Atego 970 - 976

Instrukcja obsługi
Symbole
G OSTRZEŻENIE
Ostrzeżenia zwracają uwagę na zagrożenia
zdrowia lub życia użytkowników pojazdu lub
innych osób.

H Ochrona środowiska
Wskazówki dotyczące ochrony środowiska
zawierają informację na temat ekologicznego
działania lub utylizacji.

! Wskazówki dotyczące uszkodzeń zwracają

uwagę na ryzyka mogące prowadzić do usz-
kodzeń pojazdu.
i Dalsze wskazówki lub przydatne informacje.
X Symbol opisu czynności, którą
trzeba wykonać.
X Kilka takich symboli oznacza czyn-
ność podzieloną na kilka kroków.
(Y strona) Odsyłacz do strony z dalszymi
informacjami dotyczącymi tego
tematu.
YY Symbol oznacza ostrzeżenie lub
opis czynności kontynuowany na
następnej stronie.
Wskazanie Taką czcionką drukowane są wska-
zania przedstawiane na wyświetla-
czu.
Witamy w świecie Mercedes-Benz!
Zalecamy dokładnie przeczytać instrukcję
obsługi i przed pierwszą jazdą zapoznać się z
funkcjami pojazdu. W celu zapewnienia bezpie-
czeństwa sobie i innym oraz zagwarantowania
długiej trwałości pojazdu należy przestrzegać
wskazówek i ostrzeżeń zamieszczonych w tej
instrukcji. Ich zignorowanie może doprowadzić
do uszkodzenia pojazdu i zagrożenia życia lub
zdrowia.
Zakres wyposażenia Państwa pojazdu jest
zależny od:
Rmodelu
Rzlecenia
Rkraju przeznaczenia
Rdostępności
Ilustracje zamieszczone w tej instrukcji obsługi
przedstawiają pojazd z kierownicą z lewej
strony. W wersji z kierownicą z prawej strony
rozmieszczenie poszczególnych elementów
pojazdu jest odpowiednio odmienne.
Pojazdy marki Mercedes-Benz są stale dostoso-
wywane do najnowszych osiągnięć techniki.
W związku z tym zastrzegamy sobie prawo do
zmian dotyczących:
Rwyglądu
Rwyposażenia
Rrozwiązań technicznych
Dlatego niektóre opisy mogą nieznacznie odbie-
gać od faktycznego stanu pojazdu.
Wyposażenie pojazdu obejmuje:
Rinstrukcję obsługi
Rksiążkę serwisową pojazdu
Rdodatkowe instrukcje, w zależności od wypo-
sażenia
Komplet instrukcji należy przechowywać w
pojeździe. Przy sprzedaży pojazdu prosimy prze-
kazać komplet instrukcji nowemu właścicielowi.
i Najważniejsze informacje na temat pojazdu
znajdują się w instrukcji obsługi online
dostępnej w Internecie pod adresem:
www.mercedes-benz.de/
betriebsanleitung-lkw
Życzymy szerokiej drogi - Daimler AG i Merce-
des-Benz Polska.

9705840296 É9705840296,ËÍ
2 Spis treści

Indeks ..................................................... 3 Na pierwszy rzut oka .......................... 24

Wstęp ................................................... 18 Bezpieczeństwo ................................... 31

Otwieranie i zamykanie pojazdu ........ 39

Fotel kierowcy ..................................... 46

Klimatyzacja ........................................ 77

Komputer pokładowy i wskaźniki ..... 86

Systemy audio .................................. 112

Jazda .................................................. 120

Tryb roboczy ...................................... 179

Obsługa i konserwacja ..................... 183

Usuwanie awarii ............................... 200

Koła i opony ....................................... 224

Dane techniczne ............................... 242


A Bezpieczeństwo
ABS (układ zapobiegający bloko-
waniu się kół podczas hamowania)
Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
Wskazówki ogólne ......................... 128
AdBlue®
Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
Materiały eksploatacyjne ............... 249
Sprawdzanie poziomu (komputer
pokładowy) ...................................... 94
Tankowanie ................................... 169
Wskaźnik ......................................... 87
Zużycie .......................................... 167
ADR
patrz Wyłącznik awaryjny
Akumulator
Ładowanie ..................................... 198
Akumulator (pojazd)
Ważne zasady bezpieczeństwa ...... 195
Akumulator (pojazdu) ....................... 195
Awaryjne uruchamianie silnika ...... 217
Konserwacja .................................. 199
Odłączanie i podłączanie ............... 196
Sprawdzanie poziomu elektrolitu ... 198
Wyłącznik awaryjny .......................... 70
Apteczka ............................................ 200
ASR (układ zapobiegający pośliz-
gowi kół) ............................................ 150
Automatyczna skrzynia biegów
Dolewanie oleju przekładniowego .. 193
Problemy ze skrzynią biegów ......... 149
Sprawdzanie poziomu oleju ........... 191
Sygnalizacja zakłóceń .................... 100
Wskazówki dotyczące bezpie-
czeństwa ........................................ 145
Awaria
Uszkodzenie opony ........................ 209
Awaryjne uruchamianie silnika ....... 217
Awaryjny rozruch silnika
patrz Manewrowanie, holowanie i
uruchamianie silnika przez holowanie
B dowy) ............................................... 96
BAS (układ wspomagania nagłego
hamowania) ....................................... 129
Indeks 3
Bezpieczeństwo eksploatacji ........... 19
Dzieci w pojeździe ............................ 36
Urządzenia zabezpieczające
dzieci przed skutkami wypadków ..... 36
patrz Bezpieczeństwo pasażerów
Bezpieczeństwo eksploatacji
Odpowiedzialność producenta za
niezgodność towaru z umową .......... 18
Bezpieczeństwo eksploatacji i
dopuszczenie do ruchu
Oświadczenia o zgodności ............... 20
Układ oczyszczania spalin Blue-
Tec® ................................................. 21
Bezpieczeństwo eksploatacji i
dopuszczenie do ruchu drogowego
Użytkowanie zgodnie z przezna-
czeniem ........................................... 18
Bezpieczeństwo eksploatacji i
rejestracja
Montaże i modyfikacje ..................... 21
Wskazówki dotyczące zabudów ....... 21
Zamontowane urządzenia i zabu-
dowy ................................................ 21
Zmiana mocy silnika ........................ 20
Bezpieczeństwo pasażerów ................ 31
Dzieci w pojeździe ............................ 36
Zwierzęta w pojeździe ...................... 37
Bezpieczeństwo użytkowania i
dopuszczenie do ruchu drogowego
Fachowy serwis ............................... 21
Rejestracja pojazdu ......................... 21
Wskazówki dotyczące jazdy ............. 19
Bezpiecznik automatyczny ............... 217
Bezpieczniki ....................................... 213
Przyporządkowania bezpieczni-
ków ................................................ 214
Biodiesel
patrz Paliwo FAME
Blokada cofania ................................. 167
Blokada kabiny kierowcy ................. 124
Blokada mechanizmu różnicowego
Wyświetlanie (komputer pokła-
Blokada międzyosiowa ..................... 150
Blokada poprzeczna .......................... 150
Blokada toczenia się ......................... 132
4 Indeks
Blokada zmiany biegów .................... 179
Blokady mechanizmów różnico-
wych
Ważne zasady bezpieczeństwa ...... 150
Bluetooth®
Powiązanie telefonu ....................... 118
Ustawienia ..................................... 117
Warunki połączenia ........................ 117
Włączanie/ wyłączanie .................. 117
Wskazówki ..................................... 117
Boczne światła obrysowe
Wymiana żarówek ............................ 65
Brzęczyk ............................................. 168
Brzęczyk ostrzegawczy ..................... 168
BS (układ hamulcowy Telligent®)
Komunikat na wyświetlaczu ........... 105
Wskazówki ogólne ......................... 127
Budzik
Ustawianie (komputer pokła-
dowy) ............................................... 96
C Stopnie .......................................... 184
Centralny zamek
Otwieranie i zamykanie (kluczyk) ..... 39
Ciągnik siodłowy ............................... 172
Ciśnienie dyspozycyjne
Sprawdzanie (komputer pokła-
dowy) ............................................... 95
W obwodzie odbiorników dodat-
kowych .......................................... 122
W pneumatycznym układzie
hamulcowym ................................. 122
Wskaźnik ......................................... 89
Wskaźnik obwodu hamulcowego ..... 89
Ciśnienie powietrza
patrz Ciśnienie powietrza w oponach
Ciśnienie powietrza w oponach
Dopuszczalna różnica ciśnień ........ 252
Maksymalnie dopuszczalne ciś-
nienie powietrza ............................ 252
Tabela (ogumienie bliźniacze) ........ 235
Tabela (ogumienie pojedyncze) ...... 229
Ustalanie ....................................... 227
Ciśnienie rezerwowe
Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
Ciśnienie w oponach
Wskazówki ..................................... 224
Cupholder
patrz Uchwyt na napoje
Cyrkulacja powietrza .......................... 77
Czas jazdy
patrz Dane kierowcy
Czas kierowania
patrz Dane kierowcy
Czujnik dymu ....................................... 73
Czyszczenie i konserwacja
Czyszczenie obić foteli ................... 183
Czyszczenie obręczy z lekkich sto-
pów ................................................ 186
Czyszczenie pod wysokim ciśnie-
niem .............................................. 185
Czyszczenie retardera .................... 186
Czyszczenie wnętrza ...................... 183
Czyszczenie z zewnątrz .................. 183
Mycie silnika .................................. 186
Myjnia samochodowa .................... 186
Po jeździe w terenie lub na budo-
wie ................................................. 165
Wskazówki dotyczące konserwa-
cji ................................................... 183
Czyszczenie obręczy z lekkich sto-
pów ..................................................... 186
Czyszczenie pod wysokim ciśnie-
niem .................................................... 185
D
Dach
patrz Dach podnoszony
patrz Luk dachowy
Dach podnoszony
Otwieranie i zamykanie .................... 44
Zamykanie w sytuacji awaryjnej ...... 44
Dane diagnostyczne
Wywoływanie (komputer pokła-
dowy) ............................................... 97
Dane kierowcy
Komputer pokładowy ....................... 94
Dane statystyczne (komputer
pokładowy) .......................................... 93
Dane techniczne
Akumulator sprężynowy ................. 252
Ciśnienie powietrza w oponach
(ogumienie bliźniacze) ................... 235

Ciśnienie powietrza w oponach
(ogumienie pojedyncze) ................. 229
Dopuszczalna różnica ciśnienia
powietrza w oponach ..................... 252
Luz koła kierownicy ....................... 252
Maksymalnie dopuszczalne ciś-
nienie powietrza w oponach .......... 252
Momenty dokręcania nakrętek
kół ................................................. 252
NR (układ poziomowania Telli-
gent®) ............................................ 252
Silnik .............................................. 251
Tabliczka znamionowa pojazdu ...... 242
Tabliczka znamionowa silnika ........ 243
Temperatura pracy (temperatura
płynu chłodzącego) ........................ 251
Układ hamulcowy .......................... 251
Układ sprężonego powietrza .......... 251
Zbiornik sprężonego powietrza ...... 252
Dane trasy (komputer pokładowy) .... 93
Deklaracje zgodności .......................... 20
Demontaż półosi tylnej ..................... 221
Diesel
Paliwa ............................................ 247
Dodatkowe ogrzewanie
Rozdział nawiewu i temperatura ...... 82
Tryb natychmiastowego ogrzewa-
nia .................................................... 83
Wyłączanie wymuszone ................... 81
Dodatkowe ogrzewanie
powietrzne
patrz Ogrzewanie dodatkowe
Dodatkowe ogrzewanie wodne
patrz Ogrzewanie dodatkowe
Dopuszczalna masa całkowita ......... 242
Dopuszczalne naciski na osie .......... 242
Drzwi
Blokowanie i odblokowanie (od
wewnątrz) ........................................ 40
Odblokowanie i blokowanie (od
zewnątrz) ......................................... 39
Drzwi kierowcy
patrz Drzwi
Drzwi pasażera
patrz Drzwi
Dysze nawiewu powietrza
patrz Dysze wentylacyjne
Indeks 5
Dysze ogrzewania
patrz Dysze wentylacyjne
Dysze wentylacyjne ............................ 77
Dzieci
Urządzenia zabezpieczające
przed skutkami wypadków ............... 36
Dziecko w pojeździe ............................ 36
Dźwignia pompy ................................ 201
Dźwignia wielofunkcyjna .................... 30
E
EAB
Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
Ekonomizer .......................................... 87
Eksploatacja zimowa ........................ 177
Osłona chłodnicy ............................. 22
patrz Jazda w warunkach zimowych
F
Fachowy serwis ................................... 21
Filtr powietrza (komunikat na
wyświetlaczu) .................................... 105
Fotel
Amortyzowany fotel Komfort ........... 50
Czyszczenie obicia ......................... 183
Fotel pasażera z komfortowym
zagłówkiem ...................................... 51
Fotel środkowy z komfortowym
zagłówkiem ...................................... 51
Statyczny fotel pasażera .................. 52
Statyczny fotel środkowy ................. 52
Wskazówki ogólne ........................... 46
Fotel kierowcy
patrz Fotel
Fotel pasażera
patrz Fotel
Fotele
Fotel amortyzowany Klima ............... 49
Fotel amortyzowany Standard ......... 48
Fotel statyczny ................................. 48
Foteliki dziecięce ................................. 36
Funkcja MSS (automatyczny Start-
Stop silnika) ....................................... 153
G
Gaśnica .............................................. 201
6 Indeks
Głębokość brodzenia ........................ 163
Główny wyłącznik akumulatora
patrz Wyłącznik awaryjny
Gniazda ................................................. 71
H
Hak holowniczy ................................. 219
patrz Osobna instrukcja obsługi
Hamulce
ABS ................................................ 128
BAS ................................................ 129
Blokada toczenia się ...................... 132
Hamulec postojowy ....................... 130
Hamulec przystankowy .................. 131
Hamulec silnikowy ......................... 134
Informacje ogólne .......................... 126
Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
Lampka kontrolna ABS .................. 128
Retarder ......................................... 134
Sprawdzanie ciśnienia rezerwo-
wego ................................................ 89
Sprawdzenie szczelności pneu-
matycznego układu hamulco-
wego .............................................. 127
Wskazówki dotyczące bezpie-
czeństwa ........................................ 125
Zwalniacz pojazdu .......................... 133
Zwalnianie siłowników sprężyno-
wych hamulca postojowego ........... 222
Hamulec postojowy
Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
Wskazówki dotyczące bezpie-
czeństwa ........................................ 130
Hamulec przystankowy .................... 131
Hamulec silnikowy ............................ 134
Holowanie
patrz Manewrowanie/ awaryjny
rozruch silnika holowaniem
HPS (hydrauliczno-pneumatyczny
mechanizm zmiany biegów)
patrz Mechaniczna skrzynia biegów
Hydrauliczny układ uruchamiania
sprzęgła .............................................. 189
I
Immobilizer (komunikaty na
wyświetlaczu) .................................... 100
Informacje kontrolne (komputer
pokładowy) .......................................... 94
Informacje na wyświetlaczu
patrz Komunikaty na wyświetlaczu
Informacje o usterkach
Komputer pokładowy ....................... 98
Instalacja oświetleniowa
patrz Oświetlenie wewnętrzne
Instrukcja obsługi
Odpowiedzialność producenta za
niezgodność towaru z umową .......... 18
Przed pierwszą jazdą ........................ 18
Wskazówki ogólne ........................... 18
Wyposażenie pojazdu ...................... 18
J
Jazda ........................................... 120, 161
Jazda w terenie
Jazda po zboczu ............................. 164
Lista kontroli po jeździe w terenie .. 165
Lista kontroli po przejeździe przez
wodę .............................................. 165
Lista kontroli przed przejazdem
przez wodę .................................... 163
Przejazd przez wodę ...................... 164
Wskazówki dotyczące bezpie-
czeństwa ........................................ 162
patrz Poruszanie się w terenie
Jazda w zimie
patrz Eksploatacja zimowa
Język
Ustawianie (komputer pokła-
dowy) ............................................... 96
K
Kabina kierowcy
Mechaniczno-hydrauliczny układ
podnoszenia .................................. 204
Mechaniczny układ podnoszenia
kabiny ............................................ 203
Problemy podczas podnoszenia
kabiny kierowcy ............................. 206
Przegląd ........................................... 24

Wskazówki dotyczące podnosze-
nia ................................................. 202
Kamizelka ostrzegawcza .................. 200
Kierunkowskaz
patrz Wskaźnik kierunku jazdy
Kierunkowskazy .................................. 29
Wymiana żarówek ............................ 63
Klakson ................................................ 29
Klapa obsługowa ............................... 187
Klapa przednia
patrz Klapa obsługowa
Klasy SAE (oleje silnikowe) .............. 245
Klimatyzacja
Chłodzenie ....................................... 80
Dysze wentylacyjne ......................... 77
Ogrzewanie ...................................... 77
Osuszanie powietrza ........................ 80
Przykładowe ustawienia ............. 78, 80
Ustawianie ogrzewania .................... 77
Wentylacja i ogrzewanie .................. 77
Klin
patrz Klin do podkładania pod koła
Klin do podkładania pod koła ........... 202
Klocek
patrz Klocek do podkładania
Klocek do podkładania ..................... 200
Klucz do kół ....................................... 202
Kluczyk
Kluczyk zastępczy ............................ 39
Otwieranie i zamykanie pojazdu ....... 39
Kluczyk pojazdu
patrz Kluczyk
Kluczyk zapasowy ............................... 39
Kluczyk zapłonowy
patrz Kluczyk
Kluczyk zastępczy ............................... 39
Kokpit ................................................... 24
Koła
Bezpieczeństwo użytkowania i w
ruchu drogowym ............................ 224
Zmiana koła w przypadku uszko-
dzenia opony ................................. 209
Koło zapasowe ................................... 211
Kombinacja fotel-leżanka ................... 55
Komfortowy zagłówek
patrz Zagłówek
Komfortowy zamek centralny ............ 40
Indeks 7
Komórka
patrz Telefon komórkowy
Kompatybilność elektromagne-
tyczna
Deklaracja zgodności ....................... 20
Komponenty radiowe pojazdu
Deklaracja zgodności ....................... 20
Komputer pokładowy
Dane kierowcy ................................. 94
Komunikaty na wyświetlaczu ........... 97
Menu pokładowe ............................. 92
Menu w szczegółach ........................ 92
Obsługa ........................................... 90
Obsługa poprzez kierownicę ............ 90
Obsługa poprzez tablicę rozdziel-
czą ................................................... 90
Obsługa telefonu .............................. 93
Sprawdzanie ciśnienia dyspozy-
cyjnego ............................................ 95
Sprawdzanie godzin pracy silnika .... 95
Sprawdzanie poziomu AdBlue® ........ 94
Sprawdzanie poziomu oleju ............. 95
Stałe wskazania blokad mechaniz-
mów różnicowych ............................ 96
Struktura menu ................................ 90
Ustawianie budzika .......................... 96
Ustawianie funkcji przycisków ze
strzałkami w trybie radia .................. 97
Ustawianie jednostek tempera-
tury .................................................. 97
Ustawianie języka wyświetlacza ....... 96
Ustawianie zegara ............................ 96
Widok podstawowy .......................... 92
Wyświetlanie danych diagnos-
tycznych .......................................... 97
Wyświetlanie przystawek odbioru
mocy ................................................ 96
Komunikaty na wyświetlaczu
Automatyczna skrzynia biegów ...... 100
Z czerwonym wskaźnikiem sta-
tusu ............................................... 105
Z żółtym wskaźnikiem statusu ....... 100
Komunikaty o usterkach
patrz Okno zdarzeń
Komunikaty o zdarzeniach GS ......... 145
Kontrola bezpieczeństwa
Osuszacz sprężonego powietrza .... 123
8 Indeks
Kontrola przed odjazdem (kompu-
ter pokładowy) ..................................... 91
Kontrola wskazań (komputer
pokładowy) .......................................... 90
Korbka do koła zapasowego ............ 200
Korektor zasięgu świateł .................... 58
Korki pod klapą serwisową .............. 188
L Zaczep do holowania ..................... 219
Lampa ................................................. 200
Lampka do czytania
Włączanie/ wyłączanie .................... 60
Lampka ostrzegawcza ...................... 200
Lampka Stop ........................................ 98
Lampki kontrolne ................................ 26
Leżanka
Przemontowanie oparcia .................. 56
Przemontowanie tylnej kanapy ........ 55
Licznik przebiegu ................................ 88
Licznik przebiegu dziennego .............. 88
Lista kontroli
Po jeździe w terenie ....................... 165
Po przejeździe przez wodę ............. 165
Przed jazdą w terenie ..................... 163
Przed przejazdem przez wodę ........ 163
Lodówka ............................................... 75
Luk dachowy ........................................ 45
Lusterka ............................................... 57
Lusterka zewnętrzne
Podgrzewanie lusterek zewnętrz-
nych ................................................. 57
Ustawianie ....................................... 57
Ł Minimalna głębokość bieżnika ......... 225
Łańcuchy przeciwpoślizgowe
patrz Łańcuchy przeciwśnieżne
Łańcuchy przeciwśnieżne ................. 177
Łóżko
Dolne (długa kabina kierowcy) ......... 53
Dolne (krótka kabina kierowcy) ....... 54
Górne ............................................... 52
patrz Leżanka
M
Manewrowanie, holowanie i uru-
chamianie silnika przez holowanie
Awaryjny rozruch silnika ................ 220
Manewrowanie/ awaryjny rozruch
silnika holowaniem
Holowanie pojazdu ........................ 220
Tylny zaczep holowniczy ................ 219
Masa całkowita
patrz Dopuszczalna masa całkowita
Materiały eksploatacyjne
AdBlue® ......................................... 249
Dodatki do paliwa .......................... 247
Mosty i skrzynia biegów ................. 245
Olej napędowy ............................... 247
Olej silnikowy ................................ 244
Paliwo FAME .................................. 248
Płyn hydrauliczny ........................... 244
Wskazówki ogólne ......................... 243
Mechaniczna skrzynia biegów
Problemy ze skrzynią biegów ......... 139
Wskazówki dotyczące bezpie-
czeństwa ........................................ 137
Mechanizm podnoszenia
Problemy podczas podnoszenia
kabiny kierowcy ............................. 206
Mechanizm zmiany biegów
Automatyczna skrzynia biegów ...... 145
Mercedes PowerShift ..................... 139
Menu w szczegółach ........................... 92
Miejsca obsługi pod klapą serwi-
sową ................................................... 188
Model
patrz Tabliczka znamionowa pojazdu
Momenty dokręcania
Nakrętki kół ................................... 252
Śruba zwalniająca siłownika sprę-
żynowego ....................................... 252
Moskitiera ............................................ 44
Myjnia samochodowa ....................... 186
N
Naciski na osie
patrz Dopuszczalne naciski na osie

Naczepa
Odłączanie ..................................... 173
Podłączanie i odłączanie przewo-
dów pneumatycznych .................... 174
Sprawdzanie numeru identyfika-
cyjnego (komputer pokładowy) ........ 95
Zakładanie ..................................... 172
Naklejki
Ogólne wskazówki bezpieczeń-
stwa ................................................. 18
Nakrętki kół
Dokręcanie .................................... 213
Momenty dokręcania ..................... 252
Nakrętki mocujące koła
Do kół z obręczami stalowymi ........ 212
Do obręczy ze stopu metali lek-
kich ................................................ 212
Napinacz pasa bezpieczeństwa
Działanie .......................................... 34
Uruchomienie .................................. 34
Narzędzia specjalne
patrz Zestaw narzędzi
Nawigacja ............................................ 92
NR (układ poziomowania Telli-
gent®)
Panel obsługi ................................. 158
Numer identyfikacyjny
patrz Numer identyfikacyjny pojazdu
O Oleje jednosezonowe ..................... 245
Obrotomierz ......................................... 86
Obsługa .............................................. 186
Ochrona środowiska
Wskazówki ogólne ........................... 19
Odbiorniki dodatkowe (ciśnienie
dyspozycyjne) .................................... 122
Odpowiedzialność z tytułu nie-
zgodności towaru z umową ................ 18
Odpowietrzanie układu paliwo-
wego ................................................... 207
Odszranianie szyb ............................... 78
Ogólne wskazówki dotyczące
jazdy ................................................... 161
Ograniczanie prędkości
patrz Ogranicznik prędkości
Ograniczenie prędkości .................... 167
2. ograniczenie .............................. 154
Indeks 9
Ogranicznik prędkości ...................... 155
Ogrzewana szyba przednia ................. 70
Ogrzewanie
patrz Dysze wentylacyjne
patrz Klimatyzacja
Ogrzewanie dodatkowe
Paliwa .............................................. 81
Powietrzne ....................................... 80
Programator ..................................... 82
Przełącznik ....................................... 82
Tryb programowany ......................... 83
Usterka ............................................ 85
Wodne ............................................. 80
Wskazówki dotyczące bezpie-
czeństwa .......................................... 80
Ogrzewanie lusterek ........................... 57
Ogrzewanie postojowe
patrz Ogrzewanie dodatkowe
Ogrzewanie szyby
patrz Ogrzewanie szyby przedniej .... 70
Ogrzewanie szyby przedniej ............... 70
Ogumienie bliźniacze (ciśnienie
powietrza w oponach) ....................... 235
Ogumienie pojedyncze (ciśnienie
powietrza w oponach) ....................... 229
Olej (silnik)
Klasy SAE ....................................... 245
Olej (silnikowy)
Jakość - nr arkusza ........................ 244
Oleje wielosezonowe ..................... 245
Wymiana ........................................ 245
Zakresy stosowania ....................... 244
Zimowy .......................................... 244
Olej napędowy
Niskie temperatury otoczenia ........ 247
Tankowanie ................................... 168
Olej przekładniowy
Dolewanie (automatyczna skrzy-
nia biegów) .................................... 193
Materiał eksploatacyjny ................. 245
Olej silnikowy
Ciśnienie oleju (komunikat na
wyświetlaczu) ................................ 105
Dolewanie ...................................... 191
Jakość (nr arkusza) ........................ 244
Klasy SAE ....................................... 245
10 Indeks
Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
Oleje jednosezonowe ..................... 245
Oleje wielosezonowe ..................... 245
Wymiana oleju ............................... 245
Zbyt niski poziom oleju (komuni-
kat na wyświetlaczu) ...................... 100
Zbyt wysoki poziom oleju (komu-
nikat na wyświetlaczu) ................... 105
Zimowy .......................................... 244
Opony
Bieżnikowane ................................. 227
Ciśnienie ........................................ 224
Głębokość bieżników ..................... 225
Nośność ........................................ 226
Prędkość maksymalna ................... 226
Stan ............................................... 225
Trwałość ........................................ 226
Typy ............................................... 226
Uszkodzenia .................................. 226
Wiek .............................................. 226
Wskazówki dotyczące bezpie-
czeństwa ........................................ 224
Wymiana ........................................ 209
Zużycie .......................................... 224
Opony bieżnikowane ......................... 227
Opony i koła
Bezpieczeństwo użytkowania i w
ruchu drogowym ............................ 224
Zmiana ogumienia ......................... 226
Opony zimowe ................................... 177
Oryginalne części zamienne ............... 22
Osie dodatkowe ................................. 160
Osłona chłodnicy ................................. 22
Osłona przeciwsłoneczna ................... 44
Ostrzeżenia
Naklejki ............................................ 18
Osuszacz powietrza
Sprawdzanie .................................. 123
Osuszacz sprężonego powietrza
Kontrola ......................................... 123
Oś tylna
Demontaż półosi ............................ 221
Przełożenie osi tylnej ..................... 242
Oświetlenie
Komunikaty na wyświetlaczu ......... 100
Oklejanie reflektorów ....................... 68
Wskazówki dotyczące wymiany
żarówek ........................................... 61
patrz Przełącznik świateł
Oświetlenie dodatkowe ...................... 27
Oświetlenie pojazdu ............................ 58
Oświetlenie tablicy rejestracyjnej
Wymiana żarówek ............................ 64
Oświetlenie tablicy rozdzielczej
patrz Podświetlenie wskaźników
Oświetlenie wewnętrzne
Ustawianie ....................................... 59
Wskazówki dotyczące wymiany
żarówek ........................................... 61
Oświetlenie wnętrza
Wymiana żarówek ............................ 67
Oświetlenie zewnętrzne
Włączanie/ wyłączanie .................... 58
Wskazówki dotyczące wymiany
żarówek ........................................... 61
Wspomaganie manewrowania .......... 61
Otwieranie i zamykanie ...................... 39
Otwór wlewu oleju silnikowego ....... 188
P
Pairing ................................................ 118
Paliwo
Dodatki specjalne .......................... 247
FAME ............................................. 248
Olej napędowy ............................... 247
Poziom paliwa (komunikat na
wyświetlaczu) ................................ 100
Tankowanie ................................... 168
Wskaźnik ......................................... 87
Zużycie .......................................... 166
Panele przełączników
Kokpit .............................................. 27
Łóżko ............................................... 29
Pas
patrz Pas bezpieczeństwa
Pas bezpieczeństwa
Czyszczenie ................................... 183
Lampka ostrzegawcza (funkcja) ....... 33
Odpinanie ........................................ 33
Regulacja wysokości ........................ 33
Wskazówki dotyczące bezpie-
czeństwa .......................................... 31
Zakładanie ....................................... 33

Pilot radiowy
Odblokowanie i zablokowanie
pojazdu (komfortowy zamek cen-
tralny) .............................................. 41
Programowanie ................................ 42
Wskazówki ogólne ........................... 41
Wymiana baterii ............................... 42
Pilot zdalnej obsługi radiowej
Odblokowanie i blokowanie
pojazdu (bez komfortowego
zamka centralnego) ......................... 39
Płyn chłodzący
Dolewanie ...................................... 188
Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
Kontrola poziomu ........................... 188
Materiały eksploatacyjne ............... 246
Wskazanie temperatury ................... 88
Płyn do spryskiwaczy (komunikat
na wyświetlaczu) ............................... 100
Płyn hydrauliczny .............................. 244
Pneumatyczny układ hamulcowy
Sprawdzanie ciśnienia dyspozy-
cyjnego .......................................... 122
Sprawdzanie szczelności ............... 127
Podnośnik samochodowy
Podstawianie ................................. 212
Zestaw narzędzi ............................. 200
Podświetlenie
Zestaw wskaźników ......................... 25
Podświetlenie wskaźników ................ 25
Poduszka powietrzna
Uruchomienie .................................. 34
Wskazówki dotyczące bezpie-
czeństwa .......................................... 35
Pojazd
Bezpieczeństwo eksploatacji ........... 19
Czyszczenie ................................... 183
Numer identyfikacyjny ................... 242
Odpowiedzialność producenta z
tytułu niezgodności towaru z
umową ............................................. 18
Otwieranie i zamykanie pojazdu ....... 39
Oznaczenie typu ............................ 242
Podzespoły .................................... 195
Rejestracja ....................................... 21
Rejestrowanie danych ...................... 22
Rozruch silnika poprzez holowa-
nie / holowanie ............................. 219
Indeks 11
Tabliczka znamionowa ................... 242
Wyłączenie z eksploatacji .............. 199
Wyposażenie .................................... 18
Pokrywa komory silnika
patrz Klapa obsługowa
Pomoc przy awarii
Podnoszenie kabiny kierowcy ........ 202
Pomost załadunkowy .......................... 27
Popielniczka ......................................... 72
Poruszanie się w terenie
Czyszczenie po jeździe w terenie
lub na budowie .............................. 165
Zasady jazdy w terenie .................. 163
Poszerzona zabudowa
Ustawianie lusterek ......................... 57
Poziom oleju
Automatyczna skrzynia biegów ...... 191
Silnik .............................................. 191
Poziom oleju (silnik)
Sprawdzanie (komputer pokła-
dowy) ............................................... 95
Poziom oleju silnikowego
Sprawdzanie .................................. 191
Poziom płynów
Akumulator (pojazdu) ..................... 198
Hydrauliczny układ uruchamiania
sprzęgła ......................................... 189
Płyn chłodzący ............................... 188
Poziom pojazdu
patrz NR (układ poziomowania
Telligent®)
Prędkościomierz .................................. 25
Prędkość maksymalna
patrz Ograniczenie prędkości
Prędkość obrotowa biegu jało-
wego ................................................... 154
Prędkość obrotowa biegu jało-
wego silnika ....................................... 154
Prędkość obrotowa silnika ................. 86
Programowanie (skrzynia biegów z
automatycznym przełączaniem) ...... 143
Przebieg całkowity .............................. 88
Przebieg dzienny ................................. 88
Przebudowy/ montaż dodatko-
wych elementów ................................. 21
Przegląd skrótów ................................. 99
12 Indeks
Przejazd przez wodę
Jazda w wodzie .............................. 164
Przełącznik dmuchawy ....................... 77
Przełącznik rozdziału nawiewu .......... 77
Przełącznik świateł .............................. 58
Przełącznik zespolony ......................... 29
Przełożenie mostu ............................. 242
Przeszkoda wodna
Lista kontroli po przejeździe przez
wodę .............................................. 165
Lista kontroli przed przejazdem
przez wodę .................................... 163
Przetwornik napięcia .......................... 72
Przewody elektryczne i pneuma-
tyczne
Odłączanie ..................................... 175
Podłączanie ................................... 174
Przewody elektryczne i przewody
pneumatyczne
Złącza ............................................ 174
Przewody pneumatyczne
Odłączanie ..................................... 175
Podłączanie ................................... 174
Złącza ............................................ 174
Przewód podłączeniowy (przy-
czepy) ................................................. 200
Przyciski
Przyciski na kierownicy .................... 90
Przyczepa
Odłączanie ..................................... 173
Podłączanie ................................... 172
Podłączanie i odłączanie przewo-
dów pneumatycznych .................... 174
Sprawdzanie numeru identyfika-
cyjnego (komputer pokładowy) ........ 95
Wskazówki dotyczące jazdy z
przyczepą centralnoosiową ............ 170
Przyczepa centralnoosiowa .............. 170
Przygotowanie do jazdy
Kontrola wzrokowa pojazdu z zew-
nątrz .............................................. 120
Oświetlenie pojazdu, kierunko-
wskazy i światła stop ..................... 120
Poziom paliwa i AdBlue® ................ 120
Wyposażenie awaryjne/
apteczka ........................................ 120
Przystawka odbioru mocy
Ustawianie prędkości obrotowej .... 181
Wskazówki ogólne ......................... 179
Przystawki odbioru mocy
Wyświetlanie (komputer pokła-
dowy) ............................................... 96
PSM (parametryzowany moduł
specjalny) ........................................... 181
R
Radio
patrz Urządzenie audio
Radio CD
Przegląd funkcji ............................. 117
System obsługi (przegląd) .............. 114
Ustawienia Bluetooth® ................... 117
Zabezpieczenie przed kradzieżą ..... 113
Reflektory
Oklejanie .......................................... 68
Układ zmywania reflektorów ............ 70
Reflektory przeciwmgielne
Włączanie/ wyłączanie .................... 58
Wymiana żarówek ............................ 63
Reflektory robocze
Wymiana żarówek ............................ 66
Retarder
Czyszczenie ................................... 186
Komunikat na wyświetlaczu ........... 105
Wskazówki ogólne ......................... 134
Ręczna zmiana biegów
patrz Mechaniczna skrzynia biegów
Roboczogodziny
Sprawdzanie (komputer pokła-
dowy) ............................................... 95
Roleta zaciemniająca .......................... 44
Rozłożenie obciążenia ....................... 161
Rozruch silnika .................................. 121
Ruszanie ............................................. 124
S
Schowki
Na tunelu silnika .............................. 74
Przy nadkolu .................................... 75
W kabinie kierowcy .......................... 74
Wysuwane schowki .......................... 74

Selektor zmiany biegów (mecha-
nizm automatycznej zmiany bie-
gów Telligent®) .................................. 140
Siatka ochronna na chłodnicy ............ 22
Siatka ochronna przeciw insek-
tom ....................................................... 44
Silnik
Automatyczny Start-Stop ............... 153
Bezpieczeństwo eksploatacji ........... 20
Czyszczenie ................................... 186
Dane techniczne ............................ 251
Diagnostyka (lampka kontrolna) .... 111
Okres docierania ........................... 161
Sprawdzanie godzin pracy (kom-
puter pokładowy) ............................. 95
Tryb awaryjny ................................ 208
Uruchamianie ................................ 121
Usuwanie usterek .......................... 209
Włączanie i wyłączanie przy pod-
niesionej kabinie ............................ 206
Wyłączanie ..................................... 124
Zmiana mocy ................................... 20
Zużycie oleju .................................. 167
Silnik (olej)
Dolewanie ...................................... 191
Siłowniki sprężynowe hamulca
postojowego
Dane techniczne ............................ 252
Zwalnianie ...................................... 222
Skrótowe oznaczenia układów
elektronicznych ................................... 99
Skróty na wyświetlaczu ...................... 99
Skróty układów ................................... 99
Skrzynia biegów
Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
Skrzynia biegów z automatycznym
przełączaniem
Mercedes PowerShift ..................... 139
Skrzynia rozdzielcza .......................... 152
Spojler dachowy ................................ 175
Sprawdzanie luzu w układzie kie-
rowniczym .......................................... 123
Spryskiwacz szyb
Dolewanie ...................................... 189
Sprzęg siodłowy
patrz Osobna instrukcja obsługi
Sprzęgło (hydrauliczne) .................... 189
Indeks 13
Sprzęgło (komunikat na wyświet-
laczu) .................................................. 100
Spuszczanie wody z wstępnego fil-
tra paliwa ........................................... 207
SRS (Supplemental Restraint Sys-
tem) ...................................................... 33
Stacyjka ............................................. 121
Stopień
Przy wejściu i wyjściu ...................... 42
Stopnie ............................................... 184
Supplemental Restraint System
patrz SRS
Sygnalizator cofania ......................... 167
Sygnał świetlny ................................... 59
Syrena pneumatyczna ........................ 72
System audio
System obsługi (przegląd) .............. 114
Ustawienia Bluetooth® ................... 117
Ważne zasady bezpieczeństwa ...... 112
Wskazówki ogólne ......................... 112
System informowania kierowcy
patrz Komputer pokładowy
System obsługi
patrz Komputer pokładowy
System zabezpieczający przed
skutkami wypadków
Wskazówki ....................................... 31
Sytuacja awaryjna ............................. 200
Szyby
Otwieranie i zamykanie szyb bocz-
nych ................................................. 43
Szyby boczne
Otwieranie/ zamykanie ................... 43
Ś
Środek redukujący
patrz AdBlue®
Środki konserwujące ........................ 183
Środkowy fotel
patrz Fotel
Światła cofania
Wymiana żarówek ............................ 64
Światła drogowe
Włączanie i wyłączanie ..................... 59
Wymiana żarówek ............................ 63
14 Indeks
Światła dzienne ...................................
patrz Stałe światła do jazdy
Światła mijania
Włączanie/ wyłączanie ....................
Wymiana żarówek ............................
Światła obrysowe/ boczne światło
obrysowe
Wymiana żarówek ............................
Światła postojowe
Włączanie/ wyłączanie ....................
Światła pozycyjne
Wymiana żarówek ............................
Światło stop
Wymiana żarówek ............................
T
Tabliczka znamionowa
Pojazd ............................................ 242
Zbiornik sprężonego powietrza ...... 253
Tabliczka znamionowa pojazdu ........ 242
Przegląd ......................................... 242
Tabliczka znamionowa silnika .......... 243
Tachomat
patrz TEMPOMAT
Tankowanie
AdBlue® ......................................... 169
Paliwa ............................................ 168
Zbiornik paliwa/ AdBlue® .............. 168
Telefon
Łączenie ........................................ 118
Obsługa (komputer pokładowy) ....... 93
patrz Telefon komórkowy
Telefon komórkowy ............................ 75
Obsługa (komputer pokładowy) ....... 93
Powiązanie (Pairing) ....................... 118
Powiązanie (zewnętrzne) ................ 118
Telligent®
Mechanizm automatycznej
zmiany biegów ............................... 139
Układ hamulcowy .......................... 127
Temperatura
Ustawianie jednostek (komputer
pokładowy) ...................................... 97
Wskaźnik temperatury zewnętrz-
nej ................................................... 88
Temperatura katalizatora
Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
58 Temperatura pracy
patrz Dane techniczne
Tempomat .......................................... 156
58 Termin przeglądu
63 Komunikat na wyświetlaczu ........... 100
Torba z narzędziami .......................... 200
patrz Zestaw narzędzi
65 Trójkąt ostrzegawczy ........................ 200
Trwałość (opon) ................................. 226
58 Tryb pracy przerywanej ...................... 70
Trzypunktowy pas bezpieczeń-
63 stwa ...................................................... 31
Tylne światła przeciwmgielne
64 Włączanie/ wyłączanie .................... 58
Wymiana żarówek ............................ 64
U
Uchwyt
Przy wejściu i wyjściu ...................... 42
Uchwyt na napoje ............................... 75
Układ hamulcowy
Ciśnienie w zbiorniku ....................... 89
Dane techniczne ............................ 251
Układ kierowniczy (komunikat na
wyświetlaczu) .................................... 105
Układ klimatyzacji
patrz Klimatyzacja
Układ oczyszczania spalin Blue-
Tec®
Materiały eksploatacyjne
AdBlue® ......................................... 249
Wskazówki ....................................... 21
Układ podnoszenia
Mechaniczno-hydrauliczny układ
podnoszenia kabiny ....................... 204
Mechaniczny układ podnoszenia
kabiny ............................................ 203
Układ podnoszenia kabiny
Wskazówki dotyczące podnosze-
nia ................................................. 202
Układ poziomowania
patrz NR (układ poziomowania
Telligent®)
Układ sprężonego powietrza
Dane techniczne ............................ 251
 Indeks 15

Układ spryskiwaczy szyby V

Przełącznik zespolony ...................... 70
Układ sprzęgła ................................... 189 VIN
Układ wspomagania nagłego patrz Numer identyfikacyjny pojazdu
hamowania
patrz BAS (układ wspomagania W
nagłego hamowania) Wejście ................................................. 42
Układ zapłonu płomieniowego Wentylacja ........................................... 77
patrz Wspomaganie rozruchu zim- Wkrętak
nego silnika patrz Zestaw narzędzi
Układ zapobiegający blokowaniu Włączanie i wyłączanie silnika przy
się kół podczas hamowania podniesionej kabinie kierowcy ........ 206
patrz ABS (układ zapobiegający Włącznik zapłonu
blokowaniu się kół podczas hamowania) patrz Stacyjka
Układ zapobiegający poślizgowi Wsiadanie ............................................ 42
kół Wskazania wyświetlacza
patrz ASR patrz Komunikaty na wyświetlaczu
Układ zmywania reflektorów Wskazanie
Uzupełnianie płynu ......................... 189 Licznik kilometrów ........................... 88
Układy ułatwiające jazdę Przebieg całkowity ........................... 88
Ogranicznik prędkości ................... 155 Przebieg dzienny .............................. 88
Przełączanie ................................... 155 Temperatura płynu chłodzącego ...... 88
Tempomat ..................................... 156 Temperatura zewnętrzna ................. 88
Uruchamianie Wskazanie rezerwy
patrz Rozruch (silnika) AdBlue® ........................................... 87
Urządzenie audio
Gaz ziemny .................................... 100
Obsługa (komputer pokładowy) ....... 92 Paliwo .............................................. 87
Odtwarzacz CD ................................ 92 Wskazanie usterki
Radio ............................................... 92 Z czerwonym wskazaniem stanu .... 105
Ustawianie
Z żółtym wskazaniem stanu ........... 100
Podświetlenie wskaźników ............... 25 Wskazówki dotyczące jazdy ............. 161
Ustawianie kierownicy ....................... 56
Mokra nawierzchnia ....................... 126
Ustawianie prędkości
Nowe okładziny hamulcowe ........... 127
patrz TEMPOMAT Ograniczona skuteczność hamo-
Ustawianie temperatury ..................... 78 wania na drogach posypanych
Ustawianie wysokości jazdy solą ................................................ 126
patrz NR (układ poziomowania Zjazdy ze wzniesień ....................... 126
Telligent®) Wskazówki ostrzegawcze
Ustawienia (komputer pokła- Komunikaty na wyświetlaczu ......... 100
dowy) .................................................... 96 Wskaźnik
Usuwanie awarii ................................ 200 AdBlue® ........................................... 87
Uszkodzenie opony ........................... 209 Ciśnienie rezerwowe w obwodzie
patrz Zmiana koła hamulcowym .................................... 89
Uzupełnianie płynu do spryskiwa- Poziom paliwa .................................. 87
czy ...................................................... 189 Wskaźnik biegów (mechanizm
automatycznej zmiany biegów Tel-
ligent®) ............................................... 139
16 Indeks

Wskaźnik kierunku jazdy Zabezpieczenie silnika (komunikat

Włączanie/ wyłączanie .................... 59 na wyświetlaczu) ............................... 100
Wskaźnik statusu ................................ 98 Zabudowy ............................................. 21
Wskaźnik temperatury ....................... 88 Zabudowy i montaż dodatkowych
Wskaźnik temperatury płynu chło- elementów ........................................... 21
dzącego ................................................ 88 Zaczep do holowania ......................... 219
Wskaźnik temperatury zewnętrz- Zaczep holowniczy
nej ......................................................... 88 patrz Sprzęg holowniczy
Wskaźniki ostrzegawcze na Zagłówek
wyświetlaczu ....................................... 97 Fotel amortyzowany Standard ......... 48
Wspomagana przekładnia kierow- Fotel statyczny ................................. 48
nicza (komunikat na wyświetla- Komfortowy zagłówek (fotel pasa-
czu) ..................................................... 105 żera) ................................................. 51
Wspomaganie manewrowania Komfortowy zagłówek (fotel środ-
Włączanie/ wyłączanie .................... 61 kowy) ............................................... 51
Wspomaganie rozruchu .................... 152 Zakresy przełożeń automatycznej
Wspomaganie ruszania ..................... 160 skrzyni biegów ................................... 146
Wycieraczki Zależna od skrzyni biegów przy-
Praca przerywana ............................ 70 stawka odbioru mocy ....................... 179
Włączanie/ wyłączanie .................... 69 Zamek centralny
Wyjście ................................................. 42 Blokowanie i odblokowanie (prze-
Wyłączenie pojazdu z eksploatacji łącznikiem) ....................................... 40
Wskazówki dotyczące akumulato- Komfortowy zamek centralny .......... 40
rów ................................................ 197 Zamek kierownicy
Wyłączenie z eksploatacji patrz Stacyjka
Szczególne czynności .................... 199 Zamki drzwi .......................................... 39
Wyłącznik awaryjny Zapalniczka .......................................... 73
Odcinanie zasilania napięciem ......... 71 Zasilanie energią
Przywracanie zasilania napięciem .... 71 patrz Wyłącznik awaryjny
Wymiana baterii (pilot radiowy) ......... 42 Zasilanie napięciem
Wymiana oleju ................................... 245 patrz Wyłącznik awaryjny
Wypadek Zatrzymanie i parkowanie ................ 124
patrz Zestaw narzędzi i wyposaże- Zautomatyzowana skrzynia bie-
nie awaryjne gów
Wyposażenie awaryjne ..................... 200 Mechanizm automatycznej
Wyświetlacz zmiany biegów Telligent® ............... 139
Komputer pokładowy ....................... 90 Problemy ze skrzynią biegów ......... 143
Skróty .............................................. 99 Zawieszenie pneumatyczne
Ustawianie (komputer pokła- patrz NR (układ poziomowania
dowy) ............................................... 96 Telligent®)
Wywrotka ........................................... 181 Zbiornik sprężonego powietrza ........ 252
Zegar
Z Ustawianie (komputer pokła-
dowy) ............................................... 96
Zabezpieczenie antykorozyjne ......... 195
Zestaw głośnomówiący
Zabezpieczenie przed insektami
patrz Telefon komórkowy
patrz Moskitiera
Zestaw narzędzi ................................. 200
 Indeks 17

Zestaw wskaźników ............................ 25 Żarówki zapasowe ......................... 200

Lampki kontrolne ............................. 26 Żarówki zapasowe ............................. 200
Przegląd ........................................... 25
Wskaźniki i panele obsługi ............... 25
Zestaw z przyczepą ........................... 173
Zimowy olej napędowy ..................... 247
Złącze diagnostyczne
Bezpieczeństwo eksploatacji i
dopuszczenie do ruchu .................... 20
Zmiana biegów
Mechaniczna skrzynia biegów ........ 137
Mechanizm automatycznej
zmiany biegów Telligent® ............... 139
Przegląd ......................................... 135
patrz Mechanizm zmiany biegów
Zmiana biegów przyciskami ............. 145
Zmiana ogumienia ............................. 226
Zużycie
AdBlue® ......................................... 167
Olej (silnikowy) .............................. 167
Paliwo ............................................ 166
Zwalniacz pojazdu ............................. 133
Zwierzęta w pojeździe ......................... 37

Ż
Żarówka
Światło obrysowe ............................. 64
Żarówki
Boczne światła obrysowe ................. 65
Kierunkowskazy ............................... 63
Lampa oświetlające wejście ............ 67
Lampka do czytania ......................... 68
Oświetlenie tablicy rejestracyjnej .... 64
Oświetlenie wnętrza ......................... 67
Reflektory przeciwmgielne ............... 63
Reflektory robocze ........................... 66
Reflektory wspomagania manew-
rowania ............................................ 66
Światła cofania ................................ 64
Światła drogowe .............................. 63
Światła mijania ................................ 63
Światła pozycyjne ............................ 63
Światło obrysowe/ boczne
światło obrysowe ............................. 65
Światło stop ..................................... 64
Tylne światła przeciwmgielne ........... 64
Wymiana .......................................... 61
18 Wstęp
Instrukcja obsługi
Przed pierwszą jazdą
Instrukcja obsługi, książka serwisowa oraz
wszystkie instrukcje dodatkowe stanowią wypo-
sażenie pojazdu. Komplet instrukcji należy prze-
chowywać w pojeździe. Przy sprzedaży pojazdu
prosimy przekazać komplet instrukcji nowemu
właścicielowi.
Instrukcje obsługi należy przeczytać starannie,
zapoznając się z nimi przed pierwszą jazdą.
Dla własnego bezpieczeństwa oraz w celu
zapewnienia dłuższego użytkowania pojazdu
należy postępować zgodnie ze wskazówkami i
ostrzeżeniami zawartymi w niniejszej instrukcji
obsługi. Nieprzestrzeganie powyższych zaleceń
może prowadzić do uszkodzeń pojazdu oraz
obrażeń kierowcy i pasażerów.
Odpowiedzialność producenta za nie-
zgodność towaru z umową
! Należy przestrzegać wskazówek zawartych
w niniejszej instrukcji obsługi dotyczących
prawidłowej eksploatacji pojazdu oraz możli-
wych uszkodzeń pojazdu. Uszkodzenia
pojazdu, powstałe w wyniku świadomego
naruszenia tych wskazówek, są wykluczone z
odpowiedzialności producenta za niezgod-
ność towaru umową oraz z gwarancji na nowy
lub używany pojazd.
Wyposażenie pojazdu
Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie
elementy wyposażenia seryjnego i dodatko-
wego Państwa pojazdu, które były dostępne w
chwili zakończenia redakcji tej instrukcji. W wer-
sjach produkowanych na rynki poszczególnych
krajów możliwe są różnice. Prosimy uwzględnić,
że nie każdy pojazd musi być wyposażony we
wszystkie opisane funkcje i systemy. Dotyczy to
również systemów i funkcji związanych z bez-
pieczeństwem. Dlatego wyposażenie Państwa
pojazdu może różnić się od niektórych opisów i
ilustracji.
W oryginalnych dokumentach zakupu pojazdu
są wymienione wszystkie systemy znajdujące
się w pojeździe.
W przypadku pytań dotyczących wyposażenia i
obsługi należy zwrócić się do dowolnej Autory-
zowanej Stacji Obsługi Mercedes-Benz.
Użytkowanie zgodne z przeznacze-
niem
Podczas użytkowania pojazdu należy uwzględ-
niać następujące informacje:
Rzasady bezpieczeństwa zamieszczone w
niniejszej instrukcji
Rdane techniczne w tej instrukcji obsługi
Rprzepisy i zasady ruchu drogowego
Rprzepisy ustaw o pojazdach mechanicznych i
standardy bezpieczeństwa
W pojeździe umieszczono różne naklejki z
ostrzeżeniami. Usunięcie naklejki ostrzega-
wczej uniemożliwia rozpoznanie ewentualnego
zagrożenia. Naklejki ostrzegawcze należy
pozostawić na swoich miejscach.
G OSTRZEŻENIE
Modyfikowanie elektronicznych elementów,
ich oprogramowania oraz okablowania może
zakłócić działanie tych elementów, jak rów-
nież innych komponentów, powiązanych
przez sieć wymiany danych. W szczególności
może to dotyczyć elementów i systemów
związanych z bezpieczeństwem. Wskutek
tego poprawne działanie może być niemoż-
liwe i/ lub może dojść do ograniczenia bez-
pieczeństwa eksploatacji pojazdu. Istnieje
zwiększone ryzyko wypadku i obrażeń!
Nie należy dokonywać żadnych modyfikacji
okablowania, ani ingerencji w układy elektro-
niczne i ich oprogramowanie. Wszystkie prace
przy urządzeniach elektrycznych i elektronicz-
nych należy zawsze zlecać w fachowym ser-
wisie.
Modyfikowanie elementów elektronicznych, ich
oprogramowania oraz okablowania może spo-
wodować cofnięcie decyzji o dopuszczeniu
pojazdu do ruchu.
G OSTRZEŻENIE
W przypadku materiałów szkodliwych dla
zdrowia i reagujących agresywnie również z
całkowicie zamkniętych pojemników mogą

się wydobywać gazy i płyny. Jeśli takie mate-
riały są transportowane we wnętrzu pojazdu,
może dojść do pogorszenia koncentracji kie-
rowcy podczas jazdy lub nawet zagrożenia dla
zdrowia. Poza tym może dochodzić do usterek
działania, zwarć lub awarii elementów elek-
trycznych. Istnieje ryzyko pożaru i wypadku!
We wnętrzu pojazdu nie należy przechowywać
i transportować materiałów szkodliwych dla
zdrowia i/ lub materiałów reagujących agre-
sywnie.
Przykłady szkodliwych dla zdrowia i/ lub agre-
sywnie reagujących substancji:
Rrozpuszczalniki
Rpaliwo
Roleje i smary
Rśrodki czyszczące
Rkwasy
Ochrona środowiska
Jazda ekonomiczna i ekologiczna
H Ochrona środowiska
Firma Daimler AG kompleksowo przestrzega
zasad i przepisów dotyczących ochrony śro-
dowiska.
Celem takiego działania jest oszczędne gos-
podarowanie zasobami środowiska natural-
nego, których zachowanie służy zarówno czło-
wiekowi, jak i naturze.
Państwo również mogą wspomóc ochronę
zasobów naturalnych, eksploatując swój
pojazd w sposób przyjazny dla środowiska.
Zużycie paliwa, ogumienia, klocków hamulco-
wych, czy silnika lub skrzyni biegów zależy w
dużym stopniu od dwóch czynników:
Rwarunków eksploatacji pojazdu
Rtechniki jazdy
Skala oddziaływania tych czynników zależy od
Państwa. Dlatego prosimy o przestrzeganie
poniższych wskazówek:
Wstęp 19
Warunki eksploatacji
RUnikać jazdy na bardzo krótkich dystan-
sach, gdyż zwiększa to zużycie paliwa.
RZwracać uwagę na prawidłowe ciśnienie w
oponach.
RUnikać zbędnego obciążania pojazdu.
RPojazd poddawany regularnym przeglądom
technicznym w serwisie przyczynia się do
ochrony środowiska. Dlatego należy prze-
strzegać terminów przeglądów technicz-
nych.
RWykonanie prac serwisowych należy
zawsze zlecać w fachowym serwisie.
Technika jazdy
RNie dodawać gazu podczas rozruchu sil-
nika.
RUnikać rozgrzewania silnika na postoju.
RPrzewidywać rozwój sytuacji na drodze i
zachowywać wystarczający odstęp od
poprzedzającego pojazdu.
RUnikać częstego i gwałtownego przyspie-
szania oraz hamowania.
RW odpowiednim momencie zmieniać biegi,
wykorzystując tylko Ô dopuszczalnej pręd-
kości obrotowej na każdym przełożeniu.
RPodczas postojów uwarunkowanych sytua-
cją na drodze wyłączać silnik.
RKontrolować zużycie paliwa.
Bezpieczeństwo eksploatacji i
dopuszczenie do ruchu
Wskazówki dotyczące jazdy
Do uszkodzenia pojazdu może dojść wskutek
Rzahaczenia/ zawieszenia, np. na wysokim
krawężniku lub nieutwardzonej drodze
Rzbyt szybkiego przejechania przeszkody, np.
krawężnika lub wyboju
Ruderzenia masywnego przedmiotu o podwo-
zie lub elementy zawieszenia.
W takich lub podobnych sytuacjach może dojść
do niewidocznych z zewnątrz uszkodzeń karo-
serii/ ramy, płyty podłogowej, elementów
zawieszenia, kół lub opon. Uszkodzone w ten
Z
20 Wstęp
sposób elementy mogą zawieść w nieoczekiwa-
nej chwili lub nie sprostać w przewidziany spo-
sób obciążeniom, do których dochodzi w razie
wypadku. Wskutek uszkodzenia osłony podwo-
zia może dochodzić do gromadzenia się palnych
materiałów, jak np. liści, trawy lub gałązek mię-
dzy podwoziem a osłoną podwozia. Dłuższy kon-
takt tych materiałów z gorącymi elementami
układu wydechowego może doprowadzić do
pożaru.
G OSTRZEŻENIE
Dłuższy kontakt łatwopalnych materiałów, np.
suchych liści, trawy lub gałęzi z gorącymi ele-
mentami układu wydechowego może być
przyczyną pożaru. Istnieje niebezpieczeństwo
pożaru!
W przypadku jazd po nieutwardzonych dro-
gach lub w terenie należy regularnie spraw-
dzać spód pojazdu. W szczególności należy
usuwać zakleszczone kawałki roślin lub inne
łatwopalne materiały. W przypadku uszko-
dzeń powiadomić ASO Mercedes-Benz.
Niezwłocznie zlecić kontrolę i naprawę pojazdu
w fachowym serwisie. Jeśli podczas dalszej
jazdy pojawią się oznaki wskazujące na ograni-
czenie bezpieczeństwa, należy niezwłocznie
zatrzymać pojazd w dozwolonym miejscu. W
takim przypadku należy powiadomić fachowy
serwis.
Deklaracje zgodności
Komponenty radiowe pojazdu
Poniższa wskazówka obowiązuje w przypadku
wszystkich komponentów radiowych pojazdu
oraz zamontowanych w pojeździe systemów
informacyjnych i urządzeń komunikacyjnych:
Wykorzystujące łączność radiową komponenty
pojazdu są zgodne z podstawowymi wymaga-
niami oraz wszystkimi pozostałymi postanowie-
niami dyrektywy 1999/5/WE.
Szczegółowych informacji na ten temat udzie-
lają wszystkie ASO Mercedes-Benz.
Kompatybilność elektromagnetyczna
Elektromagnetyczna kompatybilność kompo-
nentów pojazdu została sprawdzona i udoku-
mentowana zgodnie z aktualnym wydaniem
dyrektywy ECE-R 10.
Złącze diagnostyczne
Złącze diagnostyczne służy do podłączania urzą-
dzeń diagnostycznych w fachowym serwisie.
G OSTRZEŻENIE
W przypadku podłączenia urządzeń do złącza
diagnostycznego może dochodzić do zakłó-
ceń działania układów pojazdu. Skutkiem
może być ograniczenie bezpieczeństwa eks-
ploatacji pojazdu. Istnieje ryzyko wypadku!
Do złącza diagnostycznego nie należy podłą-
czać urządzeń.
Zmiany mocy silnika
! Zmiana mocy silnika
Rmoże niekorzystnie wpłynąć na emisję spa-
lin
Rmoże doprowadzić do zakłóceń działania
Ri doprowadzić do szkód pochodnych.
Bezpieczeństwo eksploatacji silnika nie w
każdym przypadku będzie zapewnione.
Podwyższenie mocy silnika, np. przez ingerencję
w układ sterowania jego pracą, powoduje utratę
możliwości zgłaszania roszczeń z tytułu gwaran-
cji i rękojmi.
Po podwyższeniu mocy silnika
Rnależy zlecić dostosowanie opon, zawiesze-
nia, układu hamulcowego i układu chłodzenia
silnika do podwyższonej mocy silnika
Ruzyskać zatwierdzenie zmian przez upraw-
nioną stację diagnostyczną
Rzgłosić zmianę mocy silnika ubezpieczycie-
lowi pojazdu.
W przeciwnym razie decyzja o dopuszczeniu
pojazdu do ruchu zostanie cofnięta, a polisa
ubezpieczeniowa - anulowana.
W razie sprzedaży pojazdu należy poinformować
nabywcę o zmienionej mocy silnika. Nieprzeka-
zanie takiej informacji może - w zależności od
obowiązujących przepisów - stanowić czyn
karalny.

Fachowy serwis
Fachowy serwis musi dysponować wiedzą tech-
niczną, kwalifikacjami i narzędziami, koniecz-
nymi w celu należytego wykonania wymaganych
prac przy pojeździe.
Dotyczy to szczególnie czynności wiążących się
z bezpieczeństwem. Prosimy o uwzględnianie
wskazówek zamieszczonych w książce serwiso-
wej.
Wykonanie następujących prac należy zawsze
zlecać w autoryzowanym serwisie:
Rprace związane z bezpieczeństwem
Rprace serwisowe i przeglądy techniczne
Rnaprawy
Rmodyfikacje oraz prace polegające na prze-
budowie lub montażu dodatkowych elemen-
tów
Rprace przy elementach elektronicznych
Firma Daimler AG zaleca skorzystanie z usług
ASO Mercedes-Benz.
! Wszelkie prace dotyczące elektronicznego
układu sterującego pracą silnika i powiąza-
nych z nim elementów, takich jak moduły ste-
rujące, czujniki, elementy nastawcze i prze-
wody podłączeniowe, należy zlecać w facho-
wym serwisie. W przeciwnym razie może
dojść do szybszego zużywania się podzespo-
łów, ponadto decyzja o dopuszczeniu pojazdu
do ruchu może zostać cofnięta.
Rejestracja pojazdu
Daimler AG praktykuje zlecanie autoryzowanym
stacjom obsługi technicznych kontroli określo-
nych pojazdów. Następuje to zawsze, gdy ist-
nieje możliwość podwyższenia jakości i poziomu
bezpieczeństwa. Informowanie Państwa o
takich kontrolach jest możliwe tylko wtedy, gdy
Państwa dane są zarejestrowane w bazie
danych Mercedes-Benz.
Nie dysponujemy Państwa danymi, gdy pojazd
Rzostał nabyty poza autoryzowaną siecią
sprzedaży
Rnie przechodził jeszcze przeglądu technicz-
nego w ASO Mercedes-Benz.
W związku z tym zalecamy zarejestrowanie
pojazdu w ASO Mercedes-Benz. Prosimy o moż-
liwie niezwłoczne przekazywanie informacji o
zmianie danych adresowych lub o zmianie właś-
ciciela pojazdu.
Wstęp 21
Układ oczyszczania spalin BlueTec®
W celu zapewnienia skutecznego działania
układu oczyszczania spalin BlueTec® konieczny
jest czynnik redukujący AdBlue®.
Informacje dotyczące czynnika AdBlue® znaj-
dują się w rozdziale „Materiały eksploata-
cyjne“ (Y strona 249).
Napełnianie zbiornika AdBlue® nie wchodzi w
skład przeglądu technicznego. Dlatego w trak-
cie eksploatacji pojazdu należy samodzielnie
tankować AdBlue®.
Stosowanie czynnika AdBlue® jest konieczne w
celu spełniania norm emisji spalin i przewidziane
w przepisach dopuszczających pojazd do ruchu
drogowego. Użytkowanie pojazdu bez czynnika
AdBlue® może spowodować cofnięcie decyzji o
dopuszczeniu do ruchu drogowego. W konsek-
wencji pojazd nie będzie mógł się poruszać po
drogach publicznych.
Zignorowanie tych zaleceń w niektórych krajach
jest traktowane jako czyn karalny, wzgl. naru-
szenie porządku publicznego. Kolejną konsek-
wencją może być unieważnienie z mocą
wsteczną ulg związanych z nabyciem i/ lub eks-
ploatacją pojazdu, jak np. ulgi podatkowej lub
niższej opłaty drogowej. Może to nastąpić
zarówno w kraju, w którym pojazd został zare-
jestrowany, jak i w kraju, w którym jest użytko-
wany.
Gdy zbiornik AdBlue® jest pusty lub w razie
wystąpienia usterki, lampka kontrolna ; w
zestawie wskaźników świeci się lub miga.
Ponadto na wyświetlaczu widać komunikat. Po
pierwszym zatrzymaniu pojazdu może nastąpić
automatyczne zredukowanie mocy silnika.
Dostosować odpowiednio styl jazdy. Podczas
jazdy zachować szczególną ostrożność. Nie-
zwłocznie napełnić zbiornik AdBlue®. W razie
usterki zlecić kontrolę i naprawę układu oczy-
szczania spalin BlueTec® w fachowym serwisie.
Zabudowy i przebudowy
Wskazówki dotyczące zabudów
! Ze względów bezpieczeństwa zabudowy
muszą być produkowane i montowane zgod-
nie z obowiązującymi wytycznymi dotyczą-
cymi zabudów Mercedes-Benz. Przestrzega-
nie tych wytycznych umożliwia stworzenie z
podwozia i zabudowy spójnej całości i zapew-
Z
22 Wstęp
nienie bezawaryjnej eksploatacji i bezpie-
czeństwa w ruchu drogowym.
Ze względów bezpieczeństwa zalecamy
Rnie podejmować żadnych innych modyfika-
cji pojazdu
Rw przypadku zmian wykraczających poza
warunki określone w wytycznych uzyskać
akceptację ze strony firmy Mercedes-Benz.
Odbiór pojazdu i zabudowy przez stację kon-
troli technicznej jak również zezwolenia urzę-
dowe nie wykluczają powstania zagrożenia
dla bezpieczeństwa ruchu.
Prosimy uwzględniać informacje dotyczące ory-
ginalnych części Mercedes-Benz
(Y strona 22).
Wytyczne dotyczące zabudów są dostępne w
Internecie, na stronie https://bb-
portal.mercedes-benz.com.
Tam znajdują się również informacje o przypo-
rządkowaniach styków w złączach i wymianie
bezpieczników.
Szczegółowych informacji na ten temat udzie-
lają wszystkie ASO Mercedes-Benz.
Wskazówki dotyczące chłodnicy silnika
Również pozornie niewielkie zmiany w pojeź-
dzie, np. zamontowanie osłony chłodnicy na
czas eksploatacji zimowej, są niedopuszczalne.
Nie zasłaniać chłodnicy silnika. Nie montować
mat termicznych, osłon chroniących przed
zabrudzeniem owadami lub podobnych elemen-
tów.
Skutkiem jest zafałszowanie danych pozyskiwa-
nych przez system diagnostyczny. W niektórych
krajach rejestrowanie danych przez system
diagnostyki silnika jest nakazane ustawowo i
musi być dostępne w każdej chwili w pełnym
zakresie.
Oryginalne części Mercedes-Benz
H Ochrona środowiska
Firma Daimler AG oferuje regenerowane
podzespoły i części, których jakość nie ustę-
puje jakości nowych elementów. Obowiązuje
na nie taka sama gwarancja jak w przypadku
nowych części.
Stosowanie części, opon, obręczy kół i elemen-
tów niedopuszczonych przez Daimler AG do eks-
ploatacji może znacznie ograniczyć bezpieczeń-
stwo użytkowania pojazdu. Może dojść do zakłó-
ceń w systemach bezpośrednio związanych z
bezpieczeństwem, np. w układzie hamulcowym.
Należy stosować wyłącznie oryginalne części
marki Mercedes-Benz lub części o identycznej
jakości. Montować tylko opony i obręcze kół
dopuszczone do danego modelu pojazdu.
Firma Daimler AG stale sprawdza oryginalne
części Mercedes-Benz pod kątem
Rniezawodności
Rbezpieczeństwa
Rprzydatności
Pomimo ciągłej obserwacji rynku nie możemy
dokonać oceny właściwości innych części
zamiennych. W związku z tym, nawet jeśli nie-
które z nich posiadają odpowiednie atesty i speł-
niają urzędowe wymogi dopuszczenia na rynek,
firma Daimler AG nie ponosi żadnej odpowie-
dzialności za skutki stosowania ich w pojazdach
marki Mercedes-Benz.
W Niemczech określone części i elementy są
dopuszczone do montażu lub przebudów tylko
wtedy, gdy spełniają wymagania obowiązują-
cych przepisów. Zasada ta obowiązuje również
w wielu innych krajach. Wszystkie oryginalne
części zamienne Mercedes-Benz spełniają te
wymagania. Zamontowanie niedopuszczonych
części może spowodować cofnięcie decyzji o
dopuszczeniu pojazdu do ruchu.
Dzieje się tak, gdy
Rw rodzaju pojazdu, który został dopuszczony
do ruchu zamontowano części
Rmogące powodować zagrożenie dla innych
uczestników ruchu drogowego
Rpogarszające wskaźniki emisji spalin lub
zwiększające hałaśliwość.
Przy zamawianiu oryginalnych części zamien-
nych Mercedes-Benz prosimy zawsze podawać
numer identyfikacyjny pojazdu (FIN)
(Y strona 242).
Rejestrowanie danych w pojeździe
Wiele elektronicznych komponentów Państwa
pojazdu jest wyposażonych w pamięć danych.
 Wstęp 23

W tych pamięciach zapisywane są tymczasowo Po usunięciu przyczyny usterki następuje ska-

lub trwale techniczne informacje, jak np. sowanie danych z pamięci, względnie informa-
Rstan pojazdu cje mogą być na bieżąco usuwane podczas zapi-
sywania nowych.
Rzdarzenia
Podczas eksploatacji pojazdu możliwe są sytua-
Rusterki
cje, w których rejestrowane w pojeździe dane
Powyższe informacje techniczne dokumentują techniczne w połączeniu z innymi informacjami
na ogół stany określonego elementu, modułu – ewentualnie przy udziale biegłego rzeczo-
lub systemu, bądź warunki występujące w oto- znawcy – mogą zostać powiązane z konkretnymi
czeniu. osobami.
Są to np. Przykłady takich sytuacji:
RWarunki pracy komponentów systemowych. Rprotokoły powypadkowe
Należą do nich np. poziomy płynów eksploa- Rrejestrowanie szkód w pojeździe
tacyjnych.
Rwypowiedzi świadków
RKomunikaty o statusie pojazdu oraz jego
poszczególnych komponentach. Obejmuje to Przekazywanie określonych danych z pojazdu
np. prędkości obrotowe kół/ prędkości może następować również w ramach dodatko-
pojazdu, wartości siły hamowania, przyspie- wych funkcji lub usług, ustalonych umownie z
szenia poprzeczne, położenia pedału gazu. nabywcą. Dodatkowe usługi mogą obejmować
np. lokalizowanie pojazdu w awaryjnych sytua-
RZakłócenia i usterki ważnych komponentów
cjach.
pojazdu. Należą do nich np. światła, hamulce.
Jeśli w pojeździe zamontowane jest urządzenie
RReakcje i stany działania pojazdu w specjal-
telematyczne (np. FleetBoard), zapisywane
nych sytuacjach. Jest to np. uruchomienie mogą być dodatkowe dane. Dane te mogą być
poduszki powietrznej, ingerencja systemów przekazywane na przykład do centrali dyspozy-
stabilizujących. tora na użytek dodatkowych analiz.
RWarunki panujące w otoczeniu. Jest to np.
wartość temperatury zewnętrznej.
Dane są wyłącznie natury technicznej i mogą
być wykorzystywane
Rjako wsparcie przy rozpoznawaniu przyczyn i
usuwaniu wad oraz usterek
Rpodczas analizowania przebiegu funkcji
pojazdu, np. po wypadku
Rw celu udoskonalania funkcji pojazdów.
Utworzenie profilów przemieszczania się
pojazdu na podstawie tych danych jest niemoż-
liwe.
Podczas korzystania z usług serwisowych
pamięć danych umożliwia odczytanie technicz-
nych informacji.
Usługami serwisowymi są np.
Rnaprawy
Rprzeglądy techniczne
Rprzypadki gwarancyjne
Rkontrola i zabezpieczanie jakości
Dane są odczytywane przez pracowników stacji
obsługi (np. w sieci serwisowej producenta) za
pomocą specjalnych urządzeń diagnostycz-
nych. W razie potrzeby można tam uzyskać dal-
sze informacje.

Z
 24 Kokpit

Kokpit
Na pierwszy rzut oka

Funkcja Strona Funkcja Strona

: Włącznik świateł 58 E Gniazda (12 V/ 24 V) 71
Korektor zasięgu świateł 58 F Schowki
; Zestaw wskaźników 25 G Zmiana biegów (dźwignia
= Kierownica wielofunkcyjna 90 zmiany biegów, selektor lub
panel obsługi) 135
? Panele przełączników na tab-
licy rozdzielczej 27 H Hamulec postojowy 130
A Panel obsługi klimatyzacji 77 I Dźwignia wielofunkcyjna 30
B Przygotowanie do montażu J Stacyjka 121
telefonu komórkowego K Ustawianie kierownicy 56
C Środkowa część tablicy roz- L Panel przełączników dodat-
dzielczej obejmująca: kowych świateł 27
Uchwyty na napoje 75
Dysze wentylacyjne 77 M Przełącznik zespolony 29
Panel przełączników 27 N Dysza wentylacji 77
Uchwyt na długopisy
O Panel przełączników na
Popielniczka 72 drzwiach kierowcy 27
Zapalniczka 73
D Bezpieczniki 213
 Zestaw wskaźników 25

Zestaw wskaźników
Wskaźniki i panele obsługi

Na pierwszy rzut oka

Funkcja Strona Funkcja Strona
: Prędkościomierz G û Przełącznik wskaźnika
temperatury zewnętrznej/
; Wskaźnik statusu 98 temperatury płynu chłodzą-
= Wyświetlacz 90 cego 88

? Obrotomierz 86 H ? Przycisk reset

A Ekonomizer 87 I Regulacja podświetlenia

wskaźników
B Poziom AdBlue® 87 W jaśniej
C Wskaźnik poziomu paliwa 87 X ciemniej

D Ciśnienie dyspozycyjne J Wskaźnik temperatury zew-

obwodu hamulcowego 1 lub nętrznej/ temperatury płynu
2 89 chłodzącego 88

E Przebieg całkowity 88
F ú Przycisk zerowania licz-
nika przebiegu dziennego 88
 26 Zestaw wskaźników

Lampki kontrolne
Na pierwszy rzut oka

Funkcja Strona Funkcja Strona

: Kierunkowskazy 59 ; Diagnostyka silnika 111
; Ciśnienie dyspozycyjne K Światła drogowe 59
obwodu hamulcowego \ i
^ 89 ! Hamulec postojowy 130

= Lampka stop 98 d ASR (układ zapobiegający

poślizgowi kół przy ruszaniu) 150
? Lampki kontrolne
H Blokada kabiny kierowcy 124
Ü Położenie neutralne automa-
tycznej skrzyni biegów 145 V Zwalniacz 133

Ù Lampka usterki - podwyż- y Lampka usterki zwalniacza 133

szona temperatura oleju w % Wspomaganie rozruchu w
skrzyni biegów 191 niskich temperaturach 152
v Hamulec pojazdu 128
J Ciśnienie dyspozycyjne
układu hamulcowego 122
 Panele przełączników 27

Panele przełączników
Kokpit

Na pierwszy rzut oka

Funkcja Strona Funkcja Strona
: Panel przełączników nad = Przełączanie skrzyni
szybą przednią rozdzielczej na przeło-
żenie drogowe 152
¸ Otwieranie dachu
podnoszonego 44 ; Przełączanie skrzyni
rozdzielczej na przeło-
P Zamykanie dachu żenie terenowe
podnoszonego 152
44
8 Blokady mechaniz-
o Lampka do czytania mów różnicowych
po stronie kierowcy 150
59
á Przetwornik napięcia
h Oświetlenie nocne 59 (12 V/24 V) 72
j Włączanie oświetlenia 6 Automatyczna funk-
wnętrza 59 cja Start-Stop silnika 153
k Automatyczne oświet- à 2. ogranicznik pręd-
lenie wnętrza 59 kości 154
; Panel przełączników obok z Wyłączanie ABS 128
zestawu wskaźników Ù Wyłączanie ASR 150
£ Światła awaryjne
Ò Układ klimatyzacji 79
Z Blokada toczenia się 132
k Odblokowanie blo- = Panel przełączników na
kady zmiany biegów drzwiach pasażera
179
& Blokowanie drzwi 39
D Winda załadowcza,
patrz oddzielna % Odblokowanie drzwi 39
instrukcja obsługi T Zamykanie szyby po
stronie pasażera 43
 28 Panele przełączników

Funkcja Strona Funkcja Strona

S Otwieranie szyby po À Włączanie i wyłącza-
stronie pasażera 43 nie obrotowego
Na pierwszy rzut oka

p Włączanie lampki do światła ostrzega-

czytania po stronie wczego
pasażera 59 i Włączanie i wyłącza-
m Wyłączanie lampki do nie reflektora robo-
czytania po stronie czego
pasażera 59 V Włącznie/wyłączanie
dodatkowych reflek-
? Panel przełączników torów
pośrodku tablicy rozdzielczej
Z Reflektory robocze
V Przeglądanie menu wspomagania
FleetBoard®, patrz manewrowania 61
oddzielna instrukcja
obsługi C Panel przełączników na
z Ogrzewanie szyby drzwiach kierowcy
przedniej 70 Ustawianie lusterek zew-
nętrznych 57
x Hamulec przystan-
kowy g Włączanie ogrzewania
131
lusterek 57
: Wyłącznik awaryjny 70
f Wyłączanie ogrzewa-
U Przystawka odbioru nia lusterek 57
mocy 1 179
& Blokowanie drzwi 39
T Przystawka odbioru
mocy 2 % Odblokowanie drzwi 39
179
S Przystawka odbioru T Zamykanie szyby po
mocy 3 stronie pasażera 43
179
S Otwieranie szyby po
A Panel obsługi ogrzewania i stronie pasażera 43
klimatyzacji 77
¿ Zamykanie szyby po
B Panel przełączników dodat- stronie kierowcy 43
kowych świateł R Otwieranie szyby po
j Włączanie i wyłącza- stronie kierowcy 43
nie lampki w prze-
strzeni ładunkowej
 Przełącznik zespolony 29

Łóżko Przełącznik zespolony

Na pierwszy rzut oka

Funkcja Strona
: Lampka do czytania przy
łóżku 59
; ¸ Otwieranie dachu
podnoszonego 44
P Zamykanie dachu
podnoszonego 44
ä Ogrzewanie dodat- Funkcja Strona
kowe 80 : Światła drogowe wyłączone
(przy włączonych światłach
mijania) 59
; Światła drogowe włączone
(przy włączonych światłach
mijania) 59
= Sygnał świetlny 59
? Prawy kierunkowskaz 59
A Lewy kierunkowskaz 59
B Klakson
C Wycieraczki 69
D Spryskiwacz szyby 70
Układ zmywania reflektorów 70
 30 Dźwignia wielofunkcyjna

Dźwignia wielofunkcyjna
Na pierwszy rzut oka

Funkcja Strona
Zwalniacz 133
Prędkość obrotowa biegu
jałowego 154
Ogranicznik prędkości 155
Tempomat 156
: Podwyższanie prędkości
obrotowej biegu jałowego
Podwyższanie prędkości:
tempomat, zwalniacz, ogra-
nicznik prędkości
; Obniżanie prędkości obroto-
wej biegu jałowego
Obniżanie prędkości: tempo-
mat, zwalniacz, ogranicznik
prędkości
= Włączanie zwalniacza
? Wyłączanie: tempomat, ogra-
nicznik prędkości, funkcji
podwyższania prędkości
obrotowej biegu jałowego/
roboczej prędkości obroto-
wej
A Wybieranie systemu ułatwia-
jącego jazdę: ogranicznik
prędkości lub TEMPOMAT

Warto wiedzieć
Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie
modele, elementy wyposażenia standardowego
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.
Dotyczy to również systemów i funkcji związa-
nych z bezpieczeństwem.
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
fachowych serwisów (Y strona 21).
Bezpieczeństwo pasażerów
Systemy zabezpieczające przed skut-
kami wypadków
G OSTRZEŻENIE
Modyfikacje wprowadzane w system zabez-
pieczający przed skutkami wypadków unie-
możliwiają jego prawidłowe działanie. System
zabezpieczający przed skutkami wypadków
nie jest wtedy w stanie chronić pasażerów w
przewidziany sposób i może zawieść podczas
wypadku lub uruchomić się bez przyczyny.
Istnieje zwiększone ryzyko obrażeń!
Nigdy nie modyfikować elementów systemu
zabezpieczającego przed skutkami wypad-
ków. Nie wprowadzać zmian w okablowaniu
oraz w elementach elektronicznych i ich opro-
gramowaniu.
W trakcie wypadku na pojazd mogą oddziaływać
znaczne siły w kierunku hamowania lub przy-
spieszania. Na skutek siły odśrodkowej osoby
znajdujące się we wnętrzu pojazdu są gwałtow-
nie odrzucane w przeciwnym kierunku. Istnieje
przy tym ryzyko doznania obrażeń o elementy
wnętrza pojazdu. Zadaniem współdziałających
ze sobą elementów zabezpieczających przed
skutkami wypadków jest zminimalizowanie tego
ryzyka.
Jednak pasy bezpieczeństwa oraz poduszka
powietrzna pasażera nie stanowią z zasady
ochrony przed przedmiotami, które przedostaną
się do pojazdu z zewnątrz.
Bezpieczeństwo pasażerów 31
Najważniejszymi elementami chroniącymi
przed skutkami wypadków są pasy bezpieczeń-
stwa i foteliki dziecięce.
Dodatkową ochronę zapewnia system SRS
(Supplemental Restraint System). SRS obej-
muje napinacz pasa bezpieczeństwa kierowcy
Bezpieczeństwo
oraz system poduszki powietrznej, składający
się z modułu sterującego i zespołu poduszki
powietrznej kierowcy.
Wprawdzie poduszka powietrzna zwiększa bez-
pieczeństwo kierowcy, jednak jej działanie ma
jedynie charakter uzupełniający. Poduszka
powietrzna nie zastępuje pasa bezpieczeństwa.
Poduszka powietrzna kierowcy nie jest urucha-
miana przy wszystkich zderzeniach. Jeśli np. w
wyniku uruchomienia poduszki powietrznej kie-
rowcy potencjał ochronny prawidłowo zapię-
tego pasa bezpieczeństwa nie zwiększy się, uru-
chomienie poduszki powietrznej nie następuje.
Uruchomienie poduszki powietrznej zmniejsza
ryzyko urazów jedynie wtedy, gdy pas bezpie-
czeństwa jest prawidłowo zapięty. Z jednej
strony pas utrzymuje zapiętego nim kierowcę
we właściwej pozycji w stosunku do poduszki
powietrznej. Z drugiej zaś strony pas redukuje
możliwość przemieszczenia się kierowcy w kie-
runku zderzenia, np. w razie czołowego zderze-
nia.
Poduszka powietrzna może zostać przystoso-
wana do potrzeb osoby niepełnosprawnej. W
celu uzyskania szczegółowych informacji pro-
simy zwrócić się do Autoryzowanej Stacji
Obsługi Mercedes-Benz.
Pasy bezpieczeństwa
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Nieprawidłowo ułożony lub niewłaściwie
zapięty w zaczepie pas bezpieczeństwa nie
spełnia swych funkcji ochronnych. W razie
wypadku może wtedy dojść do ciężkich lub
nawet śmiertelnych obrażeń.
W związku z tym należy zawsze upewnić się,
czy wszyscy pasażerowie — szczególnie
kobiety w ciąży — mają prawidłowo zapięte
pasy bezpieczeństwa.
RPas bezpieczeństwa musi ściśle przylegać
do ciała i nie może być przekręcony. W
Z
 32 Bezpieczeństwo pasażerów
związku z tym należy unikać jeżdżenia w
grubej odzieży wierzchniej, np. w pła-
szczach zimowych. Część barkowa pasa
musi przebiegać przez środek barku — w
żadnym przypadku przez szyję lub pod
Bezpieczeństwo
ramieniem — i ściśle przylegać do tułowia.
Pas biodrowy powinien przechodzić jak naj-
niżej na biodrach, tzn. w obszarze stawu
biodrowego — a nie przez brzuch lub pod-
brzusze. W razie potrzeby należy pociągnąć
taśmę pasa nieco do dołu, a następnie w
kierunku zwijacza.
RTaśma pasa nie powinna przechodzić przez
ostre lub łamliwe przedmioty. Szczególnie
dotyczy to przedmiotów tego rodzaju, scho-
wanych w kieszeniach ubrania, np. okula-
rów, długopisów, kluczy itp. W przeciwnym
razie podczas wypadku taśma pasa może
ulec przerwaniu.
RJeden pas bezpieczeństwa służy do zapięcia
tylko jednej osoby. W żadnym razie nie
wolno przewozić dziecka na kolanach. W
przeciwnym razie przy gwałtownym hamo-
waniu, podczas nagłej zmiany kierunku
jazdy dziecko nie jest prawidłowo zabez-
pieczone. W razie wypadku dziecko oraz
pasażer mogą doznać ciężkich lub śmier-
telnych obrażeń.
RW przypadku osób o wzroście poniżej
1,50 m nie ma możliwości prawidłowego
założenia pasów bezpieczeństwa. Dla osób
o wzroście poniżej 1,50 m konieczne są
inne elementy zabezpieczające przed skut-
kami wypadków.
RW przypadku dzieci o wzroście poniżej
1,50 m i w wieku poniżej dwunastu lat nie
ma możliwości prawidłowego założenia
pasów bezpieczeństwa. Należy je zawsze
zabezpieczać w odpowiednich fotelikach
dziecięcych, montowanych na zalecanych
miejscach. Szczegółowe informacje na ten
temat znajdą Państwo w rozdziale "Bezpie-
czeństwo" — "Dziecko w pojeździe". Przy
montowaniu fotelika dziecięcego należy
przestrzegać instrukcji montażu dołączonej
przez producenta.
RW żadnym przypadku nie wolno zapinać
przedmiotów tym samym pasem bezpie-
czeństwa, którym zapięty jest pasażer.
G OSTRZEŻENIE
Jeśli oparcie fotela nie jest ustawione prawie
pionowo, pas zabezpieczający nie spełnia
przewidzianej funkcji zabezpieczającej. W
takim przypadku podczas hamowania lub w
razie wypadku kierowca może wysunąć się
spod pasa i doznać przy tym obrażeń np. pod-
brzusza lub odcinka szyjnego kręgosłupa. Ist-
nieje zwiększone ryzyko obrażeń lub nawet
zagrożenie życia!
Przed rozpoczęciem jazdy ustawić prawid-
łowo fotel. Należy zawsze zwracać uwagę, czy
oparcie fotela jest ustawione prawie pionowo
oraz czy górna część pasa bezpieczeństwa
przebiega przez środek barku.
G OSTRZEŻENIE
Pasy bezpieczeństwa nie zapewniają przewi-
dzianej ochrony
Rgdy są uszkodzone, zmodyfikowane, znacz-
nie zabrudzone, wybielone lub farbowane
Rgdy zaczep pasa jest uszkodzony lub znacz-
nie zabrudzony
Rw przypadku zmian wprowadzonych w napi-
nacze pasów, punkty kotwienia pasów lub
zwijacze pasów.
Podczas wypadku może dojść do niewidocz-
nych z zewnątrz uszkodzeń pasów bezpie-
czeństwa, spowodowanych np. drobnymi
odłamkami szkła. Zmodyfikowane lub uszko-
dzone pasy bezpieczeństwa mogą się zerwać
lub zawieść, np. w razie wypadku. Zmodyfiko-
wane napinacze pasów mogą zostać urucho-
mione bez przyczyny lub zawieść w krytycznej
sytuacji. Istnieje zwiększone ryzyko doznania
obrażeń lub nawet utraty życia!
Nigdy nie modyfikować pasów bezpieczeń-
stwa, napinaczy pasów, punktów kotwienia
oraz zwijaczy pasów. Należy zapewnić, aby
pasy bezpieczeństwa były czyste i nie wyka-

zywały uszkodzeń oraz śladów nadmiernego
zużycia. Po wypadku jak najszybciej zlecić
kontrolę pasów bezpieczeństwa w fachowym
serwisie.
Należy używać wyłącznie pasów bezpieczeń-
stwa zatwierdzonych przez Daimler AG specjal-
nie dla danego fotela.
Prosimy o zwrócenie uwagi na wskazówki doty-
czące czszczenia pasów bezpieczeństwa
(Y strona 183).
W przypadku zderzenia pasy bezpieczeństwa
najskuteczniej redukują oddziaływanie siły
odśrodkowej na pasażerów, a dziecko jest naj-
lepiej zabezpieczone w foteliku dziecięcym.
Zmniejsza to ryzyko doznania obrażeń o ele-
menty wnętrza pojazdu.
Zapinanie pasa bezpieczeństwa
X Zapinanie pasa bezpieczeństwa: Wyciąg-
nąć delikatnie pas ze zwijacza i przełożyć
przez bark.
X Zatrzasnąć klamrę : w zaczepie pasa bez-
pieczeństwa ;.
X Na wysokości piersi pociągnąć pas w górę,
aby ściśle przylegał do ciała.
X W razie konieczności wyregulować wysokość
pasa bezpieczeństwa zgodnie ze wzrostem.
X Odpinanie pasa bezpieczeństwa: Nacisnąć
przycisk zwalniający = zaczep pasa ;.
Bezpieczeństwo pasażerów 33
Regulacja wysokości pasa bezpieczeń-
stwa
Wysokość pasa bezpieczeństwa przy fotelu kie-
rowcy/ pasażera można regulować w zależności
od wersji foteli.
Bezpieczeństwo
Punkt kotwienia pasa (na przykładzie prawej
strony)
X Nacisnąć przycisk : i przytrzymać.
X Przesunąć punkt kotwienia pasa na wysokość
odpowiednią do wzrostu.
X Puścić przycisk : i zablokować punkt kot-
wienia pasa.
Ostrzeżenie o odpiętym pasie bezpie-
czeństwa
Jeśli pas bezpieczeństwa przy fotelu kierowcy
jest odpięty, po uruchomieniu silnika
Rna wyświetlaczu widać 7
Rwskaźnik statusu świeci się na żółto
Rprzez ok. 8 sekund słychać sygnał ostrzega-
wczy.
Po zapięciu pasa bezpieczeństwa przy fotelu
kierowcy wskazanie 7 znika z wyświetlacza i
wskaźnik statusu gaśnie.
SRS (Supplemental Restraint System)
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
W razie zakłóceń lub usterek SRS niektóre
elementy mogą zostać przypadkowo urucho-
mione lub nie zadziałać w razie wypadku. Ist-
nieje zwiększone ryzyko obrażeń!
Z
 34 Bezpieczeństwo pasażerów
Zlecić niezwłocznie sprawdzenie i naprawę
układu SRS w fachowym serwisie.
Świecenie się lampki kontrolnej + w zesta-
wie wskaźników sygnalizuje usterkę SRS
(układu zapobiegającego skutkom wypadków).
Bezpieczeństwo
SRS obejmuje napinacz pasa bezpieczeństwa
kierowcy oraz system poduszki powietrznej,
składający się z modułu sterującego i zespołu
poduszki powietrznej kierowcy.
Napinacz pasa bezpieczeństwa i system podu-
szki powietrznej są elementami wyposażenia
dodatkowego, toteż nie występują we wszyst-
kich pojazdach.
Uruchomienie napinacza pasa bezpie-
czeństwa i poduszki powietrznej kie-
rowcy
W pierwszej fazie kolizji moduł sterujący
poduszką powietrzną analizuje istotne wielkości
fizyczne zderzenia, powodujące hamowanie lub
przyspieszanie pojazdu, jak
Rczas trwania
Rkierunek
Rwartość siły oddziałującej na pojazd
Uruchomienie poduszki powietrznej kierowcy
jest zależne od różnych czynników. Podstawo-
wym kryterium uruchomienia jest oddziałująca
w pierwszej fazie zderzenia siła przyspieszająca
lub hamująca pojazd oraz kierunek i przebieg tej
siły w czasie.
Wartość przyspieszenia oraz jego kierunek są
zależne przede wszystkim
Rod rozkładu sił podczas zderzenia
Rod kąta zderzenia
Rod podatności elementów pojazdu na
odkształcenia
Rod właściwości przedmiotu, z którym nastą-
piło zderzenie (np. inny pojazd, nieruchoma
przeszkoda).
Czynniki pojawiające się, względnie możliwe do
zmierzenia dopiero po zderzeniu, nie są pod-
stawą do aktywacji poduszki powietrznej. Nie
wpływają także na działanie SRS.
Niekiedy pomimo znacznych deformacji
pojazdu nie dochodzi do uruchomienia poduszki
powietrznej kierowcy. Ma to miejsce w razie
uderzenia w stosunkowo podatne na odkształ-
cenie elementy, częściowo pochłaniające siłę
zderzenia. Może też dojść do uruchomienia
poduszek powietrznych, mimo że pojazd z zew-
nątrz wydaje się niemal nieuszkodzony. Ma to
miejsce, jeżeli uderzenie nastąpiło w elementy
sztywne, np. w podłużnicę.
i Poduszka powietrzna kierowcy nie jest uru-
chamiana przy wszystkich zderzeniach. Dzia-
łaniem SRS steruje obwód logiczny, przetwa-
rzający dane przekazywane przez zespół czuj-
ników.
Napinacz pasa bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Napinacze pasów bezpieczeństwa urucho-
mione pirotechnicznie są niezdatne do dzia-
łania i dlatego mogą nie zapewniać przewi-
dzianej ochrony. Istnieje zwiększone ryzyko
obrażeń lub nawet zagrożenie życia!
Wymianę uruchomionych napinaczy pasów
bezpieczeństwa należy zlecić niezwłocznie w
fachowym serwisie.
Napinacz pasa znajduje się bezpośrednio przy
zwijaczu pasa bezpieczeństwa w fotelu. Podczas
wypadku napinacz powoduje naprężenie pasa
bezpieczeństwa tak, aby ściśle przylegał do
ciała.
i Działanie napinacza nie jest w stanie wyeli-
minować ryzyka wynikającego z przyjęcia nie-
prawidłowej pozycji w fotelu lub nieprawidło-
wego założenia pasa bezpieczeństwa.
Napinacz pasa bezpieczeństwa nie przyciąga
kierowcy do oparcia fotela.
Napinacz pasa bezpieczeństwa może zostać
uruchomiony
Rgdy kluczyk w stacyjce jest przekręcony w
położenie do jazdy (Y strona 121)
Rjeżeli systemy zabezpieczające są gotowe do
działania
Rgdy pas bezpieczeństwa kierowcy jest zapięty
Rprzy zderzeniu czołowym lub uderzeniu w tył
pojazdu, gdy pojazd dozna dużego opóźnienia
lub przyspieszenia działającego w kierunku
wzdłużnym.
Aktywacji napinacza pasa bezpieczeństwa
towarzyszy huk i wydzielanie się pyłu. Huk jest z
zasady niegroźny dla słuchu, a pył nie jest szkod-
liwy dla zdrowia. Włącza się lampka kontrolna
+ w zestawie wskaźników.

