8

Edukasyon sa
Pagpapakatao
Ikalawang Markahan – Modyul:1
Pakikipagkapuwa
ASIGNATURA: EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO 8
Ikalawang Markahan – Modyul_1:
PAKIKIPAGKAPUWA Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon paman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng na sabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinag sumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailanganng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang ano mang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Cora C. Amaro
Editor: Fhelma O. Camacho
Tagasuri: Remedios A. Loque
Tagaguhit: -
Tagalapat: Angelica M. Mendoza
Tagagawa ng Template: Neil Edward D. Diaz
Tagapamahala: Reynaldo M. Guillena
Alma C. Cifra
Aris B. Juanillo
Lydia V. Ampo

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Davao City

Office Address: DepEd Davao City Division, Elpidio Quirino Ave., Davao City
Telefax: 224-3274

E-mail Address: davaocity.division@deped.gov.ph

 8

Edukasyon sa
Pagpapakatao
Ikalawang Markahan – Modyul:1
Pakikipagkapuwa
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-
aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala
ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang
mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral:

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matugunan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka saloob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang mga sumusunod ay mgapaalala kung paano gagamitin ang modyul:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag susulatan ang bawat pahina
nito. Gumamit ng ibang papel na maaaring sulatan ng mga kasagutan mula sa
iba’t ibang kasanayan.
2. Huwag kalimutang sagutan ang Subukin Natin bago dumako sa susunod na
gawain.
3. Basahin at unawaing mabuti ang mga panuto bago isagawa ang mga gawain.
4. Inaasahan ang inyong katapatan at integridad sa
pagsagawa. ,pagsagot at pagwawasto ng mga gawain.
5. Tapusin muna ang hinihingi ng bawat bahagi bago pa dadako sa susunod na
gawain.
6. Isauli / Ipasa ang modyul sa iyong guro o tagapag daloy pagkatapos ng mga
gawain.

Kung mayroon kayong nahihirapan sa pagsagot sa mga inilaang gawain,

huwag mag-atubiling magtanong sa inyong guro o tagapagdaloy. Tandaan na hindi
ka nag-iisa sa gawaing ito. Inaasahan namin na sa pamamagitan ng modyul na ito,
ay mararanasan mo ang isang makabuluhan,masining at malalim na pagkatuto at
pag-unawa sa mga kasanayang pampagkatuto. Kaya mo yan!
 Alamin Natin
Naranasan mo na bang mag-isa? Naging masaya ka ba o higit na mas masaya
kung may kasama ka sa pagharap sa buhay? Mapapalawak ang kakayahan ng
pagkatao ng tao kung ang mga ito ay naibabahagi sa kaniyang kapuwa. Ang ugnayan
sa kapuwa ay daan tungo sa pagkilala sa kanyang sarili. Nahahanap niya ang mga
bagay na maibibigay sa kaniyang pangangailangan. Pagpapatunay lamang na walang
tao na nabubuhay na nag-iisa. Ika nga sa awitin na “Walang sinuman ang nabubuhay
para sa sarili lamang”. Tayong lahat ay may pangngailangan na matutugunan ng ating
kapuwa.

Ang ating pagtulong at pagbabahagi ng buhay para sa kapuwa ay nagpapakita

ng pagmamahal. Nakasalalay sa atin ang lawak at lalim ng makabuluhang pakikipag-
ugnayan sa kapuwa. Kaya mahalaga ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa
pakikipagkapuwa. Mapapalawak at mapapaunlad ang iyong kaalaman sa
pakikipagkapuwa upang maipapamalas mo ang mga inaasahang kasanayang
pampagkatuto sa modyul na ito.

Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na

kaalaman, kakayahan at pag-unawa:

a. (EsP8Plla-5.1) Natutukoy ang mga taong itinuturing na kapuwa at ang

kahalagahan sa pakikipagkapuwa.

b. (EsP8lla-5.2) Nasusuri ang mga impluwensiya ng kapuwa sa

aspektong intelektuwal,panlipunan,pangkabuhayan at politikal.

