Professional Documents
Culture Documents
El Filibusterismo
“ Paghahari ng Kasakiman “
Kakila-kilabot ang mga isinalaysay na pangyayari.
Makapangyariahan ang damdamin, sumisiklab, umaapoy,
tumutulpok. Kitang kita ito sa mga tauhang nilikha ng dakilang
bayani. Sumasailalim ito sa isang mapait na kasaysayang
pinagdaanan ng ating lahi sa kamay ng mga mananakop na
kastila.
Nobelang Pampulitika
Nobela
Isang mahaba at masining na kathambuhay ang
nobela. Binubuo ng mga kawil- kawil ng pangyayaring
maingat na binabakangkas upang magkaugnay-ugnay
sa buhay ng pangunahing tauhan. Ang bawat
pangyayari ay nahahati sa mga kabanata. Ang bawat
kabanata ay nababalangkas tulad ng isang maikling
kwento at tumutulong sa pagbuo ng isang masalimuot
na kaganapan na tumatahak sa landas sa buhay ng
bida ng nobela.
GOMBURZA
Inialay niya ang nobela sa tatlong paring martir o higit
na kilalang GOMBURZA -Padre Gomez, padre
Burgos, at Padre zamora. Sila ang mga paring binitay
sa harap ng bayan dahilan sa kanilang paniniwala
noong Pebrero 17, 1872- pag-aalay na ito ang isa sa
dahilan kung bakit masasabing nobelang politikal ang “
El Filibusterismo.Malinaw nitong tinalakay ang mga
problema sa sisitema ng pamahalaan, sa lupa,
pamamahala, katiwalian , usaping panlipunan at
panrelihiyon, at maging ang pang-edukasyon.
Mahihiwatig din dito ang pansariling kasawian at
kapaitang bumabagabag kay Rizal habang isinusulat
niya ang nobela.
Calamba, Oktubre 1887
Ang araw at lugar kung saan nagsimulang magsulat si Rizal ng
“ El Filibusterismo “ habang nag-aaral ng medisina.
Pebrero 3, 1888
Taon kung saan muling nilisan ni Rizal ang Pilipinas dahil sa
pangambang lalong malagay sa panganib ang buhay ng
kanyang mga mahal sa buhay. Sanhi ito ng galit ng mga kastila
sa pagsulat niya ng “Noli Me Tangere” an umanoy nag-uupat
ng rebelyon. Maraming nagbanta sa kanyang buhay at maging
sa buhay ng kanyang pamilya. Dahil dito, minabuti niyang
muling magbalik sa Europa sa tulong ng kanyang pamilya at
mga kaibigan.
Valentin Ventura
Ang nagpadala ng pera kay Rizal mula sa Paris , upang
tulungan na maiprenta ang “El Filibusterismo”.
Maraming naniniwala na ang El Fili ay higit na kaysa Noli. Higit daw itong pinag-
iisipan dahil mas maayos ang pagkakabalangkas at pagkakahanay ng mga kaisipan.
Ang mga orihinal na tauhang muling binigyang buhay sa ikalawang nobela ay mas
detalyado ang pagkakahubog.
Maraming anyo ang paghihimagsik. Pinili ng dakilang bayaning si Rizal ang
paggamit ng kanyang talino sa pagsulat. Iminulat niya ang mga mata ng bayan sa
maraming katotohanang walang ibig magtangkang magsiwalat dahil sa takot at
pagiging makasarili. Binigyan niya ng pag-asa ang mga pinanghihinaan ng loob.
Nagkaroon ng inspirasyon ang mga naglalamay sa madidilim na gabi upang mabawi
ang kalayaang mahigit na tatlong daang taong pinagpasasaan ng mga
mapagsamantalang dayuhan.
Maraming pangalan ang kabayanihan. Nang isulat ni Jose Rizal ang Noli Me
Tangere alam niyang malalagay sa panganib ang kanyang buhay. Nang tapusin niya
ang El Filibusterismo batid niyang nilagdaan niya ang sariling kamatayan. Iyon ang
pangalan ng kanyang kabayanihan- isang walang kondisyong pag-ibig sa Bayan.
Kinilala siya ng sambayanang Pilipino, ng mga karatig bansang asyano at
maging sa ibat iabng panig ng mundo. Si jose Rizal , isang Pilipino, Isang dakilang
malay, isang huwaran ng tunay na pag-ibig sa kapwa maging sa paningin ng amang
lumikha.