempus cfl. Ut autem hujufmodi trt-
Jnrcralrerutros pco parvulis , &
valde modicis ftitix mce magnitudinem fentiatis , audite. Du-
contendentibus caulis , tantum Dei populum, duin veniens ad Nicomcdicnfium civitatem, re-
quemveflris orationibus , Sc prudentia convenit pente ad Orientem pergere feftinabam. Cum-
gubernari , difeordare nec decet , ncc omnino que ad vos tenderem , Sc plurima jam parte vo-
fescfTc credibile eft. Ut autem parvo quodam bifeum eflem , hujus rei nuntio fum retentus : ne
exemplo fapientiam vcftram commoneam; noflis oculis videre compellerer, que impoflibile judi-
etiam ipfos Philofophos , quia iu uno quidem cabam ad fenfum aurium pofle pervenire. Qua-
dogmate cuntfli confcntiunt ; cum vero in qua- propter aperite jam mihi per vcftram concordiam
dam fententie pane difeordant licet difcipline , Orientis vias, quas contentione claufiftis alteru-
virtute feparentur ,
tamen ad invicem corporis tra; vclocitcrquc mihi concedite, vofquc ipfos
unitate confpiranr. Cum hec ita line , quanth & alios univerfos populos videre lxtos, Sc pro
potius juflum cfl vos , magni Dei tniniftro» in communi omnium concordia ac libertate, debi-
voluntate religionis alterutris c(Te concordes ? tam gratiarum a&ioncm favorabilibus eloquii#
Confideremus itaque ratione majori , Se am- Deo pctfolvcrc.
pliori inrclligenria cogitemus , fi rede fc ha-
 Tripartitae Liber Primus. 223
let, fplendorem Colle&x tali difcretiohe foda-
bant. Propter utraque igiiurquictam dTe Eccle-
CAPUT Vt GES I MUMv
fum feftinabat Princeps : fcquc putans liuc ma-
Ium pofle prxoccupare, antequam ad plurimos
$nzoMt*.
.

Anana
-

1"*" tY .
£uu tam pro > f" pcrV cnircc, mifit virum circa tc fide & vita &mui
iiLl.C4f.If.
Edit. Chrift. Pajcba definienda fefitvttate tn Ntcan ; n f,gncm , &
conteflionibus priorum temporum
rtdtfjcMf.it, fecit Conftanttnus celebrare dogmate comprobarum j qui * compacarct /€gy- * Ml Lrr;
(•i- w-*- Concilium* ptios propter dogma tumultuantes , 6c Oricrtc.i-
"
fes propter Pafcha difcordesjfait autem OfiUs,
& Arionane culpan- Cordubx civitatis Epifcopus. Cumque prxtcr fii 2 c#ll/?41l .

tifchtlildim
•bfervdtitnii
A Lexandro fiquidem
do
enofeimr.’ Gr.viter aurem ferebar ,
.

nunc admonendo hxc fcripfilTc di-

fpcmcaufa procederet fchxnfa potius . quam
,
audiens «li- pax fpcrau Talui&t , tuW uopctnuu caneam. .. *«.».
qui foetae pto pace dtceOu. Eccleltamm. Tone
fe-
Suos contra omnium ftatumm agere Pafclur
Orientis dif- illud fwjofifimum m Nuam Concilium Cecvot
dwtrJiiMi.
ilivitatem. Tunc etenim in urbibus
quidem fo- Principis txcnavu publ.ct. afm.c atque mulis,
cordantes quidam ob hoc alterotli
. :

cictate divifi non erant . Judaico

tamen more fc- & cuttacibus equis Eptfcopos , & qut cum eu
utaflo- eant, ai Synodum vemte poxcipicni.
lliviutem Dominicam cclcbtabant.de,

Digitized by Google
 224

HISTORIA
ECCLESIASTICA
QUAM TRIPARTITAM VOCANT,
ex tribus Graecis au&oribus Sozomeno So- ,

crate , &
Theodoreto, ab Epiphanio Scho-
laftico verfis ,
per Cafliodorum Senatorem
in Epitomen redacta:

LIBER SECUNDUS.
CAPUT PRIMUM» dextras furas abfeifTas. Unus horum erat Pa- PifhmitiM
phnutius iCgyptius. Et abfolutfc videbatur ibi
J>e Trxfulibtu Ecclefurum , <jui interfuerunt populus Athletarum Chtidi, Martyrum in uno &
Metuo Concilio. loco congregatorum. De quibus Se Eufebius Pim*
phili tfut di-
Pamphili tertio libro in Condamini vita hic ita
vi \* ttnjItu-
Ommunicabant igitur Nicxno Con- dicit.
um.
cilio ex Apodolicis quidem fcdibus Cundarum igitur Ecclcfianim » qux totam Socratis,
Macaiius Hierofoiymitanus > Eu* Europam , Libyamque , Sc Aliam replebant , fi- iib. I (tf. f.
dathius jam Prxfldcns Antiochenae mul erant minidrorum Dei congeda cacumina; Ed. Chnft.
apud Orontem Ecdcfiz , & Alexander Alcxan- unaque orationis domus tamquam a Deo dilatata > t.
ptg. Ij. A.
drix quz cd apud (tagnum Mariam. Julius au- inrrinfccus fcirbat omnes in idem , Syro* timui*
, Pitm Nicg.
tem Romanus Epifcopus propter fenedutem de- & Cilicas, Phatnicafque, Se Arabes, atque Palx-* mfyutdi.
fuit ; erantque pro eo przfcntcs Vitus.fie Vinccn- dinos ,
inter hos de Aigyptios , Thebxos , Li-
cius Prclbytcri cjufdem Ecclclix. Super hos au- byas , necnon Se qui ex Melopotamia oriuntur,
&
tem alii plurimi boni Sc optimi ex diveriis gen- fcd etiam PcrfaadConcilium venit Epifcopus. Ve-
tibus convenerunt. Alii quidem ad intclligcn- rum nec Scytha defuit ex eorum choro ,
Pontuf-
dum Sc dicendum nimis idonei , fcienriaquc fa- quc,5e Afia,Phrygia,fie Pamphylia viros probatilfi-
croruin librorum, Sc alia eruditione difciplinati, mos prxbucrunr. Aderant Thraces, & Macedones,
viczquc virtute przclari. Alii vero in utroque Achivi, Se Epicotx , Sc horum quoque intentis
probatiflimiviri, quorum utile judico etiam no- Ipfc autetn Hifpanorum valde fa-
habitantes.
Thiodori- mina memorare. mofus Ollus unus erat , Sc ftmul plurimis allide- Optu Ctrdn-
TU*. Tamquam digmata Domini Jcfu in corpore bat. De Regia vero civitate Prxful Alexander btnfit Egifeo-
l*'
»«/•? circumferentium fecundum facrum Apodolum. propter fenedutem defuit : Prclbytcri vero prz-
c-
Erat enim Jacobus Antiochii Mygdonii , quam f entes locum ejus implebant. Talem itaque a
Jiioinu Efi-
fofu* An- Syri, & Aflyrii Nilibin appellant , qui mortuos foculo 'folus unus Imperator Condantinus Chri-
tl.rih* Myg - refufeitavie, vivos curavit Sc alia innumera pro-
,
do coronam vinculo pacis exornans , fuo Salva- •Fd.ftMS,
douim. batur operatus efle miracula. Sed hic fuperfluum tori de vidoria inimicorum & hodium Deo * do- Santheod.
atbitrot huic operi rurfus infcrcre , qux in Deo cibilem dedicavit; gratiarum adionis imaginem dtitbdrm.
Piului Nrt- amabili hidoria latius cnairavi. Paulus Neoex- fecundum nos Apodolica plaulione conditu ns» .