Mga mahahalagang tanong:

● Bakit mahalaga ang pakikipagkapuwa?

● Paano magiging ganap ang tao sa pamamagitan ng pakikipagkapuwa?

 Subukin Natin
Paunang Pagtataya:

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat tanong. Isulat sa iyong

sagutang papel ang titik ng tamang sagot.

1. Aling aspekto ng pagkatao ang higit na napauunlad sa pamamagitan ng

paghahanapbuhay?

A. Panlipunan C. Politikal
B. Pangkabuhayan D. Intelektuwal

2. Ang nararapat na pakikitungo sa kapuwa ay _________________.

A. Nakabatay sa estado ng tao sa lipunan

B. Nakasalalay sa kalagayang pang-ekonomiya
C. Pagtrato sa kaniyanang may paggalang at dignidad
D. Pagkakaroon ng inklinasyon na maging mapag-isa

3. Alin sa mga sumusunod ang pinakamahalagang indikasyon na ang tao ay

nangangailangan ng kaniyang kapuwa tao?

A. Ang tao ay may kakayahang tugunan ang kaniyang sariling

pangangailangan.
B. Ang tao ay may karapatang mapag-isa at maging masaya.
C. Ang tao ay nilikha ng Diyos na mamuhay na may kasama at maging
panlipunang nilalang.
D. Ang tao ay may kakayahang lumikha ng masasaya at makabuluhang
alaala.

4. Ang pagkakaroon ng iba’t-ibang samahan sa lipunan ay inaasahang

nagtataguyod ng ______ bilang paglilingkod sa kapuwa at sa kabutihang

panlahat.

A. Hanapbuhay C. Pagtutulungan
B. Libangan D. Kultura
 5. Maipapakita ang makabuluhang pakikipagkapuwa sa pamamagitan ng
sumusunod MALIBAN sa:

A. Kakayahan sa taong umunawa

B. pagmamalasakit sa kapakanan ng may kapansanan
C. Espesyal na pagkagiliw sa nakakaangat sa lipunan
D. Pagtulong at pakikiramay sa kapuwa

Aralin Natin
Panuto: Kopyahin ang tsart sa iyong papel. Suriing mabuti ang bawat hinihinging
impormasyon na tumutukoy sa pakikipagkapuwa at isulat ang sagot sa bawat kahon.

Sino-sino ang Ano-ano ang Paano mo Ano-ano ang

itinuturing mong kaniyang natutulungan ang kaniyang
kapuwa? pangangailangan itinuring mong Reaksiyon sa
o problema sa kapuwa? iyong ginawa?
buhay?
Hal. Ang aking Iniwansiya ng Pinakilala ko si Liza Naging masaya si
kaibigian na si Liza. kaniyang ama kaya sa aming Liza dahil nakabili
nahihirapan na kapitbahay na na siya ng pagkain.
makabili ng pagkain. naghahanap ng
tagalinis ng bahay
upang may
mapagkakakitaa at
pambili ng pagkain,
Panuto: Sagutin ang sumusunod na tanong:

1. Gaano kahalaga sa’yo ang iyong kapuwa?

2. Ano ang mahalagang ginagampanan mo sa buhay ng iyong kapuwa?

3. Kaya mo bang mabuhay na walang kapuwa? Sang-ayon ka ba sa pahayag na

“No man is an island? Ipaliwanag.

