คณิต พืน้ ฐาน ม.

4-6 เล่ ม3
บทที่4 ลําดับและอนุกรม
 คณิ ตศาสตร์พ้ืนฐาน ม.ปลาย เล่มที่ 3

บทที่ 4 ลําดับและอนุกรม

4.1 ลําดับ (Sequence)

4.1.1 ความหมายของลําดับ

พิจารณาความสัมพันธ์ของแบบรู ป

พบว่าลําดับของรู ปและจํานวนจุดมีความสัมพันธ์กนั ดังนี้

ความสัมพันธ์ของลําดับของรู ปและจํานวนจุดในแต่ละรู ป เป็ นฟังก์ชนั ที่มี โดเมน =

{1,2,3,4,5}

เรนจ์ = {1,3,6,10,15}

พิจารณาแบบรู ปของจํานวน 1,3,5,7,9,…,2n-1 เมื่อ n เป็ นจํานวนนับ จะเขียนความสัมพันธ์ได้

ดังนี้
 ความสัมพันธ์ขา้ งต้น เป็ นฟังก์ชนั ที่มี

โดเมน = {1,2,3,4,5,…,n} เรนจ์ = {1,3,5,7,9,..,2n-1}

ลําดับ คือ ฟังก์ชนั ที่มีโดเมนเป็ นเซตของจํานวนเต็มบวกหรื อสับเซตของ

จํานวนเต็มบวกในรู ป {1,2,3,…n}
ในกรณี ที่ฟังก์ชนั เป็ นลําดับที่มีโดเมนเป็ น {1,2,3,…n} จะเป็ น ลําดับจํากัด (finite sequence)
แต่ถา้ เป็ นลําดับที่มีโดเมนเป็ นเซตของจํานวนเต็มบวก จะเรี ยกว่า ลําดับอนันต์(infinite
sequence)

ในการเขียนลําดับจะเขียนเฉพาะสมาชิกของเรนจ์เรี ยงกันไป ถ้า 𝑎𝑎 เป็ นลําดับจํากัด จะ

เขียนแทนด้วย𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛

ถ้า 𝑎𝑎 เป็ นลําดับอนันต์ จะเขียนแทนด้วย𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 , …,

เรี ยก 𝑎𝑎1 ว่า พจน์ท่ี 1 ของลําดับ

𝑎𝑎2 ว่า พจน์ท่ี 2 ของลําดับ

𝑎𝑎3 ว่า พจน์ท่ี 3 ของลําดับ

𝑎𝑎𝑛𝑛 ว่า พจน์ท่ี n ของลําดับ

Ex 1,3,6,10,15 เป็ นลําดับจํากัดที่มี 𝑎𝑎1 = 1, 𝑎𝑎2 = 3, 𝑎𝑎3 = 6

𝑎𝑎4 = 10 และ𝑎𝑎5 = 15

Ex 1,3,5,7,9,…,2n-1,… เป็ นลําดับจํากัดที่มี 𝑎𝑎1 = 1, 𝑎𝑎2 = 3, 𝑎𝑎3 = 5, 𝑎𝑎4 = 7 , 𝑎𝑎5 = 9

และ 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 2𝑛𝑛 − 1

การเขียนลําดับ นอกจากการเขียนแบบแจกแจงพจน์ สามารถเขียนเฉพาะพจน์ทว่ั ไป พร้อมทั้ง

ระบุสมาชิกในโดเมน เช่น

ลําดับ 1,3,6,10,15 อาจเขียนแทนด้วย 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 𝑛𝑛(𝑛𝑛+1)

2
เมื่อ 𝑛𝑛 ∈ {1,2,3,4,5}

ลําดับ 1,3,5,7,9,…,2n-1,… อาจเขียนแทนด้วย 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 2𝑛𝑛 − 1 เมื่อ n แทนเซตของจํานวนเต็ม

บวก

หมายเหตุ ในการกําหนดลําดับพจน์ทว่ั ไป ถ้าไม่ได้ระบุสมาชิกในโดเมน ให้ถือว่าเป็ น ลําดับ

อนันต์

ตัวอย่าง จงบอกว่าเป็ นลําดับจํากัดหรื อลําดับอนันต์

1. 7,14,21,28,35,42

2. 4,9,16,25,36,…,(𝑛𝑛 + 1)2,…

3. 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 2𝑛𝑛 + 1 , 𝑛𝑛 ∈ {1,2,3, … ,20}

1
4. 𝑎𝑎𝑛𝑛 =
𝑛𝑛2

5. 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 2𝑛𝑛2 − 1

ตัวอย่าง จงหาสี่ พจน์แรกของลําดับ 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 3 + (−1)𝑛𝑛

