You are on page 1of 90

‫ڃٌؾڈ ڍ اٻٴتلڅڃیٴی تڊیڈ ُـڇ تچً‪ ٚ‬اڅٻیڂ ًبیت كًڀی ‪٣‬الٿڈ ‪ٛ‬جب‪ٛ‬جبیی(كڇ)‬

‫‪www.allametabatabai.com‬‬
‫ُبثٲ ‪978-964-470-050-7‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪Isbn 978-964-470-050-7‬‬

‫«‪٣‬ټی«‪ »١‬څ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ڍ اٻڊی»‬

‫‪٣‬ټّبٿڈ ًیّـ ٿغڀّـعٌیڂ ‪ٛ‬جب‪ٛ‬جبیی‬ ‫*ٿاٻ‪: ٪‬‬

‫ًیّـاثلاډیپ ًیّـ ‪٣‬ټچڍ‬ ‫*ٿتلرپ‪:‬‬

‫ٿ‪٤‬بك‪٩‬‬ ‫*ٿچٗچ‪: ١‬‬

‫كٯ‪٤‬ی‬ ‫*ٯ‪: ٢ٜ‬‬

‫صڊبكٽ (څیلایَ رـیـ)‬ ‫*ڃچثت صبح‪:‬‬

‫ؿ‪٫‬تل اڃتِبكات اًالٿی‬ ‫*صبح څ ڃِل‪:‬‬

‫یٲ رټـ‬ ‫*ت‪٤‬ـاؿ ٿزټّـات ‪:‬‬

‫‪108‬‬ ‫*ت‪٤‬ـاؿ ٓ‪٬‬غبت ‪:‬‬

‫ثڊبك‪1388‬‬ ‫*تبكیؼ اڃتِبك‪:‬‬

‫‪1000‬‬ ‫*ُڀبكٷبځ ‪:‬‬

‫دفزش اًزؾبساد اعالهی‬


‫څاثٌتڈ ثڈ ربٿ‪٤‬ڈ ٿـّكًیڂ عچكڇ ‪٣‬ټڀیّڈ ٯپ‬
‫فلسف له‬ ‫عل‬
‫ی«ع» و ه ا ی‬

‫مؤلف‪:‬‬

‫علّامه سیّد محمّد حسیه طباطبایی‬

‫(صاحب تفسیر المیزان)‬

‫مترجم‪:‬سیّد ابراهیم سیّد علوی‬

‫*‬
‫دفتش اًتطاسات اسالهی‬
‫ّابستَ بَ جاهعَ هذسسیي دْصٍ علویَّ قن‬
‫مطالب»‬ ‫«فهرست‬

‫‪ ‬ٿٰـّٿڈ ڃبُل ‪6‬‬

‫‪ ‬ٿٰـٿڈ ٿتلرپ ‪7‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪٫ ‬ټٌ‪٬‬ڈ صیٌت؟ څ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ٳـاٽ اًت؟‬

‫‪14‬‬ ‫‪ ‬ؿیڂ څ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ‬

‫‪19‬‬ ‫‪٫ ‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی اًالٽ یب ٳڀبٹ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ‬

‫‪23‬‬ ‫‪ ‬ؿڅ ڃچ‪ ١‬ٯ٘بڅت ‪٣‬ټڀی څ عٰچٯی‬

‫‪ ‬ارڀبٹ ام مڃـٷی ‪٣‬ټی«‪ »١‬څ اُبكڇ اڍ ثڈ ُؾٔیت كڅعبڃی څ ٿٰبٽ ‪٣‬ټڀی اڅ ‪25‬‬

‫‪32‬‬ ‫‪ ‬ٿٰبیٌڈ اڍ ثیڂ ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬څًؾڄبځ ؿیٸلاځ‬

‫‪ ‬ڃڀچڃڈ ډبیی ام ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬پیلاٿچځ ثلؽی ام ٿٌبئٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ‪39‬‬

‫*ٿـؽٺ‬

‫‪ٔ٫ ‬ٺ اڅّٹ‪ :‬كڅٍ تغٰیٮ څ كاڇ څٓچٹ ثڈ عٰبیٮ ‪٣‬ټڀی څ اُبكڇ ثڈ ٷ‪٬‬تبك ‪٣‬ټی«‪41 »١‬‬

‫‪43‬‬ ‫‪ٔ٫ ‬ٺ ؿڅّٽ‪ :‬ٿلاعٺ پڄزٸبڃڈ ُڄبؽت ؽـا‬

‫‪ٔ٫ ‬ٺ ًچّٽ‪ :‬تچعیـ عٰیٰی څ ڃٰٺ پبكڇ اڍ ام ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ایڂ ؽٔچّ ‪53‬‬

‫‪ٔ٫ ‬ٺ صڊبكٽ‪ :‬تغٰیٰبتی كار‪ ٢‬ثڈ تچعیـ څ ُلط ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬څ ‪ٛ‬لط یٲ ًټٌټڈ‬

‫ٿٌبئٺ ٿِٴٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ‪56‬‬

‫‪ٔ٫ ‬ٺ پڄزپ‪ :‬ؿك ‪٣‬ـٽ اٿٴبځ ُڄبؽت فات ثبكڍ ت‪٤‬بٻی څ تچٗیظ ‪٣‬ټپ ؽـا ثڈ ٿبًچڍ څ ‪٣‬ټپ‬

‫ٿبًچڍ ثڈ اڅ ‪61‬‬

‫‪63‬‬ ‫‪ٔ٫ ‬ٺ ُِپ‪ :‬ؿك ثیبځ پبكڇ اڍ ام ٓ‪٬‬بت ٳڀبٻیّڈ اٻڊی څ ٳالٽ ‪٣‬ټی«‪ »١‬پیلاٿچځ آڃڊب‬
‫‪64‬‬ ‫‪ٔ٫ ‬ٺ ډ‪٬‬تپ‪ :‬ؿك ٓ‪٬‬بت حجچتی څ ًټجی ثبكڍ ت‪٤‬بٻی‬

‫‪ٔ٫ ‬ٺ ډِتپ‪ :‬صٸچڃٸی ٿِبډـڇ ؽـا څ عـیج ف‪٣‬ټت ‪68‬‬

‫‪73‬‬ ‫‪ٔ٫ ‬ٺ ڃڊپ‪ :‬پبكڇ اڍ ام عٰبیٮ ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬اٻڊی‬

‫‪75‬‬ ‫‪ٔ٫ ‬ٺ ؿډپ‪ :‬ؿك صٸچڃٸی آ‪٫‬لیڄَ څ ثیبځ ‪٣‬ټی«‪»١‬‬

‫‪76‬‬ ‫‪ٔ٫ ‬ٺ یبمؿډپ‪ :‬ثیبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬پیلاٿچځ رڊبځ ثلیڂ‬

‫‪78‬‬ ‫‪ٔ٫ ‬ٺ ؿڅامؿډپ‪ :‬ٿ‪٤‬ڄبڍ تٰـیل څ عـیج ٿلثچ‪ٙ‬‬

‫‪84‬‬ ‫‪ٔ٫ ‬ٺ ًینؿډپ‪ :‬ٿ‪٤‬ڄبڍ اًت‪ٜ‬ب‪٣‬ت ثڄـٷبځ څ ثلكًی عـیج ‪٣‬جبیڈ‬

‫‪٫ ‬ڊلًت ٿڄبث‪ ٢‬څ ٿأؽق‬


‫هقذّهَ ًاضش‬
‫(‪)1‬‬ ‫مذ ٌال ِديِّ َّ ٌا ِإل َ‬
‫ًظ ا ِ اَّل لِیَؼجُذّ ِى»‬ ‫« َّ َهآ َخ َل ُ‬
‫ؽـاڅڃـ ٿت‪٤‬بٹ ‪ ،‬آؽلیڂ ً‪٬‬یل ثِیل څ ڃقیل ؽچیَ كا ؿك ٿڄ‪ٰٜ‬ڈ اڍ ثڈ كًبٻت ٿج‪٤‬چث ‪٫‬لٿچؿ‬

‫ٳڈ ثڈ «خبُلیّذ» ٿِڊچك ثچؿ ؛ څ ؿك ‪ٔ٣‬لڍ ٳڈ ؿك ٿیبځ ٯچٽ ‪٣‬لة ‪ ،‬ډیش ڃِبڃی ام ؿاڃَ څ تڀـّځ‬

‫ڃجچؿ ثټٴڈ تچؿڇ ٿلؿٽ ثب ؽچاڃـځ څ ڃچُتڂ ثیٸبڃڈ ثچؿڃـ‪.‬‬

‫پیبٿجل اٳلٽ«ّ» ٿإٿچكیت یب‪٫‬ت تب آځ ٳڈ ٯچٽ ًلٳَ څ ربډٺ كا ثڈ كاڇ ډـایت څ ً‪٤‬بؿت‬

‫ـ کَ رْزیذ ّ ػجْدیّذ خبلك یکزب ثْد ـ كډڄڀچځ ًبمؿ‪ .‬پي ام كًچٹ ؽـا«ّ» ‪٣‬ټی«‪ »١‬ثڈ‬

‫‪٣‬ڄچاځ ربڃِیڂ ثڈ عٮّ اڅ ‪ ،‬ثب ڃِل څ پؾَ ًؾڄبځ عٴیڀبڃڈ څ ًلُبك ام ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬څ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ‪،‬‬

‫عیلت څ ُٸ‪٬‬تی ډڀٸبځ كا ثل اڃٸیؾت تب ربیی ٳڈ اڅ كا ؿك ‪٘٫‬بیٺ ‪ ،‬ٳڀبالت ‪ ،‬عٴڀت څ ٿ‪٤‬بك‪٩‬‬

‫ؿاؿڇ اڃـ‪.‬‬ ‫ثټڄـ څ ثی ًبعٺ ‪٣‬ټچٽ څ ڃٌؾڈ ٿڀتبم ؽټٰت ‪ ،‬ٻٰت‬

‫ٿاٻ‪ٰ٫ ٪‬یـ ٿلعچٽ ‪٣‬الٿڈ ‪ٛ‬جب‪ٛ‬جبیی ؿك ایڂ ٿزڀچ‪٣‬ڈ ڍ اكمُڀڄـ ٳڈ ثڈ ڃبٽ‬

‫«ػلی«ع»ّفلغفَ الِی» ڃبٿیـڇ ُـڇ اًت ‪ ،‬ثؾِی اك ًؾڄبځ عٴیڀبڃڈ ‪٣‬ټی«‪ »١‬كا ؿك‬

‫ٿچٗچ‪٣‬بت ٿؾتټ‪ ٪‬ڃٰٺ ‪ ،‬څ ثڈ كٿچم څ ؿٯبیٮ ُٸ‪٬‬ت اڃٸین آڃڊب پلؿاؽتڈ ‪ ،‬څ ٿتلرپ ٿغتلٽ ڃین ایڂ‬

‫ٿزڀچ‪٣‬ڈ كا ثب ٯټڀی كڅاځ ثڈ ‪٫‬بكًی ثلٷلؿاڃـڇ اًت‪.‬‬

‫ایڂ ؿ‪٫‬تل‪ ،‬پي ام ثلكًی څ څیلایَ رـیـ‪ ،‬آځ كا ؿك اؽتیبك ‪٣‬الٯڈ ٿڄـاځ څ ُی‪٬‬تٸبځ ٿ‪٤‬بك‪٩‬‬

‫اًالٿی ٯلاك ٿی ؿډـ‪.‬ثڈ اٿیـ آځ ٳڈ ٿچكؿ ٯجچٹ ؽـاڅڃـ ٿت‪٤‬بٹ ٯلاك ٷیلؿ‪.‬اځ ُبءاهلل‬

‫دفتر انتشارات اسالمی‪ -‬وابسته به جامعه ی مدرّسین حوزه ی علمیّه ی قم‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ الزاسیبد‪.65:‬‬
‫هقذّهَ هتشجن‬
‫ایڂ كًبٻڈ ُلی‪ ٪‬څ ٳتبة اكمڃـڇ ٳڈ ؿك ؿًت ؽچاڃڄـٷبځ ٷلاٿی ٯلاك ٷل‪٫‬تڈ ‪ ،‬یٴی ام‬

‫رنڅڇ ډبڍ ًڄٸیڂ څ ٷلاڃجڊب څ ام رڀټڈ كًبٻڈ ډبڍ ٿؾتٔل څ ٿ‪٬‬یـڍ اًت ٳڈ اًتبؿ ‪٣‬ټّبٿڈ‬

‫‪ٛ‬جب‪ٛ‬جبیی ؿك مٿیڄڈ ډبڍ ٿؾتټ‪٣ ٪‬ټڀی څ ٿقډجی ثڈ كُتڈ تغلیل ؿك آٿـڇ اڃـ‪.‬‬

‫ڃبٽ ایڂ كًبٻڈ «‪٣‬ټی څ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی» څ ٿچٗچ‪ ١‬ثغخَ ـ صڄبځ ٳڈ ام ڃبٽ آځ پیـاًت ـ‬

‫ٿ‪ٜ‬بٻت څ ٿٌبئٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی څ ٿجبعج اٻڊی اًت ٳڈ ؿك الثالڍ ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬آٿـڇ څ ٯلځ ډب ؿك‬

‫ٿ‪ٜ‬بڅڍ ٳتبة ډب ٿغ‪٬‬چ‪ ٝ‬ٿبڃـڇ څ ٳڀتل ٳٌی ثڈ كٿچم څ ؿٯبیٮ آځ ډب پی ثلؿڇ اًت‪.‬‬

‫صڄـ ًبٹ پیَ ٿچٯ‪٤‬ی ٳڈ ڃنؿ ایِبځ ؿكى ٿی ؽچاڃـٽ څ ؿك رټٌبت ثغج ت‪ٌ٬‬یل څ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ‬

‫ُبځ عبٗل ٿی ُـٽ څ ؿك ؽچك اًت‪٤‬ـاؿٽ ام ؽلٿڂ ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬څ ‪٣‬ټچٽ آځ ُؾٔیّت كڅعبڃی څ ٿلؿ‬

‫اٻڊی ؽچُڈ ٿی صیـٽ ‪ ،‬كًبٻڈ ؽ‪ّٜ‬ی ٿنثچك ثڈ ؿًتپ كًیـ‪ .‬ٿڂ ثیِتل ام یٲ ثبك آځ كا ؽچاڃـٽ څ‬

‫اًت‪٬‬بؿڇ ډب ٳلؿٽ څ ٻقّت ډب ثلؿٽ‪.‬‬

‫ؿك آځ مٿبځ تٔڀیپ ٷل‪٫‬تپ آځ كا تلرڀڈ ٳڄپ څ ؿك ٿٰـّٿڈ ٳتبثپ ( خِبى ثیٌی ّ خِبى‬

‫داسای ػلی«ع» ) ٳڈ تٰلیجبً ؿك ډڀبځ كُتڈ څ كار‪ ٢‬ثڈ ډڀبځ ٿچٗچ‪ ١‬كًبٻڈ ‪ ،‬تإٻی‪ ٪‬یب‪٫‬تڈ ثچؿ ‪،‬‬

‫ؿكد ٳڄپ ٻیٴڂ ٿبڃ‪٤‬ی پیَ آٿـ ٳڈ ٿلا ام اڃزبٽ ٿٰٔچؿٽ ثبمؿاُت ‪ ،‬ٻقا كًبٻڈ كا ؿڅثبكڇ ثڈ ؽچؿ‬

‫اًتبؿ ثلٷلؿاڃـٽ‪.‬‬

‫ؿك آځ ډڄٸبٽ ٳڈ كًبٻڈ كا ٿی ؽچاڃـٽ ‪ ،‬اًټچة ثغج څ ًجٲ ڃٸبكٍ كًبٻڈ څ ڃین ‪٣‬بٻی‬

‫ثچؿځ ً‪ٜ‬ظ ٿ‪ٜ‬بٻت څ ٿغتچیبت آځ ‪ ،‬ٿلا ‪٫‬چ٭ اٻ‪٤‬بؿڇ تغت تإحیل ٯلاك ؿاؿڇ څ ٿبیڈ ُٸ‪٬‬تی څ ا‪٣‬زبة‬

‫ٿڂ ُـڇ ثچؿ ؛ میلا ایڂ كًبٻڈ ثب څٓ‪ ٪‬اؽتٔبك څ ٳچصٴی عزڀَ ‪ ،‬ثڈ ؿكیبیی ثي ‪٣‬ڀیٮ ٿی ٿبڃـ‬
‫ٳڈ ؿك ٯ‪٤‬ل آځ ‪ ،‬اڃچا‪ ١‬رچاډلات ٯیڀتی څ ٷلاڃٰـك ٳڈ ثب ‪٧‬چّ څ ‪٧‬یلڇ تڀبٽ ُـڃی ڃیٌت ‪ ،‬څرچؿ‬

‫ؿاُتڈ ثبُـ‪.‬‬

‫ایڂ كًبٻڈ ثڈ ‪ٛ‬چك ٳټی ډـ‪٫ ٩‬ټٌ‪٬‬ڈ څ ثڈ څیوڇ ډـ‪ ٩‬څ ٿچٗچ‪٫ ١‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی كاكڅُڂ ٿی ٳڄـ‬

‫څ ڃین ٿی ٳچُـ ثیڂ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ څ ؿیڂ ډڀبډڄٸی څ څعـت ڃ‪٠‬ل ایزبؿ ڃڀبیـ څ ثب ثلاډیڂ كڅُڂ څ ؿالیٺ‬

‫ٯلّ ‪ٰ٣‬ټی ‪ ،‬احجبت ٿی ٳڄـ ٳڈ ډیش ٷچڃڈ ت٘بؿ څ تڄبٯ٘ی ٿیبځ آڃڊب ڃیٌت ثټٴڈ آځ ؿڅ ؿاكاڍ ډـ‪٩‬‬

‫ډبڍ ٿِتلٳی ډپ ٿی ثبُڄـ‪.‬‬

‫ام رڀټڈ ٿجبعج كًبٻڈ ‪٫« ،‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی اًالٽ یب ٳڀبٹ اًت‪ .‬ٿاٻ‪ ٪‬ٿغتلٽ ثب اًتبؿڍ څ‬

‫ٿڊبكت څیوڇ اڍ ثیبځ ٿی ٳڄـ ٳڈ صٸچڃڈ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ام ٿلاعٺ اثتـایی ‪ ،‬كُـ څ ڃڀچ ٳلؿڇ څ ٿلاتت تٴبٿٺ‬

‫پیڀچؿڇ څ ؿك اًالٽ ثڈ اڅد تلٯی څ ٳڀبٹ كًیـڇ اًت‪.‬‬

‫ؿك پبیبځ ٿٰـّٿڈ ‪ ،‬ٿاٻ‪ ٪‬ارڀبٻی ام مڃـٷبڃی ‪٣‬ټی«‪ »١‬كا ثبمٷچ ٳلؿڇ څ ثیبځ ؿاُتڈ اًت ٳڈ‬

‫ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬پیلاٿچځ ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬اٻڊی څ ٿٌبئٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ‪ ،‬رـاً ٿڄغٔل ثڈ ‪٫‬لؿ اًت څ رن ام‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ٳٌی ٻت ثڈ ثیبځ ایڂ عٰبیٮ ڃٸِچؿڇ اًت‪.‬‬

‫پي ام اتڀبٽ ٿٰـّٿڈ ‪ ،‬ٿاٻ‪ ٪‬تٰلیجبً ًینؿڇ ‪ٔ٫‬ٺ ام ٷ‪٬‬تبك ٷچڃبٷچځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬كا ؿك‬

‫ٿچٗچ‪٣‬بت ٿؾتټ‪ ٪‬ٿچكؿ ثغج ٯلاك ؿاؿڇ څ ثیبڃبت ُیچا څ ٷڊل آًبڍ اٿبٽ ثڈ عٮ كا میڄت ثؾَ‬

‫ٓ‪٬‬غبت ٳتبة ٳلؿڇ اًت‪.‬‬

‫ٿاٻ‪ ٪‬ٿغتلٽ آڃضڈ كا ٳڈ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك رڀټڈ ډبڍ ٳچتبڇ څ ‪٣‬جبكت ډبڍ ‪ِ٫‬لؿڇ ؽالٓڈ ٳلؿڇ ‪،‬‬

‫ُلط څ ثٌ‪ ٚ‬ؿاؿڇ څ ؿك پلتچ ‪٫‬ڊپ كڅعبڃی څ ؿك ًبیڈ ڃیلڅڍ ‪٫‬ٴلڍ څ فڅ٭ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ‪ ،‬پلؿڇ ډبیی ام‬

‫كڅڍ ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ٳڄبك مؿڇ څ عٰبیٮ څ اًلاك څ كٿچمڍ كا آُٴبك ًبؽتڈ اًت‪.‬‬
‫ؽچاڃڄـڇ ‪٣‬نین! اٷل ؿك ٿ‪ٜ‬بٻت ایڂ كًبٻڈ ؿٯّت ٳڄـ څ ثب ڃ‪٠‬ل ‪٣‬ڀیٮ ؿك الثالڍ ُلط څ‬

‫تچٗیغبت ٿاٻ‪ ٪‬ٷلاڃڀبیڈ تچرّڈ ؽبّ ٿجقڅٹ ثـاكؿ ‪ ،‬ٯ٘بڅت ؽچاډـ ٳلؿ ٳڈ ؿك ایڂ كًبٻڈ‬

‫ٳچصٲ ‪ ،‬عٰبیٰی ثي اكمڃـڇ څ ٷلاڃٰـك ڃڊ‪٬‬تڈ ُـڇ اًت څ ٳاٻ‪ ٪‬ثنكٷچاك ‪ ،‬ؿك ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ثڈ‬

‫كٿچم څ اًلاكڍ ثي ُٸ‪٬‬ت اڃٸین څ ‪٣‬بٻی ثلؽچكؿڇ اًت ٳڈ پیَ ام ‪٣‬ټی«‪ »١‬آځ عٰبیٮ رڀټٸی‬

‫ڃبُڄبؽتڈ ٿبڃـڇ ثچؿ‪.‬‬

‫ایڂ ‪ِ٣‬ٮ څ ‪٣‬الٯڈ ثڈ ایڂ كًبٻڈ ؿك ا‪٣‬ڀب٭ ؿٹ ٿڂ ٿبڃڄـ آتِی ٳڈ میل ؽبٳٌتل پڄڊبځ ثبُـ ‪،‬‬

‫ثبٯی ٿبڃـڇ ثچؿ څ ډڀیِڈ ؿك آكمڅڍ ڃِل څ پؾَ آځ ثچؿٽ تب ایڂ ٳڈ ؿك ایڂ اڅاؽل ‪٫ ،‬لٓتی ؿًت‬

‫ؿاؿ تب ؿڅثبكڇ كًبٻڈ كا ام ٿ‪٠٤‬پ ٻڈ ٷل‪٫‬تپ څ آځ كا ثڈ ‪٫‬بكًی ثلٷلؿاڃـٽ څ ؽـا كا ُٴل ٿی ٷقاكٽ ٳڈ‬

‫ثڈ ڃِل ‪٣‬لثی څ ‪٫‬بكًی آځ ډل ؿڅ تچ‪٫‬یٮ یب‪٫‬تپ‪ .‬ام ؽـاڍ ثنكٵ ٿی ؽچاډیپ ٳڈ ٿب كا تچ‪٫‬یٮ ‪٣‬ڄبیت‬

‫ٳڄـ تب ثتچاڃیپ ډل صڈ ثیِتل څ ثڊتل ام آحبك اًتبؿ ٿ‪٠٤‬پ اًت‪٬‬بؿڇ ٳڄیپ‪.‬‬

‫تڊلاځ ـ ًیّـ اثلاډیپ ًیّـ ‪٣‬ټچڍ‬


‫فلسفَ چیست ؟ ّفلسفَ الِی کذام است ؟‬
‫اڃٌبځ ام ثـڅ پیـایَِ تب ٳڄچځ ثټٴڈ ډڀیِڈ ‪٣‬الٯڀڄـ څ‪٣‬بُٮ څرچؿ ؽبكری اُیبء ثچؿڇ څ‬

‫ډٌت ؛ میلا یٸبڃڈ صینڍ كا ٳڈ ڃ‪٠‬ل اڅ كا ثڈ ؽچؿ رټت ٿی ٳڄـ‪ ،‬څاٯ‪٤‬یّت پـیـڇ ډب ًت څ ثي ؛‬

‫رن ثڈ آځ اٻت‪٬‬بت ڃـاكؿ څ ثڈ ‪٧‬یلآځ كڅ ڃڀی آڅكؿ څ ؿك عٰیٰت ؿك رڊبځ ؽبكد رن څاٯ‪٤‬یّت ‪ ،‬څرچؿ‬

‫ڃـاكؿ څډلصڈ ډٌتی ؿاكؿ څ ربٿڈ څرچؿ پچُیـڇ ‪ ،‬ؿاكاڍ څاٯ‪٤‬یّت ٿی ثبُـ‪.‬‬

‫پي عٴپ ثڈ څاٯ‪٤‬یّت څ ثبڅك ڃٌجت ثڈ څرچؿ ؽبكد " یؼٌی ایي کَ دس خِب ى خبسج چیض‬

‫ُبیی ّالؼب ً ُغزی داسًذ " ام ڃؾٌتیڂ ‪٣‬ټچٽ ثِلڍ څ ام آټی تلیڂ ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬اڃٌبڃی اًت ٳڈ تڀبٽ‬

‫ٓ‪٬‬بت څُلای‪ ٚ‬یٲ ٿٌإٻڈ ٗلڅكڍ څ ثـیڊی ؿك آځ رڀ‪ ٢‬اًت ؛ ٿخالٌ ٳچؿٱ ڃچماؿڍ ثب اعٌبى‬

‫تبمڇ ا ڍ ٳڈ ؽـاڅڃـ ثڈ اڅ ثؾِیـڇ اًت ؛ اٷل ؿك عبالتَ ؿٯّت ٳڄیپ څ ډل ٷبڇ علٳبت اڅ كا ام‬

‫ڃؾٌتیڂ مٿبڃی ٳڈ ٯـٽ ؿك ربؿّڇ ڍ مڃـٷی ٿی ٷقاكؿ میل ڃ‪٠‬ل ثٸیلیپ ‪ ،‬ٿی ثیڄیپ ٳڈ ٷبډی پٌتبځ‬

‫ٿبؿك كا ثڈ ‪٣‬ڄچاځ ت‪٨‬قیڈ څ ٿی ٳیـځ ُیلڍ ٳڈ ثلاڍ اڅ ‪٫‬لاډپ آٿـڇ ٿی ٷیلؿ څ ڃین ثڈ ډڀیڂ ‪٧‬لٕ‬

‫اُیبڍ ؿیٸل كا ثڈ ؿډبځ ؽچؿ ڃنؿیٲ ٿی ٳڄـ ؛ اٿّب پي ام صڄـ ثبك تٴلاك ایڂ ‪٣‬ڀٺ ‪ ،‬رن پٌتبځ‬

‫ٿبؿك كا ڃڀی ٷیلؿ څ ام صین ډب ڍ ؿیٸل ـ ډلصڈ ثبُـ ـ ا‪٣‬تلإ ٿی ٳڄـ‪.‬‬

‫اڅ ٳڈ ڃؾٌت ډڀڈ صین كا ا‪ّ٣‬پ ام ؽچكؿڃی ٿبڃڄـ ٿیچڇ څ ڃبځ څ ‪٧‬یل ؽچكؿڃی ڃ‪٠‬یل ًڄٶ ‪،‬‬

‫صچة څ آډڂ پبكڇ څ ‪٧‬یلڇ ثڈ ؿډبځ ٿی ثلؿ څ ٿی ؽچاًت آځ ډب كا ثؾچكؿ ‪ ،‬پي ام اڃـٱ مٿبڃی ‪،‬‬

‫رن صین ډبیی كا ٳڈ ٯبثٺ اٳٺ ډٌتڄـ ‪ ،‬ڃڀی ؽچكؿ څ ثڈ ‪ٛ‬چك رـّڍ ام ؽچكؿځ اُیبڍ ‪٧‬یل ٿإ ٳچٹ ‪،‬‬

‫ؽچؿؿاكڍ ٿی ٳڄـ ؛ كاًتی كام ایڂ ٳبك صیٌت ؟‬

‫آیب رن ایڂ اًت ٳڈ ڃؾٌتیڂ تچرّڈ ٳچؿٱ ثڈ څاٯ‪٤‬یّت اُیبء څ اعٌبًَ ڃٌجت ثڈ څاٯ‪٤‬یّت‬

‫اٿچك ‪ ،‬ؽچاڇ څ ڃب ؽچاڇ اڅ كا ثڈ تڀیین عٮ ام ثب‪ٛ‬ٺ ‪ٓ ،‬غیظ ام ؽ‪ٜ‬ب څؽالٓڈ ډل ُئ څاٯ‪٤‬یّت ؿاك ام‬
‫‪٧‬یلڅاٯ‪٤‬ی ‪ ،‬ڃبٷنیل ًبؽتڈ څ اڅ كا څاؿاك ٿی ڃڀبیـ ٳڈ ثڈ عٰیٰت ثضٌجـ څ ام ‪٧‬یل آځ كڅٷلؿاځ ُچؿ؟‬

‫ٿب اٷل ؿاٿڄڈ ڍ ایڂ ٿ‪ٜ‬بٻ‪٤‬ڈ څ ٳبڅٍ كا تچً‪٤‬ڈ څ ٷٌتلٍ ؿډیپ څ ؿك اعچاٹ ا‪٫‬لاؿ اڃٌبځ ـ‬

‫ډل ٳڈ ثبُـ څ ؿك ډل ُلای‪ٜ‬ی ٯلاك ٷل‪٫‬تڈ ثبُـ ـ تإٿّٺ څ ؿٯّت ٳڄیپ ‪ ،‬ؽچاډیپ ؿیـ ٳڈ آڃبځ ؿك تڀبٽ‬

‫ٿلاعٺ مڃـٷی ډڀیڂ كاڇ كا ٿی پیڀبیڄـ څ ؿائڀبً ؿك تڀبٽ ُئچڅځ مڃـٷی ؿكًت كا ام ڃبؿكًت څ عٮ‬

‫كا ام ثب ‪ٛ‬ٺ ثبم ُڄبًـ ‪ .‬پي اڃٌبځ ؿك مڃـٷی ؽچؿ ډپّ څ ډـ‪٫‬ی ثنكٷتل ام ایڂ ڃـاكؿ ٳڈ ٿی ٳچُـ‬

‫ؿصبك اُتجبڇ څؽ‪ٜ‬ب ڃِچؿ څ اٿل ثب‪ٛ‬ٺ څ ثی عٰیٰت څ څاٯ‪٤‬یّت ڃٸیلؿ ‪ .‬ډڀضڄیڂ اًت عبٹ ٿټّت ډب ڍ‬

‫ٷقُتڈ‪.‬‬

‫اٷل ٿب ثڈ آڃضڈ ؿك تبكیؼ ام آڃبځ حجت څ ٗج‪ ٚ‬ٷلؿیـڇ ٿلار‪٤‬ڈ ٳڄیپ څك‪٫‬تبك څ آؿاة څ آڃضڈ‬

‫كا ٳڈ آحبك څ ٿیلاث ډبڍ آڃبځ ثڈ ؿالٻت ؿاكؿ ‪ ،‬ٿچكؿ ثلكًی ٯلاك ؿډیپ ‪ ،‬ؽچاډیپ ؿیـ ٳڈ كڅٍ آڃبځ‬

‫ؿك مڃـٷی ‪٫‬لؿڍ څ ارتڀب‪٣‬ی رن آځ ٳڈ آٿـ ڃجچؿڇ اًت‪ .‬آڃبځ ڃین ؿك ایڂ ٓـؿ ثچؿڇ اڃـ ٳڈ څًیټڈ اڍ‬

‫ثـًت آڅكڃـ تب عٰبیٮ كا ام اُیبڍ ثی عٰیٰت ـ ٳڈ اعیبڃبٌ ٿیبځ آځ ډب اُتجبڇ كػ ٿی ؿډـ ـ ثبم‬

‫ُڄبًڄـ څ پي ام ثـًت آڅكؿځ صڄیڂ ٿیناڃی ‪ ،‬رن ثڈ آڃضڈ آځ كا عٮ څ ؿكًت ؿكیب‪٫‬تڈ ثچؿڇ اڃـ ‪،‬‬

‫صڄٶ ڃڀی مؿڃـ څ ثڈ ‪٧‬یل آڃضڈ ؿك ڃتیزڈ رٌتزچ څ ت‪٬‬غّْ ثڈ آځ كًیـڇ څثڈ ‪٣‬ڄچاځ عٰیٰت ثبمیب‪٫‬تڈ‬

‫ثچؿڃـ ‪ ،‬ؿٹ ڃڀی ثٌتڄـ څ ایڂ ډڀبځ اًت ٳڈ ٿب آځ كا «فلغفَ» ٿیؾچاڃیپ‪.‬‬

‫اڃٌبځ ډڀیِڈ ثب څٻ‪ ٢‬څعلّ ُـیـڍ ثڈ ایڂ ڃچ‪ ١‬ثغج څٳڄٴبٍ پلؿاؽتڈ څٿی پلؿامؿ څ آځ‬

‫كا ؿك تڀبٽ ُئچڅځ ډٌتی څ څرچؿ ؽچیَ څؿك ٳټیّڈ آڃضڈ مڃـٷی اٍ ثل اًبى آځ رلیبځ ؿاكؿ ‪ ،‬ثڈ‬

‫ٳبك ٿی ثلؿ ‪ ،‬اٷل صڈ ام ایڂ ‪٣‬ڀٺ ‪ ،‬ؽچؿ آٷبډی ٳب‪٫‬ی څٿ‪ّٔ٬‬ٺ ڃـاكؿ‪.‬‬

‫اٿّب ثبألؽلڇ ایڂ اعٌبى كڅاڃی اڃٌبځ ‪ ،‬ثـڅځ ٳچصٴتلیڂ ؽٌتٸی څ ؿكٿبڃـٷی ‪،‬ثڈ ‪٣‬ڀٺ څ‬

‫تالٍ ؽچؿ اؿاٿڈ ٿی ؿډـ څ ؿك تڀبٽ رنئیبت مڃـٷبڃی ؽچؿ ؿك ایڂ ٿٌیل كاڇ ٿی ًپبكؿ څ ثٌب ایڂ‬
‫ثغج څ ‪٫‬غْ كڅڍ ٯلیغڈ ڍ ت‪٤‬ڀیپ ـ ٳڈ ؿك ڃڊبؿ اڃٌبځ ٯلاك ؿاكؿ ـ ٷٌتلٍ څت‪٤‬ڀیپ ؿاؿڇ څ آٺ‬

‫څرچؿ څ اٯٌبٽ څ ؽچاّ څ اعٴبٽ آځ ثڈ ‪ٛ‬چك ٳټّی څ ‪٣‬ڀچٿی ثغج ثڈ ‪٣‬ڀٺ ٿی آڅكؿ څ ثڈ ؿڃجبٹ آځ‬

‫ثڈ ‪٫‬ٴل څ اڃـیِڈ ڍ پیلاٿچځ ‪٣‬ټّت څ ٿ‪٤‬ټچٹ‪ ،‬اٿٴبځ څ څرچة ‪ ،‬ٯچّڇ څ ‪٤٫‬ٺ ‪،‬ٯـٽ څعـڅث ٿی پلؿامؿ‪.‬‬

‫ایڂ ٷچڃڈ ٿجبعج اٷل صڈ ‪ ٰٚ٫‬ثڈ ‪ٛ‬چك ارڀبٹ څ ًل ثٌتڈ ثلاڍ اڃٌبځ ‪ ،‬ٿ‪٤‬ټچٽ څ ٿ‪٬‬ڊچٽ ثچؿڇ‬

‫اًت ٻیٴڂ ثألؽلڇ اڅ كا ام ‪٣‬بٻپ ‪ٛ‬جی‪٤‬ت ثڈ ٿبڅكاڍ آځ ٿتچرّڈ ًبؽتڈ څ ؽچاڇ څ ڃبؽچاڇ ثڈ ‪٧‬چك ؿك‬

‫ٿٌإٻڈ ٿجـؤ څآٺ ډٌتی ‪ً ،‬چ٭ ؿاؿڇ اًت ؛ صچځ اڃٌبځ ؿكیب‪٫‬تڈ ٳڈ ؿكرڊبځ ٿبؿّڍ ثڈ تڄڊبیی ډڀلاڇ‬

‫‪ٰ٫‬ل څ ڃیبم اًت څ ثـڅځ ا‪٣‬تڀبؿ څتٴیڈ ثڈ یٲ ٿجـئی ٳڈ اعتیبد اڅ كا ثل‪ٛ‬ل‪ً ٩‬بمؿ څ ثڈ اڅ ډٌتی‬

‫ثجؾِـ‪ ،‬ڃڀی تچاڃـ ثڈ پبڍ ؽچؿ ثبیٌتـ تب ثألؽلڇ ؿاكاڍ یٲ ڃچ‪ ١‬اًتٰالٹ څرچؿڍ ٷلؿؿ څ ایڂ ډڀبځ‬

‫" فلغفَ ی الِی " اًت ٳڈ ام ډٌتی څ څرچؿ ؽـاڅڃـ ‪٣‬نّ اًڀڈ ثغج ٿی ٳڄـ‪ .‬څ ایڂ اٷل صڈ ؽچؿ‬

‫یٴی ام ٓـډب ٿچٗچ‪٣‬ی اًت ؿك ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ‪٣‬ڀچٿی ٿچكؿ ثغج ٯلاك ٿی ٷیلؿ االّ ایڂ ٳڈ تغٰیٮ ؿكثبكڇ‬

‫آځ ؿیٸل ٿٌبئٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی كا ام عبٹ تِتّت څ پلا ٳڄـٷی ثڈ ًچڍ څعـت څ یٲ پبكصٸی ٿی ٳِبڃـ‬

‫څ آځ ډب كا ثڈ ٓچكتی آكاًتڈ تلڅ ؿكُٴټی میجبتل ‪ٟ‬بډل ٿی ًبمؿ ؛ صچځ ایڂ تڄڊب ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی اًت‬

‫ٳڈ ثیڂ تڀبٽ ٿچرچؿات څ پـیـڇ ډب « کَ هْمْع فلغفَ ػوْهی اعذ » ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ فات ثبكڍ‬

‫ت‪٤‬بٻی ـ ٳڈ آ‪٫‬لیـٷبك څ ډٌتی ثؾَ ډڀڈ آځ ډب اًت ـ اكتجب‪ ٙ‬ثلٯلاك ٳلؿڇ اًت څ ډپ ثٌتٸی‬

‫څ څعـت ُٸ‪٬‬ت آڅكڍ ثڈ څرچؿ ٿی آڅكؿ ‪.‬‬

‫ؽچاڃڄـڇ ٿتتّج‪ ، ٢‬ایڂ عٰیٰت كا ام یٲ ًچ ٿی تچاڃـ ؿك الثالڍ ڃ‪٠‬لیّبت ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی څ عٴڀی ٳڈ‬

‫آڃضڈ ام ٿغّٰٰیڂ ‪٫‬الً‪٬‬ڈ‬ ‫(‪)1‬‬ ‫ام ډڄـ څ ٿٔل ٯـیپ ‪ ،‬ثبثٺ ‪ ،‬كڅٽ څ یچڃبځ ثڈ ٿیلاث ٿبڃـڇ څ ؿك ٿ‪ٜ‬بڅڍ‬

‫اًالٿی ثڈ ؿًت ٿب كًیـڇ ‪ ،‬ؿكیبثـ‪.‬‬

‫‪-1‬زلمَ ُب ّ پیچیذگی ُب چیضی هبًٌذ پیچیذگی سیغوبى یب سّدٍ ‪ّ ،‬ازذ ػ هطْی(فشٌُگ‬


‫ػویذ)‬
‫څ ام ؿیٸل ًچ ‪ ،‬ام آځ ًټٌټڈ ٳتت آًڀبڃی ٳڈ ثڈ ع٘لت ٿچًی څ ‪٣‬یٌی څ ؿیٸل‬

‫اڃجیبء ٿڄٌچة اًت ‪ً ،‬پي ام آڃضڈ ؿك ٯلآځ ام پیبٿجلاځ ٷقُتڈ ثب اؽتال‪ٛ ٩‬جٰبتِبځ ڃٰٺ‬

‫ُـڇ څ ؿك پبیبځ ام ت‪٤‬بٻیڀی ٳڈ ؽـاڅڃـ ثل پی‪٨‬ڀجل اًالٽ څعی ‪٫‬لٿچؿڇ ثڈ ؽچثی څ څٗچط‬

‫ٳبٿٺ ؿك ؽچاډـ یب‪٫‬ت ؛ صچځ ډل ‪٫‬لؿ ٿغّٰٮ څ ٓبعت ڃ‪٠‬ل ثب ؿٯّت څ تإٿّٺ پیلاٿچځ ایڂ‬

‫ڃ‪٠‬لیّبت څ آكا ؽچاډـ ؿیـ ٳڈ ثغج ؿكثبكڇ رڊبځ ثبال څ ٿبڅكاڍ ٿبؿّڍ ؿائڀبٌ ؿك عبٹ‬

‫تغچٹ ثچؿڇ څ اڃـٱ اڃـٱ ؿاكاڍ رال څ ٓ‪٬‬بڍ ثیِتلڍ ُـڇ څ ثڈ تـكیذ ‪ ،‬تٴبٿٺ پیـا ٳلؿڇ‬

‫اًت څ ډل صڈ ایڂ ٿٌإئٺ كڅُڂ تل څ څاٗظ تل ُـڇ څ ؿاٿڄڈ آځ ډب څًی‪ ٢‬تل ٷِتڈ اًت ‪،‬‬

‫ٷلڇ ٿِٴالت څ ٿزڊچالت ثیِتلڍ ثبمٷلؿیـڇ څ ٿ‪ٜ‬بٻت څ ٿٌبئٺ ًبؿڇ څ ڃبٯْ ‪ ،‬ٯچاٽ څ‬

‫اًتچاكڍ میبؿ تلڍ پیـا ڃڀچؿڇ اًت څ ٿب ؿك آیڄـڇ تچٗیظ ثیِتلڍ ؿك ایڂ مٿیڄڈ ؽچاډیپ‬

‫ؿاؿ‪.‬‬
‫دیي ّ فلسفَ‬
‫ایڂ ‪ ،‬ؿڅك ام اڃٔب‪ ٩‬اًت څًتڀی آُٴبك اًت ٳڈ ثیڂ اؿیبځ آًڀبڃی څ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی رـایی‬

‫ثی‪٬‬ٴڄیپ ‪ .‬آیب ؿیڂ رن ٿزڀچ‪٣‬ڈ اڍ ام ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬آیٺ اٻڊی څ یٲ ًټٌټڈ ٿٌبئٺ ‪٫‬ل‪٣‬ی اؽالٯی څ‬