Ang pakikipagkapuwa ay mas malalim na ipinapahiwatig (panindigan,ideya,

kahalagahan, pag-uugali). Nangangahulugan din ito bilang pagtanggap at pakikitungo
sa ibang tao bilang kapantay o katulad: halimbawa; ang presidente ng isang kompanya
at isang kawani (clerk) sa opisina ay hindi magkapareho ang tungkulin, estado o kita
(income)ngunit ang pagka – Filipino nila ay magtutulak sa kanila at magpapatupad ng
ideya na dapat itrato at irespeto nila ang isa’t isa bilang tao din o kapuwa–tao (fellow
human beings). Ayon kay Licuannan (1992), ang pakikipagkapuwa-tao ay isa sa mga
kalakasan ng mga Pilipino. Naipapakita ito ng mga Pilipino sa pamamagitan ng
pagmamalasakit sa kapuwa, kakayahang umuna sa damdamin ng iba
(empathy),pagtulong at pakikiramay,bayanihan at sa pagiging mapagpatuloy
(hospitable), kakayahang makiramdam, umunawa, magtiwala at tumanaw ng utang
naloob. Nararapat na may kalakip na paggalang at pagmamahalang pakikipag-ugnayan
natin sa ating kapuwa (Agapay,1991). Inaasahan na matutugunan mo ang iyong sariling
pangangailangan sa abot ng iyong makakaya. Maunawaan mo at kilalanin na ikaw rin
ay may pananagutang magbahagi ng iyong kaalaman at kakayahan sa iyong kapuwa
na gagawin mo nang may kalayaan, pananagutan at pagmamahal. Ang iba’tibang
aspeto ng pagkatao ay napapaunlad dahil sa magandang ugnayan sa kapuwa. Ang
intelektuwal na aspeto ay napalawak sa pagkatuto sa paraan ng pakikinig tungkol sa
buhay ng kapuwa, paraan ng pagtulong sa aspetong panghanapbuhay. Maraming taong
nahihirapan sa buhay ang nangangailangan ng tulong. Ang prinsipyo ng pagtutulungan
ay dapat pairalin. Ang aspeto ng politikal ay mahalaga sa pag-unlad na naipakikita sa
pagsunod sa pamamahala ng pinuno. Bukod dito ay isang ugnayang nakaangkla sa
pananagutan ng pinuno na pangalagaan ang nabubuong kasaysayan ng pamayanan.
Ang magandang ugnayan sa kanila ay patunay na tinupad natin ang ating tungkulin at
gampanin bilang tao na nilikha ng Diyos ayon sa kanyang wangis at kabutihan.
 Gawin Natin
Panuto: Sagutin ang mahalagang tanong at isulat ang sagot sa papel.

. 1. Bakit mahalaga ang pakikipagkapuwa?

2. Paano magiging ganap ang tao sa pamamagitan ng pakikipagkapuwa?

3. Bakit mahalaga ang ugnayan sa iba’t ibang aspeto ng ating pagkatao?

Sanayin Natin

Panuto: Gamit ang talahanayan(Plano ng paglilingkod), isulat sa papel ang

limang taong nais mong paglingkuran at ang bagay na nais mong gawin upang
mapaunlad mo ang pakikipag-ugnayan sa kanila.

Pangalan Siya ang aking Gagawin ko upang Petsa ng Ang aking

mapaunlad ang aking pagsasaka- naramdaman
pakikipag-ugnayan tuparan pagkatapos
kong gawin
hal.
Luisa Kapit bahay na Padadalhan ko siya ng Ika-20 ng Nakahinga
aking liham at hihingi ako ng Nobyembre ako ng
nakatampuhan paumanhin maluwag dahil
nagkabati na
kami
 Tandaan Natin
Panuto: Gamit ang Graphic Organizer sa ibaba, ipahayag ang nahinuha
mong Batayang Konsepto ng Pakikipagkapuwa. Isulat ang sagot sa papel.

Pakikipagkapuwa

Maipapakita sa papamagitan:

Bumuo ng Batayang Konsepto ayon sa iyong naintindihan.

Ikaw ay may gampaning maglingkod sa iyong kapuwa, Upang manatili ang isang
makabuluhan at matatag na pakikipagkapuwa kailangan ang pagsasabuhay ng
paggalang, katarungan at pagmamahal. Kaya mo itong maipakita sa pamamagitan ng
paglilingkod. Huwag mawalan ng pag-asa kung naramdaman mo na parang kulang ang
kasanayan sa pakikipagkapuwa. Sa halip, tukuyin at pagsikapang paunlarin pa ang mga
kailangang kasanayan dahil mas magiging makabuluhan ang buhay habang lumalalim
at nalilinang ito.
 Suriin Natin
Panuto: Suriing mabuti ang bawat pahayag at isulat ang tititk ng tamang sagot sa
papel.

