Kabanata 3:

ANG KULTURA
Katuturan, Katangian, Komponents, Elemento,
Mga Salik na nakakaapekto sa Debelopment at
Pagbabago ng Kultura

Gawain 1:

Panuto: Punan ang mga sumusunod na talahanayan. Makipanayam sa mga matatanda o mga
taong may kabatiran sa inyong lugar upang masagot ang mga sumusunod.

(15 pts.)

Kahulugan ng Kultura ayon Mga materyal na Kulturang Mga di materyal na

sa lugar na pinanggalingan nasa lugar (banggitin ang kulturang nasa lugar
orihinal na katawagan ng (banggitin ang orihinal na
lugar) katawagan ng lugar)

1. Kustombre sang mga Danggit / Bulad – pagkaing Kuratsa – isang tradisyunal na

tawu sa isa nga lugar – sakto ang alat at
kultura o paniniwala ng napakamalinamnam pa. Isdang
mga tao sa isang ibinabad nang ilang linggo
komunidad o lugar upang mapreserba at
mapanatiling sariwa at malasa.
Simbolo rin ito ng simpleng
pamumuhay ng mga
kabisayaan.
sayaw panliligaw kung saan
ang lalaki ay lalapit at
susuyuin ang babae sa isang
anyo ng isang sayaw. Ito ay
isang ideya o paniniwala na
kapag isinagawa ay
mapapasagot agad ng lalaki
ang nililigawang babae.

2. Kini ang paka-relihiyoso Bakasi – isang uri ng exotic Ati-atihan, Dinagyang, at

 ug pagkadiosnon – ito ay food na dinarayo sa Cebu. Ito
ang pagiging relihiyoso at ay isang “sea eel’ na talagang
pagiging deboto paborito ng mga dumarayong
turista. Sinasabing kapag hindi
ka kumain nito, hindi ka
magiging matagumpay sa
buhay.
Sinulog Festival – isang
paniniwalang relihiyoso at
kultural na idinidiwang upang
ipakita isalubong ang bagong
taon at ipagdiwang ang pista
ng Santo Niño.

3. Inugdanan sa mga butang Miag-ao Church, Molo Gaba – sinaunang paniniwala

sa palibot – pinagmulan ng Church, Passi City Church,
mga bagay sa paligid atbp. – ilan lamang ito sa
daan-daang malalaking
simbahang itinayo sa Visayas,
partikular na sa Iloilo.
Nagpapakita lamang ito na
napakarelihiyoso ng mga tao
sa lugar na ito.
ng mga kabisayaan na
anumang gawing masama ng
tao nang walang maayos na
dahilan ay pinarurusahan ng
langit sa pamamagitan ng
“gaba”.

4. Tradisyun sang mga tawu Malong – katutubong kasuotan Laon – tawag sa Diyos ng mga
– Kaugalian ng mga tao ng mga kabisayaan na bisaya
inilalagay sa ulo kapag sa
lalaki at sa baywang naman
kapag sa babae.

5. Naandan nga Putos – mga natirang pagkain Umalagad – kinikilala bilang

seremonyang ginahimo na nakasanayang pinauuwi sa espiritu ng yumaong kamag-
sang mga tawu – mga bisita tuwing may kasal, anak.
Seremonyang patay, atbp.
nakasanayang ginagawa ng
mga tao
 Gawain 2:

Panuto: Bumuo ng isang makatradisyunal na uri ng tula sa kung paano mo

mapapahalagahan ang kultura ng iyong lugar. Ang tula ay bubuuin ng limang saknong na may
apat na taludtod. Bahala na kayo sa kung ano ang sukat at tugma nito. Ang nilalaman-10 pts, 10-
pagkakabuo (sukat, tugma, gramatika, pagsunod sa tuntunin). (20ts.)

“KULTURA NG KABISAYAAN”

I.

Tayo’y mga Pinoy, tayo’y hindi kano

Huwag kang mahihiya kung ang ilong mo ay pango

Makikilala ng lahat kung sino tayo

Kaya naman kultura ng kabisayaan ay aming itatayo.

II.

Tayong mga Pilipino ay likas na mapaghalaga at maalaga

Ngunit may ilang bagay tayong nalilimutan at ‘di naaalala

Sa paglipas ng panahon, maraming pagbabago ang nagaganap

Paano nalang ang ating kultura sa hinaharap?

III.
 Bawat bansa sa mundo ay may mga nakasanayan

Tulad na lamang sa lugar ng Visayas na ubod ng yaman

Oo, mayaman sa iba’t ibang larangan

Kaya nararapat na aming ipagmalaki’t pangunahang pangalagaan.

IV.

Sa pananalita pa lamang ng Bisaya ay agad nang nalalaman

Kung ano ang aming wikang pinagmulan

Ito’y nagsisilbing moog at bantayog na may dangal

Kaya’y nararapat naming mahalin at sa puso’y itanghal.

V.

Mga pagkaing galing sa Visayas na kaysarap simutin

Mga piyesta, dula, katutubong sayaw at awitin

Lagi naming pakatatandaan at sa diwa’y itanim

Na ang kultura nami’y isang hiyas at kayamanang maituturing.