Professional Documents
Culture Documents
(6 Linggo.)
ARALIN 4: Kaugnayan ng Iba’t ibang Ideolohiya sa mga Malawakang Kilusang
Nasyonalismo
Pamantayan sa pagkatuto:
Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t ibang ideolohiya sa pag-usbong ng
nasyonalismo at kilusang nasyonalista.
LAYUNIN
PANIMULA
Bakit iba’t ibang ideolohiya ang sinusunod ng mga bansa? Paano ang mga
ideolohiyanng ito ay nakatulong o nakaapekto sa pagkakaroon ng mga Kilusag
Nasyonalista Paano ang mga ito ay nagsilbing instrument sa paglaya ng mga
bansa?
India at Pakistan
Sa Timog at Kanlurang Asya, higit na naging malaki ang impluwensya ng
demokrasya sa mga kilusang nasyonalista. Sa India, sa ilalim ng pananakop ng
mga British, maraming Indian ang naging aktibo sa muling pagbuhay ng kaisipan
at tradisyong Hindu. Hindi matanggap ng mga Indian ang pagbalewala at pag-alis
sa kanilang mga nakagisnang kultura. Hinimok ni Swarmi Dayanand Saraswati,
isang nasyonalista, ang muling pagbasa ng mga veda upang maging batayan ng
pangaraw-araw na pamumuhay ng mga Indian. Hinangad din ng mga Indian ang
pagkakaroon ng konstitusyon na magbibigay sa kanila ng mas malaki at malawak
na pagkakataong makalahok sa pamamahala sa bansa. Ang naging mabagalna
pagkakaloob ng mga British sa mga hinihinging pagbabago ang nagtulak sa mga
Indian upang maglunsad at magpalaganap ng isang kilusang rebolusynaryo.
Pinangunahan ni Bal Gangadhar ang tinawag na militanteng nasyonalismo. May
mga Indian naman na nagpamalas ng moderating nasyonalismo sa pamumuno ni
Mohandas Gandhi.
KANLURANG ASYA
Israel
Natagpuan ng mga Hudyo ang kalayaan at oportunidad sa pamamagitan ng
United States. Naging instrumental ang pamahalaan ng US sa pagtulong sa mga
Hudyo.
Itinatag ang kilusang Zionismo sa Base, Switzerland noon 1897 ni Theodor
Herzl (1860-1904), isa Austro-Hungarian. Nagsimula ang kilusan sa pagbabalik ng
mga Hudyo sa kanilang “lupaing pangako.” Nagkaroon ng paghahati sa Palestine,
nagkaroon ito ng dalawang estado – isa para sa mga Hudyo at ang isa ay para sa
mga Arab.
Ang kasukdulan ng mapait na nakaraan ng mga Hudyo ay ang ginawang
pagpatay sa milyon-milyong mga Hudyo na nasa Europe noong panahon ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig (1939-1944).
Inihayag ang malayang nasyon ng Israel sa Tel-Aviv noong Mayo 14, 1948.
Tinawag itong Republika ng Israel at ang naging unang Punong Ministro ay si David
Ben-Gurion.
Iraq
Pagkaraan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang Iraq at Palestine ay
naipasailalim sa pamamahala ng Great Britain. Dahil sa hindi maayos na paumuno
at kapabayaan ng mga Ottoman, sumibol ang mga kilusang makabayan noong
huling bahagi ng ika-19 na dantaon. Ipinagkaloob ang kasarinlan ng Iraq noong
1932. Gayunpaman, kontrolado pa rin ng mga kanluraning kompanya ang
industriya ng langis pagkaraang matuklasan ito noong 1927.
Sa mahabang panahon, nakilala ang Iraq na “”Republika ng Takot dahil ang
mga pagbabago ng pamahalaan ay madalas na humahantong sa karahasan. Hindi
nila kinilala ang demokraysa, kalayaan, mga karapatang pantao, malayang
eleksiyon, at malayang pananalita sa kanilang bansa.
Saudi Arabia
Dahil sa kalupitan at labis na paniningil ng buwis, naghangad ng kasarinlan
ang mga Arab mula sa mga Turk. Noong 1744, nagsanib ang puwersa nia
Muhammad Ibn Saud, isang pinunong Arab at Muhammad Ibn Abd-al-Wahhab,
isang kleriko upang makapagtatag ng alyansang politikal. Ito ang naging
pundasyon ng dinastiyang namumuno ngayon sa Saudi Arabia.
Ang modernong kaharian ng Saudi Arabia ay likha ni Haring Abdul Aziz Ibn
Saud. Sinakop niya ang Riyadh noong 1902 at ginawa niyang lider ang sarili ng
kilusang makabayan ng mga Arab. Noong 1932, inihayag niya ang sarili bilang Hari
ng Saudi Arabia.
(6 Linggo)
Aralin: MGA
SAMAHANG PANGKABABAIHAN AT MGA
KALAGAYANG PANLIPUNAN
PAKSA: Epekto ng mga Samahang Kababaihan at ng mga
Kalagayang Panlipunan sa Buhay ng Kababaihan Tungo sa
Pagkakapantay-pantay, Pagkakataong Pang-ekonomiya at
Karapatang Pampolitika
Pamantayan sa pagkatuto:
Nasusuri ang karanasan at bahaging ginampanan ng mga kababaihan tungo sa
pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang
pampolitika.
LAYUNIN:
TIMOG ASYA
INDIA
Noong 1970, itinatag ang mga kilusan tulad ng Kilusang Shahada, Shramik
Sangatana(1972), Self-Employed Women’s Association(1972), ang United Women’s
Anti-Price Rise Front(1973) at ang Nav Nirman(1974). Tinutulan ng mga kilusang
nabanggit ang mga isyu gaya ng karahasan sa tahanan at di- makatarungang
pagtaas ng presyo ng bilihin.
PAKISTAN,SRI-LANKA at BANGLADESH
SRI-LANKA
KANLURANG ASYA
Ang rehiyong ito ay binubuo ng mga bansang Bahrain, Egypt, Iraq, Jordan,
Kuwait, Lebanon,Oman, Palestinian Territories, Qatar, Saudi Arabia, Syria, United
Arab Emirates at Yemen. Sa rehiyong ito, ang partisipasyon sa pulitika at
paghahanapbuhay ng kababaihan ay hindi halos nagbago. Milyong kababaihan
ang nangangailangan pang ipaglaban ang kanilang mga karapatan. Sa Kuwait at
Saudi Arabia, illegal para sa kababaihan ang makilahok sa eleksyon dahil sa
kanilang kasarian. Bagaman, ang mga pamahalaan sa rehiyong Arab, ay hindi pa
rin tanggap ang ideya ng pagpapalaganap sa mga karapatang pantao; noong 1982
pagkatapos ng pagpupulong ng mga grupo ng civil society sa karapatang pantao
na ginanap sa Cyprus, unti-unting tinanggap ng mga pamahalaang lokal at
rehiyonal ang mga adbokasiya ng mga nangangalaga sa karapatang pantao,
kabilang dito ang mga samahang kababaihan sa Israel. Sa pamamagitan ng Isha
L’lsha-Haifa Feminist Center, pinangunahan nila ang implementasyon ng Security
Council Resolution 1325. Hinikayat nila ang kababaihan na makilahok sa
negosasyon at talakayan tungkol sa sigalot sa pagitan ng Israel at Palestine. Sa
pamamagitan nito, maipamumulat ang epekto ng sigalot lalo na sa kababaihan at
kung paano nila maipagtanggol ang kanilang karapatan.