‫عٰچٯی اًت ؟ اٻجتّڈ ثب ً‪٤‬ڈ څ ٗیٰی ٳڈ اؿیبځ آًڀبڃی ؿاُتڈ اڃـ ؛ ٿٸل ڃڈ ایڂ اًت ٳڈ اڃجیب ٿلؿاڃی‬

‫ثچؿڃـ ٳڈ ثڈ ؿًتچك ؽـاڅڃـ ‪ ،‬ارتڀب‪٣‬بت ثِلڍ كا ثڈ ًچڍ ً‪٤‬بؿت عٰیٰی څ ایـڇ آٹ ‪ ،‬كډجلڍ‬

‫ٿی ڃڀچؿڃـ ؟‬

‫آیب ً‪٤‬بؿت اڃٌبځ رن ؿك ایڂ اًت ٳڈ ؿك پلتچ ت‪٤‬بٻیپ آًڀبڃی څ ثڈ ٳڀٲ ډچٍ څ اًت‪٤‬ـاؿ‬

‫ؽـاؿاؿڍ ـ ٳڈ ثب آځ ٿزڊّن څ ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ آځ ‪ ،‬اًلاك څ كام ډبڍ آ‪٫‬لیڄَ كاؿكٱ ٿی ٳڄـ ـ ثڈ ُڄبؽت‬

‫عٰبیٮ ڃبیٺ آیـ څ ؿك مڃـٷی ؽچیَ ‪ ،‬كڅٍ ٿ‪٤‬تـٹ كا پیَ ٷیلؿ څام ا‪٫‬لا‪ ٙ‬څ ت‪٬‬لی‪ ٚ‬ثپلډینؿ ؟‬

‫آیب اڃٌبځ ٿی تچاڃـ ؿك اڃـك یب‪٫‬ت ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬څ‪٣‬ټچٽ ‪ ،‬ثلؽال‪ٛ ٩‬جی‪٤‬ت ؽچیَ ثڈ ؿاٿڂ اًتـالٹ‬

‫صڄٶ ڃنڃـ ؟ پي صٸچڃڈ اؿیبځ آًڀبڃی څ اڃجیب څ ً‪٬‬لاڍ اٻڊی ٿی تچاڃڄـ ٿلؿٽ كا ثڈ كاډی ٿؾبٻ‪٪‬‬

‫‪ٜ٫‬لت څ ‪ٛ‬جی‪٤‬ت آڃبځ ؿ‪٣‬چت ٳڄڄـ څ آڃبځ كا ثڈ پقیلٍ ثـڅځ ؿٻیٺ څعزّت ‪ ،‬اٿل ڃڀبیڄـ څ ؿك ڃتیزڈ‬

‫ؿك ٿٌیل ‪٧‬یل ‪ٛ‬جی‪٤‬ی څ ٗـّ ‪ٰ٣‬ٺ ‪ً ،‬چ٭ ؿډڄـ ؟‬

‫آچالٌ ثیڂ كڅٍ اڃجیب ؿك ؿ‪٣‬چت ٿلؿٽ ثڈ عٮ څعٰیٰت څ ثیڂ آڃضڈ اڃٌبځ ام ‪ٛ‬لیٮ اًتـالٹ‬

‫ؿكًت څ ٿڄ‪ٰٜ‬ی ثڈ آځ ٿی كًـ ‪٫ ،‬لٯی څرچؿ ڃـاكؿ ‪ ،‬تڄڊب ‪٫‬لٯی ٳڈ ډٌت ‪٣ ،‬جبكت ام ایڂ اًت ٳڈ‬

‫پی‪٨‬ڀجلاځ ام ٿجـؤ ‪٧‬یجی اًتڀـاؿ ٿی رٌتڄـ څ ام پٌتبځ څعی ‪ُ ،‬یل ٿی ڃچُیـڃـ ؛ څٻی هغ ر لک ثب‬

‫ٿٰبٽ اكرڀڄـ څ څاالیی ٳڈ ؿاُتڄـ څ ثب څٓ‪ ٪‬اكتجب‪ٛ‬ی ٳڈ ثیڂ ایِبځ څ رڊبځ ثبال ثل ٯلاك ثچؿڇ ‪،‬‬

‫ؿك ‪٣‬یڂ عبٹ ؽچؿُبځ كا تڄنّٹ ؿاؿڇ څ ؿك ً‪ٜ‬ظ ‪٫‬ٴل تچؿڇ ٿلؿٽ ٯلاك ٿی ؿاؿڃـ څ ثڈ اڃـامڇ ‪٫‬ڊپ څ‬
‫ؿكٱ آڃبځ ثڈ ًؾڂ ٿی پلؿاؽتڄـ څ ام ثِل ٿی ؽچاًتڄـ ٳڈ ایڂ ڃیلڅڍ ‪ٜ٫‬لڍ ډڀٸبڃی كا ثڈ ٳبك‬

‫( ‪)1‬‬ ‫ثجلڃـ‬

‫كًچٹ ؽـا ؿك عـیج ٿ‪٤‬لڅ‪٫‬ی ‪٫‬لٿچؿڇ ‪:‬‬

‫(‪)2‬‬ ‫« اڃّب هؼبؽش األًجیبء اهشًب اى ًک ّلن ال ٌّبط ػلی لذس ػمْلِن »‬

‫پي ًبعت اڃجیب څ ؿاٿڂ پی‪٨‬ڀجلاځ ٿڄنّڇ تل څ پبٳتل ام ایڂ اًت ٳڈ ٿلؿٽ كا څاؿاك ٳڄڄـ تب‬

‫ؿك اٿچك ‪ ،‬ثـڅځ ثٔیلت ٯـٽ ثلؿاكڃـ څیب آڃبځ كا ثڊتج‪٤‬یّت ٳچكٳچكاڃڈ ٿزجچك ًبمڃـ‪.‬‬

‫څاڃٸڊی ـ صڄبڃضڈ ؽب‪ٛ‬لڃِبځ ًبؽتیپ ـ ًؾڄبڃی ٳڈ پی‪٨‬ڀجلاځ ثب ٿلؿٽ ؿاُتڄـ ‪ ،‬ؿك ٿغـڅؿڇ‬

‫ڍ اًت‪٤‬ـاؿ څ ؿكٱ څ ‪٫‬ڊپ آڃبځ ثچؿڇ اًت څ اٷل ٿ‪٤‬زنڇ اڍ ٿی آڅكؿڃـ ثڈ اًتڄبؿ ؿٻیٺ څ ثل ډبځ‬

‫‪ٰ٣‬ټی ثب آڃبځ اعتزبد ٿی ٳلؿڃـ څ ثب ؿالٻت ‪ٰ٣‬ټی ٳڈ آځ ٿ‪٤‬زنات ؿاُتڄـ ‪ٓ ،‬غّت ؿ‪٣‬چڍ‬

‫ؽچیَ كا ثڈ احجبت ٿی كًبڃـڃـ‪.‬‬

‫ٯلآځ ٳلیپ ؽچؿ ثڊتلیڂ ُبډـ څٷچاڇ ٓغّت څكاًتی اؿّ‪٣‬بڍ ٿبًت ؛ میلا ډلصڈ كار‪ ٢‬ثڈ‬

‫ٿجـؤ څ ٿ‪٤‬بؿ څ ؿیٸل ٿٌبئٺ ٿبڅكاڍ ‪ٛ‬جی‪٤‬ت ًؾڂ ثڈ ٿیبځ ڃڀی آڅكؿ څ ثڈ ‪٧‬یل ؿٻیٺ څ ثلډبځ ٯبڃ‪٢‬‬

‫ڃڀی ُچؿ‪.‬‬

‫‪ 1‬ـ یؼٌی رْعّل ثَ اعزذَّلل ّچٌگ صدى ثَ دلیل اعزْاس ّ هٌطمی ‪.‬‬

‫‪ 2‬ـ هؼٌی آیَ ‪ :‬هب پیب هجشاى دس عطر فکش ػوْهی هشدم ثب آ ًب ى عخي‬

‫هی گْ یین ‪ « .‬س ‪ .‬ک ‪ :‬افْل کبفی ‪ / 23 / 1 :‬ذ ‪. »16‬‬


‫ٯلآځ ‪٣ ،‬ټپ ‪ ،‬ثیڄَ څاًتٰالٹ ؿك ‪٫‬ڊپ كا ٿی ًتبیـ څ رڊٺ څ تٰټیـ ٳچك ٳچكاڃڈ كا تٰجیظ ڃڀچؿڇ څ ثڈ‬

‫ًؾتی ٿچكؿ ڃٴچډَ ٯلاكٿی ؿډـ‪ .‬ایڂ ٿڄ‪ٜ‬ٮ ٯلآځ اًت ٳڈ ٿی ٷچیـ ‪:‬‬

‫( ‪)1‬‬ ‫« ُلل َُ ِزٍِ َعجِیلِی َأد ُػْا ا ِ َلی اَّللا ِ َ‬


‫ػ َلی ثَقیَش ٍح َأ ًَب َّ ِهي ُا ارجَ َؼٌِی ‪»...‬‬

‫« ثٸچ ایڂ اًت كاڇ ٿڂ ٳڈ ثب ثٔیلت تڀبٽ څ ثیڄَ ډڀڈ ربڃجڈ ثڈ ًچڍ ؽـا ٿی ؽچاڃپ‬

‫ؽچؿ څ پیلڅاڃپ كا ‪».‬‬

‫پي ؿیڂ ‪ ،‬ډـ‪٫‬ی رن ایڂ ڃـاكؿ ٳڈ ٿی ؽچاډـ ٿلؿٽ ثڈ ٳڀٲ اًتـالٹ څ ثب ًالط ٿڄ‪ٜ‬ٮ‬

‫‪ٰ٣‬ټی څ ثڈ ڃیلڅڍ ثلډبځ ـ ٳڈ ‪ٜ٫‬لتبٌ ثب آځ ٿزڊنّڃـ ـ ثڈ ُڄب ؽت عٰبیٮ رڊبځ ٿبڅكاڍ ‪ٛ‬جی‪٤‬ت ڃبیٺ‬

‫آیـ څ ایڂ ډڀبځ «فلغفَ ی الِی» اًت‪.‬‬

‫پي ُڀب ؽچاڃڄـڇ ڍ ‪٣‬نین ! آځ ًؾڄبځ پچس څ څاډی ٳڈ ثلؽی ام اكڅپبئیبځ ا‪ٟ‬ڊبك ؿاُتڈ څ‬

‫‪٣‬ـّڇ اڍ ام ٿب ډب ډپ آځ كا پٌڄـیـڇ اڃـ كا كډب ٳڄیـ ؛ آڃبځ آلاك ؿاكڃـ احجبت ٳڄڄـ ٳڈ «دیي» ؿك‬

‫ٿٰبثٺ «فلغفَ» ٯلاك ؿاكؿ څایڂ ؿڅ ثبډپ ؿكثلاثل«ػلن» ٳڈ ٿتّٴی ثڈ عي څ تزلثڈ اًت ‪ ،‬څاٯ‪ ٢‬اڃـ!‬

‫آڃبځ ٿی ٷچیڄـ ‪ « :‬ثِل ؿك‪ٛ‬چٹ مڃـٷبڃی ؽچیَ ‪ ،‬صڊبك ٿلعټڈ څ ؿڅكڇ كا پِت ًل ٷقاُتڈ ‪:‬‬

‫ؿڅكاځ ا‪ٌ٫‬بڃڈ ډب ‪ ،‬ؿڅكا ؿیڂ ‪ ،‬ؿڅكاځ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ څ ؿڅكاځ ‪٣‬ټپ څؿاڃَ ٳڈ ‪ ٰٚ٫‬ثل پبیڈ عي څ تزلثڈ‬

‫اًت !»‬

‫آكڍ ‪ ،‬ایڂ ًؾڄبځ ًٌت څ څاډی كا ٳڈ اثـاً ٿتّٴی ثڈ ؿٻیٺ څ ثلډبڃی ڃیٌت ‪٫ ،‬لڅ ٷقاكیـ‪.‬‬

‫ایڄبځ ٿلؿٿبڃی ډٌتڄـ ٳڈ ڃ‪٠‬لُبځ ام عـڅؿ ٿبؿّڇ تزبڅم ڃڄڀچؿڇ څ ام عزبة ‪ٛ‬جی‪٤‬ت څ ‪٣‬بٻپ ٿبؿّڍ‬

‫___________________________________‬

‫‪ 1‬ـ یچً‪.108: ٪‬‬


‫عتّی یٲ آځ ډپ ًل ثیلڅځ ڃٴلؿڇ اڃـ‪.‬‬

‫آڃبځ تڄڊب څرچؿ ٿبؿّڇ كا احجبت څ ٿبڅكاڍ آځ كا ڃ‪٬‬ی ٳلؿڇ څٿی ٷچیڄـ ‪:‬‬

‫« آڃضڈ ثڈ صِپ څ عچاى ؿكٱ ڃِچؿ څ آڃضڈ تغت تزلثڈ ڃیبثـ ‪ ،‬آالٌ څرچؿ ڃـاكؿ ! » ‪.‬‬

‫آڃبځ ٷڀبځ ؿاكڃـ ٳڈ ؿیڂ ‪ ٰٚ٫‬یٲ ًټٌټڈ ُ‪٤‬ل اًت ٳڈ ثڊپ ثب ‪٫‬تڈ ُـڇ څ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ڍ اًتـالٻی‬

‫اًت ؿك مٿیڄڈ ڍ اٿچك څډڀی څؽیبٻی ! اٿّب ٿتإً‪٬‬بڃڈ آڃبځ ڃڈ ؿك ٯ٘بڅت څ ؿاڅكڍ ُبځ كاڇ ا‪٣‬تـاٹ‬

‫پیڀچؿڇ اڃـ څ ڃڈ ؿك م‪٣‬پ څ ٷڀبڃِبځ ‪ٛ‬لیٮ عٰیٰت ًپلؿڇ اڃـ‪.‬‬

‫ډڀضڄیڂ ُڀب ؽچاڃڄـڇ ڍ ٷلاٿی! آڃضڈ كا ٳڈ ثلؽی ام ڃچیٌڄـٷبځ څ‪٣‬ټڀبڍ ؽچؿ ٿب ؿكثبكڇ‬

‫ؿیڂ څ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ٷ‪٬‬تڈ یب ڃچُتڈ اڃـ ؿڅك ثیڄـامیـ‪.‬‬

‫آڃبځ ٿی ٷچیڄـ ‪ «:‬ؿیڂ ثل كڅڍ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ڍ عٮ ؽ‪ ّٚ‬ث‪ٜ‬الځ ٿی ٳِـ څ آچالٌ ٿچٯ‪٤‬یّت ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ‬

‫ؽ‪ ّٚ‬ث‪ٜ‬الځ ٿی ٳِـ څآچالٌ ٿچٯ‪٤‬یّت ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اًت څ ایڂ ؿڅ ‪ ،‬ډـ‪ ٩‬ډبڍ ٿزنّا څ رـا ام ډپ ؿاكڃـ!»‬

‫ایڄبځ ت‪ٌ٬‬یل ٓغیغی ام ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ڃٴلؿڃـ څ ٷڀبځ ثلؿڃـ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ رن یٲ ًټٌټڈ آكا څ ڃ‪٠‬لیّبت‬

‫ٿلؿاڃی ام یچڃبځ څ ‪٧‬یل یچڃبڃی ٳڈ ؿك ٿیبڃِبځ ؽـاُڄبى څ ٿڄٴل ؽـا ‪ ،‬ٿټغـ څ ٿتّٰی ‪ ،‬ٿاٿڂ څ ٳب‪٫‬ل‬

‫څ ؽ‪ٜ‬ب ٳبك څ ٓچاة ٳبك څرچؿ ؿاكؿ ‪ ،‬ڃیٌت ‪ .‬ثڈ م‪٣‬پ ایڄبځ ٿڄ‪٠‬چك ام ‪ٛ‬لط ٿجبعج ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی رن ایڂ‬

‫ڃیٌت ٳڈ ثڈ آځ ‪٫‬الً‪٬‬ڈ څ ؿاڃِڀڄـاځ تِجّڈ ٳڄیپ څ ام ٿِبډیل څ ُؾٔیّت ډبڍ ڃبٽ ؿاك آڃبځ تٰټیـ څ‬

‫پیلڅڍ ٳڄیپ!‬

‫اٷل ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ډڀیڂ ثبُـ ٳڈ ایڂ ‪٣‬ـّڇ ٷڀبځ ؿاكڃـ څ عٰیٰت ډڀبځ ثبُـ ٳڈ ایڄبځ اؿّ‪٣‬ب ٿی ٳڄڄـ ‪،‬‬

‫رـاً ًناڅاك اًت ٳڈ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ كا ام علیپ ؿیڂ ‪ٛ‬لؿ ٳڄیپ ٻیٴڂ ؽچُجؾتبڃڈ ٿچٗچ‪ ١‬ام ایڂ ٯلاك ٳڈ ایڂ‬

‫‪٣‬ـّڇ ؽیبٹ ٳلؿڇ اڃـ ڃیٌت‪.‬‬


‫ایڂ ًؾڂ تڄڊب ؿك ٿچكؿ ‪٫‬ڄچځ څ ٓڄب‪٣‬بتی ٓبؿ٭ اًت ٳڈ ؿك آځ ډب ‪ ٰٚ٫‬ثڈ ارڀب‪ ١‬څ اتّ‪٬‬ب٭‬

‫یٲ ‪ٛ‬بی‪٬‬ڈ ام كرّبٹ څ آكا څ ڃ‪٠‬لات ٿِڊچكُبځ تٴیّڈ ٿی ُچؿ ‪ .‬ؿك ایڂ ‪٫‬ڄچځ ثڈ اًتٰلاڍ ٿقاډت‬

‫ٿِلثڊبیی ٳڈ ؿك یٲ ًټٌټڈ ٿٌبئٺ څعـت ڃ‪٠‬ل ؿاكڃـ څ ؿٻیټی رن اتّ‪٬‬ب٭ څ ارڀب‪ ١‬ثڈ څرچؿ‬

‫آڅكڃـٷبځ آځ ڃیٌت ‪ ،‬اٳت‪٬‬ب ٿی ُچؿ‪.‬‬

‫اٿّب ٿبرلاڍ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ډلٷن صڄیڂ ڃیٌت ؛ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ٳڈ ‪٣‬جبكت اًت ام ثغج اًتـالٻی ؿك مٿیڄڈ‬

‫عٰیٰت پـیـڇ ډب ‪ ،‬ډیش څٯت تڄڊب ثڈ كربٹ څ آكایِبځ څ یب اتّ‪٬‬ب٭ ‪ ،‬ارڀب‪ ١‬څُڊلت ډب ‪ ،‬ا‪٣‬تڄب ڃڀیٴڄـ‬

‫څ ڃجب یـ ډپ ا‪٣‬تڄب ؿاُتڈ ثبُـ‪.‬‬

‫صٸچڃڈ ٿڀٴڂ اًت ؿكُڄبؽت څاٯ‪٤‬یّت اُیبڍ ؽبكری ‪ ،‬ڃ‪٠‬لات څ آكاڍ ا‪ٟ‬ڊبك ُـڇ‬

‫پیلاٿچځ آڃڊب ٳب‪٫‬ی ثبُـ؟ څ صٸچ ڃڈ ٿی تچاڃیپ ؿك آكاٿَ ڃ‪٬‬ي څ ا‪٣‬تڀبؿ ثڈ څاٯ‪٤‬یّبت څ عٰبیٮ رڊبځ‬

‫ډٌتی ‪ ٰٚ٫ ،‬ثڈ صڄـ كؤڍ څ ڃ‪٠‬لیّڈ ؿكثبكڇ ڍ آځ ‪ ،‬ؿٹ ؽچٍ ٳڄیپ څ آڃڊب كا پڄبډٸبڇ ‪٣‬ټڀی ثـاڃیپ؟‬

‫پي ڃتیزڈ ایڂ ٳڈ ‪ُ ،‬ڀب ؽچاڃڄـڇ ڍ ‪٣‬نین! ثبیٌتی ایڂ عل‪ ٩‬ډب كا كډب ٳڄیـ څ ثبڅك ڃڀبییـ‬

‫ٳڈ ؿیڂ عٰیٰی ‪ ،‬ٿلؿٽ كا رن ثڈ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ڍ اٻڊی ڃڀی ؽچاڃـ څ ایڂ ؿڅ ٳبٿالً څعـت ډـ‪ ٩‬ؿاكڃـ څ آځ‬

‫ایڂ ٳڈ ‪ :‬اًغبى اص سّی دلیل ػملی ثَ ػبلن هب ّسای هجیؼذ ‪ ،‬یمیي ّ ػلن پیذا کٌذ‪.‬‬
‫فلسفَ ی الِی اسالم یا کوال فلسفَ‬
‫ثڈ ٯلاكڍ ٳڈ ؿك ٓ‪٬‬غبت ٷقُتڈ ثڈ ‪ٛ‬چك ارڀبٹ ٷ‪٬‬تڈ آٿـڇ ‪٫ ،‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ‪٣ ،‬ټی اٻـڅاٽ‬

‫ٷٌتلٍ څ ؿاٿڄڈ پیـا ٿی ٳلؿ څ ٿچٗچ‪٣‬بتی كا ٳڈ ؿك ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ‪٣‬ڀچٿی ثڈ عبٻت پلاٳڄـڇ څ رـا ٿچكؿ‬

‫ثغج ثچؿ ‪ ،‬ثڈ ډپ ؿیٸل پیچڃـ ٿی ؿاؿ « هٌظْس اص گغزشػ فلغفَ الِی خض ایي ًیغذ کَ‬

‫هْمْػبد گًْبگْى سا خولگیذثَ ػبلن هبّسای هب ّدٍ ّ هجیؼذ هشثْه هی عبخذ » ‪ ،‬تب ایڂ‬

‫ٳڈ اًالٽ ‪ٟ‬ڊچك ٳلؿ څ ثل ًلیل ت‪٤‬ټیپ څ آٿچمٍ ٯلاك ٷل‪٫‬ت ‪ ،‬ؿك ڃتیزڈ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی كا ثڈ اڅد ٳڀبٹ‬

‫ٿڀٴڂ كًبڃیـ څ آځ كا ؿك ً‪ٜ‬غی ثٌیبك ‪٣‬بٻی ٯلاكؿاؿ‪.‬‬

‫ُبیـ ثلؽی ام ٳٌبڃی ٳڈ ایڂ ًؾڂ ٿب كا ٿی ُڄچڃـ څ ایڂ ٿ‪ٜ‬بٻت كا ٿی ؽچاڃڄـ ‪ ،‬آځ كا‬

‫یٲ ڃچ‪ ١‬ٿجبٻ‪٨‬ڈ څ ا‪٧‬لا٭ ؿك عٮ ایڂ ؿیڂ پبیـاك ثیبڃٸبكڃـ څ صڄبځ تٔچّك ٳڄڄـ ٳڈ ٿب ؿك عٮ آځ‬

‫ثبالتل ام آڃضڈ ډٌت ‪ً ،‬ؾڂ ٷ‪٬‬تڈ ایپ څ ٿچٗچ‪ ١‬ثی عٰیٰت څ ‪٧‬یل څاٯ‪٤‬ی كا ٳڈ رن ؿك ثبماك ُ‪٤‬ل څ‬

‫تؾیّٺ اكمٍ ڃـاكؿ ‪ ،‬آكاًتڈ څؿك ٿ‪٤‬لٕ ا‪٫‬ٴبك ٷقاُتڈ ایپ ‪ ،‬ڃڈ ډلٷن صڄیڂ ڃیٌت ‪ .‬آڃبځ ٿی تچاڃڄـ‬

‫ایڂ ٿچٗچ‪ ١‬كا ثب ؿٯّت څتـثیل پیلاٿچ ٿچاؿ څ آچٹ ت‪٤‬بٻیپ اًالٿی ؿك ثچتڈ آمٿبیَ ٯلاك ؿډڄـ‪.‬‬

‫اٷل آڃبځ ثب اڃٔب‪ ، ٩‬ؿك پی تغٰیٮ ثبُڄـ څ څكڅؿ څ ؽلڅرِبځ ؿك ثغج ثڈ ڃیٴی ٓچكت‬

‫ٷیلؿ ‪ ،‬ثـڅځ ٿ‪ّٜ٤‬ټی ڃ‪٠‬ل ؽچاډڄـ ؿاؿ ٳڈ ت‪٤‬بٻیپ اًالٿی ؿاٿڄڈ ثغج كا ثڈ ڃغچڍ ثٌ‪ ٚ‬څ تچً‪٤‬ڈ ؿاؿڇ‬

‫ٳڈ آالً صینڍ څ ٿچرچؿڍ كا ا‪ّ٣‬پ ام عیج فات ‪٬ٓ ،‬بت څ ا‪٤٫‬بٹ ‪٫‬لڅ ٷقاك ڃِـڇ څ ډڀڈ آڃڊب كا ٳڈ‬

‫ام رڀټڈ اڃٌبځ ؿك تڀبٽ ُئچڅځ ډٌتی اٍ ثبُـ ‪ ،‬ثڈ رڊبځ ٿبڅكاڍ ‪ٛ‬جی‪٤‬ت ‪ ،‬ٿلتج‪ً ٚ‬بؽتڈ اًت‪.‬‬

‫آكڍ ‪ ،‬اًالٽ تڀبٽ پـیـڇ ډب ڍ رڊبځ ٿبؿّڍ كا ام ډل ڃچ‪ ١‬ٳڈ ثبُڄـ ‪ ،‬ثڈ ؽـاڍ ثنكٵ ٳڈ‬

‫ثلتل ام رڊبځ ٿبؿّڍ اًت ‪ ،‬اكتجب‪ ٙ‬ٿیـډـ څ ؿك ایڂ اكتجب‪ ٙ‬څ پیچڃـ ٳبٿالً ًبعت ٯـى كثچیی كا‬

‫ك‪٣‬بیت ٿی ڃڀبیڄـ‪.‬‬
‫ًپي ٿی ثیڄیپ اًالٽ رڊبځ ثِلڍ كا ام ٻغب‪ُ ٝ‬چڅځ اؽالٯی څ ‪٣‬ڀټی ٿچكؿ تچرّڈ ٯلاك‬

‫ؿاؿڇ څ ؿك پلتچ ت‪٤‬بٻیپ اٻڊی ‪٬ٓ ،‬بت ‪٫‬بٗټڈ څپٌڄـیـڇ اڍ كا ٳڈ ؿك ربٿ‪٤‬ڈ ٿ‪٬‬یـ څاٯ‪ ٢‬ٿیٸلؿڃـ ‪ ،‬ٿ‪٤‬یّڂ‬

‫څ آځ ډب كا ام كفایٺ څ ٓ‪٬‬بت ڃبپٌڄـ ٿزنّا ًبؽتڈ اًت څ ٿلؿٽ كا ثڈ ًچڍ آځ ډب ؽچاڃـڇ څ ام ایڂ‬

‫یٴی ډب ثبم ؿاُتڈ اًت‪.‬‬

‫ؿك ٿلعټڈ ڍ ًچّٽ ‪ ،‬اًالٽ ٿٌبئٺ عٰچٯی څ ‪٫‬لڅ‪ٰ٫ ١‬ڊی كا ٳڈ ثڈ ٓچكت ٯچاڃیڂ ٳټّی ثل‬

‫ا‪٣‬ڀبٹ څ ٳبكډبڍ ٿلؿٽ عٴڀ‪٬‬لٿب ډٌتڄـ ‪ ،‬ؿك صڊبك صچة ٓ‪٬‬بت ‪٫‬بٗټڈ ‪ ،‬تـڅیڂ ڃڀچؿڇ اًت ‪ .‬ثڈ‬

‫ایڂ تلتیت ‪ ،‬ٿی ثیڄیپ ٳڈ ‪ٛ‬جٮ ت‪٤‬بٻیپ ‪٣‬بٻیڈ اًالٽ ‪ ،‬ٿٌإٻڈ تچعیـ ‪ ،‬یٸبڃڈ آټی اًت څ ثڈ كڅُڄی‬

‫ٿِبډـڇ ٿی ٷلؿؿ ٳڈ ؿك اًالٽ ډل ٯ٘یّڈ ‪٣‬ټڀی څ ‪٣‬ڀټی ‪ ،‬ؿك عٰیٰت ډڀبځ ٿٌإٻڈ ڍ «رْزیذ»‬

‫اًت ٳڈ ثڈ اُٴبٹ څ ٓچكت ډبڍ ٿؾتټ‪ ٪‬ؿك آٿـڇ څ ؿك ٻجبى ٯ٘بیبڍ ‪٣‬ټڀی څ ‪٣‬ڀټی ‪ ،‬رټچڇ ٷل‬

‫ُـڇ اًت څ ثڈ ډڄٸبٽ تغټیٺ ‪ ،‬ډلٿٌإٻڈ اڍ ثڈ تچعیـ ثلٿی ٷلؿ څ ؿك ٿچٯ‪ ٢‬تلٳیت ‪ ،‬ٿٌإٻڈ تچعیـ‬

‫اًت ٳڈ ثڈ ٻجبى څ ٓچكت آځ ٯ٘بیب ؿك آٿـڇ اًت څ ایڂ ډڀبځ ٿ‪ٜ‬ټجی اًت ٳڈ ٿب رټچ تل ؽب‪ٛ‬ل‬

‫ڃِبځ ًبؽتیپ څ ٷ‪٬‬تیپ ٳڈ اًالٽ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی كا ثڈ ڃڊبیت ٳڀبٹ ٿڀٴڂ كًبڃیـڇ ‪ ،‬صچځ ‪ٛ‬جٮ ت‪٤‬بٻیپ‬

‫اًالٽ ‪ ،‬عٴپ ؽـا ؿك ډل ٯ٘یّڈ څؿك ډل ‪٣‬ټپ څ‪٣‬ڀٺ رلیبځ ؿاكؿ څ ثبال تل ام ًیبډی كڃٸی ڃیٌت ! څ‬

‫ایڂ ثنكٷتلیڂ ٿنیّتی اًت ٳڈ ؽـاڅڃـ ایڂ ؿیڂ پبیـاك كا ثب آځ آكاًتڈ ڃڀچؿڇ څ ثڈ څًیټڈ آځ ثڈ اًالٽ‬

‫اًتغٴبٽ څ ڃیلڅڍ ثیِتلڍ ثؾِیـڇ اًت ؛ صچځ ثـڅځ ُٲ ‪٣ ،‬ټپ كا رن ‪٣‬ڀٺ څ ٳلؿاك ‪ ،‬ع‪ ٞ٬‬څ‬

‫ڃـاكؿ‪)1(.‬‬ ‫پلڅكٍ ڃڀی ٳڄـ څ ډل ؿاڃِی ٳڈ ثب ‪٣‬ڀٺ پیچڃـ ڃـاُتڈ ثبُـ ‪ٗ ،‬بٿڂ ثٰب‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪ 1‬ـ دس ایي خب ًب گضیشم ثَ ؽیْا رشیي ّؽگفذ اًگیضرشیي ثیبى ػلی «ع» دس ایي صهیٌَ اؽبسٍ کٌن ؛‬
‫ػلی «ع» دس یکی اص کلوبد لقبسػ چٌیي هی فشهبیٌذ ‪ :‬ثوشح الؼلن الؼول للسیْح « هیضاى السکوخ ‪:‬‬
‫‪ » 204 / 3‬؛ فبیذٍ داًؼ ‪ ،‬کبس ّػول ثشای صیغزي اعذ ؛ یؼٌی ًزیدَ ی ػلن ّ داًؼ ‪ ،‬کْؽؼ دس ساٍ‬
‫اًغبى ُب ّرالػ ثشای ثِضیغزی افشاد ثؾش اعذ‪.‬‬
‫‪٣‬الڅڇ ثل ایڂ ‪ ،‬ؿك ٿجبعج كڅاځ ُڄبًی حبثت ُـڇ ٳڈ اكٷبڃینٽ ثـځ اڃٌبځ څ ًبؽتڀبځ‬

‫څرچؿڍ اڅ ـ ٳڈ ٿچ رچؿڍ اًت ‪ّ٤٫‬بٹ څ ثٰب څ ٳڀبٻَ ٿلډچځ ً‪٤‬ی څ تالٍ اًت ـ ‪ٛ‬چكڍ ًبؽتڈ‬

‫ُـڇ ٳڈ ؿك احل اعٌبى ڃیبم ثڈ صینڍ ثڈ ًچڍ آځ علٳت ٿی ٳڄـ څ ڃٌجت ثڈ صینڍ اُتیب٭ پیـا‬

‫ٳلؿڇ څ ؽچاډبځ آځ ٿی ُچؿ څ یب ام آځ ثـٍ آٿـڇ څ ارتڄبة څؽچؿ ؿاكڍ ٿی ڃڀبیـ ‪ ،‬ایڂ ؿك ٿچاكؿ‬

‫رنئی څ ٿغٌچى اًت څ ؿك ٿلعټڈ ث‪٤‬ـ ‪ ،‬اڃٌبځ ؿًت ثڈ ت‪٤‬ڀیپ څ تچً‪٤‬ڈ ٿی مڃـ‪.‬‬

‫پي ‪ٛ‬جی‪٤‬ت څ ًبؽتڀبځ څرچؿڍ اڃٌبځ ‪ ،‬اڅ كا ثڈ ‪٣‬ټچٽ څ ٿ‪٤‬بك‪٫‬ی ٳڈ ؿك علٳبت څ ‪٤٫‬بٻیّت‬

‫ډبڍ ثـڃی څ كڅاڃی ثڈ آځ ډب اعتیبد پیـا ٿی ٳڄـ ‪ ،‬كډجلڍ ٿی ڃڀبیڄـ‪.‬‬

‫پي اڃٌبځ كا ثڈ آڃضڈ ؿك ‪٣‬ڀٺ ثڈ ٳبك ڃیبیـ څ ٿٌبًی ثب ‪٣‬ڀٺ پیـا ڃڀی ٳڄـ ‪ ،‬ڃیبمڍ ڃیٌت‪.‬‬

‫ڃین اٷل ؿاڃِی رـا ام ‪٣‬ڀٺ ثبُـ ‪ ،‬ثلاڍ اڃٌبځ ؽبٻی ام ٻ‪ ٪ٜ‬څ ٓ‪٬‬ب ؽچاډـ ثچؿ څ ثڈ ډڀیڂ ٿ‪٤‬ڄب‬

‫ٳالٽ ؿككثبك ‪٣‬ټچڍ صڄیڂ اُبكڇ ؿاكؿ‪:‬‬

‫ػٌَ‪)1(».‬‬ ‫همشّى ثبلؼول فوي ػلن ػول ّالؼلن یِزف ثبلؼول فبى أخبثَ ّا َّّل اسرسل‬
‫ٌ‬ ‫«الؼلن‬

‫« ‪٣‬ټپ تچؤٽ ثب ‪٣‬ڀٺ اًت ؛ ډل آځ ٳي ٳڈ ثـاڃـ ‪٣ ،‬ڀٺ ڃین ؽچاډـ ٳلؿ څ ‪٣‬ټپ څ ؿاڃَ ‪،‬‬

‫‪٣‬ڀٺ كا ٿی ؽچاڃـ ‪ ،‬اٷل پبًؼ ُڄیـ ٳڈ ډیش څاالّ ثب اڅ څؿا‪ ١‬ؽچاډـ ٷ‪٬‬ت‪».‬‬
‫____________________________________‬

‫‪1‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬زکوذ‪ ّ 1265 :363‬دس کزبة ؽشذ غشس ّدسس الکلن ازبدیث ریل‬

‫کَ اص لسبظ هزي ّهؼٌبثَ زذیث هزکْسًضدیک ُغزٌذ ‪ً ،‬مل ؽذٍ اعذ‪:‬‬

‫ـ خیش الؼلن هب لبس ًَ الؼول «‪.»823/3‬‬


‫ـ ّثوشح الؼلن الؼول للسیْح «‪.»324/3‬‬
‫ـ ّثوشح الؼلن الؼول ثَ «‪.»323/3‬‬
‫ایڂ ٿ‪ٜ‬ټت ډڄٸبٿی ثلاڍ ؽچاڃڄـڇ ٳبٿالً كڅُڂ ٿی ُچؿ ٳڈ ٿیبځ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی « کَ‬

‫ازیبًب ً دسػقشزبمشدسهسیو ُب ّهلّزِب ی هزشلّی پیذا هی ؽْد » څ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی اًالٽ ‪،‬‬

‫ٿٰبیٌڈ اڍ ثڈ ‪٣‬ڀٺ ثیبڅكؿ‪.‬‬

‫آڃبځ ثیڂ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی څ ٿٌبئٺ مڃـٷی ‪ ،‬ٳبٿالً رـایی اڃـاؽتڈ څ ٯچاڃیڂ څٗ‪٤‬ی څ ٯلؿاؿڍ كا ثڈ‬

‫ٳټّی امٿٌإٻڈ ؽـا څ ؿیڂ ت‪٬‬ٴیٲ ٳلؿڇ اڃـ‪،‬ؿك ٓچكتی ٳڈ اًالٽ تڀبٽ ٯچاڃیڂ څ ٿٰلكّاتَ كا ثل اًبى‬

‫اؽال٭ ٳڈ آځ ډپ ثل پبیڈ ڍ تچعیـ ٯلاك ؿاكؿ ‪ ،‬څٗ‪ ٢‬ڃڀچؿڇ اًت ‪ُ .‬ڀب ثڈ څٗچط تڀبٽ ٿی ثیڄیـ ٳڈ‬

‫عتّی ؿاڃِڀڄـاځ آڃبځ ام ؿكٱ ٳبٿٺ ًبؿڇ تلیڂ ٿٌبئٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ‪٣‬برنڃـ ؿك عبٻی ٳڈ یٲ ‪٫‬لؿ‬

‫‪٣‬بؿڍ ٿٌټڀبځ ٳڈ ډڀڈ ُچڅځ ؿیڄی څ ٿقډجی ثلایَ ٯبثٺ اعتلاٽ اًت ‪ ،‬تڀبٽ علٳبت څ ًٴڄبتَ ‪،‬‬

‫ٯیبٽ ‪ ،‬ٯ‪٤‬چؿ ‪ ،‬ؽچاة ‪ ،‬ثیـاكڍ ‪ ،‬ٿلٵ‪ ،‬مڃـٷی څ ُؾٔیّت ٿبؿّڍ څ ٿ‪٤‬ڄچڍ اٍ كا ثلاڍ ؽـا ٿڄ‪٠‬چك‬

‫ٿی ٳڄـ‪.‬‬

‫اٷل صڄبصڈ آٺ تچعیـ ؿك تڀبٽ ُچڅځ مڃـٷی ٿلؿ اٻڊی ‪ ،‬ربكڍ څ ًبكڍ ڃجچؿ څ ډبٻڈ اڍ‬

‫ام آځ ‪ ،‬ٳټّیّڈ ٿلاعٺ عیبت اڅ كا ؿك ثل ڃڀی ٷل‪٫‬ت ‪ ،‬ډل ٷن ڃڀی تچاڃٌت ثڈ ؿكًتی ؿك ٿٰبٽ ثڄـٷی‬

‫ؽـا ثبیٌتـ څ ډیش څٯت ؿك ُڄبؽت ؽـا څ رڊبځ ٿبڅكاڍ ٿبؿّڇ ٳڈ عٴپ څ ٯـكتَ ثڈ ډڀڈ صین‬

‫ٿغی‪ ٚ‬اًت ‪ ،‬ٯـٿی كاًتیڂ څاًتچاك ثل ڃڀی ؿاُت‪.‬‬

‫آكڍ ‪ ،‬صٸچڃڈ ٿڀٴڂ اًت ؿك ثبكڇ ؽـا ٯ٘بڅتی ‪٣‬بؿالڃڈ ٓچكت ٷیلؿ ؟ ؿك عبٻی ٳڈ ام‬

‫عٴچٿت څ ٯـكتَ ثڈ ثلؽی ام اُیبء ٿ‪٤‬نڅٹ ُـڇ اًت ! څ صٸچڃڈ ٿڀٴڂ اًت آځ ٳڈ ٯٌڀتی ام‬

‫ًټ‪ٜ‬ڄت څ ٯـكت ؽـا كا ٿڄٴل اًت ‪ ،‬اڅ كا عٰیٰتبً ثِڄبًـ؟‪. ...‬‬


‫دّ ًْع قضاّت علوی ّ دقْقی‬
‫ٳٌی ٳڈ ؿك ٿٌبئٺ عٰچٯی ‪ ،‬ؿاڅكڍ ٿی ٳڄـ ‪ ٰٚ٫ ،‬ثبیـ ٿبډیّت ٿٌإٻڈ ٿچكؿ ؿ‪٣‬چڍ كا‬

‫ثِڄبًـ څ اكتجب‪ ٙ‬آځ كا ثب ٯچاڃیڂ ربكیڈ ث‪٬‬ڊڀـ څ ًپي اٯـاٽ ثڈ ٯ٘بڅت څ ؿاڅكڍ ٳڄـ څ ٿٌبئٺ‬

‫عٰچٯی ڃچ‪٣‬بً ٯ٘بیبڍ رنئی « ؿك ٿٰبثٺ ٳټّی » څ عٌّی ډٌتڄـ ٳڈ ډل ٳي ؿك ا‪ٛ‬لا‪ ٩‬آځ ډب آٷبډی‬

‫ؿاُتڈ ثبُـ ‪ ،‬ثڈ ؽچثی ٿی تچاڃـ ام ‪٣‬ڊـڇ تٔچّك څؿكٱ آځ ثل آیـ‪.‬‬

‫اڅ ‪ ٰٚ٫‬ڃجبیـ ام علیپ «ػذالذ» پب ‪٫‬لا تل ثٸقاكؿ څ ڃین ڃجبیـ ثیڂ آڃضڈ ٿی ثیڄـ څ آڃضڈ‬

‫‪٣‬ڀٺ ٿی ٳڄـ ‪٫‬لٯی ثٸقاكؿ‪ .‬څ ثألؽلڇ ډل صڈ ثبُـ ‪ ،‬ؿاڅكڍ اڅ ؿك یٲ ٿٌإٻڈ ڍ ا‪٣‬تجبكڍ څ ٯلاك‬

‫ؿاؿڍ اًت ٳڈ ؿك رلیبځ ؽبكری ‪ ،‬ٯ٘بڅتَ پیلڅڍ ٿی ُچؿ‪.‬‬

‫اٿّب ٳٌی ٳڈ ؿك ٿٌإٻڈ ‪٣‬ټڀی څ ؽٔچٓبً ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ٯ٘بڅت ٿی ٳڄـ ‪ ،‬ٳبكٍ ٿِٴټتل څ‬

‫ٷل‪٫‬تبكڍ اٍ ثیِتل اًت ؛ میلا ام یٲ ًچ ‪ ،‬عچاى څ ٿغٌچًبت ‪ ،‬اڅ كا ثڈ ‪ٛ‬ل‪ ٩‬اٿچك رنئی‬

