Invloed van het toerisme op

cultuur en milieu in Tibet.

Dit is een bijdrage van estherleeuw gemaakt op 29-11-2000

Een diverse soorten vakanties in Tibet

Inleiding:
Als je door een gebied zoals Tibet reist, wat heeft dat voor invloed in zowel de
voordelige als nadelige zin op de mensen en de omgeving. Dat zijn vragen
waar wij eigenlijk vaak niet bij stilstaan als wij reizen in een land. Vaak willen
we alleen de voordelen zien en niet de nadelen. Onderstaand geef ik
afzonderlijk voor de cultuur en het milieu de voor- en nadelen van het
toerisme in Tibet weer:

Voordelen voor de cultuur:

Toerisme schept werkgelegenheid voor de Han-Chinezen, maar in beperkte
mate ook voor de Tibetanen zelf. De Chinese overheersing is hier deels debet
aan. Aan de Han-Chinezen worden bijvoorbeeld gemakkelijk de benodigde
vergunningen voor het opstarten van een winkeltje verstrekt, Tibetanen
moeten hier vaak maanden op wachten of krijgen zelfs helemaal geen
toestemming. Tibetanen krijgen geen gelegenheid om als gids op te treden,
omdat zij de Chinese taal (nodig voor een vervolgopleiding) niet of nauwelijks
beheersen. Eerlijkheidshalve moet er wel gezegd worden dat de Tibetanen van
nature wat lui en minder zorgzaam van aard zijn. Hierdoor is duidelijk de trend
waarneembaar dat hoteleigenaren steeds meer de voorkeur geven aan Chinees
in plaats van Tibetaans personeel. De Daila Lama moedigt het toerisme naar
Tibet aan. Hij stelt dat het goed is dat iedereen door zelf waar te nemen zich
een oordeel moet vormen. Onbewust wordt je hierdoor een soort waarnemer.
Een leuke bijkomstigheid is dat reizigers bewust of onbewust door de jaren
hebben bijgedragen aan het verbreiden van het boeddhisme over de wereld.
Het beter bekend zijn met het instituut boeddhisme zal ongetwijfeld tot meer
begrip voor de situatie in Tibet hebben geresulteerd. Of het herbouwen van
kloosters door de Chinese overheid met het uiteindelijke doel exploitatie als
museum, als een plus- of minpunt voor de cultuur moet worden gezien kan
worden gediscussieerd. Aan de ene kant is het een goede zaak dat deze
culturele erfgoederen worden hersteld aan de andere kant kunnen we niet
spreken van een vooruitgang in de religieuze beleving en weten we dat alle
opbrengsten in de pocket van de Chinese overheid verdwijnen.

Nadelen voor de cultuur:

Waar voordelen zijn, zijn ook nadelen. De laatste jaren is er bij de jongere
generaties Tibetanen door westerse invloeden een trend van het loslaten van
oude tradities waarneembaar. De traditionele klederdracht wordt losgelaten ten
gunste van westerse kleding. Het is populair de duurdere buitenlandse
merkartikelen te consumeren in plaats van bv. het traditionele Chang bier. Dit
gedrag werkt statusverhogend, maar zorgt door de duurdere aanschafprijzen
wel voor financiele problemen, omdat de prijzen niet in verhouding staan tot
het loon wat vaak wordt verdiend. Toerisme versterkt ook de migratie van
Han-Chinezen. Het is lucratief om souvenirwinkeltje op te zetten. De Chinese
overheid moedigt deze migratie extra aan met de gedachten dat de kans op
een eventuele toekomstige autonome status hierdoor wordt verkleind. Als deze
ontwikkeling zich doorzet in het huidige tempo zullen de Tibetanen in de nabije
toekomst een minderheid vormen in het voormalige Tibetaanse gebied.

Voordelen voor het milieu:

Het is moeilijk om je een voorstelling te maken van het feit dat toerisme
voordelen voor het milieu met zich mee kan brengen. Gelukkig heeft Tibet,
mede door zijn ge?soleerde geografische positie en geringe infrastructuur, niet
te maken met massatoerisme waardoor het milieu beschadigd wordt. De
activiteiten van de Chinese overheid zijn des te funester voor het milieu. In het
oosten van Tibet vindt grootschalige houtkap plaats. Als reiziger word je
geconfronteerd met de hieruit voortvloeiende bodemerosie wat overstromingen
en aardverschuivingen tot gevolg heeft. Regelmatig wordt er nucleair afval
gedumpt en worden er stuwdammen gebouwd. De laatstgenoemde activiteit
zorgt ervoor dat de kleinschalige landbouw door Tibetanen nog moeizamer
wordt en dat deze mensen hun bron van bestaan wordt ontnomen. De enige
hoop die er is en kan worden aangemerkt als een klein pluspuntje voor het
milieu is de bewustwording van de reiziger van deze problematiek. Terug in het
eigen land kan er actie ondernomen worden om hieraan een einde te maken.

Nadelen voor het milieu:

Toerisme, hoe klein ook van aard brengt altijd vervuiling met zich mee. Tijdens
trekkings worden er diverse luxe voedingsmiddelen gebruikt die afval
opleveren (o.a. blikjes en plastic verpakkingen). Het milieubewustzijn van de
Tibetanen is nihil, het zit niet in de volksaard. Belangrijk is om zelf een actieve
rol te spelen door je afval mee te nemen. Voor het koken wordt gebruik
gemaakt van hervulbare gasflessen, maar vaak sprokkelen ze weer schaars
hout voor hun eigen etenspot met de nodige consequenties. Ten behoeve van
de zogenaamde ?vooruitgang? van het Tibetaanse volk, maar mede vanuit
commercieel oogpunt (mijnbouwactiviteiten, houtkap en zoutwinning), hebben
de Chinezen enige infrastructuur aangelegd. Vaak is deze infrastructuur dwars
door schitterende maar ook fragiele natuurgebieden aangelegd, waardoor het
ecosysteem is aangetast. Het toerisme heeft een toename van het
gemotoriseerde verkeer (o.a. vrachtwagens om de luxe producten voor de
toeristen zoals blikjes frisdrank etc. aan te voeren en jeeps om toeristen te
vervoeren) met zich meegebracht. Tip: drink thee en beperk het gebruik van
luxe producten die uit China en Nepal komen, ongewild steun je op die manier
de Chinese economie maar door minder consumptie van de luxe artikelen
wordt het afvalprobleem ook beperkt. Wat voor veel landen geldt, geldt ook
voor Tibet, water is schaars. Verspil het niet.

Afsluiting:
Besef te aller tijden dat je als reiziger te gast bent in een land. Doe geen
dingen die je thuis ook niet zou doen.
Door je bewust te zijn van je handelen kunnen we wellicht ons steentje
bijdragen aan een verbetering van de situatie in Tibet.