Filipino Reviewer

Mga Pang-akademikong sulatin:

•
• Abstract • Talumpati
• Synthesis • Project proposal
• Bionote • Minutes of the meeting
• Position paper • Reflective essay
• Pictorial essay • Application letter
• Agenda • Pagsasaling wika
• Travel essay • Pananaliksik

Mga Makro Kasanayan

• Pag-iimahinasyon • Panunuod
• Pakikinig • Pagbabasa –pinaka mababa
• Pagsusulat – 60% na ito ay • Pagsasalita
ginagamit

Pagsulat
• Isa sa mga makro kasanayan
• Isang kasanayan, non-verbal, panggagaya ng mga simbolo
o titik
• Kakayahan ng isang tao na maisatitik ang mga salita na
maaaring maunawaan ng mga tao.
• Isang sining na binuo upang makagawa ng mga akda.

Ginagamit ang pagsusulat sa:

1. Pampersonal 2. Sosyal o panlipunan 3. Sining
Mga gamit sa pagsulat:
1. Wika
- pangunahing medium upang tayo ay makapagsulat
- 130 wika sa bansa
Tagalog – pinagbatayan ng wikang opisyal
- wikang panturo
 2. Paksa
- ang pinanghuhugutan o pinag-iikutan ng ating isusulat
- isang malaking larawan
- nagsisilbing gabay sa pagsulat
3. Layunin
- ano ang iyong gagawin sa paksa? (magkwento,
magsalaysay, maglarawan)
- specific
- magiging gabay at direksyon sa pagsulat
- dapat pumukaw/maka-antig
4. Kasanayang Pampag-iisip
- mataas na antas ng pag-iisip
- paano magbrainstorm nang makasulat ng magandang
sulat o akda.
5. Mga Pamamaraan sa Pagsulat
- mga technique
- kailangan maging angat
6. Kasanayang Pampagsusuri
- Critique
- Look for perfection
- Maluwag ang pagtanggap sa pagkakamali
Iba’t ibang Uri ng Pagsulat
Ø Creative Writing (Malikhaing Pagsulat)
- feature articles, flash fictions, tula
- gumagamit ng imahinasyon
- upang manlibang
- maaaring impormal o malaya
- maaaring piksyon o di-piksyon
- hindi sumusunod sa pamantayan at layunin nito ay ang
manlibang
Ø Technical Writing (Teknikal na Pagsulat)
- Government documents, ordianances, batas, resoluyion,
memorandum
- pormal, may proper o tamang anyo o istruktura
- angkop ang nilalaman at awtoridad
Ø Journalistic Writing (Dyornalistik na Pagsulat)
- pahayagan, medya, editorial
- makatotohanan, napapanahon, sumusunod sa tama at
angkop na tuntunin, may pamantayan
- di-piksyon
- balita, radio, telebisyon
Ø Professional Writing (Propesyunal na Pagsulat)
- Medical records, prescriptions, physical examination
- Ginagawa ayon sa propesyong pinili
- Pormal
Ø Referencial Writing (Reperensyal na Pagsulat)
- libro, research, thesis
- maaaring pagbatayan natin sila
Ø Academic Writing (Akademikong Pagsulat)
- ginagamit sa schools, institutions, academe
- isang gawain na isinasagawa sa isang institusyon na
nangangailangan ng mataas na antas ng kaalaman at
kasanayan sa pagsusulat na nagbibigay linaw o
impormasyon sa isang paksa
- mahigpit na sumusunod sa mahigpit na tuntunin upang
maging malinaw ang paglalahad natin ng impormasyon
at sumusunod sa karaniwan na paraan ng pagsulat.

Katangian ng isang Akademikong Pagsulat (bilang

manunulat)
• Marunong mag oranisa/ organisado
• Mayroong lohikal na pag-iisip
• Mahusay magsulat
• May pagpapahalaga sa akda ng iba
• May inobasyon
• Marunong gumawa ng sintesis
Layunin sa Pagsulat:
1. Upang makapaglahad at makangalap ng mga
impormasyon
2. Ito ay aplikasyon ng pagbabasa at pagsusuri
3. Dito nangyayari ang pagtatalakay ng mga paksa
4. Nakapagsusuri at nakabubuo ng angkop at wasto na
konsepto
5. Malinang ang kasanayan ng pagsulat
6. Nalilinang ang ating pagiging inobatibo
7. Naiingatan at napapahalagahan ang mga akdanf sulatin