<*farunfu farex , quod edeadrum pofitum juxta ripas Eu- Tunc igitur iile fernio completus cd : Collcdos a a. t.f.pd
phratis. Is enim Licinii rabie demolitus clr. Am- tx omnibus geunbui qnafub coele fnnt, viret reli- 10. II.
,

bas enim manus ligaras habuerat, ignitoque fer- giofos , inter quos erant Parthi Medt , fr , &
ro ccmbudas , quo fuerant nervi articulorum Elamiia, er tfm habitant M'fopatam:am , Iu -
ejus a fu a mobilitare (kcati , atque mortifkati. djtam &
Cappadociam , Pontum ,
, sifiam, &
Alii vero dextros oculos edo flos habucnwc : alii Shrjgiam , &
Pamphjhapn , %s£gjptj*m l &par-
 »

Tripartita: Libfcr Secundus. 227

te: Libi* feeu: Cyrenen , ad verna Romani , ftr- & rum, Plurimi verb tunc convenientium Epifeo-
Jdi cr Profrljti , Cretei
, si rabes. Vcrum- , & porum , Se fcqucntium cos Clericorum , fcienrcs
rair.cn hoc illis dccrar , quod non , (ieyt illi, difpurare , hujufmddt clocneioniim arte exercita-
omnes cx Dei minWlris utique tonlillcbanr. In ri datvetunt.dc Imperatori, arque his, qui circa
tenmous pratenti fiquidem choro multitudo erat Epifio- eum erant, noti fun: facti. Ex illis enim Se Adi*»
Eciftfyerion porum, numerum trecentorum cxccdens^cqucn- naiius tunc Diaconus exiftens, dum cum Alexan-
1 n ftiuiJi»
tibus cos Prcfov teris , ac Diaconibus , Se Acoly- dro effer Epifeopo , hujus (ludii parsefle maxkua
1'Umuo («n-
y.-^i »rsm. this, quorum numerus non poterat comprehen- videbatur , nccnon quidam Grxeonim Philo- &
di. Miniftrorusn vero Dei alii fapientix termone fophorum opportdnb hai um difptitattomn» qux -
fulgebant ,
alii continentia vitae, & paticntijfco- ftionc participari funt alii quidem quale eflet' : 1

ruKabant alii vero medio modo horum virtuti-

:
hoc dogma lludcutcs agnofccrc alii verb nuper :

bus ornabamur. Erant igitur inter cos alii tem- inchoante Grxcoruin religione deperire , Chri-
poris honorati longinquitate, alii juventute , Se (lianis infcnfi , dogmatis facramcnta ad verbo-
animi robore prxmicantcs, qui nuper venerant rum certamina protrahebant > ita ut contra fc (c-
Cfrjlxnti»tu ad hujus minillcrii curfum. Quibus videlicet ditiones exercerent, ccrtaminaquc fibimet infer-
yt(ii fmtpt- omnibus Imperator diebus quotidianis cibaiia rent , Se fxpius ex advctfo contenderent.
Jitmvit Pt-
largillimcprdinarat expendi. 1 lare itaque de his,
tnbui Ctnei-
Ui.
qui ibi collcdi funt , Pamphili rccitavic. Eufe- CAPUT T E R.T I U M.
r» bius. Cumque cclrbraflct Imperator victricem
Jijnirn: ad contra Licinium feftivitarem , Se ipfc occurrit ad De Loico fimplici Confeffore virum Dialeffa
Uc Ni tam. Clarebant autem inter Epifeopos Pa-
.

phnutius.cx fupcrioii Thebaide', de Spiridion

cum fu per. wt e, de fene ftmplici, Phi- &
-lojapbo Chrijlianum dogma pan-
1

Cyprius. Cujus autem rei cauli horum memini,

pollca fum dicturus. dente.

CAPUT SECUNDUM.
C Umque plurimi difputarionis delegatione ub^clp.
traherentur, unus quidam ex Confeflbri- FJu. chrijl.
bus laicis limpliccm habens fenfum , Dialedicis <*?.*•
t>e Libellis oblatis lmper.ttori & ab eo , jufiis
obviavit , dicens: AuJite igitur , Chriftus , Se t i- xo C•
4
incendi , & de difputjtionc dogma- *

Apoffoli non nobis artetn Dialedicani tradide-

4 is Arion / runt , vanamque verborum fallaciam , fcd pu--
ram^feientiam fide Se operibus bonis obfervan- * MS. I.yr.
SOXOMIH.
Ii . i.cap i*,
£o/l. Chnfl.
raltf.iTfag,
A Derant itaque cum Epifeopis viridifpura-
tionis experti verbis
Concilio. Ut autem aflolct ticri
, (ludentes prodclTc

,
plurimi Sacer-
dam. Hxc dicente juvene Se animo fene-, ptx-
fcnccs quidem mirari funt, diclutnquc proba vc-
runr. Diale&ici vero facisfaiflione fufeepta ce fla-
<*/«*»««"*'•

*J® *• dotum tamquam pro caulis propriis decertare runt rationem quippe (implicem veritatis au-
,

collecti tempus Te invcnillc putarunt, quo corri- dientes. * SozoMii».

, .

geretur quod con tt Hiabat cos; Se de quibus alium Fertur enim Se aliud ; dum quidam eorum mi-
unufquilquc foeti culpabat ,
libellum offerens gnificentia fennonum extolleretur , Se illuderet
fff
Principi ,
qux in eo fuerant commifla, narrabar. Sacerdotibus, non pbnulit ejus * fallmn quidam u ^.4^11
Cumque hoc quotidie facile provenirer, prxeepie fenex iimplcx Se innocens ac probarillimus Con- P
Imperator certo die ffngu|os de quibus alium feffotumtfcd accclfit ad verfus cum proferre fer-
* WS. Lyn
culparent, facere manitdlum. Cumque dies monem. Hoc itaque fachim petulantibus qui-
condituri veniflet , libellus oblatos fufeipiens: dem Se (implicem fcientibus Con (efforem , rifum
Hx quidem accufitiones , inquit, tempus habe- movit: maturioribQs vero formidinem : provi-
bunt-proprium, ideft, diem magni judicii. Ju- dentibus, ne a vico verbis aerifice deduceretur ad
dicem veroUam, qui tunc fututus cft omnibus rifum vcrumrafnen ccdcnribus , uc quod vellet
:

