10. J. Massenet, Ch.

Gounod – liryzm w operze francuskiej XIX wieku

Opera lyrique (fr. opera liryczna) rozwinęła się we Francji w 2 poł. XIX w.

- głównym jej zadaniem było przekazanie wewnętrznych przeżyć bohatera, co za tym

idzie centralne miejsce w muzyce i na scenie zajęła jednostka wraz z przepełniającymi
ją uczuciami

- nacechowana wyjątkową śpiewnością, subtelnością i ograniczeniem roli orkiestry do

tworzenia tła nastrojowego

- opera liryczna stanowiła połączenie elementów grand opery i opery comique (fr.
opery komicznej), przy czym w zależności od treści przeważały cechy jednego lub
drugiego gatunku (cechy grand opery – patrz nr 12, cechy opery comique
przypuszczam, że są takie same, tylko inna tematyka – groteskowa, póki co nigdzie
tego nie znalazłam)

Charles Gounod (wym. Szarl Guno) – kompozytor francuski był twórcą i głównym
przedstawicielem opery lirycznej. Jego opery charakteryzowane są jako „opery
promieniujące melodyjnością, dobrze dozowanym uczuciem i pewnym
dramatyzmem”.

Na uwagę zasługują zwłaszcza dwa dzieła:

„Faust” – 5 aktowa opera liryczna według Goethego, wystawiona po raz pierwszy w

Paryżu w 1859r. (Między innymi z podziwem wyrażał się o niej Piotr Czajkowski i
pragnął w podobnym stylu utrzymać swą operę „Eugeniusz Oniegin” )

- Gounod zachował niektóre tradycyjne elementy grand opery np. w walcu czy chórze
żołnierzy

- pisząc o Fauście Gounoda: „Gounod – autor wspaniałych melodii, rozrzutny w

recytatywach”

- nie tylko 3 głównych bohaterów, lecz i postacie 2-planowe, jak Walenty czy Siebel
otrzymały piękne melodie

- dowód na przenikanie grand opery i opery comique: „Mefostofeles sprawia

wrażenie, że przez pomyłkę trafił do opery lirycznej, właściwszym miejscem byłaby
dla niego opera comique”
- przykłady: Cavatina Fausta, namiętny duet z Małgorztą, Aria „z klejnotami”
Małgorzaty

„Romeo i Julia” – 5 aktowa; (Paryż, 1867) według Szekspira

- przykłady: Arietta Julii – nawiązanie do Arii „z klejnotami”, duet miłosny w IV akcie,

w którym orkiestra dopełnia napięcie między kochankami „namiętną melodią,
wyrażającą bez słów pełnię ich szczęścia”

Styl operowy Gounoda znalazł wśród kompozytorów licznych zwolenników, należał

do nich min:

Jules Massenet – francuski kompozytor. Cechuje go niezwykła sprawność w

wykorzystaniu orkiestry. Dzieła:

„Manon” – 5 aktowa

„Werter” – 4 aktowa

„Don Kichot” – 5 aktowa