Katangian sa Pagsulat
Ø Obhetibo
- Nakabatay sa layunin ng pagsulat
- Layunin – paglalahad ng impormasyon
-magpataas ng antas ng kaalaman
- may argumentatibo na pagsulat ng paksa
Ø Pormal
- piling pili ang mga salita at may sinusunod na tuntunin
- hindi gumagamit ng balbal
Ø May Paninindigan
- nagbibigay halaga at pagkilala sa nagsulat o may akda
- nagdedepensa at nagpapaliwanag ng kahalagahan ng
akda
Ø May Pananagutan
- may responsibilidad sa sinusulat
- may stand
Ø May Kalinawan
- may organisasyon
- direkta at sistematiko
Proseso sa Pagsulat
1. Bago Magsulat
Brainstorming – pagkalap ng impormasyon
2. Habang Nagsusulat
Burador/ Draft – pagbabago, pagbubura, pagbabalangkas
- Outlining
3. Pagkatapos Magsulat
Pagkakaltas, Pagbabawas, Pagbago, Pagsuri
Isaalang -alang: bantas, baybay, at gramatika

Abstrak
• sumusunod sa preliminary pages
• dito nababasa ang nilalaman ng research
• pinaikling nilalaman ng kabuuang nilalaman ng iyong pag-
aaral
• Latin word abstractus (drawn away o extract from)
• Kabuuang kaalaman na pinabuod
• Ginagawa itong patalata hanggang 2 o 3 talata
• Hindi figuratibo
• 200-500 na salita
• 1 pahina lamang maliban sa mga special cases

Mga Nilalaman ng Abstrak

1.Kaligaran ng Abstrak
- background of the study
- may mabibigat na basehan
- hindi lahat personal
- binubuo ng dalawa o tatlong talata

2.Saklaw ng Pag-aaral
- naglalaman ng pag aaral, respondents, ano ang pinag-
aralan, ano ang gainagamit sa pag-aaral, saan
isinasagawa, at saan kinuha
 3. Pamamaraang Ginamit
- ano ang mga tools na ginamit, paano nakuha ang mga
survey at questionnaire

4. Resulta
- madalas na ginagamitan pang-ugnay at pang-angkop

5. Kongklusyon/ Konklusyon
- napapaloob ang rekomendasyon, at husga ng
mananaliksik

2 uri ng Pananaliksik
kuwalitatibo (Deskriptibo)
- binibigayang pansin ang kapaligiran
- ginagamit sa Agham-Panlipunan, Sanaysay-Sikolohikal
at Humanidades
- Binubuo ng
• Kaligiran
• Layunin
• Paksa
• Pamamaraan
• Resulta
• Konklusyon

kuwantitatibo (Impormatibo)
- ginagamit sa inhenyeriya, ulat Sikolohiya at Agham
- Binubuo ng
• Kaligiran
• Layunin
• Paksa
• Metodolohiya
• Resulta
• Konklusyon
Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Abstrak
1. Pag-aralan ang mga nilalaman ng pananaliksik o pag-aaral
2. Suriin ang pamagat sa kaugnayan nito sa paksa
3. Iwasan ang mga statistical figures
4. Siyasatin ang mga nakalagay sa bibliyograpiya
5. Gwing simple, malinaw, at direkta ang abstrak
6. Maging obhetibo sa pagsulat ng abstrak
7. Gawin itong maikli ngunit komprehensibo
8. Ito’y binubuo hanggang 200-500 na mga salita

SINTESIS
• galing sa salitang Greek na “syntithenai” na ang ibig
sabihin ay “to put together” o “to combine”
• ito ay ang pagbubuod, paglalagom, o paglalahad
• ginagamit sa research o pananaliksik

Mga Bahagi o Nilalaman ng Sintesis

3 dapat isaalang alang sa nilalaman
1) Pangunahing Impormasyon (main idea, main topic, main info)
-­‐ dito tinatalakay kung ano ang iyong pangunahing gusting sabihin
2) Pantulong na mga kaisipan
-­‐ mahahalagang punto
3) Pinagsamang idea
-­‐ bawal ang magdagdag, bawal ang magbawas- suportahan mo lang
ang idea

Bakit kailangang Ibuod o Isummarize ang napakahabang

Research or Maikling kwento
1. Mabuod ang detalye
2. Mabuo ang isang bagong kaalaman
3. Maipasa ang kaalaman
Hakbang sa Pagsulat ng Sintesis
1. Basahin ang kabuuang anyo at nilalaman ng paksa
-­‐ 2 uri: scanning and skimming
2. Isangkot ang lahat ng pandama ng pagsusuri
3. Isaalang-alang ang 3 uri ng pagkakasunod-sunod
3 uri: kronolohikal, sekwensyal, prosidyural
o Prosidyural – mga hakbang o Gawain sa isang
natatanging field o activity tulad ng pagluluto
o Kronolohikal - oras, panahon, petsa
o Sekwensiyal -pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari
-­‐ pareho sa prosidyural

4. Isaalang- alang ang mga bahagi ng teksto

-­‐ simula, gitna, wakas
5. Gamitin ang proseso sa pagsulat
-bago, habang, pagkatapos

TIPS:
Gumawa ng outline o balangkas, may items kaagad.
Magandang item:
• Elemento ng kwento:
Tauhan, Tagpuan, Banghay, Saglit na Kasiglahan, Kasukdulan,
Suliranin, Kakalasan, at Wakas