Poduszka powietrzna
Wstęp
Miejsce montażu poduszki powietrznej kie-
rowcy jest rozpoznawalne na podstawie ozna-
czenia AIRBAG.
Poduszka powietrzna uzupełnia działanie pra-
widłowo zapiętego pasa bezpieczeństwa. Nie
zastępuje jednak pasa bezpieczeństwa. Podu-
szka powietrzna zapewnia zwiększenie zakresu
zabezpieczenia przed skutkami niektórych
wypadków.
Żaden z dostępnych obecnie systemów nie jest
jednak w stanie całkowicie wykluczyć ryzyka
obrażeń i śmierci wskutek wypadku.
Ze względu na dużą prędkość rozwijania się
poduszki powietrznej nie można też całkowicie
wykluczyć ryzyka obrażeń na skutek jej zadzia-
łania.
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Niewłaściwe ustawienie fotela lub przyjęcie w
nim niekorzystnej pozycji ogranicza skutecz-
ność poduszki powietrznej i może również
narazić na dodatkowe obrażenia wkutek jej
uruchomienia. Istnieje zwiększone ryzyko
obrażeń a nawet utraty życia!
W celu wykluczenia tego ryzyka należy zawsze
zapewniać, aby wszyscy pasażerowie
Rmieli prawidłowo założone pasy bezpie-
czeństwa, również kobiety w ciąży
Rprzestrzegali poniższych wskazówek.
Należy zapewnić, aby między poduszką
powietrzną a pasażerem nie było żadnych
przedmiotów.
RPrzed jazdą ustawić poprawnie fotele. Należy
zawsze zwracać uwagę, aby oparcie było usta-
wione niemal pionowo. Zagłówek powinien
podpierać tył głowy mniej więcej na wyso-
kości oczu.
RPrzestawić fotel kierowcy jak najdalej do tyłu.
Pozycja musi umożliwiać bezpieczne prowa-
dzenie pojazdu.
RKierownicę trzymać od strony zewnętrznej.
Dzięki temu poduszka powietrzna może się
swobodnie otworzyć.
RPodczas jazdy opierać się zawsze o oparcie
fotela. Nie nachylać się do przodu. Grozi to
Bezpieczeństwo pasażerów 35
obrażeniami wskutek rozwijania się poduszki
powietrznej.
RDla osób o wzroście poniżej 1,50 m konieczne
są odpowiednie systemy zabezpieczające
przed skutkami wypadków. W przypadku
osób o niższym wzroście prawidłowe założe-
Bezpieczeństwo
nie pasa bezpieczeństwa jest niemożliwe.
Podczas przewożenia dzieci należy dodat-
kowo przestrzegać poniższych zaleceń.
RDzieci w wieku poniżej 12 lat i o wzroście
poniżej 1,50 m powinny być zawsze przewo-
żone w dostosowanych fotelikach dziecię-
cych.
RNależy koniecznie przestrzegać wskazówek i
zasad bezpieczeństwa przedstawionych w
rozdziale „Dziecko w pojeź-
dzie“ (Y strona 36) oraz instrukcji montażu
opracowanej przez producenta fotelika dzie-
cięcego.
Przedmioty przewożone we wnętrzu mogą
ograniczyć zakładane działanie poduszki
powietrznej. W celu wykluczenia ryzyka obra-
żeń wskutek błyskawicznego rozwijania się
poduszki powietrznej należy przed jazdą zapew-
nić, aby
Rmiędzy poduszką powietrzną kierowcy a kie-
rowcą nie było innych osób, zwierząt lub
przedmiotów
Rw strefie rozwijania się poduszki powietrznej,
np. na drzwiach lub na kierownicy nie było
umocowanych akcesoriów
Rw kieszeniach ubrania nie było ciężkich,
ostrych lub łamliwych przedmiotów. Przed-
mioty tego rodzaju należy odłożyć w bez-
pieczne miejsce.
G OSTRZEŻENIE
W przypadku zmiany osłony poduszki
powietrznej lub umieszczenia na niej przed-
miotów, np. również naklejek, poduszka
powietrzna nie może działać zgodnie z prze-
znaczeniem. Istnieje zwiększone ryzyko obra-
żeń!
Nigdy nie należy zmieniać osłony poduszki
powietrznej oraz umieszczać na niej żadnych
przedmiotów.
Poduszka powietrzna kierowcy
Poduszka powietrzna kierowcy rozwija się przed
kierownicą. Uruchomiona poduszka powietrzna
Z
 36 Bezpieczeństwo pasażerów
zmniejsza ryzyko obrażeń głowy i klatki piersio-
wej kierowcy.
Dziecko w pojeździe
Bezpieczeństwo
Ważne zasady bezpieczeństwa
Przewożąc dziecko w wieku poniżej 12 lat i poni-
żej 1,50 m wzrostu,
Rnależy je zawsze zabezpieczać w odpowied-
nim do pojazdów marki Mercedes-Benz fote-
liku dziecięcym. Fotelik dziecięcy musi być
przystosowany do wieku, wzrostu i ciężaru
dziecka
Rkoniecznie przestrzegać wskazówek i zasad
bezpieczeństwa przedstawionych w tym roz-
dziale oraz instrukcji montażu opracowanej
przez producenta fotelika dziecięcego.
G OSTRZEŻENIE
Dzieci pozostawione bez opieki we wnętrzu
mogą uruchomić pojazd, np. przez
Rzwolnienie
hamulca postojowego
Rprzełączenie skrzyni biegów w położenie
neutralne
Ruruchomienie silnika.
Ponadto mogą obsługiwać elementy wyposa-
żenia pojazdu i zakleszczyć się. Istnieje ryzyko
wypadku i obrażeń!
Opuszczając pojazd należy zawsze zabierać
ze sobą kluczyk i przed oddaleniem się od
pojazdu zablokować zamki. Nigdy nie pozos-
tawiać dzieci bez opieki w pojeździe.
G OSTRZEŻENIE
Długie oddziaływanie wysokiej lub niskiej
temperatury na człowieka – zwłaszcza
dziecko – może doprowadzić do grożącego
utratą życia szoku termicznego! Nigdy nie zos-
tawiać dziecka bez opieki we wnętrzu
pojazdu.
G OSTRZEŻENIE
Bezpośrednie promieniowanie słoneczne
może doprowadzić do silnego rozgrzania się
elementów fotelika dziecięcego. Dziecko
może doznać oparzeń, szczególnie o meta-
lowe części fotelika. Istnieje ryzyko obrażeń!
Pozostawiając fotelik dziecięcy we wnętrzu
należy zapewnić, aby nie oddziaływało na
niego bezpośrednie promieniowanie sło-
neczne. Fotelik można przykryć np. kocem.
Jeśli fotelik dziecięcy był narażony na promie-
niowanie słoneczne i uległ rozgrzaniu, przed
posadzeniem na nim dziecka należy odcze-
kać, aż ostygnie. Nigdy nie zostawiać dziecka
bez opieki we wnętrzu pojazdu.
Należy zawsze zapewniać, aby wszyscy pasaże-
rowie mieli prawidłowo zapięte pasy bezpie-
czeństwa i prawidłowo siedzieli. Trzeba na to
zwracać uwagę szczególnie w przypadku dzieci.
Systemy zabezpieczające przed skut-
kami wypadków dla dzieci
G OSTRZEŻENIE
Nieprawidłowo zamontowany fotelik dzie-
cięcy nie chroni dziecka przed skutkami
wypadków również, gdy jest umocowany na
przewidzianym miejscu. Dziecko nie jest
dostatecznie zabezpieczone przed siłami
oddziałującymi przy raptownym hamowaniu,
podczas nagłej zmiany kierunku jazdy lub w
razie wypadku. Istnieje zwiększone ryzyko
obrażeń a nawet utraty życia!
Należy bezwzględnie przestrzegać instrukcji
montażu dołączonej przez producenta fote-
lika dziecięcego oraz podanego zakresu sto-
sowania. Cała podstawa fotelika dziecięcego
musi zawsze ściśle przylegać do siedziska
fotela. Nigdy nie podkładać przedmiotów, np.
poduszki, pod i za fotelik dziecięcy. Nie wolno
stosować fotelików dziecięcych bez oryginal-
nych obić. Uszkodzone obicia należy zawsze
wymieniać na oryginalne.
G OSTRZEŻENIE
Podczas raptownej zmiany kierunku jazdy,
gwałtownego hamowania lub w razie wypadku
nieprawidłowo zamontowany lub niewłaści-
wie zabezpieczony fotelik dziecięcy może
obluzować się lub zostać wyrwany z mocowa-
nia. Fotelik dziecięcy może zostać wyrzucony

przez siłę odśrodkową i uderzyć pasażerów.
Istnieje zwiększone ryzyko doznania obrażeń
lub nawet utraty życia!
Również niewykorzystywany fotelik dziecięcy
powinien być zawsze prawidłowo zamonto-
wany. Podczas montażu należy koniecznie
przestrzegać instrukcji dołączonej przez pro-
ducenta fotelika dziecięcego.
Dalsze informacje o bezpiecznym rozmieszcza-
niu przewożonych przedmiotów, bagażu lub
ładunku można znaleźć pod hasłem
„Schowki“ (Y strona 74).
G OSTRZEŻENIE
Uszkodzony, względnie poddany silnemu
obciążeniu podczas wypadku fotelik dziecięcy
lub system jego mocowania może nie spełniać
przewidzianych funkcji ochronnych. Dziecko
nie jest dostatecznie zabezpieczone przed
siłami oddziałującymi przy raptownym hamo-
waniu, podczas nagłej zmiany kierunku jazdy
lub w razie wypadku. Istnieje zwiększone
ryzyko obrażeń a nawet utraty życia!
Uszkodzony lub nadwyrężony fotelik dzie-
cięcy należy niezwłocznie wymienić. Przed
zamontowaniem fotelika dziecięcego zlecić
kontrolę systemu mocowania fotelika w
fachowym serwisie.
Należy zwracać uwagę na naklejki ostrzegawcze
umieszczone na foteliku dziecięcym.
Przewożąc dziecko należy też zawsze przestrze-
gać zasad bezpieczeństwa, przedstawionych w
rozdziale „Dziecko w pojeździe“ .
W pojeździe wolno stosować wyłącznie foteliki
dziecięce kategorii „Universal“, atestowane
według normy ECE‑R44.
Foteliki dziecięce kategorii „Universal“ są ozna-
czone pomarańczową naklejką z atestem.
Zwierzęta w pojeździe 37
Bezpieczeństwo
Przykładowa naklejka z atestem na foteliku dzie-
cięcym
Do mocowania fotelika dziecięcego służy pas
bezpieczeństwa (Y strona 31).
W przypadku montowania na fotelu pasażera
fotelika dziecięcego należy koniecznie przesu-
nąć fotel pasażera jak najdalej do tyłu. Zawsze
przestrzegać prawidłowego przebiegu barkowej
części taśmy pasa bezpieczeństwa między wylo-
tem pasa a prowadnicą taśmy pasa na foteliku
dziecięcym. Barkowa część taśmy pasa musi
przebiegać od wylotu pasa do przodu i w dół. W
razie potrzeby odpowiednio ustawić wylot
taśmy pasa. Podczas montowania fotelika dzie-
cięcego należy bezwzględnie przestrzegać
instrukcji montażu dołączonej przez produ-
centa.
Foteliki dziecięce i informacje na temat zaleca-
nych fotelików dziecięcych są dostępne w każ-
dej ASO Mercedes-Benz.
Zwierzęta w pojeździe
G OSTRZEŻENIE
Zwierzęta pozostawione bez nadzoru lub nale-
żytego zabezpieczenia w pojeździe mogą np.
uruchamiać przyciski lub przełączniki.
Wskutek tego mogą one
Ruruchamiać elementy wyposażenia
pojazdu i np. zakleszczyć się przy tym
Rwłączać lub wyłączać układy pojazdu,
powodując zagrożenie dla innych uczestni-
ków ruchu drogowego.
Ponadto niezabezpieczone zwierzęta podczas
gwałtownego hamowania, raptownej zmiany
kierunku jazdy lub w razie wypadku mogą być
wyrzucane przez siłę odśrodkową i spowodo-
Z
 38 Zwierzęta w pojeździe

wać obrażenia pasażerów. Istnieje ryzyko

wypadku i obrażeń!
Nigdy nie zostawiać zwierząt bez nadzoru we
wnętrzu pojazdu. Przewożone zwierzęta
należy zawsze należycie zabezpieczać, np. w
Bezpieczeństwo

przewidzianych do tego celu torbach lub

skrzynkach.
 Zamki 39

Warto wiedzieć Centralne blokowanie drzwi od zew-

nątrz
Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie
modele, elementy wyposażenia standardowego Otwieranie i zamykanie pojazdu za
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były pomocą kluczyka
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.

Otwieranie i zamykanie pojazdu

Dotyczy to również systemów i funkcji związa-
nych z bezpieczeństwem.
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
fachowych serwisów (Y strona 21).

Zamki
Kluczyk
G OSTRZEŻENIE
Ciężkie lub duże przedmioty przyczepione do
kluczyka mogą one spowodować obrócenie
się kluczyka w stacyjce podczas jazdy. Wsku-
tek tego silnik może się wyłączyć. Istnieje
ryzyko wypadku!
Do kluczyka nie należy przyczepiać ciężkich
lub dużych przedmiotów. Przed włożeniem
kluczyka do stacyjki należy od niego odczepić
np. pęk kluczy.
Pojazd jest wyposażony w specjalny system
zamków. Silnik można uruchomić tylko kluczy-
kami, które zostały poprzez odpowiednie kodo-
wanie przyporządkowane do pojazdu.
i Zgubienie kluczyka wiąże się z czasochłon-
nym zamawianiem kluczyka zastępczego. Jest
to możliwe tylko za pośrednictwem ASO Mer-
cedes-Benz.
Dlatego zalecamy posiadanie przy sobie klu-
czyka zapasowego.
Zamek lewych drzwi (przykład)
X Włożyć kluczyk w zamek drzwi w położeniu
2.
X Odblokowanie: Przekręcić kluczyk w położe-
nie 1.
Pojazd z zamkiem centralnym: drzwi po obu
stronach są odblokowane.
X Blokowanie: Przekręcić kluczyk w położenie
3.
Pojazd z zamkiem centralnym: drzwi po obu
stronach są zablokowane.
X Odblokowanie: Wyjąć kluczyk w położenie
2.
X Pociągnąć za klamkę.
Odblokowanie i blokowanie za pomocą
pilota
i Jeżeli po odblokowaniu pojazdu pilotem w
ciągu 25 sekund żadne drzwi nie zostaną
otworzone, pojazd ponownie automatycznie
zablokuje się.
Prosimy uwzględnić ogólne wskazówki doty-
czące zdalnej obsługi radiowej w rozdziale
„Komfortowy zamek centralny“ (Y strona 41).

Otwieranie i zamykanie pojazdu

Ważne zasady bezpieczeństwa
! Drzwi otwierać tylko, gdy dopuszcza to
sytuacja w ruchu drogowym. Podczas otwie-
rania drzwi należy zwracać uwagę na wystar-
czającą wolną przestrzeń. W przeciwnym
razie może dojść do uszkodzenia własnego
pojazdu lub innych pojazdów.
Z
 40 Zamki
Otwieranie i zamykanie pojazdu
X Odblokowanie: Nacisnąć przycisk : i przy-
trzymać przez ok. 1 sekundę.
Lampka kontrolna = miga. Drzwi kierowcy są
odblokowane.
X Ponownie nacisnąć przycisk : i przytrzymać
przez ok. 1 sekundę.
Lampka kontrolna = miga. Drzwi pasażera są
odblokowane.
X Zablokowanie: Zamknąć drzwi.
X Nacisnąć przycisk ; i przytrzymać przez ok.
1 sekundę.
Lampka kontrolna = miga. Lewe i prawe
drzwi są zablokowane.
Centralne blokowanie drzwi od wew-
nątrz
Blokowanie i odblokowanie dźwignią
Dźwignia otwierania lewych drzwi (przykład)
X Zamknąć drzwi.
X Blokowanie: Nacisnąć dźwignię :.
X Odblokowanie i otwieranie: Pociągnąć
dźwignię :.
Centralne odblokowanie i blokowanie za
pomocą przycisku
W pojeździe z zamkiem centralnym blokowanie i
odblokowanie drzwi po obu stronach następuje
automatycznie
Rprzy blokowaniu lub odblokowaniu dowol-
nych drzwi kluczykiem lub
Rprzy blokowaniu i odblokowaniu pojazdu przy-
ciskiem :.
X Zamknąć drzwi.
X Centralne blokowanie: Nacisnąć przy-
cisk : u góry.
X Centralne odblokowanie: Nacisnąć przy-
cisk : u dołu.
Komfortowy zamek centralny
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Podczas komfortowego zamykania może
dojść do zakleszczenia części ciała w otworze
okiennym. Istnieje niebezpieczeństwo obra-
żeń!
Proces komfortowego zamykania należy
przez cały czas kontrolować. Przed urucho-
mieniem tej funkcji należy upewnić się, czy
nikt nie trzyma części ciała w strefie zamyka-
nia się poszczególnych elementów.

Komfortowe zamykanie kluczykiem
Zamek lewych drzwi (przykład)
X Wsunąć kluczyk w położeniu 2 w zamek
drzwi kierowcy.
X Przekręcić kluczyk na ponad 1 sekundę w
położenie 3.
Drzwi są zablokowane. Następuje zamknięcie
szyb bocznych.
X Przekręcić kluczyk w położenie 2 i wyjąć.
W razie zagrożenia zakleszczeniem:
X Natychmiast przekręcić kluczyk w położenie
2.
Ruch szyb bocznych zostaje zatrzymany.
X Odblokować drzwi i otworzyć szybę boczną
(Y strona 43).
Wskazówki dotyczące pilota radiowego
Pilot emituje fale radiowe we wszystkich kierun-
kach. Dzięki temu pojazd można również odblo-
kować/ zablokować z większej odległości. Z
funkcji pilota należy jednak korzystać tylko z bli-
ska, gdyż odblokowanie pojazdu z większej
odległości zwiększa ryzyko kradzieży.
Zdalne sterowanie
Zamki 41
Jeśli przy odblokowaniu/ blokowaniu lampka
kontrolna = mignie tylko raz, należy wymienić
baterie w pilocie (Y strona 42).
W przypadku zgubienia pilota należy zlecić jego
zablokowanie w ASO Mercedes-Benz. Wykluczy
to możliwość wykorzystania znalezionego pilota
przez niepowołaną osobę. Dodatkowo należy
zlecić ponowne zakodowanie pozostałych pilo-
tów.
Otwieranie i zamykanie pojazdu
Komfortowe zamykanie pilotem radio-
wym
Należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa
dotyczących komfortowego zamka centralnego
(Y strona 40).
X Nacisnąć przycisk ; i przytrzymać przez ok.
1 sekundę.
Lampka kontrolna = miga. Drzwi są zablo-
kowane. Następuje zamknięcie szyb bocz-
nych.
W razie zagrożenia zakleszczeniem:
X Natychmiast nacisnąć przycisk :.
Lampka kontrolna = miga. Ruch szyb bocz-
nych zostaje zatrzymany i drzwi kierowcy są
odblokowane.
X Otworzyć szyby boczne (Y strona 43).
Odblokowanie pojazdu pilotem radio-
wym
i Jeżeli po odblokowaniu pojazdu pilotem w
ciągu 25 sekund żadne drzwi nie zostaną
otworzone, pojazd ponownie automatycznie
zablokuje się.
X Nacisnąć przycisk : i przytrzymać przez ok.
1 sekundę.
Lampka kontrolna = miga. Drzwi kierowcy są
odblokowane.
Lub
X Ponownie nacisnąć przycisk : i przytrzymać
przez ok. 1 sekundę.
Lampka kontrolna = miga. Drzwi pasażera są
odblokowane.
Z
 42 Drzwi
Baterie w pilocie zdalnej obsługi
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Baterie zawierają trujące i żrące substancje.
Połknięcie baterii może doprowadzić do
poważnego uszczerbku na zdrowiu. Istnieje
zagrożenie życia!
Otwieranie i zamykanie pojazdu
Baterie należy przechowywać w miejscu nie-
dostępnym dla dzieci. W przypadku połknięcia
baterii niezwłocznie udać się do lekarza.
H Ochrona środowiska
Baterie zawierają substancje
trujące i żrące. Baterii nie
wolno wyrzucać do śmieci
razem z odpadami domo-
wymi. Należy je składować
oddzielnie i przekazać do
ekologicznej utylizacji.
Baterie należy utylizować w
sposób nieszkodliwy dla śro-
dowiska. Rozładowane bate-
rie należy przekazać facho-
wemu serwisowi lub oddać w
punkcie zbiórki zużytych
baterii.
Gdy baterie są rozładowane, nie ma możliwości
zablokowania lub odblokowania zamków
pojazdu za pomocą pilota.
Wymiana baterii
Potrzebne są 2 baterie typu CR 1620.
X Otworzyć obudowę pilota :, podważając w
kierunku strzałki za wycięcie, np. wkrętakiem.
X Wyjąć baterie ;.
X Oczyścić nową baterie ; kawałkiem nie-
strzępiącego się materiału.
X Włożyć obie baterie ; biegunami dodatnimi
skierowanym w dół w przegródkę baterii =.
X Złożyć obie połówki obudowy i ścisnąć, aż
nastąpi zatrzaśnięcie.
Ponowne programowanie pilota
Jeśli po wymianie baterii centralny zamek nie
działa, należy na nowo zaprogramować pilota.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy i przed upływem 3 sekund cofnąć w
lewo do oporu.
X W ciągu 20 sekund nacisnąć trzykrotnie jeden
z przycisków na pilocie.
Pilot jest teraz zaprogramowany na nowo i
gotowy do działania.
Drzwi
Wejście i wyjście
G OSTRZEŻENIE
Dzieci pozostawione bez opieki we wnętrzu
mogą uruchomić pojazd, np. przez
Rzwolnienie hamulca postojowego
Rprzełączenie skrzyni biegów w położenie
neutralne
Ruruchomienie silnika.
Ponadto mogą obsługiwać elementy wyposa-
żenia pojazdu i zakleszczyć się. Istnieje ryzyko
wypadku i obrażeń!
Opuszczając pojazd należy zawsze zabierać
ze sobą kluczyk i przed oddaleniem się od
pojazdu zablokować zamki. Nigdy nie pozos-
tawiać dzieci bez opieki w pojeździe.
Należy bezwzględnie przestrzegać zasad bez-
pieczeństwa zawartych w rozdziale „Dziecko w
pojeździe“ (Y strona 36).
Bezpieczne wsiadanie i wysiadanie jest zapew-
nione tylko przy wykorzystywaniu uchwytów i
stopni, ponieważ tylko te elementy są dostoso-
 Otwieranie i zamykanie szyb bocznych
wane do tego rodzaju obciążeń. Nie wyskakiwać
z kabiny kierowcy.
Usuwać zabrudzenia ze stopni, wejść, uchwy-
tów i butów, takie jak np.
Rbłoto
Rglina
Rśnieg
Rlód
Zwiększy to bezpieczeństwo wsiadania i wysia-
dania.
Wejście i wyjście drzwi z lewej strony (przykład)
X Skorzystać z funkcji komfortowego wsiadania
i wysiadania amortyzowanego fotela
(Y strona 46).
X Korzystać z uchwytów : i stopnia ;.
Otwieranie i zamykanie szyb bocz-
nych
G OSTRZEŻENIE
Podczas otwierania szyby bocznej może dojść
do wciągnięcia i zakleszczenia części ciała
między szybą a ramą okienną. Istnieje ryzyko
obrażeń!
Przed otwieraniem należy upewnić się, czy
nikt nie dotyka szyby. Przy zagrożeniu zakle-
szczeniem należy natychmiast puścić przy-
cisk lub nacisnąć go u góry, w celu ponow-
nego zamknięcia szyby.
43
G OSTRZEŻENIE
Ruch szyby może spowodować zakleszczenie
części ciała w otworze okiennym. Istnieje
ryzyko obrażeń!
Przed uruchomieniem tej funkcji należy upew-
nić się, czy nikt nie trzyma części ciała w stre-
fie zamykania się poszczególnych elementów.
W razie zagrożenia zakleszczeniem natych-
Otwieranie i zamykanie pojazdu
miast puścić przycisk lub nacisnąć u dołu, aby
ponownie otworzyć szybę.
: Przycisk podnośnika lewej szyby
; Przycisk podnośnika prawej szyby
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie
zasilania radia.
X Otwieranie: Nacisnąć przycisk : lub ; u
dołu i przytrzymać, aż odpowiednia szyba
osiągnie żądane położenie.
X Zamykanie: Nacisnąć przycisk : lub ; u
góry i przytrzymać, aż odpowiednia szyba
osiągnie żądane położenie.
X Komfortowe zamykanie: Nacisnąć i przy-
trzymać przez ok. 1 sekundę przycisk :
lub ; u góry.
Odpowiednia szyba boczna zamknie się cał-
kowicie.
Z
 44 Dach

i Pojazd z komfortowym zamkiem central- Roleta zaciemniająca/ moskitiera

nym: szyby boczne można również zamykać
za pomocą pilota (Y strona 41).

Dach
Dach podnoszony
Otwieranie i zamykanie pojazdu

Otwieranie i zamykanie dachu podno-

szonego
G OSTRZEŻENIE
Podczas zamykania dachu podnoszonego
X Zasuwanie moskitiery: Wyciągnąć moski-
może dojść do zakleszczenia części ciała.
tierę ; i zaczepić w otworze =.
Ponadto w strefie ruchu mogą znajdować się
X Zasuwanie rolety zaciemniającej: Wyciąg-
osoby, wzgl. znaleźć się tam już w trakcie nąć roletę : i zaczepić w uchwycie moski-
zamykania, np. dzieci. Istnieje ryzyko obra- tiery ;.
żeń! X Odsuwanie rolety/ moskitiery: Odczepić
Przed zamykaniem należy upewnić sie, czy roletę : lub moskitierę ; i odprowadzić w
nikogo nie ma w strefie ruchu. W razie zagro- kierunku szyby przedniej.
żenia zakleszczeniem natychmiast puścić
przełącznik. Nacisnąć drugą stronę przełącz-
nika w celu ponownego otworzenia dachu Ręczne zamykanie dachu podnoszo-
podnoszonego. nego

Panel przełączników nad szybą przednią (przykład)
X Otwieranie: Nacisnąć przycisk : u góry i
przytrzymać, aż dach osiągnie żądane poło-
żenie.
Dach podnoszony w wersji szklanej (przykład)
X Wyjąć wkrętak płaski (szerokość 4 mm) z zes-
tawu narzędzi.
X Zdjąć zaślepkę.

X Zamykanie: Nacisnąć przycisk : u dołu i
przytrzymać, aż dach osiągnie żądane poło-
żenie.
i Dach podnoszony można również otwierać i
zamykać przyciskiem w panelu przełączników
przy dolnym łóżku.
W przypadku awarii dach podnoszony można
zamknąć ręcznie (Y strona 44).
X Wetknąć wkrętak płaski przez otwór do siłow-
nika.
X Przekręcać wkrętak przeciwnie do ruchu
wskazówek zegara, aż dach podnoszony zos-
tanie całkowicie zamknięty.
X Wyciągnąć wkrętak.
X Ponownie włożyć zaślepkę w otwór.
 Dach 45

Luk dachowy
Luk dachowy można otwierać z jednej strony (z
przodu lub z tyłu) lub obustronnie (z przodu i z
tyłu).

Otwieranie i zamykanie pojazdu

X Pchnąć luk dachowy za uchwyty : do góry
lub pociągnąć do dołu.

Z
 46 Fotele
Warto wiedzieć
Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie
modele, elementy wyposażenia standardowego
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.
Dotyczy to również systemów i funkcji związa-
nych z bezpieczeństwem.
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
Fotel kierowcy
fachowych serwisów (Y strona 21).
Fotele
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Do utraty kontroli nad pojazdem może dojść
wskutek
Rustawiania fotela kierowcy, zagłówka, kie-
rownicy lub lusterek podczas jazdy
Rzakładania pasa bezpieczeństwa podczas
jazdy.
Istnieje ryzyko wypadku!
Przed uruchomieniem silnika należy ustawić
fotel kierowcy, zagłówek, kierownicę i lus-
terka oraz zapiąć pas bezpieczeństwa.
G OSTRZEŻENIE
Podczas przestawiania fotela może dojść do
zakleszczenia, np. w obszarze prowadnicy
fotela. Istnieje ryzyko obrażeń!
Przed przestawianiem fotela należy upewnić
się, czy nikt nie trzyma kończyn w strefie
ruchu fotela.
G OSTRZEŻENIE
Jeśli oparcie fotela nie jest ustawione prawie
pionowo, pas zabezpieczający nie spełnia
przewidzianej funkcji zabezpieczającej. W
takim przypadku podczas hamowania lub w
razie wypadku kierowca może wysunąć się
spod pasa i doznać przy tym obrażeń np. pod-
brzusza lub odcinka szyjnego kręgosłupa. Ist-
nieje zwiększone ryzyko obrażeń lub nawet
zagrożenie życia!
Przed rozpoczęciem jazdy ustawić prawid-
łowo fotel. Należy zawsze zwracać uwagę, czy
oparcie fotela jest ustawione prawie pionowo
oraz czy górna część pasa bezpieczeństwa
przebiega przez środek barku.
G OSTRZEŻENIE
Odblokowany fotel kierowcy może nieoczeki-
wanie przesunąć się podczas jazdy. Skutkiem
może być utrata kontroli nad pojazdem. Ist-
nieje ryzyko wypadku!
Przed uruchomieniem silnika należy upewnić
się, czy fotel kierowcy jest zablokowany.
G OSTRZEŻENIE
Jeśli zagłówki nie są zamontowane lub są nie-
prawidłowo ustawione, zagłówki mogą nie
pełnić przewidzianej funkcji zabezpieczającej.
Istnieje zwiększone ryzyko obrażeń w obsza-
rze głowy i karku, np. w razie wypadku lub
podczas hamowania!
Należy jeździć zawsze z zamontowanymi
zagłówkami. Przed rozpoczęciem jazdy należy
upewnić się, że każdy pasażer ma prawidłowo
ustawiony zagłówek (środek zagłówka pod-
piera tylną część głowy na wysokości oczu).
G OSTRZEŻENIE
Jeśli nie ma wystarczającego miejsca, może
dojść do zakleszczenia między kierownicą a
amortyzowanym fotelem. Istnieje ryzyko
obrażeń!
Należy zwracać uwagę na swobodę ruchu
amortyzowanego fotela. Przed wysiadaniem
całkowicie opuścić amortyzowany fotel.
G OSTRZEŻENIE
Wciskanie miecha falistego amortyzowanego
fotela może spowodować zakleszczenie dłoni.
Istnieje ryzyko obrażeń!
Nie wciskać miecha falistego do wewnątrz.
 Fotele 47

! W celu wykluczenia uszkodzeń foteli i ogrze-
wania foteli należy przestrzegać następują-
cych wskazówek:
RNie dopuszczać do zmoczenia foteli. W
przypadku rozlania się płynu jak najszybciej
osuszyć fotel.
RNie włączać ogrzewania fotela, jeśli jego
obicie jest wilgotne lub mokre. Nie wyko-
rzystywać ogrzewania fotela do jego susze-
nia.
RObicia foteli czyścić zgodnie z zaleceniami
w rozdziale „Czyszczenie i konserwacja“.
Jeśli pojazd jest wyposażony w amortyzowany
fotel, należy korzystać z funkcji komfortowego
wsiadania i wysiadania.
Fotel ze zintegrowanym pasem bezpieczeństwa
stanowi element układów związanych z bezpie-
czeństwem. W związku z tym należy koniecznie
przeczytać wskazówki dotyczące bezpieczeń-
stwa zawarte w rozdziale „Bezpieczeństwo
pasażerów“ (Y strona 31).
Należy również przestrzegać zasad bezpieczeń-
stwa dotyczących poduszek powietrznych
(Y strona 35) i dzieci w pojeździe (Y strona 36).

Fotel kierowcy
RNie przewozić ciężkich przedmiotów na
Informacje dotyczące czyszczenia foteli znaj-
dują się w rozdziale „Czyszczenie i konserwa-
fotelach. Nie kłaść na fotelach ostrych cja“ (Y strona 183).
przedmiotów, jak np. noży, narzędzi lub
gwoździ. Fotele są przewidziane przede Wszystkie prace przy fotelach należy zlecać w
wszystkim do przewożenia osób i tak należy fachowym serwisie.
je wykorzystywać.
RPodczas działania ogrzewania fotela nie
należy przykrywać go termoizolującymi Obsługa fotela
materiałami, np. kocem, płaszczem lub
torbą i nie montować na nim fotelika dzie- Wskazówki ogólne
cięcego lub nakładki podwyższającej. W pojeździe mogą być zamontowane różne
! Zwrócić uwagę, aby żadne przedmioty w fotele, zależnie od typu kabiny kierowcy i wersji
kabinie kierowcy nie blokowały foteli. W prze- wyposażenia:
ciwnym razie fotele mogą ulec uszkodzeniu. RFotel statyczny bez amortyzacji
Fotel musi być ustawiony tak, by zapewniał pra- RFotel amortyzowany Standard
widłowe zapięcie pasa bezpieczeństwa. RFotel amortyzowany Klima
W punktach mocowania foteli w podłodze RFotel amortyzowany Komfort
kabiny kierowcy nie może być brudu i ciał RFotel pasażera i fotel środkowy
obcych.
W celu obsługiwania funkcji w układzie sprężo-
Należy przestrzegać następujących zasad: nego powietrza musi być zapewnione ciśnienie
ROparcie fotela ustawić prawie pionowo i przy- dyspozycyjne o wartości co najmniej 7 barów.
jąć w fotelu wyprostowaną pozycję. Nie jeź- Nie stawać na fotel, np. w celu wejścia na górne
dzić z oparciem znacznie odchylonym do tyłu. łóżko.
RRęce powinny spoczywać na kierownicy lekko
ugięte w łokciach.
RNależy unikać przyjmowania w fotelu pozycji
niekorzystnie wpływającej na ułożenie taśmy
pasa. Część barkowa pasa musi przechodzić
przez środek barku i ściśle przylegać do ciała.
Biodrowa część pasa musi przylegać jak naj-
niżej, tzn. w obszarze stawu biodrowego.
RUstawić zagłówek tak, aby podpierał głowę na
wysokości oczu. W przypadku zagłówka z
zapadką położenie zagłówka musi być zablo-
kowane.
ROdległość od pedałów powinna umożliwiać
ich swobodną obsługę.

Z
 48 Fotele
Fotel statyczny i fotel amortyzowany
Standard
Fotel kierowcy
Fotel amortyzowany Standard (przykład)
X Przestrzegać wskazówek dotyczących foteli
(Y strona 46).
i W zależności od wersji fotela poszczególne
możliwości regulacji mogą być niedostępne.
X Ustawianie zagłówka: Pociągnąć zagłó-
wek : w górę lub wcisnąć, aż osiągnie wyma-
ganą wysokość.
X Demontaż zagłówka: Wcisnąć blokadę E i
przytrzymać.
X Energicznym ruchem wyciągnąć zagłówek :
w górę.
X Regulacja oparcia fotela: Zwolnić nacisk na
oparcie.
X Pociągnąć dźwignię ; w górę i przytrzymać.
X Zwiększając lub zwalniając nacisk, ustawić
oparcie w żądanym położeniu.
X Puścić dźwignię ;.
X Regulacja wzdłużna fotela: Pociągnąć
dźwignię C do góry i przytrzymać.
X Ustawić fotel w żądanym położeniu, przesu-
wając go do przodu lub do tyłu.
X Puścić dźwignię C.
X Przesuwać fotel do przodu/ do tyłu, aż do sły-
szalnego zablokowania.
X Ustawianie głębokości poduszki fotela:
Pociągnąć dźwignię D do góry i przytrzymać.
X Ustawić poduszkę fotela w żądanym położe-
niu, przesuwając ją do przodu lub do tyłu.
X Puścić dźwignię D.
X Ustawianie pochylenia oparcia: Pociągnąć
dźwignię A do góry i przytrzymać.
X Zwiększając lub zwalniając nacisk, ustawić
poduszkę lub oparcie fotela w żądanym poło-
żeniu.
X Puścić dźwignię A.
X Regulacja wysokości fotela: Pociągnąć
dźwignię ? o jeden stopień w górę lub wcis-
nąć do dołu.
Fotel zostaje podwyższony lub obniżony o
jeden poziom.
X Ustawianie regulatora amortyzacji: Regu-
lator amortyzacji ustawić za pomocą dźwigni
B tak, aby fotel nie uderzał o ogranicznik.
X Korzystanie z funkcji komfortowego wsia-
dania i wysiadania: Wcisnąć dźwignię = do
dołu.
Fotel zostaje całkowicie opuszczony.
X Pociągnąć dźwignię = w górę.
Fotel powraca na poprzednią wysokość.

Fotel amortyzowany Klima
X Przestrzegać wskazówek dotyczących foteli
(Y strona 46).
X Ustawianie poduszki: Ustawić poduszkę :
zgodnie ze wzrostem za pomocą rzepów z tyłu
oparcia.
i Powłoczkę poduszki można zdjąć i uprać.
Przed praniem zapoznać się z zaleceniami
zamieszczonymi na etykietce powłoczki.
X Ustawianie wysokości pasa bezpieczeń-
stwa: Nacisnąć przycisk ; i przytrzymać.
X Ustawić pas bezpieczeństwa odpowiednio do
wzrostu.
X Puścić przycisk ;.
X Regulacja oparcia fotela: Zwolnić nacisk na
oparcie.
X Pociągnąć dźwignię = w górę i przytrzymać.
X Zwiększając lub zwalniając nacisk, ustawić
oparcie w żądanym położeniu.
X Puścić dźwignię =.
X Regulacja wzdłużna fotela: Pociągnąć
dźwignię A do góry i przytrzymać.
X Ustawić fotel w żądanym położeniu, przesu-
wając go do przodu lub do tyłu.
X Puścić dźwignię A.
X Przesuwać fotel do przodu/ do tyłu, aż do sły-
szalnego zablokowania.
Fotele 49
X Zwalnianie blokady amortyzacji: Przesta-
wić dźwignię ? w prawo.
Fotel może uderzać o ogranicznik.
X Ustawianie blokady amortyzacji w zapad-
kach: Przestawić dźwignię ? w lewo.
Blokada amortyzacji ustawia się w zapadkach
i amortyzacja fotela jest zablokowana.
X Ustawianie głębokości poduszki fotela:
Pociągnąć dźwignię B do góry i przytrzymać.
X Ustawić poduszkę fotela w żądanym położe-
niu, przesuwając ją do przodu lub do tyłu.
X Puścić dźwignię B.
Fotel kierowcy
X Ustawianie pochylenia oparcia: Pociągnąć
dźwignię D do góry i przytrzymać.
X Zwiększając lub zwalniając nacisk, ustawić
poduszkę lub oparcie fotela w żądanym poło-
żeniu.
X Puścić dźwignię D.
X Regulacja wysokości fotela: Pociągnąć
dźwignię E o jeden stopień w górę lub wcis-
nąć do dołu.
Fotel zostaje podwyższony lub obniżony o
jeden poziom.
X Ustawianie regulatora amortyzacji: Regu-
lator amortyzacji ustawić za pomocą dźwigni
C tak, aby fotel nie uderzał o ogranicznik.
X Korzystanie z funkcji komfortowego wsia-
dania i wysiadania: Wcisnąć dźwignię F do
dołu.
Fotel zostaje całkowicie opuszczony.
X Pociągnąć dźwignię F w górę.
Fotel powraca na poprzednią wysokość.
i W celu wzmocnienia kręgosłupa można
ustawić wypukłość oparcia (podparcie kręgo-
słupa) oraz profil boczny.
X Ustawianie profilu oparcia: Nacisnąć prze-
łącznik G na górze lub na dole.
Dolny profil oparcia jest mniej lub bardziej
wypukły.
Z
 50 Fotele
X Nacisnąć przełącznik H na górze lub na dole.
Górny profil oparcia jest mniej lub bardziej
wypukły.
X Nacisnąć przełącznik I na górze lub na dole.
Boczny profil oparcia zapewnia silniejsze lub
słabsze podparcie.
X Włączanie wentylacji fotela: Przekręcić
regulator dmuchawy J w położenie 1–3.
X Wyłączanie wentylacji fotela: Przekręcić
regulator dmuchawy J w położenie g.
X Włączanie ogrzewania fotela: Nacisnąć u
góry na przełącznik K.
Fotel kierowcy
Pierwszy stopień ogrzewania fotela jest włą-
czony.
Lub
X Nacisnąć przełącznik K na dole.
Drugi stopień ogrzewania fotela jest włą-
czony.
X Wyłączanie ogrzewania fotela: Ustawić
przełącznik K w położeniu środkowym.
Fotel amortyzowany Komfort
X Przestrzegać wskazówek dotyczących foteli
(Y strona 46).
X Regulacja oparcia fotela: Zwolnić nacisk na
oparcie.
X Pociągnąć dźwignię = w górę i przytrzymać.
X Zwiększając lub zwalniając nacisk, ustawić
oparcie w żądanym położeniu.
X Puścić dźwignię =.
X Regulacja wzdłużna fotela: Pociągnąć
dźwignię ? do góry i przytrzymać.
X Ustawić fotel w żądanym położeniu, przesu-
wając go do przodu lub do tyłu.
X Puścić dźwignię ?.
X Przesuwać fotel do przodu lub do tyłu, aż do
słyszalnego zablokowania.
X Ustawianie blokady amortyzacji w zapad-
kach: Pociągnąć dźwignię ; do góry.
Blokada amortyzacji ustawia się w zapadkach
i amortyzacja fotela jest zablokowana.
X Zwalnianie blokady amortyzacji: Wcisnąć
dźwignię ; do dołu.
Fotel może uderzać o ogranicznik.
X Ustawianie głębokości poduszki fotela:
Pociągnąć dźwignię A do góry i przytrzymać.
X Ustawić poduszkę fotela w żądanym położe-
niu, przesuwając ją do przodu lub do tyłu.
X Puścić dźwignię A.
X Ustawianie pochylenia oparcia: Pociągnąć
dźwignię : do góry i przytrzymać.
X Zwiększając lub zwalniając nacisk, ustawić
poduszkę lub oparcie fotela w żądanym poło-
żeniu.
X Puścić dźwignię :.
X Regulacja wysokości fotela: Pociągnąć
dźwignię D o jeden stopień w górę lub wcis-
nąć do dołu.
Fotel zostaje podwyższony lub obniżony o
jeden poziom.
X Ustawianie regulatora amortyzacji: Regu-
lator amortyzacji ustawić stopniowo za
pomocą pokrętła C tak, aby fotel nie uderzał
o ogranicznik.

X Korzystanie z funkcji komfortowego wsia-
dania i wysiadania: Nacisnąć przycisk B do
dołu i zablokować.
Fotel zostaje całkowicie opuszczony.
X Ponownie nacisnąć przycisk B.
Fotel powraca na poprzednią wysokość.
i W celu wzmocnienia kręgosłupa można
ustawić wypukłość oparcia (podparcie kręgo-
słupa) oraz profil boczny.
X Ustawianie profilu oparcia: Nacisnąć prze-
łącznik F na górze lub na dole.
Boczny profil oparcia zapewnia silniejsze lub
słabsze podparcie.
X Nacisnąć przełącznik G na górze lub na dole.
Górny profil oparcia jest mniej lub bardziej
wypukły.
X Nacisnąć przełącznik H na górze lub na dole.
Dolny profil oparcia jest mniej lub bardziej
wypukły.
X Włączanie ogrzewania fotela: Nacisnąć u
góry na przełącznik E.
Pierwszy stopień ogrzewania fotela jest włą-
czony.
Lub
X Nacisnąć przełącznik E na dole.
Drugi stopień ogrzewania fotela jest włą-
czony.
X Wyłączanie ogrzewania fotela: Ustawić
przełącznik E w położeniu środkowym.
Fotel pasażera i fotel środkowy z kom-
fortowym zagłówkiem
Fotel środkowy (przykład)
Fotele 51
X Przestrzegać wskazówek dotyczących foteli
(Y strona 46).
Fotel kierowcy
X Ustawianie zagłówka: Pociągnąć zagłó-
wek : w górę lub wcisnąć, aż osiągnie wyma-
ganą wysokość.
X Pchnąć zagłówek : do tyłu lub pociągnąć do
przodu, aby ustawić żądany kąt nachylenia.
X Demontaż zagłówka: Wcisnąć blokadę A i
przytrzymać.
X Energicznym ruchem wyciągnąć zagłówek :
w górę.
X Ustawianie podłokietników: Podnieść pod-
łokietniki ;.
X Za pomocą znajdującego się na spodzie
pokrętła wyregulować nachylenie podłokiet-
ników ;.
X Regulacja oparcia fotela: Zwolnić nacisk na
oparcie.
X Pociągnąć dźwignię = w górę i przytrzymać.
X Zwiększając lub zwalniając nacisk, ustawić
oparcie w żądanym położeniu.
X Puścić dźwignię =.
X Przechylanie oparcia fotela/ korzystanie
z funkcji schowka: Pociągnąć dźwignię =
do dołu i przytrzymać.
X Złożyć oparcie całkowicie do przodu i zablo-
kować.
X Ponownie pociągnąć dźwignię = w górę i
przytrzymać.
Oparcie jest odblokowane i można je ustawić.
X Ustawianie pochylenia oparcia: Pociągnąć
dźwignię ? do góry i przytrzymać.
X Zwiększając lub zwalniając nacisk, ustawić
poduszkę lub oparcie fotela w żądanym poło-
żeniu.
X Puścić dźwignię ?.
Z
 52 Łóżka
Fotel pasażera i fotel środkowy
Fotel kierowcy
Fotel środkowy (przykład)
X Przestrzegać wskazówek dotyczących foteli
(Y strona 46).
X Ustawianie zagłówka: Pociągnąć zagłó-
wek : w górę lub wcisnąć, aż osiągnie wyma-
ganą wysokość.
X Demontaż zagłówka: Wcisnąć blokadę E i
przytrzymać.
X Energicznym ruchem wyciągnąć zagłówek :
w górę.
X Regulacja oparcia fotela: Zwolnić nacisk na
oparcie.
X Pociągnąć dźwignię ; w górę i przytrzymać.
X Zwiększając lub zwalniając nacisk, ustawić
oparcie w żądanym położeniu.
X Puścić dźwignię ;.
X Przechylanie oparcia fotela/ korzystanie
z funkcji schowka: Pociągnąć dźwignię ;
do dołu i przytrzymać.
X Złożyć oparcie całkowicie do przodu i zablo-
kować.
X Ponownie pociągnąć dźwignię ; w górę i
przytrzymać.
Oparcie jest odblokowane i można je ustawić.
Łóżka
Górne łóżko
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Pasażer przebywający na łóżku podczas jazdy
nie ma właściwej ochrony. Istnieje niebezpie-
czeństwo obrażeń lub nawet zagrożenie życia!
Z łóżka należy korzystać tylko podczas
postoju pojazdu.
G OSTRZEŻENIE
Pasażer przebywający na łóżku może spaść i
doznać obrażeń.
Podczas korzystania z łóżka należy zawsze
rozkładać siatkę zabezpieczającą.
G OSTRZEŻENIE
Jeśli łóżko nie zostanie podniesione do oporu,
podczas jazdy można się o nie uderzyć. Ist-
nieje ryzyko obrażeń!
Przed jazdą należy zawsze składać łóżko w
górę do oporu.
Rozkładanie łóżka
! Podczas składnia i rozkładania łóżka należy
upewnić się, że nie uderzy ono o oparcia foteli.
Oparcia foteli kierowcy i pasażera należy prze-
chylić do przodu lub przesunąć fotele do
przodu. W przeciwnym razie łóżko może ude-
rzyć o fotele, powodując uszkodzenia.
 Łóżka 53

Dolne łóżko
Łóżko dolne (długa kabina kierowcy)
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Pasażer przebywający na łóżku podczas jazdy
nie ma właściwej ochrony. Istnieje niebezpie-
czeństwo obrażeń lub nawet zagrożenie życia!
Z łóżka należy korzystać tylko podczas

Fotel kierowcy
postoju pojazdu.
X Przechylić oparcie fotela kierowcy i pasażera
do przodu.
X Unieść łóżko i przytrzymać.
G OSTRZEŻENIE
X Nacisnąć przyciski zwalniające : zaczepów Pasażer przebywający na łóżku może spaść i
pasów bezpieczeństwa i zwolnić pasy mocu- doznać obrażeń.
jące. Podczas korzystania z łóżka należy zawsze
X Opuścić łóżko do dołu. rozkładać siatkę zabezpieczającą.

Mocowanie siatki zabezpieczającej G OSTRZEŻENIE

Podczas składania lub rozkładania oparcia
może dojść do zakleszczenia. Istnieje ryzyko
obrażeń!
Należy zapewnić, aby w strefie przechylania
oparcia nie było żadnych przedmiotów oraz
aby nikt nie mógł zostać zakleszczony.

X Gdy łóżko jest używane, zaczepić zaczepy ;

siatki zabezpieczającej w uchwytach =.

Składanie łóżka
X Podnieść łóżko do góry i przytrzymać.
X Wcisnąć klamry pasów w zaczepy, aby zablo-
kowały się.

Z
 54 Łóżka
Składanie łóżka
Fotel kierowcy
X Pociągnąć gumę mocującą : do dołu i
odczepić z jarzma zabezpieczającego ;.
X Podnieść łóżko do góry i przytrzymać.
X Poluzować pas mocujący = z taśmą typu
rzep ze ściany tylnej.
X Przeciągnąć pas mocujący = przez łóżko i
zaczepić na spodzie łóżka w zaczepie ?.
Rozkładanie łóżka
X Unieść lekko łóżko i odczepić pas mocujący
= z zaczepu ? na spodzie łóżka.
X Opuścić łóżko do dołu.
X Pociągnąć gumę mocującą : do dołu i zacze-
pić w jarzmie zabezpieczającym ;.
X Przymocować pas mocujący = z taśmą typu
rzep przy ścianie tylnej.
Mocowanie siatki zabezpieczającej
X Zaczepić haczyk : siatki zabezpieczającej w
zaczepie ; przy dachu kabiny.
Łóżko dolne (krótka kabina kierowcy)
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Pasażer przebywający na łóżku podczas jazdy
nie ma właściwej ochrony. Istnieje niebezpie-
czeństwo obrażeń lub nawet zagrożenie życia!
Z łóżka należy korzystać tylko podczas
postoju pojazdu.
Rozkładanie łóżka
! Podczas składnia i rozkładania łóżka należy
upewnić się, że nie uderzy ono o oparcia foteli.
Oparcia foteli kierowcy i pasażera należy prze-
chylić do przodu lub przesunąć fotele do
przodu. W przeciwnym razie łóżko może ude-
rzyć o fotele, powodując uszkodzenia.

X Przestawić fotel kierowcy i pasażera maksy-
malnie do przodu.
X Przechylić oparcie fotela kierowcy do przodu.
X Oparcie fotela pasażera ustawić pionowo.
X Unieść lekko łóżko i nacisnąć przycisk zwal-
niający : przy zaczepie pasa bezpieczeń-
stwa.
X Otworzyć zaczep pasa bezpieczeństwa i roz-
łożyć łóżko.
Składanie łóżka
X Podnieść łóżko do góry i przytrzymać.
X Wcisnąć klamrę pasa bezpieczeństwa w
zaczep zamka i zablokować.
X Ustawić fotel kierowcy i pasażera w żądanym
położeniu.
Kombinacja fotel/leżanka
Przestawianie siedziska na łóżko
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Pasażer przebywający na łóżku podczas jazdy
nie ma właściwej ochrony. Istnieje niebezpie-
czeństwo obrażeń lub nawet zagrożenie życia!
Z łóżka należy korzystać tylko podczas
postoju pojazdu.
G OSTRZEŻENIE
Siedzisko niezablokowane w położeniu do sie-
dzenia może się przesuwać. W takiej sytuacji
pas bezpieczeństwa nie spełnia przewidzia-
nych funkcji ochronnych. Istnieje podwyż-
szone ryzyko obrażeń lub nawet utraty życia!
Przed jazdą należy zapewnić, aby siedzisko
było zablokowane w położeniu do siedzenia.
G OSTRZEŻENIE
Podczas składania lub rozkładania oparcia
może dojść do zakleszczenia. Istnieje ryzyko
obrażeń!
Należy zapewnić, aby w strefie przechylania
oparcia nie było żadnych przedmiotów oraz
aby nikt nie mógł zostać zakleszczony.
Łóżka 55
G OSTRZEŻENIE
Nieprzytrzymywane oparcie może przy skła-
daniu i rozkładaniu raptownie opaść. Opada-
jące oparcie może uderzyć pasażera lub spo-
wodować zakleszczenie kończyn. Istnieje
ryzyko obrażeń!
Podczas składania i rozkładania oparcia
należy je zawsze przytrzymywać.
G OSTRZEŻENIE
Fotel kierowcy
Podczas wysuwania siedziska może dojść do
zakleszczenia między siedziskiem a ramą
fotela. Istnieje ryzyko obrażeń!
Przed wysuwaniem siedziska należy upewnić
się, czy nikt nie trzyma kończyn w strefie
ruchu siedziska.
Kombinacja fotel/ leżanka nie jest przystoso-
wana do montażu fotelika dziecięcego. Fotelik
dziecięcy wolno montować tylko na fotelu pasa-
żera. Należy przestrzegać wskazówek dotyczą-
cych bezpieczeństwa zawartych w rozdziale
„Dziecko w pojeździe“ (Y strona 36).
Wysuwanie siedziska
X Pociągnąć siedzisko za uchwyt A do przodu.
Siedzisko jest zaczepiane w punkcie moco-
wania =.
X Zaczepić siedzisko za pomocą zapadki ; we
wsporniku ?.
Przestawianie siedziska w pierwotne
położenie
X Unieść siedzisko za uchwyt A i przesunąć do
tyłu.
X Zaczepić siedzisko za pomocą zapadki : we
wsporniku ?.
Z
 56 Ustawianie kierownicy
Przestawianie oparcia na łóżko
Podnoszenie oparcia
Fotel kierowcy
Pas mocujący z lewej strony (przykład)
Mocowanie siatki zabezpieczającej z lewej strony
(przykład)
Zaczep pasa bezpieczeństwa z lewej strony (przy-
kład)
X Odczepić pasy mocujące : z prawej i lewej
strony przy oparciu ;.
X Odchylić oparcie ; do góry.
X Pociągnąć za trzpienie zabezpieczające ? z
prawej i lewej strony i poluzować siatkę
zabezpieczającą = z tyłu oparcia ;.
X Odchylić oparcie ; w położenie poziome i
przytrzymać.
X Zablokować klamrę pasa bezpieczeństwa B
w zaczepie A z prawej i lewej strony.
Opuszczanie oparcia fotela
X Unieść lekko oparcie fotela ;, przytrzymać i
nacisnąć przyciski zwalniające C zaczepów
pasów bezpieczeństwa A z prawej i lewej
strony.
X Poluzować pasy mocujące :.
X Odchylić oparcie ; do góry.
X Przymocować siatkę zabezpieczającą = z
tyłu oparcia ;.
X Opuścić łóżko do dołu do ściany tylnej.
X Zaczepić pasy mocujące : z prawej i lewej
strony przy oparciu fotela ;.
Ustawianie kierownicy
G OSTRZEŻENIE
Do utraty kontroli nad pojazdem może dojść
wskutek
Rustawiania fotela kierowcy, zagłówka, kie-
rownicy lub lusterek podczas jazdy
Rzakładania pasa bezpieczeństwa podczas
jazdy.
Istnieje ryzyko wypadku!
Przed uruchomieniem silnika należy ustawić
fotel kierowcy, zagłówek, kierownicę i lus-
terka oraz zapiąć pas bezpieczeństwa.
G OSTRZEŻENIE
Odblokowana kierownica może przestawić
się w nieoczekiwanej chwili podczas jazdy.
Skutkiem może być utrata kontroli nad pojaz-
dem. Istnieje ryzyko wypadku!
Przed jazdą należy zawsze sprawdzić, czy
położenie kierownicy jest poprawnie zabloko-
wane. W trakcie jazdy nie wolno odblokować
mechanizmu regulacji kierownicy.
Ustawione położenie kierownicy jest blokowane
i odblokowywane pneumatycznie.
 Lusterka 57

Dlatego przed manewrem należy zawsze spoj-

rzeć przez ramię, w celu upewnienia się o fak-
tycznej odległości od jadących z tyłu pojaz-
dów.

Nieprawidłowe ustawienie lusterek zewnętrz-

nych ogranicza widoczność do tyłu. Dlatego
przed rozpoczęciem jazdy należy zawsze spraw-
dzać ustawienie lusterek zewnętrznych.
i Ustawić ręcznie lusterko dojazdowe, lus-
terko rampowe i lusterko szerokokątne.

Fotel kierowcy
X Zatrzymać pojazd.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Nacisnąć przycisk ; u dołu.
Kierownica jest odblokowana.
X Ustawić wysokość i kąt nachylenia kierow-
nicy.
X Nacisnąć przycisk : u góry.
Położenie kierownicy jest zablokowane.
i Mechanizm ustawiania kierownicy blokuje
się samoczynnie po ok. 10 sekundach od
chwili odblokowania.
X W przypadku nietypowo szerokiej zabudowy
pociągnąć ręcznie najpierw lewe i prawe
Lusterka ramię lusterka w żądane położenie blokady
lub nacisnąć.
Ustawianie lusterek zewnętrznych
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
G OSTRZEŻENIE jazdy.
X Przekręcić przełącznik = w położenie 1 w
Do utraty kontroli nad pojazdem może dojść
celu wybrania lewego lusterka lub w położe-
wskutek nie 2 w celu wybrania prawego.
Rustawiania fotela kierowcy, zagłówka, kie- X Naciskać przełącznik = do przodu, do tyłu, w
rownicy lub lusterek podczas jazdy prawo lub w lewo, aż lusterko znajdzie się w
Rzakładania pasa bezpieczeństwa podczas
prawidłowym położeniu.
jazdy.
Istnieje ryzyko wypadku!
Włączanie i wyłączanie ogrzewania
Przed uruchomieniem silnika należy ustawić lusterek
fotel kierowcy, zagłówek, kierownicę i lus-
terka oraz zapiąć pas bezpieczeństwa. Ogrzewanie lusterek można włączać w celu
zabezpieczenia ich przed zaparowaniem i oblo-
dzeniem przy wilgotnej lub mroźnej pogodzie.
G OSTRZEŻENIE Lusterko rampowe nie jest podgrzewane.
Lusterka zewnętrzne przedstawiają pomniej-
szony obraz. Obiekty widoczne w lusterkach
są bliżej, niż się wydaje. Wskutek tego np.
podczas zmiany pasa ruchu można źle ocenić
odległość od jadącego z tyłu pojazdu. Istnieje
ryzyko wypadku!

Z
 58 Oświetlenie
Fotel kierowcy
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
X Włączanie: Nacisnąć przycisk : u góry.
Lampka kontrolna ; w przycisku świeci się.
X Wyłączanie: Nacisnąć przycisk : u dołu.
Lampka kontrolna ; w przycisku wyłącza
się.
Oświetlenie
Włącznik świateł
Przegląd
Elementy oświetlenia pojazdu włącza się i wyłą-
cza za pomocą włącznika świateł.
i Po wyjęciu kluczyka ze stacyjki przy włączo-
nym oświetleniu pojazdu i otworzeniu drzwi
kierowcy, rozbrzmiewa sygnał ostrzegawczy.
Włączanie świateł
Światła postojowe
X Przekręcić włącznik świateł : na T.
Światła postojowe, oświetlenie tablicy rejes-
tracyjnej, światła obrysowe i boczne światła
obrysowe są włączone.
Światła mijania
Światła mijania są asymetryczne. Dlatego jeż-
dżąc w krajach, w których obowiązuje ruch
lewostronny, można oślepiać jadących z prze-
ciwka. Przed wyjazdem do takich krajów należy
okleić reflektory (Y strona 68).
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
X Przekręcić włącznik świateł : na L.
Światła mijania i światła pozycyjne są włą-
czone.
Światła dzienne
i W niektórych krajach jeżdżenie z włączo-
nymi światłami w dzień jest wymagane przez
obowiązujące przepisy.
X Uruchomić silnik.
X Przekręcić włącznik świateł : na $.
Światła mijania i światła pozycyjne są włą-
czone.
Reflektory przeciwmgielne i tylne światło
przeciwmgielne
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
X Włączanie reflektorów przeciwmgielnych:
Wyciągnąć włącznik świateł : do poziomu
zapadki 2.
Reflektory przeciwmgielne i lampka kontrolna
reflektorów przeciwmgielnych N obok
włącznika świateł : świecą się.
X Włączanie reflektorów przeciwmgielnych
i tylnych świateł przeciwmgielnych:
Wyciągnąć włącznik świateł : do poziomu
zapadki 3.
Reflektory przeciwmgielne, tylne światła prze-
ciwmgielne oraz lampka kontrolna reflekto-
rów przeciwmgielnych N i tylnych świateł
przeciwmgielnych Q obok włącznika świa-
teł : świecą się.
i Jeśli pojazd jest wyposażony tylko w tylne
światła przeciwmgielne, przekręcić włącznik
świateł : na L i wyciągnąć go o jeden
poziom.
Ustawianie zasięgu świateł
Korektor zasięgu świateł umożliwia dostosowa-
nie zasięgu świateł do stopnia obciążenia
pojazdu ładunkiem.
 Oświetlenie 59

Sygnał świetlny
X Pociągnąć przełącznik zespolony krótko do
tyłu =.
Następuje krótkie włączenie świateł drogo-
wych i lampki kontrolnej K w zestawie
wskaźników.

Kierunkowskazy
X Nacisnąć przełącznik zespolony w żądanym
kierunku, w celu włączenia prawego kierun-
kowskazu : lub lewego kierunkowskazu ; i

Położenia korektora
0 Pojazd bez ładunku (ustawienie podsta-
wowe)
1–3 Pojazd załadowany
X Za pomocą korektora ustawić zasięg świateł
tak, aby nie oślepiać jadących z przeciwka.
Fotel kierowcy
zablokować.
Następuje włączenie odpowiednich kierun-
kowskazów i lampka kontrolna miga.
Na skutek większego skrętu kierownicy prze-
łącznik zespolony powraca samoczynnie w
położenie wyjściowe.

Oświetlenie wnętrza
Przełącznik zespolony
Włączanie i wyłączanie oświetlenia
Przegląd
wnętrza (niska kabina kierowcy)

Przełącznik zespolony z lewej strony kolumny kie-

rownicy
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.

Światła drogowe
1 Włączanie lampki do czytania
X Włączyć światła mijania. 2 Wyłączanie oświetlenia wnętrza
X Nacisnąć przełącznik zespolony do przodu ? 3 Automatyczne sterowanie oświetleniem
i zablokować. wnętrza
Włącza się lampka kontrolna K w zestawie 4 Włączanie oświetlenia wnętrza
wskaźników.
X Przesunąć przełącznik w odpowiednie poło-
żenie.

Z
 60 Oświetlenie

i Po przesunięciu przełącznika w położenie Włączanie i wyłączanie lampki do czytania

3 i otwarciu drzwi włącza się oświetlenie po stronie pasażera
wnętrza.

Włączanie i wyłączanie oświetlenia

wnętrza (wysoka kabina kierowcy)
Przełącznik nad szybą przednią
Fotel kierowcy

X Włączanie: Nacisnąć przełącznik : u góry.

X Wyłączanie: Nacisnąć przełącznik : u dołu.

Włączanie i wyłączanie lampki do czy-

tania (ściana boczna)
X Włączanie lampki do czytania po stronie
kierowcy: Nacisnąć przełącznik : u góry.
X Włączanie oświetlenia nocnego: Nacisnąć
przełącznik : u dołu.
X Wyłączanie lampki do czytania po stronie
kierowcy/ oświetlenia nocnego: Przesta-
wić przełącznik : w położenie neutralne.

X Włączanie: Nacisnąć lampkę do czytania :

u dołu.
X Włączanie oświetlenia wnętrza: Nacisnąć X Wyłączanie: Nacisnąć lampkę do czytania :
przełącznik : u góry. u góry.
X Automatyczne sterowanie oświetleniem
wnętrza: Nacisnąć przełącznik : u dołu.
Po otwarciu drzwi włącza się oświetlenie wnę-
trza.
X Wyłączanie oświetlenia wnętrza: Przesta-
wić przełącznik : w położenie neutralne.

Włączanie i wyłączanie lampki do czy-
tania (ściana tylna)
X Włączanie: Nacisnąć przełącznik : u dołu.
X Wyłączanie: Nacisnąć przełącznik : u góry.
Oświetlenie zewnętrzne
G OSTRZEŻENIE
Korzystanie z reflektorów roboczych podczas
jazdy na drogach publicznych może powodo-
wać oślepianie innych uczestników ruchu dro-
gowego. Istnieje ryzyko wypadku!
Na drogach publicznych należy korzystać z
reflektorów roboczych tylko podczas wykony-
wania prac. Należy zwracać uwagę, aby inni
uczestnicy ruchu drogowego nie byli ośle-
piani.
Reflektory robocze pomagają kontrolować
sytuację podczas manewrowania przez oświet-
lanie obszaru przed tylnymi kołami.
Oświetlenie 61
Fotel kierowcy
X Włączanie: Włączyć światła mijania.
X Nacisnąć przełącznik : u góry.
Lampka kontrolna ; w przełączniku świeci
się.
X Wyłączanie: Nacisnąć przełącznik : u dołu.
Lampka kontrolna ; w przełączniku gaśnie.
Wskazówki dotyczące wymiany żaró-
wek
G OSTRZEŻENIE
Żarówki, diody i wtyki podczas pracy mogą się
bardzo rozgrzać. W przypadku zmiany żarówki
można doznać poparzenia również o te ele-
menty. Istnieje niebezpieczeństwo obrażeń!
Przed wymianą żarówki odczekać aż elementy
te ostygną.
Sprawne oświetlenie pojazdu jest ważnym czyn-
nikiem bezpieczeństwa na drodze. Dlatego
należy zawsze zwracać uwagę na sprawność
działania wszystkich świateł.
Dlatego w razie przepalenia żarówki światła
mijania lub drogowego zalecamy również
wymienić odpowiednią żarówkę w drugim
reflektorze. Firma Daimler zaleca stosowanie
żarówek typu Longlife.
RPrzed wymianą żarówki należy wyłączyć
oświetlenie i przełączyć stacyjkę w położenie
0, aby uniknąć zwarcia.
RPodczas wymiany uszkodzonej żarówki
korzystać z okularów ochronnych i rękawi-
czek.
RStosować wyłącznie żarówki podanego typu,
o właściwej mocy (W) i przystosowane do
napięcia (V) instalacji elektrycznej.
RNowe żarówki chwytać przez kawałek czys-
tego, niepozostawiającego włókien mate-
Z
 62 Oświetlenie

riału. Nie dotykać żarówki zatłuszczonymi pal- Żarówki świateł tylnych

cami.
RSprawdzić styki pod kątem braku korozji, w Kierunkowskazy P 21 W24 V
razie potrzeby oczyścić. tylne, światła stop,
światło cofania, tylne
RZwracać uwagę na prawidłowe osadzenie usz-
światło przeciw-
czelek, a uszkodzone uszczelki należy wymie- mgielne
niać.
RJeśli po wymianie nowa żarówka nie świeci Oświetlenie tablicy R 10 W24 V
się, pojechać do fachowego serwisu. rejestracyjnej,
światła gabarytowe,
światła obrysowe/
oznakowania bocz-
Wymiana żarówek
Fotel kierowcy

nego
Wskazówki ogólne Tylne światła pozy- R 5 W24 V
X Zalecamy na wszelki wypadek wozić w samo- cyjne
chodzie kilka zapasowych żarówek.
Oświetlenie wnętrza
X Przed wymianą żarówki wyłączyć oświetlenie,
aby wykluczyć zwarcie. Oświetlenie sufi- P 18 W24 V
X Nowe żarówki chwytać przez kawałek czys- towe/ oświetlenie
tego, niepozostawiającego włókien materiału; wnętrza
nie dotykać zatłuszczonymi palcami.
Oświetlenie sufi- R 10 W24 V
X Sprawdzić styki pod kątem braku korozji, w
towe/ lampka do czy-
razie potrzeby oczyścić. tania
X Zwracać uwagę na prawidłowe osadzenie usz-
czelek. Oświetlenie sufi- W 1,2 W24 V
X Uszkodzone uszczelki należy wymienić. towe/ oświetlenie
nocne
X Jeśli nowa żarówka nie świeci się, pojechać do
fachowego serwisu. Lampka do czytania/ 10 W24 V
łóżko (żarówka wty-
Zestawienie typów żarówek kowa)

Żarówki świateł przednich Dodatkowe żarówki

Światła mijania H7 70 W24 V Światło oznakowania Moduł LED

(reflektory haloge- bocznego
nowe) Reflektor roboczy H11 70 W24 V
Światła drogowe H1 70 W24 V górny

Światła pozycyjne W 5 W24 V Reflektor roboczy H3 70 W24 V

dolny
Światła przeciw- H1 70 W24 V
mgielne Lampa oświetlająca W 5 W24 V
wejście
Kierunkowskazy P 21 W24 V
przednie Obrotowe światła H1 70 W24 V
ostrzegawcze
Kierunkowskazy P 21/5 W24 V
boczne, światła ozna-
kowania bocznego
Światła obrysowe z R 10 W24 V
przodu

Żarówki świateł przednich
Światła mijania, drogowe, pozycyjne,
przeciwmgielne
Wymiana żarówek jest opisana na przykładzie
prawego reflektora.
X Podnieść kabinę kierowcy (Y strona 203),
(Y strona 204).
X Światło mijania: Odczepić sprężynę zabez-
pieczającą =.
X Odchylić osłonę z tworzywa ; w górę i zdjąć.
X Odłączyć wtyk przewodu od żarówki ?.
X Odczepić sprężynę zabezpieczającą.
X Wyjąć żarówkę ?.
Oświetlenie 63
X Włożyć nową żarówkę w oprawkę tak, aby jej
cokół pasował do wycięcia.
X Światło drogowe: Odkręcić pokrywę z two-
rzywa : i zdjąć.
X Odłączyć wtyk przewodu od żarówki C.
X Odczepić sprężynę zabezpieczającą.
X Wyjąć żarówkę C.
X Włożyć nową żarówkę w oprawkę tak, aby jej
cokół pasował do wycięcia.
X Światło pozycyjne: Odczepić sprężynę
zabezpieczającą =.
Fotel kierowcy
X Odchylić osłonę z tworzywa ; w górę i zdjąć.
X Wyciągnąć oprawkę z żarówką B.
X Wyjąć żarówkę B z oprawki.
X Włożyć nową żarówkę w oprawkę.
X Światło pozycyjne: Odczepić sprężynę
zabezpieczającą =.
X Odchylić osłonę z tworzywa ; w górę i zdjąć.
X Odłączyć wtyk przewodu od światła przeciw-
mgielnego A.
X Odczepić sprężynę zabezpieczającą.
X Wyjąć żarówkę A.
X Włożyć nową żarówkę w oprawkę tak, aby jej
cokół pasował do wycięcia.
Kierunkowskazy przednie
Wymiana żarówek jest opisana na przykładzie
lewego kierunkowskazu.
X Wykręcić śrubę : i odchylić kierunkow-
skaz ; na zewnątrz.
X Odłączyć wtyk przewodu od oprawki =.
Z
 64 Oświetlenie

X Wcisnąć lekko oprawkę =, przekręcić w lewo Światła obrysowe z przodu

i wyjąć.
X Wcisnąć żarówkę w oprawkę, przekręcić w
lewo i wyjąć.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę i lekko
dociskając, przekręcić w prawo.

Kierunkowskazy boczne
Fotel kierowcy

X Wykręcić śrubę ;.
X Zdjąć klosz z obudową :.
X Wcisnąć żarówkę w oprawkę, przekręcić w
lewo i wymienić.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę i lekko
dociskając, przekręcić w prawo.
Kierunkowskaz boczny (przykład)
X Wykręcić śrubę ;.
Żarówki świateł tylnych
X Odczepić klosz : od oprawki i zdjąć.
Światła cofania
X Wcisnąć żarówkę w oprawkę, przekręcić w
lewo i wymienić.
i W zależności od wersji wyposażenia pojazdu
w kierunkowskaz może być wbudowane
światło oznakowania bocznego.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę i lekko
dociskając, przekręcić w prawo.

6-komorowe światło cofania

: Śruby
; Światło obrysowe/ oznakowania bocznego
= Kierunkowskaz
? Światło stop
A Tylne światło pozycyjne
B Tylne światło przeciwmgielne
C Światło cofania
 Oświetlenie 65

X Wykręcić śrubę :.
X Zdjąć klosz z obudową ;.
X Wcisnąć żarówkę w oprawkę, przekręcić w
lewo i wyjąć.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę i lekko
dociskając, przekręcić w prawo.

