Pangalan: Karhylle S Corona & Sofia Capuchino Iskor:

Antas at Seksyon: 10- Lamio Petsa: May 3 2023

Ikaapat na Markahan
Unang Linggo

CHARACTER PROFILE
I. Personal na Impormasyon
Pangalan: Dr. Jose Protacio Rizal Mercado Y Alonzo Realonda

Kapanganakan: Hunyo 19, 1861

Lugar ng Kapanganakan: Calamba, Laguna

Mga Magulang:

 Ama

Francisco Engracio Rizal Mercado Y Alejandro

 Ina

Teodora Morales Alonzo Realonda Y Quintos

Mga Kapatid:

 Saturnina (Neneng) (1850–1913)

 Paciano(1851–1930)
 Narcisa (Sisa) (1852–1939)
 Olympia (1855–1887)
 Lucia (1857–1919)
 María (Biang) (1859–1945)
 José Protasio (1861–1896)
 Concepción (Concha) (1862–1865)
 Josefa (Panggoy) (1865–1945)
 Trinidad (Trining) (1868–1951)
 Soledad (Choleng) (1870–1929).

II. Edukasyon

Elementarya:
Una siyang nag-aral sa Binan, Laguna ngunit bago pa man siya mag-aral sa pormal na paaralan,
siya ay tinuruan na ng kaniyang ina sa kanilang tahanan.

Sekundarya:
Siya ay nag-aral sa Ataneo De Manila sa kaniyang sekondaryang pag-aaral

Tersiyarya:
  Nag-aral siya ng medisina sa Pamantasan ng Santo Tomas sa Maynila. Ngunit hindi niya ito natapos
kahit matataas pa ang kanyang mga marka. Kinakailangan niyang umalis ng Pilipinas sapagkat
napag-initan na siya ng mga Espanyol ng dahil sa kanyang mga naisulat.
 Ipinagpatuloy niya ang kanyang pag- aaral sa Universidad Central de Madrid sa Madrid, Espanya.
 Nag-aral din si Rizal sa Pamantasan ng Paris at Pamantasan ng Heidelberg.

III. KATANGIAN AT PANINIWALA

1. Makadiyos
2. Makabayan
3. Mabait
4. Matalino
5. Matapang
6. May paninindigan
Jose Rizal ay naging matatag ang kanyang paniniwala sa kahalagahan ng edukasyon at
kapangyarihan nitong solusyunan ang mga suliranin ng bansa sa ilalim ng pamumuno ng
mga dayuhang mananakop.