‫ٿی ٳِبڃـ څ څڍ كا ؿك ٿغـڅؿڇ ڍ تِؾّٔبت څ ت‪٤‬یّڄبت مڃـاڃی ٿی ٳڄـ څ ؿك ڃتیزڈ ثڈ اڅ ٿزبٹ‬

‫ڃڀی ؿډـٳڈ ثڈ اٿچك ٳټّی څٿٌبئٺ ٿزلّؿ څثیلڅځ ام ؿایلڇ ‪ٛ‬جی‪٤‬ت ثپلؿامؿ ؛ ٳټّیّبتی ٳڈ ؿیٸل ٿ‪٤‬یبكډبڍ‬

‫ٿبؿّڍ څ ُچاډـ رنئی څ ‪ٛ‬جی‪٤‬ی ؿك آځ ډب رلیبځ ڃـاكؿ څ عتّی ٻ‪٨‬بت څ ٳټڀبت ډپ ٳڈ ثلاڍ ٳِ‪٪‬‬

‫ٿٰبٓـ څ ڃیّبت ثڈ ٳبك ٿی كڅڃـ ‪ ،‬ام ‪ٛ‬لط څ ثیبځ آځ ډب ‪٣‬برن ٿی ٿبڃڄـ صچځ ٿٸل ڃڈ ایڂ اًت ٳڈ‬

‫ډڀیڂ اٻ‪٬‬ب‪ ٝ‬څ ٳټڀبت ‪ ،‬ماؿڇ ڃیبم ډبڍ ثِلڍ څ ڃِبځ ؿډڄـڇ اعتیبربت ٿبؿّڍ اڃٌبڃی اًت ؟‬

‫آكڍ ‪ ،‬ډڀیڂ ٳټڀبت كا ٿچٯ‪٤‬ی ٿی تچاڃیپ ؿك ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ثڈ ٳبك ثجلیپ ٳڈ آځ ډب كا ام عزبة‬

‫ډبڍ ٿبؿّڇ څ عـڅؿ ٿبؿّڍ تزلثڈ ٳڄیپ څ ام ت‪٤‬یّڄبت څ تِؾّٔبت ‪٣ ،‬بكڍ ٷلؿاڃیپ‪.‬‬

‫ثـیڂ تلتیت ٿالع‪٠‬ڈ ٿی ٳڄیـ ٳڈ ډیش ربڍ پبیی څیب ٷقكٷبډی څرچؿ ڃـاكؿ ٿٸل ایڂ ٳڈ ؿك‬

‫آځ ‪ ،‬ډالٳت څ ؽ‪ٜ‬ل ‪ ،‬اڃٌبځ كا تڊـیـ ٿی ڃڀبیـ‪.‬‬


‫ام ًچڍ ؿیٸل ‪٣ ،‬چا‪ ٪ٛ‬ؿكڅڃی اڃٌبځ ٳڈ اڅ كا ثڈ پیلڅڍ ډچا څ ډچى ٿی ؽچاڃـ څ ام‬

‫كًیـځ ثڈ عٮ ثبمٍ ٿی ؿاكؿ ‪ٛ ،‬ج‪٤‬بً اڅ كا ام څٓچٹ ثڈ آكٿبځ ایـڇ آٹ ٿبڃ‪ُ ٢‬ـڇ څ ڃ‪٠‬ل څ ‪٫‬ٴل اڅ كا‬

‫ام ډـ‪ ٩‬عٮ ثڈ ربڃت ‪٧‬لٕ ډبڍ ٿبؿّڍ پٌت څ ٷقكا ٳڈ ڃ‪٬‬ي ‪ ،‬آځ ډب كا ثلاڍ اڃٌبځ آڅكؿڇ څ‬

‫رټچڇ ٷل ٿی ًبمؿ ‪ ،‬ثبم ٿی ٷلؿاڃـ‪.‬‬

‫پي ثڈ صڄیڂ څاؿڍ ؽ‪ٜ‬لڃبٱ څ ٿیـاځ پل ‪٫‬لام څ ڃِیجی ڃڀی تچاڃـ ٯـٽ ثٸقاكؿ ٿٸل آځ یٸبڃڈ‬

‫‪٫‬لؿڍ ٳڈ ًل ام عزبة ٿبؿّڇ څ ‪ٛ‬جی‪٤‬ت ثیلڅځ آڅكؿڇ څ ام ؿاٽ ډچا څ ډچى څ ٿچاڃ‪ ٢‬ٿبؿّڍ ‪٫‬لیجب ‪،‬‬

‫رٌتڈ ثبُـ‪.‬‬

‫ثڈ ‪٣‬جبكت ؿیٸل ‪ ،‬آځ ٳڈ ام ٳبك ډبڍ ثـڅ ڃبُبیٌت ؿڅكیزٌتڈ څ ام كفایٺ ٓ‪٬‬بت څعبالت‬

‫څ ٿټٴبت ڃٴچډیـڇ څاكًتڈ ثبُـ څ ؿك ٿٰبٽ اٻچډیّت ‪٫ ،‬بڃی ُـڇ څ رن عٮ ؽبٻْ څ ٓلیظ ‪ ،‬صینڍ‬

‫ثلایَ ثبٯی ڃڀبڃـڇ ثبُـ ‪ ،‬صڄیڂ ُؾٔی ٿخٺ ا‪٣‬الڍ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی اًت څ اڅ رن ٿچالڃب ‪٣‬ټیّ ثڂ اثی‬

‫‪ٛ‬بٻت ـ ‪٣‬ټیڈ ا‪٘٫‬ٺ اٻٌالٽ ـ ڃیٌت‪ .‬آكڍ تڄڊب اڅًت ڃڀچڃڈ ثبكم ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی څرن اڅ ڃیٌت‪.‬‬

‫ثلاڍ تٔـیٮ ٷ‪٬‬تبك ٿب ‪ ،‬ؽچاڃڄـڇ ٿغتلٽ ٿی تچاڃـ ثڈ تبكیؼ مڃـٷبڃی آځ ثنكٷچاك ـ ٳڈ ٿڀټچ‬

‫ام ‪٘٫‬یټت څ ا‪٫‬تؾبك څ ؿك ‪٣‬یڂ عبٻت آٳڄـڇ ام ٿٔبئت څ ثالیب ؿك كاڇ ؽـا ثچؿڇ ـ ثیڄـامیـ څ ث‪٤‬ـ اٷل‬

‫ٯیبى ربین ثبُـ‪ً،‬ؾبڃبڍ ٳڈ آ ځ ع٘لت ؿكثبكڇ ٿٌبئٺ اٻڊی ڃٰٺ ُـڇ اًت‪،‬ثب آڃضڈ ؿیٸل آغبة‬

‫پی‪٨‬ڀجل څ تبث‪٤‬یڂ څ ؿاڃِڀڄـاځ ٿؾتټ‪ ٪‬كار‪ ٢‬ثڈ ٿٌبئٺ اٻڊی ٷ‪٬‬تڈ اڃـ ‪ ،‬ٿٰبیٌڈ ٳڄـ ‪ً ،‬پي ثڈ تغٰیٮ‬

‫څ تإٿٺ ؿك ثبكڇ آځ ٳټڀبت ؿككثبك څ ٷڊل څاك څ اكمیبثی ؿٯیٮ آځ ډب ثپلؿامؿ‪.‬‬


‫اجوالی اص صًذگی علی«ع»‬
‫ّ‬
‫اضاسٍ ای بَ ضخصیّت سّداًی ّ هقام علوی اّ‬

‫اٿبٽ ‪٣‬ټی «‪ »١‬ؿك یٴی ام ًبٹ ډبڍ پیَ ام ث‪٤‬خت ٿتچٻّـ ُـ ‪ .‬پـكٍ ثنكٵ څ ًلڅك‬

‫‪ٛ‬بی‪٬‬ڈ ثڄی ډبُپ ع٘لت اثچ‪ٛ‬بٻت ‪٫‬لمڃـ ‪٣‬جـاٻڀټ‪ّٜ‬ت ‪٫‬لمڃـ ډبُپ څ ٿبؿكٍ ‪٫‬ب‪ٛ‬ڀڈ ثڄت اًـ ‪٫‬لمڃـ‬

‫ډبُپ ثچؿ‪.‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ام آ‪٧‬بم ‪ ،‬تغت ٳ‪٬‬بٻت پی‪٨‬ڀجل ٯلاك ؿاُت څ ؿك ؿاٿڂ پل ٿڊلٍ پلڅكٍ یب‪٫‬ت تب‬

‫ایڂ ٳڈ ع٘لت ثڈ ڃجچّت ٿج‪٤‬چث ٷلؿیـ ‪٣ .‬ټی«‪ »١‬ډڄچم ثڈ ًڂ ثټچ‪ ٥‬ڃلًیـڇ ثچؿ ٳڈ ثڈ پی‪٨‬ڀجل اًالٽ‬

‫ایڀبځ آڅكؿ څ پی‪٨‬ڀجل ڃین ایڀبځ اڅ كا ثڈ اعٌڂ څرڈ پقیل‪٫‬ت‪.‬‬

‫كًچٹ ٷلاٿی اًالٽ ثیَ تل ؿك ٿیبځ اڃجچڇ ا‪٣‬الٽ ٳلؿڇ ثچؿ ٳڈ ‪ُ « :‬ش کظ ًخغزیي ثبس ثَ‬

‫اّ ایوبى ثیبّسد ‪ ،‬خلیفَ ّ خبًؾیي اّ خْاُذ ثْد » ‪ ،‬ثـیڂ تلتیت ؽال‪٫‬ت څ څٓبیت ثلاڍ‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ٯ‪٤ٜ‬ی ُـ‪.‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك تڀبٽ ٿلاعٺ مڃـٷبڃی پیِبم ډزلت څ پي ام آځ څ عتی تب كعټت پی‪٨‬ڀجل ٿبڃڄـ‬

‫ًبیڈ اڅ كا ؿڃجبٹ ٿی ٳلؿ څ آؽلیڂ ‪٫‬لؿڍ ثچؿ ٳڈ ام پی‪٨‬ڀجل رـا ُـ«دس آى ٌُگبم کَ ثب دّ دعذ‬
‫خْیؼ خغن پبک ّ پبکیضٍ سعْل خذا سا دس دل خبک پٌِبى کشد‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬تڄڊب ٿغلٽ اًلاك پی‪٨‬ڀجل څ ؿك ؽټچت څ رټچتَ ډڀلاڇ څڍ ثچؿ‪ .‬اڅ ؽ‪ٜ‬یت تلیڂ ‪،‬‬

‫ًؾڄچكتلیڂ ‪ٔ٫ ،‬یغتلیڂ ‪٣ ،‬لة څ ؿاڃِڀڄـ تلیڂ ا‪٫‬لاؿ اٿّت اًالٿی پي ام ع٘لت ٿغڀّـ ثچؿ ٳڈ‬

‫ؽچؿ ‪٫‬لٿچؿ ‪:‬‬


‫ثبة» (‪) 1‬‬ ‫«ػ ّلوٌی سعْل َّللا الف ثبة هي الؼلن یٌفزر هي ک ّل ثبة الف‬

‫«سعْل خذا ُضاس ًْع داًؼ ثَ هي آهْخذ کَ اص ُش یک ُضاس دس گؾْدٍ‬


‫هی ؽْد‪».‬‬

‫اڅ پلډین ٷبك تلیڂ ‪ ،‬ماډـ تلیڂ څ ثی ٿیٺ تلیڂ ٿلؿٽ ڃٌجت ثڈ ؿڃیب ثچؿ‪ .‬ثڈ ٗ‪٬٤‬ب څ ٳچؿٳبځ‬

‫یتیپ ثی ًل پلًت ثٌیبك كئچ‪ ٩‬څ ٿڊلثبځ ثچؿ‪.‬‬

‫اڅ ڃٌجت ثڈ تڊی ؿًتبځ څ ٿٌتڀڄـاځ ‪ ،‬ؿٻی ڃبمٱ څ ٯټجی آٳڄـڇ ام ٿڊل څ ٓ‪٬‬ب ؿاُت ‪ ،‬ؽچؿ‬

‫ؿك ُٴٺ څ ٓچكت آڃبځ ٿی میٌت څ عتی ؿك آځ كڅمٷبك ٳڈ ٳلًی ؽال‪٫‬ت څ ًلیل ٯـكت څ‬

‫عٴچٿت ؿك ‪ٟ‬بډل ڃین ثلاڍ اڅ ٿٌټّپ ُـ ‪ ،‬ثبم كڅٍ څ ًیلڇ اٍ ډڀیڂ ثچؿ څ اثـاً ت‪٨‬ییلڍ ؿك آځ‬

‫ڃـاؿ‪.‬‬

‫اڅ یٸبڃڈ ٿلؿ ُزب‪ ١‬څ ڃیلڅٿڄـڍ ثچؿ ٳڈ تبكیؼ ‪ ،‬ڃ‪٠‬یلٍ كا اڃزبٽ ڃـاؿڇ اًت څ ؿك پلتچ‬

‫ُڀِیل اڅ پبیڈ ډبڍ ؿیڂ اًتچاك ٷلؿیـ‪.‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك كاڇ ؽـا ثٌیبك ًؾتٸیل څ ثی ٷقُت ثچؿ‪ .‬ډلٷن ام عّٰی ڃڀی ٷقُتچ ثڈ ثب‪ٛ‬ټی‬

‫ڃڀی ٷلائیـ‪.‬‬

‫ٿٰٔچؿ ٿب ام ‪ٛ‬لط ایڂ ٿ‪ٜ‬ټت ‪ ،‬حڄبٷچیی څ ثیبځ ‪٘٫‬بیٺ څ ٿڄبٯت ًیغذ ‪ .‬ثڈ ؽـا ٯٌپ اٿبٽ‬

‫‪٣‬ټی «‪ »١‬ٿٰیبًی اًت ٳڈ ثبیـ ‪٘٫‬بیٺ ثب اڅ ًڄزیـڇ ُچؿ څ ٿیناڃی اًت ٳڈ ثبیـ ا‪٣‬ڀبٹ څ ٳلؿاكډب‬

‫ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ ك‪٫‬تبك ډبڍ اڅ ‪ ،‬ٿچكؿ اكمیبثی ٯلاك ٷیلؿ‪.‬‬

‫‪٣‬الڅڇ ثل ایڂ ثغج ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ‪ ،‬ثبیـ ام ډل ڃچ‪ ١‬ٿـیغڈ ًلایی اُؾبّ څ یب ٯـط څ ت‪٤‬ییل ایِبځ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ س‪.‬ک‪ :‬ازمبق السك‪ ، 80/5:‬ثَ رؼلیمبد امبفبد ّ هم ّذ هبری اص ػالهَ هززّجغ آلبی عیّذ ؽِبة ال ّذیي‬
‫ًدفی ـ دام ظلَّ ـ اَّلّ ایي کَ زذیث هٌمْل دس آى خب چٌیي اعذ ‪: ...‬یفزر ک ّل ثبة الف ثبة‪.‬‬
‫ثلٳڄبك ثبُـ ‪ ،‬څاڃٸڊی ٿب ؿك ایڂ كًبٻڈ ډلٷن ډـ‪ ٩‬ٿقډجی ڃـاكیپ ثټٴڈ تڄڊب ډـ‪ ٩‬څ ٿٰٔـٿبځ ام‬

‫اُبكڇ ٳلؿځ ثڈ ٷچُڈ اڍ ام ‪٘٫‬بیٺ ‪٣‬ټی «‪ »١‬ایڂ اًت ٳڈ ؽچاڃڄـڇ ڍ ‪٣‬نین! ٿزڀچ‪٣‬ڈ ٓ‪٬‬بت اڅ كا‬

‫ام ؿیـٷبڇ كڅاڃی څ اؽالٯی ‪ ،‬ٿـّ ڃ‪٠‬ل ؽچیَ ٯلاك ؿډـ څ پي ام ٿٰبیٌڈ ثیڂ آځ ډب ‪ ،‬ایڂ ڃتیزڈ كا‬

‫ثٸیلؿ ٳڈ آځ ثنكٷچاك ‪ ،‬تڀبٽ ٓ‪٬‬بت ٳڀبٹ اڃٌبڃی كا ام ٻغب‪ ٝ‬رٌپ څ كڅط ؿاكا ثچؿڇ څ ثب ٳټّیّڈ څرچؿ‬

‫ثب اكمَُ ثلاڍ ؿكٱ څ پقیلٍ عٰیٰت ٳبٿالً آٿبؿٷی ؿاُتڈ اًت څ ایڂ آؽلیڂ ُل‪ ٙ‬څكڅؿ ثڈ‬

‫ٿٌبئٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ؽٔچٓبً ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی اًت څ ُؾٔی ٳڈ ایڂ ٷچڃڈ ٿجبعج كا ٿ‪ٜ‬لط ٿی ًبمؿ ‪،‬‬

‫ثبیٌتی عبین صڄیڂ ُلای‪ٜ‬ی ثبُـ ؛ صچځ ٿجبعج ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی اٻڊی ‪٫ ،‬لؿڍ المٽ ؿاكؿ ٳڈ ثتچاڃـ ڃ‪٠‬ل ‪٣‬بٻی‬

‫اٍ ثڈ ٿٌبئٺ آځ ثلًـڅ ًیڄڈ ٷِبؿڇ څ څًی‪ َ٤‬ثلاڍ ڃٸبډـاكڍ آځ ډب ٷڄزبیَ ؿاُتڈ ثبُـ تب آځ‬

‫ډڀڈ فؽبیل اكمڃـڇ ‪٫‬ٴلڍ كا ؿك ؽچؿ ڃٸبڇ ؿاُتڈ څ ٗڀڂ آٿچمٍ ‪ ،‬ثب ثیبځ ُیچا څ كًبیَ آځ كا‬

‫ٿڄتِل ًبمؿ‪.‬‬

‫ام ُٸ‪٬‬تیڊبڍ مڃـٷبڃی ‪٣‬ټی«‪ »١‬ایڂ اًت ٳڈ اڅ تڀبٽ ٿټٴبت پٌڄـیـڇ څ ٓ‪٬‬بت ‪٣‬بٻیڈ اڃٌبڃی‬

‫كاؿك آؽلیڂ ؿك رڈ ٳڀبٹ ‪ ،‬ؿاكا ثچؿ‪.‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ثڈ ٿ‪٤‬ڄی څاٯ‪٤‬ی ٳټڀڈ پیِچا څ كډجل الیٮ ؿك تڀبٽ ُچڅځ ٿبؿّڍ څ ٿ‪٤‬ڄچڍ اًت څ ثل‬

‫ؽال‪ ٩‬آڃضڈ ڃچاث‪ ٦‬كڅمٷبك څ ٿلؿاځ ‪٫‬چ٭ اٻ‪٤‬بؿڇ كا ٿی یبثیپ ‪٣ ،‬ټی«‪ »١‬ؿك ثبة ډل ‪٘٫‬یټت څ ؿك ډل‬

‫ډـ‪٣ ٩‬بٻی ثِلڍ ڃڀچڃڈ ثبكم څ ‪٫‬لؿ اٳڀٺ ٿغٌچة ٿی ٷلؿؿ‪.‬‬

‫‪٧‬بٻجبً اٷل ُؾٔی ُزب‪ ، ١‬ڃیلڅٿڄـ څ ؿاكاڍ اثّڊت څ ‪٠٣‬ڀت ثبُـ څ عچاؿث تلًڄبٱ څ‬

‫ډلاى اڃٸین څ كڅثڈ كڅ ُـځ ثب ٯڊلٿبڃبځ صیلڇ ؿًت اڅ كا ڃتلًبڃڄـ ‪ ،‬صڄیڂ ُؾٔی ام ٻغب‪٫ ٝ‬ٴلڍ‬

‫څ تـثیل اٿچك ‪ ،‬ؿًتَ ٳچتبڇ څ ؿٻَ ام كعپ څ ٿلڅّت ؿڅك ٿی ثبُـ ‪ .‬څ اٷل ‪٫‬لؿڍ ثٌیبك ‪٣‬بثـ ‪،‬‬

‫ماډـ څ پلډینٷبك ثبُـ څ ؿك مډـ څ ‪٣‬جبؿت ثڈ ؿكرڈ ا‪٣‬ټی ثلًـ څ ثب ثٔیلت څ ؿٯّت تڀبٽ ‪ ،‬تڂ څ‬
‫كڅاځ ؽچیَ كا كیبٗت ؿډـ څ ثڈ ‪٣‬جبؿت ډبڍ ربڃٴبڇ څ تچاځ ‪٫‬لًب ثپلؿامؿ ڃچ‪٣‬بً ډڀضچځ ‪٫‬لؿڍ ؿك‬

‫اٿل ٳِچك ؿاكڍ څ ًیبًت څ اؿاكڇ اٿچك ٿټّت ‪ ،‬پیبؿڇ څ ‪٣‬برن څ څاٿبڃـڇ ؽچاډـ ثچؿ څ ٯبؿك ثڈ‬

‫تِؾیْ ؽیل اڃـیَ تڀیین آځ ام ؽیبڃت څ ‪٫‬لیجٴبك ڃجچؿڇ څ ثڈ ‪ٛ‬ل٭ صبكڇ رچیی ‪ ،‬ؿٯیٮ څ څاٯ‪٪‬‬

‫ڃؾچاډـ ثچؿ څ ثڈ ډڀیڂ تلتیت اًت ًبیل ٳڀبالت ڃ‪ٌ٬‬بڃی څ ؽٔټت ډبڍ ثِلڍ ٳڈ اٷل ‪٫‬لؿڍ ؿك‬

‫یٲ رڄجڈ ًلآٿـ ثبُـ ‪ ،‬ام ؿیٸل ٻغب‪٤ٗ ٝ‬ی‪ ٪‬ؽچاډـ ثچؿ څ ایڂ ثـاځ ‪٣‬ټّت اًت ٳڈ ڃ‪٬‬ي اڃٌبځ‬

‫ؿاكاڍ ڃیلڅ څ اًت‪٤‬ـاؿڍ اًت ٳڈ اٷل ثڈ ًچڍ یٲ ډـ‪ ٩‬ٿٔلڅ‪ُ ٩‬چؿ ‪ ،‬ؿیٸل ؽچاًتڈ ډبڍ اڅ كڅ‬

‫ثڈ ٗ‪ ٪٤‬څ ًٌتی ؽچاډـ ٷقُت څ اٷل ایڂ ڃیلڅ تٌٰیپ ٷلؿؿ څ ثلاڍ ډل ډـ‪ ٩‬څ ٿٰٔچؿڍ ٿٰـاكڍ‬

‫ڃیلڅ څ اًت‪٤‬ـاؿ ٓل‪ُ ٩‬چؿ ‪ ،‬رڀټٸی ڃبٯْ څ ڃبتڀبٽ ؽچاډـ ثچؿ‪.‬‬

‫ؿك ٯلآځ ٳلیپ ٷچیـ‪ّ « :‬هب َخ َؼ َل َّللا ُ ل ِ َش ُخ ٍل ِّهي َللجَی ِي فِی َخْفَِِ‪»...‬‬

‫« ؽـاڅڃـ ؿك اڃـكڅځ اڃٌڂ ثیَ ام یٲ ؿٹ ٯلاك ڃـاؿڇ اًت‪».‬‬

‫ٻیٴڂ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ثی تإٿٺ څ اڃـیِڈ پب ؿك ‪٣‬لٓڈ ڍ عیبت ڃٸقاُتڈ څ مٿبٽ ڃ‪٬‬ي ؽچیَ كا ثڈ‬

‫ؿًت ډچا څ ډچى ڃـاؿڇ ثچؿ تب ډلصڈ آځ ثؾچاډـ ‪ ،‬تٔلّ‪ ٩‬ڃڀبیـ ثټٴڈ ‪٣‬ټی «‪ »١‬كا یٲ ٳَِ‬

‫كڅعبڃی څ یٲ رڄجڈ اٻڊی اعب‪ٛ‬ڈ ٳلؿڇ ثچؿ څ ؿك ڃتیزڈ ډڀڈ صین رن ؽـا كا ام یبؿڇ ثلؿڇ ثچؿ‪.‬‬

‫اڅ تڀبٽ ڃیبم ٿڄـڍ ډبڍ ٿبؿّڍ ثِلڍ كا ٳڈ ثڈ ًچڍ ڃ‪٬‬ي څ ؽچاًتڈ ډبڍ آځ ٿی ٳِبڃـ ‪،‬‬

‫ٳڄبك ٷقاُتڈ څ ٳټّیڌ ‪٣‬الیٮ ٿبؿّڍ كا ٳڈ ثڈ ًچڍ ٻقّت څ ُڊچات ًچ٭ ٿی ؿډڄـ ‪ ،‬ام ؽچؿ ؿڅك‬

‫ًبؽتڈ ثچؿ ‪ ،‬ٻقا كاډی رن كاڇ عٮ ثلایَ ثبٯی ڃڀبڃـڇ ثچؿ څ ډـ‪٫‬ی ‪٧‬یل ام ؽچؿ عٰیٰت څ څاٯ‪ّ٤‬یت‬

‫ؿك ڃ‪٠‬ل اڅ رټچڇ اڍ ڃـاُت څ ډڀیڂ ڃٴتڈ اًبًی ثچؿ ٳڈ ٿچ ٯ‪٤‬یّت اڅ كا ؿك ثلاثل ډل پیَ آٿـ څ‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪-1‬ازضاة‪8 :‬‬
‫ٿچٗچ‪٣‬ی ‪ ،‬كڅُڂ ٿی ًبؽت څ ثڈ ډڄٸبٽ څرچؿ ‪٣‬چاٿٺ څ ‪٣‬ټٺ ٷچڃبڃچځ ‪ ،‬اڅ كا ثڈ ‪ٛ‬ل‪ ٩‬عٮ څ‬

‫ٳلؿ‪)1(.‬‬ ‫څاٯ‪٤‬یّت كاډڄڀبیی ٿی‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ هب دس خلذ ا ّّل رشخوَ رفغیش الویضاى ‪ ،‬ؿ‪ 633‬موي یک ثسث لشآًی ‪ ،‬خبهش ًؾبى عبخزین‬
‫کَ هشق رِزیت ّ ًفظ ّ رسقیل اخالق فبملَ عَ رب اعذ ‪:‬‬

‫ا ّّل ‪ :‬هشیك زکوب ّ فالعفَ اخالق ّ آى ػجبسد اص ایي اعذ کَ فنبیل اخاللی سا اص‬
‫سرایل ّ ففبد ًبپغٌذ رؾخیـ دُین ّ آى ُب سا دس پشرْ زغي ّلجر ػملی اص یکذیگش خذا عبصین ‪،‬‬
‫عپظ فنبیل ًفغبًی سا فمو ثَ خبهش ًیکی ّ ًیکْیؾبى ّ ثَ ػلّذ خوبل ّ صیجبیی ؽبى اخزیبس کٌین ّ‬
‫خْد ّ خْد سا ثب آى ُب ثیبسایین‪.‬‬

‫هشد زکین هی گْیذ‪ :‬ؽدبػذ ‪ ،‬ػفّذ ّزکوذ ‪ ،‬اهْسی ُغزٌذ کَ ًضد ػمل پغٌذیذٍ ّ صیجب ّ ًیکْ‬
‫ُغزٌذ ّ هشدم ًیض اص آى ُب خْؽؾبى هی آیذ ّ فبزجؼ سا رودیذ هی کٌٌذ ‪ ،‬لزا اًغبى ػبلل رٌِب ثَ عجت‬
‫خیش هطلك ّزغي ّ صیجبیی ‪ ،‬ثبیذ خْد سا ثب آى ففبد آساعزَ گشداًذ‪.‬‬

‫د ّّم ‪ :‬هشیمَ پیغوجشاى اعذ‪ .‬اًجیب اص ایي ساٍ ّاسد ؽذٍ اًذکَ چْى اخالق ًیکْ ّ خقبل‬
‫پغٌذیذٍ ثبػث خؾٌْدی ّ سمبی سمب ی خذا هی ؽْد ّ ففبد سریلَ ّ هلکبد ًکُْیذٍ هْخت خؾن‬
‫ّ غنت ّ اللِی هی گشدد ‪ ،‬پظ اًغبى ثبیذ ُش آًچَ اّ سا ثَ عْی ثِؾذ هی ثشد ‪ ،‬ثشگضیٌذ ّ اص آًچَ‬
‫اّ سا ثَ آرؼ ّ ػزاة اثذی هی کؾبًذ ‪ ،‬پشُیض کٌذ‪.‬‬

‫ع ّْم ‪ :‬هشیمَ اخزقبفی اعالم اعذ‪ .‬اعزذَّلل اعالم دس ایي صهیٌَ دس پشرْ رْزیذ‬
‫خبلـ فْسد هی گیشد ؛ صیشا ٌُگبهی کَ اًغبى یمیي پیذا کشد کَ ُغزی ّالؼی ّیژٍ خذا اعذ ‪،‬‬
‫خْاُذ داًغذ کَ هبلک روبم ّخْد ّ ُغزی ّ آثبس آى ّ پشّسدگبس کلّیَّ خِبًیبى ‪ ،‬اّعذ ّ دیگشاى دس‬
‫ثشاثش اّ هبلک ًفغ ّ مشس ‪ ،‬هشگ ّ صًذگی ّ یب صًذٍ کشدى ًیغزٌذ‪ .‬دس ایي زبل اعذ کَ اًغبى‬
‫خضآًچَ سا کَ خذا ثخْاُذ ‪ ،‬اسادٍ ًوی کٌذ ‪ ّ ،‬خض آى کَ خذا اص آى کشاُذ داسد ‪ ،‬هزٌفّش ًیغذ‪ .‬اّ‬
‫افالً خْدػ سا هبلک چیضی ًوی داًذ رب خْد سا ثَ آى هؾغْل کٌذ ّ دس ًزیدَ دچبس ػدت ّ رکجّش ّ یب‬
‫غن ّ اًذٍّ ّ دیگش زبَّلد ًفغبًی ًوی گشدد‪.‬‬

‫اّ دس خِبى ُغزی ثشای غیش خذا ّلؼی ّ هٌضلزی لبیل ًیغذ کَ کلیذ ُبی خیش ّ عؼبدد دس دعذ‬
‫آى ُب ثبؽذ رب اّ هدجْس ؽْد ثَ آًچَ ًضًذ آًبى اعذ ‪ ،‬دل ثجٌذد ّ ثی آى کَ عضاّاس ثبؽذ ري ثَ رلّذ ّ‬
‫خْاسسی دُذ ّ یب ایي کَ ثَ هوغ ثَ دعذ آّسدى هبل ّ همبهی ‪ ،‬اص زشین زك ّ ػذال دّس افزذ ّ ثَ‬
‫کغی ظلن ّ عزن سّا ثذاسد‪.‬‬

‫اّ دس خِبى خض خذا سا هئثش ًوی داًذ ‪ ،‬دس ًزیدَ کغی سا هبلک ًفغ ّ مشس ًوی داًذ رب اص اّ ثش‬
‫خبى خْیؼ ثزشعذ ّ ًبچبس ري ثَ رلّذ دُ ّذ ّ یب ثشای خبهش اّ زمّی سا ثبهل گشداًذ‪>.‬‬
‫څ ایڂ ٿ‪٤‬ڄب ثب ٿالع‪٠‬ڈ تبكیؼ مڃـٷبڃی څ ًیلڇ آځ ع٘لت ٳڈ ثڈ ؿًت ٿب كًیـڇ اًت ‪ ،‬ٳبٿالً‬

‫كڅُڂ ٿی ٷلؿؿ څ ًؾڄبڃی ٳڈ ام آځ ثنكٷچاك ؿك مٿیڄڈ ډبڍ ٿؾتټ‪ ٪‬ثلاڍ ٿب ثڈ ٿیلاث ٿبڃـڇ ‪ ،‬ایڂ‬

‫عٰیٰت كا څاٗظ څ آُٴبك ٿی ًبمؿ‪.‬‬

‫ایڂ ٳالٽ تچعیـ څ ‪٣‬ل‪٫‬بڃی ام ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬اًت‪:‬‬

‫لجلَ‪)1(».‬‬ ‫«هب سأیذ ؽیئ ًب ّاَّل ّ سأیذ َّللا‬

‫«صینڍ كا ڃـیـٽ ٿٸل ایڂ ٳڈ رټچ تل ام آځ ‪ ،‬ؽـا ؿك ڃ‪٠‬لٽ ٿتزټّی ٷلؿیـ‪».‬‬

‫څ ډپ اڅ ثچؿ ٳڈ ‪٫‬لٿچؿ‪:‬‬

‫»(‪)2‬‬ ‫« لْ کؾف الغطبء هب اصددد یمیٌ ًب‬

‫«ډل ٷبڇ پلؿڇ ډب ام كڅڍ اًلاك ؽټٰت ثی‪٬‬تـ ‪ ،‬ثل یٰیڂ ٿڂ صینڍ ا‪٫‬نڅؿڇ ڃڀی ُچؿ‪».‬‬

‫ایڂ ؿڅ ٳالٽ ام ڃٰ‪ٜ‬ڈ ڃ‪٠‬ل ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ‪ ،‬ام ربٿ‪ ٢‬تلیڂ ًؾڄبځ څ ُٸ‪٬‬ت اڃٸین تلیڂ ثیبڃبت اًت‬

‫څ رن ام ‪٣‬ټی «‪ً »١‬بثٰڈ ڃـاكؿ‪.‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫< پظ رْزیذ خبلـ ‪ ،‬دسهبى ُش دسدی اعذ ّ ثَ ثشکذ ایي داسّی ؽفب ثخؼ ‪ ،‬روبم ثیوبسی ُبی‬
‫سّزی ّ اخاللی ثذّى اززیبج ثَ دّ سّػ ّ هشیمَ هزکْس‪ ،‬ثشهشف هی ؽْد ّ فشق سّػ ّیژٍ‬
‫اعالم ثب دّ هشیمَ دیگش ُوبى فشق سفغ ّ دفغ اعذ‪ .‬دس آى دّ سّػ ًخغذ ‪ ،‬کْؽؼ ثش ایي اعذ کَ‬
‫هشك ُبی اخاللی رْعو م ّذؽبى دسهبى ؽًْذ هبًٌذ ثیوبسی ُبی ثذًی ؛ ا ّهب دس هشیمَ اعالم هجؼب ً‬
‫ُش سریلَ ّ ففذ هزهْم اص سیؾَ ثشاًذاخزَ هی ؽْد ّ ثَ افطالذ ثب ثَ کبس ثغزي رؼبلین اخاللی‬
‫اعالم ‪ ،‬افالً سرایل اخاللی هْمْػب ً هٌزفی خْاُذ ثْد‪.‬‬

‫‪1‬ـ ؽشذ افْل کبفی ‪ /‬هبصًذساًی ‪.103/3 :‬‬

‫‪2‬ـ ؽشذ ًِح الجالغَ اثي اثی السذیذ ‪ 182/10 :‬؛ ؽشذ غشسالسکن ّ دسسالکلن ‪.103 /6 :‬‬
‫ډڀبځ ‪٣‬ټی ٳڈ پیبٿجل ؿكثبكڇ اٍ ‪٫‬لٿچؿ‪:‬‬

‫َّللا»(‪)1‬‬ ‫«َّل رلْ هْا ػلیّ ًب فب ًَّ هوغْطٌ فی‬

‫« ‪٣‬ټی ًلمڃَ څ ڃٴچډَ ڃٴڄیـ ‪ ،‬اڅ ‪٫‬بڃی ؿك ؽـاًت ‪».‬‬

‫ػلی‪)2(».‬‬ ‫ثبم ‪٫‬لٿچؿ‪«:‬ػلی هغ السك ّ‪ّ ،‬الس ّك هغ‬

‫«‪٣‬ټی ډڀلاڇ عٰیٰت څ عٰیٰت ډڀیِڈ ډڀلاڇ ‪٣‬ټی اًت‪».‬‬

‫ٿب ڃیبمڍ ثڈ تچ ٗیظ ڃـاكیپ ٳڈ صڄیڂ ٓ‪٬‬ت څ ؽٔچٓیّت ؛ ی‪٤‬ڄی ډڀلاڇ څ ٿالمٽ عٮ څ‬

‫عٰیٰت ثچؿځ ‪ ،‬كًب تلیڂ څ ڃنؿیٲ تلیڂ څًیټڈ ثلاڍ كًیـځ ثڈ ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬عّٰڈ څ ‪٣‬ټچٽ عٰیٰی څ‬

‫یٸبڃڈ كاڇ ا‪ّٛ‬ال‪ ١‬ثل ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی اًت‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ دس ثسبس األًْاس ‪/313/34 :‬ذ‪ 6‬چٌیي آهذٍ اعذ ‪َّ :‬ل رغجّْا ػلیّب ً فبًَّ هوغْطٌ في راد َّللا‪.‬‬

‫‪2‬ـ ؽشذ ًِح الجالغَ اثي اثی السذیذ‪ 242/2 :‬؛ ازمبق السك‪.523/6 :‬‬
‫هقایسَ ای بیي سخٌاى علی«ع» ّ سخٌاى دیگشاى‬

‫پی‪٨‬ڀجل اًالٽ ؿك ‪ٔ٣‬لڍ ثڈ كًبٻت ٿج‪٤‬چث ُـ ٳڈ ٯلآځ آځ كا «ػقش خبُلیّذ »ٿی ڃبٿـ «ّ‬

‫عضاّاس ُن ثْد کَ چٌیي ًبهگزاسی ؽذ»‪ .‬ؿك ٿیبځ ٿټّت ‪٣‬لة ‪ ،‬احلڍ ام ؿاڃَ څ تڀـّځ ڃجچؿ ؛‬

‫تچؿڇ ٿلؿٽ ‪ ،‬ثی ًچاؿ څ ڃب آُڄب ثب ؽچاڃـځ څ ڃچُتڂ ثچؿڃـ څ ‪٧‬بٻجبً ثڈ ٓغلا ٷلؿڍ ‪ ،‬كڅمٷبك كا‬

‫ٿی ٷلؿاڃـڃـ څ ام ُڊل ڃِیڄی څ آؿاة څ ًڄڂ تڀـّځ څ تلٯّی ‪ ،‬ثڊلڇ اڍ ڃـاُتڄـ‪.‬‬

‫آڃبځ ؿك ً‪ٜ‬غی ثٌیبك پبییڂ څ ٿڄغ‪ ٚ‬مڃـٷی ٿی ٳلؿڃـ څ ام ‪ٛ‬لیٮ صپبڅٹ ‪ ،‬ی‪٨‬ڀب ٷلڍ څ‬

‫كاډنڃی ‪ ،‬اكتنا٭ ٿی ڃڀچؿڃـ څ ؿك ٿجبډبت ثڈ ؽچځ كینڍ څ ډتٲ علٿت څ ت‪٬‬بؽل ثڈ پـك څ ٿبؿك ‪،‬‬

‫ُ‪٤‬ل ډب ٿی ًلڅؿڃـ‪.‬‬

‫ثلكًی څٗ‪ ٢‬صڄیڂ ٿټّتی ام ڃٰ‪ٜ‬ڈ ڃ‪٠‬ل اؽالٯی څ ام ٻغب‪ ٝ‬ٿٌبئٺ اڃٌبڃی څ پبیڈ ډبڍ آځ ‪،‬‬

‫صڄیڂ ڃتیزڈ ٿی ؿډـ ٳڈ تڀبٽ ‪٣‬چاٿٺ ت‪ّٔ٤‬ت ربډټی ؿك ثیڂ آڃبځ عٴپ ‪٫‬لٿب ثچؿڇ اًت څ ٿ‪٤‬ټچٽ‬

‫اًت ٳڈ ډیش صین صچځ ُ‪٤‬ټڈ ډبڍ ت‪ّٔ٤‬ت ربډالڃڈ ُبؽڈ ډبڍ ؿكؽت ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی كا ؽِٲ څ تجبڇ‬

‫ڃڀی ًبمؿ ؛ صچځ ت‪ّٔ٤‬ت اًت ٳڈ ثڈ ‪ٛ‬چك ٳټّی ډل ٷچڃڈ اًت‪٤‬ـاؿ پقیلٍ عٮ څ عٰیٰت كا مایٺ‬

‫ٿی ٳڄـ څ ت‪٨‬ییل صڄیڂ ٿغی‪ ٚ‬څ ؿٷلٷچځ ًبؽتڂ ربٿ‪٤‬ڈ اڍ ثب ایڂ ؽٔچٓیّت صٰـك ٿِٴٺ اًت ! څ‬

‫صڈ اڃـامڇ تچاځ ‪٫‬لًب اًت ٳڈ ثلاڍ ایڂ ٷچڃڈ ٿټّت څ ٿلؿٿی ‪ ،‬ٿغی‪ً ٚ‬بٻپ څ ٿٰت٘ی ایزبؿ ُچؿ څ ثڈ‬

‫ربڍ آځ ډب كفایٺ ڃ‪ٌ٬‬بڃی څ ٳلؿاك ډبڍ مُت څ ڃبؿاڃی ډبڍ ُٰبڅت ثبك څ ٿڊټٲ ‪ ،‬اڅالً ا‪٣‬ڀبٹ‬

‫ٓبٻظ څ ڃیٲ ربیٸنیڂ ٷلؿؿ څ حبڃیبً ؿاڃَ څ عٴڀت ؿك ٿیبځ ایِبځ كڅاد پیـا ٳڄـ څ ؿك ٿلعټڈ‬

‫ًچّٽ ؿك ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی صیلڇ ؿًت ُچڃـ‪.‬‬


‫ایڂ رب اًت ٳڈ ٳڀبالت اڃٌبڃی ثڈ اڅد تلٯّی كًیـڇ څ ً‪٤‬بؿت ؿڃیچڍ څ اؽلڅڍ ‪ ،‬یٲ رب‬

‫ارتڀب‪ ١‬پیـا ٿی ٳڄـ څ پبیبځ ډل اٿلڍ ثألؽلڇ ثڈ ًچڍ ؽـا اًت‪.‬‬

‫آكڍ ‪ ،‬پی‪٨‬ڀجل آځ صڄبځ ٿغی‪ ٚ‬رڊٺ څ اڃغ‪ٜ‬ب‪ٛ‬ی كا ثڈ یٲ ربٿ‪٤‬ڈ ثلتل څ ارتڀب‪ ١‬ثلیڂ ٿجـّٹ‬

‫ًبؽت‪ .‬اٷل ٳٌی ؿك آحبك اًالٿی څ اعبؿیج كار‪ ٢‬ثڈ یبكاځ څ آغبة پی‪٨‬ڀجل ‪ ،‬ؿٯّت څ تإٿّٺ ٳڄـ‬

‫څ اؽجبكڍ كا ٳڈ كار‪ ٢‬ثڈ آڃبځ ثڈ ؿًت ٿب كًیـڇ څ اٯچاٹ څ ك‪٫‬تبكُبځ كا ثڈ ‪ٛ‬چك ٿجٌچ‪ ٙ‬ٿڄ‪٤‬ٴي‬