Dodatkowe żarówki
Światła oznakowania bocznego
i Ciągnik siodłowy:

Fotel kierowcy
4-komorowe światło cofania Przed wymianą żarówki światła oznakowania
: Śruby bocznego odchylić osłonę międzyosiową na
; Kierunkowskaz zewnątrz.
= Światło stop
? Oświetlenie tablicy rejestracyjnej/ tylne
światło pozycyjne
A Światło cofania
B Tylne światło przeciwmgielne
X Wykręcić śruby : i zdjąć klosz.
X Wcisnąć żarówkę w oprawkę, przekręcić w
lewo i wyjąć.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę i lekko
dociskając, przekręcić w prawo.
X 6-komorowa lampa tylna: w celu wymiany
żarówki oświetlenia tablicy rejestracyjnej
zdjąć odbłyśnik.

Światła obrysowe/ światła oznakowania

bocznego

Światło oznakowania bocznego (przykład)

X Wcisnąć zabezpieczenie przy wtyku prze-
wodu ; i przytrzymać.
X Odłączyć wtyk ;.
X Ścisnąć zabezpieczenia : przy bocznym
świetle obrysowym = i przytrzymać.
X Wyjąć żarówkę = i wymienić.

Światło obrysowe/ oznakowania bocznego (przy-

kład)

Z
 66 Oświetlenie

Reflektor roboczy górny Reflektor roboczy dolny

Fotel kierowcy

(przykład) (przykład)
X Wcisnąć przyciski zabezpieczające : i X Poluzować śruby :.
odchylić obudowę w górę. X Zdjąć reflektor z ramką.

Żarówka z wtykiem przewodu (na przykładzie pra- X Odłączyć wtyk ;.

wej strony)
X Odczepić sprężynę zabezpieczającą.
X Przekręcić żarówkę ; z wtykiem = w górę i X Wyjąć żarówkę =.
wyjąć.
X Włożyć nową żarówkę w oprawkę tak, aby jej
X Ścisnąć zabezpieczenie przy wtyku przewodu
cokół pasował do wycięcia.
= i przytrzymać.
X Odłączyć wtyk =. Wspomaganie manewrowania
X Wyjąć żarówkę ;. Reflektory robocze wspomagania manewrowa-
X Włożyć nową żarówkę w oprawkę tak, aby jej nia znajdują się za bocznymi belkami przeciw-
cokół pasował do wycięcia. najazdowymi, przed tylnymi kołami.
 Oświetlenie 67

X Podważyć klosz lampy : wkrętakiem i

wypchnąć.
X Wcisnąć lekko oprawkę, przekręcić w lewo i
wyjąć.
X Wcisnąć żarówkę w oprawkę, przekręcić w
lewo i wyjąć.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę i lekko
dociskając, przekręcić w prawo.

Oświetlenie wnętrza w niskiej kabinie kie-

rowcy

X Wykręcić śruby : i zdjąć klosz ;.
X Wcisnąć lekko żarówkę =, przekręcić w lewo
i wyjąć.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę i lekko
dociskając, przekręcić w prawo.
Fotel kierowcy
X Wcisnąć sprężynę blokującą wkrętakiem i
zdjąć klosz :.
X Wyjąć żarówkę oświetlenia wnętrza =/
lampki do czytania ;.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę.

Lampka oświetlenia wejścia Oświetlenie wnętrza w wysokiej kabinie

kierowcy

Lampa oświetlenia wejścia (przykład)

Z
 68 Oświetlenie

X Podważyć klosz wkrętakiem i zdjąć. Lampka do czytania na ścianie tylnej przy

X Oświetlenie wnętrza :/ lampka do czytania łóżku
=: lekko dociskając, przekręcić żarówkę w
lewo i wyjąć.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę i lekko
dociskając, przekręcić w prawo.
Lub
X Zdjąć osłonę i wyjąć żarówkę oświetlenia noc-
nego ;.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę.

Lampka do czytania na ścianie bocznej

Fotel kierowcy

przy łóżku

X Wyjąć klosz :.
X Wcisnąć żarówkę w oprawkę, przekręcić w
lewo i wyjąć.
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę i lekko
dociskając, przekręcić w prawo.

Oklejanie reflektorów – dostosowanie

do ruchu lewo-/prawostronnego
W krajach, w których obowiązuje ruch lewo-
X Wypchnąć klosz : wkrętakiem z zawiasu stronny, należy przestawić reflektory na syme-
obrotowego. tryczne światła mijania. Zapobiegnie to oślepia-
X Wyjąć żarówkę.
niu nadjeżdżających z przeciwka. Symetryczne
światła mijania w ograniczony sposób oświetlają
X Wcisnąć nową żarówkę w oprawkę.
krawędź jezdni.
W trakcie użytkowania pojazdu w innych kra-
jach, niż kraj przeznaczenia, należy przestrzegać
odpowiednio obowiązujących przepisów.
Za prawidłowe oświetlenie pojazdu odpowie-
dzialny jest wyłącznie kierowca.
Przed wyjazdem do takich krajów należy jak naj-
bliżej granicy okleić reflektory halogenowe
zgodnie z przedstawionymi niżej zaleceniami.
Do tego celu można wykorzystać paski dostęp-
nej w handlu, nieprzepuszczającej światła folii
samoprzylepnej. Po powrocie należy jak najbli-
żej przejścia granicznego usunąć paski folii z
reflektorów.

Oklejanie reflektorów w pojazdach z kierownicą z
prawej strony przed jazdą w krajach z ruchem pra-
wostronnym
: Reflektor lewy
; Reflektor prawy
Oklejanie reflektorów w pojazdach z kierownicą z
lewej strony przed jazdą w krajach z ruchem lewo-
stronnym
= Reflektor lewy
? Reflektor prawy
X Wyciąć naklejki według podanych wymiarów z
dostępnej w handlu, nieprzepuszczającej
światła folii samoprzylepnej.
X Naklejki umieścić w odpowiednich obszarach
szkieł reflektorów.
Dobra widoczność 69
Dobra widoczność
Wycieraczki
Ważne zasady bezpieczeństwa
! Przed wyłączeniem silnika należy zawsze
wyłączać wycieraczki. W przeciwnym razie
przy ponownym uruchamianiu silnika wycie-
raczki włączą się samoczynnie, co szczegól-
nie przy zabrudzonej lub oblodzonej szybie
może spowodować uszkodzenie gumek
wycieraczek lub szyby.
Fotel kierowcy
Zużyte lub uszkodzone gumki wycieraczek
pozostawiają smugi na szybie. Powoduje to
pogorszenie widoczności.
Należy regularnie sprawdzać stan gumek wycie-
raczek po stronie kierowcy oraz pasażera i
wymieniać je w razie zużycia lub uszkodzenia.
Włączanie i wyłączanie wycieraczek
Przełącznik zespolony z lewej strony kolumny kie-
rownicy
ª Wycieraczki wyłączone
© Praca przerywana wycieraczek
¬ Wolne wycieranie
® Szybkie wycieranie
X Włączanie: Przekręcić kluczyk w stacyjce w
położenie do jazdy.
X Przekręcić przełącznik : w żądane położenie
w zależności od intensywności opadów.
X Wyłączanie: Przekręcić przełącznik : w
położenie ª.
Wycieraczki jeszcze raz przecierają szybę i
wyłączają się.
Z
 70 Zasilanie napięciem
Praca przerywana wycieraczek
Przy ustawieniu fabrycznym przerwa między
dwoma cyklami pracy wycieraczek trwa
4 sekundy. Czas ten można ustawić bezstop-
niowo, w zakresie od 2 do 20 sekund.
X Przekręcić przełącznik : w położenie © i
odczekać na zakończenie pierwszego cyklu
pracy wycieraczek.
X Cofnąć przełącznik : w położenie ª.
X Odczekać tyle czasu, ile ma trwać przerwa
między cyklami pracy wycieraczek, maksy-
Fotel kierowcy
malnie 20 sekund.
X Przełącznik : przekręcić ponownie w poło-
żenie ©.
Czas, który upłynął od chwili wyłączenia do
włączenia został zapisany jako nowa przerwa
między cyklami pracy wycieraczek.
Jeśli przełącznik przez ponad 20 sekund pozos-
tanie w położeniu ª, przerwa między cyklami
pracy wycieraczek będzie trwać nadal
4 sekundy.
Spryskiwacz szyby
Przełącznik zespolony z lewej strony kolumny kie-
rownicy
X Włączanie: Przesunąć przełącznik : do
oporu w kierunku kolumny kierownicy i przy-
trzymać.
Dopóki przełącznik : jest przytrzymywany,
szyba przednia jest spryskiwana płynem.
Układ zmywania reflektorów
X Włączanie: Przekręcić kluczyk w stacyjce w
położenie do jazdy.
X Włączyć światła mijania (Y strona 58).
X Włączyć układ zmywania reflektorów
(Y strona 69).
Szkła reflektorów zostają jednokrotnie sprys-
kane płynem.
Ogrzewanie szyby przedniej
X Włączanie: Uruchomić silnik.
X Nacisnąć przełącznik ogrzewania szyby
przedniej : u góry.
Lampka kontrolna ; w przełączniku świeci
się.
X Wyłączanie: Nacisnąć przełącznik ogrzewa-
nia szyby przedniej : u dołu.
Lampka kontrolna ; w przełączniku gaśnie.
i Ogrzewanie szyby przedniej zostaje auto-
matycznie wyłączone po upływie ok. 15 minut
lub w chwili wyłączenia silnika.
Zasilanie napięciem
Wyłącznik awaryjny
Wskazówki ogólne
W krytycznej sytuacji odciąć zasilanie napię-
ciem za pomocą wyłącznika awaryjnego. Zapo-
biega to powodującym iskrzenie zwarciom,
które mogłyby doprowadzić do pożaru lub wybu-
chu. W wyłączniki awaryjne wyposażone są tylko
pojazdy klasy ADR EX/III i FL.
 Zasilanie napięciem 71

Odcinanie zasilania napięciem

G OSTRZEŻENIE
Jeśli zasilanie napięciem zostanie odcięte za
pomocą wyłącznika awaryjnego, silnik jest
automatycznie wyłączany. W takiej sytuacji
następuje ograniczenie lub całkowity zanik
działania istotnych dla bezpieczeństwa syste-
mów i funkcji, jak np. wspomaganie kierow-
nicy, oświetlenie zewnętrzne lub ABS. Nie ma
zasilania sprężonym powietrzem. Kierowanie

pojazdem wymaga wywierania znacznie więk-
szej siły na kierownicę.Podczas hamowania
koła mogą się zablokować. Ponadto wskutek
straty sprężonego powietrza może dojść do
uruchomienia siłowników sprężynowych
hamulca postojowego i niekontrolowanego
hamowania. Można wówczas stracić kontrolę
nad pojazdem. Istnieje ryzyko wypadku!
Wyłącznik awaryjny należy uruchamiać tylko
w sytuacji poważnego zagrożenia i dopiero po
zatrzymaniu pojazdu.
Fotel kierowcy
Wyłącznik awaryjny za prawym nadkolem (przy-
kład)
X Odchylić osłonę : do góry.
X Wyciągnąć trzpień stykowy ; lub odchylić
trzpień stykowy = w górę.
Wszystkie odbiorniki prądu, za wyjątkiem
tachografu, są odłączone od akumulatorów.

Przywracanie zasilania napięciem

X Przekręcić kluczyk w stacyjce do oporu.
X Wcisnąć osłonę : w dół, aby się słyszalnie
zablokowała.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
Wszystkie odbiorniki są ponownie zasilane
prądem.

Gniazda elektryczne
W zależności od wyposażenia pojazdu w konsoli
środkowej mogą być wbudowane gniazda 12 V i
24 V.

Z
 72 Porady praktyczne
Fotel kierowcy
: Gniazda 12 V (przykład)
Obciążenie każdego z gniazd 12 V nie może
przekraczać 180 W.
Obciążenie każdego z gniazd 24 V nie może
przekraczać 360 W.
Przetwornik napięcia
Za pomocą przełącznika przetwornika napięcia
24 V/12 V można włączać i wyłączać wszystkie
odbiorniki dodatkowe podłączone do gniazda
12 V.
X Nacisnąć przełącznik przetwornika napię-
cia : u góry.
Gniazdo 12 V jest włączone i lampka kon-
trolna ; w przełączniku przetwornika napię-
cia świeci się.
X Nacisnąć przełącznik przetwornika napię-
cia : u dołu.
Gniazdo 12 V jest wyłączone i lampka kon-
trolna ; w przełączniku przetwornika napię-
cia gaśnie.
Porady praktyczne
Syrena pneumatyczna/klakson
X Włączanie syreny pneumatycznej: Nacis-
nąć przełącznik : u góry.
Po naciśnięciu przycisku klaksonu na prze-
łączniku zespolonym, rozbrzmiewa syrena
pneumatyczna.
X Wyłączanie syreny pneumatycznej: Nacis-
nąć przełącznik : u dołu.
Po naciśnięciu przycisku klaksonu na prze-
łączniku zespolonym, rozbrzmiewa klakson.
Popielniczka
Popielniczka w kokpicie do transportu dalekobież-
nego/ kokpicie dystrybucyjnym
X Otwieranie popielniczki: Ująć popiel-
niczkę : za uchwyt i wyciągnąć aż do oporu
zgodnie z kierunkiem strzałki.
X Wyjmowanie popielniczki: Wcisnąć blo-
kadę ;, przytrzymać i całkowicie wyciągnąć
popielniczkę :.
 Porady praktyczne 73

Popielniczka w kokpicie komfortowym
X Otwieranie popielniczki: Ująć osłonę : za
uchwyt i odchylić w górę.
X Wyjmowanie wkładu: Unieść wkład popiel-
niczki ; z boku i wyjąć z mocowania.
Zapalniczka
G OSTRZEŻENIE
W przypadku dotknięcia gorącego elementu
zapalniczki lub gorącej oprawki można
doznać poparzeń.
Poza tym łatwopalne materiały mogą się zapa-
lić,
Rjeśli gorąca zapalniczka wypadnie
Rnp. gdy dzieci trzymają przedmioty przy
gorącej zapalniczce.
Istnieje ryzyko pożaru i obrażeń!
Zapalniczkę należy dotykać zawsze za uch-
wyt. Należy zawsze zapewnić, aby dzieci nie
miały dostępu do zapalniczki. Nie należy
pozostawiać dzieci bez opieki w pojeździe.
Fotel kierowcy
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie
radia.
X Wcisnąć zapalniczkę :.
Gdy spirala się rozżarzy, zapalniczka automa-
tycznie wyskakuje.
Gniazdo 24 V z zapalniczką : można również
wykorzystywać do zasilania urządzeń o maksy-
malnej mocy do 100 W.
Czujnik dymu
Wskazówki ogólne
Czujnik dymu alarmuje w przypadku pojawienia
się dymu w kabinie kierowcy. Przyczyną alarmu
mogą być również np. dym papierosów, pył lub
spaliny.
Czujnik dymu jest zamontowany nad drzwiami
kierowcy lub w suficie za miejscem kierowcy.

Podczas jazdy należy skoncentrować się przede

wszystkich na sytuacji na drodze. Z zapalniczki
należy korzystać wyłącznie, gdy dopuszcza to
sytuacja na drodze.

Czujnik dymu nad drzwiami kierowcy (przykład)

Z
 74 Porady praktyczne

Wyłączanie alarmu/ tymczasowe wyłą- nieje ryzyko obrażeń, w szczególności pod-

czanie czujnika dymu
XNacisnąć przycisk :.
Czujnik dymu zostaje wyłączony na ok.
20 minut; po upływie tego czasu włącza się
automatycznie.
i Gdy czujnik dymu jest wyłączony, co ok.
40 sekund słychać krótki dźwięk.
Kontrola działania czujnika dymu
Fotel kierowcy
czas manewrów hamowania lub gwałtownej
zmiany kierunku jazdy!
RPrzedmioty należy zawsze umieszczać w
taki sposób, aby w takich lub podobnych
sytuacjach nie mogły się przemieszczać.
RNależy zawsze zapewnić, aby przedmioty
nie wystawały ze schowków, siatek na
bagaż lub siatek mocujących.
RZamykane schowki powinny pozostawać

G OSTRZEŻENIE zamknięte podczas jazdy.

W przypadku rozładowania baterii lub uszko- RCiężkie, twarde, spiczaste, ostre, łamliwe
dzenia czujnik dymu nie ostrzega przed nie- lub zbyt duże przedmioty należy zawsze
bezpieczeństwem. Istnieje zagrożenie życia! przewozić w przestrzeni bagażowej.
Zalecamy sprawdzanie sprawności czujnika
dymu w regularnych odstępach czasu. Rozła- Schowek na tunelu silnika
dowaną baterię należy niezwłocznie wymie-
nić.

Sprawność czujnika dymu należy sprawdzać raz

w tygodniu.
X Nacisnąć przycisk : i przytrzymać.
Jeśli czujnik dymu działa sprawnie, słychać
alarm. Naciśnięcie przycisku powoduje wyłą-
czenie czujnika dymu na ok. 20 minut.
Gdy bateria jest rozładowana, co ok. 40 sekund
słychać krótki dźwięk. Należy wówczas jak naj-
szybciej wymienić baterię. W przeciwnym razie
działanie czujnika dymu nie będzie zapewnione.

Wymiana baterii
Czujnik dymu jest zasilany baterią 9 V.
X Nacisnąć przycisk odblokowania ; i wyjąć
czujnik dymu z uchwytu.
X Wymienić baterię.
X Włożyć czujnik dymu w uchwyt i zablokować. d Schowek bez stolika składanego
e Schowek ze stolikiem składanym
: Uchwyt na butelki
Schowki ; Półki
= Uchwyty na napoje
Ważne zasady bezpieczeństwa ? Pokrywa/ stolik składany
G OSTRZEŻENIE X Otwieranie schowka/ rozkładanie stolika:
W przypadku nieprawidłowego umieszczenia Odchylić pokrywę/ schowek ? do przodu.
przedmiotów we wnętrzu pojazdu, może dojść
do ich spadnięcia lub przemieszczania się, co
może spowodować obrażenia pasażerów. Ist-

Lodówka
Lodówkę można bezstopniowo regulować od
10 † do Ò18 †.
X Otwieranie uchwytu na napoje: Odchylić
pokrywę : do góry.
X Otwieranie lodówki: Nacisnąć przycisk = i
odchylić pokrywę ; do tyłu.
Wskazówki dotyczące obsługi i ustawień
lodówki znajdują się w oddzielnej instrukcji
obsługi.
Schowek zewnętrzny
! W schowku nie należy umieszczać ciężkich
przedmiotów. Nadmierne obciążenie może
spowodować uszkodzenie schowka.
X Otwieranie: Zdjąć nakładkę z zamka obroto-
wego.
X Przekręcić zamek obrotowy za pomocą klu-
czyka do oporu 1.
X Odchylić pokrywę do dołu.
X Zamykanie: Gdy zamek jest przekręcony do
oporu 1, odchylić nakładkę do góry.
X Przekręcić zamek obrotowy za pomocą klu-
czyka do oporu 2.
X Założyć nakładkę.
Komunikacja 75
Zamki zewnętrznych schowków należy regular-
nie smarować, aby zapobiec ich korodowaniu.
Uchwyty na napoje
Fotel kierowcy
: Uchwyty na napoje
W uchwyt wstawiać tylko pasujące pojemniki. W
przeciwnym razie pojemnik nie będzie skutecz-
nie umocowany i napój może się rozlać. Zale-
camy stosowanie zamykanych pojemników,
zwłaszcza z gorącymi napojami.
Komunikacja
Telefon
Wskazówki ogólne
G OSTRZEŻENIE
Obsługa systemów informacyjnych i urządzeń
komunikacyjnych podczas jazdy odwraca
uwagę kierowcy od wydarzeń na drodze. Poza
tym można stracić kontrolę nad pojazdem.
Istnieje ryzyko wypadku!
Z urządzeń tych należy korzystać tylko wtedy,
gdy dopuszcza to sytuacja na drodze. Jeśli tak
nie jest, zatrzymać pojazd zgodnie z przepi-
sami o ruchu drogowym i wprowadzić odpo-
wiednie dane w stojącym pojeździe.
Pojazd może być wyposażony we wbudowany
zestaw głośnomówiący Bluetooth®. W celu użyt-
kowania telefonu komórkowego z funkcją Blue-
tooth® poprzez zewnętrzną antenę oraz ładowa-
nia go w pojeździe, konieczny jest pasujący do
telefonu uchwyt. Można go nabyć w punktach
sprzedaży akcesoriów Mercedes-Benz.
Z
 76 Komunikacja

Podczas pofabrycznego montowania jednego z

wymienionych niżej urządzeń komunikacyjnych
należy przestrzegać warunków montażu Merce-
des-Benz:
Rtelefon komórkowy
Rradiostacja
Rfaks
Podczas korzystania z urządzeń komunikacyj-
nych należy przestrzegać przepisów obowiązu-
jących w danym kraju.
Fotel kierowcy

Podłączanie telefonu komórkowego do

zestawu głośnomówiącego

Przygotowanie do montażu telefonu komórkowego

(przykład)
X Nasadzić uchwyt telefonu komórkowego na
preinstalowany uchwyt : zestawu głośno-
mówiącego.
i Szczegółowe wskazówki - patrz instrukcja
obsługi instalacji telefonicznej. Jest ona dołą-
czona do uchwytu telefonu komórkowego.
X Jeśli uchwyt telefonu komórkowego nie jest
podłączony, zablokować wtyk kabla zasilają-
cego ; w preinstalowanym uchwycie :.
 Obsługa klimatyzacji 77

Warto wiedzieć

Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie

modele, elementy wyposażenia standardowego
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.
Dotyczy to również systemów i funkcji związa-
nych z bezpieczeństwem.
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
fachowych serwisów (Y strona 21). Środkowe dysze wentylacyjne (przykład)
X Nie zasłaniać dysz wentylacyjnych, aby
nawiew powietrza mógł następować bez prze-

Klimatyzacja
Obsługa klimatyzacji szkód.
X Otwieranie: Przekręcić pokrętło ; w górę.
Dysze wentylacyjne X Zamykanie: Przekręcić pokrętło ; w dół.

G OSTRZEŻENIE X Ustawianie: Przesunąć dyszę wentylacyjną

za uchwyt : w żądanym kierunku.
Z dysz wentylacyjnych może się wydobywać
bardzo gorące lub bardzo zimne powietrze. W
wyniku tego w bezpośrednim pobliżu dysz
Wentylacja i ogrzewanie
wentylacyjnych może dojść do poparzeń lub
odmrożeń. Istnieje niebezpieczeństwo obra- Panel obsługi klimatyzacji
żeń!
Należy zawsze upewnić się, że wszyscy pasa-
żerowie zachowują wystarczającą odległość
od dysz wentylacyjnych. W razie potrzeby
skierować nawiew na inny obszar we wnętrzu
pojazdu.

Boczna dysza wentylacyjna (z lewej strony)
: Przełącznik klimatyzacji
; Przełącznik dmuchawy
= Przełącznik rozdziału nawiewu
? Regulator temperatury
Poprzez panel obsługi klimatyzacji ustawia się:
Rintensywność nawiewu
Rrozdział nawiewu
Rtemperaturę

Z
 78 Obsługa klimatyzacji

Ustawianie intensywności nawiewu r Nawiew do wnęk na nogi oraz przez dysze

środkowe i boczne
m Bezpośrednia wentylacja przez dysze
środkowe i boczne

Ustawianie temperatury

Przełącznik dmuchawy
Klimatyzacja

: Tryb cyrkulacji powietrza

; Nawiew świeżego powietrza
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie
zasilania radia. Regulator temperatury
Stopnie pracy dmuchawy
! Regulator temperatury należy przekręcać
0 wyłączona do najmniej 1 lub 2 razy w miesiącu.
1–3 ogrzewanie/ wentylacja/ chłodzenie Dzięki temu zachowana zostanie sprawność
4 odszranianie/ wentylacja/ chłodzenie działania.
W razie dużego zapylenia lub występowania nie- X Przekręcić regulator temperatury w prawo w
przyjemnych odorów w otoczeniu: celu podwyższenia lub w lewo w celu obniże-
X Przełączyć przełącznik dmuchawy na tryb cyr-
nia temperatury.
kulacji powietrza :.
Przełącznik dmuchawy należy możliwie Przykłady ustawiania
szybko ustawić ponownie na nawiew świe-
żego powietrza z zewnątrz ;, w przeciwnym Odszranianie szyby przedniej
razie może dojść do zaparowania szyb.

Ustawianie rozdziału nawiewu

Przełącznik rozdziału nawiewu

z Nawiew na szybę przednią i szyby boczne
q Nawiew na szybę przednią i do wnęk na
nogi

X Wprowadzić przedstawione ustawienia na
panelu obsługi klimatyzacji.
X Zamknąć dysze wentylacyjne (Y strona 77).
X Jeśli silnik nie osiągnął jeszcze temperatury
pracy, włączyć ogrzewanie dodatkowe
(Y strona 80).
Ogrzewanie
X Wprowadzić przedstawione ustawienia na
panelu obsługi klimatyzacji.
X Otworzyć dysze wentylacyjne (Y strona 77)
według potrzeb.
X Jeśli silnik nie osiągnął jeszcze temperatury
pracy, włączyć ogrzewanie dodatkowe
(Y strona 80).
Wentylacja
Obsługa klimatyzacji 79
X Wprowadzić przedstawione ustawienia na
panelu obsługi klimatyzacji.
X Otworzyć luk dachowy (Y strona 45) lub dach
podnoszony (Y strona 44).
X Otworzyć dysze wentylacyjne (Y strona 77).
W razie nieprzyjemnych odorów z zew-
nątrz
Po włączeniu cyrkulacji powietrza może dojść
do szybszego zaparowywania szyb, szczególnie
przy niskiej temperaturze otoczenia. Tryb cyr-
kulacji należy włączać tylko na krótko.
Klimatyzacja
X Wprowadzić przedstawione ustawienia na
panelu obsługi klimatyzacji.
X Zamknąć szyby boczne i luk dachowy
(Y strona 45) lub dach podnoszony
(Y strona 44).
Układ klimatyzacji
Wskazówki ogólne
Układ klimatyzacji reguluje temperaturę i wil-
gotność we wnętrzu oraz oczyszcza powietrze z
niepożądanych zanieczyszczeń.
Po wyłączeniu klimatyzacji powietrze doprowa-
dzane do wnętrza nie jest chłodzone (przy wyso-
kiej temperaturze otoczenia) ani osuszane. Dla-
tego klimatyzację należy wyłączać tylko na
krótko. W przeciwnym razie dochodzi do szyb-
szego zaparowywania szyb.
W przypadku bardzo wysokiej temperatury oto-
czenia należy ustawić przełącznik dmuchawy na
cyrkulację powietrza (Y strona 77). Jeśli szyby
Z
 80 Obsługa klimatyzacji

zaczną zaparowywać, ustawić przełącznik dmu- X Wprowadzić przedstawione ustawienia na

chawy ponownie na nawiew świeżego powie- panelu obsługi klimatyzacji.
trza. Przykładowe ustawienie przedstawia chłodze-
nie z cyrkulacją powietrza. Tryb cyrkulacji
powietrza należy włączać na krótko w celu
szybkiego schłodzenia wnętrza lub przy bar-
dzo wysokiej temperaturze otoczenia. Usta-
wiona na stałe cyrkulacja powietrza może
doprowadzić do niedoboru tlenu we wnętrzu
kabiny. Jako stałe ustawienie należy wybrać
nawiew świeżego powietrza z zewnątrz.
X Włączyć klimatyzację.
X Zamknąć luk dachowy lub dach podnoszony.
X Otworzyć dysze wentylacyjne według
potrzeb.
Klimatyzacja

! Klimatyzację należy włączać co najmniej raz Osuszanie

w miesiącu, aby działała przez ok. 10 minut. W
przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia
sprężarki układu klimatyzacji.
X Włączanie klimatyzacji: Uruchomić silnik.
X Nacisnąć przełącznik klimatyzacji : u góry.
Lampka kontrolna ; w przełączniku świeci
się.
X Ustawianie temperatury: Przekręcić regu-
lator temperatury na żądaną temperaturę.
X Wyłączanie klimatyzacji: Nacisnąć prze-
łącznik klimatyzacji : u dołu.
Lampka kontrolna ; w przełączniku gaśnie.

Przykłady ustawiania
Chłodzenie

X Wprowadzić przedstawione ustawienia na

panelu obsługi klimatyzacji.
X Włączyć klimatyzację.
X Zamknąć luk dachowy lub dach podnoszony.
X Zamknąć dysze wentylacyjne.

Ogrzewanie dodatkowe
Ważne zasady bezpieczeństwa
G NIEBEZPIECZEŃSTWO
Wskutek zablokowania wylotu rury wydecho-
wej lub braku wystarczającej wentylacji do
wnętrza pojazdu mogą przedostawać się spa-
liny, zawierające m. in. trujący tlenek węgla.

Jest to możliwe np. w zamkniętych pomie-
szczeniach lub w sytuacji, gdy pojazd ugrzęź-
nie w głębokim śniegu. Istnieje zagrożenie dla
życia!
W zamkniętych pomieszczeniach bez wycią-
gów wentylacyjnych, np. w garażu należy
wyłączyć dodatkowe ogrzewanie. Jeśli pojazd
utknie w głębokim śniegu i działanie dodatko-
wego ogrzewania jest konieczne, należy usu-
nąć śnieg z obszaru wokół pojazdu, zwłaszcza
przy końcówce rury wydechowej. Otworzyć
okno po stronie odwróconej od wiatru, aby
zapewnić wystarczający dopływ świeżego
powietrza do wnętrza.
G OSTRZEŻENIE
Gdy dodatkowe ogrzewanie jest włączone z
nawiewu w tylnej ściance skrzynki fotela kie-
rowcy może wydobywać się bardzo gorące
powietrze. Dlatego w bezpośrednim sąsiedz-
twie nawiewu może dojść do oparzeń. Istnieje
ryzyko obrażeń!
Należy zawsze zapewniać, aby wszyscy pasa-
żerowie zachowywali wystarczającą odleg-
łość od nawiewu.
Podczas przewożenia niebezpiecznych ładun-
ków należy przestrzegać odpowiednich przepi-
sów bezpieczeństwa. Przedmioty umieszczać
zawsze w wystarczającej odległości od nawiewu
dodatkowego ogrzewania.
Dodatkowe ogrzewanie funkcjonuje niezależnie
od silnika i uzupełnia działanie seryjnego ogrze-
wania pojazdu.
Pojazd może być wyposażony albo w dodatkowe
ogrzewanie wodne, albo powietrzne.
Ogrzewanie dodatkowe można włączać i wyłą-
czać przełącznikiem lub ustawić odpowiednio
programator.
Dodatkowe ogrzewanie można wykorzystywać
Rdo ogrzania wnętrza pojazdu i odszronienia
szyb przed jazdą
Rw celu łatwiejszego uruchamiania silnika przy
niskich temperaturach (tylko ogrzewanie
wodne)
Obsługa klimatyzacji 81
Rdo podgrzania płynu chłodzącego. Jest to
korzystne dla silnika i zmniejsza też zużycie
paliwa (tylko ogrzewanie wodne).
Rprzy niskiej temperaturze otoczenia, w celu
wspomagania układu ogrzewania (podczas
pracy silnika).
Wymuszone wyłączanie
W pojazdach przystosowanych do transportu
niebezpiecznych ładunków konieczne jest wyłą-
czenie nagrzewnicy przed wjazdem w strefę
zagrożenia (np. przed bramą rafinerii).
Nagrzewnica zostaje automatycznie wyłączona
w chwili wyłączenia silnika lub włączenia przy-
Klimatyzacja
stawki odbioru mocy.
Po wyłączeniu dmuchawa pracuje jeszcze przez
maks. 40 sekund (faza wybiegu).
! Przy włączonym ogrzewaniu dodatkowym
należy wyłącznik awaryjny uruchamiać tylko
w razie niebezpieczeństwa. Natychmiastowe
wyłączenie nagrzewnicy, bez fazy pracy na
wybiegu, może spowodować jej uszkodzenie.
Paliwa
! Jeśli dodatkowe ogrzewanie nie jest urucha-
miane przez dłuższy czas, na skutek oddzia-
ływania ciepła i wody kondensacyjnej w jego
układzie paliwowym mogą utworzyć się
osady. Zjawisko to zakłóca poprawne działa-
nie dodatkowego ogrzewania. Przed ponow-
nym uruchomieniem dodatkowego ogrzewa-
nia należy zlecić jego sprawdzenie i ewen-
tualne prace naprawcze w fachowym serwi-
sie.
! Dodatkowe ogrzewanie należy włączać co
najmniej raz w miesiącu, aby działało przez
ok. 10 minut. W przeciwnym razie dodatkowe
ogrzewanie może zostać uszkodzone.
! Do zasilania dodatkowego ogrzewania
należy stosować wyłącznie konwencjonalny
olej napędowy, Zastosowanie paliwa FAME
(100 %) lub mieszanki takiego paliwa z kon-
wencjonalnym olejem napędowym (udział
FAME powyżej 10 %) jest niedopuszczalne,
ponieważ powoduje zakłócenia działania.
W celu korzystania z dodatkowego ogrzewa-
nia konieczny jest dodatkowy zbiornik na olej
napędowy, jeśli pojazd
Z
 82 Obsługa klimatyzacji
Rjest eksploatowany na paliwie FAME
Rjest eksploatowany na konwencjonalnym
oleju napędowym z domieszką powyżej
10 % paliwa FAME
Rozdział nawiewu powietrza i tempera-
tura
Dotyczy tylko pojazdów z dodatkowym ogrze-
waniem wodnym.
X Przekręcić regulator temperatury na z.
X Ustawić przełącznik rozdziału nawiewu i
dysze wentylacyjne zgodnie z potrzebami.
X W trakcie jazdy ustawić przełącznik dmu-
Klimatyzacja
chawy według potrzeb.
i Po włączeniu natychmiastowego lub progra-
mowanego trybu ogrzewania włącza się co
najmniej 1. stopień pracy dmuchawy.
Obsługa za pomocą przełącznika
Panel przełączników na ścianie bocznej nad łóż-
kiem (przykład)
X Włączanie ogrzewania dodatkowego:
Nacisnąć przełącznik : u góry.
Następuje włączenie ogrzewania lub wentyla-
cji w celu doprowadzenia temperatury do
ustawionej wartości.
X Wyłączanie ogrzewania dodatkowego:
Nacisnąć przełącznik : u dołu.
Ogrzewanie działa jeszcze przez ok. 3 minuty,
po czym następuje wyłączenie.
Obsługa poprzez programator
G NIEBEZPIECZEŃSTWO
Po zaprogramowaniu czasu włączania dodat-
kowe ogrzewanie włącza się automatycznie.
RJeśli wystarczająca wentylacja nie jest
zapewniona, może dojść do nagromadzenia
się toksycznych spalin, zawierających tle-
nek węgla. Dochodzi do tego np. w
zamkniętych pomieszczeniach. Istnieje
zagrożenie dla życia!
RJeśli w pobliżu znajdują się łatwopalne
materiały, może dojść do pożaru i wybuchu!
Po zaparkowaniu pojazdu w takich lub pod-
obnych warunkach należy zawsze deaktywo-
wać zaprogramowane czasy włączania.
Za pomocą programatora można
Rwłączać i wyłączać tryb ogrzewania natych-
miastowego
Rzaprogramować 3 czasy włączania
Rustawić tryb ogrzewania ciągłego lub czas
działania w zakresie od 10 do 120 minut
Rustawić stopień ogrzewania.
Włączanie programatora
X Nacisnąć przycisk Ü i przytrzymać, aż na
wyświetlaczu pojawi się pasek menu ; i
czas.
W pojeździe z dodatkowym ogrzewaniem wod-
nym na wyświetlaczu programatora widoczny
może być albo czas zegarowy, albo wartość tem-

peratury we wnętrzu kabiny. Naciskanie przyci-
sku Ü powoduje przełączanie wskazań.
Po upływie 10 sekund programator przechodzi
w stan czuwania. Wyświetlacz wyłącza się.
Przejście programatora w stan czuwania nie
powoduje straty wprowadzonych ustawień.
Ustawianie dnia tygodnia, czasu zegaro-
wego i czasu ogrzewania
Dzień tygodnia i czas należy ustawić przy pierw-
szym uruchamianiu ogrzewania dodatkowego
po przerwie w zasilaniu prądem lub po usunięciu
przyczyn usterki.
Informacje o postępowaniu w razie zakłóceń
znajdują się w rozdziale „Problemy z ogrzewa-
niem dodatkowym“ (Y strona 85).
X Włączyć programator.
X Nacisnąć przycisk Û lub â i przytrzy-
mać, aż symbol Ñ w pasku menu ; zacz-
nie migać.
X Nacisnąć przycisk b.
W kolumnie programu : miga wybrany dzień
tygodnia.
X Za pomocą przycisku Û lub â wybrać
żądany dzień tygodnia.
X Nacisnąć przycisk b.
Dzień tygodnia został zapisany w pamięci. W
polu wskazań = miga godzina czasu zegaro-
wego.
X Ustawić godzinę i minutę czasu zegarowego
identycznie, jak przy ustawianiu dnia tygod-
nia.
X Nacisnąć przycisk b.
Czas został zapisany w pamięci. Kolumna pro-
gramu : zostaje ukryta i w polu wskazań =
miga długość czasu działania.
i Ustawiana długość czasu działania jest stan-
dardowym ustawieniem, obowiązującym w
trybie ogrzewania natychmiastowego. Czas
działania można ustawić w zakresie od 10 do
120 minut, wzgl. wybrać tryb pracy ciągłej.
X Za pomocą przycisku Û lub â ustawić
wartość minut lub wybrać symbol à w celu
ustawienia pracy ciągłej.
X Nacisnąć przycisk b.
Czas działania został zapisany w pamięci i w
polu wskazań = pojawia się czas zegarowy.
Obsługa klimatyzacji 83
Ustawianie stopnia ogrzewania:
W przypadku dodatkowego ogrzewania
powietrznego można stopień ogrzewania usta-
wiać w zakresie od 10 do 30 a w przypadku
wodnego - od 8 do 36. Po ustawieniu stopnia 8
dodatkowego ogrzewania wodnego wnętrze
pojazdu jest ogrzewane do 8 †. Gdy tempera-
tura zostanie osiągnięta, następuje podgrzewa-
nie silnika.
i Stopień ogrzewania odpowiada zaprogra-
mowanej temperaturze ogrzania wnętrza.
Jest to wartość orientacyjna i może się różnić
od faktycznej temperatury we wnętrzu w
zależności od temperatury otoczenia.
Klimatyzacja
X Włączyć programator.
X Nacisnąć przycisk Û lub â i przytrzy-
mać, aż symbol ß w pasku menu ; zacz-
nie migać.
X Nacisnąć przycisk b.
W polu wskazań = miga wskazanie stopnia
ogrzewania.
X Za pomocą przycisku Û lub â ustawić
żądany stopień ogrzewania.
X Nacisnąć przycisk b.
Tryb natychmiastowego ogrzewania
X Włączanie: Włączyć programator.
X Nacisnąć przycisk Û lub â i przytrzy-
mać, aż symbol y w pasku menu ; zacz-
nie migać.
X Nacisnąć przycisk b.
W polu wskazań = pojawia się symbol y i
miga wskazanie czasu działania.
X Ustawić czas działania.
W polu wskazań = pojawia się stopień ogrze-
wania.
X Wyłączanie: Naciskać przycisk Û lub
â, aż symbol y w pasku menu ;
zacznie migać.
X Nacisnąć przycisk b.
Z pola wskazań = znika symbol y.
Ogrzewanie działa jeszcze przez ok. 3 minuty,
po czym następuje wyłączenie.
Programator
i Włączanie ogrzewania przez programator
jest możliwe tylko w pojazdach bez wyposa-
żenia dostosowanego do transportu niebez-
piecznych ładunków.
Z
 84 Obsługa klimatyzacji

Za pomocą programatora można ustawić i Podkreślenie wyróżnia pozycję pamięci,

3 czasy.
Przy ustawianiu należy uwzględnić, że progra-
mowany czas w istocie nie odpowiada chwili
włączenia, lecz wyłączenia, czyli planowanej
chwili odjazdu. Ogrzewanie dodatkowe jest włą-
czane automatycznie z wyprzedzeniem zgod-
nym z ustawionym czasem działania.
Przykład: planując wyjazd o godz. 7:00 należy
czas zaprogramować również na 7:00. Jeśli czas
działania jest ustawiony np. na 40 minut, ogrze-
wanie dodatkowe zostanie uruchomione o
6:20.
która będzie aktywna jako następna. Ponadto
wyświetlany jest ustawiony dzień tygodnia.
X Deaktywacja czasu włączenia: Wykonać
czynności zgodnie z opisem w rozdziale
„Ustawianie czasu włączenia“.
X Po pojawieniu się symbolu y w polu wska-
zań = naciskać przycisk Û lub â, aż
wyświetlone zostanie off.
X Nacisnąć przycisk b.
Czas włączenia jest nieaktywny i w polu wska-
zań = pojawia się czas zegarowy.

i Jeśli w poszczególnych pozycjach wprowa-

Klimatyzacja

dzone zostaną identyczne ustawienia (czas i

dzień tygodnia), w pamięci zostanie zapisana
tylko ostatnia pozycja.
Przy pierwszym uruchamianiu ogrzewania
dodatkowego po przerwie w zasilaniu prądem
lub po usunięciu przyczyn usterki należy na
nowo zaprogramować czasy. Informacje o
postępowaniu w razie zakłóceń znajdują się w
rozdziale „Problemy z ogrzewaniem dodatko-
wym“ (Y strona 85).
X Ustawianie czasu włączenia: Włączyć pro-
gramator.
X Nacisnąć przycisk Û lub â i przytrzy-
mać, aż symbol B w pasku menu ; zacz-
nie migać.
X Nacisnąć przycisk b.
W kolumnie programu : widoczne są
numery pozycji w pamięci G. Wybrana
pozycja pamięci miga.
X Za pomocą przycisku Û lub â wybrać
żądaną pozycję pamięci.
X Nacisnąć przycisk b.
Pozycja pamięci została wybrana. Wyświet-
lone zostają dni tygodnia.
X Ustawić dzień tygodnia i czas, zgodnie z opi-
sem w rozdziale „Ustawianie dnia tygodnia,
czasu zegarowego i czasu działa-
nia“ (Y strona 82).
Czas został zapisany w pamięci. Kolumna pro-
gramu : znika z wyświetlacza. W polu wska-
zań = widać on i symbol y.
X Nacisnąć przycisk b.
W polu wskazań = miga czas działania.
X Ustawić czas działania (Y strona 83).
Czas działania dla danej pozycji w pamięci
został ustawiony. Pojawia się czas zegarowy i
numer ustawionej pozycji pamięci.
 Obsługa klimatyzacji 85

Problemy z dodatkowym ogrzewaniem

Problem Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie
Na wyświetlaczu progra- Nastąpiło przerwanie zasilania napięciem. Wszystkie ustawienia zos-
matora widać ini lub tały skasowane.
wskazanie czasu miga. Funkcja automatycznego rozpoznawania sprzętu jest aktywna.
X Po zakończeniu automatycznego rozpoznawania sprzętu ustawić
dzień tygodnia, czas zegarowy i czas działania.
X Zaprogramować czas włączania.

Ogrzewanie dodatkowe Zbyt niski poziom paliwa w zbiorniku.

nie włącza się lub zostaje X Zatankować paliwo (Y strona 168).
samoczynnie wyłączone.
X Kilkakrotnie uruchomić ogrzewanie, aby przewody paliwowe zostały

Klimatyzacja
napełnione.
X Jeśli ogrzewanie dodatkowe nie włączy się, zlecić jego naprawę w
fachowym serwisie.
Dodatkowe ogrzewanie Poziom płynu chłodzącego jest zbyt niski.
wodne nie włącza się lub X Uzupełnić płyn chłodzący (Y strona 188).
zostaje samoczynnie
X Jeśli ogrzewanie dodatkowe nie włączy się, zlecić jego naprawę w
wyłączone.
fachowym serwisie.
Dodatkowe ogrzewanie Niedrożność kanałów powietrza.
powietrzne nie włącza X Należy zwracać uwagę, aby nawiew gorącego powietrza nie był
się lub zostaje samo- zasłonięty.
czynnie wyłączone.
X Zlecić kontrolę ogrzewania dodatkowego w fachowym serwisie.

Dodatkowe ogrzewanie Wystąpiła usterka.

powietrzne: na wyświet- X Zlecić kontrolę ogrzewania dodatkowego w fachowym serwisie.
laczu programatora
widać Err.

Z
 86 Zestaw wskaźników
Warto wiedzieć
Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie
modele, elementy wyposażenia standardowego
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.
Dotyczy to również systemów i funkcji związa-
nych z bezpieczeństwem.
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
fachowych serwisów (Y strona 21).
Zestaw wskaźników
Ważne zasady bezpieczeństwa
Komputer pokładowy i wskaźniki
G OSTRZEŻENIE
Sięganie do przycisków poprzez kierownicę w
trakcie jazdy może spowodować utratę kon-
troli nad pojazdem. Istnieje ryzyko wypadku i
obrażeń!
Z funkcji przycisków korzystać wyłącznie pod-
czas postoju pojazdu. W trakcie jazdy nie
przekładać ręki przez kierownicę.
G OSTRZEŻENIE
Obsługa systemów informacyjnych i urządzeń
komunikacyjnych podczas jazdy odwraca
uwagę kierowcy od wydarzeń na drodze. Poza
tym można stracić kontrolę nad pojazdem.
Istnieje ryzyko wypadku!
Z urządzeń tych należy korzystać tylko wtedy,
gdy dopuszcza to sytuacja na drodze. Jeśli tak
nie jest, zatrzymać pojazd zgodnie z przepi-
sami o ruchu drogowym i wprowadzić odpo-
wiednie dane w stojącym pojeździe.
G OSTRZEŻENIE
Jeśli doszło do awarii zestawu wskaźników lub
jeśli występuje usterka, kierowca może nie
rozpoznać ograniczeń działania ważnych sys-
temów bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo eks-
ploatacji pojazdu może nie być zapewnione.
Istnieje ryzyko wypadku!
Jechać ostrożnie dalej. Niezwłocznie zlecić
kontrolę pojazdu w fachowym serwisie.
Komputer pokładowy poprzez wyświetlacz
przedstawia komunikaty i ostrzeżenia określo-
nych układów. Należy zawsze zwracać uwagę na
bezpieczeństwo użytkowania pojazdu. W prze-
ciwnym razie może dojść do wypadku. Jeśli stan
pojazdu wyklucza bezpieczne użytkowanie,
należy natychmiast zatrzymać się w dozwolo-
nym miejscu.
Podczas obsługi funkcji zestawu wskaźników
należy przestrzegać przepisów obowiązujących
w kraju, w którym aktualnie znajduje się pojazd.
Obrotomierz
Przegląd
Obrotomierz wskazuje prędkość obrotową sil-
nika.
Skala jest podzielona na 3 zakresy prędkości
obrotowej.
Obrotomierz (przykład)
: Zakres ekonomiczny (zielony)
; Zakres działania hamulca silnikowego (żółty)
= Zakres nadmiernej prędkości obrotowej
(czerwony)
? Ekonomizer (zielony pasek diodowy)
! Po przekroczeniu maksymalnie dopuszczal-
nej prędkości obrotowej słychać brzęczyk
ostrzegawczy.
Nie należy jeździć, wzgl. zmieniać biegów kie-
rując się słuchem, lecz obserwować wskaza-
nia obrotomierza.
Nie doprowadzać silnika do nadmiernej pręd-
kości obrotowej, oznaczonej w obrotomierzu
na czerwono. Skutkiem może być uszkodze-
nie silnika.
 Zestaw wskaźników 87

Podczas jazdy obserwować wskazania obroto- Wskaźnik poziomu paliwa/AdBlue®

mierza i utrzymywać prędkość obrotową w
zakresie ekonomicznym :. Sprawdzanie poziomu paliwa i AdBlue®
Na zjazdach ze wzniesień zwracać uwagę, aby
nie doszło do nadmiernego wzrostu prędkości
obrotowej silnika (czerwony zakres w obroto-
mierzu) =.
Prędkość obrotowa biegu jałowego jest regulo-
wana automatycznie, w zależności od tempera-
tury płynu chłodzącego.
Prędkość obrotową biegu jałowego można usta-
wiać (Y strona 154).

Zakres ekonomiczny
Należy jeździć z prędkością obrotową w zakresie
ekonomicznym. Dzięki temu zużycie paliwa oraz X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
części jest mniejsze. jazdy.

Komputer pokładowy i wskaźniki

W wyjątkowych sytuacjach jazda z prędkością
obrotową poza zakresem ekonomicznym może
być uzasadniona, np. podczas zjazdu ze wznie-
sień lub podczas wyprzedzania.
Ekonomizer
Ekonomizer jest aktywny przy prędkości powy-
żej 20 km/h i sygnalizuje najkorzystniejszą pod
względem zużycia paliwa prędkość obrotową
silnika.
Ekonomizer włącza się, gdy podczas jazdy ze
stałą prędkością włączony bieg przy aktualnej
prędkości obrotowej silnika powoduje zbyt duże
spalanie.
Gdy prędkość obrotowa silnika znajduje się w
zakresie ekonomicznym i aktywny jest tryb
automatyczny skrzyni biegów, ekonomizer nie
włącza się.
Ekonomizer wyłącza się, gdy
Rsilnik pracuje przez 2 sekundy w wyświetla-
nym zakresie prędkości obrotowej
Rwymagana jest wysoka moc silnika
Rpedał sprzęgła zostanie wciśnięty na ponad
5 sekund
Rskrzynia biegów zostanie przełączona na
ponad 5 sekund w położenie neutralne.
X Sprawdzić poziom AdBlue® na wskaźniku
poziomu AdBlue® :.
X Sprawdzić poziom paliwa na wskaźniku
poziomu paliwa ;.
Wskaźnik poziomu paliwa
Gdy poziom paliwa spadnie do ok. 14 % pojem-
ności zbiornika, na wyświetlaczu pojawi się
7. Jednocześnie wskaźnik statusu świeci się
na żółto.
Wskaźnik AdBlue®
Czynnik redukujący AdBlue® jest konieczny do
zmniejszania poziomu emisji zanieczyszczeń
emitowanych przez silnik.
Wskaźnik poziomu AdBlue® : sygnalizuje
poziom czynnika AdBlue® jedynie w przybliże-
niu. Poziom AdBlue® jest przedstawiany w for-
mie 4 niebieskich segmentów w zestawie
wskaźników.
RGdy świeci się 1 segment, poziom AdBlue®
zawiera się pomiędzy rezerwą a ¼ objętości
pełnego zbiornika AdBlue®.
RGdy świecą się 2 segmenty, poziom AdBlue®
zawiera się pomiędzy ¼ a ½ objętości peł-
nego zbiornika AdBlue®.

Z
 88 Zestaw wskaźników

RGdy świecą się 3 segmenty, poziom AdBlue®
zawiera się pomiędzy ½ a ¾ objętości peł-
nego zbiornika AdBlue®.
RGdy świecą się 4 segmenty, poziom AdBlue®
zawiera się pomiędzy ¾ a pełnym zbiornikiem
AdBlue®.
i Poziom AdBlue® w litrach można sprawdzić
w komputerze pokładowym (Y strona 94).
Jednostki wskazań temperatury można zmienić
poprzez komputer pokładowy, w menu Usta‐
wienia (Y strona 97).
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
Na wyświetlaczu pojawia się temperatura
zewnętrzna.

Poziom AdBlue® wystarczający

Segmenty Co najmniej 1 segment
jest podświetlony.
Wyświetlacz -
Lampka kon- -
trolna
Komputer pokładowy i wskaźniki

Rezerwa AdBlue® X Gdy wyświetlana jest temperatura zew-

Segmenty Wszystkie segmenty są nętrzna, nacisnąć przycisk ;.
nieaktywne. Na wyświetlaczu : pojawia się temperatura
płynu chłodzącego.
Wyświetlacz 9Uzupełnić AdBlue X Ponownie nacisnąć przycisk ;.
Na wyświetlaczu : pojawia się temperatura
Lampka kon- - zewnętrzna.
trolna
Gdy temperatura płynu chłodzącego jest za
wysoka, na wyświetlaczu pojawia się automa-
AdBlue® zużyty tycznie temperatura płynu chłodzącego.
Ponadto na wyświetlaczu pojawia się komuni-
Segmenty Wszystkie segmenty są kat.
nieaktywne.
Wyświetlacz 9Uzupełnić AdBlue
Licznik przebiegu
Lampka kon- ;
trolna Resetowanie wskaźnika przebiegu
dziennego
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
Temperatura zewnętrzna/tempera- jazdy.
tura płynu chłodzącego
W przypadku temperatury oscylującej wokół
zera należy szczególną uwagę zwracać na
nawierzchnię.
Zmiany temperatury otoczenia są przedsta-
wiane ze zwłoką.
Na wyświetlaczu w obrotomierzu w zależności
od wyboru pojawia się temperatura zewnętrzna
lub temperatura płynu chłodzącego.
W zależności od kraju przeznaczenia pojazdu
wyświetlacz przedstawia temperaturę w stop-
niach Celsjusza (†) lub Fahrenheita (‡).

: Przebieg całkowity
; Przebieg dzienny
= Resetowanie wskaźnika przebiegu dzien-
nego
X Naciskać przycisk TRIP = przez ok.
2 sekundy.
Przebieg dzienny ; jest zresetowany.
Ciśnienie dyspozycyjne w obwodzie
hamulcowym
G OSTRZEŻENIE
Nieszczelność pneumatycznego układu
hamulcowego lub zbyt niskie ciśnienie dyspo-
zycyjne uniemożliwia skuteczne wyhamowa-
nie pojazdu. Istnieje ryzyko wypadku!
Ruszać wolno dopiero, gdy wymagane war-
tości ciśnienia dyspozycyjnego zostaną osiąg-
nięte.
W przypadku straty ciśnienia podczas jazdy
należy niezwłocznie zatrzymać pojazd w
dozwolonym miejscu. Zabezpieczyć pojazd
hamulcem postojowym. Powadomić nie-
zwłocznie fachowy serwis w celu wykonania
naprawy układu sprężonego powietrza.
W celu bezpiecznego eksploatowania pojazdu
konieczne jest wystarczające ciśnienie dyspo-
zycyjne w poszczególnych obwodach pneuma-
tycznych układu hamulcowego, wynoszące co
najmniej 10 bar. Obwód odbiorników dodatko-
wych jest napełniany dopiero po napełnieniu
obwodów hamulcowych 1 i 2.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
Komputer pokładowy 89
Obwód hamulcowy o niższym ciśnieniu dyspo-
zycyjnym jest sygnalizowany przez lampkę kon-
trolną : lub ;. Na wskaźniku = widać war-
tość ciśnienia w tym obwodzie hamulcowym.
i Wartości ciśnienia dyspozycyjnego w obu
Komputer pokładowy i wskaźniki
obwodach hamulcowych można sprawdzić w
menu Informacje kontrolne > Ciśnie‐
nie dysp. (Y strona 95).
Komputer pokładowy
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Obsługa systemów informacyjnych i urządzeń
komunikacyjnych podczas jazdy odwraca
uwagę kierowcy od wydarzeń na drodze. Poza
tym można stracić kontrolę nad pojazdem.
Istnieje ryzyko wypadku!
Z urządzeń tych należy korzystać tylko wtedy,
gdy dopuszcza to sytuacja na drodze. Jeśli tak
nie jest, zatrzymać pojazd zgodnie z przepi-
sami o ruchu drogowym i wprowadzić odpo-
wiednie dane w stojącym pojeździe.
G OSTRZEŻENIE
Sięganie do przycisków poprzez kierownicę w
trakcie jazdy może spowodować utratę kon-
troli nad pojazdem. Istnieje ryzyko wypadku i
obrażeń!
Z funkcji przycisków korzystać wyłącznie pod-
czas postoju pojazdu. W trakcie jazdy nie
przekładać ręki przez kierownicę.
Z
 90 Komputer pokładowy
G OSTRZEŻENIE
Jeśli doszło do awarii zestawu wskaźników lub
jeśli występuje usterka, kierowca może nie
rozpoznać ograniczeń działania ważnych sys-
temów bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo eks-
ploatacji pojazdu może nie być zapewnione.
Istnieje ryzyko wypadku!
Jechać ostrożnie dalej. Niezwłocznie zlecić
kontrolę pojazdu w fachowym serwisie.
Podczas obsługi funkcji komputera pokłado-
wego należy przestrzegać przepisów obowiązu-
jących w kraju, w którym aktualnie znajduje się
pojazd.
Komputer pokładowy poprzez wyświetlacz
przedstawia komunikaty i ostrzeżenia określo-
Komputer pokładowy i wskaźniki
nych układów. Należy zawsze zwracać uwagę na
bezpieczeństwo użytkowania pojazdu. W prze-
ciwnym razie może dojść do wypadku. Jeśli stan
pojazdu wyklucza bezpieczne użytkowanie,
należy natychmiast zatrzymać się w dozwolo-
nym miejscu.
Struktura i obsługa
Wskazówki ogólne
Komputer pokładowy zostaje włączony w chwili
przekręcenia kluczyka w stacyjce w położenie
do jazdy. Za pomocą komputera pokładowego
można odczytać informacje na temat pojazdu
oraz dokonać ustawień.
Komputer można obsługiwać za pomocą przy-
cisków na kierownicy wielofunkcyjnej i przycis-
ków w zestawie wskaźników.
Obsługa
: Wyświetlacz
; ~
Odrzucanie/ kończenie połączenia
6
Inicjowanie/ przyjmowanie połączenia/
powtórne wybieranie/ bezpośrednie wejś-
cie do menu telefonu
WX
Regulacja głośności
= V Wybieranie menu głównego/ pod-
menu, potwierdzanie ustawień
U Opuszczanie menu głównego/ pod-
menu, potwierdzanie komunikatów na
wyświetlaczu
& Przeglądanie do przodu
* Przeglądanie do tyłu
Kontrola wskaźników
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
Podczas kontroli wskaźników
Rrozbrzmiewa brzęczyk ostrzegawczy przez
ok. 1 sekundę
Rświecą się lampki kontrolne w zestawie
wskaźników przez ok. 2 sekundy
Rsprawdzany jest układ ABS
Jeśli rozpoznany zostanie układ ABS, po kon-
troli wskaźników na wyświetlaczu jest sygna-
lizowany układ ABS przez ok. 3 sekundy.
Jeśli komputer pokładowy rozpozna usterki w
systemie, na wyświetlaczu pojawiają się
kolejno komunikaty (Y strona 97). Wskaź-
nik statusu świeci się na żółto lub czerwono.

Kontrola przed odjazdem
Jeśli brak jest komunikatów na wyświetlaczu z
czerwonym wskaźnikiem statusu, po kontroli
wskaźników odbywa się kontrola przed odjaz-
dem.
Podczas kontroli przed odjazdem komputer
pokładowy sprawdza następujące funkcje:
RPoziom oleju
RPoziom płynu chłodzącego
RStan okładzin hamulcowych
RPoziom płynu do spryskiwaczy
RStan filtra powietrza
RStan żarówek
Przykład wskazania
: Funkcja
; Stan:
prawidłowy Y
nieprawidłowy 5
= Nazwa funkcji lub Kontrola zakończona
Gdy kontrola przed odjazdem jest zakończona i
nie występują usterki, na wyświetlaczu pojawia
się menu główne (Y strona 92).
Pola wyświetlacza
Pola wskazań na wyświetlaczu są aktywne w
zależności od wyposażenia i funkcji. Komuni-
katy na wyświetlaczu oraz usterki są wyświet-
lane kolejno, w zależności od priorytetu.
Przykład wskazania
: Wskaźnik statusu
; Wskaźnik biegu
Komputer pokładowy 91
= Wskaźnik blokad mechanizmów różnico-
wych, przystawek odbioru mocy i dodatko-
wej osi
? Pole komunikatów na wyświetlaczu, nazw
skróconych układów, symboli usterek i
miejsc usterek
A Pole wskaźnika informacji
Wskaźnik statusu
Aby umożliwić rozróżnianie komunikatów na
wyświetlaczu według ich ważności, poszcze-
gólne segmenty wskaźnika statusu : świecą
się w kolorze białym, żółtym lub czerwonym.
Informacje o komunikatach na wyświetlaczu z
żółtym lub czerwonym wskaźnikiem statusu
znajdują się w rozdziale „Wskazówki dotyczące
komunikatów na wyświetlaczu“ (Y strona 97).
Komputer pokładowy i wskaźniki
Komunikaty na wyświetlaczu
Komunikatami są informacje eksploatacyjne,
ostrzeżenia oraz usterki sygnalizowane automa-
tycznie na wyświetlaczu (Y strona 100).
Skrótowe oznaczenie układu, symbol
usterki i miejsce usterki
Gdy wyświetlany jest komunikat na wyświetla-
czu, mogą się w nim znajdować następujące
dodatkowe informacje:
Rskrót nazwy układu, oznaczający jednocześ-
nie dany moduł sterujący
Rsymbol usterki, np. podwyższona tempera-
tura płynu chłodzącego
Rmiejsce usterki, np. pojazd
Wskazówki dotyczące wyświetlanych oznaczeń
są zamieszczone w rozdziale „Skrótowe ozna-
czenia układów elektronicz-
nych“ (Y strona 99).
Wskaźnik informacyjny
W polu A mogą być wyświetlane następujące
informacje:
Rgodzina
Rsymbol budzika (dla włączonego budzika)
Rprędkość dla ogranicznika prędkości Ö/
tempomat é
Rprzebieg dzienny
Z
 92 Komputer pokładowy

Menu w szczegółach Obsługa radia

Wskazówki ogólne
Liczba i kolejność menu zależy od typu pojazdu
i od jego wyposażenia. Podane wartości są jedy-
nie przykładami.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
Gdy kontrola wskaźników i kontrola przed
odjazdem są zakończone, na wyświetlaczu
pojawia się ostatnie wywoływane menu wejś-
ciowe.
Menu wejściowe
Menu wejściowe zawiera, w zależności od wypo-
sażenia pojazdu, następujące wskaźniki:
Komputer pokładowy i wskaźniki
X Włączyć urządzenie audio.
X Wybrać radio, patrz osobna instrukcja
obsługi.
i W menu Ustawienia można wybrać sposób
zmiany stacji radiowych (Y strona 97).
Nowe stacje należy zapisywać w pamięci
poprzez panel obsługi radia.
Radio można również obsługiwać w sposób
tradycyjny.
Korzystać z przycisków na kierownicy wielo-
funkcyjnej.
X VU
X V Przyciski strzałek na kierow-
nicy aktywne

RWskazanie standardowe z prędkością

X &* Ustawianie stacji radiowej
RWskaźnik daty
przez przeszukiwania pasma
RUrządzenie audio lub z pamięci
RNawigacja
RTelefon Jeśli aktywna jest funkcja Wyszukiwanie sta‐
RKomputer pokładowy cji radiowych, radio przełącza się na poprzed-
X Za pomocą & lub * na kierownicy nią lub następną stację w ustawionym zakresie
wybrać żądane wskazanie. częstotliwości.
Jeśli aktywna jest funkcja Pamięć, radio przełą-
Wskazanie standardowe cza się na poprzednią lub następną stację
radiową zapisaną w pamięci.
Obsługa odtwarzacza CD
X Włączyć urządzenie audio.
X Wybrać odtwarzacz CD, patrz osobna instruk-
cja obsługi.
Korzystać z przycisków na kierownicy wielo-
funkcyjnej.
: Prędkości pojazdu
; Godzina X VU
= Przebieg dzienny
X V Przyciski strzałek na kierow-
Urządzenie audio nicy aktywne
Ustawianie głośności X & Przełączanie na następny
Korzystać z przycisków na kierownicy wielo- utwór
funkcyjnej. X * Przełączanie na poprzedni
X W Głośność zwiększa się. utwór

X X Głośność zmniejsza się. Nawigacja

Po wybraniu nawigacji na wyświetlaczu poja-
wiają się nazwy ulic i odległość do najbliższego
skrzyżowania.
 Komputer pokładowy 93

Szczegółowe informacje na temat systemu i Naciśnięcie i przytrzymanie przycisku &

nawigacji znajdują się w oddzielnej instrukcji
obsługi.
Telefon
Wskazówki ogólne
G OSTRZEŻENIE
W przypadku obsługi urządzeń komunikacyj-
nych podczas jazdy uwaga kierowcy jest
odwrócona od sytuacji na drodze. Poza tym
można utracić kontrolę nad pojazdem. Ist-
nieje ryzyko wypadku!
Takie urządzenia należy obsługiwać tylko pod-
czas postoju pojazdu.
Należy przestrzegać przepisów obowiązujących
lub * powoduje przewijanie przez kolejne
litery alfabetu. Po puszczeniu przycisku na
wyświetlaczu widać odpowiednią nazwę.
X Za pomocą : rozpocząć proces wybiera-
nia.
Powtórne wybieranie numeru
Komputer pokładowy zapisuje ostatnią wybie-
raną nazwę lub numer telefonu w pamięci
powtórnego wybierania.
X Za pomocą : przejść do pamięci powtór-
nego wybierania.
X Za pomocą & lub * wybrać właściwą
nazwę lub właściwy numer telefonu.
X Za pomocą : rozpocząć proces wybiera-
nia.

Komputer pokładowy i wskaźniki

w poszczególnych krajach.
Menu jest dostępne w pojazdach z następują- Ustawianie głośności rozmowy
cym wyposażeniem X W trakcie rozmowy wyregulować głośność za
Rradio CD Bluetooth® pomocą W lub X.
Rradio CD Bluetooth® Komfort
Zakończenie połączenia
Rradio CD Bluetooth® z telefonem
X Nacisnąć 9.
Po powiązaniu obsługującego komunikację
Bluetooth® telefonu z radiem można korzystać z Komputer pokładowy
funkcji telefonu komórkowego poprzez menu
Telefon. Jeśli pojazd jest wyposażony w Radio
CD Bluetooth® z telefonem, można korzystać z
funkcji zamontowanego telefonu komórkowego
poprzez menu Telefon.
X Włączyć telefon, patrz instrukcja obsługi tele-
fonu komórkowego.
X Powiązać telefon komórkowy z radiem, patrz
instrukcja obsługi telefonu. : Przejechane kilometry
; czasu jazdy
Wybieranie numeru z książki telefonicznej = Średnia prędkość
X Za pomocą &, * lub 9 na kierow- ? Przeciętne zużycie paliwa
nicy wybrać menu Telefon.
X Resetowanie statystyki: Nacisnąć przycisk
X Za pomocą V, U przejść do książki
TRIP i przytrzymać, aż wartości statystyki zos-
telefonicznej. taną zresetowane.
Na wyświetlaczu pojawia się komunikat Pro‐
szę czekać . Komputer pokładowy odczy-
tuje książkę telefoniczną w telefonie komór-
kowym. Może to potrwać ok. 30 sekund. Gdy
komunikat zniknie z wyświetlacza, odczyty-
wanie zostało zakończone.
X Za pomocą & lub * wybrać żądaną
nazwę.
Wyświetlacz prezentuje nazwy w kolejności
alfabetycznej.

Z
 94 Komputer pokładowy

Posługiwanie się menu Menu główne Podmenu

Wywoływanie menu Przyczepa ID
X Naciskać V lub U na kierownicy, aż Informacja o
pojawi się lista menu głównych. usterkach
X Za pomocą & lub * wybrać żądane (Y strona 97)
menu główne i wywołać za pomocą V.
Na wyświetlaczu pojawia się lista podmenu Budzik Tryb budzenia
lub pole wyboru. (Y strona 96)
X Za pomocą & lub * wybrać żądane Czas budzenia
podmenu i wywołać za pomocą V.
Lub Język
X Za pomocą & lub * dokonać wyboru i
(Y strona 96)
zapisać za pomocą V. Ustawienia Wskaz. blok.?
Opisane wyżej czynności są w tym rozdziale (Y strona 96)
ujęte w formie tabeli:
Godzina
Komputer pokładowy i wskaźniki

X VU Lista menu głównych Strzałki w try‐

bie radia
X &* Wybieranie i otwieranie
V menu głównego Jednostka tempe‐
ratury
X &* Wybieranie i otwieranie pod-
V menu/ dokonywanie wyboru Diagnostyka Lista modułów steru-
i zapisywanie (Y strona 97) jących: BS, FR ...

Zamykanie menu Usunąć wszystkie

zapisy pracy
X Nacisnąć U.
Na wyświetlaczu pojawia się wyższe menu.
X W celu bezpośredniego przejścia do wskaza- Menu Informacja kontrolna
nia standardowego, nacisnąć U i przytrzy-
mać, aż na wyświetlaczu pojawi się wskazanie Sprawdzanie poziomu AdBlue®
standardowe.
X VU Lista menu głównych

Menu główne i podmenu X V Infor. kontrolna

W poszczególnych podmenu jest podsumowa- X &* Zbiornik AdBlue
nych tematycznie wiele funkcji. V
Do dyspozycji są następujące menu główne i
podmenu:
Na wyświetlaczu pojawia się poziom AdBlue®,
Menu główne Podmenu np. 20 l. Poziom AdBlue® jest prezentowany
dodatkowo jako wskaźnik segmentowy.
Infor. kontrolna Zbiornik AdBlue
(Y strona 94) Sprawdzanie danych osobowych
Dane czasu pracy X VU Lista menu głównych
Ciśnienie zapa‐ X V Infor. kontrolna
sowe
Stan oleju X &* Dane czasu pracy
V
Roboczogodziny
 Komputer pokładowy 95

Na wyświetlaczu pojawia się czas jazdy, np. Jeśli wskazanie poziomu oleju silnikowego nie
Ì 01:19, oraz czas przerwy, np. Í 00:30. jest możliwe, na wyświetlaczu pojawia się odpo-
wiedni komunikat.
Sprawdzanie ciśnienia zapasowego w Należy wówczas powtórzyć kontrolę poziomu
obwodach hamulcowych oleju. Jeżeli ponowna próba będzie niesku-
X
teczna, zlecić sprawdzenie układu pomiarowego
VU Lista menu głównych
w fachowym serwisie.
X V Infor. kontrolna X Jeśli wyświetlony zostanie niedobór, dolać
odpowiednią ilość oleju silnikowego
X &* Ciśnienie zapasowe (Y strona 191).
V
Sprawdzanie godzin pracy silnika
Na wyświetlaczu widać wartości ciśnienia zapa- X VU Lista menu głównych
sowego w obwodach hamulcowych, np.
1: 6,3 bar i 2: 6,2 bar. Ciśnienia zapasowe X V Infor. kontrolna
są prezentowane dodatkowo jako wskaźnik seg-
mentowy. X &* Roboczogodziny

Komputer pokładowy i wskaźniki

X Gdy system rozpozna przyczepę, za pomocą
& lub * wybrać Pojazd lub Przyczepa
i otworzyć przez V.
Sprawdzanie poziomu oleju silnikowego
Poziom oleju silnikowego należy regularnie kon-
trolować, np. raz w tygodniu lub po każdym tan-
kowaniu.
X Ustawić pojazd na równej, poziomej powierz-
chni.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Wyłączyć silnik.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
X Jeśli silnik jest rozgrzany do temperatury
pracy: odczekać ok. 1 minutę.
X Jeśli silnik jest zimny: odczekać od 5 do
10 minut.
Jeśli wskaźnik poziomu zostanie uruchomiony
przedwcześnie, system pomiarowy może błęd-
nie wyświetlić zbyt duży niedobór.
X VU Lista menu głównych
X V Infor. kontrolna
V
Na wyświetlaczu pojawia się liczba godzin pracy
silnika, np. Przepracowane 51 h.
Sprawdzanie nr identyfikacyjnego
naczepy/ przyczepy
X VU Lista menu głównych
X V Infor. kontrolna
X &* Przyczepa ID
V
X Za pomocą & lub * wybrać przyczepę
lub naczepę i otworzyć za pomocą V.
Na wyświetlaczu widać numer identyfikacyjny
naczepy lub przyczepy, np. Przyczepa-ID
WK0471112MB 654321.
Menu Informacja o usterkach
Informacje o menu Informacja o usterkach
znajdują się w rozdziale „Wskazówki dotyczące
komunikatów na wyświetlaczu” (Y strona 97).

X &* Stan oleju O.K.

V

Na wyświetlaczu pojawia się np. komunikat

Stan oleju OK lub Stan oleju 2,5 l (wyma-
gana dolewka).

Z
 96 Komputer pokładowy

Menu Budzik Menu Język

Ustawianie budzika X VU Lista menu głównych
X VU Lista menu głównych X &* Język
V
X &* Budzik
V
Na wyświetlaczu pojawiają się dostępne języki.
X &* Tryb budzenia X Za pomocą & lub * wybrać język i
V zapisać za pomocą V.
Na wyświetlaczu pojawiają się wszystkie
X Za pomocą & lub * wybrać tryb budze- komunikaty i podmenu w wybranym języku.
nia i zapisać za pomocą V:
RRadio Menu Ustawienia
RBrzęczyk
RWył. Wyświetlanie blokad
Komputer pokładowy i wskaźniki

Po włączeniu budzika na wyświetlaczu poja- X VU Lista menu głównych

wia się symbol budzika przed wskazaniem
godziny. X &* Ustawienia
Jeśli jako sposób budzenia zostanie wybrane V
Radio i radio obsługuje tą funkcję, o ustawionej
godzinie budzenia włącza się radio. X &* Wskaz. blok.?
Gdy budzik włączy się, na wyświetlaczu pojawia V
się podmenu Tryb budzenia.
X Wyłączanie budzika: Gdy budzik się włączy, X Za pomocą & lub * wybrać Włączyć
nacisnąć dowolny przycisk. lub Wyłączyć i zapisać przez V.
Lub Jeśli zostanie zapisana opcja Wskaz. blok.?
X Gdy radio się włączy, wyłączyć radio, patrz
Wł. w podstawowym widoku wyświetlacza
oddzielna instrukcja obsługi. pojawiają się
Rblokady mechanizmów różnicowych
Ustawianie czasu budzenia Rprzystawka odbioru mocy
Rdodatkowe osie
X VU Lista menu głównych
X
Ustawianie godziny
&* Budzik
V X VU Lista menu głównych
X &* Czas budzenia X &* Ustawienia
V V
X &* Godzina
X Za pomocą & lub * wybrać godzinę i
V
zapisać za pomocą V.
X Za pomocą & lub * wybrać minuty i
zapisać za pomocą V. X Za pomocą & lub * wybrać godzinę i
zapisać za pomocą V.
X Za pomocą & lub * wybrać minuty i
zapisać za pomocą V.
 Komputer pokładowy 97

Ustawianie funkcji przycisków ze strzał- X Za pomocą & lub * wybrać system i

kami w trybie radia otworzyć za pomocą V, np. ABS, FR.
Na wyświetlaczu może się pojawić podmenu X Za pomocą & lub * wybrać podmenu i
Przyciski ze strzałkami w trybie kase‐ otworzyć za pomocą V.
towym lub Przyciski ze strzałkami w try‐ RMB-numer
bie CD po wyborze Wyszukiwanie utworów i RZapisy pracy
Przewijanie. Z ustawień w tym menu można RWartości pomiarowe
korzystać, gdy w pojeździe pofabrycznie zamon- RWartości binarne
towano radio z odtwarzaczem kaset lub odtwa-
rzacz CD. RUsunięcie zapisu pracy
X Usuwanie zdarzeń: Za pomocą & lub
X VU Lista menu głównych * wybrać Tak lub Nie i zapisać przez
V.
X &* Ustawienia Gdy opcja Tak zostanie zapisana, usuwane są
V komunikaty dotyczące wybranego układu.
X &* Strzałki w trybie radia
V Usuwanie wszystkich zapisów pracy

Komputer pokładowy i wskaźniki

X VU Lista menu głównych
X Za pomocą & lub * wybrać Wyszuki‐
X &* Diagnostyka
wanie stacji lub Pamięć i zapisać za
V
pomocą V.
Informacje o obsłudze urządzenia audio znaj-
dują się w rozdziale „Urządzenie X Za pomocą & lub * zaznaczyć pod-
audio“ (Y strona 92). menu Usunąć wszystkie zapisy pracy i
otworzyć przez V.
Ustawianie jednostki temperatury X Za pomocą & lub * wybrać Tak lub Nie
i zapisać przez V.
X VU Lista menu głównych Po wybraniu opcji Tak usuwane są komuni-
X &* Ustawienia katy dotyczące wszystkich układów.
V
X &* Jednostka temperatury Wskazówki dot. komunikatów na
V wyświetlaczu

X Za pomocą & lub * wybrać °C lub °F i Komunikaty na wyświetlaczu - wstęp

zapisać przez V.
Na wyświetlaczu pojawia się wskazanie tem-
peratury w wybranych jednostkach.
Menu Diagnostyka
Wywoływanie danych diagnostycznych
Dane diagnostyczne zawierają informacje,
umożliwiające pracownikom serwisu udzielenie
pomocy przy identyfikowaniu przyczyn usterki,
np. poprzez diagnostykę zdalną.
X VU Lista menu głównych
X &* Diagnostyka
V sygnalizują one awarie i zakłócenia działania
Komunikaty na wyświetlaczu są informacjami o
pracy, komunikatami o usterkach lub ostrzeże-
niami, które są automatycznie wyświetlane na
wyświetlaczu. Wskaźnik statusu w zależności od
priorytetu zdarzenia ma kolor żółty lub czer-
wony. Dodatkowo do komunikatu na wyświet-
laczu może świecić się odpowiednia lampka
kontrolna w zestawie wskaźników.
Komunikaty na wyświetlaczu można ukrywać i
otwierać je ponownie później. Nie dotyczy to
komunikatów, przy których dodatkowo włącza
się lampka kontrolna. Takie komunikaty nie zni-
kają z wyświetlacza również po potwierdzeniu.
Nie wolno ignorować lampek ostrzegawczych i
kontrolnych oraz wskazań statusu, ponieważ

Z
 98 Komputer pokładowy
poszczególnych komponentów i całych syste-
mów. Reakcje podczas jazdy i hamowania mogą
być zmienione i bezpieczeństwo użytkowania
oraz w ruchu drogowym może być ograniczone.
Zlecić sprawdzenie i naprawę odpowiedniego
systemu w fachowym serwisie. Należy zawsze
zwracać uwagę na wskazania lampek ostrzega-
wczych i kontrolnych, komunikaty na wyświet-
laczu oraz wskaźnik statusu i postępować zgod-
nie z odpowiednimi zaleceniami.
Gdy na wyświetlaczu prezentowane są usterki o
wysokim priorytecie, rozbrzmiewa dodatkowo
brzęczyk ostrzegawczy i świeci się lampka stop.
Komunikaty na wyświetlaczu
Pola wskazań na wyświetlaczu
Komputer pokładowy i wskaźniki
Przykład wskazania
: Symbol przyczyny usterki
; Komunikat na wyświetlaczu, np. Usterka
żarówki/ bezpiecznika
= Otwieranie dalszych informacji za pomocą
V przystawki odbioru mocy.
? Lokalizacja usterki (pojazd lub przyczepa/
naczepa)
Potwierdzanie komunikatu na wyświetla-
czu
X Nacisnąć przycisk V.
Komunikat nie jest już wyświetlany na
wyświetlaczu. Można go w każdej chwili otwo-
rzyć za pomocą menu Informacje o uster‐
kach.
Otwieranie komunikatów na wyświetla-
czu
X Naciskać V lub U, aż na wyświetlaczu
pojawi się lista menu głównych.
X Za pomocą & lub * wybrać menu
główne Informacje o usterkach i wywołać
za pomocą V.
Jeśli zapisany został komunikat o usterce, na
wyświetlaczu pojawia się np. komunikat
Usterka żarówki/ bezpiecznika.
Jeśli na wyświetlaczu pojawia się dodatkowo
symbol V, sygnalizuje to dostępność
szczegółowych informacji lub instrukcji
postępowania.
X Nacisnąć ponownie przycisk V.
Wyświetlane są szczegółowe informacje lub
instrukcje postępowania.
Wskaźnik statusu
Aby umożliwić rozróżnianie komunikatów na
wyświetlaczu według ich ważności, poszcze-
gólne segmenty wskaźnika statusu : świecą
się w kolorze białym, żółtym lub czerwonym.
Komunikaty na wyświetlaczu z żółtym
wskaźnikiem statusu
Wskaźnik statusu : świeci się na żółto w przy-
padku usterek o niskim priorytecie, jak np. prze-
palenie żarówki. Wskaźnik statusu : świeci się
na żółto również w celu sygnalizacji określonych
stanów eksploatacyjnych, np. po włączeniu
Komunikaty na wyświetlaczu z czerwo-
nym wskaźnikiem statusu
Wskaźnik statusu : świeci się na czerwono w
przypadku usterek o wysokim priorytecie, jak
np. uszkodzenie alternatora.
Lampka stop
Jeżeli lampka Stop nie zgaśnie lub świeci się
podczas jazdy, bezpieczeństwo eksploatacji i
bezpieczeństwo w ruchu drogowym jest zagro-
żone.
X Jak najszybciej zatrzymać pojazd, uwzględ-
niając sytuację na drodze.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Wyłączyć silnik.
X Skontaktować się z fachowym serwisem.
 Komputer pokładowy 99

W przypadku następujących poważnych usterek Skrót System

włącza się dodatkowo lampka Stop:
RCiśnienie dyspozycyjne w obwodzie hamulco- PSM Parametryzowany moduł
wym 1 lub 2 pojazdu za niskie specjalny
RCiśnienie dyspozycyjne w obwodzie hamulco- RS Układ sterowania pracą
wym przyczepy/ naczepy za niskie retardera
RCiśnienie dyspozycyjne w obwodzie siłowni-
ków sprężynowych pojazdu za niskie SCR Układ oczyszczania spalin
Dalsze informacje na temat lampki Stop znaj- BlueTec®
dują się w rozdziale „Brzęczyk ostrzega- SRS Supplemental Restraint Sys-
wczy“ (Y strona 168). tem
TCO Tachograf
Oznaczenia układów elektronicznych ZHE Ogrzewanie dodatkowe
Skrót System ZL Dodatkowa przekładnia kie-
rownicza

Komputer pokładowy i wskaźniki

ABS Układ zapobiegający bloko-
waniu się kół podczas hamo- ZV Centralny zamek
wania
AGN Automatyczna skrzynia bie-
gów
BS Układ hamulcowy Telligent®
EAB Układ elektronicznego ste-
rowania hamulcami przy-
czepy
FFB Zdalne sterowanie
FLA Wspomaganie zimnego roz-
ruchu
FR Układ sterowania jazdą
GS Układ sterowania pracą
skrzyni biegów Telligent®
HPS Hydrauliczno-pneuma-
tyczny mechanizm zmiany
biegów
INS Zestaw wskaźników, instru-
menty
KOM Złącze komunikacyjne
KSA Komfortowy zamek cen-
tralny
MR Układ sterowania pracą sil-
nika Telligent®
NR Układ poziomowania Telli-
gent®

Z
100 Komputer pokładowy

Komunikaty na wyświetlaczu
Komunikaty na wyświetlaczu z żółtym wskaźnikiem statusu
Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie
wyświetlaczu
RUkładhamulcowy pojazdu i/lub przyczepy/naczepy ma usterkę.
8N Odpowiednia lampka kontrolna v i/lub w świeci się.
Usterka ABS przy‐ RABS może być wyłączony.
czepy
G OSTRZEŻENIE
Reakcje pojazdu w trakcie jazdy i hamowania mogą być inne, niż
zwykle. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w oddzielnej
instrukcji obsługi producenta przyczepy/naczepy.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Włączyć ABS.
Komputer pokładowy i wskaźniki

X Jeśli usterka jest nadal sygnalizowana, zlecić kontrolę układu

hamulcowego w fachowym serwisie.
RUkładhamulcowy pojazdu i/lub przyczepy/naczepy ma usterkę.
QP Odpowiednia lampka kontrolna v i/lub w świeci się.
Możliwe ogranicze‐ RABS może być wyłączony.
nie funkcji
G OSTRZEŻENIE
Reakcje pojazdu w trakcie jazdy i hamowania mogą być inne, niż
zwykle. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w oddzielnej
instrukcji obsługi producenta przyczepy/naczepy.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Włączyć ABS.
X Jeśli usterka jest nadal sygnalizowana, zlecić kontrolę układu
hamulcowego w fachowym serwisie.
RUkładhamulcowy pojazdu i/lub przyczepy/naczepy ma usterkę.
PQ Odpowiednia lampka kontrolna v i/lub w świeci się.
Możliwe ogranicze‐ RABS może być wyłączony.
nie funkcji
G OSTRZEŻENIE
Reakcje pojazdu w trakcie jazdy i hamowania mogą być inne, niż
zwykle. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w oddzielnej
instrukcji obsługi producenta przyczepy/naczepy.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Włączyć ABS.
X Jeśli usterka jest nadal sygnalizowana, zlecić kontrolę układu
hamulcowego w fachowym serwisie.
 Komputer pokładowy 101

Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie

wyświetlaczu
Uszkodzenie układu hamulcowego przyczepy/naczepy. Lampka kon-
CN trolna w świeci się.
Zachow. się hamul.
może ulec zmianie i Komunikat na wyświetlaczu składa się z 2 części. W celu wyświet-
Przy okazji zje‐ lenia 2. części, nacisnąć przycisk V.
chać do warsztatu G OSTRZEŻENIE
Reakcje pojazdu w trakcie jazdy i hamowania mogą być inne, niż
zwykle. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w oddzielnej
instrukcji obsługi producenta przyczepy/naczepy.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Zlecić kontrolę układu hamulcowego w fachowym serwisie.