IV. MGA AKDANG SINULAT

Sa Aking mga kabata - tulang tungkol sa pagmamahal sa sariling wika. Unang tulang
naisulat.
By/o-edad nang ito'y maisulat niya.
• Ang Una Kong Salamisim (Mi Primera
Inspiracion) - naisulat niya kasabay ng pagkalaya ng kanyang ina. 1874-taon kung kallan
niya ito naisulat
e. Unang tulang naisulat sa Ateneo.
14 y/o edad nang ito'y maisulat niya.
• Sa Edukasyon Matatamo ang Liwanag ng Bansa (Por la Educacion Recibe Lustre la Patria)
1876-taon kung kalan niya ito naisulat
• Isang Alaala sa Aking Bayan (Un Recuerdo A Mi Pueblo) tulang nagbibigay dangal sa
Calamba, ang bayang sinilangan ni Rizal.
1878 taon kung kailan niya ito naisulat 15 y/o-edad nang ito'y maisulat niya. Atenco
Municipal de Manila dito siya
nagaaral nang ito'y maisulat niya.
Para sa Kabataang Pilipino (A La
Juventud Filipina) - tulang inaalay para
sa kabataang Pilipino. 1879-taon kung kalian naisulat
A Unibersidad ng Santo Tomas paaralan kung saan niya ito naisulat
Sanggunian ng mga Bathala (El Consejo de los Dioses) dulang alegorkal na Isinulat para sa
patimpalak kaugnay ng ika-
400 na kamatayan ni Miguel de Cervantes. 1880 taon kung kailan niya ito naisulat
• Sa Tabi ng Pasig (Junto Al Pasig)
sarsuela na itinanghal sa Ateneo kaugnay ng pagdiriwang ng kapistahan ng Imaculada
Concepcion. a Disyembre 1880 taon kung kailan
naisulat
• Ang Pag-ibig sa Tinubuang Lupa (Amor
Patrio) - sanaysay na nagpapakita ng pagmamahal ni Rizal sa kanyang bayan. Hunyo 1882
taon kung kailan niya ito nasulat kasabay ng pagdating niya sa Barcelona
Agosto 1882 nailathala sa Dianong
Tagalog sa pagsasalin ni M. H. del Pilar. Pinatula Ako (Mi Piden Versos) - tulang
mayroong literal na pamagat.
1882-taon kung kailan siya hinilingan ng tula ng Circulo Hispano-Filipino. • Bisperas ng
bagong taon 1882- binigias ang tula.
Para sa Bulaklak ng Heidelberg (A las Flores de Heidelberg) tulang naisulat niya sa
Heidelberg nang magunita niya ang kanilang maliit na halamanan sa Calamba
Abril 22, 1886-araw nang ito'y maisulat.
Sa mga Kababayang Dalaga sa Malolos liham na isinulat para sa mga kababaihan ng
malolos
Pebrero 1899-taon kung kailan sunulat
ang liham.
Kay Binibining Consuelo Ortega (A La Senorita C.O.Y.R.) tulang patunay ng paghanga niya
kay Consuelo. Agosto 22 1883 araw kung kailan
naisulat.
Ang Noli Me Tangere - nobelang gumising
sa diwang makabayan ng mga Pilipino.
B. Halaw sa banal na kasulatan na "Huwag mo akong salingin."
1884- sinumulang isulat ang Noli sa Maand at natapos ang kalahati nito.
• 1885 - natapos niya ang kalahati ng
ikalawang hati ng nobela sa Paris matapos niyang mag aral sa UCdM
1886 - natapos ang natitirang bahagi ng
nobela sa Wilhelmshold sa Alemanya. Pebrero 21, 1887 dinala sa palimbagan ang Noll.
Berliner
Marso 21, 1887 nailimbag ito sa
Buchdruckrel Action-Gesschaft.
Awit sa Paggawa (Himno Al Trabajo) - isang tula para sa pagdiriwang ng pagiging lungsod
ng Lipa.
Enero 1888-taon ng pagkasulat ng tula
Ang El Filibusterismo - pangalawang
nobelang sinulat na karugtong ng Noli at inlalay sa GomBurza Oktubre 1887-sinumulan ang
El Fil
1888-pinagbuti at mayroon mga binage.

LEA N. TEMPLONUEVO _____________________________ ________________________

Guro sa Filipino Pangalan ng Mag-aaral at Lagda Pangalan ng Magulang at Lagda
Kaligirang Pangkasaysayan ng EL FILIBUSTERISMO
A. Punan ang kahon ayon sa hinihingi ng bawat bilang.