ตัวอย่าง จงหาสี่ พจน์แรกของลําดับอนันต์ที่ 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 2𝑛𝑛 − 1 แล้วเขียนลําดับนี้โดยการแจกแจง
พจน์

ตัวอย่าง จงหาพจน์ถดั ไปสองพจน์ของลําดับที่กาํ หนดให้ต่อไปนี้

1) 1,3,7,13,…

2) 100,99,97,94,…

3) 16,8,4,2,…

4) 2,20,200,2000,…
 แบบฝึ กหัด 4.1.1

1.จงเขียนสี่ พจน์แรกของลําดับต่อไปนี้

1) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 2𝑛𝑛 + 5

1 𝑛𝑛
2) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = � �
2

3)𝑎𝑎𝑛𝑛 = (−2)𝑛𝑛

𝑛𝑛+1
4) 𝑎𝑎𝑛𝑛 =
𝑛𝑛

1 + (−1)𝑛𝑛
5)𝑎𝑎𝑛𝑛 =
𝑛𝑛
 2𝑛𝑛
6) 𝑎𝑎𝑛𝑛 =
3𝑛𝑛

7) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = (𝑛𝑛 − 1)(𝑛𝑛 + 1)

8) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 𝑛𝑛(𝑛𝑛 − 1)(𝑛𝑛 − 2)

2.จงหาสองพจน์ถดั ไปสองพจน์ของลําดับที่กาํ หนดให้ต่อไปนี้

1)2,6,10,14,….

2)200,195,190,185,…

3)1,4,16,64,…
4)729,243,81,27,…

5)2,7,17,32,….

6)5,10,30,120,…

7)5,4,1,-4,…

8)100,98,94,88,…

4.1.2 การหาพจน์ ทวั่ ไปของลําดับ

การหาพจน์ทว่ั ไปของลําดับ คือ การเขียนแสดงพจน์ทว่ั ไป 𝑎𝑎𝑛𝑛 ในรู ปที่มี n เป็ นตัวแปร

และเมื่อแทน n ด้วยสมาชิกในเซต {1,2,3, … , 𝑚𝑚} แล้วได้พจน์ที่ 1,2,3, … , 𝑚𝑚 ตรงตามลําดับ

การหาทําโดยใช้การสังเกต
ตัวอย่าง จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับจํากัดต่อไปนี้
1 2 3 4
1) , , ,
2 3 4 5

2) 1,4,7,10,13,16

ตัวอย่าง จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับต่อไปนี้ แล้วเขียนลําดับใหม่

1) -1,2,-3,4,-5

2) 1,√2, √3, 2, √5, …

3) 2,4,8,…
ตัวอย่าง จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับต่อไปนี้
1) 2,4,6,8,10,…

2)7,9,11,13,15

3)2,5,8,11,14

4)1,4,7,10,13,…
 5)-2,-4,-6,-8,-10,…

6)-5,-3,-1,1,3,…

7)1,0,-1,-2,-3,…

ตัวอย่าง จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับต่อไปนี้

1 1 1 1 1
1) , , , , ,…
2 4 6 8 10

3 4 5 6 7
2) , , , , , …
5 6 7 8 9
 3)1,3,7,13

แบบฝึ กหัด 4.1.2

1.จงเขียนสี่ พจน์แรกของลําดับต่อไปนี้

1) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 4𝑛𝑛 − 2

2)𝑎𝑎𝑛𝑛 = 𝑛𝑛(𝑛𝑛 − 1)

2𝑛𝑛
3) 𝑎𝑎𝑛𝑛 =
𝑛𝑛+1
 1 𝑛𝑛
4) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = � �
2

5) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = (−1)𝑛𝑛

2.จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับจํากัดต่อไปนี้

1 1 1
1)1, , ,
2 4 8

2)1,3,9,27

8 8
3)24,8, ,
3 9
 2 3 4 5
4) , , ,
3 4 5 6

5)0.4,0.04,0.004,0.0004

3.จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับต่อไปนี้

1)1,3,5,7,9,…

2)4,8,12,16,20,…
3)3,7,11,15,19,…

4)7,12,17,22,27

5)1,6,11,16,21,…

6)0,-1,-2,-3,-4,…

7)1,-1,-3,-5,-7,…
8)-5,-3,-1,1,3,…

1 1 1 1 1
9) , , , , ,…
3 6 9 12 15

1 1 1 1
10) 1, , , , ,…
4 9 16 25

2 4 8 16 32
11) , , , , ,…
5 7 9 11 13

1 2 3 4
12) 0, , , , , …
2 3 4 5
4.1.3 ลําดับเลขคณิต

ลําดับเลขคณิ ต คือ ลําดับที่ผลต่างของพจน์ที่อยูต่ ิดกันมีค่าคงที่ โดยจะเรี ยกผลต่างว่า

