Professional Documents
Culture Documents
ანთროპოლოგია კითხვა-პასუხები PDF
ანთროპოლოგია კითხვა-პასუხები PDF
ეს
ცხოველები შეიძლება წარმოადგნენ პირველ:
■ a. ჰომინიდებს
○ ადამიანების გარეგნული, ხილული მახასიათებლები განსაზღვრულია:
■ c. როგორც გენოტიპის, ისე - ცხოვრების უნიკალური ისტორიის მიერ
○ ადამიანებსა და შიმპანზეებს/ბონობოებს შორის ამგვარი მიმართებაა:
■ d. ჩვენ და მათ საერთო წინაპარი გვყავდა, განვითარების გარკვეულ მომენტში
ჩვენი გზები „გაიყო“
○ ადამიანთა მოდგმის გამაერთიანებელი სახეობა - ჰომო საპიენსი შედგება ინდივიდებისაგან,
რომელთაც აქვთ:
■ აქ ყველა პასუხი სწორია - სახის სხვადასხვანაირი ნაკვთები, სხვადასხვაგვარი
აღნაგობა და განსხვავებული თმისა თუ თვალების ფერი
● ადამიანის სახეობაში წარმოდგენილი ვარიაციები შემდეგი ევოლუციური პროცესების შედეგია
(შესაძლებელია მრავალი სწორი პასუხი):
○ აქ ყველა პასუხი სწორია - გენთა დრეიფი, მუტაციები, ბუნებრივი გადარჩევა
● ავსტრალოპითეკუს აფარენსისის შემთხვევაში, მკვლევარები ვერ შეთანხმდნენ, ის:
○ ხეებზე ცხოვრობდა თუ მიწაზე
● არქეოლოგებისათვის საკვლევად შედარებით ყველაზე რთული რამ არის:
○ უძველესი პოლიტიკური სისტემა
● აფრიკის, წინა აზიის და ოკეანეთის ზრდასრულ მამაკაცთა სასქესო ორგანოს ფორმა ძირითადად
განსხვავდება დედამიწის სხვა ნაწილებში მცხოვრები ზრდასრული მამაკაცების სასქესო ორგანოსგან
ასოს კანის წინა ნაწილის არარსებობით. რას შეეძლო გამოეწვია სხეულის ამ ნაწილის ასეთი
ვარიაცია?
○ კულტურულმა გარემომ.
● ახალი სახეობა ჩნდება ერთმანეთში გამრავლების უნარიან ჯგუფში როცა:
○ ის გენეტიკურად იზოლირებულია
● დიკიკას ბავშვის მკლავების ფოსოების, გორილას მსგავსად, ზევით მიმართულობა მოწმობს, რომ:
○ სახეობა მეხეურ გარემოსთან იყო ადაპტირებული
● ვის ეკუთვნის ცოცხალ ორგანიზმთა სისტემატიკაზე დაყრდნობით ცოცხალი სამყაროს კლასიფიკაციის
იდეა?
○ კარლ ლინეს
● თანამედროვე ადამიანის (Homo sapiens) უახლოეს ცოცხალი ნათესავები არიან
○ შიმპანზე და ბონობო
● თუ ჰომინინების ფილოგენეტიკური ხის ასაგებად გამოვიყენებთ კლადისტიკურ ანალიზს, რომელი
იქნება საუკეთესო ჯგუფგარეშე ცხოველი?
○ გორილა
● კანი სამი ძირითადი შრისგან შედგება. ჩამოთვლილთაგან, რომელია ეს სამი შრე? ჰიპოდერმისი,
დერმისი და ეპიდერმისი
● სად მდებარეობის და დაახლოებით რამდენი ხნის წინანდელია ლაეთოლის ბილიკი? ლაეთოლის
ბილიკი აღმოსავლეთ აფრიკაში მდებარეობს და დაახლოებით 3.6 მლნ წლისაა.
● გაიხსენეთ ახალი სახეობების გაჩენასთან და ცვლილებასთან დაკავშირებული ცნობილი "მოდელები".
ქვემო ჩამოთვლილ ავტორთაგან რომელი შეიძლება იყოს ამ "მოდელის" ავტორი? „ ... ბუნება,
რომელიც თანმიმდევრულად წარმოშობს ცხოველთა ყველა სახეობას და იწყებს ყველაზე
არასრულყოფილიდან, ანუ მარტივიდან და თანდათანობით ართულებს ორგანულ სტრუქტურას; როცა
ეს ცხოველები თანდათანობით ვრცელდებიან სხვადასხვა ადგილებში - იმ გარემო პირობების
გავლენით, რომლებშიც ამ სახეობებს უხდებათ არსებობა, იძენენ გარკვეულ ჩვევებს და მათ
ორგანოებში ხდება ჩვენთვის უკვე ცნობილი გარდაქმნები..“.