judicare. Mihi ergo homini condituro , de liujuf- ediceret ; relidere namque ei cum talis eflet , ni-
* mium In nomine , inquit , Jcftx
• MS. Lyr. modi r. bus nonlicct habere auditorium, Sacer- verebantur.
mvUtUur. dotum fcilicct accufantium , (iinul Se accufaro- Chrifti, o Philofophc audi , dogmata veritatis:
C«*fijniwut ltim quos minimb convenit tales debere mon-
,
Unus eff Deus cadi bcrcrir , oraniuinque rifibi- cMftisn tk
nt'rba$ judi- ri
ftrari
,
qui judicemur ab aliis. Age nunc imitan- lium ik invilibiliura Creator , qui hxc omnia > t
cari Je canju
Sacndetmn, tes divinam clementiam in alrciutiorum veniam VcJji fui virtute fecit ,
&
Spiritus fui fandi tat e
condonantes , ace uf.uiones aboleamus alter utras; fitnuvit. Hoc itaque Verbum quod nos. Filium
Se de his , qux ad fidem pertinent , agere ftu Ica- Dei nominamus , habita mifeticordia fuper ho- f t r[n*dt ^
mus , cujus huc gratia convenimus. Hxc fiqui- mines, ab errore cos, ferali religione libera- &
dem Imperator dicens , uniufcujiifque feriptu- vit, paflus cx muliere nafei , Se cum homnini-
nm vacare & ,
libellos juffit ardere ; dicnjquc bus converfiri , Se mori pro eis, vcnictquc de-
definivit ,
qua folvi ,
qux erant dubia , convcni- nlio judicaturus Angulorum vitam. Hxc ita Ce

rtr. Ante confritutUm vero convenientes apud habere fine perfetuutione credimus. Noli igi-
femcripfos Epifeopi evocaverunt Arium , Se tur inaniter laborare, quxrcns delicuere ea , qux
propontis in cotnmune fuis opinionibus difputa- fide percepimus. Noli inveftigate modum ,
quo
oant. Cumque, utaflolet, ad diverfas quxft io- fieri nxc , aut non fieri potuerunt. Si tnim cre-
nes caufa traheretur ,
alii quidem fuadebant nihil disconfulcntimihi, ad illa rcfpondc. Obilupc-

innovandum circa antiquam fidei «editionem, fadus verb Philofoplms , credo, inquit. Tunc
& maximi; quando morum (implicitas lineper-
,
gratias pro dcvi&ionc perfolvens , eadem, qux
ferutatione tradebatur, accedentibus ad fidei fa- fcniorxqufefedatuscu, prioribus coftfeoa- & * MS.
r' ni,r
tvr.
cramentum. Alii verb refpondebant, non opor- toribus , ut unanimes fibimet eflent ^ perfuabe-
tere fine examinatione fcqui fenccntias Antiquo- bat : non impcovidfc mutatum Ce jurans >
fed
m *
 :

<

726 Hiftorix Ecclefiafticx

ineffabili quadam virtute ad1 C^rift
Cbridianitatem pro- gniratem pudoris in fronte. Minore vtro fede,
, in medio eorumquam aliis, pofira
tinus invitatum. fedit primb
:

tamen petens hoc fib? Epifcopontin juflionc con-

CAPUT QUARTUM. cedi. Tum cum eo refedit fanfH (limus ille cho-
rus. Primus itaque magnus Eudathius Antio- FnflatLioe
chcnx fortitus Ecclcfix Prxfularum ; nam Phi pl>ti**onii
Sotou IN. Quomodo in conflictu Alexander Conflanti- fmctjfir *tm -
logonius, cujus dtiduin meminimus, ad mclio- notum lui et
lik. I.i4f.l7.
napoleos Upifcoput fecit fkilofophum tem jam tranlicrat vitam : &: hunc mirabilem vi-
Mdit. chrifi. Confltmr-
VtUf-CMp I*. oh mutefe ere Paganorum. rum, etiam nolentem ad regimen ejus F.cclcftje ,

decrao commfuni Pontifices ac Sacerdotes , Se

D lciror autem proximum huic miraculo omnis populus Cluidiamis venite compulerat.
quiddam gcftttm per Alexandrum Conftan- Is ergo prxeoniorum floribus caput Principia
tinopoliranx civitatis Epifeopum. Cum enim vc- exornavit , Se ftudio ejus, quod habebat circa Ia-
«iflec Imperator Conflammas Byzantium, adeun- era bcncdi&idnrs exhibuit. Pod hunc aurem
,

tes cum quidam Pbilofophi querebantur , quali F.ufcbius cognomine Pamphili. Quibus jam re- Fufii hU
non Deum coleret ut deceret , $: circa Iaera novi- lidentibus tanto fidimus Iiriperator protulit de ,
P impluit hiT-
btiilitrum,
tates exerceret , novam in Republica introdu- unanimitate,xoncoidijqwe fcrmoncs , tyranno-
CotsfUnunU
cendo culturam ,‘prxtcr qua: ejus majoribus vrfa rum crudelitatem cis rememoraris , & honorabi- 4ii Pittt
funt,& Grxeorum Roinanorumque Principibus lem pacem, qux fub eo collata cd divinitus fimat :
Conctlm
quos habuerunt tranfatia fxcula ,
placuerunt Se quia pcllimuni,& valde ctudclc videretur, ut
volcbanrquc cum Alexandro Epifeopo difputarc dcdru&is hodibus , nulloqnc prxfumcnte redde-
de dogmate. Ille vero hnjufmodt exercitatione re,
Sacerdotes antrurros jacularemur, atque con-
verborum inexpertus erae, de vitx qualitate con- funderent , Se impiis, atque fine Deo perfonis de-
fidens. Fuit enim vit magnus & convcrfatione ,
lc&ationcm rifuntquc prxbcrenc : cum u:iquc dft
mirandus. Cumque certamen Imperatore prxei- divinis tra&arcnt rebus , & fandi Spiritus dodrii
pienre fufccpiffet ,
convcniffcnrquc Philofophij nam in feriptis haberenr. Evangclici enim libri