ผลต่างร่ วม

เช่น 1,8,15,22,29,…

โดยสามารถหาพจน์ทวั่ ไป ได้ดงั นี้

𝑎𝑎1 =

𝑎𝑎2 =

𝑎𝑎3 =

𝑎𝑎4 =

จะได้ 𝑎𝑎𝑛𝑛 =

ในกรณี ทว่ั ไป ถ้า 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 , … เป็ นลําดับเลขคณิ ต และมี d เป็ นผลต่างร่ วม ซึ่ง 𝑑𝑑 =
𝑎𝑎𝑛𝑛+1 − 𝑎𝑎𝑛𝑛

𝑎𝑎1 =

𝑎𝑎2 =

𝑎𝑎3 =

𝑎𝑎4 =
.

𝑎𝑎𝑛𝑛 =

ดังนั้น พจน์ที่ n ของลําดับเลขคณิ ต หรื อ 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 𝑎𝑎1 + (𝑛𝑛 − 1)𝑑𝑑

ตัวอย่าง จงเขียนสี่ พจน์ถดั ไปของลําดับเลขคณิ ต -1,6,13,…

ตัวอย่าง จงหาพจน์ที่ 40 ของลําดับเลขคณิ ต 1,5,9,13,..

ตัวอย่าง จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับเลขคณิ ต 6,2,-2,-6,…

ตัวอย่าง จงหาพจน์แรกของลําดับเลขคณิ ตที่ มี 𝑎𝑎4 = 26 และ 𝑎𝑎9 = 61

ตัวอย่าง ถ้า 4,a,b,c,16 เป็ นพจน์หา้ พจน์ที่เรี ยงกันในลําดับเลขคณิ ต จงหา a,b และ c

ตัวอย่าง จงหาจํานวนที่อยูร่ ะหว่าง 6 และ 10 ที่ทาํ ให้จาํ นวนทั้งสามนั้นเป็ นพจน์เรี ยงกันใน

ลําดับเลขคณิ ต

ตัวอย่าง ถ้า 2 และ 26 เป็ นพจน์สองพจน์ของลําดับเลขคณิ ตที่มีพจน์อีกสามพจน์เรี ยงอยูร่ ะหว่าง

สองพจน์น้ ี จงหาพจน์สามพจน์น้ ี

ตัวอย่าง จงหาว่าระหว่าง 7 กับ 1610 มีจาํ นวนที่ 6 หารลงตัวทั้งหมดกี่จาํ นวน

ตัวอย่าง นภาเริ่ มต้นทํางานเป็ นผูช้ ่วยพยาบาลที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่ง ได้รับเงินเดือนในเดือน
แรก 6,000 บาท แต่ได้เท่าเดิมตลอดปี ถ้านภาได้เงินเดือนเพิ่มขั้นปี ละ 300 บาท ทุกปี จงหาว่า
อีกสิ บปี ถัดไผ นภาจะได้รับเงินเดือนเดือนละเท่าไร

