‫سیستم های حقوقی معاصر‬

‫حقوق مقایسه ای‬

‫‪Comparative Law‬‬
‫سمستر دوم‬
‫حقوق و علوم سیاسی‬

‫د‪/‬انور فرهمنـــد‬
 ‫جلسه هفتم‬

‫معرفی حقوق رومن ژرمنیک ‪( ،Civil law‬حقوق مدنی یا مدون)‬

‫مختصری در‬ ‫سیر تاریخی‬ ‫نقش حقوق‬

‫توسعه حقوق رومن‬
‫معرفی حقوق‬ ‫حقوق رومن تا‬ ‫دانان در انکشاف‬
‫بعد از قرون وسطی‬
‫رومن ژرمنیک‬ ‫قرن سیزدهم‬ ‫حقوق روم‬
 ‫تعریف این‬
‫حقوق و علت‬
‫نام گذاری‬

‫نظام حقوقی رومن ژرمن یا نوشته شده یا مدون یکی از رایج ترین نظام های حقوقی معاصر جهان می باشدد‬
‫که بر قسمت زیادی از اروپا‪ ،‬امریکا مرکزی و جنوبی و کشورهای التدنن تادار (اسدااننایی زبدان یدا پرتلدا ی‬
‫زبان وفرانسوی زبان و ایتا ی زبان) مرسوم هست و حاکمنت حقوقی دارد‬

‫علت نام گذاری این حقوق؟‬

‫صفت رومی وژرمی برای این خانواده بزرگ حقوقی از آن جهت بوده که نقش دانشدااه هدای کشدورهای‬
‫التنن وژرمنی را در تشکنل ‪ .‬انکشاف آن مهم بدود؛ زیدرا دانشدااه هدای کشدورهای ژرمندی(آ مدان‪ ،‬هلندد‪،‬‬
‫سوئنس‪ ،‬اتریش و‪ )...‬ننز مانند دانشااه های کشورهای التنن درتکمنل وتوسعه این حقوق کوشنده اند‬
 ‫تاریخچه‬

‫تاریخچه این حقوق دارای چندین دوره می باشد که مهم ترین آن( از آغاز تا قرن سیزدهم) هست‬
‫تاریخ آغاز وتو د حقوق روم را به زمان ماارزات قانله ای برمناردد‪ .‬به طوری که حقوق دانان معتقد اند سنستم حقوق روم بر اثر ماارزات پلانن ها‬
‫( متعلق به طاقه پلب) وپاتریسن ها (قاایل روم و جرمن قدیم) نضج گرفته است‪ ،‬بنن آن دو طاقه برای اجرای عدا ت مجموعه ای از قواننن نوشدته‬
‫به وجود آمد تا تکلنف و وظایف وحقوق هر گروه مشخص گرد ‪.‬این مجموعه قواننن درسال ‪ 441‬پنش ازمنالد جمع آوری گردید‪.‬‬

‫دوره جمهوری یا نجبا ‪ 449‬پیش از میالد ‪«:‬ا واح دوازده گانه» که مشتمل برقواننن نوشته مورد اجرای درمورد عموم مردم در روم بوده‪. ،‬‬
‫می توان گفت که این ا واح شامل قواننن مختلف مربوط به امور آینن دادرسی‪ ،‬امورکنفری وسایر حقوقی بوده است‪.‬‬

‫دوره امپراطوری روم ‪:‬سومنن دوره مهم حقوق رم از زمان تشکنل اماراطدوری روم؛ یعندی سدال ‪ 27‬پدنش از مدنالد مسدن شدرو مدی شدود‪.‬‬
‫ژوستننن» اماراتوری که درسال ‪ 527‬منالدی به قدرت رسند‪ ،‬ژوستنننن موفق شد که تمامی قواننن پراکنده اماراتوری را در ضدمن کددهای جمدع‬
‫آوری نماید تا از این طریق حنثنت وقدرت از دست رفته ی اماراطوری را با تدوین حقوق درکلنه زمننه ها از جمله اداری‪ ،‬جهت تقویت وتثانت‬
‫قدرت روم بر مستعمراتش مجدداَ به دست آورد‪ .‬و ی بدا افدول اماراطدوری روم از قدرن ششدم تدا اوخدر قدرن حقدوق روم از اقتددار و روا افتداد‬
‫‪11‬وحقوق مذهای یا حقوق کلنسای تدوین یافت‪ ،‬تا اینکه بعد از عصر رنسانس قرن ‪ 13‬دوباره مورد توجه قرار گرفت‪.‬‬
 ‫نقش قضات‬
‫در انکشاف‬
‫حقوق روم‬