‫ًبؽتڈ ‪ ،‬ثلكًی ڃڀبیـ ‪ ،‬ثڈ كؤڍ اٻ‪٤‬یڂ څ ثڈ څٗچط ‪ ،‬تڀبٽ ایڂ عٰیٰت كا ؿكٱ ؽچاډـ ٳلؿ‪.‬‬

‫ثیِتل ایڂ اؽجبك‪،‬ٷناكٍ ٳبك ډبڍ ڃیٲ څ ا‪٣‬ڀبٹ ٓبٻظ آغبة څ یبكاځ پی‪٨‬ڀجل اًت څ‬

‫ڃِبځ ٿی ؿډـ ٳڈ صٸچڃڈ ام كڅٍ اڅ پیلڅڍ ٿی ٳلؿڇ اڃـ څ ؿك پلتچ ؿیڂ څ ت‪٤‬بٻیپ څڍ ‪ ،‬ٯـٽ ثل‬

‫ٿی ؿاُتڈ اڃـ‪.‬‬

‫ٯٌڀت ٳڀی ام ایڂ اعبؿیج ډپ ٿِتڀٺ ثل عٴڀت ډبڍ پل ٿ‪٨‬ن څ ٿچ‪٠٣‬ڈ ډبڍ ؿٻڄِیڂ څ‬

‫آچٹ څ ٿجبؿڍ ؿیڂ اًت‪ .‬اٿّب اعبؿیخی ٳڈ ثڈ ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬عّٰڈ څ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی اُبكڇ ٿی ٳڄـ څ ثڈ كٿچم څ‬

‫ؿٯبیٮ ‪٣‬ټچٽ ‪٣‬بٻیڈ ـ ٳڈ ؿٹ ډب كا ُی‪٬‬تڈ څ ٯټت ډب كا ثب ثبكٷبڇ ‪٠٣‬ڀت څ رالٹ څ اثڊّت آ‪٫‬لیـٷبك‬

‫ډٌتی ٿلتج‪ ٚ‬ٿی ًبمؿ ـ ایڂ كُتڈ ام ٿ‪ٜ‬بٻت ثٌیبك اڃـٱ اًت څ ُبیـ اعبؿیخڈ څاكؿڇ ؿك ایڂ ثبة‬

‫ثب پیضیـٷی څ ‪٧‬لاثتی ٳڈ ؿاكؿ ‪ ،‬ام صڄـ عـیج تزبڅم ڃٴڄـ ثټٴڈ ثڈ صڄـ ‪٣‬ـؿ ډپ ڃلًـ‪.‬‬

‫آچالً آڃضڈ ؿك ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬اٻڊی ام آغبة پیبٿجل ثلاڍ ٿب ثبٯی ٿبڃـڇ ‪ ،‬صینڍ ڃیٌت رن یٲ‬

‫ًټٌټڈ اؽجبك ؿك مٿیڄڈ تزٌیپ څ تِجیڈ څ یب اعیبڃبً تڄنیڈ ثبكڍ ت‪٤‬بٻی‪ .‬پبكڇ اڍ ڃین ُبٿٺ ٿ‪٤‬ټچٿبت‬

‫ثٌیبك ًبؿڇ څ ً‪ٜ‬غی څ ‪٣‬چاٿبڃڈ اًت ؿك عبٻی ٳڈ ت‪٤‬ـاؿ څ ُڀبكڇ ٓغبثڈ اڍ ٳڈ تلرڀڈ څ ُلط‬

‫عبٹ آڃبځ ؿك ٳتت تلارپ څ كربٹ آٿـڇ ‪ ،‬ثبٻ‪ ٦‬ثل ؿڅامؿڇ ډناك ڃ‪٬‬ل ٿی ثبُـ څ ٿٌټڀبڃبځ ډپ ؿك ڃٰٺ‬

‫عـیج څ ‪ٟ‬ج‪ ٚ‬اؽجبك ام ایِبځ ٳچتبډی څ ٯٔچك ڃٴلؿڇ اڃـ‪.‬‬


‫ٿٸل ًؾڄبځ اٿبٽ ‪٣‬ټیّ ثڂ اثی ‪ٛ‬بٻت «‪ »١‬ٳڈ ام ٿ‪٤‬بك‪ ٩‬اٻڊی ٿی رچُـ څ ثلعیلت څ‬

‫ُٸ‪٬‬تی ‪٣‬بُٰبځ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ٿی ا‪٫‬نایـ څ ا‪٫‬ٴبك څاالڍ رچیڄـٷبځ عٰیٰت كا ؿك اٯیبڃچى ثی ٳلاځ‬

‫اٻچډیّت ثڈ ٿڄتڊبڍ اڅد څ تلٯّی ٿی كًبڃـ‪،‬تب آځ رب ٳڈ ډڀٸی ؽٌتڈ څ ٳچ‪٫‬تڈ ام پیِل‪٫‬ت ثیِتل‪ ،‬ثبم‬

‫ٿی ٿبڃـ؛ اٿّب اٿبٽ ‪٣‬ټیّ ثڂ اثی ‪ٛ‬بٻت«‪ »١‬ٿَخَٺ ثبكم څ ا‪٣‬الڍ اٻڊی اًت ٳڈ ثڈ تڄڊبیی پیَ ٿی كڅؿ څ‬

‫ٳٌی ثڈ ٷلؿ اڅ ڃڀی كًـ‪.‬‬

‫ٿب ؿك ایڂ ٓـؿ ڃیٌتیپ ٳڈ احجبت ٳڈ ًؾڄبځ آځ ع٘لت ام عیج ‪ٔ٫‬بعت څ ثال‪٧‬ت څ ام ڃ‪٠‬ل‬

‫عالڅت څ ٷیلایی ‪ ،‬یٸبڃڈ ثچؿڇ اًت ؛ صچځ ایڂ ٿ‪ٜ‬ټجی اًت ٳڈ ام ډـ‪ ٩‬آټی ثغج ٿب ثیلڅځ اًت‬

‫ثټٴڈ ‪ ٰٚ٫‬ٿی ؽچاډیپ ڃ‪٠‬ل ؽچاڃڄـٷبڃی كا ٳڈ ثب ثغج ډبڍ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ‪ ،‬آُڄبیی ؿاكڃـ څ ؿك‪٣‬ڀٮ ٿجبعج‬

‫اٻڊی ‪٧‬چك ٿی ٳڄـ « ّ هشف فسجذ هب ُن دس ایي سعبلَ ایؾبًٌذ‪ » .‬ثڈ ًؾڄبڃی ڃ‪٠‬یل آڃضڈ فیالً‬

‫ڃٰٺ ٿی ٳڄیپ ‪ ،‬ٿ‪ٜ٤‬چ‪ ٩‬ثـاكیپ ‪.‬‬

‫« ‪ ...‬فوي ّفف َّللا عجسبًَ فمذ لشًَ ّ هي لشًَ فمذ ث ٌّبٍ فمذ ّ‬
‫خضأٍ فمذ خِلَ ّ هي‬
‫‪)1( » ...‬‬ ‫خِلَ فمذ اؽبسٍ الیَ فمذ ز ّذٍ ّ هي ز ّذٍ فمذ ػ ّذٍ‬

‫« ډل آځ ٳڈ ؽـا كا تچٓی‪ ٪‬ٳڄـ څ ٓ‪٬‬بتَ كا مایـ ثل فات ثـاڃـ ‪ ،‬اڅ كا ؿڅ صین اڃٸبُتڈ څ‬

‫ډلٳي اڅ كا ؿڅ صین ثیڄٸبكؿ ‪ ،‬ثلاڍ اڅ رنء ٯبیٺ ُـڇ څ ٯبیٺ ثڈ رنء ؽـا كا ؿكًت ڃِڄبؽتڈ اًت‬

‫څ ٳٌی ٳڈ ؽـا كا ؽـا كا ثڈ ؿكًتی ڃِڄبًـ ‪ ،‬ثڈ ًچڍ اڅ اُبكڇ ٿی ٳڄـ څ ٳٌی ٳڈ ثڈ اڅ اُبكڇ ٳڄـ‪،‬‬

‫اڅ كا ؿك ٿٴبڃی ٿغـڅؿ ؿاڃٌتڈ اًت څ ډل ٳڈ اڅ كا ٿغـڅؿ ثـاڃـ ‪ ،‬اڅ كا ُڀلؿڇ «ّ دّ یب چٌذ رب‬

‫داًغزَ» څ ؽـا ام ایڂ ڃٌجت ډب ٿڄنّڇ اًت»‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش‪.23 : 1‬‬


‫ٌ‬
‫مؼیف ّ‬ ‫«ک ّل هغ ّوی ثبلْزذح غیشٍ ُ للی ٌل ّ ک ّل ػضیض غیشٍ ُ رلی ُل لْ ّ‬
‫ی غیشٍ ُ‬
‫ٌ‬
‫ثبهي ّ‬ ‫ک غیشٍ ُ هولْک ّک ّل ػبلن غیشٍ ُ هزؼ ّلن ٌ‪ ّ ...‬ک ّل ظبُش غیشٍ ُ غی ُش‬ ‫ک ّل هبل ٍ‬
‫ک ّل ثبه ٍي غیشٍ ُ غی ُ‬
‫ش ظبُش ‪)1( »...‬‬

‫{رن ؽـا ډل ٿچرچؿڍ ٳڈ ثڈ څعـت څ یٸبڃٸی تچٓی‪ُ ٪‬چؿ ‪ ،‬ٳپ اًت څ ډل ٓبعت ‪٣‬نّتی‬

‫‪٧‬یل ؽـا ‪ ،‬ؽچاك څ مثچځ اًت څ ډل ڃیلڅٿڄـڍ رن ؽـا ٗ‪٤‬ی‪ ٪‬څ ڃبتچاځ اًت څ ډل ٿبٻٴی ثڈ‬

‫اًتخڄبڍ ؽـا ‪ ،‬ؽچؿ ٿڀټچٱ اًت څ ٓبعت اؽتیبك ؽچؿ ڃیٌت څ تڀبٽ څرچؿٍ ؿك ٯج٘ڈ ٯـكت‬

‫اٻڊی ٿی ثبُـ څ ډل ؿاڃبیی رن ؽـا ‪ ،‬یبؿ ٷیلڃـڇ اًت څ ‪٧‬یل ام ؽـا ‪ ،‬ډل آُٴبكڍ ‪ ،‬پڄڊبځ ڃیٌت ؛‬

‫«میلا ثلاڍ ُڄبؽت آځ څاً‪ٜ‬ڈ اڍ المٽ اًت» څ رن ؽـا ام ډل صینڍ آُٴبك تل اًت ؛ « میلا ؿك‬

‫‪٣‬یڂ عبٹ ٳڈ پی ثلؿځ ثڈ فات ؽـا ام ډل صینڍ آُٴبك تل اًت ‪ُ ،‬ڄبؽت ٳڄڈ څ عٰیٰت فات اڅ ‪،‬‬

‫ام ډل صین ‪ ،‬پچُیـڇ تل اًت‪}».‬‬

‫څ ؿك ثیبځ رڊبځ ثلیڂ څ ُڄبًبڃـځ ٿچرچؿات ‪٣‬ټچڍ صڄیڂ ٿی ٷچیـ‪:‬‬

‫ّاَّلعزؼذاد»(‪)2‬‬ ‫«فْ ٌس ػبسیٌَ ػي الوْا ّد ‪ ،‬خبلی ٌخ ػي الم ّْح‬

‫«آځ ډب ٿچرچؿات ٳبٿټی ډٌتڄـ ٳڈ ؿاكاڍ ٿبؿّڇ ڃیٌتڄـ څ ؽبٻی ام ٯچّڇ څ اًت‪٤‬ـاؿڃـ صچځ تڀبٽ‬

‫‪٤٫‬ټیّت څ ٳڀبٻڄـ‪».‬‬

‫ثبیٌتی ؿكاًټچثی ٳڈ ‪٣‬ټی «‪ »١‬ؿك تڄ‪٠‬یپ ایڂ ٿٌبئٺ تچ عیـڍ ثڈ ٳبك ثلؿڇ څ تل ٳیجی ٳڈ آځ‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪ 1‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش ‪.23 :1‬‬

‫‪ 2‬ـ ایي زذیث سا هشزْم عجضّاسی دس ؽشذ هٌظْهَ ‪ ،‬ففسَ ی ‪ 140‬ثَ روبم آّسدٍ اعذ ّ دس فقل‬

‫یبصدُن ُویي سعبلَ ًیض هغزمالً هْسد ثسث لشاس گشفزَ اعذ ‪ ،‬هشاخؼَ ؽْد‪.‬‬
‫ثنكٷچاك ؿك ‪ٛ‬لط ٿجبعج اٻڊی اڃزبٽ ؿاؿڇ ‪ ،‬تچرّڈ څ تإٿّٺ ٳلؿ ٳڈ صٸچڃڈ كڅڍ ٓلا‪ ٙ‬ثبكیٲ تل ام‬

‫ٿچڍ ثلډبځ ‪ ،‬كاڇ ك‪٫‬تڈ څ تڀبٽ ؿك پلتچ ڃچك څ عٰیٰت ‪ ،‬ٯـٽ ثلؿاُتڈ اًت څ ؿك ډل ثلډبڃی ٳڈ آڅكؿڇ‬

‫څ ډل ؿٻیټی ٳڈ اٯبٿڈ ٳلؿڇ ‪ ،‬ٿزڀچ‪٣‬ڈ ٿچاؿ څ آچٹ المٿڈ كا ؿك آځ ٷڄزبؿڇ اًت ‪ً ،‬پي ثب ؿٯّت‬

‫ډلصڈ ثیِتل ‪ ،‬ام كڅڍ ٿٌبئٺ ٿِٴٺ ٿبڅكاڍ ‪ٛ‬جی‪٤‬ی څ ڃٴبت ثٌیبك ؿٯیٮ څ ‪٣‬ڀیٮ ٿجبعج اٻڊی ‪،‬‬

‫پلؿڇ ثلؿاُتڈ اًت‪.‬‬

‫ایڂ ثی ډڀتبیی څ ثی ڃ‪٠‬یلڍ ًؾڄبځ ‪٣‬ټی «‪ »١‬څ ثبال ثچؿځ ً‪ٜ‬ظ آځ ؿك عـّڍ ٳڈ ا‪٫‬ٴبك‬

‫ثٌیبكڍ ام ؿاڃِڀڄـاځ ام ؿكٱ آځ ‪٣‬برن اًت ‪ً ،‬جت ُـڇ ٳڈ ثلؽی ام ٿت‪ّٔ٤‬جیڂ ؿصبك ُٲ ُچڃـ‬

‫څ ؿك ٓـڅك ډڀڈ څ یب ٯٌڀتی ام آځ ډب ام ربڃت ‪٣‬ټی «‪ »١‬تلؿیـ كڅا ثـاكڃـ‪.‬‬

‫عتّی ث‪٘٤‬ی ام ٿغـّحیڂ ډپ ثڈ اًتڄبؿ ایڂ ٳڈ پبكڇ اڍ ام ایڂ ًؾڄبځ ُجبډتی ثب ٳټڀبت آځ‬

‫ع٘لت ڃـاكؿ ‪ ،‬ؿك ٓغّت ڃٌجت ثڈ آځ ډب ‪ٟ‬ڄیڂ ُـڇ اڃـ ‪ ،‬ؿك عبٻی ٳڈ ‪:‬‬

‫اڅّالً ‪ً :‬ؾڄبڃی ٳڈ ام اٿبٽ ‪٣‬ټی «‪ »١‬ؿك ایڂ ٿٰچٻڈ ڃٰٺ ُـڇ ‪ ،‬رڀټٸی یٴڄچاؽت څ ؿاكاڍ‬

‫ًیب٭ څ اًټچة څاعـڍ اًت ٳڈ فیٺ څ ٓـك آځ ډب ثڈ ډپ ٿی رچُـ څ ثؾَ ډبڍ ٿؾتټ‪ ٪‬څ‬

‫‪ٔ٫‬چٹ ٷچڃبٷچځ آځ ډب یٲ ؿیٸل كا تإییـ ٿی ڃڀبیـ څ ثیِتل ًؾڄبځ آځ ع٘لت ثڈ ‪ٛ‬چك ٿٌڄـ ؿك‬

‫ٳتت تبكیؼ څ عـیج ڃٰٺ ُـڇ څ حجت څ ٗج‪ ٚ‬ٷلؿیـڇ اًت‪.‬‬

‫حبڃیبً ‪ :‬صڈ ًؾڄبڃی ُجبډت ثڈ ًؾڄبځ ‪٣‬ټی «‪ »١‬ؿاكؿ؟ ایڂ ډڀڈ ٳټڀبت څ ًؾڄبځ ‪٫‬لاڅاځ ام‬

‫ُؾٔیّت ډبڍ ٷچڃبٷچځ څ ‪ٛ‬جٰبت ٿؾتټ‪ ٪‬ام آغبة پی‪٨‬ڀجل څ ثنكٷبځ تبث‪٤‬یڂ ٷل‪٫‬تڈ تب ٿتٴټّڀیڂ ‪،‬‬

‫عٴڀب ‪٣ ،‬ل‪٫‬ب څاؿثب ؿك ؿًتلى ٿبًت ‪ً ،‬ؾڄبځ ٳـاٽ یٲ ام آڃبځ ڃ‪٠‬یل ثیبڃبت ‪٣‬ټی «‪ »١‬اًت؟‬

‫حبٻخبً ‪٣ :‬بؿتبً ٳٌبڃی ٳڈ ٿی تچاڃڄـ صڄیڂ ًؾڄبڃی پل ٿ‪٨‬ن څ ًلُبك ام ؿاڃَ څ ٿ‪٤‬ل‪٫‬ت ـ ٳڈ‬

‫ام ً‪ٜ‬ظ ؿیٸل ٳټڀبت ‪٫‬چ٭ اٻ‪٤‬بؿڇ ثبال تل اًت ـ ر‪٤‬ٺ ٳڄڄـ څ ثڈ ؽب‪ٛ‬ل ایڂ ٳڈ ٿچٯ‪ ٢‬څ ٿٰبٽ ‪٫‬لؿڍ كا‬
‫ثبال ثجلڃـ ثڈ اڅ ڃٌجت ثـډڄـ ‪ ،‬ٯ‪٤ٜ‬بً صڄیڂ اُؾبٓی ؿك ‪ٛ‬چٹ صڄیڂ مڃـٷی څ ؿكعبالت ٿؾتټ‪، ٪‬‬

‫ًؾڄبڃی ڃ‪٠‬یل آڃضڈ ر‪٤‬ٺ ٳلؿڇ څ ثڈ ُؾٔیّتی ڃٌجت ؿاؿڇ اڃـ ‪ ،‬ؽچاڇ څ ڃب ؽچاڇ ام ایِبځ ٓبؿك‬

‫ٿیِچؿ ٳڈ آځ كا ثڈ ٳٌی ڃٌجت ڃـاؿڇ ثبُڄـ څ ٿب احلڍ ام صڄیڂ ا‪٫‬لاؿ ؿك ٿیبځ كربٹ اًالٿی ڃـاكیپ‪.‬‬

‫كاث‪٤‬بً ‪ :‬آځ ٳڈ ٯبؿك اًت ؿك ایڂ پبیڈ ًؾڂ ثٸچیـ څ ام ٻغب‪٣ ٝ‬ټپ څ ٿ‪٤‬ل‪٫‬ت اٻڊی ثڈ صڄیڂ‬

‫ٿٰبٽ ثټڄـڍ ڃبیٺ آٿـڇ اًت ‪ ،‬ٯب‪٣‬ـتبً ڃبٿ‪ٰ٤‬چٹ اًت ٳڈ ؽچؿ كا ام صڄیڂ ‪٘٫‬یټتی ٿغلڅٽ ًبمؿ څ‬

‫ُؾْ ؿیٸلڍ كا ثب ایڂ میچك ‪٣‬ټپ څ اؿة ثیبكایـ ٿٸل ایڂ ٳڈ ؿصبك رڄچځ څ اؽتالٹ عچاى ثبُـ‬

‫څصڄیڂ ُؾٔی ام ٷ‪٬‬تڂ ًؾڄبځ عٴڀت آٿین ‪٣ ،‬برن تل څ ام څكڅؿ ثڈ اٯیبڃچى هك‪٘٫ ٩‬یټت ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ‬

‫ٿت‪٤‬بٻی څاٿبڃـڇ تل ؽچاډـ ثچؿ‪.‬‬

‫ؽبٿٌبً ‪ :‬پبكڇ اڍ ام ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬آځ صڄبځ ؿك ً‪ٜ‬ظ ‪٣‬ټڀی ٯلاك ؿاكؿ ٳڈ ت‪ٌ٬‬یل څ تچریڈ‬

‫آځ ډب ام عچٓټڈ ‪٣‬ټچٽ ‪ٰ٣‬ټی اڍ ٳڈ ثیڂ ‪٫‬الً‪٬‬ڈ څ ٿتٴټّڀیڂ اًالٿی مٿبځ ډبڍ ٷقُتڈ ٿ‪٤‬ڀچٹ ثچؿڇ ‪،‬‬

‫ؽبكد ٿی ثبُـ تب ایڂ ٳڈ ٷلڇ اڍ ثٌیبكڍ ام ٿٌبئٺ ٿِٴٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ؿك پلتچ ثیبڃبت آځ ع٘لت‬

‫ؿك ایڂ اڅاؽل عٺ ُـڇ اًت ؛ ڃ‪٠‬یل ٿٌبئٺ فیٺ ٳڈ ؿك ٿ‪ٜ‬بڅڍ ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬آٿـڇ اًت ‪:‬‬

‫تچعیـ ٳبٿٺ ‪ ،‬ڃ‪٬‬ی ٓ‪٬‬بت اًت‪ٰ٣ .‬ٺ ثِل ڃڀی تچاڃـ ٿغی‪ ٚ‬ثل فات عٮ ثبُـ‪ .‬ؽـاڅڃـ څاعـ‬

‫‪٣‬ـؿڍ ڃیٌت ‪ ،‬پیَ ام ؿالٻت ډل ؿٻیټی ‪ ،‬ؽچؿ څرچؿ ؽـا ٷچاڇ څ ؿٻیٺ ډٌتی اڅًت څ ډیش څٯت‬

‫ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ ؿیٸلڍ ُڄبؽتڈ ڃڀی ُچؿ ثټٴڈ تڀبٽ ٿب ًچڍ تچًّ‪ ٚ‬اڅ ُڄبؽتڈ ُـڇ اڃـ‪.‬‬

‫پي عبال ٳڈ څٗ‪ ٢‬ام ایڂ ٯلاك اًت ‪ ،‬ٳـاٽ ‪٫‬یټٌچ‪٫‬ی یب ٿغـّحی ؿك ٓـك اًالٽ یب ث‪٤‬ـ څرچؿ‬

‫ؿاُتڈ ٳڈ ام اڅ اڃت‪٠‬بك ٿی ك‪٫‬تڈ ٳڈ ثڈ ایڂ ډڀڈ ٿٌبئٺ پیضیـڇ څ ٿجبعج ث‪٨‬لڃذ څ عٰبیٮ ثلتل ‪ ،‬ٿغی‪ٚ‬‬

‫ثبُـ ‪ً ،‬پي ثتچاڃـ آځ ډب كا ؿكٯبٻت ډبڍ ٳچتبڇ څ رڀالتی ُیچا ثڈ ٓچكتی ربٻت ثٸڄزبڃـ څ ثڈ‬

‫‪٣‬ټی «‪ »١‬ڃٌجت ؿډـ ؟ ٿٸل ‪٫‬لمڃـاځ پبٳینڇ ؽچؿ آځ ثنكٷچاك ٳڈ رڀټٸی اډٺ یٲ ثیت اڃـ څ‬
‫ًؾڄبځ تڀبٿِبځ یٴی اًت څ ًؾڄبځ ډڀڈ آڃبځ ًؾڂ پی‪٨‬ڀجل اًت ‪ .‬ؿكڅؿ ؽـا ثڈ كڅاځ ډڀڈ آڃبځ‬

‫ثبؿ‪.‬‬
‫ًوًَْ ُایی اص سخٌاى علی«ع»‬
‫پیشاهْى بشخی اص هسائل فلسفَ الِی‬
‫مدخل‬

‫ٳٌبڃی ٳڈ پیلاٿچځ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ څ ٿؾٔچٓبً «فلغفَ الِی» ٿ‪ٜ‬ال‪٣‬بتی ؿاكڃـ څ ؿك ٿٌبئٺ آځ ثڈ‬

‫ثغج څ تغٰیٮ پلؿاؽتڈ اڃـ ‪ ،‬ٿی ؿاڃڄـ ٳڈ ایڂ ٷچڃڈ ٿجبعج رن ام ‪ٛ‬لیٮ اًتـالٹ ثب ثلډبځ ډبڍ‬

‫ٯ‪٤ٜ‬ی څ ٿٌټّپ ‪ ،‬اٿٴبځ پقیل ڃیٌت ‪ .‬څ آځ ؿًتڈ ام ثلاډیڂ ‪ ،‬ٯ‪٤ٜ‬ی څ ٿٌټّپ ډٌتڄـ ٳڈ ام ٿٰـّٿبت‬

‫ثـیڊی څ ٯ٘بیبڍ ٗلڅكڍ یب ڃ‪٠‬لڍ اًتڄبد ُـڇ ‪ ،‬ام ثـډیّبت تلٳیت ُـڇ ثبُـ څ اڃٌبځ ؽچاڇ څ‬

‫ڃبؽچاڇ ؿك ثلاثل آځ ډب ماڃچ ثنڃـ‪.‬‬

‫ڃین ٿی ؿاڃڄـ ٳڈ ‪ :‬ثغج ٓغیظ څ ڃتیزڈ ثؾَ ؿك ایڂ ‪٫‬ڂ ‪ ،‬ډڄٸبٿی ٿیٌّل اًت ٳڈ اڃٌبځ ؽچؿ‬

‫كا ام تڀبٽ ٿغ‪٬‬چ‪ٟ‬بت څٿ‪٤‬ټچٿبتَ تزلیـ ٳڄـ څ ا‪ّٛ‬ال‪٣‬بتی كا ٳڈ ام ‪ٛ‬لیٮ تٰټیـ څ یب ؿیٸل اًجبة‬

‫یبؿٷیلڍ ٳڈ ‪ٛ‬ج‪٤‬بً ‪٣‬بؿت ‪ ،‬تؾیٺ څ یب ‪٣‬چا‪ ٪ٛ‬اڃٌبڃی ٿؾٔچٓی كا ؿك اڅ ثڈ څرچؿ ٿی آڅكؿ ‪ ،‬ٳڄبك‬

‫ثٸقاكؿ څ ‪ ٰٚ٫‬ثڈ ٯ٘بیبڍ ٓـؿكٓـ ثـیڊی ٳڈ ٿچكؿ ٯجچٹ تڀتپ افډبځ ثِلڍ اًت ‪ ،‬صڄٶ ثنڃـ څ‬

‫ًپي ٿٌبئٺ ڃ‪٠‬لڍ څ ‪٧‬یل ثـیڊی كا ثڈ تلتیت تٰـّٽ ث‪٘٤‬ی ثل ث‪٘٤‬ی ؿیٸل ‪ ،‬ام آځ ٯ٘بیبڍ ثـیڊی‬

‫اًت‪٬‬بؿڇ ٳڄـ تب ثڈ ٿلاعٺ ثبالتل ثلًـ څ ایڂ ثغج ‪ ٰٚ٫‬ؿك ٓچكتی ثڈ ڃتیزڈ ٿی كًبڃـ ٳڈ ٳبٿالً‬

‫تلتیت ٿلا‪٣‬بت ٷلؿؿ څ تـكیزبً ام ثـیڊی تلیڂ ٿٌإٻڈ ٷل‪٫‬تڈ ثڈ ٿلاتت ث‪٤‬ـڍ څ ٯ٘بیبیی ٳڈ ثـاډت‬

‫ٳڀتلڍ ؿاكڃـ ‪ ،‬پیَ ثلڅؿ‪.‬‬

‫آكڍ ‪ ،‬ثغج ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی رن ثڈ ایڂ ٓچكت ڃتیزڈ ثؾَ ڃیٌت څ ؿك ‪٧‬یل ایڂ ٓچكت عتّی‬

‫اًتـالٹ ثلډبڃی ډپ ٳڈ ثل اًبى ٯ٘بیبڍ ثـیڊی څ آچٹ ٿچٗ‪٤‬ڈ اًت ‪ ،‬رن یٲ ثغج رـٻی څ ثی‬

‫‪٫‬بیـڇ ڃؾچاډـ ثچؿ‪.‬‬


‫ٿب ؿك ایڂ كًبٻڈ ٳچصٲ ڃڀی تچاڃیپ ٳټڀبت ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی څ ًؾڄبځ عٴڀت آٿینڍ كا ٳڈ ام‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ڃٰٺ ُـڇ ام ڃٰ‪ٜ‬ڈ ڃ‪٠‬ل ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ثڈ ‪ٛ‬چك ٿٌتچ‪٫‬ی څ ٿجٌچ‪ُ ٙ‬لط څ ت‪ٌ٬‬یل ٳڄیپ ‪ ٰٚ٫ ،‬ثڈ‬

‫ٿچٯ‪٤‬یّت ډل ٿٌإٻڈ اڍ ٳڈ ؿك ًؾڄبځ آځ ثنكٷچاك ثڈ آځ ت‪٤‬لّٕ ُـڇ څ ډڀضڄیڂ ثڈ ڃ‪٠‬لات ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ٳڈ‬

‫ؿك ٳټڀبت آځ ع٘لت آٿـڇ ٿؾتٔل اُبكڇ اڍ ٳلؿڇ څ ٿی ٷقكیپ (‪ )1‬تب ډل ٳي ٳڈ ٿبیٺ ثبُـ ‪ ،‬ثڈ‬

‫ایڂ ٿؾتٔلڍ ٿلار‪٤‬ڈ ڃڀچؿڇ ‪ًٜ ،‬ظ ٳټڀبت اٿبٽ ‪٣‬ټیّ ثڂ اثی ‪ٛ‬بٻت «‪ »١‬كا ثب ًؾڄبځ ؿیٸلاځ‬

‫ٿٰبیٌڈ ڃڀبییـ‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪ 1‬ـ چْى ایي همذاس ثسث ‪ًِ ،‬بیذ آى چیضی اعذ کَ هوکي اعذ ثَ ٌُگبم رشخوَ ّ ؽشذ زبل‬
‫یک ؽخقیّذ ػلوی ‪ ،‬هطشذ ؽْد‪".‬هْلف"‬
‫فصل ا ّّل ‪:‬‬
‫سّش تذقیق ّ ساٍ ّصْل بَ دقایق علوی‬
‫ّ‬
‫اضاسٍ بَ گفتاس علی«ع»‬
‫(‪)1‬‬ ‫«كؤىُ اٻغٴڀڌ ٻنڅٽ اٻغٮّ»‬

‫« ٿالمٽ عٰیٰت ثچؿځ ‪ ،‬آٺ څاًبى عٴڀت اًت‪».‬‬

‫(‪)2‬‬ ‫«ػلیکن ثوْخجبد الس ّك فبلضهُْب ّ ایبکن ّ هسبَّلد الزشُبد»‬

‫«ؿالیٺ څاٯ‪٤‬ی كا ‪٫‬لا ٷیلیـ څ ؽچؿ كا ثب ثلډبځ څ ٿڄ‪ٜ‬ٮ ٿزڊّن څ ٿٌټّظ ًبمیـ څ ام ُجڈ څ ٿ‪٨‬ټ‪ٜ‬ڈ‬

‫ٳبكڍ ثپلډینیـ‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ایڂ ًؾڄبځ ثڈ ڃغچڇ اتّؾبف كڅٍ ‪٣‬ټڀی ثلاڍ كًیـځ ثڈ عٰبیٮ اُبكڇ ٿی ٳڄـ څ آځ‬

‫‪٣‬جبكت اًت ام كڅٍ اًتـالٹ څ ثلډبځ ٳڈ ؿك آځ ثڈ اتّ‪٬‬ب٭ څ ارڀب‪ ١‬كربٹ ثل ٯچٻی څ یب ٿٌټّپ ثچؿځ‬

‫څ ُڊلت آځ ڃنؿ ‪٣‬ټڀب ا‪٣‬تڀبؿ ڃڀی ُچؿ ‪ ،‬پي عٰیٰت ‪ ،‬عٰیٰت اًت ا‪٣‬پّ ام ایڂ ٳڈ ٿلؿٽ آځ كا‬

‫ثِڄبًـ یب ٿڄٴل آځ ثبُڄـ‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪ 1‬ـ ؽشذ غشسالسکن ّدسسالکن‪ .63/8 :‬زذیث ثَ هْس کبهل چٌیي اعذ‪ :‬سأط السکوخ الضّم الس ّ‬
‫ك‬
‫ّ هبػَ الوسّك‪ً .‬ظیش ایي زذیث ‪ ،‬ازبدیث دیگشی ًیض دس ُوبى کزبة ًمل ؽذٍ اعذ ؛ هبًٌذ ‪ :‬أفن ُل‬
‫ك یسقل اإلعزظِبس (‪.)234/3‬‬ ‫ك (‪ ، )852/2‬ثلضّم الس ّ‬
‫اَّلػوبل لضّم الس ّ‬

‫‪ 2‬ـ ؽشذ غشسالکلن ّ دس السکن‪.301/8 :‬‬


‫ام ٻ‪ٜ‬ی‪ ٪‬تلیڂ ثیبڃبت ؿك ایڂ مٿیڄڈ ٳالٽ ډ‪٬‬تیڂ پیِچا ام اډٺ ثیت پی‪٨‬ڀجل«ّ» ع٘لت ٿچًی‬

‫ثڂ ر‪٬٤‬ل«‪ »١‬اًت ٳڈ ٗڀڂ څٓیّتی ثڈ ډِبٽ ‪٫‬لٿچؿ‪:‬‬

‫«اڍ ډِبٽ! اٷل ؿك ؿًت تچ ٷلؿڅیی ثبُـ څٻی ٿلؿٽ ٷڀبځ ثجلڃـ ٳڈ آځ ؿُك ٷلاځ ثڊبیی اًت ‪،‬‬

‫ډلٷن تچ كا ًچؿ څ ‪٫‬بیـڇ اڍ ڃؾچاډـ ثؾِیـ ‪ ،‬صچځ تچ ؽچؿ ٿی ؿاڃی ٳڈ آڃضڈ ؿك ؿًت تچ اًت ‪،‬‬

‫ٷلؿڅیی ڃبصین ثیَ ڃیٌت ‪ ،‬ڃین اٷل ؿك ؿًت تچ ٿلڅاكیـڍ ٷلاڃٰـك ثبُـ اٿّب ٿلؿٽ ثٸچیڄـ ٳڈ آځ ‪،‬‬

‫ٷلؿڅ څ صین ٳپ اكمُی اًت ‪ ،‬ثڈ تچ میبځ څ ٗلكڍ ڃؾچاډـ كًیـ ؛ میلا تچ یٰیڂ ؿاكڍ ٳڈ آځ ٻاٻا‬

‫( ‪)1‬‬ ‫اكمڃـڇ اڍ ٿی ثبُـ‪».‬‬

‫ٿِبثڈ ایڂ ثیبځ ام ڃ‪٠‬ل ٿ‪٤‬ڄب څ ٿ‪٬‬ڊچٽ ًؾڄی اًت ٳڈ ‪٣‬ټی «‪ »١‬ٿڄٌچة اًت‪:‬‬

‫لیل‪)2(».‬‬ ‫« َّل رٌظش الی هي لبل ّ اًظش الی هب‬


‫« تچرّڈ تچ ‪ ٰٚ٫‬ثڈ ًؾڄٸچ ڃجبُـ ‪ ،‬ؽچؿ ًؾڂ كا اكمیبثی ٳڂ څ ٿچكؿ تچرّڈ ٯلاك ثـڇ‪».‬‬

‫(‪)3‬‬ ‫څ ‪َّ« :‬ل ػلن کبلزفیکش‪».‬‬

‫« ؿاڃِی صچځ ت‪٬‬ٴّل څ ثڈ ٳبك اڃـاؽتڂ اڃـیِڈ ڃیٌت‪».‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ س‪.‬ک ‪ :‬رسف الؼمْل ‪.353 :‬‬

‫‪ 2‬ـ هزي کالم دس ؽشذ غشسالسکن ّ دسسالکن ‪255/5 :‬چٌیي اعذ ‪َّ :‬ل رٌظش الی هب لبل‪.‬‬

‫‪ 3‬ـ ایي عخي دس ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ ،‬زکوذ ‪ 104‬چٌیي آهذٍ اعذ ‪َّ :‬ل ػلن کبلزف ّکش‪.‬‬
‫فصل د ّّم ‪:‬‬
‫هشادل پٌجگاًَ ضٌاخت خذا‬

‫« ؤڅّٹ اٻـّیڂ ٿ‪٤‬ل‪٫‬تڈُ څ ٳڀبٹُ ٿ‪٤‬ل‪٫‬تڈِ اٻتّٔـیٮُ ثڈ تچعیـڇُ څ ٳڀبٹُ تچعیـڇِ اإلؽالّ ٻڈُ‬
‫ڃ‪٬‬یُ اٻّٔ‪٬‬بت ‪٣‬ڄڈُ ٻِڊبؿڋ ٳٺّ ٓ‪٬‬ڌٍ ؤڃّڊب ‪٧‬یلُ اٻڀچٓچ‪ ٩‬څ ُڊبؿڋ ٳٺّ ٿچٓچ‪ ٍ٩‬ؤڃّڈ ‪٧‬یلُ اٻِٔ‪٬‬ڌ‬
‫‪٫‬ڀڂ څٓ‪ ٪‬اهلل ًجغبڃڈُ ‪ٰ٫‬ـ ٯلڃڈُ څ ٿڂ ٯلڃڈُ ‪ٰ٫‬ـ حڄّبڇُ څ ٿڂ حڄّبڇُ رنّؤڇُ څ ٿڂ رنّاڇُ ‪ٰ٫‬ـ رڊټڈُ‬
‫‪٣‬ـّڇُ»(‪)1‬‬ ‫څٿڂ رڊټڈُ ‪ٰ٫‬ـ ؤُبكڇ بٻیڈ څ ٿڂ بُبك بٻیڈ ‪ٰ٫‬ـ عـّڇُ څ ٿڂ عـّڇُ ‪ٰ٫‬ـ‬

‫« آ‪٧‬بم ؿیڂ ‪ ،‬ٿ‪٤‬ل‪٫‬ت څ ُڄبؽت ٳلؿٷبك اًت څ ٳڀبٹ ٿ‪٤‬ل‪٫‬ت ‪ ،‬ایڀبځ ثڈ فات آ‪٫‬لیـٷبك‪ .‬ٳڀبٹ‬

‫ایڀبځ ؿك تچعیـ څ یٸبڃڈ ؿاڃٌتڂ اڅًت څ تٴبٿٺ تچعیـ ؿك اؽالّ ثڈ ًبعت ٯـى كثچیی اًت‬

‫څ اؽالّ ډپ ‪ ٰٚ٫‬ثب ا‪٣‬تلا‪ ٩‬ثڈ اعـیّت فات عٮ څ ؿك پلتچ ڃ‪٬‬ی ٓ‪٬‬بت مایـ ٓچكت ٿی ٷیلؿ څ‬

‫ثي؛ میلا ډل ٓ‪٬‬تی ‪٧‬یل ام ٿچٓچ‪ ٩‬څ ډل ٿچٓچ‪٫‬ی ‪٧‬یل ام ٓ‪٬‬تی اًت ٳڈ ثل آځ ‪٣‬بكٕ ٿی ٷلؿؿ‪،‬‬

‫پي ډل آځ ٳڈ ثلاڍ ؽـا ٓ‪٬‬ت مائـ ٿ‪٤‬تٰـ ثبُـ ‪ ،‬اڅ كا ٯلیڂ څ ډڀـٽ صینڍ ًبؽتڈ اًت څ ډل ٳڈ‬

‫اڅ كا ٯلیڂ صینڍ ثـاڃـ ‪ ،‬اڅ كا ؿڅ صین اڃٸبُتڈ څ ډل ٳي ؽـا كا ؿڅ صین ثیبڃٸبكؿ ثلایَ رنء څ‬

‫ث‪ ٖ٤‬ٯبیٺ ُـڇ څ ٯبیٺ ثڈ رنء څ ث‪ ، ٖ٤‬ؽـا كا ڃِڄبؽتڈ اًت‪ .‬ربډٺ ثڈ ٿٰبٽ كڅثچیی ‪ ،‬ثڈ ًچڍ‬

‫اڅ اُبكڇ ٿی ٳڄـ څ اٷل ٳٌی ثڈ ؽـا اُبكڇ ٳڄـ ‪ ،‬ٿغـڅؿ ؿاڃٌتڈ څ ډل ٿغـڅؿڍ ٯبثٺ ُڀبكٍ اًت‬

‫څ ؽـا ام ایڂ ڃٌجت ډب ٿڄنّڇ اًت‪».‬‬

‫ایڂ ٳالٽ ٿ‪٤‬زن ڃ‪٠‬بٽ ؿك ثیبځ ٿلاتت ؽـاُڄبًی اًت څ اٷل ثؾچاډیپ ‪ٛ‬جٮ آ‪ٜ‬الط ٓغجت‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪ 1‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش ‪.23 : 1‬‬


‫ٳڄیپ ‪ ،‬ثبیـ ثٸچییپ ٳڈ آځ ُلط څ ثٌ‪ ٚ‬ڃ‪٠‬لاتی اًت ٳڈ ؿك ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ام ڃٰ‪ٜ‬ڈ ڃ‪٠‬ل ًڊچٻت څ‬

‫ٿِٴټی څ ًبؿٷی څ ؿٯیٮ ثچؿځ ٿٌبئٺ ‪ ،‬ٿ‪ٜ‬لط ٿی ُچؿ ؛ ډڀضڄبځ ٳڈ اڃٌبځ ډڀیڂ كڅٍ كا ؿك‬

‫ٿجبعج ‪٣‬ټڀی ؿیٸل ثڈ ٳبك ٿی ثلؿ ؛ ی‪٤‬ڄی ام ٿٌبئٺ ًبؿڇ څ كڅُڂ ُلڅ‪ ١‬ٿی ٳڄـ څ ًپي ثڈ‬

‫تـكیذ ثڈ ٿٌبئٺ ٿِٴٺ څ ٿجبعج پیضیـڇ ٿی پلؿامؿ څ ایڂ ًټٌټڈ ٿلاتت آځ ٷچڃڈ ٳڈ ؿك ایڂ ثیبځ‬

‫ٿ‪٤‬زن ڃِبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬آٿـڇ پڄذ تب اًت ‪:‬‬