Temperatura hamulca głównego na jednym z kół jest za wysoka.

FN

Komputer pokładowy i wskaźniki

Hamulec koła prze‐ i Komunikat na wyświetlaczu składa się z 2 części. W celu wyświet-
ciążony Dostosować lenia 2. części, nacisnąć przycisk V.
styl jazdy X Jechać szczególnie ostrożnie.
X Przełączyć na niższy bieg.
X Do hamowania wykorzystywać również zwalniacz.
X Zlecić kontrolę układu hamulcowego w fachowym serwisie.

Hamulec postojowy nie został zaciągnięty.

MP Pojazd z parametryzowanym modułem specjalnym (PSM): hamulec
Włączenie hamulca postojowy nie jest zaciągnięty i przystawka odbioru mocy została włą-
postojowego czona. Pojazd może się wtedy stoczyć. Może to doprowadzić do nie-
bezpiecznej sytuacji.
G OSTRZEŻENIE
Pojazd może się wtedy stoczyć. Może to doprowadzić do niebezpiecz-
nej sytuacji.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
Lub
X Przed włączeniem przystawki odbioru mocy: zaciągnąć hamulec
postojowy.

Z
102 Komputer pokładowy

Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie

wyświetlaczu
Ciśnienie zapasowe w obwodzie odbiorników dodatkowych spadło
:P poniżej 5,5 bara.
G OSTRZEŻENIE
Nie ma możliwości prawidłowego przełączania skrzyni biegów.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
dze.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Pozostawić silnik pracujący do chwili, gdy komunikat zniknie z
wyświetlacza i osiągnięte zostanie wystarczające ciśnienie zapa-
sowe.
X Jeśli usterka wystąpi wielokrotnie, sprawdzić szczelność pneuma-
tycznego układu hamulcowego (Y strona 127).
Komputer pokładowy i wskaźniki

X Zlecić naprawę pneumatycznego układu hamulcowego w fachowym

serwisie.

Podczas jazdy została osiągnięta temperatura płynu chłodzącego ok.

AP 100 †.
Temp. płynu chłodzą‐ X Zmniejszyć moc silnika.
cego wysoka
X Usunąć przedmioty ewentualnie ograniczające dopływ powietrza do
100 °C(przykład)
chłodnicy, np. poderwane ruchem powietrza papiery.

Podczas jazdy została osiągnięta temperatura płynu chłodzącego ok.

DP 100 †.
Zabezp. silnika: X Zmniejszyć moc silnika.
redukcja mocy
X Usunąć przedmioty ewentualnie ograniczające dopływ powietrza do
chłodnicy, np. poderwane ruchem powietrza papiery.

Zbyt niski poziom oleju silnikowego.

0P X Dolać niezwłocznie wyświetlaną ilość oleju (Y strona 191).
5,0 l Uzupełnić
X Jeśli widoczny jest wyciek oleju, zlecić niezwłocznie usunięcie usz-
olej silnikowy (przy-
kład) kodzenia w fachowym serwisie.

Dopuszczalna temperatura pracy sprzęgła jest przekroczona. Istnieje

0P niebezpieczeństwo uszkodzenia sprzęgła.
Sprzęgło: przecią‐
żenie Schłodzić i Komunikat na wyświetlaczu składa się z 2 części. W celu wyświet-
sprzęgło lenia 2. części, nacisnąć przycisk V.
X Przy manewrowaniu lub w trakcie ruszania włączyć niższy bieg.
X Zakończyć proces ruszania lub manewrowania jak najszybciej.
W przeciwnym razie sprzęgło zostanie przeciążone.
 Komputer pokładowy 103

Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie

wyświetlaczu
Nie można uruchomić silnika.
/P Nastąpiło kilka prób uruchomienia silnika za pomocą niewłaściwego
Blokada rozruchu kluczyka. Immobilizer jest włączony.
aktywna
X Użyć właściwego kluczyka lub kluczyka zastępczego.
Firma Daimler zaleca, aby na wszelki wypadek wozić ze sobą zastęp-
czy kluczyk pojazdu.
Nie można uruchomić silnika.
/P Akumulatory rozruchowe są rozładowane.
X Uruchomić awaryjnie silnik, korzystając z akumulatora innego
pojazdu (Y strona 217).
RUsterka elektronicznego układu sterowania jazdą.
BP RPedał gazu nie działa. Silnik pracuje w trybie awaryjnym.

Komputer pokładowy i wskaźniki

RMoc silnika jest ograniczona.
X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
dze.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Wyłączyć silnik.
X Po upływie ok. 10 sekund ponownie uruchomić silnik.
X Jeśli silnik nadal pracuje w trybie awaryjnym, zlecić ustalenie i usu-
nięcie przyczyn usterki w fachowym serwisie.
Brak paliwa.
9P X Zatankować paliwo (Y strona 168).
Dolać oleju napędo‐ Komunikat znika z wyświetlacza.
wego
Jeśli pojazd nie zostanie zatankowany, komunikat na wyświetlaczu
pojawi się ponownie po następnym rozruchu silnika.
Poziom czynnika AdBlue® osiągnął rezerwę.
9P X Zatankować AdBlue® (Y strona 169).
Uzupełnić AdBlue
Komunikat znika z wyświetlacza.
Jeśli czynnik AdBlue® nie zostanie zatankowany, komunikat na
wyświetlaczu pojawi się ponownie po następnym rozruchu silnika.
Poziom paliwa osiągnął rezerwę.
9P X Zatankować paliwo (Y strona 168).
Dolać oleju napędo‐
X Aby uniknąć kolejnego postoju na stacji paliw, zatankować
wego/płynu AdBlue
AdBlue® (Y strona 169).
Komunikat znika z wyświetlacza.
Jeśli paliwo oraz czynnik AdBlue® nie zostaną zatankowane, komuni-
kat na wyświetlaczu pojawi się ponownie po następnym rozruchu sil-
nika.

Z
104 Komputer pokładowy

Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie

wyświetlaczu
X Wlać płyn do spryskiwaczy (Y strona 189).
¨P
Przy okazji dolać
płynu do spryskiwa‐
czy
RJeśli komunikat pojawia się na wyświetlaczu po włączeniu oświet-
4P lenia, uszkodzona jest jedna z następujących żarówek lub odpo-
Uszkodzona żarówka/ wiedni bezpiecznik:
bezpiecznik Spraw‐ - Światła postojowe
dzić żarówkę/ - Światła mijania
bezpiecznik(przykład)
- Światło pozycyjne
- Oświetlenie tablicy rejestracyjnej
- Tylne światło przeciwmgielne
Komputer pokładowy i wskaźniki

RJeśli komunikat pojawia się na wyświetlaczu podczas hamowania,

uszkodzone jest światło stop.
RJeśli komunikat pojawia się na wyświetlaczu podczas używania kie-
runkowskazu, uszkodzony jest kierunkowskaz.
RPojawienie się komunikatu po kontroli działania zestawu
wskaźników oznacza, że uszkodzony jest bezpiecznik świateł stop.
i Komunikat na wyświetlaczu składa się z 2 części. W celu wyświet-
lenia 2. części, nacisnąć przycisk V.
X Skontrolować odpowiednie bezpieczniki i jeśli to konieczne wymie-
nić (Y strona 213).
X Skontrolować odpowiednie żarówki i jeśli to konieczne wymienić
(Y strona 63).
 Komputer pokładowy 105

Komunikaty na wyświetlaczu z czerwonym wskaźnikiem statusu

Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie
wyświetlaczu
Układ ABS przyczepy/naczepy nie działa. Istnieje niebezpieczeństwo
8N zablokowania kół przyczepy/naczepy w trakcie hamowania.
G OSTRZEŻENIE
Reakcje pojazdu w trakcie jazdy i hamowania mogą być inne, niż
zwykle. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w oddzielnej
instrukcji obsługi producenta przyczepy/naczepy.
X Jechać szczególnie ostrożnie.
X Unikać pełnego hamowania.
X Zlecić kontrolę układu ABS przyczepy/naczepy w fachowym serwi-
sie.

Uszkodzenie układu hamulcowego przyczepy/naczepy.

CN

Komputer pokładowy i wskaźniki

Zmiana zachowania i Komunikat na wyświetlaczu składa się z 2 części. W celu wyświet-
się hamulców Przy lenia 2. części, nacisnąć przycisk V.
okazji zjechać do G OSTRZEŻENIE
warsztatu
Reakcje pojazdu w trakcie jazdy i hamowania mogą być inne, niż
zwykle. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w oddzielnej
instrukcji obsługi producenta przyczepy/naczepy.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Zlecić kontrolę układu hamulcowego w fachowym serwisie.

Okładziny hamulcowe są zużyte do minimalnej grubości.

NP X Niezwłocznie zlecić wymianę okładzin hamulcowych w fachowym
Okładziny hamulcowe serwisie.
całk. zużyte
Wymagane prace serwisowe przy przyczepie/naczepie nie zostały
NN wykonane.
Natychmiast wykonać Okładziny i/lub tarcze hamulcowe przyczepy/naczepy przekroczyły
przegląd granicę zużycia.
G OSTRZEŻENIE
Reakcje pojazdu w trakcie jazdy i hamowania mogą być inne, niż
zwykle.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Jak najszybciej zlecić wykonanie prac serwisowych w fachowym
serwisie.

Z
106 Komputer pokładowy

Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie

wyświetlaczu
Napięcie w instalacji elektrycznej pojazdu spadło poniżej 22 V. Reak-
$P cje pojazdu w trakcie jazdy i hamowania mogą być inne, niż zwykle.
Pasek klinowy/ Możliwymi przyczynami są uszkodzony alternator lub pęknięty pasek
alternator Zjechać klinowy.
do warsztatu
i Komunikat na wyświetlaczu składa się z 2 części. W celu wyświet-
lenia 2. części, nacisnąć przycisk V.
X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
dze.
X Wyłączyć silnik i zaciągnąć hamulec postojowy.
X Powiadomić fachowy serwis i zlecić sprawdzenie paska klinowego
oraz alternatora.

AdBlue® jest pusty.

9P RZbiornik
Komputer pokładowy i wskaźniki

RLampka kontrolna ; miga.

Redukcja mocy Uzu‐
RMoc silnika jest ograniczona.
pełnić AdBlue
Pojazd z mechanizmem automatycznej zmiany biegów Telligent®:
skrzynia biegów przełącza się na tryb manualnej zmiany biegów.
i Komunikat na wyświetlaczu składa się z 2 części. W celu wyświet-
lenia 2. części, nacisnąć przycisk V.
X Zatankować AdBlue® (Y strona 169).
X Potwierdzić komunikaty na wyświetlaczu.
Jeśli czynnik AdBlue® został zatankowany, po następnym rozruchu
silnika komunikat na wyświetlaczu nie pojawi się. Lampka kon-
trolna ; gaśnie. Moc silnika będzie ponownie dostępna bez
ograniczeń.

Zbiornik AdBlue® jest pusty.

9P X Zatankować AdBlue® (Y strona 169).
Zbiornik płynu
AdBlue pusty Jeśli czynnik AdBlue® nie zostanie zatankowany, lampka kon-
trolna ; miga. Moc silnika jest redukowana automatycznie po naj-
bliższym zatrzymaniu pojazdu.
Jeśli czynnik AdBlue® został zatankowany, po następnym rozruchu
silnika komunikat na wyświetlaczu nie pojawi się. Lampka kon-
trolna ; gaśnie. Moc silnika będzie ponownie dostępna bez ogra-
niczeń.
 Komputer pokładowy 107

Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie

wyświetlaczu
układzie oczyszczania spalin BlueTec® może występować
+P RW
usterka.
Redukcja mocy RLampka kontrolna ; miga.
RMoc silnika jest ograniczona.
RPojazd z mechanizmem automatycznej zmiany biegów Telligent®:
skrzynia biegów przełącza się na tryb manualnej zmiany biegów.
X Zmieniać biegi manualnie (Y strona 139).
X Potwierdzić komunikat na wyświetlaczu.
Jeśli komunikat jest wyświetlany tylko przejściowo, nie trzeba
podejmować żadnych działań.
X Zlecić usunięcie przyczyn usterki w fachowym serwisie.

Układ oczyszczania spalin BlueTec® ma usterkę. Parametry spalin

+P przekraczają dopuszczalne wartości.

Komputer pokładowy i wskaźniki

Zjechać do warsztatu X Zlecić usunięcie przyczyn usterki w fachowym serwisie.
Jeżeli wyświetlacz sygnalizuje usterkę przez kilka cykli jazdy, lampka
kontrolna ; miga. Moc silnika jest redukowana automatycznie po
najbliższym zatrzymaniu pojazdu.
Gdy układ oczyszczania spalin BlueTec® przez kilka jazd będzie działać
poprawnie, pełna moc silnika będzie ponownie dostępna. Lampka
kontrolna ; gaśnie.
Lampka kontrolna ; miga.
+P Czujnik NOx jest uszkodzony.
Zjechać do warsztatu
X Zlecić usunięcie przyczyn usterki w fachowym serwisie.
Zlecić usunięcie przyczyn usterki przed upływem kolejnych 50 godzin
pracy pojazdu. W przeciwnym razie po najbliższym zatrzymaniu
pojazdu nastąpi automatyczna redukcja mocy silnika.
Układ sterowania pracą zwalniacza ma usterkę.
7P Po wciśnięciu pedału gazu lub podczas ingerencji ABS, zwalniacz nie
Wyłączenie zwalnia‐ wyłącza się.
cza niemożliwe
Zjechać do warsztatu i Komunikat na wyświetlaczu składa się z 2 części. W celu wyświet-
lenia 2. części, nacisnąć przycisk V.
X Jechać szczególnie ostrożnie.
X Zlecić kontrolę układu sterowania pracą zwalniacza w fachowym
serwisie.

Temperatura płynu chłodzącego jest zbyt wysoka. Moc silnika obniża

AP się.
Temp. płynu chłodzą‐ X Zmniejszyć prędkość.
cego za wysoka
X Przełączyć na niższy bieg.
115 °C(przykład)
X Usunąć przedmioty ewentualnie ograniczające dopływ powietrza do
chłodnicy, np. poderwane ruchem powietrza papiery.

Z
108 Komputer pokładowy

Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie

wyświetlaczu
Filtr powietrza jest zabrudzony. Moc silnika może być obniżona.
HP
Filtr powietrza i Komunikat na wyświetlaczu składa się z 2 części. W celu wyświet-
zabrudzony lenia 2. części, nacisnąć przycisk V.
Konieczna obsługa X Niezwłocznie zlecić wymianę filtra powietrza w fachowym serwisie.
Zbyt wysoki poziom oleju silnikowego. Ciśnienie oleju w silniku może
/P się obniżyć. Silnik może ulec uszkodzeniu.
Spuścić olej silni‐ Pojazdy z układem oczyszczania spalin BlueTec®: istnieje ryzyko usz-
kowy kodzenia silnika lub katalizatora.
X W fachowym serwisie zlecić spuszczenie lub odessanie co najmniej
2 l oleju silnikowego.

Zbyt niskie ciśnienie oleju w silniku. Silnik może ulec uszkodzeniu.

.P X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
Komputer pokładowy i wskaźniki

Wyłączyć silnik dze.

X Wyłączyć silnik.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Sprawdzić poziom oleju w silniku poprzez komputer pokładowy
(Y strona 95).
X Uzupełnić olej silnikowy (Y strona 191).
X Skontaktować się z fachowym serwisem.

Poziom oleju silnikowego jest zdecydowanie zbyt niski. Silnik może

0P ulec uszkodzeniu.
Natychmiast uzupeł‐ X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
nić olej silnikowy dze.
7,5 l(przykład)
X Wyłączyć silnik.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Sprawdzić szczelność silnika.
X Jeśli z silnika wycieka olej, skontaktować się z fachowym serwisem.
X Jeśli z silnika wycieka olej, zbierać go, aby nie przedostał się do
środowiska.
X Natychmiast dolać sygnalizowaną na wyświetlaczu ilość oleju
(Y strona 191).

Poziom płynu chłodzącego spadł o 2 l poniżej normalnego poziomu.

,P Silnik może ulec uszkodzeniu.
Uzupełnić płyn chło‐ X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
dzący dze.
X Wyłączyć silnik.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Uzupełnić płyn chłodzący (Y strona 188).
X Zlecić kontrolę szczelności układu chłodzenia silnika w fachowym
serwisie.
 Komputer pokładowy 109

Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie

wyświetlaczu
Problemy ze zmianą biegów w automatycznej skrzyni biegów.
RP Pojazd nie jest zdatny do jazdy.
X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
dze.
W zależności od usterki fachowy serwis może udzielić pomocy w celu
umożliwienia dalszej jazdy w ograniczonym zakresie poprzez podanie
informacji o kodzie usterki. Wyświetlić kod usterki (Y strona 97).
X Niezwłocznie skontaktować się z fachowym serwisem i zlecić usu-
nięcie usterki.

Występują usterki podczas zmiany przełożeń skrzyni biegów.

P X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
Bieg 3, 4: zmiana dze.
niemożliwa
X Wyłączyć silnik i zaciągnąć hamulec postojowy.

Komputer pokładowy i wskaźniki

X Wykonać programowanie (Y strona 143).
X Zlecić sprawdzenie mechanizmu zmiany biegów w fachowym ser-
wisie.

Występują usterki podczas zmiany przełożeń skrzyni biegów.

P X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
Bieg wsteczny: dze.
zmiana niemożliwa
X Wyłączyć silnik i zaciągnąć hamulec postojowy.
X Wykonać programowanie (Y strona 143).
X Zlecić sprawdzenie mechanizmu zmiany biegów w fachowym ser-
wisie.

Usterka w układzie hamulcowym pojazdu. Lampka kontrolna v

9P świeci się.
Zachowanie się
hamul. może ulec G OSTRZEŻENIE
zmianie(przykład) Reakcje pojazdu w trakcie jazdy i hamowania mogą być inne, niż
zwykle.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Zlecić kontrolę układu hamulcowego w fachowym serwisie.

Z
110 Komputer pokładowy

Komunikaty na Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie

wyświetlaczu
Awaria połączenia CAN z zestawem wskaźników.
5P Dodatkowo słychać sygnał ostrzegawczy.
Natychmiast zjechać
do warsztatu G OSTRZEŻENIE
Istotne informacje, związane z eksploatacją i bezpieczeństwem
pojazdu w ruchu drogowym, nie mogą być przedstawiane na wyświet-
laczu.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
dze.
X Wyłączyć silnik i zaciągnąć hamulec postojowy.
X Skontaktować się z fachowym serwisem.

Ciśnienie dyspozycyjne w obwodzie siłowników sprężynowych i/lub

OP
Komputer pokładowy i wskaźniki

obwodach hamulcowych 1 i 2 jest za niskie.

¤ Możliwe przyczyny
Ciśnienie rezer. RPodczas manewrowania nastąpiło zbyt duże zużycie sprężonego
hamow. za niskie powietrza.
RUkład sprężonego powietrza jest nieszczelny.

G OSTRZEŻENIE
Bezpieczeństwo eksploatacji i bezpieczeństwo w ruchu drogowym nie
są zapewnione.
Istnieje ryzyko wypadku!
X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
dze.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Uzupełnianie zapasu sprężonego powietrza: pozostawić pracujący
silnik.
X Jazdę kontynuować, gdy lampka Stop zgaśnie.
X Sprawdzić szczelność pneumatycznego układu hamulcowego
(Y strona 127).
X Zlecić kontrolę pneumatycznego układu hamulcowego w fachowym
serwisie.
 Komputer pokładowy 111

Lampka kontrolna diagnostyki silnika

Problem Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie
Lampka kontrolna ; Jeśli żadna usterka nie zostanie rozpoznana, lampka kontrolna ;
włącza się na krótko i włącza się w trakcie kontroli działania zestawu wskaźników i po chwili
ponownie gaśnie. ponownie wyłącza.

Lampka kontrolna ; Zbiornik AdBlue® jest pusty.

miga. Nastąpiło uszkodzenie.
Jednocześnie na Moc silnika może zostać ograniczona1.
wyświetlaczu widać
komunikat z czerwonym X Postępować zgodnie z komunikatem na wyświetlaczu.
wskaźnikiem statusu.
9P
Lampka kontrolna ; Układ oczyszczania spalin BlueTec® ma usterkę lub zakłócenie dzia-

Komputer pokładowy i wskaźniki

świeci się stale. łania wpływające na emisję spalin.
Usterka lub zakłócenie może spowodować trwałe uszkodzenie sys-
temu oczyszczania spalin BlueTec®.
Moc silnika może zostać ograniczona1.
X Niezwłocznie zlecić kontrolę systemu oczyszczania spalin BlueTec®
w fachowym serwisie.

Po napełnieniu zbiornika AdBlue® lub usunięciu przyczyn usterki pełna moc silnika będzie ponownie
dostępna. Jeśli podczas kontroli układu nie zostaną stwierdzone dalsze usterki, lampka kon-
trolna ; wyłącza się. Kontrola układu może być rozciągnięta na kilka przejazdów.

1 W pojazdach interwencyjnych, np. straży pożarnej moc silnika nie jest redukowana.

Z
112 Wskazówki ogólne
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Odtwarzacz CD/ DVD jest urządzeniem wyko-
rzystującym laser klasy 1. Otwarcie obudowy
odtwarzacza CD/ DVD stwarza niebezpie-
czeństwo przedostawania się na zewnątrz nie-
Systemy audio
widzialnego promieniowania laserowego. Pro-
mieniowanie laserowe może spowodować
uszkodzenie siatkówki. Istnieje ryzyko obra-
żeń!
Nie otwierać obudowy. Prace serwisowe oraz
naprawy należy zawsze zlecać w fachowym
serwisie.
G OSTRZEŻENIE
Manipulowanie nośnikami danych podczas
jazdy powoduje odwrócenie uwagi od sytuacji
w ruchu drogowym. Poza tym można stracić
kontrolę nad pojazdem. Istnieje ryzyko
wypadku!
Wkładanie i wyjmowanie oraz inne czynności
związane z nośnikami danych należy wykony-
wać zawsze podczas postoju.
G OSTRZEŻENIE
Obsługa systemów informacyjnych i urządzeń
komunikacyjnych podczas jazdy odwraca
uwagę kierowcy od wydarzeń na drodze. Poza
tym można stracić kontrolę nad pojazdem.
Istnieje ryzyko wypadku!
Z urządzeń tych należy korzystać tylko wtedy,
gdy dopuszcza to sytuacja na drodze. Jeśli tak
nie jest, zatrzymać pojazd zgodnie z przepi-
sami o ruchu drogowym i wprowadzić odpo-
wiednie dane w stojącym pojeździe.
Podczas korzystania z funkcji systemu należy
przestrzegać przepisów obowiązujących w
kraju, w którym pojazd się znajduje.
G OSTRZEŻENIE
Obsługa mobilnych systemów informacyj-
nych i urządzeń komunikacyjnych podczas
jazdy odwraca uwagę kierowcy od wydarzeń
na drodze. Poza tym można stracić kontrolę
nad pojazdem. Istnieje ryzyko wypadku!
Urządzenia te należy obsługiwać wyłącznie po
zatrzymaniu pojazdu.
G OSTRZEŻENIE
Obsługa przenośnych urządzeń audio/ wideo
podczas jazdy odwraca uwagę kierowcy od
sytuacji na drodze. Poza tym można stracić
kontrolę nad pojazdem. Istnieje ryzyko
wypadku!
Zalecamy obsługiwanie przenośnych urzą-
dzeń audio/ wideo tylko podczas postoju
pojazdu.
Obsługiwanie funkcji przenośnych urządzeń
audio/ wideo powinno z zasady następować
poprzez wbudowane systemy pojazdu i tylko
wtedy, gdy dopuszcza to sytuacja w ruchu
drogowym. Jeśli tak nie jest, zatrzymać pojazd
zgodnie z przepisami o ruchu drogowym i
wprowadzić odpowiednie dane w stojącym
pojeździe.
G OSTRZEŻENIE
W przypadku niefachowej eksploatacji nadaj-
ników radiowych w pojazdach, ich promienio-
wanie elektromagnetyczne może zakłócać
działanie pokładowych urządzeń elektronicz-
nych, np. gdy
Rnadajnik radiowy nie jest podłączony do
anteny zewnętrznej
Rantena zewnętrzna jest nieprawidłowo
zamontowana lub nieeliminująca odbić.
W wyniku tego bezpieczeństwo eksploatacji
pojazdu może być zagrożone. Istnieje ryzyko
wypadku!
Montaż anten zewnętrznych eliminujących
odbicia należy zlecać w fachowym serwisie.
Nadajniki radiowe podczas eksploatacji w
pojeździe należy zawsze podłączać do anten
zewnętrznych eliminujących odbicia.
Wskazówki ogólne
Niniejsza skrócona instrukcja opisuje tylko pod-
stawowe zasady obsługi Państwa systemu
audio.
 Zabezpieczenie przed kradzieżą 113

Wszystkie pozostałe informacje na temat

poszczególnych funkcji są dostępne w Interne-
cie pod www.mercedes-benz.de/
betriebsanleitung-lkw.

Zabezpieczenie przed kradzieżą

Systemy audio
Aby radio CD było bezwartościowe dla złodziei,
jest ono zabezpieczone czterocyfrowym kodem.
Kod dla radia CD jest przekazywany wraz z
niniejszą dodatkową instrukcją obsługi. Jeśli
radio CD było odłączone od zasilania, przed włą-
czeniem należy wprowadzić kod.

Z
114 System obsługi

System obsługi
Przegląd funkcji radia z odtwarzaczem CD
Systemy audio

Funkcja
: Pokrętło
RNaciskanie:
Włączanie i wyłączanie
RPrzekręcanie:
Ustawianie głośności
Zmiana ustawień w menu
; ´
Zmiana folderu w trybie MP3 i USB
= w
RKrótkie naciśnięcie:
Przyjęcie połączenia
RDługie naciśnięcie:
Włączenie Bluetooth®
Uruchomienie wyszukiwania Bluetooth®
Uruchomienie parowania urządzeń Bluetooth® (pairing/extern)
? Mikrofon do telefonowania przez Bluetooth®
 System obsługi 115

Funkcja
A t
RKrótkie naciśnięcie:
Wybieranie menu:
Włączanie i wyłączanie funkcji TP
Ustawianie widoku czasu odtwarzania
Włączanie i wyłączanie XMUT

Systemy audio
Włączanie i wyłączanie RDS
Ustawianie rodzaju parowania Bluetooth®
RDługie naciśnięcie:
Wyświetlanie połączonego telefonu komórkowego
B Napęd CD
C Wyświetlacz
D 88
RKrótkie naciśnięcie:
Wyciszanie źródła audio
RDługie naciśnięcie:
Wysuwanie płyty CD
E F
RRadio:
-Krótkie naciśnięcie:
Przeszukiwanie pasma do przodu
- Długie naciśnięcie:
Manualne wyszukiwanie stacji
RTryb CD i USB:
- Krótkie naciśnięcie:
Przeskakiwanie utworów do przodu2
- Długie naciśnięcie:
Szybkie przewijanie do przodu
RTryb AUX:
Przełączanie na tylne złącze AUX

2 Możliwe również w trybie Bluetooth® Audio

Z
116 System obsługi

Funkcja
F SRC
RKrótkie naciśnięcie:
Wybieranie źródła audio:
Radio
Odtwarzanie CD
USB
Systemy audio

Funkcja AUX
BT-Audio (odtwarzanie MP3)
Zamykanie menu
RDługie naciśnięcie:
Kończenie aktualnego komunikatu o ruchu drogowym
G BND
RKrótkie naciśnięcie:
Przełączanie zakresu fal
RDługie naciśnięcie:
Automatyczne zapisywanie stacji w pamięci
H E
RRadio:
-Krótkie naciśnięcie:
Przeszukiwanie pasma do tyłu
- Długie naciśnięcie:
Manualne wyszukiwanie stacji
RTryb CD i USB:
- Krótkie naciśnięcie:
Przeskakiwanie utworów do tyłu2
- Długie naciśnięcie:
Szybkie przewijanie do tyłu
RTryb AUX:
Przełączanie na przednie złącze AUX
I Złącze AUX
J Złącze mini-USB
K ¸ do Â
RRadio:
-Krótkie naciśnięcie:
Wybieranie stacji z pamięci stacji
- Długie naciśnięcie:
Manualne zapisywanie stacji w pamięci
RTryb CD i USB:
¿ Włączanie i wyłączanie losowego wybierania utworów
À Włączanie i wyłączanie powtarzania utworów
2 Możliwe również w trybie Bluetooth® Audio
 Ustawienia Bluetooth® 117

Funkcja
L =
RKrótkie naciśnięcie:
Zakończenie lub odrzucanie połączenia
RDługie naciśnięcie:
Deaktywacja Bluetooth®

Systemy audio
M ´
Zmiana folderu w trybie MP3 i USB
N u
RKrótkie naciśnięcie:
Wyświetlenie menu dźwięku
RDługie naciśnięcie:
Resetowanie ustawień dźwięku

Przegląd funkcji Dalsze informacje na temat kompatybilnych

Za pomocą radia z odtwarzaczem CD można
obsługiwać następujące funkcje:
Rradio, odbiór w zakresach fal FM i AM (KW,
MW, LW)
RCD, odtwarzanie formatów WMA i MP3
Rodtwarzanie plików MP3 zapisanych w zew-
nętrznych urządzeniach USB
Rtelefonowanie
Rodtwarzanie plików z odtwarzaczy MP3 połą-
czonych przez Bluetooth® (jeśli dane urządze-
nie obsługuje tę funkcję)
Rodtwarzanie z zewnętrzych urządzeń podłą-
czonych przez złącze AUX
Ustawienia Bluetooth®
Wskazówki dotyczące funkcji Blue-
tooth®
Informacje o kompatybilnych telefo-
nach komórkowych
W połączeniu z telefonem, wyposażonym w
funkcję Bluetooth®, kierowca ma do dyspozycji
możliwość telefonowania poprzez radio z odtwa-
rzaczem CD.
telefonów komórkowych i łączenia obsługują-
cych Bluetooth® telefonów z radiem z odtwa-
rzaczem CD są dostępne
Rw autoryzowanych stacjach obsługi Merce-
des-Benz lub
Rw Internecie pod adresem http://
www.mercedes-benz.com/connect.
Warunki połączenia poprzez Bluetooth®
Następujące warunki muszą być spełnione, aby
radio CD mogło znaleźć telefon:
RTelefon musi się znajdować w pojeździe, w
pobliżu radia CD.
RFunkcja Bluetooth® w radiu CD musi być włą-
czona (Y strona 117).
RTelefon komórkowy musi być przygotowany
do połączenia.
Włączanie lub wyłączanie funkcji
Bluetooth®
Włączanie funkcji Bluetooth®
X Nacisnąć długo przycisk ;.
Na wyświetlaczu przez chwilę widać BT ON.
Symbol Bluetooth® ª miga na wyświetlaczu,
radio CD automatycznie wyszukuje telefony
komórkowe, które były już z nim łączone.

Z
118 Ustawienia Bluetooth®
i Funkcja Bluetooth® pozostaje aktywna do
chwili jej wyłączenia. Wyłączenie radia CD
powoduje rozłączenie połączenia Bluetooth®.
Systemy audio
Po włączeniu radio CD automatycznie przy-
wraca przerwane połączenie.
Wyłączanie funkcji Bluetooth®
X Nacisnąć długo przycisk =.
Na wyświetlaczu przez chwilę widać BT OFF.
Połączenie z telefonem komórkowym jest roz-
łączone.
Łączenie telefonu
Łączenie telefonu poprzez Bluetooth®
Pairing
X Naciskać przycisk t, aż na wyświetlaczu
pojawi się BT PAIR lub BT EXT.
X Przekręcić pokrętło w lewo.
Na wyświetlaczu widać BT PAIR.
X Wyjście z menu: Nacisnąć przycisk SRC lub
odczekać 10 sekund.
X Uruchomienie wyszukiwania telefonów:
Nacisnąć długo przycisk ;.
Symbol Bluetooth® ª miga na wyświetlaczu.
Radio CD przez określony czas wyszukuje
znajdujące się w zasięgu telefony komór-
kowe. Po zakończeniu wyszukiwania słychać
dźwięk potwierdzający.
Jeśli co najmniej jeden telefon został znale-
ziony, na wyświetlaczu przez chwilę widać BT
LIST, a następnie nazwę telefonu.
i Jeżeli radio CD nie wykryje żadnego tele-
fonu, na wyświetlaczu przez chwilę widać BT
LIST EMPTY.
X Za pomocą przycisku E lub F wybrać
żądany telefon.
X Nacisnąć długo przycisk ;.
X Za pomocą przycisków numerycznych wpro-
wadzić łatwy do zapamiętania kod, liczący od
jednej do sześciu cyfr (np. 1111).
X Nacisnąć dłużej przycisk ;.
Radio CD jest gotowe do połączenia z telefo-
nem komórkowym.
X W telefonie komórkowym wybrać nazwę urzą-
dzenia Bluetooth® MB-Bluetooth.
X Wprowadzić w telefon ustalony wcześniej
kod.
Radio CD nawiązuje połączenie z telefonem
komórkowym. Po pomyślnym nawiązaniu
połączenia na wyświetlaczu przez chwilę
widać PAIR OK.
X Potwierdzić w telefonie ewentualne pytania o
połączenie.
Dane z telefonu komórkowego są przekazy-
wane do radia CD. Po zakończeniu transmisji
danych aktualnie ustawione źródło audio oraz
symbol Bluetooth® ª są stale widoczne na
wyświetlaczu.
Łączenie telefonu poprzez Bluetooth®
Extern
X Naciskać przycisk t, aż na wyświetlaczu
pojawi się BT PAIR lub BT EXT.
X Przekręcić pokrętło w prawo.
Na wyświetlaczu widać BT EXT.
 Ustawienia Bluetooth® 119

X Wyjście z menu: Nacisnąć przycisk SRC lub

odczekać 10 sekund.
X Przygotowanie radia CD do wyszukiwania:

Systemy audio
Nacisnąć długo przycisk ;.
Symbol Bluetooth® ª miga na wyświetlaczu.

X Za pomocą przycisków numerycznych wpro-

wadzić łatwy do zapamiętania kod, liczący od
jednej do sześciu cyfr (np. 1111).
X Nacisnąć przycisk ; i przytrzymać, aż
nastąpi dźwięk potwierdzający.
Radio CD jest gotowe do połączenia z telefo-
nem komórkowym.
X Uruchomić w telefonie komórkowym wyszu-
kiwanie urządzeń Bluetooth®. Patrz instrukcja
obsługi dołączona przez producenta.
X W telefonie komórkowym wybrać nazwę urzą-
dzenia Bluetooth® MB-Bluetooth.
X Wprowadzić w telefon ustalony wcześniej
kod.
Radio CD nawiązuje połączenie z telefonem
komórkowym. Po pomyślnym nawiązaniu
połączenia na wyświetlaczu przez chwilę
widać PAIR OK.
X Potwierdzić w telefonie ewentualne pytania o
połączenie.
Dane z telefonu komórkowego są przekazy-
wane do radia CD. Po zakończeniu transmisji
danych aktualnie ustawione źródło audio oraz
symbol Bluetooth® ª są stale widoczne na
wyświetlaczu.

Z
120 Jazda
Warto wiedzieć
Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie
modele, elementy wyposażenia standardowego
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.
Dotyczy to również systemów i funkcji związa-
nych z bezpieczeństwem.
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
fachowych serwisów (Y strona 21).
Jazda
Jazda
Przygotowanie do jazdy
Kontrola wzrokowa pojazdu z zewnątrz
XPodczas kontroli należy szczególnie dokład-
nie sprawdzać następujące elementy pojazdu
i przyczepy/naczepy:
Rtablice rejestracyjne, oświetlenie, zwła-
szcza kierunkowskazy i światła stop pod
kątem czystości i braku uszkodzeń
(Y strona 63)
Rsprawdzić, czy oznaczenia konturowe zabu-
dowy i zamontowanego osprzętu są w pra-
widłowym stanie
Rkoła i opony, pod kątem poprawnego zamo-
cowania, ciśnienia powietrza i ogólnego
stanu (Y strona 224)
Rburty i klapy/pokrywy zewnętrzne pod
kątem poprawnego zablokowania i braku
usterek
Rpoprawne rozmieszczenie i zamocowanie
ładunku
Rprzewody elektryczne i pneumatyczne pod
kątem poprawnego podłączenia
(Y strona 174)
Rsprzęg siodłowy/zaczep holowniczy pod
kątem prawidłowego zablokowania i zabez-
pieczenia (Y strona 172)
i W trakcie obsługi, czyszczenia i konserwacji
sprzęgu siodłowego/zaczepu holowniczego
należy przestrzegać osobnej instrukcji
obsługi, opracowanej przez producenta.
Kontrola wzrokowa/kontrola funkcji
we wnętrzu pojazdu
Sprawdzanie wyposażenia awaryjnego/
apteczki
Wykaz dotyczący wyposażenia awaryjnego i
apteczki znajduje się w rozdziale „Porady prak-
tyczne“ (Y strona 200).
X Sprawdzić kompletność, sprawność i dobry
dostęp do elementów wyposażenia awaryj-
nego, jak np.
Rkamizelka ostrzegawcza
Rtrójkąt ostrzegawczy
Rlampa ostrzegawcza
Rapteczka
Rgaśnica
X Należy regularnie sprawdzać kompletację
wyposażenia apteczki, zwracając uwagę na
terminy przydatności.
X Co 1 do 2 lat należy zlecać kontrolę gaśnicy.
X Po każdorazowym użyciu należy zlecić
ponowne napełnienie gaśnicy.
Ustawowe przepisy obowiązujące w poszcze-
gólnych krajach określają, jakie elementy wypo-
sażenia awaryjnego należy posiadać w pojeź-
dzie. Należy przestrzegać przepisów regulują-
cych zakres wyposażenia awaryjnego w
poszczególnych krajach. W razie konieczności
uzupełnić zakres wyposażenia awaryjnego.
Sprawdzanie oświetlenia pojazdu, kierun-
kowskazów i świateł stop
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
W razie uszkodzenia żarówki w pojeździe lub
przyczepie/naczepie, na wyświetlaczu uka-
zuje się odpowiedni komunikat
(Y strona 100).
X Sprawdzić oświetlenie oraz kierunkowskazy i
światła stop pojazdu oraz przyczepy/naczepy
z pomocą drugiej osoby.
X Uszkodzone żarówki wymienić (Y strona 63).
Sprawdzanie poziomu paliwa/AdBlue®
X Sprawdzić poziom paliwa i AdBlue® na wskaź-
niku poziomu paliwa/AdBlue® (Y strona 87).
X W razie potrzeby uzupełnić paliwo
(Y strona 168) i AdBlue® (Y strona 169).

Stacyjka
G OSTRZEŻENIE
Ciężkie lub duże przedmioty przyczepione do
kluczyka mogą one spowodować obrócenie
się kluczyka w stacyjce podczas jazdy. Wsku-
tek tego silnik może się wyłączyć. Istnieje
ryzyko wypadku!
Do kluczyka nie należy przyczepiać ciężkich
lub dużych przedmiotów. Przed włożeniem
kluczyka do stacyjki należy od niego odczepić
np. pęk kluczy.
G OSTRZEŻENIE
Wyłączenie zapłonu podczas jazdy powoduje
ograniczenie działania lub całkowity zanik
funkcji ważnych dla bezpieczeństwa. Może to
dotyczyć np. wspomagania kierownicy. Kiero-
wanie pojazdem wymaga wtedy znacznie
większej siły. Istnieje ryzyko wypadku!
Nigdy nie wyłączać zapłonu podczas jazdy.
g Wkładanie/ wyjmowanie kluczyka
1 Odblokowanie kierownicy/ zasilanie radia
2 Położenie do jazdy
3 Rozruch
Jeśli kluczyk zostanie wyjęty w położeniu g,
układ kierowniczy jest zablokowany.
Przed ruszeniem
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Znajdujące się we wnęce na nogi kierowcy
przedmioty mogą ograniczyć skok pedału lub
Jazda 121
zablokować wciśnięty pedał, uniemożliwiając
jego zwolnienie. Bezpieczeństwo eksploatacji
i bezpieczeństwo w ruchu drogowym nie są
zapewnione. Istnieje ryzyko wypadku!
Wszystkie przedmioty przewożone we wnę-
trzu należy zabezpieczyć lub rozmieścić tak,
aby ich przedostanie się do wnęki na nogi kie-
rowcy było niemożliwe. Wykorzystywane
maty podłogowe lub dywaniki muszą być
umocowane w sposób wykluczający ślizganie
się i zapewniający wystarczającą swobodę
ruchu pedałów. Nie wkładać do wnęki na nogi
kilku mat podłogowych lub dywaników na raz.
X Zamknąć wszystkie drzwi.
Jazda
X Sprawdzić maty podłogowe i dywaniki pod
kątem poprawnego, wykluczającego ślizganie
się zamocowania i swobodnego ruchu peda-
łów.
Uruchamianie silnika
! Jeśli słychać brzęczyk ostrzegawczy i
lampka Stop świeci się, ciśnienie oleju silni-
kowego jest zbyt niskie.
Zagraża to bezpieczeństwu eksploatacji sil-
nika. Natychmiast wyłączyć silnik.
g Wkładanie/ wyjmowanie kluczyka
1 Odblokowanie kierownicy/ zasilanie radia
2 Położenie do jazdy
3 Rozruch
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy 2.
Uruchamia się kontrola wskaźników w zesta-
wie wskaźników (Y strona 90).
Po kontroli wskazań wyświetlacz przedstawia
widok podstawowy.
Z
122 Jazda
W pojeździe z mechanizmem automatycznej
zmiany biegów Telligent® wyświetlana jest
informacja o przełożeniu skrzyni biegów.
Po ok. 2 sekundach następuje wyłączenie
immobilizera i można uruchomić silnik.
Jeśli trwająca 2 sekundy zwłoka nie zostanie
zachowana lub w razie próby zastosowania nie-
ważnego kluczyka na wyświetlaczu pojawia się
KOD. Zastosować ważny kluczyk rezerwowy.
X Pojazdy z mechaniczną skrzynią biegów: prze-
łączyć w położenie neutralne (Y strona 137).
X Wyłączyć przystawkę odbioru mocy
(Y strona 179).
Na wyświetlaczu pojawia się /.
X Pojazd ze wspomaganiem rozruchu zimnego
silnika: poczekać, aż lampka kontrolna %
Jazda
na tablicy rozdzielczej zgaśnie
(Y strona 152).
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie
3. Nie wciskać przy tym pedału gazu i pedału
sprzęgła.
X Puścić kluczyk, gdy silnik zostanie urucho-
miony.
Prędkość obrotowa biegu jałowego (ok.
600 obr/min) zostaje wyregulowana automa-
tycznie.
X Jeśli silnik nie zostanie uruchomiony, prze-
rwać próbę rozruchu najpóźniej po
20 sekundach.
X Przekręcić z powrotem kluczyk w stacyjce do
oporu g.
X Po odczekaniu ok. 1 minuty powtórzyć próbę
rozruchu.
X Po 3 próbach rozruchu odczekać ok.
3 minuty.
Kontrola bezpieczeństwa
Sprawdzanie ciśnienia dyspozycyjnego w
pneumatycznym układzie hamulcowym
G OSTRZEŻENIE
Nieszczelność pneumatycznego układu
hamulcowego lub zbyt niskie ciśnienie dyspo-
zycyjne uniemożliwia skuteczne wyhamowa-
nie pojazdu. Istnieje ryzyko wypadku!
Pojazdem należy ruszać dopiero, gdy osiąg-
nięte są wymagane wartości ciśnień dyspozy-
cyjnych i zgaśnie lampka stop.
W przypadku straty ciśnienia podczas jazdy
należy niezwłocznie zatrzymać pojazd w
dozwolonym miejscu. Zabezpieczyć pojazd
hamulcem postojowym. Powadomić nie-
zwłocznie fachowy serwis w celu wykonania
naprawy układu sprężonego powietrza.
X Uruchomić silnik.
X Pozostawić silnik pracujący, aż wskaźnik ciś-
nienia dyspozycyjnego w zestawie
wskaźników (Y strona 89) wskaże ciśnienie
dyspozycyjne 10 bar w obu obwodach hamul-
cowych.
X Jeśli określone ciśnienie dyspozycyjne nie
jest osiągnięte, sprawdzić szczelność pneu-
matycznego układu hamulcowego
(Y strona 127).
Należy zwracać uwagę na komunikaty i wskaza-
nia dotyczące ciśnienia dyspozycyjnego lub
pneumatycznego układu hamulcowego
(Y strona 100) pojawiające się na wyświetlaczu.
Sprawdzanie ciśnienia dyspozycyjnego w
obwodzie odbiorników dodatkowych
G OSTRZEŻENIE
W przypadku straty ciśnienia lub zbyt niskiego
ciśnienia dyspozycyjnego w obwodzie dodat-
kowych odbiorników
Rw pojeździe z mechanizmem automatycz-
nej zmiany biegów Telligent® automa-
tyczna zmiana biegów nie działa
Rw pojeździe bez mechanizmu automatycz-
nej zmiany biegów Telligent® zmiana bie-
gów wymaga stosowania znacznie większej
siły.
Istnieje ryzyko wypadku!
Nie ruszać z miejsca lub natychmiast zatrzy-
mać pojazd, zwracając uwagę na sytuację w
ruchu drogowym. Zabezpieczyć pojazd przed
stoczeniem, np. za pomocą hamulca postojo-
wego. Powadomić niezwłocznie fachowy ser-
wis w celu wykonania naprawy układu sprę-
żonego powietrza.
Ciśnienie dyspozycyjne w obwodzie odbiorni-
ków dodatkowych jest uzupełniane dopiero po
napełnieniu obwodów hamulcowych 1 i 2.

Gdy ciśnienie dyspozycyjne w obwodzie odbior-
ników dodatkowych jest za niskie, na wyświet-
laczu pojawia się , z żółtym wskaźnikiem
statusu.
X Uruchomić silnik.
X Pozostawić silnik pracujący do chwili, gdy
komunikat , zniknie z wyświetlacza i
wskaźnik statusu zgaśnie.
Gdy komunikat , zniknie z wyświetlacza i
wskaźnik statusu zgaśnie, ciśnienie dyspozy-
cyjne w obwodzie odbiorników dodatkowych
osiągnęło wystarczającą wartość.
Kontrola działania osuszacza sprężonego
powietrza
G OSTRZEŻENIE
Gdy poziom skroplin w zbiornikach sprężo-
nego powietrza jest za wysoki, moc hamowa-
nia może się zmniejszyć lub może dojść do
awarii pneumatycznego układu hamulco-
wego. Istnieje ryzyko wypadku!
Przed rozpoczęciem jazdy sprawdzić układ
sprężonego powietrza pod kątem skroplin. W
razie stwierdzenia dużej ilości skroplin zlecić
niezwłocznie sprawdzenie pneumatycznego
układu hamulcowego w fachowym serwisie.
Zawór odwadniający przy zbiorniku sprężonego
powietrza
X Uruchomić silnik.
X Sprawdzić ciśnienie dyspozycyjne w pneuma-
tycznym układzie hamulcowym.
X Jeśli w komputerze pokładowym pojawi się
czerwone okno zdarzeń Ciśn. dysp. ham.
w obw. 1 za niskie i/ lub Ciśn. dysp.
ham. w obw. 2 za niskie: pozostawić sil-
Jazda 123
nik pracujący, aż znikną czerwone okna zda-
rzeń.
Układ sprężonego powietrza zostanie napeł-
niony.
X Wyłączyć silnik.
X Pociągnąć pierścień ; na zaworze odwad-
niającym : i spuścić skropliny.
X Jeśli wydobywa się większa ilość skroplin, zle-
cić sprawdzenie pneumatycznego układu
hamulcowego w fachowym serwisie.
Sprawdzanie wysokości pojazdu
Tylko pojazdy z układem poziomowania Telli-
gent®.
G OSTRZEŻENIE
W przypadku jazdy z obniżoną lub podniesioną
Jazda
ramą podwozia reakcje pojazdu podczas
jazdy i hamowania mogą być mocno zmie-
nione. Poza tym podczas jazdy z podniesioną
ramą podwozia można przekroczyć dopusz-
czalną wysokość pojazdu. Istnieje ryzyko
wypadku!
Przed ruszeniem należy ustawić poziom do
jazdy.
X Podnieść lub opuścić ramę podwozia na
poziom do jazdy (Y strona 158).
Komunikat Ú lub Û znika z wyświetla-
cza i wskaźnik statusu gaśnie.
Lampka kontrolna ï w zestawie
wskaźników gaśnie.
Sprawdzanie luzu w układzie kierowni-
czym
G OSTRZEŻENIE
W przypadku nadmiernego luzu w układzie
kierowniczym utrzymanie bezpiecznego toru
jazdy jest problematyczne. Bezpieczeństwo
eksploatacji i bezpieczeństwo w ruchu drogo-
wym nie są zapewnione. Istnieje ryzyko
wypadku!
Zlecić niezwłocznie sprawdzenie i naprawę
układu kierowniczego w fachowym serwisie.
Z
124 Jazda
X Uruchomić silnik.
X Przekręcając kierownicę, ustawić koła w poło-
żeniu do jazdy na wprost.
X Skręcać kierownicę na przemian w lewo i w
prawo.
Po skręceniu kierownicy o maks. 30 mm
(mierzone na obwodzie kierownicy), koła
muszą się poruszyć. Jeśli tak nie jest, należy
niezwłocznie zlecić kontrolę układu kierowni-
czego i drążków kierowniczych w fachowym
serwisie.
Sprawdzanie blokady kabiny kierowcy
G OSTRZEŻENIE
W trakcie jazdy odblokowana kabina kierowcy
może podczas hamowania przechylić się do
Jazda
przodu. Istnieje ryzyko wypadku!
Przed ruszeniem zablokować kabinę kie-
rowcy.
Zawsze zwracać uwagę na lampki ostrzegaw-
cze oraz komunikaty na wyświetlaczu i w razie
problemów postępować zgodnie z zalece-
niami.
Gdy kabina kierowcy nie jest prawidłowo zablo-
kowana, świeci się lampka kontrolna H w
zestawie wskaźników.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy 2.
X Gdy lampka kontrolna H w zestawie
wskaźników nie zgaśnie, opuścić kabinę kie-
rowcy w położenie do jazdy (Y strona 204),
(Y strona 203).
Ruszanie
Wskazówki ogólne
! Nie należy ruszać natychmiast po urucho-
mieniu silnika. Po rozruchu silnik powinien
przez krótki czas pracować na biegu jałowym,
aby ciśnienie oleju dostatecznie wzrosło. Zim-
nego silnika nie doprowadzać do wysokiej
prędkości obrotowej.
Zapobiega to potencjalnym uszkodzeniom i
zmniejsza zużycie silnika.
W przypadku temperatury oscylującej wokół
zera należy szczególną uwagę zwracać na
nawierzchnię.
Zmiany temperatury otoczenia są przedsta-
wiane ze zwłoką.
i Podczas postoju pojazdu ze skrzynią biegów
w położeniu neutralnym silnik reaguje ze
zwłoką na wciskanie pedału gazu.
X Włączyć bieg lub wybrać zakres przełożeń,
patrz mechanizm zmiany biegów
(Y strona 135).
X Zwolnić pedał hamulca lub hamulec posto-
jowy i powoli nacisnąć pedał gazu.
X Jeśli przy ruszaniu koła napędzane zaczynają
obracać się w miejscu, włączyć wspomaganie
ruszania (Y strona 160).
X Na początku jazdy wykonać próbne hamowa-
nie, zwracając uwagę, aby nie spowodować
zagrożenia na drodze.
Jeśli próbne hamowanie wykaże ograniczoną
skuteczność hamulców, należy niezwłocznie
zatrzymać pojazd w dozwolonym miejscu. Zlecić
sprawdzenie i naprawę układu hamulcowego w
fachowym serwisie.
Przy zmianie biegów nie kierować się słuchem.
Prędkość obrotowa powinna w miarę możli-
wości zawsze zawierać się w zakresie zaznaczo-
nym w obrotomierzu kolorem zielonym.
Rozgrzać silnik jazdą ze średnią prędkością
obrotową. W zależności od temperatury otocze-
nia po ok. 10 do 20 minut silnik osiąga właściwą
temperaturę pracy, wynoszącą ok. 70 do 95 †.
Pełną moc silnika należy wykorzystywać dopiero
po osiągnięciu właściwej temperatury pracy.
Zatrzymywanie i wyłączanie
G OSTRZEŻENIE
Dłuższy kontakt łatwopalnych materiałów, np.
suchych liści, trawy lub gałęzi z gorącymi ele-
mentami układu wydechowego lub strumie-
niem spalin może być przyczyną pożaru. Ist-
nieje niebezpieczeństwo pożaru!
Pojazd należy parkować w miejscu wyklucza-
jącym takie zagrożenie. W szczególności nie
parkować pojazdu na suchej łące i skoszo-
nych polach.
G OSTRZEŻENIE
Na wzniesieniach działanie hamulca postojo-
wego może być niewystarczające, aby utrzy-

mać w miejscu załadowany pojazd. Istnieje
ryzyko wypadku!
Należy wykorzystać położenie kontrolne w
celu sprawdzenia, czy hamulec postojowy jest
w stanie utrzymać w miejscu załadowany
pojazd. Jeśli pojazd nie jest utrzymywany w
miejscu, należy go dodatkowo zabezpieczyć,
np. podkładając kliny pod koła.
G OSTRZEŻENIE
Wyłączenie zapłonu podczas jazdy powoduje
ograniczenie lub całkowity zanik działania
istotnych dla bezpieczeństwa funkcji. Dotyczy
to np. wspomagania kierownicy i serwa
hamulcowego. Kierowanie i hamowanie
wymaga wtedy stosowania znacznie większej
siły. Istnieje ryzyko wypadku!
Nigdy nie wyłączać zapłonu podczas jazdy.
G OSTRZEŻENIE
Dzieci pozostawione bez opieki we wnętrzu
mogą uruchomić pojazd, np. przez
Rzwolnienie hamulca postojowego
Rprzełączenie skrzyni biegów w położenie
neutralne
Ruruchomienie silnika.
Ponadto mogą obsługiwać elementy wyposa-
żenia pojazdu i zakleszczyć się. Istnieje ryzyko
wypadku i obrażeń!
Opuszczając pojazd należy zawsze zabierać
ze sobą kluczyk i przed oddaleniem się od
pojazdu zablokować zamki. Nigdy nie pozos-
tawiać dzieci bez opieki w pojeździe.
Należy bezwzględnie przestrzegać wskazówek
dotyczących bezpieczeństwa zawartych w roz-
dziale „Dziecko w pojeździe“ (Y strona 36).
X Zatrzymać pojazd.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Przełączyć skrzynię biegów w położenie neu-
tralne.
Hamulce 125
Silnik powinien przed wyłączeniem pracować
przez ok. 2 minuty z prędkością obrotową biegu
jałowego, gdy
Rtemperatura płynu chłodzącego jest wysoka
(powyżej 90 †)
Rwykorzystywana była pełna moc silnika, np.
podczas jazdy pod górę.
X Wyłączanie silnika: Cofnąć kluczyk w sta-
cyjce do oporu.
X Zabezpieczyć pojazd przed stoczeniem, np. za
pomocą klinów podłożonych pod koła.
i Przy wyłączaniu silnika układ oczyszczania
spalin BlueTec® automatycznie przedmu-
chuje układ wydechowy świeżym powie-
trzem. W przeciwnym razie pozostałości czyn-
nika AdBlue® w dozowniku i dyszy wtryskowej
Jazda
mogłyby zakłócać działanie układu oczyszcza-
nia spalin BlueTec®. W zależności od uprzed-
niego obciążenia pojazdu, układ oczyszczania
spalin BlueTec® może wielokrotnie przedmu-
chiwać układ wydechowy.
W trakcie przedmuchiwania układu wydecho-
wego przez układ oczyszczania spalin Blue-
Tec® następuje przełączanie zaworu powie-
trza. Może być przy tym słyszalne syczenie.
Syczenie nie świadczy o nieszczelności
układu pneumatycznego.
Hamulce
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
W przypadku zmiany biegu na niższy na śli-
skiej nawierzchni w celu zwiększenia skutecz-
ności hamowania silnika koła napędzane
mogą stracić przyczepność. Istnieje zwięk-
szone ryzyko poślizgu i wypadku!
Na śliskiej nawierzchni nie należy zmieniać
biegu na niższy, aby zwiększyć skuteczność
hamowania silnika.
Jeśli na wyświetlaczu pojawia się komunikat i
wskaźnik statusu świeci się na czerwono, reak-
cje pojazdu w trakcie hamowania są zmienione.
Nie wolno ruszać z miejsca, wzgl. należy jak naj-
szybciej zatrzymać pojazd, nie powodując
zagrożenia dla ruchu drogowego. Skok pedału,
oraz siła, z jaką trzeba wcisnąć pedał w celu
zahamowania pojazdu lub zestawu, mogą być
Z
126 Hamulce
znacznie większe. Zlecić kontrolę układu hamul-
cowego w fachowym serwisie.
Należy zawsze zwracać uwagę na komunikaty
na wyświetlaczu.
Podczas hamowania pojazdu za pomocą
hamulca postojowego światła stop nie włączają
się.
Wstęp
Niniejszy rozdział zawiera ważne informacje na
temat hamulców i jest podzielony w następujący
sposób:
RBS (układ hamulcowy Telligent®)
(Y strona 127)
RSprawdzanie szczelności pneumatycznego
Jazda
układu hamulcowego (Y strona 127)
RABS (układ zapobiegający blokowaniu się kół
podczas hamowania) (Y strona 128)
RBAS (układ wspomagania nagłego hamowa-
nia) (Y strona 129)
RHamulec postojowy (Y strona 130)
RHamulec przystankowy (Y strona 131)
RBlokada toczenia się (Y strona 132)
RZwalniacz (Y strona 133)
Zjazdy ze wzniesień
Przed długim i stromym zjazdem należy odpo-
wiedno wcześnie przełączyć na niższy bieg,
zwłaszcza jeśli pojazd jest obciążony ładunkiem
lub ciągnie przyczepę.
i Zasada ta obowiązuje również podczas
jazdy z włączonym tempomatem lub ogranicz-
nikiem prędkości.
Dodatkowo włączyć zwalniacz.
Zapewni to wykorzystanie efektu hamowania
silnikiem do utrzymywania prędkości. Wskutek
tego obciążenie układu hamulcowego będzie
mniejsze, co zapobiega przegrzewaniu się i
przedwczesnemu zużyciu hamulców.
Duże i małe obciążenia
G OSTRZEŻENIE
Jeśli podczas jazdy stopa spoczywa na pedale
hamulca, może dojść do przegrzania układu
hamulcowego. W wyniku tego wydłuża się
droga hamowania i może nawet dojść do awa-
rii układu hamulcowego. Istnieje ryzyko
wypadku!
Pedału hamulca nie należy nigdy wykorzysty-
wać jako podnóżka. Podczas jazdy nie należy
równocześnie wciskać pedału hamulca i
pedału gazu.
! Trwałe wciśnięcie pedału hamulca powo-
duje nadmierne i przedwczesne zużycie okła-
dzin hamulcowych.
Po dużym obciążeniu hamulców nie należy
natychmiast zatrzymywać pojazdu. Zalecamy
przejechać jeszcze krótki odcinek. Wskutek
pędu powietrza hamulce szybciej ostygną.
Również przy umiarkowanym obciążaniu hamul-
ców należy od czasu do czasu sprawdzać ich
pełną skuteczność. W tym celu należy rozpędzić
pojazd do stosunkowo dużej prędkości i dość
mocno zahamować, nie powodując przy tym
zagrożenia dla ruchu drogowego. Zapewni to
lepsze wyczucie hamulców.
Mokra nawierzchnia
Po dłuższej jeździe w intensywnym deszczu bez
korzystania z hamulców podczas 1. hamowania
reakcja hamulców może następować ze zwłoką.
Takie zjawisko może występować również po
myciu pojazdu lub po przejeździe przez głęboką
wodę.
Należy wówczas mocniej wciskać pedał
hamulca. Zachowywać większy odstęp od
poprzedzającego pojazdu.
Po jeździe na mokrej nawierzchni oraz po myciu
pojazdu należy odczuwalnie wyhamować
pojazd, zwracając uwagę, aby nie spowodować
zagrożenia dla ruchu drogowego. Wskutek roz-
grzania tarcze hamulcowe szybciej wyschną, co
zabezpieczy je przed korozją.
Ograniczona skuteczność hamowania
na drogach posypanych solą
Podczas jazdy na nawierzchni posypanej solą na
tarczach i okładzinach hamulcowych może osa-
dzić się warstewka soli. Wskutek tego droga
hamowania może ulec znacznemu wydłużeniu.

RW celu starcia ewentualnie osadzonej war-
stewki soli należy od czasu do czasu zahamo-
wać, zwracając uwagę, aby nie spowodować
zagrożenia dla innych uczestników ruchu dro-
gowego.
RPrzed zakończeniem jazdy oraz po jej wzno-
wieniu ostrożnie wcisnąć pedał hamulca.
RW celu zapewnienia bezpieczeństwa zacho-
wywać szczególnie duży odstęp od poprze-
dzającego pojazdu.
Nowe okładziny hamulcowe
Nowe okładziny i tarcze hamulcowe uzyskują
optymalną skuteczność hamowania dopiero po
przejechaniu kilkuset kilometrów. Zmniejszoną
skuteczność hamowania należy kompensować
silniejszym wciskaniem pedału hamulca.
Ze względów bezpieczeństwa firma Daimler
zaleca montowanie wyłącznie okładzin hamul-
cowych, które zostały dopuszczone do stoso-
wania w pojazdach marki Mercedes-Benz, wzgl.
okładzin o identycznym standardzie jakości.
Okładziny hamulcowe niedopuszczone do sto-
sowania w pojazach marki Mercedes-Benz,
wzgl. niespełniające identycznego standardu
jakości mogą ograniczyć bezpieczeństwo użyt-
kowania pojazdu.
BS (układ hamulcowy Telligent®)
Hamulec główny w wersji podstawowej jest
pneumatycznie sterowanym hamulcem z ABS
(układ zapobiegający poślizgowi kół).
Dodatkowo w wersji podstawowej dostępny jest
hamulec główny jako BS.
BS ma elektroniczny układ sterowania do usta-
wiania i monitorowania hamulca głównego, w
którym są zintegrowane następujące układy:
RABS (układ zapobiegający blokowaniu się kół
podczas hamowania)
RASR (układ zapobiegający poślizgowi kół przy
ruszaniu)
RALB (automatyczny korektor sił hamowania,
sterowany obciążeniem)
RBlokada toczenia się
RBAS (układ wspomagania nagłego hamowa-
nia)
W celu ochrony hamulca głównego układ BS, w
zależności od stanu obciążenia pojazdu i warun-
Hamulce 127
ków pogodowych, może włączyć zwalniacz
(hamulec silnikowy/ retarder).
Gdy w układzie BS występują usterki, na
wyświetlaczu pojawia się odpowiedni komuni-
kat.
Jeśli równocześnie wskaźnik statusu świeci się
na żółto, reakcje pojazdu podczas hamowania
mogą być zmienione. W takiej sytuacji należy
pojechać do fachowego serwisu, zachowując
szczególną ostrożność podczas jazdy.
Jeśli równocześnie wskaźnik statusu świeci się
na czerwono, reakcje pojazdu podczas hamo-
wania są zmienione. Nie wolno ruszać z miejsca,
wzgl. należy jak najszybciej zatrzymać pojazd,
nie powodując zagrożenia dla ruchu drogowego.
Skok pedału, oraz siła, z jaką trzeba wcisnąć
pedał w celu zahamowania pojazdu lub zestawu,
Jazda
mogą być znacznie większe. ABS może być wyłą-
czony. Przy hamowaniu można korzystać
wyłącznie z normalnych funkcji hamulców. Zle-
cić kontrolę układu hamulcowego w fachowym
serwisie.
Należy zawsze zwracać uwagę na komunikaty
na wyświetlaczu.
Sprawdzanie szczelności układu sprę-
żonego powietrza
G OSTRZEŻENIE
Nieszczelność pneumatycznego układu
hamulcowego lub zbyt niskie ciśnienie dyspo-
zycyjne uniemożliwia skuteczne wyhamowa-
nie pojazdu. Istnieje ryzyko wypadku!
Pojazdem należy ruszać dopiero, gdy osiąg-
nięte są wymagane wartości ciśnień dyspozy-
cyjnych i zgaśnie lampka stop.
W przypadku straty ciśnienia podczas jazdy
należy niezwłocznie zatrzymać pojazd w
dozwolonym miejscu. Zabezpieczyć pojazd
hamulcem postojowym. Powadomić nie-
zwłocznie fachowy serwis w celu wykonania
naprawy układu sprężonego powietrza.
W trakcie kontroli szczelności nikt nie powinien
wsiadać lub wysiadać z pojazdu. Wykluczy to
możliwość pomylenia strat ciśnienia wynikają-
cych z działania pneumatycznie amortyzowa-
nych foteli i układu poziomowania Telligent® z
nieszczelnością układu.
Z
128 Hamulce
X Ustawić pojazd na równej powierzchni.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Zabezpieczyć pojazd przed odtoczeniem się,
podkładając kliny.
X Zwolnić hamulec postojowy.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
X W komputerze pokładowym w menu Infor‐
macje kontrolne wywołać podmenu Ciś‐
nienie dysp. (Y strona 95).
X Pozostawić silnik pracujący, aż ciśnienie dys-
pozycyjne osiągnie wartość ok. 10 bar.
X Wyłączyć silnik.
X Po ok. 5 minutach przekręcić kluczyk w sta-
cyjce w położenie do jazdy.
Zachowanie zwłoki wynoszącej co najmniej
Jazda
5 minut jest konieczne, aby wykluczyć stratę
ciśnienia powodowaną działaniem dodatko-
wych odbiorników, np. systemu oczyszczania
spalin BlueTec®.
X Ponownie wywołać podmenu Ciśnienie
dysp..
X Wcisnąć pedał hamulca do połowy całkowi-
tego skoku i przytrzymać w tym położeniu.
X Po upływie ok. 1 minuty odczytać wartość ciś-
nienia dyspozycyjnego.
X Po 3 minutach ponownie odczytać wartość
ciśnienia dyspozycyjnego.
Jeśli po 3 minutach rozpoznana zostanie
strata ciśnienia maks. 0,4 bar w podmenu
Ciśnienie dysp. komputera pokładowego,
pneumatyczny układ hamulcowy jest
szczelny.
ABS (układ zapobiegający blokowaniu
się kół podczas hamowania)
Wskazówki ogólne
Układ ABS reguluje ciśnienie podawane na zaci-
ski hamulcowe, przez co zapobiega blokowaniu
się kół. Zapewnia to zachowanie sterowności
pojazdu w trakcie hamowania.
ABS działa niezależnie od rodzaju nawierzchni i
może ingerować już przy minimalnej prędkości.
Na śliskiej jezdni ingerencja ABS następuje już
przy lekkim hamowaniu.
Po włączeniu blokady mechanizmu różnicowego
następuje wyłączenie ABS.
Lampka kontrolna ABS
G OSTRZEŻENIE
Gdy układ ABS ma usterkę, koła mogą się
zablokować podczas hamowania. W wyniku
tego sterowność oraz reakcje pojazdu pod-
czas hamowania są mocno zakłócone. Poza
tym inne układy ułatwiające jazdę są wyłą-
czone. Istnieje zwiększone ryzyko poślizgu i
wypadku!
Jechać ostrożnie dalej. Niezwłocznie zlecić
sprawdzenie ABS w fachowym serwisie.
Działanie zabezpieczenia przed blokowaniem
nie jest zapewnione, jeśli
Rnie nastąpi wskazanie układu hamulcowego
Telligent® na wyświetlaczu lub
Rwskazanie nie zniknie po upływie 3 sekund lub
Rwskazanie nie zniknie po ruszeniu pojazdu.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
Wyświetlacz zostaje podświetlony na ok.
2 sekundy. Jednocześnie słychać brzęczyk
ostrzegawczy. Następnie na wyświetlaczu
pojawia się Q P lub P Q przez
ok. 3 sekundy.
Hamowanie z ABS
G OSTRZEŻENIE
Podczas hamowania może dojść do zabloko-
wania się kół przyczepy/ naczepy i utraty sta-
bilności zestawu
Rjeśli przyczepa/ naczepa nie jest wyposa-
żona w ABS
Rw przypadku awarii ABS przyczepy/
naczepy
Rw razie awarii kompletnego systemu ABS.
Skutkiem może być utrata kontroli nad zesta-
wem i spowodowanie wypadku.
Technikę jazdy należy zawsze dostosowywać
do aktualnych warunków drogowych i atmo-
sferycznych i zachowywać bezpieczną odleg-
łość od innych pojazdów. Unikać – oprócz
sytuacji krytycznych – pełnego hamowania.
Podczas hamowania ABS poprawia stabilność
toru jazdy i sterowność zestawu z przyczepą.
 Hamulce 129

Układy bezpieczeństwa jazdy działają w grani-

cach określonych przez prawa fizyki i nie są w
stanie wyeliminować ryzyka wypadku wynikają-
cego z nieuwagi lub niedostosowania techniki
jazdy do warunków panujących na drodze.
Uklady bezpieczeństwa jazdy stanowią tylko
pomoc dla kierowcy. Odpowiedzialność za
utrzymywanie bezpiecznej odległości od innych
uczestników ruchu drogowego oraz przepisowej
prędkości i hamowanie w odpowiedniej chwili
spoczywa wyłącznie na kierowcy. Technikę
jazdy należy zawsze dostosowywać do aktual-
nych warunków drogowych i atmosferycznych i
X Uruchomić silnik.
utrzymywać bezpieczną odległość od innych
uczestników ruchu drogowego. Jeździć rozważ- ABS jest włączony.
nie. X Wyłączanie: Nacisnąć przycisk : u góry.

X W trakcie ingerencji ABS przytrzymywać

Na wyświetlaczu pojawia się nP ABS
odłączony z żółtym wskaźnikiem statusu.

pedał hamulca wciśnięty, aż ustąpi sytuacja
wymagająca hamowania.
X W razie konieczności pełnego hamowania
wcisnąć pedał hamulca z całej siły.
W trakcie ingerencji ABS zwalniacz zostaje wyłą-
czony. Lampka kontrolna V w zestawie
wskaźników nie gaśnie.
Jeśli pojazd ma się poruszać z przyczepą/
naczepą z ABS lub elektronicznym układem
hamulcowym:
X Podłączyć przewód sterujący do gniazda lub
wtyku ABS/ BS (Y strona 174).
Jeśli pojazd porusza się bez naczepy lub z
naczepą bez ABS:
X Wetknąć przewód sterujący do pustego
gniazda.
Wyłączanie i włączanie układu ABS
G OSTRZEŻENIE
Jeżeli ABS jest wyłączony, podczas hamowa-
nia może dojść do zablokowania się kół.
Pojazd traci wtedy sterowność. Istnieje pod-
wyższone ryzyko poślizgu i wypadku!
Podczas jazdy na drogach i utwardzonych
nawierzchniach nie należy wyłączać ABS.
Wyłączenie ABS może skrócić drogę hamowania
podczas jazdy w terenie lub na nieutwardzonych
nawierzchniach (np. na miękkim, sypkim lub
bardzo falistym podłożu). Wyłączyć można tylko
układ ABS pojazdu silnikowego.
Jazda
Jednocześnie włącza się lampka kontrolna
v w zestawie wskaźników.
X Włączanie: Nacisnąć przycisk : u góry.
Komunikat znika z wyświetlacza.
BAS (układ wspomagania nagłego
hamowania)
G OSTRZEŻENIE
Gdy układ BAS ma usterkę, droga hamowania
w sytuacjach awaryjnych może się wydłużyć.
Istnieje ryzyko wypadku!
W sytuacji awaryjnej wcisnąć pedał hamulca z
całej siły. Układ ABS zapobiega przy tym blo-
kowaniu się kół.
Układ wspomagający hamowanie BAS działa w
sytuacjach awaryjnego hamowania. Przy szyb-
kim wciśnięciu pedału hamulca BAS zwiększa
siłę hamowania, skracając w ten sposób drogę
hamowania.
Po włączeniu blokady mechanizmu różnicowego
następuje wyłączenie ABS.
X Pedał hamulca należy mocno przytrzymać aż
do momentu ustąpienia sytuacji wymagającej
awaryjnego hamowania.
Układ ABS zapobiega przy tym blokowaniu się
kół.
Po zwolnieniu pedału hamulca układ hamulcowy
powraca do normalnego działania. BAS zostaje
wyłączony.

Z
130 Hamulce

Hamulec postojowy Zaciąganie hamulca postojowego

Ważne zasady bezpieczeństwa

G OSTRZEŻENIE
Jeżeli dźwignia hamulca postojowego nie zos-
tanie zablokowana w położeniu pełnego
hamowania, samoczynnie powraca w położe-
nie zwolnione. Pojazd może się wtedy stoczyć.
Istnieje ryzyko wypadku!
Po zaparkowaniu pojazdu należy zablokować
dźwignię w położeniu pełnego hamowania.
X Przechylić dźwignię hamulca postojowego z
G OSTRZEŻENIE położenia zwolnionego : w położenie peł-
Działanie hamulca postojowego może być nie- nego hamowania ;, wcisnąć w dół i zablo-
Jazda

wystarczające, aby zabezpieczyć pojazd sto- kować.

jący na wzniesieniu. Pojazd obciążony ciężkim Jeśli dalsze przechylenie dźwigni jest niemoż-
ładunkiem lub z podłączoną przyczepą/ liwe, dźwignia jest zablokowana i hamulec
postojowy jest zaciągnięty. Włącza się
naczepą może się stoczyć. Istnieje ryzyko lampka kontrolna ! w zestawie
wypadku! wskaźników.
Należy wykorzystać położenie kontrolne w Przyczepa/ naczepa z układem hamulcowym
celu sprawdzenia, czy hamulec postojowy jest UE: przy podłączonej przyczepie/ naczepie
w stanie utrzymać pojazd w miejscu. Jeśli hamulec postojowy oddziałuje na jej koła
działanie hamulca postojowego jest niewys- poprzez hamulec zasadniczy (przyczepy/
naczepy).
tarczające, należy zabezpieczyć zarówno
pojazd, jak i przyczepę/ naczepę klinami pod- Informacje na temat hamulca postojowego przy-
łożonymi pod koła. Przyczepę/ naczepę czepy/ naczepy znajdują się w instrukcji obsługi
opracowanej przez jej producenta.
należy zabezpieczyć jej własnym hamulcem
postojowym.
Sprawdzanie hamulca postojowego
Zaparkowany pojazd należy zabezpieczyć przed
stoczeniem się za pomocą hamulca postojo-
wego. Hamulec postojowy oddziałuje poprzez
siłowniki sprężynowe.
Hamowanie za pomocą hamulca postojowego
nie powoduje włączania świateł stop.
Dźwignia hamulca postojowego znajduje się
przy kokpicie lub obok fotela kierowcy.

Gdy hamulec postojowy jest zaciągnięty:

X Wcisnąć dźwignię hamulca postojowego,
przechylić ją poza położenie pełnego hamo-
wania w położenie kontrolne = i przytrzy-
mać.
W trakcie kontroli zestaw jest utrzymywany w
miejscu wyłącznie przez siłowniki sprężynowe

pojazdu. Hamulce przyczepy/ naczepy są
zwolnione.
W pojeździe straży pożarnej z hamulcem
postojowym oddziałującym na cztery koła:
hamulec postojowy osi przedniej jest zwol-
niony. Pojazd jest utrzymywany w miejscu
tylko przez siłowniki sprężynowe hamulca
postojowego.
Pojazd musi być unieruchomiony.
X Jeśli siła hamowania nie wystarcza do utrzy-
mania zestawu w miejscu, podłożyć dodat-
kowo kliny pod koła pojazdu i przyczepy/
naczepy.
X Cofnąć dźwignię hamulca postojowego z
położenia kontrolnego = w położenie peł-
nego hamowania i zablokować.
Zwalnianie hamulca postojowego
X Pociągnąć dźwignię hamulca postojowego z
położenia pełnego hamowania ; w górę i
przechylić do oporu w położenie zwol-
nione :.
Lampka kontrolna ! w zestawie
wskaźników gaśnie.
Całkowite zwolnienie hamulca postojowego
jest możliwe tylko, gdy ciśnienie dyspozy-
cyjne w obu obwodach hamulcowych wynosi
co najmniej 8 bar.
Jeśli lampka kontrolna ! w zestawie
wskaźników świeci się nadal, ciśnienie dys-
pozycyjne w obwodzie hamulcowym siłowni-
ków sprężynowych jest zbyt niskie (poniżej
5,5 bar).
W celu odholowania pojazdu można siłowniki
sprężynowe hamulca postojowego zwolnić ręcz-
nie (Y strona 222).
Hamulce 131
Hamulec przystankowy
G OSTRZEŻENIE
Podczas zabezpieczania pojazdu hamulcem
przystankowym ciśnienie hamowania może
być zbyt niskie. Wtedy pojazd może się toczyć
pomimo działania hamulca przystankowego.
Istnieje ryzyko wypadku!
Po włączeniu hamulca przystankowego nie
wolno opuszczać miejsca kierowcy i należy w
każdej chwili być gotowym do hamowania.
Jeśli pojazd zacznie się toczyć, należy dodat-
kowo zahamować hamulcem zasadniczym.
G OSTRZEŻENIE
Jazda
Gdy hamulec przystankowy jest włączony, w
warunkach zimowych podczas hamowania
tuż przed zatrzymaniem pojazdu może dojść
do zablokowania się kół. Koła pozostają zablo-
kowane również po zdjęciu nogi z pedału
hamulca. Wskutek tego może dojść do
poślizgu lub obsuwania się pojazdu, np. na
wzniesieniu. Istnieje ryzyko wypadku!
W warunkach zimowych nie należy włączać
hamulca przystankowego.
Hamulec przystankowy zużywa mniej sprężo-
nego powietrza, w porównaniu z hamulcem
głównym i postojowym. Z hamulca przystanko-
wego należy korzystać przy częstym ruszaniu i
zatrzymywaniu się, gdy pojazd pokonuje sto-
sunkowo krótkie odcinki drogi. Należy jednak
pamiętać, że hamulec przystankowy nie zastę-
puje ani hamulca zasadniczego, ani hamulca
postojowego. Informacje przydatne przy parko-
waniu znajdują się w rozdziale „Zatrzymywanie i
parkowanie pojazdu“ (Y strona 124).
Cofnięcie kluczyka w stacyjce do oporu nie
powoduje wyłączenia hamulca przystankowego.
Jeśli dodatkowo nastąpi zwolnienie hamulca
zasadniczego/postojowego, słychać brzęczyk
ostrzegawczy i lampka kontrolna x w zesta-
wie wskaźników miga.
Z
132 Hamulce
X Włączanie hamulca przystankowego:
Nacisnąć włącznik : u góry.
Włącza się lampka kontrolna x w zestawie
wskaźników.
Hamulec przystankowy jest gotowy do dzia-
Jazda
łania, ale nie uruchomiony.
X Aktywacja hamulca przystankowego:
Wyhamować pojazd aż do zatrzymania.
Hamulec przystankowy jest aktywny.
X Zwalnianie hamulca przystankowego:
Wcisnąć pedał gazu.
Gdy pojazd rusza, hamulec przystankowy
zwalnia się automatycznie i jest ponownie
gotowy do działania.
X Wyłączanie hamulca przystankowego:
Nacisnąć włącznik : u dołu.
Lampka kontrolna x w zestawie
wskaźników gaśnie.
Blokada toczenia się
G OSTRZEŻENIE
W sytuacji, gdy pojazd nie zostanie zatrzy-
many hamulcem zasadniczym, np. przy swo-
bodnym toczeniu się, blokada toczenia się nie
jest uruchamiana. Pojazd może się wtedy sto-
czyć. Istnieje ryzyko wypadku!
W celu uruchomienia blokady toczenia się
należy najpierw zatrzymać pojazd hamulcem
zasadniczym.
Blokada toczenia się jest częścią układu hamul-
cowego (Telligent®) i wspomaga kierowcę przy
ruszaniu na podjazdach lub zjazdach. Blokada
nie dopuszcza do toczenia się pojazdu i umożli-
wia ruszanie bez szarpnięcia.
Blokada toczenia się po włączeniu zachowuje
aktywność również po postojach pojazdu lub po
wyłączeniu silnika i jest aktywna niezależnie od
włączonego biegu (do przodu lub wsteczny).
X Włączanie blokady toczenia się: Nacisnąć
przełącznik : u góry.
Blokada toczenia się jest gotowa do działania,
ale nieuruchomiona.
X Aktywacja blokady toczenia się: Wyhamo-
wać pojazd aż do zatrzymania.
Blokada toczenia się jest uruchomiona.
Lampka kontrolna Z w zestawie
wskaźników świeci się.
Wciskanie pedału hamulca lub sprzęgła nie
powoduje wyłączenia blokady toczenia się.
X Zwalnianie blokady toczenia się: Wcisnąć
pedał gazu.
Po ruszeniu pojazdu następuje automatyczne
zwolnienie blokady toczenia się. Lampka kon-
trolna Z w zestawie wskaźników gaśnie.
X Wyłączanie blokady toczenia się: Nacisnąć
przełącznik : u dołu.
Lampka kontrolna Z w zestawie
wskaźników gaśnie.
Po zaciągnięciu hamulca postojowego lampka
kontrolna Z w zestawie wskaźników gaśnie.
Blokada toczenia się nie jest aktywna, ale zacho-
wuje gotowość do działania.
Pojazd z mechanizmem automatycznej
zmiany biegów Telligent®:
Gdy przy uruchomionej blokadzie toczenia się
nastąpi zwolnienie pedału hamulca, na krótko
włącza się brzęczyk ostrzegawczy. Blokada
toczenia się zostaje zwolniona i lampka kon-
trolna Z na tablicy rozdzielczej gaśnie.
Pojazd bez mechanizmu automatycznej
zmiany biegów Telligent®:
Jeśli w pojeździe stojącym z włączoną blokadą
toczenia się pedał gazu, sprzęgła lub hamulca
nie zostanie wciśnięty, na krótko włącza się
brzęczyk ostrzegawczy. Blokada toczenia się

zostaje zwolniona i lampka kontrolna Z na
tablicy rozdzielczej gaśnie.
Zwalniacz
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
W przypadku usterki retardera lub układu ste-
rowania pracą retardera mogą się zmienić
reakcje pojazdu podczas hamowania. Pojazd
może w niekontrolowany sposób zahamować.
Na śliskiej nawierzchni koła mogą się zablo-
kować i stracić w wyniku tego przyczepność.
Pojazd może wpaść w poślizg. Istnieje ryzyko
wypadku!
Należy jechać szczególnie ostrożnie lub nie-
zwłocznie zatrzymać się, nie stwarzając zagro-
żenia w ruchu. Zlecić niezwłocznie sprawdze-
nie i naprawę retardera w fachowym serwisie.
Należy zawsze zwracać uwagę na lampki
ostrzegawcze oraz komunikaty na wyświetla-
czu i postępować zgodnie z opisanymi środ-
kami zaradczymi.
G OSTRZEŻENIE
Jeśli na śliskiej nawierzchni zostanie włączony
zwalniacz lub nastąpi zmiana biegu na niższy
w celu zwiększenia efektu hamowania silni-
kiem, koła napędowe mogą stracić przyczep-
ność. Istnieje podwyższone ryzyko poślizgu i
wypadku!
Na śliskiej nawierzchni nie należy włączać
zwalniacza lub zmieniać biegu na niższy, aby
zwiększyć efekt hamowania silnikiem.
Zwalniacz składa się z hamulca silnikowego i
retardera.
Efekt hamowania silnikiem można wykorzysty-
wać podczas długich zjazdów ze wzniesień
Rprzez włączenie zwalniacza
Rodpowiednio wczesne włączenie niższego
biegu.
Hamulce 133
Zwalniacz zostaje automatycznie włączony,
Rgdy układ elektroniczny po kilku hamowa-
niach rozpozna obciążenie pojazdu ładunkiem
i nastąpi kolejne wciśnięcie pedału hamulca
Rpodczas ingerencji tempomatu w trybie jazdy
bezwładnej.
Włączanie i wyłączanie zwalniacza
pojazdu
! Kontrolę zwalniacza należy zlecić w facho-
wym serwisie, gdy zwalniacz
Rjest włączony i lampka kontrolna y
świeci się lub
Rjest wyłączony i lampka kontrolna V nie
gaśnie.
Jazda
Dźwignia wielofunkcyjna (przykład)
X Włączanie: Pociągnąć dźwignię wielofunk-
cyjną w położenie odpowiadające żądanemu
stopniowi hamowania.
Lampka kontrolna V w zestawie
wskaźników świeci się.
X Wyłączanie: Nacisnąć dźwignię wielofunk-
cyjną w położenie g.
Lampka kontrolna V w zestawie
wskaźników gaśnie.
Pojazdy bez retardera są wyposażone tylko w
pierwszy stopień hamowania.
W pojazdach ze zwalniaczem lub retarderem od
położenia 3 jest aktywny retarder.
Skuteczność zwalniacza w położeniu 1 jest
najmniejsza, a w położeniu 4 największa.
Jeśli po kontroli działania wskaźników lampka
kontrolna V w zestawie wskaźników miga,
dźwignia zwalniacza nie jest w położeniu g.
W trakcie ingerencji ABS następuje automa-
tyczne wyłączenie zwalniacza. Lampka kon-
trolna V w zestawie wskaźników nie gaśnie.
Z
134 Hamulce

Hamulec silnikowy X Nacisnąć przycisk : u dołu.