○ ჟან-ბატისტ ლამარკი
● ლუსის შესახებ მართებულია შემდეგი:
○ მისი თავის ქალა შიმპანზესას ჰგავს, თუმცა ის ორ ფეხზე დადიოდა
● მერი ლიკის 1978 წლის აღმოჩენას მიეკუთვნება:
○ ორი ბიპედალური ჰომინიდის ნაკვალევი
● რა მნიშვნელობა აქვს პატარა მღრღნელების ძვლების შესწავლას არქეოლოგიური კვლევების დროს
და რაში გვეხმარება ის?
○ პატარა მღრღნელები სწრაფად რეაგირებენ გარემოში მიმდინარე ცვლილებებზე და მათი
შესწავლა ზუსტ ინფორმაციას გვაძლევს ძეგლის ასაკზე
● ორგანიზმები, რომლებიც მოცემულ გარემოში უფრო სწრაფად მრავლდებიან, გახდებიან
გაბატონებულნი სხვებზე და მათი გენოტიპი დაჩრდილავს ყველა სხვას - მოხდება გენეტიკური
წანაცვლება - ეს იმგვარი ცვლილებაა, როცა ახალი სახეობა არ წარმოიქმნება. ასეთი ტიპის
ცვლილებებს ეწოდება:
○ მიკროევოლუცია
● პალეოანთროპოლოგიის შესახებ ჭეშმარიტია ყველა მტკიცება, გარდა ერთისა:
პალეოანთროპოლოგია მოიცავს ისეთ დარგებს როგორიცაა:
○ გეოლოგია, პალეონტოლოგია, არქეოლოგია და ფიზიკური ანთროპოლოგია
● რა ეწოდება ჰიპოთეზას, რომელიც ამტკიცებს, რომ თანამედროვე ადამიანებში დიდი ზომის თავის
ტვინის ჩამოყალიბება სხვებისგან დასწავლის უნარის შედეგია? ულტრა-სოციალური ჰიპოთეზა
● რა მახასიათებლის მიხედვით შეგვიძლია კატარინიელები სხვა პრიმატებისგან განვასხვავოთ?
○ ცხვირის ნესტოების ქვედა მიმართულებით
● რადიოკარბონული დათარიღება, ასევე ცნობილი როგორც ნახშირბად 14-ის მეთოდი, ერთ-ერთი
საკმაოდ გავრცელებული და გამოყენებადი დათარიღების მეთოდია. როდესაც ორგანიზმი კვდება,
მასში გარემოდან CO2-ის შთანთქმა წყდება. შესაბამისად, ორგანიზმში არსებული ნახშირბად 14-ი
დაშლას იწყებს თუმცა ატმოსფეროდან მისი ჩანაცვლება დამატებითი ნახშირბადით აღარ ხდება.
ნახშირბად 14-ის ნახევარ დაშლის დრო არის 5,730 წელი. ორგანიზმში ნახშირბად 14-ის გაზომვით,
მეცნიერებს შეუძლიათ დაადგინონ რამდენი დრო გავიდა მისი გარდაცვალებიდან. აქედან
გამომდინარე, შეგვიძლია ვიფიქროთ, რომ ეს მეთოდი საუკეთესოდ გამოადგებათ:
○ არქეოლოგებს
● ჩამოთვლილი ვარიანტებიდან, რომელი დააყენებდა ეჭქვეშ შემდეგ დებულებას: „მხოლოდ ლაეტოლის
ანაბეჭდების მიხედვით შესაძლებელია იმის დადგენა, თუ როდის გაჩნდა ბიპედალიზმი“?
○ ჩრდილოეთ აფრიკაში აღმოაჩინეს 6-7 მლნ წლით დათარიღებული ნამარხი თავის ქალა და
ფიქრობენ, რომ ეს ინდივიდი, შესაძლოა, ორ ფეხზე გადაადგილდებოდა
● რომელი წინადადებაა მცდარი?
○ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი დამოკიდებულია თუ როგორ ფილოგენეტიკურ ჰიპოთეზას
გამოვიყენებთ
● ცნობილი ფიქსისტი ნატურალისტის, კარლ ლინეუსის მიხედვით, სახეობა ეს არის: ინდივიდთა ჯგუფი,
რომელთაც აქვთ და მუდამ ექნებათ ერთნაირი ნიშან-თვისებები
● ჩამოთვლილთაგან კლასიფიკაციის რომელ ადგილს არ მიეკუთვნება თანამედროვე ადამიანი (Homo
sapiens)?
