PROGRAMIRANJE CNC MAŠINA III1 i III2

Ponavljanje gradiva:
1.Pomoćne funkcije,
2.Mjerenje i podešavanje alata i
3. Programiranje posmaka i broja obrtaja

Pitanja i odgovori
Kakve su pomoćne funkcije?
M funkcije – pomoćne funkcije koje opredjeljuju tehnološku i upravljačko-izvršnu stranu programiranja
CNC obrade (uključivanje obrtanja glavnog vretena, programska pauza, stop, premotavanje programa,
uključivanje SHP-a, poziv izmjene alata...).
Kako se dijele pomoćne funkcije?
Podjela M f-ja:
1) f-je zaustavljanja i f-je kraja programa i potprograma
2) f-je uključivanja i isključivanja
3) f-je za izmjenu i korekciju alata
4) f-je izlaza uključivanja
5) ostale M f-je.
Objasniti funkciju M00.
M00 - programirano zaustavljanje izvršenja programa
Format:
N.. / M00
Program se prekida, odnosno zaustavlja se klizač. Pritiskom tastera START nastavlja se program.
Programira se kada je iz bilo kog razloga (prestezanje, mjerenje. čišćenje...) potrebno predvidjeti
zaustavljanje izvršenja programa.
Objasniti funkciju M06.
M06 - f-ja za izmjenu i korekciju alata
N../M06/X.../Z... /T...
- X, Z - vrijednosti korekcije alata
- T - broj mjesta za koji se zaokreće revolverska glava
Za svaki alat u programu programira se f-ja M06 sa odgovarajućim vrijednostima korekcije alata.
Izmjena alata vrši se u tački na bezbjednom rastojanju od obratka (startna tačka alata).
Koje je značenje funkcija M17 i M30?
M17 – kraj potprograma
N.. / M17
M30 – f-ja kraja programa
N.. / M30
Objasniti funkciju M03.
M03 –programsko uključenje GV u smjeru kretanja kazaljke na satu
N... / M03
Ovo je uobičajen smjer obrtanja kada je nosač alata ispred glavnog vretena.
Objasniti funkciju M04.
M04 –programsko uključenje GV u smjeru suprotno od kretanja kazaljke na satu
N... / M04
Ovo je uobičajen smjer obrtaja kada je nosač alata iza glavnog vretena.
Objasniti funkciju M05.
M05 –programsko isključenje GV
N... / M05
Koristi se pri izmjeni alata ili kod kontrolnih mjerenja.
Glavno vreteno se zaustavlja, za nastavak rada potrebno ga je ponovo uključiti funkcijama M03 ili M04.
Kraj programa (M30) automatski zaustavlja glavno vreteno.
Objasniti funkciju M98.
M98 –automatska kompenzacija zazora
N... / M98/X.../Z...
- X zazor po x-osi
- Z zazor po z-osi
Pri svakoj promjeni smjera kretanja nastaje neki zazor, čija se vrijednost može izmjeriti mjernim satom i
unijeti u računar. Računar vrši korekciju zazora.
Opoziv kompenzacije zazora vrši se isključivanjem mašine ili programiranjem funkcije M98 sa sljedećim
vrijednostima u X i Z adresi:
N... / M98/X0/Z0
Šta se mora izmjeriti na alatu na mašini?
Svaki alat koji se koristi na mašini mora biti izmjeren i najvažnija je udaljenost L1 po osi X od vrha alata
do referentne tačke alata (N).
L2 je udaljenost po osi Z od vrha alata do referentne tačke alata (N)
R radijus vrha alata.
Pozicija alata je pozicija noža alata 1 – 9 .
U bazi podataka alata spremaju se podaci o alatu i to dužina L1, dužina L2, pozicija noža alata i radijus R.
Koji je format naredbe za izmjenu alata?
FORMAT: N.../M06/x.../z.../T.../.
Veličine ,,x” i ,,z” u formatu predstavljaju odstupanja vrha oštrice alata u odnosu na vrh oštrice desnog
strugarskog noža za spoljašnju obradu.
Šta predstavlja adresa T?
Veličina ,,T” je adresa koja se otvara pri upotrebi funkcije M06 i to na mjestu adrese posmaka ,,F” i
predstavlja broj koji označava za koliko mjesta treba da se okrene revolver glava da bi u zahvat došao
sljedeći alata za obradu.
Koje se vrijednosti biraju u adresu alata?
Vrijednosti za ,,T” se odabiru od T00 do T06, odnosno do onog broja koliko alata može da se postavi u
revolver glavu. Ako se programira T00, glava se neće obrnuti ni za jedan obrt, ali će program biti
zaustavljen sve dok se ne pritisne tipka START.
Koji je format naredbe za kompenzaciju istrošenosti oštrice alata?
FORMAT: N.../M06IΔx.../ Δ z.../, gdje su:
Δx i Δ z veličine istrošenosti oštrice alata u pravcu osa
Na šta utiče broj obrtaja vretena?
Broj obrtaja glavnog vretena je veličina koja značajno utiče na kvalitet obrađene površine radnog
predmeta.Osim toga, pri zradi navoja broj obrtaja glavnog vretena mora biti sinhronizovan s posmakom
uzdužnog kretanja nosača alata.
Objasniti razliku upravljanja brojem obrtaja kod CNC industrijskih i kod CNC didaktičkih mašina.
Kod didaktičkih CNC mašina broj obrtaja glavnog vretena nije upravljana veličina, odnosno ne može se
programirati, nego se mora vršiti ručno podešavanje.Za regulisanje broja obrtaja kada se radi u ručnom
režimu rada, kao ikod didaktičkih CNC mašina koristi se potenciometar.
Kod industrijskih CNC mašina broj obrtaja glavnog vretena je upravljana veličina, tj. broj obrtaja glavnog
vretena može da se programira.
Kako se programira broj obrtaja?
Broj obrtaja programira se :
S 0000
S- adresa za programiranje broja obrtaja
0000- broj obrtaja o/min
Koji su načini programiranja posmaka?
Kod CNC strugova postoji mogućnost programiranja posmaka na dva načina(mm/min i mm/o), kao i
mogućnost da se u jednom programu koriste oba načina.
Programiranje posmaka u mm/min - G94
Programiranje posmaka u mm/o- G95
Kombinacija funkcija G94/G95