Skuteczność hamulca silnikowego jest zależna
od prędkości obrotowej silnika. Wysoka pręd-
kość obrotowa silnika powoduje odpowiednio
dużą skuteczność hamulca silnikowego.
Należy zwracać uwagę na zakres działania
hamulca silnikowego, oznaczony w obrotomie-
rzu (Y strona 86).
Wsparcie retardera z magnesem stałym dla
hamulca silnikowego jest wyłączone.
X Nacisnąć przycisk : u góry.
Wsparcie retardera z magnesem stałym dla
hamulca silnikowego jest włączone.

Retarder
Jeśli w zestawie wskaźników miga lampka kon-
trolna V lub miga albo świeci się lampka
kontrolna Ù, zmniejsza się moc hamowania
retardera.
X Należy odpowiednio wcześnie redukować
Jazda

przełożenie.
Zwiększy to skuteczność działania hamulca
silnikowego oraz układu chłodzenia silnika.
Wskazówki dotyczące czyszczenia i konserwacji
retardera zamieszczono w rozdziale „Czyszcze-
nie i konserwacja“ (Y strona 186).

Retarder z magnesem trwałym

Jako zwalniacz oprócz hamulca silnikowego
dodatkowo wykorzystywany jest retarder z mag-
nesem stałym. Retarder z magnesem stałym
wzmacnia moc hamulca silnikowego i jest włą-
czany od drugiego położenia zwalniacza.
Po wciśnięciu pedału hamulca retarder z mag-
nesem stałym nie zużywając się przejmuje część
pracy hamowania. Wsparcie retardera z magne-
sem stałym dla hamulca silnikowego można
wyłączyć, np. w trybie manewrowania.
 Zmiana biegów - przegląd 135

Zmiana biegów - przegląd

6-biegowa mechaniczna skrzynia biegów
Skrzynia biegów dysponuje 6 bie-
gami do jazdy w przód i 1 biegiem
wstecznym.
Zmiana biegów następuje za
pomocą dźwigni zmiany biegów ;
i pedału sprzęgła :.

Jazda
Dalsze informacje dotyczące skrzyni biegów znajdują się w rozdziale „Mechaniczna skrzynia bie-
gów“ (Y strona 137). Należy zwrócić uwagę szczególnie na wskazówki i zalecenia dotyczące zmiany
biegów.

9-biegowa mechaniczna skrzynia biegów

Skrzynia biegów ma 8 biegów do
jazdy w przód, 1 bieg pełzający i
1 bieg wsteczny.
Mechaniczny/ hydrauliczny
mechanizm zmiany biegów jest
skrzynią biegów w układzie H.
Zmiana biegów następuje za
pomocą dźwigni zmiany biegów ;
i pedału sprzęgła :.

Dalsze informacje dotyczące skrzyni biegów znajdują się w rozdziale „Mechaniczna skrzynia bie-
gów“ (Y strona 137). Należy zwrócić uwagę szczególnie na wskazówki i zalecenia dotyczące zmiany
biegów.

Z
136 Zmiana biegów - przegląd

Mechanizm automatycznej zmiany biegów Telligent®

Skrzynia biegów dysponuje 6 bie-
gami do jazdy w przód i 1 biegiem
wstecznym.
Zmiana biegów następuje za
pomocą selektora D. Układ
sprzęgła sprzęga automatycznie.
Za pomocą przełącznika wybiera-
nia trybów zmiany biegów E
można ustawić tryb ręczny lub
automatyczny.
Jazda

W trybie automatycznym za pomocą selektora D określa się kierunek zmiany biegów. Wybór biegu
może być dokonywany przez układ elektroniczny lub przez kierowcę.
Na wyświetlaczu pojawia się włączony bieg ?, bieg zalecany lub wybrany za pomocą funkcji pre-
selekcji A oraz aktywny tryb zmiany biegów B.
Dalsze informacje na temat zmiany biegów znajdują się w rozdziale „Mechanizm automatycznej
zmiany biegów Telligent®“ (Y strona 139). Należy zwrócić uwagę szczególnie na wskazówki i zale-
cenia dotyczące zmiany biegów.

Panel obsługi automatycznej skrzyni biegów

Automatyczna skrzynia biegów
włącza automatycznie wszystkie
biegi do jazdy do przodu (5 lub 6).
Położenie do jazdy 7 zapewnia
w prawie wszystkich warunkach
eksploatacji optymalne reakcje
podczas jazdy.

Podczas jazdy na wzniesieniach lub zjazdach zakresy przełożeń można ograniczyć lub rozszerzyć
ręcznie za pomocą przycisków * i & na panelu obsługi :.
 Mechaniczna skrzynia biegów 137

Dalsze informacje są zawarte w rozdziale „Automatyczna skrzynia biegów“ (Y strona 145). Należy
zwrócić uwagę szczególnie na wskazówki i zalecenia dotyczące zmiany biegów.

Mechaniczna skrzynia biegów bieg. W celu zabezpieczenia mechanizmu

Ręczna zmiana biegów
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
W przypadku straty ciśnienia lub zbyt niskiego
ciśnienia dyspozycyjnego w obwodzie dodat-
kowych odbiorników
Rw pojeździe z mechanizmem automatycz-
nej zmiany biegów Telligent® automa-
synchronizacji skrzyni biegów następuje
automatyczne wyłączenie wspomagania
zmiany biegów. Zmiana biegu wymaga
wtedy znacznie większej siły.
Silnik reaguje z opóźnieniem na wciskanie
pedału gazu, gdy
Rpojazd jest zatrzymany
Rsilnik pracuje i
Rskrzynia biegów jest w położeniu neutralnym.
Przełączanie skrzyni biegów

tyczna zmiana biegów nie działa
Rw pojeździe bez mechanizmu automatycz-
nej zmiany biegów Telligent® zmiana bie-
gów wymaga stosowania znacznie większej
siły.
Istnieje ryzyko wypadku!
Nie ruszać z miejsca lub natychmiast zatrzy-
mać pojazd, zwracając uwagę na sytuację w
ruchu drogowym. Zabezpieczyć pojazd przed
stoczeniem, np. za pomocą hamulca postojo-
wego. Powadomić niezwłocznie fachowy ser-
wis w celu wykonania naprawy układu sprę-
żonego powietrza.
Jazda
X Wcisnąć pedał sprzęgła.
X Przełączyć dźwignię zmiany biegów w położe-
nie neutralne.
X Pojazdy z 9-biegową skrzynią biegów: w razie
potrzeby zmienić zakres przełożeń.
X Włączyć żądany bieg za pomocą dźwigni
zmiany biegów, nie stosując raptownych sił.
X Powoli zwolnić pedał sprzęgła.
6‑stopniowa skrzynia biegów
6‑stopniowa skrzynia biegów jest przekładnią
sterowaną manualnie.

! W celu wykluczenia uszkodzenia skrzyni bie-

gów, silnika lub sprzęgła zalecamy przestrze-
ganie poniższych wskazówek:
RNie jeździć ze zbyt niską ani ze zbyt wysoką
prędkością obrotową silnika.
RBieg wsteczny włączać dopiero po zatrzy-
maniu pojazdu i przy prędkości obrotowej
biegu neutralnego.
RPodczas redukowania biegów nie dopusz-
czać do wprowadzania silnika na nad-
mierną prędkość obrotową (czerwony Schemat zmiany biegów
zakres w obrotomierzu). Zakres jest podzielony na bieg wsteczny k i
RPo zmianie biegu od razu puścić dźwignię. biegi od 1 do 6.
Nie opierać dłoni lub przedramienia na
dźwigni zmiany biegów.
RJeśli przy redukcji słychać brzęczyk ostrze-
gawczy, maksymalnie dopuszczalna pręd-
kość obrotowa silnika jest przekroczona.
Nie przełączać na niższy, lecz na wyższy

Z
138 Mechaniczna skrzynia biegów

9‑stopniowa skrzynia biegów

Wskazówki ogólne
9‑biegowa skrzynia biegów jest przekładnią ste-
rowaną manualnie. Mechaniczna skrzynia bie-
gów jest podwójnym mechanizmem zmiany bie-
gów w układzie H.
Jazda

Schemat zmiany biegów

Zakresy przełożeń skrzyni biegów są podzielone
następująco:
Rgrupa wolna „L“, obejmująca:
- bieg wsteczny k
- bieg pełzający r
- biegi od 1 do 4
Rgrupa szybka „H“ z biegami od 5 do 8.
Po włączeniu położenia neutralnego dźwignia
zmiany biegów jest w ścieżce między 3. a 4. bie-
giem lub między 5. a 6. biegiem.
Zmiana zakresu przełożeń
! Przy zmianie zakresu z grupy szybkiej na
wolną należy utrzymywać prędkość poniżej
25 km/h. Wyższa prędkość podczas zmiany z
grupy szybkiej na wolną może spowodować
uszkodzenie skrzyni biegów.
X Wcisnąć pedał sprzęgła.
X Przełączyć dźwignię zmiany biegów w położe-
nie neutralne.
X Lekkim uderzeniem dłonią w bok dźwigni
zmiany biegów pokonać punkt oporu między
zakresami przełożeń.
X Włączyć żądany bieg dopiero po odczekaniu
ok. 1 sekundy, nie wywierając raptownych sił
na dźwignię.
X Powoli zwolnić pedał sprzęgła.
 Zautomatyzowany mechanizm zmiany biegów 139

Problemy ze skrzynią biegów

Problem Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie
Brak przekazywania Skrzynia rozdzielcza jest w położeniu neutralnym.
napędu do osi napędo- X Przełączyć skrzynię biegów w położenie drogowe lub terenowe
wych. (Y strona 152).

Zautomatyzowany mechanizm Mechanizm automatycznej zmiany biegów Telli-

zmiany biegów gent® dysponuje 6 biegami do jazdy w przód i
1 biegiem wstecznym.
Mechanizm automatycznej zmiany Układ sterowania pracą skrzyni biegów steruje
biegów Telligent® podczas jazdy układem uruchamiania sprzęgła,
np. podczas
Ważne zasady bezpieczeństwa Rruszania

Jazda
Rmanewrowania
G OSTRZEŻENIE Rzmiany biegów
Gdy prędkość obrotowa silnika spadnie poni- Rzatrzymywania
żej minimum, układ elektroniczny automa-
tycznie wysprzęgla. Powoduje to przerwanie Wskaźnik biegu
transmisji napędu. Znajdujący się np. na
wzniesieniu pojazd może się stoczyć. Istnieje
ryzyko wypadku!
Nie dopuszczać do spadku prędkości obroto-
wej silnika poniżej minimalnej wartości.

G OSTRZEŻENIE
W przypadku straty ciśnienia lub zbyt niskiego
ciśnienia dyspozycyjnego w obwodzie dodat-
kowych odbiorników
Rw pojazdach z mechanizmem automatycz-
nej zmiany biegów Telligent® automa-
tyczna zmiana biegów nie działa
Rw pojazdach bez mechanizmu automatycz-
nej zmiany biegów Telligent® zmiana bie-
gów wymaga stosowania znacznie większej
siły.
Wskaźnik biegów na wyświetlaczu (przykład)
: Włączony: 4. bieg
; Zalecany lub wybrany wstępnie: 3. bieg
= Tryb automatycznej zmiany biegów
Wyświetlacz przedstawia następujące informa-
cje:
Rwłączony bieg :
Rzalecany lub wstępnie wybrany bieg (miga-
nie) ;
Rustawiony tryb działania =

Istnieje ryzyko wypadku! 1—6 Biegi od 1. do 6.

Nie należy wtedy ruszać, wzgl. należy jak naj- N Płożenie neutralne
szybciej zatrzymać pojazd zgodnie z przepi-
sami. Zabezpieczyć pojazd hamulcem posto- R Bieg wsteczny
jowym przed stoczeniem. Zlecić niezwłocznie Auto Tryb automatycznej zmiany biegów
sprawdzenie i naprawę układu sprężonego
powietrza w fachowym serwisie. Man Tryb ręcznej zmiany biegów

Nie dopuszczać do spadku prędkości obrotowej

silnika poniżej minimalnej wartości 600 1/min.
Z
140 Zautomatyzowany mechanizm zmiany biegów
Selektor zmiany biegów
d Pojazdy z kierownicą z lewej strony
e Pojazdy z kierownicą z prawej strony
: Przycisk funkcyjny
Jazda
; Dźwignia zmiany biegów, zmiana biegu na
wyższy
= Dźwignia zmiany biegów, zmiana na niższy/
włączanie biegu wstecznego
? Przycisk położenia neutralnego
A Przełącznik trybu pracy
i Jeśli skrzynia biegów jest obsługiwana za
pomocą dźwigni zmiany biegów, dźwignię
należy naciskać lub ciągnąć do przodu lub do
tyłu zawsze do wyczuwalnego oporu.
Tryby pracy
Można wybrać jeden z dwóch trybów pracy:
RTryb automatycznej zmiany biegów
Układ elektroniczny zmienia biegi w zależ-
ności od
- prędkości obrotowej silnika
- położenia pedału gazu
- trybu działania zwalniacza
- obciążenia pojazdu
- właściwości nawierzchni
RTryb ręcznej zmiany biegów
Włączanie biegu do ruszania, samodzielne
ustalanie chwili i kierunku zmiany biegów
przez kierowcę.
Po rozruchu silnika tryb automatycznej zmiany
biegów jest zawsze włączony.
i Po kontroli wskaźników w zestawie
wskaźników na wyświetlaczu sygnalizowany
jest na krótko aktualny tryb zmiany biegów.
W każdej chwili można dokonać zmiany trybu
pracy.
X Włączanie trybu ręcznej zmiany biegów:
Nacisnąć przełącznik wybierania trybu
zmiany biegów A.
Na wyświetlaczu z prawej strony pojawia się
tryb ręcznej zmiany biegów Man.
X Włączanie trybu automatycznej zmiany
biegów:
Nacisnąć ponownie przełącznik wybierania
trybu zmiany biegów A.
Na wyświetlaczu z prawej strony pojawia się
tryb automatycznej zmiany biegów Auto.
Ruszanie
Przy zimnej skrzyni biegów (temperatury oto-
czenia poniżej −15 †) przed ruszeniem w neu-
tralnym położeniu skrzyni biegów pozostawić
silnik pracujący przez 60 sekund. Jako bieg do
ruszania można wybrać maksymalnie 2. bieg.
X Wcisnąć pedał hamulca lub zaciągnąć hamu-
lec postojowy.
X Nacisnąć przycisk funkcyjny : i przytrzy-
mać.
X Przesunąć dźwignię zmiany biegów do
przodu ;.
Układ elektroniczny włącza 1. bieg (bieg do
ruszania). Wybrany bieg miga krótko w poło-
żeniu wskaźnika biegu z prawej strony i
następnie przełącza się w położenie z lewej
strony.
X Zmiana biegu do ruszania: Nacisnąć dźwig-
nię zmiany biegów do przodu ; (zmiana
biegu na wyższy) lub pociągnąć do tyłu =
(zmiana biegu na niższy).
X Zwolnić pedał hamulca lub hamulec posto-
jowy i powoli nacisnąć pedał gazu.
Tryb automatycznej zmiany biegów
Przyspieszanie
Na zmianę biegu w trybie automatycznym
można wpływać poprzez położenie pedału gazu:
Rłagodne wciskanie pedału gazu: wczesna
zmiana biegu na wyższy
Rszybkie wciskanie pedału gazu: późna zmiana
biegu na wyższy
Rkickdown: maksymalne opóźnienie zmiany
biegu na wyższy lub ekstremalnie wczesna
redukcja biegu
 Zautomatyzowany mechanizm zmiany biegów
Włączanie funkcji kickdown
i W modelach z napędem hybrydowym funk-
cja kickdown jest nieaktywna.
Funkcję kickdown można wykorzystywać w celu
osiągnięcia maksymalnego przyspieszenia
pojazdu.
X Wcisnąć pedał gazu całkowicie, pokonując
punkt oporu.
Układ elektroniczny w razie potrzeby zmieni
bieg na niższy.
X Po osiągnięciu żądanej prędkości zwolnić
nieco pedał gazu.
Układ elektroniczny przełączy bieg ponownie
na wyższy.
i W razie potrzeby, np. na większych wznie-
sieniach można zwiększać moc poprzez funk-
cję kickdown.
Zwalnianie
X Zwolnić pedał gazu.
X Wcisnąć pedał hamulca.
Układ elektroniczny automatycznie wykonuje
redukcję odpowiednio do sytuacji.
Lub
X Włączyć zwalniacz (Y strona 133).
Układ elektroniczny automatycznie wykonuje
redukcję odpowiednio do sytuacji.
i Układ elektroniczny nie włącza następnego
niższego biegu, gdy przy włączonym zwalnia-
czu świeci się lampka kontrolna W w zes-
tawie wskaźników.
Przełączanie za pomocą ręcznej zmiany
biegów
Również w trybie automatycznej zmiany biegów
można wybrać inny bieg. Nie powoduje to
zmiany działania automatycznego trybu pracy.
i Zmiana biegu jest możliwa tylko podczas
jazdy z odpowiednią prędkością obrotową sil-
nika. Jeśli taka prędkość obrotowa nie jest
osiągnięta słychać sygnał ostrzegawczy. Bieg
nie zostaje włączony. Układ elektroniczny
włącza tylko dopuszczalne w danej sytuacji
biegi.
X Nacisnąć dźwignię zmiany biegów do
przodu ; (zmiana biegu na wyższy) lub
141
pociągnąć do tyłu = (zmiana biegu na niż-
szy).
Układ elektroniczny zmienia przełożenie na
wyższe lub niższe o 1 bieg.
Lub
X Nacisnąć przycisk funkcyjny : i przytrzy-
mać.
X Nacisnąć dźwignię zmiany biegów do
przodu ; (zmiana biegu na wyższy) lub
pociągnąć do tyłu = (zmiana biegu na niż-
szy).
Układ elektroniczny zmienia bieg na niższy o
2 biegi lub na wyższy o maksymalnie 2 biegi.
Tryb ręcznej zmiany biegów
Wskazówki ogólne
Jazda
W trybie manualnej zmiany biegów procesy
zmiany biegów muszą być inicjowane przez kie-
rowcę.
Zalecamy włączanie trybu ręcznej zmiany bie-
gów podczas jazdy w trudnym terenie. Zapo-
biega to np. "zapętleniu" przełączeń (ciągłego
przełączania między wyższym i niższym przeło-
żeniem).
Zmiana biegu
X Nacisnąć dźwignię zmiany biegów do
przodu ; (zmiana biegu na wyższy) lub
pociągnąć do tyłu = (zmiana biegu na niż-
szy).
Układ elektroniczny zmienia przełożenie na
wyższe lub niższe o 1 bieg.
Lub
X Nacisnąć przycisk funkcyjny : i przytrzy-
mać.
X Nacisnąć dźwignię zmiany biegów do
przodu ; (zmiana biegu na wyższy) lub
pociągnąć do tyłu = (zmiana biegu na niż-
szy).
Układ elektroniczny zmienia bieg na niższy o
2 biegi lub na wyższy o maksymalnie 2 biegi.
Zatrzymywanie
X Zahamować pojazd.
X Jeśli to konieczne, zmienić bieg na niższy.
Układ elektroniczny wyłącza sprzęgło krótko
przed osiągnięciem prędkości obrotowej
biegu jałowego.
Po zatrzymaniu pojazdu układ elektroniczny
włącza 1. bieg (bieg do ruszania).
Z
142 Zautomatyzowany mechanizm zmiany biegów
i Gdy postój pojazdu z pracującym silnikiem i
włączonym biegiem trwa ok. 2 minuty, sły-
chać sygnał ostrzegawczy. Na wyświetlaczu
miga N.
Po upływie kolejnych 30 sekund słychać znów
sygnał ostrzegawczy i układ elektroniczny
włącza położenie neutralne.
W celu zachowania włączonego biegu:
X Nacisnąć krótko pedał gazu lub przycisk funk-
cyjny : w ciągu 2½ minuty od zatrzymania
pojazdu.
Bieg pozostaje włączony przez kolejne
2½ minuty.
Przełączanie w położenie neutralne
Jazda
Przy dłuższym postoju pojazdu, np. przed czer-
wonym światłem lub przed wyłączeniem silnika
należy włączyć położenie neutralne.
X Zahamować i zatrzymać pojazd.
X Wcisnąć pedał hamulca lub zaciągnąć hamu-
lec postojowy.
X Nacisnąć przycisk położenia neutralnego ?.
Gdy na wyświetlaczu pojawi się N, proces
zmiany biegów jest zakończony.
Zmiana biegu na wsteczny
W pojeździe stojącym z włączonym położeniem
neutralnym skrzyni biegów:
X Wcisnąć pedał hamulca lub zaciągnąć hamu-
lec postojowy.
X Nacisnąć przycisk funkcyjny : i przytrzy-
mać.
X Przesunąć dźwignię zmiany biegów do tyłu
=.
Gdy na wyświetlaczu pojawi się R, proces
zmiany biegów jest zakończony.
Pojazd z sygnalizatorem cofania: słychać syg-
nał ostrzegający o cofaniu pojazdu.
X Zwolnić pedał hamulca lub hamulec posto-
jowy i powoli nacisnąć pedał gazu.
Szybka zmiana kierunku jazdy
Taka możliwość jest przydatna, np. w celu "roz-
bujania" pojazdu, który uwiązł w błocie.
Szybka zmiana kierunku jazdy jest realizowana
tylko, gdy najpierw zostanie włączony bieg
wsteczny.
X Nacisnąć przycisk funkcyjny : i przytrzy-
mać.
X Nacisnąć dźwignię zmiany biegów do
przodu ; (1. bieg) lub pociągnąć do tyłu =
(bieg wsteczny).
Gdy na wyświetlaczu pojawi się wskazanie 1
lub R, proces zmiany biegów jest zakończony.
Powtarzać zmianę biegów, aż pojazd zostanie
uwolniony.
Manewrowanie
W trudnym terenie prędkość obrotową biegu
jałowego można zwiększyć za pomocą dźwigni
wielofunkcyjnej na kolumnie kierownicy do
maksymalnie 1200 obr/min (Y strona 154).
! Należy przy tym uwzględnić, że manewro-
wanie z wysoką prędkością obrotową powo-
duje zwiększone zużycie sprzęgła. Dlatego z
podwyższenia prędkości obrotowej biegu
neutralnego należy korzystać tylko w skrajnie
niekorzystnych warunkach manewrowania,
np. na wzniesieniach.
Jeśli na wyświetlaczu pojawi się 0 P z
żółtym wskaźnikiem statusu, należy jak naj-
szybciej zakończyć manewrowanie. W prze-
ciwnym razie sprzęgło zostanie przeciążone.
Parkowanie
G OSTRZEŻENIE
Po wyłączeniu silnika skrzynia biegów przełą-
cza się w położenie neutralne. Jeśli hamulec
postojowy nie jest zaciągnięty, pojazd może
się stoczyć. Istnieje ryzyko wypadku!
Zaparkowany pojazd należy zabezpieczyć
przed toczeniem się za pomocą hamulca
postojowego.
X Zatrzymać pojazd.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Nacisnąć przycisk położenia neutralnego ?.
Gdy na wyświetlaczu pojawi się N, proces
zmiany biegów jest zakończony.
X Wyłączyć silnik.
i Jeśli przy włączonym biegu i zwolnionym
hamulcu postojowy silnik zostanie wyłączony,
na wyświetlaczu pojawia się !.
 Zautomatyzowany mechanizm zmiany biegów
Problemy ze skrzynią biegów
Problem Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie
Brak przekazywania Skrzynia rozdzielcza jest w położeniu neutralnym.
napędu do osi napędo- X Przełączyć skrzynię biegów w położenie drogowe lub terenowe
wych. (Y strona 152).
Programowanie
Wskazówki ogólne
Programowanie jest konieczne, aby układ elek-
troniczny automatycznej zmiany biegów (GS)
mógł uwzględniać specyficzne dane pojazdu.
d Pojazdy z kierownicą z lewej strony
e Pojazdy z kierownicą z prawej strony
: Przycisk położenia neutralnego
; Przycisk zmiany biegów
Należy zapewnić wystarczające ciśnienie dys-
pozycyjne. Jeśli ciśnienie dyspozycyjne jest nie-
wystarczające, na wyświetlaczu pojawia się
wskazanie , (Y strona 122).
Podczas programowania na wyświetlaczu widać
błędy programowania i obsługi jako kody uste-
rek (Y strona 145). Kody te nie są zapisywane w
pamięci. Należy je zanotować, w celu później-
szego przekazania pracownikom serwisu.
Jeśli procedura programowania zostanie prze-
rwana, na wyświetlaczu pojawia się komunikat o
zdarzeniu.
X Należy wtedy przekręcić kluczyk w stacyjce w
lewo do oporu i odczekać co najmniej
5 sekund.
X Powtórzyć procedurę programowania.
W przypadku wymiany czujników przy skrzyni
biegów, sprzęgle lub samego sprzęgła
konieczna jest mała procedura programowania.
143
Programowanie pełne jest niezbędne w nastę-
pujących przypadkach:
Rmoduł sterujący GS został wymieniony
Rsilnik został wymieniony
Rna wyświetlaczu pojawia się kod usterki
a 2 1011
Po takim wskazaniu cofnąć kluczyk w sta-
Jazda
cyjce do oporu i po upływie ok. 5 sekund
przekręcić w położenie do jazdy.
Rna wyświetlaczu pojawia się kod usterki
a 2 8093.
Przeprowadzanie skróconego progra-
mowania
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce do oporu.
X Nacisnąć przycisk położenia neutralnego : i
przytrzymać.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
W głośniku rozbrzmiewa sygnał ostrzegawczy
i na wyświetlaczu migają na zmianę wskaza-
nia M/Man oraz A/Auto.
Procedura programowania została zakoń-
czona, gdy na wyświetlaczu pojawi się wska-
zanie N.
X Puścić przycisk położenia neutralnego :.
Gdy na wyświetlaczu po małej procedurze pro-
gramowania ponownie jest sygnalizowana
usterka:
X Wykonać dużą procedurę programowania.
Wykonanie pełnego programowania
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce do oporu.
X Nacisnąć równocześnie przycisk położenia
neutralnego : oraz przycisk zmiany bie-
gów ; i przytrzymać.
Z
144 Zautomatyzowany mechanizm zmiany biegów

X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do

jazdy.
X Gdy na wyświetlaczu miga wskazanie N, uru-
chomić silnik w ciągu 10 sekund.
W głośniku rozbrzmiewa sygnał ostrzegawczy
i na wyświetlaczu migają na zmianę wskaza-
nia M/Man oraz A/Auto.
Procedura programowania została zakoń-
czona, gdy na wyświetlaczu pojawi się wska-
zanie N.
X Puścić przycisk położenia neutralnego : i
przycisk zmiany biegów ;.
Gdy na wyświetlaczu po pełnej procedurze pro-
gramowania ponownie jest sygnalizowana
usterka:
X Zlecić sprawdzenie mechanizmu zmiany bie-
Jazda

gów w fachowym serwisie.

 Automatyczna skrzynia biegów 145

Błąd programowania
Podczas programowania na wyświetlaczu widać błędy programowania i obsługi jako kody usterek.
Kody te nie są zapisywane w pamięci.
Kod usterki Możliwe przyczyny i rozwiązanie problemu
GS 06 do GS 18, Błąd programowania
GS 27, GS 29, GS 32 X Powtórzyć proces programowania.3

GS 19 Pojazd jest w ruchu.

X Zaciągnąć hamulec postojowy.

GS 20 Wyświetlacz sygnalizuje U << (spadek napięcia).

X Naładować lub wymienić akumulator.

GS 22 W trakcie programowania przycisk położenie neutralnego został pusz-

czony.

Jazda
X Nacisnąć przycisk położenia neutralnego i przytrzymać.

GS 23 Błąd programowania
X Wykonać dużą procedurę programowania.

GS 24 W trakcie programowania hamulec postojowy nie był zaciągnięty.

X Zaciągnąć hamulec postojowy.

GS 26 Silnik pracuje.
X Mała procedura programowania: Wyłączyć silnik.
X Pełna procedura programowania: Dopiero gdy na wyświetlaczu
pojawi się wskazanie N, uruchomić silnik.

GS 28 Silnik nie został uruchomiony.

X Gdy na wyświetlaczu pojawi się wskazanie N, uruchomić silnik.

GS 30 W trakcie programowania nastąpiło wciśnięcie pedału gazu.

X Nie wciskać pedału gazu podczas programowania.

Automatyczna skrzynia biegów peratura oleju przekładniowego może dopro-

wadzić do uszkodzenia skrzyni biegów.
Automatyczna skrzynia biegów Automatyczna skrzynia biegów jest wyposażona
w mechanizm zmiany biegów za pomocą przy-
Ważne zasady bezpieczeństwa cisków.
! Jeśli podczas jazdy świeci się lampka kon- Poszczególne biegi są przełączane automatycz-
trolna Ù w zestawie wskaźników, tempe- nie, w zależności od
ratura oleju przekładniowego lub płynu chło- Rzakresu przełożenia
dzącego jest zbyt wysoka. Przyczyną może Rprędkości pojazdu
być zbyt wysoki, wzgl. zbyt niski poziom oleju
Rpołożenia pedału gazu
przekładniowego. Trwale podwyższona tem-

3 Jeśli na wyświetlaczu po zakończonym procesie programowania kod usterki jest ponownie wyświetlany, zlecić
usunięcie usterki w fachowym serwisie.
Z
146 Automatyczna skrzynia biegów
Rpogramu jazdy
Rretardera
W każdej chwili kierowca może ograniczyć lub
rozszerzyć zakres przełożeń.
Jeśli lampka kontrolna Ù w zestawie
wskaźników zaświeci się lub miga podczas
jazdy, moc retardera jest redukowana.
! Gdy na wyświetlaczu widać R i wskaźnik
statusu świeci się na żółto lub czerwono, w
skrzyni biegów występuje usterka mecha-
nizmu przełączania. Może to doprowadzić do
uszkodzenia skrzyni biegów.
Jazda
: Wyświetlacz
Z lewej strony: wybrany zakres przełożeń,
np. D
Z prawej strony: włączony bieg, np. 4
; Lampka kontrolna
= Przycisk MODE
? Rozszerzanie zakresu przełożeń &
A Ograniczanie zakresu przełożeń *
B Położenie do jazdy7
C Położenie neutralneA
D Bieg wstecznyC
Symbol ¿ na wyświetlaczu : nie pełni żad-
nej funkcji.
Zakresy przełożeń
Na wyświetlaczu : pojawia się z lewej strony
wybrany zakres przełożeń a z prawej włączony
bieg, np. D4. W przypadku zmiany biegu
miga prawe wskazanie na wyświetlaczu :.
C Bieg wsteczny
Bieg wsteczny włączać tylko przy
prędkości obrotowej biegu jałowego
i po zatrzymaniu pojazdu.
A Płożenie neutralne
Przeniesienie napędu z silnika do osi
napędowej jest rozłączone. Po zwol-
nieniu hamulca głównego i postojo-
wego, pojazd może się swobodnie
poruszać.
Gdy włożone jest położenie neu-
tralne, lampka kontrolna Ü w zes-
tawie wskaźników świeci się.
7 Położenie do jazdy
Automatyczna skrzynia biegów włą-
cza automatycznie wszystkie biegi do
jazdy do przodu (5 lub 6). Położenie
do jazdy zapewnia w prawie wszyst-
kich warunkach eksploatacji opty-
malne reakcje podczas jazdy.
Na wyświetlaczu : pojawia się z
lewej strony D (5‑biegowa skrzy-
nia biegów) lub 3 (6‑biegowa
skrzynia biegów).
& Podczas jazdy na wzniesieniach lub
* zjazdach zakresy przełożeń można
ograniczyć lub rozszerzyć ręcznie za
pomocą przycisków * i &.
Zmiana programu jazdy
Automatyczna skrzynia biegów dysponuje pro-
gramami jazdy Economy i Power. Programy
jazdy wspomagają technikę jazdy preferowaną
przez kierowcę.
Program Economy zapewnia komfortowy,
oszczędzający paliwo styl jazdy i ułatwia jazdę
na śliskiej nawierzchni.
Program Power jest przeznaczony do jazdy, pod-
czas której wymagana jest wysoka moc lub
dynamika jazdy.

W każdej chwili można dokonać zmiany pro-
gramu jazdy:
X Uruchomić silnik.
Program Economy jest aktywny.
X Nacisnąć przycisk MODE =.
Lampka kontrolna ; świeci się. Program
Power jest aktywny.
X Nacisnąć ponownie przycisk MODE =.
Lampka kontrolna ; gaśnie. Program Eco-
nomy jest ponownie aktywny.
i W pojazdach straży pożarnej program
Power jest zawsze aktywny po rozruchu sil-
nika.
Ruszanie
X Wcisnąć pedał hamulca.
X Nacisnąć przycisk 7 lub C.
Pojazdy z sygnalizatorem cofania: gdy bieg
wsteczny jest włączony, rozbrzmiewa sygnał
ostrzegawczy.
X Gdy lampka kontrolna Ü w zestawie
wskaźników zniknie, zwolnić pedał hamulca.
X Wcisnąć pedał gazu.
i Gdy skrzynia biegów jest wychłodzona (tem-
peratury otoczenia poniżej −10 †), układ
elektroniczny włącza tylko 2. bieg jako bieg
do jazdy do przodu.
Przyspieszanie
Na zmianę biegu w trybie automatycznym
można wpływać poprzez położenie pedału gazu:
Rłagodne wciskanie pedału gazu: wczesna
zmiana biegu na wyższy
Rszybkie wciskanie pedału gazu: późna zmiana
biegu na wyższy
Rkickdown: maksymalne opóźnienie zmiany
biegu na wyższy lub ekstremalnie wczesna
redukcja biegu
Automatyczna skrzynia biegów 147
Włączanie funkcji kickdown
Funkcję kickdown można wykorzystywać w celu
osiągnięcia maksymalnego przyspieszenia
pojazdu.
X Wcisnąć pedał gazu całkowicie, pokonując
punkt oporu.
Automatyczna skrzynia biegów przełącza się
w zależności od prędkości obrotowej silnika
na niższy bieg.
X Po osiągnięciu żądanej prędkości zwolnić
nieco pedał gazu.
Automatyczna skrzynia biegów przełącza się
ponownie na wyższy bieg.
Wzniesienia
Jazda
! Po ograniczeniu zakresu przełożenia należy
zwracać uwagę, aby na zjazdach nie doszło do
wprowadzenia silnika na nadmierną prędkość
obrotową (czerwony zakres na obrotomierzu).
Skutkiem dłuższego przekraczania maksy-
malnie dopuszczalnej prędkości obrotowej
może być uszkodzenie silnika.
W przypadku jazdy na długich wzniesieniach
należy odpowiednio wcześnie przełączyć na
zakres przełożeń o wysokiej mocy silnika i
hamulca silnikowego.
Manewrowanie
W przypadku manewrowania na niewielkiej
powierzchni:
X Dostosować prędkość poprzez stopniowe
zwalnianie hamulca głównego. W razie
potrzeby dodać łagodnie gazu.
Zatrzymywanie
! Swobodne toczenie się pojazdu z włączo-
nym położeniem neutralnym jest dopusz-
czalne tylko przez krótki czas. Swobodne
toczenie się kół przez dłuższy czas, np. przy
holowaniu prowadzi do uszkodzenia skrzyni
biegów.
Gdy zwalniacz pojazdu (hamulec silnikowy/
retarder) jest włączony, redukowanie biegów
następuje przy wyższej prędkości obrotowej,
niż gdy jest wyłączony. Obserwować wskaza-
nia obrotomierza.
Przy włączonym zwalniaczu pojazdu (hamulec
silnikowy/ retarder), skrzynia biegów wyko-
nuje redukcję tylko do 2. biegu. Dlatego w
Z
148 Automatyczna skrzynia biegów

sytuacjach ekstremalnych należy wcześniej

ograniczyć zakres przełożenia do 1. biegu.
W przypadku krótkiego zatrzymania np. na
światłach:
X Zachować przełożenie i zatrzymać pojazd za
pomocą hamulca głównego.
Jeśli pojazd zacznie się ślizgać lub wpadnie w
poślizg:
X Włączyć położenie neutralne.
Włącza się lampka kontrolna Ü w zestawie
wskaźników.
W przypadku dłuższego postoju przy pracują-
cym silniku:
X Włączyć położenie neutralne.
Włącza się lampka kontrolna Ü w zestawie
Jazda

wskaźników.
 Automatyczna skrzynia biegów 149

Problemy ze skrzynią biegów

Problem Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie
Włącza się lampka kon- Gdy lampka kontrolna Ù świeci się stale, temperatura oleju auto-
trolna Ù w zestawie matycznej skrzyni biegów jest za wysoka.
wskaźników. X Wyłączyć retarder.
X Zatrzymać jak najszybciej pojazd, uwzględniając sytuację na dro-
dze.
X Zaciągnąć hamulec postojowy i przełączyć automatyczną skrzynię
biegów w położenie neutralne.
X Pozostawić pracujący silnik przez 2 do 3 minut z prędkością obro-
tową od 1200 do 1500 obr/min, a następnie go wyłączyć.
X Jeśli temperatura oleju nie obniży się, sprawdzić poziom oleju w
automatycznej skrzyni biegów (Y strona 191).
X Jeśli lampka kontrolna Ù nie zgaśnie, skontaktować się z facho-

Jazda
wym serwisem i usunąć usterkę.

Na wyświetlaczu pojawia Automatyczna skrzynia biegów ma usterkę.

się R. W zależności od usterki fachowy serwis może udzielić pomocy w celu
umożliwienia dalszej jazdy w ograniczonym zakresie poprzez podanie
informacji o kodzie usterki.
Wywołać kod usterki:
X Nacisnąć dwukrotnie równocześnie przyciski & i * mecha-
nizmu zmiany biegów.
Na wyświetlaczu automatycznej skrzyni biegów pojawiają się
kolejno znaki kodu usterki. Na wyświetlaczu pojawia się najpierw
numer kodu usterki, np. D1, następnie 5–cyfrowy kod usterki, np. P
25 11.
X W celu wyświetlenia następnego kodu usterki, nacisnąć przycisk
MODE.
Maksymalnie może być zapisanych 5 kodów usterek.
Kończenie kodu usterki:
X Nacisnąć przyciski & i * automatycznej skrzyni biegów.
Lub
X Włączyć położenie neutralne.

Brak przekazywania Skrzynia rozdzielcza jest w położeniu neutralnym.

napędu do osi napędo- X Przełączyć skrzynię biegów w położenie drogowe lub terenowe
wych. (Y strona 152).

Z
150 Eksploatacja

Eksploatacja Jeśli lampka kontrolna d nie zgaśnie, w

układzie ASR występuje usterka. Zlecić usu-
ASR (układ zapobiegający poślizgowi nięcie przyczyn usterki w fachowym serwisie.
kół przy ruszaniu)
Wyłączanie/ włączanie ASR
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Po wyłączeniu ASR, układ ASR nie ingeruje
podczas ruszania lub przyspieszania w stabi-
lizację pojazdu. Istnieje zwiększone ryzyko
poślizgu i wypadku!
Układ ASR należy wyłączać tylko w opisanych
niżej sytuacjach.

Układ ASR nie jest w stanie zmniejszyć ryzyka

Jazda

wypadku wynikającego z nieprawidłowego

ruszania lub przyspieszania i nie eliminuje ogra-
niczeń wynikających z praw fizyki. ASR jest tylko
funkcją pomocniczą dla kierowcy. Technikę
jazdy należy zawsze dostosowywać do aktual-
nych warunków drogowych i atmosferycznych.
Jazda z ASR
Układ ASR działa niezależnie od rodzaju
nawierzchni i zapobiega obracaniu się kół napę-
dzanych w miejscu przy ruszaniu i podczas przy-
spieszania.
Jeśli koła napędzane
Rpo jednej lub po obu stronach tracą przyczep-
ność i zaczynają obracać się w miejscu, układ
ASR włącza się automatycznie
Rpo jednej stronie tracą przyczepność, ASR
automatycznie je przyhamowuje
Rtracą przyczepność po obu stronach, ASR
automatycznie zmniejsza moc silnika.
Gdy ma miejsce ingerencja ASR:
Rmiga lampka kontrolna d w zestawie
wskaźników
Rnie można włączyć tempomatu
Ri tempomat, który był już wcześniej włączony,
pozostaje aktywny. Za pomocą tempomatu
nie można przyspieszać lub hamować
pojazdu.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
Lampka kontrolna d w zestawie
wskaźników włącza się i gaśnie po ok.
2 sekundach. Układ ASR jest włączony.
Podczas ruszania np. na luźnym podłożu lub na
śniegu można na krótko wyłączać ASR.
X W razie pojawienia się problemów z trakcją
podczas jazdy z założonymi łańcuchami prze-
ciwśnieżnymi lub na luźnym podłożu (np. na
odcinkach szutrowych) można układ ASR
wyłączyć.
X Wyłączanie: Nacisnąć przycisk :.
Gdy lampka kontrolna d świeci się, ASR
jest wyłączony.
X Włączanie: Nacisnąć ponownie przycisk :.
Lub
X Wyłączyć silnik i ponownie uruchomić.
Lampka kontrolna d w zestawie
wskaźników gaśnie.
Blokady mechanizmów różnicowych
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Podczas jazdy w terenie lub z włączoną blo-
kadą mechanizmu różnicowego w trybie auto-
matycznej zmiany biegów, układ elektro-
niczny może w niepożądanej chwili zmieniać
przełożenia. Wskutek przerwania transmisji
napędu pojazd może się stoczyć, np. ze wznie-
sienia. Istnieje ryzyko wypadku!
Jeździć zawsze rozważnie, zachowując goto-
wość do hamowania. W szczególnie wymaga-

jących sytuacjach zalecamy włączanie pro-
gramu ręcznej zmiany biegów.
G OSTRZEŻENIE
Włączenie blokady mechanizmu różnicowego
na twardej i przyczepnej nawierzchni powo-
duje znaczne ograniczenie sterowności
pojazdu. Zwłaszcza przy włączaniu blokady na
zakręcie można stracić kontrolę nad pojaz-
dem. Istnieje ryzyko wypadku!
Po wyjechaniu na twardą i przyczepną
nawierzchnię należy niezwłocznie wyłączyć
blokadę mechanizmu różnicowego.
G OSTRZEŻENIE
Jeżeli ABS jest wyłączony, podczas hamowa-
nia może dojść do zablokowania się kół.
Pojazd traci wtedy sterowność. Istnieje pod-
wyższone ryzyko poślizgu i wypadku!
Podczas jazdy na drogach i utwardzonych
nawierzchniach nie należy wyłączać ABS.
! Należy przestrzegać poniższych wskazó-
wek, w przeciwnym razie może dojść do usz-
kodzenia blokad mechanizmów różnicowych.
RNie włączać blokad mechanizmów różnico-
wych, gdy koła napędzane obracają się w
miejscu.
RBlokady mechanizmów różnicowych włą-
czać tylko podczas postoju lub gdy pojazd
porusza się z minimalną prędkością.
RBlokad mechanizmów różnicowych nie
należy włączać, gdy wciskany jest pedał
gazu lub pedał hamulca.
RPo włączeniu blokad mechanizmów różni-
cowych ruszać powoli. Kły blokady mogą
nie być jeszcze całkowicie zazębione.
RNie włączać blokad mechanizmów różnico-
wych podczas jazdy na przyczepnej
nawierzchni.
RPo włączeniu blokad mechanizmów różni-
cowych nie przekraczać prędkości
50 km/h.
Po włączeniu blokady mechanizmu różnicowego
następuje wyłączenie ABS, BAS i SR.
Eksploatacja 151
Włączanie i wyłączanie blokad mecha-
nizmów różnicowych
Wskazówki ogólne
Blokady poszczególnych mechanizmów różni-
cowych można włączać tylko w określonej kolej-
ności.
Pojazdy z mechanizmem automatycznej zmiany
biegów Telligent®: dzięki manualnemu włącze-
niu trybu zmiany biegów można uniknąć niepo-
żądanych zmian biegów i przerw uciągu.
X Nacisnąć przełącznik wybierania trybów
zmiany biegów na selektorze i włączyć tryb
ręcznej zmiany biegów.
Na wyświetlaczu pojawia się stałe wskazanie
Man.
Jazda
Włączanie
Przełącznik blokad mechanizmów różnicowych
(przykład)
X Ustawić pokrętło blokad mechanizmów róż-
nicowych w położeniu 1.
Blokada wzdłużna w skrzyni rozdzielczej jest
włączona.
X Ustawić pokrętło blokad mechanizmów róż-
nicowych w położeniu 2.
Dodatkowo włączona jest poprzeczna blo-
kada osi tylnej.
X Ustawić pokrętło blokad mechanizmów róż-
nicowych w położeniu 3.
Dodatkowo włączona jest poprzeczna blo-
kada osi przedniej.
Po każdym przełączeniu na wyświetlaczu widać
statusy blokad mechanizmów różnicowych i
wskaźnik statusu świeci się na żółto.
Z
152 Eksploatacja
Wyłączanie
X Ustawić pokrętło blokad mechanizmów róż-
nicowych w położeniu g.
Blokady mechanizmów różnicowych są wyłą-
czone. Wskazania blokad mechanizmów róż-
nicowych znikają z wyświetlacza.
X Jeśli po wyłączeniu blokady poprzecznej
wskazanie nie zniknie z wyświetlacza, przeje-
chać krótki odcinek z nieznacznymi zmianami
kierunku jazdy.
X Jeżeli po wyłączeniu blokady wzdłużnej wska-
zanie nie zniknie z wyświetlacza, zatrzymać
pojazd i przejechać krótki odcinek do tyłu.
Skrzynia rozdzielcza
Jazda
Wskazówki ogólne
W trakcie jazdy skrzynia rozdzielcza musi być
zawsze przełączona na przełożenie drogowe 1
lub na przełożenie terenowe 2.
W położeniu neutralnym g skrzynia rozdzielcza
nie przekazuje napędu na osie.
i Położenie neutralne g skrzyni rozdzielczej
jest konieczne tylko przy przełączaniu z poło-
żenia 1 w położenie 2.
Przełożenie terenowe 2 skrzyni rozdzielczej
jest przeznaczone przede wszystkim do jazdy w
terenie oraz do pokonywania stromych wznie-
sień.
Przełączanie skrzyni rozdzielczej
X
Zatrzymać pojazd.
X Wcisnąć pedał hamulca lub zaciągnąć hamu-
lec postojowy.
X Pojazdy z automatyczną skrzynią biegów:
wyłączyć silnik.
X Pojazdy z mechanizmem automatycznej
zmiany biegów Telligent®: nacisnąć przełącz-
nik wybierania trybu zmiany biegów i włączyć
tryb ręcznej zmiany biegów.
Na wyświetlaczu pojawia się stałe wskazanie
Man.
X Pojazdy z mechaniczną skrzynią biegów:
wcisnąć pedał sprzęgła.
X Pojazdy z mechaniczną skrzynią biegów lub
mechanizm automatycznej zmiany biegów
Telligent®: włączyć bieg.
X Przekręcić przełącznik skrzyni biegów w poło-
żenie drogowe 1 lub terenowe 2.
X Pojazdy z automatyczną skrzynią biegów: uru-
chomić silnik i wybrać zakres przełożeń.
Wspomaganie zimnego rozruchu
H Ochrona środowiska
W temperaturze otoczenia poniżej ok. Ò4 †
funkcja wspomagania rozruchu zimnego sil-
nika (po uruchomieniu silnika) zmniejsza emi-
sję szkodliwych związków w spalinach. Dodat-
kowo korzystanie z tej funkcji skraca czas
rozruchu silnika, co zmniejsza zużycie akumu-
latorów i rozrusznika. Dlatego silnik należy
uruchamiać dopiero, gdy lampka kontrolna
% w pasku statusu komputera pokłado-
wego zgaśnie.
Funkcja wspomagania rozruchu zimnego silnika
ułatwia uruchomienie silnika w niskiej tempera-
turze otoczenia (poniżej −15 †); jest aktywna
już przy temperaturze poniżej −4 †.
X Włączanie wspomagania rozruchu zim-
nego silnika: Przekręcić kluczyk w stacyjce
w położenie do jazdy.
Włącza się lampka kontrolna % w zestawie
wskaźników. Wspomaganie rozruchu zim-
nego silnika jest uruchomione.
X Gdy lampka kontrolna % w zestawie
wskaźników zgaśnie, włączyć silnik w ciągu
30 sekund.
Przy temperaturze płynu chłodzącego powyżej
ok. −4 † lampka kontrolna % gaśnie po
upływie ok. 2 sekund (kontrola wskaźników).
Przy temperaturze płynu chłodzącego poniżej
ok. −4 † lampka kontrolna % gaśnie po ok.
20 sekundach.

Wspomaganie rozruchu zimnego silnika zostaje
automatycznie wyłączone, gdy
Rsilnik nie zostanie uruchomiony w ciągu
30 sekund od zgaśnięcia lampki kontrolnej
% paliwa i przyczynia się do ochrony środowiska
Rsilnik zostanie uruchomiony, gdy lampka kon-
trolna % świeci się
Rpodczas pracy silnika temperatura płynu chło-
dzącego osiągnie ok. 0 †.
Wyświetlacz sygnalizuje usterkę wspomagania
rozruchu zimnego silnika za pomocą komuni-
katu z żółtym wskaźnikiem statusu i oznaczenia
skrótowego FLA. Zlecić sprawdzenie i naprawę
wspomagania rozruchu zimnego silnika w facho-
wym serwisie.
MSS (automatyczna funkcja Start-
Stop silnika)
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Gdy kierowca wysiądzie z pojazdu, automa-
tycznie wyłączony silnik zostaje automatycz-
nie ponownie uruchomiony. Pojazd może
samoczynnie ruszyć. Taka sytuacja grozi
wypadkiem i obrażeniami!
Przed opuszczeniem pojazdu należy zawsze
wyłączać zapłon i zabezpieczać pojazd przed
odtoczeniem się.
G OSTRZEŻENIE
Gdy funkcja automatycznego Start-Stop sil-
nika jest włączona, silnik może zostać przy-
padkowo uruchomiony, np. wskutek wciśnię-
cia pedału sprzęgła. Jeśli w takiej sytuacji pro-
wadzone są prace przy silniku, istnieje nie-
bezpieczeństwo doznania obrażeń przez obra-
cające się elementy silnika!
Przed podniesieniem kabiny kierowcy lub
przed przystąpieniem do prac serwisowych
należy wyłączyć funkcję automatycznego
Start-Stop silnika.
! Gdy lampka kontrolna 6 świeci się, funk-
cja MSS ma usterkę.
Zlecić usunięcie przyczyn usterki w fachowym
serwisie.
Eksploatacja 153
Wskazówki ogólne
H Ochrona środowiska
Korzystanie z tej funkcji zmniejsza zużycie
naturalnego.
MSS może automatycznie wyłączać silnik i
ponownie go uruchamiać.
Włączanie MSS
Jazda
X Nacisnąć przełącznik : u góry.
Po przekręceniu kluczyka w stacyjce w położe-
nie do jazdy następuje automatyczna aktywacja
funkcji MSS. Gdy kluczyk zostanie przekręcony
w położenie wyjściowe, ma miejsce automa-
tyczne wyłączenie funkcji MSS.
Silnik jest automatycznie wyłączany, gdy przez
co najmniej 3 sekundy
Rprędkość obrotowa silnika jest niższa niż
660 obr/min
Rpojazd jest zatrzymany
Rskrzynia biegów jest przełączona w położenie
neutralne
Rpedał sprzęgła nie jest wciśnięty
Rtemperatura płynu chłodzącego musi zawie-
rać się w zakresie od 60 † do 96 †
Rtemperatura otoczenia musi wynosić powyżej
0 †.
Jeśli jeden z warunków nie jest spełniony, miga
lampka kontrolna 6 w zestawie wskaźników.
Silnik jest uruchamiany automatycznie, gdy
Rwcześniej miało miejsce automatyczne wyłą-
czenie silnika
Rgdy kluczyk w stacyjce jest przekręcony w
położenie do jazdy
Rskrzynia biegów jest przełączona w położenie
neutralne
Z
154 Eksploatacja
Rpedał sprzęgła jest wciśnięty
Rpojazd się toczy.
Wyłączanie funkcji MSS
X Nacisnąć przełącznik : na dole.
2. ogranicznik prędkości
Dla specjalnych zastosowań pojazdu (np.
pojazdy utrzymania zimowego dróg) można
aktywować 2. ogranicznik prędkości. Ustawioną
prędkość można parametryzować.
Jazda
X Włączanie: Zatrzymać pojazd.
X Nacisnąć przełącznik : u góry.
Lampka kontrolna ; w przełączniku świeci
się.
Gdy ustawiona prędkość jest osiągnięta,
ogranicznik zadziała automatycznie.
X Wyłączanie: Nacisnąć przełącznik : u dołu.
Lampka kontrolna ; w przełączniku gaśnie.
Prędkość obrotowa biegu jałowego
Wskazówki ogólne
Po rozruchu silnika prędkość obrotowa biegu
jałowego jest regulowana automatycznie w
zależności od temperatury płynu chłodzącego.
Prędkość obrotowa biegu jałowego rozgrzanego
do temperatury pracy silnika wynosi ok.
600 obr/min.
Ustawianie prędkości obrotowej biegu
jałowego
Prędkość obrotową biegu jałowego można zmie-
niać za pomocą dźwigni wielofunkcyjnej przy
kolumnie kierownicy. Umożliwia to napędzanie
dodatkowego osprzętu, np. pomp z wymaganą
roboczą prędkością obrotową.
W chwili puszczenia dźwigni wielofunkcyjnej, sil-
nik pracuje z ustawioną prędkością obrotową
biegu jałowego.
X Zwiększanie prędkości obrotowej biegu
jałowego: Nacisnąć dźwignię wielofunkcyjną
w kierunku położenia :.
Prędkość obrotowa biegu jałowego zwiększa
się, każdorazowo o 20 obr/min aż do
800 obr/min.
Lub
X Przytrzymać dźwignię wielofunkcyjną w poło-
żeniu :.
Prędkość obrotowa biegu jałowego zwiększa
się do ok. 800 obr/min.
X Pojazd z mechanizmem automatycznej
zmiany biegów Telligent®: przytrzymać dźwig-
nię wielofunkcyjną w położeniu : przez
kolejne 5 sekund.
Prędkość obrotowa biegu jałowego zwiększa
się, maksymalnie do 1200 obr/min.
X Zmniejszanie prędkości obrotowej biegu
jałowego: Nacisnąć dźwignię wielofunkcyjną
w kierunku położenia ;.
Prędkość obrotowa biegu jałowego zmniejsza
się, każdorazowo o ok. 20 obr/min.
Lub
X Przytrzymać dźwignię wielofunkcyjną w poło-
żeniu ;.
Prędkość obrotowa biegu jałowego zmniejsza
się do ok. 600 obr/min.
X Wyłączanie zmiany prędkości obrotowej
biegu jałowego: Nacisnąć dźwignię wielo-
funkcyjną w kierunku położenia =.
i Po ruszeniu (przy prędkości powyżej
20 km/h) zmieniona prędkość obrotowa
biegu jałowego zostaje zresetowana.

Układy ułatwiające jazdę
Układy ułatwiające jazdę - informacje
ogólne
Pojazd może być wyposażony w następujące
układy ułatwiające jazdę:
RÖ Limiter (Y strona 155)
Ré TEMPOMAT (Y strona 156)
Układy ułatwiające jazdę są wyłącznie pomocą
dla kierowcy, zapewniającą utrzymywanie
wybranej prędkości jazdy.
Przełączanie układów ułatwiających
jazdę
Przełączanie między tempomatem a
ogranicznikiem prędkości
X Nacisnąć krótko przycisk :.
Tempomat jest w gotowości, ale nieaktywny.
Na wyświetlaczu pojawia się symbol é.
X Ponownie nacisnąć krótko przycisk :.
Ogranicznik prędkości jest w gotowości, ale
nieaktywny. Na wyświetlaczu pojawia się
symbol Ö.
Ogranicznik prędkości
Ważne zasady bezpieczeństwa
Ogranicznik prędkości działa w granicach okreś-
lonych przez prawa fizyki i nie jest w stanie
wyeliminować ryzyka wypadku wynikającego z
nieuwagi lub niedostosowania techniki jazdy do
warunków panujących na drodze. Ogranicznik
prędkości nie uwzględnia stanu nawierzchni i
warunków pogodowych oraz sytuacji w ruchu
drogowym. Ogranicznik prędkości jest tylko
Układy ułatwiające jazdę 155
funkcją wspomagającą kierowcę. Za utrzymy-
wanie bezpiecznej odległości od innych uczest-
ników ruchu drogowego, prędkości i pasa ruchu
oraz hamowanie we właściwej chwili jest odpo-
wiedzialny kierowca.Technikę jazdy należy
zawsze dostosowywać do aktualnych warunków
drogowych i atmosferycznych.
Przegląd dźwigni wielofunkcyjnej
Jazda
: Włączanie i ustawianie aktualnego ograni-
czenia prędkości/ podwyższanie ustawio-
nego ograniczenia prędkości
; Włączanie i wywoływanie zapisanego ogra-
niczenia prędkości/ obniżanie ustawionego
ograniczenia prędkości
= Wyłączanie ogranicznika
Włączanie
Funkcje i warunki włączania
Prędkość jest ograniczana zgodnie z ustawio-
nym ograniczeniem. Za pomocą pedału gazu
można przyspieszyć pojazd tylko do ustawio-
nego ograniczenia prędkości. Aby utrzymać
ustawione ograniczenie prędkości na wzniesie-
niach ogranicznik wyhamowuje automatycznie
pojazd za pomocą zwalniacza.
Włączanie podczas jazdy
X Wybrać ogranicznik prędkości (Y strona 155).
Na wyświetlaczu pojawia się symbol Ö.
X Przyspieszyć do żądanej prędkości powyżej
15 km/h.
Z
156 Układy ułatwiające jazdę
X Nacisnąć krótko dźwignię wielofunkcyjną w
kierunku strzałki :.
Ogranicznik jest włączony i aktualna pręd-
kość jest ustawiona jako ograniczenie pręd-
kości.
Lub
X Nacisnąć krótko dźwignię wielofunkcyjną w
kierunku strzałki ;.
Ogranicznik jest włączony i przejmuje zapi-
sane ograniczenie prędkości.
Podwyższanie/ obniżanie ograniczenia
prędkości
X Włączyć ogranicznik.
X Etapami co 1 km/h: Naciskać krótko dźwig-
nię wielofunkcyjną w kierunku strzałki :
Jazda
lub ;, aż na wyświetlaczu pojawi się żądana
prędkość.
Lub
X Etapami co 5 km/h: Nacisnąć dźwignię wie-
lofunkcyjną w kierunku strzałki : lub ; i
przytrzymać, aż na wyświetlaczu pojawi się
żądana prędkość.
Jazda
Ustawione ograniczenie prędkości można prze-
kroczyć, np. w celu wyprzedzenia wolniejszego
pojazdu:
X Wcisnąć pedał gazu krótko poza punkt oporu
(kickdown).
X Po zakończeniu manewru wyprzedzania zwol-
nić na chwilę pedał gazu i ponownie wcisnąć.
Ogranicznik przywraca ustawione wcześniej
w pamięci ograniczenie prędkości.
Wyłączanie
Po wyłączeniu ogranicznika ograniczenie pręd-
kości pozostaje zapisane.
X Nacisnąć krótko dźwignię wielofunkcyjną w
kierunku strzałki =.
Lub
X Włączyć tempomat.
TEMPOMAT
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Gdy zostanie wywołana zapisana prędkość i
różni się ona od aktualnej prędkości, pojazd
przyspiesza lub hamuje. Jeśli kierowca nie zna
zapisanej prędkości, pojazd może nieoczeki-
wanie przyspieszyć lub zahamować. Istnieje
ryzyko wypadku!
Przed wywołaniem zapisanej prędkości należy
uwzględnić sytuację na drodze. Jeśli nie znają
Państwo zapisanej prędkości, należy zapisać
żądaną prędkość na nowo.
! Nie przekraczać maksymalnej prędkości na
poszczególnych biegach. Obserwować obro-
tomierz.
Tempomat działa w granicach określonych przez
prawa fizyki i nie jest w stanie wyeliminować
ryzyka wypadku wynikającego z nieuwagi lub
niedostosowania techniki jazdy do warunków
panujących na drodze. Tempomat nie uwzględ-
nia stanu nawierzchni i warunków pogodowych
oraz sytuacji w ruchu drogowym. Tempomat jest
tylko funkcją wspomagającą kierowcę. Za utrzy-
mywanie bezpiecznej odległości od innych
uczestników ruchu drogowego, prędkości i pasa
ruchu oraz hamowanie we właściwej chwili jest
odpowiedzialny kierowca. Technikę jazdy należy
zawsze dostosowywać do aktualnych warunków
drogowych i atmosferycznych.
Z tempomatu nie należy korzystać:
RW sytuacjach wymagających częstych zmian
prędkości jazdy, np. gdy na drodze panuje
duży ruch lub jest wiele ostrych zakrętów oraz
w warunkach terenowych.
RNa śliskiej nawierzchni. Koła napędzane
mogą podczas hamowania lub przyspieszania
stracić przyczepność i pojazd może wpaść w
poślizg.
RPrzy złej widoczności, spowodowanej np.
mgłą, intensywnym deszczem lub śniegiem.

Przegląd dźwigni wielofunkcyjnej
: Włączanie i ustawianie aktualnej prędkości/
podwyższanie ustawionej prędkości
; Włączanie i wywoływanie zapisanej pręd-
kości/ obniżanie ustawionej prędkości
= Wyłączanie tempomatu
Włączanie
Funkcje i warunki włączania
Tempomat utrzymuje ustawioną prędkość. W
celu utrzymania prędkości w ustawionym zakre-
sie tolerancji pomiędzy 4 a 15 km/h, tempomat
hamuje za pomocą zwalniacza podczas jazdy na
wzniesieniach. Jeśli pojazd zostanie wyhamo-
wany za pomocą zwalniacza, włącza się lampka
kontrolna à w zestawie wskaźników.
Tempomatu nie można włączyć
Rprzy prędkości poniżej 15 km/h
Rgdy układ ASR jest uszkodzony i pojazd poru-
sza się z prędkością poniżej 50 km/h.
Jeśli tempomatu nie można włączyć, w kompu-
terze pokładowym pojawia szare wskazanie
- - ,- km/h.
Tempomat wyłącza się automatycznie, gdy
Rpedał hamulca zostanie wciśnięty
Rprędkość spadnie poniżej 10 km/h
Rw pojazdach z pedałem sprzęgła, pedał
sprzęgła zostanie wciśnięty na ponad
5 sekund, np. podczas zmiany biegu
Rskrzynia biegów na dłużej niż ok. 5 sekund
jest przełączona w położenie neutralne
Rnastąpi przełączenie na ogranicznik pręd-
kości.
Gdy tempomat wyłącza się, słychać sygnał
ostrzegawczy.
Układy ułatwiające jazdę 157
Włączanie podczas jazdy
X Wybrać tempomat.
X Przyspieszyć lub zahamować w celu osiągnię-
cia żądanej prędkości.
X Nacisnąć krótko dźwignię wielofunkcyjną w
kierunku strzałki :.
Tempomat jest włączony i aktualna prędkość
została ustawiona.
Lub
X Nacisnąć krótko dźwignię wielofunkcyjną w
kierunku strzałki ;.
Tempomat jest włączony i przejmuje zapisaną
prędkość.
Na wyświetlaczu pojawia się symbol ¯.
X Zwolnić pedał gazu.
W celu utrzymania ustawionej prędkości,
Jazda
tempomat automatycznie hamuje lub przy-
spiesza pojazd.
Podwyższanie/ obniżanie prędkości
X Włączyć tempomat.
X Naciskać krótko dźwignię wielofunkcyjną w
kierunku strzałki : lub ;, aż w komputerze
pokładowym pojawi się żądana prędkość.
Prędkość jest zwiększana, wzgl. zmniejszana
w etapach co 0,5 km/h.
Lub
X Nacisnąć dźwignię wielofunkcyjną w kierunku
strzałki : lub ; przytrzymać, aż w kompu-
terze pokładowym pojawi się żądana pręd-
kość.
Następuje ciągłe zwiększanie, wzgl. zmniej-
szanie prędkości.
Jazda
Wskazówki dotyczące jazdy
Na zjazdach tempomat utrzymuje ustawioną
prędkość z tolerancją do 4 km/h.
Kierowca może hamować za pomocą zwalnia-
cza. Tempomat pozostaje włączony.
Po wyłączeniu zwalniacza pojazd zostaje przy-
spieszony do ostatnio ustawionej w pamięci
prędkości.
Gdy tempomat hamuje pojazd za pomocą zwal-
niacza, jednoczesne wciśnięcie pedału hamulca
zasadniczego nie powoduje wyłączenia tempo-
matu.
Z
158 Układ poziomowania

Jeśli siła hamowania zwalniacza jest niewystar-
czająca:
X Przełączyć o jeden bieg na niższy i zmniejszyć
prędkość.
Jeśli na pochyłych zjazdach nastąpi zmiana
biegu na niższy bez dopasowania prędkości,
TEMPOMAT reguluje do prędkości obrotowej
około 2700 obr/min. Ustawiona prędkość
zostaje zachowana w pamięci i jej przywróce-
nie następuje, gdy jest to możliwe na
wyższym biegu.
Wyprzedzanie
Ustawioną prędkość można przekroczyć, np. w
celu wyprzedzenia wolniejszego pojazdu:
X Wcisnąć pedał gazu.
Jazda
Przed ruszeniem należy ustawić poziom do
jazdy.
Należy przestrzegać przepisów ustalających
dopuszczalną wysokość pojazdu w poszczegól-
nych krajach.
W przypadku posadowienia kontenera lub
naczepy, rama podwozia podnosi się lub obniża.
Jeśli po zmianie wysokości podwozia jazda jest
kontynuowana, należy podnieść lub opuścić
ramę podwozia do położenia do jazdy.
Jeśli lampka kontrolna ¸ w zestawie
wskaźników świeci się, rama podwozia nie znaj-
duje się na poziomie jazdy lub układ poziomo-
wania Telligent® ma usterkę.

X Po zakończeniu manewru wyprzedzania zwol- Panel obsługi

nić pedał gazu.
Tempomat dostosowuje pojazd do ustawio-
nej prędkości.

Wyłączanie
Po wyłączeniu tempomatu prędkość pozostaje
zapisana.
X Nacisnąć krótko dźwignię wielofunkcyjną w
kierunku strzałki =.
Lub
X Gdy tempomat napędza pojazd, wcisnąć
pedał hamulca.
Lub
X Nastąpi przełączenie na ogranicznik pręd-
kości.

X Wyjąć panel obsługi : z uchwytu przy fotelu

Układ poziomowania kierowcy.
NR (układ poziomowania Telligent®)
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
W przypadku jazdy z obniżoną lub podniesioną
ramą podwozia reakcje pojazdu podczas
jazdy i hamowania mogą być mocno zmie-
nione. Poza tym podczas jazdy z podniesioną
ramą podwozia można przekroczyć dopusz-
czalną wysokość pojazdu. Istnieje ryzyko
wypadku!

Panel obsługi układu poziomowania Telligent®
; Lampka kontrolna podnoszenia/ opuszcza-
nia ramy z przodu
= Lampka kontrolna podnoszenia/ opuszcza-
nia ramy z tyłu
? Włączanie/ wyłączanie preselekcji ramy
podwozia z przodu
A Włączanie/ wyłączanie preselekcji ramy
podwozia z tyłu
B M1 = pamięć wysokości ramy 1
C M2 = pamięć wysokości ramy 2
D Położenie do jazdy
E Podnoszenie ramy podwozia
F Opuszczanie ramy podwozia
G STOP (podnoszenie/ opuszczanie ramy pod-
wozia)
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
Układ poziomowania ustawia automatycznie
wysokość ramy podwozia na ostatnio zapisa-
nej wysokości.
Rama podwozia na osi przedniej lub tylnej
podnosi się lub obniża.
Pojazdy z pneumatyczną osią tylną: rama pod-
wozia na osi tylnej podnosi się lub opuszcza.
X Jeżeli ciśnienie dyspozycyjne w układzie
pneumatycznym jest zbyt niskie, uruchomić
silnik.
Układ sprężonego powietrza zostanie napeł-
niony.
Układ poziomowania 159
Podnoszenie/ opuszczanie ramy pod-
wozia
G OSTRZEŻENIE
Podczas obniżania nadwozia może dojść do
zakleszczenia kierowcy osób, znajdujących
się pomiędzy nadwoziem a oponami lub poni-
żej pojazdu. Istnieje niebezpieczeństwo obra-
żeń!
Upewnić się, że podczas obniżania nadwozia
nikt nie znajduje się w bezpośredniej bliskości
nadkoli lub poniżej pojazdu.
X Nacisnąć przycisk ? lub A.
Odpowiednia lampka kontrolna ; lub =
świeci się.
Jazda
X Aby podnieść ramę pojazdu z zawieszeniem
pneumatycznym z przodu i z tyłu, nacisnąć
jednocześnie przyciski ? i A.
Lampki kontrolne ; i = świecą się.
X Nacisnąć przycisk E lub F w celu podnie-
sienia lub opuszczenia ramy podwozia.
Na wyświetlaczu widać symbol Ú lub Û
i komunikat Ukł. poziom. nie w położe‐
niu do jazdy. Jednocześnie wskaźnik sta-
tusu świeci się na żółto.
Dodatkowo świeci się lampka kontrolna ï
w zestawie wskaźników.
X Po osiągnięciu wymaganej wysokości nacis-
nąć przycisk G.
Zapisywanie/ wywoływanie wysokości
ramy podwozia
Za pomocą przycisków B i C można zapisać
wysokość ramy podwozia.
X Zapisywanie: Unieść/ opuścić pojazd do
żądanej wysokości.
X Po osiągnięciu wymaganej wysokości nacis-
nąć przycisk G, przytrzymać i dodatkowo
nacisnąć przycisk B lub C.
Aktualna wysokość ramy podwozia jest zapi-
sana pod odpowiednim przyciskiem B lub
C.
Z
160 Osie dodatkowe

X Wywoływanie z pamięci: Nacisnąć przy- Osie dodatkowe

cisk ? lub A.
Odpowiednia lampka kontrolna ; lub =
świeci się.
X Nacisnąć przycisk B lub C.
Rama podwozia zostaje automatycznie pod-
niesiona lub opuszczona na zapisaną w
pamięci wysokość.
Na wyświetlaczu widać symbol Ú lub Û
i komunikat Ukł. poziom. nie w położe‐
niu do jazdy. Jednocześnie wskaźnik sta-
tusu świeci się na żółto.
Dodatkowo świeci się lampka kontrolna ï
w zestawie wskaźników.
Aktywacja położenia do jazdy
Jazda
Wspomaganie ruszania
Włączanie wspomagania ruszania
Wspomaganie ruszania należy włączać, gdy pod-
czas ruszania pojazdu obciążonego ładunkiem
koła napędzane zaczynają obracać się w
miejscu.
! Włączenie wspomagania ruszania powoduje
zwiększenie nacisku na oś tylną. Wspomaga-
nie ruszania należy włączać tylko w przypadku
obracania się kół w miejscu i tylko na
nawierzchni pokrytej śniegiem lub lodem.
Długotrwałe przekraczanie nośności opon kół
tylnych może spowodować uszkodzenie i

X Nacisnąć przycisk D.
Lampka kontrolna ; lub = gaśnie. Rama
podwozia unosi się lub opuszcza automatycz-
nie w położenie do jazdy. Jeśli rama podwozia
znajduje się w położeniu do jazdy, symbol
Ú lub Û na wyświetlaczu oraz wskaźnik
statusu gasną.
Lampka kontrolna ï w zestawie
wskaźników gaśnie.
rozerwanie opon.
Funkcja wspomagania ruszania może być wypo-
sażona w ogranicznik prędkości lub w ogranicz-
nik czasowy (blokada ponownego włączania):
RWspomaganie ruszania z ogranicznikiem
prędkości wyłącza się automatycznie po prze-
kroczeniu ok. 30 km/h. Ponowne włączenie
jest możliwe dopiero, gdy prędkość obniży się
poniżej ok. 30 km/h.
RW przypadku wyposażenia w blokadę ponow-

Załadunek i rozładunek pojazdu nego włączania wspomaganie ruszania zos-

taje automatycznie wyłączone po
! Przed zdjęciem wymiennej zabudowy należy 90 sekundach. Ponowne włączenie jest moż-
całkowicie opuścić ramę podwozia. W prze- liwe po upływie ok. 50 sekund.
ciwnym razie po zwolnieniu obciążenia RWspomaganie ruszania bez blokady ponow-
nastąpi gwałtowne uniesienie ramy. Istnieje nego włączania wyłącza się automatycznie po
wtedy niebezpieczeństwo uszkodzenia amor- upływie 120 sekund i można je natychmiast
tyzatorów. ponownie włączyć.
Zapisać wysokość ramy podwozia, aby była ona
identyczna przy załadunku i rozładunku.
X Jeśli to konieczne, unieść lub opuścić pojazd
do żądanej wysokości.
X Uruchomić silnik, aby układ sprężonego
powietrza został napełniony (do chwili wyłą-
czenia sprężarki przez regulator ciśnienia).
X Nacisnąć i przytrzymać przycisk G.
X Wyłączyć silnik.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce do oporu.
X Puścić przycisk G.
Jeśli ciśnienie dyspozycyjne w układzie sprę-
żonego powietrza jest wystarczające, wyso-
kość ramy podwozia jest utrzymywana na sta-
łym poziomie przez około 4 do 5 godzin.

Wskazanie wspomagania ruszania na osi wleczonej
X Nacisnąć przełącznik : do góry.
Podczas trwania wspomaganie ruszania jest
włączone, na wyświetlaczu widać na przemian
symbole ; lub =.
Wskazówki dotyczące jazdy
Ogólne wskazówki dotyczące jazdy
G OSTRZEŻENIE
Wyłączenie zapłonu podczas jazdy powoduje
ograniczenie działania lub całkowity zanik
funkcji ważnych dla bezpieczeństwa. Może to
dotyczyć np. wspomagania kierownicy. Kiero-
wanie pojazdem wymaga wtedy znacznie
większej siły. Istnieje ryzyko wypadku!
Nigdy nie wyłączać zapłonu podczas jazdy.
G OSTRZEŻENIE
Działanie hamulca postojowego może być nie-
wystarczające, aby zabezpieczyć pojazd sto-
jący na wzniesieniu. Pojazd obciążony ciężkim
ładunkiem lub z podłączoną przyczepą/
naczepą może się stoczyć. Istnieje ryzyko
wypadku!
Należy wykorzystać położenie kontrolne w
celu sprawdzenia, czy hamulec postojowy jest
w stanie utrzymać pojazd w miejscu. Jeśli
działanie hamulca postojowego jest niewys-
tarczające, należy zabezpieczyć zarówno
pojazd, jak i przyczepę/ naczepę klinami pod-
łożonymi pod koła. Przyczepę/ naczepę
należy zabezpieczyć jej własnym hamulcem
postojowym.
G OSTRZEŻENIE
Nierównomierne obciążenie ładunkiem może
w znacznym stopniu zmniejszyć stateczność i
bardzo niekorzystnie wpłynąć na sterowność
Wskazówki dotyczące jazdy 161
oraz reakcje pojazdu podczas hamowania. Ist-
nieje ryzyko wypadku!
Pojazd należy załadowywać równomiernie.
Przewożony ładunek zabezpieczyć prze prze-
suwaniem się.
Reakcje pojazdu podczas jazdy, hamowania i
kierowania ulegają zmianie w zależności od
rodzaju ładunku, jego masy i położenia środka
ciężkości.
Docieranie
Okres docierania silnika ma decydujące znacze-
nie, szczególnie w odniesieniu do
Jazda
Rtrwałości
Rbezpieczeństwa eksploatacji
Rekonomiki jazdy
W okresie docierania silnika, podczas pierw-
szych 2000 km należy przestrzegać następują-
cych zasad:
RUnikać pełnego obciążania silnika.
RJeździć ze zmiennymi prędkościami i różnymi
prędkościami obrotowymi silnika, unikając
raptownych zmian.
RNie jeździć z wysoką prędkością obrotową sil-
nika.
RWykorzystywać maksymalnie ¾ dopuszczal-
nej prędkości na każdym przełożeniu.
RW porę zmieniać biegi.
RNie redukować biegów w celu hamowania sil-
nikiem.
RW pojazdach z automatyczną skrzynią biegów
nie należy wciskać pedału gazu poza punkt
oporu (kickdown), i włączać zakresy przeło-
żeń 4, 3, 2 lub 1 tylko podczas wolnej jazdy.
Po przejechaniu 2000 km można stopniowo
wykorzystywać pełną prędkość pojazdu i całko-
wity zakres prędkości obrotowej silnika.
Jazda
! Należy przestrzegać dopuszczalnych nacis-
ków na osie oraz koła i nigdy nie przekraczać
dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu. Róż-
nica w nacisku na koła może wynosić maksy-
malnie 10 % nacisku wywieranego na całą oś.
Z
162 Wskazówki dotyczące jazdy
W przeciwnym razie może dojść do uszkodze-
nia następujących elementów pojazdu:
Ropony
Rrama podwozia
Rosie
W trakcie jazdy należy w regularnych odstępach
czasu kontrolować
Rwskazania na wyświetlaczu
Rlampki ostrzegawcze i kontrolne
Rwskaźniki poziomów
Jazda w terenie
Ważne zasady bezpieczeństwa
Jazda
G OSTRZEŻENIE
W wyniku nierównej nawierzchni podczas jazd
w terenie na ciało kierowcy oddziałują siły
przyspieszenia ze wszystkich kierunków. Kie-
rowca może np. zostać wyrzucony z fotela.
Istnieje niebezpieczeństwo obrażeń!
Także podczas jazd w terenie należy zawsze
mieć zapięte pasy bezpieczeństwa.
G OSTRZEŻENIE
Dłuższy kontakt łatwopalnych materiałów, np.
suchych liści, trawy lub gałęzi z gorącymi ele-
mentami układu wydechowego może być
przyczyną pożaru. Istnieje niebezpieczeństwo
pożaru!
W przypadku jazd po nieutwardzonych dro-
gach lub w terenie należy regularnie spraw-
dzać spód pojazdu. W szczególności należy
usuwać zakleszczone kawałki roślin lub inne
łatwopalne materiały. W przypadku uszko-
dzeń powiadomić ASO Mercedes-Benz.
G OSTRZEŻENIE
Jeżeli ABS jest wyłączony, podczas hamowa-
nia może dojść do zablokowania się kół.
Pojazd traci wtedy sterowność. Istnieje pod-
wyższone ryzyko poślizgu i wypadku!
Podczas jazdy na drogach i utwardzonych
nawierzchniach nie należy wyłączać ABS.
! Jazda w warunkach terenowych może
doprowadzić do uszkodzenia pojazdu przez
zbyt późno rozpoznane przeszkody.
Na skutek przejechania przez przeszkodę
może dojść do uszkodzenia następujących
elementów:
Rprzekładnie osi
Rwały napędowe
Rzbiornik paliwa
Rzbiornik sprężonego powietrza
Rsilnik
Rskrzynia biegów
Dlatego podczas jazdy w terenie należy
zachować małą prędkość. Przy pokonywaniu
problematycznych przeszkód warto skorzys-
tać z pomocy pilotażowej pasażera. Należy
zawsze zwracać uwagę na dostateczny prze-
świt zawieszenia pojazdu i w miarę możli-
wości omijać przeszkody.
! Podczas jazdy w terenie należy unikać zry-
wania przyczepności i odrywania się kół napę-
dzanych od podłoża. Należy unikać sytuacji, w
których dochodzi do obracania się kół napę-
dzanych w miejscu. W przeciwnym razie może
dojść do uszkodzenia mechanizmu różnico-
wego.
Jazda w terenie zwiększa ryzyko uszkodzeń
pojazdu, których skutkiem mogą być awarie zes-
połów lub całych systemów. Dostosować tech-
nikę jazdy do warunków terenowych. Jeździć
rozważnie. Usuwanie wykrytych uszkodzeń
pojazdu należy niezwłocznie zlecać w fachowym
serwisie.
Na skutek jazdy w terenie np. piasek, szlam i
woda, również zanieczyszczona olejem, mogą
przedostać się do układu hamulcowego. Efek-
tem może być szybsze zużycie elementów
układu hamulcowego oraz ograniczenie sku-
teczności hamowania, aż po całkowity zanik
hamulców. Reakcje podczas hamowania zmie-
niają się w zależności od rodzaju zanieczyszcze-
nia. Po jeździe w warunkach terenowych należy
oczyścić hamulce. W razie stwierdzenia zmniej-
szonej skuteczności hamowania lub odgłosów
wskazujących na ocieranie, niezwłocznie zlecić
kontrolę układu hamulcowego w fachowym ser-
wisie. Dostosować technikę jazdy do zmienio-
nego działania hamulców.
Jazda w terenie wymaga od kierowcy nie tylko
bardzo dobrych umiejętności, ale i zachowania
dużej koncentracji. Ponadto podczas jazdy w
terenie kierowca jest zobowiązany do zachowa-
 Wskazówki dotyczące jazdy 163

nia większej ostrożności, a przed wyjechaniem

na drogę publiczną - do oczyszczenia niektórych
elementów pojazdu.
Przed wyjechaniem w teren zalecamy zapozna-
nie się z niniejszym rozdziałem. Zawarte w nim
informacje ułatwią poznanie specyficznych
walorów pojazdu i umożliwią bezpieczne dotar-
cie do celu.
Zalecamy najpierw kilka jazd ćwiczebnych w
stosunkowo łatwym terenie. Na pierwszą jazdę
w trudnym terenie warto zaprosić bardziej
doświadczonego kierowcę i korzystać z jego
rad. Osłona przeciwbłotna (przykład)
X Osłona przeciwbłotna: Zaczepić osłonę
Lista kontroli przed jazdą w terenie pierścieniem ; w kierunku strzałki na
haczyku :.
X Sprawdzić poziom paliwa i

AdBlue® (Y strona 87) i uzupełnić
(Y strona 168).
X Sprawdzić poziom oleju silnikowego i uzupeł-
nić (Y strona 191).
Jeśli przewidywane jest pokonywanie ekstre-
malnych podjazdów i zjazdów, należy uzupeł-
nić poziom oleju silnikowego do maksimum.
i Na bardzo stromych podjazdach i pochyłoś-
ciach na wyświetlaczu może pojawiać się
symbol 4. Jeżeli przed jazdą olej został
uzupełniony do poziomu maksymalnego, bez-
pieczeństwo eksploatacji silnika nie jest
zagrożone.
X Automatyczna skrzynia biegów: Sprawdzić
poziom oleju i uzupełnić (Y strona 191).
Jeśli przewidywane jest pokonywanie ekstre-
malnych podjazdów i zjazdów, należy uzupeł-
nić poziom oleju do maksimum.
X Zestaw narzędzi: Sprawdzić sprawność pod-
nośnika samochodowego (Y strona 200).
X Upewnić się, że w pojeździe znajdują się klucz
do kół, podkładka drewniana do podnośnika
samochodowego, wytrzymała linka holowni-
cza i saperka.
X Opony: Sprawdzić głębokość bieżników
(Y strona 225) i ciśnienie w oponach
(Y strona 227).
Jazda
Lista kontroli przed przejazdem przez
wodę
X Przed jazdą zasięgnąć informacji o głębokości
wody i strukturze dna. Na wszelki wypadek
rozpoznać osobiście.
X Ustalić maksymalną głębokość brodzenia
pojazdu w dokumentach sprzedaży.
X Wyłączyć dodatkowe ogrzewanie
(Y strona 80).
X Odczekać na zakończenie fazy pracy na
wybiegu ogrzewania dodatkowego.
Zasady jazdy w terenie
G OSTRZEŻENIE
W przypadku przejeżdżania przez przeszkody
lub wjechania w koleiny, kierownica może się
cofnąć i spowodować obrażenia rąk.
Kierownicę należy zawsze trzymać mocno
obiema rękoma. Podczas przejeżdżania przez
przeszkody, należy liczyć się z tym, że krótko-
trwale do wykonania skrętów może być
konieczne użycie większej siły.
G OSTRZEŻENIE
Podczas jazdy w terenie lub z włączoną blo-
kadą mechanizmu różnicowego w trybie auto-
matycznej zmiany biegów, układ elektro-
niczny może w niepożądanej chwili zmieniać
przełożenia. Wskutek przerwania transmisji

Z
164 Wskazówki dotyczące jazdy
napędu pojazd może się stoczyć, np. ze wznie-
sienia. Istnieje ryzyko wypadku!
Jeździć zawsze rozważnie, zachowując goto-
wość do hamowania. W szczególnie wymaga-
jących sytuacjach zalecamy włączanie pro-
gramu ręcznej zmiany biegów.
Podjazdy i zjazdy pokonywać zawsze równolegle
do stromizny zbocza i unikać zmiany biegów.
Pod górę podjeżdżać bez zatrzymywania się, aż
do osiągnięcia wierzchołka. Jeśli pojazd nie jest
w stanie pokonać podjazdu, zatrzymać się. Włą-
czyć bieg wsteczny i wycofać się powoli.
X Dokładnie umocować lub zabezpieczyć
wszystkie przewożone luzem przedmioty.
X Zabezpieczyć skutecznie przewożony ładu-
Jazda
nek.
X Sypki ładunek, np. piasek lub żwir, zabezpie-
czyć przed przemieszczaniem się za pomocą
plandeki lub ścianek stabilizujących.
X Zabudowy i domontowane urządzenia (np.
skrzynia ładunkowa lub dźwig) zabezpieczyć
przed przypadkowym uruchomieniem i
ruchem. Przestrzegać zaleceń zawartych w
instrukcjach obsługi producenta zabudowy
lub domontowanego urządzenia.
X Zamknąć szyby boczne (Y strona 43).
X Pojazdy z układem poziomowania nadwozia:
unieść ramę podwozia (Y strona 158).
X Pojazd z mechaniczną skrzynią biegów: przed
zjechaniem z utwardzonej nawierzchni zatrzy-
mać się i włączyć niższy bieg.
X Pojazd z automatyczną skrzynią biegów: ogra-
niczyć zakres przełożeń (Y strona 145).
X Pojazd z mechanizmem automatycznej
zmiany biegów Telligent®: włączyć tryb ręcz-
nej zmiany biegów (Y strona 139).
Nie dopuszczać do spadku prędkości obroto-
wej silnika poniżej 600 obr/min.
X Wyłączyć układ ASR (Y strona 150).
X Wyłączyć układ ABS (Y strona 128).
X Przełączyć skrzynię rozdzielczą na przełoże-
nie terenowe (Y strona 152).
X Jeśli trakcja będzie niewystarczająca, włączyć
blokady mechanizmów różnicowych
(Y strona 150).
X Pojazd z mechanizmem automatycznej
zmiany biegów Telligent®: w celu uwolnienia
pojazdu z zagłębienia przez rozkołysanie, włą-
czyć funkcję szybkiej zmiany kierunku jazdy
(Y strona 139).
X W trakcie jazdy nie wyłączać silnika; jeździć
zawsze z włączonym biegiem.
X Jechać powoli i z równomierną prędkością. W
wielu sytuacjach konieczna jest jazda z mini-
malną prędkością (tempo pieszego).
X Zwracać uwagę, aby koła nie traciły kontaktu
z podłożem.
X Szczególną ostrożność zachować przy wjeż-
dżaniu w nieznany teren. Na wszelki wypadek
zalecamy wysiąść i najpierw dokładnie obej-
rzeć problematyczny odcinek.
X Zwracać uwagę na przeszkody, takie jak duże
kamienie, dziury, pniaki po drzewach i bruzdy.
X Jeśli to możliwe, przeszkody należy zawsze
pokonywać kołami jednej strony pojazdu.
Dzięki temu można uniknąć uszkodzeń
pojazdu.
Jazda po zboczu
G OSTRZEŻENIE
Gdy pojazd pokonuje zbocze ukośnie lub
zawraca na zboczu może dojść do jego obsu-
nięcia się, przewrócenia i dachowania. Ist-
nieje ryzyko wypadku!
Zbocza pokonywać zawsze równolegle do linii
spadku (do przodu lub do tyłu) i nie zawracać.
Na zjazdach nie należy przełączać skrzyni bie-
gów w położenie neutralne.
X Gdy podczas jazdy po zboczu pojazd wykazuje
tendencję do przechylenia się, natychmiast
skręcić w kierunku linii spadku.
Na skarpy i zbocza wjeżdżać tylko równolegle
do linii spadku.
X Hamować tylko wtedy, gdy pojazd jest usta-
wiony równolegle do linii spadku.
X Jeśli podczas zjazdu efekt hamowania silni-
kiem jest niewystarczający, powoli i z wyczu-
ciem wciskać pedał hamulca.
Przejazd przez wodę
! W przypadku wjechania z dużą prędkością
do wody powstająca fala może uszkodzić
części samochodu.