แบบฝึ กหัด 4.1.3

1.จงเขียนสี่ พจน์แรกของลําดับเลขคณิ ตตามข้อมูลที่กาํ หนดให้

1) 𝑎𝑎1 = 2, 𝑑𝑑 = 4

2) 𝑎𝑎1 = 3, 𝑑𝑑 = 5
3)𝑎𝑎1 = −3, 𝑑𝑑 = 3

4)𝑎𝑎1 = 3, 𝑑𝑑 = −4

5)𝑎𝑎1 = 2.5, 𝑑𝑑 = −1.5

2.จงหาพจน์ของลําดับเลขคณิ ตที่กาํ หนดให้ ในแต่ละข้อต่อไปนี้

1) 𝑎𝑎3 เมื่อ 𝑎𝑎1 = 4 และ 𝑑𝑑 = 3

2) 𝑎𝑎8 เมื่อ 𝑎𝑎1 = −4 และ 𝑑𝑑 = −5

3) 𝑎𝑎9 เมื่อ 𝑎𝑎1 = −5 และ 𝑑𝑑 = 2

4) 𝑎𝑎12 เมื่อ 𝑎𝑎1 = 7 และ 𝑑𝑑 = −3

5) 𝑎𝑎20 เมื่อ 𝑎𝑎1 = 0.8 และ 𝑑𝑑 = −1

 4
6) 𝑎𝑎15 เมื่อ 𝑎𝑎1 =
3
และ 𝑑𝑑 = 13

3.จงหาพจน์ที่ n ของลําดับเลขคณิ ตต่อไปนี้

1)11,13,15,17,…

2)7,10,13,16,19,…

3)2,-1,-4,-7,-10,…

4)4,2,0,-2,-4
5)0,0.5,1,1.5,2,…

6)1.5,3.5,5.5,7.5,…

4.จงหาพจน์ที่ 20 และพจน์ที่ 50 ของลําดับเลขคณิ ต เมื่อ 𝑎𝑎𝑛𝑛 = −𝑛𝑛 − 3

5.จงหาพจน์ที่ 15 ของลําดับเลขคณิ ต 3,8,13,18,23,…

6.จงหาพจน์แรกของลําดับเลขคณิ ตที่มี 𝑎𝑎6 = 12 และ 𝑎𝑎10 = 16

7.จงหาพจน์ที่ 25 ของลําดับเลขคณิ ตที่มี 𝑎𝑎3 = 20 และ 𝑎𝑎7 = 32

8. จงหา 𝑎𝑎𝑛𝑛 และ d ของลําดับเลขคณิ ตที่มี 𝑎𝑎2 = 16 และ 𝑎𝑎12 = 116

9.-176 เป็ นพจน์ที่เท่าใดของลําดับเลขคณิ ต -1,-6,-11,…

10.ระหว่าง 100 ถึง 1000 มีจาํ นวนที่ 13 หารลงกี่จาํ นวน

11.จงหาจํานวนที่อยูร่ ะหว่าง 39 และ 51 ที่ทาํ ให้ท้ งั สามจํานวนนี้อยูใ่ นลําดับเลขคณิ ต

12. ถ้า 5 และ 29 เป็ นสองพจน์ของลําดับเลขคณิ ต โดยมีพจน์หา้ พจน์ของลําดับเลขคณิ ต โดยมี
พจน์หา้ พจน์ซ่ ึงเรี ยงกันอยูร่ ะหว่างสองพจน์ที่กาํ หนดให้น้ ี จงหาพจน์หา้ พจน์ดงั กล่าว

13.ถ้าสามพจน์แรกของลําดับเลขคณิ ต คือ 20,16 และ 12 ตามลําดับ แล้ว -96 เป็ นพจน์ที่

เท่าไรของลําดับนี้

14.บริ ษท
ั ขายรถยนต์แห่งหนึ่ง รับซื้อรถยนต์คืนจากผูซ้ ้ือในอัตราดังนี้ รถยนต์ที่ใช้แล้ว 1 ปี จะ
ซื้อในราคาตํ่ากว่าที่ซ้ือจากบริ ษทั 100,000 บาทและหลังจากนั้นราคาของการซื้อคืนจะลดลงปี
ละ 70,000 บาท ถ้าซื้อรถยนต์จากบริ ษทั นี้มาในราคา 1 ล้านบาท จงหาราคาที่บริ ษทั จะรับซื้ อ
รถยนต์คืน เมื่อใช้ไปแล้ว 5 ปี

15.ถ้าจัดแผ่นไม้กองหนึ่งซ้อนๆกัน ให้ช้ น
ั ล่างมีไม้เรี ยงตามยาวชิดกันตลอด 52 แผ่น วางชั้นที่
2 ให้แนวกึ่งกลางของไม้แต่ละแผ่นชั้นนี้อยูต่ รงกับรอยต่อของไม้แต่ละคู่ในชั้นแรก ทําอย่างนี้
ในชั้นต่อไปเรื่ อยๆ จนชั้นบนสุ ดมีไม้ 7 แผ่น จงหาความสู งของกองไม้น้ ี ถ้าไม้ทุกแผ่นเรี ยบ
และหนา 3 เซนติเมตร เท่ากันทุกแผ่น
4.1.4 ลําดับเรขาคณิต

6 18 54 162
พิจารณาลําดับ 2,6,18,54,162,… จะเห็นว่า 2
,
6
,
18
,
54
มีค่าเท่ากับ 3 และเป็ นค่าคงตัว

ลําดับเรขาคณิ ต คือ ลําดับ 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 , … โดยที่ 𝑎𝑎𝑎𝑎𝑛𝑛+1 เป็ นค่าคงตัว และเรี ยกค่าคงตัว
𝑛𝑛

นั้นว่า อัตราส่ วนร่ วม

𝑎𝑎1 =

𝑎𝑎2 =

𝑎𝑎3 =

𝑎𝑎4 =

𝑎𝑎𝑛𝑛 =

ดังนั้น พจน์ที่ n ของลําดับเรขาคณิ ต หรื อ 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 𝑎𝑎1 𝑟𝑟 𝑛𝑛−1