‫اڅّٹ ‪ُ :‬ڄبؽت ؽـا ثڈ ‪٣‬ڄچاځ ٓبڃ‪ ٢‬رڊبځ څ آ‪٫‬لیـٷبك ډٌتی څ ایڂ ؽچؿ ام ٿٌبئٺ‬

‫ڃ‪٠‬لڍ اًت څ اڃٌبځ ؿك پلتچ اًتـالٹ ثڈ ایڂ ڃتیزڈ ٿی كًـ ٳڈ رڊبځ ؽبٻٰی ؿاكؿ څ ؽچؿ ثڈ‬

‫( ‪)1‬‬ ‫ؽچؿ ثڈ څرچؿ ڃیبٿـڇ اًت‪.‬‬

‫ؿك ایڂ ٿٌإٻڈ ‪ ،‬ډڀڈ ٿچعّـیڂ ٿخٺ ٿٌټڀبڃبځ څ اډٺ ٳتبة څ ٳټیّڈ ٿِلٳیڂ ٿبڃڄـ حڄی ډب څ‬

‫حڄچڍ ډب ‪ ،‬اُتلاٱ ؿاكڃـ څ ډڀڈ آڃبځ ٳڈ ام كڅڍ یٰیڂ څ اؽالّ ثڈ ډٌتی ؽـا ا‪٣‬تلا‪ ٩‬ؿاُتڈ څ ؿك‬

‫ثلاثل اڅ ًل ت‪٠٤‬یپ ‪٫‬لڅؿ آڅكؿڇ اڃـ څ یب ثب ٿؾتٔل تإٿّٺ څ اڃـیِڈ اڍ ثڈ څرچؿ اڅ پی ثلؿڇ ٻیٴڂ ام‬

‫‪٣‬جبؿت اڅ ؽچؿؿاكڍ ٳلؿڇ اڃـ ‪ ،‬ډڀٸی یٲ مثبځ څ ډپ ٓـا ډٌتڄـ‪.‬‬

‫پي ٿڄ‪٠‬چك ‪٣‬ټی «‪ »١‬ام ٳټڀڈ ؿیڂ ؿك ایڂ ٿٰبٽ ‪ ،‬ٿ‪٬‬ڊچٽ ٳټّی ؿیڂ اًت ؛ ی‪٤‬ڄی ؽـا ُڄبًی ‪،‬‬

‫ؿك ٿٰبثٺ ٿبؿّیٸلڍ ‪ ،‬اٻغبؿ څ مڃـٯڈ اًت‪.‬‬

‫ؿڅّٽ ‪ :‬ٿلعټڈ ؿڅّٽ ـ کَ یک هشزلَ اص افل ؽٌبعی ثبَّل رش اعذ ـ ٿلعټڈ تٔـیٮ څرچؿ‬

‫اڅ څ ٯجچٹ څ پقیلٍ ڃٌجت ثڈ ډٌتی اڅًت ‪ .‬ؿك ایڂ ٿلعټڈ ام ُڄبؽت ‪ ،‬اڃٌبځ ؿك ثلاثل ‪٠٣‬ڀت‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ ًب گفزَ ًوبًذ کَ فطشی ثْدى هغؤلَ خذا ؽٌبعی هٌبفبد ًذاسد کَ آى ‪ ،‬خضء هغبئل مشّسی ّ‬
‫ثذیِی ًجبؽذ ثلکَ ثذّى ؽک آى دس سدیف هغبئل ًظشی لشاس داسد‪.‬‬
‫پلڅكؿٷبك ثڈ ؽ٘چ‪ ١‬څ ‪٣‬جبؿت ٿی پلؿامؿ څ ؿكًبیڈ ایڂ تٔـیٮ څ پقیلٍ ‪ ،‬پبیڈ ډبڍ ا‪٣‬تٰبؿاتَ‬

‫اًتچاك تل ٿی ٷلؿؿ ‪ ،‬ٻقا ‪٣‬ټی «‪ »١‬ایڂ ٿلعټڈ كا تٴبٿٺ یب‪٫‬تڈ آٺ ٿ‪٤‬ل‪٫‬ت څ ُڄبؽت ٿ‪٤‬لّ‪٫‬ی ڃڀچؿڇ‬

‫اًت‪.‬‬

‫ام ًؾڄبځ ؿیٸل آځ ع٘لت ـ ٳڈ ؿك ایڂ ٿٰچٻڈ ثیبځ ‪٫‬لٿچؿ ـ ًؾڄی اًت ٳڈ ؿك ڃڊذ اٻجال‪٧‬ڈ‬

‫آٿـڇ ‪:‬‬

‫»( ‪)1‬‬ ‫ال ّیمیٌکن ؽ ّک ًب ارا ػلوزن فبػلولْ ّ ارا اعزیمٌزن فبلذهْا‬
‫« َّل ردؼلْا ػلوکن خِ ً‬

‫« ‪٣‬ټپ څ ؿاڃِتبځ كا رڊٺ څ ڃبؿاڃی ٯټڀـاؿ ڃٴڄیـ څ یٰیڂ څ ثبڅكتبځ كا ثڈ ُٲ څ ؿڅ ؿٻی‬

‫ثلڃٸلؿاڃیـ ‪ ،‬پي ډلٷبڇ ‪٣‬ټپ پیـا ٳلؿیـ ‪ٛ ،‬جٮ آځ ‪٣‬ڀٺ ٳڄیـ څ ډلٷبڇ ثڈ اٿلڍ یٰیڂ ؿاكیـ ‪ ،‬اٯـاٽ‬

‫ثڈ ‪٣‬ڀٺ آڅكیـ‪».‬‬

‫ثبم ؿك ٳالٽ ؿیٸلٍ ٿی ‪٫‬لٿبیـ‪:‬‬

‫ثبالؼول»(‪)2‬‬ ‫«الؼلن همشّى‬

‫«‪٣‬ټپ تچؤٽ ثب ‪٣‬ڀٺ اًت‪».‬‬

‫ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ ایڂ ٿلعټڈ ؿڅّٽ ام ٿ‪٤‬ل‪٫‬ت ‪ ،‬ٿلؿٽ ؽـاُڄبًی څ ؽبٗ‪ ٢‬ؿك ثلاثل اڅ ‪ ،‬ام اُؾبّ‬

‫ٿڄٴل څ ؽچؿؿاك ام ً‪٤‬ی څ ‪٣‬ڀٺ ‪ ،‬ثبم ُڄبؽتڈ ٿی ُچڃـ څ ام ډڀـیٸل ٿڀتبم ُچڃـ‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬زکوذ ‪ّ .1220 : 255‬لی دس آًدب زذیث چٌیي اعذ‪ّ :‬ار ریمٌّزن‬
‫فبلذهْا‪.‬‬

‫‪2‬ـ دس ففسبد گزؽزَ ‪،‬ؿ‪ 26‬ایي زذیث ّ ًظبیشػ ثب هؤخز گفزَ آهذ‪.‬‬
‫ًچّٽ‪ :‬ٿلتجڈ تچعیـڅ یٸبڃڈ ؿاڃٌتڂ اڅًت؛ ی‪٤‬ڄی احجبت ایڂ ٳڈ ؽـا یٸبڃڈ اًت څ ُلیٴی ڃـاكؿ‬

‫څ ؿك ایڂ ٿلعټڈ اؿیبځ تچعیـڍ ‪ ،‬ام اؿیبځ ُلٱ آٿین ٳڈ ‪٧‬یل ام ؽـا ثڈ ؽـایبځ ؿیٸلڍ ٯبیټڄـ ‪ ،‬ام‬

‫ډپ رـا ٿی ٷلؿڃـ څ تچعیـ ثب‪٣‬ج تٴبٿٺ اف‪٣‬بځ څ ایڀبځ ڃٌجت ثڈ څرچؿ ؽـا ٿی ُچؿ‪.‬‬

‫صڊبكٽ ‪ :‬ٿلتجڈ اؽالّ اًت ٳڈ اڃٌبځ ‪٣‬ټڀبً څ ‪٣‬ڀالً ام ٿب ًچڍ ا‪٣‬لإ ٳڄـ څ ډٌتی څاٯ‪٤‬ی كا‬

‫ٿڄغٔل ؿك اڅ ثـاڃڄـ څ یٰیڂ ٳڄـ ٳڈ اڃٌبځ رن ؽـا ډل ٳڈ كا ثؾچاډـ څ ثڈ ډلصڈ ؿٹ ثجڄـؿ ‪ ،‬رڀټٸی‬

‫ثب‪ٛ‬ٺ څ ثی اًبى اًت‪.‬‬

‫ؿك ایڂ ٿلعټڈ ‪ ،‬ډلڃچ‪ ١‬ٿغـڅؿیّت عتّی ‪٫‬لٗی یب ؽیبٻی ډپ ام ؽـا ڃ‪٬‬ی ٿی ُچؿ‪ .‬اڅ یٸبڃڈ ثڈ‬

‫ٿ‪٤‬ڄبڍ څاٯ‪٤‬ی ٳټڀڈ اًت ٳڈ اًبًبً ثیِتل ام یٴی ڃڀی تچاځ ‪٫‬لٕ ٳلؿ؛ی‪٤‬ڄی آالّتٔچّكؿڅّٿی ‪٫‬لٗی‬

‫اًت ٿغبٹ ڃڈ ایڂ ٳڈ ام ٯجیٺ ‪٫‬لٗی ُیء ٿغبٹ ثبُـ ٳڈ ڃنؿ ‪ٰ٣‬ٺ ‪٫ ،‬لٕ آځ ؽچؿ اٿٴبځ ؿاكؿ‪.‬‬

‫ایڂ ٿ‪٤‬ڄب ؿك ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ثٌیبك تٴلاك ُـڇ څ ؿك ‪ٰ٫‬لات ٿت‪٤‬ـّؿڍ یبؿ آڅك ُـڇ اًت ٳڈ‬

‫ؽـا څاعـ ‪٣‬ـؿڍ ڃیٌت ٳڈ ثتچاځ ‪٫‬لؿ ؿڅّٿی ام رڄي څًڄؼ ؽچؿ اڅ ثلایَ تٔچّك ٳلؿ څ ‪٫‬لؿ ؿڅّٿی‬

‫څٻچ ؿك ‪٣‬بٻپ فډڂ څ ؽیبٹ ثلاڍ ؽـا ‪٫‬لٕ ڃڀچؿ ثټٴڈ څعـت څ یٸبڃٸی ؽـا ‪ٛ‬چكڍ اًت ٳڈ اٷل ثب‬

‫اڅ ‪٫‬لؿ ؿڅّٿی ‪٫‬لٕ ٳڄیپ ‪ ،‬ډڀبځ اڅّٻی ؽچاډـ ثچؿ‪( .‬دلّذ ؽْد)‪.‬‬

‫تچٗیظ ایڂ ٳڈ ‪٫ :‬لٕ څعـت څ یٸبڃٸی ؽـا ٿٌتټنٽ ایڂ اًت ٳڈ ٿب ؽـا كا ثڈ ډل تٰـیل څ‬

‫ډڀلاڇ ډل پـیـڇ اڍ ‪ ،‬ٿچرچؿ ثـاڃیپ ؛ ی‪٤‬ڄی اٷل ؽـا كا تڄڊب ‪٫‬لٕ ٳڄیپ څ ډڀڈ پـیـڇ ډب كا ؿك ٿلعټڈ‬

‫اًت‪)1(.‬‬ ‫څرچؿ اڅ ڃبؿیـڇ ثٸیلیپ ‪ ،‬څرچؿ عٮ ت‪٤‬بٻی حبثت څ ٿتغّٰٮ‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪1‬ـ دس زبلی کَ هْخْداد اگش ّخْدؽبى سا لطغ ًطش اص ّخْد خذا دس ًظش ثگیشین اف ً‬
‫ال‬
‫ًویزْاًٌذ هْخْد ثبؽٌذ؛ چْى ّخْدؽبى (زذّثب ً ّ ثمبئب ً) ثَ ّخْد زك رؼبلی ثغزگی داسد‪.‬‬
‫پي ڃتیزڈ ایڂ ٳڈ څرچؿ ؽـا ثڈ ډل تٰـیل څ ثل ډل ‪٫‬لٕ ‪ ،‬حبثت څ ثلٯلاك اًت ؛ ثڄبثلایڂ ‪ ،‬ثلاڍ‬

‫څرچؿ ؽـا ډیش ٷچڃڈ ٯیـ څ ُل‪ٛ‬ی څرچؿ ڃـاكؿ څ ډٌتی ٿ‪ٜ‬ټٮ ام آځ اڅًت څ ثڈ ډل تٰـیل څ ثل ډل‬

‫‪٫‬لٕ ‪ ،‬ٿچرچؿ اًت ؛ میلا اٷل ثلاڍ څرچؿ ؽـا ٯیـ څ ُل‪ٛ‬ی ٿڄ‪٠‬چك ٳڄیپ ‪ ،‬ڃبصبك ثبیـ ؿك ٓچكت‬

‫اڃت‪٬‬بڍ ایڂ ٯیـ څ ُل‪ ، )1( ٙ‬څرچؿ اڅ ٿڄت‪٬‬ی ٷلؿؿ ؿك عبٻی ٳڈ ؽـاڅڃـ ‪ ،‬څارت اٻچرـ څ ډٌتی اٍ‬

‫ٿ‪ٜ‬ټٮ څ ‪٧‬یل ٿِلڅ‪ ٙ‬اًت‪.‬‬

‫پي څرچؿ عٮ ت‪٤‬بٻی ‪٣‬یڂ ډٌتی څ ٿغٖ حجچت څ تغّٰٮ اًت ٳڈ ډڀلاڇ آځ ډیش ٯیـ څ‬

‫عـّ ‪ٰ٣‬ټی ‪ ،‬څډڀی څ یب ؽبكری څرچؿ ڃـاكؿ څ ایڂ ‪ ٰٚ٫‬پـیـڇ ډب څ آ‪٫‬لیـڇ ډب ڍ اڅ ډٌتڄـ‬

‫ٳڈ ؿاكاڍ عـّ څ ٿلم څرچؿڍ ٿی ثبُڄـ څ اٷل آځ ډب ډپ ډٌتی ٿ‪ٜ‬ټٮ ؿاُتڄـ څ ثڈ ډل‬

‫تٰـیل څ ‪٫‬لٕ ‪ ،‬ٿچرچؿ ثچؿڃـ ٯ‪٤ٜ‬بً څارت اٻچرچؿ ٿی ُـڃـ څ ام ؿایلڇ ٿچرچؿات اٿٴبڃی ‪،‬‬

‫ؽبكد ٿی ٷِتڄـ‪.‬‬

‫اٳڄچځ ٳڈ څرچؿ ؽـا ثڈ ډل عبٹ ‪ ،‬عٮ څ حبثت اًت څ عـ څ ڃڊبیی ڃـاكؿ ‪ ،‬پي‬

‫‪ٰ٣‬ٺ ڃڀی یتچاڃـ ام ًڄؼ اڅ ‪٫‬لؿ ؿڅّٿی كا ‪٫‬لٕ ٳلؿ ؛ صچځ ‪ٛ‬جٮ ٯب‪٣‬ـڇ ٿ‪٤‬لڅ‪٫ ٩‬ټٌ‪٬‬ی ‪:‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ رْمیر ایي کَ ‪ :‬هبُیّذ اهکبًی کَ ّخْد هسذّد ّ همیّذی داسًذ اگش آى لیذ ّ زذ سا‬
‫ثشداسین دیگش آى هبُیّذ ّخْد ًخْاُذ داؽذ ؛ هثالً اًغبى کَ هْخْدی اعذ داسای هؾخقّبد‬
‫زیْاًی ّ ًطك ّ ایي دّ لیذ ثشای اّ زذ هسغْة هی ؽْد ‪ ،‬اگش ایي زذ سا هٌزفی ثذاًین ‪ ،‬افالً‬
‫هْخْدی ثَ ًبم «اًغبى» ًخْاُین داؽذ ّ ُشگبٍ خذا ًیض زذ ّخْدی داؽذ لطؼب ً دس فْسد ًجْدى‬
‫ایي زذ ‪ّ ،‬خْد اّ ًیض هٌزفی ثْد ‪ ،‬دس فْسری کَ خذا ّاخت الْخذ هطلك اعذ‪.‬‬
‫« فشف ال ّؾیء َّل یزکشّس» ډل صڈ ‪٫‬لٕ ُچؿ ‪ ،‬ډڀبځ اڅّٻی ؽچاډـ ثچؿ‪ )1( .‬څ ایڂ ڃچ‪ ١‬څاعـ‬

‫‪٧ ،‬یل ام څاعـ ‪٣‬ـؿڍ اًت ٳڈ اٯالً ؿك فډڂ ٿی تچاځ ‪٫‬لؿ ؿڅّٿی ثلاڍ آځ تٔچّك ٳلؿ ٳڈ اٷل‬

‫صڈ ؿك ؽبكد ډپ ؿڅ تب ڃجبُـ ؿك ‪٣‬ټپ فډڂ ؿڅ تب ثبُـثڈ ډڀیڂ ٿ‪٤‬ڄب ‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك رڀټڈ اڍ ثٌیبك‬

‫اُبكڇ ‪٫‬لٿچؿڇ څ ًپي ؿك ؿڃجبٻڈ ٳالٿَ ثلاڍ آځ‬ ‫(‪) 2‬‬ ‫ٳچتبڇ‪ّ « :‬کوب ُل ّ رْزیذٍ اإلخالؿ لَ»‬
‫ثلډبځ څ ؿٻیٺ ٿی آڅكؿ څ ؿك عٰیٰت فیٺ ٳالٽ اڅ ؿٻیٺ ٓـك ًؾڄبځ اڅًت څ ؽالٓڈ آځ ثیبځ ایڂ‬

‫اًت ٳڈ ‪:‬‬

‫پي ام آځ ٳڈ ٿ‪٤‬ټچٽ ُـ څرچؿ ؽـا ‪ ،‬ډٌتی ٿ‪ٜ‬ټٮ څ ‪٧‬یل ٿغـڅؿ اًت ‪ ،‬ٿ‪٬‬بډیپ فډڄی ډپ‬

‫ڃڀی تچاڃـ ثڈ ‪٣‬ڄچاځ ٓ‪٬‬ت ‪ ،‬اڅ كا ٿغـڅؿ ًبمؿ څ ثب عـّ څ ٿلمڍ ٳڈ ؿاكڃـ ثل څرچؿ ؽـا اڃ‪ٜ‬جب٭ پیـا‬

‫ٳڄڄـ ؛ صچځ ثبألؽلڇ ډل یٲ ام ایڂ ٿ‪٬‬بډیپ څ ٓ‪٬‬بت ام ٯجیٺ ؛ ‪٣‬ټپ ‪ ،‬ٯـكت ‪،‬عیبت څ ‪٧‬یلڇ ام ٻغب‪ٝ‬‬

‫ٿ‪٬‬ڊچٽ څیوڇ ؽچؿ ‪ ،‬ام ؿیٸل ٓ‪٬‬بت څ ٿ‪٬‬بډیپ ‪ ،‬رـا څ ٿزنّا ٿی ثبُـ ؛ ٿخالً ٿ‪٬‬ڊچٽ «‪٣‬ټپ» ٳبٿالً ام‬

‫ٿ‪٬‬ڊچٽ «ٯـكت» ثیٸبڃڈ اًت څ ؿك ٿ‪٤‬ڄبڍ آځ ٳټڀڈ اثـاً ؽجلڍ ام ٿ‪٤‬ڄبڍ ایڂ ٳټڀڈ ڃیٌت ډڀضڄیڂ‬

‫ٿ‪٬‬ڊچٽ «ٯـكت» ٯبثٺ اڃ‪ٜ‬جب٭ ثل ٿ‪٬‬ڊچٽ «عیبت» ڃڀی ثبُـ څ ٿ‪٬‬ڊچٽ عیبت ڃین ثڈ تڀبٽ ٿ‪٤‬ڄب ؿڅك ام‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ ًظشیَّ ایي کَ رؼ ّذد اؽیبء هشُْى زذّد ّ لیْدی اعذ کَ آى ُب سا اص ُن دیگش هوزبص هی‬
‫عبصد ‪ ،‬اگش هْخْدی فشك کٌین کَ ُیچ گًَْ ز ّذ ّ لیذی ًذاؽزَ ثبؽذ ‪ ،‬لطؼب ً چٌیي هْخْدی داسای‬
‫خٌظ ّ فقل ًخْاُذ ثْد ّ فشك د ّّهی ثشای آى ًبهؼمْل ّ ثش خالف فشك خْاُذ ثْد ؛ چْى‬
‫ثْدى فشد د ّّهی هغزلضم داؽزي زذّد ّ ثَ افطالذ هب ثَ اَّلهزیبص ّ هبثَ اَّلؽزشاک اعذ ؛ هثالً دّ‬
‫هْخْد ّ دّ چیض ثْدى اًغبى ّ اعت دس اثش ایي اعذ کَ ػالٍّ ثش خٌجَ زیْاًیّذ کَ ُش دّ دس آى‬
‫هؾزشک اًذ ‪ ،‬داؽزي ًطك اًغبى سا اص اعت خذا عبخزَ ّ ایي دّ سا دّ هْخْد ػلی ز ّذٍ لشاس دادٍ اعذ‬
‫ّ ًیض دّ ًفش اص اًغبى سا کَ دس ًظش ثگیشین ثَ ایي ػلّذ دّ هْخْد ُغزٌذ کَ ػالٍّ ثش اؽزشاک دس‬
‫اًغبًیّذ ‪ ،‬اص لسبك هؾ ّخقبد ّ ػْاسك ّخْدی هبًٌذ اخزالف دس پذس ّ هبدس‪ ،‬سًگ ‪ ،‬صثبى ‪،‬‬
‫هٌطمَ خغشافیبیی ّ عي ّ غیشٍ ‪ ،‬هزفبّد ُغزٌذ کَ اگش فشك کٌین روبم ایي زذّد هٌزفی هی ؽْد ثذّى‬
‫ؽک دّ هْخْد ًخْاُین داؽذ ّ فشك فشد د ّّم ُوبى رکشاس فشد ا ّّل خْاُذ ثْد‪.‬‬

‫‪2‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش ‪.23 :1‬‬


‫ٿ‪٬‬ڊچٽ ‪٣‬ټپ څ ٯـكت اًت ‪ ،‬پي ډلیٲ ام څاهڇ ډبڍ ٿنثچك رنء ثل ٿ‪٤‬ڄبڍ ؽچؿ اڃ‪ٜ‬جب٭ ڃـاكؿ څ ؿك‬

‫ٿغـڅؿڇ آځ ٿ‪٤‬ڄبڍ ؽجلڍ ام ٿ‪٤‬بڃی څ ٿ‪٬‬بډیپ ؿیٸل ڃیٌت ؛ اٻجتڈ اٷلصڈ ٿٔبؿیٮ تڀبٽ ایڂ ٓ‪٬‬بت كا‬

‫یٴی څ ثڈ ‪ٛ‬چك ٿتّغـ ؿك ثلؿاُتڈ ثبُـ ؛ اٿّب ًؾڂ ٿب ؿك ؽچؿ ٿ‪٬‬بډیپ ٯ‪ ٢ٜ‬ڃ‪٠‬ل ام ٿٔبؿیٮ اًت‪.‬‬

‫ؽالٓڈ ٳالٽ ایڂ اًت ٳڈ ‪ :‬ؽـاڅڃـ ډیش ٷچڃڈ عـّڍ ڃـاكؿ څ ثڈ ډیش څرڈ څرچؿ اڅ‬

‫ٿغـڅؿ ڃڀی ثبُـ؛ ثڄبثلایڂ ‪ ،‬ؿًت ډڀڈ ٿ‪٬‬بډیپ فډڄی څ ٓ‪٬‬بتی ٳڈ ‪ٰ٣‬ٺ اڃٌبځ ٿی ؽچاډـ ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ‬

‫آځ ډب اُیبء كا ثِڄبًـ څ یب ثِ ڄبًبڃـ ‪ ،‬ٳچتبڇ تل ام آځ اًت ٳڈ ثتچاڃـ ثڈ ًبعت ٯـى كثچیی ثلًـ‬

‫څ ٿغی‪ ٚ‬ثل اڅ ثبُـ څ ثـیڂ څًیټڈ ثڈ ُڄبؽت ؽـا ڃبیٺ ٷلؿؿ ‪ ،‬ؿك ڃتیزڈ ‪ ،‬ؿٯّت ؿك ٿ‪٤‬ڄبڍ اؽالّ‬

‫ٿٌتټنٽ ایڂ اًت ٳڈ تڀبٽ ٓ‪٬‬بت كا ام ؽـا ڃ‪٬‬ی ٳڄیپ څ ایڂ ٳڀبٹ اؽالّ ڃٌجت ثڈ فات پلڅكؿٷبك‬

‫اًت څ ٿلعټڈ ڍ پڄزپ هؼشفخ َّللا ډڀیڂ ٿلعټڈ اًت ‪ ،‬ٿلعټڈ اڍ ٳڈ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ثب ‪٣‬جبكت فیٺ آځ‬

‫كا ؽالٓڈ ٳلؿ ‪:‬‬

‫( ‪)1‬‬ ‫ی القّفبد ػٌَ لؾِبدح ک ّل هْفْف أ ًَّ القفخ»‬


‫« ّ کوب ُل اإلخالؿ لَ ًف ُ‬

‫پي ؽـاڅڃـ ٿت‪٤‬بٹ څ ٿٔـا٭ اٳڀٺ ایڂ ٓ‪٬‬بت ٳڀبٻیڈ څ ڃبٽ ډبڍ ڃیٴچًت څ اٷل اڅ ؽچؿ‬

‫( ‪)2‬‬ ‫ٿبٻٲ ٿ‪ٜ‬ټٮ آڃڊب ڃجچؿ صٸچڃڈ ٿی تچاڃٌت ثڈ ؿیٸلاځ ا‪ٜ٣‬ب ٳڄـ؟‬

‫څٻی ثب څٓ‪ ٪‬عبٹ ‪ ،‬ؽـاڅڃـ ثلتل ام ایڂ اًت ٳڈ ؿیٸلاځ ام ‪ٛ‬لیٮ تچٓی‪ ، ٪‬ٿغی‪ ٚ‬ثل فات اڅ‬

‫ثبُڄـ څ یب ام ایڂ كډٸقك ثڈ ُڄبؽت عٰیٰت اڅ ڃبیٺ آیڄـ ؛ میلا ډل آځ ٳڈ ؽـا كا ثڈ ٓ‪٬‬تی ٿغـڅؿ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش‪ 1:23‬همقْد زنشد ًفی هفبُین ففبد اعذ ‪ ،‬ا ّهب هقبدیك‬
‫ایي ففبد خْد گْاٍ ایي ُغزٌذ کَ هْفْف ثَ ّالؼیّذ ایي ففبرٌذ ّ ثَ ػکظ ‪ ،‬هْفْف ثَ ففبد‬
‫هقذاق آى ُب هسغْة هی گشدد‪(.‬هئلف)‬

‫‪2‬ـ َهثَلی اعذ هؼشّف کَ ‪ :‬فبلذ ؽیء ‪ ،‬هؼطی ؽیء ًوی ؽْد‪.‬‬
‫ٳڄـ ‪ ،‬اڅ كا ڃِڄبؽتڈ اًت څ ډڀیڂ « اؽالّ ؿك ٿ‪٤‬ل‪٫‬ت » ی‪٤‬ڄی ایڂ ٿلتجڈ ام تچعیـ اًت ٳڈ ثلاڍ‬

‫اڃٌبځ ٿٌټّپ ٿی ًبمؿ ٳڈ اڅ كا ام ُڄبؽت فات عٮ ت‪٤‬بٻی ٯبٓل څ ‪٣‬برن اًت؛ صچځ تڄڊب څًیټڈ‬

‫ثلاڍ ُڄبؽت اُیبء تچٓی‪ ٪‬آڃڊب ثب ٿ‪٬‬بډیپ څ ٿ‪٤‬بڃی فډڄی اًت ٳڈ ؿك ‪٣‬بٻپ تٔچّك ٳبٿالً ام ډپ رـا‬

‫څ ٿڀتبمڃـ څ ٿغـڅؿیّت ‪ ،‬المٿڈ آڃڊب ٿی ثبُـ‪.‬‬

‫پي ‪ٰ٣‬ٺ اڃٌبځ ثڈ آځ ډڄٸبٽ ٳڈ ٿی ؽچاډـ صینڍ كا ثب ٓ‪٬‬تی تچٓی‪ ٪‬ٳڄـ ؿك ‪٣‬یڂ عبٻی‬

‫ٳڈ ٿی ؽچاډـ ثیڂ ٓ‪٬‬ت څ ٿچٓچ‪ ٩‬ام ڃ‪٠‬ل ٿٔـا٭ ‪ ،‬ڃچ‪٣‬ی څعـّت څ اتّغبؿ ثلٯلاك ٳڄـ څٻی ام ڃٰ‪ٜ‬ڈ‬

‫ڃ‪٠‬ل ایڂ ٳڈ ٓ‪٬‬ت ام ٻغب‪ ٝ‬ٿ‪٬‬ڊچٽ ‪٧‬یل ام ٿچٓچ‪ ٩‬اًت ‪ ،‬ؽچاڇ څ ڃبؽچاڇ ثڈ ٿ‪٨‬بیلت څ ثیٸبڃٸی آڃڊب‬

‫عٴپ ٿی ٳڄـ‪.‬‬

‫پي څٯتی ٳڈ اڃٌبځ ؽـا كا ثب ٓ‪٬‬تی ٿچٓچ‪ ٩‬ٿی ٳڄـ څآځ كا اٿل مایـ ثل فات ٿی اڃٸبكؿ‬

‫ؽـا كا ٯلیڂ څ ډڀـٽ صینڍ ٿی ًبمؿ څ ډڀـٽ ًبؽتڂ ؿك پلتچ ؿڅٷبڃٸی ٓچكت ٿی ٷیلؿ څ‬

‫ؿڅٷبڃٸی المٿڈ اٍ تزنیّڈ څ ثڈ آ‪ٜ‬الط ؿاُتڂ ٿبثڈ االُتلاٱ څ ٿبثڈ االٿتیبم اًت څ رنء ؿاُتڂ‬

‫ٿچٯ‪٤‬ی ٿ‪ٰ٤‬چٹ اًت ٳڈ ثتچاڃیپ ثڈ ایڂ رنء څ ثڈ آځ رنء اُبكڇ ٳڄیپ څ تڄڊب ډڄٸبٿی ٿی تچاڃیپ ثڈ‬

‫صینڍ اُبكڇ ٳڄیپ ٳڈ آځ ‪ ،‬عـّ ‪٫‬بٓټی ؿاُتڈ څ ام ٿچرچؿات څ پـیـڇ ډب ٿِؾّْ څ ٿتڀبین ٷلؿؿ څ‬

‫ٿغـڅؿیّت ‪ ٰٚ٫‬ثب څعـت ‪٣‬ـؿڍ ًبمٷبك اًت څ آځ ام تچعیـ عٰیٰی ‪٫‬لًڄٶ ډب ثڈ ؿڅك ٿی ثبُـ‪.‬‬

‫ایڄزبًت ٳڈ ‪ٰ٣‬چٹ ؿك ٯ٘بڅت څ ؿاڅكڍ ؿصبك عیلت څ ًلًلٷلؿاڃی ٿی ُچڃـ څ صبكڇ‬

‫اڍ رن ایڂ ڃڀی یبثڄـ ٳڈ ؽـا كا ام ؿاُتڂ ٓ‪٬‬بت تڄنیڈ ٳڄڄـ څ آڃضڈ كا ٳڈ ثلاڍ اڅ احجبت ٿی ٳلؿڃـ‬

‫ؿڅثبكڇ ڃ‪٬‬ی ڃڀبیڄـ څ عتی ام ایڂ ڃ‪٬‬ی ٓ‪٬‬ت ډپ ـ ٳڈ ؽچؿ ڃچ‪٣‬ی تچٓی‪ ٪‬اًت ـ ثپلډینیـ‪.‬‬

‫‪٣‬ټی «‪ »١‬ؿك ٳالٽ ؿیٸلٍ ثڈ ډڀیڂ ٿ‪٤‬ڄب صڄیڂ اُبكڇ ؿاكؿ ‪:‬‬
‫« ‪ ...‬ا ّلزی َّل یذس کَ ثؼذ الِن ّ َّل یٌبلَ غْك الفطي ا ّلزی لیظ لقفزَ ز ُّذ هسذّد ّ َّل‬
‫(‪)1‬‬ ‫ُ‬
‫ًؼذ هْخْ ٌد ّ َّل ّلذ هؼذّ ٌد ّ َّل أخ ٌل هوذّ ٌد‪».‬‬

‫« ا‪٫‬ٴبك ثٌیبك ثټڄـ څ اًت‪٤‬ـاؿ ډبڍ ًلُبك ثڈ ؿكٱ فات عٮ ڃبیٺ ڃڀی ُچڃـ ‪ ،‬ؽـایی ٳڈ‬

‫ٓ‪٬‬بتی مایـ ثل فات ڃـاكؿ څ ڃ‪٤‬چت ٳڀبٻیڈ اٍ كا عـّ څ ٿلمڍ ڃیٌت څ ٿغـڅؿ ثڈ مٿبځ څ څٯت‬

‫(‪) 2‬‬ ‫ٿ‪٤‬یڄی ڃڀی ثبُـ ‪».‬‬

‫څام ٻ‪ٜ‬ی‪ ٪‬تلیڂ ثیبڃبت آځ ع٘لت ؿك ایڂ ٿٰچٻڈ ًؾڂ ؿیٸل آځ ثنكٷچاك اًت ٳڈ ‪٫‬لٿچؿڇ ‪:‬‬

‫( ‪)3‬‬ ‫« َّلیؾول ثس ّ ًذ ّ َّل یسغت ثؼ ّ ًذ ّ ا ًّوب رس ّذ األدّاد اًفغِب ّرؾیش اَّلاَّلد الی ًظبئشُب»‬

‫«ٿِڀچٹ عـ څ ت‪٤‬لی‪٬‬ی څاٯ‪٤‬ی ڃڀی ُچؿ څ تغت ُڀبكٍ ډپ ڃڀی آیـ؛ صچځ ٿڀٴڄبت ډٌتڄـ‬

‫ٳڈ ٿغـڅؿ ثڈ ٿبډیّت څیوڇ ؽچؿڃـ څ پـیـڇ ډبڍ ٿبؿّڍ ډٌتڄـ ٳڈ ثڈ اٿخبٹ ؽچؿ اُبكڇ ٿی ٳڄڄـ(یب ثب‬

‫عـّ ٿڄ‪ٰٜ‬ی ثب آځ ډب اُبكڇ ٿی ُچؿ)‪».‬‬

‫عبٓٺ ًؾڂ‪ :‬ٿخٺ اڃٌبځ ؿك ُڄبؽت ؽـاڅڃـ ًجغبځ ٿَخٺ آځ ٳٌی اًت ٳڈ ؿڅ ؿًت ؽچیَ‬

‫كا ثڈ آة ؿكیب ڃنؿیٲ ٳڄـ څ ثؾچاډـ ام آځ تڄبڅٹ ٳڄـ ‪ ،‬اڅ ‪ ٰٚ٫‬ٿی ؽچاډـ آة ثڄچُـ څ اثـاً ٿٰـاكڍ‬

‫ثلاڍ اڅ ٿ‪ٜ‬لط ڃیٌت االّ ایڂ ٳڈ ثیِتل ام اڃـامڇ ؿڅ ؿًتَ ڃڀی تچاڃـ ام ؿكیب آة ثلؿاكؿ‪.‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ لغوزی اص ًخغزیي خطجَ دس ًِح الجالغَ ّ دس ؽشذ غشسالسکن ّ دسسالکلن ‪ 334/8 :‬چٌیي‬
‫سّایذ کشد‪:‬غشؿ الفي َّل یذسکَ ّثؼذ الِون َّلیجلغَ‪ًّ .‬ظش ایي سا هشزْم فذّق دس رْزیذ دس هْاسد‬
‫هزؼ ّذدی ًمل کشدٍ اعذ‪.‬‬

‫‪ 2‬ـ یؼٌی هی گْیین خذاًّذ‪ ،‬ػبلن ّلبدس اعذ همقْد ایي اعذ کَ اّ هٌجغ ػلن ّ لذسد اعذ ًَ ایي‬
‫کَ صهبًی ػبلن ًجْدٍ ثؼذ ػبلن ّداًب ؽذٍ اعذ ّ یب ًغجذ ثَ چیضی لبدس ًیغذ ّ ًغجذ ثَ چیض دیگش ّ یب‬
‫دس ّلذ دیگش داسای لذسد هی ثبؽذ‪.‬‬

‫‪ 3‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش ‪.223:228‬‬


‫اٿبٽ«‪ »١‬ایڂ ٯٔچك څڃب تچاڃی ‪ٰ٣‬ٺ كا ام اؿكاٱ فات عٮ ‪ ،‬ٿ‪٤‬ل‪٫‬ت څ ُڄبًبیی ؽچاڃـڇ (‪ )1‬ٳڈ ام‬

‫اثتـایی تلیڂ ٿلعټڈ آ‪٧‬بم ٿی ُچؿ څ ؿك ٿلعټڈ پڄزپ ٳڈ عـّاٳخل ُڄبًبیی ٿڀٴڂ اًت ‪ ،‬پبیبځ ٿی‬

‫پقیلؿ‪.‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ ّ ایي ُوبى اعذ کَ هی گْیٌذ ‪ «:‬دسک الؼدض ػي اإلدساک ‪ ،‬ازغبط ًبرْاًی ّ دسهبًذگی اص‬
‫دسک‪ ،‬خْد ًْػی دسک ّ ؽٌبخذ اعذ‪».‬‬
‫فصل س ّْم ‪:‬‬
‫تْدیذ ّاقعی ّ ًقل پاسٍ ای‬
‫اص سخٌاى علی «ع» دس ایي خصْظ‬

‫« ثبى هي األؽیبء ثبلمِش لِب ّالمذسح ػلیِب ّ ثبًذ األؽیب ُء هٌَُ ثبلخنْع لَُ ّالشّخْع الیَ‬
‫هي ّففَ فمذ ز ّذٍ ُ ّ هي ز ّذٍ ُ فمذ ػ ّذٍ ُ ّ هي ػ ّذٍ ُ فمذ أثطل أصلَُ‪».‬‬

‫« ؽـاڅڃـ ‪ ،‬ثب ثلتلڍ څ صیلڇ ؿًتی ‪ ،‬رـا ام اُیبء څ پـیـڇ ډبًت څ ٿچرچؿات څ پـیـڇ ډب‬

‫ڃین ام اڅ رـا ډٌتڄـ ‪ ،‬ثڈ ‪٫‬لڅتڄی ثلاڍ اڅ څ ثبمٷِت ثڈ ًچیَ‪ .‬ډلٳي ؽـا كا تچٓی‪ ٪‬ٳڄـ ‪،‬‬

‫ٿغـڅؿٍ ؿاڃٌتڈ څ ډلٳي ٳڈ اڅ كا ٿغـڅؿ ثـاڃـ تغت ُڀبكٍ ؿك آڅكؿڇ څ آځ ٿچرت ث‪ٜ‬الځ‬

‫امٻیّت اٻڊی اًت‪».‬‬

‫ثیبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ایڂ ‪٫‬لام ‪ ،‬ثلاًبى ث‪ٜ‬الځ څعـت ‪٣‬ـؿڍ اًت ٳڈ آځ كا ٿڄب‪٫‬ی ثب امٻیّت ؽـا‬

‫ٿی ؿاڃـ‪.‬‬

‫عبٓٺ ثیبځ ع٘لت ایڂ اًت ٳڈ ‪ :‬ٿڄ‪٠‬چك ام امٻیّت ‪٣‬جبكت ام ایڂ اًت ٳڈ صینڍ ثل ٿچرچؿ‬

‫امٻی پیِی ڃٸل‪٫‬تڈ ثبُـ څ صڄیڂ ٿچرچؿڍ ڃجبیـ ٿغـڅؿ ثڈ عـّڍ ثبُـ‪.‬‬

‫ڃین ٿڄ‪٠‬چك ام ڃـاُتڂ عـ ایڂ ڃیٌت ٳڈ ؽـاڅڃـ ؿك مٿبځ ډبڍ ‪٧‬یل ٿتڄڊبیی څرچؿ ؿاُتڈ اًت ؛‬

‫صچځ ؿك ایڂ ٓچكت ثبألؽلڇ ثل مٿبځ ٿڄ‪ٜ‬جٮ ٿی ُچؿ څ المٿڈ اڃ‪ٜ‬جب٭ ثل مٿبځ ایڂ اًت ٳڈ ٿچرچؿ‪،‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪1‬ـ ًِح اَّلثالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش ‪.853 : 162‬‬
‫ڃین ؿٷلٷچځ ٿی ٷلؿؿ څ ؽـا ام ایڂ ڃٌجت ډب ٿڄنّڇ اًت‪.‬‬

‫پي ٿڄ‪٠‬چك ام امٻیّت اٻڊی څ ڃـاُتڂ عـّ مٿبڃی څ ‪٧‬یلڇ ایڂ اًت ٳڈ اڅ ؿاكاڍ څرچؿ عٮ څ‬

‫حبثتی اًت څ ډٌتی اڅ ثـڅځ ٯیـ څ ُل‪ ٙ‬اًت ؛ ی‪٤‬ڄی اڅ ثڈ ډل عبٹ څ ؿك ډل تٰـیل ‪٫‬لٗی څ یب‬

‫ؽیبٻی ‪ ،‬ؿاكاڍ څرچؿ اًت څ ډیش ٷچڃڈ ؿًتؾچٍ ت‪٨‬ییل څ ؿٷلٷچڃی ٯلاك ڃڀی ٷیلؿ‪.‬‬

‫ڃتیزڈ ایڂ ٳڈ ‪ :‬ثلاڍ صڄیڂ ٿچرچؿڍ ڃڀی تچاځ ‪٫‬لؿ ؿڅّٿی تٔچّك ٳلؿ څاٻّب ٗلڅكتبً ثبیـ ؿاكاڍ‬

‫عـّ ‪٫‬بٓټی ثبُـ ٳڈ ‪٫‬لؿ اڅّٹ كا ام ‪٫‬لؿ ؿڅّٽ ٿتڀبین ًبمؿ څ ایڂ ثلؽال‪٫ ٩‬لٕ اًت ؛ صچځ آڃضڈ كا‬

‫ٳڈ څرچؿ ٿ‪ٜ‬ټٮ څ څ ثـڅځ ٯیـ څ عـ ‪٫‬لٕ ٳلؿیپ ‪ ،‬ٿغـڅؿ ٷلؿیـ‪.‬‬

‫پي څرچؿ عٮ ت‪٤‬بٻی ثی اڃتڊبًت څ ٿب ًچڍ ؿك ٿٰبثٺ څرچؿ اڅ ډیش اڃـ څ ٿچرچؿات ٯبئپ ثڈ‬