X W wodę wjeżdżać z minimalną prędkością w
miejscu o płaskim ukształtowaniu.
X Dopasować technikę jazdy do zmienionych
warunków.
X Przez wodę należy jechać powoli, utrzymując
stałą prędkość.
X Podczas jazdy nie uruchamiać sprzęgła i w
żadnym przypadku nie zatrzymywać się.
i Ruszanie w wodzie może stwarzać problemy
z powodu dużych oporów i zapadania się pod-
łoża.
X Należy zachować prędkość wykluczającą
powstawanie fali (odkosy dziobowe).
X W trakcie przejazdu przez wodę nie wyłączać
silnika.
X Jeśli silnik wyłączy się, należy go natychmiast
ponownie uruchomić.
Jazda po piasku
Luźny piasek jest szczególnie zdradliwym pod-
łożem podczas jazd terenowych.
X Jechać zdecydowanie w celu pokonania oporu
toczenia się opon.
X Jechać po śladach poprzedników.
X W przypadku głębokich kolein uwzględnić
prześwit zawieszenia pojazdu.
Lista kontroli po jeździe w terenie
! Zakleszczone części roślin, gałęzie itp. mogą
doprowadzić do uszkodzenia następujących
elementów:
Rprzewody paliwowe
Relastyczne przewody hamulcowe
Rprzeguby półosi
Rpółosie
X Włączyć ASR (Y strona 150).
X Włączyć ABS (Y strona 128).
X Wyłączyć blokady mechanizmów różnico-
wych (Y strona 150).
X Przełączyć skrzynię rozdzielczą na przełoże-
nie drogowe (Y strona 152).
X Wykonać próbne hamowanie.
X Sprawdzić przednie i tylne światła pod kątem
braku uszkodzeń.
X Sprawdzić opony pod kątem uszkodzeń.
X Wymienić pogięte lub uszkodzone obręcze
kół.
Wskazówki dotyczące jazdy 165
X Uzupełnić brakujące kapturki zaworów opon.
X Sprawdzić i ustawić ciśnienie w oponach
(Y strona 227).
X Sprawdzić, czy pomiędzy elementami pojazdu
nie ma zakleszczonych części roślin, gałęzi
itp.
X Sprawdzić cały spód pojazdu, elementy
układu hamulcowego, kierowniczego, zawie-
szenia i wydechowego pod kątem braku usz-
kodzeń.
X Sprawdzić poziom oleju silnikowego
(Y strona 191).
X Opuścić osłonę przeciwbłotną.
X Uwzględnić wskazówki dotyczące czyszcze-
nia pojazdu po jeździe w terenie lub na budo-
wie.
Jazda
Lista kontroli po przejeździe przez wodę
X Sprawdzić, czy pomiędzy elementami pojazdu
nie ma zakleszczonych części roślin, gałęzi
itp.
X Oczyścić obręcze kół, opony i nadkola, usu-
nąć ciała obce wbite w bieżniki.
X Sprawdzić przednie i tylne światła pod kątem
braku uszkodzeń.
X Sprawdzić cały spód pojazdu, elementy
układu hamulcowego, kierowniczego, zawie-
szenia i wydechowego pod kątem braku usz-
kodzeń.
X Oczyścić tarcze hamulcowe, koła i przeguby
osi oraz sprawdzić pod kątem uszkodzeń.
X Sprawdzić poziom oleju silnikowego
(Y strona 95).
X Wykonać próbne hamowanie, zwracając przy
tym uwagę na sytuację na drodze.
Czyszczenie po jeździe w terenie lub na
budowie
! Strumień sprężonego powietrza, wody lub
pary prowadzić wyłącznie pod kątem prostym
do powierzchni chłodnicy. Uważać, aby nie
doszło do uszkodzenia żeberek chłodnicy.
Usunąć brud z żeberek chłodnicy. Uszko-
dzone lub zanieczyszczone żeberka chłodnicy
mogą doprowadzić do przegrzania silnika. W
przypadku większych ubytków płynu chłodzą-
cego lub uszkodzeń należy zlecić kontrolę
układu chłodzenia i ogrzewania w fachowym
serwisie.
Z
166 Wskazówki dotyczące jazdy
Ciała obce, np. kamienie, zakleszczone między
oponami (ogumienia bliźniaczego) mogą być
wyrzucane w trakcie jazdy. Efektem może być
uszkodzenie innych pojazdów — zwłaszcza szyby
przedniej lub spowodowanie obrażeń pieszych.
Po każdej jeździe w terenie lub na budowie i
przed wjechaniem na drogę publiczną sprawdzić
opony pod kątem zakleszczonych ciał obcych.
Usunąć zakleszczone ciała obce.
Brud i błoto na oponach oraz na nawierzchni
zmniejszają przyczepność do podłoża, w szcze-
gólności przy mokrej nawierzchni. Wskutek tego
może dojść do poślizgu. Przed wyjechaniem na
drogę publiczną po jeździe w terenie lub po
wykorzystywaniu pojazdu na budowie należy
starannie oczyścić pojazd.
Po jeździe w terenie lub na budowie należy
Jazda
oczyścić następujące elementy pojazdu
Roświetlenie
Rszyby boczne i szybę przednią
Rlusterka zewnętrzne
Rstopnie
Rprogi
Ruchwyty
Rkoła i opony
Rnadkola i błotniki
Rukład kierowniczy
Rprzekładnie osi
Rhamulce
Rzawieszenie
Rpodwozie
Rtablice rejestracyjne
Rsilnik
Rchłodnica
Rskrzynia biegów
Rchłodnica oleju przekładniowego
Po jeździe w błocie, piachu, wodzie lub podob-
nych warunkach:
X Oczyścić tarcze hamulcowe, koła i przeguby
osi oraz sprawdzić pod kątem uszkodzeń.
X Posmarować przeguby osi. Przestrzegać
danych zamieszczonych w książce serwiso-
wej.
X Wykonać próbne hamowanie, zwracając przy
tym uwagę na sytuację na drodze.
Zużycie paliwa
Wskazówki ogólne
Zużycie paliwa jest zależne od
Rstosowanego rodzaju paliwa
Rwersji pojazdu
Rtechniki jazdy
Rwarunków eksploatacji
Dlatego nie można podać dokładnych informacji
o zużyciu paliwa dotyczących konkretnego
pojazdu.
Dane dotyczące zużycia paliwa można spraw-
dzić poprzez komputer pokładowy
(Y strona 93).
Wersja pojazdu
Następujące komponenty mają wpływ na zuży-
cie paliwa:
Ropony (np. ciśnienie w oponach, stan opon)
Rzabudowa
Rspojler dachowy
Rpodzespoły napędowe (np. przełożenie
skrzyni biegów)
Rdodatkowe zespoły (np. układ klimatyzacji,
dodatkowe ogrzewanie)
Technika jazdy
Odpowiednia technika jazdy pozwala utrzymać
zużycie paliwa na niskim poziomie:
Rpodczas jazdy przewidywać rozwój sytuacji
na drodze
Runikać częstego przyspieszania i hamowania
Rutrzymywać ekonomiczny zakres prędkości
obrotowej silnika
Warunki eksploatacji
Niekorzystne warunki eksploatacji mogą spo-
wodować wzrost zużycia paliwa.
Zalecamy przestrzeganie poniższych zasad:
Runikać jazdy w terenie górzystym
Runikać jazdy w mieście i na krótkich dystan-
sach
Rpodczas postojów wyłączać silnik
Rnie wozić ze sobą zbędnego obciążenia
Runikać częstych rozruchów zimnego silnika

Zużycie AdBlue®
Zużycie czynnika AdBlue w przypadku systemu
BlueTec®4 wynosi ok. 4 %, a w przypadku Blue-
Tec®5 ok. 6 % zużycia paliwa.
Zużycie oleju silnikowego
Przy dotartym silniku zużycie oleju silnikowego
może wynosić do 0,5 % faktycznego zużycia
paliwa.
Zużycie oleju może być wyższe, jeśli pojazd ma
już duży przebieg lub jest często eksploatowany
w utrudnionych warunkach.
Ograniczenie prędkości
G OSTRZEŻENIE
Rozkołysanie się przyczepy/ naczepy może
spowodować utratę kontroli nad zestawem.
Zestaw może nawet przewrócić się. Istnieje
ryzyko wypadku!
W żadnym przypadku nie należy podejmować
próby ustabilizowania zestawu przez zwięk-
szenie prędkości. Zmniejszyć prędkość i nie
kontrować kierownicą. W krytycznej sytuacji
hamować.
W pojeździe z ograniczeniem prędkości maksy-
malna prędkość jest ograniczona do 90 km/h.
Przepisy obowiązujące w poszczególnych kra-
jach mogą określać odmienne zasady korzysta-
nia z oświetlenia zewnętrznego. Po osiągnięciu
maksymalnej prędkości następuje odcięcie
dopływu paliwa. Należy to uwzględnić w trakcie
wyprzedzania.
Sygnalizator cofania
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Sygnał ostrzegawczy z sygnalizatora cofania
może być nieusłyszany lub zignorowany przez
innych uczestników ruchu. Jeśli kierowca nie
upewni się, że obszar manewrowy jest wolny,
istnieje ryzyko wypadku!
Wskazówki dotyczące jazdy 167
Upewnić się, że podczas manewrowania w
obszarze manewrowym nie znajdują się żadne
osoby lub przedmioty. Jeśli to konieczne, pod-
czas manewrowania należy skorzystać z
pomocy drugiej osoby.
Zadaniem sygnalizatora cofania jest zapewnie-
nie większego bezpieczeństwa innym uczestni-
kom ruchu drogowego.
Sygnalizator cofania nie wykrywa ludzi i prze-
szkód za pojazdem.
Sygnalizator cofania jest akustycznym urządze-
niem ostrzegającym. Po włączeniu biegu
wstecznego sygnalizator cofania emituje akus-
tyczny sygnał ostrzegawczy.
Sygnalizator cofania może być zamontowany
Jazda
przy lampie tylnej lub na belce poprzecznej.
Przyciszanie sygnalizatora cofania
Przyciszanie sygnalizatora cofania jest możliwe
tylko w pojeździe bez automatycznej skrzyni bie-
gów.
X W ciągu 4 sekund włączyć dwukrotnie bieg
wsteczny.
Głośność jest zredukowana.
Blokada cofania
Pojazd do wywozu śmieci:
Gdy stopień z tyłu pojazdu jest obciążony przez
stojącą na nim osobę, prędkość pojazdu zostaje
automatycznie ograniczona do 30 km/h i włą-
czana jest blokada cofania.
W pojeździe ze zautomatyzowaną lub automa-
tyczną skrzynią biegów: blokada cofania blokuje
możliwość włączenia biegu wstecznego.
W pojeździe z mechaniczną skrzynią biegów: w
chwili włączenia biegu wstecznego słychać brzę-
czyk ostrzegawczy. Blokada cofania powoduje
wyłączenie silnika i włączenie hamulca przystan-
kowego.
Jeśli przy włączonym biegu wstecznym obcią-
żone zostaną stopnie z tyłu pojazdu,
Rsłychać brzęczyk ostrzegawczy
Rsilnik jest wyłączany
Rwłącza się hamulec przystankowy
Z
168 Tankowanie

Jeśli silnik został wyłączony przez blokadę cofa-
nia:
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w lewo do
oporu.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Uruchomić ponownie silnik.
Rwskaźnik statusu świeci się na czerwono i
Rna wyświetlaczu widać symbol 5.
Nie ruszać z miejsca lub natychmiast zatrzy-
mać pojazd, zwracając uwagę na sytuację w
ruchu drogowym. W przeciwnym razie może
dojść do uszkodzenia silnika.

Tankowanie
Brzęczyk ostrzegawczy
Sygnał ostrzegawczy rozbrzmiewa, jeśli Zbiornik paliwa/AdBlue®
Rpas bezpieczeństwa kierowcy nie jest zapięty
Rimmobilizer jest włączony
Rgdy podczas postoju pojazdu z uruchomioną
blokadą toczenia się ani pedał sprzęgła, ani
pedał hamulca nie jest wciśnięty
Jazda

Rzostanie włączony bieg wsteczny

Rjeśli przy włączonym hamulcu przystanko-
wym i zwolnionym hamulcu postojowym
nastąpi cofnięcie kluczyka w stacyjce lub klu-
czyk zostanie wyjęty
Rna skutek przekroczenia maksymalnie
dopuszczalnej prędkości obrotowej silnika Zbiornik paliwa/ AdBlue® (przykład)
(nie dotyczy pojazdu z automatyczną skrzynią
biegów) : Zbiornik paliwa
Rgdy przy redukcji włączony zostanie zbyt niski
; Zbiornik AdBlue®
bieg (nie dotyczy pojazdu z automatyczną
skrzynią biegów).
Rgdy w pojeździe stojącym ze zwolnionym Paliwo
hamulcem postojowym nastąpi otworzenie
drzwi kierowcy. Ważne zasady bezpieczeństwa
Brzęczyk ostrzegawczy włącza się dodatkowo G OSTRZEŻENIE
do ostrzeżeń sygnalizowanych na wyświetlaczu
Paliwa są trujące i szkodliwe dla zdrowia. Ist-
Rprzy zbyt niskim poziomie płynu chłodzącego
lub w razie przekroczenia jego dopuszczalnej nieje niebezpieczeństwo obrażeń!
temperatury (ok. 105 †). Jednocześnie Koniecznie unikać kontaktu paliwa ze skórą,
wskaźnik statusu świeci się na żółto lub czer- oczami lub ubraniem oraz połknięcia paliwa.
wono. Zagraża to bezpieczeństwu eksploata- Nie należy wdychać oparów paliwa. Paliwa
cji silnika. należy przechowywać w miejscu niedostęp-
Rw przypadku awarii wskaźników. W takiej
nym dla dzieci.
sytuacji ważne informacje eksploatacyjne,
ostrzeżenia lub wskazania serwisowe nie są W przypadku kontaktu z paliwem należy prze-
przekazywane poprzez wyświetlacz. Na strzegać następujących zasad:
wyświetlaczu widoczny jest komunikat i skró- RNiezwłocznie zmyć paliwo ze skóry wodą i
towe oznaczenie systemu elektronicznego.
mydłem.
! Bezpieczeństwo eksploatacji silnika jest RW przypadku przedostania się paliwa do
zagrożone, gdy
oczu niezwłocznie przemyć oczy czystą
Rsłychać brzęczyk ostrzegawczy wodą. Niezwłocznie skorzystać z pomocy
Rlampka stop świeci się lekarskiej.

RW przypadku połknięcia paliwa niezwłocz-
nie skorzystać z pomocy lekarskiej. Nie
wywoływać wymiotów.
RZabrudzoną paliwem odzież należy natych-
miast zmienić.
G OSTRZEŻENIE
Opary paliwa są łatwopalne. Niefachowe
postępowanie z paliwem grozi pożarem i
wybuchem!
Unikać ognia, otwartego światła, iskier i pale-
nia papierosów. Zapewnić, aby nie dochodziło
do kontaktu paliwa z gorącym układem wyde-
chowym. Przed pracami przy układzie paliwo-
wym wyłączyć zapłon i dodatkowe ogrzewa-
nie. Zawsze zakładać rękawice ochronne.
G OSTRZEŻENIE
W przypadku zmieszania oleju napędowego z
benzyną temperatura zapłonu mieszanki
paliwa jest niższa niż w przypadku czystego
oleju napędowego. Przy pracującym silniku
elementy układu wydechowego mogą się w
sposób niezauważalny przegrzać. Istnieje
zagrożenie pożarem!
Nigdy nie tankować benzyny. Do oleju napę-
dowego nie należy nigdy dodawać benzyny.
! Pojazdu wyposażonego w silnik wysoko-
prężny nie wolno tankować benzyną. Nawet
minimalne ilości benzyny mogą spowodować
uszkodzenie układu paliwowego i silnika.
! Po omyłkowym zatankowaniu niewłaści-
wego paliwa nie należy włączać zapłonu, w
przeciwnym razie paliwo zostanie wpompo-
wane w przewody paliwowe. W takiej sytuacji
należy powiadomić fachowy serwis i zlecić
całkowite opróżnienie układu paliwowego.
! Do oleju napędowego i do paliwa FAME nie
należy stosować dodatków specjalnych.
Dodatki specjalne do paliwa prowadzą ewen-
tualnie do
Rusterek działania
Ruszkodzenia katalizatora
Ruszkodzenia silnika.
Tankowanie 169
Dalsze informacje dotyczące paliwa znajdują się
w rozdziale „Materiały eksploata-
cyjne“ (Y strona 247).
H Ochrona środowiska
Niewłaściwe obchodzenie się z paliwem stwa-
rza zagrożenie dla ludzi i środowiska natural-
nego. Paliwo nie może przedostać się do
kanalizacji ani zanieczyścić wód gruntowych i
gleby.
Przed tankowaniem
X Wyłączyć silnik.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Wyłączyć dodatkowe ogrzewanie
Jazda
(Y strona 80).
X Przekręcić kluczyk w stacyjce do oporu.
X Zwracać uwagę na jakość paliwa
(Y strona 247).
! W przypadku tankowania pojazdu z kanis-
trów lub beczek należy je wcześniej przefil-
trować.
Zapobiega to usterkom w układzie paliwo-
wym, powodowanym przez zanieczyszczenia
w paliwie.
i W regularnych odstępach czasu sprawdzać
wstępny filtr paliwa z ogrzewanym separato-
rem wody pod kątem obecności wody kon-
densacyjnej.
AdBlue®
Ważne zasady bezpieczeństwa
! Zwracać uwagę, aby do zbiornika AdBlue®
nie przedostał się olej napędowy. W przeciw-
nym razie układ oczyszczania spalin BlueTec®
może zostać uszkodzony.
! Należy stosować wyłącznie AdBlue®/ DEF
zgodny z DIN 70070/ISO 22241. Nie należy
stosować żadnych dodatków specjalnych.
Jeśli podczas tankowania czynnik AdBlue®/
DEF przedostanie się na powierzchnie lakie-
rowane lub aluminiowe, należy go natych-
miast spłukać dużą ilością czystej wody.
! Nie stosować żadnych dodatków do czyn-
nika AdBlue®. Nie rozcieńczać AdBlue® wodą
wodociągową. Na skutek tego może dojść do
Z
170 Przyczepa/naczepa
nieodwracalnego uszkodzenia systemu oczy-
szczania spalin BlueTec®.
! Zbiornik AdBlue® należy zawsze starannie
zamykać. W przeciwnym razie zanieczyszcze-
nia mogą przedostać się do układu oczyszcza-
nia spalin BlueTec® i spowodować uszkodze-
nia.
! Należy uważać, aby nie dochodziło do nad-
miernego napełnienia zbiornika AdBlue®. W
przeciwnym razie przy bardzo niskich tempe-
raturach otoczenia zbiornik AdBlue® może
ulec uszkodzeniu.
Podczas otwierania korka zbiornika AdBlue®
mogą ulatniać się nieznaczne ilości amoniaku.
Amoniak ma ostry odór i powoduje podrażnienie
Jazda
przede wszystkim
Rskóry
Rśluzówek
Roczu
Może to powodować uczucie pieczenia oczu,
nosa i gardła oraz kaszel i łzawienie. Unikać
wdychania amoniaku. Zbiornik AdBlue® należy
napełniać tylko w obszarach o dobrej wentylacji.
Należy unikać kontaktu czynnika AdBlue® z
oczami, skórą i odzieżą oraz wykluczyć możli-
wość przypadkowego połknięcia. Czynnik
AdBlue® należy przechowywać w miejscu nie-
dostępnym dla dzieci.
W przypadku bezpośredniego kontaktu z
AdBlue®:
RNatychmiast zmyć AdBlue® ze skóry wodą i
mydłem.
RW razie przedostania się AdBlue® do oczu,
natychmiast przemyć je dużą ilością czystej
wody. Następnie niezwłocznie skonsultować
się z lekarzem.
RW razie połknięcia AdBlue® natychmiast
wypłukać jamę ustną wodą i wypić dużo wody.
Następnie niezwłocznie skonsultować się z
lekarzem.
ROdzież zabrudzoną AdBlue® natychmiast
zmienić.
Dalsze informacje na temat czynnika AdBlue®
znajdują się w rozdziale dotyczącym materiałów
eksploatacyjnych (Y strona 249).
H Ochrona środowiska
Czynnik AdBlue® należy utylizować zgodnie z
przepisami o ochronie środowiska natural-
nego!
Przed tankowaniem
X Wyłączyć silnik.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Wyłączyć dodatkowe ogrzewanie
(Y strona 80).
X Przekręcić kluczyk w stacyjce do oporu.
Przyczepa/naczepa
Sprzęg przyczepy/sprzęg siodłowy
Sprzęg przyczepowy/ siodłowy należy do ele-
mentów pojazdu, które w bardzo istotny sposób
wpływają na bezpieczeństwo w ruchu drogo-
wym. W trakcie obsługi, czyszczenia i konser-
wacji należy dokładnie przestrzegać instrukcji
obsługi dołączonej przez producenta.
Wskazówki dotyczące jazdy z przy-
czepą/naczepą
Wskazówki ogólne
! Podczas jazdy z przyczepą lub naczepą
należy bezwzględnie przestrzegać poniższych
zasad bezpieczeństwa:
RPodłączać wyłącznie przyczepę/ naczepę
dostosowaną do haka holowniczego/
sprzęgu przyczepowego/ sprzęgu siodło-
wego zamontowanego w pojeździe.
RZwrócić uwagę na wystarczającą wolną
przestrzeń pomiędzy przyczepą/ naczepą a
pojazdem.
RPojazd bez ładunku może ciągnąć tylko
pustą przyczepę centralnoosiową.
RNie wolno dopuszczać do przekroczenia
dopuszczalnych nacisków na osie.
RPrzestrzegać minimalnego nacisku na oś
przednią. W wyniku tego zapewniona jest
wystarczająca sterowność pojazdu.
 Przyczepa/naczepa 171

Kąt zgięcia
! Jeśli kąt zgięcia zostanie przekroczony,
można uszkodzić pojazd oraz przyczepę/
naczepę.
Kąty zgięcia są zależne od danego pojazdu/
przyczepy/ naczepy i wpływają na nie
Rrozstaw osi
Rwysokość zabudowy
Rzwis ramy
Rodległość od pojazdu do przyczepy/ naczepy

Jazda
Pojazd i naczepa (przykład)
XPodczas przejeżdżania przez obniżenia lub
wzniesienia należy zwrócić uwagę, że
przedni ; lub tylny kąt zgięcia : zmienia
się.
i W przypadku zgiętego zestawu z przyczepą
zmniejsza się wolna przestrzeń pomiędzy
pojazdem a przyczepą/ naczepą.

Kąt zachodzenia
G OSTRZEŻENIE
Pojazd i przyczepa centralnoosiowa (przykład)
Jeśli podczas pokonywania bardzo ostrych
zakrętów kąt zachodzenia zostanie przekro-
czony,
Rmoże dojść do zerwania przewodów elek-
trycznych, pneumatycznych i hydraulicz-
nych
Rsprzęg przyczepy i dyszel mogą zostać usz-
kodzone.
Wskutek tego można stracić kontrolę nad
pojazdem lub zgubić przyczepę. Przyczepa
może się nawet zerwać. Istnieje ryzyko
wypadku!
Podczas jazdy na zakrętach należy stale zwra-
cać uwagę na kąt zachodzenia przyczepy.

Z
172 Przyczepa/naczepa
Kąt zachodzenia przyczepy/ naczepy w sto-
sunku do pojazdu jest zależny od wykorzysty-
wanego systemu sprzęgania.
Pojazd i przyczepa centralnoosiowa (przykład)
Jazda
Pojazd i naczepa (przykład)
X Podczas pokonywania ciasnych zakrętów
zwracać uwagę na kąt zachodzenia =.
Podłączanie naczepy
Wskazówka dotycząca dostosowania
pojazdu
Tylko pojazdy bez BS (układu hamulcowego Tel-
ligent®).
! Przy pierwszym podłączaniu przyczepy/
naczepy do pojazdu zalecamy wykonanie
dostosowania zestawu. W przeciwnym razie
może dochodzić do nadmiernego zużywania
się okładzin hamulcowych. Dostosowanie
zestawu należy zlecić w fachowym serwisie.
Ciągnik siodłowy
G OSTRZEŻENIE
Jeśli w przypadku ciągnika siodłowego pomię-
dzy czopem królewskim a płytą sprzęgu
występuje nadmierny luz, naczepa może się
oderwać od płyty sprzęgu. Wskutek tego
można zgubić naczepę. Istnieje ryzyko
wypadku!
Przestrzegać przepisów określonych przez
producenta sprzęgu siodłowego!
G OSTRZEŻENIE
Jeśli sprzęg siodłowy jest uszkodzony lub nie
został poprawnie zablokowany, może dojść
do zerwania się naczepy. Istnieje ryzyko
wypadku!
Należy zawsze upewniać się, czy sprzęg siod-
łowy jest nieuszkodzony i po sprzęgnięciu
naczepy sprawdzić, czy został zablokowany.
Sprzęg siodłowy (przykład)
X Zabezpieczyć naczepę przed stoczeniem się,
podkładając kliny.
X Rozpiąć sprzęg siodłowy : za pomocą
dźwigni ;, patrz instrukcja obsługi produ-
centa.
X Pojazdy z zawieszeniem pneumatycznym:
unieść lub opuścić ramę podwozia
(Y strona 158), aby płyta naczepy znajdowała
się 50 mm poniżej sprzęgu :.
X Pojazd z zawieszeniem stalowym: za pomocą
podpórek ustawić wysokość naczepy tak, aby
jej płyta znalazła się 50 mm poniżej
sprzęgu :.

X Powoli cofać pojazd, aż nastąpi zapięcie
sprzęgu :.
X Zatrzymać pojazd i zaciągnąć hamulec posto-
jowy.
X Po sprzęgnięciu naczepy: zabezpieczyć
sprzęg siodłowy : przed rozłączeniem przez
osoby niepowołane, patrz instrukcja obsługi
sprzęgu.
X Wsunąć całkowicie podpory, patrz instrukcja
obsługi sprzęgu.
X Podłączyć przewody pneumatyczne i elek-
tryczne (Y strona 174).
Zestaw z przyczepą
G OSTRZEŻENIE
Podczas sprzęgania przyczepy może dojść do
odskoczenia jej dyszla. W takim przypadku
dyszel uderza w niekontrolowany sposób na
boki. Osoby znajdujące się w strefie zagroże-
nia mogą doznać obrażeń!
Należy zapewnić, aby nikt nie przebywał w
strefie zagrożenia. Przed podłączaniem przy-
czepy należy ustawić jej dyszel na właściwej
wysokości, np. za pomocą mechanizmu regu-
lacji wysokości.
G OSTRZEŻENIE
Jeśli przy sprzęgu przyczepy występuje nad-
mierny luz wzdłużny, przyczepa może się zer-
wać. Wskutek tego można zgubić przyczepę.
Istnieje ryzyko wypadku!
Codziennie sprawdzać, czy przy sprzęgu przy-
czepy występuje luz wzdłużny. W tym celu
należy mocno pociągnąć za dyszel przyczepy
do przodu i do tyłu. W razie stwierdzenia luzu
wzdłużnego, należy niezwłocznie zlecić jego
usunięcie w fachowym serwisie.
Nie sprawdzać luzu wzdłużnego na gardzieli
sprzęgu.
Przyczepę podłączać przez cofanie pojazdu.
Nigdy nie podtaczać przyczepy do pojazdu.
Przyczepa/naczepa 173
Przycisk zabezpieczający (przykład)
X Przed podłączeniem przyczepy: zaciągnąć
hamulec postojowy i zwolnić hamulec główny
przyczepy, patrz instrukcja obsługi produ-
centa.
Jazda
X Zabezpieczyć przyczepę przed stoczeniem się
za pomocą klinów, podłożonych pod tylne
koła.
Niehamowana, przednia oś przyczepy musi
mieć możliwość obracania się.
X Ustawić podporę dyszla według wysokości
sprzęgu przyczepowego, patrz instrukcja
obsługi przyczepy.
X Powoli cofać pojazd, aż nastąpi zamknięcie
sprzęgu.
X Po podłączeniu przyczepy: sprawdzić
poprawne osadzenie sworznia sprzęgu
poprzez przycisk zabezpieczający : lub
trzpień kontrolny sprzęgu.
X Podłączyć przewody pneumatyczne i elek-
tryczne (Y strona 174).
Odłączanie naczepy/przyczepy
! Ciągniki siodłowe z zawieszeniem pneuma-
tycznym: przed całkowitym odłączeniem
naczepy należy opuścić ramę podwozia w
takim stopniu, aby pomiędzy płytą naczepy a
sprzęgiem siodłowym powstała szczelina. W
przeciwnym razie po zwolnieniu nacisku
wywieranego przez naczepę rama podwozia
zostanie gwałtownie uniesiona. Może to
doprowadzić do uszkodzenia ramy podwozia i
naczepy.
X Ustawić pojazd na twardym i płaskim podłożu.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Ciągnik siodłowy z zawieszeniem pneuma-
tycznym: opuścić całkowicie ramę podwozia
(Y strona 158).
Z
174 Przyczepa/naczepa

X Zabezpieczyć przyczepę/ naczepę przed sto- Rozmieszczenie złączy

czeniem się, podkładając kliny.
X Wysunąć podpory naczepy, patrz instrukcja
obsługi naczepy.
X Ustawić podporę dyszla według wysokości
haka holowniczego, patrz instrukcja obsługi
przyczepy.
X Odłączyć przewody pneumatyczne i elek-
tryczne (Y strona 175).
X Rozpiąć sprzęg siodłowy/ sprzęg haka, patrz
instrukcja obsługi opracowana przez produ-
centa.
X Powoli odjechać do przodu.

Przewody elektryczne i pneuma-

Jazda

tyczne
Ważne zasady bezpieczeństwa
Złącza naczepy (przykład)
G OSTRZEŻENIE
Wskutek wchodzenia lub schodzenia z
pojazdu podczas podłączania/ odłączania
przewodów elektrycznych i pneumatycznych
bez korzystania z odpowiedniej drabinki lub
podestu można
Rześlizgnąć się i spaść
Ruszkodzić elementy, jak np. osłonę akumu-
latora i wskutek tego spaść
Roparzyć się o gorące elementy.
Istnieje ryzyko obrażeń! Złącza dla przyczepy (przykład)

Zalecamy korzystanie ze stabilnej i wytrzyma-

łej podstawy, jak np. podest lub drabinka.
G OSTRZEŻENIE
Po jeździe osłona tłumika może być bardzo
gorąca. Podczas podłączania przewodów
elektrycznych i pneumatycznych nie stawać
na osłonie tłumika, ponieważ może dojść do
poparzenia stóp. Istnieje ryzyko obrażeń!
Nigdy nie wchodzić na osłonę tłumika.
Podłączanie przewodów elektrycznych i
pneumatycznych
! Przewody elektryczne i pneumatyczne
należy poprowadzić w taki sposób, aby pod-
czas pokonywania zakrętów poddawały się
ruchowi zestawu, bez naprężania, zaginania i
ocierania się. Przed podłączeniem przewodu
elektrycznego zwrócić uwagę na napięcie
znamionowe odbiorników w przyczepie.
W razie korzystania z przyczepy/ naczepy z
instalacją 12 V konieczne jest zastosowanie
odpowiedniego przetwornika napięcia. Można
go nabyć w każdej ASO Mercedes-Benz.
X Podłączyć głowicę złącza przewodu hamulco-
wego (żółtą) :.
X Podłączyć głowicę złącza przewodu ciśnienia
dyspozycyjnego (czerwoną) ;.

i Przy podłączaniu następuje automatyczne
otworzenie się zaworów odcinających w gło-
wicach.
X Po podłączeniu przewodów pneumatycznych
do przyczepy ustawić regulator siły hamowa-
nia, jeśli jest zamontowany.
X Podłączyć instalację elektryczną do gniazda
lub wtyku 24 V (15‑stykowego) ?.
X Podłączyć przewód łączący do gniazda lub
wtyku ABS/BS (5‑/7‑stykowego) =.
X Ciągnik siodłowy z ABS: w przypadku użytko-
wania pojazdu z naczepą bez ABS, należy wtyk
przewodu podłączeniowego włożyć w gniazdo
ślepe.
X Sprawdzić działanie i czystość elementów
oświetlenia pojazdu i przyczepy/ naczepy,
łącznie z kierunkowskazami i światłami stop.
X Sprawdzić działanie lampek kontrolnych kie-
runkowskazów pojazdu i przyczepy/ naczepy
w zestawie wskaźników.
X Po ruszeniu sprawdzić skuteczność działania
układu hamulcowego przyczepy/ naczepy,
zwracając uwagę na sytuację na drodze.
Odłączanie przewodów elektrycznych i
pneumatycznych
G OSTRZEŻENIE
Odłączenie głowic w nieprawidłowej kolej-
ności powoduje zwolnienie hamulców przy-
czepy/ naczepy, która może się wówczas
odtoczyć. Istnieje ryzyko wypadku!
Przestrzegać prawidłowej kolejności odłącza-
nia głowic.
! Po odłączeniu przewodów pneumatycznych
należy upewnić się, czy osłony głowic samo-
zamykających pojazdu są zamknięte. Jeśli nie
są zamknięte, może dojść do zabrudzenia gło-
wic i w efekcie do zakłóceń działania.
X Zaciągnąć hamulec postojowy pojazdu.
X Zaciągnąć hamulec postojowy przyczepy/
naczepy. Przestrzegać instrukcji obsługi opra-
cowanej przez producenta.
X Odłączyć głowicę złącza przewodu ciśnienia
dyspozycyjnego (czerwoną) ;.
Nastąpi automatyczne zahamowanie przy-
czepy/ naczepy.
X Odłączyć głowicę złącza przewodu hamulco-
wego (żółtą) :.
Spojler dachowy 175
X Odłączyć instalację elektryczną od gniazda
lub wtyku 24 V (15‑stykowego) ?.
X Odłączyć przewód łączący od gniazda ABS
(5‑/7‑stykowego) =.
X Ciągnik siodłowy z ABS: w przypadku użytko-
wania pojazdu bez naczepy, należy wtyk prze-
wodu podłączeniowego włożyć w gniazdo
ślepe.
X Sprawdzić działanie i czystość elementów
oświetlenia pojazdu, łącznie z kierunkowska-
zami i światłami stop.
Spojler dachowy
Ustawianie
Jazda
G OSTRZEŻENIE
W pojeździe nie przewidziano elementów ułat-
wiających wchodzenie na wysokość umożli-
wiającą ustawianie spojlera. Przy samodziel-
nym ustawianiu spojlera dachowego można
spaść. Istnieje ryzyko obrażeń!
Zalecamy zastosowanie stabilnej drabinki z
powierzchnią roboczą zabezpieczoną przed
poślizgnięciem się. Nie wchodzić na dach.
G OSTRZEŻENIE
Podczas ustawiania spojlera dachowego
można ulec zakleszczeniu pomiędzy elemen-
tami spojlera lub pomiędzy spojlerem a
kabiną kierowcy. Istnieje ryzyko obrażeń!
Przy ustawianiu spojlera należy zapewnić
odpowiednią ilość wolnego miejsca. Nie trzy-
mać kończyn między kabiną a spojlerem.
Spojler powinien być z zasady ustawiany
przez dwie osoby.
H Ochrona środowiska
Poprawne ustawienie spojlera zmniejsza opór
powietrza podczas jazdy. W efekcie zużycie
paliwa jest mniejsze.
Spojler dachowy powinien być ustawiany przez
fachowy serwis.
Ustawienie spojlera dachowego nie może powo-
dować przekroczenia dopuszczalnej wysokości
pojazdu. Należy przestrzegać przepisów obo-
wiązujących w poszczególnych krajach.
Z
176 Spojler dachowy

X Ustalić diagram, odpowiadający danemu

pojazdowi.
X Zmierzyć różnicę wysokości H między
rynienką deszczową a zabudową.
X Zmierzyć odległość S między tylną ścianą
kabiny kierowcy a zabudową.
X Na podstawie różnicy wysokości H i odleg-
łości S ustalić w diagramie właściwą zapadkę
A.
Jazda

Kabina kierowcy S lub L z dwuczęściowym spojle-

rem (na przykładzie kabiny L)

Przestawianie spojlera dachowego (przykład)

Po obu stronach pojazdu:
X Poluzować śruby : przy prowadnicach regu-
lacyjnych ;.
X Założyć prowadnice ; właściwymi zapad-
kami A na śruby :.
X Dokręcić śruby :.

Diagramy

Kabina kierowcy L z wysokim dachem i wysokością

zabudowy do 3,7 m

Kabina kierowcy S z jednoczęściowym spojlerem


Kabina kierowcy L z wysokim dachem i wysokością
zabudowy do 4 m
Eksploatacja zimowa
Jazda w warunkach zimowych
G NIEBEZPIECZEŃSTWO
Wskutek zablokowania wylotu rury wydecho-
wej lub braku wystarczającej wentylacji do
wnętrza pojazdu mogą przedostawać się spa-
liny, zawierające m. in. trujący tlenek węgla.
Może to nastąpić np. gdy pojazd ugrzęźnie w
głębokim śniegu. Istnieje zagrożenie życia!
Jeśli w takich warunkach konieczna jest praca
silnika lub dodatkowego ogrzewania, należy
odśnieżyć obszar wokół pojazdu, aby spaliny
mogły bez przeszkód wydobywać się z rury
wydechowej. Otworzyć okno po stronie
odwróconej od wiatru, aby zapewnić wystar-
czający dopływ świeżego powietrza do wnę-
trza.
! Pojazd bez ASR (układu zapobiegającego
poślizgowi kół w fazie napędu): szybka zmiana
właściwości nawierzchni ze śliskiej na przy-
czepną w trakcie obracania się kół napędza-
nych w miejscu może spowodować uszkodze-
nie mechanizmu różnicowego. Dlatego należy
unikać sytuacji, w których dochodzi do obra-
cania się kół napędzanych w miejscu.
Eksploatacja zimowa 177
! Przy bardzo niskich temperaturach otocze-
nia układ smarowania silnika musi być napeł-
niony olejem o właściwej klasie SAE. Oleje
silnikowe niedostosowane do niskich tempe-
ratur otoczenia mogą doprowadzić do uszko-
dzenia silnika.
Dalsze informacje dotyczące olejów silnikowych
znajdują się w rozdziale „Materiały eksploata-
cyjne“ (Y strona 244).
Przed nadejściem zimy należy
Rsprawdzić właściwe stężenie środka zapobie-
gającego zamarzaniu w płynie chłodzącym
(Y strona 246)
Rzastosować paliwo odporne na wpływ niskich
temperatur (Y strona 247)
Rw przypadku stosowania olejów jednosezo-
Jazda
nowych, wymienić olej (Y strona 244)
Rzapewnić wystarczające stężenie środka
zapobiegającego zamarzaniu w płynie do
spryskiwaczy (Y strona 189)
Rsprawdzić, czy są zamontowane odpowiednie
opony zimowe
W warunkach zimowych ustawodawca
wymaga, aby opony zimowe były montowane
na kołach osi napędowej. Należy dowiedzieć
się, jakie opony zimowe są odpowiednie dla
Państwa pojazdu. Należy przestrzegać prze-
pisów krajowych.
Rsprawdzić, czy w pojeździe są łańcuchy prze-
ciwśnieżne.
X Przed wyjechaniem na śnieg, błoto pośnie-
gowe lub lód zamontować łańcuchy przeciw-
śnieżne.
X Dostosować technikę jazdy do warunków na
drodze.
X W przypadku wystąpienia problemów z trak-
cją podczas jazdy z łańcuchami przeciwśnież-
nymi, wyłączyć ASR (Y strona 150).
Łańcuchy przeciwśnieżne
Wskazówki dotyczące łańcuchów prze-
ciwśnieżnych
Łańcuchy przeciwśnieżne zapewniają lepszą
trakcję, gdy na drogach zapanują warunki
zimowe.
! Typ 1215–1223 z oznaczeniem
modelu 970.08 i 970.28 (patrz tabliczka zna-
mionowa pojazdu):
Z
178 Eksploatacja zimowa

Łańcuchy przeciwśnieżne należy montować

wyłącznie na kołach tylnych.
G OSTRZEŻENIE
Jeśli pojazd z zamontowanymi łańcuchami
przeciwśnieżnymi porusza się zbyt szybko,
łańcuchy mogą się zerwać. W wyniku tego
można narazić na obrażenia inne osoby oraz
uszkodzić pojazd. Istnieje ryzyko wypadku!
Należy przestrzegać dopuszczalnej prędkości
maksymalnej dla jazdy z łańcuchami przeciw-
śnieżnymi.

! Firma Daimler AG zaleca montowanie tylko

takich łańcuchów przeciwśnieżnych, które
zostały sprawdzone i dopuszczone do stoso-
Jazda

wania w pojazdach marki Mercedes-Benz.

Pozwala to na uniknięcie uszkodzeń pojazdu.
Porady w tym zakresie można uzyskać w każ-
dym AS Mercedes-Benz.
! Firma Daimler AG zaleca montaż łańcuchów
przeciwśnieżnych na wszystkich kołach napę-
dzanych. W przypadku niezamontowania łań-
cuchów przeciwśnieżnych na wszystkich
kołach napędzanych, w pojazdach ze stałym
napędem na wszystkie koła należy włączyć
blokadę wzdłużną. W przeciwnym razie może
dojść do uszkodzenia mechanizmu różnico-
wego.
Po założeniu łańcuchów przeciwśnieżnych nie
wolno przekraczać dopuszczalnej prędkości
maksymalnej 50 km/h.
Po wyjechaniu na odśnieżoną nawierzchnię
należy, zgodnie z obowiązującymi przepisami,
jak najszybciej zdemontować łańcuchy przeciw-
śnieżne. Na odśnieżonej nawierzchni łańcuchy
przeciwśnieżne pogarszają reakcje pojazdu w
trakcie kierowania i hamowania.
W poszczególnych krajach na skutek obowiązu-
jących przepisów możliwe są odstępstwa od
opisanych tu zasad korzystania z łańcuchów
przeciwśnieżnych. Należy przestrzegać przepi-
sów obowiązujących w poszczególnych krajach.
X Pojazdy z ASR: w razie pojawienia się proble-
mów z trakcją podczas jazdy z założonymi
łańcuchami należy wyłączyć ASR
(Y strona 150).

Warto wiedzieć
Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie
modele, elementy wyposażenia standardowego
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.
Dotyczy to również systemów i funkcji związa-
nych z bezpieczeństwem.
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
fachowych serwisów (Y strona 21).
Przystawki odbioru mocy
Wskazówki ogólne
! Pojazd z pedałem sprzęgła:
Po wysprzęgleniu należy przed włączeniem
lub wyłączeniem przystawki odbioru mocy
koniecznie odczekać 10 sekund. Zapobiegnie
to możliwym uszkodzeniom.
: Wskaźnik przystawki odbioru mocy (przy-
kład)
Na wyświetlaczu widać status przystawki
odbioru mocy:
/ Przystawka odbioru mocy wyłączona
0 Przystawka odbioru mocy włączona
Za pomocą przystawki napędzane są podzes-
poły dodatkowe, np. pompy hydrauliczne. W
zależności od rodzaju eksploatacji silnik i przy-
stawki odbioru mocy muszą pracować z okreś-
loną prędkością obrotową (robocza prędkość
obrotowa).
W zależności od wersji można włączać i wyłą-
czać przystawkę odbioru mocy:
RZależna od skrzyni biegów przystawka
odbioru mocy:
Przystawki odbioru mocy 179
Przystawkę odbioru mocy można włączyć
tylko, gdy
- pojazd jest zatrzymany
- hamulec postojowy jest zaciągnięty
- silnik pracuje (prędkość obrotowa biegu
jałowego)
- pojazdy z pedałem sprzęgła: pedał sprzęgłą
jest wciśnięty
- skrzynia biegów jest w położeniu neutral-
nym.
Przystawkę odbioru mocy można wyłączać
tylko przy prędkości obrotowej biegu jało-
wego i — w pojazdach z pedałem sprzęgła —
przy wciśniętym pedale sprzęgła.
RZależna od silnika przystawka odbioru mocy:
Tryb roboczy
Przystawki odbioru mocy nie można wyłączyć.
Blokada zmiany biegów
Pojazd z mechaniczną skrzynią biegów
RSkrzynia biegów z blokadą zmiany biegów:
Po włączeniu przystawki odbioru mocy nastę-
puje zablokowanie skrzyni biegów.
RSkrzynia biegów bez blokady zmiany biegów:
Jeśli pojazd stoi lub porusza się na 1., 2. lub
3. biegu, można włączyć przystawkę odbioru
mocy. W trakcie jazdy nie należy zmieniać
biegów.
Pojazd z automatyczną skrzynią biegów
RSkrzynia biegów z blokadą zmiany biegów:
Po włączeniu przystawki odbioru mocy skrzy-
nia biegów jest zablokowana w położeniu neu-
tralnym.
RSkrzynia biegów bez blokady zmiany biegów:
Po włączeniu przełożenia do jazdy następuje
wyłączenie przystawki odbioru mocy.
180 Przystawki odbioru mocy

Włączanie i wyłączanie przystawki Automatyczna skrzynia biegów z

odbioru mocy funkcją zwalniania blokady zmiany
biegów
Włączanie zależnej od skrzyni biegów
przystawki odbioru mocy Odblokowanie blokady zmiany biegów
Tryb roboczy

X Zatrzymać pojazd. X Zatrzymać pojazd.

X Zaciągnąć hamulec postojowy. X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Przełączyć skrzynię biegów w położenie neu- X Przełączyć skrzynię biegów w położenie neu-
tralne i pozostawić silnik pracujący na jało- tralne i pozostawić silnik pracujący na jało-
wych obrotach. wych obrotach.
X Pojazd z pedałem sprzęgła: wcisnąć pedał X Po ok. 10 sekundach włączyć przystawkę
sprzęgła i przytrzymać. odbioru mocy.
X Po ok. 10 sekundach pociągnąć przełącz- X Nacisnąć przełącznik zwalniania blokady
nik : do dołu. zmiany biegów : na górze.
Lampka kontrolna ; świeci się. Lampka kontrolna ; świeci się.
Gdy przystawka odbioru mocy jest włączona, Na wyświetlaczu widać /. Wskaźnik sta-
na wyświetlaczu widać 0. Jednocześnie tusu gaśnie. Przystawka odbioru mocy jest
wskaźnik statusu świeci się na żółto. wyłączona, ale pozostaje w stanie gotowości.
X Pojazd z pedałem sprzęgła: zwolnić pedał
sprzęgła. Włączanie przystawki odbioru mocy
podczas jazdy
Wyłączanie zależnej od skrzyni biegów
przystawki odbioru mocy
Przy prędkości obrotowej biegu jałowego:
X Pojazd z pedałem sprzęgła: wcisnąć pedał
sprzęgła i przytrzymać.
X Po ok. 10 sekundach nacisnąć przełącznik :
u dołu.
Lampka kontrolna ; gaśnie.
Gdy przystawka odbioru mocy jest wyłączona,
na wyświetlaczu widać /. Wskaźnik sta-
tusu gaśnie.
X Pojazd z pedałem sprzęgła: zwolnić pedał X Nacisnąć przycisk położenia do jazdy =.
sprzęgła.
X Zwolnić hamulec postojowy.
Pojazd rusza.

X Wcisnąć pedał przystawki odbioru mocy ? i
przytrzymać.
Gdy przystawka odbioru mocy jest włączona,
na wyświetlaczu widać 0. Jednocześnie
wskaźnik statusu świeci się na żółto.
Wyłączanie przystawki odbioru mocy
podczas jazdy
X Zwolnić pedał przystawki odbioru mocy ?.
Gdy przystawka odbioru mocy jest wyłączona,
na wyświetlaczu widać /. Jednocześnie
wskaźnik statusu gaśnie.
Blokowanie blokady zmiany biegów
X Zatrzymać pojazd.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Przełączyć skrzynię biegów w położenie neu-
tralne.
X Nacisnąć przełącznik zwalniania blokady
zmiany biegów : u dołu.
Lampka kontrolna ; gaśnie.
Gdy przystawka odbioru mocy jest włączona,
na wyświetlaczu widać 0. Jednocześnie
wskaźnik statusu świeci się na żółto.
Pojazdy z PSM (parametryzowanym
modułem specjalnym)
Gdy hamulec postojowy jest zwolniony, nie
można włączyć przystawki odbioru mocy. W tym
przypadku na wyświetlaczu pojawia się wskaza-
nie !. Jednocześnie wskaźnik statusu świeci
się na żółto.
Obsługa wywrotki 181
X Zaciągnąć hamulec postojowy i włączyć
ponownie przystawkę odbioru mocy.
Jeśli na wyświetlaczu miga /, układ elektro-
niczny nie rozpoznaje aktualnego stanu
pojazdu:
Rskrzynia biegów w położeniu neutralnym
Rpostój pojazdu
Rzaciągnięty hamulec postojowy
Nie można włączyć przystawki odbioru mocy.
X Sprawdzić stan pojazdu i włączyć ponownie
przystawkę odbioru mocy.
Jeśli na wyświetlaczu ponownie miga /,
udać się do fachowego serwisu.
Tryb roboczy
Ustawianie prędkości obrotowej
Jeśli ma miejsce napędzanie dodatkowych zes-
połów, jak np. pompy hydraulicznej, silnik musi
pracować z określoną prędkością obrotową
(robocza prędkość obrotowa).
W zależności od wyposażenia pojazdu można
zmieniać roboczą prędkość obrotową pedałem
gazu lub za pomocą dźwigni wielofunkcyjnej
przy kolumnie kierownicy.
Przystawki odbioru mocy z ograniczeniem pręd-
kości obrotowej: gdy przystawka odbioru mocy
jest włączona, nie ma możliwości przekroczenia
zaprogramowanej roboczej prędkości obroto-
wej.
Obsługa wywrotki
Przed przechyleniem wywrotki
G OSTRZEŻENIE
Pojazd z układem poziomowania Telligent®:
Przechylenie wywrotki przed całkowitym
opuszczeniem ramy podwozia może spowo-
dować przewrócenie się pojazdu wskutek
nadmiernego podwyższenia środka ciężkości.
Istnieje ryzyko wypadku!
Przed przechylaniem wywrotki należy zawsze
całkowicie opuścić ramę podwozia.
G OSTRZEŻENIE
Podczas otwierania zaczepów burta może
spaść do dołu. Dotyczy to w szczególności
Z
182 Obsługa wywrotki

sytuacji, gdy jest ona obciążona ładunkiem i w X W pojeździe z zawieszeniem pneumatycznym

wyniku tego jest na nią wywierany nacisk. Ist-
nieje niebezpieczeństwo obrażeń!
Przed otwarciem należy zwracać uwagę, aby
w obszarze wychylania burty nie znajdowały
się żadne osoby. Zaczepy otwieranej burty
należy zawsze otwierać z boku. Należy zacho-
wać szczególną ostrożność, jeśli zaczepów
nie można otworzyć przy użyciu normalnej
siły.
opuścić ramę podwozia do oporu
(Y strona 158).
X Włączyć pompę wywrotki (przystawkę
odbioru mocy) (Y strona 179).
X Otworzyć burtę lub zwracać uwagę, aby pod-
czas automatycznego odblokowania/ bloko-
wania burta odblokowywała się i otwierała.
Patrz oddzielna instrukcja obsługi dołączona
przez producenta.

G OSTRZEŻENIE Obsługa wywrotki

Podczas jazdy z podniesioną wywrotką pojazd X Upewnić się, że nikt nie przebywa w obszarze
podnoszenia wywrotki.
Tryb roboczy

może zaczepić np. o drzewo, most lub wia-

dukt. Istnieje ryzyko wypadku! X Stosować się do instrukcji obsługi dołączonej

Przed ruszeniem z miejsca należy zawsze przez producenta wywrotki.

upewnić się, czy wywrotka jest opuszczona i
poprawnie zabezpieczona.
Po przechyleniu wywrotki
! W trakcie wciągania lub zrzucania konte- X Zamknąć burtę lub zwracać uwagę, aby pod-
nera nie może dojść do oderwania się przed- czas automatycznego odblokowania/ bloko-
nich kół od podłoża. Skutkiem może być usz- wania burta zamykała się i blokowała. Patrz
kodzenie ramy podwozia. oddzielna instrukcja obsługi dołączona przez
Zakładanie i zdejmowanie wymiennych producenta.
skrzyń ładunkowych lub kontenerów powinno X Wyłączyć pompę wywrotki (przystawkę
następować przy pracującym silniku. odbioru mocy) (Y strona 179).
Przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i X W pojazdach z zawieszeniem pneumatycznym
instrukcji obsługi opracowanych przez produ- podnieść ramę podwozia w położenie do jazdy
centa wywrotki. (Y strona 158).
Niestabilnie ustawiony pojazd może przewrócić
się podczas podnoszenia wywrotki. Dlatego
przed podniesieniem wywrotki należy zadbać,
aby pojazd był ustawiony poziomo na stabilnym
podłożu. Koła obciążane podczas podnoszenia
wywrotki muszą stać na twardej powierzchni.
X Ustawić pojazd na twardym i płaskim podłożu.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Sprawdzić i zabezpieczyć trzpienie wtykowe
przy pomoście wywrotki, patrz oddzielna
instrukcja obsługi producenta.
Pomost wywrotki musi być zawsze zabezpie-
czony trzpieniami wtykowymi z boku, na który
jest przechylany. Aby nie doszło do zamiany
trzpieni wtykowych lub aby nie zostały one
wetknięte ukośnie, trzpienie wtykowe posia-
dają różne kształty.
X Uruchomić silnik.

Warto wiedzieć
Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie
modele, elementy wyposażenia standardowego
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.
Dotyczy to również systemów i funkcji związa-
nych z bezpieczeństwem.
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
fachowych serwisów (Y strona 21).
Czyszczenie i konserwacja
Wskazówki dotyczące konserwacji
H Ochrona środowiska
Pojazd należy myć tylko na wyznaczonych do
tego celu miejscach. Puste opakowania i
środki zużyte przy czyszczeniu należy utylizo-
wać zgodnie z przepisami o ochronie środo-
wiska naturalnego.
Regularna i należyta konserwacja służy utrzy-
maniu wartości rynkowej pojazdu.
Firma Daimler zaleca korzystanie z kosmetyków
samochodowych i środków konserwujących,
które zostały sprawdzone i dopuszczone do sto-
sowania w pojazdach marki Mercedes-Benz.
Można je nabyć w każdej ASO Mercedes-Benz.
Nie używać paliwa jako środka czyszczącego.
Podczas czyszczenia elementów trudno dostęp-
nych ze względu na wysokość, np. dachu, należy
zawsze korzystać z drabinki lub stabilnego pod-
estu.
Czyszczenie wnętrza
Czyszczenie podłogi kabiny kierowcy
! Jeśli w trakcie mycia podłogi kabiny pod
matę podłogową przedostanie się woda,
może dojść do uszkodzenia znajdujących się
pod nią elementów elektrycznych i elektro-
nicznych.
Podłogę kabiny należy czyścić kawałkiem mate-
riału zwilżonym czystą wodą. W przypadku sil-
Czyszczenie i konserwacja 183
nego zabrudzenia użyć roztworu łagodnego
mydła.
Czyszczenie obić foteli
! Do czyszczenia obić ze skóry syntetycznej
nie używać ściereczek z mikrofazy, gdyż przy
częstym stosowaniu może dojść do ich usz-
kodzenia.
! Podczas czyszczenia prosimy o przestrze-
ganie następujących wskazówek:
RObicia ze skóry syntetycznej czyścić kawał-
Obsługa i konserwacja
kiem materiału zwilżonym 1-procentowym
roztworem mydła (np. środka do mycia
naczyń).
RObicia materiałowe czyścić ściereczką z
mikrofazy zwilżoną 1-procentowym roztwo-
rem mydła (np. środka do mycia naczyń).
Zacieków można uniknąć czyszcząc całą
powierzchnię obicia, lekko ją pocierając.
Następnie odczekać, aż fotel wyschnie.
Efekt czyszczenia zależy od rodzaju zabru-
dzenia oraz czasu, który upłynął od zabru-
dzenia do czyszczenia.
Czyszczenie pasów bezpieczeństwa
! Przy czyszczeniu pasów bezpieczeństwa
przestrzegać następujących zasad:
RPlamy i wszelkie zanieczyszczenia należy
usuwać niezwłocznie, w przeciwnym razie
pozostaną ślady lub może dojść do uszko-
dzenia.
RNie wybielać i nie farbować taśmy pasa,
ponieważ powoduje to osłabienie ich struk-
tury.
RPasów bezpieczeństwa nie suszyć bezpo-
średnio na słońcu lub w temperaturze
powyżej 80 †.
Pasy bezpieczeństwa czyścić roztworem wody z
mydłem lub łagodnym środkiem do prania.
Czyszczenie z zewnątrz
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Jeśli wycieraczki uruchomią się podczas czy-
szczenia szyby przedniej lub piór wycieraczek,
osoba znajdująca się w pobliżu może zostać
Z
184 Czyszczenie i konserwacja
zakleszczona. Istnieje niebezpieczeństwo
obrażeń!
Przed czyszczeniem szyby przedniej lub piór
wycieraczek należy zawsze wyłączać wycie-
raczki i zapłon.
G OSTRZEŻENIE
Używając otworów w karoserii lub elementów
nadwozia jako stopni można
Rześlizgnąć się i/ lub spaść
Obsługa i konserwacja
Ruszkodzić pojazd i spaść.
Istnieje niebezpieczeństwo obrażeń!
Wchodząc na pojazd zawsze używać bezpiecz-
nych i stabilnych środków pomocniczych, np.
odpowiedniej drabiny.
! Nie wykorzystywać otworów w karoserii lub
elementów pojazdu, jak np. osłony skrzynki
akumulatorów lub zbiornika paliwa/ AdBlue®
jako stopni. Skutkiem może być uszkodzenie
tych elementów.
Podczas czyszczenia pojazdu wykorzystywać
zamontowane stopnie i uchwyty lub wytrzymałe
i stabilne podpory, np. podest lub drabinkę.
! Aby zapobiec dalszym uszkodzeniom należy
niezwłocznie usuwać ślady po uderzeniach
kamieni oraz mocno przywierające zabrudze-
nia, zwłaszcza
Rślady po owadach
Rptasie odchody
Rrdzę nalotową
Rżywice drzew
Roleje i tłuszcze
Rpaliwa
Rplamy ze smoły
Rosady soli/ środków do posypywania
nawierzchni
Jeśli pojazd jest szczególnie narażony na tego
rodzaju zabrudzenia, należy myć go odpo-
wiednio częściej.
Zarysowania, żrące osady, wżery i uszkodzenia
spowodowane nieprawidłową konserwacją lub
jej brakiem nie zawsze dają się całkowicie usu-
nąć. W takich sytuacjach należy skorzystać z
pomocy fachowego serwisu.
! Jeśli podwozie pojazdu jest zabezpieczone
specjalną warstwą ochronną Mercedes-Benz
Chassis:
RNie stosować agregatów wysokociśnienio-
wych oraz dysz o przekroju okrągłym z pul-
sacyjnym strumieniem wody.
RPodczas czyszczenia ustawiać ciśnienie
wody maksymalnie na 3 bary.
RCzyścić pojazd wodą o temperaturze mak-
symalnie do 40 †.
ROdległość między elementami pojazdu a
dyszą agregatu musi wynosić co najmniej
30 cm.
RStosować środki czyszczące o neutralnym
odczynie, przestrzegając określonych
przez producenta proporcji mieszania. Nie
stosować preparatów zawierających
zasady lub kwasy.
RNie stosować środków rozpuszczonych w
benzynie, oleju rzepakowego, benzyny,
oleju napędowego ani rozpuszczalników.
RSprzyjające korozji związki jak najszybciej
spłukiwać wodą.
RPrzed i po każdym wyjeździe w ramach
zwalczania skutków zimy sprawdzić zabez-
pieczenie antykorozyjne i w razie potrzeby
wykonać poprawki.
Stopnie
Wskazówki ogólne
Przestrzegać wskazówek dotyczących czyszcze-
nia pojazdu z zewnątrz (Y strona 183).
Usuwać zabrudzenia ze stopni i uchwytów, takie
jak np.
Rbłoto
Rglina
Rśnieg
Rlód
Zwiększy to bezpieczeństwo wsiadania i wysia-
dania.

Stopnie z przodu
Stopnie i uchwyty (przykład)
: Uchwyty
; Stopnie
Czyszczenie pod wysokim ciśnieniem
G OSTRZEŻENIE
Strumień wody z dyszy o okrągłym przekroju
(frez do brudu) może spowodować niewi-
doczne zewnętrznie uszkodzenia opon lub
elementów podwozia. Uszkodzone w ten spo-
sób komponenty mogą nieoczekiwanie ulec
awarii. Istnieje ryzyko wypadku!
Dlatego do czyszczenia pojazdu nie należy
używać agregatów wysokociśnieniowych z
dyszami o przekroju okrągłym. Uszkodzone
opony lub elementy podwozia należy nie-
zwłocznie wymienić.
H Ochrona środowiska
Pojazd należy myć tylko na wyznaczonych do
tego celu miejscach. Puste opakowania i
środki zużyte przy czyszczeniu należy utylizo-
wać zgodnie z przepisami o ochronie środo-
wiska naturalnego.
! System oczyszczania spalin BlueTec® wolno
czyścić wyłącznie wtedy, gdy jest zimny. W
przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia
czujników.
Czyszczenie i konserwacja 185
Podczas czyszczenia nigdy nie kierować stru-
mienia wody do wnętrza rury wydechowej.
Skutkiem może być uszkodzenie systemu
oczyszczania spalin.
! Podczas czyszczenia pod wysokim ciśnie-
niem należy zachowywać odległość co naj-
mniej 30 cm między dyszą agregatu a ele-
mentami pojazdu. Nie korzystać z agregatów
ciśnieniowych z dyszą o przekroju okrągłym.
W przeciwnym razie może dojść do uszkodze-
nia elementów pojazdu lub elementów sil-
nika.
Obsługa i konserwacja
! Podczas czyszczenia stale poruszać dyszą,
odpowiednio przemieszczając strumień
wody. Pozwala to na uniknięcie uszkodzeń
pojazdu.
Strumienia wody nie kierować bezpośrednio
na
Rszczeliny wokół drzwi
Rmiechy pneumatyczne zawieszenia
Relastyczne przewody hamulcowe
Rciężarki wyważające
Relementy elektryczne
Relektryczne złącza
Ruszczelki
! Jeśli podwozie pojazdu jest zabezpieczone
specjalną warstwą ochronną Mercedes-Benz
Chassis, przy czyszczeniu nie należy stoso-
wać wysokociśnieniowego agregatu. W prze-
ciwnym razie może dojść do uszkodzenia tego
zabezpieczenia.
Przestrzegać wskazówek dotyczących czyszcze-
nia zewnętrznego (Y strona 183).
Z
186 Przegląd techniczny
Obsługa i konserwacja
: Sztywny przewód ssania powietrza (przy-
kład)
Myjnia samochodowa
! Przed wjazdem do myjni należy złożyć lus-
terka zewnętrzne i ustawić przełącznik wycie-
raczek w położeniu ª. W przeciwnym razie
może dojść do uszkodzenia lusterek zew-
nętrznych i wycieraczek.
Po wyjechaniu z myjni należy ponownie roz-
łożyć lusterka zewnętrzne.
Przed wjazdem na myjnię warto oczyścić pojazd
z większych zabrudzeń.
Po myciu pojazdu w automatycznej myjni samo-
chodowej należy usunąć wosk z szyby przedniej
i gumek wycieraczek. W ten sposób unika się
powstawania smug na szybie przedniej.
Mycie silnika
! W trakcie mycia silnika należy przestrzegać
podanych niżej wskazówek. Zapobiegnie to
usterkom i uszkodzeniu silnika.
RNie kierować strumienia wody lub pary
agregatu ciśnieniowego bezpośrednio na
elementy osprzętu elektrycznego i koń-
cówki elektrycznych przewodów.
RNależy zwracać uwagę, aby woda nie przed-
ostawała się do wlotów powietrza lub do
otworów wentylacyjnych i odpowietrzają-
cych.
RPo umyciu zakonserwować silnik. Należy
przy tym zabezpieczyć napęd paskowy
przed kontaktem ze środkami konserwują-
cymi.
RStosować wyłącznie woskowe preparaty
konserwujące zgodne z arkuszem nr 385.4
przepisów dotyczących materiałów eks-
ploatacyjnych Mercedes-Benz.
Retarder
Zalecamy przestrzeganie poniższych zasad:
RRetarder należy regularnie czyścić za pomocą
agregatu wysokociśnieniowego. Do czyszcze-
nia nie stosować rozpuszczalników.
RPrzy czyszczeniu retarder musi być zimny.
RSzczególną ostrożność należy zachować przy
czyszczeniu elementów elektrycznych i ich
złączy.
Obręcze z lekkich stopów
Obręcze ze stopu metali lekkich należy czyścić
w regularnych odstępach czasu.
! Do czyszczenia obręczy z lekkich stopów nie
stosować środków o odczynie kwaśnym lub
alkalicznym, ponieważ mogą one powodować
korodowanie nakrętek mocujących koła lub
elementów ustalających ciężarki wyważa-
jące.
Przegląd techniczny
Ważne zasady bezpieczeństwa
H Ochrona środowiska
Jeśli z powodów technicznych konieczne jest
wykonanie poszczególnych prac serwisowych
we własnym zakresie, należy przestrzegać
przepisów o ochronie środowiska natural-
nego. Przy utylizacji materiałów eksploatacyj-
nych, np. zużytego oleju silnikowego, należy
przestrzegać obowiązujących przepisów i
lokalnych zarządzeń. Dotyczy to również
wszystkich elementów zanieczyszczonych
materiałami eksploatacyjnymi, np. filtrów. W
przypadku eksploatacji pojazdu na paliwie
FAME utylizacja oleju silnikowego wymaga
 Przegląd techniczny 187

uwzględniania szczególnych zasad. Informa-
cje na ten temat można uzyskać w każdym
fachowym serwisie, np. w ASO Mercedes-
Benz lub AS MTU. Puste opakowania, szmaty,
chusty czyszczące i pozostałości środków
konserwujących utylizować w sposób nie-
szkodliwy dla środowiska. Przestrzegać
instrukcji użycia stosowanych kosmetyków
samochodowych i preparatów czyszczących.
Nie rozgrzewać silnika na postoju dłużej, niż
to konieczne.
możliwe. Powyższe prace powinny być wykony-
wane przez przeszkolony personel fachowy.
Prace serwisowe prosimy zawsze zlecać facho-
wym serwisom.
Wieloletnie doświadczenia i regularne szkolenia
fabryczne oraz specjalne urządzenia i narzędzia
gwarantują, że w naszych serwisach pojazd
będzie sprawdzany i w razie potrzeby napra-
wiany zgodnie z najnowszym stanem wiedzy
technicznej.
Klapa obsługowa

Obsługa i konserwacja
Przed przystąpieniem do prac związanych z kon-
serwacją lub naprawami należy koniecznie Otwieranie
zapoznać się z:
Rodnośnymi wskazówkami i zaleceniami,
zawartymi w dokumentacji technicznej, jak
np. instrukcja obsługi lub informacje serwi-
sowe.
Robowiązującymi przepisami, np. przepisami
BHP.
W przypadku wykonywania prac pod pojazdem
konieczne jest zastosowanie podpór o odpo-
wiednio dużym udźwigu.
Do tego celu w żadnym razie nie wolno wyko-
rzystywać podnośnika samochodowego. Pod-
nośnik samochodowy służy wyłącznie do krót-
kotrwałego uniesienia pojazdu, np. przy zmianie
koła. Nie jest przystosowany do wykorzystywa-
nia podczas prowadzenia prac pod pojazdem.
Należy również uwzględnić wskazówki doty-
czące fachowego serwisu (Y strona 21).
Pojazd, tak jak każde urządzenie techniczne,
wymaga należytej konserwacji. Zakres i częs-
totliwość wykonywania prac konserwacyjnych
zależą w pierwszym rzędzie od warunków eks-
ploatacji, często bardzo zróżnicowanych.
Dołączona do pojazdu książka serwisowa
zawiera informacje na temat zakresu i częstot-
liwości wykonywania przeglądów technicznych i
prac serwisowych oraz konserwacyjnych, jak
również informacje o materiałach eksploatacyj-
nych oraz wskazówki dotyczące odpowiedzial-
ności producenta z tytułu niezgodności towaru z
umową. Klapa obsługowa bez amortyzatora
Fachowy serwis potwierdza każdorazowo w X Pociągnąć klapę obsługową : z lewej i pra-
książce serwisowej wykonane prace. wej strony na zewnątrz, następnie odchylić w
Wykonywanie czynności kontrolno-diagnostycz- kierunku strzałki, w górę.
nych i prac serwisowych wymaga specjalistycz- X Pojazdy bez amortyzatora przy klapie obsłu-
nej wiedzy fachowej, której przekazanie w gowej :: Drążek zabezpieczający ; polu-
ramach niniejszej instrukcji obsługi nie jest

Z
188 Przegląd techniczny
zować z klapy obsługowej : i zaczepić w
mocowaniu =.
Zamykanie
X Pojazdy bez amortyzatora przy klapie obsłu-
gowej :: Odczepić drążek zabezpiecza-
jący ; z mocowania = i zablokować przy
klapie obsługowej :.
X Odchylić klapę obsługową : w dół.
X Nacisnąć klapę obsługową : z lewej i prawej
strony, aż klapa obsługowa : głośno się
zablokuje.
Obsługa i konserwacja
Punkty obsługi
: Płyn chłodzący, sprawdzanie poziomu płynu
i uzupełnianie (Y strona 188)
; Dolewanie oleju silnikowego
(Y strona 191)
= Hydrauliczny układ uruchamiania sprzęgła,
sprawdzanie poziomu płynu
(Y strona 189)
Poziom płynu chłodzącego
G OSTRZEŻENIE
Układ chłodzenia silnika znajduje się pod ciś-
nieniem, szczególnie gdy silnik jest rozgrzany.
Odkręcając korek można oparzyć się pryska-
jącym gorącym płynem chłodzącym. Istnieje
niebezpieczeństwo obrażeń!
Przed odkręceniem korka odczekać, aż płyn
chłodzący ostygnie. Przed odkręceniem zało-
żyć rękawice i okulary ochronne. Otwierać
korek powoli, najpierw o pół obrotu, aby zre-
dukować ciśnienie.
G OSTRZEŻENIE
Płyn chłodzący zawiera glikol, który jest silną
trucizną. Należy wykluczyć możliwość przy-
padkowego połknięcia płynu chłodzącego. W
razie przypadkowego połknięcia płynu chło-
dzącego należy natychmiast udać się do leka-
rza.
Unikać kontaktu płynu chłodzącego z oczami,
skórą i odzieżą. W przypadku pryśnięcia w
oczy należy płyn chłodzący natychmiast
wypłukać dużą ilością czystej wody. Zabru-
dzoną skórę umyć natychmiast wodą z myd-
łem. Zabrudzoną odzież niezwłocznie zmienić.
Zbiornik wyrównawczy płynu chłodzącego
otwierać dopiero, gdy płyn chłodzący ostygnie.
Jeśli poziom płynu chłodzącego w zbiorniku
wyrównawczym jest zbyt niski, na wyświetlaczu
widać symbol * i wskaźnik statusu świeci się
na czerwono.
X Ustawić pojazd na równej, poziomej powierz-
chni.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Wyłączyć silnik.
X Sprawdzić temperaturę płynu chłodzącego w
komputerze pokładowym (Y strona 88).
X Odczekać, aż temperatura płynu chłodzącego
spadnie poniżej 50 †.
X Otworzyć klapę obsługową (Y strona 187).
X Odkręcić korek : powoli w lewo, w celu zre-
dukowania ciśnienia.
X Sprawdzić poziom płynu chłodzącego.
Poziom płynu chłodzącego w zbiorniku
wyrównawczym musi sięgać do oznaczenia
Min. =.
X Odkręcić korek : do końca i zdjąć.
X Uzupełnić płyn chłodzący do oznaczenia
Max. ;. Zwracać uwagę na prawidłowy skład

płynu chłodzącego i jakość wody
(Y strona 246).
X Założyć korek : i dokręcić do oporu.
X Uruchomić silnik, aby przez krótki czas pra-
cował ze zmienną prędkością obrotową.
X Wyłączyć silnik i ponownie sprawdzić poziom
płynu chłodzącego.
X Zamknąć klapę obsługową.
Układ sprzęgła
Kontrola poziomu płynu
! Nigdy nie dolewać oleju hydraulicznego o
innej klasie jakości lub płynu hamulcowego.
W przeciwnym razie może dojść do uszkodze-
nia hydraulicznego układu uruchamiania
sprzęgła.
! Jeśli poziom płynu w zbiorniku wyrówna-
wczym hydraulicznego układu uruchamiania
sprzęgła nie sięga do oznaczenia min., układ
hydrauliczny może być nieszczelny.
Zlecić sprawdzenie układu hydraulicznego w
fachowym serwisie.
Zbiornik wyrównawczy układu uruchamiania
sprzęgła
Hydrauliczny układ uruchamiania sprzęgła bez-
względnie wymaga stosowania płynu hydrau-
licznego zgodnego z arkuszem nr 345.0 przepi-
sów dotyczących materiałów eksploatacyjnych
Mercedes-Benz.
Płyn hydrauliczny w hydraulicznym układzie uru-
chamiania sprzęgła nie wymaga wymiany.
Przegląd techniczny 189
X Otworzyć klapę obsługową (Y strona 187).
X Sprawdzić poziom płynu w zbiorniku wyrów-
nawczym.
Poziom płynu musi zawierać się między ozna-
czeniami max : i min ;.
X Zamknąć klapę obsługową.
Spryskiwacz szyby
Dolewanie płynu do spryskiwaczy
G OSTRZEŻENIE
Obsługa i konserwacja
Koncentrat środka do mycia szyb jest łatwo-
palny. Jeśli rozleje się na gorące elementy sil-
nika lub układu wydechowego, może się zapa-
lić. Istnieje ryzyko pożaru i obrażeń!
Upewnić się, że koncentrat środka do mycia
szyb nie kapnie na obszar wokół otworu
wlewu.
Niezależnie od pory roku zalecamy dodawanie
do wody koncentratu środka do mycia szyb
zgodnego z arkuszem nr 371.0 przepisów doty-
czących materiałów eksploatacyjnych Merce-
des-Benz. Stężenie należy dostosować do tem-
peratur otoczenia.
W przypadku temperatur dodatnich należy sto-
sować letni środek do mycia szyb w celu unik-
nięcia powstawania smug. W razie mrozu należy
stosować zimowy koncentrat środka do mycia
szyb w celu uniknięcia zamarzania płynu na szy-
bie przedniej.
Zbiornik płynu do spryskiwaczy i układu zmywa-
nia reflektorów ma pojemność ok. 6,5 litra.
i Jeśli poziom płynu do spryskiwaczy w zbior-
niku jest za niski, na wyświetlaczu widać sym-
bol ¦ i wskaźnik statusu świeci się na
czerwono.
X Wymieszać wodę z koncentratem środka do
mycia szyb w osobnym pojemniku.
X Otworzyć drzwi kierowcy.
Z
190 Przegląd techniczny

! Nie otwierać pokrywy przedniej, gdy ramię

wycieraczki jest odchylone od szyby. W prze-
ciwnym razie można uszkodzić pokrywę.
Nie kłaść ramion wycieraczek na szybę przed-
nią bez zamontowanych piór wycieraczek. W
przeciwnym razie można uszkodzić szybę.
Zużyte lub uszkodzone gumki wycieraczek
pozostawiają smugi na szybie. Powoduje to
pogorszenie widoczności.
Należy regularnie sprawdzać stan gumek wycie-
raczek po stronie kierowcy oraz pasażera i
wymieniać je w razie zużycia lub uszkodzenia.
Obsługa i konserwacja

Pojazd z kierownicą z lewej strony (przykład)

X Zdjąć korek : zbiornika płynu do spryskiwa-
czy.
X Uzupełnić płyn w zbiorniku.
X Założyć ponownie korek :.
X Zamknąć drzwi kierowcy.

X Zaciągnąć hamulec postojowy.

Wymiana ramion wycieraczek
G OSTRZEŻENIE
Jeśli podczas wymiany piór wycieraczek
korzysta się ze stopni i uchwytów z przodu
kabiny kierowcy można się ześlizgnąć i/ lub
spaść. Istnieje ryzyko obrażeń!
W celu wymiany piór wycieraczek zalecamy
zawsze stosować stabilny i wytrzymały podest
lub drabinkę.
X Przełączyć skrzynię biegów w położenie neu-
tralne N.
X Wyłączyć silnik.
X Wyjąć kluczyk ze stacyjki.
X Demontaż pióra wycieraczki: Odchylić
ramię wycieraczki ; od szyby przedniej.
X Ustawić pióro wycieraczki : prostopadle do
ramienia.

G OSTRZEŻENIE
Jeśli podczas wymiany piór wycieraczek
wycieraczki zostaną włączone, ruch ramion
wycieraczek może doprowadzić do zakle-
szczenia. Istnieje niebezpieczeństwo obra-
żeń!
Przed wymianą piór wycieraczek należy
zawsze wyłączyć wycieraczki oraz zapłon. X Ścisnąć sprężynę zabezpieczającą ? i wysu-
nąć pióro wycieraczki : z uchwytu ramienia
! Pióro wycieraczki chwytać tylko za ramię. W wycieraczki ; zgodnie z kierunkiem strzałki
przeciwnym razie można uszkodzić gumkę =.
wycieraczki. X Zdjąć pióro wycieraczki :.