○ ავსტრალოპითეკები
● ჩამოთვლილთაგან რომელი ჯგუფი არსებობდა 350 მლნ წლის წინ?
○ ძვლიანი თევზები
● ჩამოთვლილთაგან ყველაზე დიდი ტვინი აქვს:
○ Homo erectus-ს
● ჩამოთვლილთან რომელი არ არის სინაფომორფია?
○ ცურვის უნარი დელფინებსა და ზვიგენებში
● ცნობილი ბუნებისმეტყველი კარლ ლინეუსი თავის Systema Naturae-ში ცოცხალ ორგანიზმებს
აჯგუფებდა:
○ კლასიფიკაციის მიხედვით, სადაც ყველა სახეობას თავისი ბინომური სახელი ჰქონდა და
სადაც ყველა სახეობა გარკვეულ „ჯგუფებში“ იყო გაერთიანებული
● ცნობილი ნატურალისტის და ევოლუციის თეორიის ავტორის, ჩარლზ დარვინის მიხედვით, სახეობა ეს
არის:
○ განუსაზღვრელი კონცეფცია, რომელიც მეცნიერებს საშუალებას აძლევს გარკვეული
შეხედულებები ჰქონდეთ ცოცხალ ორგანიზმთა პოპულაციაზე
● ჰომოები და ავსტრალოპითეკები:
○ გარკვეული დროის მანძილზე თანაარსებობდნენ დედამიწაზე
● ჰომოებსა და პრიმატებს არ აერთიანებს:
○ ბიპედალიზმი
● „კაკლის მტეხველი“ იყო:
○ Australopithecus
○
○
● ადამიანის ფეხის კიდურები ხელის კიდურებზე:
○ უფრო გრძელია
● ადამიანსა და შიმპანზეს აერთიანებს შემდეგი მახასიათებლები, ერთის გარდა:
○ "U"-ს ფორმის კბილების განლაგება
● რომელ სამეფოში შედის ადამიანი? ეუკარიოტების
● „მიტოქონდრიული ევა“ აფრიკაში გაჩნდა:
● 200 ათასი წლის წინ
● ადამიანის ერთგან წარმოშობის თეორიის მომხრეები თვლიან, რომ თანამედროვე ადამიანების
საერთო წინაპარს უნდა ეცხოვრა:
○ აფრიკაში
● რომელია ის სახეობა, რომელიც შესაძლოა ჰომო საპიენსის ადრეულ სახეობას წარმოადგენდეს:
○ Homo erectus
● რატომ ვათავსებთ ავსტრალოპითეკებს ჰომოსკენ მიმავალ გზაზე:
○ ავსტრალოპითეკებს ჰქონდათ ადამიანის მსგავსი მენჯის და ბარძაყის ძვალი
● ავსტრალოპითეკის გვარის სახეობები გაჩნდნენ:
○ 5 მლდ. წლის წინ
● ავსტრალოპითეკების საერთო მახასიათებელი არის:
○ ყველა მათგანი გავდა როგორც დიდ მაიმუნს ისე ადამიანს
● ავსტრალოპითეკების ფეხის კიდურები უფრო დიდი მაიმუნისას წააგავდა, მაგრამ ორ ფეხზეც
გადაადგილდებოდნენ, რაზეც მიუთითებს:
○ ლაეტოლში აღმოჩენილი ნაკვალევი
● რომელ კონტინენტი აითვისა ყველაზე გვიან ჰომო საპიენსმა?
○ ჩრდილოეთ ამერიკა
● განამარხებული ნაკვალევი აჩვენებს, რომ კიდურს, რომელმაც ეს ნაკვალევი დატოვა, გამოკვეთილი
თაღი არ აქვს და ცერა თთი დაწოლის დროს გამშვები წერტილი არაა, ასევე ჩანს, რომ დაწოლის
ადგილი ტერფის გარეთაა და ქუსლიდან პირდაპირ გადის. რა შეგვიძლია დავასკვნათ ამ ინდივიდის
გადაადგილების შესახებ?