ตัวอย่างของลําดับเรขาคณิ ต
-1,4,-16,64,-256,…

ตัวอย่าง จงเขียนสี่ พจน์แรกของลําดับเรขาคณิ ตที่มี 34 เป็ นพจน์แรก และ4 เป็ นอัตราส่ วนร่ วม
ตัวอย่าง จงหาพจน์ที่ 7 ของลําดับเรขาคณิ ต 4,20,100,…

ตัวอย่าง จงหาพจน์ที่ n ของลําดับเรขาคณิ ต 8,16,32,64,…

ตัวอย่าง ในเมืองแห่งหนึ่งมีประชากร 100,000 คน ถ้าจํานวนประชากรในเมืองนี้เพิ่มขึ้น 2%

ทุกปี จงหาจํานวนประชากรในเมืองนี้ในอีก 10 ปี ข้างหน้า

จะเห็นได้วา่ จํานวนประชากรแต่ละปี
 แบบฝึ กหัด 4.1.4

1.จงหาอัตราส่ วนร่ วมของลําดับเรขาคณิ ตต่อไปนี้

1)2,4,8,16,…

2
2)18,6,2, ,…
3

3
3)75,15,3, ,…
5

4)-8,-0,8,-0.08,…

5)-1,1,-1,1,…

2 4 8 16
6) , , , ,…
3 3 3 3

1 1 1
7) , , , … เมื่อ 𝑥𝑥 ≠ 0
𝑥𝑥 𝑥𝑥 2 𝑥𝑥 3

5𝑎𝑎 5𝑎𝑎2 5𝑎𝑎3

8)5, , , ,… เมื่อ 𝑎𝑎 ≠ 0
2 4 8

2.จงหาสามพจน์พุดไปของลําดับเรขาคณิ ตต่อไปนี้

1)1,7,49,343,…
2)-1,2,-4,8,…

1 1
3)3,1, , , …
3 9

3.จงหาพจน์ที่ 9 ของลําดับเรขาคณิ ต 2,4,8,16,…

4.จงหาพจน์ที่ 11 ของลําดับเรขาคณิ ต 2,-10,50,-250,…

𝑎𝑎 𝑎𝑎2 𝑎𝑎3
5.จงหาพจน์ที่ 10 ของลําดับเรขาคณิ ต 1, , , ,… เมื่อ 𝑎𝑎 ≠ 0
2 4 8
 1 1 1 1
6.จงหาพจน์ที่ 8 ของลําดับเรขาคณิ ต , , , ,…
2 6 18 54

7.จงหาพจน์ที่ n ของลําดับของเรขาคณิ ตต่อไปนี้

1)1,3,9,…

2)25,5,1,…

3)1,-1,1,-1,…

4)-2,4,-8,…

1 1 1
5) , , , … เมื่อ 𝑥𝑥 ≠ 0
𝑥𝑥 𝑥𝑥 2 𝑥𝑥 3

6)1,0.3,0.09,0.027,…
7)-8,-0.8,-0.008,…

8)2,2√3, 6, …

32
8.จงหาพจน์แรกของลําดับเรขาคณิ ตที่มี เป็ นพจน์ที่หา้ และ 2 เป็ นอัตราส่ วนร่ วม
2

9.จงหาอัตราส่ วนร่ วมของลําดับเรขาคณิ ตที่มี 𝑎𝑎3 = 12และ

𝑎𝑎6 = 96

8
10.จงหาอัตราส่ วนร่ วมของลําดับเรขาคณิ ตที่มี 𝑎𝑎2 = และ
3
64
𝑎𝑎5 =
81
11.จงหาลําดับเรขาคณิ ตที่มีผลบวกและผลคูณของสามพจน์แรกเป็ น -3และ 8 ตามลําดับ

12.จงหาจํานวนที่อยูร่ ะหว่างจํานวนสองจํานวนที่กาํ หนดให้ โดยทั้งสามจํานวนนั้นอยูใ่ นลําดับ

เรขาคณิ ต

1) 5 และ 20

2) 8 และ 12

13.162 เป็ นพจน์ที่เท่าใดของลําดับเรขาคณิ ต 2,-6,18,…

14. ในปี พ.ศ.2540 ประชากรในอําเภอหนึ่งมี 60,000 คน ถ้าประชากรในอําเภอนี้เพิ่มขึ้นปี ละ
2% จงหาสู ตรทัว่ ไปของจํานวนประชากรในแต่ละปี และจํานวนประชากรในปี พ.ศ.2555