omnibus loqui volentibus ,

ut unum ex fc quem ,
funt , inquit , Se Apodolici , antiquorutnque
vellent eligerent, podulavit farndx memoria: pa- Prophetarum fanCfioncs , qux nos cruiiuur, quid
ter n offer Alexander : exteros veto , quicumquc dcMcralcgefapiamus. Expelle mes igitur hodilc
e flent, filent ium tenere ; prxccpitquc, ut tantum- certamen ex verbis divinitus infpiratis , folucio-
modo his, qux ab utroque dicerentur , intende- nem quxdionom triente percipiamus. Hxc& hi*
rent. Sufeipiente fiqutJem uno eorum difputa- fimilia , tamquam filius amaror patris , Sacerdoti-
negotium, ad Philofophum fan-
tionis univerfx bus vcluti patribus offerebat ,
Apodolicorum
AkxtnUr *Ed.Nit.tt
dius Alexander ln nomine , inquit , |cfu Chridi
: dogmarum dudens * profligare difeordiam. Con- lob. cvnci-
fhilafapht fi- F
impero tibi inpfimis ne loquans. Et una cum cilii vero plurima pars his , qux dicebantur , obe-
Itnl.mm im -
ftrMtptr mi~ ejus fermonc opus impletum cd. Repente nam- dicb.it; &
inrct alterutros unanirnirarem , Se dog-
rtim.ut». que Ile homo , uefenuonem audivit , obligaro marum falubritarcm amplc&cbanrur. libenter
oreconticuir. Purafnc juilutn fuit conliderarc, Pauci vero quidam , quorum jam meminimus , St
utrum majus hoc miraculum videretur ,ut homo. fu per illos Minophantus Ephefius , Se Scythopo-
Se quidem Philofophus, (ic facile otK.ium locu- litcs Patrophtlus , TheogoniusNicxnus Epifeo-
tionis amitterer : ancerct ut lapis violentia vctbi pus ,
Se Narciffus Slcroniadis , qux cd fecunda
manu divideretur ; quod quidam aiunt Julianum Cilicix, quam nunc lrenopolim vocant, &cum
Chaldxum ? Et haec quidem lic adka funr,
fccifle his Theorias Marmariccnus, Se Ptolemaidis Aegy-
ut referuntur. ptiSecundus Apodolicis rcfidcnrcs dogmatibus»
Arium defendebam di&antcs enim fidei petitio-
:

CAPUT QJJ1NTUM. nem

fuiffer
,
ccrtui communi dederunt. Qux cum fe&4(
ab uhiverfis , repente difrupra cd , Se adul-*
rcra fraudulcntaque pronuntiata. Turba fiqui-
Thiodom- De prima Sefftone Epifeoporum in Sicam detn &
tumultu contra cos ab omnibus habiro»
TUS hb. I. Palatio ,Crdc abdicatione Arii. cundifque proditionem abeisfaefam acculami-
Mf.7. p4£.
bus pietatis, fontudantes furrexerunr , primi &
Nterca Sacerdotes fxpe convenientes. Artum Arium abdicaverunt , excepto Secundo, Theo- &
I ad medium dcduccbxnr , fubtiltfmquc exami- na. Cum ergo fuiffer impius illcdcdrudhis , con- Arhu ea».
nemr%
nationem de ejus propofitionibusagitabant. Pe- corditer uiltvcrfi fidem gloriamque didantcs,qux
tubneer autem in quamlibet partem metuebant haefenus in Ecclefiis permaner , Se fubfcviptioni-
proferre fententiam. Hxc itaque Tacra Se vene- bus robo rantcs,fol vere Concilium. Dolofe tamen
rabilis turba £ permixtione adverfariorum non Se non falubriter ptxditdi viri in fidei termino
videbatur aliena. Erant enim inter cos quidam, conferifcrunt; ut tedantur tam qux podcaab cis

pauci quidem, fcd callidi ,

Se brevia imitantes, machinata funt contra pietatis propugnatores»
cclantcfquc calliditatem ,
Se Arii blafpheniiam quam qux ab ipfis confcripta nofcuncur.
Infimior b- non defendentes aperti. Convenientibus igitur
riui praran- univerfis , maximam domum prxparavit in Re-
CAPUT SEXTUM.
ytntm Petru THiocbX*.
galibus Imperator : fedes Se fubfcllia in ea poni
i n Palili* TU» hb. l.
prxeipiens qux fufficcrcm ordini Sacerdotum
Impmltru. ,
Relatio Enflathii Antiochia Epifeopi de c*p. S. Etit.
decentem pnrparans en honorati, muiravic
ita
*
•Ed Niv.fc ingredi , Se de pixfentibus habete confilium.
Nic.tno Concilio. Chrifieph
retif.cep. 7.
&
Trdb. Ctnti- Innavit aurem Scipfc Princeps ultimus cum pau- fMS.it. C.
Iml». . cis, laudedignam fui magnitudinem habens. Se C* Udathius traque Antiochenus Epifeopus, EmfUthiu*
Ctuflintini
mirabilem fpccicm , mirabiiioremque gerens di- cujus primitus memini, hxc de cis rctulit,do- Amrithd
kmmliitn.
 x -

Tripartitas Liber Secandus. 227

cens qux fa&a funt ,
eorumque redarguens blaf- utim exiflendi , dicant Ut a Deo : ^ iliil* auintl

S. is. phemias, ubi illud etiam Proverbiale interpreca- folus proprius exfubftamii credatur Patiis, Hoc
Pr*v.
• Ed. Tnnei- rurcloquium: Dominus creavit wr/ initio vi a- enim Unigeniti proprium cft Verbi Pa- ,
Se veri

fjMi. rum fuarum in opera Jus. Pergo itaque jam hino, tris. H.rc itaque fuit occatio , ut cx fubfiamia di-

& ad ea qux gcfta funr. Cum igitur propter

*
ceretur Patris-. Rurfut autem requitemibus F.pif-
liare Synodus maxima in Nicxain veniflet urbem, copis paucos eorum * qui Ariani efle putabimur.
Ii dicerent Filium non t fle creaturam, fed virtu-
Se quxrcrctur fidei modus, aperta quidem impu-
Ni- dentia Eufebius feripturam protulit blafphcmix. teintfc fapientiam folam Patris , Se imaginem
(im qux coram omnibus leda,rcpentc cladem impor- rempiternain * Se indiflimilcm per omrtia Patri,
f*m»r Arii, i^ilcm caufa divi fio nis audientibus irrogavit: ac Deum verum : capti lunc qui circa Eufcbiutn
contufioncm ramen incurabilem fuo providitau- innuentes alterutris , quia lux veniunt etiam &
&ori. Cumque officina capta fnider , indubitan- ad nos ; nam &
nos , inquiunt , imago Se gloria
terEufebii difrupta iniquitatis feripturain con-
,
dicimur Dei. De nobis enim i$c dicitur ,&didum
fpcrftu omnium , quidam ex tractatu nomen
ex- cft : Semper enim nos qui vivimus , te virtute*

ponentes pacis compcfcuerunt , omnes juftam multa: fune ; 8c egrefla quidem cft omnis virtus
jfntni t querimoniam facientes. Atiani autem mctucn- Dei ex terra /Egfpti : campa quoque Se locufta
mttnfubfcff tes, ne congregato ibidem tanto Concilio pelle- dicitur virtusmagna ; Se mrfut Dominus vir- ^AMf*** :

SjmtJt exUicnccs anathematizaverunt interdi- tutum Oofufcum. Sed etiam proprie nos Dei fu-
rC ntur :

£hun Arii dogma ,

concorditer fubfcribcntcslic- mus. Habemus hoc non (impliciter , quando X
teris , fuique manu confcnticntes , X fimilitcr fe, fratres vocavit nos. Si autem Se verum Deum di-

ficut omnis Synodus,fapcreptofitetucs. Cumque eunt Filium, non noscontriftar. Faiftus cniin ve-
Prxfulibus , ut ita dicam , mali calliditatis arte rus cftw I1.ee cft Arianorum Corrupta mens. Sed ,

prxvaluiflcnr, qui magis debuerant agere perni- etiam ipli Epifeopi videntes cotum dolum , col-
tent iam, tunc quidem latenter , ppftca vero clari legerunt ex feri pturisfplcndorem, fontem. Se
damnatas cccperunr allegare fentemias fxpe po- Huvium , 8e figuram ad lubftamum pertinere. Et
:

nentes inlidias eis , a quibus videbantur efle con- Hlud In lummt ruo videbimm lumen ; Ce Ego : : Jf»

vicii , volcntcfquc zizaniorum germina radicare. <2* Puter unum fumus Er clarius jam ac breviter .
7 “*- 10 I®*

