TEORYA NG WIKA:

Teoryang Pooh-pooh = may feelings na nagulat

Teoryang Yum-yum = lahat kayang makagawa ng tunog

Teoryang Dingdong = tunog ng bagay

Teoryang Bow-wow = tunog ng hayop

Teoryang Yo-he-ho = may puwersa na tunog

Teoryang Tata = senyas o galaw ng tao nagiging tunog, tata = pranses - paalam

Teoryang Taraboom-de-ay = ritwal

KATANGIAN NG WIKA:

Ang wika ay sistemang balangkas

Sinasalitang tunog

Arbitraryo

Ay ginagamit

Ay nagbabago

Ay pantao

Ay nakabatay sa kultura

Ay buhat at dinamiko

Ay hinihiram

Ay bahagi ng komunikasyon
ANTAS NG WIKA:

Balbal

Kolokyal

Pambansa

Panalalawigan

Pampanitikan

BARAYTI NG WIKA:

Dayalek = particular ng rehiyon o lalwigan pangkat

Sosyolek = katayuan at antas ng buhay

=ibat ibang

Idyolek = kakaibang pananalita, estilo

– ex.

- saan ka ga pupunta?
- Nakain ka ng baboy? Kinain ka ng baboy o kumain ka ng baboy HAHAHA
- Ikaw baga?

Creole = combinasyon ng ibang lenggwahe, una ay pidgin ngaun naging likas na – ex. Chabakano – halo

Pidgin = gawa gawa lamang kung hano masabe, umuusbong na bagong wika, eng=nobodys language

Jargon o Register = tanging bokabolaryo ng isang particular na pangkat ng isang propesyon, particular na
trabaho o gawain ng tao – ex. teacher=lesson plan, doctor= quarantine

Etnolek = pinagsamang etniko at diyalekto

– ex.

Gait=kasama,

Benge=palamuti sa buhok ng babae

Kinayan=pagpigil sa isang tao sa paggawa ng isang bagay

Ekolek = wika na sinasalita sa sariling bahay

Tenor/tono = baryasyon ng wika na isinasaalang alang ang antas o estilo – ex. pormal at impormal

KAHULUGAN NG WIKA:

Webster = sistema ng pakikipagkomunikasyon

Tumangan = pagbibigay ng kahulugan sa mga tunog, ginagamet aang katawan - unawa

Edward Sapir = relasyong sosyal – pamparamihan ex. binyagan,kasalan

Chomsky = penomang mental – likas sa tao

Benjamin Lee Whorf = payak na salitang nilikha para sa pagtugon sa kapaligiran – reaksyon

Hill = pangunahing anyo ng simbolikong gawaing ng tao, may patern at klase – aparato

Gleason masistemang balngkas, pinipili at isinasaaus, arbitraryo, at kultura

Sapiro = likas na makataong pamamaraan – mga damdamin at hangarin na kusang loob

Pananaliksik

-Ayon kay Good, ang pananaliksik ay isang maingat, kritikal, disiplinadong inkwiri sa
pamamagitan ng iba't ibang teknik at paraan batay sa kalikasan at kalagayan ng natukoy na
suliranin tungo sa klaripikasyon at resolusyon nito.

-Ang pananaliksik ay isang sistematikong pag-aaral o imbestigasyon ng isang bagay sa sa

layuning masagot ang mga katanungan ng isang ma -Madel

-Ayon kay Parel, ang pag-aaral o imbestigasyon ng isang bagay sa layuning masagot ang
mga katanungan ng isang mananaliksik

Kabanata 1

-Introduksyon Panimula Paglalahad ng suliranin Palagay Teoretikal na balangkas

-teorya na magpapatibay sa balangkas Konseptwal na balangkas Kahalagahan ng pag-aaral
Saklaw at Limitasyon-mga bubuo sa pananaliksik Depenisyon ng Katawagan Kaugnay na
Literatura Kaugnay na Pag-aaral Kabanata 2-Metodolohiya Disenyo ng Pananaliksik
Populasyon ng Pananaliksik Lokal na Pananaliksik Instrumento ng Pananaliksik Paglalapat
Istatistikal Katangian ng Isang Mabuting Pananaliksik Sistematiko-may sinusunod na sistema
Kontrolado-may saklaw at limitasyon Obhetibo, lohikal at walang pagkiling- Akyureyt na
Imbestigasyon- Emperikal-may mga ebidensyang pinagkunan Mapanuri- Orihinal na Akda-
Pinagsisikapan- Maingat na Pagtatala at Pag-uulat- Matiyaga at hindi minamadali
Kwantehibo o Estadistikal na Metodo- Nangangailangan ng Tapang Maingat na Pagtatala at
Pag-uulat- Katangiang Dapat Taglayin ng Isang Mananaliksik -Masipag -Matiyaga -Maingat
-Sistematiko -Kritikal/Mapanuri Pananagutan ng Isang Mananaliksik -Kinikilala ng
mananaliksik ang lahat ng pinagkunan niya ng datos -Bawat hiram na termino at ideya ay
kanyang ginagawan ng karampatang tala -Hindi siya nagnanakaw ng mga salitang ng
iba,kundi sinisipi ito at binibigyan ng karampatang pagkilala -Hindi siya nagkukubli ng datos
para lamang palakasin o patibayin ang kanyang argumento o para ikiling ang kanyang pag-
aaral sa isang partikular na pananaw (Atienza, et al.,1996)

Ponolohiya = pagaaral ng tunog

Ponema = tawag sa tunog ng wika

URI NG PONEMA:

Ponemang Segmental = katumbas ay titik at pagbigkas

-Ponemang katinig = artikulasyon

-Ponemang Patinig = binibigkas

-Diptonggo = w at y malapit sa a e i o u

-Klaster = magkasunod na katinig sa isang pantig = inisyal,midyal at pinal

-Pares-minimal = saltiang magkaiba ang kahulugan pero magkatunog o magkatulad ng bigkas

Ponemang Suprasegmental = makabuluhang yunit ng tunog, inde letre kundi notasyon

-Diin = pansin sa bigkas, simbolo

-Tono = matinding damdamin

-Intonasyon = pagbaba at pagtaas , accent

-Hinto/Juncture = hinto o saglit na pagtigil

Morpolohiya = pagaaral ng morpema o makabuo ng salita

Morpema = pinakamaliit na yunit ng salita na may kahulugan

ANYO NG MORPEMA:

-Morpemang binubuo ng isang ponema = sasaad ng kasarian

-Morpemang binubuo ng panlapi o di malayang morpema = hindi nakakatau magisa

-Morpemanh binubo ng salitang ugat o malayang morpema = nakaktayo magisa

URI NG MORPEMA:

Pagkakaltas ng ponema = pagbabago ng morpema pagnawala ang ponema o morpema

Pagpapalit ng ponema = nagpapalit ng anyo ng ponema

Metatesis = ponema to morpema

Reduksyon = maikli kesa sa orihinal

Hihingi ng permisyon sa

Ponolohiya

Morpolohiya