1. Ano ang nararapat na pakikitungo sa kapuwa?

A. Nakabatay sa estado ng tao sa lipunan

B. Nakabatay sa kalagayang pang-ekonomiya
C. Pagkakaroon ng inklinasyon na maging mapag-isa
D. Pagtrato sa tao nang may paggalang at dignidad

2. Alin sa mga sumusunod na aspeto ng pagkatao ang higit na napaunlad

sa pamamagitan ng paghahanapbuhay?

A. Intelektuwal C. Pangkabuhayan
B. Panlipunan D. Politikal

3. Ang makabuluhang pakikipagkapuwa ay maipakita sa pamamagitan ng

sumusunod MALIBAN sa _______.

A. may kakayahang umunawa

B. pagmamalasakit sa kapakanan ng may kapansanan
C. espesyal na pagkagiliw sa nakakaangat sa lipunan
D. pagtulong sa mga biktima ng droga at pakikiramay sa kanilang
sitwasyon

4. Bakit mahalaga ang makabuluhan at mabuting pakikipag-ugnayan sa

kapuwa?

A. Ito ay magpapayaman at magpapasya sabuhay ng tao.

B. Mapapaunlad ang pagkilala at pagtuklas ng sariling kahinaan at
kalakasan.
C. Magkakaroon ng magandang relasyon ang bansang US at China.
D. Magingmalakas ang kalusugan sa pagharap ng pandemya,

5. Ano ang pangunahing pagyamanin upang maging matatag ang

kalooban sa pagharap ng mga problema sa buhay?

A. Mabuting pakikitungo sa kapuwa at makipag-ugnayan.

B. Suriin ang sariling problema at makipag-ugnayan sa mga taong .may
kakayahang tumulong.
C. Sundin ang utos na mahalin ang kapuwa.
D. Maging mahinahon sa lahat ng panahon.
 Payabungin Natin
Karagdagang kaalaman

Panuto: Mag-isip nang mapanuri, malikhain at mangatwiran. Isulat ang iyong sagot
sa papel.

Dulot ng Dulot ng Dulot ng

Tinutulungan ako pagbabago sa pagbabago sa pagbabago sa
ni aking aspektong aking aspektong aking aspektong
Intelektuwal Pangkabuhayan Politikal
Hal. Sa EsP Kakayahankong Kakayahan kong
Ma’am Lilibeth nadagdagan ang magtipid pumiling lider
(guro) aking kaalaman at rnatutugon sa mga
kakayahan sa pangangailangan
pagpapasiyang ng mga
moral mamamayan
Tatay
(traffic enforcer)

Sagutin ang sumusunod na tanong at isulat ang sagot sa papel.

1. Gaano kahalaga ang pagtulong sa kapuwa sa paghubog at pag-unlad ng

iyong pagkatao? Ipaliwanag.

2. Ano ang maaaring mangyari sa iyo kung hindi mo matutuhang makipag-

ugnayan nang maayos sa iyong kapuwa? Ilarawan.
 Pagnilayan Natin
Sa pagninilay na gagawin isaisip at isapuso ang mga gabay na tanong na ito:
Bakit kailangan ko ang aking kapuwa? Paano naimpluwensiyan ng aking kapuwa
ang aspektong intelektuwal, panlipunan, pangkabuhayan at politikal?

Panuto: Pagnilayan ang mga konseptong nabuo sa isipan at damdamin at bumuo ng

pansariling pangako upang maipagpatuloy ang pagtulong sa kapuwa. Isulat ang
iyong sagot sa papel.

Pansariling Pangako

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
 Sanggunian

• Edukasyon sa Pagpapakatao (2017), Manila: Department of Education.

Juezan,J.R.(2014,august23),htpps://slideshare.net Retrieved September
26, 2019,from https://www.slideshare.net.Modyul
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
Department of Education – Region XI Davao City Division

DepEd Davao City, Elpidio Quirino Ave., Davao City

Telefax: 224-3274

Email Address: davaocity.division@deped.gov.ph