15.จงบอกว่าลําดับที่กาํ หนดให้ต่อไปนี้ ลําดับใดเป็ นลําดับเลขคณิ ต ลําดับใดเป็ นลําดับ

เรขาคณิ ต พร้อมทั้งบอกว่าผลต่างร่ วมหรื ออัตราส่ วนร่ วมของลําดับนั้นๆเป็ นเท่าใด
1) 7,9,11,13,…

2)6,-6,6,-6,…

3)4,2,0,-2,…

1 1
4)3,1, , , …
3 9

1 2 1 4
5)− , − , − , − , …
4 5 2 7
4.2 อนุกรม (Series)

จากลําดับจํากัด 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 เมื่อเขียนในรู ป ถ้า 𝑎𝑎1 + 𝑎𝑎2 + 𝑎𝑎3 + ⋯ + 𝑎𝑎𝑛𝑛 จะเรี ยกว่า
อนุกรมจํากัด

ตัวอย่างของอนุกรมจํากัด

1+3+5+7+…+15 เป็ นอนุกรมจํากัดที่ได้จากลําดับ 1,3,5,7,…,15

จากลําดับจํากัด 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 , .. เมื่อเขียนในรู ป ถ้า 𝑎𝑎1 + 𝑎𝑎2 + 𝑎𝑎3 + ⋯ + 𝑎𝑎𝑛𝑛 +... จะ
เรี ยกว่า อนุกรมอนันต์

4.2.1 อนุกรมเลขคณิต

ให้ 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 เป็ นลําดับเลขคณิ ต อนุกรมที่ได้จากลําดับเลขคณิ ต เรี ยกกว่า อนุกรมเลข
คณิ ต

𝑆𝑆𝑛𝑛 คือผลบวก 𝑛𝑛 พจน์แรกของอนุกรม

𝑆𝑆1 =

𝑆𝑆2 =
𝑆𝑆3 =

𝑆𝑆𝑛𝑛 =

ผลบวก n พจน์แรกของอนุกรมเลขคณิ ต
𝑛𝑛
𝑆𝑆𝑛𝑛 = (𝑎𝑎1 + 𝑎𝑎𝑛𝑛 )
2
𝑛𝑛
หรื อ 𝑆𝑆𝑛𝑛 = (2𝑎𝑎1 + (𝑛𝑛 − 1)𝑑𝑑)
2

ตัวอย่าง จงหาผลบวก 7 พจน์แรกของอนุกรมเลขคณิ ต 7+15+23+…

ตัวอย่าง จงหาผลบวกของพจน์ทุกพจน์ของอนุกรมเลขคณิ ต 7+10+13+…+157

ตัวอย่าง จงหาผลบวกของจํานวนคู่ต้ งั แต่ 18 ถึง 482

ตัวอย่าง จงหาผลบวกของจํานวนคี่ต้ งั แต่ 14 ถึง 210

ตัวอย่าง จงหาผลบวกของจํานวนที่หารด้วย 3 ลงตัว ตั้งแต่ 14 ถึง 70

ตัวอย่าง จงหาผลบวกของจํานวนที่มี 7 เป็ นตัวประกอบ ระหว่าง 14 และ 141

ตัวอย่าง หอประชุมของโรงเรี ยนแห่งหนึ่งมีการจัดเก้าอี้ไว้แถวแรก 12 ตัว แถวที่สอง 14 ตัว

แถวที่สาม 16 ตัว เช่นนี้ไปเรื่ อยๆ ถ้าจัดเก้าอี้ไว้ในหอประชุมทั้งหมด 15 แถว อยากทราบว่า มี
เก้าอี้ในหอประชุมทั้งหมดกี่ตวั
 แบบฝึ กหัด 4.2.1

1.จงหาผลบวก 50 พจน์แรกของลําดับเลขคณิ ต 5,7,9,11,13,…

2.จงหาผลบวก 30 พจน์แรกของลําดับเลขคณิ ต 0,2,4,6,8,…

3.จงหาผลบวก 40 พจน์แรกของลําดับเลขคณิ ต 2,6,10,14,18,…

4.จงหาผลบวก 60 พจน์แรกของลําดับเลขคณิ ต -2,3,8,13,18,…

5.จงหาผลบวก 75 พจน์แรกของลําดับเลขคณิ ต 5,2,-1,-4,-7,…

1 3 5
6.จงหาผลบวก 50 พจน์แรกของลําดับเลขคณิ ต , 1, , 2, , …
2 2 2

1 1 5 7
7.จงหาผลบวก 100 พจน์แรกของลําดับเลขคณิ ต − , , 1, , , …
3 3 3 3

8.จงหาผลบวกของอนุกรมเลขคณิ ต ต่อไปนี้

1)6+9+12+15+…+99
2)(-7)+(-10)+(-13)+(-16)+…+(-109)