‫اڅ ډٌتڄـ څ ثڈ اڅ ڃیبم ډڀڈ ربڃجڈ ؿاكڃـ‪.‬‬

‫پي ډیش ٿچرچؿڍ ‪٧‬یل ام ؽـا ثڈ یٴی ام ٓ‪ّ٬‬بت ٳڀبٻیّڈ ٿبڃڄـ ‪ :‬عیبت ‪٣ ،‬ټپ ‪ ،‬ٯـكت څ اكاؿڇ‬

‫څ اٿخبٹ ایڂ ډب تچٓی‪ ٪‬ڃڀی ُچؿ ٿٸل ایڂ ٳڈ ڃیبمٿڄـ ثڈ ؽـا څ ڃنؿ اڅ ؽچاك څ مثچځ اًت ؛ میلا‬

‫ډڀٸی ؿك ثلاثل څرچؿ عٮ ‪ ،‬ثب‪ٛ‬ٺ څ ډیش اڃـ څ رڀټٸی ٿغـڅؿ څ ڃبٯْ اڃـ ؛ څٻی ؽـاڅڃـ ثب څرچؿ‬

‫ٿ‪ٜ‬ټٮ څ ‪٣‬ټپ ‪٧‬یل ٿغـڅؿٍ ‪ ،‬ثل تڀبٽ ٿب ًچڍ ٿغی‪ ٚ‬اًت څ ډڀڈ كا تغت ٯـكت ؽچیَ ؿاكؿ څ‬

‫ایڂ ؽالٓڈ ت‪ٌ٬‬یل ‪٣‬ټی«‪ »١‬اًت ٳڈ ؿك ‪ٛ‬ټی‪٤‬ڈ ایڂ ‪ٔ٫‬ٺ آڅكؿیپ‪.‬‬

‫ثبم ؿك یٴی ام ًؾڄبڃَ ؿك تچٗیظ ٿ‪٤‬ڄبڍ«امٹ» صڄیڂ ٿی ‪٫‬لٿبیـ‪:‬‬

‫( ‪)1‬‬ ‫« ّازذ َّل هي ػذد ‪ ّ ،‬دائن َّل ثؤه ٍذ ّ لبئن َّل ثؼو ٍذ ‪».‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ س‪.‬ک ‪ :‬رْزیذ ‪ 20 :‬؛ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش‪ 233 : 222‬ثب ایي فشق کَ هزي زذیث دس‬
‫ًِح الجالغَ ثَ خبی ‪ّ :‬از ُذ َّل هي ػذ ِد ‪ّ ،‬از ُذ َّلثؼذد سّایذ ؽذٍ اعذ‪.‬‬
‫« څاعـ څ یٸبڃڈ اًت اٿّب ڃڈ څاعـ ‪٣‬ـؿڍ ‪ ،‬ډڀیِٸی اًت ٻیٴڂ ڃڈ ؿك ٿغـڅؿڇ مٿبځ څ پبیـاك‬

‫اًت څٻی ڃڈ ثڈ پِتچاڃڈ اڍ‪».‬‬

‫عبٓٺ ًؾڂ ع٘لت ایڂ اًت ٳڈ ‪ :‬امٻیّت څ ؿڅاٽ ډٌتی پلڅؿٷبك ‪ ،‬ډلٷن ؿك صڊبك صچثڈ‬

‫مٿبځ ٯلاك ڃـاكؿ‪.‬‬


‫فصل چِاسم ‪:‬‬
‫تذقیقاتی ساجع بَ تْدیذ ّ ضشح سخٌاى‬
‫علی«ع» ّ طشح یک سلسلَ هسائل هطکل فلسفی‬

‫« دلیلَ آیبرَ ّ ّخْدٍ اثجبرَ ّ هؼشفزَ رْزیذٍ ّ رْزیذٍ روییضٍ هي خلمَ ّ زکن ال ّزوییض‬
‫ثیًٌْخ ففخ َّل ثیًٌْ ُخ ػضل ٍخ ا ًَّ سةّ خبل ُك ‪ ،‬غیش هشثْة هخلْق ک ّل هب رق ّْس فِْ‬
‫ثخالفَ‪»...‬‬
‫ث ّن لبل ثؼذ رلک ‪« :‬لیظ ثبلَ هي ػشف ثٌفغَ ‪ ُْ ،‬الذا ّل ثبل ّذلیل ػلیَ ّالوئدی‬
‫ثبلوؼشفخ الیَ‪)1( ».‬‬

‫«آیبت څ ڃِبڃڈ ډب ڍ ٯـكت ‪ ،‬ثلډبځ ٯب‪٤ٛ‬ی ثل احبثت ډٌتی ؽـاًت ثټٴڈ ؽچؿ څرچؿ اڅ ٳڈ‬

‫ؿك ډڀڈ صین تزټّی ؿاكؿ ‪ ،‬ٷچاڇ ډٌتی ؽچیَ ٿی ثبُـ‪ُ .‬ڄبؽت اڅ ډڀبځ تچعیـ څ یٸبڃڈ ؿاڃٌتڂ‬

‫اڅًت څ تچعیـ څاٯ‪٤‬ی ‪ ،‬رـا ؿاڃٌتڂ اڅ ام ٿؾبڅٯبت اًت ؛ ثڈ ایڂ ٿ‪٤‬ڄب ٳڈ ٓ‪٬‬بتَ كا ٿ‪٨‬بیل ٓ‪٬‬بت‬

‫ٿب ًچڍ ثـاڃیپ ڃڈ ایڂ ٳڈ ٳڄبكڇ ٷیلڍ څ رـایی رٌڀبڃی ٿٰٔچؿ ثبُـ‪ .‬اڅ پلڅكؿٷبك څ آ‪٫‬لیـٷبك‬

‫ٿ‪ٜ‬ټٮ اًت څ ؽچؿ آ‪٫‬لیـڇ څ پلڅكؿڇ ُـڇ ڃیٌت‪ .‬ډل صڈ ؿك فډڂ تٔچّك ُچؿ ‪ ،‬اڅ ثلؽال‪ ٩‬آځ اًت؛‬

‫صچځ آڃضڈ ثڈ تڀبٽ فات څ عٰیٰت ُڄبؽتڈ ٷلؿؿ ‪ ،‬ؽـا ڃیٌت‪ .‬اڅًت ٳڈ ؿٻیٺ څرچؿ ؽچیَ اًت څ‬

‫څًبیٺ ُڄبًبیی ډپ ؽچؿ ‪٫‬لاډپ آڅكؿڇ اًت‪».‬‬

‫ثڈ ؽـا ًچٷڄـ! ایڂ ُٸ‪٬‬ت اڃٸین تلیڂ ثیبځ څ ربٻت تلیڂ ت‪٤‬جیل اًت ؛ ؿٹ كا ثی ٯلاك څ‬

‫‪ٰ٣‬ٺ كا ٿـډچٍ ٿی ًبمؿ ؛ میلا ؿك ٳچتبڇ تلیڂ رڀټڈ ډب څ اًتچاك تلیڂ ثلډبځ ډب یٲ ًټٌټڈ ام‬

‫ٿِٴٺ تلیڂ ٿٌبئٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی كا ـ ٳڈ فیالً اُبكڇ ٿی ُچؿ ـ ٿ‪ٜ‬لط ڃڀچؿڇ اًت‪.‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ اززدبج‪.201/1 :‬‬


‫اڅّٹ‪ :‬څرچؿ څ ډٌتی عٮ ت‪٤‬بٻی ٿغبٹ اًت ٳڈ تچًّ‪٧ ٚ‬یل ؽچؿ اڅ ُڄبؽتڈ ُچؿ ‪ ،‬پي اڅ‬

‫ؽچؿ ؿٻیٺ څ كاډڄڀبڍ ثل څرچؿ ؽچیَ څ ٿبًچڍ اًت ؛ صچځ ڃیبمڍ ثڈ تچٗیظ ڃیٌت ٳڈ ډڀڈ صین‬

‫ام ډل رڊت ٿٌتڄـ ثڈ ؽـا ډٌتڄـ څ ام رڀټڈ ‪ ،‬ؿالٻت ؿٻیٺ ډب څ ٿاؿڍ ثچؿځ آځ ډب ثڈ ُڄبؽت اڅ‬

‫ڃین ثبیٌتی ثڈ ؽـا ٿٌتڄـ ثبُـ څ اٻّب ؿٻیٺ ډب ؿك ؽٔچّ ؿالٻتِبځ څ اثناك ُڄبًبیی ؿك ؽبٓیّت‬

‫ٿاؿڍ ثچؿځ ثڈ هؼشفخ َّللا ٿٌتٰٺ ٿی ُچڃـ ؿك عبٻی ٳڈ رن ؽـا ډیش ٿچرچؿڍ اًتٰالٹ څرچؿ‬

‫ڃـاكؿ څ اڅ ام آڃضڈ رڊّبٹ ؿك ثبكڇ اٍ ٿی اڃـیِیـڃـ ‪ ،‬ثلتل څ ثبال تل اًت څ ایڂ اڅّٻیڂ ٿٌإٻڈ ‪،‬‬

‫ډڀبځ اًت ٳڈ ‪٣‬ټی «‪ »١‬ؿك ایڂ ‪٫‬لام ٳچتبڇ آځ كا ؽالٓڈ ٳلؿ‪:‬‬

‫(‪)1‬‬ ‫« ال ّذال ثبل ّذیي ػلیَ ّ الوئدی ثبلوؼشفخ الیَ‪».‬‬

‫ؿڅّٽ ‪ُ :‬ڄبؽت عٰیٰت څرچؿ څ فات پلڅكؿٷبك ؛ صڄبځ ٳڈ ثبیـ څ ُبیـ ٿڀٴڂ ڃیٌت ‪ ٰٚ٫‬ام‬

‫‪ٛ‬لیٮ ثلؽی ام ٓ‪٬‬بت څ آحبك څرچؿڍ اڅ ٿی تچاڃیپ اڅ كا ثِڄبًیپ ؛ صڄبځ ٳڈ ‪٣‬ټی «‪ »١‬ؿك اُبكڇ‬

‫(‪)2‬‬ ‫ثڈ ډڀیڂ ٿ‪٤‬ڄب ‪٫‬لٿچؿ‪ «:‬لیظ ثبلَ هي ػشف ثٌفغَ‪».‬‬

‫ًچّٽ ‪ :‬احجبت څرچؿ ؽـا ام ‪ٛ‬لیٮ ثلډبځ ډبڍ ٿڄ‪ٰٜ‬ی ‪ ،‬ٿڀٴڂ ڃیٌت ؛ صچځ ـ ډڀبځ ‪ٛ‬چك ٳڈ‬

‫ؽب‪ٛ‬لڃِبځ ًبؽتیپ ـ څرچؿ ؽـا څرچؿڍ ٿ‪ٜ‬ټٮ څ ثی ٯیـ څ عـ اًت څ ؿاكاڍ رڄي څ ‪ٔ٫‬ٺ ڃڀی‬

‫ثبُـ څ ډل ٿچرچؿڍ ٳڈ رڄي څ ‪ٔ٫‬ٺ ؿٯیٰی ڃـاُتڈ ثبُـ ؛ ؿك فډڂ ڃؾچاډـ ٷڄزیـ څ ‪ٰ٣‬ٺ ثڈ اڅ‬

‫اعب‪ٛ‬ڈ ٿبډچڍ پیـا ڃؾچاډـ ٳلؿ‪ .‬ؿك ڃتیزڈ ‪ :‬ؽـاڅڃـ ؿاكاڍ څرچؿ فډڄی ڃیٌت ‪ ٰٚ٫ ،‬ډٌتی ؽبكری‬

‫ؿاكؿ څ ثي څ فات اڅ ؿك ٿٰبٽ حجچت څؿك ٿٰبٽ احجبت یٲ صین ثیَ ڃیٌت ‪ ،‬پي اڅ ثلتل ام ‪٣‬ټپ څ‬

‫رڊٺ فډڄی اًت‪.‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪1‬ـ اززدبج ‪.201/1:‬‬

‫‪2‬ـ یؼٌی ایي کَ دیگشاى دس رٌُؾبى ًغجذ ثَ اّ ػلن ّ یب خِل داؽزَ ثبؽٌذ‪.‬‬
‫پي ام ؿڅ عبٹ ؽبكد ڃیٌت یب څرچؿ ؽـا ثڈ څٓ‪ ٪‬ؽبكری اٍ ٿ‪٤‬ټچٽ څُڄبؽتڈ ُـڇ‬

‫اًت څ اڅ ام ډیش ٿچرچؿ ‪٧‬بیت څ صینڍ ډپ ‪٫‬بٯـ اڅ ڃیٌت څ یب ایڂ ٳڈ څرچؿ اڅ ٓـ ؿك ٓـ‬

‫ٿزڊچٹ څ ڃب ُڄبؽتڈ اًت ؛ څٻی صچځ ؽـاڅڃـ ًجغبځ ام ډیش ٿچرچؿڍ ‪٧‬بیت ڃیٌت څ ډیش ډیش‬

‫پـیـڇ اڍ ثی اڅ ڃڀی ثبُـ ‪ ،‬پي ٯ‪٤ٜ‬بً اڅ څرچؿ ڃبُڄبؽتڈ اڍ ڃیٌت څ ډڀڈ څرـاڃبً ډٌتی اڅ كا ؿك‬

‫یب‪٫‬تڈ اڃـ‪.‬‬

‫‪٣‬ټی «‪ »١‬ایڂ ٿ‪٤‬ڄب كا ؿك یٴی ام ًؾڄبځ ؿیٸلٍ صڄیڂ ثیبځ ٿی ٳڄـ‪:‬‬

‫« الوؼشّف ثغیش کیفیّخ ‪َّ ،‬ل یذسک ثبلس ّْاط ّ َّل یمبطُ ثبل ٌّبط ّ َّل رذسکَ َّلثقبس ّ َّل رسیو ثَ‬
‫اَّلفکبس ّ َّل رم ّذسٍ الؼمْل َّّل رمغ ػلیَ اَّلُّبم فک ّل هب ل ّذسٍ ػم ُل أّ ػشف لَ هث ُل فِْ هسذّد‪)1( ».‬‬

‫« ؽـایی ٳڈ ثڈ رٸچڃٸی څ ٳی‪٬‬یّت ُڄبؽتڈ ڃڀی ُچؿ ‪ ،‬ثب عچاى څ ؿكٱ ڃڀی ٷلؿؿ ‪ ،‬ثڈ ٿلؿٽ‬

‫ٯیبى څ تِجیڈ ڃڀی ُچؿ ‪ ،‬صِپ ډب اڅ كا اعٌبى ڃڀی ٳڄڄـ ‪ ،‬اڃـیِڈ ډب اڅ كا ‪٫‬لا ڃڀی ٷیلڃـ ‪ ،‬ؽلؿ‬

‫ډب اڃـامڇ ٷیلڍ اٍ ڃڀی ٳڄڄـ ‪ ،‬ا‪٫‬ٴبك څ تؾیالت ‪ ،‬ؿڅك علیپ ٳجلیبیی اٍ ڃڀی ٷلؿڃـ ؛ میلا ډل‬

‫صینڍ ٳڈ ڃ‪٠‬یلڍ ثلایَ ُڄبؽتڈ ُچؿ څ یب ‪ٰ٣‬ٺ ثتچاڃـ آځ كا اڃـامڇ ٷیلڍ ٳڄـ ثبألؽلڇ ٿغـڅؿ څ‬

‫ٿڀٴڂ اٻچرچؿ ؽچاډـ ثچؿ‪».‬‬

‫ڃ‪٠‬یل ایڂ ثیبځ ‪ ،‬عـیخی اًت ٳڈ ام كًچٹ ؽـا ٿڄٰچٹ اًت ٳڈ ‪٫‬لٿچؿ ‪:‬‬

‫« ‪ٟ‬بډل څ ثب‪ٛ‬ڂ څرچؿ عٮ ت‪٤‬بٻی یٴی اًت څ ٿ‪٨‬بیلتی ثیڂ ‪ٟ‬بډل ٓ‪٬‬بت اڅ څ ثب‪ٛ‬ڂ آځ ډب‬

‫څرچؿ ڃـاكؿ‪ٟ .‬بډلٍ ٿچٓچ‪٫‬ی اًت ٳڈ ثڈ صِپ ؿیـڇ ڃڀی ُچؿ څ ثب‪ٛ‬ڄَ ٿچرچؿڍ اًت ٳڈ پڄڊبځ‬

‫ڃڀی ٷلؿؿ‪ .‬ؿك ډڀڈ رب عبٗل اًت څ ډیش رب عتّی یٲ آځ ډپ ؽبٻی ام اڅ ڃیٌت‪ .‬ؿك رټچ صِپ څ‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ رْزیذ ‪.24 :‬‬


‫ؿٹ عبٗل اًت څٻی ٿغـڅؿ تڈ عـّڍ ڃیٌت څ ‪٧‬بیت ام اڃ‪٠‬بك اًت ٻیٴڂ ڃب پـیـ څ ڃب پیـا ڃڀی‬

‫ثبُـ‪)1( ».‬‬

‫ثڈ ډڀیڂ ‪٣‬ټّت ٳڈ ُڄبؽت فات عٮ ت‪٤‬بٻی ام ؿایلڇ اٿٴبځ ثیلڅځ اًت څ احجبت اڅ ام ‪ٛ‬لیٮ‬

‫ثلډبځ ٿیٌّل ڃیٌت ‪ ،‬ٿی ثیڄیپ ؿك ٯلآځ ډلٷن ؿك احجبت فات څ اًتـالٹ ؿك مٿیڄڈ آځ ثلڃیبٿـڇ ‪ٰٚ٫‬‬

‫ؿك ٿچكؿ ٓ‪٬‬بت ثبكڍ ت‪٤‬بٻی ؿًت ثڈ ؿٻیٺ څ ثلډبځ مؿڇ څ احجبت ٿی ٳڄـ ٳڈ ثلاڍ رڊبځ ډٌتی ‪،‬‬

‫ؽبٻٮ ‪ ،‬پلڅكؿٷبك ‪ ،‬آ‪٫‬لیـٷبك څ پڄبډٸبډی څرچؿ ؿاكؿ‪.‬‬

‫صڊبكٽ ‪ :‬احجبت آټی ډٌتی څ څرچؿ ؽـا ٿٌتټنٽ احجبت تچعیـ څ یٸبڃٸی اڅًت ؛ میلا ؿٻیټی ٳڈ‬

‫ٿب كا كار‪ ٢‬ثڈ احجبت ٓبڃ‪ ٢‬ٿ‪ٜ‬لط ٿی ٳڄیپ ‪ ،‬ثلاڍ ؽـا څرچؿ ثی ڃڊبیت څ ډٌتی ٿ‪ٜ‬ټٮ حبثت ٿی ٳڄـ‬

‫څ اڅ كا ام ډل عـ څ ‪ٔ٫‬ٺ ٿڄ‪ٰٜ‬ی څ ؿاُتڂ ٿبډیّت ‪ ،‬تڄنیڈ ٿی ڃڀبیـ څ ایڂ ډڀبځ تچعیـ ثڈ ٿ‪٤‬ڄبڍ‬

‫څاٯ‪٤‬ی ٳټڀڈ اًت ٳڈ آالً ‪ٰ٣‬ٺ ڃڀی تچاڃـ ثلاڍ اڅ ‪٫‬لؿ ؿڅّٿی ‪٫‬لٕ ٳڄـ ؛ صچځ ‪٫‬لٕ ډل ؿڅّٿی‬

‫تٴلاك ډڀبځ اڅّٻی ؽچاډـ ثچؿ څ ٯب‪٣‬ـڇ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ٿی ٷچیـ‪ٓ «:‬ل‪ ٩‬اٻِّیء الیتٴلّك‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ثڈ ایڂ ٿ‪ٜ‬ټت صڊبكٽ ثڈ ‪ٛ‬چك اؽتٔبك اُبكڇ ٳلؿڇ ٿی ‪٫‬لٿبیـ‪:‬‬

‫«څ ٿ‪٤‬ل‪٫‬تڈ تچعیـڇ‪».‬‬

‫پڄزپ ‪ :‬څعـت څ یٸبڃٸی ؽـا څعـت ‪٣‬ـؿڍ ڃیٌت ٳڈ ام ڃ‪٠‬ل ډٌتی ام ٿچرچؿات ؿیٸل‬

‫ٿزنّا ؿك ‪ٛ‬چٹ څ یب ‪٣‬لٕ آځ ډب ٯلاك ٷل‪٫‬تڈ ثبُـ ؛ اڅ ؿاكاڍ عـ څ ؿاكاڍ ‪ٔ٫‬ٺ ٿڄ‪ٰٜ‬ی ڃیٌت ٳڈ ؿك‬

‫ُڀبك څ كؿی‪ ٪‬اڃچا‪ ١‬څ ارڄبى رب ثٸیلؿ ثټٴڈ څعـت اڅ ثڈ ایڂ ٿ‪٤‬ڄبًت ٳڈ ډیش ٿچرچؿڍ ؿك‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ هؼبًی اَّلخجبس‪ / 10 :‬ذ‪.1‬‬


‫ٓ‪٬‬بت ٳڀبٻیّڈ ثب ؽـا ُلیٲ ڃیٌت څ تڄڊب اڅ پلڅكؿٷبك څ آ‪٫‬لیـٷبك تڀبٽ ٿب ًچڍ اًت څ رڀټڈ‬

‫پـیـڇ ډب ام اڅ څ ثب اڅ ثڈ ًچڍ اًت څ رڀټڈ پـیـڇ ډب ام اڅ څ ثب اڅ څ ثڈ ًچڍ اڅ ٿی ثبُڄـ‪.‬‬

‫ایڂ صڄـ ٿٌإٻڈ ٳڈ ؿك ایڂ ‪ٔ٫‬ٺ آڅكؿیپ څ ڃ‪٠‬بیل آځ ډب ؿك ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی یٲ ًټٌټڈ ٿٌبئټی‬

‫ډٌتڄـ ٳڈ ام آ‪٧‬بم تـڅیڂ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ‪ ،‬ٿزڊچٹ څ ڃب ُڄبؽتڈ ثچؿڃـ تب ایڂ ٳڈ ثبألؽلڇ ثلؽی ام ‪٫‬الً‪٬‬ڈ‬

‫اًالٿی ؿك پلتچ ثیبڃبت ٿٌتـّٹ ٿچالڃب اٿیل اٻڀاٿڄیڂ ٿچ‪ّ٫‬ٮ ثڈ عٺ آځ ډب ٷلؿیـ‪.‬‬


‫فصل پٌجن ‪:‬‬
‫دس عذم اهکاى ضٌاخت رات باسی‬
‫ّ تْضیخ علن خذا بَ هاسْی ّ علن هاسْی بَ اّ‬

‫« السوذ َّللا ا ّلزی أػدض األُّبم أى رٌبل اَّل ّخْدُْ زدت الؼمْل ػي أى رزخیّل رارَ فی‬
‫اهزٌبػِب هي ال ّؾجَ ّ الؾکل ثل ُْ ا ّلزی لن یزفبّد فی رارَ ّلن یزجؼّل ثزدضیخ الؼذد فی‬
‫کوبلَ فبسق األؽیبء َّل ػلی اخزالف األهبکي ّ رو ّکي هٌِب َّل ػلی الووبصخخ ّ ػلوِب َّل ثؤداح‬
‫َّل یکْى ّ اَّلػلن ا َّّل ثِب ّ لیظ ثیٌَ ّ ثیي هؼلْهَ ػل ٌن غیشٍ ‪ .‬اى لیل‪ :‬کبى فؼلی رؤّیل‬
‫أصلیّخ الْخْد ‪ ّ ،‬اى لیل لن یضل فؼلی رؤّیل ًفی الؼذم فغجسبًَ ّ رؼبلی ػي ًمْل هي ػجذ‬
‫ْ ٌا کجیش ًا‪)1(».‬‬
‫عْاٍ ّ ا ّرخز الِ ًب غیشٍ ‪ ،‬ػل ّ‬
‫« ًپبى ؽـا كا ٳڈ ٳڈ ا‪٫‬ٴبك څاڃـیِڈ ډب كا رن ام آٺ څرچؿٍ ثبم ؿاُتڈ اًت څ صچځ‬

‫ڃ‪٠‬یل څ ٿبڃڄـڍ ڃـاكؿ ‪ ،‬ؽلؿ ډب كا ام تٔچّك څ ؿكٱ فاتَ ڃبتچاځ ًبؽتڈ اًت‪ .‬اڅًت ؽـایی ٳڈ‬

‫فاتَ ؿٷلٷچځ ڃڀی ُچؿ څ څرچؿٍ تٌٰیپ ڃڀی پقیلؿ څ صچځ ٳڀبٹ ٿغٖ اًت ‪ ،‬تغت ُڀبكڇ‬

‫څ‪٣‬ـؿ ڃڀی آیـ‪ .‬ثلتل څ رـا ام اُیبء اًت اٿّب ڃڈ ثڈ ‪٣‬ټّت اؽتال‪ ٩‬څ ت‪٬‬بڅت ډب ٿٴبځ ډب څ ٿٌټّ‪ ٚ‬ثل‬

‫ٿچرچؿات څ ٿِل‪ ٩‬ثل آځ ډبًت ‪ ،‬ڃڈ ثڈ ‪ٛ‬چك آٿیؾتٸی څ اٿتناد‪ .‬ثڈ اُیبء ‪٣‬ټپ ؿاكؿ ‪ ،‬اٿّب ڃڈ ثڈ‬

‫څًیټڈ اثناك څ ؿڅاتی ٳڈ ثب ڃجچؿځ آځ ډب ‪٣‬ټپ ڃین ٿڄت‪٬‬ی ٿی ٷلؿؿ څ ٿیبځ اڅ څ ٿ‪٤‬ټچٿبتَ اٿل مایـڍ‬

‫ثڈ ڃبٽ ‪٣‬ټپ څرچؿ ڃـاكؿ ‪ ٰٚ٫ ،‬فات اڅًت څ ثي‪.‬‬

‫اٷل ؿك ٷقُتڈ څرچؿ ؿاُتڈ ‪ ،‬ٿٰٔچؿ ایڂ اًت ٳڈ ډٌتی اٍ امٻی څ ثی آ‪٧‬بم ٿی ثبُـ څ‬

‫ډلٷبڇ ثٸچییپ ډڀیِڈ ثچؿڇ ‪ ،‬ٿڄ‪٠‬چك ایڂ اًت ٳڈ ‪٣‬ـٽ څ ڃیٌتی ثل اڅ پیِی ڃٸل‪٫‬تڈ اًت څ ؽـاڅڃـ‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ رْزیذ‪ . 23:‬دس رسذ الؼمْل ‪ ،‬ؿ‪ ، 42‬سّایزی هؾبثَ ایي ًمل کشدٍ خض ایي کَ ثشخی خوالد‬
‫ّ رؼجیشاد آى ‪ ،‬ثب رْزیذ فذّق هزفبّد اعذ‪.‬‬
‫ام ا‪٫‬ٴبك څ ڃٌجت ډبڍ ٳٌبڃی ٳڈ ‪٧‬یل ام ؽـا ‪ ،‬ؽـایبځ ؿیٸلڍ ثلاڍ ؽچؿ ٯلاك ؿاؿڇ څ ؿك ثلاثل آڃڊب‬

‫‪٣‬جبؿت څ ت‪٠٤‬یپ ٿی ٳڄڄـ ‪ ،‬ٿڄنّڇ اًت‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ایڂ ثؾَ ام ًؾڄبڃَ ثڈ صڄـ ٿٌإٻڈ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی اُبكڇ ٿی ٳڄـ‪:‬‬

‫اڅّٹ ‪٣ :‬ټپ ٿلؿٽ ڃٌجت ثڈ ؽـا ام ٯجیٺ ‪٣‬ټپ ع٘چكڍ اًت ڃڈ عٔچٻی ؛ میلا اٷل ٿلؿٽ ام‬

‫‪ٛ‬لیٮ ‪٣‬ټپ عٔچٻی ثڈ څرچؿ اڅ ‪٣‬ټپ پیـا ٿی ٳلؿڃـ ‪ٛ ،‬ج‪٤‬بً فاتَ ثب عٔچٹ ؿك فډڂ څ ؿك ؽبكد‬

‫تزنیّڈ ٿی ُـ څ آځ ثب څعـت عٰیٰیّڈ فات ثبكڍ ‪ ،‬ڃبًبمٷبك اًت‪.‬‬

‫ؿڅّٽ ‪٣ :‬ټپ ؽـا ڃین ثڈ ٿبًچڍ ‪٣ ،‬ټپ ع٘چكڍ اًت ؛ میلا ؽـا ؿك ‪٣‬ټپ ثڈ پـیـڇ ډبڍ ڃیبمڍ ثڈ‬

‫ٓچك فډڄیّڈ آځ ډب ـ ٳڈ اًبى ‪٣‬ټپ عٔچٻی اًت ـ ڃـاكؿ څ اٷل ڃبصبك ثچؿ ٳڈ ام آځ ‪ٛ‬لیٮ ‪٣‬ټپ پیـا‬

‫ٳڄـ ‪ ،‬ٿغتبد ٿی ُـ څ اعتیبد ثب څرچة څرچؿ ‪ ،‬ٿب‪٫‬بت ؿاكؿ‪.‬‬

‫ًچّٽ ‪ :‬ؽـاڅڃـ ډٌتی ٿ‪ٜ‬ټٮ څ څرچؿٍ ام ډل ٯیـ څ عـّڍ ٿڄنّڇ اًت څ فاتبً ثل ډڀڈ ٿبًچڍ‬

‫ًجٰت ؿاكؿ څ ایڂ ډڀبځ ٿ‪٤‬ڄبڍ امٻیّت اٻڊی اًت‪.‬‬


‫فصل ضطن ‪:‬‬
‫دس بیاى پاسٍ ای اص صفات کوالیَّ الِی‬
‫ّ کالم علی«ع» پیشاهْى آًِا‬

‫« هغزؾِ ُذ ثک ّلیَّ األخٌبط ػلی سثْثییّزَ ّ ثؼدضُب ػلی لذسرَ ّ ثفطْسُب ػلی‬
‫لذهزَ ّ ثضّ الِب ػلی ثمبئَ فاللَ ُب هسیـٌ ػي ادسا کَ ایّبُب ّ َّل خشّ ٌج هي ازبهزَ ثِب ّ‬
‫َّل اززدبةٌ ػي ازقبئَ لِب ّ َّل اهزٌب ٌع هي لذسرَ ػلیِب کفی ثبرمبى القٌّغ لِب آی ًخ ّ ثوش ّکت‬
‫ال ّطجغ ػلیِب لذهخ ّ ثبزکبم القّؼٌخ لِب ػجش ًح فال الیَ ز ٌّذ هٌغْةٌ ّ َّللَ هث ٌل‬
‫هنشّةٌ ‪)1(»...‬‬

‫« ٳټیّڈ ارڄبى څ اڃچا‪ ١‬ٿچرچؿات ثل كثچییّت اڅ ٷچاډڄـ څ ڃبتچاڃی څعـڅث پـیـڇ ډب ؿٻیٺ‬

‫ٯـكت څ امٻیّت څ ثٰبڍ څرچؿ عٮ ت‪٤‬بٻی اًت‪ .‬اُیبء كا ثب ‪٣‬ټپ ثڈ آځ ډب ( ٳڈ ٷلینڍ ڃـاكڃـ رن ایڂ‬

‫ٳڈ ؿك ؿایلڇ ‪٣‬ټپ اڅ ثبُڄـ) آ‪٫‬لیـڇ پي ام اعب‪ٛ‬ڈ ‪٣‬ټڀی اڅ ثیلڅځ ڃیٌتڄـ‪ُ .‬ڀبكڇ څ ‪٣‬ـؿ آځ ډب ثل‬

‫ؽـا پڄڊبځ ڃیٌت څ صچځ ٳبٿالً تغت ٯـكت اٻڊی ٯلاك ؿاكڃـ ‪ ،‬ڃڀی تچاڃڄـ ام ‪٫‬لٿبڃَ ًلپیضی ٳڄڄـ‪.‬‬

‫ثب ٓ‪٬‬ت اًتچاك څ ‪ٛ‬جی‪٤‬ت پیضیـڇ اڍ ٳڈ ؿاكڃـ ‪ ،‬ثڈ څرچؿ څ ډٌتی پلڅؿٷبكڍ تچاڃب ؿالٻت ؿاكڃـ څ‬

‫عـڅؿ ٳڈ المٿڈ پـیـڇ ډبًت ثلاڍ احجبت ٯـیپ ثچؿځ اڅ ٳب‪٫‬ی اًت څ كینڇ ٳبكڍ ډب ٳڈ ؿك ‪ٛ‬ج‪ ٢‬آڃڊب‬

‫ثڈ ٳبك ك‪٫‬تڈ ثلاڍ ٿڄٴلیڂ ٓبڃ‪ ، ٢‬ٿبیڈ ‪٣‬جلت ٿی ثبُـ‪ .‬پي ڃڀی ُچؿ ثڈ اڅ عـّڍ ڃٌجت ؿاؿ څ ڃڈ‬

‫ٿی تچاځ ثلاڍ اڅ ٿخبٻی مؿ ٳڈ ٳبٿالً څاٯ‪٤‬یّت اڅ كا كڅُڂ ٳڄـ‪».‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ رْزیذ ‪21 :‬ـ ‪.22‬‬


‫فصل ُفتن ‪:‬‬
‫دسصفات ثبْتی ّ سلبی باسی تعالی‬

‫«هب ّزذٍ ُ هي کیّفَُ ‪َّ ّ ،‬ل زمیمَُ أفبة هي هث ّلَ ّ َّل فوذٍ ُ هي أؽبس الیَ ّ رْ ُّوَُ ‪،‬‬
‫ف ثٌفغَ هقٌْ ُع ‪ ّ ،‬ک ّل لبئن في عْاٍ ُ هؼلْ ٌل ‪ ،‬فبػ ٌل َّل ثبمطشاة آل ٍخ ‪ ،‬هم ّذ ٌس َّل‬ ‫ک ّل هؼشّ ٍ‬
‫ُ‬
‫األدّاد عجك األّلبد کًَُْ ‪،‬‬ ‫ُ‬
‫األّلبد ّ َّلرشفذٍ ُ‬ ‫ثدْل فکشح ‪ ،‬غٌ ٌّي َّل ثبعزفبد ٍح َّل رقسجَُ‬
‫ّالؼذم ّخْدٍ ّاَّلثزذاء أصلَ ُ‪)1( ».‬‬

‫« ٳٌی ٳڈ ؽـا كا ؿاكاڍ ٳی‪٬‬یّت څ صٸچڃٸی ٷڀبځ ٳڄـ ‪ ،‬اڅ كا یٸبڃڈ ڃـاڃٌتڈ څ ٳٌی ٳڈ ثلاڍ‬

‫اڅ ٿخبٻی ٯلاك ؿډـ ‪ ،‬ثڈ اڅ پی ڃجلؿڇ اًت څ ډل ٳي ؽـا كا ثڈ صینڍ تِجیڈ څ ٿبڃڄـ ٳڄـ څ ثڈ فات‬

‫اٯـًَ اُبكڇ ڃڀبیـ ‪ ،‬ؿك څاٯ‪ ٢‬اڅ كا ٯٔـ ڃٴلؿڇ اًت‪.‬‬

‫آڃضڈ ثڈ ٳڄڈ ُڄبؽتڈ ُچؿ ‪ ،‬ٿٔڄچ‪ ١‬څ آ‪٫‬لیـڇ اًت څ ؽـا آ‪٫‬لیـٷبك څ ؽبٻٮ ٿ‪ٜ‬ټٮ ٿی ثبُـ څ‬

‫ډل صڈ ٯیبٽ ثڈ ‪٧‬یل ؿاُتڈ ثبُـ ‪ ،‬ٿ‪٤‬ټچٹ څ ٿؾټچ٭ اًت څٻی ؽـا ‪٣‬ټّت اًت څ ثي‪.‬‬

‫آ‪٫‬لیڄڄـڇ څ ایزبؿ ٳڄڄـڇ اًت ثـڅځ ثلؿځ څًیټڈ څ اًجبة څ ٿٰـّك څ اڃـامڇ ٷیل اًت ‪ ،‬ثـڅځ ا‪٣‬ڀبٹ‬

‫‪٫‬ٴل څ اڃـیِڈ‪.‬‬

‫ثی ڃیبم اًت اٿّب ڃڈ ثب ثڊلڇ ثلؿاكڍ څ ًچؿ ٷیلڍ ام صینڍ ‪ ،‬څٯت څ مٿبځ ثب اڅ ډڀلاڇ ڃیٌتڄـ‬

‫څ اثناك څ آالت ‪ ،‬اڅ كا یبكڍ ڃڀی ٳڄڄـ‪.‬‬

‫ډٌتی اڅ ام مٿبځ ډب څ څرچؿ اڅ ام ‪٣‬ـٽ څ ڃیٌتی څ امٻیّتَ ام ډل اثتـا څ آ‪٧‬بمڍ ‪ً ،‬جٰت څ‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪ 1‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش‪281 : 233‬ـ‪ . 282‬هئلف هسزشم لغوذ ُبی صیبدی اص ایي‬
‫خطجَ سا ًمل کشدٍ اًذ ّ هب ثَ خِذ اخزقبس ‪ ،‬فمو ثَ ًمل ثخؾی اص آى اکزفب کشدٍ این لیکي ثَ رشخوَ‬
‫روبم آًچَ هئلف آّسدٍ ‪ ،‬پشداخزَ این‪.‬‬
‫پیِی ٷل‪٫‬تڈ اًت‪.‬‬

‫صچځ عچاى څ ٯچاڍ ‪٫‬ٴلڍ كا اڅ ثڈ څرچؿ آڅكؿڇ ‪ ،‬پي ڃجبیـ ؽچؿ ؿاكاڍ آځ ٯچا څ عچاى‬

‫ثبُـ څ ثب ایزبؿ تّ٘بؿ څ اؽتال‪ ٩‬ثیڂ اُیبء ؿاڃٌتڈ ُـڇ ٳڈ ٗـّڍ ثلاڍ اڅ څرچؿ ڃـاكؿ څ صچځ اُیبء‬

‫كا اڅ ٯلیڂ څ ډڀـٽ یٴـیٸل ٯلاك ؿاؿڇ ‪ ،‬پي ڃجبیـ اڅ ؽچؿ ٯلیڂ څ ډڀـٿی ؿاُتڈ ثبُـ‪.‬‬

‫اڅًت ٳڈ كڅُڄی كا ثب تبكیٴی ‪ ،‬ڃچك كا ثب ‪ٟ‬ټڀت ‪ ،‬ؽِٴی كا ثب ك‪ٛ‬چثت څ ًلٿب كا ثبٷلٿب‬

‫ٗـ څ ٿؾبٻ‪ ٪‬ډپ ٯلاك ؿاؿڇ اًت‪.‬‬

‫اڅ اُیبئی كا ٳڈ ام ډپ ؿڅكڃـ څٻی ډڀزڄي څ ډڀٌڄؼ ډٌتڄـ ‪ ،‬ثڈ ډپ ڃنؿیٲ ٳلؿڇ څ ڃب ډپ‬

‫رڄي ډب كا ام یٲ ؿیٸل ؿڅك څ رـا ًبؽتڈ اًت‪.‬‬

‫اڅ ثڈ عـّڍ ‪ ،‬ٿغـڅؿ ڃیٌت څ تغت ُڀبكڇ ڃڀی آیـ ؛ میلا پـیـڇ ډبڍ ٿڀٴڂ ډٌتڄـ ٳڈ ثب‬

‫عـڅؿ څیوڇ ؽچؿ ‪ ،‬ٿبډیّتِبځ كا ٿغـڅؿ ٿی ًبمؿ څ ارٌبٽ ډٌتڄـ ٳڈ ثڈ ڃ‪٠‬ټیل څ اٿخبٻِبځ اُبكڇ‬

‫ٿی ٳڄڄـ‪.‬‬

‫ایڂ ٳڈ ٿی ٷچییپ ‪٫‬الځ پـیـڇ ام ‪٫‬الځ مٿبځ ثڈ څرچؿ آٿـڇ ‪ ،‬یب ؿك ‪٫‬الځ مٿبځ ثچؿ ‪ ،‬ؿٻیٺ ایڂ‬

‫اًت ٳڈ پـیـڇ ډب ثڈ ‪ٛ‬چك ٳټی ٯـیپ څ امٻی ڃیٌتڄـ څ آ‪٧‬بم مٿبڃی ؿاكڃـ څ ایڂ ٳڈ ؿكثبكڇ ٿچ رچؿات‬

‫اٿٴبڃی ٿخالً ٿی ٷچییپ اٷل صڄیڂ ڃجچؿ ‪ ،‬ثڊتل څ اٷل صڄبځ ڃجچؿ ‪ ،‬ٳبٿټتل ثچؿ ‪ ،‬ٿٌټّپ ٿی ُچؿ ٳڈ‬

‫اُیبء ‪ ،‬ٳبٿٺ څ تڀبٽ ڃیٌتڄـ ثټٴڈ ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ ډڀیڂ پـیـڇ ډب څ ٿؾټچٯبت ٿڀٴڄڈ ‪ ،‬آ‪٫‬لیـٷبكُبځ ثل‬

‫‪ٰ٣‬چٹ ‪ ،‬تزټّی ٳلؿڇ څ ثڈ رڊت ٿغـڅؿیّت ؽچؿُبځ ‪ ،‬ؽـا ام ؿیـٷبڇ آځ ډب ڃبپـیـ څ پڄڊبځ ُـڇ‬

‫اًت‪.‬‬

‫ٿ‪٬‬بډیپ «ًٴچځ» څ «علٳت» ؿك فات عٮ ت‪٤‬بٻی رلیبځ ڃـاكؿ‪ .‬صٸچڃڈ ٿڀٴڂ اًت آڃضڈ كا‬

‫ٳڈ ؿك ٿؾټچٯبت ٯلاك ؿاؿڇ ‪ ،‬ؿك ؽچؿ اڅ ثبُـ څ صینڍ كا ٳڈ ؿك پـیـڇ ډب ایزبؿ ٳلؿڇ ؿك څرچؿ اڅ‬
‫پـیـ ثیبیـ؟!؛ صچځ څرچؿ اڅ ؿك ٓچكت رلیبځ ؿاُتڂ علٳت څ ًٴچځ ؿك فاتَ ‪ ،‬ؿًتؾچٍ ت‪٨‬ییل‬

‫څ ؿٷلٷچڃی ٯلاكٿی ٷل‪٫‬ت څ تزنیڈ ٿی ٷلؿیـ څ امٻیّت څرچؿٍ ٿڀتڄ‪ ٢‬ٿی ٷِت ؛ ( میلا علٳت څ‬

‫ًٴچځ ام ‪٣‬چاكٕ ارٌبٽ څ ٿچرچؿات ٿڀٴڂ اًت څ ډڀڈ عبؿث ٿی ثبُڄـ ٻیٴڂ ؽـاڅڃـ ‪ ،‬امٻّی څ‬