X Montaż pióra wycieraczki: Włożyć przegub
pióra wycieraczki w uchwyt ramienia wycie-
raczki ; zgodnie z kierunkiem strzałki A i
wcisnąć, aż sprężyna zabezpieczająca słyszal-
nie się zatrzaśnie.
X Wcisnąć pióro do końca w uchwyt ramienia
wycieraczki ;, aż sprężyna zabezpieczająca
słyszalnie się zatrzaśnie.
X Przekręcić pióro : równolegle do ramienia
wycieraczki ;.
X Położyć ramię wycieraczki ; z powrotem na
szybę przednią.
Poziom oleju silnikowego
Sprawdzanie poziomu oleju na wyświet-
laczu
Poziom oleju silnikowego należy regularnie kon-
trolować, np. raz w tygodniu lub po każdym tan-
kowaniu.
X Sprawdzić poziom oleju w silniku poprzez
komputer pokładowy (Y strona 95).
X W razie potrzeby uzupełnić olej silnikowy.
Dolewanie oleju silnikowego
Informacje na temat olejów silnikowych znaj-
dują się w rozdziale „Materiały eksploata-
cyjne“ (Y strona 244).
Przed każdą dłuższą jazdą zalecamy uzupełnie-
nie poziomu oleju ilością wskazywaną przez
komputer pokładowy.
Wskazywaną przez komputer pokładowy ilość
wlewać dopiero, gdy na wyświetlaczu pojawi się
symbol 4.
X Ustawić pojazd na równej, poziomej powierz-
chni.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
Przegląd techniczny 191
X Wyłączyć silnik.
X Otworzyć klapę obsługową (Y strona 187).
Obsługa i konserwacja
X Odkręcić i zdjąć korek :.
! Należy stosować wyłącznie oleje o przepi-
sowej klasie SAE i dopuszczone do eksploa-
tacji w pojeździe.
Nie wlewać nadmiernej ilości. Zbyt wysoki
poziom oleju może doprowadzić do uszkodze-
nia silnika lub katalizatora. Zlecić odessanie
nadmiaru oleju.
X Uzupełnić ilość oleju wskazywaną na
wyświetlaczu.
X Założyć korek : i dokręcić.
X Zamknąć klapę obsługową.
Poziom oleju w automatycznej skrzyni
biegów
Wskazówki ogólne
! Jeśli podczas jazdy świeci się lub miga
lampka kontrolna Ù temperatura oleju
przekładniowego lub płynu chłodzącego jest
zbyt wysoka. Przyczyną może być zbyt
wysoki, wzgl. zbyt niski poziom oleju prze-
kładniowego. Gdy olej przekładniowy często
osiąga nadmierną temperaturę, może dojść
do uszkodzenia skrzyni biegów.
Poziom oleju należy sprawdzać tylko w automa-
tycznej skrzyni biegów rozgrzanej do tempera-
tury pracy.
Z
192 Przegląd techniczny

Sprawdzanie poziomu oleju na wyświet-

laczu
Rozpoczynanie pomiaru poziomu oleju
X Ustawić pojazd na równej, poziomej powierz-
chni.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Przełączyć automatyczną skrzynię biegów w
położenie neutralne.
X Uruchomić silnik i pozostawić pracujący z
prędkością obrotową biegu jałowego.
Obsługa i konserwacja

X Równocześnie nacisnąć przyciski ; i =.

Pomiar poziomu oleju rozpoczyna się. Pod-
czas pomiaru na wyświetlaczu : widać
kolejno kod od oL 08 do oL 01.
X Odczekać ok. 2 minuty.
Po czasie oczekiwania na wyświetlaczu :
pojawia się automatycznie kod poziomu oleju
lub kod usterki.
 Przegląd techniczny 193

Kody wyświetlane na wyświetlaczu

Kod poziomu oleju:
Kod Znaczenie
oL oK Poziom oleju w skrzyni biegów jest prawidłowy.
oL Lo Poziom oleju w skrzyni biegów jest za niski.
Wyświetlana następnie cyfra stanowi informację o ilości oleju, którą należy
uzupełnić, np. 01 = 1 l.
oL HI Poziom oleju w skrzyni biegów jest za wysoki.
Wyświetlana następnie cyfra stanowi informację o ilości oleju, którą należy

Obsługa i konserwacja
spuścić lub odessać, np. 01 = 1 l.

Możliwe kody usterek podczas pomiaru poziomu oleju:

Kod Znaczenie Środek zaradczy
oL EL Prędkość obrotowa silnika jest za X Pozostawić silnik pracujący z prędkością
niska. obrotową biegu jałowego.

oL EH Prędkość obrotowa silnika jest za X Pozostawić silnik pracujący z prędkością

wysoka. obrotową biegu jałowego.

oL SN Automatyczna skrzynia biegów nie jest X Przełączyć automatyczną skrzynię biegów

przełączona w położenie neutralne. w położenie neutralne.

oL TL Temperatura oleju jest za niska. X Pozostawić silnik pracujący, aż tempera-

tura pracy oleju w skrzyni biegów zostanie
osiągnięta.

oL TH Temperatura oleju jest za wysoka. X Wyłączyć silnik i odczekać aż temperatura

oleju w skrzyni biegów obniży się do tem-
peratury pracy.

oL SH Pojazd toczy się. X Zatrzymać pojazd.

X Zaciągnąć hamulec postojowy.

oL FL Czujnik poziomu oleju jest uszko- X Sprawdzić poziom oleju za pomocą miarki.
dzony. X Zlecić kontrolę usterki w fachowym serwi-
sie.

Kończenie pomiaru poziomu oleju Sprawdzanie poziomu oleju za pomocą

X Nacisnąć dowolny przycisk biegu.
Pomiar poziomu oleju jest zakończony. Na
wyświetlaczu : pojawia się ponownie z lewej
strony przełożenie a z prawej włączony bieg.
X W razie potrzeby uzupełnić olej.
miarki i uzupełnianie oleju
G OSTRZEŻENIE
Niektóre elementy silnika mogą być bardzo
gorące. Podczas czynności wykonywanych w
obszarze silnika istnieje ryzyko obrażeń!
W miarę możliwości należy odczekać, aż silnik
ostygnie i dotykać tylko niżej opisanych ele-
mentów.

Z
194 Przegląd techniczny

X Ustawić pojazd na równej, poziomej powierz- X Wyciągnąć miarkę poziomu oleju :.

chni. X Wytrzeć miarkę : kawałkiem niestrzępią-
X Zaciągnąć hamulec postojowy. cego się materiału.
X Przełączyć automatyczną skrzynię biegów w X Wsunąć miarkę poziomu oleju : do oporu do
położenie neutralne. rurki miarki poziomu oleju ; i ponownie
X Uruchomić silnik i pozostawić pracujący przez wysunąć.
ok. 1 minutę z prędkością obrotową biegu
jałowego.
X Przełączyć automatyczną skrzynię biegów w
położenie D i odczekać ok. 30 sekund.
X Przełączyć automatyczną skrzynię biegów w
położenie R i odczekać ok. 30 sekund.
Obsługa i konserwacja

X Przełączyć automatyczną skrzynię biegów w

położenie N i odczekać ok. 30 sekund.
X Wyłączyć silnik.
X Podnieść kabinę kierowcy (Y strona 203),
(Y strona 204).
Lub
X Ciągnik siodłowy: wysprzęgnąć naczepę
(Y strona 173).
X Uruchomić silnik przy podniesionej kabinie
kierowcy (Y strona 206).
Lub
X Ciągnik siodłowy: uruchomić silnik za pomocą X Sprawdzić poziom oleju na miarce poziomu
kluczyka. oleju :.
W przypadku automatycznej skrzyni biegów
rozgrzanej do temperatury pracy: poziom
oleju musi się zawierać w zakresie rozgrza-
nego oleju =.
W przypadku zimnej automatycznej skrzyni
biegów: poziom oleju musi się zawierać w
zakresie zimnego oleju ?.
X Wyłączyć silnik.

! Stosować tylko dopuszczone do eksploata-

cji oleje przekładniowe o zalecanej klasie
SAE.
Przy dolewaniu oleju przekładniowego do roz-
grzanej skrzyni biegów należy zwracać
uwagę, aby nie przekroczyć górnego oznacze-
nia, przewidzianego dla gorącego oleju. Jeśli
wlana zostanie zbyt duża ilość oleju przekład-
niowego, należy zlecić jego odessanie. W
przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia
Miarka poziomu oleju w automatycznej skrzyni bie- automatycznej skrzyni biegów.
gów (przykład)
X Wlać wymaganą ilość oleju do rurki miarki
poziomu oleju ;.
X Miarkę poziomu oleju : wsunąć ponownie
do oporu w rurkę miarki poziomu oleju ;.
X Sprawdzić ponownie poziom oleju.

X Ustawić kabinę kierowcy w położeniu do
jazdy.
Lub
X Ciągnik siodłowy: sprzęgnąć naczepę
(Y strona 172).
Podzespoły pojazdu
Sprawdzanie szczelności podzespołów
pojazdu
H Ochrona środowiska
Nieprawidłowe obchodzenie się z materiałami
eksploatacyjnymi stanowi zagrożenie dla śro-
dowiska naturalnego.
Materiałów eksploatacyjnych nie wolno wyle-
wać do kanalizacji, wód powierzchniowych
ani na ziemię.
Należy regularnie sprawdzać szczelność
podzespołów. W razie wycieku (np. plamy oleju
w miejscu postoju pojazdu) zlecić ustalenie
przyczyny i usunięcie usterki w fachowym ser-
wisie.
Sprawdzanie zabezpieczenia antyko-
rozyjnego
! Sole stosowane zimą do posypywania
nawierzchni tworzą związki chemicznie
czynne. W zimie zaleca się częstsze mycie
pojazdu, w celu usunięcia pozostałości po roz-
sypywanej soli. W przeciwnym razie zabezpie-
czenie antykorozyjne może zostać uszko-
dzone.
Pojazd jest może być zabezpieczony powłoką
chroniącą spód płyty podłogowej. Powłoka chro-
niąca spód płyty podłogowej Mercedes-Benz
jest przezroczystym woskiem konserwacyjnym
o wspaniałych właściwościach ochronnych.
Wszystkie kabiny pojazdów marki Mercedes-
Benz mają zakonserwowane profile zamknięte.
X Zalecamy bieżące sprawdzanie pojazdu, a w
szczególności przewodów pneumatycznych i
hydraulicznych oraz połączeń elektrycznych
Przegląd techniczny 195
(kontakty z masą) pod kątem uszkodzeń koro-
zyjnych.
X Naprawę ewentualnych uszkodzeń fabrycznej
warstwy zabezpieczenia antykorozyjnego
należy zlecać w fachowym serwisie.
X Pojazdy bez fabrycznej warstwy środka Mer-
cedes-Benz Chassis: spód pojazdu należy pro-
filaktycznie spryskać woskowym środkiem
konserwującym do podwozi, zgodnym z arku-
szem nr 385.1 przepisów dotyczących mate-
riałów eksploatacyjnych Mercedes-Benz.
Obsługa i konserwacja
Akumulatory
Ważne zasady bezpieczeństwa
Niebezpieczeństwo wybuchu. W
trakcie ładowania akumulatorów
wydziela się wybuchowy gaz pioru-
nujący. Akumulator ładować tylko w
dobrze wietrzonych pomieszcze-
niach.
Niebezpieczeństwo wybuchu. Nie
dopuszczać do powstania iskry elek-
trycznej! Nie palić i nie zbliżać się do
akumulatora z otwartym ogniem.
Elektrolit jest żrący. Zakładać kwa-
soodporne rękawice ochronne! W
razie pryśnięcia elektrolitu natych-
miast zmyć skórę i odzież roztwo-
rem wody z mydłem lub zastosować
środek neutralizujący kwas i spłu-
kać czystą wodą.
Zakładać okulary ochronne. Pod-
czas mieszania elektrolitu z wodą
może dojść do pryśnięcia płynu w
oczy. Natychmiast wypłukać elek-
trolit z oczu czystą wodą i niezwłocz-
nie udać się do lekarza!
Chronić przed dziećmi. Dzieci nie są
w stanie ocenić zagrożeń wynikają-
cych z kontaktu z akumulatorami.
Podczas czynności związanych z
akumulatorami należy przestrzegać
przepisów bezpieczeństwa zamie-
szczonych w niniejszej instrukcji
obsługi, stosować odpowiednie
zabezpieczenia i postępować zgod-
nie z zaleceniami.
G OSTRZEŻENIE
Elektrolit jest żrący. Istnieje ryzyko obrażeń!
Z
196 Przegląd techniczny

Należy wykluczyć kontakt z oczami, skórą i Skrzynka akumulatorów

odzieżą. Nie wdychać ulatniających się
gazów. Podczas wykonywania prac przy aku-
Zdejmowanie osłony
mulatorach nosić kwasoodporne ubranie
ochronne, szczególnie okulary ochronne,
rękawice ochronne i fartuch. Nie nachylać się
nad akumulatorem. Akumulatory zabezpie-
czać przed dostępem dzieci.
W przypadku kontaktu z elektrolitem:
RNatychmiast zmyć elektrolit ze skóry wodą
i niezwłocznie skorzystać z pomocy lekar-
Obsługa i konserwacja

skiej.
RW razie przedostania się elektrolitu do
oczu, natychmiast przemyć je dużą ilością
czystej wody. Niezwłocznie skorzystać z
pomocy lekarskiej.
Osłona akumulatorów (przykład)
X Odczepić zaczep ;.
X Zdjąć osłonę akumulatorów : w górę.

H Ochrona środowiska Odłączanie i podłączanie akumulatorów

Baterie zawierają substancje
trujące i żrące. Baterii nie Ważne zasady bezpieczeństwa
wolno wyrzucać do śmieci G OSTRZEŻENIE
razem z odpadami domo-
W czasie ładowania akumulator wytwarza
wymi. Należy je składować
wodór. W przypadku zwarcia lub iskry wodór
oddzielnie i przekazać do
może się zapalić. Istnieje niebezpieczeństwo
ekologicznej utylizacji.
wybuchu!
Baterie należy utylizować w
RNależy uważać, aby zacisk bieguna dodat-
sposób nieszkodliwy dla śro-
niego podłączonego akumulatora nie zetk-
dowiska. Rozładowane bate-
nął się z elementami pojazdu.
rie należy przekazać facho-
wemu serwisowi lub oddać w RNa akumulator nie wolno kłaść metalowych

punkcie zbiórki zużytych przedmiotów lub narzędzi.

baterii. RPodczas podłączania i odłączania akumula-
tora należy bezwzględnie przestrzegać opi-
sanej kolejności zacisków.
RW przypadku awaryjnego uruchamiania sil-
nika należy łączyć ze sobą tylko bieguny o
tym samym ładunku.
RPodczas awaryjnego uruchamiania silnika
należy bezwzględnie przestrzegać opisanej
kolejności podłączania i odłączania prze-
wodów rozruchowych.
RNie podłączać lub odłączać zacisków aku-
mulatora przy włączonym silniku.

! Pojazd z układem oczyszczania spalin Blue-

Tec®: akumulator odłączać najwcześniej po

upływie ok. 5 minut od wyłączenia silnika.
Dzięki temu nie będzie problemów z działa-
niem systemu oczyszczania spalin po ponow-
nym uruchomieniu pojazdu.
Odłączanie
X Wyjąć kluczyk ze stacyjki.
X Wyłączyć wszystkie odbiorniki energii elek-
trycznej.
X Zdjąć osłonę akumulatorów.
X Odłączyć zaciski ujemne.
X Odłączyć zaciski dodatnie.
Podłączanie
X Wyjąć kluczyk ze stacyjki.
X Wyłączyć wszystkie odbiorniki energii elek-
trycznej.
X Podłączyć zaciski dodatnie.
Nie zamienić zacisków biegunowych akumu-
latora.
X Podłączyć zaciski ujemne.
X Założyć osłonę akumulatorów.
Po podłączeniu akumulatorów (wzgl. po prze-
rwie w dopływie prądu) wykonać następujące
czynności:
X Deaktywować zabezpieczenie przeciwkra-
dzieżowe urządzenia audio (radia). Patrz
instrukcja obsługi dołączona przez produ-
centa.
X Ustawić zegar (Y strona 96).
X Ustawić ponownie programator dodatko-
wego ogrzewania (Y strona 83).
Obsługa i konserwacja
Wskazówki ogólne
Zalecamy przestrzeganie zamieszczonych w
tym rozdziale informacji i wskazówek dotyczą-
cych akumulatorów. Umożliwi to utrzymanie
wysokiego poziomu naładowania i stałej goto-
wości akumulatorów do działania.
Przegląd techniczny 197
Pojemność i moc akumulatora
RPojemność akumulatora jest ograniczona, a
okres wykorzystywania zależy od liczby i
czasu działania odbiorników prądu.
RPodana na akumulatorze nominalna pojem-
ność może być większa od faktycznej. Pojem-
ność akumulatora jest zależna od
- wieku akumulatora
- temperatury otoczenia
- prędkości obrotowej silnika
RAkumulator jest w stanie zmagazynować w
ciągu godziny określoną wielkość ładunku
Obsługa i konserwacja
elektrycznego i nie zależy to od wydajności
alternatora. Przy niskiej temperaturze otocze-
nia wielkość ładunku znacznie maleje. Wsku-
tek tego ładowanie akumulatora zimą może
trwać znacznie dłużej.
RNależy uwzględnić, że alternator nie jest w
stanie całkowicie naładować akumulatorów.
RPrzy intensywnym wykorzystywaniu akumu-
latorów podczas postoju ich doładowanie
może być konieczne już po kilku dniach.
Przykład:
Jeśli lodówka zużywa ok. 1 A na godzinę i
pozostaje włączona przez weekend, suma
zużycia prądu wynosi ok. 60 Ah.
Długie okresy przestoju/ wyłączenie
pojazdu z eksploatacji i składowanie
! Przed przestojem pojazdu dłuższym niż
1 tydzień należy odłączyć zacisk ujemny od
akumulatora. Zapobiega to rozładowaniu aku-
mulatora przez odbiorniki ciągłego działania i
jego uszkodzeniu.
! W razie przestoju trwającego ponad
1 miesiąc należy wymontować akumulatory i
składować w suchym miejscu, przy tempera-
turze od 0 † do 30 †. Należy utrzymywać
napięcie akumulatora na poziomie 12,6 V.
Jeśli napięcie spadnie poniżej 12,1 V, akumu-
lator jest uszkodzony i musi zostać wymie-
niony.
Przy napięciu statycznym poniżej 12,6 V
konieczne jest doładowanie akumulatora.
Zapewni to stałą gotowość do rozruchu silnika.
W przypadku odstawiania pojazdu na dłużej niż
3 tygodnie należy uwzględnić wskazówki doty-
czące wyłączania z eksploatacji (Y strona 199).
W zakresie składania akumulatorów należy prze-
strzegać przepisów bezpieczeństwa, np. przepi-
sów bhp, ochrony środowiska, zarządzeń o
Z
198 Przegląd techniczny
postępowaniu z materiałami niebezpiecznymi
oraz zasad przedstawionych w instrukcji
obsługi.
Trwałość akumulatora i wymiana
! Nie podłączać odbiorników prądu bezpo-
średnio do końcówek biegunowych akumula-
tora. Wskutek tego dochodzi do niekontrolo-
wanego rozładowywania akumulatora. Pobie-
ranie prądu z jednego akumulatora prowadzi
do uszkodzenia obu akumulatorów.
Należy bezwzględnie unikać głębokiego rozła-
dowania akumulatora. Skutkiem może być
Obsługa i konserwacja
znaczne skrócenie trwałości akumulatora.
Akumulatory osiągają przewidzianą trwałość
tylko, gdy są zawsze w wystarczającym stopniu
naładowane.
W razie konieczności wymiany akumulatorów
Daimler AG zaleca:
RWymieniać zawsze obydwa akumulatory.
RStosować akumulatory tego samego typu.
RWykorzystywane akumulatory muszą być w
tym samym wieku.
Nie należy zestawiać starego akumulatora z
nowym.
Kontrola poziomu naładowania akumula-
tora
Zalecamy częstsze sprawdzanie stopnia nałado-
wania akumulatora, jeśli pojazd jeździ przeważ-
nie na krótkich dystansach lub jeżeli przerwy w
użytkowaniu pojazdu są stosunkowo długie.
X Odłączyć akumulatory.
X Odczekać ok. 8 godzin.
X Zmierzyć napięcie spoczynkowe akumulato-
rów.
X Jeśli napięcie spoczynkowe akumulatorów
przekracza 12,6 V, podłączyć akumulatory.
X Jeśli napięcie spoczynkowe akumulatorów
jest niższe niż 12,6 V, naładować osobno aku-
mulatory.
Ładowanie akumulatorów
G OSTRZEŻENIE
Podczas ładowania akumulatora i awaryjnego
uruchamiania silnika z akumulatora może
ulatniać się łatwopalny gaz. Istnieje niebez-
pieczeństwo wybuchu!
Nie palić, nie zbliżać się do akumulatora z
otwartym ogniem, nie dopuszczać do powsta-
wania iskry. Podczas ładowania akumulatora i
awaryjnego uruchamiania silnika zapewnić
odpowiednią wentylację. Nie należy pochylać
się nad akumulatorem.
G OSTRZEŻENIE
Rozładowany akumulator może zamarznąć już
w temperaturze zamarzania. Podczas awaryj-
nego rozruchu lub ładowania akumulatora, z
akumulatora może się ulatniać gaz. Istnieje
niebezpieczeństwo wybuchu!
Zamarznięty akumulator należy zawsze roz-
mrozić przed ładowaniem lub rozruchem awa-
ryjnym.
! Do ładowania akumulatorów stosować
dostępne w handlu prostowniki. Zwracać
uwagę na prawidłowe napięcie ładowania. Nie
ładować nowych akumulatorów z wykorzys-
taniem funkcji szybkiego ladowania. W przy-
padku szybkiego ładowania używanych aku-
mulatorów natężenie ładowania może wyno-
sić maksymalnie 75 % pojemności akumula-
tora. W przeciwnym razie może dojść do usz-
kodzenia akumulatorów.
! Natężenie prądu ładowania nie może prze-
kraczać 10 % pojemności akumulatora.
Wyższe natężenie ładowania może uszkodzić
akumulator.
Akumulatory ładować w temperaturze otocze-
nia powyżej 0 †. Optymalna temperatura oto-
czenia wynosi od 10 † do 25 †.
X Wymontować akumulatory.
X Wykręcić korki z akumulatorów.
X Sprawdzić poziom elektrolitu.
X Naładować osobno akumulatory.
X Podłączyć prostownik i włączyć. Patrz instruk-
cja obsługi prostownika.
X Po naładowaniu akumulatorów: wyłączyć
prostownik i wkręcić korki w akumulatory.
X Zamontować akumulatory.
Sprawdzanie poziomu elektrolitu
! Stosowanie wody wodociągowej ogranicza
sprawność akumulatorów. Dlatego należy
stosować wyłącznie wodę destylowaną lub
zdejonizowaną.
Przy dolewaniu nie korzystać z metalowego
lejka. Metalowy lejek może spowodować
 Przegląd techniczny 199

zwarcie i w konsekwencji uszkodzenie aku- X Obudowę akumulatora czyścić wyłącznie

mulatora. dostępnymi w handlu środkami czyszczą-
cymi.
X Podczas czyszczenia akumulatorów korki
muszą być wkręcone.
W przeciwnym razie do ogniw akumulatora
może przedostać się brud.
X Wykręcić korki, których otwory odpowietrza-
jące są niedrożne.
X Oczyścić odpowietrzniki za pomocą odpo-
wiedniego narzędzia, np. kawałkiem drutu.
Niedrożne odpowietrzniki uniemożliwiają
odgazowywanie akumulatora.

Poziom elektrolitu (przykład)
X Poziom elektrolitu należy sprawdzać co pół
roku lub najpóźniej po przebiegu 50000 km.
X Przestrzegać zasad bezpieczeństwa.
X Zdjąć osłonę skrzynki akumulatorów.
X Wykręcić korki.
X Sprawdzić poziom elektrolitu.
Poziom elektrolitu w każdym ogniwie akumu-
latora musi się zawierać pomiędzy oznacze-
niem Min. ; a oznaczeniem Max. :. Ok.
15 mm nad górną krawędzią płytek.
X Dolać wody destylowanej lub zdejonizowanej.
X Wkręcić korki.
X Założyć osłonę skrzynki akumulatorów.
Obsługa i konserwacja
X Wymontowane i nieużywane akumulatory
należy doładowywać, stosując napięcie poni-
żej 12,4 V.
Wyłączenie pojazdu z eksploatacji
W celu wyłączenia pojazdu z eksploatacji
konieczne jest wykonanie specjalnych czyn-
ności, opisanych w arkuszu nr 382.0 przepisów
dotyczących materiałów eksploatacyjnych Mer-
cedes-Benz.
Dalsze informacje można uzyskać w każdej ASO
Mercedes-Benz.

Konserwacja akumulatorów
! Zanieczyszczone zaciski i powierzchnia aku-
mulatora prowadzą do powstawania prądów
pełzających. W wyniku tego akumulatory
mogą się rozładować.
! Nie stosować środków czyszczących zawie-
rających paliwo. Środki czyszczące zawiera-
jące paliwo mogą uszkodzić obudowę aku-
mulatora.
! Jeśli brud przedostanie się do ogniwa aku-
mulatora, zwiększa się samorozładowanie
akumulatora i może dojść do jego uszkodze-
nia.
Podczas konserwacji akumulatorów należy
przestrzegać poniższych zasad:
X Zaciski oraz obudowy akumulatorów muszą
być zawsze czyste i suche.
X Spody zacisków akumulatorów należy pokryć
cienką warstwą smaru kwasoodpornego.

Z
200 Gdzie można znaleźć?

Warto wiedzieć Schowek w prawych drzwiach

Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie Apteczka

modele, elementy wyposażenia standardowego
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.
Dotyczy to również systemów i funkcji związa- Kamizelka ostrzega-
nych z bezpieczeństwem. wcza
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
fachowych serwisów (Y strona 21).

Gdzie można znaleźć?

Lampa ostrzegawcza
Zestaw narzędzi i wyposażenie awa-
ryjne
Usuwanie awarii

Ważne zasady bezpieczeństwa

Podczas wykonywania prac przy pojeździe
należy przestrzegać przepisów bezpieczeństwa,
np. przepisów bhp, ochrony środowiska, zarzą-
dzeń o postępowaniu z materiałami niebezpiecz- Schowek za fotelem pasażera lub w
nymi oraz zasad przedstawionych w instrukcji przypadku długiej kabiny kierowcy pod
obsługi. łóżkiem
Prosimy również uwzględnić wskazówki zamie-
szczone w rozdziale „Zmiana Zestaw narzędzi
koła“ (Y strona 209).

Schowek w lewych drzwiach

Trójkąt ostrzegawczy

Podnośnik samocho-
dowy (pod wyjmo-
waną osłoną)4

Korba ręczna do koła

zapasowego

4 Nadwozie ciężarowe: podnośnik samochodowy znajduje się na zewnątrz (blisko osi tylnej).
 Gdzie można znaleźć? 201

Klocek do podkłada-
nia pod koła

Lampa z przewodem : Wycięcie do mocowania śruby spustowej

o długości 10 m przy podnośniku
; Mocowanie klucza do kół (podnoszenie
kabiny kierowcy lub luzowanie/ dokręcanie
nakrętek mocujących koła)
= Trzpień zabezpieczający
? Wycięcie do uruchamiania wciągarki
Przewód do podłącza- A Otwór na trzpień zabezpieczający
nia przyczepy B Tuleja do mocowania korby (uruchamianie
wciągarki koła zapasowego)
X Składanie dźwigni pompy: Ustawić trzpień

Usuwanie awarii
zabezpieczający = i otwór A obu części
dźwigni pompy w jednej linii i złożyć dźwignię.
X Zablokować trzpień zabezpieczający = w
Żarówki zapasowe otworze A.
X Rozmontowanie dźwigni pompy: Wcisnąć
trzpień zabezpieczający = i rozmontować
dźwignię pompy.

Schowek wewnętrzny w tunelu środko-

wym
Dźwignia pompy (2-częściowa)
Gaśnica
G OSTRZEŻENIE
Jeśli dźwignia pompy nie zostanie zmonto-
wana zgodnie z opisem, podczas pompowania
może wysunąć się z prowadnicy. Istnieje
ryzyko obrażeń!
Upewnić się, że trzpień zabezpieczający
dźwigni pompy jest zablokowany w przewi-
dzianym wycięciu.

Dźwignię pompy należy wykorzystywać do

obsługi
Rpodnośnika
Rklucza do kół
Rwciągarki koła zapasowego.

Z
202 Kabina kierowcy

Zestaw narzędzi w torbie Klin do podkładania pod koła przy nad-

kolu
Tuleja montażowa do
zmiany koła Wyjmowanie klina do podkładania pod
koła

Klucz do kół i pompy

Drążek przedłużający
dla klucza do kół Klin przed lewym nadkolem (przykład)
Usuwanie awarii

X Nacisnąć zaczep zabezpieczający : w kie-

runku strzałki i przytrzymać.
X Wyjąć klin ; do góry.

Zakładanie klina do podkładania pod koła

Klucz nasadowy do
X Nacisnąć zaczep zabezpieczający : w kie-
luzowania koła zapa-
sowego runku strzałki i przytrzymać.
X Włożyć klin ; do uchwytu.
X Zwolnić trzpień zabezpieczający :.

Wkrętak typu torx do Kabina kierowcy

demontażu reflekto-
rów
Klin do podkładania pod koła
Miejsce przechowywania klina do pod-
kładania pod koła
Klin do podkładania pod koła może być umie-
szczony w różnych miejscach, w zależności od
wersji pojazdu i zakresu wyposażenia.
Przed podniesieniem kabiny kierowcy
Przed podniesieniem kabiny kierowcy należy:
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Przełączyć skrzynię biegów w położenie neu-
tralne.
X Wyłączyć silnik.
X Jeśli po podniesieniu kabiny kierowcy trzeba
będzie uruchomić silnik, przekręcić kluczyk w
stacyjce w położenie do jazdy.
X Wyłączyć dodatkowe ogrzewanie
(Y strona 80).
X Usunąć z wnętrza kabiny nieumocowane
przedmioty, np.
Rpuszki
Rbutelki
Rnarzędzia
Rtorby
X Zamknąć schowki (Y strona 74).
 Kabina kierowcy 203

X Ze względów bezpieczeństwa zapewnić wolne Mechaniczny układ podnoszenia

miejsce przed dźwignią zmiany biegów. kabiny kierowcy
X Zamknąć drzwi.
X Zabezpieczyć pojazd przed odtoczeniem się, Podnoszenie kabiny kierowcy
podkładając kliny.
X Sprawdzić, czy sworzeń przedniego sprzęgu
holowniczego jest poprawnie umocowany
(Y strona 219).

G OSTRZEŻENIE
Podczas podnoszenia kabina kierowcy może
raptownie opaść w położenie krańcowe i spo-
wodować obrażenia osób znajdujących się w
strefie jej ruchu!
Kabinę kierowcy należy podnosić dopiero po
upewnieniu się, że nikogo nie ma w strefie jej
ruchu. Pod kabinę wolno wchodzić dopiero po
jej całkowitym podniesieniu.

Usuwanie awarii
X Przestrzegać zasad opisanych w rozdziale
"Przed podniesieniem kabiny kierowcy"
(Y strona 202).
X Otworzyć drzwi po stronie pasażera.
X Pociągnąć uchwyt odblokowania : z prawej
strony za fotelem pasażera.
Blokada układu podnoszenia kabiny kierowcy
jest odblokowana.
X Zamknąć drzwi po stronie pasażera.

X Ze względów bezpieczeństwa zapewnić wolne

miejsce przed kabiną.

Z
204 Kabina kierowcy

X Po uruchomieniu silnika upewnić się, czy

lampka kontrolna H w zestawie
wskaźników nie świeci się.

Mechaniczno-hydrauliczny układ pod-

noszenia kabiny kierowcy
Podnoszenie kabiny kierowcy
X Przestrzegać zasad opisanych w rozdziale
"Przed podniesieniem kabiny kierowcy"
X Pociągnąć kabinę kierowcy za uchwyt = (Y strona 202).
nieco do dołu i pociągnąć uchwyt odblokowa-
nia ;.
Blokada bezpieczeństwa jest odblokowana.
X Podnieść kabinę kierowcy = i zablokować.

Opuszczanie w położenie do jazdy

Usuwanie awarii

X Pociągnąć uchwyt odblokowania ; przy pra-

wym stopniu wejściowym.
Blokada bezpieczeństwa jest odblokowana.
X Opuścić kabinę kierowcy za pomocą uchwytu
= w położenie do jazdy i słyszalnie zatrzas-
nąć w blokadzie układu podnoszenia kabiny Pompa układu podnoszenia z prawej strony za
kierowcy. kabiną kierowcy
X
G OSTRZEŻENIE Przesunąć dźwignię zaworu : przy pompie w
położenie podnoszenia 1.
Odblokowana kabina kierowcy podczas X Założyć dźwignię pompy z kluczem do kół
hamowania pojazdu stwarza następujące (zestaw narzędzi) na sześciokąt ; pompy.
zagrożenia: X Poruszając dźwignią pompy w górę i w dół
RMoże przechylić się do przodu. pompować, aż kabina zostanie podniesiona w
położenie krańcowe.
RMożna wówczas stracić kontrolę nad pojaz-
Kabina kierowcy zostaje automatycznie
dem. odblokowana.
RZnajdujące się w kabinie osoby mogą zos- X Jeśli na dźwigni pompy wyczuwalny jest duży
tać wyrzucone do przodu. opór, sprawdzić kierunek przechylania 1
RKabina może uderzyć osoby lub przedmioty
dźwigni zaworu : pompy.
X Jeśli dźwignia pompy nie stawia żadnego
znajdujące się w zakresie jej ruchu.
oporu, zlecić sprawdzenie mechanizmu hyd-
Istnieje ryzyko wypadku i obrażeń! raulicznego podnoszenia w fachowym serwi-
Przed każdą jazdą należy upewnić się, czy sie.
Rkabina kierowcy jest zablokowana
Rkabina kierowcy jest zablokowana w poło-
żeniu do jazdy i dźwignia zaworu jest w
położeniu do jazdy
Rlampka kontrolna zgasła po uruchomieniu
silnika.
 Kabina kierowcy 205

Opuszczanie w położenie do jazdy

G OSTRZEŻENIE
Odblokowana kabina kierowcy podczas
hamowania pojazdu stwarza następujące
zagrożenia:
RMoże przechylić się do przodu.
RMożna wówczas stracić kontrolę nad pojaz-
dem.
RZnajdujące się w kabinie osoby mogą zos-
tać wyrzucone do przodu.
RKabina może uderzyć osoby lub przedmioty
znajdujące się w zakresie jej ruchu.
Istnieje ryzyko wypadku i obrażeń!
Przed każdą jazdą należy upewnić się, czy
Rkabina kierowcy jest zablokowana

Usuwanie awarii
Rkabina kierowcy jest zablokowana w poło-
żeniu do jazdy i dźwignia zaworu jest w
położeniu do jazdy
Rlampka kontrolna zgasła po uruchomieniu
silnika.

X Przesunąć dźwignię zaworu : przy pompie w

położenie do jazdy 2.
X Założyć dźwignię pompy z kluczem do kół na
sześciokąt ; pompy.
X Poruszając dźwignią pompy w górę i w dół
pompować, aż kabina zostanie opuszczona w
położenie krańcowe.
Następuje słyszalne zatrzaśnięcie blokady.
X Następnie poruszać dźwignię 10-krotnie w
górę i w dół.
! Po opuszczeniu kabiny kierowcy w położe-
nie do jazdy poruszać dźwignią pompy 10-
krotnie w górę i w dół. Na skutek tego siłownik
mechanizmu podnoszenia powróci w położe-
nie spoczynkowe. Zignorowanie tego zalece-
nia może spowodować uszkodzenie hydrau-
licznego mechanizmu podnoszenia.
X Po uruchomieniu silnika upewnić się, czy
lampka kontrolna H w zestawie
wskaźników nie świeci się.
Jeśli lampka kontrolna º zgaśnie, kabina
kierowcy jest zablokowana. Jeśli lampka kon-
trolna º nie zgaśnie, powtórzyć proces i
ponownie opuścić kabinę kierowcy.

Z
206 Silnik

Problemy podczas podnoszenia kabiny kierowcy

Mechaniczno-hydrauliczny układ podnoszenia kabiny kierowcy
Problem Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie
Nie można podnieść Dźwignia zaworu pompy mechanizmu podnoszenia jest ustawiona w
kabiny kierowcy. położeniu „opuszczanie w położenie do jazdy“.
X Ustawić dźwignię zaworu pompy mechanizmu podnoszenia w poło-
żeniu „podnoszenie“ (Y strona 204).

Nie można podnieść Obwód hydrauliczny mechanizmu podnoszenia jest nieszczelny lub
kabiny kierowcy. uszkodzony.
X Zlecić naprawę obwodu hydraulicznego mechanizmu podnoszenia
w fachowym serwisie.

Silnik Podczas wykonywania prac wymagających pod-

noszenia kabiny na drodze publicznej należy
Usuwanie awarii

Włączanie i wyłączanie silnika przy wykluczyć potencjalne zagrożenie dla ruchu

podniesionej kabinie kierowcy drogowego i odpowiednio zabezpieczyć miejsce
postoju pojazdu.
Przed rozruchem i wyłączeniem silnika X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
G OSTRZEŻENIE X Przełączyć skrzynię biegów w położenie neu-
Niektóre elementy silnika mogą być bardzo tralne.
gorące. Podczas czynności wykonywanych w X Podnieść kabinę kierowcy (Y strona 204),
obszarze silnika istnieje ryzyko obrażeń! (Y strona 203).
W miarę możliwości należy odczekać, aż silnik
ostygnie i dotykać tylko niżej opisanych ele- Zewnętrzny przycisk Start-Stop silnika
mentów.
Uruchamianie silnika
G OSTRZEŻENIE
W komorze silnika znajdują się komponenty,
które znajdują się w ruchu. Określone kom-
ponenty mogą również dalej pracować przy
wyłączonym zapłonie lub nagle ponownie
zadziałać, np. wentylator chłodnicy. Istnieje
niebezpieczeństwo obrażeń!
W przypadku konieczności wykonywania prac
w komorze silnika należy,
Rwyłączyć zapłon
Rnie sięgać nigdy w obszar poruszających się X Naciskać zewnętrzny przycisk Start-Stop sil-
elementów, np. zasięg obrotu wentylatora nika :, aż nastąpi uruchomienie silnika.
Rzdjąć biżuterię i zegarki
Relementy odzieży i włosy trzymać z dala od
ruchomych części.

Uruchamianie silnika i zwiększanie pręd-
kości obrotowej
X Nacisnąć zewnętrzny przycisk Start-Stop sil-
nika : i przytrzymać.
Po ok. 3 sekundach prędkość obrotowa
zwiększa się.
X Przycisk Start-Stop silnika : przytrzymać
wciśnięty, aż do osiągnięcia żądanej pręd-
kości obrotowej.
Po puszczeniu zewnętrznego przycisku Start-
Stop silnika : silnik pracuje z osiągniętą
prędkością obrotową.
Prędkość obrotową silnika można zwiększać
aż do osiągnięcia wartości granicznej, powo-
dującej odcięcie dopływu paliwa.
Wyłączanie silnika
X Ponownie nacisnąć zewnętrzny przycisk
Start-Stop silnika :.
X Opuścić kabinę kierowcy w położenie do
jazdy.
Odpowietrzanie układu paliwowego
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Paliwa są łatwopalne. W przypadku niepra-
widłowego obchodzenia się z paliwem istnieje
niebezpieczeństwo pożaru i wybuchu!
Nie palić, nie zbliżać się z otwartym ogniem,
nie dopuszczać do powstawania iskry. Przed
rozpoczęciem czynności przy układzie paliwo-
wym należy wyłączyć zapłon i ogrzewanie
dodatkowe. Zakładać rękawice ochronne.
Podczas wykonywania prac wymagających pod-
noszenia kabiny na drodze publicznej należy
wykluczyć potencjalne zagrożenie dla ruchu
drogowego i odpowiednio zabezpieczyć miejsce
postoju pojazdu.
Automatyczne odpowietrzanie układu
paliwowego (układ paliwowy bez
wstępnego filtra paliwa)
! Nie należy podejmować próby odpowietrze-
nia układu paliwowego długim uruchamia-
niem silnika. W przeciwnym razie może dojść
do uszkodzenia rozrusznika.
Silnik 207
X Uruchamiać silnik nieprzerwanie przez maks.
1 minutę, aż zacznie równomiernie pracować.
Układ paliwowy odpowietrza się samoczynnie
przy pustym zbiorniku paliwa.
Układ paliwowy ze wstępnym filtrem
paliwa
Wstępny filtr paliwa - przegląd
Usuwanie awarii
Wstępny filtr paliwa (za kabiną kierowcy lub przy
ramie pojazdu z prawej strony)
Jeśli we wzierniku A widoczna jest woda, przed
odpowietrzaniem układu należy odwodnić
wstępny filtr paliwa.
Spuszczanie wody ze wstępnego filtra
paliwa
Zalecamy regularne spuszczanie wody ze wstęp-
nego filtra paliwa.
X Podstawić pojemnik pod śrubę spustową ?.
X Odkręcić śrubę spustową ?.
X Nacisnąć pompę ręczną : i zebrać mie-
szankę wody i paliwa.
X Przykręcić śrubę spustową ?.
X Pojazdy ze wstępnym filtrem paliwa na wyso-
kości zbiornika paliwa: odkręcić zawór odci-
nający ;.
X Uruchomić silnik i pozostawić pracujący przez
ok. 1 minutę.
Układ paliwowy odpowietrza się samoczyn-
nie.
X Sprawdzić szczelność układu paliwowego.
H Ochrona środowiska
Przy utylizacji mieszanki wody z paliwem
należy przestrzegać przepisów o ochronie śro-
dowiska.
Z
208 Silnik

Odpowietrzanie wstępnego filtra paliwa

za pomocą pompki ręcznej
X Naciskać pompę ręczną : wstępnego filtra
paliwa, aż obudowa filtra zostanie całkowicie
wypełniona paliwem.
X Uruchomić silnik i pozostawić pracujący przez
ok. 1 minutę.
Układ paliwowy odpowietrza się samoczyn-
nie.

Awaryjny tryb pracy silnika

Aktywacja awaryjnego trybu pracy sil-
nika
Gdy na wyświetlaczu pojawi się komunikat MR,
należy aktywować awaryjny tryb pracy silnika. W
awaryjnym trybie pracy silnika nie działa pedał
Usuwanie awarii

gazu i prędkość obrotowa silnika jest ograni-

czona.
X Zatrzymać pojazd, uwzględniając sytuację na
drodze.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Wyłączyć silnik.
X Po upływie ok. 10 sekund uruchomić ponow-
nie silnik.
Silnik pracuje w trybie awaryjnym i prędkość
obrotowa jest ograniczona do ok.
1300 obr/min.

Możliwości przełożeń w trybie awaryj-

nej pracy silnika (pojazdy z automa-
tyczną skrzynią biegów)
Włączanie biegu do jazdy do przodu lub
biegu wstecznego
Podczas jazdy nie można zmienić kierunku
jazdy.
X Zatrzymać pojazd, uwzględniając sytuację na
drodze.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Wyłączyć silnik.
X Uruchomić silnik.
X W ciągu 3 do 4 sekund wybrać zakres przeło-
żeń (Y strona 145).
 Uszkodzenie opony 209

Silnik nie uruchamia się

Problem Możliwa przyczyna/ skutek i M rozwiązanie
Nie można uruchomić Płynność oleju napędowego jest niewystarczająca na skutek wytrą-
silnika przy niskiej tem- cania się parafiny.
peraturze otoczenia. X W celu usunięcia zakłóceń powodowanych wytrącaniem się para-
finy należy ogrzać cały układ paliwowy, czyli np. wstawić pojazd do
ogrzewanej hali.
X Jeśli po kolejnych próbach rozruchu nie dojdzie do uruchomienia
silnika, zlecić usunięcie przyczyn usterki w fachowym serwisie.
Nie można uruchomić Usterka w elektronicznym układzie sterowania pracą silnika.
silnika. X Przed ponowną próbą rozruchu cofnąć kluczyk w stacyjce do oporu.

Uszkodzenie opony poziom pojazdu. Może przy tym dojść do prze-

wrócenia podnośnika. Istnieje niebezpieczeń-
Zmiana koła przy uszkodzeniu opony

Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Na wzniesieniach i spadkach podnośnik może
się przewrócić przy podniesionym pojeździe.
Istnieje niebezpieczeństwo obrażeń!
Nigdy nie należy zmieniać kół na wzniesie-
niach lub spadkach. Powiadomić ASO Merce-
des-Benz.
G OSTRZEŻENIE
Jeśli podnośnik samochodowy nie zostanie
prawidłowo zamontowany w odpowiednim
mocowaniu w pojeździe, podnośnik może się
przewrócić przy podniesionym pojeździe. Ist-
nieje niebezpieczeństwo obrażeń!
Podnośnik samochodowy montować wyłącz-
nie w odpowiednim mocowaniu w pojeździe.
Stopka podnośnika musi być ustawiona pio-
nowo pod mocowanie w pojeździe.
G OSTRZEŻENIE
Po zaparkowaniu pojazdu z zawieszeniem
pneumatycznym i pozostawieniu włączonego
zapłonu, zawieszenie pneumatyczne pozo-
staje aktywne. Jeśli wtedy pojazd zostanie
podniesiony za pomocą podnośnika, zawie-
szenie pneumatyczne próbuje wyrównać
Usuwanie awarii
stwo obrażeń!
Przed podniesieniem pojazdu należy wyjąć
kluczyk ze stacyjki. Uniemożliwia to automa-
tyczne dostosowywanie poziomu nadwozia.
G OSTRZEŻENIE
Wskutek naoliwienia, nasmarowania lub usz-
kodzenia nakrętek lub gwintów trzpieni mocu-
jących koła może dojść do obluzowania się
nakrętek lub do uszkodzenia trzpieni. Wsku-
tek tego można zgubić koło podczas jazdy.
Istnieje ryzyko wypadku!
Nigdy nie oliwić i nie smarować gwintów. W
razie stwierdzenia uszkodzenia gwintu należy
niezwłocznie powiadomić fachowy serwis.
Zlecić wymianę uszkodzonych nakrętek lub
trzpieni mocujących koła. Nie należy jechać
dalej.
G OSTRZEŻENIE
W przypadku luzowania koła osadzonego z
naprężeniem na sworzniu koła może dojść do
jego spadnięcia lub przewrócenia. Istnieje
ryzyko obrażeń!
Ostatnie trzy nakrętki koła należy odkręcić
dopiero po upewnieniu się, że koło jest osa-
dzone bez naprężeń na trzpieniach.

Z
210 Uszkodzenie opony
G OSTRZEŻENIE
Rozmiary obręczy i opony oraz typ opony koła
zapasowego mogą się różnić od zmienianego
koła. Zamontowanie koła zapasowego może
znacznie ograniczyć stateczność i pogorszyć
reakcje podczas jazdy. Istnieje ryzyko
wypadku!
Aby wykluczyć ewentualne ryzyko
Rnależy odpowiednio dostosować technikę
jazdy i jechać ostrożniej
Rnigdy nie jeździć z więcej niż jednym kołem
zapasowym, różniącym się rozmiarami od
normalnych kół
Rkoło zapasowe o rozmiarach różniących się
od normalnych kół użytkować jak najkrócej
Rw najbliższym fachowym serwisie zlecić
Usuwanie awarii
zmianę koła zapasowego na normalne.
Koniecznie uwzględniać prawidłowe roz-
miary obręczy i opony oraz typ opony.
G OSTRZEŻENIE
Jeśli w przypadku ogumienia bliźniaczego
przed zmianą koła zewnętrznego najedzie się
wewnętrznym kołem na podkładkę, to koło
wewnętrzne jest obciążone. Wtedy nie ma
możliwości poprawnego dociśnięcia do
powierzchni styku i dokręcenia zmienianego
koła.
Wskutek tego podczas jazdy można stracić
koło. Istnieje ryzyko wypadku!
Przy zmianie koła należy zawsze korzystać z
podnośnika samochodowego.
! W pojazdach z żurawiem załadunkowym lub
windą załadowczą, nie unosić pojazdu za
wspornik pneumatyczny. Skutkiem tego
byłyby uszkodzenia ramy podwozia.
! Za względów bezpieczeństwa zalecamy sto-
sowanie wyłącznie opon i obręczy kół oraz
akcesoriów sprawdzonych i dopuszczonych
przez firmę Daimler AG do użytkowania w
danym typie pojazdu.
Takie opony są specjalnie przystosowane do
zamontowanych w pojeździe układów, jak np.
ABS lub ESP®.
Zalecamy stosowanie wyłącznie opon i obrę-
czy kół oraz akcesoriów sprawdzonych i
dopuszczonych przez firmę Daimler AG do
użytkowania. W przeciwnym razie może dojść
do niekorzystnych zmian takich właściwości,
jak stateczność, zużycie paliwa, emisja hałasu
podczas jazdy itd. Ponadto opony o innych
rozmiarach mogą mieć odmienną charakte-
rystykę odkształcania się pod obciążeniem i
ocierać się o nadwozie oraz elementy kon-
strukcyjne zawieszenia. Skutkiem może być
uszkodzenie opon lub pojazdu.
Szkody powstałe wskutek stosowania opon,
obręczy kół i akcesoriów innych niż spraw-
dzone i zalecane nie są objęte gwarancją
udzieloną na pojazd marki Mercedes-Benz.
Szczegółowych informacji na temat opon,
obręczy kół i dopuszczalnych kombinacji
udzielają wszystkie fachowe serwisy.
Koła są ciężkie. Podczas wykonywania prac
należy korzystać z pomocy drugiej osoby.
Podczas zmiany koła,
Rstosować wyłącznie nakrętki kół dopusz-
czone do eksploatacji w danym modelu
pojazdu.
Rzwrócić uwagę, że nakrętki do obręczy stalo-
wych są inne, niż do obręczy z lekkich stopów.
Rnależy zwrócić uwagę, że nakrętki do obręczy
z lekkich stopów na kołach przednich są inne,
niż na kołach tylnych.
Podczas podnoszenia pojazdu należy przestrze-
gać następujących zasad:
RPodnośnik samochodowy jest przeznaczony
wyłącznie do krótkotrwałego podniesienia
pojazdu, np. w celu wymiany koła. Podnoś-
nika samochodowego nie należy stosować do
podnoszenia pojazdu, w celu wykonania prac
pod pojazdem.
RPodstawić podnośnik samochodowy w prze-
widzianym do tego punkcie podparcia w
pojeździe. Przed podniesieniem pojazdu
sprawdzić prawidłowe osadzenie podnośnika
samochodowego w punkcie podparcia.
RPrzed uniesieniem zabezpieczyć pojazd przed
odtoczeniem, np. za pomocą hamulca posto-
jowego i/ lub klinów pod koła. Nie zwalniać
hamulca postojowego w podniesionym pojeź-
dzie.
RPodłoże pod podnośnikiem samochodowym
powinno być twarde i równe. W przypadku
niestabilnego podłoża należy stosować pod-
kładkę pod podnośnik samochodowy.
RZwrócić uwagę, aby odległość pomiędzy
dolną krawędzią uniesionej opony a podłożem

wynosiła maksymalnie 30 mm. W przeciwnym
razie pojazd może zsunąć się z podnośnika lub
przewrócić.
RNie należy zmieniać kół na wzniesieniu.
Pojazd mógłby zsunąć się z podnośnika.
RNie wkładać rąk ani nóg pod podniesiony
pojazd.
RNigdy nie kłaść się pod podniesiony pojazd.
RPodczas podnoszenia pojazdu w jego wnętrzu
nie mogą znajdować się żadne osoby.
RW pojazdach z żurawiem załadunkowym lub
windą załadowczą nie unosić pojazdu za
wspornik pneumatyczny. Skutkiem tego
byłyby uszkodzenia ramy podwozia.
RGdy pojazd jest uniesiony, nie należy nigdy
włączać silnika i należy unikać innych wstrzą-
sów. Pojazd mógłby zsunąć się z podnośnika.
Akcesoria niedopuszczone do stosowania w
pojazdach marki Mercedes-Benz lub wykorzys-
tywane niefachowo mogą niekorzystnie wpły-
nąć na bezpieczeństwo podczas jazdy.
Przed nabyciem i korzystaniem z niedopuszczo-
nych do stosowania akcesoriów należy w facho-
wym serwisie uzyskać informacje o:
Rcelowości
Rustawowych przepisach
Rzaleceniach fabrycznych.
Należy zwłaszcza uwzględniać przepisy doty-
czące dopuszczania do ruchu drogowego obo-
wiązujące w danym kraju. Przepisy te mogą
wymagać stosowania określonego typu opon w
danym modelu pojazdu. Ponadto w niektórych
regionach lub zakresach eksploatacji użytkowa-
nie określonego typu opon może być szczegól-
nie zalecane. W punktach sprzedaży opon, w
fachowych serwisach oraz w każdej ASO Mer-
cedes-Benz można uzyskać szczegółowe infor-
macje dotyczące opon.
Informacje dotyczące ciśnienia w oponach
zamieszczono w rozdziale „Ciśnienie w opo-
nach“ (Y strona 227).
X Ustawić pojazd na twardym i płaskim podłożu.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Zabezpieczyć pojazd przed odtoczeniem się,
podkładając kliny.
Uszkodzenie opony 211
Zdejmowanie koła zapasowego
Usuwanie awarii
Koło zapasowe z boku przy podwoziu (w pojeździe
ze skrzynią ładunkową)
W pojeździe typu wywrotka koło zapasowe jest
umieszczone pod pomostem wywrotki.
Grzechotka do uruchamiania wciągarki koła
zapasowego w pojazdach z podwoziem ciężaro-
wym znajduje się w zestawie narzędzi
(Y strona 200).
X Wywrotka: przestrzegać instrukcji obsługi
dołączonej przez producenta wywrotki.
X W razie konieczności zdemontować boczną
osłonę lub boczną belkę przeciwnajazdową.
X Zdjąć osłonę zabezpieczającą oponę.
X Zmontować korbkę ; z dźwignią pompy (w
zestawie narzędzi).
X Założyć dźwignię z korbką ; na wciągarkę.
Zwrócić uwagę, aby tuleja na wciągarce była
zazębiona z wycięciami w dźwigni pompy.
X Obracać wciągarką, aż lina zostanie naprę-
żona.
X Odkręcić nakrętki :.
X Opuścić koło zapasowe wciągarką, rozwijając
całkowicie linę.
X Wysunąć koło zapasowe na bok lub do tyłu.
X Odkręcić koło zapasowe od wspornika.
X Wyjąć płytę mocującą przez otwór pośrodku
obręczy.
Nakrętki : i trzpienie mocujące należy w regu-
larnych odstępach czasu oczyszczać z brudu i
zaczątków rdzy. Zalecamy regularne spryskiwa-
nie nakrętek : i trzpieni mocujących odrdze-
wiaczem.
Z
212 Uszkodzenie opony
Podstawianie podnośnika samochodo-
wego
Oś przednia z zawieszeniem stalowym
X Podnieść kabinę kierowcy (Y strona 203) lub
(Y strona 204).
Usuwanie awarii
X Podstawić podnośnik samochodowy pod
punktem podparcia podnośnika bezpośred-
nio za osią przednią.
Oś przednia z zawieszeniem pneumatycz-
nym
X Podnieść kabinę kierowcy (Y strona 203) lub
(Y strona 204).
X Podstawić podnośnik pod punkt podparcia na
wsporniku resoru pneumatycznego, bezpo-
średnio na belce osi.
Oś tylna
X Podstawić podnośnik samochodowy pod
belkę osi po stronie koła.
Zdejmowanie koła
X Odkręcić nakrętki koła, którymi zamocowana
jest osłona nakrętek :.
X Zdjąć osłonę nakrętek koła :.
X Odkręcić pozostałe nakrętki mocujące koło.
X Zdjąć koło.
Montaż koła
Ważne zasady bezpieczeństwa
! Po zmianie koła niezwłocznie sprawdzić ciś-
nienie w oponach.
Należy przestrzegać wskazówek dotyczących
bezpieczeństwa eksploatacji i bezpieczeń-
stwa w ruchu drogowym.
! Nie dokręcać nakrętek koła wkrętarką uda-
rową. Skutkiem może być uszkodzenie nakrę-
tek koła lub trzpieni mocujących.
Nakrętki koła
: W przypadku ogumienia pojedynczego i
obręczy ze stopu metali lekkich
; W przypadku ogumienia bliźniaczego i obrę-
czy ze stopu metali lekkich
= Oznaczenie nakrętek do obręczy ze stopu
metali lekkich
? W przypadku obręczy stalowych

X Przed montażem koła: Oczyścić powierzch-
nie styku piasty koła, obręczy i nakrętek z rdzy
i brudu.
X Lekko naoliwić powierzchnie styku między
talerzykami dociskowymi a nakrętkami koła.
Ogumienie pojedyncze
X Założyć koło i przykręcić 2 lub 3 nakrętki
mocujące.
X Przykręcić pozostałe nakrętki z osłoną nakrę-
tek koła.
X Dokręcić nakrętki koła na krzyż, stosując pra-
widłowy moment dokręcania (Y strona 252).
X Sprawdzić ciśnienie w oponach
(Y strona 227).
X Po przejechaniu 50 km dokręcić nakrętki
mocujące koło (Y strona 213).
Ogumienie bliźniacze
Tuleja montażowa do ogumienia bliźniaczego
(pojazdy z obręczami ze stopu metali lekkich)
X Obręcze ze stopu metali lekkich: przed zało-
żeniem koła nasadzić tuleje montażowe (z
zestawu narzędzi) na trzpienie koła.
X Założyć koła i przykręcić 2 lub 3 nakrętki
mocujące.
X Obręcze ze stopu metali lekkich: zdjąć tuleje
montażowe.
X Przykręcić pozostałe nakrętki mocujące koło.
X Dokręcić nakrętki koła na krzyż, stosując pra-
widłowy moment dokręcania (Y strona 252).
X Sprawdzić ciśnienie w oponach
(Y strona 227).
X Po przejechaniu 50 km dokręcić nakrętki
mocujące koło (Y strona 213).
Bezpieczniki 213
Dokręcanie nakrętek kół
G OSTRZEŻENIE
Jeśli śruby lub nakrętki kół nie zostaną dokrę-
cone zalecanym momentem dokręcania,
może dojść do poluzowania się kół. Istnieje
ryzyko wypadku!
Po zmianie koła zlecić niezwłocznie spraw-
dzenie momentu dokręcania w fachowym ser-
wisie.
Należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń i
zasad bezpieczeństwa dotyczących „Zmiany
koła przy uszkodzeniu opony“ (Y strona 209).
Stosować prawidłowe momenty dokręcania
nakrętek mocujących koła (Y strona 252).
Po przejechaniu 50 km zlecić kontrolę dokręce-
nia kół.
Usuwanie awarii
Po zamontowaniu nowych lub na nowo polakie-
rowanych obręczy należy po przejechaniu ok.
1000 do 5000 km zlecić sprawdzenie momentu
dokręcenia nakrętek mocujących koła.
! Regularnie sprawdzać prawidłowe zamoco-
wanie nakrętek kół, w razie potrzeby dokrę-
cać. Uszkodzone nakładki lub osłony nakrę-
tek kół należy wymienić. Stosować prawid-
łowy moment dokręcania nakrętek kół.
W kołach z obręczami ze stopu metali lekkich
trzpienie wystają z dokręconych nakrętek kół.
X Obręcze z centrowaniem środkowym:
Nakrętki kół dokręcać na krzyż.
Bezpieczniki
Skrzynka bezpieczników
G OSTRZEŻENIE
Naprawianie lub mostkowanie przepalonego
bezpiecznika, jak również wymiana na bez-
piecznik o wyższym amperażu może dopro-
wadzić do przeciążenia elektrycznych prze-
wodów. Wskutek tego może dojść do pożaru.
Istnieje zwiększone ryzyko wypadku i obra-
żeń!
Uszkodzone bezpieczniki należy wymieniać
na nowe, zgodne ze specyfikacją i o podanym
amperażu.
Z
214 Bezpieczniki

Skrzynka bezpieczników z płytą bezpieczników Rozmieszczenie bezpieczników na

głównych i płytą bezpieczników dodatkowych płycie głównej
znajduje się we wnęce na nogi po stronie pasa-
żera.
Usuwanie awarii

Moduł podstawowy GM (płyta bezpieczników głów-

: Zamki nych)
; Górna osłona : Bezpieczniki rezerwowe
= Dolna osłona ; Bezpieczniki F1 – F41
? Płyta bezpieczników głównych = Przekaźniki
A Płyta bezpieczników dodatkowych GM Odbiornik
X Zwolnić zamki :.
F1 Tylne światła przeciwmgielne, 10 A
X Najpierw zdjąć dolną osłonę =, następnie
łącznie z przyczepą
górną ;.
F2 Podświetlenie zestawu 10 A
wskaźników/ przełączników,
układ zmywania reflektorów,
korektor zasięgu świateł, roz-
dzielacz zacisku 58
F3 Dodatkowe kierunkowskazy 10 A
F4 Dach podnoszony, radio 24 V, 10 A
hamulec przystankowy,
zacisk 30
F5 Reflektory robocze, LSVA 10 A
(podatek od transportów
ciężkich), zacisk 30
F6 Wolne
F7 Rozdzielacz zacisku D+ 15 A
F8 Ogrzewanie lusterek 10 A
F9 Gniazda 24 V 15 A
 Bezpieczniki 215

GM Odbiornik GM Odbiornik
F10 Złącze diagnostyczne, zestaw 10 A F28 Prawe światło pozycyjne 10 A
wskaźników, cyfrowy tacho- przednie i tylne, światła ozna-
graf, zacisk 30 kowania bocznego z prawej
strony, gniazdo przyczepy
F11 Gniazdo przyczepy, 20 A
zacisk 30 F29 Układ sterowania pracą 15 A
skrzyni biegów
F12 Gniazdo ABS przyczepy, 20 A
zacisk 30 F30 Układ sterowania pracą sil- 10 A
nika, zacisk 15, GGVS:
F13 Oświetlenie wnętrza, Toll Col- 10 A wyłącznik awaryjny
lect, zacisk 30
F31 Panel przełączników na 10 A
F14 Układ zmywania reflektorów 10 A drzwiach kierowcy, regulacja
F15 Alternator prądu zmiennego, 10 A lusterek zewnętrznych, zes-
skrzynia biegów, LSVA (pod- pół oczyszczania spalin,
atek od transportów cięż- zacisk 15
kich), zacisk 15 F32 Napęd na wszystkie koła, 10 A

Usuwanie awarii
F16 Przystawki odbioru mocy 10 A ESP®, dodatkowe ogrzewanie
wodne
F17 Dmuchawa, układ klimatyza- 20 A
cji F33 Spryskiwacz szyby, kierunko- 10 A
wskazy, gniazdo przyczepy,
F18 Zestaw wskaźników, radio, 5A zacisk 15
telefon, zestaw głośnomó-
wiący, faks, zacisk 15R F34 Światła stop, światła cofania, 10 A
gniazdo przyczepy
F19 Zapalniczka 10 A
F35 Gniazdo ABS przyczepy, 10 A
F20 Panel przełączników po stro- 15 A zacisk 15
nie pasażera
F36 Dodatkowe ogrzewanie 15 A
F21 Panel przełączników na 15 A wodne
drzwiach kierowcy
F37 Spryskiwacz szyby 10 A
F22 Spryskiwacz szyby, kierunko- 10 A
wskazy, zacisk 30 F38 Cyfrowy tachograf, zestaw 10 A
wskaźników, poduszka
F23 Prawe światło mijania 10 A powietrzna, zacisk 15
F24 Lewe światło mijania 10 A F39 Klakson, Toll Collect, złącze 10 A
diagnostyczne, FleetBoard®,
F25 Prawe światło drogowe 10 A rozdzielacz zacisku 15
F26 Lewe światło drogowe, 10 A F40 Blokada mechanizmu różni- 10 A
lampka kontrolna świateł dro- cowego
gowych
F41 Ogrzewanie foteli 10 A
F27 Lewe światło pozycyjne 10 A
przednie i tylne, światła ozna-
kowania bocznego z lewej
strony, gniazdo przyczepy,
Toll Collect

Z
216 Bezpieczniki

Rozmieszczenie bezpieczników na A1 Odbiornik

płycie dodatkowej
F13 Układ sterowania pracą 10 A
skrzyni biegów
F14 Reflektor roboczy, retarder 10 A

A2 Odbiornik
F1 Ogrzewanie szyby przedniej 20 A
F2 Światło dzienne 10 A
F3 Ogrzewanie szyby przedniej 10 A
F4 Układ chłodzenia oleju prze- 10 A
: Bezpieczniki F1–F14 (A1) kładniowego, lodówka
; Bezpieczniki F1–F14 (A2)
Układ chłodzenia oleju prze- 25 A
= Przekaźniki (A31/A32)
kładniowego - skrzynia bie-
gów Allison
Usuwanie awarii

A1 Odbiornik
F1 Programator dodatkowego 10 A F5 Wolne
ogrzewania, FleetBoard®, Toll F6 Wolne
Collect, zacisk 30
F7 Dodatkowe reflektory 10 A
F2 Ogrzewanie dodatkowe 20 A
F8 Obrotowe światło ostrzegaw- 10 A
F3 Zamek centralny/ komfor- 15 A cze
towy zamek centralny
F9 Elektroniczny układ hamul- 15 A
F4 Komfortowy zamek centralny 15 A cowy, zacisk 30
F5 Elektroniczny układ hamul- 10 A F10 Panel obsługi telefonu/ nawi- 10 A
cowy, gniazdo lampy ręcznej, gacji, telefon komórkowy,
zacisk 15 zacisk 30
F6 Gniazdo 12 V 15 A F11 Wolne
F7 Przetwornik napięcia 24 V/ 10 A F12 Panel obsługi telefonu/ nawi- 10 A
12 V 8 A gacji, telefon komórkowy,
zacisk 15
Przetwornik napięcia 24 V/ 15 A
12 V 15 A F13 Ogrzewanie szyby przedniej 20 A
F8 Zamek centralny/ komfor- 10 A F14 Elektroniczny układ hamul- 15 A
towy zamek centralny, zdalna cowy, zacisk 30
obsługa radiowa, retarder
F9 Osuszacz sprężonego powie- 10 A
trza Sprawdzanie i wymiana
F10 Rozdzielacz zacisku 30 15 A Wskazówki ogólne
F11 Zespół oczyszczania spalin, 15 A Poszczególne obwody prądowe są zabezpie-
zacisk 30 czone bezpiecznikami topikowymi lub bezpiecz-
F12 Winda załadowcza 10 A nikami automatycznymi.
X W razie awarii obwodu prądowego, wyłączyć
odpowiedni odbiornik.
 Awaryjny rozruch silnika, holowanie
Bezpieczniki topikowe
Płyta bezpieczników głównych
X Wyciągnąć bezpiecznik za pomocą szczy-
piec ; i sprawdzić wzrokowo.
X Jeśli drut topikowy jest przepalony: wymienić
uszkodzony bezpiecznik na zapasowy :.
X Włączyć odbiornik/ odbiorniki i sprawdzić
działanie.
W przypadku ponownego przepalenia się
wymienionego bezpiecznika topikowego należy
zlecić sprawdzenie instalacji elektrycznej w
fachowym serwisie.
Bezpiecznik automatyczny
Jeśli nastąpi uruchomienie bezpiecznika auto-
matycznego, trzpień ? przełącza się w położe-
nie "wyłączony" 2.
X Wyciągnąć automatyczny bezpiecznik z
modułu.
X Wcisnąć trzpień ? w położenie wyjściowe
1.
X Nacisnąć wyzwalacz =.
Jeśli trzpień ? przełączy się w położenie
"wyłączony" 2, automatyczny bezpiecznik
jest sprawny.
217
Jeśli trzpień ? nie znajduje się w położeniu
"wyłączony" 2, bezpiecznik należy wymie-
nić.
X Wcisnąć trzpień ? w położenie wyjściowe 1
i włożyć ponownie bezpiecznik.
X Włączyć odbiornik/ odbiorniki i sprawdzić
działanie.
W przypadku ponownego uruchomienia wymie-
nionego bezpiecznika automatycznego należy
zlecić sprawdzenie instalacji elektrycznej w
fachowym serwisie.
Awaryjny rozruch silnika, holowanie
Awaryjne uruchamianie silnika
Ważne zasady bezpieczeństwa
Usuwanie awarii
G OSTRZEŻENIE
Elektrolit jest żrący. Istnieje ryzyko obrażeń!
Należy wykluczyć kontakt z oczami, skórą i
odzieżą. Nie wdychać ulatniających się
gazów. Podczas wykonywania prac przy aku-
mulatorach nosić kwasoodporne ubranie
ochronne, szczególnie okulary ochronne,
rękawice ochronne i fartuch. Nie nachylać się
nad akumulatorem. Akumulatory zabezpie-
czać przed dostępem dzieci.
W przypadku kontaktu z elektrolitem:
RNatychmiast zmyć elektrolit ze skóry wodą
i niezwłocznie skorzystać z pomocy lekar-
skiej.
RW razie przedostania się elektrolitu do
oczu, natychmiast przemyć je dużą ilością
czystej wody. Niezwłocznie skorzystać z
pomocy lekarskiej.
G OSTRZEŻENIE
Podczas ładowania akumulatora i awaryjnego
uruchamiania silnika z akumulatora może
ulatniać się łatwopalny gaz. Istnieje niebez-
pieczeństwo wybuchu!
Nie palić, nie zbliżać się do akumulatora z
otwartym ogniem, nie dopuszczać do powsta-
wania iskry. Podczas ładowania akumulatora i
awaryjnego uruchamiania silnika zapewnić
Z
218 Awaryjny rozruch silnika, holowanie

odpowiednią wentylację. Nie należy pochylać X Wyłączyć wszystkie odbiorniki energii elek-
się nad akumulatorem. trycznej.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie 0.
! Należy przestrzegać poniższych wskazó-
wek, w przeciwnym razie może dojść do usz- Podłączanie przewodów do awaryjnego
kodzenia akumulatorów lub elektronicznych rozruchu silnika
układów pojazdu:
RDo awaryjnego uruchamiania silnika nie
wykorzystywać prostownika z funkcją szyb-
kiego ładowania.
RW razie stosowania mobilnej stacji ładowa-
nia (akumulatory z zasilaczem), przed awa-
ryjnym uruchamianiem silnika odłączyć
wtyk sieciowy.
RPrzy uruchamianiu z obcego źródła korzys-
tać wyłącznie z akumulatorów o napięciu
24 V.
RStosować zabezpieczone przed zamianą
Usuwanie awarii

biegunów przewody rozruchowe o prze-

kroju ok. 35–50 mm2 z izolowanymi zacis-
kami.
RPrzy temperaturze otoczenia poniżej Ò10 †
rozładowany akumulator może zamarznąć.
W takim przypadku nie wolno uruchamiać
silnika. Najpierw należy odmrozić akumu-
latory.
! W trakcie odłączania przewodów rozrucho-
wych silnik pojazdu pobierającego prąd powi-
nien pracować z prędkością obrotową biegu
jałowego. Zapobiega to uszkodzeniu elemen-
tów elektronicznych pojazdu.
! Nie podłączać zacisku bieguna ujemnego
przewodu awaryjnego uruchamiania silnika
do ramy podwozia. W przeciwnym razie może
dojść do uszkodzenia elementów silnika lub
skrzyni biegów.
Wskazówki ogólne
Podczas kontaktu z akumulatorami przestrze-
gać wskazówek dotyczących bezpieczeństwa i
stosować odpowiednie zabezpieczenia
(Y strona 195).
Po awaryjnym rozruchu silnika zlecić sprawdze-
nie akumulatorów w fachowym serwisie.
W przypadku rozładowania akumulatorów
można uruchomić silnik, korzystając z akumu-
latorów innego pojazdu.
X Upewnić się, czy pojazdy nie stykają się ze
sobą.
X Zaciągnąć hamulec postojowy.
X Podłączanie przewodów do awaryjnego
rozruchu silnika: Zdjąć osłonę ze skrzynki
akumulatorów (Y strona 195).
X Najpierw podłączyć zacisk bieguna dodat-
niego przewodu rozruchowego do bieguna
dodatniego zewnętrznego akumulatora, a
następnie do bieguna dodatniego q akumu-
latora rozruchowego.
X Najpierw podłączyć zacisk bieguna ujemnego
przewodu rozruchowego do bieguna ujem-
nego zewnętrznego akumulatora, a następnie
do bieguna ujemnego ± akumulatora rozru-
chowego.
X W pojeździe wspomagającym silnik powinien
pracować z wyższą prędkością obrotową.
X Pojazd ze wspomaganiem rozruchu zimnego
silnika: przed rozruchem silnika uwzględnić
informacje w rozdziale „Wspomaganie rozru-
chu“ (Y strona 152).
X Uruchomić silnik i pozostawić pracujący z
prędkością obrotową biegu jałowego.
X Odłączanie przewodu rozruchowego: Zaci-
ski bieguna ujemnego przewodu rozrucho-
wego odłączyć najpierw od biegunów ujem-
nych.
X Odłączyć zaciski bieguna dodatniego prze-
wodu rozruchowego od biegunów dodatnich.
 Awaryjny rozruch silnika, holowanie
Manewrowanie/holowanie
Zaczep holowniczy z przodu
Podczas manewrowania, holowania i awaryj-
nego uruchamiania silnika holowaniem należy
wykorzystywać przedni sprzęg holowniczy.
Przód pojazdu (przykład)
X Pchnąć uchwyt tablicy rejestracyjnej :
nieco na dół i odchylić do przodu.
X Podciągnąć sworzeń sprzęgu ; nieco do
góry.
Sworzeń sprzęgu ; zostaje odblokowany.
X Przechylić sworzeń sprzęgu ; o ok. 90° do
przodu i wyciągnąć do góry.
X Założyć hol sztywny.
X Przełożyć sworzeń sprzęgu ; przez zaczep
holu na dół.
X Przechylić sworzeń sprzęgu ; o ok. 90° do
tyłu i zatrzasnąć w blokadzie.
Tylny sprzęg holowniczy
Podczas manewrowania, holowania i awaryj-
nego uruchamiania silnika holowaniem należy
wykorzystywać tylny zaczep holowniczy.
219
G OSTRZEŻENIE
Zaczep holowniczy ma ograniczoną obciążal-
ność. W przypadu wykorzystywania zaczepu
holowniczego do ciągnięcia przyczepy może
dojść do jej zerwania się. Wskutek tego
można zgubić przyczepę. Istnieje ryzyko
wypadku!
Nie dopuszczać do przekroczenia maksymal-
nego obciążenia zaczepu holowniczego.
Zaczep holowniczy wykorzystywać wyłącznie
do manewrowania, holowania lub sterowania
osią skrętną naczepy.
! Przy korzystaniu z tylnego zaczepu holowni-
czego należy przestrzegać następujących
zasad. W przeciwnym razie może dojść do
uszkodzenia elementów pojazdu.
Usuwanie awarii
RZaczepu holowniczego nie wykorzystywać
do ciągnięcia przyczepy lub do prac ratow-
niczych.
RUnikać holowania, wzgl. ciągnięcia pod
kątem.
RPodczas holowania nie dopuszczać do prze-
kroczenia kąta 15° w stosunku do osi
wzdłużnej pojazdu.
RW przypadku ciągnika siodłowego obciąże-
nie zaczepu holowniczego może wynosić
maksymalnie ok. 6 t lub ok. 12 t w przy-
padku innych typów pojazdów. W przeciw-
nym razie może dojść do uszkodzenia belki
poprzecznej.
RZwracać uwagę na dane zamieszczone na
tabliczce znamionowej zaczepu holowni-
czego.
Belka poprzeczna z zaczepem holowniczym (przy-
kład)
Z
220 Awaryjny rozruch silnika, holowanie
X Odczepić zabezpieczenie ; przy sworzniu
sprzęgu :.
X Wyjąć sworzeń sprzęgu :.
X Założyć hol sztywny.
X Przełożyć sworzeń sprzęgu : przez zaczep
holu na dół.
X Zaczepić ponownie zabezpieczenie ; przy
sworzniu sprzęgu :.
Awaryjny rozruch silnika poprzez holo-
wanie
Ważne zasady bezpieczeństwa
Pojazdy ze zwalniaczem elektromagnetycznym:
G OSTRZEŻENIE
Podczas holowania retarder (hamulec elek-
tromagnetyczny) może w niekontrolowany
Usuwanie awarii
sposób hamować pojazd. Skutkiem może być
utrata panowania nad pojazdem. Istnieje
ryzyko wypadku!
Przed holowaniem należy wyłączyć retarder.
X Przekręcić kluczyk w stacyjce w położenie do
jazdy.
X Wyłączyć układ ASR (Y strona 150).
Pojazd z automatyczną skrzynią biegów
Silnika pojazdu z automatyczną skrzynią biegów
nie można uruchomić przez holowanie.
Pojazd z mechanizmem manualnej zmiany
biegów
X Wcisnąć pedał sprzęgła i przytrzymać.
X Skrzynia 6‑biegowa: włączyć 4. lub 5. bieg.
X Skrzynia 9‑biegowa: włączyć 5. lub 6. bieg.
X Rozpocząć holowanie.
W trakcie holowania nie przekraczać pręd-
kości 20 km/h.
X Po osiągnięciu maksymalnie dopuszczalnej
prędkości holowania zwolnić pedał sprzęgła i
wcisnąć pedał gazu.
! W razie przekroczenia dopuszczalnej pręd-
kości obrotowej silnika słychać brzęczyk
ostrzegawczy. Należy wówczas włączyć
wyższy bieg lub zmniejszyć prędkość holowa-
nia. Nie przekraczać dopuszczalnej prędkości
obrotowej silnika. W przeciwnym razie silnik
może ulec uszkodzeniu.
X Po uruchomieniu silnika wcisnąć pedał
sprzęgła i przełączyć skrzynię biegów w poło-
żenie neutralne.
Pojazd z mechanizmem automatycznej
zmiany biegów Telligent®
X Włączyć 2. bieg.
Na wyświetlaczu pojawia się wskazanie włą-
czonego biegu.
X Rozpocząć holowanie.
X Po osiągnięciu prędkości ok. 20 km/h wcis-
nąć pedał gazu.
Układ elektroniczny automatycznie zainicjuje
zasprzęglenie biegu.
X Po uruchomieniu silnika przełączyć skrzynię
biegów w położenie neutralne.
Holowanie pojazdu
Ważne zasady bezpieczeństwa
Holowanie pojazdu wymaga specjalistycznego
przygotowania i fachowej wiedzy, której przeka-
zanie w ramach niniejszej instrukcji obsługi nie
jest możliwe. W razie konieczności należy zlecić
holowanie fachowym pracownikom serwisu.
G OSTRZEŻENIE
Po wyłączeniu silnika nie działa wspomaganie
kierownicy i nie ma zasilania sprężonym
powietrzem. Kierowanie pojazdem wymaga
wywierania znacznie większej siły na kierow-
nicę.W razie straty sprężonego powietrza
może dojść do uruchomienia siłowników sprę-
żynowych hamulca postojowego i niekontro-
lowanego hamowania. Skutkiem może być
utrata panowania nad pojazdem. Istnieje
ryzyko wypadku!
Wykorzystywać zawsze hol sztywny. Zapew-
nić zasilanie sprężonym powietrzem, np. z
zewnętrznego źródła.
G OSTRZEŻENIE
W razie straty sprężonego powietrza może
dojść do uruchomienia siłowników sprężyno-
wych hamulca postojowego i niekontrolowa-
nego hamowania. Skutkiem może być utrata
panowania nad pojazdem. Istnieje ryzyko
wypadku!
 Awaryjny rozruch silnika, holowanie 221

Wykorzystywać zawsze hol sztywny. Zwolnić
ręcznie siłowniki sprężynowe hamulca posto-
jowego. Po odholowaniu niezwłocznie zlecić
przywrócenie normalnego działania siłowni-
ków sprężynowych w fachowym serwisie.
! W trakcie holowania pojazdu z unierucho-
mionym silnikiem nie ma zasilania sprężonym
powietrzem.
W razie straty sprężonego powietrza może
dojść do uruchomienia siłowników sprężyno-
wych hamulca postojowego. Skutkiem może
być przegrzanie hamulców. Jeśli nie ma moż-
liwości napełnienia układu pneumatycznego,
należy ręcznie zwolnić siłowniki sprężynowe
hamulca postojowego.
Pojazd z zawieszeniem pneumatycznym: w
trakcie holowania należy sprawdzać i korygo-
X Pojazd z automatyczną skrzynią biegów: prze-
łączyć skrzynię biegów w położenie neutralne.
X Odłączyć wały napędowe od mostów napę-
dowych.
X Jeśli zdemontowanie wału napędowego nie
jest możliwe, wymontować półosie.
X Wyłączyć układ ASR (Y strona 150).
X Pojazd z napędem na wszystkie koła: przełą-
czyć skrzynię rozdzielczą na przełożenie dro-
gowe (Y strona 152).
Holowanie pojazdu z uszkodzoną osią
przednią
X Przestrzegać ogólnych wskazówek dotyczą-
cych holowania.
X Unieść przód pojazdu.
X Pojazd z napędem na wszystkie koła: wymon-
tować wał napędowy między osią tylną a

Usuwanie awarii
wać poziom ramy podwozia. W przeciwnym skrzynią rozdzielczą.
razie może dojść do uszkodzenia zawieszenia X Pojazd z zawieszeniem pneumatycznym:
pneumatycznego lub innych elementów ustawić konieczną wysokość ramy podwozia
pojazdu. poprzez panel obsługi (Y strona 158).
! Na skutek uniesienia pojazdu podczas holo-
wania lusterka zewnętrzne i elementy zabu- Holowanie pojazdu z uszkodzoną osią
dowy mogą wykraczać poza dopuszczalny tylną
obrys (wysokość i szerokość) pojazdu. Pod- X Przestrzegać ogólnych wskazówek dotyczą-
czas jazdy należy zachować wzmożoną cych holowania.
uwagę. Zwracać uwagę na wysokość wiaduk-
X Włączyć blokadę poprzeczną (Y strona 150).
tów, przejazdów pod mostami itp.
X Wymontować obie półosie.
Informacje na temat zwalniania siłowników
X Pojazd z napędem na wszystkie koła: wymon-
sprężynowych hamulca postojowego znajdują
tować wał napędowy między osią przednią a
się w rozdziale „Zwalnianie siłowników spręży-
skrzynią rozdzielczą.
nowych hamulca postojowego“ (Y strona 222).
Ogólne wskazówki dotyczące holowania Demontaż półosi w przypadku osi tylnej
HL 2 i HL 4
G OSTRZEŻENIE
Jeśli podczas holowania z podniesioną osią
przednią zapłon jest włączony, układ ASR
może w niekontrolowany sposób hamować
tylne koła. Pojazd może wtedy utracić sta-
teczność i wypaść z toru jazdy. Istnieje ryzyko
wypadku!
Przed holowaniem z podniesioną osią przed-
nią należy wyłączyć zapłon.

Z kierowcą pojazdu holującego należy uzgodnić

jednoznaczne znaki, zapewniające porozumie-
wanie się. Obaj kierowcy muszą stosować tech-
nikę jazdy odpowiednią do utrudnionych warun-
ków podczas holowania.

Z
222 Awaryjny rozruch silnika, holowanie

X Odkręcić śruby : przy piaście.

X Wymontować półoś na bok.
X Zebrać wyciekający olej do podstawionego
pojemnika.

X Dodatkowo w przypadku osi tylnej HL 2: wkrę-

cić ponownie śruby ustalające łożyska ;. Siłowniki sprężynowe hamulca postojowego (na
przykładzie ciągnika siodłowego)
Usuwanie awarii

X Osłonić piastę koła, aby nie doszło do zanie-

czyszczenia łożysk.
Ręczne zwalnianie siłowników spręży-
nowych hamulca postojowego
Zwalnianie siłowników sprężynowych Jeśli ciśnienie dyspozycyjne nie jest wystarcza-
hamulca postojowego jące do zwolnienia hamulca pomocniczego, w
razie potrzeby można zwolnić ręcznie siłowniki
Rozmieszczenie siłowników sprężyno- sprężynowe.
wych Przy poszczególnych osiach pojazdu mogą być
zamontowane różne siłowniki sprężynowe, np.
Rozmieszczenie siłowników sprężynowych ze śrubą zwalniającą lub ze wskaźnikiem zwol-
hamulca postojowego jest zależne od liczby osi. nienia.
Oś przednia Oś tylna
4x2, 4x4 x5 x

Siłownik sprężynowy ze śrubą zwalniającą

5 Wyposażenie dodatkowe.
 Awaryjny rozruch silnika, holowanie 223

Siłownik sprężynowy ze śrubą zwalniającą i wskaź-

nikiem zwolnienia
X Zabezpieczyć pojazd przed odtoczeniem się,
podkładając kliny.
! Siła luzowania śruby zwalniającej nie może
przekraczać 70 Nm. Nie stosować wkrętarki

Usuwanie awarii
udarowej. W przeciwnym razie siłownik sprę-
żynowy może ulec uszkodzeniu.
Należy zwolnić wszystkie zamontowane w
pojeździe siłowniki sprężynowe :.
X Przekręcić śrubę zwalniającą ; siłownika
sprężynowego : przeciwnie do ruchu wska-
zówek zegara do oporu w położenie zwolnione
4.