3)( -7)+(-4)+(-1)+2+…+131

9.จงหาผลบวกของพจน์ทุกพจน์ของอนุกรมเลขคณิ ต ที่มีพจน์แรกเป็ น 6 ผลต่างร่ วมเป็ น 4

และพจน์สุดท้ายคือ 26

10.จงหาผลบวกของจํานวนเต็มที่เป็ นจํานวนคี่บวกที่เป็ นจํานวนคี่บวก 100 จํานวนแรก

11.จงหาผลบวกของจํานวนเต็มบวกที่เป็ นพหู คูณของ 3 ยีส
่ ิ บจํานวนแรก

12.จงหาผลบวกของจํานวนคี่ต้ งั แต่ 17 ถึง 379

13.อนุกรมเลขคณิ ตอนุกรมหนึ่งมีพจน์ที่สิบ เป็ น 20 และพจน์ที่หา้ เป็ น10 จงหาผลบวกตั้งแต่

พจน์ที่ 8 ถึง 15 ของอนุกรมนี้
14.ชายคนหนึ่งเริ่ มต้นทํางานตั้งแต่ปี พ.ศ.2540 โดยได้รับเงินเดือน 9,500 บาทต่อเดือนตลอด
ปี ถ้าเชาได้รับเงินเดือนเพิ่มขึ้นปี ละ 700 บาททุกปี ยากทราบว่าในปี พ.ศ.2550 เขาจะได้รับ
เงินเดือนเดือนละเท่าไร

15.ทิมเริ่ มออมเงินโดยในวันแรกเขาจะมีเงินสําหรับออมเงินเป็ น 1 บาท วันที่สอง 2 บาท วันที่

สาม 3 บาท ถ้าทิมทําเช่นนี้ไปเรื่ อยๆ จนครบ 30 วัน ทิมจะมีเงินออมทั้งหมดเท่าใด
4.2.2 อนุกรมเรขาคณิต

ให้ 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 เป็ นลําดับเรขาคณิ ต อนุกรมที่ได้จากลําดับเรขาคณิ ต เรี ยกกว่า อนุกรม
เรขาคณิ ต

𝑆𝑆𝑛𝑛 คือผลบวก 𝑛𝑛 พจน์แรกของอนุกรม

𝑆𝑆1 =

𝑆𝑆2 =

𝑆𝑆3 =

𝑆𝑆𝑛𝑛 =

วิธีในการหาผลบวก
𝑆𝑆𝑛𝑛 =

𝑟𝑟 𝑆𝑆𝑛𝑛 =

𝑟𝑟 𝑆𝑆𝑛𝑛 −𝑆𝑆𝑛𝑛 =

𝑆𝑆𝑛𝑛 =
ผลบวก n พจน์แรกของอนุกรมเรขาคณิ ต
𝑎𝑎1 (1−𝑟𝑟 𝑛𝑛 )
𝑆𝑆𝑛𝑛 = เมื่อ 𝑟𝑟 ≠ 1
1−𝑟𝑟
𝑎𝑎1 −𝑎𝑎𝑛𝑛 𝑟𝑟
หรื อ 𝑆𝑆𝑛𝑛 = เมื่อ 𝑟𝑟 ≠ 1
1−𝑟𝑟

ตัวอย่าง จงหาผลบวก 8 พจน์แรกของอนุกรมเรขาคณิ ต 1+2+4+8+…

ตัวอย่าง จงหาผลบวก 10 พจน์แรกของอนุกรมเรขาคณิ ต 12 + 16 + 181 + 541 + ⋯

ตัวอย่าง จงหาผลบวกของพจน์ทุกพจน์ของอนุกรมเรขาคณิ ต 1 + 12 + 14 + 18 + ⋯ + 256

1
ตัวอย่าง กรตั้งใจว่าจะออมเงินไว้เพือ่ การซื้อเครื่ องกีฬา โดยวันแรกจะออมไว้ 20 บาท วันที่สอง
40 บาท วันที่สาม 80 บาท เช่นนี้ไปเรื่ อยๆจนครบ 7 วัน เมื่อครบ 7 วัน เขาจะมีเงินเท่าใด

ตัวอย่าง โรงงานแห่งหนึ่งมีเครื่ องปั๊มอากาศติดไว้ที่ถงั ใบหนึ่ง เพื่อดูดอากาศออกจากถังใบนี้ให้