NOLI ME TANGERE EL FILIBUSTERISMO

Kahulugan 1. Mula sa salitang Latin na
nangangahulugang
“Huwag mo akong
salingin” o “Touch me
not” sa wikang Ingles.
Pinaghandugan 2. Inihandog sa Inang Bayan
(Pilipinas) Sapagkat labis
ang pag mamahal ni Dr.
Jose Rizal sa ating iang
bayan.
Uri ng Nobela 3. Nobelang Panlipunan
sapagkat inilalarawan
nito ang tunay na
kalagayan ng ating
lipunan sa noong unang
panahon
Taon ng Pagkakalimbag 4. Sinimulang isulat sa Madrid,
Spain noong 1884, pinagpatuloy
sa Paris, France at natapos sa
Berlin, Germany (1887)
Taong tumulong upang maipalimbag 5. Nalimbag sa tulong ni Dr.
ang Nobela Maximo Viola. Tinulungan
nya si Rizal upang
mailimbag kahit ang 2000
unang sipi manlamng ng
Noli Me Tangere
Bilang ng kabanata 6. 64 na kabanata
7. Mula sa salitang “Filibustero”
na nangangahulugang taong
kalaban ng mga prayle.
8. Inihandog ito sa 3 paring
martir na sina Mariano Gómes,
José Burgos, at Jacinto Zamora
(GomBurZa) sapagkat
naniniwala si Rizal na walang
kasalanan ang 3 pari na binitay
kaya naman ang El Filibusterismo
ay inihahandog niya bilang
parangal sa 3 pari na pinatay
9. Nobelang Pulitikal
Sapagkat maraming mga
pangyayari sa nobelang ito ang
nag papakita ng bulok na
sistema ng pulitika sa ating
bansa.
10. Sinimulang isulat noong 1890
sa London, England at natapos sa
Brussels, Belgium noong 1891
11. Nalimbag sa tulong ni
Valentin Ventura. Tinulungan
niya si Rizal sa pagpapalathala
ng El Filibusterismo
12. 39 na kabanata

B. Isulat sa loob ng frame ang mga mahahalagang pangyayaring naganap kaugnay ng mga taong
nakatala ukol sa Kaligirang Pangkasaysayan ng El Filibusterismo.

1887 1888

Matagumpay na lumabas Marso Pebrero 1888, nilisan ni Rizal

noong 1887 ang Noli Me Tangere ang Pilipinas dahil na rin sa
udyok ni Gob- Hen. Emilio
Agosto 1887 muli niyang
Terrero. Nagtungo siya sa iba't
nakasama ni Rizal ang kaniyang
ibang bansa sa Asya, sa Amerika,
pamilya. Ginamot ang mata ng
at sa Europa.
kaniyang ina, nakipag- usap kay
Leonor Rivera, at inalam ang
pagtanggap ng mga Pilipino sa
nobelang Noli Me Tangere.
 1891

Nang matapos ni Rizal ang nobela noong Marso

29, 1891 at makahanap ng palimbagan sa
Ghent, Belgium. Ang manuskrito ay ipinadala 1892
niya sa kanyang kaibigan na si Jose Alejandrino.
Noong Hunyo 18, 1892 ay umuwi ng
Nang matapos ni Rizal ang nobela noong Marso Pilipinas si Dr. Jose P. Rizal.
29, 1891 at makahanap ng palimbagan sa
Ghent, Belgium. Ang manuskrito ay ipinadala Nagtatag siya ng samahan tinawag
niya sa kanyang kaibigan na si Jose Alejandrino ito na "La Liga Filipina." Ang layunin
ng samahan ay ang pagkakaisa ng
Sa naipalimbag ang Setyembre 1891 tulong ni mga Pilipino at maitaguyod ang pag-
Valentin Ventura, nobela noong unlad ng komersiyo, industriya at
Pinalimbag ni Rizal ito kaso kinulang sa pera agrikultura.
kaya't binawasan ang mga kabanata mula sa 44 Noong Hulyo 6, 1892 siya ay
naging 38 na lamang. nakulong siya sa Fort Santiago at
Ipinalimbag niya ito sa F. Meyer Van Loo Press ipinatapon sa Dapitan noong Hulyo
at naging hulugan ang bayad 14, 1892. Apat na taon siya namalagi
sa Dapitan kung saan nanggamot
Ipinadala ni Rizal ang kopya ng El Fili sa Hong siya sa mga maysakit at hinikayat
Kong ngunit ito ay nasamsam ng mga Kastila. niya ang mamamayan na magbukas
Sa Pilipinas, ipinuslit at naipasira ng ng paaralan, hinikayat din niya ang
pamahalaan ang mga nakumpiskang nobela ito sa pagpapaunlad ng kanilang
kapaligaran.

1896

Malaki ang naging ang naging

tulong ng El Filibusterismo kina
Andres Bonifacio at sa Katipunan
upang maiwaksi ang mga balakid
sa paghihimagsik