○ ნდივიდი ძირითადად ოთხ ფეზე გადაადგილდება
● მაიმუნი, რომელსაც აქვს ბრტყელი ცხვირი, გვერდზე გადაღებული განცალკევებული ნესტოები,
გრძელი კუდი, დიქრომატული მხედველობა, განეკუთვნება:
○ ძველი სამყაროს მაიმუნებს; პრიმატებს
● 1858 წელს, ჩარლზ დარვინს ერთმა ნატურალისტმა გამოუგზავნა წერილი, რომელშიც აღწერილი იყო
ევოლუციის ისეთივე სქემა, როგორზეც დარვინი ფიქრობდა. ვინ იყო ეს ნატურალისტი:
○ ალფრედ რასელ უოლასი
● 8 მლნ წლის წინ, გამყინვარებასთან ერთად, გაქრა ტყის საფარი. ამის გამო, დიდი მაიმუნების ხაზი
გაქრა:
○ ევროპაში
● შემდეგი პოპულაციებიდან, რომელს უფრო მეტი შანსი აქვს გადაურჩეს ცეცხლს ან რაიმე უცაბედ
ცვლილებას მის გარემოში?
○ მრავალრიცხოვანი პოპულაცია დიდი გენეტიკური ვარიაციით.
● იმისთვის, რომ მეცნიერები ევოლუციას რეალურ დროში დააკვირდნენ, დასაკვირვებელი ორგანიზმები
უნდა:
○ ჰქონდეთ შედარებით ხანმოკლე რეპროდუქციული ციკლი.
● ევოლუციის პირველი სისტემატიზირებული თეორია ეკუთვნის:
○ ჟან-ბატისტ ლამარკს
● რომელი გვარის წარმომადგენლების ადგილი არ არის ადამიანის განვითარების ხაზზე? პანების;
გორილას
● ჩამოთვლილთაგან, რომელი არ არის იზოლაციური ფაქტორის მაგალითი:
○ შემთხვევითი დაწყვილება.
● რომელი მოლეკულა განსაზღვრავს კანის შეფერილობას?
○ მელანინი
● ლაეტოლის ნაკვალევი რამდენიმე დასკვნის გაკეთების საშუალებას გვაძლევს. ჩამოთვლილთაგან
რომელი არ განეკუთვნება ასეთ ვარაუდს?
○ მათ ხელები ფეხებზე უფრო გრძელი იყო
● შვედი მეცნიერი, კარლ ლინე, თავდაპირველად თვლიდა, რომ სახეობები უცვლელია. შემდგომში მან
აზრი შეიცვალა და ჩათვალა, რომ სამყაროს შექმნის შემდეგ შესაძლებელი იყო ახალი სახეობების
წარმოქმნა. რამ განაპირობა მისი შეხედულებების ასეთი ცვლილება:
○ მან შეამჩნია, რომ მცენარეებს შეეძლოთ ჰიბრიდიზება, რომლის შედეგადაც ახალი სახეობა
წარმოიქმნებოდა
● მელანინთან დაკავშირებული სამი ფაქტორია, რომლებიც ადამიანებს შორის კანის ფერის
განსხვავებას განსაზღვრავს. ჩამოთვლილთაგან რომელი არაა ასეთი ფაქტორი?
○ მელნინის ფორმა
● მელანინის მთავარი ფუნქციაა: დაიცვას დნმ ულტრაიისფერი გამოსხივებისგან
● რითია გამორჩეული მეოთხეული ერა (შესაძლოა რამდენიმე სწორი პასუხი):
○ აფრიკაში გაჩნდა ჰომოს გვარის სახეობები, ჩამოყალიბდა თანამედროვე ტიპის კლიმატი და
დედამიწაზე გამყინვარების ახალი ფაზა დაიწყო
● ქვემოთ ჩამოთვლილი „ტერმინებიდან“ რომელი შეესაბამება მეოთხეულ პერიოდს? (რამდენიმე
პასუხი)
○ პლეისტოცენი, ანთროპოცენი და ჰოლოცენი
● შემდეგი წინადადებებიდან, რომელია მცდარი მუტაციის შესახებ:
○ მუტაციები ყოველთვის გადაირჩევა (ბუნებრივი გადარჩევის გზით).
● ნამარხების შესახებ შემდეგი წინადადებებიდან რომელია მცდარი?
○ ნამარხები მიუთითებს გარდამავალი სახეობების არსებობაზე
● ქვემოთ ჩამოთვლილი ფაქტებიდან რომელს ვერ დავათარიღებთ ნახშირბად 14-ის მეთოდით?
○ ვულკანურ ლავას
● ქვემოთ ჩამოთვლილი რეგიონებიდან სად არ იყო გავრცელებული ნეანდერტალელი ადამიანი?
(შესაძლოა რამდენიმე სწორი პასუხი)
○ აზიაში, ახლო აღმოსავლეთში და აფრიკაში
● რა გახდა ნეანდერტალელი ადამიანის გაქრობის მიზეზი?