-upang maging maganda ang paggawa ng sintesis: tamang

paggamit ng pang-ugnay at pang-ukol

 
SINOPSIS
• karaniwang ginagawa sa mga akdang pampanitikan
• ito ay paraan/ proseso ng pagbubuod o paglalagom
• maikling kwento
Dapat tandaan sa pagsulat ng synopsis
1. Gumamit ng ikatlong panauhan
Hal. Siya, sila, kaniya, sina
Sina- may pangalan
Sila- tuumutukoy sa grupo na walang pangalan
2. Isulat batay sa orihinal
3. Isaalang-alang ang mga elemento ng kwento
-­‐ tauhan, tagpuan,banghay,saglit na kasiglahan,
suliranin, kasukdulan, kakalasan,wakas
4. Gumamit ng mga angkop na pang-ugnay
5. Tiyaking wasto ang ortograpiya
-­‐ tamang bantas, tamang baybay
6. Huwag kalimutan lahat ng Sanggunian

bIONOTE
• Maikling detalye tungkol sa pagpapakilala ng tao sa
pasalaysay na paraan
• Kadalasang nakikita sa likurang bahagi ng aklat
• Bio- buhay ; note- dapat tandaan – tala ng buhay na dapat
tandaan
• Isa o dalawang talata
• Biography
-­‐ griyego “bio” life o buhay ; “grapiya” tala o records
-­‐ tala ng buhay o talambuhay

Ginagamit sa iba’t ibang formats:

Personal data sheet
-­‐ pinapasa sa gobyerno o pampubliko
-­‐ mayroong notary mula sa abogado
Resume
-­‐ may malayang estilo
-­‐ ginagamit sa pribadong institusyon, kompanya, etc.
-­‐ pirma mo lang sa huli
biodata
-­‐ sa pag- aapply sa part-time, OJT, at immersion ng
estudyante

NILALAMAN : - sarili, edukasyon, family, career background, recent status

- Nakaayos sa item o bullet form

Gamit ng Biodata
1. Pagpapakilala sa pangunahing pandangal
2. Ginagamit sa akdang pang-institusyon o pampanitikan

Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Bionote

1. Maikli ang nilalaman
2. Gumagamit ng ikatlong panauhang pananaw
3. Kinikilala ang mambabasa
4. Gumagamit ng baliktad na tatsulok (inverted pyramid)
5. Nakatuon lamang sa mga angkop na kasanayan o
katangian
6. Binabanggit ang degree kung kinakailangan
7. Maging matapat sa pagbabahagi ng impormasyon

TALUMPATI
• Sining ng pagsasalita na dumadaan sa proseso o praan ng
paglalahad na sinasalita sa harap ng madla mula sa paksa
o topic
• Organisado, lohikal, at naglalahad ng patunay
• Dapat manghikayat
• Halimbawa: SONA, Symposium, kampanya ng politiko, TED
TALK (online), Homily ng pari
Uri ng Talumpati batay sa Paraan ng Pagbigkas
Biglaang talumpati o impromptu
-­‐ walang paghahanda
-­‐ dapat may conversational strategy
-­‐ halimbawa: Pageants Q and A
Maluwag na talumpati o extemporaneous
-­‐ pareho lang sa impromptu ngunit may binibigay na
limitadong oras upang makapaghanda

Binabasang talumpati o manuskritong talumpati

-­‐ nakasulat o printed na binabasa sa harap ng madla

Isinaulong talumpati
-­‐ memorized

Uri ng Talumpati batay sa Layunin

Talumpati na nagbibigay impormasyon
-­‐ Hal. SONA

Talumpati na panlibang
-­‐ Komedya, nakakatawa

Talumpati na pampasigla
-­‐ nagbibigay inspirasyon

Talumpati na panghikayat

Talumpating pagbibigay – galang

-­‐ hal. Welcome speech

Talumpating papuri
-­‐ hal. Eulogy
Mga dapat isaalang- alang sa Pagsulat ng Talumpati
1. Uri ng tagapakinig
i. Edad ng tagapakinig
ii. Bilang ng mga makikinig
iii. Kasarian
iv. Edukasyon / Antas sa lipunan
v. Saloobin / Dating kaalaman

2. Mga Tema / Paksang tatalakayin

Guide:
• Pananaliksik ng datos
• Pagbuo ng tesis
• Pagtukoy sa mga pangunahing kaisipan

3. Hulwaran sa Pagbuo ng Talumpati

Outline
i. Kronolihikal – state ng order, paano nagsimula at
nagtapos
ii. Topikal – kahalagahan, pag- emphasize ng topic
iii. Hulwarang problema-solusyon
- Pinagmulan à naging resulta
- Paano masosolusyunan

4. Bahagi ng Talumpati
• Introduksyon
• Katawan
• Wakas
• Haba ng Talumpati

Tatlong diskusyon:
Kawastuhan
Kalinawan
Kaakit-akit
Dapat Isaalang alang sa Pagtatalumpati
o Tinig/ Boses
o Tindig
o Ekspresyon/ Mukha
o Kumpas
o Emosyon