Adoni itu* Et runc timentes declinantcfque tanti Concilii co- confcripletunt confubftantialem Patri Filium.
fnhauf*. gnitores , occulti poftea pietatis prxdicatores de- Omnia namque prxdicta hanc (ignificationcin
bellare tentabant. Sed non credimus homines line habent. Murmuratio liquidcm eorum , quali
Deo poflc prxvalere contra facram adorandimque Verba luce non fui flent cx Icriprtttatumaudtorica-
legem , Evangclicamquc do&rinam. Nam licet tc prolata, per cos quoque inanis efle con vinci
oLidodum roborentur*, rurfus fortiter Se magni- tur. Ex non feripto namque ipli impii protcrcn-
‘
iici devincuntur, fecundum propheticam glorio- ics , quippe quod nufquam penitus invenitur, cx
j
**
U vocem Ifaixv Hxc itaque magnus Eulhchius. non extantibus t &
,hritiliquando, quando non
fuit ,
alios culpant : proptcrca cx non feriptis fer- n4rt r,periti
snonibus, pie tamen intelle&is damnari funr. Ipli « Scripiu-
CAPUT SEPTIMUM namque veluei de ftcrcore^rcpCricntcs, hxc vere
de terra locuti funr. Verum Epifeopi non libi-
Thiodom- Relatio Ath.tnajii ad Afrot%
TU* ib.l.c.S
met adinvcnicnrcs verba , feci habentes hxc a |M ’

Patribus tcftimonia con feri ple tunc. Veteres

t*l *?• C.
,

Ujus autem concertator , Se veritatis pro- enim Sacerdotes ante eos peni centum triginta

HI pugnaculi turris Athanalius, fucccflor Ale-

xandri famoliflimi Pncfulis ,
quando fcripfit ad
magnx Komx , civicatifquc noftrx accufavcrurit
omnes qui dicunt fatftuvam , aut creaturam cllb
,

Afros , etiam hxc adjecit : Convenientes enim Filium , Se non confubtlamUlcm Patri. Et hoc
Epifeopi ftuduerum verba quidem impietatis ab feiebat Eufebius Cxfarienlis Eoifeopus qui pri-
h
Atianis inventa perimere ,
l
hoc a —
cft, ex nouexi- mi j in defendebar Arianorum leniam , novillnnfe
coutkMuss-
*

ftemibus ,&quod diccbanr,

creaturam Se fatu- vcrbfubfciiplitNicxnoConcilio. Sciiplit autem tiuliiJk *»-
ram Filium e aliquando, quando nonfuir:
fic, fuit Se civibus fuis , confirmans, quia antiquorum et. &
Se ,
quia murabitis cft narurx. Scripturarum verb aliquos dodos Se illuftrcs Epifeopos Se confcri- Arium pu-
mamlcftas pofucrc dictiones: quia ex Deo Filius prores agnoyiflct nomine con(ubftantialirati«
naturaliter Unigenitus cft .......
Verbum , Virrus, ufos in Parris Se Filii Deitate. Ifti ergo Conci-
a , 4limJ
Sapientia fola Parris , Deus vcrus^iicut Joannes liun metuentes, expoli tx fidei confcnlcrunr, fe-
ffr&.x.t). ait. Et ficut fcripfit Paulus , ffilundortm gloriu, eundum Propbcne increpationem, dicentis Po~ : ifui.tf.

& figuram fubjiantiu docens clfe Filium Patris, fnlm hic lutini mehtnorut , cor autem eorum loH-
Qui vero circa Eufcbiumcranr, propria traili ve- geejidme. Theonas autem & Secundus nolcn- ,

fania loquebantur alterutris , Se dicebam t Con- res adquicfccrc, condemnari funt. Poftea veto in
fentiamus, nam Se nosex Deo fumus, ynusenim Concilium venientes , viginri confctipfcrunc de
Deus , cx quo omnia : Se , Peteru truufieruut: ecct con verfacionc Ecclcfiaftica fandiones.
•muta nova ex Deo funtfu&u. Cogitabant autem
libtUmt Tu- Se illud quod in Paftorc confcriptum eft Primdm
fi*T U , fM omnium erede , quia unus eft Deus
:

qui creavit
CAPUT OCTAVUM.
t tamnum tx
,

univciia atque perfecit , & conftituit cx non exa»

tante, ut fint. Potrb alii Epifeopi palitiam viden- Dt Sdhino Mmedonianorum Epifeopo. Socii at t*.
1*6. X.tuf. f-
tes illorum ,
artem , aper-
Se pedimini impietatis
tius , Se ( ut ita dicatur ) manifeftius dixerunt ex Abino itaque non credamus
qui ebs idiotas
Deo , id cft, confcripfcrunt cx fubftantia Parris
efle Filium ; ut creaturx quidem , eo quod non
S ,
Sabinns enim Hera-
vocavit , Se imperitos.
clex Thraccnfis Maccdonianorurti Epifcopus.ha-
fu$. xu A.

ha beant i fcmetipfis ut fine , fed habeant pcinci- biti «ongcftione cotum , qu* per diverfa cond-
Ft ij
 :

•28 Hiftorix Ecclefiafticx

SjJijnnr P4.
Ha Sacer Ho tum ex Icripro pvolaia fuw , cis qui dere eum in Alexandriani, Pratceptnmque Prt«»
Iri/ Nii4W
Nicxainccrvcnciuiu , vdur idiotis & fiinplici- cipis repente cumdcm Arium , fle qui circa Eufe-
'ClO.JIyl
bus derogavit : non fentiens, quoniam & ipti EB-
<fttl

bue
biutn , fle Theogouium , Se qui cum cis eram;
d*mnxi,n fibio cum multa probatione coufitcnti fidem, ve- exilio deportavir.
Anm, imfe- lut idiota:, nofdtur derogare. Et aliqua quidem
volens pTxteriic: aliqua veto mitigavit
tamen fecundum propriam fumpfit intentionem.
: cundia
CAPUT DF.dlMUM.
Et laudat quidem tamquam fide dignum rcftcin Soe * AT,t
Quomodo F.uftbius , &lbco?oniuidtto pa- -