○ გეოგრაფიული იზოლაცია და ჰომო საპიენსთან კონკურენცია/გენოციდის თეორია
● რომელ პერიოდში ცხოვრობდნენ ნეანდერტალელი ადამიანები:
○ 300 ათას -30 ათას წლებს შორის
● ნეანდერტალელთა გაქრობის სამი ძირითადი ჰიპოთეზა არსებობს. ქვემოთჩამოთვლილთაგან
რომელია ზედმეტი:
○ ბოთლის ყელის ეფექტი
● თავდაპირველად, ნეანდერტალელები ჰომო საპიენსის სახეობად მიაჩნდათ. ფაქტი, რომელმაც
მეცნიერებს შეაცვლევინა ეს შეხედულება იყო:
○ ჰომო საპიენსისა და ნეანდერტალელის სისტემატიზირებული მორფოლოგიური შედარება
● ჰომოს რომელ სახეობასთან არის დაკავშირებული ოლდუვაის კულტურა:
○ Homo erectus
● ორ ფეხზე გადაადგილებასთან დაკავშირებით რამდენიმე ჰიპოთეზა არსებობს. ქვემოთ
ჩამოთვლილთაგან, რომელი არ წარმოადგენს ასეთ ჰიპოთეზას?
○ ფეხის ძვლების სისქეში შემცირება, თაღოვანი ტერფის ჩამოყალიბებისათვის
● რომელ გეოგრაფიულ არეალს ითვისებს პირველად აფრიკიდან წასული პირველი ჰომო? აზია
● პირველი პრიმატები გაჩნდნენ დაახლოებით:
○ 70 მლნ წლის წიn
● პრიმატები არიან ომნივორები, ანუ:
○ ჭამენ ყველაფერს
● ნებისმიერი გამოთქმული აზრი და წინადადება, რომელიც სამეცნიერო სტატიებსა და წიგნებში
იწერება, დადასტურებული უნდა იქნას ცდებით. რომელ სამეცნიერო წესს აღწერს ეს წინადადება:
○ გამტყუნებადობას, განმეორებადობას და შემოწმებადობას
● შემდეგი წინადადებებიდან სპეციაციის (სახეობის წარმოქმნა) შესახებ რომელია ჭეშმარიტი?
○ ახალი სახეობების წარმოქმნის მთავარი მექანიზმი არის მუტაციები
● "...ისინი, ტოტებს ფოთლებისგან ათავისუფლებენ, შემდეგ კი იყენებენ ტერმიტებზე 'სათევზაოდ' ანუ
მათ ამოსაყვანად გორაკის ტიპის ბუდეებიდან." რომელ პრიმატზეა საუბარი:
○ შიმპანზე
● რა საერთო აქვთ უძველეს განამარხებულ ფორმებს (თუმაი,არდიპითეკუსი, ორორინი) რომელთა
ასაკიც 7 და 5 მლნ წლებით განისაზღვრა? (შესაძლოა რამდენიმე სწორი პასუხი) :
○ მსგავსება ადამიანთან და დიდ მაიმუნებთან; ქვის იარაღის დამზადების უნარი და ორფეხზე
გადაადგილება
● ფილოგენეტიკა არის მეცნიერება, რომელიც:
○ ასახავს იმას, თუ ვინ ვისთან იყოფს ამა თუ იმ თვისებას
● რომელმა ფილოსოფოსებმა დაუდეს სათავე "ფიქსირებული სამყაროს" შესახებ შეხედულებას:
○ ანაქსიმანდრემ და ემპედოკლემ
● ევოლუციური ტერმინებით, ორგანიზმი შეგუებულია როცა:
○ ის (ორგანიზმი) გარემო პირობების შესაბამისად გამიზნულად იცვლება.
● ქვემოთ ჩამოთვლილი კულტურებიდან რომელი იყო გავრცელებული შუა პალეოლითის დროს?
○ მუსტიეური
● ჰომინიდები Sahelanthropus Tchadensis და Ardipithecus Kadaba აღმოაჩინეს:
○ აფრიკაში
● ჰომინოიდების ჯგუფი სამი ოჯახისგან შედგება. ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან, რომელია ზედმეტი:
○ ანთროპოიდები
● რა ნიშან-თვისებები ახასიათებთ ჰომოს გვარში შემავალ სახეობებს (შესაძლოა რამდენიმე სწორი
პასუხი):
○ იარაღის დამზადების გარკვეული წესი, დიდი ზომის თავის ტვინი და საკვების ჯგუფურად
მოძიება
● როდის ტოვებს ჰომო პირველად აფრიკის კონტინენტს?
○ 1,8 მლნ წლის წინ