Ikaapat na Markahan

NOLI ME TANGERE

MODYUL 1: TALAMBUHAY NG MAY-AKDA 5. Leonor Valenzuela

6. Gertrude Beckett
DR. JOSE PROTACIO RIZAL MERCADO Y ALONZO 7. Josephine Bracken – pinakasalan ni Jose Rizal
REALONDA

- buong pangalan ng pambansang bayani/may-akda. IV. MGA SAGISAG-PANULAT

Jose – galing sa patron santo ni Donya Teodora na si San Dimasalang – (Dimas-alang), Noli Me Tangere
Jose Laong-Laan – Diariong Tagalog; “Amor Patrio”
Protacio – feastday ni San Protacio noong pinanganak si
Rizal
Rizal – “recial” – luntiang bukirin V. KAMATAYAN
– iniutos ni Gob. Hen. Francisco na pumili ng isang
Spanish word na ilalagay sa pangalan Petsa: Disyembre 30, 1896, 7:03 ng umaga
Mercado – “merchant” – apelido ni Don Francisco; ninuno: Lugar: Bagumbayan (Luneta)
Domingo Lamco (Chinese) Sanhi: “Firing Squad”
Alonzo – apelido ni Donya Teodora; ninuno: Eugenio Ursua
(Japanese) VI. MAHAHALAGANG TALA
Realonda – galing sa ninang ng nanay ni Rizal
Pepe - palayaw 1. Padre Pedro Casañas – ninong ni Rizal sa binyag
2. Padre Rufino Collantes – paring nagbinyag kay Rizal
I. KAPANGANAKAN 3. Gob. Camilo de Polavieja – lumagda sa kamatayan ni
Rizal
A. Petsa: Hunyo 19, 1861 4. Richard Kissling – nagtayo ng monumento ni Rizal sa
B. Lugar: Calamba, Laguna Luneta

II. PAMILYA - Sa Aking mga Kabata

- Ang Kwento ng Gamu-Gamo
A. Ama: FRANCISCO ENGRACIO RIZAL MERCADO Y - Noli Me Tangere
ALEJANDRO - El Filibusterismo
B. Ina: TEODORA MORALES ALONZO REALONDA Y
QUINTOS
C. Mga Kapatid: Ang ina ni Rizal ay siyang kaniyang unang guro at
nagturo sa kaniya ng abakada noong siya ay tatlong taon pa
1. Saturnina (1850 – 1913) lamang. Noong siya naman ay tumuntong ng siyam na taon,
2. Paciano (1851 – 1930) – kaisa-isang lalakeng kapatid ni pinadala siya sa Biñ an, Laguna upang mag-aral sa ilalim ng
Jose. pamamatnubay ni Justiano Aquino Cruz. Ilang buwan ang
3. Narcisa (1852 – 1939) nakalipas, pinayuhan niya ang magulang ni Rizal na pag-
4. Olimpia (1855 – 1887) aralin siya sa Maynila.
5. Lucia (1857 – 1919)
6. Maria (1859 – 1945) Isang dalubwika si Rizal na nakaaalam ng Arabe,
7. JOSE (1861 – 1896) Katalan, Tsino, Inggles, Pranses, Aleman, Griyego, Ebreo,
8. Concepcion (1862 – 1865) – ang pinakamalapit na kapatid Italyano, Hapon, Latin, Portuges, Ruso, Sanskrit, Espanyol,
ni Jose sa kanya. Si Concepcion ang unang kalungkutan ni Tagalog, at iba pang mga katutubong wika ng Pilipinas.
Jose Rizal.
9. Josefa (1865 – 1945)
10. Trinidad (1868 – 1951)
11. Soledad (1870 – 1929)

III. MGA BABAE SA BUHAY NI RIZAL.

1. Leonor Rivera –
2. Segunda Katigbak – Unang pag-ibig ni Jose.
3. Nelly Boustead
4. Usui Seiko
 nakuha niya ito sa Ebanghelyo ni Juan, Kapitulo 20,
versikulo 13-17. Ang bahaging ito bibliya ay nagsalaysay sa
araw ng “Easter Sunday,” ang ikatlong araw ng kamatayan ni
Kristo kung saan nabuhay siya muli at nagkita sila ni Maria
Magdalena: “Huwag mo akong salingan, dahil hindi ko
nakasasama ang aking Ama sa langit.”
MODYUL 2 : KASAYSAYAN NG NOBELANG “NOLI ME
TANGERE” Marso 21, 1887

Ang pamagat ng "Noli Me Tangere" ay salitang Latin na ang Inilabas na ang novelang Noli Me Tangere ni Rizal sa
ibig sabihin sa Tagalog ay "HUWAG MO AKONG SALINGIN" publiko sa wikang Kastila.
na hango sa Ebanghelyo ni San Juan Bautista. Itinulad niya
ito sa isang bulok sa lipunan na nagpapahirap sa buhay ng Mayo 5, 1887
isang tao.
Sinulatin ni Dr. Antonio Ma. Regidor si Rizal. Pinuri
Ang pagsusulat ng "Noli Me Tangere" ay bunga ng ni Regidor ang novela at inihambing pa sa Uncle Tom’s Cabin
pagbasa ni Rizal sa "UNCLE TOM'S CABIN" ni Harriet at Don Quixote ng Espanya.
Beacher Stowe, na pumapaksa sa kasaysayan ng mga aliping
Negro sa kamay ng mga panginoong putting Amerikano.
Inilarawan dito ang iba't ibang kalupitan at pagmamalabis ng
mga Puti sa Itim. Inihambing niya ito sa kapalarang sinapit
ng mga Pilipino sa kamay ng mga Kastila.