‫حقوق دانان گروهی بودند به بعد از پایان یافتن دور جمهوری یا نجاا در انکشاف حقوق روم نقش مهمدی داشدتند بندا بدر عوامدل‬
‫ذیل‪:‬‬
‫گسترش امپراطوری روم ‪ :‬با افزایش توسعه جلرافنایی روم برای حفظ و بقای سناسی این اماراطوری ننداز مادرم بده وجدود‬
‫قانون دان ها بود‪.‬‬
‫مشارکت در حل و فصل دعاوی خصمین ‪ :‬حقوق دانان شنوه های ابتدایی دعاوی در محاکم را ابدا کردندد و بده بددون‬
‫مزد این کار را برای رفع اختالف و حل منان خصمنمن انجام می دادند‬
‫نقش قاضیان‪ :‬کم رنگ بودن نقش قاضنان در آن دوره به این معنی که قاضنان داری وظنفه دایمی در محاکم ناودندد و هنادام‬
‫ضرورت حضور پندا می کردند ‪.‬‬
‫ژوستینن مدون حقوق روم‪ :‬در قرن ششم ‪ 527‬منالدی ‪ .‬اماراطور روم دستور داد تا مجموعده کامدل تدری از تمدامی بخدش‬
‫های حقوقی و تجارب قاضنان و حقوق دانان گرد آوری شود‬
 ‫توسعه حقوق‬
‫رومن بعد از‬
‫قرون وسطی‬

‫بعد از قرن ‪ 12‬منالدی و شکوفایی علوم در اورپا حقوق دانان ایتا نا در صدد انکشاف این حقوق بودند چرا که قواعد پایده گدذاری‬
‫شده توسط ژوستنن جواب گوی ننازمندی های اجتماعی و اقتصادی جامعه ناود‬
‫‪ -‬حقوق دادن مشهور ( اکورسنسوس) تعداد عظنم وقابل توجهی شرح بر قواننن ژوستننن نوشت در قرن ‪ 12‬منالدی ‪ ،‬بدین ترتنب‬
‫ایتا نا مرکزی برای تعلنم مسایل حقوقی در سراسر اروپا شد ‪ .‬و نخستنن فاکو ته حقوق در دانشااه بو وننا در ایتا نا سداخته شدده‬
‫بود که بعد از آن در اسااننا و فرانسه و ا مان ننز فاکو ته های دیاری تاسنس گردید‪.‬‬
‫‪ -‬مبانی توسعه حقوق روم دربعد از قرون وسطی‪:‬‬
‫‪ .1 -‬مجموعه قواعد حقوقی تدوین یافته ژوستننن که توسط حقوق دادنان دانشااهی توسعه یافته بود‬
‫‪ .2 -‬عرف ها و رویه های محلی که به واسطه دانشااهنان حقوق بازناری شده بود‬
‫‪ .3 -‬قواننن مذهای که از سوی کلنسا در محاکم اعمال می شد‬
‫‪ -‬قواننن تجارتی که در محاکم صنفی و تجارتی اعمال می شد‬

‫‪ -‬موارد فوق در شکل گنری نظام حقوقی رومن ژرمننک تاثنر فوق ا عاده داشت که به عنوان حقوق مشترک ننز یاد می شوند که‬
‫مورد قاول نهادهای حقوقی در سراسر اروپاواقع شد ‪.‬‬
‫مجموعه قواعد مجموعه قواعد حقوقی تدوین یافته ژوستنین‬ ‫نمونه های از نوشته جان الواح دوازه گانه روم باستان‬
‫نقشه نظامهای حقوقی مختلف جهان‬

‫آبی‪ :‬رومی‪-‬ژرمنی‬

‫سرخ‪ :‬کامن ال‬

‫قهوووهای‪ :‬ترکیوو‬
‫کووامنال و رومووی‪-‬‬
‫ژرمنی‬

‫نارنجی‪ :‬فقه(حقووق‬
‫اسالمی)‬
 ‫ادامه ‪.............‬‬

‫سواالت وتمرینات جلسات درسی هفتم‪:‬‬

‫اساس سنستم رومن ژرمننک کدام قواننن بودند؟‬
‫در مورد تاریخچه مختصر رومن ژرمننک توضن دهند؟‬
‫در ایتا نا حقوق دانان چه خدماتی انجام دادند؟‬
‫نخستنن بار فاکو ته حقوق در کجا تاسنس گردید؟‬
‫چه زمانی سنستم حقوقی رومن ژرمننک انکشاف یافت مختصرا توصن دهند؟‬
‫ماانی توسعه حقوق روم دربعد از قرون وسطی را توضن دهند؟‬