‫اثـڍ څارت اٻچرچؿ اًت‪) .‬‬

‫اٷل څرچؿ اڅ ‪ ،‬رټچ څ پیَ ؿاُت ‪ ،‬ٯ‪٤ٜ‬بً ٿی ثبیٌتی پِت ًل ډپ ؿاُتڈ ثبُـ ( ؿك ٓچكتی‬

‫ٳڈ رڊت ؿاُتڂ ‪ ،‬المٿڈ رٌڀبڃیّت اًت څ ؽـا ام آځ ٿڄنّڇ اًت‪) .‬‬

‫اٷل ڃبٯْ ثچؿ ‪ ،‬ٿیجبیٌتی تٴبٿٺ پقیل ثبُـ څ ؿك ایڂ عبٻت ڃِبڃڈ ٿؾټچ٭ ثچؿځ ؿك اڅ‬

‫ډچیـا ٿی ٷلؿؿ څ ؿك كؿی‪ ٪‬ٿچرچؿات ٿڀٴڂ ٯلاك ٿی ٷل‪٫‬ت څ ؽچؿ ‪ ،‬رنڅ ؿالیٺ ډٌتی څارت‬

‫اٻچرچؿ ٿی ُچؿ‪.‬‬

‫اڅ ٿڄج‪ ٢‬تڀبٽ ٯـكت څ ڃیلڅًت ‪ ،‬ٻقا ډیش ٿچرچؿڍ ؿك اڅ ڃڀی تچاڃـ احل ثٸقاكؿ څ ثبألؽلڇ‬

‫ؽـایی اًت ٳڈ ت‪٨‬ییل پقیل ڃجچؿڇ څ ام ثیڂ ڃڀی كڅؿ څ ام اڃ‪٠‬بك اكثبة ٿ‪٤‬ل‪٫‬ت ‪ ،‬پڄڊبځ ڃڀی ُچؿ‪.‬‬

‫ؽـاڅڃـ پي ام ‪٫‬ڄبڍ رڊبځ ‪ ،‬تڄڊب ثبٯی اًت څ صینڍ ثب اڅ ڃیٌت ‪ ،‬ډڀضڄبځ ٳڈ پیَ ام‬

‫ؽټٰت ‪٣‬بٻپ ثچؿ ‪ ،‬ډڀبځ ‪ٛ‬چك پي ام آځ ؽچاډـ ثچؿ ثـڅځ ٿالع‪٠‬ڈ څٯت ‪ ،‬مٿبځ څ ٿٴبځ ؛ صچځ ؿك‬

‫ٿلعټڈ فات ثبكڍ ت‪٤‬بٻی تڀبٽ ایڂ ٿ‪٬‬بډیپ ‪ ،‬ٿ‪٤‬ـڅؿڃـ څ ٿچرچؿڍ رن فات اڅ ـ ٳڈ ثلٷِت تڀبٽ‬

‫ٿبًچڍ ثڈ ًچڍ اڅًت ـ څرچؿ ڃـاكؿ‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ایڂ ثؾَ ام ًؾڄبڃَ ثڈ ثیبځ تڀبٽ ٓ‪٬‬بت حجچتی څ ًټجی پلؿاؽتڈ څ ٗڀڄبً‬

‫كڅُڂ ٿی ًبمؿ ٳڈ ڃچ‪ ١‬ٯجٺ څ ث‪٤‬ـ څ پیَ څ پي ثچؿځ ؽـاڅڃـ ڃٌجت ثڈ ٿؾټچٯبت ‪٧ ،‬یل ام ٯجٺ څ‬

‫ث‪٤‬ـ مٿبڃی اًت ؛ صڄبځ ٳڈ ؿك ‪ٔ٫‬ٺ پڄزپ ؿك ٿ‪٤‬ڄبڍ امٹ تچٗیظ ؿاؿڇ ُـڇ څ ثیبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك آځ‬

‫رب ڃٰٺ ٷلؿیـ‪:‬‬


‫اٷل ٷ‪٬‬تڈ ُچؿ‪ «:‬ؽـا ډڀیِڈ ثچؿڇ» ‪ ،‬ٿٰٔچؿ ایڂ اًت ٳڈ ‪٣‬ـٽ څ ڃیٌتی ثل اڅ پیِی ڃٸل‪٫‬تڈ‬

‫اًت‪.‬‬
‫فصل ُطتن‪:‬‬
‫چگًْگی هطاُذٍ خذا ّ دذیث رعلب‬
‫ُؾٔی ثڈ ڃبٽ «ف‪٣‬ټت» ام ‪٣‬ټی«‪ »١‬ٿی پلًـ‪«:‬آیب ډلٷن پلڅكؿٷبكت كا ؿیـڇ اڍ ؟»‪.‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك پبًؼ ‪٫‬لٿچؿ‪ «:‬ٿڂ ډیش څٯت ؽـایی كا ٳڈ ڃـیـڇ ثبُپ ‪٣‬جبؿت ڃٴلؿڇ اٽ!»‬

‫ف‪٣‬ټت ٷ‪٬‬ت ‪ «:‬صٸچڃڈ اڅ كا ؿیـڍ؟»‬

‫‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿڃـ‪ «:‬لن رشٍ الؼیْى ثوؾبُذح األثقبس ّلکي سأرَ الملْة ثسمبیك‬

‫( ‪)1‬‬ ‫اَّلیوبى‪.»...‬‬

‫« صِپ ډب څ عچاى ‪ ،‬اڅ كا ڃڀی ثیڄـ څٻی ؿٹ ډب ؿك پلتچ ایڀبځ څاٯ‪٤‬ی څ اؽالّ ‪ ،‬ډٌتی اڅ‬

‫كا ؿكٱ ٿی ٳڄڄـ پلڅكؿٷبك ٿڂ ٻ‪ٜ‬ب‪٫‬ت ‪٧ ،‬ټ‪٠‬ت څ عزپ كا آ‪٫‬لیـڇ ‪ ،‬پي ؽچؿ ثب ایڂ اڃٔب‪ ٩‬تچٓی‪٪‬‬

‫ڃڀی ُچؿ‪.‬‬

‫پیَ ام ډل صڈ څرچؿ ؿاُتڈ ‪ ،‬پي ډیش صین ٯجٺ ام اڅ ٿچرچؿ ڃجچؿڇ اًت څ پي ام ډڀڈ‬

‫صین ‪ ،‬ډپ ؽچاډـ ثچؿ ‪ ،‬پي ډیش ُیء ث‪٤‬ـ ام اڅ ثبٯی ڃؾچاډـ ٿبڃـ‪.‬‬

‫ؽچاًت څ ٿِیّتَ ثـڅځ ډپّ څ ٯٔـ څ ؽـ‪٣‬ڈ ٓچكت ٿی ٷیلؿ ‪ ،‬ؿاؽٺ ؿك تڀبٽ اُیبء اًت‬

‫ٻیٴڂ ڃڈ ثڈ ‪ٛ‬چك اٿتناد څ آٿیؾتڂ څ ؿڅك ام آځ ډب ډپ ڃیٌت‪.‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ هئلف‪ :‬ایي زذیث سا ًیض ثب هْل ّ رفنیلؼ آّسدٍ ّلی چْى هب ًبگضیشین رشخوَ آى سا ُن ثَ روبم ّ‬
‫کوبل ثیبّسین ‪ ،‬لزا اص ًمل هزي زذیث ثَ اعزثٌبی هطلغ آى خْدداسی کشدین‪ .‬ثشای افل ػشثی زذیث‬
‫هشاخؼَ ثَ رْزیذ فذّق ‪ ،‬ؿ ‪ ّ 303‬لغوذ ُبیی اص ایي دس ًِح الجالغَ ُن ًمل ؽذٍ ّلی ثیي سّایذ‬
‫ًِح الجالغَ ُن ًمل ؽذٍ ّلی ثیي سّایذ ًِح الجالغَ ُن ًمل ؽذٍ ّلی ثیي سّایذ ًِح الجالغَ ّ رْزیذ ‪،‬‬
‫رفبّد ثغیبس اعذ ّ سّایذ هئلف هطبثك رْزیذ فذّق اعذ‪.‬‬
‫‪ٟ‬بډل اًت اٿّب ٿٌتٰیڀبً اڅ كا ڃڀی تچاځ ؿیـ‪ .‬څرچؿٍ ٿتزټّی اًت اٿّب ڃڈ ایڂ ٳڈ ؿك ثلاثل‬

‫صِپ ډب ٯلاك ثٸیلؿ‪ .‬ؿڅك ام ٿؾټچٯبت اًت ٻیٴڂ ڃڈ ثڈ ٿٌب‪٫‬ت څ ‪٫‬لًڄٶ څ ڃنؿیٲ ثڈ آځ ډب اًت‬

‫څٻی ڃڈ ٿبڃڄـ ڃنؿیٴی ارٌبٽ‪.‬‬

‫ٻ‪ٜ‬ب‪٫‬تَ رٌڀبڃی څ څرچؿٍ ٿٌجچ٭ ثڈ ‪٣‬ـٽ ڃیٌت‪ .‬ؽبٻٮ څ آ‪٫‬لیڄڄـڇ اًت ٻیٴڂ ثڈ اثناك‬

‫آالت ‪ ،‬ٿغتبد ڃڀی ثبُـ‪ .‬اڃـامڇ ٿی ٷیلؿ ڃڈ ثڈ علٳت ‪ ،‬ا‪٫‬نڅځ ٿی ٳڄـ ڃڈ ثڈ ډڀّت څ ٯٔـ ‪،‬‬

‫ٿی ُڄچؿ څ ٿی ثیڄـ ‪ ،‬ڃڈ ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ صِپ څ ٷچٍ ‪ ،‬ربډب اڅ كا ‪٫‬لا ڃڀی ٷیلؿ څ مٿبځ ډب ثب اڅ ډڀلاڇ‬

‫ڃڀی ُچؿ‪.‬‬

‫ٓ‪٬‬بت ‪ ،‬اڅ كا ٿغـڅؿ ڃڀی ًبمؿ ‪ ،‬ؽچاة اڅ كا ‪٫‬لا ڃڀی ٷیلؿ ‪ ،‬ډٌتی اٍ ثل مٿبځ ډب څ ‪٣‬ـٽ‬

‫پیِی ٷل‪٫‬تڈ څ امٻیّتَ ثل ډل اثتـا څ آ‪٧‬بمڍ ‪ ،‬ٿٰـّٽ ٿی ثبُـ‪.‬‬

‫صچځ عچاى څ اعٌبى ډب كا اڅ پـیـ آڅكؿڇ پي ؽچؿ ڃڀی ُچؿ ؿاكاڍ آځ عچاى ثبُـ څ‬

‫صچځ رچاډل څ ا‪٣‬لإ كا اڅ ثب ایڂ ؽٔیّبت څ څیوٷی ډب آ‪٫‬لیـڇ ٻقا ؽچؿ ؿاكاڍ رچډل څ‪٣‬لٕ‬

‫ڃیٌت‪.‬‬

‫ڃچك كا ثب تبكیٴی ‪ ،‬ك‪ٛ‬چثت كا ثب ؽِٴی څ ًلٿب كا ثب ٵ كٿب ٗـّ ډپ ٯلاك ؿاؿڇ اًت‪ .‬اُیبء‬

‫ډڀزڄي كا ثب ډپ رڀ‪ ٢‬ٳلؿڇ څ ڃب ډپ رڄي ډب كا ام ډپ رـا ًبؽتڈ څ ثـیڂ څًیټڈ څ ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ ایڂ‬

‫رڀ‪ ٢‬څ ت‪٬‬لیٮ ډب ثل څرچؿ ؽچیَ كاډڄڀب ُـڇ اًت‪.‬‬

‫( ‪)1‬‬ ‫ؿك ٯلآځ ٳلیپ ٿی ‪٫‬لٿبیـ‪ِ َّ «:‬هي ُک ِّل َؽی ٍء َخلَمٌَب َصّخی ِي لَ َؼلَ ُکن رَ َز اکشُّىَ ‪».‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ الزاسیبد‪.84:‬‬
‫ډل صینڍ كا ر‪٬‬ت آ‪٫‬لیـیپ تب ُبیـ ُڀب ثڈ یبؿ ؽـا ثبُیـ‪.‬‬

‫ام ایڂ ٳڈ ؿك ٿچرچؿات ‪٧ ،‬لاینڍ ٷچڃبٷچځ ٯلاك ؿاؿ ‪ ،‬ٷچاڇ آڅكؿ ٳڈ ٓبڃ‪ ٢‬آځ ډب صڄیڂ‬

‫‪٧‬لاینڍ ڃـاكؿ څ صچځ اُیبء ډل یٲ ؿك څٯت څ مٿبڃی څاٯ‪ ٢‬اڃـ ٿ‪٤‬ټچٽ ٷلؿیـ ٳڈ ؽچؿ اڅ ؿك ٿغـڅؿڇ‬

‫مٿبځ ٯلاك ڃڀی ٷیلؿ‪ .‬ث‪٘٤‬ی ام ٿچرچؿات كا ام ڃ‪٠‬ل ثلؽی ؿیٸل پڄڊبځ ًبؽت تب احجبت ٳڄـ ٳڈ ٿیبځ‬

‫اڅ څ ثڄـٷبڃَ ‪ ،‬عزبثی رن څرچؿ ڃبٯْ ؽچؿ آځ ډب ڃیٌت‪.‬‬

‫اڅ پیَ ام آځ ٳڈ ثڄـڇ پلڅكؿڇ څ یب پلًتڄـڇ اڍ ؿك كڅڍ مٿیڂ پیـا ُچؿ ‪ ،‬پلڅكؿٷبك څ‬

‫آ‪٫‬لیـٷبك ثچؿ‪ .‬څ ٯجٺ ام آځ ٳڈ ٿ‪٤‬ټچٽ څ یب ٿٌڀچ‪٣‬ی ثبُـ ‪ ،‬اڅ ‪٣‬بٻپ څ ُڄچا ثچؿ‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ً »١‬پي ؿك پبیبځ ًؾڄبڃَ اُ‪٤‬بكڍ ؽچاڃـ ٳڈ ٿ‪ٜ‬ټ‪ َ٤‬صڄیڂ اًت‪:‬‬

‫هْفْفب ً (‪)1‬‬ ‫ّلن یضل عیّذی ثبلدْد‬ ‫ّلن یضل عیّذی ثبلسوذ هؼشّفب ً‬

‫«ؽـاڍ ٿڂ ډڀیِڈ ثب ٓ‪٬‬بت څ حڄبډبڍ څاال ُڄبؽتڈ ُـڇ څ ؿائڀبً ثب څرچؿ څ ‪٫‬یٖ ثی ٳلاڃَ‬

‫ؿك عبٹ ا‪٫‬بٗڈ ثچؿڇ اًت‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ثیبځ ٷلاڃٰـكٍ ثڈ تِلیظ ٿ‪٤‬ڄبڍ تِیجڈ څ تڄنیڈ ٓ‪٬‬بت عٮ پلؿاؽتڈ څ صٸچڃٸی‬

‫اٿٴبځ ٿِبډـڇ كثچیی كا تچریڈ ٿی ٳڄـ‪.‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ایڂ ‪٫‬لام ام ًؾڄبڃَ ٿڄ‪٠‬چك ام كئیت ؽـا كا كڅُڂ ًبؽتڈ څ احجبت ٿی ٳڄـ ٳڈ‬

‫آځ رٌڀبڃی ‪٘٣ ،‬چڍ څ ٿِبډـڇ ٿٌتٰیپ ڃیٌت څ ڃین ثب ؿكیب‪٫‬ت عـّ ٿڄ‪ٰٜ‬ی ٳڈ ‪ٰ٣‬ٺ ثڈ ٳڀٲ ٿ‪٬‬ڊچٽ‬

‫ٓ‪٬‬بت څ ؽچاّ فاتی ډل صین ‪ ،‬ثڈ آځ ٿی كًـ ‪ٓ ،‬چكت ڃڀی ٷیلؿ ثټٴڈ ایڂ ٿِبډـڇ ‪ ٰٚ٫‬ؿك پلتچ‬

‫ایڀبځ ؽبٻْ څ تچعیـ ؽبٻْ ‪ ،‬تغّٰٮ پیـا ٿی ٳڄـ‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ رْزیذ ‪.304 :‬‬


‫ٗڀڄبً ‪٣‬ټی«‪ »١‬ثڈ تچٗیظ ایڀبځ څ اؽالّ پلؿاؽتڈ څ صڄیڂ ٿی ٷچیـ ٳڈ عزبة ٿبؿّڇ څ‬

‫ٿغـڅؿیّت ډبڍ ٿبډچڍ ‪ً ،‬جت ‪٧‬یجت ثلؽی ام اُیبء ام ث‪٘٤‬ی ؿیٸل اًت څ ٿبڃ‪ ٢‬ام ٿِبډـڇ رڀبٹ‬

‫عٮ ڃین رن ډڀیڂ ٿغـڅؿیّت څ ڃْٰ څرچؿڍ څ ٿبؿّڍ ثچؿځ ؽچؿٿبځ ‪ ،‬ڃڀی ثبُـ‪.‬‬

‫اٷل صڄبصڈ ‪٫‬لؿ ٿاٿڂ ڃٌجت ثڈ فات عٮ اؽالّ څكمؿ څ ثب ٳڀبٹ اؽالّ ٿ‪٬‬بډیپ څٓ‪٬‬ی څ‬

‫ٓ‪٬‬بت مایـ كا ام څرچؿ عٮ پبٱ ٷلؿاڃـ څ ڃتیزبً ؿٻَ كا ام ‪٣‬الٯڈ ثڈ تڀبٽ ٿبًچڍ ثجلؿ څ رن ثڈ‬

‫(‪)1‬‬ ‫فات پلڅكؿٷبك ؿٹ ڃجڄـؿ ‪ ،‬ٯ‪٤ٜ‬بً صینڍ ٿبڃ‪ ٢‬ام ٿِبډـڇ رڀبٹ اڅ ڃؾچاډـ ثچؿ‪.‬‬

‫ایڂ ‪٫‬لام ام ًؾڂ ‪٣‬ټی «‪ « : »١‬زدت ثؼنِب ػي ثؼل لیؼلن أى َّل زدبة ثیٌَ ّ ثیي‬
‫(‪) 2‬‬ ‫خلمَ غیش خلمَ »‬

‫ام آځ ثیبڃبت ُٸ‪٬‬ت اڃٸینڍ اًت ٳڈ ٳٌی رټچ تل ام آځ ثنكٷچاك ٻت ثڈ ثیبځ اځ ڃٸِچؿڇ‬

‫اًت څ اًتـالٹ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ایڂ مٿیڄڈ ثل اًبى ٿغـڅؿیّت څرچؿات څ ڃٰبیْ ٿبډچڍ ٿچرچؿات‬

‫ٿی ثبُـ‪.‬‬

‫ڃ‪٠‬یل ایڂ ثیبځ ‪ ،‬ؿك الثالڍ اعبؿیج ٿڄٰچٹ ام اٿبٽ ٿچًی ثڂ ر‪٬٤‬ل«‪ »١‬ڃین ثڈ صِپ ٿی ؽچكؿ‪.‬‬

‫اٿبٽ ډ‪٬‬تپ صڄیڂ ٿی ‪٫‬لٿبیـ‪ « :‬ؽـاڍ ٿت‪٤‬بٹ ثـڅځ مٿبځ څ ٿٴبځ څرچؿ ؿاًتڈ څ ٿیبځ اڅ څ‬

‫ٿؾټچٯبتَ ٿبڃ‪٤‬ی رن څرچؿ ڃبٯْ ؽچؿ ٿؾټچٯبت ڃیٌت ‪ ،‬پي اڅ ثـڅځ عزبة پڄڊبڃی ‪ ،‬ام ڃ‪٠‬ل ډب‬

‫(‪) 3‬‬ ‫ڃبپـیـ اًت څ ثـڅځ پلؿڇ ڃب پیـا ام صِپ ثیڄڄـٷبځ ‪ ،‬پچُیـڇ اًت‪».‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ سخْع ؽْد ثَ ؽشذ خولَ ‪ ّ :‬کوبل رْزیذٍ اَّلخالؿ لَ (هئلف)‬

‫‪3‬ـ ُوبى ‪123‬ـ‪/124‬ذ‪.12‬‬ ‫‪2‬ـ رْزیذ‪.304 :‬‬


‫ؿك مٿیڄڈ‬ ‫(‪)1‬‬ ‫څ ثؾَ ؿیٸل ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ «: »١‬کبى سثب ً هشثْة ّ الِب ً ار َّل هؤلٍْ »‬

‫ٓ‪٬‬بت اٗب‪٫‬یّڈ عٮ ت‪٤‬بٻی اًت‪ .‬ؿك ایڂ ثؾَ ‪٣‬ټی«‪ »١‬احجبت ٿی ٳڄـ ٳڈ آځ ٓ‪٬‬بت ڃین ٿبڃڄـ ؿیٸل‬

‫ٓ‪٬‬بت پیَ ام آځ ٳڈ ‪ٛ‬ل‪ ٩‬اٗب‪٫‬ڈ ؿك ؽبكد پـیـ ثیبیـ ‪ ،‬تغّٰٮ ؿاُتڈ اًت ؛ صچځ ؿك فات ثبكڍ‬

‫ت‪٤‬بٻی ډیش ٷچڃڈ ت‪٨‬ییل څ ؿٷلٷچڃی كػ ڃڀی ؿډـ‪ .‬اٷل صڄبصڈ ٓ‪٬‬بت اٗب‪٫‬یّڈ پي ام پیـایَ ‪ٛ‬ل‪٩‬‬

‫اٗب‪٫‬ڈ ‪ ،‬ٿچرچؿ ٿی ُـڃـ څ اٿچكڍ مایـ ثل فات ثچؿڃـ ‪ ،‬ؿٷلٷچڃی څ ت‪٨‬ییل ؿك فات عٮ ت‪٤‬بٻی پـیـ‬

‫ٿی آٿـ څ ت‪٨‬ییل څ تغچّٹ ؿكثبكڇ ؽـا اٿلڍ ٿغبٹ ٿی ثبُـ څ ایڂ ام ٿٌبئٺ پیضیـڇ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی اًت‪.‬‬

‫څ ُ‪٤‬لڍ ٳڈ ؿك پبیبځ ٳالٽ آٿـڇ ٿِ‪٤‬ل ثل ایڂ اًت ٳڈ آ‪٫‬لیڄَ څ ڃ‪٠‬بٽ ؽټٰت ت‪ٜ٤‬یٺ ڃجچؿڇ څ‬

‫ڃؾچاډـ ثچؿ څ پیلاٿچځ ایڂ ٿچٗچ‪ ١‬اعبؿیج میبؿڍ ام اډٺ ثیت«‪ »١‬كڅایت ُـڇ اًت څ ؿالٻت‬

‫ٿیٴڄـ ثل ایڂ ٳڈ پیَ ام ایڂ رڊبځ ‪٣ ،‬چاٻپ میبؿڍ څرچؿ ؿاُتڈ څ پي ام اڃٰلإ ایڂ ٳڈ ‪٣‬بٻپ ڃین‬

‫ؽـاڅڃـ ‪٣‬چاٻپ ؿیٸلڍ ؽچاډـ آ‪٫‬لیـ څ ډلٷن عٮ ت‪٤‬بٻی ام ا‪٫‬بٗڈ څ آ‪٫‬لیڄَ ‪ ،‬ؿٿی ثبم ڃڀی ایٌتـ‪.‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ رْزیذ‪/304:‬ذ ‪.2‬‬


‫فصل ًِن‪:‬‬
‫پاسٍ ای اص دقایق هعاسف الِی‬

‫«خبق َّللا الخلك فؼ ّلك زدبث ًب ثیٌَ ّ ثیٌِن فجوجبیٌزَ ایّبُن هفبسلزَ ا ًّیزِن ّ ایذاإٍ ایّبُن ؽبُ ٌذ‬
‫ػلی ّأ َّّل اداح فیَ لؾِبدح اَّلدّاد ثفبلخ الوئدیي ّ ارذاإٍ ایّبُن دلی ٌل ػلی ّأَّل اثزذاء لَ لؼدض ک ّل‬
‫هجزذ ٍء ػي اثذاء غیشٍ‪)1(».‬‬

‫« ؽـاڅڃـ ‪ ،‬پـیـڇ ډب كا ثیب‪٫‬لیـ څ ثیڂ ؽچؿ څ آځ ډب عزبثی اڃـاؽت ‪ ،‬پي ٿڄ‪٠‬چك ام رـایی‬

‫ؽـا ام ٿؾټچٯبت ‪ ،‬ثلتلڍ فات څ ت‪٬‬بڅت عٰیٰت اڅ ام آڃڊب ًت‪».‬‬

‫ایڂ ٳڈ ؽـاڅڃـ اُیبء كا ؿاكاڍ اثناك څ اؿڅات ٯلاك ؿاؿڇ ‪ ،‬ٷچاڇ ایڂ اًت ٳڈ ؽچؿ ڃیبمٿڄـ‬

‫اثناك څ اؿڅات ڃیٌت ؛ میلا څرچؿ اثناك څ آالت ‪ ،‬ؿٻیٺ اعتیبد اًت څ ؽـاڅڃـ ثی ڃیبم ٿغٖ اًت‪.‬‬

‫ایڂ ٳڈ ام ٻغب‪ ٝ‬ډٌتی ثل تڀبٽ پـیـڇ ډبڍ رڊبڃی څ ٿؾټچٯبت پیِی ٷل‪٫‬تڈ ‪ ،‬ؿٻیٺ ایڂ اًت‬

‫ٳڈ څرچؿٍ آ‪٧‬بم څ اثتـایی ڃـاكؿ ؛ صچځ ډل ٿچرچؿڍ ٳڈ ًجچ٭ ثڈ ‪٧‬یل ثبُـ ‪ ،‬ؽچؿ ٿ‪٤‬ټچٹ ‪٣‬ټّتی‬

‫اًت څ ڃڀی تچاڃـ ‪٣‬ټڌ اٻ‪٤‬ټٺ ثبُـ ؿك عبٻی ٳڈ ؽـاڅڃـ ‪٣‬ټّت تبٿّڈ تڀبٽ ٿچرچؿات اًت‪.‬‬

‫« اعوبئَُ رؼجی ٌش ّ أفؼبلَ رفِی ٌن ّ رارَُ زمیم ٌخ ّ کٌَُِ رفشل ٌخ ثیٌ ُخ ّ ثیي خلمَ لذ خِل َّللا هي‬
‫اعزْففَ ُ ّ رؼ ّذاٍ هي هثلَ ُ ّ أخطبٍ ُ هي اکزٌَُِ» (‪)2‬‬

‫« ڃبٽ ډبیَ ڃڀبیِی ام ٓ‪٬‬بت ٳڀبٻیڈ څ ٳبكډبیَ ‪٣‬الیپ څرچؿ ډٌتی اڅًت‪ .‬فاتَ ‪٣‬یڂ‬

‫عٰیٰت څ ٳڄڈ څرچؿٍ رـا ام تڀبٽ ٿبًچڍ اًت‪ .‬ډل ٳي ثلاڍ ؽـا ٓ‪٬‬بت مایـ ٯبیٺ ثبُـ ‪ ،‬ثڈ‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ رسف الؼمْل ‪52 :‬ـ‪ . 53‬فذّق لشیت ثَ ایي زذیث سا دس رْزیذ سّایذ کشدٍ ‪ ،‬هشاخؼَ ؽْد‬
‫ثَ ؿ ‪ 36‬ـ ‪.35‬‬

‫‪2‬ـ رسف الؼمْل ‪. 53 :‬‬


‫ؿكًتی اڅ كا ڃِڄبؽتڈ څ ډلٳي ثلاڍ اڅ ٿبڃڄـ ثپڄـاكؿ ‪ ،‬ام علیپ څرچؿ اڅ ؿڅك ٷِتڈ څ ډل ٳي ؿك‬

‫ٓـؿ ُڄبؽت فات اڅ ثلآیـ ‪ً ،‬ؾت ؿصبك اُتجبڇ ُـڇ اًت ‪».‬‬

‫«فوي لبل أیي؟ فمذ ث ّْاٍ ُ ّ هي لبل فین؟ فمذ م ّوٌَُ ّ هي لبل الی َم؟ فمذ ًِّبٍ ّ هي لبل لن؟‬
‫فمذػل ّلَُ ّ هي لبل کیف؟ فمذ ؽجَُِّ ّ هي لبل ار؟ فمذ ّلزَ ‪ ّ ،‬هي لبل ز ّزی ؟ فمذ غیّبٍ‪.»...‬‬

‫«پي ډل ٳي ثٸچیـ ‪ :‬ؽـا ٳزبًت؟ ثلاڍ اڅ ٿٴبځ ٯبیٺ ُـڇ څ ډل ٳي ثٸچیـ ‪ :‬ؿاؽٺ‬

‫صیٌت ؟ اڅ كا ٿغـڅؿ څ ٿغب‪ ٙ‬ؿاڃٌتڈ څ ډل ٳي ثٸچیـ ‪ :‬تب ٳی ډٌت؟ ثلاڍ څرچؿ اڅ پبیبځ‬

‫پڄـاُتڈ څ ډل ٳي ثٸچیـ ‪ :‬صلا ډٌت؟ ثلایَ ‪٣‬ټّت ٯلاك ؿاؿڇ څ ډل ٳي ثٸچیـ ‪ :‬صٸچڃڈ اًت؟ اڅ‬

‫كا تِجیڈ ٳلؿڇ اًت څ ډلٳي ثٸچیـ ‪ :‬ؿك ‪٫‬الځ څٯت ثچؿڇ ‪ ،‬اڅ كا ٿغـڅؿ ثڈ مٿبځ ؿاڃٌتڈ څ ډل ٳي‬

‫ثٸچیـ ‪ :‬تب ‪٫‬الځ څٯت اًت ‪ ،‬ثلاڍ اڅ ‪٧‬بیت پڄـاُتڈ اًت‪.‬‬

‫ؿكاحل ؿٷلٷچڃی څ ت‪٨‬ییل ٿؾټچٯبت ‪ ،‬ؿٷلٷچځ ڃڀی ُچؿ څ ثب ٿغـڅؿیّت ډبڍ پـیـڇ ډب ٿغـڅؿ‬

‫ڃڀی ٷلؿؿ‪.‬‬

‫اڅ یٸبڃڈ څ ثی ډڀتبًت ‪ .‬تغت ُڀبكڇ څ‪٣‬ـؿ ؿك ڃڀی آیـ څ ثی ڃیبم ٿ‪ٜ‬ټٮ اًت څ فاتَ‬

‫ؿاكاڍ رنء څث‪ ٖ٤‬ڃیٌت‪.‬‬

‫ؿاؽٺ اُیبء اًت څ ڃڈ ثڈ ‪ٛ‬چك عټچٹ څ ثیلڅځ ام آځ ډب اًت څٻی ڃڈ ثڈ ‪ٛ‬چك رـایی څ ‪٫‬بٓټڈ‬

‫ٷیلڍ ‪ ،‬ؿك ډڀڈ صین ٿتزټّی اًت ٻیٴڂ ثڈ صِپ ڃتچاځ ؿیـ‪».‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ رسف الؼمْل ‪.53 :‬‬


‫فصل دُن‪:‬‬
‫دسچگًْگی آفشیٌص ّبیاى علی«ع»‬

‫« ‪ ...‬لن یخلك األؽیبء هي ُافْل أصلیّخ ّ َّل هي أّائل کبًذ لجلَ ثذیّخ ثل خلك هب خلك‬
‫ّارمي خلمَ ّ ف ّْس هب ف ّْس فؤزغي فْسرَُ فغجسبى هي رْزّذ فی ػل ٍّْ فلیظ لؾیء هٌَ‬
‫اهزٌبع ّ َّللَُ ثطبػخ أز ٍذ هي خلمَ اًزفب ُ‬
‫ع ‪)1( .»...‬‬

‫« ؽـاڅڃـ ‪ ،‬پـیـڇ ډب كا ام ٿچاؿ امٻی څٯـیپ ڃیب‪٫‬لیـڇ ثټٴڈ آڃضڈ كا ٳڈ پـیـ آڅكؿ ‪ ،‬اثـا‪١‬‬

‫‪٫‬لٿچؿ څ ؽټٰتِبځ كا اًتچاك ٳلؿ څ ثڈ ٓچكت ډبیی ڃیٴچ څ میجب ؿكآڅكؿ ؛ پي ٿڄنّڇ اًت ؽـایی ٳڈ‬

‫ؿك ‪٣‬ټچّ څ ثلتلڍ ‪ ،‬یٸبڃڈ اًت څ ډیش ٿچرچؿڍ ڃڀی تچاڃـ ام ‪٫‬لٿبځ اڅ ًلپیضی ٳڄـ څ ام ا‪ٛ‬ب‪٣‬ت څ‬

‫تٌټیپ ُـځ ثڄـٷبڃَ ڃین ڃ‪ ٢٬‬څ ‪٫‬بیـڇ اڍ ‪٣‬بیـ اڅ ڃڀی ُچؿ‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ایڂ ٳالٽ ؽچیَ ‪ً ،‬ؾڂ ٳٌبڃی كا ٳڈ ٿی ٷچیڄـ آ‪٫‬لیڄَ ثب تلٳیت څ ت‪٬‬لیٮ‬

‫ٿچاؿ حبثت څ ٯـیڀی ٓچكت ٿی ٷیلؿ څ آځ ډب آالً ڃیبم ثڈ آ‪٫‬لیڄڄـڇ ڃـاكؿ! كؿ ٿی ٳڄـ څ آځ كا ثل‬

‫اًبى ایڂ ٳڈ ډڀڈ صین ؿك آٺ ډٌتی څ ثٰب څ ؿك ډیئت تلٳیجی څ ٿچاؿ څ آچٹ ‪ ،‬ڃیبمٿڄـ څ تغت‬

‫( ‪)1‬‬ ‫ٯـكت څ اؿاكڇ ؽـا ډٌتڄـ څام ‪ ،‬آ‪٫‬لیڄَ آڃڊب ڃ‪٤٬‬ی ثڈ ؽـا ڃڀی كًـ ‪ ،‬احجبت ٿی ٳڄـ‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ زشفی اعذ کَ هب ّدیْى ه ّذػی اًذ ّ هیگْیٌذ‪«:‬پذیذٍ ُب اص اروِبی ثی ًِبیزی کَ اصلی ّلذین‬
‫ُغزٌذ ّثَ آفشیٌٌذٍ اززیبج ًذاسًذ‪،‬ثَ ّخْد هی آیٌذ ّدائوب ً ثب رشکیت ایي اروِب هْخْداد ثَ ّخْد هی‬
‫آیٌذ ّدس اثش پشاکٌذگی آًِب اصُوذیگش‪،‬هْخْد اصثیي هیشًّذ ّاگشخبًذاس اعذ‪،‬هیویشد ّلی اروِب ُوْاسٍ‬
‫ثبلی ّفٌب ًبپزیشًذ رب دس اثش رشکیت آًِب پذیذٍ ربصٍ ّ هْخْد دیگشی پذیذ هی آیذ!»‪.‬‬
‫فصل یاصدُن‪:‬‬
‫بیاى علی«ع» پیشاهْى جِاى بشیي‬

‫«فْ ُس ػبسی ٌخ ػي الوْا ّد ػبلی ٌخ ػي الم ّْح ّاَّلعزؼذاد رد ّلی لِب فؤؽشلذ ّ هبلِب‬
‫َ‬
‫فزألألد ّالمی فی ُْیّزِب هثبلَ ُ فؤظِش ػٌِب أفؼبلَ‪)1(»...‬‬

‫« ٿچرچؿات ٳبٿټی ډٌتڄـ ‪٣‬بكڍ ام ٿبؿّڇ څ ٯچّڇ ؛ میلا رڀټٸی ٿزلّؿڃـ څ ‪٤٫‬ټیّت تڀبٽ څ ؿك‬

‫ڃڊبیت ٳڀبٹ ٿڀٴڂ ډٌتڄـ فات ثبكڍ ثل آڃڊب تزټّی ٳلؿڇ ‪ ،‬ڃچكاڃی ُـڃـ څ ‪٫‬یچٗبتَ كا ثل آځ ډب‬

‫ا‪٫‬بٗڈ ڃڀچؿڇ ثڈ ٳڀبٹ ٿڀٴڂ كًیـڃـ څ ؿك ڃتیزڈ ڃڀچڃڈ ثبكم ؽبٯت ُـڇ څ څاً‪ٜ‬ڈ ؿك ‪٫‬یٖ څ‬

‫آ‪٫‬لیڄَ ٷِتڄـ‪».‬‬

‫ؿك ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ‪ ،‬ثل اًبى ثلډبځ ‪ٰ٣‬ټی احجبت ُـڇ اًت ٳڈ ثیڂ ثبكڍ ت‪٤‬بٻی څ رڊبځ ٿبؿّڍ ‪،‬‬

‫ٿچرچؿات ٿزلؿ څ ‪٧‬یل ٿبؿّڍ څرچؿ ؿاكڃـ ٳڈ ام یٲ ٻغب‪ ٝ‬ڃٌجت ثڈ آځ ډب ثڈ ٿچرچؿات ٿبؿّڍ‬

‫ڃٌجت ٿچرچؿات ٳبٿٺ اًت ثڈ ٿچرچؿات څپـیـڇ ډبیی ٳڈ ؿك عبٹ تٴبٿٺ ٿی ثبُڄـ ؛ ی‪٤‬ڄی ٳڀبٹ‬

‫ؿك ٿزلؿات ‪٤٫ ،‬ټی اًت څٻی ؿك ٿبؿیّبت ‪ ،‬ثڈ ‪ٛ‬چك تـكیذ اًت څ ام ٻغب‪ ٝ‬ؿیٸل ڃٌجت آڃڊب ثڈ‬

‫ٿبؿیبت ڃٌجت رٌپ ُ‪٬‬ب‪ ٩‬څ ٓیٰټی اًت ڃٌجت ثڈ رٌپ تیلڇ څ ٳـك ډڀضڄبځ ٳڈ ارٌبٽ تیلڇ څ‬

‫‪٧‬ټی‪ ٞ‬ڃڀی تچاڃڄـ اُ‪٤‬ڈ ؽچكُیـ كا ام ؽچؿ ثڈ ًچڍ ‪٧‬یل ‪٣‬جچك ؿډڄـ ثلؽال‪ ٩‬ارٌبٽ ُ‪٬‬ب‪ ٩‬څ ٓب‪٩‬‬

‫ٳڈ ثڈ ؽچثی ڃچك ام آڃڊب ‪٣‬جچك ٳلؿڇ څ ثڈ ارٌبٽ ؿیٸل ٿی تبثـ ‪ ،‬ٿچرچؿات ٿزلؿ څ‪٧‬یل ٿبؿڍ ‪،‬‬

‫‪٫‬یچٗبت اٻڊی كا ٿی ٷیلڃـ څ ثڈ ٿچرچؿات پٌت تل څپبییڂ تل ٿی كًبڃڄـ‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ ؽشذ غشسالسکن ّ دسسالکلن ‪ 213/8 :‬ـ ‪.214‬‬


‫ایڂ ‪ُ ،‬لط رڀټڈ اڍ اًت ٳڈ ؿك ٳالٽ ‪٣‬ټی«‪ »١‬آٿـڇ‪ «:‬فؤظِش ػٌِب أفؼبلَُ » څ ثغج ؿك‬

‫ایڂ ؽٔچّ ثٌیبك پل ؿاٿڄڈ اًت څ ثلاڍ ا‪ٛ‬ال‪ ١‬ثیِتل ثبیـ ثڈ ٳتت ٿ‪ّٔ٬‬ٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ٿلار‪٤‬ڈ ُچؿ څ‬

‫ٳالٽ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ٳچتبډتلیڂ ‪ِ٫ ،‬لؿڇ تلیڂ څ ٿٌتـٹ تلیڂ ثیبځ ؿك ایڂ ثبكڇ اًت‪.‬‬
‫فصل دّاصدُن‪:‬‬
‫هعٌای تقذیش ّ دذیث هشبْط‬

‫ٿلؿڍ ڃنؿ اٿبٽ ‪٣‬ټی«‪ »١‬آٿـ څ ٷ‪٬‬ت‪ «:‬یب ‪٣‬ټی! ثلاڍ ٿڂ كار‪ ٢‬ثڈ لذس ُڀّڈ اڍ ثیبځ‬

‫‪٫‬لٿبییـ‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿ‪ «:‬ٿچٗچ‪ ١‬تٰـیل ‪ ،‬اٯیبڃچى هك‪ ٩‬څ ؿكیبڍ ثی ًبعټی اًت ‪ ،‬اثـاً ؿك آځ‬

‫څاكؿ ڃِچیـ‪».‬‬

‫ٿلؿ ٷ‪٬‬ت‪ «:‬ؽچاډِڀڄـٽ پبكڇ اڍ ام عٰبیٮ كا ؿك ایڂ ٿچكؿ ثیبځ ٳڄیـ‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿڃـ‪«:‬ٿٌإٻڈ ٯـك ‪ ،‬كاډی ثي ؽ‪ٜ‬لڃبٱ څ ٻ‪٨‬نڃـڇ اڍ اًت ‪ ،‬ؿك آځ كډٌپبك‬

‫ڃِچیـ‪».‬‬

‫اٿّب ٿلؿ ثلاڍ ًچّٿیڂ ثبك آلاك ٳلؿ ٳڈ ع٘لت پیلاٿچځ «تٰـیل» څ ٿ‪٤‬ڄبڍ آځ ایلاؿ ًؾڂ‬

‫ٳڄـ‪.‬‬

‫‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿ ‪ «:‬اٳڄچځ ٳڈ اًلاك ٿی څكمڍ ٳڈ ٿڂ ؿك ایڂ ثبكڇ ًؾڂ ثٸچیپ ‪ ،‬ٷچٍ ‪٫‬لا ؿڇ‬

‫ٿڂ ام تچ ٿی پلًپ‪ :‬آیب كعڀت ؽـا ڃٌجت ثڈ ثڄـٷبځ ‪ ،‬پیَ ام ا‪٣‬ڀبٻی ثڄـٷبځ تغّٰٮ ؿاُتڈ اًت؟»‬

‫ٿلؿ ٷ‪٬‬ت‪ «:‬اٻجتڈ كعڀت اٻڊی پیَ ام پیـایَ ا‪٣‬ڀبٹ ثڄـٷبځ تغّٰٮ ؿاُتڈ اًت‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿ‪«:‬عبال ؿكًت ‪٫‬ٴل ٳلؿڍ څ ٓغیظ ٷ‪٬‬تی ‪ ،‬څٻی رټچتل صڄیڂ ‪٫‬ٴل ڃڀی ٳلؿڍ‬