Eufebium Pamphili laudat lunulde Principem,

:

tamquaiVi ea, qux fiant Chriliianotum, dogmati-

nitentis libello net fit i fusu, EUt.chnfl'
zanrem. Culpat autem expolitam in NicaJa fidem,
tamquam ab idiotis fle nihil Aientibus traditam;
, E7
•*—
Ufebius
cum tempus exilii
igitur, fle Theogoniuspoft modi- ^ ll c*

quem vclur fapicr.tem de fine mendacio tcftcm

fle '
, libellum peBuitemi* por-
vocare confiicvir , ejus,voces fpomccontcninir.
rigentes , in fide confuWlbntiaJitatis confcnic-
Enftbii Pam- Alt enim EuAbins Quii ex vitis Dei Nicxam
:
runt, quod declarabimus procedentes. Tunc au-
phili vrrb.t convenientibus , aliiquidnn fapicnttx fermonc tem in Synodo Eufebius cognomine Pamphili
d* Ctucili» Cxfarex Palxdinx fottltus Lp coparum , pau-
micuerunt , alii continentia vitae laudari iunt: de i (
Sii* »»,
quoniam Imperator pra:Ans omnes ad unitatem lulum animadvertens atque confidcrans , utnini
luam concordes &
confechtores efic perftruxir. oporteret fufeipi terminum fidei, una cuin aliis
Sic ergo contraria dida Sabini , nccnon Eufebii, omnibus, hoc ed,cum«miverfa multitudine cou- FiUibimi
atque confortum eorum libimer agnofeuntur. fenlit atque fubfcriplit , nccnon 6c populo fub Cnforitmfn
*'<•***»
Et Ii quidemalicubi opus fuerit , de Slbino me- fua ditrcefi conftituto fcriplit terminum fidei,
morabimus. Concordia ergo fidei A magno in fle ubique dedinavic fermonem ; fubtiliter c««- . .

Nicaea* probra Concilio, ab Eufebio clara voce fublUnrialitatis nomen interpretatus; utnequa- ?„pr‘l r*
laudata ,hxc eft» quam penitus fufpiciuncm aavctfam de eo quili-
bet habere potucrir. Sunr aurem, qux ab ipfo Eu-
febio confcripta funr, hujuftuodi vciba.
CAPUT NONUM.
Socratis. De Fide Nicsni Concilii, CAPUT UNDECIMUM.
i*» i .tofis.
E >. lbr.fi. tfiJioU Eufebii Pamphili de fide Niconi Socrati*.
y*tf. up. i, Redimus in unum Deum , Patrem ommpo-
f*£.u.C. V_« tcnrem,oinnium vifibilium inviiibiliumque Concilii ad PalaJ/linos. lik i-^p f.
Eiil.Chrip.
fadlorem.Et in unum Dominumjefum Chridum,
Filium Dei, natum ex Pauc.Unigcnicum, hoc clf,
ex fubdantia Patris , Deum ex Deo , lumen ex
lumine , Deum verum ex Deo vero , natum non
A Rbitramurfle vos.diledillimi, etiam aliun- ptg.xyD.
de didicidc , fama confucta praecurrere
perfectum de his qux gefta funt termonem. Sed
factum , confubdantialem Patri , per quem om- ne ex hujufinodi auditu veritas vobis aliter nun-
nia faCbt funr,flc qua* in ccclo, & qux in terra. Qui tietur, ncccdarib direximus vobis primdrn qui-
propter nos homines, & propter nodram falutem dem feripturam A nobis de fide propofitatn. Nani
defiendit , & incarnatus homo fattus ed paf-
fle
,
Se Dominus noder ad praedicandum difcipulos .

fus, flerefurrexit tertia dieflcafccndit in corios, fuos mittens , ait : Fumei docete omnes gentes ,
,
^^
fle eft judicare vivos fle mortuos. Et in
venturus bapti^entes eos sn nomine Patris , (fr Filii , &
Spirirum fandum. Dicentes autem Erat, quan- : Spiritus fanth. De quibus fle affirmamus ira fc
do non erat : aur , non erae antequam fieret : aur, habere, &
icafapere fed etiam dudum fic ha-
:

quia ex non extantibus factus eft : aut , ex altera buide ,& itafapuidc, flcufquc ad mortem pro
uibdanria vel edentia dicentes ede : aur, creatum, hac initare fide anathematizantes omnem (me
:

aut convertibilem Filium Dei , hos tales anathe- Deo hxrcfim. Uxe omnia ex corde fapuilTc fle

matizat Catholica Se Apoftolica Ecclefuu Hanc ahima, ex quo novimus nofmctipfos, fle nunefa-
venerabilem fidem trecenti quidem decem fle pere Se dicere coram omnipotente Deo fle Domi-
odo fle agnoverunt fle amplexi fum ; fle , fiettt ait no nodro Jcfu Chriito cum verirate tedamur:
Eufebius, confonantcs fle unanimes in feriptis ex- odenfuri probationibus, fle (atisfadturi vobis, quia
planaverunt. Quinque vcrbfolununodo non rc- Se prxtcritis temporibus ita credidimus flepixdi-
Aru»i , fui ceperunt , verbum confubflantialitatis reprehen- cjvimus. Hac a nobis expolita fide , nulli reli-
w9i €L>4nt
cientes, Eufebius Nicomcdix Prxful , Theogo- ftused relidendi locus. Sed fle ipfc primus Deo
B j us Nicxnus, Mares Chalccdonenlis , Theonas amabilis Imperator noder rc<diJlunfeeam habere
rttb-
Marmaricenus, Secundus Ptolemaidis, dicentes tedatuSdf, fle fic etiam fc profeflus ed fapere ; fle

confubdantialcefle, quod ex aliquo eft , aut ex fn hac omnes confentire fle fubfcri bete , fle ili his
dogmatibus concordare praecepit ,unofolummo-
partitione , aur ex decurfione, aut ex plantatione.
Ex plantatione quidem ,
ficut ex radice germen do inferipto fle ihfcrto -confubdantialiratis vera-
CX onevcr ^»
<* ccur ^ p**«ni filii : ex parti- bo. Quod etiam ipfc interpretabatur , dicenv: ««m'v
Atim <*m
ttnTtfU n » l,onc autem , ficut ex mada aurea annuli duo, vel quia non fecundum corporeas palliones confub- >«f/w /«4-
fffibtiem
l»uE<cUfa- tres. Secundum nullum aurem horum, inquiunt, Hantiale dicitur , neque 'fecundum divttionrm,
/hn lommu clt Filius Dei. ProptCrca e?j|o dicebant in fide neque fecundum quamdam dcciltonem ex Pattt
non ede conftnticndum. Patrimum fiquidem fubfidere. Non enim pofle naturam fine mate-
Vcr ^° confybftaitialitatis dciogantcs prxdidi ria intcll gibilem incorporeamque corporali alt-
'ttnfhL nl'
in rxitium
v >ri. r in Ariidepofitione fubfcribcrc nolucnint. qtn fubliderc paHione,(ed facris quibufdam inef-
mittitur. Ideoque Synodus Arium , Se confedaroics ejus fibilibufque rationibus magis inrclligcndam. Bt
aoathenurizavir omnes adjicientes neque aece- fapienti ffimus quidam atque piillimus lmpcratoc
:
 Tripartita Liber Secundus. 229
ira philoCophabarur. FiJc? ergo cxplinarionC di- leos , Se qux vieinap Cunt , hxe Ceripfit communi
llara, quemadmodum ab cis dictum fit, ex fuhftan- decreto Concilium.'
ria Patris, & Patri confubftantialem, non cft fine
examinatione dcrelilhim. Conful rationes enim»
Ce refponfiones deinde inovcbanrur,5>: mens per-
CAPUT DUODECIMUM.
fVrtiTabarurdicloriim fenfum. Et hoc ergo quod
EpifloU Niecuti Concilii -id AlexAndrism>
aiebant dc Cubitantia , conftabac apud cos fignifi-
cativum quidem ciTc cx Parre , non tamen tam- Cr AZvjptur,. dc/iin.u,t.