Enero 2, 1884

Mayroong isang pagdiriwang ng mga mag-aaral na

Pilipino ng Central University of Madrid sa Espanya.
Nakasama ni Rizal sina Jaena, Valentin Ventura at ang
magkakapatid na Paternos. Inimungkahi ni Rizal sa kanyang
mga kasamang Pilipino sa Madrid na sumulat sila ng isang
novelang hango sa masamang kalagayan ng mga Pilipino sa
Pilipinas sa ilalim ng pamumuno ng Kastila at ang lahat ay
sumang-ayon. Inimungkahi ni Rizal na pangkat sila upang
mailahad ang lahat ng pananaw.

Ang mungkahi ni Rizal na sumulat “bilang pangkat”

ang novela ay hindi natupad sapagkat ang iba, sa halip na
umpisahan ang novela ay nalihis ang perspektibo at ukol sa
babae na ang nais isulat. Nalulon ang lahat maliban kay Rizal
sa sugal at pambabae kaya napabayaan ang
napagkasunduan.

Disymebre, 1886

Hindi napadalhan si Rizal ng perang panggastos

mula sa Pilipinas kaya siya’y nagutom at nagkasakit. Sa
kanyang pagkagutom, siya ay dumadalo sa mga pagdiriwang
nang hindi naman inaanyaya (gate crasher). Halos nawalan
na siya ng pag-asa na mailimbag ang novela kaya napag-
isipang sunugin ito. Salamat na lamang at dumating si DR.
MAXIMO VIOLA (itinuturing na tagapagligtas ng Noli Me
Tangere), isang dating kamag-aaral na siyang tumulong kay
Rizal sa pagpapalathala ng novela at nagbigay ng pera upang
matugunan ang mga pangangailangan.

Pebrero 21, 1887

Inayos ni Rizal ang orihinal na manuskrito ng novela

upang mahanda sa paglathala. Napili niya ang bahay-
palimbagan na BERLINER-BUCHDRUCKREI-ACTION-
GESSELSCHAFT. Nagpalathala siya ang 2, 000 sipi sa
halaga lamang ng P300.00.

Marso 5, 1887

Habang iniimprenta ang novela ni Rizal, saka lang

siya nakapagdesisyon ng pamagat para dito. Sa kanyang
sulat kay Felix R. Hidalgo, binanggit ni Rizal na hinugot niya
ang pamagat na “Noli Me Tangere” sa Ebanghelyo ni Lucas.
Ngunit nagkamali si Rizal sa pagbanggit ng pinagkunan dahil
 Natapos ilimbag ang El Filibusterismo
noong Setyembre 18, 1891. Ipinagkaloob niya
kay Valentin ang orihinal na manuskrito ng
MODYUL 2 : KASAYSAYAN NG NOBELANG “EL nobela. Pinadalhan niya ang kanyang mga
FILIBUSTERISMO kaibigan ant ito ay nailathala pa sa La Publicidad
nang magustuhan at nabasa ng mga Pilipini sa
Si Dr. Jose Rizal ay nakilala dahil sa Barcelona.
kanyang angking husay at galing sa pagsulat.
Patunay diyan ang mga tula, anekdota at mga
nobelang kanyang isinulat tulad ng Noli Me Makalipas ang ilang taon, ang nobela ay
Tangere at El Filibusterismo. binili ng pamahalaan kay Valentin Ventura sa
halagang ISANLIBONG PISO.
Ang pamagat na EL FILIBUSTERIMO ay
nangangahulugang “ANG PAGHAHARI NG
KASAKIMAN”. Ito ay kanyang inalay sa tatlong
paring martir na GOMBURZA na sina :Padre
Mariano GOMEZ, Padre Jose BURGOZ, Padre
Jacinto ZAMORA.

Mas matapang at palaban ang mga

sitwasyong nakapaloob sa El Filibusterismo.
Humihingi ito ng katarungan sa mga kaapihang
natapo ng mga naaapi. Ang nobelang ito ay
naglalantad ng posibilidad ng rebolusyon at
rebelyon

Inabot ng TATLONG TAON bago natapos ni

Jose Rizal ang kanyang El Filibuterismo. Umalis ng
Brussels si Rizal noong Hulyo 5, 1891 at nagpunta
sa Ghent upang doon magpalimbag. Malaki ang
kamurahan ng pagpapalimbag sa Ghent kumpara
sa Brussels.

Ipinalimbag niya ang kanyang nobela F.

MEYER-VAN LOO PRESS na sumang-ayong
ilimbag ang kanyang aklat kahit na maging
hulugan. Katulad ng naranasan niya sa Noli Me
Tangere, nagkulang din ng salapi si Jose Rizal sa
pagpapalimbag nito.

Sa kabutihang palad, pinahiram siya ng

salapi ng kanyang kaibigang si VALENTIN
VENTURA na itinuturing niyang tagapagligtas ng
El Filibusterimo.