‫څ كاڇ ٷڀلاډی څ ډالٳت ٿی پیڀچؿڍ‪».‬‬


‫آځ ٿلؿ ٷچیب ٿِٴټَ عٺ ُـڇ ثچؿ ‪ ،‬ام ع٘چك ‪٣‬ټی«‪ »١‬ٿلؽْ ُـ څٻی ‪٫‬چكڍ ؿڅثبكڇ‬

‫ثلٷِت څ ًااٹ ؿیٸلڍ ٿ‪ٜ‬لط ًبؽت څ پلًیـ‪ «:‬یب اٿیل اٻڀاٿڄیڂ! آیب ایڂ ٳڈ ٿب مڃـڇ ایپ څ ٿی‬

‫ٿیلیپ څ ٳبكډبیی اڃزبٽ ٿی ؿډیپ څ یب تلٱ ٿی ٳڄیپ ‪ ،‬ډڀڈ ایڂ ډب ثب ڃؾٌتیڂ ٿِیّت ؽـا ٓچكت‬

‫ٿی ٷیلؿ؟»‬

‫‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿ‪ «:‬تچ ثبم ډپ ٷل‪٫‬تبك ٿٌإٻڈ ٿِیّتی؟ ٿڂ ام تچ صڄـ ًااٹ ٿی ٳڄپ ٳڈ‬

‫ڃبٷنیلڍ پبًؼ ؿډی ‪ ،‬آیب ؽـا ثڄـٷبڃَ كا آځ ‪ٛ‬چك ٳڈ ٿی ؽچاًت آ‪٫‬لیـ یب آڃٸچڃڈ ٳڈ آڃبځ ٿی‬

‫ؽچاډڄـ؟»‬

‫ٿلؿ پبًؼ ؿاؿ‪ «:‬اٻجتڈ آځ ‪ٛ‬چك ٳڈ ؽچؿ ٿی ؽچاًت‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿ‪ «:‬آیب ؽـاڅڃـ ثڄـٷبڃَ كا ثلاڍ آڃضڈ ؽچؿ ٿی ؽچاډـ ‪ ،‬ؽټٮ ٳلؿ یب ثلاڍ‬

‫آڃضڈ ثلاڍ آڃضڈ ثڄـٷبځ ٿی ؽچاډڄـ؟»‬

‫ٿلؿ ٷ‪٬‬ت‪ «:‬ثلاڍ آڃضڈ ؽچؿ ٿی ؽچاډڄـ‪».‬‬

‫‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿ‪ «:‬آیب ثڄـٷبځ ؽـا ؿك كڅم ٯیبٿت آځ ‪ٛ‬چك ٳڈ ٳڈ ؽـا ٿی ؽچاډـ ‪ ،‬ٿغِچك‬

‫ؽچاډڄـ ُـ ‪ ،‬یب آځ ٷچڃڈ ٳڈ ؽچؿُبځ ٿی ؽچاډڄـ؟»‬

‫ٿلؿ ٷ‪٬‬ت‪ «:‬آځ ‪ٛ‬چك ٳڈ ؽـا ٿی ؽچاډـ‪».‬‬

‫اٿبٽ ‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿ‪ «:‬ثلؽین ٳڈ ٿِیّت اٻڊی ؿك ډل اٿلڍ ربكڍ اًت څ تچ ُلٳتی ؿك‬

‫( ‪)1‬‬ ‫ؽچاًت څ ٿِیّت ؽـا ڃـاكڍ‪».‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪1‬ـ رْزیذ ‪ 356 :‬ـ ‪355‬‬
‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ایڂ ثیبځ ٳڈ ثڈ پوڅډَ تٰـیل څ احجبت آځ ٿی پلؿامؿ(‪ )1‬؛ آځ كا ثل اًبى ایڂ‬

‫ٳڈ كیِڈ ٓ‪٬‬بت ‪٤٫‬ټی څ ٓ‪٬‬بت فاتی ثلٯلاك اًت ‪ ،‬تچریڈ ٿی ٳڄـ څ ڃ‪٠‬ل ثڈ ایڂ ٳڈ ٓ‪٬‬بت ‪٤٫‬ټی‬

‫ؽـا څا ثٌتٸی ثب ا‪٣‬ڀبٹ څ ٳبكډبڍ ٿلؿٽ پیـا ٿی ٳڄڄـ ‪ٛ ،‬ج‪٤‬بً ا‪٤٫‬بٹ څ ٳلؿاك آڃڊب ڃین ڃ‪٠‬ل ًبیل‬

‫عچاؿث رڊبځ آ‪٫‬لیڄَ ‪ ،‬ثب تٰـیل څ ٿِیّت اٻڊی ٓچكت ٿی ٷیلؿ څ ثی اكتجب‪ ٙ‬ثب ؽـا ڃؾچاډـ ثچؿ ؛‬

‫ډڀضڄبځ ٳڈ ٿ‪٬‬چّٓڈ ٷڀبځ ؿاكڃـ ٳڈ ٿلؿٽ ؿك ایزبؿ ا‪٤٫‬بٹ څ ٳبكډبڍ ؽچؿ ٿٌتٰٺ اڃـ څ ا‪٣‬ڀبٹ آڃبځ‬

‫ٳبٿالً ثی اكتجب‪ ٙ‬ثب ؽـا اًت څ ایت ٿٌإٻڈ ډڀبځ ٷچڃڈ ٳڈ ؿك ‪ٔ٫‬ٺ ډِتپ ؽب‪ٛ‬ل ڃِبځ ًبؽتیپ ‪ ،‬ام‬

‫ٿِٴالت ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ثڈ ُڀبك ٿی آیـ‪.‬‬

‫اٻجتڈ ڃؾٌتیڂ ڃ‪٠‬ل څ ثغج كار‪ ٢‬ثڈ ٓ‪٬‬بت څ ‪٤٫‬ٺ ؽـا ٿبڃڄـ ‪ :‬كٗب ‪ ،‬ؽِپ ‪ ،‬كعپ څ ‪ٜ٣‬چ‪٫‬ت ‪،‬‬

‫مڃـڇ ٳلؿځ څ ٿیلاڃـځ ‪ ،‬كڅمڍ ؿاؿځ څ ډـایت څ اٿخبٹ ایڄڊب ‪ ،‬عٴپ ٿی ٳڄـ ٳڈ ایڂ ډب ڃ‪٠‬یل ٓ‪٬‬بت‬

‫فاتی ؽـا ڃیٌتڄـ ٳڈ ‪٣‬یڂ عٰیٰت څ فات اڅ ثبُڄـ ثټٴڈ ایڂ ٓ‪٬‬بت ثل ؽال‪٣ ٩‬ټپ ‪ ،‬ٯـكت ‪ ،‬عیبت‬

‫څ ؿیٸل ٓ‪٬‬بت فاتی ‪٬ٓ ،‬بتی اڃتنا‪٣‬ی څ اٗب‪٫‬ی ډٌتڄـ ؛ میلا ډڀٸی اٿچكڍ عبؿث څ ڃچپیـا ډٌتڄـ‬

‫څ ٿخٺ ؽچؿ ‪ٛ‬ل‪ ٩‬اٗب‪٫‬ڈ ‪ ،‬ڃجچؿڇ اڃـ څ ث‪٤‬ـ تغٰٮ پیـا ٳلؿڇ اڃـ ؛ ٿخالً څٯتی ٿی ٷچییپ ‪٫ :‬الځ ُؾْ‬

‫ٿچكؿ كعڀت ؽـا ٯلاك ٷل‪٫‬تڈ اًت ؛ كڅمڍ ؿاؿڇ ُـڇ څ ډـایت ُـڇ اًت ‪ ،‬ام ایڂ ډب ٓ‪٬‬بتی ثڈ‬

‫‪٣‬ڄچاځ ‪ :‬كعیپ ‪ ،‬كام٭ ‪ ،‬څ ډبؿڍ اڃتنا‪ ١‬ٿی ٳڄیپ څثڈ ؽـا ڃٌجت ٿی ؿډیپ څ ؿك څاٯ‪ ، ٢‬ڃٌجت ډبیی‬

‫ډٌتڄـ ٳڈ ام عبٹ ٿت‪٤‬ټّٮ څ ‪ٛ‬ل‪ ٩‬اٗب‪٫‬ڈ ‪ ،‬ٿچٯ‪ ٢‬ٿٰبیٌڈ ثب ٳبك ؽـا ‪ ،‬ثڈ ؿًت ٿی آڅكیپ‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ «رمذیش» ثَ ایي هؼٌب کَ خذاًّذ هزؼبل دس افؼبل ثٌذگبًؼ یک ًْع رؤثیشی کَ هٌبعت ثب همبم‬
‫سثْیی اّ ُغذ ‪ ،‬داسد (هئلف)‪.‬‬
‫ډل ُؾٔی ام ٻغب‪ ٝ‬ایڂ ٳڈ ‪٧‬قایی ثڈ صڄٶ ٿی آڅكؿ څ ثڈ څًیټڈ آځ ثڈ ډٌتی ؽچؿ اؿاٿڈ‬

‫ٿی ؿډـ ‪ ،‬عبٻَ صڄیڂ اًت ٳڈ ام ڃڀ‪٤‬ت ډب څ كڅمیڊبیی ٿی ؽچكؿ ٳڈ كڅمڍ كًبڃی آڃڊب ؿك‬

‫اؽتیبك اڅ ٷقاُتڈ اًت ‪ ،‬پي ‪٧‬قا څ ًبیل ڃ‪٤‬ڀتڊبیی ٳڈ اڅ ام آڃڊب اًت‪٬‬بؿڇ ٿی ٳڄـ ‪ ،‬كڅمڍ څكم٭‬

‫اٻڊی څ آځ ُؾْ ٿ لمڅ٭ څ كڅمڍ ؿاؿڇ ُـڇ څ ؽچؿ ؽـاڍ څارت اٻچرچؿ ‪ ،‬كام٭ څ كڅمڍ كًبځ‬

‫ٿغٌچة ٿی ُچؿ څ ثڈ ډڀیڂ ٯیبى‪.‬‬

‫پي ٓ‪٬‬بتی ٳڈ ثڈ ‪٣‬ڄچاځ ٓ‪٬‬بت ‪٤٫‬ٺ ؽچاڃـڇ ٿی ُچڃـ ‪ ،‬اٿچكڍ مایـ څ اڃتنا‪٣‬ی ډٌتڄـ ٳڈ‬

‫ؿك آ‪ٜ‬الط ‪٫‬ڂ ٿ‪٤‬بڃی څ ثیبځ ثڈ آځ « اعزؼبسٍ رؾجیِی » ٷچیڄـ‪.‬‬

‫ایڂ ‪ ،‬ڃتیزڈ ڃؾٌتیڂ ڃ‪٠‬ل څ اڅٻیّڂ تإٿّٺ كار‪ ٢‬ثڈ ایڂ ٓ‪٬‬بت ثچؿ ‪ ،‬اٿّب ؿٯّت ؿك ٿجغج تچعیـ ‪،‬‬

‫عٰیٰت څ ٿٌإٻڈ ؿیٸلڍ كا كڅُڂ ٿی ًبمؿ ٳڈ ‪٫‬چ٭ اٻ‪٤‬بؿڇ ؿٯیٮ تل څ ‪٣‬ڀیٮ تل ام ٿ‪ٜ‬ټت ًبثٮ‬

‫اًت څ آځ ‪٣‬جبكت ام ایڂ اًت ٳڈ ‪ :‬څرچؿ څ ٿ‪٠‬بډل ٷچڃب ٷچځ آځ څ ٿ‪٤‬بڃی څ ڃٌجت ډبیی ٳڈ ام آځ‬

‫اڃتنا‪ ١‬ٿی ُچؿ ‪ ،‬ډڀٸی ثڈ ؽـا ثل ٿی ٷلؿڃـ اٻجتڈ ثڈ ڃغچڍ ٳڈ ًناڅاك ًبعت ٯـى اًت‪.‬‬

‫پي ح‪٬‬بت ‪٤٫‬ټیّڈ اٷل صڄبڃضڈ ثڈ عٌت ‪ٟ‬بډل ڃٌجتڊبڍ عبؿث څ ڃچ پیـایی ډٌتڄـ(‪ )1‬ٻیٴڂ‬

‫اًبى څ كیِڈ آڃڊب ثٌتٸی ثڈ ؽـا ؿاكؿ څ عٰیٰتبً ثڈ اڅ ٯبئپ اڃـ اٷل صڈ ثیبځ ‪٫ ،‬ٴل څ ٻ‪٨‬بت ؿایل ثیڂ‬

‫ٿب ٳچتبڇ تل ام آځ اًت ٳڈ عٰیٰت آڃڊب كا ؿكیبثـ څ ثڈ تِلیظ آڃڊب ثپلؿامؿ‪.‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ هثالً ٌُگبهی کَ هیگْیین ‪ :‬خذاًّذ فالًی سا اهشّص صًذٍ کشد ‪ ،‬ایي ففذ فؼلی ؛ یؼٌی «ازیب»‬
‫اگش چَ ثَ زغت ظبُش ‪ ،‬اهشّص ظبُش پذیذ آهذ لیکي ثَ هْس کلّی هٌؾؤ ایي ففذ ‪ ،‬ایي اعذ کَ ثؾش‬
‫دس لجنَ لذسد هطلمَ زك رؼبلی اعذ ّ اّ ُش هْس ثخْاُذ ّ ثَ ُش فْسد کَ اسادٍ کٌذ ‪ ،‬اًدبم‬
‫هیذُذ ّ ثَ ُویي لیبط اعذ عبیش ففبد فؼلیَّ‪.‬‬
‫پي ایڂ ٓ‪٬‬بت ډپ صڄبځ ٳڈ اُیبء ؽبكری ٿچكؿ ت‪٤‬ټّٮ آڃڊب ٯلاك ٿی ٷیلڃـ څ ثیڂ آڃڊب اكتجب‪ٙ‬‬

‫ثلٯلاك ٿی ٷلؿؿ ‪ ،‬ډڀیڂ ‪ٛ‬چك ؽچؿ اُیبء ام رڀټڈ اڃٌبځ ثڈ تڀبٽ ٿ‪٤‬ڄب څاثٌتٸی ثڈ ؽـا ؿاكڃـ ( ثڈ‬

‫ڃغچڍ ٳڈ ثب ًبعت اٻڊی ‪ ،‬ٿڄبًجت ؿاكؿ‪ ).‬اٷل صڈ ثیبځ څ مثبځ ٿب ام تچٗیظ څ تِلیظ عٰیٰت اٿل ‪،‬‬

‫‪٣‬برن ٿی ثبُـ‪.‬‬

‫ایڂ ٳڈ ‪٣‬ټی«‪ »١‬پلًیـ ‪ «:‬آیب كعڀت ؽـا پیَ ام ا‪٣‬ڀبٹ ٿلؿٽ اًت یب پي ام آځ ؟» ؿك‬

‫عٰیٰت اًتـالٻی اًت ؿك مٿیڄڈ تٰـیل ثب ایڂ تچریڈ كعڀت ؽـا ُبٿٺ عبٹ ډڀڈ اًت څ ثڈ ٳٌی‬

‫‪ٟ‬ټپ كڅا ڃڀی ؿاكؿ ؛ میلا آٺ تچعیـ څ فڅ٭ یٸبڃڈ پلًتی ٿبڃ‪ ٢‬ام ایڂ ‪ٛ‬لم ‪٫‬ٴل اًت ٳڈ څٯتی ؽـا‬

‫ثڄـڇ اڍ كا ٿچكؿ ٻ‪ ٪ٜ‬څ كعڀت ٯلاك ؿاؿ څ ثل ٷڄبډبڃَ ٯټپ ‪٬٣‬چ ٳِیـ ‪ ،‬ثٸچییپ ٳڈ ایڂ ٓ‪٬‬ت كعپ‬

‫ؽـا ثب ‪٤٫‬ٺ ٿلؿٽ یب ث‪٤‬ـ ام آځ ‪ ،‬عبؿث ٿی ُچؿ‪.‬‬

‫یب ډڄٸبٿی ٳڈ ٿی ٷچییپ ؽـا ‪٫‬الځ ُؾْ كا ٿچكؿ ٻ‪ ٪ٜ‬ؽچیَ ٯلاك ؿاؿ څ ثڈ اڅ كڅمڍ‬

‫‪٣‬ڄبیت ‪٫‬لٿچؿ ‪ ،‬ٿڄ‪٠‬چك ایڂ اًت ٳڈ اڅ ام ڃ‪٤‬ڀتڊبڍ ؽـایی اًت‪٬‬بؿڇ ٳلؿڇ اًت‪.‬‬

‫ڃین آڃضڈ ؿك ثؾَ ؿیٸل ٿی ‪٫‬لٿبیـ‪ «:‬ثڈ ٿڂ ثٸچ آیب آځ ‪ٛ‬چك ٳڈ ؽچؿٍ ٿی ؽچاًت آ‪٫‬لیـڇ‬

‫یب آځ ٷچڃڈ ٳڈ ایِبځ ٿی ؽچاډڄـ؟» ‪ ،‬اًتـاٻی اًت ؿك ٿچكؿ ایڂ ٳڈ ٯ٘ب څ ٯـك ؽـا ؿك تڀبٽ اٿچك‬

‫رلیبځ ؿاكؿ څ تڀبٽ ٿؾټچٯبت كا ام كڅڍ ‪٣‬ټڀی ٳڈ رټچتل څرچؿ ؿاُت آ‪٫‬لیـڇ اًت څ ثڄـٷبځ ؽـا‬

‫ثب تڀبٽ ُاڅځ څرچؿڍ ُبځ ام رڀټڈ ٳټیّڈ ا‪٣‬ڀبٹ څ ك‪٫‬تبكُبځ ٿت‪٤‬ټٮ ‪٣‬ټپ ؽـا ډٌتڄـ څ اڅ ام ا‪٣‬ڀبٹ‬

‫څ ك‪٫‬تبك ثڄـٷبڃَ ‪٧‬ب‪٫‬ٺ ڃیٌت‪ .‬اڅ ډلٷن ٿ‪٨‬ټچة څ ٿٰڊچك اكاؿڇ ؿیٸلاځ ڃڀی ثبُـ څ ٿلؿٽ ؿك اكاؿڇ څ‬

‫ٿِیّتِبځ ډیش ٷچڃڈ اًتٰالٹ څ ؽچؿ ٿؾتبكڍ ڃـاكؿ ‪ ،‬ثـڅځ ایڂ ٳڈ ڃچ‪٣‬ی اؽتیبكڍ ٳڈ ؿاكڃـ ؽټټی‬

‫ثپقیلؿ‪.‬‬
‫پي ؽـا ام ٿلؿٽ ؽچاًتڈ اًت ٳڈ ثب اكاؿڇ څ اؽتیبك ؽچیَ اٯـاٽ ثٴڄڄـ څ ثبألؽلڇ ډپ ٿِیّت‬

‫ؽـا ًلٻچعڈ تڀبٽ ا‪٣‬ڀبٹ اًت څ ؽبكد ام اكاؿڇ اڅ ٳبكڍ ٓچكت ڃڀی پقیلؿ‪.‬‬

‫ت‪ٔ٬‬یٺ ثغج ٿچٳچٹ ثڈ ٳتبة ډبیی ٿ‪ّٔ٬‬ٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی څ ٳالٿی اًت‪.‬‬


‫فصل سیضدُن‪:‬‬
‫هعٌای استطاعت بٌذگاى ّ بشسسی دذیث عبایَ‬

‫‪٣‬جبیڌ ثڂ كثی‪ ٢‬اًـڍ ام ‪٣‬ټی«‪ »١‬كار‪ ٢‬ثڈ ٯـكت څ اًت‪ٜ‬ب‪٣‬تی ٳڈ ٿلؿٽ ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ آځ ‪٤٫‬بٻیّت‬

‫ٿی ڃڀبیڄـ ‪ ،‬پلًَ ڃڀچؿ‪.‬‬

‫‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿ‪ « :‬تچ ام اًت‪ٜ‬ب‪٣‬ت څ تچاڃبیی پلًیـڍ ‪ ،‬آیب تچ اًت‪ٜ‬ب‪٣‬ت كا ثـڅځ ؽـا‬

‫ٿبٻٴی یب ثب ؽـا ؟»‪.‬‬

‫‪٣‬جبیڈ ؿك پبًؼ ًٴچت ٳلؿ څ رچاثی ڃتچاڃٌت ثٸچیـ‪.‬‬

‫‪٣‬ټی ‪٫‬لٿچؿ‪ «:‬اٷل ٿی ٷ‪٬‬تی ثـڅځ ؽـا څ تإحیل اڅ ٓبعت ٯـكت څ اًت‪ٜ‬ب‪٣‬ت ډٌتی ‪ ،‬تچ كا‬

‫ٿی ٳِتپ څ اٷل ٿی ٷ‪٬‬تی ثب ُلٳت ؽـا اًت‪ٜ‬ب‪٣‬ت ؿاكڍ ‪ ،‬ثبم تچ كا ٿی ٳِتپ‪».‬‬

‫‪٣‬جبیڈ‪ «:‬پي رڈ ثٸچیپ څ صٸچڃڈ ٿ‪٤‬تٰـ ثبُپ؟»‬

‫‪٣‬ټی«‪٫ »١‬لٿچؿ‪ «:‬ثبیٌتی ٿبٻٲ څ ٓبعت ٯـكتی ثڈ ‪٣‬ڄبیت ؽـا څ ثڈ څاً‪ٜ‬ڈ اڅ ٳڈ ٿبٻٲ‬

‫ٿ‪ٜ‬ټٮ اًت ثـڅځ ؿؽبٻت ‪٫‬لؿڍ ؿیٸل ؛ صچځ اٷل ؽـاڅڃـ ٯـكتی كار‪ ٢‬ثڈ صینڍ ثتچ ثـډـ ‪ ،‬آځ‬

‫ٻ‪ ٪ٜ‬څ ٿچډجتی اًت ؿك عٮ تچ څ اٷل آځ كا ام تچ ثٸیلؿ ‪ ،‬اٿتغبځ څ آمٿبیِی ثلاڍ تچ ؽچاډـ‬

‫ثچؿ ؛ میلا ٿبٻٲ ‪٣‬ټی اال‪ٛ‬ال٭ څ ٯبؿك ثڈ تڀبٽ ٿ‪٤‬ڄب اڅًت څ ؿیٸلاځ ؿك ثلاثل اڅ ٿبٻٲ ډیش صین‬

‫ڃیٌتڄـ‪)1(».‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ رسف الؼمْل ‪. 213 :‬‬


‫‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ایڂ ثؾَ ام ٳالٿَ ٿټٴیّت اُیبء كا ڃٌجت ثڈ آحبك څ ڃتبیذ څ ام رڀټڈ‬

‫اًت‪ٜ‬ب‪٣‬ت ‪٣‬ڀټی اڃٌبځ څ تٌټّ‪ ٚ‬څ ٿبٻٴیّت اڅ كا ڃٌجت ثڈ ٳبكډب څ ڃتبیزَ ثل اًبى تچعیـ‬

‫ا‪٤٫‬بٻی ‪ ،‬تچریڈ ٿی ٳڄـ‪.‬‬

‫ؽٔچٓبً ؿك آځ ‪ٰ٫‬لڇ ام ًؾڄَ ٳڈ ‪٫‬لٿچؿ‪ «:‬اٷل صڄیڂ ٿی ٷ‪٬‬تی ‪ ،‬تچ كا ٿی ٳِتپ څ اٷل‬

‫صڄبځ ٿی ٷ‪٬‬تی ‪ ،‬تچ كا ٿی ٳِتپ‪ ، ».‬ٿِ‪٤‬ل ثل ایڂ اًت ٳڈ ٿٌإٻڈ ثل ٿجڄب څ پبیڈ تچعیـ ا‪٤٫‬بٻی اًت‬

‫څ ڃتیزڈ پبیجڄـ ثچؿځ ثڈ تچعیـ ایڂ اًت ٳڈ ؿك ‪٣‬بٻپ ؽټٰت ‪ ،‬رن ؽـا ٿاحل څاٯ‪٤‬ی ڃـاڃیپ‪.‬‬

‫پي ډل ًجت څ ډل ‪٣‬ټّتی ؿك ًججیّت څ ‪٣‬ټیّتَ ٿڄتڊی ثڈ ؽـا اًت څ آالً فات څ اًجبة څ‬

‫ؽٔچٓیّبت څ څٓ‪ً ٪‬ججیّت څ ‪٣‬ټیّتِبځ ډڀٸی ٿټٲ څ ٿبٹ ؽـاًت‪ .‬څ اٷل صڈ ثڈ ‪ٟ‬بډل څٓ‪٪‬‬

‫‪٣‬ټیّت څ ًججّیت ثڈ ؽچؿ اًجبة څ ‪٣‬ټٺ ڃٌجت ؿاؿڇ ٿی ُچؿ ٻیٴڂ آځ ؿك عٰیٰت ثڈ تڀټیٲ ؽـاًت‬

‫څ ایڂ ؽٔچٓیّت څ ایڂ ٓ‪٬‬ت ‪٣‬ټیّت كا ؽـا كا ثڈ آڃڊب ا‪ٜ٣‬ب ‪٫‬لٿچؿڇ اًت څ آځ ام ٯجیٺ تڀټّٲ ٗڀڂ‬

‫تڀټّٲ اًت‪.‬‬

‫ڃبٷنیلیپ ثلاڍ تچٗیظ ٿ‪ٜ‬ټت ‪ ،‬ٿخبٹ ًبؿڇ اڍ كا ؽب‪ٛ‬ل ڃِبځ ًبمیپ ؛ ٿخالً ُڀب ؿك فډڂ‬

‫ؽچؿ ‪ ،‬اُیبء څ ٓچكت ډبیی كا تٔچّك ٿی ٳڄیـ ٳڈ آڃڊب ؿاكاڍ آحبك څ ا‪٤٫‬بٻڄـ ‪ ،‬پي ُڀب آ‪٫‬لیڄڄـڇ ایڂ‬

‫ٓچك ؿك ایڂ ‪٣‬بٻپ فډڂ ډٌتیـ ٳڈ ؽچؿ آځ ٓچك ‪ ،‬ؿاكاڍ ا‪٤٫‬بٹ څ ٳبكډبیی ډٌتڄـ‪.‬‬

‫پي ؿك عٰیٰت ُڀب ٿبٻٲ ایڂ ٓچك فډڄی څ ا‪٤٫‬بٹ څ آحبكُبځ ډل ؿڅ ډٌتیـ څ ډڄٸبٿی ٳڈ‬

‫ُڀب اڃٌبڃی كا ؿك فډڂ ‪ ،‬تؾیّٺ څ تٔچّك ٿی ٳڄیـ ٳڈ ٿی ؽچكؿ څ ٿی ڃچُـ څ ثڈ ٿلؿٽ ڃیٴی څ‬

‫اعٌبځ ٿی ٳڄـ څ یب ثڈ ‪٣‬ٴي ‪ ،‬ثی كعڀبڃڈ ؿًت ثڈ ٳِتبك آڃبځ ٿی مڃـ ‪ ،‬ایڂ اڃٌبځ فډڄی څ ؽیبٻی‬

‫ُڀ ب ٿبٻٲ ا‪٤٫‬بٹ څ آحبك ؽچیَ اًت څٻی ُڀب ٿبٻٲ آځ اڃٌبځ ؽیبٻی څ آحبك څ ا‪٤٫‬بٻَ ډل ؿڅ‬

‫ٿی ثبُیـ څ آځ آحبك څ ا‪٤٫‬بٹ ثڈ اڃٌبځ ؽیبٻی ًبؽتڈ فډڂ ُڀب ثڈ ‪٣‬ڄچاځ ایڂ ٳڈ ‪٫‬ب‪٣‬ٺ آڃڊب اًت ٿخالً‬
‫ٿی ؽچكؿ څ ٿی ڃچُـ ‪ ،‬ڃیٴچ ٳبك یب ٯبتٺ اًت ‪ ،‬ڃٌجت ؿاؿڇ ٿی ُچؿ اٿب ُڀب ‪ ٰٚ٫‬ٿچرـ څ‬

‫آ ‪٫‬لیڄڄـڇ آځ ٓچكت فډڄی آځ اڃٌبځ ؽیبٻی ډٌتیـ څ تڄڊب ثڈ اڅ ډٌتی ثؾِیـڇ ایـ څ ډلٷن ثڈ ُڀب‬

‫ڃڀی ٷچیڄـ ٳڈ ُڀب ٿی ؽچكیـ څ ٿی آُبٿیـ څ اعٌبځ ٿی ٳڄیـ څ آؿٽ ٿی ٳِیـ ‪ ،‬ثب ایڂ ٳڈ ایڂ‬

‫ٳبكډب ډڀٸی ٳبك ډڀبځ ٓچك ؽیبٻی اًت ٳڈ ُڀب ایزبؿ ٳلؿڇ ایـ‪(.‬ؿٯّت ُچؿ‪).‬‬

‫ٿاٻ‪ ٪‬ٿی ٷچیـ‪ :‬ایڄڊب ثؾِڊبیی ام ًؾڄبځ ‪٣‬ټی«‪ »١‬پیلاٿچځ ٿٌبئٺ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی اًت ٳڈ ثب‬

‫څٓ‪ ٪‬ڃبتچاڃی څ ٳڀی ًلٿبیڈ څ ثب ڃجچؿځ ٿزبٹ ٳب‪٫‬ی ‪ ،‬ٯٌڀتی كا ڃٰٺ ٳلؿیپ ٻیٴڂ ثب ٳڀی ٿڄـكربت‬

‫كًبٻڈ څ اؽتٔبك رڀالت ‪ ،‬څا‪٫‬ی ثڈ ٿٰٔچؿ ‪٧‬بیی ٿب اًت‪.‬‬

‫ٿڄ‪٠‬چك ام ایلاؿ څ ڃٰٺ ًؾڄبځ آځ ع٘لت ‪ً ،‬ڈ ٿ‪ٜ‬ټت میلیڂ اًت ‪:‬‬

‫‪1‬ـ ثلاڍ ٿلؿٿبځ ٿغّٰٮ څ ثب ثٔیلت څ ‪٣‬الٯڀڄـاځ ثڈ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ څ ٳبڅُٸلاځ ٿٌبئٺ آځ ‪ ،‬حبثت‬

‫ُچؿ ٳڈ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ٿیبځ اٿّت اًالٿی ‪ ،‬ڃؾٌتیڂ ٳٌی اًت ٳڈ پیلاٿچځ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ‪ ،‬ٳټڀبت‬

‫ٿڄ‪ٰٜ‬ی څ ٿٌتـٹ څ ثیبڃبت تچؤٽ ثب ثلډبځ ایلاؿ ٳلؿڇ اًت‪ .‬پي اڅ كا ثل ؿیٸلاځ ؿك ایڂ ثبة ٿڄّتی‬

‫اًت څ ثلاڍ اڅ ؿك ٷلؿځ پوڅډِٸلاځ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ ؿك ٿچكؿ كایذ ٳلؿځ ثلډبځ څ اًتـالٹ ؿك ٿٌبئٺ اٻڊی‪،‬‬

‫عٰچ٭ ٿٌټّپ اًت‪.‬‬

‫‪2‬ـ ٳٌبڃی ٳڈ ؿك تبكیؼ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ څ ‪ٛ‬لط ٿٌبئٺ ٷچڃبٷچځ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی ‪ ،‬ٿ‪ٜ‬بٻ‪٤‬بت څ ڃ‪٠‬لڍ ؿاكڃـ څ ؿك‬

‫ایڂ ؽٔچّ ثڈ تغچّٹ ا‪٫‬ٴبك څ آكا تچرڈ ؿاكڃـ ‪ ،‬ٿچٯ‪٤‬یّت ایڂ ًتچځ ډبڍ ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی څ ایڂ ٿٌبئٺ ؿٯیٮ‬

‫عٴڀی كا ٳڈ ؿك الثالڍ ٳټڀبت اٿبٽ ‪٣‬ټیّ ثڂ اثی ‪ٛ‬بٻت «‪ »١‬آٿـڇ څ ؿك ٿِٴٺ تلیڂ ٿجبعج اٻڊی‬

‫رب ٷل‪٫‬تڈ ‪ ،‬ؿك ٿـّ ڃ‪٠‬ل ٯلاك ؿډڄـ څ یٰیڂ ٳڄڄـ ٳڈ آځ ثنكٷچاك ‪ ،‬ٿٌبئټی كا ؿك ‪٫‬ټٌ‪٬‬ڈ اٻڊی ٿ‪ٜ‬لط‬

‫ًبؽتڈ اڃـ ٳڈ ٳٌی رټچ تل ام اڅ ایڂ ٿجبعج كا ٿ‪ٜ‬لط ڃٴلؿڇ څ ثبثی كار‪ ٢‬ثڈ آڃڊب ٿڄ‪ٰ٤‬ـ ڃڄڀچؿڇ‬
‫اًت‪ .‬څ ٯلځ ډب ثچؿ ٳڈ ایڂ ٳټڀبت څ ثیبڃبت ؿك ثچتڈ اثڊبٽ ٿبڃـڇ ثچؿڃـ تب ایڂ ٳڈ ؿك ایڂ ٯلڅځ اؽیل ‪،‬‬

‫ٿچ‪ّ٫‬ٮ ثڈ عٺّ څ ٳِ‪ ٪‬آڃڊب ُـڇ اڃـ‪.‬‬

‫‪ 3‬ـ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ڃؾٌتیڂ ‪٫‬لؿڍ اًت ٳڈ څاهڇ ډبڍ ‪٣‬لثی كا رڊت ثیبځ ٿجبعج ‪٫‬ټٌ‪٬‬ی څ‬

‫آ‪ٜ‬العبت عٴڀی ثڈ ٳبك ثلؿڇ څ ؿك څاٯ‪ ٢‬ؿایلڇ اٻ‪٬‬ب‪ ٝ‬تڄٸتل ام آځ اًت ٳڈ عٰبیٮ كا ثتچاڃـ ٳڀبډچ‬

‫عّٰڈ ثیبځ ثـاكؿ ٿٸل ایڂ ٳڈ یٲ ڃچ‪ ١‬تزلیـ ؿك آڃڊب ثڈ ‪٣‬ڀٺ ثیبیـ ڃ‪٠‬یل آڃضڈ ‪٣‬ټی«‪ »١‬ؿك ثڈ ٳبك‬

‫ثلؿځ ثلؽی ام آڃڊب اڃزبٽ ؿاؿڇ اًت‪:‬‬

‫( ‪)1‬‬ ‫الف ـ «هٌؼزِب هٌ ُز المْهیّخ ّززوِب لذ األصلیّخ ّخ ٌّجزِب لَّْل ال ّزکولخ»‬

‫ایڂ ٳڈ ٿی ٷچییپ ‪٫‬الځ ٿچرچؿ اك ‪٫‬الځ مٿبځ ثڈ څرچؿ آٿـ ‪ ،‬یب ؿك ‪٫‬الځ څٯت ثچؿ ‪ ،‬ؿٻیٺ‬

‫ایڂ اًت ٳڈ ٿچرچؿات ٯـیپ څ امٻی ڃیٌتڄـ‪ .‬ڃین ایڂ ٳڈ ٿی ٷچییپ اٷل پـیـڇ ډب صڄبځ ڃجچؿ ‪ ،‬ثڊتل‬

‫ثچؿ څ اٷل صڄیڂ ثچؿ ٳبٿٺ تل ٿی ُـ ‪ ،‬كڅُڂ ٿی ٳڄـ ٳڈ اُیبء ‪ ،‬ٳبٿٺ څ تڀبٽ ڃیٌتڄـ‪.‬‬

‫(‪)2‬‬ ‫ة ـ«اى لیل کبى فؼلی رؤّیل أصلیّخ الْخْد ّاى لیل لن یضل فؼلی رؤّیل ًفی الؼذم‪».‬‬

‫« اٷل ٷ‪٬‬تڈ ُچؿ ٳڈ ؽـا ډڀیِڈ ثچؿڇ ‪ ،‬ٿٰٔچؿ ایڂ اًت ٳڈ ‪٣‬ـٽ ثل اڅ ًجٰت ڃٸل‪٫‬تڈ اًت څ‬

‫اٷل ٷ‪٬‬تڈ ُچؿ ٳڈ ؿك ٷقُتڈ څرچؿ ؿاُتڈ ‪ ،‬ٿڄ‪٠‬چك ایڂ اًت ٳڈ ډٌتی اٍ امٻی څ ثی آ‪٧‬بم ثچؿڇ‬

‫اًت‪».‬‬

‫(‪)3‬‬ ‫ج ـ « ّاز ٌذ َّل ثؼذ ٍد ّ دائ ٌن َّل ثؤه ٍذ‪».‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪1‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش ‪.228 : 223‬‬

‫‪2‬ـ رْزیذ ‪. 23:‬‬

‫‪3‬ـ ًِح الجالغَ فیل اَّلعالم ‪ /‬ش ‪.233 : 222‬‬


‫« یٴتبًت ‪ ،‬ڃڈ یٴتبڍ ‪٣‬ـؿڍ ‪ ،‬ډڀیِٸی اًت څٻی ڃڈ ؿك ٿغـڅؿڇ څٯت څ مٿبځ‪».‬‬

‫څ څاهڇ ډبڍ ؿیٸل ڃ‪٠‬یل ٯچّڇ ‪ ،‬اًت‪٤‬ـاؿ ‪٣ ،‬ټّت ‪ .‬ٿ‪٤‬ټچٹ څ ‪٧‬یل فٻٲ‪.‬‬

‫ایڂ كًبٻڈ ثڄب ثڈ ؿكؽچاًت رڀ‪٤‬ی ام ثلاؿكاځ څ ؿڅًتبځ ‪٣‬لاٯی ٳڈ ‪٣‬الٯڀڄـ ثڈ ڃِل ‪٘٫‬بیٺ څ‬

‫‪٫‬چاٗٺ اٿبٽ ‪٣‬ټیّ ثڂ اثی ‪ٛ‬بٻت«‪ »١‬ثچؿڃـ ‪ ،‬ؿك ًبٹ ‪ 1379‬ڇ‪.‬٭‪ .‬ثڈ كُتڈ تغلیل ؿك آٿـ‪.‬‬

‫ؿك ًبٹ‪ 1392‬ڇ‪.‬٭‪ 13.‬كرت اٻڀلّرت ‪ ،‬تلرڀڈ ایڂ ٿزڀچ‪٣‬ڈ اكمُڀڄـ ثڈ ؿًت ایڂ ثڄـڇ‬

‫ڃبصین « اثشاُین عیذ ػلْی » پبیبځ یب‪٫‬ت‪.‬‬

‫ّ السوذ هلل ا َّّّلٌ ّ آخشاً ‪.‬‬


‫فِشست هٌابع ّ هآخز‬

‫‪1‬ـ لشآى‬

‫«الف»‬
‫‪2‬ـ اعتزبد‪ٛ /‬جلًی‪ /‬اعڀـ‪/‬ٿاًٌڈ األ‪٣‬ټڀی څ ٿاًٌڈ ؤډٺ اٻجیت«‪ 1401/ »١‬ڇ‪.‬٭‪.‬‬

‫‪ 3‬ـ اعٰب٭ اٻغٮ‪ /‬عٌیڄی ٿل‪ِ٣‬ی تٌتلڍ ‪ /‬ڃچكاهلل ‪ /‬ٿ‪ٜ‬ج‪٤‬ڌ اًالٿیڌ ـ تڊلاځ ‪1328 /‬ڇ‪.‬٭‪.‬‬

‫‪4‬ـ آچٹ ٳب‪٫‬ی‪ /‬ٳټیڄی‪ /‬ٿغڀّـ‪ /‬ؿاك ٓ‪٤‬ت څ ؿاكاٻت‪٤‬بك‪ ٩‬ثیلڅت‪ 1401 /‬ڇ‪.‬٭‪/.‬صبح صڊبكٽ‪.‬‬

‫«ة»‬
‫‪5‬ـ ثغبكاألڃچاك‪٣/‬الٿّڈ ٿزټٌی ‪ /‬ٿغڀّـ ثبٯل ‪ /‬ٿاًٌڌ اٻچ‪٫‬ب ثیلڅت‪1403 /‬ڇ‪.‬٭‪/.‬صبح ًچّٽ‪.‬‬

‫«د»‬
‫‪6‬ـ تغ‪ ٪‬اٻ‪ٰ٤‬چٹ ‪ /‬علّاڃی ‪ /‬عٌڂ ‪ /‬ؿ‪٫‬تل اڃتِبكات اًالٿی ‪ 1404 /‬ڇ‪.‬٭‪/.‬صبح ؿڅّٽ‪.‬‬

‫‪7‬ـ تلرڀڈ ت‪ٌ٬‬یل اٻڀیناځ ‪٣ /‬ټّبٿڈ ‪ٛ‬جب‪ٛ‬جبیی ‪ً /‬یّـ ٿغڀّـ عٌیڂ ‪ /‬ؿ‪٫‬تل اڃتِبكات اًالٿی‪.‬‬

‫‪ 8‬ـ تچعیـ ‪ُ /‬یؼ اٻٔـڅ٭ ‪ /‬ٿغڀّـ ‪ /‬ٿٴتجڌ اٻٔـڅ٭ ‪ 1398 /‬ڇ‪.‬٭‪.‬‬

‫«ػ»‬
‫‪9‬ـ ُلط آچٹ ٳب‪٫‬ی ‪ /‬ٿبمڃـكاڃی ‪ /‬ٿټّب ٿغڀّـ ٓبٻظ ‪ /‬ٿٴتجڌ االًالٿیڌ ـ تڊلاځ ‪ 1384 /‬ڇ‪.‬٭‪.‬‬

‫‪10‬ـُلط ‪٧‬لكاٻغٴپ څ ؿككاٻٴپ ‪ /‬ؽچاڃٌبكڍ ‪ /‬رڀبٹ اٻـیڂ ٿغڀّـ ‪ /‬اڃتِبكات ؿاڃِٸبڇ تڊلاځ‪.‬‬

‫‪11‬ـ ُلط ڃڊذ اٻجال‪٧‬ڈ ‪ /‬اثڂ ؤثی اٻغـیـ ‪٣ /‬نّاٻـیڂ ‪ /‬ؿاكاٻٴتت اٻ‪٤‬لثیّڈ ـ ثیلڅت ‪ 1385 /‬ڇ‪.‬٭‪/.‬‬

‫صبح ؿڅّٽ‪.‬‬

‫«م»‬

‫‪12‬ـ ٿ‪٤‬بڃی االؽجبك ‪ُ /‬یؼ اٻٔـڅ٭ ‪ /‬ٿغڀّـ ‪ /‬ؿ‪٫‬تل اڃتِبكات اًالٿی ‪1425 /‬ڇ‪.‬٭‪.‬‬

‫‪13‬ـ ٿیناځ اٻغٴڀڌ ‪ /‬كڍ ُڊل ‪ /‬ٿغڀّـ ‪ /‬ؿاكا اٻغـیج ‪ /‬صبح اڅّٹ‪.‬‬

‫«ى»‬
‫‪14‬ـ ڃڊظ اٻجال‪٧‬ڈ ‪٫ /‬یٖ االًالٽ‪.‬‬

You might also like