quam partem c(Tc Patris. Proptetea nobis quoque

videbatur bene fc habere , ut mente confcnrirc- S ANCT/E MAGN/EQUF. DEI GRATIA TmoD0 **'
mus pia: docti nx dictanti cx Patre Filium clfe,
i AlcxanJrinx EcdeliA , A: dilcdiliimis fratri-
cUnp*
non tamen panem ejus efle Cubitantia:. Quapro- bus per /F.gyprum , Se Lybiam , Se Penrapolim r‘^f
pter & nos mente conCcnfimus neque vocem ,
conltnutis, congregati Se magnam fanrtamque .A.
confubftantialitatis teiutantes, polita pra* oculis Synodum Ntcxx celebrantes EpiCcopi , in Do- Socratis.
aioftris pacis intentione, Sc ab intcllcdlu redKlfi- mino Salutem. llb ' *• C *P'

Edil.ChriJI.
mo non cadentes. Sectmcium hoc etiam natum.
Uoniam Dei gratia, & Deoamanrifiimi Prin-
Se
niunc
non Cadum fufapinius quoniam, fatium, com-
cfic dicebant opus reliquarum creatura: um
Cadorum per Filium , quarum nihil fimile habere
Q cipis nolitis Condamini, congregantis nos
in urbe prxdi&a cx provinciis diverfis Se civitati-
Fiiium confitemur prxdicamus. Unde non
& bus magna fimdaque Synodus celebrata cft,
,

cum cfic fiiduram dicimus

,
quod congruit iis, omnimodis neccfiarid viCum cft ab hoc Cacto
qua: per cum fada noCeunrur : Icd fupciius quatrt fandloquc Concilio criatn ad vos litteras deftina-
hdurx, totius efle Cubitantia: quam cx Patre na- re; ut noveritis qux quidem mota Se examinata,
,
tam divina docete videmur eloquia ; modo quip- qux verb placuerunt atque firmata Cunt. Ante
pe generationis inenarrabili incogitabili exi- & omnia fiquidem exquilita Cunt impia iniqua Se &
•EH.XW.& ftente univerfx narurx * tadorc.Sic autem con- & fine l^eo dogmata Arii , cique conCcmicmium,
Ariltf ruiJ
Frob. f*8s. fubftantialcm cite Patri Filium ratio examinata Cub prxCcntia Deo amamillimi Imperatoris noftri .fe gMa riha
cognoCcit, non Cecundum corporum modum, ne- Conftantini, 8c omnium decreto complacuit ana- Umnuiu.
que mortalibus animantibus proximum. Nam thematizari impiam ejus Cedam Se iniquam, atque
* E*l. frrfr- neque per divilioncm Cubitantis , neque 4 dcCe- fine Deoveiba, fimul Se nomina quious uteba-
dionem, aut mutationem paremx fubftantix vel tur , Filium Det blaCphcmando , Se dicendo ex
virtutis. His enim omnibus ingenita natura Pa- noncxftamibus cfic , Se iterum , fuit aliquando,
tris extranea clt. Sed prxdicandum clt cfic con- quando non fuit. Quomodo enim fuit , aut quo-
Cubftantialcm Patri Filium, eo quod nullam xqua- modo iterum non fuit ? Et pro libero arbitrio
litatem ad creaturas fadas Dei Filius habear : Ccd malitix atque virtutis capabilem Filiam Dei cfie
Coli Parti geniroti per omnem modum fit fimilis, dicentes , creaturam
nominabant eum atque fa-
& non Iit ex alia qualibet Cubitantia vel eflentia, cturam. Hxc igitur omnia fatua. Se anilia , 6C
Ccd rt Patris. Quod etiam ipCum hoc modo inter- btafphema anathematizavit fandum univet- &
pretatum bene Ce habere vifum clt ad confcnticn- fale Concilium , Se nccuCquc ad auditum impiX
dum quoniam
:
Se piifcorumEpifcopoi aliquos. fertx arque furoris hujus , aut intcllcrtum fen*
Ce conscriptores eloquentes Se nobiles agnovi- Cuum iniquorum accommodavit. Ea quidem,
mus in Patris & Filii Theologia , id clt ,
divina qux de illis gcftafunr, qualem terminum habiic-
tatiocinarionc, nomine coniubltamialitaris cfic rint, omnia jam aut audi Ilis, aut audietis: ne nos
ulos. Hxc itaque de expolita fide fint dicta , in forte videamur viro obloqui
,
propter delicium
qua univerfi conCcnfimus, non fine animadverfio- Cuum improperia digna portanri. Tantum et-
nc , Ccd Cecundum CenCus expofitos coram ipfo enim valuit cjys impietas , ut etiam Theonas
Deo amabili examinante Imperatore, Se prxdiitis Marmariccnus , Se Secundus Ptolemaidis ea ute-
rationibus concordantes ,
anathema: iCmum polt rentur. Idem enim Se illi damnati Cunt. Sed
Paenlunt* fidem in cis prolatum fine triltitia cfic credidimus, quoniam ineffabilis gratia Dei illas quidem malas
fCtnuniur eo quod non Ccripris uti vocibus prohiberem. ullas, Se blafphcmiat, Se difeordiam , Se auda»
m (cTiptmu U
ndc pene omnis farta cft confulio Si in JiCcipli - ciam perConarum , Se divilioncm , prxdida '
arjiHi) , ix
natio eundis Ecclefiis. Nulla fiquidem Cctiptura * commonitione dcftrucns liberavit .fgyptumj
IIM tKIAHII
i IU 4N«,/«<I divinitus inCpirata dicente
: cx non cxrannbus: ,
relinquebantur autem qux per petulantiam Me-
aut, fuit aliquando, quando non fuit , Se reliquis Ictii gcfta Cunt , Se eorum qui ab eo Cunt ordinati,
V*nd 0 M» qux proferebant , irrationabile nobis viCum cft etiam cx hac parte quxplacucrinc Synodo, vobis
J".:.
hxc dicere vel docere : quoniam neque priori inlinuamus, charifiimi fratres. Placuit ergo Mele- Mttrtitp*
tempore hujuCmodi conCucvimus uri fennonibus. tiurn quidem clemenri Concilio (dum fubcili ve- ufa Epi/l*-
Hxc vobis ncccfiario Ccriplimus, dilcrtilfimi ,
ju- raque ratione nullam veniatn mereretur ) ma-
dicium noftrx examinationis Se conCenCum vobis nere quidem in propria civitate , nullam vero
innoteCccntes. Er quia rationabiliter tunc qui- omnimodis habere potcftatcm neque eligendi,
dem nos Ccripta quxdam modis aliis offendebant,* neque ordinandi , nec in provincia , nec in qua-
poftea verb indubitati ea qux erant
, , fine contri- libet civitate videri
,
purumque nomen tan-
itarione Cufccpimus. Quapropter magnanimiter tummodo pollidcre. Eos autem, quiabipfo Cunt
nobis CenCum verborum difcutienribu* , placuic condituri , myftica ordinatione nrmitos habere
concordare in his ,
qux a nobis ipfis in fidei cx- honorem Se minifterium; ut tamen Ccquentes fine
pofitionc conCtfia Cunt. modis omnibus uni verforu in lingulis parochiis»
Hxc itaque EuCebius Pamphili in CxCarcatu Se Ecclefiis 1 chariflimo Se commi niftro noftro '"fi
11 " 11