ได้มากที่สุด ทุกหนึ่งนาทีที่เครื่ องจักรนี้ทาํ งาน จะมีอากาศถูกดูดออกมา 14 ของอากาศที่มีอยูใ่ น
ถัง อยากทราบว่า ถ้าเปิ ดสวิตช์ให้เครื่ องปั๊มอากาศทํางานนาน 6 นาที จะมีอากาศเหลืออยูใ่ นถัง
คิดเป็ นกี่เปอร์เซ็นต์ของปริ มาณอากาศเดิมที่มีอยูใ่ นถัง

วิธีที่ 1

วิธีที่ 2
 แบบฝึ กหัด 4.2.2

1.จงหาผลบวก n พจน์แรกของอนุกรมที่กาํ หนดให้

1) 𝑛𝑛 = 4, 𝑎𝑎1 = 3, 𝑟𝑟 = 2

2) 𝑛𝑛 = 7, 𝑎𝑎1 = 5, 𝑟𝑟 = 4

3) 𝑛𝑛 = 9, 𝑎𝑎1 = −3, 𝑟𝑟 = 5

4) 𝑛𝑛 = 11, 𝑎𝑎1 = −7, 𝑟𝑟 = 3

5) 𝑛𝑛 = 14, 𝑎𝑎1 = −5, 𝑟𝑟 = −2

จดเพิ่ม
6) 𝑛𝑛 = 6, 𝑎𝑎6 = 81, 𝑟𝑟 = 3

7) 𝑛𝑛 = 10, 𝑎𝑎3 = 8, 𝑟𝑟 = −2

8) 𝑛𝑛 = 20, 𝑎𝑎2 = 625, 𝑟𝑟 = 5

2.จงหาผลบวก 9 พจน์แรกของอนุกรมเรขาคณิ ต 2+6+18+54+…

64
3.จงหาผลบวก 8 พจน์แรกของอนุกรมเรขาคณิ ต 9+12+16+ +…
3

2 4 8 16
4.จงหาผลบวก 10 พจน์แรกของอนุกรมเรขาคณิ ต + + + +…
3 9 27 81

5.จงหาผลบวกของพจน์ทุกพจน์ของอนุกรมเลขคณิ ตที่กาํ หนดให้

6.พลตั้งใจจะออมเงินโดยวันแรกเขามีเงินเก็บไว้ 1 บาท วันที่สอง 2 บาท วันที่สาม 4 บาท วันที่
สี่ 8 บาท เช่นนี้ไปเรื่ อยๆจนครบ 15 วัน พลจะมีเงินออมทั้งหมดเท่าใด
7.บริ ษท
ั แห่งหนึ่งซื้อรถยนต์มาในราคา 1,000,000 บาท ถ้าพนักงานบริ ษทั ตั้งค่าเสื่ อมราคาไว้
ปี ละ 20% ซึ่งหมายถึง ราคารถยนต์คนั นี้จะเสื่ อมราคาไว้ปีละ 20% ซึ่งหมายถึง ราคารถยนต์คนั
นี้จะลดลง 20% ทุกปี อยากทราบว่าเมื่อครบ 5 ปี รถคันนี้จะมีมูลค่าเท่าใด

8.ผูจ้ ดั การฝ่ ายชายของบริ ษท

ั แห่งหนึ่งตั้งใจว่า เขาจะเพิ่มยอดขายให้มากขึ้นเป็ น 3% ของ
ยอดขายเดิมทุกไตรมาส ถ้าขณะที่เขาวางแผนทํายอดขายได้ 300,000 บาท ในหนึ่งไตรมาส
เมื่อครบสองปี เขาควรทํายอดขายได้เท่าไร

9.ถังนํ้าใบหนึ่งจุ 5,832 ลิตร ถ้ามีการนํานํ้าทิ้งจากถังไปใช้ทุกวันตลอดสัปดาห์ โดยที่แต่ละวัน

จะใช้น้ าํ ไป 13 ของปริ มาณนํ้าที่อยูใ่ นถัง อยากทราบว่า เมื่อครบ 6 วัน จะมีน้ าํ เหลืออยูใ่ นถังกี่
ลิตร
10.ถังใบหนึ่งมีน้ าํ อยู่ 20 ลิตร เมื่อตักนํ้าออกจากถังครึ่ งหนึ่ง แล้วแทนด้วยของเหลวชนิดหนึ่ง
จากนั้นก็จะตักนํ้าที่มีส่วนผสมของของเหลวออกมาครึ่ งถังแล้วเติมด้วยของเหลวชนิดเต็มลงไป
แทน ถ้าทําเช่นนี้ไปเรื่ อยๆเมื่อครบ 8 ครั้ง จะมีน้ าํ ในถังเท่าใด