Przywracanie działania siłowników

sprężynowych hamulca postojowego
! Śruby zwalniające dokręcać z siłą maksy-
malnie 35 Nm. Nie stosować wkrętarki uda-
rowej. W przeciwnym razie siłownik spręży-
nowy może ulec uszkodzeniu.
Wszystkie siłowniki sprężynowe : muszą zos-
tać przestawione ponownie w położenie do
jazdy 3.
X Napełnić układ hamulcowy, w stopniu powo-
dującym wyłączenie sprężarki.
X Przechylić dźwignię hamulca postojowego do
oporu w położenie zwolnione.
X Przekręcić śrubę zwalniającą ; siłownika
sprężynowego : zgodnie z ruchem wskazó-
wek zegara w położenie do jazdy 3.
X Dokręcić śrubę zwalniającą ;.

Z
224 Ważne zasady bezpieczeństwa
Warto wiedzieć
Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie
modele, elementy wyposażenia standardowego
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.
Dotyczy to również systemów i funkcji związa-
nych z bezpieczeństwem.
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
fachowych serwisów (Y strona 21).
Ważne zasady bezpieczeństwa
Bezpieczeństwo użytkowania i w
ruchu drogowym
Regularne sprawdzanie opon i kół
Opony są wyposażeniem mającym szczególnie
duży wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji
pojazdu i bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
Koła i opony
Dlatego należy regularnie sprawdzać
Rciśnienie w oponach
Rgłębokość bieżników opon
Rogólny stan opon
W punktach sprzedaży opon, w fachowych ser-
wisach oraz w każdej ASO Mercedes-Benz
można uzyskać szczegółowe informacje doty-
czące
Rnośności opon (LI, Load Index)
Rindeksu prędkości (dopuszczalna prędkość
maksymalna dla danych opon)
Rwieku opon
Rprzyczyn i skutków zużycia opon
Rczynności podejmowanych w razie uszkodze-
nia opon
Rtypów opon dopuszczalnych w określonych
warunkach eksploatacji, wzgl. w określonych
regionach
Rmożliwości zmiany ogumienia itd.
Ciśnienie w oponach
G OSTRZEŻENIE
Zbyt niskie lub wysokie ciśnienie w oponach
wiąże się z następującymi zagrożeniami:
ROpony mogą pęknąć, szczególnie w przy-
padku dużego obciążenia i prędkości.
ROpony mogą ulec nadmiernemu i/ lub nie-
równomiernemu zużyciu, co może wpływać
bardzo negatywnie na przyczepność.
RReakcje pojazdu podczas jazdy i hamowa-
nia mogą być mocno pogorszone.
Istnieje ryzyko wypadku!
Należy przestrzegać zalecanych ciśnień
powietrza w oponach i kontrolować ciśnienie
we wszystkich oponach, włącznie z kołem
zapasowym,
Rco najmniej raz w miesiącu
Rpo zmianie obciążenia
Rprzed dłuższą jazdą
Rw zmienionych warunkach eksploatacji, np.
podczas jazdy w terenie.
Jeśli to konieczne skorygować ciśnienie w
oponach.
G OSTRZEŻENIE
Podczas jazdy temperatura opon, a tym
samym ciśnienie powietrza w oponach wzras-
tają. Nie należy zmniejszać ciśnienia w roz-
grzanych oponach, ponieważ po ostygnięciu
opon będzie zbyt niskie. Zbyt niskie ciśnienie
powietrza w oponach może prowadzić do ich
uszkodzenia, zwłaszcza przy przewożeniu
ciężkiego ładunku i przy dużych prędkoś-
ciach. Istnieje ryzyko wypadku!
Nigdy nie zmniejszać ciśnienia w rozgrzanych
oponach. Zwracać uwagę na prawidłowe ciś-
nienie w oponach.
Przed przystąpieniem do jazdy należy sprawdzić
przepisowe ciśnienie w oponach. Podczas kon-
troli opony muszą być zimne.
Zbyt niskie ciśnienie w oponach powoduje
Rznaczne rozgrzewanie się opon
Rszybsze zużywanie się opon
 Ważne zasady bezpieczeństwa 225

Rzmianę stateczności pojazdu Ze względu na to należy unikać wjeżdżania w

Rzwiększone zużycie paliwa koleiny i zachować wzmożoną uwagę podczas
Zbyt wysokie ciśnienie w oponach powoduje hamowania.
Rwydłużenie drogi hamowania
Rgorszą przyczepność opon
Rzwiększone zużycie opon
Kapturki na zaworach opon chronią wkłady
zaworów przed wilgocią i zabrudzeniem. Kap-
turki na zaworach opon powinny być zawsze
mocno dokręcone.
Przyczyną powtarzającej się straty ciśnienia w
oponie mogą być zewnętrzne uszkodzenia lub
nieszczelny zawór opony. Zalecamy regularne
kontrolowanie stanu opon.
Informacje dotyczące ciśnienia w oponach
zamieszczono w rozdziale „Ciśnienie w opo-
nach“ (Y strona 227).

Profil bieżników opon

G OSTRZEŻENIE
: Oznaczenie zużycia opony (przykład)
Zbyt mały bieżnik powoduje spadek przyczep-
ności opon. Bieżnik nie może odprowadzać Obowiązujące przepisy z reguły określają mini-

wody. Wskutek tego na mokrej nawierzchni
zwiększa się ryzyko aquaplaningu, szczegól-
nie w razie niedostosowania prędkości. Ist-
nieje ryzyko wypadku!
Zbyt duże lub małe ciśnienie w oponach może
powodować nierównomierne zużycie bież-
nika. Dlatego należy regularnie sprawdzać
głębokość i stan bieżnika wszystkich opon na
całej szerokości opony.
Minimalna głębokość bieżnika dla
Ropon letnich: 3 mm
Ropon M+S: 4 mm
Z przyczyn bezpieczeństwa należy wymienić
opony zanim głębokość bieżnika osiągnie
minimalną dopuszczoną w przepisach war-
tość.
G OSTRZEŻENIE
Zależnie od grubości warstwy wody na
nawierzchni jezdni, mimo dostatecznej wyso-
kości bieżnika i niskiej prędkości jazdy, może
dojść do aquaplaningu. Istnieje ryzyko
wypadku!
Koła i opony
malną głębokość bieżników opon. Należy prze-
strzegać przepisów obowiązujących w poszcze-
gólnych krajach.
Im mniejsza jest głębokość bieżników opon, tym
gorsza jest przyczepność, a więc i reakcje
pojazdu w trakcie jazdy, szczególnie na mokrej
lub zaśnieżonej nawierzchni.
Gdy bieżnik osiągnie minimalną głębokość,
oznaczenie zużycia opony (strzałka) zrównuje
się z profilem bieżnika.
Ze względów bezpieczeństwa należy zlecać
wymianę opon zanim osiągną określoną przez
przepisy minimalną głębokość bieżnika.
Stan opon
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Uszkodzenia mogą spowodować spadek ciś-
nienia w oponach. W wyniku tego można utra-
cić kontrolę nad pojazdem. Istnieje ryzyko
wypadku!
Należy regularnie sprawdzać opony pod
kątem uszkodzeń i niezwłocznie wymieniać
uszkodzone opony.

Z
226 Ważne zasady bezpieczeństwa
Przed przystąpieniem do jazdy należy sprawdzić
opony pod kątem
Ruszkodzeń zewnętrznych
Rciał obcych wbitych w bieżnik
Rciał obcych zakleszczonych między oponami
(w przypadku ogumienia bliźniaczego)
Rpęknięć lub wybrzuszeń
Rjednostronnego lub nierównomiernego zuży-
cia bieżników
Uszkodzenia opon
Do uszkodzeń opon dochodzi np. na skutek:
Rwarunków eksploatacji pojazdu
Rzjawiska starzenia się opon
Rnajeżdżania na krawężniki
Rwbicia ciał obcych
Rzbyt niskiego lub zbyt wysokiego ciśnienia
Rwpływów pogody i środowiska
Rkontaktu z olejami, smarami, paliwem itp.
Wiek opon
Koła i opony
Opony starzeją się również, gdy nie są używane
lub są mało używane. W miarę starzenia się opon
coraz mniejsze jest bezpieczeństwo ich użytko-
wania. Dlatego opony starsze niż 6 lat należy
poddać szczegółowej kontroli w fachowym ser-
wisie i w razie potrzeby wymienić. Zasada ta
dotyczy również koła zapasowego.
Data produkcji : informuje o wieku opony.
Pierwsze i drugie miejsce oznacza tydzień pro-
dukcji, przy czym „01“ oznacza pierwszy tydzień
kalendarzowy. Trzecie i czwarte miejsce ozna-
cza rok produkcji. Opona np. z oznaczeniem
„3808“ została wyprodukowana w 38. tygodniu
2008 roku.
Nośność, indeks prędkości i typy opon
G OSTRZEŻENIE
Przekroczenie zalecanej nośności opon lub
dopuszczalnego indeksu prędkości może pro-
wadzić do uszkodzeń opon. Istnieje ryzyko
wypadku!
Dlatego należy stosować wyłącznie typy i roz-
miary opon przeznaczone dla danego typu
pojazdu. Należy przestrzegać nośności opon i
indeksu prędkości koniecznych dla danego
pojazdu.
Należy zwłaszcza uwzględniać przepisy doty-
czące dopuszczania do ruchu drogowego obo-
wiązujące w danym kraju. Przepisy te mogą
wymagać stosowania określonego typu opon w
danym modelu pojazdu. Ponadto w niektórych
regionach lub zakresach eksploatacji użytkowa-
nie określonego typu opon może być szczegól-
nie zalecane.
W punktach sprzedaży opon, w fachowych ser-
wisach oraz w każdej ASO Mercedes-Benz
można uzyskać szczegółowe informacje doty-
czące opon.
Zmiana ogumienia i opony bieżniko-
wane
Zmiana ogumienia
Przy zmianie seryjnego ogumienia należy stoso-
wać wyłącznie opony i obręcze o rozmiarach
dopuszczonych do eksploatacji w danym typie
pojazdu.
Szczegółowe informacje na ten temat można
uzyskać w punktach sprzedaży opon, w facho-
wych serwisach oraz w każdej ASO Mercedes-
Benz.
Po zmianie ogumienia należy uzyskać zatwier-
dzenie nowego rozmiaru obręczy/ opon przez
stację diagnostyczną oraz zaświadczenie o
braku zastrzeżeń ze strony producenta i posia-
dać te potwierdzenia w pojeździe. Należy prze-
strzegać przepisów obowiązujących w poszcze-
gólnych krajach.
Informacje na temat zaświadczenia producenta
można uzyskać w każdej ASO Mercedes-Benz.

Opony bieżnikowane
Zalecamy stosowanie wyłącznie opon i obręczy
kół sprawdzonych i dopuszczonych przez firmę
Daimler AG do użytkowania w danym typie
pojazdu.
Ciśnienie w oponach
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Zbyt niskie lub wysokie ciśnienie w oponach
wiąże się z następującymi zagrożeniami:
ROpony mogą pęknąć, szczególnie w przy-
padku dużego obciążenia i prędkości.
ROpony mogą ulec nadmiernemu i/ lub nie-
równomiernemu zużyciu, co może wpływać
bardzo negatywnie na przyczepność.
RReakcje pojazdu podczas jazdy i hamowa-
nia mogą być mocno pogorszone.
Istnieje ryzyko wypadku!
Należy przestrzegać zalecanych ciśnień
powietrza w oponach i kontrolować ciśnienie
we wszystkich oponach, włącznie z kołem
zapasowym,
Rco najmniej raz w miesiącu
Rpo zmianie obciążenia
Rprzed dłuższą jazdą
Rw zmienionych warunkach eksploatacji, np.
podczas jazdy w terenie.
Jeśli to konieczne skorygować ciśnienie w
oponach.
G OSTRZEŻENIE
Podczas jazdy temperatura opon, a tym
samym ciśnienie powietrza w oponach wzras-
tają. Nie należy zmniejszać ciśnienia w roz-
grzanych oponach, ponieważ po ostygnięciu
opon będzie zbyt niskie. Zbyt niskie ciśnienie
powietrza w oponach może prowadzić do ich
uszkodzenia, zwłaszcza przy przewożeniu
ciężkiego ładunku i przy dużych prędkoś-
ciach. Istnieje ryzyko wypadku!
Ciśnienie w oponach 227
Nigdy nie zmniejszać ciśnienia w rozgrzanych
oponach. Zwracać uwagę na prawidłowe ciś-
nienie w oponach.
Ciśnienie w oponach zmienia się co 10 † tem-
peratury powietrza o ok. 30 do 40 kPa (0,3 do
0,4 bar, 4,4 do 5,8 psi). Należy pamiętać o zmia-
nie ciśnienia w oponach spowodowanej tempe-
raturą, gdy kontrola ciśnienia w oponach jest
wykonywana w pomieszczeniach o wyższej tem-
peraturze niż temperatura otoczenia.
Przykład:
RTemperatura w pomieszczeniu wynosi ok.
20 †.
RTemperatura na zewnątrz wynosi ok. 0 †.
RW tym przypadku ciśnienie powietrza w opo-
nach powinno być wyższe o 60 do 80 kPa (0,6
do 0,8 bar, 8,7 do 11,6 psi) niż podano w
tabeli wartości ciśnienia w oponach.
Wartości ciśnienia w oponach są podawane
według normy E.T.R.T.O. i mogą się różnić od
zaleceń producenta.
Należy również przestrzegać ogólnej wskazówki
Koła i opony
zawartej w rozdziale „Bezpieczeństwo eksploa-
tacji i bezpieczeństwo w ruchu drogowym”
(Y strona 224).
Ustalanie prawidłowego ciśnienia w
oponach
! Ustawić prawidłową wartość ciśnienia w
oponach na poszczególnych osiach.
Rozmiar opony (przykład)
X Odczytać rozmiar : na oponie.
Z
228 Ciśnienie w oponach

Tabliczka znamionowa pojazdu (przykład)

X Sprawdzić wartość dopuszczalnego nacisku
na oś ; na tabliczce znamionowej pojazdu.
X Wybrać tabelę z wartościami ciśnienia w opo-
nach odpowiednio do rodzaju ogumienia.
ROgumienie pojedyncze (Y strona 229)
ROgumienie bliźniacze (Y strona 235)
X Odszukać ustalony rozmiar opon : w tabeli.
X Odszukać ustalony i pasujący do rodzaju ogu-
mienia indeks nośności w tabeli, podany obok
rozmiaru opon.
Koła i opony

X Odszukać dopuszczalną wartość nacisków na

osie ; w tabeli i odczytać wartość ciśnienia
w oponach.
 Ciśnienie w oponach 229

Ogumienie pojedyncze
Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.
Opony Indek 2900 3200 3400 3600 3800
s noś-
ności
9.5 R 17.5 129 550 kPa 625 kPa 675 kPa 725 kPa –
(5,5 bar, (6,25 bar, (6,75 bar, (7,25 bar,
80 psi) 91 psi) 98 psi) 105 psi)
10 R 17.5 134 500 kPa 575 kPa 625 kPa 650 kPa 700 kPa
(5,0 bar, (5,75 bar, (6,25 bar, (6,5 bar, (7,0 bar,
72 psi) 83 psi) 91 psi) 94 psi) 102 psi)
215/75 R 17.5 126 575 kPa 650 kPa 700 kPa – –
(5,75 bar, (6,5 bar, (7,0 bar,
83 psi) 94 psi) 102 psi)
215/75 R 17.5 128 575 kPa 650 kPa 700 kPa 750 kPa –
(5,75 bar, (6,5 bar, (7,0 bar, (7,5 bar,
83 psi) 94 psi) 102 psi) 109 psi)
235/75 R 17.5 130 525 kPa 600 kPa 650 kPa 675 kPa 725 kPa
(5,25 bar, (6,0 bar, (6,5 bar, (6,75 bar, (7,25 bar,
76 psi) 87 psi) 94 psi) 98 psi) 105 psi)

Koła i opony
235/75 R 17.5 132 525 kPa 600 kPa 650 kPa 675 kPa 725 kPa
(5,25 bar, (6,0 bar, (6,5 bar, (6,75 bar, (7,25 bar,
76 psi) 87 psi) 94 psi) 98 psi) 105 psi)
245/70 R 17.5 134 500 kPa 550 kPa 600 kPa 650 kPa 675 kPa
(5,0 bar, (5,5 bar, (6,0 bar, (6,5 bar, (6,75 bar,
72 psi) 80 psi) 87 psi) 94 psi) 98 psi)
245/70 R 17.5 136 500 kPa 575 kPa 600 kPa 650 kPa 700 kPa
(5,0 bar, (5,75 bar, (6,0 bar, (6,5 bar, (7,0 bar,
72 psi) 83 psi) 87 psi) 94 psi) 102 psi)
265/70 R 19.5 136 – 500 kPa 525 kPa 550 kPa 600 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,5 bar, (6,0 bar,
72 psi) 76 psi) 80 psi) 87 psi)
265/70 R 19.5 140 – – 500 kPa 525 kPa 550 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,5 bar,
72 psi) 76 psi) 80 psi)
285/70 R 19.5 140 – – – 500 kPa 525 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar,
72 psi) 76 psi)
285/70 R 19.5 146 – – – 500 kPa 525 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar,
72 psi) 76 psi)
9.00 R 20 140 – – – 500 kPa 525 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar,
72 psi) 76 psi)

Z
230 Ciśnienie w oponach

Opony Indek 2900 3200 3400 3600 3800

s noś-
ności
9 R 22.5 133 – 500 kPa 550 kPa 575 kPa 625 kPa
(5,0 bar, (5,5 bar, (5,75 bar, (6,25 bar,
72 psi) 80 psi) 83 psi) 91 psi)
10 R 22.5 144 – – – 500 kPa 525 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar,
72 psi) 76 psi)
275/70 R 22.5 148 – – – – 500 kPa
(5,0 bar,
72 psi)

Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.

Opony Indeks 4000 4100 4300 4400 4500
noś-
ności
10 R 17.5 134 750 kPa 775 kPa – – –
(7,5 bar, (7,75 bar,
109 psi) 112 psi)
Koła i opony

235/75 R 17.5 132 775 kPa – – – –

(7,75 bar,
112 psi)
245/70 R 17.5 134 725 kPa 750 kPa – – –
(7,25 bar, (7,5 bar,
105 psi) 109 psi)
245/70 R 17.5 136 750 kPa 775 kPa 825 kPa 850 kPa –
(7,5 bar, (7,75 bar, (8,25 bar, (8,5 bar,
109 psi) 112 psi) 120 psi) 123 psi)
265/70 R 19.5 136 650 kPa 650 kPa 700 kPa 725 kPa –
(6,5 bar, (6,5 bar, (7,0 bar, (7,25 bar,
94 psi) 94 psi) 102 psi) 105 psi)
265/70 R 19.5 140 600 kPa 625 kPa 650 kPa 675 kPa 675 kPa
(6,0 bar, (6,25 bar, (6,5 bar, (6,75 bar, (6,75 bar,
87 psi) 91 psi) 94 psi) 98 psi) 98 psi)
285/70 R 19.5 140 550 kPa 575 kPa 600 kPa 625 kPa 650 kPa
(5,5 bar, (5,75 bar, (6,0 bar, (6,25 bar, (6,5 bar,
80 psi) 83 psi) 87 psi) 91 psi) 94 psi)
285/70 R 19.5 146 550 kPa 550 kPa 600 kPa 625 kPa 625 kPa
(5,5 bar, (5,5 bar, (6,0 bar, (6,25 bar, (6,25 bar,
80 psi) 80 psi) 87 psi) 91 psi) 91 psi)
305/70 R 19.5 148 500 kPa 500 kPa 525 kPa 550 kPa 575 kPa
(5,0 bar, (5,0 bar, (5,25 bar, (5,5 bar, (5,75 bar,
72 psi) 72 psi) 76 psi) 80 psi) 83 psi)
 Ciśnienie w oponach 231

Opony Indeks 4000 4100 4300 4400 4500

noś-
ności
9.00 R 20 140 550 kPa 575 kPa 600 kPa 625 kPa 650 kPa
(5,5 bar, (5,75 bar, (6,0 bar, (6,25 bar, (6,5 bar,
80 psi) 83 psi) 87 psi) 91 psi) 94 psi)
10.00 R 20 147 – – 500 kPa 525 kPa 550 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,5 bar,
72 psi) 76 psi) 80 psi)
11.00 R 20 150 – – – – 500 kPa
(5,0 bar,
72 psi)
9 R 22.5 133 650 kPa 675 kPa – – –
(6,5 bar, (6,75 bar,
94 psi) 98 psi)
10 R 22.5 144 550 kPa 575 kPa 625 kPa 625 kPa 650 kPa
(5,5 bar, (5,75 bar, (6,25 bar, (6,25 bar, (6,5 bar,
80 psi) 83 psi) 91 psi) 91 psi) 94 psi)
11 R 22.5 148 – 500 kPa 525 kPa 550 kPa 575 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,5 bar, (5,75 bar,
72 psi) 76 psi) 80 psi) 83 psi)

Koła i opony
275/70 R 22.5 148 525 kPa 525 kPa 575 kPa 575 kPa 600 kPa
(5,25 bar, (5,25 bar, (5,75 bar, (5,75 bar, (6,0 bar,
76 psi) 76 psi) 83 psi) 83 psi) 87 psi)
275/70 R 22.5 150 – 500 kPa 525 kPa 550 kPa 550 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,5 bar, (5,5 bar,
72 psi) 76 psi) 80 psi) 80 psi)
275/80 R 22.5 145 – 500 kPa 525 kPa 550 kPa 550 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,5 bar, (5,5 bar,
72 psi) 76 psi) 80 psi) 80 psi)
275/80 R 22.5 149 – 500 kPa 525 kPa 525 kPa 550 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,25 bar, (5,5 bar,
72 psi) 76 psi) 76 psi) 80 psi)

Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.

Opony Indeks 4700 4900 5000 5100 5300
noś-
ności
265/70 R 19.5 140 725 kPa 775 kPa 775 kPa – –
(7,25 bar, (7,75 bar, (7,75 bar,
105 psi) 112 psi) 112 psi)
285/70 R 19.5 140 675 kPa 725 kPa 725 kPa – –
(6,75 bar, (7,25 bar, (7,25 bar,
98 psi) 105 psi) 105 psi)

Z
232 Ciśnienie w oponach

Opony Indeks 4700 4900 5000 5100 5300

noś-
ności
285/70 R 19.5 146 675 kPa 700 kPa 725 kPa 750 kPa 775 kPa
(6,75 bar, (7,0 bar, (7,25 bar, (7,5 bar, (7,75 bar,
98 psi) 102 psi) 105 psi) 109 psi) 112 psi)
305/70 R 19.5 148 600 kPa 625 kPa 650 kPa 650 kPa 700 kPa
(6,0 bar, (6,25 bar, (6,5 bar, (6,5 bar, (7,0 bar,
87 psi) 91 psi) 94 psi) 94 psi) 102 psi)
9.00 R 20 140 675 kPa 725 kPa 725 kPa – –
(6,75 bar, (7,25 bar, (7,25 bar,
98 psi) 105 psi) 105 psi)
10.00 R 20 147 575 kPa 600 kPa 625 kPa 650 kPa 675 kPa
(5,75 bar, (6,0 bar, (6,25 bar, (6,5 bar, (6,75 bar,
83 psi) 87 psi) 91 psi) 94 psi) 98 psi)
11.00 R 20 150 550 kPa 550 kPa 575 kPa 600 kPa 625 kPa
(5,5 bar, (5,5 bar, (5,75 bar, (6,0 bar, (6,25 bar,
80 psi) 80 psi) 83 psi) 87 psi) 91 psi)
12.00 R 20 154 – 500 kPa 525 kPa 525 kPa 550 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,25 bar, (5,5 bar,
72 psi) 76 psi) 76 psi) 80 psi)
Koła i opony

335/80 R 20 154 – – – 500 kPa 525 kPa

(5,0 bar, (5,25 bar,
72 psi) 76 psi)
10 R 22.5 144 700 kPa 725 kPa 750 kPa 750 kPa 800 kPa
(7,0 bar, (7,25 bar, (7,5 bar, (7,5 bar, (8,0 bar,
102 psi) 105 psi) 109 psi) 109 psi) 116 psi)
11 R 22.5 148 600 kPa 625 kPa 650 kPa 650 kPa 700 kPa
(6,0 bar, (6,25 bar, (6,5 bar, (6,5 bar, (7,0 bar,
87 psi) 91 psi) 94 psi) 94 psi) 102 psi)
275/70 R 22.5 148 625 kPa 650 kPa 675 kPa 700 kPa 725 kPa
(6,25 bar, (6,5 bar, (6,75 bar, (7,0 bar, (7,25 bar,
91 psi) 94 psi) 98 psi) 102 psi) 105 psi)
275/70 R 22.5 150 575 kPa 625 kPa 625 kPa 650 kPa 675 kPa
(5,75 bar, (6,25 bar, (6,25 bar, (6,5 bar, (6,75 bar,
83 psi) 91 psi) 91 psi) 94 psi) 98 psi)
275/80 R 22.5 145 575 kPa 600 kPa 625 kPa 650 kPa 675 kPa
(5,75 bar, (6,0 bar, (6,25 bar, (6,5 bar, (6,75 bar,
83 psi) 87 psi) 91 psi) 94 psi) 98 psi)
275/80 R 22.5 149 575 kPa 600 kPa 625 kPa 625 kPa 650 kPa
(5,75 bar, (6,0 bar, (6,25 bar, (6,25 bar, (6,5 bar,
83 psi) 87 psi) 91 psi) 91 psi) 94 psi)
 Ciśnienie w oponach 233

Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.

Opony Indeks 5400 5450 5600 5700
noś-
ności
285/70 R 19.5 146 800 kPa 800 kPa 825 kPa 850 kPa
(8,0 bar, (8,0 bar, (8,25 bar, (8,5 bar,
116 psi) 116 psi) 120 psi) 123 psi)
305/70 R 19.5 148 700 kPa 725 kPa 750 kPa 750 kPa
(7,0 bar, (7,25 bar, (7,5 bar, (7,5 bar,
102 psi) 105 psi) 109 psi) 109 psi)
10.00 R 20 147 675 kPa 700 kPa 725 kPa 725 kPa
(6,75 bar, (7,0 bar, (7,25 bar, (7,25 bar,
98 psi) 102 psi) 105 psi) 105 psi)
11.00 R 20 150 625 kPa 650 kPa 650 kPa 675 kPa
(6,25 bar, (6,5 bar, 94 psi) (6,5 bar, (6,75 bar,
91 psi) 94 psi) 98 psi)
12.00 R 20 154 575 kPa 575 kPa 600 kPa 600 kPa
(5,75 bar, (5,75 bar, (6,0 bar, (6,0 bar,
83 psi) 83 psi) 87 psi) 87 psi)
335/80 R 20 154 550 kPa 550 kPa 575 kPa 575 kPa

Koła i opony
(5,5 bar, 80 psi) (5,5 bar, 80 psi) (5,75 bar, (5,75 bar,
83 psi) 83 psi)
365/80 R 20 160 – – 500 kPa 525 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar,
72 psi) 76 psi)
10 R 22.5 144 825 kPa 825 kPa 850 kPa –
(8,25 bar, (8,25 bar, (8,5 bar,
120 psi) 120 psi) 123 psi)
11 R 22.5 148 700 kPa 725 kPa 750 kPa 750 kPa
(7,0 bar, (7,25 bar, (7,5 bar, (7,5 bar,
102 psi) 105 psi) 109 psi) 109 psi)
275/70 R 22.5 148 750 kPa 750 kPa 775 kPa 800 kPa
(7,5 bar, (7,5 bar, (7,75 bar, (8,0 bar,
109 psi) 109 psi) 112 psi) 116 psi)
275/70 R 22.5 150 700 kPa 700 kPa 725 kPa 750 kPa
(7,0 bar, (7,0 bar, (7,25 bar, (7,5 bar,
102 psi) 102 psi) 105 psi) 109 psi)
275/80 R 22.5 145 700 kPa 700 kPa 725 kPa 750 kPa
(7,0 bar, (7,0 bar, (7,25 bar, (7,5 bar,
102 psi) 102 psi) 105 psi) 109 psi)
275/80 R 22.5 149 675 kPa 700 kPa 725 kPa 725 kPa
(6,75 bar, (7,0 bar, (7,25 bar, (7,25 bar,
98 psi) 102 psi) 105 psi) 105 psi)

Z
234 Ciśnienie w oponach

Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.

Opony Indeks 6100 6200 7100 7500
nośności
305/70 R 19.5 148 825 kPa 850 kPa – –
(8,25 bar, (8,5 bar,
120 psi) 123 psi)
10.00 R 20 147 800 kPa (8,0 bar, – – –
116 psi)
11.00 R 20 150 750 kPa (7,5 bar, 750 kPa – –
109 psi) (7,5 bar,
109 psi)
12.00 R 20 154 650 kPa (6,5 bar, 675 kPa 800 kPa 850 kPa
94 psi) (6,75 bar, (8,0 bar, (8,5 bar,
98 psi) 116 psi) 123 psi)
335/80 R 20 154 625 kPa 650 kPa 750 kPa 800 kPa
(6,25 bar, 91 psi) (6,5 bar, 94 psi) (7,5 bar, (8,0 bar,
109 psi) 116 psi)
365/80 R 20 160 550 kPa (5,5 bar, 575 kPa 675 kPa 725 kPa
80 psi) (5,75 bar, (6,75 bar, (7,25 bar,
83 psi) 98 psi) 105 psi)
Koła i opony

365/85 R 20 164 – 500 kPa 525 kPa 550 kPa

(5,0 bar, 72 psi) (5,25 bar, (5,5 bar,
76 psi) 80 psi)
11 R 22.5 148 825 kPa 850 kPa – –
(8,25 bar, (8,5 bar,
120 psi) 123 psi)
275/70 R 22.5 148 875 kPa 900 kPa – –
(8,75 bar, (9,0 bar,
127 psi) 131 psi)
275/70 R 22.5 150 800 kPa (8,0 bar, 825 kPa – –
116 psi) (8,25 bar,
120 psi)
275/80 R 22.5 149 800 kPa (8,0 bar, 800 kPa – –
116 psi) (8,0 bar,
116 psi)
 Ciśnienie w oponach 235

Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.

Opony Indeks noś- 7700 8000 9000
ności
365/80 R 20 160 750 kPa (7,5 bar, 775 kPa (7,75 bar, 900 kPa
109 psi) 112 psi) (9,0 bar,
131 psi)
365/85 R 20 164 575 kPa (5,75 bar, 600 kPa (6,0 bar, 700 kPa
83 psi) 87 psi) (7,0 bar,
102 psi)

Ogumienie bliźniacze
Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.
Opony Indeks 4600 5000 5300 5700
nośności
9.5 R 17.5 127 – 500 kPa 550 kPa 600 kPa
(5,0 bar, (5,5 bar, (6,0 bar, 87 psi)
73 psi) 80 psi)
10 R 17.5 132 – – 500 kPa 525 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar,

Koła i opony
73 psi) 76 psi)
215/75 R 17.5 124 500 kPa 525 kPa 550 kPa 600 kPa
(5,0 bar, 73 psi) (5,25 bar, (5,5 bar, (6,0 bar, 87 psi)
76 psi) 80 psi)
215/75 R 17.5 126 500 kPa 525 kPa 550 kPa 600 kPa
(5,0 bar, 73 psi) (5,25 bar, (5,5 bar, (6,0 bar, 87 psi)
76 psi) 80 psi)
235/75 R 17.5 128 – – 500 kPa 550 kPa
(5,0 bar, (5,5 bar, 80 psi)
73 psi)
235/75 R 17.5 130 – – 500 kPa 550 kPa
(5,0 bar, (5,5 bar, 80 psi)
73 psi)
245/70 R 17.5 132 – – 500 kPa 525 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar,
73 psi) 76 psi)
245/70 R 17.5 134 – – 500 kPa 525 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar,
73 psi) 76 psi)

Z
236 Ciśnienie w oponach

Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.

Opony Indeks 5900 6000 6200 6700
nośności
9.5 R 17.5 127 625 kPa 625 kPa 650 kPa 725 kPa
(6,25 bar, (6,25 bar, (6,5 bar, (7,25 bar,
91 psi) 91 psi) 94 psi) 105 psi)
10 R 17.5 132 550 kPa 575 kPa 600 kPa 650 kPa
(5,5 bar, 80 psi) (5,75 bar, (6,0 bar, (6,5 bar, 94 psi)
83 psi) 87 psi)
215/75 R 17.5 124 650 kPa 650 kPa 675 kPa –
(6,5 bar, 94 psi) (6,5 bar, (6,75 bar,
94 psi) 98 psi)
215/75 R 17.5 126 625 kPa 650 kPa 675 kPa 750 kPa
(6,25 bar, (6,5 bar, (6,75 bar, (7,5 bar,
91 psi) 94 psi) 98 psi) 109 psi)
235/75 R 17.5 128 575 kPa 575 kPa 600 kPa 675 kPa
(5,75 bar, (5,75 bar, (6,0 bar, (6,75 bar,
83 psi) 83 psi) 87 psi) 98 psi)
235/75 R 17.5 130 575 kPa 575 kPa 600 kPa 675 kPa
(5,75 bar, (5,75 bar, (6,0 bar, (6,75 bar,
Koła i opony

83 psi) 83 psi) 87 psi) 98 psi)

245/70 R 17.5 132 550 kPa 550 kPa 575 kPa 625 kPa
(5,5 bar, 80 psi) (5,5 bar, (5,75 bar, (6,25 bar,
80 psi) 83 psi) 91 psi)
245/70 R 17.5 134 550 kPa 550 kPa 575 kPa 650 kPa
(5,5 bar, 80 psi) (5,5 bar, (5,75 bar, (6,5 bar, 94 psi)
80 psi) 83 psi)
265/70 R 19.5 134 – – 500 kPa 550 kPa
(5,0 bar, (5,5 bar, 80 psi)
72 psi)
265/70 R 19.5 138 – – – 500 kPa
(5,0 bar, 72 psi)
9 R 22.5 131 – 500 kPa 525 kPa 575 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,75 bar,
72 psi) 76 psi) 83 psi)
 Ciśnienie w oponach 237

Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.

Opony Indeks 6800 7000 7100 7200
nośności
9.5 R 17.5 127 725 kPa 750 kPa – –
(7,25 bar, (7,5 bar,
105 psi) 109 psi)
10 R 17.5 132 650 kPa 675 kPa 700 kPa 700 kPa
(6,5 bar, 94 psi) (6,75 bar, (7,0 bar, (7,0 bar,
98 psi) 102 psi) 102 psi)
215/75 R 17.5 126 750 kPa – – –
(7,5 bar,
109 psi)
235/75 R 17.5 128 675 kPa 700 kPa 725 kPa 725 kPa
(6,75 bar, (7,0 bar, (7,25 bar, (7,25 bar,
98 psi) 102 psi) 105 psi) 105 psi)
235/75 R 17.5 130 675 kPa 700 kPa 725 kPa 725 kPa
(6,75 bar, (7,0 bar, (7,25 bar, (7,25 bar,
98 psi) 102 psi) 105 psi) 105 psi)
245/70 R 17.5 132 650 kPa 650 kPa 675 kPa 675 kPa
(6,5 bar, 94 psi) (6,5 bar, (6,75 bar, (6,75 bar,

Koła i opony
94 psi) 98 psi) 98 psi)
245/70 R 17.5 134 650 kPa 675 kPa 700 kPa 700 kPa
(6,5 bar, 94 psi) (6,75 bar, (7,0 bar, (7,0 bar,
98 psi) 102 psi) 102 psi)
265/70 R 19.5 134 550 kPa 575 kPa 600 kPa 600 kPa
(5,5 bar, 80 psi) (5,75 bar, (6,0 bar, (6,0 bar, 87 psi)
83 psi) 87 psi)
265/70 R 19.5 138 525 kPa 550 kPa 550 kPa 550 kPa
(5,25 bar, (5,5 bar, (5,5 bar, (5,5 bar, 80 psi)
76 psi) 80 psi) 80 psi)
285/70 R 19.5 137 500 kPa 525 kPa 525 kPa 550 kPa
(5,0 bar, 72 psi) (5,25 bar, (5,25 bar, (5,5 bar, 80 psi)
76 psi) 76 psi)
285/70 R 19.5 144 – 500 kPa 525 kPa 525 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,25 bar,
72 psi) 76 psi) 76 psi)
305/70 R 19.5 145 – – – 500 kPa
(5,0 bar, 72 psi)
9.00 R 20 137 500 kPa 525 kPa 525 kPa 550 kPa
(5,0 bar, 72 psi) (5,25 bar, (5,25 bar, (5,5 bar, 80 psi)
76 psi) 76 psi)
10.00 R 20 143 – – – 500 kPa
(5,0 bar, 72 psi)

Z
238 Ciśnienie w oponach

Opony Indeks 6800 7000 7100 7200

nośności
9 R 22.5 131 575 kPa 600 kPa 600 kPa 625 kPa
(5,75 bar, (6,0 bar, (6,0 bar, (6,25 bar,
83 psi) 87 psi) 87 psi) 91 psi)
10 R 22.5 142 500 kPa 525 kPa 525 kPa 525 kPa
(5,0 bar, 72 psi) (5,25 bar, (5,25 bar, (5,25 bar,
76 psi) 76 psi) 76 psi)
11 R 22.5 145 – – – 500 kPa
(5,0 bar, 72 psi)
275/70 R 22.5 145 – – – 500 kPa
(5,0 bar, 72 psi)

Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.

Opony Indeks 7700 7800 8100 9000
nośności
10 R 17.5 132 775 kPa 775 kPa – –
(7,75 bar, (7,75 bar,
112 psi) 112 psi)
245/70 R 17.5 132 750 kPa 750 kPa – –
Koła i opony

(7,5 bar, (7,5 bar,

109 psi) 109 psi)
245/70 R 17.5 134 750 kPa 775 kPa 800 kPa –
(7,5 bar, (7,75 bar, (8,0 bar,
109 psi) 112 psi) 116 psi)
265/70 R 19.5 134 650 kPa 650 kPa 700 kPa –
(6,5 bar, 94 psi) (6,5 bar, (7,0 bar,
94 psi) 102 psi)
265/70 R 19.5 138 600 kPa 625 kPa 650 kPa 750 kPa
(6,0 bar, 87 psi) (6,25 bar, (6,5 bar, (7,5 bar,
91 psi) 94 psi) 109 psi)
285/70 R 19.5 137 600 kPa 600 kPa 625 kPa 700 kPa
(6,0 bar, 87 psi) (6,0 bar, (6,25 bar, (7,0 bar,
87 psi) 91 psi) 102 psi)
285/70 R 19.5 144 575 kPa 575 kPa 600 kPa 700 kPa
(5,75 bar, (5,75 bar, (6,0 bar, (7,0 bar,
83 psi) 83 psi) 87 psi) 102 psi)
305/70 R 19.5 145 525 kPa 525 kPa 550 kPa 625 kPa
(5,25 bar, (5,25 bar, (5,5 bar, (6,25 bar,
76 psi) 76 psi) 80 psi) 91 psi)
9.00 R 20 137 600 kPa 600 kPa 625 kPa 725 kPa
(6,0 bar, 87 psi) (6,0 bar, (6,25 bar, (7,25 bar,
87 psi) 91 psi) 105 psi)
 Ciśnienie w oponach 239

Opony Indeks 7700 7800 8100 9000

nośności
10.00 R 20 143 525 kPa 525 kPa 550 kPa 650 kPa
(5,25 bar, (5,25 bar, (5,5 bar, (6,5 bar, 94 psi)
76 psi) 76 psi) 80 psi)
11.00 R 20 146 – 500 kPa 525 kPa 575 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (5,75 bar,
72 psi) 76 psi) 83 psi)
12.00 R 20 150 – – 500 kPa 525 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar,
72 psi) 76 psi)
335/80 R 20 149 – – – 500 kPa
(5,0 bar, 72 psi)
9 R 22.5 131 675 kPa 675 kPa – –
(6,75 bar, (6,75 bar,
98 psi) 98 psi)
10 R 22.5 142 575 kPa 575 kPa 625 kPa 700 kPa
(5,75 bar, (5,75 bar, (6,25 bar, (7,0 bar,
83 psi) 83 psi) 91 psi) 102 psi)
11 R 22.5 145 525 kPa 525 kPa 550 kPa 625 kPa

Koła i opony
(5,25 bar, (5,25 bar, (5,5 bar, (6,25 bar,
76 psi) 76 psi) 80 psi) 91 psi)
275/70 R 22.5 145 550 kPa 550 kPa 575 kPa 675 kPa
(5,5 bar, 80 psi) (5,5 bar, (5,75 bar, (6,75 bar,
80 psi) 83 psi) 98 psi)
275/80 R 22.5 143 – 500 kPa 525 kPa 600 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (6,0 bar, 87 psi)
72 psi) 76 psi)
275/80 R 22.5 146 – 500 kPa 525 kPa 600 kPa
(5,0 bar, (5,25 bar, (6,0 bar, 87 psi)
72 psi) 76 psi)

Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.

Opony Indeks noś- 9300 10100 10300
ności
265/70 R 19.5 138 775 kPa (7,75 bar, – –
112 psi)
285/70 R 19.5 144 725 kPa (7,25 bar, 800 kPa 825 kPa
105 psi) (8,0 bar, (8,25 bar,
116 psi) 120 psi)
305/70 R 19.5 145 650 kPa (6,5 bar, 725 kPa 750 kPa
94 psi) (7,25 bar, (7,5 bar,
105 psi) 109 psi)

Z
240 Ciśnienie w oponach

Opony Indeks noś- 9300 10100 10300

ności
10.00 R 20 143 675 kPa (6,75 bar, 725 kPa 750 kPa
98 psi) (7,25 bar, (7,5 bar,
105 psi) 109 psi)
11.00 R 20 146 600 kPa (6,0 bar, 675 kPa 700 kPa
87 psi) (6,75 bar, (7,0 bar,
98 psi) 102 psi)
12.00 R 20 150 550 kPa (5,5 bar, 600 kPa 625 kPa
80 psi) (6,0 bar, (6,25 bar,
87 psi) 91 psi)
335/80 R 20 149 525 kPa (5,25 bar, 600 kPa 600 kPa
76 psi) (6,0 bar, (6,0 bar, 87 psi)
87 psi)
10 R 22.5 142 725 kPa (7,25 bar, 800 kPa 825 kPa
105 psi) (8,0 bar, (8,25 bar,
116 psi) 120 psi)
11 R 22.5 145 650 kPa (6,5 bar, 725 kPa 750 kPa
94 psi) (7,25 bar, (7,5 bar,
105 psi) 109 psi)
Koła i opony

275/70 R 22.5 145 700 kPa (7,0 bar, 775 kPa 775 kPa
102 psi) (7,75 bar, (7,75 bar,
112 psi) 112 psi)
275/80 R 22.5 143 625 kPa (6,25 bar, 700 kPa 700 kPa
91 psi) (7,0 bar, (7,0 bar,
102 psi) 102 psi)
275/80 R 22.5 146 625 kPa (6,25 bar, 700 kPa 700 kPa
91 psi) (7,0 bar, (7,0 bar,
102 psi) 102 psi)

Dane dotyczące nacisków na osie są podane w kilogramach.

Opony Indeks noś- 10400 10500 11200
ności
285/70 R 19.5 144 825 kPa (8,25 bar, 850 kPa 900 kPa
120 psi) (8,5 bar, (9,0 bar,
123 psi) 131 psi)
305/70 R 19.5 145 750 kPa (7,5 bar, 750 kPa 825 kPa
109 psi) (7,5 bar, (8,25 bar,
109 psi) 120 psi)
10.00 R 20 143 775 kPa (7,75 bar, 775 kPa –
112 psi) (7,75 bar,
112 psi)
 Ciśnienie w oponach 241

Opony Indeks noś- 10400 10500 11200

ności
11.00 R 20 146 700 kPa (7,0 bar, 700 kPa 775 kPa
102 psi) (7,0 bar, (7,75 bar,
102 psi) 112 psi)
12.00 R 20 150 625 kPa (6,25 bar, 650 kPa 700 kPa
91 psi) (6,5 bar, (7,0 bar,
94 psi) 102 psi)
335/80 R 20 149 625 kPa (6,25 bar, 625 kPa 675 kPa
91 psi) (6,25 bar, (6,75 bar,
91 psi) 98 psi)
10 R 22.5 142 850 kPa (8,5 bar, 850 kPa –
123 psi) (8,5 bar,
123 psi)
11 R 22.5 145 750 kPa (7,5 bar, 750 kPa 825 kPa
109 psi) (7,5 bar, (8,25 bar,
109 psi) 120 psi)
275/70 R 22.5 145 800 kPa (8,0 bar, 800 kPa 875 kPa
116 psi) (8,0 bar, (8,75 bar,
116 psi) 127 psi)

Koła i opony
275/80 R 22.5 143 725 kPa (7,25 bar, 725 kPa –
105 psi) (7,25 bar,
105 psi)
275/80 R 22.5 146 725 kPa (7,25 bar, 725 kPa 800 kPa
105 psi) (7,25 bar, (8,0 bar,
105 psi) 116 psi)

Z
242 Tabliczka znamionowa pojazdu/naciski na osie

Warto wiedzieć Dane na tabliczce znamionowej

pojazdu
Niniejsza instrukcja obsługi opisuje wszystkie
modele, elementy wyposażenia standardowego
i dodatkowego Państwa pojazdu, które były
dostępne w momencie zakończenia jej redakcji.
Krajowe różnice są możliwe. Dlatego prosimy o
zwrócenie uwagi, że Państwa pojazd może nie
być wyposażony we wszystkie opisane funkcje.
Dotyczy to również systemów i funkcji związa-
nych z bezpieczeństwem.
Zachęcamy do przeczytania informacji na temat
fachowych serwisów (Y strona 21).

Tabliczka znamionowa pojazdu (przykład)

Tabliczka znamionowa pojazdu/naci-
ski na osie
Tabliczka znamionowa pojazdu i
numer identyfikacyjny pojazdu (VIN)
Dane techniczne
: Producent pojazdu (Daimler AG)
; Numer atestu UE (tylko w określonych kra-
jach)
= Numer identyfikacyjny pojazdu (VIN)
? Dopuszczalna masa całkowita (kg)
Dopuszczalna masa całkowita zestawu (kg)
A Dopuszczalne naciski na osie (kg)
B Dopuszczalny nacisk na grupę osi T (kg)

C Współczynnik zadymienia spalin

D Przełożenie mostu
E Podstawowe ustawienie reflektorów
F Typ pojazdu (model)

Oznaczenie typu pojazdu

Tabliczka znamionowa pojazdu : jest umie-
szczona w ramie drzwi po stronie pasażera.
Numer identyfikacyjny pojazdu (VIN) ; jest
nabity na podłużnicy ramy w prawym nadkolu.

Oznaczenie typu pojazdu (przykład)

13 29
13 Dopuszczalna masa całko-
wita w tonach
Numer identyfikacyjny pojazdu (VIN) = znaj-
duje się dodatkowo w ramie drzwi po stronie 29 Moc silnika w KM (= x 10)
kierowcy.

Tabliczka znamionowa silnika
: Producent
; Typ silnika
= Model silnika
? Numer silnika
Tabliczna znamionowa silnika znajduje się z tyłu
silnika, patrząc w kierunku jazdy po lewej stro-
nie.
Materiały eksploatacyjne
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Materiały eksploatacyjne mogą być trujące i
niebezpieczne dla zdrowia. Istnieje niebezpie-
czeństwo obrażeń!
Podczas stosowania, przechowywania i utyli-
zacji materiałów eksploatacyjnych należy
przestrzegać informacji na oryginalnych opa-
kowaniach. Materiały eksploatacyjne należy
zawsze przechowywać w zamkniętych, orygi-
nalnych pojemnikach. Materiały eksploata-
cyjne przechowywać w miejscu niedostęp-
nym dla dzieci.
! Dopuszczone materiały eksploatacyjne nie
wymagają stosowania żadnych dodatków
specjalnych; wyjątek stanowią dopuszczone
dodatki do paliwa. Dodatki specjalne mogą
doprowadzić do uszkodzenia podzespołów,
toteż nie należy ich stosować. Stosowanie
dodatków specjalnych następuje na odpowie-
dzialność użytkownika pojazdu.
Materiały eksploatacyjne 243
H Ochrona środowiska
Zużyte materiały eksploatacyjne należy utyli-
zować zgodnie z przepisami o ochronie śro-
dowiska naturalnego!
Materiałami eksploatacyjnymi są
Rkoncentrat płynu do spryskiwaczy
Rpaliwa, np. olej napędowy
Rśrodki smarne, np. oleje silnikowe, przekład-
niowe, płyny hydrauliczne, smary stałe
Rśrodek zapobiegający zamarzaniu, płyn chło-
dzący
RAdBlue®, czynnik redukujący w systemie
oczyszczania spalin BlueTec®
Dopuszczone materiały eksploatacyjne speł-
niają najwyższe wymagania jakościowe i są
wyspecyfikowane w przepisach dotyczących
materiałów eksploatacyjnych Mercedes-Benz.
Należy stosować tylko dopuszczone materiały
eksploatacyjne. Informacje o dopuszczonych
materiałach eksploatacyjnych są dostępne we
wszystkich ASO Mercedes-Benz.
Materiały eksploatacyjne dopuszczone do sto-
Dane techniczne
sowania w pojazdach marki Mercedes-Benz
można rozpoznać po następującym nadruku na
opakowaniach:
RDopuszczenie MB (np. dopuszczenie 228.5)
Lub
RMB-Approval 228.5
Wszelkie inne oznaczenia i informacje określa-
jące poziom jakości produktu lub wskazujące na
zgodność ze specyfikacją niekoniecznie świad-
czą o dopuszczeniu do stosowania w pojazdach
marki Mercedes-Benz.
Szczegółowych informacji na ten temat udzie-
lają wszystkie ASO Mercedes-Benz.
i Informacje o materiałach eksploatacyjnych,
które zostały sprawdzone i dopuszczone do
stosowania w pojazdach marki Mercedes-
Benz są dostępne w Internecie pod adresem:
http://bevo.mercedes-benz.com/
i Specyfikacje mogą podlegać zmianom,
dotyczy to również dostępności środków
smarnych. Niektóre, szczególnie przewi-
dziane do starszych modeli pojazdów, nie są
już dostępne. Informacji na ten temat udzie-
lają wszystkie AS Mercedes-Benz.
Z
244 Materiały eksploatacyjne
Płyny hydrauliczne
! Hydrauliczny układ uruchamiania sprzęgła i
mechanizm zmiany biegów bezwzględnie
wymagają stosowania olejów hydraulicznych
zgodnych z arkuszem nr 345.0 przepisów
dotyczących materiałów eksploatacyjnych
Mercedes-Benz.
Nigdy nie wolno dolewać oleju hydraulicznego
o innej jakości lub płynu hamulcowego. Skut-
kiem może być uszkodzenie hydraulicznego
układu uruchamiania sprzęgła lub mecha-
nizmu zmiany biegów.
Prosimy o bezwzględne przestrzeganie zasad
bezpieczeństwa dotyczących materiałów eks-
ploatacyjnych (Y strona 243).
Płyn hydrauliczny w układzie sprzęgła hydrau-
licznego i mechanizmie zmiany biegów nie
wymaga wymiany.
Oleje silnikowe
Wskazówki dotyczące olejów silniko-
wych
Dane techniczne
! Oleje innego poziomu jakości są niedopusz-
czalne i mogą prowadzić do uszkodzeń sil-
nika.
Jakość olejów silnikowych jest czynnikiem decy-
dującym o sprawności działania i trwałości sil-
nika. Mercedes-Benz zatwierdza oleje silni-
kowe, wzgl. dopuszcza ich stosowanie na pod-
stawie kompleksowych testów, zgodnych z
aktualnym poziomem wiedzy technicznej.
Prosimy o bezwzględne przestrzeganie zasad
bezpieczeństwa dotyczących materiałów eks-
ploatacyjnych (Y strona 243).
Należy stosować wyłącznie oleje silnikowe
odpowiadające przepisom dotyczącym materia-
łów eksploatacyjnych Mercedes-Benz:
RW pojazdach bez systemu oczyszczania spalin
BlueTec® należy stosować wyłącznie wielose-
zonowe oleje silnikowe zgodne z arkuszem
nr 228.1/.3/.31/.5/.51 lub jednosezonowe
oleje silnikowe zgodne z arkuszem nr
228.0/.2.
RW pojazdach z systemem oczyszczania spalin
BlueTec® należy stosować wielosezonowe
oleje silnikowe zgodne z arkuszem
nr 228.3/.31/.5/.51 lub jednosezonowe
oleje silnikowe zgodne z arkuszem nr 228.2.
RW przypadku eksploatacji pojazdu na paliwie
FAME (biodiesel) należy stosować tylko oleje
silnikowe zgodne z arkuszem nr 228.3/.5.
Jest to niezbędne także w przypadku eksploa-
tacji na mieszance konwencjonalnego oleju
napędowego i paliwa FAME.
Firma Daimler AG zaleca szczególnie stosowa-
nie olejów silnikowych zgodnych ze specyfika-
cją przepisów dotyczących materiałów eksploa-
tacyjnych Mercedes-Benz według arku-
sza 228.5.
Oleje te charakteryzują się szczególnie wysokim
standardem jakości i ograniczają
Rzużycie silnika
Rzużycie paliwa
Remisję spalin
i Na opakowaniu oleju podana jest klasa
jakości, np. arkusz nr 228.5, oraz lepkość, np.
klasa SAE 5W-30.
Zakres stosowania
ROleje silnikowe wielosezonowe zgodne ze
specyfikacją arkuszy
nr 228.1/.3/.31/.5/.51 można stosować
przez cały rok. W zależności od jakości paliwa
(zawartość siarki lub paliwo FAME) okresy
między wymianami oleju skracają się.
ROleje silnikowe jednosezonowe zgodne ze
specyfikacją arkuszy nr 228.0/.2 obejmują
tylko jedną klasę SAE (lepkość) i są dostoso-
wane do określonego zakresu temperatury.
Olej silnikowy należy wymieniać, dobierając
klasę SAE według pory roku i spodziewanych
temperatur otoczenia.
X Przestrzegać danych zamieszczonych w
książce serwisowej.

Wymiana oleju
! Przy używaniu innego oleju silnikowego niż
całoroczny należy przed nastaniem zimy
wykonać na czas wymianę oleju. W tym celu
należy stosować olej silnikowy o ustalonej
klasie SAE.
Jeśli klasa SAE (lepkość) wlewanego oleju sil-
nikowego nie nadaje się do stosowania w
niskich temperaturach poniżej −20 †, może
to prowadzić do uszkodzeń silnika.
Informacje o temperaturze klas SAE odnoszą
się zawsze do olejów świeżych. W trakcie eks-
ploatacji olej silnikowy zużywa się na skutek
przenikania cząstek sadzy i paliwa. W ten spo-
sób szczególnie w niskich temperaturach
właściwości oleju silnikowego znacznie się
pogarszają.
Firma Daimler AG zaleca w przypadku tem-
peratur otoczenia poniżej −20 † stosowanie
olejów silnikowych klasy SAE 5W-30.
H Ochrona środowiska
W przypadku eksploatowania pojazdu na pali-
wie FAME (roślinny olej napędowy) postępo-
wanie ze zużytym olejem silnikowym wymaga
przestrzegania specjalnych zasad, oraz obo-
wiązujących w danym kraju przepisów. Infor-
macji na ten temat udzielają wszystkie AS
Mercedes-Benz.
Klasy SAE olejów silnikowych (lepkość)
: Oleje silnikowe jednosezonowe
; Oleje silnikowe wielosezonowe
Materiały eksploatacyjne 245
Okresy między wymianami oleju są zależne od
Rwarunków eksploatacji pojazdu
Rjakości zastosowanego oleju silnikowego
Rrodzaju paliwa, np. paliwo FAME
X Wybrać klasę SAE oleju silnikowego odpo-
wiednio do temperatury zewnętrznej.
i Maksymalne okresy między wymianami
oleju można osiągnąć tylko przy stosowaniu
olejów silnikowych o szczególnie wysokiej
jakości, np. zgodnych z arkuszem nr 228.5
przepisów dotyczących materiałów eksploa-
tacyjnych Mercedes-Benz.
Uzupełnianie oleju silnikowego
! Przy nalaniu zbyt dużej ilości oleju wystę-
puje niebezpieczeństwo uszkodzenia katali-
zatora lub silnika. Nadmiar oleju należy odes-
sać.
Zalecamy uzupełnianie wyłącznie oleju silniko-
wego o takiej samej jakości i klasie SAE, jak olej
zastosowany podczas ostatniej wymiany.
Przed uzupełnieniem oleju silnikowego spraw-
dzić poziom oleju poprzez komputer pokładowy
Dane techniczne
(Y strona 95).
Dalsze informacje odnośnie uzupełniania oleju
silnikowego znajdują się w rozdziale „Przegląd
techniczny“ (Y strona 191).
Mieszalność olejów silnikowych
Mieszanie gatunków oleju ogranicza zalety ole-
jów silnikowych o wysokiej jakości.
Oleje silnikowe rozróżnia się według
Rmarki oleju silnikowego
Rklasy jakości (nr arkusza)
Rklasy SAE (lepkości)
Jeśli w wyjątkowej sytuacji olej o identycznych
parametrach, jak zastosowany przy ostatniej
wymianie nie jest dostępny, należy przy dole-
waniu zastosować inny olej, dopuszczony do
stosowania w pojazdach marki Mercedes-Benz.
Oleje przekładniowe
Wskazówki ogólne
Prosimy o bezwzględne przestrzeganie zasad
bezpieczeństwa dotyczących materiałów eks-
ploatacyjnych (Y strona 243).
Z
246 Materiały eksploatacyjne
W zależności o wersji pojazdu następujące
podzespoły mogą być fabrycznie napełnione
olejem syntetycznym o wysokiej jakości
ROsie napędowe
RSkrzynia biegów
RSkrzynia rozdzielcza
! W przypadku tych podzespołów zmiana z
syntetycznego na mineralny olej przekład-
niowy może doprowadzić do uszkodzeń.
Przed zmianą oleju należy sprawdzić, czy
zastosowanie mineralnego oleju przekładnio-
wego jest dopuszczalne. Informacji na ten
temat udzielają wszystkie AS Mercedes-Benz.
Płyn chłodzący
Dodatek do płynu chłodzącego o właś-
ciwościach zapobiegających zamarza-
niu
G OSTRZEŻENIE
Jeśli środek zapobiegający zamarzaniu przed-
Dane techniczne
ostanie się na gorące elementy w komorze
silnika, może się zapalić. Istnieje ryzyko
pożaru i obrażeń!
Przed wlaniem środka zapobiegającego
zamarzaniu należy pozostawić silnik do ostyg-
nięcia. Zapewnić, aby środek zapobiegający
zamarzaniu nie przedostał się w okolice
otworu wlewu. Elementy zabrudzone środ-
kiem zapobiegającym korozji i zamarzaniu
należy gruntownie wyczyścić przed rozru-
chem silnika.
Prosimy o bezwzględne przestrzeganie zasad
bezpieczeństwa dotyczących materiałów eks-
ploatacyjnych (Y strona 243).
Układ chłodzenia jest fabrycznie napełniany pły-
nem chłodzącym zapewniającym wystarczającą
ochronę przed korozją i zamarzaniem oraz inne
właściwości zabezpieczające.
Należy stosować wyłącznie płyn chłodzący
zgodny ze specyfikacją arkusza nr 325.5, np.
Glysantin® G40®.
Płyn chłodzący jest mieszaniną wody i środka
zapobiegającego korozji i zamarzaniu.
Środek zapobiegający korozji/ zamarzaniu w
płynie chłodzącym posiada następujące właści-
wości:
Rtransfer ciepła
Rzabezpieczenie przed korozją
Rochrona przed kawitacją
Rzabezpieczenie przed zamarzaniem
Rpodwyższanie temperatury wrzenia
W układzie chłodzenia silnika należy stosować
płyn chłodzący o prawidłowym składzie przez
cały rok — również w krajach o gorącym klima-
cie.
Stężenie środka zapobiegającego korozji i
zamarzaniu w płynie chłodzącym należy spraw-
dzać co pół roku.
Należy stosować tylko zatwierdzone środki
zapobiegające korozji/ zamarzaniu zgodnie z
arkuszem nr 325.5. Zapobiegnie to usterkom i
uszkodzeniu silnika oraz układu chłodzenia.
Podczas wymiany płynu chłodzącego należy
zapewnić stężenie 50 % obj. środka zapobiega-
jącego korozji i zamarzaniu. Odpowiada to
zabezpieczeniu przed zamarzaniem do Ò37 †.
Stężenie nie powinno być wyższe niż 55 % obj.
(ochrona przed mrozem do ok. Ò45 †). W prze-
ciwnym razie możliwości odprowadzania ciepła
mogą ulec pogorszeniu.
W przypadku ubytku płynu chłodzącego uzupeł-
niać nie tylko wodę, lecz także dopuszczony śro-
dek zapobiegający korozji i zamarzaniu, w odpo-
wiednim stężeniu.
Zawarta w płynie chłodzącym woda musi speł-
niać określone wymagania; jakość wody pitnej
jest na ogół wystarczająca. Jeśli nie ma do dys-
pozycji wody o wystarczającej jakości,
konieczne jest jej uzdatnienie.
Przestrzegać przepisów dotyczących materia-
łów eksploatacyjnych Mercedes-Benz, ujętych
w arkuszu nr 325.5.
Szczegółowych informacji o bezpiecznej eks-
ploatacji pojazdu, jak również o bezpieczeń-
stwie pojazdu w ruchu drogowym udzielają
wszystkie ASO Mercedes-Benz.
Dodatki do płynu chłodzącego niezapo-
biegające zamarzaniu
W wyjątkowych sytuacjach, gdy ochrona przed
mrozem nie jest wymagana (np. przy stałej eks-
ploatacji pojazdu w gorącym klimacie), zamiast
środka zapobiegającego korozji i zamarzaniu

dopuszczalne jest stosowanie dodatku do płynu
chłodzącego.
Do wody zamiast środka zapobiegającego
korozji i zamarzaniu należy dodać dodatek do
płynu chłodzącego wyspecyfikowanego w arku-
szu nr 312.0 przepisów dotyczących materiałów
eksploatacyjnych Mercedes-Benz.
Stosowanie środków uszlachetniających (np.
olejów antykorozyjnych) jest zabronione.
Płyn chłodzący należy wymieniać co rok.
Dalsze informacje o wymaganej jakości wody i
dopuszczonych dodatkach do płynu chłodzą-
cego bez właściwości zabezpieczania przed
zamarzaniem można uzyskać w każdej ASO
Mercedes-Benz.
Oleje napędowe
Ważne zasady bezpieczeństwa
G OSTRZEŻENIE
Paliwa są łatwopalne. W przypadku niefacho-
wego obchodzenia się z paliwem istnieje
ryzyko pożaru i wybuchu!
Podczas kontaktu z paliwem obowiązuje
zakaz używania ognia, otwartego światła i
palenie papierosów. Przed tankowaniem
należy wyłączyć silnik oraz dodatkowe ogrze-
wanie, jeśli jest dostępne.
! Wyższa zawartość siarki w paliwie przyspie-
sza proces starzenia się oleju silnikowego
oraz może uszkodzić silnik i układ wyde-
chowy.
! Pojazd bez systemu oczyszczania spalin
BlueTec®:
Dopuszczalne są wyłącznie konwencjonalne,
dostępne w handlu paliwa, spełniające wyma-
gania europejskiej normy EN 590 lub porów-
nywalnych norm krajowych. Firma Daimler
AG zaleca stosowanie paliwa o niskiej zawar-
tości siarki. Użytkowanie pojazdu na paliwie o
wysokiej zawartości siarki skraca trwałość sil-
nika i układu wydechowego.
! Pojazd z układem oczyszczania spalin
BlueTec®:
Dopuszczalne są tylko znormalizowane
paliwa o zawartości siarki maksymalnie
0,05 % wag. (500 ppm). Firma Daimler AG
Materiały eksploatacyjne 247
zaleca jednak stosowanie paliwa zgodnego z
europejską normą EN 590, wersja 2005 i
następne (maks. 0,005 % wag. (50 ppm
siarki). Użytkowanie pojazdu na paliwie o
zawartości siarki powyżej 0,005 % wag.
(50 ppm) skraca trwałość silnika i układu
wydechowego.
Podczas kontaktu z paliwem zalecamy prze-
strzeganie ważnych zasad bezpieczeństwa
(Y strona 243).
Jakość paliwa
Informacje o aktualnej zawartości siarki w pali-
wie w poszczególnych krajach są dostępne we
wszystkich ASO Mercedes-Benz lub w przepi-
sach dotyczących materiałów eksploatacyjnych
Mercedes-Benz w arkuszu nr 136.1/2.
W niektórych krajach dostępne są oleje napę-
dowe o zróżnicowanej zawartości siarki. Oleje
napędowe o niskiej zawartości siarki w paliwie
są sprzedawane w wielu krajach pod nazwą
„Euro-Diesel“.
Oleje napędowe przy niskich tempera-
Dane techniczne
turach
G OSTRZEŻENIE
Rozgrzewanie elementów układu paliwo-
wego, np. dmuchawą gorącego powietrza lub
otwartym ogniem może doprowadzić do usz-
kodzenia tych elementów. Skutkiem może
być wyciek i zapalenie się paliwa. W zależ-
ności od rodzaju uszkodzenia do wycieku
paliwa może dojść dopiero po uruchomieniu
silnika. Istnieje niebezpieczeństwo pożaru i
wybuchu!
Nigdy nie ogrzewać elementów układu pali-
wowego. W celu usunięcia przyczyny usterki
należy zwrócić się do fachowego serwisu.
! Nie należy zwiększać płynności oleju napę-
dowego przez dodawanie benzyny lub nafty.
Benzyna lub nafta pogarsza właściwości
smarne oleju napędowego. Może to dopro-
wadzić do uszkodzenia np. układu wtrysko-
wego.
W niskich temperaturach otoczenia płynność
zwykłego oleju napędowego na skutek wytrąca-
nia się parafiny może być niewystarczająca.
Z
248 Materiały eksploatacyjne
W celu uniknięcia zakłóceń podczas eksploata-
cji w miesiącach zimowych oferowany jest olej
napędowy o zwiększonej płynności.
Zimowe oleje napędowe dostępne w Niemczech
i innych krajach środkowoeuropejskich można
stosować przy temperaturze otoczenia do
Ò22 † bez ryzyka zakłóceń. W większości przy-
padków są one w zupełności wystarczające.
Pojazd może być wyposażony w układ podgrze-
wania paliwa. Układ podgrzewania paliwa może
podwyższyć temperaturę paliwa o ok. 8 †.
Poprawia to płynność paliwa.
Paliwo FAME (roślinny olej napędowy)
Wskazówki ogólne
Prosimy o bezwzględne przestrzeganie zasad
bezpieczeństwa dotyczących materiałów eks-
ploatacyjnych (Y strona 243).
Pojazd może być eksploatowany na czystym
paliwie FAME, odpowiadającym wymogom
normy DIN EN 14214. Dopuszczalne jest rów-
nież tankowanie mieszanki konwencjonalnego
Dane techniczne
oleju napędowego i paliwa FAME. Dotyczy to
również wersji z systemem oczyszczania spalin
BlueTec®.
Należy stosować się do postanowień zgodnych z
arkuszem nr 135 przepisów dotyczących mate-
riałów eksploatacyjnych Mercedes-Benz doty-
czących eksploatacji na paliwie FAME.
Eksploatowanie pojazdu na paliwie FAME powo-
duje
Rnieco wyższe zużycie paliwa
Rnieznaczne obniżenie mocy silnika
Rintensywniejsze dymienie (biały dym) po roz-
ruchu zimnego silnika
! W celu uniknięcia uszkodzeń podzespołów i
elementów pojazdu, przy eksploatacji na pali-
wie FAME należy przestrzegać następujących
zasad:
RPo przejechaniu ok. 1000 km od chwili
przestawienia na paliwo FAME należy zlecić
wymianę filtra paliwa i filtra oleju.
RFiltr paliwa i filtr oleju musi być wymieniany
przy każdej wymianie oleju.
ROkresy między wymianami oleju i filtra są
znacznie krótsze.
RStosowanie paliwa FAME skraca trwałość
konwencjonalnego filtra paliwa. Dlatego
zalecamy zamontowanie specjalnego
wstępnego filtra paliwa. Informacje na ten
temat są dostępne w każdym fachowym
serwisie.
RStosować wyłącznie paliwo FAME zgodne z
normą DIN EN 14214. Paliwo niezgodne z
normą DIN EN 14214, wzgl. dodatki spe-
cjalne do paliwa mogą doprowadzić do
zakłócenia funkcji lub do uszkodzenia sil-
nika.
RPaliwo FAME czynnie oddziałuje na lakiero-
wane powierzchnie. Dlatego należy wyklu-
czyć kontakt paliwa FAME z lakierowanymi
powierzchniami. Miejsca zabrudzone pali-
wem FAME natychmiast spłukać wodą.
RStosować tylko oleje silnikowe zgodne z
arkuszem nr 228.5 lub 228.3 przepisów
dotyczących materiałów eksploatacyjnych
Mercedes-Benz.
RPodczas dłuższego przestoju pojazdu
paliwo FAME może doprowadzić do nie-
drożności elementów układu paliwowego.
Dlatego przed dłuższym przestojem
pojazdu należy zużyć całe paliwo FAME i
napełnić zbiornik konwencjonalnym olejem
napędowym. Przed odstawieniem pojazdu
na dłuższy postój silnik powinien pracować
co najmniej przez 1 godzinę.
RNie zalecamy stosowania paliwa FAME w
pojazdach o stosunkowo długich okresach
przestoju, np. w pojazdach straży pożarnej.
RDo zasilania dodatkowego ogrzewania
należy stosować wyłącznie konwencjo-
nalny olej napędowy, w przeciwnym razie
mogą wystąpić zakłócenia działania. Do
konwencjonalnego oleju napędowego nie
wolno dodawać więcej, niż 10 % paliwa
FAME.
Dla dodatkowego ogrzewania konieczny
jest dodatkowy zbiornik paliwa na olej
napędowy dostępny w handlu, jeśli pojazd
- jest eksploatowany na paliwie FAME
- jest eksploatowany na konwencjonal-
nym oleju napędowym z dodatkiem
ponad 10 % paliwa FAME.
H Ochrona środowiska
Przy eksploatowaniu pojazdu na paliwie FAME
należy uzgodnić z zakładem odbierającym
zużyte materiały eksploatacyjne, czy zachodzi
konieczność osobnego zbierania oleju silni-
kowego. Nie każdy producent rafinatów
pochodnych (środków smarnych wytwarza-

nych ze zużytego oleju silnikowego) jest w
stanie przetwarzać olej silnikowy zawierający
domieszki paliwa FAME.
Przy utylizacji olejów silnikowych należy prze-
strzegać lokalnych zarządzeń i przepisów obo-
wiązujących w poszczególnych krajach. Infor-
macje na ten temat można uzyskać w każdym
fachowym serwisie, np. w AS Mercedes-Benz
lub MTU.
Niskie temperatury otoczenia
Paliwo FAME zgodne z normą DIN EN 14214
można stosować bez ryzyka zakłóceń do tem-
peratury ok. −20 †.
Pojazd jest wyposażony w układ podgrzewania
paliwa. Dzięki temu paliwo FAME ma prawid-
łową płynność w zakresie większym o ok. 8 †.
AdBlue®
Wskazówki dotyczące AdBlue®
! Należy stosować wyłącznie AdBlue®/ DEF
zgodny z DIN 70070/ISO 22241. Nie należy
stosować żadnych dodatków specjalnych.
Jeśli podczas tankowania czynnik AdBlue®/
DEF przedostanie się na powierzchnie lakie-
rowane lub aluminiowe, należy go natych-
miast spłukać dużą ilością czystej wody.
! AdBlue® nie jest dodatkiem do paliwa i nie
może być wlewany do zbiorników paliwa. W
przypadku przedostania się AdBlue® do zbior-
nika paliwa może dojść do uszkodzenia sil-
nika.
Prosimy o bezwzględne przestrzeganie zasad
bezpieczeństwa dotyczących materiałów eks-
ploatacyjnych (Y strona 243).
Czynnik AdBlue® jest cieczą niepalną, nietok-
syczną, bezbarwną, pozbawioną zapachu i roz-
cieńczaną w wodzie.
Wysokie temperatury otoczenia
Podczas otwierania korka zbiornika AdBlue®
mogą ulatniać się nieznaczne ilości amoniaku.
Materiały eksploatacyjne 249
Amoniak ma ostry odór i powoduje podrażnienie
przede wszystkim
Rskóry
Rśluzówek
Roczu
Może to powodować uczucie pieczenia oczu,
nosa i gardła oraz kaszel i łzawienie. Unikać
wdychania amoniaku. Zbiornik AdBlue® należy
napełniać tylko w obszarach o dobrej wentylacji.
Po dłuższym oddziaływaniu temperatury powy-
żej 50 †, np. wskutek bezpośredniego nasło-
necznienia zbiornika, może dojść do chemicz-
nego rozpadu czynnika AdBlue®. Produktem
takiego rozpadu jest amoniak.
Niskie temperatury otoczenia
Czynnik AdBlue® zamarza w temperaturze ok.
−11 †. W zależności od wersji i kraju przezna-
czenia pojazd może być wyposażony w układ
podgrzewania AdBlue®. Dzięki temu zapew-
niona jest eksploatacja zimowa, również w tem-
peraturach poniżej −11 †.
W niskiej temperaturze na przewodzie spiralnym
Dane techniczne
między silnikiem a tłumikiem mogą tworzyć się
kryształki AdBlue®. Krystalizacja taka nie ogra-
nicza sprawnego działania systemu oczyszcza-
nia spalin BlueTec®. W razie potrzeby można
usunąć skrystalizowany czynnik AdBlue® gąbką
i czystą wodą.
Dodatki specjalne, woda wodociągowa
! Nie stosować żadnych dodatków do czyn-
nika AdBlue®. Nie rozcieńczać AdBlue® wodą
wodociągową. Na skutek tego może dojść do
nieodwracalnego uszkodzenia systemu oczy-
szczania spalin BlueTec®.
Składowanie
! Zbiorniki wykonane z następujących mate-
riałów nie nadają się do przechowywania
czynnika AdBlue®/ DEF:
Raluminium
Rmiedź
Rstopy zawierające miedź
Rstal węglowa
Rstal ocynkowana
W trakcie składowania w takich zbiornikach
może dochodzić do wytrącania cząstek tych
Z
250 Materiały eksploatacyjne

metali, co może doprowadzić do uszkodzenia

systemu oczyszczania spalin BlueTec®.
Do składowania lub przechowywania czynnika
AdBlue® należy stosować wyłącznie zbiorniki z
następujących materiałów
Rstale Cr‑Ni zgodne z DIN EN 10 088-1/2/3
Rstale Mo‑Cr‑Ni zgodne z
DIN EN 10 088-1/2/3
Rpolipropylen
Rpolietylen

Utylizacja
H Ochrona środowiska
Czynnik AdBlue® należy utylizować zgodnie z
przepisami o ochronie środowiska natural-
nego!

Przy utylizacji czynnika AdBlue® należy prze-

strzegać przepisów i zarządzeń obowiązujących
w danym kraju.

Czystość
Dane techniczne

! Zanieczyszczenia AdBlue®, np. innymi mate-

riałami eksploatacyjnymi, środkami czyszczą-
cymi lub kurzem, prowadzą do
Rpodwyższonych wartości emisji spalin
Ruszkodzeń katalizatora
Ruszkodzeń silnika
Rusterek działania układu oczyszczania spa-
lin BlueTec®
Sprawne działanie systemu oczyszczania spalin
BlueTec® wymaga stosowania czynnika
AdBlue® o idealnej czystości.
Jeśli czynnik AdBlue® zostanie wypompowany
ze zbiornika, np. z powodu naprawy, nie wolno
go ponownie stosować. Czystość nie jest wtedy
zagwarantowana.
 Dane eksploatacyjne 251

Dane eksploatacyjne
Układ sprężonego powietrza
Hamulec zasadniczy ok. 10,0 barów
Obwód hamulcowy 1 min. 6,8 bara
Obwód hamulcowy 2 min. 6,8 bara
Obwód hamulcowy przyczepy/ naczepy min. 5,5 bara
Układ regulacji ciśnienia (ciśnienie włączania/ wyłączania) ok. 9,3/10,6 bara
Układ stałego ciśnienia (ciśnienie włączania/ wyłączania) ok. 9,8/12,6 bara
Obwód siłowników sprężynowych min. 5,5 bara
Ciśnienie zewnętrznego źródła sprężonego powietrza (przy napełnianiu maks. 10,0 barów
układu)
Mechanizm zmiany biegów min. 7,0 barów
Odbiorniki dodatkowe min. 5,5 bara

Silnik

Dane techniczne
Ograniczenie prędkości obrotowej (skrzynia biegów w położeniu neutral- ok. 1800 obr/min
nym)
Ograniczenie prędkości obrotowej (tryb awaryjny) ok. 1300 obr/min
Prędkość obrotowa biegu jałowego ok. 600 obr/min
Minimalna prędkość obrotowa podczas jazdy ok. 600 obr/min
Zakres działania hamulca silnikowego 1800-2700 obr/min
Ciśnienie oleju (przy prędkości obrotowej biegu jałowego) min. 0,5 bara
Ciśnienie oleju (przy nominalnej prędkości obrotowej) min. 2,5 bara
Nominalna prędkość obrotowa ok. 2200 obr/min

Temperatura pracy
Normalna eksploatacja ok. 80-95 †
Eksploatacja w utrudnionych warunkach (automatycznie zmniejszona powyżej ok. 105 †
moc silnika)
Maksymalnie dopuszczalna temperatura płynu chłodzącego 110 †

Z
252 Zbiornik sprężonego powietrza

Ciśnienie w oponach
Tabela z wartościami ciśnienia w oponach - ogumienie pojedyncze (Y strona 229)
Tabela z wartościami ciśnienia w oponach - ogumienie bliźniacze (Y strona 235)
Dopuszczalna różnica ciśnienia w oponach kół na jednej osi 20 kPa (0,2 bara,
3 psi)
Maksymalnie dopuszczalne ciśnienie powietrza przy pompowaniu opon 1000 kPa
(10,0 barów, 145 psi)

Momenty dokręcania nakrętek kół

Obręcze kół ze stopu metali lekkich M18 x 1,5 400 Nm
Obręcze stalowe M18 x 1,5 400 Nm
Obręcze stalowe M20 x 1,5 500 Nm

Siłowniki sprężynowe
Moment odkręcania śruby zwalniającej siłownik sprężynowy maks. 70 Nm
Dane techniczne

Moment dokręcania śruby zwalniającej siłownik sprężynowy maks. 35 Nm

Ciśnienie zwalniania (ciśnienie dyspozycyjne w układzie sprężonego min. 8,0 barów
powietrza)
Ciśnienie zwalniania (z zewnętrznego źródła sprężonego powietrza) min. 9,0 barów

NR (układ poziomowania Telligent®)

Napełnianie układu zawieszenia pneumatycznego poprzez złącze do min. 10,3 bara
pompowania opon lub przednią głowicę samozamykającą

Luz przekładni kierowniczej

Maksymalnie dopuszczalny luz, mierzony na obwodzie kierownicy pod- 30 mm
czas pracy silnika

Zbiornik sprężonego powietrza Zbiornik ...

a— jest przeznaczony wyłącznie do użytku w
Informacje o zbiorniku sprężonego układach sprężonego powietrza i urządze-
powietrza niach dodatkowych pojazdów silnikowych i
Dla nabywców i użytkowników
Dokumentacja towarzysząca zgodnie z dyrek-
tywą Rady Europy 87/404/EWG i EN 286-2
 Zbiornik sprężonego powietrza 253

przyczep, w celu przechowywania zapasu Tabliczka znamionowa zbiornika sprę-

sprężonego powietrza. żonego powietrza
b— do celów identyfikacyjnych jest oznaczony
numerem fabrycznym i nazwą producenta Zbiornik aluminiowy
oraz dodatkowo najważniejszymi danymi
eksploatacyjnymi i znakiem UE, patrz tab-
liczka znamionowa lub oznaczenia bezpo-
średnio na ściance zbiornika.
c— został wyprodukowany zgodnie z „Oświad-
czeniem o zgodności“ według artykułu 12
dyrektywy 87/404/EWG.
d— musi być umocowany taśmami (obejmami)
do pojazdu.
W przypadku zbiorników aluminiowych
powierzchnie styku muszą być wykonane w
taki sposób, aby nie mogło dojść do korozji
i uszkodzeń mechanicznych. Taśmy lub
obejmy należy mocować tak, aby nie doty- Tabliczka znamionowa zbiornika aluminiowego
kały do spoin łączących dno ze ścianką i aby (przykład)
na zbiornik nie oddziaływały naprężenia, : Producent: SAG (Austria)
mogące ograniczyć bezpieczeństwo użyt- ; Numer części MB
kowania. = Maksymalne ciśnienie robocze (bar)
Powłoki stosowane na zbiornikach alumi- ? Pojemność (l)
niowych nie mogą zawierać ołowiu, lakier A Numer atestu
wierzchni należy nanosić na powierzchnię B Rok produkcji

Dane techniczne
zagruntowaną podkładem o odpowiedniej
przyczepności. Stalowe mocowania śru-
bowe zbiorników aluminiowych muszą być Zbiornik stalowy
pokryte powłoką antykorozyjną.
— czyszczenie tylko środkami o odczynie nie-
alkalicznym (zbiorniki aluminiowe)
— kontrola wnętrza przez złącza gwintowane
— okresowe opróżnianie w celu wykluczenia
nagromadzenia skroplin (przez pierścień
przy zaworze odwadniającym w najniższym
miejscu zbiornika).
e— jest bezobsługowy, pod warunkiem prze-
strzegania punktu d.
f— elementy przenoszące ciśnienie (płaszcz,
dno, pierścienie gwintowane) nie mogą
podlegać modyfikacjom lub ingerencjom Tabliczka znamionowa zbiornika stalowego (przy-
ograniczającym bezpieczeństwo użytkowa- kład)
nia; nie wolno ich spawać ani poddawać : Producent:
innym formom obróbki cieplnej. Firma L&S (Niemcy)
g— ciśnienie we wnętrzu zbiornika może prze- Firma Elesfr. (Francja)
kraczać maksymalnie dopuszczalne ciśnie- ; Numer części MB
nie robocze Ps jedynie krótkotrwale i nie = Maksymalne ciśnienie robocze (bar)
więcej, niż o 10 %. ? Pojemność (l)
Daimler AG A Rok produkcji
B Numer atestu

Z
254
255
256
Impressum
Internet

Dalsze informacje dotyczące pojazdów marki

Mercedes-Benz i firmy Daimler AG znajdują się
w Internecie pod adresami:
http://www.mercedes-benz.com
http://www.daimler.com

Redakcja

W przypadku pytań lub sugestii dotyczących tej

instrukcji obsługi prosimy o kontakt:
Daimler AG, HPC: CAC, Customer Service,
70546 Stuttgart, Niemcy
© Daimler AG: przedruk, tłumaczenie i powiela-
nie, nawet częściowo bez pisemnego zezwole-
nia firmy Daimler AG jest niedozwolone.

Producent pojazdu

Daimler AG
Mercedesstraße 137
70327 Stuttgart
Niemcy

Data zakończenia redakcji 20.04.2015

 É9705840296,ËÍ
9705840296

Numer katalogowy 6462 8023 25 Numer części 970 584 02 96 Wydanie 08-15