Palxfiinx litteris explanavit : Alexandrina: veri» Alexandro conCectarorutnj S: ut his nulla pote-
l
ftvrMU
*n

Ecdefix ,
6c /Egyptiaex, 8cLibyx,Sc Pentapo- ftas fit placito! libi eligere ,
aut nomina cotum
 230 Historiae Ecclefiaflicx.
prxfcrrc,aiiT omnino -aliqurd agere praeter volun- Synodus definivit. Sic enim olim Se a Tempori-
tatem Ecclcfix Catholicx Pi xfulis Alexandri, bus Apoftolotum ipfe percepi Se ccntti nucn fidei,
Tjratia namque Dci,& orationibus vcftris in nullo & tempus Pafchalisfcftivitatis. Porro denuo Iro- ^
fchifmarc repertos: fcd line macula in Catholica peratore requirente; Cur ergo te a communio*
& Apoftolica Ecclcfia pennati entes , dignum eft ne feparas ? Ille ea ,
qux (ub Decio gclla funt
potcftatcm habere Se eligendi quemlibet , no- & pcrfecutionis tempore, replicavit, & fu utilitatem
mina eorum dandi, qui Clero funt digni ;& ab- acctbirtimxicgulxdcdiirit ad medium: quia non
iblut£ facere omnia (ccundum legem Se fandio- oporteat cos, qui poft bajrttfma peccant pecca-
re* Ecclcfix. Si quem veto continuerit requief- tunj, quod ad moitcm (fle fcripmrx divinx pro-
cere io Ecclciia , tunc provehi in
nonorcra de- nuntiant, communicatione facramentorum fieri
fundi cos, qui nuper alluinpti funt , foldmmo- dignos; fcd invitandos quidem ad pernitendam,
do fi videantur digni , Se populus cos dege- Ipcni veto remiftionis non a Sacerdotibus , fcdl
tit , condccc tnente limul Se conlignanre maxinue Deo folummodo fullincrc , qui potcftatcm lubct
Alcxanciiix civitatis Lpifeopo. Hoc itaque peccata remittere Hxc cum dixi flet Acclius,
alii* quidem concclfum eft omnibus, in per- Imperator ait : O Accii, pone fcalam,&. Ii potes, ** Actfmm.
fo na vero Mclrtii nequaquam cadcit» pbcue- afccndcfolusiu ca-lutn. Hxc nec Eufebius Patn-
runt propter priorem inciifciplinaiioncm ejus phili , nec alii dixerunr. Ego vero audivi a viro

& propter procacitatem ejus , ac petulanti* vo- nequaquam mentiente, qui Se valde fenex erat, Se
luntaccm : ne ulla daretur audoritas vel rotellas tamquam qui viderat ea, qux fueraut in Conci-
homini qui pofTer ruifus cafdcm indilciplina-
,
lio gc fla, referebat,
riones inllrucre. Hxc funt prxeipua compc- &
tentia iCgypto ,
Se fandilfiinx Alexandrinorum CAPUT DECIMUM QUARTUM.
Ecdelix. Si quid autem aliud ordinatum eft, aut
dogmatizatum , prxfcntc domino atque e hari (li- Quod C. mones Eccleftajliei in Nicto con-
nio commi ni liro &
fratre r.ollro Alexandro, ipfe
prxfcns vobis fubtilius poterit aperire , tamquam
fertpt i Jint , & de Viccnnslibtu SozoMttt.

auckor gclloium , &

communicator exiftens. Ccnjhuuinu
Evajurclizatnus autem vobis Se de confonantia t'slrf.c*f.LJ»

fandi (li mi Pafchx , quia velitis orationibus eft

corredum etiam hoc opus , ita ut omnes Orien-
^ Ynodus autem corrigere Volens hominum vi-
Cl tam , & in Ecdeliis commorantium , pofuit v
tales frarres, qui cum Judxis primitus celebra- leges ^ quas Canones appellamus. In quorum . ,

bant, confonc ium Romanis vobifeum , Se , & traciaru videbatur aliquibus introducere legem,
cum omnibus ab initio Pafcha cuftodientibus, ex ut Epifeopi Prefbytcn , Diaconi , St Subdiaconi
,

boc tempore debeant cuftodite. Extricantes ita- cum conjugibus , quas ante confec rationem du* • •

que in his qux gclla funt ,

Se in communi pace xcrant , non dormirenr. Surgens autem in rac*
atque concordia , Se in eo qubd omnis radiciru* dio Paphnutius Confeflor comradixir, honorabi-
lixrcfisavulfacft jcum majori honore Se ampliori les confertus nuptias ; & callitatcm cfle dicens,
duritate lufcipitc comminiftrum nollrum, Pon- concubitum cum propria conjugc. Sualuque
tificcin vcftrum Alexandrum , qui nos prxfentia Concilio , ne talem poneret legem gravem ilic- :

fualxtificavit , tantumque laborem pro pace ve- rcnscflccaufam, qux aut ipfis , aut cocum juga-
ftra etiam in hac xraccfuftinuit. Orate (tnnil.Sc libus occalio fornicationis exillcrcc. Et hxc qui-
pro nobis omnibus, ut qux benfc placuerunt, firma dem Paphnutius.liccr nuptiarum eflet inexpertus,
permaneant per Dominum nollrum Jefum Chri- expofuit. Synodufquc laudavit fcnrcnriam cius,
Ilum , fecundum bonam voluntatem lada , licuti Ce nihil ex hac parte fancivic : fcd hoc in uniufcu-
crcdiinus , Det Patii* in Spititufando, cui eft jufque voluntate, non In ncccllitatc dimifit. * His
" Sozomiw.
gloria in ficula. Arnen. i Concilio ira difpolitis , contigit Vicennalia
Conftancini Principis provenire. Et eft confue-
TRINITAS CONSUBSTANTIALIS ATERNA
Diviiit, tudo Romanorum , unumquodque decennium pdg.+fH.D.
Imperatorum publica devotione celebrare. Op- An.Dtm.^%f
pottunuin ergo judicans Conftantinus , invitavit
CAPUT DECIMUM TERTIUM. tunc ad convivia Synodum , donis compctcn- &
. libus honoravit. Admonitifquc de concordia